บทท�� 7รายรบและกำ�าไรสู�งสู�ดของผู้��ผู้ล�ต

ผู้.ศ.วัชร� พฤกำษิ�กำานนท"

71. รายรบจากำกำารผู้ล�ต (Revenue)

• หมายถึ'งรายได�ท��ผู้��ผู้ล�ตได�รบจากำกำารขายสู�นค้�าท��ตนผู้ล�ตข')น ณ ราค้าตลาดในขณะน)น

แบ,งออกำเป็/น:-รายรบรวัม (Total Revenue : TR) -รายรบเฉล��ย (Average Revenue : AR) -รายรบสู,วันเพ��ม(Marginal Revenue : MR)

รายรบรวัม (Total Revenue : TR)

• รายรบท)งหมดท��ผู้��ขายได�รบจากำกำารขายสู�นค้�าจ�านวันหน'�งตามราค้าท��กำ�าหนด

TR = P x Q

เม2�อ P ค้2อ ราค้าต,อหน,วัย

Q ค้2อ ป็ร�มาณขาย

รายรบเฉล��ย (Average Revenue : AR) •รายรบรวัมเฉล��ยด�วัยป็ร�มาณสู�นค้�าท��ขายได�

AR =TR

Q=

P x Q

Q= P

AR =TR

Q= P

• รายรบจากำกำารขายสู�นค้�าหน'�งหน,วัย = ราค้าสู�นค้�าต,อหน,วัย

รายรบสู,วันเพ��ม(Marginal Revenue : MR)

• รายรบรวัมท��เพ��มข')นจากำกำารขายสู�นค้�าเพ��มข')น 1

หน,วัย

MR =TRQ

TRn - TRn-1

• อตรากำารเป็ล��ยนแป็ลงของรายรบรวัมอนเน2�องมาจากำ กำาร เป็ล��ยนแป็ลงป็ร�มาณขาย

MR =

n = จ�านวันผู้ลผู้ล�ต

Q = ป็ร�มาณผู้ลผู้ล�ตสู,วันท��เป็ล��ยนแป็ลงไป็

ตารางและลกำษิณะเสู�นรายรบจากำกำารผู้ล�ตa. กำรณ�ท��เสู�นอ�ป็สูงค้"เป็/นเสู�นตรงขนานกำบแกำน

นอน

(เม2�อผู้��ผู้ล�ตขายสู�นค้�าอย�,ในตลาดแข,งขนสูมบ�รณ")ราค้าสู�นค้�าท��ซื้2)อขายกำนน)นจะม�ค้,าค้งท��

P

Q

D

0

ปริ�มาณขาย

ริาคาต่�อหน่�วย ริายริ�บริวม ริายริ�บเฉลี่��ย ริายริ�บส่�วน่

เพิ่��ม0 10 0 0 0

1 10 10 10 10

2 10 20 10 10

3 10 30 10 10

4 10 40 10 10

5 10 50 10 10

6 10 60 10 10

7 10 70 10 10

8 10 80 10 10

9 10 90 10 10

TR = P x Q AR = TR/ Q MR =TRn – TRn-1

= TR / Q

P

Dmand

รายรบ

Q0

10

1

40

80

2 3 4 5 6 7 8

TR

AR = MR = D

แสูดงเสู�นรายรบชน�ดต,าง ๆ ในกำรณ�เสู�นอ�ป็สูงค้"เป็/นเสู�นตรงขนานกำบแกำนนอน

ราค้าสู�นค้�าต,อหน,วัยกำ5ค้2อ ค้,า AR ค้,าค้งท��

รายรบหน,วัยสู�ดท�าย (MR) ค้งท��ด�วัย

TR เพ��มข')นในอตราค้งท�� TR เป็/นเสู�นตรง

ราค้าสู�นค้�า (P) ม�ค้,าค้งท��

เสู�น AR กำ5ค้2อเสู�น MR กำ5ค้2อเสู�นอ�ป็สูงค้" เป็/นสู�นตรง

AR = MR = D

ริายริ� บ

Q0

10

1

40

80

2 3 4 5 6 7 8

TR

AR = MR = D

หากำผู้��ผู้ล�ตกำ�าหนดระดบราค้าไวั�สู�ง

หากำผู้��ผู้ล�ตกำ�าหนดระดบราค้าไวั�ต��า

ข. กริณ�ที่��เส่�น่อ�ปส่งค�เป�น่เส่�น่ต่ริงลี่าดจากซ้�ายลี่งมาที่างขวา

ขายสู�นค้�าได�น�อย

ขายสู�นค้�าได�มากำ

(เม2�อผู้��ผู้ล�ตขายสู�นค้�าอย�,ในตลาดแข,งขนไม,สูมบ�รณ")

