Иордан. О Происхождении и Деяниях Гетов

493
OCR Ю.Н.Ш. [email protected]. Январь 2002 г. ИОРДАН О ПРОИСХОЖДЕНИИ И ДЕЯНИЯХ ГЕТОВ GETICA Вступительная статья, перевод, комментарий Е. Ч. Скржинской ПРЕДИСЛОВИЕ * [* Предисловие к первому изданию 1960 г. (Прим. Издателя).] {Нумерация страниц и ссылки на страницы приводятся здесь по «бумажному» изданию — Ю. Ш.} Настоящее издание является результатом работы над сочинением историка VI в. Иордана, которое в научной литературе носит название «Getica» 1 . «Getica» — одно из крупнейших произведений эпохи раннего европейского средневековья. Иордан посвятил его истории готов 2 , он показал их судьбы, начиная с того времени, когда они покинули Скандинавию и высадились близ устьев Вислы, а затем продвинулись к Черному морю, и оттуда на запад, вплоть до пределов Италии и Испании. История готов, образовавших в V в. государства вестготов (везеготов) и остготов (остроготов), доведена автором до его дней. Свой труд он закончил в 551 г. Значение «Getica» как важного исторического источника определяется тем, что Иордан, развивая основную тему, окружил ее множеством сообщений из истории всей эпохи в целом. Таким образом, вовсе не будучи талантливым писателем, он тем не менее сумел представить в своем изложении грандиозную картину «переселения народов» в IV—VI вв. Он обрисовал движение племен с востока и севера и их борьбу с империей на ее дунайских границах, в ее балканских и западных провинциях; он дал некоторые не только ценные, но уникальные описания и сообщил существенные подробности тех или иных исторических событий; он показал образование ранних варварских государств; он дал возможность уловить черты отношений между

Upload: -

Post on 15-Dec-2015

281 views

Category:

Documents


19 download

DESCRIPTION

Исторический источник о ранней истории готов

TRANSCRIPT

OCR

OCR ... [email protected]. 2002.

GETICA

, , . .

*[* 1960 . (. ).]

{ . .} VI . , Getica1.Getica . 2, , , , , , . , V . () (), . 551 .

Getica , , , . , , IVVI . , ; , ; ; - .

, , , , , . , .

Getica , , IVVI . Getica . Getica -.

XVI . Editio princeps 1515.; , (. 1547 .), Getica Historia Langobardorum . ( ) , , , , , --. XVII . ; (. 1645.) 1665 . , Historia Gothorum, Vandalorum et Langobardorum, . XVIII . (Mediolani, 1723) . . (. 1750 .) Rerum Italicarum scriptores 3. XIX .: Getica (. 69), (Panckoucke, t. 71, 1842, 1883; Nisard, 1849) 4. , - , , , XIX . , , , .

Monumenta Germaniae historica. * [* (. ).] Romana Getica Auctores antiquissimi 5. .

20- VIII ., Getica, , 1952 . .

, ( ) Getica 6, , , .

, , , .

Getica . , ; , , , , . . , . , , . , .

, , . , , , , . , , , , .

, , , ; , , , , . , , , . , , . ., , .

( ) ( - ), .

1 , Romana, .2 , .

3 , . , , , . 1752 . : : , , , , , , , , (.., , . 6, 1952, . 573). (. 2, 3, 5, 9) .4 Romana Getica ., , (Aug. Potthast, Bibliotheca historica medii aevi, Berlin. 1896) Iordanes.

5 Iordanis Romana et Getica, recensuit Theodorus Mommsen, MGH. Auct. antiquiss., t. V, pars 1, Berlin, 1882.6 . GETICA. VI . , (De origine actibusque Getarum) 1. , , . (Iordannis), .

1882 ., Monumenta Germaniae historica, , Getica 2. , , , , , , , , , . Getica , , . Getica , , , .

Getica , . VI , , , , .

, . , : Getica, , , (nec me quis in favorem gentis praedictae, quasi ex ipsa trahenti originem, aliqua addidisse credat, 316) 3.

, , , , 4. , , (316), .

. : ? - (von gothisch-alanischer Abkunft) 5. , ( 316), , , . , , .

, . , , , , , agrammatus 6.

7. , , , . (Bessa, ). , (265), (Bell. Goth., , 16, 2; Bell. Vand., I, 8, 3). , , , , 8 , 9. , , , 10, ( 316) , , 11.

: , , , ; , ( 265), 12 , (Prooem., . VII). ( 265) : Sauromatae ... coluerunt , , ; : ...ex quo genere... . , , , , , (- !) .

Prooemium . , , . , (Gothus in Moesia Thraciave degens) , (auctor oriundus ex Gothis Moesiacis), , , , , , (ex quibus Iordanem vidimus oriunduiri esse) 13.

, 14 , , 15 ( , ). , . 16, -, , : (Jordanis rechnet sich selbst zum gotischen Volke). , 17. .

( 266) , , : . Alanoviiamuthis ( Alaniuuamuthis, Alanouuamocthis). : Cuius Candacis, Alan [orum ducis], Viiamuthis, patris mei, genitor Paria, id est meus avus, notarius... fuit 18. Alanoviiamuthis, , , (Viiamuthis Veihamts . 19 Wiljamops . . ) 20. 266 : , , , , , , , , , , , .

, , . . , . . : (Andagis, Andag), (Andela)., , - , , , , , Romana Getica. , , , , , , , , , . . , . , (Bell. Pers., I, 8, 3) (), 502505 ., , 21. , , ( , ) , . 22, ( ). , , 536 . , ; , 538 . 23.

, : 502505 . 536 . , , ? , , , : , Getica. . . , . 502505 . 536 .24 , , , , . 505536 . , , , 485 . 6566, Romana Getica ( 550551 .). , 550551 . , 505 ., . , . , , , . , , , 538 ., . : , , , , , 25. , , , .

, , , 453454 . .

, , . ( 266) ( 267) (gens multa) , (minores). , , , , , . , , , ; . , : , , , , , , ; , .

, , : (ante conversionem meam), . . , , , .

, -. , . .

quaestiones vexatae, , (. . ) conversio. conversio , , . ; , religiosi, , , . 26. conversio , , Romana Getica. conversio .

, (Prooem., . XIII, . 32), (ibid., p. XV) 27.

, , . ; (vollkommen undenkbar), -, , , , , 28. 29 conversio ( ), , 30 , , . 551 . ( ) . , , 547554 ., . , , , , , , , 31 Getica Romana 32.

, , Getica . , , : ) , , * [* . . 61 123 ( - ).] , , ; , ; ) Getica, , , , (vicinus genti) , ; ) , .

, . , Getica , .

, , . 33, , Romana 34, , nobilissime et magnifice frater , . . , , , , , (...ad deum convertas ...estoque toto corde diligens deum) 35. Romana , , , , , 551 ., , .

, , , , , Romana Getica : 36. , , : incipit liber Jordanis episcopi...; incipit historia Jordanis episcopi...; chronica Jordanis episcopi...; incipit praefatio Jordanis episcopi Ravennatis...; chronica Jordanis episcopi Ravennatis civitatis... 37. , , XVII XVIII . . ( Liber pontificalis , IX . ), , 38. , 550- ( 546 566 .), . , .

39, , . . , , . , ( ): noster... venerabilis martyr... et episcopus Cyprianus ( 104). : 257 . , , , 40. , noster . .

, - , : , Getica, VIII ., ( . ) , : Historia Jordanis episcopi Ravennatis ecclesiae 41. IX . 42.

, , , , 43. , , VIII ., ( , ), 44. , , , , . . . , , - , Romana Getica .

, , , , , 550551 . , . . () , , , 45. , (perfidia) , (vera fides) 46. , , . (partes); (secta; Get., 132133, 138).

conversio (, , , , ) 47. religiosi. . , conversio , , , , conversio religiosi 48. , , . , religiosus , : 550 . gloriosus vir patricius Cethegus religiosus vir item filius noster Senator 49. , ( religiosus vir, ), 50.

, , conversio , , , religiosus, ! . , .

Getica , conversio, convertere . . , , : in catholicam restituere religionem; reconciliati, : reconciliatos, qui se fidei catholicae dederunt, Arrianis restitui nullatenus posse 51. , restituere convertere 52. 266 , , , agrammatus 53. , , . , agrammatus , (); , 54. , , . , , , , , , . , , , , , . , , -, , . , - , , . , , studia litterarum, , litteris institutus55.

56, , , , 57. , , , . , , , , , , , .

. , , , : ut a Graecis Latinisque auctoribus accepimus (Get., 10). , Getica 58. , , 117 (in locis stagnantibus quas Graeci ele [hele, haele] vocant) 148 ( id est laudabiles), , , . , , , , ( , . . cum vixerit in Thracia, id est in ipsis confiniis linguarum duarum Prooem., p. XXVII). , , , , , .

, , Getica , . , , Romana 59, Getica .

. , , , ; , , , , , , , 60 . , , 61. , .

