: استنادی تحلیل ارائه موضوع

آمار درسدکتر: آقای جناب استادمدرس

حسینی/ / شهنازفاطمیان: مهشیدلطفی خیابانی رفعت گردآورندگان

الرحیم الرحمن الله بسم

تحلیل وکاربرد تعریفاستنادی

تحلیل استنادی

تحلیل انواعاستنادی تحلیل های شاخص

استنادیهای زوج تحلیل

کتابشناختی

هم های زوج تحلیلاستنادی

افقی استنادی تحلیل

تحلیل استنادی عمود

ی

تاثیرمجالت ifضریب

فوریت شاخص

عمر نیمه شاخص

هرش شاخص

جی شاخص

وای شاخص

متیو ارزش

2010 Impact Factors

که است کتابسنجی های روش ازرایجترینمیان به بارویکردکمی روابط وتحلیل بررسی

مورداستناد . مدارک روش دراین پردازد میمی شناخته وتحلیل واحدتجزیه عنوان استنادبه

شود.ازمنابع استفاده میزان باشمارش تحلیل این

ازطریق پژوهشگران مراجع توسط شمارشآنان مقاالت وبررسی مورداستناددرپایان

مجالت ازمقاالت بخشی که استنادهاومراجع. میگیرد دهندصورت می راتشکیل

استنادی تحلیل تعریف

استنادی کاربردتحلیل

کلیدی نویسندگان تعیینهسته مجالت تعیینعلم تاریخ مطالعه

نوظهور های رشته شناساییعلمی های گذاری درسیاست تحلیل این ازنتایج استفاده

کشوردرهرموضوع یک وآثارعلمی علمی رتبه ارزیابی

تحلیل استنادی عمود

ی

مقاالت قبلی

مقالهمقاالت

بعدی

افقی استنادی تحلیل

مآخذمشترک

مقالهمقاله

ماخذ

مقالهماخذ

دومقاله اینمحتوایی رابطههای: زوج دارند

کتابشناختی

اندیشه تع تعقیبعلم: تاریخ مطالعه ها

هم ز های زوجاستنادی

3 Types of Citation Data Indexes

Articles• Citation ImpactAuthors• Number of papers (Quantity)• Number of Citations (Quality)• Average number of citations/article• h-index & g-index (Quantity & Quality Both)Journals• Journal Impact Factor• h-index

:impact factorضریب تأثیر

رتبه بندی وارزیابی کشورها،دانشگاه ها ودانشمندان

تاثیرفصلنامه ضریبهای درسال 85کتاب

86و

198+192

20+ 19

=10

درهمان سال انتشاریک مجله به نشریه چقدر استناد می شود؟

ایراد درعوامل تاثیر گذار:سرعت انتشار،فراوانی انتشار،سرعت

فهرست کردن

شاخص فوریت

متون کهنگی قاعده عمریا نیمه شاخص

را در بهرهنقش زمانشاخص نیم عمر، کند. وری از اطالعات روشن می

میزان دهد که با گذشت زمان از نشان میشود. مقاالت و کتابها کم میسودمندی

مفهوم نیمای فیزیک هسته در یادآوری:عمر به مدت زمان زوال نیمی از ماده

شود. رادیواکتیو اطالق می

از علم فیزیک، منظور از نیم گیری وامبا عمر متون علمی:

مدت زمانی است که در خالل آن نیمی از متون استنادکننده به متون علمی مورد

های علمی مورد نظر استناد در حوزهمنتشر شده است.

به عبارت دیگر، نیم عمر عبارت است از مدت زمانی که در طول آن نصف ارجاعات یک مجله منتشر شده

.اند از ازجاعات نیمیدهد که مطالعات نشان می

)استنادها( مقاالت تازه چاپ شده در دو سال اخیر، گردد های همان سال برمی به نوشته .

بعد از مدت ده یا پانزده سال )بسته به موضوع( خود را به سودمندی های مختلف، مقاالت رشته

دهند عنوان منبع مورد استناد از دست می . محاسبه نیم عمر استنادهابا کمک مطالعات کهنگی،

شود می :علوم که بیشتر جنبه نظری دارند )مانند ریاضیات(

دارای نیم عمر طوالنیو علومی که به مباحث نوین، روزآمدی و فناوری

( دارای نیم عمر پزشکیوابستگی دارند )مانند .کوتاهی هستند

و مدیریت مجموعه منابع اطالعاتیمطالعات کهنگی و نیم عمر در .توسعه خدمات اطالعاتی مناسب به کاربران کاربرد دارد

شاخص نیم عمر یا قاعده کهنگی متون

.

شاخص اچ به این پرسش پاسخ دهد که هر یک از پژوهشگران می

به تنهایی چه نقشی در پیشبرد و گسترش مرزهای علوم در

های مختلف دانش بشری حوزهدارند؟

(Hirsch Index) شاخص هرش

نحوه محاسبه شاخص هرش

، پس از انجام Hبرای به دست آوردن عدد جستجو، باید مقاالت را بر حسب استناد به

ترتیب نزولی مرتب کرد و شماره مقاله را با تعداد استنادها مقایسه نمود تا تعداد استناد

مساوی یا بیشتر از شماره مقاله باشد.

نویسنده Hدهنده عدد شماره آن مقاله، نشاناست.

های: مقاله به ایراداعتناست پراستنادبی

6جایی که از مقاله ششم به بعد، تعداد استنادها از آن این پژوهشگر H است، کرشاخص 6یا بیشتر از

مقاله از 6باشد. یعنی فقط می6فرضی برابر با عدد استناد دریافت ده 6این پژوهشگر بیشتر یا مساوی

است.

