ความสำาคญของการทำาสญญา

1

โดย นายสมคร เชาวภา

นนท

ความสำาคญของการทำาสญญา1 .เกอบจะทกคนตองเกยวของและประสบ

พบเหนตองทำ�สญญ� เนองจ�กมก�รตดตอกน ไมว�จะเปนเรองทว ๆ ไป หรอเรองก�รทำ�ม�ห�กน ฯลฯ

2. พบว�ผเข�ทำ�สญญ�ตองเสยเปรยบ หรอ3. มก�รไมปฏบตต�มสญญ� มก�รฟองรอง

กนทศ�ลเสมอ นบวนจะม�กขน4. ในอน�คตประช�ชนม�กขน มก�รตดตอ

ค�ข�ย หรอทำ�ธรกจม�กขน มก�รทำ�สญญ�ต�งๆ ม�กขน มก�รผดสญญ�ม�กขน

2

5. ก�รรเรองก�รทำ�สญญ� จง ชวยแกปญห�ต�งๆ เชน ในเรอง ไมเพลยงพลำ� ไมตองเสยเงน เสยเวล� เสยคว�มรสก ไมถกเอ�รดเอ�เปรยบ หรอถกโกง

ชวยปองกนปญห�ต�งๆ อนเกดจ�กก�รทำ�สญญ�ไมครบถวนถกตอง

ต�มทกฎหม�ยบญญตไวชวยปองกนก�รเขยนสญญ�ททำ�ใหตนเองเสยเปรยบ ซงขนอยกบ ประสบก�รณของผร�งสญญ�หรอผทำ�สญญ� ตวอยาง

ร�งสญญ�ว� ผซอส�ม�รถคนทดนไดห�กไมเปนไปต�มคว�มประสงค

ร�งสญญ�ว� แบงแยกโฉนดและโอนกรรมสทธทงททดนเปน นส.3 ก

3

• เรองสญญาทตองร คอ1 )ความศกดสทธของการแสดง

เจตนาทำาสญญา2)ความหมายของสญญา3)หลกสำาคญทตองคำานงในการทำา

สญญา4)การรางสญญา5)ขอคำานงในการรางสญญา6)ขอควรสงเกตของสญญาตาง ๆ

4

(1) ความศกดสทธของการแสดงเจตนาทำาสญญา

1.หลกกฎหม�ยเกยวกบนตกรรม หรอสญญ�ทใชบงคบอย มพนฐ�นม�จ�กเสรภ�พของบคคล คอ บคคลยอมมสทธเสรภาพในการแสดงเจตนาทำานตกรรม หรอสญญาตางๆ เพอกอใหเกดผลในทางกฎหมายได

2. ไมจำ�กดว�ก�รแสดงเจตน�ทำ�นตกรรมหรอสญญ�นนตองทำ�ต�มทบญญตไวในประมวลกฎหม�ยแพงและพ�ณชย บรรพ 3 ทเรยกว� เอ“กเทศสญญา ”

– แตยงส�ม�รถทำ�นตกรรมในรปแบบอนๆ ไดอก แมว�กฎหม�ยจะมไดกำ�หนดรปแบบไว

3. ดงนน การทำาสญญา นตกรรม จงเปนนตกรรมทเกดขนจากการตกลงระหวางบคคลตงแตสองฝายขนไป มคำ�เสนอและคำ�สนองถกตองตรงกน กอใหเกดสญญ�ขน

5

ความศกดสทธของการแสดงเจตนาทำาสญญา (ตอ1)

4.แตอยางไรกตาม การกระทำานตกรรมสญญานน(1) ตองไมกระทบกระเทอนถงผลประโยชนของประเทศช�ต

หรอของประช�ชนเปนสวนรวม เชน ทำ�นตกรรมทอยซอข�ยทดน ทอยในเขตอทย�นแหงช�ต เปนตน

(2) ไมกระทบกระเทอนตอคว�มมนคง คว�มสงบเรยบรอยหรอเศรษฐกจของประเทศช�ต เชน ก�รทำ�นตกรรมซอข�ยขอมลทเปนคว�มลบ ท�งร�ชก�รทห�ร เปนตน

(3) ไมเปนก�รตองห�มชดแจงโดยกฎหม�ย หรอขดตอคว�มสงบเรยบรอย หรอศลธรรมอนดของประช�ชน เชน ทำ�นตกรรมซอข�ยย�เสพตด หรอ ว�จ�งฆ�คน เปนตน

• กรณเชนนกฎหม�ยเข�ม�เกยวของ นตกรรมสญญ�ดงกล�วอ�จตกเปนโมฆะ หรอ โมฆยะ หรอไมอ�จฟองรองใหบงคบคดกนได

6

ความศกดสทธของการแสดงเจตนาทำาสญญา(ตอ 2)

5. แตขณะห�กก�รทำ�สญญ�หรอนตกรรมนน กอใหเกดคว�มไมเปนธรรมและคว�มไมสงบสข ขณะนรฐกไดออก พ.ร.บ. วาดวยขอสญญาทไมเปนธรรม พ.ศ.2540 ม�ใชบงคบแลว โดยมงทจะใหศ�ลเปนผตรวจสอบสญญ�ทอยในขอบเขต พ.ร.บ.ดงกล�ว ห�กเหนว�เปนก�รเอ�เปรยบกน กใหศ�ลมอำ�น�จทจะพจ�รณ�ใหมผลบงคบกนได เพยงเท�ทเปนธรรม และพอสมควรแกกรณ

7

ความศกดสทธของการแสดงเจตนาทำาสญญา(ตอ 3)

6.นอกจ�กนยงม พ.ร.บ.คมครองผบรโภค พ.ศ.2522 ออกม�บงคบใชอก ซงไดกำ�หนดแบบของสญญ�ใหผประกอบก�รตองใชสญญ�ต�งๆ ต�มท พ.ร.บ. ดงกล�วกำ�หนด เชน ธรกจซอข�ยบ�นและทดนทมก�รจดสรรข�ย ธรกจบตรเครดต ใหเช�ซอรถยนตและจกรย�นยนต ธรกจก�รข�ยหองชด ธรกจก�รใหบรก�รโทรศพทเคลอนท ฯลฯ• อย�งไรกต�ม พ.ร.บ.ดงกล�ว กมไดบงคบว�ตอง

ทำ�ต�มแบบทกำ�หนดอย�งเดยว แตคสญญ�กอ�จเพมเตมขอสญญ�ขออนลงไปไดอก แตตองไมเปนก�รเอ�รดเอ�เปรยบหรอเกดคว�มไมเปนธรรมตออกฝ�ยหนง

• แตในครงนจะไมกลาวถง 2 พ.ร.บ. ดงกลาว

8

(2) ความหมายของสญญา

1 )คว�มหม�ยของสญญ�2)ก�รเกดของสญญ�3)ผลของสญญ�4)ประโยชนของก�รทำ�สญญ�5)ก�รสนสดของสญญ�

9

ความหมายของสญญา(ตอ 1)1. ความหมายของสญญา หม�ยถง ก�ร

ตกลงกนไมว�จะมก�ร ตกลงโดยว�จ� หรอล�ยลกษณอกษร ระหว�งคกรณ 2 ฝ�ย เพอมงผกนตสมพนธ อนกอใหเกดสทธและหน�ทต�มกฎหม�ย

หรอชาวบาน หมายถง– ก�รทำ�คว�มตกลงโดยล�ยลกษณ

อกษร– หรอเขยนลงบนกระด�ษโดยมก�ร

กำ�หนดขอตกลง หรอคว�มประสงคของทง 2 ฝ�ย

ลงในกระด�ษนน

10

ความหมายของสญญา(ตอ 2)2. การเกดของสญญา สญญ�จะเกดขนหรอม

ผลผกพนทนทเมอไดแสดงเจตน�ตอกน จนเกดคว�มเข�ใจถกตองตรงกน โดยมก�รเสนอ คำ�เสนอไปยงบคคลอกฝ�ยหนง โดยท�งกรย� ท�ท�ง หรอคำ�พด หรอทำ�เปนหนงสอกได เพอใหอกฝ�ยหนงทร�บคว�มประสงค ซงเรยกว� คำ�เสนอ แลวบคคลอกฝ�ย“ ”ยอมรบหรอตกลงโดยแสดงคว�มประสงคตอบรบ ซงเรยกว� คำ�สนอง ไปยงบคคลฝ�ยแรก สญญ�กจะ“ ”เกดขนทนท• แตการทำ�สญญ�หรอนตกรรม ห�กมกฎหม�ย