: Romana , Getica , (, , ) Getica 62. ( , , , ) , . , , , , , .

agrammatus, , , , . , , , , (insipiens), (inperitus), (iners); , litterati : rustice et idiota! (VIIVIII .), : Licet idiota, ego huius cosmographiae expositor (IV, 31), idiota () , . agrammatus idiota, , (IV, 13): (homines essent sine litteris et idiotae, ). agrammatus Getica : Iordannis 63. , . , , , (Aventicensis) (Tonnonnensis) 64 470 . (Severus et Iordanes, Iordanis et Severi, Severus et Iordano). , . , Monumenta Germaniae historica, , ; Jordanis 65. 864865 . . (Iordannis scavinus avocatus ipsius monasterii); 941 . , signum manum (sic!) Iordanni negotians (sic!)... teste 66. , , , , , religiosi ( ), . , , .

. , . : Romania, Gothia. 67 Prooemium, , , . .

, ; 68 ( ) , 69 , , : Romana, Getica. 70 , . Romana , , (nobilissime) (magnifice), , , -, 71. (communis amicus) , Getica. , - .

, , , , , , Romana Getica , (opusculum); (storiuncula, Rom., 6), , (parvus, parvissimus libellus, Get., 1; Rom., 4); , (simpliciter), (sine aliquo fuco verborum, Rom., 7) , (nec peritiae), , , , conversatio. , , , . Romana 72, ; . Romana, , , , - . Getica. , , , , (duodecim Senatoris 73 volumina de origine actibusque Getarum). (nostris verbis), , 74.

: Romana , , Getica .

Getica: , . , Romana ; Getica . 75 , . , , , , (. 410 .), 76. . , , , 77. . , , , . , , , , . , , , , , . , , , , . , (tuba), , , 78.

.

Romana79 Getica , (jam dudum) 80. Romana ( 363) (regnat) , : . 1 527 ., ( , 1 527 .) 1 551 .

, Romana Getica, ( 550 .) 81 , , 550 551 . , , : - ( ) ( , , , ).

, Getica 540 ., , , , Romana , . 550551 . , , 82.

Romana Getica , , . ; , (me longo per temporo dormientem). , , (de adbreviatione chronicorum). , -, , ( Romana) de origine actibusque Geticae gentis , , de origine actibusque Getarum ( Getica). Getica , . , , (regnat) , , Romana 551 ., 1 . , , Romana, Getica; Romana .

, , , Getica Romana 550 . 1 551 .

, , , 83 , Historia gothica 84, Gothorum historia 85, historia nostra origo gothica 86. , -, , Getica Romana . , (, , , , , , , , .) 87, . . .

, . . , , Getica 88 Codice Basile Getica 89.

? , , . , 533 . 90. , , , ( ), , (tetendit se in antiquam prosapiem nostram) (maiorum notitia cana) (restituit) . , , , , (originem Gothicam historiam fecit esse Romanam)., , , . . , ? , ?

. 91. , 92, , ( , , ), . , 93.

94, . , , . - . , , , , , . , , . () 95. . , , , , , , , , , , , , 96. , (, ) , ( ), , - , , 97. , , , , , . , ; , , .

, . , , , , . ., 98.

, (1825) : , , , , , . , 99.

, .

, . 100, , , , . . , , , .

, . 101. , , , , . , , . , , , . , , , . , libertas Romana regnum . , (magister officiorum), , (caput senati [sic!], ) 102. -, I, , , 103. (Anonymus Valesii). , , 493 523 ., (bonae voluntatis in omnibus); (felicitas est secuta Italiam...) (ita etiam gentibus, 59); (nihil enim perperam gessit). : , , (hominem bene rem publicam sine querela gubernantem), , (coepit adversus Romanos rex subinde fremere inventa occasione, 8385). - . , , -, , , , , .

, . , , 104. , , , , , (seditiones) , . . , , , . , - , officiorum , , . , , . .

, 533 . . (, perpendite!), , , () () () quantum vos in nostra laude dilexerit: , , , , 105.

, , , , , . , , .

, , . , , , , , , , . , , . , , . , , .

, , ( ), . - , 106. , , Getica, . 550551 . , , -, .

, , , , . , Getica, .

- (, ). , , ; ( , , ) . , . : - ( , ) ( , , , , ). 533 . , (, ) , . , , vir clarissimus illustrissimus, , , 537 . , . , - , . , . . 107, . . , . , , . () 108 , , , () 109; , 110. ( -, -) 535 ., , . : 111. , . , ( ), (540541) - (541552). , , 112, , , 113. 540 . , , 114, (Ticinum, , ) . , , ( ) 115.

, , Getica. , 551 . , 526527 ., .

Getica Romana. , , . , , , , : , (haec laudanda progenies) (laudabiliori principi cessit), . , ; famosum regnum, fortissima gens, (victor gentium divesarum), .

, vicit: , (ad laudem eius qui vicit), , (devicit ) .

Getica? , 540 . , , , , , , . , .

, . , . ( , ) . , , , 116. (), 117, , 118.

, , , 119.

120, 121 . , , 544 . , , , , , 122. , , , , . , -, 123. , , .

, 124 , . . , . (17 546 .) , , , ( ) , . , , 125. ( ) . , , .

(6 550 .), , ( ) 126. ( ) ( ) - . , , 127, . 128 , , , 129. , . . (Bell. Goth., IV, 23, 142). : , , . , , . 130 ( ) . , , , , 550551 . , . . , ( ), , : ( ), ( ). , , , 131, , , . . , . 544 . , () , ( ) 132, , 550 ., , : , 133. 551 , , , , , , . , ; ( ), (), ( ) 134. , .

- , , , , , , -. , , . , ; 135, , (, , Caetheus, Cethegus) 136; , , 137. , , , , , , , , 138.

, , - , .

, , , . . , 139, , der intellektuelle Urheber der Schrift des Jordanes , - , (zwar als eine auf historische Vorstudien basierte, aber zugleich auf den Moment angelegte politisch-historische Arbeit ber die Geschichte der Gothen anzusehen ist) 140. . ; 141. Getica, , . .

. . . , , . , 22 , . , . . , ( , 533 .) , . , . . , , 142 . - 30- 50- VI . . . , , , .

, , , , , . . , , . , , . , ( ) , . , , ; . , (. 165 185), , , .

, Getica , .

, .

- (?) , , . , , , , , , Getica. , ( , ), , , . , : , 143 , ( ), , , , 540 .

Getica, , , 144. , . , , . , , , 145 , . , , 146, , , . , . , (). , , 147. , . , , , , . , , , . . (, ) , .

Getica , , . , , , . , (super omne autem pondus) , (libros ipsos antehac relegi) 148, . . , , , , , (sensus) (res actas). , 149. . , -, ( , , ) 150; , , , , 550551 . , , , . , , , , , - ( , ) , * [* ?] . (triduana lectio) . -, , . , ; (nostris verbis). , , , ; , , , , . , , . . (verba non recolo), (integre retinere) . , ( , ?) , , : , , , , ( ), , . .

, , , , . , . , 550 .151 550551 ., ( ), , , . 550551 . .

, , , (ut vicinus genti), , , , (si quid parum dictum est). , , , , . , , , ? , , , , , , , . , , , 152. , .

, , , , , , , . , , , , , - .

. , , , Getica . , - . , . , , , , , ; , - . , , , Romana ( 37 Getica), , .

Getica. , , , , , , . , , . , ; VIIIIX . , , -, , .

. , , , , : (dextroque latere) (Get., 147). , , , , , . , , (in dextro latere Spaniae), ( 230), .. , , .

, , , , .

Getica , . , , , . , , .

, , , , , . , Romana, : , ; , . , , . , , , . ; , , , .

, Getica. , ; , , , , , , , . - - . Getica .

. , , .

, ?

Getica . , 153. , , , , , (gens), . , -, . Propositum ( ), , . Getica :

1) , , 154;

2) , , , , 155;

3) , , , , 156.

, . 157, , , . Getica , ; , , (, ) (, , , , . .) 158, .

, , , . , , , , , , , , . . , , , , , . .159 160, 161 162, , 163, . . , . , , , , , , 164.

Getica , . , , , , , . : ad nostrum propositum redeamus, unde digressimus ordine redeamus, redeundum est, necesse est nobis... redire, ad gentem revertamur . .165 : .

, , , , . , , , . - , , , , , , .

, Getica , . , , . , , , , . . ; , VI . , : , , . , ( )166, , , , , . Getica , , , , , , . , , . , , : , , , ( , , ) 167. , , , , , , .

, . , , , , VVI ., , , ... . , , 168, , .

Getica . - ( ), , . , , . Getica ( . , . .), , , () , . , , 169, , .

, Getica , , . , , VVI ., , , o6op Getica , pa6o . Getica (mera epitome, luxata et perversa, historiae Cassiodorianae). , : - (regnum Romanum pariter atque Gothicum magni Theododici), Romana humanitas, , - - ; , , , : historia Gothica Cassiodorio... Romana facta per Iordanem facta est Moesiaca ( , ... ) 170.

, , , , .

1. . , , . Getica ( 316) .

