სამართლებრივი გზამკვლევი...

252
samarTlebrivi gzamkvlevi qalebisTvis `konstituciis 42-e muxli~ 2010

Upload: david-mikheil-shubladze

Post on 29-Jul-2015

2.009 views

Category:

Documents


2 download

TRANSCRIPT

Page 1: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

samarTlebrivigzamkvlevi

qalebisTvis

`konstituciis 42-e muxli~

2010

Page 2: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

avtorebi: meri jafariZe

elena fileeva

maka kvaWaZe

nazi janezaSvili

redaqtori da koreqtori: Tamar lefsveriZe

mxatvari: Tea miqaia

dakabadoneba: nino yavelaSvili

teqnikuri uzrunvelyofa: daviT ninikaSvili

gamocemaze pasuxismgebeli piri: manana kobaxiZe

aaip `konstituciis 42-e muxlis~ aRmasrulebeli direqtori

`konstituciis 42-e muxli~

wigni gamocemulia aaip `konstituciis 42-e muxlis~ mier,

germaniis teqnikuri TanamSromlobis sazogadoebis (GTZ) finansuri mxardaWeriT.

teqstSi mocemuli daskvnebi da Sefasebebi ar unda iqnes ganxiluli, rogorc germaniis

teqnikuri TanamSromlobis sazogadoebis (GTZ) mosazreba.

eleqtronuli versia SegiZliaT ixiloT saitze: www. article42.ge da www. gtz.de/law-caucasus

© `konstituciis 42-e muxli~, 2010.© germaniis teqnikuri TanamSromlobis sazogadoeba (GTZ), 2010.

uak udc 342.726-055.2 s-216

daibeWda `favorit printSi~

Page 3: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

3

wi nam de ba re wig ni mom zad da Tqven T vis,

`ger ma ni is teq ni ku ri Ta nam S rom lo bis

sa zo ga do e bis~ fi nan su ri mxar da We riT,

ra Ta sa mar T leb ri vi meg zu ro ba ga gi wi-

oT yo vel dRi ur cxov re ba Si, mi u xe da-

vad imi sa, Tu ras saq mi a nobT, ra pro-

fe si is brZan de biT, xarT di a sax li si da

uv liT Svi leb sa da ojaxs; cxov robT

qa laq Si Tu sof lad, xarT axal gaz r da

Tu xan daz mu li, gaqvT sta bi lu ri Se mo-

sa va li, Tu sa Wi ro ebT so ci a lur dax-

ma re bas; brZan de biT da qor wi ne bu li Tu

da sa o ja xe be li da a.S.

es wig ni, gan kuT v ni lia yve la qa lis-

T vis, mi u xe da vad imi sa, gaqvT Tu ara

ra i me sa mar T leb ri vi prob le ma. Cven

vi sur veb diT, rac Se iZ le ba nak le bad

prob le ma tu ri iyos Tqve ni cxov re-

ba, mag ram ne bis mi er Sem Tx ve va Si, Tqven

un da ico deT Tqve ni uf le be bi sa da

sa mar T leb ri vi dac vis me qa niz me bis Se-

sa xeb.

wig n ze ara er T ma ada mi an ma imu Sa va. Cve ni

mi za ni iyo, Seg veq m na sa xel m ZR va ne lo,

sa dac Tav moy ri li iq ne bo da yve la ze

sa Wi ro da auci le be li in for ma ci a, ro-

me lic sa mar T leb ri vi prob le me bis ga-

dawy ve tis gzas giC ve neb daT.

yo vel dRi ur cxov re ba Si, _ ojax Si, sam-

sa xur Si, sxva ada mi a neb Tan ur Ti er To-

beb Si, _ xSi rad, sxva das x va sa mar T leb-

ri vi kiTx va Se iZ le ba war mo geS vaT. ve-

ca deT, rom aR niS nul ze, pa su xi gag ceT

Cvens mi er mom za de bul ma gzam k v lev ma.

am cno ba ris far g leb Si, Se uZ le be li

iyo, Sev xe bo diT ka no niT re gu li re-

bul yve la uf le bas, ris ga moc, Se ve-

ca deT, yu radRe ba gag ve max vi le bi na

yve la ze mniS v ne lo van da prob le ma tur

sa kiTxeb ze, ri si cod nac auci le be lia

ne bis mi e ri qa lis T vis. Cve ni mi za ni a, mo-

ga wo doT in for ma ci a Zi ri Ta di uf le-

be bis Se sa xeb, vi na i dan ma Ti ar cod na,

xSi rad, mi ze zia Ta vad am uf le be bis

Se lax vi sa. vi me dov nebT, rom aR niS nul

gzam k v levs, xSi rad, sa Wi ro e bis Sem Tx-

ve va Si, Se sa ba mi si pi ro be bis dad go mi sas

ga mo i ye nebT.

mas Si amo i kiTxavT, ro gor un da mo-

iq ceT sam sa xur Si da saq me bi sas, gaqvT

Tu ara dam saq meb lis gan in for ma ci is

mi Re bis uf le ba, ro gor Se iZ le ba ga sa-

Civ r des sam sa xu ri dan uka no nod ga Ta vi-

suf le bis Sem Tx ve va Si, ga Ta vi suf le bis

Se sa xeb brZa ne ba, vis un da mi mar ToT;

ra uf le be biT sar geb lobT or su lo-

bi sa da Sem d gom, mci rew lo va ni bav S vis

yo lis pe ri od Si; ra uf le be bi gaqvT

ojax Si, _ qo neb ri vi, pi ra di, bav S vis

aR z r di sas; sa Wi roa Tu ara sa qor wi no

xel Sek ru le bis ga for me ba; ra uf le be-

biT sar geb lobT jan m r Te lo bis dac vis

sfe ro Si; ro gor un da mi mar ToT sa xel-

m wi fo or ga no ebs da sa Wi ro e bis Sem-

Tx ve va Si, ga a sa Civ roT ma Ti pa su xi, ra

sa xis in for ma ci is mi Re bis uf le ba ga-

gaC ni aT, sa sa mar T lo sad mi ra uf le bebs

ga ni WebT ka no ni. pa su xi, am da mra val

sxva sa kiTx ze, aR niS nul wig n Sia mo ce-

mu li.

Zvir fa so qal ba to ne bo,

Page 4: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

4

zo gi er Ti uf le ba, sa si a mov no da da de-

bi Ti gan wyo bis mom ta ni a. ma ga li Tad, _

qor wi ne bis uf le ba, da saq me ba sam sa xur-

Si. xo lo ise Ti ga re mo e ba, ro go ri caa

Za la do ba ojax Si an da ka ve ba sa mar Tal-

dam ca vi or ga no e bis mi er da Sem d go mi

pa tim ro ba, an ga Ta vi suf le ba sam sa xu-

ri dan, ne ga ti ur emo ci eb Tan aris da kav-

Si re bu li. mag ram, aR niS nu lic, cxov-

re bis na wi lia da Se saZ le be li a, Tqvenc

aR moC n deT am prob le me bis wi na Se. ami-

tom, sa sur ve li a, ico deT ri si uf le ba

gaqvT, vis mi mar ToT da ra gziT da ic-

vaT sa ku Ta ri uf le be bi.

Cven Se ve ca deT, mar ti vi da ga sa ge bi

eniT gad mog ve ca Cve ni na az re vi, ra Ta

iuri di u li da rTu li ter mi ne biT ar

ga dag vet vir Ta wig ni, Tum ca zog Sem Tx-

ve va Si, amas gver di ma inc ver avu a reT.

ase ve, wigns ax lavs dis k ze Ca we ri li

kon k re tu li sar Ce le bi sa da gan cxa de-

be bis ni mu Se bi da sa Wi ro e bis Sem Tx ve va-

Si, Tqven SeZ lebT mis ga mo ye ne bas.

ga iT va lis wi neT ase ve is, rom sa ka non-

m deb lo nor me bi, pe ri o du lad, cvli-

le bebs ga nic di an, ami tom yo vel T vis

ga da a mow meT in for ma cia iuris t Tan, an

in ter net Si, sa sar geb lo sa i teb ze, an

Se sa ba mis or ga no Si. kon sul ta ci is gav-

la iuris t Tan, yo vel T vis sa sur ve li a.

gzam k v lev Si, zo gi er Ti sa kiTxi,

zo ga dad aris mo ce mu li, zogs

ki uf ro di di yu radRe ba da vuT meT.

Cven, ra Tqma un da, ar gvaqvs

srul yo fi le bis pre ten zi a.

qal Ta uf le be bi im de nad far To da

amo u wu ra vi sfe ro a, rom Se uZ le be li a,

er Ti gzam k v le vis far g leb Si mo vic-

vaT yo ve li ve. Cven mzad varT, mi vi RoT

Tqve ni Se niS v ne bi, ko men ta re bi da vu pa-

su xoT Se kiTx vebs, ris T vi sac Se giZ li-

aT, mog v mar ToT `kon s ti tu ci is

42-e mux l Si~, sa dac mom zad da

aR niS nu li ga mo ce ma.

sa u ke Te so sur vi le biT,

ma na na ko ba xi Ze

`kon s ti tu ci is 42-e mux lis~

aR mas ru le be li di req to ri

ele na fi le e va

pro eq tis ko or di na to ri

Page 5: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

5

winasityvaoba

`icode kanoni da iqnebi daculi~ _ aseTi iyo

saqarTveloSi erT-erTi warmatebuli socialuri

kampaniis mowodeba. marTlacda, zogjer, kanonmdeblo-

biT dadgenil uflebasa da mis ganxorcielebas Soris

mxolod is dgas, rom moqalaqeebma ar ician maTi ufle-

bebi da ar icnoben am uflebebis ganxorcielebis gzebs.

arada, Cveni yoveldRiuri yofis didi nawili, ise rom,

SesaZloa Cven Tavadac ver vamCnevdeT, gansazRvrulia

samarTlebrivi normebiT. adamianebi ibadebian, izrde-

bian, iReben ganaTlebas, iwyeben muSaobas, ojaxdebian,

aCenen Svilebs, berdebian. cxovrebis yvela am etapze,

uCinrad Tangvdeven sxvadasxva sferos, sxvadasxva

donis, sxadasxva saxis samarTlebrivi normebi. zogi

norma raRacis uflebas gvaZlevs, zogi, _ raRacas

gvikrZalavs, zogjer ki, kanoni dums da Cven Tavad

gvaZlevs gadawyvetilebis miRebis srul Tavisufle-

bas. amasTan, Tanamedrove cxovrebis kompleqsuroba,

Tavis mxriv, samarTlebrivi sistemis kompleqsurobasac

iwvevs, rac, arc Tu iSviaTad, adamianebs samarTlebri-

vi sistemis namdvili labirinTebis mZevlebad xdis.

winamdebare wignis daniSnulebac swored isaa, rom qal-

batonebs, patarebsa da mozrdilebs, zrdasrulebsa da

asakovnebs, maTi uflebebis labirinTSi, gza gaukvalos.

germaniis teqnikuri TanamSroblobis sazogadoeba

(GTZ) da kerZod, misi samarTlisa da iusticiis re-

formis programa, TxuTmet welze metia, saqmianobs

saqarTveloSi germaniis ekonomikuri TanamSromlobisa

da ganviTarebis saministros (BMZ) davalebiT. is kon-

sultacias uwevs saqarTvelos mTavrobas kanonSemo-

qmedebiT saqmianobaSi, exmareba sasamarTlo sistemas

mosamarTleTa gadamzadebis RonisZiebebis meSveobiT,

axali kanonebis cxovrebaSi gatarebaSi da amasTan,

informacias awvdis mosaxleobas, qveynis Tanamedrove

samarTlebrivi sistemis Sesaxeb.

Page 6: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

6

winamdebare wignic, swored mosaxleobaSi samarTlebri-

vi codnis amaRlebas emsaxureba. misi gansakuTrebulo-

ba ki imaSia, rom masSi Tavmoyrilia is samarTlebrivi

sakiTxebi, romlebic gansakuTrebiT mniSvnelova-

nia qalebisTvis. dawyebuli saojaxo samarTliT da

damTavrebuli socialuri uflebebiT, es wigni, yvela

yofiT samarTlebriv sakiTxze kompetentur pasuxs

gascems mkiTxvels. am miznis miRweva ki, Tavis mxriv,

SeuZlebeli iqneboda, rom ara arasamTavrobo organi-

zacia `konstituciis 42-e muxlis~ da wignis avtorebis

gamocdileba da dauRalavi Sroma, ris gamoc, maT gan-

sakuTrebuli madloba minda gadavuxado. vfiqrob, rom

maTi Sromis Sedegad Seqmnili wigni, bevri adamianis

samagido cnobarad iqceva.

mkiTxvelebs minda vusurvo, maTTvis mniSvnelovan

kiTxvebze pasuxebis povna da sakuTari uflebebis re-

alizacia.

ceno raihenbeheri

programis xelmZRvaneli

`samarTlisa da iusticiis reformis

konsultacia samxreT kavkasiaSi~

Page 7: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

7

wi nam de ba re wig ni, me tad mniS v ne lo va ni

da sa in te re so naS ro mi a. min da, Ta vi dan ve

xa zi ga vus va im ga re mo e bas, rom es naS ro-

mi, qa le bis T vis, qa leb ma Seq m nes. mi u xe da-

vad imi sa, rom qal Ta uf le beb ze Za li an

bev ri iwe re ba, mi maC ni a, rom ase mra val m x-

ri vad da yov lis mom c ve lad, qa lis uf le-

be bi ar ga Su qe bu la.

wig n Si, yve la ipo vis mis T vis sa in te re so

in for ma ci as: qor wi ne ba, Svi lis gaz r das-

Tan da kav Si re bu li sa kiTxe bi, jan m r Te-

lo bis uf le ba, Sro mi Ti uf le be bi, sa-

kuT re ba da ker Zo biz ne sis dawye bis T vis

sa Wi ro in for ma ci a, so ci a lu ri dax ma re-

be bi, pen sia da sxva.

vfiq rob, wig ni sa in te re so iq ne ba yve la

asa kob ri vi jgu fis T vis, axal gaz r de bis-

T vis, rom le bic ipov ni an maT T vis sa in te-

re so kiTx veb ze pa suxs da asa ko va ni qal-

ba to ne bis T vis, rom le bic da in te res de-

bi an ka non m deb lo biT gaT va lis wi ne bu li

Se Ra va Te bi sa da dax ma re bis sa kiTxe biT.

naS rom Si gan xi lul prob le ma Ta mra val-

fe rov ne ba, mim zid vels xdis mas ara mar-

to sxva das x va pro fe si is mkiTx ve lis T vis,

ara med is sa in te re so iq ne ba di a sax li se-

bis T vi sac.

av to re bi Se e cad nen, yve la sa kiTxi, adap-

ti re bu lad mi e wo de bi naT mkiTx ve lis T vis,

ka non m deb lo bis mZi me, ter mi ne biT dat-

vir Tu li ena ga e mar ti ve bi naT da ga sa ge bi

ga e xa daT mom x ma reb lis T vis.

wig n Si war mod ge nil prob le ma Ta So ris,

aris sa kiTxe bi, rom lis cod na qa lebs

gan sa kuT re biT da a in te re sebs. ra un da

ico des qal ma imis T vis, rom ar gax des

tre fi kin gis, oja xu ri Za la do bis msxver-

p li; ro gor un da da vic vaT Ta vi Cve ni

uf le be bis dar R ve vi sas da vis un da miv-

mar ToT uf le be bis da sa ca vad? yve la pa-

su xi am kiTx va ze, wig n Si mo i po ve ba. gar da

ami sa, mkiTx vels sa Su a le ba eZ le va, ga ec-

nos Tu ro gor xde ba erov nul da sa er-

Ta So ri so do ne ze uf le be bis dac va da ra

efeq tu ri me qa niz me bi ar se bobs amis T vis.

min da aR v niS no is ga re mo e bac, rom naS ro-

mis av to re bi, Tvi Ton ari an ada mi a nis uf-

le ba Ta dam c ve le bi da wle bis man Zil ze,

Zal - Ro nes ar iSu re ben am sfe ro Si. isi ni,

sak ma od cno bi li uf le ba dac vi Ti ara sam-

Tav ro bo or ga ni za ci is, `kon s ti tu ci is

42-e mux lis~ war mo mad gen le bi ari an da

ma Ti av to ro biT, ara er Ti naS ro mia ga mo-

ce mu li ada mi a nis uf le ba Ta sa kiTxeb ze.

ase rom, av to re bi wer d nen im prob le me-

bis Se sa xeb, ro mel sac Tvi Ton awy de bi an

yo vel dRi ur saq mi a no ba Si.

da bo los, vfiq robT, war mod ge ni li wig-

ni, sa in te re so iq ne ba ara mar to man di-

los ne bis T vis, ara med ma ma ka ce bis T vi sac.

eli ko wik la u ri- la mi xi

sa mar T lis doq to ri, maq s - p lan kis sazR var ga re Tis qvey ne bi sa da

sa er Ta So ri so sis x lis sa mar T lis in s ti tu tis kri mi no lo gi u ri seq -

to ris sa qar T ve lo sa da dsT-s qvey ne bis ko or di na to ri (fra i bur gi,

ger ma ni a), qal Ta sa er Ta So ri so ali an sis (IAW) wev ri, or ga ni za ci is

”sa mar Tal dam ca vi qa le bi sazR v re bs ga re Se” dam fuZ ne be li

re cen zia

Page 8: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

8

sarCevi

I. ojaxi da qalis uflebebi ............................................................................................................................................................................................. 12 qor wi ne ba ............................................................................................................................................... 13

qor wi ne bis pi ro be bi ............................................................................................................................ 13

qor wi ne bis re gis t ra cia ..................................................................................................................... 14

me uR le Ta uf le be bi da mo va le o be bi ................................................................................................. 16

pi ra di uf le be bi .................................................................................................................................. 16

qo neb ri vi uf le be bi ............................................................................................................................. 17

sa er To sa kuT re bis ga yo fa .................................................................................................................. 19

me uR le Ta ur Ti er T r Ce nis mo va le o ba ............................................................................................... 20

sa qor wi no xel Sek ru le ba .................................................................................................................... 21

qor wi ne bis Sewy ve ta ............................................................................................................................. 22

gan qor wi ne ba ......................................................................................................................................... 23

gan qor wi ne ba sa mo qa la qo re es t ris sa a gen to Si ............................................................................... 23

gan qor wi ne ba sa sa mar T lo Si ................................................................................................................ 25

qor wi ne bis ba Ti lo ba ........................................................................................................................... 28

mSob le bis uf le ba- mo va le o be bi Svi le bis mi marT ............................................................................ 30

Svi le bis war mo So bis dad ge na ............................................................................................................. 30

bav S vis mi to ve bu lad aRi a re ba ........................................................................................................... 32

Svi lis sa xe li sa da gva ris gan sazR v ra .............................................................................................. 33

mSob lis uf le ba-mo va le o be bis SezRud va ......................................................................................... 35

mSob le bis sa a li men to uf le ba- mo va le o be bi Svi le bis mi marT ....................................................... 37

oja xis sxva wev re bis sa a li men to mo va le o ba ni ................................................................................. 38

ali men tis ga dax dis we si ...................................................................................................................... 39

me ur ve o ba da mzrun ve lo ba ................................................................................................................. 40

Svi lad ay va na ........................................................................................................................................ 44

min do biT aR z r da ................................................................................................................................. 55

II. qali da memkvidreobiTi samarTali ............................................................................................................................................................. 58 ra aris memkvidreobis ufleba? ......................................................................................................... 59

ka no niT mem k vid re o ba .......................................................................................................................... 59

an der Zi. an der Zis for ma. Sed ge nis we si. an der Zis Sec v la da moS la ............................................. 61

ro gor Se vad gi noT an der Zi? ............................................................................................................... 61

ra for miT un da Sed ges an der Zi? ....................................................................................................... 62

ro gor Se iZ le ba an der ZiT qo ne bis ga na wi le ba? ................................................................................ 64

an der Zis Sec v la da moS la, Za la da kar gu lad an ba Ti lad cno ba .................................................... 65

sa val de bu lo wi li ............................................................................................................................... 67

da u qor wi ne be li, gan qor wi ne bu li da faq tob ri vad

gan qor wi ne bu li pi re bis uf le ba sam k vid ro ze ................................................................................. 69

qor wi ne bis ga re Se So bi li bav S vis mem k vid re o bis uf le ba .............................................................. 70

Ca sa xu li mem k vid ris uf le be bi ........................................................................................................... 70

mSvi leb li sa da naS vi le bis mem k vid re o bis uf le ba .......................................................................... 70

mem k vid re o bis uf le bis Ca mor T me vis sa fuZ v le bi da pi ro be bi ....................................................... 71

mem k vid re o ba war mo mad gen lo biT, mem k vid re o bi Ti tran s mi sia ..................................................... 73

sam k vid ros gax s na, sam k vid ros mi Re ba, sam k vid ro mow mo ba ............................................................ 74

sam k vid ros mi Re ba ................................................................................................................................ 74

sam k vid ros mi Re ba ze uari ................................................................................................................... 76

upi ra te si mem k vid re o bis uf le ba ...................................................................................................... 77

sam k vid ro qo ne ba .................................................................................................................................. 78

sam k vid ros ga yo fa, ga Ta nab re ba ......................................................................................................... 79

sam k vid ro qo ne ba ze moq me di sa ga da sa xa do re Ji mi ........................................................................... 81

Page 9: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

9

sarCevi

mam k vid reb lis va le bis gas tum re ba mem k vid re Ta mi er .................................................................... 81

um k vid ro qo ne ba ................................................................................................................................... 82

mam k vid reb lis rCe na ze myof pir Ta uf le be bi .................................................................................. 83

sa an der Zo da na kis ri (le ga ti) ............................................................................................................. 83

an der Zis aR s ru le ba ............................................................................................................................ 84

vin aRas ru lebs an derZs? .................................................................................................................... 84

III. qalis SromiTi uflebebi ...........................................................................................................................................................................................86 Sro mi Ti ur Ti er To bis war mo So ba ...................................................................................................... 89

in for ma ci is mi Re bis uf le ba .............................................................................................................. 90

Sro mi Ti xel Sek ru le ba ....................................................................................................................... 90

ga mo sac de li va da ................................................................................................................................. 91

sa mu Sao pi ro be bi ................................................................................................................................ 92

sa mu Sao dro da das ve ne bis dro ......................................................................................................... 93

anazRa u re bis mi Re bis uf le ba ............................................................................................................ 94

Sve bu le ba .............................................................................................................................................. 95

Sve bu le bis sur vi lis Sem Tx ve va Si, mi mar T vis we si ........................................................................... 95

anazRa u re bis ga mo an ga ri Se bis we si .................................................................................................... 96

saS ve bu le bo dax ma re ba ......................................................................................................................... 96

Sve bu le ba anazRa u re bis ga re Se ......................................................................................................... 96

anazRa u re bis ga re Se Sve bu le bis aRe bi sas, dam saq meb lis

wi nas war gaf r Txi le bis val de bu le ba ............................................................................................... 96

anazRa u re ba di Sve bu le bis ga da ta nis ga mo nak li si Sem Tx ve ve bi ..................................................... 97

sas wav lo Sve bu le ba kva li fi ka ci is asa maR leb lad ......................................................................... 97

Sve bu le ba or su lo bis, mSo bi a ro bi sa da bav S vis mov lis ga mo ........................................................ 97

Sve bu le ba axal So bi lis Svi lad ay va nis ga mo .................................................................................... 98

da ma te bi Ti Sve bu le ba bav S vis mov lis ga mo ...................................................................................... 98

or su lo bis, mSo bi a ro bi sa da bav S vis mov lis, ase ve axal So bi lis Svi lad ay va nis ga mo,

Sve bu le be bis anazRa u re ba da kom pen sa ci is sa kiTxebi .................................................................... 98

Sro mi Ti ur Ti er To bis Sewy ve ta .......................................................................................................... 101

ras war mo ad gens re or ga ni za ci a? re or ga ni za cia _ gar daq m na, Ser wy ma, mi er Te ba, Sem ci re ba ..... 103

ro gor xde ba sam sa xu ri dan ga Ta vi suf le ba? ..................................................................................... 106

sam sa xu ri dan ga Ta vi suf le bis ga mom ricxa vi ga re mo e be bi .............................................................. 107

ga Ta vi suf le bis ga mom ricxa vi ga re mo e be bi sam sa xu reb ri vi ur Ti er To bis

Se Ce re bis pe ri od Si ............................................................................................................................... 107

sa bo loo an ga riS s wo re ba Sro mi Ti ur Ti er To bis Sewy ve ti sas ....................................................... 109

aras rul w lo van Tan Sro mi Ti xel Sek ru le bis moS la ...................................................................... 109

sa mar T leb ri vi da va Sro mi Ti ur Ti er To bis Sewy ve tis dros .......................................................... 110

moTxov nis uf le ba sam sa xu ri dan uka no nod ga Ta vi suf le bis Sem Tx ve va Si .................................... 110

da vis gan xil va sxva sa xis da we se bu le beb Si ....................................................................................... 111

va de bi .................................................................................................................................................... 112

sa i dan aiT v le ba ga sa Civ re bis va da? ................................................................................................... 112

xar je bi .................................................................................................................................................. 112

qa li sa me war meo sfe ro sa da sa zo ga do eb riv or ga ni za ci eb Si ........................................................ 113

me war me iuri di u li pi ris re gis t ra ci is pi ro be bi ........................................................................... 116

ara sa me war meo (a ra ko mer ci u li) iuri di u li pi ris Seq m na ............................................................... 119

ara sa me war meo (a ra ko mer ci u li) iuri di u li pi ris re gis t ra ci is pi ro be bi ................................. 119

ara sa me war meo (a ra ko mer ci u li) iuri di u li pi ris re or ga ni za cia da lik vi da cia ..................... 123

ara re gis t ri re bu li kav Si ri (ga er Ti a ne ba) ....................................................................................... 124

Page 10: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

10

sarCevi

IV. qali da ufleba janmrTelobaze .................................................................................................... 126

janmrTelobis dacvis ufleba ............................................................................................................ 127

in for ma ci is mi Re bis uf le ba .............................................................................................................. 130

in for mi re bu li Tan x mo ba .................................................................................................................... 134

piradi cxovrebis xelSeuxebloba ...................................................................................................... 140

orsuli da meZuZuri dedebis uflebebi ............................................................................................ 144

xe lov nu ri ga na yo fi e re ba ................................................................................................................... 146

su ro ga ti de da ..................................................................................................................................... 147

aborti ................................................................................................................................................... 148

qali da Sidsi ....................................................................................................................................... 148

SezRuduli SesaZleblobis mqone pirTa uflebebi ......................................................................... 153

fsi qi u rad da a va de bu li pi ris qme du u na rod aRi a re ba .................................................................... 157

fsi qi at ri u li dax ma re bis sa xe e bi ...................................................................................................... 158

V. socialuri uzrunvelyofa .......................................................................................................................................................................................160 socialuri daxmarebebi ........................................................................................................................ 161

so ci a lu ri dax ma re bis sa xe e bi ............................................................................................................ 161

sa o ja xo dax ma re bis ga ce ma .................................................................................................................. 163

ko mu na lu ri xar je bis ga sa we vad, sa yo facxov re bo sub si di a ........................................................... 164

si Ra ri bis zRvars qve moT myo fi mo sax le o bis

sa me di ci no dazR ve vis prog ra ma .......................................................................................................... 165

fu la di so ci a lu ri dax ma re bis Sewy ve ta .......................................................................................... 165

sapensio uzrunvelyofa da dazRveva ................................................................................................ 166

saxelmwifo pensia ................................................................................................................................ 167

pensiis odenoba .................................................................................................................................... 167

rogor unda mivmarToT pensiis dasaniSnad? ..................................................................................... 168

rogor gaicema pensia? ......................................................................................................................... 169

pen si i dan Tan xis da ka ve ba .................................................................................................................... 172

saxelmwifo kompensacia da saxelmwifo akademiuri stipendia ...................................................... 172

ra ode no bis pen si a? ............................................................................................................................. 174

ro gor xde ba pen si is da niS v na? ............................................................................................................ 174

kom pen sa ci is / sa xel m wi fo aka de mi u ri sti pen di is ga ce mis Sewy ve ta da ga nax le ba ....................... 174

rogor ganvaaxloT pensiis gacema? ..................................................................................................... 175

pensiis miRebis sxva safuZvlebi ......................................................................................................... 175

arasaxelmwifo pensia da dazRveva ..................................................................................................... 177

arasaxelmwifo pensiis saxeebi da misi gacemis wesi ......................................................................... 178

iZulebiT gadaadgilebul pirTa, devnilTa uflebebi .................................................................... 179

yo vel T vi u ri Sem we o ba ......................................................................................................................... 181

saarsebo Semweoba ................................................................................................................................. 181

sa xel m wi fo ba Ji ................................................................................................................................... 183

VI. ojaxSi Zaladoba da qalis uflebebi ........................................................................................................................................................184 ras war mo ad gens Za la do ba? ................................................................................................................ 185

Zaladobis saxeebi ................................................................................................................................ 186

vin aris moZalade? ............................................................................................................................... 187

vin igu lis x me ba oja xis wev rad? .......................................................................................................... 187

ra meqanizmi arsebobs ojaxSi Zaladobis gadasaWrelad? ............................................................... 187

pa su xis m geb lo bis ra zo me bia gaT va lis wi ne bu li ka non m deb lo biT? ............................................. 188

damcavi orderi .................................................................................................................................... 190

Page 11: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

11

sarCevi

rogor iwereba gancxadeba damcavi orderis gamocemis moTxovniT? ............................................ 191

ra xdeba gancxadebis Setanis Semdgom? ............................................................................................. 191

pirveli instanciis sasamarTlos mier gacemuli gadawyvetileba sabolooa Tu ara? ................. 194

orderis moqmedebis vada ..................................................................................................................... 196

or de ris ga uq me bis ga mom ricxa vi ga re mo e be bi .................................................................................. 196

ra xniT moTavsdeba msxverpli? .......................................................................................................... 197

msxverplis statusis miniWeba. ras warmoadgens aRniSnuli statusi ............................................ 197

ada mi a niT vaW ro bis (tre fi kin gis) msxver p l Ta, da za ra le bul Ta dac vi sa da

dax ma re bis sa xel m wi fo fon di ............................................................................................................ 198

msxver p lis uf le be bi .......................................................................................................................... 198

mo Za la dis mi marT ar se bu li me qa niz mi .............................................................................................. 199

VII. qalis uflebebi sisxlis samarTalSi ...................................................................................................................................................... 202 danaSauli sqesobrivi Tavisuflebisa da xelSeuxeblobis winaaRmdeg ........................................... 203

ra aris sqesobrivi danaSauli? ........................................................................................................... 203

qalTa uflebebis dacva saqarTvelos sisxlis samarTlis mixedviT .............................................. 212

orsulobis Sewyveta ............................................................................................................................. 212

sad tardeba orsulobis Sewyvetis operacia? ................................................................................. 214

da na Sa u li ada mi a nis uf le be bi sa da Ta vi suf le be bis wi na aR m deg .................................................... 216

ada mi a nis Ta nas wo ruf le bi a no bis dar R ve va ..................................................................................... 216

Tavisuflebis ukanono aRkveTa .......................................................................................................... 219

adamianiT vaWroba (trefikingi) ........................................................................................................... 220

danaSauli ojaxisa da arasrulwlovnis winaaRmdeg ......................................................................... 226

prostituciaSi Cabma da prostituciisTvis adgilis an sacxovreblis gadacema ......................... 228

patimar qalTa uflebebi ...................................................................................................................... 230

ra upi ra te so ba aqvT pa ti mar or sul qa lebs? .................................................................................. 232

aqvs pa ti mar qals pa em nis uf le ba? ..................................................................................................... 232

ro go ri un da iyos sak ve bi? .................................................................................................................. 233

Se iZ le ba Tu ara, pa ti ma ri de di sa da bav S vis er Tad cxov re ba? ...................................................... 233

Se saZ le be lia Tu ara, sas je lis mox dis ga da va de ba qa lis T vis? ..................................................... 234

Se saZ le be lia Tu ara ga na Ce nis aR s ru le bis ga da va de ba, im Sem Tx ve va Si,

Tu msjav r de bu li or su la da a? ........................................................................................................... 235

VIII. samarTlebrivi dacvis erovnuli da saerTaSoriso saSualebebi .................................................................... 236 sa mar T leb ri vi dac vis erov nu li me qa niz mi ..................................................................................... 237

in for ma ci is mi Re bis uf le ba ............................................................................................................. 237

sajaro informaciis gacemis wesi ...................................................................................................... 238

gancxadeba administraciul organoSi .............................................................................................. 239

gan cxa de bis Si na ar si ............................................................................................................................ 239

sasamarTlosadmi mimarTva .................................................................................................................. 241

gasaCivrebis ufleba ............................................................................................................................ 241

sa sa mar T lo xar je bi ............................................................................................................................ 243

mxa re Ta uf le be bi ................................................................................................................................ 243

sa sa mar T lo pro ce si ........................................................................................................................... 245

gadawyvetilebis gamotana sasamarTlos mier da gasaCivrebis wesi ............................................... 245

saerTaSoriso meqanizmi ...................................................................................................................... 246

informacia avtorTa Sesaxeb .............................................................................................................. 248

ga mo ye ne bu li sa ka non m deb lo ba za ..................................................................................................... 250

ga mo ye ne bu li li te ra tu ra ................................................................................................................. 251

Page 12: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის
Page 13: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

1313

ojaxi da qalis uflebebi

ara Tu yve la qa lis T vis, ara med Ti To e u li ada mi a nis T vis, oja xi

da oja xu ri ur Ti er To be bi, mTe li mi si cxov re bis er T -er Ti yve la-

ze Zi ri Ta di da mniS v ne lo va ni na wi li a. ami tom, auci le be li a, yve la

ic nob des im sa mar T leb riv nor meb sa da re Jims, ra sac sa xel m wi fo

ad gens Cve ni cxov re bis am sfe ro Si imis T vis, rom oja xu ri cxov re-

bis sa mar T leb ri vi as peq te bi iyos maq si ma lu rad mo wes ri ge bu li da

da ba lan se bu li.

qor wi ne ba

oja xis Seq m na iwye ba qor wi ne biT. cne ba „qor wi ne ba“, Se saZ lo a, sxva das x-

va ada mi a nis T vis gan s x va ve bul Si na arss ata reb des, mag ram wi nam de ba re wig-

n Si vi sa ub rebT ima ze, Cve ni moq me di sa mar T liT ras ewo de ba „qor wi ne ba“ da

riT gan s x vav de ba igi ada mi an Ta ub ra lo Ta nacxov re bis gan.

sa qar T ve los sa mo qa la qo ko deq sis Ta nax mad, qor wi ne ba aris oja xis Seq-

m nis miz niT, qa li sa da ma ma ka cis ne ba yof lo bi Ti kav Si ri, ro me lic re gis t ri-

re bu lia sa qar T ve los ius ti ci is sa mi nis t ros mmar T ve lo bis sfe ro Si Se ma-

va li sa ja ro sa mar T lis iuri di u li pi ris _ sa mo qa la qo re es t ris sa a gen tos

te ri to ri ul sam sa xur Si.

ro gorc xe davT, ka no ni qor wi ne bas uci lob lad ukav Si rebs mi si re gis t-

ra ci is faqts. ara re gis t ri re bu li kav Si ri qal sa da ma ma kacs So ris, Tun dac

igi xan g r Z li vi dro is gan mav lo ba Si grZel de bo des, ar iT v le ba qor wi ne bad

da ar war mo Sobs qor wi ne bis sa mar T leb riv Se de gebs. mar Ta li a, sa qar T ve-

los sa xel m wi fo aRi a rebs mar T l ma di deb lu ri ek le si is mi er Ses ru le bul

jvris we ras, mag ram mas ma inc ar aTa nab rebs sa mo qa la qo re es t r Si re gis t-

ri re bul qor wi ne bas Tan. Se sa ba mi sad, arc jvar da we ril da arc sxva ra i me

re li gi u ri we siT da kav Si re bul wyvils ar war mo e So ba er T ma ne Tis mi marT

is sa mar T leb ri vi uf le ba- mo va le o be bi, rac gan sazR v ru lia ka no niT.

Page 14: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

1414

ojaxi da qalis uflebebi

qor wi ne bis pi ro be bi

ka no ni gan sazR v ravs im auci le bel pi ro bebs, rom lis ar se bo bac mo iTxo-

ve ba da qor wi ne bis T vis. es pi ro be bi a: asa ki da da sa qor wi ne bel pir Ta Tan x mo ba.

da qor wi ne bis asa kad dad ge ni lia 18 we li. Tum ca, am zo ga di we si dan ar se-

bobs ga mo nak li si. 16 wels miR we ul pi rebs Se uZ li aT da qor win d nen mSob le-

bis wi nas wa ri we ri lo bi Ti Tan x mo biT. Tu mSob le bi ar iZ le vi an Tan x mo bas

da ar se bobs ra i me sa pa tio mi ze zi, ma ga li Tad go go nas or su lo ba an ro me-

li me da sa qor wi ne be ls si cocx li sa da jan m r Te lo bis mi marT ar se bu li saf-

r Txe, _ da qor wi ne bis ne bar T va Se iZ le ba gas ces sa sa mar T lom da qor wi ne bis

msur ve li pi ris gan cxa de bis sa fuZ vel ze. 16 wels mi uR we vel pir Ta da qor-

wi ne ba, ka no niT ak r Za lu li a.

da sa qor wi ne bel pir Ta Tan x mo ba, da qor wi ne bis me o re auci le be li pi-

ro ba a. ka non m de be li xazs us vams im ga re mo e bas, rom qor wi ne ba auci leb lad

ne ba yof lo bi Ti un da iyos ori ve mxri dan. da uS ve be lia qor wi ne bis iZu le ba

erT-er Ti da sa qor wi ne be li pi ris, mSob le bis an ne bis mi e ri sxva pi ris mi er.

aq ve aR sa niS na via isic, rom wi nas wa ri Tan x mo ba qor wi ne ba ze, igi ve niS no ba,

ar war mo Sobs Sem d gom Si da qor wi ne bis val de bu le bas. da niS v nis Sem de gac,

ori ve mxa res sru li uf le ba aqvs, uari ga nacxa dos da qor wi ne ba ze. ka no niT

dad ge ni li a, rom aseT Sem Tx ve va Si, niS no bas Tan da kav Si re bu li sa Cuq re bi

mxa re ebs ukan ub run de baT.

qor wi ne bis re gis t ra cia

ro gorc uk ve aR v niS neT, qor wi ne ba re gis t rir de ba sa mo qa la qo re es t-

ris sa a gen tos te ri to ri ul sam sa xu reb Si. re gis t ra cia xde ba da sa qor wi ne-

bel pir Ta gan cxa de bis sa fuZ vel ze.

da qor wi ne bis msur vel pi rebs Se aqvT gan cxa de ba ma Ti sur vi lis mi xed-

viT ar Ce ul ne bis mi er te ri to ri ul sam sa xur Si da uTi Te ben, Tu ra dros

surT qor wi ne bis re gis t ra ci a, rac ar un da aRe ma te bo des gan cxa de bis Se-

ta ni dan 2 Tvis va das, vi na i dan am va dis gas v lis Sem deg, gan cxa de ba Za las

kar gavs.

qor wi ne bis re gis t ra cia Se iZ le ba mox des gan cxa de bis Se ta nis dRes ve,

Tum ca sam sa xur ma Se iZ le ba uari Tqvas gan cxa de bis ima ve dRes ve re gis t ra-

ci a ze, Tu ki im dRes, sam sa xur Si, da qor wi ne bis msur vel Ta bev ri gan cxa de-

Page 15: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

1515

ojaxi da qalis uflebebi

baa Se su li. mi u xe da vad ami sa, sam sa xu ri val de bu li a, re gis t ra cia ga na xor-

ci e los gan cxa de bis Se ta nis dRes ve, Tu ki ar se bobs ise Ti gan sa kuT re bu li

ga re mo e be bi, ro go ri caa bav S vis da ba de ba, erT-er Ti mxa ris si cocx lis T vis

re a lu ri saf r Txe da sxva.

gan cxa de bis Se ta na, da qor wi ne bis msur vel Ta mi er, un da mox des pi ra-

dad. gan cxa de ba Si maT un da da a das tu ron, rom maT T vis ar ar se bobs qor wi-

ne bis da mab r ko le be li ga re mo e be bi, maT T vis cno bi lia er T ma ne Tis jan m r-

Te lo bi sa da oja xu ri mdgo ma re o ba, ici an Tu me ram de nea Ti To e u li saT vis

es qor wi ne ba da aR niS non, hyavT Tu ara Svi le bi.

sa a gen tos te ri to ri u li sam sa xu ris Ta nam S ro me li, ro me lic mi i Rebs

da sa qor wi ne bel pir Ta gan cxa de bas, val de bu lia maT ga nu mar tos qor wi-

ne bis we si da pi ro be bi, me uR le Ta da mSo bel Ta uf le ba-mo va le o be bi da

ag reT ve ga af r Txi los isi ni, rom pa suxs age ben qor wi ne bis da mab r ko le be-

li ga re mo e be bis da far vis T vis. sam sa xu ris Ta nam S ro mel ma un da ga ar k vi os,

ar se bobs Tu ara qor wi ne bis da mab r ko le be li ga re mo e be bi da rom da qor-

wi ne bis msur vel TaT vis cno bi lia er T ma ne Tis jan m r Te lo bi sa da oja xu ri

mdgo ma re o bis Se sa xeb.

da sa qor wi ne bel pir Ta Tan x mo biT, qor wi ne bis re gis t ra cia tar de ba sa ze-

i mo vi Ta re ba Si. ma Ti Txov niT, sa pa tio mi ze zis ar se bo bi sas, re gis t ra cia Se-

iZ le ba gan xor ci el des sa mo qa la qo re es t ris sa a gen tos sam sa xu ris ga re Tac.

qor wi ne bis re gis t ra ci a, Se saZ le be li a, gan xor ci el des ori an me ti

srul w lo va ni mow mis Tan das w re biT.

im Sem Tx ve va Si, Tu: sa a gen tos te ri to ri ul ma sam sa xur ma uari giTx raT

qor wi ne bis re gis t ra ci a ze da Tqven es uari uka no nod mi gaC ni aT, Se giZ li aT

igi ga a sa Civ roT sa sa mar T lo Si.

ka no niT gan sazR v ru lia qor wi ne bis da mab r ko le be li ga re mo e be bi, ro-

mel Ta ar se bo bi sa sac qor wi ne ba ar da iS ve ba. da qor wi ne ba ar da iS ve ba:

a) im pir Ta So ris, ro mel Ta gan Tun dac erT-er Ti uk ve im yo fe ba qor wi-

ne ba Si sxvas Tan;

b) pir da pi ri aR ma va li da da ma va li Stos na Te sa vebs So ris. (pir da pir

aR ma va li da da ma va li Stos na Te sa ve bi ari an pi re bi, rom le bic er T ma ne-

Tis gan war mo iS v nen: Svil TaS vi li, Svi liS vi li, Svi li, ded - ma ma, be bi a- ba bu a,

di di be bia-ba bua da a.S)

Page 16: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

1616

ojaxi da qalis uflebebi

g) bi o lo gi ur da ara bi o lo gi ur da- Z mas So ris;

d) mSvi le bel sa da naS vi lebs So ris;

e) im pi rebs So ris, ro mel Ta gan Tun dac er Ti, su liT avad m yo fo bis an

Wku a sus to bis ga mo, sa sa mar T los mi er qme du u na rod aris cno bi li.

sa qar T ve los ka non m deb lo biT, aRi a re bu lia er T qor wi ne bis prin ci pi,

anu da uS ve be li a, pi ri er T d ro u lad im yo fe bo des or an met ada mi an Tan

qor wi ne ba Si. xe lax la da qor wi ne ba da iS ve ba mxo lod mas Sem deg, rac pi ri,

ka no niT dad ge ni li we siT, gan qor win de ba wi na me uR les Tan an qor wi ne ba sxva

sa fuZ v liT Sewy de ba (ix. Ta vi `qor wi ne bis Sewy ve ta~). amis da sa das tu reb-

lad, pir ma sa a gen tos te ri to ri ul sam sa xur Si un da wa rad gi nos an gan qor-

wi ne bis mow mo ba, an Tu ki qor wi ne ba wi na me uR lis gar dac va le bis ga mo Sewy-

da _ gar dac va le bis mow mo ba.

me uR le Ta uf le be bi da mo va le o be bi

da qor wi ne biT, ori ve me uR le, er T ma ne Tis wi na Se kis ru lobs ro gorc pi-

ra di, ise qo neb ri vi uf le ba- mo va le o be bis mTel rigs. qa lic da ma ma ka cic

val de bu li a, ke Til sin di si e rad da sru lad Se as ru los yve la es uf le ba-

mo va le o ba qor wi ne bis mTe li dro is gan mav lo ba Si.

ka no ni ad gens, rom sa o ja xo ur Ti er To beb Si, me uR le e bi sar geb lo ben

Ta na ba ri pi ra di da qo neb ri vi uf le be biT da ekis re baT Ta na ba ri mo va le o-

ba ni.

da qor wi ne bi sas da sa o ja xo ur Ti er To beb Si, ar da iS ve ba uf le ba Ta pir-

da pi ri an ara pir da pi ri SezRud va, pir da pi ri an ara pir da pi ri upi ra te so bis

mi ni We ba war mo So bis, so ci a lu ri da qo neb ri vi mdgo ma re o bis, ra sob ri vi da

erov nu li kuT v ni le bis, sqe sis, ga naT le bis, enis, re li gi i sad mi da mo ki de bu-

le bis, saq mi a no bis sa xe o bi sa da xa si a Tis, sacxov re be li ad gi li sa da sxva ga-

re mo e ba Ta mi xed viT!

pi ra di uf le be bi

da qor wi ne bis dros, me uR le ebs, sur vi li sa mebr, Se uZ li aT air Ci on erT-

er Ti me uR lis gva ri Ta vi anT sa er To gva rad an Ti To e uls Se uZ li a, da i to-

vos Ta vi si qor wi ne bam de li gva ri, an da ori ves Se uZ li a, Se u er Tos Ta vi si

Page 17: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

1717

ojaxi da qalis uflebebi

gva ri me uR lis gvars. gva re bis Se er Te ba mxo lod im Sem Tx ve va Si ar Se iZ le-

ba, Tu ori ve me uR les an er T -erTs, uk ve or ma gi gva ri aqvs.

me uR le e bi sru li Ta nas wo ro biT sar geb lo ben Svi le bis aR z r di sa da

oja xis sxva sa kiTxe bis ga dawy ve ti sas.

Ti To e ul me uR les, Ta vi suf lad Se uZ lia air Ci os saq mi a no ba da pro fe-

si a. ase ve, Ta vi si Se xe du le bi sa mebr, air Ci os sacxov re be li ad gi li, Tu es

uka nas k ne li ar ewi na aR m de ge ba oja xis in te re sebs.

qo neb ri vi uf le be bi

me uR le Ta qo neb ri vi uf le ba- mo va le o be bi, pi rad uf le ba- mo va le o beb ze

ara nak leb mniS v ne lo va ni a, vi na i dan swo red qo ne ba, mi si sar geb lo bi sa da

gan kar g vis pi ro be bi gan sazR v ravs oja xu ri cxov re bis ma te ri a lur sa fuZ-

vels.

ka no ni ga nas x va vebs me uR le Ta in di vi du a lur da sa er To sa kuT re bas.

in di vi du a lu ria Ti To e u li me uR lis is sa kuT re ba, ro me lic mas da qor wi ne-

bam de ekuT no da. ase ve is, ro me lic qor wi ne bis gan mav lo ba Si mi Re bu lia mem k-

vid re o biT an Cu qe biT. in di vi du a lu ri sa kuT re baa ase ve qor wi ne bis gan mav-

lo ba Si Se Ze ni li in di vi du a lu ri sar geb lo bis niv Te bi, pi ra di mox ma re bis

sag ne bi _ gar da Zvir fa se u lo bi sa _ Tun dac aseTi sag ne bi me uR le Ta sa er To

Tan xiT iyos Se Ze ni li. in di vi du a lu ri sa kuT re ba, mxo lod erT me uR les

ekuT v nis da mTli a nad am uka nas k ne lis uf le ba mo si le baa mi si flo ba, sar-

geb lo ba da gan kar g va. ar cer Ti me uR le ar aris val de bu li, me o re me uR les

Se u Tan x mos, Tu ro gor gan kar gavs Ta vis in di vi du a lur sa kuT re bas.

sru li ad gan s x va ve bu li re Ji mia sa er To sa kuT re bas Tan da kav Si re biT. am

Sem Tx ve va Si, pi ri qiT, ori ve me uR le val de bu li a, ur Ti er T Se Tan x me biT mar-

Tos ase Ti qo ne ba. da ra Se ad gens me uR le Ta sa er To sa kuT re bas?

me uR le Ta sa er To sa kuT re baa yve la fe ri is, rac maT qor wi ne bis gan mav lo-

ba Si Se i Zi nes, Tu maT So ris sa qor wi no xel Sek ru le biT sxva ram ar aris

dad ge ni li, ra zec qve moT vi sa ub rebT.

sa yu radRe bo a, rom xSi rad, er T -er Ti me uR le mu Sa obs da ar Cens ojaxs,

me o re ki ewe va sa o ja xo saq mi a no bas, uv lis Svi lebs da ara aqvs da mo u ki de-

be li Se mo sa va li. aseT Sem Tx ve va Sic, Tun dac mxo lod er Ti me uR lis Se mo sav-

liT Se Ze ni li qo ne ba, sa er To sa kuT re bad iT v le ba!

Page 18: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

1818

ojaxi da qalis uflebebi

sa er To sa kuT re baa ro gorc moZ ra vi, ise uZ ra vi qo ne ba, ro me lic qor-

wi ne bis gan mav lo ba Si iyo Se Ze ni li. Tum ca, uZ rav qo ne bas Tan da kav Si re biT,

auci le be lia ram de ni me praq ti ku li sa kiTxis gaT va lis wi ne ba:

sa qar T ve los ka non m deb lo biT, uZ rav qo ne ba ze sa kuT re bis uf le ba war-

mo i So ba mxo lod da mxo lod sa ja ro re es t r Si re gis t ra ci is mo men ti dan.

ras niS navs es? Tun dac qo ne ba Se i Zi noT mar T l zo mi e rad, ma ga li Tad, iyi-

doT bi na an mi wis nak ve Ti, ga a for moT xel Sek ru le ba, ga da i xa doT Tan xa da

a.S. Tu ki ar mix valT sa ja ro re es t r Si da Tqvens sa xel ze ar da a re gis t ri-

rebT Se Ze nil qo ne bas, Tqven jer ki dev ar Ca iT v le biT ka no ni er me sa kuT-

red.

sa zo ga do e ba Si far Tod gav r ce le bu li praq ti kis Ta nax mad, ro de sac qor-

wi ne bis gan mav lo ba Si qma ri iZens ra i me uZ rav qo ne bas, av to ma tu rad, mxo lod

Ta vis sa xel ze are gis t ri rebs, mi u xe da vad imi sa, rom qo ne bis na xe va ri co lis

sa kuT re ba ca a. Se sa ba mi sad, ga mo dis rom er Ta derT me sa kuT red re gis t rir de-

ba qma ri. mar Ta li a, ka no ni ad gens, rom sa er To qo ne bis gan kar g va un da mox des

mxo lod da mxo lod me uR le Ta ur Ti er T Se Tan x me biT, mag ram ra xde ba ma Sin,

ro de sac qo ne bis er Ta derT me sa kuT red da re gis t ri re bu li qma ri, col Tan

Se u Tan x meb lad as x vi sebs am qo ne bas?

am dros, co li iwyebs da vas, mi mar Tavs sa sa mar T los da iTxovs, rom

xel Sek ru le ba, rom li Tac mox da qo ne bis gas x vi se ba an sxvag va rad gan kar g-

va, cno bi li iq nas ba Ti lad, vi na i dan qo ne ba iyo sa er To sa kuT re ba da mi si

gan kar g va mox da co lis auci le be li Tan x mo bis ga re Se.

_ da ro gor wyvets sa sa mar T lo am ka te go ri is da vebs?

_ sam wu xa rod, ara meuRlis sa sar geb lod.

uze na e si sa sa mar T los mi er, uk ve di di xnis dad ge ni li praq ti kis Ta nax-

mad, ga ni sazR v ra, rom aseT Sem Tx ve veb Si, pri o ri te ti eni We ba me sa me pi ris,

_ qo ne bis axa li Sem Ze nis in te re sebs, vi na i dan man ar ico da da arc Se eZ lo

cod no da qo ne bis me o re me sa kuT ris ar se bo bis Se sa xeb, rad gan es uka nas k ne-

li ar iyo re gis t ri re bu li sa ja ro re es t r Si. xo lo rac Se e xe ba me uR les,

mas Ta vi si uf le be bis dac va Ta vis dro ze Se eZ lo, me sa kuT red re gis t ra ci-

iT da mxo lod mi si bra li a, Tu ki es ar ga na xor ci e la. is rom me sa kuT red

Page 19: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

1919

ojaxi da qalis uflebebi

yo fi li yo re gis t ri re bu li, qo ne bis gan kar g va, mis da u kiTxa vad, ver mox-

de bo da.

aqe dan ga mom di na re, gTxovT, ga iT va lis wi noT:

1. Tqven xarT qor wi ne ba Si Se Ze ni li ne bis mi e ri qo ne bis Ta na me sa kuT re da

ase Ti qo ne bis na xe va ri ge kuT v niT Tqven;

2. Tu ki qor wi ne bis gan mav lo ba Si, er Tob li vad an er T -er Ti Tqven ga nis

sax s re biT iZenT uZ rav qo ne bas, mo iTxo veT me sa kuT red ori ve Tqven ga nis

re gis t ra cia sa ja ro re es t r Si. es aris Tqve ni ka no niT da cu li uf le ba,

rom lis gan xor ci e le ba mac, Se iZ le ba, mo ma val Si uam ra vi ga u geb ro ba da

uTan x mo e ba aga ri doT Ta vi dan.

me uR le Ta sa er To sa kuT re bad Se iZ le ba Ca iT va los is qo ne bac, ro me lic

mar Ta li a, ma nam de ro me li me me uR lis in di vi du a lu ri sa kuT re ba iyo, mag-

ram qor wi ne bis gan mav lo ba Si ga we u li xar je bis Se de gad, am qo ne bis Ri re-

bu le ba mniS v ne lov nad ga i zar da. ma ga li Tad, Tu ki erT-er Ti me uR lis mi er

mem k vid re o biT mi Re bu li sax li, qor wi ne bis gan mav lo ba Si ga a re mon tes an

ga da a ke Tes me uR le eb ma, ri Tac mniS v ne lov nad mo i ma ta mis ma sa baz ro Ri re-

bu le bam, ma Sin igi Ca iT v le ba sa er To sa kuT re bad.

sa er To sa kuT re bis ga yo fa

me uR le Ta sa er To qo ne ba, Se iZ le ba ro me li me me uR lis moTxov niT, ga-

i yos ro gorc qor wi ne bis gan mav lo ba Si, ise mi si Sewy ve tis Sem deg. ga yo fa

xde ba me uR le Ta ur Ti er T Se Tan x me biT. xo lo Tu me uR le e bi ver Se Tan x m d-

nen er T ma neT Si, ma Sin sa sa mar T los ga dawy ve ti le biT.

me uR le Ta wi li, sa er To sa kuT re ba Si, Ta na ba ri a. am we si dan, ar se bobs

ram de ni me ga mo nak li si. ker Zod, er T -er Ti me uR lis wi li, Se iZ le ba ga did-

des imis gaT va lis wi ne biT, rom:

a) mas Tan cxov ro ben aras rul w lo va ni Svi le bi,

b) is Sro mi su u na ro a, an da:

g) Tu me o re me uR le, qo ne bas oja xis in te re se bis sa zi a nod xar jav da.

sa sa mar T lo gan sazR v ravs, Tu ro me li niv Ti ro mel me uR les un da mi e-

kuT v nos. pro fe si u li saq mi a no bis T vis sa Wi ro niv Te bi, ro go ri caa mu si ka-

Page 20: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

2020

ojaxi da qalis uflebebi

lu ri in s t ru men te bi, sa e qi mo mowyo bi lo ba da sxva, Tun dac me uR le Ta sa-

er To sax s re biT iyos Se Ze ni li, ma inc im me uR les ga da e ce ma, ro mel sac isi ni

Ta vi si pro fe si u li saq mi a no bis T vis Wir de ba.

Tu ki sa er To qo ne bis ga yo fi sas, er T -erT me uR les ga da e ce ma ise Ti niv-

Te bi, ro mel Ta Ri re bu le bac mis kuT v nil wils aRe ma te ba, ma Sin me o re me-

uR les mi e ce ma Se sa ba mi si fu la di an sxvag va ri kom pen sa ci a.

me uR le Ta sa er To va le bi, maT So ris iyo fa sa er To qo ne ba Si Ti To e u lis

kuT v ni li wi lis Ta na zo mi e rad. Tu ki va li mxo lod er T ma me uR lem aiRo,

sa er To qo ne bi dan mi si ga dax da Se iZ le ba mxo lod im Sem Tx ve va Si, Tu ki sa sa-

mar T lo da ad gens, rom aRe bu li va li ga mo ye ne bu li iyo mTe li oja xis sa er-

To in te re se bis T vis.

ase ve, er T -er Ti me uR lis da na Sa u liT mi ye ne bu li zi a nis anazRa u re ba

sa er To qo ne bi dan, mxo lod ma Sin Se iZ le ba, Tu ki dad gin de ba, rom es qo ne ba

da na Sa u lis Ca de nis Se de gad mi Re bu li sax s re biT iyo Se Ze ni li.

gan qor wi ne bis Sem deg, me uR le ebs, sa er To qo ne bis ga yo fis moTxov na Se-

uZ li aT gan qor wi ne bi dan sa mi wlis gan mav lo ba Si (sar Ce li, gan qor wi ne bis

dros sa er To qo ne bis ga yo fis Se sa xeb, Se giZ li aT ixi loT Tan dar Tul dis-

k ze). Tu ki es sa mi we li ise ga vi da, rom me uR les ar ga nucxa de bia ara vi Ta ri

pre ten zia sa er To qo ne ba ze, Sem d gom mi si moTxov na Ca iT v le ba dag vi a ne bu-

lad.

me uR le Ta ur Ti er T r Ce nis mo va le o ba

gar da qo ne bas Tan da kav Si re bu li uf le ba- mo va le o be bi sa, me uR le ebs ga-

aC ni aT er T ma ne Tis rCe nis mo va le o ba. me uR le e bi mo va le ni ari an, ma te ri-

a lu rad da ex ma ron er T ma neTs. sar Cos (sar Co (a li men ti) _ yo vel T vi u rad

ga da sax de li fu la di Tan xa, rom lis ode no ba ga ni sazR v re ba yo vel kon k re-

tul Sem Tx ve va Si, me uR le Ta ma te ri a lu ri da oja xu ri mdgo ma re o bis gaT-

va lis wi ne biT) mi Re bis uf le ba aqvT:

a) Sro mi su u na ro me uR les, ro me lic ma te ri a lur dax ma re bas sa Wi ro ebs da

b) cols or su lo bis pe ri od Si da bav S vis da ba de bi dan, sa mi wlis gan mav-

lo ba Si.

Page 21: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

2121

ojaxi da qalis uflebebi

sa yu radRe bo a, rom Sro mi su u na ro me uR le, ro me lic dax ma re bas sa Wi ro-

ebs, inar Cu nebs sar Cos mi Re bis uf le bas gan qor wi ne bis Sem de gac, _ oRond

mxo lod im Sem Tx ve va Si, Tu igi Sro mi su u na ro gax da gan qor wi ne bam de, an er Ti

wlis gan mav lo ba Si gan qor wi ne bis dRi dan.

Tum ca, sa sa mar T los Se uZ li a, ga a Ta vi suf los me uR le me o re me uR lis

rCe nis mo va le o bis gan an gan sazR v ru li va diT Sec va los es mo va le o ba, Tu:

a) me uR le e bi qor wi ne ba Si xan mok le dro iT im yo fe bod nen;

b) sar Cos mim Reb ma me uR lem, uRir si saq ci e li Ca i di na me uR lis mi marT;

g) sar Cos mim Re bi me uR lis Sro mi su u na ro ba ga mow ve u lia al ko ho lu ri

sas me le bis an nar ko ti ku li niv Ti e re be bis ga mo ye ne biT an mis mi er gan z ra xi

da na Sa u lis Ca de niT.

ro me li me me uR lis ma te ri a lu ri an oja xu ri mdgo ma re o bis Sec v li sas,

Ti To e ul me uR les uf le ba aqvs, sar Ce liT mi mar Tos sa sa mar T los da mo-

iTxo vos sar Cos ma nam de gan sazR v ru li ode no bis gaz r da an Sem ci re ba.

sar Cos mi Re bis uf le ba is po ba, Tu ki sar Cos mim Re bi me uR le, Sro mi su na ri-

a ni gax de ba an Tu igi xe lax la da qor win de ba. ase ve, Tu sar Cos mi Re ba gan-

pi ro be bu li iyo or su lo biT an 3 wlam de bav S vis yo liT, _ am ga re mo e be bis

aR mofx v ris Sem Tx ve va Si.

sa qor wi no xel Sek ru le ba

ka no ni gan sazR v ravs im uf le beb sa da mo va le o bebs, rac me uR le ebs er-

T ma ne Tis mi marT ga aC ni aT. Tum ca, me uR le ebs uf le ba aqvT, ro gorc da qor-

wi ne bam de, ise ne bis mi er dros, qor wi ne bis gan mav lo ba Si, da don sa qor wi no

xel Sek ru le ba da ma Ti qo neb ri vi uf le be bi, ka no nis gan gan s x va ve bu lad da-

a re gu li ron (sa qor wi no xel Sek ru le bis ni mu Si Se giZ li aT ixi loT Tan dar-

Tul dis k ze).

sa yu radRe bo a, rom sa qor wi no xel Sek ru le biT, mxo lod qo neb-

ri vi uf le ba- mo va le o be bis gan sazR v ra Se iZ le ba! xel Sek ru le-

biT ar Se iZ le ba Se ic va los me uR le Ta pi ra di uf le be bi da

mo va le o be bi.

Page 22: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

2222

ojaxi da qalis uflebebi

sa qor wi no xel Sek ru le ba, ro gorc uk ve aR v niS neT, Se iZ le ba da i dos

ro gorc qor wi ne bis re gis t ra ci am de, ise re gis t ra ci is Sem deg, ne bis mi er

dros. Tu ki xel Sek ru le ba qor wi ne bis re gis t ra ci am de da i do, igi Za la Si

mxo lod re gis t ra ci is mo men ti dan Se va.

sa qor wi no xel Sek ru le ba ide ba we ri lo biT da un da da das tur des no ta-

ri u lad.

xel Sek ru le biT, me uR le eb ma Se iZ le ba gan sazR v ron ro gorc uk ve ar se bu-

li, ise mo ma val Si Se Ze ni li qo ne bis be di. maT Se uZ li aT, ga a er Ti a non mTe li

Ta vi si qo ne ba an da ad gi non Ti To e u lis wi lob ri vi an gan cal ke ve bu li sa kuT-

re ba qo ne ba ze.

xel Sek ru le biT, ase ve gaT va lis wi ne bu li Se iZ le ba iyos, Ti To e u li me-

uR lis mi er, Se mo sa val Si mo na wi le o bis pi ro be bi, sa o ja xo xar je bis ga we vis

we se bi da ase ve, Tu vin ra qo ne bas mi i Rebs gan qor wi ne bis Sem deg.

sa qor wi no xel Sek ru le biT ar Se iZ le ba Se ic va los:

1. me uR le Ta ur Ti er T r Ce nis mo va le o ba;

2. mSob le bis uf le ba- mo va le o be bi Svi le bis mi marT;

3. sa a li men to mo va le o ba ni;

4. da vis Sem Tx ve va Si _ sa sa mar T lo sad mi mi mar T vis uf le ba!

ase ve, xel Sek ru le biT ar Se iZ le ba gaT va lis wi ne bul iq nes ise Ti pi ro be-

bi, rom le bic mZi me mdgo ma re o ba Si aye nebs er T -erT me uR les.

sa qor wi no xel Sek ru le bis Sec v la da saS ve bi a, Tu ki me uR le e bi ama ze Se-

Tan x m d nen. gar da ami sa, Se saZ le be li a, ase ve da in te re se bu li mxa ris gan-

cxa de bis sa fuZ vel ze, sa sa mar T lom Sec va los sa qor wi no xel Sek ru le bis is

pi ro be bi, rom le bic uki du re sad ara xel say rel mdgo ma re o ba Si aye nebs ro-

me li me me uR les.

sa qor wi no xel Sek ru le ba wyde ba me uR le Ta ur Ti er T Se Tan x me biT an gan-

qor wi ne biT.

Page 23: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

2323

ojaxi da qalis uflebebi

qor wi ne bis Sewy ve ta

qor wi ne bis Sewy ve tis ori sa fuZ ve li ar se bobs: er T -er Ti me uR lis gar-

dac va le ba (a se ve, ka no niT dad ge ni li we siT, er T -er Ti me uR lis gar dac v li-

lad ga mocxa de ba) da gan qor wi ne ba.

gan qor wi ne ba

sa qar T ve los ka non m deb lo ba, arc iZu le biT da qor wi ne bas ic nobs da arc

iZu le biT oja xis Se nar Cu ne bas. mar Ta li a, oja xis dan g re va Za li an rTu li

da mZi me ga dawy ve ti le ba a, mag ram Tu ki me uR le e bi an er T -er Ti me uR le ga-

dawy vets, rom aRar surs qor wi ne ba Si yof na, ka no ni gan qor wi ne bis srul

uf le bas iZ le va.

me uR le ebs, ne bis mi er dros, Se uZ li aT gan qor win d nen. ka no ni, am kuTxiT,

mxo lod er Ta derT SezRud vas iT va lis wi nebs: co lis or su lo bis dros da

bav S vis da ba de bi dan er Ti wlis gan mav lo ba Si, qmars uf le ba ara aqvs, co lis

Tan x mo bis ga re Se, Seitanos sarCeli gan qor wi ne ba ze.

sxva ne bis mi er dros, ro gorc cols, ise qmars, sru li uf le ba aqvT, mo-

iTxo von gan qor wi ne ba.

ka no ni ic nobs gan qor wi ne bis or wess:

_ gan qor wi ne ba sa sa mar T los gziT da

_ gan qor wi ne ba sa mo qa la qo re es t ris sa a gen tos te ri to ri ul sam sa xur Si.

sa sa mar T los Ca re va sa Wi roa mxo lod im Sem Tx ve va Si, Tu ki me uR le ebs

So ris ar se bobs ra i me sa xis da va _ qo neb ri vi, Svi leb Tan da kav Si re biT da a.S

ro mel sac isi ni ur Ti er T Se Tan x me biT ver wyve ten.

xo lo Tu ki me uR le e bi Tan x m de bi an gan qor wi ne ba sa da mis pi ro beb ze,

ma Sin sa sa mar T lo sad mi mi mar T va sa Wi ro ar aris da gan qor wi ne ba xde ba ub-

ra lod, gan cxa de bis Se ta niT, sa mo qa la qo re es t ris sa a gen tos te ri to ri ul

sam sa xur Si.

gan vi xi loT gan qor wi ne bis ori ve es we si cal - cal ke.

Page 24: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

2424

ojaxi da qalis uflebebi

gan qor wi ne ba sa mo qa la qo re es t ris sa a gen to Si

Tu ki me uR le Ta er Tob li vi sur vi li, an Tun dac sur vi li ara, mag ram

Se Tan x me baa gan qor wi ne ba da maT SeZ les mSvi do bi a nad, ur Ti er T mo la pa ra-

ke bis gziT, ise Ti sa kiTxe bis mog va re ba, ro go ri caa ma ga li Tad, sa er To qo-

ne bis ga yo fa, Svi le bis sacxov re be li ad gi lis gan sazR v ra, ma Ti rCe na -aR-

z r dis we si da a.S _ ma Sin gan qor wi ne ba ga ci le biT mar ti vad, up rob le mod,

zed me ti dro i sa da da na xar je bis ga re Se xde ba.

er Ta der Ti, rac am Sem Tx ve va Si me uR le ebs mo eTxo ve baT, esaa er Tob li-

vi gan cxa de bis Se ta na sa mo qa la qo re es t ris sa a gen tos te ri to ri ul sam sa-

xur Si, er T -er Ti me uR lis sacxov re be li ad gi lis mi xed viT da mom sa xu re bis

sa fa su ris ga dax da, rac Se ad gens 45 lars.

gan cxa de ba Si, me uR le e bi adas tu re ben, rom Ta nax ma ni ari an gan qor wi ne-

ba ze da er T ma neTs So ris da va ara aqvT. ma Ti pi ra di das w re ba sa a gen to Si ar

aris auci le be li, Tu ki ori ve an er T -er Ti me uR le ver axer xebs ga mocxa-

de bas. aseT Sem Tx ve va Si, es un da aRi niS nos gan cxa de ba Si da im me uR lis

xel mo we ra, ro me lic ver axer xebs ga mocxa de bas, no ta ri u lad un da iyos

da das tu re bu li.

gan qor wi ne ba xde ba gan cxa de bis Se ta nis dRi dan, 15 sa mu Sao dRis gas v-

lis Sem deg, mag ram im Sem Tx ve va Si, Tu ki sa xe zea gan sa kuT re bu li ga re mo e ba

_ er T -er Ti mxa ris si cocx lis T vis re a lu ri saf r Txe, bav S vis da ba de ba da

a.S. gan qor wi ne bis re gis t ra cia Se iZ le ba mox des gan cxa de bis Se ta nis dRes-

ve.

qor wi ne ba Sewy ve ti lad iT v le ba gan qor wi ne bis re gis t ra ci is mo men ti dan.

gan qor wi ne ba, Se iZ le ba er T -er Ti me uR lis gan cxa de bi Tac mox des im pir-

Tan, ro me lic:

a) ka no niT dad ge ni li we siT, aRi a re bu lia ug zo -uk v lod da kar gu lad;

b) su liT avad m yo fo bis an Wku a sus to bis ga mo, cno bi lia qme du u na rod;

g) sa sa mar T los mi er, msjav r de bu lia da na Sa u lis T vis da mis ji li aqvs

Ta vi suf le bis aR k ve Ta, ara nak leb sa mi wlis va diT.

aseT Sem Tx ve va Si, me uR le val de bu li a, sa mo qa la qo re es t ris sa a gen tos

wa rud gi nos sa Ta na dod da mow me bu li, ka no ni er Za la Si Se su li sa sa mar T los

ga dawy ve ti le ba pi ris ug zo-uk v lod da kar gu lad aRi a re bis an qme du u na-

Page 25: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

2525

ojaxi da qalis uflebebi

rod cno bis Se sa xeb, an sa sa mar T los ga na Ce ni an mi si amo na we ri imis Se sa xeb,

rom me o re me uR les Se far de bu li aqvs Ta vi suf le bis aR k ve Ta, ara nak leb

sa mi wliT. Se ta ni li gan cxa de bis Se sa xeb, sa a gen tos te ri to ri u li sam sa-

xu ri ac no bebs pa tim ro ba Si myof me uR les an qme du u na ro me uR lis me ur ves

da gan sazR v ravs va das, ra va da Sic me uR lem sa a gen tos un da Se atyo bi nos,

aris Tu ara da va me uR le ebs So ris. es va da ar un da aRe ma te bo des 3 Tves.

ro de sac sa a gen to mi i Rebs cno bas, rom da va ar ar se bobs an Tu ki am va dis

gan mav lo ba Si ara na i ri pa su xi ar iq ne ba mi Re bu li, sa a gen to ax dens gan qor-

wi ne bis re gis t ra ci as.

Tu ki gan qor wi ne bis Sem deg, gar dac v li lad ga mocxa de bu li an ug zo -uk v-

lod da kar gu lad aRi a re bu li me uR le ga moC n de ba, ma Sin ga uq m de ba sa sa mar-

T los ga dawy ve ti le ba gar dac v li lad ga mocxa de bis an ug zo -uk v lod da-

kar gu lad aRi a re bis Se sa xeb. qor wi ne ba Se iZ le ba aR d ges me uR le Ta er Tob-

li vi gan cxa de bis Se ta niT sa mo qa la qo re es t ris sa a gen to Si, xo lo Tu isi ni

sa sa mar T los gziT iy v nen gan qor wi ne bul ni, _ sa sa mar T lo Si. qor wi ne bis

aR d ge na da uS ve be li a, Tu gar dac v li lad ga mocxa de bu li an ug zo-uk v lod

da kar gu lad aRi a re bu li pi ris me uR le uk ve da qor wi ne bu lia sxva pir ze.

gan qor wi ne ba sa sa mar T lo Si

zog jer, ur Ti er T mo la pa ra ke be bis da Se Tan x me bis miR we vis ara er Ti

mcde lo bis mi u xe da vad, me uR le e bi, sam wu xa rod, ma inc ver aR we ven kom p ro-

miss. ver Tan x m de bi an er T ma neT Si gan qor wi ne ba ze an gan qor wi ne bis Sem d gom,

ma Ti qo ne bis ga yo fa ze, Svi le bis bed sa Tu sxva sa kiTxeb ze.

aseT dros, er Ta der Ti ga mo sa va lia sa sa mar T lo sad mi mi mar T va da yve la

im sa kiTx ze, rom leb zec me uR le eb ma ver mo a xer xes Se Tan x me ba, sa sa mar T los

mi er ga dawy ve ti le bis mi Re ba.

Tu ki sa sa mar T lo sad mi mi mar T vas ga dawy vetT, um jo be si a, pir vel rig-

Si, ga e sa ub roT iurists imas Tan da kav Si re biT, Tu ro gor da ic vaT Tqve ni

uf le be bi sa sa mar T lo Si, da ax lo e biT ra dro i sa da da na xar je bis ga Re ba

mo gix de baT da sa va ra u dod, ra Se degs mi aR wevT sa sa mar T lo da vis Se de gad.

qve moT ki, mok led gan v mar tavT im Zi ri Tad sa kiTxebs, ri si cod nac dag Wir-

de baT sa sa mar T lo Si gan qor wi ne bis sa kiTx ze da vi sas.

pir vel rig Si, sa Wi roa ico deT, ro mel sa sa mar T los un da mi mar ToT.

Page 26: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

2626

ojaxi da qalis uflebebi

sa qar T ve los te ri to ri a ze, ar se bobs sa er To sa sa mar T lo e bis sam r go-

li a ni sis te ma:

1. ra i o nu li (sa qa la qo) sa sa mar T lo e bi, (ra i o nu li sa sa mar T lo iq m ne ba

mu ni ci pa li te teb Si, sa qa la qo ki _ TviT m mar T vel qa la qeb Si);

2. sa a pe la cio sa sa mar T lo e bi (ar se bobs mxo lod ori: Tbi li si sa da qu-

Ta i sis);

3. sa qar T ve los uze na e si sa sa mar T lo.

da va jer iwye ba pir vel in s tan ci a Si _ anu ra i o nul (sa qa la qo) sa sa mar-

T lo Si. Sem d gom, ga sa Civ re bis Sem Tx ve va Si, adis ze da in s tan ci eb Si _ sa a pe-

la cio sa sa mar T lo Si da bo los, _ uze na es sa sa mar T lo Si.

ase rom, Ta vi dan mi mar TavT ra i o nul an sa qa la qo sa sa mar T los Tqve ni

da Tqve ni me uR lis sa er To sacxov re be li ad gi lis mi xed viT. Tu ki am dro-

is T vis cal - cal ke cxov robT, sa sa mar T los un da mi mar ToT Tqve ni me uR lis

sacxov re be li ad gi lis mi xed viT. ma ga li Tad, Tu Tqven Tbi lis Si cxov robT,

xo lo Tqve ni me uR le ba Tum Si, un da mi mar ToT ba Tu mis sa qa la qo sa sa mar T-

los.

mag ram im Sem Tx ve va Si, Tu Tqven Tan cxov ro ben aras rul w lo va ni Svi le bi,

rac aZ ne lebs Tqvens ga mocxa de bas sxva qa la qis an ra i o nis sa sa mar T lo Si, ma Sin

Se giZ li aT mi mar ToT im sa sa mar T los, ro me lic mde ba re obs Tqvens qa laq Si an

ra i on Si da sTxo voT, rom swo red ze mo aR niS nu li mi ze zis ga mo, da va am uka nas k-

nel ma ga ni xi los.

sa sa mar T los un da mi mar ToT sa mo qa la qo sar Ce liT, ro mel sac aqvs spe-

ci a lu ri, wi nas war dad ge ni li for ma da ro me lic Se giZ li aT mo i po voT sa-

sa mar T lo Si, an ad vo ka tis meS ve o biT (sa mo qa la qo sar Ce lis ni mu Si gan qor-

wi ne ba sa da ali men tis moTxov na ze, Se giZ li aT ixi loT dis k ze).

sar Ce lis Se ta ni sas, sa Wi roa ga iT va lis wi noT sa xel m wi fo ba Jis1 sa kiTxi.

sa xel m wi fo ba Jis mi ni ma lu ri ode no ba, ra i o nul (sa qa la qo) sa sa mar T-

lo Si, aris 100 la ri, xo lo maq si ma lu ri (fi zi ku ri pi re bis T vis), _ 3000

la ri. ba Jis ode no ba da mo ki de bu lia ima ze, Tu ra Ri re bu le bis qo neb ri vi

1 (saxelmwifo baJi _ es aris saxelmwifos mier dadgenili specialuri gadasaxadi, ro-

melic gadaixdevineba moqalaqeTa mier, sasamarTloSi Setanil sarCelebsa da gancxade-

bebze da romlis odenobac gansxvavdeba imis mixedviT, Tu vin mimarTavs sasamarTlos

da ras iTxovs).

Page 27: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

2727

ojaxi da qalis uflebebi

sar ge b lis mi kuT v ne bas iTxovT. ma ga li Tad, Tu ki me uR lis gan mo iTxovT ra-

i me qo ne bis ga da ce mas, ma Sin ba Ji iq ne ba am qo ne bis Ri re bu le bis 3%. Tum ca,

amis sa wi na aR m de god, Tu ali men tis ga dax das iTxovT, ma Sin ba Jis ga dax dis gan

Ta vi suf l de biT.

ba Jis ga dax dis gan mTli a nad Ta vi suf l de biT, Tu ki re gis t ri re bu li

xarT so ci a lu rad da uc ve li oja xe bis mo na cem Ta er Ti an ba za Si da iRebT

sa ar se bo Sem we o bas.

gar da ami sa, Se giZ li aT sxva ga re mo e be bis sa fuZ vel zec, Su am d gom lo biT,

mi mar ToT sa sa mar T los da mo iTxo voT ba Jis ga dax dis gan ga Ta vi suf le ba,

ba Jis ode no bis Sem ci re ba an mi si ga dax dis ga da va de ba. amis T vis, sa sa mar-

T los un da wa rud gi noT utyu a ri mtki ce bu le be bi imis da sa das tu reb lad,

rom mar T la ar Se giZ li aT ba Jis ga dax da, ra zec sa sa mar T lo im s je lebs da

ga dawy ve ti le bas Ta visi Si na ga ni rwme ni Ta da Se xe du le biT mi i Rebs.

sa yu radRe bo a, rom gan qor wi ne bis Se sa xeb ga dawy ve ti le bis ga mo ta ni sas,

sa sa mar T lo Tvi Ton gan sazR v ravs, Tu ro mel ma me uR lem un da ga da i xa dos

ka no niT gan sazR v ru li ba Ji da ase ve, Tu sa Wi rod mi iC nevs rom ba Ji ga da-

ax de vi nos ori ve me uR les, igi gan sazR v ravs Ti To e u li me uR lis mi er ga da-

sax del Tan xas.

sa sa mar T lo Si, Tqve ni moTxov na Se iZ le ba iyos mxo lod gan qor wi ne ba an Se-

saZ lo a, gan qor wi ne bas Tan er Tad, iTxov deT sxva ise Ti sa kiTxe bis ga dawy ve ta-

sac, ro go ri ca a: qo ne bis ga yo fa, Svi lis sacxov re be li ad gi lis gan sazR v ra,

ali men tis ga dax da da sxva. uf ro me tic, Se saZ lo a, Tqven ase Ti moTxov na arc

ki gqon deT da ye ne bu li, mag ram Tu sa sa mar T lo ga mo ar k vevs, rom me uR le ebs

Svi lis mo ma va li sacxov re be li ad gi li da mi si rCe nis T vis sax s re bis ga mo yo-

fis sa kiTxi ar Se u Tan x me bi aT, igi val de bu li a, gan qor wi ne bas Tan er Tad gan-

sazR v ros isic, Tu ro me li Svi li ro mel mSo bel Tan dar Ces da ro mels ra

ode no biT un da ga dax des sar Co (a li men ti).

gan qor wi ne bis saq mis gan xil vi sas, sa sa mar T lo iRebs gar k ve ul zo mebs

me uR le Ta Se sa ri geb lad. mas uf le ba aqvs, ga da dos saq mis gan xil va da me-

uR le ebs Se sa ri geb lad da u niS nos va da, ro me lic ar un da aRe ma te bo des

eqvs Tves. Tu ki sa sa mar T lo da ad gens, rom mi u xe da vad am zo me bi sa, me uR-

le Ta Sem d go mi Ta nacxov re ba da oja xis Se nar Cu ne ba Se uZ le be li a, ma Sin igi

iRebs ga dawy ve ti le bas gan qor wi ne bis Se sa xeb.

Page 28: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

2828

ojaxi da qalis uflebebi

gax sov deT! mxo lod sa sa mar T los mi er ga dawy ve ti le bis mi-

Re ba ar niS navs, rom uk ve gan qor wi ne bu li xarT Tqvens me-

uR les Tan. ga dawy ve ti le ba, ro ca igi ka no ni er Za la Si Se va,

auci leb lad un da da re gis t rir des sa mo qa la qo re es t r Si, da

qor wi ne ba swo red am mo men ti dan iT v le ba Sewy ve ti lad. da-

re gis t ri re ba Se saZ le be lia ga dawy ve ti le bis ka no ni er Za la Si

Ses v lis dRi dan, ara ug vi a nes sa mi wlis gan mav lo ba Si, ro me li-

me me uR lis ini ci a ti viT. Tu ki es sa mi we li ise ga vi da, rom ar-

cer T ma me uR lem ga dawy ve ti le ba re gis t ra ci a Si ar ga a ta ra,

me uR le e bi kvlav da qor wi ne bu lad Ca iT v le bi an.

ro ca er T -er Ti me uR le ata rebs gan qor wi ne bas re gis t ra ci a Si, sa mo qa-

la qo re es t ris sa a gen to val de bu li a, amis Se sa xeb ac no bos me o re me uR les,

Tu ki cno bi lia mi si da sa a gen tos im te ri to ri u li sam sa xu ris mi sa mar Ti,

ro mel mac mo ax di na qor wi ne bis re gis t ra ci a.

gan qor wi ne bi sas, me uR les, ro mel mac gva ri Se ic va la da qor wi ne bis dros,

uf le ba aqvs, gan qor wi ne bis Sem de gac da i to vos igi ve gva ri an da ib ru nos

qor wi ne bam de li gva ri. amis Se sa xeb, man un da ga nacxa dos sa a gen tos te ri to-

ri ul sam sa xur Si gan qor wi ne bis re gis t ra ci is dros. qor wi ne bam de li gva ris

mi kuT v ne bis Se sa xeb, sam sa xu ris Ta nam S ro me li ake Tebs Se sa ba mis Ca na wers.

gan qor wi ne bis re gis t ra cia xde ba sa mo qa la qo re es t ris sa a gen tos te-

ri to ri ul sam sa xur Si, ori ve an er T -er Ti me uR lis sacxov re be li ad gi lis

mi xed viT.

qor wi ne bis ba Ti lo ba

qor wi ne ba Se iZ le ba ba Ti lad iq nas cno bi li, Tu ki Ta vi dan ve dar R ve u-

li iyo da qor wi ne bis ka no niT dad ge ni li pi ro be bi. auci le be lia ico deT,

rom qor wi ne bis Sewy ve ta da qor wi ne bis ba Ti lo ba, sul sxva das x va sa mar T-

leb ri vi in s ti tu te bi a. Tu ki qor wi ne bis Sewy ve tis dros, qor wi ne ba da mis

Se de gad war mo So bi li yve la sa mar T leb ri vi Se de gi Cve u leb riv Sem d ga rad

iT v le ba, qor wi ne bis ba Ti lo bis dros _ iT v le ba, rom qor wi ne ba ar mom x da-

ra da Se sa ba mi sad, ar war mo So bi la ara vi Ta ri sa mar T leb ri vi Se de gi (ga mo-

nak li si Sem Tx ve ve bis gar da, ra sac qve moT gan vi xi lavT).

qor wi ne ba Se iZ le ba ba Ti lad cnos mxo lod sa sa mar T lom. ara vis aqvs uf le-

ba, mi u Ti Tos qor wi ne bis ba Ti lo ba ze, Tu ki igi sa sa mar T lom ar aRi a ra ase Tad.

Page 29: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

2929

ojaxi da qalis uflebebi

ar se bobs qor wi ne bis ba Ti lo bis ram de ni me sa fuZ ve li. es sa fuZ v le bi

Seg viZ lia sam jgu fad dav yoT:

1. qor wi ne ba ba Ti li a, ro de sac dar R ve u lia da qor wi ne bis for ma lu ri

pi ro be bi, ise Ti ro go ri caa da sa qor wi ne bel pir Ta asa ki da Tan x mo ba (ma ga-

li Tad, Tu ki Sec do miT an gan z rax mox da sa qor wi no asaks mi uR we vel pir Ta

da qor wi ne ba an Tu ro me li me da sa qor wi ne bel pirs, sa Ta na dod, Tan x mo ba ar

hqon da ga moT q mu li qor wi ne ba ze da a.S.).

im Sem Tx ve va Si, Tu qor wi ne ba mox da im pir Tan, ro mel sac sa qor wi no asa-

kis T vis (18 we li) ar mi uR we via da arc sa qor wi no asa ki hqo nia Sem ci re bu li

(16 wlam de), qor wi ne ba mxo lod ma Sin Se iZ le ba ba Ti lad iq nas cno bi li, Tu

amas mo iTxovs im me uR lis in te re se bi, ro me lic da qor win da sa qor wi no asa-

kis miR we vam de. am dros, qor wi ne bis baT lad cno ba Se uZ lia mo iTxo vos ro-

gorc aras rul w lo van me uR les, ise mis mSob lebs an me ur ves (mzrun vels).

Tu saq mis gan xil vis mo men ti sT vis, aras rul w lo van ma me uR lem mi aR wia sa-

qor wi no asaks an or su la da a, ma Sin qor wi ne bis ba Ti lad cno ba mxo lod mi si

moTxov niT Se iZ le ba.

Tu ki da qor wi ne ba ro me li me mxa ris iZu le bis Se de gad mox da, am pirs Se-

uZ lia mo iTxo vos qor wi ne bis ba Ti lo ba.

2. qor wi ne ba ba Ti li a, Tu ki da qor wi ne ba mox da ise, rom ar se bob da qor-

wi ne bis da mab r ko le be li ga re mo e be bi (ma ga li Tad, da qor wi ne bu le bi iy v nen

er T ma ne Tis im ka te go ri is na Te sa ve bi, ro mel Ta da qor wi ne bac ka no niT ak r-

Za lu li a, an Tu ki ro me li me uk ve im yo fe bo da sxvas Tan qor wi ne ba Si, an Tu ki

ro me li me me uR le qme du u na rod iyo cno bi li sa sa mar T los mi er).

aseT Sem Tx ve va Si, Tu me uR le eb ma ar icod nen qor wi ne bis da mab r ko le be-

li ga re mo e bis Se sa xeb, qor wi ne ba wyde ba mxo lod im mo men ti dan, ro ca sa sa-

mar T lo Si es ga re mo e ba dad gin de ba da ara Ta vi dan ve. am Sem Tx ve va Si, qor wi-

ne ba war mo Sobs yve la im sa mar T leb riv Se degs, ra sac _ nam d vi li qor wi ne ba.

qor wi ne bis ba Ti lo bis moTxov na Se uZ lia im me uR les da ase ve sxva pi rebs,

ro mel Ta uf le be bi caa dar R ve u li am da qor wi ne biT, ase ve me ur ve o bi sa da

mzrun ve lo bis or ga nos.2

2 meurveobisa da mzrunvelobis organo aris Sromis, janmrTelobisa da socialuri

dacvis saministros sistemaSi Semavali samsaxuri, romelic axorcielebs kanoniT mini-

Webul uflebamosilebebs

Page 30: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

3030

ojaxi da qalis uflebebi

Tu ki saq mis gan xil vis mo men tis T vis da mab r ko le be li ga re mo e ba aR mo-

ifx v re ba, sa sa mar T los Se uZ li a, am mo men ti dan, qor wi ne ba nam d vi lad cnos.