บญญต ใหก�รทำ�สญญ�ประเภทนนๆตองทำ�เปนสญญ� หรอทำ�เปนหลกฐ�นลงล�ยมอชอฝ�ยทรบผดเปนสำ�คญ หรอตองทำ�เปนสญญ�และจดทะเบยนตอพนกง�นเจ�หน�ท กตองทำ�ต�มนน

11

ความหมายของสญญา (ตอ 3)3. ผลของสญญา (กอใหเกดหน) แบงเปน

3 ลกษณะ (1) กอใหเกดหน�ททจะตองกระทำ�ก�รให

แกกน (2) บ�งสญญ�กอใหเกดหนทจะตอง งด

เวนไมกระทำ�ก�ร (3) และบ�งสญญ�กอใหเกดหนทฝ�ย

หนงตองสงมอบทรพยสน ใหแกอกฝ�ยหนง

• เมอมหนแลว เจาหนกมสทธทจะเรยกรอง ลกหนจะปฏเสธไมได นอกจากเปนสญญาตางตอบแทน

12

ความหมายของสญญา(ตอ 4)4. ประโยชนของการทำาสญญา

(1) เพอใหทร�บถงทรพยอนเปนวตถแหงหน หรอวตถประสงคใน ก�รทำ�สญญ� (ก�รกระทำ�ก�ร งดเวน หรอสงมอบนน)

(2) เพอใหทร�บถงสทธและหน�ทของคสญญ� (ระบในสญญ� ยอม ทำ�ใหเกดคว�มมนคง ไมลม ไมเกดปญห�ถกเถยง )

(3) เพอใหสญญ�นนมผลบงคบไดต�มกฎหม�ย ( ทำ�ต�มแบบ ไมตก เปนโมฆะ ต�ม ป.พ.พ. ม�ตร� 152 )

(4) เพอเปนหลกฐ�นในก�รดำ�เนนคด (เชน ก�รเช� , ก�รกยมเงนเกน กว� 2,000 บ�ท, คำ�ประกน)

13

ความหมายของสญญา (ตอ 5)5. การสนสดของสญญา

(1.) โดยก�รเลกสญญ� (มกฎหม�ยอนญ�ตใหทำ�, มขอตกลงใหเลกได ไม ว�ตกลงลวงหน�หรอภ�ยหลง)

(2.) โดยก�รปฏบตต�มสญญ�เสรจสน ( เชน สร�งบ�นเสรจ )(3.) สนสดโดยอ�ยสญญ� (มขอตกลง)

(4.) สนสดโดยก�รปฏบตต�มสญญ�เปนไปไมไดในภ�ยหลง ( มเหตก�รณ บ�งอย�งเกดขนระหว�งสญญ� จนไมอ�จมก�รปฏบตต�ม

สญญ� )(5.) สนสดโดยก�รต�ยของคสญญ� ( คณสมบตเฉพ�ะตวของคสญญ�เปน

ส�ระสำ�คญ เชน ด�ร�ผรบจ�งหรอผเช�ต�ย สวนเรองค�เสยห�ย ค�ใชจ�ย

ต�งๆ จะคนกนหรอไมเท�ไร กตองพจ�รณ�ต�มกฎหม�ยตอไป )14

(3) หลกสำาคญทตองคำานงในการทำาสญญา

• เมอทราบถง 1 .คว�มหม�ยของสญญ�2. ก�รเกดของสญญ�3. ผลของสญญ�4. ประโยชนของก�รทำ�สญญ�5. ก�รสนสดของสญญ�

• จงตองรหลกสำาคญทควรคำานงในการทำาสญญา1 .วตถประสงคของสญญ�2 .แบบหรอหลกฐ�นของนตกรรมสญญ�3 .คว�มส�ม�รถของบคคล4 .เจตน�ของสญญ�5 .อ�กรแสตมป

15

(3) หลกสำาคญทควรคำานงในการทำาสญญา

1.วตถประสงคของสญญาคอจดประสงค หรอคว�มมงหม�ยในก�รทำ�

นตกรรมสญญ� โดยตองไมเปนก�รตองห�มชดแจงโดยกฎหม�ย เปนก�รพนวสย หรอขดตอคว�มสงบเรยบหรอศลธรรมอนดของประช�ชน มฉะนนตกเปนโมฆะ ต�ม ป.พ.พ.ม.150

แตก�รจะตกเปนโมฆะ คสญญ�อกฝ�ยหนงตองทร�บดวยว�วตถประสงคนนขดกบ ป.พ.พ.ม�ตร�150 ดวย (เชน ก�รซอข�ยเฮโรอน, ขณะทำ�สญญ�ซอข�ยบ�น บ�นถกไฟไหม)

วตถประสงคอนเปนก�รตองห�มชดแจงโดยกฎหม�ย คกรณทงสองฝ�ยตองรรวมกนถ�อกฝ�ยหนงไมรเหน กไมถอว�สญญ�นนมวตถประสงคตองห�ม โดยชดแจงโดยกฎหม�ย เชน (ตอ)

16

(ตอ)(1) กเงนไปยงคน ผใหกตองรว�จะเอ�เงนไปยงคนดวยจงเปนโมฆะ(2) ตกลงยนยอมเปนส�มภรรย�กน โดยทร�บว�ช�ยมภรย�โดยชอบ

ดวยกฎหม�ยอยแลว(3) กเงนตกลงชำ�ระ 10 กนย�ยน 2553 แตยนยอมใหผใหกเรยก

เงนคนกอนกำ�หนดได(4) ทำ�สญญ�ยอมชดใชค�เสยห�ยโจทกเท�ไรกบงคบได ต�งกบก�ร

เรยกค�ว�คว�มต�มเปอรเซนตของเงนทศ�ลไดพพ�กษ�

แตอยางไรกตาม จะทำ�ก�รใดเปนก�รแตกต�งกบบทบญญตของกฎหม�ยใด ถ�มใชกฎหม�ยอนเกยวกบคว�มสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประช�ชน ก�รนน ไมเปนโมฆะ (ต�มป.พ.พ.ม�ตร� 151) เชน สญญ�เช� ผเช�ผดสญญ�ยนยอมใหผใหเช�ยดครองทเช�ไดโดยพลนและมสทธบอกเลกสญญ�เช�ทนท

17

2. แบบหรอหลกฐานของนตกรรมสญญา(1) กรณทำาเปนหนงสอและจดทะเบยนตอพนกง�นเจ�หน�ท เชน สญญ�ซอข�ยอสงห�ฯ สญญ�จำ�นอง สญญ�ข�ยฝ�ก ก�รไดม�ซงทรพยสน (ถ�ไมจดทะเบยนตอพนกง�นเจ�หน�ทไมบรบรณในฐ�นะเปนทรพยสทธ คอ จะใชยนบคคลภ�ยนอกไมได แตสมบรณในฐ�นะเปนบคคลสทธ ต�มม�ตร� 1299)(2) กรณตองจดทะเบยนตอพนกง�นเจ�หน�ท (จดทะเบยนห�งหนสวนจำ�กด, บรษท,ทะเบยนสมรส, จดทะเบยนหย�)(3) กรณทตองทำาเปนหนงสอตอเจ�พนกง�นเจ�หน�ท (พนยกรรมแบบเอกส�รฝ�ยเมอง, แบบเอกส�รลบ, ก�รคดค�นตวแลกเงน)(4) แบบทตองทำาเปนหนงสอ (สญญ�เช�ซอ, ขอตกลงใหคดดอกเบยทบตน, สญญ�กอนสมรส, ทำ�พนยกรรมแบบธรรมด�, แบบเขยนเอง, ตงตวแทนในกจก�รทกฎหม�ยบงคบว�ตองทำ�เปนหนงสอ)