2. Alanoviiamuthis. ; , . . , Candacis Alan[orum] d[ucis], Viiamuthis (Viiamuth).3. . . , 505 536 . 485 .

4. conversio . , , (). , . ( ), , , , religiosi.5. agrammatus. , , ; agrammatus ; , .

6. , , Getica. , 551 . , , -, . , , , . , , 540 . . Getica , , , - . Getica, triduana lectio, , vicinus genti, , , .

7. , . , . , , 550551 ., . , . . GETICA

1 Historia Getarum Historia Gothorum. , V . (, : Oros., I, 16, 2), VI . (, : Bell. Vand., I, 2, 2; Bell. Goth., I, 24, 30) .

2 , , Romana. Romana Getica, , .3 (Get., 316) quasi , , , , ; quasi ex ipsa trahenti originem : [] , ..., ... , . Lexica et grammatica, quasi tamquam, utpote. , , 316, quasi utpote sicut, velut, ut.

quasi 316 Get., 88: ad Eliogabalum quasi ad Antonini filium, Get., 160: quasi adunatam Gothis rem publicam. , quasi .

4 . (.: J. Friedrich, ber die kontroversen Fragen... : stammte Jordanes... von den Alanen, S. 379380 : Jordanes ein Alane war..., S. 380).

5 L. Ranke, Weltgeschichte, 4. Teil, 2. Abt., S. 313.

6 Ed. Wlfflin, Zur Latinitt des Jordanes, S. 363. agrammatus . .

7 Prooemium .8 . (.: J. Friedrich, ber die kontroversen Fragen..., S. 383) , : - , (Bell. Goth., I, 10, 1011). . , . 653.

9 . (.: J. Friedrich, ber die kontroversen Fragen..., S.382), .

10 , Alanoviiamuthis ( 266) , ; , , , . . , . 660, . (S. 381) .. ( - , I, . 98, . 2).

11 , , , , (Et ita Jordanes, cum Gothus se ferat, nequaquam Alanum se esse negat, Prooem., p. VII).

12 Prooem., p. VII.

13 Ibid., p. VIII, IX, XII.

14 Ibid., p. X.

15 W. Wattenbach, Deutschlands Geschichtsquellen im Mittelalter..., 7. Aufl., Bd I, S. 81.

16 .: Wattenbach Levison.

17 Ibid., S. 76, Anm. 141. ... (Mommsen... hat ihm mit Unrecht alanische Herkunft und eine Vorliebe fr die Alanen zugeschrieben).

.. , : ... , (. . , , . 152). , (espressione equivoca, ambiguita della frase), ( 316). : crediamo che Jordanes sia stato effetivamente alano, ma il suo sentimento nazionalistico lo avra spinto a sentirsi goto ( , , , , [] ). , , (.: Fr. Giunta, Jordanes e l cultura dellalto Medioevo..., p. 155156).

18 . (J. Friedrich, ber die kontroversen Fragen..., S. 381) (Th.Grienberger, Die Vorfahren des Jordanes, S. 406).

19 J. Friedrich, ber die kontroversen Fragen..., S. 381.

20 . . , - , I, . 98, . 2.

21 .: J. Friedrich, ber die kontroversen Fragen..., S. 390391 ( Godidisclus Godigisclus Gunthigis).22 .: Get., 265 . 653.23 Marcell. Comit., . 536, 538; J. Friedrich, ber die kontroversen Fragen..., S. 391392.

24 .: J. Friedrich, ber die kontroversen Fragen..., S. 392393. . . (.: Fr. Giunta, Jordanes e la cultura dellalto Medioevo..., p. 150151). . . , , , : , , , , , , , , . , , , , , (.., , . 156).

25 , , , (W. Wattenbach, Deutschlands Geschichtsquollen im Mittelalter..., 7. Aufl., Bd I, S. 81). , (.: Wattenbach Levison, S. 76). , (. 2, . 18, 1953, . 371372). , (. . , , ., 1955), , (. 55). , , , (. Get., 266).26 : conversare, conversatio, conversio, convertere, converti, conversi.27 conversio , : (Chr. Bhr, Geschichte der rmischen Literatur, Supplementband, l. Abt., Karlsruhe, 1836, S. 131133, 2; 2. Abt., 1837, S. 420, l), (H. V. Sybel, De fontibus libri Jordanis de origine uctuque Getarum, S. 11) . (J. Grimm, ber Jornandes und die Geten, S. 177178). conversio . (. Simson, Zu Jordanis, S. 741747),

28 W. Wattenbach, Deutschlands Geschichtsquellen im Mittelalter..., 7. Aufl Bd l, S. 85; Wattenbach Levison, S. 81.

29 B. Simson, Zu Jordanis, S. 741.

30 conversio (Ad. Ebert, Allgemeine Geschichte der Literatur des Mittelalters im Abendlande, I, S. 577) . (F. Dahn, Jordanis, S. 523.31 1848 . (. Cassel, Magyarische Altertmer, S. 302, Anm. 2), 551 ., (Sacrorum conciliorum... collectio, ed I. D. Mansi, t. IX, p. 60).

32 . (. Schirren, De ratione quae inter Jordanem et Cassiodorium intercedat commentatio, p. 8789), (. V. Gutschmid, Zu Jordanis, S. 148), (W. Bessel, Gothen, S. 104) . (S. 8788) I (555561) 556 ., , (Sacrorum conciliorum... collectio, ed. J. D. Mansi, t. IX, p. 716). , , , . , , , , .

33 Wattennbach Levison, S. 8081.

34 . I.

35 , , , , (subabsurde, Prooem., p. XIV).

36 , , , (tertius ordo tertia classis codicum, Prooem., p. LXVLX1X).37 Prooem., p. XLVIILXX; M. Manitius, Geschichtliches aus mittelalterlichen Bibliothekskatalogen, S. 651.

38 . Getica Rerum Italicarum scriptores (I, Mediolani, 1723, p. 189190).

39 B. Simson, Zu Jordanis, S. 741747.

40 Cass. Chron., p. 147; Marcell. Comit., p. 60.

41 Gesta abbatum Fontanellensium (ed. S. Loewenfeld, SS rer. Germanicarum in usum scholar., 1886, p. 38).

42 Prooem., p. LXIII, LII; M. Manitius, Geschichtliches..., S. 651.

43 , , (.: A. Kappelmacher, Zur Lebensgeschichte des Jordanis, S. 181 188.

44 Rav. anon., I, 12; IV, 1, 5, 6, 14, 20.

45 , ( . , ), . ( , , , . . , ). , , - (.: Anon. Vales., 58: Erelieva dicta Gothica catholica quidem erat, quae in baptismo Eusebia dicta); (. . 591 .), (. Isid., De vir. ill., 62, 63).

46 (nefanda haeresis); ; (qui nostrae religionis erant vir nostrae religionis Greg. Turon., In gloria conf., cap. 13, 14).

47 , , , , (.Schirren, De ratione..., p. 9192; Ad. Ebert. Allgemeine Geschichte der Literatur des Mittelalters..., . : Gttingische gelehrte Anzeigen, II, N 17, Gttingen, 1886, S. 674). . . conversio (.., , . 156157); . , , (Fr. Giunta, Jordanes l cultura dellalto Mediocvo..., p. 152153).

48 J. Friedrich, ber die kontroversen Fragen..., S. 393402.

49 Jaff, Regesta pontificum romanorum, Leipzig, 1885, N 927, MPL, 69, col. 349.

50 .: A. van Vyver, Cassiodore et son oeuvre, p. 255, 259260. , , religiosus, , , , ; , : vir admodum religiosus et catholicae eccleisiae propagator (Marcell. Comit, . 379).

51 Anon. Vales., 88, 91.

52 , (, ) , . , , , . . : tunc homines conpuncti corde conversi sunt (Greg. Turun., In gloria conf., p. 749750). , , , , , (ad Dominum convertitur) (Greg. Turon. Vitae patrum, VII); , (. , . 290), (Greg. Turon. Vitae patrum, XV); , (apud monasterium... conversus) (Greg. Turon., Vitae patrum, XI).

53 , agrammatus . ; os.54 J. Friedrich, ber die kontroversen Fragen..., S. 388389. e . : agrammatus , ars grammatica (Fr. Giunta, Jordanes e la cultura dellalto Medioevo..., p. 149150).

55 , ( ) (scolae) . Vitae patrum (scolas puerorum), litteris exerceri, ad studia litterarum (ibid., IX, 1). litteris institutus (ibid I, 1; VII, 1; XVII, 1).

56 Trivium , , .

57 ( ) , , , (litterarum scientia): , , : pro masculinis feminea, pro femineis neutra et pro neutra masculina commutas; : ablativis accusativa et rursum accusativis ablativa praeponis (Greg. Turon., In gloria conf., p. 748).

Agrammatus , , , , , . (In gloria confessorum), : sum sine litteris rhetoricis et arte grammatica; , ( ulla litterarum scientia...), artis ingeniurn, sermonum facundia, , , litterati, , , : , ! , .

