Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

84
Εισαγωγή στη ΒΤ και Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών ανάλυση ιατρικών σημάτων σημάτων Καταγραφή και Καταγραφή και επεξεργασία ΗΚΓ επεξεργασία ΗΚΓ Δρ. Μαρία Χαρίτου, Δρ. Μαρία Χαρίτου, Εργαστήριο Βιοϊατρικής Τεχνολογίας Εργαστήριο Βιοϊατρικής Τεχνολογίας Αθήνα, Νοέμβριος 20 Αθήνα, Νοέμβριος 20 10 10

Upload: turi

Post on 19-Mar-2016

80 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων. Καταγραφή και επεξεργασία ΗΚΓ Δρ. Μαρία Χαρίτου, Εργαστήριο Βιοϊατρικής Τεχνολογίας. Αθήνα, Νοέμβριος 20 10. Μετάδοση αγωγής διέγερσης. Δυναμικό δράσης καρδιακού μυ. Πριν τη διέγερση: -90mV δυναμικό ηρεμίας Φάση εκπόλωσης: - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

Εισαγωγή στη ΒΤ και Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών ανάλυση ιατρικών σημάτωνσημάτων

Καταγραφή και επεξεργασία Καταγραφή και επεξεργασία ΗΚΓΗΚΓΔρ. Μαρία Χαρίτου, Δρ. Μαρία Χαρίτου, Εργαστήριο Βιοϊατρικής ΤεχνολογίαςΕργαστήριο Βιοϊατρικής Τεχνολογίας

Αθήνα, Νοέμβριος 20Αθήνα, Νοέμβριος 201010

Page 2: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

Μετάδοση αγωγής Μετάδοση αγωγής διέγερσηςδιέγερσης

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 22

Page 3: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 33

Δυναμικό δράσης Δυναμικό δράσης καρδιακού μυκαρδιακού μυ

Πριν τη διέγερση:Πριν τη διέγερση:-90mV δυναμικό ηρεμίας-90mV δυναμικό ηρεμίας

Φάση εκπόλωσης: Φάση εκπόλωσης: γρήγορη > 450V/secγρήγορη > 450V/sec

Αρχικά γρήγορη φάση Αρχικά γρήγορη φάση επαναπόλωσης : οδηγεί σε επαναπόλωσης : οδηγεί σε μια διατηρούμενη επίπεδη μια διατηρούμενη επίπεδη περιοχή εκπόλωσης (~200-περιοχή εκπόλωσης (~200-300msec)300msec)

Τελική φάση επαναπόλωσης:Τελική φάση επαναπόλωσης: το κύτταρο επιστρέφει στην το κύτταρο επιστρέφει στην

κατάσταση που υπήρχε πριν κατάσταση που υπήρχε πριν τη διέγερσητη διέγερση

Το δυναμικό δράσης διαρκεί στο μυοκάρδιο10-30 φορές περισσότερο από όσο στους σκελετικούς μυς Παράταση Συστολής

Page 4: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

Το φυσιολογικό Το φυσιολογικό ηλεκτροκαρδιογράφημαηλεκτροκαρδιογράφημα

Κατά την επέκταση του κύματος της διέγερσης στα διάφορα τμήματα της καρδιάς, ηλεκτρικά ρεύματα διατρέχουν τους ιστούς του σώματος και προκαλούν την επαγωγή ηλεκτρικών δυναμικών στο δέρμα. Το ΗΚΓ είναι η καταγραφή αυτών των δυναμικών μεταξύ δύο σημείων που μπορεί να βρίσκονται σε διάφορες θέσεις στην επιφάνεια του σώματος.

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 44

Page 5: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

Τι πληροφορία μας δίνει το Τι πληροφορία μας δίνει το ΗΚΓ; (Ι)ΗΚΓ; (Ι)Το ΗΚΓ αντανακλά τα ηλεκτρικά γεγονότα που Το ΗΚΓ αντανακλά τα ηλεκτρικά γεγονότα που σχετίζονται με την καρδιακή διέγερση και σχετίζονται με την καρδιακή διέγερση και παρέχει πληροφορίες σχετικά με: παρέχει πληροφορίες σχετικά με: τον ανατομικό προσανατολισμό της καρδιάς, τον ανατομικό προσανατολισμό της καρδιάς, τα σχετικά μεγέθη των καρδιακών κοιλοτήτων, τα σχετικά μεγέθη των καρδιακών κοιλοτήτων, την καρδιακή συχνότητα, το ρυθμό, την καρδιακή συχνότητα, το ρυθμό, την παραγωγή και την αγωγή της διέγερσης,την παραγωγή και την αγωγή της διέγερσης,τις διαταραχές στα παραπάνω γεγονότα τις διαταραχές στα παραπάνω γεγονότα ανεξάρτητα από το αν οφείλονται σε ανεξάρτητα από το αν οφείλονται σε ανατομικές, μηχανικές, μεταβολικές ή ανατομικές, μηχανικές, μεταβολικές ή κυκλοφορικές ατέλειες. κυκλοφορικές ατέλειες.

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 55

Page 6: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

Το ΗΚΓ, όμως, Το ΗΚΓ, όμως, δενδεν παρέχει άμεσες παρέχει άμεσες πληροφορίες σχετικά με τη πληροφορίες σχετικά με τη συστολή και την αντλητική συστολή και την αντλητική ικανότητα της καρδιάς. Αυτές οι ικανότητα της καρδιάς. Αυτές οι ιδιότητες μπορούν να κριθούν με ιδιότητες μπορούν να κριθούν με βάση την πίεση του αίματος, την βάση την πίεση του αίματος, την καρδιακή παροχή (cardiac output), καρδιακή παροχή (cardiac output), τους καρδιακούς ήχους κ.ά. τους καρδιακούς ήχους κ.ά. 29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 66

Τι πληροφορία μας δίνει το Τι πληροφορία μας δίνει το ΗΚΓ; (ΙΙ)ΗΚΓ; (ΙΙ)

Page 7: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 77

Τα χαρακτηριστικά του Τα χαρακτηριστικά του φυσιολογικού ΗΚΓ φυσιολογικού ΗΚΓ

Το φυσιολογικό Το φυσιολογικό ΗΚΓ αποτελείται ΗΚΓ αποτελείται από ένα έπαρμα από ένα έπαρμα (κύμα) Ρ(κύμα) Ρ, ένα , ένα «σύμπλεγμα QRS» «σύμπλεγμα QRS» και ένα έπαρμα και ένα έπαρμα (κύμα) Τ(κύμα) Τ. .

Το σύμπλεγμα QRS συνήθως αποτελείται από τρία διαφορετικά κύματα, τα Q, R και S, που παράγονται -και τα τρία- από τη διέλευση της καρδιακής διέγερσης μέσα από τις κοιλίες.

Page 8: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 88

Χαρακτηριστικά του Χαρακτηριστικά του φυσιολογικού φυσιολογικού ECGECG

Το Το κύμα Ρκύμα Ρ προκαλείται από ηλεκτρικά ρεύματα τα οποία προκαλείται από ηλεκτρικά ρεύματα τα οποία παράγονται κατά την παράγονται κατά την εκπόλωση των κόλπων εκπόλωση των κόλπων πριν από τη πριν από τη συστολή τους, ενώ το συστολή τους, ενώ το σύμπλεγμα QRS σύμπλεγμα QRS προκαλείται από προκαλείται από ηλεκτρικά ρεύματα τα οποία παράγονται κατά την ηλεκτρικά ρεύματα τα οποία παράγονται κατά την εκπόλωση των κοιλιών εκπόλωση των κοιλιών πριν από τη συστολή τους, δηλαδή, πριν από τη συστολή τους, δηλαδή, κατά την επέκταση της εκπόλωσης στο μυοκάρδιο των κατά την επέκταση της εκπόλωσης στο μυοκάρδιο των κοιλιών. Κατά συνέπεια, τόσο το κύμα Ρ, όσο και τα κύματα κοιλιών. Κατά συνέπεια, τόσο το κύμα Ρ, όσο και τα κύματα που αποτελούν το σύμπλεγμα QRS, είναι που αποτελούν το σύμπλεγμα QRS, είναι κύματα εκπόλωσηςκύματα εκπόλωσης. . Το Το κύμα Τκύμα Τ προκαλείται από ηλεκτρικά ρεύματα τα οποία προκαλείται από ηλεκτρικά ρεύματα τα οποία παράγονται κατά την παράγονται κατά την ανάνηψη των κοιλιών από την ανάνηψη των κοιλιών από την κατάσταση της εκπόλωσηςκατάσταση της εκπόλωσης. Η διεργασία αυτή επιτελείται . Η διεργασία αυτή επιτελείται στο μυοκάρδιο των κοιλιών 0,25 ως 0,35 sec μετά την στο μυοκάρδιο των κοιλιών 0,25 ως 0,35 sec μετά την εκπόλωση, αυτό δε το κύμα χαρακτηρίζεται ως εκπόλωση, αυτό δε το κύμα χαρακτηρίζεται ως κύμα κύμα επαναπόλωσηςεπαναπόλωσης. .

Page 9: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 99

Εκπόλωση και Εκπόλωση και επαναπόλωσηεπαναπόλωση

Page 10: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 1010

Η σχέση του μονοφασικού Η σχέση του μονοφασικού δυναμικού ενέργειας του μυοκαρδίου δυναμικού ενέργειας του μυοκαρδίου προς τα επάρματα προς τα επάρματα QRSQRS και και TT (1) (1)Το μονοφασικό δυναμικό ενέργειας Το μονοφασικό δυναμικό ενέργειας του μυοκαρδίου των κοιλιών του μυοκαρδίου των κοιλιών διαρκεί φυσιολογικά από 0.25 ως διαρκεί φυσιολογικά από 0.25 ως 0.35 sec. Στο άνω μέρος του 0.35 sec. Στο άνω μέρος του σχήματος απεικονίζεται σχήματος απεικονίζεται μονοφασικό δυναμικό ενέργειας, το μονοφασικό δυναμικό ενέργειας, το οποίο έχει καταγραφεί με οποίο έχει καταγραφεί με μικροηλεκτρόδιο που έχει εισαχθεί μικροηλεκτρόδιο που έχει εισαχθεί μέσα σε μυϊκή ίνα του μυοκαρδίου μέσα σε μυϊκή ίνα του μυοκαρδίου των κοιλιών. Η σχεδόν κάθετη των κοιλιών. Η σχεδόν κάθετη προς τα άνω γραμμή του προς τα άνω γραμμή του δυναμικού ενέργειας προκαλείται δυναμικού ενέργειας προκαλείται από την εκπόλωση, η δε επάνοδος από την εκπόλωση, η δε επάνοδος του δυναμικού στη βασική γραμμή του δυναμικού στη βασική γραμμή προκαλείται από την επαναπόλωση.προκαλείται από την επαναπόλωση.

Page 11: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 1111

Η σχέση του μονοφασικού Η σχέση του μονοφασικού δυναμικού ενέργειας του μυοκαρδίου δυναμικού ενέργειας του μυοκαρδίου προς τα επάρματα προς τα επάρματα QRSQRS και και TT (2) (2)

Σύγχρονη καταγραφή ΗΚΓ από την ίδια Σύγχρονη καταγραφή ΗΚΓ από την ίδια κοιλία: κοιλία: το σύμπλεγμα QRS εμφανίζεται στην αρχή το σύμπλεγμα QRS εμφανίζεται στην αρχή του μονοφασικού δυναμικού ενέργειας, το δε του μονοφασικού δυναμικού ενέργειας, το δε έπαρμα Τ προς το τέλος του. έπαρμα Τ προς το τέλος του. στο ΗΚΓ δεν αναγράφεται καθόλου δυναμικό στο ΗΚΓ δεν αναγράφεται καθόλου δυναμικό όταν το μυοκάρδιο των κοιλιών διατηρεί όταν το μυοκάρδιο των κοιλιών διατηρεί πλήρως την πόλωσή του ή βρίσκεται σε πλήρως την πόλωσή του ή βρίσκεται σε πλήρη εκπόλωση. πλήρη εκπόλωση. μόνο όταν το μυοκάρδιο είναι κατά ένα μόνο όταν το μυοκάρδιο είναι κατά ένα μέρος μόνο σε κατάσταση πόλωσης και κατά μέρος μόνο σε κατάσταση πόλωσης και κατά το άλλο μέρος σε κατάσταση εκπόλωσης, το άλλο μέρος σε κατάσταση εκπόλωσης, παρατηρείται ροή ηλεκτρικού ρεύματος από παρατηρείται ροή ηλεκτρικού ρεύματος από ένα μέρος των κοιλιών σε άλλο, και κατά ένα μέρος των κοιλιών σε άλλο, και κατά συνέπεια παρατηρείται και ροή του στην συνέπεια παρατηρείται και ροή του στην επιφάνεια του σώματος, οπότε και επιφάνεια του σώματος, οπότε και προκαλείται η γένεση των κυμάτων του ΗΚΓ.προκαλείται η γένεση των κυμάτων του ΗΚΓ.

