ΔΙΌΤΙ ΤΙΠΌΤΕ (ΚΑΙ) Σ

ΤΗ

ΒΙΌΤΕΧΝΌΛΌΓΙΑ ΔΕΝ ΕΧΕΙ Ν

ΌΗΜΑ,

ΠΑΡΑ ΥΠΌ ΤΌ

ΦΩΣ ΤΗΣ Ε

ΞΕΛΙΞΗΣ.

ΗΜΕΡΙΔΑ ΘΑΝΌΣ ΚΑΨΑΛΗΣ

ΠΕΡΙΕΧΌΜΕΝΑ

• Εισαγωγή

• Ευρωβαρόμετρα

• Συμπεράσματα

• Ε΄ και;

• Τι να κάνουμε;

• Η τεχνολογία DNA είναι εφικτή, επειδή υπάρχει Εξέλιξη.

• Η μελέτη της Εξελικτικής Βιολογίας συνεισφέρει στην παραγωγή πολλών από τα προϊόντα της Βιοτεχνολογίας.

• Η Βιοτεχνολογία και η Τεχνολογία DNA συμβάλλουν στη μελέτη της εξελικτικής πορείας.

• Μήπως το παρακάνουμε;

ΕΥΡΩΒΑΡΌΜΕΤΡΟ 2005

Επίπεδα επιστημονικής γνώσης

Αξιολόγηση της ορθότητας της πρότασης:

«Τα ανθρώπινα όντα, όπως τα γνωρίζουμε σήμερα, προήλθαν από προγενέστερες μορφές ζώων»

Ελλάδα:

55% Όρθή32% Λανθασμένη14% Δ.Γ.

Ευρωπαϊκός μέσος όρος:

70%: Όρθή20%: Λανθασμένη10%: Δ.Γ.

Αξιολόγηση της ορθότητας της πρότασης:

«Οι πρώτοι άνθρωποι συνυπήρξαν με τους δεινόσαυρους»

Ελλάδα: 29% Όρθή50% Λανθασμένη21% Δ.Γ.

Ευρωπαϊκός μέσος όρος:23%: Όρθή66%: Λανθασμένη11%: Δ.Γ.

ΔΙΑΤΎΠΩΣΗ ΘΈΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΌΤΑΣΗ:

«ΕΆΝ ΜΙΆ ΝΕΆ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΆ ΕΝΕΧΕΙ ΚΙΝΔΎΝΟΎΣ ΠΟΎ ΔΕΝ ΕΙΝΆΙ ΠΛΉΡΩΣ ΚΆΤΆΝΟΉΤΟΙ, Ή ΆΝΆΠΤΎΞΉ ΤΉΣ ΘΆ ΠΡΕΠΕΙ ΝΆ ΔΙΆΚΟΠΤΕΤΆΙ, ΆΚΟΜΉ ΚΆΙ ΆΝ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΒΕΒΆΙΆ ΆΝΆΜΕΝΟΜΕΝΆ ΟΦΕΛΉ»

ΕΥΡΩΒΑΡΌΜΕΤΡΌ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΌΤΕΧΝΌΛΌΓΙΑ (2010)Αξιολόγηση της επίδρασης της Βιοτεχνολογίας και της Γενετικής Μηχανικής στον τρόπο ζωής μας, στα επόμενα 20 χρόνια:

Καταπολέμηση μυκητιάσεων μηλιάς με εισαγωγή γονιδίων ανθεκτικότητας βακτηριών;

Να απαγορεύεται η έρευνα στην οποία εμπλέκονται ανθρώπινα έμβρυα, ακόμη και αν αυτό σημαίνει ότι πιθανές θεραπείες δεν θα γίνουν διαθέσιμες σε πάσχοντες ανθρώπους;

Πρέπει να ενθαρρυνθεί η καλλιέργεια φυτών φυτών από τα οποία παράγονται βιοκαύσιμα;

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ• Υψηλές αντιστάσεις στην αποδοχή της Εξέλιξης

• Άγνοια πτυχών της Εξέλιξης

• Φόβος για τις συνέπειες των τεχνολογικών επιτευγμάτων

• Αυξημένη δυσπιστία για τις θετικές συνέπειες της Βιοτεχνολογίας και της Γενετικής Μηχανικής και ειδικότερα:

• Μικρότερα ποσοστά αποδοχής καλλιέργειας φυτών για παραγωγή βιοκαυσίμων

• Μεγάλα ποσοστά απόρριψης έρευνας στην οποία εμπλέκονται ανθρώπινα έμβρυα

Ε΄ ΚΑΙ ;Περιβαλλοντική

κρίση

Επισιτιστική κρίση

Αναδυόμενες-επανεμφανιζόμενες

ασθένειες- Επιδημίες

Ενεργειακή κρίση

Κατανόηση της εξελικτικής πορείας που εξασφάλισε τη βιοποικιλότητα.