. . , - (. . , , . 154) agrammatus : , , (. 155). . . , , , , ; , VI , (. . , ..., . 16). : ( ), , , accusativus infinitivo . . (D. Bianchi, Note sui Getica di Ciordane e le loro clausule) (cursus : cursus tardus, velox, planus ).58 , , Historia Romana . (. 774 .) , , , , , ( ) (Pauli Diac. Hist. Rom., p. XXVIII). , , , .

59 , ex diversis voluminibus maiorum praelibans (Rom., 6). . I. 60 , .

61 . , Getica (Ed. Wlfflin, Zur Latinitt des Jordanes, S. 363364). , , , . In gloria martyrum, , , ( ). .: MGH SS rer. Meroving., 1, 2, . 487488.

62 . Romana Getica (Prooem., p. XXIIIXLIV). (ibid., p. XLIIXLIII).

63 , -, Iornandis ( . XI .) Iordanes, Iordannis.64 (MGH Auct. antiquiss., XI, 1894).

65 .: NA, Bd. II, Hannover, 1877, S. 600. , VIII ., , .

66 I placiti del Regnum Italiac. A cura di Cesare Manaresi, vol. I, . 776945, Istituto storico italiano per il medio evo. Fonti per la storia Italia, Roma, 1955, . 66, . 237, 242; 67, . 243; 68, . 247248.

67 . .68 De adbreviatione chronicorum.

69 De origine actibusque Getice gentis, De origine actibusque Getarum.70 Romana . I.

71 . (. 18) , , Rornana, .

72 (. Prooemium Romana).

73 Senator : Flavius Magnus Aurelius Cassiodorus Senator. . , XI XII Variae, . : (Senatui urbis Romae Senator ppo, Variae, XI, 1) (Iohanni papae Senator . Ibid., 2). , , (ibid., IX, 24; X, 2728 .) . , , 514 ., , . : Senator. v. . cons.; : Senatoris solius ( 514 . ); : Senatore; : Senatore v. . cons. ( . , . 65.) 550 . filius noster Senator. . 436 . . -, II 442443 ., (Prisci... fr. 4). , , : , (fr. 8). VIII . , Cassiodorus (Pauli Diac. Hist. Lang. I, 25); Senator ( ): , [hic () primitus consul deinde senator, ad postremum vero monachus extitit]. .

74 , , . .

75 . Schmidts Allgemeine Zeitschrift fr Geschichte, VII, 1847. S. 288.

76 Praefatio in explanationem Origenis super epistolam Pauli ad Romanos.77 ...impudenti plagio...; Rufini praefationem... malo plagio Geticis praeposuisse (Prooem., p. XXXIV). : - (ut quidem ait), , .

78 , ( , 1790) , . . , . .

79 . I.

80 Dudum modo , , (. Lexica et grammatica , . Manitius, Geschichte der lateinischen Literatur..., S. 211, Anm. 2).

81 Bell. Goth., III, 40, 9. 82 Rom., 383.83 Getica: duodecim Senatoris volumina de origine actibusque Getarum.84 H. Usener, Anecdoton Holderi, S. 4.

85 Variae, praefatio.86 Variae, XII, 20; IX, 25.

87 . . Manitius, Geschichtliches..., S. 651 ff.88 . II.

89 . III. Getica.90 Variae, IX, 25. , , , , .91 : (. , 125, 130, 151, 178, 179, 189, 194, 199, 200 .).

92 . Getica ( 174, 251, 298); .: L. Schmidt, S. 253; W. Ensslin, Teoderich der Grosse, S. 301.93 , . , (So erschienen die Amaler... nun als unmittelbare Nachfolger des Zaimoxis und Sitalkes, und die Romer konnten darin einen Trost finden fr die Bitterkeit der fremden Herrschaff,Wattenbach-Levison, S. 72). , ; , : , (W. Ensslin, Teoderich der Grosse, S. 279280).

94 Scripsit praecipiente Theoderico rege historiam Gothicam originem eorum et loca moresque XII libris annuntians (H. Usener, Anecdoton Holderi, S. 4).

95 Bell. Goth., I, 1, 2526.

96 , (Bell. Goth., , 1, 29).

97 , , (Bell. Goth., , 1, 30).98 , . V, .., 1938, . 21.99 , , . 372. 100 , (Sic gubernavit duas gentes in uno Romanorum et Gothorum. Anon. Vales., 60).

101 ; , (514523), (. 521 .), . , , , , - , - (. van de Vyver, Cassiodore et son oeuvre, p. 251).102 Anon. Vales., 8587, 92; Bell. Goth., I, 1, 3234; Boeth., De consol. philos., I, 4, 4565, 80.

103 Anon. Vales. 8893. I 18 526 . 104 . : 3. . , , . 926.105 Variae, IX, 25.106 , , (Wattenbach Levison, S. 79). . . , . , , , , ( , . 158; , . 159; , , . 160; , . 161), . . , . , , , , ( ) , , ( ), . , . ( ) . , , .

107 (Bell. Goth., , 2, 78) : , , -, - (), ( ) , . . .

108 Bell. Goth., , 2, 2122, 26.

109 Ibid., , 3, 11.

110 , (Bell. Goth., , 3, 12; , 3, 29; , 4, 18).

111 (. . , ) ; Bell. Goth., , 4, 28.

112 . Bell. Goth., III, 1, 27: .

113 Cp. Bell. Goth., III, 7, 1718, , , 541 . , . , , () (Ibid., III, 2, 89). , , , (Ibid., I, 3, 12; 6, 19).

114 Bell. Goth., III, 2, 15.

115 Auctarium Marcellini (Marcell. Comit., . 540, 5, . 106; . 542, 2, p. 107) , (malo Italiae) .116 . , , , ( , Bell. Goth., III, 126). ; , .

117 Bell. Goth., III, 13, 1.

118 ... (Bell. Goth., III, 16, 15, 25).

119 3. . - (. 927).120 Bell. Goth., III, 9, 23.

121 (Bell. Goth., III, 9, 45).

122 (Bell. Goth., III, 11, 10).

123 , ( Get., 300301 Bell. Goth.,I, 15, 1), ; , . . , , ( . Bell. Goth., III, 12, 1213, 17).

124 ., , Auctarium Marcellini (Marcell. Comit., a. 542548, p. 107108), , , (, , , , , ) , .

125 Bell. Goth., III, 21, 1825.126 Ibid., III, 37, 67.

127 Ibid., III, 37, 24.

128 Ibid., IV, 24, 4.

129 , . , , , : , , ( ), , () . ( ) , () (Bell. Goth., IV, 24, 45).

l30 . (Bell. Goth., IV, 23, 1422); (Ibid., IV, 23, 2328).131 , 552 ., , , ( ) , ( , Bell. Goth., IV, 30, 8, 13).

132 Bell. Goth., III, 9, 56.

133 (Bell. Goth., IV, 23, 42).

134 Bell. Goth., IV, 24, 3.

135 Bell. Goth., I, 4, 15; III, 39, 8; IV, 23, 1; Get., 303; Rom., 385.

136 Bell. Goth., III, 13, 12; 35, 10.137 550 . , , , ; religiosus vir (.: Jaff, Regesta pontificum romanorum, 927).

138 , , ( ), ( , Bell. Goth., IV, 24, 5).

139 L. Ranke, Weltgeschichte, 4. Teil, 2. Abt. Analecten, IV, Jordanes, S. 327.

140 Getica Neues Archiv : , , (Geschftsmann) ( ) , (, IX, Hannover, 18831884, Nachrichten, S. 649).

141 WattenbachLevison, I, Heft, S. 79.112 . . , , . 156, 161.143 Hesperium Romanae gentis imperium (Marcell. Comit., a. 476, . 91). l44 , ; , . . . ( , . 157158) , , , , . . . , Getica (. . , , .55). . (Fr. Giunta, Jordanes e la cultura dellalto Medioevo..., p. 155). (, , , , ), - , (, , Rom., 315), , , conversio. , , , , , . unica logica deduzione. (Fr. Giunta, Jordanes e la cultura dellalto Medioevo..., p. 155). , , , , . , .

145 Bell. Goth., II, 29, 32.

146 Ibid., II, 29, 3640.

147 Bell. Goth., II, 30, 25; III, 1, 25; 3, 24; 6, 8; 10, 3; 11, 1; 11, 18; 13, 1314; IV, 28, 1.

148 , . . 1251 . IV, (MGH SS, 32, Hannover, 1908, . 446).

149 , 12 , , (Die dreitgige Frist, die Jordanes zur Benutzung der 12 Buchez gehabt haben will, ist natrlich Schwindel), (H. Usener, Anekdoton Holderi, S. 73).

150 . , (Bell. Goth., l, 2, 45;.2, 23; 3, 1; 3, 1112; 3, 28; 4, 1718 .).151 A. van de Vyver, Cassiodore et son oeuvrc, p. 290.

152 Bell. Goth., II, 30, 5; 1618; III, l, 27; 4, 1213; Marcell. Comit. (Auctarium), . 540, 5; . 542, 2.

153 .: , . 2.