Page 12: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 1212

Η συσχέτιση της συστολής των Η συσχέτιση της συστολής των κόλπων και κοιλιών προς τα επάρματα κόλπων και κοιλιών προς τα επάρματα του του ECGECG (1)(1)

Πριν να είναι δυνατή η συστολή του μυός, Πριν να είναι δυνατή η συστολή του μυός, είναι απαραίτητη η επέκταση της είναι απαραίτητη η επέκταση της εκπόλωσης στο μυοκάρδιο, για την έναρξη εκπόλωσης στο μυοκάρδιο, για την έναρξη των χημικών διεργασιών της συστολής. των χημικών διεργασιών της συστολής. Το Το έπαρμα Ρ έπαρμα Ρ προκαλείται από την προκαλείται από την επέκταση της εκπόλωσης στους κόλπουςεπέκταση της εκπόλωσης στους κόλπους Το Το σύμπλεγμα QRS σύμπλεγμα QRS προκαλείται από προκαλείται από

την επέκταση της εκπόλωσης στις την επέκταση της εκπόλωσης στις κοιλίες. Κατά συνέπεια, το έπαρμα Ρ κοιλίες. Κατά συνέπεια, το έπαρμα Ρ εμφανίζεται αμέσως πριν από την εμφανίζεται αμέσως πριν από την έναρξη της συστολής των κόλπων, έναρξη της συστολής των κόλπων, ενώ το σύμπλεγμα QRS αμέσως πριν ενώ το σύμπλεγμα QRS αμέσως πριν από την έναρξη της συστολής των από την έναρξη της συστολής των κοιλιών.κοιλιών.

Page 13: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 1313

Η συσχέτιση της συστολής των Η συσχέτιση της συστολής των κόλπων και κοιλιών προς τα επάρματα κόλπων και κοιλιών προς τα επάρματα του του ECG (2)ECG (2)

Το Το κύμα Τ κύμα Τ είναι το κύμα επαναπόλωσης των κοιλιών. είναι το κύμα επαναπόλωσης των κοιλιών. Ορισμένες μυϊκές ίνες του μυοκαρδίου των κοιλιών Ορισμένες μυϊκές ίνες του μυοκαρδίου των κοιλιών αρχίζουν να επαναπολούνται 0,2 sec περίπου μετά την αρχίζουν να επαναπολούνται 0,2 sec περίπου μετά την έναρξη του κύματος εκπόλωσης, πολλές όμως άλλες ίνες έναρξη του κύματος εκπόλωσης, πολλές όμως άλλες ίνες αρχίζουν να επαναπολούνται βραδύτερα, μέχρι και 0,35 αρχίζουν να επαναπολούνται βραδύτερα, μέχρι και 0,35 sec. sec. Έτσι, η διεργασία της επαναπόλωσης επεκτείνεται μέσα Έτσι, η διεργασία της επαναπόλωσης επεκτείνεται μέσα σε σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα, περίπου 0,15 sec. σε σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα, περίπου 0,15 sec. Κατά συνέπεια, το κύμα Τ στο φυσιολογικό ΗΚΓ συχνά Κατά συνέπεια, το κύμα Τ στο φυσιολογικό ΗΚΓ συχνά είναι παρατεταμένο, η ηλεκτρική του όμως τάση είναι είναι παρατεταμένο, η ηλεκτρική του όμως τάση είναι σημαντικά μικρότερη από την τάση του συμπλέγματος σημαντικά μικρότερη από την τάση του συμπλέγματος QRS, αυτό δε μερικώς οφείλεται στη μεγάλη του διάρκεια.QRS, αυτό δε μερικώς οφείλεται στη μεγάλη του διάρκεια.

Page 14: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 1414

Η συσχέτιση της συστολής των Η συσχέτιση της συστολής των κόλπων και κοιλιών προς τα επάρματα κόλπων και κοιλιών προς τα επάρματα του του ECG (3)ECG (3)

Οι κόλποι επαναπολούνται περίπου 0,15 ως Οι κόλποι επαναπολούνται περίπου 0,15 ως 0,20 sec μετά το έπαρμα εκπόλωσης. Ο χρόνος 0,20 sec μετά το έπαρμα εκπόλωσης. Ο χρόνος όμως αυτός συμπίπτει με την εμφάνιση του όμως αυτός συμπίπτει με την εμφάνιση του συμπλέγματος QRS στο συμπλέγματος QRS στο ηλεκτροκαρδιογράφημα. Κατά συνέπεια, το ηλεκτροκαρδιογράφημα. Κατά συνέπεια, το έπαρμα επαναπόλωσης των κόλπων, γνωστό έπαρμα επαναπόλωσης των κόλπων, γνωστό ως ως Τ των κόλπωνΤ των κόλπων, συνήθως επικαλύπτεται από , συνήθως επικαλύπτεται από το πολύ μεγαλύτερο σύμπλεγμα QRS. Γι’ αυτό το πολύ μεγαλύτερο σύμπλεγμα QRS. Γι’ αυτό το λόγο, σπάνια μόνο είναι δυνατόν να το λόγο, σπάνια μόνο είναι δυνατόν να παρατηρηθεί κολπικό έπαρμα Τ στο παρατηρηθεί κολπικό έπαρμα Τ στο ηλεκτροκαρδιογράφημα.ηλεκτροκαρδιογράφημα.

Page 15: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 1515

Η συσχέτιση της συστολής των Η συσχέτιση της συστολής των κόλπων και κοιλιών προς τα επάρματα κόλπων και κοιλιών προς τα επάρματα του του ECG (ECG (44))

Οι περιοχές στις οποίες υπάρχει η διέγερση φαίνονται Οι περιοχές στις οποίες υπάρχει η διέγερση φαίνονται με κόκκινο (γκρι) χρώμα. Οι περιοχές με μαύρο είναι με κόκκινο (γκρι) χρώμα. Οι περιοχές με μαύρο είναι αυτές στις οποίες χάνεται η διέγερση.αυτές στις οποίες χάνεται η διέγερση.

Page 16: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 1616

Σχέση καρδιακού παλμού Σχέση καρδιακού παλμού και και ECG (1)ECG (1) Το έπαρμα Το έπαρμα PP προκαλείται από προκαλείται από την επέκταση της την επέκταση της εκπόλωσης στο εκπόλωσης στο μυοκάρδιο των μυοκάρδιο των κόλπων, η οποία κόλπων, η οποία ακολουθείται από ακολουθείται από τη συστολή των τη συστολή των κόλπων, με κόλπων, με αποτέλεσμα την αποτέλεσμα την ελαφρά ανύψωση ελαφρά ανύψωση της καμπύλης της της καμπύλης της ενδοκολπικής ενδοκολπικής πίεσης, αμέσως πίεσης, αμέσως μετά το έπαρμα μετά το έπαρμα PP..

Page 17: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 1717

Σχέση καρδιακού παλμού Σχέση καρδιακού παλμού και και ECG (2)ECG (2)

Μετά από 0,16 Μετά από 0,16 secsec περίπου από την περίπου από την έναρξη του επάρματος έναρξη του επάρματος PP, εμφανίζονται τα , εμφανίζονται τα επάρματα επάρματα QRSQRS τα τα οποία οφείλονται στην οποία οφείλονται στην εκπόλωση των εκπόλωση των κοιλιών, η οποία κοιλιών, η οποία προκαλεί την έναρξη προκαλεί την έναρξη της συστολής των της συστολής των κοιλιών και την κοιλιών και την ανιούσα φορά της ανιούσα φορά της ενδοκοιλιακής πίεσης. ενδοκοιλιακής πίεσης. Κατά συνέπεια, το Κατά συνέπεια, το σύμπλεγμα σύμπλεγμα QRSQRS αρχίζει ελάχιστο αρχίζει ελάχιστο χρόνο πριν από τη χρόνο πριν από τη συστολή των κοιλιώνσυστολή των κοιλιών..

Page 18: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 1818

Σχέση καρδιακού παλμού Σχέση καρδιακού παλμού και και ECG (3)ECG (3)

Τέλος, παρατηρείται Τέλος, παρατηρείται στο στο ηλεκτροκαρδιογράφημηλεκτροκαρδιογράφημα το κοιλιακό έπαρμα α το κοιλιακό έπαρμα TT. Αυτό . Αυτό αντιπροσωπεύει την αντιπροσωπεύει την περίοδο περίοδο επαναπόλωσης των επαναπόλωσης των κοιλιών, κατά τη κοιλιών, κατά τη διάρκεια της οποίας οι διάρκεια της οποίας οι μυϊκές ίνες του μυϊκές ίνες του μυοκαρδίου των μυοκαρδίου των κοιλιών αρχίζουν να κοιλιών αρχίζουν να χαλαρώνουν. Γι’ αυτό χαλαρώνουν. Γι’ αυτό και το έπαρμα Τ και το έπαρμα Τ εμφανίζεται ελάχιστο εμφανίζεται ελάχιστο χρονικό διάστημα πριν χρονικό διάστημα πριν από το τέλος της από το τέλος της συστολής των συστολής των κοιλιών.κοιλιών.

Page 19: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 1919

ΒαθμονόμησηΒαθμονόμηση

10 υποδιαιρέσεις προς 10 υποδιαιρέσεις προς τα πάνω ή κάτω (2 τα πάνω ή κάτω (2 τετράγωνα) τετράγωνα) αντιστοιχούν σε +1 αντιστοιχούν σε +1 mV mV ή -1ή -1mV mV αντίστοιχααντίστοιχα

Κάθε 2,5 Κάθε 2,5 cm cm στον στον οριζόντιο άξονα οριζόντιο άξονα αντιστοιχεί σε χρόνο 1 αντιστοιχεί σε χρόνο 1 secsec ..

Υποδιαρείται σε 5 ίσα Υποδιαρείται σε 5 ίσα μέρη (τετράγωνα) μέρη (τετράγωνα) διάρκειας 0,2 διάρκειας 0,2 sec sec το το καθένακαθένα

Κάθε τετράγωνο Κάθε τετράγωνο χωρίζεται με χωρίζεται με λεπτότερες γραμμές σε λεπτότερες γραμμές σε άλλα 5 μέρη, διάρκειας άλλα 5 μέρη, διάρκειας 0,04 0,04 secsec το καθένα το καθένα

H H καταγραφή ΗΚΓ γίνεται σε καταγραφή ΗΚΓ γίνεται σε χαρτί με κατάλληλες χαρτί με κατάλληλες γραμμώσεις:γραμμώσεις:

Page 20: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 2020

Οι φυσιολογικές ηλεκτρικές Οι φυσιολογικές ηλεκτρικές τάσεις στο ΗΚΓτάσεις στο ΗΚΓΗ ηλεκτρική τάση: Η ηλεκτρική τάση: εξαρτάται από τον τρόπο με τον οποίο τα ηλεκτρόδια εξαρτάται από τον τρόπο με τον οποίο τα ηλεκτρόδια τοποθετούνται στην επιφάνεια του σώματος. τοποθετούνται στην επιφάνεια του σώματος. Όταν το ένα ηλεκτρόδιο τοποθετείται αμέσως πάνω από την Όταν το ένα ηλεκτρόδιο τοποθετείται αμέσως πάνω από την καρδιά, και το δεύτερο σε κάποιο άλλο σημείο του σώματος, η καρδιά, και το δεύτερο σε κάποιο άλλο σημείο του σώματος, η ηλεκτρική τάση του συμπλέγματος QRS μπορεί να φτάνει τα 3 ή 4 ηλεκτρική τάση του συμπλέγματος QRS μπορεί να φτάνει τα 3 ή 4 mV (πολύ μικρή, σε σύγκριση με το μονοφασικό δυναμικό mV (πολύ μικρή, σε σύγκριση με το μονοφασικό δυναμικό ενέργειας των 110 mV).ενέργειας των 110 mV).Όταν το ΗΚΓ καταγράφεται με ηλεκτρόδια τοποθετημένα στα δυο Όταν το ΗΚΓ καταγράφεται με ηλεκτρόδια τοποθετημένα στα δυο άνω άκρα, είτε σε ένα άνω και σε ένα κάτω άκρο, η ηλεκτρική άνω άκρα, είτε σε ένα άνω και σε ένα κάτω άκρο, η ηλεκτρική τάση του συμπλέγματος QRS είναι συνήθως 1 mV από την κορυφή τάση του συμπλέγματος QRS είναι συνήθως 1 mV από την κορυφή του επάρματος R μέχρι το κάτω μέρος του επάρματος S. του επάρματος R μέχρι το κάτω μέρος του επάρματος S. Η ηλεκτρική τάση του επάρματος Ρ είναι 0,1 ως 0,3 mV και του Η ηλεκτρική τάση του επάρματος Ρ είναι 0,1 ως 0,3 mV και του επάρματος Τ από 0,2 ως 0,3 mV.επάρματος Τ από 0,2 ως 0,3 mV.

Page 21: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 2121

Οι φυσιολογικές διάρκειες Οι φυσιολογικές διάρκειες μεταξύ των επαρμάτων στο μεταξύ των επαρμάτων στο ΗΚΓ (1)ΗΚΓ (1)Το διάστημα P-Q ή P-RΤο διάστημα P-Q ή P-R. Το χρονικό διάστημα . Το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί μεταξύ του επάρματος Ρ και της που μεσολαβεί μεταξύ του επάρματος Ρ και της αρχής του συμπλέγματος QRS είναι ο χρόνος αρχής του συμπλέγματος QRS είναι ο χρόνος που παρέρχεται από την έναρξη της συστολής που παρέρχεται από την έναρξη της συστολής των κόλπων, μέχρι την έναρξη της συστολής των κόλπων, μέχρι την έναρξη της συστολής των κοιλιών. Το χρονικό αυτό διάστημα των κοιλιών. Το χρονικό αυτό διάστημα ονομάζεται διάστημα P-Q. Το φυσιολογικό ονομάζεται διάστημα P-Q. Το φυσιολογικό διάστημα P-Q είναι περίπου 0,16 sec. Αυτό το διάστημα P-Q είναι περίπου 0,16 sec. Αυτό το διάστημα σε μερικές περιπτώσεις ονομάζεται διάστημα σε μερικές περιπτώσεις ονομάζεται διάστημα P-R γιατί το Q συχνά απουσιάζει.διάστημα P-R γιατί το Q συχνά απουσιάζει.

