أهمية الضمير في القرآن. arabic العربية

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

2

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

ÒÒªª qq°°††ddGG áá«« qqªªggCCGG¿¿BBGGôô oo≤≤ddGG ‘‘

∞«dCÉJ≈≈««ëëjj ¿¿hhQQÉÉgg

áªLôJ

á©LGôe

»à«à°ùdG ≈Ø£°üe

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

∞∞ddDDƒƒŸŸGG ∫∫ƒƒMM

ΩÉY Iô≤fCG ‘ ≈«ëj ¿hQÉg QÉ©à°ùŸG º°S’G â– Öàµj …òdG ÖJÉµdG ódh,1956¬ª«∏©J ≈¡fCG ¿CG ó©H

QGó°UEÉH CGóH äÉ«æ«fÉªãdG ‘h ,∫ƒÑæà°SG á©eÉL ‘ ¿Éæ°S QÉª«e á©eÉL ‘ ÜGOB’G ¢SQO ,Iô≤fCG ‘ …ƒfÉãdGh »FGóàH’G

™e Iô°TÉÑŸG É¡JÉbÓ©d ¢Vô©Jh á«æjhQGódG ¢†MóJ »àdG ¬JÉHÉàµH Qƒ¡°ûe ÖJÉc ≈«ëj ¿hQÉg . á«æjódGh á«°SÉ«°ùdG ¬Ñàc

.IôeóŸG ájƒeódG äÉ«LƒdƒjójE’G

Ús«Ñæ∏d Iôbƒe iôcP ‘ ''≈«ëj''h ''¿hQÉg'' »ª°SG øe ,QÉ©à°ùŸG hCG »ª∏≤dG º°S’G ¿ƒµàj

»àdG ÊÉ©ŸG •ÉÑJQ’ õeôc ±Ó¨dG ≈∏Y …ƒÑædG ”ÉÿG ô¡¶j Éªæ«H ,OÉ◊E’Gh ôØµdG ÉHQÉM øjnòs∏dG

ÖàµdG ôNBG ƒg ËôµdG ¿BGô≤dG ¿CG ¤EG …ƒÑædG ”ÉÿG Ò°ûj .”ÉÿG Gòg ¿ƒª°†Ã ÖàµdG √òg É¡jƒà–

™°Vh áæ°ùdGh ¿BGô≤dG Aƒ°V ‘h .Ú«ÑædG ”ÉN ƒg º∏°Sh ¬«∏Y ¬∏dG ≈∏°U kGóªfi Éæ«Ñf ¿CGh ,ájhÉª°ùdG

É¡«∏Y Ωƒ≤J »àdG ºYGõŸG πc ∫É£˘HEGh á˘«˘cô˘°ûdGh á˘jOÉ◊E’G ¢ù°SC’G ∞˘°ùf ‘ ¬˘aó˘g ÖJÉ˘µ˘dG

áHÉãÃ ¬Ñàc ¬H ô¡e …òdG ”ÉÿG GògÈà©jh ,IÒNC’G ≥◊G áª∏c ¬d ¿ƒµàd ,øjó∏d ájOÉ©ŸG äÉcô◊G

.√òg ¬aGógCG øY ¿ÓYEG

¬∏dÉH ¿ÉÁE’G ≈∏Y º¡©«é°ûJh ,¢SÉædG ¤EG á«fBGô≤dG ádÉ°SôdG π≤f ƒgh óMGh ±óg ∫ƒM ∞dDƒŸG Öàc ™«ªL QhóJ

.ôNB’G Ωƒ«dGh »¡dE’G OƒLƒdGh á«fÉÁE’G äÉYƒ°VƒŸÉH ôµØàdGh

¤EG GÎ∏µfEG øeh ,ÉµjôeCG ¤EG óæ¡dG øe óà“ AGô≤dG øe á©°SGh áëjô°ûd IÒÑc á«Ñ©°ûH ≈«ëj ¿hQÉg Öàc ™àªàJ

á«fÉŸC’Gh ájõ«∏µfE’Gh á«°ùfôØdG ¤EG ¬Ñàc ¢†©H âªLôJ óbh ;É«fÉÑ°SEGh πjRGÈdGh áæ°Sƒ˘Ñ˘dGh Gó˘æ˘dƒ˘Hh É˘«˘°ù«˘fhó˘fCG

.á«°ù«fhófC’Gh á«°ShôdGh á«fÉÑdC’Gh á«Hô©dGh ájOQC’Gh á«dÉ¨JÈdGh

π¡°ùdG Üƒ∏°SC’Éa ,ÚæeDƒŸG ¿ÉÁEG ájƒ≤Jh ,¬∏dÉH ¿ÉÁE’G ¤EG ÚæeDƒŸG ÒZ IƒYO ‘ É¡JóFÉa ÖàµdG √òg âàÑKCG ó≤d

≈∏Y π«ëà°ùŸG øe .ÇQÉ≤dG ≈∏Y ≥«ª©dGh ™jô°ùdG ÒKCÉàdG ‘ áfƒª°†e kÉéFÉàf ≥≤ëj ÖàµdG √òg ¬H ™àªàJ …òdG ™æ≤ŸGh

»≤H ƒdh .ájOÉŸG áØ°ù∏ØdG ´GƒfCG øe ´ƒf …C’ kÉ≤æà©e ≈≤Ñj ¿CG …óL πµ°ûH ÉgGƒàëÃ ôµØjh ÖàµdG √òg CGô≤j ÇQÉb …CG

øe äÉØ°ù∏ØdG ∂∏J ∞°ùæJ ÖàµdG √òg ¿C’ ,âëH »ØWÉY ≥∏£æe øe ∂dP ¿ƒµ«°ùa ,É¡æY ´ÉaódG AGƒd πªëj óMCG

¿hQÉg Öàc ¤EG Oƒ©j π°†ØdGh Ωƒ«dG â°†MoO ób ¬∏dG OƒLh ¿GôµæH ∫ƒ≤J »àdG äÉ«LƒdƒjójE’G ™«ªL ¿EG .É¡°SÉ°SCG

.≈«ëj

ÖàµdG √òg ô°ûf AGQh øe ÖJÉµdG ±ógh ;¬Mƒ°Vhh ¿BGô≤dG áªµM øe Ióªà°ùe ¢üFÉ°üÿG √òg ¿CG ∂°T ’

≈∏Y IhÓY ,Iô¡°ûdG hCG á©ª°ùdG ≥«≤– ¢ù«dh ,¬∏dG ¤EG ∫ƒ°Uƒ∏d í«ë°üdG ≥jô£dG øY ¿ƒãëÑj øjòdG ∂ÄdhCG áeóN ƒg

.√òg ¬Ñàc ô°ûf AGQh øe …OÉe ±óg óLƒj ’ ¬fCG

º¡Hƒ∏bh º¡æ«YCG íàØJ »àdG ,ÖàµdG √òg IAGôb ≈∏Y øjôNB’G ¿ƒ©é°ûj øjòdG ¿EÉa ,≥FÉ≤◊G √òg Aƒ°V ≈∏Yh

.øªãH Qó≤J ’ áeóN ¿ƒeó≤j ,¬∏d ájOƒÑ©dG ≥jôW ¤EG ºgó°TôJh

≈°Vƒa ¤EG ¿É°ùfE’G Oƒ≤Jh ÇQÉ≤dG øgP ‘ ¢ûjƒ°ûàdG øe kÉYƒf ≥∏îJ »àdG ÖàµdG πbÉæJ Èà©j ,iôNCG á¡L øe

É¡fCG í°VGƒdG øªa ÖàµdG √òg ÉeCG ,ó¡÷Gh âbƒ∏d á©«°†e ,¢SÉædG Üƒ∏b øe ∑ƒµ°ûdG áMGREG ‘ ôKDƒJ ’h ,á«LƒdƒjójEG

…òdG »eÉ°ùdG ±ó¡dG øe ÌcCG ÖJÉµ∏d á«HOC’G Iƒ≤dG ≈∏Y õcôJ âfÉc ƒd ÇQÉ≤dG ≈∏Y ÒÑµdG ôKC’G Gòg ∑Îàd øµJ ⁄

º«≤dG ¢ùjôµJh ôØµdG áÁõg ƒg ≈«ëj ¿hQÉg Öàµd ó«MƒdG ±ó¡dG ¿CG iôj ¿CG ¬æµÁ ∂dòH ∂°ûj øeh ,¬«dEG ≈©°ùj

.á«fÉ°ùfE’G

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

áé«àf ’EG â°ù«d Gòg Éæeƒj ‘ »eÓ°SE’G ⁄É©dG É¡°û«©j »àdG äÉYGô°üdGh áÄ«°ùdG ádÉ◊G ¿CG ¤EG IQÉ°TE’G øe óH ’

¿ÉÁE’G è¡æe ¤EG IOƒ©dÉH ’EG »¡àæj ød Gògh ,IôaÉµdG äÉ«LƒdƒjójE’G ƒëf ¬LƒàdGh ∞«æ◊G ¬∏dG øjO øY OÉ©àH’G

Éæd ¿ƒµàd ¿ƒµdG ≥dÉN Éæd É¡°VôY »àdG á«fBGô≤dG ™FGô°ûdGh º«≤dG ¤EG ¬LƒàdGh ,á∏∏°†ŸG ègÉæŸG ∂∏J øY »∏îàdGh

¬FGOCG øe óH ’ ÖLGh ∑Éæg ,QÉeódGh OÉ°ùØdG ájhÉg ƒëf ¬H Ò°ùJ »àdGh ájOÎŸG ⁄É©dG ádÉM ¤EG ô¶ædÉHh .kGQƒà°SO

.Ö°SÉæŸG âbƒdG ‘ π°üf ’ ób ...’EGh

√òg ¿ƒµà°S ¬∏dG ¿ƒ©Hh ,óFÉ≤dG QhódG Gòg É¡≤JÉY ≈∏Y äòNCG ób ≈«ëj ¿hQÉg áYƒª› ¿EG :Éæ∏b GPEG ≠dÉÑf ’

¿BGô≤dG É¡H óYh »àdG IOÉ©°ùdGh ∫ó©dGh ΩÓ°ùdG É¡dÓN øe øjô°û©dG ¿ô≤dG Üƒ©°T ≥≤ëà°S »àdG á∏«°SƒdG ÖàµdG

.ËôµdG

≈∏Y á«æjhQGódG É¡JôL »àdG çQGƒµdG ,á«fƒ°SÉŸGh ájOƒ¡«dG ,ójó÷G Êƒ°SÉŸG ΩÉ¶ædG :ÖJÉµdG ∫ÉªYCG øª°†àJ

‘ á«ØÿG ó«dG ,ÜÉgQE’G ¢†aôj ΩÓ°SE’G ,á«°TÉØdG :á«æjhQGó∏d ájƒeódG á«LƒdƒjójE’G ,¢TƒÑeC’G óæY á«Yƒ«°ûdG ,⁄É©dG

äÉYƒ°VƒŸG ,¿BGô≤dG ºn«b ,â°Sƒ˘cƒ˘dƒ˘¡˘dG çOGƒ˘M AGQh ,ÜÉ˘gQE’G çOGƒ˘M AGQh ,á˘æ˘°Sƒ˘Ñ˘dG,3-2-1ìÓ°S

≥FÉ≤M á«°ùfÉehôdG :¿É£«°ûdG,2-1‹hC’ ,IóFÉÑdG ·C’G , ,Qƒ£àdG ÖjPÉcCG ,Qƒ£àdG áYóN ,¬∏dG ¤EG ¬éàj Üô¨dG

ô°ü©dG ,∞°Sƒj »ÑædG ,≈°Sƒe »ÑædG ,ÚjQƒ£àdG ≈∏Y á≤«bO äÉHÉLEG ,k’GDƒ°S øjô°ûY ‘ Qƒ£àdG ájô¶f QÉ«¡fG ,ÜÉÑdC’G

‘ º«ª°üàdG ,º∏©dG ≥jôW ¿BGô≤dG ,⁄É©dG Gòg IÉ«M á≤«≤M ,¿Éµe πc ‘ áª¶©dG ,¿GƒdC’G ‘ ¬∏dG RÉéYEG ,»ÑgòdG

,πgÉéàJ ’ ,¿ƒµdG ≥∏N , ,kÓ©a äCGóH ób ájóeô°ùdG ,¿Gƒ«◊G ⁄ÉY ‘ ∑ƒ∏°ùdG øe á©FGQ êPÉ‰h ¢ùØædG ∫òH ,á©«Ñ£dG

‘ ≥∏ÿG Iõé©e ,Ú©dG ‘ Iõé©ŸG ,»YÉæŸG RÉ¡÷G Iõé©e ,á«∏ÿG ‘ Iõé©ŸG ,IQòdG Iõé©e ,Qó≤dG á≤«≤Mh Oƒ∏ÿG

»≤«≤◊G π°UC’G ,á∏ªædG ‘ Iõé©ŸG ,π°ù©dG πëf ‘ Iõé©ŸG ,á°Vƒ©ÑdG ‘ Iõé©ŸG ,äƒÑµæ©dG ‘ Iõé©ŸG ,äÉJÉÑædG

Iõé©ŸG ,»Fƒ°†dG Ö«cÎdG ‘ AGô°†ÿG Iõé©ŸG ,¬∏dG ±ô©oj π≤©dÉH ,äGõé©ŸG øe á∏°ù∏°S ,á«∏ÿG ‘ Qƒ©°ûdG ,IÉ«ë∏d

QGô°SCG ,ÚJhÈdG ‘DNA..

∂FÉbó°UCG ⁄ÉY ,äGhÉª°ùdG áª¶Y ,¿Gƒ«◊G ⁄ÉY ,!øjhQGO Üòc ∫ÉØWC’G É¡jCG :∫ÉØWCÓd ÖJÉµdG Öàch

.¢SOÉæ≤dG :Iô¡ŸG ô°ù÷G IÉæH ,¿É≤JEÉH ¬à«∏N »æÑj πëædG ,πªædG ,QÉ¨°üdG

ºn«p≤dG ,¿BGô≤dG ‘ á«°SÉ°SC’G º«gÉØŸG :á«fBGôb äÉYƒ°Vƒe ∫hÉæàJ »˘à˘dG iô˘NC’G ÖJÉ˘µ˘dG ∫É˘ª˘YCG ø˘ª˘°†à˘Jh

¿ÉÁEÓd ™jô°S º¡a ,¿BGô≤dG ‘ á«bÓNC’G,3-2-1º«≤dG ,áæ÷G :ÚæeDƒª∏d »≤«≤◊G ihCÉŸG ,á«∏gÉ÷G ™ªà› ôég

≠«∏ÑJ ,¬∏dG AÉª°SCG ,≥aÉæŸG QGô°SCG ,¿BGô≤dG ‘ Ú≤aÉæŸG á«°üî°T ,¬∏dG π«Ñ°S ‘ Iôé¡dG ,¿BGô≤dG Ωƒ∏Y ,¿BGô≤dG ‘ á«fÉMhôdG

hóY ,π°SôdG ácô©e ,QÉædG å©H ,¿BGô≤dG øe äÉHÉLEG ,¿BGô≤dG ‘ á«°SÉ°SC’G º«gÉØŸG ,¿BGô≤dG ‘ ádOÉÛGh ádÉ°SôdG

Ωƒj ,¿BGô≤dG ‘ »YƒdG á«ªgCG ,¿BGô≤dG ‘ IÓ°üdG ,¿É£«°ûdG ÈµJ ,πgÉ÷G øjO ,á«æKƒdG ,¿É£«°ûdG :ø∏©oŸG ¿É°ùfE’G

±QÉ©e ,¿BGô≤dG ‘ È°üdG á«ªgCG ,á«∏gÉ÷G ™ªà› ‘ ¿É°ùfE’G á«°üî°T ,á«°ùæŸG ¿BGô≤dG ΩÉµMCG ,kGóHCG ¢ùæJ ’ ,å©ÑdG

,¬∏dG á«°ûN ,ÚæeDƒŸG áªMQ ,Éæ∏°SQ ∫ƒ≤J ,ÜƒàJ ¿CG πÑb ,πeÉµàŸG ¿ÉÁE’G ,á«gGƒdG ôØµdG èéM ,¿BGô≤dG øe áeÉY

¬∏dG äÉ«dÉªL øe áYƒª› ,¿BGô≤dG ‘ IÉ«◊G ‘ ∫Éª÷G ,mäBG ≈°ù«Y »ÑædG ,ôØµdG ¢SƒHÉc,3-2-1,∞°Sƒj á°SQóe

¿ƒµdG ô°ùØj ∞«c ,∂°ùØf ´óîJ GPÉŸ ,¬∏dG ΩÓc ´ÉÑJG á«ªgCG ,ïjQÉàdG ÈY ΩÓ°SE’G É¡d ¢Vô©J »àdG äGAGÎa’G

.¿BGô≤dG ¤EG ¿ƒ©ªà°ùj øjòdG ∂ÄdhCG ,¿BGô≤dG ‘ ∫ó©dGh È°üdG ,¿Éµe πc ‘ ≈∏éàj ¬∏dG ,¿BGô≤dG QGô°SCG ¢†©H ,¿BGô≤dG

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

ÇÇQQÉÉ≤≤ddGG ¤¤EEGGájô¶ædG √òg ¿CG ƒg á«æjhQGódG ájô¶ædG QÉ«¡f’ ¢UÉN π°üa ¢ü«°üîJ AGQh ÖÑ°ùdG

á≤«≤M á«æjhQGódG äôµfCG ¿CG òæªa .øjóë∏ŸG áØ°SÓØdG πc É¡«∏Y óªà©j »àdG IóYÉ≤dG πµ°ûJ

OƒLƒH ∂«µ°ûàdG ‘ Gƒ©bh hCG º¡fÉjOCG øY ¿hÒãµdG ≈∏îJ ,¬∏dG OƒLh á≤«≤M ‹ÉàdÉHh ,≥∏ÿG

Éæ«∏Y ¬ªàëj kÉÑLGh ájô¶ædG √òg ¢†MO Èà©j ∂dòd .IÒNC’G áæ°S Ú©HQC’Gh áÄŸG ∫ÓN ≥dÉÿG

øe ÜÉàc øe ÌcCG CGô≤j ¿CG ÇQÉ≤∏d á°UôØdG íæ°ùJ ’ ób .Éæe πc ≈∏Y ¬à«dhDƒ°ùe ™≤Jh ,øjódG

.´ƒ°VƒŸG Gòg ¬«a ¢üî∏f kÓ°üa ¢ü°üîf ¿CG ÉæjCÉJQG ∂dòd ,ÉæÑàc

äÉjB’G Aƒ°V ≈∏Y ÖàµdG √òg πc É¡àdhÉæJ »àdG á«fÉÁE’G äÉYƒ°VƒŸG ™«ªL ìô°T ”

»àdG äÉYƒ°VƒŸG πc âMô°T .¬«fÉ©e ™e ¢û«©dGh ¬∏dG ΩÓc ¤EG ¢SÉædG ƒYóJ »gh á«fBGô≤dG

∫ÓN øe ÇQÉ≤dG øgP ‘ ∫DhÉ°ùàdG hCG ∂°û∏d kÉfÉµe ´óJ ’ á≤jô£H á«fBGô≤dG äÉjB’ÉH ≥∏©àJ

äÉ≤Ñ£dG ™«ªL ‘ AGqô≤∏d øµÁ ¬Ñàc ‘ ÖJÉµdG √óªàYG …òdG §«°ùÑdGh ¢ù∏°ùdG Üƒ∏°SC’G

§«°ùÑdG »FGhôdG Üƒ∏°SC’G Gòg .É¡ª¡ØJh É¡æe ó«Øà°ùJ ¿CG á«ª«∏©àdG äÉjƒà°ùŸGh á«YÉªàL’G

QƒeC’G ¿ƒ°†aôj øjòdG ∂ÄdhCG ≈àM ,Ió˘MGh á˘°ù∏˘L ‘ ÜÉ˘à˘µ˘dG IAGô˘b ø˘e ÇQÉ˘≤˘dG ø qµÁ

AÉØNEG øe Gƒæµªàj ⁄h ÖàµdG √òg É¡JƒàMG »àdG ≥FÉ≤◊ÉH GhôKCÉJ ,É¡H ¿hó≤à©j ’h á«fÉMhôdG

.É¡H º¡YÉæàbG

øe ¬dhÉæàj hCG OôØæe πµ°ûH ∞dDƒŸG Öàc øe √ÒZh ÜÉàµdG Gòg CGô≤j ¿CG ÇQÉ≤∏d øµÁ

á°ûbÉæŸG ¿hóé«°ùa ¬æe IOÉØà°S’G ‘ ¿ƒÑZôj øjòdG ∂ÄdhCG ÉeCG .á«YÉªL äÉ°ûbÉæe ∫ÓN

¤EG º¡HQÉŒ øY çóëàdGh º¡JÉYÉÑ£fÉ˘H A’OE’G ø˘e ¿ƒ˘æ˘µ˘ª˘à˘«˘°S º˘¡˘fEG PEG kGó˘L Ió˘«˘Ø˘e

.øjôNB’G

áeóN Èà©j ¬∏dG ¬Lƒd âÑàc »àdG ÖàµdG √òg ¢VôYh IAGôb ‘ áªgÉ°ùŸG ¿CG ¤EG áaÉ°VEG

¿hójôj øjò∏d ∫ƒ≤f ∂dòd ,´ÉæbE’G ‘ ájÉZ Üƒ∏°SCÉH ÖàµdG √òg ‘ ≥FÉ≤◊G â°VôY . øjó∏d

.kGÒÑc kÉfƒY º¡d Ωó≤J ÖàµdG √òg ¿EG :øjôNB’G ¤EG øjódG π≤f

iÒd ,ÜÉàµdG ájÉ¡f ‘ IOƒLƒŸG ÖàµdG √òg øe êPÉ‰ ≈∏Y ™∏£j ¿CG ÇQÉ≤∏d ó«ØŸG øe

.Ió«ØŸGh á©àªŸG á«æjódG OGƒŸÉH á«æ¨dG QOÉ°üŸG √òg ¬°Vô©J …òdG ´ƒæàdG

hCG ÖJÉµ∏d á«°üî°T ô¶f äÉ¡Lh ,ÖàµdG øe √ÒZ ‘ Éªc ÜÉàµdG Gòg ‘ óŒ ød

hCG á°Vô¨e äÉYƒ°Vƒe ¢VôY ‘ ¢†eÉZ Üƒ∏°SCG hCG ,∂«µ°ûàdG Öàc ≈∏Y óªà©J äÉ≤«∏©J

.ÒµØàdG ‘ ±GôëfG ¤EG …ODƒJh ∑ƒµ°ûdG ÒãJ á°ùFÉj ¢VhôY

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

ääÉÉjjƒƒààÙÙGG

8-áeó≤ŸG

10-¿É°ùfEG πµd πLh õY ¬∏dG áÑg Òª°†dG

12-πLh õY ¬∏dG OƒLh ≈∏Y π«dO Òª°†dG

22-¿BGô≤dGh Òª°†dG

25-¿BGô≤dGIÉ«◊G øe »≤«≤◊G ± ó¡dG ¤EG ¿É°ùfE’G Ó«dO Òª°†dGh

28-âHÉqãdG º∏©dG ¤EG GOÉæà°SG IôNB’ÉH ¿ÉÁE’ÉH ¿GôeCÉj ¿BGô≤dGh Òª q°†dG

36-ÊBGô≤dG ≥∏ÿG ¤EG …ó¡j QGôªà°SÉH Òª q°†dG äƒ°üd ´É«°üf’G

47-πLh õY ¬∏dÉH ¿É°ùfE’G á∏°U Òª°†dG ¿ƒµj ∞«c

53-¿É£«°ûdGh ¢ùØædG:Òª°†dG ¬Lh ‘ ∞≤J »àdG á«Ñ∏°ùdG iƒ≤dG

61-ÒN ƒg Ée ¤EG …ó¡J É¡fCG øe ºZqôdÉH ºgôFÉª°V ¤EG ¢SÉqædG OÉ≤æj ’ GPÉŸ

81-IôNB’Gh É«fódG ‘ »◊G Òª°†dG ÜÉë°UCG áfÉµe

85-ºgôFÉª°V Gƒ©Ñàj ⁄ øjòdG ∂ÄdhCG áfÉµe

89- ¬eGó©fGh Òª°†dG OƒLh ≈∏Y á«fBGôb á∏ãeCG

98- ïjQÉàdG Gƒ∏NO ôFÉª°V ÓH ¢SÉfCG

111-á“ÉN

114-Q qƒ£``àdG á©jóN :≥`ë∏ŸG

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

ááeeóó≤≤ŸŸGG

... ádGó©dG ∂«a ∑ôëj …òdG äƒ°üdG Gòg øY ÜÉàµdG Gòg ‘ çóëàæ°S

.ídÉ°U ƒg Ée πch ¢UÓNE’G ... áeÉ≤à°S’G ... ™°VGƒàdG ... ¥ÓNC’G ΩQÉµe

.¬H mQGO ÒZ âfCGh âæc ÉªæjCG ∂eRÓj …òdG äƒ°üdG Gòg

?äƒ°üdG Gòg »ªàæj øe ¤EG ... πFÉ°S ∫CÉ°S ÉÃQh

.∑Òª°V äƒ°U ¬fEG ... ∂∏NGO ¢û«©jh ∂°üîj äƒ°U ƒg

»≤«≤◊G ÉgÉæ©˘e ¿CG q’EG ,∫É˘ª˘©˘à˘°S’G IÒã˘ch á˘©˘FÉ˘°T Òª˘ q°†dG á˘ª˘∏˘ch

GPÉÃh ,ôFÉª°†dG ÜÉë°UC’ »°üî°ûdG ∑ƒ∏°ùdG ¿ƒµj ∞«ch øjódG ‘ É¡à«ªgCGh

.áahô©e ÒZ ≥FÉ≤M É¡∏c ,ΩÉY πµ°ûH ºgÒZ øY ¿hõ«ªàj

øe tó n©oj :∫ÉãŸG π«Ñ°S ≈∏©a ,™ªàÛG ¬«∏Y ±QÉ©J ÉÃ Ohófi Òª q°†dG ≈æ©ªa

ôeC’ ºà¡jh ,ÚLÉàÙG ≈∏Y ∫ÉŸÉH ¥ó°üàjh ,´QGƒ°ûdG ‘ áeÉª≤dG »eQ øY ™æàÁ

.Òª°†dG q»M kÉ°üî°T ,ádÉ°†dG äÉfGƒ«◊G

Gòg ‘ ±ó¡dGh .∂dP øe πª°TCGh ¥OCG Òª°†∏d »≤«≤◊G ≈æ©ŸG q¿CG ÒZ

ÒµØJ á≤jôW ¤EG IQÉ°TE’Gh ,ËôµdG ¿BGô≤dG ∫ÓN øe Òª°†dG ∞jô©J ƒg ÜÉàµdG

IÉ«◊G ‘ Òª°†dG á«ªgCG ∞°ûch ,º¡àjDhôH ∞jô©àdGh ,»◊G Òª°†dG ÜÉë°UCG

.ájhôNC’G

8

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

¤EG ±ô©qàdG øe øµªààd äÉeƒ∏©e øe ∂eõ∏j Ée ÜÉàµdG Gòg ‘ óŒ ±ƒ°S

±ƒ°Sh .á«∏NGódG äGAÉëjE’Gh äGƒ°UC’G øe √ÒZ øe √õ««“h ∑Òª°V äƒ°U

∞«ch ,É¡H ΩÉ«≤dGh É¡«a ÒµØàdG ≈∏Y ∑Òª°V ∂∏ªëj »àdG QƒeC’G ¢†©H ìô°ûf

.»∏µdG AÉØ q°üdG øe ádÉM ¤EG π°üj ¿CG √Òª°V ™ÑJG GPEG ¿É°ùfEÓd øµÁ

‘ Òª°†dG ñGô°üà°SG ƒg Éæaóg q¿EG πH ,QÉÑNE’G Oô› ¢ù«d »°ù«FôdG Éæaógh

,√Òª°V ¬«∏Y ¬«∏Á ÉŸ kÉ≤ah ¬JÉ«M øe ≈≤ÑJ Ée ¢û«©j ¿CG ≈∏Y ¬ã◊ ¿É°ùfE’G ¢ùØf

.∂dP π©Øj ⁄ GPEG ¬«a iOÎj ¿CG øµÁ …òdG ´É« q°†dG ¬d ∞°ûµ«dh

≈«ëj ¿hQÉg

9

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

¿¿ÉÉ°°ùùffEEGG ππµµdd ππLLhh õõYY ¬¬∏∏ddGG ááÑÑgg ÒÒªª°°††ddGG

,√ÒµØJh ¿É°ùfE’G ∞bGƒe ºµ– »àdG á«Mh qôdG Iƒ≤dG ∂∏J ƒg Òª°†dG q¿EG

øe ¬qdój ¿É°ùfEÓd πLh õY ¬∏dG áëæe ƒgh ,ÜGƒ˘ q°üdG ø˘e CÉ˘£ÿG õ˘«Á ¬˘∏˘©˘é˘à˘a

Ö°ùµj Ée Gògh .πLh õY ¬∏dG IÉ°Vôeh ¬MÓ˘°Uh √ÒN ¬˘«˘a É˘e ≈˘∏˘Y É˘¡˘dÓ˘N

¿CG Òª°†dG ºµ◊ øµÁ Óa ,¬JÉØ°U ºgCG óMCG »g »àdG á«eƒª©dG áØ°U Òª°†dG

:¤É©J ¬dƒb ‘ ∂dP ó‚h ,QÉÑàY’G Ú©H ±hô¶dG òNCG ™e ôNB’ ¢üî°T øe Ò¨àj

ÉÉ nnggGG ssƒƒ nn°°SS ÉÉ nnee nnhh mm ¢¢ùù rrØØnnff nnhh@ ÉÉ nngg nnGG nnƒƒ rr≤≤nnJJ nnhh ÉÉ nngg nnQQƒƒooéé ooaa ÉÉ nn¡¡ nnªª nn¡¡rrddnnCCÉÉ nnaa@ ÉÉ nnggÉÉ sscc nnRR rrøønnee nníínn∏∏ rraannCCGG rróó nnbb@nnÜÜrrÉÉ nnNN rróó nnbb nnhh

ÉÉ nnggÉÉ ss°°SS nnOO rrøønnee :¢ùª°ûdG |7-.10

:QƒéØdG)h ,ÉgQƒéa ¢ùØædG º¡dCG ¬fCG ¤É©J ¬∏dG ÉfÈîj á≤HÉ°ùdG äÉjB’G ‘

iƒ≤àdG ¬∏HÉ≤Jh ,(Ëƒ≤dG ≥jô£dG øY ÉaGôëfG πãÁ Ée πch á«°ü©ŸGh ≥°ùØdG ƒg

π©a ≈∏Y πÑ≤jh äÉÄ«°ùdG øY ó©àÑj ¬∏©éàa ,¿É°ùfE’G Ö∏b ‘ áÑgôdG ´QõJ »àdG

Aƒ°ùdG ∫É©aCG ¿É°ùfE’G Öæéj …òdG ¬æ«©H Òª°†dG »g iƒ≤àdG ¿CÉch .äÉæ°ù◊G

ÒZ øe ÜGƒ°üdG ±ô©f Éæ∏©éj …òdG ƒg Òª°†dÉa ,¿PEG .ÒÿG ≥jôW ≈∏Y ¬dójh

¬«∏Á Ée ™Ñàj ¿CG ’EG ¿É°ùfE’G ≈∏Y Éªa ,¬H ÉfÈîj ≈àM hCG ∂dP ≈∏Y óMCG Éægôµj ¿CG

.√ôgƒLh øj qódG ¢SÉ°SCG ƒg Òª°†dG q¿EG :∫ƒ≤f ¿CG ™«£à°ùf ∂dòd ,√Òª°V ¬«∏Y

10

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

√Òª°V äƒ°U ô©°ûà°ùj ÚM ¬˘fCG ¬˘fÉ˘Ñ˘°ùM ‘ ™˘°†j ¿CG ¿É˘°ùfE’G ≈˘∏˘Yh

≈∏Y ºµëj ¿CG ™«£à°ùjh ,ÜGƒ q°üdG øe CÉ£ÿG É¡«a õ«Á »àdG á¶ë∏dG òæe ∂dPh

GPEÉa ,É¡©«ªL ¬dÉ©aCG øY ∫CÉ°ùj ±ƒ°Sh kÉ˘Ñ˘°SÉfih k’hDƒ˘°ùe ¿ƒ˘µ˘j ¬˘fEÉ˘a ,Qƒ˘eC’G

ÉeCG .áæ÷G ‘ ó∏ÿG IÉ«M É¡æY ¬jõé«°S qπLh õY ¬∏dG ¿EÉa √Òª°†d á≤aGƒe âfÉc

PÉ«©dGh kGóHCG ¬«a kGódÉN º«ë÷G ÜGòY ≈≤∏«°ùa ,¬ØdÉNh √Òª°V äƒ°U πgÉŒ GPEG

.¬∏dÉH

≈«ëj ¿hQÉg

11

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

ππLLhh õõYY ¬¬∏∏ddGG OOƒƒLLhh ≈≈∏∏YY ππ««ddOO ÒÒªª°°††ddGG

∫hÉëjh ∫CÉ°ùj ¿CG ƒg √Òª°V ™Ñàj …òdG ¢üî°ûdG ¬H Ωƒ≤j Ée ∫hCG q¿EG

iôj ¿CG ádƒ¡°ùH ™«£à°ùj ¬fEÉa IÒ°üÑdG òaÉf ¿Éc GPEGh ,¬dƒM Qhój Ée ±É°ûàcG

±hô¶dGh Éæ£«fi ‘ á¶ë∏d Éæ∏eCÉJ GPEGh .πeÉµàe ¿ƒc ‘ πH ,⁄ÉY ‘ ¢û«©j ¬fCG

øe CGóÑædh .QƒeC’G ≥FÉbóH Ohõeh º¶æeh ≥°SÉæàe ⁄ÉY ‘ ÉæfCG ó‚ ,É¡«a ¢û«©f »àdG

Iô°ûH ... QGôªà°SÉH ¥ój Ö∏b ... πgòe ΩÉ¶f kÉ≤M ¬qfEG ,¬°ùØf ¿É°ùfE’G º°ùL

¿ƒµàJ äÉæ«JhÈdG øe ÚjÓeh ΩódG »≤æj óÑc ... AGƒ¡dG ¿É«≤æJ ¿ÉàFQ .. OóéàJ

¿CG ¿hO ¬JÉ«M ¿É°ùfE’G »°†≤jh .IÉ«◊G QGôªà°SG øª°†àd á«fÉK πc ÉjÓÿG ‘

.É¡KhóM á≤jô£H ≈àM ’h ¬ª°ùL πNGO ºàJ »àdG äÉ«dÉ©ØdG ±’BÉH ô©°ûj

ÚjÓe ÉæÑcƒc øY kGó˘«˘©˘H ¢ùª˘°ûdG º‚ ô˘≤˘à˘°ùj í˘«˘°ùØ˘dG AÉ˘°†Ø˘dG ‘h

Éæ∏°üØJ »àdG áaÉ°ùŸGh ,É¡LÉàëf »àdG ábÉ£dGh IQGô◊Gh Aƒ q°†dG Éæd øqeDƒ«d ;∫É«eC’G

.É¡bôëàa áÑjôb ’h ¢VQC’G óªéààa Ió«©H â°ù«∏a , kGóL á≤«bO ¬æY

É¡fCG óéæ°ùa ,É¡dÉªLh É¡àYhQ øY ô°üÑdG Éæ°†°†Zh AÉª q°ùdG ¤EG Éfô¶f GPEGh

»ª– »àdG (ÒØ°SƒJGÎ°ùdG) á«FGƒ¡dG á∏àµ˘dG ∂∏˘J ,…ƒ÷G ±Ó˘¨˘dG ≈˘∏˘Y …ƒ˘à–

øµÁ ’h ,á«LQÉÿG QÉ£NC’G øe á«◊G äÉæ˘FÉ˘µ˘dG ™˘«˘ª˘Lh ¿É˘°ùfE’Gh ¢VQC’G

.…ƒ÷G ±Ó¨dG Gòg OƒLh ’ƒd ¢VQC’G í£°S ≈∏Y ≈≤Ñj ¿CG óMGh »M øFÉµd

:kÓLBG ΩCG kÓLÉY ∫CÉ°ù«°S QƒeC’G √òg ‘ ôµØàjh πeCÉàj …òdG ¿É°ùfE’G ¿EG

12

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

¬dGDƒ°ùd q¿CG óéj ±ƒ°S πeÉàdG ó©Hh ...?GóLƒj ¿CG ¿ƒµdG Gò¡dh ¬d øµeCG ∞«c

:ÚàHÉLEG

äÉæFÉc øe ¬«a Ée πch ¬eƒ‚h ¬ÑcGƒµH ¿ƒµdG Gòg ¿EG :∫ƒ≤j ...∫hC’G

»àdG áªFÉ©dG äGQòdG ¿CG »Yójh ,áaOÉ°üŸG ¢†ëÃh ¬°ùØf AÉ≤∏J øe óLh ób á«M

¢SÉæ˘dGh É˘jÓÿG âfƒ˘µ˘a á˘aOÉ˘°üŸÉ˘H â≤˘à˘dG ó˘b ,IOÉŸG ‘ Ió˘Mh ô˘¨˘°UCG »˘g

Iójó°T áª¶fCGh Ö«cGôJ øe §«ëj Ée πch ΩƒéædGh äÉJÉÑædGh äÉfGƒ«◊Gh

.ó«≤©àdG

¢†ëÃ óLh ób ¿ƒµdG Gòg ¿ƒµj ¿CG π«ëà°ùŸG øe ¬fEG :∫ƒ≤j ... ÊÉãdGh

´óHCG …òdG ƒg A»°T πc ≈∏Y kGQOÉbh kÉª«µM kÉª«¶Y kÉ≤dÉN ∑Éæg ¿EGh ,áaOÉ°üŸG

.πLh õY ¬∏dG ƒg ≥dÉÿG ∂dP ,¿ƒµdG Gòg Ò°Sh ≥∏Nh

øµÁ πg :¬dCÉ°ùæd ÉfÒª°V ¤EG IOƒ©dG Éæ«˘∏˘Y ø˘jÒ°ùØ˘à˘dG ó˘MCG QÉ˘«˘à˘N’h

øµÁ π¡a ∂dP øµeCG GPEGh ,ábódGh ó«≤©àdG ≠dÉH kÉeÉ˘¶˘f ó˘Lƒ˘J ¿CG á˘aOÉ˘°üª˘∏˘d

IOƒ©dÉH ∑Qój ¿CG ™«£à°ùj ¢üî°T …CG ¿EG ?¥É°ùJ’Gh ΩÉé°ùf’G Gò¡H √Ò«°ùJ

kÓ«dO πªëj ÉædƒM Ée πµa ,IQó≤dG º«¶Y kÉª«µM kÉ≤dÉN A»°T πµd ¿CG √Òª°V ¤EG

äÉbƒ∏ıGh ¿ƒµdG Gòg ‘ ¥É°ùJ’Gh ºZÉæàdG ... πLh õY ¬∏dG OƒLh ≈∏Y

í°VGh π«dO ¬fEG .»eÉ°ùdG √Qƒ©°ûH ¿É°ùfE’G ¬cQój ¿CG ™«£à°ùj π«dO ÈcCG

´GóHEG ƒg ≥∏ÿG Gòg ¿CG ºq∏°ùoj ¿CG ’EG Òª°†∏d øµÁ ’h ,∫óé∏d πHÉb ÒZh §«°ùH

.ƒg ’EG ¬dEG ’ …òdG ¬∏dG

¿ƒµj ¿CG øµÁ ’ √Òª°V äƒ°U ¤EG »¨°üj ’ kÉ°üî°T ¿CG ó‚ ób Éæqæµdh

≈«ëj ¿hQÉg

13

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

’ á«MhQ Iƒb ∫ÓN øe ≥FÉ≤◊G ∑Qój ¿CG óH Óa kÉ«YGh ¿Éc ƒd ¬fC’ »YƒdG Gò¡H

¿É°ùfE’G √òîàj ∞bƒe πc ¿C’ ;áªµ◊G »gh ’CG √Òª°V ™Ñàj ÚM q’EG É¡µ∏àÁ

¤EG IQÉ°TE’G øe óH ’ Éægh .¬àªµM õjõ©J ‘ ó˘YÉ˘°ùj √Òª˘°V º˘µ˘M ≈˘∏˘Y AÉ˘æ˘H

ó≤a AÉcòdG øY áªµ◊G ∞∏àîJ ΩÉ©dG Ωƒ¡ØŸG øe ¢ùµ©dG ≈∏©a áªµ◊G ∞jô©J

¬qfC’ áªµ◊G ¤EG ô≤àØj ¬æµdh áaô©ŸGh AÉcòdG øe ÒÑc Qób ≈∏Y ¿É°ùfE’G ¿ƒµj

. ¬dƒM QhóJ »àdG ≥FÉ≤◊G ∑Qójh º¡Øà«a √Òª°V ¤EG »¨°üj ’

≈JCÉàJ »àdG áªµ◊Gh AÉcòdG ÚH ¥QÉØdG ìƒ°Vƒ˘H ô˘¡˘¶˘j k’É˘ã˘e ìô˘£˘æ˘°S

:Òª°†dG º«µ– øY áé«àæc

áªµ◊G ¤EG ô≤àØj ƒgh á«∏ÿG øY π°üØe åëH ‘ Úæ°S »°†≤j …òdG ⁄É©dÉa

ødh ,¬dÉ› ‘ kÉbƒØàe ¿É˘c ƒ˘dh ≈˘à˘M kICGõ› ká˘aô˘©˘e ¤EG ’EG π˘°üj ø˘d ,Òª˘°†dGh

.í«ë°U êÉàæà°SG ¤EG ¬dÓN øe π°üj »∏c ÖdÉb ‘ AGõLC’G √òg n™°Vh ™«£à°ùj

RÉéYE’G »MGƒf ∑GQOEG ¬æµª«°ùa ,Òª°†dGh áªµ◊G ∂∏àeG GPEG ¬qæµdh

äƒ°U ¿EG .ôHóe º«µM ≥dÉN OƒLƒH º∏°ùj ÉgóæYh ,á«∏î∏d ¬à°SGQO ‘ πeÉµàdGh

»àdG Iƒ≤dG äGP »g ∫ÉªµdG Gò¡H á«∏ÿG â≤∏N »àdG Iƒ≤dG ¿CÉH √Èî«°S √Òª°V

.A»°T πc â≤∏N

øY ¬HQ óLh ób ` ΩÓ°ùdG ¬«∏Y ` º«gGôHEG Éfó«°S ¿CG ó‚ ËôµdG ¿BGô≤dG ‘h

:√Òª°V äƒ°üd ¬FÉ¨°UEG ≥jôWrr»»uuHH nnQQ rrGG nnòò nngg nn∫∫rrÉÉ nnbb kkÉÉnnÑÑ nncc rrƒƒ nncc rriinnCCGG nnQQ ooππrr««ss∏∏ddGG pp¬¬rr««nn∏∏ nnYY ssøønnLL rrÉÉ ssªªnn∏∏ nnaa

nnøørr«« pp∏∏ppaannCC’’GG ttÖÖ ppMMooCCGG ’’ nn∫∫rrÉÉ nnbb nnππ nnaannCCGG rrÉÉ ssªªnn∏∏ nnaa@nn∫∫rrÉÉ nnbb nnππ nnaannCCGG rrÉÉ ssªªnn∏∏ nnaa rr»»uuHH nnQQ rrGG nnòò nngg nn∫∫rrÉÉ nnbb kkÉÉnnZZ ppRRrrÉÉnnHH nnôô nnªª nn≤≤rrddGG rriinnCCGG nnQQ rrÉÉ ssªªnn∏∏ nnaa

nnøørr««uuddÉÉ ss°°††ddGG pp ΩΩ rrƒƒ nn≤≤rrddGG nnøøppee ssøønnffƒƒ ooccnnCC’’ rr»»uuHH nnQQ rrÊÊppóó¡¡nnjj rrººnndd rrøø ppÄÄnndd@nn∫∫rrÉÉ nnbb kkáánnZZ ppRRrrÉÉnnHH nn¢¢ùù rrªª ss°°ûûddGG rriinnCCGG nnQQ rrÉÉ ssªªnn∏∏ nnaa

¿BGôo≤dG ‘Òª q°†dG á«qªgCG

14

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

nn¿¿ rrƒƒ oocc ppôô rr°°ûûooJJ rrÉÉss‡‡ llAA…… ppôônnHH rr»»uuff ppEEGG pp ΩΩ rrƒƒ nnbb rrÉÉnnjj nn∫∫rrÉÉ nnbb rrâânn∏∏ nnaannCCGG rrÉÉ ssªªnn∏∏ nnaa ooôônnÑÑ rrccnnCCGG rrGG nnòò nngg rr»»uuHH nnQQ rrGG nnòò nngg@ooââ¡¡ssLL nnhh »»uuff ppEEGG

nnÚÚppcc ppôô°°ûûooŸŸGG nnøøppee ÉÉ nnffnnCCGG ÉÉ nnee nnhh ÉÉ kkØØ«« ppæænnMM nn¢¢VVQQnnCC’’GG nnhh ppääGG nnhhÉÉ nnªª ss°°ùùddGG nnôô nn££ nnaa …… ppòò∏∏ppdd »» pp¡¡LL nnhh :ΩÉ©fC’G |76

-.79

¤EG π°Uh ` ΩÓ°ùdG ¬«∏Y ` º«gGôHEG Éfó«°S ¿CG ∞«c äÉjB’G √òg ‘ iôf

¿CGh äÉbƒ∏fl »g É‰EG ¬dƒM Ée πc ¿CG ,√Òª°V ¤EG IOƒ©dÉH ,∑QOCGh ¬HQ áaô©e

.kÉª«¶Y kÉ≤dÉN äÉbƒ∏ıG √ò¡d

,¬FGƒgCGh ¬JÉÑZôd ™ªà°ùj ¿CG ¿hOh √Òª°V ≈∏Y OÉªàY’ÉH ôµØj øe ¿EGh

¬∏dG OƒLh ∑Qó«a ¬H √Èîj øe ºK øµj ⁄ƒd ≈àM ìƒ°VƒH Gòg iôj ¿CG øµÁ

.¤É©Jh ¬fÉëÑ°S

øe ºZôdG ≈∏Y ¬∏dG OƒLh QÉµfEG ≈∏Y É˘fô˘°VÉ˘M ø˘e ∫É˘ã˘e :¿ƒ˘jQ qƒ˘£˘à˘dG

á≤«≤◊G √ò¡H Òª°†dG ±GÎYG

,ÉgOƒLh πgÉŒh É¡æY ô¶ædG πjƒ–h á«∏÷G ≥FÉ≤◊G √òg ájDhQ ¢†aQ q¿EG

.¬FÉcP øe ºZôdG ≈∏Y ¿É°ùfE’G Qób øe q§ëj

ƒg ,√Òª°V ¬«∏Y ¬«∏Á …òdG ≥◊G ¢†aôj ¿É°ùfE’G π©éj …òdG ÖÑ°ùdG ¿EG

πLh õY ¬∏dG OƒLƒH ¿É°ùfE’G º«∏°ùJ q¿C’ á«°üî°ûdG ¬◊É°üe ™e ∂dP ¢VQÉ©J

¿CGh ,¬à«∏µH ¬d kÉ©°VÉN ¿É°ùfE’G ¿ƒµj ¿CG ≥ëà°ùj ,º«¶Y ¬dEG OƒLƒH √QGôbEG »æ©j

.¬dÉ©aCG øY ¬eÉeCG k’hDƒ°ùe ¿ƒµj

¤EG √Oƒ≤j ∂dP ¿EÉ˘a √Òª˘°V äƒ˘°U ø˘Y ¬˘fGPBG ¿É˘°ùfE’G º˘°üj É˘eó˘æ˘Y

: ádÉ◊G √òg øY kÉahô©e k’Éãe OQƒæ°Sh .¬àaô©eh ¬FÉcP øe ºZôdG ≈∏Y ∫Ó°†dG

≈«ëj ¿hQÉg

15

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

Francis Crick :ÉØ°ûàcG øjò∏dG ÚŸÉ©dG óMCG ƒg (∂jôc ¢ù«°ùfGôa)

øe kGóMGh Gòg Éª¡aÉ°ûàcG ¿Éc óbh .äÉ«æ«°ùªÿG ‘ …hƒædG ¢†eÉ◊G Ö«côJ

øe kÓFÉg kÉªch kÉHhDhO kÓªY ≈°†àbG …òdG º∏©dG ïjQÉJ ‘ äÉaÉ°ûàc’G ºgCG

óbh .πHƒf IõFÉL ∫Éf ó≤a ¬∏c ∂dòd kGôjó≤Jh , kGójó°T kAÉcP ∂dP ¥ƒah ,áaô©ŸG

≈∏Yh ≥«bódG É¡ª«ª°üJh á«∏ÿG Ö«cÎH ¬à°SGQO ∫ÓN ∂jôc ¢ù«°ùfGôa πgP

:¬HÉàc ‘ ∫Éb ó≤a ¬d ¢ùªëàeh Aƒ°ûædG ÖgòÃ øeDƒe ¬fCG øe ºZôdG

’EG ¬d øµÁ ’ ¿B’G IôaƒàŸG áaô©ŸG ¤EG kGOÉæà°SGh ¥OÉ°U ¢üî°T q…CG ¿EG''

øe óH ’ »àdG •hô°ûdG »g IÒãµa .Iõé©e ’EG ¢ù«d IÉ«◊G π°UCG ¿CG sô≤oj ¿CG

,∂jôc ¢ù«°ùfGôa ,É¡à©«ÑWh ÉgDƒ°ûæe :IÉ«◊G ) .''IÉ`«◊G √ò`g QGô`ªà°S’ ÉgôaƒJ

:∑Qƒjƒ«f1981. (

≈∏Y Éæ«JCG »àdG ô£°SC’G ∂∏J Öàc á«∏ÿG π˘«˘°UÉ˘Ø˘J ∂jô˘c iCGQ É˘eó˘æ˘Y

»g É‰EGh ,áaOÉ°üe áé«àf ¿ƒµJ ¿CG øµÁ ’ á«∏ÿG ¿CÉH É¡«a ôbCG »àdGh ÉgôcP

ÜÉë°UCG ¿EG .áaOÉ°üŸÉH äóLh ób IÉ«◊G ¿CÉH kÉæeDƒe ¬fƒc øe ºZôdG ≈∏Y ,Iõé©e

¿CG º¡Ø∏µ«°S ∂dP ¿C’ ;áaOÉ°üŸG ÒZ Ò°ùØJ …CÉH ¿ƒæeDƒj ’ Aƒ°ûædG Ögòe

≥∏N ‘ ábOh ∫Éªc øe √BGQ ÉÃ ôqKCÉJ …òdG ∂jôc .πLh õY ¬∏dG OƒLƒH Ghô≤j

´ÉÑJG ‘ p ¢†Á ⁄ ,áØ∏àfl ájô¶æd ¬«æÑJ øe ºZôdG ≈∏Y ¬dƒgòH ±ÎYG å«M ,á«∏ÿG

ÒHóàdG Gòg q¿EG :∫ƒ≤dG ¤EG OÉYh ,πLh õY ¬∏dG OƒLƒH º«∏°ùàdG ¢†aQh ,√Òª°V

ób áaOÉ°üŸÉH óLh ób ¿ƒµj ¿CG ∫Éµ°TC’G øe πµ°ûH øµÁ ’ …òdG πeÉµàŸG

,∫hC’G …hƒædG ¢†eÉ◊G áæq«Y âÑ∏L »àdG »gh ,ôNBG ⁄ÉY øe äÉæFÉc ¬JóLhCG


16

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

.IÉ«◊G äCGóH πµ°ûdG Gò¡Hh

äƒ°U ¿É°ùfE’G πgÉéàj ÉeóæY çó˘ë˘j ¿CG ø˘µÁ É˘ª˘Y »˘M ∫É˘ã˘e Gò˘g

Gò¡c ,¬àaô©eh ¬FÉcP ióe øY ô¶ædG ¢†¨H IóMGh áé«àædÉa ,¬ëÑµjh √Òª°V

∞bƒàj ¿CG É¡©e ™£à°ùj ⁄ áLQód ¬∏≤Y ≈¨dCG ÚM πHƒf IõFÉL ≈∏Y õFÉ◊G ⁄É©dG

É¡°ùØf »gh ≥∏îJ ¿CG áeƒYõŸG äÉæFÉµdG √ò¡d øµÁ ∞«c :¬°ùØf ∫CÉ°ùjh ôµØ«d

? ábƒ∏fl

»¡«H π«°û«e »µjô˘eC’G á˘jƒ˘«◊G AÉ˘«˘ª˘«˘µ˘dG ⁄É˘Y ìô˘°T ó˘bhMichael

J.Beheπª©à°ùj ¿CG ¿hO ºgÒª°V äƒ°U ¿ƒ∏gÉéàj øjòdG AÉª∏©dG A’Dƒg ádÉM

:∫Éb ÚM Òª°†dG áª∏c

áãjó◊G ájƒ«◊G AÉ«ª«µdG âØ°ûc á«°VÉŸG á©HQC’G Oƒ≤˘©˘dG OGó˘à˘eG ≈˘∏˘Y''

¢Sôµj ¿CG ≈°†àbG ó≤a ,π¡˘°ùdG ô˘eC’É˘H ø˘µ˘j ⁄ Ωó˘≤˘à˘dG Gò˘gh .á˘«˘∏ÿG QGô˘°SCG

.''ÈàıG ‘ OÉ÷G πª©dÉH ºgôªY πMGôe π°†aCG ¢SÉædG øe ±’B’G äGô°ûY

iƒà°ùŸG ≈∏Y IÉ«◊G á°SGQOh á«∏ÿG á°SGQO ‘ Oƒ¡÷G √òg ºcGôJ áé«àfh

!''´óÑŸG º«ª°üàdÉH '' ∫ƒ≤J IOÉMh ájhóe áë«°U äô¡X »Äjõ÷G

º¶YCG øe IóMGh É¡fCG ≈∏Y ∞æ°üJ ¿CG óH ’h áeÉgh áë°VGh áé«àf É¡fEG

±’BG π©Œ ¿CG ¢VhôØŸG øe ¿Éc »ª∏Y ô°üf É¡fEG πH ,º∏©dG ïjQÉJ ‘ äGRÉ‚E’G

É¡fEG ≈àM ∞cC’G ±’BG É¡d ≥Ø˘°üJh ,É˘¡˘Jó˘Lh É˘¡˘Jó˘Lh ... ñô˘°üJ ô˘LÉ˘æ◊G

.º«¶©dG ±É°ûàc’G Gòg ó©H áMGôdG øe kÉeƒj ≥ëà°ùJ

øe k’óHh ,áÑ°SÉæŸG √ò¡d óMCG ≥Ø°üj º∏a π°üëj ⁄ ∂dP øe kÉÄ«°T øµdh

≈«ëj ¿hQÉg

17

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

.á«∏î∏d ójó°ûdG ó«≤©àdG Gòg ±É°ûàcG ‹ƒ°†ah êôfi âª°U •ÉMCG ∂dP

¢SÉØfC’G â∏bÉãJh ∞ŒôJ πLQC’G äCGóH ø∏©dG ‘ ´ƒ°VƒŸG ìôW ÉeóæYh

º¡°ShDhQ õg iƒ°S kÉÄ«°T Gƒ∏©Øj ⁄ º¡æµdh ,í°VGh πµ°ûH á≤«≤◊G ¿hÒãµdG ôbCGh

Gòg »ª∏©dG ™ªàÛG sÍàj ⁄ GPÉª∏a .CGóH Éªc ôeC’G ≈°†eh ,¢VQC’G ‘ ≥jóëàdGh

ÒHóàdG Gòg á≤«≤M ™e πeÉ©àdG q” GPÉŸh ?¬JOÉ©c ™°ûéH πgòŸG ±É°ûàc’G

?¢ù◊Gh IÈÿG πNóJ øY kGó«©H ±ô°U ÊÓ≤Y πµ°ûH

øe ƒg ,´QÉH ÒHóJ ¬fCG ≈∏Y √Ò°ùØJ øµÁ Ée ¿CG ‘ øªµJ É¡∏c á∏°†©ŸG

,Oƒ°SC’G øjhQGO ¥hóæ°U) ,≥dÉÿG ¬∏dG OƒLh ≈∏Y ™WÉ°S ¿ÉgôH iôNCG á«MÉf

Iô◊G á©Ñ£ŸG ,∑Qƒjƒ«f1996¢U232 `233. (

´óHCG øe ¿CG ∑Qój øe πµd áë°VGhh á«∏L πLh õY ¬∏dG OƒLh ádOCG ¿EG

¿ƒ∏©Øj ’ πLh õY ¬∏dG OƒLƒH ±GÎY’G ¿ƒ∏Ñ≤j ’ øjòdGh ,¬∏dG ƒg ¿ƒµdG

,á«bÓNCG kGOƒ«b º¡«∏Y ¢VôØj ¿ÉÁE’G Gòg ¿C’ É‰EGh ;º¡fÉÁEG ΩóY ÖÑ°ùH ∂dP

,A»°T πc ≈∏Y ¬JQóbh πLh õY ¬∏dG OƒLƒH kÉ«æª°V ±ô©jh ’EG óMCG øe ¢ù«∏a

áYÉWE’ ¬JÉ«M ¢Sôµjh ¬∏dG ΩÉeCG k’hDƒ°ùe ¿ƒµj ¿CG ¬«∏Y ÖJôJ áaô©ŸG √òg øµdh

π©Øj É‰EG ≥FÉ≤◊G √ò¡d ¬cGQOEG ºZQ QÉµfE’G ≈∏Y ô°üj …òdG Gògh .√ôeGhCG

»∏NGódG √Qƒ©°T ™e ’h á«°üî°ûdG ¬◊É°üe ™e ≥aGƒàj ’ É¡H ¬ª«∏°ùJ ¿C’ ∂dP

: πªædG IQƒ°S ‘ ¿BGô≤dG ‘ A’Dƒg ¤É©J ¬∏dG ∞°Uh óbh .¥ƒØàdÉH

ooáánnÑÑppbbÉÉYY nn¿¿ÉÉ nncc nn∞∞rr«« nncc rrôô oo¶¶rrffÉÉ nnaa GG vvƒƒoo∏∏ ooYYhh kkÉÉ nnªªrr∏∏ ooXX rrºº oo¡¡ oo°°ùù ooØØrrffnnCCGG ÉÉ¡¡rràànnææ nn≤≤rr««nnàà rr°°SSGGhh ÉÉ¡¡HH GGhhóónnëënnLL nnhh

nnøørrjjppóó pp°°ùù rrØØooŸŸGG :πªædG |14.


18

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

¿CG øµÁ ËôµdG ¿BGô≤dG ‘ äôcP Éªc ¬eƒb ™e º«gGôHEG Éfó«°S á°üb q¿EG

,¿ÉKhC’G ¿hóÑ©j º«gGôHEG Éfó«°S ó¡Y ‘ ¢SÉædG ¿Éc ó˘≤˘a , kGó˘«˘L k’É˘ã˘e ¿ƒ˘µ˘J

A’Dƒg ¢ù«d ¿ÉKhC’G OÉÑYh .¤É©J ¬∏dG ¿hO øe óÑY Ée πc :¿ÉKhC’ÉH Éæg ó°ü≤fh

¿CÉH ¿ƒæeDƒj øjòdG Aƒ°ûædG Ögòe ÜÉë°UCÉa ...§≤a ΩÉæ˘°UC’G ¿hó˘Ñ˘©˘j ø˘jò˘dG

√òg ¿ƒ¡dDƒj IÉ«◊G äóLhCG »àdG π˘eGƒ˘©˘dG »˘g á˘aOÉ˘°üŸGh ø˘e qõ˘dGh äGQò˘dG

¿CG ∫Éµ°TC’G øe πµ°ûH øµÁ áaOÉ°üŸG ’h øe qõdG Óa øµj Éª¡eh .πeGƒ©dG

.IQó≤dG ∂∏J ¬d πLh õY ¬∏dG √óMh ...IÉ«◊G ≥∏N ≈∏Y IQOÉb ¿ƒµJ

:Oƒ©fh≈≈∏∏YY ÉÉ nnffnnCCGGhh ssøø oogg nnôô nn££ nnaa rr……òòssddGG pp ¢¢VV rrQQnnCC’’GG nnhh ppääGGƒƒ nnªª ss°°ùùddGG ttÜÜQQ ººµµttHHQQ rrππnnHH nn∫∫ÉÉ nnbb

nnøørrjjppóóppggÉÉ ss°°ûûddGG øøee rrººooµµppdd nnPP@ nnøørrjj ppôôppHH rróóooee rrGGƒƒttdd nnƒƒooJJ rr¿¿nnCCGG nnóó rr©©nnHH ººooµµnneeÉÉææ°°UUCCGG ss¿¿ nnóó««ccnnCC’’ pp¬¬∏∏ddÉÉJJ nnhh @rrºº oo¡¡nn∏∏ nn©©nnéé nnaa

nn¿¿ rrƒƒ oo©© ppLLôônnjj pp¬¬««dd ppEEGG rrºº oo¡¡ss∏∏ nn©©nndd rrºº oo¡¡nndd kkGGôôrr««ppÑÑ nncc ss’’EEGG kkGGPP rrGG nnòòooLL @nnøø ppªªnndd ¬¬ssffEEGG ÉÉ nnææppàà¡¡ddBBÉÉHH rrGG nnòò nngg nnππ nn©© nnaa rrøønnee GG rrƒƒooddÉÉ nnbb

nnøørr«« ppŸŸÉÉ ss¶¶ddGG @ooººrr««ppgg rrGG nnôôrrHH ppEEGG oo¬¬nndd oo∫∫rrÉÉ nn≤≤oojj ººgg ooôô ooccòòjj kk≈≈àà nnaa ÉÉ nnææ rr©© ppªª nn°°SS GG rrƒƒooddÉÉ nnbb @pp ÚÚ rrYYnnCCGG rr≈≈nn∏∏ nnYY pp¬¬ppHH GGƒƒooJJrrCCÉÉ nnaa GG rrƒƒooddrrÉÉ nnbb

nn¿¿ rrhh ooóó nn¡¡ rr°°ûûnnjj rrºº oo¡¡ss∏∏ nn©©nndd pp ¢¢SSÉÉ ssææddGG @ooººrr««ppggGGôôrrHH ppEEGG rrÉÉnnjj rrÉÉnnææppàà¡¡ddBBÉÉHH rrGG nnòò nngg nnâârr∏∏ nn©© nnaa nnâârrffnnCCGG nnCCGG GG rrƒƒooddrrÉÉ nnbb @¬¬nn∏∏ nn©© nnaa rrππnnHH nn∫∫rrÉÉ nnbb

nn¿¿ƒƒ oo≤≤ pp££rræænnjj GG rrƒƒooffÉÉ nncc rr¿¿ ppEEGG rrºº oogg rrƒƒooddnnCCÉÉ°°SSrrÉÉ nnaa GG nnòò nngg rrºº oogg ooôôrr««ÑÑ nncc :AÉ«ÑfC’G |56-.63

≈∏Y Ö«Œ ¿CG øµÁ ’ É¡fhóÑ˘©˘j »˘à˘dG ΩÉ˘æ˘°UC’G ¿CG ¿hô˘aÉ˘µ˘dG ó˘Lhh

øY ´ÉaódG øY ≈àM IõLÉY π«KÉ“ ’EG â°ù«˘d √ò˘g º˘¡˘à˘¡˘dBG ¿CGh º˘¡˘J’DhÉ˘°ùJ

.ºgôFÉª°V ¤EG GhOÉY ÉgóæYh !!?≥∏ÿÉH ∞«µa ,É¡°ùØf

nn¿¿ rrƒƒ ppŸŸÉÉ ss¶¶ddGG ooººooààffCCGG ººooµµssff ppEEGG GG rrƒƒooddÉÉ nn≤≤ nnaa rrºº pp¡¡ pp°°ùù ooØØ˘ffnnCCGG rr≈≈˘ nnddEEGG rrGGƒƒ˘ oo©©˘ nnLLôô˘aa @rr≈≈nn∏∏ nnYY GGƒƒ oo°°ùù ppµµooff ºº˘KK

nn¿¿ƒƒ oo≤≤ pp££æænnjj ppAArr’’DDƒƒ nngg ÉÉ nnee nnââ rrªª pp∏∏ nnYY rróó nn≤≤dd rrºº¡¡ pp°°SShhooDDhh ooQQ :AÉ«ÑfC’G |64 `.65

ºgÈµJ º¡©æeh ¬«∏˘Y Gƒ˘fÉ˘c É˘e ¤EG Ghó˘JQG ≈˘à˘M π˘jƒ˘W ø˘eR ¢†Á ⁄h

≈«ëj ¿hQÉg

19

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

:º«gGôHEG Éfó«°S º¡d ∫É≤a ,ºgôFÉª°V ¬«∏Y ¬à∏eCG ÉÃ QGôbE’G øY º¡à°Sô£Zh

rrºº oocc ttôô oo°°††nnjj ’’ nnhh kkÉÉÄÄ««°°TT rrººooµµ oo©© nnØØrræænnjj ’’ ÉÉee pp¬¬∏∏ddGG pp¿¿hh ooOO rrøøppee nn¿¿ rrhh ooóóooÑÑ©©ààaannCCGG nn∫∫ÉÉbb @rrººooµµnndd xx±±ooCCGG

nn¿¿ rrƒƒoo∏∏ pp≤≤©©nnJJ rrÓÓ nnaannCCGG pp¬¬∏∏ddGG pp¿¿ rrhh ooOO rrøøppee nn¿¿ rrhh ooóóooÑÑ rr©©nnJJ rrÉÉ ppŸŸhh :AÉ«ÑfC’G |66 `.67

Gò¡dh ,ºgôFÉª°V ¬à∏Ñbh ¬àØ°ûc Ée Ió°ûH GƒehÉ≤a ´õØdG øjôaÉµdG ÜÉ°UCG

óójjóó°°TT √√ôôµµHH GGhhôô©©°°TTº¡°ùØfCÉH GhôWÉNh á≤«≤◊G º¡d GƒØ°ûc øjòdG A’Dƒg √ÉŒ

:GƒdÉ≤a á∏WÉÑdG º¡JGó≤à©e ájÉªM πLCG øe π°S qôdG πàb GƒdhÉM ÚM

nnøørr«« pp∏∏ ppYYÉÉ nnaa rrººooààrrææ oocc rr¿¿EEGG rrººooµµnnàà¡¡ppddBBGG GG rrhh ooôô oo°°üüffGGhh oo√√ rrƒƒ oobb uuôônnMM GG rrƒƒooddrrÉÉ nnbb :AÉ«ÑfC’G |68.