154 9, 1639, 42, 7981, 8889, 97104, 106113.

155 82, 98, 130165, 172177, 228246, 298, 302303.

l56 82, 116130, 246253, 264314.

157 ; (, , 45, 46, 75), ( 5255), ( 74), (, , 93, 109, 148151) .

158 4344, 4752, 5673, 76.

159 121129, 178227, 254258.

160 3435, 119, 247249.

161 114115, 166172.

162 74, 94100, 113114, 133, 199200, 217, 250, 260264.

163 267.

164 , Getica, , . : , , , . , - . (Prooem., . XVIIIXX).

165 16, 39, 82, 98, 172, 244245, 252, 268.

166 . .167 Bell. Goth., I, 1, 4.

168 -, . . : , , (.: . . , , . 134).

169 . . , , po .

170 Prooem., p. XLIV. : , Getica (the meagre digest preserved in Jordanes Getica, Margaret Deanesley, A History of early medieval Europe (476911, p. 33). , : Getica (di cui ci rimane un magro compendio nei Getica di Iordanes, G. Falco, La santa romana republica. Profilo storico del medio evo, 2a ed., MilanoNapoli, 1954, p. 85). , (meagreness, magrezza) , . , , , -, . , , , : ...aus dem mageren und eilfertigen Auszug des Jordanis... (H. Usener, Anecdoton Holderi, S. 72).Getica

{1} , , - , , , , , , , , , , . {2} , , .

, , [] . , , [] : , , , . , , , [] . {3} , - , , , , .

, , , , .

- , , [] , , , , .

. .

{4} , 1, , , , 2, , .

; , , , 3 4; , , {5} 5, 6 .

, , {6} - [] , , .

, , , , , . , , 7, 8, 9, , ; 10, , 11; , , {7} 12, 13; , , 14.

, , . 15 , , , 16.

17, 18 (, : , 19), , , , , {8} .

, 20, 21, , ; 33 , 22. {9} , , , , : 23.

, . . 24. - , , , , , 25 ; 26.

{10} , , 27, , , 28 . , 29, , , , .

, , 30 , . , , , , .

[] , [] . {11} ; - ; , , ; .

{12} , , , 2310 , 7132 31. , , , ; , ; , : , .

32, , , , , [] , [ ] . , {13} 33, [] .

, , , .

; , 34 [ ] .

; ; 35 , , ; , {14} , , 36. , - [ ] , . 37 ; 38, , [] .

, , . , {15} - 39.

, - , , , , 40.

, ; .

{16} , .

41, ; , 42, , , . 43, , 44 . {17} 45, , 46, , .

, 47, 48, , , , . , {18} , , - 49, , . , - , ; , , [] . {19} , , . , , , 50. - 51.

[ ] ; , [] , . , [] {20} . ? , ; , -, ; , , , , 52.

{21} ; , . , 53.

, , ; , 54, . - [?] {22} 55 . , , .

: , , , , 56; , .

, , , , .

{23} , , . - , . , , , 57 , ; , [] , , , 58 , {24} . , , , , 59, , . 60. , , , , , . , , , .

{25} , , [] , , , , [] , 61 {26} . , 62, , . , 63. 64, ; , , [ ], . 65, .

, , 66, , {27} 67 . [ ] , 68.

, , , , , , , , , .

, , ; , , .

, [], {28} .

, , 69, , , . 70 , , .

, , , 71, ; 72, {29} , . ; 73, , , , , . 74, , , 75.

, , .

{30} , 76 77; [] 78, 79, 80 81 , , , . . , 82 , 83 ; [], , ( , - , 84, , ), {31} 86.

, , , , , , ; ; , , , 87, , {32} 88 . , , ; 89, 90, 91, 92, 93, 94, 95 96, , , 97.

, ; 98, {33} 99, . 144 100, 8 101.

102, ; - [ ] 103; [ ] , 104; {34} , , , . , , , 105. 106, , , 107. , . {35} 108 109 , 110, , 111; 112. 113 [] , , ; .

{36} , , , 114, ; 115, . {37} 116, , .

117, , [] .

, , 118. 119, 120, : , ; , , ; . 121 , 122; 123.

{38} , [] , ; , ; , ; , , - , - .

, , - , , , ; , 124.

{39} . , , , , , , ; , . . , , 125, , . 126, 127, , . , . {40} 128 , , 129, -. , , 130, [] ; , . , , , {41} , . : , 131.

, ( ), , 132. , . , , , , .

{42} , , , , : , 133.

{43} , [ ] , . 134, , , : .

[ ] [ ] , , , ; , , 135.

{44} , , 136 , , . 137 , [] .

, , , 138, 139 , {45} . , , , , 140, , , , , , , 141.

142 , , , 143, .

{46} , . , , 144. , , 145, , [] 40 [] , 146 147 . [] , , 148, , 149.

{47} , , , ; . 150, 151, , , , , , , ; , , , . , , , , , , {48} , , . , , . 152 , . - , . . . , , . ( , ); , . .

{49} , , . , , . , , , , , . , {50} , , , , , . , , , ; , , : 153.

{51} , 154; 155 .

, , 156 ; 157, 158, 159, 160 161, 162, 163 164. 165 166, . , 167, . 168, [] , , . {52} , ; , , 169, . . 170.

, , ; , , {53} . , , , , ; , , . , , 171 , [] , 172 , , . , 173, , 174; 175.

{54} , , , 176 177; , 178. , , , , , . {55} [ ] , 179. , , , , , . , , , , , , 180 - , [] . , . . , ; , ; ; , ; 181. , , 182.{56} , , ; , , , , ; . , , , , : , , , {57}! . , , , ?

, , , 183 , , , . , 184. 185, . , , .

{58} , : , , , ? , . , , 186 ( , , , , 187), 188. - , , []: , : , {59} , 189 . 190.

, , 191, , . , , 192. 193. , , , {60} 194. , 195, ; , , [] , , , ; , , . , , , , . [] - 196 , , .

{61} 197, , , 630 , ( ) 198, . , , , , . 199, , , , [] {62} . . , 200 , , . , , ; - .

, , , , , , 201, 202, [ ] .

{63} 203, , , 204, ; , . , , . , 700 ; . 205 206 , , ; , [] , 207 ; , , , , , .

{64} 208, [] , 700 300 , 200 3 . {65} , [] 65 . , . 209 , , , 210, 211, .

, 212, 213 , , 214, . , , , , [] , .

, , , , , , . , , [] , , , [], ; .

, {66} 215 150 , [] 216, , , 217, . [], . , , , , .

{67} , 218, 219 , 220. ; , , {68} . 221 , [] , , , [] 222, , , , , , , , . 223, , {69} , , , .

, , , , , . , , 224, . , [] ; , , , , , 225; , (] ; 226, ; 227, 228 229, ; , 230 , , 231, , 232, , 346 233.

{70} , , , , , ? 234 , , ; , 235 , [], , 236.

{71} , , . , , , {72} , , , , 237; 238. , .

{73} {74} 239, . , ; . , 240, . 241, , , 242. , , , : 243, 244.

245, , , 246, 247, , 248, . 249.{75} , - . 250, , 1200 251, , , 60 252, , 253. . 254 255. , 256. . , , .

{76} , 257, 258, , , , , , . 259, 260. - , , , .

{77} 261; , , . , {78} , , , , ; , , , , , . . 262.

, , , , 263, : .

{79} , , 264, . . , ; - 265. ; ; , . ; , 266; ; {80} ; ; ; 267; ; , , : , {81} , , , ; , , , , ; , 268, . . 269, 270, 271, , [] ; , 272. 273, [ ] . , , , 274.

{82} , , , , , . , , , , 276, , , , ; , , . . , ; , . . 277.{83} , , , ; 278, [] , [] 279. 280 , , , 281, , , . , , .

{84} 282 , [], , . ; , , , , , {85} . , , , , 283, , - . , , , . , , . , , [ ] -; , . , , , {86} , . , , , , , ; , : , , , , ? , , , . , , 284 . , , , ; 285; . {87} , 286, , , .

287, , , , , .

{88} 288, . , [] . 289, , , . . 290.

291 , , 292, , .

, , , .

{89} , , . . ; , ! [] , 293, 294.

, , , 295, 296. , , , . , , 297 . ? {90} 298. , , . , , , , . . . , , , , . {91} , , , , , 299 300; 301; , . , 302, 303. [ ] 304, , , [] [ ] 305, [] .

{92} , , 306. {93} , , , . , . , , : , , 307, . , , , , . , , , , . , , - , , , .{94} , , , , [ ] . , , 308, , . , , [] . , 309, {95} , 310, . . . , , , , , [] gepanta. , , [] , . , ; , gepanta , , , , , {96} ; : .

, 311, , , 312. , , , [] . , [] 313.

{97} , , . 314 . , , , ; {98} . - 315, , , . . 316. [ ], , , , : , .

{99} , , , , , . ? , , , . 317, 318, , . {100} . , , . , , , , , . , .

, .

