แนวขอสอบ กฎหมายวธสบญญต 11. คำาถามนายแดงเปนโจทกฟองบรษทฟารง จ ำากด เปนจำาเลย อางวาจำาเลยเลกจางโจทกโดยทโจทกไมมความผด โจทกจงมสทธไดรบคาชดเชย แตจำาเลยไมยอมจาย ขอใหบงคบจำาเลยจายคาชดเชยใหแกโจทก คดอยระหวางพจารณาของศาลชนตนนายดำาผรองยนคำารองวา ผรองเปนผถอหนและเปนกรรมการผจดการบรษทจ ำาเลย กบเปนผมคำาสงเลกจางโจทก จงมสวนไดเสยตามกฎหมายในผลแหงคดและหากจำาเลยจะตองจายคาชดเชยใหแกโจกทตามคำาพพากษา ผรองในฐานะผถอหนยอมไดรบความเสยหาย จงเปนการจำาเปนเพอยงใหไดรบความรบรอง คมครอง หรอบงคบตามสทธของผรองทมอยขอเขามาเปนจำาเลยรวม ดงน ใหวนจฉยวา นายดำาผรองจะเขามาเปนจำาเลยรวมไดหรอไมแนวตอบประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 57 บญญตวา บคคลภายนอกซงมใชค“ความอาจเขามาเปนคความไดโดยการรองสอด(1) ดวยความสมครใจเองเพราะเหนวาเปนการจ ำาเปนเพอยงใหไดความรบรอง คมครอง หรอบงคบตามสทธของตนทมอย โดยยนคำารองตอศาลทคดนนอยในระหวางพจารณา(2) ดวยความสมครใจเองเพราะตนมสวนไดเสยตามกฎหมายในผลแหงคดนน โดยยนคำาขอรองตอศาลไมวาเวลาใดๆกอนมคำาพพากษา ขออนญาตเขาเปนโจทกรวมหรอจำาเลยรวม”ตามคำาถาม จำาเลยเปนบรษทจำากด มฐานะเปนนตบคคลแยกตางหากจากนายดำาผรอง แมผรองเปนผถอหนของบรษทจำาเลย แตการทจำาเลยจะตองรบผดตอโจทกหรอไม ไมมผลโดยตรงตอผรอง ทงการทผรองเปนกรรมการผจดการของบรษทจำาเลยและเปนผมคำาสงเลกจางโจทก กเปนการกระทำาในฐานะผแทนจำาเลยซงเปนนตบคคล เมอไมปรากฏเหตอนใดทจะทำาใหผรองตองรบผดเปนการสวนตวตอโจทก ผรองจงไมมความจำาเปนทจะตองเขามาเปนคความเพอยงใหไดรบความรบรอง คมครอง หรอบงคบตามสทธของผรอง และไมมสวนไดเสยในผลแหงคด ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 57 (1) (2) นายดำาผรองจงไมอาจขอเขาเปนจำาเลยรวมได ดงนน นายดำาผรองจะเขามาเปนจำาเลยรวมไมไดตาม ปวพ.มาตรา 57(1)(2)

2. คำาถามนางสาวนทเปนโจทกฟองขบไลนายเตาเปนจำาเลยใหร อถอนบานพก และใหจ ำาเลยออกไปจากทดนของโจทก นายเตาใหการตอสวาทดนทพพาทอยนอกเขตทดนของโจทก ในวนนดสบพยานโจทกซงมหนาทนำาสบกอนไมมาศาล จำาเลยแถลงขอใหดำาเนนกระบวนการพจารณาตอไป ศาลชนตนมคำาสงวาโจทกขาดนดพจารณา จำาเลยแถลงไมตดใจสบพยาน ศาลชนตนวนจฉยวา โจทกซงมภาระการพสจนไมมพยานมาสบ จงฟงไมไดวาจ ำาเลยปลกบานพกอยในทดนของโจทก พพากษายกฟอง คดถงทสด ขอเทจจรง ปรากฎวานายเตายงคงอาศยอยในบานพกซงตงอยในเขตทดนของนางสาวนทเชนน นางสาวนทจะฟองขบไลนายเตาใหร อถอนบานพกออกไปจากทดนของตนพรอมกบเรยกคาเสยหายจากนายเตาไดดวยหรอไมเพราะเหตใดแนวตอบปวพ. มาตรา 148 บญญตวา คดทไดมคำาพพากษาหรอคำาสงถงทสดแลว หามมใหค“ความเดยวกนร อรองฟองกนอก ในประเดนทไดวนจฉยโดยอาศยเหตอยางเดยวกน”ตามคำาถามคดมประเดนวา นายเตาจำาเลยปลกบานพกในเขตทดนของนางสาวนทโจทกหรอไม ซงโจทกมหนาทนำาสบกอน แตในวนนดสบพยานโจทกไมมาศาล ศาลชนตนมคำาสงวา โจทกขาดนดพจารณาแลวดำาเนนกระบวนการพจารณาตอไปตามทจำาเลยแถลง จำาเลยแถลงไมตดใจสบพยาน ศาลชนตนจงพพากษายกฟอง เพราะโจทกซงมภาระการพสจน ไมมพยานมาสบ จงฟงไมไดวาจ ำาเลยปลกบานพกอยในทดนของโจทก ถอวาศาลชนตนไดวนจฉยประเดนแหงคดนนแลว เมอคดถงทสด นางสาวนทจะกลบมาฟองขบไลนายเตาโดยอางวานายเตาปลกบานพกอยในเขตทดนของนางสาวนทอกไมได เพราะเปนการกลาวอางในประเดนททไดวนจฉยโดยอาศยเหตอยางเดยวกนตาม ปวพ. มาตรา 148 แมนายเตายงกระทำาละเมดอยตลอดเวลาเปนการโตแยงสทธของนางสาวนทและคดหลงมประเดนใหมเร องคาเสยหาย ซงไมมประเดนในคดเดมกตาม แตประเดนเร องคาเสยหายนนนางสาวนท ควรจะฟองเรยกมาในคดเดมไดอยแลว การฟองเรยกคาเสยหายของนางสาวนทจงเปนการฟองซ ำา ตองหามตาม ปวพ. มาตรา 148

ดงนน นางสาวนทจะฟองขบไลนายเตาใหร อถอนบานพกออกไปจากทดนของตนพรอมกบเรยกคาเสยหายไมไดเพราะเปนการฟองซำา3. คำาถามนายแดงมภมลำาเนาอยจงหวดตาก จดทะเบยนสมรสกบนางเขยวและอยกนดวยกนทจงหวดสโขทยนานประมาณ20 ป มบตรดวยกน 3 คน มทรพยสนเปนบานและทดนอยทจงหวดสโขทย แตนายแดงไมไดยายทะเบยนไปอยกบครอบครวทจงหวดสโขทยดวย ตอมานายแดงประสบอบตเหตและถงแกความตายทจงหวดพษณโลก กอนตายไมไดทำาพนยกรรมหรอตงผจดการมรดกไว นางเขยวไดยนคำารองขอแตงตงผจดการมรดกตอศาลจงหวดสโขทยซงตนเองมภมลำาเนาอยในเขตศาลนายดำาผพพากษาตรวจคำารองขอแลว เหนวานายแดงไมมภมลำาเนาอยในเขตศาลจงหวดสโขทย จงมคำาสงยกคำารองขอของนางเขยวใหวนจฉยวา คำาสงของศาลจงหวดสโขทยชอบดวยกฎหมายหรอไมแนวตอบประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 4 จตวา วรรคหนง บญญตวา คำารองขอ“แตงตงผจดการมรดก ใหเสนอตอศาลทเจามรดกมภมลำาเนาอยในเขตศาลในขณะถงแกความตาย…”คำาสงของศาลจงหวดสโขทยทยกคำารองของนางเขยวไมชอบดวยกฎหมาย เพราะแมนายแดงเจามรดกมภมลำาเนาอยจงหวดตาก แตกไดอยกนกบนางเขยวผรองขอทจงหวดสโขทยนานประมาณ 20 ป จนมบตรดวยกน 3 คน มทรพยสนเปนบานและทดนทจงหวดสโขทย แสดงวาเจามรดกทบานอยทจงหวดสโขทย ซงเปนสถานทอยอนเปนหลกแหลงสำาคญอกแหงหนงดวย จงหวดสโขทยจงเปนภมล ำาเนาของเจามรดกตาม ป.พ.พ. มาตรา 37 ดวยนางเขยวผรองขอจงมสทธเสนอคำารองขอแตงตงผจดการมรดกตอศาลจงหวดสโขทย ซงเจามรดกมภมลำาเนาอยในเขตศาล ในขณะถงแกความตายได ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาตรา 4 วรรค 14. คำาถามนายมงกเงนนายม 100,00 บาท โดยนายมาเปนผคำาประกนสญญาเงนก เมอหนถงกำาหนดชำาระนายมไดมหนงสอ

ทวงถามใหชำาระหนแลวหลายครง แตนายมงเพกเฉย นายมจงเปนโจทกฟองนายมงเปนจำาเลยตอศาลจงหวดสตลใหช ำาระหนตามสญญาเงนกดงกลาวโดยไมคดดอกเบยตามหลกศาสนาทตนนบถอ จ ำาเลยตอสวา ไดกเงนโจทกจรง แตไดช ำาระหนครบถวนแลว แตในทางพจารณาไดความวาจ ำาเลยยงมไดชำาระหนจำานวนดงกลาวแกโจทก ศาลจงหวดสตลจงพพากษาใหจำาเลยชำาระหนจำานวน 100,000 บาทแกโจทก พรอมดอกเบยรอยละ 15 ตอป นบแตวนฟองจนถงวนชำาระเสรจ ดงน ทานวาคำาพพากษาของศาลจงหวดสตลชอบดวยกฎหมายหรอไมแนวตอบปวพ. มาตรา 142 บญญตวา คำาพพากษาหรอคำาสงของศาลทชขาดคดตองตดสนตาม“ขอหาในคำาฟองทกขอ แตหามมใหพพากษาหรอทำาคำาสงใหสงใดๆเกนไปกวาหรอนอกจากทปรากฏในคำาฟอง เวนแต…(6) ในคดทโจทกฟองขอใหช ำาระเงนพรอมดวยดอกเบยซงมไดมขอตกลงกำาหนดอตราดอกเบยกนไว เมอศาลเหนสมควรโดยคำานงถงเหตสมควรและความสจรตในการสความหรอการดำาเนนคด ศาลจะพพากษาใหจำาเลยชำาระดอกเบยในอตราทสงขนกวาทโจทกมสทธไดรบตามกฎหมาย แตไมเกนรอยละ 15 ตอป นบจากวนทฟองหรอวนทอนหลงจากนนกได”ตามขอเทจจรง นายมเปนโจทกฟองนายมงตามสญญาเงนก โดยในคำาฟอง โจทกขอใหศาลพพากษาใหจำาเลยชำาระหนจำานวน 100,000 บาท ทจำาเลยกไปเทานน ไมปรากฏวาโจทกเรยกดอกเบยมาในฟองดวยแตประการใด การทศาลจงหวดสตลพพากษาใหจำาเลยชำาระดอกเบยดวยอกรอยละ 15 ตอป นบตงแตวนฟองจนถงจนกวาจำาเลยจะชำาระเสรจ กรณนไมเขาขอยกเวนตามมาตรา 142(6) เพราะมาตรา 142(6) เปนกรณทศาลเหนสมควร โดยคำานงถงเหตสมควรและความสจรตในการสความ หรอการดำาเนนคดใหจำาเลยชำาระดอกเบยในอตราทสงขนกวาทโจทกมสทธไดรบตามกฎหมาย แตตองเปนกรณทโจทกเรยกดอกเบยมาในคำาฟองแลว เมอศาลจงหวดสตลพพากษาใหจ ำาเลยชำาระดอกเบยดวยนอกจากเงนตน 100,000 บาทจงเปนคำาพพากษาทเกนคำาฟองของโจทก คำาพพากษาของศาลจงหวดสตลในคดดงกลาวจงไมชอบดวยกฎหมายตามปวพ.มาตรา 142