3. qor wi ne ba ba Ti li a, Tu ki igi miz nad ar isa xav da oja xis Seq m nas (fiq-

ci u ri qor wi ne ba).

fiq ci u ri qor wi ne bis ba Ti lad cno bis Se sa xeb, sar Ce lis aR Z v ris uf le-

ba aqvs sa mo qa la qo re es t ris sa a gen tos te ri to ri ul sam sa xurs, xo lo Tu

mxo lod erT-er Ti me uR le da qor win da ise, rom miz nad ar isa xav da oja xis

Seq m nas, me o re me uR le sac aqvs sar Ce lis aR Z v ris uf le ba. qor wi ne ba ar Se-

iZ le ba ba Ti lad iq nas cno bi li, Tu ki me uR le ebs sa sa mar T los mi er saq mis

gan xil vam de, faq tob ri vad, uk ve Seq m ni li aqvT oja xi.

ro gorc we si, qor wi ne bis ba Ti lad cno bis dros, igi ba Ti lad iT v le ba

qor wi ne bis re gis t ra ci is dRi dan ve da ar war mo Sobs me uR le Ta uf le ba- mo-

va le o bebs. mag ram, sa sa mar T los uf le ba aqvs, im me uR les, ro mel mac ar

ico da da arc Se eZ lo cod no da qor wi ne bis da mab r ko le be li ga re mo e be bis

Se sa xeb, mi a kuT v nos me uR lis gan ali men tis mi Re bis uf le ba da ase ve wi lic,

er Tad cxov re bis gan mav lo ba Si Se Ze ni li qo ne bi dan. gar da ami sa, qor wi ne bis

ba Ti lad cno ba, ar xel yofs ase Ti qor wi ne bis Se de gad da ba de bul bav S v Ta

uf le bebs. ase ve, ke Til sin di si er me uR les, ro mel sac mi ad ga qo neb ri vi zi-

a ni im qor wi ne bis Se de gad, ro me lic ba Ti lad iq na cno bi li, uf le ba aqvs,

mo iTxo vos am zi a nis anazRa u re ba.

qor wi ne bis ba Ti lo bis moTxov na da uS ve be lia ori ve me uR lis gar dac va-

le bis Sem deg.

im pi rebs, ro mel Ta qor wi ne bac ga ba Til da, Se uZ li aT xe lax la da qor-

win d nen, Tu ki aR mo ifx v re ba is sa fuZ ve li, rom lis ga moc ga ba Til da qor-

wi ne ba.

mSob le bis uf le ba- mo va le o be bi Svi le bis mi marT

gar da er T ma ne Tis mi marT ar se bu li uf le ba- mo va le o be bi sa, ori ve me uR-

les ekis re ba di di pa su xis m geb lo ba Svi le bis wi na Se. ma Ti mo va le o ba, sa Ta na-

dod ar Ci non da aR zar don Svi le bi, ara mxo lod sa zo ga do e ba Si dam k vid re-

bu li mo ra lu ri da zne ob ri vi nor me bis sfe ros mi e kuT v ne ba, ara med gan m t ki-

ce bu lia ka no ni Tac.

Page 31: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

3131

ojaxi da qalis uflebebi

Svi le bis war mo So bis dad ge na

gan s x va ve biT me uR le e bis gan, ro mel Ta sa mo qa la qo uf le ba- mo va le o be bis

war mo So ba er T ma ne Tis mi marT da mo ki de bu lia qor wi ne bis faq t ze, Svi lis wi-

na Se mSob lis uf le ba- mo va le o bis war mo So ba, qor wi ne bas ar ukav Sir de ba.

ori ve mSo bels, ka no niT ekis re ba val de bu le ba, sa Ta na dod ar Ci nos da aR-

zar dos yve la Svi li, mi u xe da vad imi sa, Svi li qor wi ne ba Si eyo la, Tu mis ga re Se.

sa qar T ve los ka non m deb lo ba yve la bav S vis in te re sebs icavs. mSob le bi-

sa da Svi le bis ur Ti erT uf le ba- mo va le o bebs, sa fuZ v lad udebs mxo lod

Svi le bis war mo So bas, mag ram imis gaT va lis wi ne biT, rom Svi lis war mo So ba,

ka no niT dad ge ni li we siT un da iyos dad ge ni li!

ras gu lis x mobs `ka no niT dad ge ni li we si~?

de dis gan Svi lis war mo So ba, mxo lod da mxo lod bav S vis da ba de bis faq-

tiT dgin de ba, anu ro ca de das Svi li Se e Zi ne ba mSo bi a ro bis Se de gad, ka no ni

mas av to ma tu rad, bav S vis de dad aRi a rebs.

si tu a cia uf ro rTu lia ma mo bis dad ge nas Tan da kav Si re biT da aq ka no ni

or si tu a ci as ga nas x va vebs:

• Svi lis war mo So bis dad ge na da qor wi ne bu li mSob le bis gan da

• Svi lis war mo So bis dad ge na da u qor wi ne be li mSob le bis gan.

Tu mSob le bi da qor wi ne bu le bi ari an, ma Sin Svi lis war mo So ba das tur-

de ba Ca na we riT mSo bel Ta qor wi ne bis Se sa xeb, anu am Sem Tx ve va Si, Ta vi dan ve

iva ra u de ba, rom bav S vis mSob le bi ari an da qor wi ne bu li col - q ma ri. Se sa ba-

mi sad, bav S vis da ba de bis mow mo ba Si, Cve u leb riv Ca i we re bi an da qor wi ne bu li

pi re bi, Tun dac er T -er Tis (de dis an ma mis) gan cxa de biT.

im Sem Tx ve va Sic ki, Tu bav S vi da i ba da qor wi ne ba Si myo fi ma mis gar dac va-

le bis Sem deg, mis ma mad gar dac v li li pi ri iq ne ba aRi a re bu li, _ Tu ki bav S vi

da i ba da ma mis gar dac va le bi dan, ara ug vi a nes aTi Tvi sa.

Tu ki bav S vis de dad an ma mad Ca we ri li pi ri ar eTan x me ba Ca na wers, ma Sin

mas uf le ba aqvs, mo iTxo vos Ca na we ris Sec v la an ga uq me ba er Ti wlis gan mav-

lo ba Si im mo men ti dan, ro de sac mis T vis cno bi li gax da an cno bi li un da

gam x da ri yo Ca na we ri. Tu ki am dros, de dad an ma mad Ca we ri li pi ri aras-

rul w lo va ni iyo, es er T w li a ni va da ga mo iT v le ba mi si Tvra me ti wlis asaks

miR we vi dan.

Page 32: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

3232

ojaxi da qalis uflebebi

Tu mSob le bi da qor wi ne bu le bi ar ari an, _ ma Sin Svi lis war mo So ba dgin de-

ba mSob le bis mi er sa mo qa la qo re es t ris sa a gen to Si er Tob li vi gan cxa de bis

Se ta niT, sa dac isi ni adas tu re ben, rom ari an bav S vis mSob le bi. bav S vis da ba-

de bis mow mo ba Si, de dis gra fa Si, Ca na we ri keT de ba de dis gan cxa de biT, xo lo

ma mis gra fa Si _ ma mis gan cxa de biT an sa sa mar T los ga dawy ve ti le biT ma mo bis

dad ge nis Se sa xeb.

aqac ik ve Te ba ori si tu a ci a: er Ti _ ro ca ma ma aRi a rebs Tavs bav S vis ma mad

da ne ba yof lo biT iwe re ba Se sa ba mis do ku men teb Si da me o re, _ ro ca ma mo bis

aRi a re ba ne ba yof lo biT ar xde ba da dgin de ba sa sa mar T los sa Su a le biT.

ro ca ma ma Ta vi si sur vi liT ar Tan x m de ba ma mo bis aRi a re ba ze, sa sa mar-

T lo sad mi mi mar T vis uf le ba aqvs: a) de das; b) bav S vis me ur ves (mzrun vels);

g) im pirs, rom lis kma yo fa zec im yo fe ba bav S vi; d) Tvi Ton bavSvs, mis mi er

srul w lo va ne bis miR we vis Sem deg.

sa sa mar T lo ga ni xi lavs sar Cels (ma mo bis dad ge nis Se sa xeb sar Ce lis ni-

mu Si Se giZ li aT ixi loT dis k ze) da ga dawy ve ti le bas ma mo bis dad ge nis Se-

sa xeb, Se sa ba mis mtki ce bu le beb ze day r d no biT iRebs. mtki ce bu le ba Se iZ-

le ba iyos bi o lo gi u ri eq s per ti zis das k v na bav S vi sa da ma mis ge ne ti ku ri

msgav se bis Se sa xeb, ase ve is mtki ce bu le be bi, rom le bic adas tu rebs bav S vis

mSob le bis er Tad cxov re bas da sa er To me ur ne o bis war mo e bas bav S vis da ba-

de bam de, an bav S vis er Tad aR z r das an rCe nas, an sxva ra i me sa bu Ti, ro me lic

sav se biT adas tu rebs pi ris mi er ma mo bis aRi a re bas _ ase Ti Se iZ le ba iyos

pi ra di we ri lic ki, sa dac pi ri Tavs, bav S vis ma mad mo ix se ni ebs.

Tu ki sa sa mar T lo da ad gens ma mo bas, mi u xe da vad ma mis sur vi li sa, bavSvs

war mo e So ba yve la uf le ba- mo va le o ba ro gorc ma mis, ise sxva na Te sa ve bis mi-

marT, rac ka non m deb lo bi Taa gaT va lis wi ne bu li.

ma mo bis dad ge nam de ki, da ba de bis mow mo ba Si, bav S vis ma mis gva rad iwe re-

ba de dis gva ri, xo lo ma mis sa xe lad Ca i we re ba ne bis mi e ri is sa xe li, ra sac

bav S vis de da mi u Ti Tebs.

bav S vis mi to ve bu lad aRi a re ba

sam wu xa rod, xSi ria faq te bi, ro de sac ori ve mSo be li uars acxa debs bav-

S v ze da mas be dis ana ba rad to vebs, rac da uS ve be lia ara mxo lod ada mi a nu-

Page 33: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

3333

ojaxi da qalis uflebebi

ri Tval saz ri siT, ara med aseT ma moq me de bam, Se saZ lo a, zo gi erT Sem Tx ve va-

Si, sis x lis sa mar T leb ri vi pa su xis m geb lo bac ki ga mo iw vi os.

qu Ca Si an sxva gan mi to ve bu li bav S vis pov nis Sem Tx ve va Si, ga iT va lis wi-

neT, rom ase Ti bav S vis upir ve les in te re seb Si a, mi si sa mar T leb ri vi sta tu-

sis swo rad gan sazR v ra.

ami sT vis ki, pir vel rig Si, sa Wi roa mi mar ToT sa mar Tal dam cav or ga no-

ebs, rom leb mac un da mi i Ron sa Ta na do zo me bi bav S vis an / da mi si mSob le bis

vi na o bis da sad ge nad. amis Sem d gom, bav S vis mi to ve bu lad aRi a re ba xde ba sa-

sa mar T los ga dawy ve ti le biT, im Sem Tx ve veb Si Tu:

a) na pov ni bav S vis aR mo Ce ni dan 6 kvi ris va da Si, Se sa ba mis ma or ga no eb ma

ver da ad gi nes bav S vis an / da mi si mSob le bis vi na o ba;

b) dad gin da bav S vis an / da mi si mSob le bis vi na o ba, mag ram ver xer x de ba

maT Tan da kav Si re ba an me ur ve o bi sa da mzrun ve lo bis or ga no Si war d ge na an

maT Tan sxvag va rad da kav Si re ba an / da isi ni Tavs ari de ben mSob lis mo va le o-

be bis Ses ru le bas da uf le be bis gan xor ci e le bas;

g) mSob leb ma ga nacxa des bav S vis mi to ve bis Ta o ba ze an Tavs ari de ben

mSob lis uf le ba- mo va le o be bis gan xor ci e le bas mi u xe da vad imi sa, rom me-

ur ve o bi sa da mzrun ve lo bis or ga nom maT Ses Ta va za gar k ve u li Ro nis Zi e be-

bis (pre ven ci is an re in teg ra ci is miz niT) ga ta re ba.

Svi lis sa xe li sa da gva ris gan sazR v ra

Svils sa xels ar q me ven mSob le bi ur Ti er T Se Tan x me biT, xo lo gva ri ga ni-

sazR v re ba mSob le bis gva ris mi xed viT. Tu mSob lebs sa er To gva ri ara aqvT,

Svils mi e kuT v ne ba de dis an ma mis gva ri, an Se er Te bu li gva ri mSob le bis

Se Tan x me biT. mSob lebs So ris qor wi ne bis Sewy ve ta, ar iw vevs Svi lis gva ris

ga moc v las. Tu ki qor wi ne ba Sewy da an ba Ti lad iq na cno bi li, mSo bels ro-

mel Ta nac aras rul w lo va ni Svi li dar Ca sacxov reb lad, uf le ba aqvs mi mar-

Tos sa sa mar T los da mo iTxo vos Svi lis T vis Ta vi si gva ris mi kuT v ne ba.

Tu bav S vi aT wel ze me ti xni sa a, gva ris Sec v lis T vis sa Wi roa mi si Tan x mo-

bac.

ra mo va le o be bi akis ri aT mSob lebs Svi le bis mi marT?

Page 34: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

3434

ojaxi da qalis uflebebi

imis T vis, rom am kiTx vas vu pa su xoT, pir vel rig Si, sa Wi roa vi co deT, Tu

ra uf le be bi aqvs bavSvs.

sa qar T ve los ka non m deb lo ba ad gens, rom bavSvs uf le ba aqvs, cxov rob-

des da iz r de bo des ojax Si.

aqe dan ga mom di na re, yo ve li mSob lis upir ve le si mo va le o ba a, Se uq m nas

Ta vis Svils usaf r Txo, mSvi di da mzrun ve li oja xu ri ga re mo mi si nor ma-

lu ri aR z r da- gan vi Ta re bis T vis.

mSob le bi val de bu le bi ari an, iz ru non Svi le bis fi zi kur, go neb riv, su-

li er da so ci a lur gan vi Ta re ba ze, aR zar don isi ni sa zo ga do e bis Rir se ul

wev re bad.

ori ve mSo bels, gar da Ta na ba ri val de bu le be bi sa, Ta na ba ri uf le ba aqvs,

mo na wi le o ba mi i Ros Svi lis aR z r da Si, mi u xe da vad imi sa, mSob le bi qor wi ne-

ba Si im yo fe bi an an er Tad cxov ro ben Tu ara.

sam wu xa rod, xSi rad, pi ra di kon f liq ti sa da uTan x mo e bi sas, ori ve an

er T -er Ti mSo be li cdi lobs me o ris ma ni pu li re bas bav S vis ga mo ye ne biT,

imuq re ba bav S vis war T me viT, mas Tan ur Ti er To bis ak r Zal vi T da sxva.

gax sov deT! ara vis aqvs uf le ba, Se gizRu doT an agik r Za loT

Tqvens Svil Tan ur Ti er To ba. a se ve, arc Tqven gaqvT uf le ba,

Tqve ni Svi lis ma mas Se uzRu doT an auk r Za loT Svil Tan ur-

Ti er To ba, Tu ki es Tqvens Svils zi ans ar aye nebs!

ori ve mSo bel ma, sa ku Tar in te re seb ze, emo ci eb sa da Tun dac uf le beb-

ze win, bav S vis in te re se bi un da da a ye nos. swo red mSob le bi ari an is pi re bi,

rom leb sac aba ri aT bav S vis be di ma nam, sa nam igi srul w lo va ni gax de ba.

mSob le bi ari an bav S vis ka no ni e ri war mo mad gen le bi me sa me pi reb Tan ur-

Ti er To ba Si. isi ni gan sazR v ra ven, Tu vis Tan da sad un da icxov ros bav S v-

ma, ro gor un da mox des bav S vis kuT v ni li qo ne bis mar T va da gan kar g va, ra

ur Ti er To be bis dam ya re bis uf le ba aqvs bavSvs da sxva. Svi le bis aR z r dis

yve la sa kiTxi, mSob leb ma ur Ti er T Se Tan x me biT un da ga dawy vi ton. Tu ki maT

Se Tan x me bas ver mi aR wi es, da vas wyvets sa sa mar T lo.

im Sem Tx ve va Si, Tu Ta vad mSo be li ar R vevs bav S vis uf le bebs, bo ro tad

Page 35: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

3535

ojaxi da qalis uflebebi

iye nebs Ta vis uf le ba mo si le bas, ar as ru lebs an ara sa Ta na dod as ru lebs

bav S vis aR z r das Tan da ga naT le bas Tan da kav Si re bul mo va le o bebs, ma Sin

bavSvs uf le ba aqvs, Ta vad da ic vas Ta vi da da mo u ki deb lad mi mar Tos me ur-

ve o bi sa da mzrun ve lo bis or ga nos. 14 wlis miR we vis Sem deg ki, _ sa sa mar-

T lo sac.

gar da ami sa, ne bis mi e ri fi zi ku ri da iuri di u li pi ri val de bu li a, Se-

atyo bi nos me ur ve o bi sa da mzrun ve lo bis or ga nos, Tu ki mis T vis cno bi li

gax da bav S vis uf le be bi sa da ka no ni e ri in te re se bis dar R ve vis Se sa xeb!

Tu gan qor wi ne bis an sxva mi ze zis ga mo, mSob le bi cal-cal ke cxov ro ben,

maT ur Ti er T Se Tan x me biT un da ga dawy vi ton, Tu sad icxov rebs aras rul w-

lo va ni Svi li. Se u Tan x meb lo bis Sem Tx ve va Si, da vas sa sa mar T lo wyvets, ra

dro sac, bavSvs me ur ve o bi sa da mzrun ve lo bis or ga no uniS navs war mo mad ge-

nels (sa mo qa la qo sar Ce lis ni mu Si bav S vis sacxov re be li ad gi lis gan sazR-

v ris Se sa xeb ixi leT dis k ze).

mSob lis uf le ba-mo va le o be bis SezRud va

vi na i dan ka no ni bav S vis in te re se bis dac vas eso den did mniS v ne lo bas

ani Webs, igi iT va lis wi nebs gar k ve ul zo mebs, e.w „san q ci ebs“ im mSob le bis

wi na aR m deg, rom le bic sa Ta na dod ar zru na ven bav S vis rCe na sa da aR z r da ze.

Tum ca, gax sov deT, rom sa sa mar T los gar da, ara vis aqvs uf le ba, SezRu-

dos mSob lis uf le ba! mxo lod sa sa mar T los ga dawy ve ti le biT Se iZ le ba mox-

des er Ti an ram de ni me uf le ba- mo va le o bis SezRud va.

sa sa mar T los ga dawy ve ti le biT, mSob lis uf le ba- mo va le o be bi Se iZ le ba

dro e biT Se Cer des an sa er Tod Ca mo er T vas.

mSob lis uf le ba, iyos bav S vis war mo mad ge ne li, sa sa mar T los mi er Se iZ-

le ba Se Cer des, Tu ki ga ni xi le ba da va mSob lebs So ris bav S vis sacxov re be li

ad gi lis gan sazR v ris an mi si aR z r dis sxva sa kiTxeb ze, an da va mSob leb sa da

Svils So ris _ mSob lis mo va le o be bis ara sa Ta na dod Ses ru le bas Tan da kav-

Si re biT.

mSob lis uf le ba-mo va le o be bi Se Ce re bu lad Ca iT v le ba sa sa mar T los ga-

dawy ve ti le bis ga re Sec, Tu ki na pov nia bav S vi, rom lis vi na o ba an mSob le bis

Page 36: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

3636

ojaxi da qalis uflebebi

vi na o ba, an ma Ti ad gil sam yo fe li uc no bi a. am Sem Tx ve va Si, Se Ce re ba Za la Sia

ma nam, sa nam dad gin de ba bav S vis an mi si mSob le bis vi na o ba da bav S vi da ub-

run de ba ojaxs; an dad gin de ba mSob le bis vi na o ba, rom le bic Tavs ari de ben

mSob lis mo va le o bis gan xor ci e le bas da sa sa mar T lo Se uzRu davs maT uf-

le ba-mo va le o bebs an bavSvs aRi a rebs mi to ve bu lad. bav S vis mi to ve bu lad

aRi a re bis dros, sa sa mar T los ga mo aqvs ga dawy ve ti le ba mSob lis uf le be bis

Ca mor T me vis Se sa xeb.

mSob lis uf le bis Ca mor T me va aris uki du re si zo ma da yve la ze mZi me sas-

je li, rac Se iZ le ba mSob lis mi marT iyos ga mo ye ne bu li, vi na i dan mSob lis

uf le bis Ca mor T me viT, mSo be li kar gavs yve la na ir uf le bas Ta vis Svil ze.

es zo ma Se iZ le ba ga mo ye ne bu li iyos ise Ti mSob lis mi marT, ro me lic

sis te ma tu rad ari debs Tavs mSob lis mo va le o be bis Ses ru le bas da ara je-

rov nad iye nebs mSob lis uf le bebs: bavSvs uxe Sad eq ce va, mas ze uar yo fiT

gav le nas ax dens amo ra lu ri saq ci e liT, qro ni ku li al ko ho li ki an nar ko ma-

ni a, an bav S vi Ca a ba an ti sa zo ga do eb riv qme de ba Si3 an rom lis Svi lic mi to-

ve bu la daa aRi a re bu li.

mSob lis uf le ba Ca mor T me u li pi ri kar gavs na Te sa o ba ze dam ya re bul

yve la uf le bas im Svil Tan ur Ti er To ba Si, rom lis mi mar Tac mas Ca mor T-

me u li aqvs mSob lis uf le ba- mo va le o ba. amis sa wi na aR m de god, Svi li rom-

lis mSo bel sac Ca mo er T va mSob lis uf le ba, inar Cu nebs am mSob lis mi marT

na Te sa o bi dan ga mom di na re, qo neb riv uf le bebs, maT So ris _ mem k vid re o bis

mi Re bis uf le bas. ma ga li Tad, Tu ki de das Ca mo er T va mSob lis uf le ba Svi-

lis mi marT, de da da kar gavs mis mi marT yve la na ir uf le bas, maT So ris

uf le bas, mi i Ros Svi lis mem k vid re o ba mi si gar dac va le bis Sem Tx ve va Si.

Svi li ki, Se i nar Cu nebs de dis mi marT ma nam de ar se bul qo neb riv uf le bebs

da de dis gar dac va le bis Sem Tx ve va Si, Cve u leb riv mi i Rebs mis da to ve bul

qo ne bas.

mSob lis uf le be bi da mo va le o be bi Se iZ le ba aR d ges, Tu ki aR mo ifx v re ba

is sa fuZ ve li, rom lis ga moc mox da mSob lis uf le bis Ca mor T me va. ma ga li-

Tad, Tu ki v-s Ca e mo er T va mSob lis uf le ba imis ga mo, rom igi sis te ma tu-

rad bo ro tad iye neb da al ko hols, uxe Sad eq ce o da Svils da ar zru nav da

mis aR z r da- gan vi Ta re ba ze, mag ram ram de ni me wlis gas v lis Sem deg man Ta vi

3 antisazogadoebrivi qmedeba _ qmedeba, romelic ewinaaRmdegeba sazogadoebaSi dam-

kvidrebuli zneobisa da eTikis normebs. magaliTad: prostitucia, gamabruebeli an

samkurnalo saSualebebis ukanono moxmareba, maTxovroba, mawanwaloba da sxv.

Page 37: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

3737

ojaxi da qalis uflebebi

da a ne ba al ko ho lis mox ma re bas da sru li ad ga mos wor da, _ Se saZ loa sa sa-

mar T lom aRad gi nos mi si, ro gorc mSob lis uf le be bi da mo va le o be bi. es

Se iZ le ba mox des ro gorc er T -er Ti mSob lis, ise bav S vis an me ur ve o bi sa da

mzrun ve lo bis or ga nos ini ci a ti viT.

mSob lis uf le be bi sa da mo va le o be bis aR d ge ni sas, sa sa mar T lo iT va lis-

wi nebs bav S vis sur vil sac, Tu mas Se us rul da aTi we li.

mSob lis uf le ba- mo va le o be bis aR d ge na ar da iS ve ba im bav S vis mi marT,

ro me lic sxvam iS vi la.

mSob le bis sa a li men to uf le ba- mo va le o be bi Svi le bis mi marT

mSob le bi, ro gorc qor wi ne bis gan mav lo ba Si, ise qor wi ne bis Sewy ve tis

Sem deg, mo va le ni ari an, ar Ci non Ta vi a ni aras rul w lo va ni da ase ve srul w-

lo va ni, mag ram Sro mi su u na ro Svi le bi, ris T vi sac yo vel T vi u rad un da ga i-

Ron gar k ve u li fu la di Tan xa _ sar Co (a li men ti). ali men tis ode no ba ga ni-

sazR v re ba im Tan xiT, ro me lic sa Wi roa bav S vis nor ma lu ri rCe na -aR z r dis-

T vis da mas mSob le bi Ta vad gan sazR v ra ven ro gorc sa ku Ta ri, ise Svi lis

re a lu ri ma te ri a lu ri mdgo ma re o bis gaT va lis wi ne biT. Tu ki mSob le bi ver

Se Tan x m d nen, ma Sin ga dawy ve ti le bas iRebs sa sa mar T lo.

gar da Cve u leb ri vi sa yo facxov re bo xar je bi sa, ris T vi sac ali men tia

gan kuT v ni li, mSo bels Se iZ le ba ase ve da e kis ros da ma te biT xar jeb Si mo na-

wi le o bac, ro me lic ga mow ve u lia gan sa kuT re bu li ga re mo e be biT, ma ga li Tad

bav S vis mZi me avad m yo fo biT, da sa xiC re biT da sxva.

sa yu radRe bo a! Tu ki mSob le bi ver Se Tan x m d nen ali men tis ga-

dax dis sa kiTx ze da da va wa ri mar Ta sa sa mar T lo Si, sa sa mar T-

lom ma nam dec Se iZ le ba da a kis ros mSo bels ali men tis ga dax-

da, sa nam da va sa bo lo od ga dawy de ba _ anu saq mis gan xil vis

gan mav lo ba Si. amas, Se iZ le ba ram de ni me Tve da Wir des. sa sa mar-

T los uf le ba aqvs mi i Ros dro e bi Ti gan kar gu le ba, rom li-

Tac mSo bels, Tu ki pi ri ase Tad aris re gis t ri re bu li sa mo qa-

la qo re es t ris sa a gen to Si, da e kis re ba da vis das ru le bam de

Page 38: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

3838

ojaxi da qalis uflebebi

Svi lis Se sa na xi sax s re bis ga dax da (dro e bi Ti gan kar gu le bis

moTxov na Se iZ le ba sxva iseT sa kiTxeb zec, ro go ri caa mSob-

lis Svil Tan ur Ti er To bis gan sazR v ra, bav S vis aR saz r de lad

ga da ce ma er T -er Ti mSob lis T vis da sxva. dro e bi Ti gan kar gu-

le bis moTxov nis Se sa xeb gan cxa de bis ni mu Si, Se giZ li aT ixi-

loT dis k ze).

gax sov deT! mxo lod mSob lebs ki ar ekis re baT Ta vi an Ti

aras rul w lo va ni an Sro mi su u na ro Svi le bis rCe nis mo va-

le o ba, ara med srul w lo va ne bis miR we vis Sem deg, Svi le bic

val de bul ni ari an, ar Ci non Ta vi an Ti Sro mi su u na ro mSob-

le bi, rom le bic dax ma re bas sa Wi ro e ben. yve la Svi li mo va-

le a, yo vel T vi u rad ga i Ros sa Ta na do sax s re bi um weo mSob-

lis sar Ce nad da mo na wi le o ba mi i Ros da ma te biT xar jeb Sic.

er Ta der Ti ga mo nak li si, ro ca Svi li Se iZ le ba ga Ta vi suf l des

mSob lis rCe nis mo va le o bis gan, aris Sem Tx ve va, ro de sac sa sa-

mar T lo da ad gens, rom mSob le bi Tavs ari deb d nen mSob lis mo-

va le o bis Ses ru le bas. bu neb ri vi a, mSob lis uf le ba Ca mor T me-

u li pi ric kar gavs Svi lis gan ali men tis moTxov nis uf le bas.

er Txel uk ve dad ge ni li ali men tis ode no ba Se iZ le ba Se ic-

va los, _ Sem cir des an ga i zar dos, da in te re se bu li pi ris

moTxov niT, Tu ki Se ic v le ba mSob le bis an Svi le bis ma te ri a-

lu ri Tu oja xu ri mdgo ma re o ba.

oja xis sxva wev re bis sa a li men to mo va le o ba ni

gar da mSob le bi sa da Svi le bi sa, oja xis sxva wev reb sac akis ri aT val-

de bu le ba, ar Ci non er T ma ne Ti sa Wi ro e bis Sem Tx ve va Si. er T ma ne Tis rCe nis

val de bu le ba akis ri aT da- Z mebs, pa pa- be bi a sa da Svi liS vi lebs, ma mi nac val -

de di nac val sa da ge rebs.

da- Z ma, ro mel sac sak mao sax s re bi aqvT, mo va le ni ari an, ar Ci non Ta vi an-

Ti aras rul w lo va ni an Sro mi su u na ro da- Z ma, Tu ki isi ni ver iRe ben dax ma-

Page 39: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

3939

ojaxi da qalis uflebebi

re bas mSob le bis gan. ase ve, pa pa- be bi ac mo va le a, ar Ci nos Ta vi si aras rul wo-

va ni an Sro mi su u na ro Svi liS vi le bi sa Wi ro e bis Sem Tx ve va Si da Ta vis mxriv,

sak mao sax s re bis mqo ne Svi liS vi le bic val de bu le bi ari an, ar Ci non pa pa- be-

bi a, Tu ki isi ni dax ma re bas sa Wi ro e ben.

da bo los, ma mi nac va li da de di nac va li val de bu li a, ar Ci nos ge ri da ge-

ric val de bu li a, ar Ci nos ma mi nac val - de di nac va li, Tu ki isi ni ad re zrdid-

nen an ar Cen d nen mas.

ali men tis ga dax dis we si

ro gorc we si, ali men tis ga dax da xde ba ne ba yof lo biT, Tum ca Se saZ lo a,

ali men ti moTxov nil iq nas sa sa mar T los meS ve o bi Tac.

gax sov deT! Tu ki sa sa mar T los mi mar TavT moTxov niT, da a kis-

ros ama Tu im pirs ali men tis ga dax da, Tqven ga Ta vi suf le bu-

li xarT sa sa mar T lo xar je bis ga dax dis gan. ase ve, sa sa mar T-

lo val de bu li a, Tqve ni moTxov na ga ni xi los sxva sar Ce leb-

Tan Se da re biT uf ro swra fad, ker Zod _ 1 Tvis va da Si.

Tu ki ali men tis ga dam x de li sad me da saq me bu li a, ma Sin mi si dam saq me be-

li, yo vel T vi u rad uka vebs mas xel fa si dan (pen si i dan, dax ma re bi dan da sxva)

ali ments da ux dis an ug zav nis mas ali men tis mim Rebs, Tvi Ton ali men tis ga-

dam x de lis we ri lo bi Ti gan cxa de bis an sa aR s ru le bo fur c lis4 sa fuZ vel ze.

ali men tis moTxov na Se iZ le ba ne bis mi er dros, sa nam ali men tis moTxov-

nis uf le ba ar se bobs, mag ram mi si ga dax dis da kis re ba, mxo lod mo ma va li

dro is T vis xde ba. ma ga li Tad, Tu ki Tqve ni Svi lis sa sar geb lod, mi si ma mis-

gan iTxovT ali ments, ma Sin, ro de sac bav S vi uk ve 9 wli sa a, ma mas ki ali-

men ti am drom de ar ga da ux di a, Tqven ar gaqvT uf le ba, ali men tis ga dax da

mo iTxo voT ga su li 9 wlis T vis. Se giZ li aT, ali men ti mo iTxo voT mxo lod

4 saaRsrulebo furceli _ aRmasruleblis mier gacemuli dokumenti, romlis safuZ-

velzec xdeba sasamarTlos gadawyvetilebis aRsruleba

Page 40: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

4040

ojaxi da qalis uflebebi

mo ma va li dro is Tis, rac gu lis x mobs ali men tis ga dax dis da kis re bas sar Ce-

lis aR Z v ris mo men ti dan ma nam de, sa nam bavSvs 18 we li ar Se us rul de ba.

mag ram, am we si dan ar se bobs er Ti ga mo nak li si _ war su li dro is ali men ti

Se iZ le ba ga dax de vi ne bul iq nes 3 wlis far g leb Si, Tu sa sa mar T lo da ad-

gens, rom sar Ce lis war d ge nam de, mi Re bu li iyo zo me bi sar Cos mi sa Re bad

(ma ga li Tad, ali men tis mim Re bi sis te ma ti u rad iTxov da ali ments), mag ram

val de bu li pi ri Tavs ari deb da mis ga dax das.

ali men tis da va li a ne ba ga ni sazR v re ba mo va lis mi er im pe ri od Si mi Re bu-

li xel fa si dan an sxva Se mo sav li dan, rom lis gan mav lo ba Sic ar mom x da ra

ga dax de vi ne ba. ma ga li Tad, Tu ki ga su li 3 wlis gan mav lo ba Si, mo va lis sa Su-

a lo xel fa si iyo 500 la ri, ali men tis da va li a ne ba am 3 wlis T vis, swo red

500 la ri dan iq ne ba da an ga ri Se bu li.

ali men tis ga dax dis gan ga Ta vi suf le ba an da va li a ne bis Sem ci re ba, mxo-

lod sa sa mar T los ga dawy ve ti le biT Se iZ le ba. da va li a ne bis ga dax dis gan

mTli a nad an na wi lob riv ga Ta vi suf le ba, sa sa mar T los im Sem Tx ve va Si Se uZ-

li a, Tu da ad gens, rom ali men tis ga da ux de lo ba ga mow ve u li iyo ali men tis

ga dax da ze pa su xis m ge be li pi ris avad m yo fo biT an sxva sa pa tio mi ze ziT.

sa yu radRe bo a, rom Tu ki pirs sa sa mar T lo da a kis rebs ali men tis ga dax-

das, is ki kvlav ji u tad Tavs ari debs am mo va le o bis Ses ru le bas, mas Se-

iZ le ba, sis x lis sa mar T leb ri vi pa su xis m geb lo bac ki da e kis ros ja ri mis,

ga mas wo re be li sa mu Sa os an sa zo ga do e bi saT vis sa sar geb lo Sro mis sa xiT.

me ur ve o ba da mzrun ve lo ba

sa o ja xo sa mar T lis er T -er Ti mniS v ne lo va ni in s ti tu tia me ur ve o ba da

mzrun ve lo ba.

ras niS navs es cne be bi?

sa qar T ve los ka non m deb lo ba, yo vel pirs ani Webs gar k ve ul uf le beb sa

da mo va le o bebs (ra sac uf le ba u na ri a no ba ewo de ba). Tum ca, ama ve dros, ad-

gens rom yve la pirs, yve la asak Si, ar Se uZ lia an sru lad ar Se uZ lia isar-

geb los mi si uf le be bi Ta da mo va le o be biT (sa ku Ta ri uf le be bi sa da mo-

va le o be bis gan xor ci e le bis Se saZ leb lo bas, ka no ni qme du na ri a no bas uwo-

debs) imis ga mo, rom mi si fsi qi ku ri an / da go neb ri vi mdgo ma re o ba, ar iZ le va

Page 41: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

4141

ojaxi da qalis uflebebi

sa ku Ta ri qme de be bi sa da ma Ti Se de gis sru lad gac no bi e re bis sa Su a le bas.

Se sa ba mi sad, gar k ve u li ka te go ri is pi rebs, ka no ni uzRu davs an sa er Tod

ar T mevs qme du na ri a no bas mi si asa kis an fsi qi ku ri mdgo ma re o bis ga mo.

is pi re bi, ro mel Tac ka no ni sa er Tod qme du u na rod mi iC nevs, ari an: 7

wlam de asa kis bav S ve bi da ase ve, Wku a sus te bi an su liT avad m yo fi pi re bi,

rom le bic sa sa mar T lom qme du u na rod aRi a ra.

rac Se e xe ba 7-dan 18 wlam de asa kis aras rul w lov nebs, isi ni SezRu dul

qme du na ri a nad mi iC ne vi an, anu maT zo ga dad aqvT sa ku Ta ri uf le ba- mo va le-

o be bis gan xor ci e le bis Se saZ leb lo ba, mag ram ro gorc we si, amis T vis sa-

Wi ro e ben ka no ni e ri war mo mad gen lis Tan x mo bas. SezRu dul qme du na ri a nad

Se iZ le ba sa sa mar T lom srul w lo va ni pi ric ki aRi a ros im Sem Tx ve va Si, Tu

es pi ri bo ro tad iye nebs al ko hols an nar ko ti kul niv Ti e re bebs da amiT

Ta vis ojaxs mZi me ma te ri a lur mdgo ma re o ba Si aye nebs.

swo red qme du u na ro da SezRu dul qme du na ri a ni pi re bis in te re se bis da-

sa ca vad Se mo i Ro ka non m de bel ma me ur ve o bi sa da mzrun ve lo bis in s ti tu ti,

vi na i dan ro gorc ze moT aR v niS neT, am pi rebs, gar k ve u li Se saZ leb lo bis

SezRud vis mi u xe da vad, ma inc ga aC ni aT uf le be bi da mo va le o be bi. rad gan

Tvi Ton ver axor ci e le ben am uf le ba- mo va le o bebs, sWir de baT pi ri, rom lis

meS ve o bi Tac mo ax de nen sa ku Ta ri ka no ni e ri in te re se bis dac vas.

me ur ve da mzrun ve li ari an is pi re bi, ro mel Ta meS ve o bi Tac xde ba qme du-

u na ro da SezRu dul qme du na ri a ni pi re bis uf le ba- mo va le o be bis gan xor ci e-

le ba.

me ur ve _ ewo de ba qme du u na ro pi ris ka no ni er war mo mad ge nels, mzrun ve-

li ki _ SezRu dul qme du na ri a ni pi ris war mo mad ge nels.

ro gorc ze moT aR v niS neT, mSob le bi ra i me spe ci a lu ri ga dawy ve ti le-

bis mi Re bis ga re Se, av to ma tu rad iT v le bi a ni Ta vi an Ti Svi le bis ka no ni er

war mo mad gen le bad. mag ram ra xde ba im dros, Tu bav S vi mSob le bis mzrun-

ve lo bis ga re Sea dar Ce ni li mSob le bis gar dac va le bis, mSob lis uf le bis

Ca mor T me vis an sxva ra i me mi ze zis ga mo?

aseT Sem Tx ve va Si, me ur ves an mzrun vels niS navs me ur ve o bi sa da mzrun-

ve lo bis or ga no, ro me lic ro gorc ze moT gan v mar teT, aris sa qar T ve los

Sro mis, jan m r Te lo bi sa da so ci a lu ri dac vis sis te ma Si Se ma va li da we se bu-

le ba da mi si te ri to ri u li or ga no e bi.

Page 42: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

4242

ojaxi da qalis uflebebi

bav S vis T vis me ur vis an mzrun ve lis da niS v na xde ba ma Sin, ro ca:

a) bav S vis mSob lebs Ca mo er T me vaT, Se ezRu de baT an Se u Cer de baT mSob-

lis uf le ba- mo va le o be bi;

b) gar dac v li lia bav S vis ori ve mSo be li;

g) sa sa mar T lo bavSvs mi to ve bu lad aRi a rebs;

d) mSob le bi qme du u na rod an ug zo -uk v lod da kar gu lad ari an aRi a re-

bu le bi.

me ur ve eniS ne ba ase ve im srul w lo van pirs, ro me lic sa sa mar T lom aRi-

a ra qme du u na rod, xo lo mzrun ve li _ im pirs, ro mel sac jan m r Te lo bis

mdgo ma re o bis ga mo, ar Se uZ lia da mo u ki deb lad da ic vas Ta vi si uf le be bi

da Se as ru los Ta vi si mo va le o be bi.

me ur ve an mzrun ve li Se iZ le ba iyos, ro gorc sa me ur veo an sam z run ve lo

pi ris ax lo na Te sa vi, ase ve sxva pi ric. me ur vi sa da mzrun ve lis Ser Ce vis

dros, mxed ve lo ba Si mi i Re ba mi si pi rov nu li Tvi se be bi, is ur Ti er T da mo ki-

de bu le ba, ro me lic ar se bobs mas sa da sa me ur ve o/ sam z run ve lo pirs So ris

da sxva ga re mo e be bi.

me ur ved an mzrun ve lad pi ris da niS v na, mxo lod am pi ris Tan x mo biT

Se iZ le ba da Tu ki mzrun ve li eniS ne ba srul w lo van qme du na ri an pirs (im

SemTxvevaSi, Tu janmrTelobis mdgomareobis gamo ar SeuZlia damoukideblad

daicvas Tavisi uflebebi da Seasrulos Tavisi movaleobebi) _ ma Sin am uka-

nas k ne lis Tan x mo bi Tac.

Se iZ le ba gar dac va le bis win, mSob leb ma Ta vad gan sazR v ron, vin un da

iyos ma Ti Svi le bis me ur ve an mzrun ve li da ase Ti mi Ti Te ba gas cen no ta ri-

a lu rad. Tu no ta ri u si xel mi saw v do mi ar aris, ad gi lob ri vi TviT m mar T ve-

lo bis or ga nos mi er da mow me bu li do ku men tis (an der Zis) sa fuZ vel ze.

me ur ved an mzrun ve lad ar Se iZ le ba da i niS nos pi ri:

a) ro mel sac ar mi uR we via 18 wlis asa kis T vis:

b) ro me lic sa sa mar T los mi er cno bi lia qme du u na rod;

g) ro mel sac Ca mo er T va an Se ezRu da mSob lis uf le ba, mSob lis uf le ba-

mo va le o be bis Ses ru le bi saT vis Ta vis ari de bis ga mo;

Page 43: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

4343

ojaxi da qalis uflebebi

d) pi ri, ro me lic ga Ta vi suf le bu lia me ur vis an mzrun ve lis mo va le o bi-

sa gan imis ga mo, rom sa Ta na dod ar as ru leb da am mo va le o bas.

me ur vis an mzrun ve lis saq mi a no ba ze, ze dam xed ve lo bas axor ci e lebs

me ur ve o bi sa da mzrun ve lo bis or ga no, sa me ur veo (sam z run ve lo) pi ris

sacxov re be li ad gi lis mi xed viT.

me ur ve o ba da mzrun ve lo ba srul de ba usas yid lod.

me ur ve da mzrun ve li mo va le ni ari an, iz ru non sa me ur veo (sam z run ve-

lo) pir ze, uz run vel yon mov li Ta da mkur na lo biT, da ic van mi si uf le be bi

da in te re se bi, war mo ad gi non sa me ur ve o/ sam z run ve lo pi ri me sa me pi reb Tan

ur Ti er To ba Si, maT So ris sa sa mar T lo Sic.

aras rul w lov nis me ur ve da mzrun ve li mo va le ni ari an, icxov ron bav S v-

Tan er Tad. mxo lod im Sem Tx ve va Si Se iZ le ba mzrun ve li sa da 7-dan 18 wlam-

de bav S vis cal - cal ke cxov re ba, Tu me ur ve o bi sa da mzrun ve lo bis or ga no

CaT v lis, rom es uar yo fiT gav le nas ar mo ax dens bav S vis aR z r da ze da mi si

uf le be bi sa da in te re se bis dac va ze.

me ur ve, sa me ur veo pi ris sa xe liT, debs yve la auci le bel ga ri ge bas,

xo lo mzrun ve li Tan x mo bas iZ le va ga ri ge bis da de ba ze, Tum ca zo gi erT

Sem Tx ve va Si, isev da isev sa me ur ve o/ sam z run ve lo pi ris in te re se bis da sa-

ca vad, ka no ni uk r Za lavs me ur ve sa da mzrun vels ise Ti ga ri ge be bis da de bas,

ra mac Se iZ le ba sa me ur ve o/ sam z run ve lo pirs zi a ni mi a ye nos. ase Tia ma ga li-

Tad: ga ri ge ba, ro me lic Se e xe ba qo ne bis gas x vi se bas, ga yo fas, Cu qe bas, ses-

xis aRe ba sa da sxva iseT ga ri ge bas, ro mel sac Se de gad Se iZ le ba qo ne bis

Sem ci re ba moh y ves.

da in te re se bul ma pir ma, maT So ris sa me ur veo (sam z run ve lo) pir mac,

Se iZ le ba ga a sa Civ ros me ur vi sa da mzrun ve lis moq me de ba me ur ve o bi sa da

mzrun ve lo bis or ga no Si. Tu ki me ur ve an mzrun ve li ara sa Ta na dod as ru-

le ben maT ze da kis re bul mo va le o bebs, ma Sin isi ni Se iZ le ba ga da ye ne bul

an ga Ta vi suf le bul iq nan ma Ti mo va le o bis Ses ru le bis gan. Tu me ur ve an

mzrun ve li an ga re bis miz niT ga mo i ye nebs Ta vis uf le ba mo si le bas, an sa me-

ur ve o/ sam z run ve lo pirs da to vebs ze dam xed ve lo bi sa da auci le be li dax-

ma re bis ga re Se, is pa suxs agebs ka no niT dad ge ni li we siT.

me ur ve da mzrun ve li Se iZ le ba sa ku Ta ri Txov ni Tac ga Ta vi suf l d nen

da kis re bu li mo va le o bis gan, Tu aqvT ise Ti sa pa tio mi ze zi, ro go ri caa

avad m yo fo ba, ma te ri a lu ri mdgo ma re o bis Sec v la, Se u Tav seb lo ba sa me ur-

ve o/ sam z run ve lo pir Tan da sxva.

Page 44: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

4444

ojaxi da qalis uflebebi

me ur ve o ba da mzrun ve lo ba Sewy de ba, Tu ki sa me ur ve o/ sam z run ve lo pi ri

aRar sa Wi ro ebs me ur vis an mzrun ve lis dax ma re bas imis ga mo, rom srul w-

lo va ni gax da, an qme du na ri a nad iq na cno bi li, an mis mSo bels aRud ga mSob-

lis uf le ba- mo va le o be bi da sxva.

Svi lad ay va na

msof li o Si uam ra vi bav S vi a, ro mel sac mSob le bi sa da oja xis mzrun ve-

lo ba esa Wi ro e ba. mzrun ve lo bas mok le bu li bav S ve bis uf le bebs, sa xelmwi-

fo icavs da zru navs ma Ti mdgo ma re o bis ga um jo be se ba ze. sa qar T ve lo Si,

ara er Ti oja xi da pi ri a, ro mel sac bav S vis Svi le ba an min do biT ay va na surs.

Svi lad ay va ni sa da min do bis pi ro bebs, are gu li rebs sa qar T ve los ka no ni

Svi lad ay va ni sa da min do bis Se sa xeb. sa er Ta So ri so gaS vi le bas are gu li-

rebs ha a gis kon ven cia „bav S vis uf le ba Ta dac vis Se sa xeb“, sa qar T ve los sa-

mo qa la qo ko deq si, sa qar T ve los ka no ni „so ci a lu ri dax ma re bis Se sa xeb“.

bav S vis ga e ros kon ven ci is Ta nax mad, im Sem Tx ve va Si, ro de sac bavSvs ar

hyavs mSob le bi, is sa xel m wi fos dac vis qveS im yo fe ba. ama ve de bu le bas izi-

a rebs sa qar T ve los ka non m deb lo ba. bav S vis uf le be bi, gaS vi le bi sas, da cu-

lia sa qar T ve los ka no niT `Svi lad ay va ni sa da min do bis Se sa xeb~.

sa qar T ve los ka non m deb lo biT, Svi lad ay va na _ mSvi le bel sa da naS vi lebs

So ris war mo So bi li ise Ti ve ur Ti er To ba a, ro go ri caa mSo bel sa da Svils

So ris; ka no ni gan sazR v ravs, Tu vin Se iZ le ba iq nas gaS vi le bu li: a) ga saS vi le-

be li bav S vi _ 18 wlam de asa kis pi ri, ro me lic am ka no niT dad ge ni li we siT,

aR ricxu lia ga saS vi le bel bav S v Ta da mSvi le bel Ta er Ti an re es t r Sia Sey-

va ni li da ak ma yo fi lebs ka no niT dad ge nil moTxov nebs (18 wlam de pi ri;

rom lis mSob le bi sa sa mar T lom aRi a ra ug zo -uk v lod da kar gu lad an gar-

dac v li lad; mi to ve bu li bav S vi; obo li bav S vi; mSob le bis Tan x mo biT gaS vi-

le bu li pi ri; bav S vi, rom lis mSob leb sac Ca mo er T vaT mSob lis uf le ba); b)

na pov ni bav S vi _ 18 wlam de asa kis pi ri, rom lis aR mo Ce nis mo men t Si da am mo-

men ti dan 6 kvi ris va da Si, ver dad gin da mi si an / da mSob lis (mSob le bis) vi na-

o ba, mis mi to ve bul bav S vad aRi a re bam de; g) mi to ve bu li bav S vi _ 18 wlam de

asa kis pi ri, rom lis aR mo Ce nis mo men t Si da am mo men ti dan 6 kvi ris va da Si,

ver dad gin da mi si an / da mSob lis (mSob le bis) vi na o ba da ro me lic sa qar T-

ve los ka non m deb lo biT dad ge ni li we siT, aRi a re bu li iq na mi to ve bu lad.

Page 45: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

4545

ojaxi da qalis uflebebi

Svi lad ay va nis gan gan s x va ve biT, min do biT aR z r da (Svi lo bi lad ay va na),

gu lis x mobs sa xel m wi fo sa da mim Reb ojaxs So ris da de bu li xel Sek ru le bis

sa fuZ vel ze, mim Re bi oja xis mi er Svi lo bi lis mov la sa da aR z r das; Svi lad

ay va na _ mSvi le bel sa da naS vi lebs So ris war mo So bi li ise Ti ve ur Ti er To-

ba a, ro go ri caa mSo bel sa da Svils So ris;

Svi lad ay va na. Tu Tqven ga dawy vi teT, Svi lad aiy va noT bav S vi an min do biT

aR zar doT is, auci leb lad un da ic nob deT yve la im pro ce du ra sa da wess,

ro mel sac sa xel m wi fo ad gens mSvi leb le bi sa da de do bil / ma mo bi li sT vis.

gaS vi le bis mi za nia bav S vis ke Til dRe o bi sa da in te re se bis dac va, mis T-

vis oja xu ri ga re mos Seq m na da srul fa so va ni gan vi Ta re bis uz run vel yo fa.

gaS vi le ba Se saZ le be lia im Sem Tx ve va Si, Tu ki mo sa lod ne li a, rom mSvi le-

bel sa da naS vi lebs So ris war mo iS ve ba ise Ti ve ur Ti er To ba, ro go ri caa

mSo bel sa da Svi lebs So ris.

gan sa kuT re biT gvin da aR v niS noT, rom yov lad da uS ve be li a, ra i me sa-

xis ga ri ge ba bav S vis bi o lo gi ur mSob leb Tan, ka no ni er war mo mad ge nel Tan

an / da fi zi kur an / da iuri di ul pi rebs So ris, an ase Ti saq mi a no bis T vis xe-

lis Sewyo ba, Svi lad ay va nis an min do biT aR z r dis miz niT. Svi lad ay va na,

sa xel m wi fo kon t rols eq vem de ba re ba. yve la pro ce du rul sa kiTxs, Svi lad

ay va nas Tan an min do bas Tan da kav Si re biT, ag va rebs sa a gen to _ sa qar T ve los

Sro mis, jan m r Te lo bi sa da so ci a lu ri dac vis sa mi nis t ros sis te ma Si Se ma-

va li sam sa xu ri. aR niS nu li sam sa xu ri, aris me ur ve o bi sa da mzrun ve lo bis

cen t ra lu ri or ga no, xo lo mi si te ri to ri u li er Te u li, _ me ur ve o bi sa da

mzrun ve lo bis ad gi lob ri vi or ga no.

gaS vi le ba iuri di u lad un da iq nas ga for me bu li. sa a gen tos gar da, yve la

sxva fi zi kur da iuri di ul pirs ek r Za le ba:

• kon k re tu li bav S vis bi o lo gi ur mSo bels, ka no ni er war mo mad ge nels an

/ da fi zi kur an / da iuri di ul pi rebs So ris ga ri ge bis da de ba an ra i me

wi nas wa ri saq mi a no ba. ma ga li Tad, aras rul w lov nis mi marT, uka no no ga-

ri ge bis gan xor ci e le ba Svi lad ay va nis miz niT an Svi lad ay va nis miz niT,

fex m Zi me qa le bis wi nas wa ri Ser Ce va da mSo bi a ro bis T vis, sa qar T ve los

far g lebs ga reT gay va nis Se saZ leb lo bis Seq m na an aseT gaS vi le ba Si xe-

lis Sewyo ba. ase Ti qme de be bi, da na Sa u lia da is je ba sa qar T ve los sis x-

lis sa mar T lis ko deq siT (mux li 172; mux li 1721 ).

• an ase Ti saq mi a no bis T vis (ga ri ge bi saT vis), xe lis Sewyo ba Svi lad ay va nis

an min do biT aR z r dis miz niT.

Page 46: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

4646

ojaxi da qalis uflebebi

ka no niT, Svi lad ay va nis dros, daS ve bu lia ad vo ka tis an sxva uf le ba-

mo si li pi ris mi er iuri di u li mom sa xu re bis ga we va, xo lo sa er Ta So ri so

gaS vi le bis dros, _ mim Re bi qvey nis Svi lad ay va nis saq me eb ze uf le ba mo si li

or ga nos, mi si arar se bo bis Sem Tx ve va Si ki _ sxva Se sa ba mi si ak re di te bu li

iuri di u li pi ris mi er mom sa xu re bis ga we va.

gax sov deT! Tqven yo vel T vis Se giZ li aT mi mar ToT me ur ve o-

bi sa da mzrun ve lo bis ad gi lob ri v or ga no ebs, rom le bic uf-

le ba mo sil ni ari an, sa ku Ta ri uf le ba mo si le bis far g leb Si,

Svi lad ay va ni sa da min do biT aR z r dis sa kiTxeb ze kon sul ta-

ci e bi gas wi on (sa qar T ve los ka no ni Svi lad ay va ni sa da min do-

bis Se sa xeb. mux li 11”z~).

Tav da pir ve lad, ga var k vi oT, vin Ca iT v le ba mSvi leb lad. mSvi le be li un-

da iyos srul w lo va ni, qme du na ri a ni pi ri. Svi lad am y vans, mSvi le be li ewo-

de ba. mSvi le be li, Se iZ le ba iyos sa qar T ve los mo qa la qe, mo qa la qe o bis ar m-

qo ne pi ri, sa qar T ve lo Si mud mi vad mcxov re bi ucxo qvey nis mo qa la qe.

ka no ni Svi lad ay va ni sa da min do bis Se sa xeb, gan sazR v ravs im pir Ta nus-

xas, rom le bic ar Se iZ le ba ga mo vid nen mSvi leb le bad:

• pi re bi, ro mel sac Ca mo er T va mSob lis uf le ba an ad re hyav da Svi lad

ay va ni li pi ri, an iyo aras rul w lo va ni pi ris me ur ve/ m z run ve li, an min-

do biT aR saz r de lad ga da ce mu li hyav da pi ri, mag ram es ur Ti er To ba

ga uq m da mis mi er mo va le o ba Ta ara je rov nad Ses ru le bis ga mo;

• pi ri, ro mel sac sa qar T ve los ka non m deb lo biT dad ge ni li we siT, SezRu-

du li aqvs mSob lis uf le ba;

• pi ri, ro mel sac jan m r Te lo bis mdgo ma re o bis ga mo, ar Se uZ lia mSob lis

mo va le o ba Ta je rov nad Ses ru le ba;

• pi ri, ro mel sac sa sa mar T lom, msjav ri das do mZi me an gan sa kuT re biT

mZi me da na Sa u lis T vis da na sa mar T lo ba ara aqvs mox s ni li an ga qar wy le-

bu li sa qar T ve los ka non m deb lo biT dad ge ni li we siT;

• pi ri, ro me lic na sa mar T le via sa qar T ve los sis x lis sa mar T lis ko deq siT

gaT va lis wi ne bu li, oja xi sa da aras rul w lov nis wi na aR m deg da na Sa u le-

bis T vis;

Page 47: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

4747

ojaxi da qalis uflebebi

• pi ri, ro mel sac oja xi sa da aras rul w lov nis wi na aR m deg gaT va lis wi ne bu-

li da na Sa u lis T vis, ara aqvs mox s ni li an ga qar wy le bu li na sa mar T lo ba.

vin Se iZ le ba iq nas naS vi le bi? es aris 18 wlam de pi ri, ro me lic aR-

ricxu lia re es t r Si da ro mel sac mi ni We bu li aqvs ga saS vi le be li bav S vis

sta tu si. ase Ti sta tu sis mqo ne bav S ve bi a:

a) bav S vi, rom lis mSo be li (mSob le bi) sa sa mar T lom cno qme du u na rod,

aRi a ra ug zo -uk v lod da kar gu lad an ga mo acxa da gar dac v li lad;

b) bav S vi, ro mel sac ar hyavs arc er Ti mSo be li;

g) bav S vi, ro me lic aRi a re bu li iq na mi to ve bul bav S vad;

d) bav S vi, rom lis mSo bels (mSob lebs) Ca mo er T va (Ca mo er T vaT) mSob lis

uf le ba;

e) bav S vi, rom lis mSo bel ma (mSob leb ma) Tan x mo ba ga nacxa da (ga nacxa des)

bav S vis gaS vi le ba ze.

me uR le ebs Se uZ li aT, bav S vi er Tad iS vi lon. ar Se iZ le ba, er Ti bav S vi

or ma pir ma iS vi los, gar da me uR le e bi sa. er T -erT me uR les, Se uZ lia iS vi-

los Ta vi si, qor wi ne bis ga re Se da ba de bu li bav S vi an me uR lis Svi li.

Tu me uR le e bi er Tad iS vi le ben bavSvs, an er T -er Ti iS vi lebs me o re me-

uR lis Svils, bav S vi iZens me uR le Ta sa er To Svi lis sa mar T leb riv mdgo ma-

re o bas.

Tu bav S vi Svi lad ah yavs er T -erT me uR les, auci le be lia me o re me uR lis

Tan x mo ba. gax sov deT, rom ase Ti Tan x mo ba sa Wi ro ar aris Sem deg Sem Tx ve-

veb Si:

• Tu me o re me uR le aRi a re bu lia qme du u na rod,

• Tu me uR le ebs, faq tob ri vad, Sewy ve ti li aqvT sa qor wi no ur Ti er To ba

erT wel ze me ti xnis gan mav lo ba Si,

• me o re me uR lis sacxov re be li ad gi li uc no bi a.

Svi le ba Se uZ lia erT pir sac, Tu ki igi ak ma yo fi lebs ka no nis moTxov-

nebs. Se saZ le be li a, bav S vi iS vi los mar to xe la qal ma an kac ma, ase ve de di-

nac val ma an ma mi nac val ma (im Sem Tx ve veb Si, ro de sac bav S vis mSob le bi cocx-

le bi ar ari an).

Page 48: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

4848

ojaxi da qalis uflebebi

Tu me uR le eb ma er Tad iS vi les bav S vi, maT So ris qor wi ne bis Sewy ve ta,

ara vi Tar gav le nas ar iqo ni ebs Svi lad ay va na ze. Svi le ba Za la Si rCe ba da

cal - cal ke mcxov reb mSvi le bels, an er T -erT maT gans, kvlav ekis re ba naS-

vi le bi bav S vis rCe ni sa da aR z r dis mo va le o ba. gan qor wi ne bi sas, war mo So-

bil da vas imis Se sa xeb, Tu vis Tan icxov rebs bav S vi, vis da e kis re ba ali men-

ti, ga dawy vets sa sa mar T lo.

ka no niT, Svi le ba (Svi lad ay va na) da iS ve ba, ro gorc aras rul w lo va ni

bav S vis, ise srul w lo va nis. srul w lo va nis Svi le ba Se saZ le be li a:

• Tu mSvi le bel sa da Svi lad asay vans So ris, uk ve ar se bob da mSob li sa da

Svi lis ur Ti er To ba;

• igi ar ewi na aR m de ge ba mSvi leb lis an Svi lad asay va nis in te re sebs;

• Svi le ba zne ob ri vad ga mar T le bu li a.

Svi lad Se iZ le ba aiy va noT, me ur ve o bi sa da mzrun ve lo bis or ga no eb Si

myo fi bav S vic (ma ga li Tad bav S vi, ro me lic im yo fe ba bav S v Ta sax l Si). am

dros, sa Wi roa am or ga no Ta we ri lo bi Ti Tan x mo ba. Tan x mo ba sa Wi roa ma Si-

nac, ro de sac bavSvs ar hyavs mSob le bi (o bo li a, mi to ve bu li a, mSob le bi

uc no bi a) da im Sem Tx ve veb Sic, ro de sac bavSvs mSob le bi hyavs, mag ram isi ni

araq me du na ri a nad ari an aRi a re bu li an maT Ca mor T me u li aqvT mSob lis uf-

le ba. im Sem Tx ve va Si, ro de sac bavSvs hyavs qme du na ri a ni da Sro mi su u na ro

an mZi me avad m yo fi mSob le bi, ris ga moc bav S vi bav S v Ta sax l Si im yo fe ba,

sa Wi roa ara mar to mSob lis, ara med me ur ve o bi sa da mzrun ve lo bis or ga-

nos Tan x mo ba. Tu bav S vi bav S v Ta sax l Si im yo fe ba, sa Wi roa am da we se bu le bis

ad mi nis t ra ci is Tan x mo ba. a se ve, sa Wi roa qme du na ri a ni mSob le bis Tan x mo ba,

Tu ase Ti bavSvs hyavs. Tu bav S v Ta sax l Si bav S vis mi ba re bi sas, mSob lebs bav-

S vis gaS vi le ba ze Tan x mo ba ar ga mo uT q vamT, mxo lod bav S v Ta sax lis ad mi-

nis t ra ci is Tan x mo ba, sak ma ri si ar aris.

un da gvax sov des, rom Svi lad ay va nis pro ce du ra, xan g r Z li vi pro ce sia

da mo i cavs ram de ni me etaps:

pir ve li eta pi a, Svi lad ay va nis Se sa xeb ga dawy ve ti le bis re gis t ra ci a.

Svi lad ay va nis pro ce du ra iwye ba so ci a lu ri mom sa xu re bis sa a gen tos

te ri to ri u li or ga no dan, sa dac Svi lad ay va nis Se sa xeb ga dawy ve ti le bis

re gis t ra cia xde ba. sa a gen to, me ur ve o bi sa da mzrun ve lo bis cen t ra lu ri

or ga no a, xo lo mis te ri to ri ul er Te u lebs, sa qar T ve los te ri to ri a ze,

war mo ad ge nen me ur ve o bi sa da mzrun ve lo bis ad gi lob ri vi or ga no e bi.

Page 49: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

4949

ojaxi da qalis uflebebi

Svi lad ay va nis msur vel ma pir ma (pi reb ma), bav S vis Svi lad ay va nis T vis, un da

ga i a ron Se sa ba mi si re gis t ra ci a, re gis t ra ci is an faq tob ri vi sacxov re be li

ad gi lis mi xed viT. sa a gen tos te ri to ri u li sam sa xu ris Ser Ce va, Sem de gi prin-

ci piT xde ba:

• mSvi leb lis an Svi lad asay va nis sacxov re be li ad gi lis5 mi xed viT; an

• bav S vis Svi lad ay va nis Se sa xeb, sa sa mar T los ga dawy ve ti le bis ga mo ta nis

ad gi lis mi xed viT.

mniS v ne lo va nia ico deT, rom re gis t ra ci is T vis, sa Wi roa Sem de gi do ku men-

ta ci is war d ge na:

• gan cxa de ba;

• pi ra do bis da ma das tu re be li sa bu Ti (mo qa la qis pi ra do bis mow mo ba an

pas por ti) da mi si as li;

• cno ba na sa mar T lo bis Se sa xeb;

• cno ba jan m r Te lo bis mdgo ma re o bis Se sa xeb;

• cno ba sa me di ci no- nar ko lo gi u ri Se mow me bis Se sa xeb;

• cno ba sa mu Sao ad gi li dan, Ta nam de bo bi sa da xel fa sis mi Ti Te biT, im Sem-

Tx ve va Si, Tu mo qa la qe da saq me bu li a;

• qo ne bi sa da Se mo sav le bis Se sa xeb we ri lo biTi in for ma ci a;

• qor wi ne bis mow mo ba da mi si as li (Tu gan m cxa de be li qor wi ne ba Si im yo fe ba);

• Svi lad ay va nas Tan da kav Si re bu li sxva do ku men ta ci a.

im Sem Tx ve va Si, Tu mSvi le be li kan di da ti asay va ni bav S vis na Te sa vi a, man

da ma te biT un da war mo ad gi nos na Te sa vu ri kav Si ris da ma das tu re be li do-

ku men ti.

5 gldani-naZaladevis socialuri momsaxurebis centri, nino agaSenaSvili 62-33-69, 62-

33-68, 45-39-75; d.sarajiSvilis gamz. 1/didube-CuRureTis socialuri momsaxurebis

centri, mari wereTeli 96-88-01, 94-33-01, 94-24-98;d. aRmaSeneblis gamz. 140a/ vake-

saburTalos socialuri momsaxurebis centri, giorgi epitaSvili 39-13-80. 39-13-85,

39-13-95. vaJa fSavelas gamz 32; giorgi epitaSvili 37-17-39; mickeviCis q. 23/ Zveli

Tbilisi-didgoris socialuri momsaxurebis centri; lile liparteliani 93-37-19, 93-

37-16, 93-37-23; g. tabiZis q. 4, me-5 sarTuli/ isani-samgoris socialuri momsaxurebis

centri irakli sordia 71-01-26, 71-01-28, 45-29-70; moskovis gamz. 25.

Page 50: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

5050

ojaxi da qalis uflebebi

mSvi leb lis T vis, bav S vis Se Ta va ze ba xde ba ri gi To bis prin ci pis dac viT.

mag ram ar se bobs ga mo nak li si Sem Tx ve ve bi, ro de sac ga saS vi le be li bav S vis

Svi lad ay va nis upi ra te si uf le ba, mis na Te savs aqvs. upi ra te si uf le ba

aqvs sa qar T ve los mo qa la qes, sa qar T ve lo Si mud mi vad mcxov reb mo qa la qe-

o bis ar m qo ne pirs, ucxo qvey nis mo qa la qes, ro me lic aris ga saS vi le be li

bav S vis na Te sa vi. ga saS vi le be li bav S vis na Te sa via da, Zma, Svi liS vi li, dis-

S vi li, Zmis S vi li, ge ri Zmis Svi li, ge ri dis Svi li, bi ZaS vi li, de i daS vi li,

ma mi daS vi li, bi Za, de i da, ma mi da an ro me li me maT ga nis Svi li, de di nac va li,

ma mi nac va li.

Svi lad ay va nis upi ra te si uf le ba aqvs ase ve mim Reb ojaxs _ de do bils

an / da ma mo bils _ bav S vis min do biT aR saz r de lad ga da ce mi dan, ara uad res 6

Tvi sa. Svi lad ay va nis upi ra te si uf le biT sar geb lobs ase ve is mSvi le be li,

ro mel sac uk ve hyavs Svi lad ay va ni li ga saS vi le be li bav S vis da an / da Zma.

Svi lad ay va nis upi ra te si uf le ba ga mo i ye ne ba Svi lad ay va nis Ta o ba ze,

bav S vis bi o lo gi u ri mSob li sa (mSob le bi sa) da mSvi leb lis mi er, sa a gen tos-

T vis er Tob li vi mi mar T vis Sem Tx ve va Si.

Svi lad ay va nis dros, da cu li un da iq nas ara mxo lod ga saS vi le bel bav-

S v Ta da mSvi le bel Ta re es t r Si6 (Sem d gom Si _ re es t ri) ar se bu li ri gi To ba,

ara med mTe li ri gi sa kiTxe bi: ga saS vi le be li bav S vis in te re se bi, gaT va lis-

wi ne bu li un da iq nas mSvi le bel ojax Tan / pir Tan mi si Tav se ba do ba.

ze moT Ca moT v li li Svi lad ay va nis upi ra te si uf le bis mqo ne pi re bis

mi marT, ar moq me debs ri gi To bis prin ci pi. Tu ki mSvi leb lo bis kan di dat ma

Se Ta va ze bul bav S v ze ga nacxa da uari, is ma inc inar Cu nebs ar se bul ri gi To-

bas da mas un da Ses Ta va zon sxva bav S vi, mis mi er Ser Ce u li kri te ri u me bis

Se sa ba mi sad, xo lo bav S vi un da Ses Ta va zon sxva mSvi le bels.

gaS vi le bi sas, gaT va lis wi ne bu li un da iq nas bav S vis Se sa xeb mSvi leb le-

bis gan cxa de ba Si mi Ti Te bu li mo na ce me bis moTxov ne bi (sqe si, erov ne ba, asa ki

da sxva) da bav S vis in te re se bi.

mSvi le bel pirs an ojaxs, uf le ba aqvs mo i na xu los bav S vi. amas Tan, mas

(maT) un da ga aC n deT spe ci a lu ri we ri lo bi Ti Tan x mo ba, ro mel sac gas cems

6 re es t ri _ sis te ma, ro me lic mo i cavs ga saS vi le bel bav S v Ta da mSvi le bel Ta Se sa xeb

mo na ce me bis er Tob li o bas.

Page 51: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

5151

ojaxi da qalis uflebebi

sa a gen tos te ri to ri u li or ga no. mSvi le bels, uf le ba aqvs bavSvs Ca u ta ros

sa me di ci no ga mok v le va, ka no ni e ri war mo mad gen lis Tan x le biT.

bav S vis Se Ta va ze bi dan 7 sa mu Sao dRis gan mav lo ba Si, mSvi le bel ma un da

mi i Ros ga dawy ve ti le ba bav S vis ay va nis Ta o ba ze. Tu va da ga da ci le bu li iq-

na, Ca iT v le ba rom mSvi le be li uars am bobs Se Ta va ze bul bav S v ze. Se Ta va ze-

bu li bav S vis Svi lad ay va nis ga dawy ve ti le ba, mSvi le bel ma pir ma, we ri lo-

biT un da ac no bos te ri to ri ul or ga nos.

me o re etaps, mSvi leb li sa da bav S vis Se Tav se ba do bis dad ge na war mo ad gens.

bav S vis Svi lad ay va nis dros, un da dad gin des bav S vi sa da mSvi le be li pi ris /

o ja xis Tav se ba do ba. me ur ve o bi sa da mzrun ve lo bis or ga no, da ta lu rad Se-

is wav lis Svi lad ay va nis msur ve lis sa o ja xo mdgo ma re o bas, yo fiT pi ro-

bebs, oja xis wev r Ta jan m r Te lo bis mdgo ma re o bas da sxva. gar k ve u li war-

mod ge na un da Se iq m nas Svi lad asay va ni pi ris jan m r Te lo bi sa (ma ga li Tad,

xom ar aqvs am pirs fsi qi ku ri prob le me bi, xom ar aris da a va de bu li sa Si Si

ga dam de bi da av ade biT) da bav S vis aR z r di saT vis auci le be l spe ci fi ku ro-

ba Ta Se sa xeb (xom ar surs da e uf los Svi lad asay va nis qo ne bas, ga aC nia Tu

ara mSvi leb lo bis kan di dats bav S vis aR z r dis T vis sa Wi ro Tvi se be bi). un da

dad gin des, ram de nad Tav se ba dia mSvi leb lis kan di da ti bav S vis re li gi ur

mrwam s Tan, mis xa si aT Tan da sxva.

Tav se ba do bas ad gens so ci a lu ri mu Sa ki da am za debs das k v nas. Tav se ba-

do bis dad ge ni sas, gaT va lis wi ne bu li iq ne ba Sem de gi kri te ri u me bi:

• asa kob ri vi sxva o ba, mSvi le bel sa da ga saS vi le bel bavSvs So ris, un da iyos

ara nak leb 16 we li; aq ve un da aR v niS noT, rom ar se bobs ka no niT dad ge ni li

ga mo nak li se bi (ma ga li Tad, 20 wlis de i da, ro mel sac surs iS vi los Ta vi si

8 wlis diS vi li. mSvi le bel sa da Svi lo bils So ris, gan s x va ve ba 12 we li a7.

• Tu ga saS vi le bel ma bav S v ma mi aR wia 10 wlis asaks, sa Wi roa mi si Tan x mo ba;

• sa Wi ro e bis Sem Tx ve va Si, mSvi leb l (eb )i sa da ga saS vi le be li bav S vis eT ni-

ku ri da re li gi u ri war mo mav lo ba;

• sxva kri te ri u me bi, ro mel sac so ci a lu ri mu Sa ki sa Wi rod CaT v lis Tav-

se ba do bis gan sazR v ri sas.

sa a gen to, so ci a lu ri mu Sa kis mi er Ca ta re bu li kvle vis sa fuZ vel ze, am-

za debs das k v nas mSvi leb lis re es t r Si aR ricx va ze ay va ni dan, 1 kvi ris va da Si.

7 samoqalaqo samarTlis kodeqsis komentarebi. Tbilisi. 2002. t.5.

Page 52: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

5252

ojaxi da qalis uflebebi

Svi lad ay va nis Se sa xeb das k v na Si aRi niS ne ba:

• mSvi leb lis bi og ra fi u li mo na ce me bi, pi rov nu li Tvi se be bi, so ci a lu ri

da jan m r Te lo bis mdgo ma re o ba, bav S vis Svi lad ay va nis mo ti vi;

• ga saS vi le be li bav S vis bi og ra fi u li mo na ce me bi, pi rov nu li Tvi se be bi,

so ci a lu ri da jan m r Te lo bis mdgo ma re o ba.

• sa Wi ro e bis Sem Tx ve va Si, Se saZ le be lia mi Ti Te bu li iq nas, bav S vis eT ni ku-

ri da kul tu ru li Ta vi se bu re be bi.

• ga mok v le ul ma sa leb Si, me ur ve o bi sa da mzrun ve lo bis or ga nom, un da

upa su xos mTa var kiTx veb ze _ Svi lad ay va na Se e sa ba me ba Tu ara bav S vis

in te re sebs, Svi lad ay va nis msur vels, Se uZ lia Tu ara, Se as ru los mSob-

lis uf le ba- mo va le o be bi. es ma sa le bi, Sem d gom, sa fuZ v lad ede ba sa sa-

mar T los ga dawy ve ti le bas.

bav S vis sa qar T ve los te ri to ri a ze gaS vi le bis Sem Tx ve va Si, me ur ve o bi sa

da mzrun ve lo bis ad gi lob ri vi or ga nos mi er mom za de bu li das k v na, 1 kvi-

ris va da Si wa red gi ne ba Se sa ba mis ra i o nul (sa qa la qo) sa sa mar T los.

Tu Svi lad ay va nis pro ces Si ga mov lin da ga re mo e be bi, ro me lic ga mo ricxavs

mSvi le be li oja xis T vis / pi ris T vis sta tu sis Se nar Cu ne bas, sa a gen tos te ri to-

ri u li or ga no iRebs ga dawy ve ti le bas, aseT pi reb s / pirs mo ux s nas mSvi leb lis

sta tu si.

me sa me eta pia sa sa mar T lo Si mi mar T va da sa sa mar T los mi er, gaS vi le bis

ga dawy ve ti le bis mi Re ba. un da gvax sov des, rom Svi lad ay va nis pro ce du ra

mar Ta lia sa a gen to dan iwye ba, mag ram sa bo loo ga dawy ve ti le bis ga mom ta ni

or ga no, sa sa mar T lo a.

mSvi le bels, bav S vis Svi lad ay va nis Se sa xeb gan cxa de ba Se aqvs sa sa mar T-

lo Si, mSvi leb lis an ga saS vi le be li bav S vis ad gil sam yo fe lis mi xed viT.

ga saS vi le be li bav S vis in te re sebs, icavs me ur ve o bi sa da mzrun ve lo bis

or ga no. Svi lad ay va nis saq me, ga ni xi le ba da xu rul sa sa mar T lo sxdo ma ze.

mag ram, mSvi leb li sa da ga saS vi le be li bav S vis (Tu igi 10 wli saa an 10 wel ze

me ti sa a) moTxov niT, sa sa mar T lo sxdo ma Se iZ le ba iyos Ri a, xo lo in for ma-

cia _ sa ja ro.

ak r Za lu lia bav S vis Svi lad ay va na mSvi leb lis sa sa mar T lo sxdo ma Si mo-

na wi le o bis ga re Se.

sa sa mar T lo, ga dawy ve ti le bas iRebs, gan cxa de bis mi Re bi dan, 2 kvi ris va-

Page 53: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

5353

ojaxi da qalis uflebebi

da Si. Tu sa sa mar T lo mi iC nevs, rom Svi lad ay va na Se e sa ba me ba ga saS vi le be li

bav S vis in te re sebs da em sa xu re ba mis ke Til dRe o bas, mo sa mar T le ga mo i tans

ga dawy ve ti le bas bav S vis Svi lad ay va nis Ta o ba ze.

sa sa mar T lo val de bu li a, bav S vis Svi lad ay va nis Se sa xeb ga dawy ve ti le-

bis ka no ni er Za la Si Ses v li dan, 5 dRis va da Si, ac no bos sa mo qa la qo re es t-

ris sa a gen tos, ga dawy ve ti le bis ga mo ta nis ad gi lis mi xed viT (mux li 21”5”).

gax sov deT, rom Svi lad ay va na Za la Si a, bav S vis Svi lad ay va nis Se sa xeb

sa sa mar T lo ga dawy ve ti le bis ka no ni er Za la Si Ses v lis dRi dan.

ra Sem Tx ve va Si xde ba Svi lad ay va na ze (gaS vi le ba ze) uaris Tqma? uaris

Tqma Se uZ li aT ro gorc mSvi le bel sa da bavSvs, ase ve me ur ve o bi sa da mzrun-

ve lo bis or ga nos. Svi lad ay va nis (gaS vi le bis), Svi lo ba ze pro ce du ris gan-

xor ci e le bis ne bis mi er etap ze, uaris Tqmis uf le ba aqvs mSvi le bels da

ga saS vi le bels, Tu igi 10 wli saa an 10 wel ze me ti asa kis bav S vi, ro me lic

un da iS vi lon. u a ri, Se iZ le ba gacxad des sa sa mar T los mi er, Svi lad ay va nis

(gaS vi le bis) sa kiTx ze, sa bo loo ga dawy ve ti le bis ga mo ta nam de.

sa sa mar T los sa bo loo ga dawy ve ti le bis ga mo ta nam de, bav S vis in te re se-

bis gaT va lis wi ne biT, me ur ve o bi sa da mzrun ve lo bis or ga nos Se uZ lia Sec-

va los sa ku Ta ri das k v na da mo iTxo vos sa sa mar T lo pro ce sis Se Ce re ba.

mSvi leb lis moTxov niT, kon fi den ci a lu ro bis dac vis mo ti viT, bavSvs

Se iZ le ba Se ec va los sa xe li, gva ri, da ba de bis ad gi li da gan sa kuT re bu li

mi ze zis ar se bo bi sas, _ da ba de bis Ta ri Ri. da ba de bis Ta ri Ri ar Se iZ le ba Se-

ic va los erT Tve ze me ti va diT. mSvi leb lis moTxov niT, bav S vis da ba de bis

aq tis Ca na wer Si, igi mi e Ti Te ba naS vi le bis mSob lad.

Svi lad ay va nis Se sa xeb sa sa mar T lo ga dawy ve ti le bis ka no ni er Za la Si

Ses v lis Sem deg, naS vi le bi kar gavs qo neb riv (ma ga li Tad, qo ne bis mem k vid-

re o ba) da pi rad ara qo neb riv uf le bebs (ma ga li Tad, sa av to ro uf le ba) da

Ta vi suf l de ba mo va le o be bis gan, Ta vi si bi o lo gi u ri mSob li sa (mSob le bi sa)

da na Te sa ve bis wi na Se.

naS vi le bi da mi si STa mo mav lo ba, mSvi leb li sa da mis na Te sav Ta mi marT,

ise Ti ve na Te sa vad iT v le ba, ro gorc bi o lo gi u ri na Te sa ve bi. maT ise Ti ve

pi ra di da qo neb ri vi ur Ti er To be bi war mo e So baT, ro gorc bi o lo gi ur na-

Te sa vebs.

Svi lad ay va nis pro ce du reb Si mo na wi le ne bis mi e ri pi ri, val de bu lia

Page 54: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

5454

ojaxi da qalis uflebebi

sa i dum lod Se i na xos Svi lad ay va nis in for ma ci a. Svi lad ay va nis sa i dum lo-

e bis gam J Rav ne ba, bi o lo gi u ri mSob lis, mSvi leb li sa da srul w lo va ni naS-

vi le bis Tan x mo bis ga re Se, ak r Za lu li a. pi ra di da oja xu ri sa i dum lo e bis

xel yo fa, is je ba sis x lis sa mar T lis ko deq siT (mux li 157).

sa sa mar T lo is or ga no a, ro me lic wyvets Svi lad ay va nis Se sa xeb ga dawy ve-

ti le bis ga uq me bis sa kiTxs. Svi lad ay va nis Se sa xeb sa sa mar T lo ga dawy ve ti le-

ba Se iZ le ba ga uq m des, Tu:

a) Svi lad ay va na gan xor ci el da sa qar T ve los ka non m deb lo bis moTxov na-

Ta dar R ve viT;

b) amas mo iTxovs me ur ve o bi sa da mzrun ve lo bis or ga no, naS vi le bis in-

te re se bis gaT va lis wi ne biT;

g) sa sa mar T lo ga dawy ve ti le ba, Svi lad ay va nis Se sa xeb, efuZ ne ba yalb

do ku men tebs;

d) Svi lad ay va na fiq ti u ri a.

sa sa mar T los, Svi lad ay va nis Se sa xeb ga dawy ve ti le bis ga uq me ba Se uZ lia

mxo lod im Sem Tx ve va Si, Tu da ad gens, rom es Se e sa ba me ba naS vi le bis in te re-

sebs. Tu naS vi le bi 10 wli saa an 10 wel ze me ti sa a, Svi lad ay va nis Se sa xeb sa sa-

mar T lo ga dawy ve ti le bis ga uq me ba, mxo lod naS vi le bis Tan x mo bi Taa da saS ve bi.

Svi lad ay va nis Se sa xeb sa sa mar T lo ga dawy ve ti le bis ga uq me bis moTxov-

niT, sa sa mar T lo Si, gan cxa de bis war d ge na Se uZ li aT:

• naS vi le bis bi o lo gi ur mSo bels (mSob lebs), Tu Svi lad ay va na gan xor ci-

el da sa qar T ve los ka non m deb lo bis moTxov na Ta dar R ve viT;

• me ur ve o bi sa da mzrun ve lo bis or ga nos, Tu es auci le be lia naS vi le bis

in te re se bis da sa ca vad;

• da in te re se bul pirs, ro mel sac mi aC ni a, rom Svi lad ay va na ar Se e sa ba me-

ba naS vi le bis in te re sebs da igi un da ga uq m des. amis Ta o ba ze, is ac no-

bebs me ur ve o bi sa da mzrun ve lo bis or ga nos.

Tu mo sar Ce le aris naS vi le bis bi o lo gi u ri mSo be li (mSob le bi) da mis-

T vis (maT T vis) uc no bia mSvi leb lis vi na o ba, gan cxa de ba Svi lad ay va nis Se-

sa xeb sa sa mar T lo ga dawy ve ti le bis ga uq me bis moTxov niT, wa red gi ne ba sa sa-

mar T los, am sa sa mar T lo ga dawy ve ti le bis ga mo ta nis ad gi lis mi xed viT.

Page 55: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

5555

ojaxi da qalis uflebebi

Svi lad ay va na ba Ti lad Ca iT v le ba, Svi lad ay va nis ga uq me bis Se sa xeb sa-

sa mar T lo ga dawy ve ti le bis ga mo ta nis mo men ti dan.

ico deT, rom Svi lad ay va nis ba Ti lad cno bi sas, naS vi leb sa da mSvi le-

bels, ag reT ve maT na Te sa vebs So ris, wyde ba ar se bu li uf le ba- mo va le o ba ni.

Svi lad ay va nis ga uq me bi sas, uf le ba- mo va le o be bi aR d ge ba Svil sa da bi o lo-

gi ur mSo bels (mSob lebs) da STa mo mav lo biT na Te sa vebs So ris.

Tu Svi lad ay va na ga uq me bu lia mSvi leb lis mi er bav S vis aR z r dis mo va-

le o bis ara je rov nad Ses ru le bis ga mo, bavSvs unar Cun de ba mSvi leb lis gan

ali men tis mi Re bis uf le ba.

Svi lad ay va nis ba Ti lad cno bis Sem deg, sa sa mar T lo ga dawy ve ti le biT,

aras rul w lo va ni pi ri ga da e ce ma mSo bels (mSob lebs), xo lo Tu es Se uZ le-

be lia an mis in te re sebs ewi na aR m de ge ba, _ me ur ve o bi sa da mzrun ve lo bis

or ga nos.

min do biT aR z r da

min do biT aR z r da gu lis x mobs, sa xel m wi fo sa da mim Reb ojaxs So ris da-

de bu li xel Sek ru le bis sa fuZ vel ze, mim Re bi oja xis mi er, bav S vis mov la sa

da aR z r das. min do biT aR z r dis Sem Tx ve va Si, bav S vi mov li sa da aR z r dis T-

vis, ga da e ce ma de do bil s / ma mo bils.

min do biT aR z r dis Se sa xeb ga dawy ve ti le bis mi Re bis uf le ba mo si le ba,

eni We baT me ur ve o bi sa da mzrun ve lo bis or ga no ebs. min do biT aR z r dis ga-

dawy ve ti le ba, so ci a lu ri mu Sa kis mi er mi i Re ba. so ci a lu ri mu Sa ki, bav S vis

in te re se bis dac vi sa da sa Wi ro e be bis gan sazR v riT xel m ZR va ne lobs. is ase-

ve iT vali s wi nebs bav S vis min do biT aR z r dis msur vel pir Ta Se saZ leb lo-

bebsa da im pi ro bebs, rom le bic mi Ti Te bu li iyo Svi lad ay va nis sa kiTxis

gan xil vi sas. so ci a lu ri mu Sa ki am za debs das k v nas.

aR z r di sas, me ur ve o bi sa da mzrun ve lo bis or ga no e bi, min do biT aR z r-

dis Sem Tx ve va Si, iT va lis wi ne ben pir Ta sur vils bav S vis asak Tan, sqes Tan da

jan m r Te lo bis mdgo ma re o bas Tan da kav Si re biT; Se saZ leb lo bis far g leb Si,

uz run vel yo fen bav S vis ax lo eT ni kur, re li gi ur da kul tu rul ga re mo Si

aR z r dis Se saZ leb lo bas.

min do bi sas, ojax Si mcxov re bi bav S ve bis ra o de no ba ar un da aRe ma te bo-

des Svids. aq, igu lis x me bi an ma mo bi li/ de do bi lis bi o lo gi u ri Svi le bic

Page 56: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

5656

ojaxi da qalis uflebebi

da Svi lad ay va ni li bav S ve bic. 10 wels miR we u li bav S vis min do biT aR z r da,

mxo lod mi si Tan x mo bi Taa Se saZ le be li.

da uS ve be lia da- Z mis, de bis an / da Zme bis da So re ba, gar da im Sem Tx ve vi sa,

ro de sac es Se e sa ba me ba maT in te re sebs.

min do biT aR saz r del sa da de do bil s / ma mo bils So ris, asa kob ri vi sxva-

o ba un da iyos, ara nak leb 15 wli sa.

Tu Tqven ga dawy vi teT, gax deT de do bi li da aR saz r de lad aiy va noT bav-

S vi, me ur ve o bi sa da mzrun ve lo bis or ga no, Tqven Tan da debs xel Sek ru le-

bas bav S vis min do biT aR z r dis Se sa xeb. bav S vis min do biT aR z r dis Se sa xeb

xel Sek ru le ba, Se iZ le ba da i dos ne bis mi e ri va diT, min do biT aR saz r de lis

mi er srul w lo va ne bis miR we vam de.

bav S vis min do biT aR z r dis Se sa xeb xel Sek ru le ba un da mo i cav des:

a) bav S v ze zrun vi sa da mi si aR z r dis pi ro bebs;

b) de do bi lis / ma mo bi lis uf le beb sa da mo va le o bebs;

g) me ur ve o bi sa da mzrun ve lo bis or ga nos uf le beb sa da mo va le o bebs;

d) min do biT aR saz r de lis uf le beb sa da mo va le o bebs;

e) mxa re Ta pa su xis m geb lo bas;

v) xel Sek ru le bis Sewy ve tis pi ro bebs.

ka no ni, Svi lad ay va ni sa da min do bis Se sa xeb, iT va lis wi nebs pi ro bebs, ro-

de sac Se iZ le ba Sewy des bav S vis min do biT aR z r dis Se sa xeb xel Sek ru le ba:

• mim Re bi oja xis ini ci a ti viT, Tu ar se bobs da sa bu Te bu li mi ze zi (a vad-

m yo fo ba, oja xu ri an ma te ri a lu ri mdgo ma re o bis ga u a re se ba, min do biT

aR saz r del sa da mim Re bi oja xis wev rebs So ris kon f liq ti);

• me ur ve o bi sa da mzrun ve lo bis or ga nos ini ci a ti viT, Tu mim Reb ojax Si

Seq m ni lia min do biT aR saz r del ze zrun vi sa da mi si aR z r dis T vis sa zi a-

no pi ro be bi da ga re mo;

• min do biT aR saz r de lis bi o lo gi ur ojax Si dab ru ne bis Sem Tx ve va Si;

• min do biT aR saz r de lis Svi lad ay va nis Sem Tx ve va Si;

• Tu min do biT aR saz r de li gax da srul w lo va ni;

Page 57: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

5757

ojaxi da qalis uflebebi

• Tu min do biT aR saz r de li da qor win da;

• xel Sek ru le bis va dis amo wur vis Ta na ve. 2. bav S vis min do biT aR z r dis Se-

sa xeb xel Sek ru le bis va dam de Sewy ve tis Sem Tx ve va Si, bav S vi ga da e ce ma

me ur ve o bi sa da mzrun ve lo bis or ga nos, ro mel mac un da mi i Ros sa qar T-

ve los ka non m deb lo biT gaT va lis wi ne bu li zo me bi.

min do biT aR saz r del ze zrun vis xar je bi, sa qar T ve los sa xel m wi fo bi-

u je ti dan ifa re ba. de do bi li/ ma mo bi li bav S vis min do biT aR z r dis T vis, sa-

qar T ve los ka non m deb lo bis Se sa ba mi sad, iRebs so ci a lur dax ma re bas, rom-

lis ode no ba Se ad gens 200 lars _ jan m r Te li bav S vis T vis; 300 lars, _

SezRu du li Se saZ leb lo bis mqo ne baS vis T vis (SSmp). min do biT aR z r dis xel-

Sek ru le bis ga for me bis Sem deg, mim Re bi mSob le bi Ta vi suf l de bi an sa Se mo-

sav lo ga da sa xa diT da beg v ri sa gan im Sem Tx ve va Si, Tu mi si Se mo sa va li, er Ti

wlis gan mav lo ba Si, 6 000 lars ar ga da a War bebs.

gax sov deT, rom de do bils, ise ve ro gorc ma mo bils, bav S vis min do biT

aR z r da Sro miT staJ Si eT v le ba.

a) de do bi li/ ma mo bi li val de bu li a, iz ru nos min do biT aR saz r del ze mi-

si in di vi du a lu ri gan vi Ta re bis geg mis Se sa ba mi sad;

b) Se uq m nas min do biT aR saz r dels nor ma lu ri oja xu ri ga re mo;

g) ac no bos me ur ve o bi sa da mzrun ve lo bis or ga nos min do biT aR saz r de-

lis T vis sa zi a no pi ro be bi sa da ga re mos Seq m nis Se sa xeb;

d) sa qar T ve los ka non m deb lo bis Se sa ba mi sad, xe li Se uwyos min do biT

aR saz r de lis ur Ti er To bas mis ka no ni er war mo mad ge nel Tan da sxva na Te sa-

veb Tan;

e) icxov ros min do biT aR saz r del Tan er Tad;

v) ga na xor ci e los sa qar T ve los ka non m deb lo biT gan sazR v ru li sxva uf-

le be bi da Se as ru los mo va le o be bi.

min do biT aR saz r dels, gar k ve u li uf le be bi ga aC nia mim Reb ojax Si. min-

do biT aR saz r del Tan da kav Si re biT, ne bis mi e ri ga dawy ve ti le bis mi Re bi sas,

gaT va lis wi ne bu li un da iq nas mi si az ri.

min do biT aR z r di sas, ar izRu de ba bi o lo gi ur oja xeb Tan da na Te sa veb-

Tan ur Ti er To ba.

