مباحث در مورد کارآفرینی و استارت آپ

E_mail : [email protected]

ث ای زی و يع .ثحث بی ظیبزی زضثبض ضا اساظی وؿت وبض، وبضآفطیی اؾشبضسبح ب زض حب خطیب اؾز

ثبقس زض ای قش سالـ اؾشبضسبح ب، ف خسیسی اؾز ى اؾز ثؿیبضی ثب ؼبی زضؾز آ آقبیی ساقش

.ذا وطز سب سؼطیف خبؼی ضا ثط اؾبؼ بثغ ای حظ، اضائ و

:تزای ایى تفی استارتاج چیست، تتز است اتتذا تفی استارتاج چ چیشایی یست

اؾشبضسبح یه ضیساز بیف وبضآفطیی یؿز.

شبضسبح یؿزیه ة ؾبیز یب یه اح ثبی، عب یه اؾ.

اؾشبضسبح یه قطوز وچه و زض حب زضآسظایی ضقس اؾز، یؿز.

ثط اؾبؼ سؼبضیف رشف اظ یؿسب حممب ای حظ، بس آلبی اؾشی ثه، اضیه ضیؽ، وشبة ب بثغ شع،

:ظط ، ای اؾزثشطی خبؼشطی سؼطیفی ضا و ثطای یه اؾشبضسبح ی سا اضائ وطز، ث

استارتاج یه ساسا لت است و تا ذف یافت یه ذ وسة وار تىزارپذیز میاس پذیز

.تجد آذ است

یب حشی یه فط(، اثعاضب، ضاث ثی آبؾز، چ ث نضر )ظض اظ ؾبظب ط ع دػ ایی اظ افطاز :ساسا

.قس. چ زفشط وبض زاقش ثبقس چ زض ظیط ظی ذب لطاض زاقش ثبقسقطوز ثجز قس ثبقس چ كس ثب

ؾب ؼی ساضز. وبض یه اؾشبضسبح یبفش ؾطیغ س وؿت وبض بؾت جك سؼطیف ثبال، زض 10لز: یؼی اؾشبضسبح

س وؿت وبض وشطی ظب ى اؾز. ؾطػز ظب ػا ی زض فمیز یه اؾشبضسبح ؿشس. ط چ زیطسط


ضز ظط ضا وكف وس قبؽ ایى ضلیجبف ظزسط ث شید ثطؾس چی نجط، حن، اطغی سا بی طزاس یب

.طزاسب آ ث ؾط ضؾس، ثیكشط اؾز

حب یبفش: ای و ی زض ای سؼطیف اؾز. یه اؾشبضسبح، ثطای یبفش سفف زض حب خؿشد اؾز. اض زض

دػف سؾؼ اؾز. ثبیس ثشاس س وؿت وبض ضز ظط ضا وكف وس، سىطاضدصیط میبؼ دصیط ثز آ ضا ثطای

.ذز ث اثجبر ثطؾبس

ػس لؼیز: یه ػجبضر زیط فش زض سؼطیف اؾشبضسبح ب، ػس لؼیز اؾز. زض الغ قب ث ػا یه اؾشبضسبح،

و وسا ضـ خاة ی زس وسا خاة ی زس. قب ث ػا یه اؾشبضسبح ئ یؿشیس و دبؾد زلیمب ی زایس

زضؾز وسا اؾز. زض فشبض ػبیب، اؾشبضسبح ب، ی زاس چىبض زاضس ی وس زض شید قب سیی بی قب ثبیس

ظبیف ذب، قىؿز ذضز ضز قس، كى سطؾی ساقش افطازی ثبقس و ثب ب بز زض ازی بی بقبذش آ

.ثبقس

دػ ایی اظ ضـ ب ضاىبضبیی اؾز و یه قطوز، ثب یب ؾبظب : (Business Model) س وؿت وبض

ی ثطز. و ثب طح وؿت وبض ثىبض( …الشهبزی، اخشبػی، فطی، )ثطای ایدبز، اضائ ثسؾز آضز اضظـ

(Business Plan) جبیس اقشجب طفش قز.

سىطاضدصیط: یؼی ایى آ س وؿت وبض و ثب سف زضآس ظایی ایدبز قس اؾز ضا ثشا ثبضب ثبضب سىطاض وطز ث

.سز اضائ قس ضا سیس اج وطزاظای ط سىطاض، زضآس افعایف دیسا وس. یؼی زض وال ؾبز سط، ثشا حه یب ذ

ضـ زاز سؾؼ …میبؼ دصیط: یؼی ایى ثشا آ س وؿت وبض ضا زض آیس ثب افعایف بثغ بی ، یطی اؿبی

.ضائ وؿت اضظـ ضا ثشط، ؾطیؼشط ثیكشط وطزا ایدبز، بی

اىب ضقس ضا ث طا ذاس آضز. ثبثطای، سف یه سىطاضدصیطی میبؼ دصیطی یه س وؿت وبض، ثب ذز،

.اؾشبضسبح، ضقس ؾطیغ اؾز. ای ز ف ؿشس و ؾزآضی ثطسس قس ضا ثطای قب ث اضغب ی آضس


:تزای درن تتز ای د ت ای ثا در دیای غیز استارتاپی تج ویذ

ثیطیس و ثط ضی چطخ زؾشی اـ آثی ی فطقس. ا ثبیس ط ضظ نجح یب ثرطز، آثی فطقی زض طز ضا زض ظط

آ ب ضا ثكیس، زض چطذف لطاض زس وچ ث وچ ؿبفز بی الی ضا ی وس، زاز ثعس، ثى كشطیب ث ؾطاغف

ا ضا ادب زس. زؾشعزـ ضا ت وس. ثیبیس. ؾذؽ ث زضذاؾز ط یه كشطی، ثب آثی یط زؾشی، آة ی زرا

ای آثی فطـ زض طز ثطای ایى وؿت وبضـ ضا اظ زؾز سس، ط ضظ ثبیس ای وبضب ی ذؿش وس ضا

.سىطاض وس. اط چس ضظی ثال ث زی طیی شاس اظ ذب ثیط ثیبیس، آ ضظب زضآسی راس زاقز

ای آثی فطـ ثشاس ی بی ظیبزی ضا یىدب ذطیساضی زاضی وس، ث خبی آثی یط زؾشی، اظ آثی حب اط

یط ثطلی اؾشفبز وس، ث خبی یه چطخ، چسی چطخ زاقش ثبقس افطازی ضا اؾشرسا وس و چطخ ب زض بك

، ثط وبضب سیطیز وس د ب ضا خغ آضی وس. زؾشعز رشف قط ثطزاس آثی ثفطقس، ی ساس ذز

وبضطاف ضا ثسس ؾز ذزـ ضا ثطزاضز. حب اط طچس ضظ اظ ذب ثیط یبیس، وؿت وبضـ اظ ثی راس

.ضفز آ ضظب زضآسـ ؾطخبیف ثبلی اؾز

یس و چیع اسبسیه اؾز یعا سیس اساظ ثبظاض آ حبال ای ضا ثب یه وبضذب آثی یطی نؼشی مبیؿ و

.ثؿیبض ثؿیبض ثعضشط اؾز

:یه ثا زتثط تزای دیای استارتاپی

یىی اظ آقبسطی ثب بیی و ی سا ثطای فبی سىطاضدصیطی میبؼ دصیطی زض زیبی اؾشبضسبح ب ظز، فیؿجن زض

بضن ظاطثطن ثیبصاض فیؿجن، فیؿجن ضا اظ ذاثب زاكبف )بضاضز( قطع ب ب ؾب بی اف اؾز.

وطز. ای ة ؾبیز، زض اثشسا سؾ زاكدیب ىالؾی اـ ضز سخ لطاض طفز ؾذؽ زاكدیب زاكب بی

ی قس. بضن ظاوطثطي ث زیط ث آ دیؾشس. زض حبی و سب یه ة ؾبیز ثز، ضظ ث ضظ ث وبضثطاف ايبف


طا ىبضاف زض ب ب ؾببی اثشسایی فیؿجن، الؼب ی زاؿشس و ی ذاس چىبض وس ؾطقز ای

وبضقب ث ودب ذاس وكیس. آب زض اثشسا س زضآسظایی ساقشس ی زاؿشس چ ثبیس اظ ة ؾبیشی ثب ای

ظاوطثطي زاكب ضا ضب وطز ث طا زؾشبف ث ؾییىب ی م ىب 2004ضس. سب ایى زض ؾب وبضثط د زض ثیب

وطز سب سب لز اطغی اـ ضا ثط ضی سؾؼ فیؿجن ثصاضز. آ ب ث قسر ث زجب س زضآسظایی ثزس و ای

.چیعی و ث شكب ضؾیس سجیغبر آالی ثز

:ا ی در استارتاججایا آر

اؾشبضسبح ب، ؼال ح ایس بی آضا ذاللب ثب ی قس. زض الغ فطز یب افطازی ذقفىط، ثب ایس بی ، زض

آضی زض .خؿشدی ضـ بیی ثطای وؿت زضآس اظ آ ایس سیس اج حهالر یب ذسبر جشی ثط آ ایس ؿشس

.ى آضی زض ثبظاض یب آضی زض حهالر ذسبر ذز ضا كب ی زساؾشبضسبح ب، ث ق

:تز اساس تعزیف تاال، ی تا ت ضزح سیز تعذادی اس تارای ادرست را اصالح وزد

ب اظ یه( ط اؾشبضسبدی الظ یؿز حشب زض حظ وبذیسط ایشطز ثبقس. زی ایى اغت ؾط نساب زض ثبض اؾشبضسبح