Page 22: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 2222

Οι φυσιολογικές διάρκειες Οι φυσιολογικές διάρκειες μεταξύ των επαρμάτων στο μεταξύ των επαρμάτων στο ΗΚΓ (2)ΗΚΓ (2)Το διάστημα Q-TΤο διάστημα Q-T.. Η συστολή των Η συστολή των κοιλιών πρακτικά διαρκεί από την κοιλιών πρακτικά διαρκεί από την αρχή του επάρματος Q μέχρι το αρχή του επάρματος Q μέχρι το τέλος του επάρματος Τ. Το χρονικό τέλος του επάρματος Τ. Το χρονικό αυτό διάστημα ονομάζεται αυτό διάστημα ονομάζεται διάστημα Q-T και η φυσιολογική διάστημα Q-T και η φυσιολογική του διάρκεια είναι 0,35 sec.του διάρκεια είναι 0,35 sec.

Page 23: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 2323

Η συχνότητα της καρδιακής Η συχνότητα της καρδιακής λειτουργίας όπως καθορίζεται με το λειτουργίας όπως καθορίζεται με το ΗΚΓΗΚΓΗ Η ffcardcard καθορίζεται εύκολα: καθορίζεται εύκολα: το χρονικό διάστημα μεταξύ δυο διαδοχικών καρδιακών το χρονικό διάστημα μεταξύ δυο διαδοχικών καρδιακών παλμών είναι το αντίστροφο της καρδιακής συχνότητας. παλμών είναι το αντίστροφο της καρδιακής συχνότητας. π.χ. αν το χρονικό διάστημα που παρεμβάλλεται μεταξύ π.χ. αν το χρονικό διάστημα που παρεμβάλλεται μεταξύ δυο διαδοχικών καρδιακών παλμών, όπως καθορίζεται με δυο διαδοχικών καρδιακών παλμών, όπως καθορίζεται με τις γραμμές βαθμονόμησης, είναι 1 sec, η καρδιακή τις γραμμές βαθμονόμησης, είναι 1 sec, η καρδιακή συχνότητα είναι 60 καρδιακοί παλμοί το λεπτό. συχνότητα είναι 60 καρδιακοί παλμοί το λεπτό. Το φυσιολογικό χρονικό διάστημα που παρεμβάλλεται Το φυσιολογικό χρονικό διάστημα που παρεμβάλλεται μεταξύ δυο συμπλεγμάτων QRS είναι περίπου 0,83 sec. μεταξύ δυο συμπλεγμάτων QRS είναι περίπου 0,83 sec. Αυτό σημαίνει ότι η καρδιακή συχνότητα σ’ αυτή την Αυτό σημαίνει ότι η καρδιακή συχνότητα σ’ αυτή την περίπτωση, είναι 72 καρδιακοί παλμοί το λεπτό.περίπτωση, είναι 72 καρδιακοί παλμοί το λεπτό.

Page 24: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

Ηλεκτροκαρδιογραφία Ηλεκτροκαρδιογραφία

Page 25: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 2525

Μέθοδοι καταγραφής του Μέθοδοι καταγραφής του ηλεκτροκαρδιογραφήματοςηλεκτροκαρδιογραφήματος

Δυναμικό και πολικότητα του μυοκαρδίου Δυναμικό και πολικότητα του μυοκαρδίου μεταβάλλονται συχνά σε διάστημα μικρότερο μεταβάλλονται συχνά σε διάστημα μικρότερο από 0,01 από 0,01 sec sec απαιτούνται καταγραφικά που να απαιτούνται καταγραφικά που να ανταποκρίνονται ταχύτατα προς τς μεταβολέςανταποκρίνονται ταχύτατα προς τς μεταβολέςΣυνηθέστεροι καταγραφείς: Συνηθέστεροι καταγραφείς: με γραφίδα, καταγράφει το ΗΚΓ με πεννάκι με γραφίδα, καταγράφει το ΗΚΓ με πεννάκι πάνω σε κινούμενο χαρτίπάνω σε κινούμενο χαρτίειδικό χαρτί που μαυρίζει με την έκθεση σε ειδικό χαρτί που μαυρίζει με την έκθεση σε θερμότητα ή όταν διέρχεται ηλεκτρικό ρέυμα θερμότητα ή όταν διέρχεται ηλεκτρικό ρέυμα από την ακίδα της γραφίδας από την ακίδα της γραφίδας

Page 26: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 2626

Ηλεκτροκαρδιογραφικές Ηλεκτροκαρδιογραφικές απαγωγέςαπαγωγές

Η τοποθέτηση των ηλεκτροδίων γίνεται σε Η τοποθέτηση των ηλεκτροδίων γίνεται σε διάφορες σταθερές (τυπικές) θέσεις διάφορες σταθερές (τυπικές) θέσεις η η πολικότητα της εγγραφής κατά τη διάρκεια πολικότητα της εγγραφής κατά τη διάρκεια του καρδιακού κύκλου (θετική ή αρνητική) του καρδιακού κύκλου (θετική ή αρνητική) καθορίζεται από τον προσανατολισμό των καθορίζεται από τον προσανατολισμό των ηλεκτροδίων σε σχέση με την κατεύθυνση ηλεκτροδίων σε σχέση με την κατεύθυνση του ρεύματος στην καρδιά.του ρεύματος στην καρδιά.

Συμβατικοί συνδυασμοί τοποθέτησης Συμβατικοί συνδυασμοί τοποθέτησης ηλεκτροδίων: ηλεκτροδίων: Ηλεκτροκαρδιογαρφικές απαγωγέςΗλεκτροκαρδιογαρφικές απαγωγές

Page 27: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 2727

Οι τρεις βασικές απαγωγές των Οι τρεις βασικές απαγωγές των άκρωνάκρων

Ηλεκτρικές συνδέσεις μεταξύ των άκρων Ηλεκτρικές συνδέσεις μεταξύ των άκρων και του ηλεκτροκαρδιογράφου για την και του ηλεκτροκαρδιογράφου για την καταγραφή ΗΚΓ με τις καταγραφή ΗΚΓ με τις πρότυπες πρότυπες διπολικές διπολικές (βασικές) απαγωγές των (βασικές) απαγωγές των άκρων. άκρων. Με τον όρο «διπολικές» εννοείται ότι το Με τον όρο «διπολικές» εννοείται ότι το ΗΚΓ καταγράφεται από δύο ειδικά ΗΚΓ καταγράφεται από δύο ειδικά ηλεκτρόδια, τοποθετημένα στο σώμα, ηλεκτρόδια, τοποθετημένα στο σώμα, και σ’ αυτή την περίπτωση σε άκρα. και σ’ αυτή την περίπτωση σε άκρα. Η «απαγωγή» δεν συνίσταται από ένα Η «απαγωγή» δεν συνίσταται από ένα απλό καλώδιο, με το οποίο συνδέεται το απλό καλώδιο, με το οποίο συνδέεται το σώμα με το καταγραφικό όργανο, αλλά σώμα με το καταγραφικό όργανο, αλλά από δύο καλώδια και από τα ηλεκτρόδιά από δύο καλώδια και από τα ηλεκτρόδιά τους, για να σχηματίζεται ένα πλήρες τους, για να σχηματίζεται ένα πλήρες ηλεκτρικό κύκλωμα με τον ηλεκτρικό κύκλωμα με τον ηλεκτροκαρδιογράφο. ηλεκτροκαρδιογράφο. Αν και ο πραγματικός Αν και ο πραγματικός ηλεκτροκαρδιογράφος είναι ηλεκτρονικό ηλεκτροκαρδιογράφος είναι ηλεκτρονικό όργανο καταγραφής υψηλής ταχύτητας, όργανο καταγραφής υψηλής ταχύτητας, στο σχήμα παριστάνεται ως απλό στο σχήμα παριστάνεται ως απλό μηχανικό όργανο καταγραφής.μηχανικό όργανο καταγραφής.

Page 28: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 2828

Απαγωγή ΙΑπαγωγή Ι

Απαγωγή Ι:Απαγωγή Ι: Το (-) του ΗΚΓφου Το (-) του ΗΚΓφου τοποθετείται στο δεξιό άνω άκρο (τοποθετείται στο δεξιό άνω άκρο (RA)RA) και το (+) του στο αριστερό άνω άκροκαι το (+) του στο αριστερό άνω άκρο (LA)(LA). .

Απαγωγή Ι = Απαγωγή Ι = VVLALA-V-VRARA

□όταν το σημείο στον θώρακα όπου το όταν το σημείο στον θώρακα όπου το δεξιό άνω άκρο συνδέεται με το σώμα δεξιό άνω άκρο συνδέεται με το σώμα είναι ηλεκτραρνητικό σε σχέση με το είναι ηλεκτραρνητικό σε σχέση με το σημείο στο οποίο το αριστερό άνω σημείο στο οποίο το αριστερό άνω άκρο συνδέεται με τον θώρακα, ο άκρο συνδέεται με τον θώρακα, ο ηλεκτροκαρδιογράφος καταγράφει ηλεκτροκαρδιογράφος καταγράφει θετικό έπαρμα. θετικό έπαρμα. □‘‘OOταν η πολικότητα μεταβάλλεται, το ταν η πολικότητα μεταβάλλεται, το καταγραφόμενο έπαρμα είναι αρνητικό, καταγραφόμενο έπαρμα είναι αρνητικό, δηλαδή κάτω από την ισοηλεκτρική δηλαδή κάτω από την ισοηλεκτρική γραμμή.γραμμή.

Page 29: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 2929

Απαγωγές ΙΙ και ΙΙΙΙΑπαγωγές ΙΙ και ΙΙΙΙ

Απαγωγή ΙΙΑπαγωγή ΙΙ:: Το (-) του ΗΚΓφου Το (-) του ΗΚΓφου τοποθετείται στο δεξιό άνω άκρο (τοποθετείται στο δεξιό άνω άκρο (RA)RA) και το και το (+)(+) στο αριστερό κάτω άκρο στο αριστερό κάτω άκρο (LL)(LL). .

Απαγωγή ΙΙΑπαγωγή ΙΙ = = VVLLLL-V-VRARA

Κατά συνέπεια, όταν το δεξιό άνω Κατά συνέπεια, όταν το δεξιό άνω άκρο είναι ηλεκτραρνητικό σε σχέση με άκρο είναι ηλεκτραρνητικό σε σχέση με το αριστερό κάτω άκρο, ο ΗΚΓφος το αριστερό κάτω άκρο, ο ΗΚΓφος καταγράφει θετικό έπαρμα.καταγράφει θετικό έπαρμα.Απαγωγή ΙΙΙ:Απαγωγή ΙΙΙ: το (-) του ΗΚΓφου το (-) του ΗΚΓφου τοποθετείται στο αριστερό άνω άκρο τοποθετείται στο αριστερό άνω άκρο ((LA)LA), και το , και το (+)(+) στο αριστερό κάτω στο αριστερό κάτω άκροάκρο (LL) (LL). .

Απαγωγή ΙΑπαγωγή ΙIIΙΙ = = VVLLLL-V-VLA LA

Αυτό σημαίνει ότι ο ΗΚΓφος Αυτό σημαίνει ότι ο ΗΚΓφος καταγράφει θετικό έπαρμα όταν το καταγράφει θετικό έπαρμα όταν το αριστερό άνω άκρο είναι αριστερό άνω άκρο είναι ηλεκτραρνητικό σε σχέση με το ηλεκτραρνητικό σε σχέση με το αριστερό κάτω άκροαριστερό κάτω άκρο

Page 30: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 3030

Το τρίγωνο Το τρίγωνο EinthovenEinthoven

Το ισόπλευρο τρίγωνοΤο ισόπλευρο τρίγωνο γύρω από την γύρω από την περιοχή της καρδιάς ονομάζεται περιοχή της καρδιάς ονομάζεται τρίγωνο του Einthovenτρίγωνο του Einthoven. . □Αποτελεί ένα σχεδιαγραμματικό Αποτελεί ένα σχεδιαγραμματικό τρόπο για να καταδειχθεί ότι τα δύο τρόπο για να καταδειχθεί ότι τα δύο άνω άκρα και το αριστερό κάτω άκρο άνω άκρα και το αριστερό κάτω άκρο αποτελούν τις τρεις γωνίες τριγώνου αποτελούν τις τρεις γωνίες τριγώνου που περιβάλει την καρδιά. που περιβάλει την καρδιά. □Οι δύο γωνίες στο άνω άκρο του Οι δύο γωνίες στο άνω άκρο του τριγώνου παριστάνουν τα σημεία στα τριγώνου παριστάνουν τα σημεία στα οποία τα δύο άνω άκρα οποία τα δύο άνω άκρα πραγματοποιούν ηλεκτρική σύνδεση με πραγματοποιούν ηλεκτρική σύνδεση με τα υγρά που περιβάλουν την καρδιά, η τα υγρά που περιβάλουν την καρδιά, η δε κάτω γωνία αποτελεί το σημείο στο δε κάτω γωνία αποτελεί το σημείο στο οποίο το αριστερό κάτω άκρο οποίο το αριστερό κάτω άκρο συνδέεται με αυτά τα υγρά.συνδέεται με αυτά τα υγρά.