Page 58: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

5858

Page 59: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

5959

qali da memkvidreobiTi samarTali

ra aris memkvidreobis ufleba?

mem k vid re o bis uf le ba niS navs yo ve li ada mi a nis uf le bas, ka no niT dad-

ge ni li we siT, mi i Ros mem k vid re o ba da ase ve Ta vi si sur vi lis Se sa ba mi sad,

gan sazR v ros Tu vis dar Ce ba mi si qo ne ba gar dac va le bis Sem deg. es uf le ba

aRi a re bu li da da cu lia sa qar T ve los kon s ti tu ci is mi er da sa qar T ve los

mo qa la qe e bi, ise ve ro gorc sa qar T ve los te ri to ri a ze myo fi sxva pi re bi,

Ta nas wo rad sar geb lo ben am uf le biT.

Tum ca, amis sa wi na aR m de god, xSi rad ada mi a ne bi fiq ro ben xol me, rom ma-

ga li Tad, ro de sac qa li Txov de ba da mSob le bis oja xi dan mi dis, mas mSob-

le bis qo ne bi dan aRa ra fe ri ekuT v nis da mTe li qo ne ba va JiS vil (eb)s un da

dar Ces, an ro de sac er Ti Zma gar da ic v le ba, mis mTel da na to vars, me o re Zma

iRebs da das ara fe ri er ge ba.

ase Ti da mi si msgav si sxva mo saz re be bi, mcda ri a.

Tqvenc ise Ti ve uf le ba gaqvT mi i RoT Tqve ni mSob le bis, me uR lis, Svi le-

bis, ded ma miS vi le bi sa da sxva na Te sa ve bis mi er da to ve bu li qo ne ba, ro gorc

ma ma ka cebs.

ka no niT mem k vid re o ba

sa qar T ve los ka non m deb lo ba, mem k vid re o bis or for mas ic nobs: ka no niT

da an der ZiT.

ka no niT mem k vid re o ba gu lis x mobs imas, rom Tu ki gar dac v lil pirs ar

da u to ve bia an der Zi, ma Sin mem k vid re o bas, av to ma tu rad, kon k re tu li ka te-

go ri is pi re bi iRe ben. es pi re bi ari an:

pir vel rig Si: gar dac v li lis mSob le bi, Svi le bi da me uR le.

Tu ki ar cer Ti am pir Ta gan cocxa li ar aris, an yve la uars am bobs mem-

k vid re o bis mi Re ba ze, an yve la maT gans Ca mor T me u li aqvs mem k vid re o bis

mi Re bis uf le ba, ma Sin mem k vid re Ta me o re rig Si ari an: gar dac v li lis de bi

da Zme bi.

Page 60: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

6060

qali da memkvidreobiTi samarTali

Tu ki ro me li me ze moT Ca moT v li li mi ze zis ga mo, verc am ri gis mem k vid-

re e bi iRe ben mem k vid re o bas, ma Sin sam k vid ro qo ne ba ga da dis me sa me ri gis

mem k vid re eb ze _ be bi a- ba bu a ze.

Tu verc be bi a- ba bua iRebs mem k vid re o bas, ma Sin maT ad gils ika vebs me-

oTxe ri gi: gar dac v li lis bi Ze bi (de dis an ma mis Zma), de i de bi da ma mi de bi.

da bo los, me xu Te rig Si dga nan: bi ZaS vi le bi, de i daS vi le bi da ma mi daS-

vi le bi

mSoblebi, Svilebi, meuRle

bebia-babua

biZebi, deidebi da mamidebi

biZaSvilebi, deidaSvilebi, mamidaSvilebi

es ri gi To ba gu lis x mobs imas, rom Tu ki wi na ri gis Tun dac er Ti mem k-

vid re cocxa lia da iRebs mem k vid re o bas, mom dev no ri gis mem k vid re o ba ga-

mo i ricxe ba. ma ga li Tad, Tu ki gar dac v li lis me uR le iRebs mem k vid re o bas,

mom dev no ri gis mem k vid re e bi: de bi da Zme bi, be bi a- ba bu a, bi Ze bi, de i de bi da

a.S. mem k vid re o bas ve Rar mi i Re ben.

ka no niT mem k vid re e bi Se iZ le ba iy v nen mxo lod is pi re bi, rom le bic

cocx le bi ari an mam k vid reb lis gar dac va le bis mo men t Si. ase ve gar dac v li-

Page 61: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

6161

qali da memkvidreobiTi samarTali

lis Svi le bi, rom le bic Ca i sax nen mam k vid reb lis si cocx le Si da mi si gar-

dac va le bis Sem deg, cocx le bi da i bad nen.

da qor wi ne bu li me uR le e bis Sem Tx ve va Si, ma mis gar dac va le bi sas, bav S vi

mis Svi lad Ca iT v le ba, Tu ki igi da i ba de ba ma mis gar dac va le bi dan ara ug vi-

a nes aTi Tvi sa. Tu ki bav S vi uf ro gvi an da i ba da, iT v le ba rom igi ar aris

gar dac v li li ma mis Svi li da Se sa ba mi sad, igi ver mi i Rebs mem k vid re o bas.

im Sem Tx ve va Si, Tu ki sa xe zea er Ti ri gis ram de ni me mem k vid re, ma ga li Tad

gar dac v lils dar Ca er Ti mSo be li, me uR le da ori Svi li, mem k vid re o ba maT

So ris Ta nab rad na wil de ba, anu moy va nil Sem Tx ve va Si, mTe li sam k vid ro qo-

ne ba ga i yo fa oTxad da Ti To e ul am pirs mi e ce ma me oTxe di.

ro gorc uk ve vTqviT, ka no niT mem k vid re o bis sa kiTxi dge ba ma Sin, ro de-

sac pi ri ise gar da ic v le ba, rom ar ga mo u xa tavs Ta vi si bo lo ne ba- sur vi li

mi si qo ne bis vin mes T vis da to ve bis Se sa xeb, anu ar Se ud ge nia an der Zi. Tum-

ca, Se saZ le be li a, iyos ise Ti Sem Tx ve vac, ro ca an der Zi ar se bobs, mag ram

ara mTli an qo ne ba ze, ara med mis gar k ve ul na wil ze. an mar Ta li a, gar dac v-

lil ma an der Zi da to va, mag ram Sem deg, ka no niT ar se bu li sa fuZ v le bis ga mo

(ra sac qve moT gan vi xi lavT), mox da mi si mTli a nad an na wi lob riv ba Ti lad

cno ba. aseT Sem Tx ve veb Sic, amoq med de ba ka no niT mem k vid re o bis we se bi da

gav r cel de ba im qo ne ba ze, ro mel zec an der Z Si ara fe ria naT q va mi, an iyo

naT q va mi, mag ram an der Zi ba Ti lad iq na cno bi li. aseT qo ne bas, Cve u leb riv,

mi i Re ben ka no niT mem k vid re e bi.

an der Zi. an der Zis for ma. Sed ge nis we si. an der Zis Sec v la da moS la

ro gor Se vad gi noT an der Zi?

ne bis mi er srul w lo van pirs, uf le ba aqvs, Ta vi si si cocx lis gan mav lo-

ba Si, Se ad gi nos an der Zi da gan sazR v ros mTe li mi si qo ne bis be di gar dac-

va le bis Sem deg. an der Zis Sed ge nis dros, pirs aqvs sru li Ta vi suf le ba

imas Tan da kav Si re biT, Tu vis da u to vebs Ta vis qo ne bas. an der ZiT mem k vid-

re o bi sas, gan s x va ve biT ka no niT mem k vid re o bis gan, mem k vid re (mem k vid re e bi)

Se iZ le ba iyos ara mxo lod gar dac v li lis na Te sa vi, ara med ne bis mi e ri pi ri,

ro me lic cocxa li iyo mam k vid reb lis gar dac va le bis mo men t Si, ase ve pi re-

Page 62: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

6262

qali da memkvidreobiTi samarTali

bi, rom le bic Ca i sax nen mam k vid reb lis si cocx le Si da cocx le bi da i bad nen

mi si gar dac va le bis Sem deg. gar da ami sa, an der ZiT mem k vid re Se iZ le ba iyos

iuri di u li pi ric, ne bis mi e ri ker Zo an sa ja ro, sa me war meo an ara sa me war meo

or ga ni za ci a. er Ta der Ti pi ro ba, am Sem Tx ve va Si is aris, rom igi Seq m ni li

un da iyos sam k vid ros gax s nis _ anu mam k vid reb lis gar dac va le bis mo men t Si.

an der Zis Sed ge nis mo men t Si auci le be li moTxov na a, rom an der Zis Sem d-

ge ne li iyos qme du na ri a ni pi ri, ro mel sac Se uZ lia go niv ru lad gan sa jos sa-

ku Ta ri moq me de ba da naT lad ga mo xa tos Ta vi si ne ba. sxva Sem Tx ve va Si, dad-

ge ba an der Zis ba Ti lo bis sa kiTxi. gar da ami sa, me o re auci le be li moTxov-

naa isic, rom an der Zi mo an der Zem pi ra dad un da Se ad gi nos. da uS ve be lia

an der Zis Sed ge nis sxva pir ze da va le ba an ga dan do ba.

an der Zi Se iZ le ba Se i cav des mxo lod er Ti pi ris ne ba- sur vils. er Tob-

li vi an der Zis Sed ge na, ka no niT ak r Za lu lia gar da er Ti Sem Tx ve vi sa _ sa-

mo qa la qo qor wi ne ba Si myof me uR le ebs, Se uZ li aT Se ad gi non er Tob li vi

an der Zi ur Ti er T mem k vid re o ba ze, anu ima ze, Tu ras uto ve ben er T ma neTs

me uR le e bi ro me li mes gar dac va le bis Sem Tx ve va Si. ase Ti er Tob li vi an der-

Zi, Se iZ le ba ga uq m des er T -er Ti me uR lis moTxov niT, mag ram mxo lod im

Sem Tx ve va Si, ro de sac ori ve me uR le cocxa li a.

ra for miT un da Sed ges an der Zi?

an der Zi un da Sed ges we ri lo biT. amas Tan, da saS ve bia we ri lo bi Ti an der-

Zi _ sa no ta ro for miT an mis ga re Se.

im Sem Tx ve va Si, Tu ga dawy vetT, rom Se ad gi noT sa no ta ro for miT da das-

tu re bu li an der Zi, ga iT va lis wi neT:

1) no ta ri u sis fun q ci e bi Se iZ le ba ga na xor ci e los ara mxo lod no ta ri-

us ma, ara med no ta ri us Tan ga Ta nab re bul ma pi reb ma, rom le bic ari an:

a) sa a vad m yo fos, hos pi ta li sa da sxva sam kur na lo da we se bu le bis, sa na-

to ri u mis mTa va ri eqi mi, uf ro si, ma Ti mo ad gi le sa me di ci no na wil Si, mo ri-

ge eqi mi, mo xu ce bul Ta da in va lid Ta sax lis di req to ri an mTa va ri eqi mi _

Tu mo an der Ze am da we se bu le ba Si mkur na lobs an cxov robs;

b) sa Zi e bo, ge og ra fi u li da sxva msgav si eq s pe di ci is uf ro si _ Tu mo an-

der Ze aseT eq s pe di ci a Si im yo fe ba;

Page 63: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

6363

qali da memkvidreobiTi samarTali

g) ge mis ka pi ta ni an sa ha e ro xo mal dis me Ta u ri _ Tu mo an der Ze gem ze an

sa ha e ro xo mal d ze im yo fe ba;

d) sam xed ro na wi lis, Se na er Tis, da we se bu le bi sa da sas wav leb lis me Ta-

u ri (uf ro si), Tu sam xed ro na wi le bis dis lo ka ci is ad gi las no ta ri u si ar

aris da Tu mo an der Ze sam xed ro mo sam sa xu re an sam xed ro na wil Si mom sa xu-

re sa mo qa la qo pi ri an ma Ti oja xis wev ri a;

e) Ta vi suf le bis aR k ve Tis ad gi lis uf ro si _ Tu mo an der Ze Ta vi suf le-

bis aR k ve Tis ad gi leb Si im yo fe ba.

2) an der Zi Se giZ li aT da we roT Tqve ni xe liT da da a mow me bi noT no ta-

ri uss an ukar na xoT da Tqve ni sity ve biT da we ros no ta ri us ma ori mow mis

Tan das w re biT; am dros, an der Zi un da wa i kiTxos no ta ri us ma da xe li un da

mo a we roT no ta ri u si sa da mow mis Tan das w re biT;

3) an der Zi Se iZ le ba da i we ros xe liT da sa er Tod mi Re bu li teq ni ku ri

sa Su a le be bi Tac (sa beWd man qa na ze, kom pi u ter ze da a.S);

4) Tu ki ra i me mi ze ziT xels ver awerT an derZs, Se iZ le ba Tqve ni Txov-

niT, xe li mo a we ros sxvam, mag ram un da aRi niS nos mi ze zi, ris ga moc Tqven

ver Se Ze liT xe lis mo we ra;

5) Tu mo an der Ze yru- mun jia an yru- mun ji we ra- kiTx vis uco di na ri a, an-

der Zi un da Sed ges no ta ri us Tan, ori mow mi sa da ise Ti pi ris Tan das w re biT,

ro mel sac Se uZ lia ga a ge bi nos mas saq mis ar si da da a das tu ros xel mo we riT,

rom an der Zis Si na ar si Se e sa ba me ba mo an der Zis ne bas;

6) Tu mo an der Ze brmaa an we ra- kiTx vis uco di na ri, an der Zi un da Sed-

ges no ta ri us Tan sa mi mow mis Tan das w re biT, ris Se sa xe bac un da ga keT des

sa Ta na do Ca na we ri, ro me lic wa e kiTxe ba mo an der Zes. am dros, ar Se iZ le ba

an der Zis Cam we ric da mi si wam kiTx ve lic, er Ti da igi ve pi ri iyos. da Ca na-

wer Si un da mi e Ti Tos, Tu vin ga a ke Ta Ca na we ri da vin wa u kiTxa mo an der Zes.

Ca na wers xe li un da mo a we ron mow me eb ma da da a das tu ros no ta ri us ma.

7) an der Zis mow me e bi ar Se iZ le ba iy v nen: aras rul w lo va ne bi, qme du u na-

ro pi re bi, an der ZiT mem k vid re da mi si na Te sa ve bi daR ma va li da aR ma va li

xa ziT, de bi, Zme bi, me uR le da ase ve sa an der Zo da na kis ris mim Re bi (ix. Ta vi

sa an der Zo da na kis ris Se sa xeb);

8) no ta ri uss, sxva pirs, ro mel mac da a das tu ra an der Zi, mow mes, ase ve

pi rebs, rom leb mac xe li mo a we res an derZs mo an der Zis nac v lad, uf le ba ara

Page 64: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

6464

qali da memkvidreobiTi samarTali

aqvT, sam k vid ros gax s nam de, ga am xi lon cno be bi, rom le bic Se e xe ba an der Zis

Si na arss, mis Sed ge nas, Sec v las an ga uq me bas.

9) Se giZ li aT, an der Zi da we roT Tqve ni xe liT, xe li mo a we roT da Sem d-

gom ga das ceT da lu qul kon ver t Si no ta ri uss, sa mi mow mis Tan das w re biT,

rac das tur de ba kon ver t ze xe lis mo we riT. ase Ti an der Zi Se i na xe ba no ta-

ri us Tan.

Tu ki air CevT mar tiv we ri lo biT for mas, no ta ri u li da das tu re bis ga-

re Se, ga iT va lis wi neT:

1) an der Zi Se giZ li aT da we roT Tqve ni xe liT da mo a we roT xe li; Tu ki

ga dawy vetT an der Zi sa er Tod mi Re bu li teq ni ku ri sa Su a le biT Se ad gi noT

(sa beWd man qa na ze, kom pi u ter ze ak re fiT da a.S), ma Sin an der Zis Sed ge na da

mas ze xe lis mo we ra un da mox des ori mow mis Tan das w re biT, rom le bic da-

a das tu re ben, rom an der Zi Sed ge ni li iyo ma Ti Tan das w re biT, teq ni ku ri

sa Su a le bis ga mo ye ne biT. da das tu re ba un da mox des an der Z ze xe lis mo we-

ris Sem deg da u yov neb liv, Tqve ni da mow me e bis Tan das w re biT, an der Z ze Se-

sa ba mi si war we ris ga ke Te biT da mow me Ta sa xe lis, gva ri sa da sacxov re be li

ad gi lis mi Ti Te biT.

2) Se saZ le be lia ro gorc Ri a, ise da xu ru li an der Zis Sed ge na. da xu-

rul an derZs mow me e bi ar ec no bi an, isi ni mxo lod es w re bi an mis Sed ge nas da

adas tu re ben xel mo we riT, rom an der Zi Sed ge ni li iq na Tqvens mi er pi ra dad,

mag ram isi ni ar gac no bi an an der Zis Si na arss.

3) an der Z Si un da mi u Ti ToT mi si Sed ge nis Ta ri Ri. Ta ri Ris arar se bo bam,

Se iZ le ba ga mo iw vi os an der Zis ba Ti lo ba, oRond mxo lod im Sem Tx ve va Si,

Tu ki war mo iS va eW vi, rom an der Zis Sed ge nis, mi si Sec v li sas an ga uq me bi sas,

ase ve ram de ni me an der Zis ar se bo bi sas _ mo an der Ze ar iyo qme du na ri a ni da

ase Ti eW vi ver ga qar wy l da.

ro gor Se iZ le ba an der ZiT qo ne bis ga na wi le ba?

mo an der Zes uf le ba aqvs, an der ZiT gan sazR v ros Ti To e u li mem k vid ris

wi li an mi u Ti Tos, Tu ro mel mem k vid re ze kon k re tu lad ro me li qo ne ba ga-

da va. ma ga li Tad, erT Svils da u to vos sax li, me o res ki _ av to mo bi li.

Tu ki an der ZiT ase Ti ram gan sazR v ru li ar aris, ma Sin qo ne ba Ta nab rad

na wil de ba yve la mem k vid res So ris.

Page 65: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

6565

qali da memkvidreobiTi samarTali

Se saZ loa ase ve, mo an der Zem mxo lod er Ti mem k vid ris wi li gan sazR v ros,

da nar Ce ni sa ki _ ara. ma ga li Tad: mem k vid re e bad da sa xe le bul ni ari an me uR le

da sa mi Svi li da an der Z Si mi Ti Te bu li a, rom mam k vid reb lis sacxov re be li

sax li rCe ba me uR les, Svi le bis wil ze ki ara fe ria naT q va mi. aseT Sem Tx ve va-

Si, Svi le bi Ta nab rad mi i Re ben sacxov re be li sax lis gar da ar se bul qo ne bas.

mo an der Zes ara aqvs uf le ba, an der ZiT sxvas da a va los mem k vid re TaT vis

wi lis da mi si ode no bis gan sazR v ra. es mxo lod mo an der Zis pre ro ga ti va a.

sa sur ve li a, rom an der Zis Sed ge ni sas, zus tad da sa xel d nen mem k vid re-

e bi ise, rom ma Ti iden ti fi ci re ba ar iyos rTu li. Tum ca im Sem Tx ve va Si,

Tu mem k vid re gan sazR v ru lia ise Ti niS ne biT, ro mel sac ram de ni me pi ri Se-

iZ le ba Se e sa ba me bo des (ma ga li Tad, an der Z Si we ri a, rom mam k vid reb lis av-

to mo bi li er gos mam k vid reb lis Svils, mas ki 2 Svi li hyavs), ma Sin es pi re bi

sam k vid ro dan Ta na bar wils mi i Re ben.

Tu ki an der ZiT gan sazR v ru li ro me li me mem k vid re ise gar da ic va la, rom

sam k vid ros mi Re ba ver mo as w ro, ma Sin mi si wi li sxva an der ZiT mem k vid re eb-

ze ga da na wil de ba.

sa in te re so a, rom an der ZiT Se iZ le ba gaT va lis wi ne bul iq nas ara mxo-

lod is qo ne ba, ro me lic pirs an der Zis Sed ge nis dros ga aC ni a, ara med mo-

ma va li qo ne bac _ anu qo ne ba, ro me lic an der Zis Sed ge ni sas, mas jer ki dev

ar ga aC n da, mag ram sam k vid ros gax s nis mo men tis T vis, ase Ti qo ne ba mi si sa-

kuT re ba iq ne ba.

mo an der Zes uf le ba aqvs, an der Z Si da a sa xe los is pi ri, ro me lic mi i Rebs

mem k vid re o bas im Sem Tx ve va Si, Tu ki an der ZiT da niS nu li mem k vid re, sam k-

vid ros gax s nam de gar da ic v le ba, sam k vid ros ar mi i Rebs an mem k vid re o bis

uf le ba Ca mo er T me va (sa Ta da ri go mem k vid re).

mam k vid reb lis gar dac va le bis Sem deg, Tu ki an der Zi no ta ri us Tan ina xe-

bo da, no ta ri u si niS navs dRes da ga ac nobs an der Zis Si na arss da in te re se-

bul pi rebs, ra zec dge ba sa Ta na do oq mi. Tu kon ver ti, ro mel Sic an der Zia

mo Tav se bu li, da lu qu li iyo, un da aRi niS nos lu qis mTli a no bis Se sa xeb.

an der Zis Sec v la da moS la, Za la da kar gu lad an ba Ti lad cno ba

mo an der Zes yo vel T vis Se uZ li a, Sec va los an mo Sa los an der Zi ro me li me

qve moT Ca moT v li li xer xiT:

Page 66: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

6666

qali da memkvidreobiTi samarTali

a) axa li an der Zis Sed ge niT, ro me lic pir da pir auq mebs wi na an derZs an

mis na wils;

b) sa no ta ro or ga no Si gan cxa de bis Se ta niT;

g) an der Zis yve la eg zem p la ris mos po biT mo an der Zis mi er an no ta ri u sis

mi er mo an der Zis gan kar gu le biT.

an der Zi, ro me lic ga uq m da Sem d gom Sed ge ni li an der ZiT, ar aR d ge ba

Tun dac uf ro gvi an Sed ge ni li an der Zi ga uq m des.

Tu Sed ge ni lia ram de ni me an der Zi, rom le bic av se ben da mTli a nad ar

cvli an er T ma neTs, ma Sin yve la an der Zi inar Cu nebs Za las. Tu ki ram de ni me

an der Z Ta gan, er T -er Ti Sed ge ni lia sa no ta ro for miT, da nar Ce ni ki _ ara,

upi ra te so ba eni We ba sa no ta ro for miT Sed ge nil an derZs.

sa no ta ro for miT Sed ge ni li an der Zi ar Se iZ le ba mo i Sa los sxva for-

mis an der ZiT.

an der Zi Za las kar gavs, Tu:

a) pi ri, rom lis sa sar geb lo dac iyo igi Sed ge ni li, gar da ic va la mo an-

der Ze ze ad re;

b) na an der Ze vi qo ne ba da i kar ga mo an der Zis si cocx le Si an mo an der Zem

igi ga as x vi sa;

g) er Ta der Ti mem k vid re uars ity vis sam k vid ros mi Re ba ze.

an der Zi ba Ti lad Ca iT v le ba zo ga dad ise Ti pi ro be bis ar se bo bi sas, rom-

le bic sa er Tod ga ri ge bis ba Ti lo bas iw ve ven. gar da ami sa, ba Ti lia ise Ti

sa an der Zo gan kar gu le be bi, rom le bic ewi na aR m de ge bi an ka nons an sa zo ga do-

eb riv in te ress, ag reT ve isi ni, rom le bic ga u ge ba ri an wi na aR m de gob ri vi a.

an der Zi sa sa mar T los mi er Se iZ le ba ba Ti lad iq nas cno bi li, Tu ki igi

Sed ge ni lia ka no niT dad ge ni li we se bis dar R ve viT da ase ve iseT mdgo ma re-

o ba Si, ro ca pirs ar Se eZ lo Ta vi si moq me de bis gac no bi e re ba da mar T va.

Tu ki an der ZiT ise Ti niv Ti an fu la di Tan xa er ge ba mem k vid res, ro me-

lic sam k vid ro qo ne ba Si ar aris _ ase Ti sa an der Zo gan kar gu le ba ba Ti li a.

ba Ti lia ase ve ise Ti gan kar gu le bac, rom li Tac gan sazR v ru li a, rom:

1) mem k vid re sam k vid ros iRebs mxo lod gan sazR v ru li dro iT;

Page 67: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

6767

qali da memkvidreobiTi samarTali

2) mem k vid re sam k vid ros iRebs ara mam k vid reb lis gar dac va le bis dRi-

dan, ara med uf ro gvi an da

ase ve im Sem Tx ve va Si, Tu mi Ti Te bu lia pi ri, ro mel ze dac un da ga da vi des

sam k vid ro mem k vid ris gar dac va le bis Sem deg. ma ga li Tad, ro ca an der ZiT de-

da saxls uto vebs Ta vis Svils da an der Z Si ase ve uTi Tebs, rom Svi lis gar-

dac va le bis Sem Tx ve va Si, sax li dar Ces mis Zmis S vils (an ne bis mi er sxva pirs).

gar da ami sa, mem k vid rem Se iZ le ba sar Ce liT mo iTxo vos ise Ti sa an der Zo

gan kar gu le bis ba Ti lad cno ba, rom lis Ses ru le bac mas ar Se uZ lia jan m r-

Te lo bis mdgo ma re o bis an sxva obi eq tu ri mi ze ze bis ga mo.

Tu ki an der Zi mo i cavs ram de ni me sa an der Zo gan kar gu le bas da maT gan

er T -er Ti ba Ti lia an Za la da kar ga, es ar gu lis x mobs, rom sxva sa an der Zo

gan kar gu le be bic ba Ti li an Za la da kar gu li iq ne ba. Tu ki ar ar se bobs ma Ti

ba Ti lo bis an Za la da kar gu lad cno bis sa fuZ v le bi, ma Sin da nar Ce ni gan kar-

gu le be bi, Cve u leb riv Za la Si rCe ba.

an der Zis ba Ti lo ba ze da va Se uZ li aT ro gorc ka no niT mem k vid re ebs, ise

sxva da in te re se bul pi rebs. da in te re se bul pi rad Ca iT v le ba ise Ti pi ri,

rom lis T vi sac an der Zis ba Ti lo ba kon k re tul sa mar T leb riv Se de gebs iw vevs.

ka no niT gan sazR v ru lia va da, rom lis gan mav lo ba Sic, an der Zis ba Ti lo-

ba ze da va Se iZ le ba. es va daa ori we li, sam k vid ros gax s nis dRi dan.

sa val de bu lo wi li

an der Zis ar se bo bis Sem Tx ve va Si, qo ne bas iRe ben uSu a lod is pi re bi,

rom le bic mox se ni e bul ni ari an an der Z Si da mem k vid re Ta ka no niT dad ge ni-

li ri gi To ba, mxed ve lo ba Si aRar mi i Re ba. Tum ca, aq aris er Ti ga mo nak li si.

Tun dac ar se bob des an der Zi da Tun dac mis Ta nax mad mam k vid reb lis qo ne ba

mTli a nad ga re Se pir ze an pi reb ze iyos ga na wi le bu li I ri gis mem k vid re e bi,

anu mam k vid reb lis me uR le, Svi li da mSob le bi, ma inc iRe ben gar k ve ul wils

qo ne bi dan, ra sac sa val de bu lo wi li ewo de ba. sa val de bu lo wi lis ode no baa

im wi lis na xe va ri, ra sac mem k vid re mi i Reb da ,an der Zi rom ar yo fi li yo.

gan vi xi loT ase Ti Sem Tx ve va:

vTqvaT, Tqven ma me uR lem, an der ZiT, mTe li Ta vi si qo ne ba da u to va vin me

g.-s. qo ne bas Se ad gen da er Ti sacxov re be li sax li da 5000 la ri. Tqve ni me-

Page 68: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

6868

qali da memkvidreobiTi samarTali

uR lis er Ta der Ti ka no niT mem k vid re xarT Tqven, ami tom an der Zi rom ar

yo fi li yo, mTel am qo ne bas Tqven mi i Reb diT. vi na i dan ar se bobs an der Zi,

Tqven gaqvT uf le ba, mo iTxo voT ro gorc sacxov re be li sax lis, ise fu la-

di Tan xis na xe va ri, me o re na xe va ri ki er ge ba g.-s.

Tum ca, ama ve Sem Tx ve va Si, Tu ki Tqvens gar da ka no niT mem k vid re e bi ari an

ase ve Tqve ni me uR lis mSob le bi, ma Sin Tqve ni wi li iq ne ba mTli a ni sam k vid-

ros 1/6, vi na i dan an der Zis arar se bo bis Sem Tx ve va Si, sam k vid ro qo ne ba ga i-

yo fo da sa mad da Ti To e u li mem k vid re mi i Reb da 1/3-s.

sa val de bu lo wi lis moTxov na war mo i So ba pi ris gar dac va le bis Ta na ve

an gar dac v li lad ga mocxa de bis mo men ti dan da es uf le ba ga da dis mem k vid-

re o biT, anu Tu ki pi ri gar da ic va la ma nam, sa nam mi i Reb da mis kuT v nil wils,

ma Sin mi si mem k vid re e bi gax de bi an am wi lis mim Re be bi.

sa val de bu lo wil Si iT v le ba is qo ne bac, ro me lic mi i ReT mam k vid reb-

lis si cocx le Si. ma ga li Tad, Tu ki Tqve ni mSob le bis si cocx le Si, maT ga Cu-

qes sacxov re be li bi na da miuTiTes, rom es CaiTvalos Tqvens savaldebulo

wilSi, da Sem d gom maT sa kuT re ba Si ar se bu li me o re sacxov re be li bi na an-

der ZiT sxva pirs da u to ves, ma Sin Tqven ve Rar mo iTxovT wils im bi ni da nac,

rad gan Tqvens mi er mi Re bu li bi na, Ca iT v le ba Tqvens sa val de bu lo wil Si.

ro gorc uk ve gan vi xi leT, Se saZ le be li a, an der Zi mo i cav des ara mTel

qo ne bas, ara med mis na wils. am Sem Tx ve va Si, sa val de bu lo wi li, pir vel rig-

Si, im qo ne bi dan ga mo i yo fa, ro mel sac an der Zi ar exe ba, xo lo Tu ki igi ar

iq ne ba sak ma ri si wi lis Se sav se bad, im qo ne bi da nac, ro me lic an der ZiT aris

gaT va lis wi ne bu li.

ka no ni iT va lis wi nebs sa val de bu lo wi lis gaz r das ga Cu qe bu li niv Tis

xar j ze. ras gu lis x mobs es?

war mo vid gi noT, rom ma ga li Tad, Tqven ma mSo bel ma ra i me niv Ti, vTqvaT

5 000 la rad Ri re bu li av to mo bi li, aCu qa Ta vis uax lo es me go bars. Tqve ni

mSob lis gar dac va le bis Sem deg, mi si da na to va ri qo ne bis Ri re bu le ba Se ad-

gens 10 000 lars, ro me lic man an der ZiT da u to va Ta vis ma mi daS vils. Tqven,

Cve u leb riv, ge kuT v niT 5 000 la ri am qo ne bi dan mi u xe da vad an der Zi sa, mag-

ram Tqven ase ve gaqvT uf le ba, mo iTxo voT Tqve ni wi lis gaz r da im sa Cuq ris

xar j zec, anu av to mo bi li Tqvens mSo bels rom ar ga e Cu qe bi na, is sam k vid-

Page 69: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

6969

qali da memkvidreobiTi samarTali

ro Si Se vi do da da mTe li qo ne bis Ri re bu le ba iq ne bo da ara 10 000, ara med

15 000, rom li da nac Tqve ni wi li iq ne bo da na xe va ri, anu 7500 la ri.

Tum ca, es we si aRar imoq me debs, Tu ki niv Tis ga Cu qe bi dan 10 we lia ga-

su li.

Tqven gaqvT uf le ba, uari TqvaT sa val de bu lo wi lis mi Re ba ze. aseT Sem-

Tx ve va Si, Tqve ni wi li ga da na wil de ba an der ZiT mem k vid re eb ze. sa val de bu-

lo wi lis mi Re ba an mi Re ba ze uaris Tqma, Se iZ le ba gan xor ci el des sam k vid-

ros gax s ni dan 6 Tvis gan mav lo ba Si.

sa val de bu lo wi lis uf le bis Ca mor T me va xde ba ima ve sa fuZ v le biT, rac

dad ge ni lia zo ga dad mem k vid re o bis uf le bis Ca mor T me vis T vis (ix. ̀ mem k vid-

re o bis uf le bis Ca mor T me vis sa fuZ v le bi da pi ro be bi~). aseT Sem Tx ve va Sic,

sa val de bu lo wi li ga da na wil de ba an der ZiT mem k vid re eb ze.

da u qor wi ne be li, gan qor wi ne bu li da faq tob ri vad gan qor wi ne bu li pi re bis uf le ba sam k vid ro ze

mniS v ne lo va nia ico deT, rom da u qor wi ne bel pi rebs ara aqvT er T ma ne Tis

mi marT mem k vid re o bis uf le ba, anu Tu ki Tqven ar im yo fe biT re gis t ri re-

bul sa mo qa la qo qor wi ne ba Si Tqvens me uR les Tan, ma Sin mi si gar dac va le bis

Sem Tx ve va Si, ver ga nacxa debT pre ten zi as mis da na to var qo ne ba ze.

er T ma ne Tis mi marT mem k vid re o bis uf le bas kar ga ven me uR le e bi gan qor-

wi ne bis Sem Tx ve va Si, rac gu lis x mobs gan qor wi ne bis re gis t ra ci as sa mo qa la-

qo re es t r Si (ix. ze moT Ta vi `gan qor wi ne ba~) da ase ve ma Sin, Tu ki sa sa mar T-

los meS ve o biT da das tur de ba, rom me uR le e bi mar Ta li a, ar gan qor wi ne bu-

lan ze mo TaR niS nu li we siT, mag ram isi ni er T -er Ti me uR lis gar dac va le-

bam de, ara nak leb sa mi wlis gan mav lo ba Si, cal - cal ke cxov rob d nen da maT

So ris qor wi ne ba, faq tob ri vad, Sewy ve ti li iyo.

me uR le ma Si nac kar gavs mem k vid re o bis uf le bas me o re me uR lis qo ne-

ba ze, Tu ki ar se bob da qor wi ne bis ba Ti lo bis sa fuZ ve li da mam k vid re bels,

gar dac va le bam de sar Ce li hqon da sa sa mar T lo Si Se ta ni li, Tun dac sa sa-

mar T lo da va ve Rar gag r Ze le bu li yo sar Ce lis Sem ta ni pi ris gar dac va le-

bis ga mo.

Page 70: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

7070

qali da memkvidreobiTi samarTali

qor wi ne bis ga re Se So bi li bav S vis mem k vid re o bis uf le ba

sa qar T ve los ka non m deb lo ba, er T ma ne Tis gan ar an s x va vebs qor wi ne ba Si

da qor wi ne bis ga re Se So bi li bav S ve bis sa mem k vid reo uf le bebs. es gu lis-

x mobs imas, rom Tqve ni Svi li, ro me lic qor wi ne bis ga re Se Se ge Zi naT, Cve u-

leb riv ise ve mi i Rebs ma ma mi sis mem k vid re o bas, ro gorc qor wi ne ba Si So bi li

bav S vi.

Tum ca, aq ga saT va lis wi ne be lia er Ti ga re mo e ba _ imis T vis, rom bav S vi

ma mis sru luf le bi a ni mem k vid re iyos, bav S vis ma mo ba, auci leb lad, ka no niT

dad ge ni li we siT un da iyos aRi a re bu li (ix. ze moT Ta vi `Svi le bis war mo-

So bis dad ge na~). sxva Sem Tx ve va Si, bav S vi ver mi i Rebs ma mis mem k vid re o bas.

Ca sa xu li mem k vid ris uf le be bi

mem k vid re o bis uf le ba aqvT ara mxo lod mam k vid reb lis si cocx le Si

da ba de bul bav S vebs, ara med ma Tac, rom le bic Ca i sax nen mam k vid reb lis si-

cocx le Si da da i bad nen mi si gar dac va le bis Sem deg. ka no niT, mem k vid re o bis

dros Ca sa xu li mem k vid re, Se iZ le ba iyos mxo lod mam k vid reb lis Svi li, xo-

lo an der ZiT mem k vid re o bi sas, _ ne bis mi e ri sxva pi ri. am Sem Tx ve va Si, er Ta-

der Ti auci le be li moTxov na a, rom Ca sa xu li mem k vid re cocxa li da i ba dos

mam k vid reb lis gar dac va le bis Sem deg. mkvdrad So bi li bav S vi ar Se i Zens

mem k vid re o bis uf le bas.

sa yu radRe bo a, rom sam k vid ros ga yo fa da uS ve be lia ma nam, sa nam ar da-

i ba de ba Ca sa xu li mem k vid re da ar ga mo i yo fa sam k vid ro dan mi si kuT v ni li

wi li. am pro ces Si, axal So bi lis in te re se bis da sa ca vad, mow ve ul ni un da

iq nan mi si war mo mad gen le bi (mSob le bi an me ur ve e bi).

mSvi leb li sa da naS vi le bis mem k vid re o bis uf le ba

ro gorc Svi lad ay va nis Se sa xeb Tav Si gan vi xi leT, Svi lad ay va nis sa mar-

T leb ri vi Se de ge bi, sa qar T ve los ka non m deb lo biT, Zal zed mi ax lo e bu lia

Svi lis da ba de bis sa mar T leb riv Se de geb Tan. igi vea mem k vid re o biT sa mar-

Tal Sic. naS vi leb sa da mSvi leb lebs, er T ma ne Tis mi marT, ab so lu tu rad

Page 71: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

7171

qali da memkvidreobiTi samarTali

igi ve sa mem k vid reo uf le be bi ga aC ni aT, rac bi o lo gi ur mSob leb sa da

Svi lebs. naS vi le bi bav S vi iZens mem k vid re o bis uf le bas ara mxo lod Ta vi si

mSvi leb le bis, ara med ma Ti sxva na Te sa ve bis qo ne ba zec zus tad igi ve na i rad,

ro gorc nam d vi li Svi li. amav d ro u lad, igi kar gavs mem k vid re o bis uf le bas

Ta vi si bi o lo gi u ri mSob le bi sa da sxva bi o lo gi u ri na Te sa ve bis qo ne ba ze,

ise ve ro gorc mi si bi o lo gi u ri na Te sa ve bi ve Rar iq ne bi an bav S vis ka no niT

mem k vid re e bi.

mem k vid re o bis uf le bis Ca mor T me vis sa fuZ v le bi da pi ro be bi

gar k ve ul Sem Tx ve veb Si, pirs Se iZ le ba Ca mo er T vas mem k vid re o bis mi Re-

bis uf le ba.

I. er T -er Ti ase Ti Sem Tx ve vaa pi ris uRirs mem k vid red cno ba. uRirs mem-

k vid red ki Se iZ le ba cno bi li iq nes is pi ri, ro me lic:

a) gan z rax xels uS li da mam k vid re bels, mi si uka nas k ne li ne bis gan xor-

ci e le ba Si da amiT xels uwyob da Ta vi si an mi si ax lo be li pi re bis mow ve vas

mem k vid re e bad an sam k vid ro Si ma Ti wi lis gaz r das an;

b) Ca i di na gan z rax da na Sa u li an sxva amo ra lu ri saq ci e li mo an der Zis

mi er an der Z Si ga moT q mu li uka nas k ne li ne ba- sur vi lis sa wi na aR m de god.

Tu ki ro me li me am qme de bas aqvs ad gi li, ma Sin ne bis mi er im pirs, rom lis-

T vi sac pi ris uRirs mem k vid red cno ba gar k ve ul qo neb riv Se de gebs iw vevs

(ma ga li Tad, amis Se de gad xde ba mis mi er mem k vid re o bis mi Re ba an sam k vid ro

wi lis gaz r da), uf le ba aqvs mi mar Tos sa sa mar T los da mo iTxo vos pi ris

uRirs mem k vid red cno ba.

Tu sa sa mar T lo aRi a rebs am pirs uRirs mem k vid red, ma Sin is val de bu-

li xde ba, ukan da ab ru nos yve la fe ri, rac mi i Ro mem k vid re o biT, maT Soris,

iqedan mi Re bu li Se mo sa va lic. ma ga li Tad, Tu ki uRir s ma mem k vid rem mem-

k vid re o biT mi i Ro bi na, uRirs mem k vid red cno bis Sem Tx ve va Si, is mo va le

iq ne ba, da ab ru nos ara mxo lod aR niS nu li bi na, ara med is Se mo sa va lic, ro-

me lic man, vTqvaT, bi nis ga qi ra ve biT mi i Ro.

sa yu radRe bo a, rom pi ris uRirs mem k vid red cno bis moTxov na Se iZ le ba

mxo lod xu Ti wlis gan mav lo ba Si, am pi ris mi er mem k vid re o bis mi Re bis dRi-

Page 72: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

7272

qali da memkvidreobiTi samarTali

dan. ma ga li Tad, Tu Tqven ma dis S vil ma mi i Ro Tqve ni dis qo ne ba mem k vid-

re o biT da am faq ti dan 6 wlis gas v lis Sem deg ga i geT, rom Tur me Tqven ma

dis S vil ma gan z rax daw va Tqve ni dis mi er da we ri li an der Zi an Ca i di na sxva

ra i me qme de ba, rac iw vevs uRirs mem k vid red cno bas, sam wu xa rod, ka no ni

aRar gaZ levT uf le bas, mo iTxo voT mi si uRirs mem k vid red cno ba. am uf le-

bis gan xor ci e le ba, sam k vid ros mi Re bi dan, mxo lod xu Ti wlis gan mav lo ba Si

Se iZ le ba.

Tqven gaqvT uf le ba, apa ti oT Tqvens mem k vid res im qme de bis Ca de na, rom-

lis T vi sac mas Se iZ le ba, mem k vid re o bis mi Re bis uf le ba Ca mo er T vas da ga-

mo xa toT es ga dawy ve ti le ba an der Z Si. Se de gad, es pi ri, Cve u leb riv mi i Rebs

mem k vid re o bas. oRond gax so deT, rom pa ti e bis ukan wa Re ba aRar da iS ve ba.

II. gar da uRir si mem k vid re e bi sa, mem k vid re o bis uf le bas kar ga ven ase ve

mSob lis uf le ba Ca mor T me u li pi re bi (ix. ze moT Ta vi `mSob lis uf le ba- mo-

va le o be bis SezRud va~), anu mSob le bi ve Rar iq ne bi an im Svi le bis mem k vid re-

e bi, ro mel Ta mi mar Tac maT Ca mo er T vaT mSob lis uf le ba. Tum ca, Se saZ le-

be li a, mox des ise, rom mSo bels mxo lod er T -er Ti Svi lis mi marT Ca mo er T-

vas mSob lis uf le ba, rac mas xels ar uS lis, iyos sxva Svi le bis mem k vid re.

am mxriv, sa yu radRe boa is, rom mSob lis uf le bis Ca mor T me vis Sem Tx ve va Si,

Svils ma inc rCe ba mem k vid re o bis uf le ba am mSob lis qo ne ba ze. anu mar ti vad

rom vTqvaT, Tu ki Tqvens mSo bels Tqvens mi marT Ca mo er T va mSob lis uf le-

ba, is ve Rar gax de ba Tqve ni mem k vid re, mag ram Tqven Cve u leb riv, SeZ lebT

mi si qo ne bis mem k vid re o biT mi Re bas.

III. ka no niT mem k vid re e bi ver iq ne bi an verc is pi re bi, rom le bic bo ro tad

Tavs ari deb d nen maT ze da kis re bul mo va le o bas, _ er Ci naT mam k vid re be li,

Tu ki es ga re mo e ba dad gin de ba sa sa mar T los mi er!

ma ga li Tad, Tu ki Tqve ni mSo be li gar dac va le bam de did xans avad m yo fob-

da da bu neb ri vi a, mas ze zrun vis mo va le o ba ge kis re bo daT ro gorc Tqven,

ase ve Tqvens da- Z mebs, mag ram ro me li me Tqve ni ded ma miS vi li bo ro tad ari-

deb da Tavs mas ze zrun vis mo va le o bas, ma Sin Se saZ le be li a, mi mar ToT sa-

sa mar T los da mo iTxo voT, rom am uka nas k nels Ca mo er T vas Tqve ni mSob lis

mem k vid re o bis mi Re bis uf le ba.

mem k vid re o bis uf le bis Ca mor T me va, xels ar uS lis pirs, iyos sxva mam-

k vid reb lis mem k vid re, anu Tu ki Svils mxo lod de dis mi marT Ca mo er T va

mem k vid re o bis mi Re bis uf le ba, ma Sin is Cve u leb riv mi i Rebs ma mis mem k vid-

re o bas.

Page 73: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

7373

qali da memkvidreobiTi samarTali

am mxriv, sa in te re soa isic, rom Tu ki wi na si tu a ci as avi RebT, anu Svils

rom Ca mo er T va de dis mem k vid re o bis mi Re bis uf le ba, am pi ris Svi li ma inc

SeZ lebs be bi is mem k vid re o bis mi Re bas, Tu ki mi si mSo be li ma nam de gar da ic-

va la, sa nam mem k vid re o bas mi i Reb da (ix. qve Ta vi `mem k vid re o ba war mo mad gen-

lo biT, mem k vid re o bi Ti tran s mi si a~).

IV. gar da yve la ze moT Ca moT v li li pi ro bi sa, Tqven sru li uf le ba gaqvT,

an der ZiT, ne bis mi er pirs an pi rebs Ca mo ar T vaT mem k vid re o bis mi Re bis uf-

le ba da val de bu li ar xarT, mi u Ti ToT amis mo tiv ze. aseT Sem Tx ve va Si,

aR niS nu li pi re bi, sa er Tod ve Rar mi i Re ben Tqvens qo ne bas mem k vid re o biT.

Tu ki pirs ze moT Ca moT v li li ama Tu im mi ze zis ga mo Ca mo er T va mem k-

vid re o bis mi Re bis uf le ba, ma Sin mi si wi li Ta nab rad na wil de ba sxva mem k-

vid re eb ze.

mem k vid re o ba war mo mad gen lo biT, mem k vid re o bi Ti tran s mi sia

ras niS navs mem k vid re o ba war mo mad gen lo biT?

war mo mad gen lo bi Ti mem k vid re o ba aris ise Ti Sem Tx ve va, ro de sac sam k-

vid ros gax s nam de gar da ic v le ba mem k vid re da mis kuT v nil wils iRebs am

mem k vid ris mem k vid re. ka no ni aseT sam Sem Tx ve vas ic nobs:

I. Tu ki mam k vid reb lis gar dac va le bam de, gar da ic va la mam k vid reb lis

Svi li, ma Sin mem k vid re o bas war mo mad gen lo biT iRe ben Svi liS vi le bi;

II. Tu ki mam k vid reb lis gar dac va le bam de, gar da ic val nen mi si be bi a- ba-

bu a, ma Sin be bi a- ba bu is wils mi i Re ben ma Ti mSob le bi;

III. Tu ki mam k vid reb lis gar dac va le bam de, gar da ic va la mi si da an Zma, ma-

Sin maT ma giv rad, mem k vid re o bas mi i Re ben diS vi le bi an / da ZmiS vi le bi.

ras niS navs mem k vid re o bi Ti tran s mi si a?

mem k vid re o bi Ti tran s mi sia gu lis x mobs iseT Sem Tx ve vas, ro ca mem k vid-

re mar Ta li a, cocxa li iyo mam k vid reb lis gar dac va le bis mo men t Si, mag ram

gar da ic va la sam k vid ros mi Re bam de. am dros, sam k vid ro dan mi si wi lis mi Re-

bis uf le ba ga da dis mis mem k vid re eb ze. ma ga li Tad, Tu ki gar da ic va la de da

da mi si mem k vid re o ba un da mi e Ro Svils, mag ram de dis gar dac va le bi dan 3

Tve Si gar da ic va la Svi lic ise, rom ver mi i Ro mem k vid re o ba, ma Sin Svi lis

wils mi i Re ben mi si Svi le bi, me uR le an mi si sxva mem k vid re e bi.

Page 74: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

7474

qali da memkvidreobiTi samarTali

war mo mad gen lo bi Ti mem k vid re o ba da mem k vid re o bi Ti tran s mi si a, ar se-

bi Tad gan s x vav de ba er T ma ne Tis gan: pir vel rig Si, war mo mad gen lo bi Ti mem k-

vid re o ba moq me debs mxo lod ka no niT mem k vid re o bi sas da isic mxo lod ze-

moT Ca moT v li li kon k re tu li pi re bis Sem Tx ve va Si. mem k vid re o bi Ti tran s-

mi sia ki, ne bis mi e ri mem k vid ris mi marT ga mo i ye ne ba. gar da ami sa, prin ci pu li

gan s x va ve baa is, rom war mo mad gen lo bi Ti mem k vid re o bis dros, mem k vid re

gar da ic v le ba mam k vid re bel ze ad re; mem k vid re o bi Ti tran s mi si is dros ki,

mem k vid re mam k vid reb lis gar dac va le bis Sem deg gar da ic v le ba, oRond ma-

nam, sa nam mo as w rebs mem k vid re o bis mi Re bas

sam k vid ros gax s na, sam k vid ros mi Re ba, sam k vid ro mow mo ba

sam k vid ros gax s nis dro: sam k vid ro ix s ne ba pi ris gar dac va le bis dRes

an pi ris gar dac v li lad ga mocxa de bis Se sa xeb sa sa mar T los ga dawy ve ti le-

bis Za la Si Ses v lis dRes. kom lis sa er To qo ne ba ze, sam k vid ro ga ix s ne ba

kom lis bo lo wev ris gar dac va le bis dRes.

sam k vid ros gax s nis ad gi li: sam k vid ros gax s nis ad gi lad iT v le ba mam-

k vid reb lis sacxov re be li ad gi li, xo lo Tu es uka nas k ne li cno bi li ar

aris, is ad gi li, sa dac im yo fe ba sam k vid ro qo ne ba. Tu aR niS nu li qo ne bis

sxva das x va na wi li sxva das x va ad gi la sa a, ma Sin sam k vid ros gax s nis ad gi lad

Ca iT v le ba uZ ra vi qo ne bis, an mi si fa se u li na wi lis ad gil sam yo fe li, xo lo

Tu sam k vid ro qo ne ba Si ar Se dis uZ ra vi qo ne ba, ma Sin _ moZ ra vi niv Te bis an

mi si Zi ri Ta di na wi lis ad gil sam yo fe li.

Tu ki mam k vid re be li gar dac va le bam de dro e biT cxov rob da sazR var ga-

reT, ma Sin sam k vid ros gax s nis ad gi lad is ad gi li Ca iT v le ba, sa dac mam-

k vid re be li Cve u leb riv cxov rob da sa qar T ve lo dan gam g zav re bam de. Tu ki

mam k vid re be li mud mi vad cxov rob da sazR var ga reT, ma Sin sam k vid ros gax s nis

ad gi lia is qve ya na, sa dac is cxov rob da. am Sem Tx ve va Si, sam k vid ros mi Re ba

mem k vid re e bis mi er xde ba im sa xel m wi fos ka non m deb lo bis mi xed viT, sa dac

gar da ic va la mam k vid re be li.

sam k vid ros mi Re ba

gav r ce le bu li praq ti kis Ta nax mad, xSi rad, pi ris gar dac va le bis Sem-

deg, mem k vid re e bi mSvi dad ga nag r Zo ben da na to va ri qo ne bis flo bas da hgo-

Page 75: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

7575

qali da memkvidreobiTi samarTali

ni aT, rom mem k vid re o ba mi i Res da amis ofi ci a lu ri ga for me ba sa Wi ro ar

aris. Tum ca, mog vi a ne biT, xan da xan aTe u lo biT wlis Sem de gac ki, awy de bi an

mTel rig prob le mebs uZ ra vi qo ne bis ga da for me bis, maT sa xel ze aR ricx-

vis, sam k vid ros ga yo fi sa da mTel rig sxva sa kiTxeb Tan da kav Si re biT.

imis T vis, rom Ta vi dan aici loT msgav si xa si a Tis sa mar T leb ri vi prob-

le me bi, gax sov deT:

pi ris gar dac va le bis mo men ti dan, 6 Tvis gan mav lo ba Si, un da Se i ta noT

gan cxa de ba no ta ri us Tan sam k vid ros mi Re bis Se sa xeb.

mar Ta li a, ka non m deb lo ba ic nobs sam k vid ros mi Re bas faq tob ri vi flo-

bis gzi Tac (ro de sac mem k vid re Se ud ge ba sam k vid ro qo ne bis flo ba sa da

sar geb lo bas, ma ga li Tad da iwyebs an ga nag r Zobs mam k vid reb lis mi er da-

na to var sax l Si cxov re bas, ka no nis Ta nax mad sam k vid ro mi Re bu lad iT v-

le ba), mag ram vi na i dan faq tob ri vi flo ba ofi ci a lu rad ar fiq sir de ba,

Se iZ le ba war mo iS vas mTe li ri gi prob le me bi flo bis faq tis da das tu re-

bi sas. Se iZ le ba, sa Wi ro gax des sa sa mar T lo sad mi mi mar T va da a.S. ami tom,

ar se bu li praq ti ki dan ga mom di na re, um jo be si a, Tu ki mem k vid re o bis mi sa Re-

bad, mam k vid reb lis gar dac va le bis Sem deg, pir da pir mi mar TavT no ta ri uss,

6 Tvis Sem deg aiRebT sam k vid ro mow mo bas da uk ve Ta vi suf lad ga da i for-

mebT Tqvens sa xel ze mam k vid reb lis da na to var uZ rav Tu moZ rav qo ne bas.

(sam k vid ro mow mo ba _ do ku men ti, rom lis Ta nax ma dac, Tqven war mo ad genT

gar dac v li li pi ris mem k vid res da iRebT im uf le ba- mo va le o bebs, ra sac

gar dac v li li flob da). sam k vid ro mow mo bis ga ce ma 6 Tvis gas v lam dec Se iZ-

le ba mxo lod im Sem Tx ve va Si, Tu no ta ri uss mo e po ve ba cno ba, rom mow mo bis

mTxov nel pir Ta gar da, sxva mem k vid re e bi ar ari an. sam k vid ro mow mo ba Se iZ-

le ba ga i ces ro gorc mTel sam k vid ro ze, ase ve mis na wil ze. mow mo ba mi e ce ma

yve la mem k vid res er Tad, an Ti To e uls cal - cal ke, ma Ti sur vi li sa mebr.

ka non m deb lo ba Si gan xor ci e le bu li cvli le be bis Ta nax mad, Tqven uf le-

ba gaqvT, gan cxa de ba mem k vid re o bis mi Re bis Se sa xeb Se i ta noT ara mxo lod

mam k vid reb lis sacxov re be li ad gi lis mi xed viT, ara med sa qar T ve los te-

ri to ri a ze ar se bul ne bis mi er sa no ta ro bi u ro Si. gan cxa de bis Se ta ni sas,

dag Wir de baT sxva das x va sa bu Ti, ker Zod, gar dac va le bis mow mo ba, an der Zi

an / da Tqve ni da mam k vid reb lis na Te sa vo bis da ma das tu re be li do ku men ti,

amo na we ri sa ja ro re es t ri dan an sxva ofi ci a lu ri sa bu Ti uZ ra vi qo ne bis

Se sa xeb, Tu ki sam k vid ro qo ne ba Si Se dis uZ ra vi qo ne ba da sxva.

sam k vid ros mi Re ba Se iZ le ba ro gorc pi ra dad, ase ve war mo mad gen lis

Page 76: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

7676

qali da memkvidreobiTi samarTali

meS ve o biT. Tu ki mem k vid re qme du u na ro an SezRu dul qme du na ri a ni a, ma Sin

igi mem k vid re o bas mi i Rebs mi si ka no ni e ri war mo mad gen lis meS ve o biT.

ro gorc uk ve aR v niS neT, sam k vid ro, pi ris gar dac va le bi dan, 6 Tvis gan-

mav lo ba Si un da iyos mi Re bu li. mag ram, Tu ki va dis ga da ci le ba mox da sa-

pa tio mi ze ziT, igi Se iZ le ba sa sa mar T lom aRad gi nos. xo lo im Sem Tx ve va Si,

Tu yve la mem k vid re Ta nax maa, va dis aR d ge na sa sa mar T lo sad mi mi mar T vis ga re-

Sec Se iZ le ba.

im Sem Tx ve va Si, Tu ki Tqven sam k vid ros gax s ni dan 6 Tvis gas v lam de Se-

ud ge biT sam k vid ros flo bas da mar T vas, uf le ba ar gaqvT, gan kar goT sam-

k vid ro qo ne ba ma nam, sa nam ar ga va 6 Tve. Tum ca, am we si dan ga mo nak li sia

sam k vid ros qo ne bi dan im xar je bis anazRa u re ba, ro me lic sa Wi ro iyo mam k-

vid reb lis mov lis da mkur na lo bis T vis, mi si dak r Zal vis T vis, mam k vid reb-

lis rCe na ze myo fi pi re bis Se nax vi saT vis, xel fa sis gas tum re bis T vis da

sam k vid ros dac vi sa da mar T vi sT vis.

sam k vid ros mi Re ba ze uari

Tqven uf le ba gaqvT, uari TqvaT sam k vid ros mi Re ba ze ro gorc pi ra dad,

ise war mo mad gen lis meS ve o biT. uaris Tqmis T vis, ka non m deb lo biT dad ge ni-

lia sam T vi a ni va da, ro me lic aiT v le ba im dRi dan, ro ca Tqven Se ity veT an

un da Se getyoT, rom miw ve u li xarT sam k vid ros mi sa Re bad. sa pa tio mi ze zis

Sem Tx ve va Si, es va da Se iZ le ba gag r Zel des, mag ram ara ume tes ori Tvi sa.

Tum ca, im Sem Tx ve va Si, Tu faq tob ri vad Se u de qiT sam k vid ros flo bas _ am

dros, es va da Se ad gens 6 Tves.

sam k vid ros mi Re ba ze uari un da ga for m des no ta ri us Tan.

ka no niT ak r Za lu lia sam k vid ros mi Re ba ze uari na wi lob riv, ra i me daT-

q miT an va diT. Tu ki sam k vid ro qo ne ba Si Se ma va li Tun dac er Ti kon k re tu li

niv Tis mi Re ba ze am bobT uars, an daT q vamT ra i me pi ro bas sam k vid ros mi Re-

bis T vis, iT v le ba, rom Tqven uari TqviT sam k vid ro ze. Tum ca, am we si dan

ar se bobs ram de ni me ga mo nak li si. im Sem Tx ve va Si, Tu ki ar mis devT sof lis

me ur ne o bas, Se giZ li aT uari TqvaT sa sof lo- sa me ur neo da niS nu le bis mi-

wis, mowyo bi lo bis, Sro mis iara Re bi sa da pi ruty vis mi Re ba ze, rac ar Ca iT-

v le ba mTli a nad sam k vid ros mi Re ba ze uaris Tqmad. ase ve im Sem Tx ve va Si, Tu

sxva das x va sa fuZ v liT ger ge baT ram de ni me wi li sam k vid ro dan _ ma ga li Tad,

an der ZiT mem k vid rec xarT da sa val de bu lo wi lis mi Re bis uf le bac gaqvT,

Se giZ li aT mi i RoT er Ti wi li da uari TqvaT me o re ze, an uari TqvaT yve la ze.

Page 77: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

7777

qali da memkvidreobiTi samarTali

ka no ni iZ le va ase ve imis sa Su a le bas, rom sam k vid ros mi Re ba ze uari

TqvaT ro me li me sxva mem k vid ris an mem k vid re e bis sa sar geb lod. aseT Sem Tx-

ve va Si, Tqve ni kuT v ni li wi li er ge ba swo red im mem k vid res, rom lis sa sar-

geb lo dac ga nacxa deT uari sam k vid ros mi Re ba ze. Tum ca, Tqvens mi er da sa-

xe le bu li pi ri, auci leb lad un da iyos ka no niT an an der ZiT mem k vid re Ta

ricx vi dan da ar un da iyos uRirs mem k vid red cno bi li an an der ZiT ar un da

hqon deT mem k vid re o bis uf le ba Ca mor T me u li. Tu uars ram de ni me mem k vid-

ris sa sar geb lod ity viT, ma Sin Tqven ve Se giZ li aT gan sazR v roT ma Ti wi-

le bis ode no ba Tqve ni kuT v ni li wi li dan. Tu ase Ti mi Ti Te ba ar ar se bobs,

ma Sin wi li maT So ris, Ta nab rad ga na wil de ba.

im Sem Tx ve va Si, Tu gsurT sam k vid ro ze uari TqvaT Svi liS vi lis sa sar-

geb lod, ga iT va lis wi neT: ase Ti uari da saS ve bia mxo lod im Sem Tx ve va Si, Tu

sam k vid ros gax s nis dRi saT vis, cocxa li aRar aris mi si mSo be li, ro me lic

mam k vid reb lis mem k vid re un da yo fi li yo, an Tu Svi liS vi li an der ZiT mem-

k vid re a.

Tu ki sam k vid ro ze uars ity viT, mag ram ar da a sa xe lebT kon k re tul pirs,

rom lis sa sar geb lo dac acxa debT uars, am Sem Tx ve va Si, Tqve ni wi li ga na wil-

de ba ka no niT mem k vid re ebs So ris, xo lo Tu mTe li qo ne ba an der ZiT iyo ga na-

wi le bu li, ma Sin _ an der ZiT mem k vid re ebs So ris, ma Ti wi lis pro por ci u lad.

sam k vid ro ze uaris Tqma aRar da iS ve ba, Tu ki uk ve Se i ta neT gan cxa de ba

no ta ri us Tan sam k vid ros an sam k vid ro mow mo bis mi Re bis Se sa xeb.

sam k vid ros mi Re ba ze uaris Tqma Se uq ce va di a!

anu Tu ki uari ga nacxa deT, Sem d gom ki ga da i fiq reT, uk ve ve Rar SeZ lebT

sam k vid ros mi Re bas.

sam k vid ros mi Re ba an mi Re ba ze uaris Tqma, Se iZ le ba sa da vo gax des ori

Tvis gan mav lo ba Si im dRi dan, ro ca da in te re se bul ma pir ma Se ityo Se da ve-

bis sa fuZ ve li.

upi ra te si mem k vid re o bis uf le ba

mar Ta li a, zo ga dad yve la mem k vid res Ta na ba ri uf le be bi ga aC nia sam-

k vid ro qo ne bas Tan da kav Si re biT, mag ram ka no ni ic nobs Sem Tx ve vebs, ro-

ca kon k re tul mem k vid res upi ra te si uf le ba aqvs, mo iTxo vos sam k vid ro Si

Se ma va li ama Tu im qo ne bis mem k vid re o biT mi Re ba. ase Ti Sem Tx ve va a, ro ca

mem k vid re sa da mam k vid re bels ra i me qo ne ba hqon daT sa er To sa kuT re ba Si.

Page 78: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

7878

qali da memkvidreobiTi samarTali

ma ga li Tad, ma ma da Svi li flob d nen sa war mos Ta na sa kuT re bis uf le biT. am

dros, Svils aqvs sa war mos wi lis mi Re bis upi ra te si uf le ba, ro gorc Ta-

na me sa kuT res.

igi ve Sem Tx ve vaa ma Si nac, ro ca er T -er Ti mem k vid re, mam k vid re bel Tan

er Tad cxov rob da am uka nas k ne lis sacxov re bel sax l Si, ara nak leb er Ti

wlis gan mav lo ba Si sam k vid ros gax s nam de. am dro sac, aseT mem k vid res aqvs

upi ra te si uf le ba, mo iTxo vos mi si wi lis Se sa ba mi sad, sacxov re be li sax-

lis, bi ni sa da sxva sad go mis, ase ve sa o ja xo niv Te bis ga da ce ma.

Tu ki mem k vid re ga mo i ye nebs Ta vis upi ra tes uf le bas da mi i Rebs kon k re-

tul qo ne bas, ris ga moc Sem cir de ba sxva mem k vid re Ta wi li, ma Sin maT un da

mi e ceT Se sa ba mi si fu la di an qo neb ri vi kom pen sa ci a. upi ra te si uf le bis

mqo ne mem k vid re e bis moTxov niT, sa sa mar T los uf le ba aqvs, ga da a va dos kom-

pen sa ci is ga dax da mi si mo cu lo bis gaT va lis wi ne biT, mag ram ara ume tes aTi

wlis va diT.

sam k vid ro qo ne ba

sam k vid ro qo ne ba Se i cavs mam k vid reb lis, ro gorc qo neb ri vi uf le be bis

(aq ti vi), ise mo va le o be bis (pa si vi) er Tob li o bas, ro me lic mas hqon da sik v di-

lis mo men tis T vis. es gu lis x mobs imas, rom mem k vid re eb ze, rom le bic mi i Re-

ben sam k vid ro qo ne bas, ga da dis ara mxo lod qo ne ba da sxva ma te ri a lu ri si-

ke Te, ara med is qo neb ri vi xa si a Tis val de bu le be bic, rac mam k vid re bels sik-

v di lis mo men tis T vis hqon da _ ma ga li Tad, me sa me pi re bis gan aRe bu li va le bi.

aq sa yu radRe boa is, rom mem k vid re eb ze ga da dis mxo lod ise Ti uf le be bi da

val de bu le be bi, rom le bic ar ata rebs pi rad xa si aTs, anu ro me lic uSu a lod

gar dac v li li pi ris pi rov ne bas ar ukav Sir de ba. pi rad uf le bad Ca iT v le ba,

ma ga li Tad, ali men tis moTxov nis uf le ba, vi na i dan igi uSu a lod gar dac v-

li lis na Te sa u ri kav Si ri dan ga mom di na re obs. me o re mxriv, pi rad val de bu-

le bad Ca iT v le ba ise Ti moq me de bis Ses ru le ba, ro me lic mxo lod uSu a lod

gar dac v lils un da ga ne xor ci e le bi na, ma ga li Tad mu si ka lu ri an li te ra tu-

ru li na war mo e bis Seq m na. amis gan gan s x va ve biT, ban ki dan aRe bu li ses xis da-

far va ar Ca iT v le ba pi rad val de bu le bad, rad gan ses xi da kav Si re bu lia ara

uSu a lod gar dac v li lis pi rov ne bas Tan, ara med mis qo ne bas Tan. Se sa ba mi sad,

vis xel Sic ga da va qo ne ba, mas da e kis re ba ses xis da far vis val de bu le ba.

ze moT moy va ni li ma ga li Te bis gar da, Se saZ lo a, cal ke ul Sem Tx ve veb Si,

ka no ni an mxa re Ta So ris da de bu li xel Sek ru le ba iT va lis wi neb des iseT

Page 79: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

7979

qali da memkvidreobiTi samarTali

uf le beb sa da mo va le o bebs, rom le bic moq me debs mxo lod mxa re ebs So ris

da wyde ba ma Ti gar dac va le biT.

sam k vid ro Si ar Se dis da mem k vid re Ta So ris ar ga i yo fa sag va re u lo wig-

ne bi (an Ca na we re bi), oja xu ri ma ti a ne, su lis mo sax se ni e be li da sxva sa kul to

sag ne bi da saf la vi. am sag ne bis ga da ce ma mem k vid re TaT vis xde ba sa zo ga do-

e ba Si an im kon k re tul wre Si, an ojax Si dam k vid re bu li Cve u le bis da mi-

xed viT, ro mel sac ekuT v no da mam k vid re be li. do ku men te bi, rom le bic exe ba

gar dac v li lis pi rov ne bas, mis ojaxs an mTel sam k vid ros, rCe ba mem k vid re e-

bis sa er To qo ne bad.

Tu ki mem k vid re ram de ni me a, ma Sin sa nam mox de ba sam k vid ro qo ne bis maT

So ris ga na wi le ba, isi ni iT v le bi an qo ne bis Ta na me sa kuT re e bad da er Tob-

li vad mar Ta ven mas. am qo ne bi dan, Se iZ le ba ga dax di li iq nes mam k vid reb lis

mov li sa da mi si uka nas k ne li avad m yo fo bis, ase ve dak r Zal vis, sam k vid ros

dac vi sa da mar T vis auci le be li xar je bi.

sam k vid ros ga yo fa, ga Ta nab re ba

sam k vid ro qo ne ba, mem k vid re ebs So ris ga i yo fa mem k vid re e bis Se Tan x me-

biT im wi le bis mi xed viT, rac maT ekuT v niT an der Zis an ka no nis Ta nax mad.

Ti To e ul mem k vid res, Se uZ lia mo iTxo vos Ta vi si wi lis ga mo yo fa na tu riT,

ro gorc moZ ra vi ise uZ ra vi qo ne bi dan, Tu ase Ti ga mo yo fa Se saZ le be lia an

ak r Za lu li ar aris ka no niT. ase ve, mem k vid re Ta Se Tan x me biT, Se saZ le be lia

mTe li sam k vid ros ga yid va da fu lis ga na wi le ba ma Ti wi lis pro por ci u lad.

Tu ki mem k vid re e bi Se Tan x m de bi an, Se iZ le ba mTe li sam k vid ro erT mem k vid-

res dar Ces, ro me lic da nar Ce nebs ga da ux dis ma Ti wi lis Se sa ba mis fu lad

kom pen sa ci as. ise Ti qo ne ba, rom lis ga yo fac ga mo iw vevs mi si sa me ur neo da-

niS nu le bis moS las an Se sus te bas, ga yo fas ar eq vem de ba re ba da xde ba yve la

mem k vid ris Ta na sa kuT re ba.

sa sof lo- sa me ur neo da niS nu le bis mi wa, ro mel zec sa ad gil ma mu lo me-

ur ne o baa mowyo bi li, Se iZ le ba ga i yos, Tu ki amiT ar ga nad gur de ba me ur ne-

o ba. Tu ki ar cer Ti mem k vid re ar api rebs me ur ne o bis gaZRo las, ma Sin ma Ti

Se Tan x me biT, mi wa da mas ze mowyo bi li me ur ne o ba Se iZ le ba ga i yi dos da mi-

Re bu li fu li ga na wil des mem k vid re ebs So ris. xo lo im Sem Tx ve va Si, Tu ki

mi wis ga yo fa Se uZ le be li a, ma Sin igi un da mi e kuT v nos im mem k vid res, ro me-

lic iq cxov robs da mam k vid re bel Tan er Tad ewe o da me ur ne o bas. ase Tis ar

ar se bo bis Sem Tx ve va Si, _ im mem k vid res, ro mel sac aqvs sur vi li da una ri,

Page 80: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

8080

qali da memkvidreobiTi samarTali

ga uZR ves me ur ne o bas. sxva mem k vid re e bi mi i Re ben maT wils sxva qo ne bi dan,

an Tu sxva qo ne ba sak ma ri si ar iyo, _ Se sa ba mis fu lad kom pen sa ci as.

Tu ki mam k vid re bels gar dac va le bis Sem deg dar Ca va le bi, ma Sin Se saZ-

lo a, mem k vi der Ta Se Tan x me biT, va le bis gas tum re ba er T -erT mem k vid res da-

e kis ros, oRond mi si wi lis Se sa ba mi si gaz r diT.

wi le bis ga yo fi sas, mem k vid re eb ma er T ma ne Tis wil Si un da CaT va lon im

qo ne bis Ri re bu le ba, rom le bic maT sa Cuq ris sa xiT mi i Res mam k vid reb lis-

gan, sam k vid ros gax s nam de xu Ti wlis gan mav lo ba Si. ka no niT ase ve dad ge ni-

li a, rom Svi lebs So ris sam k vid ros ga yo fi sas, wil Ta ga Ta nab re bis T vis,

maT sam k vid ros un da mi aT va lon yo ve li ve is, rac mi i Res mam k vid reb lis gan

mSob le bis qo ne bi dan ga mo yo fis sa xiT, Tu mam k vid re bels sxva ram ar da ud-

ge ni a. ma ga li Tad, Se saZ lo a, mSo bel ma Ta vis si cocx le Si ve ga mo yos Svi le-

bis wi li Ta vi si qo ne bi dan da er T -erT Svils aCu qos sacxov re be li sax li.

aseT Sem Tx ve va Si, sam k vid ros ga yo fis dros, wil Ta ga Ta nab re bis T vis, na Cu-

qa ri sacxov re be li sax li Ca iT v le ba im Svi lis wil Si, ro mel mac igi mi i Ro.

gar da ami sa, STa mo ma vals, ro mel mac sa o ja xo me ur ne o ba Si ga we u li

Sro miT, mam k vid reb lis pro fe si ul da ko mer ci ul saq mi a no ba Si mo na wi le o-

biT, mniS v ne lo va ni xar je bis ga we viT an sxva sa xiT, gan sa kuT re bu li wvli li

Se i ta na mam k vid reb lis qo ne bis Se nar Cu ne ba sa da gaz r da Si, sam k vid ros ga-

yo fi sas, uf le ba aqvs mo iTxo vos ga Ta nab re ba sxva ka no niT mem k vid re eb Tan.

ga Ta nab re bis moTxov na ar Se iZ le ba, Tu ki ase Ti mom sa xu re bis T vis na Te sa vi

iReb da ga sam r je los an ga sam r je lo wi nas war Se Tan x me bu li iyo.

Tu ki mem k vid re e bi ver Se Tan x m de bi an wi le bis ga yo fa ze, da vas maT So-

ris ga dawy vets sa sa mar T lo, er T -er Ti an ram de ni me mem k vid ris sar Ce lis

sa fuZ vel ze.

Tu mem k vid re Ta So ris ari an ise Ti pi re bi, ro mel Ta ad gil sam yo fe lic

uc no bi a, da nar Ce ni mem k vid re e bi mo va le ni ari an, mi i Ron go niv ru li zo me bi

ma Ti ad gil sam yo fe lis da sad ge nad da maT mem k vid re e bad mo saw ve vad.

Tu ki sam k vid ros mi sa Re bad mow ve u li mem k vid re, ro me lic ad gil ze ar

im yo fe ba, sa mi Tvis gan mav lo ba Si, uars ar ity vis sam k vid ro ze, ma Sin da-

nar Ce ni mem k vid re e bi val de bul ni ari an, Se atyo bi non mas sam k vid ros ga-

yo fis Se sa xeb. Tu ase Ti Setyo bi ne bis mi Re bi dan sa mi Tvis gan mav lo ba Si,

mem k vid re ar ac no bebs da nar Cen mem k vid re ebs ga yo fa Si mo na wi le o bis sur-

Page 81: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

8181

qali da memkvidreobiTi samarTali

vi lis Se sa xeb, ma Sin da nar Cen mem k vid re ebs uf le ba aqvT, ga yon sam k vid ro

da Ta vad ga mo yon ad gil ze ar m yo fi mem k vid ris wi li. igi ve mox de ba im Sem-

Tx ve va Sic, Tu sam k vid ros gax s ni dan eq v si Tvis gan mav lo ba Si, ver mo xer-

x da ad gil ze ar mo fi mem k vid ris ad gil sam yo fe lis dad ge na da arc ra i me

cno baa mis gan sam k vid ros mi Re ba ze uaris Tqmis Se sa xeb.

sam k vid ro qo ne ba ze moq me di sa ga da sa xa do re Ji mi

mniS v ne lo va nia ico deT, Tu ra sa xis ga da sa xa diT da i beg re biT da ra

Sem Tx ve veb Si, ro de sac iRebT mem k vid re o bas. zo ga di we se bis Ta nax mad, sam-

k vid ro qo ne ba war mo ad gens Se mo sa vals, xo lo Se mo sa va li sa xel m wi fos mi er

ibeg re ba sa Se mo sav lo ga da sa xa diT.

Tqven mTli a nad Ta vi suf l de biT sa Se mo sav lo ga da sa xa dis ga dax dis gan,

Tu ki mem k vid re o ba mi i ReT ro gorc I an II ri gis mem k vid rem, anu ro gorc

gar dac v li lis de dam, me uR lem, Svil ma an dam.

im Sem Tx ve va Si, Tu ki mem k vid re o ba mi i ReT ro gorc gar dac v li lis be bi am,

de i dam an ma mi dam (III da IV ri gis mem k vid re), ma Sin sa Se mo sav lo ga da sa xa dis-

gan Ta vi suf l de biT, Tu ki mi Re bu li qo ne bis Ri re bu le ba ar aRe ma te ba 150 000

lars. Tu ki qo ne bis Ri re bu le bam ga da a War ba aR niS nul Tan xas, ma Sin sa Se mo-

sav lo ga da sa xa diT, Cve u leb riv da i beg re ba is ode no ba, rom li Tac qo ne bis

Ri re bu le ba aRe ma te ba mi Ti Te bul Tan xas, anu Tu ki Tqvens mi er mi Re bu li

qo ne bis Ri re bu le ba Se ad gens 200 000 lars _ Tqven mo gi wevT mxo lod 50 000

la ris Se sa ba mi si ga da sa xa dis ga dax da. am ga da sa xa dis ga dax da un da mox des

qo ne bis mi Re bi dan ori ka len da ru li wlis gan mav lo ba Si, ara ug vi a nes yo ve-

li xu Ti Tvis Sem d go mi Tvis 15 ricx vi sa, Ta na bar na wi le bad.

oja xis wev ris gan mem k vid re o biT mi Re bu li qo ne ba, ase ve ar Ca iT v le ba

Se mo sav lad qo ne bis ga da sa xa diT da beg v ris dros.

mam k vid reb lis va le bis gas tum re ba mem k vid re Ta mi er

ro gorc uk ve aR v niS neT, mem k vid re eb ze ga da dis mam k vid reb lis va le bi

da isi ni val de bul ni ari an, Se atyo bi non kre di to rebs sam k vid ros gax s nis

Se sa xeb, Tu ki maT T vis cno bi li iyo va lis ar se bo ba da ga is tum ron es va le-

bi, sam k vid ro Si ma Ti wi lis pro por ci u lad. an der ZiT, mam k vid re bels Se uZ-

lia da a sa xe los kon k re tu lad is mem k vid re e bi, rom le bic pa su xis m ge bel ni

iq ne bi an va le bis da far va ze.

Page 82: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

8282

qali da memkvidreobiTi samarTali

mam k vid reb lis kre di to reb ma, Ta vi an Ti moTxov ne bi un da wa rud gi non

sam k vid ros mim Reb mem k vid re ebs, eq v si Tvis gan mav lo ba Si im dRi dan, ro ca

maT T vis cno bi li gax da sam k vid ros gax s nis Se sa xeb. mi u xe da vad imi sa, ma Ti

moTxov nis Ses ru le bis _ anu va lis da far vis va da mo su lia Tu ara.

Tu ki kre di to reb ma ar icod nen sam k vid ros gax s nis Se sa xeb, ma Sin maT

moTxov na un da wa rud gi non mem k vid re ebs, moTxov nis va dis dad go mi dan er-

Ti wlis gan mav lo ba Si. am we se bis da uc ve lo ba ga mo iw vevs moTxov nis uf le-

bis da kar g vas. Tum ca, am Sem Tx ve va Si, ga mo nak li sia is moTxov ne bi, rac da-

kav Si re bu lia mam k vid reb lis uka nas k ne li avad m yo fo bi sas mov lis, mkur na-

lo bis, xel fa sis gas tum re bis, dak r Zal vis, sam k vid ros dac vi sa da mar T vis

xar jeb Tan. aseT moTxov neb ze vrcel de ba xan daz mu lo bis sa er To va de bi. es

we si moq me debs ase ve im pir Ta moTxov neb zec, rom le bic iTxo ven sam k vid ro-

Si Se sul qo ne ba ze sa kuT re bis cno bas da ukan dab ru ne bas.

im Sem Tx ve va Si, Tu ki kre di to re bi hyavs ro gorc mam k vid re bels, ise

mem k vid res, moTxov ne bis dak ma yo fi le bi sas, upi ra te so ba eni We ba mam k vid-

reb lis kre di to rebs.

um k vid ro qo ne ba

im Sem Tx ve va Si, Tu ar ar se bo ben arc ka no niT da arc an der ZiT mem k vid-

re e bi, an ar cer T ma mem k vid rem ar mi i Ro mem k vid re o ba, an yve la mem k vid res

Ca mo er T va mem k vid re o bis mi Re bis uf le ba, ma Sin qo ne ba ga da dis sa xel m-

wi fo ze. am Sem Tx ve va Si, mam k vid reb lis va leb ze, sa xel m wi fo agebs pa suxs

kre di to re bis wi na Se sam k vid ro qo ne bis far g leb Si.

xo lo, Tu ki pi ri gar dac va le bam de im yo fe bo da mo xuc Ta, in va lid Ta,

sam kur na lo, aR m z r de lo biT da so ci a lu ri dac vis sxva da we se bu le ba Si, _

ma Sin gar dac v li li pi ris qo ne ba ga da dis am da we se bu le bis sa kuT re ba Si.

sa in te re so a, ra xde ba ma Sin, Tu ki mam k vid re bels ga aC n da wi li ama Tu im

sa me war meo or ga ni za ci a Si da mas ar dar Ca mem k vid re e bi?

am dros, gar dac v li li pi ris wi li (aq ci is, pa is, an sxva sa xiT), ga da dis

Ta vad am sa me war meo or ga ni za ci is sa kuT re ba Si _ Tu ki ka no ni sxva ra mes ar

iT va lis wi nebs.

Page 83: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

8383

qali da memkvidreobiTi samarTali

mam k vid reb lis rCe na ze myof pir Ta uf le be bi

Tu ki pi ris gar dac va le bam de, mis rCe na ze iy v nen araS ro mi su na ri a ni pi-

re bi, ro mel Tac da mo u ki deb lad Ta vis Se nax va ar Se uZ li aT, ma Sin aseT pi-

rebs Se uZ li aT, mo iTxo von sar Co (a li men ti) sam k vid ro qo ne bi dan. moTxov-

ni li Tan xa, go niv rul Ta na far do ba Si un da iyos qo ne bis mo cu lo bas Tan.

sa an der Zo da na kis ri (le ga ti)

sa mo qa la qo ko deq siT gaT va lis wi ne bu lia imis Se saZ leb lo ba, rom mam-

k vid re bel ma an der ZiT gan sazR v ros ara mxo lod is, Tu vis dar Ce ba mi si

qo ne ba, ara med gar k ve u li val de bu le be bic da a kis ros erT an ram de ni me mem-

k vid res sam k vid ro qo ne bis xar j ze (sa an der Zo da na kis ri, le ga ti).

ma ga li Tad, ro gor un da mo iq ceT, Tu ki gsurT, rom Tqve ni gar dac va le-

bis Sem deg, Tqve ni So re u li na Te sa vi an ax lo me go ba ri, ro me lic Tqven Tan

er Tad cxov robs Tqvens sax l Si, ar dar Ces ubi na od ma Sin, ro ca sax li mem k-

vid re o biT Tqvens Svils ga da e ce ma?

an Tu ki gsurT, rom Tqve ni ma ma- pa pi se u li mi wis nak ve Ti ar iyos mo uv-

le li da mox des mas ze ar se bu li Zvir fa si nar ga ve bis Se nar Cu ne ba?

aseT Sem Tx ve veb Si, Tqven Se giZ li aT, an der ZiT erT an ram de ni me mem k-

vid res da a va loT, pir vel Sem Tx ve va Si: acxov ros Tqvens sax l Si is pi ri,

ro mel sac Tqven da a sa xe lebT da ro me lic Tqven Tan er Tad cxov rob da ara-

nak leb er Ti wlis gan mav lo ba Si sam k vid ros gax s nam de _ am pi ris si cocx lis

bo lom de; xo lo me o re Sem Tx ve va Si: mo u a ros mi wis nak veTs da ar ga a nad gu-

ros mas ze ar se bu li nar ga ve bi im de ni xa ni, ram den sac an der Z Si mi u Ti TebT.

sa an der Zo da na kis ri Se iZ le ba iyos ro gorc ze moTx se ne bu li val de bu-

le be bi, ase ve sxva mra val g va ri xa si a Tis moq me de bis gan xor ci e le ba. ma ga li-

Tad, sam k vid ro qo ne ba Si Se ma va li qo ne bi dan, gar k ve u li niv Tis sxvis T vis

ga da ce ma sa kuT re ba Si, sar geb lo ba Si an sxva sa niv To uf le biT, gan sazR v ru-

li sa mu Sa os Ses ru le ba, mom sa xu re bis ga we va da a.S. gar da ami sa, sa an der Zo

da na kisrs Se iZ le ba hqon des ase ve sa er To sa sar geb lo mi za ni: saq vel moq-

me do, re li gi u ri da a.S da ata reb des ro gorc qo neb riv, ise ara qo neb riv

xa si aTs.

Page 84: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

8484

qali da memkvidreobiTi samarTali

Tum ca, ga saT va lis wi ne be lia is, rom sa an der Zo da na kis ris Ses ru le ba un-

da mox des sam k vid ro qo ne bis Ri re bu le bis far g leb Si, anu sam k vid ro qo ne ba

ma te ri a lu rad un da iZ le o des imis sa Su a le bas, rom Tqven ma mem k vid rem SeZ-

los da na kis ris Ses ru le ba swo red am qo ne bis da ara Ta vi si qo ne bis xar j ze.

ro gorc ze mo TaR we ril pir vel Sem Tx ve va Si gan vi xi leT, Se saZ le be lia

mam k vid re bel ma im mem k vid res, ro mel sac mem k vid re o biT rCe ba bi na an sxva

sacxov re be li sad go mi, da a kis ros val de bu le ba, am sax liT sa mis dRem Sio

sar geb lo bis uf le ba (sa mis dRe mSio sar geb lo bis uf le ba _ sar geb lo bis

uf le ba mTe li si cocx lis gan mav lo ba Si) mis ces mam k vid reb lis mi er da sa xe-

le bul pirs. aseT Sem Tx ve va Si, Tun dac bi na sxva ze ga i yi dos, sar geb lo bis

uf le ba Za las inar Cu nebs da an der Z Si da sa xe le bul pirs rCe ba uf le ba, mi-

si si cocx lis bo lom de icxov ros bi na Si. Tum ca, es uf le ba ar ga da va mis

mem k vid re eb ze da arc mi si oja xis wev reb ze gav r cel de ba, Tu ki es pir da-

pir ar aris aR niS nu li an der Z Si.

Tu sa an der Zo da na kis ris Ses ru le ba ram de ni me mem k vid res aqvs da va-

le bu li, Ti To e u li as ru lebs mas sam k vid ro Si mi si wi lis pro por ci u lad,

Tu an der ZiT sxva ram ar aris dad ge ni li. Tu ki is mem k vid re, ro mel sac

da na kis ris Ses ru le ba da e va la, sam k vid ros gax s nam de gar da ic va la, an mem-

k vid re o ba ze uari ga nacxa da, ma Sin da na kis ris Ses ru le bis val de bu le ba

ga da dis sxva mem k vid re eb ze, rom leb mac mi si wi li mi i Res.

ka no niT dad ge ni lia sa an der Zo da na kis ris Ses ru le bis sam w li a ni va da

sam k vid ros gax s nis dRi dan. es gu lis x mobs imas, rom pirs, rom lis sa sar-

geb lo dac aqvs mem k vid res ra i me val de bu le ba da kis re bu li (a seT pirs sa an-

der Zo da na kis ris mim Re bi ewo de ba), sam k vid ros gax s ni dan 3 wlis gan mav lo-

ba Si, Se uZ lia mem k vid res mos Txo vos val de bu le bis Ses ru le ba. im Sem Tx ve-

va Si, Tu ki sa an der Zo da na kisrs sa er To sa sar geb lo mi za ni aqvs, ma Sin mi si

Ses ru le bis moTxov nis uf le ba aqvs ase ve da in te re se bul sa zo ga do eb riv da

re li gi ur or ga ni za ci ebs, fon debs, sa xel m wi fo da ad gi lob ri vi TviT m-

mar T ve lo bis or ga no ebs.

