تو کعبه ای هر جا روم قصد مقــــامت ای با من و پنهان چو دل از دل سالمت می کنممی کنم

این خانه روشن می شود از دور بر ما ناظـــــــری هر جا که هستی حاضریچون یاد نامت می کنم

گه چون کبوتر پر زنـــــان آهنگ نامت گه همچو باز آشنـــــا بر دست تو پر می زنـــممی کنم

ور حـاضری پس من چرا در سینه گر غــــایبی هر دم چـرا آسیب بر دل مــی زنمدامـت می کنم

هدف شرکتهای

موفق

بیشینه کردن ثروت سهامداران یا بیشینه

کردن سود

در کنار سود، ایدئولوژی و ارزشهای

بنیادینی دارند که فراتر از پول است

ارزش یکی از چهار مولفه اساسی یا چهار عنصر اصلی فرهنگ که در

اغلب تعاریف فرهنگ نیز اشاره شده و در صورت تدوین صحیح

ارزشها و حرکت به سوی ارزشهای تدوین شده و نهادینه نمودن آنها فرهنگ سازمانی مطلوب حاصل

می گردد.

تعاریف ارزشها

. اعتقادات بنیادی یا حقایقی که سازمان به 1آن احترام می گذارد.

ارزشها اصول ثابت و دایمی یک سازمان است در حالی که رسالت متاثر از شرایط محیطی

تغییر می کند.

. انتظارات و برداشتهایی که بیانگر این مطلب 2هستند که کارکنان چگونه رفتار می کنند و

روابط کسب و کار مبتنی بر چه چیزهایی )به طور مثال اعتماد؛ حمایت یا راستگویی( هستند

(P.10EFQM)ارزشها مفاهیم بنیادین

. اعتقادات ریشه ای و ماندگار سازمان 3)مجموعه کوچک از اصول کلی و راهنما( که نباید با رویه های خاص فرهنگی یا عملیاتی

خلط شود. این معتقدات را به اقتضاء شرایط مالی و یا به خاطر رعایت مصالح کوتاه مدت

نمی توان قربانی کرد. )جیمز کالینز استاد دانشگاه استنفورد(

. ارزشهای سازمانی؛ اصول اعتقادی دیرپا و 4اساسی یک سازمان بوده؛ باعث رشد و نمو

افراد در غالب گروه می شود.)طوسی(

. ارزشها مربوط به بایدها در درون سازمان 5است. ارزشها به اعضا می گویند که چه چیزی

در سازمان مهم است. و باید به چه چیزی توجه کنند. ارزشها معموال در ابتدا توسط بانی

سازمان )رهبر سازمان( به کار گرفته شده و سپس رواج می یابند.

تاثیر ارزشها بر فرهنگ سازمانی

با توجه به این که یکی از چهار جزء تشکیل دهنده فرهنگ ارزشها می باشند در صورت

تدوین صحیح ارزشها و حرکت به سوی ارزشهای تدوین شده و نهادینه نمودن آنها فرهنگ سازمانی مطلوب حاصل می گردد.

در واقع ارزشها باعث پایداری، بقا و کامیاب شدن سازمانها و مبنایی جهت تدوین

سیاستهای سازمانی می باشند.

برای تغییر فرهنگ سازمانی

. تشخیص فرهنگ موجود و فرهنگ ایده آل و 1حرکت به سوی فرهنگ ایده آل

MBV. مدیریت براساس ارزشها 2

MBVفرآیند

مرحله اول: مشخص نمودن پیام و ارزشها

مرحله دوم: ارتباط برقرار کردن موثر

مرحله سوم: همسو کردن کارهای روزانه با ارزشها

ارزشهایی که از الگوبرداری در سایپا به دست آمده

. فروتنی1

. حق شناسی در برابر نعمتها2

. تنوع3

. رهبری4

. ریسک پذیری5

. با انصاف6

. مشارکت در رشد و توسعه7

. کارآ8

ارتباط برقرار کردن موثر. گفتگو کردن در مورد پیام و ارزشها از طریق رخدادها 1

در سازمان و واحدها

. گفتگو کردن در مورد پیام و ارزشها از طریق موارد 2ارتباطی )پوسترها، بروشورها و کارتها(

. گفتگو کردن در مورد پیام از طریق مکانیزمهای غیر 3رسمی ارتباطی )روزنامه ها و غیره(

. گفتگو کردن در مورد پیامها و کارهای غیررسمی 4ارتباطی نظیر ثبت سرگذشتها

و غیره Email. گفتگو کردن در مورد پیامهای متنی، 5)کتابچه و داستانهای موفقیت(

همسو کردن کارهای روزانه با ارزشها

برای همسو کردن باید نسبت به تغییر عادات، اعمال و نگرشها اقدام نماییم.

