کتاب راهنما و معرفی کتابخانه مجلس

م ن ا ه ا سم ال

ناد وزه و ا ، خا تای ورای اسال س ج

ی ورای اسال س ج ناد وزه و ا ، خا تاان- ١٣٩١

تهران، ميدان بهارستان، بين عمارت قديم مجلس و مسجد و مدرسه عالي شهيد مطهريصندوق پستى: 866-11365 - كد پستى: 1157613411

تلفن: 33130911، 33130919 نمابر: 33129385، 33130920www.ical.ir :نشانى وبگاه كتابخانه

www.museume.ical.ir :نشانى وبگاه موزهwww.moshar.ir :نشانى وبگاه پايگاه كتاب شناختى مشار

[email protected] :پست الكترونيكى

فهرست مندرجات

عنوان

درآمد/ 7درباره كتابخانه مجلس/ 9

باغ بهارستان/ 10كاخ بهارستان/ 11

ساختمان مليجك/ 13كتابخانه مجلس/ 14

ساختمان در حال احداث كتابخانه مجلس/ 20منابع كتابخانه مجلس/ 20

گنجينه نسخ خطي/ 23كتاب هاي چاپ سنگي و سربي/ 24

كتاب هاي چاپي/ 25كتابخانه شماره يك/ 25

كتابخانه شماره دو/ 27كتابخانه ويژه نمايندگان/ 29

كتابخانه تخصصي انقالب اسالمي/ 31كتابخانه تخصصي افغانستان/ 31

كتابخانه تخصصي مطالعات زنان/ 31اسناد ملي، تاريخي و بين المللي/ 32

نشريات ادواري/ 34

موزه هاي مجلس/ 351- موزه مجلس

2- موزه تاريخ صنعت چاپ ايران3- موزه نسخ خطي

فراهم آوري منابع/ 40سازماندهي منابع/ 41

مديريت منابع/ 41فن آورى اطالعات و توليد منابع ديجيتال/ 42

1. بخش فنى شامل شبكه، سخت افزار و نرم افزار2. بخش توليد و نگهدارى محتواى ديجيتال

3. ارائه و اشاعه محتوا 4. پايگاه كتاب شناختى مشار

5. عضويت فعال در كنسرسيوم محتواى ملى6. لوح هاي فشردهحفاظت و مرمت/ 58

همايش ها، نشست ها و نمايشگاه ها/ 59پژوهش/ 66

مجالت كتابخانه مجلس/ 67مجموعه ها/ 69

فهرست انتشارات كتابخانه مجلس/ 77

بنام خدا و با درود بر محمد وآل او

درآمدكتابخانه مجلس طى نزديك به يك قرن، يكى از كتابخانه هاى مهم و مطرح كشور بوده و اهميت آن به دليل گنجينه هاى ارزشــمندى اســت كه در بخش هاى خطى، موزه، اسناد و منابع چاپى دارد. در باره تاريخ اين كتابخانه، تاكنون چند كتاب منتشر شــده اســت. يكى از قديمى ترين آنها تاريخچه كتابخانه مجلس شوراى ملى است كه در بهمن ماه 1355 به چاپ رسيده است. كتاب ديگرى با عنوان تاريخچه كتابخانه مجلس اولين كتابخانه رسمى كشور در ســال 1374 و كتابچه اى با عنوان كتابخانه، موزه و مركز اســناد مجلس شوراى اسالمى در يك نگاه در ســال 1387 منتشر شــده است. اكنون پس از قريب چهار سال، الزم بود تا با

توجه به تغييرات تازه نگاه مجددى به اين كتابخانه صورت گيرد. طــى اين مدت، تالش همــه همكاران كتابخانه روى اين نقطه متمركز بوده و هســت كه كتابخانه به روز باشد. براى رسيدن به اين نقطه الزم بود تا همه بخش ها همزمان فعال شده و عالوه، بر دارايى و موجودى آن افزوده شود. براى مديريت كتابخانه، به روز شدن كتابخانه، به خصوص كارهايى كه مربوط به حوزه كتاب مي شد، از هر كاري در همه بخش ها، الزم تر بود. اين تالش، بويژه در فهرست نويسى كتابهاى خطى، سنگى و چاپى به خوبى پيش رفت و تقريبا نزديك به صددرصد رسيد. در بخش نشريات نيز فهرست جامعى از موجودي انتشار يافت. همين طور در بخش اســناد، بيش از نود درصد اسناد موجود فهرست شده و اطالعات در اختيــار كاربران قرار گرفت. در طول اين مدت، صدهــا هزار كتاب چاپى از كهنه و نو، فارسى، عربى و التين به كتابخانه افزوده و بر غناى اين بخش افزوده شد. طبعا به دليل آن كه

در اين كتاب شرح اين اقدامات را به اختصار در اين كتاب مالحظه خواهيد كرد. خداوند را شــاكر هســتيم كه در طول اين سه سال و نيم توانســتيم با كمك همكاران در

داخل كتابخانه و همكاران خارج از آن، بار ديگر كتابخانه مجلس را به جايگاهى كه شايسته آن بود برســانيم. در اين مدت با لطف خداوند توانســتيم مــوزه مجلس، موزه چاپ و موزه

خطى را، راه اندازي كنيم.يكــى از درخشان ترين بخش هاى كتابخانه، فعاليت بخش پژوهش و انتشارات بود كه هم در چاپ فهارس كتابخانه، و هم آثار تراثى و ارزشمند، تالش شايسته اى داشته و موفق شديم 232 عنوان كتاب منتشر كنيم. فهرســت منشورات كتابخانه در پايان آمده و نشانگر تالشــى

است كه در اين زمينه صورت گرفته است.يكى از بهترين كارها، ديجيتال ســازى كامل كتابهاى خطى و چاپ ســنگى و قرار دادن آن از طرف وب در اختيار كاربران بود كه به اعتراف همگان كتابخانه مجلس در اين زمينه

پيشگام بوده و هست. اميد است كه اين كار در سطح ملى و به صورت گسترده انجام شود.مطالب اين كتاب توســط مديران بخش هاى مختلف تهيه و توســط آقاى سائلى تدوين شده است. از ايشان به خاطر انجام اين كار سپاسگزارم. همچنين از جناب آقاي سفيدكوهي

كه صفحه بندي اين كتاب را با زيبائي به انجام رساندند متشكرم.طبيعى اســت كه در اينجا نمى توانم از همه عزيزان و همكاران خوبم ياد كرده و از آنان تشكر نمايم. از معاونين محترم، مديران و كارشناســان فعال در همه قسمت ها بويژه نيروهاى

خدماتى كه نقش شايسته اى در پيشبرد كارها دارند سپاسگزارم.

رسول جعفريان1390/12/28

كتابخانه، موزه و مركز اسناد مجلس شوراي اسالمي9 كتابخانه، موزه و مركز اسناد مجلس شوراي اسالمي9 ■

درباره ي كتابخانه ي مجلسكتابخانه ى مجلس شــوراي اســالمي كه در حال حاضر 533 هزار كتاب چاپى، 25 هزار كتاب خطى، بيش از 45 هزار مجلد نشريه ى ادوارى و ميليون ها برگ سند در آن نگهدارى مى شــود، نهادي با سابقه ى بيش از يك صد سال اســت كه بخش مهمي از ميراث ماندگار تمدن كهنســال و بزرگ ايران اســالمي را بر دوش مي كشد و بر اساس رسالت تاريخي كه بر عهده اش نهاده شده، يعني پشتيباني اطالعاتي از فرآيند قانونگذاري و حمايت از پژوهش در حوزه ى علوم انســاني، همواره چشم به راه پويندگاني از قافله ي علم و آگاهي بوده است. اينك پس از يك عمر بالندگي و ثمردهي به ســان درختــي تنومند، برخيل مشتاقان معارف ســايه اي پرمهر گســترانيده و با گنجينه هايي از نفايس و نوادر به عالقمندان پرشــمار خود،

بي منت و ادعا، طعم دلچسب تالش هاي دانشوران گذشته و حال را مي چشاند.اين بناي آگاهي به اراده دوستداراني از خبرگان فرهنگ و ادب در جمع مجلسيان منتخب مردم در اوائل تأســيس حكومت مشروطه، همزمان با استقرار مجلس و اراده حاكميت قانون در ايران شكل گرفت و اينگونه، اولين كتابخانه ى پارلماني آسيا با اندكي مسامحه عمري به

قدمت تاريخ تأسيس مجلس قانونگذاري (1285 ش) در اين سرزمين دارد.


باغ بهارستان1از آنجا كه باغ بهارســتان از مكان هاى قديمى و تاريخى تهران است و عمارت هاى مهمى چون مسجد و مدرسه ى سپهساالر، مجلس شوراى ملى، عمارت عزيزيه، كتابخانه ى مجلس و ســاختمان جديد مجلس شوراى اســالمى در اين باغ قرار دارد جا دارد كه به طور مختصر

توضيحاتى در خصوص اين باغ داده شود. در دهه ى 1280 هجرى قمرى (1860 ميالدى) با روى قديم تهران معروف به باروى شــاه تهماســبى تخريب و ساخت استحكامات و دروازه ها و برج و باروى جديد آغاز شد. به اين بــاروى جديد، باروى ناصــرى مى گفتند و تهران نيز به دار الخالفه ى ناصرى مشهور شــد و زمين و باغ بهارســتان در حاشيه ى شمال شرقى شــهر قرار گرفت. اين بارو در زمان رضاشاه به علت افزايش جمعيت و گســترش شــهر تخريب شد و بهارستان كامال در محدوده ى شهر

قرار گرفت. زمينى كه مشهور به سپهســاالر و بهارســتان اســت در اوائل دوره ى قاجاريه نام مشخصى نداشــت و بخــش غربى ايــن محــدوده معمــوال در دوره ى فتحعلــى شــاه، «جلوخان باغ

نگارستان»(ميدان بهارستان فعلى) خوانده مى شد.

1. براى به دست آوردن آگاهى بيشتر مى توانيد به كتب زير مراجعه كنيد.الف. تاريخچه ى كتابخانه ى مجلس شوراى ملى، تهران، چاپخانه ى مجلس شوراى ملى، بهمن 1355.

ــناد ــور، تهران، كتابخانه، موزه و مركز اس ــمى كش ب. تاريخچه ى كتابخانه ى مجلس: اولين كتابخانه ى رسمجلس شوراى اسالمى، چاپ اول، 1374.

ــتان در تاريخ، تهران، كتابخانه، موزه و مركز اسناد مجلس شوراى اسالمى، ــن، بهارس ــتانى راد، حس ج. باسچاپ اول، 1390.

د. وب سايت موزه ى مجلس شوراى اسالمى


در سال 1285 قمرى يعنى 38 سال قبل از انقالب مشروطيت، ميرزا حسين خان سپهساالر قزوينى-صدراعظم معروف ناصر الدين شاه- بخشى از زمين ها و باغ محمدحسن خان سردار ايروانى معروف به باغ سردار را كه متعلق به ورثه ى پاشاخان امين الملك بود، خريد و از آن

پس به نام او، «باغ سپهساالر» خوانده شد. درخصوص وجه تسميه اين باغ به بهارستان، دو نظر وجود دارد. اول اينكه كه سپهساالر اوالدى نداشــت و ناصرالدين شــاه براى فراموش شــدن نام و ياد سپهســاالر، نام اين باغ و عمارت را بهارســتان گذاشت. نظر دوم اين است كه باغ و عمارت مذكور از همان زمان كه

به دست سپهساالر ساخته شد، هم وزن نگارستان به نام بهارستان خوانده شده است.مجموعه ى بهارســتان شامل مسجد، مدرســه، آب انبار، قنات، باغ و خانه است و عالوه بر اين كه با مجموعه هاى سنتى برابرى مى كند در برخى موارد شاهكار هنرى و بى نظير به شمار

مى آيد.

كاخ بهارستان (ساختمان مشروطه)ميرزا حســين خان سپهساالر قزوينى در ســال 1289 قمرى تصميم به ساخت عمارت هاى بزرگ از جمله كاخ بهارســتان در اراضى بهارســتان گرفت. وى به فكر تغيير ســيماى شهر تهران بــود. مهمترين اين ســاختمان ها، عمارت بهارســتان يا كاخ بهارســتان محل زندگى سپهســاالر بود. اين ســاختمان را امروزه به عنوان ساختمان مشروطه و يا مجلس شوراي ملي مي شناســيم. بخشى از اين ساختمان به موزه ى مجلس شوراى اسالمى و بخشى ديگر به امور

تشريفاتى و بخشى ديگر براى برگزارى همايش هاى مختلف اختصاص دارد.مجموعه ى زمين هايى كه در نهايت سپهساالر براى ساخت مجموعه ى عمارت مورد نظر خويش در نظر گرفته بود وسعتى در حدود 53 هزار متر مربع يعنى پيش از 5 هكتار را شامل مى شــد. سپهساالر براى طراحى و ســاخت اين عمارت و ديگر عمارت هاى باغ بهارستان از مهم ترين مهندســان و معماران آن زمان به ويژه ميرزا مهدى خان ممتحن الدوله شــقاقى بهره

جست. به احتمال خيلى زياد در سال 1295 قمرى ساخت كاخ بهارستان به اتمام رسيد.عمارت اعيانى سپهســاالر در جهت شــرقىـ غربى، در امتداد سردر، طرح تكامل يافته ى كاخ ســازى قاجارى را با آميختگى پنهان هنرى مغرب زمين يادآور مى شــد. به گونه اى كه شــيوه ى هنرى مغرب زمين تحت تأثير ســليقه ى معماران ايرانى در اين بنا، با طرح ايرانى در

آميخت و حتى مغلوب آن شد.اين عمارت 3 بار دچار خشم آذر شد و در آتش سوخت و يك بار هم بمباران شد:


■ 23 آذر 1261(آتش سوزى) ■ 2 تير 1287(بمباران)

■ 18 آذر 1310(آتش سوزى)■ 15 آذر 1373(آتش سوزى)

پس از درگذشــت سپهســاالر، ناصرالدين شــاه آن را بى هيچ گونه تشريفــات قانونى و شــرعى، تصرف و آن باغ و عمارت(ساختمان مشروطه ى كنونى) را ملك خالصه ى(دولتى) خود كرد و در بخشى از عمارت نيز تا ســال 1309 ق. قمرالســلطنه همســر سپهساالر(دختر فتحعلى شــاه و عمه ى ناصر الدين شــاه) در خانه و باغ بهارســتان زندگى و در آنجا مراســم تعزيه خوانــى زنانه برگزار مى كــرد. از اين زمان بود كه اين باغ و عمارت جنبه ى دولتى پيدا كرد و در آنجا مراسم دولتى و مراسم پذيرايى از مهمانان داخلى و خارجى برگزار مى شد.

از زمــان پيروزى انقالب مشروطه، كاخ بهارســتان براى مجلس در نظر گرفته شــد. طى حكــم ميرزا نصراهللا خان مشيرالدولهـ صدراعظمـ به محقق الســلطنه (محقق الدوله)ـ رئيس بيوتات دولتى ـ مورخ 25 جمادى الثانى 1324(23 مرداد 1285)، مقرر مى گردد كه عمارت بزرگ باغ بهارستان(ســاختمان مشروطه) در روز جمعه براى مجلس مهيا باشــد. اما به علت دورى از مركز شــهر و عدم دسترســى عموم مردم به آن و بدون رضايت و اجازه ى ورثه ى

سپهساالر نمى توان مجلس را در عمارت بهارستان تشكيل داد.به خاطر همين موقتا در مدرسه ى نظاميه (اتاق نظام) براى برقرارى جلسات مجلس انتخاب شــد. در طى دوره اى كــه نظامنامه ى انتخاباتى در حال تدوين بود و انتخابات بر اســاس آن انجام مى گرفت، صحبت ها و نامه نگارى ها براى تعيين عمارت بهارســتان به عنوان ساختمان


آينده ى مجلس شوراى ملى نيز ادامه داشت.در 27 شــعبان 1324( 22 مهر 1285) نامه هايى از مجلس به مشيرالدوله ارســال شــد كه اعضاى مجلس اظهار كرده بودند كه عمارت مدرســه ى نظام براى برگزارى مجلس مناسب نيست و «كال باالتفاق عمارت بهارستان را كه به هيچ وجه امروزه محل حاجت دولت نيست،

از براى مجلس شوراى ملى مى خواهند...»با توجه به مخالفت هاى پيشين رهبران انقالب، اكنون به تحقيق مسلم شده بود كه ساختمان ديگرى نمى توان در نقش بهارســتان را براى مجلــس ايفا كند. از اين رو صدر اعظم پس از تبادل نظر با شاه در 29 شعبان 1324(24 مهر 1285) به نمايندگان اعالم كرد كه فعال عمارت بهارســتان براى جلسات مجلس شــوراى ملى در نظر گرفته شود. در همان روز بنا به دستور مظفرالدين شــاه، مشيرالدوله نيز اجازه داد كه مجلس در بهارســتان برگزار شــود و مسئله ى

خريد ملك براى مجلس و وقف شرعى آن به آينده موكول شد.

ساختمان مليجك (عزيز السلطان)عزيزيــه عمارتى اســت در دو طبقه با ايوانى زيبــا رو به جنــوب و پيرايه هايى آميخته به ســبك هاى سنتى و نوين معمارى كه پيشينه ى معمارى و تاريخى آن در پيوند با مجلس رقم خورده اســت. به رغم آگاهى هاى بسيارى كه در اســناد و منابع تاريخى درباره ى ساختمان عزيزيه بازتاب يافته اســت، اما تاريخ دقيق اين بنا به درستى روشن نيست. اما اين را مى دانيم كه در ســال 1309 ق، ناصرالدين شــاه اين ساختمان را كه خانه ى مرحوم قمر السلطنه بود به غالمعلى خان عزيز السلطان بخشيد و در سال 1311 ق، مراسم ازدواج او با اختر الدوله-دختر


ناصر الدين شاه- برگزار شد.از سال 1324 ق. كه كاخ بهارستان در اختيار مجلس شوراى ملى قرار گرفت، صحبت هايى پيش آمد مبنى بر اين كه ديگر بناها و زمين هاى بهارســتان نيز به مجلس واگذار شــود. گويا در فاصلــه ى ســال هاى 1334 تا 1339 هجــرى قمرى كه مصادف با ســومين دوره ى فترت قانون گــذارى و در جريان جنگ جهانــى اول بود كه مليجك، عزيزيه را تخليه كرد و آنجا بــراى مدتــى در اختيار فردى مشهور به دكتر ميرزا اســداهللا خان كردســتانى بود. وى وكيل دوره ى دوم مجلس از كردستان بود كه پس از مدتى وزير پست و تلگراف شد. در دوره ى چهارم قانونگذارى، با تالش ارباب كيخســرو شاهرخ- رئيس اداره ى مباشرت مجلس-آن

زمين ها و خانه ى عزيز السلطان به مبلغ 20 هزار تومان خريدارى شد.

كتابخانه ي مجلساين كتابخانه را بايد زاده ي انقالب مشروطيت و مجلس در ســال 1285 دانســت. پس از اوج گيــري جنبش مشروطه خواهي در ايران عطش مردم براي كســب آگاهي بيشتر شــد و علي رغم وجود مساجد، مدارس و مطبوعات، اين نياز به طور كامل برآورده نشد. با پيروزي انقالب مشروطيت و تأســيس مجلس شــوراي ملي در ســال 1285 اين احساس نياز، شدت گرفت. چرا كه بينش، دانش و آگاهي الزمه قانونگذاري درست بود. بدين خاطر عده اي از نمايندگان فعال به فكر ايجاد كتابخانه اي براي مجلس افتادند تا نمايندگان مردم را از جهت علمي و اطالعاتي تغذيه كند. مجلس شــوراي ملي در همان سال، 60 جلد كتاب خريداري

نمود كه مي توان آن را نخستين گام در راه تأسيس كتابخانه ي مجلس دانست.


اگرچه تأســيس رســمي كتابخانه اي به معناى واقعــى كلمه و با هــدف بنيادين حمايت فكــري و علمي نمايندگان مجلس كه از ضرورت هاي اساســي تشكيل حكومت جديد بود در دوره ى نخســت مجلــس با همه ى عزمي كــه براي انجام اين كار وجود داشــت، به دليل مشكالت ناشــي از تغييرات اساسي در سيستم حكومتي و مشغله هاي فراوان نمايندگان ميسر نشــد. اما با مســاعي و پشتكار برخــي از نمايندگان فرهيخته ى عضو هيأت رئيســه ى دومين دوره ى مجلس شــوراي ملي در اين راه قدمي اساســي و قانوني برداشته شد. به اين صورت كه در ماده ي 135 نظامنامه ي داخلي(آيين نامه ي داخلي) مجلس شــوراي ملي2، مصوب 26 ذى الحجه ى 1327/ 18 دي 1288، نام «كتابخانه» آورده شــد. در اين قانون از «كتابخانه» به عنوان يكي از دواير «شــعبه اداري» مجلس شــوراي ملي نام برده شــده است. فردي كه در تحقق اين ماده بســيار فعاليت نمود « ارباب كيخسرو شاهرخ »ـ نماينده ي وقت زردشتيان در مجلس شــوراي ملي و رئيس وقت امور اداري و كارپرداز وقت مجلس شــوراي ملي ـ بود. اما به علــت كثرت كارهاي اداري، انجام دادن وظايف نمايندگــي و كمبود اعتبارات مالي

تأسيس كتابخانه به تعويق افتاد. وي در سال 1291 با خريد 202 جلد از كتاب هاي ميرزا ابوالحسن جلوه و دريافت 1091

2. مجموعه مصوبات مجلس شوراى ملى در چهار دوره ى تقنينيه، مطبعه مجلس، صص. 468-469.ماده ى 135 اين نظامنامه چنين اشعار مى دارد: « اداره مجلس در تحت دو شعبه منشعب مي شود:

(1) شعبه تقنينيه.(2) شعبه اداري.

ــه و دايره تحرير صورت مجلس و صورت مشروح ــاء هيئت رئيس ــت از داراالنش ــعبه تقنينيه عبارت اس شمجلس و دايره تندنويسي و دايره ارسال مراسالت و مطبوعات راجع به قوانين.

شعبه اداري عبارت است از داراالنشاء مباشرت و دايره دفترخانه و كتابخانه و صندوق و ابنيه مجلس.»


جلد از كتاب هاي احتشام الســلطنه محمود عالمير به عنوان اهداء عمال كتابخانه ي مجلس را راه اندازي نمود. كتاب هاي خريداري شده و اهدائي در دو اتاق كوچك و تو در تو و داخل چند قفســه چوبي در قسمت شــرقي حوضخانه ي عمارت قديم مجلس شوراي ملي چيده و

نگهداري مي شد. اين كتابخانه ي كوچك همواره مورد مراجعه و استفاده نمايندگان بود. در آغاز بنا بود كتابخانه درهمان محل حوضخانه بصورت رسمي افتتاح شود، اما اين كار به دليل پيش آمدها و موانع مختلف و نيز فترت هاي بين دوره هاي قانونگذاري انجام نگرفت. خود مرحوم حســين پيرنيا ( مؤتمن الملك)ـ رئيس وقت مجلس شــوراي مليـ نيز با افتتاح كتابخانــه در آن فضاي كوچــك مخالفت مي ورزيد. وي معتقد بود كه بايد نخســت محل

مناسبي براي كتابخانه در نظر گرفته شود. پــس از چندي مجلس در دوره ي چهارم تقنينيه بناهاى واقع در شــرق كاخ بهارســتان و عمارت هاي آن را خريداري نمود. يكى از اين عمارت ها اصطبل و كالســكه خانه بود و آن را به كتابخانه تبديل كردند و اين زمينه اي شــد كه نهايتا در سال 1302 تالش ها و كوشش هايي كه براي تأســيس كتابخانه انجام گرفته بود به نتيجه برســد و با انتقال منابع از ســاختمان مجلس شوراى ملى(عمارت بهارستان) به ساختمان جديد، كتابخانه از لحاظ مكانى جدا شد. در آن هنگام عبدالحميد نقيب زاده مشايخ به عنوان مدير موقت و نماينده ى ارباب كيخسرو شاهرخ منصوب شــد.. كتابخانه ى مجلس پس از نزديك به دو ســال يعني در سال 1304 تحت نظر مديــري دانشمند و كاردان همچون يوســف اعتصامي آشــتياني ( اعتصام الملك) به عنوان اولين كتابخانه ي رســمي و دولتي گشايش يافت. در حال حاضر از اين ســاختمان به عنوان


كتابخانه ى شــماره ى 2 مجلس(كتابخانه ى ايران شناســى و كتابخانــه ى تخصصى مطالعات زنان) استفاده مى شود.

