โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ

โลก ดาราศาสตร และอวกาศอ.ศราวุ�ธ โหน่�งบั�ณฑิ�ต

วุ�ทยาศาสตร� ม.5 รห�สวุ�ชา วุ42103

แผ่�นด�นไหวEarthquakes

แผ่�น่ดิ�น่ไหวุเป็ น่ภั�ยธรรมชาต�ท"#อาจก่�อให'เก่�ดิควุามเส"ยหายต�อช"วุ�ต และทร�พย�ส�น่อย�างใหญ่�หลวุงไดิ'

ภั�ยที่��เก�ดจากแผ่�นด�นไหว ภั�ยที่��เก�ดจากแผ่�นด�นไหว ((EARTHQUAKE HAZARD)EARTHQUAKE HAZARD)

Ground Ground ShakingShaking

CollapseCollapse

SubsideSubside

LiquefaLiquefactionction

ภั�ยแผ่�นด�นไหว ภั�ยแผ่�นด�นไหว ((EARTHQUAKE EARTHQUAKE HAZARD) HAZARD)

Ground Ground DisplacementDisplacement

FloodingFlooding

FireFire

แผ่�นด�นไหว แผ่�นด�นไหว (EARTHQUAKE)(EARTHQUAKE)

แผ่�นด�นไหว แผ่�นด�นไหว ((Earthquake) Earthquake) คื�อ คื�อ การส��นสะเที่�อนของพื้�#นด�น อ�นเน��องมาจากการส��นสะเที่�อนของพื้�#นด�น อ�นเน��องมาจาก

การปลดปล�อยพื้ล�งงานเพื้��อระบายการปลดปล�อยพื้ล�งงานเพื้��อระบายคืวามเคืร�ยดที่��สะสมไว'ภัายในโลกออกมาคืวามเคืร�ยดที่��สะสมไว'ภัายในโลกออกมา

อย�างฉั�บพื้ล�น เพื้��อปร�บสมด*ลของเปล�อกอย�างฉั�บพื้ล�น เพื้��อปร�บสมด*ลของเปล�อกโลกให'คืงที่��โลกให'คืงที่��

สาเหต*ของการเก�ดแผ่�นสาเหต*ของการเก�ดแผ่�นด�นไหวด�นไหว

แบ�งเป+น แบ�งเป+น 2 2 อย�าง คื�ออย�าง คื�อ 1. 1. เก�ดจากธรรมชาต� เก�ดจากธรรมชาต� (NATURAL (NATURAL

EARTHQUAKE)EARTHQUAKE)2.2. เก�ดจากการกระที่.าของมน*ษยเก�ดจากการกระที่.าของมน*ษย

(INDUCED SEISMICITY)(INDUCED SEISMICITY)

แผ่�นด�นไหวที่��เก�ดจากการกระที่.าของมน*ษยแผ่�นด�นไหวที่��เก�ดจากการกระที่.าของมน*ษย(INDUCED SEISMICITY)(INDUCED SEISMICITY)

- - การเก0บก�กน.#าในเข��อนขนาดการเก0บก�กน.#าในเข��อนขนาดใหญ่�ใหญ่�

- - การที่ดลองระเบ�ดการที่ดลองระเบ�ดปรมาณู3ปรมาณู3//ระเบ�ดน�วเคืล�ยรระเบ�ดน�วเคืล�ยร

- - การระเบ�ดจากการที่.าเหม�องการระเบ�ดจากการที่.าเหม�องแร�แร�

- - การส3บน.#าใต'ด�นมาใช'มากการส3บน.#าใต'ด�นมาใช'มากเก�นไปเก�นไป

- - การผ่ล�ตน.#าม�นและก4าซการผ่ล�ตน.#าม�นและก4าซธรรมชาต�ธรรมชาต�

- - การเก0บขยะน�วเคืล�ยรใต'ด�นการเก0บขยะน�วเคืล�ยรใต'ด�น

ห'ามได' ห'ามได' - - คืวบคื*มได' คืวบคื*มได' - - ป6องก�นได'ป6องก�นได'

แผ่�นด�นไหวที่��เก�ดจากแผ่�นด�นไหวที่��เก�ดจากธรรมชาต�ธรรมชาต�

(NATURAL (NATURAL EARTHQUAKE)EARTHQUAKE)

ม�กเก�ดมาก บร�เวณูม�กเก�ดมาก บร�เวณูขอบของ ขอบของ plate plate และตามแนวรอยและตามแนวรอยเล��อนเล��อน ห'ามไม�ได' คืวบคื*มไม�ได' ห'ามไม�ได' คืวบคื*มไม�ได'แต�ลดคืวามร*นแรงและแต�ลดคืวามร*นแรงและ

คืวามเส�ยหายได' ถ้'าร3'และ คืวามเส�ยหายได' ถ้'าร3'และม�การเต�อนล�วงหน'าม�การเต�อนล�วงหน'า

ที่ฤษฎี�การเก�ดแผ่�นด�นไหวที่ฤษฎี�การเก�ดแผ่�นด�นไหว1 .1 .ที่ฤษฎี�ว�าด'วยการขยายต�วของเปล�อกโลก ที่ฤษฎี�ว�าด'วยการขยายต�วของเปล�อกโลก

((Dilation Source Theory)Dilation Source Theory) ทฤษฎี"น่"0เช1#อวุ�าแผ่�น่ดิ�น่ไหวุเก่�ดิจาก่ก่ารท"# เป็ล1อก่โลก่เก่�ดิก่ารคดิโค'งโก่�งงออย�างฉั�บัพล�น่

และเม1#อวุ�ตถุ�ขาดิออก่จาก่ก่�น่ จ5งป็ลดิป็ล�อยพล�งงาน่ออก่มาใน่ร6ป็คล1#น่แผ่�น่ดิ�น่ไหวุ

2. 2. ที่ฤษฎี�ว�าด'วยการคื�นต�วของว�ตถ้* ที่ฤษฎี�ว�าด'วยการคื�นต�วของว�ตถ้* ((Elastic Rebound Theory)Elastic Rebound Theory) ทฤษฎี"น่"0เช1#อวุ�าแผ่�น่ดิ�น่ไหวุและก่ารส�#น่สะเท1อน่ของพ10น่ดิ�น่ม"สาเหต�มาจาก่ก่ารเคล1#อน่ต�วุของรอยเล1#อน่ (Fault) ก่ล�าวุค1อ เม1#อรอยเล1#อน่เก่�ดิก่ารเคล1#อน่ท"#ถุ5งจ�ดิหน่5#ง วุ�ตถุ�จะขาดิออก่จาก่ก่�น่และเส"ยร6ป็อย�างมาก่ พร'อมก่�บัก่ารป็ลดิป็ล�อยพล�งงาน่ออก่มาใน่ร6ป็ของคล1#น่แผ่�น่ดิ�น่ไหวุ และหล�งจาก่น่�0น่วุ�ตถุ�ก่7ค1น่ต�วุก่ล�บัส6�ร6ป็เดิ�ม

ที่ฤษฎี�ว�าด'วยการที่ฤษฎี�ว�าด'วยการคื�นต�วของว�ตถ้* คื�นต�วของว�ตถ้* ((Elastic Elastic Rebound Rebound Theory)Theory)

สน่�บัสน่�น่แน่วุควุามค�ดิท"#เช1#อวุ�า แผ่�น่ดิ�น่ไหวุม"ก่ลไก่ก่ารก่8าเน่�ดิเก่"#ยวุข'องโดิยตรง และใก่ล'ช�ดิก่�บัแน่วุรอยเล1#อน่ม"พล�ง (Active Fault)ท"#เก่�ดิข50น่จาก่ก่ระบัวุน่ก่ารแป็รส�ณฐาน่ ของเป็ล1อก่ โลก่ (Plate Tectonic)

