نقش نخبگان و متخصصین در حکمرانی خوب

Role of the Elite and Professionals in Good GovernanceFarhad Zargari, MD, PhD

دکتر فرهاد زرگریدکتر فرهاد زرگری

کانونکانونقدرتقدرت

کانونکانوناندیشهاندیشه

توسعه توسعه عدالت عدالت محور و محور و

پایدارپایدار

دولتارکان سیاست گذارنهادهای تصمیم گیر

ارگانهای نظارتی

نخبگانمتخصصین

اساتید دانشگاهکارآفرینان

توسعه

توسعه عدالت محور و پایدار در یک جامعه حاصل •همگرایی دو کانون قدرت و اندیشه است. همراهی این دو کانون ظرفیت های تصمیم گیری کالن را در معرض

کارشناسیهای تخصصی قرار میدهد.پیوند ساختار قدرت به ظرفیت های فکری نخبگان زمینه •

ساز طراحی و اجرای برنامه هایی می شود که نهایتا منجر به رشد شاخص های توسعه ای می گردد.

تنظیم روابط دولت و شهروندان

عالوه بر مشارکت نخبگان تنظیم روابط دولت و •شهروندان اثر مهمی در تحقق توسعه دارد. به چه نوع همگرایی فیمابین دولت و روابط قدرت، بين دولت و

شهروندان نياز داريم تا به توسعه پایدار و رفاه اقتصادي و اجتماعي برسيم؟

شاهد به هم نزديك شدن ديدگاه نظریه 1990در دهه •پردازان درباره علل رشد و توسعه اقتصادي بودیم.

بطوريكه جملگي بر اهميت نهادها و ”حكمراني خوب“ به عنوان عامل اساسي افزايش سطح زندگي اتفاق نظر

پيدا كردند. در اين ديدگاه، چارچوب حكمراني خوب پيش .شرط رشد و توسعه محسوب مي شود

چارچوب حكمراني خوب

چارچوب حكمراني خوب: •حاكميت قانون،•ظرفيت نظام اداري، •احترام به حقوق مالكيت، •ضمانت اجراي قوانين و قراردادها، •داشتن دولتي مصون از فساد و پاسخگو•

در رويكرد جديد، براي انجام اصالحات، نياز به مشاوره، •اجماع و ائتالف سازي بوده و سياست ها قابل تحميل از باال نيستند و بايد همه نيروهاي اجتماعي را به همكاري

فرا خواند. جوامع در صورتي در مسير توسعه قرار مي گيرند كه •

e به هنجارها، ارزش ها و باورهاي اعضاي خود را دائمابحث و گفتگو بگذارند، از دگم انديشي و فضاي بسته،

دوري گزيده و فرايندي طراحي كنند تا قوانين و سنت ها بر مبناي نيازهاي جامعه و در جهت حركت به سمت

اهداف متعالي، اصالح و پااليش شوند.

شهروندانشهروندان دولتدولتحکمرانی خوب

مشارکت دولت با شهروندان از راه حکمرانی خوب

نظريه حكمراني

خوب درصدد است

تا رابطه اي

مناسب و صحيح

بين حكومت و

شهروندان برقرار

سازد تا به رفاه

اقتصادي و

اجتماعي دست

يابيم.

نخبگان و سياست گذاران

ياز

سف

الائت

عما

جا

و ی

سناش

ارک

رهاو

شم

شهروندان

حکمرانی خوب دولت از طریق نخبگان

معیارهای حکمرانی خوب

مشاركت جويي

حاکمیت قانون

شفافيت

پذيري مسئوليت

اجماع محوری

عدالت جويي

و اثر اييكاربخشي

پاسخگويي

نظرات همه افراد، زن و مرد، بايد در تصميم گيري ها لحاظ :مشاركت جويي- 1ت ديگر همه افراد به طور مستقيم يا غيرمستقيم بايد در رشود. به عبا

تصميم گيري ها مشاركت كنند. البته براي تحقق چنين هدفي، ابتدا شهروندان بايد مشاركت را تمرين كرده و به تدريج يك جامعه مدني سازماندهي شده شكل بگيرد

و در كنار آن آزادي هاي اساسي نظير آزادي بيان و اجتماعات تضمين شود.

- حاكميت قانون و پيروي از آن: يك حكومت خوب نيازمند چارچوب هاي قانوني 2 Vقوي است تا بتواند منصفانه و درست عمل كند. همچنين بايد از حقوق افراد كامًالحفاظت كند و از دستگاه قضايي و امنيتي قوي برخوردار باشد، تا قوانين ضمانت

اجرا داشته باشند.

- شفافيت: اطًالعات بايستي شفاف و صحيح بوده و به سهولت در دسترس همه 3كساني كه در ارتباط با تصميمات هستند قرار گيرد.

- مسئوليت پذيري: حكومت خوب نيازمند آن است كه نهادها و فرايندها به همه 4ذي نفعان به نحو مقتضي خدمات ارائه دهد. اين امر زماني امكان پذير است كه

نهادهاي مذكور نسبت به خواست ها، انتظارات و نيازهاي افراد و گروه ها حساس و مسئول باشند.

معیارهای حکمرانی خوب

- اجماع محوري: حكمراني خوب مستلزم ميانجيگري بين ديدگاه ها و منافع مختلف 5موجود در سطح جامعه به منظور نيل به نوعي اجماع گسترده در جهت خير و

مصلحت كل جامعه و نيز چگونگي دستيابي به آن است. چنين حكومتي بايد فرصت ها را در اختيار همه افراد و گروه هاي جامعه قرار دهد.

- عدالت جویی: در حكمراني خوب همه افراد بايد از فرصت ها بهره مند شوند و 6همه آن ها به ويژه قشر آسيب پذير بايد از فرصت رشد و توسعه برخوردار باشند

- كارآيي و اثربخشي: حكمراني خوب مستلزم وجود فرايندها و نهادهايي است كه 7حاصل آن تأمين نيازهاي جامعه، توأم با بهترين استفاده از منابع در دسترس است. مفهوم كارايي و اثربخشي در چارچوب حكمراني خوب در برگيرنده استفاده پايدار

از منابع طبيعي و حفظ محيط زيست است.

-پاسخگويي: به اين مفهوم كه تصميم گيران بخش دولتي و همچنين بخش هاي 8خصوصي و مدني بايد نسبت به منافع سازماني و سهامداران خود پاسخگو باشند

معیارهای حکمرانی خوب

در دولت

در جامعه

-ایجاد زمینه های حکمرانی خوب-تقویت نگاه تخصصی دولت

-برنامه ریزی کالن ملی-ایجاد ساختار پویا در دولت

-مشارکت در کارآمدی و اثر بخشی اجرا-مشارکت در کارآمدی و اثر بخشی نظارت

-ایفای نقش بعنوان الگوی عملی برای مردم-ایجاد همراستایی بین دولت و مردم

-تقویت انگیزه های ملی در مردم-توانمند سازی مردم

-آموزش همگانی

نقش نخبگان