مادسیج، شبکه آموزشی پژوهشی دانشجویان ایران

Madsg.comMadsg.com

مادسیج یعنی دهکده علم و دانش ایران!!مادسیج یعنی دهکده علم و دانش ایران!!

درمانی خانواده

Family Therapyمزرجي نسب رحيمي علي

اهمیت خانواده:رفاه و رشد بسترساز كه است سازماني مهم ترين شك بدون خانواده ( فيزيكي، تعادل به وي رسيدن عامل و كودك اجتماعي و رواني جسمي، ) و نقش ها قوانين، با آشنايي و اجتماعي شدن است اجتماعي و روانيدر كودك و مي پذيرد صورت خانواده در طبيعي طور به فرهنگي ارزش هاي . به مي شود تبديل اجتماعي موجود يك به خانواده با خود ابتدايي تعامالت. است بوده روان شناسان توجه مورد خانواده ديربازعملكرد از هم دليل همينـ رفتاري اشكال داراي خانواده اعضاي از يكي اگر كه است اين واقعيت . در كرد جست وجو خانوادگي روابط در را آن ردپاي مي توان باشد، روانينوجوان يا كودك مانند خانواده عضو رفتاري اشكال موارد از بسيارياز گيري بهره مي گيردكه سرچشمه خانوادگي غلط روابط از مستقيما

گردد خانواده مشكالت راهگشايي تواند مي نظر مورد .روشهاي

وگذشته گرديده محسوب اجتماعي حيات شالوده خانواده

بشر نوع بقای براي پروري وكودك نسل تكثير ازوظيفه

افراد پذيركردن توليداقتصاد،فرهنگ ازقبيل متعددي وظايف

است اي واسطه عامل خانواده بنابراين دارد برعهده نيز را

وجامعه ،سازمانها گروهها با فرد مستقيم ارتباط از قبل كه

مي ايفا وي به اجتماعي هنجارهاي انتقال در مهمي نقش

بر نمايد حاکم وروابط خانواده مشکالت کنونی درجامعه

به جديد رشته که دارد اهميت اندازه آن تا خانواده اعضای

اس آمده بوجود درمانی خانواده ت.نام

خانواده درمانی :