≈∏Y ≥Ñ£æJ É‰EGh ™ªàÛG øe áæ«©e áëjô°T ‘ IQƒ°üfi â°ù«d á°ü≤dG √òg ¿EG

hCG äÉaÉ°ûàc’G øe ÒãµdG ¬d kGõ«ªàe kÉŸÉY ¿ƒµj ¿CG ¢üî°ûd øµÁ .øjÒãµdG

... ¿Éæa hCG íLÉf ∫ÉªYCG πLQ

ôµØà∏d √Òª°V Ωóîà°ùj ¿CG ∫óH øµdh ,kÉ«cPh kÉØ≤ãe kÉ«æZ ¿ƒµj ¿CG øµÁ

,¬dƒM Ée ∑GQOEG áª©f ¬ëæe ≈∏Y √ôµ°Th ¬YGóHEGh ¬JQób ó«é“h πLh õY ¬∏dG ‘

kÉ«°SÉæàe ÉgÉæL »àdG ¬dGƒeCÉH ÉÃQh ,¬JÉaÉ°ûàcGh ¬FÉcòH kÉëéÑàeh kGQhô¨e ¿ƒµj ¬fEÉa

‘ äô¡à°TG »àdG AÉª°SC’G ¿EG ≈àM .äƒŸG ó©H √ó«Øj ób ∂dP øe A»°T ’ ¬fCÉH

øeR òæe kÉeÉ“ á«°ùæe âëÑ°UCG º¡°ThôY hCG º¡JGhôKh º¡JÉØ°ûàµe ÖÑ°ùH É¡àbh

.º¡Jƒe ó©H kÉÄ«°T ºgó«Øj ød ∂dP ¿EÉa GhôcP º¡fCG ƒdh ,πjƒW

GhQ qó≤j ⁄h ,¬Jƒb GƒcQój ⁄h ,πLh õY ¬∏dG ôeGhC’ kÉeÉªàgG GhÒ©j ⁄ A’Dƒg

.Gƒq∏°†a ºgôFÉª°Vh º¡Hƒ∏b ≈∏Y ºàN ,º¡«∏Y ¬àª©f

AGQh º¡«©°S ‘ ¬∏dG OhóM Ghó©J ø˘jò˘dG A’Dƒ˘g π˘Lh õ˘Y ¬˘∏˘dG ∞˘°Uh


20

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

:º¡FGƒgCGh º¡◊É°üe

pp¬¬ pp©© rrªª nn°°SS ≈≈∏∏YY nnººnnàà nnNNhh mm ºº∏∏ ppYY ≈≈∏∏YY oo¬¬∏∏ddGG oo¬¬ss∏∏°°VVCCGGhh oo√√GGƒƒ nngg oo¬¬ nn¡¡dd ppEEGG nnóóîîssJJGG øønnee nnâârrjjnnCCGG nnôô nnaannCCGG

nn¿¿hhôô sscc nnòònnJJ ÓÓ nnaannCCGG pp¬¬∏∏ddGG ppóó rr©©nnHH rrøøppee ¬¬rrjjppóó rr¡¡nnjj rrøø nnªªaa kkII nnhhÉÉ nn°°ûû ppZZ pp√√ ppôô nn°°üünnHH ≈≈∏∏YY nnππ nn©©nnLLhh pp¬¬ppÑÑrr∏∏ nnbbhh @GG rrƒƒdd ooÉÉ nnbbhh

mm ºº∏∏ ppYY rrøøppee nn∂∂dd nnòòppHH rrºº oo¡¡nndd ÉÉeehh ooôô rrgg ssóóddGG ’’EEGG rrÉÉææ ooµµ pp∏∏¡¡oojj ÉÉ nnee nnhh ÉÉ«« rrëënnffhh ooää rrƒƒ ooªªnnff ÉÉ«« rrff ttóóddGG ÉÉææ ooJJÉÉ nn««nnMM ’’EEGG nn»»ppgg ÉÉ nnee

nn¿¿ƒƒttææ oo¶¶nnjj ’’ ppEEGG rrºº oogg rr¿¿EEGG :á«KÉ÷G |23-.24

GƒÑµJQGh ºgôFÉª°V äGƒ°UCG Gƒ∏gÉŒ øjòdG A’Dƒg Éæg ¤É©J ¬∏dG ∞°üj

º¡Hƒ∏bh »ªYh qº°U º¡qfCÉH º¡°SƒØf É¡«∏Y …ƒ£æJ »àdG åFÉÑÿG ÖÑ°ùH ΩÉKB’G

¬«a ºg Ée ¤EG ∂dP ºgOÉbh ,ÜGƒ°üdG øe CÉ£ÿG ∑GQOEG Gƒ©«£à°ùj ⁄ å«ëH ,∞∏Z

.∫Ó q°†dG øe

≈«ëj ¿hQÉg

21

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

¿¿BBGGôô≤≤ddGGhh ÒÒªª°°††ddGG

qõY ¬∏dG OƒLh »©j √Òª°V äƒ°U ¤EG »¨°üj øe ¿CG ∞«c ¿B’G qóM ¤EG Éæq«H

¬∏dG ¿CG »gh áàHÉK á≤«≤M ¤EG π°üj ∂dòH ƒgh ...∂dòH óMCG º∏©j ⁄ ¿EG ≈àM πLh

¬fCG óH ’ πH ,ió°S ¬≤∏îj ⁄ »YƒdG ¿É°ùfE’G íæeh kÓeÉµàe kÉfƒc ≥∏N …òdG

¬JÉbƒ∏flh πLh õY ¬∏dG ÚH Ée á∏°U ∑Éæg ¿ƒµJ ¿CG óH ’h ,Ú©e ±ó¡d ¬≤∏N

.±ó¡dG Gò¡H ºgÈî«d

áÑZôH ô©°û«°S ¬fEÉa ,í«ë°üdG π˘µ˘°ûdÉ˘H √Òª˘°V ¿É˘°ùfE’G π˘ª˘©˘à˘°SG GPEG

ó«MƒdG ±ó¡dG »g áÑZôdG √òg íÑ°üà°Sh ,¿ƒµdG ≥dÉNh ¬≤dÉN áaô©e ‘ Iójó°T

≠Ñ°SCGh , Ωó©dG øe ¬≤∏N …òdG ¬∏dG ¤EG áLÉ◊G u¢ùeCÉH ¬fCG ∞°ûàµ«°Sh ,¬JÉ«M ‘

πLh õY ¬∏dG ¿CG kÉ°†jCG ∑Qó«°Sh ,¤É©J ¬∏dG ó«H É¡s∏c Iƒ≤dG ¿CGh IÉ«◊G áª©f ¬«∏Y

»ªëj …òdG ±Ó¨dG »g AÉª°ùdÉa ...±ó¡d A»°T πc ≥∏N ób

¢ùª°ûdGh ...π«°UÉÙG πLC’ ô£ŸG ...IÉ«◊G CÉ°ûæe »g ÉjÓÿGh ...ÉæÑcƒc

,QÉ°üàNÉHh ...É¡fhO øe óLƒ«d øµj ⁄ …òdG ÉæŸÉY ‘ IQGô◊Gh Aƒ°†dG Qó°üe »g

∞bƒàj Éægh ,áæ«©e ájÉ¨d ¥ƒ∏fl ≈°üëj ’h ó©j ’ É‡ ¬dƒM ¿É°ùfE’G √Gôj Ée πc

¢üFÉ≤ædG øe ∫ÉN πeÉµà˘e ¿ƒ˘c ‘ kÉ˘bƒ˘∏fl âæ˘c GPEG :¬˘°ùØ˘f ∫CÉ˘°ù«˘d ¿É˘°ùfE’G

22

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

≈©°ùjh ?…OƒLh øe ±ó¡dG ƒg Éªa ,Iõ«Lh IÎa ∫ÓN äƒeCÉ°Sh ,Üƒ«©dGh

.¬dGDƒ°ùd ÜGƒL ≈∏Y ∫ƒ°üë∏d

ójôj ...√ÒZ øe É¡©ª°ùj »àdG ábôØàŸG äÉeƒ∏©ŸG ádÉ◊G √òg ‘ ¬«°VôJ ødh

∫ÓN øe ∑QOCG óbh ...¬≤∏N øe ±ó¡dG ƒg Ée ±ô©j ¿CG ójôj ...¬∏dG ±ô©j ¿CG

ÒZh á∏∏°†e ¿ƒµJ ¿CG øµÁ ¿hôNB’G É¡˘H √Ohõ˘j »˘à˘dG äÉ˘eƒ˘∏˘©ŸG ¿CG √Òª˘°V

.¿É«MC’G º¶©e ‘ á°†bÉæàeh πH ,á«aÉc

ÜÉàµdG ƒg πLh õY ¬∏dG ¤EG ¬jó¡j Ée ÒN ¿CG Iô£ØdÉH ¿É°ùfE’G ∑Qójh

kÓ«dO ¬æe òîàjh ,πLh õY ¬∏dG Öàc ôNBG ËôµdG ¿BGô≤dG ,¬¶ØMh ¬dõfCG …òdG

.¬«dEG ∫ƒ°Uƒ∏d

:√Òª°V äƒ°U øY ¢VôYCG ób ¿ƒµj ËôµdG ¿BGô≤dG ôé¡j øe q¿EG

.¬dƒM ∫DhÉ°ùJ Oô› º¡ægP ‘ Q oónj ⁄h √hDhô≤j ⁄ ⁄É©dG Gòg ‘ ¢SÉædG øe ºc

ób GƒfÉc GPEG Éª«a äƒŸG ó©H ¿ƒdCÉ r°ùo«°S ºgh ,¢SÉæ∏d ióg ¬dõfCG πLh õY ¬∏dG ¿EG

.∂dòd áé«àf QÉædG hCG áæ÷G ¿ƒ∏Nó«°Sh ’ ΩCG ¬«a ÉÃ GƒªàgG

º¡fCGh óH Óa ¬∏dG ÜÉàc ≈∏Y ºgÒª°V º¡dój ⁄ º¡°†©H ¿CG Éæ°VÎaG GPEGh

ÉªY GƒdAÉ°ùJ ≈àM ’h ¬JAGôb GƒdhÉëj ⁄ ∂dP ™eh ,√OƒLƒH Gƒª∏Yh Gƒ©ª°S ób

.áeÉ«≤dG Ωƒj ∂dP øY ¿ƒdCÉ°ù«°S º¡fCG º∏©dG ™e ,¬jƒàëj

Öàc óbh ,¬à°SQóe hCG ¬Ñàµe øe ádÉ°SQ º∏à°SG ¢üî°ûH ∂dòd Éæ∏ãe GPEGh

√òg CGô≤j ¿CG ¬«∏©a ,»ª«∏©àdG hCG »æ¡ŸG ¬∏Ñ≤à°ùŸ á¨dÉH á˘«˘ª˘gCG äGP É˘¡˘fCG É˘¡˘«˘∏˘Y

≈∏Y É¡≤∏©j πg ?¬∏©Ø«°S …òdG Éªa .Ú©e âbh ∫ÓN É¡«a Ée òØæjh ádÉ°SôdG

≈«ëj ¿hQÉg

23

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

,É¡fƒª°†Ÿ kÉeÉªàgG Ò©j ¿CG ¿hO ÉgDhô≤j hCG QhQÉ÷G ‘ É¡©°†j ...ÉgDhô≤j ’h §FÉ◊G

!?É¡fƒª°†Ÿ kÉ©ÑJ ±ô°üàjh É¡dƒ°Uh ∫ÉM ÉgDhô≤«°S ¬fCG ΩCG

,ádÉ°SQ Oô› »gh ,ádÉ°SôdG CGô≤j ¿CG ¬«∏Y ºàëà°S ¬àªµMh ¿É°ùfE’G ¢ùM ¿EG

»àdG á∏Ø¨dG øµdh ...√OÉÑ©d ¬∏dG ¬dõfCG ÜÉàµdG ...OƒLƒdG ‘ ºgC’G ƒg ÜÉàµH ∞«µa

¿BGô≤dG IAGôb ¿ƒdhÉëj ’h kÉæcÉ°S ¿ƒcôëj ’ º¡∏©Œ ¢SÉæ˘dG º˘¶˘©˘e É˘¡˘«˘a ¢û«˘©˘j

¬HQ ¤EG ∫ƒ°SôdG ƒµ°ûj ÚM õjõ©dG ¬HÉàc ‘ Gòg πLh õY ¬∏dG ÈNCG óbh .ËôµdG

:∫ƒ≤«a

kkGGQQ rrƒƒooéé rr¡¡nnee nn¿¿BBGG rrôô oo≤≤ddGG GG nnòò nngg GG rrhh ooòò nnîîssJJGG »»ppee rrƒƒ nnbb ss¿¿ ppEEGG uuÜÜ nnQQÉÉjj oo∫∫ƒƒ oo°°SS ssôôddGG nn∫∫rrÉÉ nnbbhh :¿ÉbôØdG |.30

GGƒƒooJJhhooCCGG nnøørrjjòòssddGG nnøøppee ll≥≥jjôôaa nnòònnÑÑnnff rrºº oo¡¡ nn©©nnee ÉÉŸŸ ll¥¥ uuóó nn°°üüooee pp¬¬∏∏ddGG ppóórrææ ppYY rrøøppee ll∫∫ƒƒ oo°°SS nnQQ ºº ooggnnAAÉÉLL ÉÉ ssŸŸhh

nn¿¿ rrƒƒ ooªªnn∏∏ rr©©nnjj rr’’ rrºº oo¡¡ssffnnCCÉÉ nncc rrººppgg ppQQƒƒ¡¡ ooXX nnAAGGQQhh pp¬¬∏∏ddGG nnÜÜrrÉÉnnààppcc nnÜÜrrÉÉnnàà ppµµddGG :Iô≤ÑdG |.101

) :¤É©J ¬∏dG ∫ƒb ¿EG nn¿¿ƒƒ ooªªnn∏∏ rr©©nnjj ’’ rrºº oo¡¡ssffnnCCÉÉ nncc¢SÉædG A’Dƒg q¿CG ¤EG ìƒ°VƒH Ò°ûj (

’EG óMCG øe Éªa .πLh õY ¬∏dG ÜÉàc ¿ƒ∏ª¡j º¡æµdh ,¬∏©a º¡«∏Y Ée kÉeÉ“ ¿ƒª∏©j

øµdh ,É¡≤«Ñ£Jh ËôµdG ¿BGô≤dG ‘ πLh õY ¬∏dG º«dÉ©J IAGôb ¬«∏Y ¿CG kÉ«æª°V º∏©jh

.ºgÒª°V äƒ°üd º¡∏gÉŒ ƒg π°UC’G ‘ ÖÑ°ùdGh ,∂dP πgÉéàJ ≈ª¶©dG á«ÑdÉ¨dG


24

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

ÓÓ««ddOO ÒÒªª°°††ddGGhh ¿¿BBGGôô≤≤ddGG±± óó¡¡ddGG ¤¤EEGG ¿¿ÉÉ°°ùùffEE’’GG

IIÉÉ««◊◊GG øøee »»≤≤««≤≤◊◊GG

:¤É©J ∫ƒ≤˘j nn¿¿ƒƒ oo©©nnLL rrôôooJJ nn’’ ÉÉ nnæærr««nndd ppEEGG rrººooµµssffnnCCGG nnhh kkÉÉãã nnÑÑ nnYY rrºº ooccÉÉææ rr≤≤nn∏∏ nnNN ÉÉ nnªªssffnnCCGG rrºº˘ ooàà rrÑÑ pp°°ùù˘ nnëë˘ nnaannCCGG|

:¿ƒæeDƒŸG.115

¿CGh óqH ’ √Òª°V äƒ°U kÓgÉéàe √OƒLh ‘ ôµØàj …òdG ¿É°ùfE’G q¿EG

øY ¬ãëH á∏MQ ∫ÓN ¬Jô£ØH ∞°ûàµ«°Sh ,√Oƒ˘Lh ø˘e ±ó˘¡˘dG ø˘Y ∫AÉ˘°ùà˘j

¬∏©Øj Ée ºgCGh .πLh õY ¬∏dG »Mhh ËôµdG ¿BGô≤dG ¤EG IOƒ©dG ¬«∏Y ¿CÉH áHÉLE’G

≥Ñ£j ¿CG á«ædG kÉ°ü∏fl √CGô≤jh ,É°†≤j √Òª°V »≤Ñj ¿CG ƒg ¿BGô≤dG IAGôb …ƒæj ÉeóæY

.¬«a äOQh »àdG º«dÉ©àdG kÉ«∏ªY ¢û«©jh

:πLh õY ¬∏dG ∫ƒ≤j ,ìhô£ŸG ∫GDƒ°ù∏d kÉHGƒL ó‚ á«dÉàdG äÉjB’G ‘h

pp¿¿hh ooóóooÑÑ rr©©nn««ppdd ’’ ppEEGG nn¢¢ùùff ppEE’’GG nnhh ssøø ppéérrddGG ooââ rr≤≤∏∏ nnNN ÉÉ nnee nnhh @ÉÉnnee nnhh mm¥¥ rrRR ppQQ øøppee ºº oo¡¡rrææppee ooóójj ppQQooCCGG ÉÉ nnee

pp¿¿ƒƒ ooªª pp©© rr££oojj ¿¿nnCCGG ooóójj ppQQooCCGG @ooÚÚààrrŸŸGG ppII ssƒƒ oo≤≤rrddGG hh ooPP oo¥¥GG ssRR ssôôddGG nnƒƒ oogg nn¬¬∏∏ddGG ¿¿ ppEEGG :äÉjQGòdG |56-58.

: √QÉÑàNG ƒg ¢VQC’G √òg ≈∏Y ¿É°ùfE’G IÉ«M øe ±ó¡dG q¿EG

ooõõjj ppõõ nn©©rrddGG nnƒƒ oogg nnhh kkÓÓ nnªª nnYY ooøø nn°°ùùrrMMnnCCGG rrººooµµttjjnnCCGG rrºº oocc nnƒƒoo∏∏rrÑÑnn««ppdd nnIIÉÉ nn««nnëërrddGG nnhh nnää rrƒƒ nnªªrrddGG nn≥≥nn∏∏ nnNN …… ppòòssddGG

ooQQƒƒ ooØØnn¨rrddGG :∂∏ŸG |.2

25

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

kkÓÓ nnªª nnYY ooøø nn°°ùùrrMMnnCCGG rrºº oo¡¡ttjjnnCCGG rrºº oogg nnƒƒoo∏∏rrÑÑnnææppdd ÉÉ nn¡¡dd kkáánnææjj ppRR pp ¢¢VV rrQQnnCC’’GG ≈≈nn∏∏ nnYY ÉÉ nnee ÉÉ nnæærr∏∏ nn©©nnLL ÉÉ ssff ppEEGG :∞¡µdG |7

kkGGÒÒ pp°°üünnHH kkÉÉ©©«« ppªª nn°°SS oo√√ÉÉææ rr∏∏ nn©©nnéé nnaa pp¬¬«« pp∏∏nnààrrÑÑnnff mm êêÉÉ nn°°ûûrreennCCGG mmáá nnØØ rr££ff rrøøppee nn¿¿rrÉÉ nn°°ùùrrff ppEE’’GG ÉÉ nnææ rr≤≤∏∏ nnNN ÉÉ ssff ppEEGG @ÉÉssff ppEEGG

kkGGQQƒƒ ooØØ nncc ÉÉ sseeEEGGhh kkGGôôppccÉÉ nn°°TT ÉÉ ssee ppEEGG nnππ««ppÑÑ ss°°ùùddGG oo√√ÉÉææ rrjj nnóó nngg :¿É°ùfE’G |2-3.

Èàî«d IÉ«◊G ≥˘∏˘N ó˘b π˘Lh õ˘Y ¬˘∏˘dG ¿CG äÉ˘jB’G √ò˘¡˘d ÇQÉ˘≤˘dG ∑Qó˘j

¿hôéj ÉædƒM øe ¢SÉædG º¶©e .√ÒZ IÉ«Mh ¬JÉ«˘M ‘ ô˘µ˘Ø˘«˘°S Gò˘¡˘dh ,¿É˘°ùfE’G

§£N º¡jódh ,É«fódG IÉ«◊G ΩÉ£M øe A»°T ≈∏Y ∫ƒ°ü◊G π«Ñ°S ‘ ¿ƒYQÉ°üàjh

...πªY øY åëÑdG πãe É¡«a ¿ƒ©°ùj »àdG ájƒ«fódG ºgQƒeCÉH ≥q∏©àj Éª«a á∏°üØe

.É¡fhÎ°û«°S »àdG IQÉ«°ùdG ...¬«a ¿ƒ°û«©«˘°S …ò˘dG ∫õ˘æŸG ...∫É˘Ø˘WC’G ...êGhõ˘dG

? ïdEG... äGRÉLE’G ¿ƒ°†≤«°S øjCGh ?ÖJGhôdG ≈∏YCG ≈∏Y ¿ƒ∏°üë«°S ∞«c

kGóMCG q¿CG ’EG ,É¡≤«≤ëàd ≈©°ùj √ôµa ‘ kÉaGógCGh kÉ££N OóM ób óMGh πch

Òª°†dG ÖMÉ°U ógÉ°ûj Éeóæ©a ,⁄É©dG Gòg ‘ √OƒLƒd »≤«≤◊G ±ó¡dG ‘ ôµØj ⁄

.á∏Ø¨dGh ≥ªë∏d áé«àf iƒ°S â°ù«d É¡qfCÉH ∑Qój äÉaô°üàdG √òg »◊G

±ó¡dG í°VhCG óbh ,IÉ«◊G ÖgGhh ¿É°ùfE’G ≥dÉN ƒg ¬dÓL πL ¬∏dG q¿EG

’EG IOÉ©°ùdG ≥≤ëj ¿CG ¿É°ùfEÓd øµÁ ’h .ájOƒÑ©dG ƒgh ’CG ¿É°ùfE’G ≥∏N øe

.¬JÉ°Vôe π«æd ∂∏Á Ée πc ô uî°ùjh ¬∏dG ™«£«a ,±ó¡dG Gò¡d kÉ≤ah ¢û«©j ÉeóæY

¿ƒª∏©j ’ º¡fCÉc ¿ƒaô°üàjh ,™°ûLh á∏ØZ ‘ º¡JÉ«M ¿ƒ°†≤j ¢SÉædG º¶©e øµdh

º¡à©àe πLCG øe ⁄É©dG Gòg ‘ Gƒ≤∏N º¡fCG q’EG ¿ƒ˘ª˘∏˘©˘j ’h ,º˘gOƒ˘Lh á˘≤˘«˘≤˘M

.á°UÉÿG

≥dõæe ‘ ¿hQóëæj ¢SÉædG º¶©e ¿CG iôj √Òª°V πª©oj …òdG ¿É°ùfE’G ÉeCG

26


VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

Óa ,™Ñàj k’Éãe Gƒfƒµj ¿CG øµÁ ’ ¢SÉædG A’Dƒg ¿CG ∑Qójh ,∫ÉªgE’G øe ô£N

¿hO ∫ƒë«°S ∂dP ¿C’ (∂dP ¿ƒ∏©Øj º¡∏c) :∫ƒ≤˘dÉ˘H ¬˘°ùØ˘f π˘∏˘©˘j ¿CG ø˘µÁ

.πLh õY ¬∏dG ÜÉàc …ó¡d ¬YÉÑJG

≈«ëj ¿hQÉg

27

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

¿¿ÉÉÁÁEE’’ÉÉHH ¿¿GGôôeeCCÉÉjj ¿¿BBGGôô≤≤ddGGhh ÒÒªª°°††ddGG

ââHHÉÉããddGG ºº∏∏©©ddGG ¤¤EEGG GGOOÉÉææàà°°SSGG IIôôNNBB’’ÉÉHH

õY ¬∏dG øe QÉÑàNG ƒg ÉªqfEG ⁄É©dG Gòg ‘ √OƒLh q¿CG ¿É°ùfE’G ∑Qój ÉeóæY

øe QÉÑàN’G Gò¡d óH Óa kGQÉÑàNG IÉ«◊G âfÉc GPEÉa ... √QÉµaCÉH »≤JÒ°S ¬qfEÉa πLh

ƒg äƒŸG ¿ƒµj ¿CG øµÁ ’ ¬fCG Éªc ,É«fódG ‘ áé«àædG √òg ô¡¶J ødh ,áé«àf

.ájÉ¡ædG

¢SÉfCGh π°SQ ∂dòch ...Úeô›h QÉséah IÉ¨W øe IÉ«◊G √òg ‘ sôe ºc

º¡JÉ«M Gƒ°†b AÉ°SDƒHh AGô≤a É¡«a qôeh ...πLh õY ¬∏dG IOÉÑ©d º¡JÉ«M Ghô sî n°S

...äGƒeCG ¿B’G º¡∏ch Úeƒ∏¶e

.πcÉ«¡dG iƒ°S Ωƒ«dG º¡æe ≥Ñj ⁄h ,ÜGÎdG â– º¡æe ídÉ£dGh ídÉ°üdG

Gò¡H IÉ«◊G »¡àæàd §£N ób ¿ƒµj ¿CG ,∫ó©dG ¬ª°SGh ,πLh õY ¬∏d øµÁ ’h

.πµ°ûdG

πc …õéà°S á≤∏£ŸG ¬∏dG ádGóY ¿CÉH √Èî«°S ¿É°ùfE’G Òª°V ¿EG :QÉ°üàNÉH

¿CG óH Óa IÉ«◊G √òg ‘ √ôLCG ¿É°ùfEG πc p±ƒj ⁄ ¬fCG ÉÃh ,âÑ°ùc ÉÃ ¢ùØf

.πqLDƒe ÜÉ°ù◊G

ºgÒª°V äƒ°üd m πgÉŒ ¿hO ºgOƒLh ‘ ¿hôµØàj øjòdG ¢SÉædG q¿EG

28

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

nπsLCG ¬fEG πLh õY ¬∏dG ∫ƒ≤j å«M ËôµdG ¿BGô≤dG ‘ Gòg ≈∏Y áHÉLE’G ¿hóéj

:¬∏ªY Qób ≈∏Y ¿É°ùfEG πc ≈aƒ«°S å«M äƒŸG ó©H Ée ¤EG ÜÉ°ù◊G

p¬«nd pEG …… ppõõéénn««ppdd kk√√ ooóó«« pp©©oojj ssººooKK nn≥≥∏∏nnÿÿGG kkCCGG nnóóÑÑ nnjj ¬¬ssff ppEEGG ÉÉ vv≤≤nnMM ¬¬∏∏ddGG nnóóYY nnhh ÉÉ kk©©«« ppªªnnLL ººooµµ oo©© ppLLôônnee

mm ºº«« ppªªnnMM øøppee llÜÜGG nnôô nn°°TT ºº oo¡¡nndd GGhh ooôô nnØØ nncc nnøøjj ppòòddGG nnhh pp§§°°ùù pp≤≤ddÉÉ ppHH ppääÉÉnnëëppddÉÉ ss°°üüddGG GGƒƒoo∏∏ ppªª nnYY nnhh GGƒƒooæænneeBBGG nnøøjj ppòòddGG

((nn¿¿hh ooôô ooØØµµnnjj GGƒƒooffÉÉ nncc ÉÉ nnªªppHH llºº««ppddnnCCGG llÜÜGG nnòò nnYY nnhh :¢ùfƒj4.

llÒÒppÑÑ nnNN nn¿¿ƒƒoo∏∏ nnªª rr©©nnjj ÉÉ nnªªppHH oo¬¬ssff ppEEGG rrºº oo¡¡nnddrrÉÉ nnªª rrYYnnCCGG nn∂∂ttHH nnQQ rrºº oo¡¡ssæænn«« uuaa nnƒƒoo««nndd ÉÉ ssŸŸ ÓÓ oocc ss¿¿ ppEEGG nnhh :Oƒg |.111

¿ƒcQój º¡eÉµMCG ‘ ¿BGô≤dG ¤EGh ºgôFÉª°V ¤EG ¿ƒ©Lôj øjòdG A’Dƒg q¿EG

kÉjCG πØ oj ¿CG øµÁ ’h ,áÄ«°Sh áæ°ùM πµH º¡jõé«°Sh º¡H º∏Y πLh õY ¬∏dG ¿CG

.kCÉ£N ¿hÒãµdG ó≤à©j Éªc º¡dÉ©aCG øe

ó©H ¿É°ùfE’G ô¶àæJ »àdG IÉ«◊G ¿CG ËôµdG ¬HÉàc ‘ ¤É©J ¬∏dG í°VhCG óbh

¿É°ùfEG πc ∫CÉ°ùoj äƒŸG ó©Ña .QÉædG hCG áæ÷G ÉeEÉa ;á«≤«≤◊G IÉ«◊G »g ÜÉ°ù◊G

‘ ¿hó∏î«°S πLh õY ¬∏dG áYÉW ‘ º¡JÉ«M Gƒ°†b øjòdÉa ,¬∏dG ΩÉeCG ¬∏ªY øY

‘ ¿hó∏î«°ùa ∂dP Gƒ∏©Øj ⁄ øjòdG ÉeCG ,¿É°ùfE’G ¬«dEG ≈©°ùj ô≤e ÒN »gh áæ÷G

.ÜôµdGh ÜGò©dG ´GƒfCG ó°TCG ¿ƒbhòj å«M ºæ¡L

ººææ¡¡LL ÜÜGGòòYYhh ääƒƒŸŸGG ∂∂∏∏ee áájjDDhhQQ óóææYY ßß≤≤««àà°°ùùjj ……òòddGG ƒƒgg »»≤≤««≤≤◊◊GG ÒÒªª°°††ddGG

IÉ«◊G s¿EÉa áªµ◊Gh Òª°†dG ¤EG ´ƒLôdÉHh ,¿BGô≤dG ‘ áahô©e á≤«≤M É¡qfEG

Ö°SÉæj kGÒ°üe ájhôNC’G IÉ«◊G ‘ »bÓ«°S ¿É°ùfEG πch ,äƒŸG ó©H CGóÑJ á«≤«≤◊G

.É«fódG IÉ«◊G ‘ ¬cƒ∏°S

≈«ëj ¿hQÉg

29

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

ød É¡à≤«≤M πgÉéàjh Ö©∏dGh ƒ¡∏dG ‘ ¬JÉ«M »°†≤j kÉfÉ°ùfEG q¿EÉa ™Ñ£dÉHh

√ó«ØJ áæ«©e ±GógCG AGQh ≈©°ùj ¿É°ùfEG qπc .√Òª°V äƒ°U ¤EG ádƒ¡°ùH ´É°üæj

.ájhôNC’G ¬JÉ«ëH ≥∏©àj ’ ±GógC’G √òg øe kÉjCG qøµdh ,É«fódG ¬JÉ«M ‘

qøµdh ,ÉgGƒ°S Ée πc ¢†MóJ á≤∏£e á≤«≤M äƒŸG q¿EÉa ∫GƒMC’G πc ‘h

. kGóHCG ¿ƒ°û«©j º¡fCÉc ¿ƒaô°üàjh ,QÉÑàY’G q≥M äƒŸG øe ¿hÈà©j ’ ¢SÉædG

?É¡à«ªgCG ºZQ á≤«≤◊G √òg ¿ƒ∏gÉéàj ¢SÉædG º¶©e π©éj …òdG Éªa

:á¶ë∏d ƒdh ôµØJ ¿CG ∂«∏Y ∫GDƒ°ùdG Gòg ≈∏Y áHÉLEÓd

ΩÉjC’G øe Ωƒj ‘ ∂fCG äôµa πg ?äƒŸG ‘ äôµØJ ∂JÉ«M ‘ I qôe ºc

òNCÉJ ød É¡æ«M ∂fCGh ?á«eƒ«dG º¡fhDƒ°T ‘ ¿ƒ°†Áh áÑMC’G ∂bQÉØ«°Sh äƒªà°S

≈∏Ñ«°S ∞«c ...äƒŸG ¿ƒµj ∞«c kÉeƒj äQƒ°üJ πg ?È≤dG ¤EG â«æL É‡ kÉÄ«°T

?É¡æ«M ∂MhôH πë«°S GPÉe äôµa πg ?ÜGÎdG â– ∑ó°ùL

,ó°ù÷G äƒÃ CGóÑJ É‰EG ìhôdG IÉ«Mh ,≈∏ÑJ ¿CG øµÁ ’ kÉMhQ ¿É°ùfEÓd q¿EG

º¶©e ¿CÉ°T ¬fCÉ°Th ?IÉ«◊G √òg ‘ √ô¶àæj GPÉe :Iôe äGP ¿É°ùfE’G ∫AÉ°ùJ π¡a

¬fEÉa ∂dòd áÑgôdG ÖÑ°ùJ É¡fC’ ?GPÉŸ , kGóHCG QƒeC’G √òg ‘ ôµØj ’ ób ¢SÉædG

¢SÉædG ¿EÉa ,äƒŸG ´ƒ°Vƒe nìô oWh π°üM GPEGh ,¿ÉµeE’G Qó≤H É¡ÑæŒ ∫hÉëj

√ÒKCÉJ ±ô°üd ∂dPh áëbƒdG º¡JÉ≤«∏©àH ¬fCÉ°T øe ¿ƒ∏∏≤jh ájÉYO ¤EG ¬fƒdƒëj

.º¡æY

kÉeƒj á©bGh É¡fCG ™e á≤«≤◊G √òg øe Ió°ûH Üô¡àdG ™«ª÷G ∫hÉëj GPÉª∏a

!?ádÉfi ’ Ée


30

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

∑ôëj ∂dP ¿CG ƒg IôNB’Gh äƒŸG ôcP ¿ƒÑæéàj ¢SÉædG π©éj Ée q¿EG

ó©H º¡dÉ©aCG øY º¡Ñ°SÉëjh º¡dCÉ°ù«°S πLh õY ¬∏dG ¿CÉH ºgôcòjh ºgôFÉª°V

.äƒŸG

∑Qójh ,¬à«ªgCG á∏Ø¨dG øeR ‘ ¿Éc Ée ó≤˘Ø˘j ,Òª˘°†dG ƒ˘ë˘°üj É˘eó˘æ˘Yh

áª«b Ée .kÓ©a ¬JÉ«M ‘ ΩÉªàg’G ≥ëà°ùJ »àdG AÉ«°TC’G äƒŸÉH ôµØj ÉeóæY ¿É°ùfE’G

,á≤«≤◊G √òg ∑Qój ¿CG ¿É°ùfE’G ≈∏Y Ö©°üdG øe ¿ƒµj ÉÃQ ?¿PEG É«fódG IÉ«◊G

√òg º¡ØJ ≈∏Y ¿É°ùfE’G óYÉ°ù«°S É¡∏«°UÉØJ πµH äƒŸG á¶◊ ‘ ÒµØàdG øµdh

,∂æY øµÁ Ée ó©HCG ¬fCG É¡«a ™bƒàJ »àdG á¶ë∏dG ‘ äƒŸG »JCÉj ¿CG øµÁ .≥FÉ≤◊G

.¬d Ò°†ëà∏d á°UôØdG ∂jód ¿ƒµJ ødh

ó©H É¡°ùØf á≤«bódG ‘ hCG ≥FÉbO IóY ó©H hCG ¿B’G äƒŸG ∂«JCÉj ¿CG øµÁ

.äGƒæ°S IóY

äƒŸG áµFÓe É¡«a ¬«JCÉJ »àdG á¶ë∏dG ‘ ’EG :√Òª°V ô©°ûà°ùj ’ ¿É°ùfE’G

.¬æ«©H º«ë÷G É¡«a iôjh

...ó°ù÷G äƒe äógÉ°T ∂æµd ºgóMCG äƒe äó¡°T ób ¿ƒµJ ÉÃQ

¢Vƒîj …òdG iƒ°S ¬aô©j ’ ôeCG ƒ¡a äƒŸG óæY ìhô∏d çóëj Ée ÉeCG

.áHôéàdG √òg

¿ƒµj ¿CG øµÁh ,ó°ù÷G äƒe iôj ¬fEÉa kÉLôØàe ¿É°ùfE’G ¿ƒµj ÉeóæY

.¢Vôe hCG Ò°S çOÉM π©ØH ¿É°ùfE’G äƒÁ ÉeóæY çóëj Éªc kÉFOÉg äƒŸG Gòg

äƒŸG ¬«∏Y hóÑj ÉªY kÉeÉ“ ∞∏àfl ôeCG ƒ¡a äƒŸG óæY ìhôdG ¬H ô“ Ée ÉeCG

.ôeC’G ôgÉX

≈«ëj ¿hQÉg

31

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

¬fCÉH ¿Éµ∏e √ô°ûÑjh ,ΩÓ°ùH êôîJ ¬MhQ ¿EÉa kÉæeDƒe ¿É°ùfE’G ¿Éc GPEÉa

’ á«∏NGO áMGôH ô©°ûj πH ,±ƒÿG ’h ¿õ◊G ¬Ñ«°üj ’ º«©ædG ‘ kGódÉN ¿ƒµ«°S

õY ¬∏dG ∫ƒ≤j Éªc , kGóHCG ΩÓ°Sh IOÉ©°S ‘ ¿ƒµ«°S ¬fCÉH Ú≤j ≈∏Y ¬fC’ ;É¡d óM

: õjõ©dG ¬HÉàc ‘ πLh

ÉÉ nnªªppHH nnáássæænnéérrddGG GGƒƒoo∏∏ ooNN rrOOGG ooººooµµrr««nn∏∏ nnYY llΩΩÓÓ nn°°SS nn¿¿ƒƒooddƒƒ oo≤≤nnjj nnÚÚÑÑ«« nnWW ooááµµppFFrrÓÓnnŸŸGG ooºº ooggÉÉ ssaaƒƒnnàànnJJ nnøøjj ppòòssddGG

nn¿¿ƒƒoo∏∏ nnªª rr©©nnJJ rrººooààææ oocc :πëædG |32.

rrººooààææ oocc …… ppòòddGG ooººooµµooee rrƒƒnnjj GG nnòò nngg ooáánnµµppFFÓÓŸŸGG ooºº ooggÉÉ ss≤≤∏∏àà nnJJhh ooôônnÑÑ rrccCC’’GG oo´ nnõõ nnØØrrddGG ooºº oo¡¡ooff ooõõrrëënnjj ’’

nn¿¿hh ooóó nnYYƒƒooJJ :AÉ«ÑfC’G |.103

ô¶ædG ¢†¨Ña ,πLh õY ¬∏dG IÉ°Vôe øY kGó«©H ¬JÉ«M ¿É°ùfE’G ≈°†b GPEG ÉeCG

õY ¬∏dG Qòëjh ,¬Mhôd ÜGò©dG ájGóH ¿ƒµà°S ¬Jƒe á¶◊ ¿EÉa ¬JÉah ±hôX øY

:∫ƒ≤«a ¢SÉædG A’Dƒg πLh

rrºº oogg nnQQÉÉ nnHH rrOOnnCCGGhh rrºº oo¡¡ nnggƒƒooLL oohh nn¿¿ƒƒooHH ppôô rr°°††nnjj ooáánnµµppFFrrÓÓŸŸGG ooºº oo¡¡rràà ssaa nnƒƒnnJJ GG nnPP ppEEGG nn∞∞rr««nnµµ nnaa :óªfi |27.

¬∏©é«°S É¡«a √ôµØJh äƒŸG á¶˘ë˘∏˘d ¿É˘°ùfE’G Qƒ˘°üJ Oô› ¿EÉ˘a Gò˘µ˘gh

.¬dÉ©aCG πc ‘ √Òª°V ¬«∏Y ¬«∏Á Ée ™Ñàjh ,≥∏£e ¢UÓNEÉH ±ô°üàj

Ò¨àJ ICÉéah ,»æ«JhQ πª©H Ωƒ≤J hCG ,IQÉ«°S Oƒ≤J âfCGh äƒŸG ∂«JCÉj ób

kÓgÉéàe á«°ü©ŸG ‘ ¬JÉ«M ≈°†b …òdG ôaÉµdG .äƒŸG »µ∏e iÎa ∂eÉeCG ÉjDhôdG

.ÉªgQƒ°U ™°ûHCÉH Úµ∏ŸG ájDhôd ´õØj IôNB’Gh äƒŸG

¿Góª«°S äƒŸG »µ∏e ¿CG ∞«c :ËôµdG ¿BGô≤dG ‘ πLh õY ¬∏dG ÉfÈîjh

,º«ë÷G ‘ ¿B’G øe º«≤«°S ¬fCG ¬d ¿Éæ∏©jh ,Éª¡«˘dEG ¬˘fÉ˘Ñ˘ë˘°ùjh ¬˘«˘dEG º˘¡˘jó˘jCG


32

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

¿ƒµj Ée ó°TCÉc ó°ù÷G øe ìhôdG êhôN ¿ƒµjh .√ôHOh ¬¡Lh ≈∏Y ¬fƒHô°†jh

.√ô¶àæj Ée ¿É°ùfE’G ∑Qój ÉgóæYh ,⁄C’G øe

:áeÉ«≤dG IQƒ°S ‘ á¶ë∏dG √òg πLh õY ¬∏dG ∞°Uh óbh

llII nnôô pp°°SSÉÉ nnHH mmòò ppÄÄnnee rrƒƒjj ll√√ƒƒooLL oohhhh @llIIôôppbbÉÉ nnaa ÉÉ nn¡¡ppHH nnππ nn©© rrØØoojj ¿¿nnCCGG ttøø oo¶¶JJ @nn»»ppbbGG nnôôssààddGG ppâânn¨nn∏∏nnHH GG nnPP ppEEGG ssÓÓ nncc

@mm¥¥GG nnQQ rrøønnee nnππrr««ppbb nnhh @oo¥¥GG nnôô ppØØrrddGG oo¬¬ssffnnCCGG ssøø nnXX nnhh @pp¥¥ÉÉ ss°°ùùnnddÉÉHH oo¥¥ÉÉ ss°°ùùddGG ppââ ssØØnnààrrddGGhh @mmòò ppÄÄnnee rrƒƒnnjj nn∂∂uuHH nnQQ ¤¤ ppEEGG

oo¥¥ÉÉ nn°°ùù nnªªrrddGG @≈≈ss∏∏ nn°°UU ’’hh nn¥¥ ssóó nn°°UU ÓÓ nnaa @≈≈ssdd nnƒƒnnJJ nnhh nnÜÜ ssòò nncc øøµµnndd nnhh :áeÉ«≤dG |24 `32.

Ée ?∑QƒeCG ºq«≤à°S ∞«c ÉgóæYh .äƒŸG á¶ë∏H kÉªàM ôªà°S kÉ°†jCG âfCGh

»àdG áë«°üædG »g Ée ...¬∏©a ≈∏Y Ωóæà°S …òdG Ée ? ¬aÉàdG ƒg Éeh É¡æe ΩÉ¡dG ƒg

á«ªgCG …CG ?¬aô©J ⁄ ∂fCG ƒd ≈æªàJ …òdG ¢üî°ûdG ƒg øe ?É¡à©ª°S ∂fCG ƒd ≈æªàJ

Éeh ?Ée á∏ØM Qƒ°†◊ Ö°SÉæŸG ÜƒãdG QÉ«àNG á«ªgCG Ée ?∂∏ªY π«°UÉØàd ≈≤Ñà°S

.IôNB’G ‘ ∂dÉM ¬«dEG ∫hDƒ«°S Ée ™e áfQÉ≤ŸÉH ∑ô¡¶e ‘ øjôNB’G …CGQ á«ªgCG

kÉªàM ¿ƒ≤≤ë«°S ¥ó°üH á≤HÉ°ùdG á∏Ä°SC’G √òg ≈∏˘Y ¿ƒ˘Ñ˘«˘é˘j ø˘jò˘dG ¿EG

‘ πLh õY ¬∏dG ôeGhCG ¿É°ùfE’G ™Ñàj ⁄ GPEG ÉeCG .ºgÒª°V ¬«∏Y ¬«∏Á Ée ™e kÉ≤aGƒJ

äƒŸG á∏MQ ‘ ¬«≤«aQ ¿Éfƒµ«°S ΩóædGh ±ƒÿG ¿EÉa ,¬JÉ°Vôe π«æd n™°ùj ⁄h ¬JÉ«M

. ΩóædG ™Øæj ’ Ωƒj

...¿ÓØd ™ªà°SCG ⁄ »æà«d ...É¡æe ihóL ’ á∏Ä°SCÉH ¬°ùØf ∂¡æ«°Sh

...πLh õY ¬∏dG áYÉW ‘ »JÉ«M â«°†b »æà«d ...IÓ°üdG ≈∏Y â¶aÉM »æà«d

¬fÉaôé«°S Úµ∏ŸG ¿C’ ; kGójó°T äƒŸG á¶◊ ÒKCÉJ ¿ƒµj AÉæKC’G √òg ‘

!?ºæ¡L ¤EG ¬∏°UhCG …òdG Ée :É¡æ«M ∫AÉ°ùà«°Sh ,É¡∏Nój ¿CG πÑb ºæ¡L ¤EG kÓ«dP

≈«ëj ¿hQÉg

33

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

‘ ¬«a ôµa ≈àM hCG ¬∏©a Ée πc ¿C’ ;∞°Uƒj ’ ´õØH òFóæY ¿É°ùfE’G ô©°û«°S

¿CG óMC’ øµÁ ’h √óMh ¬°üîJ É¡fCG øX »àdG √QÉµaCG ...¬«∏Y ¢Vô©«°S ¬JÉ«M

...É¡H º∏©j

:»°ùf Éeh É¡æe ôcP Ée ¬dÉ©aCG πc ¬«∏Y ¢Vô©à°Sh

ºº oo¡¡nnddÉÉ nnªª rrYYnnCCGG GGhh nnôôoo««ppdd kkÉÉJJÉÉ nnàà rr°°TTnnCCGG oo¢¢SSÉÉ ssææddGG ooQQ ooóó rr°°üünnjj mmòò ppÄÄnnee rrƒƒnnjj @kkGGôôrr«« nnNN mmII ssQQ nnPP nn∫∫ÉÉ nn≤≤rrããppee rrππ nnªª rr©©nnjj øø nnªª nnaa

oo√√ nnôônnjj @ oo√√ nnôônnjj kkGG qqôô nn°°TT mmII ssQQ nnPP nn∫∫ÉÉ nn≤≤rrããppee rrππ nnªª rr©©nnjj øønnee nnhh :ádõdõdG |6-8.

:∂JÉ«M §jô°T ¢Vô©à°ùJ âfCGh ¿B’G òæe ∂°ùØf ∫CÉ°ùJh ôµØJ ¿CG ∂æµÁ

? ∂∏àc á¶◊ ‘ ∂©Øæ«°S …òdG Éeh ¬«∏Y Ωóæà°S …òdG Ée

¬∏dG ÈY ...Gòc â∏©a »æà«d hCG ,Gòc π©aCG ⁄ »æà«d :∫ƒ≤à°S A»°T …CG øY

: ¬dƒ≤H ¬æe πFÉW ’ …òdG ΩóædG Gòg øY ËôµdG ¿BGô≤dG ‘ ¤É©J

kkÉÉHH nnCCÉÉ nnee pp¬¬uuHH nnQQ ≈≈nnddEEGG nnòò nnîîssJJGG AAÉÉ nn°°TT øø nnªª nnaa tt≥≥nnëërrddGG ooΩΩƒƒnn««rrddGG nn∂∂ppdd nnPP @kkÉÉÑÑjj ppôô nnbb kkÉÉHHGG nnòò nnYY rrºº ooccÉÉ nnff rrQQ nnòòrrffnnCCGG ÉÉ ssffEEGG

kkÉÉHHGG nnôôooJJ ooâârrææ oocc rr»»ppæænnààrr««nndd ÉÉjj ooôôppaaÉÉ nnµµrrddGG oo∫∫ƒƒ oo≤≤nnjj nnhh oo√√GG nnóónnjj rrâânnee ssóó nnbb ÉÉ nnee ooAA rrôô nnªªrrddGG ooôô oo¶¶æænnjj nnΩΩ rrƒƒnnjj :CÉÑædG |39-.40

º¡°ùØfC’ ójó°T â≤Ã ¿hô©°ûjh ¿ƒÑ°†¨«°S ¢SÉædG ¿EÉa ∂dP ≈∏Y IhÓY

¬∏dG Ö°†¨H ¿QÉ≤j ¿CG øµÁ ’ º¡¶«Zh º¡à≤e øµdh .É«fódG º¡JÉ«M ‘ √ƒaÎbG ÉŸ

:º¡«∏Y πLh õY

rrPP ppEEGG rrººooµµ nn°°ùù ooØØffnnCCGG rrººooµµppàà rr≤≤ssee øøppee ooôônnÑÑ rrccnnCCGG pp¬¬∏∏ddGG ooââ˘ rr≤≤˘ nnªª˘ nndd nn¿¿ rrhh nnOOrrÉÉ nnææ oojj rrGGhh ooôô˘ nnØØ˘ nncc nnøø˘jj ppòò˘ddGG ss¿¿ ppEEGG

nn¿¿hh ooôô ooØØrrµµnnàà nnaa pp¿¿ÉÉÁÁEE’’GG ≈≈nndd ppEEGG nn¿¿ rrƒƒ nnYY rróóooJJ :ôaÉZ |.10

.Ωƒ«dG ∂dP ‘ ó«Øj ød ≈°†e Ée ôcòJh ΩóædG ¿CG ¬HÉàc ‘ ¤É©J ¬∏dG Èîjh

¿É°ùfE’G ¢Vƒ©j ¿CG π«ëà°ùŸG øe ¿ƒµj ±ƒ°Sh ,A»°T πc ájÉ¡f ƒg Ωƒ«dG ∂dòa


34

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

.óHC’G ¤EG É¡«∏NGO ≈∏Y ≥∏¨à°S º«ë÷G ÜGƒHCG ¿C’ ;≈°†e Ée

ii nnôô rrcc uuòòddGG oo¬¬nndd ≈≈ssffnnCCGG nnhh oo¿¿ÉÉ°°ùùffEE’’GG ooôô sscc nnòònnàànnjj mmòòÄÄ nnee rrƒƒnnjj nnººssææ nn¡¡nnééppHH mmòò ppÄÄnneeƒƒnnjj nnAA rr»» ppLL nnhh @ÉÉjj oo∫∫ƒƒ oo≤≤nnjj

»»ppJJÉÉ nn««nnëëppdd ooâârree ssóó nnbb »»ppæænnààrr««nndd @llóónnMMnnCCGG oo¬¬nnHHGG nnòò nnYY ooÜÜ uuòò nn©©oojj ’’ mmòò ppÄÄnneeƒƒ«« nnaa @llóónnMMnnCCGG oo¬¬ nnbbÉÉ nnKK nnhh oo≥≥ppKKƒƒoojj ’’ nnhh|

:ôéØdG23-26.

¬«∏Y ¬«∏Á Ée πc ìƒ°VƒH ∑Qój ¿CG k’É°V ¿Éc Éª¡e ¿É°ùfEG πc áYÉ£à°SÉH

í∏°ü«d Oƒ©j ¿CG ¬«∏Y π«ëà°ùj ±ƒ°S ÉgóæYh .ÜÉ°ù◊Gh äƒŸG á¶◊ ‘ √Òª°V

.á∏«ëà°ùe IÉ«◊G ¤EG ¬JOƒY ¿C’ ;√Òª°V ™Ñàjh √ôeCG øe

πÑb √Òª°V QÉ©°ûà°SG ≈∏Y ¿É°ùfE’G πªM ƒg ÜÉàµdG Gòg øe ±ó¡dG q¿EG

Öæéàjh ¬«°VÉe øY ¢Vƒ©j ¿CG É¡«a ¬æµÁ IÉ«M ¢û«©dG ¤EG ¬JƒYOh ,¿GhC’G äGƒa

.¬JôNBG ‘ ΩóædG

º¡æ«H ¥QÉØdG »g IôNB’Gh πLh õY ¬∏dÉH Òª°†dG ÜÉë°UCG ¿ÉÁEG Iƒb q¿EG

∫CÉ°ùj ¬fCÉch ±ô°üàj »◊G Òª°†dG ÖMÉ°üa .ºgÒª°V ¿ƒ©Ñàj ’ øjòdG ÚHh

øjòdG ¬∏°SQ ¢†©H øY ¬HÉàc ‘ πLh õY ¬∏dG ÉfÈîj .ºæ¡L ÒØ°T ≈∏Y ¬dÉ©aCG øY

:º¡JôNBG Gƒ°ùæj ⁄

ppQQÉÉ nn°°üürrHHCC’’GGhh ……ppóórrjjnnCC’’GG »»ppdd rrhhooCCGG nnÜÜƒƒ oo≤≤ rr©©nnjj nnhh nn¥¥ÉÉ nnëë rr°°SSEEGG nnhh nnºº««ppggGGôôrrHH ppEEGG ÉÉff nnOOÉÉÑÑ ppYY rrôô oocc rrPPGG nnhh@ ppQQGG ssóóddGG ii nnôô rrcc ppPP mmáá nn°°üüppddrrÉÉ nnîîppHH ºº ooggÉÉ nnææ rr°°üünn∏∏ rrNNnnCCGG ÉÉ qqffEEGG :¢U |45-.46

≈«ëj ¿hQÉg

35

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

ÒÒªª°°††ddGG ääƒƒ°°üüdd ´ÉÉ««°°üüff’’GG

ÊÊBBGGôô≤≤ddGG ≥≥∏∏ÿÿGG ¤¤EEGG ……óó¡¡jj QQGGôôªªàà°°SSÉÉHH

íÑ°üj ,ôNB’G Ωƒ«dGh πLh õY ¬∏dG OƒLƒH Ú≤«dG ¤EG ¿É°ùfE’G π°üj ÉeóæY

¿CG ∫ƒ≤©ŸG ÒZ øªa ,áæ÷Gh √É°VQ ¬dÉ©aCG πc ‘ ¬∏dG ∫CÉ°ùj ¿CG ƒg óMhC’G ¬aóg

.Gò¡d kGôjÉ¨e kÉaóg ¬JÉ«◊ ™°†j ºK ,¬àª˘µ˘Mh √Òª˘°†d kÉ˘©˘Ñ˘J ¿É˘°ùfE’G ±ô˘°üà˘j

¢†©H AGOCG ‘ πãªàjh ,¬JÉ«M øe kÉ£«°ùH kGAõL πàëj øjódG ¿CG ó≤à©j PEG Å£îojh

¬HÉàc ‘ πLh õY ¬∏dG ∫ƒ≤j ∂dP øe ¢ùµ©dG ≈∏©a .áæ«©e ΩÉjCG ‘ IOÉÑ©dG ¢Sƒ≤W

:¤É©J ¬∏dG IÉ°Vôe ‘ ¿ƒµJ ¿CG Öéj ¬«∏Y â°Vôa »àdG ¿É°ùfE’G IÉ«M ¿EGss¿¿ ppEEGG rrππ oobb

øørr«« ppªªnnddÉÉ nn©©ddGG uuÜÜQQ pp¬¬∏∏dd »»ppJJÉÉ nnªªnnee nnhh nn……ÉÉnn««rrfifi nnhh »» ppµµ oo°°ùùooff nnhh »»ppJJÓÓ nn°°UU :ΩÉ©fC’G |162.

Ée π©Ø«a ,¬JGQGôbh ¬dÉ©aCGh ¬dGƒbCG ™«ªL ‘ ¬∏dG ÖbGôj ¿CG ¿É°ùfE’G ≈∏Yh

¬fC’ ;ôNBG QÉ«N …CG ¬d ¢ù«dh ¬«˘°Vô˘j ’ É˘e Öæ˘é˘à˘jh ,π˘Lh õ˘Y ¬˘∏˘dG »˘°Vô˘j

.…óHC’G √Ò°üe Qô≤à«°S ÜÉ°ù◊G Gòg ≈∏Y kAÉæHh ¬JÉ«M ‘ π©a Ée ≈∏Y Ö°SÉëo«°S

º¡ØJh ôsµØa πLh õY ¬∏d kÉ©FÉW ¿Éc GPEG ¿É°ùfE’Éa

¬∏dG ¿Gƒ°VQ ÜÉ°ùàcG øe ºgCG ƒg Ée ¬JÉ«M ‘ ¿ƒµj ø∏a √OƒLh á≤«≤M

Oƒ©j ¿CG óH ’ ,áæ÷G ‘ ó∏ÿG IÉ«ëH ¬«∏Y º©fCGh Ωó©dG øe ¬≤∏N …òdG ¬∏dG ,¬æY

πL ¬∏dG øs«H óbh .¬æY ¤É©J ¬∏dG »°Vôj ¿CG øµÁ ÉªY ¬dCÉ°ù«a √Òª°†d iôNCG Iôe

36

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

hP ¿É°ùfE’G ™«£à°ùj Éæg øeh ...¬«gGƒfh √ôeGhCG πc ËôµdG ¬fBGôb ‘ ¬dÓL

á∏ãeC’G øe kGó«Øà°ùe ∂dòH kGójó°T kÉeÉªàgG …óÑjh É¡H ó«≤àj ¿CG »◊G Òª°†dG

≈∏Y ¢Vôa ób ¬∏˘dG ¿CG ±ô˘©˘j ¿BGô˘≤˘dG ÇQÉ˘b ¿EGh .¬˘«˘a äOQh »˘à˘dG á◊É˘°üdG

: ¢ùªÿG äGƒ∏°üdG ƒg :ÉgóMCG IOÉÑ©∏d áæ«©e kÉ°Sƒ≤W ¿É°ùfE’G

GG nnPP ppEEÉÉ nnaa rrººooµµHHƒƒooææooLL ≈≈nn∏∏ nnYY nnhh kkGGOOƒƒ oo©© oobb nnhh kkÉÉnneeÉÉ nn««ppbb nn¬¬∏∏ddGG rrGGhh ooôô oocc rrPPÉÉ˘ nnaa nnIIÓÓ˘ ss°°üüddGG ooºº˘ ooàà rr«« nn°°††˘ nnbb GG nnPP ppEEÉÉ˘ nnaa

kkÉÉJJƒƒ oobb rrƒƒssee kkÉÉHHÉÉ nnààppcc nnÚÚææppeerrDDƒƒ ooªªrrddGG ≈≈nn∏∏ nnYY rrâânnffÉÉ nncc nnIIÓÓ ss°°üüddGG ss¿¿ ppEEGG nnIIÓÓ ss°°üüddGG GGƒƒ ooªª«« ppbbnnCCÉÉ nnaa rrººooààææ nnffrrCCÉÉ nnªª rrWWGG:AÉ°ùædG |

103.

: ¢ùªÿG äGƒ∏°üdÉH Ωõ∏e ¿É°ùfE’G ¿CÉH ájB’G √òg ÉfôcòJ

kkÉÉJJƒƒ oobb rrƒƒssee kkÉÉHHÉÉ nnààppcc nnÚÚææppeerrDDƒƒ ooªªrrddGG ≈≈nn∏∏ nnYY rrâânnffÉÉ nncc nnIIÓÓ ss°°üüddGG ss¿¿ ppEEGG|

,IÓ°üdG ¤EG ΩÉ«≤dG ¬«∏Y ¿CG ô©°û«a ÉgDhô≤j øe πc Òª°V ∑ô– ájB’G √òg

¿BGô≤dG ‘ ¤É©J ¬∏dG ¬H √ôeCÉj Éeh √Òª°V ¬«∏Y ¬«∏Á Ée ¿É°ùfE’G òØæj ¿CG ÉeEG Éægh

≈°ùæj ’ ¿CG ¬«∏Y øµd ,áYƒæàe kGQGòYCG ¬°ùØæd kÉ≤∏àfl ∂dP πgÉéàj ¿CG hCG ,ËôµdG

.IôNB’G ‘ IÓ°üdG ∑QÉàd QòY ’ ¬fCG

âfÉc Éª¡e k’OÉY ¿ƒµj ¿CG ¿É°ùfE’G πLh õY ¬∏dG ôeCÉj iôNCG ájBG ‘h

:á£«ÙG ±hô¶dG

ººooµµ pp°°ùù ooØØffnnCCGG ≈≈nn∏∏ nnYY ƒƒnndd nnhh ¬¬∏∏dd nnAAGG nnóó nn¡¡ oo°°TT pp§§°°ùù pp≤≤ddÉÉ ppHH nnÚÚppeeGG ssƒƒ nnbb GGƒƒooffƒƒ oocc GGƒƒooææeeBBGG nnøøjj ppòòddGG ÉÉ nn¡¡ttjjCCGG ÉÉ nnjj

¿¿nnCCGG ii nnƒƒ nn¡¡ddGG GGƒƒ oo©©ppÑÑqqàànnJJ nnÓÓ nnaa ÉÉ nnªª pp¡¡ppHH ≈≈nnddhhnnCCGG ¬¬∏∏ddÉÉ nnaa GG kkÒÒ pp≤≤ nnaa hhnnCCGG ÉÉ vv««ppæænnZZ øøooµµnnjj ¿¿ ppEEGG nnÚÚppHH nnôôbbnnCC’’GG nnhh pp øøjj nnóóppddGG nnƒƒddGG hhnnCCGG

GG kkÒÒppÑÑ nnNN nn¿¿ƒƒoo∏∏ nnªª©©nnJJ ÉÉ nnªªppHH nn¿¿ÉÉ nncc ¬¬∏∏ddGG ss¿¿ ppEEÉÉ nnaa GGƒƒ oo°°VV ppôô©©ooJJ hhnnCCGG GGhh ooƒƒ∏∏ nnJJ ¿¿ ppEEGG nnhh GGƒƒooddppóó©©nnJJ :AÉ°ùædG |135.