ساختمان اصلى كتابخانه ي مجلس(ساختمان شماره ى يك) در 17 بهمن 1341 افتتاح شد و با اوج گيري انقالب اســالمي در ســال 1357 به مدت 6 ماه تعطيل گرديد. در سال 1362 با تصميم مســئولين وقت، كتابخانه ي مجلس ســناي سابق نيز با عنوان كتابخانه ى شماره ى 2 زير نظر كتابخانه ى مجلس شــوراي اســالمي قرار گرفت. در تاريخ 21 شهريور 1375 طرح تصويب اساسنامه ي كتابخانه، موزه و مركز اسناد مجلس شوراي اسالمي به تصويب مجلس شوراي اسالمي و در 28 شهريور همان سال به تأييد شوراي نگهبان رسيد3. مطابق اين قانون، به كميســيون مشترك امور اداري و اســتخدامي و ديوان محاســبات و بودجــه و امور مالي مجلس شــوراي اسالمي اجازه داده شد كه اساسنامه ي مذكور را بررسي و به تصويب نهايي برســاند. اساسنامه ي جديد در تاريخ 13 آذر 1375 به تصويب مجلس شوراي اسالمي رسيد و در تاريخ 5 دى 1375 مورد تأييد شــوراي نگهبان قرار گرفت4. با تجديد سازمان كتابخانه و تصويب اساســنامه ي جديد، اين كتابخانه به عنوان « كتابخانه، موزه و مركز اســناد مجلس شوراي اسالمي » تغيير نام يافت و زير نظر هيأت امنايي به رياست عاليه رئيس مجلس شوراي

اسالمي به روند توسعه ي خود شتابي مضاعف بخشيد. نخستين گام ها در گردآوري كتب، مجموعه هاي اهدايي عده اي از فرزندان فرزانه ى ملت در صــدر مشروطيت بود كه به اميد تقويت علــم و آگاهي و قانون، ميراث علمي و مكتوب برجاي مانده از عمري تالش خود و خاندان خويش را به كتابخانه ى مجلس سپردند و بدين

ترتيب هم كتابخانه را بنيان نهادند و هم نام نيك از خود برجاي گذاشتند.چيزى نگذشــت كه با استقبال پژوهشگران، دانشجويان و صاحبان فضل و كمال، از يك كتابخانــه ى اختصاصي به كتابخانه اي نيمه تخصصي و عمومي و رو به پيشرفت تبديل شــد. اين سير رو به كمال هم در زمينه ى مجموعه سازي و هم در حوزه ى ارائه ى خدمات ارزشمند علمي و فرهنگي به مثابه ى ســنتي پسنديده و روشــي هدفمند همچنان پي گرفته شد تا امروز كه با بهره جويي از تجهيزات روزآمد و غني ســازي منابع، متناسب با آخرين توليدات علمي به ويژه در حوزه ى ايرانشناســي، كتابخانه ى مجلس توانســته به اعتباري كم نظير در گستره ى ملي و بين المللى دســت يابد و عالقمندان مشتاق را از گوشه گوشه ى ايران و جهان به سوي

خود بكشاند.

3. مجموعه قوانين سال 1375، صص 552-5534. مجموعه قوانين سال 1375، صص 937-940


با انتقال مجلس شــوراي اســالمي به ميدان بهارســتان در ســال 1383بر اهميت و جايگاه كتابخانه به عنوان وجهه ي فرهنگى و مردمي خانه ملـت و پشتيبان اطالعاتي نمايندگان مردم

افزوده شد و روند تحوالت شتاب بيشترى يافت.كتابخانه ي مجلس شــوراي اســالمي به عنوان يكــي از مراكز علمــي و فرهنگي مهم و گنجينــه ي ميراث فرهنگ و تمدن ايران و اســالم از شــهرت و اهميت بااليــي در داخل و خارج از كشور برخوردار است. دليل اين مدعا عالقه، توجه و مراجعه شخصيت هاي علمي، فرهنگي و سياســي، ناشــران، نويســندگان، محققان مراكز علمي، فرهنگــي و دانشگاهي و همكاران ديگر كتابخانه ها به اين مجموعه و تبادل اطالعات، اهداء و مبادله منابع و همكاري

در سطوح مختلف است.مديراني كه از ديروز تا امروز ســكانداري اين كشتي معرفت را بر عهده داشته اند و مدت

رياست آنان به ترتيب عبارتند از:■ عبد الحميد نقيب زاده مشايخ (1305-1302)،

■ يوسف اعتصام الملك آشتياني (1316-1305)، ■ ابراهيم شريفي (1339-1316)،

■ تقي تفضلي (1346-1339)، ■ خانم فخري راستكار (1352-1346)،

■ محمد شهدادي(1354-1352)، ■ عبدالحسين حائري (1374-1354)،

■ غالم رضا فدايي عراقي(1377-1374)، ■ سيد محمد علي احمدي ابهري(1386-1377)،

■ احمد جاللي(1387-1386)،■ رسول جعفريان (دهم شهريور 1387- تا كنون).

در اين ميان استاد عبدالحسين حائري با 57 سال تالش در كتابخانه ى مجلس يعنى از سال 1330 تا زمستان 1387 بيشترين سابقه ى خدمت در اين كتابخانه را داشته است.


یان ول ر١٣٨٧-١٣٩١


ساختمان در حال احداث كتابخانه ى مجلسساخت كتابخانه ى جديد و بزرگى براى قوه ى قانون گذارى كشور مشمول طرح بزرگ تر و جامع ترى به نام طرح بهارســتان اســت. اين طرح در زمينه هــاى ادارى، رفاهى، فرهنگى و مســكونى و كار مطالعاتى و اجرايى آن برعهده ى گروهى از مهندســين و مشاوران سازمان عمرانى مناطق شهردارى تهران مى باشد. جناب آقاى دكتر الريجانى- رياست محترم مجلس شــوراى اسالمى- مســتقيما روند اجراى پروژه را پى گيرى مى نمايد و رياست دفتر ايشان و

معاون محترم اجرائى رئيس مجلس شوراى اسالمى- پى گير كارها هستند.ســاخت كتابخانه ى جديد در ارديبهشت 1390 آغاز گرديد و كار خاك بردارى قسمت مربوط به كتابخانه ى مجلس به اتمام رســيده و عمال كار ســاخت و ســاز شروع شده است. طبق جدول زمان بندى اعالم شــده از سوى مجريان امر، ساختمان جديد درخرداد ماه 1392 تحويل خواهد شد، اميدواريم در وقت اعالم شده كار به سرانجام برسد و كتابخانه از كمبود

شديد فضا رهايى يابد. پروژه ى كتابخانه، موزه و مركز اســناد كه در مســاحتى به متراژ 59500 متر مربع در نظر

گرفته شده است مى تواند براى چند ده سال مشكل كمبود جا را حل نمايد.

منابع كتابخانه ى مجلس امــروز اين مركز فرهنگي كه كتابخانه هاي شــماره يك و دو مجلس شــوراي اســالمي را شــامل مي شــود با مجموعه هاي كم نظير، نفيس و ارزشــمند خود همچون كتب و رسائل خطي، كتب چاپي ســنگي، ســربي و نوين، اســناد تاريخي و ملي از جمله اســناد مكتوب،


مجلس كتابخانه ي در موجود جامى (898ق.)؛ احمد بن عبدالرحمن نورالدين تأليف «لوايح» شوراى اسالمى با شماره 14585؛ تاريخ كتابت قرن 13ق.


صفحه اول صحيفه سجاديه، به خط احمد نيريزى، كتابت 1144 ق، نسخه شماره 14412 كتابخانه مجلس


عكسهاي تاريخي، قراردادها و فرمانهاي حكومتي دوران قاجار و اسناد ديداري و شنيداري، گزارشــهاى دولتي و اسناد و انتشارات واسپاري سازمان ملل و ارگان هاي وابسته، نشريات و

نيز اشياء موزه اي پاسخگوي خيل عظيمي از پژوهندگان است.اســتفاده از فــن آوري روز در ارائه خدمات ويژه به كاربــران مختلف و حضور پرثمر در نمايشگاه ها و همايش هاي علمي كه از سوى ســازمان هاي بين المللي تخصصي بر مى گردد، بازديد ميهمانان و مراجعين خارجي از اين مركز، اعزام كارشناسان كتابخانه به مجامع فرهنگي داخلي و خارجي و غيره بخشي از تعامالت مثبت و سازنده اي است كه همگامي كتابخانه را با تحوالت نوين در عرصه ى خدمات كتابخانه اي، پژوهشي، كتابداري و اطالع رساني برقرار

نموده و استحكام مي بخشد.كتابخانه ى مجلس شوراي اسالمي كه سال هاست به عنوان يكي از مراكز علمي و فرهنگي معتبر و مهم در پاســداري از ميراث مكتوب فرهنگ و تمدن ايران و اسالم در جهان شناخته شــده اســت داراي گنجينه هايي كم نظير از منابعي اســت كه بر اعتبار جايــگاه آن به عنوان مركزي مهم در بسط و اشاعه تاريخ علم و هنر افزوده است. بهترين مجموعه ها و بخش هاي

اين كتابخانه عبارتند از:

گنجينه ى نسخ خطىنســخ خطي برجاي مانده از دوران هاي درخشان شــكوفايي علــم و فرهنگ و انديشه در ايران و سرزمين هاي اسالمي به عنوان گنجينه ى ماندگار ملت، پيام داران برجسته اي از تعالي علمي و نبوغ انديشمندان و متفكران ايراني و مســلمان در بســط و گسترش ادب، فرهنگ، عرفان، اخالق و هنر هســتند كه خالقيت كم نظير و تمدن بي همتاي آنان و سيطره ى بي چون و چراي ايشان بر فعاليت هاي كمرنگ و بي رونق علمي ديگر جوامع آن روزگار را به اثبات

مي رساند.شــمار نســخه هاي خطي در گنج خانه ى كتابخانه ى مجلس به بيش از 25 هزار مجلد بالغ مي شــود. اين نســخه ها طى يكصد ســال گذشــته خريدارى يا به صورت اهداء به كتابخانه

واگذار شده است.بخش عمده نســخه هاى موجود در كتابخانه به همت فهرست نگاران بلندپايه اي همچون يوســف اعتصامي، ايرج افشار، عبدالحسين حائري، محمد تقي دانش پژوه، فخري راستكار، ابن يوســف شــيرازي، بهاء الدين علمى انوارى، احمد منزوي، علينقى منزوى، سعيد نفيسي و از نســل جديد پژوهشگرانى چون سوســن اصيلي، محمد بركت، جواد بشرى، ابوالفضل


حافظيان بابلى، سيد محمدحسين حكيم، يوسف بيگ باباپور، سيد جعفر حسينى اشكوري، سيد صادق حسينى اشكوري، احسان اهللا شــكر اللهى، محسن صادقي، علي صدرايي خويي، علي اكبر صفري، ســيد محمد طباطبايي بهبهاني (منصور)، محمود طيار مراغي، حسين متقي و محمود نظري و همچنين يك جلد فهرست توصيفى شبيه نامه هاى دوره ى قاجار نيز توسط

رضا كوچك زاده فهرست شده است.نسخه هاي فهرست نشده نيز در حال حاضر توسط همين فهرست نگاران جوان و توانمند در حال فهرست نويسي اســت. همچنين كتابخانه ى مجلس در صدد باز نگرى و بازچاپ تمامي فهرست هاي پيشين خود است كه تاكنون تعدادي از اين فهرست هاي بازنگري شده به چاپ

رسيده است و اين كار مهم و اساسى همچنان ادامه دارد.كتابخانه ى مجلس همچنان آماده تحويل گرفتن نسخه هاى خطى و چاپى اهدايى از طرف دوســتداران فرهنگ مى باشــد. افزون بر آن، كميته ى خريد و تقويــم كتابخانه كه در حال حاضــر با هدايت آقايان خليل مســتوفى، ابوالفضل حافظيان بابلى، ســهراب يكه زارع، مدير بخش خطى، و خانم ســيمين صيديه اداره مى شــود مشغول فعاليت بوده و به طور ساالنه بين

هفتصد تا هزار نسخه خريدارى و ارزش گذارى مى شود.گام بعــدي در معرفــي و نمايانــدن اين گوهرهاي تابــان، تهيه ى تصاويــري باكيفيت از آن هاســت. ايــن حركت از ســال 1330 در قالب تهيــه ى ميكروفيلم (ريزفيلــم) آغاز و در يك دهه پيش تهيه تصاوير ديجيتالي ســياه و ســفيد نيز به آن اضافه گرديد. درســال 1387، سياســت نويني در ديجيتال سازي نسخ خطي آغاز گرديد و با استفاده از فن آوري هاي نوين و به كارگيــري تعداد قابل مالحظه اي از اســكنرهاي پيشرفته در ظرف 9 ماه از همه ي نســخ خطي، تصاوير ديجيتالي تمام رنگي و با كيفيت باال فراهم شــد. در حال حاضر، اين تصاوير در كتابخانه ديجيتال (رســان، آذرســا، و نيز كتابخانه ديجيتالي مجلس وابسته به كنسرسيوم محتواي ملي ) قابل اســتفاده و دانلود مى باشــد و اين يكــي از مهم ترين گام ها در حفظ اين

ميراث گران بها و دسترسي همگاني و آسان به آن ها است. در حال حاضر 95 درصد از نســخه هاى خطى فهرست شــده و فهرست باقى آن ها نيز در

آينده ى نزديك انجام يافته و منتشر خواهد شد.

كتاب هاى چاپ سنگى و سربىكتاب هاى چاپ ســنگى و ســربى كتابخانه ى مجلس كه به كتاب هاى چاپ قديمى و يا كتاب هاى نادر نيز معروف هســتند بالغ بر 15 هزار جلد مى شــود. اين منابع از لحاظ محتواى


علمى و تاريخ چاپ و نشر از ارزش فوق العاده اى برخوردارند. در حال حاضر (اســفند 90) تمامي كتابهاي چاپ سنگي فهرست نويسي شده و در حال چك نهايي است.

عالوه بر كار فهرست نويســى و مرمت و آسيب زدايى اين كتب، تهيه ى تصاوير ديجيتالى از آن ها نيز رو به اتمام اســت و در حال حاضر بخش عمده آنها در بخش آذرســاي ســايت

كتابخانه مجلس قابل بازيابي به صورت متن كامل است.

كتاب هاى چاپىكتاب هــاي چاپي اين كتابخانه در يــك كتابخانه ى اصلى و چندين كتابخانه ى تخصصى

نگهداري مي شود.

كتابخانه ى شماره يكســاختمان اين كتابخانه كه به شــماره ى1 معروف اســت در 17 بهمن 1341 گشوده شد. مجمــوع كتاب هــاي چاپي موجود در اين كتابخانه، اعم از كتب چاپ ســنگي، ســربي، و معمولي به حدود 456 هزار جلد رســيده كه شــامل كتاب هايي به زبان هاي فارســي، عربي، انگليســي، آلماني، فرانســه، روســي، تركي، ژاپني و غيــره و عمدتــا در زمينه هاي حقوق، علوم سياســي، علوم ديني، علوم اجتماعي، تاريخ، ادبيات و هنر؛ با تأكيد بر اسالم شناســي و

ايرج افشار- ابراهيم شبوح


ايران شناسي است.اين كتابخانه بر اســاس فلســفه ى وجودى كتابخانه هاي پارلماني تأســيس شــده و عالوه بــر ذخيره كتاب هــا و گنجينه هاي خطي و اســنادي، منابع آن به منظــور پشتيباني اطالعاتي نمايندگان مردم و متناســب با كارگروه هاي كميســيون هاي مجلس فراهم آمده اســت. بايد تأكيد كرد كه كتابخانه ى مجلس به طور عمده در حوزه ى علوم انســاني و به طور خاص در

زمينه ى ايرانشناسي فعال است.از ديگــر منابع اين كتابخانــه، تعدادى پايان نامه ى قديمى و جديد در مقاطع كارشناســى

ارشد و دكترا متعلق به دانش آموختگان داخلى و خارجى است.همچنيــن بخش قابل توجــه اي از منابع و دست نوشــته هاي اين كتابخانــه، كتب اهدايي بزرگان و فرهيختگاني اســت كه با هدف توســعه ى علم، مجموعــه ى خويش را وقف اين كتابخانه كرده اند. بعضى از اين مجموعه هاى اهدايى عبارتند از مجموعه ى احتشام الســلطنه، مجموعه ى ســيد محمد طباطبائى، مجموعه ى رهى معيرى، مجموعــه ى پروانه، مجموعه ى پارســيان هند، مجموعــه ى نجم الدولــه، مجموعه ى فيــروز، مجموعه ى ســيد جمال الدين اســد آبادى، مجموعه ى امام جمعه خوئى، مجموعه ى غالم حســين سرود، مجموعه ى جعفر ســلطان القرائى، مجموعه ى كريم زاده تبريــزى، مجموعه ي ملك مدني و مجموعه ي صدر

االفاضل.از كتاب هــاى چاپى ديگر كه اخيرا به كتابخانه اضافه شــده اســت مى تــوان به مجموعه

موسوى گرمارودى با 13 هزار جلد كتاب اشاره نمود.


كتابخانه ى شماره ى دواين كتابخانه كه در حال حاضر به كتابخانه ى ايران شناسى نيز معروف است در پي تأسيس مجلس ســنا در 20 بهمن 1328، به ابتكار و عالقمندي ســيد حسن تقى زاده رئيس وقت اين مجلــس، به طور موقت در كنار مجلس شــوراي ملي واقع در ميدان بهارســتان، در دو اتاق كوچك، با هدف ايجاد كتابخانه اي تخصصي در زمينه ي ايران شناســي و اسالم شناســي، به منظور بهره برداري محققان ويژه و با حدود 500 جلد كتاب شكل گرفت. كتابخانه ى مزبور با احداث و افتتاح ســاختمان مجلس سنا (ساختمان مجلس شوراى اسالمى در دوره هاى اول تا شــشم) در سال 1335 به تاالري در جنب هيأت رئيسه ى مجلس سنا و سپس در اوائل سال 1362 به كاخي كه در شرق عمارت مجلس سنا قرار داشت و قبل از پيروزي انقالب اسالمي موزه ى نگارســتان در آنجا مستقر بود به عنوان كتابخانه ى شــماره ى 2 مجلس انتقال يافت. با انتقال به موزه ى نگارســتان ســابق به مرور اين كتابخانه شكل عمومي نيز به خود گرفت و درهاي آن به روي همه ى اهل پژوهش باز شــد. كتابخانه ى مذكور در اوائل ســال 1383 به عمارت قديمي مجلس شوراي ملي (ساختمان مشروطه) واقع در ميدان بهارستان منتقل و در نهايــت در 24 آبان 1384 به عمارت قديمي كتابخانه ي مجلس منتقل و با حضور چهره هاى

فرهنگى و سياسى باز گشايى گرديد.از ســال هاى 1384 تــا 1386 اين كتابخانه به طــور ثابت به جمع آورى كتب ايران شناســى و اسالم شناســى مشغول بوده اســت. از ســال 1387 به اين سوى تغييرات اساســى و بنيادين در ايــن كتابخانه انجام گرفــت. از جمله وجين كتاب هاى قديمى كه در حوزه ى ايران شناســى و اســالم شناسى نمى گنجيد و انتقال آن ها به كتابخانه ى شماره ى يك و جايگزين كردن آن ها با


كتاب هاى تخصصى كه به اين فرآيند روزآمد و پربار كردن منابع در سالن مرجع گفته مى شود. اضافه كردن مجموعه هاى ارزشــمند به اين كتابخانه از جمله مجموعه ى اســتاد محمد گلبن بــا 12 هزار جلــد و مرحوم محمود عظيمــى زواره اى و همچنين تأســيس كتابخانه ى تخصصى مطالعات زنان با 2 هزار جلد كتاب، نشريه و پايان نامه از ديگر خدمات مهم اين كتابخانه مى باشد.

در حال حاضــر اين كتابخانه داراي مجموعه ها و منابع ارزشــمند، كمياب و يا بي نظيري مشتمل بر بيش از 68 هزار شامل حدود 44 هزار جلد كتاب فارسى و عربى، بيش از 25300 جلد كتاب التين به زبان هاى انگليســى، فرانسوى، آلمانى، ايتاليايى، تركى و روسى، 3527 جلد كتاب چاپ ســربى و ســنگى، 410 عنوان نشريه ى ادوارى تخصصي فارســى، عربى و التين، نمايه ى فارسى 1800 مقاله ى التين و 37 نقشه ى جغرافيايي بسيار ناياب و ممتاز مربوط

به ايران، كشور هاى شرقى و دنياي اسالم است.در ايــن كتابخانه بهترين گنجينه ى ســفرنامه هاى فرنگى ها درباره ى ايــران نيز نگهدارى مى شــود. از 586 ســفر نامه، 349 عنوان به زبان انگليســي، 123 عنوان به زبان فرانسوي، 87

عنوان به زبان آلماني و 32 عنوان به زبان هاي ايتاليايي، التين، تركي، روسى و غيره است. نشريــات ادواري موجــود در اين مركز نيز در نــوع خود از بي نظير تريــن مجموعه هاي سازماندهي شده در مراكز آرشيوي داخل كشور است و بالغ بر 110 عنوان مجله ى تخصصي در حوزه هاي ايران شناســي به زبان هاي انگليســي، فرانسوي، آلماني، روسي و تركي و 300 عنوان مجله ى تخصصي فارســي و عربي چاپ داخل و خارج از كشور اســت كه برخي از

آن ها سابقه و قدمت بيش از يك قرن دارد.در حــال حاضــر كتابخانه ي شــماره ي 2 مجلــس تخصصي تر شــده و در آن فقط منابع


اسالم شناسي و ايران شناسي ثبت مي شود و با حفظ رويكرد تخصصى خود به فراهم آورى و خريد مجموعه هاى مرتبط مشغول است. تهيه ي تصاوير ديجيتالي از كتب قديمي، تك نسخه و نفيس اين كتابخانه جهت قرار گرفتن در كتابخانه ى ديجيتالى مجلس در حال انجام است. برخى از منابع قديمى اين مجموعه در وب سايت كتابخانه و مجله ى پيام بهارستان نيز معرفى گرديده اســت. اين منابع با توجه قدمت و تنوع شان فرصت بسيار مغتنمي براي محققين اين

حوزه هاي پژوهشي فراهم مي آورد.

كتابخانه ى ويژه ى نمايندگانعليرغم ارتباط تاريخي و تشكيالتي اين كتابخانه با مجلس شــوراي اســالمي، در راستاي تبيين و شــفافيت بيشتر رسالت اساسي و اصلي كه باعث شكل گرفتن اين كتابخانه شد يعني اطالع رســاني به هنگام و خاص به نمايندگان مردم، در آســتانه ى يكصدمين ســال تأســيس مجلس و شــكل گيري قوه ي مقننه و با هدف تسهيل و تسريع در دسترسي آسان اين عزيزان به اطالعات مورد نيــاز، كتاب ها، منابع و مآخذ الزم براي ايفاي وظيفه ى خطير قانونگذاري و نظــارت بر حســن اجــراي قوانيــن، در 13 دي 1384 در محوطه ى تاالر جلســات علني، كتابخانــه ى ويژه ي نماينــدگان به عنوان واحدي كوچك اما عملياتــي از تمامي خدمات و مجموعه هاي كتابخانه راه اندازي شــد و هم اينك در جهت وظايف تعيين شــده خود، منشأ

خدمات ارزنده اي بوده است.ايــن كتابخانــه تحت نظارت رئيــس كتابخانه، مــوزه و مركز اســناد كتابخانه مجلس به فعاليت مي پردازد. بر اســاس آنچه در اساســنامه ى كتابخانه ى مجلس شوراي اسالمي آمده،


خدمت رســاني به نمايندگان مجلس پيوســته در الويت نخست قرار داشته است و نمايندگان مجلــس نيــز از مراجعان دائمي كتابخانــه ى مجلس بوده و همــواره از خدمات و همكاري اين كتابخانه بهره مند بوده اند، اما ايجاد كتابخانه ى ويژه ى نمايندگان را بايد ســرفصلي نو و اقدامي مبتكرانه در زمينه ى خدمت رســاني كتابخانه ى مجلس به نمايندگان و ياري آنان در حوزه ى خطير قانونگذاري و نظارت بر اجراي قانون و به طور كلي افزايش توان دسترســي

مجلس به اطالعات به شمار آورد. كتابخانه ى وي ژه ى نمايندگان در فضايي نســبتا كوچك واقع شــده و مجموعه ي آن بالغ بر 5000 جلد كتب حقوقي، سياســي، فرهنگي، اقتصادي، اجتماعي، تاريخي، اسالمي، منابع مرجع و نظاير آن اســت. عليرغم مســاحت كم و مجموعه كتب موجود، كتابخانه ى وي ژه ى نمايندگان، به دليل برخورداري كامل از كمك و پشتيباني كتابخانه ى مجلس توانســته است نيازهاي اطالعاتي فوري نمايندگان را به ســرعت تهيه و در دسترس آنان قرار دهد. در واقع اين كتابخانه، واسطه ى پيوند ميان نمايندگان مجلس از يك سو و خدمات و مجموعه بزرگ

كتابخانه ى مجلس از سوي ديگر است. اين كتابخانه در فاصله بســيار نزديك از صحن و كميســيون هــاي مجلس قرار دارد و به هميــن دليل نمايندگان به راحتي به اين كتابخانه مراجعه و از خدمات آن بهره مند مي گردند. نمايندگان عموما جهت استفاده از خدمات اينترنت، امانت گرفتن كتاب و منابع مورد نياز و به خصوص درخواســت جستجوي اطالعات اعم از مقاالت، آمار و اطالعات در موضوعات خاص و مناســبتي به اين كتابخانه مراجعه مي نمايند. در بســياري از موارد نيز درخواســت جســتجوي اطالعات بصورت تلفني اعالم و متعاقب آن مطالب و اطالعات مورد نياز، فورا

تهيه و در صحن مجلس به نمايندگان تحويل مي گردد.مراجعان اين كتابخانه عالوه بر نمايندگان مجلس، شامل دبيران كميسيون ها، مديران كل و رؤســاى ادارات مجلس، مشاوران و معاونان پارلماني وزارتخانه ها و دستگاه هاي اجرايي هســتند. ميــزان مراجعه نمايندگان نمايانگر اســتقبال آنان از فعاليت هــا و خدمات كتابخانه ويژه نمايندگان اســت. در ســال 1388 حدود 800 مورد و در ســال 1389 حدود 900 مورد مراجعه به كتابخانه صورت گرفته و در مجموع طي 5 ســال گذشته يعنى از زمان آغاز بكار كتابخانه ى ويژه ى نمايندگان تا پايان ســال 1389 نزديك به 4000 مورد مراجعه به كتابخانه

صورت گرفته است.