. کارهای ساختاری1

الف( مدیریت و پیشرفت استراتژیک: یعنی در تدوین، اجرا و ارزیابی استراتژیها باید ارزشهای محوری رعایت

شوند.

ب( سیستمها و فرآیندهای سازمانی: همه طرحها، تصمیمات و عملیات در سازمان باید براساس ارزشها

هدایت و رهبری گردد.

ج( جایزه دادن و قدردانی کردن: ایجاد مکانیزم انگیزشی با محوریت رعایت ارزشها توسط کارکنان و واحدهای

مختلف سازمان

. کار گروهی2

تمرین موثر اعضا در رعایت و به کارگیری موثر ارزشها در فعالیتهای روزانه

فرآیند گروهی

مسایل رفاهی تیمی گروه

. کارهای فردی3

خودمدیریتی و خودسازی: اعتقاد و التزام عملی و شخصی به ارزشها

حل کردن مسایل و تصمیم گیری: با معیار ارزشها

تمرین های رهبری: در هدایت کارکنان سازمان نسبت به توجه بر ارزشها

شرکتهای موفق:

مجموعه ای از ارزشهای محوری صحیح دارند که گرچه ممکن است با هم متفاوت بوده و دارای

محتوای گوناگون نیز باشند اما نکته مهم آن است که عمال و با تمام وجود به آن ارزشها

پایبند هستند.

HPمثل

شرکتهای آرمانی به شدت به اصول ارزشی خود وفادارند و به ندرت آن اصول را تغییر می دهند و براساس

مد روز دگرگون نمی شوند. عالوه بر وفاداری بر اصول و ارزشها

شرکتهای موفق خواهان پیشرفت هستند و با رعایت ارزشها به

پیشرفت نیز معتقدند و در جهت پیشرفت و تغییر حرکت می کنند.

فراتر از سود

مبانی و اصول این شرکت از زمانی که به وسیله بنیانگذاران آن تدوین شده، تاکنون دست نخورده مانده است. اصول و روال

کار با هم فرق دارند، اصول تغییر ناپذیرند اما روال کار تغییر پذیر است. نکته مهم دیگر این است که گرچه سود در کسب و

کار نقش برجسته ای دارد اما فلسفه وجودی هیولت – پکرد، سود نیست، این

شرکت به خاطر اصولی به مراتب مهمتر سرپا مانده است.

جان یانگ- مدیرعامل سابق هیولت ـ پکرد

کسب و کار ما حفظ و بهبود زندگی انسانها است. مالک سنجش همه کارهای ما میزان موفقیت در دست یابی به این هدف است.

شرکت مرک و شرکاء – به نقل از جزوه راهنمای مدیران 1892

در شرکت فورد، اهمیت سود در مرتبه بعد از انسانها و فرآورده ها قرار دارد و این

مساله، مسحور کننده است.1994دان پیترسن – مدیر عامل سابق فورد

آیا نکته را دریافتید؟ عنوان کتاب حتی کاری را که مرک می کند متذکر نمی شود. مرک می

توانست عنوان کتاب را چیزی شبیه این بگذارد. از مواد شیمیایی تا داروسازی یک قرن فعالیت مرک، و یا صد سال موفقیت مالی در شرکت مرک. اما شرکت مرک به

جای انتخاب این گونه عنوان ها، عنوانی انتخاب کرده که تاکید کند در صد سال گذشته

ملهم از و مقید به اصول و آرمانها بوده یعنی دهها سال پیش از 1935است. در سال

رواج یافتن ”بیانیه های اصل ارزشی“ جرج مرک دوم با گفتن جمالت زیر، آرمانهای آن

شرکت را تدوین و اعالم کرد: ”ما خدمتگزاران صنعتی هستیم که هدف آن ارتقاء دانش پزشکی و خدمت به بشریت

است.