{101} 319, 320 , , , , ; 70 , 321.

322, 323, [], 324. 325 , . 326, , , 327, ; {102} , , 328. , , , 329.

, , , , , [], 330 , , . 6 , [ ] 331, .

{103} , , . , [] , . , , , : ; . , , , , . 332, , , , , . , .

{104} 333. , , 334, [] ; . 335 , 336 .{105} - 337, - , , , , - . , , . , , . , {106} , , , , .

, - , , , , , . , , , .

, , . , , 338.

{107} , , , , , 339, 340; , 341 , , , 342. , 343; 344; 345, , , .

{108} , , , ; 346 , , 347, .

. 348, , . {109} , .

, [] , , , ; [] , , .

{110} , 350 ; , . , 351 352, , , , 353 , {111} 354 , . , .

, : , , 355; , , , -. {112} , [] , : 40 []. ; . 356. , .{113} , , 357. , [] , [] . 358, [] . 359, , [] , [] .{114} , , , , 360 ( ). [ ] , , , , 361. , , , ; , . {115} , , , . , , [] ; 362 , , 60 . , 363, - , 364, , [], .

{116} , 365, , . 366 . : , , , , , , , , , , {117} , , 367. [], , 368 , , .

369, , , ele370, .

{118} 371 . [] , 372. , 373: [] , , 374 .

{119} , , - [ ] , , , . , , . [], , , : , , 375. , , , 376.

{120} , . , , , 377.

{121} , , 378, . , 379.

, , , , , . -, * [* Patrio sermone.] 380. , , {122} , . , , , , , , , , . - , , {123} . , 381, 382 , , , , , 383, .

, , , 384 , , {124} 385, , , , . , , [ ] , . , , , 386. {125} , , - , , .

, , , , , , , , , , []. , , , , .

, , , , , . {126} , , , , 387, . 388, , [] , , , {127} . , , ; [] , [] , , , , . : . , , , {128} . , , , , - .

, ; , . .

{129} , , . , , , , , , , .

389, , . [], , [ ], , [], , , . , , , . {130} , . , 390, , [, ] ; , - , 391. , , , , 392. , , , .

{131} , . . 393, , , , ; , , 394, 395, , . , , 396, {132} , . , , , , . 397 , 398 [] 399. , , 400, 401; , [ ] . {133} , . , , , , , ; , 402. [], , , , , 403.

{134} , , , ; , 404, 405, , 406 . , ? 407 , , , , , ; {135} , . , , , [] 408, . , , , , : , , , .

, , , 409 , {136} . , , , , : , []; ; , , , . {137} , , , , . , 410. , , [] 411 412 .

{138} , . 413, , - ; , , , [ ] , , . , , , , , , 414.

, , .

{139} 415, , 416 417 , , , . , , , , {140} , . , , , , . , . , , , {141} , 418 419, . , 420 , , , , , ; , , . {142} , , , ; , , {143} . , , : , , ! . , , , , . , , , , : , , , {144} , , . , , , , , , 421. , , : , {145} 422.

423 , ; , , [] 424. - , , , , 425 ; , .

{146} , , , 426, , , [. . [] ; , , , , 427; , ; , . . .

{147} , , , , , , [] . , , 428 429, 430 , 431: {148} , 432, 433 .

, , 434; [ ] , , , 435. 436. {149} ; 437 , , , 438, , [ ], 439. [ ] , , , . {150} , 440. 441 , , 442; , , , , , , 443. , {151} 444, , - , , , , , , 445. , : , , ; [] , .

{152} , , , , : , , , ; , , , , [ ]. , ; , , {153} . , , : , , , . . 446 , , 447. 448 , {154} , . , , 449, ( , , , ); 450, 451, , {155} , , . , , , , , , ; , , 452 , . , 453 454 455 456; , , {156} . , , , , , , , - . , 458 459, , 460. , .

, ; ; , 461 ; 462.

{157} , - , , , , , , , , , - [ ] , , . , , , , . {158} ; 463, , , ; , , , , , . , , . 464, , , , , , .{159} , , , , , , , , {160} . 465, , 466. , , , , [] 467, , , , , 468. , , , , , , 469. {161} 470, ; , , , .

, , , , 471, , - {162} , , 472. , , 473; , , 474 {163} . 475.

, , ; 476, , ; , , 477, , [], . 478, , - , , . {164} 479, . 480, ; , , , - , ; [], , {165} , , , , . , , . , , . , : , , , .

481, , . , ; 482, 483. 484 , ,

{166} 485 486.

, , , 487, 488, 489, , {167} . . , . 490, , 491, , , , [] , . , 492; {168} 493 .

, 494; - , , , , , , , , . {169} - , , , , ; , , , . 495 , , , , , . . , , ; . , , , {170} , , , . : , , , , , . , , ; {171} , , . , : , , , , 496, , , - , ; , {172} , , , . , , - 497, . , , , , , . , , , , . , [ ]? .

{173} , , , 499, , , 499. , , [] , , . {174} , , , , 500 , , [] , . , , , . , , , ? , , . {175} 501. , , , , , . , , . , , , , - , , , .

{176} ? , , , , , . , , .

502 , {177} , [] , . [ ] -, 503 . 504; 505, 506. , [] : . . : , , , []; , , , , , . (] 57, 178 , . , , , , : , , 508, , 509, ; , ; , , ; , , , , - . {179} , , , . : . , [ ] ; 510 {180} , ; , , , . .

{181} , , [], , , . , , , , . , , , , , {182} 511 . , 512.

, , {183} , , , , . , . , , , , . , , , , , , [], 513. , , . , . , , , , ; , , , , , ; . , , , .

{184} , , 514, , , , , 515, , ; 516, , , , , [ ]; , , {185} , , .

, , , 517, , , ; , , , . , [ ] , , {186} . , , . , , , .

{187} : , , [] , . , , . [] , . . {188} , . , , , , , : , , ! . , - , , ? , , , ! , . , {189} , ! , : , , : ! , ; , , . , , , , . {190} ; ; ; -.

, , ; , : , , , . , , : , {191} , . , 518 ; , . : , 519, 520, 521, , , 522, {192} , , , 523.

, , 524; ( ) 525 . . . {193} , , . , , ? ? , , , ! 526{194} , , , . , . , , 527, {195} . , , , , .

, , , . , , {196} , . , , - , , . , . , , , , . , , , , , , .

{197} , , . ; , . , , ; , [], . [] .

, ; , ; , , , {198} . , .

- . : , , , . , . {199} 6 , , , , , , . 529, , , , . , , , , , . {200} , , . , , . , , . , , , , : , , , , . {201} , [] , .

, , , . , , , , , .{202} , , , : , ! , , . {203} , . , . , ? ? ! {204} , , , , . : . ! : , . , : , , 530. {205} , , , , , . , . , , , . , ! , , ! , . , . , {206} , , ? , , 531, ? ? . , ! . , , !

.

{207} , . ; , , , . , , , , {208} . , , , ; , , , . , , , . , , , , .

{209} , , ; , . , 532, , . , , .

{210} , , , , , , , ; , , .{211} 533, , , , , , , . , , , ; , , , . {212} , , , , ; , . [] , ; , , , , . , : , , , ; , : , - . , . {213} , , . , , , . , ; , , .

{214} , , , . ; , , , . , , . , , , , , . , {215} , , . , , , [] , , , .

, , , ; , , . , {216} , , : , , , , , , . , , , , , , . , {217} , , .

, , 165 , 15 ; , , , , .

{218} , , , , . , , , , , .

, , , 534, . , , , , .

{219} , [] , , , . 535, ; , , ; [ ] 536, 537. {220} ; , . , , , ; , , , {221} , , , - . , : , , : , , ; , , . , ; , 537. ? . 538, , , , , , , . {222} , 539 . 540, , ; 541, , , . , , , , , , , , , , {223} 542 . , , , , . 543 544 , , 545 . , , , , . , , , , 546, {224} , , . , ; : .{225} 547, , 548, , , , 549, , . , , , , {226} , [], . , . , , , , 550, , [] , . , , , ,

{227} . , , , , : , , . , ; , . , , , - , .

{228} , , , , , , , 551, , , , ( ] . , , , , .

{229} 552, 553, , . , , , . , [] . {230} 554 555, , 556, 557, , 558, , , . - , , . {231} , , , , . : {232} , , {233} , ; , , ! , , , , , . 559, 560 561. , , , . , , , , , . .

{234} - ; . , , , : , , . , , , . , , , [] . [] , . - , ; , . , , , . , , , , . : . , .{235} 562 . , 563 564, . , 565, , , . , . {236} , , , 566, , , , , , 567, 568. 569, . , , , 570 , . , , 571, . {237} 572, . 573, , , . , .

574 , , 575. {238} , ; , , , , . , , , . , , 576, {239} , . [] ; , 577, 578. , , 579, , : , 580. : 581, 582, , . 583, 584, , 585.

{240} , , , , , 586, ( , 587, ). , , , , , {241} . , , 588. , , , . , , , ; .

{242} , 589, , , , , 590, {243} 591. , 592 , 593 594, .