™Ñàj ¿CG »gh ¤É©J √ôeGhCÉH ó«≤àj ¿É˘°ùfE’G π˘©Œ Ió˘MGh á˘≤˘jô˘W ∑É˘æ˘g

≈«ëj ¿hQÉg

37

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

ÉÃQ :á≤HÉ°ùdG ájB’G ‘ Oƒ°ü≤ŸG ¢üî°ûdG ¬LGƒj ¿CG øµÁ kÉØbƒe òNCÉæd .√Òª°V

Gòg ¿Éc GPEG Éæg ...kÓãe áÁôéH ¬HQÉbCG óMCG áfGOEG ¤EG É¡«dój ¥ó°U IOÉ¡°T …ODƒJ

’ É«fódG ÒN ¿C’ ;√Òª°V ¤EG »¨°ü«°S ¬fEÉa äƒŸG ó©H ÜÉ°ù◊ÉH øeDƒj ¿É°ùfE’G

. IôNB’G ÒîH ¿QÉ≤j

:πLh õY ¬∏dG ∫ƒ≤j iôNCG ájBG ‘h

rrººooµµssæænnee ppôôrréénnjj ’’ nnhh pp§§ rr°°ùù pp≤≤dd rrÉÉppHH nnAAGG nnóó nn¡¡ oo°°TT pp¬¬∏∏dd nnÚÚppeeGG ssƒƒ nnbb rrGGƒƒooffƒƒ oocc GGƒƒ˘ ooææ nneeBBGG nnøø˘jj ppòò˘ddGG ÉÉ˘¡¡˘jjCCGG ÉÉ˘ ppjj

ÉÉ nnªªppHH llÒÒppÑÑ nnNN nn¬¬∏∏ddGG ss¿¿ ppEEGG nn¬¬∏∏ddGG GGƒƒ oo≤≤ssJJGG nnhh iiƒƒ≤≤ssàà∏∏ ppdd ooÜÜ nnôô rrbbnnCCGG nnƒƒ oogg rrGGƒƒooddppóó rrYYGG rrGGƒƒooddppóó rr©©nnJJ ss’’nnCCGG ≈≈nn∏∏ nnYY mm ΩΩ rrƒƒ nnbb ¿¿BBÉÉææ°°TT

nn¿¿ƒƒoo∏∏ nnªª rr©©nnJJ :IóFÉŸG |8.

≈∏Y ô£«°ùj ¿CG ¬«∏Y ájB’G √òg ‘ OQh ÉÃ ó«≤àj ¿CG ¿É°ùfE’G ™«£à°ùj ≈àM

¿CG ÉfôeCÉj πLh õY ¬∏dÉa .ádOÉY ¬eÉµMCG ¿ƒµJh ,¬J’ÉM ó°TCG ‘ ≈àM ¬Ñ°†Z

Éªc ,º¡dGƒbCG hCG º¡dÉ©aC’ º¡°†¨Ñf øjòdG ¢UÉî°TC’G ™e ≈àM ∫ó©dÉH ºµëf

:áª«ªædGh ø¶dG Öæéàf ¿CG ¬∏dG ÉfôeCÉj

’’ nnhh llººrrKK ppEEGG uuøø ss¶¶ddGG nn¢¢†† rr©©nnHH ss¿¿ ppEEGG uuøø ss¶¶ddGG nnøøee kkGGÒÒppãã nncc rrGGƒƒooÑÑppæænnàà rrLLGG GGƒƒ˘ ooææ˘eeBBGG nnøø˘jj ppòò˘ddGG ÉÉ˘¡¡˘ ttjjCCGG ÉÉ˘jj

kkÉÉàà rr««nnee pp¬¬«« ppNNnnCCGG nnººrrëënndd nnππ ooccrrCCÉÉ nnjj ¿¿nnCCGG rrºº oocc ooóónnMMnnCCGG ttÖÖ ppëëoojjnnCCGG kkÉÉ°°†† rr©©nnHH ººooµµ oo°°†† rr©©˘ nnHH rrÖÖ˘nnàà rr¨˘ nnjj ’’ nnhh rrGGƒƒ˘ oo°°ùù˘ ss°°ùù˘ nnéé˘nnJJ

llºº«« ppMMQQ llÜÜGG ssƒƒnnJJ nn¬¬∏∏ddGG ss¿¿ ppEEGG nn¬¬∏∏ddGG GGƒƒ oo≤≤ssJJGGhh oo√√ƒƒ ooªªooàà rrgg ppôônnµµ nnaa :äGôé◊G |12.

,áÄ«°ùdG ∫É°üÿG ¢†©H øe ¿É°ùfE’G πLh õY ¬∏dG Qòëj ájB’G √òg ‘

,Åu«°ùdG ø¶dG ¬ªµëj ÜÉà¨j …òdÉa ,¢†©ÑH É¡°†©H §ÑJôe ∫É°üN çÓK ôcò«a

≈∏Yh ,kÉ°†jCG ø¶dG ™aGóH ∂dP π©Øj √ÒZ ≈∏Y ¢ù°ùéàj …òdG ¿EÉa ∂dòch

.Òª°†∏d ∞dÉfl ±ô°üJ ¬fCG ’EG ™ªàÛG ‘ kÉ©FÉ°T ∑ƒ∏°ùdG Gòg ¿ƒc øe ºZôdG


38

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

ócDƒŸG øªa ,∞bƒŸG äGP ‘ ¬°ùØf ¿É°ùfE’G ™°†j ¿CG Ió«L áfQÉ≤e ¿ƒµà°Sh

∂FÉ£NCGh ∑QGô°SCG ≈∏Y ¢ù°ùéà«a ∂«∏Y óMCG πØ£àj ¿CG Ö– ’ ∂fCG

¿EG πH ,Aƒ°ùdG øX ∂«a ø¶jh ∂«∏Y ºgóMCG ºæj ¿CG kÉ°†jCG qÖ– ’h .É¡©«°ûjh

¬°Vô©Jh ∑Ò¨H iPC’G ≥ë∏J ¿C’ QÈe ’ :¿PEG ...º∏¶dÉH ∑ô©°ûjh ∂ŸDƒ«°S ∂dP

Éªc ∑ÒZ πeÉ©J âæc GPEG Òª°†dG »M ∂fCG ≈∏Y π«dód ¬fEGh ,∞bƒŸG Gòg πãŸ

:¤É©J ¬∏dG ∫ƒ≤j á≤HÉ°ùdG ÜÉÑ°SCÓd .πeÉ©J ¿CG Ö–

kkÉÉàà rr««nnee ¬¬«« ppNNnnCCGG nnººrrëënndd nnππ ooccrrCCÉÉ nnjj ¿¿nnCCGG ºº oocc ooóónnMMnnCCGG ttÖÖ ppëëoojjnnCCGG. |

¬∏dG óYƒàj ∂dòd ; ¿GRõ≤e ¿GôeCG ø¶dGh áÑ«¨dG ¿CG ºc ¬«Ñ°ûàdG Gòg ô¡¶j

:∫ƒ≤«b QÉædÉH ¬H Ωƒ≤j øe πLh õY

mmII nnõõ nnªªoodd mmII nnõõ nnªª oogg uuππooµµdd llππrrjj nnhh @oo√√ nnOO ssóó nnYY nnhh kk’’ÉÉ nnee nn™™ nnªªnnLL …… ppòòssddGG @oo¬¬nnddÉÉ nnee ss¿¿nnCCGG ooÖÖ nn°°ùùrrëënnjj

oo√√ nnóónn∏∏ rrNNnnCCGG @áá nnªª nn££oo◊◊GG »»ppaa ss¿¿ nnòònnÑÑææ oo««nndd ssÓÓcc @ooáá nnªª nn££ooëërrddGG ÉÉee nn∑∑GGQQ rrOOnnCCGG ÉÉ nnee nnhh @ooII nnóó nnbbƒƒooŸŸGG pp¬¬∏∏ddGG ooQQÉÉ nnff@ppII nnóó ppÄÄ rraannCC’’GG ≈≈nn∏∏ nnYY oo™™ pp∏∏ ss££nnJJ »»ààddGG @llII nnóó nn°°UUrrDDƒƒee ºº pp¡¡rr««nn∏∏ nnYY ÉÉ nn¡¡ssff ppEEGG @mmIIOO ssóó nnªªooee mmóó nnªª nnYY »»ppaa :Iõª¡dG |1-

9.

πØ£àjh √ÒZ ÜÉà¨j ¿É°ùfE’G π©Œ »àdG »g ó≤◊Gh ó°ù◊Gh IÒ¨dG ¿EG

’ ¬fCG Éªc .ËôµdG ¿BGô≤dG º«dÉ©àd kÉeÉ“ ∞dÉfl Gògh , kGQhR º¡ª¡àjh √QGô°SCG ≈∏Y

Ée ÒN ¿EÉa ∂dòdh ;Ió°ûH ™ªàÛG ‘ ôµæà°ùe ÒZ ¬fCG ™e Òª°†dG ™e ≈°TÉªàj

.É¡∏©a øY √ÒZ »æãjh ∫É©aC’G √òg øY kÉeÉ“ ó©àÑj ¿CG ƒg ¿É°ùfE’G ¬∏©Øj

áªFÉb ¿ƒµJ √QÉµaCGh ¿BGô≤dG ôgƒL ∑QOCG …òdG ¿É°ùfE’G äÉa qô°üJ q¿EG

™°†jh √Òª°V ¬«∏Y ¬«∏Á ÉÃ Ωõà∏j ¬fEÉa :ôNBG ÒÑ©àHh .IÒÿG ΩÓ°SE’G º«dÉ©J ≈∏Y

≈«ëj ¿hQÉg

39

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

¿É°ùfEG ¬fC’h ;¬dÉªYCG πc ‘ IôNB’G QGódG ƒLÒa ¬«æ«Y Ö°üf IôNB’Gh äƒŸG

Ohõà«d √ó¡L πc ¬Lƒjh kÉ°†jCG √ÒZ ‘ ôµØj ¬fEÉa õ«‡

π«Ñ°S ≈∏©a ,QƒeC’G §°ùHCÉH ≥∏©àj Éª«a ≈àM ¬fÉÑ°ùM ‘ É¡©°†«a ¬JôNB’

Ωƒj ‘ kÉ°†jCG äƒª«°S ≥jó°üdG Gòg ¿CG ôµØj ¬fEÉa …ôK ≥jó°U ¬d ¿Éc GPEG :∫ÉãŸG

¬≤∏©J øe ójõJ åjOÉMCG ‘ ¬©e ¢VƒÿG Öæéà«a ,ÜÉ°ùë∏d ™°†îjh ΩÉjC’G øe

‘ ¬JOÉ©°Sh √ÒN πLCG øe πª©jh , kGQÉf hCG áæL ∑Éæg ¿CÉH kÉehO √ôcòjh ,É«fódÉH

øY √ó©Ñj ¿CG ∫hÉëjh .áæ÷G ‘ ¬©e ™ªàéj ¿CG ¤É©J ¬∏dG ƒYójh ,IôNB’Gh É«fódG

óbh .¬d ¬àÑfi øY È©j ∂dòHh ,¬JôNB’ ¬∏©é«a ÒÿG ≥jôW ≈∏Y ¬dójh »°UÉ©ŸG

πãe ¤hC’G á∏gƒ∏d πLh õY ¬∏dG IÉ°Vôe ƒLôjh √Òª°V ™Ñàj …òdG ¿É°ùfE’G hóÑj

¬˘fCG q’EG ,¬˘°ùØ˘f ™ qàÁh ¥ƒ˘°ùà˘j ...á˘°SQóŸG ¤EGh ...π˘ª˘©˘dG ¤EG Ögò˘j ...√ÒZ

¬«ah ,π©Øj Ée πc ‘ πLh õY ¬∏dG IÉ°Vôe ¤EG ≈©°ùj ¬∏c ∂dP ¤EG áaÉ°VE’ÉH

:πLh õY ∫ƒ≤j

ppIIÉÉ nncc ssõõddGG ppAAÉÉààjj ppEEGGhh ppIIÓÓ ss°°üüddGG pp ΩΩÉÉ nnbb ppEEGGhh pp¬¬∏∏ddGG ppôô rrcc ppPP øø nnYY ll™™rr««nnHH nn’’ nnhh llII nnQQÉÉŒŒ rrºº pp¡¡«« pp¡¡rr∏∏ooJJ ’’ ll∫∫ÉÉ nnLL ppQQ

ooQQÉÉ°°üürrHHCC’’GGhh ooÜÜƒƒoo∏∏ oo≤≤ddGG pp¬¬«« ppaa ooÖÖss∏∏ nn≤≤nnàànnJJ kkÉÉee rrƒƒnnjj nn¿¿ƒƒ ooaaÉÉ nnîînnjj :QƒædG |37.

≈°VQ π«æd ≈©°ùj ¿CG ¿É°ùfEÓd øµÁ ∞«c :¢SÉædG ¢†©H ∫AÉ°ùàj ¿CG øµÁh

¿ƒµJ ¿CG Öéj :k’hCG ? á¶◊ πc ‘ ¬∏dG ôcòjh ¬dÉ©aCG πc ‘ πLh õY ¬∏dG

…òdG ¿É°ùfEÓdh ,ÉgGƒ°S Ée πc øe ºgCG πLh õY ¬∏dG ôeGhCG áYÉWh äGOÉÑ©dG

™aÉæÃ ºà¡«a ¬JQÉŒ ¬«¡∏J Óa ,¬d πLh õY ¬∏dG áÑbGôe ≈°ùæj ’ ¿CG ¬«∏Y √Òª°V ™Ñàj

¬©aój ’ ¬fEÉa ¬∏NO ‘ ∂dP ôKCG ƒd ≈àM ,kÉæ«eCG ¿ƒµj πH IôNB’G ÒN ∑Îjh É«fódG


40

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

. ÜÉµJQGh ¢û¨dG ¤EG

πfi ¿ƒµj ¿CG Öéj .IôNB’G ‘ ¬jõÿ kÉÑÑ°S ¿ƒµ«a √ôjÈJ ™«£à°ùj ’ Ée

√ÒZ ±hôX »YGôj ¿CG ¬«∏Y kÉæFGO ¿Éc GPEGh ,¬æjO »°†≤j kÉæjóe ¿Éc GPEÉa ,á≤K

:πLh õY ¬∏dG ∫ƒ≤j ;Iô°ùY GP ¿Éc GPEG √ô¶àæ«a

rrººooààææ oocc ¿¿ ppEEGG rrººooµµnndd llôôrr«« nnNN rrGGƒƒ oobb ssóó nn°°üünnJJ rr¿¿nnCCGG nnhh mmII nnôô nn°°ùùrr««nnee ¤¤ ppEEGG llII nnôô pp¶¶nnææ nnaa mmII nnôô rr°°ùù ooYY hh ooPP nn¿¿ÉÉ nncc rr¿¿ ppEEGG nnhh

nn¿¿ƒƒ ooªªnn∏∏ rr©©nnJJ :Iô≤ÑdG |280.

πH ,º©ædG √ó°ùØJ Óa ,πLh õY ¬∏dG ó«H ¬∏c ÒÿG ¿CG ≈°ùæj ’ øeDƒŸG

.É¡«∏Y ¤É©J ¬∏dG ôµ°ûj

™«£à°ùjh ,á«eƒ«dG ¬JÉ«M ‘ ¿É°ùfE’ÉH ô“ »àdG çGóMC’G øe ÒãµdG ∑Éæg

¿BGô≤dG ¤EG ´ƒLôdÉH ∂dPh ,√É°VQ Ö∏£jh πLh õY ¬∏dG ôcòàj ¿CG É¡dÓN øe

.áæ°ùdGh

kÓª©e ËôµdG ¿BGô≤dG CGô≤j ¿CG øjódG ó«dÉ≤àH ó«≤àdG ójôj øe πc ≈∏Yh

.√Òª°V ≈∏Y OÉªàY’ÉH kÉ°†jCG CGôb Ée ≥Ñ£jh √Òª°V

: ¤É©J ¬∏dG »°Vôj …òdG ∑ƒ∏°ùdG øY åëÑj Òª°†dG

’h ,¬∏dG AÉ°VQEG ≈∏Y πª©dG ‘ Iójó°T á≤°ûe óÑµàj ¿É°ùfE’G Òª°V q¿EG

.√óMh ¬∏dG ¤EG Üƒàj πH ¬«dEG º¡JGô¶æH hCG ¢SÉædG AÉ°VQEÉH kGóHCG çÎµj

ájó«∏≤J á≤jô£H πH √Òª°V ≈∏Y OÉªàY’G ¿hO ΩÓ°SE’G ¢û«©j º¡°†©H

. º¡æY Égƒ∏≤f »àdG IOÉÑ©dG ¢Sƒ≤W GhODƒj ¿CG º¡«Øµjh ,º¡aÓ°SCÉc kÉeÉ“ ájOÉ«àYG

∂dP ‘ ÖÑ°ùdGh ,º¡Hƒ∏≤H ’ º¡gGƒaCÉH º¡JOÉÑY ¿ƒµJ ¿CG GhQÉàNG A’Dƒg

≈«ëj ¿hQÉg

41

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

≈∏Y GhDƒ°ûf º¡fC’ áWÉ°ùÑH hCG º¡dƒM øe ™e á¡LGƒŸG ÖæŒ GhOGQCG º¡fCG ÉeEG

.∂dP

¬∏©a øµÁ Ée πbCG øY ¿ƒãëÑj º¡fEÉa ¤É©J ¬∏dG »°Vôj ÉªY GƒãëÑj ¿CG ∫óHh

.AÉ«≤JCG º¡fCÉH ¿hôNB’G ™æ≤«d

πª©oj ¿CG ¿hO ≥ëH kÉª∏°ùe AôŸG ¿ƒµj ¿CG π«ëà°ùj ∫GƒMC’G ™«ªL ‘h

.√Òª°V

õY ¬∏dG óÑ©j ¿CG øµÁ ∞«côµØj √Òª°V ¬«∏Y ¬«∏Á Ée ™Ñàj …òdG ¿É°ùfE’Éa

áØbh ∞≤j ¬∏©éj ¿CG øµÁ Ée πc Öæéà«d ógÉéjh ,¬Lh πªcCG ≈∏Y πLh

Ée πc ÜÉ°ùM ≈≤∏«°S Ωƒ«dG Gòg ‘ ¬fCG º∏©j ¬fC’ ;ÜÉ°ù◊G Ωƒj áµHôe ádAÉ°ùe

:¤É©J ∫ƒ≤j ∂dP ‘h ,¬∏©a

oo√√hh ooóó ppéénnJJ mmôôrr«« nnNN øøppee ººooµµ pp°°ùù ooØØrrffnnCC’’ rrGGƒƒooee qqóó nn≤≤ooJJ ÉÉ nnee nnhh nnIIÉÉ nncc ssõõddGG rrGGƒƒooJJBBGG nnhh nnIInnÓÓ ss°°üüddGG GGƒƒ ooªª««bbnnCCGG nnhh

llÒÒ pp°°üünnHH nn¿¿ƒƒoo∏∏ nnªª rr©©nnJJ ÉÉ nnªªppHH nn¬¬∏∏ddGG ss¿¿EEGG pp¬¬∏∏ddGG nnóóææ ppYY :Iô≤ÑdG |110.

¬©«£à°ùj Ée π°†aCG Ëó≤àd ¿É°ùfE’G »©°S øY ËôµdG ¿BGô≤dG ‘ ∫Éãe ∑Éæg

:∫ƒ≤«a ΩÓµdG ø°ùMCG Gƒdƒ≤j ¿CG √OÉÑY ¤É©J ¬∏dG ôeCÉj ÚM á≤jôW πªLCÉHh

ss¿¿EEGG rrºº oo¡¡nnæærr««nnHH ooÆÆõõææ nnjj nn¿¿ÉÉ nn££rr«« ss°°ûûddGG ss¿¿EEGG ooøø nn°°ùùrrMMCCGG nn»»˘ ppgg »»˘ppàà˘ddGG GGƒƒ˘ ooddƒƒ˘ oo≤≤˘ nnjj …… ppOOÉÉ˘ÑÑ˘©©˘ ppdd rrππ˘ oobb nnhh

kkÉÉææ«« ppÑÑooee kkGG sshh ooóó nnYY pp¿¿ÉÉ°°ùùff ppEEÓÓppdd nn¿¿ÉÉcc nn¿¿ÉÉ nn££rr«« ss°°ûûddGG :AGô°SE’G |53.

,ΩÓµdG øe ø°ù◊G ’EG ∫ƒ≤j’ πLh õY ¬∏dG ôeGhCG ™Ñàj …òdG ¿É°ùfE’Éa

∫ƒ≤«°S ∂dP øe ¢ùµ©dG ≈∏Y πH ,¬dÉH ≈∏Y ô£îj ób Ée πµH √ƒØà«a √Gƒg ™Ñàj ’h

, kGÒKCÉJ ¬æ°ùMCGh ΩÓµdG πªLCG


42

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

Ée åjó◊G øe QÉàî«°Sh ,ÖWÉîj øe …PDƒj hCG êôëj ’CG ¬ªg ¿ƒµjh

.√Òª°†H âbƒdG ¢ùØf ‘ k’óà°ùe ,πLh õY ¬∏dG »°Vôj

å«M øe ΩÉ°ùbCG áKÓK ¤EG ô°ûÑ˘dG π˘Lh õ˘Y ¬˘∏˘dG º˘°ù≤˘j iô˘NCG á˘jBG ‘h

:ΩÓ°SE’ÉH º¡WÉÑJQG

ºº oo¡¡rrææppee nnhh pp¬¬ pp°°ùù rrØØnnææppdd llººppddÉÉ nnXX rrºº oo¡¡rrææ ppªª nnaa ÉÉ nnff ppOOÉÉ nnÑÑ ppYY rrøøee ÉÉ nnæærr«« nnØØ nn££ rr°°UUGG nnøøjjòòddGG nnÜÜrrÉÉnnàà ppµµddGG ÉÉ nnæærrKK nnQQ rrhhnnCCGG ssººooKK

ooÒÒppÑÑnnµµrrddGG ooππ rr°°†† nnØØrrddGG nnƒƒ oogg nn∂∂ppdd nnPP pp¬¬∏∏ddGG pp¿¿ rrPP ppEEÉÉ ppHH ppääGGôôrr««nnÿÿÉÉHH ll≥≥ppHHÉÉ nn°°SS rrºº oo¡¡rrææppeehh llóó pp°°üünnàà rr≤≤ee :ôWÉa |32.

:áÁôµdG ájB’G ∫ƒ≤J Éªc

™Ñàj øe ¢SÉædG øeh , ΩÓ°SE’G ó«dÉ≤àd kÉ≤ah kÉ≤∏£e ¢û«©j ’ øe ¢SÉædG øe

’ ÉeóæY ∂dPh ,ΩÓ°SEÓd √ó¡Lh ¬à˘bh ø˘e kÉ˘Ä˘«˘°T ¢ü°üî˘jh ,kÉ˘«˘Fõ˘L √Òª˘°V

¬ª«dÉ©Jh ΩÓ°SE’G ô°ûæd »≤«≤M ó¡éH Ωƒ≤j ’ ¬fCG Éªc ,¬◊É°üe ™e ¢VQÉ©àj

Ée ¿CÉH rºu∏°ùoeh ,ìÉÑe ƒg Éeh Ωôfi ƒg Ée ±ôY ób ¬fCG kGó≤à©e , ¢SÉædG ÚH IÒÿG

.ájÉØµdG ¬«a ÉÃ kÉ«bÓNCG ¬∏©Œ äGOÉÑY øe ¬H Ωƒ≤j

ìÉÑe ƒg É‡ ¿É°ùfE’G QÉàîj ¿CG ƒg Òª°†dG ™e ≈°TÉªàj Ée ¿EG :á≤«≤◊G ‘h

: ¤É©J ¬∏dG ∫ƒ≤j A’Dƒg ‘h ,¬eƒbCGh åjó◊G ø°ùMCG ™ÑàJh ,∫ƒÑ≤ehnnøørrjjòòssddGG

GG rrƒƒoodd rrhhooCCGG rrºº oogg nn∂∂ ppÄÄnndd rrhhooCCGGhh oo¬¬∏∏ddGG ooºº oogg rrGG nnóó nngg nnøørrjj ppòòssddGG nn∂∂ ppÄÄnnddhhooCCGG oo¬¬nnææ nn°°ùùrrMMnnCCGG nn¿¿ rrƒƒ oo©©ppÑÑssàànn«« nnaa nn∫∫ rrƒƒ nn≤≤rrddGG nn¿¿ƒƒ oo©© ppªªnnàà rr°°ùùnnjj

ppÜÜÉÉnnÑÑrrddnnCC’’GG :ôeõdG |18.

kÉ≤ah ¿ƒaô°üàj º¡a äGÒÿG ¤EG ¿ƒ≤HÉ°ùàj øjòdG …CG :ådÉãdG º°ù≤dG ÉeCG

á«YGƒW ¿ƒ©aóæj ;iÈµdG IõFÉ÷G Ghó°üë«d ¿ƒ≤HÉ°ùà«a ºgÒª°V ¬«∏Y ¬«∏Á ÉŸ

¿CG º¡«°Vôj ’h ,¬«dEG º¡≤Ñ°ùj ¿CG óMC’ ¿ƒëª°ùj ’h ΩÓ°SE’G Ωóîj πªY …C’

≈«ëj ¿hQÉg

43

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

.ø°ùMCG ƒg Ée OƒLh ‘ ø°ùM ƒg Ée Gƒ∏©Øj

,É¡d πgCG ƒg øe áfÉeC’ÉH ∞∏µf ¿CÉH ¤É©J ¬∏dG ÉfôeCÉj AÉ°ùædG IQƒ°S ‘h)

∫ƒ≤j Gòg ‘h É¡H ´Ó£°VÓd ¬∏gDƒJ »àdG •hô°ûdG ¬«a ôaƒàJ øe ¤EG óæ°ùJ ¿CG ≈æ©Ã

:¤É©J

¿CG ¢SÉædG ÚH ºàªµM GPEGh É¡∏gCG ¤EG äÉfÉeC’G GhODƒJ ¿CG ºcôeCÉj ¬∏dG q¿EG)

( GÒ°üH É©«ª°S ¿Éc ¬∏dG q¿EG ¬H ºµ¶©j Éª©f ¬∏dG ¿EG ∫ó©dÉH Gƒªµ–:AÉ°ùædG.58

á«dhDƒ°ùe ¿ƒµJ ¿CG ÉeEG áfÉeC’Gh ,IÒÑc áØ«Xhh IÒ£N áª¡e áfÉeC’G ¿EG

GPEG áfÉeC’G ¿CG ≈∏Y ócDƒJ ájB’G √ògh .ÚªK A»°T ≈∏Y ®ÉØ◊G hCG AôŸG É¡∏ªëàj

ÉbÓNCG º¡∏°†aCGh áeÉ≤à°SG ¢SÉædG ÌcCG ¤EG ÉgDhÉ£YEG ÖLƒàj ¬qfEÉa Éj qOÉe ÉÄ«°T âfÉc

ÉgOÉæ°SEG ∂dòc ÖLGƒdÉa á«dhDƒ°ùe áfÉeC’G √òg âfÉc GPEG ÉeCG ,Ó≤Y º¡ëLQCGh

.áHôŒ º¡©°ShCGh Éª∏Y ¢SÉædG ÌcCG ¤EG

.á«dhDƒ°ùŸG √ò¡H ¢Vƒ¡æ∏d Ö°SÉæŸG ¢üî°ûdG QÉàNG ºàj ¿CG »¨Ñæj QÉ°üàNÉHh

Gòg ´ƒ°Vƒe ‘ πNóJ ób iƒ¡dG ¿CG »æ©j IAÉØch Éª∏Y πbCG ƒg øe ∞«∏µJh

ó≤à©j øe hCG ájƒeO áHGôb ¬d ¿ƒµJ øe QÉ«àNG ‘ ¢UÉN πµ°ûH πãªàjh ,QÉ«àN’G

Gòg ¿EÉa ΩÉY πµ°ûHh .πÑ≤à°ùŸG ‘ ¬æe ø°ùMCÉH hCG ¬∏ãÃ π°†ØdG Gòg πHÉ≤j ób ¬fCG

ÖdÉ¨dG ƒg áë∏°üŸG QÉãjEG ¿CG ≈æ©Ã ,™ªàÛG •É°ShCG ‘ ÉYƒ«°T ÌcC’G ƒg ∑ƒ∏°ùdG

h áfÉeCG ÌcC’G QÉ«àNG ¿CG iôj ËôµdG ¿BGô≤dG ¿EÉa Gò¡dh .¢SÉædG ¢SƒØf ≈∏Y

.…Qhô°V ôeCG ÉbÓNCG π°†aC’G

áaô©e ¬∏dG áaô©e ≈∏Y §≤a ô°üà≤j ’ Òª°†dG ´ƒ°Vƒe q¿EÉa ßMÓj Éª∏ãeh


44

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

á«JÉ«◊G äÉÑLGƒdÉH ΩÉ«≤dG ∫ÓN øe ¬FÉ°VQEGh ¬àYÉW ¤EG ∂dP ió©àj πH ,á«≤«≤M

¬∏dG OƒLh ∑GQOEG ¿CG ¿hó≤à©j ¢SÉædG Ö∏ZCGh .IQƒ°U π°†aCGh ¬Lh ø°ùMCG ≈∏Y

:¬dƒ≤H áÄØdG √òg ¤É©J ¬∏dG ÖWÉîj á«fBGô≤dG äÉjB’G ¢†©H ‘h ,±Éc

rrøønnee nnhh nnQQÉÉ°°üürrHHnnCC’’GGhh nn™™ rrªª ss°°ùùddGG oo∂∂ pp∏∏ rrªªnnjj øøsseennCCGG pp ¢¢VVQQnnCC’’GG nnhh ppAAÉÉ nnªª ss°°ùùddGG nnøøppee rrººooµµ oobb ooRR rrôônnjj rrøønnee rrππ oobb

oo¬¬∏∏ddGG nn¿¿ƒƒoodd rrƒƒ oo≤≤nn«« nn°°ùù nnaa nnôôeennCC’’GG ooôôuuHHóóoojj rrøønnee nnhh uu»»◊◊GG nnøøppee nnââuu««ŸŸGG ooêê ppôôîîoojjhh ppââuu««ŸŸGG nnøøppee ss»»nn◊◊GG ooêêôô rrîîoojj

nn¿¿ƒƒ oo≤≤àà nnJJ rrÓÓ nnaannCCGG rrππ oo≤≤ nnaa @≈≈ssffnnCCÉÉ nnaa oo∫∫ÓÓ ss°°††ddGG ’’EEGG uu≥≥◊◊GG nnóó rr©©nnHH GGPPÉÉ nnªª nnaa tt≥≥nn◊◊GG ooººooµµttHH nnQQ oo¬¬∏∏ddGG ooººooµµppdd nnòò nnaa

nn¿¿ƒƒ ooaa nnôô rr°°üüooJJ :¢ùfƒj |31-32.

:ájB’G √òg ‘ iôf Éªc

≥dÉN ¬fCÉHh ,º¡bRGQ ¬fCÉHh πLh õY ¬∏dG OƒLƒH ¿ƒæeDƒj ¢SÉædG A’Dƒg ¿EG

¤EG º¡∏°Uƒ«d ºgÒª°V ¿ƒ∏ª©j ’ º¡æµdh ,A»°T πc ∂dÉeh ,IÉ«◊Gh äƒŸG

.º¡fÉÁE’ m±Éc Gòg ¿CG ¿hôj º¡fC’ ;Gòg øe ≥ªYCG

;πLh õY ¬∏dG øe áÑgQ ô©°ûà°ùj kÉ≤M √Òª°V πª©oj …òdG ¿É°ùfE’G øµd

.¬æY ¬∏dG ≈°VQ ô°ùîj ¿CG ≈°ûîj ¬∏©Œ áÑgQ ...ÓYh πL ¬eÉ≤e ∑Qój ¬fC’

™°†j ’h ¤É©J ¬∏dG AÉ°VQEG ‘ kÓ°UGƒàe kÉ«©°S É¡∏c ¬JÉ«M íÑ°üJ ∂dòdh

≈∏Y k’Éãe ` ΩÓ°ùdG ¬«∏Y ` º«gGôHEG Éfó«°S ¿BGô≤dG ôcòjh ,kÉæ«©e kGóM ¬HôH ¬à∏°üd

:∂dP

nnºº««ppggGGôôrrHH ppEEGG nnááss∏∏ppee nn™™nnÑÑssJJGGhh lløø pp°°ùùrrëëooee nnƒƒ oogghh pp¬¬∏∏dd oo¬¬ nn¡¡rrLL nnhh nnººnn∏∏ rr°°SSnnCCGG rrøø ssªªppee kkÉÉææjj ppOO ooøø nn°°ùùrrMMnnCCGG rrøønnee nnhh

kkÓÓ«« pp∏∏ nnNN nnºº««ppggGG nnôôrrHHEEGG oo¬¬∏∏ddGG nnòò nnîîssJJGGhh kkÉÉØØ«« ppæænnMM :AÉ°ùædG |125.

≈«ëj ¿hQÉg

45

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

ógÉéj ,√Òª°†d kÉ≤˘ah ¬˘fhDƒ˘°T ™˘«˘ª˘L ‘ ±ô˘°üà˘j …ò˘dG ¿É˘°ùfE’G q¿EG

¬∏«d ¢Sôµ«a ,…ô°ûÑdG π≤©∏d øµªŸG ∑GQOE’G øe iƒà°ùe ≈∏YCG ¤EG ∫ƒ°Uƒ∏d

.¬æe Üô≤àjh ¬àª¶Yh ¬≤dÉN IQób ∑Qó«d √QÉ¡fh

ÜGƒ÷G ?¬HQ øe kÉÑjôb ¿ƒµj ¿CG ¿É°ùfEÓd øµÁ ∞«c :ÉfóMCG ∫AÉ°ùàj ób

.áeOÉ≤dG äÉëØ°üdG ‘ ∂dP ìô°ûæ°Sh .Òª°†dG ƒg :iôNCG Iôe


46

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

áá∏∏°°UU ÒÒªª°°††ddGG ¿¿ƒƒµµjj ∞∞««cc

ππLLhh õõYY ¬¬∏∏ddÉÉHH ¿¿ÉÉ°°ùùffEE’’GG

GPÉªa ¬JÉ«M É¡∏˘LCG ø˘e ¢û«˘©˘j »˘à˘dG ±Gó˘gC’G ø˘Y ¿É˘°ùfE’G ∫CÉ˘°S GPEG

Éª¡eh .AiOÉÑŸG ¢†©H ≥«≤– ÉÃQ hCG ...πª©dG ...á∏FÉ©dG ...â«ÑdG ?√OQ ¿ƒµ«°S

õY ¬∏d ¬àaô©e ƒg AôŸG IÉ«M ‘ Ée ºgCG ¿EG .É¡ªgCG »°ùf ób ¬fCGh óH Óa qOôdG øµj

øe ≈ª¶©dG á«ÑdÉ¨dG øµdh ,¬æe Üô≤àdG π«Ñ°S ‘ kGógÉ› A»°T πc ¬ëæª«a ,πLh

.á≤«≤◊G √òg á∏gÉéàe É¡JÉ«M »°†≤J ájô°ûÑdG

,¬∏HÉ≤J øe πc ≈∏Y ¬MôWG hCG ¬∏HÉ≤J ¢üî°T ∫hCG ≈∏Y ∫GDƒ°ùdG ìôWG

πª©oj …òdG ¿É°ùfE’G øµdh .É«fódG IÉ«◊ÉH á£ÑJôe É¡©«ªL º¡àHƒLCG ¿CG óéà°S

πFÉ°SƒdGh πLh õY ¬∏dG øe ¬Hô≤J ƒg ¬JÉ«M ‘ Ée ºgCG ¿CG Iô°TÉÑe ∑Qó«°S √Òª°V

:¿BGô≤dG ‘ πLh õY ¬∏dG ÉfôeCÉj Éªch .∂dP ‘ √óYÉ°ùJ ¿CG øµÁ »àdG

pp¬¬ pp∏∏««ÑÑ nn°°SS ‘‘ GGhh ooóóppggÉÉ nnLL nnhh nnáánn∏∏«« pp°°SS nnƒƒddGG pp¬¬rr««nndd ppEEGG GGƒƒoo¨nnààrrHHGGhh nn¬¬∏∏ddGG GGƒƒ oo≤≤ssJJGG GGƒƒooæænneeBBGG nnøøjj ppòòssddGG ÉÉ¡¡ttjjnnCCGG ÉÉ nnjj

¿¿ƒƒooëë pp∏∏ rrØØooJJ rrººooµµss∏∏ nn©©nndd :IóFÉŸG | n35.

¬∏dG øe ¬Hôb IQhô°V Òª°†dG ∑Qój ∞«c

¿hO ≈àM áeÉJ ábóH πª©j ∑ó°ùL ...∂àeóÿ nô uî o°Sh n≥ p∏ oN ∂dƒM Ée πc

47

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

π≤æJ ∂HÉ°üYCGh ,¿É≤ØÿG øY ∞bƒàj ’ ∂Ñ∏b ,∂dòH ÒµØàdÉH ∂°ùØf π¨°ûJ ¿CG

∑DhÉ≤H É¡Ñ∏£àj »àdG ΩÉ©£dG ∫Éµ°TCG πc .ÆÉeódG ¤EG ájQhô°†dG πFÉ°SôdG QGôªà°SÉH

á«ªc ≈∏Y …ƒ˘à˘ë˘j AGƒ˘¡˘dG ;⁄É˘©˘dG ‘ »˘©˘«˘Ñ˘W π˘µ˘°ûH IOƒ˘Lƒ˘e ∂à˘jò˘¨˘Jh

»∏°†©˘dG Ö«˘cÎdÉ˘H Ohõ˘e ∑ó˘°ùL ;∂LÉ˘«˘à˘MG Ö°SÉ˘æ˘J »˘à˘dG Úé˘°ùchC’G

•É≤àdG ∂fÉµeEÉH .∂dòH ÒµØàdÉH π¨°ûæJ ¿CG ¿hO ∂àcôM ô°ù«j …òdG »∏µ«¡dGh

¤EG áaÉ°VE’ÉH Gòg ,á∏jƒW äÉaÉ°ùŸ ¢†côdG ≈àMh Ò°ùdGh ójôJ Ée πªMh AÉ°ûJ Ée

πµdh áØ∏àfl ¢SGƒM πLh õY ¬∏dG ∂ëæeh .AÉ≤Ñ∏d É¡LÉà– »àdG ∞FÉXƒdG ¥OCG

hCG AÉ«°TC’G ¢ùª∏d øµÁh .áØ∏àıG ΩÉ©£dG ´GƒfCÉH Pò∏àJ âfCÉa ;õ«‡ lQƒ©°T É¡æe

.∑ó©°ùJ ¿CG ≥jó°U ™e ∂eÓc hCG ∂dƒM øe á©«Ñ£dG ∫ÉªL IógÉ°ûe

√ôî°Sh ∂dP πc ≥˘∏˘N …ò˘dG º˘«˘¶˘©˘dG ≥˘dÉÿG ƒ˘g π˘Lh õ˘Y ¬˘∏˘dG ¿EG

.âæc ÉŸ ¤É©J ¬∏dG áÄ«°ûe ’ƒdh ,Ωó©dG øe ∂≤∏îa ¿ƒµJ ¿CG ∂d AÉ°T .∂àeóÿ

∫ƒ≤j É¡æe π«∏≤dG ôcP iƒ°S Éæg Éæ©°ùj ’h ≈°ü– ’h ó©J ’ Éæ«∏Y ¬∏dG º©f ¿EG

:πLh õY ¬∏dG

llºº pp««MM nnQQ llQQƒƒ ooØØnn¨nndd nn¬¬∏∏ddGG ss¿¿ ppEEGG ÉÉ nnggƒƒ oo°°üürrëëooJJ ’’ pp¬¬∏∏ddGG nnáá nnªª rr©©ppff GGhh ttóó oo©©nnJJ ¿¿ ppEEGG nnhh :πëædG |18.

‘ √ôeGhCG ¿ƒ©Ñàj øjòdG A’Dƒg πLh õY ¬∏dG óYh º©ædG √òg πc ¥ƒah

.√ƒæ“ Ée πc º¡dh áæ÷G ‘ øjódÉN Gƒfƒµj ¿CG ,á©FGQ ICÉaÉµÃ É«fódG IÉ«◊G

¿ƒµJ ¿CG ƒg ¬∏©a ∂«∏Y Ée ∫hCG ¿EÉa ∂«∏Y ¬H ¬∏dG º©fCG Ée πc πHÉ≤e ‘h

:πLh õY ¬∏dG ∫ƒ≤j Éªc kGQƒµ°T kGóÑY

nn™™ rrªª ss°°ùùddGG ooººooµµnndd nnππ nn©©nnLL nnhh kkÉÉÄÄ rr«« nn°°TT nn¿¿ƒƒ ooªªnn∏∏ rr©©nnJJ nn’’ rrººooµµppJJÉÉ nn¡¡sseeooCCGG pp¿¿ƒƒ oo££ooHH øøppee ººooµµnnLL nnôô rrNNnnCCGG oo¬¬∏∏ddGGhh


48

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

¿¿hh ooôôooµµ rr°°ûûnnJJ rrººooµµss∏∏ nn©©nndd nnII nnóó ppÄÄ rraannCC’’GGhh nnQQÉÉ nn°°üürrHHnnCC’’GGhh :πëædG | n78.

:πLh õY ¬∏dG óæY øe »g É¡«a ¢û«©j »àdG º©ædG πc

oo¬¬nndd nnππ pp°°SS rrôôooee nnÓÓ nnaa rr∂∂ pp°°ùù rrªªoojj ÉÉ nnee nnhh ÉÉ nn¡¡nndd nn∂∂ pp°°ùù rrªªooee nnÓÓ nnaa mmáá nnªªrrMM nnQQ øøppee pp ¢¢SSÉÉ ssææ∏∏dd oo¬¬∏∏ddGG pp íínnàà rrØØnnjj ÉÉee

ooºº«« ppµµnnëërrddGG ooõõjj ppõõ nn©©rrddGG nnƒƒ oogg nnhh pp√√ppóó rr©©nnHH øøppee @rrøøppee rrππ nngg rrººooµµrr««nn∏∏ nnYY pp¬¬∏∏ddGG nnáá nnªª rr©©ppff rrGGhh ooôô oocc rrPPGG oo¢¢SSÉÉ ssææddGG ÉÉ¡¡ttjjnnCCGG ÉÉjj

nn¿¿ƒƒooµµ nnaarrDDƒƒ ooJJ ≈≈ssffnnCCÉÉ nnaa nnƒƒ oogg ss’’ ppEEGG nn¬¬nndd ppEEGG rr’’ pp ¢¢VV rrQQnnCC’’GGhh ppAAÉÉªª ss°°ùùddGG nnøøppee ººooµµ oobb ooRR rrôônnjj pp¬¬∏∏ddGG ooôôrr««nnZZ mm ≥≥ppddÉÉ nnNN:ôWÉa |

2-3

øªa ∂dòdh .πLh õY ¬∏dG IOGQEG ¿hO …ô°ûÑdG ´ƒædG AÉ≤H π«ëà°ùjh

.¿É°ùfE’G IÉ«M ‘ Ée ºgCG ƒg ¬∏dG øe Üô≤àdG ¿ƒµj ¿CG »¡jóÑdG

Ée kGQOÉfh ,á«eƒ«dG º¡JÉ«˘ë˘H ¿ƒ˘∏˘¨˘°ûæ˘j ¢SÉ˘æ˘dG ¿CG ó‚ É˘æ˘fEÉ˘a ∂dP ™˘eh

á¨dÉH á«ªgCG ¿ƒ£©j º¡fEG πH .∂dP ‘ ôµØà∏d IóMGh á≤«bO º¡àbh øe ¿ƒ©£à≤j

É‡ ÌcCG ...º¡eGÎMGh º¡HÉéYEG Ö°ùc øjógÉL ¿ƒdhÉëjh ,º¡«a ¢SÉædG …CGôd

¿CG ¬«a ∂°T ’ É‡h .¬ÑM ¤EG ∫ƒ°UƒdGh πLh õY ¬∏dG AÉ°VQE’ á«ªgC’G øe ¿ƒ£©j

.Oƒë÷G ≈¡àæe Gòg

ƒg É‰EGh ,Ö°ùëa kÉÑLGh ¢ù«d πLh õY ¬∏dG É°VQ π«f ¿CG ¿É°ùfE’G º∏©«dh

.áMGôdGh IOÉ©°ùdÉH ô©°ûj »µ«d ≈∏ãŸG á≤jô£dG

hCG ¢SÉædG AÉ°VQEG ¤EG ¿ƒàØà∏jh ,πLh õY ¬∏dG ¿ƒ°SÉæàj øjòdG A’Dƒg ÉeCG

.IOÉ©°ùdGh É°VôdG ¤EG kGóHCG Gƒ∏°üj ø∏a ,á¡aÉJ QƒeCG ‘ ¿ƒ°ùª¨æj

¬HÉàc ‘ πLh õY ¬∏dG ∫ƒ≤j Éªc Ö∏≤dG ‘ IhÓM πLh õY ¬∏dG É°Vôd ¿EÉa

:¬∏dG ôcòH ’EG ó©°ùj ¿CG øµÁ ’ ¿É°ùfE’G Ö∏b ¿CG kÉë°Vƒe õjõ©dG

≈«ëj ¿hQÉg

49

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

ooÜÜƒƒoo∏∏ oo≤≤ddGG ttøø ppÄÄ nnªª rr££nnJJ pp¬¬∏∏ddGG ppôô rrcc ppòòppHH ’’nnCCGG pp¬¬∏∏ddGG ppôô rrcc ppòòppHH ºº oo¡¡ooHHƒƒoo∏∏ oobb ttøø ppÄÄ nnªª rr££nnJJhh GGƒƒooæænneeBBGG nnøøjj ppòòssddGG|

:óYôdG.28

’h ,ôNB’G Ωƒ«dG øYh πLh õY ¬∏dG øY á∏ØZ ‘ IOÉY ¢SÉædG ¿ƒµjh

.•ƒ¨°†dG ¤EG º¡°Vô©J óæY ’EG á≤«≤◊G √ò¡H ¿ƒaÎ©j

¬∏dG øY ó©àÑj ¿É°ùfE’G π©Œ »àdG »g ¿É«°ùædG IÌc ¿EÉa ∫GƒMC’G πc ‘h

...¤É©J

.πeCÉàdGh ôcòdÉH ∂dPh ΩGhódG ≈∏Y ¬°ùØf nô uc nòoj ¿CG ¬«∏Y ¿EÉa ∂dòdh

ÜGòY ≈°ûîjh ¬dGƒMCG πc ‘ πLh õY ¬∏dG ôcòàj …òdG ¿É°ùfE’G ÉeCG

ÉØ°T ≈∏Y áeÉ«≤dG Ωƒj ∞≤j ¿CG óMC’ øµÁ πg .πØ¨j ’h π°SÉµàj ’ ¬fEÉa º«ë÷G

¿CG ∞bƒŸG Gòg ‘ ¬d øµÁ πg ?¤É©J ¬∏dG ÒZ A»°T ‘ ôµØj ºK ºæ¡L øe m±ôL

á«ªgCG ájCG Öjôb hCG ≥jó°U áÑë°üd ¿ƒµà°S πg ?¤É©J ¬∏dG ÒZ óMCG AÉ°VQEÉH ºà¡j

?IóFÉa hCG

.º«ë÷G QÉf ájDhQ óæY á«ªgCG …CG ∫Éª∏d ’h √Éé∏d ’h áÑë°ü∏d ≈≤Ñj Óa

:á«dÉàdG äÉjB’G ‘ √ó‚ Ée Gògh

kkÉÉªªrr«« ppªªnnMM llºº««ªªnnMM oo∫∫nnCCÉÉ°°ùùnnjj ’’ nnhh @ppÜÜGG nnòò nnYY rrøøppee ……ppóónnàà rrØØnnjj ƒƒdd ooΩΩ ppôôÛÛGG ttOO nnƒƒnnjj rrºº oo¡¡nnffhh ooôô ss°°üünnÑÑoojj

pp¬¬rr««ppæænnÑÑHH mmòò ppÄÄppeeƒƒnnjj @pp¬¬rr«« ppNNnnCCGGhh pp¬¬àà nnÑÑ ppMMÉÉ nn°°UUhh @pp¬¬jjhhrrDDƒƒ ooJJ »»ààddGG pp¬¬àà∏∏ rr«« pp°°üüaa nnhh @ssººooKK kkÉÉ©©««ªªnnLL pp ¢¢VV rrQQnnCC’’GG ‘‘ rrøønneehh

pp¬¬rr«« ppéérrææoojj @≈≈ nn¶¶nndd ÉÉ¡¡ssffEEGG ÓÓ nncc :êQÉ©ŸG |10-15.

IÉ«M ¿EÉa ,ÉfÒª°V ¤EG IOƒ˘©˘dG ø˘e ∑Qó˘f É˘ª˘ch ,¿BGô˘≤˘dG Èî˘j É˘ª˘ch

IÉ°Vôe ‘ ¬JÉ«M »°†≤j ¿CG ¿É°ùfE’G OGQCG GPEGh .¤É©J ¬∏d ¿ƒµJ ¿CG Öéj ¿É°ùfE’G


50

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

Éfó«°S øe òîàj ¿CGh ,ËôµdG ¿BGô≤dG º«dÉ©J ™Ñàj ¿CG ’EG ¬«∏Y ¢ù«∏a πLh õY ¬∏dG

Ée πc ‘ √Òª°V ºµM ¤EG Oƒ©j ¿CGh ,¬d Ihób º∏°Sh ¬«∏Y ¬∏dG ≈∏°U ó qªfi

.¬¡LGƒj

ÉŸ ¬YÉÑJG »æ©j IÒÑch IÒ¨°U π˘c ‘ √Òª˘°V äƒ˘°üd ¿É˘°ùfE’G ´É˘Ñ˘JÉ˘a

.¤É©J ¬∏dG »°Vôj

ógÉéj ’ …òdG ¿É°ùfE’G q¿EG :á«ªgC’G ‘ ájÉZ ádCÉ°ùe Éæg óLƒJ ¬qfCG ÒZ

kÉÑ«Wh kÉª¡Øàe ¿ƒµj óbh , kGó«L ¬æ¶j Ée π©ØH Ωƒ≤j ÉÃQ πLh õY ¬∏dG AÉ°VQE’ ¬°ùØf

iõéj ød ¬fEÉa πLh õY ¬∏dG É°VQ »g ¬dÉ©aCG øe ájÉ¨dG øµJ ⁄ GPEG øµdh .Iô£ØdÉH

πLCG øe ¬H Ωƒ≤j É‰EGh ,√Òª°V äƒ°üd kÉYÉÑJG ÒÿG π©ØH Ωƒ≤j ’ ¬fC’ ;É¡æY

.»ØWÉY ¢üî°T ¬fC’ hCG Iô¡°ûdG AGQh »©°ùdGh √Qƒ©°T πãe á«°üî°T ídÉ°üe

GPEGh ,¬°ùØf π©ØdG øe ºgCG √Òª°V ´ÉÑJG ‘ ¿É°ùfE’G á«f ¿EG :ôNBG ÒÑ©àHh

¿EG :∫ÉãŸG π«Ñ°S ≈∏Y .á«ædG ¢ü∏îj ¿CG ¬«∏©a ¤É©J ¬∏d É¡∏ªcCÉH ¬JÉ«M ¿ƒµJ ¿CG OGQCG

¢SÉædG É°VQ Ö∏W É¡Hƒ°ûj ’ ¤É©J ¬∏d á°üdÉN ¿ƒµJ ¿CG Öéj ÒN πªY …CG ‘ á«ædG

¤É©J ¬∏dG ôcP ≈∏Y ΩhGó«d √óYÉ°ù«°S Gòg .¬°ùØf øY ¿É°ùfE’G É°VQ ≈àM hCG

:∫ƒ≤«a A’Dƒg ≈∏Y ¤É©J ¬∏dG »æãjh .¬LÉàëj Ée πc ‘ ¬«dEG Aƒé∏dGh≈≈nn∏∏ nnYY rrôôppÑÑ rr°°UUGG

llÜÜGG sshhnnCCGG oo¬¬ssff ppEEGG ppóórrjjnnCC’’GG GG nnPP nnOOhhGG nnOO ÉÉ nnff nnóórrÑÑ nnYY rrôô oocc rrPPGGhh nn¿¿ƒƒooddƒƒ oo≤≤nnjj ÉÉ nnee :¢U |17.

:∫ƒ≤«a ¬æe ÉæHô≤j ¿CG øµÁ ÉÃ ¤É©J ¬∏dG ÉfÈîjhnn¿¿ƒƒ oo≤≤ppHHÉÉ ss°°ùùddGG nn¿¿ƒƒ oo≤≤ppHHÉÉ ss°°ùùddGG nnhh@ nn¿¿ƒƒooHH ssôô nn≤≤ ooªªrrddGG nn∂∂ ppÄÄnndd rrhhooCCGG :á©bGƒdG |10-11.

nnóóææ ppYY mmäärrÉÉnnHH ooôô oobb oo≥≥ ppØØææ oojj ÉÉ nnee ooòò ppîîssàànnjj nnhh ppôô ppNNBB’’GG pp ΩΩ rrƒƒnn««ddGG nnhh pp¬¬∏∏ddÉÉ ppHH ooøøppeerrDDƒƒ oojj øønnee ppÜÜGG nnôô rrYYnnCC’’GG nnøøppee nnhh

≈«ëj ¿hQÉg

51

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

llQQƒƒ ooØØnnZZ nn¬¬∏∏ddGG ss¿¿ ppEEGG pp¬¬ppàà nnªªrrMM nnQQ ‘‘ oo¬¬∏∏ddGG ooºº oo¡¡oo∏∏ ppNN rróóoo«« nn°°SS rrºº¡¡dd lláánnHH rrôô oobb ÉÉ nn¡¡ssff ppEEGG rr’’nnCCGG pp ∫∫ƒƒ oo°°SS ssôôddGG ppääGGƒƒnn∏∏ nn°°UU nnhh pp¬¬∏∏ddGG

llºº«« ppMMQQ :áHƒàdG |99.

õY ¬∏dG AÉ°VQE’h √Òª°V ¬«∏Y ¬«∏Á Éªc ¿É°ùfE’G ¬H Ωƒ≤j πªY πc ¿EG

:¬dƒ≤H ¬d GƒHô≤J øjòdG A’Dƒg ¬∏dG ô°ûÑjh .¬HQ øe ¬Hô≤J á∏«°Sh ƒg πLh

nnøørr««HH ssôô nn≤≤ooŸŸGG nnøøppee nn¿¿ÉÉ nncc rr¿¿ ppEEGG ÉÉ sseennCCÉÉaa @mm ºº«« pp©©nnff ooáássæænnLLhh ll¿¿ÉÉ nnëërrjj nnQQ nnhh llìì rrhh nnôô nnaa @nn¿¿ÉÉ nncc rr¿¿ ppEEGG ÉÉ sseennCCGG nnhh

pp øørr«« ppªªnn««rrddGG ppÜÜÉÉnnëë rr°°UUnnCCGG rrøøppee @ÚÚ ppªªnn««rrddGG ppÜÜÉÉnnëë rr°°UUnnCCGG rrøøppee nn∂∂dd llΩΩÓÓ nn°°ùù nnaa :á©bGƒdG |p88-91.


52

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

∞∞≤≤JJ »»ààddGG áá««ÑÑ∏∏°°ùùddGG iiƒƒ≤≤ddGG

¿¿ÉÉ££«« qq°°ûûddGGhh ¢¢ùùØØqqææddGG ::ÒÒªª°°††ddGG ¬¬LLhh ‘‘

--11::¢¢ùùØØqqææddGG

:¤É©J ∫ƒ≤j Éªc ¿É°ùfEÓd πLh õY ¬∏dG áëæe ƒg Òª°†dG ¿EG

ÉÉ nnggGG ssƒƒ nn°°SS ÉÉ nnee nnhh mm ¢¢ùùØØnnff nnhh @ ÉÉ nnggGG nnƒƒ≤≤nnJJ nnhh ÉÉ nngg nnQQƒƒooééaa ÉÉ nn¡¡ nnªª nn¡¡dd nnCCÉÉ nnaa @ÉÉ nnggÉÉ sscc nnRR rrøønnee nníínn∏∏ rraannCCGG rróó nnbb@ ÉÉggÉÉ ss°°SS nnOO rrøønnee nnÜÜÉÉ nnNN rróó nnbb nnhh :¢ùª°ûdG |7-10.

É¡d í°VhCGh ,iƒ≤àdGh QƒéØdG É¡ª¡dCGh ìhôdG ≥∏N ¬fEG ¤É©J ∫ƒ≤j Éægh

¿ƒµj ¿CG ...»°UÉ©ŸG ÜÉµJQG »æ©J :Qƒéa áª∏ch .Òª°†dG á£°SGƒH ÒÿG ≥jôW

¿CGh ,ÜGƒ°üdG øY ±ôëæj ¿CG ,Oôªàj ¿CG ,Üòµj ¿CG :»æ©j kGôLÉa ¿É°ùfE’G

QƒéØdÉa .iƒ≤àdG ¢ùµY ≈∏˘Y »˘bÓ˘NC’G √Gƒ˘à˘°ùe ≈˘fó˘à˘jh π˘cÉ˘°ûŸG ÖÑ˘°ùj

.ájô°ûÑdG ¢ùØædG ‘ á°ü«≤f πc øª°†àj

:ájô°ûÑdG ¢ùØæ∏d ¿ÉÑfÉL ∑Éæg-.ô°T πc π°UCG ƒgh :QƒéØdG

-.ô°ûdG øe ¿É°ùfE’G »≤j …òdG ƒgh :Òª°†dG

á¨∏dG ‘ πHÉ≤e É¡d ¢ù«dh ËôµdG ¿BGô≤dG ‘ Qôµàj »HôY í∏£°üe :¢ùØædGh

`H ºLÎJ ¿CG øµÁ øµdh .ájõ«∏µfE’G(Self).ËôµdG ¿BGô≤dG Égôcòj Éªc ¢ùØædG

Ö°†¨dGh áÑZôdG CÉ°ûæe É¡fEG ,Iƒ¡°ûdG ,Ö∏≤dG ,ìhôdG ,äGòdG ,ôgƒ÷G :»æ©J

53

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

.¿É°ùfE’G ≈∏Y Iô£«°ùŸG Iƒ≤dG É¡fEG ,Òª°†dGh

Iƒ≤dG »g ¢ùØædG ¿EG ,¿É°ùfE’G ≈∏Y Iô£«°ùŸG É˘¡˘Jƒ˘b ≈˘∏˘Y õ˘ qcÔ°S É˘æ˘gh

Ée Gògh .Ú©e QGôb PÉîJG hCG Ú©e πª©H ΩÉ«≤∏d ¿É°ùfE’G ™aóJ »àdG á«MhôdG

É¡fCG ≈∏Y ¢ùØædG ¤EG QÉ°ûj å«M äÉjB’G øe ÒãµdG ‘ ËôµdG ¿BGô≤dG √ôcòj

‘ ` ΩÓ°ùdG ¬«∏Y ` Üƒ≤©j Éfó«°S ∫Éb óbh .¿É°ùfE’G ‘ ô°ûdGh ≥°ùØdG Qó°üe

º¡JÒZ ÖÑ°ùH ` ΩÓ°ùdG ¬«∏Y ` ∞°Sƒj º¡«NCG øe ¢ü∏îàdG GhOGQCG øjòdG ¬FÉæHCG

:¬æe

kkGGôôrreennCCGG ººooµµ oo°°ùù ooØØrrffnnCCGG rrººooµµnndd rrâânndd ssƒƒ nn°°SS rrππnnHH nn∫∫ÉÉ nnbb mmÜÜ ppòò nncc mm ΩΩ nnóóppHH pp¬¬˘ pp°°üü˘rr«« ppªª˘ nnbb ≈≈˘∏∏˘ nnYY rrGGhhooDDhhÉÉ˘ nnLL nnhh

nn¿¿ rrƒƒ ooØØ pp°°üünnJJ rrÉÉnnee ≈≈nn∏∏ nnYY oo¿¿ÉÉ nn©©nnàà rr°°ùùooŸŸGG oo¬¬∏∏ddGGhh llππrr«« ppªªnnLL llôôrrÑÑ nn°°üü nnaa :∞°Sƒj |18.

¬fCG ≈∏Y ô°ûdG ¬d Qƒ°üàa o¬s∏°†oJ ¿CG øµÁ Aƒ°ùdÉH IQÉeC’G ¿É°ùfE’G ¢ùØf ¿EG

.ÒN

ƒgh …ôeÉ°ùdG ΩÉb ó≤a ,¢ùØædG ÒKCÉJ øY ¬W IQƒ°S ‘ ôNBG ∫Éãe ∑Éægh

øe πéY πµ°T ≈∏Y ∫Éã“ ™æ°üH ` ΩÓ°ùdG ¬«∏Y ` ≈°Sƒe Éfó«°S Ωƒb øe óMGh

¬«∏Y ` ≈°Sƒe Éfó«°S ÜÉ«Z ‘ º¡∏c Ωƒ≤dG ¬H π°VCÉa ,¢SÉædG øe ¬©ªL ÖgP

:∫Éb ∂dP ≈∏Y ¬∏ªM ÉªY ¬dCÉ°Sh ≈°Sƒe Éfó«°S OÉY ÉeóæYh ` ΩÓ°ùdG

ÉÉ¡¡ooJJ rròònnÑÑnnææ nnaa pp ∫∫ƒƒ oo°°SS ssôôddGG ppôônnKKnnCCGG øøppee kkáá nn°°††rrÑÑ nnbb ooââ rr°°††nnÑÑ nn≤≤ nnaa pp¬¬ppHH rrGGhh ooôô oo°°üüÑÑnnjj ººnndd ÉÉÃÃ ooää rrôô oo°°üünnHH nn∫∫ÉÉ nnbb

rr»» pp°°ùù rrØØnnff rr»»ppdd rrâânndd ssƒƒ nn°°SS nn∂∂dd nnòò nncchh :¬W |96.

