مصباح مصباح موسسه موسسه اندیشهاندیشه

برگزار می کند :برگزار می کند :

مصباح مصباح موسسه موسسه اندیشهاندیشه

برگزار می کند :برگزار می کند :

وزشی آم

رهدو

وزشی آم

رهدو

شهندی

د اجها

شهندی

د اجها

وزشی

آمره

دو

وزشی آم

رهدو

شهندی

د اجها

شهندی

د اجها

44

:)ره(حضرت روح الله ، نهضت برای خداقیام کنید

، اگر چنان برای خداکنید چه نهضت، نهضت الهی باشد، این پیروزی در آن

هست، چه به حسب ظاهر ما شکست بخوریم، باز پیروزیم و اگر شکست

نخوریم هم پیروزیم، برای برای خدا کارکرده این که

ایم.61، ص 5صحیفه نور، ج

:)ره(حضرت روح الله ، نهضت برای خداقیام کنید

، اگر چنان برای خداکنید چه نهضت، نهضت الهی باشد، این پیروزی در آن

هست، چه به حسب ظاهر ما شکست بخوریم، باز پیروزیم و اگر شکست

نخوریم هم پیروزیم، برای برای خدا کارکرده این که

ایم.61، ص 5صحیفه نور، ج

حضرت آقا :)حفظه الله(

همه ما بايد به خداي و از متعال توکل کنيم

او کمک بخواهيم و به هدايت او اميدوار

باشيم و وارد ميدان کار شويم. هيچ کس

نبايد به خود اجازه دهد که از نيرو و توانش چيزي کم بگذارد.

همهي تالش و نيرو را .بايد گذاشت

حضرت آقا :)حفظه الله(

همه ما بايد به خداي و از متعال توکل کنيم

او کمک بخواهيم و به هدايت او اميدوار

باشيم و وارد ميدان کار شويم. هيچ کس

نبايد به خود اجازه دهد که از نيرو و توانش چيزي کم بگذارد.

همهي تالش و نيرو را .بايد گذاشت

مطلع درسمطلع درس

اخالق

: م

و د

سدر

: م

و د

سدر

لکوت

فهرست فهرست تعریف توکلتعریف توکل •مطالبمطالب تعریف توکلتعریف توکل •

توکل در آیات و روایاتتوکل در آیات و روایات • توکل در آیات و روایاتتوکل در آیات و روایات •درجات توکلدرجات توکل • درجات توکلدرجات توکل •مذمت بی اعتمادی مذمت بی اعتمادی •

به خدابه خدامذمت بی اعتمادی مذمت بی اعتمادی •

چه کسی شایسته چه کسی شایسته •به خدابه خدااعتماد است ؟اعتماد است ؟

چه کسی شایسته چه کسی شایسته • مالک توکل بر خدا مالک توکل بر خدا• مالک توکل بر خدا مالک توکل بر خدا•اعتماد است ؟اعتماد است ؟

خطر انحراف خطر انحراف• خطر انحراف خطر انحراف• حد توکل حد توکل• حد توکل حد توکل• آثار توکل آثار توکل• آثار توکل آثار توکل• تحصیل توکل تحصیل توکل• تحصیل توکل تحصیل توکل• اعتماد ابراهیم خلیل بر اعتماد ابراهیم خلیل بر •

خداخدا اعتماد ابراهیم خلیل بر اعتماد ابراهیم خلیل بر •

خداخدا

اخالق

: م

و د

سدر

: م

و د

سدر

لکوت

66

لکوت

:) علیه السالم (امام صادق Zعطی ] : من ا ] لم یمنع ثالثا من اعطی ثالثاZعطی الشکر Zعطی االجابه و من ا الدعاء اZعطی Zعطی التوکل ا Zعطی الزیاده و من ا ا

الکفایه.[565 ، ص2] اصول کافی ، ج

اگر به کسی سه چیز عطا شد از سه چیز دیگر ممنوع نمی شود : کسی که توفیق دعا

یافت ، اجابت دعا را دریافت می کند و جواب مثبت به او داده می شود ، کسی که توفیق شکرگذاری بهره ی او شد ، زیادی نعمت و افزونی کمال وجودی نصیب او می گردد و

کسی که توکل بر خدا به او داده شد ، کفایت امور به او عطا می شود .

اصل قوه القلب التوکل علی الله . [197] غررالحکم ، ص

اصل قدرت روحی توکل بر خدا است .

توکل در روایات

اخالق

: م

و د

سدر

: م

و د

سدر

77

تعریفتعریف

توکلاخالق

: م

و د

سدر

: م

و د

سدر

علم به این که مخلوق نه ضرر می رساند و نه نفع

امید از غیر خدا بریدن

لگزینش و پذیرش وکیلکوت

88

تعریفتعریف

:) علیه السالم (امام رضا ... ال تخاف مع الله ...

توکل آن است که با اتکای بر خدا از هیچ کس نترسی.

خداوند متعال فرد متوکل را با امداد نکته: از ...“” ... من حیث ال یحتسبغیبی

آنجا که به گمانش نمی رسد ، کمک می کند و این امداد مافوق اسباب

مادی و طبیعی است.

اخالق

: م

و د

سدر

: م

و د

سدر

لکوت

99

اs ن sالtوsم sوZا هs sن uهZ ل sبs الل sت wالu مsا ك sا إ sن Zصwيب sنt ي sا قZلt ل ن sالtوsم sوZا هs sن uهZ ل sبs الل sت wالu مsا ك sا إ sن Zصwيب sنt ي قZلt ل sونZ tمZؤtمwن uلw ال sوsك sت tي uهw فsل Zونs وsعsلsى الل tمZؤtمwن uلw ال sوsك sت tي uهw فsل ﴾﴾5151﴿توبه : ﴿توبه : وsعsلsى الل

بگو هیچ حادثه ای برای ما رخ نمی دهد مگر بگو هیچ حادثه ای برای ما رخ نمی دهد مگر آنچه خداوند برای ما نوشته است، او مولی آنچه خداوند برای ما نوشته است، او مولی

ما است و تنها به خدا توکل می کنند. ما است و تنها به خدا توکل می کنند.)سرپرست()سرپرست(

اs ن sالtوsم sوZا هs sن uهZ ل sبs الل sت wالu مsا ك sا إ sن Zصwيب sنt ي sا قZلt ل ن sالtوsم sوZا هs sن uهZ ل sبs الل sت wالu مsا ك sا إ sن Zصwيب sنt ي قZلt ل sونZ tمZؤtمwن uلw ال sوsك sت tي uهw فsل Zونs وsعsلsى الل tمZؤtمwن uلw ال sوsك sت tي uهw فsل ﴾﴾5151﴿توبه : ﴿توبه : وsعsلsى الل

بگو هیچ حادثه ای برای ما رخ نمی دهد مگر بگو هیچ حادثه ای برای ما رخ نمی دهد مگر آنچه خداوند برای ما نوشته است، او مولی آنچه خداوند برای ما نوشته است، او مولی

