ΤΡΑΥΜΑ• Εσωτερικό

- Εσωτερική αιμοραγία- Ενδοϊστική αιμορραγία

• Εξωτερικό

ΣΤΟΧΟΙ

• Έλεγχος απώλειας αίματος

• Αποφυγή σοκ

• Αποφυγή επιμόλυνσης

• Προστασία πάσχοντος και προσφέροντος

Τραύμα

• Αιμορραγία από αρτηρία- υπό πίεση- εντονότερη σε ατελή διατομή- πίεση κεντρικά όχι πάνω από 10 λεπτά

• Αιμορραγία από φλέβα- ροή χωρίς πίεση- άμεση πίεση ή περιφερικά

• Τριχοειδική αιμορραγία- εντονότερη σε διαταραχές πήξης

Θλάσεις : Εκχύμωση, μώλωπας, αιμάτωμα

• Κάκωση που προκαλεί συμπίεση και σύνθλιψη δέρματος ή/και υποκείμενων μορίων χωρίς λύση της συνεχείας του δέρματος

• Εκχύμωση δημιουργείται από τη διάχυση μικρής ποσότητος αίματος στους ιστούς

• Μώλωπας δημιουργείται από τη διάχυση μεγαλύτερης ποσότητος αίματος στους ιστούς, προκαλώντας οίδημα και πόνο

• Αιμάτωμα δημιουργείται από συλλογή αίματος σε νεοσχηματισμένη κοιλότητα. Είναι επιπολής ή εν τω βάθει. Απαιτεί νοσοκομειακή αντιμετώπιση

Τραύμα τριχωτού κεφαλής

• Μεγάλη αιμορραγία, ακόμα και σε

μικρής έκτασης τραύμα αν υπάρχει ρήξη

επικράνιας απονεύρωσης.

• Απαιτεί καλή κλινική και ανατομική

εκτίμηση.

ΚΩΜΑ

• Κώμα είναι η αδυναμία διατήρησης της συνείδησης (ικανότητα αντίληψης του εαυτού μας και του περιβάλλοντος ). * Ανατομική εντόπιση ο Δικτυωτός Σχηματισμός

• Αποτελεί σύμπτωμα βαριάς διαταραχής

• Θεραπεία και διάγνωση πρέπει να αρχίζουν ταυτόχρονα

Κλίμακα Γλασκώβης

Άνοιγμα Οφθαλμών

Κινητική Ικανότητα

Λεκτική Ικανότητα

Αυτόματο 4Στη φωνή 3Στον πόνο 2Καθόλου 1

Σε εντολή 6Εντόπιση 5Απόσυρση 4Αν. Κάμψη 3Αν. Έκταση 2Καθόλου 1

Σαφής 5Συγκεχυμένη 4Λέξεις 3Ήχοι 2Καθόλου 1

Αρχική Αντιμετώπιση Κώματος

• Υποστήριξη- Αεροφόρων οδών- Αναπνοής- Κυκλοφορίας

• Αναζήτηση του αιτίου.

Κύριες Αιτίες Κώματος

• Διάχυτα αίτια

(τοξικά, μεταβολικά, λοιμώδη)

• Υποσκηνίδιες αλλοιώσεις

(έμφρακτα, αιμορραγίες)

• Υπερσκηνίδιες αλλοιώσεις

(χωροκατακτητικές)

Μεταβολικά και Τοξικά αίτια κώματος

• Φάρμακα – Δηλητήρια

• Ανοξαιμική εγκεφαλοπάθεια

• Υπο/Υπεργλυκαιμία

• Υπερωσμωτικότητα

• Υπονατριαιμία

• Υπερασβεστιαιμία

Μεταβολικά και Τοξικά αίτια κώματος

• Υπολειτουργία υπόφυσης – θυρεοειδούς –επινεφριδίων

• Υπερκαπνία

• Ηπατικό κώμα

• Ουραιμία

• Μετά επιληψία

• Μηνιγγίτιδα - Εγκεφαλίτιδα

Κλινική εκτίμηση κώματος

• Ιστορικό- Αξιοποίηση πληροφοριών (φάρμακα, προϋπάρχοντα νοσήματα, ψυχική κατάσταση)

