ფრინველების კვება და საჭმლის...

22
ფფფფფფფფფფფ ფფფფფ ფფ ფფფფფფფ ფფფფფფფფფფფ ფფფფფფფ

Upload: ana-lipartia

Post on 15-Feb-2017

66 views

Category:

Science


10 download

TRANSCRIPT

Page 1: ფრინველების კვება და საჭმლის მომნელებელი სისტემა

ფრინველების კვება და

საჭმლის მომნელებელი

სისტემა

Page 2: ფრინველების კვება და საჭმლის მომნელებელი სისტემა

, ფრინველებს ჰეტეროტროფული კვება ახასიათებ , მათი კვების ნირი განსხვავებულია თუმცა

. საჭმლის მომნელებელი სისტემა მსგავსია , რფრინველები საკვებს ინტენსიურად ინელებენ ( ., , , მოუნელებელ საგნებს მაგ მატყლი ძვლები

) . თევზის ქერცლი და სხვა ამოანთხევენ გამომყოფი ( ), ორგანოებია თირკმლები დიდი მოცულობისა

, შარდის ბუშტი არა აქვთ შარდსაწვეთები , პირდაპირ კლოაკაში იხსნება სადაც წყლის

ნაწილი კედლებში შეიწოვება და ორგანიზმის ცხოველმოქმედებას ხმარდება

Page 3: ფრინველების კვება და საჭმლის მომნელებელი სისტემა

; _ პირის ღრუ ზემოდან მოსაზღვრულია ზედა ნისკარტით და მაგარი სასით ქვემოდან კი ქვემო . ნისკარტით და პირის ღრუს ძირით ფრინველთა კლასის არც ერთ წარმომადგენელს არა აქვს

, , , , ; 2 ტუჩები ლოყები ღრძილები კბილები რბილი სასა და სასის ფარდა პირის ღრუ იყოფა _ . ნაწილად ზედა ნაწილი და ქვედა ნაწილი პირის ღრუს ზედა ნაწილს ქმნის პირის ღრუს, . სახურავი რომელიც წარმოდგენილია ვიწროდა გრძელი მაგარი სასით მაგარი სასის უკანა

ნაწილში არის დვრილები, რომლებიც ხელს უწყობს საკვების დამაგრებას პირის ღრუში და . გადაადგილებას საყლაპავი მილის მიმართულებით პირის ღრუს ქვედა ნაწილი ქმნის პირის

. . ღრუს ძირს პირის ღრუს ძირი ფრინველთა კლასის ყველა წარმომადგენელში უჭირავს ენას . ლორწოვანი გარსის ფირფიტები პირის ღრუს ამ ნაწილში მნიშვნელოვნად თხელია

Page 4: ფრინველების კვება და საჭმლის მომნელებელი სისტემა

; ხახა მდებარეობს პირის ღრუს აბორალურად _ მასთან დაკავშირებულია ერთი მხრივ პირის

, _ და ცხვირის ღრუ მეორე მხრივ კი საყლაპავი . მილი და ხორხი ხახაში გაივლის საკვები და

;გადადის საყლაპავ მილში

, საყლაპავი მილი გრძელი მილის ფორმის; ორგანოა იწყება ხახიდან და ბოლოვდება

. ჯირკვლოვან კუჭში ხახასა და საყლაპავ მილს შორის საზღვრად ითვლება ხახისა და ხორხის