Page 85: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

8585

qali da memkvidreobiTi samarTali

an der Zis aR s ru le ba

vin aRas ru lebs an derZs?

an der Zis aR s ru le bis mo va le o ba, Cve u leb riv, an der ZiT mem k vid re ebs

ekis re baT, rom leb sac Se uZ li aT an der Zi an er Tad aRas ru lon, an mi si aR-

s ru le ba erT an ram de ni me mem k vid res mi an don. Tum ca, Se saZ lo a, an der Z-

Si mi Ti Te bu li iyos sxva pi ric (an pi re bi) an der Zis aR m s ru leb lad. aseT

Sem Tx ve va Si, auci le be li a am pir ma, an der Z ze an mas ze dar Tul gan cxa de ba-

Si, we ri lo biT ga mo xa tos Tan x mo ba. gar da ami sa, an der Zis aR m s ru le bels,

Se uZ lia ne bis mi er dros, uari Tqvas Ta vi si mo va le o bis Ses ru le ba ze, ris

Se sa xe bac wi nas war un da ga af r Txi los mem k vid re e bi.

Se saZ loa ase ve, an der ZiT ga ni sazR v ros cal ke me sa me pi ri, ro mel sac

da e va le ba an der Zis aR m s ru leb lis da niS v na da mem k vid re TaT vis aR niS nu-

lis Setyo bi ne ba.

an der Zis aR m s ru le be li mo va le a, sam k vid ros gax s nis mo men ti dan ve Se-

ud ges sam k vid ros dac va sa da mar T vas. is uf le ba mo si li a, Se as ru los yve-

la moq m ede ba, rac auci le be lia an der Zis aR s ru le bis T vis. Tu an der Zis

aR m s ru leb lad ram de ni me pi ria da niS nu li, maT ur Ti er T Se Tan x me biT un da

imoq me don, gar da im moq me de bis Ses ru le bi sas, ro me lic auci le be lia sam k-

vid ros dac vis miz niT.

an der Zis aR m s ru le bels Se iZ le ba da e va los an der Zis ro gorc mTli a-

nad, ise mi si cal ke u li gan kar gu le bis aR s ru le ba. igi Ta vis mo va le o bebs

usas yid lod as ru lebs, Tum ca Se iZ le ba ga sam r je loc mi i Ros, Tu es an der-

Zi Taa gaT va lis wi ne bu li. ase ve, mas uf le ba aqvs, mo iTxo vos sam k vid ro dan

im auci le be li xar je bis anazRa u re ba, rac man gas wia sam k vid ros mar T vi sas.

an der Zis aR s ru le bis Sem deg, aR m s ru le be li mo va le a, mem k vid re e bis

moTxov niT, wa rud gi nos maT an ga ri Si ga we u li saq mi a no bis Se sa xeb. im Sem-

Tx ve va Si, Tu igi ar as ru lebs Ta vis mo va le o bebs, da in te re se bul pi rebs,

sa sa mar T los meS ve o biT Se uZ li aT mo iTxo von mi si ga da ye ne ba. Tu aR m s ru-

le be li gan z rax an uxe Si ga uf r Txi leb lo biT ga da ux vevs an der ZiT mas ze

da kis re bul mo va le o bebs da amiT zi ans mi a ye nebs mem k vid re ebs, ma Sin man

pa su xi un da agos am zi a nis T vis.

Page 86: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

8686

Page 87: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

8787

qalis SromiTi uflebebi

di di xa nia war suls Ca bar da is dro, ro ca qa lis Sro ma mxo lod ojax sa

da Si da me ur ne o bas xmar de bo da an mxo lod gar k ve u li, e.w. `a ra ma ma ka cu ri~

pro fe si e bis viw ro sfe ro Si mo i az re bo da. dRes dRe o biT, ro gorc sa er Ta-

So ri so, ise erov nul Sro mis ba zar ze, qa le bi Ta vi si ga naT le biT, pro fe-

si u li kva li fi ka ci i Ta da ga moc di le biT, tols ar ude ben ma ma ka cebs praq-

ti ku lad yve la pro fe si a sa da saq mi a no ba Si. ra Ra Tqma un da, sar geb lo ben

ab so lu tu rad Ta na ba ri uf le ba- mo va le o be biT.

sam wu xa rod, Za li an did xans ego na ara mar to qar Tul, ara med msof lio

sa zo ga do e bas, rom qals ar Se eZ lo an sa Ta na dod ar Se eZ lo sxva das x-

va fi zi ku ri Tu in te leq tu a lu ri sa mu Sa os Ses ru le ba. mi u xe da vad imi sa,

rom uk ve sa u ku ne e bi a, mded ro bi Ti sqe sis war mo mad gen leb ma da am t ki ces am

mo saz re bis mcda ro ba, sa zo ga do e bis gar k ve ul na wils, ma inc Se mor Ca igi

cno bi e re ba Si, rac xSi rad Sro miT ur Ti er To beb Si, qal Ta mi marT dis k ri mi-

na ci ul mopy ro ba Si vlin de ba.

qal Ta dis k ri mi na ci a, Sro miT ur Ti er To beb Si, Zi ri Ta dad Se im C ne va da saq-

me bis dis k ri mi na ci ul po li ti ka Si: ro ca dam saq me be li Tavs ika vebs qa lis sam-

sa xur Si ay va nis gan da xSi rad ma ma kacs ani Webs upi ra te so bas, Tun dac am uka-

nas k nels nak le bi kva li fi ka cia hqon des; qa lis Sro mis da bal anazRa u re ba Si _

ro ca dam saq me be li qals uf ro da bal xel fass ux dis, vid re ima ve po zi ci a ze

da saq me bul ma ma kacs; da sam sa xur Si qal Ta mi marT da mam ci re be li an Za la dob-

ri vi qme de be bis gan xor ci e le ba Si _ ro ca dam saq me be li an ne bis mi e ri sxva pi ri,

sam sa xur Si qa lis mi marT axor ci e lebs fi zi kur Za la do bas an fsi qi kur ze wo-

las sxva das x va me To di Ta da for miT. Tum ca, ra Tqma un da, aq Ca moT v li lis

gar da, dis k ri mi na cia Se iZ le ba sxva mra va li sa xi Tac ga mov lin des.

imis T vis, rom Ta vi da ic vaT dis k ri mi na ci is ne bis mi e ri for mis-

gan, sa Wi roa ico deT, ra uf le be bi ga gaC ni aT da ro gor gi cavT

ka no ni.

me o ce sa u ku nis da sawyi si dan mo yo le bu li da uf ro me o ce sa u ku nis me-

o re na xe var Si, sa er Ta So ri so sa zo ga do e bam aRi a ra, rom da uS ve be li iyo

Page 88: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

8888

qalis SromiTi uflebebi

qal Ta Sro mi Ti dis k ri mi na cia da ase Ti dis k ri mi na ci is aR mo safx v re lad,

da iwyo sxva das x va po li ti ku ri da sa mar T leb ri vi me qa niz me bis Se mu Sa ve ba.

mi Re bu li iq na ram de ni me sa er Ta So ri so kon ven ci a, ro me lic uz run vel yof-

da qal Ta Sro miT uf le beb sa da Ta vi suf le bebs da krZa lav da dis k ri mi na-

ci is ne bis mi er for mas. ase Ti iyo 1951 wlis kon ven cia `ma ma kac Ta da qal Ta

Ta na ba ri Ri re bu le bis Sro mis Ta na ba ri anazRa u re bis Se sa xeb~, 1953 wlis

kon ven cia `qal Ta po li ti ku ri uf le be bis Se sa xeb~, 1979 wlis kon ven cia

`qal Ta dis k ri mi na ci is yve la for mis aR mofx v ris Se sa xeb~ da mra va li sxva.

Sem d gom, am kon ven ci a Ta de bu le be bi aisa xa ma Ti xel mom we ri qvey ne bis,

maT So ris sa qar T ve los erov nul ka non m deb lo ba Si.

sa qar T ve los Sro mis ko deq si ad gens: `Sro miT ur Ti er To ba Si ak r Za lu-

lia ne bis mi e ri sa xis dis k ri mi na cia ra sis, ka nis fe ris, enis, eT ni ku ri da

so ci a lu ri kuT v ni le bis, erov ne bis, war mo So bis, qo neb ri vi da wo deb ri vi

mdgo ma re o bis, sacxov re be li ad gi lis, asa kis, sqe sis, seq su a lu ri ori en-

ta ci is, SezRu du li Se saZ leb lo bis, re li gi u ri an ra i me ga er Ti a ne bi sad mi

kuT v ni le bis, oja xu ri mdgo ma re o bis, po li ti ku ri da sxva Se xe du le bis ga-

mo~.

dis k ri mi na ci ad Ca iT v le ba _ pi ris pir da pir an ara pir da pir Se viw ro ve ba,

ro me lic miz nad isa xavs an iw vevs mis T vis da ma Si ne be li, mtru li, da mam ci-

re be li, Rir se bis Sem lax ve li an Se u racx m yo fe li ga re mos Seq m nas, an da pi-

ris T vis ise Ti pi ro be bis Seq m nas, rom le bic pir da pir an ara pir da pir auare-

sebs mis mdgo ma re o bas ana lo gi ur pi ro beb Si myof sxva pir Tan Se da re biT.

Tum ca, aq ve ga saT va lis wi ne be lia isic, rom dis k ri mi na ci ad ar Ca iT v-

le ba pir Ta gan s x va ve bis auci leb lo ba, ro me lic ga mom di na re obs sa mu Sa os

ar si dan, spe ci fi ki dan an mi si Ses ru le bis pi ro be bi dan, em sa xu re ba ka no ni-

e ri miz nis miR we vas da aris mi si miR we vis Ta na zo mi e ri da auci le be li sa-

Su a le ba. aq igu lis x me ba, rom Tu ki da saq me bis msur vel an uk ve da saq me bul

pi rebs So ris dam saq me bel ma ro me li me erTs mi a ni Wa upi ra te so ba imis ga mo,

rom sa mu Sa os xa si a Ti dan ga mom di na re, swo red es pi ri Se as ru lebs mas uke-

Te sad, _ mi si fi zi ku ri an go neb ri vi mo na ce me bis, ga moc di le bis, cod nis,

kva li fi ka ci is an sxva niS nis ga mo, es ra Tqma un da, da nar Cen Ta dis k ri mi na-

ci ad ar mi iC ne va.

Page 89: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

8989

qalis SromiTi uflebebi

Sro mi Ti ur Ti er To bis war mo So ba

Sro mi Ti ur Ti er To ba war mo i So ba ori ve mxa ris _ dam saq meb li sa da da-

saq me bu lis Ta nas wo ruf le bi a no bis sa fuZ vel ze, ma Ti Ta vi su fa li ne bis ga-

mov le nis Se de gad miR we u li Se Tan x me biT.

gax sov deT! ara vis aqvs uf le ba, iZu le biT Ca ga baT ra i me sa mu Sa-

o Si! Sro mi Ti ur Ti er To bis dawye bac da mi si gag r Ze le bac, mxo-

lod da mxo lod Tqvens Ta vi su fal ne bas un da efuZ ne bo des.

ka no niT dad ge ni lia Sro mis dawye bis mi ni ma lu ri asa ki _ 16 we li. Tum ca,

16 wlam de asa kis aras rul w lo vans, Se uZ lia mu Sa o bis dawye ba mi si mSob lis

an sxva ka no ni e ri war mo mad gen lis Tan x mo biT, Tu es zi ans ar aye nebs mis

zne ob riv, fi zi kur da go neb riv gan vi Ta re bas da ar zRu davs mi si ga naT le-

bis mi Re bis uf le bas da Se saZ leb lo bas. 14 wlam de asa kis aras rul w lov nis

mu Sa o ba da iS ve ba mxo lod spor tul, xe lov ne bas Tan da kav Si re bul da kul-

tu ris sfe ro Si, ase ve sa rek la mo sa mu Sa os Se sas ru leb lad.

rac Se e xe ba sa ja ro sam sa xurs, aq uf ro ma Ra li asa kob ri vi zRva ria dad-

ge ni li. sa xel m wi fo mo xe led Se iZ le ba mxo lod 21 wlis asaks miR we u li pi ri

da i niS nos, xo lo ad gi lob ri vi TviT m mar T ve lo bis mo xe led _ 18 wlis asa kis

pi ri.

! ak r Za lu li a!

1. aras rul w lo van Tan Sro mi Ti xel Sek ru le bis da de ba sa Ta ma -

So biz nes Tan, Ra mis ga sar Tob da we se bu le beb Tan, ero ti ku li

da por nog ra fi u li pro duq ci is, far ma cev tu li da toq si ku -

ri niv Ti e re be bis dam za de bas Tan, ga da zid vas Tan da re a li za -

ci as Tan da kav Si re bu li sa mu Sa o e bis Se sas ru leb lad;

2. aras rul w lo van Tan, ase ve or sul an me Zu Zur qal Tan Sro mi Ti

xel Sek ru le bis da de ba mZi me, mav ne da sa SiS pi ro be bi a ni sa mu -

Sa o e bis Se sas ru leb lad.

Page 90: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

9090

qalis SromiTi uflebebi

in for ma ci is mi Re bis uf le ba

Sro mi Ti ur Ti er To bis dawye bam de, Tqven uf le ba gaqvT, mi i RoT sru-

li in for ma cia Se sas ru le be li sa mu Sa os, Sro mis pi ro be bis, anazRa u re bis,

Tqve ni uf le be bi sa da sxva ga re mo e be bis Se sa xeb. Ta vis mxriv, dam saq me bel-

sac aqvs uf le ba, mo i po vos Tqvens Se sa xeb in for ma ci a, oRond ara ne bis mi e-

ri in for ma ci a, ara med mxo lod ise Ti, rac Se iZ le ba ukav Sir de bo des Tqvens

mi er sa mu Sa os Ses ru le bas da ami saT vis sa Wi ro moTxov nebs. da uS ve be lia

dam saq meb lis mi er ise Ti kiTx ve bis das ma, rac ukav Sir de ba Tqvens po li ti-

kur Se xe du le bebs, seq su a lur ori en ta ci as, re li gi ur mrwamss, eT ni kur

kuT v ni le ba sa da sxva iseT sa kiTxebs, rac kav Sir Si araa Tqvens sam sa xur Tan.

dam saq me bels uf le ba aqvs, Se a mow mos Tqvens mi er war d ge ni li in for ma ci-

is sis wo re, mag ram mas uf le ba ara aqvs, Tqve ni Tan x mo bis ga re Se, sxva pirs

mi a wo dos Tqvens Se sa xeb mi Re bu li in for ma ci a. Tqven uf le ba gaqvT, ukan

ga mo iTxo voT dam saq meb lis T vis mi wo de bu li do ku men te bi (CV, dip lo mi da

a.S.), Tu ki Tqven Tan ar da i do Sro mi Ti xel Sek ru le ba.

Sro mi Ti xel Sek ru le ba

sa qar T ve los ka non m deb lo bis Ta nax mad, Sro mi Ti xel Sek ru le ba Se iZ le ba

da i dos ro gor we ri lo biT, ise ze pi rad gan sazR v ru li an ga nu sazR v re li va diT.

ga iT va lis wi neT! um jo be si a, ga a for moT we ri lo bi Ti xel Sek-

ru le ba, vi na i dan ze pi ri xel Sek ru le bis da de bis Sem Tx ve va Si,

Tqven faq tob rivad ger T me vaT sa Su a le ba, am t ki coT Tu ra pi-

ro beb ze Se u Tan x m diT dam saq me bels, mis mi er ase Ti pi ro be bis

dar R ve vis Sem Tx ve va Si.

sa sur ve li a, Sro mi Ti xel Sek ru le bis da de bam de, yo vel T vis ga e sa ub roT

iurists da ga ac noT mas xel Sek ru le bis pi ro be bi. Sem deg, Tu sa Wi ro iq ne-

ba, mi si kon sul ta ci is Se sa ba mi sad, dam saq me bels gar k ve u li pi ro be bis Sec-

v la mos Txo voT imis T vis, rom xel Sek ru le biT ara mxo lod mi si, ara med

Tqve ni uf le be bic sa Ta na dod iyos da cu li.

we ri lo bi Ti xel Sek ru le ba Tqven T vis ga sa geb ena ze un da iyos Sed ge ni-

li, Se saZ le be lia mi si ram de ni me ena ze Sed ge nac. Tu xel Sek ru le ba ram de-

Page 91: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

9191

qalis SromiTi uflebebi

ni me ena zea da de bu li, mas Si mi Ti Te bu li un da iyos, Tu ro mel ena ze da-

de bul xel Sek ru le bas eni We ba upi ra te so ba, sxva das x va ena ze Ses ru le bul

teq s tebs So ris gan s x va ve bis Sem Tx ve va Si.

xel Sek ru le bas uTa nab r de ba ase ve pi ris gan cxa de ba da mis sa fuZ vel-

ze dam saq meb lis mi er ga ce mu li do ku men ti, ma ga li Tad brZa ne ba, rom li Tac

das tur de ba, rom pi ri mi Re bu lia sa mu Sa o ze. Sro miT xel Sek ru le ba Si Se iZ-

le ba Ca i we ros, rom mis na wils, war mo ad gens Sro mis Si na ga na wesi1. aseT Sem-

Tx ve va Si, xel Sek ru le bis da de bam de, auci leb lad un da ga ec noT mas.

Tqve ni moTxov nis Sem Tx ve va Si, dam saq me be li val de bu li a, gas ces cno ba da-

saq me bis Se sa xeb, ro me lic un da Se i cav des mo na ce mebs Ses ru le bu li sa mu Sa os,

Sro mis anazRa u re bi sa da Sro mi Ti xel Sek ru le bis xan g r Z li vo bis Ta o ba ze.

ro gorc we si, Tqven uf le ba gaqvT, Se Tav se biT imu Sa oT ram de ni me sa mu-

Sa o ze, Tu ki es xels ar Se uS lis Tqve ni mo va le o be bis Ses ru le bas. Tum ca,

sa ja ro sam sa xur Si dad ge ni lia mTe li ri gi SezRud ve bi. sa xel m wi fo mo sam-

sa xu res uf le ba ara aqvs, eka vos sxva Ta nam de bo ba an Se Tav se biT as ru leb-

des sxva anazRa u re bad sa mu Sa os sxva sa xel m wi fo da ad gi lob ri vi TviT m-

mar T ve lo bis da we se bu le ba Si, ase ve sa ja ro mo xe les ara aqvs uf le ba, ewe-

o des sa me war meo saq mi a no bas.

ga mo sac de li va da

imis T vis, rom dad gin des kan di da tis Se sa ba mi so ba sa mu Sa os Tan, dam saq-

me bels Se uZ lia da dos mas Tan Sro mi Ti xel Sek ru le ba ga mo sac de li va diT

_ ara ume tes 6 Tvi sa. ase Ti xel Sek ru le ba, mxo lod we ri lo biT Se iZ le ba da-

i dos. sxva Sem Tx ve va Si, igi Cve u leb riv Sro miT xel Sek ru le bad Ca iT v le ba.

ga mo sac de li va diT da de bu li xel Sek ru le ba, Se iZ le ba ne bis mi er dros mo-

i Sa los an pi ri qiT, kan di dat Tan Se iZ le ba Sro mi Ti xel Sek ru le ba da i dos

ga mo sac de li va dis gas v lam dec.

ga mo sac de li va da Ca iT v le ba Sro mis staJ Si.

1 Sromis Sinaganawesi _ werilobiTi dokumenti, romliTac ganisazRvreba samuSao kviris

xangrZlivoba, yoveldRiuri samuSaos dawyebisa da damTavrebis dro, cvlaSi muSao-

bisas - cvlis xangrZlivoba, dasvenebis dro, Sromis anazRaurebis gacemis dro da

adgili, anazRaurebadi Svebulebis xangrZlivoba da micemis wesi, Sromis pirobebis

dacvis wesebi, waxalisebisa da pasuxismgeblobis saxe da gamoyenebis wesi, gancxadebis/

saCivris ganxilvis wesi da sxva.

Page 92: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

9292

qalis SromiTi uflebebi

sa mu Sao pi ro be bi

gax sov deT! Tqven uf le ba gaqvT, mo iTxo voT Sro mis usaf r-

Txo pi ro be bi da im Sem Tx ve va Si, Tu mu Sa obT mZi me, mav ne an sa-

SiS pi ro be bi an sa mu Sa o ze, Se sa ba mi si dac vis sa Su a le be bi Ta da

aR Wur vi lo biT uz run vel yo fa imis T vis, rom saf r Txe ar Se-

eq m nas Tqvens si cocx le sa da jan m r Te lo bas.

dam saq me be li val de bu li a, Se i nar Cu nos Sro mis is pi ro be bi, ro gor zec

Ta vi dan ve Se gi Tan x m daT. Sro mis pi ro be bis Sec v la Se saZ le be lia mxo lod

mxa re Ta Se Tan x me biT. Tum ca, Sro mis ko deq sis Ta nax mad, Se saZ le be lia dam-

saq me bel ma Sec va los Sro mis esa Tu is pi ro ba, rac ara ar se biT cvli le bad

Ca iT v le ba, ase Ti a:

a) sa mu Sa os Ses ru le bis ad gi lis Sec v la, Tu sacxov re be li ad gi li dan

axal sa mu Sao ad gi lam de mis v la da ukan dab ru ne ba, sa zo ga dod xel mi saw v-

do mi sat ran s por to sa Su a le be biT, mo iTxovs dRe Si ara ume tes 3 sa aTs da

ar iw vevs did xar jebs;

b) sa mu Sa os dawye bis an dam Tav re bis dro is cvli le ba ara ume tes 90 wu-

TiT;

g) sxva ise Ti ara ar se bi Ti cvli le ba, ro me lic gan pi ro be bu lia ka non m-

deb lo bis Sec v liT da Se uZ le bels xdis xel Sek ru le bis zust Ses ru le bas

wi nan de li pi ro be biT.

Tum ca, Tu ki ro me li me ze mo aR niS nu li ga re mo e ba er T d ro u lad Se ic-

va la _ es uk ve Sro mis pi ro be bis ar se biT Sec v lad Ca iT v le ba da sa a mi sod

auci le be li iq ne ba mxa re Ta Se Tan x me ba.

da saq me bul Tan Se Tan x me ba araa auci le be li da saq me bu lis miv li ne ba Si

gag zav ni sas, sa mu Sa os in te re se bi dan ga mom di na re, Tu ki miv li ne bis pe ri o di,

we li wad Si, 45 ka len da rul dRes ar aRe ma te ba. uf ro me ti va diT miv li ne bi-

sas, da saq me bu lis Tan x mo ba auci le be li a. ori ve Sem Tx ve va Si, dam saq me be li

val de bu li a, sru lad aanazRa u ros miv li ne bas Tan da kav Si re bu li xar je bi.

sa ja ro mo xe les uf le ba aqvs, gar k ve ul Sem Tx ve veb Si, mo iTxo vos sam sa-

xu reb ri vi pi ro be bis dro e biT Sem su bu qe ba an dro e biT ga day va na mi si jan-

Page 93: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

9393

qalis SromiTi uflebebi

m r Te lo bis mdgo ma re o bis Se sa ba mis Ta nam de bo ba ze ima ve da we se bu le ba Si,

Tu ki da ka ve bul Ta nam de bo ba ze sam sa xu ris gag r Ze le bam, Se iZ le ba zi a ni mi-

a ye nos mis jan m r Te lo bas an Tu fex m Zi mo bis pe ri od Si, ver as ru lebs sam-

sa xu reb riv uf le ba- mo va le o bebs. gar da ami sa, sa ja ro mo xe le Se iZ le ba,

dro e biT, sa er Tod ga Ta vi suf l des da kis re bu li uf le ba- mo va le o be bis Ses-

ru le bis gan, Tu ki mi si sxva gan ga day va na da pi ro be bis Sem su bu qe ba Se uZ le-

be li a, oRond ga Ta vi suf le bis va da ar un da aRe ma te bo des 3 Tves.

sa mu Sao dro da das ve ne bis dro

sa mu Sao dro is xan g r Z li vo ba, ro gorc we si, Sro mi Ti xel Sek ru le biT

ga ni sazR v re ba. Tu ase ar aris, ka no ni ad gens, rom sa mu Sao dro is xan g r Z li-

vo ba, kvi ris gan mav lo ba Si, ar un da aRe ma te bo des 41 sa aTs. sa mu Sao dro Si

ar iT v le ba Ses ve ne bi sa da das ve ne bis dro.

sa mu Sao dRe ebs an cvlebs So ris das ve ne bis xan g r Z li vo ba, ar un da iyos

12 sa aT ze nak le bi.

Tu ki cvla Si mu Sa obT, Tqve ni mu Sa o bis gra fi ki da er Ti cvli dan me o re-

Si ga das v la, cvli a no bis gan ri giT ga ni sazR v re ba, ro mel sac dam saq me be li

am t ki cebs. Tu ki ra i me cvli le ba mox da gan rig Si, es ara nak leb 10 dRiT ad-

re un da gec no boT, gar da im Sem Tx ve vi sa, ro ca es Se uZ le be lia uki du re si

sa war moo auci leb lo bis ga mo.

ro gorc we si, Tqven val de bu li xarT, imu Sa oT mxo lod xel Sek ru le biT

da Si na ga na we siT gan sazR v ru li dro is gan mav lo ba Si. mu Sa o ba dro is im mo-

nak veT Si, rom lis xan g r Z li vo ba aRe ma te ba Sro mi Ti xel Sek ru le biT gan sazR-

v rul, an ka no niT dad ge nil 41 sa aTs, _ iT v le ba ze ga nak ve Tur sa mu Sa od, rom-

lis Ses ru le bis val de bu le bac ar ge kis re baT, gar da ori Sem Tx ve vi sa:

a) sti qi u ri ube du re bis Ta vi dan asa ci leb lad an / da mi si Se de ge bis lik-

vi da ci is T vis, ra dro sac dam saq me be li val de bu li ar aris, ze ga nak ve Tu ri

sa mu Sa os T vis anazRa u re ba mog ceT;

b) sa war moo ava ri is Ta vi dan asa ci leb lad an / da mi si Se de ge bis lik vi da ci-

is Tis, ra dro sac Tqve ni mu Sa o ba auci leb lad sa Ta na dod un da anazRa ur des.

or su li an axal nam So bi a re bi qa lis, ise ve ro gorc SezRu du li Se saZ-

leb lo bis mqo ne pi ris ze ga nak ve Tur sa mu Sa o ze da saq me ba, da uS ve be lia mi si

Tan x mo bis ga re Se.

Page 94: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

9494

qalis SromiTi uflebebi

ak r Za lu li a! Ra mis sa mu Sa o ze (Ra mis sa mu Sao _ mu Sa o ba 22 sa-

a Ti dan 6 sa a Tam de) aras rul w lov nis, or su li, axal nam So bi a-

re bi an me Zu Zu ri qa lis da saq me ba;

Ra mis sa mu Sa o ze 3 wlam de asa kis bav S vis de dis an SezRu du li

Se saZ leb lo bis mqo ne pi ris da saq me ba mi si Tan x mo bis ga re Se.

sa mu Sao dro is gan mav lo ba Si, Tqven un da mo ge ceT Ses ve ne bis dro. me-

Zu Zur de das, ro me lic kve bavs erT wlam de asa kis bavSvs, mi si moTxov nis

sa fuZ vel ze, ase ve un da mi e ces da ma te bi Ti Ses ve ne ba dRe Si ara nak leb 1 sa a-

TiT. bav S vis kve bis T vis Ses ve ne ba sa mu Sao dro Si iT v le ba da anazRa ur de ba.

ka no niT dad ge ni lia wlis gan mav lo ba Si 17 uq me dRe, di di sa ek le sio da

sa e ro dRe sas wa u le bis dros. uq me dRe eb Si mu Sa o ba, ze ga nak ve Tur sa mu Sa od

Ca iT v le ba da mi si pi ro be bi un da ga ni sazR v ros mxa re Ta Se Tan x me biT.

anazRa u re bis mi Re bis uf le ba

gax sov deT! Tqven uf le ba gaqvT, mi i RoT anazRa u re ba ga we u-

li sa mu Sa os T vis da uf ro me tic, anazRa u re ba un da iyos ima ve

ode no bis, ra ode no bi Tac xde ba igi ve kva li fi ka ci is mqo ne ma-

ma ka cis Sro mis anazRa u re ba ima ve po zi ci a ze. ara vis aqvs uf-

le ba, ga i Zu loT mu Sa o ba anazRa u re bis ga re Se an dis k ri mi na-

ci u li anazRa u re biT.

anazRa u re bis for ma da ode no ba ga ni sazR v re ba xel Sek ru le biT. Tu ki

xel Sek ru le biT sxva ram ar aris gaT va lis wi ne bu li, Sro mis anazRa u re ba

un da ga i ces Tve Si er Txel sa mu Sao ad gi las. Tu dam saq me be li da ag vi a nebs

xel fa sis an sxva anazRa u re bis ga ce mas, igi val de bu li a, da saq me buls ga-

da u xa dos dag vi a ne bu li Tan xis 0,07 pro cen ti yo vel va da ga da ci le bul

dRe ze.

Page 95: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

9595

qalis SromiTi uflebebi

Sve bu le ba

ga mo ir Ce va Sve bu le bis ram de ni me sa xe, mi si da niS nu le bi sa da miz ni dan

ga mom di na re. Sve bu le bis sa xe o bas Tan da kav Si re bu lia Sve bu le bis xan g r Z-

li vo bac.

ne bis mi er da saq me buls, uf le ba aqvs, isar geb los yo vel w li u ri anazRa-

u re ba di Sve bu le biT, _ we li wad Si ara nak leb 24 sa mu Sao dRiT, sa ja ro sam sa-

xur Si da saq me bis Sem Tx ve va Si _ 30 dRiT. Sro mi Ti xel Sek ru le biT, Se iZ le ba

ga ni sazR v ros gan s x va ve bu li va de bi da pi ro be bi. mag ram, arc er Ti Se Tan x-

me biT, ar un da ga u a res des Tqve ni mdgo ma re o ba. a se ve, Se iZ le ba dad gin des,

wlis gan mav lo ba Si anazRa u re bad Sve bu le ba Ta mi ce mis ri gi To ba.

sa ja ro sam sa xur Si da saq me bis Sem Tx ve va Si, mu Sa o bis yve la pi ro bas, maT

So ris Sve bu le bis mi ce mis wes sa da pi ro bebs, are gu li rebs sa qar T ve los ka-

no ni „sa ja ro sam sa xu ris Se sa xeb“, xo lo da nar Cen da we se bu le beb ze, sa qar T-

ve los Sro mis ko deq si vrcel de ba.

Sve bu le bis mi ce mis we si. ro dis war mo i So ba aR niS nu li uf le ba?

_ Sve bu le bis moTxov nis uf le ba war mo i So ba mu Sa o bis Ter-

T me ti Tvis Sem deg. Se Tan x me biT, Sve bu le ba Se iZ le ba mi e ces

aR niS nu li va dis gas v lam dec, xo lo mu Sa o bis me o re wli dan,

mxa re Ta Se Tan x me biT, Sve bu le ba Se iZ le ba mi e ces sa mu Sao wlis

ne bis mi er dros. a se ve, Se iZ le ba Sve bu le bis na wil - na wil ga mo-

ye ne ba, mTe li wlis gan mav lo ba Si.

Sve bu le bis sur vi lis Sem Tx ve va Si, mi mar T vis we si

Se sa ba mi si Sve bu le bis mi sa Re bad, Tqven un da mi mar ToT gan cxa de biT uf-

ro sis sa xel ze (i xi leT gan cxa de bis ni muSi Tan dar Tul dis k ze).

Tu ki Tqven mu Sa obT sa ja ro sam sa xur Si da gaqvT ara nak leb 3 wli a ni sta-

Ji, me sa me da yo vel Sem d gom wel ze, uf le ba gaqvT, ga mo i ye noT Ti TodRi a ni,

Page 96: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

9696

qalis SromiTi uflebebi

da ma te bi Ti Sve bu le ba, mag ram ara ume tes 10 dRi sa. ga iT va lis wi neT, rom

dis cip li nu ri pa su xis m geb lo bis moq me de bis pe ri od Si, (a nu, ma ga li Tad, Tu-

ki Tqven Se niS v na an gaf r Txi le ba mi i ReT, an xel fa si da gi ka ves Sec do mis

daS ve bis ga mo), am zo mis gas v lam de, da ma te bi Ti Sve bu le ba Se iZ le ba Se gim-

cir deT an sa er Tod aRar mo ge ceT.

Tu ki Tqven gaqvT sa ja ro sam sa xur Si mu Sa o bis 10 wel ze me ti sta Ji, Tqven

uf le ba gaqvT, ga mo i ye noT da ma te bi Ti anazRa u re ba di Sve bu le ba 15 ka len-

da ru li dRis ode no biT.

anazRa u re bis ga mo an ga ri Se bis we si

ro gorc sa ja ro sam sa xur Si, ase ve sxva da we se bu le beb Si, da saq me bu lis

saS ve bu le bo anazRa u re ba, ga ni sazR v re ba Sve bu le bis wi na 3 Tvis sa Su a lo

anazRa u re bi dan. Tu mu Sa o bis dawye bi dan na mu Se va ri dro am dro ze nak le-

bi a, _ ma Sin na mu Se va ri Tve e bis sa Su a lo anazRa u re bi dan. Tu ki Tqven iRebT

fiq si re bul anazRa u re bas, ma Sin saS ve bu le bo anazRa u re ba ga mo i an ga ri Se ba

bo lo Tvis anazRa u re bis mi xed viT.

saS ve bu le bo dax ma re ba

sa ja ro sam sa xur Si da saq me buls, Zi ri Tad Sve bu le bas Tan da kav Si re biT,

eZ le va saS ve bu le bo dax ma re ba, er Ti Tvis Ta nam de bob ri vi sar gos ode no-

biT. Tu ki Tqven, Sve bu le bis mom dev no sa mu Sao wels ga da ta nas (i xi leT

Sem d go mi qve Ta ve bi) api rebT, am Sem Tx ve va Si, saS ve bu le bo dax ma re ba mo ge-

ce maT ag reT ve wi na wlis mu Sa o bis T vis.

Sve bu le ba anazRa u re bis ga re Se

da saq me buls uf le ba aqvs, isar geb los anazRa u re bis ga re Se Sve bu le biT

_ we li wad Si, 15 ka len da ru l dRemde. sa ja ro sam sa xur Si da saq me buls, Se iZ-

le ba mi e ces Sve bu le ba anazRa u re bis ga re Se, ara ume tes 1 wli sa.

anazRa u re bis ga re Se Sve bu le bis aRe bi sas, dam saq meb lis wi nas war gaf r Txi le bis val de bu le ba

anazRa u re bis ga re Se Sve bu le bis aRe bi sas, Tqven ga kis ri aT val de bu le-

ba, 2 kvi riT ad re ga af r Txi loT dam saq me be li Sve bu le bis aRe bis Se sa xeb,

gar da im Sem Tx ve vi sa, ro de sac gaf r Txi le ba Se uZ le be lia ga da u de be li sa-

me di ci no an oja xu ri pi ro be bis ga mo.

Page 97: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

9797

qalis SromiTi uflebebi

anazRa u re ba di Sve bu le bis ga da ta nis ga mo nak li si Sem Tx ve ve bi

Tu mim di na re wels, anazRa u re ba di Sve bu le bis mi ce mam, Se iZ le ba uar-

yo fi Tad imoq me dos sa mu Sa os nor ma lur mim di na re o ba ze, anazRa u re ba di

Sve bu le bis ga da ta na mo ma val wlis T vis Se iZ le ba.

gax sov deT!

1. aR niS nu li, da saS ve bia mxo lod Tqve ni Tan x mo biT.

2. ak r Za lu lia aras rul w lov nis anazRa u re ba di Sve bu le bis ga-

da ta na mom dev no wlis T vis.

3. ak r Za lu lia anazRa u re ba di Sve bu le bis ga da ta na ze di zed, 2

wlis gan mav lo ba Si.

sas wav lo Sve bu le ba kva li fi ka ci is asa maR leb lad

Tu ki Tqven mu Sa obT sa ja ro sam sa xur Si, 5 we li wad Si er Txel, Ta nam de-

bob ri vi sar gos Se nar Cu ne biT, Se giZ li aT ga mo i ye noT kva li fi ka ci is amaR-

le bis miz niT, sas wav lo Sve bu le ba 3 Tvem de va diT.

Sve bu le ba or su lo bis, mSo bi a ro bi sa da bav S vis mov lis ga mo

or su lo bi sa da bav S vis mov lis pe ri od Si, qa li sar geb lobs da ma te bi Ti

uf le be biT.

da saq me bul qals, Ta vi si moTxov nis sa fuZ vel ze, eZ le va Sve bu le ba or-

su lo bis, mSo bi a ro bi sa da bav S vis mov lis ga mo _ 477 ka len da ru li dRis

ode no biT. ka non m deb lo bis mi xed viT, or su lo bis, mSo bi a ro bi sa da bav S vis

mov lis ga mo, Sve bu le bi dan anazRa u re ba dia 126 ka len da ru li dRe, xo lo

mSo bi a ro bis gar Tu le bis an tyu pis So bis Sem Tx ve va Si _ 140 ka len da ru li

dRe. Sve bu le ba, da saq me buls, Ta vi si Se xe du le bi sa mebr Se uZ lia ga da a na wi-

los or su lo bi sa da mSo bi a ro bis Sem d gom pe ri o debze.2

2 „sajaro samsaxuris Sesaxeb“ kanoni, muxli 41, aseve Sromis kodeqsi, muxli 27.

Page 98: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

9898

qalis SromiTi uflebebi

Sve bu le ba axal So bi lis Svi lad ay va nis ga mo

Tu ki Tqven iS vi leT erT wlam de asa kis bav S vi, Tqve ni moTxov nis sa fuZ-

vel ze, mo ge ce maT Sve bu le ba axal So bi lis Svi lad ay va nis ga mo. mi si xan g r Z-

li vo ba, _ bav S vis da ba de bi dan, 365 ka len da ru li dRis ode no biT.3 am Sve bu-

le bi dan, anazRa u re ba dia 70 ka len da ru li dRe.

da ma te bi Ti Sve bu le ba bav S vis mov lis ga mo

xSir Sem Tx ve va Si, bav S vis mov la, Tqve ni mxri dan, da ma te biT yu radRe bas

da dros mo iTxovs. amas Tan da kav Si re biT, gaT va lis wi ne bu lia da ma te bi Ti

Sve bu le ba bav S vis mov lis ga mo.

qals, Ta vi si ve Txov niT, uwy ve tad an na wil - na wil, eZ le va anazRa u re bis

ga re Se Sve bu le ba bav S vis mov lis ga mo _ 12 kvi ris ode no biT. aR niS nu li

Sve bu le ba eZ le va ma nam de, sa nam bavSvs Se us rul de ba 5 we li, _ we li wad Si,

ara nak leb 2 kvi ri sa. aR niS nu li we si, Tqven ze vrcel de ba, mi u xe da vad da we-

se bu le bis xa si a Ti sa da ti pi sa.

gax sov deT! bav S vis mov lis ga mo, da ma te bi Ti Sve bu le ba Se iZ le-

ba mi e ces ne bis mi er pirs, ro me lic faq tob ri vad, uv lis bavSvs

_ ma mas, be bi as, ba bu as da a.S.

or su lo bis, mSo bi a ro bi sa da bav S vis mov lis, ase ve axal So bi lis Svi lad ay va nis ga mo, Sve bu le be bis anazRa u re ba da kom pen sa ci is sa kiTxebi.4

1. dax ma re bi sa da kom pen sa ci is da fi nan se bis wya ro

moq me di ka non m deb lo bis Se sa ba mi sad, dax ma re ba ga i ce ma socialuri

momsaxurebis sa a gen tos mi er, mag ram ara ume tes 600 la ri sa, xo lo kom pen sa-

3 Sromis kodeqsi, muxli 28.4 aRniSnuli wesi, daregulirebulia 2006 wlis 25 agvistos, saqarTvelos Sromis, jan-

mTrelobisa da socialuri dacvis ministris brZanebiT # 231/n _ `orsulobis, mSo-

biarobisa da bavSvis movlis, aseve axalSobilis Svilad ayvanis gamo, Svebulebis anaz-

Raurebis wesi“.

Page 99: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

9999

qalis SromiTi uflebebi

cia _ im da we se bu le bis mi er, sa dac Tqven mu Sa obT, mis T vis sa xel m wi fo bi-

u je ti dan, ka no niT ga mo yo fi li Tan xe bi dan. Tu ki Tqven da saq me bu li brZan-

de biT im da we se bu le beb Si, rom leb zec ar vrcel de ba „sa ja ro sam sa xu ris

Se sa xeb“ ka no ni, Sro mi Ti xel Sek ru le bis da de bis dros, an Sem d gom, Tqven

gaqvT Se Tan x me bis uf le ba, da ma te bi Ti anazRa u re bis Se sa xeb.

2. dax ma re bi sa da kom pen sa ci is mi sa Re bad ga sav le li pro ce du re bi

Tqven T vis dax ma re bis ga ce mis sa fuZ vels war mo ad gens or su lo bis, mSo-

bi a ro bi sa da bav S vis mov lis, ase ve axal So bi lis Svi lad ay va nis ga mo, Tqven-

ze Sev se bu li sa a vad m yo fo fur ce li, xo lo axal So bi lis Svi lad ay va nis

Sem Tx ve va Si _ ase ve ka no ni er Za la Si Se su li sa sa mar T lo ga dawy ve ti le ba.

aR niS nu lis mi sa Re bad, Tqven un da mi mar ToT gan cxa de biT ad mi nis t ra ci is

sa xel ze. Tqve ni gan cxa de bis sa fuZ vel ze, dam saq me be li an sa ja ro da we se-

bu le ba, Se av sebs sa a vad m yo fo fur c lis Se sa ba mis na wils da Sem d gom Si, da-

fi nan se bis ga nacxad Tan da ze moT mi Ti Te bul sa bu Teb Tan er Tad, ug zav nis

sa a gen tos:

1. sa a vad m yo fo fur ce li as l Tan er Tad, xo lo Svi lad ay va nis Sem Tx ve-

va Si, _ Svi le bis Se sa ba mi si do ku men ti as l Tan er Tad (ded ne bis da kar g vis

Sem Tx ve va Si, mi si dub li ka ti da ma Ti as le bi);

2. Tqve ni pi ra do bis mow mo bis as li;

3. da fi nan se bis ga nacxa di, 3 eg zem p la rad, ro me lic da mow me bu li un da

iyos dam saq meb lis an sa ja ro da we se bu le bis beW diT (a se Tis ar se bo bis Sem-

Tx ve va Si), ag reT ve xel m ZR va ne li sa da bu Ral t ris xel mo we re biT;

4. sa ban ko da we se bu le bis mi er ga ce mu li do ku men ti, Tqve ni pi ra di sa-

ban ko an ga ri Sis Se sa xeb (a se Tis ar se bo bis Sem Tx ve va Si).

3. dax ma re bi sa da kom pen sa ci is ode no bis ga an ga ri Se ba

Tu ki Tqven brZan de biT sa ja ro sam sa xur Si da saq me bu li, ga sa ce mi dax-

ma re bis ode no bis ga an ga ri Se bis ba zas, Tqven T vis war mo ad gens or su lo bis,

mSo bi a ro bi sa da bav S vis mov lis an axal So bi lis Svi lad ay va nis ga mo, Sve bu-

le ba Si gas v lam de, wi na Tvis Ta nam de bob ri vi sar go.

da nar Ce ni sa xis da saq me bu lis T vis, ga sa ce mi dax ma re bis ode no bis ga an ga-

ri Se bis ba zas war mo ad gens Sro mi Ti xel Sek ru le biT gan sazR v ru li Sro mis

anazRa u re ba. Tu ki Tqve ni Sro mi Ti xel Sek ru le biT ar aris gan sazR v ru li

Sro mis anazRa u re bis ode no ba, am Sem Tx ve va Si, dax ma re bis ga an ga ri Se bis ba-

Page 100: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

100100

qalis SromiTi uflebebi

zas war mo ad gens Sve bu le bis pe ri o dam de, uka nas k ne li 3 Tvis gan mav lo ba Si

da ricxu li sa Su a lo Sro mis anazRa u re ba.

im Sem Tx ve va Si, Tu Tqven ga mo mu Sa ve ba ze mu Sa obT, dax ma re bis ode no-

bis ga an ga ri Se bis ba zas war mo ad gens Sve bu le bis pe ri o dam de, uka nas k ne li

3 Tvis gan mav lo ba Si, sa Su a lo Tvi u ri Sro mis anazRa u re ba. Tu ki Tqven jer

ar ga gaC ni aT mo ce mul dam saq me bel Tan sa mi Tvis mu Sa o bis sta Ji, sa Su a lo

Tvi u ri Sro mis anazRa u re ba ga mo iT v le ba mo ce mul dam saq me bel Tan, Se sa ba-

mi si pro fe si i sa da kva li fi ka ci is da saq me bu lis T vis ga dax di li sa Su a lo

Tvi u ri Sro mis anazRa u re bi dan.

gax sov deT! Tqve ni dax ma re bis ode no bis ga mo an ga ri Se bi sas,

mxed ve lo ba Si ar mi i Re ba:

1. er T d ro u li sa xis dax ma re be bi, pre mi e bi da ma te ri a lu ri

jil do e bi;

2. ze ga nak ve Tu ri anazRa u re ba da da na ma te bi;

3. er T je ra di sa mu Sa os anazRa u re ba, ro me lic ar war mo ad gens

Zi ri Ta di sa mu Sa os T vis mi Re bul ga sam r je los.

sa a vad m yo fo fur c lis da xur vis Sem Tx ve va Si, or su lo bis, mSo bi a ro bi sa

da bav S vis mov lis, ase ve axal So bi lis Svi lad ay va nis ga mo, Sve bu le ba ar

anazRa ur de ba. Sve bu le ba ar anazRa ur de ba ase ve, Tu Tqven, Svi lad ay va nis

Sem Tx ve va Si, sa sa mar T lo ga dawy ve ti le bis ka no ni er Za la Si Ses v li dan 6 Tvis

gan mav lo ba Si, ar mi mar TeT Se sa ba mi si dax ma re bis mi sa Re bad.

Tu ki Tqven da or sul diT: or su lo bis, mSo bi a ro bi sa da bav S vis mov lis,

axal So bi lis Svi lad ay va ni sa da bav S vis mov lis ga mo, da ma te bi Ti Sve bu le-

bis an uxel fa so Sve bu le ba Si yof nis dros, Tqven T vis dax ma re ba da kom-

pen sa cia ase ve ga i ce ma mo ri gi anazRa u re ba di Sve bu le bis mTel pe ri od zec.

am dros, Tu ki ga i zar da Tqve ni Ta nam de bob ri vi sar go, dax ma re bis ode no ba

ga an ga ri Se bu li un da iq nas axa li Ta nam de bob ri vi sar gos mi xed viT.

or ga ni za ci is an sa ja ro da we se bu le bis lik vi da ci is ga mo, da saq me bu lis

an sa ja ro sam sa xur Si da saq me bu lis ga Ta vi suf le bis Sem Tx ve va Si, Tu gax s ni-

lia sa a vad m yo fo fur ce li, dax ma re ba da kom pen sa cia anazRa ur de ba sru lad.

Page 101: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

101101

qalis SromiTi uflebebi

sa ja ro sam sa xur Si da saq me bul qals, or su lo bis pe ri od Si Ca ta re bu li

sa me di ci no ga mok v le ve bis ga mo, gac de ni li sa mu Sao sa a Te bi Ca eT v le ba sa pa-

ti od, ga mok v le ve bis Ca ta re bis da ma das tu re be li do ku men ta ci is war mod-

ge ni sas da ase ve Se u nar Cun de ba xel fa si.

Sro mi Ti ur Ti er To bis Sewy ve ta

Sro mis uf le ba, _ ka no niT aRi a re bu li uf le ba da Cve ni cxov re bis ga-

nu yo fe li na wi li a. mag ram, aR niS nu li uf le ba ar aris ab so lu tu ri da Se iZ-

le ba Sewy des, an Se iZ le ba Se izRu dos kon k re tu li mi ze ze bis ga mo. ami tom,

sa Wi roa imis cod na, Tu ra Sem Tx ve va Sia Sewy ve ta Cve ni uf le ba, Cve ni val-

de bu le ba an Se iZ le ba gan xi lu li iyos, ro gorc Cve ni uf le bis dar R ve va.

ami tom, sa Wi roa ga Ta vi suf le bis sa fuZ v le bis swo ri cod na.

Sro mi Ti ur Ti er To bis Sewy ve ta, Se iZ le ba mox des sxva das x va sa fuZ v liT.

1. sa ku Ta ri ini ci a ti vis sa fuZ vel ze

am Sem Tx ve va Si, Tqven, sa ku Ta ri ini ci a ti viT, Ta vi suf l de biT sam sa xu ri-

dan. sa Wi roa gan cxa de biT mi mar T va uf le ba mo si li pi ris sa xel ze (uf ro sis)

ixi leT Se sa ba mi si for ma) da re zo lu ci is da de bis Sem deg, Tqven iT v le biT

ga Ta vi suf le bu lad.

2. va dis gas v las Tan da kav Si re biT, an kon k re tu li sa mu Sa os das ru le bis

Sem Tx ve va Si

Tu ki Tqve ni xel Sek ru le ba ga for me bu li kon k re tu li va diT an kon k re-

tu li sa mu Sa os Ses ru le bis ga mo, sam sa xu reb ri vi ur Ti er To ba wyde ba sam-

sa xu ris va dis gas v lis me o re dRes. Tu ki xel Sek ru le ba ga for me bu lia

kon k re tu li val de bu le be bis Ses ru le bis gaT va lis wi ne biT, _ kon k re tu li

val de bu le be bis Ses ru le bis me o re dRes. Se iZ le ba Tqve ni xel Sek ru le bis

va dis gag r Ze le bac. am Sem Tx ve va Si, Tqven ar Ta vi suf l de biT sam sa xu ri dan.

ar da ga viwy deT! sam sa xu ri dan Se iZ le ba ga a Ta vi suf los im

pir ma an da we se bu le bam, ro mel sac Tqve ni sam sa xur Si mi Re bis

uf le ba aqvs. anu, Tu ki ga Ta vi suf le bis brZa ne ba ga ce mu lia

im pi ris mi er, vi sac ar aqvs kad re bis ay va nis uf le ba mo si le ba,

es imas niS navs, rom Tqven ar xarT ga Ta vi suf le bu li. ma ga li-

Page 102: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

102102

qalis SromiTi uflebebi

Tad, uf ro sis mo va le o bis Sem s ru le bels, xSir Sem Tx ve va Si, ar

ga aC nia aR niS nu li uf le ba. amis ga mo, mis mi er gan xor ci e le bu-

li Ta nam de bo bi dan ga Ta vi suf le ba, ka no ni e ri ver iq ne ba.

3. sam sa xu ri dan ga Ta vi suf le ba da ka ve bul Ta nam de bo bas Tan Se u sa ba mo bis ga mo

zo gi erT Sem Tx ve va Si, sa ja ro sam sa xur Si, da saq me bu lis mi marT spe ci a lu-

ri moTxov ne bis da we se bis ga mo, Se iZ le ba ga a Ta vi suf lon sam sa xu ri dan da ka-

ve bul Ta nam de bo bas Tan Se u sa ba mo bis ga mo.

ra Se iZ le ba gax des sam sa xu ri dan ga Ta vi suf le bis mi ze zi?

• ma ga li Tad, ga mo sac de li va dis an ates ta ci is ara da mak ma yo fi-

le be li Se de ge bi; an

• sa xel m wi fo enis ara da mak ma yo fi le be li cod na da sam sa xur Si

nor ma lu ri ur Ti er To bis Se uZ leb lo ba; an

• jan m r Te lo bis mdgo ma re o bis gamo samsaxurebrivi movaleo-

bebis saTanadod Ses ru lebis SeuZlebloba; an

• ara da mak ma yo fi le be li pro fe si u li Cve ve bis ga mo.

4. ga Ta vi suf le ba dis cip li nu ri ga dac do mi saT vis

Tu ki Tqven sa ja ro sam sa xur Si da saq me bu li brZan de biT, Tqve ni ga Ta vi-

suf le ba Se iZ le ba mox des dis cip li nu ri ga dac do mi saT vis _ im Sem Tx ve va Si,

Tu ar R vevs sam sa xu reb riv mo va le o bas. Tu ki Tqven uxe Sad da ar R vevT Sro-

miT xel Sek ru le bas an Si na ga na wess, ma Sin Tqve ni ga Ta vi suf le ba da saS ve bia

dis cip li nu ri pa su xis m geb lo bis moq me de bis ga re Sec. sam sa xu ri dan Tqve ni

ga Ta vi suf l de ba mox de ba Se sa ba mi si do ku men tis gac no bis dRi dan.

sa ja ro sam sa xur Si da saq me bu li, Tu TviT ne bu rad, 5 dRe ze me ti xniT

mi a to vebs sam sa xurs, ga Ta vi suf le bu lad Ca iT v le ba sam sa xu ris TviT ne bu-

rad da to ve bis me o re sa mu Sao dRi dan.

5. sam sa xu ri dan ga Ta vi suf le ba da we se bu le bis lik vi da ci is ga mo

sa ja ro da we se bu le bis an dam saq me be li iuri di u li pi ris lik vi da ci is

ga mo, av to ma tu rad dge ba ga Ta vi suf le bis sa kiTxi.

6. da we se bu le bis re or ga ni za ci a. sam sa xu ri dan ga Ta vi suf le ba Sem ci re-

bas Tan da kav Si re biT

Page 103: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

103103

qalis SromiTi uflebebi

sa ja ro da we se bu le bis re or ga ni za cia ar qmnis sa fuZ vels Tqvens ga sa-

Ta vi suf leb lad. mag ram, Sta te bis Sem ci re bis dros, bu neb ri vi a, sa mu Sao

ad gi le bis Sem ci re bis ga mo, da ka ve bu li mu Sa ke bis ra o de no bis Sem ci re bac

xde ba.

ras war mo ad gens re or ga ni za ci a?

re or ga ni za cia _ gar daq m na, Ser wy ma, mi er Te ba, Sem ci re ba.

ka no nis mi xed viT, sa ja ro sam sa xur Si da saq me bu li, Se iZ le ba ga a Ta vi suf-

lon sam sa xu ri dan da we se bu le bis Sta te biT gaT va lis wi ne bul Ta nam de bo ba-

Ta Sem ci re bi sas. am Sem Tx ve va Si, Tqven, gaf r Txi le bis va dis gas v lis Sem d-

gom Ta vi suf l de biT. Tu ki Tqven Ta nax ma iq ne biT, imu Sa voT sxva Ta nam de bo-

ba ze, Tqven ar ga Ta vi suf l de biT sam sa xu ri dan. Tu ki Sem ci re bis ga mo dge ba

ga Ta vi suf le bis sa kiTxi, mxed ve lo ba Si Se iZ le ba mi Re bu li iyos sxva faq to-

re bic, _ ma ga li Tad, Ca ta re bu li ates ta ci is Se de ge bi, Tqve ni sa mu Sao sta-

Ji, kva li fi ka cia da sxva. sam sa xu ri dan ga Ta vi suf le ba xde ba da we se bu le bis

saq mi a no bis Sewy ve tis dRi dan.

gax sov deT! da we se bu le bis daq vem de ba re bis Sec v la, ar war mo-

ad gens sam sa xu ri dan ga Ta vi suf le bis sa fuZ vels. re or ga ni-

za ci a, yo vel T vis ar aris ga Ta vi suf le bis sa fuZ ve li.

ma ga li Tad, gan yo fi le bis an mTli a nad sam sa xu ris qvemde-

bareobis Secvla, ar war mo Sobs ga Ta vi suf le bis sa fuZ vels. am

Sem Tx ve va Si, Tu ki sa xe ze ar aris Sta te bis Sem ci re ba, faq tob-

ri vad, sa mu Sao ad gi le bis ra o de no ba igi ve rCe ba.

7. ga Ta vi suf le ba xan g r Z li vi Sro mi su u na ro bis ga mo

Tqve ni ga Ta vi suf le ba Se iZ le ba mox des avad m yo fo bis an da sa xiC re bis

ga mo, sam sa xur Si ze di zed oTxi Tvis, an ka len da ru li wlis man Zil ze, eq v si

Tvis ga mo ucxa deb lo bis ga mo. am Sem Tx ve va Si, sa ja ro sam sa xur Si da saq me bu-

li, Se iZ le ba ga a Ta vi suf lon sam sa xu ri dan mxo lod dro e bi Ti Sro mi su u na-

ro bis fur c lis moq me de bis pe ri od Si. Tqve ni sam sa xu reb ri vi ur Ti er To ba,

Tu ki sam sa xur Tan da kav Si re biT dro e biT Sro mi su u na ro gax diT, Se Cer de-

ba ga mo jan m r Te le bam de an in va li do bis dad ge nam de. Tqven Se gi nar Cun de baT

Page 104: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

104104

qalis SromiTi uflebebi

Ta nam de bo ba. sam sa xu ri dan ga Ta vi suf le ba, Se sa ba mis do ku men t Si, mi Ti Te-

bu li dRi dan mox de ba.

sxva da we se bu le beb sa da or ga ni za ci eb Si da saq me bis Sem Tx ve va Si, xan g r Z-

li vi Sro mi su u na ro bad Ca iT v le ba, Tu ki Sro mi su u na ro bis va da, ze di zed 30

ka len da rul dRes aRe ma te ba, an 6 Tvis gan mav lo ba Si, sa er To va da 50 ka len-

da rul dRes aRe ma te ba. am dros, Tqvens mi er Se iZ le ba ga mo ye ne bu li iyos

ase ve yo vel w li u ri Sve bu le bis sa Su a le ba. Sro mi Ti xel Sek ru le biT, sxva

pi ro bis gaT va lis wi ne bac Se iZ le ba.

8. ga Ta vi suf le ba asa kis ga mo

60 wlis asaks miR we va, qa lis T vis, pen si a ze gas v lis sa fuZ vels war mo-

ad gens. aR niS nul Sem Txe va va Si, sa Wi roa ka non m deb lo biT dad ge ni li we siT,

sa pen sio uz run vel yo fis moTxov niT mi mar T va (i xi leT Ta vi soc. uz run-

vel yo fa).

9. ga Ta vi suf le ba ga mam tyu ne be li ga na Ce nis Za la Si Ses v lis ga mo

sa ja ro sam sa xur Si da saq me bu li, sam sa xu ri dan Ta vi suf l de ba sa sa mar T-

los ga mam tyu ne be li ga na Ce nis ka no ni er Za la Si Ses v lis ga mo, rom lis Ta nax-

ma dac mas Se e far da sas je li, gan z rax Ca de ni li da na Sa u li saT vis, an sas je-

li, ro me lic ga mo ricxavs sam sa xu ris gag r Ze le bas. ga Ta vi suf l de ba xde ba

sa sa mar T los ga mam tyu ne be li ga na Ce nis ka no ni er Za la Si Ses v li dan, me o re

dRes.

sxva sa xis da we se bu le beb Si, sa dac ar vrcel de ba „sa ja ro sam sa xu ris Se sa-

xeb“ sa qar T ve los ka no nis moq me de ba, da saq me bis dros, sa sa mar T lo ga na Ce nis

an ga dawy ve ti le bis ka no ni er Za la Si Ses v la, ro me lic sa mu Sa os Ses ru le bis

Se saZ leb lo bas ga mo ricxavs, Se iZ le ba ase ve gax des Sro mi Ti xel Sek ru le bis

Sewy ve tis sa fuZ ve li.

10. ga Ta vi suf le ba sam sa xur Si mi Re bi sas dad ge ni li moTxov ne bis dar R ve vis-

T vis

Tu ki Tqven sa ja ro sam sa xur Si da saq me bu li brZan de biT da Tqve ni Ta nam-

de bo ba ze ar Ce vis an da niS v nis dros, ka non m deb lo biT dad ge ni li moTxov-

ne bi da ir R va, aR niS nu li Se iZ le ba ga Ta vi suf le bis sa fuZ ve li gax des, Tu

ga Ta vi suf le bis sa fuZ ve li ver aR mo ifx v ra. ma ga li Tad, sa eW vo gax da er-

T -er Ti war d ge ni li sa bu Tis nam d vi lo ba, ras Tan da kav Si re bi Tac da iwyo

Se sa ba mi si pro ce du ra, ma ga li Tad, sa bu Tis si yal bis dad ge nas Tan da kav Si-

re biT.

Page 105: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

105105

qalis SromiTi uflebebi

11. ga Ta vi suf le ba sxva da we se bu le ba Si ga das v las Tan da kav Si re biT

sa ja ro sam sa xur Si da saq me bu lis Sem Tx ve va Si, Tqven Ta nam de bo bi dan Ta-

vi suf l de biT sxva Ta nam de bo ba ze ar Ce vis an da niS v nis dRes.

gax sov deT! Tu ki Tqven agir Ci es an dag niS nes sxva Se sa ba mis sa-

xel m wi fo Ta nam de bo ba ze, Tqven ar wyvetT sam sa xu reb riv ur-

Ti er To bas sa xel m wi fos Tan.

12. ga Ta vi suf le ba mo qa la qe o bis Sec v lis ga mo

Tqven sam sa xu ri dan ga Ta vi suf l de biT, Tu ki Tqven sa ja ro sam sa xur Si

da saq me bis Sem d gom, ne bis mi e ri sxva sa xel m wi fos mo qa la qe o bas mi i RebT.

ker Zo an sxva sa xis da we se bu le ba Si da saq me bis dros, mo qa la qe o bis Sec v la,

ga Ta vi suf le bis sa fuZ vels ar war mo ad gens, Tu ki xel Sek ru le biT, wi nas war

ar aris gaT va lis wi ne bu li aR niS nu li. SezRud va mo qa la qe o bis Sec v la ze,

ker Zo da we se bu le ba Si, da saq me bu lis mi marT, da sa bu Te bul xa si aTs un da

ata reb des da ar un da Ca ga ye nos ka ba lur pi ro beb Si, vi na i dan mo qa la qe o bis

Ser Ce va, ada mi a nis er T -er Ti Zi ri Ta di uf le ba a.

13. ga Ta vi suf le ba gar dac va le bis ga mo

gar dac va le bis Sem Tx ve va Si, me o re dRi dan, SromiTi urTierToba iT v-

le ba Sewy ve ti lad.

Tqve ni Sro mi Ti ur Ti er To bis Sewy ve tis sa fuZ ve li, ase ve Se iZ le ba gax des:

Sro mi Ti xel Sek ru le biT gaT va lis wi ne bu li sa mu Sa os Ses ru le ba, Tu

xel Sek ru le ba Sed ge ni lia kon k re tu li sa mu Sa os Ses ru le bis ga mo, ma ga li-

Tad, er Ti eni dan me o re ena ze Tar g m nis ga ke Te ba, ri si dam Tav re bis Sem deg,

av to ma tu rad wyde ba ne bis mi e ri val de bu le ba Tqven sa da me o re mxa res So-

ris.

er T -er Ti mxa ris mi er Sro mi Ti xel Sek ru le bis pi ro be bis dar R ve va, ase ve

Se iZ le ba gax des xel Sek ru le bis moS lis sa fuZ ve li, ro gorc aRe bu li val-

de bu le bis ara sa Ta na do, an ara je ro va ni Ses ru le ba (ma ga li Tad, arap ro fe-

si o na lu rad, aras ru lad, va de bis dar R ve viT da va le bis Ses ru le ba);

Page 106: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

106106

qalis SromiTi uflebebi

xel Sek ru le bis ori ve mxa re Ta ur Ti er T Se Tan x me ba _ kon k re tu li dro is

gas v lis Sem deg, mxa re ebs ar surT aR niS nu li xel Sek ru le bis gag r Ze le ba.

ro gor xde ba sam sa xu ri dan ga Ta vi suf le ba?

ga Ta vi suf le bis Sem Tx ve va Si, da cu li un da iyos spe ci a lu ri moTxov ne bi.

1. gaf r Txi le ba ga Ta vi suf le bis Se sa xeb.

sa ja ro sam sa xur Si da saq me bis dros, Tqven, er Ti TviT ad re un da gec no-

boT da we se bu le bis lik vi da ci is, Ta nam de bo bis Sem ci re bis, ates ta ci is ara da-

mak ma yo fi le be li Se de ge bis an asa kis ga mo, sam sa xu ri dan ga Ta vi suf le bis Se-

sa xeb. xan g r Z li vi Sro mi su u na ro bis ga mo gaTa vi suf le bis Se sa xeb, Tqven we-

ri lo biT un da mi i RoT gaf r Txi le ba ga Ta vi suf le bam de 2 kvi riT ad re ma inc.

Tu dar R ve u lia aR niS nu li va da, Tqven uf le ba gaqvT, mo iTxo voT xel-

fa si yo ve li ga da ci le bu li dRis T vis .5 ga Ta vi suf le ba ze uaris Tqma, Tu

Tqven gaf r Txi le bu li brZan de biT sa Ta na do we siT, Se iZ le ba mxo lod Tqve-

ni we ri lo bi Ti Tan x mo biT. uaris Sem Tx ve va Si, sa ja ro sam sa xur Si da saq me bu-

li, Ta vi suf l de ba sam sa xu ri dan ima ve sa fuZ v liT da eZ le va ka no niT gaT-

va lis wi ne bu li kom pen sa cia (i xi leT Sem d go mi qve Ta vi da dis k ze ar se bu li

sa sa mar T lo for me bi).

sxva sa xis da we se bu le beb Si, anu ro mel zec ar vrcel de ba sa ja ro sam sa-

xu ris moTxov ne bi, Tu ki Sro mi Ti xel Sek ru le bis moS lis ini ci a to ri da-

saq me bu li a, igi val de bu lia ga af r Txi los dam saq me be li ara nak leb 30 ka-

len da ru li dRiT ad re, we ri lo bi Ti Setyo bi ne biT. Sro mi Ti xel Sek ru le biT,

Se iZ le ba iyos dad ge ni li sxva we sic.

2. sam sa xu ri dan ga Ta vi suf le bis kom pen sa cia

Tu ki Sro mi Ti xel Sek ru le ba dam saq meb lis ini ci a ti viT wyde ba, da saq-

me buls mi e ce ma ara nak leb er Ti Tvis Sro mis anazRa u re ba (da we se bu le beb Si,

ro mel zec ar vrcel de ba sa ja ro sam sa xu ris moTxov ne bi).

da we se bu le bis lik vi da ci is an Sta te bis Sem ci re bis ga mo, sam sa xu ri dan

ga Ta vi suf le bi sas, sa ja ro sam sa xur Si da saq me buls, kom pen sa ci is sa xiT eZ-

le va 2 Tvis Ta nam de bob ri vi sar go.

5 „sajaro samsaxuris Sesaxeb~ kanoni, muxli 108.

Page 107: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

107107

qalis SromiTi uflebebi

sa ja ro sam sa xur Si da saq me bis dros, da we se bu le bis lik vi da ci is, Ta nam-

de bo bis Sem ci re bis, ates ta ci is ara da mak ma yo fi le be li Se de ge bis, an asa kis

ga mo ga Ta vi suf le bis Ta o ba ze gaf r Txi le bis va dis dar R ve vis Sem Tx ve va Si,

ase ve eZ le va xel fa si, yo ve li ga da ci le bu li dRis T vis.

jan m r Te lo bis mdgo ma re o bis, xan g r Z li vi Sro mi su u na ro bis, sam xed ro an

al ter na ti ul sam sa xur Si gaw ve vis an ates ta ci is Se de ge bis ga mo sam sa xu ri dan

gan Ta vi suf le bis Sem Tx ve va Si, sa ja ro sam sa xur Si da saq me buls, eZ le va kom-

pen sa cia er Ti Tvis Ta nam de bob ri vi sar gos ode no biT.

jan m r Te lo bis mdgo ma re o bis, xan g r Z li vi Sro mi su u na ro bis ga mo, sam sa-

xu ri dan ga Ta vi suf le bis Sem Tx ve va Si, sa ja ro sam sa xur Si da saq me buls, eZ-

le va kom pen sa cia 1 Tvis Ta nam de bob ri vi sar gos ode no biT.6

sam sa xu ri dan ga Ta vi suf le ba for m de ba brZa ne biT, gan kar gu le biT an dad-

ge ni le biT.

sam sa xu ri dan ga Ta vi suf le bis ga mom ricxa vi ga re mo e be bi

gax sov deT! sa ja ro sam sa xur Si da saq me bu li qa li, ar Se iZ le-

ba ga Ta vi suf l des sam sa xu ri dan or su lo bis, an bav S vis 3 wlis

asa kam de aR z r dis pe ri od Si, Sta te bis Sem ci re bis, xan g r Z li-

vi Sro mi su u na ro bis an jan m r Te lo bis mdgo ma re o bis, ag reT ve

ates ta ci is Se de ge bis ga mo.

ga Ta vi suf le bis ga mom ricxa vi ga re mo e be bi sam sa xu reb ri vi ur Ti er To bis Se Ce re bis pe ri od Si

Sro mi Ti ur Ti er To bis Se Ce re bi sas, da uS ve be lia Sro mi Ti xel Sek ru le-

bis moS la. ra aris Sro mi Ti ur Ti er To bis Se Ce re bis cne ba? Sro mi Ti ur Ti er-

To bis Se Ce re ba aris Sro mi Ti xel Sek ru le biT gaT va lis wi ne bu li sa mu Sa os

dro e biT Se us ru leb lo ba, ro me lic ar iw vevs Sro mi Ti ur Ti er To bis Sewy-

ve tas. am dros Tqven, faq tob ri vad, ar as ru lebT Tqvens sam sa xu reb riv

val de bu le bebs, Tum ca am dros, da saq me bu lad iT v le biT.

6 `sajaro samsaxuris Sesaxeb“ kanoni, muxli 109.

Page 108: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

108108

qalis SromiTi uflebebi

Sro mi Ti ur Ti er To bis Se Ce re bis sa fuZ v le bi a:

1. anazRa u re bis ga re Se Sve bu le ba; 2.a nazRa u re ba di Sve bu le ba; 3. aq ti u-

ri an / da pa si u ri sa ar Cev no uf le bis gan xor ci e le ba (sa qar T ve los mo qa la-

qis uf le ba, air Ci os ma ga li Tad, pre zi den ti an sak re bu lo, ase ve uf le ba,

_ ar Ce u li iq nes aR niS nul or ga no eb Si); 4.sa ga mo Zi e bo, pro ku ra tu ris an

sa sa mar T lo or ga no eb Si ga mocxa de ba (ma ga li Tad, da gi Za xes aR niS nul or-

ga no eb Si mow mis sa xiT Cve ne bis mi sa ce mad, an Tqvens pi rad saq me ze. aR niS-

nu li ga mo Za xe ba un da mox des an Se sa ba mi si uwye bis mi Re bis sa fuZ vel ze, an

te le fo nis sa Su a le biT. amas Ta na ve, ga mo Za xe bi sas, un da iyos gan mar te bu-

li kon k re tu li ga mo Za xe bis mi ze zi, ad gi li, dro, saq mis xa si a Ti da Tqve ni

sta tu si aR niS nul saq me Si);

5. Sve bu le ba or su lo bis, mSo bi a ro bi sa da bav S vis mov lis ga mo, Sve bu le-

ba axal So bi lis Svi lad ay va nis ga mo da da ma te bi Ti Sve bu le ba bav S vis mov lis

ga mo;

6. ojax Si, Za la do bis msxver p lis, Tav Se sa far Si an / da kri zi sul cen t r Si

mo Tav se ba (ix. ase ve Ta vi `o ja xu ri Za la do ba“), mag ram ara ume tes 30 ka len-

da ru li dRi sa, we li wad Si;

7. dro e bi Ti Sro mi su u na ro ba, Tu mi si va da ar aRe ma te ba ze di zed, 30

ka len da rul dRes, an 6 Tvis gan mav lo ba Si, sa er To va da ar aRe ma te ba 50 ka-

len da rul dRes;

8. kva li fi ka ci is amaR le ba, pro fe si u li ga dam za de ba an swav la, rom lis

xan g r Z li vo ba, we li wad Si, ar un da aRe ma te bo des 30 ka len da rul dRes;

9. da we se bu le beb Si, ro mel zec ar vrcel de ba sa ja ro sam sa xu ris moTxov-

ne bi, ase ve: ga fic va da lo ka u ti (ga fic va da lo ka u ti aris da vis Sem Tx ve va-

Si, da saq me bu lis dro e bi Ti ne ba yof lo bi Ti uari, Sro mi Ti xel Sek ru le biT

gaT va lis wi ne bu li val de bu le be bis mTli a nad, an na wi lob riv Ses ru le ba ze).

gax sov deT! sam sa xu reb ri vi ur Ti er To bis Se Ce re bis pe ri od Si,

sa ja ro sam sa xur Si da saq me buls, unar Cun de ba Ta nam de bob ri vi

sar go, da na ma te bi an eZ le va sxvag va ri kom pen sa ci a, ma ga li-

Tad, Sve bu le ba or su lo bis, mSo bi a ro bi sa da bav S vis mov lis

ga mo; Sve bu le ba axal So bi lis Svi lad ay va nis ga mo da da ma te-

bi Ti Sve bu le ba bav S vis mov lis ga mo da a.S.

Page 109: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

109109

qalis SromiTi uflebebi

ar anazRa ur de ba! ojax Si, Za la do bis msxver p lis, Tav Se sa far-

Si an kri zi sul cen t r Si mo Tav se bis Sem Tx ve va.

Tu ki sa ja ro sam sa xur Si da saq me bu li, sam sa xur Tan da kav Si re biT, dro-

e biT Sro mi su u na ro gax da, mas Se u Cer de ba mi si sam sa xu reb ri vi ur Ti er To ba

ga mo jan m r Te le bis, an in va li do bis dad ge nam de da ase ve, Se u nar Cun de ba Ta-

vi si Ta nam de bo ba.

da we se bu le beb Si, ro mel zec ar vrcel de ba sa ja ro sam sa xu ris moTxov-

ne bi, Sro mi Ti ur Ti er To bis Se Ce re bis dros, da saq me buls ar mi e ce ma Sro-

mis anazRa u re ba, gar da ze moT mi Te bu li anazRa u re ba di Sve bu le be bi sa.

sa bo loo an ga riS s wo re ba Sro mi Ti ur Ti er To bis Sewy ve ti sas

Sro mi Ti ur Ti er To bis Sewy ve ti sas, dam saq me be li val de bu li a, da saq me bul-

Tan mo ax di nos sa bo loo an ga riS s wo re ba, ara ug vi a nes 7 ka len da ru li dRi sa, Tu

Sro mi Ti xel Sek ru le biT an ka no niT, sxva ram ar aris gan sazR v ru li.

aras rul w lo van Tan Sro mi Ti xel Sek ru le bis moS la

Tu ki aras rul w lo va ni da saq me bu lia da mu Sa o bis gag r Ze le ba zi ans aye-

nebs aras rul w lov nis si cocx les, jan m r Te lo bas an sxva, mniS v ne lo van in-

te re sebs, aras rul w lov nis ka no ni er war mo mad ge nels, an mzrun ve lo bi sa da

me ur ve o bis or ga nos, uf le ba aqvT mo iTxo von aras rul w lo van Tan Sro mi Ti

xel Sek ru le bis moS la.

sa mar T leb ri vi da va Sro mi Ti ur Ti er To bis Sewy ve tis dros

gan v sazR v roT, ra aris da va? da va aris Sro mi Ti ur Ti er To bis dros war-

mo So bi li uTan x mo e ba, rom lis ga dawy ve tac, Sro mi Ti xel Sek ru le bis mxa re Ta

ka no ni er in te re seb Si Se dis.

Page 110: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

110110

qalis SromiTi uflebebi

ro gor ga dav W raT war mo So bi li sa da vo ur Ti er To ba? sam sa xur Si, da vis

ar se bo bis Sem Tx ve va Si, Tqven uf le ba gaqvT:

1. mi mar ToT ad mi nis t ra ci as Se sa ba mi si gan cxa de biT da mo iTxo voT in-

for ma cia (ax s na- gan mar te ba) Tqve ni uf le be bis dar R ve vis Ta o ba ze;

2. mi mar ToT sa sa mar T los.

gax sov deT! da vis gan xil va Se uZ li aT mxo lod im pi rebs da maT

war mo mad gen lebs, ro mel Tac uSu a lod exe baT es da va da Se sa-

ba mi si uf le ba mo si le ba aqvT.

moTxov nis uf le ba sam sa xu ri dan uka no nod ga Ta vi suf le bis Sem Tx ve va Si

sa ja ro sam sa xu ri dan uka no nod ga Ta vi suf le bis Sem Tx ve va Si, Tqven uf-

le ba gaqvT, mo iTxo voT ga Ta vi suf le bis uka no nod cno ba, ga Ta vi suf le bis

sa fuZ v lis Sec v la da xel fa sis anazRa u re ba, sam sa xur Si iZu le biT ar yof-

nis mTe li pe ri o dis gan mav lo ba Si.

Tqven uf le ba gaqvT, ka non m deb lo biT dad ge ni li we siT7 er Ti Tvis gan-

mav lo ba Si, ga a sa Civ roT sa sa mar T lo Si, sam sa xu reb riv sa kiTxeb ze ga mo ce mu-

li brZa ne ba, gan kar gu le ba, ga dawy ve ti le ba, ag reT ve moq me de ba. brZa ne ba,

gan kar gu le ba Se iZ le ba exe bo des ne bis mi er sa kiTxs, ro go ri ca a: ga Ta vi suf-

le ba, ga day va na sxva Ta nam de bo ba ze, Sro mi Ti pi ro be bis dar R ve va da a.S.8

Tu ki Tqve ni ga Ta vi suf le bis dros dar R ve u lia ga Ta vi suf le bis we si,

aR niS nu li, sa sa mar T los we siT, Tqve ni sam sa xur Si aR d ge nis sa fuZ vels war-

mo ad gens.

sa sa mar T los mi er, sam sa xu ri dan ga Ta vi suf le ba ze an ga day va na ze ga ce-

mu li brZa ne bis, gan kar gu le bis an ga dawy ve ti le bis ara ka no ni e rad aRi a re-

bis Sem Tx ve va Si, Tqven da eq vem de ba re biT da u yov neb liv aR d ge nas, Tu Tqven

uars ar ga nacxa debT aR d ge na ze.

7 saqarTvelos kanoni `sajaro samsaxuris Sesaxeb“, muxli112.

8 muxli 112, 127 „sajaro samsaxuris Sesaxeb“ kanoni.

Page 111: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

111111

qalis SromiTi uflebebi

da vis gan xil va sxva sa xis da we se bu le beb Si

im da we se bu le beb Si da or ga ni za ci eb Si, rom leb zec vrcel de ba sa qar T ve-

los „Sro mis kodeqsis“ moq me de ba, anu ker Zo sa war mo eb Si, sa zo ga do eb riv

or ga ni za ci eb Si da sxva, in di vi du a lu ri da vis gan xil va Se saZ le be lia Se ma-

Tan x me be li pro ce du re biT, in di vi du a lu ri mo la pa ra ke bis gziT an sa sa mar T-

los sa Su a le biT.9

Sro miTi da va war mo i So ba mxa ris mi er, me o re mxa ri saT vis gag zav ni li we-

ri lo bi Ti Setyo bi ne biT, uTan x mo e bis Se sa xeb. ko deq sis mi xed viT, Sro miT

ur Ti er To ba Si, da vis war mo So bis sa fuZ ve li Se iZ le ba gax des sa qar T ve los

ka non m deb lo biT gaT va lis wi ne bu li ada mi a nis uf le be bi sa da Ta vi suf le be-

bis, ase ve Sro mi Ti xel Sek ru le bis an Sro mis pi ro be bis dar R ve va.

ka no nis mi xed viT iT v le ba, rom da va un da ga dawy des mxa re Ta So ris Se ma-

Tan x me be li pro ce du re biT. Se ma Tan x me be li pro ce du re bis dawye bis Se sa xeb,

mxa re me o re mxa res ug zav nis we ri lo biT Setyo bi ne bas, ro mel Sic zus tad

un da iyos gan sazR v ru li da vis war mo So bis sa fuZ ve li da moTxov ne bi.

me o re mxa re val de bu li a, we ri lo bi Ti Setyo bi ne ba ga ni xi los da Ta vi si

ga dawy ve ti le ba we ri lo biT ac no bos mxa res, Setyo bi ne bis mi Re bi dan, 10 ka-

len da ru li dRis gan mav lo ba Si.

Sem d gom Si, war mo mad gen le bi an mxa re e bi, iRe ben we ri lo biT ga dawy ve ti-

le bas, ro me lic xde ba ar se bu li Sro mi Ti xel Sek ru le bis na wi li.

va de bi

Tu da vis dros, Se Tan x me ba ver iq na miR we u li 14 ka len da ru li dRis gan-

mav lo ba Si, an Tu mxa rem Ta vi aari da Se ma Tan x me bel pro ce du reb Si mo na wi-

le o bas, me o re mxa res uf le ba aqvs, mi mar Tos sa sa mar T los an ar bit raJs.

ka no niT ar aris dad ge ni li ga sa Civ re bis kon k re tu li va da, mag ram Se e ca deT,

rom kon k re tu li dar R ve vis dad go mi dan, ar ga uS vaT 3 wli a ni va da (sam w li a ni

ga sa Civ re bis va da gaT va lis wi ne bu lia sa xel Sek ru le bo ur Ti er To bis dros.

Sro mi Ti ur Ti er To ba, swo red xel Sek ru le bis sa fuZ vel ze war mo i So ba).

9 saqarTvelos Sromis kodeqsi, muxli 47-48.

Page 112: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

112112

qalis SromiTi uflebebi

sa i dan aiT v le ba ga sa Civ re bis va da?

sa mar T leb ri vi aq te bis ga sa Civ re bis xan daz mu lo bis va da aiT v le ba Se-

sa ba mi si brZa ne bis (gan kar gu le bis) gac no bis mo men ti dan. brZa ne bis gac no bad

iT v le ba ga Ta vi suf le bis Se sa xeb brZa ne bis pi ra dad xel ze mi Re ba. sam sa xu-

ri dan ga Ta vi suf le bis Se sa xeb ga dawy ve ti le bis ga sa Civ re bis Sem Tx ve va Si

sar Ce lis war d ge na sa sa mar T lo Si ar iw vevs sa da vo brZa ne bis moq me de bis

Se Ce re bas.

xar je bi

sa sa mar T lo war mo e ba mo iTxovs gar k ve ul xar jebs.

sa sa mar T lo da vis Sem Tx ve va Si, mo sar Ce les (vinc asa Civ rebs), da e kis re ba

sa xel m wi fo ba Jis ga dax da. Tqven ga Ta vi suf l de biT sa xel m wi fo ba Jis ga dax-

dis gan, sar Ce leb ze xel fa sis ga dax de vi ne bis Se sa xeb da sxva moTxov neb ze,

Sro mis anazRa u re bis Ta o ba ze, rom le bic ga mom di na re obs Sro mis sa mar T-

leb ri vi ur Ti er To bi dan. im Sem Txe va Si, Tu ki ar mox de ba ga Ta vi suf le ba

ro me li me sxva sa kiTx ze Sro mi Ti da vis dros, ma Sin sa qa la qo sa sa mar T lo Si,

sar Ce lis Se ta nis dros, ga da sax de lia sa xel m wi fi ba Ji, _ 100 la ris ode no-

biT. sa a pe la cio sa sa mar T lo sad mi mi mar T vis dros, ga da sax de lia 150 la ri

sa xel m wi fo ba Jis sa xiT. sa ka sa cio in s tan ci a Si ga sa Civ re bi sas, ba Jis ode-

no ba Se ad gens 300 lars. sa xel m wi fo ba Jis ga dax da xde ba Se sa ba mi si ode-

no bis Tan xis Ca ricx vis gziT, spe ci a lu rad mi Ti Te bul sa ban ko an ga riS ze.

Tqvens mi er, sa sa mar T lo Si sar Ce lis mo ge bis Sem Tx ve va Si, aR niS nu li xar ji

da gib run de baT (ix. ase ve Ta vi „sa mar T leb ri vi dac vis erov nu li da sa er Ta-

So ri so sa Su a le be bi“, sa dac aR we ri lia sa sa mar T lo sad mi mi mar T vis zo ga-

di we se bi da prin ci pe bi , a se ve ixi leT gan cxa de be bis ni mu Se bi Tan dar Tul

dis k ze).

ase ve ga iT va lis wi neT, rom sa ja ro sam sa xu ri dan ga Ta vi suf le bis Sem Tx-

ve va Si, Tqven sar Ce liT un da mi mar ToT raionul (an sa qa la qo) sa sa mar T los

ad mi nis t ra ci ul saq me Ta ko le gi as. sxva sa xis da we se bu le bi dan ga Ta vi suf-

le bis dros (im da we se bu le bi dan, rom leb zec ar vrcel de ba sa ja ro sam sa-

xu ris moTxov ne bi), ma ga li Tad, qar x ni dan, ban ki dan, _ raionuli (an sa qa la-

qo) sa sa mar T los sa mo qa la qo saq me Ta ko le gi as.

Page 113: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

113113

qalis SromiTi uflebebi

gax sov deT! sam sa xu ris sta Ji das tur de ba da we se bu le bis mi-

er, sa Ta na dod ga for me bu li sa bu TiT (cno biT), an Sro mis wig-

na kiT;

zo ga di we sis mi xed viT, Sro mis wig na ki iv se ba pir ve lad da saq me bis Sem-

Tx ve va Si, 5 dRis va da Si.

qa li sa me war meo sfe ro sa da sa zo ga do eb riv or ga ni za ci eb Si

ise ve ro gorc Sro mis uf le baa ga ran ti re bu li kon s ti tu ci iT, sam sa xu-

ris Ser Ce vac _ Ti To e u li ada mi a nis uf le ba a. Ta na med ro ve sa zo ga do e ba Si,

Se saZ le be lia sam sa xu ris Se Tav se ba da er T d ro u lad ram de ni me saq miT da-

ka ve ba. dRe van del dRes, qa li war ma te biT iTav sebs sxva das x va saq mi a no bas

biz nes Si da sa zo ga do eb riv cxov re ba Si. mTa va ri a, ar ar se bob des ka no niT

gaT va lis wi ne bu li saq mi a no bis Se Tav se bis SezRud ve bi (ma ga li Tad, sa ja ro

sam sa xur Si da saq me bis dros, ek r Za le ba ko mer ci u li saq mi a no bis gan xor ci-

e le ba). qa li aRar aris mxo lod di a sax li si, qa li mSve niv rad ar T mevs Tavs

yve la pro fe si a sa da saq mi a no bas: qa li-mewarme, qa li po li ti ko si da a.S.

mTa va ri a, sa ku Ta ri Se saZ leb lo be bis swo rad gan sazR v ra.

wi nam de ba re Tav Si, Cven gvsurs, vi sa ub roT im we seb ze, rom lis sa Su a-

le bi Ta da dac viT, Se saZ le be lia, sa ku Ta ri Se saZ leb lo be bis re a li za cia

mox des. ra Tqma un da, aR niS nu li Ca mo naT va liT saq mi a no bis Se saZ leb lo be bi

ar iwu re ba.

Tu Tqven Zi Zad an dam la geb lad mu Sa obT, an ker Zo pe da go gi ur saq mi a-

no bas ewe viT, ma Sin Tqven TviT dasaq me bu li ada mi a ni brZan de biT.

Tqven ase ve Se giZ li aT, iuri di u li pi ri Seq m naT.10 iuri di u li pi ri Se iZ-

le ba sxva das x va sa xis iyos.

10 saqarTvelos samoqalaqo kodeqsis mixedviT, iuridiuli piri aris gansazRvruli miz-

nis misaRwevad Seqmnili, sakuTari qonebis mqone organizebuli warmonaqmni. iuridi-

uli piri Tavisi qonebiT, damoukideblad pasuxs agebs da sakuTari saxeliT iZens

uflebebsa da movaleobebs, debs garigebebs.

Page 114: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

114114

qalis SromiTi uflebebi

iuri di u li pi ri, rom lis mi za nia ko mer ci u li saq mi a no ba, „me war me Ta Se-

sa xeb“ ka no nis moTxov na Ta dac viT un da Se iq m nas. Tqven Se giZ li aT sa ku Ta ri

sa war mos Seq m na, Tu si la ma zis sa lo nis, qal Ta tan sac m lis an fex sac m lis

ma Ra zi is gax s nas api rebT, an kbi lis eqi mi brZan de biT da Tqve ni ka bi ne tis

gas x na gsurT, an gsurT sa gan ma na Teb lo da we se bu le bis, ban kis, sa dazR ve vo

kom pa ni is da ar se ba da a.S.

`me war me Ta Se sa xeb~ sa qar T ve los ka no nis Ta nax mad, sa me war meo saq mi a-

no ba ara er T je ra di saq mi a no ba a, ro me lic xor ci el de ba mo ge bis miz niT. am

dros, Tqven da mo u ki deb lad da or ga ni ze bu lad mu Sa obT, mom sa xu re bas

ewe viT da iRebT Se mo sa vals.

„me war me Ta Se sa xeb“ sa qar T ve los ka no nis gan mar te biT, sa me war meo saq mi-

a no bad ar iT v le ba fi zi ku ri pi re bis sa xe lov ne bo, sa mec ni e ro, sa me di ci no,

ar qi teq tu ru li, sa ad vo ka to an sa no ta ro, sa a u di to, sa kon sul ta cio (maT

So ris, sa ga da sa xa do kon sul tan t Ta), sa sof lo- sa me ur neo an satye o- sa me-

ur neo saq mi a no ba.

mag ram, sa sof lo- sa me ur neo da satye o- sa me ur neo war mo e ba Se iZ le ba

ar se bob des, ro gorc sa me war meo su bi eq ti. re gis t ra cia sa val de bu lo a,

Tu war mo e ba Si mud mi vad da saq me bu lia mflo be lis oja xis mi ni mum ara wev ri

xu Ti pi ri ma inc.

re gis t ra ci am de, Tqven un da Se ar CioT, Tu ra sta tu siT gsurT da re gis-

t ri re ba.

Sem deg, mox de ba ma Ti me war me Ta da ara sa me war meo (a ra ko mer ci u li) iuri-

di u li pi re bis re es t r Si re gis t ra ci a.