18

• ก�รไมทำ�ต�มแบบตกเปนโมฆะต�ม ป.พ.พ.152 ยกเวน ป.พ.พ.ม�ตร� 1299

• กรณกฎหม�ยบญญตใหตองมหลกฐ�นแหงก�รฟองรองคด(ลงล�ยมอชอฝ�ยผตองรบผด) ห�กไมม ไมทำ�ใหเปนโมฆะ แตจะนำ�สญญ�ม�ฟองรองบงคบคดไมได เชน ก�รกเงนเกน 2,000 บ�ท, เช�อสงห�ฯไมเกน 3 ป, สญญ�ประนประนอมยอมคว�ม, สญญ�ประกนภย, สญญ�คำ�ประกน

19

3.ความสามารถของบคคล• ม�ตร� 153 ก�รใดมไดเปนไปต�มบทบญญต

ของกฎหม�ยว�ดวยคว�มส�ม�รถของบคคล ก�รนนเปนโมฆยะ

– นตกรรมตกเปนโมฆยะ หม�ยถง กรณทกฎหม�ยถอว�นตกรรมนนสมบรณจนกว�จะถกบอกล�ง

– เมอถกบอกล�งแลวถอว�นตกรรมนนเปนโมฆะม�แตเรมแรก (ป.พ.พ.ม�ตร� 176)

– ถ�ห�กไมบอกล�งโมฆยะกรรมภ�ยในกำ�หนดเวล�บอกล�งหรอมก�รใหสตย�บนแกโมฆยะกรรมแลว นตกรรมทเปนโมฆยะนนยอมสมบรณตลอดไป (ป.พ.พ.ม�ตร� 181)

20

3. ความสามารถของบคคล (ตอ 1)(1 )ผเยาว ทำ�นตกรรมตองไดรบคว�มยนยอมของผแทน

โดยชอบธรรม เชนไมว�ดวยว�จ�หรอโดยล�ยลกษณอกษรหรอพฤตก�รณอย�งใดอย�งหนงกได (ไมไดรบคว�มยนยอมเปนโมฆยะ) เวนแต

– เพอไดไปซงสทธอนใดอนหนงหรอหลดพนจ�กหน�ทอนใดอนหนง(ป.พ.พ.ม�ตร� 22)

– ตองทำ�เองเฉพ�ะตว (ป.พ.พ.ม�ตร� 23)– เปนก�รสมควรแกฐ�น�นรปแหงตน อนจำ�เปนเพอเลยงชพต�ม

สมควร (ป.พ.พ.ม�ตร� 24)– อ�ย 15 ปบรบรณ ทำ�พนยกรรมเองได (ป.พ.พ.ม�ตร� 25)– ถ�ไมครบ 15 ป ทำ�พนยกรรมเปนโมฆะ (ป.พ.พ. ม�ตร� 1730)– ผใชอำ�น�จปกครองไมอ�จทำ�ไดลำ�พงตองขออนญ�ตศ�ลกอน

(ป.พ.พ. ม�ตร� 1574)เชน ข�ย แลกเปลยน จำ�นอง ข�ยฝ�ก ใหเช�อสงห�ฯเกนส�มป ใหเช�ซออสงห�ฯ ใหกยมเงน ฯลฯ

21

3. ความสามารถของบคคล(ตอ 2) (2) ผไรความสามารถ (ศ�ลสงใหเปนคนไรคว�มส�ม�รถ)

ทำ�นตกรรมเปนโมฆยะ (ป.พ.พ. ม�ตร� 29) –ทำ�พนยกรรมตกเปนโมฆะ (ป.พ.พ. ม�ตร� 1704)

(3) บคคลวกลจรตทศาลไมไดสงใหเปนคนไรความสามารถ ทำ�นตกรรมเปนโมฆยะ ตอเมอคกรณรว�ผทำ�เปนคนวกลจรต

(ป.พ.พ.ม�ตร� 30) ถ�ทำ�พนยกรรมจะเสยเปล�ตอเมอพสจนไดว�ขณะทำ�วกลจรต (ป.พ.พ.

ม�ตร� 1704)(4) บคคลผเสมอนไรความสามารถ

ตองไดรบคว�มยนยอมจ�กผพทกษ (ป.พ.พ.ม�ตร� 21)

– ในพฤตก�รณอนสมควร ศ�ลจะสงใหบคคลผเสมอนไรคว�มส�ม�ร ตองไดรบคว�มยนยอมของผพทกษกอนอกกได

22

3. ความสามารถของบคคล(ตอ 3)(5) คสมรส

• สนสวนตวของคสมรสฝ�ยใด ใหฝ�ยนนเปนผจดก�ร (ป.พ.พ. ม�ตร� 1473)• จดก�รสนสมรสรวมกนหรอไดรบคว�มยนยอมจ�กอกฝ�ยหนง ต�ม

ป.พ.พ.ม�ตร� 1476 ในกรณดงตอไปน(1) ข�ย แลกเปลยน ข�ยฝ�ก ใหเช�ซอ จำ�นอง ปลดจำ�นอง หรอโอนสทธจำ�นอง ซงอสงห�รมทรพยหรอสงห�รมทรพยทอ�จจำ�นองได(2) กอตงหรอกระทำ�ใหสดสนลงทงหมดหรอบ�งสวนซงภ�ระจำ�ยอม สทธอ�ศย สทธเหนอพนดน สทธเกบกน หรอภ�ระตดพนในอสงห�รมทรพย(3) ใหเช�อสงห�รมทรพยเกนส�มป(4) ใหกยมเงน(5) ใหโดยเสนห� เวนแตก�รใหทพอควรแกฐ�น�นรปของครอบครวเพอก�รกศล เพอก�รสงคม หรอต�มหน�ทธรรมจรรย�(6) ประนประนอมยอมคว�ม(7) มอบขอพพ�ทใหอนญ�โตตล�ก�รวนจฉย(8) นำ�ทรพยสนไปเปนประกนหรอหลกประกนตอเจ�พนกง�นหรอศ�ล

• (ไมรวมกนหรอไมยนยอมฟองเพกถอนได เวนแตคสมรสอกฝ�ยใหสตย�บนหรอบคคลภ�ยนอกไดกระทำ�ก�รโดยสจรตและเสยค�ตอบแทน)

23

3. ความสามารถของบคคล(ตอ 4)

(6) การทำานตกรรมตองไดรบอนญาตจากศาล– นตกรรมอนเกยวกบทรพยสนของผเย�วบ�งประก�ร ผใช

อำ�น�จปกครองไมอ�จทำ�ไดโดยลำ�พงตองขออนญ�ตจ�กศ�ลกอน (ไมไดรบอนญ�ตจ�กศ�ลตกเปนโมฆะ)

– ทำ�สญญ�แบงปนทรพยมรดกเปนสญญ�ประนประนอมยอมคว�มแทนผเย�ว ก�รสละมรดกก�รรบมรดกอนมภ�ระตดพนหรอเงอนไข (ไดรบคว�มยนยอมจ�กบด� ม�รด� ผปกครอง ผอนบ�ล ผพทกษ แลวแตกรณแลวยงตองไดรบอนญ�ตจ�กศ�ล)

– กจก�รอนขดกบประโยชนของผเย�ว (ตกเปนโมฆะ)24

4. เจตนาของการทำาสญญา(1) ตองกระทำ�โดยบรสทธ มงจะผกนตสมพนธระหว�งบคคล(2) ก�รแสดงเจตนาซอนเรน (คอ ก�รแสดงเจตน�ในใจจรง

ผแสดงมไดมเจตน�ใหตนตองผกพน ต�มทไดแสดงออกม� คอ ป�กกบใจไมตรงกน) ไมเปนโมฆะ เวนแตคกรณรถงเจตนาอนซอนเรน (ป.พ.พ.ม�ตร� 154)

