П Р О Е К Т Н А З А Д А Ч А

ПО ТЕРМО ТЕХНИКА

Тема:

Системи за палење кај ото-моторот

Средно стручно општинско училиште

„Коле Неделковски“

Велес

Ученик:Петар Павловски

Ментор:

1

СИСТЕМ ЗА ПАЛЕЊЕ КАЈ ОТО-МОТОРОТ

ВОВЕД

Горивната смеса во цилиндарот на ото-моторот се пали со електрична искра од свеќичката на моторот. Системот за палење има задача, во точно одреден момент и во сите погонски услови, да ја запали смесата гориво-воздух.

Напонот на акомулаторот од 12V да го трансформира во напон на палење од околу 24.000V.

Да има на располагање доволно енергија за палење со којашто може да создаде долготрајна искра.

Моментот на палењето на смесата да го подеси според погонските услови на моторот (бројот на вртежите, оптоварувањето, температурата на моторот).

Да е надежен во работењето – изостанување на палењето во кој било цилиндар предизвикува оштетување на катализаторот.

Во денешно време речиси исклучиво се користат системи за палење со индуктивен калем. Тие меѓу себе се разликуваат според начинот на прекинот на примарната струја, регулирањето на аголот на палењето (моментот на појава на искрата) како и според начинот на распределбата и преносот на секундарнатаструја од одделните сеќички во цилиндрите на моторот.

2

1.Начин на работа на конвенционален систем за палење

Конвенционалниот систем за палење, е првонастаната и воедно наједноставна верзија на системите за палење.

Конвенционален систем за палење

1.Акомулатор; 2.Контакт за палење и стартување; 3.Индуктивен калем (бобина);

4.Разводник на палењето; 5.Кондензатор; 6.Прекинувач на палењето (платинки);

7.Свеќички Rv – дополнителен отпорник (не е секогаш вграден).

Создавање на магнетно поле

Со вклучување на контактот за палење под електричен напон на акумулаторот се става примарното струјно коло на системот за палење. Ако контактите на прекинувачот за палење се затворени, тече струја низ примарната намотка на индуктивниот калем (бобината) кон масата на моторот т.е се затвора примарното струјно коло. На тој начин во индуктивниот калем се создава магнетно полекое поради металното јадро во бобината се засилува. Со почетокот на течењето на примарната струја, почнува акумулирањето на електричната струја во бобината во форма на магнетна енергија.

3

Големината на акумулираната енергија зависи од јачината и времетраењето на течењето на примарната струја (затвореноста на контактите) и од бројот на наотките во секундарниот калем.

Шеми на конвенционален систем за палење

1.Акумулатор; 2.Прекинувач за стартување и палење; 3.Дополнителен отпорник; 4.Кон релето на прекинувач за стартување и палење; 5.Индуктивен калем со примарна L1 и скеундарна L2 намотка; 6.Кондензатор; 7.Прекинувач на палење; 8.Разводник на палење; 9.Свеќички.

Брзината на полнењето на индуктивниот калем со енергија зависи од бројот на примарните намоти во индуктивниот калем и од големината на примарната струја.

Јачината на примарната струја е одредена со напонот на акумулаторот и отпорот на примарната намотка (нејзиното топлотно оптоварување) . Зависно да биде помеѓу 0,2 и 3 ома. Големината на тој отпор е втисната врз куќиштето на бобината.

Максималната јачина на примарната струја е ограничена со отпорот на примарната намотка на индуктувниот калем и од видот на прекинувачот на палењето (механички до 4А, транзисторски до 30А).

4

2.Елементи и поими на системот за палење

Индуктивниот калем има задача напонот на акумулаторот да го трансформираво напон за палење и акумулираната енергија да ја предаде на свеќичките.

Индуктивен калем

1.Куќиште; 2.Приклучок на примарната намотка за акумулаторот; 3.Високонапонски излез; 4.Поклопец; 5.Приклучок на примарната намотка за маса; 6.Метално јадро; 7.Лимена обвивка; 8.Примарна намотка; 9.Секундарна; намотка; 10.Асфалт; 11.Изолатор; 12.Керамика.

Индуктивниот калем се состои од метално куќиште со лимена обвивка. Секундарниот калем од повеќе илјади намотки, е намотан на јадро од челични ламели. Едниот крај на калемот е поврзан со крајот на примарниот калем, а другиот со високонапонскиот излез од индукциониот калем но поставениот приклучок означен со 4).

Примарниот калем, од неколку стотици намотки, е намотан врз секундарниот калем. Краевите на овој калем се поврзани со приклучоците на индуктивниот калем со нисконапонската струја.

Создадената топлина при работата на бобината преку лимената обвивка се предава на ѕидовите на куќиштето, а оттаму на околината.

5

3.Транзисторски системи за палње

Според начинот на управување со примарната струја во системот за палење, постојат два вида транзисторски системи: транзисторски со контакти за прекин на примарната струја и бесконтактни транзисторски системи.

Транзисторските системи за палење се состојат од индуктивен калем, давач на имплуси за палење, електронски склоп, механички разводник на секундарната струја и регулатори на аголот на палењето (центрифугален и вакуум регул-атор). Механичкиот разводник на секундарната струја и регулаторите на аголот на палењето се исти како кај конвенционалниот систем за палење.