Page 31: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 3131

Ο νόμος του Ο νόμος του EinthovenEinthoven (1) (1)

Κατά το Κατά το νόμο του Einthovenνόμο του Einthoven: : αν τα ηλεκτρικά δυναμικά δύο αν τα ηλεκτρικά δυναμικά δύο οποιωνδήποτε από τις τρεις οποιωνδήποτε από τις τρεις ηλεκτροκαρδιογραφικές απαγωγές ηλεκτροκαρδιογραφικές απαγωγές είναι γνωστά για δεδομένη χρονική είναι γνωστά για δεδομένη χρονική στιγμή, το δυναμικό της τρίτης στιγμή, το δυναμικό της τρίτης απαγωγής μπορεί να υπολογιστεί απαγωγής μπορεί να υπολογιστεί μαθηματικά, από τις δύο πρώτες, μαθηματικά, από τις δύο πρώτες, με την απλή άθροισή τους με την απλή άθροισή τους Απαγωγή Ι + Απαγωγή ΙΙΙ = Απαγωγή Ι + Απαγωγή ΙΙΙ = Απαγωγή ΙΙΑπαγωγή ΙΙ(* τα θετικά και τα αρνητικά (* τα θετικά και τα αρνητικά σημεία των διαφόρων απαγωγών σημεία των διαφόρων απαγωγών πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την εκτέλεση αυτής της άθροισης). την εκτέλεση αυτής της άθροισης).

Page 32: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 3232

ΠαράδειγμαΠαράδειγμα

VVRARA = = - - 00,,2mV 2mV VVLALA = + = + 0 0,,3mV 3mV VVLLLL = + = + 11,,0mV 0mV

Απαγωγή Ι = Απαγωγή Ι = VVLALA-V-VRA RA = 0,3 – (-0,2) = 0,5 = 0,3 – (-0,2) = 0,5 mVmVΑπαγωγή ΙΑπαγωγή ΙIIΙΙ = V = VLLLL-V-VLA LA = 1,0 – (0,3) = 0,7 = 1,0 – (0,3) = 0,7 mVmV

Απαγωγή Ι + Απαγωγή ΙΙΙ = Απαγωγή ΙΙΑπαγωγή Ι + Απαγωγή ΙΙΙ = Απαγωγή ΙΙ

Απαγωγή ΙΙΑπαγωγή ΙΙ = 0,7 +0,5 = 1,2 mV = 0,7 +0,5 = 1,2 mV

O O νόμος του Einthoven, ισχύει για κάθε νόμος του Einthoven, ισχύει για κάθε χρονική στιγμή, κατά τη διάρκεια της χρονική στιγμή, κατά τη διάρκεια της καταγραφής του ηλεκτροκαρδιογραφήματος.καταγραφής του ηλεκτροκαρδιογραφήματος.

Page 33: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 3333

ΗΚΓ με τις βασικές ΗΚΓ με τις βασικές απαγωγέςαπαγωγές

□ Στο σχήμα απεικονίζονται τρία ΗΚΓ, τα Στο σχήμα απεικονίζονται τρία ΗΚΓ, τα οποία λαμβάνονται συγχρόνως, με τις οποία λαμβάνονται συγχρόνως, με τις απαγωγές Ι, ΙΙ και ΙΙΙ. τα ΗΚΓ που απαγωγές Ι, ΙΙ και ΙΙΙ. τα ΗΚΓ που λαμβάνονται με αυτές τις απαγωγές λαμβάνονται με αυτές τις απαγωγές μοιάζουν πολύ μεταξύ τους, γιατί και μοιάζουν πολύ μεταξύ τους, γιατί και στα τρία, τα επάρματα Ρ και Τ είναι στα τρία, τα επάρματα Ρ και Τ είναι θετικά, το δε μεγαλύτερο μέρος του θετικά, το δε μεγαλύτερο μέρος του συμπλέγματος QRS είναι επίσης θετικό συμπλέγματος QRS είναι επίσης θετικό σε όλες τις εγγραφές. σε όλες τις εγγραφές.

□ με τη σχετική ανάλυση και των τριών με τη σχετική ανάλυση και των τριών ΗΚΓφων, μπορεί να δειχθεί, με ΗΚΓφων, μπορεί να δειχθεί, με προσεκτικές μετρήσεις, ότι για μια προσεκτικές μετρήσεις, ότι για μια οποιαδήποτε δεδομένη στιγμή, το οποιαδήποτε δεδομένη στιγμή, το άθροισμα των δυναμικών στις άθροισμα των δυναμικών στις απαγωγές Ι και ΙΙΙ είναι ίσο με το απαγωγές Ι και ΙΙΙ είναι ίσο με το δυναμικό στην απαγωγή ΙΙ, σύμφωνα με δυναμικό στην απαγωγή ΙΙ, σύμφωνα με το νόμο του Einthoven.το νόμο του Einthoven.

Page 34: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 3434

Το διαγνωστικό ΗΚΓ τριών Το διαγνωστικό ΗΚΓ τριών απαγωγών απαγωγών Επειδή τα ΗΚΓ που λαμβάνονται με όλες τις διπολικές Επειδή τα ΗΚΓ που λαμβάνονται με όλες τις διπολικές απαγωγές μοιάζουν πολύ μεταξύ τους, δεν έχει μεγάλη απαγωγές μοιάζουν πολύ μεταξύ τους, δεν έχει μεγάλη σημασία ποια απαγωγή χρησιμοποιείται όταν επιδιώκεται η σημασία ποια απαγωγή χρησιμοποιείται όταν επιδιώκεται η διάγνωση των διάφορων αρρυθμιών της καρδιάς:διάγνωση των διάφορων αρρυθμιών της καρδιάς: η διάγνωση των αρρυθμιών εξαρτάται, κατά κύριο λόγο, η διάγνωση των αρρυθμιών εξαρτάται, κατά κύριο λόγο, από τις χρονικές αλληλοσυσχετίσεις μεταξύ των διαφόρων από τις χρονικές αλληλοσυσχετίσεις μεταξύ των διαφόρων κυμάτων του καρδιακού παλμού. κυμάτων του καρδιακού παλμού. ‘‘Οταν απαιτείται η διάγνωση βλάβης στο μυοκάρδιο των Οταν απαιτείται η διάγνωση βλάβης στο μυοκάρδιο των κοιλιών ή των κόλπων, είτε στο σύστημα αγωγής των κοιλιών ή των κόλπων, είτε στο σύστημα αγωγής των διεγέρσεων, ενδιαφέρει πάρα πολύ η απαγωγή που διεγέρσεων, ενδιαφέρει πάρα πολύ η απαγωγή που χρησιμοποιείται: χρησιμοποιείται: οι ανωμαλίες που εμφανίζονται στο μυοκάρδιο οι ανωμαλίες που εμφανίζονται στο μυοκάρδιο μεταβάλλουν τη μορφή του ΗΚΓ κατά τρόπο σημαντικό σε μεταβάλλουν τη μορφή του ΗΚΓ κατά τρόπο σημαντικό σε ορισμένες απαγωγές, χωρίς να επηρεάζονται άλλες ορισμένες απαγωγές, χωρίς να επηρεάζονται άλλες απαγωγές. απαγωγές.

Page 35: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 3535

Θωρακικές απαγωγές (1)Θωρακικές απαγωγές (1)

Συχνά, λαμβάνονται ΗΚΓ με το ένα ηλεκτρόδιο Συχνά, λαμβάνονται ΗΚΓ με το ένα ηλεκτρόδιο τοποθετημένο σε ένα από τα έξι ξεχωριστά τοποθετημένο σε ένα από τα έξι ξεχωριστά σημεία του θώρακα στο σχήμα. Αυτό το σημεία του θώρακα στο σχήμα. Αυτό το ηλεκτρόδιο συνδέεται με το (+) του ΗΚΓφου, ενώ ηλεκτρόδιο συνδέεται με το (+) του ΗΚΓφου, ενώ το (-), που ονομάζεται αδιάφορο ηλεκτρόδιο, το (-), που ονομάζεται αδιάφορο ηλεκτρόδιο, συνδέεται συνήθως, με την παρεμβολή συνδέεται συνήθως, με την παρεμβολή ηλεκτρικών αντιστάσεων, με το δεξιό και ηλεκτρικών αντιστάσεων, με το δεξιό και αριστερό άνω άκρο, καθώς και με το αριστερό αριστερό άνω άκρο, καθώς και με το αριστερό κάτω άκρο, όπως απεικονίζεται στο σχήμα. κάτω άκρο, όπως απεικονίζεται στο σχήμα. Συνήθως λαμβάνονται έξι διαφορετικές πρότυπες Συνήθως λαμβάνονται έξι διαφορετικές πρότυπες απαγωγές από το πρόσθιο θωρακικό τοίχωμα, με απαγωγές από το πρόσθιο θωρακικό τοίχωμα, με τη διαδοχική τοποθέτηση του θωρακικού τη διαδοχική τοποθέτηση του θωρακικού ηλεκτροδίου στα έξι σημεία που σημειώνονται ηλεκτροδίου στα έξι σημεία που σημειώνονται στο διάγραμμα. Τα ΗΚΓ που λαμβάνονται με τη στο διάγραμμα. Τα ΗΚΓ που λαμβάνονται με τη μέθοδο που απεικονίζεται στο σχήμα, φέρονται μέθοδο που απεικονίζεται στο σχήμα, φέρονται ως απαγωγές V1,V2,V3,V4,V5 και V6.ως απαγωγές V1,V2,V3,V4,V5 και V6.

Page 36: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 3636

Θωρακικές απαγωγές (2)Θωρακικές απαγωγές (2)

Στο σχήμα απεικονίζονται τα ΗΚΓ φυσιολογικής καρδιάς, όπως Στο σχήμα απεικονίζονται τα ΗΚΓ φυσιολογικής καρδιάς, όπως καταγράφονται από τις έξι αυτές πρότυπες θωρακικές απαγωγές. Επειδή καταγράφονται από τις έξι αυτές πρότυπες θωρακικές απαγωγές. Επειδή οι διάφορες επιφάνειες της καρδιάς είναι πολύ κοντά στο θωρακικό οι διάφορες επιφάνειες της καρδιάς είναι πολύ κοντά στο θωρακικό τοίχωμα, με την κάθε μια θωρακική απαγωγή καταγράφεται, κατά κύριο τοίχωμα, με την κάθε μια θωρακική απαγωγή καταγράφεται, κατά κύριο λόγο, το ηλεκτρικό δυναμικό του μυοκαρδίου, που βρίσκεται αμέσως λόγο, το ηλεκτρικό δυναμικό του μυοκαρδίου, που βρίσκεται αμέσως κάτω από το ηλεκτρόδιο. Γι’ αυτό το λόγο, σχετικά μικρές ανωμαλίες κάτω από το ηλεκτρόδιο. Γι’ αυτό το λόγο, σχετικά μικρές ανωμαλίες στις κοιλίες, και ιδιαίτερα στο πρόσθιο κοιλιακό τοίχωμα, συχνά στις κοιλίες, και ιδιαίτερα στο πρόσθιο κοιλιακό τοίχωμα, συχνά προκαλούν αλλοιώσεις στα ΗΚΓ που λαμβάνονται με τις προκάρδιες προκαλούν αλλοιώσεις στα ΗΚΓ που λαμβάνονται με τις προκάρδιες (θωρακικές) απαγωγές.(θωρακικές) απαγωγές.

Page 37: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 3737

Οι ενισχυμένες μονοπολικές Οι ενισχυμένες μονοπολικές απαγωγές άκρωναπαγωγές άκρων

Ένα άλλο σύστημα απαγωγών σε Ένα άλλο σύστημα απαγωγών σε ευρεία χρήση είναι η «ενισχυμένη ευρεία χρήση είναι η «ενισχυμένη μονοπολική απαγωγή άκρου». Στην μονοπολική απαγωγή άκρου». Στην απαγωγή αυτού του τύπου, δύο άκρα απαγωγή αυτού του τύπου, δύο άκρα συνδέονται, με την παρεμβολή συνδέονται, με την παρεμβολή ηλεκτρικών αντιστάσεων, με το (-) ηλεκτρικών αντιστάσεων, με το (-) του ΗΚΓφου ενώ το τρίτο άκρο του ΗΚΓφου ενώ το τρίτο άκρο συνδέεται με το (+). συνδέεται με το (+). Όταν το (+) συνδέεται με δεξιό άνω Όταν το (+) συνδέεται με δεξιό άνω άκρο, η απαγωγή ονομάζεται aVR, άκρο, η απαγωγή ονομάζεται aVR, όταν συνδέεται με το αριστερό άνω όταν συνδέεται με το αριστερό άνω άκρο, ονομάζεται απαγωγή aVL και άκρο, ονομάζεται απαγωγή aVL και όταν συνδέεται με το αριστερό κάτω όταν συνδέεται με το αριστερό κάτω άκρο, ονομάζεται απαγωγή aVF.άκρο, ονομάζεται απαγωγή aVF.

