ระดับ ช้ันมัธยมศึกษาปีที่ ๑

กาพย์เห่ชมเครื่องคาวหวาน

ผูจ้ัดท า : นางสาวอัปสร หินรัมย์

รังนกนึ่งน่าซด โอชารสกว่าทั้งปวง

นกพรากจากรังรวง เหมอืนเรียมร้างห่างห้องหวน

ไตปลาเสแสร้งว่า ดุจวาจากระบิดกระบวน

ใบโศกบอกโศกครวญ ใหพ้ี่เคร่าเจ้าดวงใจ

ผักโฉมช่ือเพราะพร้อง เป็นโฉมน้องฤๅโฉมไหน

ผักหวานซ่านทรวงใน ใคร่ครวญรักผักหวานนาง ๚

คดิสนุก ปลุกปัญญา

ให้นักเรียนวาดภาพอาหารที่ตนเองสนใจ ๑ อย่าง

พร้อมกับแตง่กาพย์ยานี ๑๑ และถอดความจากอาหาร

ที่เลือก

ชื่ออาหาร : ......................................................

บทประพันธ์

.......................................... ........................................

.......................................... ........................................

ถอดความ

.....................................................................................

.....................................................................................

.....................................................................................

.....................................................................................

ท่ีมา : หนังสือเรียนวรรณคดีวจิักษ์ ชัน้มัธยมศกึษาปีท่ี ๑

แกงอ่อม

เทโพ

แสร้งวา่กุ้ง

ตับเหล็ก

รังนก

ชื่อ...................................................

ชัน้...................................................

เลขท่ี...............

พระราชนิพนธ์ใน

พระบาทสมเด็จพระพุทธ

เลิศหลา้นภาลัย รัชกาลที่ ๒

ทรงพระราชนิพนธ์ขึน้เพื่อ

ชื่นชมฝีพระหัตถ์ในการ

ปรุงเครื่องเสวยของสมเด็จ

พระศรีสุริเยนทราบรม-

ราชินี

กาพย์เห่ชมเครื่องคาวหวาน เป็นความงดงาม

ของวรรณคดี ที่สะท้อนใหเ้ห็นความประณีต

ละเอียดละออ่นของชนชาติไทยที่บรรจงประดิด

ประดอยโภชนาหารนานาชนิดให้เลิศด้วย รสชาติ

แลวิลาสด้วยรูปลักษณ์ และ สะท้อนความเป็นอยู่

ของคนไทยในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ได้อย่าง

เด่นชัด

ลักษณะค าประพันธ์ของกาพย์เห่ชมเครื่อง-

คาวหวาน จะประกอบด้วยกาพย์ยานี ๑๑

และโคลงสี่สุภาพ เรยีงร้อยกันในลักษณะ

ที่เรยีกว่า กาพย์ห่อโคลง

กาพย์เห่ชมเครื่องคาวหวาน บทเห่ชมเครื่องคาวหวาน

พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้า

นภาลัย รัชกาลที่ ๒

โคลงสี่สุภาพ

แกงไก่มัสมั่นเนื้อ นพคุณ พี่เอย

หอมยี่หรา่รสฉุน เฉียบร้อน

ชายใดบริโภคภุญช์ พิศวาส หวังนา

แรงอยากยอหัตถ์ข้อน อกให้หวนแสวง ๚

กาพย์ยานี ๑๑

มัสมั่นแกงแก้วตา หอมยี่หร่ารสร้อนแรง

ชายใดได้กลืนแกง แรงอยากใหใ้ฝ่ฝันหา

ย าใหญ่ใส่สารพัด วางจานจัดหลายเหลอืตรา

สดีด้วยน้ าปลา ญี่ปุ่นล้ าย้ ายวนใจ

ตับเหล็กลวกหล่อนต้ม เจอืน้ าส้มโรยพริกไทย

โอชาจะหาไหน ไม่มเีทียบเปรียบมือนาง

หมูแนมแหลมเลิศรส พรอ้มพริกสดใบทองหลาง

พิศห่อเห็นรางชาง หา่งหอ่หวนป่วนใจโหย

ก้อยกุ้งปรุงประทิ่น วางถึงลิน้ดิ้นแดโดย

รสทิพย์หยิบมาโปรย ฤๅจะเปรียบเทียบทันขวัญ

เทโพพืน้เนื้อท้อง เป็นมันย่องล่องลอยมัน

น่าซดรสครามครัน ของสวรรค์เสวยรมย์

ความรักยักเปลี่ยนท่า ท าน้ ายาอย่างแกงขม

กลอ่อมกล่อมเกลี้ยงกลม ชมไม่วายคล้ายคล้ายเห็น

ข้าวหุงปรุงอย่างเทศ รสพิเศษใส่ลูกเอ็น

ใครหุงปรุงไม่เป็น เช่นเชิงมติรประดิษฐ์ท า

เหลือรู้หมูป่าต้ม แกงคั่วส้มใส่ระก า

รอยแจง้แหง่ความข า ช้ าทรวงเศร้าเจ้าตรากตรอม

ช้าช้าพล่าเน้ือสด ฟุ้งปรากฏรสหื่นหอม

คิดความยามถนอม สนิทเนื้อเจอืเสาวคนธ์

ล่าเตียงคิดเตียงน้อง นอนเตยีงทองท าเมอืงบน

ลดหลั่นช้ันชอบกล ยลอยากนิทรคิดแนบนอน

เห็นหรุ่มรุมทรวงเศร้า รุ่มรุ่มเร้าคือไฟฟอน

เจ็บไกลใจอาวรณ์ ร้อนรุมรุ่มกลุ้มกลางทรวง

มัสมั่น

ย าใหญ ่