كتابخانه ى تخصصى انقالب اسالمىفرا رســيدن سي امين ســال پيروزي انقالب اسالمي فرصتي فراروي پژوهشگران است تا با نگاهي عميق تر ابعاد اين انقالب مردمي و مبتني بر آرمان هاي ديني و ميهني را بررســي كنند و حاصل يافته هاي خويش را براي نســل امروز و فردا به يادگار گذارنــد. كتابخانه ى تخصصي انقالب اســالمي كــه در بــر دارنــده ى منابع مربوط به اين برهه ى تاريخي اســت همزمان با شانزدهمين هفته ى كتاب جمهوري اسالمي در سال 1387 با چنين هدفى و با همت آقاي قاسم تبريزي در دل كتابخانــه ى مجلس راه اندازي شد. در حال حاضر اين مجموعه در حدود 17 هزار مجلد كتاب را در خود جاى داده اســت

كه هر روز به اين مجموعه افزوده مى شود.

كتابخانه ى تخصصى افغانستانتفكــر ايجاد كتابخانه ى تخصصى افغانســتان بعد از برگزارى نخســتين همايش بين المللى ميراث مكتوب ايران و افغانســتان 1389 بوجود آمد. در حال حاضر اين كتابخانه دائر است و تا دى ماه 1390، 5 هزار جلد كتاب دارد و تهيه و گردآورى منابع مرتبط همچنان ادامه دارد.

كتابخانه ى تخصصى مطالعات زنانكتابخانــه ى تخصصــى مطالعات زنان، روز دوشــنبه، 23 آبان 1390 مصــادف با روز قبل عيد ســعيد غدير خم در كتابخانه ى شماره ى 2 مجلس شــوراى اسالمى افتتاح شد.. نخستين مجموعه ى خريدارى شــده در اين زمينــه 2000 مجلد كتاب تخصصى به طور يكجا بود كه هســته ى اوليه ى اين كتابخانه را شــكل داد. اين منابع كه صرفا اختصاص به حوزه ى مطالعات زنان دارد شامل كتاب، جزوه، پايان نامه و نشريات به زبان هاى فارسى، عربى و انگليسى است.


كتابخانه ى تخصصى تاريخ مجلسكار هاى مقدماتى مانند تهيه ى منابع مورد نظر و جا در دست اقدام است و اميد مى رود كه

در پايان 1390 يا اوائل سال 1391 راه اندازى گردد.

اسناد ملى، تاريخى و بين المللى بخش مركز اســناد كتابخانه ى مجلس با در اختيار داشتن آرشيو بى همتايى شامل بيش از دوازده ميليون برگ از اسناد مربوط به 24 دوره ى مجلس شوراى ملى و هفت دوره ى مجلس ســنا، تنها مركز غنى اسناد پارلمانى كشور، معرف تاريخ قانونگذارى، سير تصويب قوانين و تحــوالت قوه ى مقننه در ادوار مختلف و روايتگرى صــادق و بى غرض از تعامالت مردم با نمايندگان خويش است كه به لحاظ پژوهش هاى جامعه شناختى و تحقيقات اجتماعى بسيار

مهم و ارزنده محسوب مى شود.اين مركز با مجموعه هاى اهدايى نظير مجموعه ى 75 هزار ســندى خانواده ى متين دفترى و مجموعه ى ده هزار ســندى فرمانفرما و... تقويت گرديده و عرصه ى مطالعاتى و پژوهشى نابى را براى نويسندگان و پژوهشگران فراهم آورده است. اين اسناد مشتمل است بر نامه ها، فرمان هــا، قراردادها، امتيازنامه ها، اســناد مالــى، قباله ها، وقفنامه هــا، اعتبارنامه ها، عرايض و شــكايات مردمى، اســناد انتخابات، اســناد و مدارك كميســيون ها، لوايح، طرح ها، اســناد حســابدارى، قوانين، اسناد مجلس مؤسسان، عكس ها، آلبوم هاى تاريخى و نقشه ها، نوارهاى ريلى مشروح مذاكرات مجلس شــوراى ملى و فايل هــاى ديجيتالى آن ها، بريده ى نشريات، پرونده ى نمايندگان مجالس ملى و ســنا و غيره اســت. براى بخش مهمى از اسناد موجود در اين بخش كاربرگه تهيه شده و اطالعات آن در شبكه كتابخانه موجود و از طريق وب سايت كتابخانه، فهرست آنها، قابل دسترس است. طى سالهاى 1387 – 1389 دهها دانشجوى ارشد

رشته هاى تاريخ و نسخه شناسى به كار فهرست نويسى اين اسناد مشغول بودند.اين بخش همچنين در بردارنده ى اسناد سازمان ملل شامل مجموعه هاى ارزشمند اطالعات، اســناد و مدارك، گزارشــات و انتشارات اركان شــشگانه ســازمان ملل و كارگزارى هاى تخصصى آن يعنى سازمان بين المللى كار، سازمان خوار و بار و كشاورزى، سازمان بهداشت جهانى، بانك جهانى و يونســكو است. اين اســناد از اولين سال هاى تأسيس سازمان ملل در ســال 1948 ميالدى(1327 خورشيدى) تاكنون، به زبان هاى انگليسى، عربى و فرانسه به اين

كتابخانه مى رسد و مطابق طبقه بندى خاص آن نگهدارى مى شود.بــراى مراجعين كتابخانه اســتفاده از منابــع نامبرده، نامحدود و رايگان اســت و همچنين


جســتجوى الكترونيكى در كليه سايت هاى ســازمان ملل از طريق اينترنت در محل كتابخانه ميسر است.

بخــش ديگرى از اين مركز بــه مجموعه گزارش هاى دولتى اختصاص دارد كه توســط ســازمان ها، وزارتخانه هــا و نهادهاى دولتى به صورت كارنامه، گزارش عملكرد، ســالنامه و آمارنامه، گزارش كنفرانس ها، قطعنامه ها و ســمينارها تهيه و معمــوال با تيراژ محدود منتشر و به مراكز معدودى ارســال مى شــود. اين گزارش ها حاوى مجموعه اى از آخرين اطالعات آمارى موجود در زمينه هاى اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى كشور است كه نيازهاى اطالعاتى

تصميم گيران و برنامه ريزان و پژوهشگران را در اين حوزه ها بر طرف مى كند.در كنار اســناد مكتوب مركز اســناد كتابخانه ى مجلس شــوراى اســالمى، واحد اســناد شــنيدارى و ديدارى به عنوان قســمت ديگرى از بخش اســناد، داراى منابــع غنى و منحصر به فــردى اســت. از آنجا كه عصر حاضر، عصر ارتباطات و پيشرفت ســريع در علوم اســت ابزار هاى شــنيدارى و ديدارى در انتقال اطالعات و هم چنين در نظام آموزشى، تحقيقاتى و فرهنگى جوامع بشرى نقش به ســزايى دارند. در اين راستا بود كه واحد شنيدارى و ديدارى كتابخانه ى مجلس شوراى اسالمى از سال 1377، فعاليت خود را با هدف گردآورى، حفظ و نگهــدارى منابع آغــاز نمود و به جامعه محققان و پژوهشگــران فرهنگ و تاريخ خدمات

ارائه مى دهــد. در طى دو ســال گذشــته و مشخصــا از ســال 1387تاكنــون بيش از 3 هزار عكس جديد از طريق اهدا و خريد به مجموعه عكس هاى تاريخى مجلس اضافه

شده است.از ديگر بخش هاى مركز اسناد كتابخانه مى توان به شــوراى ارزيابى اســناد، واحد فهرست نويســى، واحد فراهم آورى، واحد تحقيقــات تاريــخ مجلــس، واحــد تاريخ شــفاهى، فصلنامه ى اسناد بهارستان و واحد

مخزن و خدمات آرشيوى اشاره نمود. از كار هاى حائــز اهميت ديگر مى توان به تهيــه ى تصاوير ديجيتالى از اســناد ملى و تاريخــى موجــود در كتابخانه ى مجلس


اشــاره نمود كه چندى اســت كه اين اقدام آغاز گرديده و تا كنون در حدود 50 هزار برگ سند اسكن شده است.

نشريات ادوارىدر كنار مجموعه هاي ارزنده و كم نظير نســخ خطي و كتاب هاي چاپ ســنگي و ســربي و مجموعه هاي اســنادي اين كتابخانــه، مجموعه ى 5 هزار عنوان نشريــه ى معتبر و در خور اعتناي اين كتابخانه فرصتي مناســب را براي پژوهشگران و مشتاقان اين عرصه فراهم آورده اســت. مجموعه اى از قديمي ترين مجالت فارسي زبان چاپ داخل و خارج كشور، نشريات مرتبط با ايران و جهان اســالم به زبان هاي غير فارســي، شب نامه ها و ... در سير پژوهش هاي تاريخي، فرهنگي، اجتماعي و سياســي و خصوصا بررســي هاي ادواري يك صد سال اخير، منابعي متنوع و در عين حال قابل اعتمادى محســوب مي شــود. بخصوص نشريات مربوط به نهضت مشروطيت، نهضت ملى شدن صنعت نفت، انقالب اسالمى و موضوعات ديگر و نيز نشريات محلي، بر غناي اين مجموعه افزوده اســت. در حال حاضر هم از طريق شبكه رسا و هم چاپ فهرســت مجالت موجود در كتابخانه از آغاز تا سال 1386 تمامى نشريات موجود در كتابخانه به ويژه در حوزه فارســى زبان فهرست شده اســت و قابل بازيابى و استفاده مى


باشد. هم اكنون اين مجموعه به بيش از 46 هزار مجلد رسيده است.

موزه هاي مجلسسه موزه با موضوعات و محتواى مختلف در كتابخانه ى مجلس وجود دارد كه قديمى ترين آن ها «موزه ى مجلس» است كه رويكرد هنرى و تاريخى دارد. موزه ى بعدى «موزه ى تاريخ صنعت چاپ ايران» اســت كه تاريخ چاپ و نشر را در ايران با دســتگاه هاى مربوطه نمايش مى دهد. موزه ســوم نيز «موزه ى نســخ خطى» است كه مقدمات تأســيس آن در حال اجراء

مى باشد. ذيال به شرح هر يك پرداخته مى شود.

1- موزه ى مجلسبنيانگذاران روشــن بين كتابخانه ى مجلس از همان سال هاي نخستين راه اندازي كتابخانه، درايــن انديشه بودند كه بــا خريد تابلوهاي هنرمنــد عاليقدر، اســتاد كمال الملك و برخي ديگر از هنرمندان برجســته در كنار پارلمان موزه اي به نام آن اســتاد برجسته برپا كنند. استاد كمال الملك پس از آگاهي از اين نيت خير تعدادي از آثار خويش را نيز به رســم اهداء در اختيار مي گذارد و اين مجموعه ارزشــمند سنگ بناي شــكل گيري موزه ى مجلس مي شود. بعدها با افزوده شدن برخي آثار ارزنده ى ديگر از دست نويس هاي و اسناد تاريخي و اشياي


نفيس موزه ى مجلس تنوع بيشتري يافت.در ســال هاي پس از پيروزي انقــالب نيز تحولي در مجموعه ســازي اين موزه پديد آمد و اشــياء و آثار اهداءشــده از ســوي مقامات خارجى و هيأت هاي پارلماني به رؤساي وقت مجلس شــوراي اســالمي هم به اين موزه منتقل گرديد. از جمله مقاطع چشمگير فعاليت اين موزه طي ســال هاي 1377 تا 1383 بود كه بخش عمده ى ســاختمان موزه ى نگارستان براي نمايش اشــياء آن آماده ســازي و در نظر گرفته شده بود و بازديدكنندگان فراواني را به خود

جلب مي كرد.با جابجايي مجلس و دواير تابعه به باغ بهارســتان، فعاليت موزه به طور موقت متوقف شد و مقدماتي فراهم گرديد تا اين اشياء در فضايي همخوان با تاريخ مجلس و با توجه به ارزش آن ها در معرض بازديد مشتاقان و عالقمندان قرار گيرد. در دوره ى هشتم مجلس با حمايت آقاي دكتر علي الريجاني- رئيس مجلس شــوراى اسالمى- و با حمايت هاى جدى و پيگير جناب آقاى دكتر جعفرى- مشاور و رئيس حوزه ى رياست مجلس شوراى اسالمى-، موزه در عمارت قديمي و زيباي مجلس شــوراي ملي معروف به ساختمان مشروطه در تاريخ 11

آذر 1388 بازگشايي گرديد.در حال حاضر موزه ى مجلس با دو رويكرد هنري و تاريخي به فعاليت خود ادامه مى دهد. در رويكردي هنري برخي از آثار هنرى از جمله تابلوهاي اســتاد كمال الملك و شــاگردان ايشان ماننــد علي محمودي، محمود اولياء، جعفر چهره نــگار و غيره و هدايايي كه مقامات خارجي به رؤساي مجلس شوراي اسالمي تقديم نموده اند در معرض نگاه عالقه مندان قرار داده شــده و در رويكرد تاريخي، تاريخ مشروطيت، مجلس، قانونگذاري و انقالب اسالمي


در قالب تصوير، ســند و تنديس شخصيت هاي تاريخي معاصر ايران به نمايش گذاشته شده است. از ديگر بخش هاي اين موزه صحن علني و زيباي مجلس شوراي ملي است كه انسان

را به ياد تاريخ پر جنب و جوش مجلس مي اندازد.از تحوالت اخير موزه مى توان به راه اندازى وب ســايت موزه اشاره نمود كه لينك آن در وب ســايت كتابخانه ى مجلس موجود است. در اين وب سايت، معرفى موزه و مجموعه هاى آن، تاريخ مجلس، تاريخچه ى ســاختمان مجلس شــوراى ملى(ساختمان مشروطه)، نحوه ى بازديد، برنامه هاى نمايشگاه هاى موقت ارائه شــده است. در بخش «درباره ى ما»، بخش هاى مختلف موزه از جمله معرفى و آموزش، مستند نگارى و پژوهش، نگهداشت و مرمت و ساير

بخش هاى موزه معرفى مى گردد.

2- موزه ى تاريخ صنعت چاپ ايراناين موزه به منظور نمايش تاريخ صنعت چاپ و نشر و ايجاد فضايى عينى براى درك بهتر صنعت چاپ در يك سده ى اخير ايران با حمايت جناب آقاى دكتر رسول جعفريان- رئيس كتابخانه ى مجلس- و تالش جناب آقاى اســمعيل دميرچــى و كاركنان كتابخانه ى مجلس راه اندازى شــد. بيش از 90 درصد دســتگاه ها و ابزارآالت حوزه ى چاپ به صورت اهدايى موجود در اين موزه از طريق اشخاص و سازمان ها و نهادها جمع آورى شده است. بخشى از

اين دستگاه ها در سالنى به مساحت 300 متر مريع قرار داده شده است. در 13 شــهريورماه سال 1390 به مناســبت روز صنعت چاپ اين موزه با حضور مسئوالن فرهنگى وزارت فرهنگ و ارشــاد اســالمى، پيشكســوتان و فعاالن حــوزه صنعت چاپ و


عالقمندان به اين رشــته و هنر به طور رسمى افتتاح گرديد. از آن به بعد روزانه شاهد بازديد گروه هــاى زيادى از دانش آمــوزان، دانشجويان و عالقمندان به اين صنعت هســتيم. بازديد

براى عموم آزاد مى باشد. همچنين عالوه بر دستگاه ها و وسايل موجود در داخل موزه به جهت نبود فضايى كافى، بخشى از دستگاهاى و ابزارها در انبار نگهدارى مى شود. ضمنا جناب آقاى دميرچى در حال

تهيه تعدادى دستگاه و ابزارآالت چاپ از كشور آلمان و آوردن آن ها به موزه مى باشد.

3- موزه ى نسخ خطىجهت آشــناى بيشتــر پژوهشگران و مردم ايــران و جهان با آثار غنى تمــدن و فرهنگ ايران و اســالم، موزه اى به نام «نســخ خطى» شــامل كتب خطى نفيس، مرقعات و غيره در تاريخ 16 بهمن 1390، مصادف با آغاز هفته ى وحدت و ميالد پر بركت حضرت رســول اكرم صلى اهللا عليه و آله و ســلم و امام جعفر صادق عليه الســالم در بخش نســخ خطى كتابخانه ى مجلس افتتاح شد. آثار به نمايــش درآمده از بهترين آثار خطي- هنري موجــود در كتابخانه بوده و به صورت ادواري عوض

خواهد شد.


راى شو

جلسه ي م

بخان كتاد در

وجو.) م

53قل 8ه سا

ده بت ش

كتابى (رون

ن بيريحا

ابوأليف

م» تنجي

ة التصناع

ئل الألوا

هيم «التف

طى ي خ

سخه از ن

گى بر

ست.يده ا

گردثبت

كو ونس

نى ي جها

فظهر حا

ت آثاهرس

در فكه

213ره 2

شماى با

سالما


فراهم آورى منابعتعيين دقيق موضوعاتي كه مراجعان خاص كتابخانه به دنبال آن هســتند و شناســايي منابع اطالعاتي توليد شده در آن حيطه هاي موضوعي و نهايتا گردآوري آن منابع از طريق سفارش و خريــد، پذيرش اهدا، جذب واســپاري و مبادله، سلســله اقداماتي اســت كه در مديريت فراهم آوري منابع كتابخانه انجام مي پذيرد. اين فعاليت گام نخست از فرآيند مجموعه سازي اســت كه با عناصر فراواني از جمله سياســت فراهم آوري منابــع، كميته هاي انتخاب، تأمين

بودجه ى خريد، معيارهاي وجين منابع و تفاهم نامه هاي همكاري مرتبط است.هرســاله انبوهي از منابع جديد و قديم چاپ در اشــكال گوناگون ازنسخه ى خطي و سند گرفته تا كتاب چاپي و لوح فشرده و ... به زبان هاي مختلف فارســي، عربي، انگليسي و... در موضوعات معين شــده در سياست فراهم آوري و به تناســب اهداف و برنامه هاي كتابخانه ى مجلس وارد اين گنج خانه ى عظيم مي شــود تا تشنگان وادي تحقيق را با زالل اطالعات ناب

سيراب نمايد.با تالش اين بخش طى سال هاى 1387 تا 1390 بالغ بر 255 هزار مجلد كتاب به مجموعه كتابخانه افزوده شــده اســت. بخش مهمى از اين آثار با كاوش در كتابفروشــى هاى قديمى و آثار خانگى به دســت آمده و افزون بر نمايشگاه هاى داخلــى، از نمايشگاه هاى خارجى خريدارى شده اســت. در اين زمينه، عالوه بر خريد آثار التين، كتابهاى فراوانى از تركيه و

نيز كردستان عراق تهيه شده است.


سازماندهى منابعنظم در هر محيط كاري عامل بهبود عملكرد است و در محيط هاي آرشيوي و كتابخانه اي كه نگهــداري از انبوه منابع و مــدارك را بر عهده دارند نظم عنصر اساســي براي عملكرد

صحيح و خدمات دهي دقيق و به هنگام است.يكــي از مديريت هاي حوزه ى معاونت فني كتابخانه ى مجلس كه توســعه ى كيفي منابع كتابي و غير كتابي اعم از داخلي و خارجي را بر عهده دارد مديريت سازماندهي منابع است كه اهم وظايف اين مديريت عبارت اســت از برنامه ريزي براي سازماندهي، فهرست نويسي، رده بندي و آماده ســازي منابع كتابخانه با اســتفاده از ابزارهاي كتاب شناختي، فن آوري ها و شــيوه هاي نوين و بر اساس اســتانداردهاي رايج ملي و فراملي و ايجاد و تكميل پايگاه هاي اطالعاتي روزآمد و توسعه پذير. رده بندى قابل استفاده در كتابخانه LC و تعداد ركوردهاى اطالعاتى موجود در پايگاه هاى كتابخانه كه شــامل كتب فارســى و التين، خطى، سنگى و

سربى، اسناد، نشريات مى شود در حدود 613500 ركورد است.

مديريت منابعحــوزه ى مديريت منابــع متشــكل از بخش هاى متعددى مى باشــد كه عبارتنــد از واحد نشريات، كتابخانه ى تخصصى انقالب اســالمى، كتابخانه ى تخصصى افغانســتان، كتابخانه ى شماره2 (ايران شناسى) و كتابخانه ى تخصصى مطالعات زنان، مخزن هاى كتب چاپى، سربى و التين، واحد امانت و مرجع و كتابخانه ى ويژه ى نمايندگان مستقر در ساختمان اصلى مجلس شــوراى اســالمى. همانطور كه از نام بخش هاى فوق بر مى آيد رسالت اين مديريت در واقع


همان رســالت اصلى و مهم كتابخانه يعنى همانا ارائه ى كتب و ساير منابع به مراجعين و ايجاد يك محيط شــاداب و آرام براى مطالعه ى محققين مى باشــد. اين امر از طريق تهيه و آرشــيو

جديدترين منابع در تمام حوزه هاى مربوطه و مطابق با سياست هاى كلى كتابخانه مى باشد.

