Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Γ ΓυμνασίουΕνότητα 9 η

«Οι νόμοι επισκέπτονται τον Σωκράτη στη φυλακή»

Μια διδακτική πρότασηΕλένη Αδαμοπούλου, Φιλόλογος

30 Γυμνάσιο Ναυπάκτου σχολικό έτος: 2012-2013

Για μια διδασκαλία χωρίς …σύνορα: Καλές Διδακτικές Πρακτικές Φιλολόγων (Ημερίδα, Ναύπακτος 27/6/2013 )

Διοργάνωση: Δρ. Μεταξούλα Μανικάρου, Διοργάνωση: Δρ. Μεταξούλα Μανικάρου,

Σχολική Σύμβουλος ΦιλολόγωνΣχολική Σύμβουλος Φιλολόγων

Στόχοι Αναζήτηση πληροφοριών για τη ζωή και το

έργο του Σωκράτη και του Πλάτωνα Εφαρμογή διδαγμένων

γραμματικοσυντακτικών δομών και προϊδεασμός νέων

Εξοικείωση με το διάλογο ως κειμενικό είδος Απόδοση κειμένου στη νεοελληνική Διερεύνηση της στάσης των ανθρώπων

έναντι των νόμων διαχρονικά Διαμόρφωση προσωπικής στάσης

2Ελένη Αδαμοπούλου

Μέσα επίτευξης στόχων e-yliko για τις βιογραφίες - εργογραφίες Ψηφιακό σχολείο, Αρχαία Γ΄ Γυμνασίου Ελληνικός πολιτισμός για ερωτήσεις

κατανόησης του κειμένου (διαδραστικά) Google εικόνες για αναζήτηση έργων τέχνης

με θέμα το Σωκράτη και τον Πλάτωνα YouTube για αναζήτηση βίντεο και

τραγουδιών Πλάτωνος, Απολογία Σωκράτους και Κρίτων

3Ελένη Αδαμοπούλου

Διδακτική μεθοδολογία Ανακαλυπτική – διερευνητική, για αναζήτηση

πληροφοριών

Αποδελτίωση βιβλίου, για άντληση επιχειρημάτων

Δραματοποίηση, για την εξοικείωση με το διαλογικό κείμενο

Κοινωνικοπολιτισμική προσέγγιση - συζήτηση, για τη διαχρονική στάση έναντι των νόμων

Αγώνας λόγου, για διαμόρφωση στάσης

Σύνδεση με άλλα γνωστικά αντικείμενα (ΚΠΑ-Ιστορία-ΑΕ Γραμματεία-Αισθητική Αγωγή)

4Ελένη Αδαμοπούλου

Δραστηριότητα 1η Αναζήτηση βιογραφιών Πλάτωνα και Σωκράτη,

ανάγνωση και επιλογή. (ενδεικτικά)

http://www2.e-yliko.gr/htmls/Fyyl/Istoria/fiKeim02.aspx

Συμπλήρωση φύλλου εργασίας:

1. Σε ποια εποχή και πόλη έζησαν ο Πλάτωνας και ο Σωκράτης;

2. Τι έγραψε ο καθένας τους;3. Ποια ήταν η μεταξύ τους σχέση;4. Από πού αντλούμε πληροφορίες για το

Σωκράτη; (ζωή - έργο - θάνατος)5Ελένη Αδαμοπούλου

Δραστηριότητα 2η Γραμματικοσυντακτική ανάλυση και ερμηνεία

του κειμένου, με χρήση διαδραστικού πίνακα και συμπλήρωση φύλλου εργασίας(ενδεικτικά)

Ε μέλλουσιν μ ν νθένδε ε τε ἰ ἡ ῖ ἐ ἴποδιδράσκειν,ἀ

Αν, ενώ σκοπεύουμε εμείς είτε να δραπετεύσουμε από εδώ,

ε θ’ πως δε νομάσαι το το,ἴ ὅ ῖ ὀ ῦ είτε όπως αλλιώς ταιριάζει να ονομάσουμε μια τέτοια πράξη,

λθόντες ο νόμοι κα τ κοιν ν τ ς πόλεωςἐ ἱ ὶ ὸ ὸ ῆ αφού έρχονταν οι νόμοι και οι δημόσιες αρχές

πιστάντες ροιντο·ἐ ἔ και σταθούν μπροστά μας μάς ρωτήσουν:

6Ελένη Αδαμοπούλου

Σωκράτης ε τεἴ ποδιδράσκεινἀΕἰ μέλλουσιν μ ν νθένδε ἡ ῖ ἐ ε θἴ ’ πωςὅ δε ῖ νομάσαιὀ το το,ῦ λθόντεςἐ ο νόμοι ἱ καὶ τ κοιν ν τ ς πόλεωςὸ ὸ ῆ πιστάντεςἐ

ροιντο·ἔ7Ελένη Αδαμοπούλου

ΝόμοιΕ πέ μοι, Σώκρατες, ἰ ὦ

τ ν ν χεις ὶ ἐ ῷ ἔ ποιε νῖ ;

λλο τι ( ν ν χεις ποιε ν)Ἄ ἐ ῷ ἔ ῖ

ἤ τούτ τ ργ ῳ ῷ ἔ ῳ ᾧ πιχειρε ςἐ ῖ τούς τε νόμους μ ςἡ ᾶδιανο ῇ πολέσαιἀ τ σ ν μέροςὸ ὸ καὶ σύμπασαν τ ν πόλιν ;ὴ

8Ελένη Αδαμοπούλου

Νόμοι τι κείνην τ ν πόλιν ἔ ἐ ὴ ε ναιἶ

δοκε σοι Ἤ ῖ ο όν τε (ε ναι)ἷ ἶ καὶ μ ὴ νατετράφθαιἀ ,

ν ν ἐ ᾗ ἄ α γενόμεναι δίκαι μηδ ν σχύωσινἱ ὲ ἰ

λλἀ ὰ π τ ν διωτ ν κυροί ὑ ὸ ῶ ἰ ῶ ἄ τε γίγνωνται

καὶ διαφθείρωνται;9Ελένη Αδαμοπούλου

ΣωκράτηςΤί ρο μεν, Κρίτων, πρ ς τα τα κα λλα τοια τα;ἐ ῦ ὦ ὸ ῦ ὶ ἄ ῦ

Πολλ γ ρ ν τις χοι, λλως τε κα ήτωρ, ὰ ὰ ἄ ἔ ἄ ὶ ῥ ε πε νἰ ῖ

π ρ τούτου το νόμου ὑ ὲ ῦ πολλυμένουἀ

τ ς δίκας ὰ τ ς δικασθείσας ὰςὅ προστάτει ε ναιἶ

κυρίας.10Ελένη Αδαμοπούλου

Σωκράτης ρο μεν πρ ς α το ς Ἤ ἐ ῦ ὸ ὐ ὺ τιὅ

« δίκει Ἠ γ ρὰ μ ς πόλιςἡ ᾶ ἡ

καὶ ο κ ρθ ς τ ν δίκην κρινεν;»ὐ ὀ ῶ ὴ ἔ

Τα τα ῦ ἤ τι ρο μεν;ἐ ῦ

11Ελένη Αδαμοπούλου

Δραστηριότητα 3ηΚατανόηση και ερμηνεία κειμένου(ενδεικτικά)

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/metafraseis%20c%20gym/Ask.mefr.c/c12/ctaxi09.1.htm

12Ελένη Αδαμοπούλου

Ερωτήσεις Ερμηνείας 1. Ποια ερωτήματα απευθύνει ο Σωκράτης στον Κρίτωνα σχετικά με την

παραβίαση των νόμων και το πού μπορεί να οδηγήσει την πόλη; Με ποιους εκφραστικούς τρόπους καταφέρνει να δώσει ζωντάνια στο λόγο του;

2. Με ποια επιχειρήματα ενισχύεται η ανάγκη σεβασμού στους νόμους της πόλης; Να καταγράψετε το συλλογισμό του Σωκράτη.

3. Ποια είναι η βασική προϋπόθεση για την εύρυθμη λειτουργία μιας πόλης; Πώς ερμηνεύετε την απόφαση του Σωκράτη να παραμείνει πιστός στους νόμους της πόλης του, παρά την ευκαιρία που του δόθηκε για να αποδράσει;

4. Κατά τη γνώμη σας, θα μπορούσε να ευδοκιμήσει μία κοινωνία χωρίς τη θέσπιση και την εφαρμογή νόμων;

5. Να αξιολογήσετε την παιδαγωγική διάσταση των επιχειρημάτων του Σωκράτη.