ما است و تنها به خدا توکل می کنند. ما است و تنها به خدا توکل می کنند.)سرپرست()سرپرست(

@و Aه BالDل@ه@ إD بDي@ اللBهA ال@ إ Gس لG ح@ Aق ا ف@ GوBل إDنG ت@و@ و@ ف@ Aه BالDل@ه@ إD بDي@ اللBهA ال@ إ Gس لG ح@ Aق ا ف@ GوBل إDنG ت@و@ ف@

DيمDع@ظGال Dش Gع@رGال Mب و@ ر@ Aو@ه AتGلBت@و@ك DهGع@ل@يDيمDع@ظGال Dش Gع@رGال Mب و@ ر@ Aو@ه AتGلBك ﴿توبه : ﴿توبه : ع@ل@يGهD ت@و@130130﴾﴾

بگو خداوند بگو خداوند )نگران مباش()نگران مباش(اگر آنها روی از حق بگردانند اگر آنها روی از حق بگردانند مرا کفایت می کند، هیچ معبودی جز او نیست بر مرا کفایت می کند، هیچ معبودی جز او نیست بر

اوتوکل کردم و او پروردگار عرش بزرگ است.اوتوکل کردم و او پروردگار عرش بزرگ است.

@و Aه BالDل@ه@ إD بDي@ اللBهA ال@ إ Gس لG ح@ Aق ا ف@ GوBل إDنG ت@و@ و@ ف@ Aه BالDل@ه@ إD بDي@ اللBهA ال@ إ Gس لG ح@ Aق ا ف@ GوBل إDنG ت@و@ ف@

DيمDع@ظGال Dش Gع@رGال Mب و@ ر@ Aو@ه AتGلBت@و@ك DهGع@ل@يDيمDع@ظGال Dش Gع@رGال Mب و@ ر@ Aو@ه AتGلBك ﴿توبه : ﴿توبه : ع@ل@يGهD ت@و@130130﴾﴾

بگو خداوند بگو خداوند )نگران مباش()نگران مباش(اگر آنها روی از حق بگردانند اگر آنها روی از حق بگردانند مرا کفایت می کند، هیچ معبودی جز او نیست بر مرا کفایت می کند، هیچ معبودی جز او نیست بر

اوتوکل کردم و او پروردگار عرش بزرگ است.اوتوکل کردم و او پروردگار عرش بزرگ است.

توکل در آیات

اخالق

: م

و د

سدر

: م

و د

سدر

لکوت

1010

Gن بAهA إDنB و@م@نGو@م@ Gس و@ ح@ Aه بAهA إDنB @ت@و@كBلG ع@ل@ى اللBهD ف@ Gس و@ ح@ Aه @ت@و@كBلG ع@ل@ى اللBهD ف@ Vء Gي ع@ل@ اللBهA لDكAلX ش@ دG ج@ رDهD ق@ Gم

ءV اللBه@ ب@الDغA أ@ Gي ع@ل@ اللBهA لDكAلX ش@ دG ج@ رDهD ق@ GماللBه@ ب@الDغA أ@

ا دGر\ اق@ دGر\ ﴾﴾33﴿طالق : ﴿طالق : ق@

بر خدا توکل کند خدا او را بر خدا توکل کند خدا او را )در هر امری()در هر امری(و هر کس و هر کس نافذ و نافذ و )بر همه ی عالم()بر همه ی عالم(کفایت خواهد کرد که امرش کفایت خواهد کرد که امرش

رواست و بر همه چیز اندازه ای مقرر داشته رواست و بر همه چیز اندازه ای مقرر داشته است.است.

Gن بAهA إDنB و@م@نGو@م@ Gس و@ ح@ Aه بAهA إDنB @ت@و@كBلG ع@ل@ى اللBهD ف@ Gس و@ ح@ Aه @ت@و@كBلG ع@ل@ى اللBهD ف@ Vء Gي ع@ل@ اللBهA لDكAلX ش@ دG ج@ رDهD ق@ Gم

ءV اللBه@ ب@الDغA أ@ Gي ع@ل@ اللBهA لDكAلX ش@ دG ج@ رDهD ق@ GماللBه@ ب@الDغA أ@

ا دGر\ اق@ دGر\ ﴾﴾33﴿طالق : ﴿طالق : ق@

بر خدا توکل کند خدا او را بر خدا توکل کند خدا او را )در هر امری()در هر امری(و هر کس و هر کس نافذ و نافذ و )بر همه ی عالم()بر همه ی عالم(کفایت خواهد کرد که امرش کفایت خواهد کرد که امرش

رواست و بر همه چیز اندازه ای مقرر داشته رواست و بر همه چیز اندازه ای مقرر داشته است.است.

156156سوره ی مبارکه آل عمران آیه سوره ی مبارکه آل عمران آیه 156156سوره ی مبارکه آل عمران آیه سوره ی مبارکه آل عمران آیه :: آیاتی دیگرآیاتی دیگر :: آیاتی دیگرآیاتی دیگر

سوره ی مبارکه یونس آیه سوره ی مبارکه یونس آیه 8686--8484

سوره ی مبارکه یونس آیه سوره ی مبارکه یونس آیه 8686--8484

سوره ی مبارکه نساء سوره ی مبارکه نساء 5151آیه آیه

سوره ی مبارکه نساء سوره ی مبارکه نساء 5151آیه آیه

توکل در آیات

اخالق

: م

و د

سدر

: م

و د

سدر

لکوت

1111

توکل در روایات

نقل شده : نقل شده :)صلی الله علیه و آله()صلی الله علیه و آله(از پیامبراعظم از پیامبراعظم لوانکم تتوکلون علی الله حق توکله لوانکم تتوکلون علی الله حق توکله

لرزقکم کما یرزق الطیر تغدواخماصا و لرزقکم کما یرزق الطیر تغدواخماصا و [[151151 / صفحه / صفحه 6868]بحاراالنوار /جلد ]بحاراالنوار /جلد تروح بطانا.تروح بطانا.

اگر شما به معنای صحیح و کامل به خدا توکل اگر شما به معنای صحیح و کامل به خدا توکل کنید، خدا روزی شما را می رساند چنانکه پرنده کنید، خدا روزی شما را می رساند چنانکه پرنده ای صبح با شکم خالی برمی خیزد ولی شب با ای صبح با شکم خالی برمی خیزد ولی شب با

شکم سیر برمی گردد.شکم سیر برمی گردد.

نقل شده : نقل شده :)صلی الله علیه و آله()صلی الله علیه و آله(از پیامبراعظم از پیامبراعظم لوانکم تتوکلون علی الله حق توکله لوانکم تتوکلون علی الله حق توکله

لرزقکم کما یرزق الطیر تغدواخماصا و لرزقکم کما یرزق الطیر تغدواخماصا و [[151151 / صفحه / صفحه 6868]بحاراالنوار /جلد ]بحاراالنوار /جلد تروح بطانا.تروح بطانا.

