نظریه های انتظاری

http://www.FKhandani.ir

1393بهار

روانشناسی تربیتیکارشناسی ارشد

دانشگاه آزاد اسالمی – علوم تحقیقات تهران

درس: نظریه های انگیزشاستاد: دکترعلیرضا عصاره

دانشجو: فاطمه خاندانی

خدا نام به

http://www.FKhandani.ir

سال نو مبارک

http://www.FKhandani.ir3

دسته بندی نظریه های انگیزشی

�کِل�س و دسته Wig field و ویگفیِلد Ecclesابندی نظریه های انگیزشی

- نظریه های انتظاری1 - نظریه های معطوف به عمل برانگیزاننده 2

رفتار- نظریه های ادغام گر انتظار – ارزش3 - نظریه های ادغام گر شناخت و انگیزش4

http://www.FKhandani.ir4

نظریه های انتظاری

این نوع نظریه بر باور فرد نسبت به لیاقت و •کار آمدی خود برای دستیابی به موفقیت و نیز

میزان کنترلی که میتوانند بر رفتار و عمل اجرا کند، تاکید دارد.

نظریه ی انتظاری اتکینسون، خود-کارآمدی •�ل Dن و نیز Connellباندورا، نظریه کنترل ک

( در این دسته قرار می 1996نظریه اسکینز )گیرد

http://www.FKhandani.ir5

نظریه های انتظاری

نفوذ فرآیندهای شناختی در زمینه انگیزش•انتقال توجه پژوهشگران از گذشته به آینده•انتظار فرد از نتیجه و حاصل رفتار است که او •

را بسوی انجام دادن آن رفتار بر می انگیزاند، یا برعکس باعث دوری کردن او از انجام آن

عمل میگردد

http://www.FKhandani.ir6

نظریه یا مدل اتکینسون

نظریه اتکینسون در مورد انگیزه پیشرفت، •شهرت دارد

مدل ریاضی•

– TAY= احراز از شکستTAخواست پیشرفت TSخواست توفیق

خواست پیشرفت حاصل عوامل متعددی است:- دالیل و انگیزه های توجیه گر موفقیت1- احتمال موفقیت2http://www.FKhandani.ir7- ارزش و جذابیت موفقیت3

نظریه خود کارآمدی

باندورا•رفتار گرایی – شناختی•رفتار انسان پیامد تالش او برای دستیابی به •

تقویتهای مطِلوب است

http://www.FKhandani.ir8

تفاوت اساس نظریه خود کارآمدی نسبت به نظریه انتظار

پیوند میان رفتار-تقویت به تنهایی انجام عمل -را تضمین نمیکند و افراد باید به شایستگی و کارآمدی خود در انجام عمل نیز باور داشته

باشندتقسیم بندی عوامل انتظار از دیدگاه باندورا :-- انتظار درباره نتیجه مطِلوب 1- احساس خود کارآمدی2

http://www.FKhandani.ir9

نظریه خود کارآمدی

عِلیت متقابل یا دوسویه میان باورهای •Dنشهای انسان وجود خودکارآمدی و رفتار و ک

داردشرایط روی باورهای خود کارآمدی اثر می •

نهند و متقابال نیز باورهای خود کارآمدی بر انگیزش و عمل اثر می نهند

http://www.FKhandani.ir10

فرآیندهای تنظیم کنشهای انسانی

باندورا معتقد است که باورهای خودکارآمدی از •طریق چهار فرآیند، کنشهای انسانی را تنظیم