. დვრილები საყლაპავი მილის დანიშნულებაა გაატაროს საკვები ჩიჩახვისა და კუჭის

მიმართულებით შემდგომი. დამუშავებისათვის ფრინველთა კლასის

სხვადასხვა წარმომადგენელში საყლაპავი , მილის სიგრძე განსხვავებულია

დამოკიდებულია კისრის სიგრძეზე და შეადგენს10-60 - . სმ მდე

Page 5: ფრინველების კვება და საჭმლის მომნელებელი სისტემა

ჩიჩახვში გამოიყოფალორწოვანი, სეკრეტი რომელიც ფერმენტულად

ამუშავებს ან მხოლოდ ასველებს მშრალ საკვებს და მის გარკვეულ

. ულუფას აწვდის კუჭს ამონანთხევის სახით ფრინველები იცილებენ

, მოუნელებელ ნაწილებს კვებავენ, მართვეებს ჩიჩახვით მოაქვთ მათთვის

. წყალი და სხვა ზოგიერთი ფრინველის ტიხტიხის დროს ჩიჩახვი რეზონატორის

როლსთამაშობს

Page 6: ფრინველების კვება და საჭმლის მომნელებელი სისტემა

კუჭი ფრინველთა კლასის ყველა წარმომადგენელში იყოფა ორ ნაწილად ანუ

: _ , კამერად წინა ნაწილს ჯირკვლოვან ხოლო _ . უკანა ნაწილს კუნთოვან კუჭს უწოდებენ

, ჯირკვლოვანი კუჭი გამოყოფს ფერმენტებს კუნთოვანი კუჭი უზრუნველყოფს

საკვებისმექანიკურ დამუშავებას

Page 7: ფრინველების კვება და საჭმლის მომნელებელი სისტემა

, თორმეტგოჯა ნაწლავი იწყება კუნთოვანი . კუჭის წინა ბრმა ჩანთიდან იქ სადაც კუჭის

კედელი თორმეტგოჯაში გადადის- , ლორწოვან კუნთოვანი ნაკეცია

. რომელიც კუჭიდან გამოსავალს კეტავს ფრინველთა კლასის სხვადასხვა

წარმომადგენელში თორმეტგოჯა .ნაწალვის სიგრძე განსხვავებულია

Page 8: ფრინველების კვება და საჭმლის მომნელებელი სისტემა

წვრილი ნაწლავი საკვების მონელების და შეწოვის . ფუნქციას ასრულებს მონელებული საკვები

სისხლში დალიმფაში შეიწოვება და მთელ .ორგანიზმში ვრცელდება

მსხვილი ნაწლავი საჭმლის მომნელებელი ; სისტემის საბოლოო ნაწილია სადაც მთავრდება

წვრილი ნაწლავიდან გადმოსული საკვების შეწოვის. პროცესი ფრინველთა კლასის თითქმის ყველა

წარმომადგენელს ნაწლავის ეს განყოფილება , . მოკლე აქვს რაც სიმსუბუქეს უნარჩუნებს მსხვილი

: ნაწლავის შემადგენლობაში შედის ბრმა ნაწლავი ; და სწორი ნაწლავი სწორი ნაწლავი კლოაკაში

.იხსნება სწორი ნაწლავი მსხვილი ნაწლავის საბოლოო

. ნაწილია ამ ნაწლავის სახელწოდებით ცნობილია ბრმა ნაწლავის შესართავსა და კლოაკას შორის

მდებარე ნაწლავისლულის შედარებით მოკლე; ნაწილი მისი ფუნქციაა წყლის შეწოვა და უვარგისი

.ნივთიერებების გამოყოფაკლოაკა მომნელებელი აპარატის საბოლოო

. ნაწილია მდებარეობს სწორი ნაწლავის უკან და .ანალური ხვრელით იხსნება გარემოში

Page 9: ფრინველების კვება და საჭმლის მომნელებელი სისტემა

მტაცებელი ფრინველები ხორცით ( იკვებებიან ნადირობენ რა

, , მწერებზე ჩიტებზე რეპტილიებსა ). და ძუძუმწოვრებზე ნანადირევის

მირთმევისას მათ ეხმარებათ ბუნებისაგან ბოძებული ბასრი და , განმგმირავი ნისკართი რომელიც

მთავარ როლს ასრულებს .ნადავლის დანაწევრებაში

Page 10: ფრინველების კვება და საჭმლის მომნელებელი სისტემა

მტაცებელი ფრინველების ყველა წარმომადგენელი საკვების , მოპოვების მიზნით ნადირობს თუმცა სხვა ჩიტებისაგან

, . განსხვავებით მსხვერპლს ნისკარტით არ იჭერს ამ დროს . მტაცებელი ძლიერ კიდურებსა და ბასრ ბრჭყალებს იყენებს

( ), ყველა მტაცებელი ფრინველი ბუსა და ჭოტის გამოკლებით , , აქტიურობს დღისით იმისდა მიუხედავად ცოცხალ ნადავლზე

, ნადირობს იგი თულეშს ეძებს.