Page 38: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 3838

Οι ενισχυμένες μονοπολικές Οι ενισχυμένες μονοπολικές απαγωγές άκρωναπαγωγές άκρων

Τα φυσιολογικά ΗΚΓ που λαμβάνονται με τις ενισχυμένες Τα φυσιολογικά ΗΚΓ που λαμβάνονται με τις ενισχυμένες μονοπολικές απαγωγές των άκρων, απεικονίζονται στο σχήμα. μονοπολικές απαγωγές των άκρων, απεικονίζονται στο σχήμα. Όλα είναι όμοια με εκείνα των κλασσικών διπολικών απαγωγών Όλα είναι όμοια με εκείνα των κλασσικών διπολικών απαγωγών των άκρων, εκτός από την απαγωγή aVR, στην οποία το ΗΚΓ των άκρων, εκτός από την απαγωγή aVR, στην οποία το ΗΚΓ είναι αντεστραμμένο.είναι αντεστραμμένο.

Page 39: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 3939

Βλάβες της ΚαρδιάςΒλάβες της Καρδιάς (i) (i)

Ισχαιμία του μυοκαρδίου: στένωση μιας μεγάλης στεφανιαίας αρτηρίας

ελάττωση στη ροή του αίματος υπολειτουργία του μυοκαρδίουΣυνήθως εκδηλώνεται με μεταβολές του ST ή του Τ: Αρνητικό κύμα Τ και συμμετρικό στις απαγωγές όπου φυσιολογικά είναι θετικό.

Page 40: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 4040

Βλάβες της Καρδιάς (Βλάβες της Καρδιάς (ii)ii)Έμφραγμα μυοκαρδίου: πλήρης απόφραξη μιας στεφανιαίας αρτηρίας μια περιοχή της καρδιάς δεν αιματοδοτείται καθόλου Ηλεκτρικό κενό της αποφραγμένης περιοχής κατά τη λειτουργία της καρδιάς

Ύπαρξη σημαντικού κύματος Q με ύψος ίσο με το 1/3 του QRS

Ύπαρξη σημαντικού κύματος Q με εύρος 0,04 sec Ανύψωση του ST (της τάξεως των 4mm)

Page 41: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 4141

Βλάβες της Καρδιάς (Βλάβες της Καρδιάς (iii)iii)

Στηθαγχική Κρίση: Οφείλεται σε παροδική ισχαιμία του μυοκαρδίου από μια διαταραχή του ισοζυγίου “προσφορά και ζήτηση” του μυοκαρδίου σε οξυγόνο

Η διαταραχή αυτή συμβαίνει είτε 1. όταν αυξάνονται οι απαιτήσεις του μυοκαρδίου σε οξυγόνο

π.χ. σε σωματική προσπάθεια ή συγκίνηση - σταθερή στηθάγχη, είτε

2. όταν υπό κανονική λειτουργία της καρδιάς προκληθεί ελάττωση της ροής αίματος στις στεφανιαίες αρτηρίες π.χ. σε σπασμό των στεφανιαίων αρτηριών - ασταθής στηθάγχη.

Page 42: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 4242

Βλάβες της Καρδιάς (Βλάβες της Καρδιάς (iiia)iiia)

Στηθαγχική Κρίση: Όταν ο ασθενής δεν βρίσκεται

σε στηθαγχική κρίση και εξετασθεί ιατρικά, τότε στο ΗΚΓ δεν παρατηρείται τίποτα το ανησυχητικό, γιατί η καρδιά λειτουργεί κανονικά.

Όταν όμως εξετασθεί κατά τη διάρκεια στηθαγχικής κρίσης έχουμε σημαντική κατάπτωση του ST γύρω στα 3 mm κάτω από την ισοηλεκτρική γραμμή που είναι κατιούσα και μεγάλης διάρκειας και η οποία εμφανίζεται στις απαγωγές V2-V6.

Page 43: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 4343

Καρδιακές αρρυθμίες (Καρδιακές αρρυθμίες (i)i)

Ορισμένες από τις πιο βασανιστικές δυσλειτουργίες Ορισμένες από τις πιο βασανιστικές δυσλειτουργίες της καρδιάς οφείλονται σε παθολογικούς ρυθμούς της της καρδιάς οφείλονται σε παθολογικούς ρυθμούς της καρδιακής λειτουργίαςκαρδιακής λειτουργίας::

1.1. Συχνότητα λειτουργίας > ή < από όσο απαιτείται για Συχνότητα λειτουργίας > ή < από όσο απαιτείται για την άντληση του απαιτούμενου ποσού αίματος.την άντληση του απαιτούμενου ποσού αίματος.

2.2. Πολύ βραχύ χρονικό διάστημα μεταξύ διαδοχικών Πολύ βραχύ χρονικό διάστημα μεταξύ διαδοχικών συστολών συστολών δεν επαρκεί για την πλήρωση των δεν επαρκεί για την πλήρωση των κοιλιών.κοιλιών.

3.3. Πλήρης ασυγχρονισμός των κολπικών συστολών ως Πλήρης ασυγχρονισμός των κολπικών συστολών ως προς τις κοιλιακές συστολές προς τις κοιλιακές συστολές οι κόλποι δεν οι κόλποι δεν λειτουργούν ως εναυσματικές αντλίες για τις κοιλίες.λειτουργούν ως εναυσματικές αντλίες για τις κοιλίες.

Page 44: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 4444

Καρδιακές αρρυθμίες (Καρδιακές αρρυθμίες (ii)ii)

Τα αίτια των διαφόρων αρρυθμιών της καρδιάς είναι συνήθως Τα αίτια των διαφόρων αρρυθμιών της καρδιάς είναι συνήθως μία ή και συνδυασμός από τις ακόλουθες ανωμαλίες του μία ή και συνδυασμός από τις ακόλουθες ανωμαλίες του συστήματος παραγωγής και αγωγής της καρδιακής συστήματος παραγωγής και αγωγής της καρδιακής διέγερσηςδιέγερσης::

1.1. Παθολογικός ρυθμός του βηματοδότηΠαθολογικός ρυθμός του βηματοδότη2.2. Μετατόπιση του βηματοδότη από το φλεβόκομβο σε άλλα Μετατόπιση του βηματοδότη από το φλεβόκομβο σε άλλα

σημεία της καρδιάςσημεία της καρδιάς3.3. Αποκλεισμός, σε διάφορα σημεία, της μετάδοσης της Αποκλεισμός, σε διάφορα σημεία, της μετάδοσης της

διέγερσης μέσα από την καρδιάδιέγερσης μέσα από την καρδιά4.4. Παθολογικές οδοί της μετάδοσης της διέγερσης μέσα από Παθολογικές οδοί της μετάδοσης της διέγερσης μέσα από

την καρδιάτην καρδιά5.5. Αυτόματη παραγωγή διεγέρσεων, σχεδόν από οποιοδήποτε Αυτόματη παραγωγή διεγέρσεων, σχεδόν από οποιοδήποτε

σημείο της καρδιάςσημείο της καρδιάς

Page 45: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 4545

Ταχυκαρδία (Ταχυκαρδία (i)i)

Ταχύς ρυθμός της καρδιάς, συχνότερος από 100 συστολές ανά Ταχύς ρυθμός της καρδιάς, συχνότερος από 100 συστολές ανά λεπτόλεπτό

Απαγωγή ΙΙ - 140 συστολές / Απαγωγή ΙΙ - 140 συστολές / minmin

Page 46: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 4646

ΤαχυκαρδίαΤαχυκαρδία (ii) (ii)

Αίτια ταχυκαρδίας:1. Αυξημένη θερμοκρασία σώματος: +18 συστολές / min για

κάθε βαθμό Κελσίου μέχρι 40,5 βαθμούς (για θερμοκρασία > 40,5 είναι δυνατή η ελάττωση της συχνότητας, λόγω εξασθένισης μυοκαρδίου από πυρετό). Αυξημένη θερμοκρασία επιτάχυνση μεταβολισμού φλεβόκομβου άμεση αύξηση διεγερσιμότητας και συχνότητας διέγερσής του.

2. Διέγερση της καρδιάς με τα συμπαθητικά νεύρα, π.χ. Απώλεια αίματος ασθενούς κατάσταση καταπληξίας ή

ημικαταπληξίας αντανακλαστική διέγερση της καρδιάς αύξηση συχνότητας έως και 150 ή 180 συστολές / min.

Απλή εξασθένιση μυοκαρδίου αύξηση συχνότητας γιατί η εξασθενημένη καρδιά δεν αντλεί επαρκές αίμα προς τις αρτηρίες έκλυση αντανακλαστικών αύξηση συχνότητας λειτουργίας καρδιάς

3. Τοξικές καταστάσεις της καρδιάς

Page 47: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 4747

Βραδυκαρδία (Βραδυκαρδία (i)i)

Ελαττωμένη συχνότητα καρδιακής λειτουργίας, μικρότερη Ελαττωμένη συχνότητα καρδιακής λειτουργίας, μικρότερη από 60 συστολές ανά λεπτόαπό 60 συστολές ανά λεπτό

Απαγωγή ΙΙΙ - ~ 40 συστολές / Απαγωγή ΙΙΙ - ~ 40 συστολές / minmin

Page 48: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 4848

Βραδυκαρδία (Βραδυκαρδία (ii)ii)

Βραδυκαρδία αθλητώνΒραδυκαρδία αθλητών:: ισχυρότερη καρδιά ισχυρότερη καρδιά μεγαλύτερο μεγαλύτερο ποσό εκτοξευόμενου αίματος ποσό εκτοξευόμενου αίματος μεγαλύτερος όγκος παλμού μεγαλύτερος όγκος παλμού

Page 49: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

4949

Φλεβοκοιλιακός - Φλεβοκοιλιακός - Κολποκοιλιακός Αποκλεισμός Κολποκοιλιακός Αποκλεισμός ((i)i)

Απαγωγή ΙΙΙ Απαγωγή ΙΙΙ Αιφνίδια παύση κυμάτων Αιφνίδια παύση κυμάτων PP αναστολή λειτουργίας κόλπων. αναστολή λειτουργίας κόλπων.

Οι κοιλίες αναλαμβάνουν με καινούριο ρυθμό (συνήθως προέρχεται από τον Οι κοιλίες αναλαμβάνουν με καινούριο ρυθμό (συνήθως προέρχεται από τον κολποκοιλιακό κόμβο) κολποκοιλιακό κόμβο) μη μεταβολή διαμόρφωσης συμπλέγματος μη μεταβολή διαμόρφωσης συμπλέγματος QRS.QRS.

Η διέγερση από το φλεβόκομβο αποκλείεται πριν εισέλθει Η διέγερση από το φλεβόκομβο αποκλείεται πριν εισέλθει στο μυοκάρδιο των κόλπων. στο μυοκάρδιο των κόλπων.

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010

Page 50: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

5050

Φλεβοκοιλιακός - Φλεβοκοιλιακός - Κολποκοιλιακός Αποκλεισμός Κολποκοιλιακός Αποκλεισμός ((iiii))

Απαγωγή ΙΙΙ Απαγωγή ΙΙΙ Αποκλεισμός της μεταβίβασης της διέγερσης Αποκλεισμός της μεταβίβασης της διέγερσης από τους κόλπους στις κοιλίες από τους κόλπους στις κοιλίες Διαχωρισμός Διαχωρισμός

των κυμάτων των κυμάτων P P από τα συμπλέγματα από τα συμπλέγματα QRSQRS

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010

Page 51: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

5151

Πτερυγισμός και Πτερυγισμός και Μαρμαρυγή Μαρμαρυγή Πολλές φορές είτε οι κόλποι είτε οι κοιλίες αρχίζουν να συστέλλονται εξαιρετικά γρήγορα και ακανόνιστα.

Πτερυγισμός: οι μικρότερης συχνότητας, περισσότερο συντονισμένες συστολές, σε αριθμό 200-300 ανά λεπτό.

Μαρμαρυγή: πολύ μεγάλης συχνότητας, ασυντόνιστες συστολές

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010

Page 52: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

5252

Μαρμαρυγή των κοιλιών (Μαρμαρυγή των κοιλιών (i)i)

Οφείλεται σε διεγέρσεις της καρδιάς, οι οποίες φέρονται «τρελά» προς διάφορες κατευθύνσεις.

Διεγείρουν πρώτα το ένα τμήμα, μετά το άλλο, κτλ. φτάνουν στο σημείο αφετηρίας τους, για να επαναλάβουν την ίδια διαδρομή χωρίς τέλος

Πολλά τμήματα του μυοκαρδίου των κοιλιών συστέλλονται συγχρόνως, άλλα βρίσκονται σε χάλαση

Δεν υπάρχει πλήρως συντονισμένη συστολή ολόκληρου του μυοκαρδίου των κοιλιών

Οι κοιλιακές κοιλότητες παραμένουν σε μία μέση κατάσταση μερικής συστολής δεν αντλούν καθόλου, ή αντλούν αμελητέα ποσότητα αίματος.

Σε 4-5 sec μετά την έναρξη της μαρμαρυγής απώλεια συνείδησης ατόμου, λόγω αναστολής αιμάτωσης εγκεφάλου, νέκρωση ιστών σε διάφορα μέρη του σώματος.