فن آورى اطالعات و توليد منابع ديجيتالايــن بخش از جديد تريــن و روز آمد ترين بخش هاى كتابخانه ى مجلس اســت. مى توان گفــت اين كتابخانه با اســتفاده از فن آورى هاى نوين و فعاليت هاى گوناگون اطالع رســانى خود را در رديف كتابخانه هاى مدرن دنيا قرار داده اســت. عمده فعاليت اين مديريت در 5

مقوله به شرح ذيل خالصه مى شود. 1. بخش فنى شامل شبكه، سخت افزار و نرم افزار

2. بخش توليد و نگهدارى محتواى ديجيتال 3. ارائه و اشاعه ى محتوا

4. پايگاه كتاب شناختى مشار5. عضويت فعال در كنسرسيوم محتواى ملى

1. بخش فنىدر اين بخش ضمن آماده ســازى بسترى مناسب جهت شبكه ى داخلى و اينترنت كتابخانه كليــه ى امور مربوط به نگهدارى ســرورها و انباره هاى ذخيره توليــدات ديجيتال كتابخانه، نگهدارى كليــه ى رايانه ها در بخش هاى مختلــف كتابخانه و همچنيــن پايگاه هاى موجود


مانند پايگاه هاى كتابشناختى، كتابخانه ى ديجيتال، اتوماسيون ادارى، پايگاه مقاالت، پايگاه مشروح مذاكرات مجلس و اينترنت صورت مى گيرد. در اين بخش در طى 2 ســال گذشــته

اقدامات زير صورت گرفته است: Domain controller نصب و راه اندازى سيستم پشتيبان (DHCP, DNS ) نصب و راه اندازى سيستم پشتيبان سرويس هاى زيرساخت و اعمال سياست هاى مديريتى بر روى آن Active Directory بهينه سازى ساختار Disaster ) نصــب و راه اندازى سيســتم برگشت پذيرى براى ســرورها و ســرويس ها

(Recovery (WSUS ) نصب و راه اندازى سرويس به روز رسانى سرورها و سيستم هاى كاربران ISA Server نصب و راه اندازى Microsoft Exchange Server 2007 نصب و راه اندازى Ticketing نصب و راه اندازى سيستم (Monitoring & Alerting System ) نصب و راه اندازى سيستم جامع كنترلى و اخطاردهى راه اندازى اينترنت بى سيم افزايش 7 دستگاه سرور با توجه به روز رسانى و ارائه ى سرويس ها و خدمات جديد ( SAN Storage ) گسترش و افزايش فضاى ذخيره سازى اعمال سياســت هاى مديريتى به منظور تهيه ى نسخه ى پشتيبان از محتواهاى توليدى برى

Tape روى تجهيز اطاق سرور و گسترش آن

2. بخش توليد و نگهدارى محتواى ديجيتالاين واحد در اوايل دهه ى ســى و با تجهيزات ساده و عاريتى؛ عكس بردارى از نسخه هاى خطــى را به منظور حفاظت از آن ها در قبال حوادث و مخاطرات و از ســوى ديگر تســهيل ارائــه خدمات به مراجعين آغــاز كرد و به مرور بر فعاليت هــا و ظرفيت هاى خود افزود. در ســال هاى اخير بخصوص از سال 1387 به اين سوي با خريد دستگاه هاى جديد، كار تهيه ى ميكروفيلم و تصاوير ديجيتالي از منابع بويژه نســخ خطي، كتاب هاي چاپ ســنگي و سربي و اســناد ملي و تاريخي ســرعت و شــتاب چشم گيرى يافت. امروزه بــا تجهيز اين بخش به دستگاه هاى پيشرفته اسكنر كتاب، با كمترين آسيب رسانى به منابع، از آنها تصاوير مناسب به همراه فايل هاى پشتيبان تهيه مى شــود. اين اقدامات هم اينك با شتابى مطلوب در حال انجام


اســت و بر نحوه ى ارائه خدمات ويژه به متقاضيان، تأثير بسزايى داشته است. برخى اقدامات اين حوزه عبارتند از:

.ديجيتال سازى بيش از 24500 نسخه خطى .اسكن بيش از 11 هزار عنوان كتاب هاى چاپ سنگى و سربى .اسكن نشريات قديمى كه با اولويت بندى هم اكنون در حال انجام مى باشد

3. ارائه و اشاعه محتوادر ايــن بخش كليــه ى اطالعات پايگاه ها و منابع ديجيتال موجــود در كتابخانه در اختيار مراجعين قرار مى گيرد. عالوه بر ارائه ى خدمات بر روى شبكه ى داخلى كتابخانه، بسيارى از

خدمات اين مركز از طريق وب سايت كتابخانه به آدرس www.ical.ir نيز ارائه مى گردد.طى سه ســال اخير كوشش هاى چشم گيرى در اين حوزه صورت گرفته است كه بخشى

از آن به شرح ذيل است : طراحى و به روز رســانى مداوم وب ســايت كتابخانه ى مجلس. شــايان ذكر است تعداد


بازديد روزانه از اين وب سايت در حال حاضر بيش از 3000 نفر مى باشد. راه اندازى كتابخانه ى ديجيتالى مجلس به نام «رسان» به روي وب سايت كتابخانه در روز

يك شــنبه، مورخ 28 تير 1388 مصادف با شــب مبعث پربركت رسول اكرم(ص). در حال حاضر متن كامل بيش از 14هزار جلد(30 هزار عنوان) نســخه ى خطى بر روى اين كتابخانه قرار گرفته كه بزرگترين مجموعه ى خطى در جهان اســالم است كه به صورت تمام متن در اينترنت قرار دارد. روزانه صدها نســخه ى ديجيتالــى از مجموعه ى خطى كتابخانه ى مجلس

در اختيار پژوهشگران قرار مى گيرد.

مشروح مذاكرات مجلسانتشار برخط بيست و چهار دوره مشروح مذاكرات مجلس شوراي ملي و هفت دوره مجلس شــوراي اســالمي در سه فرمت متني، عكســي و pdf بر روي وب سايت كتابخانه مجلس و همچنين انتشار لوح فشرده آن كه تاكنون دو نســخه از آن تهيه شــده است وليكن با توجه به نياز به اصالحاتي نســخة نهايي آن با قابليت جســتجوپذيري درون متني در قالب يك پروژه هم اكنون در حال ويرايش و باز نگري مي باشــد كه اميد است در آينده اي نزديك تكميل و


در اختيار پژوهشگران و محققين اين حوزه قرار گيرد. .نسخة امكان جستجو در فهرست منابع كتابخانه به صورت برخط ،انتشار برخط انتشارات كتابخانه شــامل كتب، مجالت (پيام بهارســتان، نامه ى بهارستان

اسناد بهارستان و مطبوعات بهارستان) و برخى از نشريات قديمى. .راه اندازى درگاه معرفى نمايندگان ادورا مجلس شوراى ملى و اسالمى .ارائه پايگاه هاى كتابشناختى كتابخانه در قالب لوح فشرده و تحت تلفن همراه .راه اندازى پايگاه كتابشناختى مشار با بيش از 800 هزار ركورد .راه اندازى درگاه موزه به منظور معرفى در وب سايت كتابخانه ى مجلس انتشــار 39 عنوان لوح فشرده نشريــات قديمى و كتاب هاى خطــى و چاپى كتابخانه ى

مجلس كه در قسمت انتشارات توضيح داده شده و دائما در حال افزايش است. ارسال كتاب هاى منتشره ى كتابخانه ى مجلس براى اساتيد، محققين و پژوهشگران داخل

و خارج كشور در قالب فايل PDF از طريق پست الكترونيكى. Noormages ،ارائــه ى خدمــات پايگاه هــاى مختلف نشريات و كتــب كشور ماننــد

Magiran و نمامتن. و DVD) ارائه ى خدمات تحويل مدرك بصــورت كاغذى و بر روى لوح هاى فشرده

CD) به مراجعين.

4. پايگاه كتاب شناختى مشاريكى از پايگاه هاى بزرگ كتابشناختى كتابخانه ى مجلس «پايگاه كتاب شــناختى مشار» با

بيش از 800 هزار ركورد است.يكى از كارهاى تازه اى كه به انجام رسيده، قرار دادن اطالعات كامل فهرست كتاب هاى چاپى مشار روى يك سايت مخصوص است. لينك اين سايت روى سايت كتابخانه مجلس قرار گرفته و در عين حال به طور مســتقيم با آدرس (www.moshar.ir) نيز قابل دسترسى

است.خانبابا مشار طى سال هاى متمادى فهرست جامعى از آثار چاپى را تا سال 1350 گردآورى كرده و در شــش مجلد (شامل پنج جلد فارســى و يك جلد عربى) منتشر كرد. مجموعه ى اين اطالعات به صورت دسته بندى در اين برنامه آمده و قابليت جستجو دارد. عالوه بر آن ها فهرســت كامل منشورات ايران طى سال هاى 1370 تا 1389 نيز در اين فهرست موجود بوده ودر حال حاضر اســامى و مشخصات نزديك به يك ميليون كتاب در آن ثبت شــده است.


قرار است ظرف سال جارى تا پنج ميليون عنوان برسد.

5. عضويت فعال در كنسرسيوم محتواى ملىكتابخانه ى مجلس يكى از اعضاى فعال و بنيانگذار اين كنسرسيوم است. پرتال «كنسرسيوم محتــواى ملى» با محتواى اطالعاتى يازده مركز فرهنگى و مهم كشور در 26 تير 1390 برابر با 15 شــعبان 1432 هجرى قمرى مصادف با والدت حضرت قائم (عج) راه اندازى گرديد و

هم اينك لينك و آيكن آن بر وب سايت كتابخانه ى مجلس قابل دسترسى است. «كنسرســيوم محتواى ملى» در روز هاى پايانى ســال 1387 فعاليت خود را آغاز نمود. اين كنسرسيوم با هدف تجميع منابع و اطالعات فارسى با هر قالبى با همكارى 11 مركز فرهنگى

معتبر كشور كار خود را شروع نمود.اين يازده عضو هســته ى اصلى كنسرسيوم را تشكيل مى دهند عبارتند از كتابخانه، موزه و مركز اســناد مجلس شوراى اسالمى، سازمان اســناد و كتابخانه ملى ايران، كتابخانه مركزى دانشــگاه تهران، بنيــاد دايرةالمعارف اســالمى، پژوهشگاه علوم و فنــاورى اطالعات، دفتر تبليغات اســالمى حوزه علميه قم، سازمان تبليغات اسالمى، ســازمان كتابخانه ها، موزه ها و مركز اسناد آستان قدس رضوى، مركز دائره المعارف بزرگ اسالمى، مركز نشر دانشگاهى

و موسسه فرهنگى و اطالع رسانى تبيان. بعــد از شــكل گيرى هســته ى مركزى، هر كــدام از اين مراكــز يك نماينــده معرفى به كنسرســيوم معرفى كرده است. كار اين نمايندگان تدوين و تصويب اساسنامه و آيين نامه ى مربوط به كنسرســيوم و بحث هاى فنى اســت. در حال حاضر جناب آقاى على رضا طيرانى-

مدير فن آورى اطالعات- نماينده ى كتابخانه ى مجلس در كنسرسيوم است.هــر يك از اين مراكز محتواى ديجيتالى و فرا داده(متاديتا) هاى منابع خود را در اين پرتال

به اشتراك گذاشته اند.از ويژگى هــاى خاص اين كنسرســيوم اين اســت كه در عين حفظ اســتقالل هر يك از اعضا، اطالعات آن ها به صورت يكپارچه در پرتال اين كنسرســيوم به اشتراك گذاشته شده اســت. به عنوان مثال اطالعات كتابخانه ى مجلس در اين كنسرسيوم از لحاظ مالكيت مادى

و معنوى متعلق به خودش است.اشــخاص حقيقى و حقوقى مى توانند در اين پرتال تحت شــرايط كنسرسيوم عضو شوند و منابع خود را به اشتراك بگذارند. البته در مرحله ى اول اشخاص حقوقى مى توانند عضو شوند.

از مزايــا و امتيازات اين كنسرســيوم مى توان به اين مورد اشــاره نمود كه وقتى اطالعات


يكپارچه باشد، قطعا دسترسى به اطالعات در زمان كمترى و با گستردگى بيشترى در اختيار كاربران قرار مى گيرد.

هنگامى كه شما در قسمت جستجوى منابع واقع در مدخل پرتال با كليد واژه اى موضوعى را جســتجو مى كنيد كليــه ى منابع موجود كه متعلــق به مراكز مختلف مى باشــد با ذكر نام هر مركز نمايش داده مى شــود. به عنوان مثال كليه ى منابــع ديجيتالى موجود در كتابخانه ى ديجيتالى مجلس(رسان) در اين پرتال قابل دسترسى است. نشانى اينترنتى كنسرسيوم محتواى

www.icnc.ir :ملى

عضويت در كميته ى ملى حافظه ى جهانى يونسكودر اواخر سال 1384 شمسى(مارس 2006 ميالدى)، موضوع تشكيل كميته ى ملى حافظه ى جهانى در ايران مطرح شد. به دنبال رايزنى كميسيون ملى يونسكو با برخى نهاد هاى فرهنگى قرار شــد كه دبيرخانه ى اين كميته در ســازمان اســناد و كتابخانه ى ملى باشــد. در نخستين گام، مديران و كارشناســان برخى كتابخانه ها و دســتگاه هاى فرهنگى بــه رايزنى درباره ى تركيب افراد و سازوكار فعاليت كميته پرداختند. در نتيجه با مشورت كميسيون ملى يونسكو دســتورالعملى با عنوان دســتورالعمل اجرايى كميته ى ملى حافظه ى جهانــى در 6 ماده و 2

تبصره در تاريخ 15 شهريور 1385 تدوين گرديد.بر مبناى اين دســتورالعمل مقرر شــد كه اعضاى كميته ى ملى حافظه ى جهانى متشكل از رؤساى چندين كتابخانه و نهاد فرهنگى از جمله كتابخانه ى مجلس و 6 نفر از صاحب نظران

حوزه ى ميراث مستند باشند. كميته ى ملــى حافظه ى جهانى به منظور اســتفاده از نظرات كارشناســان، گروه ارزيابى كميته ى ملــى حافظه ى جهانى را در مهرماه 1386(2007 ميالدى) تشكيل داد تا موضوعات مرتبــط با ثبت آثار در حافظه ى ملى و جهانى قبل از طرح در كميته، در اين گروه بررســى شــود و اعضاى گروه، نظر مشورتى خود را در هر مورد براى تصميم گيرى نهايى در اختيار

كميته قرار دهند. اعضاى اين گروه از كارشناســان مراكز آرشــيوى و كتابخانه اى كشور مى باشند كه پس از شــركت در كارگاه آموزشى برنامه ى حافظه ى جهانى و دريافت گواهينامه ى شركت در

كارگاه آموزشى به عنوان كارشناسان كميته ى انتخاب مى شوند. در حال حاضر هر اثر ارســالى به دبيرخانه ى كميته، ابتدا توســط اين كارشناســان بررسى مى شــود و نتايج اين بررســى در جلســات كميته ى ملى حافظه ى جهانى مطرح مى شــود تا


تصميم نهايى براى هر اثر اتخاذ گردد.از اقدامــات اخير كتابخانه ى مجلس به ثبت رســاندن نســخه ى «التفهيـم الوائل صناعة التنجيـم»، تأليــف ابوريحان بيرونى در فهرســت بين المللى حافظه ى جهانــى در تاريخ 21 جوالى 2011(30 تير 1390) با تأييد مدير كل يونســكو مى باشــد. گواهينامه ى ثبت اين اثر در تاريخ 16 بهمن 1390 به مناســبت والدت با ســعادت حضرت رسول اكرم صلى اهللا عليه و آله و ســلم و ايام دهه ى فجر طى مراســم رسمى توسط دبير كل كميسيون ملى يونسكو به

كتابخانه ى مجلس تحويل گرديد.

سايت مجلس معاصراز نخســتين مشكالت محققان و پژوهشگران در بحــث تاريخ نگارى مجلس در ايران در دسترس نبودن منابع و اسناد دسته اول است. به طور كلى، برخى از فعاليت ها پارلمان در ايران با ســكوت همراه است. از سويى، مذاكرات برخى از دوره هاى مجلس نمى تواند كامال قابل اتكا باشد و از سويى ديگر، تمامى اسناد مكمل نيز در دسترس نيست. برخى از اين اسناد كه در آرشــيو مجلس است، خوشبختانه طى سه سال گذشته فهرست نويسى و شناسايى شده اند و به ســهولت در اختيار پژوهشگران قرار مى گيرد. اما جز اين اســناد، در اغلب آرشــيو هاى داخلــى و خارجى نيز اســناد قابل توجهــى از فعاليت هاى و اتفاقات مرتبــط با مجلس ايران موجود مى باشد كه هنوز حتى فهرستى از آن ها ارائه نشده است. در يك كالم مى توان گفت

كه اطالع رسانى دقيق و گسترده اى درباره ى اسناد مربوط به مجلس صورت نگرفته است.لذا با پيشنهاد رئيس كتابخانه ى مجلس مقرر شــد تا اســناد و منابع دســته اول و مكمل در


حوزه ى تاريخ نگارى مجلس شناســايى و در مراحل بعد، جمع آورى و ســازماندهى گردد. در ابتداى كار، بنا به پيشنهاد جناب آقاى مســعود كوهستانى نژاد- پژوهشگر تاريخ معاصر- مطالعاتى درباره ى انعكاس وقايع مرتبط با مشروطيت و مجلس در حوزه ى نشريات صورت گرفت. نتيجه شگفت انگيز بود. بسيارى از اطالعات و اتفاقاتى كه در ميان ديگر منابع به ويژه مذاكرات مجلس يافت نمى شد در اين نشريات موجود بود. بدين خاطر، كارگروهى تشكيل شــد و اين اطالعات از ميان تمام نشريات جمع آورى گرديد. در نهايت، سايتى به نام مجلس معاصر در آبان 1390 راه اندازى شــد و مسعود كوهستانى مسئوليت يافت كه در هر ماه بيش از 2 هزار خبر منتشر شــده در نشريات را در ســايت مذكور درج نمايد. بدين روى مى توان راه اندازى ســايت مجلس معاصر را تحولى مهم در عرصه ى تاريخ پژوهى مجلس دانســت. پيوند اين ســايت با عنوان «اخبار مجلس قديم» در قســمت چپ و نزديك به باالى صفحه ى www.majlesemoaser.com اصلى وبگاه كتابخانه ى مجلــس قرار دارد. از طريق نشانى

مى توان به اين سايت دسترسى داشت.

سايت كتاب معاصراين ســايت كه وابسته به كتابخانه ى مجلس است به زودى افتتاح خواهد شد. اين سايت به معرفى اعالميه ها و اعالن هاى تبليغاتى مربوط به آثار فارســى چاپ شــده كه طى يك صد و پنجاه سال در روزنامه ها و نشريات ايران منتشر شده است مى پردازد. اين معرفى ها، اطالعات ذى قيمت و گسترده اى درباره ى كتاب در اختيار ما مى گذارد. مسعود كوهستانى نژاد مسئول

راه اندازى اين طرح مى باشد. اطالعات و يافته هاى مزبور ابعاد مختلف وضعيت كتاب در ايران را نشان مى دهد. از جمله كتاب به مفهوم فعلى آن اعم از كتاب هاى عمومى و كتاب هاى درســى، نســخه هاى خطى، كتابخانه ها، قرائت خانه ها ، دست اندركاران نشر، قوانين و مقررات و نهادهاى دولتى فعال در حوزه ى كتــاب، آراء و انديشه هاى موجود در اين حوزه و كال تمام اطالعاتى كه در مورد كتاب است. اين مجموعه غنى از اطالعات تاريخى درباره ى كتاب نقش اساسى در مطالعات مربــوط به كتاب در ايــران ايفاء مى كند و مآال تأثير مهمى در مباحث فرهنگى تاريخ معاصر

ايران خواهد داشت.مى بايد با اســتفاده از فن آورى هاى روز، آن اطالعات و يافته ها را در اختيار پژوهشگران و مورخان ، كتابداران و فعالين در اين عرضه قرار داد. بدين ترتيب ســايت «كتاب معاصر» با هدف ارائه اطالعات مزبور، شــكل گرفته و به وجود آمد. سايتى كه طى چند روز آينده در


فضاى اينترنى قابل مشاهده و اطالعات موجود در آن قابل بهره بردارى خواهد بود. در تحقق چنين ايده اى، رياست كتابخانه ى مجلس شوراى اسالمى نقش حمايتى بزرگى را ايفاء نموده است و مانند سايت مجلس معاصر در مجموعه سايت هاى كتابخانه ى مجلس قرار دارد. اميد اســت كه نتايج اين تالش دست مايه اى از براى پژوهش گران و مورخان جهت بازشناسى هر

چه بيشتر هويت جامعه و كشورمان باشد. از طريق نشاني: www.bookcontemporary.com مي توان به اين سايت دسترسي داشت.

■ لوح هاي فشرده مديريت فــن آورى اطالعــات كتابخانه ى مجلس در راســتاى معرفى نشريــات ادوارى قديمى، كتاب هاى چاپى و نســخ خطى خود و دسترســى آسان تر پژوهشگران به اين منابع،

لوح هاى فشرده اى از تصاوير ديجيتالى آن ها را منتشر نموده است. بخش اعظم اين لوح هاى فشرده مربوط به مطبوعات ادوارى قديمى اســت كه گنجينه ى ارزشــمندى از منابع پژوهشــى و بيان كننده ى زاويه اى از تاريخ اين كشور اســت. بيش از 2


ســال اســت كه كتابخانه مجلس با درك اين مهم اقدام به انتشار مطبوعات قديمى در قالب لوح هاى فشرده نموده اســت. اگرچه اين اقدام در نوع خود اولين بار اســت كه توسط يك كتابخانه انجام پذيرفته وليكن در طى اين ميســر مشكالت فراوانى به همراه داشــته اســت. با توجه به هدف ذكرشده، اين اقدام بى بديل داراى مزاياى بسيار ديگرى است كه از آن جمله مى توان به دســترس پذيرى آســان تر و همگانى تر اين مطبوعات، معرفى بسيارى از نشريات قديمى كه ممكن اســت افراد زيادى حتى از وجود آن ها بى اطالع باشــند و تالش در جهت

يكپارچه سازى و تكميل نواقص و كسرى مطبوعات ارائه شده است.1. لوح مطبوعات فارسى ايران1

تاريخ انتشار لوح فشرده: مرداد 1388اين مجموعه كه در قالب 14 عدد لوح فشرده ارائه گرديده، مشتمل بر 58 عنوان مطبوعات فارسى است كه بخش عمده آن مربوط به دوران مشروطه و تعداد انگشت شمارى مربوط به دوران پهلوى اول و دوم مى باشــند. عناوين مطبوعات ارائه شده در اين مجموعه عبارتند از: آذربايجان، آزاد، ابالغ، احتياج، احسن اخبار، اختر، اخوت، ادب، اردوى همايونى، اطالع، اقبال، الجناب، المطبه فى الفارس، اميد، انجمن، انجمن تبريز، ايران، ايران ســلطانى، بشارت، پــرورش، تربيت، تمدن، ثريــا، جريده ادب، جريده ملــى، چهره نمــا، حبل المتين، حديد، حفظ الصحه، حكمت، خالصه الحوادث، خالفت، دانش، روزنامه دولت عليه، روزنامه ملى تبريز، شاهنشاهى، شرف، شكر، عدالت، علمى، غرش، فالحت مظفرى، قانون، كاغذ اخبار، كمال، مجلس، مجموعه اخالق، مرآت السفر، مريخ، معارف، ملت سنيه ايران، ناصرى، نداى


وطن، نظامى دولتى، نوروز، وطن، وقايعه اتفاقيه، وقايع عدليه.2. تذكرات ديانتى

تاريخ انتشار لوح فشرده: مهر ماه 1388لوح فشرده حاضر شامل پنجاه شماره از نشريه تذكرات ديانتى و دوازده شماره نشريه نداى

حق است كه به مديريت مرحوم آيت اهللا حاج شيخ غالمحسين تبريزى انتشار مى يافته است.3. روزنامه استوار قم

تاريخ انتشار لوح فشرده: مهر ماه 1388بســته ديجيتالى ارائه شده مشتمل بر چهار لوح فشرده و در برگيرنده چهل سال انتشار اين

روزنامه است كه البته داراى نواقصى در برخى شماره ها است.4. مجلةاالسالم و دعوةاالسالم

تاريخ انتشار لوح فشرده: آذرماه 1388اين لوح فشرده مشتمل بر دو مجله االسالم و دعوةاالسالم از سيد محمد على داعى االسالم

مى باشد. 5. الدين و الحيوة

تاريخ انتشار لوح فشرده: بهمن ماه 1388اين نشريه كه طى ســال هاى 1346 تا 1350 قمرى به مديريت آيت اهللا شــيخ على مقدس تبريــزى (خيابانى) انتشار يافته، يكى از نشريات دينى اســت كه در چهارچوب كالم جديد اســالمى، تالش كرده است به شــبهات ايجاد شده درباره اســالم در روزگار سخت بعد از

مشروطه پاسخ دهد. 6. مجله مسلمين

تاريخ انتشار لوح فشرده: اسفندماه 1388نشريه مســلمين، مجله ماهانه دينــى، اخالقى، اجتماعى، علمى و سياســى ارگان اتحاديه مسلمين است. اين مجله با مديريت مهدى حاج سراج انصارى با عنوان نشريه ماهانه اتحاديه

مسلمين از سال 1328 ش تا سال 1335 منتشر مى شد.7. مجله آئين اسالم

تاريخ انتشار لوح فشرده: فروردين ماه 1389نخستين شماره آيين اســالم در تاريخ 1323/1/1ش. در چاپخانه تابان تهران انتشار يافت وآخرين شماره آن (373) در دهه سى منتشر شد. اين نشريه پس از 24 سال و اندى وقفه، از

يكم تير 1358 دوره ديگرى از حيات خود را آغاز كرد كه بسيار كوتاه بود.