„me war me Ta Se sa xeb“ sa qar T ve los ka no nis Ta nax mad, me war me su bi eq te bi

ari an:

1. in di vi du a lu ri me war me;

2. so li da ru li pa su xis m geb lo bis sa zo ga do e ba (sps);

3. ko man di tu ri sa zo ga do e ba (ks);

4. SezRu du li pa su xis m geb lo bis sa zo ga do e ba (Sps);

5. sa aq cio sa zo ga do e ba (ss, kor po ra ci a) da;

6. ko o pe ra ti vi.

Page 115: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

115115

qalis SromiTi uflebebi

mci re biz ne sis Seq m nis dros, yve la ze gav r ce le bu lia in di vi du a lu ri

me war mi sa da SezRu du li pa su xis m geb lo bis sa zo ga do e bis for mis ga mo ye ne-

ba. ma ga li Tad, sa aq cio sa zo ga do e bis sa xiT biz ne sis Seq m na, Se iZ le ba ban kis

da ar se bis dros.

in di vi du a lu ri me war me ar aris iuri di u li pi ri. ro gorc su bi eq ti, is

war mo i So ba mxo lod me war me Ta da ara sa me war meo (a ra ko mer ci u li) iuri di-

u li pi re bis re es t r Si re gis t ra ci is Se de gad. in di vi du a lu ri me war me, Ta-

vi si sa me war meo saq mi a no bi dan war mo So bi li val de bu le be bis T vis, pa suxs

agebs pi ra dad, Ta vi si qo ne biT. in di vi du a lu ri me war me, saq mi an ur Ti er-

To beb Si, Ta vis uf le bebs axor ci e lebs da mo va le o bebs as ru lebs, ro gorc

fi zi ku ri pi ri.

so li da ru li pa su xis m geb lo bis sa zo ga do e ba, ko man di tu ri sa zo ga do e-

ba, SezRu du li pa su xis m geb lo bis sa zo ga do e ba, sa aq cio sa zo ga do e ba da ko-

o pe ra ti vi, aris iuri di u li pi ris sta tu sis mqo ne sa war mo e bi.

sa re gis t ra cio gan cxa de bis Se sav se bad, Tqven uf le ba gaqvT, ga mo i ye-

noT sa re gis t ra cio gan cxa de bis spe ci a lu ri for ma.

me war me Ta da ara sa me war meo iuri di ul pir Ta re estrs awarmoebs ius ti-

ci is sa mi nis t ros sa ja ro re es t ris erov nu li sa a gen to. Se sa ba mi sad, da sa-

re gis t ri reb lad da Sem d gom Si, re es t ri dan amo na we ris mi sa Re bad, sa ja ro

re es t ris te ri ti ri ul sa re gis t ra cio sam sa xurs un da mi mar ToT.

gax sov deT! sa me war meo pi ris re gis t ra ci am de, mi mar TeT sa ja-

ro re es t ris erov nul sa a gen tos da ga ar k vi eT, Tu ra sa val de-

bu lo do ku men te bis Ca mo naT va lia sa Wi ro am dro is T vis da sa-

re gis t ri reb lad. re gis t ra ci is gan sa xor ci e leb lad, ga da sax-

de lia gan sazR v ru li mo sak re be li, rac Tqven un da Ca ricxoT

spe ci a lu rad mi Ti Te bul sa ban ko an ga riS ze da ga nacxads da ur-

ToT Se sa ba mi si qvi Ta ri. a se ve, ar se bobs daC qa re bu li sa re gis t-

ra cio mom sa xu re ba, ma ga li Tad, re gis t ra cia sa bu Te bis war d ge-

nis Ta na ve, ra zec ga da sax de li geq ne baT sa re gis t ra cio mo sak-

re be li, mo ma te bu li ode no biT.

Page 116: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

116116

qalis SromiTi uflebebi

me war me iuri di u li pi ris re gis t ra ci is pi ro be bi

fi zi ku ri pi ri _ in di vi du a lur me war med re gis t ra ci i saT vis, sa ja ro

re es t ris erov nul sa a gen tos wa rud gens gan cxa de bas da pi ra do bis da ma-

das tu re bel mow mo bas. gan cxa de ba Si un da mi e Ti Tos:

a) gan m cxa deb lis sa xe li;

b) in for ma cia sa war mos ad gil sam yo fe lis (i u ri di u li mi sa mar Tis) Se sa xeb;

g) gan m cxa deb lis pi ra di no me ri;

d) gan cxa de bis Sev se bis Ta ri Ri;

e) gan m cxa deb lis xel mo we ra.

Tu Tqven ucxo qvey nis mo qa la qe xarT, ma Sin sa qar T ve lo Si in di vi du a-

lur me war med re gis t ra ci is T vis, un da war mo ad gi noT yve la Ca moT v li li

do ku men ti. ucxo qvey nis iuri di u li pi ris Sem Tx ve va Si, mi si iuri di ul pi-

rad re gis t ra ci is da ma das tu re be li do ku men te bi, da mow me bu li an le ga li-

zebuli11 un da iyos.

sxva sa xis sa war mos re gis t ra ci is moTxov nis Sem Tx ve va Si, sa war mos Se-

saq m ne lad, sa Wi roa ram de ni me par t ni o ris yo la, ami tom Tqven un da wa rad-

gi noT sa war mos yve la par t ni o ris mi er xel mo we ri li da sa Ta na do we siT da-

mow me bu li sa re gis t ra cio ga nacxa di. sa war mos Seq m ni sas, ase ve Tqven un da

ga iT va lis wi noT Ti To par t ni o ris fi nan su ri wi li pro cen tu lad.

ras un da mo i cav des Tqve ni ga nacxa di?

ga nacxa di un da mo i cav des:

1) sa war mos sa xel wo de bas (sa fir mo sa xel wo de bas);

2) sa war mos sa mar T leb ri vi for ma, rac Tqvens mi er aris Ser Ce u li;

3) sa war mos iuri di u li mi sa mar Ti;

11 ucxo saxelmwifoebSi gacemuli dokumentebi, saqarTveloSi namdvilad iqneba cnobili,

Tu isini legalizebulia an damowmebulia apostiliT. sazRvargareT gacemul doku-

mentebze, apostilis arsebobis SemTxvevaSi, aRar aris saWiro maTi legalizeba saqarT-

velos sakonsulo dawesebulebebis mier. informacia legalizaciis proceduris Tao-

baze, moipoveba Semdeg saitze: http://www.mfa.gov.ge/index.php?sec_id=388&lang_id=GEO.

Page 117: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

117117

qalis SromiTi uflebebi

4) sa war mos par t ni o re bis sa xe li da gva ri, mi sa mar Ti sacxov re be li ad-

gi lis mi xed viT da pi ra di no me ri, xo lo Tu ro me li me par t ni ors sxva

fir ma aqvs, ma Sin mi si sa fir mo sa xel wo de ba, sa mar T leb ri vi for ma, iuri di-

u li mi sa mar Ti, re gis t ra ci is Ta ri Ri, sa i den ti fi ka cio no me ri da mo na ce-

me bi mi si war mo mad gen le bis Se sa xeb;

5) sa war mos xel m ZR va ne lis an or ga nos da sa xe le ba, ase ve sa war mo Si ga-

dawy ve ti le bis mi Re bis we si;

6) sa war mos xel m ZR va ne lo ba sa da war mo mad gen lo ba ze uf le ba mo si li

pi ris sa xe li da gva ri, sacxov re be li ad gi lis mi sa mar Ti da pi ra di no me ri;

7) Tu sa war mos war mo mad gen lo ba ze uf le ba mo si li ram de ni me pi ri

hyavs, isi ni er Tad war mo ad ge nen sa war mos Tu cal - cal ke.

aR niS nu li in for ma cia iuri di u li pi ris Se sa xeb, un da da i we ros wes-

de bis (i xi leT wes de bis ni mu Si dis k ze) sa xiT, sa dac Se sa ba mi sad, yve la mi-

Ti Te bu li pi ro ba aRi niS ne ba. bo lo sa ka non m deb lo cvli le be bis Ta nax mad,

re gis t ra ci is T vis sa val de bu lo xde ba sa me war meo da ara sa me war meo iuri-

di ul pir Ta wes de bis, ro gorc sa val de bu lo do ku men tis, war d ge na. wes-

de ba, ro gorc yve la sxva sa re gis t ra cio do ku men ti, xel mi saw v do mi iq ne ba

ase ve in ter ne tis sa Su a le biT.

ase ve, war sad ge nia sxva da ma te bi Ti in for ma ci a, sa war mos kon k re tu li

sa xe o bi dan ga mom di nare.12

sa re gis t ra cio ga nacxa dis sa no ta ro we siT da mow me ba, sa val de bu lo ar

aris, Tu Tqven yve la do ku ments xels ma re gis t ri re bel or ga no Si awerT.

Tu da re gis t ri re bis Sem d gom, Tqven gsurT cvli le ba mo ax di noT mo-

na ce meb Si, ma ga li Tad mi sa mar Tis an xel m ZR va ne li pi ris Sec v la, ne bis mi e ri

cvli le be bis re gis t ra cia sa val de bu lo a. ro gorc we si, ne bis mi e ri ga dawy-

ve ti le ba un da da fiq sir des oq miT, sa dac iq ne ba da fiq si re bu li mi Re bu li

ga dawy ve ti le ba. mo na ce me bis cvli le bis re gis t ra ci is val de bu le ba ekis-

12 Tqven SegiZliaT, Sesabamisi konsultacia gaiaroT registraciis ganxorcielebamde,

rogorc iuristTan, aseve sajaro reestris erovnul saagentoSi konsultantTan an

informaciis misaRebad gamoiyeneT Sesabamisi veb-gverdi - magaliTad, http://www.justice.gov.ge/index.php?lang_id=geo&sec_id=146&info_id=1605.

Page 118: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

118118

qalis SromiTi uflebebi

re ba sa war mos xel m ZR va nels. cvli le ba Za la Si Se dis mxo lod samewarmeo

re es t r Si re gis t ra ci is Sem deg.

Tqven uf le ba gaqvT, re es t r Si mi u Ti ToT sa re gis t ra cio ga nacxa dis

cvli le bis re gis t ra ci a ze uf le ba mo si li sxva pi ri da mi si uf le ba mo si le-

bis far g le bi, maT So ris, ra uf le beb Si izRu de ba is.

Tu Tqve ni sa war mos saq mi a no ba da kav Si re bu lia sur sa Tis an cxo ve lis

sak ve bis war mo e bas Tan, ga da mu Sa ve bas Tan, dis t ri bu ci as Tan, re a li za ci as-

Tan, sak ve bis war mo e bis obi eq teb Tan, sa re gis t ra ci od war d ge nil do ku men-

ta ci a Si mi si mi Ti Te ba sa val de bu lo a. ase Ti sa war mos saq mi a no bis re gis t-

ra ci i saT vis, da we se bu lia da ma te bi Ti pi ro be bi, rac ga ni sazR v re ba cal ke

in s t ruq ci iT.

zo gi er Ti sa xis saq mi a no ba da saq mi a no bas Tan da kav Si re bu li qme de bis

gan xor ci e le ba sa Wi ro ebs ne bar T vas an li cen zi as. li cen zia Tqvens mi er

Ser Ce u li saq mi a no bis, xo lo ne bar T va _ kon k re tu li qme de be bis gan xor ci e-

le bis uf le bas gaZ levs. ma ga li Tad, bav S v Ta kve bis pro duq ci is war mo e bis

li cen zi a, sa ban ko saq mi a no bis li cen zi a, dazR ve vis li cen zi a, mSe neb lo bis

ne bar T va.

amis amom wu rav Ca mo naT val sa da mi Re bis wess, are gu li rebs sa qar T ve-

los ka no ni „li cen zi e bi sa da ne bar T ve bis Se sa xeb“.

gax sov deT! saq mi a no bis gan xor ci e le ba li cen zi is an ne bar-

T vis ga re Se das ja di a. Tu ki Tqven ar da i cavT aR niS nul

moTxov nas, Tqven an da ja rim de biT, an Tqvens mi marT Se iZ le ba

ga mo ye ne bu li iyos sis x lis sa mar T lis ko deq siT gaT va lis wi-

ne bu li sas je li, _ ma ga li Tad, Ta vi suf le bis aR k ve Ta, Ta nam-

de bo bis da ka ve bi sa an saq mi a no bis uf le bis Ca mor T me va da a.S..

sa war mos saq mi a no bi saT vis, Tqven Se giZ li aT isar geb loT sa war mos beW-

di Ta da blan kiT. Tqven ase ve un da gax s naT sa ban ko an ga ri Si da Se as ru-

loT yve la sa ga da sa xa do da va le ba da val de bu le ba Tan xeb Tan mi mar Te ba Si.

Page 119: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

119119

qalis SromiTi uflebebi

Tu ki Tqve ni saq mi a no bis gan vi Ta re bis T vis sa Wi roa da ma te bi Ti Tan xe bi,

Tqven ase ve Se giZ li aT, ses xi miiRoT ban ki dan. aR niS nu lis sur vi lis Sem Tx-

ve va Si, sa sur ve li a, kon sul ta cia iuris t Tan ga i a roT.

Tqve ni saq mi a no bis gan xor ci e le bi sas, Se giZ li aT Seq m naT fi li a li, ag-

reT ve mo ax di noT Tqve ni sa war mos re or ga ni za cia (gar daq m na, Ser wy ma, ga-

yo fa). saq mi a no bis gag r Ze le bis sur vi lis ar qo nis Sem Tx ve va Si, Tqven Se giZ-

li aT ga da ce ma sxva ada mi an ze (mag.: wi lis gas x vi se biT an Cu qe bis gziT).

yve la mi Ti Te bul Sem Tx ve va Si, Se sa ba mi si cvli le ba un da da a fiq si roT

sa re gis t ra cio or ga nos re es t r Si, ga nacxa dis Se ta nis sa fuZ vel ze, ris Sem-

deg cvli le ba Za la Si Se dis.

ara sa me wa meo (a ra ko mer ci u li) iuri di u li pi ris Seq m na

Tu Tqven ar ewe viT sa me war meo saq mi a no bas, Tqven Se giZ li aT da re gis t-

rir deT, ro gorc ara sa me war meo iuri di u li pi ri.

ra aris ara sa me war meo (a ra ko mer ci u li) iuri di u li pi ri?

Tu Tqven vin mes sa sar geb lod saq mi a no bas axor ci e lebT, ker Zod icavT

ada mi a nis uf le bebs da ama ve dros, Tqven ar iRebT ara na ir Tan xas aR niS nu-

li pi re bis da sa ca vad, an Tqve ni Se mo sav lis wya ro aris gran te bi an Se mo wi-

ru lo be bi da amiT axor ci e lebT qi ris ga dax das, sa Wi ro sa ko mu ni ka ci o, ko-

mu na lu ri da sxva sa xis ga da sa xa de bis da far vas, es niS navs imas, rom Tqven

ara sa me war meo iuri di u li pi ri brZan de biT. Tqven Se giZ li aT, da a re gis t ri-

roT Tqve ni da we se bu le ba sa mo qa la qo ko deq siT gaT va lis wi ne bu li ara sa me-

war meo (a ra ko mer ci u li) iuri di u li pi ris sa xiT.

ara sa me war meo (a ra ko mer ci u li) iuri di u li pi ris re gis t ra ci is pi ro be bi

re gis t ra ci as axor ci e lebs sa me war meo da ara sa me war meo pir Ta re es t ri,

aR niS nu li ara sa me war meo iuri di u li pi ris sa va ra u do mi sa mar Tis mi xed viT.

Page 120: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

120120

qalis SromiTi uflebebi

re gis t ra ci is gan sa xor ci e leb lad, ga da sax de lia gan sazR v ru li mo sak-

re be li, rac Tqven un da Ca ricxoT spe ci a lu rad mi Ti Te bul sa ban ko an-

ga riS ze da ga nacxads da ur ToT Se sa ba mi si qvi Ta ri. ase ve, ara sa me war meo

(a ra ko mer ci u li) iuri di u li pi ris T vis, Tqven un da Se ar Ci oT da sa xe le ba,

mag ram aR niS nu li da sa xe le ba ar un da em Tx ve o des ar cerT sxva ara sa me war-

meo iuri di u li pi ris da sa xe le bas.

ara sa me war meo (a ra ko mer ci u li) iuri di u li pi ris xel m ZR va ne lo ba Se iZ le-

ba ga na xor ci e los er T ma (ma ga li Tad, di req tor ma), an ram de ni me pir ma, (ma ga-

li Tad, gam ge o bam, mow ve vis Sem Tx ve va Si _ sa er To kre ba mac). gar da dam fuZ ne-

be li wev re bi sa, Tqve ni or ga ni za cia Se iZ le ba sxva wev re bis ga nac Sed ge bo des.

wev ro ba Si mi Re bis, ase ve wev ro bi dan ga ricx vis we si, gan sazR v ru li un da iyos

wes de biT.

Tqven ase ve un da gax s naT sa ban ko an ga ri Si da Se as ru loT yve la sa ga-

da sa xa do da va le ba da val de bu le ba Tan xeb Tan mi mar Te ba Si.

ara sa me war meo (a ra ko mer ci u li) iuri di u li pi ris re gis t ra cia xde ba ga-

nacxa diT.

ga nacxa di un da Se i cav des:

1. or ga nos da sa xe le bas, ro mel sac mi mar TavT;

2. Ta riRs;

3. gan m cx deb le bis sa xe leb sa da gva rebs;

4. in for ma ci as ara sa me war meo pi ris Se sa xeb:

a) sa xel wo de bas;

b) mo na ce mebs iuri di u li mi sa mar Tis Se sa xeb;

g) saq mi a no bis mi zans;

d) mo na ce mebs dam fuZ neb lis / wev ris (dam fuZ neb le bis / wev re bis) Se sa-

xeb: sa xe li, gva ri, da ba de bis Ta ri Ri (ricx vi, Tve, we li), mi sa mar-

Ti sacxov re be li ad gi lis mi xed viT da pi ra di no me ri. Tu Tqve-

Page 121: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

121121

qalis SromiTi uflebebi

ni er T -er Ti wev ri an dam fuZ ne be li iuri di u li pi ri a, _ sru li

sa xel wo de ba, sa mar T leb ri vi for ma, re gis t ra ci is rek vi zi te bi,

war mo mad gen lo ba ze uf le ba mo si li pi ri an pi re bi;

e) mo na ce me bi ara sa me war meo (a ra ko mer ci u li) iuri di u li pi ris xel-

m ZR va ne lis an xel m ZR va ne li or ga nos Se sa xeb,

v) Seq m nis (ar Ce vis) we si da uf le ba mo si le bis va da;

z) mo na ce me bi ara sa me war meo (a ra ko mer ci u li) iuri di u li pi ris xel-

m ZR va ne li pi ris Se sa xeb (sa xe li, gva ri, da ba de bis Ta ri Ri (ricx-

vi, Tve, we li), mi sa mar Ti sacxov re be li ad gi lis mi xed viT, pi ra di

no me ri);

T) ara sa me war meo (a ra ko mer ci u li) iuri di u li pi ris xel m ZR va ne li

or ga nos (xel m ZR va ne li pi ris) mi er ga dawy ve ti le bis mi Re bis we si

da pro ce du ra;

i) ara sa me war meo (a ra ko mer ci u li) iuri di u li pi ris war mo mad gen-

lo ba ze uf le ba mo si li pi ri (pi re bi), mi si (ma Ti) ar Ce vis we si da

uf le ba mo si le bis va da;

k) mo na ce me bi xel m ZR va ne lo ba ze uf le ba mo si li pi ris (pi re bis) Se-

sa xeb (sa xe li, gva ri, da ba de bis Ta ri Ri (ricx vi, Tve, we li), da ba-

de bis ad gi li, mi sa mar Ti sacxov re be li ad gi lis mi xed viT, pi ra di

no me ri);

l) ara sa me war meo (a ra ko mer ci u li) iuri di u li pi ris wev rad mi Re bis,

wev ro bi dan gas v li sa da ga ricx vis we si, Tu igi wev ro ba ze da fuZ-

ne bu li ara sa me war meo (a ra ko mer ci u li) iuri di u li pi ri a;

m) re or ga ni za ci i sa da lik vi da ci is Se sa xeb ga dawy ve ti le bis mim Re-

bi or ga nos (pi ris) da sa xe le ba, ga dawy ve ti le bis mi Re bis we si da

pro ce du ra.

aR niS nu li in for ma ci a, iuri di u li pi ris Se sa xeb, Se iZ le ba da i we ros

wes de bis sa xiT, sa dac, Se sa ba mi sad, yve la mi Ti Te bu li pi ro ba aRi niS ne ba

(i xi leT dis k ze wes de bis ni mu Si).

Page 122: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

122122

qalis SromiTi uflebebi

ase ve, ga nacxads un da da er Tos:

1. ara sa me war meo (a ra ko mer ci u li) iuri di u li pi ris dam fuZ neb le bis sa-

no ta ro we siT da mow me bu li Tan x mo ba, iuri di u li pi ris Seq m nis Ta o ba ze _

oq mis sa xiT (ixi leT da nar Ti);

2. xel m ZR va ne lis xel mo we ris ni mu Si, no ta ri u li we siT ga for me bu li;

3. iuri di u li pi ris ad gil sam yo fe lis (i u ri di u li mi sa mar Tis) Se sa xeb

cno ba, an me sa kuT ris no ta ri u lad dam t ki ce bu li Tan x mo ba aR niS nu li far-

Tis ga mo yo fis Ta o ba ze, an xel Sek ru le ba aR niS nu li far TiT sar geb lo bis

Se sa xeb (ma ga li Tad, qi rav no bis xel Sek ru le ba);

4. sa re gis t ra cio mo sak reb lis ga dax dis da ma das tu re be li qvi Ta ri.

sa val de bu lo a, sa re gis t ra cio do ku men ta ci is sa no ta ro we siT da mow me-

ba, ase ve igi un da iyos xel mo we ri li yve la dam fuZ neb lis mi er.

ze mo aR niS nu li in for ma cia iT v le ba ara sa me war meo (a ra ko mer ci u li) iuri-

di u li pi ris sa re gis t ra cio in for ma ci ad, ri si Se nax vac xde ba re es t r Si.

Sem d gom Si, Tu sa re gis t ra cio mo na ce meb Si sa Wi ro gax de ba cvli le be bis

Se ta na, ma ga li Tad, Se ic va la xel m ZR va ne li, an mu Sa o bis we si, an Se ic va la

mi sa mar Ti, ne bis mi e ri cvli le ba sa re gis t ra cio do ku men ta ci a Si, sa Wi ro ebs

re gis t ra ci as. aR niS nu li cvli le ba un da ga for m des oq miT, ro me lic sa Wi-

ro ebs da re gis ti ri re bas.

cvli le ba Za la Si Se dis, re es t r Si, me war me Ta da ara sa me war meo (a ra ko-

mer ci u li) iuri di u li pi re bis re gis t ra ci is mo men ti dan.

ara sa me war meo (a ra ko mer ci u li) iuri di ul pirs, re gis t ra ci a ze da

cvli le be bis re gis t ra ci a ze Se iZ le ba uari eT q vas, ma ga li Tad, Tu re gis t-

ra ci is Se sa xeb gan cxa de bas ar er T vis gaT va lis wi ne bu li do ku men ta cia an

aR niS nu li do ku men ta cia aras ru la daa war d ge ni li; an Se ta ni li cvli le be-

bi, ewi na aR m de ge ba moq med sa mar Tals, aRi a re bul zne ob riv nor mebs, ase ve

sa qar T ve los kon s ti tu ci ur - sa mar T leb riv prin ci pebs. sa qar T ve los sa mo-

qa la qo ko deq si, srul yo fil Ca mo naT vals mo i cavs.

ara sa me war meo (a ra ko mer ci u li) iuri di u li pirs xar ve zis aR mo safx v re lad

va da eZ le va. Tu am va da Si xar ve zi ar aR mo ifx v re ba, ma re gis t ri re be li or ga no

uf le ba mo si lia mi i Ros ga dawy ve ti le ba re gis t ra ci a ze uaris Tqmis Se sa xeb.

Page 123: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

123123

qalis SromiTi uflebebi

Tqve ni saq mi a no bis gan xor ci e le bi sas, Tqven ase ve Se giZ li aT fi li-

alis13 Seq m na ro gorc sa qar T ve los far g leb Si, ase ve sa qar T ve los far-

g lebs ga reT. amas Tan da kav Si re biT, Tqven un da mi mar ToT samewarmeo da

arasamewarmeo pirTa reestrs, faq ti u ri mi sa mar Tis mi xed viT, ana lo gi u ri

do ku men te biT, rac Tqven iuri di u li pi ris re gis t ra ci is dros ga mo i ye neT.

ara sa me war meo iuri di ul pirs, uf le ba aqvs, ewe o des sa me war meo saq mi-

a no bas, mag ram aR niS nu li saq mi a no ba ar un da iT v le bo des Se mo sav lis Zi ri-

Tad wya rod.

Tu Tqve ni ara sa me war meo (a ra ko mer ci u li) iuri di u li pi ris saq mi a no-

bis dros, Tqven ar se bi Tad ga dax ve diT sa me war meo saq mi a no ba ze, ma ga li Tad

Tqven Tqve ni mom sa xu re bis Se de gad, re gu la ru lad iRebT anazRa u re bas

uSu a lod im pi ris gan, vis sa sar geb lo Tac mu Sa obT, Tqven un da Se a Ce roT

Tqve ni ara sa me war meo (a ra ko mer ci u li) iuri di u li pi ris saq mi a no ba an da-

re gis t rir deT, ro gorc sa me war meo su bi eq ti.

ara sa me war meo (a ra ko mer ci u li) iuri di u li pi ris saq mi a no bis Se Ce re ba

an ak r Zal va, Se iZ le ba mox des ase ve sa sa mar T los ga dawy ve ti le biT, Tu da-

in te re se bu li pi ris mi er, sa sa mar T lo Si, sar Ce li iq ne ba Se ta ni li.

ara sa me war meo (a ra ko mer ci u li) iuri di u li pi ris re or ga ni za cia da lik vi da cia

ara sa me war meo (a ra ko mer ci u li) iuri di u li pi ris re or ga ni za ci a, Se iZ-

le ba mox des da yo fis, ga er Ti a ne bis (Ser wy mis), gar daq m nis gziT.

ara sa me war meo (a ra ko mer ci u li) iuri di u li pi ris lik vi da ci a, Se iZ le ba

mox des ram de ni me sa fuZ v liT:

1. dam fuZ ne bel - wev r Ta ga dawy ve ti le biT;

2. sis x lis sa mar T lis saq me ze, ka no ni er Za la Si Se su li sa sa mar T los ga-

mam tyu ne be li ga na Ce nis sa fuZ vel ze;

13 filiali _ aris gancalkevebuli qvedanayofi, romelic mdebareobs iuridiuli piris

adgilsamyofelis gareT, srulad an nawilobriv warmoadgens mas an asrulebs mis fun-

qciebs.

Page 124: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

124124

qalis SromiTi uflebebi

3. ga kot re bi sas (ga kot re ba niS navs mZi me fi nan sur mdgo ma re o ba Si yof-

nas da ga dax di su u na ro bas);

4. re gis t ra ci is ga uq me biT;

lik vi da ci is dros, un da das rul des mim di na re saq me e bi, yve la va li dak-

ma yo fil des. xo lo, lik vi da ci is Se de gad dar Ce ni li qo ne bis ga na wi le ba, ar

Se iZ le ba mox des ara sa me war meo (a ra ko mer ci u li) iuri di u li pi ris dam fuZ-

neb lebs an wev re bis So ris. dar Ce ni li qo ne ba, un da ga da e ces sxva ana lo gi-

ur or ga ni za ci as an ne bis mi er pirs.

lik vi da ci as axor ci e lebs spe ci lu rad Ser Ce u li pi ri, an or ga ni za ci is

mu Sa ki. sis x lis sa mar T lis saq me ze, ka no ni er Za la Si Se su li sa sa mar T los

ga mam tyu ne be li ga na Ce nis sa fuZ vel ze, lik vi da ci as axor ci e lebs sa sa mar T-

los mi er da niS nu li lik vi da to ri.

lik vi da ci is Sem d gom, un da ga uq m des ara sa me war meo (a ra ko mer ci u li)

iuri di u li pi ris re gis t ra ci a.

de ta lu ri in for ma cia Tqven Se giZ li aT mo i po voT „me war me Ta Se sa xeb“

sa qar T ve los ka non Si, sa qar T ve los sa ga da sa xa do ko deq s Si.

ara re gis t ri re bu li kav Si ri (ga er Ti a ne ba)

Tqven Se giZ li aT imoq me doT ase ve, ara re gis t ri re bu li kav Si ris, ga er-

Ti a ne bis sa xiT. ara re gis t ri re bu li kav Si ri ar aris iuri di u li pi ri. yve-

la sa kiTxi, ma ga li Tad, saq mi a no bis war mar T va, re or ga ni za ci a, lik vi da ci a,

fi li a lis Seq m na, da sa geg mi qme de be bi, ga ni sazR v re ba wev r Ta ur Ti er T Se-

Tan x me biT. wev r Ta sa wev ro Se na ta ne bi da am Se na ta ne biT Se Ze ni li qo ne ba,

Se ad gens ara re gis t ri re bu li kav Si ris (ga er Ti a ne bis) sa er To qo ne bas.

sa zo ga do e bas Tan ur Ti er To beb Si, ara re gis t ri re bu li kav Si ri Se iZ le-

ba war mod ge ni li iyos Ta vi si wev re biT an sa a mi sod uf le ba mo si li pi re biT.

Tqven T vis sa sar geb lo in for ma ci a, Tqven Se giZ li aT mo i po voT sa qar T-

ve los sa mo qa la qo ko deq s Si.

Page 125: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

125125

qalis SromiTi uflebebi

gax sov deT!

1. sa me war meo da ara sa me war meo saq mi a no bis we se bis dar R ve va,

pa su xis m geb lo bas iw vevs. ami tom sa Wi ro a, ka no niT gan sazR v-

ru li yve la we se bi sa da pro ce du re bis dac va.

2. Cve ni rCe va iq ne ba, ne bis mi e ri pro ce du ris dawye bam de, yo-

vel T vis ga i a roT kon sul ta cia ro gorc iuris t Tan, ase ve Se-

sa ba mis or ga no Si, ri si meS ve o biT mox de ba Tqve ni saq mi a no bis

da re gis t ri re ba, Sem d go mi mu Sa o ba da fun q ci o ni re ba.

3. mTa va ri a, Tqve ni saq mi a no bis dawye bam de, mka fi od gan sazR-

v roT saq mi a no bis sa xe da for ma, rac sak ma od mniS v ne lo va nia

Sem d go mi qme de be bis kuTxiT.

4. Tqve ni saq mi a no bis gan xor ci e le bi sas, Sro mi Ti ur Ti er-

To be bi ga ni sa sazR v re ba Sro mis ka no niT gaT va lis wi ne bu li

moTxov ne bis dac viT.

war ma te bebs gi sur vebT Tqvens saq mi a no ba Si!

Page 126: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

126126

Page 127: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

127127

qali da ufleba janmrTelobaze

janmrTelobis dacvis ufleba

yo ve li Cven ga ni, cxov re bis gar k ve ul etap ze, pa ci en ti xde ba. pa ci en tad

iT v le ba ne bis mi e ri pi ri, da ba de bi dan gar dac va le bam de. am de nad, mniS v ne-

lo va nia vi co deT, Tu ra uf le be bi da val de bu le be bi gag vaC nia ro gorc

pa ci en tebs, ro go ria Cve ni ur Ti er To ba eqim Tan, sa me di ci no da we se bu le-

beb Tan, sa dazR ve vo kom pa ni eb Tan . Tav da pir ve lad, ga var k vi oT vin Ca iT v le ba

pa ci en tad?

sa qar T ve los ka no ni `pa ci en t Ta uf le be bis Se sa xeb~, gvaZ levs pa ci en tis

gan sazR v re bas: `es aris ne bis mi e ri pi ri, ro me lic mi u xe da vad mi si jan m r Te-

lo bis mdgo ma re o bi sa, sar geb lobs, sa Wi ro ebs an api rebs isar geb los jan m-

r Te lo bis dac vis mom sa xu re biT~ (mux li 4).1 sa qar T ve los yve la mo qa la qes,

ase ve sa qar T ve lo Si myof ucxo els da mo qa la qe o bis ar m qo ne pirs, uf le ba

aqvs, sa me di ci no mom sa xu re bis yve la gam we vi sa gan mi i Ros qve ya na Si ar se bu-

li da da ner gi li pro fe si u li da sa mom sa xu reo stan dar te bis Se sa ba mi si

sa me di ci no mom sa xu re ba. uf le ba jan m r Te lo ba ze, aRi a re bu lia da da cu lia

sa qar T ve los kon s ti tu ci i Ta da moq me di ka no ne biT: `1. yve las aqvs uf le-

ba, isar geb los jan m r Te lo bis dazR ve viT, ro gorc xel mi saw v do mi sa me di ci-

no dax ma re bis sa Su a le biT. ka no niT dad ge ni li we siT, gan sazR v rul pi ro beb Si,

uz run vel yo fi lia ufa so sa me di ci no dax ma re ba. 2. sa xel m wi fo akon t ro lebs

jan m r Te lo bis dac vis yve la da we se bu le bas, sam kur na lo sa Su a le ba Ta war mo-

e bas da am sa Su a le be biT vaW ro bas. 3. yve las aqvs uf le ba, cxov rob des jan m r-

Te lo bis T vis uv ne bel ga re mo Si, sar geb lob des bu neb ri vi da kul tu ru li ga-

re mo Ti. yve la val de bu li a, ga uf r Txil des bu neb riv da kul tu rul ga re mos.

4. ada mi a nis jan m r Te lo bis T vis usaf r Txo ga re mos uz run vel sa yo fad, sa zo-

1 mi u xe da vad imi sa, rom sa qar T ve los sxva das x va ka non Si sxva das x vag va rad aris gan mar -

te bu li pa ci en ti, yve la ka non Si mo ce mu li gan sazR v re ba Si na ar sob ri vad iden tu ri-

a. pa ci en ti- pi ri, ro me lic mi u xe da vad mi si jan m r Te lo bis mdgo ma re o bi sa, sar geb lobs

sa me di ci no dax ma re biT ” sa qar T ve los ka no ni jan m r Te lo bis dac vis Se sa xeb. mux li 3”. pa -

ci en tad igu lis x me ba ne bis mi e ri mo qa la qe - da ba de bis pe ri o di dan si cocx lis bo lom de.

”pa ci en ti- pi ri, ro mel sac dad ge ni li aqvs fsi qi ku ri da a va de bis da ig no zi da mas uwe ven

fsi qi at ri ul dax ma re bas” (ka no ni fsi qi at ri u li dax ma re bis Se sa xeb. mux li 2, 1p).

Page 128: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

128128

qali da ufleba janmrTelobaze

ga do e bis eko lo gi u ri da eko no mi ku ri in te re se bis Se sa ba mi sad, ax lan de li da

mo ma va li Ta o be bis in te re se bis gaT va lis wi ne biT, sa xel m wi fo uz run vel yofs

ga re mos dac va sa da ra ci o na lur bu ne baT sar geb lo bas. 5. ada mi ans uf le ba aqvs,

mi i Ros sru li, obi eq tu ri da dro u li in for ma cia mi si sa mu Sao da sacxov re-

be li ga re mos mdgo ma re o bis Se sa xeb~ (sa qar T ve los kon s ti tu ci is 37-e mux-

li). yov lad da uS ve be lia pa ci en tis dis k ri mi na cia ra sis, ka nis fe ris, enis,

sqe sis, ge ne ti ku ri mem k vid re o bis, rwme ni sa da aR m sa reb lo bis, po li ti ku ri

da sxva Se xe du le be bis, erov nu li, eT ni ku ri da so ci a lu ri kuT v ni le bis,

war mo So bis, qo neb ri vi da wo deb ri vi mdgo ma re o bis, sacxov re be li ad gi lis,

da a va de bis, seq su a lu ri ori en ta ci is an pi ra du li uar yo fi Ti gan wyo bis ga-

mo (ka no ni pa ci en t Ta uf le be bis Se sa xeb. mux li 6).

dis k ri mi na ci is ak r Zal va sacxov re be li ad gi lis mi xed viT, niS navs rom

sa me di ci no mom sa xu re biT sar geb lo ba Se uZ li aT ro gorc sa qar T ve lo Si

mcxov reb pi rebs, ase ve sa qar T ve lo Si mud mi vad an dro e biT myof ucxo e-

lebs, dev ni lebs, ltol vi lebs. da a va de bis mi xed viT, dis k ri mi na ci is da uS-

veb lo ba gu lis x mobs, rom jan m r Tel da da a va de bul ada mi ans, Ta nab rad Se -

uZ lia isar geb los sa xel m wi fo Si ar se bu li jan dac vis sis te miT. ma ga li Tad,

SezRu du li Se saZ leb lo be bis mqo ne pi re bi, sar geb lo ben yve la sa me di ci no

mom sa xu re bis gam wev da we se bu le ba Ta mom sa xu re biT; ar Se iZ le ba aiv / Sid siT

da a va de bul Ta dis k ri mi na cia sa me di ci no mom sa xu re bis dros, da uS ve be lia

eT ni kur an re li gi ur um ci re so ba Ta war mo mad ge nlebs, uari eT q vaT sa me di -

ci no mom sa xu re ba ze.

da uS ve be lia dis k ri mi na cia ma Si nac, ro de sac ar se bobs sa me di ci no mom-

sa xu re bis T vis sa Wi ro ada mi an Ta, teq ni ku ri, fi nan su ri an / da sxva re su-

re se bis de fi ci ti. am dros, po ten ci u ri pa ci en tis Ser Ce va xde ba mxo lod

sa me di ci no kri te ri u me biT, sxva faq to re bis ga uT va lis wi neb lad, anu da uS-

ve be lia pa ci en tis dis k ri mi na ci a.

pa ci en tis uf le be bis dac va sa da eqim - pa ci en tis ur Ti er To bebs, sa qar T ve -

lo Si, Zi ri Ta dad are gu li rebs 16 ka no ni.

1. ka no ni wam li sa da far ma cev tu li saq mi a no bis Se sa xeb /17.04.1997/;

2. ka no ni sa me di ci no dazR ve vis Se sa xeb /18.04.1997/;

3. ka no ni fsi qi at ri u li dax ma re bis Se sa xeb /30.04.1997/;

4. ka no ni sis x li sa da mi si kom po nen te bis do no ro bis Se sa xeb /30.04.1997/;

Page 129: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

129129

qali da ufleba janmrTelobaze

5. ka no ni jan m r Te lo bis dac vis Se sa xeb /10.12.1997/;

6. ka no ni sa Si Si qi mi u ri niv Ti e re be bis Se sa xeb /12.06.1998 _ 1.05.1999/;

7. ka no ni bav S v Ta bu neb ri vi kve bis dac vi sa da xel Sewyo bis, xe lov nu ri

sak ve bis mox ma re bis Se sa xeb /09.09.1999/;

8. ka no ni ada mi a nis or ga no Ta ga da ner g vis Se sa xeb;

9. ka no ni pa ci en tis uf le be bis Se sa xeb /05.05.2000/;

10. ka no ni aiv in feq ci is / Sid sis Se sa xeb /17.10.2009/;

11. ka no ni sa e qi mo saq mi a no bis Se sa xeb /26.08.2001/;

12. ka no ni sa me di ci no so ci a lu ri eq s per ti zis Se sa xeb /07.12.2001 _

07.03.2002/;

13. ka no ni nar ko ti ku li sa Su a le be bis, fsi qot ro pu li niv Ti e re be bis,

pre kur so re bi sa da nar ko lo gi u ri dax ma re bis Se sa xeb /12.05.2002 _

23.03.2003/;

14. sa ni ta ru li ko deq si /08.05.2003 _ 03.06.2003/;

15. ka no ni sa me di ci no da far ma cev tu li saq mi a no bis li cen zi re bis Se sa-

xeb /08.05.2003 _ 01.06.2003/;

16. iodis, sxva mik ro e le men te bi sa da vi ta mi ne bis de fi ci tiT ga mow ve u-

li da a va de be bis pro fi laq ti kis Se sa xeb /25.02.05/.

jan m r Te lo bis uf le biT sar geb lo ba, mo i cavs sa me di ci no mom sa xu re bis

Ta nab rad xel mi saw v do mo bas, ro me lic xor ci el de ba sa xel m wi fo sa me di ci no

prog ra me bis sa Su a le biT.

ka non m deb lo biT da cu lia pa ci en tis uf le ba sa me di ci no mom sa xu re ba ze,

rom lis gan xor ci e le ba un da mox des ga da u deb lad, ra Ta ar da in va lid des,

gar da ic va los an mniS v ne lov nad ar Se er yes jan m r Te lo ba pa cents. Tu am

Sem Tx ve veb Si, sa me di ci no mom sa xu re bis gam wevs (kli ni kas, sam So bi a ros da

sto ma to lo gi ur gan yo fi le bas da sxva sa xis sa me di ci no da we se bu le bas) ar

ga aC nia Se saZ leb lo ba aR mo u Ci nos pa ci ents sa Wi ro dax ma re ba, igi val de bu-

li a, pa ci ents an mis na Te savs, an ka no ni er war mo mad ge nels, mi a wo dos sru li

amom wu ra vi in for ma ci a, Tu sad Se iZ le ba gan xor ci el des sa me di ci no mom-

sa xu re ba. sa me di ci no mom sa xu re bis gam wevs, uf le ba ar aqvs, ar aR mo u Ci nos

ga da u de be li sa me di ci no dax ma re ba im pirs, ro me lic Se saZ le be li a, sa me-

Page 130: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

130130

qali da ufleba janmrTelobaze

di ci no dax ma re bis aR mo Ce nis ga re Se mok v des, da in va lid des an mi si jan m r-

Te lo bis mdgo ma re o ba mniS v ne lov nad ga u a res des. es val de bu le ba, sa me di-

ci no per so na lis pro fe si u li mo va le o be bi dan ga mom di na re obs da ag reT ve,

sa qar T ve los sis x lis sa mar T lis ko deq sis 130-e mux li dan, ro me lic iT-

va lis wi nebs sis x lis sa mar T lis pa su xis m geb lo bas, pa ci en tis gan sac del Si

mi to ve bis T vis.

saxelmwifo, aseve uzrunvelyofs iSviaTi daavadebebis mqo ne pa ci en te-

bis mkur na lo bas, qve ya na Si aRi a re bu li da da ner gi li pro fe si u li da sa-

mom sa xu reo stan dar te bis Se sa ba mi si sa me di ci no mom sa xu re biT.2

pa ci en tis uf le be bi Sed ge ba in di vi du a lu ri da ko leq ti u ri uf le be-

bis gan. in di vi du a lur uf le beb Si igu lis x me ba sa me di ci no mom sa xu re bis mi-

Re bis pro ces Si, Ti To e u li mo qa la qis pi rov nu li in te re se bis, sa xel dobr

mi si av to no mi is, Rir se bis pa ti vis ce ma, oja xur Tu so ci a lur mdgo ma re o-

bas Tan da kav Si re bu li ga re mo e be bis gaT va lis wi ne biT. in di vi du a lur uf le-

beb Si mo i az re ba:

• in for ma ci is mi Re bis uf le ba;

• in for mi re bu li Tan x mo ba;

• pi ra di cxov re bis xel Se u xeb lo ba da kon fi den ci a lu ro ba;

• me o re az ris mo Zi e bis uf le ba;

• sa me di ci no per so na li sa da sa me di ci no da we se bu le be bis ar Ce vis uf le ba.

in for ma ci is mi Re bis uf le ba

ne bis mi er pa ci ents, sa qar T ve lo Si, uf le ba aqvs mi i Ros sru li, obi eq tu-

ri, dro u li da ga sa ge bi in for ma cia im faq to re bis Se sa xeb, rom le bic xels

2 iSviaT daavadebebs ganekuTvneba: mwvave intermitirebad porfiria; adisonis daavade-

ba; alstriomis sindromi, barteris sindromi, bexCetis sindromi, uiplis daavadeba,

biliaruli atrezia, konis sindromi, kronhaait-kanadis daavadeba,uSaqro diabeti,

gardneris sindromi, glukoza 6 fosfatdehidrogenazis deficiti, hemoqromatozi,

hemofilia, insulinoma, laimis daavdeba, fenileketonuria, homocistinuria, feo-

qromocitoma, vilmsis simsivne, vulgaruli ixTiozi, hipofizaruli nanizmi, mukovis-

cidozi. saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris #199/n

2001 w. 14 maisis brZaneba.

Page 131: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

131131

qali da ufleba janmrTelobaze

uwyobs mi si jan m r Te lo bis Se nar Cu ne bas an uar yo fi Tad moq me debs mas ze.

sru li in for ma cia niS navs, rom sa me di ci no mom sa xu re bis gam we vi val de bu-

li a, amom wu ra vi in for ma cia mi a wo dos pa ci ents im da a va de bis, an fi zi ku ri

Tu fsi qi ku ri mdgo ma re o bis Se sa xeb, rom li Tac da a va de bu lia an ar se bobs

imis saf r Txe, rom da a vad de ba pa ci en ti an im ga re mo e ba Ta Se sa xeb, rom leb-

mac Se saZ le be li a, uar yo fi Tad imoq me dos mas ze. sa qar T ve los ka no ni sa e qi-

mo saq mi a no bis Se sa xeb, pa ci en t Ta uf le be bis Se sa xeb, gvaZ levs im in for ma-

ci is Ca mo naT vals, ro me lic un da mi e wo dos pa ci ents da /an mis ax lob lebs,

mi si jan m r Te lo bis mdgo ma re o bis Se sa xeb, maT So ris:

a.a) gan z ra xu li pro fi laq ti ku ri, di ag nos ti ku ri, sam kur na lo, sa re a bi-

li ta ci o, pa li a ti u ri Ca re ve bi sa da ma Ti al ter na ti u li va ri an te bis, Tan-

m x le bi ris ki sa da efeq ti a no bis Se sa xeb;

a.b) sa me di ci no ga mok v le ve bis Se de ge bis Se sa xeb;

a.g) gan z ra xul sa me di ci no Ca re va ze, gan cxa de bu li uaris mo sa lod ne li

Se de ge bis Se sa xeb;

a.d) di ag no zi sa da sa va ra u do prog no zis, ag reT ve mkur na lo bis mim di-

na re o bis Se sa xeb;

b) jan m r Te lo bis Se nar Cu ne bis xel Sem wyo bi an uar yo fi Ti ze gav le nis

mom x de ni faq to re bis Se sa xeb;

g) pa ci en tis T vis sa Wi ro sa me di ci no mom sa xu re bis ar se bu li sa xe e bi sa da

ma Ti ga mo ye ne bis Se saZ leb lo ba Ta Se sa xeb, ag reT ve ga we u li Tu gan z ra xu li

sa me di ci no mom sa xu re bis sa fa su ri sa da mi si anazRa u re bis we sis Ta o ba ze

(ka no ni sa e qi mo saq mi a no bis Se sa xeb. mux li 39. 1p).

amas Tan, pir ve li pun q tis „a“-„g“ qve pun q te biT gaT va lis wi ne bul in for-

ma ci as, da mo u ki de be li sa e qi mo saq mi a no bis su bi eq ti, pa ci ents aw v dis mxo-

lod mi si Tan x mo biT, gar da im Sem Tx ve ve bi sa, ro de sac in for ma ci is mi u wo-

deb lo bam, Se iZ le ba se ri o zu li zi a ni mi a ye nos pa ci en tis an / da me sa me pi ris

jan m r Te lo bas an / da si cocx les, xo lo pir ve li pun q tis „a“ da „b“ qve pun-

q te biT gaT va lis wi ne bul in for ma ci as, da mo u ki de be li sa e qi mo saq mi a no bis

su bi eq ti, ar aw v dis pa ci ents, Tu ar se bobs da sa bu Te bu li va ra u di, rom in-

for ma ci is mi wo de ba se ri o zul zi ans mi a ye nebs pa ci en tis jan m r Te lo bas.

Tu pa ci en ti da Ji ne biT mo iTxovs in for ma ci is mi Re bas, da mo u ki de be li sa e-

qi mo saq mi a no bis su bi eq ti val de bu li a, mi a wo dos mas es in for ma ci a.

Page 132: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

132132

qali da ufleba janmrTelobaze

obi e tu ri in for ma cia gu lis x mobs, rom pa ci ents un da mi e wo dos mar Te-

bu li swo ri in for ma cia mi si mdgo ma re o bis Se sa xeb, dro u lad da ga sa geb

ena ze anu pa ci en tis in te leq tu a lu ri da fi zi ku ri mdgo ma re o bis gaT va lis-

wi ne biT. gan mar te bis mi ce mi sas, sa me di ci no per so na lis mi er, spe ci a lu ri

ter mi ne bi mi ni ma lu rad un da iq nas ga mo ye ne bu li, ra Ta ga sa ge bi da na Te li

gax des pa ci en tis T vis in for ma ci a.

pa ci ents uf le ba aqvs, sa me di ci no mom sa xu re bis gam we vis gan, mi i Ros Sem-

de gi sa xis in for ma ci a: sa me di ci no sam sa xu re bis ar se bu li re sur se bis Se-

sa xeb, ase ve mi si mi Re bis sa xe e bis, sa fa su ri sa da anazRa u re bis for me bis

Se sa xeb; sa qar T ve los ka non m deb lo bi Ta da sa me di ci no da we se bu le be bis Si-

na ga na we siT gan sazR v ru li pa ci en t Ta uf le be bi sa da mo va le o be bis Se sa xeb;

sa me di ci no mom sa xu re bis ar se bu li re sur se bi sa da ma Ti mi Re bis sa xe e bis,

sa fa su ri sa da anazRa u re bis for me bis Se sa xeb; gan z ra xu li pro fi laq ti-

ku ri, di ag nos ti ku ri, sam kur na lo da sa re a bi li ta cio mom sa xu re bis, ma Ti

Tan m x le bi ris ki sa da Se saZ lo efeq ti a no bis Se sa xeb; sa me di ci no ga mok v-

le ve bis Se de ge bis Se sa xeb; gan z ra xu li sa me di ci no mom sa xu re bis sxva, al-

ter na ti u li va ri an te bis, ma Ti Tan m x le bi ris ki sa da Se saZ lo efeq ti a no bis

Se sa xeb; gan z ra xul sa me di ci no mom sa xu re ba ze gan cxa de bu li uaris mo sa-

lod ne li Se de ge bis Se sa xeb; di ag no zi sa da sa va ra u do prog no zis, ag reT ve

mkur na lo bis mim di na re o bis Se sa xeb; sa me di ci no mom sa xu re bis gam we vis vi-

na o bi sa da pro fe si u li ga moc di le bis Se sa xeb (ka no ni pa ci en t Ta uf le be bis

Se sa xeb. mux li 18)

pa ci ents, in for ma cia Se iZ le ba ar mi e wo dos or Sem Tx ve va Si:

1. ro de sac pa ci ents mi si jan m r Te lo bis Se sa xeb in for ma cia ar mi e wo-

de ba sru li mo cu lo biT an mi e wo de ba SezRu du lad, rad gan ar se bobs va ra-

u di, rom sru li in for ma ci is mi wo de ba, pa ci en tis jan m r Te lo bas se ri o zul

zi ans mi a ye nebs. pa ci ents sru li in for ma cia mi e wo de ba mxo lod ma Sin, Tu

is amas da Ji ne biT mo iTxovs. aR niS nul prob le mas wyvets da in for ma ci is

mi wo de bis mo cu lo bas adas tu rebs sa me di ci no da we se bu le bis eTi kis ko-

mi si a, xo lo ko mi si is ar ar se bo bis Sem Tx ve va Si _ sxva eqi mi. in for ma ci is

mi u wo deb lo ba an mi si SezRu du lad mi wo de ba, auci leb lad un da iq nas da-

fiq si re bu li pa ci en tis sa me di ci no do ku men ta ci a Si. pa ci en tis qme du u na-

ro bis an gac no bi e re bu li ga dawy ve ti le bis mi Re bis uuna ro bis Sem Tx ve va Si,

mi si jan m r Te lo bis Se sa xeb, in for ma cia mi e wo de ba mis na Te savs an ka no ni er

war mo mad ge nels.

Page 133: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

133133

qali da ufleba janmrTelobaze

2. pa ci ents aqvs ara mar to in for ma ci is mi Re bis uf le ba, arame d mas Se-

uZ li a, uari Tqvas sa ku Tar jan m r Te lo bas Tan da kav Si re buli in for ma ci is

mi Re ba ze, gar da im Sem Tx ve ve bi sa, ro ca in for ma ci is mi u wo deb lo bam, Se iZ-

le ba se ri o zu li zi a ni mi a ye nos pa ci en tis an / da me sa me pi ris jan m r Te lo-

bas (ma ga li Tad, aiv / Sid siT da a va de bu li pi ri, gaf r Txi le bu li un da iq nas

da a va de bi sa da mo sa lod ne li Se de ge bis Se sa xeb).

Ta vis mxriv, is val de bu li a, ga af r Txi los da a va de bis Se sa xeb Ta vi si

seq su a lu ri par t ni o ri. wi na aR m deg Sem Tx ve va Si, es pi ri, pa suxs agebs sa qar-

T ve los sis x lis sa mar T lis ko deq sis 131-e mux liT, ro me lic iT va lis wi nebs

sis x lis sa mar T lis pa su xis m geb lo bas, sxvis T vis Sid sis gan z rax Sey ris saf-

r Txis Seqm na ze, sxvis T vis Sid sis gan z rax Sey ra ze, aras rul w lo vnis T vis an

or su li qa lis T vis, gan z rax Sid sis Sey ra ze. ana lo gi u rad wyde ba sa kiTxi

ve ne ri u li da a va de be bis gan z rax Sey ri sas. sis x lis sa mar T lis 132-e mux lis

Ta nax mad, das ja dad iT v le ba ase ve, gan sa kuT re biT sa Si Si in feq ci u ri da a-

va de be bis Sey ra.

das ja di qme de baa da sis x lis sa mar T lis pa su xis m geb lo baa gaT va lis wi-

ne bu li, si cocx lis T vis an jan m r Te lo bis T vis saf r Txis Sem q m ne li ga re mo-

e be bis Se sa xeb in for ma ci is da mal va sa an ga yal be ba ze (sa qar T ve los sis x lis

sa mar T lis ko deq sis 247-e mux li).

ase ve das ja dad iT v le ba Sem Tx ve ve bi, ro de sac Ta nam de bo bis pi ri uars

eub ne ba pirs, mas ze ar se bu li in for ma ci is (a seT in for ma ci as mi si jan m-

r Te lo bis Se sa xeb in for ma ci ac war mo ad gens) an ofi ci a lu ri do ku men te-

bis gac no ba ze, an da im do ku men te bi sa da /an ma sa le bis gac no ba ze, ro me lic

uSu a lod Se e xe ba mis uf le beb sa da Ta vi suf le bebs (ma ga li Tad, in for ma cia

wylis an sak ve bis uv neb lo bis Se sa xeb), an aseT in for ma ci as, pirs aw v di an

aras ru lad an da ma xin je bu li for miT, rac iw vevs mniS v ne lo van zi ans (sa-

qar T ve los sis x lis sa mar T lis ko deq sis 167-e mux li). sa xel m wi fo val de-

bu li a, in for ma ci is wya ro e bis ga mo ye ne biT, mo qa la qe ebs in for ma cia mi a-

wo dos mo sa lod ne li saf r Txi sa da pro fi laq ti ku ri Ro nis Zi e be bis, ase ve

mkur na lo bis sa Su a le be bis Se sa xeb (ma ga li Tad, epi de mi is gav r ce le bis saf-

r Txis Se sa xeb da pro fi laq ti ku ri zo me bis Ta o ba ze).

qme du na ri a ni pa ci en ti Tvi Ton wyvets, Tu vis mi e wo dos in for ma cia mi-

si jan m r Te lo bis mdgo ma re o bis Se sa xeb. is asa xe lebs im pirs, ro mel sac es

in for ma cia un da mi e wo dos. ga dawy ve ti le ba an pi ris vi na o ba, fiq sir de ba

sa me di ci no do ku men ta ci a Si.

Page 134: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

134134

qali da ufleba janmrTelobaze

pa ci ents (i se ve, ro gorc mis ax lo bels), uf le ba aqvs ga ec nos sa me di ci-

no Ca na we rebs da mo iTxo vos pa ci en tis Se sa xeb ar se bul in for ma ci a Si, Ses-

wo re be bis Se ta na; we ri lo biT mo iTxo vos Ca na we re bis as li.

sa qar T ve los zo ga di ad mi nis t ra ci u li ko deq sis Ta nax mad, per so na lu-

ri mo na ce me bis pi rad sa i dum lo e bad miC ne vis sa kiTxs, gar da ka no niT gaT-

va lis wi ne bu li Sem Tx ve ve bi sa (ma ga li Tad, ro de sac sa xel m wi fo in te re se-

bi dan ga mom di na re, sa xel m wi fo Tvi Ton asa i dum lo ebs ra i me in for ma ci as),

wyvets pi ri, rom lis Se sa xe bac ar se bobs es in for ma cia (271 mux li). ase ve,

pa ci en tis Se sa xeb in for ma ci a, da cu li un da iq nas sa me di ci no mom sa xu re-

bis mim wo deb lis mi er, xo lo sa me di ci no per so na lis T vis, ase Ti in for ma cia

war mo ad g nes pro fe si ul sa i dum lo e bas.

pro fe si ul sa i dum lo e o bas mi e kuT v ne ba in for ma ci a, ro me lic war mo-

ad gens sxvis pi rad in for ma ci as, an pi ris T vis cno bi li gax da pro fe si u li

mo va le o be bis Ses ru le bas Tan da kav Si re biT (sa qar T ve los zo ga di ad mi nis t-

ra ci u li ko deq si. mux li 273).

sa ja ro da we se bu le ba, ro me lic flobs in for ma ci as pi ris jan m r Te lo-

bis Se sa xeb, val de bu lia ar ga ax ma u ros pi ris pi rad cxov re ba ze mi kuT v ne-

bu li in for ma ci a, TviT am pi ris Tan x mo bis an ka no niT gaT va lis wi ne bul

Sem Tx ve veb Si. uf ro me tic, sis x lis sa mar T liT das ja di qme de baa pi ra di an

oja xu ri in for ma ci is sa i dum los uka no nod mo po ve ba, Se nax va an gav r ce le-

ba. pi rad in for ma ci a Si mo i az re ba ase ve, pa ci en tis jan m r Te lo bis Se sa xeb

in for ma cia (ssk 157-e mux li).

in for mi re bu li Tan x mo ba

sa me di ci no mom sa xu re bis gam we vi val de bu li a, sa me di ci no ma ni pu la ci e-

bis gan xor ci e le bi sas, mi i Ros pa ci en tis gan in for mi re bu li Tan x mo ba.

in for mi re bu li Tan x mo ba _ es aris pa ci en tis, xo lo mi si qme du u na-

ro bis Sem Tx ve va Si, na Te sa vis an ka no ni e ri war mo mad gen lis Tan x mo ba pa ci-

en tis T vis sa Wi ro sa me di ci no Ca re vis Ca ta re ba ze, mi si jan m r Te lo bi sa da

si cocx lis T vis am Ca re vas Tan da kav Si re bu li ris kis gan mar te bis Sem deg (sa-

qar T ve los ka no ni jan m r Te lo bis dac vis Se sa xeb. mux li 3, p.`k~; sa qar T ve-

los ka no ni pa ci en t Ta uf le be bis dac vis Se sa xeb. mux li 4, p.`b~).

Tan x mo bis mi Re ba auci le be lia TviT pa ci en tis gan, xo lo mi si qme du u na-

ro bis an gac no bi e re bu li ga dawy ve ti le bis mi Re bis uuna ro bis Sem Tx ve va Si,

Page 135: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

135135

qali da ufleba janmrTelobaze

in for mi re bu li Tan x mo ba un da iq nas mi Re bu li na Te sa vis an ka no ni e ri war-

mo mad gen lis gan. in for mi re bu li Tan x mo ba, win uZR vis sa me di ci no mom sa xu-

re bas. ka no ni `pa ci en t Ta uf le be bis Se sa xeb~, gan sazR v ravs im sa me di ci no

mom sa xu re bis sfe ro ebs, rom lis dro sac auci le be li a, we ri lo bi Ti in for-

mi re bu li Tan x mo bis mi Re ba: a) ne bis mi e ri qi rur gi u li ope ra ci a, gar da mci-

re qi rur gi u li ma ni pu la ci e bi sa; b) abor ti; g) qi rur gi u li kon t ra cef cia

_ ste ri li za ci a; d) ma gis t ra lu ri sis x l Zar R ve bis ka Te te ri za ci a; e) he mo-

di a li zi da pe ri to nu li di a li zi; v) eq s t ra kor po ru li ga na yo fi e re ba; z)

ge ne ti ku ri tes ti re ba; T) ge nu ri Te ra pi a; i) sxi vu ri Te ra pi a; k) av T vi se-

bi a ni sim siv ne e bis qi mi o Te ra pi a; l) yve la sxva Sem Tx ve va Si, Tu sa me di ci no

mom sa xu re bis gam we vi, sa Wi rod Tvlis we ri lo biT in for mi re bul Tan x mo bas

(ka no ni pa ci en t Ta uf le be bis Se sa xeb. mux li 22).

sa me di ci no mom sa xu re bis ga we vi sas, we ri lo bi Ti in for mi re bu li Tan x-

mo ba auci le be lia qme du u na ro an gac no bi e re bu li ga dawy ve ti le bis mi Re bis

unars mok le bu li pa ci en tis T vis. qme du na ri an pa ci ents, uf le ba aqvs Tvi-

Ton ga dawy vi tos, mi i Ros Tu ara vin mem in for ma cia mi si jan m r Te lo bis

mdgo ma re o bis Se sa xeb, man ve un da da a sa xe los is pi ri, ro mel sac es in for-

ma cia un da mi e wo dos. pa ci en tis es ga dawy ve ti le ba da pi ris vi na o ba, fiq-

sir de ba sa me di ci no do ku men ta ci a Si (ka no ni pa ci en t Ta uf le be bis Se sa xeb.

mux li 22).

pa ci en t ma Tan x mo ba un da ga nacxa dos ze pi rad an we ri lo biT, ne bis mi e ri sa-

me di ci no ma ni pu la ci is, mkur na lo bis in ter ven ci u li anu sa me di ci no Ca re vis

me To de bis, sa re a bi li ta cio Ro nis Zi e be bis, kvle va sa da sas wav lo pro ces Si

Car T vis dros.

sa me di ci no mom sa xu re bis ne bis mi er etap ze, qme du na ri an da gac no bi e-

re bu li ga dawy ve ti le bis mi Re bis una ris mqo ne pa ci ents, uf le ba aqvs uari

ga nacxa dos sa me di ci no mom sa xu re ba ze, ag reT ve Sewy vi tos uk ve dawye bu li

sa me di ci no mom sa xu re ba. sa me di ci no mom sa xu re bis Sewy ve tis Se de ge bis Se-

sa xeb, pa ci ents un da mi e wo dos dro u li da amom wu ra vi in for ma ci a.

Zal zed mniS v ne lo va ni a, ram de nad ga sa ge bad ga nu mar tavs da mi a wo debs

in for ma ci as eqi mi pa ci ents mi si da a va de bis, ga mok v le vi sa da mkur na lo bis

Se sa xeb. pa ci en t Tan ur Ti er To bi sas, eqi mi un da mo e ri dos spe ci a lu ri ter -

mi ne bis gan mar te bis ga re Se xma re bas. eqim ma, amom wu ra vad da mar ti vad un da

gas ces pa su xi pa ci en tis kiTx vebs. amas Tan, ga saT va lis wi ne be lia pa ci en tis

in te leq tu a lu ri, asa kob ri vi da go neb ri vi mdgo ma re o ba.

Page 136: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

136136

qali da ufleba janmrTelobaze

ka no niT, ak r Za lu lia qme du na ri a ni da gac no bi e re bu li ga dawy ve ti le bis

mqo ne pa ci en tis ne bis wi na aR m deg, sa me di ci no mom sa xu re bis gan xor ci e le-

ba. pa ci ents uf le ba aqvs, mkur na lo bis ne bis mi er etap ze, uari ga nacxa dos

sa me di ci no mom sa xu re bis ga we vis mi Re ba ze da mkur na lo ba ze, gar da im Sem-

Tx ve ve bi sa, ro de sac pi ris mkur na lo bis Sewy ve ta, saf r Txes uq m nis sxvis

si cocx les.

pa ci ents Ta vi dan ve Se uZ li a, da a sa xe los im pi ris vi na o ba, ro me lic mi i-

Rebs ga dawy ve ti le bas mis T vis sa Wi ro sa me di ci no mom sa xu re bis Se sa xeb.

Tu qme du u na ro an gac no bi e re bu li ga dawy ve ti le bis mi Re bis unars mok-

le bul pa ci ents ga da u de be li sa me di ci no dax ma re ba esa Wi ro e ba, rom lis

gan xor ci e le bis ga re Se pa ci en tis sik v di li gar da u va lia (ma ga li Tad, av-

to a va ri is Sem Tx ve va Si da in va li de ba; tram vis mi Re ba sa mu Sa o ze), an jan m r-

Te lo bis mdgo ma re o bis mniS v ne lo va ni ga u a re se ba (ma ga li Tad, aler gi u li

So ki) da mi si ax lob lis mo Zi e ba ver xer x de ba, sa me di ci no mom sa xu re bis gam-

we vi, Ta vad iRebs ga dawy ve ti le bas pa ci en tis jan m r Te lo bis in te re se bis

Se sa ba mi sad.

Tu qme du u na ro an gac no bi e re bu li ga dawy ve ti le bis mim Re bi unar mok-

le bu li pa ci en ti ga da u deb lad sa Wi ro ebs sa me di ci no mom sa xu re bas, xo lo

mi si na Te sa vi an ka no ni e ri war mo mad ge ne li, sa me di ci no mom sa xu re bis wi-

na aR m de gia (ma ga li Tad, wi na aR m de go bis mi ze zi Se iZ le ba iyos avad m yo fis

an mi si na Te sa ve bis re li gi u ri mrwam si), sa me di ci no mom sa xu re bis gam we vi

iRebs ga dawy ve ti le bas, pa ci en tis jan m r Te lo bis in te re se bis Se sa ba mi sad.

sa me di ci no mom sa xu re bis gam wevs (ma ga li Tad, kli ni kas), uf le ba aqvs ga-

a sa Civ ros sa sa mar T lo Si, qmed u u na ro an gac no bi e re bu li ga dawy ve ti le bis

mi Re bis unars mok le bu li pa ci en tis na Te sa vis an ka no ni e ri war mo mad gen lis

ga dawy ve ti le ba, Tu igi ewi na aR m de ge ba pa ci en tis jan m r Te lo bis in te re-

sebs.3

in for mi re bu li Tan x mo ba, auci le be li pi ro baa or ga no Ta ga da ner g vi sas

(or ga no Ta tran s p lan ta ci a). ase ma ga li Tad, qme du na ri an pirs uf le ba aqvs,

ne ba yof lo biT ga nacxa dos Tan x mo ba an uari, si cocx le Si ve an sik v di lis

Sem deg, mi si or ga nos aRe ba ze. Tan x mo ba an uari, Se iZ le ba exe bo des erT

3 kanoni pacientTa uflebebis Sesaxeb. muxli 25; kanoni saeqimo saqmianobis Sesaxeb.

muxli 41.

Page 137: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

137137

qali da ufleba janmrTelobaze

an met or ga nos. ga dawy ve ti le ba for m de ba we ri lo biT da mas adas tu rebs

sam kur na lo da we se bu le bis xel m ZR va ne li.

or ga no Ta ga da ner g va Si, mo na wi le o bas iRebs ori su bi eq ti _ do no ri anu

cocxa li ada mi a ni an gar dac v li li, rom lis ga nac iRe ben or ga nos sxva ada-

mi a nis T vis ga da sa ner gad da re ci pi en ti, anu ada mi a ni, ro mel sac mkur na lo-

bis miz niT, ga da e ner ga sxva ada mi a nis or ga no.

un da gvax sov des, rom cocxa li do no ris gan or ga nos aRe ba, sxva ada mi-

a nis T vis ga da sa ner gad, da saS ve bia mxo lod si cocx lis Se nar Cu ne bis, mZi me

avad m yo fo bis gan gan kur ne bis, da a va de bis prog re si re bis Se Ce re bis an jan m-

r Te lo bis mdgo ma re o bis ga um jo be se bis miz niT.

po ten ci u ri cocxa li do no ris gan in for mi re bu li Tan x mo bis mi sa Re-

bad, mas un da ga ne mar tos da mis T vis ga sa geb ena ze aex s nas: a) or ga nos aRe-

bis T vis sa Wi ro ope ra ci u li Ca re vis sa xe, mo cu lo ba, ris ki, ro me lic mis

si cocx les emuq re ba, do no ris jan m r Te lo ba ze ope ra ci u li Ca re vis myi se u-

li da So re u li, uSu a lo da ga Su a le bu li Se de ge bis uar yo fi Ti ze gav le nis

Se saZ leb lo ba; b) cocxa li do no ris gan aRe bu li or ga nos ga da ner g vis mo sa-

lod ne li Se de gis _ war ma te bi sa Tu wa ru ma teb lo bis yve la Se saZ leb lo ba;

g) yve la Se saZ lo ga re mo e ba, ra mac Se iZ le ba imoq me dos do no ris ga dawy ve-

ti le ba ze (mux li 21). mo ce mu li gan mar te be bi, po ten ci ur cocxal do nors,

un da mis ces sa Ta na do li cen zi is mqo ne eqim ma sxva eqi mis Tan das w re biT,

ro me lic ar mo na wi le obs or ga no e bis aRe ba sa da ga da ner g va Si (es imis T vis

xde ba, rom Ta vi dan iq nas aci le bu li su bi eq tu ri mid go ma) da, ama ve dros,

sam sa xu reb ri vad, ar eq vem de ba re ba or ga no Ta ga da ner g va Si mo na wi le eqims.

do no ris T vis mi ce mu li gan mar te be bi da mi si in for mi re bu li Tan x mo ba, un-

da ga for m des ka no niT dad ge ni li we siT. do nors uf le ba aqvs, Sec va los

ga dawy ve ti le ba.

ga da ner g vis miz niT, cocxa li do no ri Se iZ le ba iyos: a) re ci pi en tis ge-

ne ti ku ri na Te sa vi; re ci pi en tis me uR le, Tu qor wi ne bis re gis t ra ci i dan,

ga su lia ara nak leb 1 we li; re ci pi en tis me uR lis Svi li, de da, ma ma, Svi liS-

vi li, be bi a, pa pa, da, Zma, Tu qor wi ne bis re gis t ra ci i dan, ga su lia ara nak leb

2 we li; b) do no ris gan or ga nos aRe ba xde ba jva re di ni do no ro bis prin ci-

piT. jva re di ni do no ro ba niS navs er Ti po ten ci u ri re ci pi en tis me uR lis,

an ge ne ti ku ri na Te sa vis ro me li me or ga nos aRe bas, me o re po ten ci u ri re-

ci pi en tis T vis ga da sa ner gad da Se sa ba mi sad, me o re po ten ci u ri re ci pi en tis

Page 138: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

138138

qali da ufleba janmrTelobaze

me uR lis an ge ne ti ku ri na Te sa vis ima ve or ga nos aRe bas, pir ve li po ten ci-

u ri re ci pen tis T vis ga da sa ner gad. es ki da saS ve bi a, Tu do nors or ga nos

ga ce ma ze, gan cxa de bu li aqvs in for mi re bu li Tan x mo ba.

or ga no Ta ga da ner g vis ope ra ci e bi xor ci el de ba mxo lod ma Sin, ro de sac

me di ci nis gan vi Ta re bis Ta na med ro ve do nis Se sa ba mi si ga mok v le ve biT, dad-

ge ni lia rom ope ra ci is myi se u li an So re u li, uSu a lo an ga Su a le bu li Se-

de ge bi, ar war mo ad gens do no ris si cocx lis T vis mniS v ne lo van risks da ar

ga mo iw vevs mi si jan m r Te lo bis mdgo ma re o bis mkveTr ga u a re se bas; sa Ta na do

ga mok v le viT dad ge ni li a, rom do no ri Se e sa ba me ba im kri te ri u mebs, ro mel-

Ta gaT va lis wi ne ba auci le be li a, ga da ner g vis miz niT, cocxa li ada mi a nis gan

or ga nos asa Re bad (do no ri wi nas war ga dis ga mok v le vas, is un da iyos jan m-

r Te li da mi si or ga no e bi Se Tav se ba di un da iyos re ci pi en tis or ga niz m Tan).

or ga nos asa Re bad ga miz nu li ope ra ci a, tar de ba sa Ta na do li cen zi is mqo ne

eqi mis mi er da Se sa ba mi si li cen zi is mqo ne da we se bu le ba Si.

gan mar te ba un da mi e ces ase ve re ci pi ents, ro mel sac un da ec no bos or-

ga nos ga da ner g viT ga mow ve u li Se de ge bis Se sa xeb.

ga da ner g vis miz niT, Se saZ le be lia or ga no e bi aRe bu li iq nas gar dac v li li

pi ris or ga niz mi da nac. gar dac v li lis or ga nos aRe ba, ro de sac ar ar se bobs

si cocx le Si gan cxa de bu li Tan x mo bis an uaris da ma das tu re be li we ri lo bi-

Ti sa bu Ti, Se iZ le ba, Tu: a) ar se bobs imis da ma das tu re be li faq te bi, rom

or ga nos aRe ba ar ewi na aR m de ge ba gar dac v li lis re li gi ur rwme nas, mis eTi-

kur prin ci pebs. gar dac v li lis or ga nos aRe bis Ta o ba ze, Tan x mo bis an uaris

gacx ade bis uf le ba ga aC ni aT gar dac v li li po ten ci u ri do no ris qme du na ri-

an ax lob lebs: a) me uR les; b) Svils; g) mSo bels; d) Svi liS vils, Svi liS vi lis

Svils; e) Zmas, das; v) Zmis wuls, dis wuls; z) be bi a s, pa pas; T) bi Zas, de i das,

ma mi das; i) bi ZaS vils, de i daS vils, ma mi daS vils. moq me di ka non m deb lo biT, Ta-

na ba ri uf le bis mqo ne ram de ni me na Te sa vis ar se bo bi sas, Tun dac er Tis mi er

uaris gan cxa de bis Sem Tx ve va Si, gar dac v li lis or ga nos aRe ba da uS ve be li a.

ze mo aR niS nul pi rebs, gar dac v li lis gan or ga nos aRe bis Se sa xeb ga dawy ve ti-

le bis mi Re bis uf le ba aqvT mxo lod im Sem Tx ve va Si, Tu ri giT wi na ma va li

pi ri (pi re bi), cocxa li ar aris an mis gan ga dawy ve ti le bis mi Re ba, ga da ner-

g vis T vis da saS ve bi dro is gan mav lo ba Si, Se uZ le be li a. ase ve, ka non Si Ca moT-

v lil pir Ta gan, mo ce mu li ri gi To bis mi xed viT, Tu upi ra te si uf le bis

mqo ne pi ri, Ta nax maa gar dac v li lis or ga nos aRe ba ze (sa qar T ve los ka no ni

ada mi a nis or ga no Ta ga da ner g vis Se sa xeb. mux li 9).

un da gvax sov des, rom ada mi a nis or ga no e biT vaW ro ba, ka te go ri u la daa

Page 139: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

139139

qali da ufleba janmrTelobaze

ak r Za lu li da iw vevs sis x lis sa mar T lis pa su xis m geb lo bas, rom lis T vi sac

gaT va lis wi ne bu lia mkac ri sas je li.4 do no ro ba al t ru is tu li moq me de ba a,

ar Se iZ le ba ada mi a nis or ga nos, or ga nos na wi lis an qso vi lis aRe ba iZu le biT.

ase ve ne ba yof lo bi Ti a, sis x lis do no ro ba. sa qar T ve los ka no ni sis x li sa

da mi si kom po nen te bis do no ro bis Se sa xeb, mi u Ti Tebs rom, sa qar T ve lo Si,

do no ro bis Zi ri Ta di prin ci pia ne ba yof lo bi To ba. sa qar T ve los yve la qme-

du na ri an mo qa la qes, 18-65 wlam de, Se uZ lia gax des sis x lis do no ri, Tu ki

ga iv lis sa me di ci no Se mow me bas da ar aR mo aC n de ba do no ris sa wi na aR m de go

Cve ne be bi. gan s x va ve biT or ga no Ta da qso vil Ta do no ro bis gan, mo qa la qes

sis x lis Ca ba re ba Se uZ lia ro gorc qvel moq me de bis, ise na Te sa ve bi saT vis,

fu la di anazRa u re biT dazR ve vis, sa ku Ta ri sis x lis Se nax vis miz niT (ka no ni

sis x li sa da sis x lis kom po nen te bis do no ro bis Se sa xeb. mux li 1).

pa ci en ti, Se iZ le ba sas wav lo miz ne bi Tac ga mo i ye non. pa ci en tis gan wi-

nas wa ri in for mi re bu li Tan x mo bis mi Re ba ma Si nac aris sa Wi ro, ro de sac

pa ci ents swav le bis obi eq tad ga mo i ye ne ben. qme du u na ro an gac no bi e re bu li

ga dawy ve ti le bis unars mok le bu li pa ci en tis T vis, sa me di ci no Ca re vis gan-

xor ci e le ba, mi si Car T va sa me di ci no ga naT le ba sa da sa mec ni e ro kvle ve bis

pro ces Si, da saS ve bia mxo lod mi si wi nas wa ri gacxa de bu li ne bis gaT va lis-

wi ne biT, xo lo Tu ase Ti ar ar se bobs, mi si na Te sa vis an ka no ni e ri war mo-

mad gen lis in for mi re bu li Tan x mo biT (ka no ni jan m r Te lo bis dac vis Se sa xeb.

mux li11).

mi u xe da vad ami sa, sas wav lo miz niT pa ci en tis ga mo ye ne bi sas, yo vel T vis

ar aris sa val de bu lo mi si Tan x mo bis mi Re ba. es Se saZ le be lia, mox des Sem-

deg Sem Tx ve veb Si: pa ci en tis sa me di ci no do ku men ta ci a Si ar se bu li in for-

4 ssk iTvaliswinebs mTel rig muxlebs, romlisTvisac gaTvaliswinebulia sisxlis samar-

Tlis pasuxismgebloba organoTa gadanergvis sferoSi Cadenili danaSaulebisTvis. es

danaSaulebia `ganzrax mkvleloba: msxverplis sxeulis organos, organos nawilis an qso-

vilis gadanergvis anda sxvagvarad gamoyenebis mizniT~ (ssk 109-e muxlis ”d”); `janmrT-

elobis ganzrax mZime dazianeba, Cadenili: msxverplis sxeulis organos, organos nawilis

an qsovilis gadanergvis anda sxvagvarad gamoyenebis mizniT” (ssk 117-e muxlis 7 p ”d”

qvepunqti) `1. samkurnalod, gadasanergad, eqsperimentisaTvis an samkurnalo preparatis

dasamzadeblad adamianis organos, organos nawilis an qsovilis aRebis iZuleba; 2. igive

qmedeba, Cadenili damnaSavisaTvis winaswari SecnobiT, orsuli qalis, arasrulwlovnis,

umweo mdgomareobaSi myofis anda damnaSaveze materialurad an sxvagvarad damokide-

bulis mimarT~ (ssk muxli 134. adamianis organos, organos nawilis an qsovilis aRebis

iZuleba) adamianis organoebiT vaWroba; igive qmedeba, Cadenili araerTgzis; Cadenili

organizebuli jgufis mier (ssk muxli 1351. adamianis organoebiT vaWroba).

Page 140: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

140140

qali da ufleba janmrTelobaze

ma ci a, ro me lic ar iZ le va pa ci en tis iden ti fi ka ci is sa Su a le bas; mkur na-

lo bi sa da di ag nos ti kis pro ces Si mi Re bu lia ma sa la (ma ga li Tad sis x li,

qso vi le bi), rom li Tac da cu lia pa ci en tis ano ni mu ro ba.

sas wav lo da sa mec ni e ro miz niT, pa ci en tis in for ma ci is ga mo ye ne bi sas,

mo na ce me bi isea war mod ge ni li, rom Se uZ le be lia am pi ris amoc no ba anu i den-

ti fi ci re ba; in for ma ci is gaT q mas iT va lis wi nebs sa qar T ve los ka non m deb-

lo ba (ma ga li Tad, pa ci en tis Se sa xeb in for ma ci is ga ce mas iTxovs pro ce sis

mwar mo e be li or ga no e bi, sa sa mar T lo). sa me di ci no mom sa xu re bis gam we vis mi-

er sa me di ci no mom sa xu re ba Si mo na wi le sxva pi re bis T vis, pa ci en tis jan m r-

Te lo bis mdgo ma re o bas Tan da kav Si re bu li kon fi den ci a lu ri in for ma ci is

gam J Rav ne ba, pa ci en tis spe ci a lur we ri lo biT Tan x mo bas ar mo iTxovs. am

dros, pa ci en tis Tan x mo ba na gu lis x me bad Se iZ le ba Ca iT va los5 (ma ga li Tad,

mkur na li eqi mis mi er kon si li u mis mow ve va sxva eqi me bis mo na wi le o biT).

piradi cxovrebis xelSeuxebloba

Cve ni, ro gorc pa ci en tis pi ra di cxov re bis Se sa xeb in for ma cia (ma ga li-

Tad, in for ma cia ge ne ti kur da a va de ba Ta Se sa xeb, oja xis wev ris fsi qi ku ri

mdgo ma re o bis Se sa xeb da sxva) da pi ra di mo na ce me bis (mag: ra i me ni Sa ni sxe-

ul ze, sxe u lis na wi le bis de feq ti da sxva) kon fi den ci a lu ro ba, da cu lia

ka no niT.6 sa me di ci no per so na li da sa me di ci no mom sa xu re bis gam we vi, Se bo-

Wi lia sa e qi mo sa i dum lo e biT, ro me lic gu lis x mobs, rom sa me di ci no da we-

se bu le ba da sa me di ci no per so na li, pa ci en tis Se sa xeb in for ma ci as icavs

ro gorc mis si cocx le Si, ise mi si gar dac va le bis Sem deg (ka no ni pa ci en t-

Ta uf le be bis Se sa xeb. mux li 27). kon fi den ci a lu ri in for ma ci is uka no nod

mo po ve ba, Se nax va an gav r ce le ba- gam J Rav ne ba, sis x lis sa mar T lis ko deq siT,

da na Sa u lad aris aRi a re bu li (sis x lis sa mar T lis ko deq sis 157-e mux li).

sa me di ci no (sa e qi mo) sa i dum lo, aris eqi mi sa da sxva sa me di ci no per so-

5 saqarTvelos kanoni pacientTa uflebebis Sesaxeb. muxli 28, me-2 punqti.

6 medicinis muSaki da samedicino dawesebulebis yvela TanamSromeli movalea, daicvas

samedicino (saeqimo) saidumlo, garda im SemTxvevebisa roca konfidencialuri infor-

maciis gamJRavnebas moiTxovs gardacvlilis naTesavi an kanonieri warmomadgeneli,

sasamarTlo, sagamoZiebo organoebi, an es aucilebelia sazogadoebrivi usafrTxoebis

uzrunvelsayofad, sxvaTa uflebebisa da Tavisuflebebis dasacavad (kanoni janmrT-

elobis dacvis Sesaxeb. muxli 42).kanoni pacientTa uflebebis dacvis Sesaxeb.