ÚH çóM Ée ƒgh ,ËôµdG ¿BGô≤dG ‘ πLh õY ¬∏dG ¬H ÉfÈîj ôNBG ∫Éãe

ÖÑ°ùH ôNB’G ÉªgóMCG πàb å«M ` ΩÓ°ùdG ¬«∏Y ` ΩOBG Éfó«°S »æHG π«HÉgh π«HÉb


54

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

:ΩóædG ¬HÉ°UCG ºK IÒ¨dG

nnøørrjj ppôô pp°°SSÉÉ nnÿÿGG nnøøppee nníínnÑÑ rr°°UUnnCCÉÉ nnaa oo¬¬nn∏∏nnàà nn≤≤aa pp¬¬rr«« ppNNnnCCGG nnππrràà nnbb oo¬¬ oo°°ùù rrØØnnff oo¬¬nndd rrââ nnYY ssƒƒ nn££ nnaa :IóFÉŸG |30.

IQÉeC’G ¢ùØædG øµdh ,ájô°ûÑdG á©«Ñ£dG ™e ≥aGƒàj ¿CG øµÁ ’ πà≤dG ¿EG

øe ∂dP ÒZ ≈∏Y ≥Ñ£æj ¬°ùØf ôeC’Gh .¿É°ùfEÓd ∂dP ∫ƒ°ùJ ¿CG øµÁ Aƒ°ùdÉH

.Qhô¨dGh IÒ¨dGh ÜòµdGh ¥ƒ°ùØdGh ábô°ùdÉc ∫É©aC’G

IƒNEGh π«HÉ≤a ,¢ùØædG ¢ShÉ°Sh CGóÑJ ∞«c Éæd í°VƒJ á≤HÉ°ùdG äÉjB’G ¿EG

»g É¡«a ∑Î°ûŸG πeÉ©dG øµdh ,áØ∏àfl ºFGôL GƒÑµJQG …ôeÉ°ùdGh ∞°Sƒj Éfó«°S

.√ÒN É¡«a ¿CG ¬d äQƒ°Uh ,¬à∏©a ≈∏Y º¡æe óMGh πc â°VôM »àdG ¢ùØædG

.ΩÉKB’G ÜÉµJQG ¤EG ¬à©aOh ¬à∏°VCG ób É¡fCG á≤«≤◊Gh

å«M ¢ùª°ûdG IQƒ°S ‘ áë°VGh áHÉLE’G ¿EG ?¢ùØædG Iƒb Qó°üe ƒg Ée

) :πLh õY ¬∏dG ∫ƒ≤j...... ÉÉ nngg nnQQƒƒooéé ooaa ÉÉ nn¡¡ nnªª nn¡¡rrddnnCCÉÉ nnaa¬∏dG ¿Éc GPEG :∫CÉ°ùf ¿CG Éæd ô¶ëj Éægh (

OÉ°ùØdG πÑ≤àf ¿CG kÉ«≤£æe ¿ƒµj ÓaCG ,QƒéØdG É¡«a π©Lh ¢ùØædG ≥∏N ób ¤É©J

¢ùØædG ‘ iôNC’G Iƒ≤dG ≈°ùæf ’CG Éæ«∏Y øµd ?™«ª÷G øe »bÓNCGqÓdG ∑ƒ∏°ùdGh

:äÉjB’G IAGôb ºàf ÚM Égó‚ »àdG

ÉÉ nnggGG ssƒƒ nn°°SS ÉÉ nnee nnhh mm ¢¢ùù rrØØnnff nnhh @ÉÉ nnggGG nnƒƒ rr≤≤nnJJ nnhh ÉÉ nngg nnQQ rrƒƒooéé ooaa ÉÉ nn¡¡ nnªª nn¡¡rrddnnCCÉÉ nnaa @ÉÉ nnggrrÉÉ sscc nnRR rrøønnee nníínn∏∏ rraannCCGG rróó nnbb@ ÉÉ nnggÉÉ ss°°SS nnOO rrøønnee nnÜÜrrÉÉ nnNN rróó nnbb nnhh :¢ùª°ûdG |7-10Iƒb ¢ùØædG ‘ ¿CG Éæd í°Vƒàj å«M ,

.ΩÉKB’G ÜÉµJQG øe ¿É°ùfE’G ™æ“ »àdG »g á°ùcÉ©e

»àdG á«Ñ∏°ùdG :ÚJƒ≤dG Óc ájô°ûÑdG ¢ùØædG ‘ ™°Vh ¤É©J ¬∏dG ¿CG »æ©j Gòg

¬©aóJh ô°ûdG øe ¬«ª– »àdG á«HÉéjE’Gh ,ÒN ¬fCG ≈∏Y ¬d √Qƒ°üJh ô°ûdG ¤EG ¬©aóJ

≈«ëj ¿hQÉg

55

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

. ∂∏J ¤EG hCG √òg ¤EG ºµàëj ¿CG ÉeEG ƒ¡a , ÒN ƒg Ée ¤EG

22--::¿¿ÉÉ££««°°ûûddGG

≈∏Y øjQOÉb ÒZ ºgh ,kÉ«aGôN kÉeƒ¡Øe ’EG ¢ù«d ¿É£«°ûdG ¿CG ÒãµdG ó≤à©j

.º¡JÉ«M ‘ ¬Ñ©∏j …òdG QhódGh ¢SÉædG ≈∏Y √ÒKCÉJ ∑GQOEG

äÉØ°U ¢†©H ≈∏Y QhôŸG øe ÌcC’ ÜÉàµdG Gòg ‘ âbƒdG Éæd ™°ùàj ’h

¿CG ∑Qóæd »Øµj Gòg ¿EÉa ∂dP ™eh .Òª°†dG ≈∏˘Y »˘Ñ˘∏˘°ùdG √ÒKCÉ˘Jh ¿É˘£˘«˘°ûdG

¬YÉ≤jEG ∫hÉ–h ábóH ¿É°ùfE’G ÖbGôJ á«Ñ∏°S Iƒb É‰EGh ,kÉ«dÉ«N kÉæFÉc ¢ù«d ¿É£«°ûdG

.á«°ü©ŸG ‘

¬«∏Y ` ΩOBG Éfó«°ùd Oƒé°ùdG ¢†aQ ÚM πLh õY ¬∏dG ¿É£«°ûdG ≈°üY

º∏©dG ™e ,πLh õY ¬∏dG øY ô°ûÑdG π°†j ¿CG Qôbh ,√Èch ¬JÒZ ÖÑ°ùH ` ΩÓ°ùdG

¿É£«°ûdG ¿CG ËôµdG ¿BGô≤dG ‘ πLh õY ¬∏dG ôcP óbh .ádõæe ¬æe ≈fOCG ºgó©j ¬fCG

Ωƒ«dG ‘h πLh õY ¬∏dG OƒLh ‘ ¿ƒµ°ûj º¡∏©éjh ,áØFGR ∫ÉeBÉH ¢SÉædG …ô¨j

.É«fódG IÉ«◊ÉH ¿ƒ≤∏©àj º¡∏©éjh ôNB’G

Éªæ«Hh .ájô°ûÑdG ¢ùØædG ‘ á«Ñ∏°ùdG iƒ≤dG πc ¿É£«°ûdG πãÁ á≤«≤◊G ‘

.ô°ûdG ¤EG ¬¡«LƒàH ¿É£«°ûdG Ωƒ≤j ÒÿG ¤EG ¿É°ùfE’G ¬«LƒàH Òª°†dG Ωƒ≤j

π©Øj πH ,»æ∏Y πµ°ûH ¿É°ùfEÓd ¢Sƒ°Sƒj ’ ¿É£«°ûdG ¿EÉa øµj Éª¡eh

:Ée ¢üî°ûd ¢Sƒ°Sƒj ¿CG øµÁ :∫ÉãŸG π«Ñ°S ≈∏©a ,áYƒæàe ¥ô£H hCG kGô°S ∂dP

™e ''É¡∏gCG øe ∂fCG óH Óa IOƒLƒe áæ÷G âfÉc GPEGh ,º∏°ùeh ó«L ¿É°ùfEG âfCG''


56

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

.πLh õY ¬∏dG ôeGhCG øe É˘gÒZh IÓ˘°ü∏˘d kÉ˘cQÉ˘J ¿ƒ˘µ˘j ó˘b ¿É˘°ùfE’G Gò˘g ¿CG

‘ ô°üëæj ¬H ∞∏µe ƒg Ée πc q¿CÉHh ¿ÉæÄªW’ÉH √ô©°ûJ √òg ¿É£«°ûdG ¢ShÉ°Shh

øµdh ,áMGô°U ôNB’G Ωƒ«dÉH ôØµj ¬∏©éj ’ á°Sƒ°SƒdG √ò¡Hh .''º∏°ùe É`fCG'' :¬dƒb

¿CG ƒg ´ƒ°VƒŸG ‘ Ée ô£NCG q¿EGh .ΩÓ°SE’G º°SG â– ôØµdG ÜQÉ≤j Ée ¤EG √Oƒ≤j

â°ù«d ôeC’G á≤«≤M ‘ É¡fCG ∑Qój ’h ,√QÉµaCG É¡fCG ¢ShÉ°SƒdG √ò¡H ø¶j ¿É°ùfE’G

.º«ë÷G ¤EG ¬H π°ü«d ¿É£«°ûdG É¡©Ñàj á°ShQóe á£N ’EG

,≥ëH ΩÓ°SE’G ¢û«©f ¿CG ≈∏Y kÉªFGO Éæãëj kGÒª°V ∑Éæg ¿CG ≈°ùæf ’CG Öéj

√òg ¿C’ ;ºgôFÉª°V øe k’óH ¿É£«°ûdG ¢ShÉ°Sh ¿ƒ©Ñàj ¢SÉædG º¶©e øµdh

.ájƒ«fódG º¡aGógCG Ö°SÉæJ ¢ShÉ°SƒdG

ôeCG πc ‘ .ôªà°ùe ¿ÉëàeG »g »àdG ÉæJÉ«M ‘ Òª°†dG á«ªgCG RÈJ Éægh

á«°üî°ûdG ídÉ°üŸG Éæ«a ∑ôëj …òdG) ¿É£«°ûdGh Òª°†dG ÉæeÉeCG ∞≤j ¬¡LGƒf

‘ ¿É°ùfE’G ™aój ¿CG ∫hÉëj wπc ,Ú°ùcÉ©àe Ú≤jô£H (Qhô°ûdGh ∞WGƒ©dGh

äƒ°Uh ¿É£«°ûdG ¢ShÉ°Sh ÚH ¥ôØj øe ’EG πLh õY ¬∏dG É°VQ ∫Éæj ’h .¬≤jôW

.√Òª°V ™Ñà«a Òª°†dG

ød ¿É£«°ûdG ¿CG »gh ,É¡cGQOEG Éæ«∏Y Öéj iôNCG á˘ª˘¡˘e á˘£˘≤˘f ∑É˘æ˘g

ΩRÓj ∂dòch .QÉædG ‘ ±ò≤j ¿CG ¤EG ¬©e ≈≤Ñjh ,äƒÁ ¿CG ¤EG ¿É°ùfE’G ¥QÉØj

¬∏Nójh QÉædG øe ¬«éæj ÉÃ ΩÉ«≤dG ¤EG ¿É°ùfE’G ™aój ¬fCG ’EG ¿É°ùfE’G Òª°†dG

¥OÉ°üdG √Òª°V πgÉéàjh ¬°ùØf ¬d ¬æjõJ Ée ´É˘Ñ˘JG QÉ˘à˘î˘j …ò˘dG Gò˘gh .á˘æ÷G

¬«a ∫ƒ≤jh ,πLh õY ¬∏dG ≥jôW ≈∏Y ¬≤jôW π°†a ¬fC’ ;¿É£«°û∏d kÉ≤jó°U íÑ°üjh

≈«ëj ¿hQÉg

57

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

:πLh õY ¬∏dG

lløøjj ppôô nnbb oo¬¬nndd nnƒƒ oo¡¡ nnaa kkÉÉffÉÉ nn££rr«« nn°°TT oo¬¬nndd rr¢¢††uu«« nn≤≤ooff pp øø nnªªrrMM ssôôddGG ppôô rrcc ppPP rrøø nnYY oo¢¢ûû rr©©nnjj rrøønnee nnhh :±ôNõdG |36

.

∞«ch ¬YÉÑJCG ¿É£«°ûdG πeÉ©j ∞«c ËôµdG ¿BGô≤dG ‘ πLh qõY ¬∏dG ÉfÈîjh

: ¬YÉÑJCG ájÉ¡fh ¬àjÉ¡f ¿ƒµJ

nnººrr«« pp≤≤nnàà rr°°ùùŸŸGG nn∂∂ nnWWGGôô pp°°UU rrºº oo¡¡nndd qq¿¿ nnóó oo©© rrbbnnCC’’ »»æænnààrrjj nnƒƒrrZZnnCCGG ÉÉ nnªªppÑÑ nnaa nn∫∫ÉÉ nnbb @pp ÚÚHH rrøøppee ºº oo¡¡ssææ««JJBB’’ ssººooKK

nnøørrjj ppôôppccÉÉ nn°°TT ºº oogg nnÌÌccnnCCGG ooóó ppéénnJJ rr’’ nnhh ºº pp¡¡∏∏ ppFFÉÉ nnªª nn°°TT rrøø nnYYhh rrºº pp¡¡ppffÉÉªªrrjjnnCCGG øø nnYY nnhh rrºº pp¡¡ ppØØ∏∏ nnNN rrøøppeehh ºº¡¡jjóórrjjnnCCGG @nn∫∫rrÉÉ nnbb

nnøørr«« pp©© nnªªrrLLnnCCGG rrººooµµrrææppee nnººssææ nn¡¡nnLL ss¿¿nnCCÓÓrreennCC’’ ºº oo¡¡rrææppee nn∂∂ nn©©ppÑÑnnJJ rrøø nnªª˘ ssdd kkGG nnQQƒƒ˘ ooMM rróó˘ nnee kkÉÉ˘eehhAA rròò˘ nnee ÉÉ˘¡¡˘ rrææ ppee rrêê ooôô˘NNGG|

:±GôYC’G16-.18

»◊G Òª°†dG ÜÉë°UCG ≈∏Y ¿É£«°û∏d ¿É£∏°S ’

Öéj IQƒ£ÿG Iójó°T Iƒb ¿É£«°ûdG ¿CG :kÉYÉÑ£fG Éæjód ∑Îj ¿CG ≥Ñ°S ÉŸ øµÁ

.É¡ÑæŒ

õY ¬∏dG ∫ƒ≤j ∂dP ‘h , kGóL áØ«©°V ¿É£«°ûdG Iƒb ¿CG í°Vƒf ¿CG Öéj Éægh

:π˘Lhpp ππrr««ppÑÑ nn°°SS »»ppaa nn¿¿ƒƒoo∏∏ppJJÉÉ nn≤≤oojj GGhh ooôô nnØØ nncc nnøøjj ppòòddGGhh pp¬¬∏∏ddGG pp ππ««ppÑÑ nn°°SS »»ppaa nn¿¿ƒƒ˘ oo∏∏ ppJJÉÉ˘ nn≤≤˘ oojj GGƒƒ˘ ooææ˘eeBBGG nnøø˘jj ppòò˘ ssddGG

kkÉÉØØ«« pp©© nn°°VV nn¿¿ÉÉ nncc pp¿¿ÉÉ nn££«« ss°°ûûddGG nnóórr«« nncc ss¿¿ ppEEGG pp¿¿ÉÉ nn££rr«« ss°°ûûddGG nnAAÉÉ nn««ppdd rrhhnnCCGG GGƒƒoo∏∏ppJJÉÉ nn≤≤ nnaa ppääƒƒooZZÉÉ ss££ddGG :AÉ°ùædG |76.

¿É£«°ûdGh .πLh õY ¬∏dG IOGQEG ¬Lh ‘ ∞≤J ¿CG øµÁ ’ ¿É£«°ûdG Iƒb ¿EG

¿É£«°ûdG πLh õY ¬∏dG ≥∏N ó≤a .¿É°ùfE’G É¡H πLh õY ¬∏dG øëàÁ á«Ñ∏°S Iƒb ’EG ¢ù«d

õLÉYh ∞«©°V ¬fCG º∏©dG ≥M ¬°ùØf ¿É£«°ûdG º∏©jh ,√ÒZ øe øeDƒŸG õ«ª«d ,¢ùØædGh

õY ¬∏dG √ôcòj Ée Gògh ,º¡«∏Y Iô£«°ù∏d √ÒHóJ ‘ π°ûØjh ,Ú°ü∏ıG OÉÑ©dG ΩÉeCG


58

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

:ËôµdG ¿BGô≤dG ‘ πLh

nn¿¿ƒƒoo∏∏ sscc nnƒƒnnàànnjj rrºº pp¡¡uuHH nnQQ ≈≈nn∏∏ nnYY nnhh GGƒƒooæænneeBBGG nnøørrjjòòddGG ≈≈nn∏∏ nnYY ll¿¿ÉÉ nn££rr∏∏ oo°°SS oo¬¬nndd nn¢¢ùùrr««nndd oo¬¬ssff ppEEGG @oo¬¬ooffÉÉ nn££rr∏∏ oo°°SS ÉÉ nnªªssff ppEEGG

nn¿¿ƒƒ oocc ppôô rr°°ûûooee pp¬¬ppHH ºº oogg nnøøjj ppòòssddGGhh oo¬¬nnff rrƒƒssdd nnƒƒnnàànnjj nnøøjj ppòòssddGG ≈≈nn∏∏ nnYY :πëædG |99-100.

kkGGQQƒƒ ooaa rrƒƒnnee kkAAGG nnõõnnLL rrºº ooccooDDhhGG nnõõnnLL nnººssææ nn¡¡nnLL ss¿¿ ppEEÉÉ nnaa rrºº oo¡¡˘ rrææ ppee nn∂∂˘ nn©©˘ ppÑÑ nnJJ øø˘ nnªª˘ nnaa rrÖÖ˘ nngg rrPPGG nn∫∫ÉÉ˘ nnbb@

rrºº oo¡¡ rrcc ppQQÉÉ nn°°TT nnhh nn∂∂ pp∏∏ ppLL nnQQ nnhh nn∂∂ pp∏∏rr«« nnîîppHH ºº pp¡¡rr««nn∏∏ nnYY rrÖÖ pp∏∏rrLLnnCCGG nnhh nn∂∂ppJJ rrƒƒ nn°°üüppHH rrºº oo¡¡rrææppee nnââ rr©© nn££àà rr°°SSGG pp øønnee rrRR ppõõ rrØØnnàà rr°°SSGGhh

kkGGQQhh ooôôooZZ ss’’ ppEEGG oo¿¿ÉÉ nn££rr«« ss°°ûûddGG ooºº oogg ooóó pp©©nnjj ÉÉ nnee nnhh rrºº oogg rróó ppYY nnhh ppOO’’ rrhhnnCC’’GGhh pp ∫∫GGƒƒrreennCC’’GG »»ppaa @nn¢¢ùùrr««nndd …… ppOOÉÉ nnÑÑ ppYY ss¿¿ ppEEGG

kkÓÓ««ppcc nnhh nn∂∂uuHH nnôôppHH ≈≈ nnØØ nncc nnhh ll¿¿ÉÉ nn££rr∏∏ oo°°SS rrºº pp¡¡rr««nn∏∏ nnYY nn∂∂nndd :AGô°SE’G |63-65.

ÒÒªª°°††ddGG ´ÉÉÑÑJJ’’ ¥¥ôô££ddGG ππ¡¡°°SSCCGG

õY ¬∏dG ¿C’ ;Ö©°üdG ôeC’ÉH ¢ù«d ¬°ùØf hCG √Òª°†d ¿É°ùfE’G QÉ«àNG ¿EG

äƒ°U ™Ñàj ÚM IOÉ©°ùdÉH Qƒ©°ûdG ¤EG kÓ«e ¿É°ùfE’G ¢ùØf ‘ π©L ób πLh

ÉgÉ°†à≤Ã ¢û«©dGh ΩÓ°SE’G ôeGhCÉH ¿É°ùfE’G ó«˘≤˘J q¿EÉ˘a ÖÑ˘°ùdG Gò˘¡˘dh .√Òª˘°V

.ájô°ûÑdG á©«Ñ£dG ™e ≥aGƒàj

:πLh õY ¬∏dG ∫ƒ≤j á«dÉàdG ájB’G ‘h

nnππjjóóÑÑnnJJ nn’’ ÉÉ nn¡¡rr««nn∏∏ nnYY nn¢¢SSÉÉ ssææddGG nnôô nn££ nnaa »»ppààssddGG pp¬¬∏∏ddGG nnII nnôô rr££ppaa kkÉÉØØ«« ppæænnMM pp øøjj uuóó∏∏ ppdd nn∂∂ nn¡¡rrLL nnhh rrººppbbnnCCÉÉ nnaa

nn¿¿ƒƒ ooªªnn∏∏ rr©©nnjj nn’’ pp ¢¢SSÉÉ ssææddGG nnôônnãã rrccnnCCGG ssøø ppµµnndd nnhh ooººuu«« nn≤≤rrddGG ooøøjj uuóóddGG nn∂∂ppdd nnPP pp¬¬∏∏ddGG pp ≥≥rr∏∏ nnîîppdd :ΩhôdG |30.

Éªa ,É¡°ùØf á©«Ñ£dG øe QÉµaCÉH º¡©«ªL ô°ûÑdG ôFÉª°V πLh õY ¬∏dG O qhõj

ÚM ¬°ùØf º∏¶«d ¿É°ùfE’G ¿EGh ,πLh õY ¬∏dG AÉ°VQE’ ±ó¡jh ’EG Òª°V øe

.¬Ñ∏b ‘ kÉaƒN ∞∏îJ áØdÉıG √òg ¿C’ ;√Òª°V ∞dÉîj ÉÃ Ωƒ≤j

≈«ëj ¿hQÉg

59

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

πLh õY ¬∏dG ôcòH ’EG áæ«fCÉª£dÉ˘H ô˘©˘°ûj ¿CG ¿É˘°ùfE’G Ö∏˘≤˘d ø˘µÁ Ó˘a

.¬FÉ°VQE’ »©°ùdGh

¬fCG ôcòj Éªc ,äÉjB’G øe Òãc ‘ áæ«fCÉª£dG √òg ËôµdG ¿BGô≤dG ôcòj

: ¬JÉ°Vôe ¿hójôj øjò∏d ≥jô£dG ô°ù«j

nnôô rr°°ùù oo©©rrddGG ooººooµµppHH ooóójj ppôôoojj ’’ nnhh nnôô rr°°ùùoo««rrddGG ooººooµµppHH oo¬¬∏∏ddGG ooóójj ppôôoojj :Iô≤ÑdG |185.

kkGGôô rr°°ùùoojj pp√√ ppôôrreennCCGG rrøøppee oo¬¬dd ππ nn©©rréénnjj nn¬¬∏∏ddGG pp ≥≥ssàànnjj øønnee nnhh :¥Ó£dG |4.

ÉÉnnffôô` rreennCCGG rrøøppee oo¬¬nndd oo∫∫ƒƒ oo≤≤nnææ nn°°SS nnhh ≈≈nnææ rr°°ùùooëërrddGG kkAAGG nnõõnnLL oo¬¬nn∏∏ nnaa kkÉÉnnëëppddÉÉ nn°°UU nnππ pp ªª nnYY nnhh nnøønneeBBGG rrøø nn ee ÉÉ sseeCCGGhh

kkGGôô rr°°ùùoojj :∞¡µdG |.8

ii nnôô rr°°ùùoo««rr∏∏ppdd nn∑∑ ooôô uu°°ùùnn««ooff nnhh : ≈∏YC’G |8.

:ô°ù«dG ’EG ô°ù©dG ó©H Ée ¬fEG Ú°ü∏ıG √OÉÑ©d πLh õY ¬∏dG ∫ƒ≤j

’’ oo¬¬∏∏ddGG oo√√rrÉÉnnJJBBGG ÉÉ ssªªppee rr≥≥ ppØØrrææoo««rr∏∏ nnaa oo¬¬ oobb rrRR ppQQ pp¬¬««∏∏ nnYY nnQQppóó oobb rrøønnee nnhh pp¬¬ppàà nn©© nn°°SS rrøøppee mmáá nn©© nn°°SS hh ooPP rr≥≥ ppØØrrææoo««ppdd

kkGGôô rr°°ùùoojj mmôô rr°°ùù ooYY nnóó rr©©nnHH oo¬¬∏∏ddGG ooππ nn©©rréénn«« nn°°SS ÉÉ nnggÉÉJJBBGG ÉÉ nnee ’’EEGG kkÉÉ°°ùùØØff oo¬¬∏∏ddGG oo∞∞uu∏∏nnµµoojj:¥Ó£dG |7.

kkGGôô rr°°ùùoojj ppôô rr°°ùù oo©©rrddGG nn™™nnee ss¿¿ ppEEÉÉ nnaa @ kkGGôô rr°°ùùoojj ppôô rr°°ùù oo©©rrddGG nn™™nnee ss¿¿ ppEEGG :ìô°ûdG |5-6.


60

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

ººggôôFFÉÉªª°°VV ¤¤EEGG ¢¢SSÉÉææddGG OOÉÉ≤≤ææjj ’’ GGPPÉÉŸŸ

ÒÒNN ƒƒgg ÉÉee ¤¤EEGG ……óó¡¡JJ ÉÉ¡¡qqffCCGG øøee ººZZôôddÉÉHH

áØdÉfl ¤EG ¿É°ùfE’G ™aój …òdG ƒg ôNB’G Ωƒ«dGh ¬∏dÉH ¿ÉÁE’G ∞©°V ¿EG

øe ∞Øîj ∞©°†dG Gòg ¿C’ ;á«bÓNCGÓdG ∫É©aC’G ÜÉµJQG ¤EG √Oƒ≤jh √Òª°V

ÜGƒ°üdG kÉ°†jCG ¿ƒª∏©j ¿ÉÁE’G ¿ƒehÉ≤j øjòdGh .Òª°†dG ´ÉÑJ’ á©«Ñ£dG áYõf

≈∏Y ÜGƒ°üdG ¿ƒ©Ñàj ’ áØ∏àfl ÜÉÑ°SC’ º¡æµdh ,πLh õY ¬∏dG OƒLh ¿ƒcQójh

.¬d º¡àaô©e øe ºZôdG

É¡bó°üjh ≥FÉ≤◊G ¿ƒcQój ¢SÉfCG øY ¤É©J ¬∏dG ÉæKóëj ËôµdG ¿BGô≤dG ‘h

.É¡«∏Y ¿hOôªàj ∂dP øe ºZôdG ≈∏Y º¡æµdh ,ºgÒª°V

:IGQƒàdG Gƒa qôM øjòdG Oƒ¡«dG øY πLh õY ∫ƒ≤j ∫ÉãŸG π«Ñ°S ≈∏Y

oo√√ƒƒoo∏∏ nn≤≤ nnYY ÉÉ nnee ppóó rr©©nnHH rrøøppee oo¬¬nnffƒƒaa uuôônnëëoojj ssººooKK pp¬¬∏∏ddGG nnΩΩnnÓÓ nncc nn¿¿ƒƒ oo©© nnªª rr°°ùùnnjj rrºº oo¡¡rrææppee ll≥≥jj ppôô nnaa nn¿¿ÉÉ nncc rróó nnbb nnhh

nn¿¿ƒƒ ooªªnn∏∏ rr©©nnjj rrºº oogg nnhh :Iô≤ÑdG |75.

rrøøppee kkGGóó nn°°ùùnnMM kkGGQQÉÉ ssØØ oocc rrººooµµppffÉÉ nnÁÁ ppEEGG ppóó rr©©nnHH rrøøppee ººooµµnnffhh ttOO ooôônnjj rrƒƒnndd ppÜÜÉÉnnàà ppµµddGG pp ππ rrggnnCCGG øøppee llÒÒãã nncc ssOO nnhh

tt≥≥nn◊◊GG ooºº oo¡¡nndd nnøøss««nnÑÑnnJJ ÉÉ nnee ppóó rr©©nnHH rrøøppee ºº¡¡ pp°°ùù ooØØrrffnnCCGG ppóóææ ppYY:Iô≤ÑdG |109.

rrºº oo¡¡rrææppee kkÉÉ nn≤≤rrjj ppôô nnaa ss¿¿ ppEEGG nnhh rrºº ooggnnAAÉÉ nnæærrHHnnCCGG nn¿¿ rrƒƒ ooaa ppôô rr©©nnjj ÉÉ nnªª nncc oo¬¬nnff rrƒƒ ooaa ppôô rr©©nnjj nnÜÜÉÉnnààµµrrddGG ooºº ooggÉÉ nnæærr««nnJJnnBBGG nnøøjjòòssddGG

¿¿ƒƒ ooªªnn∏∏ rr©©nnjj rrºº oogg nnhh ss≥≥nnëërrddGG nn¿¿ƒƒ ooªªooààrrµµnn««nndd :Iô≤ÑdG | n146.

61

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

GGÈÈµµJJ ÒÒªª qq°°††ddGG ääƒƒ°°UU ¿¿ƒƒqqÑÑ∏∏jj ’’ øøjjòòddGG

AÉª∏©dG øY '' πLh õY ¬∏dG OƒLh ≈∏Y π«dO Òª°†dG '' π°üa ‘ ÉæKó–

øe ºZôdG ≈∏Y ¬∏dG OƒLh ¿hôµæj øjòdG øY á∏ãeCÉc Aƒ°ûædG Ögòe ÜÉë°UCG

.º¡æ«YCG ΩCÉH ™WÉ≤dG π«dó∏d º¡àjDhQ

ájô¶f QÉ°üfCG øe kÉ°†jCG ƒgh ,¿ƒ°ùWGh ÊÉ£jÈdG ¿Gƒ«◊G ⁄ÉY çóëàjh

:∫ƒ≤«a Aƒ°ûædG Iôµa ¿ƒ∏Ñ≤àj √AÓeRh ¬∏©L …òdG ÖÑ°ùdG kGô°ùØe ,Aƒ°ûædG

»gh ,É¡°ùØf Qƒ£àdG ájô¶f …RGƒj Ée ô¡¶oj ¬fEÉa ,∂dòc ôeC’G ¿Éc GPEG''

πjóÑdG ¿C’ πH ,á«≤£æŸG πF’ódÉH É¡àægôH øµÁ ¬fC’ ¢ù«d kÉ«ŸÉY ádƒÑ≤e ájô¶f

¿ƒ°ùWGh) ''π«ëà°ùe lôeCG ` õé©ŸG ≥∏ÿG ƒgh ` É¡æY ó«MƒdG1929 á©«Ñ£dG124

äÉëØ°üdG231 `234.(

»æ©jhWatson¢†aôj Ée ƒgh ` πLh õY ` ¬∏dG ≥∏N õé©ŸG ≥∏ÿÉH

.¬≤jó°üJ AÉª∏©dG

π©éj …òdG ó«MƒdG ÖÑ°ùdGh .≥∏ÿG á≤«≤M ∞°ûµj º∏©dG ¿EÉa ∂dP ™eh

Watson .É¡©e ¬°ùØf ∞s«c »àdG ÒµØàdG á≤jôW ƒg ¥ó°üj ’ kGôeCG √ó©j

øY ¬dƒ≤f Éeh Watson .Aƒ°ûædG Ögòe QÉ°üfCG øe √ÒZ ≈∏Y ≥Ñ£æj

:õjõ©dG ¬HÉàc ‘ πLh õY ¬∏dG ∫ƒ≤j A’Dƒg ∫ÉãeCG øYh

nn¿¿ÉÉ` nncc nn∞∞rr«« nncc rrôô` oo¶¶ffrrÉÉ nnaa kkGG qqƒƒoo∏∏ ooYY nnhh kkÉÉ nnªª`rr∏∏ ooXX rrºº oo¡¡ oo°°ùù ooØØffnnCCGG ÉÉ nn¡¡rràànnææ nn≤≤rr««nnàà rr°°SSGG nnhh ÉÉ nn¡¡ppHH rrGGhh ooóónnëënnLL nnhh

nnøøjjppóó pp °°ùù rrØØ ooªªrrddGG ooáánnÑÑppbbÉÉ nnYY :πªædG |14.

»gh , qÈµàdGh Qhô¨dG ,á≤«≤◊G ôµæj ¿É°ùfE’G π©Œ »àdG ÜÉÑ°SC’G ÚH øe


62

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

.(ÉfCG) áª∏c øe á≤à°ûe á«fÉfC’G øe ´GƒfCG

õY ¬∏dG øY kÓ≤à°ùe ¬dƒM Ée πch ¬°ùØf ¿É°ùfE’G ó©j ¿CG :á«fÉfC’G »æ©Jh

.¬«∏Y π°†a ¬∏d ¢ù«d ¬fCG ôµØ«°S Gòµgh .√òg √ô¶f á¡LƒH ¬dÉ©aCG ™Ñ£æJh πLh

ÉgOÎ°ùj ¤É©J ¬∏dG á«£Y ƒg É‰EG ¿É°ùfE’G ¬µ∏àÁ Ée πc ¿EÉa øµj Éª¡eh

:¬°ùØf ¤EG A»°T πc áÑ°ùf »Yój …òdG ¿É°ùfE’G ≈∏Y OQ ájB’G √òg ‘h .AÉ°T ≈àe

øøppee pp¬¬ pp∏∏ÑÑ nnbb øøppee nn∂∂nn∏∏ rrggnnCCGG rróó nnbb nn¬¬∏∏ddGG ss¿¿nnCCGG rrººnn∏∏ rr©©nnjj rrººnndd nnhhnnCCGG ……óórrææ ppYY mm ººrr∏∏ ppYY ≈≈∏∏YY oo¬¬ooàà««JJhhooCCGG ÉÉªªssff ppEEGG nn∫∫ÉÉ nnbb

nn¿¿ƒƒooeeôôééooŸŸGG ooºº pp¡¡ppHHƒƒooff ooPP øø nnYY oo∫∫nnCCÉÉ°°ùùoojj ’’hh kkÉÉ©© rrªªnnLL ooÌÌccCCGGhh kkII ssƒƒ oobb ¬¬rrææppee ttóó nn°°TTnnCCGG ƒƒ oogg rrøønnee pp¿¿hhôô oo≤≤ddGG|

:¢ü°ü≤dG78.

πc Ωó≤j ¬fCG ó≤à©«a ,ìƒ°VƒH QƒeCÓd ¿É°ùfE’G ájDhQ ¿hO á«fÉfC’G ∫ƒ–

ΩÉeCG á«dhDƒ°ùÃ ô©°ûj Óa ,πLh õY ¬∏d ¬àLÉMh √õéY ôµæjh ,á°UÉÿG ¬JQó≤H A»°T

.¬°ùØf Èc ‘ ójõj É‡ ¤É©J ¬∏dG

¬dƒÑb ¿C’ ;√Òª°V ¬«∏Y ¬«∏Á ÉÃ ¬ª«∏°ùJ ¿hO ∫ƒëj ¿É°ùfE’G ÈµJ q¿EG

õLÉY ¬fCGh ¬Jô£«°ùH ô≤jh ,¬d kGóÑY íÑ˘°üj ¿CG »˘°†à˘≤˘j π˘Lh õ˘Y ¬˘∏˘dG Oƒ˘Lƒ˘H

.¤É©J ¬∏dG ¤EG áLÉM ‘ kÉªFGO ¬fCGh ,¬JQób ΩÉeCG ∞«©°Vh

¬fEGh ,¿É°ùfE’G ¢ùØf ‘ óLƒJ ¿CG øµÁ »àdG QÉ£NC’G øY ¿B’G ¤EG ÉæKó–

≈∏Yh .ôNBG kÉ°üî°T »æ©J É¡fCÉch á≤HÉ°ùdG á∏ãeC’G ¤EG ÉfóMCG ô¶æj ¿CG º«°ùL CÉ£ÿ

»àdG ≥FÉ≤◊G ¿hôµæj øjòdG ºgóMh Aƒ°ûædG Ögòe QÉ°üfCG ¢ù«d :∫ÉãŸG π«Ñ°S

ôeCG øe º∏©dG ¬àÑãj ÉŸ º¡∏gÉŒ ¿EGh ,ºgôFÉª°V Ég qô≤J

¬∏dG ôeGhCG ¿ƒ©Ñàj ’ ¿hôNBG ∑Éægh .ÈµàdG ´GƒfCG øe kÉYƒf ’EG ¢ù«d ,≥∏ÿG

≈«ëj ¿hQÉg

63

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

º¡eÉµMCGh ºgQÉµaCG ¿CG øjó≤à©e ,√OƒLƒH º¡ª«∏°ùJ øe ºZôdG ≈∏Y πLh õY

πc Ö°SÉæ«d ¢SÉæ∏d ¬∏dG ¬ã©H …òdG …ó¡dG øe ÌcCG á°UÉÿG º¡ahôX Ö°SÉæJ

¢†©H óæY kGôgÉX ¿ƒµj ób ÈµdGh á«fÉfC’G ∫Éµ°TCG øe πµ°ûdG Gògh .äÉbhC’G

.ôNB’G º¡°†©H óæY kÉ«ØNh ¢SÉædG

IQób º¡a øY õé©dG ƒgh óMGh ÖÑ°S ¤EG ºµà– »¡a É¡ªéM øµj Éª¡eh

.¬«dEG ÉæàLÉMh ¬àª¶Yh πLh õY ¬∏dG

ºº¡¡JJOOGGQQEEGG ∞∞©©°°††dd ººggôôFFÉÉªª°°VV ¿¿ƒƒ©©ÑÑààjj ’’ øøjjòòddGG

’h ¿hôµØj ’ ºgh .™ªàÛG ‘ kGóL á©ØJôe IOGQE’G »Ø«©°V áÑ°ùf ¿EG

á«Ñ∏J ƒ¡a IÉ«◊G ‘ ó«MƒdG º¡aóg ÉeCG ,º¡HGƒ°U ¤EG IOƒ©dG ¤EG áLÉ◊ÉH ¿hô©°ûj

ÒµØàdG ≈∏Y É¡JQób Ωóîà°ùJ á∏«∏b á∏bh .á«fB’G º˘¡˘JÉ˘Ñ˘ZQ ´É˘Ñ˘°TEGh º˘¡˘JÉ˘LÉ˘M

.É¡à«°üî°T ôjƒ£àd ≥«ª©dG

øe Ö∏£àj πLh õY ¬∏dG »°Vôj ÉÃ ¢û«©dGh IÒÿG øjódG º«dÉ©J ≥«Ñ£J ¿EG

∞«c :QGôªà°SÉH ¬°ùØf ∫CÉ°ùj ¿CG ¿É°ùfE’G ≈∏©a .ó¡÷G ∫òHh IOGQE’G ¿É°ùfE’G

ÌcCG ...? kGÈ°U ÌcCG ...?kÉ≤aGƒJ ÌcCG ¿ƒcCG ¿CG ‹ ∞«c ...?π°†aCG ¿ƒcCG ¿CG ‹

‹É©aCG ‘ ójRCG ¿CG øµÁ GPÉe ?ÚæeDƒŸG »JƒNEG ™e ...kÉbƒ°T ...kÉeÉªàgG ...?kÉÑM

∞«c ?¢UÓNE’Gh ¥ó°üdGh Ëƒ≤dG ∑ƒ∏°ùdG ¤EG ºgƒYOCGh ,¢SÉæ∏d øjódG ô¡XC’

Üô≤JCG ¿CG ‹ ∞«c ?äGó≤à©ŸGh ∫ÉªYC’G øe º¡∏°†j Ée ¿ƒÑæéàj º¡∏©LCG ¿CG ‹

ó¡÷G ∫òH øe óH’ πH »Øµj ’ √óMh ÒµØàdG ¿EÉa ™Ñ£dÉHh ?πLh õY ¬∏dG øe


64

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

.QGôªà°SÉH ∂dP ≥«Ñ£àd

ÉÃ ºà¡j ’h äÉ«ë°†àdG Ωó≤j ’h ,§≤a ¬àMGƒH ºà¡j …òdG ¢üî°ûdG ¿EG

ÉeCG .√Òª°V ¬«∏Y ¬«∏Á Ée ≥«Ñ£àd Üƒ∏£ŸG ó¡÷ÉH Ωƒ≤j ød ,¬dƒM øe ¢SÉædÉH ôÁ

ó¡L ¤EG êÉàëj kÉÑ©°U kGôeCG ΩÓ°SE’G ºgôeCG Éªc ¢û«©dG ¿hóé«a IOGQE’G ƒØ«©°V

.≈ª°ùe ÒZ πLCG ¤EG ¬fƒ∏LDƒj hCG ôeC’G ¿ƒ∏gÉéà«a ,»≤«≤M

: Üƒ∏£ŸG ó¡÷G øY πLh õY ¬∏dG ∫ƒ≤jh

rrºº oo¡¡oo«« rr©© nn°°SS nn¿¿ÉÉ nncc nn∂∂ ppÄÄnnddhhCCÉÉ nnaa lløøppeerrDDƒƒ ooee nnƒƒ oogg nnhh ÉÉ nn¡¡nn«« rr©© nn°°SS ÉÉ nn¡¡nndd ≈≈ nn©© nn°°SS nnhh nnII nnôô ppNNBB’’GG nnOOGG nnQQnnCCGG rrøønnee nnhh

kkGGQQƒƒooµµ rr°°ûûnnee :AGô°SE’G |19.

GGOOOOôôJJ ººggôôFFÉÉªª°°VV ¿¿ƒƒ©©ÑÑ qqààjj ’’ øøjjòòddGG

Òª°†dG ´ÉÑJG ¿EG PEG ,ºgôFÉª°V ¿ƒ©Ñàj ’ øjòdG ¬LÉàëj Ée ƒg äÉÑãdG ¿EG

. kGójó°T kÉJÉÑK »°†à≤j

,±hô¶dG âfÉc Éª¡e √Òª°V ™Ñàj ¿CG ≈∏Y Ωõ©dG ó≤©j ⁄ …òdG ¢üî°ûdÉa

¬eób Ée ÖÑ°ùH äôKCÉJ ób ¬◊É°üe ¿CG óé«°Sh ,ä’hÉfi IóY ó©H ¬àÁõY §Ñãà°S

¬fCG øXh ÉgÉæ“ »àdG èFÉàæ˘dG ¤EG ∫ƒ˘°Uƒ˘dG ™˘«˘£˘à˘°ùj ø˘d ¬˘fCGh ,äÉ˘«˘ë˘°†J ø˘e

.º∏°ùà°ùjh √Òª°V ´ÉÑJG ¬«∏Y Ö©°üj Gòµgh .É¡≤≤ë«°S

≈àM :∫ÉãŸG π«Ñ°S ≈∏©a ,äÉ«ë°†àdG ¢†©H ∞∏µj ¿CG óH’ Òª°†dG ´ÉÑJGh

¿CG ¬d íª°ùj ød √Òª°V ¿EÉa ,ΩÉ©£dG ¤EG Iójó°T áLÉM ‘h kÉ©FÉL ¿É°ùfE’G ¿Éc ƒd

ÌcCG ∂dP GóH ƒd ≈àM ¬JÉLÉM »Ñ∏«d í«ë°üdG ≥jô£dG ¤EG CÉé∏j ¿CG πH ,¥ô°ùj

≈«ëj ¿hQÉg

65

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

.á≤°ûe

Éªæ«H øµdh ,πLh õY ¬∏dG ¬eôëj ÉÃ ΩÉ«≤dG ÖæŒ ‘ ¿É°ùfE’G OOÎj ób

¬JôNBG ‘ ¬©Øæj Ée ≥«≤–h ,πLh õY ¬∏dG AÉ°VQEG π°†Øj »◊G Òª°†dG hP ¢üî°ûdG

™Ñàj ÉeóæY ¤É©J ¬∏d á«ædG ¿É°ùfE’G ¢ü∏îj ¿CG …Qhô°†dG øe.ájƒ«fódG ¬à©Øæe ≈∏Y

.√Òª°V ¬«∏Y ¬«∏Á Ée

øe ∂dP AGõL ≈≤∏j ¿CG πeCG ≈∏Y √Òª°V ¬«∏Y ¬«∏Á ÉÃ ¿É°ùfE’G ΩÉb GPEGh

¿EÉa ,¬∏dG óæY √ôLCG lÖ°ùàfi ∂dòH ΩÉb GPEG ÉeCG .πeCG áÑ«îH ÜÉ°üj ¿CG óH Óa ¢SÉædG

.√ôLCG ¬«aƒ«°S kÉªàM ¬∏dG

:∫ƒ≤«a øeDƒŸG Gòg πãe õjõ©dG ¬HÉàc ‘ πLh õY ¬∏dG ∞°üjnn¿¿ƒƒ ooªª pp©© rr££oojj nnhh

kkGGÒÒ pp°°SSnnCCGG nnhh kkÉÉªª««ppàànnjj nnhh kkÉÉææ«« ppµµ rr°°ùùppee pp¬¬uuÑÑooMM ≈≈nn∏∏ nnYY nnΩΩÉÉ nn©© ss££ddGG @rrººooµµrrææppee ooóójj ppôôooff nn’’ pp¬¬∏∏ddGG pp¬¬rrLL nnƒƒppdd rrººooµµ ooªª pp©© rr££ooff ÉÉ nnªªssff ppEEGG

kkGGQQƒƒooµµ oo°°TT nn’’ nnhh kkAAGG nnõõnnLL @kkGGôôjj ppôô nn££ rrªª nnbb kkÉÉ°°SSƒƒooÑÑ nnYY kkÉÉnnee rrƒƒnnjj ÉÉ nnææuuHH nnQQ øøppee oo±±ÉÉ nnîînnff ÉÉ ssff ppEEGG :¿É°ùfE’G |8-10.

√òg πãe ¿CG ÉÃh ,äÉ«ë°†àdG ∞∏µ«°S kÉªàM ΩÓ°SE’G ≈°†à≤Ã ¢û«©dG ¿EG

AÉ≤°ûdG º©j ¿CG óH Óa ,πLh õY ¬∏dG ±Éîj ’ ™ªà› ‘ Iô°ûàæe ÒZ äÉ«ë°†àdG

º«dÉ©J ≥«Ñ£J ≈∏Y ¿ƒeõ©jh ºgôFÉª°V ¿ƒ©Ñàj øjò˘dG A’Dƒ˘g É˘eCG .¬˘«˘a º˘∏˘¶˘dGh

.ΩÓ°ùdGh ¿ÉeC’G √Dƒ∏e ™ªàéÃ ¿ƒª©æ«°S º¡fEÉa ,πLh õY ¬∏dG ¿ƒ°ûîjh ΩÓ°SE’G

GƒcôJ º¡˘fC’ ;á˘æ÷É˘H ¿hô˘°ûÑ oj …ƒ˘«˘fó˘dG ô˘LC’G Gò˘g ¤EG á˘aÉ˘°VE’É˘Hh

: πLh õY ¬∏dG ¬Lh AÉ¨àHG ºgAGƒgCGkkII nnôô rr°°††nnff rrºº ooggÉÉ ss≤≤nndd nnhh pp ΩΩ rrƒƒnn««rrddGG nn∂∂dd nnPP ssôô nn°°TT oo¬¬∏∏ddGG ooºº ooggÉÉ nnbb nnƒƒ nnaa

kkGGQQhh ooôô oo°°SS nnhh @kkGGôôjjôônnMM nnhh kkáássæænnLL GGhh ooôônnÑÑ nn°°UU ÉÉ nnªªppHH ºº ooggGG nnõõnnLL nnhh @nn¿¿ rrhh nnôônnjj ’’ pp∂∂ppFFGG nnQQCC’’GG ≈≈nn∏∏ nnYY ÉÉ nn¡¡«« ppaa nnÚÚ ppÄÄ ppµµssààooee

kkGGôôjj ppôô nn¡¡rree nnRR nn’’ nnhh kkÉÉ°°ùù rrªª nn°°TT ÉÉ nn¡¡««aa @kkÓÓ««ppdd rròònnJJ ÉÉ nn¡¡ ooaaƒƒ oo££ oobb rrâânn∏∏uudd ooPP nnhh ÉÉ nn¡¡ooddÓÓ ppXX rrºº pp¡¡rr««nn∏∏ nnYY kkáánn««ppffGG nnOO nnhh @oo±±ÉÉ nn££oojj nnhh


66

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

rrGG nnôôjj ppQQGG nnƒƒ nnbb rrâânnffÉÉ nncc mmÜÜGG nnƒƒ rrccnnCCGG nnhh mmáá ss°°††aa rrøøppee mmáánn««ppffBBÉÉ ppHH ºº pp¡¡rr««nn∏∏ nnYY @kkGGôôjjppóó≤≤nnJJ ÉÉgghh ooQQ ssóóbb mmáá ss°°††ppaa rrøøppee rrGG nnôôjj ppQQGG nnƒƒ nnbb

@kkÓÓ««ppÑÑrr‚‚ nnRR ÉÉ nn¡¡ooLLGG nnõõee nn¿¿ÉÉ nncc kkÉÉ nn°°SSrrCCÉÉ nncc ÉÉ nn¡¡ pp««aa nn¿¿ rrƒƒ nn≤≤ rr°°ùùoojj nnhh @kkÓÓ««ppÑÑ nn°°ùùrr∏∏ nn°°SS ≈≈ ssªª nn°°ùùooJJ ÉÉ nn¡¡«« ppaa kkÉÉææ rr«« nnYY @oo±±ƒƒ oo££nnjj nnhh

kkGGQQƒƒooããrrææee kkGGDDƒƒ ooddrrDDƒƒ oodd rrºº oo¡¡nnààrrÑÑ pp°°ùùnnMM rrºº oo¡¡nnààrrjjnnCCGGQQ GG nnPP ppEEGG ¿¿hh ooóóss∏∏ nnîîooee ll¿¿GG nnóórrddpphh rrºº pp¡¡rr««nn∏∏ nnYY @nnâârrjjnnCCGG nnQQ ssººnnKK nnâârrjjnnCCGG nnQQ GG nnPP ppEEGG nnhh

kkGGÒÒÑÑ nncc kkÉÉµµrr∏∏ooee nnhh kkÉÉªª«« pp©©nnff @mmáá ss°°††ppaa øøppee nnQQpphhÉÉ nn°°SSnnCCGG GGƒƒtt∏∏ooMM nnhh ll¥¥ nnôôrrÑÑnnàà rr°°SS ppEEGG nnhh llôô rr°°†† ooNN mm ¢¢SS ooóóææ oo°°SS ooÜÜÉÉnn««ppKK rrºº oo¡¡nn««ppddrrÉÉ nnYY

kkGGQQƒƒ oo¡¡ nnWW kkÉÉHHGG nnôô nn°°TT ºº oo¡¡ttHH nnQQ rrºº ooggÉÉ nn≤≤ nn°°SS nnhh @GGQQƒƒooµµ rr°°ûûee ººooµµoo«« rr©© nn°°SS nn¿¿ÉÉ nncc nnhh kkAAGG nnõõnnLL rrººooµµnndd nn¿¿ÉÉ nncc GG nnòò nngg ss¿¿ ppEEGG| k

:¿É°ùfE’G11-22.

øjòdG Ú◊É°üdG √OÉÑ©d kÉfƒY ¿ƒµj ¿CG óYh ¤É©J ¬∏dG ¿CG ≈°ùæf ’CG Öéjh

.º¡«©°S º¡d ô°ù«j ¿CGh ¬àYÉW ≈∏Y GƒàÑK

≈≈ nn≤≤ssJJGG nnhh ≈≈ nn££ rrYYnnCCGG rrøønnee ÉÉ sseennCCÉÉ nnaa @≈≈nnææ rr°°ùùooëërrddÉÉ ppHH nn¥¥ ssóó nn°°UU nnhh @ii nnôô rr°°ùùoo««rr∏∏ppdd oo√√ ooôô uu°°ùùnn««ooææ nn°°ùù nnaa|

:π«∏dG5-7.

,√OÉÑY ‘ áæ°ùM áØ°U »g äÉÑãdG ¿EG õjõ©dG ¬HÉàc ‘ πLh õY ¬∏dG ∫ƒ≤jh

| rº p¡pHƒo∏ ob ≈n∏ nY Énæ r£nH nQ nh ) :∫É≤a ∞¡˘µ˘dG π˘gCG π˘Lh õ˘Y ¬˘∏˘dG É˘¡˘H ∞˘°Uh ó˘bh

:∞¡µdG14.

º¡°ùØfCG GƒeõdCG ¿ƒæeDƒe π°SQ º¡fEG :πLh õY ¬∏dG ∫ƒ≤j iôNBG ájBG ‘h

.iƒ≤àdÉH

:∫ƒ≤«a äÉÑ˘ã˘dÉ˘H π˘Lh õ˘Y ¬˘∏˘dG É˘fô˘eCÉ˘j äÉ˘jB’G ø˘e É˘gÒZ ‘httÜÜ nnQQ

kkÉÉqq«« ppªª nn°°SS oo¬¬dd ooººnn∏∏ rr©©nnJJ rrππ nngg pp¬¬ppJJ nnOOÉÉ nnÑÑ pp©©ppdd rrôôppÑÑ nn££ rr°°UUGG nnhh oo√√ rróóooÑÑ rrYYÉÉ nnaa ÉÉ nnªª oo¡¡nnæærr««nnHH ÉÉ nnee nnhh pp ¢¢VV rrQQnnCC’’GG nnhh ppääGG nnƒƒ nnªª ss°°ùùddGG:Ëôe |

65.

≈«ëj ¿hQÉg

67

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

ºº¡¡°°ùùØØffCCGG ‘‘ ááWWôôØØŸŸGG ºº¡¡àà≤≤ããdd ººggôôFFÉÉªª°°VV ¿¿ƒƒ©©ÑÑààjj ’’ øøjjòòddGG

óMCG ¿EG .√Òª°V ™Ñàj ¿CG øe k’óH á«°üî°ûdG ¬JGó≤à©Ã ¢SÉædG ¢†©H »Øàµj

m ø¨à°ùe ¬fCÉH √Qƒ©°T »g √Òª°V OÉªNE’ ¿É°ùfE’G É¡«dEG CÉé∏j »àdG áeÉ¡dG èé◊G

Éæ«Øµj'' :¿ƒdƒ≤j ?¿ƒª∏°ùe ºàfCGh ¿ƒ∏©ØJ GPÉe º¡àdCÉ°S GPEÉa .A»°T πc øY ¬°ùØæH

¿C’ ;∂dòH º¡°ùØfCG ¿ƒYóîj º¡a .''ÚÑ«W kÉ°UÉî°TCG ¿ƒµfh , kGóMCG …PDƒf ’ ÉæfCG

ËóY ∂dP GóY Ée πch .πLh õY ¬∏˘d ¬˘à˘jOƒ˘Ñ˘Y »˘g ¿É˘°ùfE’G IÉ˘«˘M ‘ É˘e º˘gCG

:ihó÷G

øønnee ……ppóó rr¡¡nnjj nnhh ooAAÉÉ nn°°ûûnnjj øønnee ttππ pp°°††oojj nn¬¬∏∏ddGG ss¿¿ ppEEÉÉ nnaa kkÉÉnnææ nn°°ùùMM oo√√BBGG nnôô nnaa pp¬¬ pp∏∏ nnªª nnYY ooAAƒƒ oo°°SS oo¬¬nndd nnøøuujj ooRR rrøø nnªª nnaannCCGG

nn¿¿ƒƒ oo©©nnææ rr°°üünnjj ÉÉ nnªªppHH llºº«« pp∏∏ nnYY nn¬¬∏∏ddGG ss¿¿ ppEEGG mmääGG nnôô nn°°ùùnnMM rrºº pp¡¡rr««nn∏∏ nnYY nn∂∂ oo°°ùù rrØØnnff rrÖÖ nngg rròònnJJ nnÓÓ nnaa ooAAÉÉ nn°°ûûnnjj :ôWÉa |8.

πc áë«ë°U ¬eÉµMCG ¿CG ø¶j ¬fC’ ∂dPh ¬dÉªYCG ¬d øjõJ ¿É°ùfE’G ¢ùØf ¿EG

.áë°üdG

¢SÉfCG ¬∏dG óæY º¡fEÉa ÚÑ«˘Wh AÉ˘eô˘c º˘¡˘°ùØ˘fCG ¿hÈà˘©˘j ø˘jò˘dG A’Dƒ˘gh

.¿ƒjOÉY

¿EG πLh õY ¬∏dG ∫ƒ≤j å«M .¿hó≤à©j ÉªY kÉeÉ“ áØ∏àfl »¡a á≤«≤◊G ÉeCG

:Ëƒ≤dG ≥jô£dG øY ±ôëæj ¬∏©Œ »àdG ÜÉÑ°SC’G º˘gCG ¬˘≤˘dÉ˘N ø˘Y AôŸG AÉ˘æ˘¨˘à˘°SG

≈≈nn¨ rr££nn««nndd nn¿¿ÉÉ nn°°ùùrrff ppEE’’GG ss¿¿ ppEEGG ssÓÓcc @≈≈nnæærr¨nnàà rr°°SSGG oo√√BBGG nnQQ ¿¿nnCCGG :≥∏©dG |6-7.

πH √ÒZ ¤EG ¿É°ùfE’G êÉàëj ’ ¿CG ƒg :(»æ¨à°ùe) áª∏µd …ƒ¨∏dG ≈æ©ŸG ¿EG

.¬°ùØæH »Øàµj

¬fCÉH ¬°ùØf IQGôb ‘ ô©°ûj ¬fCG q’EG AÉæ¨à°S’ÉH ¿É°ùfE’G Qƒ©°T øe ºZôdG ≈∏Yh


68

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

∂dòdh ,πLh õY ¬∏dG ¿Gƒ°VQ ≥«≤– øY ó«©H ¬fCGh ∫ÉªµdG øY ó©ÑdG πc ó«©H

.IôNB’Gh áeÉ«≤dG Ωƒjh äƒŸG åjOÉMCG Öæéàj

¬d ÖÑ°ùJ É¡fC’ ;É¡FÉ¡fEG ¤EG ´QÉ°ùj äÉYƒ°VƒŸG √òg πãe ìô£J ÉeóæYh

.¬©é°†e ¢†≤Jh √Òª°V ∑ô– É¡fC’h ÜÉÄàc’G

¢ùµ©dG ≈∏Yh ,AÉæ¨à°S’ÉH ô©°ûj ¿CG π«ëà°ù«a »◊G Òª°†dG ÖMÉ°U ÉeCG

.ÜÉ°ù◊G Ωƒ«H kÉehO √ôcòj √Òª°V ¿C’ π°†aC’G ¤EG kÉehO ™∏£àj ƒ¡a ∂dP øe

πLh õY ¬∏dG …ój ÚH ∞≤«˘°S ¬˘fCG ¬˘fÉ˘Ñ˘°ùM ‘ ™˘°†j …ò˘dG ¿É˘°ùfE’É˘a

õY ¬∏dG ôeGhCÉH kGójó°T kÉeÉªàgG ºà¡jh πH AÉæ¨à°S’ÉH kGóHCG ô©°ûj ød Ö°SÉëjh

.πLh

:∫ƒ≤«a A’Dƒg ¤EG ¿BGô≤dG ‘ πLh õY ¬∏dG Ò°ûjhnnáánn∏∏ ppLLÉÉ©©ddGG ooóójj ppôôoojj nn¿¿ÉÉ nncc øønnee

kkGGQQƒƒooMM rróónnee kkÉÉeeƒƒooee rròònnee ÉÉ nnggÓÓ rr°°üünnjj nnººssææ nn¡¡nnLL oo¬¬nndd ÉÉ nnæærr∏∏ nn©©nnLL ssººooKK ooóójj ppôôff øøŸŸ ooAAÉÉ nn°°ûûff ÉÉee ÉÉ nn¡¡«« ppaa oo¬¬nndd ÉÉ nnæærr∏∏sséé nnYY @rrøønnee nnhh

kkGGQQƒƒooµµ rr°°ûûnnee ºº oo¡¡oo«« rr©© nn°°SS nn¿¿ÉÉ nncc nn∂∂ ppÄÄddhhCCÉÉ nnaa lløøppeerrDDƒƒ ooee nnƒƒ˘ oogg nnhh ÉÉ˘ nn¡¡˘ nn«« rr©©˘ nn°°SS ÉÉ˘ nn¡¡˘ nndd ≈≈˘ nn©©˘ nn°°SS nnhh nnII nnôô˘ ppNNBB’’GG nnOOGG nnQQnnCCGG|

:AGô°SE’G18-19.

¿É°ùfE’G ´ÉÑJÉH ’EG ºàJ ’ ¤É©J ¬∏dG AÉ°VQE’ ¢ùØædG IógÉ› ¿CG ∂°T øe Ée

QÉ«àdG ™e ≈°TÉªàj ¿CGh ,kÉ£°Sƒàe ¿ƒµj ¿CG Öéj ¬fCG πgÉ÷G ó≤à©jh ,√Òª°†d

πà≤dÉc áÁôL GƒÑµJôj ⁄ ∫ÉM ‘ AÉ«≤JCG º¡°ùØfCG ¢SÉædG øe ÒãµdG ó©j Éªc .óFÉ°ùdG

hCG É¡fƒ∏LDƒ«a äGOÉÑ©dG øe äÉÄe ∑Éæg ¿CG ¿ƒ°ùæjh ,ábô°ùdG hCG ÜÉ°üàZ’G hCG

áeôëH º¡ª∏Y ™e ¢ùªÿG äGƒ∏°üdG ≈∏Y ¿ƒ¶aÉëj ’h ¿ƒHÉà¨j ,kÉeÉ“ É¡fƒ∏gÉéàj

≈∏Y πLh õY ¬∏dG ¿hóªëj ’h ,áæ°ù◊G ¥ÓNC’ÉH ¿ƒ∏ëàj ’ º¡fCG Éªc ,∂dP

≈«ëj ¿hQÉg

69

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

øe º¡°ùØfCG Gƒéæ«d ¿ƒHòµjh ,º¡JÉjÉZ ≥«≤– πLCG øe ∫ó©dG ôeCG ¿ƒ°ùæjh ,¬ª©f

≈∏Y π«dO ƒg ÜÉ°ù◊ÉH º¡KGÎcG ΩóYh AÉæ¨à˘°S’É˘H º˘gQƒ˘©˘°T ¿EG .º˘¡˘FÉ˘£˘NCG

.º¡JÒ°üH á∏bh º¡∏¡L

øY áª«¶Y á∏ãeCG ºg ËôµdG ¿BGô≤dG ºgôcP øjòdG ÚæeDƒŸGh AÉ«ÑfC’G ¿EG

.»◊G Òª°†dG ÜÉë°UCG

‘ πLh õY ¬∏dG ÉYO ` ΩÓ°ùdG ¬«∏Y ` ∞°Sƒj Éfó«°S :∫ÉãŸG π«Ñ°S ≈∏Y

:∫É≤a ¬JÓ°U

nnÚÚ◊◊ÉÉ ss°°üüddÉÉHH »»ææ rr≤≤ ppëërrddnnCCGG nnhh kkÉÉªª pp∏∏°°ùùooee rr»»ppææ ssaa nnƒƒnnJJ :∞°Sƒj |.101

±ƒÿG øe Qƒ©°ûH IôNB’G ¤EG QÉ°TCG ¬fCG ’EG QÉàıG ¬∏dG »Ñf ¿Éc ¬fCG ™e

.πeC’Gh

,áæ÷G ‘ ¿ƒfƒµ«°S º¡fCG øe á≤K ≈∏Y ºgh ¿ƒª∏µàj º¡fEÉa ∫É¡÷G ÉeCG

: IôNB’G ‘ kÉÄ«°S kGÒ°üe ¿ƒ¡LGƒ«°S º¡fEÉa ∂dP ‘ Ghôªà°SG GPEGhnn∫∫ƒƒ oo≤≤nnJJ rr¿¿nnCCGG

nnøøjj ppôô ppNNÉÉ ss°°ùùddGG nnøø ppªªnndd ooââææ oocc ¿¿ ppEEGG nnhh pp¬¬∏∏ddGG ppÖÖæænnLL »»ppaa ooââWW ssôô nnaa ÉÉ nnee ≈≈nn∏∏ nnYY ≈≈nnJJ nnôô rr°°ùùnnMM ÉÉ nnjj ll¢¢ùù rrØØnnff @rrhhnnCCGG

nnÚÚ pp≤≤ssààooŸŸGG nnøøppee ooââææooµµnndd ÊÊGGóó nngg nn¬¬∏∏ddGG ss¿¿nnCCGG rrƒƒnndd nn∫∫ƒƒ oo≤≤nnJJ @»»ppdd ss¿¿nnCCGG rrƒƒnndd nnÜÜGG nnòò©©ddGG ii nnôônnJJ nnøø pp««MM nn∫∫ƒƒ oo≤≤nnJJ rrhhnnCCGG

nnÚÚppææ pp°°ùùrrëë ooªªrrddGG nnøøppee nn¿¿ƒƒ ooccnnCCÉÉ nnaa kkII ssôô nncc @nnää rrôônnÑÑrrµµnnàà rr°°SSGG nnhh ÉÉ nn¡¡ppHH nnâârrHH ssòònnµµ nnaa »»ppJJÉÉ nnjjBBGG nn∂∂rrJJnnAAÉÉ nnLL rróó nnbb ≈≈nn∏∏nnHH

nnøøjj ppôôppaaÉÉµµddGG nnøøppee nnââææ˘ oocchh @ºº oo¡¡ ooggƒƒooLL oohh pp¬¬∏∏ddGG ≈≈nn∏∏ nnYY GGƒƒooHH nnòò nncc nnøøjj ppòòssddGG ii nnôônnJJ ppáá˘ nneeÉÉ˘««˘ pp≤≤˘ddGG nnΩΩ rrƒƒ˘ nnjj nnhh

nnøøjjôôuuÑÑnnµµnnàà ooªª∏∏ ppdd kkiiƒƒrrããnnee nnººssææ nn¡¡nnLL »»ppaa nn¢¢ùùrr««nnddnnCCGG llII ssOO nnƒƒ rr°°ùùooee :ôeõdG |56-60.

