مقدمات تكنولوژ ی آموزش ی

تكنولوژ یآموزش یمقدمات

- مهر صدوقی 1393پردیسشهید

1393 - مهر صدوقی پردیسشهید 2

درس طرح

: بخشاست سه شامل كتاب این

تكنولوژی. : 1 مفهوم و تاریخ اول بخشآموزشی

جهان . درمنظم. : 2 طراحی با آشنایی دوم بخش

آموزشی .ها . : .3 رسانه معرفی بخشسوم


کتاب کلی اهداف

تكنولوژ مفهوم با ، یآشنایی آموزشیآموزش یطراح رسانه یمنظم انواع و

ها .


: اول بخشتكنولوژی مفهوم و تاریخچه

آموزشی

کلی : های هدف

با آ و یآموزش یتكنولوژشنایی ،تاریخچهوابسته مفاهیم


اول بخش رفتاری هدفهای

آموزشی تكنولوژی مفهوم یآموزش یتكنولوژتعریف سیستم تعریف برتر سیستم سیستمتیك نگرش ارتباط تعریف ارتباط مدل آنها یانواع قیاس و


تكنولوژی مفهومآموزشی

تكنولوژ با یآموزش یگروهی كار رافیلم و پروژكتورها انواع مانند ابزارهایی

می‌دانند. رشته این از تصورشان دیگر دسته‌ای

می‌گویند و است آموزش در مواد كاربردماده‌ا هر یا یكاربرد گچ از اعم آموزش در

ساد بسیار پیچیده هابزار تا ساخته معلمتكنولوژ از استفاده‌ آموزش یهمه در

است.


تكنولوژی مفهومآموزشی

مختلف فنون و روشها كاربرد دیگر بعضیتكنولوژ را درس طراحی و یتدریس

. یآموزش می‌دانند تكنولوژ نیز بسان یگروهی آموزشی

ای معجزهپاسخگوی است قادر كه پندارند می

آموزش فضا یمشكالت از كم، یناشیكارآی عدم آموزان، دانش زیاد یتعداد

. باشد آنها كم تعداد و معلمان كم تكنولوژ یتعداد نیز به یآموزش یاز

جزئ فلسف یعنوان برنامه هاز بر حاكمم یریز یاد كشور .ییك كنند


آموزشی تكنولوژی مفهوم

گوناگون این ذهن یدلیل رشت یتصورات یك یعلم هازآموزش سیستم به رشته این شدن وارد ینحوه

كل طور به و تكنولوژ یكشورها مفهوم یتكامل.یآموزش است


آموزشی تكنولوژی مفهوم

چهار یآموزش یتكنولوژ از خود تكامل طی درپنجم مرحله وارد اكنون و كرده گذر مرحله

است :شده

- وسایل و ابزار اول مرحله - آموزش مواد دوم یمرحله - نظامها سوم یدرس یمرحله - نظامها چهارم یآموزش یمرحله - نظامها پنجم یاجتماع یمرحله


- وسایل و ابزار اول مرحله

سالهای انواع 1900در ساخت شروعپروژكتورها

: تجار ابزار این ساختن از یهدف وسیل به مواد از استفاده این ههدف

سرگرم : یابزار : الكترونیك مهندسین متخصص افراد

تكنسینها و


- وسایل و ابزار اول مرحله

كارای با رابطه در تحقیق ابزار یعدم : به سرویس نداشتن دستگاهها معایب

فرد یا قطعات باآنها بتواند كه یموقع،كند كار

: ابزارهای به بودن مجهز صرفا ینتیجهصوت ضبط یا پروژكتورها، انواع و چون

پاسخگو نمی‌تواند نیازهای یگرامافونگشا مشكل و آموزش ی آنها یمعضالت

باشد.


- آموزش مواد‌ دوم یمرحله

تازه‌ا بازار یافتن دلیل به صنایع یصاحبان ) ابزار ) افزار سخت تولیدات فروش برای

افزارها نرم تولید به ( یشروع مورد ) مواد . كردند مدارس نیاز

فیلمبردارها شدند جوش و جنب پر كالسهامیدان وارد عكاسها و فیلمسازها و

. گردند مواد تولید به شروع و گردیدن فیلمها برا یتولید در یمخصوص آموزش

نقشه‌ها و انتشاركتابها و ویژه، یمدارسكودكان


- مواد‌ دوم مرحلهیآموزش

یپژوهشها : دربار یافته رنگ هانجام تاثیرتاثیر همچنین و تصویر اندازه برآموزش،

برا تصویر بیشتر یمشخصات توجه جلببود.

مالحظه‌ا قابل تفاوت آموزش یعدم بینمواد ی وآموزش یسنت ارائه طریق از

گرانقیمت عناصردیگر وشاگرد یدخالت معلم مثل

یادگیری و درآموزش نیز


- نظامها سوم یدرس یمرحله

نظامها به یدرس یتوجه برا مواد و ابزار داشتن صرف كفایت یعدم

كارآی مدارس یافزایش جزی عنوان به را مواد و ابزار از ی پذیرفتن

عناصر كلیه بین هماهنگی ایجاد و كار یبرنامهنحو به دارند یكه دخالت آموزش در

عموم نظریه از سیستمها یاستفاده تعیین و یادگیرندگان دقیق نیازهای به توجه

اهداف دقیق


- نظامها سوم یمرحلهیدرس

خدمت در همه مواد و وسایل گرفتن قراردرس ینظام

یادگیر كل به متخصصین آموزش ینگاه ونظام یمدرسه‌ا یك عنوان به

: سیستمها طراحان متخصص یافراد یآموزش

انفراد) بیشتر (یو طراح به )یتوجه آموزش تدریس یا( یمنظم

( یآموزش یتكنولوژ تدریس )افزودن یبازآموز جدید، مواد تولید معلمین،

امكانات یآموزشی فضاها بردن باال ،آزمایشگاهها و كتابخانه‌ها


- نظامها سوم یمرحلهیدرس

آموزشها و خودآموزها یبرنامه‌ا یانواعیپژوهشها : با رابطه در شده انجام

مشخصات یویژگیها و گیرنده یاد روانینسبت. یآموزش یمحركها گیرنده یاد نگرش

موضوعها یادگیر یدرس یبه از یمقایسهبرنامه‌ا آموزش انواع یطریق سایر یا و

آموزش متغیرها یادگیر یتاثیر بر دانش یدیگری

كتابها : تعداد ، خانواده در یآموزان موجودخانه یك


- چهارم مرحله یآموزش ینظامها

نیازها به توجه با افراد در یآموزش آنهاآنها خود خاص جامعه با رابطه

نیازها و شخص فردیت به هم هم یتوجه و او. جامعه نیازهای به

: افراد كلیه بر عالوه متخصص در یافراد كهتكنولوژ سوم و دوم اول، آموزشی یمراحل

اقتصاد ریزان برنامه می‌كردند جامعه یكار ،نظام كنندگان تحلیل روانشناسان، شناسان،

) آنالیست‌ها) سیستم


- چهارم مرحلهیآموزش ینظامها

یاد اختیار در محل در امكانات گرفتن قرارول یادگیر یگیرنده مسئول خود است . یاو خود

: رسم آموزش صورت به منظم یآموزشنیست یمدرسه‌ا

. می‌گیرد انجام جامعه سطح در بلكه : تكنولوژ مفهوم تكامل از یآموزش یپژوهشها

پاسخگوی سئوالهای یخواستار قبیل یبه از استگونه‌ا چه به كسی و ی چه دارد نیاز آموزش از

كس چه طرف از باید تصمیم شود . یاین گرفتهماهواره‌ها از استفاده نمونه عنوان یبه

آموزش یبرا یمخابرات هند یتلویزیون كشور در


- نظامها پنجم یمرحله یاجتماع

تكنولوژ عنوان یآموزش یمفهوم به بیشترآموزش یفلسفه‌ا كل بر حاكم در یاست كه

برا كشور هدفها ییك به و یرسیدن رشدمی‌گیرد . انجام توسعه

یا یآموزش یتكنولوژ افراد مخصوصخاص حیط یسازمان بلكه هر هنیست عمل

سازمان یا برا یفرد كه توسعه یرا و رشدم كار برم یكشورش در گیرد . یكند

فعالیتها كردن سازمانها یهماهنگ یهمهدولت یاجرائ بخش آموزش خصوص یو یوفعالیتها یبرا یآموزش یانجام


- نظامها پنجم یمرحلهیاجتماع

تكنولوژ به به یآموزش یتوجهبرنامه در عوامل از یكی عنوان

كشور یریز هر آن به سازمانها و نهادها كلیه توجه

یآموزش یبرنامه‌ها یاجرا یبراخود

به رو مراحل این با كشورها بیشتربوده‌اند رو


در آموزشی تكنولوژیایران

اول : همرحل سال ( 1306از به ) . اقدام بعد به ش هـ

آزمایشگاهها فیزیك، یایجادزیست علوم و یشیمی

و ابزار كمبود متخصص، كادر نداشتنكاربرد به اعتقاد عدم و نیاز مورد موادموفقیت عدم سبب روش و ابزار این

ماندن راكد مراكزو فعالیتها این



ادار هنرها هتأسیس در یكل زیبا( 1308سال ( ، سابق فرهنگ وزارت

فعالیتها كلیه بر نظارت بر عالوه یكهاستفاده یهنر مسئولیت دار عهده ،

بصر و سمعی وسایل ، یاز مدارسآزمایشگاهها بصر یسمع یایجاد یو

دانشسرا یمقدمات یدانشسرا یوبود .یعال نیز



ابتداخریدار ، ایران نگهدار یدر و یو ابزارسمع بصر یوسایل به یو توجه بدوننیاز یخریدار نیازها. مورد مواد و فیلمها

و مردم زبان و فرهنگ به توجه بدون نیزودر خارج از آنها همه ترجمه امكان عدمدانشگاهها و مدارس به آنها گذاردن اختیار

برا مواد هم و ابزار ماندن تدریس یراكدآشنای عدم ابزار یبدلیل و مواد با معلمین

سو از عالقه و وقت فقدان معلمین یو



: دوم مرحله سمع آموزش دفتر و یتشكیل

فرهنگ یبصر وزارت در جشنواره‌ها تشكیل به بین یاقدام

یآموزش یفیلمها یالملل نگهدار و كاندید یفیلمها یخرید

مراكز در جشنواره این در جایزه استانها



آموزش تلویزیون سال یتاسیس 1343درپرورش و آموزش وزارت نظر زیر

برنامه‌ها زمین یپخش در فیزیك، هدرسیطبیع یشیم علوم جبر، دستور ی، و زبان ،

فارس یزبان عدم علت به ها برنامه این پخش توقف

مدارس و دبیران برنامه با آن وقت تطابق سال در مجدد 1353پخش



ریز برنامه عدم دلیل به عدم یشكست و صحیحانتشار

پخش زمان به مربوط درست اطالعات سرمایه با آموزشی صنایع شركت تأسیس

سازمان و پرورش و آموزش وزارت مشتركنوساز و ایران یگسترش صنایع

آموزش مواد تولید و تهیه منظور نیاز یبه موردآموزش نظام گرفتن نظر در با محتوا یكشور ی،

رشته‌ها یبرنامه‌ها و سطوح و مختلف یدرسیاقتصاد یتحصیل شرایط به توجه با اجتماع یو یو

كشور



سوم : مرحله دور تكنولوژ هتأسیس لیسانس یآموزش یفوق

سال 1353در : سرپرست برای متخصص كادر تهیه یهدف

یادگیر استانها یمراكز از منطقه بیست یدرمدارس نیاز مورد مواد تولید منظور به كشور

آموزش یطراح خودآموزها، یسیستمتیك تهیه ،یادگیر یتربیت یروانشناس سنجش یو و آمار ،

دوره این دروس جزو



ریز برنامه آموزش یا یشروع شدهبرنامه‌ا مواد یآموزش تولید و

توسط سال همین در آن براساسآموزش سیستم یتلویزیون . 80با



ا 80سیستم ساده بسیار كه یكامپیوتر استاسالیدها صدا، صفحه، به و یرنگ یمجهز كلید پنج ،

آن ) تصویر نمایش صفحه ویوور صورت به گوشی ) برای و است تلویزیون دستگاه صفحه شبیه

دور كودكان به خواندن كار یآمادگ هآموزش به . شد گرفته

گوش طریق از نوآموز دستگاه این كمك یبهدادن یآموزش یپیامها فشار با سپس و دریافت را

. صحیح پاسخش اگر می‌دهد پاسخ آن به دكمه یكبعد اطالعات . یبود صورت در می‌شود ارائه او به

. تكرار می‌گردد تكرار مجددا پیام پاسخ بودن غلطزمان تا ادامه یپیام بدهد صحیح پاسخ نوآموز كهمی‌یابد



چهارم : مرحله روش از استفاده با ایران آزاد دانشگاه ایجاد

براساس یچندرسانه‌ا آموزش وهدفشافراد یفرد ینیازها تربیت و

شدن دور بدون جامعه نیاز مورد متخصصزندگ محل از و یدانشجویان آموزش در خود

می‌كردند ییادگیر شركت



آموزش تلویزیون و رادیو امكانات از یاستفاده . سایر از البته یادگیرندگان به پیام رساندن در

دیدار ینوشتار یرسانه‌ها شنیدار ی، و ی،.یشنیدار می‌گرفت بهره نیز

مكاتبه‌ا دانشكده آن از دانشگاه یقبلبیرون ) ابوریحان بعدا انقالب نیز( یسپاهیان

برا یبرا هدف همین به آموزش یرسیدن ) آموزگاران ) بر تكیه با دولت كاركنان

دانشكد. در آموزش نحوه مكاتبه همی‌كوشیدشنیدار یا نوار و كتب ارسال طریق گاه یاز و

.یحضور یكالسها بود اشكال رفع



پنجم : مرحله مرحل تكنولوژ همفهوم در یآموزش یپنجم

مقاالت صورت به فقط مورد یایران پراكندهاست .یبررس گرفته قرار

كشورها اكثر بیشتر یدر برنامه‌ها سوم جهانمقطع صورت اجرا یبه و می‌گردد یاجراو یطوالن یبرنامه‌ها دقیق اهداف با مدت

خود به عمل جامه ندرت به منسجم،می‌پوشند.