Page 141: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

141141

qali da ufleba janmrTelobaze

na lis mi er, pro fe si u li saq mi a no bis pro ces Si, pa ci en tis fi zi ku ri, fsi-

qi ku ri mdgo ma re o bis, mi si sa zo ga do eb ri vi an sam sa xu reb ri vi saq mi a no bis,

oja xu ri an pi ra di cxov re bis Se sa xeb mi Re bu li in for ma ci a, ro me lic mo i-

cavs eqi mis T vis mi mar T vis faq t sac, ag reT ve _ sik v di lis ga re mo e bebs (ka no-

ni jan m r Te lo bis dac vis Se sa xeb. mux li 3,`C~p).

kon fi den ci a lu ri in for ma ci is ga ce ma, Se saZ le be lia mxo lod ga mo nak lis

Sem Tx ve veb Si, ro mel sac gan sazR v ravs ka no ni. es xde ba Sem deg Sem Tx ve veb Si:

in for ma ci is ga ce ma ze mi Re bu lia pa ci en tis Tan x mo ba; in for ma ci is ga um J-

Rav neb lo ba, saf r Txes uq m nis me sa me pi ris (rom lis vi na o ba cno bi li a) si-

cocx les an jan m r Te lo bas; in for ma ci is ga um J Rav neb lo ba, saf r Txes uq m nis

me sa me pi ris (rom lis vi na o bac cno bi li a) si cocx les an / da jan m r Te lo bas;

sas wav lo an sa mec ni e ro miz niT pa ci en tis Se sa xeb in for ma ci is ga mo ye ne bi-

sas, mo na ce me bi isea war mod ge ni li, rom Se uZ le be lia pi rov ne bis iden ti fi-

ka ci a; ar se bobs da sa bu Te bu li eW vi sa val de bu lo aR ricx vas daq vem de ba re-

bul da a va de ba ze; in for ma cia mi e wo de ba sa me di ci no mom sa xu re bis mo na wi le

sxva sa me di ci no per so nals; in for ma ci is gam J Rav ne ba auci le be lia sa sa mar-

T lo- sa me di ci no eq s per ti zis T vis; in for ma ci is gam J Rav ne bas, sa sa mar T los

ga dawy ve ti le bis Se sa ba mi sad, mo iTxo ven sa mar Tal dam ca vi or ga no e bi, an in-

for ma ci is gaT q mas mo iTxovs pro ce sis mwar mo e be li or ga no; in for ma cia

mi e wo de ba sa xel m wi fo or ga no ebs, pa ci en tis T vis so ci a lu ri Se Ra va Te bis

da we se bis miz niT (ka no ni pa ci en t Ta uf le be bis Se sa xeb. mux li 28; ka no ni sa-

e qi mo saq mi a no bis Se sa xeb. mux li 48).

da mo u ki de be li sa e qi mo saq mi a no bis su bi eqts, uf le ba aqvs Ca e ri os pa-

ci en tis oja xur da pi rad cxov re ba Si, Tu: a) Ca re va auci le be lia pa ci en tis

da a va de bis pre ven ci is T vis, di ag nos ti kis, mkur na lo bis, re a bi li ta ci i sa da

pa li a ti u ri mzrun ve lo bis T vis. am Sem Tx ve va Si, sa Wi roa pa ci en tis Tan x mo ba;

b) Ca u rev lo ba se ri o zul saf r Txes uq m nis pa ci en tis oja xis wev re bis jan-

m r Te lo bas an / da si cocx les (ka no ni sa e qi mo saq mi a no bis Se sa xeb. mux li 49).

sa me di ci no mom sa xu re bis gam we vis mi er, sa me di ci no mom sa xu re ba Si mo na-

wi le sxva pi re bis T vis (ma ga li Tad, sxva dar gis eqi mi, eq Ta ni), pa ci en tis jan-

m r Te lo bis mdgo ma re o bas Tan da kav Si re bu li kon fi den ci a lu ri in for ma ci is

gam J Rav ne ba ze, pa ci en tis Tan x mo ba na gu lis x me vad Se iZ le ba Ca iT va los.

na gu lis x me bi Tan x mo ba _ si tu a ci a a, ro de sac pa ci en t ma mi mar Ta eqims sa-

me di ci no dax ma re bis mi sa Re bad, xo lo es uka nas k ne li, mi u xe da vad we ri lo-

bi Ti an sity vi e ri Se Tan x me bis arar se bo bi sa, ga e sa ub ra mas, ga sin ja da a.S.

am mo men ti dan, eqims ekis re ba ka no niT gaT va lis wi ne bu li pa su xis m geb lo ba

Page 142: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

142142

qali da ufleba janmrTelobaze

pa ci en tis mi marT (sa qar T ve los ka no ni jan dac vis Se sa xeb. mux li 3).

pa ci en tis oja xur da pi rad cxov re ba Si Ca re va ak r Za lu li a, gar da im

Sem Tx ve ve bi sa, ro de sac Ca re va auci le be lia pa ci en tis di ag nos ti kis, mi si

mkur na lo bi sa da mov lis T vis. am Sem Tx ve va Si, Tqve ni Tan x mo ba auci le be li a.

pi rad cxov re ba Si Ca re va Se saZ le be lia ma Si nac, ro de sac saf r Txe eq m ne-

ba pa ci en tis oja xis wev r Ta jan m r Te lo bas an / da si cocx les. am Sem Tx ve va Si,

in for ma cia un da mi e wo dos pa ci en tis oja xis wev rebs (ma ga li Tad, ga dam de-

bi in feq ci u ri da a va de be bis Sem Tx ve va Si, aiv / Sid sis da a va de bi sas). sa qar T-

ve los sis x lis sa mar T lis ko deq siT, aiv / Sid sis gan z rax Sey ris sfrTxe an

Sey ra, da na Sa u lad aris aRi a re bu li (mux li 131).

sa me di ci no mom sa xu re bis ga we vi sas (ma ga li Tad, eqos ko pi is dros, sa me-

di ci no ga mok v le ve bis Ca ta re bi sas da sxv), da saS ve bia mxo lod mas Si uSu a-

lod mo na wi le pir Ta das w re ba, gar da im Sem Tx ve ve bi sa, ro ca pa ci en ti Ta-

nax maa an mo iTxovs sxva pir Ta das w re bas.

sa me di ci no mom sa xu re bis gam we vi val de bu li a, pa ci en tis Se sa xeb mis

xelT ar se bu li in for ma ci is kon fi den ci a lo ba, da ic vas ro gorc pa ci en tis

si cocx le Si, ise mi si sik v di lis Sem deg.

me o re az ris mo Zi e bis uf le ba. pa ci ents uf le ba aqvs, me o re az ris mo sa-

Zi eb lad, da ub r ko leb lad mi mar Tos sxva eqims an sa me di ci no da we se bu le bas

(ka no ni pa ci en t Ta uf le be bis Se sa xeb. mux li 8).

me o re az ri _ avad m yo fo bis di ag no zis, prog no zis, mkur na lo bis op ti ma-

lu ri me To dis Se sa xeb im spe ci a lis tis az ri, ro mel sac pa ci en ti mi mar Tavs

mkur na li eqi mis gver dis av liT im Sem Tx ve va Si, Tu igi ar aris dar w mu ne-

bu li di ag no zi sa da mkur na lo bis sis wo re Si, an gan z ra xu li sam kur na lo

me To dis ga mo ye ne bas, Tan sdevs se ri o zu li Se de ge bi (ma ga li Tad, da ma sa xiC-

re be li ope ra ci a. ka no ni jan m r Te lo bis dac vis Se sa xeb. mux li 3, ”m”p).

ara vis Se uZ li a, pa ci ents da u Sa los me o re az ris mo Zi e ba da gaT va lis-

wi ne ba.

sa me di ci no per so na li sa da sa me di ci no da we se bu le bis ar Ce vis uf le ba.

yo vel Cven gans, ro de sac Cven ga mov di varT pa ci en tis rol Si, uf le ba gvaqvs

avir Ci oT da ne bis mi er dros Se vic va loT sa me di ci no mom sa xu re bis gam we vi.

es ki gu lis x mobs, rom ne bis mi er pa ci ents, sa ku Ta ri Se xe du le be bi sa mebr,

Se uZ lia mi mar Tos mis T vis sa sur vel, da mo u ki de bel sa e qi mo saq mi a no bis su-

Page 143: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

143143

qali da ufleba janmrTelobaze

bi eqts an sa xel m wi fo li cen zi is mqo ne ne bis mi er sa me di ci no da we se bu le bas.

sa me di ci no saq mi a no bis su bi eq tad Ca iT v le ba pi ri, ro mel sac ga aC nia

umaR le si sa me di ci no ga naT le ba da da mo u ki de be li sa e qi mo saq mi a no bis

uf le bis da ma das tu re be li sa xel m wi fo ser Ti fi ka ti da ewe va pro fe si ul

saq mi a no bas, rom lis Se de geb zec, is pa suxs agebs sa qar T ve los ka non m deb-

lo biT dad ge ni li we siT (sa qar T ve los ka no ni sa e qi mo saq mi a no bis Se sa xeb.

mux li 5, ”b” p).

sa me di ci no da we se bu le ba. sa me di ci no da we se bu le ba aris sa qar T ve los

ka non m deb lo biT daS ve bu li or ga ni za ci ul - sa mar T leb ri vi for mis iuri di-

u li pi ri, ro me lic dad ge ni li we siT, axor ci e lebs sa me di ci no saq mi a no bas.

sa me di ci no da we se bu le bis fi nan sur re sur seb Si, sa me di ci no saq mi a no bi dan

mi Re bu li na wi li, Se ad gens ara nak leb 75%-i sa, xo lo mis ba lan s ze ar se bu-

li Zi ri Ta di fon de bis sa Su a lo wli u ri Ri re bu le bis ara nak leb 75%-i sa,

da ka ve bu lia da as ru lebs Sem deg fun q ci ebs: a) pa ci en tis jan m r Te lo bis

mdgo ma re o bis gan sazR v ra; b) da a va de ba Ta pro fi laq ti ka an / da mkur na lo ba,

an / da pa ci en te bis re a bi li ta ci a, an / da pa li a ti u ri mzrun ve lo ba; g) sa me a no

saq mi a no ba; d) far ma cev tu li saq mi a no ba; e) sa xel m wi fo sa ni ta ru li ze dam-

xed ve lo ba da hi gi e nu ri nor mi re ba; v) gva mis pa To lo gi ur -a na to mi u ri ga-

mok v le va, sa sa mar T lo- sa me di ci no eq s per ti za. z) epi de mi o lo gi u ri kon t-

ro lis Ro nis Zi e be bis gan xor ci e le ba (ka no ni jan m r Te lo bis dac vis Se sa xeb.

mux li 53, 1 da me-3 p). sa me di ci no saq mi a no bis sfe ro Si, Se sa ba mi si uf le bis

da ma das tu re bel do ku ments (li cen zi as an / da ne bar T vas), gas cems sa qar T ve-

los Sro mis, jan m r Te lo bi sa da so ci a lu ri dac vis sa mi nis t ro (mux li 54).

ter mi na lu ri mdgo ma re o ba. yve la qme du na ri an pirs, uf le ba aqvs, wi-

nas war, we ri lo biT ga mo xa tos ne ba ga nu kur ne be li da a va de bis ter mi na lur

sta di a Si aR mo Ce nis Sem Tx ve va Si, mis T vis sa re a ni ma ci o, si cocx lis Se ma nar-

Cu ne be li an pa li a ti u ri mkur na lo bis, an / da pa li a ti u ri mzrun ve lo bis Ca-

ta re bis Se sa xeb. ter mi na lu ri mdgo ma re o ba niS navs ukur ne be li da a va de bis

sik v di lis wi na sta di as.

ada mi ans gan sa kuT re bu li mzrun ve lo ba sWir de ba ma Si nac, ro de sac is

da a va de bu lia ukur ne be li da a va de biT da mi si ga dar Ce nis San si aRar ar se-

bobs. aseT mdgo ma re o ba Si pa ci en t ze mzrun ve lo bas, pa li a ti u ri mzrun ve-

lo ba ewo de ba. pa li a ti u ri mzrun ve lo ba niS navs aq ti ur, mra val p ro fi lur

mzrun ve lo bas, rom lis upir ve le si amo ca naa tki vi li sa da sxva pa To lo gi-

u ri sim p to me bis mox s na, avad m yof Ta so ci a lu ri da fsi qo lo gi u ri dax ma-

Page 144: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

144144

qali da ufleba janmrTelobaze

re ba, su li e ri Ta nad go ma. pa li a ti u ri mzrun ve lo ba vrcel de ba im pa ci en-

teb ze, rom le bic da a va de bul ni ari an ukur ne be li se niT da ma Ti da a va de ba

mkur na lo bas aRar eq vem de ba re ba. pa li a ti u ri mzrun ve lo ba, miz nad isa xavs

avad m yof Ta so ci a lur da fsi qo lo gi ur dax ma re bas, su li er Ta nad go mas.

am g va ri mzrun ve lo biT, Se saZ le be lia avad m yo fi sa da ma Ti oja xis wev re bis

cxov re bis xa ris xis ga um jo be se ba.

pa ci ents uf le ba aqvs, we ri lo bi Ti for miT, wi nas war ga mo xa tos ne-

ba (Tan x mo ba an uari), ugo no mdgo ma re o ba Si aR mo Ce ni sas an gac no bi e re-

bu li ga dawy ve ti le bis mi Re bis una ris da kar g vi sas, mis T vis sa re a ni ma ci o,

si cocx lis Se ma nar Cu ne be li an pa li a ti u ri mkur na lo bis an / da pa li a ti u ri

mzrun ve lo bis Ca ta re bis Se sa xeb, Tu es ga re mo e be bi gan pi ro be bu li a: a) ga-

nu kur ne be li da a va de bis ter mi na lu ri sta di iT; b) da a va de be biT, rom le bic

auci leb lad ga mo iw vevs mZi me in va li do bas (ka no ni pa ci en t Ta uf le be bis Se-

sa xeb. mux li 24).

oja xis da geg m va. yve las aqvs uf le ba, da mo u ki deb lad gan sazR v ros

Svi le bis ra o de no ba da ma Ti da ba de bis dro. sa xel m wi fo ar ere va oja xis

da geg ma re ba Si, is mxo lod uz run vel yofs ada mi a nis uf le bebs rep ro duq ci-

is sfe ro Si, sa qar T ve los ka non m deb lo biT dad ge ni li we siT. gar da ami sa,

da sa qor wi ne bel da Svi lis yo lis msur vel wyvi lebs, sa xel m wi fo uz run-

vel yofs ufa so kon sul ta ci iT.

orsuli da meZuZuri dedebis uflebebi

or sul da me Zu Zur de das, uf le ba aqvs, sa me di ci no mom sa xu re bis gam we-

vi sa gan mi i Ros sru li, obi eq tu ri, dro u li da ga sa ge bi in for ma cia or su-

lo bis, mSo bi a ro bi sa da lo gi no bis pe ri od Si da geg mi li ne bis mi e ri Ca re vis

Sem T ve va Si, na yof ze an ax lad So bil ze, Se saZ lo pir da pi ri an iri bi mav ne

ze moq me de bis, ris ke bis Se sa xeb in for ma cia. in for ma ci is mi Re ba Se e xe ba or-

su lo bis ne bis mi er sta di as da gu lis x mobs ara mxo lod or su li sa da na-

yo fis, an ax lad So bi lis Se sa xeb sa me di ci no in for ma ci is mi Re bas, arame d

or su lo bas Tan da kav Si re bul sxva das x va sa kiTxebs, maT So ris, fi nan sur da

mom sa xu re bas Tan da kav Si re bu li xar je bi sa da va u Ce riT sar geb lo bis Se sa-

xeb in for ma ci as.

mSo bi a res uf le ba aqvs, mi i Ros ga dawy ve ti le ba mis i da na yo fis sa me di-

ci no mom sa xu re bis ga we vis Se sa xeb, mag ram mas ar aqvs uf le ba, uari Tqvas

iseT sa me di ci no mom sa xu re ba ze, ro me lic uz run vel yofs cocxa li na yo fis

Page 145: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

145145

qali da ufleba janmrTelobaze

da ba de bas da ro me lic mSo bi a ris jan m r Te lo bi sa da si cocx lis T vis, mi ni-

ma lu ri ris kis ma ta re be lia (ka no ni pa ci en t Ta uf le be bis Se sa xeb. mux li

36). a se ve, mSo bi a res ar aqvs uf le ba, uari Tqvas sa ke is ro kve Ta ze mi si ab-

so lu tu ri Cve ne bis Sem Tx ve va Si, anu iseT Sem Tx ve va Si, ro de sac sa ke is ro

kve Ta uz run vel yofs cocxa li na yo fis da ba de bas da mSo bi a ris jan m r Te-

lo bi sa da si cocx li saT vis mi ni ma lu ri ris kis ma ta re be li a. mSo bi a res ar

aqvs uf le ba, uari ga nacxa dos iseT sa me di ci no ma ni pu la ci eb ze, ro go ri caa

pe ri o du li ga mok v le ve bis Ca ta re ba, sis x lis ga das x ma da sxva, rac saf r-

Txes Se uq m nis na yofs.

mSo bi a res, mSo bi a ro bis pro ces Si, uf le ba aqvs gver diT iyo li os me uR-

le an sxva mis T vis sa sur ve li pi ri. me lo gi ne qals, uf le ba aqvs, gver diT

iyo li os ax lad So bi li da sa ku Ta ri Se xe du le be bi sa mebr kve bos (aq igu lis-

x me ba, me lo gi ne air Cevs Zu Zu Ti kve bas, Tu xe lov nur kve bas), Tu sa me di ci no

mom sa xu re bis gam we vi, bav S vis jan m r Te lo bis mdgo ma re o bis gaT va lis wi ne-

biT, mis sxva gan ga day va nas ar ga dawy vets.

sa xel m wi fo fa ravs or su lo bi sa da mSo bi a ro bis xar jebs. dRe van de li

mo na ce me biT, er Ti or su lis mar T vis Ri re bu le ba, ga ni sazR v re ba 55 la riT.

ma Ra li ris kis or sul Ta, mSo bi a re Ta da me lo gi ne Ta sa me di ci no mom sa xu re-

ba, mZi me Sem Tx ve ve bis dros, 200 la riT anazRa ur de ba (400 la riT anazRa ur-

de ba si Ra ri bis zRvars qvemoT myo fi qa le bis T vis), Ta nac pa ci en t Ta Ta na ga-

dax diT. aR niS nu li mom sa xu re bis sa Su a lo Ri re bu le ba, 833 la ri a. sef si siT

da a va de bul me lo gi ne Ta mkur na lo ba ki 3000 lars Se ad gens.7 sa dazR ve vo

va u Ce riT xde ba sta ci o na ru li mom sa xu re bis xar je bis anazRa u re ba. va u Ce-

riT ifa re ba gar Tu le bul or su lo bas Tan, mSo bi a ro bas Tan da lo gi no bis

xa nas Tan da kav Si re bu li Tan xe bic.

fi zi o lo gi u ri or su lo bi sa da mSo bi a ro bis xar je bi, sa dazR ve vo va u Ce-

riT ifa re ba, ro me lic eZ le vaT: `si Ra ri bis zRvars qve moT myo fi mo sax le-

o bis sa me di ci no dazR ve vis~, `sa xal xo ar tis te bis, sa xal xo mxat v re bi sa da

rus Ta ve lis pre mi is la u re a te bis jan m r Te lo bis dazR ve vis~, `kom paq tur

da sax le beb Si myof iZu le biT ga da ad gi le bul pir Ta sa me di ci no dazR ve-

vis~, „sa qar T ve los sa ja ro sko le bi sa da pro fe si u li swav le bis cen t re bis

mas wav leb le bis, sa ja ro sko le bis ad mi nis t ra ci ul - teq ni ku ri per so na li sa

7 sameano momsaxurebis saxelmwifo programis farglebSi, gaTvaliswinebulia Semdegi

momsaxureba: antenataluri meTvalyureoba, romelic moicavs oTx savaldebulo vizits

mean-ginekologTan, laboratoriul gamokvlevebs, risk-jgufis orsulebis gamovlenas.

Page 146: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

146146

qali da ufleba janmrTelobaze

da zo gi er Ti da we se bu le bis aR m z r del Ta jan m r Te lo bis dazR ve vis miz niT

ga da sa ce mi sa dazR ve vo va u Ce ris pi ro be bis mi xed viT, sa qar T ve los mTav-

ro bis 2007 wlis, 21 no em b ris №256 dad ge ni le be biT gan sazR v rul mo sar-

geb le ebs.

gar Tu le bu li or su lo bi sa da mSo bi a ro bis Sem Tx ve va Si, sa me di ci no mom-

sa xu re ba or suls (me lo gi nes), sa me a no mom sa xu re bis sa xel m wi fo prog ra mis

far g leb Si, ufa sod utar de ba. gar Tu le bu li or su lo bis, mSo bi a ro bi sa da

me lo gi ne Ta kri ti ku li mdgo ma re o bis mar T va, mxo lod pir ve li 6 dRis gan-

mav lo ba Si tar de ba ufa sod da mkur na lo bis Tan xa ifa re ba prog ra mis mi er.

ase ve, ifa re ba sef si siT gar Tu le bu li mSo bi a ro bis xar je bi. gar Tu le-

bu li or su lo bi sa da mSo bi a ro bis, an mZi me lo gi no bis pe ri o dis mar T va,

_ pa ci en tis mxri dan, 200 la ris Ta na ga dax diT. `si Ra ri bis zRvars qve moT

myo fi mo sax le o bis sa me di ci no dazR ve vis~, `sa xal xo ar tis te bis, sa xal xo

mxat v re bi sa da rus Ta ve lis pre mi is la u re a te bis jan m r Te lo bis dazR ve-

vis~, `kom paq tur da sax le beb Si myof, iZu le biT ga da ad gi le bul pir Ta sa me-

di ci no dazR ve vis~ va u Ce riT, mSo bi a ro bas Tan da kav Si re bu li xar je bi, 400

la ris ode no biT ifa re ba. Tu sa me di ci no da we se bu le ba Si, mSo bi a ro bis sa-

fa su ri aRe ma te ba va u Ce riT gan sazR v rul 400 lars, dar Ce ni li Tan xis da-

far va, pa ci ents Ta vad mo u wevs.

sa dazR ve vo va u Ce riT xde ba sta ci o na lu ri mom sa xu re bis xar je bis da-

far va, maT So ris, va u Ce riT ifa re ba gar Tu le bul or su lo bas Tan, mSo bi a-

ro bas Tan da lo gi no bis pe ri od Tan da kav Si re bu li Tan xa.

sa xel m wi fo prog ra mis far g leb Si, or suls ram den jer ekuT v nis ufa so

kon sul ta ci a?

sa xel m wi fo prog ra mis far g leb Si, or suls ekuT v nis ufa so kon sul-

ta cia 4-jer, or su lo bis me-13 kvi ri dan, or su lo bis 38 kvi ram de. eqim Tan

I vi zi ti _ or su lo bis 13 kvi ra ze; eqim Tan II vi zi ti _ or su lo bis 18-20

kvi ra ze; eqim Tan III vi zi ti _ or su lo bis 30-32 kvi ra ze; eqim Tan IV vi zi ti _

or su lo bis 34-38 kvi ra ze.

xe lov nu ri ga na yo fi e re ba

sa qar T ve los ka non m deb lo biT, ne ba dar Tu lia xe lov nu ri ga na yo fi e re ba,

ro me lic xor ci el de ba do no ris sper mis meS ve o biT an eq s t ra kor po ra lu -

Page 147: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

147147

qali da ufleba janmrTelobaze

rad, in - vit ro (sin ja ra Si) ga na yo fi e re biT, ro de sac qa lis kver cxuj red Si,

sper ma Seh yavT la bo ra to ri ul pi ro beb Si da amis Sem deg, xde ba qa lis or -

ga niz m Si kver cxuj re dis ga da ner g va. ga na yo fi e re bis me To dis ga mo ye ne ba,

em b ri o nis im p lan ta cia (ga da ner g va) qa lis or ga niz m Si da ga na yo fi e re bi sas

do no ris vi na o ba, sa me di ci no sa i dum lo e bas war mo ad gens da xe lov nu ri ga -

na yo fi e re bis gan ma xor ci e le be li li cen zi re bu li sa me di ci no da we se bu le -

ba, Se sa ba mis in for ma ci as, kon fi den ci a lu rad ina xavs.

xe lov nu ri ga na yo fi e re bis miz niT, Se saZ le be lia ga yin vis me To diT kon-

ser vi re bu li qa li sa da ma ma ka cis sas qe so uj re de bis an em b ri o nis ga mo ye ne-

ba. dad ge ni li we siT, kon ser va ci is dro, ga ni sazR v re ba wyvi lis sur vi li sa-

mebr (sa qar T ve los ka no ni jan m r Te lo bis dac vis Se sa xeb. mux li 144).

ga na yo fi e re ba, Se saZ le be lia mox des, do no ris sper mis meS ve o biT. do no-

ris sper miT ga na yo fi e re ba, ne ba dar Tu lia Sem deg Sem Tx ve veb Si: uS vi lo bis

ga mo, qmris mxri dan ge ne ti ku ri da a va de bis ga da ce mis ris kis ar se bo bi sas,

an mar to xe la qa lis ga na yo fi e re bis T vis, Tu mi Re bu lia uS vi lo wyvi lis an

mar to xe la qa lis we ri lo bi Ti Tan x mo ba. bav S vis da ba de bis Sem Tx ve va Si, uS-

vi lo wyvi li an mar to xe la qa li, mSob le bad iT v le bi an. aqe dan ga mom di na re,

pa su xis m geb lo biT da uf le ba mo si le biT, ga na yo fi e re bis Se de gad da ba de bu-

li bav S vis ma mad cno bis uf le ba, do nors ara aqvs.

eq s t ra kor po ru li ga na yo fi e re ba ne ba dar Tu li a: uS vi lo bis mkur na lo-

bis miz niT, ag reT ve, co lis an qmris mxri dan ge ne ti ku ri da a va de bis ga da-

ce mis ris kis ar se bo bi sas, wyvi lis an do no ris sas qe so uj re de bis an em b ri-

o nis ga mo ye ne biT, Tu mi Re bu lia wyvi lis we ri lo bi Ti Tan x mo ba.

ak r Za lu lia sqe sis Ser Ce vis miz niT, xe lov nu ri Ca sax vis me To de bis ga-

mo ye ne ba, gar da im Sem Tx ve ve bi sa, ro ca auci le be lia sqes Tan Se Wi du li mem-

k vid re o bi Ti da a va de bis Ta vi dan aci le ba.

ga na yo fi e re ba tar de ba mxo lod sa Ta na do li cen zi is mqo ne da we se bu le-

ba Si da mas ata rebs Se sa ba mi si li cen zi is mqo ne eqi mi (sa qar T ve los ka no ni

`jan m r Te lo bis dac vis Se sa xeb~. mux li 141).

su ro ga ti de da

Tu qals ar aqvs saS vi los no, ga na yo fi e re bis Se de gad mi Re bu li em b ri o-

nis sxva qa lis (su ro ga tu li de dis) saS vi los no Si ga da ta ni sa da ga moz r dis

gziT, col - q m ris we ri lo bi Ti Tan x mo ba auci le be li a.

Page 148: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

148148

qali da ufleba janmrTelobaze

su ro ga to ba, ne ba yof lo bi Ti da vo lon ta ru li aq ti a, anu ar iT va lis-

wi nebs ra i me anazRa u re bas. ifa re ba mxo lod su ro ga ti de dis sa me di ci no

ga mok v le ve bi da sa me di ci no xar je bi.

aR sa niS na via is faq ti, rom bav S vis da ba de bis Sem Tx ve va Si, wyvi li iT v le-

ba mSob le bad. aqe dan ga mom di na re, pa su xis m geb lo bi Ta da uf le ba mo si le-

biT, do nors an `su ro ga tul de das~, da ba de bu li bav S vis mSob lad cno bis

uf le ba ara aqvs (jan dac vis Se sa xeb ka no ni. mux li 143).

aborti

oja xis da geg ma re ba gu lis x mobs ara mar to Svi le bis ga Ce ni sa da ma Ti da-

ba de bis dro is gan sazR v ras, ara med abor t sac. abor ti or su lo bis xe lov-

nu rad Sewy ve tas niS navs. 1955 wli dan, sa qar T ve lo Si, abor ti le ga li ze bu-

li a. qal Ta jan m r Te lo bis dac va, abor te bis Sem ci re bis gziT, sa xel m wi fos

pri o ri te tu li amo ca na a.

or su lo bis ne ba yof lo bi Ti Sewy ve ta, ne ba dar Tu lia mxo lod li cen zi-

re bul sa me di ci no da we se bu le ba Si, li cen zi re bu li eqi mis mi er, Tu: a) or-

su lo bis xan g r Z li vo ba ar aRe ma te ba Tor met kvi ras; b) or suls, sa me di ci no

da we se bu le ba Si, Ca u tar da wi nas wa ri ga sa ub re ba da ga sa ub re bi dan ope ra-

ci am de, ga su lia sa mi dRis mo sa fiq re be li va da. ga sa ub re bis dros, eqim ma

upi ra te so ba un da mi a ni Wos na yo fis si cocx lis dac vas. ar Ce va ni _ qa lis

pre ro ga ti va a.

Tor met kvi ra ze me ti xan g r Z li vo bis or su lo bis Sem Tx ve va Si, abor ti

ne ba dar Tu lia mxo lod sa me di ci no (ma ga li Tad, na yo fis jan m r Te lo bi sa da

si cocx li su na ri a no bis gaT va lis wi ne biT) da so ci a lu ri Cve ne be bis mi xed-

viT (ma ga li Tad, iseT Sem Tx ve veb Si, ro de sac or su lo ba Za la do bis Se de-

gi a). sa me di ci no Cve ne be bis Ca mo naT vals ad gens sa qar T ve los jan m r Te lo bis

dac vis sa mi nis t ro.

ara li cen zi re bul da we se bu le ba Si, ara li cen zi re bu li eqi mis mi er,

abor tis gan xor ci e le ba, uka no no abor tad iT v le ba da sa qar T ve los sis x-

lis sa mar T lis ko deq sis 133-e mux liT, das jad qme de bad cxad de ba. ase ve,

ak r Za lu lia abor tis rek la ma.

Page 149: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

149149

qali da ufleba janmrTelobaze

qali da Sidsi

aiv / Sid si, XX sa u ku nis er T -erT um Zi mes da a va de bas war mo ad gens. Se Ze-

ni li imu no de fi ci tis sin d ro mi (Sid si), in feq ci u ri da a va de ba a, ro mel sac

iw vevs ada mi a nis imu no de fi ci tis vi ru si (a iv-HIV/AIDS). da a va de bas, ase ve

ewo de ba ada mi a nis imu no de fi ci tis vi ru siT in feq cia (a iv in feq ci a). sa kuT-

riv, ter mi niT `Sid si~, aRi niS ne ba aiv in feq ci is gan vi Ta re bis bo lo sta di a,

ro de sac avad m yofs uvi Tar de ba da a va de bis kli ni ku ri niS ne bi. aiv in feq cia

/Sid si Ta vi si gav r ce le bis xa si a TiT, mim di na re o bi Ta da Se de ge biT, gan sa-

kuT re biT sa SiS in feq ci a Ta ricxvs ga ne kuT v ne ba.

gaxsovdeT! Sidsi ar gadadis haerwveTovani gziT, nerwyviT,

xvelebiT, daceminebiT, xelis CamorTmeviT, saerTo tuale-

tiTa da abazaniT, saerTo WurWliT... ar aris saSiSi aiv

inficirebulTan erTad yofna sazogadoebriv adgilebSi.

virusi ar gadadis mwerebisa da cxovelebis saSualebiT.

Sid sis vi ru si ga da e ce ma mxo lod sqe sob ri vi gziT, in fi ci re bu lis sis-

x l Tan an mi si cal ke u li kom po nen te bis ga das x miT, or ga no Ta tran s p lan-

ta ci is dros, aiv in fi ci re bu lis sis x liT da bin Zu re bu li Spri cis, nem si sa

da sxva sa me di ci no in s t ru men te bis ga mo ye ne bis Sem Tx ve va Si; in fi ci re bu li

de dis gan na yof ze, an ax lad So bil ze muc lad yof nis pe ri od Si, mSo bi a ro bis

an Zu Zu Ti kve bis dros.

aiv in fi ci re bis / Sid siT da a va de bul Ta uf le beb sa da in te re sebs, are-

gu li rebs sa qar T ve los 2009 wlis ka no ni `a iv in feq ci a/ Sid sis Se sa xeb~. aiv /

in fi ci re bu li/ Sid siT da a va de bul pir Ta, ro gorc pa ci en tis Se sa xeb, sa u-

ba ria sa qar T ve los ka non Si `jan m r Te lo bis dac vis Se sa xeb~ da sa qar T ve los

ka non Si `pa ci en t Ta uf le be bis Se sa xeb~.

sa xel m wi fo uz run vel yofs aiv / Sid s ze ufa so ga mok v le vas. am uf le biT

sar geb lo ben ro gorc sa qar T ve los mo qa la qe e bi, ise sa qar T ve lo Si mud mi vad

an dro e biT myo fi pi re bi, ase ve ucxo e le bi da mo qa la qe o bis ar m qo ne pi re-

bi. am g va ri ga mok v le ve bi, ne ba yof lo bi Ti a. ga mok v le va- tes ti re ba aiv in feq-

ci a ze, tar de ba pi ris gan ne ba yof lo bi Ti in for mi re bu li Tan x mo bis mi Re bis

Page 150: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

150150

qali da ufleba janmrTelobaze

Sem deg, gar da ga mo nak li si Sem Tx ve ve bi sa, ro de sac aiv in feq ci a ze tes ti re ba

sa val de bu lo a. im pir Ta nus xas, Tu vin un da ga i a ros sa val de bu lo tes ti-

re ba, gan sazR v ravs ka no ni aiv in feq ci a/ Sid sis Se sa xeb. es pi re bi a:

a) sis x li sa da sis x lis kom po nen te bis do no re bi;

b) or ga no e bi sa da or ga no Ta na wi le bis do no re bi;

g) qso vi le bis do no re bi;

d) kver cxuj re di sa da sper mis do no re bi (mux li 6).

sa me di ci no da we se bu le ba uf le ba mo si li a, ax lad So bils, mSob lis Tan-

x mo bis ga re Se, Ca u ta ros tes ti re ba aiv in feq ci a ze. ka no ni gan sazR v ravs

am g var Sem Tx ve vebs:

• Tu mSob lis aiv sta tu si uc no bi a;

• mSo be li uars acxa debs tes ti re ba ze;

• ar se bobs sa fuZ v li a ni eW vi, mi si in fi ci re bu lo bis Se sa xeb.

Sid s ze Se mow me ba ano ni mu ri a. `jan m r Te lo bis dac vis Se sa xeb~, `pa ci en-

t Ta uf le be bis Se sa xeb~ da `a iv / Sid sis Se sa xeb~ ka no ne bis Se sa ba mi sad, sa-

me di ci no kli ni ka, ro me lic axor ci e lebs aiv in fi ci re bul Ta/ Sid siT da a-

va de bul Ta di ag nos ti kas, mkur na lo bas, pro fi laq ti kas, mxar da We ras / xel-

Sewyo bas an / da mov las, val de bu lia da ic vas kon fi den ci a lu ro ba pi ris

aiv in fi ci re bis / Sid siT da a va de bis Se sa xeb. ase Ti ve val de bu le ba ga aC ni aT

iuri di ul da fi zi kur pi rebs. es in for ma cia da cu li a, ro gorc da a va de-

bu lis si cocx le Si, ise mi si sik v di lis Sem deg. ka no ni `a iv / Sid sis Se sa xeb~,

gan sazR v ravs im Sem Tx ve vebs, ro de sac daS ve bu lia mom sa xu re bis mim wo de be-

li da we se bu le bis mi er, aiv in fi ci re bu lis / Sid siT da a va de bu lis Se sa xeb,

kon fi den ci a lu ri in for ma ci is gam J Rav ne ba:

a) Tu aiv in fi ci re bu lis gan / Sid siT da a va de bu lis gan, mi Re bu lia in for-

mi re bu li Tan x mo ba;

b) Tu ar se bobs aiv in fi ci re bu lis / Sid siT da a va de bu lis wi nas war gan-

cxa de bu li we ri lo bi Ti Tan x mo ba, mi si gar dac va le bis Sem Tx ve va Si, in for-

ma ci is ga ce mis Se sa xeb.

mom sa xu re bis mim wo de be li da we se bu le ba, val de bu lia aiv in fi ci re-

bul s / Sid siT da a va de buls, mos Txo vos in for ma cia im pir Ta (sqe sob riv

Page 151: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

151151

qali da ufleba janmrTelobaze

par t ni or Ta) Se sa xeb, rom leb Ta nac mas hqon da epi de mi o lo gi u ri Tval saz-

ri siT, ris kis Sem c ve li kon taq ti. Tu ki Sid siT da a va de bu li ar am xels am

pir Ta vi na o bas, am pi re bis dad ge nis Sem Tx ve va Si, sa me di ci no da we se bu le ba,

Ta vad mi aw v dis in for ma ci as da a va de bu lis jan m r Te lo bis Se sa xeb.

Tu sa me di ci no Se mow me bi sas, pirs aR mo aC n da aiv / Sid si, jan m r Te lo bis

dac vis or ga no e bi da da we se bu le be bi, da a va de buls, we ri lo bi Ti for miT

Se atyo bi ne ben in for ma ci as im Ro nis Zi e ba Ta Se sa xeb, rom li Tac Se saZ le be-

lia da a va de bis gav r ce le bis Ta vi dan aci le ba. aiv da a va de bu li pi ri, xel-

mo we riT adas tu rebs, rom ga ec no aR niS nul we sebs.

Tu aiv in fi ci re bu li/ Sid siT da a va de bu li mci rew lo va ni a, fsi qi ku rad

da a va de bu lia an sxva gan sa kuT re bu li mi ze zis ga mo, pi ra dad ver axer xebs

da a va de bis gav r ce le bis Ta vi dan aci le bis Ro nis Zi e ba Ta ga nux rel dac vas,

we ri lo bi Ti Setyo bi ne ba un da ga eg zav nos mis me ur ves an pirs, ro me lic kis-

ru lobs pa su xis m geb lo bas aiv in fi ci re bu lis / Sid siT da a va de bu lis moq me-

de bis T vis.

sa qar T ve los ka no ni `pa ci en t Ta uf le be bis Se sa xeb~, iT va lis wi nebs pa ci en-

tis uf le bas, uari ga nacxa dos da a va de bis Se sa xeb in for ma ci is mi Re ba ze. mag-

ram, pa ci en ti am uf le bas ver ga mo i ye nebs im Sem Tx ve veb Si, ro ca in for ma ci is

mi u wo deb lo bam, Se iZ le ba se ri o zu li zi a ni mi a ye nos pa ci en tis an / da me sa me pi-

ris jan m r Te lo bas an / da si cocx les (mux li 20). aseT Sem Tx ve vebs mi e kuT v ne ba

aiv / Sid sis da a va de bac.

aiv in fi ci re bu li/ Sid siT da a va de bu li, sa qar T ve los ka non m deb lo biT

dad ge ni li we siT, pa suxs agebs sxva pi ris T vis Sid sis Sey ris saf r Txis Seq m-

nis T vis da Sid sis ga da ce mis T vis.

sa qar T ve los sis x lis sa mar T lis ko deq sis 131-e mux lis Ta nax mad:

1. sxvis T vis Sid sis gan z rax Sey ris saf r Txis Seq m na, _ is je ba Ta vi suf-

le bis aR k ve TiT, va diT sa mi dan xuT wlam de. am mux lis me o re na wi liT, gan-

z rax Sey ra, _ is je ba Ta vi suf le bis aR k ve TiT, va diT oTxi dan Svid wlam-

de. 3. sxvis T vis Sid sis ga uf r Txi leb lo biT Sey ra pro fe si u li mo va le o-

bis Ses ru le bi sas, _ is je ba Ta vi suf le bis aR k ve TiT, va diT ori dan xuT

wlam de, Ta nam de bo bis da ka ve bis an saq mi a no bis uf le bis Ca mor T me viT, va diT

sam wlam de. 4. am mux lis pir ve li, me-2 an me-3 na wi liT gaT va lis wi ne bu li

qme de ba, Ca de ni li: a) ori an me ti pi ris mi marT; b) dam na Sa vis T vis wi nas wa ri

Sec no biT, or su li qa lis an aras rul w lov nis mi marT, _ is je ba Ta vi suf le-

Page 152: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

152152

qali da ufleba janmrTelobaze

bis aR k ve TiT, va diT xu Ti dan cxra wlam de, Ta nam de bo bis da ka ve bis an saq-

mi a no bis uf le bis Ca mor T me viT, va diT sam wlam de.

ka non m deb lo biT, ak r Za lu lia aiv / Sid siT da a va de bu lis dis k ri mi na ci a.

sa qar T ve los ka no ni `jan m r Te lo bis dac vis Se sa xeb~, im pe ra ti u lad krZa-

lavs yo ve li for mis dis k ri mi na ci as, maT So ris, da a va de bis mi xed vi Tac.

am g va ri ak r Zal va, aiv in fi ci re bu leb sac Se e xe baT. `ar da iS ve ba pa ci en tis

dis k ri mi na cia ra sis, ka nis fe ris, enis, sqe sis, aR m sa reb lo bis, po li ti ku ri

da sxva Se xe du le be bis, erov nu li, eT ni ku ri da so ci a lu ri kuT v ni le bis,

war mo So bis, qo neb ri vi da wo deb ri vi mdgo ma re o bis, sacxov re be li ad gi lis,

da a va de bis, seq su a lu ri ori en ta ci is an pi ra du li uar yo fi Ti gan wyo bis ga-

mo~ (mux li 6).

da uS ve be lia aiv in fi ci re bul Ta/ Sid siT da a va de bul Ta sa mo qa la qo, po-

li ti ku ri, so ci a lu ri, eko no mi ku ri da kul tu ru li uf le be bi sa da Ta vi-

suf le be bis SezRud va mxo lod aiv da de bi Ti sta tu sis sa fuZ vel ze, gar da

sa qar T ve los ka non m deb lo biT gaT va lis wi ne bu li Sem Tx ve ve bi sa.

un da aRi niS nos, rom sa xel m wi fo afi nan sebs spe ci a lur prog ra mebs, aiv

in fi ci re bul Ta/ Sid siT da a va de bul Ta ad re u li ga mov le ni sa da mkur na lo-

bis xar jebs. sa xel m wi fo prog ra mis far g leb Si Se dis: a) aiv -in feq ci is / Sid-

s ze ma Ra li ris kis jgu fis pir Ta kon sul ti re ba da tes ti re ba; b) da a va-

de bul Ta uz run vel yo fa am bu la to ri u li da sta ci o na ru li mom sa xu re biT

(ro me lic mo i cavs aR niS nu li da a va de bis dros, Tan m x le bi da a va de be bis

la bo ra to ri ul -in s t ru men tul di ag nos ti kas da mkur na lo bas).

aiv in feq ci is / Sid sis ad re u li ga mov le ni sa da mkur na lo bis sa xel m wi fo

prog ra ma, miz nad isa xavs aiv in feq ci is / Sid sis axa li Sem Tx ve ve bis dro u-

lad ga mov le nas; aiv in feq ci is / Sid sis gav r ce le bis Se fer xe bas da aiv in-

feq ci iT / Sid siT da a va de bul TaT vis, mkur na lo bis xel mi saw v do mo bis uz-

run vel yo fas.

prog ra miT gaT va lis wi ne bu li mom sa xu re bis mo cu lo ba, mo i cavs Sem deg

Ro nis Zi e bebs: 1.a iv in feq ci a ze/ Sid s ze ma Ra li ris kis jgu fis pir Ta ne ba-

yof lo biT kon sul ti re bas da kvle vas, ro me lic gu lis x mobs: a) ma Ra li ris-

kis jgu fis pir Ta ga mok v le vas aiv in feq ci a ze/ Sid s ze, skri nin gu li me To de-

biT; b) ma Ra li ris kis jgu fis pir Ta kon sul ti re bas aiv in feq ci a ze/ Sid s ze;

g) aiv in feq ci a ze/ Sid s ze sa eW vo Sem Tx ve ve bis ga mok v le vas kon fir ma ci u li

me To de biT.

Page 153: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

153153

qali da ufleba janmrTelobaze

aiv in feq ci iT / Sid siT da a va de bul Ta uz run vel yo fas am bu la to ri u li

mom sa xu re biT, ro me lic gu lis x mobs:

a) eqim Tan pir vel vi zits;

b) eqim Tan gan me o re biT vi zits;

g) opor tu nis tu li in feq ci e bis mkur na lo bas;

d) in s t ru men tul di ag nos ti kas;

e) eqi mis vi zits pa ci en t Tan.

aiv -in feq ci iT / Sid siT da a va de bul Ta uz run vel yo fas sta ci o na ru li

mkur na lo biT, ro me lic gu lis x mobs:

a) Sid sis in di ka to ru li da a va de be bis la bo ra to ri ul -in s t ru men tul

di ag nos ti kas da mkur na lo bas;

b) aiv -in feq ci is / Sid sis Tan m x le bi da a va de be bis (mag: RviZ lis uk ma ri-

so ba da a.S) la bo ra to ri ul -in s t ru men tu li di ag nos ti ka da mkur na lo ba,

anazRa ur de ba sru lad (ar iT va lis wi nebs Ta na ga dax das pa ci en tis mxri dan).

SezRuduli SesaZleblobis mqone pirTa uflebebi

sa qar T ve los kon s ti tu ci a, aRi a rebs pi rov ne bis Ta vi su fa li gan vi Ta-

re bis uf le bas (mux li 16) da ada mi a nis pa tiv sa da Rir se bas, xel Se u val

uf le bad acxa debs (mux li 17). ada mi a nis uf le be bi da in te re se bi, da cu lia

imis mi u xe da vad, ada mi a ni jan m r Te lia Tu SezRu du li Se saZ leb lo bis mqo ne

pi ria (SSmp). sa xel m wi fo icavs yve la mo qa la qis uf le bas, imis mi u xe da vad,

pi ri jan m r Te lia Tu fi zi ku ri an fsi qi u ri prob le me bi ga aC ni a.

vin Ca iT v le ba fi zi ku rad SezRu du li Se saZ leb lo bis mqo ne pi rad? es

aris ada mi a ni, ro mel sac da a va de bis, trav mis, go neb ri vi Tu fi zi ku ri de-

feq tis Se de gad, jan m r Te lo bis met - nak le bad moS lis ga mo, dar R ve u li aqvs

or ga niz mis sa si cocx lo fun q ci e bi, rac ga na pi ro bebs pro fe si u li Sro mis

una ris srul, an na wi lob riv da kar g vas, an da yo fa- cxov re bis ar se biT gaZ-

ne le bas, ra sac igi mih yavs qme do ba u na ri a no bis dro e biT an mud miv SezRud-

vam de da so ci a lu ri dac vis sa Wi ro e bam de.8 SSmp uf le be bi, da cu lia sa qar-

8 saqarTvelos kanoni samedicino-socialuri eqspertizis Sesaxeb, muxli 3 `g~.

Page 154: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

154154

qali da ufleba janmrTelobaze

T ve los kon s ti tu ci iT, ka no niT `sa me di ci no-so ci a lu ri eq s per ti zis Se sa-

xeb~ da sa qar T ve los ka no niT `fsi qi at ri u li dax ma re bis Se sa xeb~, sis x lis

sa mar T lis ko deq siT da ad mi nis t ra ci ul sa mar Tal dar R ve va Ta ko deq siT,

sa mo qa la qo sa mar T lis ko deq siT.

sim Zi mis da mi xed viT, qme do ba u na ri a no bis SezRud va, sxva das x va xa ris xi sa a:

a) msu bu qad ga mo xa tu li; b) zo mi e rad ga mo xa tu li; g) mniS v ne lov nad ga-

mo xa tu li; d) mkveT rad ga mo xa tu li.

qme do ba u na ri a no bis SezRud vis sim Zi mis mi xed viT, dgin de ba mkveT rad,

mniS v ne lov nad da zo mi e rad ga mo xa tu li Se saZ leb lo bis SezRud vis sta tu si. 9

18 wlis asa kis miR we vam de, SezRu du li Se saZ leb lo bis mqo ne pirs,

miniWebuli aqvs ka te go ria _ „SezRu du li Se saZ leb lo bis sta tu sis mqo ne

bav S vi“. Se saZ le bo bis SezRud vis sta tuss ad gens sa me di ci no- so ci a lur eq-

s per ti za da mas ata rebs eqi mi -eq s per ti. es aris sa xel m wi fo ser Ti fi ka tis

mflo be li eqi mi, ro mel sac sa me di ci no- so ci a lur eq s per ti za Si, spe ci a lu-

ri cod na ga aC ni a. sa me di ci no- so ci a lu ri eq s per ti za, li cen zi re bul sa me-

di ci no da we se bu le ba Si tar de ba.

Se saZ leb lo bis SezRud va, aris da a va de bis, trav mis, ana to mi u ri an go-

neb ri vi de feq tis Se de gad ga mow ve u li ada mi a nis jan m r Te lo bis moS la, or-

ga niz mis fun q ci is mya ri dar R ve viT. ada mi a nis ase Ti mdgo ma re o ba, ga na-

pi ro bebs qme do ba u na ri a no bis dro e biT, an mud miv SezRud vas, ris ga moc,

sa Wi ro xde ba mi si so ci a lu ri dac va.

sa me di ci no da we se bu le ba, ata rebs pi ris Se saZ leb lo bis SezRud vis sta-

tu sis pe ri o dul ga da mow me bas:

a) qme do ba u na ri a no bis zo mi e rad an mniS v ne lov nad ga mo xa tu li SezRud-

vis dros, _ we li wad Si er Txel;

b) qme do ba u na ri a no bis mkveT rad ga mo xa tu li SezRud vis dros, _ or we-

li wad Si er Txel (sa qar T ve los ka no ni, sa me di ci no- so ci a lu ri eq s per ti zis

Se sa xeb. mux li 1, 1p.”a” da ”b”).

mag ram, Se saZ le be li a, pirs Se saZ leb lo bis SezRud vis sta tu si, ga da mow-

me bis ga re Se (u va dod) da ud gin des. u va dod, ststu si da ud gin de baT:

• pirs, rom lis mdgo ma re o ba ar ga um jo be se bu la, mi u xe da vad sa re a-

9 www.ssa.gov.ge

Page 155: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

155155

qali da ufleba janmrTelobaze

bi li ta cio Ro nis Zi e be bi sa sa me di ci no da we se bu le ba Si, ara nak leb 5

wlis dak vir ve bis Sem deg;

• pirs, ro mel sac aRe niS ne ba or ga no e bi sa da mTe li or ga niz mis mdgo-

ma re o bis Se uq ce va di cvli le be bi da fuq n ci u ri dar R ve ve bi;

• sam xed ro val de bu le bis mox dis dros, mi Re bu li tram vis an da a va de-

be bis mqo ne pirs;

• sam xed ro an sa mo qa la qo bir T vu li obi eq tis ava ri is Se de gad, SezRu-

du li Se saZ leb lo be bis mqo ne ma ma kacs, 55 wlis asa kis ze viT da qals,

_ 50 wlis asa kis ze viT;

• pirs, ro me lic da a vad da sxi vu ri da a va de biT (a sa kis mi u xe da vad),

Cer no bi lis ato mu ri eleq t ro e ner gi i sa da sam xed ro an sa mo qa la qo

bir T vu li obi eq tis ava ri is Se de gad da gax da SezRu du li Se saZ leb-

lo bis mqo ne pi ri;

• sa pen sio asaks ga da ci le bul pirs, gar da im Sem Tx ve vi sa, ro ca aRi-

niS ne ba ke Til sa i me do kli ni ku ri prog no zi, ro ca sa xe zea or ga niz mis

sis te me bi sa da or ga no Ta aram ya ri, Seq ce va di mor fo lo gi u ri cvli-

le be bi da fun q ci u ri dar R ve ve bi, mag ram re a bi li ta ci u ri Ro nis Zi e-

be bis Ca ta re biT, Se saZ loa da de bi Ti efeq tis miR we va;

• pirs, da ud gin de ba ana to mi u ri an go neb ri vi de feq te bi (ka no ni sa me-

di ci no- so ci a lu ri eq s per ti zis Se sa xeb. mux li 14).

SezRu du lo bis xa ris xis mi xed viT, SezRu du li Se saZ leb lo bis mqo ne pi-

rebs, eZ le vaT I, II an III xa ris xis SezRu du li Se saZ leb lo bis sta tu si (gar da

bav S vo bi dan in va li do bi sa da omi sa da sam xed ro Za le bis ve te ra ne bi sa, rom-

leb sac III xa ris xis SezRu du li Se saZ leb lo be bis sta tu si ga aC ni aT).10

SezRud vis Se saZ leb lo bis xa ris xis dad ge ni sas, SSmp-s, or ga no Ta dar R-

ve u li fun q ci e bis sa kom pen sa ci o, dam x ma re, sa yo facxov re bo da re a bi li ta-

ci is teq ni ku ri sa Su a le be bi ga da e ce ma. ma ga li Tad, oTa xis sa var Ze li -et li;

spe ci a li ze bu li (xe liT, an er Ti xe liT da er Ti fe xiT sa mar Ta vi) av to- mo-

to tran s por ti, yur sas me ni apa ra ti da sxva.11

10 www.ssa.Gov.ge

11 saqarTvelos, Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis ministries brZaneba #1\n.

2003 wlis 13 ianvari. Tbilisi. SesaZleblobis SezRudvis statusis gansazRvris wesis

Sesaxeb, instruqciis damtkicebis Taobaze.

Page 156: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

156156

qali da ufleba janmrTelobaze

Tu SezRu du li Se saZ leb lo bis ga mo, pen sia eniS ne ba 18 wlis ze viT pirs,

sa Wi roa war d ge ni li iq nas Sem de gi do ku men te bi:

• gan cxa de ba;

• pi ra do bis mow mo ba, as l Tan er Tad;

• sa me di ci no da we se bu le bis mi er ga ce mu li, sa me di ci no- so ci a lu ri eq-

s per ti zis Se mow me bis aq tis amo na we ri (de da ni);

pen si is ode no ba, I xa ris xis SSmp-sTvis, am Ja mad ga ni sazR v re ba 80 la riT;

xo lo II da III xa ris xis SSmp-sTvis, _ 70 la riT.

Tu pen sia eniS ne ba 18 wlis asa kam de aras rul w lo vans, war d ge ni li un da

iq nas Sem de gi sa bu Te bi:

• gan cxa de ba;

• mSob lis (me ur vis) pi ra do bis mow mo ba da bav S vis da ba de bis mow mo ba

da as li;

• sa me di ci no da we se bu le bis mi er ga ce mu li, sa me di ci no- so ci a lu ri

eq s per ti zis Se mow me bis aq tis amo na we ri.

pen si is ode no ba, dRe van de li mo na ce me biT, 70 la ri a.

ga dawy ve ti le ba pen si is da niS v nis Se sa xeb, so ci a lu ri mom sa xu re bis sa-

a gen tos12 ra i o nul gan yo fi le ba Si gan cxa de bis Se ta ni dan, 15 sa mu Sao dRis

va da Si mi i Re ba.

SezRu du li Se saZ leb lo bis pir Ta uf le be bis dac va, uz run vel yo fi li

un da iq nas yve la sfe ro Si. ker Zod, sa qar T ve los sis x lis sa mar T lis ko deq-

siT, das ja dia SezRu du li Se saZ leb lo bis mqo ne pi ris uf le be bis SezRud-

va (ssk mux li 1422).

sa qar T ve los ka non m deb lo biT, da cu lia SezRu du li Se saZ leb lo be bis

pir Ta uf le be bi ar Cev ne bis dros. ker Zod, sa qar T ve los sa ar Cev no ko deq sis

54-e mux lis Ta nax mad, mxed ve lo bis ga mo SezRu du li Se saZ leb lo bis mqo ne

amom r Cev le bis T vis, cen t ra lu ri sa ar Cev no ko mi si a, uz run vel yofs spe ci a-

lu ri teq no lo gi iT da beW di li (bra i lis Srif ti) bi u le te ne bis ga mo ye ne bas.

fsi qi u rad da a va de bul pir Ta uf le be bis dac va, ga ran ti re bu lia sa qar-

12 amJamad, socialuri momsaxurebis saagento gauqmebulia da mimdinareobs reorga-

nizacia

Page 157: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

157157

qali da ufleba janmrTelobaze

T ve los ka no niT, fsi qi u ri dax ma re bis Se sa xeb (2006 w.), sa mo qa la qo sa mar T-

lis ko deq si Ta da sis x lis sa mar T lis ko deq siT.

fsi qi u rad da a va de bul pirs, mTe li ri gi uf le be bi ga aC ni a:

a) isar geb los hu ma nu ri mopy ro biT, ro me lic ga mo ricxavs mi si Rir se-

bis Sem la xav yo vel g var moq me de bas; b) isar geb los Se sa ba mi si mkur na lo biT,

SeZ le bis dag va rad, Ta vis sacxov re bel ad gil Tan ax los; g) mi i Ros Ta vi si

da a va de bi sa da gan z ra xu li fsi qi at ri u li dax ma re bis Se sa xeb sru li, obi-

eq tu ri, dro u li da ga sa ge bi in for ma ci a; d) Tu pa ci en ti qme du u na ro a, an

mas ara aqvs gac no bi e re bu li ga dawy ve ti le bis mi Re bis una ri, in for ma cia

mi e wo de ba pa ci en tis ka no ni er war mo mad ge nels, xo lo mi si arar se bo bis Sem-

Tx ve va Si, _ na Te savs; e) ga ec nos mis Se sa xeb ar se bul sa me di ci no do ku men ta-

ci as; v) uari Tqvas mkur na lo bis Ca ta re ba ze, gar da mkur na lo bis fi zi ku ri

SezRud vis me To de bis ga mo ye ne bi sas an / da ara ne ba yof lo bi Ti sta ci o na ru-

li fsi qi at ri u li dax ma re bi sas.13 z) isar geb los dam c ve lis mom sa xu re biT;

T) isar geb los so ci a lu ri dac viT; i) mi i Ros ga naT le ba, ga i a ros pro fe si u-

li mom za de ba da ga dam za de ba; k) isar geb los sa qar T ve los ka non m deb lo biT

gaT va lis wi ne bu li sxva uf le be bi Ta da Ta vi suf le be biT da sxva (sa qar T ve-

los ka no ni `fsi qi u ri dax ma re bis Se sa xeb.~ mux li 5).

fsi qi u rad da a va de bu li pi ri, ise Ti ve pa ci en ti a, ro gorc sxva, jan m r-

Te li pi re bi. mas ise Ti ve uf le be bi ga aC ni a, ro gorc Cve u leb riv pa ci ents.

pa ci en tis dam c vels an / da ka no ni er war mo mad ge nels, uf le ba aqvs ga ec nos

pa ci en tis Se sa xeb ar se bul ne bis mi er sa me di ci no do ku men ta ci as da mo iTxo-

vos mi si as le bi.

fsi qi u rad da a va de bu li pi ris qme du u na rod aRi a re ba

fsi qi u rad da a va de bu li pi ris qme du u na rod aRi a re bis uf le ba, mxo lod

sa sa mar T los ga aC ni a. qme du u na rod mi iC ne va pi ri, ro me lic Wku a sus to bis an

su liT avad m yo fo bis ga mo, sa sa mar T los mi er, ase Tad iq ne ba aRi a re bu li.

am pi ris uf le bebs, mi si ka no ni e ri war mo mad ge ne li (me ur ve) axor ci e lebs

13 Tu pacienti qmeduunaroa an asaki ar aRemateba 16 wels, mkurnalobis Catarebaze

gadawyvetilebis miRebis ufleba aqvs pacientis kanonier warmomadgenels an mis naTe-

savs (Tu ar arsebobs kanonieri warmomadgeneli). gadawyvetilebis miRebis procesSi,

aucilebelia pacientis monawileoba misi asakisa da fsiqikuri mdgomareobis gaTval-

iswinebiT.

Page 158: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

158158

qali da ufleba janmrTelobaze

(sa qar T ve los sa mo qa la qo ko deq si. mux li 12. p.5).

sa sa mar T los mi mar Tavs fsi qi at ri u li da we se bu le bis ad mi nis t ra ci a, Tu-

ki eqim - f si qi at r Ta ko mi sia mi iC nevs, rom pa ci ents, fsi qi ku ri aS li lo bis ga-

mo, ar Se uZ lia ga aT viT c no bi e ros Ta vi si moq me de ba da Se ig nos mi si mniS v ne-

lo ba. sa sa mar T lo Si mi mar T vis faq ti, da u yov neb liv un da ec no bos pa ci en tis

ka no ni er war mo mad ge nels, xo lo mi si arar se bo bis Sem Tx ve va Si, _ na Te savs.

qme du u na rod aRi a re bu li pi ris gan kur ne bis an jan m r Te lo bis mniS v ne-

lov nad ga um jo be se bis Sem Tx ve va Si, sa sa mar T lo aRi a rebs mas qme du na ri a-

nad (sa qar T ve los sa mo qa la qo ko deq si. mux li 12. p.6).

fsi qi at ri u li dax ma re bis sa xe e bi

ka no niT, gan sazR v ru lia pa ci en tis fsi qi at ri u li dax ma re bis ram de ni me

sa xe: am bu la to ri u li da sta ci o na ru li.

li cen zi re bu li am bu la to ri u li14 fsi qi at ri u li da we se bu le ba, axor -

ci e lebs pa ci en tis pir ve lad fsi qi at ri ul ga mok v le vas, mkur na lo bas da

auci leb lo bis Sem Tx ve va Si, mas ze meT val yu re o bas.

am bu la to ri ul fsi qi at ri ul da we se bu le ba Si, ne ba yof lo biT mi mar T vi-

sas, _ pa ci ents, xo lo mi si qme du u na ro bis Sem Tx ve va Si, an Tu pa ci en tis asa-

ki ar aRe ma te ba 16 wels, _ ka no ni er war mo mad ge nels uf le ba aqvs:

a) sa ku Ta ri sur vi liT air Ci os fsi qi at ri u li da we se bu le ba da eqi mi; b)

Ta vi si sur vi liT, ne bis mi er etap ze, Sewy vi tos ga mok v le va an / da mkur na lo ba.

am bu la to ri ul fsi qi at ri ul da we se bu le ba Si mo Tav se ba, Se iZ le ba gan-

xor ci el des ara ne ba yof lo bi Tac. aseT Sem Tx ve va Si, pa ci ents aTav se ben

sta ci o na ru li mkur na lo bis T vis, fsi qi at ri ul da we se bu le ba Si. es faq ti,

un da ec no bos pa ci en tis ka no ni er war mo mad ge nels, xo lo ase Tis arar se bo-

bis Sem Tx ve va Si, _ na Te savs. sa Wi ro e bis Sem Tx ve va Si, am bu la to ri u li fsi qi-

at ri u li da we se bu le bis ad mi nis t ra ci a, dax ma re bis T vis mi mar Tavs Se sa ba mis

sa mar Tal dam cav or ga no ebs.

sta ci o na ru li fsi qi at ri u li dax ma re ba ne ba yof lo bi Ti a, gar da im

Sem Tx ve ve bi sa, ro de sac sta ci o nar Si myo fi pa ci en tis mi marT, fi zi ku ri

14 ambulatoriuli samkurnalo-profilaqtikuri dawesebuleba, romelic samedicino

daxmarebas uwevs rogorc momsvlel, ise binaze myof avadmyofebs.

Page 159: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

159159

qali da ufleba janmrTelobaze

SezRud vis me To de bi da ara ne ba yof lo bi Ti sta ci o na ru li fsi qi at ri u li

dax ma re ba ga mo i ye ne ba. fsi qi at ri u li dax ma re ba, pa ci ents ga e we va li cen zi-

re bul sta ci o na rul da we se bu le ba Si.

stacionarSi moTavsebul pacients, ufleba aqvs:

a) mi i Ros da gag zav nos we ri li, gzav ni li, Se mow me bis ga re Se; b) sta ci o na-

ris Si na ga na we sis Ta nax mad, isar geb los te le fo niT da sxva sa ko mu ni ka cio

sa Su a le be biT; g) mi i Ros mnax ve li, amis T vis gan sazR v rul dros da ad gil-

ze, me sa me pi ris das w re bis ga re Se; d) xan mok le va diT da to vos sta ci o na ri,

sta ci o na ri dan ga we ris ga re Se, mi si fsi qi ku ri mdgo ma re o bis gaT va lis wi ne-

biT; e) Se i Zi nos da iqo ni os pir ve la di mox ma re bis sag ne bi; v) Se as ru los re-

li gi u ri ri tu a li, Tu igi ar la xavs sxva Ta uf le bebs; z) mi i Ros audi o- vi zu-

a lu ri in for ma ci a; T) mo na wi le o ba mi i Ros sta ci o nar Si ga mar Tul spor tul

da kul tu rul Ro nis Zi e beb Si; i) isar geb los sxva uf le be biT (mux li 15).

eqims uf le ba aqvs, ga mo nak lis Sem Tx ve va Si, usaf r Txo e bis miz niT,

SezRu dos pa ci en tis ze moT aR niS nu li uf le be bi, rac fiq sir de ba sa me di-

ci no do ku men ta ci a Si.

ak r Za lu lia pa ci en tis das jis an da Si ne bis miz niT, fi zi ku ri SezRud vis

me To de bis an me di ka men te bis ga mo ye ne ba.

sa qar T ve lo Si, moq me debs fsi qi at ri u li mom sa xu re bis sa xel m wi fo prog-

ra ma, rom li Tac sar geb lo ben sa qar T ve los mo qa la qe e bi, xo lo sta ci o na-

ru li15 ara ne ba yof lo bi Ti mo Tav se bi sas, am prog ra miT sar geb lo ben, ro-

gorc sa qar T ve los mo qa la qe e bi, ise ucxo e le bi da sa qar T ve lo Si mud mi vad

mcxov re bi mo qa la qe o bis ar m qo ne pi re bi.

sa xel m wi fo prog ra miT gaT va lis wi ne bu lia am bu la to ri u li mom sa xu-

reba, ro mel Sic Se dis oja xis /ub nis eqi mis mom sa xu re ba; oja xis eqi mis /ub nis

eqi mis mi mar T viT ga dag zav ni li pa ci en tis mom sa xu re ba; am bu la to ri ul fsi-

qi at ri ul aR ricx va ze ay va ni li pa ci en tis mom sa xu re ba.16

15 stacionaruli mkurnaloba _ savadmyofoSi mkurnaloba. ambulatoriuli mkurnalo-

bisagan gansxvavebiT, mwoliare avadmyofis mkurnaloba.

16 dawvrilebiTi informacia fsiqiatriuli momsaxurebis saxelmwifo programis Sesaxeb

SegiZliaT ix. www.moh.gov.ge

Page 160: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

160160

Page 161: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

161161

socialuri uzrunvelyofa

socialuri daxmarebebi

yve la ada mi ans ga aC nia so ci a lu ri uf le be bi _ ga naT le bis, Sro mis,

socialuri -uz run vel yo fis, jan dac vi sa da sxva. sa qar T ve los kon s ti tu-

ci is pre am bu la Si, pir da pi raa mi Ti Te bu li, rom sa qar T ve los mo qa la qe Ta

`...ur ye vi ne ba a, da am k vid ron de mok ra ti u li sa zo ga do eb ri vi wes wyo bi le-

ba, eko no mi ku ri Ta vi suf le ba, so ci a lu ri da sa mar T leb ri vi sa xel m wi fo..~.

so ci a lu ri sa xel m wi fos sa fuZ ve li a, mo qa la qe Ta so ci a lu ri Ta nas wo ruf-

le bi a no bis dam ya re ba, rac mi iR we va sxva das x va sa xel m wi fo prog ra me bis re-

a li za ci iT.

so ci a lu ri uf le be bis re a li za cia xde ba Tan da Tan, sa xel m wi fos re sur-

se bis gaT va lis wi ne biT. mTa va ri a, sa xel m wi fom Seq m nas yve la pi ro ba da uz-

run vel yos so ci a lu rad da uc vel pir Ta uf le be bis dac va.

sa qar T ve lo Si, so ci a lu rad da uc ve li fe ne bis uf le be bi da in te re se bi,

da cu lia ka no niT `so ci a lu ri dax ma re bis Se sa xeb~ (2006 w). es ka no ni, awes-

ri gebs sa qar T ve los te ri to ri a ze, so ci a lu ri dax ma re bis mi Re bas Tan da-

kav Si re bul ur Ti er To bebs, gan sazR v ravs so ci a lu ri dax ma re bis sfe ro Si

uf le ba mo sil ad mi nis t ra ci ul or ga no ebs, ad gens so ci a lu ri dax ma re bis

sa xe eb sa da mi si da niS v nis Zi ri Tad prin ci pebs. yve la pirs, vinc so ci a lur

dax ma re bas iRebs, be ne fi ci a ri ewo de ba.

so ci a lu ri dax ma re bis sa xe e bi

ka no niT, gaT va lis wi ne bu lia fu la di so ci a lu ri dax ma re bis ram de ni me

sa xe:

sa ar se bo Sem we o ba _ es fu la di Sem w me o bis ise Ti sa xe a, ro me lic gan kuT-

v ni lia Se fa se bis sis te miT iden ti fi ci re bu li Ra ta ki oja xe bis so ci a lur -

e ko no mi ku ri mdgo ma re o bis ga um jo be se bis T vis.

sa yo facxov re bo sub si dia _ sa yo facxov re bo sub si di a, aris fu la di so-

ci a lu ri dax ma re ba, ro me lic gan kuT v ni li a, sa qar T ve los ka non m deb lo biT

gan sazR v rul, so ci a lur ka te go ri as mi kuT v ne bul pir TaT vis gaT va lis wi-

ne bu li sa yo facxov re bo- ko mu na lu ri mom sa xu re bi sa da sxva xar je bis asa-

nazRa u reb lad.

Page 162: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

162162

socialuri uzrunvelyofa

re in teg ra ci is Sem we o ba _ re in teg ra ci is Sem we o ba, aris fu la di so ci-

a lu ri dax ma re ba, ro me lic mi e ce ma spe ci a lu ri mzrun ve lo bis sa Wi ro e bis

mqo ne pi ris bi o lo gi ur ojaxs, me ur ves (mzrun vels), ro me lic am pirs, spe-

ci a li ze bu li da we se bu le bi dan, ga iy vans oja xur ga re mo Si sacxov reb lad

da mas sa Ta na do mzrun ve lo bas ga u wevs.

min do biT aR z r dis anazRa u re ba _ min do biT aR z r dis anazRa u re ba, aris

fu la di so ci a lu ri dax ma re ba, ro me lic mi e ce ma de do bil s / ma mo bils Svi-

lo bi lis mo sav le lad da aR saz r de lad.

srul w lo van ze, oja xu ri mzrun ve lo bis anazRa u re ba _ srul w lo van ze

oja xu ri mzrun ve lo bis anazRa u re ba, aris fu la di so ci a lu ri dax ma re ba,

ro me lic mi e ce ma pirs, ro me lic srul w lo vans, spe ci a li ze bu li da we se bu-

le bi dan, ga iy vans oja xur ga re mo Si sacxov reb lad da ga u wevs mas sa Ta na do

mzrun ve lo bas. (ka no ni `so ci a lu ri dax ma re bis Se sa xeb~. mux li 6; mux li 7).

min do bis aR z r di sas, de do bi li/ ma mo bi li, iRebs jan m r Te li bav S vis T vis 200

lars dax ma re bas, xo lo SezRu du li Se saZ leb lo bis mqo ne bav S vis T vis, _ 300

lars.

ga iT va lis wi neT, rom Tu Tqven mi e kuT v ne biT so ci a lu rad da uc vel

ojax Ta ricxvs, Tqven Tvi Ton ir CevT fu la di so ci a lu ri dax ma re bis sa xes.

ma ga li Tad, Tu iRebT dev nil Ta yo vel T vi ur dax ma re bas, Tqven Se giwy de baT

es dax ma re ba sa o ja xo dax ma re bis mi Re bis Sem Tx ve va Si.

sa xel m wi fo ad gens so ci a lu rad da uc ve li oja xe bis mo na cem Ta ba zas.

imis T vis, rom Tqven mox v deT am mo na cem Ta ba za Si, un da ga i a roT re gis t ra-

ci a. so ci a lu rad da uc ve li oja xe bis mo na cem Ta er Ti an ba za Si re gis t ra-

ci i aT vis, oja xis qme du na ri an ma, srul w lo van ma wev r ma an ka no ni er ma war mo-

mad ge nel ma, un da Se av sos ga nacxa di. ga nacxa dis Sev se bi sas, un da war mo ad-

gi noT Sem de gi do ku men te bi:

• oja xis srul w lo va ni wev re bis pi ra do bis mow mo be bi. sa qar T ve los mo-

qa la qis pas por te bi an bi nad ro bis mow mo be bi;

• oja xis aras rul w lo van pir Ta da ba de bis mow mo be bi;

• me ur ve o bis an mzrun ve lo bis da ma das tu re be li do ku men ti, an no ta-

ri u lad da mow me bu li rwmu ne ba (Tu gan m cxa de be li ar aris oja xis wev ri).

Tu oja xis wev rebs SezRu du li aqvT ga da ad gi le bis uf le ba, mas Tan mi va

Page 163: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

163163

socialuri uzrunvelyofa

so ci a lu ri mom sa xu re bis sa a gen tos war mo mad ge ne li1 da mas Tan er Tad Se-

av sebs `o ja xis dek la ra ci as~. oja xis uf le ba mo si li war mo mad ge ne li, xels

awers dek la ra ci as. swo red dek la ra ci is sa fuZ vel ze xde ba sa re i tin go qu-

le bis mi ni We ba (sa re i tin go qu la ar un da aRe ma te bo des 57 000).

qu le bis mi ni We bis sa fuZ vel ze, ojaxs eZ le va `so ci a lu rad da uc ve li

oja xe bis mo na cem Ta er Ti an ba za Si, re gis t ra ci is mow mo ba~. sa ar se bo Sem-

we o bas, be ne fi ci a ri, im wuT Si ve ar iRebs. dax ma re bas mi i Rebs, sa re i tin go

qu lis Za la Si Ses v lis, me oTxe Tves.

fu la di so ci a lu ri dax ma re bis ga an ga ri Se bi sas, ar iq ne bi an gaT va lis wi-

ne bu li oja xis is wev re bi, rom le bic mi u xe da vad imi sa, rom ari an mo na cem Ta

ba za Si re gis t ri re bul ni, so ci a lu ri dax ma re bis da niS v nis T vis ari an:

• sas je laR s ru le biT da we se bu le ba Si myo fi pi ri/ pi re bi, ro mel Tac

sa sa mar T los ga dawy ve ti le bis sa fuZ vel ze, Se e far daT Ta vi suf le bis aR k-

ve Ta;

• gag zav nil ni ari an iZu le biT mkur na lo ba ze;

• im yo fe bi an va di an sam xed ro sam sa xur Si;

• ga su li ari an qvey ni dan, 3 Tve ze me ti va diT;

• pi ri, ro me lic im yo fe ba mo xuc Ta Tav Se sa far Si, bav S v Ta sax l Si, fsi-

qi at ri ul da we se bu le ba Si, an wi nas war pa tim ro ba Si da mis mi marT, ka no ni er

Za la Si ar aris Se su li ga mam tyu ne be li ga na Ce ni.

sa o ja xo dax ma re bis ga ce ma

sa o ja xo dax ma re bis mim Re bia pi ri, ro mel sac dax ma re ba, 2007 wlis 1 ian v-

ram de aqvs da niS nu li. amas Tan, sa o ja xo dax ma re bis mi Re ba Se uZ li aT im oja-

xeb sac, ro mel Tac, dax ma re ba 2007 wlis 1 ian v ram de da e niS naT, mag ram Se Ce re-

bu li aqvT sxva das x va mi ze zis ga mo (ix. dax ma re bis Se Ce re bis mi ze ze bi).

sa o ja xo dax ma re bis mim Re bi sxva das x va ka te go ri is pi re bis T vis, dax ma-

re bis sxva das x va ode no baa gan sazR v ru li:

• mar to xe la, ara mo mu Sa ve pen si o ner Ta (mar to xe la pen si o ne ri _ pen si-

1 saagento, amJamad, reorganizaciis procesSia

Page 164: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

164164

socialuri uzrunvelyofa

o ne ri asa kiT an in va li do biT) er T su li a ni oja xe bi _ 22 la ri, xo lo

ara mo mu Sa ve pen si o ner Ta or da met su li a ni oja xe bi, _ 35 la ri;

• ded - ma miT obo li bav S ve bi, me ur vis Sro mi su na ri a no bis mi u xe da vad,

erT pir ze, _ 22 la ri;

• SezRu du li Se saZ leb lo bis mqo ne, ara mo mu Sa ve, pir ve li jgu fis usi-

naT lo e bi, erT pir ze, _ 22 la ri;

• 18 wlam de asa kis SezRu du li Se saZ leb lo bis mqo ne bav S ve bi, erT pir-

ze, _ 22 la ri;

• mra val S vi li a ni oja xe bi, ro mel Tac hyavs 7 an me ti, 18 wlam de asa kis

bav S vi _ 35 la ri.

so ci a lu ri prog ra me biT gaT va lis wi ne bu li so ci a lu ri dax ma re ba, 600

la ris ode no biT mi e ce maT:

• or su lo bis, mSo bi a ro bi sa da bav S vis mov lis ga mo;

• ax lad So bi lis ay va nis ga mo;

sa yo facxov re bo sub si di a ko mu na lu ri xar je bis ga sa we vad

ase Ti sub si di e bi (dax ma re be bi) mi e ce maT: a) me o re msof lio omis, sxva sa-

xel m wi fo Ta te ri to ri a ze sab r Zo lo moq me de be bi sa da sa qar T ve los te ri to-

ri u li mTli a no bis T vis, Ta vi suf le bi sa da da mo u ki deb lo bis T vis sab r Zo lo

moq me de be bis in va li debs; b) me o re msof lio omis mo na wi le ebs; g) sa qar T ve-

los te ri to ri u li mTli a no bis T vis, Ta vi suf le bi sa da da mo u ki deb lo bis-

T vis, sab r Zo lo moq me de beb Si da Ru pul Ta Svi lebs, 18 wlis asa kam de, bav S-

vo bi dan, SS sta tu sis mqo ne Svi lebs, asa kis mi u xe da vad. ag reT ve me uR les,

ro me lic Sem deg aRar da qor wi ne bu la da Sro mi su u na ro mSob lebs (Ti To e ul

ojaxs); d) q. Tbi lis Si, 1989 wlis 9 ap rils, sa qar T ve los da mo u ki deb lo bis

moTxov niT ga mar Tu li mSvi do bi a ni aq ci is dar be vis Se de gad da in va li de bul

pi rebs, da Ru pul Ta Sro mi su u na ro mSob lebs, Sro mi su u na ro me uR les, ro me-

lic Sem deg aRar da qor wi ne bu la. maT mi e ce maT Tve Si 44 la ri.

ana lo gi u ri sub si diaa gaT va lis wi ne bu li Tve Si, 22 la ris ode no biT, Sem-

de gi pi re bis T vis: a) me o re msof lio omis mo na wi le eb Tan ga Ta nab re bul pi-

rebs; b) sxva sa xel m wi fo Ta te ri to ri a ze sab r Zo lo moq me de be bi sa da sa-

qar T ve los te ri to ri u li mTli a no bis T vis, Ta vi suf le bi sa da da mo u ki deb-

Page 165: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

165165

socialuri uzrunvelyofa

lo bis T vis, sab r Zo lo moq me de be bis mo na wi le ebs; g) me o re msof lio omis,

sxva sa xel m wi fo Ta te ri to ri a ze sab r Zo lo moq me de be bis dros, an Sem d gom

pe ri od Si da Ru pul (ug zo -uk v lod da kar gul, gar dac v lil), ag reT ve sa-

qar T ve los te ri to ri u li mTli a no bis, Ta vi suf le bi sa da da mo u ki deb lo-

bis T vis sab r Zo lo moq me de be bis Sem d gom pe ri od Si gar dac v li li me om re bis

Ti To e ul ojaxs (Svi lebs, 18 wlis asa kam de, bav S vo bi dan SS statusis mqo ne

Svi lebs, me uR les, ro me lic Sem deg ar da qor wi ne bu la da Sro mi su u na ro

mSob lebs); d) sam xed ro Za le bis ve te ra nebs, mo xu ce bu lo bis ga mo, sa pen sio

asa kis miR we vi sas; e) q. Tbi lis Si, 1989 wlis 9 ap rils, sa qar T ve los da mo-

u ki deb lo bis moTxov niT ga mar Tu li aq ci is dar be vis dros, da za ra le bul

pi rebs.

ase Ti ve sub si di as iRe ben Tve Si, 7 la ris ode no biT: a) Cer no bi lis bir T-

vul obi eq teb ze, ava ri u li si tu a ci e bis Se de ge bis lik vi da ci i sas, da in va li-

de bul pi rebs da lik vi da ci is mo na wi le ebs, yo vel T vi u rad, xo lo ava ri is

Se de gad, mar Cen lis da kar g vi sas, pen si is mim Reb ojaxs yo vel T vi u rad; b)

po li ti ku ri rep re si e bis msxver p lad aRi a re bul pi reb sa da ma Ti oja xe bis

Sro mi su u na ro wev rebs, yo vel T vi u rad.

si Ra ri bis zRvars qve moT myo fi mo sax le o bis sa me di ci no dazR ve vis prog ra ma

sa qar T ve lo Si, moq me debs `si Ra ri bis zRvars qve moT myo fi mo sax le o bis

sa me di ci no dazR ve vis~, `sa xal xo ar tis te bis, sa xal xo mxat v re bi sa da rus-

Ta ve lis pre mi is la u re a te bis jan m r Te lo bis dazR ve vis~, `kom paq tur da-

sax le beb Si myof, iZu le biT ga da ad gi le bul pir Ta sa me di ci no dazR ve vis~,

mzrun ve lo ba mok le bul bav S v Ta sa me di ci no dazR ve vis~ sa xel m wi fo prog-

ra me bi.

fu la di so ci a lu ri dax ma re bis Sewy ve ta

dax ma re bis Sewy ve ta, Se saZ le be lia Sem de gi mi ze ze biT:

• oja xis so ci a lur -e ko no mi u ri mdgo ma re o bis Se fa se bi sas, oja xis uf-

le ba mo si li pi ris mi er, mi wo de bu li iq na yal bi in for ma ci a. ami tom, gax sov-

deT, rom Za li an mniS v ne lo va ni a, in for ma ci a, oja xis eko no mi ku ri mdgo ma-

re o bis Se sa xeb, iyos sru li, amom wu ra vi da rac mTa va ri a, zus ti!

Page 166: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

166166

socialuri uzrunvelyofa

si yal bis aR mo Ce nis Sem Tx ve va Si, oja xi av to ma tu rad kar gavs dax ma re-

bis mi Re bis uf le bas da aseT ojaxs ar ga aC nia uf le ba, mom dev no sa mi wlis

gan mav lo ba Si, wa rad gi nos ga nacxa di da mo iTxo vos xe la xa li re gis t ra cia

mo na cem Ta ba za Si:

• oja xis yve la srul w lo va ni wev ris gar dac va le bi sas;

• oja xis mo na cem Ta ba za Si, re gis t ra ci is ga uq me bi sas;

• oja xis sa re i tin go qu lis cvli le bi sas;

• sa ar se bo Sem we o bis mi sa Re bi sa re i tin go qu lis cvli le bi sas.

sapensio uzrunvelyofa da dazRveva

sa er Ta So ri so sa zo ga do e bis mi er, „so ci a lu ri qar ti is“ mi Re ba da so-

ci a lur uf le ba Ta Ca mo naT val Si so ci a lu ri uz run vel yo fis uf le bis er-

T -erT „sa val de bu lo“ uf le bad gaT va lis wi ne ba, me o ce sa u ku nis er T -erT

miR we vad Se iZ le ba da va sa xe loT. sa pen sio uz run vel yo fis uf le bam, ase ve

asax va hpo va sa qar T ve los kon s ti tu ci a Si, ro gorc sa qar T ve los mo qa la qe-

Ta so ci a lur -e ko no mi ku ri uf le be bis ga ran ti re bu li re a li za ci a. pen si is

mi Re bis uf le bas ani Webs ara mxo lod Se sa ba mi si asa kis miR we va da na mu-

Se va ri wle bis ar se bo ba, ara med ka no niT gan sazR v ru li sxva Sem Tx ve ve bic,

_ ma ga li Tad, jan m r Te lo bis mdgo ma re o ba da ojax Si mar Ce na lis da kar g va.

ar se bobs sxva Sem Tx ve ve bic. Za li an xSi rad, uf le be bis ar cod na, xels gviS-

lis uf le be bis gan xor ci e le ba Si. ami tom auci le be li a, yve la ic nob des im

sa mar T leb riv nor mebs, ra sac sa xel m wi fo ad gens am sfe ro Si imis T vis, rom

aR niS nu li uf le biT, maq si ma lu rad isar geb loT.

! pensia SeiZleba iyos saxelmwifo da arasaxelmwifo.

sa xel m wi fo pen si is da niS vis dros, pen si is2 ga dax da xde ba sa xel m wi fo

bi u je ti dan. ara sa xel m wi fo pen si is mi Re bis dros, pen sia ga da i ricxe ba spe-

ci a lu rad Seq m ni li an ga ri Si dan, ro me lic iq m ne ba fi zi ku ri pi ri sa da ara-

sa xel m wi fo da we se bu le be bis ga da ricx vis gziT.

2 pensia _ yovelTviuri fuladi uzrunvelyofa.

Page 167: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

167167

socialuri uzrunvelyofa

1. saxelmwifo pensia3

vis aqvs pensiis miRebis ufleba?

pensiis miRebis ufleba aqvs saqarTvelos teritoriaze mudmivad

mcxovreb saqarTvelos moqalaqeebs. Tu Tqven ucxo qveynis moqalaqe xarT

an saerTod ar gagaCniaT arc erTi qveynis moqalaqeoba, magram gancxadebis

Setanamde, bolo 10 wlis ganmavlobaSi, saqarTvelos teritoriaze

kanonierad imyofebiT, Tqven gagaCniaT pensiis miRebis ufleba.

pensiis dasaniSnad unda arsebobdes Semdegi safuZveli.

Tu ki Tqven mi aR wi eT sa pen sio asaks (sa pen sio asa kis miR we vis ga mo, pen si-

is mi Re bis uf le ba, qa lebs war mo e So baT 60 wlis asa ki dan); an da gid gin daT

SezRu du li Se saZ leb lo bis sta tus i; an mar Ce na li gar da ic v le ba4, _ aR niS-

nu li niS navs, rom gaqvT sa xel m wi fo pen si is mi sa Re bad mi mar T vis uf le ba.

Tqven, ne bis mi er dros, gan cxa de biT Se giZ li aT mi mar ToT pen si is da-

sa niS nad. ase ve, Tu Tqven ga gaC ni aT pen si is mi Re bis ori an me ti sa fuZ ve li,

uf le ba gaqvT, Tqve ni ar Ce viT mi i RoT mxo lod er Ti sa xis pen si a.

gax sov deT! pen sia iniS ne ba mxo lod er Ti sa fuZ v liT, _ Tqve ni

ar Ce viT.

pen si is da niS v nis dros, gar k ve u li SezRud ve bi ar se bobs:

pen si is mi Re bis uf le ba ar gaqvT sa ja ro saq mi a no bis gan xor ci e le bis

pe ri od Si. sa ja ro saq mi a no bad iT v le ba ad mi nis t ra ci ul or ga no Si an sxva

sa bi u je to or ga ni za ci a Si anazRa u re ba di saq mi a no bis gan xor ci e le ba, gar da

sa mec ni e ro- sa gan ma naT leb lo saq mi a no bi sa. SezRud va ar vrcel de ba mkveT-

rad ga mo xa tu li SezRu du li Se saZ leb lo bis sta tu si sa da mxed ve lo bis ga-

mo, mniS v ne lov nad ga mo xa tu li SezRu du li Se saZ leb lo bis sta tu sis mqo ne

pi reb ze.

3 saqarTvelos kanoni `saxelmwifo pensiis Sesaxeb~.

4 marCenaldakarguli _ Svili (Svilebi) da naSvilebi bavSvi (bavSvebi) 18 wlis asakis

miRwevamde.

Page 168: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

168168

socialuri uzrunvelyofa

pensiis odenoba

asa kis ga mo pen si is mi ni ma lu ri ode no ba ga ni sazR v re ba sa qar T ve los ka-

non m deb lo biT. pen si is ode no ba, Se iZ le ba Se ic va los. aR niS nu li, Se iZ le ba

mox des mxo lod ka non Si cvli le be bis Se ta niT.

SezRu du li Se saZ leb lo bis sta tu sis dad ge nis ga mo, pen si is ga an ga ri-

Se ba da mo ki de bu lia Tqve ni jan m r Te lo bis mdgo ma re o ba ze, rac un da iyos

sa me di ci no do ku men te biT da das tu re bu li.

SezRu du li Se saZ leb lo bis sta tu sis mqo ne pi ri _ pi ri, ro mel sac ase-

Ti sta tu si mi ni We bu li aqvs „sa me di ci no- so ci a lu ri eq s per ti zis Se sa xeb“

sa qar T ve los ka no nis Se sa ba mi sad. aR niS nu li sta tu sis da sad ge nad, gan cxa-

de biT un da mi mar ToT sa qar T ve los Sro mis, jan m r Te lo bi sa da so ci a lu ri

dac vis sa mi nis t ros.

mkveT rad ga mo xa tu li SezRu du li Se saZ leb lo bis sta tu sis ar se bo bis

Sem Tx ve va Si, da i niS ne ba pen sia 35 la ris ode no biT. ase Ti ve pen sia eniS ne baT

SezRu du li Se saZ leb lo bis sta tu sis mqo ne bav S vebs, rom le bic sa Wi ro e ben

sxva pi ris mud miv dax ma re bas. mniS v ne lov nad ga mo xa tu li SezRu du li Se-

saZ leb lo bis sta tu sis dros, eniS ne baT pen sia 28 la ris ode no biT. ase Ti ve

pen sia eniS ne baT SezRu du li Se saZ leb lo bis sta tu sis mqo ne bav S veb sac.

mar Ce na lis gar dac va le bis ga mo, er T -er Ti mSob lis gar dac va le bis Sem-

Tx ve va Si, _ Ti To e uls 28 la ris ode no biT, mar Ce nal da kar gu le bis sa er To

ra o de no bis mi u xe da vad; uded ma mo bav S vebs, _ Ti To e uls 35 la ris ode no-

biT, mar Ce nal da kar gu le bis sa er To ra o de no bis mi u xe da vad.

rogor unda mivmarToT pensiis dasaniSnad?

pen si is da niS v nis Ta o ba ze, gan cxa de ba yve la sa Wi ro do ku men t Tan er-

Tad, wa red gi ne ba _ sa qar T ve los Sro mis, jan m r Te lo bi sa da so ci a lu ri

dac vis sa mi nis t ros te ri to ri ul or ga nos, so ci a lu ri dazR ve vis er Ti an

sa xel m wi fo fonds.

gan cxa de ba Se i ta ne ba Tqve ni re gis t ra ci is ad gi lis mi xed viT, sa dac da-

re gis t ri re bu li brZan de biT.

pen si is da niS v nis T vis sa Wi ro do ku men te bis nus xa, pen si is da niS v nis we si

Page 169: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

169169

socialuri uzrunvelyofa

da pi ro be bi ga ni sazR v re ba mi nis t ris nor ma ti u li aq tis sa fuZ vel ze (i xi-

leT gan cxa de bis ni mu Si dis k ze).

pen si is da niS v nis Ta o ba ze, so ci a lu ri dazR ve vis er Ti a ni sa xel m wi fo

fon di, Tqvens gan cxa de bas ga ni xi lavs 10 dRis va da Si. Tu ki Tqvens gan cxa-

de bas ar er T vis yve la sa Wi ro do ku men ti, fon di val de bu li a, mi i Ros gan-

cxa de ba da mog Txo voT da ma te bi Ti do ku men ta ci is war d ge na. amis Se sa xeb,

Tqven mi i RebT we ri lo biT Setyo bi ne bas da ase ve, Se sa ma ba mi si do ku men te bis

si as. da ma te bi Ti do ku men te bis war sad ge nad, mo ge ce maT 3 Tve.

da de bi Ti ga dawy ve ti le bis Sem Tx ve va Si, pen sia da ge niS ne baT gan cxa de bis

war d ge nis dRi dan.

mar Ce na lis gar dac va le bis ga mo, pen sia iniS ne ba mi si gar dac va le bis

dRi dan, mag ram am Sem Tx ve va Si, gan cxa de ba Se ta ni li un da iyos gar dac va-

le bi dan 3 Tvis va da Si. am va dis gas v lis Sem deg, pen sia iniS ne ba gan cxa de bis

war d ge nis dRi dan. da ma te bi Ti do ku men te bis moTxov nis Sem Tx ve va Si, pen sia

da i niS ne ba pir ve li gan cxa de bis Se ta nis dRi dan.

rogor gaicema pensia?

pen si is ga ce ma xde ba Tqve ni moTxov nis Sem Tx ve va Si, sa qar T ve los ne bis-

mi er te ri to ri a ze _ qa laq Si, da sax le ba Si da a.S.. Tqve ni sur vi lis Sem Tx-

ve va Si, pen si is sacxov re bel ad gil ze mi ta nac Se iZ le ba. pen si is ga ce ma un da

mox des yo vel T vi u rad, Tvis das ru le bi sas.

pen si is ga ce ma, Se iZ le ba Se Cer des. sa fuZ v lis aR mofx v ris Sem Tx ve va Si,

pen sia ga nax l de ba.

Tqveni pensiis gacemis SeCereba da Sesabamisad, ganaxleba:

1. Tqveni pensiis zedized, 6 Tvis ganmavlobaSi miuReblobisas, sapatio

mizezis arsebobisas, pensiis gacema ganaxldeba;

2. Tu sa Wi ro gax da SezRu du li Se saZ leb lo bis sta tu sis pe ri o du li ga-

da mow me ba da Tqven ar ga mocxad diT ga da mow me ba ze da niS nul dros, Tqveni

pensiis gacema SeCerdeba. SezRu du li Se saZ leb lo bis sta tu sis gan me o re-

biT dad ge nis Sem Tx ve va Si, pen si is ga ce ma ga nax l de ba ase Ti sta tu sis dad-

ge nis dRi dan da agi nazRa ur de baT da we se bu le ba Si yof nis pe ri o dis T vi sac.

Page 170: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

170170

socialuri uzrunvelyofa

Tu xe la xa li Se mow me bis dros dad gin da, rom Tqven ga gaC ni aT SezRu du li

Se saZ leb lo bis uk ve sxva sta tu si, ma Sin aR niS nu li sta tu sis dad ge nam de,

Tqven mi i RebT pen si as SezRu du li Se saZ leb lo bis Zve li sta tu sis mi xed-

viT.

ase ve, Se iZ le ba da wes des pen si is ga nax le bis sa pa tio mi ze ze bi, rac ga ni-

sazR v re ba mi nis t ris nor ma ti u li aq tiT.

gan cxa de bis Se ta ni sas, pen si is ga ce ma ga nax l de ba mom dev no Tves da agi-

nazRa ur de baT mi u Re be li Tan xa, mag ram ara ume tes er Ti wli sa, pen si is ga-

ce mis Se Ce re bis dRi dan.

pen si is ga ce ma Sewy de ba:

1. pen si o ne ris gar dac va le bi sas, mom dev no Tvis pir ve li ricx vi dan

(piris gardacvlilad gamocxadebis an ugzo-ukvlod dakargulad aRia-

rebis5 Sesaxeb gadawyvetilebis gauqmebisas, pensiis gacema ganaxldeba. gar-

dac v li lad ga mocxa de bis Sem Tx ve va Si, aR niS nu li ga dawy ve ti le ba, Se iZ le ba

ga uq m des sa sa mar T los mi mar T vis sa fuZ vel ze);

2. sa ja ro sam sa xur Si da saq me bi sas, _ saq mi a no bis gan xor ci e le bis pe ri-

od Si (sa ja ro saq mi a no bis Sewy ve ti sas, pen si is ga ce ma ga nax l de ba);

3. SezRu du li Se saZ leb lo bis sta tu sis da kar g vi sas;

4. mar Ce nal da kar gu li pi ris mi er, 18 wlis asa kis miR we vi sas, Tu ki isini

sas wav lo da we se bu le bis dRis gan yo fi le ba ze swav lo ben, _ 23 wlis asa kis

miR we vi sas;

5. SezRu du li Se saZ leb lo bis sta tu sis ar se bo bis Sem Tx v ve va Si, Tu

Tqven ar ga mocxad diT sa me di ci no da we se bu le ba Si, dad ge nil va da Si ga da-

5 saqarTvelos samoqalaqo kodeqsis mixedviT, dainteresebuli piris gancxadebis safuZ-

velze, nebismieri piri, SeiZleba sasamarTlos gadawyvetilebiT, aRiarebuli iqnes

ugzo-ukvlod dakargulad, Tu misi adgilsamyofeli ucnobia da ori wlis manZilze,

igi ar gamoCenila Tavis sacxovrebeli adgilis mixedviT.

piri SeiZleba sasamarTlo wesiT gamocxaddes gardacvlilad, Tu mis sacxovrebel

adgilas, 5 wlis ganmavlobaSi, ar moipoveba cnobebi am piris adgilsamyofelis Ses-

axeb. agreTve piri SeiZleba sasamarTlo wesiT gamocxaddes gardacvlilad, Tu igi

ugzo-ukvlod daikarga iseT garemoebebSi, romelic mas sikvdils uqadda, anda sa-

varaudod, is daiRupa raime ubeduri SemTxvevis gamo da amis damadasturebeli cno-

bebi eqvsi Tvis ganmavlobaSi ar moipoveboda.