8. مجموعه حكمتتاريخ انتشار لوح فشرده: فروردين ماه 1389

خاندان سادات برقعى در قم، از خاندان هاى معروف علمى و فرهنگى هستند. برادران سيد فخرالديــن، يحيى، صدرا و ناصر چهار برادر بودند كــه در كار انتشارات و چاپخانه بوده و

سال ها در اين زمينه فعاليت داشتند.9. روزنامه مجلس

تاريخ انتشار لوح فشرده: خردادماه 1389اين بســته نرم افزارى مشتمل بر 5 ســال انتشار دوره كامل روزنامه مجلس بين ســال هاى 1324 تا 1330 قمرى اســت كه تصاوير كامل آن در اختيار پژوهشگران و عالقه مندان قرار

گرفته است.10. لوح مطبوعات افغانستان

تاريخ انتشار لوح فشرده: تيرماه 1389اين بسته ى نرم افزارى به بهانه ى نخستين همايش ميراث مشترك مكتوب ايران و افغانستان انتشار يافته اســت. موجودى آن شــامل 34 عنوان نشريه ى افغانســتانى اســت كه در آرشيو

كتابخانه ى مجلس نگه دارى مى شود. 11. لوح مطبوعات دينى1

تاريخ انتشار لوح فشرده: مردادماه 1389لــوح مطبوعات مذهبى مشتمل بر 6 عنوان مجله( نامه فروغ علم، تعليمات اســالمى، گنج

شايگان، مردان خدا، دارالسالم، همايون) انتشار يافت. 12. مجله بررسى هاى تاريخى

تاريخ انتشار لوح فشرده: شهريورماه 1389مجلة بررسى هاى تاريخى از جمله نشريات پژوهشى ـ تاريخى پيش از انقالب است.

13. درس هايى از مكتب اسالمتاريخ انتشار لوح فشرده: مهرماه 1389

لوح فشرده مجله «درس هايى از مكتب اســالم» شــامل مطبوعــات «درس هايى از مكتب اسالم»، «مكتب تشيع » و نشريه «كتابخانه مسجد اعظم » انتشار يافته است.

14. مجله مكتب اسالممجله مكتب اســالم مشهورترين مجله دينى در ســه دهه پيش از انقالب اســت. نخستين شــماره آن در بهمــن مــاه 1337 با عنوان درســهايى از مكتب اســالم زير نظــر تنى چند از


روحانيون حوزه علميه قم منتشر شد.15. مجله مكتب تشيع

نشريه مكتب تشيع توســط آقايان هاشــمى رفســنجانى و محمد جــواد باهنر و محمدباقر مهدوى منتشر مى شد. 16. نشريه مسجد اعظم

كتابخانه مســجد اعظم كه در نيمه دوم دهه ســى با حمايت آيــت اهللا العظمى بروجردى منتشر شد، پس از تأسيس نشريه اى با عنوان نشريه مسجد اعظم منتشر كرد.

17. لوح مطبوعات دينى2تاريخ انتشار لوح فشرده: آبان ماه 1389

لوح مطبوعات دينى 2 مشتمل بر 5 نشريه ايمان(انتشار از 1322 ش)، جلوه(انتشار از 1323 ش)، خرد(انتشــار از 1328 ش)، پيكار قم(انتشار از 1334 ش) و معارف اســالمى(انتشار از

1345 ش) است.18. مجله هنر و مردم

تاريخ انتشار لوح فشرده: آبان ماه 138919. مجله اتاق تجارت

تاريخ انتشار لوح فشرده: ديماه 1389لــوح فشرده اطاق تجارت ايران مشتمل بر انتشار شــمارگان 1 تــا 194 اين مجله تجارى ارزشــمند بين ســال هاى 1308 تا 1317 مى باشــد كــه در قالب اين لوح هــاى فشرده و با

همكارى اتاق بازرگانى و صنايع و معادن ايران انتشار يافته است. 20. نشريه دانشكده ادبيات تبريز

تاريخ انتشار لوح فشرده: ديماه 1389اين لوح فشرده شامل شــماره هاى نشريه دانشكده ادبيات تبريز از سال اول تا پنجاه و دوم

( 1388-1327هـ.ش) يعنى از شماره 1 تا 211 است.21. لوح مطبوعات فارسى ايران 2

تاريخ انتشار لوح فشرده: فروردين ماه 1390ايــن مجموعه شــامل 32 عنوان نشريه قديمى فارســى اســت كه در قالــب 5 لوح فشرده منتشــر گرديده، عناوين اين نشريات عبارتند از: آئينــه عيب نما، انجمن ملى واليتى گيالن، حبل المتين رشــت، راه نجات، ســروش، طوطــى، كشكول تهران، ناله ملــت، آزاد، پروانه، خراســان، روح القدس، صبح صادق، عصر جديد، گل زرد، نداى اســالم، آشــفته، تجدد،


خورشيد، زمان وصال، صور اســرافيل، فارس، گلستان، نداى جنوب، اتحاد اسالم، جنوب، خيرالكالم، ساحل نجات، طوس، كشكول اصفهان، گيالن و وقت.

22. جرايد نجفتاريخ انتشار لوح فشرده: ارديبهشت ماه 1390

23. مجله خواندنى هاتاريخ انتشار لوح فشرده: ارديبهشت ماه 1390

دوره ى كامــل مجله خواندنى ها در قالب يك بســته نرم افــزارى مشتمل بر 6 عدد لوح فشرده انتشار يافته است.

24. مطبوعات لرستان1 (مجموعه سيد فريد قاسمى)تاريخ انتشار لوح فشرده: مرداد ماه 1390

لوح حاضر، در بردارندة 7 عنوان از مطبوعات استان لرستان، يا به سخن دقيق تر نشريه هاى چاپى خرم آباد است.

25. نشريه دانشكده ادبيات و علوم انسانى دانشگاه اصفهانتاريخ انتشار لوح فشرده: شهريورماه 1390

اولين شــماره مجله دانشكده ادبيات و علوم انســانى دانشگاه اصفهان در زمستان 1343 منتشر گرديد.

26. نشريه هفتگى تماشاتاريخ انتشار لوح فشرده: آبان ماه 1390

اين مجموعه شــامل 4 لوح فشرده در برگيرنده 8 ســال انتشار هفته نامه تماشا است كه از 27 اســفند 1349 تا 2 دى 1357منتشر مى شده و به بيان رويدادهاى فرهنگى و هنرى ايران و

جهان مى پرداخته است.27. لوح مطبوعات دينى 3

تاريخ انتشار لوح فشرده: آبان ماه 1390ايــن لوح فشــرده مشمل بر 8 عنوان مطبوعــات دينى با عناوين، نشريات االســالم، پرچم اســالم، دانش آمــوز، دعوةالحق، دنياى اســالم، رواق، نهضت اسالم(ســيد صادق تقوى)،

نهضت اسالم(سيد جالل كاشانى) مى باشد.28. مطبوعات ديني 4

شامل نشريه نداي حق و وظيفه


29. مجلةالعرفانتاريخ انتشار لوح فشرده: آذرماه 1390

30. لوح مطبوعات فارسى ايران 3تاريخ انتشار لوح فشرده: آذرماه 1390

آنچــه در اين لوح فشرده ارائه گرديده در بر گيرنده 37 عنوان مطبوعات قديمى فارســى اســت. عناوين مطبوعــات اين لوح فشرده عبارتند از: اخوت تبريــز، ادب، اصفهان، آفتاب، اقيانــوس، انجمن اصفهان، انجمــن بلديه اصفهان، انجمن تبريز، انوشــيروان، برجيس، بريد شــمال، بشارت، بلديه، بهلول تهران، بهلول رشــت، بى طرف، تنبيــه درخشان، جهاد اكبر، حرف حق، دهريــه، رهنما، زاينده رود، طريقة الفالح، عدالــت، عروةالوثقى، گنجينه فنون، مجاهد، مجموعه اخالق، محاكمات، مســاوات، معــارف، مفتاح الظفر، ناقور، نجات تهران،

نداى اسالم، نداى ترقى، نسيم شمال.31. آثـار مخطوط خواجـه نصير الدين طوسـى در كتابخانه مجلس(كنگــره بين المللى

هفتصد و پنجاهمين سالگشت دانشمند بزرگ خواجه نصير الدين طوسى) 32. كتاب هاى دست نويس شيخ بهائى

33. مجلس ديروز و امروز (مصور)34. نسخه ى خطى نهج البالغه

35. نسخه ى چاپ ى قرآن معتمدى36. نسخه ى خطى االبانه

37. فهرست نسخ خطى كتابخانه ى مجلس38. فهرست منابع كتابخانه ى مجلس براى تبلت، لپ تاب و آندروييد

39. مشروح مذاكرات مجلس شوراى ملى و اسالمى40. لوح مشروح مذاكرات مجلس بررسى نهايى قانون اساسى جمهورى اسالمى ايران

41. لوح فشرده ى التفهيم الوائل صناعة التنجيماين كتاب، تنها نوشته ى فارســى ابوريحان بيرونى(362-440 هجرى قمرى) است و سال تأليف آن را 420 هجرى قمرى در غزنين مى دانند. اين نسخه در روز پنجشنبه، 6 صفر 538 هجــرى قمرى بــه خط محمد بن جورابى كتابت شــده و به شــماره ى 2132 در كتابخانه ى

مجلس نگهدارى مى شود.42. لوح فشرده صحيفه سجاديه به خط احمد نيريزي


حفاظت و مرمت مديريــت حفاظت و مرمت يكي از واحدهاي فعال كتابخانه ى مجلس اســت كه با همت مرمت گران و كارشناسان مربوطه و با بهره گيري از ابزار پيشرفته و مواد مناسب و برگشت پذير به صورت فني و تخصصي منابع كاغذى از جمله كتب خطى، سنگى، سربى و نوين، اسناد و نشريات را از گزند عوامل مخرب محيطي همچون نور، رطوبت، دما، و نيز عوامل بيولوژيك مثل قارچ، كپك و ميكرب و عوامل فيزيكي از قبيل پارگي و چســبيدگي اوراق و... نجات داده و محافظت مي نمايد. در اين مركز هر ســاله صدها جلد كتاب خطي، هزاران برگ سند تاريخــي، كتــاب و نشريه ى اداوارى مختلف مورد مرمت، بازســازي و آســيب زدايي قرار مي گيرد. در اين بخش شمارى از دانشجويان ارشد رشته مرمت مشغول ظريف ترين كارهاى

اصالحى و مرمتى بوده و همزمان نزد استادان مربوطه آموزش مى بينند.


در بخــش صحافي همچنين همه ى نشرياتي كه در آرشــيو غنــي مطبوعات اين كتابخانه نگهداري مي شــود به صورت ماهانه، فصلي يا ساالنه صحافي شده و مجلد مي شود تا امكان نگهداري و اطالع رســاني آن ها در امنيت و به سهولت فراهم باشد. از فعاليت هاى مهم ديگر اين بخش مرمت عكس هاى تاريخى، تابلو هاى نقاشى، جلد هاى هنرى، تذهيب و نقاشى هاى

داخل كتب خطى و به طور كلى آثار هنرى است.

همايش ها، نشست ها و نمايشگاه هاكتابخانــه ى مجلس بــا توجه به جايگاهش در ســطح ملــى و بين المللــى و انتظارى كه پژوهشگــران از آن بــراى همكارى هــاى فرهنگــى و كتابخانــه اى دارنــد در همايش ها و نشســت هاى بسيارى در ايران و جهان شركت داشته است يا همايش ها و نشست هاى بسيارى را بر گزار نموده اســت. در زير به چند نمونه از همايش هاى برگزار شــده توسط كتابخانه ى

مجلس اشاره مى شود.

■ سمينار مقدماتى نسخه هاى خطىســمينار مذكور براي اولين بار در كشور در تاريخ اول و دوم خرداد 1379 برگزار شــد. هدف از برگزاري اين ســمينار شناســايي، معرفي و بررســي شــيوه هاي بهــره وري بهينه از

فن آوري پيشرفته در جهت احياي نسخ خطي بوده است.

■ آيين بزرگداشت حاميان نسخ خطىقدردانــي و تجليــل از تالش هاي ارزنده و تأثيرگذار دانش پژوهــان متفكر و انديشمندان


صاحب عقيده اي كه در كمال شــكيبايي و تحمل رنج هاي گران با تالش بسيار، ساليان دراز عمر پربركت خود را وقف شناســايي و شناســاندن، احيا، نشر، حفاظت و مرمت، تحقيق و تصحيــح ميراث مكتــوب و گران بهاي موجود در كتابخانه هاي شــخصي و عمومي كرده و مي كنند افتخاري اســت كه كتابخانه ى مجلس انجام آن را بر ذمه ي خود دانســته و با ابتكار برگزاري آيين ويژه ى ســاالنه اي همزمان با برنامه هاي هفته ى كتاب جمهوري اسالمي ايران از ايــن فرزانــگان دانشمند و متواضع و متخصصان بي ادعا و صبــور، تجليل كرده و با انتشار آثاري در قالب ويژه نامه و يادنامه به قدرشناســي از اين بزرگواران تالش نموده تا شــيوه ى زندگــي و روش علمــي ايشان چراغ راهي باشــد براي ايجاد انگيــزه در محققان جوان. در آيين هاي هشت گانه ي برگزار شــده در سالهاي 87-79 از اين اسوه هاي مجاهده ى علمي به

صورت ويژه تجليل به عمل آمده است:▪ سال اول(1379): همايش مقدماتى؛

▪ سال دوم(1380): استاد عبدالحسين حائري، كتابشناس برجسته؛▪ سال سوم(1381): استاد محمدتقي دانش پژوه، فهرست نگار شهير؛

▪ سال چهارم(1382): استاد احمد منزوي، فهرست نگار شهير؛▪ سال پنجم(1383): استاد دكتر اصغر مهدوي، كتاب شناس و نسخه شناس برجسته؛

▪ ســال شــشم(1384): حجه االســالم و المســلمين اســتاد ســيد احمد حســيني اشكوري، فهرست نگار برجسته؛

▪ سال هفتم(1385): استاد سيد عبداهللا انوار، مصصح و فهرست نگار برجسته؛▪ سال هشتم(1386): استاد مير جالل الدين محدث ارموي، مصصح برجسته؛

▪ از سال نهم به بعد اين همايش از سوى ديگر نهاد ها ى فرهنگى و پژوهشى مانند كتابخانه ى ملى جمهورى اسالمى ايران و كتابخانه آستان قدس برگزار مى گردد.

■ همايش تاريخ مجلسمجلس شــوراي ملي، ميراث انقالب مشروطه و مهمترين شــاخص دموكراسي است كه دوره هاي پرفراز و نشيبي را در طي سال ها سپري نموده است. مجلس مشروطه با داشتن نقش حياتي در اداره و هدايت كشور، تأثير عميق و تعيين كننده اي در سرنوشــت و سياســت هاي كشور به جاي گذاشــت. از اين رو بررســي نحــوه ى انتخابات مجلس و شــناخت تركيب نمايندگان نه تنها مي تواند خاســتگاه واقعي وكالي مجلس و آراء صادره از ســوي آنان را بازشناســي نمايد بلكه قادر است چگونگي مشاركت مردم و نحوه ى تأثيرگذاري مجلس در


تحوالت كشور را مورد بررسي قرار دهد. به منظور دســتيابي به اين هدف، كتابخانه، موزه و مركز اســناد مجلس شــوراي اسالمي اقدام به برگزاري همايش هايى در جهت تعيين نقش و جايگاه مجلس در سياست هاى كشور و چگونگــي كاركرد آن در طي ادوار مختلف نموده اســت. اين همايش ها كه به نشســت تخصصى تاريخ مجلس نيز معروف اســت به صورت دوره اى برگزار مى گردد. در همايش نخســت، تالش شد تا به طور كلي به تمامي ابعاد و زواياي مجلس در طي دوران برپايي آن پرداخته شود. در همايش دوم، با محدودتر شدن دوره ى مورد نظر، كاركرد مجلس شوراي ملــي، به طور خاص در دوره ى پهلوي اول مورد بررســي قرار گرفت. مجموعه مقاالت اين همايش ها نيز به صورت ويژه نامه هاى ضميمه ى مجله ى پيام بهارســتان منتشر شــده است. تا

كنون 2 همايش به شرح زير برگزار شده است. نخستين همايش تاريخ مجلس؛ دوشنبه، 31 خرداد 1389

ايــن همايش در نوع خود نخســتين همايشــى بود كه به طور مســتقل و متمركز به تاريخ مجلس در ايران و موضوعات مربوط به آن پرداخت. از اهداف اصلى اين همايش مى توان به شناسايى اســتعداد هاى حوزه ى تاريخ نگارى مجلس در ايران، رفع برخى شبهات و انتشار منابع و مآخذى در اين زمينه دانست. از مقاالت رسيده به دبيرخانه ى همايش، 135 مقاله در

ويژه نامه ى پاييز پيام بهارستان چاپ شد.دومين همايش تاريخ مجلس؛ چهارشنبه، 4 خرداد 1390

دومين نشســت تخصصى تاريخ مجلس با نگاهى به ساختار و كاركرد مجلس شوراى ملى در دوره ى رضاشاه (1320- 1300هـ.ش.) به همت مركز اسناد و مركز تحقيقات تاريخ مجلس در صحن علنى ساختمان قديمى مجلس شوراى ملى واقع در ميدان بهارستان برگزار گرديد.

■ نشست تاريخ شفاهى


براى معرفى و گســترش روش هــاى نوين جمع آورى، حفظ و اطالع رســانى در حيطه ى منابع تاريخ معاصر ايران و با توجه به نقش ســازنده ى تاريخ شفاهى در تاريخ نگارى مستند، «انجمن تاريخ شــفاهى ايران»، هر ســال نشست تاريخ شفاهى را به ميزبانى يكى از مؤسسات فعال در عرصه ى تاريخ شفاهى و تاريخ پژوهى برگزار مى كند. اولين نشست در اسفند 1384 در كتابخانه ى ملى برگزار گرديد. هفتمين نشســت تاريخ شــفاهى نيز به ميزبانى كتابخانه ى

مجلس، در روز سه شنبه، 11 بهمن 1390 در ساختمان قديمى مشروطه برگزار گرديد.

■ نخستين همايش بين المللى ميراث مكتوب ايران و افغانستان؛ شنبه، 12 تير 1389هدف از برگزارى اين همايش شناســايى اشــتراكات فرهنگى و ميراث مكتوب مشترك

فارسى زبان ايران و افغانستان بود كه تا كنون از نگاه افكار عمومى مغفول مانده بود، تحكيم روابــط فرهنگى دو كشور و ايجاد شــرايط مناســب براى انجام تالش هــاى مشترك براى


شناسايى، نگهدارى شناساندن اين ميراث مشترك بوده است.

■ همايش بازشناسـى مناسـبات فرهنگى ايران و عراق، سه شـنبه تا شنبه، 13 تا 17 ارديبهشت 1390

هدف از برگزارى اين همايش شناخت بيشتر پژوهشگران دو كشور از مشتركات فرهنگى و تاريخــى يكديگر بــود و در حدود 120 نفر از اســتادان دانشگاه هاى بغداد، بصره، نجف، كوفه و ساير دانشگاه ها در اين همايش شركت داشتند. مدت همايش 5 روز در تهران، قم و مشهد بود و در روزهاى سه شــنبه تا شنبه مورخ 13 تا 17 ارديبهشت 1390 برگزار گرديد. از جمله مهمانان ويژه ى اين همايش دكتر ابراهيم جعفرى- نخســت وزير سابق عراق- و دكتر

احمد چلبى- نماينده ى فعلى مجلس عراق- بودند.

■ مراسم چهره گشايى از نسخه برگردان قرآن خطى موزه ى توپقاپى سراى استانبول


به منظور رونمايى از نســخه برگردان «معانى كتاب اهللا تعالى و تفسـيرة المنير» مراسمى در روز يكشنبه، 16 بهمن 1390، ساعت 15 و 30 دقيقه در صحن علنى عمارت قديمى و زيباى مجلس شوراى ملى(ساختمان مشروطه) با حضور جناب آقاى دكتر على الريجانى-رياست مجلس شوراى اســالمى-، جناب آقاى دكتر رســول جعفريان-رئيس كتابخانه ى مجلس-

، جناب آقــاى اميد ياردم(Umid Yardim)-ســفير محترم جمهــورى تركيه در تهران-، جناب آقاى ايلبر اورتايلى(ilber Ortayli)- پژوهشگر و رئيس كاخ موزه ى توپقاپى ســراى اســتانبول، دبير كل كميسيون ملى يونسكو- و جمعى از پژوهشگران قرآنى و علماء شركت

داشتند. اين نسخه ى نفيس قرآنى در بخش انتشارات معرفى شده است.

نگارخانه ى كتابخانه ى مجلسدر اواخر ســال 1389 بود كه ايجاد نگارخانه اى در سرســراى ورودى كتابخانه ى مجلس بــه منظور تقويت ارتباط بين هنرمندان و اقشار مختلف جامعه و معرفى آثار هنرى و حمايت از هنرمندان در دســتور كار قرار گرفت. از آنجا كه كتابخانه ى مجلس روزانه پذيراى بيش از 500 نفر از محققين و مراجعين و گروه هاى بازديد كننده از مدارس، دانشگاه ها ، نهادها و سازمان ها است اين نگارخانه فرصت و مكان مناسبى براى تحقق اهداف فوق الذكر مى باشد.

تاكنون نمايشگاه هاى ذيل در نگارخانه ى اين كتابخانه برگزار شده است:1- افتتاح نگارخانه در ماه مبارك رمضان 1390 با آثار قرآن هاى نفيس خطى موجود.

2- نمايشگاه تخصصى مرمت تابلوهاى نقاشى در مهر ماه 1390.3- نمايشگاه آثار خوشنويسى استاد مجتبى سبزه در اواخر مهر و اوايل آبان 1390.

4- نمايشگاه كتاب كودك بمناسبت هفته ى كتاب در آبان ماه 1390.5- نمايشگاه عكس مجلس به نام «مجلس ديروز امروز» در آذر ماه 1390.

6 - نمايشگاه «درياى عطش» از آثار خوشنويسى استاد حسن آهنگران در آذر ماه 1390.7 – نمايشگاه شبيه نامه ى دوره ى قاجار موجود در كتابخانه ى مجلس به مناسبت ماه محرم

و صفر در دى ماه 1390.8 – نمايشگاه عكس به نام «كبوتران حرم » بمناسبت ماه صفر در دى ماه 1390.

قابل توجه است كه براى پر بار تر كردن اين نمايشگاه ها، در مراسم افتتاحيه ى برخى از اين نمايشگاه ها سمينارهايى نيز برگزار گرديد.


اساسنامه و ساختار سازمانىاساسنامه ى كتابخانه، موزه و مركز اسناد مجلس شوراي اسالمي در جلسه ى روز سه شنبه، مــورخ 13 آذر 1375 بــه تصويب مجلس و در تاريخ 5 دى 1375 به تأييد شــوراى نگهبان

رسيد. اساسنامه ى مذكور داراى 13 ماده و 2 تبصره است.مطابــق ماده ى اول اين اساســنامه؛ كتابخانه ى مجلس، مؤسســه اى تحقيقاتى، فرهنگى و خدماتى اســت كه زير نظر مســتقيم رئيس مجلس فعاليت مى كند. ماده ى 3 اساســنامه بيان مى دارد هدف اصلى و بنيادى كتابخانه ى مجلس جمع آورى آثار حقوقى، سياسى، فرهنگى، اقتصادى و اجتماعى با تأكيد بر اسالم شناســى و ايران شناسى، حفظ و نگهدارى ميراث ملى، آثــار كمياب و خطى و موزه اى و انتشار مناســب آن، ارائــه ى خدمات به نمايندگى مجلس شوراى اسالمى، شوراى نگهبان، مجلس خبرگان، مجمع تشخيص مصلحت نظام، دولتمردان

نظام و پژوهشگران داخلى و خارجى، دانشجويان و ساير مراجعين است.مــاده ى 5 به اركان كتابخانه مى پردازد. اين اركان عبارتند از هيأت أمنا و رئيس كتابخانه. مطابــق ماده ى 6، اعضــاى هيأت أمنا عبارتند از رئيس مجلس، رئيس كميســيون آموزش و تحقيقات، رئيس كميســيون فرهنگى، كار پرداز فرهنگى و دو نفر از كارشناسان كتابدارى و كتابشناسى به پيشنهاد رئيس كتابخانه و تأييد رئيس مجلس. رئيس مجلس، رئيس هيأت أمنا

و رئيس كتابخانه، دبير هيأت أمنا است.مطابــق ماده ى 10، وظايف هيأت أمنا بدين قرار اســت: سياســت گذارى و برنامه ريزى و تعيين خط مشى كلى در امور كتابخانه، بررسى و تصويب بودجه ى ساالنه ى كتابخانه، پيشنهاد تغيير و اصالح اساســنامه به كميســيون مشترك امور ادارى و استخدامى و ديوان محاسبات، بودجه و امور مالى مجلس، اســتماع و اظهار نظر نسبت به گزارش رئيس كتابخانه، تصويب آيين نامه هاى داخلى مــورد نياز كتابخانه، تهيه و تصويب آيين نامه هاى مالى، اســتخدامى و

تشكيالتى كتابخانه و مشاوره با رئيس مجلس در جهت تثبيت يا عزل رئيس كتابخانه.بر اســاس ماده ى 11، رئيس كتابخانه مســتقيما از طرف رئيس مجلس منصوب مى شود و بر طبق ماده ى 12، وظايفى چون سرپرســتى كليه ى امور كتابخانه، مراقبت بر حســن اجراى اساســنامه و تصميمات هيأت أمنا، معرفــى اعضاى انتخابى هيأت أمنــا ى كتابخانه به رئيس مجلس، اخذ مجوز هاى الزم جهت اســتخدام از هيأت أمنا، نصب و عزل كاركنان كتابخانه، امضاى كليه ى قرارداد ها و اســناد مالى و افتتاح حساب با رعايت ضوابط و مقررات قانونى، پيش بينــى راه هاى افزايش درآمد جهــت پيشنهاد به هيأت أمنا، پيشنهاد بودجه ى ســاالنه و تهيــه ى گزارش عملكرد آن، پيشنهــاد آيين نامه هاى مالى، معامالتى، ادارى، اســتخدامى و


تشكيالتى به هيأت أمنا، پيشنهاد تغيير و يا اصالح اساسنامه به هيأت أمنا و دعوت از اعضاى هيأت أمنا براى تشكيل جلسه را بر عهده دارد.

