بیماریهای خودایمنی دستگاه عصبی

مولتیپل اسکلروزیس•MS دمیلینه شدن پیشرونده و خود ایمنی در CNS است . دمیلینه

شدن عبارت است از تخریب میلین موادی متشکل از چربی و پروتئین که فیبرهای عصبی خاصی را در مغز و نخاع احاطه کرده

است . دمیلینه شدن منجر به اختالل در انتقال ایمپالس های عصبی می شود . ام اس در هر سنی ممکن است روی دهد اما به

سال روی می دهد و زنان را 40 تا 20طور معمول در جوانان بیشتر از مردان مبتال می کند .

تظاهرات بالینی

نشانه های اولیه شامل: •خستگی ، افسردگی ، ضعف ، بی حسی ، اشکال در هماهنگی ، عدم تعادل و •

درد می باشد در صورت درگیری عصبی اپتیک فرد تاری دید ، دوبینی ، لکه های کور •

) اسکوتوما ( و یا نابینایی کامل را بیان می کند . اسپاسیتستی ، پارستزی ، اختالالت روانی قبل افسردگی و گوشه گیری از •

سایر عالئم اند .

عوارض ثانویه شامل: •یبوست ، زخم فشاری ، ادم ، پنومونی ، استئوپروز ، مشکالت اجتماعی و •

عاطفی ، عفونت های دستگاه ادراری و مشکالت زناشویی می باشد .

ارزیابی و یافته های تشخیصی

ام آر آی )دیدن پالکها(• CSFالکتروفورز•ارزیابی عملکرد شناختی تست عصبی – روانی•

درمانهیچ درمان قطعی برای ام اس وجود ندارد . برنامه درمانی اختصاصی

برای برطرف کردن نشانه های بیماری و تداوم حیات الزم است .

درمان دارویی :به دودسته تقسیم می شود :

– داروهایی برای کنترل نشانه ها2 – داروهایی برای اصالح بیماری 1درمانهای اصالح بیماری: دفعات عود ، مدت عود و تعداد و اندازه پالک •

را کاهش می دهد. MRIهای مشاهده شده در ( )هر سه روز یکبار(و کوپاکسون Betaserion و Rebifاینترفرون ) •

)ماهانه( به صورت زیرجلدی داده می شود .متیل پردنیزولون در هنگام شعله ور شدن بیماری تجویز می شود. •

اقدامات پرستاری

– ارتقای تحرک جسمی 1

– ورزش2

– فعالیت و استراحت3

– بهبود کنترل روده و مثانه4

– واکنشهای شناختی و عاطفی 5

و ...

میاستنی گراو میاستنی گراو یک اختالل اتوایمون اثرگذار بر محل اتصال عصب ـ •

عضله است که از مشخصات آن درجات مختلف ضعف عضالت ارادی است.

40 ـ 20زنان بیشتر از مردان و در سنین پایین تر مبتال می شوند ) • سالگی در مردان ( 70 ـ 60سالگی در برابر

در میاستنی گراو ، آنتی بادی هایی که •رسپتورهای استیل کولین را هدف قرار می دهند انتقال ایمپالسها از محل اتصال عصب

ـ عضله را مختل می کنند . بنابراین رسپتورهای کمتری برای تحریک در

دسترس است و منجر به ضعف عضله ارادی می شود که با تداوم فعالیت تشدید

می شود

تظاهرات بالینی

دیپلویی ) دوبینی ( و پتوزیس ) افتادگی پلک ها ( ، •نارسایی تنفسی ، •ضعف عضالت صورت و ضعف ژنرالیزه •درگیر شدن حنجره موجب دیسفونی ) اختالل صدا ( می شود و خطر •

خفگی و آسپیراسیون افزایش می یابد .

ارزیابی و یافته های

تشخیصیتست مهار کننده استیل کولین استراز برای تشخیص میاستنی گراو به کار می رود .

مهار کننده استیل کولین استراز ، تجزیه استیل کولین را متوقف می کند بنابراین

استیل کولین در دسترس را در محل اتصال عصبی عضالنی افزایش می دهد .