Page 171: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

171171

socialuri uzrunvelyofa

mow me ba ze, _ mom dev no Tvis pir ve li ricx vi dan (pen si is ga ce ma ga nax l de ba

sa me di ci no da we se bu le bis mi er, SezRu du li Se saZ leb lo bis sta tu sis gan-

me o re biT dad ge ni sas);

6. sa sa mar T los ga mam tyu ne be li ga na Ce nis ka no ni er Za la Si Ses v li sas,

rom li Tac Se e far da Ta vi suf le bis aR k ve Ta, _ mi si ka no ni er Za la Si Ses v lis

dRi dan; Ta vi suf le bis aR k ve Tis da we se bu le bi dan ga Ta vi suf le bis Sem deg,

pen si is ga ce ma ga nax l de ba;

7. ucxo qvey nis mo qa la qi sa da mo qa la qe o bis ar m qo ne pi ris sa qar T ve lo-

dan ga Ze ve bi sas;

8 . sa qar T ve los mo qa la qe o bi dan gas v li sas, an sa qar T ve los mo qa la qe o-

bis Sewye ti sas;

9. pi ra di gan cxa de biT;

10. srul sa xel m wi fo kma yo fa ze yof ni sas (gar da xan daz mul Ta Tav Se sa-

far Si myo fi pen si o ne ri sa);

11. Tu pen si is Se Ce re bi dan 3 we li ga vi da da ar mox da pen si is ga ce mis

ga nax le ba.

Se iZ le ba, ase ve ar se bob des sxva sa fuZ v le bi, mag ram is un da ga mom di na-

re ob des ka no ni dan.

Tu pen si is Sewy ve ta mox da ze moT mi Ti Te bu li ro me li me sa fuZ v liT, Sewy-

ve ti li pen si is ga ce ma Se iZ le ba ga nax l des, Tu mi ze zi aR mofx v ri li iq ne ba.

ro gor gan va ax loT pen si is ga ce ma?

Sewy ve ti li pen si is ga ce mis ga nax le bis T vis, auci le be lia gan cxa de bi sa

da sa Wi ro do ku men te bis (rom li Tac das tur de ba Sewy ve tis an Se Ce re bis mi-

ze ze bis arar se bo ba) fon d Si war d ge na.

gar dac va le bis Sem Tx ve va Si

pen si a, ro me lic pirs ekuT v no da da mi si gar dac va le bis dro is T vis ar

iq na mi Re bu li, mi e ce ma mis mem k vid re ebs, Tu maT mi u Re be li Tan xis T vis, mi-

mar Tes pi ris gar dac va le bis dRi dan, ara ug vi a nes er Ti wli sa.

Tu ar se bobs ram de ni me mem k vid re, kuT v ni li Tan xa, maT So ris ga na wil-

Page 172: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

172172

socialuri uzrunvelyofa

de ba sa qar T ve los ka non m deb lo biT dad ge ni li we siT (i xi leT Ta vi „qa li da

mem k vid re o bi Ti sa mar Ta li“).

pen si i dan Tan xis da ka ve ba

Tu aras wo ri mo na ce me bis war d ge nis ga mo, Tqvens sa pen sio an ga riS ze,

zed me ti Tan xis da ricx va mox da, zed me tad da ricxu li pen si is dab ru ne ba,

Se saZ le be lia mxo lod kom pe ten tu ri or ga nos, ma ga li Tad, sa qar T ve los

Sro mis, jan m r Te lo bi sa da so ci a lu ri dac vis sa mi nis t ros ga dawy ve ti le-

biT da ara ume tes 20%-is da ka ve bis meS ve o biT;

an ki dev, sa sa mar T los ga dawy ve ti le bis sa fuZ vel ze, _ da niS nu li pen si-

is ara ume tes 50%-is da ka ve biT.

gax sov deT! pen si is mi Re bis dros, Tqven ar izRu de biT, da ma-

te biT mi i RoT sa qar T ve los ka non m deb lo biT gaT va lis wi ne-

bu li so ci a lu ri dax ma re be bi da isar geb loT sa qar T ve los

ka non m deb lo biT gaT va lis wi ne bu li sxva uf le be biT.

saxelmwifo kompensacia da saxelmwifo akademiuri stipendia6

aR niS nu li sa xis kom pen sa ci i sa da sti pen di is ga dax da xde ba sa xel m-

wi fo bi u je ti dan, sa xel m wi fo Si gan sa kuT re bu li sam sa xu ris gav lis Sem-

Tx ve va Si, ase ve gar k ve ul Ta nam de bo ba ze mu Sa o bis ga mo. kanonmdeblobiT

gaTvaliswinebul CamonaTvalSi Sedian:

1. sa qar T ve los par la men tis wev rebi;

2. sa qar T ve lo sa kon s ti tu cio sa sa mar T los wev rebi; sa qar T ve los uze-

na e si sa sa mar T los mo sa mar T le ebi;

3. sa qar T ve los sa er To sa sa mar T lo e bis mo sa mar T le ebi;

4. sa qar T ve los kon t ro lis pa la tis Tav m j do ma re da misi mo ad gi le

(mo ad gi le ebi);

5. sam xed ro, Si na gan saq me Ta or ga no e bi dan da sa xel m wi fo dac vis spe-

ci a lu ri sam sa xu ri dan Ta da rig Si daTxov nil pi rebi, ag reT ve fi nan s Ta sa-

6 saqarTvelos kanoni `saxelmwifo kompensaciisa da saxelmwifo akademiuri stipendiis

Sesaxeb~.

Page 173: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

173173

socialuri uzrunvelyofa

mi nis t ros Se sa ba mi si sam sa xu ris im Ta nam de bo be bi dan ga Ta vi suf le buli pi-

rebi, rom le bic gan sazR v ru lia sa qar T ve los mTav ro bis dad ge ni le biT;

6. pro ku ra tu ris sis te mi dan daTxov nil mu Sa kebi;

7. sa qar T ve los yo fi li umaR le si po li ti ku ri Ta nam de bo bis pir Ta

oja xis wev rebi;

8. umaR le si dip lo ma ti u ri ran gis mqo ne pi rebi;

9. sa qar T ve los par la men tis apa ra tis mo xe le ebi;

10. mec ni e rebi;

11. sa mo qa la qo avi a ci is mo sam sa xu re ebi.

aR niS nu li pen si is mi Re bis uf le ba aqvs mxo lod sa qar T ve los mo qa la-

qes, mag ram Se iZ le ba ga mo nak li sis daS ve ba, rac ka no niT un da iyos dam t ki-

ce bu li.

Tu Ta nam de bo bi dan daTxov na mox da sa qar T ve los sis x lis sa mar T lis

ko deq siT gaT va lis wi ne bu li da na Sa u lis an sxva ara mar T l zo mi e ri qme de bis

Ca de nis ga mo, aR niS nu li sti pen di is mi Re bis uf le ba ikar ge ba.

stipendiis daniSvnis safuZvlebia:

1. muSaobis vadis amowurva;

2. 65 wlis asaks miRweva;

3. SezRuduli SesaZleblobis statusis dadgena;

4. mar Ce na lis gar dac va le ba, _ gar dac va le bis Sem Tx ve va Si, mar Ce na lis

gar dac va le bis ga mo, kom pen sa ci is mi Re bis uf le ba aqvT ag reT ve gar dac-

v li lis oja xis wev rebs. aR niS nu li vrcel de ba mSvi leb leb ze, Ta nab rad

mSob leb ze, naS vi leb bav S veb ze, Ta nab rad Svi leb ze. aras rul w lo va ni Svi-

le bi, kom pen sa ci as mi i Re ben 18 wlam de asa kam de. Tu Svi le bi swav lo ben, ma-

Sin 23 wlis asa kam de.

Tu ar se bobs ro me li me sa fuZ ve li, Tqven ne bis mi er dros, Se giZ li aT mi-

mar ToT pen si is da sa niS nad. Tu Tqven ga gaC ni aT ori an me ti pen si is mi Re bis

sa fuZ ve li, uf le ba gaqvT, mi i RoT mxo lod er Ti sa xis pen si a Tqve ni ar Ce-

viT.

Page 174: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

174174

socialuri uzrunvelyofa

ra ode no bisaa pen si a?

ar se bobs sqe ma, rom lis mi xed viT xde ba pen si is ga mo an ga ri Se ba (aR niS nu-

li, mo i po ve ba „sa xel m wi fo kom pen sa ci i sa da sa xel m wi fo aka de mi u ri sti pen-

di is Se sa xeb“ sa qar T ve los ka non m deb lo ba Si).

kom pen sa ci is an sa xel m wi fo aka de mi u ri sti pen di is ode no ba, ar un da

aRe ma te bo des 560 lars.

ro gor xde ba pen si is da niS v na?

so ci a lu ri dazR ve vis er Ti an sa xel m wi fo fon d Si, Tqve ni gan cxa de bis

sa fuZ vel ze, kom pen sa ci is an sa xel m wi fo aka de mi u ri sti pen di is da niS v na

mox de ba gan cxa de bis war d ge nis dRi dan.

mar Ce na lis gar dac va le bis ga mo, kom pen sa cia iniS ne ba mar Ce na lis gar-

dac va le bis dRi dan, Tu gan cxa de ba kom pe ten tur or ga nos wa red gi ne ba gar-

dac va le bi dan 3 Tvis va da Si. am va dis gas v lis Sem Tx ve va Si, kom pen sa cia iniS-

ne ba gan cxa de bis war d ge nis dRi dan.

kom pen sa ci is / sa xel m wi fo aka de mi u ri sti pen di is ga ce mis Sewy ve ta da ga nax le ba

1. sxva sa xis sa xel m wi fo pen si is da niS v ni sas;

2. pi ra di gan cxa de biT;

3. kom pen sa ci is an sa xel m wi fo aka de mi u ri sti pen di is mim Re bis gar dac va-

le bi sas, _ aR niS nu li sa fuZ v lis dad ge ni sas, mom dev no Tvis pir ve li ricx-

vi dan;

4. sa ja ro saq mi a no bis gan xor ci e le bis pe ri od Si; sa ja ro saq mi a no bis

Sewy ve ti sas, pen si is ga ce ma ga nax l de ba;

5. SezRu du li Se saZ leb lo bis sta tu sis da kar g vi sas;

6. arasrulwlovani piris mier 18 wlis asakis miRwevisas, _ momdevno

Tvis pirveli ricxvidan; Tuki Svilebi saswavleblis dRis ganyofilebaze

swavloben, _ 23 wlis asakis miRwevisas;

Page 175: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

175175

socialuri uzrunvelyofa

7. SezRuduli SesaZleblobis statusis dadgenil vadaSi gadamowmebaze

gamoucxadeblobisas, _ momdevno Tvis pirveli ricxvidan. misi gacema

ganaxldeba Sesabamisi samedicino dawesebulebis mier, SezRuduli

SesaZleblobis statusis ganmeorebiT dadgenis Semdeg;

8. sa sa mar T los ga mam tyu ne be li ga na Ce nis ka no ni er Za la Si Ses v li sas,

rom li Tac Se e far da Ta vi suf le bis aR k ve Ta, _ mi si ka no ni er Za la Si Ses v-

lis dRi dan; Ta vi suf le bis aR k ve Tis da we se bu le bi dan ga Ta vi suf le bis Sem-

deg, ga ce ma ga nax l de ba;

9. sa qar T ve los mo qa la qe o bi dan gas v li sas, an sa qar T ve los mo qa la qe o-

bis da kar g vi sas;

10. gar dac va le biT _ gar dac va le bis mow mo bis an gar dac va le bis re gis t-

ra ci is Se sa xeb sa mo qa la qo re es t ris sa a gen tos te ri to ri u li sam sa xu re bis

mi er, kom pe ten tu ri or ga nos T vis mi wo de bu li yo vel T vi u ri in for ma ci is sa-

fuZ vel ze. Tu mox da gar dac v li lad ga mocxa de ba an ug zo -uk v lod da kar gu-

lad aRi a re ba sa sa mar T los mi er da aR niS nu li ga dawy ve ti le ba ga uq m da, ma Sin

sti pen di is ga ce ma ga nax l de ba.

ka no nis mi xed viT, Tu ar se bobs kom pen sa ci is an sa xel m wi fo aka de mi u ri

sti pen di is ga ce mis Sewy ve tis ga re mo e ba, Tqven un da ac no boT fonds amis

Se sa xeb, am ga re mo e bis dad go mi dan, ara ug vi a nes 15 dRi sa.

rogor ganvaaxloT pensiis gacema?

Sewy ve ti li kom pen sa ci is an sa xel m wi fo aka de mi u ri sti pen di is ga ce ma

ga nax l de ba Se sa ba mi si sa fuZ v lis aR mofx v ris Sem Tx ve va Si, Tu mi si ga mos wo-

re ba Se saZ le be li a.

ga nax le bis T vis, auci le be lia gan cxa de bi sa da sa Wi ro do ku men te bis

war d ge na kom pe ten tur or ga no Si.

pensiis miRebis sxva safuZvlebi

dRe is T vis, ka no nis mi xed viT, ar se bobs pen si is mi Re bis sxva sa fuZ v le-

bic:

1. „q. Tbi lis Si, 1989 wlis 9 ap rils, sa qar T ve los da mo u ki deb lo bis

Page 176: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

176176

socialuri uzrunvelyofa

moTxov niT ga mar Tu li mSvi do bi a ni aq ci is dar be vis Se de gad, da za ra le bul-

Ta aRi a re bi sa da ma Ti so ci a lu ri dac vis ga ran ti e bis Se sa xeb“ sa qar T ve los

ka no nis mi xed viT, aR niS nu li aq ci is dar be vis Se de gad da za ra le bul TaT vis

_ 35 la ris ode no biT (ka no nis me-3 mux lis „b“ da „g“ qve pun q te bi);

2. `Cer no bi lis ato mur eleq t ro sad gur ze da sxva sam xed ro an sa mo qa-

la qo da niS nu le bis bir T vul obi eq teb ze, ava ri u li si tu a ci e bis Se de ge bis

lik vi da ci is mo na wi le e bi sa da ma Ti oja xis wev re bis so ci a lu ri dac vis Se-

sa xeb“ sa qar T ve los ka no niT gaT va lis wi ne bul pir TaT vis (ma ga li Tad, pi-

reb ze, rom le bic mo na wi le ob d nen bir T vul obi eq teb ze ava ri u li si tu a ci-

e bis Se de ge bis lik vi da ci a Si, ase ve mo na wi le e bis Svi leb ze, rom le bic da-

i bad nen ava ri u li si tu a ci e bis Se de ge bis lik vi da ci is Sem deg pe ri od Si da

a.S.- 45 da 40 la ri (ka no nis me-5 mux li da me-6 mux li);

3. „sa qar T ve los mo qa la qe Ta po li ti ku ri rep re si e bis msxver p lad aRi a-

re bi sa da rep re si re bul Ta so ci a lu ri dac vis Se sa xeb“ sa qar T ve los ka no-

nis Se sa ba mi sad, po li ti ku ri rep re si is msxver p lad aRi a re bul pir TaT vis

_ 50 la ri, xo lo mi si gar dac va le bis Sem Tx ve va Si, _ mi si, ag reT ve po li ti-

ku ri rep re si is ga mo gar dac v li li pi ris Svi lis T vis (18 wlis asa kam de) da

Sro mi su u na ro me uR lis T vis, mSob lis T vis, Svi lis T vis (naS vi le bis T vis) _

45 la ri;

4. „o mi sa da sam xed ro Za le bis ve te ra ne bis Se sa xeb“ da „sam xed ro, Si na-

gan saq me Ta or ga no e bi sa da sa xel m wi fo dac vis spe ci a lu ri sam sa xu ri dan

Ta da rig Si daTxov nil pir Ta da ma Ti oja xis wev r Ta so ci a lu ri uz run vel-

yo fis Se sa xeb“ sa qar T ve los ka no ne biT:

_ me o re msof lio omis I da II jgu fe bis in va li de bis T vis, _ 129 la ri,

me o re msof lio omis III jgu fis in va li de bi sa da me o re msof lio omis mo na-

wi le e bis T vis, _ 80 la ri;

_ me o re msof lio omis mo na wi le eb Tan ga Ta nab re bul pir TaT vis, _ 55

la ri;

5. sa qar T ve los te ri to ri u li mTli a no bis T vis, Ta vi suf le bi sa da da-

mo u ki deb lo bis T vis, ase ve sxva sa xel m wi fos te ri to ri a ze gan xor ci e le bu-

li sab r Zo lo moq me de be bis T vis:

I da II jgu fis in va li de bis T vis, _ 84 la ri, III jgu fis in va li de bis T vis,

_ 70 la ri, mo na wi le TaT vis, _ 60 la ri;

mo na wi le eb Tan ga Ta nab re bul pir TaT vis, _ 55 la ri;

Page 177: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

177177

socialuri uzrunvelyofa

6. „sa qar T ve los te ri to ri u li mTli a no bis T vis, Ta vi suf le bi sa da da mo-

u ki deb lo bis T vis da Ru pul, ug zo -uk v lod da kar gul, mi Re bu li Wri lo be bis

Se de gad gar dac v lil Ta oja xe bis so ci a lu ri dac vis Se sa xeb“ sa qar T ve los

ka no nis mi xed viT, ze mo aR niS nul pir TaT vis _ 45 la ri (ka no nis me-4 mux li).

arasaxelmwifo pensia da dazRveva7

Tqven uf le ba gaqvT, isar geb loT ara sa xel m wi fo pen si i Ta da dazR ve-

viT. ara sa xel m wi fo pen si is ga dax da xde ba sa pen sio da nag ro vis fon di dan.

aR niS nu li fon dis mo na wi le, mi si an spe ci a lu rad mi Ti Te bu li pi ris sa sar-

geb lod, ricxavs Se na ta nebs da amis sa Su a le biT, qmnis sa pen sio sax s rebs.

aR niS nu li fon di, sa dazR ve vo kom pa ni e bis meS ve o biT fun q ci o ni rebs,

rom le bic Ta vis saq mi a no bas axor ci e le ben sa qar T ve los erov nu li ban kis

mi er ga ce mu li dazR ve vis li cen zi i sa da re gis t ri re bu li sa pen sio sqe me bis

sa fuZ vel ze.

sa pen sio da nag ro vis fon d Tan, ide ba xel Sek ru le ba ara sa xel m wi fo sa-

pen sio dazR ve vi sa da uz run vel yo fis Se sa xeb. aR niS nu li xel Sek ru le bis

Ta nax mad, fon di, sa pen sio sqe miT dad ge ni li we sis Se sa ba mi sad, iRebs ara-

sa xel m wi fo sa pen sio uz run vel yo fis val de bu le bas, xo lo me o re mxa re,

(fi zi ku ri an iuri di u li pi ri) iRebs sa pen sio Se na ta ne bis ga dax dis val de-

bu le bas.

da de bu li xel Sek ru le ba un da Se i cav des Ca na wers sa pen sio da nag ro vis

sqe misa da am da nag ro vis ode no ba ze asax vis pi ro be bis Se sa xeb. da saS ve bia

sqe me bis Sec v la.

xelSekruleba SeiZleba daidos:

1. Tavis sasargeblod;

2. sxva nebismieri piris sasargeblod;

3. damsaqmeblis mier Tavisi muSakebis sasargeblod.

aRniSnuli pensiis miRebis ufleba aqvs adamians, vis sasargeblodac

iqmneba Senatani. aRniSnuli pensia, ar SeiZleba gadaeces sxva pirs.

7 saqarTvelos kanoni `arasaxelmwifo sapensio dazRvevisa da uzrunvelyofis Sesaxeb~

Page 178: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

178178

socialuri uzrunvelyofa

arasaxelmwifo pensiis saxeebi da misi gacemis wesi

1. mud mi vi pen si a, ro me lic eZ le va pirs pen si is ga ce mis dawye bi dan, gar-

dac va le bam de;

2. gan sazR v ru li va diT ga sa ce mi pen si a, ro me lic eZ le va pirs ara nak leb

xu Ti wlis gan mav lo ba Si.

mud mi vi pen sia aris in di vi du a lu ri an er Tob li vi.

in di vi du a lu ri pen sia ericxe ba da eZ le va pirs gar dac va le bam de. pen-

si is da ricx va da ga ce ma wyde ba mi si gar dac va le bis Ta na ve.

er Tob li vi pen sia mi e ce maT sa pen sio sqe mis wevr me uR le ebs, pen si is ga-

ce mis dawye bi dan, maT gar dac va le bam de. Tu ki er T -er Ti me uR le gar da ic va-

la, am pen si is na xe va ri mi e ce ma me o re me uR les. gan qor wi ne bis Sem Tx ve va Si,

Ti To e ul yo fil me uR les, uf le ba aqvs mi i Ros er Tob li vi pen si is na xe va ri.

er Tob li vi pen si is Se sa xeb me uR le Ta So ris wa moW ri li da va, ga ni xi le ba

sa sa mar T los mi er sa sar Ce lo gan cxa de bis sa fuZ vel ze.

gan sazR v ru li va diT ga sa ce mi pen si a, pi ris gar dac va le bis Sem Tx ve va Si,

sa pen sio uz run vel yo fis va dis dam Tav re bam de, mi e ce ma mis mem k vid re ebs.

ro gor ga i ce ma pen sia

pen sia ga i ce ma sa qar T ve los ka non m deb lo biT dad ge ni li sa pen sio asa kis

miR we vis Sem deg, gan cxa de bis war d ge ni dan er Ti Tvis gan mav lo ba Si. Se iZ le-

ba pen si is ga ce ma sa pen sio asa kis miR we vam de, Tu ki na wi lob riv an mTli a nad,

da kar gu lia Sro mi su na riano ba. a se ve, Tqven uf le ba gaqvT, Tqve ni sur vi lis

Sem Tx ve va Si, pen sia uf ro gvi an asak Si mi i RoT.

gaxsovdeT! Tqven gaqvT pensiis saxeobis SerCevis ufleba;

pensiis miRebis SemTxvevaSi, Tqven ar izRudebiT sxva

SeRavaTebis miRebiT;

Tuki Tqven pensias iRebT, Tqven aseve gaqvT muSaobis ufleba,

magram pensiis miRebis ufleba SegiwydebaT sajaro samsaxurSi

muSaobis periodSi;

SezRudva Tqvenze ar gavrceldeba, Tuki Tqven mkveTrad ga-

moxatuli SezRuduli SesaZleblobis statusis an mxedve-

Page 179: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

179179

socialuri uzrunvelyofa

lobis gamo, mniSvnelovnad gamoxatuli SezRuduli SesaZ-

leblobis statusis mqone piri brZandebiT.

iZulebiT gadaadgilebul pirTa, devnilTa uflebebi

mo qa la qe ebs, xSi rad er T ma neT Si eS le baT ori ter mi ni _ `ltol vi li~ da

`i Zu le biT ga da ad gi le bu li pi ri _ dev ni li~. un da gvax sov des, rom es ori,

sxva das x va sta tu sis mqo ne pi ri a.

`ltol vi li~ _ ltol vi lad iT v le ba, sa qar T ve los te ri to ri a ze Se-

mo su li sa qar T ve los mo qa la qe, sa qar T ve los mo qa la qe o bis ar m qo ne pi ri,

rom lis T vi sac, sa qar T ve lo ar aris mi si war mo So bis qve ya na da ro me lic

iZu le bu li gax da, da e to ve bi na Ta vi si mo qa la qe o bis an mud mi vad sacxov re-

be li qve ya na, rad gan idev ne bo da ra sis, re li gi is, erov nu li kuT v ni le bis,

ro me li me so ci a lu ri jgu fis kuT v ni le bis ga mo.

`i Zu le biT ga da ad gi le bu li pi ri anu dev ni li~, _ sa qar T ve los mo qa la qe

an sa qar T ve lo Si mud mi vad mcxov re bi mo qa la qe o bis ar m qo ne pi ri a, ro me lic

iZu le bu li gax da, da e to ve bi na mud mi vi sacxov re be li ad gi li da ga da ad gi-

le bu li yo (sa qar T ve los te ri to ri is far g leb Si) im mi ze ziT, rom saf r Txe

Se eq m na mis an mi si oja xis wev re bis si cocx les, jan m r Te lo bas an Ta vi suf le-

bas ucxo qvey nis ag re si is, Si da kon f liq te bis an ada mi a nis uf le ba Ta ma sob-

ri vi dar R ve vis ga mo~ (sa qar T ve los ka no ni ̀ i Zu le biT ga da ad gi le bul pir Ta-

dev nil Ta Se sa xeb~ mux li 1).

sa qar T ve los ltol vil Ta da dev nil Ta sa mar T leb ri vi da so ci a lu ri

sa kiTxe bis mog va re ba, Zi ri Ta dad ekis re ba sa qar T ve los oku pi re bu li te ri-

to ri e bi dan iZu le biT ga da ad gi le bul pir Ta, gan sax le bi sa da ltol vil Ta

sa mi nis t ros (Sem d gom Si, `sa mi nis t ros~).

Tu Tqven xarT sa qar T ve los te ri to ri a ze iZu le biT ga dad gi le bu li pi-

ri, dev ni lis sta tu sis mi sa Re bad, gan cxa de biT un da mi mar ToT ltol vil-

Ta da gan sax le bis sa mi nis t ros an am sa mi nis t ros te ri to ri ul or ga no ebs.

Tu Tqven iZu le bu li iya viT, da ge to ve bi naT sa qar T ve los te ri to ria da

im yo fe biT sazR var ga reT, Se giZ li aT mi mar ToT sa qar T ve los dip lo ma ti ur

war mo mad gen lo bas an sa kon su los. sa qar T ve los dip lo ma ti u ri da sa kon su-

Page 180: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

180180

socialuri uzrunvelyofa

lo war mo mad gen lo bis mi sa mar Te bi, Se giZ li aT ipo voT sa qar T velos sa ga-

reo saq me Ta sa mi nis t ros veb - g ver d ze. www. mfa.gov.ge

dev ni lis sta tu sis mo sa po veb lad, pi ri av sebs gan cxa de bas da mi mar Tavs

ltol vil Ta da gan sax le bis sa mi nis t ros, an am sa mi nis t ros te ri to ri ul

or ga no ebs. sta tu sis mi ni We bis Sem Tx ve va Si, aseT pirs, aZ le ven spe ci a lur

mow mo bas, ro me lic Za la Sia pi ra do bis da ma das tu re bel mow mo bas Tan er Tad

(mux li 2, p. 8,10). qor wi nebis an sacxov re beli ad gilis Secvlis SemTxvevaSi

dev ni lis sta tu si ar uq m de ba, Tumca sa val de bu lo a xelaxali re gis t ra -

ci is gavla. dev ni lis sta tu si, Se saZ le be lia mi e ni Wos dev ni lis bav S v sac,

Tu ki er T -er Ti mSo be li an ori ve ni, dev ni le bi ari an. dev ni lis sta tu sis

mo sa po veb lad, pir ma un da mi mar Tos ltol vil Ta da gan sax le bis sa mi nis t -

ros, dad ge nil va deb Si. Tu ki pi ri amas ver mo a xer xebs, mas Se uZ li a, gan -

cxa de ba Se i ta nos sa mi nis t ro Si an mis te ri to ri ul or ga no eb Si, yo ve li

Tvis 10 ricx vam de.

ka no ni iT va lis wi nebs dev ni lis sta tu sis da kar g vi sa da Se Ce re bis Sem Tx-

ve vebs. Tu ar ga iv liT re gis t ra ci as dad ge nil va deb Si, amas Se de gad Se iZ le-

ba moh y ves sta tu sis Se Ce re ba. sta tu sis Se Ce re bis sa fuZ ve li, Se iZ le ba iyos:

• dev nil Ta mi er war d ge ni li sa bu Te bis sis wo re;

• dev nil Ta re gis t ra cia ram de ni me re gi on Si.

gar da dev nil Ta sta tu sis Se Ce re bi sa, ka no ni iT va lis wi nebs dev ni lis

sta tu sis Sewy ve tis Se saZ leb lo bas. es Se iZ le ba mox des Sem deg Sem Tx ve veb Si:

• pi ra di gan cxa de bis sa fuZ vel ze;

• sazR var ga reT sacxov reb lad gas v li sas;

• Tuki aRar ar se bobs dev ni lo bis ga mom w ve vi mi ze ze bi da Se sa ba mis te-

ri to ri a ze aR d ga sa qar T ve los iuris diq ci a;

• sxva qvey nis mo qa la qe o bis mi Re ba;

• sa sa mar T los ga dawy ve ti le ba pi ris ug zo -uk v lod, an gar dac v li lad

aRi a re bis Se sa xeb;

• pi ris gar dac va le ba.

yal bi sa bu Te bis war d ge nis Sem Tx ve va Si, pirs Ca mo er T me va dev ni lis sta-

tu si (ka no nis mux li 6, p.3 _ a, b, g, d, e, v; mux li 6, p.3.4).

Page 181: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

181181

socialuri uzrunvelyofa

dev ni lis sta tu si, gu lis x mobs mTel rig Se Ra va Teb sa da pri vi le gi ebs.

dev ni lebs, ga aC ni aT yo vel T vi u ri Sem we o ba; sa ar se bo Sem we o ba; ga Ta vi suf-

le bu le bi ari an sa xel m wi fo ba Jis ga dax dis gan; Se Ra va Te bi aqvT eleq t ro-

e ner gi i sa da sxva ko mu na lur ga da sa xa deb ze. dev ni lis Sem we o ba, Se iZ le ba

Se gi Cer deT, Tu ki gax ve diT sa qar T ve lo dan or Tve ze me ti va diT an Se Ce re-

bu li gaqvT dev ni lis sta tu si.

yo vel T vi u ri Sem we o ba

dev ni le bi, yo vel T vi u rad, sa xel m wi fos gan Sem we o bas iRe ben. ara or ga-

ni ze bu lad Ca sax le bul TaT vis, is war mo ad gens 28 lars Tve Si, xo lo kom-

paq tu rad, anu or ga ni ze bu lad Ca sax le bul TaT vis, es Tan xa, 22 la riT ga ni-

sazR v re ba.

Sem we o bis Sewy ve tis mi ze ze bi a:

• si Ra ta kis zRvars qve moT myo fi oja xe bis er Ti an mo na cem Ta ba za Si aR-

ricx va da miz nob ri vi so ci a lu ri dax ma re bis ne ba yof lo biT mi Re ba;

• dev ni lis sta tu sis Sewy ve ta;

• dev ni lis mi er, pi ra di gan cxa de biT, uaris Tqma Sem we o ba ze.

Sem we o bis mi Re bis aR d ge na an ga nax le ba Se saZ le be li a

• Tu aRmoifxvra Semweobis Seyvetis an SeCerebis mizezebi, SesaZlebelia

misi aRdgena an ganaxleba, devnilis piradi gancxadebisa da saWiro sabuTebis

wardgenis safuZvelze. aseT SemTxvevaSi, Tqven SegiZliaT, gancxadebiT

mimarToT saministros an mis teritoriul organoebs da waradginoT

saWiro sabuTebi.

Semweoba gaicema, Semweobis an SeCerebis safuZvlis aRmofxvris Tvis

momdevno Tvidan (magaliTad, Semweobis an SeCerebis safuZveli, aRmoifxvra

maisis dasawyisSi, Semweoba gaicema ivnisis Tvidan).

saarsebo Semweoba

sa ar se bo Sem we o ba, dev nil Ta miz nob ri vi so ci a lu ri dax ma re baa da war-

mo ad gens fu la di sa xis ga sa ce mels. aR niS nul Sem we o bis mi Re bis uf le ba

Page 182: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

182182

socialuri uzrunvelyofa

aqvs Ra tak ojaxs,8 ro me lic re gis t ri re bu lia so ci a lu rad da uc ve li oja-

xe bis mo na cem Ta er Ti an ba za Si. Tu Tqven gsurT, mi i RoT sa ar se bo Sem we o ba

da ak ma yo fi lebT dad ge nil pi ro bebs sa ar se bo Sem we o bis mi sa Re bad, Tqven,

an oja xis ne bis mi er ma srul w lo van ma qme du na ri an ma pir ma, an oja xis ka no-

ni er ma war mo mad ge nel ma, un da mi mar ToT so ci a lu ri sub si di e bis sa a gen-

tos. gan cxa de bis Sev se ba Se iZ le ba, ro gorc sa a gen tos ra i o nul (sa qa la qo)

gan yo fi le ba Si, ise sacxov re bel ad gil ze, sa a gen tos pa su xis m ge be li pi ris

vi zi ti sas.9

sa ar se bo Sem we o bis ode no ba, ga ni sazR v re ba oja xis wev r Ta ra o de no bis

mi xed viT. er T su li a ni oja xis Sem we o ba 30 la ri a, xo lo oja xis me o re an

mom dev no Ti To e ul wev r ze, 12 la ris da ma te ba xde ba.

un da vi co deT, rom ar Se iZ le ba ori sa xis Sem we o bis er T d ro u lad mi Re-

ba. Tu Tqven yo vel T vi ur Sem we o bas iRebT, ver mi i RebT sa ar se bo Sem we o-

bas. oja xi Tvi Ton ir Cevs, Tu ro me li sa xis Sem we o ba surs mi i Ros.

Tu Tqven ga gaC ni aT dev ni lis sta tu si, Se giZ li aT isar geb loT ka no niT

ga ran ti re bu li Se Ra va Te biT sa yo facxov re bo ga da sa xa de bis ga dax di sas.

kom paq tu rad Ca sax le bu li er Ti dev ni lis mi er mox ma re bu li sa fa su ris da-

fi nan se ba, xor ci el de ba cen t ra li ze bu lad da Tve Si, 13, 48 lars war mo-

ad gens de da qa laq Si, xo lo sa qar T ve los sxva re gi o neb Si, _ 12, 98 la riT

ga ni sazR v re ba. ase ve xde ba mox ma re bu li wylis, nar Ce ne bis ga ta ni sa da sxva

xar je bis da far va.10

saqarTvelos mTavrobis gankargulebiT, iZulebiT gadaadgilebuli

pirebi _ devnilebi, 2009-2010 wlis zamTris periodSi, uzrunvelyofili

unda iqnan saTbobi SeSiT. aseve, mTavrobis gankargulebiT, gamartivda

devnilTaTvis mSeneblobis nebarTvis gacemis wesebi.

dev ni le bi, sar geb lo ben ara mxo lod Se Ra va Te biT, ara med pri vi le gi e-

bi Tac.

8 informacia, saqarTveloSi, devnilTa uflebebisa da SeRavaTebis Sesaxeb. Tbilisi 2007.

9 2007 w. 16 ivnisis saqarTvelos mTavrobis dadgenileba #145 socialuri daxmarebis

Sesaxeb.

10 2007 wlis 27 ivnisis Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis minsitris brZaneba

#225/n miznobrivi socialuri daxmarebis daniSvnisa da gacemis wesis damtkicebis

Sesaxeb.

Page 183: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

183183

socialuri uzrunvelyofa

sa xel m wi fo ba Ji

sa mo qa la qo aq te bis re gis t ra ci i sas, sa xel m wi fo ba Ji ar ekis re baT dev-

ni lebs.

ase ve, ar ekis re baT ba Ji sa er To sa sa mar T lo eb Si gan sa xil vel saq me eb ze,

ro de sac da va exe ba fi zi ku ri pi ris saq mes, xel fa sis ga dax das Tan da kav Si-

re biT an da vebs, rom le bic ga mom di na re obs Sro mi Ti sa mar T leb ri vi ur Ti-

er To bi dan. sa sa mar T lo ba Jis gan dev ni li im Sem Tx ve va Sic Ta vi suf l de ba,

Tu ki is so ci a lu rad da uc ve li oja xis mo na cem Ta er Ti an ba za Sia re gis t-

ri re bu li da es das tur de ba mow mo biT. sa xel m wi fo ba Jis ga da sa xa dis gan

ga Ta vi suf le bu le bi ari an dev ni le bi, ma Ti dev ni lad cno bis uaris sa Civ-

reb ze.

dev ni le bi ga Ta nab re bu le bi ari an si Ra ri bis zRvars qve moT myof mo sax-

le o bas Tan da maT ze vrcel de ba um we o TaT vis gaT va lis wi ne bu li sa me di ci no

prog ra me bi.

Page 184: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

184184

Page 185: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

185185

ojaxSi Zaladoba da qalis uflebebi

qal Ta mi marT Za la do ba, gen de ru li Ta nas wo ro bis mud miv prob-

le mad rCe ba. mTels msof li o Si, yo ve li me sa me qa li, Za la do bis

msxver p li a. gen de ru li Ta nas wo ro bis mi za ni a, yve las T vis Ta na ba ri

Se saZ leb lo be bis mi ce ma sa zo ga do eb riv, po li ti kur, eko no mi kur da

so ci o lo gi ur cxov re ba Si, ga nur Cev lad sqe si sa.

ras war mo ad gens Za la do ba?

ne bis mi e ri ada mi a ni sa da pi rov ne bis uf le ba a, _ da cu li iyos ne bis mi e ri

for mis Za la do bis gan, maT So ris ojax Sic. Za la do bas, xSi rad, ad gi li aqvs

ax lo bel ada mi a nebs So ris _ col sa da qmars, mSob leb sa da Svi lebs, ase ve

ara re gis t ri re bul qor wi ne ba Si myof pir Ta So ris (i xi leT Ta vi „sa o ja xo

sa mar Ta li“). ne bis mi e ri ada mi a ni Se iZ le ba gax des Za la do bis msxver p li, mag-

ram ro gorc msof lio sta tis ti ka uC ve nebs, qa le bi msxver p l Ta um rav le so-

bas _ 95% war mo ad ge nen.

am Tav Si, Cven vi sa ub rebT Za la do ba ze, sa qar T ve los ka no nis „o jax Si

Za la do bis aR k ve Tis, ojax Si Za la do bis msxver p l Ta dac vi sa da dax ma re bis

Se sa xeb“ ga ge biT. aR niS nu li ka no ni, moq me debs 2006 wlis ma i si dan da dRem-

de, pe ri o du lad, ga nic dis cvli le bebs.

Zaladobis saxeebi

ka no nis ga ge biT, ojax Si Za la do ba niS navs er Ti wev ris mi er sxva wev ris,

maT So ris qa lis uf le ba Ta SezRud vas. aR niS nu li, Se iZ le ba gan xor ci el-

des sxva das x va sa Su a le be biT, ro gorc fi zi ku ri Se xe biT, ase ve sity vi e rad,

ase ve umoq me do biT. ma ga li Tad, Tu qma ri cols uk r Za lavs sam sa xur Si gas-

v las, da saq me bas, _ aR niS nu li uk ve Za la do bas war mo ad gens. Se u racx yo fa,

San ta Ji, dam ci re ba, mu qa ra, pa ti vi sa da Rir se bis Sem lax ve li qme de be bi (ma-

ga li Tad, gi ne ba), ase ve Za la do bis erT -erT sa xes mi e kuT v ne ba.

Page 186: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

186186

ojaxSi Zaladoba da qalis uflebebi

Tu ki Se u racx yo fas, SantaJs, dam ci re ba, mu qara ს an sxva moq me de bas

vxde biT da aR niS nu li pa ti vi sa da Rir se bis Se lax vas Ta naa da kav Si re bu li,

sa xe zea uk ve fsi qo lo gi u ri Za la do ba.

xSi rad, Tu sxva wev re bi mis kma yo fa ze im yo fe bi an, fi nan su ri xa si a Tis

san q ci e bis da we se biT, mo Za la de cdi lobs, aiZu los msxver p li mis T vis ara -

sa sur ve li moq me de bis gan Ta vi Se i ka vos, an Ta vi si ve sur vi liT aiZu los, ga -

na xor ci e los sa sur ve li qme de ba. aR niS nu li eko no mi kur Za la do bas war mo ad -

gens.

jan m r Te lo bis mdgo ma re o bas Tan da kav Si re bul moTxov ni le ba Ta da uk ma -

yo fi leb lo ba, rac ga mo iw vevs jan m r Te lo bis da zi a ne bas an sik v dils, ise -

ve ga ni xi le ba, ro gorc Za la do bis ga mo xat va. am Sem Tx ve va Si, ad gi li aqvs

umoq me do bas Ta vi si su bi eq tu ri mi ze ze bis ga mo, ri si sa Su a le bi Tac mo Za -

la de cdi lobs kon t ro li da am ya ros Ta vis msxver p l Tan.

sqe sob ri vi kav Siris dam ya re ba Za la do biT, Za la do bis mu qa riT an um weo

mdgo ma re o bis ga mo ye ne biT, seq su a lur Za la do bad iT v le ba. ise ve rogorc,

sqe sob ri vi kav Si ri an seq su a lu ri xa si a Tis moq medebebi aras rul w lov nis

mi marT. aR niS nu li, das ja dia sis x lis sa mar T lis ko deq sis mi xed viT.

fi zi ku ri Za la do ba Se iZ le ba ga mo i xa tos ce ma Si1, wamebaSi, janmrTelobis

dazianebaSi, gatacebaSi, Tavisuflebis SezRudvaSi, _ rac Zaladobis

ukiduresi gamoxatvaa.

Zaladobis ganmaxorcielebel obieqts, SeiZleba daekisros sisxlis

samarTlebrivi pasuxismgebloba da Cadenili danaSaulisTvis, sasjelis

saxiT, cixeSi garkveuli droiT yofna, Tu mis qmedebebSi gamoikveTeba

saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsiT gaTvaliswinebuli danaSauli.

1 magaliTad, saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 125 muxlis mixedviT, cema an

sxvagvari Zaladoba, romelic dazaralebulis fizikuri tkivili gamoiwvia, isjeba ja-

rimiT an sazogadoebisTvis sasargeblo SromiT, vadiT as ocidan as oTxmoc saaTamde,

anda gamasworebeli samuSaoTi, vadiT TxuTmet Tvemde. igive qmedeba, Cadenili winas-

wari SecnobiT, arasrulwlovnis mimarT, isjeba jarimiT an gamasworebeli samuSaoTi,

vadiT TxuTmetidan ocdaoTx Tvemde, anda Tavisuflebis aRkveTiT vadiT erT wlamde.

Page 187: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

187187

ojaxSi Zaladoba da qalis uflebebi

vin aris moZalade?

mo Za la ded iT v le ba oja xis wev ri, ro me lic axor ci e lebs fi zi kur, fsi qo-

lo gi ur, eko no mi kur, seq su a lur Za la do bas an ze wo las oja xis sxva wev reb ze.

vin igu lis x me ba oja xis wev rad?

oja xis wev ri, ka no nis ga ge biT, aris ro gorc pir da pi ri na Te sa vi, ase ve

mo Za la dis mxri dan oja xis wev ri, ase ve yo fi li me uR le da mi si na Te sa vebi: de da, ma ma, pa pa, be bi a, me uR le, Svi li (ge ri), Svi lo bi li, mSvi leb le bi, mSvi-

leb lis me uR le, naS vi le bi, mim Re bi oja xi (de do bi li, ma mo bi li), Svi liS vi-

li, da, Zma, me uR lis mSob le bi, si Ze, rZa li, yo fi li me uR le, ara re gis t ri-

re bul qor wi ne ba Si myo fi pi re bi da ma Ti oja xis wev re bi, me ur ve.

ni San dob li via is, rom mo Za la de Za la dobs kon k re tu li pi rov ne bis an

pi re bis mi marT. am dros, igi Se iZ le ba dar Ces sav se biT ke Til gan wyo bil da

we si er, sa ni mu So ada mi a nad sxva pir Ta mi marT.

ra meqanizmi arsebobs ojaxSi Zaladobis gadasaWrelad?

damcavi da Semakavebeli orderebi.

ras warmoadgenen eseni?

eseni miekuTvnebian specialur aRkveTis meqanizmebs.

ra saerTo Tvisebebi aqvT am or tipis orderebs?

ori ve Sem Tx ve va Si, aR niS nu li or de re biT, mo wes rig de ba ur Ti er To ba

ojax Si, mo Za la de sa da msxverpls So ris. gan s x va ve ba ga mo i xa te ba ga mo ce mis

wes Si. Se ma ka ve be li or de ri ga mo i we re ba po li ci is mi er, dam ca vi or de ri _

uSu a lod sa sa mar T los mi er. aR niS nu li or de re bis meS ve o biT, mo Za la dis

kon k re tu li qme de be bis SezRud va, kon k re tu li dro is gan mav lo ba Si xde ba.

am Sem Tx ve va Si, sa sa mar T los mi er, ga ni xi le ba faq tob ri vi ga re mo e be bi da

kon k re tu li qme de be bi. ar se bu li sa SiS ro e bi dan ga mom di na re, kon k re tul

mo Za la des aek r Za le ba ama Tu im qme de bis gan xo ci e le ba an pi ri qiT, Se iZ le-

ba da e va los kon k re tu li xa si a Tis qme de be bis ga ke Te ba, ma ga li Tad, msxver-

p l Tan mi ax lo ve bis sa kiTxi da a.S. (i xi leT Sem d go mi qve Ta ve bi).

ori ve or de riT gaT va lis wi ne bu li we se bis Se us ru leb lo ba, dar R ve vis

xa si a Ti dan ga mom di na re, iw vevs pa su xis m geb lo bas.

Page 188: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

188188

ojaxSi Zaladoba da qalis uflebebi

pa su xis m geb lo bis ra zo me bia gaT va lis wi ne bu li ka non m deb lo biT?

pir vel rig Si, Se ma ka ve be li or de riT gaT va lis wi ne bu li val de bu le be-

bis Se us ru leb lo ba, ad mi nis t ra ci u li xa si a Tis pa su xis m geb lo bas iw vevs _

pa tim ro bas 7 dRem de an ga mas wo re be li sa mu Sa o e bis da niS v nas erT Tvem de.

dam ca vi or de ris Se us ru leb lo ba, ga mo iw vevs pa tim ro bas 30 dRem de an

sam Tvem de ga mas wo re be li sa mu Sa o e bis da niS v nas.

ase ve, or de re bis Se us ru leb lo ba, sis x lis sa mar T leb riv pa su xis m geb lo-

bas iw vevs!

dam ca vi da Se ma ka ve be li or de re bis mi er gaT va lis wi ne bu li moTxov ne-

bis Se us ru leb lo ba, Tu mo Za la dis mi marT uk ve iyo ga mo ye ne bu li ad mi-

nis t ra ci u li sa mar Tal dar R ve va Ta ko deq sis ze mo aR niS nu li mux li, iw vevs

sis x lis sa mar T leb riv pa su xis m geb lo bas _ ja ri mas, an sa zo ga do e bis T vis

sa sar geb lo Sro mis da niS v nas asor moc da a Ti dan oras sa a Tam de, an ci xe Si

mo Tav se bas erT wlam de.

ra gansxvaveba arsebobs am or orders Soris?

Se ma ka ve bel or ders ga mo wers po li ci is Ta nam S ro me li. Sem d gom Si, 24

sa a Tis gan mav lo ba Si, po li ci is Ta nam S ro me li, da za ra le bul mo qa la qes Tan

er Tad, po zi ci is da sam t ki ceb lad sa sa mar T los wi na Se un da ga mo vi des.

dam ca vi or de ris Sem Tx ve va Si, mo qa la qem gan cxa de biT un da mi mar Tos

uSu a lod sa sa mar T los, sa dac 10 dRis gan mav lo ba Si, gan cxa de bis gan xil va

mox de ba.

rogor moviqceT Zaladobis faqtis arsebobisas?

oja xu ri Za la do bis faq tis Sem Tx ve va Si, auci le be lia sa pat ru lo po li-

ci is ga mo Za xe ba. ga mocxa de bis Ta na ve, po li ci is Ta nam S ro me li Se ad gens oqms

da ga mo wers Se ma ka ve bel or ders.

ra evaleba policiis TanamSromels gamoZaxebis Semdeg?

Za la do bis faq tis aR mo Ce nis Sem Tx ve va Si, po li cia val de bu li a:

• gan cal ke ve bu lad ga mo kiTxos ojax Si Za la do bis sa va ra u do msxver p-

li, mow me, mo Za la de, rac we ri lo biT da fiq sir de ba;

Page 189: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

189189

ojaxSi Zaladoba da qalis uflebebi

• mi a wo dos in for ma cia mi si uf le be bis Se sa xeb, anu ga nu mar tos uf le-

be bi;

• msxver p lis moTxov niT, an ga da u de bel Sem Tx ve va Si, uz run vel yofs

mis ga day va nas sa me di ci no da we se bu le ba Si, Tav Se sa far Si an sxva ad gi las;

• ase ve, pat ru lis Ta nam S ro me li, val de bu lia da ex ma ros pir ve la di sa-

Wi ro e bis niv Te bi sa da sa i den ti fi ka cio do ku men te bis wa mo Re ba Si;

• uz run vel yos im pir Ta usaf r Txo e ba, vinc ga nacxa da Za la do bis faq-

tis Ta o ba ze;

sa sa mar T lo, Se ma ka ve be li or de ris sa sa mar T los kan ce la ri a Si war d ge-

ni dan 24 sa a Tis gan mav lo ba Si, ga ni xi lavs or de ris ga mo ce mis mi zan Se wo ni-

lo bis sa kiTxs da iRebs ga dawy ve ti le bas mi si:

1. damtkicebis;

2. damtkicebaze uaris Tqmis;

3. an nawilobriv damtkicebis Sesaxeb.

na wi lob riv dam t ki ce ba niS navs war d ge nil moTxov na Ta na wi lis dak ma yo-

fi le bas.

Se ma ka ve be li or de ris dam t ki ce bis Sem Tx ve va Si, sa sa mar T lo ga dawy ve ti-

le ba Si, de ta lu rad iq ne ba asa xu li mo Za la dis T vis da we se bu li SezRud ve bis

pi ro be bi da msxver p lis da sa ca vad gaT va lis wi ne bu li Ro nis Zi e be bi (i xi leT

Sem d go mi qve Ta ve bi). Tu ki Se ma ka ve be li or de ris ga mo ce mis sa kiTxis gan xil-

vi sas, sa xe zea sa qar T ve los sis x lis sa mar T lis ko deq siT gaT va lis wi ne bu li

da na Sa u lis niS ne bi, ker Zod: ce ma, ga u pa ti u re ba, jan m r Te lo bis da zi a ne ba

da sxva, saq mis ma sa le bi eg zav ne ba Si na gan saq me Ta sa mi nis t ros te ri to ri ul

gan yo fi le bas, sis x lis sa mar T lis saq mis aR Z v ris sa kiTxis ga da sawy ve tad.

ma te ri a lu ri zi a nis mi ye ne bis Sem Tx ve va Si, Tqven uf le ba gaqvT, mi-

mar ToT sa qa la qo sa sa mar T los sa mo qa la qo ko le gi as, zi a nis anazRa u re bis

moTxov niT.

ase ve, Za la do bis faq tis Sem Tx ve va Si, Se iZ le ba mi mar ToT sa ub no sam sa-

xurs (sa ub no in s peq tors), ro mel sac eva le ba Sem Tx ve vis Se sa xeb in for ma-

ci is ga da ce ma Sem d go mi re a gi re bis T vis, ker Zod, _ Se ma ka ve be li or de ris

ga mo sa we rad.

Page 190: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

190190

ojaxSi Zaladoba da qalis uflebebi

Se ma ka ve be li or de ri ga mo i ce ma Za la do bis kon k re tu li faq tis sa fuZ-

vel ze. dam t ki ce bis Sem Tx ve va Si, moq me debs er Ti Tvis va dam de2.

damcavi orderi

dam ca vi or de ri _ pir ve li in s tan ci is sa sa mar T los mi er ad mi nis t ra ci u-

li we siT ga mo ce mu li aq ti, ro me lic ga mo i we re ba 6 Tvem de va diT. Se saZ le-

be lia aR niS nu li or de ris moq me de bis va dis gag r Ze le ba, ki dev 3 TviT.

dam ca vi or de ris ga mo we ra xde ba ad mi nis t ra ci u li sa sa mar T los mi er.

am Sem Tx ve va Si, sa Wi roa gan cxa de bis Se ta na ad mi nis t ra ci ul sa sa mar T lo Si,

sacxov re be li mi sa mar Tis mi xed viT. gan cxa de ba Si aR we ri li un da iyos kon k-

re tu li Sem Tx ve ve bi, pe ri o du lo ba, kon k re tu li mow me e bi da sxva mtki ce-

bu le be bi Za la do bis faq te bis da sa das tu reb lad.

ra SeiZleba gamoviyenoT mtkicebulebad?

ad re ga mo we ri li Se ma ka ve be li or de re bi, er Ti ma inc. ase ve, cno be bi

jan m T re lo bis mdgo ma re o bis Se sa xeb (Tu Tqven aR ge niS ne bo daT da zi a ne-

be bi da amis Ta o ba ze mi mar Tav diT eqims), mow me Ta Cve ne be bi, da zi a ne bu li

niv Te bi da a.S.

vis aqvs damcavi orderis moTxovnis ufleba?

damcavi orderis moTxovnis ufleba aqvs msxverpls, misi ojaxis wevrs,

an msxverplis TanxmobiT pirs, romelic msxverpls uwevs samedicino,

iuridiul, fsiqologiur daxmarebas. arasrulwlovanis mimarT Zaladobis

SemTxvevaSi, _ aseve meurveobisa da mzrunvelobis organos.

rogor iwereba gancxadeba damcavi orderis gamocemis moTxovniT?

pir vel rig Si, gan cxa de ba dam ca vi or de ris ga mo ce mis Ta o ba ze, war mod-

ge ni li un da iyos we ri lo bi Ti for miT. igi un da Se i cav des:

2 Semakavebeli orderi _ policiis mier gamocemuli aqti, romelic gamocemidan 24 saa-

Tis ganmavlobaSi, dasamtkiceblad waredgineba administraciul sasamarTlos. damt-

kicebis SemTxvevaSi, Semakavebeli orderi moqmedebs erTi Tvis ganmavlobaSi.

Page 191: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

191191

ojaxSi Zaladoba da qalis uflebebi

• gan cxa de bis Sem ta ni pi ris sa xels, gvars;

• gan cxa de bis Sem ta ni pi ris sacxov re be li ad gi lis mi sa marTs;

• mo Za la dis sacxov re be li an / da sa mu Sao ad gi lis mi sa mar T sa da te-

le fo nis (maT So ris, mo bi lu ris) no mers, ase Tis ar se bo bis Sem Tx ve va Si;

ojax Si Za la do bis faq tis aR we ras;

cno bebs, mo Za la di sa da msxver p lis, ma Ti ur Ti er T kav Si ris Se sa xeb,

(mow mo be bi: da ba de bis, qor wi ne bis da a.S.);

mtki ce bu le ba Ta Ca mo naT vals, ri Tac adas tu rebT Za la do bis faq tebs;

dam ca vi or de ris ga mo ce mis moTxov nas (i xi leT Tan dar Tu li ni mu Si

dis k ze).

gaxsovdeT! nebismieri gancxadeba, Tu ar iqneba xelmowerili,

ver moipovebs iuridiul Zalas da ver ganixileba, rogorc

Tqveni an sxva Semtani piris nebis gamovlena.

ra xdeba gancxadebis Setanis Semdgom?

gan cxa de bis gan xil va xde ba gan cxa de bis mi Re bi dan, 10 dRis va da Si. sa-

sa mar T lo ga ni xi lavs kon k re tul faq teb sa da mtki ce bu le bebs. gan xil vis

dros, sa sur ve lia ori ve mxa ris das w re ba. gan cxa de bis mi Re bis Sem deg, mo-

sa mar T le af r Txi lebs gan m cxa de bels Seg ne bu lad cru das me nis T vis, an

cru Cve ne bis T vis, rac das ja dia sis x lis sa mar T leb ri vi we siT.

amis Sem d gom, sa sa mar T lo ga mo i Za xebs pirs, vis mi mar Tac msxver p li mo-

iTxovs or de ris ga mo ce mas, an sa mi dRis va da Si, ga mo iTxovs we ri lo bi Ti

for mis pa suxs.

Sem d gom Si, sa sa mar T lo ga ni xi lavs da iRebs ga dawy ve ti le bas:

1. dam ca vi or de ris ga mo ce mis;

2. an ga mo ce ma ze uaris Tqmis Se sa xeb.

Page 192: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

192192

ojaxSi Zaladoba da qalis uflebebi

Sem d gom Si, or de ri Se iZ le ba ga uq m des an mi si moq me de bis va da gag r Zel-

des (i xi leT Sem d go mi qve Ta ve bi).

saq me, Se iZ le ba gan xi lu li iq nas da xu rul sxdo ma ze. am Sem Tx ve va Si,

sxdo mas da es w re bi an: msxver p li, mo Za la de, mo sa mar T le, mdi va ni. es Se iZ le-

ba mox des sa sa mar T los ini ci a ti viT, an ro me li me mxa ris moTxov niT.

! Tqven, SegiZliaT daayenoT sakiTxi sxdomis daxurvis Taobaze

da sasamarTlo valdebulia, daakmayofilos, vinaidan sakiTxi

exeba pirad cxovrebas!

Tu saq me exe ba aras rul w lo van bavSvs, am Sem Tx ve va Si, saq mis gan xil va Si,

me ur ve o bi sa da mzrun ve lo bis or ga noc Ca er T ve ba.

Tu ixi le ba bav S vis mi marT Za la do bis faq tis sa kiTxi, Se iZ le ba mox des

bav S vis gan cal ke ve ba mo Za la dis gan an mSob lis gan. ka no nis far g leb Si, sa nam

ga ni xi le ba Zi ri Ta di gan cxa de ba, gan cxa de bis mi Re bi dan 24 sa aT Si, sa sa mar-

T lo uf le ba mo si li a, dro e bi Ti ga dawy ve ti le bis sa xiT, sa kiTxis gan xil vam-

de, bav S vi ga a cal ke vos.

ra aisa xe ba dam cav an Se ma ka ve bel or de reb Si?

dam cav an Se ma ka ve bel or der Si mi e Ti Te ba:

• mi si ga mo ce mis Ta ri Ri da ad gi li;

• ga re mo e be bi, rom le bic sa fuZ v lad da e do mis ga mo ce mas;

• mo Za la dis sa xe li, gva ri, da ba de bis Ta ri Ri da ad gi li, pro fe sia da

sacxov re be li ad gi li;

• moq me de be bis Ca mo naT va li, rom le bic ek r Za le ba mo Za la des.

dam ca vi or de ri Se iZ le ba iT va lis wi neb des:

• msxver p lis, mas ze da mo ki de bu li pi ris, mo Za la dis gan dac vis zo mebs;

• msxver p lis, mas ze da mo ki de bu li pi ris, mo Za la dis gan ga ri de bi sa da

Tav Se sa far Si ma Ti mo Tav se bis sa kiTxebs;

Page 193: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

193193

ojaxSi Zaladoba da qalis uflebebi

• mo Za la dis val de bu le bas, _ ar SezRu dos msxver p li, isar geb los pi -

ra di niv Te biT, av to man qa niT an sxva im qo ne biT, ro me lic auci le be -

lia pi rov ne bis nor ma lu ri ar se bo bis T vis;

• mo Za la dis mi er, Ta na sa kuT re biT er T pi rov nu lad sar geb lo bis uf -

le bis ak r Zal vas;

• mo Za la dis aras rul w lov nis gan gan cal ke ve bis, mas Tan Sex ved ri sa da

ur Ti er To bis re gu li re bis sa kiTxebs;

• mo Za la dis mxri dan, msxver p l Tan, mis sam sa xur Tan da sxva im ad gi-

leb Tan mi ax lo ve bis sa kiTxebs, sa dac msxver p li im yo fe ba;

• or de ris moq me de bis an or de riT gan sazR v rul pe ri od Si, mo Za la dis-

T vis iara RiT (maT So ris, sam sa xu reb riv - saS ta to iara RiT) sar geb-

lo bis uf le bis SezRud vas an ak r Zal vas; aR niS nul pe ri od Si, iara-

Ris Se Ze nis an Se Ze na ze ne bar T vis, an li cen zi is mo po ve bis uf le bis

ak r Zal va sa da pi rad sa kuT re ba Si ar se bu li an / da kuT v ni li iara Ris

(maT So ris, sam sa xu reb riv - saS ta to iara Ris) Se nax vis, an mi si dro e-

biT Ca mor T me vis pi ro bebs;

• mo Za la dis mi er msxver p lis mkur na lo bis, Tav Se sa far Si yof nis da

sxva, go niv rul far g lebs mi kuT v ne bu li xar je bis anazRa u re bis sa-

kiTxebs;

• mo Za la dis sa re a bi li ta cio cen t r Si mo Tav se bis, mi si sa re a bi li ta-

cio Ro nis Zi e be bi sa da re a bi li ta ci a ze ze dam xed ve lo bis sa kiTxebs;

• gaf r Txi le bas or de riT gaT va lis wi ne bu li moTxov ne bis dar R ve vis

Sem Tx ve va Si, sa qar T ve los ka non m deb lo biT gaT va lis wi ne bu li pa su-

xis m geb lo bis Ta o ba ze;

ase ve sxva sa kiTxebs, rom le bic auci le be lia msxver p lis usaf r Txo e bis T-

vis. aR niS nu li sa kiTxe bi, kon k re tu li Sem Tx ve vi dan ga mom di na re ga ni xi le ba.

Semakavebeli orderi SeiZleba iTvaliswinebdes:

• sa kuT re biT sar geb lo bis SezRud vas, mi u xe da vad imi sa, igi am sax lis

me sa kuT rea Tu ara;

• msxver p lis, mas ze da mo ki de bu li pi ris mo Za la dis gan ga ri de bi sa da

Tav Se sa far Si ma Ti mo Tav se bis sa kiTxebs;

Page 194: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

194194

ojaxSi Zaladoba da qalis uflebebi

• mo Za la dis mi er, Ta na sa kuT re biT er T pi rov nu lad sar geb lo bis uf-

le bis ak r Zal vas;

• mo Za la dis aras rul w lov nis gan gan cal ke ve bis sa kiTxebs;

• mo Za la dis mxri dan msxver p l Tan, mis sam sa xur Tan da im sxva ad gi leb-

Tan mi ax lo e bis sa kiTxebs, sa dac msxver p li im yo fe ba;

• or de ris moq me de bis an or de riT gan sazR v rul pe ri od Si, mo Za la dis-

T vis iara RiT (maT So ris, sam sa xu reb riv - saS ta to iara RiT) sar geb-

lo bis uf le bis SezRud vas an ak r Zal vas, aR niS nul pe ri od Si, iara-

Ris Se Ze nis an Se Ze na ze ne bar T vis, an li cen zi is mo po ve bis uf le bis

ak r Zal va sa da pi rad sa kuT re ba Si ar se bu li an / da kuT v ni li iara Ris

(maT So ris, sam sa xu reb riv - saS ta to iara Ris) Se nax vis, an mi si dro e-

biT Ca mor T me vis pi ro bebs;

• gaf r Txi le bas or de riT gaT va lis wi ne bu li moTxov ne bis dar R ve vis

Sem Tx ve va Si (i xi leT ze moT qve Ta vi pa su xis m geb lo bis Ta o ba ze).

ase ve, sxva sa kiTxebs, rom le bic auci le be lia msxver p lis usaf r Txo e-

bis T vis.

sa sa mar T los uf le ba aqvs, ga mo ce mul or der Si, mi u Ti Tos ze moT gaT-

va lis wi ne bu li sa kiTxe bi dan er T -er Ti, an yve la er Tad, Za la do bis faq tis

adeq va tu ro bis gaT va lis wi ne biT.

pirveli instanciis sasamarTlos mier gacemuli gadawyvetileba sabolooa Tu ara?

mi Re bu li sa sa mar T lo ga dawy ve ti le ba, mi si mi Re bi dan 24 sa a Tis gan-

mav lo ba Si, mxa re ebs ga da e ce ma. pir ve li in s tan ci is sa sa mar T los mi er mi-

Re bu li ga dawy ve ti le ba, sa Civ r de ba sa a pe la cio we siT (i xi leT ase ve Ta vi

`sa mar T leb ri vi dac vis erov nu li da sa er Ta So ri so sa Su a le be bi~), Tqven T-

vis da sa bu Te bu li ga dawy ve ti le bis Ca ba re bi dan 3 dRis va da Si. da sa bu Te-

bul ga dawy ve ti le ba Si igu lis x me ba ga dawy ve ti le ba, sa dac aR we ri li iq ne ba

faq tob ri vi ga re mo e bi, gan xi lu li mtki ce bu le be bi, sa sa mar T los msje lo ba

aR niS nul Tan mi mar Te ba Si, ase ve ga dawy ve ti li sa kiTxe bi da mi Re bu li zo me-

bi. ga sa Civ re bis sur vi lis Sem Tx ve va Si, sa Ci va ri Se ta ni li un da iq nas im sa-

Page 195: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

195195

ojaxSi Zaladoba da qalis uflebebi

sa mar T lo Si, ro mel mac ga ni xi la saq me da TviT sa sa mar T lo uz run vel yofs

sa Civ ris ga dag zav nas.

aRniSnuli wesi, vrceldeba aseve Semakavebel orderzec.

gax sov deT! ga sa Civ re ba ar aCe rebs ga mo ce mu li dam ca vi an Se-

ma ka ve be li or de ris moq me de bas. ga mo ce mu li ga dawy ve ti le-

bis aR s ru le ba sa val de bu lo a. ga sa Civ re bis Sem Tx ve va Si, ga-

dawy ve ti le bas iRebs sa a pe la cio sa sa mar T lo, sa Civ ris war d-

ge ni dan 7 dRis va da Si.

gax sov deT! dam ca vi an Se ma ka ve be li or de ri, Za la Si Se dis ga mo-

ce mis Ta na ve.

mxa re Ta ga mo ucxa deb lo ba, ar afer xebs am mux liT gaT va lis wi ne bu li

sa kiTxe bis gan xil vas Se sa ba mis sa sa mar T lo Si.

sa a pe la cio sa sa mar T los ga dawy ve ti le ba, sa bo looa da ar sa Civ r de ba.

po li cia val de bu li a, re a gi re ba mo ax di nos dam ca vi da Se ma ka ve be li or-

de re bis dar R ve va ze.

ra xde ba or de ris ga mo ce mis Sem d gom?

ori ve mxa ris mi er, auci leb lad un da Ses rul des moTxov ne bi. or de ris

dar R ve va iw vevs pa su xis m geb lo bas.

mi Re bu li sa sa mar T lo ga dawy ve ti le ba, moTxov ne bi sa da val de bu le be-

bis dar R ve va ze re a gi re bis miz niT, msxver p lis sacxov re be li ad gi lis

mi xed viT, ase ve eg zav ne ba sa qar T ve los Si na gan saq me Ta sa mi nis t ros te ri-

to ri ul sa ub no sam sa xurs.

Tu ki or de ri exe ba ase ve aras rul w lo van bavSvs, sa sa mar T lo ga dawy ve-

ti le ba eg zav ne ba me ur ve o bi sa da mzrun ve lo bis Se sa ba mis ad gi lob riv or-

ga no sac.

Page 196: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

196196

ojaxSi Zaladoba da qalis uflebebi

Tu sa sa mar T lo ga dawy ve ti le ba Se e xe ba iaraR Tan da kav Si re bul sa-

kiTxebs _ sa qar T ve los Si na gan saq me Ta sa mi nis t ros Se sa ba mis gan yo fi le-

bas, msxver p lis sacxov re be li ad gi lis mi xed viT.

er Ti eg zem p la ri rCe ba or de ris ga mom cem sa sa mar T lo Si.

orderis moqmedebis vada

or de ri moq me debs mas Si mi Ti Te bu li dro is va diT, eqvs Tvem de pe ri o-

dam de, Tu ar aris gag r Ze le bu li sa sa mar T los mi er. gag r Ze le bis Sem Tx ve-

va Si, _ moq me de bis va dis amo wur vam de. Se iZ le ba mox des or de ris ga uq me ba.

dam ca vi or de ris moq me de bis ga uq me ba, Se saZ le be lia mxa re Ta Se ri ge bis ga-

mo, ris Ta o ba zec, sa Wi roa Tqve ni da mo Za la dis mi mar T va sa sa mar T lo sad-

mi, er Tob li vi gan cxa de biT.

or de ris ga uq me bis ga mom ricxa vi ga re mo e be bi

Tu ki sa xe zea Za la do bis faq ti ase ve oja xis sxva wev r Ta mi marT, gan sa-

kuT re biT bav S v ze, mxa re Ta Se ri ge ba ar afer xebs or de re bis dam t ki ce ba sa

da ga uq me bas.

ra xdeba im SemTxvevaSi, Tu msxverpli saWiroebs samedicino,

fsiqologiur an sxva saxis daxmarebas? Tu saxlSi darCena,

saSiSroebas warmoadgens sicocxlisTvis an janmTrelobisTvis?

im Sem Tx ve va Si, Tu ki msxver p li sa Wi ro ebs pir ve lad da ga da u de bel sa-

me di ci no mom sa xu re bas da sa mar T leb riv dax ma re bas, msxver p li mo Tav s de ba

kri zi sul cen t r Si.

ro gorc we si, kri zi sul cen t r Si mo Tav s de bi an msxver p lis sta tu sis ga-

re Se pi re bi (i xi leT Sem d go mi qve Ta ve bi), Tum ca mi si iq yof na, sta tu sis

mi ni We bis Sem d gom Se iZ le ba, Tu igi ar ga moT q vams Tav Se sa far Si ga das v lis

sur vils.

sa Wi ro e bis Sem Tx ve va Si, oja xu ri Za la do bis msxver p li, Se iZ le ba Tav Se-

sa far Si mo Tav s des. Tav Se saf ris ad gil m de ba re o ba ga sa i dum lo e bu lia da iq

Page 197: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

197197

ojaxSi Zaladoba da qalis uflebebi

ga day va na, po li ci is Ta nam S rom le bis xel Sewyo biT xor ci el de ba. aR niS nu li

Tav Se sa fa ri, dro e bi Ti gan Tav se bis ad gils war mo ad gens, ro me lic fsi qo-

lo gi ur da so ci o lo gi ur re a bi li ta ci as, iuri di ul da sa me di ci no dax ma-

re bis mi zans em sa xu re ba.

ar se bobs sa xel m wi fo Tav Se sa fa ri, ase ve ara sam Tav ro bo or ga ni za ci e-

bis ba za ze Seq m ni li Tav Se saf re bi da kri zi su li cen t re bi (i xi leT qve Ta vi

“or ga ni za ci e bis si a”).

ra xniT moTavsdeba msxverpli?

kri zi sul cen t r Si, msxver p li mo Tav s de ba 3-5 dRis va diT. Tav Se sa far Si,

msxver p li mo Tav s de ba 3 Tvis va dam de. sa Wi ro e bis Sem Tx ve va Si, va da gag r-

Zel de ba, ma ga li Tad, Tu msxver p lis T vis, mi si mdgo ma re o bi dan ga mom di na re,

sa sur ve lia da we se bu le ba Si dar Ce na.

Tav Se sa far Si mo Tav se bis va dis amo wur vis Sem deg, msxver p lis mi marT

saf r Txis ar se bo bis Sem Tx ve va Si, Tav Se saf ris ad mi nis t ra cia val de bu li a,

aR niS nu lis Ta o ba ze ac no bos sa mar Tal dam cav or ga no ebs, Sem d go mi re a gi-

re bis T vis.

msxverplis statusis miniWeba. ras warmoadgens aRniSnuli statusi

Tu ki msxverpls ar mi u mar Tavs arc po li ci is T vis, arc sa sa mar T los-

T vis, man Se iZ le ba uSu a lod mi mar Tos ojax Si Za la do bis aR k ve Tis Ro nis-

Zi e ba Ta gan ma xor ci e le bel sa uwye ba Ta So ri so sab Wos Tan ar se bul, ojax Si

Za la do bis msxver p lis sta tu sis gan m sazR v rel jgufs3 (ixileT gancxadebis

nimuSi diskze).

3 msxverplis identificirebis jgufi iqmneba ojaxSi Zaladobis aRkveTis RonisZieba-

Ta ganmaxorcielebeli sauwyebaTaSoriso sabWos mier. msxverplis identificirebis

jgufi Sedgeba aranakleb 3 pirisgan, maT Soris socialuri muSakis, fsiqologisa da

iuristisgan. gadawyvetileba miiReba saidentifikacio kiTxvaris miRebidan, 3 samuSao

dRis ganmavlobaSi.

Page 198: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

198198

ojaxSi Zaladoba da qalis uflebebi

rogor xdeba statusis miniWeba

ga sa ub re bis Se de gad, sa va ra u do msxver p lis mi er iv se ba spe ci a lu ri sa-

i den ti fi ka cio kiTx va ri. msxver p lis iden ti fi ci re bis jgu fi, uf le ba mo-

si li a, sa Wi ro e bis Sem Tx ve va Si, Sex v des sa va ra u do msxverpls da ma te bi Ti

in for ma ci is mi sa Re bad. iden ti fi ci re bis jgu fi, aR niS nu li kiTx va ris sa-

fuZ vel ze, ga ni xi lavs msxver p lis sta tu sis gan sazR v ris sa kiTxs.

Tu ki msxverpls Tav Se sa far Si mo Tav se bis sur vi li eq ne ba, mi si ga day va na

Se saZ le be lia ojax Si Za la do bis msxver p l Ta Tav Se sa far Si. sta tu sis gan-

sazR v ram de, msxver p li Se iZ le ba gan Tav s des kri zi sul cen t r Si.

sa va ra u do msxver p lis T vis sta tu sis mi ni We bi sas, msxver p lis iden ti fi-

ci re bis jguf ma, msxverpls in for ma cia un da mi a wo dos Tav Se saf riT, kri-

zi su li cen t ri Ta da sxva sa xis dax ma re biT sar geb lo bis Se sa xeb.

msxver p lis iden ti fi ci re bis jgu fis mi er, sa va ra u do msxver p lis T vis

sta tu sis mi ni We bis an mi ni We ba ze uaris Tqmis Sem Tx ve va Si, msxver p lis iden-

ti fi ci re bis jgu fi, in for ma ci as aw v dis ada mi a niT vaW ro bis (tre fi kin gis)

msxver p l Ta, da za ra le bul Ta dac vi sa da dax ma re bis sa xel m wi fo fonds.

ada mi a niT vaW ro bis (tre fi kin gis) msxver p l Ta, da za ra le bul Ta dac vi sa da dax ma re bis sa xel m wi fo fon di

msxver p lis iden ti fi ci re bis jgu fi fun q ci o ni rebs ada mi a niT vaW ro bis

(tre fi kin gis) msxver p l Ta, da za ra le bul Ta dac vi sa da dax ma re bis sa xel m-

wi fo fon d Tan mWid ro Ta nam S rom lo biT, ro me lic dRes dRe o biT oja xu ri

Za la do bis sa kiTxeb zec mu Sa obs. sa xel m wi fo fon dis mi za ni a, tre fi kin gi sa

da oja xu ri Za la do bis msxver p l Ta da da za ra le bul Ta dac vis, dax ma re bi-

sa da re a bi li ta ci is Ro nis Zi e be bis gan xor ci e le ba. ker Zod, gaT va lis wi ne-

bu li sta tu sis mi ni We bis Sem Tx ve va Si, fondi msxver p lis T vis Sem d go mi ser-

vi se bis uz run vel yo fas axor ci e lebs. Tqven T vis sa sar geb lo in for ma ci is

wa kiTx vas SeZ lebT veb-gverdze: http://moh.gov.ge/page.php?86.

Page 199: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

199199

ojaxSi Zaladoba da qalis uflebebi

msxver p lis uf le be bi

1. msxver p lis vi na o bis, mi si jan m r Te lo bi sa da fsi qo lo gi u ri mdgo ma-

re o bis Se sa xeb mi Re bu li in for ma cia kon fi den ci a lu ria da mi si gam J Rav ne-

ba Se saZ le be lia mxo lod ka no niT dad ge ni li we siT.

2. msxver p lis Tav Se sa far Si an kri zi sul cen t r Si mo Tav se bis Sem Tx ve va-

Si, mas unar Cun de ba sa mu Sao ad gi li ima ve Ta nam de bo ba ze.

3. msxver p lis sta tu sis mi ni We bis Sem deg, msxver p li, sa xel m wi fo bi-

u je ti dan, Se sa ba mi si prog ra me biT gaT va lis wi ne bul sa Wi ro dax ma re bas mi-

i Rebs.

ara sam Tav ro bo or ga ni za ci e bis ba za ze Seq m ni li Tav Se saf re bis ser vi se-

bis mi sa Re bad, ze mo aR niS nu li sta tu sis mi ni We ba, sa Wi ro ar aris.

mo Za la dis mi marT ar se bu li me qa niz mi

ka no nis mi xed viT, mo Za la de e bis T vis un da Ca tar des sa re a bi li ta cio Ro-

nis Zi e be bi, mi mar Tu li mo Za la dis fsi qo lo gi ur - so ci a lu ri dax ma re bi sa da

ga jan sa Re bis ken, cal ke u li mav ne Cve ve bis gan (al ko ho liz mi, nar ko ma nia an

ise Ti fsi qi ku ri da a va de ba, ro me lic Se racxa do bas ar ga mo ricxavs) pi ris

gan kur ne bi sa da re a bi li ta ci is miz niT. ase ve, sa re a bi li ta cio Ro nis Zi e be-

bi, da kav Si re bu lia Za la do bis Sem d go mi ga mov li ne bis Ta vi dan aci le ba sa

da msxver p lis Sem d go mi usaf r Txo e bis uz run vel yo fas Tan. amis uz run vel-

sa yo fad, ka no nis mi xed viT, un da Se iq m nas spe ci a li zi re bu li sa re a bi li ta-

cio cen t re bi4. dResdReobiT, aRniSnuli centrebi jer ar arsebobs.

aseve gaxsovdeT!

1. Tuki Tqven brZandebiT binis mesakuTre, Tqven ufleba gaqvT,

policiis meSveobiT, moiTxovoT sxva pirTa gasaxleba Tqveni

kuTvnili qonebidan. amisTvis, saWiroa saqarTvelos Sinagan

saqmeTa ministris #747 brZanebis gamoyeneba (`sakuTrebaSi

4 sareabilitacio centri _ moZaladis droebiTi ganTavsebis adgili, romelic emsax-

ureba moZaladis reabilitacias, krizisul intervenciasa da samedicino daxmarebas,

da iqmneba kanonmdeblobiT dadgenili wesiT, saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa da

socialuri dacvis saministros sistemaSi, aseve arasamewarmeo iuridiuli piris mier.

Page 200: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

200200

ojaxSi Zaladoba da qalis uflebebi

arsebuli uZravi nivTis xelyofis an sxvagvarad xelSeSlis

aRkveTis zogierTi RonisZiebis Sesaxeb~). am SemTxvevaSi,

mesakuTrem gancxadebiT unda mimarTos policiis saubno

samsaxurs Tavisi sacxovrebeli adgilis mixedviT da moi-

Txovos gamosaxleba.

gancxadebaSi unda mieTiTos:

mesakuTris gvari, saxeli da mamis saxeli, misamarTi, sakontaqto

monacemebi, uZravi nivTis zusti adgilmdebareoba, gamosaxlebis moTxovnis

Sinaarsi da dasabuTeba;

gancxadebas Tan unda daerTos:

1. amo na we ri sa ja ro re es t ri dan;

2. sa ka das t ro ru qa, an sa ka das t ro geg ma _ Tu sa ja ro re es t ri dan amo-

na we ris mi xed viT, Se uZ le be lia uZ ra vi niv Tis zus ti mi sa mar Tis, an sxva pa-

ra met re bis dad ge na.

aR niS nu li we si, Se iZ le ba ga mo ye ne bu li iyos oja xu ri Za la do bis dro-

sac, ro de sac ga dawy ve ti li gaqvT cal - cal ke cxov re bis sa kiTxi da mo Za-

la de bi nas ar to vebs. aR niS nu li we si, zo gad xa si aTs ata rebs, Tu me sa kuT-

ris Tan x mo bis ga re Se, sxva pi ris mi er, uZ ra vi qo ne biT sar geb lo ba xde ba da

igi uars acxa debs bi nis an sxva sa xis sa kuT re bis dac la ze.

oja xu ri Za la do bis Sem Tx ve va Si, Tqven yo vel T vis Se giZ li aT mi mar ToT

ub nis in s peq tors Tqve ni sacxov re be li ad gi lis mi xed viT _ ma ga li Tad, Tu

mo Za la dis bra liT prob le ma Se geq m naT sax l Si Ses v li sas, an sxva sa xis sa-kiTxeb ze.

oja xu ri da vis dros, mi u xe da vad imi sa, rom me uR le e bi cal-cal ke cxov-

ro ben, xSir Sem Tx ve va Si, gar k ve u li sa xis prob le me bi iq m ne ba bav S v Tan ur-

Ti er To ba Si. ker Zod, mo Za la de, bav S vis sa Su a le biT, cdi lobs kon t ro li

ga na xor ci e los an gav le na mo ax di nos yo fil me uR le ze. ume tes Sem Tx ve va Si,

aR niS nu li, cu dad moq me debs bav S v ze, vi na i dan igi xde ba ma ni pu la ci is gan-

xor ci e le bis sa Su a le ba.

Page 201: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

201201

ojaxSi Zaladoba da qalis uflebebi

Tu ki Tqven aR niS nul si tu a ci a Si mox v de biT, Se giZ li aT ga mo i ye noT Se-

ma ka ve be li or de ris an dam ca vi or de ris sa Su a le ba, an Tqve ni sacxov re be-

li ad gi lis mi xed viT sa qa la qo sa sa mar T los sa mo qa la qo ko le gi as mi mar-

ToT sar Ce liT, bav S vis sacxov re be li ad gi lis gan sazR v ris Ta o ba ze, me o re

mSo bel Tan da mis ojax Tan ur Ti er To bis mo wes ri ge bis moTxov niT. sa nam

sa sa mar T lo aR niS nul ze im s je lebs, Tqven Se giZ li aT, aR niS nu li sa kiTxi,

mo a wes ri goT dro e bi Ti gan kar gu le bis ga mo ce mis sa Su a le biT (i xi leT ase ve

Ta ve bi `o ja xu ri sa mar Ta li~ da „sa mar T leb ri vi dac vis erov nu li da sa er-

Ta So ri so sa Su a le be bi“).

ne bis mi er Sem Tx ve va Si, auci leb lad ga i a reT kon sul ta cia Se sa ba mi si

pro fi lis iuris t Tan, vi na i dan oja xu ri Za la do bis Sem Tx ve va Si, uf le ba Ta

dac vis ram de ni me sa xis sa Su a le ba ar se bobs. zog jer, sa Wi roa ram de ni me sa-

Su a le bis er Tob li vad ga mo ye ne ba, zo gi erT Sem Tx ve va Si, _ mxo lod er Tis,

ri si Ser Ce vac swo rad un da mox des.

bo los, gi sur vebT, rom ar gax deT oja xu ri Za la do bis msxver p-

li. Tum ca, Tu es ma inc mox de ba, Tqve ni uf le be bis dac va, ka no niT

gaT va lis wi ne bu li me qa niz me bis sa Su a le biT mox de ba.

Page 202: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

202202

Page 203: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

203203

qalis uflebebi sisxlis samarTalSi

danaSauli sqesobrivi Tavisuflebisa da xelSeuxeblobis winaaRmdeg

seq su a lu ri Za la do bis msxver p li, yve la qa li Se iZ le ba gax des, ami tom

mniS v ne lo va ni a, yo ve li maT ga ni flob des in for ma ci as imis Se sa xeb, Tu ra

qme de be bi iT v le ba sqe sob ri vi xa si a Tis da na Sa u lad da ro gor icavs sa qar-

T ve los ka non m deb lo ba da za ra le buls. sqe sob ri vi xa si a Tis da na Sa u li im

sa xis da na Sa u li a, ro mel sac msxver p li Zne lad iviwyebs. seq su a lu ri xa si a-

Tis da na Sa u li iseT trav mebs iw vevs, ro mel mac Se iZ le ba, xan g r Z li vi dro-

is gas v lis Sem de gac ki iCi nos Ta vi da sxva das x va qme de beb Si ga mov lin des.

seq su a lu ri Za la do bis kva li ar qre ba da fsi qi ka ze auci leb lad ax dens

sxva das x vag var uar yo fiT gav le nas.

wi nam de ba re Tav Si, gan vi xi lavT sqe sob ri vi Ta vi suf le bi sa da xel Se u-

xeb lo bis wi na aR m deg da na Sa u lis sa xe ebs. vi sa ub rebT im qme de be bis Se sa xeb,

rom le bic sa qar T ve los sis x lis sa mar T lis ko deq sis Ta nax mad, da na Sa u lad

iT v le ba da imaze, Tu ra sa xis sas je le bia gaT va lis wi ne bu li am qme de be bis-

T vis.

sa qar T ve los sis x lis sa mar T lis ko deq sis 22-e Tav Si mo ce mu lia is da-

na Sa u le bi, rom le bic icavs pi ris sqe sob riv Ta vi suf le ba sa da xel Se u xeb-

lo bas, ase ve, mo zar d Ta nor ma lur zne ob riv da fi zi kur gan vi Ta re bas.

ras niSnavs sqesobrivi Tavisufleba?

sqesobrivi Tavisufleba niSnavs piris uflebas, sakuTari surviliT

airCios an ar airCios sqesobrivi partniori.

ra aris sqesobrivi danaSauli?

sqesobrivi danaSauli aris iseTi qmedeba, romelic mimarTulia pirov-

nebis winaaRmdeg da miekuTvneba sqesobrivi urTierTobis sferos.

Page 204: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

204204

qalis uflebebi sisxlis samarTalSi

sqe sob ri vi xa si a Tis Za la dob ri vi moq me de ba aris sas ti ki, ada mi a nis da-

mam ci re be li da da na Sa u leb ri vi moq me de ba. ga u pa ti u re ba da sqe sob ri vi xa-

si a Tis Zal mom re o biT moq me de ba ar aris ur Ti er T seq su a lu ri ltol vis Se-

de gi. am dros, sqe sob ri vi kav Si ri mxo lod imi tom myar de ba, rom es surs

mo Za la des. am Sem Tx ve va Si, qals ar aqvs Se saZ leb lo ba, Ta vad ga dawy vi tos,

vis Tan da ro dis da am ya ros in ti mu ri kav Si ri. ume tes Sem Tx ve veb Si, ga u-

pa ti u re bis mcde lo ba sac Se iZ le ba igi ve Se de gi hqon des qal ze, ro gorc

Ta vad ga u pa ti u re bis aqts. seq su a lu ri Za la dob ri vi qme de be bi, mZi me daRs

as vams qa lis cxov re bas, rac xSi rad iw vevs uar yo fiT mo ra lur da fsi qo-

lo gi ur trav mebs.

sa qar T ve los sis x lis sa mar T lis ko deq sis Ta nax mad, sqe sob ri vi xa si a-

Tis da na Sa u le be bi a:

• ga u pa ti u re ba;

• seq su a lu ri xa si a Tis Zal mom re o bi Ti moq me de ba;

• sqe sob ri vi kav Si ris an seq su a lu ri xa si a Tis sxvag va ri moq me de bis iZu le ba;

• sqe sob ri vi kav Si ri an seq su a lu ri xa si a Tis sxvag va ri moq me de ba Teq v s me ti

wlis asaks mi uR we vel Tan;

• gar y v ni li qme de ba.

ra aris ga u pa ti u re ba?

sqe sob ri vi kav Si ri Za la do biT, Za la do bis mu qa riT an

da za ra le bu lis um we o bis ga mo ye ne biT.

vin Se iZ le ba Ca i di nos ga u pa ti u re ba?

ne bis mi er ma Se racxad ma pir ma, ro mel mac mi aR wia 14 wlis asaks.