میکند:- فرایندهای شناختی1- فرایندهای انگیزشی2- فرایندهای عاطفی3- فرایندهای انتخاب 4

http://www.FKhandani.ir11

فرایندهای شناختی

باورهای خودکارآمدی روی طرح های تفکر •تاثیر می نهند و طرح های تفکر نیز میتوانند

عمِلکرد را تقویت و یا تضعیف نماینددارا بودن مفهوم روشنی از توانایی ها موجب •

میگردد تا فرایندهای شناختی با سهولت بیشتر بکار گرفته شده و عمِلکردهای عمِلی و

آکادمیک افزایش یابد

http://www.FKhandani.ir12

فرایندهای شناختی

اهداف عالیخودکارآمدی سطح باال

خودکارآمدی ضعیف افسردگی، تشویش و درماندگی

http://www.FKhandani.ir13

تعیین گری متقابل در نظریه شناختی-اجتماعی

رفتار

شخصیمحیط

تعیین گری متقابل در نظریه شناختی-اجتماعی باندورا

http://www.FKhandani.ir14

توانایی

تقویت و تضعیف عمِلکردبرداشت از تواناییتوانایی مهارتی است که از طریق کسب دانش •

و لیاقت افزایش میابداشتباه و خطا جزء طبیعی فرایند اکتساب و •

یادگیری بوده و خود، یاد دهنده استبرعکس ، کسانی که توانایی را امری ثابت میپندارند•عمِلکرد ضعیف به ضعف شناختی نسبت میدهند•

http://www.FKhandani.ir15

فرایندهای انگیزشی

باندورا معتقد است که باورهای مربوط به •خودکارآمدی در زمینه انگیزش فرد نیز نقش

اساسی ایفا میکند

اغِلب انگیزه های انسانی مبنای شناختی دارد•

http://www.FKhandani.ir16

برانگیزاننده های شناختی

اسنادهای عِلnی در نظریه اسناد•انتظار درباره نتایج در نظریه انتظار•هدف در نظریه هدف•

http://www.FKhandani.ir17

خودکارآمدی

خود کار امدی و اراده شخصی از خالل سه •مکانیزم یاد شده عمل میکند

اسناد عِلی و خودکارامدی، عِلیتی دوسویه •ایجاد میکند

جنبه های نسبت دادن•- منبع یا مکان کنترل1 - وضعیت پایداری2 http://www.FKhandani.ir18- کنترل پذیری3

کاربردهای آموزشی نظریه انگیزشی نسبت دادن

شکست فقدان توانایی )غیر قابل کنترل( احساس عدم شایستگی

)نپذیرفتن مسولیت( دست کشیدن از کوشش کاهش عمِلکرد

شکست فقدان کوشش )قابل کنترل( احساس گناه یا

شرمساری)پذیرفتن مسولیت( . کوشش بیشتر افزایش

http://www.FKhandani.ir19عمِلکرد

خودکارآمدی

نظریه انتظار: انسانها همانطور که درباره •احتمال

نتایج اعمال خود می اندیشند به باورهای خوددرباره آنچه که میتوانند نیز فکر میکنند

انتظار موفقیت = انگیزشxارزش موفقیت در رابطه باال، ارزش در انتظار، همان مفهوم

خودکارآمدی است

http://www.FKhandani.ir20

هدف

نظریه هدف:• اهداف مستقیما انگیزش و اعمال را تحت تاثیر ندارند بِلکه اثر گذاری آنها از خالل مکانیزم ها

و فرایندهای رجوع به خود و یا خود ارجاعی است که از طریق مقایسه های شناختی بر

مبنای دو عامل مقایسه، استانداردهای شخصی

و دانش فرد در مورد سطح عمِلکردفعال میشود

http://www.FKhandani.ir21

پسمانده

http://www.FKhandani.ir22

فرآیندهای عاطفی

خودکارآمدی در تنظیم احساسات هیجانی و •عاطفی نیز نقش محوری ایفا میکند

باورهای خودکارآمدی از سه طریق بر شدت و •ماهیت حاالت هیجانی و عاطفی اثر میگذارند:

- اثر نهادن بر تفسیر و تجسم شناختی حوادث و هیجانات زندگی

- کنترل داشتن بر طرح های فکری اختالل زا- هدایت عمل بمنظور ایجاد تغییر در محیط

http://www.FKhandani.ir23

فرآیندهای عاطفی

افراد درباره تهدیداتی که خود را در مقابِله با •آنها کارآمد می بینند برانگیختگی عاطفی زیادی