اگر شما به معنای صحیح و کامل به خدا توکل اگر شما به معنای صحیح و کامل به خدا توکل کنید، خدا روزی شما را می رساند چنانکه پرنده کنید، خدا روزی شما را می رساند چنانکه پرنده ای صبح با شکم خالی برمی خیزد ولی شب با ای صبح با شکم خالی برمی خیزد ولی شب با

شکم سیر برمی گردد.شکم سیر برمی گردد.علیه السالم ( امام علی (:

را به خدا بسپار که در دتدر تمام کارها خواین صورت خود را به پناهگاهی مطمئن و

[31] نهج البالغه ، نامه نیرومند سپرده ای .

اخالق

: م

و د

سدر

: م

و د

سدر

لکوت

1212

نقل شده که فرمود نقل شده که فرمود)علیه السالم()علیه السالم( از امیرالمومنین علی از امیرالمومنین علی : : االیمان له ارکان اربعه ؛ التوکل علی الله و تفویض االیمان له ارکان اربعه ؛ التوکل علی الله و تفویض

اال مر الی الله و الرضابقضاء الله و التسلیم اال مر الی الله و الرضابقضاء الله و التسلیم الامرالله عزوجل.الامرالله عزوجل.

،خصائل المومن...[ ،خصائل المومن...[4747 ،ص ،ص22]اصول کافی ، ج]اصول کافی ، ج

ایمان دارای چهار رکن است؛ توکل بر خدا، واگذارنمودن امور ایمان دارای چهار رکن است؛ توکل بر خدا، واگذارنمودن امور به خدا، راضی بودن به قضای الهی و تسلیم فرامین الهی.به خدا، راضی بودن به قضای الهی و تسلیم فرامین الهی.

نقل شده که فرمود نقل شده که فرمود)علیه السالم()علیه السالم( از امیرالمومنین علی از امیرالمومنین علی : : االیمان له ارکان اربعه ؛ التوکل علی الله و تفویض االیمان له ارکان اربعه ؛ التوکل علی الله و تفویض

اال مر الی الله و الرضابقضاء الله و التسلیم اال مر الی الله و الرضابقضاء الله و التسلیم الامرالله عزوجل.الامرالله عزوجل.

،خصائل المومن...[ ،خصائل المومن...[4747 ،ص ،ص22]اصول کافی ، ج]اصول کافی ، ج

ایمان دارای چهار رکن است؛ توکل بر خدا، واگذارنمودن امور ایمان دارای چهار رکن است؛ توکل بر خدا، واگذارنمودن امور به خدا، راضی بودن به قضای الهی و تسلیم فرامین الهی.به خدا، راضی بودن به قضای الهی و تسلیم فرامین الهی.

توکل در روایات

اخالق

: م

و د

سدر

: م

و د

سدر

لکوت

1313

از این ها هم باالتر است که در آن انسان در ، از این ها هم باالتر است که در آن انسان در سومسوم ،برابر هیچ گونه اراده ای از خود نداشته باشد، هرچه برابر هیچ گونه اراده ای از خود نداشته باشد، هرچه پروردگار بخواهد مطلوب اوست و هرچه او نخواهد پروردگار بخواهد مطلوب اوست و هرچه او نخواهد

مورد بی اعتنایی اوست. مورد بی اعتنایی اوست.

از این ها هم باالتر است که در آن انسان در ، از این ها هم باالتر است که در آن انسان در سومسوم ،برابر هیچ گونه اراده ای از خود نداشته باشد، هرچه برابر هیچ گونه اراده ای از خود نداشته باشد، هرچه پروردگار بخواهد مطلوب اوست و هرچه او نخواهد پروردگار بخواهد مطلوب اوست و هرچه او نخواهد

مورد بی اعتنایی اوست. مورد بی اعتنایی اوست.

درجات توکل

درجات و مراتب توکل بر سه درجات و مراتب توکل بر سه ::دسته انددسته اند

درجات و مراتب توکل بر سه درجات و مراتب توکل بر سه ::دسته انددسته اند این که اعتماد و اطمینان انسان نسبت به این که اعتماد و اطمینان انسان نسبت به نخست نخست

خداوند مانند کسی باشد که وکیل الیق و دلسوزی دارد و خداوند مانند کسی باشد که وکیل الیق و دلسوزی دارد و این ضعیف ترین درجات توکل است.این ضعیف ترین درجات توکل است.

این که اعتماد و اطمینان انسان نسبت به این که اعتماد و اطمینان انسان نسبت به نخست نخست خداوند مانند کسی باشد که وکیل الیق و دلسوزی دارد و خداوند مانند کسی باشد که وکیل الیق و دلسوزی دارد و

این ضعیف ترین درجات توکل است.این ضعیف ترین درجات توکل است. این که حال او در وابستگی به لطف پروردگار این که حال او در وابستگی به لطف پروردگار دومدوم

مانند حال کودک نسبت به مادر باشد. او در ابتدای مانند حال کودک نسبت به مادر باشد. او در ابتدای طفولیت فقط مادر را می شناسد و به دیگری اعتماد طفولیت فقط مادر را می شناسد و به دیگری اعتماد

ندارد. ندارد.

این که حال او در وابستگی به لطف پروردگار این که حال او در وابستگی به لطف پروردگار دومدوم مانند حال کودک نسبت به مادر باشد. او در ابتدای مانند حال کودک نسبت به مادر باشد. او در ابتدای

طفولیت فقط مادر را می شناسد و به دیگری اعتماد طفولیت فقط مادر را می شناسد و به دیگری اعتماد ندارد. ندارد.

اخالق

: م

و د

سدر

: م

و د

سدر

لکوت

1414

ملعون است هر که ملعون است هر که ::منقول است که "در تورات نوشته اندمنقول است که "در تورات نوشته اند اعتماد او به انسانی مثل خودش باشد."اعتماد او به انسانی مثل خودش باشد."

ملعون است هر که ملعون است هر که ::منقول است که "در تورات نوشته اندمنقول است که "در تورات نوشته اند اعتماد او به انسانی مثل خودش باشد."اعتماد او به انسانی مثل خودش باشد."

مذمت بی اعتمادی به عدم اعتقاد به خدا، شعبه ای از شرک به عدم اعتقاد به خدا، شعبه ای از شرک به خدا

ایزد منان است.ایزد منان است. عدم اعتقاد به خدا، شعبه ای از شرک به عدم اعتقاد به خدا، شعبه ای از شرک به

خداوند در مذمت کسانی که چشم به غیر او دارند می خداوند در مذمت کسانی که چشم به غیر او دارند می ایزد منان است.ایزد منان است.:: فرمایندفرمایند

ين@ ال@ DقDن@اف AمGال BنDو@لك Dض Gر@ Gو@األ Dماو@ات Bالس AنDائ ز@ لDلBهD خ@ ين@ ال@ و@ DقDن@اف AمGال BنDو@لك Dض Gر@ Gو@األ Dماو@ات Bالس AنDائ ز@ لDلBهD خ@ و@

ون@ Aه ق@ Gون@ ي@ف Aه ق@ G77منافقون: منافقون: ﴿﴿ي@ف﴾﴾

خزاين آسمانها و زمين از آن خداست، ولي خزاين آسمانها و زمين از آن خداست، ولي فهمند.فهمند. منافقان نميمنافقان نمي

::و نیز می فرمایندو نیز می فرمایند..تدعون من دون الله عباد امثالکم تدعون من دون الله عباد امثالکم ینینان الذان الذ

﴾﴾194194اعراف:اعراف:﴿﴿به درستی آنچنان که کسانی را می خوانید غیر از به درستی آنچنان که کسانی را می خوانید غیر از

خدا، جماعتی هستند مانند شما عاجز و بی دست و خدا، جماعتی هستند مانند شما عاجز و بی دست و پا.پا.