هدفها یآموزش یتكنولوژ یهمیشههمگان كه را خود كردن یاصلی

و آن كیفیت بردن باال و آموزشیادگیر . یسطح می‌كند ،دنبال است

اسالم) آزاد دانشگاه یدانشگاه و) نور پیام


تكنولوژ یآموزش یتعریف

تكنولوژ ریشه technology یواژه ازمعن technologia ییونان برخورد ی به

. می‌آید سیستمتیكلغو یآموزش یتكنولوژ نظر از : یرا

یافته‌ها یا دانش یبرا یعلم یكاربردآموزش برخورد یمقاصد یا ،

آموزش با سیستمتیك



تكنولوژ از اكنون یآموزش یتعریفی كهتعریف است همه پذیرش مورد تقریبا

تكنولوژ جیمزبراون . یآموزش یاز است تكنولوژ طراح یآموزشی براون و یرا اجرا، ،تمام یارزشیاب یادگیر یسیستمتیك یفرایند

هدفها براساس آموزش نتایج یو و مشخصزمینه‌ها در و یانسان ییادگیر یتحقیقات

مجموعه‌ا گرفتن بكار همچنین و از یارتباطانسان انسان یمنابع غیر ایجاد یو منظور به

می‌داند موثرتر آموزش



تكنولوژ فوق تعریف :یآموزش یمطابق یافته‌های تمام یادگیر یاز زمینه در یانسان یكه

م بهره است آمده .یبدست گیرد یادگیر یعلم قرار یكه مطالعه مورد راروانشناس یم علم علم ییادگیر یدهد و یاست

یادگیر o اختصاصا بررس یكه را كند یم یانسانروانشناس یشاخه‌ا روانشناس یاز نام یبهروانشناس یپرورش . یتربیت ییا پس استیافته‌ها یآموزش یتكنولوژ علم یاز

م یتربیت یروانشناس . یبهره گیرد



در یآموزش یتكنولوژ پژوهشها نتایج ازم سود نیز ارتباط جوید، یزمینه

موقعیت ی آموزش یتكنولوژ هرارتباط یآموزش موقعیت یك یرا

سع یم موجود یم یداند، اجزاء كه كندارتباط موقعیت این شناسایی یدر را

ارتباط موانع و . یكند دهد تشخیص را آموزش تمام یتكنولوژیست تا می‌كوشد

در پیام انتقال راه سر بر موجود موانعآموزش بدین یموقعیت و ببرد بین از را

آموزش دهد .یطریق انجام را موثرتر



تعریف تكنولوژ جیمزبراوندر یآموزش یاز: ماهرانه كاربرد سیستمتیك، ریزی طرح

تكنولوژ تحقیقات یتولیدات نتایج وامور یتربیت یروانشناس ارتباط یو.یاساس می‌باشند

تكنولوژ اینها بر با یآموزش یعالوهانسان منابع از انسان یاستفاده غیر یو

گیر یم بهره با تا امكانات یكوشد همه ازآموزش اهداف .یبه برسد

واژه‌ها از تعریف این سیستم، یدریادگیر و آموزش ارتباط یفرایند و ،

است . شده استفاده


سیستم تعریف

نامه‌ا یبانات واژه سیستممعادل یمعنیم بیان چنین : یرا كند

”وسیله یمجموعه‌ا به كه اشیاء ازوابستگ ینوع یا و یتعامل متقابل

ارگانیك گل یك یافته‌اند، وحدت منظممنظوم چون یافته سازمان یشمس هیا

.“ جدید تلگراف سیستم یك یا



بانات تعریف برمی‌آید :ی از چنین

طبیع صورت به یا است یسیستم موجودمنظوم را یشمسه مانند آنها انسان یا

. تلگراف سیستم مانند است ساخته بعض سیستم یدر از هم سیستمها از

سیستم از هم و است شده استفاده طبیعی. ساخته انسان

برای یسیستمها معموال ساخته انسانمعین هدف به می‌آیند، یرسیدن وجود به

م مجموع یپس را آنها سازمان هتوانعمدا ییافته‌ا كه مرتبط و متعامل اجزاء از

یافته‌ا وحدت شكل به تا آمده یبوجود.یمعین یهدفها دانست سازد متحقق را



اجزائ سیستم هر در تعریف این دارند :یمطابق وجود

حال در یكدیگر با دائم طور به و مربوطند هم به كه . اجزاء این هستند تعامل یا متقابل یمحتواكنش

.سیستم هستند كارهای آن یاجزاء از كدام هر به كه می‌دهند انجام را

فعالیتها یا .فرایندكارها می‌شود گفته یك به رسیدن برای فرایندها یا كارها این هدف انجام

است .معین شده تعیین قبل از و انسان وسیله به هدف این

است .

(1ـ 1شكل )


برتر سیستم تعریف

فرایندها ، هدف سیستم هر یا یدر الزمم یكارهای تعیین شوند انجام باید كه كند یرا

محتوای یا اجزاء نوع فرایندها باید یو كه راشوند یبرا گرفته كار به هدف به رسیدن

م . یمعین سطح در سیستمها سازندكه یوسیعتر می‌كنند عمل خود محیط از

. به گویند برتر سیستم را وسیعتر سطح اینجزئ سیستم هر دیگر سیستم یعبارت از

. یبزرگتر خرده را جزء سیستم استبرتر سیستم را بزرگتر سیستم و سیستم

. گویند سیستم آن


برتر سیستم تعریف

سیستم خرده دبستان نظام یمثال از . نظام پس است ابتدایی آموزش

ابتدای دبستان یآموزش برتر سیستمابتدای. آموزش نظام حال یاست كه ی در

خرده خود است، دبستان برتر سیستمپرورش یسیستم و آموزش نظام ازاست.


كالسدرس سیستم

: كالسدرس سیستم خرده : ،كتابها سیاه، تخته معلم، آموزان دانش اجزاء

سایر و نقشه‌هادیدار یشنیدار- یمواد

: یادگیر یهدف : حل دیدن، فیلم كردن، بحث خواندن، فرایندها

پژوهش مسئله،


سیستم یك كفایت

حداكثر یبرا با سیستم یك اینكهاجزاء كلیه باید كند كار خود كفایترا جایگزین اجزاء یا خود نیاز موردیا جنبه‌ها به و باشد داشته اختیار در

. كند توجه اجزاء این مختلف ابعاد


سیستم یك تشخیص

م در را سیستم هر به یضمن توانوسیله :

) انرژ منبع ، یالف داد درون یا ) بخشهای انرژ یب تغییر یكه را

، می‌دهند. ) داد تشخیص داد برون ج


سیستم یك تشخیص

: كالس سیستم در : ) آموز، دانش داد درون الف ) بخشهای انرژ یب تغییر یكه را: یم فرایندهای و اجزاء تمام یدهند

مطلوب تغییرات ایجاد برای كه هستندم گرفته كار به او ، یدر شوند

: ) آموز دانش داد تشخیص داد برون یجشده ایجاد تغییرات او در كه است

است .


آموزش

فعالیتها ایجاد یهدفمند یكلیه برای كه استم ییادگیر . یصورت فعالیتها این گیرد

كنش و گیرند انجام دور راه از می‌توانندوسیله به مركز با ارتباط طریق از متقابل

تلویزیون كانال یا پست یا طریق یتلفن هر یا. گیرد صورت دیگر

هدف دارای فعالیتها كه است این مهمرفتار در تغییر ایجاد برای و هستند مشخص

م انجام . ییادگیرنده گیرند


آموزش

م یكس انجام را فعالیتها این و یكه دهدتواند یم

ریز را یبرنامه آموزش جریان كلیه كه باشدم طراحی سیستمتیك طور طرح یبه و كند

برا را كالس یاجرا یبرنامه آموزش از ییكتلویزیون طریق از آموزش یا معلم طریق

كثیر یبرا از یگروه آموزش یا افراد ازتلویزیون طریق از آموزش یا معلم طریق

كثیر یبرا از یگروه آموزش یا افراد ازطریق

م .یكامپیوتر ریزد آموزش برنامه طرح معلم خود نیز یگاه

است.


یادگیری

دائم ییعن ییادگیر بیش و كم در یتغییراینكه بر مشروط ، یادگیرنده بالقوه رفتارنه باشد داده رخ تجربه اثر بر تغییر این

عوامل : یحاصل خستگی وچونداروها ناش یاستعمال تغییرات و یمخدربلوغ . از


دائم یبرا تقریبا تغییر یایجادرفتار در

تكنولوژ برا یآموزش یدر : یما تغییر این ایجاد ریز .یبرنامه می‌كنیم م اجرا را برنامه را یاین رفتار در تغییر میزان و كنیمسنجیم .یم

عواطف، یبرا و نگرشها شامل رفتار در تغییر اینكهروان یحركتی مهارتها دانسته‌ها یو و اطالعات یو

انسان منابع و امكانات كلیه از كنیم ایجاد را و یفردانسان م یغیر .یاستفاده كنیم

یادگیر مورد در تحقیقات را ینتایج ارتباط و انسانبردار بهره و توجه مورد م ینیز بتوانیم یقرار تا دهیم

. كنیم ایجاد افراد در را مطلوب تغییرات


ارتباط

”به فرستنده از پیام انتقال فرایندذهنیات اینكه شرط به پیام گیرندهانتقال گیرنده به فرستنده نظر مورد

. “ بالعكس یا یابد


ارتباط

موقعیت یك را آموزشی موقعیت هر اگرگاه یارتباط پیام فرستنده طراح یبدانیم. یآموزش آموز دانش معلم گاه و است

. م هنگامی است پیام ارتباط ی گیرنده گوییمنظر مورد ذهنیات كه است شده برقرار

آموزش یا یطراح پیام گیرنده به معلم یامورد ذهنیات و باشد شده منتقل آموز دانش . باشد شده منتقل معلم به آموز دانش نظر

متوجه دانش‌آموز عملكرد سنجش ی م بایا است شده برقرار ارتباط آیا كه شویم

خیر.