بررسی ، مشکل سايی شنا درمانگر، هدف درمانی خانواده در

وظايف و نقش بررسی ، خانواده يک اعضای بين روابط

تکنيک از استفاده با خانواده تغييرساختار نهايتا خانواده اعضای

همچون . متعددی مشکالت از خانواده است تخصصی و موجود

افت نوجوان، فرزند با ارتباط در مشکل زناشويی، اختالفات

والدين، از يکی اعتياد فرزندان، ازدواج فرزندان، تحصيلی

و والدين اخالقی مشکالت خردسال، فرزندان رفتاری مشکالت

برند می ديگررنج ومسائل فرزندان .يا

متمركز خانواده اعضاي بين تعامالت تغيير بر كه است مداخله اي درماني خانواده

تك تك از متشكل واحدي عنوان به خانواده كاركرد مي شود تالش آن در و است

. مي كوشد مي پردازد درماني خانواده به كه گري بالين يابد بهبود خانواده اعضاي

در يا افراد درون در ناراحتي سبب كه را انعطافي غيرقابل نسلي بين الگوهاي

. دغدغه هاي مي توان درماني خانواده در بشكند درهم مي شود، فردي بين روابط

. روي بر بيشتر درماني روش اين اما نمود مطرح را خانواده اعضاي از يك هر

. بافت تاثير تحت مستقيما كودكان روزمره واقعيت زيرا است موثر كودكان

. دارد قرار خانواده

هسته درمانی، واحد آن، در که است گروه درمانی نوعی خانواده درمانی،

اعضا تمام با درمان گر چند يا يک درمانی جلسات در و است خانوادگی

) يا) فصل و حل آن از هدف و دارد کار و سر آن ها از بخشی يا خانواده

. است خانواده واحد درون در اضطراب و بيماری زا تعارضات تخفيف

پیشینه :دهه  اواخر مقارن خانواده درمانی نهضت دهه 1940آغاز اوايل بعد 1950و يعنی ،

. در جدايی هاست از بعد خانواده اعضای مجدد گردهمايی و دوم جهانی جنگ از

دوم نيمه در روان شناسی، علم از جديدی شاخه عنوان به خانواده درمانی واقع

. سيستم ها، نظريه تاثير تحت عمدتا خانواده درمانی جنبش آمد پديد بيستم قرن

و کودک راهنمايی مراکز پيدايش خانواده، حوزه به روان کاوی درمان گسترش

. و هنجارها رويکرد، و نگرش اين در گرفت شکل گروه درمانی و زناشويی مشاوره

درمان و ادراک تحليل، و تجزيه خانواده، بستر در فرد رفتار ناهنجاری های

می شود.

تحقيقات  و عملی نظری، رويکردهای به خانوادگی نظام های درمان فعلی ريشه

دارای اشخاص و شوهر و زن کودکان، به کمک زمينه در که برمی گردد مختلفی

. گرفته اند قرار استفاده مورد خانوادگی مشکالت

بررسی در مهمی نقش ژرف نگری و نظری لحاظ از روان کاوان ديگر و فرويد

بر وقايع اين تاثير و کودکی اوايل وقايع اهميت بر زيرا داشته اند، خانواده

. تحقيقات می دادند قرار روان درمانی تحت را کودکان و می کردند تاکيد بزرگسالی،

نظام های از بخشی که اسکيزوفرنی به مبتال نوجوانان و کودکان مورد در اوليه

خانواده درمانی در که داشت پی در را ايده هايی و مفاهيم نيز بودند، خانوادگی

. علوم حوزه از خارج به خانواده درمانی می گيرند قرار استفاده مورد کنونی

( و تعامالت نظريه اين در کلی نظام های نظريه يعنی است، وام دار نيز اجتماعی

سياست، اقتصاد، زيست شناسی، مهندسی، چون حوزه هايی فرآيندهای

بررسی کليت يک اجزای عنوان به روان درمانی و روان شناسی جامعه شناسی،

می شود(.

تحول سير شناخت متفاوت، نظری و کاربردی رويکردهای اين با آشنايی

. می سازد آسان تر را خانواده درمانی به نظری رويکردهای

 نظريه هاي خانواده درماني:

ترکيبی . 1 های التقاطی– درمان

تحليلي . 2 روان بر مبتني درماني خانواده

تجربياتي .3 درماني خانواده

رفتاري _ .4 شناختي و رفتاري هاي درماني خانواده

ساختي .5 درماني خانواده

حل .6 راه بر متمركز و سيستمي ، استراتژيك هاي درماني خانواده

سيستمی .7 درمانی خانواده

:التقاطی– درمان های ترکيبی . 1

قرن دوم نيمه در روانشناسی علم از جديدی شاخه عنوان به درمانی خانواده

. سيستم نظريه تأثير تحت عمدتا درمانی خانواده جنبش آمد پديد بيستم

راهنمايی مراکز پيدايش ، خانواده حوزه به روانکاوی درمان ها،گسترش

. ، نگرش دراين گرفت شکل درمانی وگروه زناشويی مشاوره و کودک

می درمان و تحليل،ادراک و تجزيه فرددربسترخانواده ناهنجارهای و هنجارها

- ادغام. و همگرايی اثر بر که هايی التقاطی،درمان ترکيبی های درمان شود

. اند آمده وجود به درمانی روان گوناگون های رويکرد

خانواده درماني مبتني بر روان تحليلي- 2

كيدز تئودور و واين اليمن ، ويليامسون ، آكرمن ناتان آن اصلي صاحبنظران

. شيوه اين در دارد فرويد نظريه در ريشه آنها درمان شيوه كه هستند

و شوند مي دانسته مرتبط يكديگر به خانواده اعضاي ناهشيار فرايندهاي

بوجود را آسيب كه ناهشيار نيروهاي روي بايستي كه است اين بر اعتقاد

كرد كار اند، . . آورده است تجربه مفسر يا والد يا معلم يك درمانگر نقش

: ، زندگي تاريخچه ، رويارويي ، انتقال ، رويا تحليل از عبارتند درماني فنون

قوت نقاط بر .تمركز

:- خانواده درماني تجربياتي3

كه ... هستند و دوهل فرد ، كر ويته كارل ، سيتر ويرجينيا آن عمده پردازان نظريه

، ناپديري انعطاف و خشكي ، احساسات سركوب از خانواده مشكالت معتقدند

ريشه دفاعي مكانيزمهاي از حد از بيش استفاده و عاطفي مرگ ، آگاهي فقدان

. گيرد مي

عزت ، صميميت ، پذيري انعطاف كند مي تالش درمانگر خانواده رويكرد اين در

، سازي مجسمه فنون از و دهد افزايش خانواده در را تجربه براي پتانسيل ، نفس

هنردرماني ، خانواده عروسكهاي با مصاحبه ، شوخي ، خانوادگي آرايي صحنه

. شود ... مي استفاده و خانواده بازسازي ، نقش بازي ، خانواده

- خانواده درماني هاي رفتاري و شناختي _ 4رفتاري:

بندورا ، ولپه جوزف ، جانسون ويرجنيا ، مسترز ويليام آن عمده پردازان نظريه

. ... معتقد شناختي و رفتاري هاي نظريه اساس بر درماني شيوه اين هستند و

شود مي حذف يا ابقا پيامدها طريق از رفتار مي . است، را نامناسب رفتارهاي

. در و كرده اصالح توان مي را منطقي غير شناختهاي همينطور كرد اصالح توان

. كرد ايجاد تغيير خانوادگي يا زوجي رفتارهاي و تعامالت در نتيجه

مي بازي را مناسب رفتارهاي كننده تقويت متخصص و معلم يك نقش درمانگر

اقتصاد. ، سازي خاموش ، تعميم ، منفي تقويت درماني فنون از رويكرد اين در كند

مي ... استفاده و دهي سرمشق ، منطقي اي مقابله عبارات ، ذهني گريز ، اي پته

شود.

- خانواده درماني ساختي:5

اين ... اصلي پردازان نظريه و روزمن ، فيشمن ، مونتالوو ، مينوچين سالوادور

ساخت متضمن را خانواده كاركرد كه هستند درماني خانواده از شيوه

. بطور را خانواده نقشه درمانگران دانند مي مرزها و ها منظومه زير ، خانواده

كنند مي تالش خانواده مناسب ساخت كردن پياده در و كنند مي ترسيم ذهني

: . از عبارتند درماني فنون كنند مي عمل تئاتر كارگردان همچون واقع در و

و مرزسازي ، پيامها تشديد ، الحاق ، ...بازسازي

- خانواده درماني هاي استراتژيك ، سيستمي 6و متمركز بر راه حل:

ميلتون كار مرهون سه هر كه هستند مدت كوتاه و مدار روش رويكرد سه اين

. فنون و كار شيوه ، هدف برخوردارند مشتركي ميراث از و باشند مي اريكسون

باز چون فنوني از و است يكديگر مشابه رويكرد سه اين در استفاده مورد

فرايند بر تكيه ، شاق تكاليف تعيين ، تفسير و تعبير كردن كمرنگ ، تعبير

... و تشريفات كردن تعيين ، فرضي حلهاي راه روي تمركز ، حلقوي سواالت

. شود مي استفاده

پردازان نظريه از و فيش ريچارد ، لي هي جي استراتژيك پردازان نظريه از

ايمسوبرگ حل راه بر متمركز پردازان نظريه از و تام كارل ، بوسكلو سيستمي

. برد نام توان مي را ديويس و

- خانواده درمانی سيستمی:7

يک مثابه به خانواده درک برای کوششی واقع در سيستمی درمانی خانواده

) ( مثابه به و کنند می زندگی محل يک در هم با صرفا که افرادی نه و سيستم

حفظ برای اعضاء بزرگترو محيط در موجود عوامل تاثير تحت زيرسيستمی

. . کرد مطرح برتاالنفی ون بار اولين را رويکرد اين کنند می خودفعاليت تعادل

خانواده هاي نيازمند خانواده :درماني

: هاي خانواده از عبارتند برند، مي بهره درماني خانواده فرايند از كه هايي خانواده

به مبتال عضو داراي هاي خانواده همچنين و رواني بيمار يا معتاد عضو داراي

خانواده ، است گذاشته تاثير خانواده كاركرد روي نحوي به كه جسمي اختالالت

داراي هاي خانواده ، اعضا از يكي فوت ، كرده مجدد ازدواج ، گرفته طالق هاي

و فرهنگي ، اقتصادي مشكالت

تربيتي مشكالت مثال مستقيم غير صورت به اغلب مشكل داراي هاي خانواده

حل براي كمك و گيريها تصميم يا و اعضاء از يكي روحي هاي ناراحتي ، كودكان

در و كنند مي مراجعه شناسي روان و مشاوره متخصصان به تر سطحي مشكالت

مي شكل مشكل بروز در خانواده نقش به توجه به نياز فردي هاي مشاوره طول

يابد مي تداوم درمان روند ، درمانگر رويكرد برحسب و .گيرد

:خصوصيات كلي خانواده درماني

متمايز • انفرادي درمان از را آن كه است خصوصياتي داراي درماني خانوادهزبان. و پيشنيه قضاوت، مالك داراي خانواده اعضاي مثال، براي مي كند . با بايد درمانگر باشند ناآشنا درمانگر براي است ممكن كه هستند مشتركي . آشنايي اين از سپس شود آشنا آن مخصوص فرهنگ خرده و خانواده نقش هاي

. كند استفاده آنان با رويارويي يا خانواده اعضاي با ارتباط جهت در

خانواده • بخش يك و كند حفظ را خود عاطفي گسلش بايد درمانگر حال عين در . . اعضاي چون است دشواري كار اين البته نكند رها ديگر بخش نفع به رادر خويش دفاع هاي يا قدرت سر بر خود منازعات وارد را درمانگر غالبا خانواده

مي كنند آزاد ارتباط برابر

• . است سنجش و حال شرح اخذ درماني، خانواده معمول بخش هاي از يكي . بزهكار خانواده پسر است ممكن شود بررسي و مطرح بايد فعلي مشكل . يك هر تفسير بررسي باشد داشته متعددي جنسي روابط خانواده دختر يا باشد

اس مهمي كار تشخيصي لحاظ از و جالب كار مشكل، از خانواده اعضاي از

دوران زندگي و خانواده والدين پدري خانواده هاي چارچوب در خانواده مشكل وقتي

آنان درك و بهتر كودكان ارتباط شيوه مي گيرد، قرار بررسي مورد آنان ازدواج و تجرد

. و پدربزرگ ها ـ خانواده پيشينه و سابقه از كلي چشم اندز يك طرح مي شود بيشتر

- تحمل و همدلي درك قوه آنان ضعف هاي و ترس ها ،آرزوها، هدف ها و مادربزرگ ها

. . مي آيد فراهم جديدي قضاوت مالك ترتيب اين به مي دهد افزايش را خانواده اعضاي

مادرش براي خانواده، پاي در مادر آرزوهاي شدن قرباني كه مي فهمد به تدريج كودك

. محيط در والدين است داشته پدرخود رفتار سوء از برداشتي چه پدرش و معنايي چه

) ( فشار ياد به فرزندان شان فعلي وضعيت بررسي با درماني خانواده شده كنترل

. مي افتند خودشان روي همساالن

شروع خانواده درمانی:

خانواده بايد موقع چه بدهند نشان كه ندارد وجود خاصي قطعي و دقيق قواعد

. شروع است، اصلي بيمار كه نوجواني با غالبا درماني خانواده داد انجام درماني

خانواده. كه مي خورد پيوند خانواده به آن قدر بيمار مشكالت گاهي مي شود

. پيشرفت جلوي خانواده نيز گاهي است ممكن اقدام و درمان تنها درماني

. در مي ورزد مقاومت درمانگر توصيه هاي برابر در يا مي گيرد را بيمار درمان

. مي شود رفع مقاومت اين از بخشي درمان، در خانواده درگيركردن با نتيجه

) تاثير ) تحت شدت به درمان حين در بيمار بهبود حتي يا بيمار مشكالت نيز گاهي

. پاره اي در مي سازد ضروري را خانواده كل درمان و است خانواده ساختار

) ( را خانواده كل خانواده اعضاي از يكي مرگ مثل خانوادگي بحران هاي موارد

. مي كند آسيب دچار

. خانواده گاهي نمي باشد مناسب هميشه و نيست دردي هر دواي خانواده درماني

. بود خواهند بي نتيجه مداخالتي چنين كه است هم گسيخته از قدر آن نظر مورد

. نيز موارد برخي در نمي كنند همكاري اصال خانواده اعضاي از برخي نيز گاهي

و است اختالل دچار شدت به خانواده اعضاي از يكي كه مي شود معلوم زود خيلي

خانواده فرآيند كل به حضورش كه مي ورزد اخالل آن قدر يا نمي كند همكاري اصال

. مي زند لطمه درماني

آن بودن صرفه به مقرون بايد مي شود، اجرا نفر چند روي درماني خانواده چون

. بيمار عضو براي است ممكن درماني خانواده چه اگر بگيريم نظر در نيز را

. دارد سويي عواقب خانواده اعضاي ديگر براي گاهي اما باشد، مفيد خانواده

 منابع:

( احمد سيد . 1384احمدي، . اصفهان(. روانشناسي و مشاوره بر اي مقدمه . اصفهان دانشگاه نشر

(. دبليو جان . 1385سانتراك، . فيروزبخت(. مهرداد ترجمه روانشناسي زمينه . رسا. انتشارات تهران

(. . . ترال تيموتي،جي و جري اي . 1385فيرس، ترجمه(. باليني شناسي روان . بهاري الله سيف و فيروزبخت مهرداد

. رشد. انتشارات تهران(. سادوك و . 1385كاپالن خسرو(. و رفيعي حسن ترجمه روانپزشكي خالصه

. ارجمند. . انتشارات تهران سبحانيان(. هربرت گلدنبرگ، و ايرنه . 1386گلدنبرگ، ترجمه(. درماني خانواده

. همكاران و برواتي شاهي حسين حميدرضا . روان. انتشارات تهران

(. السادات اشرف رويكرد(. 1382موسوي، با كاربردي درماني خانواده . . زنان. پژوشكده الزهرا، دانشگاه انتشارات تهران سيستمي

(. . چارلز اچ فيشمن، و سالوادور . 1381مينوچين، درماني(. خانواده فنون . . . رشد انتشارات تهران سيا فرح و بهاري فرشاد ترجمه

(. سالوادور . 1373مينوچين، . ثنايي(. باقر ترجمه درماني خانواده و خانواده. اميركبير. انتشارات تهران

. بشارتي وهانيه رمزي سپيده خانم مقاله

Title

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Vivamus et magna. Fusce sed sem

sed magna suscipit egestas .

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Vivamus et magna. Fusce sed sem

sed magna suscipit egestas .