, 595, , , 596 ; , , 597, .

{244} , , , , , , 598 , 599 600. , , 601 , , 602, , , 603 , , . , , ; , 604. , 605, . , , , , , : , . , , , , [] .

, , , {245} , [ ], , , , [] , , 606 . , 607 , , 608 609. , , {246} , . - , 610 , , , 611 , {247} 612. : [ ] 613, ; , , , , , , , . ; . {248} , , ! , [] {249} , , 614, , , ; , {250} , , [] .

, , . . , , {251} , , , . , , , , ; [ ] , []; , , - [ ] ; - . , , , , 615 616. , , , , 617 ( ), , , .

{252} , [], , , 618. , 619, , , , . , , , [] . {253} [] , , [] , , . , , [ ]. , , [ ] , 621; , , , , . 622 - , , , , .

{254} , 623, , , . , , , , , , . . , , , - , , , , . , {255} , , , 624.

: , 625, , , , . , [ ] . , {256} . 626 , . 627 , . {257} , , , ; : , , ! , 628, , , . , , , , , . , ?

{258} , 629 ( ), . [], , .

, , [] , , . , : , 630 . , , 631, , 632, . , , , , , , ; , 633.

{259} , , , , , , . , . , , , [] , , , ,

{260} 634, , , , , ; , , , , . , , , 635. {261} , ; , ; , , , . , [ ], [ ].

, , : , 636, , , , [?] 637 , , 638, , , , 639.

{262} , , : , , , . , , , , . {263} : , [] , , , , . , , , , , 640.

, , , . , , . , , , , , , . , , , , . {264} , 641, , 642, , 643. , . , , , 644, , , , , , , , , 645. , , 646. 647 , 648, , , 649.

{265} , 650, 651, 652, 653. 654, 655 {266} 656 657 658. 659 660 661, , . . . , 662, , , 663 ( ), , , 664.

665 666. , , . , , , 667 . , , , 668; .

{267} , , ; 669, , , . 670, 671, 672; , , , , ; [] , []; 673, -, , .

{268} , 674, , . . (] , 675 [ ] , ; , ( 676, 677, ). , , - {269} ; , . , [], , ; 6 , , ; 678. [] , , , : 679; , [] 680, [ ] .

{270} , , 681 , 682 , , 683, , , , , {271} ; . , , 684, . 6; [ ] , ; , ; . , , 685., ; .

{272} , , , ; , [] ; , 686. 687, , , - , , , , 688; 689, , , , . , {273} , , , , ; , , , .

, , , , 690, [ ] , , 691 , , . {274} ? , , , , , , , , , [] , , , 692 , , , , , , . , , , , , {275} 693 . , , , , , , . , . . , , ( ] , . {276} : , ; , , .

, , , , , ; 694.

{277} , , , 695. , 696 697 , ; [ ] , 698, , ; , {278} [], 699 .

; , , , , [], . ; , , , , {279} [] . , , , . , , , - , , 700.

{280} , , , , , , , , , 701. , , , [] , , , 702. 703, , , . {281} 704, , , , . , , , . , . . , , [] 705.

{282} , ; . , , , , , 706, , , . , , . 707, ; , , 708.

{283} * [* Tac. Germ. 14: ...per bella ef raptus.] , . , , 709; : , 710. , , 711, 712, [] , . .

{284} , , , ; . , , 713 , ; [], 714. ? , , , , 715. , , , [] , [] .

{285} , , 716, 717 , - . [] , . , , , 718, , {286} , , 719 720. , , 721, . 722 723 , .

, , , , , ; , , 724, , 725. {287} , [] , , , ; , , 726, 727, 728,

{288} 729, 730, 731, 732 , 733. , , . , 734, 735, .

{289} , 736, , . . , , 737, 738 739 , 740, . {290} , 741 .

, , , , , , 742, . , : , , . , : , , , , [], {291} . , [ ]: 743, , 744 , , 745? , , , , , . , , , 746, , 747, , , , [] . , , ; , , , , . {292} 748, , , , , , , 749., 750 , 751, , 752, ; 753 754, 755 756. {293} , , , . 757, . , 758, 759 , , 760. , , . , {294} 761. , 762. , , , . , {295} . , 763.

, , 764 , , 765. {296} 766, , 767, ; , [] , 768 . , - 769. , .

{297} , , : , . , : 770, , 771, {298} . , , , . [] , , , 772 773, , , . 774. , 775, , 776, 777, ; .

{299} 778, , {300} , , , 779, . [] 780, , 781; 782, , 783. {301} - ; 784 - ; , 785 , , , ; . -, , {302} .

786, , .

787 . , , ; , {303} 788. 789, , , . 790, . 791, [ ] 792, 793 . , , , , 794.{304} , , 795 796 797, , , , , . [] , , , {305} , , [] [] 798. , , 799, [] , 800, , , , . . , 801 , , , {306} . , 802 , , , ; 803, . , , 804 805, , , .

{307} , , , 806. 807 , , , {308} , .

, , , 808, . 809, , , , , . , , , 810 . {309} 811. 812, , ; , , , . , , 813. . 814, {310} 815, , , . ; 816 ( ) 817.

, 818, {311} , [] 819; , 820 . , , , 821. , 822. 823, , , {312} . , , , , 824. : 825 !826 ; , . , 827, {313} , , . , , , 2030 828, - 829. ; , , 830. {314} , , 831 , . - , . 832 , , , , 833.

{315} , , 834.

, , . , , {316} , , - 835.

, , , 836, , , , .

, , 837, - , . , [], 838 , , *. [* ( , , VIII .), , .** {** . . II, , ( . . . . ).} (explicit), : , - - (Explicit de antiquitate Getarum actusque eorum quos devicit Justinianus imperator per fidelem rei publicae Belesarium consulem)]

DE ORIGINE ACTIBUSQUE GETARUM

{1} Volentem me parvo subvectum navigio oram tranquilli litoris stringere et minutos de priscorum, ut quidam ait, stagnis pisciculos legere, in altum, frater Castali, laxari vela compellis relictoque opusculo, quod intra manus habeo, id est, de adbreviatione chronicorum, suades, ut nostris verbis duodecem Senatoris volumina de origine actusque Getarum ab olim et usque nunc per generationes regesque descendentem in uno et hoc parvo libello choartem: dura satis imperia et tamquam ab eo, qui pondus operis {2} huius scire nollit, inposita. nec illud aspicis, quod tenuis mihi est spiritus ad inplendam eius tam magnificam dicendi tubam: super omne autem pondus, quod nec facultas eorundem librorum nobis datur, quatenus eius sensui inserviamus, sed, ut non mentiar, ad triduanam lectionem dispensatoris eius beneficio libros ipsos antehac relegi. quorum quamvis verba non recolo, sensus tamen et res {3} actas credo me integre retinere. ad quos et ex nonnullis historiis Grecis ac Latinis addedi convenientia, initium finemque et plura in medio mea dictione permiscens. quare sine contumelia quod exigisti suscipe libens, libentissime lege; et si quid parum dictum est et tu, ut vicinus genti, commemoras, adde, orans pro me, frater carissime. Dominus tecum. Amen.

{4} Maiores nostri, ut refert Orosius, totius terrae circulum Oceani limbo circumseptum triquadrum statuerunt eiusque tres partes Asiam, Eoropam et Africam vocaverunt. de quo trepertito orbis terrarum spatium innumerabiles pene scriptores existunt, qui non solum urbium locorumve positiones explanant, verum etiam et quod est liquidius, passuum miliariumque dimetiunt quantitatem, insulas quoque marinis fluctibus intermixtas, tam maiores {5} quam etiam minores, quas Cycladas vel Sporadas cognominant, in inmenso maris magni pelagu sitas determinant. Oceani vero intransmeabiles ulteriores fines non solum describere quis adgressus est, verum etiam nec cuiquam licuit transfretare, quia resistente ulva et ventorum spiramine quiescente inpermeabilis {6} esse sentitur et nulli cognita nisi ei qui eam constituit. ceterior vero eius pelagi ripa, quam diximus totius mundi circulum, in modum coronae ambiens fines suos, curiosis hominibus et qui de hac re scribere voluerunt perquaquam innotuit, quia et terrae circulum ab incolis possidetur et nonnullae insule in eodem mare habitabiles sunt, ut in orientali plaga et Indico Oceano Hyppodem, Iamnesiam, Solis perustam quamvis inhabitabilem, tamen omnino sui spatio in longo latoque extensam; Taprobanem quoque, in qua (excepto oppida vel possessiones) decem munitissimas urbes decoram; sed et aliam omnino gratissimam Silefantinam: nec {7} non et Theron, licet non ab aliquo scriptore dilucidas, tamen suis possessoribus affatim refertas. habet in parte occidua idem Oceanus aliquantas insulas et pene cunctis ob frequentiam euntium et redeuntium notas. et sunt iuxta fretum Gaditanum haut procul una Beata et alia quae dicitur Fortunata. quamvis nonnulli et illa gemina Galliciae et Lysitaniae promuntoria in Oceani insulas ponant, in quarum una templum Herculis, in alia monumentum adhuc conspicitur Scipiones, tamen, quia extremitatem Galiciae terrae {8} continent, ad terram magnam Europae potius quam ad Oceani pertinent insulas. habet tamen et alias insulas interins in suo estu, quae dicuntur Baleares, habetque et alia Mevania, nec non Orcadas numero XXXIII quamvis non omnes excultas. habet et {9} in ultimo plagae occidentalis aliam insulam nomine Thyle, de qua Mantuanus inter alia: tibi serviat ultima Thyle. habet quoque is ipse inmensus pelagus in parte artoa, id est septentrionali, amplam insulam nomine Scandzam, unde nobis sermo, si dominus iubaverit, est adsumpturus, quia gens, cuius originem flagitas, ab huius insulae gremio velut examen apium erumpens in terram Europae advinit: quomodo vero aut qualiter, in subsequentibus, si dominus donaverit, explanavimus.