یارتباطی مدلها

كس مدل یاولین یك صورت به را ارتباط كهداد . ارسطوارائه بود

ارتباط هر دارا یارسطو جزء یرا سهباید. مخاطب و گفتار، گوینده، می‌دانستیا ایجاد برای ارسطو كه داشت توجه

.یبرقرار می‌دانست الزم را جزء سه وجود ارتباطها به فقط خود مدل در رو یارسطو

گفتار صورت به رو . یدر داشت توجه


ویور و شانون مدل

اطالعات منبع پیام مدل این فرستنده یدر طریق ازم یرمزگذار عالئم به تبدیل . یو از عالئم این شود

م پیام گیرنده به حامل . یطریق پیام گیرنده رسدرمزخوان را شده دریافت به یعالئم و كرده

درم پیام اصل مقصد ی صورت اختیار در و آورد. می‌دهد قرار

. است ارسطو مدل از پیش مدل این اجزاءمورد یعنصر گوینده عنوان به ارسطو مدل در كه

م قرار اطالعات یتوجه منبع اینجا در و یگرفت، . ارسطو، مدل در مخاطب عنصر است فرستندهدر را دو هر مقصد و گیرنده مدل این در

. یبرم ارتباط حامل مورد یگیرد ارسطو مدل دراست نگرفته قرار .توجه


هارولد لسول مدل

دارا لسول زیر یمدل شرح به عنصر پنجباشد : یم1 -كس )یچه سخنران،: ه گویند نویسنده، پیام

) فیلم كاگردان2 -م : یچه ( و نماها گفتار، نوشته، پیام گوید

(یموسیق صدا و زمینه3 -راه چه ) یاز ارتباط امواج: یحامل ، كتاب

) فیلم هوا،4 -كس چه : یبه شنوندگان، ) خوانندگان، مخاطب

) فیلم بینندگان5 -تاثیر چه : یبا ( به بسته برگیرنده پیام اثر

ت یمحتوا (اپیام است متفاوت گیرندگان بر ثیر


ایندیانا مدل

معرف دایره شكل به را و یم یارتباط كندمعرف صورت بدین :یم یاجزاء شوند

هدفها مخاطب محتوا سازمان وسیله ارائه یارزشیاب



روانشناس و سیستمها شیوه از مدل یایناصول یتربیت به و می‌گیرد بهره

. یسازمانده در مهم نكته دارد توجه نیزكه است این مدل این در هدفها با رابطه

عین باید اندازه‌گیر یهدفها قابل . یو باشند



گیرنده یا مخاطب مدل این براساس . و تواناییها شناخت دقت به باید را پیام

آنها یدانسته‌ها با مناسب و سنجید را او. یبرنامه‌ریز یادگیر فضای تعداد یكرد ،

یادگیر زمان و با ییادگیرندگان، بایدونیازها یادگیرندگان به آنها یتوجه

. شود سازماندهی آموزش موقعیت مدل این یك یدر

ارتباط دید یموقعیت با كه استم آن به .یسیستمیك نگرند


طراح : دوم منظم یبخشیآموزش

: کلی هدفطراح با آموزش یآشنایی یمنظم

: رفتاری هدفهایمنظم طراحی مراحل با آشنایی

آموزشی منظم طرح اجزاء با آشنایی

آموزشی


آموزشی طراحی مراحل

I – هدفها1 -كلی هدفهای تعیین2 -هدفها یرفتار یتعیینII -مخاطب3 -مراتب سلسله تعیین یا تكلیف تعیین

ییادگیر4 -آن سنجش و ورودی رفتار تعیینIII- 5 - محتوا انتخاب


آموزشی طراحی مراحل

IV -سازمان6 -آموزش فنون و روشها یتعیین7 -گروهها سازماندهی8 -فضا و زمان تنظیمV - 9 : - انسان منابع انتخاب غیر یرسانه‌ها و

یانسانVI - 10 : -اجرا تدریس یارائهVII -یارزشیاب11 -عملكرد یارزشیاب12 -بازخورد


کلی - هدفهای

هدفها مقاصد یكل یتعیین بیان به یآموزش

. یم آموزش منظم طراحی می یپردازدهدفها برای هم را هم یتوان و مدت بلند

.یهدفها یبرا برد كار به مدت كوتاه طراح هدفها یآموزش یدر یبرای

هدفها یآموزش نخست باید مدت، یبلند. یآموزش ابتدا در كرد تعیین كدام یرا هر

كتابها مختلف یراهنما یاز دروس معلم.یكل یهدفها است آمده درس آن

رسم آموزش هدفها یدر ما یكل یكشورم یارتباط تعیین قبل . یاز شوند


کلی- 1 هدفهای

آموزش طراحی هدفها یدر یآموزش یبرایهدفها باید نیز مدت قبل یكل یكوتاه از را

. رسم آموزش در كرد بعض یتعیین از یماكتاب در و اند شده تعیین قبل از هدفها این

راهنما یراهنما یا . یتدریس موجودند معلماشكالهای هدفها این بیان در موجود یالبته

است. سع اصالح یباید را آنها اطالع از پس كنیم

کنیم . هدفها یا یكل یو محصول حسب بر را مان

یادگیر كنیم .یبازده بیان


اصالح برای رهنمودهاییکلی هدفهای

هر فعل .بیان یك با كلی هدف غیرضرور و اضافی عبارات و كلمات .یحذف كار رابرحسب هدف هر پایان‌ یبیان در كه

. گیرد انجام باید آموزش یادگیر محصول برحسب را هدف هر نه یبیان

یادگیر فرآیند .یبرحسب طور را هدف هر نها یبیان رفتار نشان ییكه را

درس موضوع نه . یدهد را


اصالح برای رهنمودهاییکلی هدفهای

طور را هدف هر یك یبیان فقط كهیادگیر تركیب یمحصول نه دهد نشان از یرا

یادگیر محصول . یچند را مناسب كلیت سطح یك در را هدف هر بیان

یعن سطح ی، وضوح یدر به كه عمومیت ازیادگیر .یمحصول دهد نشان نظر مورد


هدفها -2 یرفتار یتعیین

كه یعبارات یرفتار یهدفها هستندرفتار قالب در از‌آموزش را ما یمنظور

نشان خود از آموز دانش داریم انتظار كهم بیان .یدهد كنند

كه كنیم تعیین قبل از بتوانیم اگرآموزش مرحله از گذر از بعد دانش‌آموز

عمل چه انجام به احتماال یقادر بود خواهدقادر او كه دید خواهیم تدارك را آموزش

. كند عمل آن انجام به


ییادگیر یبازده‌ها یطبقه‌بند

رفتار هدفهای باید ییادگیر یبازده‌ها یدرباشند . گیری اندازه قابل و مشاهده قابل

بازده‌ها این ابتدا یطبقه‌بند ییادگیر یبایدشوند.


یبازده‌ها یطبقه‌بندمزایای ی یادگیر

درسی برنامه‌ریزان طبقه‌بندیها كمك بهتجارب یم و نمایند مشخص را هدفها توانند

ارزشیاب ییادگیر تدابیر طرح‌ریز یو یراكنند.

هدفها می‌توانند بررس یمربیان را یخودطبقه یك در فقط هدفها كلیه اگر و كنند

هدفهای یجا را یمی‌گیرند دیگر طبقات ازهدفها جزء .یهم دهند قرار خود


یبازده‌ها یطبقه‌بندمزایای ییادگیر

دقت با اصالحات طبقه‌بندیها از استفاده بادر دست‌اندركاران همه كه وآنگونه بیشتربرده كار به باشند داشته توافق آنها مورد

.یم شوند م طبقه‌بندیها كمك نتیجه‌گیر یبه یتوان

توانای نوع چه كه شده ی كرد یادگرفتهاست.


بلوم یطبقه‌بند

مختلف حوزه سه به را هدفهاد:نكن یم یطبقه‌بند

: شناخت حوزه یالف : روان حوزه حركت یب یـ : عاطف حوزه .یج


شناخت یحوزه

بایادآور كه است هدفهایی بازشناس یشامل ییاوومهارتها تواناییها رشد و كار یدانش سرو ذهنی

دارا. : یدارند است ششطبقه1 -یادآور: دانش جزئ یشامل كل یامور ، یو

یادآور ییادآور یا فرآیندها، و الگوها، یروشها . بر عمده طور به طبقه این موقعیتهاست و ساختها

.ییادآور یروانشناخت یفرایندها می‌كند تاكید2 -اصل: فهمیدن هدف است قادر فرد فهمیدن یدر

یا و مورد تواند می و كند درك را ارتباط یكپرداخته یاندیشه‌های بدان موردنظر ارتباط در كه را

. دهد قرار استفاده مورد3 -موقعیتها: كاربستن در انتزاعات از یاستفاده

عین . یویژه است


شناخت یحوزه

4 -یا: تحلیل اجزاء به ارتباط یك شكستنگونه‌ا به آن تشكیل‌دهنده كه یعناصر

نسب مراتب صورت یسلسله به اندیشه‌ها.یروشن شود داده نشان

5 -و یپهلو: تركیب عناصر گذاشتن همبرا .یاجزاء است كل یك ایجاد

6 -مطالب یداور: یارزشیاب ارزش مورد دربرا روشها است یو معین .مقاصد


روان یحركت یحوزه

حركت یهدفهای مهارت به یا یكهدستكار یماهیچه‌ا یا ی، ابزار، یا موادهماهنگ یكارهای به نیاز یعضله‌ا یكهقرار یعصب حوزه این جزء دارند،.یم گیرند


عاطف یحوزه

درجه‌ا یهدفهای یا عواطف، و براحساسات از یكهم تاكید مطلب یك طرد یا این یپذیرش جزء كنند

م قرار . یحوزه دارا حوزه این به یطبقات یگیرنداست زیر :شرح

1) ( -كردن توجه یا كردن دریافت2 -دادن پاسخ‌3 -شدن قائل ارزش4 -ارزشها به دادن سازمان5 -مجموعه‌ا یا ارزش یك وسیله به از یتشخص

ارزش‌ها


گانیه یطبقه‌بند

1 -كالمی اطالعات2 -یذهن یمهارتها3 -یشناخت یراهبردها4 -یحركت یمهارتها5 -نگرشها برا طبقات خرده كالم یسه و یاطالعات

برا طبقه خرده این. یذهن یمهارتها یپنجدیگر طبقه سه همراه به طبقات خرده

م تشكیل را طبقه یازده . یمجموعا دهند


طبقه‌بند و یمقایسه گانیهبلوم

طبقه‌بند مقایسه بلوم یآموزش یهدفها یازبازده‌ها برم ییادگیر یو چنین كه یگانیه آید

طبقه‌بند اول حوزه یعن یسه اطالعات یگانیهمهارتها یكالم راهبردها یذهن ی، و شناختی ی،

شناخت حوزه .یمعادل است بلوم مهارتها چهارم حوز یحركت یحوزه همعادل

حركت یروان حوزه یـ معادل نگرشها و.یعاطف است


گانیه طبقه‌بندی


رفتاری هدفهای نوشتن

ما مقصود كه است عبارتی رفتاری هدفبازده یا نهایی رفتار قالب در آموزش از را . هدف هر می‌كند بیان آموز دانش یادگیری

است جزء پنج دارای :رفتاری1 -موقعیت2 -شده گرفته یاد توانایی3 -موضوع4 -عمل5 - ویژه شرایط و محدودیتها ابزار،


-II یا- 3مخاطب تكلیف تحلیلتعیین یادگیری مراتب سلسله

در كه شرایطی به توجه با باید آموزشی طراحانجام را طراحی می‌پیوندد وقوع به یادگیری آن

دهد.. بیرونی یا باشد درونی می‌تواند یادگیری شرایط

درونی از شرایط درون به مربوط كه شرایطی یعنیقبل از كه تواناییهای مثل است یادگیرنده شخص

. اند شده كسببیرونی از شرایط خارج به مربوط كه شرایطی یعنی

روانشناسی از اصولی مثل است یادگیرنده شخصموقعیت در یادگیرنده فرد رفتار تغییر برای كهكه منابعی یا می‌گیرند قرار استفاده مورد یادگیری

. می‌شود استفاده آنها از آموزش در


- II تعیین- 3مخاطب یا تكلیف تحلیلیادگیری مراتب سلسله

ابتدا یادگیرنده درونی شرایط با رابطه درمراتب سلسله تعیین یا تكلیف تحلیل بهورودی رفتار سپس و می‌پردازیم یادگیری . در كه فعالیتهایی سایر می‌كنیم تعیین رامی‌دهیم انجام آموزشی طراحی با رابطهبیرونی شرایط كردن فراهم به مربوط

است. از مجموعه‌ای به تكلیف تكلیف، تحلیل در

انجام به موفقیت با فرد كه مهارتهادهد انجام را آنها باید تكلیف رساندن

. مجموعه‌ای به طریق بدین می‌شود تجزیهمی‌یابیم . دست فعالیتها از


عهده از بخوبی اینكه برای كار بهتریناست این برآیید تكلیف تحلیل

1. دهید- انجام را تكلیف خودتان بار چند2 -برای گیرنده یاد آنچه از كاملی فهرست

تهیه دهد انجام باشد قادر باید تكلیف انجامكنید.