خداوند در مذمت کسانی که چشم به غیر او دارند می خداوند در مذمت کسانی که چشم به غیر او دارند می :: فرمایندفرمایند

ين@ ال@ DقDن@اف AمGال BنDو@لك Dض Gر@ Gو@األ Dماو@ات Bالس AنDائ ز@ لDلBهD خ@ ين@ ال@ و@ DقDن@اف AمGال BنDو@لك Dض Gر@ Gو@األ Dماو@ات Bالس AنDائ ز@ لDلBهD خ@ و@

ون@ Aه ق@ Gون@ ي@ف Aه ق@ G77منافقون: منافقون: ﴿﴿ي@ف﴾﴾

خزاين آسمانها و زمين از آن خداست، ولي خزاين آسمانها و زمين از آن خداست، ولي فهمند.فهمند. منافقان نميمنافقان نمي

::و نیز می فرمایندو نیز می فرمایند..تدعون من دون الله عباد امثالکم تدعون من دون الله عباد امثالکم ینینان الذان الذ

﴾﴾194194اعراف:اعراف:﴿﴿به درستی آنچنان که کسانی را می خوانید غیر از به درستی آنچنان که کسانی را می خوانید غیر از

خدا، جماعتی هستند مانند شما عاجز و بی دست و خدا، جماعتی هستند مانند شما عاجز و بی دست و پا.پا.

فرمودند فرمودند)صل الله علیه و آله()صل الله علیه و آله( حضرت رسول اکرم حضرت رسول اکرم : : هرکه طلب عزت کند به واسطه بندگان، خدا او را هرکه طلب عزت کند به واسطه بندگان، خدا او را

ذلیل می سازد. ذلیل می سازد.

فرمودند فرمودند)صل الله علیه و آله()صل الله علیه و آله( حضرت رسول اکرم حضرت رسول اکرم : : هرکه طلب عزت کند به واسطه بندگان، خدا او را هرکه طلب عزت کند به واسطه بندگان، خدا او را

ذلیل می سازد. ذلیل می سازد.

اخالق

: م

و د

سدر

: م

و د

سدر

لکوت

1515

مرز توکل و توسل به مرز توکل و توسل به اسباباسباب

برخی گمان می کنند جایی که اسباب و عوامل کار فراهم است نیازی به توکل نیست و تنها در جایی

که اسباب فراهم نیست باید بر خدا توکل نمود. این نظریه درواقع جداسازی استفاده از عوامل و

اسباب توکل برخداست، برای نیل به اهداف . هرگاه رسیدن به هدف مشکل باشد نیازی به توکل نیست و

هرگاه ممکن نباشد اسباب رها شود و فقط باید توکل کرد.

توکل و توسل در تمام فعل های آدمی حضور و ظهور دارند ، همان گونه که گالب در برگ

گل مفروش است .

انسان حتی در تهیه ی اسباب و ابزار و استفاده " سبب ساز ازآن ها باید اهل توکل باشد که خداوند

است و ممکن است بر اثر علل خاصی همان خدای " هم شود." سبب سوز "سبب ساز ،

توجه:

اخالق

: م

و د

سدر

: م

و د

سدر

لکوت

1616

چه کسی شایسته اعتماد چه کسی شایسته اعتماد است ؟است ؟

Dث@ل لDي@اء@ ك@م@ GوذAوا مDن دAونD اللBهD أ@ ث@لA الBذDين@ اتBخ@ م@

AتGل@ب@ي DوتAيAبGه@ن@ الGوإDنB أ@ ذ@تG ب@يGتا\ و@ الGع@نك@بAوتD اتBخ@. الGع@نك@بAوتD ل@وG ك@انAوا ي@عGل@مAون@

﴾41عنکبوت : ﴿مثل كساني كه غير از خدا را اولياي خود برگزيدند،

مثل عنكبوت است كه خانه اي براي خود انتخاب كرده،در حالي كه سست ترين خانه ها خانه عنكبوت

دانستند. است اگر مي

تنها اعتماد و توکل بر خدا فضیلت به شمار میرود و در دین بها دارد .

اخالق

: م

و د

سدر

: م

و د

سدر

لکوت

1717

چه کسی شایسته اعتماد چه کسی شایسته اعتماد :) علیه السالم (امام جواد است ؟است ؟

لsم الی کل Zالثقه بالله تعالی ثمن لکل غال و س عال .

، باب مواعظ ابی جعفر محمد بن علی [364 ، ص 75] بحاراالنوار ، ج

اعتماد بر خدا بهای هر کاالی گران بها و نردبان صعود به هر درجه ی بلندی است.

اعتماد به نفس در مقابل اعتماد به خدای سبحان در اسالم رذیلت به شمار می رود ،

چراکه انسان مالک هیچ شانی از شئون خود ] نیست. ] و ال ضرا و ال موتا " الیملک لنفسه نفعا

“[ و ال حیاه] و ال نشورا] مفاتیح الجنان ، تعقیب نماز عصر [

اخالق

: م

و د

سدر

: م

و د

سدر

لکوت

1818

متوکل متوکل راستینراستین

متوکل راستین کسی است که اراده ی خدا را بر اراده ی خویش ترجیح دهد و کار خداپسند را بر کار هوس پسند

برگزیند ؛ یعنی به احکام الهی عمل کند .

...Zاء sشs sفtعsلZ مsا ي �هZ ي wكs الل sذل ﴾ 40آل عمرا ن : ﴿. كخداوند هر كاري را بخواهد انجام ميدهد.

