اصول رادیوگرافی و کاربردهای ان در تشخیص پزشکی
TRANSCRIPT
فتوالکتریکپدیده•
شودمیادرصالکترونفلزآناز،بتابدفلزی بهزیادفرکانسبانور هنگامیکه.
است؟صادقنیزفوق مطلبعکسآیا•
شودمیایجادمجهولیتشعشعات،جسمیکباسریعهایالکترونبرخورددراثر
.نامیممیxاشعهراآنکه
atousa .chd
قابلیت نفوذ فوق العاده
عدم انحراف در میدان الکتریکی و مغناطیس ی
توانایی عبور از اجسام کدر
این پرتو صفحات عکاس ی را سیاه می کند.
طول موج اشعهXدر محدوده تا است .
atousa .chd
میدانطتوسراهاالکتروناینونماییمتولیدالکترونایمحفظهدربتوانیماگر
میپیدایزیادبسیارجنبش یانرژیهاالکترون،دهیمشتابقوی بسیارالکتریکی
هباکتسابیانرژیازبزرگیبخشسختجسمیکبابرخوردصورتدروکنند
.گرددمیxاشعههایفوتون بهتبدیلکوچکیبسیاربخشوحرارت
.استدیگرنوعیبهانرژیازنوعیتبدیلxاشعهتولیدروندواقعدر
atousa .chd
ه روندی که سبب صدور الکترون آزاد از یک رشته سیم گرم می شود ، به پدید
.ترمویونیک موسوم است
atousa .chd
فزایشابا.داردبستگیسیممفیدسطحودماعاملدوبهالکترونصدور سرعت
یالکترونابرصورتبهویابندمیافزایششدهآزادهایالکترونحرارتدرجه
.کنندمیاشغالرافیالماناطراف
رددگبرقرارفیالمانومثبتقطببینمثبتپتانسیلاختالفکهزمانهر،
آنجذبوکردهحرکتآندسمتبهغیرهمنامبارهایجذبپدیدهطبقهاالکترون
.شوندمی
atousa .chd
بههاکترونالحرکت،گرددمنفییاوصفرکاتدوآندبینپتانسیلاختالفهرگاه
.شودمیصفرجریانوگردیدهمتوقفآندسمت
یانجر واقعدر،شودمیزیادهاالکترونتعدادوحرکتشتابولتاژافزایشبا
.استولتاژبهوابسته
شدتبری تأثیر ولتاژافزایشکهرسدمیفراایلحظه،ولتاژبیشترافزایشبا
.استاشباعحالتدرتیوبصورتایندر،نداردجریان درxاشعهمولدازغالبا
.شودمیاستفادهاشباعحالت
atousa .chd
.فیالمان با گرمایش کنترل شده گرم شود و الکترون تولید نماید-1
ها انرژی اختالف پتانسیل بسیار باال به دو سر تیوب طوری اعمال گردد که الکترون-2
.تولید نمایندXجنبش ی کافی کسب کرده و در برخورد با جسم سخت اشعه
ستابیشترحاصلاشعهنفوذقابلیت،باشدبیشترهاالکترونسرعتهرچه.
استبیشتراشعهشدت،باشدبیشترهاالکترونتعدادچههر.
atousa .chd
این.گیردمیانجامxاشعهمولدتیوبعنوانباایوسیلهداخلدرxاشعهتولید
:استزیرخاصیتسهدارایتیوب
(کاتد،فیالمان)باشدداشتهالکترونتولیدبرایمنبعی
باشدهاالکترونحرکتکردندارشتاببرایسیستمیبهمجهز
سختجسمدارای(target)آنبابرخورددردارشتابهایالکترونکهباشد
(آند)شودتولیدxاشعهوگردیدهمتوقف
atousa .chd
کندتحملراباالبسیارهایحرارتتواندمیواستتنگستنجنسازفیالمان.