√√ÒÒªª°°VV ääƒƒ°°UU øøee ÜÜôô¡¡jj ≈≈ààMM ¿¿ÉÉ°°ùùffEE’’GG ÉÉ¡¡≤≤∏∏ààîîjj »»ààddGG QQGGòòYYCC’’GG

llIIÒÒ pp°°üünnHH pp¬¬ pp°°ùù rrØØnnff ≈≈nn∏∏ nnYY oo¿¿ÉÉ nn°°ùùff ppEE’’GG pp ππnnHH @oo√√ôôjj ppPPÉÉ nn©©nnee ≈≈ nn≤≤rrddnnCCGG rrƒƒdd nnhh :áeÉ«≤dG |14-15.


70

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

≥∏àîj ¬æµdh ∂°T ÓH ¬°ùØf IQGôb ‘ ÜGƒ q°üdG ±ô©j ¿É°ùfEG πc q¿EG

,≥∏≤dG øe ádÉM ‘ ¢û«©j ÖÑ°ùdG Gò¡dh .¬H ΩÉ«≤dG øe Üô¡à«d QGôªà°SÉH QGòYC’G

¿É£«°ûdG øµd .Òª°†dG ≈∏Y kÓ«≤K kÉÄÑY πµ°ûj ádÉ◊G √òg ‘ ºKEÓd ¬HÉµJQG ¿C’

™e ¬∏NGO ‘ ≥◊G äƒ°üd AÉ¨°UE’G ¬«∏Y Ö©°üj å«ëH ¬dÉªYCG ¿É°ùfEÓd øjõj

¢†©ÑdG øµd .kÉ«MhQh kÉ«∏≤Y áMGôdÉH º©æ«°S ¬fEÉa ¬©ÑJGh ¬d ≈¨°UCG ∫ÉM ‘ ¬fCG º∏©dG

¬fCG »Yój ƒgh ¿É£«°ûdG äGƒ£N ™ÑJGh √Òª°V Öéëa áÑ©°üdG ≥jô£dG QÉàNG

√òg øeh .ΩÓ°SE’G º«dÉ©àd ¬àØdÉfl QÈ«d áØ∏àıG QGòYC’G ≥∏àîjh ,ÜGƒ°U ≈∏Y

:QGòYC’G

''''ôô°°TT ¬¬ææee »»JJCCÉÉjj øøddhh ,,ôôggÉÉWW »»ÑÑ∏∏bb qq¿¿EEGG'''' ≥≥££ææee

ääÉÉ««ddBBGG ¢¢SSÉÉææddGG øøee óójjóó©©ddGG qqQQƒƒWW óó≤≤dd

¤EG º¡H …OƒJ º¡°ùØfCG øµdh ÜGƒ°üdG õ«Á ºgÒª°†a ;IójóL á«YÉaO

øe ¬°ùØf ¬ o°ü∏îJ A»°S πªY ≈∏˘Y ΩGó˘bE’G ‘ ¿É˘°ùfE’G OOÎj É˘eó˘æ˘©˘a .CÉ˘£ÿG

¤EG áLÉëH ¢ù«d ¬fCÉH ¬©æ≤Jh ìÉ«JQ’ÉH √ô©°ûJ »àdG QGòYC’G ¥ÓàNÉH ´Gô°üdG

’h m±É°U ¬Ñ∏≤a ,A»°ûH √ô°†j ødh kGóL ¬aÉJ ¬∏©Øj Éªa .á«æ°†ŸG äÉHÉ°ù◊G √òg

Ò£N A»°ûH Ωƒ≤j ød ¬fCG ÉŸÉW kÉÑ«W kÉfÉ°ùfEG ≈≤Ñ«°S πH πª©dG Gòg πãÃ ôKCÉàj ¿CG øµÁ

.ábô°ùdG hCG πà≤dÉc

áÑ«¨dGh Üòµ˘dG ¿ƒ˘Fô˘ª˘à˘°ùj ¢SÉ˘æ˘dG π˘©˘é˘j …ò˘dG ÖÑ˘°ùdG ƒ˘g Gò˘gh

.øjôNB’ÉH AGõ¡à°S’Gh

äƒ°üdG Gòg ¿ƒëÑµj ¢SÉædG øµd ,Òª°†dG ™e kÉ©£b ¢VQÉ©àj ÜòµdG ¿EG

≈«ëj ¿hQÉg

71

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

áÄjôH áHòc É¡fEG :∫ƒ≤dÉH ºgÒª°V ¿ƒ©æ≤jh ÜGƒ°üdÉH ºgôcòj …òdG »∏NGódG

.Qô°V …CG ¤EG …ODƒJ ød

º«dÉ©J ¿ƒ©Ñàj ’h á°VhôØŸG äGOÉÑ©dG ¿hODƒj ’ º¡fƒc øe ºZôdG ≈∏Yh

.πWÉH øX ƒgh ¿ƒ◊É°Uh Ö∏≤dG ƒÑ«W º¡fCG ¿ƒæ¶j º¡fCG ’EG ,ΩÓ°SE’G

™Ñàj ⁄ Ée IôNB’G ‘ ÜGƒãdG π«°ü– ≈æªà˘j ¿CG ¿É˘°ùfE’G ≈˘∏˘Y π˘«˘ë˘à˘°ùj

ÉÃôa (Ö∏≤dG ‘É°U ¿É°ùfEG ÉfCG) :πFÉ≤dG CGóÑŸG ≈∏Y ¿É°ùfE’G ¢TÉY GPEÉa .√Òª°V

’h .IôNB’G ‘ ™bƒàe ÒZ kGÒ°üe πHÉ≤jh É«fódG IÉ«◊G ‘ Ö«W πLQ ¬fCG ±ô©j

ÒãµdG ∑Éæg ¿EG πH §≤a ïdEG ... ábô°ùdG hCG πà≤dG ÖµJôf ’ ¿CÉH ΩÓ°SE’G ¿ƒµj

»àdG áÄ«°ùdG ∫ÉªYC’G øe ójó©dGh É¡H ΩÉ«≤dG Öéj »àdG á◊É°üdG ∫ÉªYC’G øe

.É¡æY ´Éæàe’G Öéj

¬∏dG ± uô©ojh .¤É©J ¬∏d kGOÉÑY ¿ƒµf ¿CG ÉfôeCÉj ¬fCG ƒg ΩÓ°SE’G ‘ Ée ºgCG ÉeCG

:∫ƒ≤«a Ú◊É°üdG √OÉÑY ËôµdG ¿BGô≤dG ‘ ¤É©J

nnøønneeBBGG rrøønnee ssôôppÑÑrrddGG ssøø ppµµnndd nnhh ppÜÜ ppôôrr¨ nnªªrrddGGhh pp¥¥ ppôô rr°°ûû nnªªrrddGG nnππnnÑÑppbb rrººooµµ nnggƒƒooLL oohh GGƒƒttdd nnƒƒooJJ ¿¿nnCCGG ssôôppÑÑddGG nn¢¢ùùrr««dd

≈≈nnHH rrôô oo≤≤ddGG ……pphh nnPP pp¬¬uuÑÑooMM ≈≈nn∏∏ nnYY nn∫∫ÉÉ nnŸŸGG ≈≈nnJJBBGG nnhh nnÚÚuu««ppÑÑssææddGGhh ppÜÜÉÉnnàà ppµµrrddGGhh ppáánnµµppFFÓÓrrŸŸGGhh ppôô ppNNBB’’GG pp ΩΩ rrƒƒnn««rrddGGhh pp¬¬∏∏ddÉÉ ppHH

≈≈nnJJBBGGhh nnIIÓÓ ss°°üüddGG nnΩΩÉÉ nnbbnnCCGGhh ppÜÜÉÉbb uuôôddGG »»ppaa nnhh nnÚÚ pp∏∏FFÉÉ ss°°ùùddGGhh pp ππ««ppÑÑ ss°°ùùddGG nnøørrHHGGhh nnÚÚppccÉÉ nn°°ùù nnªªrrddGGhh ≈≈nneeÉÉ nnàànn««rrddGGhh

ÚÚ ppMM nnhh ppAAGG ssôô ss°°††ddGGhh ppAAÉÉ nn°°SSrrCCÉÉ nnÑÑddGG »»ppaa nnøøjjôôppHHÉÉ ss°°üüddGGhh GGhh ooóó nnggÉÉ nnYY GG nnPP ppEEGG rrººppggppóó rr¡¡ nn©©ppHH nn¿¿ƒƒ ooaaƒƒŸŸGGhh nnIIÉÉcc ssõõddGG

nn¿¿ƒƒ oo≤≤ssààooŸŸGG ooºº oogg nn∂∂ ppÄÄnnddhhooCCGG nnhh GG rrƒƒ oobb nnóó nn°°UU nnøøjj ppòòssddGG nn∂∂ ppÄÄnnddhhCCGG pp ¢¢SSrrCCÉÉ nnÑÑddGG :Iô≤ÑdG |177.

õY ¬∏dG º¡©°Vh øjòdG Ú◊É°üdG AÉ«ÑfC’ÉH º¡°ùØfCG ¢SÉædG ¿QÉ≤j ¿CG ∫óHh

¿ƒfQÉ≤j øjÒãµdG ¿EÉa ,º¡∏ãe Gƒfƒµ«d øjógÉL ¿ƒ©°ùjh ,ájB’G √òg ‘ πLh


72

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

≥ëà°SCG ’h ¬∏ãe kÉÄ«°T â°ùd ÉfCG :¿ƒdƒ≤jh ïjQÉà˘dG ‘ á˘∏˘ã˘eC’G CGƒ˘°SCÉ˘H º˘¡˘°ùØ˘fCG

.É¡°ùØf áHƒ≤©dG

πLh õY ¬∏dG á≤«≤ëH º¡àaô©e á∏bh º˘¡˘∏˘¡˘L ƒ˘¡˘a :∂dP ‘ ÖÑ˘°ùdG É˘eCG

¿É°ùfEG πc ¿EÉa ∂dòdh ,äÉLQO QÉædG πLh õY ¬∏dG π©L ó≤a .ôNB’G Ωƒ«dGh

øe É¡«a ºæ¡L äÉLQO ≈fOCG ¿EG á≤«≤◊G ‘h .¬dÉªYCG ™e ≥aGƒàj ÉÃ iõé«°S

.πªàëj ’ Ée …óHC’G ÜGò©dG

ôYÉ°ûe øe »Ñ∏b ‘ ¬∏ªMCG Ée ¿EG) (A»°ûH ô°†j ød ¬∏©aCG Ée) :¿ƒdƒ≤j øjòdGh

GhôµØj ¿CG É¡HGòYh ºæ¡L øY √ƒ©ª°S Ée º¡©aój ’CG (¬∏©aCG Ée ¢ù«dh º¡ŸG ƒg

?ºgÒª°V ¤EG Gƒ©Lôj ¿CGh º¡°ùØfCG äGQGôb ‘ iôNCG Iôe

:¿BGô≤dG ‘ Qƒcòe ÒZ Gòg

πª©dG øµj ⁄ GPEG ¬fCÉH ¢üî∏àj ¢SÉædG ÚH óFÉ°S Ò£Nh ÅWÉN Ωƒ¡Øe ∑Éæg

§≤a Ée ôeCG ∫ÉªgEG ¿CG ’EG .¬côJ hCG ¬∏©a ‘ ájô◊G ¿É°ùfEÓ∏a ,¿BGô≤dG ‘ kGQƒcòe

.kÉbÉØf ’EG ¢ù«d ó«L πªY ¬fCÉH »æ«≤«dG Éæª∏Y ™e ¿BGô≤dG ‘ Qƒcòe ÒZ ¬fC’

,πLh õY ¬∏dG É°VQ Ö°ùch ÉææjO ≈∏Y á¶aÉÙG øe ÉææµÁ ÉÃ ÉfOhõj ¿BGô≤dÉa

Ée Gògh ,Éæd Ihób º∏°Sh ¬«∏Y ¬∏dG kGóªfi Éfó«°S òîàf ¿CG ÉfôeCÉj ¬fCG ¤EG áaÉ°VEG

:∫ÉãŸG π«Ñ°S ≈∏©a .Òª°†dG »M º«µM ¢üî°T πc ¬«dEG ≈©°ùj

:∫ƒ≤«a á©aÉf ÒZ QƒeCG ‘ º¡àbh Gƒ©«°†j ’CG ÚæeDƒŸG πLh õY ¬∏dG ôeCÉj

llΩΩrrÓÓ nn°°SS rrººooµµooddÉÉ nnªª rrYYnnCCGG rrººooµµnndd nnhh ÉÉ nnææooddÉÉ nnªª rrYYnnCCGG ÉÉ nnæænndd GGƒƒooddÉÉ nnbb nnhh oo¬¬rrææ nnYY GGƒƒ oo°°VV nnôô rrYYnnCCGG nnƒƒrr¨ss∏∏ddGG GGƒƒ oo©© ppªª nn°°SS GG nnPP ppEEGG nnhh

nnÚÚ pp∏∏ppggrrÉÉnn÷÷GG »» pp nnààrrÑÑnnff ’’ rrººooµµrr««nn∏∏ nnYY :¢ü°ü≤dG |55.

≈«ëj ¿hQÉg

73

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

nn¿¿ƒƒ oo°°VV ppôô rr©©ooee ppƒƒrr¨ss∏∏ddGG pp øø nnYY rrºº oogg nnøøjjòòssddGGhh :¿ƒæeDƒŸG |3.

íæe ¬∏dG ¿EÉa ,á¡aÉJ ó©J »àdG QƒeC’G ábódG ¬Lh ≈∏Y Oóëj ⁄ ¿BGô≤dG ¿CG ™e

¿ƒµ«a ,√ƒÑæéàjh QƒeC’G øe ¬aÉàdG Ghõ«ª«d Òª°†dGh áªµ◊G Ú°ü∏ıG √OÉÑY

øY ÒãµdG ¿ƒaô©j ’ ¢SÉfCG áÑë°U ‘ ¿ƒ˘µ˘j É˘eó˘æ˘Y k’hDƒ˘°ùe ∂dò˘H ¿É˘°ùfE’G

∫ÉªLh πLh õY ¬∏dG áª¶Y ôcP kÓgÉéàe ájƒ«fO IQhÉfi CGóÑj ød ƒ¡a ,º¡æjO

‘ º¡©Øæjh ¬©Øæj ÉÃ º¡KOÉëj ¿CG ¤EG kÉ≤M ¬©aó«°S √Òª°V ¿EG πH ,ΩÓ°SE’G øjO

áÁóY äÓÛG IAGô≤c ¬JôNBG ‘ ÒÿÉH ¬«∏Y Oƒ©j ’ ÉÃ Ωƒ≤j ’ º∏°ùŸGh .IôNB’G

ájƒ«fódG åjOÉMC’ÉH ∫É¨°ûf’G hCG ,áaOÉ¡dG ÒZ èeGÈdG IógÉ°ûeh ...ihó÷G

.πLh õY ¬∏dG ôcP øY

ádÉ◊G √òg ‘ πFGóH IóY ¬eÉeCG ìô£J ±hô¶H kÉ«eƒj ¿É°ùfE’G ôÁ ¿CG øµÁ

…òdG ≥£æŸG ≈∏Y kAÉæH Qô≤j ¿CG øµÁ º¡°†©H ,QÉàîj Éª«a √Òª°V ™Ñàj ¿CG ¬«∏Y

. ''¿BGô≤dG ¬eôëj ⁄ Gòg'' :∫ƒ≤j

´ÉÑJGh ,πLh õY ¬∏dG AÉ°VQEG º¡aóg øµj ⁄ GPEG Gƒª∏©j ¿CG A’Dƒg ≈∏Yh

º¡fCG ∂dP øe ºgC’Gh ,áª«Nh º¡àÑbÉY ¿ƒµà°ùa º∏°Sh ¬«∏Y ¬∏dG ≈∏°U ¬«Ñf áæ°S

.ËôµdG ¿BGô≤dG ‘ Qƒcòe ƒg Éªc ,ÜÉ°ù◊G óæY QGòYC’G ¥ÓàNG øY ¿hõé©«°S

kkÉÉÑÑ«« pp°°ùùnnMM nn∂∂rr««nn∏∏ nnYY nnΩΩ rrƒƒnn««rrddGG nn∂∂ pp°°ùù rrØØnnææppHH ≈≈ nnØØ nncc nn∂∂nnHHrrÉÉnnààppcc rrCCGG nnôô rrbbGG :AGô°SE’G |14.

øøppee mm êêhh ooôô ooNN ≈≈nndd ppEEGG rrππ nn¡¡ nnaa ÉÉ nnææppHHƒƒooff ooòòppHH ÉÉææ rraa nnÎÎ rrYYÉÉ nnaa pp øørr««nnàànnæærrKKGG ÉÉ nnæænnààrr««nn««rrMMnnCCGG nnhh pp øørr««nnàànnæærrKKGG ÉÉ nnææssàànneennCCGG ÉÉ nnææssHH nnQQ GGƒƒooddÉÉ nnbb

mm ππ««ÑÑ nn°°SS @pp¬¬∏∏dd ooººrrµµooëërrddÉÉaa GGƒƒooææppeerrDDƒƒ ooJJ pp¬¬ppHH rr∑∑ nnôô rr°°ûûoojj ¿¿ ppEEGG nnhh rrººooJJ rrôô nnØØ nncc oo√√ nnóórrMM nnhh oo¬¬∏∏ddGG nn»» ppYY ooOO GG nnPP ppEEGG oo¬¬ssffnnCCÉÉ ppHH ººooµµppddPP

ÒÒppÑÑnnµµddGG uu»»∏∏ nn©©ddGG :ôaÉZ | p11-12.


74

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

llôôjj ppòònnff rrººooµµppJJrrCCÉÉjj rrººnnddnnCCGG ÉÉ nn¡¡ooàànnff nnõõ nnNN rrºº oo¡¡nnddnnCCÉÉ nn°°SS llêê rrƒƒ nnaa ÉÉ nn¡¡«« ppaa nn»» pp≤≤rrddooCCGG ÉÉ nnªªss∏∏ oocc ppßßrr««nn¨ddGG nnøøppee ooõõss«« nnªªnnJJ ooOOÉÉ nnµµnnJJ

@@mm ∫∫rrÓÓ nn°°VV ‘‘ ss’’EEGG ººooààrrffnnCCGG rr¿¿ ppEEGG mmAA»» nn°°TT øøppee oo¬¬∏∏ddGG nn∫∫ ssõõnnff ÉÉ nnee ÉÉ nnæærr∏∏bb nnhh ÉÉ nnæærrHH ssòònnµµ nnaa llôôrrjj ppòòff ÉÉ nnffnnAAÉÉ nnLL rróó nnbb ≈≈nn∏∏nnHH GGƒƒooddÉÉ nnbb

mm ÒÒppÑÑ nncc @@pp ÒÒ pp©© ss°°ùùddGG ppÜÜÉÉnnëë rr°°UUnnCCGG ‘‘ ÉÉ ssææcc rrÉÉnnee ooππ pp≤≤ rr©©nnff rrhhnnCCGG oo™™ nnªª rr°°ùùnnff ÉÉ ssææ oocc rrƒƒdd GGƒƒooddÉÉ nnbb nnhh @@ºº pp¡¡ppÑÑrrff nnòòppHH GGƒƒ ooaa nnôônnàà rrYYÉÉ nnaa

pp ÒÒ pp©© ss°°ùùddGG ppÜÜÉÉnnëë rr°°UUnnCC’’ kkÉÉ nn≤≤rrëë oo°°ùù nnaa :∂∏ŸG |8-11.

''''GGòògg ¿¿ƒƒ∏∏©©ØØjj ™™««ªª÷÷GG ''''≥≥££ææee

.º«°ùL CÉ£N ƒg ¢SÉædG øe ≈ª¶©dG á«ÑdÉ¨dG ¬∏©ØJ ÉŸ ¿É°ùfE’G ∫ÉãàeG q¿EG

.kÉÑFÉ°U ¿ƒµj ¿CGh óH ’ ™«ª÷G ¬∏©Øj Ée ¿CG kÉjQƒ©°T ’ ¢SÉædG øe Òãc ó≤à©j

.ΩÓ°SEÓd ÅWÉNh √ƒ°ûe º¡a ≈∏Y ™«ª÷G ≥Øàj ¿CG çóëj ÉÃQ øµdh

¿ƒdƒ≤j º¡æµd ôNB’G Ωƒ«dGh ¬∏dÉH ¿ƒæeDƒjh á«æjódG rºn« p≤dG ¿ƒeÎëj º¡fCG ¿ƒY qój

.º¡dÉ©aCG ¬bó°üJ ’ Ée º¡àæ°ùdCÉH

Ö°SÉæJ ’ É¡æµdh á«°VÉŸG ΩÉjC’G Ö°SÉæJ ΩÓ°SE’G º«dÉ©J ¿CG ¿hó≤à©jh

kÉfÉ°ùfEG ó©j ≈àM Ö∏≤dG ‘É°U ¿ƒµj ¿CG º¡æe óMGƒdG »Øµj ∂dòd ,‹É◊G Éfó¡Y

.ôª©dG ‘ Ωó≤àj ≈àM πLDƒJ ¿CG ™fÉe Óa äGOÉÑ©dG ÉeCG .kÉæqjO

∂dòd ,ΩÓ°SE’G øY √ƒ°ûe Ωƒ¡Øe ∂dƒM øe øjÒãµ∏d ¿ƒµj ¿CG øµÁ

âÑãj π«dO ∑Éæg ¢ù«∏a ,∑Òª°V ∂«∏Y ¬«∏Á Ée ™ÑJGh ∂°ùØf ´GóN øY ∞bƒJ

: ¢ùµ©dG âÑãj ¿BGô≤dG ¿EG πH ,´ƒªÛG …CGQ ÜGƒ°U

’’ ppEEGG nn¿¿ƒƒ oo©©ppÑÑssàànnjj ¿¿ ppEEGG pp¬¬∏∏ddGG pp ππ««ppÑÑ nn°°SS øø nnYY nn∑∑ƒƒtt∏∏ pp°°††oojj pp ¢¢VV rrQQnnCC’’GG »»ppaa øønnee nnÌÌ rrccnnCCGG rr™™ pp££ooJJ rr¿¿ ppEEGG nnhh

nn¿¿ƒƒ oo°°UU ooôô rrîînnjj ’’ ppEEGG rrºº oogg rr¿¿ ppEEGGhh ssøø ss¶¶ddGG :ΩÉ©fC’G |116.

≈«ëj ¿hQÉg

75

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

’ ∂dòHh ,¿BGô≤∏d ¬ª¡a ‘ √Òª°V ™Ñàj ¿CG ¿É°ùfE’G ≈∏Y Öéj ∂dòd

.√OôØÃ ∂dP ‘ »°†Á ¿CG ô£°VG ƒd ≈àM kÉfRh É¡∏©a hCG ájÌcC’G …CGôd º«≤j

Qôb ≈àe øµdh ,™ªàÛG ≈∏Y ôKDƒj ¿CG øµÁ Ò£N OÉ≤àYG :(É¡∏©Øj º¡t∏c)

hCG ¬«a ôKDƒJ ød ¬dƒM øe AGQB’Gh ∞bGƒŸG πc ¿EÉa √Òª°V AGóf »Ñ∏j ¿CG ¿É°ùfE’G

Éæd ¢SÉædG ÜôbCG ój ≈∏Y Éæ≤jôW ‘ ¬∏dG ¬∏©L QÉÑàNG Oô› ≈≤ÑJ πH ,¬≤jôW øY ¬aô–

: ÜÉë°UC’G ∂ÄdhCG øY ¿É°ùfE’G ∫ƒ≤«°S ÜÉ°ù◊G óæYh ,ÉæàÁõY ¥ó°U iÒd

kkÓÓ«« pp∏∏ nnNN kkÉÉffÓÓ ooaa rròò ppîîssJJnnCCGG rrººnndd »»ppæænnààrr««nndd ≈≈nnàànn∏∏rrjj nnhh ÉÉ nnjj @@»»ppffnnAAÉÉ nnLL rrPP ppEEGG nnóó rr©©nnHH ppôô rrcc uuòòddGG pp øø nnYY »»ppææss∏∏ nn°°VVnnCCGG rróó nn≤≤nndd

kk’’hh ooòò nnNN pp¿¿ÉÉ nn°°ùùrrff ppEEÓÓppdd oo¿¿ÉÉ££rr«« ss°°ûûddGG nn¿¿ÉÉ nncc nnhh :¿ÉbôØdG |28-29.

''''ππÑÑ≤≤àà°°ùùŸŸGG ‘‘ ∂∂ddòòHH ΩΩƒƒbbCCGG ±±ƒƒ°°SS'''' ≥≥££ææee

‘ Ωó≤àj ¿CG ¤EG ¢ùªÿG äGƒ∏°üdGh è◊Éc äGOÉÑY ¢SÉædG ¢†©H πLDƒj

¬eôë«°S ΩÓ°SE’G º«dÉ©àH √ó«≤J s¿CG kÉjQƒ©°T ’ hCG kÉjQƒ©°T ó≤à©j ¬fC’ ∂dPh ,ôª©dG

ÚæeDƒŸG ¥RÒ°S ¬fEG ¿BGô≤dG ‘ ∫ƒ≤j πLh õY ¬∏dG ¿CG ™e .É«fódG äGò∏e øe

:IôNB’Gh É«fódG ‘ äÉæ°ù◊Gh äÉÑ«£dG

kkGGôô rrcc ppPP ssóó nn°°TTnnCCGG rrhhnnCCGG rrºº ooccnnAAÉÉ nnHHBBGG rrºº oocc ppôô rrcc ppòò nncc nn¬¬∏∏ddGG GGhh ooôô oocc rrPPÉÉ nnaa rrººooµµnnµµ pp°°SSrrÉÉnnæænnee ººooààrr«« nn°°†† nnbb GG nnPP ppEEÉÉ nnaa

mm¥¥ÓÓ nnNN rrøøppee ppIIôô ppNNBB’’GG »»ppaa oo¬¬nnddÉÉ nnee nnhh ÉÉ«« rrff ttóóddGG ‘‘ ÉÉ nnææppJJBBGG ÉÉ nnææssHH nnQQ oo∫∫ƒƒ oo≤≤nnjj øønnee pp ¢¢SSÉÉ ssææddGG nnøø ppªª nnaa @@rrøønnee rrºº oo¡¡rrææppee nnhh

ppQQÉÉ ssææddGG nnÜÜGG nnòò nnYY ÉÉ nnææppbb nnhh kkáánnææ nn°°ùùnnMM ppII nnôô ppNNBB’’GG »»ppaahh kkáánnææ nn°°ùùnnMM ÉÉ nn««rrff ttóóddGG »»ppaa ÉÉ nnææppJJBBGG ÉÉ nnææssHH nnQQ oo∫∫ƒƒ oo≤≤nnjj :Iô≤ÑdG |200

-201.

ÚæeDƒª∏d äôî°S ób º©æ˘dG ™˘«˘ª˘L ¿CG ¤É˘©˘J ¬˘∏˘dG ÚÑ˘j i nô˘NCG á˘njBG ‘ nh


76

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

:√OÉÑY øe Ú°ü∏ıG

nn»»ppgg ππ oobb pp¥¥RR qqôôddGG nnøøppee ppääÉÉnnÑÑqq«« qq££ddGG nnhh pp√√ ppOOÉÉ nnÑÑ pp©©ppdd nnêê nnôôNNnnCCGG »»ppààddGG ¬¬∏∏ddGG nnáánnææjjRR nnΩΩ qqôônnMM øønnee ππbb

mm ΩΩƒƒ nn≤≤ppdd ppääÉÉnnjjBB’’GG ooππ qq°°üü nnØØooff nn∂∂ppdd nnòò nncc ppáánneeÉÉ nn«« pp≤≤ddGG nnΩΩƒƒnnjj áá nn°°üüppddÉÉ nnNN ÉÉ nn««ff ttóóddGG ppIIÉÉ nn««nn◊◊GG »»ppaa GGƒƒææ nneeBBGG qqøøjj ppòòqq∏∏dd

¿¿ƒƒ ooªªnn∏∏©©nnjj :±GôYC’G |32

Qó≤j ≈àM Üô£°†e hCG ≥∏b ÒZ øÄª£e lÖ∏b ¿É°ùfEÓd ¿ƒµj ¿CG Öéjh

...≈°ü– ’h ó©J ’ »àdG ¬∏dG º©f

∂dòa ;Ëƒ≤dG ≥jô£∏d ¬àaô©e ™e kÉehO ± uƒ°ùjh πLDƒj …òdG ¿É°ùfE’G ÉeCG

.¬JÉ«M Ö«JôJ IOÉYEG »æ©j √Òª°V äƒ°üd ¬YÉÑJG ¿CG º∏©j ¬fC’

äƒ°U π©é«°S ∂dP ¿EÉa ,¢ùªÿG äGƒ˘∏˘°üdÉ˘H ¬˘°ùØ˘f Ωõ˘dCG GPEG :kÓ˘ã˘ª˘a

Gòg ‘h .±ô°üàdG AÉ°SCG GPEG ¬°ùØf øe πéî«°Sh , kGÒKCÉJ ÌcCGh iƒbCG √Òª°V

:πLh õY ¬∏dG ∫ƒ≤jnnIIÓÓ ss°°üüddGG ss¿¿ ppEEGG nnIIÓÓ ss°°üüddGG pp ººppbbnnCCGG nnhh ppÜÜÉÉnnàà ppµµrrddGG nnøøppee nn∂∂rr««dd ppEEGG nn»» ppMMhhCCGG ÉÉ nnee ooππrrJJGG

nn¿¿ƒƒ oo©©nnææ rr°°üünnJJ ÉÉ nnee ooººnn∏∏ rr©©nnjj oo¬¬∏∏ddGGhh ooôônnÑÑ rrccnnCCGG pp¬¬∏∏ddGG ooôô˘ rrcc ppòò˘ nndd nnhh ppôô˘ nnµµ˘rrææ ooªª˘ rrddGG nnhh ppAAÉÉ˘ nn°°ûû˘ rrëë˘ nnØØ˘ rrddGG pp øø˘ nnYY ≈≈˘ nn¡¡˘ rrææ nnJJ|

:äƒÑµæ©dG45.

øe Üô¡à˘j ¿CG ∫hÉ˘ë˘j ¬˘fEÉ˘a ,º˘∏˘©˘dG ≥˘M ∂dP º˘∏˘©˘j ¿É˘°ùfE’G ¿C’h

ÉeóæY'' :∫ƒ≤j ¿CÉc áØ∏àfl QGòYCG ¥ÓàNÉH √Òª°V ≈∏Y kÉÄÑY »≤∏J »àdG äÉ«dhDƒ°ùŸG

≈≤∏«°S øµdh .ïdEG ... ''∫ÉØWC’G Èµj ÉeóæY'' ... ''∫ÉŸG ™ªLCG ÉeóæY'' ...''êhõJCG

:IôNB’G ‘ ∂dP ÜÉ°ùM

ttôô nn≤≤nnàà rr°°ùù ooªªrrddGG mmòò ppÄÄnnee rrƒƒnnjj nn∂∂uuHH nnQQ ≈≈nndd ppEEGG @ nnôô ssNNnnCCGG nnhh nnΩΩ ssóó nnbb ÉÉ nnªªppHH mmòò ppÄÄnnee rrƒƒnnjj oo¿¿ÉÉ nn°°ùùrrff ppEE’’GG ooCCÉÉ ssÑÑnnææoojj:áeÉ«≤dG |

12-13.

≈«ëj ¿hQÉg

77

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

ƒg ºch äƒŸG ‘ ¿hôµØj ’ øjòdG A’Dƒ¡d Iõ«‡ áØ°U ''∞jƒ°ùàdG'' ¿EG

ó≤a ?äƒª«°S ∞«c hCG ...øjCG hCG ... ≈àe ±ô©j ¿CG óMC’ øµÁ Óa .º¡æe Öjôb

ÉÃQ ø°ùdG ‘ Ωó≤àdÉH kÉ£ÑJôe ó©j ⁄h ...IóY ÜÉÑ°SC’ ÜÉÑ°ûdG ÚH äƒŸG Ìc

øeC’ÉH ô©°ûJh kÉHÉàc ™dÉ£J âfCGh ∂ÄLÉØj ÉÃQ .™bƒàe ÒZ hCG kÉÄLÉØe kÉJƒe ¿ƒµj

á«Ñ∏b áàµ°S hCG ...çOÉM ÖÑ°ùH ¿Éc ÉÃQ ...º∏°ùdG øe â£≤°S ÉÃQ ...¿ÉæÄªW’Gh

.á¶◊ …CG ‘ ∂∏à≤J ób

?√Òª°V ¬H √ôeCÉj Ée πLDƒj ¿CG ¿É°ùfEÓd øµÁ ∞«c ∂dP Aƒ°V ‘h

äƒŸG ∂∏Ÿ ¬àjDhQ óæY ¿É°ùfE’G ¬«∏Y Ωóæj Ée ó°TCG ¿EG πLh õY ¬∏dG ∫ƒ≤j

‘ øµdh .äGÒÿG π©a ¤EG ´QÉ°S ¬fCG ƒd ≈æªàjh ...É«fódG IÉ«◊G ‘ ¬Øjƒ°ùJ ƒg

.ΩóædG ó«Øj ’ á¶ë∏dG ∂∏J

kkÓÓ««ppÑÑ nn°°SS pp ∫∫ƒƒ oo°°SS ssôôddGG nn™™nnee ooää rròò nnîîssJJGG »»ppæænnààrr««nndd ÉÉ nnjj oo∫∫ƒƒ oo≤≤nnjj pp¬¬rrjj nnóónnjj ≈≈nn∏∏ nnYY ooººppddÉÉ ss¶¶ddGG tt¢¢†† nn©©nnjj nnΩΩ rrƒƒnnjj nnhh@

kkÓÓ«« pp∏∏ nnNN kkÉÉffnnÓÓ ooaa rròò ppîîssJJnnCCGG rrººnndd »»ppæænnààrr««nndd ≈≈nnàànn∏∏jj nnhh ÉÉ nnjj @nn¿¿ÉÉ nncc nnhh »»ppffnnAAÉÉ nnLL rrPP ppEEGG nnóó rr©©nnHH ppôô rrcc uuòòddGG pp øø nnYY »»ppææss∏∏ nn°°VVnnCCGG rróó nn≤≤nndd

’’hh ooòò nnNN pp¿¿ÉÉ°°ùùrrff ppEEÓÓppdd oo¿¿ÉÉ nn££rr«« ss°°ûûddGG :¿ÉbôØdG | k27-29.

∂dòH ¿ƒYóîæj ºgh ,Iô°TÉÑe ÚÄ£ıÉH ÜÉ≤©dG ∫õæj ’ πLh õY ¬∏dG ¿EG

øY Gƒ∏°SÉµJ hCG Gƒ∏©a É sªY Ghô uØµ«d âbƒdG øe ™°ùàe º¡eÉeCG ∫GR’ ¬fCG ¿ƒæ¶jh

.¬∏©a

Å«°S πªY πc ≈∏Y É¡JGP á¶ë∏dG ‘ ¿É°ùfE’G ÖbÉY πLh õY ¬∏dG ¿CG ƒdh

ÜÉ°ù◊G πqLCG πLh õY ¬∏dG øµdh , CÉ£ÿG ÜÉµJQG ≈∏Y óMCG CGôéàj ø∏a ,¬ÑµJôj


78

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

ô°ü«°S …òdG øeh ,º¡æe Üƒà«°S …òdG øe ,ô°ûÑ∏d kGQÉÑàNG ¿ƒµ«d ,IôNB’G ¤EG

.πLh õY ¬∏dG áªMQ ≈∏Y π«dód ∂dP ¿EGh ?á«°ü©ŸG ≈∏Y

øø ppµµnndd nnhh mmáássHHGG nnOO øøppee ÉÉ nngg ppôô rr¡¡ nnXX ≈≈nn∏∏ nnYY nn∑∑ nnôônnJJ ÉÉ nnee GGƒƒooÑÑ nn°°ùù nncc ÉÉ nnªªppHH nn¢¢SSÉÉ ssææddGG oo¬¬∏∏ddGG ooòò ppNNGGnnDDƒƒ oojj rrƒƒnndd nnhh

kkGGÒÒ pp°°üünnHH pp√√ ppOOÉÉ nnÑÑ pp©©ppHH nn¿¿ÉÉ nncc nn¬¬∏∏ddGG ss¿¿ ppEEÉÉ nnaa rrºº oo¡¡oo∏∏nnLLnnCCGG nnAAÉÉ nnLL GG nnPP ppEEÉÉ nnaa ≈≈ vvªª nn°°ùùooee mm ππnnLLnnCCGG ≈≈nndd ppEEGG rrºº oogg ooôô uuNNnnDDƒƒ oojj:ôWÉa |

45.

‘ ¬HÉ°ùM ≈≤∏«°S ¬fCG ¬fÉÑ°ùM ‘ ™°†jh ∂dòH ¿É°ùfE’G ´óîæj ’CG Öéjh

.IÒÑch IÒ¨°U πc øY IôNB’G

nn¿¿ rrƒƒnnLLÉÉ nnæænnàànnjj nnhh oo¬¬rrææ nnYY GGƒƒ oo¡¡ooff ÉÉ nnªªppdd nn¿¿hh ooOOƒƒ oo©©nnjj ssººooKK iiƒƒrrééssææddGG pp øø nnYY GGƒƒ oo¡¡ooff nnøøjjòòssddGG ≈≈nndd ppEEGG nnôônnJJ rrººnnddnnCCGG

oo¬¬∏∏ddGG pp¬¬ppHH nn∂∂uu««nnëëoojj rrººnndd ÉÉ nnªªppHH ∑∑ rrƒƒss««nnMM nn∑∑hhDDhhÉÉ nnLL GG nnPP ppEEGGhh pp ∫∫ƒƒ oo°°SS ssôôddGG ppáánn«« pp°°üü rr©©nneehh pp¿¿GGhh rróó oo©©rrddGGhh pp ººrrKK ppEE’’ÉÉ ppHH

nn¢¢ùù rrÄÄppÑÑ nnaa ÉÉ nn¡¡nnff rrƒƒnn∏∏ rr°°üünnjj ooººssææ nn¡¡nnLL rrºº oo¡¡ooÑÑ rr°°ùùnnMM oo∫∫ƒƒ oo≤≤nnff ÉÉ nnªªppHH oo¬¬∏∏ddGG ÉÉ nnææooHH uuòò nn©©oojj ’’ rrƒƒnndd rrºº¡¡ pp°°ùù ooØØffnnCCGG »»ppaa nn¿¿ƒƒooddƒƒ oo≤≤jjhh

ooÒÒ pp°°üünnŸŸGG :ádOÉÛG |8.

√√QQGGòòYYCCGG óóMMCCGG øøee ππÑÑ≤≤JJ øødd ÜÜÉÉ°°ùù◊◊GG ΩΩƒƒjj

Ωƒj ¬æe πÑ≤J ø∏a √Òª°V ôjóîàd ¿É°ùfE’G É¡∏ª©à°ùj »àdG QGòYC’G q¿EG

áØjõe áæ«fCÉª£H ™bGƒdG øe Üôgh ¬°ùØf É¡H ´óîa IÉ«◊G ‘ ¬à©Øf ÉÃQ .áeÉ«≤dG

:¤É©J ¬dƒb »°ùfh

ppåå rr©©nnÑÑddGG pp ΩΩ rrƒƒnnjj ≈≈nndd ppEEGG pp¬¬∏∏ddGG ppÜÜÉÉnnààppcc »»ppaa rrººooààrrããÑÑ nndd rróó nn≤≤nndd nn¿¿ÉÉÁÁ ppEE’’GG nnhh nnººrr∏∏ pp©©rrddGG GGƒƒooJJhhooCCGG nnøøjj ppòòssddGG nn∫∫ÉÉ nnbb nnhh

nn¿¿ƒƒ ooªªnn∏∏ rr©©nnJJ ’’ ººooààrrææ oocc rrººooµµssææ ppµµnndd nnhh ppåå rr©©˘ nnÑÑ rrddGG ooΩΩ rrƒƒ˘ nnjj GG nnòò˘ nn¡¡˘ nnaa @GG ooƒƒªªnn∏∏ nnXX nnøøjjòòssddGG oo™™ nnØØææ nnjj ’’ mmòò ppÄÄ nnee rrƒƒ˘ nn«« nnaa

≈«ëj ¿hQÉg

79

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

nn¿¿ƒƒÑÑ nnàà rr©©nnàà rr°°ùùoojj rrºº oogg nn’’ nnhh ºº oo¡¡ooJJ nnQQ ppòò rr©©nnee :ΩhôdG |56-57.

:¤É©J ¬dƒb ‘ Éªc kGójó°T kÉHÉ≤Y ¿ƒ≤∏«°Sh

ppQQGG ssóóddGG ooAAƒƒ oo°°SS ºº oo¡¡nndd nnhh ooáánnææ rr©©ss∏∏ddGG ooºº oo¡¡nndd nnhh ºº oo¡¡ooJJ nnQQ ppòò rr©©nnee nnÚÚ ppªªppddÉÉ ss¶¶ddGG oo™™ nnØØææ nnjj nn’’ nnΩΩ rrƒƒnnjj :ôaÉZ |52


80

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

»»◊◊GG ÒÒªª°°††ddGG ÜÜÉÉëë°°UUCCGG ááffÉÉµµee

IIôôNNBB’’GGhh ÉÉ««ffóóddGG ‘‘

äÉ«ë°†àdG Ëó≤Jh ... øjódG º«dÉ©J ≥«˘Ñ˘£˘J ¿CG ¢SÉ˘æ˘dG º˘¶˘©˘e ó˘≤˘à˘©˘j

CÉ£N Gògh .É«fódG ™aÉæe ¿hô°ùîj º¡∏©é˘«˘°S º˘gÒª˘°V ´É˘Ñ˘JG ‘ ¢UÓ˘NE’Gh

»gh áæ÷G ‘ ó∏ÿG IÉ«ëHh É«fódG ‘ áÑ«W IÉ«ëH ºgóYh πLh õY ¬∏dG ¿C’ º«°ùL

.É¡«a Éeh É«fódG øe ÒN

dd nnhh kkáánnÑÑuu«« nnWW kkIIÉÉ nn««nnMM oo¬¬ssæænn«« pp««rrëëooæænn∏∏ nnaa lløøppeerrDDƒƒ ooee nnƒƒ oogg nnhh ≈≈nnããffooCCGG rrhhnnCCGG mmôô nncc nnPP rrøøppee kkÉÉ◊◊ÉÉ nn°°UU nnππ ppªª nnYY rrøønneedd

nn¿¿ƒƒoo∏∏ nnªª rr©©nnjj GGƒƒooffÉÉ nncc ÉÉ nnee pp øø nn°°ùùrrMMnnCCÉÉ ppHH ºº oogg nnôôrrLLnnCCGG rrºº oo¡¡ssæænnjj ppõõrréénnæænn :πëædG |97.

pp√√ ppòò nngg »»ppaa GGƒƒooææ nn°°ùùrrMMnnCCGG nnøøjj ppòòss∏∏ppdd kkGGôôrr«« nnNN GGƒƒooddÉÉ nnbb rrººooµµttHH nnQQ nn∫∫ nnõõffnnCCGG GG nnPPÉÉ nnee GG rrƒƒ nn≤≤ssJJGG nnøøjjòòss∏∏dd nnππ««ppbb nnhh

nnÚÚ≤≤ààŸŸGG ooQQGG nnOO nnºº rr©©ppæænndd nnhh llôôrr«« nnNN ppII nnôô ppNNBB’’GG ooQQGGóónndd nnhh lláánnææ nn°°ùùnnMM ÉÉ nn««rrff ttóóddGG :πëædG |30.

õY ¬∏dG ¿C’ ;ÅWÉN OÉ≤àYG ƒgh ô≤ØdG ‘ ¿ƒ°û«©j ÚæeDƒŸG ¿CG ¢†©ÑdG ó≤à©j

≈∏Y IÒãc á∏ãeCG ∑Éægh .ájƒæ©ŸGh ájOÉŸG áMGôdÉH Ú◊É°üdG √OÉÑY ≈∏Y º©æj πLh

…Ph ∞°Sƒjh OhGOh ¿Éª«∏°S Éfó«°ùd ∂∏ŸG ¬∏dG ≈£YCG ó≤a ,¿BGô≤dG ‘ ∂dP

.ΩÓ°ùdG º¡«∏Y º«gGôHEGh Úfô≤dG

: AÉ«ÑfC’G ”ÉN óªfi Éfó«°ùd πLh õY ¬∏dG ∫Ébh

≈≈nnæærrZZnnCCÉÉ nnaa kkÓÓppFFrrÉÉ nnYY nn∑∑ nnóónnLL nnhh nnhh :≈ë°†dG |8.

81

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

¬«∏Y ¬∏dG ≈∏°U ¬∏dG ∫ƒ°SQ ¢û©j º∏a ,Ö°ùëa …OÉŸG ≈æ¨dG ¢ù«d ≈æ¨dGh

kGóÑY ¿Éch ìhôdG »æZ ¿Éc ¬æµdh ,áMƒÑëHh AÉNQ ‘ ` ájÈdG ÒN ƒgh ` º∏°S

º∏a ,É¡«a ÉÃ É«fódG øY ∂dP √ÉæZCG óbh ,ÜGò©dG ≈°ûîjh áæ÷G ƒLôj kGQƒµ°T

.ájƒ«fódG ™aÉæŸG ¤EG âØà∏j

É«fódG IÉ«◊G ‘ É¡°†©H ¬∏dG π©L óbh ,áæ÷G ‘ ¿ƒµj É‰EG AÉNôdGh º«©ædG ¿EG

.kÉfÉëàeGh kAÓàHG É«fódG º«©f øe º¡°†©H ΩôM Éªc ,É¡«dEG kÉbƒ°T ¢SÉædG OGOõj ≈àM

;AÉ°ûj øe ≈∏Y ¥RôdG Qó≤jh AÉ°ûj øe ¥Rôj πLh õY ¬∏dG ¿CG øbƒj ≥◊G øeDƒŸÉa

,IôNB’G ÒîH ¿QÉ≤j ¿CG øµÁ ’ É«fódG ÒN ¿CG º∏©j ¬fC’ kÉ«°VGQ ¿ƒµj ∂dòdh

:πLh õY ¬∏dG ∫ƒ≤j .IôNB’G ¤EG kÉbƒ°T ∂dP √ójõjh ∫ÉM πc ≈∏Y ¬∏dG ôµ°û«a

ooIIÉÉ nn««nnëërrddGG ÉÉ nnee nnhh ÉÉ nn««rrff ttóóddGG ppIIÉÉ nn««nnëërrddÉÉ ppHH GGƒƒooMM ppôô nnaa nnhh ooQQppóó rr≤≤nnjj nnhh ooAAÉÉ nn°°ûûnnjj øøŸŸ nn¥¥ rrRR uuôôddGG oo§§ oo°°ùùrrÑÑnnjj oo¬¬∏∏ddGG

ll´ÉÉ nnàànnee ss’’ ppEEGG ppII nnôô ppNNBB’’GG »»ppaa ÉÉ nn««rrff ttóóddGG :óYôdG |26.

áæ«fCÉª£dÉH ºgQƒ©°T »g Ú◊É°üdG √OÉÑY ≈∏Y πLh õY ¬∏dG º©f º¶YCG q¿EG

º¡YÉÑJG πHÉ≤e ¿õ◊Gh ÜôµdG ¤É©J ¬∏dG º¡Ñ˘æ˘é˘j å«˘M ,á˘«˘°ùØ˘æ˘dG á˘MGô˘dGh

.¬FÉ°VQE’ º¡JógÉ›h ºgÒª°†d

.¿ÉeC’Gh áæ«fCÉª£dÉH kGQƒ©°T ¿É°ùfE’G íæÁ ¢UÓNE’Gh ¥ó°üdG ¿CG Éªc

Ée πc ≈∏Y ≈¨£j á¨dÉH á«ªgCG hP kGóMGh kÉÄ«°T ¬JÉ«M ‘ ¿CG º∏©j øeDƒŸÉa

±ƒÿG hCG ≥∏≤dG hCG º∏¶dÉH ¢SÉ°ùME’G ¬bQDƒj ∂dòd ;¤É©J ¬∏dG É°VQ ƒgh ’CG √Gƒ°S

.áMGôdGh IOÉ©°ùdG ¬eôë«a ,á«fÉfC’G hCG IÒ¨dG hCG

≈≈ sscc nnõõnnJJ øønnee nníínn∏∏ rraannCCGG rróó nnbb @≈≈ss∏∏ nn°°üü nnaa pp¬¬uuHH nnQQ nnºº rr°°SSGG nnôô nncc nnPP nnhh :≈∏YC’G |14-15.


82

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

GGhh ooôô oocc rrPPGGhh pp¬¬∏∏ddGG pp ππ rr°°†† nnaa øøppee GGƒƒoo¨nnààrrHHGGhh pp ¢¢VV rrQQnnCC’’GG »»ppaa GGhh ooôô pp°°ûûnnààffÉÉ nnaa ooIIÓÓ ss°°üüddGG ppâânn«« pp°°†† oobb GG nnPP ppEEÉÉ nnaa

nn¿¿ƒƒooëë pp∏∏ rrØØooJJ rrººooµµss∏∏ nn©©nndd kkGGÒÒppãã nncc nn¬¬∏∏ddGG :á©ª÷G |10.

.º¡dÉãeCG áÑë°üH ’EG áMGôdÉH Òª°†dG ÜÉë°UCG ô©°ûj ’

‘ ÜQÉ≤J º¡æ«H ¿ƒµj ¿CG Öéj á˘Ñ˘ë˘°U ¬˘°ùØ˘æ˘d ¿É˘°ùfE’G »˘≤˘à˘æ˘j »˘µ˘d

.¥ÓNC’Gh á«°üî°ûdG

º¡JGQGôb ¿C’ ;πLh õY ¬∏dG øY ¿hó«©H kÉ©£b ºg ºgAGƒgCG ¿ƒ©Ñàj øjòdÉa

∂dòd ,É¡JGƒ¡°Th ¢ùØædG ¢ShÉ°Sh ÉgQó°üe ¿ƒµj º¡ãjOÉ˘MCG ≈˘à˘Mh º˘¡˘bÓ˘NCGh

:É¡æY ¤É©J ¬∏dG ≈°Vôj áÑë°U øY åëÑjh ,πLh õY ¬∏dG IÉ°VôŸ ≈©°ùj øe º¡Ñæéàj

ooóó rr©©nnJJ ’’ nnhh oo¬¬ nn¡¡rrLL nnhh nn¿¿hh ooóórrjj ppôôoojj uu»» pp°°ûû nn©©ddGGhh ppIIGG nnóónn¨dd rrÉÉppHH rrºº oo¡¡ssHH nnQQ nn¿¿ƒƒ ooYY rróónnjj nnøøjj ppòòssddGG nn™™nnee nn∂∂ nn°°ùù rrØØnnff rrôôppÑÑ rr°°UUGG nnhh

oo√√GG nnƒƒ nngg nn™™nnÑÑssJJGGhh ÉÉ nnff ppôô rrcc ppPP øø nnYY oo¬¬nnÑÑrr∏∏ nnbb ÉÉ nnæærr∏∏ nnØØrrZZnnCCGG rrøønnee rr™™ pp££ooJJ nn’’ nnhh ÉÉ nn««rrff ttóóddGG ppIIÉÉ nn««nn◊◊GG nnáánnæærrjj ppRR ooóójj ppôôooJJ rrºº oo¡¡rrææ nnYY nn∑∑ÉÉ nnæærr«« nnYY

kkÉÉWW ooôô ooaa oo√√ ooôôrreennCCGG nn¿¿ÉÉ nncc nnhh :∞¡µdG |28.

¢û«©j ¿CG ∫hÉëj ¬fEÉa ,áæ÷G ¤EG kÉªFGO ¥GƒJ »◊G Òª°†dG ÖMÉ°U ¿CG ÉÃh

,áæ÷G ‘ º¡©e É¡dOÉÑà«°S Éªc ÚæeDƒŸG ¬fGƒNEG ™e åjOÉMC’G ∫OÉÑà«a ,É«fódG áæL

ÉÃh .áæ÷G ‘ ¬H çóëàj ÉÃ ’EG çóëàj ’ ¬fEG ,áæ÷G ‘ ºgGôj ¬fCÉch º¡«dEG ô¶æjh

IQÉ¡£dÉH kÉŸÉY ¿ƒµj ¿CG ¿ÉµeE’G Qób ∫hÉëj ƒ¡a kÉjƒæ©eh kÉjOÉe Iô¡£e áæ÷G ¿CG

áæ÷G ‘ ΩÉ≤ª∏d ¬°ùØf ô°†ëj ∂dòH ƒgh ,QÉædÉH ábÓY ¬d Ée πc Öæéàjh É¡°ùØf

: kÓ©a É¡ª«©f ≥ëà°ùJ ≈àM É¡«Hôjh

nn¿¿hh ooóó nn¡¡ rrªªnnjj rrºº pp¡¡ pp°°ùù ooØØffnnCCÓÓ nnaa kkÉÉnnëëppddrrÉÉ nn°°UU nnππ ppªª nnYY rrøønnee nnhh oo√√ ooôô rrØØ oocc pp¬¬rr««nn∏∏ nn©© nnaa nnôô nnØØ nncc rrøønnee :ΩhôdG |44.

≈«ëj ¿hQÉg

83

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

áá««◊◊GG ôôFFÉÉªª°°††ddGG ÜÜÉÉëë°°UUCC’’ »»≤≤««≤≤◊◊GG iihhCCÉÉŸŸGG ::ááææ÷÷GG

‘ ájOÉŸGh á«MhôdG IOÉ©°ùdÉH »◊G Òª°†dG ÜÉë°UCG πLh õY ¬∏dG óÁ

,äƒŸG ó©H »≤«≤◊G ºgô≤à°ùe »g »àdG áæ÷ÉH ºgô°ûÑj ∂dP ≈∏Y IhÓYh ,É«fódG

∞dÉfl åjóM ≈àM hCG ≥∏˘N …CG ó˘Lƒ˘j ’ å«˘M π˘Lh õ˘Y ¬˘∏˘dG º˘¡˘©˘ª˘é˘jh

√ƒeób …òdG Òî∏d kAGõL áé¡ÑdGh IOÉ©°ùdG √Dƒ˘∏˘e ƒ˘é˘H ¿ƒ˘°û«˘©˘«˘°S ...Òª˘°†∏˘d

: É«fódG IÉ«◊G ‘ º¡°ùØfC’

nn¿¿ƒƒoo∏∏ nnªª rr©©nnJJ rrººooààææ oocc ÉÉ nnee ss’’ ppEEGG nn¿¿ rrhh nnõõrrééooJJ ’’ nnhh kkÉÉÄÄ«« nn°°TT ll¢¢ùù rrØØnnff ooººnn∏∏ rr¶¶ooJJ ’’ nnΩΩ rrƒƒnn««rrddÉÉ nnaa @nnÜÜÉÉnnëë rr°°UUnnCCGG ss¿¿ ppEEGG

nn¿¿ƒƒ oo¡¡ppccÉÉ nnaa mm ππoo¨ oo°°TT ‘‘ nnΩΩ rrƒƒnn««rrddGG ppáássæænnéérrddGG @nn¿¿ƒƒ ooÄÄ ppµµssààooee pp∂∂ppFFGG nnQQnnCC’’GG ≈≈nn∏∏ nnYY mm ∫∫ÓÓ ppXX »»ppaa rrºº oo¡¡ooLL rrGG nnhh rrRRnnCCGGhh rrºº oogg

@nn¿¿ƒƒ ooYY ssóónnjj ÉÉ nnee rrºº oo¡¡nndd nnhh lláá nn¡¡ppccÉÉ nnaa ÉÉ¡¡nn««ppaa rrºº oo¡¡nndd @ mm ºº«« ppMM nnQQ xxÜÜ nnQQ rrøøppee kk’’ rrƒƒ nnbb llΩΩÓÓ nn°°SS :¢ùj |54-58.


84

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

ººggôôFFÉÉªª°°VV GGƒƒ©©ÑÑààjj ⁄⁄ øøjjòòddGG ∂∂ÄÄddhhCCGG ááffÉÉµµee

AôŸG ´ÉÑJG ¿EG :¬HÉë°UCG ∫ƒ≤j ™ªàÛG ‘ kGóFÉ°S kÉeƒ¡Øe ∑Éæg ¿CG ÉfôcP

º¡JÉÑZQ ´ÉÑ°TE’ áÑ°SÉæŸG á≤jô£dG ¿CG ¿ƒæ¶jh ,¬◊É°üe ≈∏Y kÉÑ∏°S ôKDƒj √Òª°†d

.º¡JôNBGh ºgÉ«fO ∂dòH ¿hô°ùîj º¡æµd ,Òª°†dG äƒ°U πgÉŒ »g º¡FGƒgCGh

…CÉa ,πLh õY ¬∏dG ó«H ƒgh ¿É°ùfE’G Iô£«°S øY kÉeÉ“ êQÉN ôeCG Òª°†dÉa

´Éª˘à˘°SG ¿CG q’EG ,Òª˘°†dG π˘Nó˘J ¿hO ôÁ ¿CG ø˘µÁ ’ ¿É˘°ùfE’G √ò˘î˘à˘j QGô˘b

''Òª°†dG õNh'' øe ádÉM ¤EG ¬H …Oƒj ¬d ¬YÉÑJG ΩóYh √Òª°V äƒ°üd ¿É°ùfE’G

√OÉÑ©H ¬∏dG ¬©bƒj ÜGòY ƒ¡˘a ,ô˘NBG »˘°ùØ˘f ÜGò˘Y …CÉ˘c ¢ù«˘d Òª˘°†dG õ˘Nhh

.¬H GƒeÉb ÉŸ ÜÉ≤©c hCG ÜGƒ°üdG IOÉL ¤EG IOƒ©dG á°Uôa º¡«£©«d

Gƒ©ªà°ùj ⁄ º¡fC’ ;GƒfÉY øjòdG áKÓãdG õjõ©dG ¬HÉàc ‘ πLh õY ¬∏dG ôcòj

Ghô©°T º¡æµdh ,hõ¨dG ‘ ÚæeDƒŸG á∏ªM ´ÉÑJG øe º¡©æe É‡ ºgÒª°V äƒ°U ¤EG

: ΩóædGh áHƒàdÉH ∂dP ó©H

rrâânnÑÑooMM nnQQ ÉÉ nnªªppHH oo¢¢VV rrQQnnCC’’GG ooºº pp¡¡rr««nn∏∏ nnYY rrââ nnbbÉÉ nn°°VV GGPPEEGG ≈≈ssàànnMM GGƒƒ ooØØuu∏∏ ooNN nnøøjj ppòòddGG ppáánnKKÓÓssããddGG ≈≈nn∏∏ nnYY nnhh

GGƒƒooHHƒƒooàànn««ppdd rrºº pp¡¡rr««nn∏∏ nnYY nnÜÜÉÉnnJJ ssººooKK pp¬¬rr««nndd ppEEGG ss’’ ppEEGG pp¬¬∏∏ddGG nnøøppee nnCCÉÉ nnéérr∏∏nnee ’’ rr¿¿nnCCGG GGƒƒttææ nnXX nnhh rrºº oo¡¡ oo°°ùù ooØØrrffnnCCGG rrºº pp¡¡rr««nn∏∏ nnYY rrââ nnbbÉÉ nn°°VV nnhh

ooºº«« ppMM ssôôddGG ooÜÜGG ssƒƒssààddGG nnƒƒ oogg nn¬¬∏∏ddGG ss¿¿ ppEEGG :áHƒàdG |118.