5. คำาถามโจทกเปนกรรมการบรษทจำากด ฟองใหจำาเลยชำาระคาตดตงระบบคอมพวเตอรทจ ำาเลยจางโจทกเปนเงน50,000,000 บาท ศาลชนตนกำาหนดใหโจทกนำาพยานโจทกเขาสบกอน แลวใหจ ำาเลยนำาพยานเขาสบแก มการสบพยานทงสองฝายจนเสรจ และศาลนดฟงคำาพพากษาแลว แตกอนศาลชนตนอานคำาพพากษา ศาลชนตนเรยกใหโจทกสบพยานเพมเตมเพอพสจนลายมอชอโจทกตามคำาฟองกบลายมอชอโจทกทกระทรวงพาณชยซงไมตรงกน แลวพพากษาใหโจทกชนะคดจำาเลยอทธรณวา คดเสรจการพจารณาเมอโจทกจ ำาเลยสบพยานฝายของตนเสรจ และศาลชนตนนดฟงคำาพจารณาพพากษาแลว ศาลชนตนไมมอำานาจสงสบพยานโจทกเพมเตมได ตองพพากษาอยางเดยวเทานน และปญหาทสงใหโจทกสบพยานเพมเตมนน โจทกมไดยนบญชระบพยาน โจทกจงไมมสทธน ำาพยานหลกฐานเขามาสบดงน อทธรณของจำาเลยทงสองขอนน ฟงขนหรอไม เพยงใดแนวตอบปวพ. มาตรา 86 วรรคสาม บญญตวา เมอศาลเหนวาเพอประโยชนแหงความยตธรรม“เปนการจำาเปนทจะตองนำาพยานหลกฐานอนอนเกยวกบประเดนในคดมาสบเพมเตม ใหศาลทำาการสบพยานหลกฐานตอไป ซงอาจรวมทงการทจะเรยกพยานทสบมาแลวมาสบใหมดวย โดยไมมฝายใดรองขอ”มาตรา 88 วรรคหนง บญญตวา เมอคความฝายใดมความจำานงทจะอางองเอกสารฉบบ“ใดหรอคำาเบกความของพยานคนใด หรอมความจำานงทจะใหศาลตรวจบคคล วตถ สถานท หรออางองความเหนของผเชยวชาญทศาลตง เพอเปนพยานหลกฐานสนบสนนขออางหรอขอเถยงของตน ใหคความฝายนนยนตอศาลกอนวนสบพยานไมนอยกวาเจดวน ซงบญชระบพยาน โดยแสดงเอกสารหรอสภาพของเอกสารทจะอาง และรายชอ ทอย ของบคคล วตถ หรอสถานทซงคความฝายนนระบอางเปนพยานหรอขอใหศาลไปตรวจ หรอขอใหตงผเชยวชาญแลวแตกรณ พรอมทงสำาเนาบญชระบพยานดงกลาวในจำานวนทเพยงพอ เพอใหคความฝายอนมารบไปจากเจาพนกงานศาล”มาตรา 187 บญญตวา เมอไดสบพยานตามทจ ำาเปนและคความไดแถลงการณ ถาหากม“เสรจแลว ใหถอวาการ

พจารณาเปนอนสนสด แตตราบใดทยงมไดมคำาพพากษา ศาลอาจทำาการพจารณาตอไปอกไดตามทเหนสมควร เพอประโยชนแหงความยตธรรม”ศาลมอำานาจหนาทจะทำาการสบพยานหลกฐานตอไปได ถาศาลเหนวาเพอประโยชนแหงความยตธรรมจำาเปนทจะตองนำาพยานหลกฐานอนอนเกยวกบประเดนในคดมาสบเพมเตม ซงอาจรวมทงการเรยกพยานทสบแลวมาสบใหมได โดยไมมคความฝายใดรองขอ ศาลจะใชอำานาจนเมอใดกได กอนทจะมคำาพพากษา แมการพจารณาจะสนสดลงแลวกตาม (ปวพ.มาตรา 86 วรรคสาม และมาตรา 187)กรณตามปญหาการทศาลชนตนสงสบพยานโจทกเพมเตมภายหลงจากการสบพยานโจทกจำาเลยเสรจแลวนน มความจำาเปนเพอพสจนลายมอชอของโจทกทปรากฏในสำานวนคดแตกตางกนซงมผลกระทบตอทงโจทกจำาเลย ถาปรากฏวาไมใชลายมอชอของโจทกหรอใชลายมอชอของโจทก จงเปนการด ำาเนนกระบวนการพจารณาเพอประโยชนแหงความยตธรรมทงโจทกและจำาเลย ศาลจงมอำานาจสงใหสบพยานโจทกดงกลาวเพมเตมได โดยกระทำาไดกอนมคำาพพากษา ทงนตามบทบญญตแหงกฎหมายทอางขางตน ซงใหอ ำานาจแกศาลได เมอศาลมอำานาจสงสบพยานเพมเตมเชนน พยานหลกฐานทนำามาสบจงไมอยภายใตบงคบแหง ปวพ. มาตรา 88 วรรคหนง ทโจทกจะตองไดยนบญชระบพยานไวกอน(ฎ.656/2513 และ5132/2531) อทธรณของจำาเลยฟงไมขน6. คำาถามผรองยนคำารองวา ผรองเปนบตรของนายเขยว นายเขยวบดาของผรองถงแกความตายแลว มทรพยมรดกเปนทดนมโฉนดเลขท 100 และมเหตขดของในการจดการมรดก ผรองมคณสมบตไมตองหามตามกฎหมาย ขอใหศาลมคำาสงตงผรองเปนผจดการมรดกของผตาย ระหวางนดไตสวนผรองยนสอดยนค ำารองวา ทดนโฉนดเลขท 100 ไมใชทรพยมรดกของนายเขยว เพราะเปนของผรองสอด ผรองสอดมสวนไดสวนเสยในคด จ ำาตองเขามาเพอใหศาลรบรอง คมครองและบงคบตามสทธทมอย ขอใหยกคำารองดงน ใหวนจฉยวา ผรองสอดมอำานาจรองสอดเขามาเปนคความในคดหรอไมแนวตอบ

ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 57 บญญตวา บคคลภายนอกซงมใชค“ความอาจเขามาเปนคความไดโดยการรองสอด(1) ดวยความสมครใจเองเพราะเหนวาเปนการจ ำาเปนเพอยงใหไดความรบรอง คมครอง หรอบงคบตามสทธของตนทมอย โดยยนคำารองตอศาลทคดนนอยในระหวางพจารณา(2) ดวยความสมครใจเองเพราะตนมสวนไดเสยตามกฎหมายในผลแหงคดนน โดยยนคำาขอรองตอศาลไมวาเวลาใดๆกอนมคำาพพากษา ขออนญาตเขาเปนโจทกรวมหรอจำาเลยรวม”ตามคำารองของผรองมประเดนทศาลจะตองวนจฉยแตเพยงวา สมควรตงผรองเปนผจดการมรดกของผตายหรอไมซงแมศาลจะตองผรองเปนผจดการมรดกตามคำารองขอ กไมมผลกระทบกระเทอนถงสทธของผรองสอด หากผรองสอดมกรรมสทธในทดนโฉนดเลขท 100 อยอยางไรกคงมอยอยางนน ไมมความจำาเปนใดทจะตองรองสอดเขามาในคดเพอใหศาลรบรอง คมครองหรอบงคบตามสทธทมอย กรณไมตองดวย ปวพ. 57(1) ผรองสอดจงไมอำานาจรองสอดเขามาเปนคความในคด7. คำาถามนายยอดและนางทองอยเปนสามและภรยาทชอบดวยกฎหมาย นางทองอยไดไปกยมเงนจากนายสำาเภาเปนจำานวนเงน 5,000 บาท โดยมหลกฐานเปนหนงสอลงลายมอชอนางทองอย ตอมานางทองอยไดถงแกกรรมและยงมไดชำาระหนใหแกนายสำาเภา นายสำาเภาจงนำาคดมาฟองนายยอดเปนจำาเลย ขอใหบงคบนายยอดซงเปนสามและผรบมรดกของนางทองอยภรยาจำาเลยรบผดทงตนเงนและดอกเบยซงนางทองอยกไปแลวไมช ำาระ นายยอดขาดนดยนคำาใหการศาลชนตนพพากษาใหนายยอดแพคดชำาระหนตามฟอง แตนายยอดไมช ำาระ นายสำาเภานำาเจาพนกงานบงคบคดยดทดน 1 แปลง เพอขายทอดตลาดชำาระหนตามคำาพพากษา ตอมาวนท 26 พฤศจกายน 2544 นายยอดยนคำารองวา ทดนทนายสำาเภายดเปนสนสมรสระหวางนางทองอยและนายยอด นายสำาเภายดทงหมดไมไดจะตองแยกสนสมรสในสวนของตนเสยกอน ขอใหศาลชนตนปลอยทรพยทยด ศาลชนตนสงยกคำารองดงกลาวของนายยอด ตอมาวนท 24 ธนวาคม 2544 นายยอดยนคำารองอยางเดยวกนอก