Безконтактните системи немаат механички елементи кои се абат и нема потреба од одржување.

4.Транзисторски системи за палење со контакти

Транзисторските системи за палење со контакти го задржува механичкиот прек-инувач на палењето како елемент преку којшто се дава имплус за палење, на како прекнувач на примарната струја се користи електронски склоп.

Шема на упростен транзисторски систем за палење

1.Акумулатор 2.Прекинувач за стартување и палење 3.дополнителен отпорник 4.прекинувач за стартување 5.Индуктивен калем со примарна L1 и секундарна L2 намотка 6.Прекинувач за палење 7. Разводник на палење 8.Свеќички 9.Електронски склоп со отпорници R1, R2 и транзистор T.

6

Во овој систем за палење постојат две нисконапонски струјни кола: едно низ кое што тече струја Is со многу мала јачина – која дава импулс за палење и второ низ кое што тече многу појака примарна струја околу 8A – струјата низ примарната намотка.Транзисторот се користи како прекинувач на струјата чиешто вклучување и исклучување го врши струјата.

Принципот на работа на електронскиот систем за палење со контакти е следниот: По затворање на контактите на прекинувачот на палењето протекува струја во базата на B на транзисторот и тогаш тој ја овозможува да потече струјата меѓу колекторот C и емитерот Е.

5.Бесконтактни транзисторски системи за палење

Примарната струја во бесконтактниот систем за палење, се прекинува со посебен електронски склоп, кој е поврзан со давач на имплуси за палење поставен во разводникот за палење.

Бесконтактни системи за палење со импулсни давачи:

1а – Индуктивен давач; 1б – Халов давач; 2 – Модул

Импулсот за палење кај овој систем доаѓа од Халовиот давач (сензор). Тој се состои од полупроводнички слој низ кој што минува струја со одредена јакост. Кога Халов слој ќе се постави во магнетно поле, тој генерира Халов напон Un. Во Халовиот давач се користи Халовиот ефект.

7

6.Електронско палење

Кај електронското палење наместо механичката регулација на моментот на палењето, се користат сигналите од сензорите коишто на микрокомпјутерот даваат информации за погонската состојба и режимот на работа на моторот.

Преку излезниот сигнал и транзисторскиот модул имицира искра за палење.

Електронско палење

1.Индуктивен калем со вграден модул; 2.Механички разводник на високонапонската струја; 3.Свеќички; 4.Електронска управувачка единица (ЕУЕ); 5.Шалтер на придушната пеперутка; 7.Сензор за број на вртежи и основен агол на палење; 8.Запченик; 9.Акумулатор; 10.Шалтер за палење и стартување

Предностите на електронскиот систем за палење произлегуваат од користењето на оптималната карактеристична површина на аголот на палењето.

7.Целосно електронско палење

Целосно електронско палење се одликува со тоашто ги задржува функциите на електронското палење, а наместо механичкиот ротирачки разводник се применува електронско разведување на високонапонската струја со што се постигнуваат следниве предности:

Нивото на електромагнетните пречки е значително помало бидеќи не посто отворено искрење

Нема ротирачки делови – не се создаваат шумови при работа Редуциран е бројот на високонапонските слоеви Нема механички губитоци (отстранет е механичкиот разводник за

палење и неговиот погон)

8

Систем со целосно електронско палење:

1.Свеќички; 2.Индуктивен калем со два излеза; 3.Сензор на придушната пеперутка; 4.Управувачка единица со вградена излезна транзисторска единица; 5.Ламба – сонда; 6.Сензор за температура; 7.Сензор за бројот на вртежи и за резервната положба на коленестото вратило; 8.Запчест венец; 9.Акумулатор;

10.Шалтер за палење и стартување.

8.Систем за заштита од детонација

Граница на детонацијата. Детонатното согорување во моторот е некон-тролирано согорување на горивната смеса, при коешто во моторот се појавуваат високи притисоци.

Границата на појавата на детонацијата (аголот на палењето при којшто почнува детонаторното согорување), не зависи само од применетото гориво туку и од другите влијателни фактори како што се температурата на околината, загреаноста, оптоварувањето, општата состојба на моторот и др. Значи дека границата на појавата на детонацијата не е фиксна – може да се појави при разни агли на палење.

Сензор за детонација. Засега не е можно да се одреди границата на детонацијата, пред да почне детонатното согорување во моторот. Со почетокот на детонантното согорување во моторот се повторуваат детонантни појави- метални удари коишто ги регистрира сензорот на детонација прицврстен на блокот на моторот.

9

Сензор за детонација.

1.Сеизмична маса; 2.Тело; 3.Пиезокерамика; 4.Контактни површини; 5.Електричен приклучок.

Звучните вибрации на блокот на моторот коишто се пренесуваат при појава на детонацијата се пренесуваат на пиезо-керамичка прстенеста плоча. Притоа на површината на плочата се појавува соодветен променлив електричен напон којшто со кабел се пренесува ЕУЕ. Местото на вградувањето на сензорот се бира така, што детонациите во секој цилиндар и при сите околности можат да се препознаат и регистрираат.

10

11

12

13

14

15

16

18

19

21

22