:زی اؾز 2ای حظ ثس ی قز

ضظ ث ضظ عی ؾرز افعاض، ط افعاض ظیطؾبذز بی الظ ثطای ضا اساظی وؿت وبض زض ای حظ وبف .1

.ی یبثس زض شید ثب وشطی ؾطبی ب، ی سا قطع ث وبض وطز

وطز ثؿشطبیی و ثشا زض آب سؼساز وبضثطا، سؼساز زض ثؿیبضی اظ وؿت وبضبی ای حظ اغت ثب یب .2

افعایف زاز، ی سا ث سىطاضدصیطی میبؼ دصیطی ضا …دطزاظس ب، یعا حبفظ زائی لز، دبی ثبس،

.زؾز دیسا وطز


ای ض ثبیس فز و، ثیعؽ ز( ط ة ؾبیز یب اح ثبی، عب ی ساس ثب سؼطیف اؾشبضسبح خض زضثیبیس. زض الغ

س سىطاضدصیط میبؼ دصیط ثب سف ضقس ؾطیغ اؾز، -دكز آ ة ؾبیز اؾز و اط ث زجب یبفش یه ثیعؽ

.خع سؼطیف اؾشبضسبح لطاض ذاس طفز

دیشعا ضا ث یه ؾ( وؿت وبضبی وچه، عب اؾشبضسبح یؿشس. ثال یه دیشعا فطقی حی و ؾببؾز ؾبسیچ

ضـ سثجیز قس ی لجی ی فطقس كشطیب زضآسـ زض حب افعایف اؾز، اؾشبضسبح یؿز. چطا و نبحجب آ اظ

اثشسا س وؿت وبض ذز ضا ثط اؾبؼ سدطثیبر سبی خز لجی اشربة وطز اس )دیشعا فطقی( سمطیجب ثب زیس ثبظ

. آیس، آ دیشعافطقی ضا ضا اساظی وطز اسذیب ئ سطی، ؿجز ث

:طزس فىز استارتاپی

اظ آدبیی و اض قطوز بی ثعضي خب افشبز، سؾ قطوز بی دب ضز سسیس لطاض ی یطز اغت اظ ثی ی

ی ای ذط ضا ثب ضا ضس، ای قطوز بی ثعضي ث حى ایى ذز ضا زض ؼطو ذط ثجیس، سالـ ی وس سب خ

اساظی یه احس خسیس زض زض یب ثیط دػ ذز ثیطس. اظ آدبییى ؼال، احسبی وچىشط، چبثىشط اظ ؾبظب

ب قطوز بی ثعضي ؿشس، ای ضا، ضا بؾجی ذاس ثز سب ای غ بی ثعضي ثشاس ایشطؾی ثبال سجی ذز ضا ث

.ی وچه چبثه، وشط وسوه احسب

ث ی زی، اغت قطوز بی ثعضي، ث ای ع طظ فىط اؾشبضسبدی دط ثب ی زس وبضوبكب ضا سكیك ی وس

.بس اػبی یه سی اؾشبضسبدی وبض فىط وس


بی زیبی سىغی ذجط زاز ای. ثؿیبض دیف آس و زض زیدیبس اظ ذطیس فطـ بی یی زالضی زض ثی قطوز

ؾطیؽ بی ثؿیبضی زض ؾطاؾط خب ثب ایس بیی بة ث خز ی آیس زض سسی وسب فك ی قس ؿیطی نس ؾب

.ضا زض یه قت ی بیس

ب مبالر ثؿیبضی خت وطز اؾز. ای ضظ « اؾشبضر آح»فمیز ای قطوز بی دب سخ زیط افطاز ضا یع ث ف

زض ضاث ثب چی ضا اساظی یه اؾشبضر آح فك زض ؾح ایشطز شكط ی قس وبضثطا ثؿیبضی ضؤیببی ذز ضا

.وس ی خؿشد زض ضا اساظی اؾشبضر آدی شفبر

رشف طزبیی بی ثطعاضی ضیساز بی .چس ؾبی ی قز و زض ایطا یع ضك دیسا وطز اؾز« اؾشبضر آح»

شؼسز زض ؾب بی صقش وه وطز سب عب ثب زیط وكض ب، وبضثطا ایطای یع زض ست سبة اؾشبضر آح ضا

.اساذش لطاض ثیطس

زاقش یه اؾشبضر آح آمسض خصاة اؾز و ثؿیبضی اظ ب حبيط ؿشی او اظ وبض ذز اؾشؼفب زی ث ؾز ضا

اساظی وؿت وبض ذز ضا قی. اب آیب لج اظ ادب ای وبض، ث ػالت آ فىط وطز ای؟ آیب ث اساظ وبفی ؿجز ث

ف اؾشبضر آح آقبیی زاضی؟

حیسضيب احسی، زثیط وب وبضآفطیی یىی ثطعاض وسب ضیساز اؾشبضر آح یىس زض ایطا، ؼشمس اؾز و

.زؾز یبفش اس ثیكشط زضیط زاض ست سبة خبی آ ؿشس« اؾشبضر آح»طا ظ ث زضن زضؾشی اظ ف وبضث

آلبی احسی ثط ی اؾبؼ زؾز ث ل قس سهی طفش سب سؼطیف ذز اظ اؾشبضر آح ضا اضائ زس. زض ازا ت

.ضا ی سایس بؼ ویس مب ای و ایكب ثطای زیدیبس اضؾب وطز اس


اؾز و وشط زض ضز ؼی ب، ای ثز یىی اظ ثعضشطی اقشجببر وب وبضآفطیی ایطا ثمی فؼبال حظ اؾشبضسبح

بی رشف یه وؿت وبض اؾشبضسبدی ثحث فش وطزی ثؿیبض ظیبز ث ؼطفی اؾشبضسبح یىس، ضیسازب زضی

یطس، طی اقشجب ی« اؾشبضسبح یىس»ضا ثب « اؾشبضسبح»اؾز و یه ط اـ ای قس خ وطزی. شیدس

ساس ثطایكب زاقش بیی و قطع وطز یه اؾشبضسبح ی دساضس ث اضظـ ب ضا یه خض س ضظ ی ؿشس و اؾشبضسبح

.ثبقس ثبض ساضس

3وطزی ی ث لی خی يطض ض اظ ط خب ثیطی فؼز اؾز. زض ازا یی لز دیف قطع یای ثحث ضا ثبیس ذ

سؼطیف اظ یه اؾشبضسبح آس اؾز و اظ بثغ رشف سدطث قرهی ث زؾز آس اس. اجش ذیی اظ خات وبضآفطیی

. یه اؾشبضسبح ضا سكطیح وطزسا قبض زیطی یع ی بی ثی قزی اؾز اظ طیك سؼبضیف ضـ

اؾشبضسبح یه وؿت وبضی اؾز و لؿشی اظ آ جشی ثط فبضی اؾز. ط :تعزیف خیی ساد یه استارتاج

ب ث طظی اظ ة، ثبی، ایشطز وؿت وبض و ثط دبی فبضی اؾز، عب اؾشبضسبح یؿز، ی اؾشبضسبح

.وس سب ضقس ثبالیی زاقش ثبقس ث سؼساز وبضثطا ثبالیی ثطؾس ی سىغی بی خسیس اؾشفبز

ذایس یه اؾشبضسبح ضا اساظی ویس، ی سيیح ب ساضیس سب نس ؾب زیط ی ای ث اؾشبضسبح اط یچ ػالل

ی سيیح وبض قب ضا ضا سيیحبر ثشط زلیمشطی ؿز و زض ازا ذاس آس ی .ثطای قب وبفی اؾز

.ثیبفشس« س»ب چیع ػدیت غطیجی یؿشس و ثؼس اظ سسی اظ ثییس، اؾشبضسبح اساظز. بض و ی ی

ب اظ اؾشفبز اظ سىغی ذؿش ب ذاس سطویس و چ زض ایطا، چ زض ؾییى ی، كشطی سب لشی حجبة اؾشبضسبح

ی اظ كشطیب ثبثز آبظ ثب ذزـ فىط وس و، ذطیس اظ طیك ؾبیز آبظ چی ذة ثكس. ثال اط یى

یؿز سطخیح ثسس ؾاض بقی قس، زض سطافیه ثكیس ث یه فطقب فیعیىی ضفش خ سبح خسیسـ ضا حضی ثب


س ثز. زض غیط ای نضر ث اظ س افشبز ای و ب ثؿیبض ثبال ذا د مس ثرطز. زض آ حبز، احشب ؾم اؾشبضسبح

.ایساض جبقیس

زض وبض ضقس ؾطیغ ؿجشب اضظا، اىبی و ط افعاض فبضی ث ای :تضیح لذری پیچیذ تز یه استارتاج

طی یىی اظ اؾز، و میبؼ دصیطی یب ؿشطـ دصیطی سطخ قس اؾز. میبؼ دصی Scalabity وؿت وبضب ی زس

:بی یه اؾشبضسبح اؾز و سيیح آ وی ؾرز ث قطح ظیط اؾز شطی قط

.بی آ، میبؼ دصیطی ب زاضز ب شبؾت ثز ضقس ثبالی یه وؿت وبض، ؿجز ث عی

ط قس ثبقس ی ثطاث 10آچ فش قس ث چ ؼی اؾز؟ یؼی اط ث فطو زضآس وؿت وبض قب ؿجز ث ؾب صقش

ثطاثط قس زضآس وؿت 2عی بیشب ثبثز بس ثبقس، احشبال ث میبؼ دصیطی ضؾیس ایس.یب ثطػىؽ، اط ث فطو ثب

ثطاثط قز، ای وؿت وبض میبؼ دصیط یؿز )حسال زض آ مغ(. سخ زاقش ثبقیس میبؼ 2بیشب یع وبض قب، عی