ادروفونیوم هیدروکلرید ) تنسیلون ( مهار کننده استیل کولین استراز سریع االثر برای

ثانیه پس از تزریق ، ضعف 30 تزریق می شود . IVتشخیص میاستنی گراو به صورت

دقیقه باید برطرف شود .بهبود فوری در قدرت 5عضله صورت و پتوزیس به مدت

عضله پس از تزریق این دارو نشان دهنده مثبت بودن تست است و معموال تشخیص را

تأیید می کند .

آنتی بادی ها گیرنده استیل کولین در سرم شناسایی می شود . غده تیموس که محل

تولید آنتی بادی گیرنده استیل کولین است ممکن است در میاستنی گراو بزرگ شود .

MRI . برای شناسایی بزرگی غده تیموس به کار می رود EMG موارد برای 99 در %

تأیید تشخیص به کار می رود .

درماندرمانی برای میاستنی گراو وجود ندارد و درمان های موجود نیز تولید آنتی بادی

های گیرنده استیل کولین را متوقف نمی کند . روشهای درمان شامل تجویز

داروهای آنتی کولین استراز و درمان سرکوب ایمنی ، پالسما فرز وتایمکتومی می

باشد .

برای کاستن از خطر آسپیراسیون ، زمان غذا خوردن باید منطبق با اوج اثر داروی

آنتی کولین استراز باشد . عالوه بر آن استراحت قبل از غذا خوردن تشویق می

شود تا خستگی عضله کاهش یابد . به بیمار توصیه می شود برای تسهیل بلع ، حین

غذا خوردن راست بشیند و گردن کمی خم شود .

اختالل بینایی ناشی از پتوزیس یک یا هر دو پلک ، کاهش حرکت چشم یا دوبینی می

باشد . وقتی پلک ها کامال بسته نمی شوند برای پیشگیری از آسیب قرنیه به بیمار

آموزش داده می شود برای فواصل کوتاه ، چشم را چسب بزند تا بسته بماند و

اشک مصنوعی را به طور منظم داخل چشم بچکاند . استفاده از چشم بند بر روی

یک چشم می تواند به دو بینی کمک کند .

بحران میاستنیک:

دیسترس تنفسی و درجات مختلف دیسفاژی ) اشکال در بلع (

دیزارتری ) اشکال در صحبت کردن ( افتادگی پلک ، دو بینی و

ضعف عضالنی بارز از نشانه های بحران میاستنیک است . به

دلیل نوسانات شدید و ناگهانی در وضعیت بالینی ، بیمار در

بخش مراقبت ویژه بستری می شود تا تحت مانیتورینگ مداوم

.قرار گیرد

اقدامات پرستاریکمک به تهویه در درمان فوری بیمار مبتال به بحران میاستنیک در اولویت

است .

ارزیابی مداوم نارسایی تنفسی ضروری است .

پرستار تعداد ، عمق و صداهای تنفسی را ارزیابی می کند و پارامترهای

عملکرد ریوی را ) ظرفیت حیاتی و فشار منفی تنفسی ( برای تشخیص

مشکالت ریوی قبل از پیشرفت اختالل تنفسی مانیتور می شود .

برای آنالیز گاز خون شریانی نمونه خون گرفته می شود .

اینتوباسیون تراشه و تهویه مکانیکی ممکن است الزم باشد .

اگر عضالت شکم ، بین دنده ای و حلق بسیار ضعیف اند بیمار

نمی تواند سرفه کند ، نفس عمیق بکشد یا ترشحات را پاک

کند .

فیزیوتراپی سینه از درناژ وضعیتی برای حرکت دادن ترشحات و

ساکشن برای برداشتن ترشحات ممکن است به طور مکرر

انجام شود .

ممکن است NGTاگر بیمار نمی تواند قورت دهد ، تغذیه با

تجویز شود .

سندرم گلین باره

سندرم گلین باره حمله اتوایمون به میلین عصب محیطی است

.