جامعیت پایگاه به Hگیری دقیق شاخص اندازه مورد جستجو بستگی دارد. به طوری که اطالعاتی

به دست آمده از پایگاه مختلف اسکوپوس، Hشاخص گوگل اسکالر و وب آوساینس یکسان نیست.

برای به دست آوردن مهمترین منبعمعتبرترین و Thomson ISI Web of Science پایگاه اطالعاتی Hشاخص

گیری خودکار این شاخص را نیز است و امکان اندازهفراهم آورده است.

عالوه بر مقایسه نویسندگان، برای مقایسه Hشاخص مؤسسات، دانشگاهها و حتی کشورها نیز استفاده می

عوامل هایی به شود، اما بایستی برای چنین مقایسه بر این مقیاس توجه کرد.گوناگون اثرگذار

The h - Graph

گیری کمcی برونداد اندازهتوسط لئو اگه برای علم فیزیک و سایر علمی پژوهشگران

پژوهشگران پیشنهاد شده است.

، شاخص Hاصالح و بهبود شاخص اگه برای جی را پیشنهاد نمود.

این است Hیکی از مهمترین ایرادهای شاخص که هر چند در امتیازدهی به مجموعه

فعالیتهای علمی یک فرد، مجله، دانشگاه و بودن یک مقاله بر رتبه آن کم استنادکشور،

تأثیری ندارد،

اما به همان نسبت هم این شاخص به مقاله

اعتناست و این قبیل مقاالت بیپراستنادهای توجهی پژوهشگر تأثیر قابلHبر شاخص

ندارد.

(g Index) شاخص جی

شاخص جی با استفاده از مجذور تعداد مقاالت و مقایسه آن با مجموع استنادها در محاسبات، در واقع

کند. میتر برجستههای پراستناد یک پژوهشگر را مقاله

بار یا 2 مقاالت است که (g)شاخص جی باالترین تعداد به آن استناد شده باشد. بیشتر

این شاخص با استفاده از ضرایب خود، سعی دارد تا از گیری استناد بر نتیجه های پراستناد و کم تأثیر مقاله

را برطرف نماید.Hبکاهد و یکی از نواقص شاخص

)ادامه(شاخص جی

√ نویسنده یک مقاالت کل تعداد مقایسه مجذوربا؟

کل استنادات

ش

جی شاخص

شاخص وای توسط بولن، رودریگز و پیشنهاد شده 2006سمپل در سال

است.

کیفیت و سعی دارد با در نظر گرفتن ، نقاط ضعف دیگر شاخص ها را کمیcت

برطرف نماید.

بدین منظور، از عامل تأثیر به عنوان شاخص کمcی و معادل مقبولیت و از

Page(رتبه بر اساس وزن یا رتبه پیچ Rank( به عنوان شاخص کیفی و عامل

کند. ارزش استفاده می

شاخص وای، حاصل ضرب عامل تأثیر در رتبه پیچ و در واقع حاصل ضرب کمیcت در کیفیت است و سعی دارد سنجش اعتبار علمی را تا حد امکان

کیفی کند.

ارزش متیو

سنجی است که یکی از شاخصهای جدید علم معرفی شد. 2006توسط موییج در سال

تأثیر است که ضریبشکل اصالح شدهدر واقع و در موضوعی خاص دوره پنج سالهآن را در یک

کند. محاسبه می

نحوه محاسبه آن تقسیم تعداد استنادها به های یک مجله در یک دوره پنج ساله بر مقاله

های همان مجله در همان دوره تعداد مقالهزمانی است

ها در کل حوزه که عدد حاصل را با همین نسبتنماید. گیری می مورد پژوهش اندازه

مثالاگر تعداد استنادها به مقاالت یک مجله در یک حوزه موضوعی خاص در یک دوره پنج ساله،

A ؛

تعداد کل مقاالت منتشره در همان مجله در ؛ Bهمین دوره پنج ساله،

تعداد کل استنادهای دریافت شده در آن حوزه ؛ Cموضوعی خاص،

بنامیم، Dو تعداد کل مقاالت این حوزه را

ارزش متیو عبارت خواهد بود از:

2010 Impact Factors

مقايسه فراواني مقاالت و ارجاعات صورت گرفته به مقاالت منتشرشده

دانشگاه علوم پزشکي تهران و دانشگاه تهران با دانشگاه های رتبه يکصدم و

در Scopusدويستم دنيا در مجموعه THS-QS تايمز 2009رتبه بندی سال

نسبت ارجاع

به مقاله

نسبت ارجاع

به عضو هيئت علمي

تعداد اعضاي هيئت علمي

تعداد ارجاعات

به 5مقاالت ساله اخير

Scopus

تعداد 5مقاالت

ساله در Scopus

کشور نام دانشگاهرتبه دانشگا

ه

10/61 85/9 772 66343 6254 آمريکا Riceدانشگاه 100

6/04 37/4 1000 37403 6193 هلنددانشگاه Twente

200

3/81 0/48 4321 2093 549اندونز

یدانشگاه اندونزی

201

2/37 9/6 3243 31030 11359 ايران

دانشگاه علوم پزشکي

تهران و دانشگاه

تهران

368

1-1- 13901390محسنی،حمید،خالصه مباحث کتابداری واطالع رسانی ،تهران:کتابدار،محسنی،حمید،خالصه مباحث کتابداری واطالع رسانی ،تهران:کتابدار،

13841384- نورتون،مالنی جی ،مبانی علم اطالع رسانی،تهران: کتابدار،- نورتون،مالنی جی ،مبانی علم اطالع رسانی،تهران: کتابدار،22

:منابع و ماخذ

شمامتشکرم ازتوجهسعی ما اال لالنسان لیس

.... ماند نمی جزتالشش چیزی انسان برای

.... نیست پایانی تالش وبرای