ثطاثط قس وؿت 2ضثی ث فمیز وؿت وبض قب ساضز زض حبز ز ؾز قب یع لبػسسب دصیط ثز یب جز

.وبضسب ض ث ضقس دیكطفز اؾز. ی میبؼ دصیط یؿز


ضؾشضا ؾط وچ قب فم ظطفیز دصیطایی .وؿت وبضبیی و میبؼ دصیط یؿشس، ؼال ذیی ظز ث ؾمف یرضز

ثطاثط وس، ثبیس یه قؼج زیط ثب آقذع، یع نسی 2فط ضا زاضز. اط آ ضؾشضا ثراس زضآس ضظا ذز ضا 100اظ

30ثطاثط یكز. ی اؾشبضسبدی بس ایؿشبطا ضا زض ظط ثیطیس و اظ نفط سب 2بضؾ خسیس ثعس و عی بیف یع

سب وبضس ثیكشط ساقز. 13اضظـ یه ییبزض زالضی ضا اظ فیؿجن طفز، ی وال ب ی وطز، 24یی وبضثط ضا زض


یی وبضثط خصة 450عی بی ایؿشبطا ؿجز ث ضقس سؼساز وبضثطاف ثؿیبض بچیع ثز. یب اؾشبضسبح اسؽ اح، و

اس، زلیمب اضظـ ب میبؼ دصیط قز. ای قطوزسب وبضس ثیكشط سا 50ییبزض زالض فطذش قس 13وطز ثز، ث لیز

.ثبالی آب ثربط میبؼ دصیطی آب اؾز

ساس ث میبؼ دصیطی وؿت وبض قب وه وس. چ یه بی خسیس ذیی ی ط افعاض، ة، ثبی، سىغی

ساس ب سط )و لیز بچیعی زاضس( ی بی لی ؾطیؽ زس، ب ؾبیز ثب ؾطض فط 10 ث ساس زض ب ا ؾبیز ی

.یی فط ػطي وس 10ثؼس ب ؾطیؽ ضا ث

ب وؿت وبضبیی ؿشس و ضقس ثبالیی زاضس )ؼال اظ طیك ط افعاض فبضی( یراس ث میبؼ دؽ اؾشبضسبح

.دصیطی ثطؾس

بی قز ؾطیؽ ثب اضظقی اضائ وطز و ثب عی ثییس و چ ذة، اط یحبال قبیس ثب ذزسب :تز تضیح پیچیذ

ب وبضثط زاقش ثبقس، چطا اؾشبضسبح ی ظس؟ بچیع یی

ساس ث چ زض حب حبيط یچ فط ثبثشی ثطای ضا اساظی ضقس یه ؾطیؽ اؾشبضسبدی خز ساضز. یچ وؽ ی

سایس ث ؾب ی 4یب 3 وبض ضا قطع ویس ویفیز حهشب ذة ثبقس، ثی قه زض ظطف قب ثیس و اط فال

.ظاوطثطي زیب ضا ثیطیس ییبزض قیس

( كشطیب ظیبزی خصة 2میبؼ دصیط ثبقس (1ب زض حب خؿشد ثطای دیسا وطز س سدبضی ای ؿشس و اؾشبضسبح

100یس و اظ ط ب قىؿز ثرضس. آبض خبی ی قز و ذیی اظ اؾشبضسبح ز ثبػث یض 2آ قز. سطویت ای

بی ؼطفی ب ث فمیز اؾشبضسبح قبیس یىی اظ آ فم بس ثبلی سبی 10 اظ ذضس، ی قىؿز آب اظ سب 90اؾشبضسبح

.ساس كشطیب ظیبزی ضا خصة وس ث آبظ فیؿجن ثطؾس. اوثط اؾشبضسبح ب یچ لز ی


بی چبثه بة، ثیكشط ثیكشط ض ثیبضس. ثدبی ایى اظ ب ث ضـ احشب ثبالی قىؿز ثبػث قس اؾز و اؾشبضسبح

ضظ ا قطوشی ثجز وس ؾط ؾ قطاوز ثب زػا وس، یه ط لز سكىی یسس و اظ طیك آظ ذب،

ضظ یه حه ای 6ب زضة اسبق ذز ضا ثجسس وس ثعس، زض ظطف 6بی رشفی ضا اشحب وس. ثدبی ایى ضا

بی حه ذز ضا ثب سخ ث ثبظذضز كشطیب ثؿدس. ثدبی ایى طح ای ث سؼسازی كشطی ػطي یىس سب اضظـ

س سدبضی ذز ضا ثط ضی ؾبػز 10ای سبیف وس ؾؼی وس دح ؾب آیس ضا دیف ثیی وس، زض نفح 100سدبضی

دیبز ی وس لس ث لس ثب هبحج ثب كشطیب ای ذز، ث اػشجبضؾدی فطيیبر وؿت وبضقب ی ث وؿت وبض

.سط خ ثطس سط ثب ضیؿه دبیی ؿبة قسسط، ح بی وچه ب الظ اؾز ثب ثطزاقش لس دطزاظس. اؾشبضسبح

:قز یه اؾشبضسبح ی سؼطیف آوبزیهدؽ

.یه ؾبظب لز و زض خؿشدی یه س سدبضی میبؼ دصیط دبیساض اؾز

بس، ب ث قطح ی زس. اؾشبضسبح اؾشبضسبح ضا سيیح ی ی ذة ای سؼطیف وبال سب ظایب قطای یه

ثیی یبظبی ثبظاض آیس، يطیت فمیز ثبال، ای قس، دیف سا زض چس زلیم یبز طفز ی حطف لاػس ثبظی ضا ی

.ب سطی الظ زاضز ؾب

ز، خؼیز ثبال، سحهی وطز خا، ث ػال فش زیی و قض قق ظیبزی زض ایطا دیطا جبحث اؾشبضسبدی اؾ

سؾ ادطاسضبی ؿ ا ز 3Gایشطشی ثبالی ای وكض ؿجز ث وكضبی م اؾز. چی ث زی ضا اساظی

ظ سدبضر بی قس، فبی بض ؿشطـ ثبالیی زض اذشیبض وؿت وبضبی ح ضقس ثؿیبض ثبالی اؾشفبز اظ سف

اىشطیه اؾشبضسبح ب لطاض طفش اؾز. ایساضی فمیز آب ثبػث ایع ثیكشط زض ؿ ثؼسی اظ وبضآفطیبی قز و

.نطفب ث وبضسی یب زاقش یه وؿت وبض وچه لبغ یؿشس


ی. حشی ای يع اضز وكضب یع قس ا بی اذیط ظیبز زض ضز آ ذاس قیس ای و زض ؾب اؾشبضر آح، اغ

بی سحز ػا اؾشبضر آح یىس زض قطبی رشف وكض ؿشی. اب ث الغ سؼطیف ثؼب قبس ثطعاضی طزبیی

اؾشبضر آح چیؿز؟

بی بی اذیط زض اذجبض زیبی فبضی ث وطار قبس اؾشفبز اظ آ زض سنیف وذبی ای اؾز و زض ؾب اؾشبضر آح اغ

وس. ث ض لغ دبیی ؿشی و ضاىبضبی خسیسی ضا ثطای ح كىالر ؿبئ خز زض زیبی فبضی طح ی

بیی اؾشبضر آح ی ؾییى فش اؾز. اب اؾشبضر آح چیؿز ث چ وذبی ؾ فطاؿیؿى زضكب ای اغ زض

قز؟ االق ی

:وس اؾشبضر آح ضا ای چی سؼطیف ی (Warby Parker) ی ثشب، ؾؽ سیطػب وذبی اضثی دبضوط

وس؛ زض حبی و سیی ثطای فمیز ای یه ؿب اضائ یحی ی ضا ثط اؾشبضر آح یه وذبی دب اؾز و و ضا

.وذبی اظ طیك ضا ح اضائ قس خز ساضز

زاس و سف اظ آ ثططف بی خز ی بی ذالفیز ثطفطاظ ایس ثؿیبضی اؾشبضر آح ضا فط یی ثطای اسیك

.بی خز قبذش ی قس ح ی آقی ضا دبقوطز كىالر خز زض مب ویسی اؾز و ث ػا

بی طح ایبالر شحس زض آح و یىی اظ اؾشبضر (Homejoy) خی آزضا چئ، ؾؽ سیطػب وذبی

ثز، زض سؼطیف اؾشبضر آح ای ف ضا ثب ػا ددط ی ش ض ث آیس ذاس اؾز. ی زض ای ذهل 2013ؾب

:ی اظبض ظط وطز اؾزچ

آ دبیساض ث ظض سبؾیؽ یب دیؾش ث یه اؾشبضر آح ث ؼبی یه سهی خسی ثطای خسا قس اظ قطای ایس

.آؾب سالـ ثطای ایدبز خی اظ سغییطار زض سر ظب وسب اؾز زؾشیبثی ث ضقس ثطق


:اؾزاؾشبضر آح ث ای ؼی Merriam-Webster ثطاؾبؼ سؼطیف

ای اظ وبضب ث ظض یه حطوز خسیس یه قطوز یب وؿت وبض دب ػ یب دػ

:فط اغب ایؿی آطیى طیشیح یع اؾشبضر آح ضا سؼطیف وطز

.یه وؿت وبض یب سؼسی و ث سبظی آغبظ ث فؼبیز وطز اؾز

وس و زض دی یع اؾشبضر آح ضا یه سدبضر دب زض لبت یه وذبی، قطاوز یب ؾبظب لز سؼطیف ی یىیذسیب