3 -كه ویژه‌ای رفتارهای از كدام هر برایكرده‌اید شناسایی

( Y )رفتار آن از قبل فورا كه را شرایطی. كنید تعیین می‌آیند

4 -گام در موجود این 3اطالعات به را . گیرنده یاد اگر بنویسید یاد Xصورت را

بود خواهد قادر باشد . Yگرفته دهد انجام را


وسنجش- 4 ورودی رفتار تعیین آن

قابل بازده برحسب را كلی اگرهدفهایبیان آموزان دانش یادگیری مشاهده

تحلیل را نیاز مورد یادگیری بازده كرده‌اید،از قبل اید نموده مشخص یعنی كرده‌اید،چه باید آموز دانش هدف به رسیدناین و باشد كرده كسب را تواناییهایی

. اید نوشته تاخر و تقدم حسب بر را تواناییهانهایی عملكرد از قبل درست كه تواناییهاییورودی رفتار می‌گیرند قرار نهایی بازده یا

هستند.


ورودی- 4 رفتار تعیینآن وسنجش

تهیه و ورودی رفتار آزمون بینی پیشبه آن اجرای و درس طراح عهده به آن . معلم كه هنگامی در است معلم عهدهخود معلم هستند یكی درس طراح و

. می‌دهد انجام را كار دو هر


ورودی آزمون نتیجه

كه داد نشان ورودی آزمون نتیجه اگرنیاز مورد ورودی رفتار آموزان دانش . آموزشهای آنها برای باید ندارند را

. شود دیده تدارك ترمیمی مورد ورودی رفتار داشتن صورت در

انتخاب كه بعد مرحله انجام به نیاز. می‌كند اقدام محتواست


III -5 -محتوا انتخاب

با مطابق و درست رفتاری هدفهای اگرهدفهای نوشتن بخش در كه مطالبیباشند شده نوشته است آمده رفتاریرا محتوا رفتاری هدفهای تعیین با شما

. اید كرده تعیین نیز محتوای وجود عدم علت به نیز گاهی

تهیه به خود می‌شوید مجبور مناسب،. كنید اقدام محتوا


تهیه منظور به سئوالهاییمناسب محتوای

ان- 1 كه را رفتارهایی آن محتوا، از جآیا آنها امایشان در می‌رود انتظار آموزان دانش

می‌پروراند؟سطح- 2 با مطابق سطحی در محتوا، آیا

یادگیری. است آموزان دانش

تنظیم- 3 طوری دارد؟ مناسبی توالی محتوا، آیابعد و ساده‌تر مطالب اول كه است شده

دهد؟ ارائه را مشكل‌تر مطالبمن- 4 تدریس زمان مدت برای محتوا آیا

است؟ مناسبو- 5 اصول مفاهیم، است، درست محتوا آیا

هستند؟ صحیح شده بیان نظریه‌های


IV سازمان ـفنون- 6 و روشها تعیین

آموزشی

را فراوانی متغیرهای فرد یك به چیزی دادن یاد . یادگیرنده، می‌تواند، متغیرها این می‌گیرد بر درتدریس، مورد موضوع ماهیت یادگیری، فرایندهدفهای و آموزشی، موقعیت معلم، شخص

. باشد آموزشی جذب برای كه را معلم رفتارهای از الگویی تبا

منظم و آگاهانه طور به مهم متغیرهای تمام . می‌نامد آموزشی فن است شده طراحی

( سیفمن را تعریف روش( 1971همین برای . است برده كار به آموزشی


آموزشی فنون

بسته فنون و باز فنون به را آموزشی فنون. می‌كنند بندی تقسیم

اختیار در كمی بسیار اطالعات باز فنون درنحوه درباره او و می‌گیرد قرار گیرنده یاددریافت خاص دستورالعمل خود، عمل

ابتكار. بسته فنون در صورتیكه در نمی‌كندپاسخ و می‌شود داده یادگیرنده به كمی عمل

. می‌شود خواسته گیرنده یاد از خاص



فنون نیز آموز دانش به راهنمایی مقدار نظر از. می‌كنند بندی دسته را آموزشی

آموز دانش زیاد، راهنمایی با آموزشی فنون در . میشود راهنمایی نیز گفتن پاسخ ضمن در حتیمسئله معلم كم راهنمایی با آموزشی فنون درخود كه می‌خواهد اموز دانش از و می‌دهد ای . دانش به راهنمایی هیچگونه كند پیدا را پاسخ . با آموزشی فنون در نمی‌گیرد صورت آموزراهنمایی گاه آموز دانش متوسط راهنمایی

می‌شود.



( دو( 1971سیفمن به را آموزشی روشهایدسته

: می‌كند بندی تقسیم. اكتشافی روش و نمایشی روش. است دهنده ارائه معلم نمایشی روش در كشف به خود گیرنده یاد اكتشافی روش در

. می‌پردازد مطالب اصول از می‌تواند معلم روش دو هر در

. كند استفاده قیاسی اصول از یا استقرایی


آموزشی روش در گامهایاستقرائی اصول براساس

آموزش 1. می‌خواهد كه را اطالعاتی معلم ( قانون، كلی، قاعده می‌كند انتخاب دهد

.) فرایند مفهومدانش 2. به اطالعات آن از مختلف مثالهای

به قادر را او تا می‌شود ارائه آموز. كند فرضیه تشكیل

سقم 3. و صحت تا می‌شود ارائه شواهدی. كند تایید را فرضیه

یا 4. معلم وسیله به شده گیری نتیجه مورد. می‌شود گفته شاگرد


آموزشی روش در گامهایقیاسی اصول براساس

1 -آموزش می‌خواهد راكه اطالعاتی معلم. می‌كند دهدانتخاب

2. می‌شود- ارائه آموز دانش به كلی قاعده3 -ارائه كلی قاعده از مشخصی مثالهای

تا می‌شودموارد بین رابطه سازد قادر را آموز دانش

. دریابد را كلی قاعده و جزئی4 -قاعده تكذیب یا تایید برای شواهدی

. می‌شود ارائه كلی


روشها و فنون از استفاده

و فنون از استفاده در باید كه را چیزیكه است این داشت نظر در روشها

بد یا خوب خود خودی به آنها از هیچكدامرا. آنها مناسبت عدم یا مناسبت نیستندیادگیری و آموزش در كه متغیرهایی با بایدرا آنها سپس و گرفت نظر در دارند دخالت

. برد كار به به توجه با شما آموزشی طراحی در

كه عناصری سایر و آموزشی‌تان هدفهایدارند دخالت یادگیری و آموزش امر دررا فن چند از تركیبی یا فنون از یكیبعد مرحله به سپس و می‌كنید انتخاب

می‌روید.


گروهها- 7 سازماندهی

دانش گروههای هم آموزشی طراحی درهم و دارند سازماندهی به نیاز آموزان

معلمان گروههای دانش گروههای سازماندهی با رابطه در

را هدفها كدام كه داشت توجه باید آموزانآن به می‌توانند تنهایی به آموزان دانشبین تعامل با هدفها كدام به دستیابی برسندهدفها كدام و است پذیر امكان یادگیرندگانقابل یادگیرندگان و معلم بین تعامل با

. است دسترسی تعامل به نیاز كه هدفهایی به رسیدن برای

به معلم معموال دارد یادگیرندگان بین . می‌پردازد مختلف گروههای تشكیل


گروه

با كه افراد از تعدادی از است عبارتیك به رسیدن برای و می‌كنند كار هم

هستند . تعامل حال در مشترك هدف كردن بندی دسته هنگام در معلمان

: مختلف گروههای به آموزان دانشدانش عالئق ، آموزان دانش تواناییدانش پیشرفت میزان ، آموزان

گیرند ... . می نظر در ، آموزان


گروه ویژگیهای

. کنند می فراوانی تعامل به مبادرت آنان می معرفی عضو عنوان به را خودشان آنان

کنند. دارند مشترکی منافع که هنجارهایی در آنان

. هستند سهیم واحدی روش با عمل به اقدام به متمایل آنان

. هستند محیط به نسبت . است دهنده پاداش آنان برای گروه


گروه موثربودن و كارآییآموزشی

1 -است سریع یادگیری 2 -مثبتی نگرش دانش‌آموزان و معلم

دارند انجام حال در تجربه به نسبت 3 -كه است موجود روابطی افراد بین

. می‌سازد آسان را هدف به رسیدن تركیب گروه، اندازه وسیله به نتایج این

داخل افراد و گروهها بین ارتباط گروه،و ساخت اثر در مهمتر همه از شاید و گروه

. می‌گیرند قرار تاثیر تحت گروه هدفهای


رسمی غیر های گروه

دیگری رسمی غیر گروههای كالسها درمشترك عالئق وسیله به گرچه موجودند

آنها ایجاد در عمد به معلم اما آمده‌اند بوجود . بر رسمی غیر گروههای است نداشته نقشیآموزشی گروههای كه رسمی گروههای كار

. می‌گذارند تاثیر آنهاست از یكی


رسمی غیر های گروه

از آگاهی و گروهها این شناخت با معلممی‌تواند آنها داخل در موجود ارزشهای

. دهد شكل بهتر را آموزشی گروههای گروههای بر رسمی غیر گروههای تاثیر

: است زمینه سه در رسمینرمها- 1 تعیین هماالن- 2در - 3فشار

. گروهی همبستگی


مكان- 8 و زمان تنظیم

و یادگیری فرایندهای برای مناسب زمان معموالیاد یا گیران پیام ویژگیهای به توجه با را آموزش . براساس انتخاب این می‌كنند انتخاب گیرندگان

. است رشد روانشناسی مختلف نظریه‌های ، آموزش مدت نبودن ،طوالنی نبودن خسته

روانی و جسمی آمادگی است مهم امری آموزشی فضای سازماندهی

یادگیری فضاهای كه داده‌اند نشان تحقیقاتیادگیری و آموزش فرآیندهای در خنثی عالمیصورت. یادگیری آن در كه محیطی نیستند

. ندارد مرزی و حد می‌گیرد


آموزشی فضاهای

یادگیری محیط داخل در آموزشی فضاهای . گرفته‌اند قرار

میزان بر آموزشی فضاهای مناسب طراحی. یادگیری كل طراحی این خواه گذارد اثرمی

خواه و برمی‌گیرد در را مدرسه ساختمانبه آموزشی فضای تنظیم

و ه نحو معنی آموزان دانش قرارگرفتن. باشد درس كالس در ابزار


آموزشی فضاهای

میزان باید آموزشی فضای تنظیم درو اثاثیه گرفتن قرار طریقه ،صدا،و نور

طراحی . در شود گرفته نظر در ابزاراطالعات : كه ای نحوه فیزیكی امكانات

، گیرد می قرار آموز دانش اختیار درنوع و آموز دانش و معلم بین تعامل

شركت آن در آموز دانش كه فعالیتهاییدارند . دخالت میكند


9 : منابع- انتخاب رسانه‌هاو انسانی

انسانی غیر

منظم طراحی در كه دیگری مرحلهگیرد قرار توجه مورد باید آموزشی

. است رسانه‌ها انتخاب موقعیتهایی یا ابزار افراد، رسانه‌ها

ارائه پیام آنها وسیله به كه هستندكتاب. معلم، تعریف بنابراین می‌شودفیلم، سیاه، تخته ناطق، اسالید درسی، ... خوانده رسانه همه و كامپیوتر

می‌شوند.


