วิ�วิ�ฒนาการของนก

สมาชิ�กกลุ่�ม

1 นายธี รภั�ทร ทองอ�นทร� เลุ่ขท � 3 ข.

2 นางสาวก�ญญ�วรา อ��อเท ยน เลุ่ขท � 16 ก.

3 นางสาวท�ยา ปานะดิ�ษฐ เลุ่ขท � 19 ก.

4 นางสาวเมธี�ณี จุ�ลุ่บุ�รม เลุ่ขท � 12 ข.5 นางสาวฤท�ยวรรณี โพธี�'ส�วรรณี เลุ่ข

ท � 13 ข. ชิ��นม�ธียมศึ)กศึาป*ท � 6/6

นกดึ กดึ�าบรรพ์� (ARCHAEOPTERYX)

นกเป+นส�ตว�เลุ่�อดิอ�น ม กระดิ-กส�นหลุ่�ง ซึ่)�งไดิ1ว�ว�ฒนาการมาจุากส�ตว�เลุ่��อยคลุ่าน ดิ�งจุะ

เห4นรองรอยความส�มพ�นธี�ดิ�งกลุ่าว จุาก โครงสร1างกระดิ-ก แลุ่ะกลุ่1ามเน��อท �คลุ่1ายก�น

เกลุ่4ดิขาท �ม ลุ่�กษณีะเหม�อนก�บุส�ตว�เลุ่��อยคลุ่าน ม การวางไข แลุ่ะม ต�วออน ท � ม ลุ่�กษณีะพ�เศึษ

ส6าหร�บุเจุาะเปลุ่�อกไขออกมาเหม�อนก�น ไดิ1ม การข�ดิพบุซึ่าก ดิ)กดิ6าบุรรพ�ของนก โดิยน�ก

ว�ทยาศึาสตร�ไดิ1ให1ชิ��อวา อาร�ค ออพเทอร�กซึ่�แลุ่ะขนานนามวาเป+นบุรรพบุ�ร�ษของนก

ในป8จุจุ�บุ�นลุ่�กษณีะของนกอาร�ค ออพเทอร�กซึ่�น��น ม ฟั8น ม เลุ่4บุ ม กระดิ-กหางท �ยาว แลุ่ะม ขน อาย�ของ

ซึ่ากดิ)กดิ6าบุรรพ�น � ประมาณี 140 ลุ่1านป* ซึ่)�งถู-กข�ดิพบุ ท �แคว1นบุาวาเลุ่ ย ในประเทศึเยอรม�นน ซึ่)�งป8จุจุ�บุ�นม

นกไมต6�ากวา 9,800 ชิน�ดิ บุนโลุ่กน � สามารถูจุ�ดิหมวดิ หม-ไดิ1 27 อ�นดิ�บุ 183 วงศึ� ซึ่)�งในประเทศึไทยม นกท �

พบุถู)งประมาณี 80 วงศึ� แบุงออกเป+นชิน�ดิตางๆไดิ1 ประมาณี 918 ชิน�ดิ

( ข1อม-ลุ่ถู)ง พ.ค. 2536)

วิ�วิ�ฒนาการของนก

นก ม ก6าเน�ดิมาต��งแตเม��อไหร ย�งไมสามารถูชิ �ชิ�ดิหร�อระบุ�ลุ่งไป อยางแนนอนไดิ1 แตก4ม หลุ่�กฐานหลุ่ายอยางท �พอจุะบุอก

ว�ว�ฒนาการแลุ่ะความเป+นมาของนกไดิ1 โดิยน�กว�ทยาศึาสตร�เชิ��อ ก�นวานกม ว�ว�ฒนาการมาจุากส�ตว�เลุ่��อยคลุ่าน หลุ่�กฐานชิ��น

ส6าค�ญค�อซึ่ากดิ)กดิ6าบุรรพ�อาย� 150 ลุ่1านป* ซึ่)�งค1นพบุท �แคว1นบุา วาเร ย ประเทศึเยอรม�น เม��อป* พ.ศึ.2504 ม ชิ��อเร ยกวา อาร�เคออ