ی انی ی ذبنی اؾز. یىیذسیب یع آضی ضا ث ػا قبذه اساظی یه س سدبضی خسیس زض ظی ایدبز ضا

ب ؼال بیشی طسج ثب فبضی زاضس؛ آح ىش اقبض وطز و زض ثبض ػی، اؾشبضر اؾشبضر آح ػا وطز ث ای

ی اؾشبضر آح ضا زض خب جی، آضی سالـ اؼبضف ایشطشی زضبی اب ای يع یك نحز ساضز. ای زایط

.ثطای ضقس زض ؾح خبی سؼطیف وطز اؾز

سا ث ضقی زیس و سبؾیؽ اؾشبضر آح یبظ ث ثطلطاضی لای ذبنی ساضز؛ حب آى قس یثب سخ ث سؼبضیف اضائ

اؾشبضر آح .ی ای ؿبئ ضا یع زاضس بی ثعضي سغییط وطز زغسغ زضآس، ؾز سؼساز وبضوب اض زض وذبی

.ی وبضی ذز كغ ث وبض اؾز فم زض ظی بی ثعضي ثب آ زؾز ث طیجب ؿشس، فبضؽ اظ ؿبئی و وذبی

ی قشبة ثركیس ث ضقس اؾشبضر صاض زض ظی و یه ؾطبی Y Combinator اظ ظط د طاب، سیطػب وذبی

ؾب سمطیجب زض 10سا یه اؾشبضر ذاس؛ اب یه وذبی ب اؾز، یه وذبی ثب لسز دح ؾب ضا یع ی آح

.زیؿی ؿشطـ اؾززط حب

آح ب سا ث خطار فز و ثهضر یبی ػط اؾشبضر بی اذیط ی ب زض ؾب آح ثب ثطضؾی سس فؼبیز اؾشبضر

قس. زالی شؼسزی ثطای بی دب دؽ اظ ؾ ؾب زیط یه اؾشبضر آح قبذش ی سمطیجب ؾ ؾب اؾز ای وذبی

سا ث سهبحت قس سؾ ی آ ی ش قس ث ػا اؾشبضر آح طح اؾز و اظ خی قبذ دبیب زضا ؾ ؾب


یی زالض، افعایف سؼساز 20بی ثعضي، افعایف سؼساز زفبسط ث ثیف اظ یه طوع، افعایف زضآس ث ثیف اظ ؾبیط وذبی

ط یب فطـ ؾ اػبی انی اقبض وطز. زض الغ فط افعایف سؼساز اػبی انی ث ثیف اظ دح ف 80وبضوب ث ثیف اظ

ی ؾبز ضؾیس اؾشبضر آح ث ؾزآضی ضا دبیبی ثطای قبذش قس آ ث ػا یه اؾشبضر آح سا زض یه خ ی

.فك ذاس

بی سؼطیف طاب، اؾشبضر آح ضا یه وذ .زض الغ فبوشض انی یه اؾشبضر آح ضا ثبیس سابیی آ ثطای ضقس ثسای

وس و ؾبذشبض آ ثطای ضقس ؾطیغ ؼبضی قس اؾز. زض الغ سطوع ثطای ضقس، فبضؽ اظ فبوشضبیی ظیط خغطافیبیی ی

ب ضا ثبیس اظ وؿت وبضبی وچه خسا وطز. ض اؾشبضر آح اس؛ اظ ای اؾز و اػبی اؾشبضر آح آ ضا سبؾیؽ وطز

.یس ث ػا یه اؾشبضر آح ثكبؾییه ضؾشضا خسیس زض یه قط ضا جب

بی اؾشبضر آح ثب فبضی زض ط ذضز اؾز ف اؾشبضر آح ثب نؼز فبضی زض سیس قس ضیك

بی اؾشبضر آح ثب بی اذیط، زض فط ػبیب، ف اؾشبضر آح ثب نؼز فبضی زض سیس قس ضیك زض ؾب

ی دیس نؼز فبضی ثب ح اقبض وطز و زض ظی (Uber) سا ث اثط ضز اؾز. ثطای ثب یفبضی زض ط ذ

یی 307ای ییبضز زالضی، ؾطبی 3.5او فك قس ثب زاقش اضظقی وس. آیب ای وذبی و م فؼبیز ی

اثط زض حب .ضز؟ ث ض حش دبؾد ای ؾا فی اؾزسا یه اؾشبضر آح ث قبض آ وس، ی زالضی ضا خصة ی

یی 213ی ح م قس و ثطاؾبؼ ثطآضزبی ادب قس زضآسی حبيط سجسی ث یه وذبی چس یشی زض ظی

ی اؾشبضر ا .سا ث آ اقبض وطز، آویؽ اؾز بیی و زض ای ثبة ی ی ؾبیط ثب زالضی وؿت ذاس وطز. اظ خ

ی خسیسی ضا ثطای وبضثطا ث ساس سدطث بیی و ثب اسهب ث وبذیسط ی آح ثب ؼطفی الؼیز دبظی زض لبت سؾز

ثن ای ضا قبس ثز زض بیز یع ای وذبی ث ظیط دطچ فیؽ اؼبز اضغب ثیبضس، زض چس ؾب دیكطفز ذبضق

بی بی ذز اظ سىغی ب ثطای دطضـ فبضی آح اؾشبضر .ضفز ر آح ث قبض یضفز و ذز ظبی یه اؾشبض

ب یع ػب ی زض فمیز یب حهالر ذز ای وذبی وس؛ زض ای ثی زض زؾشطؼ ثز فبضی شؼسزی اؾشفبز ی

اظ زضنس اظ 98قس و كب اظ زؾشطؾی ی آبضبی شكط ضقس یه وذبی اؾز. ثطای ثب زض وكض آطیىب ث اؾ


ب حهالر جشی ثط ایشطز، سب حسزی سی قس اؾز. ظبی و یه طز ث ایشطز زاضز، فمیز فبضی

ای ضقس وس و زضآس آ ث چسی یی زالض ثطؾس، زیط ثبیس زضا اؾشبضر آح ثز ای وذبی آح ث اساظ اؾشبضر

. ث اسب ذاسضا ض

بی زیطی ضا زیس و زض سا وذبی قز، ی ب و ط ؾب و زض آطیىب طزآضی ی آح سطی اؾشبضر زض یؿز خبت

بی بی غیطاشفبػی یع اقبض وطز و ث زی اؾشفبز اظ فبضی وس. چی ثبیس ث اؾشبضر آح ی االن فؼبیز ی ظی

بیی و وس. ثطای لطاض طفش زض یب وذبی سبر ذز، اظ ػا اؾشبضر آح ثطای سؼطیف ذز اؾشفبز یدیكطفش زض ذ

طا یع زاضز. اؾشفبز اظ ػا ذاس، ثبیس فبضی یی ضا ؼطفی وطز و ضیىطزی آیس ذز ضا اؾشبضر آح ی

.بی دب ثیبیس وذبی ساس زض ظب اؾشرسا ث یبضی ای اؾشبضر آح ی

.وس ب، فبوشض ذبنی ضا ثطای سؼطیف یه وذبی ث ػا اؾشبضر آح ضز ی اجش ذز ؾؿب اؾشبضر آح

ی خؿشدی ثی ثهضر ایشطشی فؼبیز و زض ظی (SeatGeek) یه ضاؾ زؾظا، ؾؽ اؾشبضر آح ؾیز

:وس یوس، زض ای ذهل ای چی اظبض ظط ی

ظبی و ؾؿب افطاز زض حب وبض زض یه اؾشبضر آح احؿبؼ ادب یه وبض ذاللب سبثیطصاض ضی خبؼ ضا اظ

سا اظ ػا اؾشبضر آح ثطای سؼطیف یه وذبی اؾشفبز وطز. امبی احؿبؼ آضی فط دیبی زؾز زازس، ی

فطار خسیس چی صقز چس ؾب اظ ظب سبؾیؽ وذبی ثؿیبض ؾرز ث سؾؼ دیكطفز زض وذبی ثب ايبف قس

.ضؾس ظط ی

سط ضا یع ث ػا ظبی ثطای دبیب ػط یه اؾشبضر آح، لج بی ثعضي ثؿیبضی اظ ؾؿب ضفش ظیط دطچ وذبی

بی رشف یع شفبر اؾز. ب سؾ وذبی وس. اجش ثبیس ث ای يع اقبض وطز و قطای ذطیس اؾشبضر آح ی

سا چی زض نضسی و یه وذبی اضز سبالض ثضؼ قس ؾب آ ثهضر ؿشطز زض اذشیبض افطاز لطاض یطز، ی

.ػا یه اؾشبضر آح قبؾبیی وطز زیط ای وذبی ضا ث


یی زالض زاقش سؼساز 20ای سؼی زاز و زضآسی وشط اظ سا اؾشبضر آح ضا ث دػ زض یه سؼطیف وی ی

فط ثبقس 80وبضوب آ یع وشط اظ

یی زالض زاقش سؼساز 20ای سؼی زاز و زضآسی وشط اظ سا اؾشبضر آح ضا ث دػ اب زض یه سؼطیف وی ی

فط ثبقس. چی ثبیس ث ذهنیبر ؾؽ اؾشبضر آح یع اقبض وطز. زض نضسی و فطزی 80ضوب آ یع وشط اظ وب

ی ظیط ظط ثب سف سجسی قس ث یه وذبی ثعضي زض ؾح وكضی یب خبی السا ث سبؾیؽ وذبی ذز وس، دػ

.ذاسسا اؾشبضر آح ی ضا ؾؽ اؾشبضر آح ی ضا ی

بیی یع خز زاضس و زض نضر بی شؼسزی ؿشی. حشی وذبی زض وكضب یع ای ضظب قبس ظض اؾشبضر آح