Ö«fCÉJ ≈∏Y k’Éãe ` ΩÓ°ùdG ¬«∏Y ` ¢ùfƒj Éfó«°S á°üb ¿BGô≤dG Éæd Üô°V óbh

:Òª°†dG

85

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

,º¡æY πMôa ºgGóg øe ¢ùÄj ¿CG ó©H ¬eƒb øY ¢ùfƒj Éfó«°S ≈∏îJ ó≤a

¤EG ÜÉJh º¡æY ¬∏«MQ ‘ ¬ÑµJQG …òdG CÉ£ÿÉH ô©°T IÉfÉ©ŸG øe Iõ«Lh IÎa ó©Hh

: øjôNBG Ωƒb ¤EG ¬∏°SQCGh ¬àHƒJ πÑb …òdG ¬HQssøø nn¶¶ nnaa kkÉÉÑÑ pp°°VVÉÉ nn¨ooee nnÖÖ nngg nnPP PP ppEEGG pp¿¿ƒƒttææddGG GG nnPP nnhh

nnøøppee ooâârrææ oocc »»uuff ppEEGG nn∂∂nnffÉÉ nnëërrÑÑ oo°°SS nnâârrffnnCCGG ss’’ ppEEGG nn¬¬nndd ppEEGG ’’ rr¿¿nnCCGG ppääÉÉªªoo∏∏ tt¶¶ddGG »»ppaa nniiOOÉÉ nnææ nnaa pp¬¬rr««nn∏∏ nnYY nnQQppóó rr≤≤ssff øøssdd ¿¿nnCCGG

nnÚÚ ppªªppddÉÉ ss¶¶ddGG @nnÚÚppææeeooDDƒƒ rrŸŸGG »» ppééææooff nn∂∂ppdd nnòò nncc nnhh uuººnn¨rrddGG nnøøppee oo√√ÉÉ nnæærr««sséénnff nnhh oo¬¬nndd ÉÉ nnæærrÑÑnnéénnàà rr°°SSÉÉ nnaa :AÉ«ÑfC’G |87

-88.

llΩΩƒƒ oo¶¶rrµµnnee nnƒƒ oogg nnhh ii nnOOÉÉ nnff rrPP ppEEGG ppääƒƒooëërrddGG ppÖÖ ppMMÉÉ nn°°üü nncc øøooµµooJJ ’’ nnhh nn∂∂uuHH nnQQ pp ººrrµµooëëppdd rrôôppÑÑ rr°°UUÉÉ nnaa

@ llΩΩƒƒooee rròònnee nnƒƒ oogg nnhh ppAAGG nnôô nn©©ddÉÉ ppHH nnòòppÑÑooæænndd pp¬¬uuHH nnQQ rrøøppee lláá nnªª rr©©ppff oo¬¬ nncc nnQQGG nnóónnJJ rr¿¿nnCCGG ’’ rrƒƒnndd :º∏≤dG |48-49.

ºgÒª°V Ö«fCÉJ ÖÑ°ùH GƒHÉJ øjòdG ÚæeDƒŸG ¤EG ¿É≤HÉ°ùdG ¿’ÉãŸG Ò°ûj

¿CG øµÁ ’ ¿É°ùfE’G ¿CG :ÚdÉãŸG øjòg øe èàæà°ùfh .º¡d IÉéæe ∂dP ¿Éch

ábOÉ°U áHƒàH πLh õY ¬∏dG ¤EG ÉYOh ,√Òª°V ºµM ™ÑJG GPEG ’EG áæ«fCÉª£dÉH ô©°ûj

.≥∏≤dGh ¿õ◊ÉH áÄ«∏e kIÉ«M »°†≤j ±ƒ°ùa ∂dP ¢ùµY π©Øj øe ÉeCG ,¬FÉ£NCG øY

¿ƒ∏gÉéàjh º¡FÉ£NCG ≈∏Y ¿hô°üj ø‡ ÒãµdG ∑Éæg ∂dP øe ºZôdG ≈∏Yh

QGòYC’G ¥ÓàNG hCG ∞jƒ°ùàdÉH ¬JÉµ°SEG ¿ƒdhÉëj πH ,Òª°†dG Ö«fCÉàH º¡°SÉ°ùMEG

.áZhGôŸG hCG

Éªc ,»MhôdG ÜGò©dGh ¿õ◊G Gòg ËôµdG ¿BGô≤dG ‘ πLh õY ¬∏dG ∞°üj

: º¡Hƒ∏b ∑ôëàJ ’h ¿hôKCÉàj ’ øjòdG ∞°üj

ppAAÉÉ nnªª ss°°ùùddGG nnøøppee ssôô nnNN ÉÉ nnªªssffCCÉÉ nnµµ nnaa pp¬¬∏∏ddÉÉ ppHH rr∑∑ ppôô rr°°ûûoojj rrøønnee nnhh pp¬¬ppHH nnÚÚppcc ppôô˘ rr°°ûû˘ ooee nnôô˘ rr«« nnZZ pp¬¬˘∏∏˘dd nnAAÉÉ˘ nnØØ˘ nnææ ooMM

mm ≥≥«« ppëë nn°°SS mm¿¿ÉÉ nnµµnnee »»ppaa ooííjj uuôôddGG pp¬¬ppHH …… ppƒƒ rr¡¡nnJJ hhnnCCGG ooôôrr«« ss££ddGG oo¬¬ ooØØ nn££ rrîînnàà nnaa :è◊G |31.


86

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

oo¬¬ss∏∏ pp°°††oojj ¿¿nnCCGG rrOO ppôôoojj øønnee nnhh ΩΩÓÓ rr°°SSEEÓÓppdd oo√√ nnQQ rróó nn°°UU rrìì nnôô rr°°ûûnnjj oo¬¬˘ nnjjppóó˘ rr¡¡˘ nnjj ¿¿CCGG oo¬¬˘∏∏˘ddGG ppOOôô˘ oojj øø˘ nnªª˘ nnaa

nn¢¢ùùrrLL uuôôddGG oo¬¬∏∏ddGG ooππ nn©©rréénnjj nn∂∂ppdd nnòò nncc ppAAÉÉ nnªª ss°°ùùddGG »»ppaa ooóó ss©© ss°°üünnjj ÉÉ nnªªssffnnCCÉÉ nncc kkÉÉnnLL nnôônnMM kkÉÉ≤≤uu«« nn°°VV oo√√ nnQQ rróó nn°°UU rrππ nn©©rréénnjj

¿¿ƒƒooææppeerrDDƒƒ oojj nn’’ nnøøjj ppòòssddGG ≈≈nn∏∏ nnYY :ΩÉ©fC’G | n125.

,áæ«µ°ùdÉH º©æJ ¿CG øµÁ ’ ¿É°ùfE’G ìhQ ¿EÉa ÜôµdG ∂dP ÖfÉL ¤EGh

;ÆGôØdGh ¢ü≤ædG kÉªFGO É¡≤aGÒ°Sh ...âª¶Y Éª¡e ájƒ«fódG ™aÉæŸG É¡«°VôJ ødh

≈©°Sh √Òª°V ™ÑJG GPEG ’EG IOÉ©°ùdÉH º©æJ ¿CG øµÁ ’ ¿É°ùfE’G ìhQ ¿C’

: πLh õY ¬∏dG ∫ƒ≤j ∂dP ‘h .πLh õY ¬∏dG AÉ°VQE’ttøø ppÄÄ nnªª rr££nnJJhh GGƒƒooææeeBBGG nnøøjjòòssddGG

ooÜÜƒƒoo∏∏ oo≤≤rrddGG ttøø ppÄÄ nnªª rr££nnJJ pp¬¬∏∏ddGG ppôô rrcc ppòòppHH ’’nnCCGG pp¬¬∏∏ddGG ppôô rrcc ppòòHH ºº oo¡¡ooHH rrƒƒoo∏∏ oobb :óYôdG |28.

¢Uôëj ,Ú◊É°üdG áÑë°U ≈∏Y »◊G Òª˘°†dG ÜÉ˘ë˘°UCG ¢Uô˘ë˘j É˘ª˘ch

’ øjòdG A’Dƒ¡a ,¿É£«°ûdG äGƒ£N ¿ƒ©Ñàj ø‡ ÚZÉ£dG áÑ˘ë˘°U ≈˘∏˘Y ó˘°SÉ˘Ø˘dG

¿ƒgôµjh ,É¡à©ØæŸ º¡cGQOEG øe ºZôdG ≈∏Y äÉ◊É°üdG πªY øY ¿ƒ°ùYÉ≤àj

¿ƒ°SQÉÁh ¿hÈµàjh ,¿ƒFõ¡à°ùjh ,¿hó°ùëjh ,¿ƒª∏¶jh ,äÉ«ë°†àdG Ëó≤J

.º¡∏ªY ¢ùæL øe ºgDhGõL ¿ƒµ«°ùa ,áÄ«°ùdG äGOÉ©dG πc

á«≤«≤M ábGó°U ≈≤ÑJ Óa ,ÜGô£°V’Gh ≥∏≤dG øe kÉYƒf Gò¡c ∑ƒ∏°S ≥∏îj

’ kÉfÉ«MCGh ...»MhQh …OÉe º«ëL ‘ ¿ƒ°û«©j Gòµgh ,QÉãjEG ’h ¢UÓNEG ’h

ÜGô£°V’G øe Qƒ©°T º¡bQDƒj ¿CG º¡àHƒ≤Y ¿ƒµJh .º¡fõM ÖÑ°S ≈àM ¿ƒcQój

.≥∏≤dGh

…òdG …óHC’G ¿õ◊ÉH ¿QÉ≤j ¿CG øµÁ ’ ¬fƒ°û«©j …òdG ¿õ◊G Gòg πch

.IôNB’G ‘ ¬fƒbÓ«°S

≈«ëj ¿hQÉg

87

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

:QGô°TC’G áHƒ≤Y øY õjõ©dG ¬HÉàc ‘ ¬∏dG ∫ƒ≤jh

llóónnMMnnCCGG oo¬¬nnHHGG nnòò nnYY ooÜÜ uuòò nn©©oojj ’’ mmòò ppÄÄnnee rrƒƒnn«« nnaa @llóónnMMnnCCGG oo¬¬ nnbbÉÉ nnKK nnhh oo≥≥ppKK rrƒƒoojj ’’ nnhh :ôéØdG |25-26

.

ÒZ QÉædG ‘ ºgóYÉ≤Ÿ QGô°TC’G qó©j áæ÷G ‘ ºgóYÉ≤Ÿ Ú◊É°üdG qó©j Éªµa

:∂dòH øjQGO

ºº oo¡¡ssæænn««ppJJrrCCÉÉ nn««nndd nnhh ooÜÜGG nnòò nn©©rrddGG ooºº ooggnnAAÉÉ nnéénndd ≈≈ vvªª nn°°ùùooee llππnnLLnnCCGG ’’ rrƒƒnndd nnhh ppÜÜGG nnòò nn©©rrddÉÉ ppHH nn∂∂nnffƒƒoo∏∏ ppéé rr©©nnàà rr°°ùùnnjj nnhh

nn¿¿hh ooôô oo©© rr°°ûûnnjj ’’ rrºº oogg nnhh kkáánnààrr¨nnHH @nnøøjjôôppaaÉÉ nnµµddÉÉ ppHH lláá nn££««ëë ooªªnndd nnººssææ nn¡¡nnLL ss¿¿ ppEEGG nnhh ppÜÜ rrGG nnòò nn©©rrddÉÉ ppHH nn∂∂nnff rrƒƒoo∏∏ ppéé rr©©nnàà rr°°ùùnnjj@

rrººooààææ oocc ÉÉ nnee GGƒƒ oobbhh ooPP oo∫∫ƒƒ oo≤≤nnjj nnhh rrºº pp¡¡ pp∏∏ooLL rrQQnnCCGG ppâârrëënnJJ rrøøppee nnhh rrºº pp¡¡ppbb rrƒƒ nnaa øø˘ppee ooÜÜGG nnòò˘ nn©©˘ rrddGG ooºº˘ ooggÉÉ˘ nn°°ûû˘ rr¨˘ nnjj nnΩΩ rrƒƒ˘ nnjj

nn¿¿ƒƒoo∏∏ nnªª rr©©nnJJ :äƒÑµæ©dG |53-55.


88

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

¬¬eeGGóó©©ffGGhh ÒÒªª qq°°††ddGG OOƒƒLLhh ≈≈∏∏YY áá««ffBBGGôôbb áá∏∏ããeeCCGG

kGQÉ«©e ó‚ ’ á≤«≤◊G ‘h .»M Òª°V ÜÉë°UCG º¡°ùØfCG ¢SÉædG º¶©e ó©j

ΩGƒbC’G øY ∫ÉãeC’G ¤É©J ¬∏dG Éæd Üô°†j å«M ,ËôµdG ¿BGô≤dG ‘ ’EG ∂dòd

¬∏dG ≈∏°U óªfi Éfó«°S ƒg ¿É°ùfE’G ¬H …óà≤j ∫Éãe ÒN ¿EGh ,ÉfQòë«d á≤HÉ°ùdG

: º∏°Sh ¬«∏Y

nnΩΩ rrƒƒnn««ddGGhh nn¬¬∏∏ddGG ƒƒooLL rrôônnjj nn¿¿ÉÉcc rrøø nnªªppdd lláánnææ nn°°ùùnnMM llII nnƒƒ rr°°SSooCCGG pp¬¬∏∏ddGG pp ∫∫ƒƒ oo°°SS nnQQ »»ppaa rrººooµµdd nn¿¿ÉÉ nncc rróó nn≤≤nndd

kkGGÒÒppãã nncc nn¬¬∏∏ddGG nnôô nncc nnPP nnhh nnôô ppNNBB’’GG :ÜGõMC’G |21.

Éª¡«∏Y ≈°ù«Y Éfó«°Sh º«gGôHEG Éfó«°S ‘ kÓãe Éæd πLh õY ¬∏dG Üô°†j Éªc

: ΩÓ°ùdG

nnππ««ppFFGG nnôô rr°°SS ppEEGG »»ppæænnÑÑppdd kkÓÓnnããnnee nn√√ÉÉ nnæærr∏∏ nn©©nnLL nnhh pp¬¬rr««nn∏∏ nnYY ÉÉ nnææ rrªª nn©©rrffnnCCGG llóórrÑÑ nnYY ss’’ ppEEGG nnƒƒ oogg rr¿¿ ppEEGG :±ôNõdG |59.

ÉÉssff ppEEGG rrºº pp¡¡ppee rrƒƒ nn≤≤ppdd GGƒƒooddÉÉ nnbb rrPP ppEEGG oo¬¬ nn©©nnee nnøøjj ppòòssddGGhh nnºº««ppggGGôôrrHHEEGG »»ppaa lláánnææ nn°°ùùnnMM llII nnƒƒ rr°°SSooCCGG rrººooµµnndd rrâânnffÉÉ nncc rróó nnbb

ooII nnhhGG nnóó nn©©rrddGG ooººooµµnnæærr««nnHH nnhh ÉÉ nnæænnæærr««nnHH GG nnóónnHH nnhh rrººooµµppHH ÉÉ nnff rrôô nnØØ nncc pp¬¬∏∏ddGG pp¿¿hh ooOO øøppee nn¿¿hh ooóóooÑÑ rr©©nnJJ ÉÉ ssªªppee nnhh rrººooµµrrææppee ooAABBGG nnôôooHH

ÉÉnnee nnhh nn∂∂nndd ss¿¿ nnôô ppØØrr¨nnàà rr°°SSnnCC’’ pp¬¬««HH nnCC’’ ºº««ppggGG nnôôrrHH ppEEGG nn∫∫ rrƒƒ nnbb ss’’ ppEEGG oo√√ nnóórrMM nnhh pp¬¬∏∏ddÉÉ ppHH GGƒƒooææppeerrDDƒƒ ooJJ ≈≈ssàànnMM kkGGóónnHHnnCCGG ooAAÉÉ nn°°††rr¨nnÑÑrrddGGhh

ooÒÒ pp°°üü nnªªrrddGG nn∂∂rr««nndd ppEEGG nnhh ÉÉ nnæærrÑÑnnffnnCCGG nn∂∂rr««nndd ppEEGG nnhh ÉÉ nnæærr∏∏ sscc nnƒƒnnJJ nn∂∂rr««nn∏∏ nnYY ÉÉ nnææssHH nnQQ mmAA»» nn°°TT øøppee pp¬¬∏∏ddGG nnøøppee nn∂∂nndd oo∂∂ pp∏∏rreennCCGG|

:áæëàªŸG4.

89

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

øø ppµµnndd nnhh iiôônnàà rrØØoojj kkÉÉããjjppóónnMM nn¿¿ÉÉ nncc ÉÉ nnee ppÜÜÉÉÑÑ rrddnnCC’’GG »»ppddhhooCC’’ llIIôôrrÑÑ ppYY rrºº pp¡¡ pp°°üü nn°°üü nnbb »»ppaa nn¿¿ÉÉ nncc rróó nn≤≤nndd

nn¿¿ƒƒooææppeerrDDƒƒ oojj mm ΩΩ rrƒƒ nn≤≤ppdd kkááªªrrMM nnQQ nnhh kkii nnóó oogg nnhh mmAA»» nn°°TT uuππ oocc nnππ«« pp°°üü rrØØnnJJ nnhh pp¬¬˘ rrjj nnóó˘ nnjj nnøø˘rr«« nnHH ……òò˘ssddGG nn≥≥˘jjppóó˘ rr°°üü˘nnJJ|

:∞°Sƒj111.

A’Dƒg ∫ÉãeCÉH ¬°ùØf ¿QÉ≤j ¿CG ¿BGô≤dG CGô˘≤˘j ø˘e π˘c ≈˘∏˘Y Öé˘j Gò˘¡˘dh

.ºgó«∏≤J kGógÉL ∫hÉëjh Ú◊É°üdG

πLh õY ¬∏dG øe »MƒH ¿ƒµJ º¡dÉ©aCGh AÉ«ÑfC’G ∫GƒbCG πc ¿CG Éæg í°Vƒfh

»¡dE’G »MƒdG ÚH ¬HÉ°ûàdG ßë∏j ¿CG ¿É°ùfEÓd øµÁh .Òª°†dG øe »MƒH â°ù«dh

hCG ¬fÉ«°üY øµÁ ’ ¢Só≤e ΩÉ¡dEG ÉªgÓµa ,Éæ°ùØfCG ‘ Òª°†dG »Mhh AÉ«ÑfCÓd

∞dÉîj ¿CG øµÁ ’ Òª°†dG ¿CG ∑GQOEG øe Éæd óH Óa ∫GƒMC’G πµHh ,¬∏gÉŒ

Ió«°ùdÉc :AÉ«ÑfC’G ÒZ øe Ú◊É°üdG øY á∏ãeCG ËôµdG ¿BGô≤dG ‘ OQh óbh .»MƒdG

Gƒ©ÑJGh √ƒØdÉN øjòdG ¬Jôë°Sh ¿ƒYôa ICGôeGh ,≈°ù«Y Éfó«°S ΩCG AGQò©dG Ëôe

.≈°Sƒe Éfó«°S

ΩΩÓÓ°°SSEEÓÓdd ììƒƒff ÉÉffóó««°°SS IIƒƒYYOO⁄h GhÈ°Uh GhôHÉK .¢SÉæ∏d ≥◊G øjódG ¿ƒæ«Ñj ºgh º¡JÉ«M AÉ«ÑfC’G ≈°†b

.É¡«a GƒfÉc »àdG ±hô¶dG áHƒ©°U º¡àÁõY p øãJ

kGQÉ¡fh kÓ«d ¤É©J ¬∏dG IOÉÑY ¤EG ¬eƒb ` ΩÓ°ùdG ¬«∏Y ` ìƒf Éfó«°S ÉYO ó≤a

AGõ¡à°SG øe º¡æe ¬«≤d É‡ ºZôdG ≈∏Y ™LGÎj ⁄h ...¬∏dG ÜÉ≤Y øe ºgQòMh

: º∏Xh


90

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

kkGGQQÉÉ nn¡¡nnff nnhh kkÓÓrr««nndd »»ppee rrƒƒ nnbb ooää rrƒƒ nnYY nnOO »»uuff ppEEGG uuÜÜ nnQQ nn∫∫ÉÉ nnbb @kkGGQQGG nnôôppaa ’’ ppEEGG »»FFÉÉ nnYY ooOO rrºº oogg rrOO ppõõnnjj rrººnn∏∏ nnaa@

rrºº oo¡¡nnHHÉÉ««KK GG rrƒƒ nn°°ûûrr¨nnàà rr°°SSGG nnhh rrºº pp¡¡ppffGG nnPPBBGG »»ppaa rrºº oo¡¡ nn©©ppHHÉÉ nn°°UUnnCCGG GGƒƒoo∏∏ nn©©nnLL rrºº oo¡¡nndd nnôô ppØØrr¨nnààppdd rrºº oo¡¡ooJJ rrƒƒ nnYY nnOO ÉÉ nnªªss∏∏ oocc »»uuff ppEEGG nnhh

kkGGQQÉÉÑÑ rrµµppàà rr°°SSGG GGhhÈÈµµnnàà rr°°SSGG nnhh GGhh ttôô nn°°UUnnCCGG nnhh @kkGGQQÉÉ nn¡¡ ppLL rrºº oo¡¡ooJJ rrƒƒ nnYY nnOO »»uuff ppEEGG ssººooKK @rrºº oo¡¡nndd ooâârræænn∏∏ rrYYnnCCGG »»uuff ppEEGG ssººooKK

kkGGQQGG nnôô rr°°SS ppEEGG rrºº oo¡¡nndd ooää rrQQ nnôô rr°°SSnnCCGG nnhh @ kkGGQQÉÉ ssØØnnZZ nn¿¿ÉÉ nncc oo¬¬ssff ppEEGG rrººooµµssHH nnQQ GGhh ooôô ppØØrr¨nnàà rr°°SSGG ooâârr∏∏ oo≤≤ nnaa :ìƒf |5-10.

ôcòjh .√Òª°V ≈°VQCGh πLh õY ¬∏dG ¬H √ôeCG Ée πµH ìƒf Éfó«°S ΩÉb ó≤d

: ¬eƒb OQ ËôµdG ¿BGô≤dG

nnôô ppLL ooOO rrRRGG nnhh ll¿¿ ooƒƒææ rréénnee GGƒƒooddÉÉ nnbb nnhh ÉÉ nnff nnóórrÑÑ nnYY GGƒƒ˘ ooHH ssòò˘ nnµµ˘ nnaa mm ììƒƒ˘ ooff ooΩΩ rrƒƒ˘ nnbb rrºº˘ oo¡¡˘ nn∏∏ rrÑÑ nnbb rrââ˘nnHH ssòò˘ nncc|

:ôª≤dG9.

: ΩÓ°ùdG ¬«∏Y ìƒf Éfó«°S ¤EG πLh õY ¬∏dG ≈MhCG º¡à«°ü©e ≈∏Y kÉHÉ≤Yh

ÉÉ nnªªppHH rr¢¢ùù ppÄÄnnààrrÑÑnnJJ ÓÓ nnaa nnøønneeBBGG rróó nnbb øønnee ss’’ ppEEGG nn∂∂ppee rrƒƒ nnbb øøppee nnøøppeerrDDƒƒ oojj øønndd oo¬¬ssffnnCCGG mm ììƒƒooff ≈≈nndd ppEEGG nn»» ppMMhhooCCGG nnhh

nn¿¿ƒƒoo∏∏ nn©© rrØØnnjj rrGGƒƒooffÉÉ nncc @ºº oo¡¡ssff ppEEGG GGƒƒ ooªªnn∏∏ nnXX nnøøjj ppòòssddGG »»ppaa »»ppæærrÑÑ ppWWÉÉ nnîîooJJ rr’’ nnhh ÉÉ nnææ pp««rrMM nnhh nnhh ÉÉ nnææppææoo«« rrYYnnCCÉÉ ppHH nn∂∂rr∏∏ ooØØddGG pp ™™nnææ rr°°UUGG nnhh

nn¿¿ƒƒ oobb nnôôrr¨ooee :Oƒg |36-.37

¬∏°Uh ≈àM È°Uh ¬eƒb ¤EG ádÉ°SôdG ` ΩÓ°ùdG ¬«∏Y ` ìƒf Éfó«°S ≠s∏nH ó≤d

.¬à¡LGh »àdG äÉHƒ©°üdG ºZQ øjódG ìô°ûH ¬ÑLGh øY sπîàj ⁄h .»¡dE’G ¿ƒ©dG

¥ó°üHh ¬°ùØf È q°üdÉH IƒYódG GhOCG ËôµdG ¿BGô≤dG ºgôcP øjòdG AÉ«ÑfC’G πch

,áaô©ŸGh π°üØdG ∫ƒ≤dGh áªµ◊G øe πLh õY ¬∏dG ºgÉJBG óbh É¡°ùØf áÁõ©dG

≥◊G ô¡X º¡Hh ,∫Ó°V ‘ ºg øe º¡dÓN øe ∞°ûch ¢SÉæ∏d kióg º¡∏©Lh

: πWÉÑdG ≥gRh

≈«ëj ¿hQÉg

91

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

ÉÉ ssªªppee ooππrrjj nnƒƒrrddGG ooººooµµnnddhh ll≥≥ppggGG nnRR nnƒƒ oogg GG nnPP ppEEÉÉ nnaa oo¬¬oo¨nnee rróónn«« nnaa pp ππ ppWWÉÉ nnÑÑrrddGG ≈≈nn∏∏ nnYY uu≥≥nnëërrddÉÉ ppHH oo±± ppòò rr≤≤nnff rrππnnHH

nn¿¿ƒƒ ooØØ pp°°üünnJJ :AÉ«ÑfC’G |18.

''''ááeeCCGG ¿¿ÉÉcc ` ΩΩÓÓ°°ùùddGG ¬¬««∏∏YY ` ºº««ggGGôôHHEEGG qq¿¿EEGG''''øµj ⁄h ,Iô£ØdG »≤f ,kÉ©FÉW ,¬H ióà≤j kÉLPƒ‰ ` ΩÓ°ùdG ¬«∏Y ` ¿Éch

≥jô£dG ¤EG √Gógh πLh õY ¬∏dG √ÉØ£°UG ó˘bh , kGQƒ˘µ˘°T kGó˘Ñ˘Y ¿É˘c π˘H kÉ˘«˘æ˘Kh

: º«≤à°ùŸG

nnÚÚppcc ppôô rr°°ûû ooªªrrddGG nnøøppee oo∂∂nnjj rrººnndd nnhh kkÉÉØØ«« ppæænnMM pp¬¬∏∏dd kkÉÉàà ppffÉÉ nnbb kkáásseeooCCGG nn¿¿ÉÉ nncc nnºº««ppggGGôôrrHHEEGG ss¿¿ ppEEGG @kkGGôôppccÉÉ nn°°TT

mm ºº««≤≤àà rr°°ùùooee mm••GG nnôô pp°°UU nn¤¤ ppEEGG oo√√GG nnóó nngg nnhh oo√√ÉÉ nnÑÑnnààrrLLGG pp¬¬ ppªª oo©©rrffnnCC’’ @‘‘ oo¬¬ssff ppEEGGhh kkáánnææ nn°°ùùnnMM ÉÉ«« rrff ttóóddGG »»ppaa oo√√ÉÉ nnæærr««nnJJBBGGhh

nnÚÚ ppëëppddÉÉ ss°°üüddGG nnøø ppªªnndd ppII nnôô ppNNBB’’GG @nnøøppee nn¿¿ÉÉ nncc ÉÉ nnee nnhh kkÉÉØØrr««ppæænnMM nnººrr««ppggGGôôrrHH ppEEGG nnááss∏∏ppee rr™™ppÑÑssJJGG pp¿¿nnCCGG nn∂∂rr««nndd ppEEGG ÉÉ nnæærr««nnMM rrhhnnCCGG ssººooKK

nnÚÚppcc ppôô rr°°ûû ooªªrrddGG :πëædG |120-.123

,kÉjƒæ©e hCG kÉjOÉe ¬ªYój øe sºnK o∂j ⁄h øjôaÉµdG ¬Lh ‘ kGó«Mh ∞bh óbh

,á≤«≤◊G º¡d ∞°ûµj ¿CG πLCG øe QÉædG ‘ ¬«eQ ≈∏Y QÉØµdG ΩõY ≈àM âÑK ¬æµdh

: ¬FGóYCG øe ¬àªMh áª«dC’G áà«ŸG √òg øe á«¡dE’G IQó≤dG ¬Jò≤fCG óbh

nnOOƒƒ ooªªnnããppdd kkGGóó rr©©ooHH ’’nnCCGG rrºº oo¡¡ssHHQQ GGhh ooôô nnØØ nncc rrGG nnOOƒƒ ooªªnnKK ss¿¿EEGG ’’CCGG ÉÉ nn¡¡«« ppaa GG rrƒƒnnæærr¨nnjj rrººnndd rr¿¿nnCCÉÉ nncc @rróó nn≤≤nndd nnhh

mm ππrréé pp©©ppHH nnAAÉÉ nnLL ¿¿nnCCGG nnååppÑÑnndd ÉÉ nnªª nnaa llΩΩÓÓ nn°°SS nn∫∫ÉÉ nnbb kkÉÉeeÓÓ nn°°SS GGƒƒooddÉÉ nnbb iiôô rr°°ûûooÑÑrrddÉÉ ppHH nnºº««ppggGG nnôôrrHH ppEEGG ÉÉ nnææoo∏∏ oo°°SS nnQQ rräännAAÉÉ nnLL

mmòò«« ppæænnMM @’’ GGƒƒooddÉÉ nnbb kkáá nnØØ«« ppNN rrºº oo¡¡rrææppee nn¢¢ùùnnLLhhnnCCGG nnhh rrºº oogg nnôô ppµµnnff pp¬¬rr««nndd ppEEGG ooππ pp°°üünnJJ ’’ rrºº oo¡¡nnjjppóórrjjnnCCGG iiCCGG nnQQ ÉÉ ssªª∏∏ nnaa

mm••ƒƒoodd pp ΩΩ rrƒƒ nnbb ≈≈nndd ppEEGG nnÉÉææ rr∏∏ pp°°SS rrQQooCCGG ÉÉ ssff ppEEGG rr∞∞ nnîînnJJ :Oƒg |68-70.

πLh õY ¬∏d ójó°ûdG AÉ˘«˘Ñ˘fC’G Ö◊ k’É˘ã˘e º˘«˘gGô˘HEG É˘fó˘«˘°S ¿É˘c ó˘≤˘d


92

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

:¬dƒ≤H πLh õY ¬∏dG ¬Ø°Uh óbh .¬∏«Ñ°S ‘ º¡JÉ«ë°†Jh

oo¬¬nndd nnøøss««nnÑÑnnJJ ÉÉ ssªªnn∏∏ nnaa oo√√ÉÉ ssjj ppEEGG ÉÉ nngg nnóó nnYY nnhh mmII nnóó ppYY rrƒƒnnee øø nnYY ’’ ppEEGG pp¬¬«« ppHHnnCC’’ nnºº««ppggGG nnôôrrHH ppEEGG ooQQÉÉ nnØØrr¨ppàà rr°°SSGG nn¿¿ÉÉ nncc rrÉÉnnee nnhh

llººrr«« pp∏∏nnMM ll√√GG sshhnnCC’’ nnºº««ppgg rrGG nnôôrrHH ppEEGG ss¿¿ ppEEGG oo¬¬rrææppee nnCCGG ssôônnÑÑnnJJ pp¬¬∏∏dd wwhh ooóó nnYY oo¬¬ssffnnCCGG :áHƒàdG |114.

õY ¬∏dGh ...Òª°†dG »M ...øjôNB’G ¥ƒ≤◊ »YGôdG ¿É°ùfEÓd k’Éãe ¿Éch

√òg πãÃ AÉ«ÑfC’G πc õ«“ óbh .¬jó¡H ¿hóà¡˘j ø˘jò˘dG √OÉ˘Ñ˘Y ≈˘°ùæ˘j ’ π˘Lh

: ΩÓ°ùdG ¬«∏Y ≈«ëj Éfó«°S øY πLh õY ¬∏dG ∫ƒ≤jh .á©FGôdGh á«eÉ°ùdG äÉØ°üdG

kkÉÉss«« pp≤≤nnJJ nn¿¿ÉÉ nncc nnhh kkIIÉÉ nncc nnRR nnhh ÉÉ ssff ooóódd rrøø˘ppee kkÉÉ nnffÉÉ˘ nnææ nnMM nnhh @kkGGQQÉÉ ssÑÑnnLL rrøøooµµnnjj rrººnndd nnhh pp¬¬rrjj nnóó˘ ppddGG nnƒƒ˘ ppHH kkGG ssôô˘ nnHH nnhh

kkÉÉqq«« pp°°üü nnYY :Ëôe |13-14.

.¤É©J ¬∏dG »°ü©j ¿CG øµÁ ’ …òdG ß≤«dG √Òª°V ≈∏Y ∫óJ äÉØ°üdG √òg

ΩΩÓÓ qq°°ùùddGG ÉÉ¡¡««∏∏YY ËËôôeeÉfó«°ùH â∏ªM ó≤a .⁄É©dG AÉ°ùf πµd iòàëoj êPƒ‰ »¡a AGQò©dG Ëôe ÉeCG

ICGôeG »gh ( ¿ƒoµ« na rø oc ) :πLh õY ¬∏dG ôeCÉH ÜCG ÒZ øe ` ΩÓ°ùdG ¬«∏Y ` ≈°ù«Y

:áæ°ùM ICÉ°ûf äCÉ°ûf á◊É°U láæeDƒe

nnππ nnNN nnOO ÉÉ nnªªss∏∏ oocc ÉÉ ssjj ppôô nncc nnRR ÉÉ nn¡¡nn∏∏ ssØØ nncc nnhh kkÉÉææ nn°°ùùnnMM kkÉÉJJÉÉ nnÑÑnnff ÉÉ nn¡¡nnàànnÑÑrrffnnCCGG nnhh mm øø nn°°ùùnnMM mm ∫∫ƒƒooÑÑ nn≤≤ppHH ÉÉ nn¡¡ttHH nnQQ ÉÉ nn¡¡nn∏∏ssÑÑ nn≤≤nnàà nnaa

rrøøppee nnƒƒ oogg rrâânnddÉÉ nnbb GG nnòò nngg pp∂∂nndd ≈≈ssffnnCCGG ooººnnjj rrôônnee ÉÉ nnjj nn∫∫ÉÉ nnbb kkÉÉ nnbb rrRR ppQQ ÉÉ nngg nnóórrææ ppYY nnóónnLL nnhh nnÜÜGG nnôôrrëë ppªªrrddGG ÉÉ ssjj ppôô nncc nnRR ÉÉ nn¡¡rr««nn∏∏ nnYY

mmÜÜÉÉ nn°°ùù ppMM ppôôrr««nn¨ppHH ooAAÉÉ nn°°ûûnnjj øønnee oo¥¥ ooRR rrôônnjj nn¬¬∏∏ddGG ss¿¿ ppEEGG pp¬¬∏∏ddGG ppóórrææ ppYY :¿GôªY ∫BG |37.

¬∏dG ÉgÉØ£°UG óbh ,ÉæeÉjCG ‘ √ó‚ ’ Ée ¥ÓNC’G ƒª°S øe âµ∏àeG óbh

: ÚŸÉ©dG AÉ°ùf ≈∏Y ¤É©Jpp∑∑ nnôô ss¡¡ nnWW nnhh pp∑∑ÉÉ nnØØ nn££ rr°°UUGG nn¬¬∏∏ddGG ss¿¿ ppEEGG ooººnnjj rrôônnee ÉÉ nnjj ooáánnµµFFÓÓrrŸŸGG ppâânnddÉÉ nnbb rrPP ppEEGG nnhh

≈«ëj ¿hQÉg

93

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

nnÚÚ ppªªnnddÉÉ nn©©rrddGG ppAAÉÉ nn°°ùùppff ≈≈nn∏∏ nnYY pp∑∑ÉÉ nnØØ nn££ rr°°UUGGhh @nn™™nnee »» pp©© nncc rrQQGGhh ……óóooéé rr°°SSGGhh pp∂∂uuHH nnôôppdd »»ppààooææ rrbbGG ooººnnjj rrôônnee ÉÉ nnjj

nnÚÚ pp©©ppccGG ssôôddGG :¿GôªY ∫BG |42-43.

øe øµj ⁄ ∂dPh ,áØ©dG »g AGQò©dG Ëôe äõ«e »àdG äÉØ°üdG ºgCG ¿EG

É¡YQh ÖÑ°ùH πH ,É¡©ªà› ‘ óFÉ°ùdG ±ô©dGh äGOÉ©dG ´ÉÑJGh ó«∏≤àdG ≥∏£æe

.√ôeGhCÉH É¡eGõàdGh ¤É©J ¬∏d ójó°ûdG É¡ÑMh

Éfó«°ùH â∏ªM ∞«ch AGQò©dG Ëôe á°üb ø˘Y Ëô˘µ˘dG ¿BGô˘≤˘dG É˘fÈî˘jh

:¬à©°Vhh ` ΩÓ°ùdG ¬«∏Y ` ≈°ù«Y

ÉÉqq««ppcc nnRR ÉÉeennÓÓooZZ pp∂∂nndd nnÖÖ nnggnnCC’’ ∂∂qqHH nnQQ oo∫∫ƒƒ oo°°SS nnQQ ÉÉ nnffnnCCGG ÉÉ nnªªuuff ppEEGG nn∫∫ÉÉ nnbb ` Ëôe |19

øe ¬«a ¬∏dG ïØf ób ΩÓ¨H Égô°ûÑj ` ΩÓ°ùdG ¬«∏Y ` πjÈL Éfó«°S ÉgÉJCG

.kÉ«Ñf ¬∏©éH É¡«∏Y ¬∏dG º©fCGh ¬MhQ

¤EG ÜÉ«Z ó©H äOÉY ÉeóæYh á¶aÉfi áØ«ØY á∏FÉY øe AGQò©dG Ëôe âfÉc

GƒdhÉMh É¡à©ª°ùH Égƒª¡JG πH ,Égƒbó°üj ⁄h ¢SÉædG É¡«∏Y Ö∏≤fG É¡∏ªëH É¡∏gCG

ΩÓ°ùdG É¡«∏Y âfÉc óbh .πLh õY ¬∏dG ájÉYôH É¡∏ªM â©°Vh É¡æµd ,ÉgAGòjEG

.á«°üî°ûdG Iƒb ‘ ¬H iòàëj k’Éãe

AÉ°VQEG ƒLôJ øµJ ⁄ É¡dÉ©aCG πc ‘ É¡fC’ ;ΩÉ©dG …CGôdÉH AGQò©dG Ëôe ôKCÉàJ ⁄

.OÉÑ©dG ÜQ AÉ°VQEG πH OÉÑ©dG

¬«∏Á ÉªY ¿ƒ©LGÎj ø‡ ÒãµdG óéæa ,π¡÷G É¡ qª©j »àdG äÉ©ªàÛG ‘ ÉeCG

¿ƒcÎ«a ,Égƒ¡LGƒj ¿CG øµÁ »àdG π©ØdG IOQ øe kÉaƒN ∂dPh ;ºgÒª°V º¡«∏Y

.ìÉÑŸGh Ωôëª∏d k’ÉH ¿ƒ≤∏oj ’h äGOÉÑ©dG øe ÉgÒZh IÓ°üdG


94

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

¿CG ÉgôeCG É¡eƒb äÉeÉ¡JG øe AGQò©dG Ëôe πLh õY ¬∏dG »ªëj »µdh

Iõé©e ™æ°Uh ,¢ùfE’G øe kGóMCG º∏µJ Óa ¤É©J ¬∏d kÉeƒ°U äQòf É¡fCG ºgÈîJ

ƒgh ¢SÉædG º∏µj ≈°ù«Y Éfó«°S π©L ¿CÉH É¡à©ª°S ¬jƒ°ûJ ∫hÉM øe πc âµ°ù«d

:É¡æY kÉ©aGóe ó¡ŸG ‘

kkÉÉss««ÑÑ nn°°UU ppóó rr¡¡ nnªªrrddGG ‘‘ nn¿¿ÉÉ nncc rrøønnee ooººuu∏∏nnµµooff nn∞∞rr«« nncc GGƒƒooddÉÉ nnbb pp¬¬rr««nndd ppEEGG rrää nnQQÉÉ nn°°TTnnCCÉÉ nnaa @ooóórrÑÑ nnYY »»uuff ppEEGG nn∫∫ÉÉ nnbb

kkÉÉqq««ppÑÑnnff »»ppæænn∏∏ nn©©nnLL nnhh nnÜÜÉÉnnàà ppµµddGG nn»»ppffÉÉ˘ nnJJCCGG pp¬¬˘∏∏˘ddGG @»»ppffÉÉ nn°°UU rrhhnnCCGG nnhh ooâârrææ oocc ÉÉ nnee nnøørrjjnnCCGG kkÉÉcc nnQQÉÉ nnÑÑooee »»˘ppææ nn∏∏ nn©©˘ nnLL nnhh

kkÉÉss««nnMM ooâârree ooOO ÉÉ nnee ppIIÉÉ nncc ssõõddGGhh ppIIÓÓ ss°°üüddÉÉHH @kkÉÉqq«« pp≤≤ nn°°TT kkGGQQÉÉ ssÑÑnnLL »»ppæærr∏∏ nn©©rréénnjj rrººnndd nnhh »»ppJJ nnóóppddGG nnƒƒppHH kkGG qqôônnHH nnhh @ooΩΩÓÓ ss°°ùùddGGhh

kkÉÉqq««nnMM ooåå nn©©rrHHooCCGG nnΩΩ rrƒƒnnjj nnhh ooääƒƒooeennCCGG nnΩΩ rrƒƒnnjj nnhh ttää rróóppdd oohh nnΩΩ rrƒƒnnjj ss»»nn∏∏ nnYY :Ëôe |29-33.

.√óæY øe Iõé©Ã ` ΩÓ°ùdG É¡«∏Y ` AGQò©dG Ëôe πLh õY ¬∏dG ósjnCG Gòµgh

¬JÉ«M Qòæj ÚM ¿É°ùfE’G É¡µ∏àÁ »àdG áYÉé°ûdGh Iƒ≤dG øY ∫Éãe »g É¡à°übh

.¤É©J ¬∏d √OƒLhh

¿¿ƒƒYYôôaa IICCGGôôeeGGô°üe ‘ π«FGô°SEG »æH ºµM …òdG) ¿ƒYôa ICGôeG (É¡æY ¬∏dG »°VQ) á«°SBG

‘ kÉª∏X ¢SÉædG ÌcCG øe kGóMGh ¿ƒYôa ó©j .ΩÓ°ùdG ¬«∏Y ≈°Sƒe Éfó«°S øeR

≈≤JCG ÚH ÉgôcP óq∏N ¿CÉH πLh õY ¬∏dG É¡aô°T á◊É°U ICGôeG âfÉc .(ïjQÉàdG

:ËôµdG ¬HÉàc ‘ Égôcòa .ïjQÉàdG ‘ Úª∏°ùŸGGGƒƒooææeeBBGG nnøørrjjòòss∏∏dd kkÓÓnnããnnee oo¬¬∏∏ddGG nnÜÜ nnôô nn°°VV nnhh

pp¬¬ pp∏∏ nnªª nnYY nnhh nn¿¿ rrƒƒ nnYY rrôôppaa rrøøppee »»ææuu‚‚ nnhh ppáássæænn÷÷GG ‘‘ kkÉÉàà rr««nnHH nn∑∑ nnóóææ ppYY »»ppdd pp øørrHHGG uuÜÜQQ rrâânnddÉÉ nnbb rrPP ppEEGG nn¿¿ rrƒƒ nnYY rrôôppaa nnIInnCCGGôôrreeGG

nnÚÚ ppªªppddÉÉ ss¶¶ddGG pp ΩΩ rrƒƒ nn≤≤ddGG nnøøppee »»ppææuuéénnff nnhh :ËôëàdG |11.

≈«ëj ¿hQÉg

95

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

...AÉNôdGh AGÌdG ...á©«aôdG áfÉµŸÉH ™àªàJ É¡∏©éj ¿ƒYôa ICGôeG É¡fƒc ¿EG

≈∏Yh .äƒŸG ÉÃQ hCG ¬àHƒ≤Y øe ±ƒÿGh Oô°ûàdG ¬°û«Y »æ©j ¬d ÉgDhGóY Éªæ«H

¿ƒYôa øe ±ƒÿGh Oô°ûàdG ’h ,AÉNôdGh º«˘©˘æ˘dG IÉ˘«˘M Ó˘a ∂dP ø˘e º˘Zô˘dG

: ¿ÉÁE’G øe É¡©æe ¬JhÈLhrrøøppee mm±± rrƒƒ nnNN ≈≈nn∏∏ nnYY pp¬¬ppee rrƒƒ nnbb rrøøppee lláássjj uuQQ ooPP ss’’ ppEEGG ≈≈ nn°°SSƒƒŸŸ nnøønneeBBGG ÉÉ nnªª nnaa

nnÚÚaa ppôô rr°°ùù ooªªrrddGG nnøø ppªªnndd oo¬¬ssff ppEEGGhh pp ¢¢VV rrQQCC’’GG »»ppaa mm ∫∫rrÉÉ nn©©nndd nn¿¿ rrƒƒ nnYY rrôôppaa ss¿¿ ppEEGG nnhh rrºº oo¡¡nnææppàà rrØØnnjj rr¿¿nnCCGG ºº pp¡¡ ppÄÄnn∏∏nneehh nn¿¿ rrƒƒ nnYY rrôôppaa|

:¢ùfƒj83.

™eh ,∫õæŸG ¢ùØf ‘ ¬à«°TÉMh ¿ƒYôa á«˘ZÉ˘£˘dG ™˘e ¢û«˘©˘J á˘«˘°SBG âfÉ˘c

¬«∏Y ≈°Sƒe Éfó«°S IƒYóH á◊É°üdG ICGôŸG √òg âæeBG ÚæeDƒª∏d ¬Ñjò©àH É¡àaô©e

πgCG √óÑ©j ¿Éc Ée ¿Ó£Hh ,πLh õY ¬∏dG OƒLh ÉgÒª°V É¡d ócCG óbh .ΩÓ°ùdG

πëj ⁄ ∂dP øµdh á∏FÉW IhôK ∂∏à“ âfÉc É¡fCG ôcòdÉH ôjó÷G øeh .ô°üe

.¿ÉÁE’G ¿hOh É¡fhO

¬∏dG »°ü©«a Qhô¨dG ¬µ∏ªàj ¿CG åÑ∏j ’ É¡JhôK øe kÉ£«°ùH kGAõL ∂∏Á øe ¿EG

. kGOÉ°ùa ¢VQC’G ‘ å«©jh πLh õY

,É¡°UÓNEG ≈∏Y kÓ«dO É¡æY ¬∏dG »°VQ á«°SBG AÉYO ËôµdG ¿BGô≤dG ôcP óbh

: AÉNôdG øe ¬«a âfÉc Ée âcôJh áæ÷G πLh õY ¬∏dG âdCÉ°S ó≤aoo¬¬∏∏ddGG nnÜÜ nnôô nn°°VV nnhh

øøppee »»ppææuuéénnffhh ppáássæænn÷÷GG ‘‘ kkÉÉàà rr««nnHH nn∑∑ nnóórrææ ppYY ‹‹ pp øørrHHGG uuÜÜ nnQQ rrâânnddrrÉÉ nnbb rrPP ppEEGG nn¿¿ rrƒƒ nnYY rrôôppaa nnIInnCCGGôôeeGG GGƒƒooæænneeBBGG nnøøjjòòss∏∏dd kkÓÓnnããnnee

nnøørr«« ppŸŸÉÉ ss¶¶ddGG pp ΩΩ rrƒƒ nn≤≤rrddGG nnøøppee »»ppææuuéénnff nnhh pp¬¬ pp∏∏ nnªª nnYY nnhh nn¿¿ rrƒƒ nnYY rrôôppaa :ËôëàdG |11.

AÉ«ÑfC’G πc ¿EG ,ICGôŸG øe πLôdG õ«Á ⁄ ËôµdG ¿BGô≤dG ¿CG √ôcP º¡ŸG øe


96

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

áª°ùdGh ...É¡°ùØf äGõ«ŸG Gƒµ∏àeG ¿BGô≤dG ‘ πãe Üô°†e GƒfÉc øjòdG IÉ≤àdGh

.πLh õY ¬∏dG áYÉ£H º¡Hƒ∏b ≥∏©J »g º¡æ«H ácÎ°ûŸG

âfÉc äRôH »àdG Iõ«ªŸG äÉ«°üî°ûdGh áæ°ù◊G ¥ÓNC’G ¿EÉa :áé«àædÉHh

.⁄É©∏d á∏ãeCG

≈«ëj ¿hQÉg

97

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

ïïjjQQÉÉ qqààddGG GGƒƒ∏∏NNOO ôôFFÉÉªª°°VV ÓÓHH ¢¢SSÉÉffCCGG

ÖÑ°ùH πLh õY ¬∏dG óæY kÉ«∏Y kÉeÉ≤e GƒdÉf øjòdG ¢SÉædG A’Dƒg ¤EG áaÉ°VE’ÉH

óæY º¡ŸG øeh ,ºgÒª°V Gƒ©Ñàj ⁄ øjòdG øY ËôµdG ¿BGô≤dG ÉfÈîj ,º¡°UÓNEG

.≥HÉ°ùdG ‘ âfÉc Éªc ÉæeÉjCG ‘ áë°VGh É¡fCG »©f ¿CG á∏ãeC’G √ò¡d ÉæJAGôb

:¿ƒYôa

‘ kGÒãc ¬«dEG QÉ°ûjh ` ΩÓ°ùdG ¬«∏Y ` ≈°Sƒe Éfó«°S øeR ‘ ¿ƒYôa ¢TÉY

¬JÉØ°U ¿C’ ;k’Éãe ¬eóîà°ùf ¿CG ÉfÎNG óbh , kGôØc ¢SÉædG ó°TCÉc ËôµdG ¿BGô≤dG

.Ωƒ«dG ÉæJÉ©ªà› ‘ kGÒãc Iô°ûàæe ¬cƒ∏°Sh ¬ØbGƒeh

Éæ°ùØfCG ‘ ¬JÉØ°U ¤EG ô¶æf ¿CG Éæ«∏©a ,¬dÓN øe Éæ°ùØfCG Èàîf ¿CG ÉfOQCG GPEGh

∫hÉëf ¿CG ƒg ºgC’Gh ...RÉØ∏àdG ‘ √Gôf hCG ¬æY ™ª°ùf Ée πc ‘h ÉædƒM øeh

.á«Ñ∏°ùdG äÉØ°üdG √òg í«ë°üJ øjógÉL

¿¿ƒƒYYôôaa ¿¿ÉÉ««¨WW

¢SQÉe ó≤a ,ËôµdG ¿BGô≤dG Égôcòj »àdG ¬˘JÉ˘Ø˘°U º˘gCG ø˘e Ió˘MGh »˘gh

πàb ¤EG ôeC’G ¬H π°Uhh (π«FGô°SEG »æH) áæ«©e áYƒª› ≈∏Y kGójó°T kGOÉ¡£°VG

: º¡dÉØWCG

98

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

s¿ pEGrrºº oo¡¡ææee kkáá nnØØppFFÉÉ nnWW oo∞∞ pp©© rr°°††nnàà rr°°ùùnnjj kkÉÉ nn©©nn«« pp°°TT ÉÉ nn¡¡nn∏∏ rrggnnCCGG nnππ nn©©nnLL nnhh pp ¢¢VV rrQQnnCC’’GG ‘‘ ÓÓ nnYY nn¿¿ rrƒƒ nnYY rrôôppaa

nnøørrjjppóó pp°°ùù rrØØooŸŸGG nnøøppee nn¿¿ÉÉ nncc ¬¬ssff ppEEGG ºº ooggnnAArrÉÉ nn°°ùùppff rr»» pp««rrëënnàà rr°°ùùnnjj nnhh ºº ooggnnAAÉÉææ rrHHnnCCGG ooííuuHH nnòòoojj :¢ü°ü≤dG |4.

™°V qôdG øe QƒcòdG πàb ¤EG ∂dP ió©J πH ,á«Ñ°üdG πà≤H ¿ƒYôa ∞àµj ⁄

øe √ó°V Ωƒ≤j ¿CG øµÁ Ée •ÉÑMEG øe øµªà˘jh ,¬˘à˘£˘∏˘°S ≈˘∏˘Y ß˘aÉ˘ë˘j ≈˘à˘M

.äÉcôM

øe ´ƒf ≈∏Y kÉ«îjQÉJ k’Éãe ’EG ¢ù«d ¬à«°ûMƒH ¿ƒYôa √ÉæH …òdG ΩÉ¶ædG ¿EG

≈∏Y Ωƒ≤J »àdG äÉ«∏≤©dG øY kÉÑjôZ ¢ù«∏a ,√òg ÉæeÉjCG ‘ √ÉfóàYG …òdG ∑ƒ∏°ùdG

§≤°ùJh Ühôë∏d §£îJh ...∫ÉØWC’Gh AÉ°ùædG πà≤J ¿CG á«¡dE’G äGòdG QÉµfEG

ƒg ó«MƒdG ±ó¡dG ¿CG ÉŸÉW ,É¡à£∏°S ≈∏Y á¶aÉëª∏d AÉjôHC’G ±’BG ≈∏Y πHÉæ≤dG

.èFÉàædG øY ô¶ædG ¢†¨H áæµ‡ á∏«°Sh …CÉH É¡Jƒbh É¡◊É°üe ájÉªM

Óa ,QÉÑàY’G Ú©H πLh õY ¬∏dG ôeGhCG òNCÉj ¿CG ¿hO ¿É°ùfE’G ¢TÉY GPEG

äGQGôb PÉîJGh ,¢SÉædG AGòjEGh ,á«°ûMƒdG OhóM »£îJ øe ¬©æÁ ¿CG A»°ûd øµÁ

É¡J’ÉM ó°TCG ‘ ¿ƒYôa äÉaô°üJ ‘ á«°ûMƒdG ô¡¶Jh .º¡JÉ«M øjÒãµdG ∞∏µJ

.Ö«dÉ°SC’G ±ÓàNG ™e ÉæJÉ«M ‘ É¡jRGƒj Ée iôf ’ »àdGh

¿¿ƒƒYYôôaa ÈÈµµJJ

≈∏Y IhÓYh .¬H ÉWÉMCG øjò∏dG óÛGh Iƒ≤dG ÖÑ°ùH kGÈµJ ¿ƒYôa OGORG

≈fÉY óbh ...kÉ¡dEG ¬°ùØf ¿ÓYEG óM ¤EG π°Uh ó≤a πLh õY ¬∏dG Ohó◊ ¬«£îJ

¬∏dG ≈MhCG Gòg óæYh ¬µ∏e »ªë«d ¬«Z ‘ ±ô°SCÉa ,πªà– ’ kÉe’BG ¬ÑÑ°ùH ¬eƒb

≈«ëj ¿hQÉg

99

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

: ≈°Sƒe Éfó«°ùd ¤É©J≈≈nn¨ nnWW oo¬¬ssff ppEEGG nn¿¿ rrƒƒ nnYY rrôôppaa ¤¤ ppEEGG rrÖÖ nnggPPGG :¬W |24.

¬dƒb ‘ ¬∏dG Ohó◊ ¬JGRhÉŒh ¿ƒYôa ÈµJ øY ËôµdG ¿BGô≤dG ÉfÈîjh

:¤É©J

rr≈≈nn¨ nnWW oo¬¬ssff ppEEGG nn¿¿ rrƒƒ nnYY rrôôppaa ¤¤EEGG ÉÉ nnÑÑ nnggPPGG @≈≈ nn°°ûû rrîînnjj rrhhnnCCGG ooôô sscc nnòònnàànnjj oo¬¬ss∏∏ nn©©nndd kkÉÉææ uu««nndd kk’’ rrƒƒ nnbb oo¬¬nndd ’’ rrƒƒ oo≤≤ nnaa@≈≈nn¨ rr££nnjj rr¿¿nnCCGG hhCCGG ÉÉææ«« nn∏∏ nnYY nn•• ooôô rrØØnnjj rr¿¿nnCCGG oo±±rrÉÉ nnîînnff ÉÉææ ssff ppEEGG ÉÉææ ssHH nnQQ ’’ÉÉbb @oo™™ nnªª rr°°SSnnCCGG ÉÉ nnªªooµµ nn©©nnee »»ææssff ppEEGG ÉÉ nnaaÉÉ nnîînnJJ ’’ nn∫∫ÉÉ nnbb

ii nnQQnnCCGG nnhh :¬W |43-46.

¬æµdh Ëƒ≤dG ≥jô£dG ¤EG ¿ƒYôa ` ΩÓ°ùdG ¬«∏Y ` ≈°Sƒe Éfó«°S ÉYO ó≤a

¬°ùØf Èc ¤EG Oƒ©j ∂dP ‘ ÖÑ°ùdGh ;¬fÉ«¨Wh ¬Ñ°†Z ‘ OGR º«≤à°ùj ¿CG ∫óH

¬Ø°üj . ¬àfÉµŸ ¬fGó≤a ‹ÉàdÉHh ,ájôµ°ù©dGh á«°SÉ«°ùdG ¬Jƒb ó≤Øj ¿CG »°ûN ¬fC’

:∫ƒ≤«a πLh õY ¬∏dG

ooQQÉÉ¡¡rrffnnCC’’GG √√ ppòò nngg nnhh nnôô rr°°üüppee oo∂∂rr∏∏ooee rr‹‹ nn¢¢ùùrr««nnddnnCCGG pp ΩΩ rrƒƒ nnbb ÉÉ nnjj nn∫∫ÉÉ nnbb pp¬¬ppee rrƒƒ nnbb ‘‘ oo¿¿ rrƒƒ nnYY rrôôppaa ii nnOOÉÉ nnff nnhh

nn¿¿ rrhh ooôô pp°°üürrÑÑooJJ ÓÓ nnaannCCGG rr»»ppààrrëënnJJ rrøøppee rr…… ppôôrréénnJJ @ooOOÉÉ nnµµnnjj ’’ nnhh lløørr««¡¡nnee nnƒƒ oogg rr……òòssddGG GG nnòò nngg rrøøppee llôôrr«« nnNN ÉÉ nnffnnCCGG rrΩΩnnCCGG

ooÚÚppÑÑoojj :±ôNõdG |51-.52

»àdG á∏Ä°SC’ÉH CGóÑ«a ,¬HÉ£N ‘ kÉ«°ùØf kÉµ«àµJ Ωóîà°ùj ¿ƒYôa ¿CG iôfh

:¬Jƒ≤H ¢SÉædG ôcòJ

?? nn¿¿ rrhh ooôô pp°°üürrÑÑooJJ rrÓÓ nnaannCCGG »»ppààrrëënnJJ rrøøppee rr…… ppôôrréénnJJ ooQQÉÉ¡¡nnffCC’’GG pp√√ ppòò nngghh nnôô rr°°üüppee oo∂∂∏∏ooee ‹‹ nn¢¢ùùrr««nnddnnCCGG |

ΩÓ°ùd G ¬«∏Y ` ≈°Sƒe Éfó«°S ¤EG Ò°ûj Éªæ«H ,√ÈµJ ÖÑ°S ƒg ¬µ∏ªa :¿PEG

.á«fhódÉH ¬Ø°üjh (Gòg) `H `

¬HQ ¿É£«°ûdG ≈°üY ó≤a :¿É£«°ûdGh ¿ƒYôa ÚH ¿QÉ˘≤˘f ¿CG É˘æ˘g É˘æ˘æ˘µÁh


100

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

kÉfCÉ°T ¬æe º¶YCG ¬fCG iôj ¬fC’ ` ΩÓ°ùdG ¬«∏Y ` ΩOBG Éfó«°ùd Oƒé°ùdG ¢†aQ ÉeóæY

:øøppee oo¬¬nnàà rr≤≤nn∏∏ nnNN nnhh mmQQÉÉff øøppee »»ppæænnàà rr≤≤nn∏∏ nnNN oo¬¬rrææuuee llôôrr«« nnNN ÉÉ nnffnnCCGG nn∫∫ÉÉ nnbb nn∂∂ooJJ rrôônneennCCGG rrPP ppEEGG nnóóooéé rr°°ùùnnJJ ’’nnCCGG nn∂∂ nn©©nnæænnee ÉÉee nn∫∫ÉÉ nnbb

mm ÚÚ ppWW :±GôYC’G |12.

¬∏dÉH á∏°U ≈∏Y ¿Éc ¿É£«°ûdÉa .Òª°†dG Öéëj ÈµdG ¿CG ∞«c Éæd ô¡¶jh

√ôeC’ ´É«°üf’G ¢†aQ ¬æµd ,¬àjOƒÑ©H ô≤jh ¬∏dG á«fGóMƒH øeDƒj ƒgh ,πLh õY

.Qhô¨dG ÖÑ°ùH

OhóM RhÉéàj ¬∏©L …òdG ƒg ¬«∏Y ¬∏dG º©fh ¬µ∏Ã ¿ƒYôa QhôZ ∂dòch

¿ƒYôa ∫CÉ°S ∂dP ó©H .É¡d OÉ≤æj ¿CG øe ™aQCG ¬eÉ≤e ¿CG ø¶jh ,πLh õY ¬∏dG

: AÉ«ÑfCÓd ¢SÉædG πc ∫GDƒ°S ` ΩÓ°ùdG ¬«∏Y ` ≈°Sƒe Éfó«°S

nnøørr««ff ppôônnàà rr≤≤ooee ooááµµFFÓÓŸŸGG oo¬¬ nn©©nnee nnAAÉÉ nnLL rrhhnnCCGG mmÖÖ˘ nngg nnPP rrøø˘ppee llII nnQQ ppƒƒ˘ rr°°SSnnCCGG pp¬¬˘ rr«« nn∏∏ nnYY nn»»˘ pp≤≤˘ rrddooCCGG ’’ rrƒƒ˘ nn∏∏ nnaa|

:±ôNõdG53.

¿ƒµj ¿CG Gƒ∏Ñ≤j ¿CG QÉØµdG ™«£à°ùj ’ áeÉg á£≤f ∫GDƒ°ùdG Gòg Éæd ∞°ûµj

øY ¿ƒeÉ©àj º¡fEÉa ºµ◊G ƒg ¢ù«d ºgÒª°V ¿CG ÉÃh ,¢SÉædG áeÉY øe kÓLQ »ÑædG

.AÉ«ÑfC’G ‘ πLh õY ¬∏d ´ƒ°†ÿGh ™°VGƒàdGh áªµ◊Gh ¢UÓNE’G ájDhQ

º¡∏©Œ »àdG »g ájOÉ«àYG ÒZ ábQÉN Iƒb hCG IhôK »Ñæ∏d ¿CG QÉØµdG ø¶jh

. ¬H ¿ƒæeDƒj

ºgƒ°ùØf Èc ¿CG Éªc ,¿hóà¡j ’ º¡fCG ‘ á°ù«FôdG ÜÉÑ°SC’G óMCG ƒg Gòg

º¡YÉÑJÉH º¡◊É°üe ájÉªM ¿ƒ∏°†Ø«a ,Òª˘°†dG äƒ˘°üd º˘¡˘FÉ˘¨˘°UEG ¿hO ∫ƒ˘ë˘j

.ºgôFÉª°V ∫óH º¡FGƒgC’

≈«ëj ¿hQÉg

101

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

QQÉÉµµffEE’’GG ‘‘ ¬¬jjOOÉÉ““hh áá««≤≤££ææeeÓÓddGG ¿¿ƒƒYYôôaa áá∏∏ÄÄ°°SSCCGG

Éª¡«∏Y ` ¿hQÉg ¬«NCG ™e ÖgP ≈°Sƒe Éfó˘«˘°S ≈˘∏˘Y »˘Mƒ˘dG ∫hõ˘f ó˘©˘H

CÉ÷ Éª¡d ¬YÉª°S óæYh ,ôeCG Éªc πLh õY ¬∏dG ádÉ°SQ ¬fÉ¨∏Ñj ¿ƒYôa ¤EG ` ΩÓ°ùdG

á«fÉ£«°ûdG ¬à∏Ä°SCG ìô£H CGóHh ,IOÉY QÉØµdG ¬«dEG CÉé∏j …òdG Üƒ∏°SC’G ¤EG ¿ƒYôa

ó°üb πH ,º¡Øj hCG º∏©àj ¿CG ó°ü≤j ⁄ ™Ñ£dÉHh .¬µHÎ°S É¡fCÉH kÉfÉX á«≤£æeÓdG

: É¡dhCG ¿Éch ,¬à∏Ä°SCG πc áHƒLCÉH kÉ«æª°V kÉaQÉY ¿Éc óbh ,AGõ¡à°S’Gh OÉ≤àf’G

??≈≈ nn°°SSƒƒooee ÉÉ nnjj ÉÉ nnªªooµµttHH nnQQ rrøø nnªª nnaa nn∫∫ÉÉ nnbb |W :¬49.

