การออกแบบระบบการเรยนการสอน

โดย อาจารย�ส�วิ�สาข์� เหล่�าเก�ดสาขาวิ�ชาคอมพิ�วิเตอร์�ศึ�กษา

คณะศึ�ลปศึาสตร์�และวิ�ทยาศึาสตร์�มหาวิ�ทยาล�ยนคร์พินม

การออกแบบระบบการเรยนการสอน

Instructional System Designเป็�นการน�าเอาวิ�ธีระบบมาป็ระย�กต์�

ใช้�ก�าหนดร ป็แบบ ข์องการวิางแผน จ#ดการเรยนการสอน กล่�าวิคื%อ ในการ

วิางแผนจ#ดการเรยนการสอนแต์�ล่ะคืร#&ง จะมการพิ�จารณาที่*ป็+จจ#ย (Input)

กระบวินการ (Process) ผล่ผล่�ต์(Output) แล่ะผล่กระที่บ(Impact)

Instructional System Design

1 • ข��นการ์วิ�เคร์าะห�

2• ข��นการ์ออกแบบบทเร์!ยน

3

•ข��นการ์พิ�ฒนาบทเร์!ยน

4•ข��นการ์จั�ดท$าบทเร์!ยน

5• ข��นการ์ปร์ะเม�นบทเร์!ยน

1 •ข��นการ์วิ�เคร์าะห�1. วิ�เคร์าะห�หล�กส%ตร์

โดยปกต� หล�กส%ตร์จัะม!จั&ดปร์ะสงค�ปลายทางของหล�กส%ตร์แต(ละกล&(มสาร์ะ

การ์เร์!ยนร์% ) โดยในหล�กส%ตร์การ์ศึ�กษา ข��นพิ+�นฐานพิ&ทธศึ�กร์าช 2544 เร์!ยกวิ(า

ผลการ์เร์!ยนร์% )ท!/คาดหวิ�ง

2. วิ�เคร์าะห�ผ%)เร์!ยนเป0นการ์ศึ�กษากล&(มเป1าหมายท!/จัะใช)

บทเร์!ยนวิ(าม!ค&ณล�กษณะอย(างไร์ เช(น ควิามสามาร์ถทางการ์เร์!ยนร์% ) พิ+�นฐาน

ควิามร์% )ของผ%)เร์!ยน ท�กษะการ์ใช) คอมพิ�วิเตอร์� ควิามชอบเก!/ยวิก�บร์%ป แบบการ์เร์!ยน ควิามกร์ะต+อร์+อร์)นใน

การ์เร์!ยน

3. วิ�เคร์าะห�เน+�อหา

เม+/อท$าการ์วิ�เคร์าะห�ผลการ์เร์!ยนร์% )ท!/ คาดหวิ�ง เร์าจัะได)สาร์ะการ์เร์!ยนร์% )ท!/

ส�มพิ�นธ�ก�น ในข��นต(อไปผ%)เช!/ยวิชาญ ด)านเน+�อหา จัะต)องท$าการ์วิ�เคร์าะห� เน+�อหาย(อย ๆ จั�ดท$าเป0นผ�งมโนท�ศึน�

ของผลการ์เร์!ยนร์% )ท!/คาดหวิ�งต(อไป

4. วิ�เคืราะห�สภาพิแวิดล่�อมที่*เก*ยวิก#บการเรยน เช้�น การเรยนที่างไกล่ที่*ผ �เรยนต์�อง

เรยนจากบที่เรยนแที่นการเรยนการสอน ในช้#&นเรยน ซึ่/*งจะต์�องออกแบบให�

สมบ รณ�ที่*ส�ด หากเป็�นบที่เรยนเสร�มการ เรยนในช้#&นเรยนก0อาจไม�ต์�องสมบ รณ�เที่�า

สภาพิแวิดล่�อมอกด�านหน/*ง คื%อ คืวิามพิร�อม คืวิามสมบ รณ� แล่ะเพิยงพิอ

ข์องฮาร�ดแวิร� ระบบเคืร%อข์�าย รวิมที่#&ง อ�ป็กรณ�อ%*น ๆที่*เก*ยวิข์�อง ผ �ออกแบบ