...ZيدwرZ sفtعsلZ مsا ي �هs ي ﴾253بقره : ﴿. وsلكwنu الل انجام (از روي حكمت )ولي خداوند، آنچه را ميخواهد،

. (كند و هيچ كس را به قبول چيزي مجبور نمي)دهد مي

Zغw sال uهs ب wنu الل ZهZ إ ب tسsح sوZهsف wهu uلt عsلsى الل sوsك sت ...وsمsن ي[ يء� قsدtرا sل� شZ wك uهZ ل مtرwهw قsدt جsعsلs الل

s ﴾3طالق : ﴿. أ و هركس بر خدا توكل كند، كفايت امرش را مي

كند،خداوند فرمان خود را به انجام مي رساند، و خدا اي قرار داده است. براي هر چيزي اندازه

اخالق

: م

و د

سدر

: م

و د

سدر

لکوت

1919

قدرت مطلق خداوند بر اجرای هر قدرت مطلق خداوند بر اجرای هر عملیعملی

قدرت مطلق خداوند بر اجرای هر قدرت مطلق خداوند بر اجرای هر عملیعملی

توانایی خداوند در برآوردن توانایی خداوند در برآوردن حاجاتحاجات

توانایی خداوند در برآوردن توانایی خداوند در برآوردن حاجاتحاجات دانایی خداوند به عوامل دانایی خداوند به عوامل

سعادت بندگانسعادت بندگان دانایی خداوند به عوامل دانایی خداوند به عوامل

سعادت بندگانسعادت بندگان

اخالقمالک توکل بر خدامالک توکل بر خدا

: م

و د

سدر

: م

و د

سدر

لکوت

2020

خطر انحرافخطر انحراف

یک حالت خطرناک !!؟یک حالت خطرناک !!؟یک حالت خطرناک !!؟یک حالت خطرناک !!؟ [ گاهی انسان ها لحظاتی که خطر را عینا

درک می کنند و می بینند به یاد خدا می افتند و به محض برطرف شدن خطر غافل می

گردند .

Zهs uهs مZخtلwصwينs ل tفZلtكw دsعsوZا الل Zوا فwي ال wب ك sا رsذw فsإsونZ رwك tشZ wذsا هZمt ي sر� إ tب wلsى ال sجuاهZمt إ sمuا ن . الد�ينs فsل

﴾65عنکبوت : ﴿ص اهنگامي كه سوار بر كشتي شوند، خدا را با اخل

خوانند اما هنگامي كه خدا آنان را به خشكي ميشوند. رساند و نجات داد، باز مشرك مي

اخالق

: م

و د

سدر

: م

و د

سدر

لکوت

2121

خطر انحرافخطر انحراف گاهی هم برخی انسان ها با وجود

صحت و سالمت ، کار و تالش را رها کرده به این بهانه که بر خدا توکل کرده

اند.ضمن حدیثی که وارد شده ) علیه السالم (امام علی

به این دسته می فرمایند :sه . wل انتم المتا ک

، ص 11] مستدرک الوسائل ، ج ، باب وجوب التوکل علی الله ... [220

) سربار ، استفاده کننده از دست رنج شما متاکلین هستید . دیگران (

اخالق

: م

و د

سدر

: م

و د

سدر

لکوت

2222

حد توکلحد توکل حد توکل را مقام ) علیه السالم (حضرت امام صادق

یقین معرفی کرده ، چنین فرمودند : و در پاسخ به سوال .لیس شیء اال و له حد

].حد توکل فرمودند : sال تخاف مع الله شیئا ایعنی حد یقین که مرحله نهایی توکل می باشد

این است که انسان متوکل و متقن با ادراک همراهی خداوند، از هیچ چیز هراسناک

نیست ، نه از دشمن کوچک و نه از دشمن بزرگ.

[ ، باب فضل الیقین ... [57 ، ص2اصول کافی ، ج

اخالق

: م

و د

سدر

: م

و د

سدر

لکوت

2323

حد توکلحد توکل

علما و مبلغان راستین پیام های خداوند ، تنها از او می ترسند نه از شخص یا چیز دیگر.

sنtو sشtخs s ي sهZ وsال وtن sشtخs uهw وsي sتw الل اال sسwر sونZغ� sل Zب uذwينs ي ال[ يبا wسsح wهu wالل sفsى ب uهs وsك wالu الل ] إ sحsدا ﴾39احزاب : ﴿. أ

كساني بودند كه تبليغ رسالتهاي (پيامبران پيشين )ترسيدند،و از هيچ كردند و از او مي الهي مي

كس جز خدا بيم نداشتند، و همين بس كه خداوند حسابگر است.

اخالق

: م

و د

سدر

: م

و د

سدر

لکوت

2424

آثارتوکل

محبوبیت نزد خداوند محبوبیت نزد خداوند ل@وG كAنGت@ مG و@ Aت@ ل@هGنDل DهBن@ اللDم Vة م@ Gح ا ر@ بDم@ ل@وG كAنGت@ ف@ مG و@ Aت@ ل@هGنDل DهBن@ اللDم Vة م@ Gح ا ر@ بDم@ ف@لDك@ Gو وا مDنG ح@ Mض نGف@ لGبD ال@ لDك@ ف@ظ{ا غ@لDيظ@ الGق@ Gو وا مDنG ح@ Mض نGف@ لGبD ال@ ف@ظ{ا غ@لDيظ@ الGق@

GمAه GرDاو مG و@ش@ Aل@ه Gر DفGت@غ Gو@اس Gم AهGع@ن AفGاع هAمG ف@ GرDاو مG و@ش@ Aل@ه Gر DفGت@غ Gو@اس Gم AهGع@ن AفGاع ف@ DهBع@ل@ى الل GلBت@و@ك مGت@ ف@ إDذ@ا ع@ز@ رD ف@ Gم@ Gي األDف DهBع@ل@ى الل GلBت@و@ك مGت@ ف@ إDذ@ا ع@ز@ رD ف@ Gم@ Gي األDف

ت@و@كXلDين@ AمGال MبDحAه@ يBالل BنDين@إDلXت@و@ك AمGال MبDحAه@ يBالل BنD159159﴿آل عمران : ﴿آل عمران : إ﴾﴾

رحمت الهی ، در برابر انان نرم شدی ، و رحمت الهی ، در برابر انان نرم شدی ، و )برکت ( )برکت ( به به اگر خشن و سنگدل بودی ، از اطراف تو پراکنده اگر خشن و سنگدل بودی ، از اطراف تو پراکنده می شدند . پس آنها را ببخش و برای آنها آمرزش می شدند . پس آنها را ببخش و برای آنها آمرزش بطلب و در کارها با آنها مشورت کن ؛ اما هنگامی بطلب و در کارها با آنها مشورت کن ؛ اما هنگامی که تصمیم گرفتی ، بر خدا توکل کن ، زیرا خداوند که تصمیم گرفتی ، بر خدا توکل کن ، زیرا خداوند

متوکلین را دوست دارد.متوکلین را دوست دارد.