เป็ล1อก่โลก่ (Crust) ป็ระก่อบัดิ'วุยแผ่�น่ทวุ"ป็ (Continental Plate) และแผ่�น่มหาสม�ทร (Ocean Plate) หลายแผ่�น่ต�อก่�น่ ซึ่5#งม"ก่ารเคล1#อน่ท"#ตลอดิเวุลา ท8าให'บัางแผ่�น่เคล1#อน่ออก่จาก่ก่�น่ (Divergent Plate Boundary)บัางแผ่�น่เคล1#อน่เข'าหาและม�ดิซึ่'อน่ก่�น่ (Convergent Plate Boundary) บัางแผ่�น่เคล1#อน่ผ่�าน่ก่�น่ (Transform Plate Boundary) จ5งท8าให'เก่�ดิแรงเคร"ยดิสะสมไวุ'ภัายใน่เป็ล1อก่โลก่

กลไกการข�บเคืล��อนกลไกการข�บเคืล��อนแผ่�นเปล�อกโลกแผ่�นเปล�อกโลก

ส�วนประกอบส�วนประกอบภัายในโลกภัายในโลก-

CrustCrust

- MantlMantlee

- CoreCore

ล�กษณูะการเคืล��อนที่��ของแผ่�นเปล�อกโลกล�กษณูะการเคืล��อนที่��ของแผ่�นเปล�อกโลกบร�เวณูรอยต�อระหว�างแผ่�นบร�เวณูรอยต�อระหว�างแผ่�น

เคืล��อนที่��เคืล��อนที่��ผ่�านก�นผ่�านก�น

เคืล��อนที่��เคืล��อนที่��เข'าหาก�นเข'าหาก�น

เคืล��อนที่��ออกเคืล��อนที่��ออกจากก�นจากก�น

รอยเล��อนตามแนวรอยเล��อนตามแนวระนาบระนาบ

((STRIKE-SLIP STRIKE-SLIP FAULT) FAULT)

ชน�ดของรอยเล��อนชน�ดของรอยเล��อน (Along Fault)(Along Fault)

รอยเล��อนปกต� รอยเล��อนปกต�

(NORMAL (NORMAL FAULT)FAULT)

รอยเล��อนย'อนรอยเล��อนย'อน

(REVERSE (REVERSE FAULT)FAULT)

แน่วุท"#ม"ก่ารเก่�ดิแผ่�น่ดิ�น่ไหวุอย�างต�อเน่1#อง ค1อแน่วุขอบั หร1อบัร�เวุณรอยต�อของเพลต (plate) ต�างๆ ตามทฤษฏี"ก่ารเคล1#อน่ต�วุของ

เป็ล1อก่โลก่ (Plate Tectonic Theory)

แผ่�น่ดิ�น่ไหวุไม�ไดิ'เก่�ดิข50น่ท�#วุๆ ไป็บัน่โลก่ แต�จะม"แน่วุของก่ารเก่�ดิท"#ค�อน่ข'างเป็ น่ร6ป็แบับัท"#แน่�น่อน่

Ring of Fire Ring of Fire บร�เวณูที่��เก�ดแผ่�นบร�เวณูที่��เก�ดแผ่�นด�นไหวมากที่��ส*ดด�นไหวมากที่��ส*ด

การศ:กษาแผ่�นด�นการศ:กษาแผ่�นด�นไหวจากคืล��นแผ่�นไหวจากคืล��นแผ่�น

ด�นไหวด�นไหว

SEISMOS = SEISMOS = EARTHQUAKEEARTHQUAKELOGOS = LOGOS = SCIENCESCIENCE

SeismologySeismology คื�อ คื�อ การศ:กษาเก��ยวก�บแผ่�นการศ:กษาเก��ยวก�บแผ่�นด�นไหว และคืล��นแผ่�นด�นไหว และคืล��นแผ่�นด�นไหว ด�นไหว ที่��เคืล��อนที่��ผ่�านที่��เคืล��อนที่��ผ่�านโลก และรอบๆ โลก โลก และรอบๆ โลก

Seismologist Seismologist คื�อ คื�อ น�กว�ที่ยาศาสตร ผ่3'ซ:�งน�กว�ที่ยาศาสตร ผ่3'ซ:�ง ศ:กษาแผ่�นด�นไหว และศ:กษาแผ่�นด�นไหว และคืล��นแผ่�นด�นไหวคืล��นแผ่�นด�นไหว

SEISMOLOGYSEISMOLOGY

คืล��นแผ่�นด�นไหว คืล��นแผ่�นด�นไหว ((SEISMIC WAVE)SEISMIC WAVE)Seismic Wave Seismic Wave คื�อ คืล��นของคื�อ คืล��นของ

พื้ล�งงาน พื้ล�งงาน (wave of energy)(wave of energy) ที่��เก�ดจากที่��เก�ดจากการแตกอย�างที่�นที่�ที่�นใดของห�นภัายในโลก การแตกอย�างที่�นที่�ที่�นใดของห�นภัายในโลก หร�อจากการระเบ�ด หร�อจากการระเบ�ด

Seismic Wave Seismic Wave เป+นพื้ล�งงานคืล��นที่��เป+นพื้ล�งงานคืล��นที่��เด�นที่างผ่�านช�#นภัายในโลก และถ้3กบ�นที่:กไว'เด�นที่างผ่�านช�#นภัายในโลก และถ้3กบ�นที่:กไว'ด'วยเคืร��องตรวจว�ดคืล��นแผ่�นด�นไหว ด'วยเคืร��องตรวจว�ดคืล��นแผ่�นด�นไหว ((Seismograph)Seismograph) ม�การเคืล��อนที่��ออกไปได'ม�การเคืล��อนที่��ออกไปได'ที่*กที่�ศที่าง ที่�#งในแนวเหน�อที่*กที่�ศที่าง ที่�#งในแนวเหน�อ--ใต' ตะว�นออกใต' ตะว�นออก--ตะว�นตก และในแนวด��งตะว�นตก และในแนวด��ง

ชน�ดของคืล��นแผ่�นด�นชน�ดของคืล��นแผ่�นด�นไหวไหว

((TYPES OF TYPES OF SEISMIC WAVE)SEISMIC WAVE)

แบ�งเป+น แบ�งเป+น 2 2 ชน�ด คื�อชน�ด คื�อ

คืล��นในต�วกลางคืล��นในต�วกลาง ((Body Wave) Body Wave) : : หร�อคืล��นเน�#อ หร�อคืล��นเน�#อ เป+นคืล��นซ:�งเป+นคืล��นซ:�งสามารถ้เด�นที่างสามารถ้เด�นที่างผ่�านช�#นภัายในโลกผ่�านช�#นภัายในโลก

คืล��นพื้�#นผ่�วคืล��นพื้�#นผ่�ว ((Surface Surface Wave) : Wave) : คืล��นคืล��นพื้�#นผ่�ว เป+นคืล��นซ:�งพื้�#นผ่�ว เป+นคืล��นซ:�งเคืล��อนที่��ผ่�านได'เคืล��อนที่��ผ่�านได'เฉัพื้าะตามผ่�วของเฉัพื้าะตามผ่�วของโลกเที่�าน�#นโลกเที่�าน�#น

คืล��นในต�วกลาง คืล��นในต�วกลาง BODY WAVEBODY WAVE ประกอบด'วยคืล��น 2 ชน�ด

คื�อ1. P wave

หร�อ Primary Wave : เป+นคืล��นตามยาว ที่��เคืล��อนที่��ได'เร0วที่��ส*ด และสามารถ้เคืล��อนที่��ผ่�านได'ที่�#งห�นแข0งและของไหล ม�ล�กษณูะการเคืล��อนที่��ของคืล��นเป+นแบบ push and pull ในที่�ศที่างเด�ยวก�นก�บที่�ศที่างการเคืล��อนที่��ของคืล��น