رسانه‌ها بندی طبقه

انجام دلیل بدین بیشتر رسانه‌ها بندی طبقهرسانه‌ای اگر می‌شود تصور كه می‌گیردرسانه این باشد، دارا را خاصی ویژگیكه گیرد قرار هدفی به خدمت در می‌تواند

. است ویژگی همان مستلزم



1 : از- عبارتند مواد این شفاف غیر دیداری مواد

) ( ، غیره و خودآموزها كتابها تصاویر، انواعنمودارها، چارتها، مطالعه، راهنماهای مجله‌ها،

. كاریكاتورها پوسترها، نقشه‌ها،2: ) از- ) عبارتند كه صدا فقط شنیداری مواد

) ( ، كارتریج كاست، حلقه‌ای، شنیداری نوار. شنیداری كارت و تلفن رادیو، صفحه،



3 ( - از- تركیبی شفاف غیر دیداری شنیداری مواد:2و 1 از( عبارتند كه چاپی مواد سایر و صفحه یا نوار با همراه كتاب

. شنیداری مواد با همراه4 :) از- ) عبارتند كه ثابت شفاف دیداری :مواد استریپ فیلم .اسالیدها، شفاف طلقهای و ها5 ) ( - كه ثابت شفاف دیداری شنیداری مواد ـ

: از عبارتند ( اسالیدها انواع ناطق اسالید ناطق، استریپ فیلم

.) صفحه یا نوار با



6-: از عبارتند كه متحرك دیداری مواد) نوشته ) یا زیرنویس با همراه صامت متحرك فیلم7 : - از- عبارتند كه متحرك دیداری شنیداری مواد ویدئو فیلم و ناطق متحرك فیلم8: از- عبارتند كه بعدی‌ها سه برشها مدلها، ماكتها، واقعی، اشیاء9: از- عبارتند كه موقعیتها و انسانی منابع غیره و آفرینی نقش علمی، گردش افراد، از دعوت10: -از عبارتند كه كامپیوترهانمایش ا ابزار با گوناگون ترمینالهای و كامپیوترها نواع


ر انتخاب در موثر عوامل سانه‌ها

1 -آموزشی هدفهای2 -آموزان دانش ویژگیهای3 -تدریس فنون4 -درسی موضوع نیاز مورد محركهای5 -عملی شرایط كرد فكر این به اول باید ها رسانه انتخاب با رابطه در

كند . می تأمین را مؤثر یادگیری حد چه تا رسانه هر كها رسانه هایی رسانه بین از میكند یسپس انتخاب را

. دارد همخوانی موجود شرایط با كه


VI 10ـ : تدریس اجرای ارائه ـ

طراح شده گفته مراحل طراحی از پساجرای یا درس ارائه مراحل آموزشی

. می‌كند بینی پیش را تدریس مراحلی می‌شود بینی پیش كه مراحلی

. داد تغییر را آنها نتوان بعد كه نیستند بعضی موجود براساسشرایط معلم گاهی

زمان مدت یا می‌كند حذف را مراحل ازمی‌كند مرحله یك صرف بیشتری


آموزش رویدادهای مراحل

1 -توجه جلب2 -هدفها از گیرندگان یاد كردن مطلع3 -نیازهای پیش یادآوری تحریك

یادگیری 4 -محرك مطالب ارائه5 -یادگیری راهنماهای تهیه6 -عملكرد فراخوان 7 -صحیح بازخورد تهیه8 -عملكرد سنجش9 -انتقال و داری یاد به دستیابی


VIII ارزشیابی ـعملكرد- 1-11 ارزشیابی

تا می‌كند كمك طراح به عملكرد از ارزشیابیبه گیرندگان یاد از زیادی تعداد كه را هدفهاییآن براساس و كند مشخص نرسیده‌اند آنهااصالح را فرایندها یا ویرایش را درسی مطالبسبب. عملكرد از ارزشیابی این بر عالوه نمایدعنوان به آموزشی سیستم طراحی تا می‌شود

. گیرد قرار ارزشیابی مورد كل یك طراح فوق آزمونهای از كدام هر طراحی در

نظر مورد را پایائی و اعتبار مسئله باید همیشه . كه كند تهیه آزمونی باید یعنی باشد داشتهاین و بسنجد را هدف در نظر مورد عملكرد

. دهد انجام دقیق را عمل


سیستم- 2-11 از ارزشیابی

طرح اجرای از مدتی اینكه از بعداساسی سؤال گذشت آموزشی منظم

كه : است این ؟ نه یا كاراست طرح آیا و پیشنهادی روالهای ، شده ارائه مواد

عملی و مالی ، روانی نظر از آزمونها؟ باشند می اجرا قابل حد چه تا


ارزشیابی 12 تحلیل یا بازخورد ـ

) ( باید سیستم یا عملكرد ارزشیابی نتیجهبر تا شود داده آموزشی سیستم خود بهیا شده گرفته كار به عناصر در آن اساسعمل به نظر تجدید شده انجام فرآیندهای

آید. و نبوده پذیر امكان هدفها كدام به دستیابی

؟ چرا ؟ كافی امكانات نبود ؟ پیشنهادی روالهای نبودن اجرا قابل می روشن اساسی مشكالت بخش این در

آید . می بوجود اصالحاتی سیستم در و شود


رسانه‌ها : بخشسوم

: کلی اهدافها رسانه انواع با آشنایی


رفتاری هدفهای

ها رسانه انواع تعریف از کدام هر محدودیتهای و محاسن

ها رسانه


تصویر

كه است بعدی دو شفاف غیر دیداری یكنشان را آنها بین روابط یا اشیاء مكانها، افراد،عكاسی،. وسیله به می‌تواند تصویر می‌دهد

. باشد شده تولید نقاشی یا طراحی از استفاده با می‌توان را تصاویر از بعضی

و دانه پر، پارچه، بریده رنگی، كاغذهای بریده . آورد وجود به آنها همه از تركیبی یا غیرهآموزشی رسانة خود تصاویر اینكه بر عالوهرسانه‌های همه تولید در تصاویر از هستند ( كتاب، اسالید، چارتها، انواع مثل آموزشی ) استفاده پوستر استریپ، فیلم شفاف، طلق

می‌شود.


تصاویر انواع

به و مختلف اندازه‌های در تصاویرسفید و سیاه و رنگی صورت

موجودند.


دستگاه

و باشد جزوه یا كتاب در تصویر اگرباشند، داشته را آن از نسخه یك همهیادگیرندگان گروهی، استفاده هنگامو كنند باز را خاص صفحه می‌توانند

. كنند نگاه آن به همه دادن نشان برای صورت این غیر در

می‌توان گیرندگان یاد گروه به تصویراز یا كرد استفاده اپك پروژكتور از

تابلوها انواع


اپك پروژكتور

از می‌تواند كه است دستگاهیبر روشنی تصاویر شفاف غیر موارد . با كردن كار دهد نشان پرده روی

. است ساده بسیار پروژكتور این


تصویر محاسن

طور- 1 به مواقع از بسیاری در یا كم بسیار هزینه با تهیهمجانی

مورد- 2 تصاویر می‌توانند می‌دانند عكاسی كه افرادی. كنند تهیه خود را، خود نیاز

تصاویر- 3 از آسان بسیار نگهداریباید- 4 آموزان دانش كردن آشنا برای مناسبی جانشین

كه بعد آپدیده‌هایی علت به كالس به آنها وردنپذیر امكان ایمنی یا هزینه، زمان، بعد مسافت،

نیستتصاویر- 5 روی از شفاف طلق یا اسالید تهیهاپك- 6 پروژكتور دستگاه با ساده بسیار كاركردنسازی- 7 آماده و نمی‌كند خراب را مواد اپك پروژكتور

نمی‌گیرد وقت هیچ مواد


تصاویر محدودیتهای

نشان- 1 مناسب اندازه نظر از تصاویر اغلب.) كوچك‌اند ) نیستند گروه به دادن

نیاز- 2 مورد محرك جزء رنگ كه مواقع بعضی در. ندارد وجود مناسب رنگی تصاویر است

یك- 3 كه مطالبی كلیه از آموزان دانش گاه . نمی‌شوند آگاه دهد ارائه است قادر تصویر

بسیار- 4 گروه به تصویر نشاندهنده دستگاه. است سنگین

تاریك را اتاق باید اپك پروژكتور از استفاده برایكرد.


كتاب

،كاغذ روی بر كه است نوشتاری اثر یك . اثر این باشد شده نوشته پارچه پوست،شده صحافی طریقی به و است جلد دارای

است. اصول و مفاهیم اطالعات، آموزش برای كتاب

. كتاب رود كار به می‌تواند آنها دادن تمیز ومی‌تواند و است آموزشی رسانه راحت‌تریندر ارزان و فشرده صورت به را اطالعاتاختیار در بود الزم وقت هر و كند ذخیره خود

. دهد قرار


کتاب انواع

غیر و درسی كتابهای دسته دو به را كتابها: می‌كنیم تقسیم درسی

سیستم در كه هستند كتابهایی درسی كتابهای. می‌روند كار به رسمی پرورش و آموزش

اضافی مطالعه برای نیز درسی غیر كتابهای . منظور این به كنند استفاده آموزان دانشمورد موضوع هدف، باید كتابها بهترین

. شود گرفته نظر در یادگیرنده سن و مطالعه،معلمها درسی غیر كتابهای از استفاده برایبه را كتابخانه از استفاده طرز می‌توانند

. دهند آموزش یادگیرندگان


کتاب محاسن

جا- 1 هر در استفاده قابلساعت- 2 چند تا لحظه چند از مطالعهدلخواه- 3 به كتاب جای هر مطالعهوقت- 4 نیاز مورد مطالب روی می‌تواند یادگیرنده

طور به است مهم كمتر كه را مطالبی و بگذارد. كند بروز اجمالی

ترتیب- 5 همه برای یكسانی تكلیف می‌تواند معلمدهد.

نابرابر- 6 یا یكسان سرعت با مطالعهنسبتا- 7 و دوام با نقل، و حمل قابل جور، و جمع

ارزان


كتاب محدودیت

.نوشته بد یا که كتابها بیشتر طراحیو می‌شوند سازماندهی بد می‌شوند،

. می‌روند كار به هم بد است زیاد چاپ مدت طول كه آنجا از

دانش دست به اینكه از قبل معموالكهنه مطالبشان برسند آموزان

می‌شود. ایجاد به قادر شدن طراحی بد دلیل به

دانش‌آموزان در مسئله حل توانایینیستند،

به نیاز آنها نگاهداری و هستند حجیم. دارد زیاد فضای


- غیر دیداری شنیداری موادشفاف

. دارد وجود نیز صفحه یا نوار كتابها همراه گاه زبان آموزش با رابطه در كتابها نوع این بیشتر

. شده‌اند تهیه نازك بسیار كتابها همراه صفحه مواقع بیشتر در

آسیب نقل و حمل در كه آنگونه می‌شوند تهیههزینه دوردست جاهای به حمل در ضمنا و نبینند

. شود كمتر پست - غیر دیداری شنیداری مواد مواد، اینگونه به

. می‌گوئیم شفاف


مجله تعریف

به كه مشخص عنوان با است نشریه‌ای مجلهفاصله با پیاپی جزوه‌های یا شماره‌ها صورتمنتشر نامحدود مدت برای منظم زمانیموضوعهای دربارة مقاالتی حاوی و می‌شود

است . مختلف نویسندگان از مختلف آموزشی رسانه‌های عنوان به مجله‌ها از

. موجود علمی مقاله‌های كرد استفاده می‌توانبرای خوبی علمی منابع می‌تواند آنها در . نسبت به باشد یادگیرندگان اضافی مطالعهاز می‌توان گیرندگان یاد اطالعات سطح و سنخارجی یا فارسی زبان به مختلف مجله‌های

. كرد استفاده


چارتها

كار به را دیدن حس كه هستند رسانه‌هاییآمیز. مضحكه تصاویر خط، از آنها می‌گیرند ) نوشته) و نقاشی نمودار، عكس، ، كاریكاتورنظم و اندیشه‌ها و مفاهیم كردن خالصه برای

می‌كنند استفاده آنها به دادن شده ارائه اطالعات به بیشتر چارتها چون

هر روی بر را آنها می‌توان پس می‌دهند نظمتابلوپارچه‌ای، سیاه، تخته مثل ارتباطی حاملرسم مقوا یا شفاف طلق مغناطیسی، تابلو

نمود.


چارتها انواع

-مرحله صورت به را مطالب كه چارتهاییمی‌دهند، ارائه مرحله به

پوششی چارتهای و برگردان چارتهای2 -صورت به را مطالب كه چارتهایی

می‌دهند ارائه همزمان ،درختی شاخه‌ای، جریانی، چارتهای

تصویری و نقشه‌ای جدولی،


نمودارها

ارقام كه هستند نوشتاری رسانه‌های ازسطح یا تصویر خط، نقطه، به تبدیل را

می‌كنند. با سریع خیلی و سادگی به قادرند آنها

نمودارها خواندن نحوه كه یادگیرندگانی. كنند برقرار ارتباط اند گرفته یاد را

درباره می‌توانند نمودارها‌ ضمن درمطالب درصد و اندازه، رابطه، كمیت،

. دهند ارائه را


نمودارها انواع

ستونی نمودار سطحی نمودار خطی نمودار تصویری نمودار


خوب نمودار یك معیارهای

1 -سادگی2 -بودن خوانا و روشن3 -بودن مختصر4 -برجستگی5 -كافی حاشیه


نقشه

زمین سطح مختلف بخشهای از تصاویری . بخش هر هستند آسمانی كره‌های سایر یااست طبیعت در آن اصل مطابق نقشه ازنقشه‌ها مقیاس كوچكتر مقیاس با ولییا كسر صورت به آنها پایین در o معموال

. است شده نوشته میزان


نقشه

از استفاده بر عالوه نقشه‌ها رسم درسمبل‌هایی و رنگ از نقشه‌برداری، اصولاستفاده سمبلهای می‌شودو استفاده نیزنوشته نقشه كنار در o معموال درنقشه شدهدر كدام هر به مربوط توضیحهای و شده

. می‌آید آنها مقابل اصلی كاربرد كه نظرمی‌رسد به گرچه

دركلیه ولی است جغرافیا دردرس نقشه. نمود استفاده نقشه از می‌توان دروس


پوستر

است نوشتاری آموزشی رسانه‌های ازو عكس رنگ، طرح، از آن تهیه ودر . ان اندازه می‌شود استفاده نقاشی

o 70×100یا 50×70معموالسانتیمتراست.

