СЛОЎНІК Чэхія
TRANSCRIPT
![Page 1: СЛОЎНІК Чэхія](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062412/58d185411a28ab29318b4ec3/html5/thumbnails/1.jpg)
Чэхія
![Page 2: СЛОЎНІК Чэхія](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062412/58d185411a28ab29318b4ec3/html5/thumbnails/2.jpg)
438,7 km
![Page 3: СЛОЎНІК Чэхія](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062412/58d185411a28ab29318b4ec3/html5/thumbnails/3.jpg)
Pardubice
![Page 4: СЛОЎНІК Чэхія](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062412/58d185411a28ab29318b4ec3/html5/thumbnails/4.jpg)
278 km493 km
143 km
Плошча: 78,864 км2
Сталіца: Прага (1,24 млн. жыхароў)Адміністрацыйнае дзяленне: 14 рэгіёнаў Насельніцтва: 10.3 млн.Мовы: чэшская, мовы меншасцяў: славацкая, нямецкая, польская
![Page 5: СЛОЎНІК Чэхія](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062412/58d185411a28ab29318b4ec3/html5/thumbnails/5.jpg)
* Чэ́хія, Чэ́шская Рэспу́бліка (Česko, Česká republika) мяжуе з Нямеччынай на захадзе, з Аўстрыяй на поўдні, са Славаччынай на ўсходзе і з Польшчаю на поўначы. Сталіцай і найбуйнешым горадам краіны з’яўляецца горад Прага, у якім пражываюць 1,3 мільёны чалавек. Чэхія складаецца з трох гістарычных рэгіёнаў — Багемія (Čechy), Маравія (Morava) і Чэшская Сілезія (České Slezsko).
![Page 6: СЛОЎНІК Чэхія](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062412/58d185411a28ab29318b4ec3/html5/thumbnails/6.jpg)
* У Чэхіі захавалася (у рознай ступені) каля 2000 замкаў і палацаў.
![Page 7: СЛОЎНІК Чэхія](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062412/58d185411a28ab29318b4ec3/html5/thumbnails/7.jpg)
Ці ведалі вы…Пражскі Клеменцінум (былы езуіцкі калегіум у Празе, дзе цяпер месціцца Нацыянальная бібліятэка Чэхіі) - адзінае месца ў свеце, дзе больш за 250 гадоў (ад 1752 г.) праводзяць рэгулярныя метэаралагічныя вымярэнні і назіранні. Гэта самы доўгі бесперапынны шэраг назіранняў у Цэнтральнай Еўропе.
![Page 8: СЛОЎНІК Чэхія](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062412/58d185411a28ab29318b4ec3/html5/thumbnails/8.jpg)
Ці ведалі вы…што ў двары таго ж Клеменцінума знаходзіцца шыльда Францішку Скарыну?
Надпіс на шыльдзе: “1517–1519 у Старым Месце Пражскім выдатны беларускі асветнік Францішак Скарына выдаў свой беларускі пераклад Бібліі”.
![Page 9: СЛОЎНІК Чэхія](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062412/58d185411a28ab29318b4ec3/html5/thumbnails/9.jpg)
Ці ведалі вы…Шыльда ў Клеменцінуме – гэта не адзіны помнік Скарыну ў Празе.
Больш вядомай з'яўляецца статуя побач з Пражскім Градам. Францыск Скарына заснаваў у Празе Каралеўскі батанічны сад.
![Page 10: СЛОЎНІК Чэхія](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062412/58d185411a28ab29318b4ec3/html5/thumbnails/10.jpg)
Ці ведалі вы…
Кантактныя лінзы – вынаходніцтва чэшскага навукоўца Ота Віхтэрле. Над іх развіццём ён працаваў на працягу некалькіх гадоў і запатэнтаваў у 1961 годзе.
![Page 11: СЛОЎНІК Чэхія](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062412/58d185411a28ab29318b4ec3/html5/thumbnails/11.jpg)
Ці ведалі вы…
Першы ў свеце заземлены громаадвод таксама з'яўляецца чэшскім вынаходніцтвам
Яго пабудаваў у 1754 годзе Пракоп Дзівіш (1698-1765), вядомы чэшскі каталіцкі святар, багаслоў, навуковец, лекар, музыка і вынаходнік.