2. S wave หร�อ Secondary Wave : เป+นคืล��นตามขวาง ซ:�งเป+นคืล��นต�วที่��สองที่��เราร3'ส:กได'เวลาเก�แผ่�นด�นไหว โดยจะเคืล��อนที่��ได'ช'ากว�า คืล��น P wave และสามารถ้เคืล��อนที่��ผ่�านได'เฉัพื้าะในห�นแข0งเที่�าน�#น ล�กษณูะการเคืล��อนที่��ของคืล��น จะเคืล��อนที่��ข:#น-ลง และจาก side-to-side ในที่�ศที่างที่��ต�#งฉัากก�บที่�ศที่างการเคืล��อนที่��ของคืล��น

คืล��นพื้�#นผ่�วคืล��นพื้�#นผ่�ว SURFACE WAVESURFACE WAVE

ประกอบด'วยคืล��น ประกอบด'วยคืล��น 2 2 ชน�ด ชน�ด คื�อ คื�อ

1. Love 1. Love Wave Wave : : เป+นเป+น surface wave surface wave ที่��ที่��เคืล��อนที่��ได'เร0วที่��ส*ด โดยเคืล��อนที่��ได'เร0วที่��ส*ด โดยจะเคืล��อนที่��ในล�กษณูะ จะเคืล��อนที่��ในล�กษณูะ จาก จาก side-to-sideside-to-side

2. Rayleigh 2. Rayleigh Wave Wave : : เป+นคืล��นม'วน เป+นคืล��นม'วน ซ:�งล�กษณูะการเคืล��อนที่�� ซ:�งล�กษณูะการเคืล��อนที่��ของคืล��น จะเคืล��อนที่�� ข:#นของคืล��น จะเคืล��อนที่�� ข:#นลง และจาก ลง และจาก side-to-side-to-side side ในที่�ศที่างเด�ยวก�นในที่�ศที่างเด�ยวก�นก�บที่�ศที่างการเคืล��อนที่��ก�บที่�ศที่างการเคืล��อนที่��ของคืล��นของคืล��น

ภัาพรวุมของแผ่�น่ดิ�น่ไหวุ

จ*ดก.าเน�ดคืล��นแผ่�นด�นไหว จ*ดก.าเน�ดคืล��นแผ่�นด�นไหว VS VS จ*ดศ3นยกลางแผ่�นด�นไหวจ*ดศ3นยกลางแผ่�นด�นไหว

แผ่�น่ดิ�น่ไหวุเก่�ดิจาก่ก่ารเคล1#อน่ต�วุท�น่ท"ท�น่ไดิของรอยเล1#อน่ (fault) พร'อมๆ ก่�บัก่ารป็ลดิป็ล�อยพล�งงาน่ออก่มาใน่ร6ป็ของคล1#น่แผ่�น่ดิ�น่

ไหวุ (seismic wave)

คืวามล:กของแผ่�นด�นไหว คืวามล:กของแผ่�นด�นไหว ((Depth of Earthquake)Depth of Earthquake)

โซนโซน

คืวามล:กของคืวามล:กของแผ่�นด�นไหวจากแผ่�นด�นไหวจาก

ผ่�วด�นผ่�วด�น ((กมกม.).)

ต�#นต�#น 00 -- 7070

ปานกลางปานกลาง 7070 -- 300300

ล:กล:ก 300300 -- 700700

((http://neic.usgs.gov/http://neic.usgs.gov/neis/general/neis/general/depth.html)depth.html)

Seismologist Seismologist จะที่.าการศ:กษาจะที่.าการศ:กษาแผ่�นด�นไหว ด'วยการออกไปตรวจสอบคืวามแผ่�นด�นไหว ด'วยการออกไปตรวจสอบคืวามเส�ยหายที่��เก�ดจากแผ่�นด�นไหวในสนาม โดยเส�ยหายที่��เก�ดจากแผ่�นด�นไหวในสนาม โดยอาศ�ยข'อม3ลที่��ได'จากการตรวจว�ดด'วย เคืร��อง อาศ�ยข'อม3ลที่��ได'จากการตรวจว�ดด'วย เคืร��อง

SeismographSeismographSeismograph Seismograph คื�อเคืร��องม�อที่��ใช'คื�อเคืร��องม�อที่��ใช'

ในการตรวจสอบและบ�นที่:กแผ่�นด�นไหว หร�อ ในการตรวจสอบและบ�นที่:กแผ่�นด�นไหว หร�อ การส��นของพื้�#นผ่�วโลก ซ:�งเก�ดจากคืล��นแผ่�นการส��นของพื้�#นผ่�วโลก ซ:�งเก�ดจากคืล��นแผ่�นด�นไหว ด�นไหว ((seismic wave)seismic wave) เส'นกราฟข:#นเส'นกราฟข:#น--

ลง ที่��ได'จากการบ�นที่:กด'วยเคืร��อง ลง ที่��ได'จากการบ�นที่:กด'วยเคืร��อง Seismograph Seismograph เร�ยกว�า เร�ยกว�า

SeismogramSeismogram

เคืร��องตรวจว�ดแผ่�นด�นเคืร��องตรวจว�ดแผ่�นด�นไหวเคืร��องแรกประด�ษฐ์ไหวเคืร��องแรกประด�ษฐ์โดย ชาวจ�น ช��อ โดย ชาวจ�น ช��อ Chang Chang HengHeng ที่ราบเฉัพื้าะที่�ศที่าง ที่ราบเฉัพื้าะที่�ศที่าง ไม�ที่ราบขนาด ไม�ที่ราบขนาด

เคืร��องตรวจว�ดเคืร��องตรวจว�ดแผ่�นด�นไหวแผ่�นด�นไหว

หล�กการพื้�#นฐ์านของเคืร��องหล�กการพื้�#นฐ์านของเคืร��อง ตรวจว�ดแผ่�นด�นไหวในป?จจ*บ�น ตรวจว�ดแผ่�นด�นไหวในป?จจ*บ�น

ที่ราบที่�ศที่าง ที่ราบต.าแหน�ง ที่ราบที่�ศที่าง ที่ราบต.าแหน�งและที่ราบขนาดและที่ราบขนาด

มาตราส�วนที่��ใช'ว�ดขนาดของแผ่�นมาตราส�วนที่��ใช'ว�ดขนาดของแผ่�นด�นไหวด�นไหวThe The

Richter Richter ScaleScale

The The Mercalli Mercalli Scale :Scale :

: : เป+นการว�ดขนาดของแผ่�นด�นไหวเป+นการว�ดขนาดของแผ่�นด�นไหว ((MagnitudeMagnitude ) ) ซ:�งพื้�ฒนาข:#นโดย ซ:�งพื้�ฒนาข:#นโดย Charles Richer Charles Richer ในปA คืในปA คื..ศศ..19301930 เพื้��อใช'ว�ดขนาดของแผ่�นด�นไหวที่��เก�ดข:#นเพื้��อใช'ว�ดขนาดของแผ่�นด�นไหวที่��เก�ดข:#นที่างตอนใต'ของแคืล�ฟอรเน�ย เป+น ที่างตอนใต'ของแคืล�ฟอรเน�ย เป+น Log Log Scale Scale เลขฐ์านส�บ โดยแต�ละล.าด�บเลขฐ์านส�บ โดยแต�ละล.าด�บขนาดจะแตกต�างก�น ขนาดจะแตกต�างก�น 10 10 เที่�า แต�เที่�า แต�พื้ล�งงานแตกต�างก�นประมาณู พื้ล�งงานแตกต�างก�นประมาณู 32 32 เที่�าเที่�า เป+นมาตราส�วนที่��เป+นมาตราส�วนที่��

ใช'ส.าหร�บว�ดคืวามใช'ส.าหร�บว�ดคืวามร*นแรงของแผ่�นด�นร*นแรงของแผ่�นด�นไหวไหว ((IntensityIntensity ) )ที่��เก�ดจากการส��นที่��เก�ดจากการส��นและคืวามเส�ยหายที่��และคืวามเส�ยหายที่��เก�ดจากแผ่�นด�นไหว เก�ดจากแผ่�นด�นไหว ซ:�งจะแตกต�างก�น ซ:�งจะแตกต�างก�นไปในแต�ละที่�� ข:#นอย3�ไปในแต�ละที่�� ข:#นอย3�ก�บระยะที่างก�บระยะที่าง

ขนาด ขนาด (Magnitude)(Magnitude)ของแผ่�นด�นไหวของแผ่�นด�นไหว เป+นคื�าที่��เป+นคื�าที่��ได'จากการคื.านวณู จากการตรวจว�ดคืวามส3งของคืล��นแผ่�นด�นได'จากการคื.านวณู จากการตรวจว�ดคืวามส3งของคืล��นแผ่�นด�นไหว มาตราที่��น�ยมใช' ได'แก� ไหว มาตราที่��น�ยมใช' ได'แก� (1) Local Magnitude , M(1) Local Magnitude , MLL น�ยมใช'มากที่��ส*ดในน�ยมใช'มากที่��ส*ดในประเที่ศไที่ย ใช'ส.าหร�บว�ดแผ่�นด�นไหวที่'องถ้��นหร�อแผ่�นด�นไหวประเที่ศไที่ย ใช'ส.าหร�บว�ดแผ่�นด�นไหวที่'องถ้��นหร�อแผ่�นด�นไหวระยะใกล' ระยะใกล' ม�หน�วยเป+น ม�หน�วยเป+น ““ร�คืเตอรร�คืเตอร””(2) Surface-Wave Magnitude , M(2) Surface-Wave Magnitude , Mss

(3) Body-Wave Magnitude ,(3) Body-Wave Magnitude , MMbb

(4) Moment Magnitude ,(4) Moment Magnitude , MMww อาศ�ยหล�กการและพื้�#นอาศ�ยหล�กการและพื้�#นฐ์านของ ฐ์านของ Seismic MomentSeismic Moment จ:งม�คืวามเหมาะสมใช'ได'จ:งม�คืวามเหมาะสมใช'ได'กว'างขวางกว�า กว'างขวางกว�า ((11))-- ((33)) โดยเฉัพื้าะแผ่�นด�นไหวระยะไกล โดยเฉัพื้าะแผ่�นด�นไหวระยะไกล (Teleseismic) (Teleseismic) และม�ขนาดใหญ่�ๆและม�ขนาดใหญ่�ๆ

มาตราร�คเตอร�

ขนาด คืวามส��นสะเที่�อน - 1 29. ส�#น่ไหวุเล7ก่น่'อย - 3 39. ผ่6'คน่ใน่อาคารร6 'ส5ก่เหม1อน่รถุไฟวุ�#งผ่�าน่ - 4 49. ส�#น่ไหวุป็าน่ก่ลาง ผ่6'คน่ท�0งใน่และน่อก่

อาคารร6 'ส5ก่ วุ�ตถุ�ห'อยแขวุน่แก่วุ�งไก่วุ - 5 59. ส�#น่ไหวุร�น่แรง เคร1#องเร1อน่ วุ�ตถุ�ม"ก่าร

เคล1#อน่ท"# - 6 69. ส�#น่ไหวุร�น่แรงมาก่ อาคารเร�#มพ�งเส"ยหาย

7 .0 ข50น่ไป็ ส�#น่ไหวุร'ายแรง อาคารพ�งเส"ยหายมาก่ แผ่�น่ดิ�น่แยก่ วุ�ตถุ�ถุ6ก่เหวุ"#ยงก่ระเดิ7น่

คืวามร*นแรงของแผ่�นด�นไหว คืวามร*นแรงของแผ่�นด�นไหว (Intensity)(Intensity)เป+นการว�ดคืวามร*นแรงจากปรากฏการณูที่��เก�ดเป+นการว�ดคืวามร*นแรงจากปรากฏการณูที่��เก�ด

ข:#น ที่�#งขณูะเก�ดและหล�งการเก�ดแผ่�นด�นไหว ที่��ม�ต�อข:#น ที่�#งขณูะเก�ดและหล�งการเก�ดแผ่�นด�นไหว ที่��ม�ต�อคืวามร3'ส:กของผ่3'คืน ล�กษณูะที่��ส��นไหว หร�อคืวามเส�ยคืวามร3'ส:กของผ่3'คืน ล�กษณูะที่��ส��นไหว หร�อคืวามเส�ยหายของส��งก�อสร'าง มาตราที่��น�ยมใช'หายของส��งก�อสร'าง มาตราที่��น�ยมใช' ได'แก� มาตราได'แก� มาตราโมด�ฟายดเมอรแคืลล�� โมด�ฟายดเมอรแคืลล�� (Modified(Modified Mercalli Mercalli Intensity Scale)Intensity Scale)

มาตราโมด�ฟายดเมอรแคืลล�� มาตราโมด�ฟายดเมอรแคืลล�� ((Modified Modified Mercalli Intensity ScaleMercalli Intensity Scale))

Magnitude and Magnitude and Intensity ComparisonIntensity Comparison

MagnitudeMagnitude Typical MaximumTypical Maximum

Modified Mercalli Modified Mercalli IntensityIntensity

1.0 – 3.01.0 – 3.0 II

3.0 – 3.93.0 – 3.9 II - IIIII - III

4.0 – 4.94.0 – 4.9 IV - VIV - V

5.0 – 5.95.0 – 5.9 VI - VIIVI - VII

6.0 – 6.96.0 – 6.9 VII - IXVII - IX

7.0 and higher7.0 and higher VIII or higherVIII or higher(http://(http://

earthquake.usgearthquake.usgs.gov)s.gov)

ว�ธ�การอ�านว�ธ�การอ�าน SEISMOGRAM SEISMOGRAM ที่��ได'จากที่��ได'จากเคืร��อง เคืร��อง SEISMOGRAPHSEISMOGRAPH

เป+นการอ�านคืล��นแผ่�นด�นเป+นการอ�านคืล��นแผ่�นด�นไหว ไหว ((Seismic Seismic Wave) Wave) ที่��ได'จากการที่��ได'จากการบ�นที่:กด'วยเคืร��อง บ�นที่:กด'วยเคืร��อง SeismographSeismograph โดยโดยคืล��นที่��ใช'ในการอ�านเพื้��อคืล��นที่��ใช'ในการอ�านเพื้��อการคื.านวณู คื�อ คืล��น การคื.านวณู คื�อ คืล��น Body wave Body wave ที่��ที่��ประกอบด'วย คืล��น ประกอบด'วย คืล��น P & P & S WaveS Wave

หล�กการพื้�จารณูา หล�กการพื้�จารณูา : : P P WaveWave หร�อ หร�อ Primary Primary Wave Wave จะเป+นคืล��นที่��มาจะเป+นคืล��นที่��มาถ้:งเคืร��องเป+นอ�นด�บแรกถ้:งเคืร��องเป+นอ�นด�บแรก เน��องจากเคืล��อนที่��ได'เร0วเน��องจากเคืล��อนที่��ได'เร0วที่��ส*ด คืล��น ที่��ส*ด คืล��น S Wave S Wave หร�อ หร�อ Secondary Secondary Wave Wave จะมาถ้:งเป+นจะมาถ้:งเป+นอ�นด�บที่��สอง และคืล��น อ�นด�บที่��สอง และคืล��น Surface Wave Surface Wave จะมาจะมาถ้:งเป+นอ�นด�บส*ดที่'ายถ้:งเป+นอ�นด�บส*ดที่'าย