ระบบต์�องคื�าน/งถึ/งสภาพิแวิดล่�อมที่*เก*ยวิข์�องเหล่�าน&ด�วิย

5. วิ�เคืราะห�ภาระงานหร%อวิ�เคืราะห�ภารก�จ

ถึ%อเป็�นส�วินส�าคื#ญมากในการ ออกแบบระบบการเรยนการสอน การ

ก�าหนดเน%&อหาแล่ะการแต์กเน%&อหาที่*ซึ่#บ ซึ่�อนออกเป็�นเน%&อหาย�อย ๆ ที่*เหมาะสม

เพิ%*อจ#ดล่�าด#บแล่ะเส�นที่างการเรยนร �ที่*ม ป็ระส�ที่ธี�ภาพิ รวิมที่#&งการวิ�เคืราะห�ที่#กษะที่*

ต์�องการสอนอย�างคืรบถึ�วิน การวิ�เคืราะห� ผ �เรยน วิ�เคืราะห�สภาพิแวิดล่�อม จะช้�วิย

ให�ผ �ออกแบบก�าหนดล่�าด#บก�จกรรมการเรยนร �ได�เหมาะสม

2

•ข์#&นการออกแบบบที่เรยน

1. การก�าหนดเป็6าหมายข์องการเรยนจากการวิ�เคืราะห�หล่#กส ต์รหน�วิยการ

เรยนร � จะสามารถึเข์ยนเป็�นจ�ด ป็ระสงคื�ป็ล่ายที่าง จะเป็�นต์#วิก�าหนด

วิ�า เม%*อผ �เรยนได�เรยนร �ผ�านบที่เรยน น&ไป็แล่�วิ จะมคืวิามร �คืวิามสามารถึ

อย�างไรบ�าง ด#งน#&น การป็ระเม�นผล่ผ �เรยนจะใช้�จ�ดป็ระสงคื�เหล่�าน&เป็�นรายการในการป็ระเม�น

2. การก�าหนดเน%&อหาข์#&นต์อนน&เป็�นการต์#ดส�นใจเล่%อก

เน%&อหาให�สอดคืล่�องก#บเป็6าหมายข์อง การสอนที่*ก�าหนดไวิ� ที่�าการวิ�เคืราะห�

เน%&อหา แยกย�อยเน%&อหาให�เป็�นเน%&อหา ย�อย ๆ จ#ดล่�าด#บเน%&อหาต์ามล่#กษณะ

โคืรงสร�างข์องเน%&อหา พิร�อมที่*จะวิ�เคืราะห�ภาระงานหร%อก�จกรรมข์องผ �เรยนในข์#&นต์อนต์�อไป็

3. การก�าหนดภารก�จ

เป็�นการก�าหนดล่�าด#บข์#&นต์อน ข์องก�จกรรมการเรยนร �ข์องผ �เรยน

โดยอาศั#ยล่�าด#บข์#&นต์ามโคืรงสร�าง ข์องเน%&อหาเป็�นหล่#ก วิ�ธีการวิ�เคืราะห�

เพิ%*อก�าหนดภารก�จอาจใช้�วิ�ธีการเข์ยน Conceptual Mapping ข์อง

หน�วิยย�อยให�ช้#ดเจน

4. การก�าหนดจ�ดป็ระสงคื�เช้�งพิฤต์�กรรมเป็�นการก�าหนดพิฤต์�กรรมที่*

ต์�องการให�เก�ดข์/&น เม%*อผ �เรยนเรยนจบบที่เรยนโดยอาจเป็�นจ�ดป็ระสงคื�

ที่างด�านคืวิามร � คืวิามคื�ด ที่#กษะ กระบวินการ หร%อที่างด�านเจต์คืต์�

โดยคืวิามสามารถึที่*เก�ดข์/&นที่�ายส�ดเป็�นผล่รวิมข์องคืวิามสามารถึใน

ข์#&นต์�น แล่ะคืวิามสามารถึน#&นคื%อพิฤต์�กรรมที่*เราต์�องการให�เก�ดข์/&นก#บ

ผ �เรยน

4. การก�าหนดจ�ดป็ระสงคื�เช้�งพิฤต์�กรรม

พิฤต�กร์ร์มท)ายส&ด

จั&ดปร์ะสงค�ปลายทาง

พิฤต�กร์ร์มเก�ดข��น

ร์ะหวิ(างการ์เร์!ยนร์% )