ปเทอร�กซึ่� ลุ่�กษณีะก)�งนกก)�งส�ตว�เลุ่��อยคลุ่าน ม ขนาดิใกลุ่1เค ยง ก�บุอ กา โดิยค1นพบุในบุร�เวณีท �อดิ ตเคยถู-กน6�าทวมถู)ง เม��อนก

ชิน�ดิน �ตายลุ่ง จุ)งถู-กโคลุ่นตะกอนท�บุถูมอยางรวดิเร4ว ท6าให1โครงรางของกระดิ-กแลุ่ะขนอย-ในสภัาพท �สมบุ-รณี�กาลุ่เวลุ่าท �

ผ่านไปนานน�บุ ลุ่1านป* โคลุ่นตะกอนเหลุ่าน �ก4คอยๆ กลุ่ายเป+นห�น

จุากหลุ่�กฐานชิ��นน �จุะเห4นโครงรางของป*กแลุ่ะขาอยาง เดินชิ�ดิ แตม�นม ฟั8นแลุ่ะหางเหม�อนก�บุส�ตว�เลุ่��อย

คลุ่าน ท6าให1เก�ดิสมม�ต�ฐานตามมาวา อาร�เคออปเท อร�กซึ่� ม ว�ว�ฒนาการมาจุากไดิโนเสาร�ขนาดิเลุ่4กท �ม ลุ่6า

ต�วต��งตรง สามารถูว��งไดิ1 ไมใชิพวกไดิโนเสาร�ท �เดิ�นแบุบุส �เท1า

ตอมาก4ม นกชิน�ดิ ตางๆ เก�ดิข)�น เชิน นกเฮสเพอร�ออ น�ส ขนาดิลุ่6าต�วยาวถู)ง 1.5 เมตร วายน6�าไดิ1เกงมาก ม

ชิ ว�ตอย-เม��อ 100 ลุ่1านป*กอน

สวนนกท �อย-ในชิวงเดิ ยวก�นอ กต�วค�อ นกอ�ชิธี�ออร�น�ส เป+นนก ก�นปลุ่าม ขนาดิเลุ่4กเทาก�บุนกพ�ราบุ สามารถูบุ�นไดิ1ดิ มาก สวน

นกท �ม ขนาดิใหญมาก เชิน นกไดิแอทร มา เชิ��อวาเป+น บุรรพบุ�ร�ษของนกกระจุอกเทศึ ส-งเก�อบุสองเมตร ม ชิ ว�ตอย-ใน

ชิวง 60 ลุ่1านป*กอน แลุ่ะนกก4ม ว�ว�ฒนาการเร��อยมาจุนถู)ง ป8จุจุ�บุ�น ม การค1นพบุนแกลุ่1วกวาเก1าพ�นชิน�ดิ ส6าหร�บุในเม�อง

ไทยของเรา ค1นพบุนกแลุ่1วมากกวา 960 ชิน�ดิ หร�อเก�อบุส�บุเปอร�เซึ่นต�จุากนกท �พบุท��งหมดิท��วโลุ่ก

นกเป+นส�ตว�เลุ่�อดิ อ�นท �ม กระดิ-กส�นหลุ่�ง ม สวนส6าค�ญค�อ ป*ก ท �ชิวยให1 สามารถูโบุยบุ�นส-ท1องฟั>าไดิ1 แลุ่ะโครงสร1างตางๆ ของรางกายท �เอ1อ

อ6านวยให1บุ�นไดิ1อยางไมม ป8ญหาใดิๆ เชิน กระดิ-กท �ม ลุ่�กษณีะกลุ่วงเป+น โพรงแตม ส��งท �ค6�าจุ�นเพ��มความแข4งแรงภัายใน ม ถู�งลุ่มกระจุายอย-ท� �ว

ท��งต�ว ท6าให1ม น6�าหน�กเบุา การพย�งต�วให1ลุ่อยในอากาศึท6าไดิ1งาย เน��องจุากการบุ�นของนกต1องการพลุ่�งงานท �ส-งมาก จุ)งม อ�ตราการเผ่า