محبوبیت نزد خداوند محبوبیت نزد خداوند ل@وG كAنGت@ مG و@ Aت@ ل@هGنDل DهBن@ اللDم Vة م@ Gح ا ر@ بDم@ ل@وG كAنGت@ ف@ مG و@ Aت@ ل@هGنDل DهBن@ اللDم Vة م@ Gح ا ر@ بDم@ ف@لDك@ Gو وا مDنG ح@ Mض نGف@ لGبD ال@ لDك@ ف@ظ{ا غ@لDيظ@ الGق@ Gو وا مDنG ح@ Mض نGف@ لGبD ال@ ف@ظ{ا غ@لDيظ@ الGق@

GمAه GرDاو مG و@ش@ Aل@ه Gر DفGت@غ Gو@اس Gم AهGع@ن AفGاع هAمG ف@ GرDاو مG و@ش@ Aل@ه Gر DفGت@غ Gو@اس Gم AهGع@ن AفGاع ف@ DهBع@ل@ى الل GلBت@و@ك مGت@ ف@ إDذ@ا ع@ز@ رD ف@ Gم@ Gي األDف DهBع@ل@ى الل GلBت@و@ك مGت@ ف@ إDذ@ا ع@ز@ رD ف@ Gم@ Gي األDف

ت@و@كXلDين@ AمGال MبDحAه@ يBالل BنDين@إDلXت@و@ك AمGال MبDحAه@ يBالل BنD159159﴿آل عمران : ﴿آل عمران : إ﴾﴾

رحمت الهی ، در برابر انان نرم شدی ، و رحمت الهی ، در برابر انان نرم شدی ، و )برکت ( )برکت ( به به اگر خشن و سنگدل بودی ، از اطراف تو پراکنده اگر خشن و سنگدل بودی ، از اطراف تو پراکنده می شدند . پس آنها را ببخش و برای آنها آمرزش می شدند . پس آنها را ببخش و برای آنها آمرزش بطلب و در کارها با آنها مشورت کن ؛ اما هنگامی بطلب و در کارها با آنها مشورت کن ؛ اما هنگامی که تصمیم گرفتی ، بر خدا توکل کن ، زیرا خداوند که تصمیم گرفتی ، بر خدا توکل کن ، زیرا خداوند

متوکلین را دوست دارد.متوکلین را دوست دارد.

اخالق

: م

و د

سدر

: م

و د

سدر

لکوت

2525

آثارتوکل تاثیرناپذیری از اقبال مردم و عدم نگرانی تاثیرناپذیری از اقبال مردم و عدم نگرانی

از حوادثاز حوادث

نGدDك@ ب@يBت@ Dع GنDوا م Aز إDذ@ا ب@ر@ ولAون@ ط@اع@ة� ف@ Aي@ق نGدDك@ ب@يBت@ و@ Dع GنDوا م Aز إDذ@ا ب@ر@ ولAون@ ط@اع@ة� ف@ Aي@ق و@ا اللBهA ي@كGتAبA م@ ولA و@ Aي ت@قDذBر@ الGغ@ي Gم AهGن Dة� م ا ط@ائDف@ اللBهA ي@كGتAبA م@ ولA و@ Aي ت@قDذBر@ الGغ@ي Gم AهGن Dة� م ط@ائDف@

DهBع@ل@ى الل GلBت@و@ك مG و@ AهGع@ن GضDرGأ@ع ت@و@كBلG ع@ل@ى اللBهD يAب@يXتAون@ ف@ مG و@ AهGع@ن GضDرGأ@ع يAب@يXتAون@ ف@ى بDاللBهD و@كDيال\ ى بDاللBهD و@كDيال\ و@ك@ف@ و@ك@ف@

﴾﴾8181﴿نساء : ﴿نساء : و و )و از نقشه های آنها وحشت نداشته باش()و از نقشه های آنها وحشت نداشته باش(به آنها اعتماد نکن به آنها اعتماد نکن

توکل بر خدا کن و کافی است که او یار و مدافع توکل بر خدا کن و کافی است که او یار و مدافع تو باشد.تو باشد.

تاثیرناپذیری از اقبال مردم و عدم نگرانی تاثیرناپذیری از اقبال مردم و عدم نگرانیاز حوادثاز حوادث

نGدDك@ ب@يBت@ Dع GنDوا م Aز إDذ@ا ب@ر@ ولAون@ ط@اع@ة� ف@ Aي@ق نGدDك@ ب@يBت@ و@ Dع GنDوا م Aز إDذ@ا ب@ر@ ولAون@ ط@اع@ة� ف@ Aي@ق و@ا اللBهA ي@كGتAبA م@ ولA و@ Aي ت@قDذBر@ الGغ@ي Gم AهGن Dة� م ا ط@ائDف@ اللBهA ي@كGتAبA م@ ولA و@ Aي ت@قDذBر@ الGغ@ي Gم AهGن Dة� م ط@ائDف@

DهBع@ل@ى الل GلBت@و@ك مG و@ AهGع@ن GضDرGأ@ع ت@و@كBلG ع@ل@ى اللBهD يAب@يXتAون@ ف@ مG و@ AهGع@ن GضDرGأ@ع يAب@يXتAون@ ف@ى بDاللBهD و@كDيال\ ى بDاللBهD و@كDيال\ و@ك@ف@ و@ك@ف@

﴾﴾8181﴿نساء : ﴿نساء : و و )و از نقشه های آنها وحشت نداشته باش()و از نقشه های آنها وحشت نداشته باش(به آنها اعتماد نکن به آنها اعتماد نکن

توکل بر خدا کن و کافی است که او یار و مدافع توکل بر خدا کن و کافی است که او یار و مدافع تو باشد.تو باشد.

اخالق

: م

و د

سدر

: م

و د

سدر

ترک گناه و عدم سلطه شیطانترک گناه و عدم سلطه شیطان tمwه� ب sى رsلsعsوا وZ uذwينs آمsن لtطsان� عsلsى ال Zس Zهs tسs ل sي uهZ ل wن �هwمt إ ب sى رsلsعsوا وZ uذwينs آمsن لtطsان� عsلsى ال Zس Zهs tسs ل sي uهZ ل wن إ

sونZ uل sوsك sت Zونsي uل sوsك sت ﴾﴾9999 نحل : نحل : ﴿﴿. . يچرا كه او، بر كساني كه ايمان دارند و بر چرا كه او، بر كساني كه ايمان دارند و بر

پروردگارشانپروردگارشان كنند، تسلطي ندارد.كنند، تسلطي ندارد. توكل مي توكل مي

لکوت

2626

مایه ثوابمایه ثوابتوکل بر خداوند گذشته از آن که مایه ی تحقق مطلوب توکل بر خداوند گذشته از آن که مایه ی تحقق مطلوب

است ، صبغه عبادی هم دارد و خالی از ثواب نیست.است ، صبغه عبادی هم دارد و خالی از ثواب نیست.

مایه ثوابمایه ثوابتوکل بر خداوند گذشته از آن که مایه ی تحقق مطلوب توکل بر خداوند گذشته از آن که مایه ی تحقق مطلوب

است ، صبغه عبادی هم دارد و خالی از ثواب نیست.است ، صبغه عبادی هم دارد و خالی از ثواب نیست.

آثارتوکل

قوت و شجاعت قوت و شجاعت : : می فرمایند می فرمایند)علیه السالم()علیه السالم(امام محمد باقر امام محمد باقر

من توکل علی الله ال یغلب و من اعتصم بالله الیهزم.من توکل علی الله ال یغلب و من اعتصم بالله الیهزم. ،باب التوکل و التفویض و ... [،باب التوکل و التفویض و ... [6868 بحاراالنوار ، ج بحاراالنوار ، ج

کسی که بر خدا توکل کند مغلوب نمی شود و کسی که به کسی که بر خدا توکل کند مغلوب نمی شود و کسی که به خدا پناهنده شود شکست نمی خورد.خدا پناهنده شود شکست نمی خورد.