เพื้��อใช'ส.าหร�บคื.านวณูหา เพื้��อใช'ส.าหร�บคื.านวณูหาต.าแหน�งจ*ดศ3นยกลางแผ่�นด�นต.าแหน�งจ*ดศ3นยกลางแผ่�นด�น

ไหว และขนาดของแผ่�นด�นไหว ไหว และขนาดของแผ่�นด�นไหว

คล1#น่แผ่�น่ดิ�น่ไหวุ (Seismic wave)

แบั�งเป็ น่ 3 ป็ระเภัท(1.) P-waves หร1อ Primary waves (คล1#น่ป็ฐมภั6ม�)(2.) S-waves หร1อ Secondary waves (คล1#น่ท�ต�ยภั6ม�)(3.) Surface waves (คล1#น่พ10น่ผ่�วุ)

การหาต.าแหน�งจ*ดศ3นยกลางและการหาต.าแหน�งจ*ดศ3นยกลางและขนาดของแผ่�นด�นไหวขนาดของแผ่�นด�นไหว

•อ�านเวลาที่��คืล��น อ�านเวลาที่��คืล��น P Wave & S P Wave & S Wave Wave เด�นที่างมาถ้:งเด�นที่างมาถ้:ง•ว�ดขนาดของ ว�ดขนาดของ AmplitudeAmplitude

•เที่�ยบก�บตารางเที่�ยบก�บตาราง

ใช'วงเว�ยนวาดร�ศม�ของวงกลมแต�ละวง ใช'วงเว�ยนวาดร�ศม�ของวงกลมแต�ละวง - - จ*ดที่��ต�ดก�นของวงกลม คื�อ จ*ดศ3นยกลาง จ*ดที่��ต�ดก�นของวงกลม คื�อ จ*ดศ3นยกลาง

ของแผ่�นด�นไหวของแผ่�นด�นไหว

ขน่าดิ (Magnitude)

เป็ น่ค�าของพล�งงาน่ท"#แผ่�น่ดิ�น่ไหวุป็ลดิป็ล�อยออก่มาใน่แต�ละคร�0งค8าน่วุณไดิ'จาก่ก่ารตรวุจวุ�ดิค�าควุามส6ง (amplitude) ของคล1#น่แผ่�น่ดิ�น่ไหวุ หน่�วุยวุ�ดิเป็ น่ ร�คเตอร� (Richter Scale)

ISOSEISMAL ISOSEISMAL MAPMAP

จ.านวนของแผ่�นด�นไหวที่��วโลก จ.านวนของแผ่�นด�นไหวที่��วโลก ต�#งแต� ปA ต�#งแต� ปA 2000-20052000-2005

MagnituMagnitudede

20002000 20012001 20022002 20032003 20042004 20052005

8.0 to 8.0 to 9.99.9

11 11 00 11 22 11

7.0 to 7.0 to 7.97.9

1414 1515 1313 1414 1313 77

6.0 to 6.0 to 6.96.9

158158 126126 130130 140140 140140 112112

5.0 to 5.0 to 5.95.9

13451345 12431243 12181218 12031203 14881488 11991199

4.0 to 4.0 to 4.94.9

80458045 80848084 85848584 84628462 1091710917 92829282

3.0 to 3.0 to 3.93.9

47844784 61516151 61516151 76247624 79357935 51545154

2.0 to 2.0 to 2.92.9

37583758 41624162 41624162 77277727 63176317 28382838

1.0 to 1.0 to 1.91.9

10261026 944944 944944 25062506 13441344 1616

0.1 to 0.1 to 0.90.9

55 11 11 134134 103103 00

No No MagnituMagnitu

dede

31203120 29382938 29382938 36083608 29402940 586586

TotalTotal 2225222566

2353423534 2745427454 3141931419 3119931199 1919191955

EstimateEstimatedd

231231 2135721357 16851685 3381933819 284012840100

19521952

(http://(http://earthquake.usgs.goearthquake.usgs.gov/faq/hist.html)v/faq/hist.html)

เป็ล1อก่โลก่แตก่ออก่เป็ น่เพลตต�างๆ ใหญ่�บั'าง เล7ก่บั'างทางดิ'าน่ตะวุ�น่ตก่ของป็ระเทศไทย เป็ น่บัร�เวุณท"#

เพลต 2 เพลต ค1อ อ�น่เดิ"ย-ออสเตรเล"ยเพลต

(India-Australian Plate) ม�ดิต�วุลงไป็ใต'ย6เรเซึ่"ยเพลต (Eurasia

Plate) ท8าให'เป็ล1อก่โลก่บัร�เวุณน่"0ม"พล�ง ม"ก่าร

เคล1#อน่ต�วุ ม"ก่ารเก่�ดิแผ่�น่ดิ�น่ไหวุมาอย�างต�อเน่1#อง

ยาวุน่าน่

ภัาพจ8าลองก่ารเก่�ดิแผ่�น่ดิ�น่ไหวุ ขน่าดิ 9 ร�คเตอร� และส5น่าม� เม1#อ 26

ธ�น่วุาคม 2547 ม"ผ่6'เส"ยช"วุ�ตมาก่ก่วุ�า 280000, คน่

ก่ารท"#เป็ล1อก่โลก่แตก่ออก่เป็ น่เพลตต�างๆ และเคล1#อน่ท"#ผ่�าน่ซึ่5#งก่�น่และก่�น่ตลอดิเวุลา ท8าให'ห�น่บัร�เวุณเป็ล1อก่โลก่อย6�ใน่ภัาวุะก่ดิดิ�น่ ถุ6ก่

ก่ระท8าโดิยแรงเค'น่ (Stress) อย�างต�อเน่1#อง

เม1#อถุ5งจ�ดิวุ�ก่ฤต มวุลห�น่จะแตก่และเคล1#อน่ท"#แยก่ออก่จาก่ก่�น่อย�างฉั�บัพล�น่ พร'อมก่�บัป็ล�อยพล�งงาน่ออก่มาใน่ร6ป็คล1#น่แผ่�น่ดิ�น่ไหวุ

ควุามร�น่แรงข50น่อย6�ก่�บัป็?จจ�ยหลายอย�าง ท"#ส8าค�ญ่ ค1อ ระยะห�างจาก่ผ่6'ส�งเก่ต และต8าแหน่�ง Epicenter ย�#งอย6�ห�างออก่ไป็ ควุามร�น่แรงจะน่'อยลง

หล�งเก่�ดิแผ่�น่ดิ�น่ไหวุแต�ละคร�0ง เจ'าหน่'าท"#จะส8ารวุจควุามเส"ยหายและควุามร6 'ส5ก่ของผ่6'คน่ และ ท8าเป็ น่แผ่น่ท"#แสดิงควุามร�น่แรงท"#ต8าแหน่�งต�างๆ

แผ่น่ท"#แสดิงควุามร�น่แรงของแผ่�น่ดิ�น่ไหวุ Isoseismical Map

สถุาน่"วุ�ดิแผ่�น่ดิ�น่ไหวุใน่ป็ระเทศไทย

คล1#น่แผ่�น่ดิ�น่ไหวุสามารถุเดิ�น่ทางผ่�าน่เป็ล1อก่โลก่ไป็ไดิ'ไก่ลเป็ น่พ�น่ ก่�โลเมตร ข50น่อย6�ก่�บัขน่าดิของแผ่�น่ดิ�น่ไหวุ ก่ารตรวุจวุ�ดิแผ่�น่ดิ�น่ไหวุ