آیس. ثب یه مج ثز طح آچ و اؾشبضر آح زض دی ضؾیس ث آ اؾز، زضنسز حبیز اظ ای وؿت وبض ثطی

ی یه ایس بی زاذی ضا یع كبس وطز. سؾؼ بی فك اؾشبضر آح سا كز صاض ؾبز زض ایشطز ی

ای زاضیس، اساظی یه اؾشبضر آح دیف اظ زاقش ایس اثعاض، یبظس ذزثبضی اؾز. زض نضسی و قب یع ایس ضا

آفطی قبذش قیس. وكضب اساظی وطز ث ػا یه وبض سایس ثب ؾدف سب خات، اؾشبضر آح ذز ضا ضا ی

.بی رشف اؾز ی ؾطیؽ اساظی اضائ ب ىب ثىطی ثطای ضا ایطا زض ثؿیبضی اظ ظی


اساظی یه اؾشبضر آح ثیكشط اظ آى ث یط یبظ زاقش ثبقس، ث ایس االػبر قب اثؿش اؾز. االػبسی فیس ضا

وی و ؾبیشی ضا ث قب ؼطفی ی اساظی یه قطوز دب طای وس. اطظ ة ضا زض ضاوبضثطزی و لس ث لس قب

.طا ثبقیسظیز ساس ثطای قب مف ؼسی اظ ال ضا زاقش ثبقس. ثب اط ث زجب ای االػبر ؿشیس ی

ضیف یه قطوز یب یه كبضوز زض خز خؿشدی ضا حی ثطای یه س وؿت آح جك سؼب قطوز دب یب اؾشبضر

ساس زض ط قىی ایدبز قس اب فظ قطوز دب )اؾشبضر آح( بی دب ی وبض لبث سؾؼ سىطاض دصیط اؾز. قطوز

.وس ی فؼبیز یقز و ضقس ثؿیبض ؾطیؼی زاضس زض ظی سىغ بیی ث وبض ثطز ی اغت ثطای قطوز

ای ثبقس. ساس زض ط ظی ب دیف اظ ط چیع ث یه ایس ذة لبث سؾؼ یبظ اؾز و ی اساظی ای قطوز ثطای ضا

ب زض طاحی یع ث اساظی سؾؼ یه قطوز اظ دبی ؼال ثؿیبض ظیبز یح وس اؾز و قبیس ذیی لز طاح ضا

ؼطفی وی و اظ ب طح سیس ایس ب صاضی قب ث ضا ؾبیشی ة ذای ی اطظ شلف قز.نضر وب

.وس سب طاح سؾؼ یبفش قطوز قب ضا یبضی ی

ؿی ساس زض آ ظی ؾطی بیی ضا كبس ویس و یب ی ؾبیز سایس ب ة زض طاح ثب ویه ثط ضی ط طثغ ی

ؾبیز وی حشب ة بیی ضا زض اذشیبضسب لطاض زس. دیكبز ی اضائ زس یب االػبر قب ضا افعایف زس یب ایى آظـ

ای و ث كى بضن ویس االػبر ثؿیبض ظیبزی اظ آ ثسؾز آضیس. چ ثؿب زض ط طح ضا ثن آج استص استارت

.بی خسیس ث وه قب ثیبیس ؾبیز ب ؼطفی ة ظـؾبیز ثشاس ثب آ ذضزیس ای ة

.اؾشبضسبح یه ؾبظب لز اؾز و ثب سف یبفش یه س وؿت وبض سىطاضدصیط میبؼ دصیط ثخز آس اؾز

نضر ، اثعاضب، ضاث ثی آبؾز، چ ث (ؾبظب: ظض اظ ؾبظب ط ع دػ ایی اظ افطاز )یب حشی یه فط

.چ زفشط وبض زاقش ثبقس چ زض ظیط ظی ذب لطاض زاقش ثبقس .قطوز ثجز قس ثبقس چ كس ثبقس


ؾب ؼی ساضز. وبض یه اؾشبضسبح یبفش ؾطیغ س وؿت وبض بؾت جك سؼطیف ثبال، زض 10لز: یؼی اؾشبضسبح

یز یه اؾشبضسبح ؿشس. ط چ زیطسط س وؿت وبض وشطی ظب ى اؾز. ؾطػز ظب ػا ی زض فم

ضز ظط ضا وكف وس قبؽ ایى ضلیجبف ظزسط ث شید ثطؾس چی نجط، حن، اطغی سا بی طزاس یب

.طزاسب آ ث ؾط ضؾس، ثیكشط اؾز

ایدبز قس اؾز ضا ثشا ثبضب ثبضب سىطاض وطز ث سىطاضدصیط: یؼی ایى آ س وؿت وبض و ثب سف زضآس ظایی

.اظای ط سىطاض، زضآس افعایف دیسا وس. یؼی زض وال ؾبز سط، ثشا حه یب ذسز اضائ قس ضا سیس اج وطز

ضـ زاز سؾؼ … میبؼ دصیط: یؼی ایى ثشا آ س وؿت وبض ضا زض آیس ثب افعایف بثغ بی ، یطی اؿبی

.اضظـ ضا ثشط، ؾطیؼشط ثیكشط وطز وؿت اضائ ایدبز، بی

سىطاضدصیطی میبؼ دصیطی یه س وؿت وبض، ثب ذز، اىب ضقس ضا ث طا ذاس آضز. ثبثطای، سف یه

.ثطای قب ث اضغب ی آضس اؾشبضسبح، ضقس ؾطیغ اؾز. ای ز ف ؿشس و ؾزآضی ثطسس قس ضا

یبفش: ای و ی زض ای سؼطیف اؾز. یه اؾشبضسبح، ثطای یبفش سفف زض حب خؿشد اؾز. اض زض حب

دػف سؾؼ اؾز. ثبیس ثشاس س وؿت وبض ضز ظط ضا وكف وس، سىطاضدصیط میبؼ دصیط ثز آ ضا ثطای

.بسذز ث اثجبر ثطؾ

زض الغ قب ث ػا یه اؾشبضسبح، .ػس لؼیز: یه ػجبضر زیط فش زض سؼطیف اؾشبضسبح ب، ػس لؼیز اؾز

زلیمب ی زایس و وسا ضـ خاة ی زس وسا خاة ی زس. قب ث ػا یه اؾشبضسبح ئ یؿشیس و دبؾد

ضسبح ب، ی زاس چىبض زاضس ی وس زض شید قب سیی بی قب ثبیس زضؾز وسا اؾز. زض فشبض ػبیب، اؾشب

افطازی ثبقس و ثب ب بز زض ازی بی بقبذش آظبیف ذب، قىؿز ذضز ضز قس، كى سطؾی ساقش


.ثبقس

ؾز و یه قطوز، ثب یب ؾبظب دػ ایی اظ ضـ ب ضاىبضبیی ا : (Business Model) س وؿت وبض

وبض وؿت طح ثب و. ثطز ی ثىبض( …الشهبزی، اخشبػی، فطی، )ثطای ایدبز، اضائ ثسؾز آضز اضظـ

(Business Plan) جبیس اقشجب طفش قز.

:ا جایا آری در استارتاج

ثب ی قس. زض الغ فطز یب افطازی ذقفىط، ثب ایس بی ، زض اؾشبضسبح ب، ؼال ح ایس بی آضا ذاللب

آضی زض .خؿشدی ضـ بیی ثطای وؿت زضآس اظ آ ایس سیس اج حهالر یب ذسبر جشی ثط آ ایس ؿشس

.اؾشبضسبح ب، ث قى آضی زض ثبظاض یب آضی زض حهالر ذسبر ذز ضا كب ی زس

:ثط اؾبؼ سؼطیف ثبال، ی سا ث قطح ظیط سؼسازی اظ ثبضبی بزضؾز ضا انالح وطز

یه( ط اؾشبضسبدی الظ یؿز حشب زض حظ وبذیسط ایشطز ثبقس. زی ایى اغت ؾط نساب زض ثبض اؾشبضسبح ب اظ

:زی اؾز 2ای حظ ثس ی قز

اض، ط افعاض ظیطؾبذز بی الظ ثطای ضا اساظی وؿت وبض زض ای حظ وبف ی یبثس ضظ ث ضظ عی ؾرز افع

.زض شید ثب وشطی ؾطبی ب، ی سا قطع ث وبض وطز

زض ثؿیبضی اظ وؿت وبضبی ای حظ اغت ثب یب وطز ثؿشطبیی و ثشا زض آب سؼساز وبضثطا، سؼساز دطزاظس ب،

.زؾز دیسا وطز دصیطی میبؼ سىطاضدصیطی ث سا ی زاز، افعایف ضا …عا حبفظ زائی لز، دبی ثبس، ی


ز( ط ة ؾبیز یب اح ثبی، عب ی ساس ثب سؼطیف اؾشبضسبح خض زضثیبیس. زض الغ ای ض ثبیس فز و، ثیعؽ

س سىطاضدصیط میبؼ دصیط ثب سف ضقس ؾطیغ اؾز، -یبفش یه ثیعؽدكز آ ة ؾبیز اؾز و اط ث زجب

.خع سؼطیف اؾشبضسبح لطاض ذاس طفز

ؾ( وؿت وبضبی وچه، عب اؾشبضسبح یؿشس. ثال یه دیشعا فطقی حی و ؾببؾز ؾبسیچ دیشعا ضا ث یه

زض حب افعایف اؾز، اؾشبضسبح یؿز. چطا و نبحجب آ اظ ضـ سثجیز قس ی لجی ی فطقس كشطیب زضآسـ