: áªµMh áWÉ°ùÑH ` ΩÓ°ùdG ¬«∏Y ` ≈°Sƒe Éfó«°S ¬HÉLCÉa

ii nnóó nngg ssººooKK oo¬¬ nn≤≤rr∏∏ nnNN mmAA»» nn°°TT ssππ oocc ≈≈ nn££ rrYYnnCCGG …… ppòòssddGG ÉÉææ ttHH nnQQ nn∫∫ÉÉbb :¬W |50.

: ∫CÉ°ùa ábOÉ°üdGh ádóà©ŸG áHÉLE’G √òg ¬àª÷CG óbh

??¤¤ rrhhooCC’’GG pp¿¿hhôô oo≤≤ddGG oo∫∫ÉÉHH ÉÉ nnªª nnaa nn∫∫ÉÉ nnbb :¬W |51.

` ≈°Sƒe Éfó«°S ±ô°üjh ¿ÉµŸGh ¿ÉeõdG øe Üô¡àj ¿CG ¿ƒYôa ∫hÉM

.¬aóg øY ` ΩÓ°ùdG ¬«∏Y

º¡°ü∏îJ ød »gh ,AÉ¡dE’G ±ó¡H á∏Ä°SC’G √òg πãe ¤EG IOÉY QÉØµdG CÉé∏j

º¡JÉ«M ‘ ºghQòMh π°SôdG º¡d í°üf ó≤a .º«ë÷G ‘ …óHC’G ¬∏dG ÜGòY øe

,∂∏ŸG ∂dÉe πLh õY ¬∏dG º∏©H ¬fC’ º¡≤Ñ°S øªY GƒdCÉ°ùj ¿CG º¡«∏Y ¢ù«dh É«fódG

√òg ≈°Sƒe Éfó«°S ÜGƒL ∞°ûc ∂dP ≈˘∏˘Y AÉ˘æ˘Hh .≥˘∏˘£ŸG ∫ó˘©˘dG ÖMÉ˘°Uh

: ìƒ°VƒH á≤«≤◊G

≈≈ nn°°ùùrræænnjj rr’’ nnhh »»uuHH nnQQ ttππ pp°°††nnjj rr’’ mmÜÜÉÉàà ppcc ‘‘ »»uuHH nnQQ nnóórrææ ppYY ÉÉ nn¡¡ ooªªrr∏∏ ppYY nn∫∫ÉÉ nnbb :¬W |52.


102

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

¿É°ùfE’G ≈∏Y ¬∏dG ≠Ñ°SCG ÉÃ ¿ƒYôa ` ΩÓ°ùdG ¬«∏Y ` ≈°Sƒe Éfó«°S nô qcP nó≤d

: ¤É©J ¬∏dG OƒLh ≈∏Y kÓ«dO ¬d Ωóbh º©f øe

ppAAÉÉ nnªª ss°°ùùddGG nnøøppee nn∫∫ nnõõrrffnnCCGG nnhh kkÓÓooÑÑ oo°°SS ÉÉ nn¡¡««aa rrººooµµnndd nn∂∂nn∏∏ nn°°SS nnhh kkGG nnóó rr¡¡nnee nn¢¢VV rrQQnnCC’’GG ooººooµµnndd nnππ nn©©nnLL rr…… ppòòssddGG

≈≈ssàà nn°°TT mmääÉÉnnÑÑnnff rrøøppee kkÉÉLLGG nnhh rrRRnnCCGG pp¬¬ppHH ÉÉ nnæærrLL nnôô rrNNnnCCÉÉ nnaa kkAAÉÉ nnee :¬W |.53

¬«∏Y ` ≈°Sƒe Éfó«°S ¬¡LGh ÉeóæY ¬∏c åjó◊G iô› qÒZ ¿ƒYôa ¿CG q’EG

¬àfÉµe »ªëj ¿CG ∂dP øe Ió«MƒdG ¬àjÉZ âfÉch ,áæ«ÑdG ≥FÉ≤◊G √ò¡H ` ΩÓ°ùdG

¬Jô°UÉM ÉeóæY ôNBG ∂«àµJ ¤EG ¿ƒYôa CÉ÷ .á°VQÉ©ŸG πLC’ §≤a ¢VQÉ©j ¿CGh

õY ¬∏dG øY ¬à∏Ä°SCG ∞bhCÉa ` ΩÓ°ùdG ¬«∏Y ` ≈°Sƒe Éfó«°S É¡eób »àdG äÉæ«ÑdG

¿CG øµÁ ’ ¬fCG ™æàbG ÉeóæYh .á«°SÉ«°S äÉeÉ¡JG ≈°Sƒe Éfó«°ùd ¬Lƒj CGóHh πLh

: ôë°ùdÉH ¬ª¡JG á«≤£æŸGh áØ«¶ædG ¥ô£dÉH ¬«∏Y Ö∏¨àj

≈≈nnHHnnCCGGhh nnÜÜ ssòònnµµ nnaa ÉÉ¡¡ss∏∏ oocc ÉÉ nnææppJJÉÉjjBBGG oo√√ÉÉ nnæærrjj nnQQnnCCGG rróó nn≤≤nndd nnhh @ÉÉnnææ pp°°VV rrQQnnCCGG rrøøppee ÉÉ nnæænnLL ppôô rrîîooààppdd ÉÉææ nnàà rrÄÄ ppLLnnCCGG nn∫∫ÉÉ nnbb

≈≈ nn°°SSƒƒooee ÉÉ nnjj nn∑∑ ppôôrrëë pp°°ùùppHH :¬W |56-57.

∑GQOEG ‘ ºgÒª°V ¤EG ¿ƒ©Lôj ’ ø‡ øjÒãµdG ó‚ ... √òg ÉæeÉjCG ‘h

¬HÉ°ûj ≈àM kGQƒJÉàµjO hCG kÉªcÉM IQhô°†dÉH º¡æe óMCG ¢ù«dh ,IódÉÿG ¬∏dG IQób

. √ÈµJ ‘ ¿ƒYôa

á«fGóMh QÉµfEGh AGõ¡à°S’G ó°ü≤H ¿ƒYôa É¡MôW »àdG ¥ÉØædG á∏Ä°SCG ÉeCG

.√òg ÉæeÉjCG ‘ áØ∏àfl ÒHÉ©àH É¡©ª°ùf Ée kGÒãµa πLh õY ¬∏dG

ô°ûdG ≈∏Y ô°üJ »àdG É¡°ùØf ôØµdG Ió«˘≤˘Y ô˘°üY π˘c ó˘¡˘°ûj :QÉ˘°üà˘NÉ˘H

.±Gôëf’Gh

≈«ëj ¿hQÉg

103

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

,ÈàYG øŸ IÈY ¿ƒYôa ájÉ¡f π©L ¬∏dG ¿CG ÉæfÉgPCG øY Ö«¨j ’CG Öéj

¬fCG º¡fÉÑ°ùM ‘ ¿ƒYôa á«°üî°T º¡H πãªàJ øjòdG ™°†«dh ,¬YÉÑJCGh ƒg ¬bôZCÉa

.¿ƒYôØH ∫õf Éªc ¤É©J ¬∏dG Ö°†Z º¡H ∫õæj Ωƒj »JCÉ«°S

¤¤ÉÉ©©JJ ¬¬∏∏ddGG øøYY áágg qqƒƒ°°ûûŸŸGG √√QQÉÉµµaaCCGG,áª∏µdG ≈æ©e πµH kGóë∏˘e ø˘µ˘j ⁄ ¿ƒ˘Yô˘a ¿CG Ëô˘µ˘dG ¿BGô˘≤˘dG É˘fÈî˘j

ÖŒ …òdG ¢VQC’G ‘ ó«MƒdG ¢üî°ûdG ¬fƒc øª°†j ¬eƒb ≈∏Y ¬dEG ¬fCÉH √DhÉYOGh

OƒLƒH ±ôY iôNCG IQÉÑ©H ...QÉØµdG øe Òãc πãe ¿Éc .´ƒ°†ÿGh áYÉ£dG ¬d

ø¶a ,ájƒ«fódG ¬àfÉµe ¬JôZh ¬JQób á≤«≤M ∑GQOEG ‘ π°ûa ¬æµdh πLh õY ¬∏dG

¬dEG ¿ƒµj ¿CG ¬°ùØæd íª°ùa äGƒª°ùdG ºµëj πH ¢VQC’G ºµëj ’ ¤É©J ¬∏dG ¿CG

.ô°üe

π¨°ûJ ’h ,ôNBG ⁄ÉY ‘ óLƒJ á¡dB’G ¿CG á«æKƒdG äÉfÉjódG øe ÒãµdG ø¶J

:¿ƒYôa ∫ƒ≤j OÉ≤àY’G Gòg ™e ≥aGƒàj ÉÃh .¢VQC’G ≈∏Y …ôéj ÉÃ É¡°ùØf

oo¿¿ÉÉeeÉÉ nngg ÉÉ nnjj rr‹‹ rróóppbb rrhhnnCCÉÉ nnaa ……ôôrr««nnZZ mm¬¬dd ppEEGG rrøøppee rrººooµµnndd ooââ rrªª pp∏∏ nnYY ÉÉ nnee ooCCÓÓnnŸŸGG ÉÉ¡¡ttjjnnCCGG ÉÉ nnjj oo¿¿ rrƒƒ nnYY rrôôppaa nn∫∫ÉÉ nnbb nnhh

nnøørr««ppHH ppPPÉÉµµddGG nnøøppee oo¬¬ttææ ooXXnnCC’’ »»uuff ppEEGGhh ≈≈ nn°°SS rrƒƒooee pp¬¬dd ppEEGG ¤¤ ppEEGG oo™™ pp∏∏ ssWWnnCCGG rr»»uu∏∏ nn©©nndd kkÉÉMM rrôô nn°°UU rr‹‹ rrππ nn©©rrLLÉÉ nnaa pp øørr«« uu££ddGG ≈≈∏∏YY

:¢ü°ü≤dG |.38

ø¶jh .ÉæeÉjCG ¤EG kÉªFÉb ∫Gõj ’ ±ôëæŸG ¿ƒYôa ≥£æe ¿CG iôf ¿CG ÉææµÁ

. ¢VQC’G ≈∏Y øëfh ¬FÉ«∏Y ‘ ƒg É‰EG πLh õY ¬∏dG ¿CG :¿hÒãµdG

º°SQ ¢SÉædG IOÉY øe ¿Éc å«M áÁó≤dG Qƒ°ü©dG ¤EG ™Lôj OÉ≤àY’G Gògh


104

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

≥∏N ¬∏dG ¿CG Ghó≤àYG ÚM ¿hÒãµdG π°V óbh ,AÉª°ùdGh á¡dB’G πã“ äÉMƒd

QƒeC’G ‘ πNóàj ’ ¬∏dG ¿CG Ghó≤àYGh ,¬fCÉ°ûd ¬côJ ºK ¬«a IÉ«◊G ≥∏Nh ¿ƒµdG

ÒµØàdG øY ¿É°ùfE’G ´ÉæàeG ƒ¡a ≥ªMC’G OÉ≤à˘Y’G Gò˘g ÖÑ˘°S É˘eCG ,á˘jƒ˘«˘fó˘dG

¤É©J ¬∏dG É¡¨Ñ°SCG »àdG º©ædÉH ±GÎY’G ¬dƒÑb ΩóYh ,√Òª°V äƒ°üd AÉ¨°UE’Gh

.Éª¡æ«H Éeh ¢VQC’Gh äGƒª°ùdG ôu«°ùj …òdG A»°T πc ≈∏Y QOÉ≤dG ¬∏dG ,¬«∏Y

¬¬àà qqjjƒƒWW ååÑÑNNhh ¿¿ƒƒYYôôaa ¥¥ÉÉØØffçQGƒc øe ÜGò©dG ´GƒfCG ∞∏àfl GƒfÉ©j ¿CG ¬eƒbh ¿ƒYôa ≈∏Y ºµoM

Éfó«°S ¤EG GhDƒ÷ πªëàdG øY GhõéY ÉeóæYh .ºgôØc ÖÑ°ùH ∂dP ¢VGôeCGh

ÖÑ°ùH ¬d ´ƒ°†î∏d º¡∏Ñ≤J áHƒ©°U ø˘e º˘Zô˘dG ≈˘∏˘Y ` ΩÓ˘°ùdG ¬˘«˘∏˘Y ` ≈˘°Sƒ˘e

: ÜGò©dG º¡æY ™aQ GPEG ¬d GƒæeDƒj ¿CÉH √óYhh .ºgQhôZh º¡FÉjÈcnn™™ nnbb nnhh ÉÉ ssªªnn∏∏ nnaa

nnõõLL uuôôddGG ÉÉ ssææ nnYY nnââØØ nn°°ûû nncc øø ppÄÄnndd nn∑∑ nnóóææ ppYY nnóó pp¡¡ nnYY ÉÉ nnªªppHH nn∂∂qqHH nnQQ ÉÉ nnæænndd oo´OOGG ≈≈ nn°°SSƒƒooee ÉÉ nnjj GGƒƒooddÉÉ nnbb õõnnLL uuôôddGG ooºº pp¡¡«« nn∏∏ nnYY

ππ««ppFFGG nnôô°°SS ppEEGG »»ppæænnHH nn∂∂ nn©©nnee ssøønn∏∏ pp°°SSôôooæænndd nnhh nn∂∂nndd ssøønnææppeeDDƒƒ ooæænndd :±GôYC’G |134.

™aQh ` ΩÓ°ùdG ¬«∏Y ` ≈°Sƒe Éfó«°S AÉYód πLh õY ¬∏dG ÜÉéà°SG óbh

øe ºgÒ¨c º¡fC’ ∂dP Gƒ≤ëà°ùj ⁄ º¡æµd .ºgóYƒH GƒeõàdG ÉŸÉW ÜGò©dG º¡æY

âdõf kGÒNCGh .ÜGò©dG º¡æY ¬∏dG ™aQ ¿CG ó©H ºgó¡Y ≥HÉ°S ¤EG GhOÉY Ú≤°SÉØdG

É‡ ºZôdG ≈∏Y ôØµdG ≈∏Y ºgQGô°UEG ÖÑ°ùH ;Ωƒ≤dG A’Dƒ¡H πLh õY ¬∏dG áª≤f

: ¿ÉÁEÓd ¢Uôa øe º¡ëæe Éeh äÉæ«H øe º¡d ¬∏dG å©H

nn¿¿ƒƒooããooµµrræænnjj rrºº oogg GG nnPP ppEEGG oo√√ƒƒoo¨ppddÉÉ nnHH rrºº oogg mm ππnnLLnnCCGG ¤¤EEGG nnõõrrLL uuôôddGG ooºº oo¡¡rrææ nnYY ÉÉ nnææ rrØØ nn°°ûû nncc ÉÉ ssªªnn∏∏ nnaa @ÉÉnnææ rrªª nn≤≤nnààrrffÉÉ nnaa

≈«ëj ¿hQÉg

105

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

nnøørr«« pp∏∏ppaaÉÉ nnZZ ÉÉ nn¡¡rrææ nnYY GGƒƒooffrrÉÉ nncc nnhh ÉÉ nnææppJJÉÉjjBBÉÉHH GGƒƒooHH ssòò nncc rrºº oo¡¡ssffnnCCÉÉ ppHH uuººnn««ddGG ‘‘ rrºº ooggÉÉææ rrbb nnôôrrZZnnCCÉÉ nnaa ºº oo¡¡rrææppee:±GôYC’G |

135-.136

GhDƒ÷ ∂dòdh ,πLh õY ¬∏dG Iƒb º¡bÉªYCG ‘ ¬YÉÑJCGh ¿ƒYôa ∑QOCG óbh

≈°Sƒe Éfó«°S ¤EG

¿ƒª∏©j º¡fC’ ; Ió°ûdG äÉ¶◊ ‘ ¤É©J ¬∏dG ¿ƒY GƒÑ∏£«d ` ΩÓ°ùdG ¬«∏Y `

.A»°T πc ≈∏Y QOÉ≤dG ¬∏dG ’EG º¡«éæj ¿CG øµÁ óMCG øe Ée ¬fCG º∏©dG ≥M

πM GPEG ’EG AÉYódGh IÓ°üdG ¤EGh ¬∏dG ¤EG ¢SÉædG CÉé∏j ’ ΩÉjC’G √òg ‘h

º¡H ôe GPEG ÉeCG . (QÉ°üYEG hCG IôFÉW º«£ëàc) ¬æe º¡d êôfl ’ ¿CG GƒæXh AÓH º¡H

‘ ¤É©J ¬∏dG ¿hóÑ©j º¡fEÉa ¿ƒæeDƒŸG ÉeCG .ºgó¡Y ≥HÉ°S ¤EG GhOÉY ≈°†≤fGh ô£ÿG

.±ƒÿGh Ió°ûdG äÉbhCG ‘ ¬fhóÑ©j Éªc øeC’Gh IOÉ©°ùdG äÉbhCG

ºº¡¡JJóó««≤≤YY ääÉÉÑÑKKhh ÚÚææeeDDƒƒªª∏∏dd ¿¿ƒƒYYôôaa OOÉÉ¡¡££°°VVGG` ΩÓ°ùdG ¬«∏Y ` ≈°Sƒe Éfó«°S ≈∏Y Ö∏¨à∏d IóY ä’hÉëÃ ¿ƒYôa ΩÉb ó≤d

øXh ,º¡H ≥ãj øjòdG Iôë°ùdG ô¡eCGh ≈°Sƒe Éfó«°S ÚH á¡LGƒŸ óYCG ¬fCG ÉgGóMEG

.ádOÉY á≤HÉ°ùe É¡fCG kÉ«Yóe á∏∏°†ŸG áYóÿG √ò¡H ≈°Sƒe Éfó«°S ∫òj ¿CG ¬fÉµeEÉH ¬fCG

≈≤dCGh ¢SÉædG ™ªàLG å«M Iôë°ùdG ≈°Sƒe Éfó«°S πHÉb OóÙG Ωƒ«dG ‘h

Éfó«°S ≈≤dCG ÉgóæYh ,m ´ÉaCG É¡fCG º¡d π«îa ¢SÉædG Ghôë°Sh ,º¡«°üY Iôë°ùdG

.Iôë°ùdG »°üY â©∏àHGh ≈©aCG ¤EG âdƒ– ¬∏dG IQó≤Hh √É°üY ≈°Sƒe

¿Éc ` ΩÓ°ùdG ¬«∏Y ` ≈°Sƒe Éfó«°S ¿CG Iô°TÉÑe GƒcQOCGh Iôë°ùdG πgP


106

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

¬dEG ’ …òdG ¬∏dÉH ’EG Iƒb ’h ∫ƒM ’ ¿CG Ghó¡°Th ,¬∏dG ∫ƒ°SQ ¬fCÉH GƒæeBGh ,kÉbOÉ°U

.ƒg ’EG

≥◊h kGójó°T kÉÑ°†Z Ö°†Z ,¬«∏Y ¢ùµ©fG √ôµe ¿CG ¿ƒYôa iCGQ ÉeóæYh

âfÉch ,¿Gƒ¡dÉH ¬Ø°üj ¿Éc øe ¬«∏Y ô°üàfGh .¬eƒb øe iBGôe ≈∏Y …õÿG ¬H

ºK º¡∏LQCGh º¡jójCG ™£≤J ¿CG ôeBGh áØ«æY GƒæeBG øjòdG Iôë°ùdG ó°V ¬∏©a IOQ

: GƒÑ∏°üj

nnøørrjjóó ppLLÉÉ nn°°SS ooII nnôônnëë ss°°ùùddGG nn»» pp≤≤˘ rrddooCCGGhh @nnøørr«« ppªªnnddÉÉ nn©©ddGG uuÜÜ nnôôppHH ÉÉ ssææeeBBGG GGƒƒ˘ ooddÉÉ˘ nnbb @≈≈ nn°°SSƒƒooee uuÜÜ nnQQ

nn¿¿ rrhh ooQQrrÉÉ nngg nnhh @ppáánnææjjóóŸŸGG ‘‘ oo√√ƒƒªªooJJ rrôônnµµnnee llôôrrµµnnŸŸ GG nnòò nngg ss¿¿ ppEEGG rrººooµµnndd nn¿¿ nnPPBBGG rr¿¿nnCCGG nnππrrÑÑ nnbb pp¬¬ppHH ººooààrrææeeBBGG oo¿¿ƒƒ nnYY rrôôppaa nn∫∫ÉÉ nnbb

nn¿¿ƒƒ ooªªnn∏∏ rr©©nnJJ nn±± rrƒƒ nn°°ùù nnaa ÉÉ nn¡¡nn∏∏ rrggnnCCGG ÉÉ¡¡rrææppee GGƒƒooLL ppôô rrîîooààppdd @ssººooKK mm±±ÓÓ ppNN rrøøppee rrººooµµnn∏∏ooLL rrQQnnCCGG nnhh rrººooµµnnjjppóórrjjnnCCGG ssøø nn©© uu££ nnbbooCC’’

nnøørr«« pp©© nnªªrrLLnnCCGG rrººooµµssæænnÑÑuu∏∏ nn°°UUooCC’’ :±GôYC’G |120-124.

kGÒª°V âµ°ù«d m±Éc øe ÌcCG ¿ƒµ«°S Iƒ°ù≤dG ójó°ûdG ÜÉ≤©dG Gòg ¿EG

≈∏Y ¿ƒàÑã«a ºgÒª°V ´ÉÑJG ≈∏Y Iôë°ùdG qô p°üoj ¿CG πgòe ôeC’ ¬fEGh ,kÉØ«©°V

¥ó°U ≈∏Y π«dO Gòg º¡cƒ∏°S ¿EGh ,ÜGò˘©˘dG Gò˘g ø˘e º˘Zô˘dG ≈˘∏˘Y º˘¡˘fÉÁEG

: º∏°ùe πµd ∫Éãe ƒgh ,º¡Jó«≤Y

nnâârrffnnCCGG rrÉÉnnee pp ¢¢†† rrbbÉÉ nnaa ÉÉ nnff nnôô nn££ nnaa ……òòssddGG nnhh ppääÉÉnnææuu««ÑÑddGG nnøøppee ÉÉ nnffnnAArrÉÉnnLL rrÉÉnnee ≈≈nn∏∏ nnYY nn∑∑ nnôôppKKrrDDƒƒ ooff rrøønndd rrGGƒƒooddrrÉÉ nnbb

ÉÉ«« rrff ttóóddGG nnIIÉÉ««◊◊GG pp√√ ppòò nngg rr»» pp°°†† rr≤≤nnJJ ÉÉªªssffEEGG mm ¢¢VVrrÉÉ nnbb :¬W |72.

ÒãµdG ‘ º¡dÉãeCG ó‚ ¿CG øµÁh .Úæ°ùdG ±’BG GƒªµMh áæYGôØdG ¢TÉY

,¿É£«°ûdG ´ÉÑJCG º¡fCG ƒ¡a º¡æ«H ∑Î°ûŸG πeÉ˘©˘dG É˘eCG .º˘¡˘H ≥◊h º˘¡˘≤˘Ñ˘°S ø‡

Gƒ©ÑJG øjòdG øe º¡fEG .√ó°V kÉHôM Gƒæ°T πH ºgÒª°V GƒØdÉN óbh ,QÉædG ¤EG ¿ƒYój

≈«ëj ¿hQÉg

107

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

.ájƒ«fódG º¡YÉªWCG ÖÑ°ùH ¿É£«°ûdG ôeGhCG

πc ‘ ¿ƒYôa ó‚ ÉæfEG πH ,kÉeÉµM IQhô°†dÉH Gƒ°ù«d ¿ƒYôa ∫ÉãeCG øµdh

áæYGôØdG ÚjÓe πH kÉa’BG óéæ°Sh .πLh õY ¬∏dÉH ¿ÉÁE’G ¿ƒ°†aôj øjòdG QÉØµdG

,IhÌdGh ™ª£dG ƒg º¡ªg πch QÉµfE’G ≈∏Y ¿hô°üj ø‡ ¢VQC’G ¬Lh ≈∏Y

.…óHC’G ÜGò©dGh …õÿG å«M ºæ¡L ..¬°ùØf Ò°üŸG ¤EG ¿ƒ¡àæ«°S º¡∏ch

¬¬≤≤jjóó°°UUhh ¿¿ÉÉàà°°ùùÑÑddGG ÖÖMMÉÉ°°UU :Ú∏LQ á°üb ∞¡µdG IQƒ°S ‘ ËôµdG ¿BGô≤dG Éæd »µëj

¬Jó°ùaCG ¿CG ó©H πLh õY ¬∏dG IQób ÜÉ©«à°SG øY kGõLÉY ¿Éc :ÉªgóMCG

.¬JôNBG ‘ ôµØj ⁄h ,¬«a ¢TÉY …òdG AÉNôdGh IóZGôdG IÉ«◊G

∂dP ™Ñ£a ,πLh õY ¬∏dG Iƒb ∑QOCG kÉ°ü∏fl kÉª∏°ùe ¿Éc ó≤a ôNB’G ÉqeCG

: ™°VGƒàdGh áªµ◊ÉH ¬ãjóMpp ÚÚnnààssæænnLL ÉÉªªppggppóónnMMnnCC’’ ÉÉææ rr∏∏ nn©©nnLL pp øørr««nn∏∏ooLL nnQQ kkÓÓnnããnnee rrºº oo¡¡nndd rrÜÜ ppôô rr°°VVGGhh

kkÉÉ nnYY rrQQ nnRR ÉÉ nnªª oo¡¡nnæærr««nnHH ÉÉ nnæærr∏∏ nn©©nnLL nnhh mm ππîînnææppHH ÉÉªª ooggÉÉ nnææ rrØØ nnØØnnMM nnhh mmÜÜÉÉnnææ rrYYnnCCGG rrøøppee @rrººnndd nnhh ÉÉ¡¡nn∏∏ ooccooCCGG rrâânnJJBBGG pp ÚÚnnààssææ÷÷GG ÉÉàà rr∏∏ppcc

kkGGôô nn¡¡nnff ÉÉªª oo¡¡nnddrrÓÓ ppNN ÉÉ nnff rrôôsséé nnaa nnhh kkÉÉÄÄ rr«« nn°°TT oo¬¬rrææppee rrºº pp∏∏ rr¶¶nnJJ @√√ ooQQpphhÉÉ nnëëoojj nnƒƒ oogg nnhh pp¬¬ppÑÑMMÉÉ°°üüdd nn∫∫ÉÉ nn≤≤ nnaa llôô nnªªnnKK oo¬¬dd nn¿¿ÉÉ nncchh

kkGG nnôô nnØØnnff ttõõYYnnCCGG nnhh kk’’ÉÉ nnee nn∂∂rrææppee ooôônnãã rrccnnCCGG ÉÉffnnCCGG @nnóórr««ppÑÑnnJJ rr¿¿nnCCGG ttøø ooXXnnCCGG ÉÉ nnee nn∫∫ÉÉ nnbb pp¬¬ pp°°ùù rrØØnnææppdd llººppddrrÉÉ nnXX nnƒƒ oogg nnhh ¬¬nnààssæænnLL nnππ nnNN nnOOhh

kkGGóónnHHnnCCGG pp√√ ppòò nngg @kkÉÉnnÑÑnn∏∏ nn≤≤rrææooee ÉÉ¡¡rrææppee kkGGôôrr«« nnNN ss¿¿ nnóóLLnnCC’’ »»uuHH nnQQ ¤¤EEGG ooää rrOO ppOO ooQQ rrøø ppÄÄnndd nnhh kkáá nnªªppFFÉÉ nnbb nnááYYÉÉ ss°°ùùddGG ttøø ooXXnnCCGG ÉÉ nnee nnhh

:∞¡µdG |32-36.

¢SÉædG øe ÒãµdÉa ,™ªàÛG ‘ kGóFÉ°S kGOÉ≤àYG ΩhôµdG ∂dÉe äÉª∏c πã“

. äÉ«dhDƒ°ùe øe ¿ÉÁE’G Gòg ¬∏ªëj Ée Gƒª¡Øj ¿CG ¿ƒ©«£à°ùj ’ º¡æµd (¿ƒæeDƒj)


108

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

¬∏dG π°†ØH Gòg øµj ⁄) : ¿ƒdƒ≤j º¡«∏Y ¬∏dG º©fCG øjòdG ¢†©H kÉfÉ«MCG ™ª°ùfh

‹ ôØ¨«°S) :¿ƒdƒ≤j ºKE’G ≈∏Y øjô°üŸG ¢†©H ™ª°ùf hCG .(»∏ªYh …ó¡éH É‰EGh

.¬jCGôH …CGQ …P πc ÜÉéYGh ºgQÉÑµà°SGh º¡fÉ«¨W ∂dP ‘ ÖÑ°ùdGh , (¬∏dG

¿EÉa ,AÉæ¨à°S’ÉH Qƒ©°ûdG øe ¿É°ùfE’G ¬«dEG π°Uh …òdG ó◊G ¿Éc Éª¡eh

.A»°T πc »g É«fódG IÉ«◊G ¿CG ¿ƒæ¶j øjòdG A’Dƒg ¢TÉ≤f ´ƒ°Vƒe ¢ù«d äƒŸG

.º¡Ø«îj Ée ƒgh ...»YhÓdG ...Ωó©dG ...áª∏¶dG :º¡d πãÁ ƒ¡a

øe º¡aƒN ≈∏Y GƒÑ∏¨àj »c IôNB’G øY á∏˘«˘ª˘L IQƒ˘°U ¿ƒ˘f qƒ˘µ˘j ∂dò˘d

.äƒŸG

ÚM º¡°ùØfCG ¿ƒYóîj º¡fCG Éªc ,ÜÉ°ù◊Gh å©Ñ˘dÉ˘H ¿ƒ˘æ˘eDƒ˘j ’ º˘¡˘a

√òg ‘ GƒÑ°ùc Ée ºgôZ óbh .äƒŸG ó©H π°†aCG IÉ«ëH ¿ƒª©æ«°S º¡fCG ¿hó≤à©j

¬Ñ°ùc ¬∏°VCG å«M ,á≤HÉ°ùdG ájB’G ‘ ΩhôµdG ÖMÉ°U π©a Éªc .É«fódG IÉ«◊G

:¬ÑMÉ°U ¬«∏Y Oôa , kGóHCG ≈æØj ød ¬fCG øXh

rrøøppee ssººooKK mmÜÜGG nnôôooJJ rrøøppee nn∂∂ nn≤≤nn∏∏ nnNN ……òòssddÉÉHH nnää rrôô nnØØ nnccnnCCGG √√ ooQQhhÉÉ nnëëoojj nnƒƒ oogghh oo¬¬ooÑÑ ppMMÉÉ nn°°UU oo¬¬dd nn∫∫ÉÉ nnbb

kkÓÓooLL nnQQ nn∑∑GG ssƒƒ nn°°SS ssººooKK mmáá nnØØ rr££ooff @kkGGóónnMMnnCCGG rr»»uuHHôôHH oo∑∑ ppôô rr°°TTooCCGG rr’’ nnhh »»uuHH nnQQ oo¬¬∏∏ddGG nnƒƒ oogg rrÉÉssææ ppµµnndd @nnâârr∏∏ nnNN nnOO rrPPEEGG ’’ rrƒƒnnddhh

kkGGóónndd nnhh nnhh kk’’ÉÉ nnee nn∂∂rrææppee ssππbbnnCCGG ÉÉffnnCCGG pp¿¿ nnôônnJJ rr¿¿ ppEEGG pp¬¬∏∏ddÉÉHH ss’’ ppEEGG nnII ssƒƒ oobb ’’ oo¬¬∏∏ddGG nnAAÉÉ nn°°TT ÉÉ nnee nnâârr∏∏ oobb nn∂∂nnààssæænnLL @≈≈ nn°°ùù©©aa

kkGGóó«« pp©© nn°°UU nnííppÑÑ rr°°üüooàà nnaa ppAAÉÉªª ss°°ùùddGG nnøøppee kkÉÉffÉÉÑÑ rr°°ùùooMM ÉÉ¡¡««∏∏ nnYY nnππ pp°°SS rrôôoojjhh nn∂∂ppààssæænnLL rrøøppee kkGGôôrr«« nnNN pp øønn««JJ rrDDƒƒ oojj rr¿¿nnCCGG »»uuHH nnQQ

kkÉÉ≤≤nndd nnRR @kkÉÉÑÑ nn∏∏ nnWW oo¬¬nndd nn™™««££nnàà rr°°ùùnnJJ rrøønn∏∏ nnaa kkGGQQ rrƒƒnnZZ ÉÉggooDDhhÉÉ nnee nnííppÑÑ rr°°üüoojj hhCCGG :∞¡µdG |37-41.

¢†¨H √Òª°V ¬«∏Y ¬«∏Á Ée ’EG π©Øj hCG ∫ƒ≤j ’ »◊G Òª°†dG ÖMÉ°U ¿EG

¢ù«d ¬éYõj ¿CG ±ƒN ¬dÉ©aCG πc ≈∏Y ¬≤jó°U ô≤j …òdÉa .±hô¶dG øY ô¶ædG

≈«ëj ¿hQÉg

109

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

¿CG ™«£à°ùj Óa …hôNC’G √Ò°üe ‘ ôµØ˘j ¿É˘c GPEG É˘eCG ;»˘≤˘«˘≤◊G ≥˘jó˘°üdÉ˘H

¬∏dG ÜÉ≤Y øe √Qòëjh í°üædG ¬d …ó°ùj πH ,√ô°†j Ée π©Øj √BGQ GPEG âµ°ùj

: ¤É©J

≈≈∏∏YY lláánnjjpphhÉÉ nnNN nn»»ppgg nnhh ÉÉ¡¡rr««ppaa nn≥≥ nnØØrrffnnCCGG ÉÉ nnee ≈≈∏∏ nnYY pp¬¬rr«« ssØØ nncc ooÖÖuu∏∏ nn≤≤oojj nníínnÑÑ rr°°UUnnCCÉÉ nnaa pp√√ ppôôªªnnããppHH nn§§rr«« ppMMooCCGGhh

kkGGóónnMMnnCCGG rr»»uuHH nnôôppHH rr∑∑ ppôô rr°°TTooCCGG rrººnndd rr»»ppæænnààrr««nndd rrÉÉnnjj oo∫∫ rrƒƒ oo≤≤nnjjhh ÉÉ nn¡¡ pp°°TThh ooôô ooYY @rrøøppee oo¬¬nnffhh ooôô oo°°üürræænnjj lláá nnÄÄppaa oo¬¬nndd rrøøooµµnnJJ rrººnndd nnhh

kkGGôô pp°°üünnààrrææooee nn¿¿ÉÉcc ÉÉ nnee nnhh pp¬¬∏∏ddGG pp¿¿ rrhh ooOO @ ÉÉ kkÑÑ≤≤ ooYY llÒÒ nnNN nnhh ÉÉ kkHHGG nnƒƒnnKK llÒÒ nnNN nnƒƒ oogg qq≥≥nn◊◊GG pp¬¬∏∏dd ooáánnjjnn’’ nnƒƒddGG nn∂∂ppddÉÉ nnææ oogg|

:∞¡µdG42-44.


110

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

ááªª`JJÉÉNN

.ø¶f É‡ ÜôbCG ¿ƒµj ¿CG øµÁh Éæe …CG øY kGó«©H ¢ù«d äƒŸG ¿EG

¿CG øµÁ ’ ∂dòd ,kÉãÑY IÉ«◊G ≥∏îj ⁄ πLh õY ¬∏dG ¿CG ôµæf ¿CG ÉææµÁ ’h

.É¡d ájÉ¡f äƒŸG π©éj

¿C’ ;áª«¶©dG á≤«≤◊G √òg ≈∏Y kGOÉªàYG ÉæJÉ«M ÖJôf ¿CG Éæ«∏Y Öéjh

.QÉædG ÉeEGh áæ÷G ÉeEÉa .É¡«a Éæ∏ªY ¢ùæL øe ¿ƒµ«°S äƒŸG ó©H ÜÉ°ù◊G

Óa ôWÉîj ¿CG ∂∏Á π¡a á≤«≤◊G √ò¡H ™æà≤j ⁄ Ée kGóMCG ¿CG Éæ°VÎaG ƒd ≈àMh

?¬JôNB’ πª©j

.√Òª°V ¤EG »¨°üjh ¤É©J ¬∏dG ôeGhCG ™«£j ¿CG ƒg øµªŸG ó«MƒdG π◊G ¿EG

øe áeGhO ‘ ¥ô¨«°ùa ¬©Ñàjh √Òª°V ¤EG »¨°üj ’CG ¿É°ùfE’G QÉàNG GPEGh

äƒŸG »µ∏e πHÉ≤j ÉeóæY õé©dGh ΩóædG

.…óHC’G ¬HGòY Gòg ¿ƒµ«°Sh

kGógÉL ≈©°ù«°S ¬fEÉa ,ÜÉàµdG Gò¡d ¬JAGôb AÉæKCG √Òª°V ¿É°ùfE’G πªYCG GPEG

áæ°ùM ÉjGƒæH êôN ÉÃôa ,√Òª°V kÓgÉéàe ÜÉàµdG Gòg CGôb øe ÉeCG ,CGôb Ée ≥Ñ£«d

¬JÉ«M á©HÉàe ¤EG IOƒ©dGh CGôb Ée ¿É«°ùæH ôeC’G ¬H »¡àæj ºK Iõ«Lh IÎØd ôKCÉJh

111

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

ÚÁ ≈∏Y ¿Éµ∏e ∑Éæ¡a .¥ƒKƒe ÜÉàc ‘ kÉHƒàµe kÉÄ«°T ≈°ùæ«°S ¬fCG ≈àMh .ájƒ«fódG

: ËôµdG ¿BGô≤dG ¬dƒ≤j Ée ƒgh ,¬JÉ«M ∫GƒW ¬H ¿Ócƒe ¬dÉª°Th ¿É°ùfE’GPP ppEEGG

llóó«« pp©© nnbb pp ∫∫ÉÉ nnªª ss°°ûûddGG pp øø nnYY nnhh pp ÚÚ ppªªnn««ddGG pp øø nnYY pp¿¿ÉÉ nn«« qq≤≤∏∏ nnààooŸŸGG ≈≈ qq≤≤nn∏∏nnàànnjj@llÖÖrr««ppbb nnQQ pp¬¬rrjj nnóónndd ss’’ ppEEGG mm ∫∫ rrƒƒ nnbb rrøøppee ooßß ppØØ∏∏ nnjj ÉÉ nnee

llóó«« ppàà nnYY :¥ |17-18.

.ÜÉ°ù◊G Ωƒj ∫OÉY ¿Gõ«˘e ‘ Úµ˘∏ŸG ø˘jò˘g ∞˘ë˘°U ™˘°Vƒ˘J ±ƒ˘°Sh

iôNC’G ‘h ,áØc ‘ πLh õY ¬∏dG áaÉ˘îÃ â©˘Ñ˘£˘fG »˘à˘dG á◊É˘°üdG ∫É˘ª˘YC’G

»àdG äGÒÿGh É¡ÑµJQG »à˘dG ΩÉ˘KB’G ¿É˘°ùfE’G »˘°ùf ÉÃQh .Iô˘jô˘°ûdG ∫É˘ª˘YC’G

Gòg äÉª∏c Éª¡æ«H øeh ¬fCÉ°T πb Éª¡e πªYh ∫ƒb πc óé«°S ¬æµd ,É¡∏LCG

.É¡æY ∫CÉ°ù«a ÜÉàµdG

,√Òª°V ¤EG ´ƒLôdÉH ,™«£à°ùjh á≤«≤◊G √òg ¿É°ùfE’G ∑Qój ™bGƒdG ‘h

á≤«≤ë∏d √ô¡X ôjó˘j √ô˘cP ô˘e É˘ª˘ch AôŸG ø˘µ˘d .ÜGƒ˘°üdG ø˘e CÉ˘£ÿG õ˘«Á ¿CG

¬«∏Y º«gGôHEG Éfó«°S á°üb q¿EÉa ™bGƒdG ‘h .ájƒ«fódG ¬◊É°üe πLCG øe É¡∏gÉéàjh

‘ ÉbOÉ°U ¿Éc GPEG á≤«≤◊G ¤EG π°Uƒàj ¿CG ¬fÉµeEÉH ¿É°ùfE’G q¿CÉH ÉfôcòJ ΩÓ°ùdG

:√Òª°V ´ÉÑJG

¿¿ƒƒ ooªªppddÉÉ ss¶¶ddGG ººooààffnnCCGG ººooµµssff ppEEGG GGƒƒooddÉÉ nn≤≤ nnaa ºº pp¡¡ pp°°ùù˘ ooØØ˘ffnnCCGG ≈≈˘nndd ppEEGG GGƒƒ˘ oo©©˘ nnLL nnôô˘ nnaa@≈≈nn∏∏ nnYY GGƒƒ oo°°ùù ppµµkkff ssºº˘ ooKK

¿¿ƒƒ oo≤≤ pp££æænnjj ppAAnn’’ooDDƒƒ nngg ÉÉ nnee nnââªª pp∏∏ nnYY óó nn≤≤nndd ºº pp¡¡ pp°°SShhooDDhh ooQQ:AÉ«ÑfC’G |64-65.

øY áLQÉN Iƒb Òª°†dÉa ,äƒŸG ≈àM ÉæbQÉØj ød Òª°†dG ¿EÉa ÉædhÉM Éª¡eh

.IOGQE’G

∂ÄdhCG øµd ,äƒŸG á¶◊ ≈àM ÉæYÉª°SCG ‘ ≈≤Ñ«°Sh πLh õY ¬∏dG »Mh ¬fEG


112

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

.¿GhC’G äGƒa ó©H ΩóædG IQGôe ¿ƒbhò«°S ¬æY º¡fGPBG Gƒ qª°üj ¿CG GhQÉàNG øjòdG

ÉÃ IôNB’G ‘ QÉØµdG äÉaGÎYG øY IÒãc á∏ãeCG ËôµdG ¿BGô≤dG Éæd ôcòjh

,πWÉÑdG øe ≥◊G ±ô©j Éæe kÓc ¿EÉa áZhGôŸG øY kGó«©Hh .É«fódG ‘ ¬∏©a øY GhõéY

: kÉ©Øf …óéj ød ¬æY Éæ«°VÉ¨Jh

nnôô nn≤≤ nn°°SS ‘‘ rrººooµµnnµµnn∏∏ nn°°SS rrÉÉnnee @nnøørr««uu∏∏°°üüŸŸGG nnøøppee oo∂∂nnff rrººnndd GGƒƒooddÉÉ nnbb @nnÚÚ ppµµ rr°°ùù ppŸŸGG ooºº pp©© rr££ooff oo∂∂nnff ⁄⁄hh@

nnøørr«« pp°°††ppFFBBÉÉÿÿGG nn™™nnee oo¢¢VV rrƒƒ ooîînnff ÉÉ ssææ oocc nnhh @pp øøjj uuóóddGG pp ΩΩƒƒnn««ppHH ooÜÜ uuòònnµµooff ÉÉ ssææ oocc nnhh @ooøørr««≤≤nn««ddGG ÉÉffÉÉJJ nnCCGG ≈≈ssààMM @ÉÉ nnªª nnaa

nnøørr«« pp©©ppaaÉÉ ss°°ûûddGG ooáá nnYYÉÉ nnØØ nn°°TT rrºº oo¡¡ oo©© nnØØrræænnJJ @nnøørr«« pp°°VVôô rr©©ooee ppII nnôôppcc rròòssààddGG pp øø nnYY rrºº oo¡¡nndd ÉÉ nnªª nnaa @llII nnôô ppØØrræænnàà rr°°ùùooee llôô ooªªooMM ºº oo¡¡ssffnnCCÉÉ nncc@mmII nnQQ nnƒƒ rr°°ùù nnbb øøppee rrää ssôô nnaa @kkII nnôô ss°°ûûnnææooee kkÉÉØØooëë oo°°UU ≈≈nnJJrrDDƒƒ oojj rr¿¿nnCCGG ºº oo¡¡rrææppee mmÇÇ ppôôrreeGG ttππ oocc ooóójjôôoojj rrππHH @rr’’ rrππnnHH ssÓÓ nncc

nnII nnôô ppNNBB’’GG nn¿¿ƒƒ ooaaÉÉ nnîînnjj @ llII nnôôppccòònnJJ oo¬¬ssff ppEEGG ssÓÓ nncc @ oo√√ nnôô nncc nnPP nnAABBÉÉ nn°°TT rrøø nnªª nnaa :ôKóŸG |42-55.

™ªà°SG ...áeÉ«≤˘dG Ωƒ˘j Gò˘¡˘c QGƒ˘M ‘ kÉ˘aô˘W ¿ƒ˘µ˘J ¿CG ó˘jô˘J ’ âæ˘c GPEG

áÑë°U ≈∏Y ¢UôMGh º∏°Sh ¬«∏Y ¬∏dG ≈∏°U Éæ«Ñf áæ°Sh ËôµdG ¿BGô≤dG ™ÑJG ...∑Òª°†d

.Ú◊É°üdG

∫hÉ– ’ .∂≤jôW ‘ á«∏L áë°VGh ¬∏dG É¡©°Vh ¿CG ó©H á≤«≤◊G πgÉéàJ ’

.∂∏NGóH ≥◊G äƒ°U OÉªNEG

≈«ëj ¿hQÉg

113

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

::≥≥`ëë∏∏ŸŸGGáá©©jjóóNNQQ qqƒƒ££``ààddGG

AÉ«MC’G ≥∏N Iôµa ¢†gÉæàd äô¡X ájô¶f »g á«æjhGQqódG hCG Qƒ£qàdG ájô¶f q¿EG

É¡fƒc ¤EG áaÉ°VEG á∏°U ájCÉH º∏©dG ¤EG â“ ’ á£°ùØ°S É¡fƒc óM RhÉéàJ ⁄ É¡æµdh

OGƒe øe äCÉ°ûf IÉ«◊G ¿CG ájô¶ædG √òg ≈YqóJh .QÉ°ûàfGh ìÉ‚ …CG øY Ió«©H ájô¶f

ΩÉeCG ihÉ¡J Ée ¿ÉYô°S AÉYqOE’G Gòg qøµdh ,AÉ«ª©dG äÉaOÉ°üª∏d áé«àf á«M ÒZ

™°Vhh ¿ƒµdG ≥∏N …òdÉa .πLh õY ¬∏dG πÑb øe AÉ«MC’G ÒZh AÉ«MC’G ≥∏N äƒÑK

’ Qƒ£qàdG ájô¶fh .¤É©Jh ¬fÉëÑ°S ôWÉØdG ≥dÉÿG ∂°T ÓH ƒg á≤«bódG øjRGƒŸG ¬«a

»æÑJh '' äÉæFÉµ∏d ¬∏dG ≥∏N '' ¢†aQ IôµØH âãÑ°ûJ ÉŸÉW áÑFÉ°U ¿ƒµJ ¿CG É¡d øµÁ

. É¡æY ’óH '' áaOÉ°üŸG'' Ωƒ¡Øe

ádOC’G ¿CG ó‚ ÉgOÉ©HCG áaÉc øe ájô¶ædG √òg ÖfGƒL ¢üëØàf ÉeóæY π©ØdÉHh

á«◊G äÉæFÉµdG ‘ OƒLƒŸG ¥QÉÿG º«ª°üàdÉa ,ôNB’G ó©H óMGƒdG ÉgóqæØJ á«ª∏©dG

IOƒLƒe »¡a äGQqòdG ∂dP ≈∏Y ∫Éãeh .á«◊G ÒZ äÉæFÉµdG ‘ ¬æe Gó«≤©J ÌcCG

áØ∏àıG çÉëHC’G AGôLEÉH øjRGƒŸG √òg õ«‰ ¿CG ™«£à°ùfh ájÉ¨∏d á°SÉ°ùM øjRGƒe ≥ah

ÌcCG ôNBG Ö«JôJ ≥ah »◊G ⁄É©dG ‘ IOƒLƒe É¡°ùØf äGQqòdG √òg q¿CG q’EG É¡«∏Y

‘ πª©Jh ÉjÓÿGh äÉÁõfC’Gh äÉæ«JhÈdG Ö«cÎd á«°SÉ°SCG OGƒe Èà©J »¡a ,Gó«≤©J

.á°ûgóe áLQO ¤EG á°SÉ°ùM ÒjÉ©eh äÉ«dBG ¬d §°Sh

∫ƒ∏ëH ájô¶ædG √òg ºYGõe ó«æØàd É«°ù«FQ ÉÑÑ°S ¿Éc ¥QÉÿG º«ª°üàdG Gòg q¿EG

. øjô°û©dG ¿ô≤dG äÉjÉ¡f

114

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

áá««ææjjhhGGQQóóddGG ââeeóógg »»ààddGG ÖÖYYÉÉ°°üüŸŸGG

¤EG Ióæà°ùe ô°ûY ™°SÉàdG ¿ô≤dG ‘ ⁄É©ŸG IOófi IQƒ°üH ájô¶qædG √òg äô¡X

çó◊G qøµdh ,á«≤jôZE’G IQÉ°†◊G ¤EG ÉgQhòL óà“ »àdGh ájôµØdG äÉªcGÎdG

π°UCG '' ÜÉàc Qhó°U ƒg º∏©dG É«fO ‘ Ωób ÅWƒe É¡d π©Lh ájô¶ædG √òg Qƒ∏H …òdG

äÉæFÉµdG ≥∏N á«∏ªY ¬HÉàc ‘ ∞dDƒŸG ¢VQÉ©jh .øjhQGO ¢ùdQÉ°ûJ ¬ØdDƒŸ '' ´GƒfC’G

»æÑŸG √OÉ≤àYG ¤EG ƒYój ∂dP øe ’óHh ,¤É©Jh ¬fÉëÑ°S ¬∏dG πÑb øe áØ∏àıG á«◊G

ÚH ±ÓàN’G ô¡X øeõdG QhôÃh ,óMGh óL øe á«◊G äÉæFÉµdG áaÉc Aƒ°ûf ≈∏Y

.áØ«Ø£dG äGÒ«¨àdG çhóM áé«àf AÉ«MC’G

¬fƒc RhÉéàj ⁄h »ª∏Y π«dO …CG ≈∏Y óæà°ùj ⁄ »æjhQGódG AÉYO’G Gòg q¿EG

ÜÉH ≈∏Y iƒàMG ÜÉàµdG ¿CG ≈àM É«°üî°T ƒg ¬aGÎYÉH q’EG ¢ù«d ''É«≤£æe ’óL''

OƒLƒH ¬°ùØf øjhQGO äÉaGÎYG ádƒ£e IQƒ°üH ∫hÉæJ '' ájô¶ædG ÖYÉ°üe'' º°SÉH

∂dòH πµ°ûàd áÑ°SÉæŸG OhOôdG É¡d óŒ ¿CG ájô¶ædG ™£à°ùJ ⁄ »àdG á∏Ä°SC’G øe ójó©dG

.ájô¶ædG ¿É«æH ‘ ájôµa äGô¨K

íÑ°ü«d á∏Ä°SC’G √ò¡d áÑ°SÉæŸG OhOôdG √Qƒ£àH º∏©˘dG ó˘é˘j ¿CG ≈˘æ˘ª˘à˘j ¿É˘ch

,¬HÉàc ‘ √ôcP ÉŸÉW »æªàdG Gògh .øeõdG QhôÃ ájô¶æ∏d Iƒb ìÉàØe »ª∏©dG Qƒ£àdG

. ôNB’G ó©H GóMGh ¬ªYGõe óæah øjhQGO πeCG Ö«N åjó◊G º∏©dG øµdh

á«ª∏Y ájô¶æc á«æjhQGódG AÉ¡àfG ¤EG äOCG á«°ù«FQ πeGƒY áKÓK ôcP øµÁh

:»gh

11((∫hC’ IÉ«◊G Qƒ¡X á«Ø«c øY »ª∏Y Ò°ùØJ OÉéjEG ‘ ÉeÉ“ π°ûØJ ájô¶ædG q¿EG

.Iôe

≈«ëj ¿hQÉg

115

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

22(('' Qƒ£à∏d á°UÉN äÉ«dBG'' OƒLh Iôµa ºYój »ª∏Y π«dO …CG OƒLh ΩóY

.AÉ«MC’G ÚH ∞«µà∏d á∏«°Sƒc

33((á©aO AÉ«MC’G ∞∏àfl OƒLh Éæd ÚÑJ äGôéëàŸG äÉjôØ◊ äÓé q°ùdG q¿EG

. Qƒ£àdG ájô¶f ¬«YóJ Ée ¢ùµY IóMGh

.áKÓãdG πeGƒ©dG √òg π«°üØàdÉH ìô°ûæ°Sh

GGóóHHCCGG ∫∫ƒƒ∏∏ÙÙGG ÒÒZZ ≥≥FFÉÉ©©ddGG:: IIÉÉ««◊◊GG ππ°°UUCCGG

á«∏N øe äCÉ°ûf É¡∏ªcCÉH á«◊G äÉæFÉµdGh IÉ˘«◊G q¿CG Qƒ˘£ qà˘dG á˘jô˘¶˘f »˘Yqó˘J

πÑb Ió«Mh8^3¤EG ∫ƒëàJ ¿CG IóMGh á«M á«∏ÿ øµÁ ∞«c øµdh .áæ°S QÉ«∏e

¿Éc GPEG h ?Ö«cÎdGh πµ°ûdG å«M øe áØ∏àıG á«◊G äÉæFÉµdG ´GƒfCG øe ÚjÓŸG

™£à°ùJ ⁄ .?∂dP âÑãJ äGôéëàe ájCG óLƒJ ⁄ GPÉª∏a Ó©a çóM ób ∫ƒëàdG Gòg

∞bƒàdG Öéj π«°UÉØàdG √òg ‘ ¢VƒÿG πÑbh ,á∏Ä°SC’G √òg ≈∏Y áHÉLE’G ájô¶ædG

?OƒLƒdG ¤EG äô¡X ∞«c iôJ .''ΩC’G á«∏ÿG'' ∂∏J ‘ πãªàŸGh ∫hC’G AÉYOE’G óæY

πX â–h ÉgóMh áaOÉ°üŸG áé«àf OƒLƒdG ¤EG äô¡X á«∏ÿG √òg ¿CG ájô¶ædG »YóJ

É¡fCG …CG »©«ÑW ÒZ hCG »LQÉN ÒKCÉJ …CG ∂dÉæg ¿ƒµj ¿CG ¿hO á©«Ñ£dG ±hôX

äô¡X á«∏ÿG √òg ¿CG ájô¶ædG »YóJ ôNBG ≈æ©Ã ,É©WÉb É°†aQ ≥∏ÿG Iôµa ¢†aôJ

≥jôW øY πH §«£î˘J hCG º˘«˘ª˘°üJ …CG Oƒ˘Lh ¿hO á˘«˘©˘«˘Ñ˘£˘dG ÚfGƒ˘≤˘dG π˘©˘Ø˘H

á«M á«∏N êÉàfEÉH á«M ÒZ OGƒe âeÉb ájô¶ædG √òg Ö°ùëa .á«FGƒ°û©dG äÉaOÉ°üŸG

á«Lƒdƒ«ÑdG ÚfGƒ≤dG ¢ù°SCG ™e ¢†bÉæ˘à˘j º˘Yõ˘dG Gò˘g ø˘µ˘dh.äÉ˘aOÉ˘°üŸG á˘é˘«˘à˘f

.IOƒLƒŸG


116

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

IIÉÉ««◊◊GG øøee §§≤≤aa CCÉÉ°°ûûææJJ IIÉÉ««◊◊GG

ÖÑ°ùdGh ,QƒcòŸG ¬HÉàc ‘ IÉ«◊G π°UCG øY GóHCG øjhQGO ¢ùdQÉ°ûJ çóëàj ⁄

πÑ≤àJ âfÉc »àdGh √ô°üY ‘ IóFÉ°S âfÉc »àdG á«ª∏©dG º«gÉØŸG á©«ÑW ‘ πqãªàj

ÒKCÉJ â– ∫Gõj Ée ∑GòfBG º∏©dG ¿Éch .GóL á£«°ùH OGƒe øe AÉ«MC’G ¿ƒµJ á«°Vôa

ÉgOÉØeh ≈£°SƒdG ¿hô≤dG òæe É¡Jô£«°S ¢VôØJ âfÉc »àdG ''»FÉ≤∏àdG ódƒàdG'' ájô¶f

ä’É◊G ¢†©H ∑Éægh .á«M GOGƒe âéàfCG h áaOÉ°üŸÉH â©ªŒ ób á«M ÒZ GOGƒe q¿CG

‘ äGô°û◊G ôKÉµJ πãe OÉ≤àY’G Gò˘g »˘æ˘Ñ˘J ¤EG ¢†©˘Ñ˘dG ¥ƒ˘°ùJ âfÉ˘c á˘«˘eƒ˘«˘dG

äGAÉYqO’G √òg äÉÑKE’h .ÜƒÑ◊G ™eGƒ°U ‘ ¿GôÄØdG ôKÉ˘µ˘Jh ΩÉ˘©˘ q£˘dG äÓ˘°†a

á«dÉH á©£b ≈∏Y ÜƒÑ◊G øe áæØM ™°Vh πãe ÜQÉéàdG ¢†©H …ôŒ âfÉc áÑjô¨dG

OÉ≤àYG Ö°ùM Qƒ¡¶dG ‘ ¿GôÄØdG CGóÑà°S Ó«∏b QÉ¶àf’G óæYh ¢TÉªb øe áî°Shh

. IÎØdG ∂∏J ‘ ¢SÉædG

¤EG ¢SÉqædG âbÉ°S ó≤a ºë∏dG ‘ OhódG ôKÉµJ »gh iôNCG IôgÉX ∑Éæg âfÉch

¿CG ƒgh ó©H Éª«a ôNBG A»°T äÉÑKEG ” øµdh ¬d Ó«dO äòîJGh Öjô¨dG OÉ≤àY’G Gòg

ájò¨à∏d ºë∏dG ≈∏Y §ëj …òdGh ¬JÉbÒd πeÉ◊G ÜÉHòdG á£°SGƒH ¬Ñ∏L ºàj OhódG

IôµØdG âfÉc ''´GƒfC’G π°UCG'' ¬HÉàc øjhQGO É¡dÓN ∞dCG »àdG IÎØdG ‘h .¬«∏Y

á«ª∏©dG äGQƒ£àdG âàÑKCG øµdh ,á«M ÒZ OGƒe øe CÉ°ûæJ É¡fCG ÉjÒàµÑdG øY IóFÉ°ùdG

≥jôW øY ∂dPh ¬«a AÉL Ée áë°U ΩóY ÜÉàµdG ∞«dCÉJ øe §≤a äGƒæ°S ¢ùªN ó©H

èFÉàf Òà°SÉH ¢†ë∏jh ,Òà°SÉH ¢ùjƒd »°ùfôØdG AÉ«MC’G ⁄ÉY ÉgGôLCG »àdG çÉëHC’G

Å°ûæJ ¿CG ™«£à°ùJ á«◊G ÒZ OGƒŸG ¿CÉH πFÉ≤dG AÉYOE’G íÑ°UCG ó≤d'' :»∏j Éªc ¬KÉëHCG

''íjôdG Ö¡e ‘ IÉ«◊G)1(á∏jƒW IóŸ ¿ƒëaÉµj Qƒ£àdG ájô¶f øY ¿ƒ©aGóŸG πXh .

≈«ëj ¿hQÉg

117

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

âÑKCG øeõdG ÈY √Qƒ£àH º∏©dG øµdh ,Òà°SÉH É¡«dEG π°UƒJ »àdG á«ª∏©dG ádOC’G ó°V

Ö«cÎdG Gòg πãe Qƒ¡X ádÉëà°SG ‹ÉàdÉHh ,á«∏ÿG Ö«côJ ¬H ∞°üàj …òdG ó«≤©àdG

. ¬°ùØf AÉ≤∏J øe ó≤©ŸG

øøjjôô°°ûû©©ddGG ¿¿ôô≤≤ddGG ‘‘ iihhóóLL ¿¿hhOO ááddhhòòÑÑŸŸGG OOƒƒ¡¡÷÷GG

øjQÉHhCG Qóæ°ùµdG AÉ«MC’G º∏Y ‘ »°ShôdG »FÉ q°üNC’G ¿Éc ó≤dAlexander

OparinÉKÉëHCG iôLCGh ,øjô°û©dG ¿ô≤dG ‘ IÉ«◊G π°UCG ´ƒ°Vƒe ∫hÉæJ øe ∫hCG

OGƒe OÉéjEG ™«£à°ùJ á«◊G ÒZ OGƒŸG ¿CG äÉÑKE’ øjô°û©dG ¿ô≤dG äÉæ«KÓK ‘ IójóY

±Î©j ¿CG ô£°VGh ™jQòdG π°ûØdÉH äAÉH ¬KÉëHCG øµdh ,áaOÉ°üŸG ≥jôW øY á«M

'' Qƒ£àdG ájô¶f ‘ áª∏¶e AGOƒ°S á£≤f Èà©j á«∏ÿG π°UCG q¿EG'' : ÓFÉb IQGôÃ)2(⁄h .

øjQÉHhCG ¬µ∏°S …òdG ¬°ùØf ≥jô£dG ‘ Ghôªà°SGh Qƒ£àdG IÉYO øe AÉª∏©dG »bÉH ¢SCÉ«j

»FÉ«ª«µdG πÑb øe …ôLCG åëH ô¡°TCGh .IÉ«◊G π°UCG ¤EG π°Uƒà∏d º¡KÉëHCG GhôLCGh

áæ°S ô∏∏«e »∏fÉà°S »cÒeC’G1953áæ«©e äGRÉZ äGP OGƒe OƒLh ¢VÎaG å«M

óMGh ¿Éµe ‘ á©ªà› äGRÉ¨dG √òg ™°Vhh ó«©ÑdG »°VÉŸG ‘ …ƒ÷G ±Ó¨dG ‘

‘ πNóJ »àdG á«æ«eC’G ¢VÉªMC’G ¢†©H ≈∏Y π°üëj ¿CG ´É£à°SGh ,ábÉ£dÉH Égõ¡Lh

. äÉæ«JhÈdG Ö«côJ

¿ÉYô°S øµdh ΩÉeC’G ¤EG áª¡e Iƒ£N äGƒæ q°ùdG ∂∏J ‘ áHôéàdG √òg äÈàYGh

âfÉc »àdG OGƒŸG á≤«≤M πã“ øµJ ⁄ åëÑdG ‘ áeóîà°ùŸG OGƒŸG ¿C’ É¡∏°ûa âÑK Ée

á≤MÓdG äGƒæ°ùdG ‘ ó«cCÉàdÉH âÑK π°ûØdG Gògh ,≥«ë°ùdG »°VÉŸG ‘ IOƒLƒe)3(.