نشان نمیدهندبرعکس در برابر تهدیداتی که آن را فراتر از •

کارآمدی خود می پندارند، تنش نشان میدهند )ازدیاد ضربان قِلب و باال رفتن فشارخون(

http://www.FKhandani.ir24

ادراک کارآمدی شناختی

اضطراب ناشی از موقعیتهای تهدیدآمیز فقط •از ادراک کارآمدی مقابِله ای اثر نمیپذیرد بِلکه

ادراک کارآمدی شناختی یعنی توانایی کنترل فکری نیز اثر دارد

منبع اصِلی زاینده اختالالت ، فرآوانی وقوع •افکار مخل نیست بِلکه ناتوانی در متوقف

ساختن آن افکار است که اختالالت را موجب میگردد

http://www.FKhandani.ir25

روابط اجتماعی

ارتباطهای بین فردی و حمایتگر میتوانند در کاهش •بخشیدن به جنبه نامطِلوب تنش زا و افسرده ساز

حوادث زندگی تاثیر داشته باشندافراد دارای خودکارآمدی در روابط اجتماعی، خود •

خالق حمایتهای اجتماعی بر روی خود میباشندحمایت اجتمای ادراک خودکارآمدی را تقویت •

میکندخِلق و ادراک کارآمدی تاثیر دوسویه روی یکدیگر

میگذارندhttp://www.FKhandani.ir26

همین االن شما کدام قسمت رو میبینید؟در شرایط و زمان اضطرارشما کدام قسمت رو

میبینید؟

http://www.FKhandani.ir27

فرآیندهای انتخاب

انسانها از خالل محیطی که انتخاب و یا ایجاد •میکنند، در مسیر زندگی خود فعالند و در این

مورد قضاوتشان کارآمدی و کارایی خود نقش اساسی ایفا میکنند

فرایندهای انتخاب مجزا از فرآیندهای •شناختی ، انگیزشی و عاطفی در نظر گرفته

می شوند زیرا بعد از انتخاب و درگیر شدن در آن است که فرد اشکال مختِلف عمل و

استراتژی های ممکن را در نظر http://www.FKhandani.ir28میگیرد

خودکارآمدی در مسیر زندگی

قدرت باورهای خودکارآمدی در اثر گذاری روی •مسیر زندگی در زمینه انتخابهای شغِلی مورد

بررسی های زیادی قرار گرفته استهر چه درک انسان نسبت به کارآمدی خود •

روشنتر و قویتر باشد امکانات شغِلی تعدد یافته تری را در نظر میگیرد و عالقمندی بیشتر

را ابراز میدارد

http://www.FKhandani.ir29

فرآیندهای انتخاب

تفاوتهای مربوط به جنسیت روی انتخابهای •شغِلی زنان محدودیتهایی ایجاد کرده است که ناشی از ادراک ناکارآمدی است و نه کارآمدی

واقعی و عمِلیبا تغیر در طرز فکرها و باورهای فرهنگی •

سنتی میتوان این خود محدود سازی ها را کاهش داد

http://www.FKhandani.ir30

منابع: انگیزش در یادگیری و آموزش، حسین کارشکی، •

نیکچهره محسنیروانشناسی پرورشی نوین،روانشناسی یادگیری و •

آموزش، عِلی اکبر سیف

http://www.FKhandani.ir31

آیا همه بچه ها با هم مساوی تر هستند؟

http://www.FKhandani.ir32

با تشکر از استاد آقای دکتر عصاره و دانشجویان محترم

http://www.FKhandani.ir33

قدردانی

با آرزوی موفقیت

فایل این پاورپوینت را میتوانید از سایت زیر دانِلود کنید

http://www.FKhandani.irhttp://www.FKhandani.ir34