برایؤثرمسطحتااستشدهدادهشکلظریفبسیارفنریکصورتبهفیالمان
.یابدافزایشالکترونصدور
الکتریکیجریانمعینیمقدارعبور بابتواندتاباشدزیادیمقاومتدارایبایدسیم
.نمایدایجادتوجهیقابلحرارت،
باشدباریکاملقدور حتیحاصلالکترونیشعاع.)*(
atousa .chd
.استxاشعهمولدتیوبمنفیقطبکاتد
عالوهونشیندمیآنرویبرفیالمانکهاستفلزی ساختمانیکشاملقسمتاین
جلوگیری وهاالکترونتمرکزعمل،فیالمانمحکموصحیحاستقراربرایایپایهبر
.داردعهدهبرنیزراهاآنناخواستهپراکندگیاز
atousa .chd
وجهتموردنکتهدوآندطراحیدر.شودمیساختهحرارتبهمقاومفلزجنسازآند
:است
قطهندرخصوصبهزیادبسیارحرارتایجادتارگتسطحالکترونیبمباران
یشتربنیزشدهایجادحرارت،باشدبیشترتیوبخروجیهرچهونمایدمیکانونی
.بودخواهد
کافیوضوحباار تصاویربتواندتاباشدکوچکاملقدور حتیبایستمیکانونینقطه
.نمایدایجادتلویزیون یاورادیوگرافیکلیشهرویبر
atousa .chd
باالذوبنقطه
باالاتمیعدد
باالحرارتانتقالتوانایی
تبخیروتصعیدبرابردرمقاوم
باشدداشتهپذیری شکلوکاری چکشقابلیت.
atousa .chd
نندکمیاشغالآنرویبرتارگتبهکنندهبرخوردهایالکترونکهراسطحی،
.شودمینامیدهکانونینقطه
میزانتنسبهمانبهوکوچکترکانونینقطه،باشدکوچکترفوق سطحچههر
.بودخواهدکمتررادیوگرافیفیلمرویبرشدهایجادوضوحعدم
پذیربآسیوسطحواحددربیشترحرارتایجادمعنیبهکوچکترکانونینقطه
.باشدمیآنبودن
atousa .chd
مینگرفتهبکارعمومیکاربردهایبرایمترمیلی0/5ازکمترفوکوسباهایتیوب
.شود
مانندخاصموارددروشوندمیمحسوباختصاص ی،میکروفوکوسهایتیوب
کهروندمیبکار...وماموگرافی،آنژیوگرافی .هستندقیمتگرانبسیارطبیعتا
atousa .chd
حاظلازکهگیرندمیقرارمعاینهموردبدنازمختلفیهایقسمترادیوگرافیدر
.باشندمیمتفاوتxاشعهجذبمیزانوسختی،ضخامت
:مثال
استنیازموردفقراتستون ولگنبرایباالنفوذقدرتباتابش ی.
استنیازموردکمتری شدتنوزادیکدستمانندنرمنسوجبرای.
اشعهبایستیعروقوقلبرادیوگرافیبرایxمتوقف،ایجادازپسسریعبسیاررا
.نمود
نیستنیازاشعهسریعقطعجمجمهبرای.
atousa .chd
دیگریانببه.می یابدافزایشمحیطدرونبهپرتونفوذپذیری ،موجطول کاهشبا
نفوذبهقادرکوتاهبسیارموجطول باپرتوی ،بزرگترموجطول باپرتوی بامقایسهدر
حداقلاگر،بنابراین.بودخواهدبیشترچگالییاوبیشترضخامتبامعینیمادهبه
افزایشرتوپنفوذپذیری یابد،کاهشالمپولتاژافزایشباشدهتولیدپرتوموجطول
.یافتخواهد
atousa .chd
.می رودبکارتصاویردرنامطلوبعاملیکعنوانبهعمدتا
وفیدماطالعاتهمانسیگنالکهاستشدهتشکیلنویزوسیگنالازتصویرهر
نسبتهرچهالکتریکیهایدستگاهدر.می شودتلقیناخواستهواضافیعاملیکنویز
درمثال.استبرخوردارباالییکیفیتازدستگاهباشدبیشترنویزبهسیگنال
.می شودبرفکیتصویرباشدباالنویزاگرتلویزیون
atousa .chd
ازستعبارتتلویزیون تصاویردروسیاهیدراختالفازعبارتسترادیوگرافیدر
ازرتصویمی گوییمباشد،زیاداختالفاینکهصورتیدر.روشناییدراختالف
اینحتتودارندنامطلوبظاهری ،تصاویراینکهاستبرخوردارباالییکنتراست
گوییممیباشدکمسیاهیدراختالفاگرو.می روندبینازتصویرجزئیاتشرایط
بیشتری تجزئیاواستمطلوبتصویری چنینظاهروداردپایینیکنتراستتصویر
Highخالفبر Contrastمی گیردقرارمشاهدهمورد.
