ԳԱԳԻԿ ԽՈՒԴՈՅԱՆ

Բնագիտություն Աղտոտված վայրեր6-2 Դասարան

ԱՂՏՈՏՎԱԾ ՎԱՅՐԵՐ ՀՀ բնօգտագործումը    շատ մեծ վնաս է

հասցնում կլիմային և շրջակա միջավայրին    ավերելով ամեն ինչ  :օրինակ  ` հայտնաբերված պղնձի պաշարների 80-90%-ը գտնվում է Կապանի, Քաջարանի, Ագարակի հանքավայրերում: Քաջարանի և Ագարակի հանքավայրերը բացի պղնձից պարունակում են նաև մոլիբդեն և կոչվում են պղնձամոլիբդենային:  ՀՀ պղնձամոլիբդենային հանքանյութի մեջ պարունակվում է շուրջ 15 մետաղ, որոնցից կորզվում է միայն պղնիձը, մյուսները դառնում են թափոն: 

ԱՂՏՈՏՎԱԾ ՎԱՅՐԵՐ Հանքարդյունաբերությունը շրջակա

միջավայրի մեծ վնաս է հասցնում արդյունաբերական թափոններով, որոնց գումարվելով նաև կենցաղային թափոնները, շրջակա միջավայրի որակը էապես վատացնում են: Հանքարդյունաբերությունը շրջակա միջավայրի մեծ վնաս է հասցնում արդյունաբերական թափոններով, որոնց գումարվելով նաև կենցաղային թափոնները, շրջակա միջավայրի որակը էապես վատացնում են:

ԱՂՏՈՏՎԱԾ ՎԱՅՐԵՐ Հանքարդյունաբերության հասցված մյուս

վնասը պոչամբարների կառուցումն է, որտեղ կուտակվում են տարբեր թունավոր քիմիական տարրեր: Ներկայումս ՀՀ տարածքում հաշվվում են թվով 19 պոչամբարներ, որոնցում կուտակված է շուրջ 220 մլն մ3 ապարներ:

ԱՂՏՈՏՎԱԾ ՎԱՅՐԵՐ Ընդերքօգտագործման հետևանքով

աղտոտվում են նաև ջրային ռեսուրսները` հատկապես գետերը: Մասնավորապես գետերի աղտոման հիմնական պատճառ են դառնում պոչանքները, որոնք կուտակվելով պոչմաբարներում, ժամանակ ընթացքում թափվում են գետերի մեջ: ՀՀ-ում հետաքրքրին այն է, որ պոչամբարները շատ մոտ են կառուցված գետերին: 

ԱՂՏՈՏՎԱԾ ՎԱՅՐԵՐ Պոչամբարների հետևանքով աղտոտված

գետեր է համարվում Ողջին, որի հովտում մոտավոր հաշվարկներով կան 150 մլն տ պոչանք, որոնք պարունակում են թելուր, սելեն, բիսմութ, ռենիում, գալիում, պղինձ, մոլիբդեն և այլն: Էկոլոգիական ճգնաժամային վիճակում է գտնվում նաև Դեգեդ գետը, որի աղտոտման պատճառ են դառնում Ալավերդու պղնձաձուլական և Ախթալային  լեռնահարստացուցիչ կոմբինատները:

ԱՂՏՈՏՎԱԾ ՎԱՅՐԵՐ Ռեսուրսների օգտագործումը առաջնային 

վնասում է  ՀՀ  կլիմայի բազմազանությանը ,    գետերին  և  ամբողջ շրջակա միջավայրին : ՀՀ-ում ընդերքօգտագործման համար տրամադրված տարածքները` 12109.1 հա,կազմում են ՀՀ ամբողջ մակերեսի ընդամենը     0.34 %-ը: ՀՀ շրջակա միջավայրին վնաս է հասցրել նաև շինանյութերի արդյունաբերությունը: Սրանք ազդում են շրջակա միջավայրի հատկապես հողաբուսական աշխարհի վրա: 

ԱՂՏՈՏՎԱԾ ՎԱՅՐԵՐ Ներկայումս շինանյութերի

արդյունահաման հետևանքով գյուղատնտեսական շրջանառությունից հանվել է ավելի քան 7 հազ. գյուղատնտեսական հողհանդակ: Այսինքն ընդերքօգտագործումն ազդում է շրջակա միջավայրի բոլոր բաղադրիչների վրա:

ԱՂՏՈՏՎԱԾ ՎԱՅՐԵՐ Ընդ որում ՀՀ-ում հիմնախնդիր է

հանդիսանում մետաղական ռեսուրսների ռացիոնալ օգտագործումը այն տեսանկյունից, որ արտանետված թափոնները, որպես երկրոդային կամ տեխնածին հանքավայրեր նույնպես օգտագործվեն: Միաժամանակ ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ հանքավայրերի մետաղների` պղնձի արդյունահանված հումքի միայն 65-66 % է կորզվում, մոլիբդենի 70%, բազմամետաղների 50%:  հսկայական տարացքներ են    վերածվում հողային զանգվածներ բուսական և կեդանական աշխարհն է  վնասվում :

ԱՂՏՈՏՎԱԾ ՎԱՅՐԵՐ Զանգեզուրը, կոնկրետ՝ Քաջարանը,

Կապանը, Ագարակը՝ որպես արդյունաբերական քաղաքներ, աղտոտվածության տեսանկյունից ռիսկային գոտում են. սակայն Հայէկոմոնիտորինգի կողմից մթնոլորտային օդի գետնամերձ շերտի ռեժիմային դիտարկումներ չեն իրականացվում, քանի որ նշված բնակավայրերում օդի մոնիտորինգի դիտացանցը բացակայում 

ԱՂՏՈՏՎԱԾ ՎԱՅՐԵՐ

ԱՂՏՈՏՎԱԾ ՎԱՅՐԵՐ 2004թ. մթնոլորտ կատարված

արտանետումների տեսակներն են' անօրգանական փոշի' մոտ 30 տոննա, ծծմբային անհիդրիդ' մոտ 1.5 տոննա, ածխածնի օքսիդ' մոտ 54 տոննա եւ ազոտի օքսիդներ' մոտ 18 տոննա: Իսկ ջրային ավազան արտանետվել են' կախյալ մասնիկներ' մոտ 1600 տոննա, քլորիդներ' 73 տոննա, սուլֆատներ' մոտ 1993 տոննա եւ պղինձ' մոտ 0.14 տոննա: Այս արտանետումների համար կոմբինատը փաստացի վճարել է մոտ 8.8 մլրդ դրամ:

ԱՂՏՈՏՎԱԾ ՎԱՅՐԵՐ