• เชน น�ง ก. คดและตดสนใจทจะยมเครองเพชรของ น�ง ข. แตเกรงว� น�ง ข.จะไมใหยม จงบอกน�ง ข. ว�ขอซอเครองเพชรในร�ค� 100,000 บ�ท โดยขอรบเครองเพชรไปกอนและจะชำ�ระร�ค�ภ�ยหลงในอก 1 สปด�ห น�ง ข. ตกลงข�ยให เชนน เมอ น�ง ก. ใชเครองเพชรเสรจแลวกนำ�ม�คนโดยอ�งว�แทจรงนนตองก�รแคขอยมเท�นน น�ง ก. ตองผกผนต�มทแสดงออกม� คอผกพนต�มสญญ�ซอข�ย เวนแต น�ง ข. จะรอยแลวว� เจตน�ทจรงของน�ง ก. นน ตองก�รแคยมเครองเพชรเท�นน

25

4. เจตนาของการทำาสญญา (1)(3) ก�รแสดงเจตนาลวง โดยสมรกน ตกเปนโมฆะ แตจะยก

ขนตอส บคคลภายนอกผทำ�ก�รโดยสจรตและเสยคาตอบแทน

มได (ป.พ.พ. ม�ตร� 155)

น�ย ก. เปนลกหนของน�ย ข. น�ย ก. เกรงว� น�ย ข. เจ�หน จะม�ยดรถยนตคนเดยวทตนมอยไปชำ�ระหน น�ย ก. จงสมคบกบน�ย ค. ซงเปนเพอนสนททำ�เปนนตกรรมโอนข�ยรถยนตใหกบน�ย ค. ไป โดยไมมก�รซอข�ยกนจรง แตห�กน�ย ค . โอนข�ยรถยนตคนดงกล�วใหกบน�ย เอ ซงน�ยเอไมรถงก�รสมคบระหว�งน�ย ก. และ น�ย ค. และน�ยเอ เสยค�ตอบแทน น�ยเอ ยอมไดรบคว�มคมครอง

26

4. เจตนาของการทำาสญญา (2)(4) ก�รแสดงเจตนาอนไดมาเพราะกลฉอฉลหรอขมข เปน

โมฆยะ(ป.พ.พ. ม�ตร� 159,164) น�ย ก. หลอกลวงน�ย ข. ว�แหวนทตนนำ�ม�ข�ยนนเปนแหวนพลอยแท

น�ย ข. หลงเชอ จงซอแหวนดงกล�ว ปร�กฏว�แหวนดงกล�วเปนพลอยเทยม ซงห�กน�ย ข. ทร�บว�เปนพลอยเทยมกคงไมทำ�สญญ�ซอข�ยจ�กน�ย ก. ทำ�ใหน�ย ข. หลงเชอและไดแสดงเจตน�ทำ�นตกรรมไปเพร�ะถกหลอกลวงนน นตกรรมทน�ย ข. ทำ�จงตกเปนโมฆยะ

น�ย ก.ใชปนจอศรษะน�ย ข. บงคบใหยกทรพยสนของน�ย ข. ทงหมดใหกบตนมฉะนนจะฆ�เสย น�ย ข. เกดคว�มหว�ดกลวภยทใกลจะถงและร�ยแรง จงตดสนใจทำ�นตกรรมยกทรพยสนดงกล�วใหน�ยน�ย ก. เชนน นตกรรมนนเกดขนเพร�ะก�รขมขเปนโมฆยะ

27

4. เจตนาของการทำาสญญา (3)(5) ก�รแสดงเจตนาดวยความสำาคญผดในสาระสำาคญแหง

นตกรรมเปนโมฆะ o (ลกษณะแหงนตกรรม) เชน เข�ใจว�ลงล�ยมอชอในสญญ�คำ�ประกน แต ในคว�มเปนจรงไดลงล�ยมอชอในสญญ�ก ซงไมตรงกบเจตน�

ทแทจรงภ�ยในo (สำ�คญผดในตวทรพยอนเปนวตถแหงนตกรรม) เชน ตองก�รซอข�ย

ทดนแปลงท 1 แตเข�ทำ�สญญ�ซอข�ยทดนแปลงท 2 จงเปนก�รแสดงเจตน�ทำ�นตกรรมซอทดนผดแปลง

o (สำ�คญผดในตวบคคลซงเปนคกรณแหงนตกรรม) ตองก�รจ�งน�งส�ว ก. ม�เปนแมบ�น แตเวล�แสดงเจตน� เข�ใจว� น�ง ข. คอน�งส�ว ก. จงไดแสดงเจตน�ทำ�นตกรรมจ�ง น�ง ข. ซงเปนก�รจ�งผดตว

• ถาประมาทเลนเลออยางรายแรง ห�อ�จเอ�คว�มไมสมบรณนนม�ใชเปนประโยชนแกตนไมได (ป.พ.พ. ม�ตร� 156)

28

4. เจตนาของการทำาสญญา (4)(6) ก�รแสดงเจตน�ดวยคว�มสำ�คญผด ใน

คณสมบตของบคคลหรอทรพยเปนโมฆยะ (ป.พ.พ. ม�ตร� 157)

o น�ย ก อย�กไดคนม�ทำ�สวน เข�ใจว�น�ย ข มคณสมบตทำ�สวนได น�ย ก จงแสดงเจตน�จ�งน�ย ข ปร�กฏว�น�ย ข ทำ�สวนไมเปน เชนนแสดงว� น�ย ก สำ�คญผดในสมบตของน�ย ข

o น�ย ก. ตองก�รซอรถคนหนงของน�ย ข. โดยเข�ใจว�รถของน�ย ข. ส�ม�รถใชเปนย�นพ�หนะได จงตกลงซอในร�ค� 500,000 บ�ท ปร�กฏว�รถคนดงกล�วไมส�ม�รถขบเคลอนไปได เชนน จะเหนว�น�ย ก. สำ�คญผดในคณสมบตของรถยนตซงเปนส�ระสำ�คญ

29

5. อากรแสตมปประมวลรษฎ�กร ม�ตร� 118 บญญตว� ตร�ส�รใดไมปดอ�กรแสตมป“บรบรณจะใชตนฉบบ คฉบบหรอ คฉก หรอสำ�เน�ตร�ส�รนนเปนพย�นหลกฐ�นในคดแพงไมได จนกว�จะไดเสย อ�กรโดยปดแสตมปครบจำ�นวนต�มอตร�ในบญชท�ยหมวดนและขดฆ�แลว แต ทงน ไมเปน ก�รเสอมสทธทจะเรยกเงนเพมอ�กรต�มม�ตร� 113 และม�ตร� 114” ตราสาร หม�ยคว�มว� เอกส�รทตองเสยอ�กรต�มหมวดน (ประมวลรษฎ�กร ม�ตร� 103) ตร�ส�รทระบไวในบญชท�ยหมวดนตองปดแสตมปบรบรณ ต�มอตร�ทกำ�หนดไวในบญชนน (ประมวลรษฎ�กร ม�ตร� 104)o ดงนนการไมปดอ�กรใชเปนพย�นหลกฐ�นคดแพงไมได จนกว�เสยอ�กรครบถวนและขด

ฆ�ปดอ�กรไมครบ ใชเปนพย�นหลกฐ�นคดแพงไมไดไมขดฆ�อ�กร ใชเปนพย�นหลกฐ�นคดแพงไมได

30

(4) รปแบบพนฐานของการรางสญญา 1 .ชอสญญา

– ห�กรว�ขอตกลงของทกฝ�ยเปนเรองอะไรกควรระบชอในสญญ�ใหชด เพอสะดวกในก�รพจ�รณ�ปญห�ขอกฎหม�ย (อ�จมใชส�ระสำ�คญในก�รร�งสญญ�)

2. สถานทในการทำาสญญา – เปนส�ระสำ�คญ เพอชวยทร�บถงมลคดเกดทไหน ฟองท

ศ�ลใด (ป.ว.แพง ม�ตร� 4)3. วน เวลา ทำาสญญา

– เปนขอสำ�คญเพอประโยชนในก�รบงคบต�มสญญ�,ทำ�สญญ�กนจรงหรอไม,คสญญ�มคว�มส�ม�รถทำ�หรอไม, ผดสญญ�จะข�ดอ�ยคว�มฟองรองหรอไม