atousa .chd
کنتراست مطلوب رادیوگرافی
بین حالت حداکثر و Optimum Contrastکنتراست مطلوب یا معموال
نظیم حداقل را در نظر می گیرند ولی برحسب تصویر مورد نظر و فرد بیننده عمل ت
.کنتراست انجام می شود
atousa .chd
سفیدبهسیاههایقسمتکهمی شوداطالقمحدوده ایبه
ازرتصویباشدشدیدتغییراتایناگرکه.می شودتبدیل
روندیدانسیتهافزایشاگرولیاستبرخوردارباالییوضوح
.بودخواهدکمتصویروضوحباشدداشتهتدریجی
atousa .chd
.می باشدگریکدیبهفاصلهنزدیکترینبامجزابطور جسمدودادننشاندرتصویرتوانایی
وعهاشجاذبنوارهایازشبکه ایشاملکهوسیله ایازتفکیکقدرتگیری اندازهبرای
گرفتهرقرامیاندریکنوارهااینکهمی شوداستفادهاست،اشعهبرابردرشفافنوارهای
Spatialفضاییفرکانس،طول واحددررا(نوارها)خطجفتتعدادواست
frequenceبیشترآندنبالبهنیزتفکیکقدرتباشدبیشترهرچهمقداراین.می گویند
تصاویرواستبرخوردارمیلیمتربرخطجفت2تفکیکقدرتازتلویزیون مثال.بودخواهد
تصاویرResulationدیگرعبارتبه.می باشندمیلیمتربرخطجفت20رادیوگرافی
.استتلویزیون تصاویرازبیشتررادیوگرافی
atousa .chd
تیوبشدنگازی
فیالمانشدنقطع
روتور نچرخیدن
تیوبایشیشهجدارهخوردنترک
باالولتاژکابلدراشکال
باالولتاژژنراتور دراشکال
atousa .chd
یعنیاست،ژنتیکیآثار،هاانداموهابافت،هاسلول بهپرتوهاتابشآثارازیکی
می گذارندهاژن وهاکروموزومبرهاتابشکهاثری
atousa .chd
جهشکهحالیدرمینامند،ژنتیکیهایجهشمعمولارازایشییاختههایدرجهش
دانفرزنبهاخیرتغییراتدستهاین.گویندبدنیهایجهشراپیکرییاختههایدر
اتمالاح،سرطانتولیدپیکریهایجهشاینمهمهایگروهازیکی.نمیشوندمنتقل
DNAدرتغییرات.استپیکرییاختههایتوارثیمادهدرتغییراتطریقاز
ردواقعدرمیشوند،بندیطبقهژنتیکیهایجهشعنوانبهکهجنسییاختههای
رخحتمالتیامبنایبرتغییراتاین.میگیرندقرار،پرتوهاتابشتصادفیآثارگروه
بهیربط،هاآنازحاصلنمودیتغییرشدتونیستندوقوعآستانهدارایومیدهند
.نداردتابشدوز
atousa .chd
بررسیبامیتوانرایاختهدرDNAهایمولکولبهشدیدآسیبآمدنوارد
کردمشاهدهتقسیمزماندریاختهآنمیکروسکوپی
دربشتاواقعدرویاختههاستبرتابشمهمترپیامدهایازیکیکروموزومشکستن
یتواندمکروموزمشکستن.استعاملمؤثرترینساختاریتغییراتدستهاینایجاد
،همانندسازیهنگامدرصورتایندرکهدهدرخیاختهDNAهمانندسازیازقبل
میشودهمانندسازینیزساختارینقص
atousa .chd
ابلقکروموزومدرظاهرااکهدهندرخیاختهدرمیتوانندبسیاریظریفتغییرات
کنترلیژنتیکبطورکهیاختهعملیاتبعضیدرراخودحضورولینیستند،مشاهده
لامعموومینامندژنیهایجهشمعمولاراتغییراتاین.میکنندنمایانمیشوند،
وچکترک،هاکروموزومساختاردرموجودتغییراتازکهمیشونددانستهتغییراتی
هستند
atousa .chd
ایجاد،هااندامیاهابافتبهپرتوهابرخوردتأثیرتحتکههاپاسخیاهاواکنشازگروهی