จ5งท8าเป็ น่เคร1อข�าย ท�0งใน่ระดิ�บัป็ระเทศ และระดิ�บัโลก่

เคร1#องม1อตรวุจวุ�ดิแผ่�น่ดิ�น่ไหวุ สามารถุตรวุจหา

• เวุลาท"#แผ่�น่ดิ�น่ไหวุเก่�ดิ

• ศ6น่ย�ก่ลางแผ่�น่ดิ�น่ไหวุ (Epicenter)

• ควุามล5ก่ของจ�ดิศ6น่ย�ก่ลางแผ่�น่ดิ�น่ไหวุ (Focal depth)

• ขน่าดิของพล�งงาน่ท"#ป็ลดิป็ล�อยออก่มา (Magnitude)

2506 เร�#มสถุาน่"ตรวุจวุ�ดิแผ่�น่ดิ�น่ ไหวุสถุาน่"แรก่ท"#เช"ยงใหม� โดิย

ก่รมอ�ต�น่�ยมวุ�ทยา

ป็?จจ�บั�น่ระบบอนาล0อก 13 แห�ง ท"# เช"ยงราย

เช"ยงใหม� น่�าน่ เข1#อน่ภั6ม�พลจ. ตาก่ เลย อ�บัลราชธาน่"

น่ครราชส"มา น่ครสวุรรค� เข1#อน่ เขาแหลม และอ8าเภัอเม1อง จ.

ก่าญ่จน่บั�ร" จ�น่ทบั�ร" ป็ระจวุบัค"ร"ข�น่ธ� สงขลา และ

ภั6เก่7ตระบบด�จ�ตอล 11 แห�ง ท"# เช"ยงราย

แม�ฮ่�องสอน่ แพร� เข1#อน่ภั6ม�พลจ. ตาก่ ขอน่แก่�น่ เลย ป็าก่ช�องจ. น่ครราชส"มา ส�ราษฎีร�ธาน่"และสงขลา

สถ้าน�ตรวจว�ดตามว�ตถ้*ประสงคืเฉัพื้าะ

• กรมอ*ที่กศาสตร กองที่�พื้เร�อ ตรวุจจ�บัก่ารทดิลองระเบั�ดิน่�วุเคล"ยร�

• การไฟฟ6าฯ ตรวุจแผ่�น่ดิ�น่ไหวุขน่าดิเล7ก่ เคร1อข�ายบัร�เวุณเข1#อน่ทางภัาคตะวุ�น่ตก่

• กรมชลประที่าน บัร�เวุณจ�งหวุ�ดิแพร� เพ1#อศ5ก่ษาล�ก่ษณะก่ารเก่�ดิแผ่�น่ดิ�น่ไหวุก่�อน่ก่ารสร'างเข1#อน่

• กรมโยธาธ�การ และจ*ฬาฯ วุ�จ�ยก่ารตอบัสน่องของอาคารจาก่แผ่�น่ดิ�น่ไหวุ

แผ่�น่ดิ�น่ไหวุใน่ป็ระเทศไทย

ป็ระเทศไทยไม�ม"แน่วุก่ารไหวุสะเท1อน่พาดิผ่�าน่เหม1อน่ก่�บัป็ระเทศอ�น่โดิน่"เซึ่"ยและพม�า ซึ่5#งม"แน่วุเล1#อน่ขน่าดิใหญ่�พาดิผ่�าน่ตามแน่วุขอบัเพลต

อย�างไรก่7ตาม ไม�ไดิ'หมายควุามวุ�าจะไม�ม"โอก่าสเก่�ดิแผ่�น่ดิ�น่ไหวุขน่าดิใหญ่�ข50น่ไดิ' เน่1#องจาก่ม"รอยเล1#อน่ท"#ย�งม"พล�ง (Active fault) ท"#ย�งม"ก่ารเคล1#อน่ต�วุอย6�ตลอดิเวุลา

ภัาพรวุมของก่ารเก่�ดิแผ่�น่ดิ�น่ไหวุใน่ป็ระเทศไทย

Active Faultรอยเล1#อน่ม"พล�ง

รอยเล1#อน่แม�จ�น่

• ยาวุป็ระมาณ 130 ก่ม.

• ต�0งแต�ป็A 2521

ขน่าดิ >3 ร�คเตอร� เก่�ดิตามแน่วุรอยเล1#อน่น่"0 10 คร�0ง

3 คร�0งม"ขน่าดิ >4.5 ร�คเตอร� โดิยเฉัพาะวุ�น่ท"# 1ก่�น่ยายน่ 2521 ม"ขน่าดิ >4.9 ร�คเตอร�

รอยเล1#อน่แพร�


• รอบั 10 ป็Aท"#ผ่�าน่มา

ขน่าดิ 3.4 ร�คเตอร� มาก่ก่วุ�า 20 คร�0ง

ล�าส�ดิ ขน่าดิ 3 ร�คเตอร� เม1#อ 10 ก่�น่ยายน่ 2533

รอยเล1#อน่แม�ทา


• ก่ารศ5ก่ษาอย�างละเอ"ยดิเฉัพาะ ใน่ป็A 2521

• ม"แผ่�น่ดิ�น่ไหวุขน่าดิเล7ก่อย6�หลายคร�0ง

รอยเล1#อน่เถุ�น่


• 23 ธ�น่วุาคม 2521

เก่�ดิแผ่�น่ดิ�น่ไหวุขน่าดิ 37. ร�คเตอร�

รอยเล1#อน่เมย-อ�ท�ยธาน่"


• 23 ก่�น่ยายน่ 2476

ไม�ทราบัขน่าดิ

• 23 ก่�มภัาพ�น่ธ� 2518

ขน่าดิ 56. ร�คเตอร�

รอยเล1#อน่เจดิ"ย�สามองค�


● ตามล8าน่80าแควุน่'อย และ ต�อเข'าไป็เป็ น่รอยเล1#อน่สะแก่ง ใน่ป็ระเทศพม�า เก่�ดิแผ่�น่ดิ�น่ไหวุขน่าดิเล7ก่ หลายพ�น่คร�0ง

รอยเล1#อน่ศร"สวุ�สดิ�B


• รอบั 10 ป็Aท"#ผ่�าน่มา ม"แผ่�น่ดิ�น่ไหวุขน่าดิเล7ก่เก่�ดิข50น่หลายร'อยคร�0ง ขน่าดิใหญ่�ท"#ส�ดิ 59.ร�คเตอร� เม1#อ 22 เมษายน่ 2526

รอยเล1#อน่ระน่อง


• 30 ก่�น่ยายน่ 2521

ม"ขน่าดิ 56. ร�คเตอร�

รอยเล1#อน่คลองมะร� �ย


• ม"รายงาน่เก่�ดิแผ่�น่ดิ�น่ไหวุ16 พฤษภัาคม 24767 เมษายน่ 251917 ส�งหาคม 254229 ส�งหาคม 2542

ควุามเส"#ยงภั�ยแผ่�น่ดิ�น่ไหวุใน่ป็ระเทศไทย

แผ่น่ท"#เส"#ยงภั�ยแผ่�น่ดิ�น่ไหวุ

ก่ารพยาก่รณ�ก่ารเก่�ดิแผ่�น่ดิ�น่ไหวุ

ก่ารพยาก่รณ�ก่ารเก่�ดิแผ่�น่ดิ�น่ไหวุไม�ไดิ'

