H.ME12D050 Ч.Ундрах

H.ME12D044 Б.Энхтүвшин

H.ME12D002 П.Базарсад

Баяжуулах үйлдвэрийн хаягдал ус

Баяжуулах үйлдвэрийн хаягдал усыг

усан орчинд нийлүүлэх нөхцөл

Баяжуулах үйлдвэрийн хаягдал усны

шинж чанар, найрлага

Хаягдал ус цэвэршүүлэлт

Хаягдал усыг эргүүлэн баяжуулах

процесст ашиглах

Áàÿæóóëàõ ¿éëäâýðèéí õàÿãäàë óñ íü ÿíç

á¿ðèéí øèðõýãëýãòýé óóññàí áà õºâñºí õîëüöûã

àãóóëäàã.

Õàÿãäàë óñíû áîõèðäëûí ¿íäñýí õýñýã íü

ôëîòàöèéí ÿâöàä áèé áîëñîí îðãàíèê, îðãàíèê áóñ

óðâàëæóóä, ò¿¿íчëýí ýäãýýð óðâàëæóóä

õ¿äðèéí íàéðëàãà äàõü á¿ðäýöòýé õàðèëöàí

óðâàëä îðñíîîñ ¿¿ññýí íèéëìýë áîäèñóóä áîëíî.

Хаягдал усыг эргэлтийн усны системд хэрэглэх боломжтой ба

шаардлагатай бол

Хаягдал усанд үнэт зүйл агуулагдаж байгаа бөгөөд түүний г тухайн үйлдвэрт эсвэл өөр

үйлдвэрт ялган авах боломжтой бол

Хаягдал усанд зөвшөөрөх үзүүлэлтээс давсан хортой бодис агуулагдаж байгаа

болон тухайн хортой бодисын зөвшөөрөгдөх дээд хэмжээг нь тогтоогоогүй бол

Үндсэн 2хэсгээс бүрдэнэ.

Булинга хэлбэрийн хаядас

Баяжмалын өтгөрүүлэлтийн болон бусад төрлийн халиа

Хаядас нь баяжуулах үйлдвэрийн хаягдал усны эзэлхүүний 60-90% ийг эзэлдэг. Хаядас дахь хатуулгын агуулга 20-40 %

Энэ нь ууссан, хөвсөн, сарнимал бодисууд бүхий булингаас бүрдэнэ.

Хүндийн хүчний нөлөөгөөр хатуухэсгүүд тунаж хураагдан, шингэн фазбуюу халиаг хаядасны аж ахуйгаастасралтгүй шүүн үйлдвэрт эргүүлэнашиглах ба эрүүл ахуйн шаардлагахангасан тохиолдолд байгальднийлүүлж болно.

Тунаалт Химийн

Физик-химийн

Биохимийн

Хаядасны булинга дахь 40% хүртэл хэмжээтэй хатуухэсгүүдийг хаядас хураагуурт тунааж суулгах.

Тунаалт явуулахад

Хатуу хэсгийн ширхэгшил

Булингын температур

нөлөөлнө

Шүлтлэг орчин (pH 10-12) бүрдүүлж тунаагчбодис хэрэглэвэл хаядас булинга сайнцэвэршдэг

Саармагдуу орчинд булингийн тунаалтудааширна

Коллоидлог бүрдэл үүсгэдэг бодистой (шингэншил) булингад тунаалт муу явагдана.

III валенттай төмрийн давс тунаалтыг уламсайжруулдаг

0

20

40

60

80

100

120

0 5 10 15 20 30 45 60

Том ширхэгтэй хатуу бодисын суултын кинетик

Бөөмнүүлэгчгүй ердийн тунаалт Унтраасан шохой оролцсон тунаалт

Тунаалтын зэргийг хатуу хэсгийн суултын кинетикээр тодорхойлдог.

Тунаагч бодис

Унтраасан шохой

Төмрийн сульфат буюу

төмрийн байван (FeSO4 7H2O)

9% ийн (AL2O3) Хөнгөн цагааны оксид

Цэвэршүүлсэн 14-16%ийн хөнгөн

цагааны сульфат (AL2(SO4)3 18H2O)

полиакриламид

Өндөр молекульт полимер

Хаягдал усыг хүнд металлуудыг (Cu, Ni, Zn, Pb, Ca) усанд муу уусдаг нэгдэл болгон хувиргахын тулд CaO-аас гадна CaCO3 агуулсан 3-р сортын шохойг (pH 8-9) ашиглана.

Зэсийн ионуудУсан исэл Cu(OH)2 буюу

давс Cu2(OH)2CO3

Диц Ni(OH)2, Ni(OH)2CO3

Цайр pH 8-9 тохиромжтой

Хар тугалга Pb(OH)2CO3

Олейний хүчил

Таллын тос Кальцийн давс

Бусад тосны хүчлүүд

Хандлах

Шингээх

Ион солилцоо

Үйлдвэрийн хаягдал усанд цианидын нэгдлийн агуулга 2г/л-

ээс их тохиолдолд хэрэглэдэг. Цэвэрлэхдээ хаягдал усанд

цианидын нэгдлийн ханд хийнэ. Дараа нь хандыг ялгаж

авч, шим нэгдлийг зайлуулж,дахин сэргээж ашиглана.

Хаягдал усанд коллоид болонууссан байдалтай шим бодисыгбичил биетнээр идүүлжцэвэршүүлдэг.

Бичил биетнийг тэжээгчазот, фосфор, кали зэрэг химийнэлементүүд хаягдал усанд байхгүйбол нэмж өгнө.

Баяжуулах үйлдвэрийн хаягдал усандхаягдал булинга, өтгөрүүлэгчийнхалиа, шүүлтүүрийн шүүгдэс болонмашин, тоног төхөөрөмж, байр, цехийнцэвэрлэгээний бохир ус ордог.

Хаядасны хураагуурын 60-80% ус эзэлдэг.Баяжуулах үйлдвэрт 1тонн хүдэрбаяжуулахад 3-8м3 хэмжээний усыгзарцуулдаг.

Иймд технологийн зориулалтаар хэрэглэхцэвэр усны хэмжээг багасгах, хаягдах усныхэмжээг бууруулах зорилгоор түүнийгэргүүлэн ашигладаг. ТухайлбалЭрдэнэтийн уулын баяжуулах үйлдвэрийгусаар хангахын тулд 60 гаруй км уртхоолойгоор Сэлэнгэ мөрнөөс устатаж, жилдээ 60гаруй сая шоометр усыгтехнологийн зориулалтаар хэрэглэдэгбөгөөд 80% ийг эргүүлэн ашигладаг.

1-баяжуулах үйлдвэр, 2-гүний шахуурга, 3-хаядасны сан 4-ус бэлтгэх төхөөрөмж, 5-усны шахуурга 6-өтгөрүүлэгч, 7-усгүйжүүлэх төхөөрөмж 8-туузат конвейер 9-хаядасны агуулах

P=100*qеб/(qоб+qсб)

P-эргэлтийн зэрэг, %

qоб - Эргэлтийн усны зарцуулалт

qсб - Цэвэр усны зарцуулалт

Эим=У – (З+ЕНК)

У – цэвэр ус ашиглалтын зардал

З – жилд зарцуулах усны цэвэрлэгээний зардал, мян.төг

К – цэвэрлэх байгууламжийн капитал зардал

ЕН – эдийн засгийн үр ашгийн коэффициент

Инжерийн лавлах VII

www.google.mn

www.mn.wikipedia.org

www.slideshare.com