Page 11: ფრინველების კვება და საჭმლის მომნელებელი სისტემა

მიმინო მტაცებელფრინველთა ისეთი

, წარმომადგენელი როგორიცაა მიმინო გამოირჩევა

შედარებით მოკლე ფრთებითა . და გრძელი კუდით სხეულის

ასეთი აგებულება ეხმარება მას ჰაერში სწრაფი მანებრირებისა

და დიდი სიჩქარის. მიღწევაში მიმინო დაფრინავს

გამწვანებულ, ადგილებთან სადაც ბევრი

წვრილი ჩიტი ეგულება და იჭერს თავის მსხვერპლს

.წამიერი მოძრაობით

Page 12: ფრინველების კვება და საჭმლის მომნელებელი სისტემა

შევარდენი მტაცებელფრინველთა შორის

ყველაზე სწრაფი. შევარდენია როდესაც ქვევით

ეშვება მსხვერპლის, 300 / დასაჭერად იგი კმ სთ

. სიჩქარეს ავითარებს მისი ძირითადი ნადავლია

, მტრედი რომელსაც შევარდენი15/18 მეტრის სიმაღლიდან ხედავს

და უსწრაფესად ეშვება ქვემოთ მის. დასაჭერად მიმინოს

, მსგავსად შენარდენიც წამიერი მოძრაობით განგმირავს მცირე

. ზომის მსხვერპლს რაც შეეხება , -დიდ ნადავლს მტაცებელი ნაწილ

.ნაწილ მიირთმევს

Page 13: ფრინველების კვება და საჭმლის მომნელებელი სისტემა

სვავები, ეჭვგარეშეა რომ მტაცებელმა

ფრინველებმა საუკეთესო და უსასტიკესი მონადირეების სახელი

. დაიმკვიდრეს თითოეულ სახეობას ნადირობის საკუთარი მეთოდი

, გააჩნიათ რათა თავიდან აიცილონ ერთმანეთს შორის. მეტოქეობა განსაკუთრებული ჩვევები ახასიათებთლეში ჭამია

. . . სვავებსაც მაგალითად ე წ აფრიკულ სვავს გააჩნია ძლიერი

, ნისკარტი რომლის საშუალებითაც ახლად მოკლულ ნადავლსაც ადვილად

, . . მიირთმევს ხოლო ე წ თეთრთავა სვავი ელოდება სანამ მისი მსხვერპლი

კარგად დალპება და მხოლოდ ამის .შემდეგ იწყებს ჭამას

Page 14: ფრინველების კვება და საჭმლის მომნელებელი სისტემა

გადამფრენი ფრინველები ფრინველთა მიმოფრენის სიშორე დამოკიდებულია მათი ცხოვრების

, : , ნირზე ეკოლოგიაზე ფრინველები რომლებიც მარცვლოვნებით, ; — იკვებებიან უფრო ახლოს მიფრინავენ რომლებიც მწერებს ჭამენ უფრო, — . . სამხრეთით წყალმცურავნი კი გაუყინავი წყალსატევეებისაკენ და ა შ

— ყველაზე შორს ანტარქტიკაში მიფრინავენ არქტიკაში მობუდარი . პოლარული თევზიყლაპიები

Page 15: ფრინველების კვება და საჭმლის მომნელებელი სისტემა

კოლიბრი . ყველაზე პატარა ფრინველი კოლიბრია ზოგი , ,, - ” მათგანი იმდენად პატარაა რომ ფრინველ ბუზს

. 2 . უწოდებენ ასეთი ჩიტუნია გრამზე მეტს იწონის კოლიბრს ყველაზელამაზ ფრინველად თვლიან