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010

Page 53: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

5353

Μαρμαρυγή των κοιλιών (Μαρμαρυγή των κοιλιών (ii)ii)

Πιθανά αίτιαΠιθανά αίτια:: 1.1. Αιφνίδια επίδραση ηλεκτρικού ρεύματος στην καρδίαΑιφνίδια επίδραση ηλεκτρικού ρεύματος στην καρδία2.2. Ισχαιμία του μυοκαρδίου, του ειδικού συστήματος Ισχαιμία του μυοκαρδίου, του ειδικού συστήματος

αγωγής ή και των δύο.αγωγής ή και των δύο.«Τρωτή» περίοδος«Τρωτή» περίοδος για πρόκληση μαρμαρυγής κοιλιώνγια πρόκληση μαρμαρυγής κοιλιών:: ο ο χρόνος κατά τον οποίο η καρδιά αναλαμβάνει από τον χρόνος κατά τον οποίο η καρδιά αναλαμβάνει από τον προηγούμενο καρδιακό παλμό, στο τέλος της καρδιακής προηγούμενο καρδιακό παλμό, στο τέλος της καρδιακής συστολής, όπου υπάρχουν συγχρόνως περιοχές που βρίσκονται συστολής, όπου υπάρχουν συγχρόνως περιοχές που βρίσκονται σε ανερέθιστη περίοδο και άλλες που βρίσκονται σε διεγέρσιμη σε ανερέθιστη περίοδο και άλλες που βρίσκονται σε διεγέρσιμη κατάσταση.κατάσταση.Ένα απλό ηλεκτρικό ερέθισμα στη διάρκεια της «τρωτής» Ένα απλό ηλεκτρικό ερέθισμα στη διάρκεια της «τρωτής» περιόδου μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση διεγέρσεων που να περιόδου μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση διεγέρσεων που να εκτείνονται μόνο προς μία κατεύθυνση γύρω από τις περιοχές εκτείνονται μόνο προς μία κατεύθυνση γύρω από τις περιοχές του μυοκαρδίου που βρίσκονται σε ανερέθιστη περίοδο.του μυοκαρδίου που βρίσκονται σε ανερέθιστη περίοδο.

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010

Page 54: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

5454

Μαρμαρυγή των κοιλιών Μαρμαρυγή των κοιλιών ((iii)iii)

Απαγωγή ΙΙΑπαγωγή ΙΙΔεν υπάρχει καμία τάση για κανονικό ρυθμό οποιουδήποτε τύπου. Δεν υπάρχει καμία τάση για κανονικό ρυθμό οποιουδήποτε τύπου. Στις αρχικές φάσειςΣτις αρχικές φάσεις:: σχετικά μεγάλες μάζες μυοκαρδίου συστέλλονται σχετικά μεγάλες μάζες μυοκαρδίου συστέλλονται συγχρόνως συγχρόνως ισχυρά αλλά μη κανονικά κύματα στο ΗΚΓ (~0,5 ισχυρά αλλά μη κανονικά κύματα στο ΗΚΓ (~0,5mV)mV)..Σε λίγα μόνο δευτερόλεπταΣε λίγα μόνο δευτερόλεπτα:: εξαφάνιση αδρών συστολών καρδιάς εξαφάνιση αδρών συστολών καρδιάς εμφάνιση ακανόνιστων κυμάτων με χαμηλό δυναμικό (~0,2 - 0,3mV).εμφάνιση ακανόνιστων κυμάτων με χαμηλό δυναμικό (~0,2 - 0,3mV).Ροή ηλεκτρικών ρευμάτων προς διάφορες κατευθύνσεις χωρίς Ροή ηλεκτρικών ρευμάτων προς διάφορες κατευθύνσεις χωρίς επανάληψη συγκεκριμένης διαδρομής επανάληψη συγκεκριμένης διαδρομής Συνεχής και σπασμωδική Συνεχής και σπασμωδική μεταβολή ηλεκτρικών δυναμικών.μεταβολή ηλεκτρικών δυναμικών.

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010

Page 55: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

5555

Ηλεκτρική «απινίδωση» των Ηλεκτρική «απινίδωση» των κοιλιών (κοιλιών (i)i)Ένα πολύ ισχυρό ηλεκτρικό ρεύμα που εφαρμόζεται στις κοιλίες για βραχύ χρονικό διάστημα είναι δυνατόν να σταματήσει τη μαρμαρυγή, με την πρόκληση ανερέθιστης περιόδου συγχρόνως σε ολόκληρο το μυοκάρδιο.

Επιτυγχάνεται με διοχέτευση ισχυρού ρεύματος μέσα από ηλεκτρόδια που τοποθετούνται εκατέρωθεν της καρδιάς

Σύγχρονη εγκατάσταση ανερέθιστης περιόδου Αναστολή όλων των διεγέρσεων η καρδιά σε κατάσταση ηρεμίας για 3-5 sec, μετά

αρχίζει να συστέλλεται με βηματοδότη το φλεβόκομβο (ή άλλο σημείο της καρδιάς).

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010

Page 56: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

5656

Ηλεκτρική «απινίδωση» των Ηλεκτρική «απινίδωση» των κοιλιώνκοιλιών (ii) (ii)1. Άμεση τοποθέτηση ηλεκτροδίων στις πλευρές της καρδιάς

αναστολή μαρμαρυγής με εφαρμογή: εναλλασσόμενου ρεύματος, 50 Hz και τάση 220 volts

για χρονικό διάστημα 0,1sec συνεχούς ρεύματος με τάση 1000 volts για χρονικό

διάστημα μερικών msecs.

2. Εφαρμογή ηλεκτρικού ρεύματος με την παρεμβολή του θωρακικού τοιχώματος:

φόρτιση ενός μεγάλου ηλεκτρικού πυκνωτή με ηλεκτρική τάση πολλών χιλιάδων volts και εκφόρτιση αυτού μέσα σε χρόνο λίγων msecs μέσα από τα ηλεκτρόδια.

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010

Page 57: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

5757

Μάλαξη Καρδιάς - Μάλαξη Καρδιάς - Καρδιοπνευμονική Καρδιοπνευμονική ΑναβίωσηΑναβίωσηΑποτελεί βοήθεια για την απινίδωση.

Προωθούνται στην αορτή μικρές ποσότητες αίματος και έτσι ανανεώνεται η παροχή αίματος από τα στεφανιαία αγγεία.

Καρδιές που παρουσίαζαν μαρμαρυγή υποβλήθηκαν σε μάλαξη πριν από την απινίδωση για διάστημα μέχρι και 90 λεπτών.

Καρδιοπνευμονική Αναβίωση: Τεχνική καρδιακής μάλαξης με εφαρμογή, κατά διαστήματα, πολύ ισχυρής πίεσης, χωρίς διάνοιξη θωρακικού τοιχώματος.

Απουσία αιματικής ροής στον εγκέφαλο για περισσότερο από 5-10 λεπτά μόνιμη βλάβη ή ακόμη και καθολική καταστροφή εγκεφάλου.

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010

Page 58: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

5858

Μαρμαρυγή των κόλπωνΜαρμαρυγή των κόλπων (i) (i)

Μηχανισμός μαρμαρυγής κόλπων: ακριβώς ίδιος με των κοιλιών, με τη διαφορά ότι η διεργασία συμβαίνει στη μάζα του κολπικού μυοκαρδίου αντί του κοιλιακού. Συχνή αιτία η αύξηση του μεγέθους των κόλπων λόγω:

βλάβης βαλβίδων καρδιάς παρακώλυση φυσιολογικής εκκένωσης κόλπων προς κοιλίες

ανεπάρκεια κοιλιών υπέρμετρη στάση αίματος μέσα στους κόλπους

Παράγοντες που προδιαθέτουν σε ανάπτυξη μαρμαρυγής κόλπων:1. Επιμήκυνση της οδού αγωγής της διέγερσης2. Επιβράδυνση αγωγής

Κολπικός Κολπικός πτερυγισμόςπτερυγισμός

ΚολπικήΚολπικήμαρμαρυγήμαρμαρυγή

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010

Page 59: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

5959

Μαρμαρυγή των κόλπων (Μαρμαρυγή των κόλπων (ii)ii)

Χαρακτηριστικά άντλησης αίματος από τους κόλπους κατά τη μαρμαρυγή των κόλπων:

Οι κόλποι δεν αντλούν αίμα καθίστανται εντελώς άχρηστοι ως εναυσματικές αντλίες για τις κοιλίες.

Το αίμα εξακολουθεί να ρέει παθητικά μέσα από τους κόλπους προς τις κοιλίες.

Η αντλητική απόδοση των κοιλιών ελαττώνεται μόνο κατά 20 ως 30% το άτομο μπορεί να επιβιώσει ακόμη και για χρόνια, αν και με ελαττωμένη αντλητική απόδοση της καρδιάς.

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010

Page 60: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

6060

Μαρμαρυγή των κόλπων Μαρμαρυγή των κόλπων ((iii)iii)

Απαγωγή ΙΠολλά μικρά κύματα εκπόλωσης επεκτείνονται σε όλες τις κατευθύνσεις μέσα στο μυοκάρδιο των κόλπων.Τα κύματα είναι ασθενή και με αντίθετη πολικότητα συνήθως αλληλο- εξουδετερώνονται σχεδόν πλήρως

Δεν παρατηρούνται κύματα P Παρατηρείται κυματοειδής εγγραφή χαμηλού δυναμικού

υψηλής συχνότητας Τα συμπλέγματα QRS-Τ είναι απόλυτα φυσιολογικά, η

συχνότητά τους όμως εμφανίζει μεγάλες ανωμαλίες. Συνεχής και σπασμωδική μεταβολή ηλεκτρικών δυναμικών.

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010

Page 61: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

6161

Μαρμαρυγή των κόλπων Μαρμαρυγή των κόλπων ((iv)iv)Ανωμαλίες ρυθμού κοιλιών κατά τη διάρκεια μαρμαρυγής των κόλπων:

Άφιξη διεγέρσεων στον κολποκοιλιακό κόμβο με μεγάλη συχνότητα ΑΛΛΑ και αρρυθμία.

Τουλάχιστον 0,35sec μεσολαβούν μεταξύ μιας συστολής των κοιλιών και της επόμενης

0 ως 0,6sec παρεμβάλλονται ως τη στιγμή που μια από τις άρρυθμες διεγέρσεις της μαρμαρυγής τυχαίνει να φτάσει στον κολποκοιλιακό κόμβο.

Το χρονικό διάστημα που παρεμβάλλεται μεταξύ δύο διαδοχικών συστολών των κοιλιών ποικίλει από minimum 0,35sec ως ~maximum 0,95sec πολύ μεγάλη αρρυθμία καρδιακής λειτουργίας.Κλινικό εύρημα που χρησιμοποιείται για τη διάγνωση της μαρμαρυγής των κόλπων: εξαιρετικά μεγάλη ανισότητα διαστημάτων μεταξύ των συστολών της καρδίας στο ΗΚΓ.

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010

Page 62: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

6262

Μαρμαρυγή των κόλπων (Μαρμαρυγή των κόλπων (v)v)

Θεραπεία μαρμαρυγής των κόλπων με ηλεκτροπληξίαΘεραπεία μαρμαρυγής των κόλπων με ηλεκτροπληξία::

Διοχέτευση μόνο ενός ισχυρού ηλεκτρικού παλμού μέσα Διοχέτευση μόνο ενός ισχυρού ηλεκτρικού παλμού μέσα από τους κόλπους, με αποτέλεσμα να προκαλείται από τους κόλπους, με αποτέλεσμα να προκαλείται ανερέθιστη περίοδος λίγων δευτερολέπτων για ανερέθιστη περίοδος λίγων δευτερολέπτων για ολόκληρη την καρδιά.ολόκληρη την καρδιά.

Μετά από αυτό συνήθως ακολουθεί φυσιολογικός Μετά από αυτό συνήθως ακολουθεί φυσιολογικός καρδιακός παλμός (εφόσον η καρδιά έχει αυτή τη καρδιακός παλμός (εφόσον η καρδιά έχει αυτή τη δυνατότητα).δυνατότητα).

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010

Page 63: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

6363

Πτερυγισμός των κόλπων Πτερυγισμός των κόλπων ((i)i)Προκαλείται από κυκλική κίνηση διέγερσης στους κόλπους. Προκαλείται από κυκλική κίνηση διέγερσης στους κόλπους. Διαφέρει από τη μαρμαρυγή των κόλπων κατά το ότι το Διαφέρει από τη μαρμαρυγή των κόλπων κατά το ότι το ηλεκτρικό σήμα φέρεται σαν ένα μεγάλο μέτωπο κύματος πάντα ηλεκτρικό σήμα φέρεται σαν ένα μεγάλο μέτωπο κύματος πάντα προς μία μόνο κατεύθυνση, γύρω από τη μάζα του μυοκαρδίου προς μία μόνο κατεύθυνση, γύρω από τη μάζα του μυοκαρδίου των κόλπων. Το μέτωπο του κύματος ακολουθεί συνήθως των κόλπων. Το μέτωπο του κύματος ακολουθεί συνήθως διαδρομή από πάνω προς τα κάτω.διαδρομή από πάνω προς τα κάτω.Ο πτερυγισμός των κόλπων προκαλεί ταχύ ρυθμό συστολής των Ο πτερυγισμός των κόλπων προκαλεί ταχύ ρυθμό συστολής των κόλπων, συνήθως 200-350 συστολές κόλπων, συνήθως 200-350 συστολές / min. / min. Η μια πλευρά των κόλπων συστέλλεται, ενώ η άλλη βρίσκεται σε Η μια πλευρά των κόλπων συστέλλεται, ενώ η άλλη βρίσκεται σε χάλαση χάλαση το ποσό αίματος που αντλείται από τους κόλπους είναι το ποσό αίματος που αντλείται από τους κόλπους είναι μικρό. μικρό. Οι διεγέρσεις φτάνουν στον κολποκοιλιακό κόμβο με συχνότητα Οι διεγέρσεις φτάνουν στον κολποκοιλιακό κόμβο με συχνότητα πολύ μεγαλύτερη από εκείνη που θα επέτρεπε τη δίοδο όλων τους πολύ μεγαλύτερη από εκείνη που θα επέτρεπε τη δίοδο όλων τους προς τις κοιλίες προς τις κοιλίες επιτελούνται δύο ή τρεις συστολές των επιτελούνται δύο ή τρεις συστολές των κόλπων προς μία μόνο συστολή των κοιλιών.κόλπων προς μία μόνο συστολή των κοιλιών.