ศาลชนตนสงยกคำารอง โดยใหเหตผลวานายยอดซงเปนจำาเลยและภรยาเปนเจาของในทดนดงกลาวรวมกน จะขอใหปลอยทรพยทยดไมไดใหทานวนจฉยวา การทศาลชนตนมคำาสงยกคำารองของนายยอดชอบดวยกฎหมายหรอไม เพราะเหตใดแนวตอบปวพ. มาตรา 144 บญญตวา เมอศาลใดมคำาพพากษาหรอคำาสงวนจฉยชขาดคดหรอใน“ประเดนขอใดแหงคดแลวหามมใหดำาเนนกระบวนพจารณาในศาลนนอนเกยวกบคดหรอประเดนทไดวนจฉยชขาดแลว เวนแตกรณจะอยภายใตบงคบบทบญญตแหงประมวลกฎหมายนวาดวย(1) การแกไขขอผดพลาดเลกนอยหรอขอผดหลงเลกนอยอนๆ ตามมาตรา 143(2) การพจารณาใหมแหงคดซงไดพจารณาและชขาดตดสนไปฝายเดยว ตามมาตรา 209 และคดทเอกสารไดสญหายหรอบบสลายตามมาตรา 53(3) การยน การยอมรบ หรอไมยอมรบ ซงอทธรณหรอฎกาตามมาตรา 229 และ 247 และการดำาเนนวธบงคบชวคราวในระหวางยนอทธรณ หรอฎกาตามมาตรา 254 วรรคสดทาย(4) การทศาลฎกาหรอศาลอทธรณสงคดคนไปยงศาลลางทไดพจารณาและชขาดตดสนคดนน เพอใหพพากษาใหมหรอพจารณาและพพากษาใหมตามมาตรา 243(5) การบงคบคดตามคำาพพากษาหรอคำาสงตามมาตรา 302ทงนไมเปนการตดสทธในอนทจะบงคบตามบทบญญตแหงมาตรา 16 และ 240 วาดวยการดำาเนนกระบวนการพจารณาโดยศาลอนแตงตง”คำารองของนายยอดลงวนท 26 พฤศจกายน 2544 ฉบบแรก และคำารองลงวนท 24 ธนวาคม 2544 ฉบบหลง มใจความอยางเดยวกนวา นายสำาเภายดทดนแปลงนไมได เพราะเปนสนสมรสตองแยกสนสมรสในสวนของตนเสยกอน และขอใหศาลชนตนปลอยทรพยทยด จงมประเดนแหงคดเดยวกน เมอศาลชนตนมคำาสงยกคำารองฉบบแรก จงเปนกรณทศาลไดมคำาสงวนจฉยชขาดคดหรอในประเดนขอใดแหงคดดงกลาวแลว หากนายยอดไมพอใจอยางไร นายยอดชอบทจะอทธรณคำาสงของศาลชนตนภายในเวลาทกฎหมายกำาหนดไว นายยอดไมอทธรณกลบมายนคำารองใหมจงเปนการดำาเนน

กระบวนการพจารณาในศาลเดยวกนอนเกยวกบคดหรอประเดนทไดวนจฉยชขาดแลวโดยคความรายเดยวกนเปนการดำาเนนกระบวนการพจารณาซำา ตองหามตาม ปวพ. มาตรา 144 และกรณดงกลาว ไมเขาขอยกเวนตาม ปวพ. 144 (1) ถง(5) การทศาลชนตนมคำาสงยกคำารองฉบบหลงของนายยอดจงชอบดวยกฎหมายแลว8. คำาถามโจทกฟองวาโจทกทำาสญญาเชากบจำาเลยตามภาพถายสญญาเชาทายฟองโจทกยนบญชระบพยานตามกฎหมายจำาเลยใหการและฟองแยงวา โจทกไมไดทำาสญญาเชากบจำาเลย จำาเลยเพยงแตใหโจทกอาศยอยในทดนพพาท ซงจำาเลยสามารถเรยกคนไดตลอดเวลา ศาลชนตนกำาหนดประเดนขอพพาทวาโจทกเชาทดนทพพาทจากจำาเลยหรอไม โจทกมสทธอยในทดนตอไปอกเปนเวลา 2 ปหรอไม และจำาเลยตองชดใชคาเสยหายแกโจทกหรอไมเพยงใด ในชนสบพยานโจทกโจทกขอสบพยานวา โจทกตงตวแทนไปทำาสญญาเชากบจำาเลยและทดนพพาทเปนทสาธารณสมบตของแผนดน ดงนโจทกกระทำาไดหรอไมกบศาลจะมอำานาจวนจฉยขอเทจจรงและขอกฎหมายเกยวกบภาพถายสญญาเชาทายฟองหรอไมแนวตอบปวพ. มาตรา 87 บญญตวา หามมใหศาลรบฟงพยานหลกฐานใด เวนแต“(1) พยานหลกฐานนนเกยวถงขอเทจจรงทคความฝายหนงฝายใดในคดจะตองนำาสบ และ(2) คความฝายทอางพยานหลกฐานไดแสดงความจำานงทจะอางองพยานหลกฐานนน ดงทบญญตไวในมาตรา 88 และ 90 แตถาศาลเหนวา เพอประโยชนแหงความยตธรรม จ ำาเปนจะตองสบพยานหลกฐานอนสำาคญ ซงเกยวกบประเดนขอสำาคญในคด โดยฝาฝนตอบทบญญตอนมาตราน ใหศาลมอ ำานาจรบฟงพยานหลกฐานเชนวานนได”กรณตามอทาหรณตองปรบแกแกกรณบทกฎหมายดงกลาววา พยานหลกฐานใดทศาลจะรบฟงไดนน ในเบองตนมขอตองพจารณา 2 ประการ คอ1. ตองเปนพยานหลกฐานทเกยวถงขอเทจจรงทคความจะตองนำาสบซงอาจเปนขอเทจจรงในประเดนและขอเทจจรงอนเกยวพนกบประเดนกไดซงในทนหมายถงงประเดนขอพพาทตามกฎหมายทศาลกำาหนดในวนชสองสถานดวย และ

2. คความฝายทอางองพยานหลกฐานไดแสดงความจ ำานงทจะอางอง โดยการระบไวในบญชระบพยาน และถาเปนเอกสารจะตองสงสำาเนาเอกสารนนใหแกคความอกฝายหนง ภายในเวลาทกฎหมายกำาหนด เวนแตจะเขาขอยกเวนทไมตองสงสำาเนาตามอทาหรณมปญหาตองวนจฉย ดงน1. โจทกขอสบพยานโจทกวา โจทกตงตวแทนไปทำาสญญาเชาไดหรอไม เนองจากในคำาฟองของโจทกกลาวเพยงวา โจทกทำาสญญาเชากบจำาเลยเทานน ดงน การนำาสบของโจทกกเปนเร องนำาสบแสดงวาโจทกไดทำาสญญาเชาทพพาทกบจำาเลยหรอไม สวนวธการเชาจะทำาทไหน อยางไร หรอตงตวแทนไปทำาสญญาเชากบจำาเลยนนเปนรายละเอยดวาไดทำาสญญาเชาจรงหรอไม จงเปนการนำาสบพยานอนเปนขอเทจจรงในประเดนโดยตรง โจทกมสทธนำาพยานเขาสบในปญหานได2.โจทกขอนำาสบพยานโจทกวาทดนทพพาทเปนสาธารณะสมบตของแผนดนไดหรอไม กรณนเปนเร องทศาลมไดกำาหนดเปนประเดนขอพพาทไวในวนชสองสถาน การนำาสบของโจทกจงเปนเร องนำาสบนอกประเดน โจทกจงไมมสทธนำาพยานเขาสบ เพราะแมนำาสบไปกฎหมายกหามมใหศาลรบฟงอยแลว3. ศาลมอำานาจวนจฉยเกยวกบภาพถายสญญาเชาทายฟองหรอไม การตงขอกลาวหาของโจทกเปนประเดนโดยตรงในคำาฟองเกยวกบสญญาเชาทพพาทระหวางโจทกกบจำาเลยแลว สำาเนาภาพถายสญญาเชาทายฟองเปนการยนยนถงความมอยหรอเกดขนแหงสญญา ยอมถอไดวาเปนสวนหนงของคำาฟอง การนำาสบขอเทจจรงตามเอกสารทายคำาฟอง จงอยในขอบเขตแหงมาตรา 87(1) ศาลจงมอำานาจวนจฉยขอเทจจรงและขอกฎหมายเกยวกบสญญาเชาทดนพพาทได9. คำาถามนายฉตรมภมลำาเนาอยทจงหวดกาญจนบร มทาวนเฮาสอยทจงหวดเพชรบร นายเฉลยซงมภมลำาเนาอยทจงหวดราชบรไดเชาทาวนเฮาสของนายฉตรอยอาศย โดยทำาสญญาเชากนทจงหวดนครปฐม นายเฉลยผดนดไมชำาระคาเชา นายฉตรประสงคจะฟองเรยกคาเชาจากนายเฉลย ดงน นายฉตรจะฟองไดทศาลใดบางแนวคด

ปวพ. มาตรา 4 ทว บญญตวา คำาฟองเกยวดวยอสงหารมทรพยหรอสทธประโยชนอน“เกยวดวยอสงหารมทรพยใหเสนอตอศาลทอสงหารมทรพยนนตงอยในเขตศาลไมวาจำาเลยจะมภมลำาเนาอยในราชอาณาจกรหรอไม หรอตอศาลทจำาเลยมภมลำาเนาอยในเขตศาล”การฟองนายเฉลยผเชาเปนจำาเลย ขอใหชำาระคาเชาทาวนเฮาสทคางนน เปนคำาฟองเกยวกบประโยชนอนเกยวดวยอสงหารมทรพย นายฉตรโจทกสามารถเสนอคำาฟองไดตอศาลทอสงหารมทรพยนนตงอยในเขตศาล คอ ศาลจงหวดเพชรบร หรอตอศาลทจ ำาเลยมภมลำาเนาอยอยในเขตศาล คอ ศาลจงหวดราชบร ตาม ปวพ. มาตรา 4 ทว10. คำาถามธนาคารประชาชน(มหาชน)จำากด เปนโจทกฟองใหนายแดง คนจน ชำาระหนเงนกทยมไปจำานวน 100,000 บาทพรองดอกเบยรอยละ 21 ตอป ตามสญญา นบแตวนผดนด โดยดอกเบยทเรยกนนเปนอตราทกระทรวงการคลงประกาศอนญาตใหสถาบนการเงนเรยกได นายแดงจำาเลยใหการตอสวา โจทกไมมสทธเรยกดอกเบยเกนอตรารอยละ 15 ตอป สญญาขอทใหเรยกดอกเบยในอตรารอยละ 21 ตอป ตองหามตามกฎหมายตกเปนโมฆะ ศาลนดพรอมในวนนดคความแถลงไมตดใจสบพยานดงน จำาเลยจะตองรบผดชำาระดอกเบยแกโจทกตามทโจทกฟองหรอไม เพราะเหตใดแนวคดปวพ. มาตรา 84 กำาหนดหลกเกณฑวาดวยภาระการพสจนวา ถาคความฝายใดฝายหนง“กลาวอางขอเทจจรงอยางใดๆเพอสนบสนนคำาฟองหรอคำาใหการของตนใหหนาทนำาสบขอเทจจรงนนตกอยแกคความฝายทกลาวอางแตวา (1) คความไมตองพสจนขอเทจจรงทรกนอยทวไป หรอซงไมอาจโตแยงได หรอซงศาลเหนวาคความอกฝายหนงไดรบแลว ฯลฯ “กรณตามอทาหรณจำาเลยใหการตอสเฉพาะในเร องดอกเบยเทานน คดมประเดนขอพพาทเพยงขอเดยววา ขอสญญาทใหเรยกดอกเบยเงนกในอตรารอยละ 21 ตอป ตองหามตามกฎหมายตกเปนโมฆะหรอไม การวนจฉยประเดนขอพพาทดง