اثشسا س وؿت وبض ذز ضا ثط اؾبؼ سدطثیبر سبی خز لجی اشربة وطز اس )دیشعا فطقی( سمطیجب ثب زیس ثبظ

.ذیب ئ سطی، ؿجز ث آیس، آ دیشعافطقی ضا ضا اساظی وطز اس

:طظ فىط اؾشبضسبدی

اظ آدبیی و اض قطوز بی ثعضي خب افشبز، سؾ قطوز بی دب ضز سسیس لطاض ی یطز اغت اظ ثی ی

ضس، ای قطوز بی ثعضي ث حى ایى ذز ضا زض ؼطو ذط ثجیس، سالـ ی وس سب خی ای ذط ضا ثب ضا

ذز ثیطس. اظ آدبییى ؼال، احسبی وچىشط، چبثىشط اظ ؾبظب اساظی یه احس خسیس زض زض یب ثیط دػ

ب قطوز بی ثعضي ؿشس، ای ضا، ضا بؾجی ذاس ثز سب ای غ بی ثعضي ثشاس ایشطؾی ثبال سجی ذز ضا ث

.وه احسبی وچه چبثه، وشط وس

ی ع طظ فىط اؾشبضسبدی دط ثب ی زس وبضوبكب ضا سكیك ی وس ث ی زی، اغت قطوز بی ثعضي، ث ا

.بس اػبی یه سی اؾشبضسبدی وبض فىط وس


استارتاج یىذ چیست؟

سدطثی زض ؾطاؾط زیب اؾز و بض و اظ بف دیساؾز ؼال -اؾشبضر آح یىس یه بیف ضیساز آظقی

ثطعاض ی قز. زض ای ثطب قطوز وسب دط ایع ای قب ثطب یؿب، سیطا سدبضی، ػبقمب زض اشبی فش

ؾبػز ایس یب دطغ بیی 54اؾشبضر آح، ثبظاضیبة بی حطف ای طاحب طافیه طز ی آیس سب اشبی فش ی

.ضا طح آبز بیس

ایذ ای

سؾ فطزی ث ب اسض بیس طح ضیعی قس. زض 2007انی ای ضیسازب ثطای ای ثبض زض ؾب فش ی قز ایس

ای ط ػس اظ افطاز آذط فش زض ضز یه ایس وؿت وبض فىطی ی وطزس سب آ ضا اخطایی ؾبظس. دؽ اظ اشكبض

ای 2009ىض وببزا ثطعاض قس. ؾطادب زض ؾب فمیز آ بیف آذط فش زیطی چس ب ثؼس اظ آ، زض

.طزبیی بی آذط فش ای ث ػا یه ؾبظب غیط اشفبػی ثجز قس

ح تزشاری تزا

بض و ی زایس ثطای ثطضؾی ػی وطز یه ایس ث كضر كبضوز افطاز شرهم زض ضقش بی طسج

آدبیی و ایس بی اؾشبضسبدی زض ایشطز شس ی قس ؼال زض ای ط ب ثطب یؽ ب، طاحب، یبظاؾز اظ

ثبظاضیبة ب، سیطا حه كشبلب وبضآفطیی طز آس ایس بیكب ضا ث اقشطان صاقش، سكىی سی ی زس

.بیس حهی ضا ؾبذش سدبضر دبیی ضا آغبظ ی

ؼال ث ای قى اؾز و افطز ایس بی ذز ضا ثیب ی وس، ؾذؽ ایس بی ثطسط اشربة ی قز، ط بیی سكىی

زاز ضی ػی وطز آ ایس وبض ی وس، زض بیز زض ؾبػبر دبیبی اؾشبضسبدی ب، ایس بیی و ضی آ وبض قس

.بز قس ثبقس بیف زاز ی قزثیب ی قز، اط یه ز اظ آ آ


زض ایدب زاضا حض زاضس ثؼی ؾطبی صضا، و ثب سخ ث دشبؿیی و ایس قب ثطای وؿت ثبظاض زاضز،

.ضی ایس قب ؾطبی صاضی ی وس ایس بی ثطسط اشربة ی قز

ایذ

ایس زاز ضا ای ب ثطای ح یه كى یب ثطآضز وطز یه یبظ ایس زض حمیمز یه طح شی اؾز. قبیس ثشا

سا وس. ط چس ی سطی ضا حی اؾز و اؿب زض ثطاثط یه ؿب یب یبظ ث آ فىط ی زاؿز. ث ػجبضر زیط ایس ؾبز

س ی ساس ایس بی ثشطی ضا یه ایس ضا ثؿ زاز دیچیس وطز و افطازی و ذاللب حی اطاف ذز ب ی و

.ثطای سجسی قس ث یه جغ وؿت زضآس ثسس

چ ایذ ای ی تاذ استارتاپی تاضذ؟

لج اظ ایى قب یه ایس ضا زض ش ذز ضقس زیس یبظ اؾز چس يع ضا یك س ظط ذز لطاض زیس. س

یب ثیب زیط ایس قب چ بثغ بی ضا زض ثبظاض سف خصة ی وس وؿت وبض ایس ای و ی زیس چ اؾز

آقب Business model ث ؾززی ی ضؾس. و ؼال افطاز شرهم زض وبضآفطیی ثب ااع س بی وؿت وبض

ض ضز ایس قب س ؿشس و زض ثطب بی اؾشبضسبدی افطاز شرهم زض ای ظی ی ساس كبض بی ذثی ضا ز

.بی ؾطبی صاضی ثسس

آضی، ذاللیز ”اب ثطای ایى یه ایس ثشاس زض حی ة ؾطآس ثبقس الظ اؾز ای ؾ یػی ضا زاقش ثبقس:

" ایس دطزاظی

خاللیت

ب فبی خز اؾز و ایسب فبی، یب آیعـ جك سؼبضیف ػی، ذاللیز یب آفطیسی فطآیس شی وكف ایس

بی شی ثطای ایدبز قز. زض الغ ذاللیز یؼی ثىبضیطی سابیی سؾ فطآیس ثیف ذزآب یب بذزآب سحطیه ی

.اس ب سؼجیط ز ب یب ایدبز دیؾشی ثی ایس یب سجض یه فىط یب ف خسیس و ثطذی یع آ ضا ث سطویت ایس


طیفی زیط ذاللیز ثبظی ثب سری اىببر اؾز و زض حی سؼب ثب ػمبیس، افطاز حی، دط ث اضسجببر شبیح زض سؼ

.خسیس ؼبزاض ی قز

آری

بی ی بقی اظ ذاللیز اؾز. زض الغ ث دیبز ؾبذش ایس بقی اظ ذاللیز و ث نضر یه حه یب ثىبضیطی ایس

. اضائ قز، آضی یسذسز سبظ

اؾز « ؼطفی حهی سبظ»اؾز، اب آضی فطاسط اظ آ اؾز ث ؼبی « دسیس آضز حه خسیس»ث ؼبی اذشطاع

.یطز و ثب اثساع ػطي نضر ی

ذف

ب زض ای سف اؾشبضسبح یىس آظـ سطیح وبضآفطیی زض وكضبی خب اؾز. اب خسای اظ سف آ ق

.ط ب یبز ی یطیس چ زضؾز فىط ویس ایس ذز ضا زض خشی زضؾز ػی قس ضقس زیس

ثب افطاز قطیه بی خسیسی آقب ی قیس و ی ساس زض دیكجطز ایس قب یب ؾطبی صاضی ضی آ ث قب وه

عاض قس اؾز. فطاـ ىیس ثؿیبضی اظ قطوز بیی و زض حب وس. زض وكض ب یع یه زض اؾشبضسبح یىس ثط

حبيط زض زض ؾییىی، لت فبضی زیب حض زاضس، ایس بی ذز ضا ث ای قى طح وطزس اطظ ث اثط قطوز

.بی فبضی زیب سجسی قس اس


وس. اظ سط ی ضظ ظسی ثؿیبضی اظ ب ضا ث ذز اثؿش بی رشفی زض ة فبضؾی خز زاضس و ضظ ث اطظ ؾطیؽ

رشف ثبی، ضظ ث ضظ زض حب بی زاضی قرهی ادیىیك بی ثبه زی طفش سب ؾیؿش یه ؾطیؽ ثالي

وشط وؿی اب زض ای یب ثطب ب ثؿبیز بیی ثؿیبضی خز زاضس و .ی ثیكشط زض ظسی قرهی ب ؿشس ضذ

اؾز و ب آب ضا كیس ثبقس یب ؾط وبضـ ث آب یفشبز ثبقس.اطظ زض ای قشبض ثطذی اظ اؾشبضسبح بی فك ایطای

.ضا ؼطفی یىی. ثب زضیه آالی طا ثبقیس

)سخ ایزای آاس(دیجی واال -۱

آبظ زض ایطا اؾز. ای ؾبیز فمیز ثعضی زاقش جك ضسج زیدی وبال یه ؾبیز سدبضر اىشطیه آالی بس

ثبظزیس 750000قكی ة ؾبیز دط ثبظزیس ایطا زض ع ذز ثعضشطی زض ذبضیب اؾز. ثب حسز Alexaثسی

.ززضنس اظ سدبضر اىشطیه ایطا اظ طیك زیدی وبال ادب یك 90سب 85یی كشطن، 3/2ضظا

.سأؾیؽ قس حیس ؾؼیس حسیسؾ ای ز ثطازض؛ 2007زیدی وبال زض ؾب

قط ایطا فؼبیز ی 20وبضس زاضز زض 760یی زالض اؾز 150ثط جك عاضقبر، او اضظـ زیدی وبال

ظ ثؼس زض عاض ؾفبضـ ضا اضؾب ی وس. ذسبر سحی یه ضظ حه زض سطا قط وطج ض 4000وس ضظا

.ؾبیط قط ب ادب ی قز

)سخ ایزای زپ(تخفیفا -۲

اؾز و سرفیف بی رشف اظ ضؾشضا وبفی قبح سب ثی Grouponسرفیفب ؿر ایطای ؾبیز ؼبالر ضظا

ؼب زض ضظ ادب 25سب 20وؿطر سئبسط ضا ػطي ی وس. ای ؾبیز ثیف اظ یه یی ایی ثجز قس زاضز ضظا