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010

Page 64: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

6464

Πτερυγισμός των κόλπωνΠτερυγισμός των κόλπων (ii)(ii)

Απαγωγή ΙΙΑπαγωγή ΙΙΥψηλά κύματα Υψηλά κύματα PP, εξαιτίας συστολής ημισυντονισμένων μαζών από , εξαιτίας συστολής ημισυντονισμένων μαζών από το μυοκάρδιο των κόλπων,το μυοκάρδιο των κόλπων,Ένα σύμπλεγμα Ένα σύμπλεγμα QRS-TQRS-T ακολουθεί ένα κύμα ακολουθεί ένα κύμα PP μια φορά για κάθε δύο μια φορά για κάθε δύο ή τρεις συστολές των κόλπων, δηλ. ή τρεις συστολές των κόλπων, δηλ. ο ρυθμός είναι 2ο ρυθμός είναι 2:1:1 και 3 και 3:1.:1.

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010

Page 65: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

6565

Καρδιακή Στάση (Ανακοπή)Καρδιακή Στάση (Ανακοπή)

Όταν ο μεταβολισμός της καρδιάς διαταραχτεί πολύ εξαιτίας Όταν ο μεταβολισμός της καρδιάς διαταραχτεί πολύ εξαιτίας οποιασδήποτε από τις πολλές πιθανές καταστάσεις, μερικές φορές οποιασδήποτε από τις πολλές πιθανές καταστάσεις, μερικές φορές οι ρυθμικές της συστολές σταματούν.οι ρυθμικές της συστολές σταματούν.

Ένα από τα συχνότερα αίτιαΈνα από τα συχνότερα αίτια:: Υποξία καρδιάς, επειδή σε βαριά Υποξία καρδιάς, επειδή σε βαριά πάσχοντες εμποδίζεται η διατήρηση των φυσιολογικών ιοντικών πάσχοντες εμποδίζεται η διατήρηση των φυσιολογικών ιοντικών διαφορών από τις δύο πλευρές των μυϊκών ινών.διαφορών από τις δύο πλευρές των μυϊκών ινών.Άρρωστοι με σοβαρές παθήσεις του μυοκαρδίου παρουσιάζουν Άρρωστοι με σοβαρές παθήσεις του μυοκαρδίου παρουσιάζουν καρδιακή ανακοπή.καρδιακή ανακοπή.

Μπορεί να οδηγήσει σε θάνατοΜπορεί να οδηγήσει σε θάνατο Η καρδιοπνευμονική αναβίωση δεν επαρκεί σε περιπτώσεις Η καρδιοπνευμονική αναβίωση δεν επαρκεί σε περιπτώσεις

βαριάς μυοκαρδιοπάθειαςβαριάς μυοκαρδιοπάθειας Συχνά γίνεται εμφύτευση στην καρδιά ηλεκτρονικού Συχνά γίνεται εμφύτευση στην καρδιά ηλεκτρονικού

«βηματοδότη»«βηματοδότη» για την εφαρμογή ρυθμικών ερεθισμάτων.για την εφαρμογή ρυθμικών ερεθισμάτων.

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010

Page 66: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

6666

Παθολογικά ΗΚΓΠαθολογικά ΗΚΓ

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010

Page 67: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

6767

Ηλεκτρονικός βηματοδότηςΗλεκτρονικός βηματοδότης

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010

Page 68: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

6868

Ηλεκτρονικός εξοπλισμός & βασικές Ηλεκτρονικός εξοπλισμός & βασικές αρχές για την καταγραφή και επεξεργασία αρχές για την καταγραφή και επεξεργασία ΗΚΓ (ΗΚΓ (i)i)

Ηλεκτροκαρδιογράφος (ΗΚΓράφος)Ηλεκτροκαρδιογράφος (ΗΚΓράφος):: το ηλεκτρονικό μηχάνημα που το ηλεκτρονικό μηχάνημα που χρησιμοποιείται για την καταγραφή του ΗΚΓ. χρησιμοποιείται για την καταγραφή του ΗΚΓ. Κατηγορίες ΗΚΓράφων ανάλογα με τον αριθμό των καναλιών που Κατηγορίες ΗΚΓράφων ανάλογα με τον αριθμό των καναλιών που δίνουν ως έξοδοδίνουν ως έξοδο::1) Μονοκαναλικοί:1) Μονοκαναλικοί: ΗΚΓράφος με ένα κανάλι. Παράδειγμα ΗΚΓράφος με ένα κανάλι. Παράδειγμα:: His-PurkinjeHis-Purkinje καρδιογράφος (απευθείας καταγραφή ηλεκτρικού δυναμικούκαρδιογράφος (απευθείας καταγραφή ηλεκτρικού δυναμικού)). Πολύ μικρό . Πολύ μικρό εύρος σήματος 1-10μεύρος σήματος 1-10μVV..2) 12-καναλικοί: 2) 12-καναλικοί: πιο διαδεδομένη κατηγορία. Καταγράφεται το πιο διαδεδομένη κατηγορία. Καταγράφεται το normal normal ECGECG..3) Πολυκαναλικοί: 3) Πολυκαναλικοί: ΗΚΓράφοι με 32 ως 256 κανάλια. Η μέτρηση γίνεται ΗΚΓράφοι με 32 ως 256 κανάλια. Η μέτρηση γίνεται με ηλεκτρόδια που βρίσκονται σε όλη την επιφάνεια του ανθρώπινου με ηλεκτρόδια που βρίσκονται σε όλη την επιφάνεια του ανθρώπινου σώματος. Χρησιμοποιούνται κυρίως για πειραματικούς σκοπούς.σώματος. Χρησιμοποιούνται κυρίως για πειραματικούς σκοπούς.Ο αριθμός των ηλεκτροδίων που χρησιμοποιούνται για την απόκτηση του Ο αριθμός των ηλεκτροδίων που χρησιμοποιούνται για την απόκτηση του ΗΚΓΗΚΓ αποτελεί μεγάλο δείκτη πολυπλοκότητας.αποτελεί μεγάλο δείκτη πολυπλοκότητας.

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010

Page 69: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

6969

Ηλεκτρονικός εξοπλισμός & βασικές Ηλεκτρονικός εξοπλισμός & βασικές αρχές για την καταγραφή και επεξεργασία αρχές για την καταγραφή και επεξεργασία ΗΚΓ (ΗΚΓ (ii)ii)

Ηλεκτρόδια και η τοποθέτησή τους πάνω στο σώμαΗλεκτρόδια και η τοποθέτησή τους πάνω στο σώμα::Ηλεκτρόδια είναι οι αισθητήρες που τοποθετούνται στο Ηλεκτρόδια είναι οι αισθητήρες που τοποθετούνται στο ανθρώπινο σώμα για να καταγράψουν την ηλεκτρική ανθρώπινο σώμα για να καταγράψουν την ηλεκτρική δραστηριότητα στην περιοχή της καρδιάς.δραστηριότητα στην περιοχή της καρδιάς.Ο αριθμός τους και το σημείο τοποθέτησής τους ορίζεται με Ο αριθμός τους και το σημείο τοποθέτησής τους ορίζεται με ακρίβεια μόνο για τους 12-καναλικούς καρδιογράφους.ακρίβεια μόνο για τους 12-καναλικούς καρδιογράφους.Στον μονοκαναλικό καρδιογράφοΣτον μονοκαναλικό καρδιογράφο:: το ηλεκτρόδιο είναι αισθητήρας το ηλεκτρόδιο είναι αισθητήρας ηλεκτρικής τάσης που τοποθετείται στον ασθενή με ηλεκτρικής τάσης που τοποθετείται στον ασθενή με καθετηριασμό.καθετηριασμό.Στους πολυκαναλικούς καρδιογράφουςΣτους πολυκαναλικούς καρδιογράφους:: μεταβλητός αριθμός μεταβλητός αριθμός ηλεκτροδίων - η τοποθέτησή τους γίνεται ανάλογα με την προς ηλεκτροδίων - η τοποθέτησή τους γίνεται ανάλογα με την προς καταγραφή καρδιακή δραστηριότητα.καταγραφή καρδιακή δραστηριότητα.

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010

Page 70: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

7070

Ηλεκτρονικός εξοπλισμός & βασικές Ηλεκτρονικός εξοπλισμός & βασικές αρχές για την καταγραφή και επεξεργασία αρχές για την καταγραφή και επεξεργασία ΗΚΓ (ΗΚΓ (iii)iii)

Ηλεκτρόδια 12-καναλικών Ηλεκτρόδια 12-καναλικών καρδιογράφωνκαρδιογράφων: :

4 στα άκρα4 στα άκρα6 στο θώρακα6 στο θώρακα 12 σήματα12 σήματα6 απαγωγές άκρων6 απαγωγές άκρων6 απαγωγές στήθους6 απαγωγές στήθους

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010

Page 71: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

7171

Περιγραφή Λειτουργίας Περιγραφή Λειτουργίας ΗΚΓράφουΗΚΓράφου (i) (i)Ηλεκτροκαρδιογράφος (ΗΚΓράφος): ένας ενισχυτής ακολουθούμενος από ένα καταγραφέα. Θεμελιώδης λειτουργία του είναι να παραλάβει το αδύναμο ηλεκτρικό σήμα της καρδιάς, όπως φτάνει στην επιφάνεια του σώματος και να ενισχύσει το πλάτος του έτσι ώστε να είναι δυνατή η παραπέρα επεξεργασία, καταγραφή ή αποθήκευσή του.

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010

Page 72: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

7272

Περιγραφή Λειτουργίας ΗΚΓράφουΠεριγραφή Λειτουργίας ΗΚΓράφου (ii)(ii)

Κύκλωμα προστασίας: κύκλωμα προστασίας και απομόνωσης για την ασφάλεια του ασθενή.Επιλογέας Απαγωγής: επιλογικός διακόπτης για την επιλογή της επιθυμητής προς καταγραφή απαγωγής.Προενισχυτής: έχει πολύ υψηλό λόγο απόρριψης κοινού σήματος (CMRR) και υλοποιείται συχνά με τελεστικούς ενισχυτές.Κύκλωμα απομόνωσης: ζωνοδιαβατό φίλτρο στα 50Hz για την προστασία από την τάση δικτύου.Οδηγός-ενισχυτής και Καταγραφέας: βασικά τμήματα του ΗΚΓράφου (γείωση, κύρια ενισχυτική βαθμίδα, καταγραφή)Βαθμονόμηση: εξασφαλίζει την αρχικοποίηση από τυχόν αποκλίσεις.

ΒαθμονόμησηΗλεκτρόδια

ΚύκλωμαΠροστασίας

Επιλογέας Απαγωγής

Καταγραφέας

Προενισχυτής

ΚύκλωμαΑπομόνωσης

Οδηγόςενισχυτής

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010

Page 73: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

7373

Περιγραφή Λειτουργίας Περιγραφή Λειτουργίας ΗΚΓράφουΗΚΓράφου (iii) (iii)Βαθμίδες ενίσχυσης: Το ΗΚΓ έχει χαμηλές τυπικές τιμές χρειάζεται ενίσχυση.Το προς εξέταση σήμα μετριέται σαν η διαφορά δυναμικού μεταξύ δύο θέσεων λήψης (ηλεκτροδίων) - διαφορική τάση (differential voltage).Τα προς απόρριψη σήματα έχουν εν γένει σταθερό δυναμικό σε όλα τα σημεία του σώματος άρα και στις θέσεις λήψης (common-mode voltage).Χρησιμοποιούνται διαφορικοί ενισχυτές (differential amplifiers) με υψηλό λόγο απόρριψης κοινού σήματος (CMRR - Common Mode Rejection Ratio).Απαιτείται επίσης

υψηλό κέρδος ενίσχυσης κατάλληλο εύρος φάσματος (ανάλογα με το είδος του

ΗΚΓ) ~0,05 - 100Hz.

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010

Page 74: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

7474

Παραμόρφωση συχνότητας Παραμόρφωση συχνότητας

a. κανονικό ΗΚΓ με όργανο με σωστή απόκριση συχνότητας (0,05 - 100Hz).

b. αρχικό ΗΚΓ όταν καταγραφεί με συσκευή που έχει απόκριση συχνότητας από 0,02-25Hz παραμόρφωση υψηλής συχνότητας, μείωση πλάτους QRS κύματος.

c. αρχικό ΗΚΓ όταν καταγραφεί με συσκευή που έχει απόκριση συχνότητας από 1-150Hz παραμόρφωση χαμηλής συχνότητας.