ผ่ลุ่าญอาหารแลุ่ะสามารถูเปลุ่ �ยนเป+นพลุ่�งงานอยางรวดิเร4ว นกบุาง ชิน�ดิ เชิน นกกางเขนม การไหลุ่เว ยนของโลุ่ห�ตดิ1วยอ�ตราการเต1นของ

ห�วใจุเก�อบุ 600 คร��งตอว�นาท ท6าให1ต1องก�นอาหารเป+นปร�มาณีมาก โดิยก�นต�วหนอน 15 ต�ว ในหน)�งชิ��วโมง สวนนกต�?ดิใหญจุะก�นไขหนอน

ถู)ง 5,500 ฟัองตอว�น แลุ่ะเน��องจุากนกไมม ฟั8น ระบุบุการยอยอาหาร จุ)งท6าหน1าท �ยอยอาหารจุนสมบุ-รณี� ส6าหร�บุนกท �ก�นพ�ชิ จุะใชิ1สวนของ

กะเพาะบุดิอาหารเป+นต�วบุดิจุนลุ่ะเอ ยดิ นกบุางชิน�ดิก�นเม4ดิทรายเข1าไปดิ1วยเพ��อชิวยในการบุดิอาหารให1ดิ ข)�น

 วิ�วิ�ฒนาการในการบ�น

นกม ว�ว�ฒนาการมานานหลุ่ายลุ่1านป* เพ��อให1สามารถูบุ�นในอากาศึ ซึ่)�งเป+น

ประโยชิน�ในการหาอาหาร ท6าร�งวางไข หลุ่บุหลุ่ กศึ�ตร- แลุ่ะย1ายถู��นอาศึ�ย โดิย

นกต1องพ)�งพาป*กซึ่)�งพ�ฒนามาจุากขา หน1า เป+นเคร��องม�อส6าค�ญในการบุ�น

นกในป8จุจุ�บุ�นไดิ1ม ว�ว�ฒนาการในการ บุ�น จุนกระท��งโครงสร1างรางกายท��ง

ภัายในแลุ่ะภัายนอก ตลุ่อดิจุนอว�ยวะ ตางๆไดิ1พ�ฒนา จุนม ความเหมาะสม

ส6าหร�บุการบุ�น

นกท �บุ�นไมไดิ1      นกหลุ่ายชิน�ดิบุ�นไมไดิ1 เพราะไมจุ6าเป+นต1องใชิ1

ประโยชิน�จุากการบุ�น ป*กจุ)งหดิเลุ่4กลุ่งจุนใชิ1บุ�นไมไดิ1 เลุ่ย เชิน นกกระจุอกเทศึซึ่)�งเดิ�นหาก�นอย-ตามท�งโลุ่ง

ไมจุ6าเป+นต1องบุ�นหาอาหาร จุ)งม ขายาวส6าหร�บุว��งแทน การใชิ1ป*กบุ�น นกเพนกว�นท �อาศึ�ยในแถูบุข��วโลุ่กใต1

ป*กพ�ฒนาให1ท6าหน1าท �คลุ่1ายคร บุ ส6าหร�บุวายจุ�บุส�ตว� น6�าก�นอยางคลุ่องแคลุ่ว

ต�วอยางเชิน นกกระจุอกเทศึ เป+นนกท �บุ�นไมไดิ1

กระดิ-กกลุ่วง      กระดิ-กนกม ลุ่�กษณีะกลุ่วงเป+นโพรง

ท6าให1นกม น6�าหน�กเบุา สามารถูลุ่อยต�วใน อากาศึไดิ1งาย ภัายในโพรงม ก1านกระดิ-ก ท6า