داردبردکارکمتر،آستانهمفهومهاآنبرایکههستندتومورزاوژنتیکیتغییراتمیشود،
درییراتتغکهاسترسیدهنظراینبهعلمیجامعه،یونندهتابشبهاخیرهایپاسخاینبرای
غییراتتفراوانی،پاییندوزهایازایبهکههرچندشود،ایجادمیتواند،پرتوگیریسطحهر
نیستفرصهمباز،رخدادفراوانیولیشود،فرضپاییناستممکنگرفتهپرتوجمعیتدر
بستگییاختهدچنحداکثریایکتغییربهفقطاحتمالاسرطانزاییمانندآستانهبدونهایپاسخ
کنندتأمینرامربوطهپاسختادارند
atousa .chd
بهدهیوننتابشبردندپیتاگذشترونتگنسویازxاشعهکشفازچندیهایسال
.گیرندمیقرارپرتوهااینتابشتأثیرتحتکهمیانجامدهاییانساندرسرطانایجاد
گزارش1896سالدرشدهاثباتسرطانبروزبدوناما،هادستپوستالتهاب
.شد
xپرتوازناشیزخمیکدر1902سالدرمشخصسرطانیتغییراتاولین
1911سالدر،پرتوهاتابشازناشیمشخصخونهایسرطانوشدگزارش
حدازشبیپرتوگیریپیامداولیههایسرطاناینکهمیشدتصور.استشدهگزارش
نشانستردهگمطالعاتکمکبهتوانستندکهبودبعدسالچندیناماباشد،یونندهتابش
.باشدداشتهارتباط،پرتوتابشکممقداربامیتواندسرطانکهدهند
atousa .chd
،آزمایشگرانافزایشانواعسرطانهایخوندرموش1930درسالهای
ودیگران،اطالعاتگستردهایراآپتون1958درسال. رابهنمایشگذاشتند
سرطانوسرطانمغزاستخوانپاسخ،برایبروز_ دربارهروابطدوز
:درموشانتشاردادندکهبرخیازآنهابهقرارزیراستلنفاوی
فراحتمالبروزتوموردرحیواناتیکههرگز،پرتونگرفتهاند،مخالفص
است
منحنیاحتمالبروزسرطانبرحسبدوز،بهازایدوزهایکمبهشدت
افزایشمییابد
.وجوددارد( سرطان)یکمقداربیشینهبرایبروزدستیافتنیatousa .chd
تغییر شکل یاخته ها
تجاوز به بافت های اطراف
وبوجودآوردنیکتوموردرحالرشدجدیدمهاجرت به سایر نقاط بدن
atousa .chd
هموارهتأخیریبینتابشنمونهوظهوربافتجدید،وجوددارد
برایجمعیتهایجونده،نهفتگیدرفاصلهمیانتابشوظهورتومور
سالباشد3تا2میتواندازچندماهتا
سالمانند5الی2برایجمعیتهایانسانی،نهفتگیمیتواندبهکوتاهی
سال،مانندبرخیتومورهایسینهباشد30ویابهازایسرطانهایخون
دلیلوجودایندورهنهفتهمشخصنیست
atousa .chd
هستندچندگروهازافرادپرتودیدهبرایارزیابیگستردهسرطانهایپرتوزاددردسترس
: کهدربینآنهاگروههایزیردارایاهمیتمیباشند
پرتوگیری شغلی
پرتوشناسانیکهدرضمنکاردرمعرضتابشقرارگرفتهاند
(Ra)تابشرادونوسایرمعادنکهدرمحلکارخوددرمعرضاورانیومکارکنانمعادن
قرارگرفتهاند
رنگکارانعقربههایرادیومکهدرخاللرنگکردنعقربههایشبرنگدرمعرض
قرارمیگیرندرادیوم
atousa .chd
پزشکیگیریپرتو
میشوندمداوا،رادیومیاxپرتوهایبا،مهرههاستونمفصلشدنخشکبرایکهبیمارانی
هستنددرمانتحتسینهیاولگنناحیهبیخطرهایبیماریدرمانخاطربهکهزنانی
کچلییاوبزرگتیموسغدههایچونبیخطریعوارضخاطربهکهکودکانیونوزادان
میشوندمداوا
قرارتابشمعرضدر،رحمداخلدرمادرشانحاملگیهنگامدرکهکودکانازگروهی
گرفتهاند
atousa .chd