»àdG OGƒŸG ¿CÉH ±Î©j ¿CG ¬˘°ùØ˘f ô˘∏˘∏˘«˘e ô˘£˘°VG á˘∏˘jƒ˘W âª˘°U IÎa ó˘©˘Hh


118

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

±Ó¨dG ‘ óLƒJ âfÉc »àdG OGƒŸG á≤«≤M πã“ øµJ ⁄ áHôéàdG AGôLEG ‘ É¡eóîà°SG

¿ÉeõdG ∞dÉ°S ‘ …ƒ÷G)4( .

øjô°û©dG ¿ô≤dG á∏«W ¿ƒ«æjhQGódG É˘gGô˘LCG »˘à˘dG ÜQÉ˘é˘à˘dG ™˘«˘ª˘L äAÉ˘Hh

GOÉH …ôØ«L É¡dhÉæJ á≤«≤◊G √ògh ,π°ûØdÉHJeffroy BadaAÉ«ª«µdG ‘ »FÉ°üNC’G

áæ°S √ô°ûf ∫É≤e øª°V ¢ùHôµ«°S ƒ¨jO ¿É°S ‘ ‹É©dG ó¡©ŸG ‘ á«Lƒdƒ«÷G1998≈∏Y

:»JCÉj Ée ∫É≤ŸG ‘ AÉL h »æjhQGódG ¬LƒàdG äGP ''¢VQC’G'' á∏› äÉëØ°U

ó‚ ⁄ á∏°†©e ¬LGƒf ¬àjGóH ‘ Éæc Éªc ÉædRÉe h øjô°û©dG ¿ô≤dG ´Oƒf øëf ''

'' ? IÉ«◊G äCGóH ∞«c »gh áHÉLEG É¡d)5(.

QQƒƒ££ààddGG áájjôô¶¶æædd áá««ddÉÉ««ÿÿGG ääÉÉ««ddBB’’GG

'' ∫ƒM QhóJ âfÉc øjhQGO ájô¶f ∞°ùf ‘ ÉÑÑ°S âfÉc »àdG á«fÉãdG á«°†≤dG

É«ª∏Y ¬àë°U Ωó©d º∏©dG É«fO ‘ ¿Éµe …CG ¬d âÑãj ⁄ AÉYOE’G Gò¡a '' Qƒ£àdG äÉ«dBG

Qƒ£àdG q¿EÉa øjhQGO AÉYOG Ö°ùMh .…ƒ«◊G ôjƒ£àdG á«∏HÉb ≈˘∏˘Y ¬˘FGƒ˘à˘MG Ωó˘©˘dh

q¿CG ≈àM AÉYqOE’G Gò¡d á«FÉæãà°SG á«ªgCG ≈£YCGh ''»©«Ñ£dG ÜÉîàf’G'' áé«àf çóM

øY ´GƒfC’G π°UCG'' √Éª°SCG …òdG ÜÉàµdG º°SG øe í°†àj ¬∏Ñb øe ΩÉªàg’G Gòg

. '' »©«Ñ£dG ÜÉîàf’G ≥jôW

ô¡¶J »àdG á«◊G äÉæFÉµdG AÉ≤H CGóÑe ¤EG óæà°ùj »©«Ñ£dG ÜÉîàf’G Ωƒ¡Øe q¿EG

Oóg ƒd ∫ÉãŸG π«Ñ°S ≈∏©a ,É¡°VGô≤fG ΩóYh á«©«Ñ£dG ±hô¶dG √ÉŒ áeAÓeh Iƒb

™«£à°ùj hó©dG ‘ ´ô°SC’G πjC’G ¿EÉa á°SÎØŸG äÉfGƒ«◊G πÑb øe á∏jE’G øe ™«£b

.hó©dG ‘ Ú©jô°S AÉjƒbCG OGôaCG øe ÉØdCÉàe ™«£≤dG ≈≤Ñj Gòµgh ,IÉ«◊G ó«b ≈∏Y AÉ≤ÑdG

≈«ëj ¿hQÉg

119

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

∫ƒ«N ¤EG É¡dƒ– ¿CÉc ,ôNBG ¤EG πµ°T øe á∏jE’G Qƒ£J ¿CG »ØµJ ’ á«dB’G √òg øµdh

≈àM h ,Qƒ£à∏d á∏«°Sƒc ''»©«Ñ£dG ÜÉîàf’G'' »˘æ˘Ñ˘J ø˘µÁ ’ ÖÑ˘ q°ùdG Gò˘¡˘d .Ó˘ã˘e

ÉŸÉW'' :»∏j ÉÃ '' ´GƒfC’G π°UCG '' ¬HÉàc øª°V ¬H OÉaCGh ∂dP º∏©j ¿Éc ¬°ùØf øjhQGO

''Üƒ∏£ŸG ¢Vô¨dÉH »Øj ’ »©«Ñ£dG ÜÉîàf’G ¿EÉa á«HÉéjEG äGÒ«¨J ô¡¶J ⁄)6(.

∑∑QQÉÉee’’ ÒÒKKCCÉÉJJ

äGÒ«¨àdG √ò˘g çó˘ë˘à˘°S âfÉ˘c ∞˘«˘c :¬˘°ùØ˘f ìô˘£˘j …ò˘dG ∫GDƒ˘°ùdGh

øe √ƒ≤Ñ°S øe QÉµaCG ¤EG GOÉæà°SG ∫GDƒ°ùdG Gòg ≈∏Y øjhQGO ÜÉLCGh ? á«HÉéjE’G

øjhQGO πÑb äÉeh ¢TÉY »°ùfôa AÉ«MCG ⁄ÉY ∑QÉe’ h ,∑QÉe’ πãe √ô°üY ä’ÉLQ

∫É«LC’G ¤EG É¡KQƒJh ájôgÉX äGÒ«¨˘J ÊÉ˘©˘J AÉ˘«˘MC’G ¿CG »˘Yó˘j ¿É˘c äGƒ˘æ˘°ùH

´GƒfCG Qƒ¡X ¤EG äqOCG π«L ó©H Ó«L äGÒ«¨àdG √òg âªcGôJ Éª∏ch á≤MqÓdG

…ò¨à∏d É¡J’hÉfi áé«àf ¿’õ¨dG øe äCÉ°ûf äÉaGQqõdG q¿EÉa ¬FÉYOG Ö°ùMh ,IójóL

‘ á¡HÉ°ûe á∏ãeCG øjhQGO ≈£YCGh .á∏jƒW ÜÉ≤MCG ÈY á«dÉ©dG QÉé°TC’G ¥GQhCG ≈∏Y

âfÉc »àdG áÑHódG øe ΩOÉb É¡∏°UCG ¿Éà«◊G ¿CG ≈YqOG ó≤a ''´GƒfC’G π°UCG'' ¬HÉàc

ôNB’Gh Ú◊G ÚH AÉŸG ¤EG ∫hõædG ¤EG Iô£°†e á«FÉŸG äÉæFÉµdG ≈∏Y iò¨àJ)7(q’EG .

‘ äÉæ«÷G º∏Y ≈∏Y CGôW …òdG Qƒ£àdGh ∫óæe É¡Ø°ûàcG »àdG áKGQƒdG ÚfGƒb ¿CG

øe áÑ°ùàµŸG äÉØ°üdG ∫É≤àfÉH á∏FÉ≤dG IQƒ£°SC’G ájÉ¡f ¤EG iqOCG øjô°û©dG ¿ô≤dG

ÒKCÉJ hCG IóFÉa äGP ÒZ á«dBG ''»©«Ñ£dG ÜÉîàf’G á«dBG '' â∏X Gòµgh ,ôNBG ¤EG π«L

.åjó◊G º∏©dG ô¶f á¡Lh øe


120

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

áá««KKGGQQƒƒddGG ääGGôôØØ££ddGGhh ááããjjóó◊◊GG áá««ææjjhhQQGGóóddGG

Égƒ¡LGh »àdG ájôµØdG äÓ°†©ŸG ΩÉeCG ºgOƒ¡L ™«ªéàH ¿ƒ˘«˘æ˘jhQGqó˘dG ΩÉ˘b

ájô¶ædG''`H Égƒª°SCG IójóL ájô¶f GƒbÉ°Sh øjô°û©dG ¿ô≤dG äÉæ«KÓK ‘ É°Uƒ°üN

ájô¶ædG √òg Ö°ùMh ,'' áãjó◊G á«æjhQGódG''`H âaôY Ée hCG ''áãjó◊G á«Ñ«cÎdG

πeÉ©dG Gògh ,»©«Ñ£dG ÜÉîàf’G ÖfÉ˘L ¤EG …Qƒ˘£˘J ÒKCÉ˘J ¬˘d ô˘NBG π˘eÉ˘Y ∑É˘æ˘g

äGÒ«¨àdG ∂∏J çhó◊ ÉÑÑ°S »ØµJ á«æ«L hCG á«KGQh äGôØW ∫ƒ°üM ‘ ¢üî∏àj

áé«àf hCG äÉYÉ©°TEÓd ¢Vô©àdG ÖÑ°ùH ÉqeEG çó– äGôØ£dG √ògh ,áHƒ∏£ŸG á«HÉéjE’G

. äÉæ«é∏d »KGQƒdG ñÉ°ùæà°S’G ‘ CÉ£N

á«æjhQGódG º°SG â– AÉ«MC’G iód Qƒ£àdG øY ™aGóJ âdGRÉe ájô¶ædG √ògh

IOƒLƒŸG á«ª°ù÷G Ö«cGÎdGh AÉ°†YC’G ¿CG π«°üØàdÉH ájô¶ædG √òg ≈YóJh ,áãjó◊G

ô¡¶J ⁄ ïdG... ìÉæ÷Gh óÑµdG hCG ¿PC’Gh Ú©dÉc Ö«cÎdG Ió≤©ŸGh AÉ«MC’G iód

Ö«côJ ‘ äGÒ«¨J çhó˘M hCG á˘«˘KGQh äGô˘Ø˘W çhó˘M ÒKCÉ˘à˘H ’EG π˘µ˘°ûà˘J hCG

á«KGQƒdG äGôØ£dG ¿CG ƒgh É«≤«≤M É«ª∏Y ÉqÑ£e ¬LGƒj AÉYOE’G Gòg øµdh ,äÉæ«÷G

.ΩÉjC’G øe Ωƒj ‘ IóFÉa äGP øµJ ⁄h AÉ«MC’G ≈∏Y Qô°V πeÉY ΩGhódG ≈∏Y πµ°ûJ

`dG áÄjõL q¿EÉa GóL í°VGh ∂dP ÖÑ°Sh DNAÒ«¨J …CGh ájÉ¨∏d Ö«cÎdG Ió≤©e

á«ª∏©dG á≤«≤◊G √ògh ,»Ñ∏°S ôKCG ¬d ¿ƒµj ¿CGh óH’ ÉØ«ØW ¿Éc Éª¡e »FGƒ°ûY »ÄjõL

¿ÉKÉfÉµfGQ.ê.Ü »µjôeC’G ⁄É©dG É¡æY È©jB.G.Ranganathan‘ »FÉ°üNC’G

:»∏j Éªc äÉæ«÷G º∏Y

GQOÉf ’EG çó– ’h Qô°†dGh á«FGƒ°û©dGh ô¨°üdÉH º°ùàJ á«KGQƒdG äGôØ£dG q¿EG''

çÓãdG áeÉ©dG ¢üFÉ°üÿG √òg q¿EG .∫GƒMC’G ø°ùMCG ‘ ÒKCÉJ …P ÒZ ¿ƒµJh

≈«ëj ¿hQÉg

121

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

q¿CG É°Uƒ°üN Qƒ£àdG çGóMEG ‘ GQhO Ö©∏J ¿CG øµÁ ’ äGôØ£dG q¿CG í°VƒJ

,ôKDƒe ÒZ hCG GQÉ°V ÉqeEG ¿ƒµj ¿CG ¬d qóH’ ó≤©ŸG º°ù÷G ‘ »FGƒ°ûY Ò«¨J q…CG

ÈcC’G ∫ÉªàM’Éa ,Égôjƒ£J ¤EG …ODƒj ’ ó«dG áYÉ°S ‘ »FGƒ°ûY Ò«¨J q…CG Óãªa

'' IôŸÉH ôqKDƒe ÒZ íÑ°üj ¿CG hCG É¡H Qô°†dG ¥É◊EG ¤EG …ODƒj ¿CG)8(.

≈jEG …qODƒJ á«KGQh IôØW OƒLh Ωƒ«dG ¤EG âÑãj ⁄ ¬qfC’ Ó©a π°üM Ée Gògh

äGôØ£dG ™«ªL Qô°V âàÑKCG á«ª∏©dG ógGƒ°ûdGh .»◊G øFÉµ∏d á«æ«÷G á«æÑdG Ú°ù–

πÑb øe AÉ«MC’G Qƒ£àd ÉÑÑ°S â∏©L »àdG äGôØ£dG √òg q¿CG í°†àj Gòµgh ,á∏°UÉ◊G

º¡cÎJ å«M AÉ«MC’G ≈∏Y ÒKCÉàdG á«ÑjôîJ á∏«°Sh ’EG »˘g É˘e á˘ã˘jó◊G á˘«˘æ˘jhQGó˘dG

¿É°ùfE’G º°ù÷ á∏°UÉ◊G á«KGQƒdG IôØ£∏d ∫Éãe π°†aCGh ) ¿É«MC’G Ö∏ZCG ‘ ÚbÉ©e

á«KGQƒdG äGôØ£dG íÑ°üJ ¿CG ∂dòc ∫É◊Gh øµÁ ’h (¿ÉWô°ùdG ¢VôÃ áHÉ°UE’G ƒg

ÜÉîàf’G á«dBG ÉqeCG .Qƒ£qàdG á«∏ªY Ò°ùØàd É«ª∏Y Ióª˘à˘©˘e á˘«˘dBG QÉ˘°†dG ÒKCÉ˘à˘dG äGP

äÉaGÎYG Ö°ùM §≤a ÉgóMƒd IôKDƒe ¿ƒµJ ¿CG øµÁ ’ É˘gQhó˘H »˘¡˘a »˘©˘«˘Ñ˘£˘dG

á«∏ªY q¿CG …CG ,''Qƒ£àdG''`H ≈Yój Ωƒ¡Øe óLƒj ¿CG øµÁ ’ ‹ÉàdÉHh ,¬°ùØf øjhQGO

.áàÑdG çó– ⁄ AÉ«MC’G iód Qƒ£àdG

::ääGGôôééëëààŸŸGG ääÓÓéé°°SS

≈≈££°°SSƒƒddGG ääÉÉ≤≤∏∏◊◊GG hhCCGG áá««ddÉÉ≤≤ààff’’GG ääÉÉbbƒƒ∏∏îîªª∏∏dd ôôKKCCGG ’’

ø˘e …CG çhó˘M Ωó˘Y ≈˘∏˘Y π˘«˘dO π˘°†aCG äGô˘qé˘ë˘àŸG äqÓ˘é˘°S Èà˘˘©˘˘J

áq«◊G äÉæFÉµdG q¿CG »YqóJ ájô¶ædG √ò¡a ,Qƒ£àdG ájô¶f É¡«YqóJ »àdG äÉgƒjQÉæ«°ùdG

»◊G øFÉµdG øe Ú©e ´ƒæa ,ôNB’G ¢†©ÑdG øe É¡°†©H äCÉ°ûf ´GƒfC’G ∞∏àfl øe


122

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

´GƒfC’G äô¡X á∏«°SƒdG √ò¡Hh øeõdG QhôÃ ôNBG ´ƒf ¤EG ∫ƒëàj ¿CG øµªŸG øe

äÉÄe ¥ô¨à°SG »YƒædG ∫ƒëàdG Gòg q¿EÉa á˘jô˘¶˘æ˘dG Ö°ùMh ,AÉ˘«˘MC’G ø˘e á˘Ø˘∏˘àıG

hCG á«dÉ≤àfG ´GƒfCG OƒLh »¨Ñæj AÉYOE’G Gòg ≈∏Y GOÉæà°SGh .Úæ°ùdG øe ÚjÓŸG

. AÉ«MC’G ‘ »YƒædG ∫ƒëàdG ∫ƒ°üM IÎa ∫GƒW ≈£°Sh äÉ≤∏M

∞MGhõdG øe ácÎ°ûe ÉJÉØ°U πª– äÉæFÉc OƒLh »¨Ñæj ∫ÉãŸG π«Ñ°S ≈∏Y

¤EG èjQóàdÉH âdƒ–h AÉŸG ‘ ¢û«©J á«FÉe äÉbƒ∏fl âfÉc ájGóÑdG ‘ É¡fC’ ∑Éª°SC’Gh

∞MGhõdGh Qƒ«£dG øe ácÎ°ûe äÉØ°U äGP äÉæFÉc OƒLh ¢VÎØj hCG ,∞MGhR

äÉbƒ∏ıG √òg ¿ƒ˘µ˘dh ,Qƒ˘«˘W ¤EG âdƒ– º˘K É˘Ø˘MGhR âfÉ˘c á˘jGó˘Ñ˘dG ‘ É˘¡˘fC’

áHÉ°üe hCG »≤∏N Qƒ°üb äGP ¿ƒµJ ¿CG óHÓa ∫ƒ– IÎa ‘ â°TÉY ób á«°VGÎa’G

º°SG á«dÉ≤àf’G äÉæFÉµdG √òg ≈˘∏˘Y Qƒ˘£˘à˘dG IÉ˘YO ≥˘∏˘£˘jh ,É˘e √ qƒ˘°ûJ hCG á˘bÉ˘YEÉ˘H

.''≈£°SƒdG äÉ≤∏◊G''

á«îjQÉàdG ÜÉ≤MC’G ‘ Ó©a â°TÉY ób ''≈£°SƒdG äÉ≤∏◊G'' √òg ¿CG Éæ°Vôa ƒdh

,äGQÉ«∏ŸÉH πH ÚjÓŸÉH Qó≤J IÒãc ´GƒfCÉHh IÒÑc OGóYCÉH äóLh É¡fCG óH Óa

√òg øY øjhQGO È©jh ,áØ°ûàµŸG äGôéëàŸG øª°V GôKCG ∑ÎJ ¿CG óH’ ¿Éch

:¬HÉàc ‘ á≤«≤◊G

â°TÉY ób áÑ«é©dG á«◊G äÉæFÉµdG √òg ¿ƒµJ ¿CG óH Óa »àjô¶f âë°U GPEG''

±É°ûàcG ƒg ÉgOƒLh ≈∏Y π«dO ø°ùMCGh ... ¢VQC’G í£°S ≈∏Y Ée IÎa ‘

''äÉjôØ◊G øª°V äGôéëàe)9(.

≈«ëj ¿hQÉg

123

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

øøjjhhQQGGOO ∫∫ÉÉeeBBGG ááÑÑ««NN

≈àMh ô°ûY ™°SÉàdG ¿ô≤dG ∞°üàæe òæe GóL IÒãc äÉÑ«≤æJh äÉjôØM âjôLCG

,'' á«dÉ≤àf’G ∫Éµ°TC’G hCG ≈£°SƒdG äÉ≤∏◊G '' √ò¡d ôKCG …CG ≈∏Y Ì©j ⁄ øµdh ¿B’G

¿Éc Ée ¢ùµY äÉjôØ◊G áé«àf É¡«∏Y ∫ƒ°ü◊G ” »˘à˘dG äGô˘é˘ë˘àŸG âà˘Ñ˘KCG ó˘bh

OƒLƒdG ¤EG äô¡X ób É¡YGƒfCG ∞∏àîÃ AÉ«MC’G ™«ªL ¿CG øe ¿ƒ«æjhQGódG ¬©bƒàj

. IQƒ°U πªcCG ≈∏Yh ICÉéa

ôµjGh ∂jô˘jO ƒ˘gh á q«˘æ˘jhQGó˘dG IÓ˘Z ó˘MCG á˘≤˘«˘≤◊G √ò˘¡˘H ±ÎYG ó˘bh

W.Ager Derek:ÓFÉb äGôéëàŸG º∏Y ‘ ÊÉ£jÈdG »FÉ°üNC’G

iƒà°ùe ≈∏Y AGƒ°S á∏eÉc á«M äÉæFÉc ≈∏Y Éædƒ°üM »g á«≤«≤◊G Éæà∏µ°ûe q¿EG

ádÉ◊G √ògh ,áØ°ûàµŸG äGôéëàª∏d Éæ˘°üë˘Ø˘J ó˘æ˘Y ±É˘æ˘°UC’G hCG ´Gƒ˘fC’G

É«éjQóJ IQƒ£àŸG äÉbƒ∏ıG ∂∏àd ôKCG q…CG ≈∏Y Qƒã©dG ¿hO ÉehO Éæà¡LGh)10(.

OƒLh …CG ¿hO ICÉéa áaÉc AÉ˘«˘MC’G Qƒ˘¡˘X É˘æ˘d âÑ˘ã˘J äGô˘é˘ë˘àŸG ¿CG …CG

¿ƒc ≈∏Y ÒÑ©J Gògh ,É©ÑW øjhQGO √ÉYOG Ée ¢ùµY Gògh .á«dÉ≤àf’G ∫Éµ°TCÓd

¿CG ¿hO ICÉéa »M øFÉc Qƒ¡¶d ó«MƒdG Ò°ùØàdG ¿C’ ábƒ∏fl á«◊G äÉæFÉµdG √òg

πãe Qƒ¡°ûe AÉ«MCG ⁄ÉY É¡∏Ñb ób á≤«≤◊G √ògh ,Ébƒ∏fl ¿ƒµj ¿CG ƒg Ú©e óL ¬d ¿ƒµj

ÉÁƒJƒa ¢SÓZhO Douglas Futuyama:∫ƒ≤j …òdG

OƒLh Ò°ùØàd º∏©dG É«fO ‘ ¿GóFÉ°S ¿GÒ°ùØJ hCG ¿Éeƒ¡Øe Qƒ£àdGh ≥∏ÿG q¿EG

⁄ hCG IQƒ°U πªcCG ≈∏Y á£«°ùÑdG ¬Lh ≈∏Y ICÉéa äóLh ÉqeEG AÉ«MC’Éa ,AÉ«MC’G

‘ É¡à≤Ñ°S OGóLCG hCG ´GƒfCG øY ÉgQƒ£J áé«àf äô¡X É¡fCG …CG ,∂dòc øµJ

óHÓa øjƒµàdGh πµ°ûdG á∏eÉc IQƒ°üHh ICÉéa äô¡X ób âfÉc ¿EGh ,OƒLƒdG


124

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

á«◊G äÉæFÉµdG √òg πãe OÉéjEG É«dƒJ A»°T πµH §«fi π≤Yh É¡d óM’ Iƒb øe

)11(.

¢VQC’G ¬Lh ≈∏Y ICÉéa äô¡X ób á«◊G äÉæFÉµdG ¿CG âÑãJ äGôéëàŸÉa

Éªc Qƒ£àdG ¢ù«dh ≥∏ÿG ƒg ´GƒfC’G π°UCG ¿CG …CG ,øjƒµJh πµ°T ø°ùMCG ≈∏Yh

. øjhQGO ó≤à©j ¿Éc

¿¿ÉÉ°°ùùffEE’’GG QQƒƒ££ààdd áá≤≤ØØ∏∏ŸŸGG áá°°üü≤≤ddGG

π°UCG ∂°TÓH ƒg Qƒ£àdG ájô¶f øª°V ¢TÉ≤æ∏d áMhô£ŸG ™«°VGƒŸG ºgCG øe q¿EG

øe GQƒ£àe CÉ°ûf ‹É◊G ¿É°ùfE’G ¿CÉH á«æjhQGódG »YóJ Oó°üdG Gòg ‘h ,¿É°ùfE’G

πÑb äCGóH Qƒ£àdG IÎah ,≥«ë°ùdG »°VÉŸG ‘ â°TÉY Oô≤dÉH á¡«Ñ°T á«M äÉæFÉc4-

5,IQƒcòŸG IÎØdG ∫ÓN á«æ«ÑdG ∫Éµ°TC’G ¢†©H OƒLh ájô¶ædG »YóJh áæ°S ÚjÓe

¿É°ùfE’G Qƒ£J á«∏ªY øª°V á«°ù«FQ ™«eÉ› á©HQCG ∑Éæg ‹É«ÿG AÉYOE’G Gòg Ö°ùMh

: »gh

¢Sƒµ«ã«HƒdGÎShCG -1.

-2. ¢ù«∏«HÉg ƒeƒg

-3. ¢SƒàµjQG ƒeƒg

-4. ¢ùæ«HÉ°S ƒeƒg

º˘˘°SG ‹É◊G ¿É˘˘°ùfEÓ˘˘d ≈˘˘∏˘˘YC’G ó÷G ≈˘˘∏˘˘Y Qƒ˘˘£˘˘à˘˘dG IÉ˘˘YO ≥˘˘∏˘˘˘£˘˘˘j

´ƒf iƒ°S â°ù«d äÉbƒ∏ıG √òg øµdh ,Üƒæ÷G Oôb hCG ''¢ùcƒ«ã«°SƒdGÎ°ShCG''

øe qπc ÉgGôLCG »àdG çÉëHC’G âàÑKCG óbh ,áØ∏àıG Ohô≤dG ´GƒfCG øe ¢Vô≤`æe

≈«ëj ¿hQÉg

125

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

OQÉæ°ùchCG õdQÉ°ûJ Qƒ°ù«ahÈdG »µjôeC’G Charles OxnardOQƒ∏dG ÊÉ£jÈdGh

¿ÉeôNGR »∏dƒ°S Solly ZuckermanOôb ≈∏Y íjô°ûàdG AÉª∏Y ô¡°TCG øe ÉªgÓch

IôŸÉH ¬d ábÓY ’h Ohô≤dG øe ¢Vô≤æe ´ƒf ’EG ƒgÉe »◊G øFÉµdG Gòg ¿EG Üƒæ÷G

¿É°ùfE’ÉH)12(.

''ƒeƒg'' º°SG Ú«æjhQGódG πÑb øe É¡«∏Y ≥∏£j Üƒæ÷G Oôb »∏J »àdG á∏MôŸGh

Oôb øe GQƒ£J ÌcCG »◊G øFÉµdG íÑ°UCG ''ƒeƒg '' `dG πMGôe áaÉc ‘h ,¿É°ùfE’G hCG

á°Vô≤æŸG ´GƒfC’G √ò¡H á°UÉÿG äGôéëàŸG ™°VƒH ¿ƒ«æjhQGódG åÑ°ûàjh ,Üƒæ÷G

,‹É«ÿG …Qƒ£àdG ∫hó÷G Gòg πãe OƒLh ≈∏Y Gó«cCÉJh º¡àjô¶f áë°U ≈∏Y π«dóc

´GƒfC’G √òg ÚH …Qƒ£J §HGQ …CG OƒLh ¿B’G ¤EG âÑãj ⁄ ¬fC’ ‹É«N ∫ƒ≤fh

¿ô≤dG ‘ Qƒ£àdG ájô¶f IÉYO óMCG É¡H ±ÎYG ÒµØàdG ‘ á«dÉ«ÿG √òg h .áØ∏àıG

ôjÉe â°ùfQCG ƒgh øjô°û©dGErnest Mayerƒeƒg ¤EG IóàªŸG á∏°ù∏°ùdG q¿EG'' :ÓFÉb

'' IOƒ≤Øe πH äÉ≤∏◊G á©£≤æe ¢ùæ«jÉ°S)13( .

Üƒæ÷G Oôb øe ¿ƒµàJ É¡àë°U äÉÑKEG ¿ƒ«æjhGQódG ∫hÉëj á∏°ù∏°S ∑Éægh

º¡eóbCG ¿CG …CG ¢ù«æHÉ°Sƒeƒg ¢SƒàµjQGƒeƒg ¢ù«∏«HÉgƒeƒg (¢Sƒµ«ã«HƒdGÎ°ShCG)

¿CG âàÑKCG äGôéëàŸG AÉª∏Y ÉgóLh »àdG äÉaÉ°ûàc’G øµdh ,¬«∏j …òq∏d GóL Èà©j

‘h áØ∏àfl øcÉeCG ‘ äóLh ób ¢SƒàµjQGƒeƒg h ¢ù«∏«HÉgƒeƒg h Üƒæ÷G Oôb

á«æeõdG IÎØdG ¢ùØf)14(ób ¢SƒàµjQCG ƒeƒg øe ´GƒfCG OƒLh ƒg ∂dP øe ºgC’Gh .

¢ùæ«jÉ°S ƒeƒg ™e ÖæL ¤EG ÉÑ˘æ˘L äó˘Lhh É˘«˘Ñ˘°ùf á˘ã˘jó˘M äGÎa ≈˘à˘M â°TÉ˘Y

(‹É◊G ¿É°ùfE’G) ¢ùæ«jÉ°Sƒeƒg h ø°ù«°ù«dÉJQófÉ«f)15(.

√òg ΩÉeCG h ,ôNCÓd GóL ÉªgóMCG ¿ƒc áë°U ΩóY âàÑKCG äÉaÉ°ûàc’G √ògh


126

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

ƒgh É¡JÉYO óMCG ∫ƒ≤j Qƒ£àdG ‘ øjhQGO ájô¶f É¡à¡LGh »àdG ájôµØdG á∏°†©ŸG

ódƒc »L øØ«à°SStephen Jay Gouldá©eÉL ‘ äGôéëàŸG º∏Y ‘ »FÉ°üNC’G

:»JCÉj Ée OQÉaQÉg

,á«æeõdG áÑ≤◊G ¢ùØf ‘ â°TÉY ób ¿É°ùfE’ÉH á¡«Ñ°T ´GƒfCG áKÓK âfÉc GPEG''

GóL Èà©j É¡æ«H øe óMCG ’ ¬fCG í°VGƒdG ? ¿É°ùfE’G π°UCG Iôé°ûd π°üM GPÉe ¿PEG

øe π°UƒàdG ºàj ’ ¢†©ÑdG É¡°†©H ÚH áfQÉ≤e AGôLEG óæY ∂dP øe ≈gOC’G h ,ôNBÓd

'' É¡æ«H Éª«a ájQƒ£J ábÓY ájCG ¤EG É¡dÓN)16(.

É¡«∏Y ó«cCÉàdGh ¿É°ùfE’G Qƒ£J øY á«dÉ«N á°üb ¥ÓàNG ¿CG IQÉÑ©dG íjô°üHh

ôNB’G ¬Ø°üfh Oôb ¬Ø°üf »◊G øFÉµdG øe ¢Vô≤æe ´ƒæd èjhÎdGh É«ª«∏©Jh É«eÓYEG

»∏dƒ°S OQƒ∏dG iôLCG óbh .»ª∏Y π«dO …CG ¤EG óæà°ùj ’ πªY ’EG ƒg Ée ¿É°ùfEG

IóŸ Üƒæ÷G Oôb äGôéëàe ≈∏Y ¬KÉëHCG ÊÉ£jÈdG ¿ÉeôNGR15á∏°UGƒàe áæ°S

OƒLh ΩóY ¤EG π°UƒJ óbh äGôéëàŸG º∏Y ‘ »FÉ°üNCÉc »ª∏©dG √õcôe ¬d ¿CG Éª∏Y

√ò¡H ±ÎYGh ¿É°ùfE’G ÚHh Oô≤dÉH á¡«Ñ°ûdG äÉæFÉ˘µ˘dG ÚH á˘∏˘°üà˘e á˘∏˘°ù∏˘°S á˘jCG

. ÒµØàdG »æjhQGO ¬fƒc øe ºZôdÉH áé«àædG

Égó©j »àdG áaô©ŸG ´hôa É¡«a êQOCG áaô©ª∏d ¢UÉN ∫hóL ∞«dCÉàH ¿ÉeôNGR ΩÉb

∫hóL Ö°ùMh .º∏©dG ¥É£f êQÉN Égó©j »àdG áaô©ŸG ´hôa ∂dòch , á«ª∏Y

AÉ«ª«µdG »ª∏Y ájOÉe ádOCG ¤EG óæà°ùJ »àdGh á«˘ª˘∏˘©˘dG ´hô˘Ø˘dG π˘ª˘°ûJ ¿É˘eô˘NGR

∫hó÷G áaÉM ‘ …CG ,GÒNCGh á«YÉªàL’G Ωƒ∏©dÉa AÉ«MC’G º∏Y Éª¡«∏jh .AÉjõ«ØdGh

º∏Y ∫hó÷G øe Aõ÷G Gòg ‘ ™°Vhh .º∏©dG ¥É£f øY áLQÉÿG áaô©ŸG ´hôa »JCÉJ

GÒNCGh (»KÉÑ∏àdG )»FÉædG ¢ù°ùëàdG hCG Qƒ©°ûdGh á°SOÉ°ùdG á°SÉ◊Gh ôWGƒÿG ∫OÉÑJ

≈«ëj ¿hQÉg

127

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

∫hó÷G ‘ IÒNC’G IOÉŸG √òg ≈∏Y É≤«∏©J ¿ÉeôNGR ∞«°†jh ¿É°ùfE’G Qƒ£J º∏Y

:»∏j Éªc

AÉ«MC’G º∏Y ¤EG á∏°üH â“ »àdG ´hôØdG ¤EG ájqOÉŸG Ωƒ∏©dG øe ÉædÉ≤àfG óæY ''

á£°SGƒH ¿É°ùfE’G ïjQÉJ •ÉÑ˘æ˘à˘°SG ≈˘à˘Mh ó˘©˘H ø˘Y QÉ˘©˘°ûà˘°SE’G hCG »˘FÉ˘æ˘dG

Qƒ£àdG ájô¶æH øeDƒŸG Aôª∏d É°Uƒ°üN øµ‡h õFÉL A»°T πc q¿CG ó‚ äGôéëàŸG

''óMGh ¿BG ‘ áHQÉ°†àŸG hCG IOÉ°†àŸG äÉ«°VôØdG πÑ≤àj ¿CG ô£°†j ¬fCG ≈àM)17.(

¢†©H πÑb øe ≈ªYCG ¿ÉÁEG q’EG â°ù«d ¿É°ùfE’G Qƒ£àd á≤Ø∏ŸG á°ü≤dG q¿EG ¿PEG

. áØ°ûàµŸG äGôéëàŸG ¢†©H π°UC’ á«≤£æŸG ÒZ äÓjhCÉàdÉH ¢SÉædG

¿¿PPCC’’GGhh ÚÚ©©ddGG ‘‘ áá««bbGGôôddGG áá««ææ≤≤ààddGG

Gòg OƒLh á«Ø«c ƒgh ôNBG ôeCG Ò°ùØJ øY õé©dG ΩÉ“ õé©J Qƒ£qàdG ájô¶f q¿EG

´ƒ°Vƒe ìô°T πÑbh .¿PC’G ‘ hCG Ú©dG ‘ AGƒ°S ¢ù°ùëàdG øe »bGôdG iƒà°ùŸG

Aƒ°†dÉa ,QÉ°üHE’G áØ«Xƒd Ú©dG AGOCG á«Ø«c ≈∏Y RÉ˘é˘jEÉ˘H ƒ˘dh ™˘∏˘£˘f É˘fƒ˘YO Ú©˘dG

∫ƒëàj Aƒ°†dG Gògh ,áHƒ∏≤e IQƒ°üH Ú©dG á«µÑ°T ≈∏Y §≤°ùj Ée º°ùL øe ¢ùµ©æŸG

õcôe ¤EG ≥aóàJ á«FÉHô¡c äGQÉ°TEG ¤EG á«˘µ˘Ñ˘°ûdG ‘ IOƒ˘LƒŸG É˘jÓÿG ≥˘jô˘W ø˘Y

√òg Ò°ùØJ ºàj äÓYÉØàdG ø˘e á˘∏˘°ù∏˘°S ó˘©˘Hh ,ïŸG Iô˘NDƒ˘e ‘ Oƒ˘LƒŸG QÉ˘°üHE’G

Gòg ó©H h .QÉ°üHE’G õcôe πÑb øe º°ù÷G ∂dòd IQƒ°U ¤EG É¡∏jƒ–h äGQÉ°TpE’G

¿CG …CG ,Aƒ°†dG øY ∫õ©Ã ¿ƒµj ïŸG q¿EG :»JCÉj Éªch Ó«∏b ôµØæd õLƒŸG ¢VGô©à°S’G

GóHCG ™«£à°ùj ’ iôMC’ÉH hCG ,¬∏NGO êƒdƒdG ™«£à°ùj ’ Aƒ°†dGh ,ÉeÉ“ º∏¶e ¬∏NGO

™«£à°ùj AôŸG øµdh , áª∏X øcÉeC’G ó°TCG øe ¿Éc ÉÃQh ,QÉ°üHE’G õcôe ¤EG ∫ƒ°UƒdG


128

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

GOÉM QÉ°üHE’G Gòg ¿ƒc ¤EG áaÉ°VEG ,áª∏¶dG ójó°ûdG õcôŸG Gòg á£°SGƒH QÉ°üHE’G

¿CG øjô°û©dGh …OÉ◊G ¿ô≤dG ‘ Ωó≤àŸG º∏©dG ¬æY õé©j á∏gòe áLQO ¤EG Éë°VGhh

πg ºµdƒM Ée Ghô¶fGh ºµjójCG ÚH …òdG ÜÉàµdG ¤EG Ghô¶fG Óãªa ,¬d Ó«ãe õéæj

’ IQƒ°üdG ‘ AÉØ°üdG Gòg ¿EG ?¿B’G É¡fhôJ »àdÉc IQƒ°üdG ‘ ÉMƒ°Vhh AÉØ°U ºàjCGQ

¿ƒ°Sóæ¡ŸG ∫GRÉeh .¿B’G ≈à˘M ™˘æ˘°U ¿ƒ˘jõ˘Ø˘∏˘J ø˘°ùMCG ‘ ≈˘à˘M iô˘j ¿CG ø˘µÁ

òæe ÜCGóH ¿ƒ∏ª©j ¿ƒYQÉÑdG100É¡fhôJ »àdÉc IQƒ°U AÉØ°U ≈∏Y ∫ƒ°üë∏d áæ°S

ÜÉàµdG ¤EG iôNCG IQÉJh ¿ƒjõØ∏àdG á°TÉ°T ¤EG iôNCG Iôe Ghô¶fG h ,ºµfƒ«©H ¿B’G

IQƒ°üdG AÉØ°U á«MÉf ø˘e ÚJQƒ˘°üdG ÚH ™˘°SÉ˘°T ¥ô˘a ∑É˘æ˘g, º˘µ˘jó˘jCG ÚH …ò˘dG

»àdG IQƒ°üdG qÉeCG OÉ©HC’G á«FÉæK á«fƒjõØ∏à˘dG IQƒ˘°üdG ¿ƒ˘c ¤EG á˘aÉ˘°VEG ,É˘¡˘Mƒ˘°Vhh

.(áª°ù›) OÉ©HC’G á«KÓãa ºµfƒ«©H É¡fhôJ

¿ƒjõØ∏àdG Iõ¡LCG êÉàfE’ IójóY äGƒæ°S òæe …ôŒ ™jQÉ°ûeh çÉëHCG ∑Éægh

í‚h ,¿É°ùfE’G ÚY É¡°ù°ùëàJ »àdG IQƒ°üdG »gÉ˘°†Jh OÉ˘©˘HC’G á˘«˘KÓ˘K É˘¡˘JQƒ˘°U

’EG ¬à°TÉ°T ≈∏Y Qƒ q°üdG IógÉ°ûe øµÁ ’ øµdh ¿ƒjõØ∏àdG Gòg ™æ°U ‘ ¿É°ùfE’G

,’EG ¢ù«d á«©æ°U OÉ©HC’G á«KÓK IQƒ°üdG ¿ƒc ¤EG áaÉ°VEG ,á°UÉN IQÉ¶f ΩGóîà°SÉH

¿CG GóHCG øµÁ ’h ,¥Qh á©£b É¡fCÉc hóÑJ á¡LGƒdGh á°Tƒ°ûe hóÑJ IQƒ°üdG á«Ø∏îa

É¡fƒµJ »àdG IQƒ°üdÉa ,¿É°ùfE’G ÚY É¡fƒµJ »àdG IQƒ°ü∏d á«gÉ°†e IQƒ°U πµ°ûàJ

øe GAõL ó≤ØJ hCG A»°ûdG ¢†©H á°Tƒ°ûe ¿ƒµJ ¿CGh ó˘H’ ¿ƒ˘jõ˘Ø˘∏˘à˘dG hCG GÒeÉ˘µ˘dG

πÑb øe IQƒ°üdG π«µ°ûJ ‘ Ió◊Gh AÉØ°üdG Gòg ¿CG ¿ƒ«æjhQGódG »Yój Éæg .É¡FÉØ°U

áaô¨dG ‘ OƒLƒŸG ¿ƒjõØ∏àdG ¿CÉH ºgóMCG ºcÈNCG ƒdh ,áaOÉ°üŸÉH Ö°ùàcG ób Ú©dG

RÉ¡÷G Gòg É¡æ«H Éª«a âØqdCGh É¡°†©H ™e äGQòdG â©ªàLG …CG áaOÉ°üe πµ°ûJ ób

≈«ëj ¿hQÉg

129

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

A»°T πªY ‘ äGQòdG íéæJ ∞«c ?ÈÿG Gòg ¿hô°ùØJ ∞«c , ¿ƒjõØ∏àdG ƒYóŸG

? ô°ûÑdG øe ÚjÓŸG õé©j

áaOÉ°üŸÉH Ú©dG øe Gó«≤©J πbCG RÉ¡L ô¡¶j ¿CG π«ëà°ùŸG øe q¿CG Éªµa ¿PEG

Gòµg Gô¡¶j ¿CG π«ëà˘°ùŸG ø˘e É˘¡˘fƒ˘µ˘J »˘à˘dG IQƒ˘°üdGh É˘¡˘°ùØ˘f Ú©˘dG ∂dò˘c

∫ÉÑ≤à°SÉH Ωƒ≤J á«LQÉÿG ¿PC’Éa ,¿PC’G ¤EG áÑ°ùædÉH øµ‡ A»°ûdG ¢ùØfh ,áaOÉ°üŸÉH

»àdGh ≈£°SƒdG ¿PC’G ¤EG É¡∏≤æJh ¿PC’G ¿Gƒ«°U á£°SGƒH É¡©ªŒh á«Jƒ°üdG äÉLƒŸG

πjƒëàH Ωƒ≤J »àdGh á«∏NGódG ¿PC’G ¤EG É¡∏≤fh äÉLƒŸG √òg ájƒ≤àH ÉgQhóH Ωƒ≤J

Éª∏ãe π°üëj Éægh ,ïŸG ¤EG π≤àæJ á«FÉHô¡c äGQÉ°TEG ¤EG á«Jƒ°üdG äÉLƒŸG √òg

äGQÉ°TE’G √òg πjhCÉàH Ωƒ≤j ïŸG ‘ OƒLƒŸG ™ª°ùdG õcôªa ,QÉ°üHE’G AÉæKCG π°üëj

. ´ƒª°ùe äƒ°U ¤EG á«FÉHô¡µdG

ƒg Éªc äƒ°üdG ΩÉeCG πØ≤e qïŸG ¿CG …CG á«ægòdG á°ûbÉæŸG ¢ùØf AGôLEG øµÁh

‘ á«dÉY AÉ°Vƒ°†dG âfÉc Éª¡e äƒ°üdG ËóY ¿ƒµj ïŸG πNGO ¿CG …CG ,Aƒ°†dG ΩÉeCG

ºµæµÁh ,ïŸG á£°SGƒH äGƒ°UC’G ≈≤fCÉH ¢SÉ°ùME’G ºàj Gòg ™e ,»LQÉÿG §«ÙG

´Éª°S hCG ,á«fƒØª«°S ±õ©J GÎ°ùcQhG ´Éª°S äƒ°üdG øY ∫hõ©ŸG Gòg ºµîÃ

RÉ¡L á£°SGƒH ïŸG πNGO äƒ°üdG iƒà°ùe ¢SÉ˘«˘b ” ƒ˘d ø˘µ˘dh ´QÉ˘°ûdG AÉ˘°Vƒ˘°V

≥∏£ŸG âª°üdG ó‚ ¿CG ócDƒŸG øªa áÑNÉ°üdG ≈≤«°Sƒª∏d ´Éªà°S’G á¶◊ óæY Ωó≤àe

. ïŸG πNGO

¢ùØæa É¡ë°VhCGh Qƒ°üdG ¥OCG ≈∏Y ∫ƒ°üë∏d É«LƒdƒæµàdG âeóîà°SG Éª∏ãeh

≈∏Y ∫ƒ°üë∏d Úæ°ùdG äGô°ûY òæe ájQÉL ä’hÉÙÉa äƒ°ü∏d áÑ°ùædÉH ôcòj A»°ûdG

¤G ´Éªà°S’G Iõ¡LCGh äƒ°üdG π«é°ùJ Iõ˘¡˘LCG ¿EG.É˘gÉ˘≤`fCGh äGƒ˘°UC’G í˘°VhCG


130

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

√ò¡d êÉàf iƒ°S â°ù«d äƒ°ü∏d á°SÉ°ùM á«˘fhÎµ˘dEG iô˘NCG Iõ˘¡˘LCGh ≈˘≤˘«˘°SƒŸG

ÚYQÉÑdG Ú«æØdGh Ú°Sóæ¡ŸG A’Dƒg π˘c Oƒ˘Lh ø˘e º˘Zô˘dÉ˘Hh .á˘jQÉ÷G ä’hÉÙG

¿PCÓd »Jƒ°üdG AÉ≤ædG áLQO ¤EG ¿B’G ≈àM π°UƒàdG ºàj ⁄ áeó≤àŸG É«LƒdƒæµàdG √ògh

¿ƒµj ¿CGh óH’ äÉcô°ûdG ø°ùMCG πÑb øe áYƒæ°üŸG äƒ°üdG Iõ¡LCÉa .ájô°ûÑdG

øe áæ«©e áLQO ¿Gó≤a hCG ¢ûjƒ°ûàdG ø˘e A»˘°ûd É˘°Vô˘©˘e √Qó˘°üJ …ò˘dG äƒ˘°üdG

,AÉ≤ædGh ìƒ°VƒdG ájÉ¨H õ«ªà«a ájô°ûÑdG ¿PC’G ¬∏Ñ≤à°ùJ …òdG äƒ°üdG ÉeCG ìƒ°VƒdG

øe A»°T ∑Éæg ¿ƒµj ¿CÉc GóHCG π«é°ùàdG Iõ¡LCG ∑ƒ∏°S ∂∏°ùJ ’ ájô°ûÑdG ¿PC’Éa

Gògh ,Ò«¨J ¿hO ƒg Éªc äƒ°üdG ∫ÉÑ≤à°SG ºàj PEG, èYõŸG õjRC’G hCG AÉ°Vƒ°†dG

¬©æ°U RÉ¡L …CG øµj ⁄h .¿B’G ≈àMh ¿É°ùfE’G ≥˘∏˘N ò˘æ˘e ∫É˘©˘ah Oƒ˘Lƒ˘e ô˘eC’G

øµdh Úàjô°ûÑdG ¿PC’Gh Ú©dG ábOh ìƒ°Vh áLQóH É«Fôe ΩCG ¿Éc É«Jƒ°U ¿É°ùfE’G

.ìƒ°VƒH É¡°ùØf øY È©Jh ô°üÑdGh ™ª°ùdG á°SÉM ∞∏N ∞≤J iÈc á≤«≤M ∑Éæg

:Éæ°ùØfCG ∫CÉ°ùæ∏a

?ïŸG ‘ ô°üÑdGh ™ª°ùdÉH ¢UÉÿG Qƒ©°ûdG Oƒ©j øŸ

hCG ÉædƒM øe ¿GƒdC’G »gGõdG ⁄É©dG Gòg ógÉ°ûjh ïŸG πNGO óLƒj …òdG øe

QƒgõdG áëFGQ º°ûj hCG IôKDƒŸG á«fƒØª«°ùdG ≈≤«°SƒŸG hCG Qƒ«£dG äGƒ°UCG ¤EG ™ªà°ùj

? á«cõdG

¿PC’Gh ∞fC’G ‘ IOƒLƒŸG á«◊G AÉ°†YC’G øe áeOÉ≤dG á«FÉHô¡µdG äGQÉ°TE’Éa

á«FÉHô¡µdG IQÉ°TE’G ∫ƒ– á«Ø«c ≈∏Y ™∏£j ¿CG Aôª∏d øµÁh ïŸG ¤EG ÖgòJ Ú©dGh

hCG ájƒ«◊G AÉjõ«ØdG º∏Y hCG AÉ«MC’G º∏Y Öàc IAGôb ≥jôW øY ïŸG ‘ IQƒ°U ¤EG

…CG ‘ ÉghóŒ ¿CG øµÁ ’ ôeC’G Gò¡H ≥∏©àJ á≤«≤M ∑Éæg øµdh ,ájƒ«◊G AÉ«ª«µdG

≈«ëj ¿hQÉg

131

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

ΩÉ¶f ïŸG ‘ óLƒj ¬fC’ ? ïŸG πNGO ™ª°ùj hCG iôj hCG º°ûj …òdG GP øe ,Qó°üe

øŸ ,∞fCG hCG ¿PCG hCG ÚY ¤EG áLÉ◊G ¿hO º°ûdGh ™ª°ùdGh QÉ°üHE’G ™«£à°ùj ¢UÉN

? Ωó≤àŸG ΩÉ¶ædG Gòg Oƒ©j

ìhôdÉa ,º«µ◊G º«∏©dG ¬∏dG ¬≤∏N …òdG ìhôdG ’EG ƒg Ée Ωó≤àŸG ΩÉ¶ædG Gòg ¿EG

ïŸG ¤EG êÉàëj ’h ™ª°ùj »c ¿PC’G ¤EG êÉàëj ’h ô°üÑj »c Ú©dG ¤EG êÉàëj ’

πµ°ûàŸG ïŸG ¤EG Oƒ©j ’ Ωó≤àŸG ΩÉ¶ædG Gòg ¿CG ÉªàM.∂dP øe ó©HCG ƒg Éª«a ÒµØà∏d

π°UCG ¿CG ¿ƒæ¶j øjòdG ¿ƒ«æjhQGódG õé©j ∂dòd á«Ñ°ü©dG ÉjÓÿG hCG ÜÉ°üYC’G øe

. á∏Ä°SC’G √òg ≈∏Y áHÉLE’G øY IOÉŸG ƒg A»°T πc

äGÎª«àæ°S Ió©a , á«ª∏©dG á≤«≤◊G √òg ΩÉeCG É«∏˘e ô˘µ˘Ø˘j ¿CG ¿É˘°ùfE’G ≈˘∏˘©˘a

≈gRCGh ,(OÉ©HC’G »KÓK ) º°ù› πµ°ûH äÉæFÉµdG QÉ°üHEG ™«£à°ùJ ïŸG øe áÑ©µe

≈∏Y √óªëjh √ôµ°ûjh ¬HQ ±Éîj ¿CG ¿É°ùfE’G ≈∏©a QÉ¡≤dG õjõ©dG IQó≤H ¿GƒdC’G

.¬«dEG Åéà∏jh º©ædG √òg

áájjOOÉÉee IIóó««≤≤YY

ógGƒ°ûdGh ádOC’G ™e É¡°†bÉæJ ióeh Qƒ£àdÉH á°UÉÿG ájô¶ædG Éæ°Vô©à°SG ó≤d

Éæ°Vô©à°SGh ,á«ª∏©dG óYGƒ≤dG ™e IÉ«◊G π°UCÉH ≥∏©àŸG Égôµa ¢†bÉæJ ióeh á«ª∏©dG

ájô¶ædG √òg É¡«dEG ƒYóJ »àdG Qƒ£àdG äÉ«dBG áaÉµd …Qƒ£àdG ÒKCÉàdG ΩGó©fG á«Ø«c É°†jCG

äÉ≤∏◊G hCG á«dÉ≤àf’G ∫Éµ°TC’G OƒLh âÑãJ äGôéëàŸ QÉKBG ájCG OƒLh ΩGó©fGh

åÑ°ûàdG øY »∏îàdG IQhô°V ¤EG π°Uƒàf ÖÑ°ùdG Gò¡d ,ïjQÉàdG ÈY IÉ«ë∏d ≈£°SƒdG

â¡àfG Éªc »¡àæJ ¿CG óH’h ,π≤©dGh º∏©dG óYGƒb ™e á°†bÉæàe Èà©J »àdG ájô¶ædÉH


132

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

øµdh .¿ƒµdG õcôe ¢VQC’G ¿CG É¡°†©H âYOG »àdGh ïjQÉàdG ÈY iôNCG äÉjô¶f

∑Éægh á«ª∏©dG çGóMC’G á¡LGh ‘ ájô¶ædG √òg AÉ≤H ≈∏Y Ö«éY QGô°UEG ∑Éæg

. AÉª∏©dGh º∏©dG ≈∏Y Ωƒég ¬fCÉH ájô¶æ∏d ó≤f …CG º¡àjh ¬àeõJ ‘ iOÉªàj ¢†©ÑdG

áeQÉ°U Ió«≤Y ÉgQÉÑàYGh ájô¶ædG √ò¡d äÉ¡÷G ¢†©H »æÑJ ‘ øªµj ÖÑ°ùdGh

πH ájOÉŸG á°SQóŸG øe ™HÉf ¬fCÉH ÉgÒµØJ õ«ªàj äÉ¡÷G √ògh ,É¡æY »∏îàdG øµÁ ’

ó«MƒdG …OÉŸG Ò°ùØàdG á«æjhQGódG Èà©Jh ≈˘ª˘YCG ’É˘°üJG …OÉŸG ô˘µ˘Ø˘dÉ˘H á˘∏˘°üà˘e

.á©«Ñ£∏d

Ïfƒ«dO QÉ°ûàjQ ∫ƒ≤j Éªc ,á≤HÉ°ùdG á≤«≤◊ÉH äÉ¡÷G √òg ±Î©J ÉfÉ«MCGh

Richard Lewontiná©eÉL ‘ πª©j …òdGh äÉæ«÷G º˘∏˘Y ‘ Úã˘MÉ˘Ñ˘dG ô˘¡˘°TCG

πLQ ºK ÉjOÉe ¬°ùØf Èà©jh Qƒ£àdG ájô¶f øY Ú°Sô°ûdG Ú©aGóŸG øe ƒg h OQÉaQÉg

: º∏Y

≥Ñ°ùŸG ¿ÉÁE’G Gògh ÉØ∏°S É¡H º∏°ùe AÉ«°TCÉH ø˘eDƒ˘fh ,á˘jOÉŸÉ˘H ø˘eDƒ˘f ø˘ë˘f''

º«gÉØeh ájOÉe äGÒ°ùØJ ™°†f Éæ∏©éj …òdG ƒg É¡H ÉæWÉÑJQGh ájOÉŸG áØ°ù∏ØdÉH

≥∏£ŸG ÉæfÉÁEGh .,√DhOÉÑeh º∏©dG óYGƒb ¢ù«dh .⁄É©dG ‘ ôgÉ¶dG ™«ª÷ ájOÉe

äGÒ°ùØJ OÉéjE’ ájQÉ÷G çÉëHC’G πµd OhófiÓdG ÉæªYO ÖÑ°S ƒg ájOÉŸÉH

á≤∏£e áë°U áë«ë°U ájOÉŸG ¿ƒµdh ,ÉæŸÉY ‘ óLƒJ »àdG ôgGƒ¶dG áaÉµd ájOÉe

á˘¡˘LGh ¤EG õ˘Ø˘≤˘J ¿CG á˘«˘¡˘dE’G äGÒ°ùØ˘à˘∏˘d í˘˘ª˘˘°ùf ¿CG Gó˘˘HCG ø˘˘µÁ Ó˘˘a

''çGóMC’G)18(.

áØ°ù∏ØdÉH ≈ªYC’G •ÉÑJQ’Gh á«FÉªZhódG ióe ¢ùµ˘©˘J äÉ˘ª˘∏˘µ˘dG √ò˘g ¿EG

A»°T ∑Éæg óLƒj ’ ¬fCG ájô¶ædG √òg ÜÉë°UCG IÓZ Èà©jh , AÉª∏©dG A’Dƒ¡d ájOÉŸG

≈«ëj ¿hQÉg

133

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

,á«◊G OGƒŸG OƒLh ÖÑ°S »g á«◊G ÒZ OGƒŸG ¿CÉH ¿ƒæeDƒj ÖÑ°ùdG Gò¡dh , IOÉŸG ÒZ

QƒªædGh äÉaGQõ˘dGh AÉ˘ª˘°SC’Gh Qƒ˘«˘£˘dÉ˘c á˘Ø˘∏˘àıG ´Gƒ˘fC’G ø˘e ÚjÓŸG ¿CG …CG

∫ƒëà∏d ÉLÉàf ’EG â°ù«d ¿É°ùfE’G ≈àMh ¿Éà«◊Gh QƒgõdGh QÉé°TC’Gh äGô°û◊Gh

óYôdGh ôª¡æŸG ô£ŸÉc á«©˘«˘Ñ˘W π˘eGƒ˘Y ÖÑ˘°ùH IOÉŸG ≈˘∏˘Y CGô˘W …ò˘dG »˘∏˘NGó˘dG

¿CG ’EG , º∏©dGh π≤©dG óYGƒb ™e ÉeÉ“ ¢VQÉ©àj OÉ≤àY’G Gòg ¿CG ™bGƒdGh .≥YGƒ°üdGh

¿CG GóHCG øµÁ ’ '' º¡aGógC’ áeóN º¡FGQBG ø˘Y ¿ƒ˘©˘aGó˘j Gƒ˘dGRÉ˘e Ú«˘æ˘jhQGó˘dG

.'' çGóMC’G á¡LGh ¤EG õØ≤J ¿CG á«¡dE’G äGÒ°ùØà∏d íª°ùf

¿CG ¬d óH’ ájOÉe ÒZ ô¶f á¡Lh øe AÉ«MC’G π°UCG á«°†b ¤EG ô¶æj ¿É°ùfEG qπc h

’ Iƒb ÒKCÉàH äóLh ób á«◊G äÉæFÉµdG áaÉc q¿EG ,¢ùª°ûdÉc á©WÉ°ùdG á≤«≤◊G iôj

»∏©dG ¬∏dG ƒg ≥dÉÿG Gògh ,É¡d ≥dÉN πÑb øe â≤∏N …CG ¬d óM ’ π≤Yh á«gÉæàe

.∫G. ¿ƒµ«a øc ¬d ∫Ébh Ωó©dG øe A»°T πc ≥∏N …òdG ôjó≤dG


134

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

135

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29


136

1(Sidney Fox,¢ùcƒa Êó«°SKlausdoes RGO ¢Sƒ∏cMolecular Evolution and the Original of life

:∑Qƒjƒ«f ,IÉ«◊G π°UCGh »Äjõ÷G Qƒ£àdG Marcel Dekker1977 ¢U2.2( Alexander T.Oparin ,øjQÉHhG.CG. Qóæ˘°ùµ˘dG Original of life,IÉ«◊G π˘°UCG1936,∑Qƒjƒ«f

ôahO äÉYƒÑ£e1953¢U IQôµe á©ÑW196.3(New Evidence on evolution of early atmosphere and life±Ó¨dG Qƒ£J ≈∏Y ójóL π«dO '' ''

ó∏ÛG ,á«µjÒeC’G ájƒ÷G AGƒfC’G á«©ªL øY IQOÉ°U IõLƒe Iô°ûf ,IÉ«◊Gh Ëó≤dG …ƒ÷G63Èªaƒf1982 ¢U1328-1220.

4(relliM yelnatS,ô∏∏«e »∏fÉà°SMoleculer Evolution of life :Current status of the prebiotic sythesis of

small Molecules1998¢U40.5( Jeffrey Bada ¢VQC’G , GOÉH …ôØ«L Earth ôjGÈa1998¢U40.6OQÉaQÉg á©eÉL ™HÉ£e ¤hC’G á©Ñ£∏d π˘°UC’G ≥˘Ñ˘W á˘î˘°ùf:´Gƒ˘fC’G π˘°UCG ,ø˘jhQGO õ˘dQÉ˘°ûJ (

1964 ¢U189.7OQÉaQÉg á©eÉL ™HÉ£e ¤hC’G á©Ñ£∏d π˘°UC’G ≥˘Ñ˘W á˘î˘°ùf:´Gƒ˘fC’G π˘°UCG ,ø˘jhQGO õ˘dQÉ˘°ûJ (

1964 ¢U.184

8 (B.G.Ranganathan .¿ÉKÉfÉµfGQ.»L.»HOriginsábƒKƒŸG á«≤«≤◊G â«°ûfÉe: É«fÉØ∏°ùæH ? ∫ƒ°UC’G1988.

9OQÉaQÉg á©eÉL ™HÉ£e ¤hC’G á©Ñ£∏d π˘°UC’G ≥˘Ñ˘W á˘î˘°ùf:´Gƒ˘fC’G π˘°UCG ,ø˘jhQGO õ˘dQÉ˘°ûJ (1964 ¢U179.

10 ( Derek A.Ager ,ôLBG.CG.∂jôjOThe Nature of the fossil recordô°VÉfi äÉjôØ◊G äÓé°S á©«Ñc ó∏ÛG á«fÉ£jÈdG á«Lƒdƒ«÷G á«©ª÷G1976 87 ¢U133.

11 ( Douglas J.Futuyma¿ƒ«ãfÉH äÉYƒÑ£e :∑Qƒjƒ«f,ΩÉ¡JE’G ¢üØb ‘ º∏©dG ,ÉÁƒJƒa.»L.¢SÓZhO1982¢U197.

12 (Solly Zucher man ¿ÉeôNGR »∏dƒ°SBeyond the Ivory tower∑Qƒjƒ«f ,»LÉ©dG êÈdG ∫ÓN øe ô¨æ«∏HƒJ äGQƒ°ûæe1970¢U75-,94Charles E.Oxnard ,

á∏› '' ∑ƒµ°û∏d áªFÓe á«°VQCG: ¿É°ùfEÓd …Qƒ£àdG º∏°ùdG ‘ ¢ùæ°ù«ã«H ƒdGÎ°ShCG ™bƒe ''258

¢U289.13 (J.Rennie ,¬«æjQ »LDarwin s Current bulldog: Ernest MayrøjhQGO á£°ùØ°S: ôjÉe â°ùfQCG

Èª°ùjO á«µjôeC’G á«ª∏©dG á∏ÛG, Iôªà°ùŸG1992.14 (Alan Walker Oó©dG º∏©dG ,2071980¢U,1103A.J.kelsoá©Ñ£dG , á«FÉjõ«ØdG É«LƒHƒdÌfC’G ,

ácô°T :∑Qƒjƒ«f ¤hC’G J.B.Lipincott1970¢U.,221 D.Leakey

Oó©dG »cQƒc …GƒjódhCG3 êójÈªc á©eÉL ™HÉ£e : êójÈªc1971 ¢U272.15 Èªaƒf á∏› (1996.16 ( S.J.Gould :ódƒc.ê.¢S Natura ral History Oó©dG »©«Ñ£dG ïjQÉàdG1976 85¢U20.17 (Solly Zackerman , Beyord The Ivory ToweräGQƒ°ûæe :∑Qƒjƒ«f ,»LÉ©dG êÈdG ∫ÓN øe

ô¨æ«∏HƒJ1970¢U19.18 ( Richard lewontin '' , Ïæjƒ«d OQÉ°ûàjQThe demon-hounted worldπ«dO '' Iôjô°ûdG áHÉãŸG ⁄É©dG

Öàµ∏d ∑Qƒjƒ«f9 ôjÉæj1997 ¢U28.

VICDAN 29 EKIM2 pdf 18/11/02 14:29

أهمية الضمير في القرآن. arabic العربية

Science