• Έναρξη- Αιφνίδια (δηλητηρίαση, τραύμα, αιμορραγία)- Σταδιακή (μεταβολικά, λοίμωξη, όγκος,

Χρόνιο Υποσκληρίδιο Αιμάτωμα)

Κλινική εκτίμηση κώματος

• Συνυπάρχοντα Συμπτώματα

- Κεφαλαλγία, τραύμα = υπερσκηνίδια διεργασία

- Ζάλη, διπλωπία, αταξία, έμετος, ινιακή κεφαλαλγία

= βλάβη οπισθίου βόθρου.

- Σύγχυση, παραλήρημα, υπνηλία =

μεταβολική ή λοιμώδης αιτία

(αλκοολισμός, ναρκωτικά, επιληψία, κατάθλιψη,

νεφρική, ηπατική, ενδοκρινική νόσος)

Φυσική εξέταση ασθενούς σε κώμα

• Ζωτικά σημεία (ABC – θερμοκρασία)

- Υποθερμία : Αλκοόλ, βαρβιτουρικά,

υπολειτουργία θυρεοειδούς ή επινεφριδίων

- Υπερθερμία : Λοίμωξη, θερμοπληξία, Κακόηθες

Νευροληπτικό Σύνδρομο

• Επισκόπηση τύπου αναπνοής, παθολογικών κινήσεων

• Δέρμα : Τραυματισμοί, ηπατικά σημεία, νύξεις βελόνας,

«κερασόχρουν δέρμα».

Φυσική εξέταση ασθενούς σε κώμα

• Κεφαλή : Σημείο Battle, μάτια racοοn, ωτόρροια,

ρινόρροια.

• Στόμα : Ξένα σώματα, τραυματισμοί πλαγίων

γλώσσας (επιληψία)

• Αναπνοή : Αλκοόλη, μούχλα, οσμή ούρων, οσμή

φρούτων, οσμή πικραμυγδάλου.

• Αυχένας : Δυσκαμψία.

• Θώρακας, κοιλία, καρδιά, άκρα, ορθό.

Νευρολογική εξέταση ασθενούς σε κώμα

Εστιακή αλλοίωση ή γενικευμένη δυσλειτουργία;

• Αναπνοή

- Cheyne-Stokes : Γενικευμένη δυσλειτουργία

φλοιού (τοξικά-μεταβολικά, ΣΚΑ, ΑΕΕ, 4η ηλικία)

- Υπεραερισμός : Δυσλειτουργία μεσεγκεφάλου

- Απνευστική αναπνοή : Γέφυρα

- Αταξική αναπνοή : Προμήκης

Θεραπευτική αντιμετώπιση ασθενούς σε κώμα

Αρχική αντιμετώπιση

• ABC (διασωλήνωση, φλεβική γραμμή, υγρά)

• Οξυγόνο

• Προστασία ΑΜΣΣ

Χορήγηση

• Θειαμίνης 100 mg ΕΜ ή ΕΦ

• Γλυκόζη (25-50 g)

• Ναλοξόνη

• Φλουμαζενίλη

• Ειδικά αντίδοτα

• Folley, Levine, προστασία οφθαλμών, επιτήρηση στα ΤΕΠ, συνοδεία στη διακομιδή.

Κακώσεις Σπονδυλικής Στήλης

• Ακινητοποίηση της ΣΣ- Ημίσκληρο περιλαίμιο για ΑΜΣΣ- Ειδικό σκληρό φορείο

• Εξασφάλιση αεραγωγών• Υποστήριξη αναπνοής κυκλοφορίας• Αντιμετώπιση συνοδών βλαβών• Συντηρητική σταθεροποίηση και

αποσυμφόρηση ΝΜ• Άμεση χειρουργική αντιμετώπιση

Ρινορραγία

• Συνήθης κλινική κατάσταση.

• Χτύπημα, φτάρνισμα, υπέρταση, ψηλάφηση, έντονο φύσημα, έκθεση στον ήλιο, δυσπλασίες, νεοπλάσματα.