กลาวตองพจารณาวามประกาศกระทรวงการคลงอนญาตใหธนาคารฯเรยกดอกเบยจากผกได ในอตรา รอยละ 21 ตอป หรอไมประกาศกระทรวงดงกลาว แมจะมกฎหมายใหอำานาจออกได และประกาศในราชกจจานเบกษาแลวกตาม แตมใชขอกฎหมายทศาลรเอง ทงมใชขอเทจจรงทรกนทวไป หากแตเปนขอเทจจรงทโจทกผกลาวอางจะตองนำาสบพสจนตอศาลดงนน เมอโจทกเปนฝายกลาวอางวาโจทกมสทธเรยกดอกเบยเกนกวาอตราท ปพพ. กำาหนดตามประกาศกระทรวงการคลงดงกลาว และจำาเลยปฏเสธ ภาระการพสจนจงตกแกโจทกตาม ปวพ. มาตรา 84 เมอโจทกไมนำาสบ คดจงรบฟงไมไดวามประกาศกระทรวงการคลงใหสทธแกโจทกเรยกดอกเบยเกนกวารอยละ 15 ตอปได จำาเลยจงไมตองรบผดชอบดอกเบยสวนทเกนแกโจทกตามฟอง11. คำาถามนายเสนาะผเยาวใหนางฉลวยเชาตกซงเปนของนายเสนาะเองทำาการคาขาย นางฉลวยผดนดชำาระคาเชา นายเสนาะจงยนฟองขบไลนางฉลวย ศาลชนตนรบฟองไวแลว ตอมาระหวางพจารณาศาลทำาการสอบสวนไดความวานายเสนาะเปนผเยาว และฟองคดโดยมไดรบความยนยอมจากนายสนองบดา มค ำาสงใหจำาหนายคดของนายเสนาะออกจากสารบบความ แลวใหนายเสนาะยนฟองเขามาใหม โดยไดรบความยนยอมจากนายสนองบดา นายเสนาะแถลงโตแยงวาตกแถวทใหเชาเปนของตนและตนเปนผใหเชา ตนสามารถฟองคดไดเองโดยไมตองไดรบความยนยอมจากบดา ทานเหนดวยกบคำาสงของศาลและขอโตแยงของนายเสนาะหรอไม เพราะเหตใดแนวตอบปวพ. มาตรา 56 วรรค 1 และ 2 บญญตวา“ผไรความสามารถหรอผกระทำาการแทนจะเสนอขอหาตอศาลหรอดำาเนนกระบวนการพจารณาใดๆ ไดตอเมอไดปฏบตตามบทบญญตแหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชยวาดวยความสามารถและตามบทบญญตแหงประมวลกฎหมายน การใหอนญาตหรอยนยอมตามบทบญญตเชนวานนใหทำาเปนหนงสอยนตอศาลเพอรวมไวในสำานวนความ

ไมวาเวลาใดๆ กอนมคำาพพากษา เมอศาลเหนสมควร หรอเมอคความฝายหนงฝายใดยนคำาขอโดยทำาเปนคำารองใหศาลมอำานาจทำาการสอบสวนในเร องความสามารถ ศาลอาจมค ำาสงใหแกไขขอบกพรองนนเสยใหบรบรณภายในกำาหนดเวลาอนสมควรทศาลจะสง”ตามปญหา นายเสนาะเปนผเยาวจงเปนผไรความสามารถ แมตกแถวจะเปนของนายเสนาะ และนายเสนาะเปนผใหเชา ในการฟองคดกตองไดรบอนญาตหรอความยนยอมจากนายสนอง บดาซงเปนผแทนโดยชอบธรรม (ปวพ. มาตรา 56วรรค 1) การทนายเสนาะยนฟองคดโดยไมไดรบอนญาตหรอยนยอมจากบดา จงเปนการบกพรองในเร องความสามารถ ศาลชอบทจะมคำาสงกำาหนดใหแกไขขอบกพรองนนเสยใหบรบรณภายในกำาหนดเวลาอนสมควรทศาลจะสง(ปวพ. มาตรา 56วรรค 2) ไมใชสงใหจำาหนายคดของนายเสนาะออกจากสารบบความ แลวใหนายเสนาะยนฟองเขามาใหมโดยไดรบความยนยอมจากบดา ขาพเจาไมเหนดวยกบคำาสงของศาลหรอขอโตแยงของนายเสนาะ12. คำาถามก. โจทกยนฟองคดเรยกเงนตามเชคจากจำาเลยหนงลานบาททศาลแพง ศาลสงวาโจทกยงชำาระคาธรรมเนยมศาลไมครบ ใหนำามาชำาระภายใน 7 วน มฉะนนจะไมรบคำาฟอง แตโจทกไมมเงนจงรบเดนทางไปเชยงใหมเพอยมเงนญาตแตเผอญเดนทางกลบมาไมไดเนองจากนำาทวม ถาโจทกไมนำาเงนมาชำาระทศาลแพงภายในกำาหนด ศาลแพงกอาจสงไมรบฟองซงทำาใหโจทกเสยหาย ขณะทโจทกอยในศาลจงหวดเชยงใหม โจทกจงน ำาเร องมาปรกษาทาน ทานจะใหคำาปรกษาแกโจทกประการใดข. โจทกฟองวาจำาเลยขายทดนใหโจทก สงมอบแกโจทกและรบช ำาระราคาแลว จำาเลยเชาทดนตอไป จำาเลยไมชำาระคาเชา ขอใหศาลบงคบจำาเลยสงคนทดน ใหขบไลจำาเลยและชำาระคาเชาทคาง คดไดความวา สญญาซอขายไมจดทะเบยน เปนโมฆะ โจทกยงไมไดครอบครองทดน ศาลพพากษาใหจ ำาเลยคนคาซอทดน ทานเหนวาศาลพพากษานอกฟองหรอไมแนวตอบ

ก. เปนกรณทโจทกไมอาจดำาเนนกระบวนการพจารณาในศาลชนตนทมเขตศาลเหนอคดนนได ตามปญหาคอศาลแพง ทงนโดยมเหตสดวสย กลาวคอเดนทางกลบมาไมไดเนองจากนำาทวม โจทกจงอาจไดรบความเสยหาย เพราะศาลแพงสงไมรบฟองของโจทก โจทกจงอาจยนคำาขอฝายเดยวโดยทำาเปนคำารองตอศาลจงหวดเชยงใหมซงโจทกอยในเขตศาลในขณะนน ขอผดการชำาระเงนหรอขอชำาระเงนทศาลจงหวดเชยงใหมซงศาลเชยงใหมทรบคำารองไวมอำานาจทำาคำาสงอยางหนงอยางใดตามเหนสมควรเพอประโยชนแหงความยตธรรม ทงนตาม ปวพ. มาตรา 10 (บญญตวา ถาไมอาจดำาเนน“กระบวนการพจารณาในศาลชนตนทมเขตศาลเหนอคดนนไดโดยเหตสดวสย คความฝายทเสยหายหรออาจจะเสยหายเพราะการนนจะยนคำาขอฝายเดยวโดยทำาเปนคำารองตอศาลชนตนซงตนมภมลำาเนาหรออยในเขตศาลขณะนนกได และใหศาลนนมอำานาจทำาคำาสงอยางหนงอยางใดตามทเหนสมควรเพอประโยชนแหงความยตธรรม”) ขาพเจาจะใหคำาปรกษาแกโจทกโดยนยดงกลาวข. การทศาลพพากษาวาใหจำาเลยคนคาซอทดน เปนการพพากษาใหสงใดๆ นอกจากทปรากฏในคำาฟองซงตองหามตาม ปวพ. มาตรา 142 (บญญตวา คำาพพากษาหรอคำาสงของศาลทชขาด“คดตองตดสนตามขอหาในคำาฟองทกขอ แตหามมใหพพากษาหรอทำาคำาสงใดๆ เกนไปกวาหรอนอกจากทปรากฏในคำาฟอง เวนแต…”) และไมตองดวยขอยกเวนทจะพพากษาใหได13. คำาถามคดแพงเร องหนง โจทกฟองจำาเลยท 1 ลกจาง และจำาเลยท 2 นายจางเปนจำาเลยรวมกนวา จำาเลยท 1 ขบรถยนตในทางการทจางของจำาเลยท 2 โดยประมาทเลนเลอชนรถของโจทกเสยหายขอใหจ ำาเลยทงสองรวมกนชดใชคาเสยหายแกโจทก จำาเลยท 1 ใหการวา ขบรถโดยประมาทเลนเลอจรง จ ำาเลยท 2 ใหการวา จำาเลยท 1 มไดขบรถโดยประมาทเลนเลอ ดงน คำาใหการของจำาเลยท 1 ซงยอมรบวาตนขบรถโดยประมาทเลนเลอมผลผกพนจ ำาเลยท 2 หรอไมแนวตอบ