بتواند كه است پوستری پوستر، بهترینبرقرار را الزم ارتباط زمان حداقل در

كند. به پیام شده سعی آنها در كه پوسترهایی

) ( شوند ارائه نمادی سمبلیك صورتمحدودی استفاده درآموزش كاربرد برای

دارند.


پوستر

شعارگونه حالتی اوقات بیشتر پوسترهاو. در به را آنها مختلف نمونه‌های دارند . اگر ببینید می‌توانید بزرگ شهرهای دیوارمیتوانیم كنیم دسته‌بندی را آنها بخواهیمافتادن اتفاق ازآنها بعضی كه بگوئیم

. می‌رسانند اطالع‌ها به را رویدادی منع كاری انجام از را ما مستقیما بعضی

. می‌كنند تشویق كاری انجام به یا در می‌توان پوسترها این از هركدام از

. شروع در بیشتر نمود استفاده آموزش. دارند كاربرد توجه جلب برای و آموزش


خوب پوستر معیار

1 -پیام یك رساندن برای باید پوستر.) باشد ) مشخص هدف باشد شده تهیه

2 . باشد- ساده باید پوستر3 -كند جلب را انسان توجه باید پوستر

معیارهای توجه جلب این برای و. موثرند بسیار رنگ سادگی، زیبایی،

4 -بزرگ كافی اندازه بایدبه پوسترباشد


كاریكاتور

به حقایق بیان به پرداختن كاریكاتورتصویر و طرح درقالب آمیز طنز صورتی

است. قضایا ماهیت اینكه برای كاریكاتوریست

به می‌خواهد كه را حقیقتی كند روشن راآمیز اغراق صورتی به بپردازد آن بیان

. كند می بیان حال زمان در فقط o معموال كاریكاتور

. از بسیاری در زمان مرور است زندهكاریكاتور بودن طنزآمیز جنبة بر اوقاتذهنی باید كند استفاده درس كالس دراجتماعی مسائل به و داشته كنجكاو

. باشد داشته كامل وقوف


كاریكاتور ویژگی

طنز حقیقت نمایش در اغراق كه است جنبه‌ دو همین دلیل به

نوشتاری رسانه یك عنوان بهیادگیری و آموزش برای می‌تواند

. رود كار به


گچی تابلوهای

فراوان‌ترین و معمولی‌ترین از . كه آنجا تا هستند آموزشی رسانه‌هاینصب گچی تابلوهای هرجا o معموالآنجا كه می‌شود مشخص باشد شده

. است درس كالس از و بودند سیاه رنگ به همیشه o قبال

تخته نام جهت همین به و تخته جنساكنونی ولی بودند گرفته خود به سیاهمثل نیاندازند برق كه مات رنگهای ازمختلف جنسهای واز تیره آبی و سبز

. شوند می تهیه هم


تابلوگچی محاسن

ارتباط آنها طریق از می‌توان سرعت به. كرد برقرار

. كرد عوض می‌توان را مطالب. نیست نیاز مورد مواد سازی آماده. است ارزان درس كالسهای جداناپذیر جزء همه‌جا در

می‌باشد. خود به را كالس فضای بهترین توجه نظر از

. است داده اختصاص


تابلوگچی محدودیتهای

1 -و معلمها برای بهداشتی نظر از . گچ پودر نیست مفید آموزان دانشحنجره برای هوا در شده پراكندهشاگردان تنفسی دستگاه و معلم‌ها

. است مضر2 -شده كدر نشوند نگهداری خوب اگر

. نمی‌دهند نشان خوب را خود ومطالب


ماژیكی تابلوهای

صاف سطوحی از كه هستند تابلوهایی. شده‌اند تشكیل o معموال و

كه ماژیك‌هایی با تابلوها این روی برهستند آب در حالل مواد دارای

می‌نویسند. این گچی تابلوهای بر تابلوها این مزیت

و تمیز بهداشتی نظر از كه استایجاد غبار و گرد و هستند راحتاستفاده. برای تابلوها این نمی‌كنند

. است شده تهیه گروهی


مغناطیسی تابلوهای

آهن‌ربا خاصیت از تابلوها این تهیه برای . است شده استفاده

ساخته آهن ورقه‌های از تابلوها گونه این سطحمی‌زنند. رنگ را ورقه‌ها این روی گاه می‌شودبه ارتباط برقراری برای مناسب‌تری زمینه تا

. آید وجود می‌خواهند كه تصاویری یا نوشته‌ها پشت به

كوچك تكه‌های دهند قرار تابلوها این روی . می‌چسبانند آهن‌ربا

تعمیرگاههای از میتوان را نیاز مورد آهن‌رباهاییا ، صوتی ابزار تعمیرگاههای ، یخچال

كرد تهیه طراحی ابزار فروشگاههای


پارچه‌ای تابلوهای

از تابلوها سطح تابلوها این در. است پوشیده كركدار پارچه‌های

این روی بر كه موادی پشت درسمباده كاغذ می‌شود الصاق تابلوهاحلقه‌ای. نوارهای از گاه می‌چسبانند

. میشود استفاده نیز استفاده مورد o معموال تابلوها این

. می‌گیرند قرار گروهی


پارچه‌ای تابلوهای محاسن

1 -جابجا زود می‌توان را مطالبو گذاشت تابلو روی یا كرد،

برداشت، 2 -برای خطری بهداشتی نظر از

ندارد، دانش‌آموز و معلم سالمتی 3 -شدند تهیه مواد كه بار یك

. كرد استفاده آنها از بارها میتوان


پارچه‌ای محدودیتهای تابلوهای

. است وقت‌گیر مواد كردن تهیه پارچه جنس از با را تصاویر نباید چون

( ) ( o مثال كرد تهیه فالنل ماهوت، كركدارفالنل پارچه روی را مرغابی یك شكلمقوا( از را تصاویر اگر یا و می‌بریدسمباده آن پشت می‌كنید تهیه

بچسبانید.


الكتریكی تابلوهای

و معلم توسط o معموال تابلوها این . میشود تهیه انفرادی استفاده برایموجود بازار در هم آن تجاری نوعاسباب‌بازی صورت به و است

. ویژگی است شده طراحی آموزشیبه كه است این در تابلوها این عمدهپاسخش، صحت مورد در یادگیرنده

. می‌دهند فوری بازخورد


تابلوهای طریق از یادگیری روالالكتریكی

دانش‌آموز به پاسخ چند و محرك چند.) همزمان ) می‌شود ارائه

باطری به كه سیم تكه دو یادگیرندهدر است وصل پاسخها و محركها به وبه را سیم یك باید او و دارد اختیارصحیح پاسخ به را سیم یك و محرك

. كند وصل


طریق از یادگیری روالالكتریكی تابلوهای

مدار كند انتخاب را صحیح پاسخ اگرآن در الكتریسیته و شده بسته الكتریكی . سبب الكتریكی جریان می‌یابد جریان

به زنگی یا شود روشن چراغی كه می‌شود . فوری خورد باز چراغ شدن روشن درآید صداداده صحیح پاسخ كه می‌دهد یادگیرنده بهدر. كه میشود تقویت او ترتیب بدین استهمان محرك این مقابل در نیز دیگر موارد . مورد در عمل همین بدهد را صحیح پاسخ

. میشود تكرار پاسخها و محركها سایر


شنیداری رسانه‌های

از استفاده هنگام كه هستند رسانه‌هایی . میشود گرفته كار به شنیدن حس آنها ( كاست، نوارها انواع رسانه‌ها این ) كارت، صفحه، ، حلقه‌ای و كارتریج،

. برمی‌گیرند در را رادیو و تلفن


شنیداری کاربرد رسانه‌های

اطالعات یادگیری برای شنیداری رسانه‌هایدادن تمیز و شناخت آموزش كالمی،

كاربرد هم به مربوط شنیداری محركهایدارند.

این كمك به می‌توان هم را اصول و قواعد . مواقعی چنین در داد آموزش رسانه‌ها

چاپی رسانه‌های جای به شنیداری رسانه‌هایرا كتاب كار نوار، یك o مثال یعنی می‌كنند، عمل

. می‌دهد انجام



- یادگیری یا حركتی روانی حوزه درشنیداری رسانه‌های هم حركتی مهارتهای . خارجی، زبان آموزش برای دارند كاربردجمله‌ها و كلمه‌ها كردن تكرار و شنیدن ) مورد) نیز خارجی زبان به كردن صحبت

. می‌شوند واقع استفاده مشكل كه دانش‌آموزانی برای رسانه‌ها این

می‌تواند نابینا دانش‌آموزان و دارند گفتاری. باشد مفید بسیار

صداهایی سایر یا آژیر صدای شنیدن برایانجام به شروع دانش‌آموز آنها شنیدن با كه

. دارند كاربرد نیز می‌كند كاری



،نگرش تغییر یا عاطفی حوزه دراین طریق از شده ارائه پیامهای

به رفتار تغییر خودبه‌خود رسانه‌ها. نمی‌آورد وجود

فردی آن از شده ضبط صدای اگر امااست شنوندگان احترام مورد كه باشدباشد تشخیص قابل شنوندگان برای و

نگرش تغییر كیست آن از صدا كهمی‌گیرد صورت


شنیداری نوار

كه است نازك فیلم از باریكه‌ای شنیداری نوار یك . می‌باشد پولیستر یا استات پالستیك جنس از

پایه روی بر صوت ضبط نوار نوع ارزان‌ترین . ) ( بر كه نوارهایی شفاف می‌شوند تهیه استات

.) كدر ) می‌شوند تهیه پولیستر پایه روی آمدن كش بدون و راحتی به استات پایه نوارهای

. در می‌شوند تقسیم تكه دو به و می‌شكنندمی‌شوند پاره دیرتر پولیستر پایه نوارهای صورتیكه .) این) می‌آیند كش آید وارد فشار قدری آنها به اگرگرچه مناسب‌ترند كردن نگهداری برای نوارها

. است زیاد آنها قیمت


شنیداری نوار

اكسید ذرات با شنیداری نوارهای سطحکرم یا كبالت آهن، مغناطیسی

. است شده پوشانیده با را صداها می‌توان نوارها این روی بر

. كرد پخش و ضبط مختلف سرعتهای مورد بارها می‌توان را نوارها نوع این

. نوارهای كلیه داد قرار استفادهمغناطیسی نوارهای به شنیداری

كاست،. صورت به نوارها مشهورندهستند . حلقه‌ای یا كارتریج


شنیداری نوار انواع

-كاست نوارهای الف -حلقه‌ای نوارهای ب -كارتریج نوارهای ج


کاست نوار دستگاه

پخش نام به دستگاهی با كاست نوار . هستند شنیدن قابل كاستی صوت

فقط را صدا قادرند دستگاهها از بعضی . دستگاهها از دیگر گروهی كنند پخشپخش و ضبط عمل دو هر انجام به قادرصوت. ضبط دستگاهها این به هستند . قابل و سبك معموال آنها گویند كاستی

. می‌باشند نقل و حمل


كاست نوار مزایای

1 -سایر نسبت به كاست نوار از استفادهچون است آسان شنیداری نوارهای انواعاندازی جا به احتیاج حلقه‌ای نوارهای مثل

ندارد.2 -می‌توان نوار بغل زائده‌های شكستن با

تصادفی صورت به نوار شدن پاك از. كرد جلوگیری

3 -زیاد فضای به احتیاج نوارها از نگهداریندارد.

4 -كاست پخش و ضبط دستگاههای با كار. است آسان

5 -نقل و حمل قابل و سبك دستگاههاهستند.


كاست نوار محدودیتها

1 -مشكل بسیار كاست نوار كردن ویرایش. است ممكن غیر گاه و

2 -تغییر را صدا كیفیت ارزان نوارهایمی‌دهند.