Συμβολή της βιοτεχνολογίας στην ανίχνευση της ρύπανσης, την εξουδετέρωση, ανακύκλωση λυμάτων και στερεών αποβλήτων.

Συμβολή της βιοτεχνολογίας στην αύξηση της φυτικής και ζωικής παραγωγής, με την κατανάλωση λιγότερων φυσικών πόρων.

Κατανόηση της ανθεκτικότητας των μικροβίων στα νέα φάρμακα, κατανόηση της ανάγκης για πάνδημο εμβολιασμό.

Γνώση της εξελικτικής διαδικασίας διά της οποίας παράχθηκαν τα απολιθωμένα καύσιμα.Γνώση της ανάγκης για την παραγωγή φθηνών, οικολογικά φιλικών, βιοκαυσίμων.

ΣΤ΄ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΌΥΜΕ;• Τα αποτελέσματα των ευρωβαρομέτρων, γύρω από τα επίμαχα

αντικείμενα δεν είναι ενθαρρυντικά. Αποτελούν αποδείξεις μιας ανεπάρκειας του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Είναι μόνο, ή κυρίως γνωστική;

• Η Εξέλιξη και η Βιοτεχνολογία δεν είναι πεποιθήσεις. Είναι αποδεδειγμένη επιστημονική θεωρία και τεχνολογική εφαρμογή σπουδαίων επιστημονικών επιτευγμάτων αντίστοιχα.

• Η διδασκαλία της Βιοτεχνολογίας και της Τεχνολογίας DNA, πρέπει, όπως κάθε βιολογικό αντικείμενο, να διδάσκονται κάτω από το άπλετο φως της Εξέλιξης.

• Η διδασκαλία της Βιοτεχνολογίας υπό το φως της Εξέλιξης, αυξάνει την αποτελεσματικότητα της διδασκαλίας και των δύο αντικειμένων και μειώνει τη (φοβική) δυσπιστία έναντι των προϊόντων της νέας τεχνολογίας.

Ζ. Η τεχνολογία DNA θα ήταν ανεφικτή χωρίς τα εργαλεία που της παρέχει η Εξέλιξη.

• Κοινό γενετικό υλικό, • Κοινοί βιοχημικοί μηχανισμοί, αντιγραφής

και έκφρασης γενετικής πληροφορίας, κοινός τρόπος δράσης ενζύμων.

• Περιοριστικές ενδονουκλεάσες• Πλασμίδια

Η. Χάρη στην Εξελικτική Ιστορία η Τεχνολογία DNA και η Βιοτεχνολογία:

• Kάνουν δυνατή την παραγωγή νέων φαρμάκων και θεραπειών.

• Παράγουν καλύτερα βιοκαύσιμα.

• Αθωώνουν αθώους και καταδικάζουν ενόχους.

Θ. ΤΕΧΝΌΛΌΓΙΑ DNA: ΕΝΑ ΝΕΌ ΕΡΓΑΛΕΙΌ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΛΕΙΌΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗΣ ΒΙΌΛΌΓΙΑΣ.

«Με τη χρήση της βιοτεχνολογίας είναι τώρα δυνατόν για τους επιστήμονες να προσδιορίσουν ακριβείς μετρήσεις των βαθμών βιοχημικών ομοιοτήτων και διαφορών μεταξύ των οργανισμών και να καθορίσουν τις μεταξύ τους εξελικτικές σχέσεις». (Dobzhanski 1972)

• Όλοκλήρωση αλληλουχοποίησης ανθρώπινου γονιδιώματος.

• Αξιοποίηση του DNA ως αρχείου στο οποίο έχει καταγραφεί η φυσική ιστορία της γενετικής πληροφορίας.

• Μελέτη της εξέλιξης ενός είδους μέσω της σύγκρισης του γονιδιώματος διαφορετικών πληθυσμών.

• Σύγκριση γονιδιώματος διαφορετικών ειδών, προς διερεύνηση φυλογενετικών σχέσεων.

Ι. ΜΗΠΩΣ ΤΌ ΠΑΡΑΚΑΝΌΥΜΕ; Αν οφείλουμε να διδάσκουμε Εξέλιξη και Βιοτεχνολογία, δεν είναι για να προετοιμάσουμε μελλοντικούς θετικούς επιστήμονες, ή ακόμη χειρότερα βιολόγους.

Είναι κυρίως διότι:

Ένα ευρύ φάσμα επιλογών, που πρέπει να κάνουν τα άτομα και οι κοινωνίες για την αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής, της ενεργειακής, της επισιτιστικής κρίσης, εξαρτάται από την γνώση παρέχουν τα εκπαιδευτικά συστήματα στους πολίτες τους, γύρω από τα αντικείμενα αυτά.