ก่�อน่ก่ารเก่�ดิแผ่�น่ดิ�น่ไหวุ

• น่80าใน่บั�อน่80า ข��น่มาก่ข50น่ ไหวุหม�น่เวุ"ยน่ ระดิ�บัน่80าเป็ล"#ยน่แป็ลง ม" ฟองอาก่าศ และรสขม

• ป็ร�มาณก่Cาซึ่เรดิอน่เพ�#มข50น่• แมลงสาบัจ8าน่วุน่มาก่วุ�#งเพ�น่พ�าน่• ส�น่�ข เป็ ดิ ไก่� หม6 หม" ต1#น่ตก่ใจ• หน่6 ง6 วุ�#งออก่มาจาก่ร6• ป็ลา ก่ระโดิดิข50น่จาก่ฝั่?# งน่80า• อ1#น่ๆ

ภั�ยพ�บั�ต�จาก่แผ่�น่ดิ�น่ไหวุ

• เก่�ดิก่ารเล1#อน่เคล1#อน่ท"#ของผ่�วุโลก่ (Surface faulting)

• ก่ารส�#น่สะเท1อน่ของผ่�วุดิ�น่ (ground shaking)

• ก่ารพ�งทลายของดิ�น่ (landslides)

• ภัาวุะดิ�น่เหลวุ (liquefaction)

• ก่ารทร�ดิต�วุของพ10น่ดิ�น่ (subsidence)

• ส5น่าม� (Tsunami)

• ภั6เขาไฟระเบั�ดิ (volcanoes)

ส5น่าม� (Tsunami)

ส5น่าม� (Tsunami) คล1#น่ย�ก่ษ�ผ่ลจาก่แผ่�น่ดิ�น่ไหวุ

ส5น่าม� เม1#อ 26 ธ�น่วุาคม 2547

คล1#น่ย�ก่ษ�ไป็ไก่ลถุ5งแอฟร�ก่า

ก่ารป็Eองก่�น่และก่ารป็ฏี�บั�ต�ตน่

ก่�อน่ก่ารเก่�ดิ ระหวุ�างก่ารเก่�ดิ หล�งก่ารเก่�ดิ● ●

ก่�อน่ก่ารเก่�ดิแผ่�น่ดิ�น่ไหวุ

1. ควุรม"ไฟฉัายพร'อมถุ�าน่ไฟฉัาย และก่ระเป็Fายาเตร"ยมไวุ'ใน่บั'าน่ และให'ท�ก่คน่ทราบัวุ�าอย6�ท"#ไหน่

2. ศ5ก่ษาก่ารป็ฐมพยาบัาลเบั10องต'น่3. ควุรม"เคร1#องม1อดิ�บัเพล�งไวุ'ใน่บั'าน่ เช�น่ เคร1#องดิ�บัเพล�ง ถุ�งทราย เป็ น่ต'น่4. ควุรทราบัต8าแหน่�งของวุาล�วุป็Gดิน่80า วุาล�วุป็Gดิก่Cาซึ่ สะพาน่ไฟฟEา ส8าหร�บัต�ดิ

ก่ระแสไฟฟEา5. อย�าวุางส�#งของหน่�ก่บัน่ช�0น่ หร1อห�0งส6ง ๆ เม1#อแผ่�น่ดิ�น่ไหวุอาจตก่ลงมาเป็ น่

อ�น่ตรายไดิ'6. ผ่6ก่เคร1#องใช'หน่�ก่ ๆ ให'แน่�น่ก่�บัพ10น่ผ่น่�งบั'าน่7. ควุรม"ก่ารวุางแผ่น่เร1#องจ�ดิน่�ดิหมาย ใน่ก่รณ"ท"#ต'องพล�ดิพราก่จาก่ก่�น่ เพ1#อ

มารวุมก่�น่อ"ก่คร�0ง ใน่ภัายหล�ง8. สร'างอาคารบั'าน่เร1อน่ให'เป็ น่ไป็ตามก่ฎีเก่ณฑิ�ท"#ก่8าหน่ดิ ส8าหร�บัพ10น่ท"#เส"#ยง

ภั�ยแผ่�น่ดิ�น่ไหวุ

เม1#อแผ่�น่ดิ�น่ไหวุ

หมอบั!

ม�ดิใต'โตCะ ย5ดิให'ม� #น่

หาท"#ก่8าบั�ง!

ย5ดิให'ม�#น่!

ระหวุ�างเก่�ดิแผ่�น่ดิ�น่ไหวุ1. อย�าต1#น่ตก่ใจ พยายามควุบัค�มสต�อย6�อย�างสงบั ถุ'าท�าน่อย6�ใน่บั'าน่ก่7ให'อย6�ใน่

บั'าน่ ถุ'าท�าน่อย6�น่อก่บั'าน่ก่7ให'อย6�น่อก่บั'าน่ เพราะส�วุน่ใหญ่�ไดิ'ร�บับัาดิเจ7บัเพราะ วุ�#งเข'าออก่จาก่บั'าน่

2. ถุ'าอย6�ใน่บั'าน่ให'ย1น่หร1อหมอบัอย6�ใน่ส�วุน่ของบั'าน่ท"#ม"โครงสร'างแข7งแรง ท"# สามารถุร�บัน่80าหน่�ก่ ไดิ'มาก่ และให'อย6�ห�างจาก่ป็ระต6 ระเบั"ยง และหน่'าต�าง

3. หาก่อย6�ใน่อาคารส6ง ควุรต�0งสต�ให'ม�#น่ และร"บัออก่จาก่อาคารโดิยเร7วุ หน่"ให'ห�าง จาก่ส�#งท"#จะล'มท�บัไดิ'

4. ถุ'าอย6�ใน่ท"#โล�งแจ'ง ให'อย6�ห�างจาก่เสาไฟฟEา และส�#งห'อยแขวุน่ต�าง ๆ ท"#ป็ลอดิภั�ย ภัายน่อก่ค1อท"#โล�งแจ'ง

5. อย�าใช' เท"ยน่ ไม'ข"ดิไฟ หร1อส�#งท"#ท8าให'เก่�ดิเป็ลวุหร1อป็ระก่ายไฟ เพราะอาจม"แก่Cส ร�#วุอย6�บัร�เวุณน่�0น่

6. ถุ'าท�าน่ก่8าล�งข�บัรถุให'หย�ดิรถุและอย6�ภัายใน่รถุ จน่ก่ระท�#งก่ารส�#น่สะเท1อน่จะหย�ดิ7. ห'ามใช'ล�ฟต�โดิยเดิ7ดิขาดิขณะเก่�ดิแผ่�น่ดิ�น่ไหวุ8. หาก่อย6�ชายหาดิให'อย6�ห�างจาก่ชายฝั่?# ง เพราะอาจเก่�ดิคล1#น่ขน่าดิใหญ่�ซึ่�ดิเข'าหา

ฝั่?# ง

หล�งเก่�ดิแผ่�น่ดิ�น่ไหวุ

1. ควุรตรวุจต�วุเองและคน่ข'างเค"ยงวุ�าไดิ'ร�บับัาดิเจ7บัหร1อไม� ให'ท8าก่ารป็ฐมพยาบัาลข�0น่ต'น่ก่�อน่

2. ควุรร"บัออก่จาก่อาคารท"#เส"ยหายท�น่ท" เพราะหาก่เก่�ดิแผ่�น่ดิ�น่ไหวุตามมาอาคารอาจพ�งทลายไดิ'

3. ใส�รองเท'าห�'มส'น่เสมอ เพราะอาจม"เศษแก่'วุ หร1อวุ�สดิ�แหลมคมอ1#น่ ๆ และส�#งห�ก่พ�งแทง