31

4. ชอคสญญา อาย ภมลำาเนา – เปนส�ระสำ�คญเพอทร�บว�คสญญ�เปนใคร หรอผมอบ

อำ�น�จเปนผใด เปนบคคลธรรมด�หรอนตบคคล– อ�ย ดว�มคว�มส�ม�รถทำ�นตกรรมหรอไม ถ�ไมได ใคร

เปนผทำ�แทน– ภมลำ�เน�เปนประโยชนในก�รสงหนงสอบอกกล�วทวงถ�ม

ก�รสงหม�ยเพอบงคบคด5. รายละเอยดเกยวกบทรพยอนเปนวตถแหงหน

– เปนส�ระสำ�คญ– ตองระบใหไดคว�มละเอยดชดเจนและตองต�มคว�ม

ประสงคของคสญญ�ตวอยาง

» เกยวกบก�รโอนทรพย (ประเภท ชนด ปรม�ณ จำ�นวน)

» เกยวกบเงนตร� (จำ�นวนเงนก ดอกเบย ค�เสยห�ย)

32

6. รายละเอยดเกยวกบสทธหนาทของแตละฝาย (1) สทธและหน�ทของคสญญ�

ทร�บถงสทธทแตละฝ�ยจะไดรบและหน�ทแตละฝ�ยจะตองปฏบตต�มวตถประสงค

(2) วน เวล� ในก�รชำ�ระหน หรอบงคบต�มสญญ�เพอสะดวกและแนนอนในก�รชำ�ระหนหรอบงคบต�มสญญ�ไมกำ�หนดเจ�หนมสทธเรยกใหลกหนชำ�ระหนไดโดยพลน

(3) สถ�นททชำ�ระหน หรอบงคบต�มสญญ�เพอคว�มแนนอนว�จะชำ�ระหน ณ ทใด

(4) ร�ยละเอยดเกยวกบวธก�รชำ�ระหนว�จะใชวธใดโอนเข�บญช หรอจ�ยเงนทกวนทอะไร

(5) ขอตกลงเงอนไขพเศษต�งๆ ทแตกต�งจ�กทกฎหม�ยกำ�หนดไว

ใครเปนผออกค�ธรรมเนยมก�รโอนกรรมสทธ,ใครเสยภ�ษ เปนตน33

7 .สญญามอะไรบางทไมปฏบตตามสญญาจะผดสญญาทงหมดหรอผดสญญาขอใดขอหนงหรอผดสญญากนอยางไร

8 .คาเสยหาย• ระบใหชดเจนเพอเปนก�รรกษ�ผลประโยชนของเจ�หน

9 .ขอบงคบตามสญญามอะไร(อกบาง) 1 0 .เรองเขตอำานาจศาล

• ไมใชส�ระสำ�คญ (ไมระบ ฟองต�ม ป.วแพง ม�ตร� 3-6) • ถ�ระบตองระบศ�ลภ�ยใตหลกเกณฑต�มม�ตร� 7 แหง ป.วแพง คอ

เขตอำ�น�จ ศ�ลททำ�สญญ� หรอทรพยพพ�ทตงอย หรอศ�ลทคสญญ�ฝ�ยใด

ฝ�ยหนงม ภมลำ�เน�

11. วรรคทายของสญญา• ทำ�กฉบบ เปนภ�ษ�อะไร และคคว�มอ�นเข�ใจแลว จงลงน�มตอหน�

พย�น34

1 2 .ลายมอชอคสญญาของบคคลธรรมด� หรอผรบมอบอำ�น�จ (ห�กม)นตบคคล ลงชอประทบตร� หรอผรบมอบอำ�น�จ (ห�กม)พมพล�ยนวมอ ลงชอพย�น 2 คน รบรองล�ยนวมอ (ถ�ไมม

พย�น สญญ�เปนอนใชไมได)1 3 .ลายมอชอพยาน (รบรองการทำาสญญา)

กฎหม�ยไมห�มทจะมถ�มควรเปนคนน�เชอถอ ซงพย�นนนจะตองรเหนก�รลง

ล�ยมอชอของสญญ�1 4 .อากรแสตมป

ไมปดปดไมครบหรอข�ด หรอไมขดฆ� จะใชเปนพย�นหลกฐ�นคดแพง

ไมได1 5 .เอกสารแนบทายสญญา

แทจรงมใชสญญ�แตเปนก�รตกลงใหนำ�ม�แนบท�ยสญญ�และใหถอเปนสวน

หนงของสญญ�

35

(5) สรปสญญาควรมขอความ

36

1. ชอสญญ� 2. สถ�นทในก�รทำ�สญญ�3. วน เวล� ทำ�สญญ�4. ชอคสญญ� อ�ย ภมลำ�เน�5. ร�ยละเอยดเกยวกบทรพยอนเปนวตถแหงหน6. ร�ยละเอยดเกยวกบสทธหน�ทของแตละฝ�ย7. ขอผดสญญ�8. ค�เสยห�ยเมอมก�รผดสญญ�9. ขอบงคบต�มสญญ�10. เขตอำ�น�จของศ�ล (ห�กม)11. วรรคท�ยของสญญ�12. ล�ยมอชอคสญญ�13. ล�ยมอชอพย�น14. อ�กรแสตมป15. เอกส�รแนบท�ยสญญ�

(6) ขอควรคำานงในการรางสญญา• เพอใหมผลผกพนเปนธรรมแกทกฝาย

1 )ขอความในสญญาตองชดเจนแนนอน– เปนก�รตดปญห� ก�รตคว�มและเกดชองว�งในก�รแสวงห�

ผลประโยชน– หรอใชอ�งเพอปฏเสธคว�มรบผดชอบของแตละฝ�ย

2) สทธและหนาทควรเทาเทยมกน– ตองคำ�นงถงสทธและหน�ทแตละฝ�ยต�มประโยชนต�ม

ประเภทของสญญ�– ควรกำ�หนดค�เสยห�ยพอควร เมอมก�รผดนด– ตองคำ�นงถงเหตผลและมนษยธรรมโดยเฉพ�ะขอบเขตก�ร

เรยกรองต�มทกฎหม�ย กำ�หนดไว

3 )ขอความจะตองบงคบกนไดตามกฎหมาย– โดยเฉพ�ะทเกยวกบคว�มสงบเรยบรอยและศลธรรมอนดของ

ประช�ชน

37

ขอควรคำานงในการรางสญญา(ตอ 1)

4) ขอตกลงกนเกยวกบคานายหนา– อ�จตกลงกบคสญญ�ทงสองฝ�ยได– ตองใหระบใหชดเจนว�ฝ�ยใดมหน�ทจ�ยค�น�ยหน�– จำ�นวนเงนค�น�ยหน� กตองระบใหแนนอน

5) ภาระดานภาษ1) ตองชำ�ระภ�ษหรอไม

» ตองตรวจว�สญญ�ทร�ง จะตองมก�รเสยค�ธรรมเนยมหรอภ�ษแกรฐหรอไม จำ�นวนอตร�เท�ใด เปนเงนเท�ไหร เสยทใด

2) กฎหม�ยกำ�หนดใหผใดเปนผเสย» กฎหม�ยผใดจ�ย หรอออกเท�กน» คสญญ�อ�จตกลงใหฝ�ยใดฝ�ยหนงออกกได (มใชกฎหม�ยเกยวกบ

คว�มสงบเรยบรอย)3) กำ�หนดในสญญ�ผใดเปนผเสย

» ไมควรจะไปชแนะใหมก�รผลกภ�ระค�ธรรมเนยมหรอภ�ษใหแกอกฝ�ยหนง เมอคสญญ� ตกลงอย�งไร กร�งไปต�มนน 38

ขอควรคำานงในการรางสญญา(ตอ 2)

6 )อนญาโตตลาการ– สญญ�ตองพจ�รณ�ถงวตถประสงคแทจรงระหว�งคสญญ� คอ

ก�รชวยเหลอเกอกลกน เปนเกณฑในก�รห�ท�งแกปญห�โดยสนต

– ไมถงกบตองขนศ�ล เสยทงเงน เสยทงเวล�– ยงเปนเหตใหบ�ดหม�งนำ�ใจรวมทำ�ธรกจตอไปไมไดอก– ท�งปฏบต เมอมขอพพ�ทตองเรมตนทก�รเจรจ�โดยคสญญ�

สงตวแทนเจรจ�– แตอ�จใชคนกล�งม�ชวยแกปญห�ต�มสญญ�– ถ�คนกล�งเข�ม�เจรจ�อย�งเปนท�งก�ร กฎหม�ยทเรยกว�

อนญ�โตตล�ก�ร“ ”– ระงบขอพพ�ทโดยอนญ�โตตล�ก�ร ใชเวล�รวดเรว ประหยด

บรรย�ก�ศของก�รพจ�รณ�เหมอนก�รประชมห�รอกน โดยมองคกรอนญ�โตตล�ก�รรวมประชมดวย

– ทำ�ใหคกรณมแนวโนม ไมเครงเครยด ไมเปนอปสรรคตอก�รปฏบตง�น ต�มสญญ�ในสวนอน ๆ

39

ขอควรคำานงในการรางสญญา(ตอ 3)

7 )จำานวนของสญญา1 .ควรทำ�จำ�นวน 2 ฉบบ2. ขอคว�มทงสองฉบบจะตองเหมอนกนทก

ประก�ร3. คสญญ�จะตองลงล�ยมอชอไวทง 2 ฉบบ4. ระบในสญญ�ว�ทำ�ไวกฉบบดวย5. แตละฝ�ยจะเกบไวคนละ 1 ฉบบ

40

มดจำา• มดจำา

– คอเงนหรอสงมดจำ�อนซงคสญญ�ไดสงมอบใหไวแกกน เมอเข�ทำ�สญญ�

– เพอประโยชนในก�รเปนพย�นหลกฐ�นว�สญญ�ไดทำ�กนขนแลว

– และเพอประโยชนในก�รเปนประกนก�รปฏบตต�มสญญ�– กรณทมก�รชำ�ระหนต�มสญญ�โดยถกตอง เงนมดจำ�ท

ใหไวจะตองสงคน หรอจะจดเอ�เปนก�รชำ�ระหนบ�งสวน– แตในกรณทไมมก�รชำ�ระหนต�มสญญ� กฎหม�ยให

สทธแกฝ�ยทรบมดจำ�ไว ในอนทจะรบมดจำ�นนเสย หรอถ�ก�รชำ�ระหนตกเปนพนวสย อนเปนคว�มผดของฝ�ยทว�งมดจำ� กใหรบมดจำ�

41

มดจำา• ขอสงเกต

– แมในสญญ�จะซอจะข�ยอสงห�รมทรพย จะมหล�ยวธ คอม หลกฐ�นเปนหนงสอ ว�งมดจำ�หรอมก�รชำ�ระหนบ�งสวน

– แตห�กคสญญ�ตกลงกนว�จะทำ�สญญ�เปนหนงสอ

– ห�กคสญญ�ยงไมไดทำ�สญญ�จะซอจะข�ยเปนหนงสอกนไวถอว�สญญ�ยงไมเกด แมจะมก�รว�งมดจำ�หรอมก�รชำ�ระหนบ�งสวนแลวกต�ม

– คสญญ�จะฟองใหคสญญ�อกฝ�ยหนงปฏบตต�มสญญ�จะซอจะข�ยไมได

42

เบยปรบ• เบยปรบ

– คอค�เสยห�ย หรอ สนไหมทดแทนคว�มเสยห�ยซงคสญญ�กำ�หนดไวลวงหน�

– โดยลกหนใหสญญ�ว� ถ�ลกหนไมชำ�ระหนหรอไมชำ�ระหนใหถกตองต�มสมควร หรอฝ�ฝนก�รงดเวนอนใดอนหนงใหเจ�หนรบหรอเรยกเอ�เบยปรบนนได

• ขอสงเกต– ในบ�งกรณเจ�หนอ�จไมไดรบคว�มเสยห�ยในท�ง

ทรพยสนเลย– แตเจ�หนกยงมสทธเรยกเบยปรบเพอลงโทษลกหน

ในฐ�นผดสญญ�ไมชำ�ระหนกได43

เบยปรบ

• หลกเกณฑในการเรยกเบยปรบ– ห�กเรยกเบยปรบม�กกว�ค�เสยห�ย จะเรยกค�

เสยห�ยอกไมได (ฎก� 664/2530)– ห�กเรยกค�เสยห�ยไดเตมคว�มเสยห�ยทไดรบ

แลวจะเรยกเบยปรบอกไมได (ฎก� 5277/2540)

– ห�กเบยปรบนนสงเกนควร กฎหม�ยใหอำ�น�จศ�ลลดเบยปรบต�มจำ�นวนทเหนสมควรได

44

ขอแตกตางของมดจำาและเบยปรบ

• มดจำา มก�รสงมอบวตถต�มสญญ� (เชน ทรพย) แตเบยปรบ จะสงมอบวตถแหงสญญ�หรอไมกได

• มดจำา เปนหลกฐ�นหรอเปนประกนในก�รทจะปฏบตต�มสญญ� แตเบยปรบ เปนก�รกำ�หนดค�สนไหมทดแทนในกรณทไมชำ�ระหนใหถกตองต�มทตกลงกนไวลวงหน�

• มดจำา โดยปกตทรพยทว�งใหอกฝ�ยหนงยดไวมจำ�นวนนอย สวนเบยปรบ โดยปกตทรพยสนทว�งไวมกมจำ�นวนม�ก

45

สรปขอควรคำานงในการรางสญญา

46

สงตอไปทควรพจารณาในเรองการรางสญญา เพอใหมผลผกพนทเปนธรรมแกทกฝาย ซงไดแก

1. ขอคว�มในสญญ�ตองชดแจงแนนอน2. สทธและหน�ทควรเท�เทยมกน3. ขอคว�มจะตองบงคบกนไดต�ม

กฎหม�ย4. ก�รตกลงกนเกยวกบค�น�ยหน�5. ภ�ระด�นภ�ษ 5.1 ตองชำ�ระภ�ษหรอไม 5.2 กฎหม�ยกำ�หนดใหผใดเปนผเสย 5.3 กำ�หนดในสญญ�ผใดเปนผเสย6. อนญ�โตตล�ก�ร7. จำ�นวนของสญญ�

47

(๑) ชอสญญา หนงสอสญญ�กยมเงน(๑)

(๒) สถานททำาสญญา ทำ�ท บรษททปรกษ�กฎหม�ยสมครและเพอน จำ�กด เลขท ๑๒๒ ถนนบญศร แขวงศ�ลเจ�พอเสอ เขตพระนคร กรงเทพมห�นคร(๒)

(๓) วนทำาสญญา วนท ๑ มน�คม ๒๕๕๑(๓)

(๔) คสญญา(บคคลธรรมดา) หนงสอสญญ�ฉบบนทำ�ขนระหว�ง น�ยกรณ� ก�รณ(๔) อ�ย ๒๕ ป และนตบคคล)อาย ภมลำาเนา อยบ�นเลขท ๑ ถนนพระร�ม ๒ แขวงแสมดำ� เขตบ�งขนเทยน กรงเทพฯ ซงตอไป ในสญญ�น จะเรยกว� ผก ฝ�ยหนง กบ “ ” น�ยขจรศกด จนทรด(๔) อ�ย ๓๐ ป อย บ�นเลขท ๒ ถนนพระร�ม ๓ แขวงแสมดำ� เขตบ�งคำ�ด กรงเทพฯ ซงตอไปใน สญญ�นจะเรยกว� ผใหก อกฝ�ยหนง“ ” ทงสองฝ�ยตกลงทำ�สญญ�กนดงตอไปน

(๕) รายละเอยดอนเปน ขอ ๑.ผกตกลงกเงนจำ�นวน ๑,๐๐๐,๐๐๐ บ�ท(หนงล�นบ�ท) จ�กผใหทรพยสนอนเปนวตถแหงหน ก ซงผกไดรบเงนจำ�นวนดงกล�วไปครบถวนเรยบรอยแลวในวนทำ�สญญ�(๕)