จั&ดปร์ะสงค�น$าทาง

จั&ดปร์ะสงค�เช�ง

พิฤต�กร์ร์ม

5. การออกแบบการป็ระเม�นผล่

แบ�งเป็�น 2 ระด#บ คื%อ แบบ ที่ดสอบป็ระจ�าหน�วิย ได�แก� ที่ดสอบ

ก�อนเรยนแล่ะหล่#งเรยน แล่ะแบบ ที่ดสอบป็ระจ�าต์อน ได�แก�แบบ

ที่ดสอบที่*วิ#ดผล่ในเน%&อหาย�อยๆ ที่*ก�าหนดไวิ�น#&นเอง

6. การสร�างแผนภ ม�การเรยนร �

เข์ยนแผนภ ม�การเรยนร �ข์อง เน%&อหาต์�าง ๆ ในร ป็แบบข์อง

Flow Chart

3 •ข��นการ์พิ�ฒนาบทเร์!ยน 1. การเข์ยนสคืร�ป็

เป็�นการจ#ดที่�ารายล่ะเอยดการน�า เสนอต์ามแบบที่*ก�าหนดไวิ� ในข์#&น

ต์อนน&ผ �ออกแบบการสอนจะต์�องเข์ยนรายล่ะเอยดข์องเน%&อหาเป็�นก

รอบ ต์ามแบบข์องการเข์ยน เพิ%*อ ก�าหนดวิ�าจะใช้�ข์�อคืวิาม ภาพิ เร%*อง

ส ข์นาด แบบต์#วิอ#กษร แล่ะการก�าหนดป็ฏิ�ส#มพิ#นธี�อย�างไรบ�าง

2. การออกแบบบที่ด�าเน�น เร%*อง Storyboard

1. เป็�นการออกแบบจ�ดเร�*มต์�นแล่ะจ�ดส�&นส�ดข์องเน%&อหาบที่เรยน

2. แสดงให�เห0นถึ/งคืวิามเช้%*อมต์�อระหวิ�างเน%&อหาแต์�ล่ะเฟรมแล่ะแสดงคืวิามส#มพิ#นธี�ข์องการเช้%*อมโยงบที่เรยน

2. การออกแบบบที่ด�าเน�น เร%*อง Storyboard

3. แสดงป็ฏิ�ส#มพิ#นธี�ข์องเฟรมต์�าง ๆข์องบที่เรยน4. แสดงร ป็แบบการด�าเน�นบที่เรยน

วิ�าเป็�นแบบเช้�งเส�น หร%อแบบสาข์า5. แสดงการด�าเน�นบที่เรยนแล่ะวิ�ธีการน�าเสนอเน%&อหาแล่ะก�จกรรม

3. การป็ระเม�นบที่เรยน

คืวิรให�ผ �เช้*ยวิช้าญด�านเน%&อหา ต์รวิจสอบ

อย�างน�อย 3-5 คืน

4 •ข์#&นการจ#ดที่�าบที่เรยน 1. การเล่%อกโป็รแกรมป็ระย�กต์�ส�าหร#บผล่�ต์บที่เรยน

ข์#&นต์อนการต์#ดส�นใจเล่%อกใช้� โป็รแกรมส�าเร0จร ป็ที่*เหมาะสม

เช้�น ต์�องการน�าเสนอภาพิ เสยง ต์#วิอ#กษร การที่ดสอบ การคื�ด

คื�านวิณคืะแนน ในร ป็แบบใดบ�าง

2. การจ#ดเต์รยมที่ร#พิยากร

ได�แก� ร ป็ภาพิ เสยง ภาพิเคืล่%*อนไหวิ ภาพิน�*ง หน�าจอ

กระดาษ ฯล่ฯ

3. การจ#ดที่�าบที่เรยน

เม%*อออกแบบแล่ะการจ#ดเต์รยม ที่ร#พิยากรพิร�อมแล่�วิ ก0เป็�นข์#&น

ต์อนน#กพิ#ฒนาโป็รแกรม จะล่งม%อผล่�ต์บที่เรยนต์ามล่#กษณะโป็รแกรมที่*เล่%อกใช้�ด�วิยคืวิาม

ป็ระณต์ ด�วิยที่#กษะที่*ด

4. การจ#ดที่�าคื �ม%อการใช้�

คืวิรป็ระกอบด�วิยบที่น�า อ�ป็กรณ� ที่*ใช้�งาน โป็รแกรมพิ%&นฐานที่*

ต์�องการ ข์�อคืวิรระวิ#งข์องการใช้� ข์�อม ล่เก*ยวิก#บผ �ผล่�ต์ วิ#นเด%อนป็?

ที่*ผล่�ต์

5 •ข์#&นการป็ระเม�นบที่เรยน