3 -نشوند نگهداری مناسب شرایط در اگر. می‌كنند پیدا چسبندگی سریع خیلی

4 -فشار اثر در یا شود پاره نوار اگرجدا كننده پخش حلقه از نوار آخر دستگاهو می‌گیرد انجام سختی به آن تعمیر شود

. است پردردسری كار


حلقه‌ای نوارهای دستگاه

( حلقه ریلی پخش و ضبط دستگاه ازدستگاهها( این می‌شود، استفاده ایچند دارای و بوده سنگین معموال

. هستند سرعت آموزشی برنامه‌های ضبط برای

ریلی صوتهای ضبط از معموالمی‌شود استفاده


ای حلقه نوار محاسن

1 -استفاده آن از می‌توان ضبط برای ( نوار می‌تواند معلم طریق بدین كرد

.) كند تولید خود را نیازش مورد2 -شده ضبط مطالب كردن ویرایش

. است آسان3. باالست- شده ضبط صدای كیفیت4 -پاك راحتی به می‌توان را نوار

داد قرار استفاده مورد دوباره .كرده،


حلقه‌ای نوار محدودیتهای

1 -است مشكل نوار روی از مطلب انتخاب2 -برای راهی و می‌شود پاك بی‌احتیاطی اثر در

از جلوگیری. نیست موجود تصادفی شدن پاك3 -نوار دادن قرار نوار، اندازی جا به نیاز علت به

. است گیر وقت دستگاه در4 -اشتباه هم با است ممكن مختلف نوارهای

. گیرند قرار غلط محفظه‌های داخل در یا شوند5 -حلقه‌ای نوار پخش و ضبط دستگاه با كار

. دارد تمرین به احتیاج6 -نقل و حمل راحتی به و بوده سنگین دستگاهها

نمی‌شوند


كارتریج نوارهای دستگاه

كارتریج نوارهای پخش برایصوت پخش دستگاه از

. می‌شود استفاده كارتریج


كارتریج نوار محاسن

1 -است كم بسیار نوار شدن پاره امكان. دارد قرار محفظه در نوار زیرا

2 -زیرا است راحت بسیار آن با كردن كارقرار دستگاه داخل در راحتی به نوار

می‌گیرد.3 -طور به دیگر رد به صدا رد یك از تغییر

می‌گیرد انجام خودكار


كارتریج نوار محدودیتهای

1 -كیفیت دارای صدا پخش. نیست خوب

2 -به خود نمی‌تواند معلم . بپردازد مواد ضبط


با كار مورد در نکاتی رعایتشنیداری نوار ابزارهای

1 -دست همیشه نوار پر حلقه پخش، برای . می‌گیرد قرار راست دست خالی حلقه و چپاین كاستی چه و باشد ریلی صوت ضبط چه . ضبط برای می‌كند صدق همیشه قاعدهدست نوار خالی حلقه یعنی است برعكس

. می‌گیرد قرار چپ2 -انجام نوار كدر سطح روی بر ضبط عمل

. آن براق سطح نه می‌شود3 -سرعتهای ضبط و پخش برای صوتها پخش

. با را موسیقی نوارهای همیشه دارند متفاوت . كنید ضبط سرعت باالترین


با كار مورد در نکاتی رعایتشنیداری نوار ابزارهای

1 -از یكی می‌توانید نوار كردن پاك برای: دهید انجام را زیر كارهای

. كنید- ضبط جدید مطالب شده پر نوار روی الفضبط- ) صدای مانند( Volumeب و ببندید كامال را

( ضبط دكمه كردن روشن( recordضبط راكنید.

هنگام- مانند بكشید بیرون را میكروفن فیش ج. كنید عمل ضبط

به- قوی ربای آهن یا زدا مغناطیس یك كمك با د . كنید پاك را نوار مغناطیسی طور


صفحه

شنیداری های رسانه از دیگر یكی . از معمولی صفحه‌های است صفحهاستحكام برای و است پالستیك جنس

. می‌كنند اضافه آن به دیگری مواد وسیله به معموال صفحه ضبط

به و می‌گیرد انجام تجاری شركتهای . گرچه نیست پذیر امكان معلم وسیلهكدر صورت به و سیاه رنگ به صفحه‌هادر را آنها می‌توان ولی می‌شوند تهیههم شفاف صورت به و مختلف رنگهای

. كرد تهیه


صفحه دستگاه

دستگاه از پخشصفحه برایمی‌شود . استفاده گرامافون


صفحه محاسن

1 -دائمی آموزشی ابزارهای صفحه‌ها. نمی‌شوند پاك هرگز و هستند

2 -بر شده ضبط مطالب به دستیابی. است آسان صفحه روی

3 . است- آسان گرامافون دستگاه با كاركه جدیدتر دستگاههای مخصوصاعوض اتوماتیك طور به صفحه‌ها

می‌شوند.


صفحه محدودیتهای

1. می‌افتد- خط آسانی به2 -درس كالس نیاز مطابق نمی‌توان

. كرد تولید را آنها3 -زیاد فضای به احتیاج آنها از نگهداری

دارد.


یلیزر یصفحه‌ها

صفحه‌ها o عرضه یجدید یاخیرا بازار بهصحفه‌ها به كه است یلیزر یشده

هستند. كوچك صفحه‌ها این مشهورندصفحه) (.12قطر است سانتیمتر

صفحه این مخصوص گرامافون دستگاه. است كوچك نیز ها

مخصوص سوزن به نیاز صفحه‌ها اینندارد.


یلیزر یصفحه‌هامحاسن

صفحه‌ سوزن به نیاز عدم علت به اوالعمرشان بنابراین نمی‌افتند، خط هرگز

. است زیاد از سطحشان اینكه علت به ضمن در

پالستیك مخصوص شده یمواد پوشیدهصفحه‌ها برخالف و یمعمول یاست گرد

نم آنها یخاك از مراقبت پس گیرند،. است ساده‌تر

صفحه‌ها به یكم یجا یمعمول ینسبتم .یاشغال كنند


یشنیدار یكارتها

یك یشنیدار یكارتها از شده‌اند تشكیلمقوای دارا یكارت تصویر یكه یا نوشته

رو. بر نوار یهستند جنس از نواری كارت. یمغناطیس یشنیدار است شده چسبانده

برا معموال كارتها و یاین لغات آموزشم كار به تصویر و صدا كردن . یهمراه رود


ومحدودیتهای یكارتهامحاسن یشنیدار

م نیز خود آموز كالم یدانش تواندرو بر . یرا این كند ضبط كارتبرا انفراد یكارتها تهیه یاستفاده

. است شده این در كارتها این محدودیت

كم مطلب كه رو یاست هر یبرم ضبط كردن یكارت تهیه و شود

. است گیر وقت آنها


تلفن

شنیدار رسانه یك برا یتلفن كه یاست.یآموزش یمنظورها دارد كاربرد

كار یتلفنهای به درس كالس در كهآمپل یم یك تلفن، یك از عبارتند یروند

آمپل میكروفن، یك و تقویت یفایر، تا فایرگونه‌ا به صدا صدا یكننده كه هر یاست

را تلفن از كننده استفاده طرف دواندازه‌ا به صدا یمی‌تواند كه كند تقویت

سالن یشنوندگان یبرا یك در كه . باشد شنیدن قابل نشسته‌اند


كالس در تلفن از استفاده از هدف

درس

زیاد تعداد با بتوان كه است از یاینانسان منابع جزء كه محیط یافراد

بدون یآموزش می‌آیند حساب بهتماس كالس، كردن ترك به اجبار

كرد برقرار


رادیو

ویژگیها علت رادیو یخاص یبه كهعنوان به خود نقش به توانست داراست

ارتباط رسانه .ییك دهد ادامه رسانه‌ا م یرادیو كه همه یاست در تواند

. شود واقع استفاده مورد جا ( نسبت ارزان قیمت كم، حجم علت به

) و نقل، و حمل قابلیت ، ابزارها سایر بهباطر و برق از از یاستفاده رسانه این

ها رسانه ترین یشنیدار یپرشنونده‌است.


رادیو محاسن

1 -به نیاز كه فعالیتها سایر انجام ضمن در. داد گوش نیز رادیو به ندارد كامل تمركز

2. است- وسیله ترین ارزان3. است- آسان آن ذخیره و برنامه ضبط4 -م یبرنامه‌ها را شده مطابق یضبط توان

. كرد ویرایش نیاز5 -مكان ندارد .یمحدودیت6 -ا ارزان یوسیله و نقل و حمل قابل

.است


رادیو یمحدودیتها

1 -با یبرنامه‌های رابطه در صرفا كهتهیه درسها

. است كم باشد شده2 -برا معموال از یافراد یبرنامه‌ها كه

هستند پایین متوسط درسطح سواد نظرم .یتهیه شود

3 -م استفاده حسشنیدن از .یفقط كند 4 . است- طرفه یك ارتباط


استریپ فیلم

استریپ شفاف فیلم ثابت تصاویر یهافیلم روی بر كه یمیلیمتر 35هستند

تصاویر یتصویربردار از كدام هر شده‌اند،م خوانده فریم یا قاب تعداد ییك شود،

بین یفریمها معموال استریپها تا 20فیلم50 . گاه گرچه است تصاویر یعدد

.یبیشتر است موجود هم و صفحه همراه استریپها فیلم از بعضی

. یبعض گونه این به هستند نوار همراهگفته ناطق استریپ فیلم استریپها، فیلم

می‌شود. رنگ استریپها تهیه یفیلم سفید و سیاه یاشوند یم


استریپ فیلم انواع

قاب- 1 یك اندازه یصامت میلیمتر 5/17×23باقاب- 2 دو ( یصامت ( اندازه زیرنویس 23×35با

میلیمتر..یمیلیمتر 35كارتریج- 3شنیدار- 4 نوار همزمان یهمراه صدا با تصاویر كه

) شده‌اند) سنیكشنیدار- 5 نوار با )یهمراه رو نشده یهمزمان

). می‌شود داده تصویر تعویض دستور نوارصفحه- 6 با یا 78، 45همراه ،33. دقیقه در دورشنیدار- 7 نوار با . یهمراه كارتریج


استریپ فیلم دستگاه

آن یدستگاه با را استریپ فیلم كهم فیلم ینمایش بروژكتور به دهند

. است مشهور استریپ برا را استریپ فیلم یگروهها یگاه

م 5تا 3كوچك نشان . ینفر در دهنداستریپ فیلم ویور از صورت این

م . یاستفاده در دستگاهها این كنند. یانفراد یآموزشها دارند كاربرد هم


استریپ فیلم محاسن

1 -اسالید یا شفاف طلق به نسبت بودن رزان ا2 -دستگاه بودن نقل و حمل قابل و سبك

پروژكتوراستریپ فیلم

3 -شمار بی درباره یعناوین استریپ فیلمیموضوعها

یافتن مختلف4 -نگهدار یا ارائه هنگام در مواد بهم یترتیب

.ینم خورد 5 -رنگ .یهم است موجود سفید و سیاه هم و6 -دلخواه به صامت استریپ فیلم ارائه سرعت

. است معلم


استریپ فیلم محاسن

7 -دارد شدن تاریك به نیاز كمی فقط اتاق8 -م خود آموزان دانش و توانند یمعلمها

. كنند تهیه استریپ فیلم9 -استریپها م یفیلم را قابی با یدو توان

معمول .یدوربین گرفت 10 -جا كمی یاشغال11 -برا گروه یهم مناسب یاستفاده

انفراد استفاده هم و استفاده. ) یاست دراستریپها یم یانفراد فیلم از ناطق یتوان

.) كرد استفاده


استریپ فیلم محدودیتهای

1 -نم است ثابت مواد ترتیب توان یچونطریق هیچ به را ثابت یآنها ترتیب همان جز

. داد نشان2 -برا و است ثابت یموضوعهای یتصاویر

زیاد دارند حركت دادن نشان به نیاز كهندارند.ی كارآی

3 -نگیرد قرار دستگاه در درست فیلم اگرپاره یسوراخها زود خیلی فیلم كناره

برا یم و روش یشوند هیچ آنها تعمیرنیست یعمل موجود راحت .و


اسالید

شفاف تصاویر رو یاسالیدها بر كه یهستندفیلم

فیلمها یمیلیمتر 35معموال) گاهی یویا 126، 120 و یتصویربردار( 127، شدهقابها ( یسانتیمتر 5×5 یدر ( یاینچ 2×2 مقوای یفلز پالستیك ی، یا داده ی، قرار.یم شوند فیلمها از گاهی اسالیدها تهیه 16 یدر

م یمیلیمتر استفاده شود یهم


ناطق اسالید

برا یصدا نیاز معموال یمورد اسالیدهارو ضبط ی بر جداگانه كاست نوار یك.یم شود گاه كارتریج یگرچه نوار صفحه، از

حلقه‌ا نوار و استفاده یصدا هممجموعه. به صورت این در می‌شود

شنیدار ماده و ناطق یاسالید اسالید ،. یم گویند برا اسالیدها یدستگاه دادن ینشان

ناطق اسالید پروژكتور را ناطقمی‌گویند.