ปวพ. มาตรา 59 บญญตวา บคคลตงแตสองคนขนไปอาจเปนคความในคดเดยวกนได “โดยเปนโจทกรวมหรอจำาเลยรวม ถาหากปรากฏวาบคคลเหลานนมผลประโยชนรวมกนในมลความแหงคด แตหามมใหถอวาบคคลเหลานนแทนซงกนและกน เวนแตมลความแหงคดเปนการช ำาระหนซ งแบงแยกจากกนมไดหรอไดมกฎหมายบญญตไวดงนนโดยชดแจงในกรณเชนนถอวาบคคลเหลานนแทนซงกนและกนเพยงเทาทจะกลาวตอไปน(1) บรรดากระบวนการพจารณาซงทำาไดโดยหรอทำาตอคความรวมคนหนงนนใหถอวาไดทำาโดยหรอทำาตอคความรวมคนอนๆดวย เวนแตกระบวนการพจารณาทคความรวมคนหนงกระท ำาไปเปนทเสอมเสยแกคความรวมคนอนๆ(2) ….”แมจำาเลยท 1 และท 2 จะเปนคความรวมกน โดยมมลความแหงคดเปนการช ำาระหนซ งแบงแยกจากกนมได ซงปวพ. มาตรา 59(1) ใหถอวากระบวนการพจารณาซงไดทำาโดยคความรวมคนหนง เปนการทำาโดยคความรวมคนอนดวยกตาม แตมาตรา 59(1) ตอนทายกไดบญญตยกเวนไววา ไมรวมถงกระบวนการพจารณาทคความรวมคนหนงกระทำาไปเปนทเสอมเสยแกคความคนอนๆดวย การทจ ำาเลยท 1 ใหการรบวา ตนไดขบรถโดยประมาทเลนเลอจรงนน เปนกระบวนการพจารณาทเสอมเสยแกจำาเลยท 1 จงไมมผลผกพนจำาเลยท 2 ( ฎ. 382/2506)14. คำาถามคดกอนนายสมบรณเปนโจทกฟองนายสมบตเปนจ ำาเลยขอใหศาลสงแสดงวาทพพาทนนเปนของนายสมบรณ ศาลพพากษาวาทพพาทนนเปนของนายสมบรณโจทก ไมใชของนายสมบตจ ำาเลย ตอมานายจกรเปนโจทกฟองนายสมบรณเปนจำาเลยอกคดหนง ขอใหศาลพพากษาวาทพพาทแปลงเดยวกนนเปนของนายจกร ไมใชของนายสมบรณซงเปนโจทกในคดกอน ดงน ถามวา1. คำาพพากษาในคดกอนทนายสมบรณฟองนายสมบตจะใชยนนายจกรไดหรอไม2. นายจกรจะอางวาคำาพพากษาในคดกอนไมถกตองไดหรอไม3. ในคดหลงทนายจกรฟองนายสมบรณ นายจกรจะนำาสบวาตนมสทธดกวานายสมบรณไดหรอไมแนวตอบ

ปวพ.มาตรา 145(2) บญญตวา คำาพพากษาทวนจฉยถงกรรมสทธแหงทรพยสนใดๆ ”เปนคณแกคความฝายใดฝายหนงอาจใชยนแกบคคลภายนอกได เวนแตบคคลภายนอกนนจะพสจนไดวาตนมสทธดกวา”ตามอทาหรณ แยกพจารณาไดดงน1. คำาพพากษาในคดกอนทนายสมบรณเปนโจทกฟองนายสมบตเปนจ ำาเลย เปนคำาพพากษาทวนจฉยถงกรรมสทธในทพพาทเปนคณแกนายสมบรณ จงใหใชยนนายจกรซงเปนบคคลภายนอกคดกอนได ตาม ปวพ.มาตรา 145(2)2. เมอใชยนนายจกรไดแลว นายจกรจะอางวาคำาพพากษาในคดกอนไมถกตองหาไดไม3. นายจกรยอมมสทธนำาสบวาตนมสทธดกวานายสมบรณซงเปนโจทกในคดกอน โดยนยแหงอนมาตรา(2) ตอนทาย15. คำาถามก. โจทกฟองจำาเลยขอใหศาลสงแสดงทพพาทเปนของโจทก จำาเลยใหการวาทพพาทเปนของจำาเลย คดอยระหวางพจารณา นายเอกมาปรกษาทานวาทพพาททโจทกจ ำาเลยเปนความกนอย ความจรงเปนของนายเอก ไมใชของโจทกจำาเลย นายเอกประสงคจะขอใหศาลสงแสดงทพพาทเปนของตนและมาปรกษาทาน ทานจะใหคำาปรกษาแกนายเอกอยางไรข. โจทกเคยฟองจำาเลยท 1 ผเดยวออกจากหองเชาเลขท 300 ในขอหาผดสญญาเชาเพราะเอาหองไปใหจำาเลยท 2 เชา ศาลพพากษาใหโจทกแพคด คดถงทสด โจทกกมาฟองใหมขบไลทงจำาเลยท 1 และ 2 โดยอาศยมลความผดสญญาเชาเหตเดยวกนนน ขอใหศาลขบไลจำาเลยทงสอง ดงน ฟองของโจทกคดใหมเปนฟองซำากบคดเดมหรอไมแนวตอบก. ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 57 บญญตวา บคคลภายนอกซงมใช“คความอาจเขามาเปนคความไดโดยการรองสอด(1) ดวยความสมครใจเองเพราะเหนวาเปนการจ ำาเปนเพอยงใหไดความรบรอง คมครอง หรอบงคบตามสทธของตนทมอย โดยยนคำารองตอศาลทคดนนอยในระหวางพจารณา(2) ดวยความสมครใจเองเพราะตนมสวนไดเสยตามกฎหมายในผลแหงคดนน โดยยนคำาขอรองตอศาลไมวา

เวลาใดๆกอนมคำาพพากษา ขออนญาตเขาเปนโจทกรวมหรอจำาเลยรวม”ดงนน ขาพเจาจะใหคำาปรกษาแกนายเอกวา นายเอกซงเปนบคคลภายนอกมใชคความ แตไดถกโตแยงสทธ อาจรองขอเขาเปนคความฝายท 3 ไดโดยการรองสอดและสมครใจเอง เพราะเหนความจำาเปนเพอยงใหไดรบความรบรองคมครองหรอบงคบสทธของตนทมอย โดยยนคำารองตอศาลทโจทกฟองจำาเลยเปนคดและอยในระหวางการพจารณานน ขอใหศาลสงแสดงสทธของตน หามโจทกจำาเลยเขาเกยว ทงนตาม ปวพ. มาตรา 57(1)ข. ปวพ. มาตรา 148 บญญตวา คดทไดมคำาพพากษาหรอคำาสงถงทสดแลว หามมใหค“ความเดยวกนร อรองฟองกนอก ในประเดนทไดวนจฉยโดยอาศยเหตอยางเดยวกน”ฟองของโจทกเกยวกบจำาเลยท 1 เปนฟองซำา เพราะคดเดมถงทสดแลว เปนการรอรองฟองกนอกในประเดนทไดวนจฉยโดยอาศยเหตเดยวกนนนคอผดสญญาเชาเหตเดยวกน ทงนตาม ปวพ. มาตรา 148สวนฟองของโจทกเกยวกบจำาเลยท 2 ไมเปนฟองซำา เพราะจำาเลยท 2 มไดเปนคความในคดกอน16. คำาถามก. ฟองขบไล ข. ออกจากตกพพาทเนองจาก ข. ผดสญญาไมชำาระคาเชา ศาลชนตนพพากษายกฟอง ตอมาอก 15 วนนบแตวนศาลชนตนพพากษายกฟองซงคดยงไมถงทสด ก. กมาฟองขบไล ข. ทศาลเดยวกนโดยอาศยมลผดสญญามลเดยวกนนนอก ดงน ฟองของ ก. คดหลงเปนการดำาเนนกระบวนการพจารณาซำาหรอฟองซำากบคดแรกหรอไมแนวตอบ1. ปวพ. มาตรา 144 บญญตวา เมอศาลใดมคำาพพากษาหรอคำาสงวนจฉยชขาดคด”หรอในประเดนขอใดแหงคดแลว หามมใหดำาเนนการพจารณาในศาลนนอนเกยวกบคดหรอประเดนทไดวนจฉยชขาดแลวนน เวนแตกรณจะอยภายใตบงคบบทบญญตแหงประมวลกฎหมายนวาดวย…”ดงนน ศาลชนตนวนจฉยชขาดโดยยกฟองคดแรกแลว การท ก.กลบมาฟองขบไล ข. ทศาลเดยวกนนนโดยอาศยมลผดสญญามลเดยวกนนนอก จงเปนการดำาเนนกระบวนการพจารณาซำาตาม ปวพ. มาตรา 144

2. ปวพ. มาตรา 148 บญญตวา คดทไดมคำาพพากษาหรอคำาสงถงทสดแลว หามมใหค“ความเดยวกนร อรองฟองกนอก ในประเดนทไดวนจฉยโดยอาศยเหตอยางเดยวกน เวนแตในกรณตอไปน…(3) เมอคำาพพากษาหรอคำาสงนนใหยกคำาฟองเสยโดยไมตดสทธโจทกทจะนำาคำาฟองมายนใหมในศาลเดยวกน หรอในศาลอนภายใตบทบญญตแหงกฎหมายวาดวยอายความ ”ดงนน เมอคดแรกยงไมถงทสด เพราะอยในระยะเวลาทโจทกอาจอทธรณได การท ก. โจทกมาฟองขบไล ข. อกแมจะอาศยมลผดสญญาเชามลเดยวกนนน จงไมเปนฟองซำาตาม ปวพ. มาตรา 148 (3)17. คำาถามปญหาขอเทจจรงกบปญหาขอกฎหมายทานเขาใจวาอยางไรคดฟองเรยกเงนกเร องหนง ทนทรพย 50,000 บาท ซงตองหามอทธรณในปญหาขอเทจจรง ศาลชนตนพพากษายกฟองโจทกดวยเหนดวยวา ตามขอเทจจรงทยตนนฟองของโจทกขาดอายความ ดงนโจทกจะอทธรณวา ฟองของตนไมขาดอายความไดหรอไม เพราะเหตใดแนวตอบปญหาขอกฎหมายเปนปญหาหารอบท หรอปญหาทเกยวกบการตความหรอปรบตวบทกฎหมายเขากบขอเทจจรงทฟงยตแลว สวนปญหาขอเทจจรง เปนปญหาขออางหรอขอเถยงของคความทตองชขาดโดยอาศยพยานหลกฐาน เชน โจทกฟองวา จำาเลยกเงนโจทกไป 50,000 บาท จำาเลยใหการวาไดกเงนโจทกเพยง 5,000 บาท สญญากทโจทกนำามาฟองจงเปนสญญาปลอม ใชเปนพยานหลกฐานในศาลไมได ขอใหยกฟอง ดงน ปญหาทวาจ ำาเลยไดกเงนโจทกไปเทาใดนน ตองอาศยพยานบคคลทรเหนการกเงน พยานผเชยวชาญทลงความเหนเกยวกบความแทจรงแหงสญญากฉบบพพาท ตลอดจนพยานเอกสาร คอตวสญญากฉบบนนเองประกอบการวนจฉยชขาดปญหาดงกลาว แมปญหาทวา โจทกไดเตมเลขศนยเขาไปอกหนงตว ทำาใหสญญาดงกลาวเปนสญญาปลอมดงจำาเลยอางหรอไมกเปนขอเทจจรง สวนปญหาทวาสญญาดงกลาวหากมหฃการปลอมดวยการเตมเลขศนยจรงแลว จะใชเปนพยานหลกฐานในคดไดหรอไม อนจะท ำาใหศาลพพากษาใหโจทกชนะคดบางสวนหรอตองยกฟองเลยนนเปนปญหาขอกฎหมาย