ขอ ๒.ผกตกลงชำ�ระดอกเบยในอตร�รอยละ ๑๕ ตอป โดยตกลงชำ�ระ ทกวนท ๓๐ ของเดอน นบแตเดอนมน�คม ๒๕๕๑ เปนตนไป(๕)

ขอ ๓.ผกตกลงชำ�ระเงนกต�มสญญ�กขอ ๑. คนใหแกผใหกในวนท ๑ มน�คม ๒๕๕๒(๕)

48

(๖) รายละเอยดเพมเตมสทธ ขอ ๔.ผกตกลงชำ�ระดอกเบย และหรอเงนตนคนแกผใหก ณ ภมลำ�เน� หนาทของแตละฝาย ของผใหก(๖)

(๗) มอะไรบางทไมปฏบตจะผดสญญา ขอ ๕.ห�กผกผดสญญ�ขอใดขอหนง ถอว�ผดสญญ�ทกขอ(๗) ยนยอม หรอผดสญญาขอใดขอหนง ใหผกฟองบงคบคดไดทนท โดยมตองบอกกล�วลวงหน�(๙)

ถอวาผดสญญาทกขอ ขอ ๖. ห�กมก�รฟองรองบงคบต�มสญญ�น คสญญ�ตกลงใหยนฟอง ทศ�ลแพงธนบร(๑๐)

(๘) คาเสยหาย(ไมม) หนงสอสญญ�ฉบบนทำ�ขนเปนฉบบท ๒(๑๑) ซงคสญญ�ไดอ�นขอคว�ม ขอคว�มในสญญ�นเข�ใจดแลว จงลงล�ยมอชอไวเปน

สำ�คญตอหน�พย�น(๙) ขอบงคบตามสญญา(๑๐) ระบเขตอำานาจศาลทจะฟองหรอ ลงชอ.............................................................. ผก(๑๒)

อนญาโตตลาการกได ( น�ยกรณ� ก�รณ )(๑๑) ระบทำาสญญากฉบบ ลงชอ................................................................ผใหก(๑๒)

(๑๒) ลงชอคสญญา ( น�ยขจรศกด จนทรด )(๑๓) พยานรบรองการทำาสญญา ลงชอ................................................................พย�น(๑๓)

ลงชอ................................................................พย�น

(๑๔) อากรแสตมป  (๑๕) เอกสารแนบทาย (ไมม)

อ�กรแสตมป

49

แสดงเปรยบเทยบการรางสญญากบการรางฟอง

50

1.ชอสญญา 1.ชอเรองทฟอง (จะอยตรงชองกอนทนทรพย)2.สถานททำาสญญา 2. ศ�ล3.วนททำาสญญา 3. วนฟอง (หรอยนฟอง)4.คสญญา ( 2 หรอ 3 คน) 4. ชอคคว�ม (โจทก จำ�เลย– ) - บคคลธรรมดา ผเยาว - บคคลธรรมด� ผเย�ว

ผวกลจรต ผวกลจรต ผเสมอนไรความสามารถ ผเสมอนไรคว�มส�ม�รถ ผจดการมรดก ผจดก�รมรดก- นตบคคล (ตวแทน) - นตบคคล (ตวแทน) ป.พ.พ. ป.พ.พ. พ.ร.บ.กม.มหาชน พ.ร.บ.กม.มห�ชน พ.ร.บ.กม. อน ๆ พ.ร.บ.กม. อน ๆ - ชอเรองทฟอง (ขอห�หรอฐ�นคว�มผด) - ทนทรพย

แสดงเปรยบเทยบการรางสญญากบการรางฟอง(ตอ)

51

5.รายละเอยดเกยวกบทรพยอนเปนวตถแหงหน 5.ร�ยละเอยดของก�รบรรย�ยฟอง (เรองอะไร)

6. รายละเอยดเกยวกบสทธหนาทของแตละฝาย 6. - ร�ยละเอยดเกยวกบสทธหน�ทของแตละฝ�ย

-วน เวลา ในการชำาระ นและการบงคบตามสญญา - ฐ�นะของโจทก -สถานททชำาระหนหรอบงคบตามสญญา - ฐ�นะของจำ�เลย -รายละเอยดเกยวกบวธการชำาระหน - คว�มสมพนธระหว�งโจทก

จำ�เลย -เงอนไขพเศษตาง ๆ ทเขยนแตกตางจากทกฎหมายกำาหนด - ผรบผดรวม7. มอะไรบางทไมปฏบตจะผดสญญา หรอผดสญญาขอใด 7. ขอโตแยง ขอหนง ถอวาผดสญญาทกขอ8. คาเสยหาย 8. ค�เสยห�ย9. ขอบงคบตามสญญา 9. คำ�ขอบงคบ10.จะระบเขตอำานาจศาลทจะฟอง และอนญาโตตลาการกได 10.ศ�ลทจะฟอง

ดต�ม ป.ว.แพง

แสดงเปรยบเทยบการรางสญญากบการรางฟอง(ตอ)

52

11.ระบทำาสญญากฉบบ 11.ระบทำ�สำ�เน�คำ�ฟองม�ดวยกฉบบ

12.ลงชอคสญญา 12.ลงชอโจทก13.พยานรบรองการทำาสญญา 13.หรอทน�ยโจทก14.เอกสารแนบทายสญญา 14.เอกส�รแนบท�ยฟอง15.อากรแสตมป 15.เสยค�ฤช�

ธรรมเนยม

53

(1) ขอสงเกตของสญญาเงนก

54

1. กฎหม�ยกำ�หนดไวว�ก�รกยมเงนเกนกว� 2,000 บ�ท จะตองมหลกฐ�นเปนหนงสอแสดงว�ได มก�รกยมกนไปจรง และหลกฐ�นนนจะตองลงล�ยมอชอผกดวย ถ�ไมมหลกฐ�นเปนหนงสอดงกล�วแลว ห�กผกไมยอมชำ�ระเงนกเมอถงกำ�หนด ผใหกจะฟองเรยกเงนกนนมไดหลกฐ�นน ต�มปกตจะทำ�กนในรปของสญญ�ก แตมหลกฐ�นอย�งอนเปนหนงสอแสดงว�ผกไดกเงนไปจรงและลงล�ยมอชอผกแลวกฟองเรยกได กฎหม�ยมไดบงคบถงกบว�จะตองทำ� ในรปของสญญ�กจงจะใชได เชน อ�จเขยนไวหลงซองบหรกได

2. สงทนำ�ไปใหเจ�หน�ทยดถอเปนประกนนน ห�กเปนโฉนดทดน ห�กผกไมชำ�ระเงน ผใหกจะยดเปนของตนทนทมได จะตองฟองบงคบคดเสยกอน

3. ดอกเบยในก�รกยมเงนนน กฎหม�ยใหคดกนไดเพยงรอยละ 15 ตอป ห�กคดเกนกว�นน เชน รอยละ 2 บ�ทตอเดอน กฎหม�ยถอว�ขอตกลงในสวนทเกยวกบดอกเบยเปนโมฆะหรอใชไมไดทงหมด ถอเสมอนกบสญญ�กนนไมมขอตกลงใหคดดอกเบยดวย นอกจ�กนนก�รทผใหกเรยกรองดอกเบยในอตร�เกนกว�กฎหม�ยกำ�หนดไว ผใหกยงจะตองมคว�มผดฐ�นเรยกดอกเบยเกนอตร� อ�จถกจำ�คกไมเกน 1 ปหรอปรบไมเกน 1,000 บ�ท แมว�ผกจะตกลงยนยอมดวยกต�ม

ขอสงเกตของสญญาเงนก(ตอ)

55

4. สญญ�กห�กไมกำ�หนดระยะเวล�ชำ�ระเงนไว เจ�หนยอมมสทธเรยกเงนคนเมอใดกได ดงนนก�รกเงนควรจะระบกำ�หนดเวล�ทจะตองชำ�ระเงนคนไวโดยชดแจงมฉะนนลกหนจะตกเปนฝ�ยเสยเปรยบ ซงถ�มก�รกำ�หนดเวล�กนไวแลว เจ�หนจะเรยกใหชำ�ระเงนกอนครบกำ�หนดไมได