پژوهشتحقيــق در عرصه ى متن پژوهي و تصحيح و احياي نســخه هاي خطي كه منجر به ارائه ى دســتاوردهاي علمي، فرهنگي و هنري فرهيختگان اعصار گذشته به نسل كنوني و نسل هاي بعدي مي شــود جان مايه ي مبارك تالش هايي است كه در مركز پژوهش كتابخانه ى مجلس صورت مي پذيرد تا ضمن پاسداشــت هويت ملي و تأكيد بر اصالت هاي تمدن شــكوهمند خــودي، دل نگراني گرفتار آمدن نســل نو در مهلكه ى هول انگيز بي هويتي و شــيفتگي هاي

تحميلي به خرده فرهنگ هاي بي اصالت كاهش يابد.كتابخانه ى مجلس كه خود گنجينه ى بي نظيري از اين مواريث معنوي را پاسداري مي كند در راســتاي همين سياســت و برنامه ى اســتراتژيك با تشكيل مركز پژوهش، كار سنگين و طاقت فرســاي تحقيق، تصحيح و انتشــار اين گنج هاي دانش و معرفــت و فعاليت در ديگر عرصه هاى پژوهشى و انتشاراتى را در دستور كار خود قرار داده و با بهره گيري از تجارب، تخصص و عالقه ي جمعي از پژوهشگران متعهد و صاحب رأي، ســالياني اســت كه در اين مســير گام بر مى دارد. حاصل اين تالش ها كه با حمايت شمار فراوانى از پژوهشگران همكار صورت گرفته تا كنون بيش از 320 عنوان كتاب بوده است كه در بخش انتشارات توضيحات

مختصرى درباره ى اين كتاب ها ارائه مى شود.


انتشارات كتابخانه ى مجلس بــه طور كلــى انتشــارات كتابخانــه ى مجلس از لحاظ محتوا و متصدى در 3 مقوله ى اصلى «مجله ى تخصصــى»، «كتــاب» و «لوح فشرده» به شــرح زير

تقسيم بندى مى گردد.

▪ مجالت تخصصى كتابخانه ى مجلس كتابخانــه ى مجلس در شناســاندن ميراث مكتوب و اســنادى خود و كمــك به پيشرفــت پژوهش هاى فرهنگى 4 عنــوان نشريــه ى علمى-پژوهشــى منتشر

مى كند.

1. پيام بهارستانايــن مجله در دوره ى اول با قطع رحلى، ماهنامه اي در زمينه ى كتابداري و اطالع رســاني بود كه تحت نظر شوراي سردبيري و شوراي نويسندگان با بهره گيري از فعاليت هاي فكري، ذوقــي و قلمي همــكاران كتابخانه و دانشجويان و پژوهشگران منتشر مي شــد. در اين دوره يعنى از اســفند 1379 تا تابســتان 1387، 81 شــماره توفيق نشر يافت. در طــول اين دوره، ويژه نامه هــاي متعددي در موضوعــات مختلف مانند هفت دوره آيين بزرگداشــت حاميان

نســخ خطي، كتابخانه ى شــماره ى 2، مرمت، اسناد، موالنــا جالل الدين بلخــي، نشريــات و ضميمه هاي درخصوص سهل تستري، خانبابا مشار، دكتر محسن صبا و مرحوم احمد گلچين معاني نيز منتشر گرديد.

دوره ى دوم ايــن نشريــه از پاييــز ســال 1387 به صورت فصلنامه ى اســناد، مطبوعات و متون در قطع وزيري آغاز شد و تاكنون 14 شماره از اين فصلنامه و 2 ويژه نامــه در زمينــه ى تاريخ پزشــكى با عناوين «ويژه نامه ى تاريخ پزشكى»، پاييز 1389و «ضميمه ى شماره ى سيزدهم(ويژه ى طب سنتى 2)»، پاييز 1390 و 2 ويژه نامــه در زمينــه ى تاريخ مجلــس با عناوين


«ضميمه ى شماره ى 10 پيام بهارستان»، زمستان 1389 و «ضميمه ى شــماره ى 12 پيام بهارســتان»، تابســتان 1390 و «ويژه نامه ى حقوق و قانون گذارى»، زمستان

1390 منتشر گرديده است.

2. نامه بهارستاننشريــه اي بين المللي اســت كه به منظــور انجام حــوزه ى در تخصصــي تحقيقــات و مطالعــات نسخه شناســي و نســخه پردازي و بــا هــدف ترغيب و تشويــق پژوهشگــران ايــن حــوزه و بــا انگيزه ى انعكاس تحقيقات در خصوص شناســايي، حفاظت،

نگهداري، ترميم، احيا، نقد و معرفي نســخه ها و اسناد خطي منتشر مي شود و از اقبال و توجه عالقمندان بســياري در سراسر ايران و جهان برخوردار اســت. كارشناسان و گروه مشاوران علمــي ايــن نشريه كه همه از چهره هاي سرشــناس اين فــن در عرصه بين المللي هســتند به ترتيب الفباي نام خانوادگى عبارتند از: الگ ف. آكيموشكين(روســيه)، ايرج افشار(ايران)، عبداهللا انوار(ايران)، آنجلو ميكله پيه مونتســه(ايتاليا)، عبدالحســين حائري(ايران)، فرانسيس ريشار (فرانسه)، ابراهيم شبوح (اردن)، ســيد اميرحسن عابدي(هند)، ايمن فؤاد سيد(مصر)،

نجيب مايل هروي(افغانستان)، احمد منزوي(ايران)، نوشاهي(پاكســتان)، عارف منزوي(ايران)، علينقي يوســت يــان و ولي(انگلســتان) عيســي محمــد

ويتكام(هلند).از ايــن نشريه كــه از آغاز تا كنون با ســردبيرى جنــاب آقاى مطلبى كاشــانى همراه بــوده، از بهار

1379 تاكنون18 شماره منتشر شده است.

3. اسناد بهارستان«اسناد بهارســتان»، فصلنامه اى است در حوزه ى اسناد كه قصد دارد به ياري اهل قلم، با انتشار اسناد مكتوب و شفاهي آرشــيوهاي اسنادي، آن ها را در


دســترس پژوهشگــران قرار دهد تا بر اين اســاس، پژوهش هــاي علمــي مســتندى، نگاشــته و منتشر گردد. در هر فصل، در «اســناد بهارستان»، مقاالتى در حوزه ى اســناد به زيور طبع آراســته مى شــود. اسنادي كه براي نخستين بار از دل بايگاني ها بيرون مي آيد و ناگفته هايي را از ساليان دراز از سر كلك

نويسندگاني فرهيخته بازگو مي كند.اولين شــماره ى ايــن مجله در بهــار 1390 منتشر گرديد. تا كنون 5 شــماره بيرون آمده و شــماره ى چهارم آن در دســت انتشار است. همچنين شماره ى ســوم اين نشريه ضميمه اى تحت عنوان «برگزيده ى مقــاالت دومين نشســت تخصصى تاريــخ مجلس»

دارد.

4. مطبوعات بهارستانمجله ى پيام بهارستان داراى سه موضوع اصلى متون، اسناد و مطبوعات است كه موضوع اسناد آن با انتشار مجله اى مســتقل به نام «اسناد بهارستان» از آن منفك شد. بخش مطبوعات آن نيز در

پاييز سال 1390 با عنوان «مطبوعات بهارستان» از آن جدا گرديد. اين مجله شــامل مقاالت و مطالبــى در حوزه ى تاريخ مطبوعــات پارســى زبان و مطالعات نشريات ادوارى پارســى زبان چــه موجــود در كتابخانــه ى مجلس و چه موجود در ساير مراكز فرهنگى است. تا كنون شماره ى يكم، پاييز 1390 منتشر گرديده و شماره ى دوم، زمستان 1390 به زودى منتشر خواهد

شد.

■ مجموعه هايكى از وظايف كتابخانه ى مجلس، تالش براى توســعه ى مطالعــات و تحقيقات مربــوط به متون،


اســناد، نســخه هاى خطى و فهرست نويسى است. در ايــن زمينه مركــز پژوهــش كتابخانه ى مجلس با فعاليت پانزده ســاله ى خود تالش كرده اســت تا

كارنامه ى در خورى ارائه دهد.موضوعــات كلــى كتاب هاى منتشــره عبارتند از ادبيات عرب، ادبيات فارســى، اســناد، تاريخ و جغرافيــا، حكمت( فلســفه، كالم، منطق، عرفان)، دين، علــوم قرآنى و روايى، علــوم و فنون، فقه و

اصول، كليات و تاريخ مطبوعات مى باشد. برخــى از ايــن منشــورات به صورت ســرى و

مجموعه منتشر مى شود كه به قرار زير است.

1. گنجينه بهارستانكتابخانــه ى مجلس در راســتاى احياء و نشر نســخ خطى با ارزش خــود تالش مى كند با همت گروهى از محققان حوزه و دانشگاه مجموعه ى نسخه هاى خطى كم حجم معروف به « رساله » را تحت عنوان « گنجينة بهارستان » در قالب 8 موضوع يعنى «علوم قرآنى و روايى»، «حكمت شــامل منطق، فلســفه، كالم و عرفان»، «فقه و اصول»، «اخالق»، «ادبيات فارســى»، «ادبيــات عربى»، «تاريخ و جغرافيا» و «علوم و فنــون» تصحيح و به پيشگاه انديشوران عرضه نمايد. تا كنون از اين مجموعه 15 جلد منتشر شده است. دبيرى و نظارت علمى اين مجموعه

بر عهده ى بهروز ايمانى است. تفاوت اين مجموعه با ميراث بهارستان اين است كه هر جلد گنجينة بهارستان تنها به يك

موضوع اختصاص دارد، اما هر جلد ميراث بهارستان موضوعات مختلف را در بر مى گيرد.

2. نسخه پژوهى مجموعه اي درباره ى فهرست هاي كتابخانه هاي ايران، پژوهش هاي نسخه شناسي تصحيح رساله هاي خطي، كتابشناســي هاي موضوعي، راهنماي كتابخانه ها، برافزوده ها و نويافته هاي خطي، تصحيح و تكمله بر فهرســت ها و كتابشناســي ها، اطالع رســاني در حوزه نسخه هاي خطي اســت كه تا كنون 3 دفتر از آن به كوشــش ابوالفضل حافظيــان بابلي تدوين و منتشر

گرديده است.


3. اوراق عتيق ايــن مجموعه كــه تاكنون دفتــر اول و دوم آن انتشار يافته اســت حــاوى فهرســت كتابخانه هاى مختلف است كه در جهان پراكنده بوده و تاكنون فهرست آن ها انتشار نيافته بود. عالوه بر اين، شمارى مقاله ى پژوهشى نيز در حوزه ى نسخه شناسى و متن پژوهــي دارد. اين مجموعه تحــت مديريت آقاى

محمدحسين حكيم انتشار مى يابد.

4. حديث عشقكتابخانه ى مجلس از ســال 1379 تا سال 1386

هم زمان با هفته كتاب جمهورى اســالمى ايران « آيين بزرگداشــت حاميان نســخ خطى » را بــراى تجليــل و قدردانى از آنانى كه عمر خويش را در مســير معرفى، احياء، انتشار و حفظ

ميــراث علمى و فرهنگــى بازمانــده از دانشمندان و پژوهشگران پيشين صرف نموده اند برگزار مى نمود. در كنار تقدير از همه حاميان و فعالين نســخ خطى، بزرگداشت و نكوداشت ويژه اى نيز به يكى از افراد شاخص و برجسته اختصاص داشت و مجموعه اى از آثار برگزيده و شــرح زندگى آنــان در مجموعه اى به نام « حديث عشق » كه حكايتى از تالش و كوشش طوالنى و برآمده از عشق و شيفتگى ايشان به فرهنگ

و تمدن بشرى بود منتشر مى شد.تــا كنون 6 مجلد منتشر شــده و دفتــر چهارم كه نامه هــا و اســناد مرحــوم محمد تقى دانش پــژوه را دربر مى گيرد در دست تدوين است. همچنين در سال

1386 به مناسبت برگزارى هشتمين آيين بزرگداشت حاميان نسخ خطى و تجليل از استاد مير جالل الدين محدث ارموى، به جاى حديث عشق، دفتر اول هدية بهارستان منتشر گرديد. در ادامه ى چنين مجموعه هايى كتاب ديگرى در خصوص نكو داشت آيت اهللا عزيز اهللا عطاردى

– پژوهشگر موفق و نام آور- زندگى و آثار ايشان به زودى منتشر مى گردد.


5. ميراث بهارستان در كنــار آثــار خطي مســتقل و حجيم، رســائل كوتاهي نيز وجود دارد كه از لحاظ اشتمال بر فوايد مختلف علمي، چاپ و نشر آنها از ضروريات عرصه تحقيق اســت. با توجه به اينكه امــكان عرضه ى اين رســائل در قالب يك كتاب مستقل ميسر نيست، لذا بايســته مي نمايد اين گونه آثــار كم حجم به صورت مجموعــه اي در اختيار پژوهشگران قــرار گيرد. در همين راســتا كتابخانه ى مجلس شــوراي اســالمي با ســاماندهي ايــن مجموعه ســعى در عرضه و نشر شماري از رسائل كوتاه و كم حجم خطي و مرقعات

نفيس دارد. از انتشار نخســتين شــماره آن در ســال 1387 تاكنون 4 دفتر از مجموعه ميراث بهارستان با نظارت بهروز ايمانى به چاپ رسيده است.

6. فهرست نسخ خطىتدويــن تاريــخ علم بــدون آگاهــى از مواريث علمى مان محال اســت. لذا قدم نخســت در اين راه، فهرست نويسى نسخ خطى است. كتابخانه ى مجلس در اين امر بســيار كوشا اســت. كار فهرست نويسى نسخه هاى خطى از سال 1305 در كتابخانه آغاز شد و هــم اكنون با قوت ادامــه دارد به طورى كه در اين چند سال اخير بيش از 20 فهرست جديد منتشر شده

است.كار اساســى و مهــم ديگرى كه هــم اكنون در حال انجام است بازنگرى، اصالح غلط هاى چاپى و

محتوايى فهارس قديمى و باز چاپ آن ها است. بازنگرى در مجلدات گذشته به اتمام رسيده و ان شاءاهللا به زودى به چاپ سپرده خواهد شد.


7. فهرستواره دست نوشت هاى فارسى (دنا)اين فهرســتواره حاوى اسامى بيش از 320 هزار اثر خطى است كه در كتابخانه هاى عمومى و خصوصى ايران نگهدارى مى شــود. كتاب ياد شــده، به عنوان مجموعه اى حاوى ميــراث مخطوط ايران، كامل ترين اثرى اســت كه تاكنون در اين زمينه انتشار يافته است. ايــن اثر 12 جلدى، افزون بر فهرســت الفبايى كتاب، حاوى دو مجلد فهرســت الفبايى نام مؤلفان است. در اين فهرست به جز نام كتاب و مؤلف، محل نگهدارى نســخه و شــماره آن نيز در اختيار خواننــده قرار مى گيرد. اين كار حاصل تالش پانزده ســاله ى مؤسسه ى

امام جواد عليه السالم با مديريت حجت االسالم و المسلمين حاج شيخ مصطفى درايتى است كه كتابخانه ى مجلس افتخار انتشار آن را در مهرماه 1389 داشته است.

8. متون ايرانى«متــون ايرانى؛ مجموعه رســاله هاى فارســى و عربى از دانشــوران ايرانى» از آغاز دوره ى اســالمى تا پايان عصر تيمــورى، مجموعــه اى از رســاله هاى خطى فارســى و عربى، تأليف دانشمنــدان ايرانى پيش از سده ى نهم هجرى است كه تا كنون منتشر نشده و به شيوه اى علمى براى نخستين با تحقيق و تصحيح شده اســت. اين مجموعه، محدوديت موضوعى ندارد و هــر آنچه را كه در حوزه ى فرهنــگ و دانش ايران اسالمى جاى گيرد شامل مى شود. رساله هاى موجود در اين مجموعه توســط پژوهشگــران و مصححان تحت نظارت و سرپرســتى جواد بشــرى تصحيح و

تحقيق مى شود. دفتر اول اين مجموعه با 9 رســاله و دفتر دوم با 7 تفسير كتاب اهللارســاله در سال 1390 منتشر شده است و دفتر سوم با


7 رساله در اوائل 1391 چاپ خواهد شد.

9. نسخه برگردان هاى نسخ خطى و مرقعات نفيس يكى ديگر از تالش هاى انتشاراتى كتابخانه ى مجلس چاپ عكســى نســخ و مرقعات نفيس كتابخانه است. از اين دســت تاكنون 13 عنوان منتشر گرديده است. در دو سال گذشته دست كم شش اثر نفيس در اين زمينه انشتار

يافته كه به شرح زير است. ▪ على نامه: منظومه اى كهن از ربيع به سال 482هجرى با مقدمه ى محمدرضا شفيعى كدكنى و محمود اميدساالر اســت كه با همــكارى مركز پژوهشى ميــراث مكتوب

و كتابخانــه تخصصــى تاريخ (قم) در ســال 1388 منتشر گرديد.

▪ االمامة و السياسة: تأليف أبى محمد عبداهللا بن مسلم بن قتيبه الدينورى(213ـ 276)، كتابت در قرن هشتم هجرى كه با اشراف دكتر عبدالجبار ناجى در سال 1388 منتشر شده است.

▪ تفسـير كتاب اهللا: يك دوره تفســير كامل قرآن بر اســاس مذهب زيدى و معتزلى و تأليف ابوالفضل بن شــهردوير ديلمى مى باشد كه با همكارى كتابخانه ى تخصصى علوم قرآنى (قم)

االمامة و السياسة

برگي از علي نامه


در سال 1388 منتشر شده است. از زريـن بهارسـتان(برگ هايى مصحـف ▪قرآن هـاى نفيـس در كتابخانـه، مـوزه و مركز اسـناد مجلس شـوراى اسـالمى): گزيده اى است از برخــى صفحات، مجلــدات و تزيينات قرآن هاى خطى نفيس محفــوظ در كتابخانه ى مجلس كه در

سال 1388 در 224 صفحه منتشر گرديد.▪ قرآن مجلـس: يكى از بهترين آثارى كه تاكنون كتابخانه ى مجلس افتخار نشر آن را داشــته اســت، چــاپ قــرآن به خط احمــد نيريزى از ســال 1122 هجرى قمرى اســت كه به نفيس ترين صورت تحت عنوان قرآن مجلس انتشار يافته اســت. اين قرآن در ماه رمضــان ســال 1389 با حضور رياســت محترم

مجلس رونمايى و همزمان توزيع شد.▪ معانـى كتـاب اهللا تعالـى و تفسـيرة المنير: ايــن مصحف شريف كه گنجى بى مانند و گوهرى يگانه از دانــش و هنر ايرانيان مســلمان اســت و ترجمه و تفسير فارســى آيات قرآنى را نيز در بردارد در سال 484 هجرى به دست عثمان بن حسين وراق غزنوى خوش نويســى و تذهيب شــده و كهن ترين نسخه ى مترجم قرآن به شمار مى رود. اين نسخه ى خطى در كاخ موزه ى توپقاپى ســراى اســتانبول وجود دارد و كتابخانه ى مجلس با همكارى آن موزه در زمســتان

1390 چاپ عكسى نموده است.

10. كاغذ اخبار بهارستانبا توســعه ي فن آوري هاي اطالعاتي و ارتباطاتي در جهان، مركز اطالع رســاني كتابخانه در ســال 1377 و به تبع آن در اواســط سال 1379 وب ســايت كتابخانه ى مجلس راه اندازي شــد. اما به دو دليــل عمده درج اخبار كتابخانه ي مجلس در وب ســايت، از اهميت چنداني

معانى كتاب اهللا تعالى و تفسير المنير

مصحف بهارستان


برخوردار نبود. نخســت اينكه وب سايت در آغاز راه بود و دليل مهمتر ديگر اين بود كه در 15 بهمن 1379 اولين شــماره ي ماهنامه ي «پيام بهارستان» منتشر شد و تا تابستان 1387 جمعا 81 شــماره ى ديگر نيز بــه آن اضافه گرديد. در اين دوره ي 8 ســاله، اخبار كتابخانه در پيام

بهارستان درج مي گرديد. با آغاز رياســت آقاي رســول جعفريان، در روز يكشنبه، دهم شــهريورماه 1387 تحولى چشم گير در تهيه و ثبت و ضبط اخبار كتابخانه بوجود آمد. بهتر است بگويم كه به دو علت، انقالبي در اين زمينه رخ داد: فعال تر شــدن بيش از پيش وب ســايت و ايجاد امكانات جديد در آن و دوم، تبديل مجله ي پيام بهارســتان از ماهنامه اي كم حجم و در زمينه ي كتابداري و اطالع رســاني به فصلنامه اي پرحجم و در زمينه ي اسناد، مطبوعات و متون. اين بدين معنا بود

كه ديگر جاي اخبار در مجله اي تخصصي و بزرگى مثل پيام بهارستان نبود.بنابراين، از يك طرف با تغيير محتوايي و شكلي در پيام بهارستان و عدم پيش بينى فضايى براى اخبار كتابخانه در اين مجله و از طرف ديگر با ارتقاء كيفيت و امكانات وب ســايت و دسترسى آسانتر، سريعتر و به روز به اخبار كتابخانه ى مجلس، درج اخبار كتابخانه در فضاي

مجازي آغاز گرديد.بــا توجه بــه اهتمام و عنايتي كه رئيــس كتابخانه ي مجلس به تهيه و ثبــت و ضبط اخبار كتابخانه داشته در كميت و كيفيت اخبار رشد فوق العاده اي به وجود آمده است. به طوري كه بين 60 تا 70 درصد اخبار وب ســايت چه از لحاظ تعداد و چه از لحاظ صفحات، مربوط به اخبار كتابخانه ي مجلس اســت. اما از آنجايى كه بعد از مدتى اخبار قديمى به بخش آرشــيو وب ســايت منتقل مى شــود و ديدن يك جاى اخبار كمى ســخت اســت و ممكن است كه وب ســايت جديدى جايگزين شود يا حتى تعطيل يا ويروسى گردد الزم ديده شد كه اخبار

به صورت مكتوب و كاغذى نيز وجود داشته باشد. كاغذ اخبار بهارســتان، شــامل مجموعه ى اخبار مربوط به كتابخانه ى مجلس مى باشد كه در وب ســايت آن كتابخانه درج گرديده و پس از ويرايش و چاپ، صحافى شده و در كتابخانه به ثبت هم رســيده اســت. تا كنون 2 مجلد از آن مجموعا در 2057 صفحه منتشر شده و جلد سوم

آن در آينده ى نزديك چاپ خواهد شد. بايد اذعان نمود كه اين اخبار فقط، جنبه ي خبري صرف نداشته، بلكه به معرفي انتشارات مختلــف كتابخانه، مجموعه هــا، فعاليت ها، كتابداري و اطالع رســاني و آگاهي رســاني نيز مي پردازد. در حال حاضر وب ســايت كتابخانه ي مجلس به يكي از كانون هاي خبررســاني و مورد توجه پژوهشگران، دانشجويان و خبرنگاران تبديل شــده اســت و شايد بتوان گفت


كه باعث ايجاد حــس رقابت مثبت بين كتابخانه ها نيز شده است.

11. اسناد بهارستانيكــى از كار هاى مهــم كتابخانــه ى مجلس، شناســايى، شناســاندن و دســترس پذير كردن اســناد خــود از طريق فهرست نويســى و انتشار آن ها در قالب كتاب اســت. اين مجموعه به نام «اســناد بهارســتان» است و تا كنون 22 جلد منتشر شده كه اسامي آنها جزء فهرست منشورات كتابخانه

خواهد آمد.