กรณตามปญหาทวา ฟองโจทกขาดอายความหรอไมนน พงเขาใจวาศาลฟงพยานหลกฐานอนเปนขอเทจจรงแลววา สทธเรยกรองของโจทกเกดขนเมอใด โจทกยนฟองจ ำาเลยเมอใด ยตเดดขาดแลว ฟองโจทกขาดอายความหรอไม จงเปนการหารอบทหรอปญหาขอกฎหมาย โจทกอทธรณปญหานโดยไมตองหาม18. คำาถามก. ในคดทโจทกฟองเรยกคาเสยหายในหนมลละเมดจากจ ำาเลยเมอพนหนงปโดยอางวารตวจำาเลยวาจำาเลยจะตองรบผด และจำาเลยใหการตอสวาคดโจทกขาดอายความ เพราะมไดฟองภายใน 1 ป นบแตรการละเมดและรตงจำาเลยดงนฝายใดมหนาทนำาสบกอนข. โจทกฟองขบไลจำาเลยออกจากบานเชาทเชาจากโจทก จำาเลยมไดใหการวาทำาสญญาเชาแทนบดาจำาเลย ดงนจำาเลยจะนำาสบวาทำาสญญาแทนบดาไดหรอไมค. ในคดแพงเร องหนง โจทกจำาเลยพพาทกนวาใครมสทธครอบครองทพพาท คำาทจำาเลยใหการกลาวกบบคคลภายนอกวา จำาเลยรบจำานำาทพพาทไวจากโจทกใชยนจำาเลยไดหรอไมแนวตอบก. ปวพ. มาตรา 84 กำาหนดหลกเกณฑวาดวยภาระการพสจนวา ถาคความฝายใดฝาย“หนงกลาวอางขอเทจจรงอยางใดๆเพอสนบสนนคำาฟองหรอคำาใหการของตนใหหนาทนำาสบขอเทจจรงนนตกอยแกคความฝายทกลาวอาง…”ดงน ถอวาโจทกกลาวอางโดยปรยายวาคดของตนอยในอายความ เมอจ ำาเลยตอสวา ฟองของโจทกขาดอายความโจทกซงเปนผกลาวอาง จงตองมภาระตองพสจนวาฟองยงไมขาดอายความ (ปวพ. มาตรา 84 ) โจทกมหนาทนำาสบกอนวาฟองของโจทกไมขาดอายความข. จำาเลยจะตองนำาสบขอเทจจรงตามคำาใหการของตน (ปวพ. มาตรา 84) ตามปญหาจำาเลยจะนำาสบไมได เปนการนำาสบนอกประเดน เพราะจำาเลยไมไดใหการตอสไวค. เปนคำากลาวทเปนปฏปกษตอผลประโยชนของจำาเลยเอง เปนคำาบอกกลาวทเปนคำารบของจำาเลยเอง จงใชยนจำาเลยได19. คำาถาม

ก. กรณทขายหองแถวในทดนทเชามาโดยประสงคใหหองแถวคงตดทดนอย แตเอกสารสญญาไมกลาวถงเร องการโอนสทธการเชา เมอมคดระหวางผขายผซ อทจะตองบงคบกนตามสญญาซอขาย ผขายจะนำาสบวาไมรวมถงการโอนสทธการเชาดวยไดหรอไมข. ในการดำาเนนคดแพงเร องหนง เมอพยานเบกความตอศาลเสรจแลว จงยนค ำารองขอเพมเตมอธบายคำาทเบกความไปแลว ศาลจะยกเอาคำารองนมาหกลางคำาเบกความในศาลไดหรอไมค. ในคดแพง เมอคความฝายหนงมไดคดคานการอางเอกสารเปนพยานของคความอกฝายหนงเสยในวนสบพยานดงน ศาลจะตองยอมรบวาความจรงเปนดงทปรากฏในเอกสารนนไดหรอไมแนวตอบก. ปวพ. มาตรา 94 บญญตวา เมอใดมกฎหมายบงคบใหตองมพยานเอกสารมาแสดง “หามมใหศาลยอมรบฟงพยานบคคล ในกรณอยางใดอยางหนงดงตอไปน แมถงวาคความอกฝายหนงจะไดยนยอมกด(ก) ขอสบพยานบคคลแทนพยานเอกสาร เมอไมสามารถนำาเอกสารมาแสดง(ข) ขอสบพยานบคคลประกอบขออางอยางใดอยางหนง เมอไดน ำาเอกสารมาแสดงแลววายงมขอความเพมเตมตดทอน หรอเปลยนแปลงแกไขขอความในเอกสารนนอยอก….”ตองฟงวาการซอขายนนรวมถงการโอนสทธการเชาดวย เพราะไดซอขายกนโดยประสงคจะใหหองแถวตดทดนอยเปนการซอขายอยางอสงหารมทรพย ผขายจะนำาสบวาไมรวมถงการโอนสทธการเชาดวยไมได เพราะเปนการสบพยานเพมเตมขอความในเอกสาร ตองหามตาม ปวพ. มาตรา 94ข. คำารองนมใชคำาเบกความเปนพยาน ศาลจะยกเอาคำารองมาหกลางคำาเบกความในศาลไมไดค. ปวพ. มาตรา 125 บญญตวา คความฝายทถกอกฝายหนงอางองเอกสารมาเปน“พยานหลกฐานยนตนอาจคดคานการนำาเอกสารนนมาสบโดยเหตทวาไมมตนฉบบหรอตนฉบบนนปลอมทงฉบบหรอบางสวน หรอสำาเนานนไมถกตองกบตนฉบบ โดยคดคานตอศาลกอนการสบพยานเอกสารนนเสรจ…...ถาคความซงประสงคจะคดคาน ไมคดคานการอางเอกสารนนเสยกอนการสบพยานหลกฐานนนเสรจ หรอศาล

ไมอนญาตใหคดคานภายหลงวนนน หามมใหคความนนคดคานการมอยและความแทจรงของเอกสารนนหรอความถกตองแหงสำาเนาเอกสารนน แตทงนไมตดอำานาจของศาลในอนทจะไตสวนและชขาดในเร องการมอย ความแทจรง หรอความถกตองเชนวานน ในเมอศาลเหนสมควรและไมตดสทธของคความนนทจะอางวาสญญาหรอหนทระบไวในเอกสารนนไมสมบรณหรอคความอกฝายหนงตความหมายผด”แมคความฝายหนงจะมไดคดคานการอางเอกสารเปนพยานของคความอกฝายหนงเสยภายในวนสบพยานตามปวพ. มาตรา 125 กเพยงแตหามมใหคความฝายนนคดคานการมอย และความแทจรงของเอกสารหรอความถกตองแหงสำาเนาเอกสารนนเมอพนเวลากำาหนดเทานน หาใชเปนการบงคบใหศาลยอมรบวาความจรงเปนดงทปรากฏในเอกสารนนไมเพราะความจรงเปนอยางไร เปนเร องทศาลจะตองรบฟงจากพยานหลกฐานทงปวงอกชนหนงตางหาก20. คำาถามในคดแพงเร องหนง โจทกจำาเลยไดทำาสญญาประนประนอมยอมความกนในศาลชนตนใหทพพาทตกเปนของจำาเลยและศาลไดพพากษาตามยอมไปแลว โจทกจะมาฟองขอเพกถอนเปลยนแปลงค ำาพพากษาหรอจะอทธรณพพากษาดงกลาวไดหรอไมแนวตอบปวพ. มาตรา 20 บญญตวา ไมวาการพจารณาคดจะไดดำาเนนไปแลวเพยงใด ใหศาลม“อำานาจทจะไกลเกลยใหคความไดตกลงกนหรอประนประนอมยอมความกนในขอพพาทนน”ปวพ. มาตรา 138 บญญตวา ในคดทคความตกลงกน หรอตกลงประนประนอมยอม“ความกนในประเดนแหงคดโดยมไดมการถอนคำาฟองนนและขอตกลงหรอการประนประนอมยอมความกนนนไมเปนการฝาฝนตอกฎหมาย ใหศาลจดรายงานพสดารแสดงขอความแหงขอตกลงหรอการประนประนอมยอมความเหลานนไว แลวพพากษาไปตามนนหามมใหอทธรณคำาพพากษาเชนวาน เวนแตในเหตตอไปน…(1)…(2)…(3)…”

ปวพ. มาตรา 145 บญญตวา ภายใตบทบญญตแหงประมวลกฎหมายนวาดวยการ“อทธรณฎกาและการพจารณาใหม คำาพพากษาหรอคำาสงใดๆ ใหถอวาผกพนคความในกระบวนการพจารณาของศาลทพพากษาหรอมคำาสง นบแตวนทไดพพากษาหรอมคำาสงจนถงวนทคำาพพากษาหรอคำาสงนนไดถกเปลยนแปลง แกไข กลบหรองดเสย ถาหากม…”ตาม ปวพ. มาตรา 145 ใหถอวาคำาพพากษาผกพนคความในกระบวนการพจารณาของศาลทพพากษานบแตวนทไดพพากษาและตาม ปวพ. มาตรา 138 วรรค 2 หามมใหอทธรณคำาพพากษาทพพากษาตามสญญาประนประนอมยอมความนอกจากจะเขาขอยกเวนคออนมาตรา (1)(2)และ(3)ตามปญหาแยกพจารณาไดดงน(ก) เมอโจทกจำาเลยไดทำาสญญาประนประนอมยอมความใหทดนทพพาทตกเปนของจำาเลย และศาลพพากษาตามยอมไปแลว คำาพพากษาของศาลยอมผกพนโจทกจำาเลย โจทกจะมาฟองขอใหเพกถอนเปลยนแปลงคำาพพากษาไมได (ฎ.297/2515)(ข) โจทกจะอทธรณคำาพพากษาตามยอมไมได ตองหามตามมาตรา 138 วรรค 221. คำาถามโจทกฟองขอใหศาลบงคบใหจำาเลยชำาระหนเงนก 100,000 บาท จำาเลยใหการวาจำาเลยไมไดรบเงนกไปจากโจทกเลย เพราะเมอจำาเลยลงลายมอชอในสญญาเงนกแลว บงเอญโจทกไมมเงนตดบาน นดใหจำาเลยมาเอาในวนหลง แตโจทกกหลบหลกไมจายเงนตามสญญากใหจ ำาเลยเร อยมา ดงน จ ำาเลยมสทธสบพยานบคคลวาไมไดรบเงนตามสญญากหรอไมแนวตอบปวพ. มาตรา 94 วรรค 1 และวรรค 2 บญญตไวมใจความสำาคญทเกยวกบปญหาทถามวา เมอใดมกฎหมายบงคบใหตองมพยานเอกสารมาแสดง หามมใหศาลยอมรบฟงพยานบคคล ในกรณอยางใดอยางหนงดงตอไปน คอ ขอสบพยานบคคลประกอบขออางอยางใดอยางหนง เมอไดน ำาเอกสารมาแสดงแลววายงมขอความเพมเตมตดทอน หรอเปลยนแปลงแกไขขอความในเอกสารนนอยอก แตวาบทบญญตแหงมาตรานมใหถอวาเปนการตดสทธคความในอนทจะกลาวอางและนำา