P

Q

D

0

ปริ�มาณขาย

(หน่�วย)

ริาคาต่�อหน่�วย(บาที่)

ริายริ�บริวม ริายริ�บเฉลี่��ย ริายริ�บส่�วน่

เพิ่��ม

0 11 0 0 0

1 10 10 10 10

2 9 18 9 8

3 8 24 8 6

4 7 28 7 4

5 6 30 6 2

6 5 30 5 0

7 4 28 4 -2

8 3 24 3 -4

9 2 18 2 -6

Dmand TR = P x Q AR = TR/ Q = P MR =TRn – TRn-1

= TR / Q

TR

รายรบ

Q0

10

1

20

30

2 3 4 5 6 7 8

เสู�นรายรบชน�ดต,าง ๆ ในกำรณ�เส่�น่อ�ปส่งค�เป�น่เส่�น่ต่ริงลี่าดจากซ้�ายลี่งมาที่างขวา

-5

AR

MR

เสู�นอ�ป็สูงค้"AR = D

TR

ริายริ� บ

Q

AR

MR

0

ค้วัามสูมพนธ์"ระหวั,าง TR, AR และ MR

1. ในช,วังท�� MR > 0TR จะม�ค้,าเพ��มข')นเม2�อป็ร�มาณขายเพ��มข')น

2. เม2�อ MR = 0 TR จะม�ค้,าสู�งสู�ด 3. MR และ AR จะม�ค้,าท��ลดลงเร2�อยๆ เม2�อป็ร�มาณ

ขายเพ��มข')น แต, MR จะม�ค้,าท��น�อยกำวั,า AR เสูมอ

การิหาเส่�น่ MR จากเส่�น่อ�ปส่งค� 1. เม2�อเสู�นอ�ป็สูงค้"เป็/นเสู�นตรงท��ลาดจากำซื้�ายลงมาทางขวัา

B

P

0 Q

FC

A

MR

D = AR

1. ให�ลากำเสู�นอ�ป็สูงค้"ต,อออกำไป็จนพบแกำนต)งท��จ�ด A

วั�ธ์�หา

2. จากำจ�ดใดจ�ดหน'�งบนเสู�น D หร2อAR สูมม�ต�จ�ด B ลากำเสู�น BC ต)งฉากำกำบแกำนต)ง

3. แบ,งค้ร'�งด�าน BC ท��จ�ด F

4. ลากำ AF ให�ยาวัต,อออกำไป็กำ5จะได�เสู�น MR

B

P

0 Q

FC

A

MR

D = AR

เสู�น MR จะม�ค้วัามชน (Slope ) เป็/น 2 เท,าของเสู�นอ�ป็สูงค้"

การิพิ่�จาริณาค�า MR แลี่ะค�า AR

B

P

0 QQ1

G

FC

A

MR

D = AR

ณ . ป็ร�มาณขาย 0Q1

GQ

1 ค้2อค้,าของ MR

BQ1

ค้2อค้,าของ AR

MR

AR

2. เม2�อเสู�นอ�ป็สูงค้"เป็/นเสู�นตรงขนานกำบแกำนนอน

D

P

0

P

Q

ราค้าจะม�เพ�ยงระดบเด�ยวัเท,าน)นค้2อ 0P ค้,า AR ย,อมจะค้งท��เท,ากำบ 0P และ MR ย,อมเท,ากำบ 0Pด�วัย เสู�น MR จะเป็/นเสู�นเด�ยวักำบ AR หร2อเสู�นอ�ป็สูงค้"น�นเอง