اسالید دستگاه

پروژكتور نام به دستگاهی با را اسالیدها . پروژكتورها این دهند می نشان اسالید

داخل یمحفظه‌ا یدارا در اسالیدها كه استم قرار .یآن گیرند

دستگاه نوع براساس محفظه‌ها گنجایشبعض در است پروژكتور یمتفاوت از

خشاب به كه دیگر بعضی در یگذاشت،تا اسالید خشاب را 40معروفند اسالید عدد

م جا خود . یدر دهد های سین ی محفظه به تا یكه 100معروفند

. دارد گنجایش اسالید عدد


اسالید محاسن

1 . است- آسان اسالید پروژكتور از استفاده2 -دارا اسالیدها .یرنگ است باالیی كیفیت3 -موضوعها به یمتنوع یمی‌توان را آنها از

اسالیدها .یتجار یصورت كرد تهیه4 -آسان به مجموعه یم یمعلم‌ها توانند

وسیله ) یاسالیدها به تولید خود را خود نیاز مورددر( یمیلیمتر 35 یدوربینها چاپ از بعد و كنند

وسیله به و گذاشته قاب در را آنها خود البراتواردهند نمایش .پروژكتور


اسالید محاسن

5 -نحو هر به مایل یمی‌توان معلم كهبه بار هر و زد هم به را آنها ترتیب باشد

.یشیوه‌ا داد ارائه را آنها تازه6 -م را یا یاسالیدها نوار با همراه توان

. داد نشان یادگیرندگان به صفحه7 -ثابت یاسالیدها تصاویر مشكل متحرك

حد تا اسالیدها مورد در و یرا كرده حلتوهم كه می‌دهد نشان آنگونه را تصاویر

م ایجاد .كند یحركت


اسالید یمحدودیتها

1 -در اسالید هر گذاشتن به نیاز علت بهفیلم به نسبت اسالیدها هزینه قاب داخل

. است زیاد استریپ2 -ترتیب نیست متصل هم به مواد چون

م هم به راحتی به .یآنها خورد 3 -نگهدار استریپ فیلم به ینسبت

فضا به نیاز دارد یاسالیدها .زیاد


شفاف طلق

دیدار رسانه یك شفاف یطلقتصویر از كه است یرنگ یشفاف

سطح روی بر سفید و سیاه از ییاتشكیل شفاف پالستیك یا استات

. است شده


شفاف طلق انواع

: صورت به می‌توان را شفاف طلق) - ( ، پوششی معمولی تكییمعمول( یمجموعه‌ا ) ، الیه چند یاطومار یطلقها صورت به شفافطلقها یبعض توهم یاز قادرند شفاف

. طلقها این كنند ایجاد بیننده در را حركتطلقها موسومند یبه متحرك شفاف


شفاف یمزایا طلق

1 -م امكان معلم یك یبه در كه دهدروبه‌رو آموزان دانش با روشن اتاقآنها به كردن پشت بدون و شود

رو را نظر مورد صفحه یمطالب. بنویسد پروژكتور پالستیك

2 -طلقها از الیه یاستفاده چند شفافمرحله به مرحله و منظم ارائه امكان

. می‌سازد میسر را مطالب3 -م خود ارزان یمعلم مواد با تواند

. بپردازد طلق تولید به قیمت


شفاف یمزایا طلق

4 -و یم پوالریزه مواد كمك به توانایجاد را حركت توهم چرخان صفحه

كرد.5 -می‌توان شفاف ظروف از استفاده با

رو از یبر بعضی پروژكتور صفحهشده بزرگ تصویر و انجام را آزمایشها

. داد نشان آموزان دانش به را آن6 -محیط بهداشت و سالمتی نظر از

گچ تابلو از بهتر رسانه این یكالس،.است


شفاف یمحدودیتها طلق

1 -منظم سیستم از نگهدار یاگر یبرایمورد و نگهداشتن نشود استفاده طلقها از

. است مشكل طلقها دادن قرار استفاده2 -طلقها گرانقیمت یتولید رنگه چند

است.3 -طلقها صورت یتوزیع به چه شفاف

مجموعه‌ا یتك صورت به چه به یو نسبتمشكل استریپ فیلم و اسالید توزیع

است.4 -طلقها كردن عوض نور یهنگام شفاف

م یسفید پرده بر را یكه چشم افتدمی‌كند .ناراحت


یدیدار- یشنیدار یرسانه‌هادیدار و متحرك یمتحرك

) نوار ) و صامت و ناطق فیلم از رسانه‌ها اینم تشكیل . یویدئو شوند

بر آنها تاثیر میزان نظر از ویدئو نوار و فیلمتفاوت ییادگیر هم . یبا رسانه دو این ندارندكالم یبرا اطالعات نگرش یآموزش تغییر ،

تكالیف آموزش جنبه یو دادن تمیز به نیاز كهمفید یدیدار یها استباشند .یم مهارتها دادن یاد دارا یحركت یدر یچون

م حركت م یعنصر بخشها یباشند یتوانند.یدرون دهند نشان هم را ابزار متحرك و


صدا

آنها به باشند نداشته صدا فیلمها اگرم یفیلمها .گویند یصامت

هستند یفیلمهای صدا دارای كه رام یفیلمها . یناطق گویند

یفیلمها: گونه‌اند سه ناطقنور- 1 ( یناطق ( و ناطق- 2اپتیك

( یمغناطیس (، .3مگنت باند- دوبل


فیلم

كه هستند ثابت تصایر سلسله یك فیلمهاجسم یك از سرعت با و هم سر پشت

تصویربردار حركت حال .یدر شده‌اند وسیله یوقت به و شده ظاهر فیلمها

در شوند داده نشان فیلم پروژكتورم ایجاد را حركت توهم .یبیننده كنند

فریم یك تصاویر از كدام هر به. یم گویند


فیلم دستگاه

دستگاه یبرا از فیلم دادن نام ینشان بهمی‌كنند . استفاده فیلم پروژكتور

فیلمها یبرا انواع از كدام هر دن دا نشان ) پروژكتور) از باید فیلم عرض حسب بر

. كرد استفاده خودشان خاص


فیلم محاسن

فائق زمان مشكل بر میتوان فیلم كمك بهآمد.

هم مكان مشكل بر می‌توان فیلم كمك بهآمد . فائق

رویدادها از می‌تان فیلم كمك كه یطبیع یبانیستیم آن دیدن به قادر مسلح غیر چشم با

حت را آنها و بگیریم صورت یتصویر بهاین یگروه به كنیم، مشاهدهمیكروگراف . یفن گویند

بعض حركت نتوانیم به یاگر را چیزها ازفیلمبردار زنده به یصورت می‌توانیم كنیم

ساز متحرك صورت یوسیله به را چیزها ایندهیم . نشان متحرك


فیلم یمحدودیتها

كار فیلم است .یتولید هزینه پر فیلمها وقت یآموزش یخارج یتهیه نیز

م . یزیاد و سفارش مشكل بر عالوه گیردخود قوت به كردن دوبله مشكل خرید،

. یباق بسیار گذشته آن از از یاست . نیست ما جامعه فرهنگ مناسب فیلمها

م متوجه خرید از قابل یپس غیر كه شوند. نمایشهستند

نگهدار و است گران پروژكتورها یقیمتوجود مستلزم آنها از منظم سرویس و

است .پرسنل


ویدئو نوار

ویدیوی كاستهای و عمل ینوارها فیلم مانندبرا یم را آنها میتوان و به یكنند رسیدن

دارا چون و كاربرد به هدفها چهار یهمانمیباشند یویژگ حركت و رنگ تصویر، صدا،

بسیار گیرنده‌ها یمی‌توانند به یحس یاز را. گیرند كار

نوارها جنس یمثل از و هستند صوت ضبط. یم یمغناطیس ینوارها تفاوت این با باشند

رو ضبط یكه صدا فقط صوت ضبط نواررو صورتیكه در هم یمی‌شود ویدئو نوار

م ضبط تصویر هم و .شود یصدا


ویدئو نوار دستگاه

الكترونیك سیستم یك است یتلویزیونصدا با را متحرك و ثابت تصاویر یكه

طریق از یا سیم یك طریق از همراهانم منتقل كند یفضا

ابزار سیستم م یاین كمك به . یرا گیرد الكترنیك امواج به را صدا و نور ی كه

م به یتبدیل را آنها مجددا سپس و كنندنوران صدا یاشعه و دیدن قابل یقابل

م تغییر .یشنیدن دهند بسته مدار وتلویزیون باز مدار تلویزیون


ویدئو نوار محاسن

مزایا تمام ویدئو از . یاستفاده دارد را فیلم: آن بر عالوه

1. ندارد- اتاق كردن تاریك به احتیاج2 -دستگاهها با راحت یكاركردن بسیار ویدئو،

دستگاهها ز ا .یتر است فیلم پروژكتور3 -جای ینوارها اشغال یویدئو فیلم از كمتر.یم كند 4 -است ساده ویدئو نوار ضبط اینكه دلیل به

دوربینها با مخصوصا بسیار یو كه از یجدیدعدس یكارها انجام یتنظیم اتوماتیك طور بهجهت یم رسانه بهترین رسانه این گیرد،

.است یارزشیاب


بعد ها یسه

،اندازه تا است مایل معموال انسانبا و كند حس را اجسام شكل و جنس

اول دست تجربه آنها انها یلمس از . اختیار در به تمایل این نماید كسبرا اجسام گرفتن دست در و داشتن

حت یم هم یتوان تصویر مورد در. كرد مشاهده

برا رسانه‌ها نوع تجارب یبهترین ایجادبعد یواقع سه چون. ی اجسام هستند

تمام از اجسام كردن تجربه هنگامم استفاده .یحواس شود


بعد سه ها یانواع

نمونه‌ها مدل‌ها برشها ماكتها


بعد سه یمحاسن

طبیع است یرنگ واقع است یاندازه بخش نشده یهیچ حذف جسم از

است حواس تمام از گرفتن كمك دلیل به

دار .ییاد است زیاد


بعد سه یمحدودیتهای

1 -درون پذیر یمطالعه امكان جسمنیست.

2 -جداشدن یبخشها جسم یمختلفنیستند.

3 -ایمن دالیل مورد یبه نمی‌تواند گاه . شوند واقع استفاده

4 -واقع جسم بزرگ یگاه حد از بیش ( ) است) كوچك حد از بیش یا و زمین كره

مولكول(.5 -فاصله‌ا در واقعی جسم قرار یگاه دور

. است گرفته تجارب از بعضی مدت طول دلیل به

. ینم كرد استفاده آنها خود از توان


انسان موقعیتها یمنابع و

كه هایی رسانه بهترین از یكیموقعیتها یم در ییادگیر یتواند

شود واقع استفاده مورد آموزشرشد آن در فرد كه است محیطی

می‌یابد.

علم یگردش از غیر به دیگر افراد از استفاده

انسان ) منابع (یمعلم


كامپیوتر

ماشینهای میتوان یكامپیوترها كه هستندبپردازند را آنها كنند، ذخیره را اطالعاتاطالعات شود خواسته آنها از وقت هر و

بازیاب را نیاز . یمورد كنند منظورها برای مختلف یكامپیوترها

ادار یآموزش تجار ی، سرگرم ی، به یو . می‌شوند برده كار

دسته‌بند نوع سه به : یآنها می‌شوند مین یكامپیوترها و یبزرگ، كامپیوترها

.میكروكامپیوترها


كامپیوتر

را اطالعات قادرند كامپیوترها انواع همهبه شوند داده آنها به كه صورتی هر به

. اطالعات می‌كنند ترجمه خود به یزبان كهاعداد، از میتواند می‌شود داده كامپیوتر

نمادها سایر و تشكیل یرمز یحروف . به را اطالعات این كامپیوتر باشد شدهیك و صفر رقم دو از كه خود، زبان

م ترجمه است شده . یتشكیل كند داده یدستورالعملهای كامپیوتر به كه را

. انواع برنامه‌ها می‌گویند برنامه می‌شودبرا كدام هر كه دارند یمنظورها یمختلف

هستند یمشخص . مناسب

مقدمات تكنولوژ ی آموزش ی

Documents