พยานบคคลมาสบประกอบขออางวาสญญาหรอหนอยางอนทระบไวในเอกสารนนไมสมบรณตามปญหา จำาเลยใหการโดยชดแจงแลววา ไมไดรบเงนไปจากโจทกเพราะเหตใด การทจำาเลยไมไดรบเงนเปนการกลาวอางวาสญญากหรอหนตามสญญากนนไมสมบรณเพราะสญญากจะสมบรณหรอบรบรณเมอสงมอบเงนทยม จำาเลยจงมสทธสบพยานบคคลไดวา ไมไดรบเงนไปตามสญญากตามขอยกเวนทบญญตไวในมาตรา 94 วรรค 222. คำาถามนายปองเทพฟองสมาคมสโขทยธรรมาธราชซงตนเปนสมาชกเปนจ ำาเลย หาวามตของทประชมใหญของสมาคมทเลอกนางสาวเอมกา ซงไมใชสมาชกเปนกรรมการชองสมาคมนนฝาฝนตอขอบงคบ ขอใหศาลสงเพกถอนมตนนตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย สมาคมสโขทยธรรมาธราชขาดนดยนค ำาใหการระหวางการพจารณา นางสาวเอมกายนคำารองสอดวา ตนเปนสมาชกของสมาคมนน และไดรบการเลอกตงเปนกรรมการโดยถกตองตามขอบงคบแลว ขอใหยกฟองนายปองเทพโจทกคดคานการรองสอดวา เมอคดนจ ำาเลยขาดนดยนคำาใหการ ผรองจะรองสอดเขามาในคดไมไดเพราะเปนการใชสทธตอสคดกบโจทกฝายเดยว เทากบผรองสอดเขามาใชสทธแทนจ ำาเลยนนเอง ใหวนจฉยวา นางสาวเอมกามสทธรองสอดเขามาในคดตามคำารองไดหรอไมแนวตอบประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 57 บญญตวา บคคลภายนอกซงมใชค“ความอาจเขามาเปนคความไดโดยการรองสอด(1) ดวยความสมครใจเองเพราะเหนวาเปนการจ ำาเปนเพอยงใหไดความรบรอง คมครอง หรอบงคบตามสทธของตนทมอย โดยยนคำารองตอศาลทคดนนอยในระหวางพจารณา….”และมาตรา 58 บญญตวา ผรองสอดทไดเขาเปนคความตามอนมาตรา “ (1) และ (3) แหงมาตรากอนน มสทธเสมอนหนงวาตนไดถกฟองหรอถกฟองเปนคดเร องใหม ซงโดยเฉพาะผรองสอดอาจนำาพยานหลกฐานใหมมาแสดง คดคานเอกสารทไดยนไว ถามคานพยานทไดสบมาแลวและคดคานพยานหลกฐานทไดสบไปกอนทตนไดรองสอด อาจอทธรณ

ฎกาคำาพพากษาหรอคำาสงของศาลตามทกฎหมายบญญตไวและอาจไดรบหรอถกบงคบใหใชคาฤชาธรรมเนยมหามมใหผรองสอดทไดเปนคความตามอนมาตรา (2) แหงมาตรากอน ใชสทธอยางอนนอกจากสทธทมอยแกคความฝายซงตนเขาเปนโจทกรวมหรอจำาเลยรวมในชนพจารณาเมอตารองสอดและหามมใหสทธเชนวานนในทางทขดกบสทธของโจทกหรอจำาเลยเดมฯลฯ”ตามคำาถาม นางสาวเอมกามสทธทจะเขามาในคด เพอขอความรบรอง คมครองหรอบงคบตามสทธของตนได โดยการรองสอดเขามาตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาตรา 57(1) เพราะไดถกโตแยงสทธดวย แมสมาคมสโขทยธรรมาธราชจำาเลยจะขาดนดยนคำาใหการ กหาเปนการตดสทธนางสาวเอมกาผรองสอดไม กรณไมตองหามตาม ปวพ.มาตรา 58 วรรคสอง23. คำาถามนายโชตกบนายชตเปนโจทกท 1 และท 2 รวมกนฟองบรษทเดนรถไทย จำากด เปนจำาเลยและเรยกคาเสยหายในมลหนละเมดทลกจางของบรษทฯขบรถโดยสารโดยประมาทเลนเลอ ท ำาใหรถทโจทกทงสองโดยสารมาพลกควำารายเดยวกนโจทกตางไดรบบาดเจบ โจทกท 1 เรยกคาเสยหาย 40,000 บาท โจทกท 2 เรยกคาเสยหาย 30,000 บาท ศาลชนตนสงวาโจทกทงสองจะฟองรวมกนมาในคดเดยวกนไมได เพราะเปนหนคนละราย เรยกคาเสยหายมาคนละจำานวนกน เปนการฟองเรยกรองคาเสยหายกนคนละขอหา ใหโจทกแยกฟองเปนคนละคด ทานเหนดวยกบค ำาสงของศาลชนตนหรอไมแนวตอบปวพ. มาตรา 59 บญญตวา บคคลตงแตสองคนขนไป อาจเปนคความในคดเดยวกนได “โดยเปนโจทกรวมหรอจำาเลยรวม ถาหากปรากฏวา บคคลเหลานนมผลประโยชนรวมกนในมลความแหงคด…”ปวพ. มาตรา 29 บญญตวา ถาคดทฟองกนนนมขอหาหลายขอดวยกนและศาลเหนวา“ขอหาขอหนงขอใดเหลานนมไดเกยวของกนกบขออนๆ เมอศาลเหนสมควร หรอเมอคความผมสวนไดเสยไดยนค ำาขอโดยทำาเปนคำารองใหศาลมคำาสงใหแยกคดเสยโดยเรว…”

ตามปญหา การทลกจางของบรษทจำาเลยขบรถโดยประมาทเลนเลอ ทำาใหรถโดยสารควำารายเดยวกน ทำาใหโจทกทงสองทโดยสารมาไดรบบาดเจบ แมโจทกจะเรยกคาเสยหายมาคนละจ ำานวนแยกออกจากกน แตกเปนกรณทโจทกมผลประโยชนรวมกนในมลความแหงคด เพราะรถพลกควำารายเดยวกน กรณตองตามมาตรา 59 จงยอมเปนโจทกเปนคความรวมในคดเดยวกนได กรณไมตองดวยมาตรา 29 ทมขอหาหลายขอหาและขอหาเหลานนมไดเกยวของกบขออนๆ ศาลจะสงใหแยกฟองเปนคนละคดหาไดไม ขาพเจาไมเหนดวยกบคำาสงของศาลชนตน24. คำาถามโจทกฟองขอใหศาลบงคบจำาเลยใชคาสนไหมทดแทนในกรณละมดเปนเงน 50,000 บาท ในการสงหมายเรยกและสำาเนาคำาฟองใหจำาเลยนน เจาพนกงานศาลพบจำาเลย แตจำาเลยไมยอมรบหมายและเดนออกไปจากบาน เจาพนกงานศาลจงปดหมายไวทประตบาน โดยนายดำาผใหญบานเปนพยาน ดงน การสงหมายและสำาเนาคำาฟองดงกลาวชอบหรอไมแนวตอบปวพ. มาตรา 78 บญญตวา ถาคความหรอบคคลทระบไวในคำาคความหรอเอกสาร“ปฏเสธไมยอมรบคำาคความหรอเอกสารนนจากเจาพนกงานศาลโดยปราศจากเหตอนชอบดวยกฎหมาย เจาพนกงานนนชอบทจะขอใหพนกงานเจาหนาทฝายปกครองทมอำานาจ หรอเจาพนกงานตำารวจไปดวยเพอเปนพยาน และถาคความหรอบคคลนนยงคงปฏเสธไมยอมรบอยอก กใหวางคำาคความหรอเอกสารไว ณ ทนน…”ปวพ. มาตรา 79 บญญตวา ถาการสงคำาคความหรอเอกสารนนไมสามารถจะทำาไดดงท“บญญตไวในมาตรากอนศาลอาจสงใหสงโดยวธอนแทนได กลาวคอ ปดคำาคความหรอเอกสารไวในทแลเหนไดงาย ณ ภมลำาเนาหรอสำานกทำาการงานของคความหรอบคคลผมชอระบไวในคำาคความหรอเอกสารหรอมอบคำาคความหรอเอกสารไวแกเจาพนกงานฝายปกครองในทองถนหรอเจาพนกงานตำารวจ แลวปดประกาศแสดงการทไดมอบหมายดงกลาวแลวนนไวดงกลาวมาขางตน หรอลงโฆษณา หรอทำาวธอนใดตามทศาลเหนสมควร…”ในการสงหมายเรยกและสำาเนาคำาฟองใหจำาเลยนน เจาพนกงานศาลพบจำาเลย แตจำาเลยไมยอมรบหมายและเดน