= AR = MR

72. ก&าไริส่(งส่�ดของผู้(�ผู้ลี่�ต่

เป็7าหมายของผู้��ผู้ล�ต

กำ�าไรสู�งสู�ด หร2อ ขาดท�นน�อยท��สู�ด

ด�ลยภาพของผู้��ผู้ล�ต

ก&าไริ (Profit)

กำ�าไร = TR – TC

กำ�าไรทางเศรษิฐศาสูตร"

= TR – ( ต�นท�นชดแจ�ง + ต�นท�น

แอบแฝง)

กำ�าไรสู�งสู�ดเม2�อTR ม�ค้,ากำวั,า TC มากำท��สู�ด

บาท

ป็ร�มาณ (Q)

TCTR

กำ . แสูดงกำ�าไรสู�งสู�ดในกำรณ�อ�ป็สูงค้"เป็/นเสู�นตรงขนานกำบแกำนนอน

a

b

ก&าไริริวมส่(งส่�ด

A

B

Q1

TR อย�,สู�งกำวั,า TC มากำท��สู�ดซื้'�ง = AB

O

บาท

ป็ร�มาณ (Q)

TCTR

แสูดงกำ�าไรสู�งสู�ดเม2�อพ�จารณาจากำเสู�น TR, TC

a

bก&าไริริวม

ส่(งส่�ด

A

B

Q1O

= Slope TR ณ จ�ด B= MRMC

Slope TC ณ จ�ด A

บาท

ป็ร�มาณ (Q)

MC

MR

Q1

E

แสูดงกำ�าไรสู�งสู�ดเม2�อพ�จารณาจากำเสู�น MR, MC

จ�ดที่��ได�ก&าไริริวมส่(งส่�ด

ก&าไริริวมส่(งส่�ด

แสูดงกำ�าไรสู�งสู�ดในในกำรณ�อ�ป็สูงค้"เป็/นเสู�นตรงขนานกำบแกำนนอนบาท

ป็ร�มาณ (Q)

TC

TR

a

b

ก&าไริริวม

ส่(งส่�ด

A

B

Q1Oบาที่

ป็ร�มาณ (Q)

MC

MR

Q10

ด�ลยภาพของผู้��ผู้ล�ตท��จะท�าให�ได�รบกำ�าไรสู�งสู�ดค้2อ ระดบ

กำารผู้ล�ตท��TR ห,างจากำ TC มากำท��สู�ด หร2อระดบกำารผู้ล�ตท�� MC = MR

จ�ดท��ได�กำ�าไรรวัมสู�งสู�ด

กำ�าไรรวัมสู�งสู�ด

บาท

ป็ร�มาณ (Q)

TC

Q1

TR

ก&าไริริวมส่(งส่�ด

เม2�อพ�จารณาจากำเสู�น TR, TC

0

TR อย�,สู�งกำวั,า TC มากำท��สู�ดซื้'�ง = ABA

B

= Slope TR ณ จ�ด B= MRMC

Slope TC ณ จ�ด A

ข . แสูดงกำ�าไรสู�งสู�ดในกำรณ�อ�ป็สูงค้"เป็/นเสู�นตรงท��ลาดจากำซื้�ายลงมาทางขวัา

บาท

ป็ร�มาณ (Q)

MC

MRQ

แสูดงกำ�าไรสู�งสู�ดเม2�อพ�จารณาจากำเสู�น MR, MC

จ�ดที่��ได�ก&าไริริวมส่(งส่�ด

ก&าไริริวมส่(งส่�ด

ข . แสูดงกำ�าไรสู�งสู�ดในกำรณ�อ�ป็สูงค้"เป็/นเสู�นตรงท��ลาดจากำซื้�ายลงมาทางขวัา

TCบาที่

ปริ�มาณ (Q)

Q1

TR

0

A

B ด�ลยภาพของผู้��ผู้ล�ตท��จะท�าให�ได�รบกำ�าไรสู�งสู�ดค้2อ ระดบ

กำารผู้ล�ตท��TR ห,างจากำ TC มากำท��สู�ด หร2อระดบกำารผู้ล�ตท�� MC = MR

บาที่

ปริ�มาณ (Q)

MC

MRQ1

0

ก&าไริริวม

ส่(งส่�ด

จ�ดที่��ก&าไริริวมส่(งส่�ด

ก&าไริริวมส่(งส่�ด