หน1าท �เป+นเสาหลุ่�กค6�าจุ�น เพ��อเพ��มความแข4ง แรงให1แกกระดิ-ก

ลุ่�กษณีะกระดิ-กของนก ถู�งลุ่ม ลุ่�กษณีะถู�งลุ่มท �อย-ในต�วของนก

      นกม ถู�งลุ่มกระจุายอย-ท� �วต�วเพ��อชิวยใน การหายใจุ เน��องจุากนกจุ6าเป+นต1องใชิ1

อากาศึเป+นจุ6านวนมากในระหวางบุ�น

ลั�กษณะปี�กของนก โครงสร�าง กระดึ�กภายในตั�วินก

ป*กของนกม ขนาดิ แลุ่ะ ร-ปรางตางก�น เพ��อให1เหมาะสม

ก�บุการใชิ1งานของนกแตลุ่ะ ชิน�ดิ ดิ�งน �

ป*กแคบุแลุ่ะยาว เหมาะ ส6าหร�บุการรอนโดิยเฉพาะ พบุ

ในนกทะเลุ่ท �ชิอบุรอนเหน�อน6�า ท��งว�น โดิยแทบุไมกระพ�อป*ก

เลุ่ย เชิน นกโจุรสลุ่�ดิ

ป*ก แบุบุ เร ยวบุาง แลุ่ะลุ่-ไปทางดิ1านท1าย ชิวย ให1บุ�นไดิ1เร4วแลุ่ะเลุ่ �ยวไปมาอยางคลุ่องแคลุ่ว พบุใน

นกท �บุ�นหาก�นตลุ่อดิเวลุ่า เชิน นกนางแอน แลุ่ะนกท � บุ�นย1ายถู��นเป+นระยะทางไกลุ่ๆ เชิน นกชิายเลุ่น

ป*ก โค1งใหญ แลุ่ะปลุ่ายขนป*กแยกจุากก�น ส6าหร�บุรอนท �ส-ง ชิวยให1นกบุ�นลุ่อยต�วไดิ1ส-งข)�น แลุ่ะ รอนตามลุ่มไดิ1ดิ พบุในนกขนาดิใหญท �ร อนหาก�น

ระดิ�บุส-ง เชิน นกอ�นทร แร1ง ป*กแคบุแลุ่ะส��น เหมาะส6าหร�บุบุ�นเร4วๆ ชิวงส��นๆ

สวยใหญพบุในนกท �อาศึ�ยอย-ตามปAา เชิน นกเขา นก ปรอดิ

การบ�นของนก การบุ�นของนกม ร-ปแบุบุแตกตางก�นอย- 4 แบุบุ ดิ�งน �

การบุ�นโบุกป*ก (flapping) เป+นการบุ�นโบุกป*กข)�นลุ่ง แบุบุท �เห4นนกบุ�นท��วไป การ บุ�นทรงต�วอย-ก�บุท � (hovering) เป+นการบุ�นโดิยกระพ�อป*กเร4วๆ จุนเก�ดิ

แรงยกต1านแรงโน1มถูวงของโลุ่ก ให1ทรงต�วน��งอย-กลุ่างอากาศึ สวนใหญเป+นนก ตามท�งโลุ่ง เชิน เหย �ยวขาว นกกะเต4นป8กหลุ่�ก

การ บุ�นรอนลุ่ดิระดิ�บุ (gliding) เป+นร-ปแบุบุท �งายท �ส�ดิของการบุ�น เพ ยงท��ง น6�าหน�กต�วไปข1างหน1า ให1น6�าหน�กต�วมากกวาแรงต1านทานของอากาศึ นกก4

สามารถูรอนแลุ่ะลุ่ดิระดิ�บุลุ่งต6�าไดิ1 การ บุ�นรอนร�กษาระดิ�บุ (soaring) สวนใหญตองเป+นนกขนาดิใหญ ถู)งจุะ

รอนแบุบุน �ไดิ1โดิยไมเส ยการทรงต�ว นกอ�นทร จุะอาศึ�ยอากาศึร1อนท �ลุ่อยต�วข)�น จุากพ��นดิ�น ชิวยพย�งต�วให1รอนอย-กลุ่างอากาศึ สวนนกทะเลุ่จุะใชิ1 กระแสลุ่มชิวย

พ�ดิต�วพ� งไปข1างหน1า แลุ่ะจุะรอนอย-ดิ1วยแรงเฉ��อย จุนม กระแสลุ่มพ�ดิมาใหม

แหลุ่งอ1างอ�ง

http://www.waghor.go.th/v1/service/lbase/Bird&Insect/ie%20bird%20homepage/bird%20live%203.htm