موفقیت ما در کار، یعنی موفقیت در مقابله با بیماریها و کمک به بشریت

با وجود این زمینه های اعتقادی، جای تعجب نیست که چطور این شرکت داروی مکتیزان را که عالج ”کوری رودخانه ای“ است تولید و به رایگان توزیع می کند.

)کوری رودخانه ای بیماری شایع در کشورهای جهان سوم بود که بیش از یک میلیون نفر به آن مبتال بودند. انگلهای

کرم شکل به بدن حمله می کردند و سرانجام از راه یافتهای بدن به چشم بیمار وارد و آن را کور می کردند.(

بازار یک میلیون نفری، مسلما بازار خوبی بود اما عیب آن بازار، فقر مشتریان بود. آنها قادر به پرداخت پول دارو

نبودند. با آن که مقامات شرکت می دانستند بازگشت سرمایه گذاریهای این دارو، چشمگیر نخواهد بود اما با این امید که بعضی از سازمانهای دولتی یا اشخاص ثالت، پس

از تولید دارو آن را تهیه و به نیازمندان خواهند رسانید، تولید دارو را آغاز کردند. اما چنین نشد بنابراین مرک

تصمیم گرفت دارو را به رایگان به نیازمندان توزیع کند.

واجلوس – مدیر عامل مرک

وقتی از واجلوس پرسیدند علت تصمیم مرک چه بود. می گوید: اگر این کار نمی شد، احتمال دلسردی دانشمندان مرک زیاد بود. فراموش

نکنیم که این دانشمندان برای شرکتی کار می کردند که با صراحت گفته بود: ”در خدمت

حفظ و بهبود زندگانی انسانها است.“ او می سال پیش برای نخستین 15افزاید: ”وقتی

بار به ژاپن سفر کردم بازرگانان ژاپنی به من می گفتند بعد از جنگ جهانی دوم که جامعه

ژاپن در آتش سل می سوخت، این شرکت مرک بوده که با عرضه داروی استرپتومایسین به مقابله با آن برخاسته است. آری مرک این کار را کرد و برای این کار کیسه ای ندوخت. به همین دلیل طبیعی است که اکنون شرکت

مرک بزرگترین شرکت دارویی آمریکا در ژاپن باشد. پی آمدهای بلند مدت این نوع کارها،

همیشه معلوم نیست. اما گمان من این است که کم و بیش جبران می شود.

در حالی که مرک عنوان کتاب سرگذشت خود را اصول و آرمانها نامیده است، عنوان کتاب

سرگذشت فایزر: سرگذشت خصوصی فایزر است. در حالی که مرک در طی چهار نسل، تعهد و سرسپردگی خود را به هدفهای واال ثابت کرده

از 1980است. در فایزر دست کم تا اواخر دهه این بحثها خبری نبوده و یا ما هیچ گونه سرنخی از

این بحثها و یا کارهایی شبیه ماجرای مکتیزان یا استرپتپوماسین در فایزر پیدا نکردیم.

جرج مرک دوم در مورد سود می گوید: ”دارو برای بیمار است... سود در مرحله بعد قرار دارد.“ اما

جان مک کین رییس فایزر و معاصر مرک دوم، نظری کم و بیش نامقبول دارد. او می گوید: ”ما

مصمم هستیم تا جایی که در توان داریم از هر کاری که می کنیم سود به دست بیاوریم.

هدفهای شرکت سونی

فراهم ساختن محیطی که مهندسان با کار •کردن در آن لذت نوآوری در فن آوری را

بچشند. از رسالت خود نسبت به جامعه آگاه باشند و در راه تحقق آن رسالت، از جان و

دل بکوشند.

تالش در جهت ارتقاء فن آوری و تولید، برای •کمک به ساختن ژاپن و ارتقاء فرهنگ مردم

آن.

وارد کردن فن آوری پیشرفته در زندگانی •توده مردم.

ضوابط و اصول مدیریت سونی

ما دنبال سود غیرعادالنه نخواهیم رفت. •همواره بر کارهای بنیادی و جدی تاکید

خواهیم کرد. فقط به فکر رشد و بزرگتر شدن نخواهیم بود.