فهرست انتشارات كتابخانه ى مجلسشماره هاى 1 تا 29 از مجموعه انتشارات كتابخانه ى مجلس شامل فهرست هاى نسخه هاى خطــى اين نهاد فرهنگى و پژوهشى مى شــود كه از ســال 1305 تا 1374 توســط يوســف اعتصام الملك(جلد هاى1و2)؛ ابن يوســف شــيرازي(جلد 3)؛ عبدالحسين حائري(جلد هاى 4، 5، 7، 9، 10، 17، 19، 21، 22و23)؛ ســعيد نفيســي(جلد 6)؛ فخــري راســتكار(جلد 8)؛ احمد منزوي(جلد هاى11، 12، 13، 14، 15و 16) و محمدتقي دانش پژوه و بهاءالدين علمي

انواري(جلد هاى1و2 سنا) منتشر شد و به منظور اختصار از درج جزئيات آن صرفنظر شد.اين فهارس كه امروز ناياب گرديده در دســت ويراستاري و بازچاپ است. گفتنى است از شــماره ى 130 به بعد در دوره ى رياست دكتر رسول جعفريان منتشر شده است. فهرست

باقي آثار به قرار ذيل مى باشد:30. مجموعه مقاالت ســمينار هفتادمين ســال افتتاح رســمي كتابخانه ى مجلس شوراي

اسالمي، به كوشش غالمرضا فدايي عراقي، 137431. اسناد روحانيت و مجلس (جلد 1)، عبدالحسين حائري، 1374

32. اسناد روحانيت و مجلس (جلد 2)، منصوره تدين پور، 137533. اسناد روحانيت و مجلس (جلد 3)، منصوره تدين پور، 1376

34. روزنامه مجلس (جلد هاى 1 تا 5)، 137635. مدينة االدب (3 جلد)، به خط عبرت نائيني، (چاپ عكسي)، 1376

36. مقاالتي پيرامون كتابخانه هاي مجالس دنيا، به اهتمام غالمرضا فدايي عراقي، .1377


37. فهرســت نسخه هاي خطي كتابخانه مجلس شوراي اسالمي (مجلدات 25، 26 و 35)، علي صدرايي خويي با همكاري مركز انتشارات دفتر تبليغات اسالمي حوزه علميه قم، 1376

38. نامه فرهنگيان، به خط عبرت نائيني، (چاپ عكسي)، 137739. مقدمه صحــاح جوهري (در تاريــخ واژه نامه هاي عربي)، عبدالغفــور عطار، ترجمه

غالمرضا فدايي عراقي، 137740. گنجينه بهارستان مجموعه رسائل مكتوب، به اهتمام ميرهاشم محدث، 1377

41. پل هاي تاريخي، اميرحسين ذاكرزاده، 137742. فهرست نسخه هاي خطي كتابخانه مجلس شوراي اسالمي (مجلدات 36 و 37 و 38)، علي صدرايي خويي با همكاري مركز انتشارات دفتر تبليغات اسالمي حوزه علميه قم، 1377

43. خاتمه شاهد صادق، محمدصادق اصفهاني، تصحيح ميرهاشم محدث، 137744. واژه نامه نسخه شناسي و كتاب پردازي، حسن هاشمي ميناباد با همكاري نشر فهرستگان، 1379

45. فهرست نسخ خطي كتابخانه مجلس شوراي اسالمي (بخش دوم از جلد23)، به اهتمام عبدالحسين حائري، 1378

46. تاريخ كتابخانه هاي مساجد ايران، نادر كريميان سردشتي، 137847. دو رساله فلسفي (عين الحكمه و تعليقات)، ميرقوام الدين محمدرازي تهراني، تصحيح

علي اوجبي با همكاري سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمي، 137848. مناجــات الهيــات حضرت امير (ع) و مــا نزل من القرآن في علــي (ع)، به روايت ابو عبداهللا محمد بن عمران مرزباني، تصحيح علي اوجبي با همكاري ســازمان چاپ و انتشارات

وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمي، 137849. تنبية الغافلين عن فضائل الطالبيين، تأليف ابي ســعد محسن بن محمد بن كرامي جشمي بيهقــي، تصحيح محمدرضــا انصاري قمي با همكاري ســازمان چاپ و انتشــارات وزارت

فرهنگ و ارشاد اسالمي، 137850. اسناد روحانيت و مجلس (جلد 4)، منصوره تدين پور، 1379

51. راهنماي مجالس قانونگذاري جهان، رضا اردالن، 137952. تاريــخ نســخه پردازي و تصحيح انتقادي نســخه هاي خطي، نجيــب مايل هروي، به مناسبت ســمينار مقدماتي نسخه هاي خطي و با همكاري ســازمان چاپ و انتشارات وزارت

فرهنگ و ارشاد اسالمي، 138053. مقدمه اي بر اصول و قواعد فهرســت نگاري، محمد وفادار مرادي، به مناسبت سمينار

مقدماتي نسخه هاي خطي، با همكاري مؤسسه پژوهش و مطالعات عاشورا، 1379


54. گنجينــة دســتنويس هاي اســالمي در ايــران، دكتر هــادي شــريفي، ترجمه احمد رحيمي ريسه، به مناسبت سمينار مقدماتي نسخه هاي خطي، با همكاري انتشارات فهرستگان،

137955. فرايندهاي غيرشــيميايي براي آفت زدايي مجموعه هاي كتابخانه اي، مهرداد نيكنام، به

مناسبت سمينار مقدماتي نسخه هاي خطي، 137956. يادمان ســمينار مقدماتي نسخه هاي خطي(گزيده سخنراني ها و گفتگوها)، احسان اهللا

شكراللهي، 138157. گنجينه بهارستان، جلد 1: حكمت، دفتر 1، به اهتمام علي اوجبي، با همكاري سازمان

چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمي، 137958. تاريخ ذوالقرنين، ميرزا فضل اهللا شيرازي متخلص به خاوري (2 مجلد)، تصحيح ناصر

افشارفر، با همكاري سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمي، 138059. الملخــص في اصول الدين، الشريف المرتضي ابوالقاســم علي بن حســين بن محمد

الموسوي، تصحيح محمدرضا انصاري قمي، با همكاري مركز نشر دانشگاهي، 138160. محبوب القلوب (تاريخ حكماي پيش از اســالم)، قطب الدين اشــكوري، ترجمه سيد احمد اردكاني، تصحيح علي اوجبي، با همكاري ســازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ

و ارشاد اسالمي، 138061. گنجينة بهارستان، جلد 2: ادبيات فارسي، دفتر 1، به اهتمام بهروز ايماني، با همكاري

سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمي، 138062. نزهةاالخبار (تاريخ و جغرافياي فارســي)، ميرزا جعفرخــان حقايق نگار خورموجي، تصحيح ســيدعلي آل داود، با همكاري ســازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد

اسالمي، 138063. ســفرنامة اصفهان، ميرزا غالمحسين افضل الملك، تصحيح ناصر افشارفر، با همكاري

سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمي، 138064. فارابي و مكتبش، يان ريچارد نتون، ترجمه دكتر گل بابا سعيدي، 1381

65. حديث عشق (1) (نكته ها، گفتگوها و مقاالت اســتاد عبدالحســين حائري)، به اهتمام سهل علي مددي، 1380

66. گنجينة بهارستان جلد 3: علوم قرآني، دفتر 1، سيد مهدي جهرمي، 138067. االلهيات من المحاكمات بين شــرحي االشارات، قطب الدين محمد بن محمد رازي،

تصحيح مجيد هادي زاده، با همكاري مركز پژوهشي ميراث مكتوب، 1381


68. االربعينات لكشف انوار القدسيات، قاضي سعيد محمد بن محمد مفيد القمي، تصحيح نجفقلي حبيبي، با همكاري مركز پژوهشي ميراث مكتوب، 1381

69. چند امتيازنامه عصر قاجار، به كوشــش ميرهاشم محدث، با همكاري سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمي، 1380

70. دين و سياست در دولت عثماني، داود دورسون، ترجمه منصوره حسيني، داود وفايي، با همكاري سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمي، 1381

71. فهرست نسخ خطي كتابخانه مجلس، (ج 24، دفتر 1)، كتب اهدايي سيد محمدصادق طباطبايي، به كوشش سيد محمد طباطبايي بهبهاني (منصور)، 1381

72. اللمعات العرشــيه، مولــي محمدمهدي بن ابــي ذر النراقي، تصحيح علــي اوجبي، با همكاري كنگره بزرگداشت فاضلين نراقيين، .1381

ــة في الحكمةالمتعاليه و الكلمــات الوجيزة، مالمهدي نراقي، ترجمة دكتر 73. اللمعةااللهيعليرضا باقر، با همكاري كنگره بزرگداشت فاضلين نراقيين، 1381

74. الهيات فلسفي توماس آكوئيناس، لئو جي. الدرز، ترجمه شهاب الدين عباسي، 1381، (چاپ دوم، 1387)

75. گنجينة بهارستان، جلد 4: ادبيات عرب، دفتر 1، محمدباهر، با همكاري سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمي، 1381

76. گنجينة بهارســتان، جلد 5، فقه و اصول، دفتر 1، حســنعلي علي اكبريان، با همكاري سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمي، 1381

77. لســان الغيب، كمال الدين محمدكريم صابوني، تصحيح شــهاب الدين عباسي و علي اوجبي، با همكاري سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمي، 1381

78. الصراط المســتقيم، محمدباقــر ميردامــاد، تصحيــح علي اوجبي، با همــكاري مركز پژوهشي ميراث مكتوب، 1381

79. فائق المقال في الحديــث و الرجال، احمد بن عبدالرضا مهذب الدين بصري، تصحيح محمود نظري، با همكاري سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمي، 1381

80. ديوان شــاپور تهراني، سرودة ارجاسب بن خواجگي شــاپور تهراني، تصحيح يحيي كاردگر، 1382

81. تسنيم المقربين (شرح فارسي منازل الســائرين)، شمس الدين محمد تبادكاني طوسي، تصحيح سيد محمد طباطبايي بهبهاني،1382

82 . هدايةاالصول (شرح فارسي باب حادي عشر)، از مؤلفي ناشناس، به كوشش اسماعيل


تاجبخش، 138283. روضةالمنجميــن، شــهمردان بن ابي الخيــر رازي، تصحيح جليل اخــوان زنجاني، با

همكاري مركز پژوهشي ميراث مكتوب، 138284. حديــث عشق (2) (دانش پژوه در قلمرو جســتارهاي نســخه هاي خطــي، دفتر اول)، به مناسبت بزرگداشت استاد فقيد محمدتقي دانش پژوه، به كوشش نادر مطلبي كاشاني، سيد

محمدحسين مرعشي، 138185. وضعيت آوارگان فلســطيني در حقــوق بين الملل، لكس تاكنبــرگ، ترجمه محمد

حبيبي، مصطفي فضائلي، با همكاري مؤسسه مطالعات و پژوهش هاي حقوقي، 138186. مكاتبات هانري كربن و والديمير ايوانف، ترجمه علي محمد روح بخشان، با همكاري

مؤسسه پژوهشي حكمت و فلسفه، 138287. مفهوم خدا، جان باوكر، ترجمه عذرا لوعليان لنگرودي، 1383

88. ارمغان بهارســتان، دفتر ا: نامة معاني (يادنامة اســتاد احمد گلچين معاني)، به كوشش بهروز ايماني، 1383

89. زندگي و آثار شــيخ آقا بزرگ تهراني، تأليف ســيد محمد حســين حسيني جاللي، ترجمه سيد محمد علي احمدي ابهري، 1382

90. الشريعة الي استدراك الذريعة (جلد 1)، سيدمحمد طباطبايي بهبهاني، 138391. حديث عشق(3)، دفتر2(دانش پژوه، نامه ها و گفتگوها،)، به مناسبت بزرگداشت استاد

محمدتقي دانش پژوه، به كوشش نادر مطلبي كاشاني و سيد محمدحسين مرعشي، 138292. حديث عشق(4)، دفتر 3، به مناســبت بزرگداشت استاد فقيد محمدتقي دانش پژوه، به

كوشش نادر مطلبي كاشاني و سيد محمدحسين مرعشي، (چاپ نشده)93. حديــث عشق (5) (زندگي نامة خودنوشــت، گزيده مقاالت و نامه هاي اســتاد احمد

منزوي)، به كوشش نادر مطلبي كاشاني و سيد محمدحسين مرعشي، 138294. گنجنية بهارستان، جلد 8: علوم قرآني، دفتر 2، محمدحسين درايتي، 1383

95. حديث عشق (6) (دكتر اصغر مهدوي، از او با او) به مناســبت بزرگداشت استاد فقيد دكتر اصغر مهدوي، به كوشش نادر مطلبي كاشاني و سيد محمدحسين مرعشي، 1383

1/95. گنجينة بهارســتان، جلد 6: تاريخ، دفتر 1، به كوشش سيد سعيد مير محمد صادق، 1384

96. گنجينة بهارستان، جلد 9: ادبيات فارسي، دفتر 2، به كوشش بهروز ايماني، 138497. قواعدالسالطين، سيد محمد عبدالحسيب بن سيد احمد علوي عاملي، تصحيح رسول


جعفريان، 138498. ســلوةالشيعه(كهن ترين تدوين موجود از سروده هاي منسوب به اميرمؤمنان علي عليه

السالم)، ابوالحسن علي بن احمد فنجگردي نيشابوري، تصحيح جويا جهانبخش، 138499. اسالم، جهاني شدن و پست مدرنيته (مجموعه مقاالت)، ترجمه مرتضي بحراني، 1384

100. نسخه پژوهي (دفتر دوم)، ابوالفضل حافظيان بابلي، 1384101. حديــث عشق(7) (عرض حال، جســتارها و گفتارها تقديمي به اســتاد ســيداحمد

حسيني اشكوري)، به كوشش سيد صادق اشكوري، 1384102. ساختارگرايي، ژان پياژه، ترجمه رضا علي اكبرپور، 1384

103. كليات زاللي خوانساري، سرودة زاللي خوانساري، تصحيح سعيد شفيعيون، 1384104. المشارع و المطارحات (راه ها و گفتگوها)، شــيخ شــهاب الدين سهروردي، ترجمه

سيدصدرالدين طاهري، 1385105. گنجينة بهارســتان، دفتر (15)، علوم قرآني و روايي (3)، به كوشــش ســيد حســين

مرعشي، 1385106. حديث عشق (8)، (مقاالت و پژوهش هاي استاد سيد عبداهللا انوار)، به كوشش فريبا

افكاري، 1385107. نسخه پژوهي (دفتر سوم)، ابوالفضل حافظيان بابلي، 1385

108. ازليةالنفس و بقائها، عزالدوله سعد بن منصور البغدادي، تصحيح انسيه برخواه، 1385109. الشريعة الي استدراك الذريعه (ج 2)، سيدمحمد طباطبايي بهبهاني، 1385

110. رنج و گنج(يادمان ميراث شناس برجسته معاصر عالمه سيد احمد حسيني اشكوري)، به كوشش سيدصادق حسيني اشكوري، با همكاري مجمع ذخاير اسالمي، 1384

111. اسناد بهارستان(1) (گزيده اي از اسناد وقايع مشروطيت در كردستان و كرمانشاهان)، به اهتمام رضا آذري شهرضايي، 1385

112. گنجينة بهارستان، جلد 7: علوم و فنون(1)، پزشكي، دفتر 1، به اهتمام مركز پژوهش كتابخانة مجلس شوراي اسالمي، 1386

113. مرقع گلســتان گلســتانه (چاپ عكســي با مقدمه)، علي اكبر گلســتانه، به كوشش احسان اهللا شكر اللهى 1386

114. بيانات مقام معظم رهبري به نمايندگان مجلس، 1386115. گنجينة بهارســتان، جلد 10، علوم و فنون(2)، پزشــكي، دفتر 2، به كوشــش مركز

پژوهش كتابخانه مجلس شوراي اسالمي، 1386


116. العقدالنضيد المستخرج من شرح ابن ابي الحديد، االمام فخرالدين عبداهللا بن الهادي الحسيني الزيدي اليمني، تصحيح محمدرضا انصاري قمي، 1386

117. كنز االكتســاب، سرودة رحمتي بن عطاءاهللا، به كوشش عارف نوشاهي، با همكاري اقصي ازور(ضميمه ى شماره ى 1 فصلنامه ى نامة بهارستان)، 1387

118. هدية بهارســتان (بزرگداشت مرحوم دكتر محدث ارموي)، به كوشش عبدالحسين طالعي، 1386

119. قانون اساســي جمهوري اســالمي ايران، با همكاري روابط عمومي مجلس شوراي اسالمي، 1386

120. فهرست مختصر نسخ خطي كتابخانه مجلس، سيدمحمد طباطبايي بهبهاني، 1386121. گنجينة بهارستان، جلد 16، علوم و فنون، دفتر 3(فرسنامه)، به اهتمام دكتر عبدالحسين

مهدوي، 1387122. ديوان بدر چاچي، سرودة بدرالدين چاچي، تصحيح علي محمد گيتي فروز، 1387

123. ظفرنامه (در دو مجلد)، تأليف شرف الدين علي يزدي، تصحيح سيد سعيد مير محمد صادق و عبدالحسين نوايي، 1387

ــنة، تأليف ابومنصور الحسن بن يوسف بن ــنة لنص الكتاب و الس 124. إيضاح مخالفةالسعلي بن المطهر «العالمةالحلي»، تصحيح بي بي سادات رضي بهابادي، 1378

125. گنجينة بهارســتان، جلد 11، حكمت، دفتر 2، (مجموعه 12 رساله در فلسفه، منطق، كالم، عرفان، تصوف)؛ به كوشش علي اوجبي، 1378

126. كتابخانه، موزه و مركز اسناد مجلس شوراي اسالمي در يك نگاه، 1387127. كارنامة مجلس شــوراي اسالمي، دورة هفتم، سال چهارم، تهيه و تدوين: اداره كل

فرهنگي روابط عمومي مجلس شوراي اسالمي و اداره تبليغات و انتشارات، 1387128. شرح مثنوي، تأليف محمد نعيم، تصحيح علي اوجبي، 1387

129. ديدگاه فخر رازي و اكوئيناس در باب قدم عالم، نوشته معمر اسكندر اوغلو، ترجمة عذرا لوعليان، با همكاري نشر علم، 1387

130. فهرســت اســناد بقعة شــيخ صفي الدين اردبيلي، گردآوري و تدويــن عمادالدين شيخ الحكمايي، 1387

131. ديوان سنجر كاشاني، تصحيح حسن عاطفي و عباس بهنيا، 1387132. گنجينة بهارســتان (تاريخ، دفتر2: دوره قاجار)، به كوشــش ســيد ســعيد ميرمحمد

صادق، 1387


133. فريدةاالصقاع، سيد نعمت اهللا بن سيد عبدالهادي شوشتري، تصحيح عبدالكريم علي جرادات، 1387

134. يكبار ديگر، اداره كل فرهنگي و روابط عمومي مجلس شوراي اسالمي، 1387135. رساله در پادشاهي صفوي، محمد يوسف ناجي، به كوشش رسول جعفريان ـ فرشته

كوشكي، 1387136. منظراالولياء، محمد بن محمد كاظم تبريزى(اســرار عليشاه)، به كوشــش ميرهاشم

محدث، 1387137. فهرســت موضوعى مندرجات مشروح مذاكرات مجلس شــوراى اســالمى، تهيه و

تدوين ادارة كل فرهنگ و روابط عمومى كتابخانه مجلس شوراى اسالمى، 1387138. رهاورد حسن، به كوشش حسن رهاورد، 1387

139. فهرســت مقاالت و مطالب مجله خواندنيها دربــاره تاريخ معاصر ايران، با همكارى مؤسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران، 1387

140. االيضاح عن اصول صناعةالمســاح، منســوب به ابومنصور بغدادى، و رساله در علم مساحت، ترجمة ابوالفتوح عجلى، به كوشش على اوجبى، 1388

141. ميراث بهارستان، دفتر 1، نويسندگان مختلف: مركز پژوهش كتابخانه، موزه و مركز اسناد مجلس شوراى اسالمى، 1388

142. معرفى نمايندگان مجلس شــوراى اســالمى، دورة هشتم، به اهتمام ادارة كل روابط عمومى مجلس شوراى اسالمى، 1387

143. الشافى فى شــرح الكافى، مال خليل بن غازى قزوينى، مصحح محمدحسين درايتى، با همكارى موسسة دارالحديث، 1387

144. صافى(در شرح كافى)، مال خليل بن غازى قزوينى ، تصحيح حميد احمدى جلفايى، جلد اول و دوم، با همكارى موسسة دارالحديث، 1387

145. الحاشــية على اصول الكافى، مال محمدامين اســترآبادى، مصحــح على فاضلى، با همكارى موسسة دارالحديث، 1387

146. الحاشية على اصول الكافى، سيد احمد علوى عاملى، مصحح سيد صادق اشكورى، با همكارى موسسة دارالحديث، 1387

147. الحاشية على اصول الكافى، ســيد بدرالدين حسينى عاملى، مصحح على فاضلى، با همكارى موسسة دارالحديث، 1387

148. الكشــف الوافى فى شــرح اصول الكافى، آصف شــيرازى، مصحح على فاضلى، با


همكارى موسسة دارالحديث، 1387149. الحاشــية على اصول الكافى، ميرزا رفيعا، مصحح محمدحســين درايتى، با همكارى

موسسة دارالحديث، 1387150. الهدايــا لشيعــة ائمةالهدى، شــرف الدين محمدبــن محمدرضا مجــذوب تبريزى، مصححان: محمدحســين درايتى، غالمحســين قيصريه ها، با همكارى موسســة دارالحديث،

1387ــريعة، رفيع الديــن محمدبن محمد مؤمــن گيالنى، مصحح ــة الى حافظالش 151. الذريع

محمدحسين درايتى، با همكارى موسسة دارالحديث، 1388152. الدر المنظوم، شــيخ على كبير، مصحح محمدحســين درايتى، با همكارى موسســة

دارالحديث، 1388153. الحاشــية على اصول الكافى، شــيخ على صغيــر، مصحح محمدحســين درايتى، با

همكارى موسسة دارالحديث، 1388154. تحفةاالوليا، محمدعلى بن محمدحسن فاضل نحوى اردكانى، تصحيح محمد مرادى، جلد 1 و 2، تصحيح عبدالهادى مسعودى، جلد 3 و 4، با همكارى موسسة دارالحديث، 1388

155. شــرح فروع الكافى، محمدهادى بن محمدصالــح مازندرانى، تصحيح محمدجواد 3، تصحيح محمدجواد محمودى، على حميداوى، محمودى، محمدحســين درايتى، جلد 1ـ

جلد 4 و 5، با همكارى موسسة دارالحديث، 1388156. البضاعةالمزجــاة، محمدحســين بن قارياغدى، تصحيح حميــد احمدى جلفايى، با

همكارى موسسة دارالحديث، 1388157. منهج اليقين، ســيد عالءالدين محمد گلستانه، مصححان: سيد مجتبى صحفى، على

صدرايى خويى، با همكارى موسسة دارالحديث، 1388158. مجموعه رســائل در شــرح احاديثى از كافى، به كوشش مهدى سليمانى آشتيانى و

محمدحسين درايتى، 1388159. اســناد دورة اول مجلس شــوراى ملى (اسناد بهارســتان، دفتر 2)، به كوشش مسعود

كوهستانى نژاد، 1388160. نمايه روزنامة مجلس، به كوشــش كتابخانه، موزه و مركز اســناد مجلس شــوراى

اسالمى، 1388ــلةالعارفين و تذكرةالصديقين، تأليف محمد بن برهان الدين سمرقندى، تحقيق 161. سلس

و تصحيح احسان اهللا شكراللهى، 1388


162. تحفةالعالم، سيد ابوطالب موسوى فندرسكى، به كوشش رسول جعفريان، 1388163. نقباءالبشــر، شــيخ آقا بزرگ تهرانــى، تحقيق و گردآورى: ســيد محمد طباطبايى

بهبهانى، 1388ــة، ألبى محمد عبداهللا بن مســلم بن قتيبه الدينــورى (213 ـ 276)، 164. االمامة و السياس

إشراف: الدكتور عبدالجبار ناجى و مكتبة مجلس الشورى اإلسالمي، 1388165. گنجينــة بهارســتان، تاريخ، دفتر3(تاريخ و جغرافياى شــبه قارة هند)، به كوشــش

جمشيد كيان فر، 1388166. اسناد تجارى ادوار اول تا پنجم مجلس شوراى ملى (1285ـ 1305 ش)، به كوشش

راضيه يوسفى نيا، 1388167. آيين اســالم، صاحب امتياز و مدير و ســردبير نصرت اهللا نوريانى، با مقدمة سيد فريد

قاسمى، 1388168. هفت بند هفتاد بند، (هفت بند حسن كاشى و مجموعة سيزده هفت بند و يك تخميس

و تضمين به اقتفاى آن)، به كوشش سعيد هندى، 1388169. على نامه (منظومه اى كهن)، ســرودة ربيع به سال 482ه، با مقدمة محمدرضا شفيعى كدكنى، محمود اميدســاالر، با همكارى مركز پژوهشى ميراث مكتوب، 1388 (چاپ نسخه

برگردان)170. فهرست نسخه هاى خطى كتابخانة مجلس(جلد 28)، تأليف سيد جعفر اشكورى، 1388

171. فهرست نسخه هاى خطى كتابخانة مجلس(جلد 32)، تأليف محمود نظرى، 1388172. ديوان حسن كاشى، به كوشش سيد عباس رستاخيز، با مقدمة حسن عاطفى، 1388

173. فهرست اسناد كتابخانة مجلس شوراى اسالمى(اسناد دورة دوم مجلس شوراى ملى، جلد 1)، به كوشش مريم نيل قاز، 1388

174. اسئلة يوسفيه (مكاتبات مير يوسف على استرآبادى و شهيد قاضى نوراهللا شوشترى)، به كوشش رسول جعفريان، 1388

175. طرح بودجة كل مملكت ايران ســنة ايت ائيل 1328ق، به كوشش كتابخانه مجلس شوراى اسالمى، 1388 (چاپ نسخه برگردان).