{10} Nunc autem de Brittania insula, que in sino Oceani inter Spanias, Gallias et Germaniam sita est, ut potuero, paucis absolvam. cuius licet magnitudine olim nemo, ut refert Libius, circumvectus est, multis tamen data est varia opinio de ea loquendi. quae diu si quidem armis inaccensam Romanis Iulius Caesar proeliis ad gloriam tantum quesitis aperuit: pervia deinceps mercimoniis aliasque ob causas multis facta mortalibus non indiligenti, quae {11} secuta est, aetati certius sui prodidit situm, quem, ut a Grecis Latinisque autoribus accepimus, persequimur. triquadram eam plures dixere consimilem, inter septentrionalem occidentalemque plagam projectam, uno, qui magnus est, angulo Reni hostia spectantem, dehinc correptam latitudine oblique retro abstractam in duos exire alios, geminoque latere longiorem Galliae praetendi atque Germaniae. in duobus milibus trecentis decem stadiis latitudo eius ubi {12} patentior, longitudo non ultra septem mil. centum triginta duo stadia fertur extendi; modo vero dumosa, modo silvestrae iacere planitiae, montibus etiam nonnullis increscere: mari tardo circumfluam, quod nec remis facile inpellentibus cedat, nec ventorum flatibus intumescat, credo, quia remotae longius terrae causas motibus negant: quippe illic latius quam usquam aequor extenditur. refert autem Strabo Grecorum nobilis scriptor tantas illam exalare nebulas, madefacta humo Oceani crebris excursibus, ut subtectus sol per illum pene totum fediorem, qui serenus est, diem negetur aspectui. noctem quoque clariorem in extrema eius {13} parte minimamque Cornelius etiam annalium scriptor enarrat, metallis plurimis cupiosam, herbis frequentem et his feraciorem omnibus, que pecora magis quam homines alant: labi vero per eam multa quam maximae relabique flumina gemmas margaritasque volventia. Silorum colorati vultus; torti pleroque crine et nigro nascuntur; Calydoniam vero incolentibus rutilae cumae, corpora magna, sed fluuida: Gallis sive Spanis, ut quibusque {14} obtenduntur, adsimiles. unde coniectavere nonnulli, quod ea ex his accolas contiguo vocatos acceperit. inculti aeque omnes populi regesque populorum; cunctos tamen in Calydoniorum Meatarumque concessisse nomina Dio auctor est celeberrimus scriptor annalium, virgeas habitant casas, communia tecta cum pecore, silveque {15} illis saepe sunt domus, ob decorem nescio an aliam quam ob rem ferro pingunt corpora. bellum inter se aut imperii cupidine, aut amplificandi quae possident, saepius gerunt, non tantum equitatu vel pedite, verum etiam bigis curribusque falcatis, quos more vulgare essedas vocant. haec pauca de Brittaniae insulae forma dixisse sufficiat.

Ad Scandziae insulae situm, quod superius reliquimus, redeamus, {16} de hac etenim in secundo sui operis libro Claudius Ptolomeus, orbis terrae discriptor egregius, meminit dicens: est in Oceani arctoi salo posita insula magna, nomine Scandza, in modum folii cetri, lateribus pandis, per longum ducta concludens se. de qua et Pomponius Mela in maris sinu Codano positam {17} refert, cuius ripas influit Oceanus. haec a fronte posita est Vistulae fluminis, qui Sarmaticis montibus ortus in conspectu Scandzae septentrionali Oceano trisulcus inlabitur, Germaniam Scythiamque disterminans. haec ergo habet ab oriente vastissimum lacum in orbis terrae gremio, unde Vagi fluvius velut quodam ventrae generatus in Oceanum undosus evolvitur, ab occidente namque inmensu pelago circumdatur, a septentrione quoque innavigabili {18} eodem vastissimo concluditur Oceano, ex quo quasi quodam brachio exiente, sinu distento, Germanicum mare efficitur. ubi etiam parvae quidem, sed plures perhibentur insulae esse dispositae, ad quas si congelato mari ob nimium frigus lupi transierint, luminibus feruntur orbari. ita non solum inhospitalis hominibus, {19} verum in etiam beluis terra crudelis est. in Scandza vero insula, unde nobis sermo est, licet multae et diversae maneant nationes, septem tamen eorum nomina meminit Ptolemaeus, apium ibi turba mellifica ob nimium frigore nusquam repperitur, in cuius parte arctoa gens Adogit consistit, quae fertur in aestate media quadraginta diebus et noctibus luces habere continuas, itemque brumali tempore eodem dierum noctiumque numero luce {20} clara nescire. ita alternato merore cum gandio benificio aliis damnoque impar est. et hoc quare quia prolixioribus diebus solem ad orientem per axis marginem vident redeuntem, brevioribus vero non sic conspicitur apud illos, sed aliter, quia austrinis signis percurrit, et quod nobis videtur sol ab imo surgere, illos {21} per terrae marginem dicitur circuire, aliae vero ibi sunt gentes Screrefennae, que frumentorum non queritant victum, sed camibus ferarum atque ovis avium vivunt; ubi tanta paludibus fetura ponitur, ut et augmentum prestent generi et satietatem ad cupiam genti. alia vero gens ibi moratur Suehans, quae velud Thyringi equis utuntur eximiis, hi quoque sunt, qui in usibus Bomanornm sappherinas pelles commercio interveniente per alias innumeras {22} gentes transmittunt, famosi pellium decora nigridine, hi cum inopes vivunt, ditissime vestiuntur, sequitur deinde diversarum turba nationum, Theustes, Vagoth, Bergio, Hallin, Liothida, quorum omnium sedes sub uno plani ac fertilis, et propterea inibi aliarum gentium incursionibus infestantur, post hos Ahelmil, Finnaithae, Fervir, Ganthigoth, acre hominum genus et at bella prumtissimum. dehinc Mixi, Evagre, Otingis. hi omnes excisis {23} rupibus quasi castellis inhabitant ritu beluino, sunt et his exteriores Ostrogothae, Raumarici, Aeragnaricii, Finni mitissimi, Scandzae cultoribus omnibus mitiores; nec non et pares eorum Vinoviloth; Suetidi, cogniti in hac gente reliquis corpore eminentiores: quamvis et Dani, ex ipsorum stirpe progressi, Herulos propriis sedibus {24} expulerunt, qui inter omnes Scandiae nationes nomen sibi ob nimia proceritate affectant praecipuum. sunt quamquam et horum positura Grannii, Augandxi, Eunixi, Taetel, Rugi, Arochi, Rauii, quibus non ante multos annos Roduulf rex fuit, qui contempto proprio regno ad Theodorici Gothorum regis gremio convolavit et, ut desiderabat, invenit, hae itaque gentes, Germanis corpore et animo grandiores, pugnabant beluina saevitia.

{25} Ex hac igitur Scandza insula quasi officina gentium aut certe velut vagina nationum cum rege suo nomine Berig Gothi quondam memorantur egressi: qui ut primum e navibus exientes terras attigerunt, {26} ilico nomen loci dederunt. nam odieque illic, ut fertur, Gothiscandza vocatur. unde mox promoventes ad sedes Vlmerugorum, qui tunc Oceani ripas insidebant, castra metati sunt eosque commisso proelio propriis sedibus pepulerunt, eorumque vicinos Vandalos iam tunc subiugantes suis aplicavere victoriis. ubi vero magna populi numerositate crescente et iam pene quinto rege regnante post Berig Filimer, filio Gadarigis, consilio sedit, ut {27} exinde cum familiis Gothorum promoveret exercitus. qui aptissimas sedes locaquae dum quereret congrua, pervenit ad Scythiae terras, quae lingua eorum Oium vocabantur: ubi delectatus magna ubertate regionum et exercitus mediaetate transposita pons dicitur, unde amnem traiecerat, inreparabiliter corruisse, nec ulterius iam cuidam licuit ire aut redire. nam is locus, ut fertur, tremulis paludibus voragine circumiecta concluditur, quem utraque confusione natura reddidit inpervium. verumtamen hodieque illic et voces armentorum aud