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010

Page 75: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

7575

Παραμόρφωση κόρου ή Παραμόρφωση κόρου ή αποκοπής αποκοπής

a. κανονικό ΗΚΓ.b. ΗΚΓ ψαλιδισμένο στην

κορυφή λόγω θετικού κορεσμού του ενισχυτή.

c. ΗΚΓ ψαλιδισμένο στις χαμηλότερες τάσεις λόγω αρνητικού κορεσμού του ενισχυτή.

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010

Page 76: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 7676

Επεξεργασία ΗΚΓ (Επεξεργασία ΗΚΓ (i)i)

Η επεξεργασία του ΗΚΓ γίνεται με σκοπό την Η επεξεργασία του ΗΚΓ γίνεται με σκοπό την παρουσίαση της καρδιακής δραστηριότητας με όσο το παρουσίαση της καρδιακής δραστηριότητας με όσο το δυνατό λεπτομερέστερο σήμα. Το αντίστροφο πρόβλημα δυνατό λεπτομερέστερο σήμα. Το αντίστροφο πρόβλημα στην καρδιολογία ορίζεται ως η μέγιστη δυνατότητα στην καρδιολογία ορίζεται ως η μέγιστη δυνατότητα εντοπισμού της ηλεκτρικής δραστηριότητας του εντοπισμού της ηλεκτρικής δραστηριότητας του φαινομένου που λαμβάνει χώρα τη συγκεκριμένη φαινομένου που λαμβάνει χώρα τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Αν και κάτι τέτοιο είναι πολύ δύσκολο χρονική στιγμή. Αν και κάτι τέτοιο είναι πολύ δύσκολο λόγω της υπερβολικής πολυπλοκότητας που λόγω της υπερβολικής πολυπλοκότητας που παρουσιάζει το νευρικό δένδρο αγωγής της καρδιάς, παρουσιάζει το νευρικό δένδρο αγωγής της καρδιάς, μέχρι σήμερα έχουν αναπτυχθεί και εφαρμοστεί με μέχρι σήμερα έχουν αναπτυχθεί και εφαρμοστεί με επιτυχία αρκετά είδη καρδιογράφων που εξασφαλίζουν επιτυχία αρκετά είδη καρδιογράφων που εξασφαλίζουν ικανοποιητικά την παραπάνω συνθήκη.ικανοποιητικά την παραπάνω συνθήκη.

Page 77: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 7777

Επεξεργασία ΗΚΓ (Επεξεργασία ΗΚΓ (ii)ii)

Το μεγαλύτερο μέρος των ηλεκτροκαρδιογράφων Το μεγαλύτερο μέρος των ηλεκτροκαρδιογράφων πραγματοποιεί ηλεκτρικές μετρήσεις στην πραγματοποιεί ηλεκτρικές μετρήσεις στην επιφάνεια του ανθρώπινου σώματος. Ένα απλό επιφάνεια του ανθρώπινου σώματος. Ένα απλό ΗΚΓ αποτελείται από το PQRST σύμπλεγμα με ΗΚΓ αποτελείται από το PQRST σύμπλεγμα με εύρος μόλις λίγων millivolts. Συνήθως το εύρος εύρος μόλις λίγων millivolts. Συνήθως το εύρος ζώνης ενός τέτοιου σήματος κυμαίνεται στην ζώνης ενός τέτοιου σήματος κυμαίνεται στην περιοχή 0,05-100Hz, όπου περιέχεται σχεδόν όλη περιοχή 0,05-100Hz, όπου περιέχεται σχεδόν όλη η ενέργειά του. Γι’ αυτόν το λόγο η ψηφιοποίηση η ενέργειά του. Γι’ αυτόν το λόγο η ψηφιοποίηση (βάσει του θεωρήματος του Shannon) σήματος (βάσει του θεωρήματος του Shannon) σήματος ΗΚΓ απαιτεί συχνότητα δειγματοληψίας ΗΚΓ απαιτεί συχνότητα δειγματοληψίας τουλάχιστον 200 δείγματα / sec.τουλάχιστον 200 δείγματα / sec.

Page 78: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 7878

EEπεξεργασία ΗΚΓ (πεξεργασία ΗΚΓ (iii)iii)

Το πρώτο βήμα στην επεξεργασία του ΗΚΓ Το πρώτο βήμα στην επεξεργασία του ΗΚΓ είναι η αναγνώριση του R κύματος. Η είναι η αναγνώριση του R κύματος. Η αναγνώριση αυτή πραγματοποιείται με αναγνώριση αυτή πραγματοποιείται με διάφορες μεθόδους συγχρονισμού συνεχόμενων διάφορες μεθόδους συγχρονισμού συνεχόμενων R-R παλμών. Η ανάλυση του διαστήματος είναι R-R παλμών. Η ανάλυση του διαστήματος είναι μια πολύ χρήσιμη διαδικασία που μια πολύ χρήσιμη διαδικασία που χρησιμοποιείται πρωτίστως στην εξάλειψη του χρησιμοποιείται πρωτίστως στην εξάλειψη του θορύβου από το σήμα. Μεγάλη προσπάθεια έχει θορύβου από το σήμα. Μεγάλη προσπάθεια έχει γίνει στην ανάπτυξη αλγορίθμων αυτόματης γίνει στην ανάπτυξη αλγορίθμων αυτόματης επεξεργασίας του ΗΚΓ, τη συμπίεσή του και επεξεργασίας του ΗΚΓ, τη συμπίεσή του και την κατάταξή του σε διακριτές τάξεις.την κατάταξή του σε διακριτές τάξεις.

Page 79: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 7979

Είδη ηλεκτροκαρδιογραφήματος Είδη ηλεκτροκαρδιογραφήματος (1)(1)

1.1. Ηλεκτροκαρδιογράφημα υψηλής Ηλεκτροκαρδιογράφημα υψηλής συχνότητας (high frequency ECG)συχνότητας (high frequency ECG)Έχει διαπιστωθεί ότι η υψηλή περιοχή Έχει διαπιστωθεί ότι η υψηλή περιοχή συχνοτήτων 100-1000 Hz περιέχει συχνοτήτων 100-1000 Hz περιέχει επιπρόσθετη πληροφορία της ηλεκτρικής επιπρόσθετη πληροφορία της ηλεκτρικής δραστηριότητας της καρδιάς. δραστηριότητας της καρδιάς. Κυματομορφές που καλούνται notch και Κυματομορφές που καλούνται notch και slurs έχουν καταγραφεί υπερτιθέμενες slurs έχουν καταγραφεί υπερτιθέμενες στο γνωστό QRS σύμπλεγμα.στο γνωστό QRS σύμπλεγμα.

Page 80: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 8080

Είδη ηλεκτροκαρδιογραφήματος Είδη ηλεκτροκαρδιογραφήματος (2)(2)

2. Fetal ECG (FECG)2. Fetal ECG (FECG)Το είδος αυτό αφορά στα διαφορετικά Το είδος αυτό αφορά στα διαφορετικά ηλεκτρόδια που χρησιμοποιούνται για την ηλεκτρόδια που χρησιμοποιούνται για την καταγραφή του (ηλεκτρόδια με όχι λεία καταγραφή του (ηλεκτρόδια με όχι λεία επιφάνεια). Το βασικότερο πρόβλημα σε αυτό το επιφάνεια). Το βασικότερο πρόβλημα σε αυτό το ΗΚΓ είναι οι μεγάλες παρεμβολές που ΗΚΓ είναι οι μεγάλες παρεμβολές που υπερτίθενται στο σήμα από την ηλεκτρική υπερτίθενται στο σήμα από την ηλεκτρική δραστηριότητα μυώνων που βρίσκονται κοντά δραστηριότητα μυώνων που βρίσκονται κοντά στην περιοχή της καρδιάς. Προσαρμοζόμενα στην περιοχή της καρδιάς. Προσαρμοζόμενα φίλτρα (adaptive filters) έχουν χρησιμοποιηθεί φίλτρα (adaptive filters) έχουν χρησιμοποιηθεί με επιτυχία για την αύξηση του λόγου σήματος με επιτυχία για την αύξηση του λόγου σήματος προς θόρυβο, στο συγκεκριμένο είδος προς θόρυβο, στο συγκεκριμένο είδος ηλεκτροκαρδιογραφήματος.ηλεκτροκαρδιογραφήματος.

Page 81: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 8181

Είδη ηλεκτροκαρδιογραφήματος Είδη ηλεκτροκαρδιογραφήματος (3)(3)

3)3) His Bundle ECG (HBE).His Bundle ECG (HBE).Αυτό το ΗΚΓ γίνεται με καθετηριασμό Αυτό το ΗΚΓ γίνεται με καθετηριασμό και αφορά την απευθείας καταγραφή και αφορά την απευθείας καταγραφή του ηλεκτρικού δυναμικού του His του ηλεκτρικού δυναμικού του His Purkinje νευρικού δένδρου. Το σήμα που Purkinje νευρικού δένδρου. Το σήμα που καταγράφεται έχει εύρος 1 έως 10 μV. καταγράφεται έχει εύρος 1 έως 10 μV. Σήματα με τόσο μικρό εύρος απαιτούν Σήματα με τόσο μικρό εύρος απαιτούν συγχρονισμένες τεχνικές averaging για συγχρονισμένες τεχνικές averaging για την περαιτέρω επεξεργασία τους.την περαιτέρω επεξεργασία τους.

Page 82: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010 8282

Είδη ηλεκτροκαρδιογραφήματος Είδη ηλεκτροκαρδιογραφήματος (4)(4)

4)4) Διανυσματικά ΗΚΓ (vector ECG, VCG)Διανυσματικά ΗΚΓ (vector ECG, VCG)Αντί να καταγράφονται ηλεκτρικά δυναμικά από τα Αντί να καταγράφονται ηλεκτρικά δυναμικά από τα ηλεκτρόδια στην επιφάνεια του σώματος σε ηλεκτρόδια στην επιφάνεια του σώματος σε συνάρτηση με το χρόνο, είναι δυνατό να συνάρτηση με το χρόνο, είναι δυνατό να καταγράφεται και να παρουσιάζεται η ηλεκτρική καταγράφεται και να παρουσιάζεται η ηλεκτρική δραστηριότητα του ενός ηλεκτροδίου σε σχέση με την δραστηριότητα του ενός ηλεκτροδίου σε σχέση με την ηλεκτρική δραστηριότητα κάποιου άλλου ή κάποιου ηλεκτρική δραστηριότητα κάποιου άλλου ή κάποιου συνδυασμού άλλων ηλεκτροδίων. Έτσι, υιοθετώντας συνδυασμού άλλων ηλεκτροδίων. Έτσι, υιοθετώντας μια συγκεκριμένη τοπολογία πάνω στην επιφάνεια του μια συγκεκριμένη τοπολογία πάνω στην επιφάνεια του σώματος για την τοποθέτηση των ηλεκτροδίων, σώματος για την τοποθέτηση των ηλεκτροδίων, μπορεί να μετρηθεί η προβολή του διπόλου της μπορεί να μετρηθεί η προβολή του διπόλου της καρδιάς (μοντελοποίηση) στα επίπεδα (x,y), (y,z) και καρδιάς (μοντελοποίηση) στα επίπεδα (x,y), (y,z) και (x,z). Ορισμένοι γνωστοί συνδυασμοί ηλεκτροδίων (x,z). Ορισμένοι γνωστοί συνδυασμοί ηλεκτροδίων είναι το Frank σύστημα συντεταγμένων, το τετράεδρο είναι το Frank σύστημα συντεταγμένων, το τετράεδρο και το κυβικό διανυσματικό ηλεκτροκαρδιογράφημα.και το κυβικό διανυσματικό ηλεκτροκαρδιογράφημα.

Page 83: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

8383

Φωνοκαρδιογράφημα (Φωνοκαρδιογράφημα (i)i)

Καταγραφή ήχων που δημιουργούνται από την καρδιά και τις μεγαλύτερες αρτηρίες της.Εφαρμόζεται με επεμβατικές μεθόδους -μικρόφωνο τοποθετείται στην καρδιά και γειτονικές αρτηρίες- ή με μη επεμβατικές μεθόδους -μικρόφωνο τοποθετείται στην επιφάνεια της καρδιάς.Οι ήχοι που καταγράφονται εξαρτώνται από το σημείο που βρίσκεται το μικρόφωνο, την ευαισθησία και τις ακουστικές εκπομπές των γειτονικών με την καρδιά ιστών.Εύρος ζώνης: 20-1000Hz.

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010

Page 84: Εισαγωγή στη ΒΤ και ανάλυση ιατρικών σημάτων

8484

Φωνοκαρδιογράφημα (Φωνοκαρδιογράφημα (ii)ii)

Πρώτος καρδιακός ήχος: Προέρχεται από συστολή κοιλιών και μιτροειδούς βαλβίδας (100-120 msec)Δεύτερος καρδιακός ήχος: Προέρχεται από την τριγλώχινα βαλβίδα.Τρίτος καρδιακός ήχος: Άγνωστη πηγή. Σήμα χαμηλής συχνότητας (20-70 Hz, διάρκεια 40-50 msec κατά τη διάρκεια των κοιλιακών συστολών)Τέταρτος καρδιακός ήχος: Παράγεται κατά τη διάρκεια κολπικών συσπάσεων. Ίδιος με τον τρίτο σε διάρκεια και εύρος ζώνης.

29 Νοεμβρίου 201029 Νοεμβρίου 2010