176. ديوان صفايى جندقى، تصحيح و تحقيق سيدعلى آل داود، 1388177. فهرســت نســخه هاى خطى كتابخانه مجلس شوراى اســالمى( جلد 30)، ابوالفضل

حافظيان بابلى، 1388178. فهرســت نسخه هاى خطى كتابخانة مجلس شوراى اسالمى(جلد 24/2)، سيد محمد


طباطبايى بهبهانى، ، 1388179. فهرست نسخه هاى خطى مجلس شــوراى اسالمى(جلد 40/2)، از مجموعة اهدايى

محمدعلى كريم زادة تبريزى، تأليف حسين متقى، 1388180. شرح الكنوز و بحرالرموز (پيرجمال اردستانى)، تصحيح اميد سرورى، 1388

181. جنگ(انجمن فهرســت نگاران نسخه هاى خطى)، دفتر اول: مجموعه مقاالت يادمان شهيد ثقةاالسالم تبريزى، به كوشش اعضاى انجمن فهرست نگاران نسخه هاى خطى، 1388

182. فهرســت نســخه هاى خطى كتابخانة عمومى آيةاهللا گلپايگانى (قم)، به كوشــش و ويرايــش مصطفى درايتى، نــگارش على صدرايى خويى ـ ابوالفضــل حافظيان بابلى، ج 2،

1388183. يادداشت هاى روزانه از محمدعلى فروغى، به كوشش ايرج افشار، 1388

184. منشآت ســليمانى، تأليف دبيران دبيرخانة شــاه ســليمان صفوى، به كوشش رسول جعفريان، 1388

185. فهرســت نســخه هاى خطى كتابخانه مجلس شوراى اســالمى(جلد 31)، به كوشش ابوالفضل حافظيان بابلى، ، 1388

186. بازســازى متون كهن حديث شــيعه (روش، تحليل، نمونه)، تأليف و تدوين، ســيد محمد عمادى حائرى، 1388

187. اعتراف نامه به همراه رســاله شــناخت، تصحيح و پژوهش دكتر منصور صفت گل، 1388

188. سالنامه هاى كتابخانه مجلس شوراى اسالمى (برخى از سالنامه هاى موجود در بخش نشريات از سال 1251 تا 1357)، گردآورنده حجت اميرى، 1388

189. فهرست نســخه هاى خطى كتابخانة مجلس شوراى اسالمى (ج 34)، تأليف: محسن صادقى، 1388

190. ميــراث بهارســتان (دفتــر دوم)، نويســندگان مختلف، به كوشــش: مركز پژوهش كتابخانه، موزه و مركز اسناد مجلس شوراى اسالمى،1388

191. فرقة دمكرات در سراب، به كوشش رحيم نيكبخت و اصغر حيدرى، 1388192. سفرنامة ايازخان قشقايى (1340 ـ 1341ق / 1301ش)، به كوشش: پرويز شاكرى، 1388193. سفينة خوشگو(دفتر دوم)، بندرابن داس خوشگو، تصحيح دكتر كليم اصغر، 1388194. تفسير كتاب اهللا، ابوالفضل بن شهردوير ديلمى، با مقدمة سيدمحمد عمادى حائرى، 1388

195. فهرســت نسخه هاى خطى كتابخانة مجلس شــوراى اسالمى (ج 33/1)، به كوشش


طيار مراغى، 1388196. فهرســت نسخه هاى خطى كتابخانة مجلس شوراى اسالمى (ج 41)، به كوشش سيد

صادق حسينى اشكورى، 1388.197. فهرســت نسخه هاى خطى كتابخانة مجلس شوراى اسالمى (ج 27/1)، تأليف جواد

بشرى، 1388198. ذيل نفثة المصدور، رونويســى حســين مدرسى طباطبايى (از روى تنها نسخة شناخته

شده كتاب)، 1388199. اسناد مازندران در دورة رضاشاه (مجلس ششم تا دوازدهم شوراى ملى)، به كوشش

مصطفى نورى، 1388200. مصحف قرآن (برگ هايى زرين از قرآن هاى نفيس در كتابخانه، موزه و مركز اسناد

مجلس شوراى اسالمى)، به كوشش داود نظريان و احسان اهللا شكراللهى، 1389201. فهرست گنجينه هاى دستنويس هاى اسالمى، ترجمة افزودة احمدرضا رحيمى ريسه،

1389ــة، مصطفى بن احمد(طاشــكبرى زاده)، ــة فــى علماءالدولةالعثماني 202. الشقائق النعماني

تصحيح سيد محمد طباطبائى بهبهانى(منصور)، 1389203. العقدالمنظوم فى ذكر افاضل الروم (ذيل الشقائق النعمانية فى علماء الدولةالعثمانية)،

تأليف على بن بالى اآليدينى، تصحيح سيد محمد طباطبايى بهبهانى «منصور»، 1389204. ديوان عضد، سرودة عضد (سرايندة ناشناختهء سدة 8ق)، تحقيق و تصحيح عليرضا

قوجه زاده205. اوراق عتيــق (مجموعه مطالعات متن پژوهى، نسخه شناســى و فهرســتنگارى)، دفتر

اول، به كوشش سيد محمدحسين حكيم، 1389206. تاريخ اوالداالطهار، تأليف ســيد محمدرضا بن سيد محمدصادق طباطبايى تبريزى،

به كوشش محمد الوانساز خويى، 1389.207. رجال دينور، تأليف محمد دينورى، به كوشش محمد الوانساز خويى، 1389

208. فهرست نسخه هاى خطى كتابخانة مجلس شوراى اسالمى (ج 4 قديم)، عبدالحسين حائرى و سوسن اصيلى، 1389

209. چكيده و متن كامل ســالنامه هاى ايران 1321ـ 1290ق، ج 1ـ 2، تهيه و تدوين: سيد فريد قاسمى، 1389

210. فهرســت نســخه هاى خطى كتابخانه، موزه و مركز اســناد مجلس شوراى اسالمى


(جلد20)، نسخه هاى 6411 تا 7000)، تأليف سيد جعفر حسينى اشكورى، 1389211. تحوالت منطقه اى افغانستان، به كوشش حسين احمدى، 1389

212. ميرداماد، تأليف على اوجبى، 1389213. معيــار جمالى و مفتاح ابواســحاقى (علم عروض، علم قوافى، علــم بدايع الصنايع)، تأليــف: ثمن الديــن محمد بن فخرالدين ســعيد فخــرى اصفهانى (ســدة 7ـ 8 ق)، تحقيق و

تصحيح: دكتر يحيى كاردگر، 1389214. رباعيات فكرى مشهدى، به اهتمام سيد على ميرافضلى، 1389

215. فهرستوارة دست نوشــته اى ايران (دنا)، در 5 جلد، به كوشش: سيد مصطفى درايتى، 1389

216. نصوص الكلــم على كتاب فصوص الحكم، تأليــف ابو فراس محمد بدرالدين حلبى (1362-1298ق)، تحقيق و تصحيح على اوجبى، 1389

217. قرآن كريم، به كوشش كتابخانه مجلس شوراى اسالمى ، 1389218. فهرست مجله هاى فارســي موجود در كتابخانه، موزه و مركز اسناد مجلس شوراى

اسالمى(از ابتدا تا پايان سال 1386)، به كوشش: آزاده حيدرى، 1389.219. فهرست نســخه هاى خطى كتابخانه، موزه و مركز اسناد مجلس شوراى اسالمى (ج

43)، نسخه هاى 15301 تا 15700)، تأليف سيد صادق حسينى اشكورى، 1389220. ميــراث بهارســتان (دفتر 3)، مركــز پژوهش كتابخانه، موزه و مركز اســناد مجلس

شوراى اسالمى، 1389221. اسناد فارس در دورة دوم و سوم مجلس شوراى ملى، (اسناد بهارستان 5)، به كوشش

منصور نصيرى طيبى، 1389222. فهرســت كتابهاى چاپ ســنگى كتابخانة محدث ارموى، به كوشش حسين متقى ـ

فتح اهللا ذوقى، 1389223. ديوان آذرى اســفراينى، ســرودة نورالدين حمزه بن على ملك طوســى اسفراينى،

تحقيق و تصحيح دكتر محسن كيانى ـ سيد عباس رستاخيز، 1389224. گزيدة اسناد نظام آموزش و مجلس شوراى ملى، به كوشش سهيال ترابى فارسانى، 1389225. فهرست اسناد كتابخانة مجلس شوراى اسالمى (جلد دوم)، به كوشش: مريم نيل قاز، 1389

226. رسائل پيرجمال اردستانى (دفتر اول)، تحقيق و تصحيح: اميد سرورى، 1389227. نقد فلسفة دارون، تأليف نجفى اصفهانى، به اهتمام حامد ناجى اصفهانى، 1389228. فهرست نسخه هاى خطى كتابخانه مجلس (27/2)، تأليف محمود نظرى، 1389


229. فهرســت نســخه هاى خطى كتابخانه مركزى دانشگاه تهران (ج 20)/ تأليف ســيد محمدحسين حكيم، 1389

230. دستور حكاكى، تأليف مهرداد خلقى، 1389231. عرفات العاشــقين، تأليف تقى الدين اوحدى، تصحيح ذبيح اهللا صاحب كارى و آمنه

فخر احمد، با همكارى مركز پژوهشى ميراث مكتوب، 1389ــة، تأليف ابوجعفر 232. كتاب الصلــوة، كتــاب الدعاوى و البينات، كتاب الســير از اإلبانمحمدبن يعقوب هوســمى (م 455 ق) همراه با زوائد اإلبانة، تأليف و تهذيب شــمس الدين محمدبن صالح گيالنى (زنده در حدود 700ق)، به اهتمام سيدمحمد عمادي حائري، 1389

233. فهرست نسخه هاى خطى كتابخانه مجلس، ج 24/3، تأليف محمود نظرى، 1389234. فهرست نسخه هاى خطى كتابخانه مجلس، ج 44، تأليف ابوالفضل حافظيان بابلى، 1389

235. تاريخ صاحبقرانى، حوادث تاريخى سلســله قاجار (1190، 1248ق)، تأليف محمود ميرزا قاجار، تصحيح نادره جاللى، 1389

236. شرف نامه، تأليف روح اهللا الرى شيرازى متخلص به فتوحى، تصحيح و تحقيق دكتر محمد باقر وثوقى، با همكارى خديجه عالمى، منوچهر ايزدنيا، 1389

237. فهرست اسناد كتابخانه مجلس شوراى اسالمى (اسناد انتخابات مجلس شوراى ملى اداور دوم تا پنجم 1304- 1288ش) (دفتر اول)، به كوشــش على ططرى و زهرا غالمحسين

پور (زير چاپ)238. فهرست توصيفى شبيه نامه هاى دورة قاجار (موجود در گنجينة مخطوطات كتابخانة

مجلس شوراى اسالمى): پژوهش و نگارش رضا كوچك زاده، 1389239. گنجينة بهارستان علوم قرآنى و روايى- 4، به كوشش سيدحسين مرعشى، 1389

240. رسايل پير جمال اردستانى (دفتر 2)، تحقيق و تصحيح اميد سرورى، 1389241. ســفرنامة مازندران: گزارش روزانة محمدجعفرخان (در سال 1281 خورشيدى)، به

اهتمام محمد گلبن و شكيب آذر، 1389242. مزارات خوى، تأليف محمد الوانساز خويى، 1389

243. خاطــرات ســيدمحمد فاطمى قمى، نويســندة قانون مدنى و مســتشار ديــوان تميز (1294ق- 1324ش)، تصحيح و تحقيق دكتر حسن زنديه، با مقدمة احمدرضا نائينى، 1389

244. مغوالن در هند، بررســى كتابشناختى دست نويس ها، تأليف دارانوسروانجى مارشال، ترجمة حسين برزگر كشتلى، 1390

245. آيينة جهان نما و طلسم جهان گشا، تأليف ابوسعيد بن يحيى يمنى، تصحيح و تحقيق


دكتر محمدرضا موحدى و الهه ربيعى مزرعه شاهى، 1390246. مجلس ديروز و امروز (مصور)،

247. مونس االحباب، مجموعه رباعيات شــهاب الدين عبداهللا مرواريد (بيانى كرمانى)، به كوشش سيد على ميرافضلى

248. كلمات الشعراء، نگاشتة محمد افضل سرخوش، تصحيح عليرضا قزوه، 1389249. فهرســت نســخه هاى خطى كتابخانه مجلس، ج 33/2، تأليف محمود طيار مراغى،

1389250. فهرست نسخه هاى خطى كتابخانه مجلس، ج 29، تأليف سيد محمدحسين حكيم، 1390

251. فهرســت كاتبان نســخه هاى خطى كتابخانة مركزى و مركز اســناد دانشگاه تهران، تأليف پريسا كرم رضايى، 1390

252. ديوان ظهورى ترشيزى (غزليات)، تحقيق و تصحيح اصغر باباساالر، 1390253. الكشكول، تأليف شــيخ آقا بزرگ طهرانى، تحقيق ســيدجعفر حســينى اشكورى،

1390254. اسنادى از پيامدهاى ملى شدن صنعت نفت ايران، به كوشش محمود طاهراحمدى،

1390255. اســناد بهارســتان (7)، اســناد بانوان در دورة مشروطيت (دوره دوم و ســوم مجلس

شوراى ملى): به كوشش فاطمه تركچى و على ططرى، 1390256. ديوان لطف اهللا نيشابورى (چاپ عكسى)، به كوشش رسول جعفريان، 1390

257. اســناد بهارستان (8) كليميان و ارامنه در اســناد كتابخانة مجلس شوراى اسالمى: به كوشش منير قادرى و حبيب اهللا اسماعيلى

258. رجــال معاصر عراق/ زير نظر صادق فرازى، به ســعى و اهتمام ســيد على موجانى، سولماز صدقى، اردشير پشنگ، هانيه رجبى

259. متــون و پژوهش هــاى تاريخى (مجموعه مقاالت در تاريخ اســالم و تشيع)، تأليف محمدكاظم رحمتى

260. فهرست نسخه هاى خطى كتابخانة مجلس شوراى اسالمى 261. گزيدة اسناد انجمن هاى ايالتى و واليتى / به اهتمام مسعود كوهستانى نژاد

262. منشآت تفرشى (مجموعه اى از نامه هاى ديوانى و اخوانى دورة صفويه)، عبدالحسين تفرشى/ تصحيح و تحقيق محسن بهرام نژاد

263. فهرست نسخه هاى خطى كتابخانه مجلس ج 45، تأليف سيد صادق حسينى اشكورى


و يوسف بيگ باباپور264. صحيفه ســجاديه، به خط عبدالغفــار اصفهانى، كتابت ترجمه به خط عبدالحســين

اصفهانى/ با مؤخره على فاضلى 265. در باب اوقاف صفوى (مجموعه مقاالت)، نزهت احمدى

266. سفرنامه ناصرى، ناصرالسلطنه ميرزا نصراهللا طباطبايى ديبا، به كوشش رسول جعفريان267. تاريخچه مجلس سنا، مسعود كوهستانى نژاد

268. ديوان سليمى تونى، تصحيح سيدعباس رستاخيز269. التراث الطبى العربى، سيد جعفر طباطبايى

270. يتيمةالدرر 271. تحوالت غرب آذربايجان به روايت اسناد مجلس شوراى اسالمى، به كوشش

على ططرى، رحيم نيكبخت 272. ترجمة كهن كتاب من اليحضــــرة الطبيب، با مقدمــه احسان اهللا شـــكراللهى

273. بهارستان در تاريخ، حسن باستانى راد 274. ست الرسائل/ فيروزه ساعتچيان

275. تذكره بى نظير، افتخار دولت آبادى، تصحيح اميد سرورى276. معانى كتاب اهللا تعالى و تفسيرالمنير(نســخه ى خطى موجود در كاخ موزه ى توپقاپى

استانبول)، با مقدمه سيدمحمد عمادى حائرى 278. انيس الخلـــوة و جليس الســلوة، تدوين مسافربن ناصر ملطيوى، به كوشش

محمدافشين وفايى و ارحام مرادى 279. فهرست نامه ايران، حسين متقى

280. تشيع و والى اهل بيت (ع) در ادب فارسى، جنگ عبدالكريم مداح، تصحيح امينه محالتى

281. دليل الجنان و ركن االيمان فى وقعةالصفين و النهروان (زير چاپ)282. نامه هاى مشروطه(دفتر 1) / به كوشش ابراهيم ذوالفقارى

283. ديوان كمال غياث شيرازى، تصحيح محسن كيانى و احمد بهشتى 284. فهرست اسناد كتابخانة مجلس شوراى اسالمى (دفتر 4)/ مريم نيل قاز

285. كتاب ورز اطالع رسان، برگى از شناختنامه ايرج افشار، سيد فريد قاسمى286. اولى القبلتين: نخستين قبله گاه، به كوشش سيد على موجانى

287. فهرســت نسخه هاى خطى كتابخانه مجلس شوراى اسالمى، ج 47/1 تأليف احسان


اهللا شكراللهى 288. تكملةالذريعة، تأليف سيد محمد على روضاتى، اعداد محمد بركت

289. اسناد خرم آباد، به كوشش سيد فريد قاسمى 290. سفرنامه سوم مظفرالدين شاه به فرنگ، نصيرى مقدم

291. عطارد دانش، عبدالحسين طالعى292. رهاورد ستوده، مصطفى نورى

293. بررسى هاى تاريخى در حوزه اسالم و تشيع، حسن انصارى294. ميراث بهارستان، دفتر چهارم، شامل 12 رساله.

295. اسناد روزنامه نگارى و مطبوعات به انضمام اسناد چاپ، سيدفريد قاسمى 296. شرح فصول نصيريه، خديجه مقدس زاده

297. فتنة شيخ عبيداهللا كرد، يوسف بيگ باباپور، مسعود غالميه 298. هنر انقالب (كتابى مصور و رنگى در قطع رحلى با كاغذهاى براق شامل 57 پوستر

از انقالب 1357)، 1390299. فهرست دانشگاه ج 19 (زير چاپ)

300. تحفةالغرائب/ جالل متينى (زير چاپ)301. معانى كتاب اهللا تعالى و تفســير المنير(نسخه ى خطى موجود در كاخ موزه ى توپقاپى

استانبول) / به كوشش سيدمحمد عمادي حائري302. فردوس التواريخ/ عليرضا اكرمى

303. چهل طوفان/ على بوذرى304. ديوان دو ســراينده از قرن نهم؛ قاضى عيســى ساوجى و شــيخ نجم الدين مسعود، گرد آورده ى ادريس بن حســام الدين على بدليسى(درگذشته 926 هجرى)، به كوشش امينه

محالتى، 1390305. شبه قوانين / مسعود كوهستانى نژاد306. اسناد برده فروشى/ نرگس عليپور

307. عرش االيقان فى شــرح تقويم االيمان/ على اوجبى و اكبر ثقفيان، تحقيق و تصحيح على اوجبى و اكبر ثقفيان.

308. تذكرة مردم ديده/ عليرضا قزوه 309. اسناد انتخابات كرمانشاهان/ اردشير كشاورز- على ططرى310. مذكراالصحاب/ مليحاى سمرقندى/ دكتر محمد تقوى


311. متون ايرانى (دفتر اول و دوم)/ جواد بشرى312. تالمذه العالمةالمجلسى/ سيد احمد اشكورى

313. اجازات الحديث/ سيد احمد اشكورى314. تاريخ چاپ سنگى در اصفهان/ مجيد غالمى جليسه

315. فهرست اسناد انتخابات/ مجلد 5316. اوراق عتيق 2/ محمدحسين حكيم

317. گيهان شناخت/ على صفرى آق قلعه318. اسناد اراك (عراق – سلطان آباد) دوره 2-5/ به كوشش اسداهللا عبدلى آشتيانى

(زير چاپ)319. اسناد پراكنده حكام واليات ايران/ منوچهر ستوده و على اميرى (زير چاپ)

320. سفرنامة احمدى/ على اميرى (زير چاپ)321. نامه هاى مشروطه (دفتر دوم)/ به كوشش ابراهيم ذوالفقارى (زير چاپ)

322. شــرح فصول نصيريه، تأليف محمد بن احمد خواجگى شيرازى، تحقيق و تصحيح خديجه مقدس زاده، 1390.

323. مهر هاى سلطنتى/ محمد جواد جدى، 1390324. اسناد كردستان/ اسماعيل شمس(زير چاپ)

325. فهرست كتب خطي كتابخانه سلطنتي(چاپ عكسي)، (زير چاپ).326. تكملة طبقات اعالم الشيعه/ محمدعلي روضاتي/ محمد بركت.

327. مرقع خجسته شاهكار درويش عبدالمجيد طالقاني/ به كوشش غالمرضا مشعشعي.328. سفينة خوشگو (دفتر اول - سوم): تصحيح دكتر كليم اصغر و زين العبا.

329. ديوان قوامى رازى: تصحيح محدث ارموى.330. رياض الملوك و رياضات السلوك: تأليف نظام الدين شامى، تصحيح بهروز ايمانى.

331. ميراث بهارستان (دفتر 5).332. نماية سفينة تبريز: تأليف مهدى قمى نژاد.

333. فهرســت نســخه هاى خطى كتابخانة مركزى دانشگاه تهــران (ج 19): تأليف فريبا افكارى.

334. جنةاالخبار (تاريخ قاجار): تصحيح ميرهاشم محدث.335. تذكره خزانه عامره: تأليف آزاد بلگرامى، تصحيح هومن عباس پور.


336. گنجينة بهارســتان (تاريخ دوره قاجار): به كوشــش مركز پژوهش كتابخانه مجلس شوراى اسالمى.

337. سفينة سعداللهى (جنگ پژوهى - 4): به كوشش مهدى رحيم پور.338. قرآن كريم: ترجمه نظام نيشابورى، تصحيح محمد دزفولى.

339. گنجينــه هــاى دســتنويس هاى اســالمى (دفتر 4): بــا ترجمه و افــزودة احمدرضا رحيمى ريسه.

340. المجالس السنيه: تأليف ابن محب، تصحيح محمود نظرى.341. فهرست كتابهاى چاپ سنگى: تأليف مجيد غالمى جليسه.

342. اشعار فارسى شيعى تا سدة 7 (دفتر اول): تحقيق جواد بشرى. 343. تاريخچة انقالب كردستان: تأليف مال محمدرضا، تصحيح دل آرا مردوخى.344. اسناد حوزة انتخابية استان تهران در دورة رضاشاه: تحقيق غالمرضا سالمى.

345. اسناد كردستان (دورة 6-12): تحقيق اسماعيل شمس.346. فهرست نسخه هاي خطي كتابخانه مجلس/ جلد40/1 ، يوسف بيگ باباپور

347. نامه ارسباران، 4ج/ آل محمد/ محمد الوانساز خويي348. فهرست نسخه هاي خطي دو كتابخانه اراك /

349. فهرست نســخه هاي خطي كتابخانه مجلس شوراي اسالمي/ باز چاپ مجلدات 1 تا 25 قديم در 10 مجلد.

350. فهرست نسخه هاي خطي كتابخانه مجلس شوراي اسالمي/ جلد51/ محمد بركت.351. فهرست نسخه هاي خطي كتابخانه مجلس شوراي اسالمي/ جلد42/ محمود نظري.352. فهرست نسخه هاي خطي كتابخانه مجلس شوراي اسالمي/ جلد 39/ محسن صادقي.353. كتابخانه، موزه و مركز اسناد مجلس شوراي اسالمي/ تدوين: مجيد سائلي كرده ده.

کتاب راهنما و معرفی کتابخانه مجلس

Documents