.ی زس

)سخ ایزای تالز)، ی تالي (سخ ایزای فیسثن)، وب (سخ ایزای یتیب(آپارت -۳


آدبضار یىی اظ ؾبیز بی ث اقشطان صاضی یسئ زض ایطا اؾز و قطسی ذبازی یبفش. ای ؾبیز بس یسیة

یسئی طث ب ضا كب ی زس. چی، ثیب صاض آ، حس خاز قىضی مس، سیط اخطایی چیع اظ ویخ فی سب

.قطوز بزض آدبضار، نجب ایس اؾز و دكشیجب ؾبیط قطوز بی دبی فك زض ایطا بس وة ی ثالي اؾز

ثالي ذسبر یعثبی ثالي ضایب ادب یی وبضثط اؾز ی 3وة یه قجى اخشبػی فبضؾی ظثب ثب ثیف اظ

یی 5وبضس زاضز. ط ضظ 65ؾب دیف ثب ؾ فط آغبظ ث وبض وطز او 10ی زس. قطوز قىضی مس زض

یی ثبظزیس وس زاضز. اذیطا آدبضار ؾطیؽ خسیسی ث ب فیی 150یسئ زض آدبضار كبس ی قز بب

(Filimo) ؼطفی وطز و ؿر ایطای ز فیىؽ(Netflix) ی ثبقس و زض حب حبيط ضایب اؾز.

)سخ ایزای اج استر(واف تاسار-۴

فط اظ افطاز 100ز ضا ثب ثب سی وچىی اظ خاب ساس وكض آغبظ وطز او عزیه ث فؼبیز ذ وبف ثبظاض

زضنس اظ خؼیز وكض اظ ط 22بیس. شرهم زاضای زاف فی شبؾت ثب ػ ضظ زیب سی وبف ثبظاض ضا طای ی

یی ثبظزیس زاضز ؾبیط نفح بی زاذی وبف 20ط فش ثیف اظ وس. نفح ا وبف ثبظاض افعاض وبف ثبظاض اؾشفبز ی

ییبضز سب اظ وبف ثبظاض زضآس زاقش اس. 12قس. سؾؼ زس ب زض ؾب ز ؾ یی ثبض زض فش زیس ی 90ثبظاض

.سط ایشطشی ایطا یجبقسیی زالض، زی قطوز ثط 8ث عاضـ اویؿز وبف ثبظاض ثب اضظـ سمطیجی


اؾشبضسبح یىس زاكب قطیف اظ چبضقج فؼبیز ذز ضا آغبظ وطز. ثط اؾبؼ ضا سب اؾشبضسبح ب، زض ضظ ا

قطوز وسب ایس بی ذز ضا طح وطزس سالـ سس ثب لبغ وطز زیط حبيطی، ضای وبفی ضا ثطای ایس ذز

.وؿت بیس

دؽ اظ كرم قس ایس بی ثطسط، سی ب قى طفشس زض ضظ ز وی افطاز ثب اطغی دكشىبض ثؿیبضی، زض ضاؾشبی

.دیبز ؾبظی ایس ذز، سالـ زس

زیطظ فطنشی زؾز زاز سب ثی والؼ بی زاكب قطیف خب ث خب قی ثب سی بی قطوز وس خ فشی زؾشب

بقی. زاقش ث

یال یاب

ؼطاج بقی، زاكدی سط ز ثطق قطیف اؾز. ا ثطای ب اظ ذبطار یىی اظ ؾفطبیف ث قب وكض ی یس

سؼطیف ی وس و چ ؾبػز ب ث زجب یه یالی ایس آ كش اس زض بیز دجض قس اس سب زض ش ؾىب

.عیس

ؼطاج ثط ی اؾبؼ ایس یال یبة ضا طح ز اؾز. ا زض ظط زاضز سب یبفش اخبض یال زض قب ضا سب حس ى

.ؾبز بیس

افطاز ی ساس اظ یالبی ذز ػىؽ ثیطس آ ب ضا خز اخبض زض ؾبیز »بضی سيیح ی زس: ؼطاج ثب یدب ثؿی

«.ادیىیك ب لطاض زس

ایس یال یبة ثطای ؼطاج اظ ایز ثؿیبضی ثطذضزاض اؾز. ا ی یس و دؽ اظ دبیب اؾشبضسبح یىس لهس زاضز سب

شی اط الظ ثبقس حبيط اؾز زض ضاؾشبی ث فمیز ضؾیس یال یبة، زضؼ ذز ضا یع ضب ای يع ضا زجب بیس ح

.وس


دیسا وطز یال سب لبثیز ؾطیؽ ب راس ثز. زض »ؼطاج آیس ثعضی ضا ثطای ایس ذز شهض اؾز. ا ی یس:

ی ی وس سب دػ ای دیكبزار سضیؿشی ضا زض اذشیبض آیس یال یبة االػبر طث ث ط قط ضا اضائ ی زس ؾؼ

«.كشطیب لطاض زس

Needing Food

ظطا نجح ذیع زاكدی ضقش ىبسطیه زاكب قبطز اؾز. ا ث طا فز فط زیط اظ زاكبی بی ذز

.ثطای قطوز زض اؾشبضسبح یىس قطیف، ث سطا آس اؾز

و ث سكیك یىی اظ اؾشبزا زاكبكب سهی طفش اس و زض اؾشبضسبح یىس قطوز وس. ا ثب ثیب ظطا ی یس

ای يع و اشظبض ساقش ایس ـ ثب اؾشمجب حبيطی اخ قز، سيیح ی زس و زض اثشسا ثب سطؼ ظیبزی ث ای

.ضیساز دب صاقش اؾز

ؼ ظیبزی زاقشی. ایس ای ساقشی و اؾشبضسبح یىس زلیمب چ ؾبذشبضی زاضز ب ثبیس چ لج اظ آس ث سطا، اؾشط»

«.زض آ فك قی

لشی و زض خ اؾشبضسبح یىس لطاض ی یطیس، »ظطا و او ث يح اػشبز ث فؽ ثبالسطی دیسا وطز، ازا ی زس:

بی و ثب ثمی قطوز وسب ؼبقطر ی ویس ایس بی آب ضا ی قیس، ایس ب زض ششب ؾطاظیط ی قز.

«.بذزآب ش قب یع قطع ث خطل ظز ی وس

ایساض اؾز ثشاس ث ؾیؿشی Needing Food .ایس ظطا ثط ضی كى ؾف غصا زض زاكب ب زؾز صاقش اؾز

سجسی قز. ثطای ثب اط فطزی غصای ذز ضا ضظض وطز فطنز ی وس سب آ ضا اظ ثطای سجبز غصا زض ثی زاكدیب

.، غصای ذز ضا زض اذشیبض زاكدیی زیط لطاض زسNeeding Food ؾف سی وس، ای قبؽ ضا زاضز سب ثب اؾشفبز اظ

ثسؾز آضز، ضظی لبزض ثبقس ثب وه ظطا زض بیز اظبض ایساضی ی وس و ثط اؾبؼ سدطثیبسی و زض قطیف

.زؾشبف، اؾشبضسبح یىس ضا زض قبطز یع ثطعاض بیس


چاص چزتی

ای اؾطافیی، زض ضقش ػطا زاكب قطیف سحهی ی وس اجش زض مؼی ث نضر حطف ای، ث ضظـ یع ی

.دطزاذش اؾز

.ب چبكی اخ قس و ایس وؿت وبضـ ضا اظ آ اب طفش اؾزای زض ب مغ ذبل اظ ظسی ذز، ث

بی و ث نضر حطف ای ضظـ ی وطز، دجض ثز سب ضغی بی غصایی ضا ضػبیز و. زض آ ظب ث زوشط »

ضان ضظا ، ی بی سغصی ثؿیبضی طاخؼ وطز شخ قس و آ ب ث ػز ساقش االػبر زلیك اظ ذضز ذ

«.ساس سحی زلیمی ضا اضائ زس

زض چبف چطثی، وبضثطا ثطب غصایی ضظا .ضا ث اؾشبضسبح یىس آضز اؾز« چبف چطثی»ای ثط ی اؾبؼ ایس

.ذز ضا اضز ی وس ؾذؽ سحی بی الظ ثطای وبف یب افعایف ظ ضا زضیبفز ی وس

ث آ ی زاس. زض الغ چبف چطثی، Gamificationضا ايبف قس جحث « چبف چطثی»ی اظ ثطي بی ثطس ای یى

فطآیس وبف ظ ضا زض لبت فؼبیز بیی خصاة زض ی آضز و قب ث نضر یه ثبظی، ثب زجب وطز آ ب، لبزض

.ذایس ثز سب غصای هطفی ذز ضا سحز وشط زضآضیس

ایساض اؾز سب دؽ اظ اؾشبضسبح یىس ثشاس ایس ذز ضا زض قشبة زس قطیف یع طح بیس ثب وه ای ای

.ؾبظب، ازا وبض آ ضا دییطی بیس

یىی تاسار

یطی یىی ثبظاض لهس زاضز سجسی ث ثؿشطی ثطای ؼطفی فطقب بی آالی قز. حیس وب ضی، زض ضاث ثب قى

سسی دیف یه فطقب آالی ثطای لؼبر یسوی ذزض ضا اساظی وطز. اب »ای ایس چی سيیح ی زس:

«.شبؾفب ث ػز ػس اؾشمجب وبفی وبضثطا، ثب قىؿز اخ قس


ثط »ی ثذطزاظز ث ل ذزـ حیس او لهس زاضز سب ثب ضا اساظی یىی ثبظاض، ث ضسج ثسی ؼطفی فطقب بی آال

.ؾاض قز« ضی ج سدبضر اىشطیه

زض یىی ثبظاض وبضثطا ی ساس سدبضة ذطیس ذز اظ فطقب بی آالی ضا ث ثجز ضؾبس آ ضا ثب زیط وبضثطا ث

.اقشطان صاضس

دی ثطای اخطای ای طح »دطؾی، ا ی یس: ی سیى اؾشبضسبح دبیب اظ دؽ دطغ ای اظ حیس زض ضاث ثب دییطی

ساض، اظ ؾز زیط ث زجب ؾطبی صاض یؿش، چطا و زؾز ساض ؾب ضا زض اذشیبض فطز زیطی لطاض ز.