نتیجه آن دمیلینه شدن سگمنتال حاد و سریع اعصاب محیطی و

بعضی از اعصاب جمجمه ای است که موجب ضعف باال رونده

همراه با دیسکینزی ) ناتوانی در انجام حرکات ارادی (،

هیپورفلکسی )کاهش رفلکسها( و پارستزی ) بی حسی ( می

شود .

تظاهرات بالینیبا ضعف عضله و کاهش رفلکس های اندام های تحتانی شروع می شود.

هیپورفلکسی و ضعف ممکن است به تتراپلژی پیشرفت کند .

دمیلینه شدن اعصابی که دیافراگم و عضالت بین دنده ای را عصب دهی می کند منجر

به نارسایی تنفسی عصبی ـ عضالنی می شود .

نشانه های حسی شامل پاراستزی دست ها و پاها و درد در رابطه با دمیلینه شدن

فیبرهای حسی است .

دمیلینه شدن عصب اپتیک ممکن است منجر به کوری شود .

ضعف عضالت بولبار در رابطه با دمیلینه شدن اعصاب گلوسوفارنژیال و واگ منجر به

ناتوانی در بلع یا پاک کردن ترشحات می شود .

دمیلینه شدن عصب واگ منجر به اختالل اتونوم می شود که موجب بی ثباتی سیستم

قلبی ـ عروقی می شود. تظاهرات متغیرند ممکن است شامل تاکیکاردی ،

برادیکاردی ، هیپرتانسیون یا هیپوتانسیون ارتواستاتیک باشد .

اختالالت سیستم عصبی محیطی

ارزیابی و یافته های تشخیصیکاهش رفلکس ها ، ضعف حرکتی . به منظور شناسایی

نارسایی تنفسی عصبی ـ عضالنی قریب الوقوع تغییرات در

ظرفیت حیاتی و فشار منفی دمی ارزیابی می شود .

درمان طبی به بخش مراقبت ویژه نیاز است .

حمایت های تنفسی ، پیشگیری از عوارض بی حرکتی ،

( ، پیشگیری از AvAgپالسمافرز ، ایمنوگلبولین داخل وریدی )

عوارض اختالل اتونوم از درمان های طبی رایج برای این

بیماران می باشد .

نوروپاتی های محیطی:

نوروپاتی های محیطی ) اختالل سیستم عصبی محیطی ( اختالل اثر

گذار بر اعصاب حسی و حرکتی محیطی می باشد .

اعصاب محیطی نخاع و مغز را به سایر ارگان ها دیگر متصل می کند .

این اعصاب ایمپالس های حرکتی را از مغز و نخاع به اندامها منتقل

کرده و ایمپالس های حسی را به مغز و نخاع می برد . نوروپاتی های

محیطی به وسیله اختالل عملکرد متقارن و دو طرفه که معموال در پاها

و دست ها شروع می شود مشخص می شود

اتیولوژی و تظاهرات بالینیشایع تری علت نوروپاتی محیطی ، دیابت کنترل نشده است

نشانه های عمده اختالالت اعصاب محیطی: از بین رفتن

حس ، آتروفی عضله ، ضعف ، کاهش رفلکس ها ، درد و

پارستزی ) کرختی و گزگز ( اندام های انتهایی است . اختالالت

اعصاب محیطی با استفاده از تاریخچه ، معاینه فیزیکی و

EEG EMGبررسی های الکتریکی تشخیصی مثل

NCV. تشخیص داده می شود

درمان و تشخیصتشخیص نوروپاتی محیطی در سالمندان چالش برانگیز است

چون نشانه های زیادی مثل کاهش رفلکس ها می تواند با

فرآیند طبیعی پیری همراه باشد .

هیچ درمان خاصی برای درمان نوروپاتی محیطی وجود ندارد .

برنامه مراقبت شامل مشاهده اندام های تحتانی از نظر از هم

گسیختگی پوست می باشد .

وسایل کمکی مثل واکر یا عصا ممکن است خطر سقوط را

کاهش دهد .