ออกจากบานไป จงเปนกรณทเจาพนกงานศาลไมอาจจะวางหมายตามมาตรา 78 ได เพราะการวางหมายจะตองวางตอเมอคความหรอบคคลในหมายยงอย ณ ทนน แตบคคลดงกลาวไมยอมรบหมายหรอคำาคความแตโดยด ในกรณตามปญหา จำาเลยไดเดนออกจากบานไป เจาพนกงานศาลจะวางหมายไมได ชอบแตจะท ำาการปดหมายตามมาตรา 79 เพราะเปนการไมสามารถจะสงคำาคความหรอเอกสารนนไดตามมาตรา 78 แตการปดหมายนน เจาพนกงานศาลจะสงหมายเรยกและสำาเนาคำาฟองใหจำาเลยโดยปดหมายไดตองเปนเร องทกระทำาโดยคำาสงศาล หาใชเจาพนกงานศาลมสทธใชดลพนจปดหมายเองโดยพลการไม การปดหมายทไดกระทำาไปตามปญหามใชโดยคำาสงศาล จงไมชอบดวยประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาตรา 79 กรณยงถอไมไดวามการสงหมายเรยกและสำาเนาคำาฟองใหจำาเลยโดยชอบแลว แมวาจะมนายดำาผใหญบานซงเปนเจาพนกงานฝายปกครองเปนพยานในการปดหมายไวทประตบานกตาม25. คำาถามในคดทโจทกฟองวาจำาเลยกระทำาโดยประมาทเปนเหตใหรถยนตของโจทกเสยหาย ขอใหบงคบจำาเลยใชคาเสยหายจำานวน 200,000 บาท พรอมดอกเบยแกโจทก จำาเลยใหการปฏเสธวา จำาเลยมไดกระทำาโดยละเมดตอโจทกและโจทกไมเสยหาย ขอใหยกฟอง โจทกอางใบเสรจรบเงนคาซอมรถยนตโจทกและภาพถายสภาพรถยนตซงโจทกถายรปไวกอนสงซอม ซงพยานหลกฐานทงสองสงอยทโจทกและโจทกไดระบไวในบญชระบพยานแลว ดงน โจทกจะตองสงสำาเนาพยานเอกสารดงนนใหแกใครหรอไม และเมอใดแนวตอบปวพ. มาตรา 90 วรรคหนง ใหคความฝายทอางองเอกสารเปนพยานหลกฐานเพอ“สนบสนนขออางหรอขอเถยงของตนในมาตรา 88 วรรคหนง ยนตอศาลและสงใหคความฝายอน ซงส ำาเนาเอกสารนนกอนวนสบพยานไมนอยกวาเจดวน”การอางองหรอนำาสบพยานเอกสารหรอพยานวตถ นอกจากจะตองมการระบอางไวในบญชระบพยานตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาตรา 88 วรรคหนงแลว กอนทคความจะสงตนฉบบเอกสารตอศาล คความยงตอง

ยนสำาเนาเอกสารนนตอศาลและสงใหแกคความอกฝายหนงกอนวนสบพยานไมนอยกวา 7 วนดวย ทงนตาม ปวพ. มาตรา90 วรรคหนง ขางตนกรณตามคำาถามอาจแยกพจารณาได 2 กรณดงนกรณแรก คอ ใบเสรจรบเงนคาซอมรถยนตโจทกซงอยทโจทก เมอโจทกไดอางไวในบญชระบพยานและยนตอศาลแลว เมอใบเสรจรบเงนคาซอมรถยนตโจทกเปนเอกสารและอยในความครอบครองของโจทก โจทกจงมหนาทตองยนสำาเนาเอกสารดงกลาวนนตอศาลและสงใหแกคความอกฝายหนงกอนวนสบพยานไมนอยกวา 7 วน (ฎ.288/2536)กรณทสอง ภาพถายสภาพรถยนตซงโจทกถายรปไวกอนสงซอม ภาพถายดงกลาวถอวาเปนภาพจำาลองวตถ ไมใชเปนพยานเอกสารตามความในมาตรา 90 วรรคหนง จงไมอยในบงคบตองยนสำาเนาใหแกศาลและสงใหแกคความอกฝายหนงกอนวนสบพยาน ดงนนโจทกจงไมตองยนสำาเนาและสงใหแกจำาเลยกอนวนสบพยาน(ฎ.157/2518)26. คำาถามนายแดงประกอบกจการขายเคร องใชไฟฟาและเครองเสยง โดยใหซอขายเงนผอนและใหเชาซอ ไดใหนายเขยวเชาซอรถจกรยานยนตไปในราคา 30,000 บาท โดยทำาสญญาเชาซอกนไวเปนหนงสอ นายเขยวไมชำาระคาเชาซอตามสญญา จงตกเปนผผดนด นายแดงฟองบงคบใหช ำาระคาเชาซอทคางทงหมดพรอมดอกเบย ในระหวางการชสองสถานนนเอง ปรากฏวาหนงสอสญญาเชาซอสญหายไป นายแดงจะนำาพยานบคคลมาสบวาสญญาเชาซอสญหายไปและมการเชาซอรถจกรยานยนตตามสญญาเชาซอทสญหายไปไดหรอไมแนวตอบปวพ. มาตรา 93 บญญตวา การอางองเอกสารเปนพยานนน ใหยอมรบฟงไดแต“ตนฉบบเอกสารเทานน เวนแต..ฯลฯ(2)ถาตนฉบบเอกสารหาไมได เพราะสญหาย หรอถกทำาลายโดยเหตสดวสย หรอไมสามารถนำาตนฉบบมาไดโดยประการอน ศาลจะอนญาตใหนำาสำาเนาหรอพยานบคคลมาสบกได”ปวพ. มาตรา 94 บญญตวา เมอใดมกฎหมายบงคบใหตองมพยานเอกสารมาแสดง “หามมใหศาลรบฟงพยาน

บคคลในกรณอยางใดอยางหนงดงตอไปน แมวาคความอกฝายหนงจะไดยนยอมกด(ก) ขอสบพยานบคคลแทนพยานเอกสาร เมอไมสามารถนำาเอกสารมาแสดง…แตวาบทบญญตแหงมาตราน มใหใชบงคบในกรณทบญญตไวในอนมาตรา (2) แหงมาตรา 93 ”ตามคำาถาม การนำาสบวาหนงสอสญญาเชาซอสญหายไป นายแดงยอมนำาพยานบคคลมาสบได เพราะบทบญญตมาตรา 94 กด บทบญญตอนวาดวยพยานหลกฐานกด มไดหามในกรณดงกลาวไวสวนการนำาพยานบคคลมานำาสบวาการเชาซอรถจกรยานยนตตามหนงสอสญญาเชาซอนน แมเปนกรณทกฎหมายบงคบใหตองมพยานเอกสารมาแสดงซงหามมใหศาลยอมรบฟงพยานบคคลทน ำามาสบแทนพยานเอกสารนน ตามมาตรา 94 ขางตน แตเนองจากมาตรา 94 มใหใชบงคบในกรณทบญญตไวในมาตรา 93(2) ดงนน เมอสญญาเชาซอสญหายไมสามารถนำามาแสดงตอศาลได โจทกจงมสทธนำาพยานบคคลมาสบแทนสญญาเชาซอได27. คำาถามคณหญงวาสเคยกลาวกบคณหญงสรอยเพอนสนทของตนวา คณหญงวาสเคยมบตรชาย 1 คน ชอ วชย กอนทคณหญงวาสจะสมรสกบพลเอกศกด โดยคณหญงวาสนำาวชยไปฝากใหญาตของตนชอ บญม เลยงดตงแตเดก ตอมาคณหญงวาสตายลง วชยจงฟองขอแบงมรดกจากพลเอกศกด โดยอางคณหญงสรอยเปนพยานเบกความถงขอเทจจรงดงกลาว คำาเบกความของคณหญงสรอยรบฟงไดหรอไมแนวตอบปวพ. มาตรา 95 บญญตวา หามมใหรบฟงพยานบคคลใด เวนแตบคคลนน“(1) สามารถเขาใจ และตอบคำาถามได(2) เปนผทไดเหน ไดยน หรอทราบขอความเกยวในเร องทจะใหการเปนพยานนนมาดวยตนเองโดยตรง แตความในขอนใหใชไดตอเมอไมมบทบญญตแหงกฎหมายโดยชดแจงหรอค ำาสงของศาลวาใหเปนอยางอน”ตามคำาถามคำาเบกความของคณหญงสรอยเปนเพยงพยานบอกเลา เพราะคณหญงสรอยไมไดรเหนวาคณหญงวาสมบตรชายชอวชยจรงหรอไม เพยงแตรบฟงขอมลมาจากคณหญงวาสเทานนแตเนองจากคำาพยานบอกเลาดงกลาวเปนคำากลาวถงเครอญาตวงศตระกลโดยตรง ทงผบอกกลาวกเปนเครอญาต

ในสกลเดยวกน และไดถงแกความตายไปแลว ดงนนคำาเบกความของคณหญงสรอยจงเปนพยานบอกเลาทรบฟงได สวนจะมนำาหนกเพยงใดนนเปนดลยพนจของศาลทจะพจารณา28. คำาถามในระหวางพจารณาคดเร องหนง โจทกและจ ำาเลยทำาสญญาประนประนอมยอมความแบงทดนพพาทกน เมอศาลพพากษาตามยอมแลว จำาเลยอางวาตนทำาสญญายอมความไปโดยสำาคญผดทำาใหจำาเลยเสยเปรยบ กลาวคอ จำาเลยไดเนอทนอยกวาทควรจะได สวนโจทกกลบไดทดนมากเชนน จ ำาเลยจะอทธรณคำาพพากษาดงกลาวไดหรอไมแนวตอบปวพ. มาตรา 138 บญญตวา ในคดทคความตกลงกนหรอประนประนอมยอมความกน“ในประเดนแหงคดโดยมไดมการถอนคำาฟองนน และขอตกลงยอมความกนนนไมเปนการฝาฝนตอกฎหมาย ใหศาลจดรายงานพสดารแสดงขอความแหงขอตกลงหรอการกระนประนอมยอมความเหลานนไว แลวพพากษาไปตามนนหามมใหอทธรณคำาพพากษาเชนวาน เวนแตในเหตตอไปน(1) เมอมคความฝายใดฝายหนงฉอฉล…..”ตามคำาถาม กรณทโจทกและจำาเลยตกลงทำาสญญายอมความกนและศาลพพากษาตามยอมไปแลว คำาพพากษาดงกลาวยอมมผกพนคความใหตองปฏบตตาม แมจ ำาเลยจะกลาวอางวาการแบงทดนพพาทดงกลาวทำาใหจำาเลยเสยเปรยบกตามสวนกรณทจำาเลยอางวาจำาเลยทำาสญญายอมความโดยสำาคญผดนน มใชเหตอนจะกลาวอางไดตามขอยกเวนทกฎหมายใหคความมสทธอทธรณไดดงนน จำาเลยตองผกพนตามคำาพพากษาตามสญญายอมความฉบบนนจะอทธรณตอไปไมได