• Συνήθως ήπιες, σπανιότερα σοβαρές.

• Προσοχή σε βαριές κακώσεις (ρινόρροια)

Αντιμετώπιση ρινορραγίας

Αιμορραγία από το στόμα

• Συνήθως οφείλεται σε τραυματισμό, γλώσσας, χειλέων, ούλων, βλεννογόνο.

• Πολλές φορές προκαλείται από τα δόντια

• Κάμψη κεφαλής, πίεση για 10 λεπτά.

• Αποφυγή θερμών υγρών για 24 ώρες.

• Αν έχει φύγει δόντι το τοποθετούμε στο φατνίο και απαιτείται οδοντιατρική εξέταση.

Πρώτες βοήθειες σε τραύματα των ματιών

Κακώσεις θώρακα

• Πιθανή κάκωση σε πνεύμονες, καρδία, μεγάλα αγγεία.

• Συμπτώματα από κυκλοφορικό και αναπνευστικό.

• Άμεση διακομιδή σε Νοσοκομείο.

• Η πάσχουσα προς τα πάνω για καλλίτερη οξυγόνωση και προς τα κάτω για ελάττωση πόνου και καλλίτερη αναπνοή.

Κακώσεις θώρακα

• Πνευμοθώρακας- Ασυμμετρία ημιθωρακίων- Άλγος; Δύσπνοια- Κυάνωση- Οξεία διάταση κοιλίας- Συμπτώματα από κυκλοφορικό (ταχυκαρδία, υπόταση)- Εξάλειψη αναπνευστικού ψιθυρίσματος, υπερτυμπανικός ήχος

Πρώτες βοήθειες σε κάκωση θώρακα

Τραύματα παλάμης

Τραύματα αρθρώσεων

• Τραύματα στον αγκώνα και το γόνατο μπορεί να συνοδεύονται από μεγάλη εξωτερική αιμορραγία

• Χρειάζεται τακτική απελευθέρωση της επίδεσης (ανά 10λεπτο)

• Η πίεση ασκείται και με το λύγισμα της άρθρωσης

• Απαιτείται διακομιδή σε Νοσοκομείο

Αντιμετώπιση αιμορραγίας κιρσών

Τραύμα κοιλίας

• Εξωτερική ή εσωτερική κάκωση.

• Κοιλιακό άλγος, εικόνα shock.

• Χαλάρωση ενδυμάτων, επίδεση με γάζα και πίεση με τον ασθενή σε κλίση προς την πλευρά του τραύματος.

• Διακομιδή σε Νοσοκομείο.

Πρώτες βοήθειες σε κακώσεις κοιλιάς

Κοιλιακό Τραύμα

• Κλινική εξέταση

- Η αρχική εικόνα μπορεί να είναι παραπλανητική

- Ουσίες, οινοπνεύματα και κακώσεις άλλων οργάνων

εμποδίζουν την ορθή εκτίμηση

- Η «οξεία επιδείνωση», μπορεί να σημαίνει «απουσία

επανειλημμένων εξετάσεων» ή «εξέταση από

λιγότερο έμπειρο ιατρό»

Κοιλιακό Τράυμα

• Κακώσεις ήπατος – σπληνός

• Κακώσεις δωδεκαδακτύλου – λεπτού εντέρου

• Κακώσεις παχέος εντέρου

• Κακώσεις μεσεντερίων αγγείων

• Κακώσεις οπισθίου περιτοναίου

Κοιλιακό Τραύμα

Σημείο «ζώνης ασφαλείας»

• Κακή τοποθέτηση ζώνης ασφαλείας

• Εγκάρσια εκχύμωση κοιλιακού τοιχώματος

• Κακώσεις κοίλων σπλάχνων και ΟΜΣΣ

• CT σε όλους τους ασθενείς

Κοιλιακό Τραύμα

• Κάκωση νεφρών, ουρητήρων, ουροδόχου

κύστεως, ουρήθρας

- Αιματουρία

- Ανουρία

- Πόνος στην οσφύ

- Εικόνα shock επί καταγμάτων πυέλου