4. ตรวุจสายไฟ ท�อน่80า ท�อแก่Cส ถุ'าแก่Cสร�#วุให'ป็Gดิวุาล�วุถุ�งแก่Cส ยก่สะพาน่ไฟ อย�า จ�ดิไม'ข"ดิไฟ หร1อก่�อไฟจน่ก่วุ�าจะแน่�ใจวุ�าไม�ม"แก่Cสร�#วุ

5. ตรวุจสอบัวุ�า แก่Cสร�#วุ ดิ'วุยก่ารดิมก่ล�#น่เท�าน่�0น่ ถุ'าไดิ'ก่ล�#น่ให'เป็Gดิป็ระต6หน่'าต�างท�ก่บัาน่

6. ให'ออก่จาก่บัร�เวุณท"#สายไฟขาดิ และวุ�สดิ�สายไฟพาดิถุ5ง7. เป็Gดิวุ�ทย�ฟ?งค8าแน่ะน่8าฉั�ก่เฉั�น่ อย�าใช'โทรศ�พท� น่อก่จาก่จ8าเป็ น่จร�ง ๆ8. ส8ารวุจดิ6ควุามเส"ยหายของท�อส'วุม และท�อน่80าท�0งก่�อน่ใช'9. อย�าเป็ น่ไทยม�งหร1อเข'าไป็ใน่เขตท"#ม"ควุามเส"ยหายส6ง หร1ออาคารพ�ง10. อย�าแพร�ข�าวุล1อ

มาตรก่ารป็Eองก่�น่ภั�ยจาก่คล1#น่ย�ก่ษ�ส5น่าม�

• เม1#อร6 'ส5ก่วุ�าม"ก่ารส�#น่ไหวุเก่�ดิข50น่ ขณะท"#อย6�ใน่ทะเลหร1อบัร�เวุณชายฝั่?# ง ให'ร"บัออก่จาก่บัร�เวุณชายฝั่?# ง ไป็ย�งบัร�เวุณท"#ส6งหร1อท"#ดิอน่ท�น่ท" โดิยไม�ต'องรอป็ระก่าศจาก่ทางก่าร เน่1#องจาก่คล1#น่ส5น่าม�เคล1#อน่ท"#ดิ'วุยควุามเร7วุส6ง

• เม1#อไดิ'ร�บัฟ?งป็ระก่าศจาก่ทางก่ารเก่"#ยวุก่�บัก่ารเก่�ดิแผ่�น่ดิ�น่ไหวุบัร�เวุณทะเลอ�น่ดิาม�น่ ให'เตร"ยมร�บัสถุาน่ะก่ารณ�ท"#อาจจะเก่�ดิคล1#น่ส5น่าม�ตามมาไดิ'โดิยดิ�วุน่

• ส�งเก่ตป็ราก่ฏีก่ารณ�ของชายฝั่?# งหาก่ทะเลม"ก่ารลดิระดิ�บัของน่80าลงมาก่ หล�งก่ารเก่�ดิแผ่�น่ดิ�น่ไหวุ ให'ส�น่น่�ษฐาน่วุ�าอาจเก่�ดิคล1#น่ส5น่าม�ตามมาไดิ' ให'อพยพคน่ใน่ครอบัคร�วุ ส�ตวุ�เล"0ยงให'อย6�ห�างจาก่ฝั่?# งมาก่ ๆ และอย6�ใน่ท"#ดิอน่หร1อท"#น่80าท�วุมไม�ถุ5ง

• ถุ'าอย6�ใน่เร1อซึ่5#งจอดิอย6�ใน่ท�าเร1อหร1ออ�าวุ ให'ร"บัน่8าเร1อออก่ไป็ก่ลางทะเล เม1#อทราบัวุ�าจะเก่�ดิคล1#น่ ส5น่าม�พ�ดิเข'าหา เพราะคล1#น่ส5น่าม�ท"#อย6�ไก่ลชายฝั่?# งมาก่ ๆ จะม"ขน่าดิเล7ก่

• คล1#น่ส5น่าม�อาจเก่�ดิข50น่ไดิ'หลายระลอก่จาก่ก่ารเก่�ดิแผ่�น่ดิ�น่ไหวุคร�0งเดิ"ยวุ เน่1#องจาก่ม"ก่ารแก่วุ�งไป็มาของน่80าทะเล ดิ�งน่�0น่ควุรรอซึ่�ก่ระยะเวุลาหน่5#งจ5งสามารถุลงไป็ชายหาดิไดิ'

• ต�ดิตามก่ารเสน่อข�าวุของทางราชก่ารอย�างใก่ล'ช�ดิและต�อเน่1#อง

• หาก่ท"#พ�ก่อาศ�ยอย6�ใก่ล'ชายหาดิ ควุรจ�ดิท8าเข1#อน่ ก่8าแพง ป็ล6ก่ต'น่ไม' วุางวุ�สดิ� ลดิแรงป็ะทะของน่80าทะเล และก่�อสร'างท"#พ�ก่อาศ�ยให'ม�#น่คงแข7งแรงใน่บัร�เวุณย�าน่ท"#ม"ควุามเส"#ยงภั�ยใน่เร1#องคล1#น่ส5น่าม�

• หล"ก่เล"#ยงก่ารก่�อสร'างใก่ล'ชายฝั่?# งใน่ย�าน่ท"#ม"ควุามเส"#ยงภั�ยส6ง • วุางแผ่น่ใน่ก่ารฝั่Hก่ซึ่'อมร�บัภั�ยจาก่คล1#น่ส5น่าม� เช�น่ก่8าหน่ดิสถุาน่ท"#ใน่ก่าร

อพยพ แหล�งสะสมน่80าสะอาดิ เป็ น่ต'น่ • จ�ดิวุางผ่�งเม1องให'เหมาะสม บัร�เวุณแหล�งท"#อาศ�ยควุรม"ระยะห�างจาก่

ชายฝั่?# ง • ป็ระชาส�มพ�น่ธ�และให'ควุามร6 'ป็ระชาชน่ใน่เร1#องก่ารป็Eองก่�น่และบัรรเทาภั�ย

จาก่คล1#น่ส5น่าม�และแผ่�น่ดิ�น่ไหวุ • วุางแผ่น่ล�วุงหน่'าหาก่เก่�ดิสถุาน่ก่ารณ�ข50น่จร�ง ใน่เร1#องก่ารป็ระสาน่งาน่

ระหวุ�างหน่�วุยงาน่ท"#เก่"#ยวุข'องก่8าหน่ดิข�0น่ตอน่ใน่ดิ'าน่ก่ารช�วุยเหล1อบัรรเทาภั�ย ดิ'าน่สาธารณะส�ข ก่ารร10อถุอน่และฟI0 น่ฟ6ส�#งก่�อสร'าง เป็ น่ต'น่

• อย�าลงไป็ใน่ชายหาดิเพ1#อดิ6คล1#น่ส5น่าม� เพราะเม1#อเห7น่คล1#น่แล'วุก่7ใก่ล'เก่�น่ก่วุ�าจะหลบัหน่"ไดิ'ท�น่

• คล1#น่ส5น่าม�ใน่บัร�เวุณหน่5#ง อาจม"ขน่าดิเล7ก่ แต�อ"ก่บัร�เวุณหน่5#งอาจม"ขน่าดิใหญ่� ดิ�งน่�0น่เม1#อไดิ'ย�น่ข�าวุก่ารเก่�ดิคล1#น่ส5น่าม�ขน่าดิเล7ก่ใน่สถุาน่ท"#หน่5#ง จงอย�าป็ระมาทให'เตร"ยมพร'อมร�บัสถุาน่ก่ารณ�

แหล�งข'อม6ล• http://earthquake.usgs.gov

• http://www.tmd.go.th/knowledge/know_earthquake01.html

• http://www.dmr.go.th/geohazard/earthquake/EQthaiHAZARD.htm

โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ

Documents