با مشکالت فنی با سیمایی گشاده رو به رو •خواهیم شد و دنبال کاالهای پیچیده و

پیشرفته و فنی خواهیم رفت. کاالهایی که بدون توجه به میزان، به حال جامعه مفید

باشند.

تاکید اصلی ما بر توانایی، عملکرد و •ویژگیهای فردی خواهد بود به طوری که هر

کس بتواند استعداد و شایستگی خود را بروز دهد.

سونی پیشتاز است و هرگز سر آن ندارد که دنباله رو باشد. سونی تصمیم دارد از

طریق پیشرفت به تمام جهان خدمت کند. سونی همواره در جستجوی ناشناخته ها

خواهد بود. سونی به اصل احترام به توانایی افراد و تشویق آنها پایبند است...

و همیشه تالش می کند بهترین فرصتها را برای آنها فراهم کند. این رمز موفقیت

سونی است.ایبوکا، آکیوموریتا - مدیر عامل سونی

به نظر من، نباید خودرو را به سود هنگفت بفروشیم. سود معقول بله ولی سود

هنگفت نه. به نظر من بهتر است شمار بیشتری خودرو با سود کمتر فروخته

شود... به این دلیل که باعث می شود عده بیشتری از مردم از خودرو استفاده کنند

در ضمن این کار سبب اشتغال عده ای بیشتر با حقوق بهتر می شود. اینها از

جمله هدفهای زندگانی من هستند.هنری فورد

سودآوری، شرط الزم برای بقاء و ابزار رسیدن به هدفهای واالتر

است. اما در بسیاری از شرکتهای آرمانی، هدف غایی محسوب نمی

شود. سود مانند اکسیژن، غذا و خون در موجود زنده اصل زندگانی نیست، اما بی آن زندگانی نیست.

در وهله نخست می خواهیم درباره علت وجودی یک شرکت با شما صحبت کنم. چرا ما دور هم جمع شده

ایم؟ گمان می کنم عده ای به غلط تصور می کنند علت تشکیل هر شرکت کسب درآمد است. درست است که

یکی از پی آمدهای فعالیت هر شرکت کسب سود است اما باید بیشتر تعمق کنیم و علتهای واقعی تجمع خود

را پیدا کنیم. با بررسی به این نتیجه می رسیم که علت تجمع انسانها در سازمانی که اینک آن را شرکت می نامیم این است که به طور دسته جمعی کاری را

انجام دهند که به تنهایی قادر به انجام آن نیستند. این کار انجام تعهد و مسوولیتهای اجتماعی است. اگر چه

این کار عادی و پیش پا افتاده به نظر می رسد اما بسیار مهم و زیربنایی است... اگر به دور و بر خود

می بینید که عده ای ]به دنیای کسب و کار[نگاه کنید فقط دنبال پول هستند و ال غیر. اما عامل اصلی

حرکت چیز دیگری است. چیزی مثل تولید یک کاال یا ارایه یک خدمت و به طور کلی چیزی با ارزش. اگر این

نکته را قبول داشته باشید حاال باید ببینیم فلسفه وجودی شرکت هیولت – پکرد چیست.... فلسفه وجودی

یعنی [ما ارایه چیزی است که منحصر به فرد باشد ]خدمت به جامعه

پکرد

از یک طرف به وضوح می گوید که شرکت هیولت – پکرد باید طوری اداره شود که

پیش از هر چیز و مهمتر از هر چیز بتواند دین خود را به جامعه ادا کند. ”وظیفه

اصلی ما طراحی و تولید دقیقترین ادوات الکترونیکی برای ارتقاء دانش و

رفاه بشریت است.“ و از طرف دیگر باز هم صریحا یادآور می شود از آنجا که

سود، ابزار رسیدن به هدفهای بزرگتر است ”هر کس که نتواند بپذیرد که سود

یکی از مهمترین هدفهای این شرکت است، چه اکنون و چه در آینده هیچ جایی

در گروه مدیریت این شرکت خواهد داشت.“

ما معتقدیم که در وهله اول در برابر پزشکان، پرستاران، بیمارستانها، مادران و همه

کسانی که فرآورده های ما را مصرف می کنند، مسوول هستیم. فرآورده های ما

همواره باید مرغوبترین کیفیت را داشته باشند. ما باید همواره بکوشیم که قیمت این فرآورده ها را پایین بیاوریم. سفارشات باید به فوریت و با دقت آماده شوند. کارگران ما

باید از سود عادالنه بهره مند شوند.