. დედამიწის ზურგზე სილამაზის გამო ხალხი მას ,, ” , – ,, ხან მზის სხივს უწოდებს ხან ტყის

”, – ,, ” . -ვარსკვლავს ხან ცეცხლოსანს და სხვა ერთ , ერთი კოლიბრის ქოჩორი მუზარადს წააგავს ამის

,, ” . გამო მას მუზარადიანი კოლიბრი შეარქვეს ახლა : კოლიბრის ნისკარტი ვნახოთ ზოგს ისეთი წვეტიანი

, . , ნისკარტი აქვს რომ ნემსი გეგონებათ ამიტომაა . რომ მტაცებელი ფრინველებიც კი გაურბიან აბა

! გაბედონ და თავს დაესხან იმ წუთში თვალებს . გამოკორტნის მტაცებელს კოლიბრის საკვები

, , , ყვავილის ნექტარი თაფლი ბუზები პეპლები და . პატარა ხოჭოებია კოლიბრი გავრცელებულია

, ამერიკაში განსაკუთრებით ბევრია სამხრეთამერიკაში

Page 16: ფრინველების კვება და საჭმლის მომნელებელი სისტემა

ბეღურასნაირნი ბეღურასნაირნი მცირე და

. საშუალო ზომის ფრინველებია 9,5 - სხეულის სიგრძე სმ იდან

( ) 65 - ნარჩიტა სმ მდეა( ). ყორანი ბეღურასნაირები

კერძოდ განიერნისკარტები გავრცელებული არიან

. აფრიკასა და სამხრეთ აზიაში აქვთ მოკლე და განიერი

, ნისკარტი ძირითადად . მწერებით იკვებებიან 14 , ცნობილია სახეობა რომლებიც ერთიანდება

; რკანისკარტასებრთა ოჯახში

Page 17: ფრინველების კვება და საჭმლის მომნელებელი სისტემა

ხოხობი ულამაზესი ფრნველია ის იკვებება

ძირითადად მცენარეული, საკვებით უფრო იშვიათად

( ) — გაზაფხულზე ხოჭოებით და . სხვა მწერებით

Page 18: ფრინველების კვება და საჭმლის მომნელებელი სისტემა

თუთიყუშისნაირნი იკვებებიან ( , , მცენარეული ნაყოფი თესლი

), ნექტარი იშვიათად ( ) ცხოველური მწერები

. საკვებით ახალ ზელანდიაში ნესტორი ხანდახან თავს

. ესხმის ცხვრებს ზოგი ( , ) თუთიყუშისნაირნი არა ჟაკო

მნიშვნელოვან ზიანს აყენებსმეურნეობას

Page 19: ფრინველების კვება და საჭმლის მომნელებელი სისტემა

ბუსნაირნი ბუსნაირებს მოკლე და

, მოკაუჭებული ნისკარტი ბასრი, ბრჭყალები აქვთ მოქმედი

, . ბრმა ნაწლავი ჩიჩახვი არა. აქვთ იკვებებიან

, მღრღნელებით რითაც .სარგებლობა მოაქვთ

Page 20: ფრინველების კვება და საჭმლის მომნელებელი სისტემა

ქათმისნაირები ქათმისნაირებს ნისკარტი აქვს მნიშვნელოვნად მოკლე

( 3,5 .); , საშუალოდ სმ კონუსისებური ფორმის გამოდრეკილი ; ზურგითდა ბლაგვი საგიტალური ქედით ნისკარტი ოდნავ

. მოხრილია ქვემოთდა აქვს გლუვი ნაპირები

Page 21: ფრინველების კვება და საჭმლის მომნელებელი სისტემა

ბატისნაირები ბატისნაირებს კი ნისკარტი აქვთ

გრძელი და დორსალური ზედაპირიდან მნიშვნელოვნად

.გაბრტყელებული

Page 22: ფრინველების კვება და საჭმლის მომნელებელი სისტემა