«.سی وایساض ثب وه سیی و زض اؾشبضسبح یىس طز آس اس، ثشا یىی ثبظاض ضا اظ ایس، ث الؼیز سج

تاروس

ضا ایس ای و وؿی ػا ث یب، فطخ اظ ثؽ ثیكشطی ثطذضزاض اؾز. ؼع « ثبضوؽ»زض یب سب ایس بی طح قس،

خاجف ضا ضز ثطضؾی لطاض زاز حشی ابی سدبضی خبؼی ضا یع ثطای آ زض ظط طفش سب ذثی ث وطز، طح

.اؾز

غ یه ؾیؿش سیطیز دؿشیه اؾز. ؾیؿشی و ثطای قطوز ب ثطای ضاسب ی ساس فیس ثبضوؽ زض ال

.الغ قز

او ثؿیبضی اظ وبی ب ؿیط بی الی ضا زض ثی قط ب، ثب »فطخ یب زض ضاث ثب ایس ذز ایچی ی یس:

، ضا ثطكز ضا ثس ثبض ی آیس. ثبضوؽ ثب زضیبفز االػبر اظ قطوز هف ثبض ی ی وس زض ثؿیبضی اظ الغ یع

بی ح م، ای يػبر ضا سكریم ی زس ثبض ؾفبضـ زسب ضا ث حی ثی وبی ب سمؿی ی وس و

«.اظ سب دشبؿی آ ب ث ح احؿز اؾشفبز قز


اـ حبيط اؾز زضؼ ذز ضا ضب وس؟ ا و زاكدی اضقس نبیغ قطیف اؾز، اظ ؼع ی دطؾی و ثطای فمیز ایس

زض اثشسا وی فىط ی وس ؾذؽ ثب سىب زاز ؾطـ ی یس و ثطای لجی زض ای مغ ثؿیبض ظحز وكیس حبيط

.سیؿز اظ آ زؾز ثىكس. ؼع ایساض اؾز و ثشاس ایس ثبضوؽ ضا زض وبض زضؾف زجب بی

وتاتخا

ؾیسضيب حؿیی، زاكدی سیطیز الشهبز قطیف اؾز یه وشبثرا حطف ای ث قبض ی ضز. ا لهس زاضز ؾبیشی ضا

.ضا اساظی بیس سب وبضثطا اظ طیك آ ثشاس ؿر اىشطیىی وشبة بی رشف ضا سی بیس

فطو ویس و وشبثی ذاس ایس »ؿف، سبویس ثؿیبضی ی وس ی یس: ؾیس ضيب ثط ضی ایز سدطث وبضثطی زض ؾطی

اظ ؾجه آ ذقشب آس اؾز لهس زاضیس ای زیط كبث آ ضا دیسا ویس. شبؾفب فطقسب االػبر وبفی

ثشطی عی ب ضا زض اذشیبضسب زض ای ضاث ساضس، اب ب زض وشبثرب ، وشبة بی كبث ضا ثطای قب یؿز ی وی

«.لطاض ی زی

ی يع ی ساس یىی اظ ضیؿه ب وؿت .ؾطا بؼ زض ایطا زض مبیؿ ثب زیط وكض ب ثؿیبض دبیی اؾز

اب الؼیز یی ثبقس،قبیس ؾطا بؼ دب»وبض ضيب ثبقس. لشی و ای يع ضا ثب ا طح وطزی، ای دبؾد ضا قیسی:

ثشای « وشبثرب »ای اؾز و ثبظاض ػالل سا ث وشبة، ثبظ اظ ؾؼز ثؿیبضی ثطذضزاض اؾز. اجش ب ایساضی ثب

«.سطسیجی زی و افطاز ثیكشطی ث بؼ، ػالل س قس

سبح بی ایطای ذبضخی صاقش اؾز. ا ی یس ؾیسضيب او زاكد اؾز ظب ذز ضا ثط ضی سحی اؾشبض

و چس ایس ثعضي زاضز، اب سهی طفش ثب ایس وچىشطی ث وشبثرب قطع وس سب ثسی قى ثشاس سدطث بی

وبفی ضا زض ظی سیطیز یه وؿت وبض ثسؾز آضز.


استارتاج ای فك تا تىی تز طزاحی سایت اپیىیط

زفذارتزی یه ضزوت استارتاپی ساسا ضزاوتی دایی یا لتی است و تزای عزفی طزاحی پزط

تتزی ذ ای تجارتی در جا ساخت ی ضد.ازس ای ضزوت ا تا طزاحی ب سایت ایی تا

جشء پز درآذتزی طاغ در سزاسز یژی ای جذاب در ایتزت تسیار طزفذار پیذا وزد اذ

ذارا تزای عی جا ضذ اذ.در الع ای ضزوت ا سی تزای یافت ضزیه تجاری سزای

وزد ایذ ای جذیذ افزاد ستعذ را فزا ی وذ.

استارتاج ای تسیار سیادی در تیز اس حیطی و ضا اال در آ ستیذ در حا وار یا را اذاسی

ستذ تسیاری اس آ ا در سیز درستطا لزار زفت اذ فك ضذ اذ تزخی دیز تاستذ

فك تاضذ،در ای طة ت ضا تزخی اس ای استارتاج ای فك و تا طزاحی سیثای ب چذا

سایتطا طزفذار وارتزای فق اعاد ای پیذا وزد اذ را عزفی ی وی:

۱. Dynamic Yield

ساخت ضذ و ت تاساریاتا وه یىزد و اس طزیك ساخت اوات ۲1۱۲ای ب سایت در سا

حصالتطا را جذب ارتثاط آسا اىا تاس تثیغ حصالتطا ت دیزا طتزیاطا ضخصی

وذ .ای ب سایت طزاحی ساد ای دارد ادش حیاات واغذی است و ت صرت اریای

ساخت ضذ اذ .اریای ار اد آسادی رایی تد است.

۲. LaMetric


ی ب سایت تا لاتیت ضخصی ساسی است ت صرت اپیىیط تزی تف ای ای ب سایت ا

زا لات صة است .ای ب سایت تزای استفاد سذی واری تزا ریشی ای واریتا تسیار

اسة است یژی ای سیادی چ: طا داد سا عا تالی اذ تا جس تعذی ،ساعت

آب ا ایی ای جذیذ تعذاد اییی جد در صذق ضا تسیاری اس یژی تاریخ

ای دیز.طزاحی ای ب سایت تسیار ضیه ساد است صفح ایص تا ایچ ت اذاس سی ضا

دارد تا پایی آذ ری صفح تا تزا ایتا را ی تایذ تثییذ.

۳. ERated

۱11ب سایت را حی ساد تزای اجا عاالت تشري وچه اس سزاسز جا تا تیص اس ای

تاسار فزضا در سزاسز جا تاسار عزض تماضای تشری را فزا وزد ۱111یی فزضذ اس

و تا طزاحی ب سایت اپیىط جذاتص تسیاری اس وارتزا را ت خد جة ی وذ.طزاحی ای

ب سایت تا صفح است.

Avuba.4

ای ب سیات در الع یه تاه زا در تای ضاست و ت ضا اجاس ی دذ تا عیات تاىی

اذ م اتما پ ,پزداخت صرت حساب ا پیزی تزاوص ای اجا داد استعال حساب

الی اجا دیذ.ای تزا س در زح تتا لزار تاىی خد را تا صزف جیی در لت ت صرت آ

دارد درحا تسع است اا استفاد اس آ تسیار ا است رایا.ای ب سایت تا طزاحی ساد

ضیىی ت ر ای سثش سفیذ است تا تیاز ی ب سایت تاضذ و چمذر استفاد اس آ ساد

آراص تخص است.


۵. Magnific

ای ب سایت در ذ پای ذاری ضذ تزای وسة وار تجارت آالی تاساریاتی در سزاسز

جا طزاحی ضذ است.طزاحی ب سایت تا پس سی ای تیز ر ایی رض است تا تیاز ضة

ای سیثای ذ تاضذ.

6. Proximus

ا تزای پییزی ایى طتزی در حی خزیذ اس ای ب سایت خصظ فزضذا صاحثا فزضا

فزضا ت وذا لفس ا تیطتز سز یشذ چ یخزد است درالع پیزی خزیذ ای طتزی اس

فزضا ردظز است.طزاحی ب سایت تسیار ساد ت ر ای آب سفیذ است و آده ای

.ا ستذسیای ت طا خزیذارا در حا خزیذ در فزض

مباحث در مورد کارآفرینی و استارت آپ

Education