مرامنامه شرکت جانسن اند جانسن

در وهله دوم، خود را در برابرکسانی که با ما کار می کنند، مسوول می دانیم. مردان و

زنانی که در کارخانه ها و دفاتر با ما همکاری می کنند باید از نظر شغلی احساس امنیت کنند. دستمزدها باید

عادالنه و کافی باشد. مدیران آنها باید منصف باشند. ساعات کار آنها معقول و

محیط کار آنها تمیز و منظم باشد. به شکایات و پیشنهادهای کارکنان باید به

طور سازمان یافته رسیدگی شود. سرپرستان و روسای دوایر باید ورزیده و بی غرض باشند. برای هر کس که لیاقت داشته باشد باید فرصت پیشرفت فراهم

باشد و با اشخاص باید به صورت فردی عمل شود و شان و شایستگی آنها رعایت

شود.

در وهله سوم خود را در برابر مدیرانمان مسوول می دانیم. مدیران ما باید افرادی شایسته، مجرب و توانا باشند. آنها باید از

شعور متعارف و درک کامل بهره مند باشند.

در مرحله بعد خود را در برابر جوامعی که در آنها زندگی می کنیم، مسوول می دانیم. ما

باید با حمایت از نیکوکاری و نوعدوستی، شهروندان خوب جامعه باشیم و سهم خود را از مالیات عادالنه بپردازیم. باید بشکرانه

در اختیار داشتن اموال و ابزار، از آنها به خوبی مواظبت کنیم. باید در ارتقاء و بهبود

جامعه مدنی، بهداشت، آموزش و دولت خوب سهیم و شریک باشیم و جامعه را از

فعالیتهای خود آگاه کنیم.

پنجمین و آخرین مسوولیت ما نسبت به سهامداران شرکت است. سود شرکت باید

چشمگیر باشد. ما باید اندوخته داشته باشیم و باید کار پژوهش دنبال شود. برنامه های

تکاپو جویانه تنظیم شود و تاوان خطاها پرداخته شود. باید فکر زمان مبادا باشیم، مالیاتها را بپردازیم، دستگاه های جدید را

تهیه کنیم، کارخانه های جدید بسازیم، فرآورده های جدید تولید کنیم و برنامه های جدید برای فروش تدارک کنیم. باید افکار نو

را به محک تجربه بیازماییم.

وقتی این کارها انجام شود، سهامداران نیز از حق عادله خود برخوردار خواهند شد. ما

متکی به خداوند بزرگ هستیم تا به یاری او وظایف و تعهدات را به بهترین صورت انجام

دهیم.

هدف غایی موتوروال خدمت صادقانه به جامعه، از طریق عرضه فرآورده ها و خدماتی است

که از نظر کیفیت عالی و از نظر قیمت برای مشتریان منصفانه باشد. به این ترتیب هم شرکت به سود کافی که الزمه رشد آن

است می رسد و هم برای کارکنان و سهامداران شرکت امکان رسیدن به

خواستهای فردی و معقول فراهم می گردد. ]تاکیدها از نویسندگان[

جهان بینی = اصول ارزشی + هدف غایی

اصول ارزشی = معتقدات ریشه ای و ماندگار سازمان )مجموعه ای کوچک از اصول کلی و راهنما( که نباید با رویه های خاص فرهنگی

یا عملیاتی خلط شود. این معتقدات را به اقتضاء شرایط مالی و یا به خاطر رعایت مصالح کوتاه مدت نمی توان قربانی کرد.

هدف غایی = فلسفه اصلی وجود سازمان عالوه بر کسب سود، )ستاره راهنما در افق سازمان( که نباید آن را با هدفهای خاص یا

راهبردهای کسب و کار خلط کرد.

در شرکتهای آرمانی، اصول ارزشی هرگز برخاسته از توجیه خارجی یا عقالیی نبوده

است. این اصول هیچ گاه تابع هوا و هوس و مد روز نبوده و هیچ گاه بر اثر تحوالت

محیطی منسوخ و مهجور نمی شوند.