قوت و شجاعت قوت و شجاعت : : می فرمایند می فرمایند)علیه السالم()علیه السالم(امام محمد باقر امام محمد باقر

من توکل علی الله ال یغلب و من اعتصم بالله الیهزم.من توکل علی الله ال یغلب و من اعتصم بالله الیهزم. ،باب التوکل و التفویض و ... [،باب التوکل و التفویض و ... [6868 بحاراالنوار ، ج بحاراالنوار ، ج

کسی که بر خدا توکل کند مغلوب نمی شود و کسی که به کسی که بر خدا توکل کند مغلوب نمی شود و کسی که به خدا پناهنده شود شکست نمی خورد.خدا پناهنده شود شکست نمی خورد.

اخالق

: م

و د

سدر

: م

و د

سدر

لکوت

2727

قدرت تصمیم گیری قدرت تصمیم گیری ...... MبDحAه@ يBالل BنDإ DهBع@ل@ى الل GلBت@و@ك مGت@ ف@ إDذ@ا ع@ز@ ت@و@كBلG ع@ل@ى اللBهD إDنB اللBه@ يAحDبM ف@ مGت@ ف@ إDذ@ا ع@ز@ ف@

ت@و@كXلDين@ AمGين@الDلXت@و@ك AمG159159﴿ آل عمران : ﴿ آل عمران : ال﴾﴾

هنگامی که تصمیم گرفتی بر خدا توکل کن.هنگامی که تصمیم گرفتی بر خدا توکل کن.

قدرت تصمیم گیری قدرت تصمیم گیری ...... MبDحAه@ يBالل BنDإ DهBع@ل@ى الل GلBت@و@ك مGت@ ف@ إDذ@ا ع@ز@ ت@و@كBلG ع@ل@ى اللBهD إDنB اللBه@ يAحDبM ف@ مGت@ ف@ إDذ@ا ع@ز@ ف@

ت@و@كXلDين@ AمGين@الDلXت@و@ك AمG159159﴿ آل عمران : ﴿ آل عمران : ال﴾﴾

هنگامی که تصمیم گرفتی بر خدا توکل کن.هنگامی که تصمیم گرفتی بر خدا توکل کن.

آثار توکل

احساس غنا و بی نیازیاحساس غنا و بی نیازی : : می فرمایند می فرمایند)علیه السالم()علیه السالم(امام صادق امام صادق

ان الغنی و الغر یجوالن فاذا ظفرا بموضع التوکل ان الغنی و الغر یجوالن فاذا ظفرا بموضع التوکل sوطsنا sوطsناا . .ا

، باب التفویض الی الله...[، باب التفویض الی الله...[6464 ، ص ، ص22] اصول کافی ، ج] اصول کافی ، ج

غنا و عزت پیوسته در حرکتند، هنگامی که به محل غنا و عزت پیوسته در حرکتند، هنگامی که به محل توکل برسند آنجا را وطن خویش قرار می دهند.توکل برسند آنجا را وطن خویش قرار می دهند.

احساس غنا و بی نیازیاحساس غنا و بی نیازی : : می فرمایند می فرمایند)علیه السالم()علیه السالم(امام صادق امام صادق

ان الغنی و الغر یجوالن فاذا ظفرا بموضع التوکل ان الغنی و الغر یجوالن فاذا ظفرا بموضع التوکل sوطsنا sوطsناا . .ا

، باب التفویض الی الله...[، باب التفویض الی الله...[6464 ، ص ، ص22] اصول کافی ، ج] اصول کافی ، ج

غنا و عزت پیوسته در حرکتند، هنگامی که به محل غنا و عزت پیوسته در حرکتند، هنگامی که به محل توکل برسند آنجا را وطن خویش قرار می دهند.توکل برسند آنجا را وطن خویش قرار می دهند.

اخالق

: م

و د

سدر

: م

و د

سدر

لکوت

2828

آرامش خاطر و رفع نگرانی آرامش خاطر و رفع نگرانی DهBالل DرGكDذDأ@ال@ ب DهBالل DرGكDذDب Gم AهAوبAل Aق MنDئ ت@طGم@ نAوا و@ مG بDذDكGرD اللBهD أ@ال@ بDذDكGرD اللBهD الBذDين@ آ@م@ AهAوبAل Aق MنDئ ت@طGم@ نAوا و@ الBذDين@ آ@م@

AوبAل AقGال MنDئ لAوبAت@طGم@ AقGال MنDئ ﴾﴾ 2828 رعد : رعد : ﴿﴿ ت@طGم@آنها کسانی هستند که ایمان آورده اند و دل هایشان به یاد خدا آنها کسانی هستند که ایمان آورده اند و دل هایشان به یاد خدا مطمئن و آرام است. آگاه باشید که با یاد خدا، آرامش می یابید.مطمئن و آرام است. آگاه باشید که با یاد خدا، آرامش می یابید.

آرامش خاطر و رفع نگرانی آرامش خاطر و رفع نگرانی DهBالل DرGكDذDأ@ال@ ب DهBالل DرGكDذDب Gم AهAوبAل Aق MنDئ ت@طGم@ نAوا و@ مG بDذDكGرD اللBهD أ@ال@ بDذDكGرD اللBهD الBذDين@ آ@م@ AهAوبAل Aق MنDئ ت@طGم@ نAوا و@ الBذDين@ آ@م@

AوبAل AقGال MنDئ لAوبAت@طGم@ AقGال MنDئ ﴾﴾ 2828 رعد : رعد : ﴿﴿ ت@طGم@آنها کسانی هستند که ایمان آورده اند و دل هایشان به یاد خدا آنها کسانی هستند که ایمان آورده اند و دل هایشان به یاد خدا مطمئن و آرام است. آگاه باشید که با یاد خدا، آرامش می یابید.مطمئن و آرام است. آگاه باشید که با یاد خدا، آرامش می یابید.

آثار توکل

افزایش هوش و قدرت تفکرافزایش هوش و قدرت تفکر : : می فرمایند می فرمایند)علیه السالم ()علیه السالم (امیرالمومنین امیرالمومنین

من توکل علی الله سبحانه اضائت له الشبهات و کفی المومنات من توکل علی الله سبحانه اضائت له الشبهات و کفی المومنات [[89858985 / شماره / شماره 418418]فهرست غرر/ ص]فهرست غرر/ ص و امن التبعاتو امن التبعات

هرکس بر خداوند سبحان توکل کند شبهه ها برایش روشن هرکس بر خداوند سبحان توکل کند شبهه ها برایش روشن گردد و گردد و

آنچه الزم دارد کفایت شود و از رنج ها و گرفتاری ها مصون آنچه الزم دارد کفایت شود و از رنج ها و گرفتاری ها مصون بماند.بماند.