5. สญญ�กทกฉบบตองปดอ�กรแสตมป 1 บ�ท ทก ๆ จำ�นวนเงนทก 2,000 บ�ท แตอ�กรแสตมปเกน 10,000 บ�ท ใหตดอ�กรเพยง 10,000 บ�ท และผกยมเปนผขดฆ�ต�มประมวลรษฎ�กร

6. เมอมก�รชำ�ระหน ไมว�ทงหมดหรอแตบ�งสวน ลกหนจะตองปฏบตอย�งใดอย�งหนง ดงน 1) ใหเจ�หนทำ�หนงสอ โดยลงล�ยมอชอว�ไดรบชำ�ระหนไวแลวเท�ใด2) ใหเจ�หนบนทกเปนหลกฐ�นไวในหนงสอสญญ�ก3) ถ�มก�รชำ�ระหนทงหมดแลว ลกหนอ�จขอหนงสอสญญ�กม�ทำ�ล�ยเสย

(2) ขอควรสงเกตของสญญาจะซอจะขาย

56

1. กรรมสทธในทรพยทจะข�ยนนยงไมโอนไปยงผจะซอ จนกว�จะไดมก�รจดทะเบยนก�รโอนกรรมสทธ ต�มกำ�หนดเวล�ในสญญ�แลว

2. ก�รว�งมดจำ�นน ผจะซอว�งเพยงครงเดยวในวนทำ�สญญ� และชำ�ระสวนทเหลอทงหมดในวนจดทะเบยนโอนกรรมสทธ หรอจะชำ�ระเปนงวด ๆ และชำ�ระงวดสดท�ยในวนจดทะเบยนโอนกรรมสทธกได

3. ทรพยสนทจะข�ยนน จะตองระบใหชดเจน เชน จะข�ยทดนโฉนดทเท�ใด เปนเนอทเท�ใด ถ�มบ�นหรอตกกชนกหลงกควรจะระบไวดวย ห�กเปนรถยนต ควรระบดวยว�ยหออะไร เลขทะเบยนเท�ใด

4. จะตองใหคสมรสของทงสองฝ�ย (ถ�ม) ใหคว�มยนยอมดวย มฉะนนสญญ�จะไมบรบรณ

(3)ขอควรสงเกตของสญญาเชา

57

1. กรณเช�ทมกำ�หนดระยะเวล�เกนกว� 3 ป กฎหม�ยกำ�หนดใหจดทะเบยนตอพนกง�นเจ�หน�ทดวย มฉะนนจะบงคบไดเพยง 3 ป เท�นน

2. ก�รเช�บ�น หรอทดน ควรจะมก�รระบวตถประสงคในก�รใชสงทเช�นนดวย เพร�ะบ�งครงอ�จจะมก�รใชทรพยทเช�ไปในท�งทขดกบคว�มค�ดหม�ยของผใหเช�

3. ก�รระบใหผเช�ออกจ�กบ�นเช�ทนทเมอครบกำ�หนดโดยมตองบอกกล�วกเพอประโยชนเวล�ฟองคด

4. ก�รทระบใหผเช�ไดรบคว�มยนยอมจ�กผใหเช�เปนล�ยลกษณอกษรกอนทจะใหเช�ชวง หรอใหผอนใชประโยชนในบ�นเช� กเพอใหผใหเช�ไดพจ�รณ�กอนว�จะเกดคว�มเสยห�ยแกผใหเช�หรอไม

5. เกยวกบค�ขนย�ยนน ห�กตองก�รจะใหมก�รจ�ยค�ขนย�ยในกรณทผเช�จะตองออกจ�กทเช� จะตองระบใหชดเจนดวย มฉะนนจะเรยกรองมได

ขอควรสงเกตของสญญาเชา(ตอ)

58

6.ก�รปดอ�กรแสตมปในสญญ�เช�นน กฎหม�ยกำ�หนดใหปด 1 บ�ท ทกจำ�นวนเงน 1,000 บ�ท หรอเศษของ 1,000 บ�ท แหงค�เช�ตลอดอ�ยก�รเช�สวนคฉบบปด 5 บ�ท

7.จะตองใหคสมรส (ถ�ม) ลงล�ยมอชอใหคว�มยนยอมดวย มฉะนนสญญ�จะไมสมบรณ

(4) ขอสงเกตสญญาเชาซอ

59

1. กรรมสทธในทรพยสนทเช�ซอ ยงไมโอนไปจนกว�ผเช�ซอไดปฏบตต�มสญญ�ครบถวน คอชำ�ระค�เช�ซอ ในกรณทเปนทรพยสนทจะตองไปจดทะเบยนกรรมสทธจะโอนกตอเมอไดมก�รดำ�เนนก�รจดทะเบยนกรรมสทธเรยบรอยแลว

2. ทรพยสนทเช�ซอ ตองระบใหชดเจนว�เปนอะไร มลกษณะอย�งไร เชน จะใหเช�ซอทดน ตองระบดวยว�เนอทเท�ไหร โฉนดเลขทเท�ไหร มบ�นหรอตกกชน หรอใหเช�ซอรถยนต ควรจะระบว�รถยนตยหออะไร รน แบบ ส ลกษณะต�ง ๆ ตลอดจนหม�ยเลขทะเบยนรถยนต สวนประกอบของรถยนต ฯลฯ เปนตน

3. สญญ�เช�ซอทรพยสนจะตองปดอ�กรแสตมปในอตร� 1 บ�ท ตอทก 1,000 บ�ท หรอเศษของ 1,000 บ�ท ของร�ค�ทรพยสนทงหมด ยกเวนสญญ�เช�ซอทรพยสนทใชในก�รทำ�น� ทำ�ไร ทำ�สวน ไมตองเสยอ�กรแสตมป

(5) ขอควรสงเกตของหนงสอมอบอำานาจ

60

1. ใหระบเรองและอำ�น�จจดก�รใหชดเจนว� มอบอำ�น�จใหทำ�อะไร เชน ซอ ข�ย จำ�นอง ฯลฯ

2. ถ�มรอยขดลบ ตกเตม แกไข หรอขดฆ� ผมอบอำ�น�จตองลงล�ยมอชอกำ�กบไวทกแหง

3. อย�ลงล�ยมอชอผมอบอำ�น�จ กอนกรอกขอคว�มโดยครบถวนถกตองต�มคว�มประสงคแลว

4. หนงสอมอบอำ�น�จในต�งประเทศ ควรใหสถ�นทต หรอสถ�นกงสล หรอโนต�รพบลค (Notary Public) รบรองดวย

5. หนงสอมอบอำ�น�จตองตดอ�กรแสตมป ต�มกรณตอไปน )ก มอบอำ�น�จใหบคคลเดยวหรอหล�ยคนกระทำ�ก�รครงเดยว ค�อ�กรแสตมป 10

บ�ท )ข มอบอำ�น�จใหบคคลเดยวหรอหล�ยคนรวมกระทำ�ก�รม�กกว�ครงเดยว ค�

อ�กรแสตมป 30 บ�ท)ค มอบอำ�น�จใหกระทำ�ก�รม�กกว�ครงเดยว โดยใหบคคลหล�ยคนต�งคนต�ง

กระทำ�กจก�รแยกกนได คดต�มร�ยตวบคคลทรบมอบอำ�น�จ คนละ 30 บ�ท

ขอควรสงเกตของหนงสอมอบอำานาจ(ตอ)

61

6.หนงสอมอบอำ�น�จทยกเวนไมตองเสยอากร 1)ใบแตงทน�ยและใบมอบอำ�น�จซงทน�ยคว�มใหแก

เสมยนของตนเพอเปนตวแทนดำ�เนนคดในศ�ล 2)ใบมอบอำ�น�จใหรบเงนหรอสงของแทน 3)ใบมอบอำ�น�จใหโอน หรอกระทำ�ก�รใด ๆ เกยวดวย

สตวพ�หนะต�มกฎหม�ยว�ดวยสตวพ�หนะ4 )ใบมอบอำ�น�จซงสหกรณเปนผมอบและใบมอบ

อำ�น�จตงสหกรณ เปนตวแทนจดก�รใหสหกรณไดรบสทธในอสงห�รมทรพย

จบแลวครบ

62