![Page 12: СЛОЎНІК Чэхія](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062412/58d185411a28ab29318b4ec3/html5/thumbnails/12.jpg)
Ці ведалі вы…Самая глыбокая залітая вадой прорва ў свеце знаходзіцца ў Чэхіі.
«Hranická propast» (Граніцкая бездань) знаходзіцца ля горада Граніцэ (Hranice) у паўночнай Маравіі. Глыбіня сухой часткі бездані складае 69,5 м., глыбіня затопленых частак, па меншай меры, 404 м., што робіць яе найглыбейшай затопленаю безданню ў свеце.
![Page 13: СЛОЎНІК Чэхія](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062412/58d185411a28ab29318b4ec3/html5/thumbnails/13.jpg)
Ці ведалі вы…
Кубік цукру з'яўляецца чэшскім вынаходніцтвам
Цукар у выглядзе кубікаў першы стварыў дырэктар цукровага завода ў горадзе Дачыцэ Якуб Крыштаф Рад. Сваё вынаходніцтва ён запатэнтаваў у 1843 годзе.
![Page 14: СЛОЎНІК Чэхія](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062412/58d185411a28ab29318b4ec3/html5/thumbnails/14.jpg)
У 1397 польская каралева Ядвіга выдала ўказ аб стварэнні ў Празе літоўскай калегіі для моладзі з ВКЛ. У Пражскім (Карлавым) універсітэце вучыліся 12 студэнтаў з ВКЛ. 3 пачатку ХХ ст. Прага стала цэнтрам беларускага эмігранцкага руху. Першы беларускі студэнцкі гурток «Табар» узнік у 1908 годзе. У Чэхіі ў розныя часы жылі і працавалі вядомыя беларусы: першадрукар Францішак Скарына, мовазнаўца Ян Станкевіч, паэтка Ларыса Геніюш, паэт Уладзімір Жылка, народны пісьменнік Беларусі Васіль Быкаў, дзеячы БНР Пётра Крачэўскі, Васіль Захарка, Тамаш Грыб, кампазітар Міхась Забэйда-Суміцкі, філолаг Юрась Бушлякоў ды інш.
![Page 15: СЛОЎНІК Чэхія](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062412/58d185411a28ab29318b4ec3/html5/thumbnails/15.jpg)
běloruské slovo
český význam
jak je to česky
jak je to bělorusky
клічны падзеж 5. pád
h
гачкі č,š,ž
абліча (to) obličej (ten)
адпавядаць odpovídat
адпачываць odpočívat
вандраваць cestovat vandrovatбадзяцца, валачыцца
![Page 16: СЛОЎНІК Чэхія](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062412/58d185411a28ab29318b4ec3/html5/thumbnails/16.jpg)
ведаць vědět віншаваць přát vinšovat вопратка oblečení oprátka пятлявочы oči гiль hýl гледач divák hledač шукальнікграмада společenství hromada кучадзяўча děvče
дзяўчынаdívka, dívčina
дрэва strom dřevo драўніна
![Page 17: СЛОЎНІК Чэхія](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062412/58d185411a28ab29318b4ec3/html5/thumbnails/17.jpg)
жаўна žluna злачынства zločin
зязюля kukačkažežulka, zezulka
краіна země, stát krajinaпейзаж, краявід
крама obchodobchod, krám
хлам, барахло
летась vloni letosу гэтым годзе
лідскае піва pivo z Lidy lidské pivoчалавечае піва
лістапад listopad лыска lyska
малiнаўка červenka malinovkaмалінавы сок
![Page 18: СЛОЎНІК Чэхія](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062412/58d185411a28ab29318b4ec3/html5/thumbnails/18.jpg)
нападнік útočník nápadník кавалер
прагнуць toužit prahnoutжадаць (горача)
прадавачка prodavačka разынкі rozinky склеп sklep сыч sýc, sýček твар (ён) tvář (ta) тыдзень týden уласнаручна
vlastnoručně
хата byt, domov chataлецішча, дача
![Page 19: СЛОЎНІК Чэхія](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062412/58d185411a28ab29318b4ec3/html5/thumbnails/19.jpg)
хлопец chlapec чырвоны červený чэрвень červen ложак lůžko
![Page 20: СЛОЎНІК Чэхія](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062412/58d185411a28ab29318b4ec3/html5/thumbnails/20.jpg)