افزایش هوش و قدرت تفکرافزایش هوش و قدرت تفکر : : می فرمایند می فرمایند)علیه السالم ()علیه السالم (امیرالمومنین امیرالمومنین

من توکل علی الله سبحانه اضائت له الشبهات و کفی المومنات من توکل علی الله سبحانه اضائت له الشبهات و کفی المومنات [[89858985 / شماره / شماره 418418]فهرست غرر/ ص]فهرست غرر/ ص و امن التبعاتو امن التبعات

هرکس بر خداوند سبحان توکل کند شبهه ها برایش روشن هرکس بر خداوند سبحان توکل کند شبهه ها برایش روشن گردد و گردد و

آنچه الزم دارد کفایت شود و از رنج ها و گرفتاری ها مصون آنچه الزم دارد کفایت شود و از رنج ها و گرفتاری ها مصون بماند.بماند.

سرزندگی و عدم خستگیسرزندگی و عدم خستگی : : می فرمایند می فرمایند)علیه السالم ()علیه السالم (حضرت علی حضرت علی

لیس المتوکل عناءلیس المتوکل عناءکسی که توکل بر خدا دارد رنج و خستگی ندارد.کسی که توکل بر خدا دارد رنج و خستگی ندارد.

سرزندگی و عدم خستگیسرزندگی و عدم خستگی : : می فرمایند می فرمایند)علیه السالم ()علیه السالم (حضرت علی حضرت علی

لیس المتوکل عناءلیس المتوکل عناءکسی که توکل بر خدا دارد رنج و خستگی ندارد.کسی که توکل بر خدا دارد رنج و خستگی ندارد.

اخالق

: م

و د

سدر

: م

و د

سدر

لکوت

2929

تحصیل توکلتحصیل توکل تفکر و دقت در مباحث عقلی و نظری که درباره

ی قدرت و عظمت خالق جهان در دست است . بررسی آیات و روایات مربوطه و توجه به آثاری

که برای آن ذکر شده. دقت در حاالت و موفقیت هایی که افرا متوکل به

دست می آورند . از مباحث عقلی و نظری گامی فراتر نهادن و سیر

معنوی نمودن تا جایی که جز خدا نبیند و اینجاست که فرقی ندارد هر چه نعمت و نقمت به او رسد.

نقل شده است:) علیه السالم (از موسی بن جعفر برای مومن فراهم می شود هر چیزی اگر با قیچی او را قطعه قطعه کنند ، برای او خیر است ؛ و اگر مالک

ما بین مشرق و مغرب شود برای او خیر است.

اخالق

: م

و د

سدر

: م

و د

سدر

لکوت

3030

اعتماد ابراهیم خلیل بر اعتماد ابراهیم خلیل بر خداخدا

) علیه با وجود شرایط سخت حضرت ابراهیم

و آتش عظیمی که بنابر اقوالی جمع السالم (کردن هیزم آن یک ماه طول کشیده بود و

شعله ی آن بقدری زیاد بود که حتی پرندگان قادر نبودند از آن منطقه عبور کنند ، به

جبرئیل که از او سوال کرد آیا نیاز به کمک داری ؟ پاسخ منفی داد ، که از تو کمک نمی

سالمتو سردخواهم و نتیجه چنان توکلی شدن آتش بر ایشان بود.

طول کشیدن مدت زندانی بودن حضرت ) علیه السالم (یوسف

تقاضای ) علیه السالم (طبق روایتی از امام صادق وساطت ایشان ازهمراه خویش که زودتر

رهایی یافته بود ، عنوان شده است .

اخالق

: م

و د

سدر

: م

و د

سدر

لکوت

فهرست منابعفهرست منابعقرآن کریمغررالحکم و تمیمی آمدی ، عبدالواحد بن محمد : 1.

.1366 ، قم ، دفتر تبلیغات ، دررالکلم ، قم ، مراحل اخالق در قرآنجوادی آملی ، عبدالله : 2.

مرکز نشر اسراء. ، قم ، موسسه آل البیت وسائل الشیعهعاملی ، حر : 3.

ه .ق.1409، ، 1 ، جتکامل در پرتو اخالقسلطانی ، غالمرضا : 4.

دفتر انتشارات اسالمی. ، تهران ، امیرکبیر ، فرهنگ فارسیعمید ، حسن : 5.

1381. ، تهران ، اصول کافیکلینی ، محمد ابن یعقوب : 6.

.1365دارالکتب اسالمیه ، ، لبنان ، موسسه بحاراالنوارمجلسی ، محمد باقر : 7.

ه . ق.1404الوفاء بیروت ، ، قم ، موسسه آل مستدرک الوسائلمحدث نوری : 8.

ه . ق.1408البیت ، نقطه های آغازین در مهدوی کنی ، محمدرضا : 9.

، تهران ، دفتر نشر فرهنگ اسالمی ، اخالق عملی1372.

، قائم آل محمد معراج السعادهنراقی ، احمد : 10..1384) عج ( ،

اخالق

: م

و د

سدر

: م

و د

سدر

لکوت

3232

به هر حالی که باشی با خدا به هر حالی که باشی با خدا دال همواره تسلیم رضا باشدال همواره تسلیم رضا باش باشباش

مدان این یاوران را به از او یارمدان این یاوران را به از او یار خدا را دان خدا را خوان به هر کارخدا را دان خدا را خوان به هر کار

تو دل بر دیگری بهر چه بندیتو دل بر دیگری بهر چه بندی چو حق بخشد کاله سربلندیچو حق بخشد کاله سربلندی

مکن بیگانگی گر آشناییمکن بیگانگی گر آشنایی خدا را باش اگر مرد خدایی خدا را باش اگر مرد خدایی

پرستش ، خالص از بهر خدا کنپرستش ، خالص از بهر خدا کن حدیث دوزخ و جنت رها کنحدیث دوزخ و جنت رها کن

دلیل راه دینت مصطفی باددلیل راه دینت مصطفی باد به هر کاری مددکارت خدا بادبه هر کاری مددکارت خدا باد

دیوان دیوان ناصر خسروناصر خسرو

به هر حالی که باشی با خدا به هر حالی که باشی با خدا دال همواره تسلیم رضا باشدال همواره تسلیم رضا باش باشباش

مدان این یاوران را به از او یارمدان این یاوران را به از او یار خدا را دان خدا را خوان به هر کارخدا را دان خدا را خوان به هر کار

تو دل بر دیگری بهر چه بندیتو دل بر دیگری بهر چه بندی چو حق بخشد کاله سربلندیچو حق بخشد کاله سربلندی

مکن بیگانگی گر آشناییمکن بیگانگی گر آشنایی خدا را باش اگر مرد خدایی خدا را باش اگر مرد خدایی

پرستش ، خالص از بهر خدا کنپرستش ، خالص از بهر خدا کن حدیث دوزخ و جنت رها کنحدیث دوزخ و جنت رها کن

دلیل راه دینت مصطفی باددلیل راه دینت مصطفی باد به هر کاری مددکارت خدا بادبه هر کاری مددکارت خدا باد

دیوان دیوان ناصر خسروناصر خسرو

حسن ختامحسن ختام

اخالق

3333