6. Με ποιους τρόπους μπορεί το σχολείο να καλλιεργήσει στους αυριανούς πολίτες το σεβασμό στους νόμους της πολιτείας;

13Ελένη Αδαμοπούλου

Δραστηριότητα 4ηΔραματοποίηση: Κρίτωνας, Σωκράτης και Νόμοι

στο κελί του Σωκράτη

14Ελένη Αδαμοπούλου

Δραστηριότητα 5ηΠαρακολούθηση video με τραγούδι

Διονύση Σαββόπουλου “Δημοσθένους λέξις’’

Συσχετισμός με την περίπτωση του Σωκράτη.

Αγώνας λόγου ( πόλιςἡ ο κ ρθ ς κρινεν;ὐ ὀ ῶ ἔ )Να αποδράσει ο Σωκράτης από τη φυλακή

vsΝα μην αποδράσει ο Σωκράτης από τη φυλακή

(επιχειρηματολογία βασισμένη σε Απολογία-Κρίτωνα) 15Ελένη Αδαμοπούλου

Δραστηριότητα 6η● Ανάθεση εργασιών για νομοθεσίες

κώδικας Χαμουραμπί- μωσαϊκός νόμος-

νόμοι Λυκούργου-Δράκοντα- Σόλωνα-

ρωμαϊκό δίκαιο –σύνταγμα

● Συζήτηση στην ολομέλεια(σε κύκλο) με θέμα: “οι νόμοι και η ισχύς τους διαχρονικά”

άγραφος-γραπτός/ θεϊκός-ανθρώπινος/

επιβαλλόμενος- ανατρεπόμενος…16Ελένη Αδαμοπούλου

Δραστηριότητα 7η

Ανάθεση εργασίας για το σπίτι Βρείτε εικόνες-έργα τέχνης με θέμα τον Πλάτωνα ή

και τον Σωκράτη και συσχετίστε τα με το κείμενο

Ζωγραφίστε μια σκηνή από τη ζωή του Σωκράτη στη φυλακή

17Ελένη Αδαμοπούλου

Τελική Αποτίμηση Όσες κι αν χτίζουν φυλακές

κι αν ο κλοιός στενεύει ο νους μας είναι αληταριό

που όλο θα δραπετεύει

(Απόσπασμα από το Αερικό του Θανάση Παπακωνσταντίνου)

Ελένη Αδαμοπούλου 18

Δικτυογραφία-Βιβλιογραφία(1)• http://www2.e-yliko.gr/htmls/Fyyl/Istoria/fiKeim02.aspx Αμαλίας Κ. Ηλιάδη: «η ζωή και το έργο του Πλάτωνα»(36)

«Σωκράτης»(34)• http://www.youtube.com/watch?v=a12ciX0PeHA Σωκράτης-σκάι• http://www.youtube.com/watch?annotation_id=annotation_672836&feature=iv&src_vid=a12ciX0PeHA&v=oTR8IUCUw5s

Πλάτων-σκάι• http://www.impae-school.gr/Files/%CE%91%CF%81%CF%87%CE

%B1_F573B190_27E8_42C9_9C30_B4B6B49F56F2_2012_%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%AF%CE%B1_%CE%93%CE%84_%CF%84%CE%B5%CF%8D%CF%87%CE%BF%CF%82.pdf

• http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/metafraseis%20c%20gym/c9xm.htm

• http://lappeio.blogspot.gr/2013/02/9.html ερωτήσεις κατανόησης

19Ελένη Αδαμοπούλου

Δικτυογραφία-Βιβλιογραφία(2) http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSGY

M-C106/502/3268,13331/ Εμπλουτισμένη έκδοση του σχολικού βιβλίου με υπερσυνδέσεις http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSGY

M-C119/464/3084,12336/ Βιογραφία/εργογραφία Πλάτωνα- Σωκράτη από Ανθολόγιο

Φιλοσοφικών Κειμένων http://www.youtube.com/watch?v=V5bNMeXDjlQ Διονύση Σαββόπουλου: Δημοσθένους Λέξις Β.Τόγια-Ε.Ρούσσου, Φιλοσοφικά Κείμενα γ’ γυμνασίου,ΟΕΔΒ,1978

(σελ.23-40, 60-78)

20Ελένη Αδαμοπούλου

Σας ευχαριστώ!

ΚΑΛΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 21Ελένη Αδαμοπούλου