Se racxa dia pi ri, ro me lic da na Sa u lis Ca de nis dros, aris fsi qi ku rad

jan m r Te li da ac no bi e rebs Ta vi si da na Sa u leb ri vi qme de bis Se de gebs. sa-

qar T ve los sis x lis sa mar T lis ko deq sis Ta nax mad, sis x lis sa mar T leb ri vi

pa su xis m geb lo bis asa kad, dad ge ni lia 14 we li. es niS navs imas, rom pi ri pa-

Page 205: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

205205

qalis uflebebi sisxlis samarTalSi

suxs agebs Ca de ni li da na Sa u lis T vis im Sem Tx ve va Si, Tu mas uk ve Se us rul da

14 we li.

sa qar T ve los sis x lis sa mar T lis ko deq sis 137-e mux lis1 Ta nax mad, ga u-

pa ti u re bis T vis, sas je lis sa xed da we se bu li a, mi ni mum oTxi, xo lo maq si mum,

_ oci wlis va diT Ta vi suf le bis aR k ve Ta.

ro gorc xe davT, sa qar T ve los sis x lis sa mar T lis ka non m deb lo ba, seq -

su a lur Ta vi suf le bas icavs, ami tom, gax sov deT, mxo lod Tqven gaqvT uf le -

ba, air Ci oT Tqve ni sqe sob ri vi par t ni o ri.

ga u pa ti u re ba yve la ze sa Si Si sqe sob ri vi da na Sa u li a, ro me lic sqe sob -

riv da na Sa u lebs So ris, yve la ze gav r ce le bu li a. sqe sob ri vi kav Si ri aris

ne ba yof lo bi Ti fi zi o lo gi u ri aq ti, ami to mac, ga u pa ti u re bis er T -er Ti

da ma xa si a Te be li ni Sa ni a, Za la do bis ga mo ye ne ba da za ra le bu lis mi marT. Za -

la do ba, Se saZ le be li a, gan xor ci el des ce miT, xel - fe xis Se bor k viT, pi ris

ax ve viT, ki du re bis ga dag rex viT, an jan m r Te lo bis da zi a ne bis miz niT sxva

sa Su a le be bis ga mo ye ne biT.

gar da ami sa, dam na Sa vem Se iZ le ba ar mo ax di nos Za la do ba da igi da e muq -

ros da za ra le buls, ro me lic Se iZ le ba ga na xor ci e los sity vi e rad an iara -

Ris de mon s t ri re biT. am dros, dam na Sa vem, Se saZ loa da a Si nos da za ra le bu li

sxva pi ris (ma ga li Tad: Svi li, de da, da an sxva ax lo be li ada mi a ni) ga u pa ti u -

re bis mu qa ri Tac.

ase ve Se saZ le be li a, rom dam na Sa vem isar geb los da za ra le bu lis um weo

mdgo ma re o biT da ise Ca i di nos ga u pa ti u re ba.

1. sa qar T ve los sis x lis sa mar T lis ko deq sis 137-e mux li. ga u pa ti u re ba. 1. ga u pa ti u re ba,

ese igi sqe sob ri vi kav Si ri Za la do biT, Za la do bis mu qa riT an da za ra le bu lis um we o-

bis ga mo ye ne biT,- is je ba Ta vi suf le bis aR k ve TiT, va diT oTxi dan eqvs wlam de. 2. igi ve

qme de ba: a) Ca de ni li sam sa xu reb ri vi mdgo ma re o bis ga mo ye ne biT; b) ra mac ga mo iw via da-

za ra le bu lis jan m r Te lo bis mZi me da zi a ne ba an sxva mZi me Se de gi,- is je ba Ta vi suf le-

bis aR k ve TiT, va diT eq v si dan cxra wlam de. 3. igi ve qme de ba, Ca de ni li: a) ara er T g zis;

b) imis mi er, vi sac ad re Ca de ni li hqon da am ko deq sis 138-e- 1 4 1 -e mux le biT gaT va lis wi ne-

bu li ro me li me da na Sa u li; g) jgu fu rad; d) dam na Sa vi saT vis wi nas wa ri Sec no biT, or su-

li qa lis an aras rul w lov nis mi marT,- is je ba Ta vi suf le bis aR k ve TiT, va diT cxri dan

Tor met wlam de. 4. igi ve qme de ba: a) Ca de ni li da za ra le bu lis an sxva pi ris mi marT,

gan sa kuT re bu li si sas ti kiT; b) ra mac ga mo iw via da za ra le bu lis si cocx lis mos po ba,-

is je ba Ta vi suf le bis aR k ve TiT, va diT Tor me ti dan TxuT met wlam de. 5. ga u pa ti u re ba

imi sa, vi sac ar Ses ru le bia ToTx me ti we li,- is je ba Ta vi suf le bis aR k ve TiT, va diT

TxuT me ti dan oc wlam de.

Page 206: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

206206

qalis uflebebi sisxlis samarTalSi

da za ra le bu li aris um weo mdgo ma re o ba Si, Tu ki mas ar aqvs una ri, wi na aR -

m de go ba ga u wi os dam na Sa ves an ver ac no bi e rebs mis mi marT gan xor ci e le bul

moq me de bebs.

uf ro kon k re tu lad ki, um weo mdgo ma re o ba Si im yo fe ba da za ra le bu li,

Tu ki is aris Rrmad mo xu ce bu li, avad m yo fi, fi zi ku ri nak lis mqo ne, al ko -

ho lu ri (Zlier mTvrali) an nar ko ti ku li sa Su a le be bis ze moq me de bis qveS

myo fi da a.S. gar da ami sa, Se saZ le be li a, da za ra le bu li ver ac no bi e reb des,

ra xde ba mis Tavs, rad gan is aris su liT avad m yo fi, go ne ba sus ti an Rrma

Zil Si myo fi. ase Ti vi Ta re bis dro sac, igu lis x me ba, rom da za ra le bu li

aris um weo mdgo ma re o ba Si.

ro dis iT v le ba das ru le bu lad ga u pa ti u re ba?

ga u pa ti u re ba das ru le bu lad iT v le ba,

sqe sob ri vi kav Si ris dawye bis mo men ti dan.

dam na Sa vis das ji sas, ga dam wy ve ti ar aris, ra ur Ti er To ba aqvs da za ra-

le buls mas Tan. igi Se iZ le ba iyos co li, yo fi li me uR le, sa co le an sru-

li ad ucxo ada mi a ni, dam na Sa ve ma inc da is je ba mis mi er Ca de ni li qme de bis T-

vis, Se sa ba mi sad dad ge ni li we siT.

sa qar T ve los sis x lis sa mar T lis ka non m deb lo ba iT va lis wi nebs sxva das-

x va da mam Zi me bel ga re mo e bebs. es imas niS navs, rom dam na Sa ve da is je ba uf ro

mZi me sas je liT mis mi er Ca de ni li qme de bis T vis, Sem deg Sem Tx ve veb Si:

• dam na Sa vem ga mo i ye na sam sa xu reb ri vi mdgo ma re o ba;

• ga u pa ti u re bam ga mo iw via da za ra le bu lis jan m r Te lo bis da zi a ne ba an

sxva mZi me Se de gi;

• ga u pa ti u re ba Ca i di na ara er T g zis (gaupatiureba araerTgzis Cadenilad

CaiTvleba, Tu piri ukve iyo nasamarTlevi gaupatiurebis CadenisTvis);

• gaupatiureba Caidina im pirma, visac adre Cadenili hqonda romelime

sqesobrivi danaSauli;

• ga u pa ti u re ba mox da jgu fu rad, igu lis x me ba, rom ga u pa ti u re ba Si mo na-

wi le o ba mi i Ro mi ni mum or ma pir ma;

Page 207: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

207207

qalis uflebebi sisxlis samarTalSi

• dam na Sa vem wi nas war ico da, rom da za ra le bu li iyo or su li an aras rul w-

lo va ni. or su lis ga u pa ti u re ba iT v le ba uki du res uz ne o bad da aseT Sem-

Tx ve va Si, saf r Txe emuq re ba em b ri o nis si cocx li su na ri a no bas. rac Se e xe-

ba aras rul w lov nis ga u pa ti u re bas, aq igu lis x me ba 14 wli dan 18 wlam de

asa kis mqo ne pi ris mi marT Ca de ni li qme de ba. esec iT v le ba er T -erT mniS-

v ne lo van da mam Zi me bel ga re mo e bad, rad gan msgav si qme de ba, da za ra le bu-

lis zne ob riv da fi zi kur gan vi Ta re ba ze, uar yo fiT gav le nas ax dens;

• ga u pa ti u re ba mox da gan sa kuT re bu li si sas ti kiT. im sa kiTxs, ga u pa ti u-

re ba Ca de ni lia Tu ara gan sa kuT re bu li si sas ti kiT, afa sebs sa sa mar T-

lo. swo red ami tom, mniS v ne lo va nia ar se bob des sa sa mar T lo- sa me di ci no

eq p ser ti zis das k v na. aR niS nu li das k v niT, un da das tur de bo des, rom da-

za ra le buls mi ad ga mZi me mo ra lu ri an fi zi ku ri trav ma;

• ga u pa ti u re bam ga mo iw via da za ra le bu lis si cocx lis mos po ba. es is Sem-

Tx ve va a, ro de sac ga u pa ti u re ba pi ris gar dac va le bis pir da pi ri da uSu-

a lo mi ze zi xde ba;

• da za ra le bu li aris pi ri, ro mel sac ar Ses ru le bia 14 we li.

am ri gad, ro gorc aR niS nu li Ca mo naT va li dan Cans, Tu ga u pa ti u re ba

mox de ba ze moT aR we ri li ro me li me pun q tis Se sa ba mi sad, dam na Sa ve da is je ba

sa qar T ve los sis x lis sa mar T lis ko deq sis 137-e mux lis Se sa ba mi sad.

da bo los, un da aRi niS nos ram de ni me ga re mo e ba, rac Se iZ le ba win uZRo-

des ga u pa ti u re bas, ker Zod:

• mniS v ne lo ba ara aqvs, ro gor iq ce o da da za ra le bu li ga u pa ti u re bam de,

cdi lob da Tu ara ma ma ka cis ga mow ve vas, pro vo ci re bas Cac mu lo biT, an

Jes ti ku la ci iT;

• ase ve, ar aris mniS v ne lo va ni, ro go ri cxov re bis we si aqvs da za ra le-

buls. ma ga li Tad, Tu da za ra le bu li msu bu qi yo faq ce vi sa a, ka non m deb-

lo ba ma sac igi ve na i rad icavs, ro gorc ne bis mi er qals.

ra aris seq su a lu ri xa si a Tis Zal mom re o bi Ti moq me de ba?

seq su a lu ri xa si a Tis Zal mom re o bi Ti moq me de ba aris ma maT mav lo ba,

les bo se lo ba an sxvag va ri seq su a lu ri kon taq ti, ga u kuR mar Te bu-

li for miT, ro me lic Ca de ni lia Za la do biT, Za la do bis mu qa riT an

da za ra le bu lis um we o bis ga mo ye ne biT.

Page 208: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

208208

qalis uflebebi sisxlis samarTalSi

vin SeiZleba iyos dazaralebuli?

dazaralebuli SeiZleba iyos rogorc qali, aseve mamakaci.

saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 138-e muxlis2 Tanaxmad,

seqsualuri xasiaTis ZalmomreobiTi moqmedebisTvis, sasjelis minimaluri

zoma aris oTxi, xolo maqsimaluri, _ oci wlis vadiT Tavisuflebis

aRkveTa.

gar da ga u pa ti u re bi sa, sqe sob riv da na Sa uls war mo ad gens ise Ti qme-

de be bi, rom le bic cno bi lia ma maT mav lo biT, les bo se lo biT, an sxvag va ri

seq su a lu ri kon taq te bis ga u kuR mar Te bu li for miT, ro me lic Ca de ni lia

Za la do biT, Za la do bis mu qa riT an da za ra le bu lis um we o bis ga mo ye ne biT.

swo red es ga nas x va vebs ga u pa ti u re ba sa da seq su a lu ri xa si a Tis Zal mom re o-

biT moq me de bas er T ma ne Tis gan.

ma maT mav lo bac da les bo se lo bac ho mo seq su a liz mis na ir sa xe o ba a. es

uka nas k ne li, sa ku Ta ri sqe sis war mo mad gen li sad mi ltol vas niS navs. ker-

Zod, les bo se lo bis Sem Tx ve va Si, sqe sob ri vi kav Si ri myar de ba mded ro bi Ti

sqe sis pi rebs So ris, xo lo ma maT mav lo bis Sem Tx ve va Si, _ mam ro bi Ti sqe sis

pi rebs So ris. Tu ase Ti kon taq te bi da kav Si re bu lia Za la do bas Tan, Za la-

do bis mu qa ras Tan an da za ra le bu lis um weo mdgo ma re o bis ga mo ye ne bas Tan,

sa qar T ve los ka non m deb lo bis mi xed viT, ase Ti moq me de be bi das ja di a.

2 sa qar T ve los sis x lis sa mar T lis ko deq sis 138-e mux li. seq su a lu ri xa si a Tis Zal mom re-

o bi Ti moq me de ba. 1. ma maT mav lo ba, les bo se lo ba an sxvag va ri seq su a lu ri kon taq ti ga-

u kuR mar Te bu li for miT, Ca de ni li Za la do biT, Za la do bis mu qa riT an da za ra le bu lis

um we o bis ga mo ye ne biT, _ is je ba Ta vi suf le bis aR k ve TiT, va diT oTxi dan eqvs wlam de.

2. igi ve qme de ba: a) Ca de ni li sam sa xu reb ri vi mdgo ma re o bis ga mo ye ne biT; b) ra mac ga-

mo iw via da za ra le bu lis jan m r Te lo bis mZi me da zi a ne ba an sxva mZi me Se de gi, _ is je ba

Ta vi suf le bis aR k ve TiT, va diT eq v si dan cxra wlam de. 3. igi ve qme de ba, Ca de ni li: a)

ara er T g zis; b) imis mi er, vi sac ad re Ca de ni li hqon da am ko deq sis 138-e-141-e mux le-

biT gaT va lis wi ne bu li ro me li me da na Sa u li; g) jgu fu rad; d) dam na Sa vis T vis wi nas wa ri

Sec no biT, or su li qa lis an aras rul w lov nis mi marT, _ is je ba Ta vi suf le bis aR k ve-

TiT, va diT cxri dan Tor met wlam de. 4. igi ve qme de ba: a) Ca de ni li da za ra le bu lis an

sxva pi ris mi marT, gan sa kuT re bu li si sas ti kiT; b) ra mac ga mo iw via da za ra le bu lis

si cocx lis mos po ba, _ is je ba Ta vi suf le bis aR k ve TiT, va diT Tor me ti dan TxuT met

wlam de. 5. seq su a lu ri xa si a Tis Zal mom re o bi Ti moq me de ba, Ca de ni li imis mi marT, vi sac

ar Ses ru le bia ToTx me ti we li, _ is je ba Ta vi suf le bis aR k ve TiT, va diT TxuT me ti dan

oc wlam de.

Page 209: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

209209

qalis uflebebi sisxlis samarTalSi

sxvag var seq su a lur kon taq t Si, ga u kuR mar Te bu li for miT, igu lis x me ba

ara bu neb ri vi seq su a lu ri kon taq tis for ma, ro de sac qme de ba, ga reg nu lad

qmnis sqe sob ri vi kav Si ris imi ta ci as. ase Ti qme de ba das ja di a, Tu igi Ca de-

ni lia Za la do biT, Za la do bis mu qa riT an da za ra le bu lis um weo mdgo ma re-

o bis ga mo ye ne biT.

gax sov deT, mniS v ne lo ba ar aqvs, ra mo ti vi Ta da miz niT Ca i di-

na pir ma seq su a lu ri xa si a Tis Zal mom re o bi Ti moq me de ba, igi

auci leb lad da eq vem de ba re ba ka no niT dad ge nil pa su xis m geb-

lo bas.

da na Sa u li dam Tav re bu lad Ca iT v le ba, Tu ze moT aR niS nu li xer xe bis

ga mo ye ne biT, dam na Sa ve da iwyebs da za ra le bul Tan ga u kuR mar Te bul seq su-

a lur kon taqts.

ras aris sqe sob ri vi kav Si ris an seq su a lu ri xa si a Tis

sxvag va ri moq me de bis iZu le ba?

sqe sob ri vi kav Si ris, ma maT mav lo bis, les bo elobis an sxvag va ri seq-

su a lu ri kon taq tis iZu le ba, sa xel gam te xi cno bis gax ma u re bis an

qo neb ri vi da zi a ne bis mu qa riT, an da ma te ri a lu ri, sam sa xu reb ri vi

an sxva da mo ki de bu le bis ga mo ye ne biT.

sis x lis sa mar T lis ko deq sis 139-e mux lis Ta nax mad, sqe sob ri vi kav Si-

ris an seq su a lu ri xa si a Tis sxvag va ri moq me de bis iZu le bis T vis, sas je lad

dad ge ni lia ja ri ma an ga mas wo re be li sa mu Sa o, 1 wlam de va diT, xo lo Ta vi-

suf le bis aR k ve Tis maq si ma lu ri va da aris sam wlam de.

im Sem Tx ve va Si, Tu qal ze gan xor ci el de ba mu qa ra, di di sa SiS ro e baa imi-

sa, rom masze ganxorcieldes iZu le bi Ti sqe sob ri vi kav Si ri an seq su a lu ri

xa si a Tis sxvag va ri moq me de ba mi si ne bis sa wi na aR m de god. aq igu lis x me ba is

ga re mo e ba, ro de sac ase Ti iZu le ba xde ba sa xel gam te xi cno bis gax ma u re biT

an qo neb ri vi da zi a ne bis mu qa riT. gar da ami sa, im Sem Tx ve va Sic, ro de sac da-

za ra le bu li, dam na Sa ve ze ma te ri a lu rad, sam sa xu reb ri vad an sxvag va rad

aris da mo ki de bu li da am faqts iye nebs dam na Sa ve.

Page 210: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

210210

qalis uflebebi sisxlis samarTalSi

Se u racx m yo fe li in for ma ci is gav r ce le bis Se de gad mi ye ne bu li mo ra-

lu ri zi a ni gan sa kuT re biT mZi me daRs as vams qa lis cxov re bas. ase Ti Sem Tx-

ve ve bis dros, qa leb ma, Se saZ loa, du mi li am jo bi non da ar mo ax di non Se sa-

ba mi si re a gi re ba am g var faq teb ze.

vi na i dan sa kiTxi aris Za li an de li ka tu ri da da za ra le bu li Se saZ lo a,

Si Si sa da dam na Sa vis ze gav le nis qveS im yo fe bo des, ami tom Se saZ leb lo ba

imi sa, rom qa li gax des am g va ri mopy ro bis msxver p li, di di a.

ico deT, rom Tqven Ta vad qmniT sa zo ga do eb riv azrs. swo red ami tom,

ga dam wy ve ti mniS v ne lo ba aqvs Tqvens da mo ki de bu le bas, ga be du le bas da

dro ul re aq ci as am g va ri qme de be bis mi marT. mi u xe da vad imi sa, rom aseT

faq teb ze sa u ba ri da sa Ta na do re a gi re ba, gar k ve ul wi lad, sir Tu le ebs

ukav Sir de ba, mTa va ria ar mo eq ceT fsi qo lo gi u ri ze gav le nis qveS da imoq-

me doT ga be du lad.

gaxsovdeT, Tqven gicavT kanoni!

ras niSnavs sqesobrivi kavSiri an seqsualuri xasiaTis sxvagvari moqmedeba

Teqvsmeti wlis asaks miuRwevelTan?

es aris srulwlovnis sqesobrivi kavSiri, mamaTmavloba, lesboseloba

an sxvagvari seqsualuri kontaqti, gaukuRmarTebuli formiT im pirTan,

romelsac Teqvsmeti weli jer ar Sesrulebia. am SemTxvevaSi, damnaSavem,

winaswar unda icodes dazaralebulis asakis Sesaxeb.

sis x lis sa mar T lis ko deq sis 140-e mux lis Ta nax mad, Teq v s met wlam de mi-

uR we vel pir Tan ga u kuR mar Te bu li for miT sqe sob ri vi kav Si ris dam ya re bis

Sem Tx ve va Si, mi ni ma lur sas je lad gan sazR v ru lia Ta vi suf le bis SezRud va

sam wlam de va diT, xo lo maq si ma lu ri sas je li, Ta vi suf le bis aR k ve Tis sa-

xiT, aris sa mi we li.

aR niS nul de bu le ba Si, mo ce mu lia mxo lod srul w lo va nis sqe sob ri vi

kav Si ri, anu ma maT mav lo ba, les bo se lo ba, an sxvag va ri seq su a lu ri kon taq-

ti, ga u kuR mar Te bu li for miT, 16 wlis asaks mi uR we vel pir Tan. esec is

Sem Tx ve va a, ro de sac dam na Sa vem wi nas war un da ico des, rom da za ra le bu li

16 wlis asa kis jer ar aris. 16 wlam de asa kis mo zar d Tan sqe sob ri vi kav Si ri,

zne ob ri vi Tval saz ri siT, xels uwyobs mis gar y v nas. bi o lo gi u ri Tval saz-

Page 211: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

211211

qalis uflebebi sisxlis samarTalSi

ri siT ki, xels uS lis nor ma lur fi zi kur gan vi Ta re bas, vi na i dan 16 wels

mi uR we ve li mo zar di, sqe sob ri vad, jer ki dev mo um wi fe be li a.

! ga iT va lis wi neT, rom 16 wels mi uR we vel pir Tan seq su a lu ri kon-

taq ti, Tun dac mi si ve TanxmobiT da uS ve be li da das ja di a!

ra aris garyvnili qmedeba?

Zaladobis gareSe Cadenili garyvnili qmedeba im pirTan, rodesac

damnaSavem winaswar icis, rom dazaralebuls, Teqvsmeti weli jer

ar Sesrulebia.

aR niS nu li da na Sa u li, is je ba ja ri miT an ga mas wo re be li sa mu Sa o Ti va-

diT erT wlam de, an da Ta vi suf le bis aR k ve TiT, va diT or wlam de.

msgav si sqe sob ri vi kav Si ri ne ba yo fi lo bi Ti a, mag ram das ja dia im Sem Tx-

ve va Si, ro de sac dam na Sa vis T vis wi nas war cno bi li a, rom gar y v nil qme de bas

Ca dis pir Tan, ro mel sac 16 we li jer ar Ses ru le bi a. gar y v ni li qme de bis

dros, dam na Sa ve da za ra le bul Tan ar am ya rebs seq su a lur kon taqts, ara med

sxvag va ri qme de biT ax dens mis gar y v nas.

garyvnili qmedeba SesaZloa iyos ori saxis: fizikuri an inteleqtualuri.

fizikuri garyvnili qmedebis dros, damnaSave amyarebs sqesobriv kavSirs

an seqsualuri xasiaTis qmedebas sxva pirTan, an sakuTar sxeulze, da es

yvelaferi xdeba 16 wels miuRweveli piris TandaswrebiT.

inteleqtualuri garyvnili qmedeba, Tavisi SinaarsiT, arsebiTad

gansxvavdeba fizikuri garyvnili qmedebisgan. aseT dros, damnaSave TviTon

ar axorcielebs seqsualuri xasiaTis moqmedebas. is, SesaZloa, 16 wels

miuRwevel pirs esaubros seqsualuri cxovrebis iseT detalebze, ramac

SesaZloa, mozardSi seqsualuri ltolva gamoiwvios. am dros, damnaSave,

vizualuri masaliT axdens mozardis provocirebas. kerZod, mozards

uCvenebs pornografiul nawarmoebs, films, video Canawers, suraTs an sxva

msgavsi tipis produqcias.

am SemTxvevaSi, garyvnili qmedeba, SeiZleba Cadenili iqnas, rogorc

mamrobiTi sqesis, aseve mdedrobiTi sqesis warmomadgenlis mimarT.

Page 212: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

212212

qalis uflebebi sisxlis samarTalSi

garyvnileba aris erTaderTi qmedeba sqesobriv danaSaulebebSi, romelic

dakavSirebuli ar aris ZaladobasTan an Zaladobis gamoyenebis muqarasTan.

da bolos, gaxsovdeT, Tu Tqven gaxdiT am TavSi aRniSnuli

romelime danaSaulis msxverpli:

• dauyovnebliv mimarTeT eqims da moiTxoveT werilobiTi

samedicino daskvna;

• dauyovnebliv daukavSirdiT iurists da gaiareT konsultacia,

raTa igi dagexmaroT Tqveni saqmis Sesabamisad warmarTvaSi.

qalTa uflebebis dacva saqarTvelos sisxlis samarTlis mixedviT

orsulobis Sewyveta

sa me di ci no sta tis ti kis mo na ce me biT, sa qar T ve lo Si, So ba do ba mcir de-

ba, sta bi lu rad ma Ra lia de da Ta da bav S v Ta ava do bi sa da sik v di li a no bis

maC ve neb le bi, rac ki dev uf ro am Zi mebs ise dac rTul de mog ra fi ul vi Ta-

re bas. qve ya na Si, jer ki dev ar aris kar gad gan vi Ta re bu li rep ro duq to-

lo gi u ri sam sa xu ri. sam wu xa rod, abor te bis ra o de no bis Se sa xeb re a lu ri

sta tis ti ku ri mo na ce me bi ar mo i po ve ba.

_ ra aris aborti?

_ orsulobis xelovnurad Sewyveta.

sa qar T ve lo Si, 1955 wli dan, abor ti le ga li ze bu li a, ro me lic or su li

qa lis Tan x mo biT xde ba. mi si Tan x mo bis ga re Se, muc lis moS la, Se saZ le be lia

mxo lod im Sem Tx ve va Si, Tu es gan pi ro be bu lia uki du re si auci leb lo biT.

es is Sem Tx ve va a, ro de sac abor ti, qa lis si cocx lis ga dar Ce nis er Ta derT

sa Su a le bas war mo ad gens. abor ti uka no nod iT v le ba, Tu es keT de ba ka no ni-

Ta da sxva nor ma ti u li aq te biT dad ge ni li we sis dar R ve viT.

Page 213: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

213213

qalis uflebebi sisxlis samarTalSi

`jan m r Te lo bis dac vis Se sa xeb~ sa qar T ve los ka non Si naT q va mi a, rom sa-

qar T ve los yve la mo qa la qes, uf le ba aqvs, da mo u ki deb lad gan sazR v ros Svi-

le bis ra o de no ba da ma Ti da ba de bis dro. ima ve ka no nis Ta nax mad, qal Ta jan-

m r Te lo bis dac va, abor te bis Sem ci re bis gziT, sa xel m wi fos pri o ri te tu li

amo ca na a.

or su lo bis ne ba yof lo bi Ti Sewy ve ta ne ba dar Tu lia mxo lod li cen zi-

re bul sa me di ci no da we se bu le ba Si, li cen zi re bu li eqi mis mi er, da mxo lod

im Sem Tx ve veb Si, Tu:

a) or su lo bis xan g r Z li vo ba ar aRe ma te ba Tor met kvi ras;

b) or suls, sa me di ci no da we se bu le ba Si, Ca u tar da wi nas wa ri ga sa ub re-

ba da ga sa ub re bi dan ope ra ci am de ga su lia sa mi dRis mo sa fiq re be li va da.

ga sa ub re bis dros, eqim ma upi ra te so ba un da mi a ni Wos na yo fis si cocx lis

dac vas. or su lo bis ne ba yof lo bi Ti Sewy ve tis Se sa xeb ar Ce va ni, qa lis pre-

ro ga ti va a.

`jan m r Te lo bis dac vis Se sa xeb~ sa qar T ve los ka no nis 140-e mux lis Ta-

nax mad, Tor met kvi ra ze me ti xan g r Z li vo bis or su lo bis Sem Tx ve va Si, abor-

ti ne ba dar Tu lia mxo lod sa me di ci no da so ci a lu ri Cve ne be bis mi xed viT.

sa me di ci no Cve ne be bis Ca mo naT vals ad gens sa qar T ve los jan m r Te lo bis

dac vis sa mi nis t ro.

or su lo bis Sewy ve tis sa me di ci no Cve ne be bi, un da dad gin des li cen zi-

re bul am bu la to ri ul - po lik li ni kur, an sta ci o na rul da we se bu le ba Si,

ko mi si u ri we siT, rom lis Se mad gen lo ba Si un da Se di o des: da we se bu le bis

mTa va ri eqi mi, mkur na li eqi mi, iuris ti da im spe ci a lo bis eqi mi, rom lis

sfe ro Sic Se dis or su lis da a va de ba (mdgo ma re o ba).

sa me di ci no Cve ne be bis ar se bo bis Sem Tx ve va Si, or suls mi e ce ma das k v na,

ro mel Sic aR we ri li iq ne ba sru li kli ni ku ri di ag no zi. es das k v na da mow me-

bu li un da iyos ze moT Ca moT v li li spe ci a lis te bis xel mo we riT da da we se-

bu le bis beW diT.

Tu or suls aqvs fsi qi u ri an ve ne ri u li da a va de ba, sa bu Te bi or su lo bis

Sewy ve tis Se sa xeb ga da e ce ma uSu a lod im sa a vad m yo fos (sam So bi a ro saxls),

sa dac pa ci ents ga dawy ve ti li aqvs or su lo bis xe lov nu rad Sewy ve tis ope-

ra ci is Ca ta re ba.

aris ise Ti Sem Tx ve ve bi, ro de sac or su li qa lis da a va de ba ar aris mi Ti-

Page 214: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

214214

qalis uflebebi sisxlis samarTalSi

Te bu li in s t ruq ci a Si. Tum ca, ase Ti da a va de bis ar se bo bis ga mo, or su lo bis

gag r Ze le ba ar Se iZ le ba, rad gan Se saZ lo a, or su li qa lis si cocx le saf r-

Txe Si aR moC n des. msgavs Sem Tx ve veb Si, sa kiTxi or su lo bis Sewy ve tis Se sa-

xeb, ixi le ba ko mi si u rad da pa ci en ti sad mi in di vi du a lu ri mid go miT.

ra vadamdea SesaZlebeli moxdes oruslobis xelovnurad Sewyveta,

Tormeti kviris Semdeg?

samedicino CvenebiT, Tormet kviraze meti xangrZlivobis

orsulobis xelovnurad Sewyvetis operacia, nebadarTulia

Catardes orsulobis ocdaor kviramde.

sad tardeba orsulobis Sewyvetis operacia?

Tor met kvi ra ze me ti xan g r Z li vo bis or su lo bis xe lov nu rad Sewy ve tis

ope ra ci a un da Ca tar des mxo lod li cen zi re bul, sa me a no- gi ne ko lo gi u ri

pro fi lis sta ci o na rul da we se bu le ba Si (gan yo fi le ba Si).

im Sem Tx ve va Si, Tu Tor met kvi ra ze me ti xan g r Z li vo bis or su lo bis xe-

lov nu rad Sewy ve tis ope ra cia gar da u va li da Ca sa ta re be li a, ma Sin or su li

qa li ga dis Sem deg ofi ci a lur pro ce du rebs:

• or su li, gan cxa de biT mi mar Tavs sa me a no- gi ne ko lo gi u ri pro fi lis

sta ci o na ris mTa var eqims, an im mra val p ro fi li a ni sa a vad m yo fos mTa var

eqims, sa dac fun q ci o ni rebs sa me a no- gi ne ko lo gi u ri gan yo fi le ba;

• or su li, gan cxa de bas Tan er Tad, wa rad gens sa me di ci no das k v nas, Tor-

met kvi ra ze me ti xan g r Z li vo bis or su lo bis xe lov nu rad Sewy ve tis sa me di-

ci no Cve ne bis (sru li di ag no zis) aR niS v niT;

• sa a vad m yo fos (sam So bi a ro sax lis) mTa va ri eqi mi, ko mi si u ri we siT

ixi lavs Se mo sul gan cxa de bas da das k v nas; ko mi si is sxdo ma for m de ba oq-

mis sa xiT, ko mi si is Se mad gen lo ba Si un da Se di o des mTa va ri eqi mi, mo ad gi le

sam kur na lo dar g Si, ka Ted ris war mo mad ge ne li (Tu ka Ted ra aris da we se bu-

le ba Si), im spe ci a lo bis eqi mi, rom lis sfe ro Sic Se dis or su lis da a va de ba

(mdgo ma re o ba) da iuris ti;

• ko mi si is ga dawy ve ti le ba, Se sa ba mi si Ca na we riT, for m de ba avad m yo fis

sa me di ci no do ku men t Si (a vad m yo fo bis is to ri a Si) da mow m de ba wev r Ta xel-

mo we riT;

Page 215: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

215215

qalis uflebebi sisxlis samarTalSi

• sa me di ci no Cve ne biT, Tor met kvi ra ze me ti xan g r Z li vo bis or su lo-

bis xe lov nu rad Sewy ve tis ope ra ci is Ca ta re bis Ta o ba ze, dad ge ni li we siT,

Ca na we ri keT de ba e.w. `si mar T lis wig n Si~;

• sa me di ci no Cve ne biT, Tor met kvi ra ze me ti xan g r Z li vo bis or su lo-

bis xe lov nu rad Sewy ve tis ope ra ci is Ca ta re bis Ta o ba ze, sa a vad m yo fo (sam-

So bi a ro sax li), dad ge ni li we siT, gas cems for ma N 27-s. aR niS nu li for ma,

ga i ce ma qal Ta te ri to ru li kon sul ta ci i saT vis an am bu la to ri ul - po lik-

li ni ku ri da we se bu le bis T vis.

gar da im sa me di ci no Cve ne be bi sa, ro de sac or su lo bis xe lov nu rad

Sewy ve ta auci le be li a, aris sxva pi ro be bic, ro me lic kav Sir Si ar aris sa-

me di ci no mdgo ma re o bas Tan. ker Zod, ka no niT, or su lo bis xe lov nu rad Sewy-

ve ta, ne ba dar Tu lia Sem deg Sem Tx ve veb Si:

• Tu qals ar Ses ru le bia 15 we li.

• Tu qa lis asa ki ga da ci le bu lia 45 wels.

• Tu or su lo ba ga mo iw via ga u pa ti u re bam da es dad ge ni lia sa sa mar T-

los mi er.

ro gorc ze moT aR v niS neT, abor ti uka no nod Ca iT v le ba, ro de sac is

keT de ba ara li cen zi re bul sa me di ci no da we se bu le ba Si. gar da ami sa, sa-

val de bu lo a, eqims hqon des sa e qi mo saq mi a no bis uf le bis da ma das tu re be-

li sa xel m wi fo ser Ti fi ka ti. ase ve auci le be li a, abor tis gan xor ci e le bi-

sas, da cu li iyos sa ni ta rul - hi gi e nu ri nor me bi da sxva. or su lo bis Sewy-

ve ta, Se saZ loa mox des ope ra ci is gziT, me qa ni ku ri an toq si ku ri ze moq m de bis

xer xiT.

saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 133-e muxlis3 Ta nax mad, abor-

3 1. saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 133-e muxli, ukanono aborti.

1. ukanono aborti, ) isjeba jarimiT an sazogadoebisTvis sasargeblo SromiT, va-

diT asidan oras ormoc saaTamde anda gamasworebeli samuSaoTi, vadiT erTidan or

wlamde.

2. igive qmedeba, Cadenili ukanono abortisTvis msjavrdebulis mier, an ramac gamoi-

wvia Svilosnobis samudamo moSla an sxva mZime Sedegi, _ isjeba Tavisuflebis Sez-

RudviT, vadiT sam wlamde anda Tavisuflebis aRkveTiT, vadiT erTidan sam wlamde,

Tanamdebobis dakavebis an saqmianobis uflebis CamorTmeviT, vadiT sam wlamde.

3. ukanono aborti, ramac gamoiwvia sicocxlis mospoba, - isjeba Tavisuflebis aRkve-

Page 216: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

216216

qalis uflebebi sisxlis samarTalSi

ti, ro me lic keT de ba ka no ni Ta da sxva nor ma ti u li aq te biT dad ge ni li we-

sis sa wi na aR m de god, uka no nod iT v le ba da das ja di a.

es da na Sa u li, das ru le bu lad Ca iT v le ba or su lo bis xe lov nu rad Sewy ve-

tis, anu de dis or ga niz mi dan na yo fis ga mo dev nis mo men ti dan.

am ri gad, or su lo bis Sewy ve ti sas, gaT va lis wi ne bu li un da iq nas ze moT

aR we ri li yve la pro ce du ra da stan dar ti, ro me lic dad ge ni lia sa qar T ve-

los ka non m deb lo biT. im Sem Tx ve va Si, Tu aR niS nu li we se bis dar R ve va mox-

de ba, es ga mo iw vevs im pi ris sis x lis sa mar T leb riv pa su xis m geb lo bas, ro-

mel mac ga na xor ci e la or su lo bis xe lov nu rad Sewy ve ta.

da na Sa u li ada mi a nis uf le be bi sa da Ta vi suf le be bis wi na aR m deg

ada mi a nis Ta nas wo ruf le bi a no bis dar R ve va

ada mi a nis uf le be bi da Ta vi suf le be bi, de mok ra ti ul sa zo ga do e ba Si,

umaR les fa se u lo bebs war mo ad ge nen. sa qar T ve los kon s ti tu ci a, sis x lis

sa mar T lis ka non m deb lo ba, ada mi a nis uf le ba Ta da Ta vi suf le ba Ta sa er Ta-

So ri so aq te bi, aRi a re ben da ica ven ada mi a nis uf le bebs.

sis x lis sa mar T lis ko deq sis 23-e Tav Si, mo ce mu lia nor me bi, rom le bic

war mo ad ge nen mo qa la qe Ta (a ra mar to sa qar T ve los mo qa la qe Ta) pi rad, so ci al -

e ko no mi kur da po li ti kur uf le ba Ta dac vis sis x lis sa mar T leb riv ga ran ti as.

sxva sity ve biT rom vTqvaT, sis x lis sa mar T lis ko deq sis es na wi li, mo i cavs

im da na Sa u le bebs, rom le bic mi mar Tu lia ada mi a nis uf le be bi sa da Ta vi suf-

le be bis wi na aR m deg. wi nam de ba re na wil Si, vi sa ub rebT ada mi a nis Ta nas wo ruf-

le bi a no bis dar R ve vi sa da Ta vi suf le bis uka no no aR k ve Tis Se sa xeb.

ras niS navs ada mi a nis Ta nas wo ruf le bi a no bis dar R ve va?

es aris ra sis, ka nis fe ris, enis, sqe sis, re li gi i sad mi da mo ki de bu le bis, aR-

m sa reb lo bis, po li ti ku ri an sxva Se xe du le bis, erov nu li, eT ni ku ri, so ci a lu-

ri, ro me li me wo de bi sad mi an sa zo ga do eb ri vi ga er Ti a ne bi sad mi kuT v ni le bis,

war mo So bis, sacxov re be li ad gi lis an qo neb ri vi mdgo ma re o bis ga mo, ada mi a nis

Ta nas wo ruf le bi a no bis dar R ve va, ra mac ar se bi Tad xel yo ada mi a nis uf le ba.

TiT, vadiT samidan xuT wlamde, Tanamdebobis dakavebis an saqmianobis uflebis Cam-

orTmeviT vadiT sam wlamde.

Page 217: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

217217

qalis uflebebi sisxlis samarTalSi

saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 142-e muxlis4 Tanaxmad, am

saxis danaSaulisTvis, sasjelis saxed dadgenilia jarima, gamasworebeli

samuSao, saqmianobis uflebis CamorTmeva an Tavisuflebis aRkveTa, romlis

maqsimaluri vadaa sami weli.

gax sov deT, rom gar da sis x lis sa mar T lis ka non m deb lo bi sa, aR niS nu li

uf le ba, da cu lia sa qar T ve los kon s ti tu ci is me-14 mux liT, rom lis Ta nax-

ma dac:

yve la ada mi a ni, da ba de biT Ta vi su fa lia da ka no nis wi na Se Ta nas wo ri a, ga-

nur Cev lad ra si sa, ka nis fe ri sa, eni sa, sqe si sa, re li gi i sa, po li ti ku ri da sxva

Se xe du le be bi sa, erov nu li, eT ni ku ri da so ci a lu ri kuT v ni le bi sa, war mo So-

bi sa, qo neb ri vi da wo deb ri vi mdgo ma re o bi sa, sacxov re be li ad gi li sa.

qa le bi, sa u ku ne e bis man Zil ze cdi lob d nen, sa zo ga do e ba Si, sa dac ma ma ka-

ce bi do mi ni reb d nen, mo e po ve bi naT igi ve uf le be bi da Ta vi suf le be bi, rac

ma ma ka cebs ga aC n daT. al baT, swo red am faq t ma ga na pi ro ba, rom 2010 wlis

26 marts, mi Re bu li iq na ka no ni gen de ru li Ta nas wo ro bis Se sa xeb. ka non Si,

mo ce mu lia gen de ru li Ta nas wo ro bis uz run vel yo fis ga ran ti e bi.

ra aris gen de ri?

gen de ri aris sqes Ta So ris ur Ti er To bis so ci a lu ri as peq ti, ro me lic

ga mo xa tu lia sa zo ga do eb ri vi cxov re bis yve la sfe ro Si da gu lis x mobs so-

ci a li za ci iT gan pi ro be bul Se xe du le bebs ama Tu im sqesze5.

ase ma ga li Tad, ka no ni uz run vel yofs qa li sa da ma ma ka cis Ta nas wor, in-

di vi du a lur uf le beb sa da Ta vi suf le bebs dis k ri mi na ci is ga re Se. gar da

4 2. saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 142-e muxli, adamianTa Tanasworuflebi-

anobis darRveva.

1. adamianTa Tanasworuflebianobis darRveva maTi rasis, kanis feris, enis, sqesis,

religiisadmi damokidebulebis, aRmsareblobis, politikuri an sxva Sexedulebis,

erovnuli, eTnikuri, socialuri, romelime wodebisadmi an sazogadoebrivi gaer-

Tianebisadmi kuTvnilebis, warmoSobis, sacxovrebeli adgilis an qonebrivi mdgomare-

obis gamo, ramac arsebiTad xelyo adamianis ufleba, - isjeba jarimiT an gamaswore-

beli samuSaoTi, vadiT erT wlamde, anda Tavisuflebis aRkveTiT, vadiT or wlamde.

2. igive qmedeba a) samsaxurebrivi mdgomareobis gamoyenebiT; b) ramac mZime Sedegi

gamoiwvia, - isjeba jarimiT an Tavisuflebis aRkveTiT, vadiT sam wlamde, Tanamdebo-

bis dakavebis an saqmianobis uflebis CamorTmeviT, vadiT sam wlamde an uamisod.

5 saqarTvelos kanoni genderuli Tanasworobis Sesaxeb, muxli 3, `a~ qvepunqti.

Page 218: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

218218

qalis uflebebi sisxlis samarTalSi

ami sa, ka no ni aRi a rebs Ta nas wo ro bas Sro mi Ti ur Ti er To be bi sas, rac imas

niS navs, rom sa xel m wi fo xels uwyobs da saq me bis Ta na bar xel mi saw v do mo bas

ori ve sqe sis pir TaT vis.

gen de ru li Ta nas wo ro bis Se sa xeb ka no nis Ta nax mad, gen de rul Ta nas wo-

ro ba ze ze dax med ve lo bas, sa xel m wi fo axor ci e lebs. gar da ami sa, sa qar T-

ve los sa xal xo dam c ve li, Ta vi si kom pe ten ci is far g leb Si, uz run vel yofs

gen de ru li Ta nas wo ro bis dac vis mo ni to rings da re a gi re bas ax dens gen de-

ru li Ta nas wo ro bis dar Rev va ze.

ra aris dis k ri mi na ci a?

dis k ri mi na cia anu ada mi an Ta Ta nas wo ruf le bi a no bis dar R ve va, aris ga-

mor Ce va, SezRud va an upi ra te so bis mi ni We ba Ta na ba ri uf le be bis mqo ne ada-

mi a ne bi sad mi, ro me lic la xavs Ta nas wo ro bis prin cips da xel yofs ada mi a nis

uf le bebs. Tum ca, ada mi a nis uf le ba Ta dar R ve vis Tval saz ri siT, yve la sa xis

ga mor Ce u li da mo ki de bu le ba ar aris dis k ri mi na ci a.

im Sem Tx ve va Si, Tu ad gi li aqvs dis k ri mi na ci as, mniS v ne lo va nia dad gin-

des, ra niS niT mox da ada mi an Ta Ta nas wo ruf le bi a no bis dar R ve va. am niS nebs

So ris, er T -er Ti aris sqe si. dis k ri mi na cia sqe sis niS nis mi xed viT, zo gi erT

Sem Tx ve va Si, rCe ba so ci a lu ri usa mar T lo bis far Tod gav r ce le bul for-

mad.

gax sov deT, rom qa li da ma ma ka ci, ojax sa da sa zo ga do eb riv cxov re ba Si,

Ta nas wo ruf le bi a ni a.

ada mi an Ta Ta nas wo ruf le bi a no bis dar R ve va sqe sis niS nis mi xed viT, Se-

saZ loa ar se bob des sa zo ga do e bis kul tu ri sa da cxov re bis ne bis mi er as peq-

t Si. ase Ti dis k ri mi na ci a, Se iZ le ba ga mo i xa tos ada mi an Ta ur Ti er To beb Si,

rac ki dev uf ro aZ li e rebs mas. ma ga li Tad, az ri imis Se sa xeb, rom mxo lod

er Ti sqe sis ada mi a ni Se iZ le ba ga mo ye ne bu li iq nas sa mu Sa o ze (gar da gan sa-

kuT re biT ga mo nak li si Sem Tx ve ve bi sa), uda vo a, ar Se e sa ba me ba ada mi a nis uf-

le ba Ta Zi ri Tad prin ci pebs.

sqe sis niS niT dis k ri mi na cia xde ba ma Sin, ro de sac pi ris mi marT mopy ro ba

gan s x vav de ba mxo lod sqe sis sa fuZ vel ze.

bu neb ri vi a, sqe sis niS niT dis k ri mi na ci as, ar aqvs ga mar T le ba da ra

for mi Tac un da iyos ga mo xa tu li, ewi na aR m de ge ba sa mar T li a no bis prin ci-

pebs. ami to mac, msgav si moq me de be bi, sa qar T ve los sis x lis sa mar T lis ka-

non m deb lo bis mi xed viT, is je ba.

Page 219: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

219219

qalis uflebebi sisxlis samarTalSi

aq ve, xaz gas miT un da aRi niS nos, rom mxo lod ise Ti mopy ro ba, ro me lic

em ya re ba go niv rul da obi eq tur kri te ri u mebs, Se iZ le ba iyos ga mar T le bu li

de mok ra ti ul sa zo ga do e ba Si.

Tavisuflebis ukanono aRkveTa

ra aris Tavisuflebis ukanono aRkveTa?

Tavisuflebis ukanono aRkveTa aris piris iZulebiTi dakaveba,

sasamarTlos gadawyvetilebis gareSe.

sa qar T ve los sis x lis sa mar T lis ko deq sis 143-e mux lis mi xed viT, Ta vi-

suf le bis uka no no aR k ve Tis T vis, da we se bu lia mi ni ma lu ri sas je li _ ori

wlis, xo lo maq si ma lu ri, _ Tor me ti wlis va diT Ta vi suf le bis aR k ve Ta.

sa qar T ve lo Si, sak ma od gav r ce le bu li iyo qa lis mo ta ce ba, ro gorc qor-

wi ne bis er T -er Ti for ma. qar Tu li sa mar Ta li eb r Zo da mas, ro gorc dro moW-

mul Cve u le bas. X-XI sa u ku ne eb Si, sa qor wi no kav Si ris dam ya re ba, uk ve mSob-

le bis mo la pa ra ke bis gziT xde bo da, mag ram mo ta ce bis in s ti tu ti Za li an

did xans iq na Se nar Cu ne bu li. es, er Tis mxriv, uf ro si Ta o bis wi na aR m deg

pro tes ti iyo, me o res mxriv, _ ro man ti ku li sa siy va ru lo Tav ga da sa va li.

Tum ca, Za li an bev ri cu di Se de ge bic moh yo lia qor wi ne bis aseT for mas. Tu

mSob lebs ar mos won daT Svi le bis ar Ce va ni, isi ni iwyeb d nen aq ti ur brZo las

maT da sa ci leb lad. gan sa kuT re biT mZi me dRe Si iy v nen go go ne bi, rom le bic

Ta vi an Ti ne bis sa wi na aR m de god mo i ta ces. xSir Sem Tx ve va Si, maT mSob le bi

ar Ta na ug r Z nob d nen da sa zo ga do eb ri vi az ris gav le niT, go go ne bi iZu le-

bul ni iy v nen, beds Seh gu e bod nen.

Ta vi suf le bis uka no no aR k ve Ta Se iZ le ba mox des mo ta ce biT. ma ga li Tad,

qa li mo i ta ces co lad Ser T vis miz niT, mi si ne bis sa wi na aR m de god, Cas ves

man qa na Si da ga i ta ces. mi u xe da vad mi si da Ji ne bu li moTxov ni sa, man qa na ar

ga u Ce res da ar mis ces gad mos v lis Se saZ leb lo ba. msgav si for miT Ta vi suf-

le bis aR k ve Ta, sa qar T ve lo Si, me tad gav r ce le bu li for ma a. Tum ca, Ta vi-

suf le bis uka no no aR k ve Ta, Se saZ loa gan xor ci el des ada mi a nis motyu e biT,

anu igi mi iy va non im ad gi las, sa dac mox de ba mi si dam wy v de va. ro gorc vxe-

davT, Ta vi suf le bis uka no no aR k ve Ta aris pi ris iZu le bi Ti da ka ve ba, ro de-

sac mas ar aqvs Se saZ leb lo ba, ga da ad gil des Ta vi su fa lad.

Page 220: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

220220

qalis uflebebi sisxlis samarTalSi

swo red msgav si qme de be bi Se iZ le ba Ca iT va los Ta vi suf le bis uka no no

aR k ve Tad, ro me lic das ja dia sa qar T ve los sis x lis sa mar T lis ko deq sis

143-e mux lis Ta nax mad, ami tom:

gax sov deT, ara vis aqvs uf le ba, aR k ve Tos an sxvag va rad SezRu dos Tqve ni

Ta vi suf le ba, sa sa mar T los ga dawy ve ti le bis ga re Se.

adamianiT vaWroba (trefikingi)

bo lo pe ri od Si, kri mi na lur biz ness, ki dev er Ti sar fi a ni sfe ro _ ada-

mi a niT vaW ro ba da e ma ta da ada mi a ni yid va- ga yid vis obi eq tad iq ca. ka cob ri-

o bis gan vi Ta re bas Tan er Tad, vi Ta de ba tre fi kin gic. iz r de ba mi si mas S ta-

be bi, si sas ti ke da moTxov ni le be bi. es imi Taa ga mow ve u li, rom igi yve la ze

di di ara le ga lu ri biz ne sia iara Ri Ta da nar ko ti ke biT vaW ro bis Sem deg.

ada mi a niT vaW ro ba, di di xa nia gas c da qvey nis far g lebs da man sa er Ta So-

ri so xa si a Ti mi i Ro. ara le ga lu ri mig ran te bis ga day va na da eq s p lu a ta ci a,

glo ba lu ri biz ne si gax da, ro mel sac udi de si Se mo sa va li mo aqvs. aR niS nul

sfe ro Si moR va we kri mi na lu ri seq to ris mo ge ba, msof li os mas S ta biT, 5-dan

7 mi li ard do la ram de aR wevs we li wad Si. sul uf ro me ti da na Sa u leb ri vi

ga er Ti a ne ba ga da dis nar ko ti ke biT vaW ro bi dan ada mi a ne biT vaW ro ba ze im

mi ze ziT, rom Se mo sav li a no ba iz r de ba, ris ke bi ki mcir de ba. ro gorc we si,

ada mi a ne bis eq s p lu a ta ci a, xan g r Z li vi xa si a Ti sa a. Ra rib qvey nebs, ar Se uZ-

li aT akon t ro lon de mog ra fi u li pro ce se bi, rac Sem d gom Si da kav Si re bu-

lia ma sob riv emig ra ci as Tan, ra sac iw vevs eko no mi ku ri da yo fi Ti prob le-

me bi. swo red amis Se de gia Ta na med ro ve baz ris ̀ mo ne biT~ ga je re ba. ase rom,

ada mi a ne biT vaW ro bam, far To gav r ce le ba hpo va da igi tran s na ci o na lu ri

da na Sa u leb ri vi saq mi a no bis di na mi u rad gan vi Ta re ba di, ma Ral Se mo sav li a ni

saq mi a no bis sa xe o bad iq ca.

ada mi a nis yid va Se iZ le ba mox des fu lis ga dax diT, ra i me niv T Si gac v-

liT an da va lis sa nac v lod. sis x lis sa mar T lis pa su xis m geb lo bas eq vem de-

ba re ba ro gorc myid ve li, ise gam yid ve li.

ra aris tre fi kin gi?

mo no bis Ta na med ro ve for ma, ro me lic ga mo i xa te ba ada mi a ne bis mi marT

eq s p lu a ta ci iT.

Page 221: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

221221

qalis uflebebi sisxlis samarTalSi

ras aris eq s p lu a ta ci a?

pi ris ga mo ye ne ba iZu le biT Sro mis T vis an mom sa xu re bi saT vis, mi si da-

na Sa u leb riv an sxva an ti sa zo ga do eb riv qme de ba Si an pros ti tu ci a Si Cab ma,

mo no bis msgavs mdgo ma re o ba Si an mo no bis Ta na med ro ve pi ro beb Si Ca ye ne ba,

seq su a lu ri eq s p lu a ta cia an sxva sa xis mom sa xu re bis ga we vis iZu le ba, ag-

reT ve pi ris ga mo ye ne ba sxe u lis or ga nos na wi lis an qso vi lis ga da ner g vi-

saT vis, an da sxva miz niT.

vin aris tre fi kin gis msxver p li?

pi ri, ro mel sac ada mi a niT vaW ro bis (tre fi kin gis) da na Sa u lis Se de gad,

mi ad ga mo ra lu ri, fi zi ku ri an qo neb ri vi zi a ni da ro me lic sa qar T ve los

ka non m deb lo biT dad ge ni li we siT, miC ne u lia tre fi kin gis msxver p lad.

vin aris dazaralebuli?

piri, romelic saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 1431 (adamianiT

vaWroba) da 1432 (arasrulwlovniT vaWroba) muxlebiT gaTvaliswinebul

danaSaulSi, cnobilia dazaralebulad.

ras niSnavs SantaJi?

piris iZuleba, Seasrulos an ar Seasrulos raime moqmedeba, misTvis an

misi axloblebisTvis saxelis gamtexi, an sxva saziano cnobebis gaxmaurebis

muqariT.

saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 1431, 1432, 1433 muxlebi,

moicavs sakiTxebs adamianiT vaWrobis (trefikingis), arasrulwlovniT

vaWrobis (trefikingis) da adamianiT vaWrobis (trefikingis) msxverplis

(dazaralebulis) momsaxurebiT sargeblobis Sesaxeb.

am normebis Sesamabisad, aRwerili danaSaulebisTvis, sasjelis minima-

lur zomad dawesebulia Svidi wlis vadiT Tavisuflebis aRkveTa, xolo

maqsimalur zomad, _ uvado Tavisuflebis aRkveTa. es ukanaskneli,

gaTvaliswinebulia im SemTxvevaSi, Tu arasrulwlovniT vaWroba Cadenilia

organizebuli jgufis mier, an trefikingma gamoiwvia arasrulwlovnis

sicocxlis mospoba an sxva mZime Sedegi.

tre fi kin gis da na Sa u li sxva das x va eta pe bis gan Sed ge ba, ker Zod:

• pi ris ga da bi re ba _ motyu e biT an Za lis mi e ri gziT;

Page 222: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

222222

qalis uflebebi sisxlis samarTalSi

• ga day va na _ ka no ni e rad an uka no nod, sazR v re bis ga dak ve Ta an qvey nis

far g leb Si ga da ad gi le ba;

• eq s p lu a ta cia _ ada mi a ne bis mo vaW ris mi er, msxver p lis ga mo ye ne ba an

ga yid va ma te ri a lu ri sar geb lis mi Re bis miz niT.

2006 wlis 28 ap rils, mi Re bu li iq na ka no ni ada mi a niT vaW ro bis (tre fi-

kin gis) wi na aR m deg brZo lis Se sa xeb, rom lis Zi ri Ta di miz ne bi a:

• da ic vas ada mi a niT vaW ro bis msxver p l Ta uf le be bi da am gziT, Ta vi-

dan iq nes aci le bu li ada mi a niT vaW ro ba;

• da ic vas ada mi a niT vaW ro bis (tre fi kin gis) msxver p li, ga u wi os dax ma-

re ba da mo ax di nos ma Ti re a bi li ta ci a;

• gan sazR v ros Se sa ba mi si sa xel m wi fo or ga no e bis, sa er Ta So ri so or ga-

ni za ci e bi sa da sxva struq tu re bis Ta nam S rom lo bis prin ci pe bi, ra Ta Ta vi-

dan iq nes aci le bu li ada mi a niT vaW ro ba (tre fi kin gi).

ro gorc xe davT, gar da sa qar T ve los sis x lis sa mar T lis ka non m deb lo-

bi sa, tre fi kin gis msxverpls icavs ase ve aR niS nu li ka no ni, rom li Tac gan-

sazR v ru lia sa xel m wi fo or ga no e bis kom pe ten cia da me qa niz me bi, ada mi a niT

vaW ro bis (tre fi kin gis) Ta vi dan aci le bis sfe ro Si. aR niS nu li ka no nis me-9

mux lis sa fuZ vel ze, Se iq m na ada mi a niT vaW ro bis (tre fi kin gis) msxver p l Ta,

da za ra le bul Ta dac vi sa da dax ma re bis sa xel m wi fo fon di. fon dis mi za ni a,

msxver p l Ta da da za ra le bul Ta dac va, dax ma re ba da re a bi li ta ci a. am miz-

nis gan sa xor ci e leb lad, fon di val de bu li a:

• da ic vas msxver p l Ta da da za ra le bul Ta ka no ni e ri in te re se bi;

• mo ax di nos da za ra le bul Ta da msxver p l Ta Tav Se saf riT uz run vel yo fa;

• ga u wi os iuri di u li dax ma re ba;

• ga u wi os fsi qo lo gi u ri da sa me di ci no dax ma re ba;

• xe li Se uwyos da za ra le bul Ta da msxver p l Ta re a bi li ta ci as, ojax sa

da sa zo ga do e ba Si.

aR niS nul val de bu le ba Ta gan sa xor ci e leb lad, fon d Tan Se iq m na ori

Tav Se sa fa ri, rom lis mom sa xu re biT sar geb lo ba Se uZ li aT ada mi a niT vaW-

ro bis (tre fi kin gis) msxver p l sa da da za ra le bu lebs. aq ve isic un da aRi-

niS nos, rom Tav Se sa far Si mo Tav se ba xde ba mxo lod msxver p lis an da za ra-

Page 223: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

223223

qalis uflebebi sisxlis samarTalSi

le bu lis Tan x mo biT, sa dac cxov re bis xan g r Z li vo ba gan sazR v ru lia 3 Tvis

va diT. aR niS nu li va da, Se saZ le be lia gag r Zel des sa Wi ro e bis da mi xed viT,

Tav Se saf ris ad mi nis t ra to ris mi er. rac Se e xe ba Tav Se saf ris da to ve bas,

esec msxver p lis an da za ra le bu lis sur vi lis mi xed viT xde ba.

Tav Se sa far Si, msxver p l Ta da da za ra le bul TaT vis, uz run vel yo fi li a:

• usaf r Txo sacxov re be li ad gi li;

• sak ve bi da tan sac me li;

• fsi qo lo gi u ri kon sul ta ci a;

• iuri di u li dax ma re ba;

• in for ma ci is mi Re ba ga sa geb ena ze;

• ojax sa da sa zo ga do e ba Si, re a bi li ta ci i sa da in teg ra ci is T vis, mok le-

va di an prog ra meb Si mo na wi le o ba.

eko mo ni ku ri da yo fi Ti prob le me bis ga da saW re lad, qa le bi xSi rad iZ-

le bu le bi ari an, da to von sam Sob lo da ma te ri a lu ri mdgo ma re o bis ga sa-

um jo be seb lad, da Tan x m d nen gar k ve u li sa mu Sa os Ses ru le bas (o jax Si mo-

xu cis mom v le lad, mo sam sa xu red an Cvi lis Zi Zad mu Sa o bas da a.S.). sam wu-

xa rod, swo red aseT dros, ada mi a ni xSi rad xde ba motyu e bu li da tre fi-

kin gis msxver p li. tre fi kin gi is da na Sa u li a, ro me lic msxverpls aye nebs

did su li er Tu fi zi kur zi ans. xSi rad, sa me di ci no Ca re vis Sem Tx ve va Sic

ki, ver xer x de ba msxver p lis fi zi ku ri da su li e ri jan m r Te lo bis aR d ge-

na. imis T vis, rom msgavs da na Sa u leb ze mo ax di noT dro u li da adeq va tu ri

re a gi re ba, sa Wi roa ico deT im sa mar T leb ri vi sa Su a le be bis ga mo ye ne ba, rac

gaT va lis wi ne bu lia sa qar T ve los ka non m deb lo biT.

amitom, Tu Tqven gaxdiT trefikingis msxverpli, icodeT rom:

• ada mi a niT vaW ro bis (tre fi kin gis) msxver p lis sta tu sis mi ni We bis sa-

kiTxs sa ko or di na cio sab Wos Tan Seq m ni li mud miv moq me di jgu fi wyvets.

msxver p lis sta tu sis mi ni We bis Se sa xeb, tre fi kin gis msxver p l Ta mom sa xu-

re bis an sxva Se sa ba mis da we se bu le bas (Tav Se sa fars), mi mar Tavs kon k re tu li

pi ri. jgu fi, ga dawy ve ti le bas iRebs, ara ug vi a nes 48 sa a Ti sa;

• im Sem Tx ve va Si, Tu tre fi kin gis da na Sa u lis Se de gad da za ra le bul

pirs, mi e ni We ba msxver p lis sta tu si, mas aqvs uf le ba, mi mar Tos tre fi kin-

gis msxver p l Ta mom sa xu re bis da we se bu le bas (Tav Se sa fars);

Page 224: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

224224

qalis uflebebi sisxlis samarTalSi

• tre fi kin gis msxverpls, uf le ba aqvs isar geb los mo sa fiq re be li va-

diT _ ara nak leb 30 dRi sa. es pe ri o di, pirs sWir de ba imis T vis, rom mi i Ros

sa bo loo ga dawy ve ti le ba, iTa nam S rom los Tu ara sa mar Tal dam cav or ga no-

eb Tan;

• aR niS nu li va dis aT v la iwye ba swo red im dRi dan, rac pi ri mi mar Tavs

tre fi kin gis msxver p l Ta mom sa xu re bis da we se bu le bas, sa mar Tal dam cav or-

ga nos, an sxva Se sa ba mis da we se bu le bas;

• tre fi kin gis msxver p li, mxo lod mo sa fiq re be li va dis gan mav lo ba Si

Ta vi suf l de ba sis x lis sa mar T leb ri vi pa su xis m geb lo bis gan, mis ces Cve ne ba,

ro gorc mow mem an da za ra le bul ma;

• tre fi kin gis msxver p l Ta da da za ra le bul Ta sa mar T leb ri vi dac va,

ga ran ti re bu lia ka no niT;

• ada mi a niT vaW ro bis (tre fi kin gis) msxver p l Ta, da za ra le bul Ta da

mow me Ta vi na o ba, mi sa mar Te bi da sxva pi ra di in for ma ci a, sa i dum loa da mi si

gam J Rav ne ba ak r Za lu li a, gar da ka no niT gaT va lis wi ne bu li Sem Tx ve ve bi sa;

• tre fi kin gis msxver p li sa da da za ra le bu lis pa su xis m geb lo bis gan

ga Ta vi suf le bis sa kiTxi, dad ge ni lia ka no niT. ker Zod, Tu tre fi kin gis

msxver p lad an da za ra le bu lad yof nis ga mo:

- uka no nod ga dak ve TeT sa xel m wi fo sazR va ri;

- da am za deT, ga a sa ReT an ga mo i ye neT yal bi do ku men ti, be We di, Stam pi an

blan ki;

- ewe o diT pros ti tu ci as;

- sa qar T ve lo Si cxov rob diT, sa qar T ve los mo qa la qe Ta da sa qar T ve lo-

Si mcxov reb ucxo el Ta re gis t ra ci is T vis dad ge ni li we se bis dar R ve viT;

• ada mi a niT vaW ro bis (tre fi kin gis) msxverpls, uf le ba aqvs mo iTxo vos

da na Sa u lis Se de gad mi ye ne bu li mo ra lu ri, fi zi ku ri an qo neb ri vi zi a nis

anazRa u re ba; im Sem Tx ve va Si, Tu es Se uZ le be li a, ma Sin, mas ze fon di dan ga-

i ce ma kom pen sa ci a, sa qar T ve los ka non m deb lo biT dad ge ni li we siT;

• sa xel m wi fo val de bu li a, ada mi a niT vaW ro bis (tre fi kin gis) msxver-

p lis Tan x mo biT, mi si mo Tav se ba mo ax di nos Rir se u li ar se bo bis T vis Se sa-

fer, usaf r Txo sacxov re bel Si;

• da uS ve be lia da za ra le bu lis mo Tav se ba da ka ve bis ad gi le bis, pa tim-

Page 225: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

225225

qalis uflebebi sisxlis samarTalSi

ro bi sa da Ta vi suf le bis aR k ve Tis da we se bu le beb Si, gar da ka no niT dad ge-

ni li ga mo nak li se bi sa da im Sem Tx ve ve bi sa, ro de sac Se saZ le be lia da za ra-

le bu lis gan cal ke ve biT mo Tav se ba;

• ada mi a niT vaW ro bis (tre fi kin gis) msxver p lis mom sa xu re bis da we-

se bu le ba (Tav Se sa fa ri) val de bu li a, ada mi a niT vaW ro bis (tre fi kin gis)

msxverpls, ga u wi os sa me di ci no da fsi qo lo gi u ri dax ma re ba, ufa so iuri-

di u li kon sul ta cia da dax ma re ba.

aR niS nu li ka no nis Ta nax mad, gan s x va ve bu li re Ji mia dad ge ni li aras-

rul w lo van msxver p l Tan da kav Si re biT. am Sem Tx ve va Si, Tu msxver p li aris

aras rul w lo va ni, anu pi ri, ro mel sac jer ar Ses ru le bia 18 we li.

`a da mi a niT vaW ro bis (tre fi kin gis) wi na aR m deg brZo lis Se sa xeb~ sa qar T-

ve los ka no nis Ta nax mad:

• ada mi a niT vaW ro bis (tre fi kin gis) msxver p l Ta, da za ra le bul Ta dax-

ma re bi sa da re a bi li ta ci is gan xor ci e le bi sas, yve la is da we se bu le ba, ro-

me lic ewe va msxver p l Ta mom sa xu re bas, val de bu lia ga iT va lis wi nos msxver-

p lis asa ki, sqe si da spe ci a lu ri moTxov ne bi;

• gan sa kuT re biT di di yu radRe ba un da da eT mos bav S vebs, rom le bic

uz run vel yo fil ni un da iy v nen Se sa ba mi si sacxov re be li pi ro be bi Ta da ga-

naT le biT. Se sa ba mi sad, gaT va lis wi ne bu li un da iyos bav S v Ta spe ci a lu ri

moTxov ne bi;

• im Sem Tx ve va Si, Tu tre fi kin gis msxver p lis asa ki ar aris dad ge ni li

da iva ra u de ba, rom aris aras rul w lo va ni, ma Sin igi Ca iT v le ba aras rul w-

lov nad. aR niS nu li msxver p lis mi marT, gan xor ci el de ba spe ci a lu ri dac-

vis Ro nis Zi e be bi iqam de, sa nam ar dad gin de ba mi si zus ti asa ki;

mi u xe da vad imi sa, rom sa xel m wi fo Si Seq m ni lia tre fi kin gis msxver p l Ta

dac vis Se sa ba mi si sa Su a le be bi, auci le be li a, yve la ada mi a ni mo iq ces yu-

radRe biT da kar gad da fiq r des, vid re sa bo loo ga dawy ve ti le bas mi i Rebs.

sazR var ga reT was v la, ar niS navs imas, rom Tqve ni eko no mi ku ri da yo fi Ti

prob le me bi, auci leb lad mog var de ba da Tqven mSvi do biT dab run de biT sam-

Sob lo Si.

gaxsovdeT, rom Tqvenma daufiqrebelma gadawyvetilebam,

SeiZleba mZime da fataluri Sedegebi gamoiwvios.

Page 226: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

226226

qalis uflebebi sisxlis samarTalSi

Tu sazR var ga reT was v las api rebT, sif r Txi le ga mo i Ci neT da da i ca viT

Tqve ni usaf r Txo e bis mi ni ma lu ri zo me bi:

• ar en doT ne bis mi er tu ris tul da da saq me bis sa a gen tos, ro me lic ucxo-

eT Si mu Sa o bas gTa va zobT;

• ar ga das ceT pi ra do bis da ma das tu re be li do ku men te bi (pi ra do bis mow-

mo ba, pas por ti) ara vis;

• ar mo a we roT xe li kon t raqts, iuris t Tan kon sul ta ci is ga re Se;

• Tu aR moC n diT sa eW vo vi Ta re ba Si, ro de sac yve la fe ri jer ki dev das ru-

le bu li ar aris, da u yov neb liv da u kav Sir diT iurists da ga i a reT kon sul ta-

ci a!

danaSauli ojaxisa da arasrulwlovnis winaaRmdeg

sa qar T ve los sis x lis sa mar T lis ko deq sis me-7 Tav Si, mo ce mu lia da na Sa-

u li oja xi sa da aras rul w lov nis wi na aR m deg. Svi lad ay va nis miz niT, fex m-

Zi me qa le bis wi nas wa ri Ser Ce va da mSo bi a ro bis T vis sa qar T ve los far g lebs

ga reT gay va nis Se saZ leb lo bis Seq m na da aseT gaS vi le ba Si xe lis Sewyo ba, sa-

qar T ve los sis x lis sa mar T lis ko deq sis 1721-e mux lis Ta nax mad, das ja di a,

rom lis T vi sac sas je lis mi ni ma lur zo mad, da we se bu lia sa mi wliT, xo lo

maq si ma lur zo mad, _ cxra wlis va diT Ta vi suf le bis aR k ve Ta.

aR niS nu li da na Sa u li, sa zo ga do e bis T vis, gan sa kuT re biT sa Si Si a. Svi-

lad ay va nis miz niT, or su li qa le bis wi nas war Ser Ce vas da sazR var ga reT

gay va nas, Se de gad mos devs is, rom axal So bi lis gaS vi le ba xde ba sazR var ga-

reT da amis ga mo, sa qar T ve lo kar gavs mo qa la qe e bis na wils.

es da na Sa u li ga mo i xa te ba Sem deg qme de beb Si:

• fex m Zi me qa le bis wi nas wa ri Ser Ce va da mSo bi a ro bis T vis, sa qar T ve los

far g lebs ga reT gay va nis Se saZ leb lo bis Seq m na;

• aseT gaS vi le ba Si xel Sewyo ba.

am ori qme de bi dan er T -er Tis Ca de na, sak ma ri sia imis T vis, rom da na Sa u-

li dam Tav re bu lad Ca iT va los. swo red ami tom, mniS v ne lo ba ar aqvs, re a lu-

rad mox da Tu ara bav S vis gaS vi le ba sazR var ga reT.

Page 227: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

227227

qalis uflebebi sisxlis samarTalSi

ras gu lis x mobs or su li qa le bis Ser Ce va?

qa le bis ga mo Zeb nas, maT Tan mo la pa ra ke bas da gad mo bi re bas (ma ga li Tad,

fu lis da pi re biT) da a.S.

ras gu lis x mobs sazR var ga reT gay va nis T vis Se saZ leb lo be bis Seq m na?

es Se saZ lo a, iyos sa Ta na do (Se saZ lo a, yal bi) do ku men ta ci is ga for me ba

imis T vis, rom mox des qa le bis sazR var ga reT gay va na.

amas Tan, mniS v ne lo ba ara aqvs, or su li qa le bi, sa qar T ve los mo qa la qe e-

bi ari an, mo qa la qe o bis ar m qo ne pi re bi Tu ucxo e le bi, rom le bic mud mi vad

cxov ro ben sa qar T ve lo Si. am Sem Tx ve va Si, mniS v ne lo va nia is, rom or su li

qa le bis Ser Ce va da sa qar T ve lo dan gay va nis T vis Seq m nis sa Ta na do Se saZ leb-

lo ba mox des sa qar T ve los te ri to ri a ze.

gar da sis x lis sa mar T lis ka non m deb lo bi sa, oja xi sa da mo zar dis in te-

re sebs icavs sa qar T ve los kon s ti tu ci a, rom lis Ta nax mad:

sa xel m wi fo xels uwyobs oja xis ke Til dRe o bas. xo lo, de da Ta da bav S v Ta

uf le be bi da cu lia ka no niT.

prostituciaSi Cabma da prostituciisTvis adgilis an sacxovreblis gadacema

pros ti tu ci a, laTinuri sityvebis “pro” da “statuere” Serwymidan mom-

dinareobs da ̀ win wamowevas~, ̀ saCveneblad gamotanas~ niSnavs. sa qar T ve los

is to ri og ra fi a sa da mwer lo ba Si, ̀ siZ vis di a ci~, pir ve lad, nax se ne bia me-10

sa u ku nis Txzu le ba Si `cxov re ba gri gol xan Z Te li sa~. sa qar T ve lo Si, pir-

ve li sa me Za vo sax le bis gax s na, la Sa- gi or gis me fo bis pe ri ods ukav Sir de ba.

me-16 sa u ku ni dan, qvey nis sa Ta va do e bad da sam Tav ro e bad da yo fis Sem deg,

aR mo sav leT Si gav r ce le bul ma qa li sad mi uti li ta rul ma da mo ki de bu le bam,

sa qar T ve lo Sic far Tod mo i ki da fe xi. me-17 sa u ku ne Si, Tbi lis Si, gaC n da

pir ve li bor de le bi. sa ar qi vo ma sa le bis mi xed viT, er T -er Ti bor de li mde-

ba re ob da ax lan de li cir kis te ri to ri a ze, da nar Ce ne bi ki _ qar vas lis mi-

da mo eb Si, si o nis sa ka Ted ro taZ ris max lob lad, ase ve fiq ris go ra ze. me-19

sa u ku ne Si, Tbi lis Si, ga ix s na pir ve li le ga lu ri bor de le bi. im d ro in de li

wya ro e bis Ta nax mad, me Za ve bi, ga di od nen spe ci a lur sa me di ci no Se mow me bas,

Page 228: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

228228

qalis uflebebi sisxlis samarTalSi

mom za de bas kli en t Tan ur Ti er To ba Si, swav lob d nen qar Tul da ucxo ur

li te ra tu ras, cek vas, mu si kas da a.S. maT, sa gan ge bod Se i a ra Re bu li dac va

icav daT. yu rad sa Re bia is faq ti, rom ze mo aR niS nu li sa ros ki po e bi, ibeg re-

bo da da kli en te bi, sa fa surs, sa la ro Si ix did nen.

50-60-i an wleb Si, pros ti tu ci is Ria for me bi, fexs sa qar T ve lo Sic iki-

deb da. Tbi lis Si, pav lo vis qu Ca ze, karl mar q sis mo e dan ze, rki nig zis sad-

gu ri sa da cir kis mim de ba re te ri to ri a ze, ise ve ro gorc dRes, mud mi vad

ik ri be bod nen me Za ve bi. bi neb sa da sas tum ro eb Si ki e.w. `ma Ra li do nis pro-

fe si o na le bi~ mu Sa ob d nen.

80-i a ni wle bis bo los T vis, qa lis sxe u liT vaW ro ba mom ge bi an saq med iq ca

da sa mar Tal dam ca vi or ga no e bis mxri dan, kon t rols da eq vem de ba ra. Tum ca,

rig Sem Tx ve veb Si, rTu li aR moC n da am prob le mas Tan gam k la ve ba. pros ti tu-

ci a, ma Ral Se mo sav li an da praq ti ku lad, usaf r Txo biz ne sad iq ca, vi na i dan

Ta na med ro ve ka non m deb lo ba, mas ze pa su xis m geb lo bas ar iT va lis wi nebs. igi

mxo lod um niS v ne lo ja ri me bis da kis re biT ifar g le ba.

ev ro pa Si, far To gav r ce le bis mi u xe da vad, pros ti tu ci i sad mi da mo ki-

de bu le ba, Sua sa u ku ne eb Si, Tan da Tan gam kac r da. mkvle va re bis az riT, es

gan pi ro be bu li iyo sa Si Si ve ne ri u li da a va de be bis gav r ce le biT (ma ga li-

Tad, si fi li si).

seq s - biz ness, ro gorc in dus t ri as, Ta vi si we se bi da moTxov ne bi aqvs da

igi da kav Si re bu lia sxva das x va so ci a lur pro ces Tan. pros ti tu ci is sfe-

ro Si saq mi a no ba, Se iZ le ba iyos ro gorc `or ga ni ze bu li~, ase ve _ `a ra or ga-

ni ze bu li.~ zo gi erT qve ya na Si, pros ti tu ci a, ka no niT aris ak r Za lu li, zo-

gan ki, _ le ga li ze bu li a. im qvey neb Si, sa dac pros ti tu cia le ga li ze bu li a,

me Za vi val de bu li a, ixa dos ka no niT dad ge ni li ga da sa xa de bi, Se as ru los

ka no niT dad ge ni li sxva moTxov ne bi (ma ga li Tad, qu Cis me Za vo bis Sem Tx ve va-

Si, dad ges mxo lod im gan sazR v rul te ri to ri a ze, ro me lic gan kuT v ni lia

am g va ri saq mi a no bis gan sa xor ci e leb lad). sa xel m wi fo ki, Ta vis mxriv, zru-

navs me Zav Ta usaf r Txo e ba sa da jan m r Te lo ba ze.

saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 253-e muxlis6 Ta nax mad, pros-

6 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 253-e muxli, prostituciaSi Cabma.

1. prostituciaSi Cabma ZaladobiT, Zaladobis an qonebis ganadgurebis muqariT, San-

taJiT an motyuebiT, - isjeba jarimiT an Tavisuflebis aRkveTiT, vadiT or wlamde.

2. igive qmedeba, Cadenili organizebuli jgufis mier an winaswari SecnobiT arasrul-

wlovnis mimarT, _ isjeba Tavisuflebis aRkveTiT, vadiT xuTidan Svid wlamde.

Page 229: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

229229

qalis uflebebi sisxlis samarTalSi

ti tu ci a Si Cab ma, is je ba Ta vi suf le bis aR k ve TiT xu Ti dan Svid wlam de va-

diT. xo lo, 254-e mux lis Ta nax mad, pros ti tu ci i saT vis sacxov re be li ad-

gi lis ga da ce ma, is je ba ja ri miT an Ta vi suf le bis aR k ve TiT ori dan oTx

wlam de va diT.

ro gorc uk ve aR v niS neT, sa qar T ve los sis x lis sa mar T lis ka non m deb lo-

ba, pros ti tu ci as ar krZa lavs, Tum ca, pa su xis m geb lo bas awe sebs pros ti-

tu ci a Si Cab mis T vis, ag reT ve pros ti tu ci i saT vis ad gi lis an sacxov re be-

lis ga da ce mi saT vis.

ras niSnavs prostituciaSi Cabma?

es aris ada mi a nis iZu le ba, rom ivaW ros sxe u liT, mi si sur vi lis sa wi na-

aR m de god.

pros ti tu ci a Si Cab ma Za la do biT, Se iZ le ba gan xor ci el des ada mi a nis

or ga niz m ze fi zi ku ri ze moq me de biT _ ce ma, jan m r Te lo bis msu bu qi da zi a-

ne ba, Ta vi suf le bis uka no nod aR k ve Ta da sxva. pros ti tu ci a Si Cab ma, Za la-

do bis an qo ne bis ga nad gu re bis mu qa riT, gu lis x mobs msxver p l ze fsi qi kur

ze moq me de bas, da Si ne bas, rom ga mo ye ne bu li iq ne ba fi zi ku ri Za la do ba mis

mi marT, ax lob lis mi marT an ga nad gu re bu li iq ne ba ma Ti qo ne ba. pros ti tu-

ci a Si Cab mi sas, dam na Sa vem, Se saZ loa da a San ta Jos pi ri, rom ga ax ma u rebs sa-

xe lis gam tex cno bebs mis Se sa xeb. Tum ca, ase ve Se saZ lo a, ga ax ma u ros ise Ti

in for ma cia da cno be bi, ro me lic zi ans mi a ye nebs ara mxo lod da za ra le-

buls, ase ve mis ax lo na Te sa veb sac. rac Se e xe ba pros ti tu ci a Si motyu e biT

Cab mas, aseT dros, igu lis x me ba msxver p lis Sec do ma Si Sey va na. aseT Sem Tx-

ve va Si, Se saZ lo a, ad gi li hqon des iseT faqts, ro de sac msxverpls mi i Re ben

sxva Ta nam de bo ba ze (ma ga li Tad: ofi ci an ti, ofi sis me ne je ri, fo to mo de li

da sxva), Tum ca mi si ga mo ye ne ba mox de ba me Za vad. am g var si tu a ci eb Si, xSi rad

var de bi an tre fi kin gis msxver p l ni.

pros ti tu ci is ad gi lad, Se saZ loa ga mo ye ne bu li iq nas, sxva das x va Se-

no ba, na ge bo ba, sad go mi, sa ca vi. pros ti tu ci i saT vis, Cve u leb riv iye ne ben

sacxov re bel bi nebs, sam sa xu reb riv Se no bebs, Ra mis ga sar Tob da we se bu le-

bebs, ka zi no ebs, sas tum ro ebs da a.S. me Zav Tan sqe sob ri vi kav Si ris T vis ad gi-

lis an sacxov reb lis ga da ce ma, is je ba sis x lis sa mar T lis ka non m deb lo bis

mi xed viT.

Page 230: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

230230

qalis uflebebi sisxlis samarTalSi

patimar qalTa uflebebi

Cvens sa zo ga do e ba Si, qals, oja xis wi na Se mniS v ne lo va ni val de bu le be bi

akis ri a, ami to mac qa lis da pa tim re bis Se de gad, oja xi mZi me vi Ta re ba Si aR-

moC n de ba xol me. im Sem Tx ve va Si, ro de sac xde ba ma ma ka cis da pa tim re ba, mi u-

xe da vad eko no mi ku ri da yo fi Ti prob le me bi sa, qa li ga nag r Zobs im val de bu-

le be bis Ses ru le bas, rac mas akis ria oja xi sa da Svi le bis wi na Se. qa lis da pa-

tim re bis Sem Tx ve va Si, sa kiTxi sxvag va rad da Se iZ le ba iT q vas, uf ro rTu lad

aris. ma ma ka cis T vis, Zne li xde ba sa o ja xo saq me e bis gaZRo la da Svi le bis aR-

z r da ze da mo u ki deb lad zrun va, ra sac Cve u leb riv, qa li axor ci e lebs. amas

ar Tu lebs is ga re mo e bac, Tu ki maT mci rew lo va ni Svi le bi hyavT da de dis mo-

na wi le o ba, maT aR z r da Si, auci le be li a. da pa tim re bul de das, un da Se eZ los

Svi leb Tan kon taq tis dam ya re ba, swo red ami tom, da ka ve bu li de de bis mci rew-

lo van Svi leb Tan ur Ti er To bis sa kiTxi, sa qar T ve los pa tim ro bis ko deq siT

re gu lir de ba, ra zec, uf ro de ta lu rad, qve moT vi sa ub rebT.

pa tim ro bis ko deq sis Ta nax mad, sa qar T ve lo Si, pa tim ro bi sa da Ta vi suf-

le bis aR k ve Tis aR s ru le ba, xor ci el de ba ka no ni e re bis, hu ma niz mis, de mok-

ra ti u lo bis, ka no nis wi na Se Ta nas wo ro bi sa da sas je lis in di vi du a li za ci-

is prin ci peb ze day r d no biT. qa li msjav r de bu li, sas jels ix dis na xev rad

Ria ti pis Ta vi suf le bis aR k ve Tis da we se bu le ba Si, sa dac erT msjav r de bul

qal ze, sacxov re be li far To bis nor ma, 3 kv. met r ze nak le bi ar un da iyos.

ra aris pa tim ro bi sa da Ta vi suf le bis aR k ve Tis sa fuZ v le bi?

pa tim ro bis aR s ru le bis sa fuZ v le bi a:

pa tim ro bis Se far de bis Se sa xeb, sa sa mar T los ga dawy ve ti le ba;

sa sa mar T los mi er, sis x lis sa mar T lis saq me ze ga mo ta ni li da ka no ni er Za-

la Si Se su li ga mam tyu ne be li ga na Ce ni, rom li Tac pirs Se e far da Ta vi suf le-

bis aR k ve Ta.

vin aris bral de bu li?

pi ri, rom lis mi mar Tac ar se bobs da sa bu Te bu li va ra u di, rom man Ca i di-

na sa qar T ve los sis x lis sa mar T lis ko deq siT gaT va lis wi ne bu li da na Sa u li.

vin aris msjav r de bu li?

pi ri, rom lis mi mar Tac ga mo ta ni lia sa sa mar T los ga mam tyu ne be li ga na Ce ni.

Page 231: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

231231

qalis uflebebi sisxlis samarTalSi

Ta vi suf le bis aR k ve Tis da we se bu le ba Si, ro gorc we si, qa lebs gan cal ke-

ve biT aTav se ben. pa tim ro bis ko deq sis Ta nax mad, msjav r de bul sa da bral-

de buls, Sem de gi uf le be bi aqvT:

• sa qar T ve los ka non m deb lo biT dad ge ni li we siT, uz run vel yo fi li

iyos:

sacxov re be li sad go miT, kve biT, pi ra di hi gi e niT, tan sac m liT, Sro miT,

Sro mi sa da pi ra di usaf r Txo e biT; sa me di ci no mom sa xu re biT; ax lo na Te sa-

veb Tan Sex ved riT (pa em niT), dam c vel Tan, sa kon su lo sa da sxva dip lo ma ti ur

war mo mad gen leb Tan (ucxo qvey nis mo qa la qe e bis T vis) Sex ved riT; sa te le fo-

no sa ub re biT da mi mo we riT; ama na Te bi sa da fu la di gzav ni le bis mi Re ba- gag-

zav niT; ufa so iuri di u li dax ma re biT da sa mar T leb ri vi kon sul ta ci e biT;

• mi i Ros zo ga di da pro fe si u li ga naT le ba;

• monawileoba miiRos sportul, kulturul, aRmzrdelobiT da reli-

giur RonisZiebebSi;

• miiRos informacia presiTa da masobrivi informaciis sxva

saSualebebiT, isargeblos mxatvruli da sxva literaturiT;

• eweodes individualur saqmianobas da patimrobis/ Tavisuflebis

aRkveTis dawesebulebis administraciis kontroliT, iqonios amisTvis

saWiro inventari;

• Seitanos moTxovna, saCivari;

• yo vel dRi u rad, ara nak leb 1 sa a Ti sa, im yo fe bo des suf Ta ha er ze

(i sar geb los ga se ir ne bis uf le biT);

• gan sa kuT re bul, pi rad ga re mo e beb Tan da kav Si re biT, dro e biT da to-

vos pa tim ro bis / Ta vi suf le bis aR k ve Tis da we se bu le ba.

msjav r de bu li, sa qar T ve los ka non m deb lo biT dad ge ni li we siT, da ma te-

biT sar geb lobs:

• sa re a bi li ta cio prog ra me biT sar geb lo bis uf le biT;

• Ta vi suf le bis aR k ve Tis da we se bu le bis ga reT, xan mok le gas v lis uf-

le biT.

Page 232: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

232232

qalis uflebebi sisxlis samarTalSi

ra upi ra te so ba aqvT pa ti mar or sul qa lebs?

gar da ze moT aR we ri li uf le be bi sa, ka no ni upi ra te so bas ani Webs or sul

qa lebs. ker Zod, or sul qa lebs, me Zu Zur de debs, aras rul w lov nebs, avad m-

yo febs, mkveT rad da mniS v ne lov nad ga mo xa tu li SezRu du li Se saZ leb lo-

bis mqo ne pi rebs, xan daz mu lebs (qa lebs _ 60 wli dan, ma ma ka cebs _ 65 wli-

dan), un da hqon deT sxva bral de bu leb Tan / m s jav r de bu leb Tan Se da re biT,

ga um jo be se bu li sa yo facxov re bo pi ro be bi.

aqvs pa ti mar qals pa em nis uf le ba?

ak r Za lu lia bral de bu li sa da msjav r de bu lis sru li izo la ci a, mas

aqvs pa em nis uf le ba.

bral de buls an msjav r de buls, we ri lo bi Ti Txov nis sa fuZ vel ze, Se iZ-

le ba mi e ces mis ax lo na Te sa veb Tan (Svi li, me uR le, mSo be li (mSvi le be li),

naS vi le bi da mi si STa mo ma va li, Svi liS vi li, da, Zma, dis wu li, Zmis wu li da

ma Ti Svi le bi, be bia da pa pa, be bi is ded - ma ma da pa pis ded - ma ma (ro gorc de-

dis, ise ma mis mxri dan), bi Za (de dis Zma da ma mis Zma), de i da, ma mi da, bi ZaS vi-

li, de i daS vi li da ma mi daS vi li, ag reT ve is pi ri, ro mel Ta nac cxov rob da

da ewe o da sa er To me ur ne o bas pa tim ro bis / Ta vi suf le bis aR k ve Tis da we se-

bu le ba Si mox ved ram de, bo lo 2 wlis gan mav lo ba Si) xan mok le pa em nis uf-

le ba. aR niS nul pi reb Tan Sex ved ra ze, pa tim ro bis / Ta vi suf le bis aR k ve Tis

da we se bu le bis di req to ris Tan x mo ba/ mo ti vi re bu li uari, bral de bul s / m s-

jav r de buls we ri lo biT ec no be ba.

pa em nis Ta o ba ze, ad mi nis t ra ci a, we ri lo biT un da iq nes in for mi re bu li

5 dRiT ad re. ad mi nis t ra ci a, pa em nis moTxov na ze gan cxa de bis mi Re bi dan ara

ug vi a nes 5 dRi sa, uz run vel yofs pa em nis or ga ni ze bas. im Sem Tx ve va Si, Tu

ar se bobs uaris Tqmis mo ti vi re bu li sa fuZ ve li, gan m cxa de be li in for mi re-

bu li un da iq nas ima ve dRes ve. Se sa ba mi sad, ad mi nis t ra ci as, pa em nis or ga ni-

ze bis val de bu le ba aRar ekis re ba.

aR sa niS na vi a, rom de da pa tim rebs mi e ceT sa Su a le ba, kav Si ri Se i nar Cu non

ci xis ga reT myof Svi leb Tan. pa tim ro bis ko deq sis Ta nax mad, qal msjav-

r de buls, uf le ba aqvs, 1 Tvis gan mav lo ba Si hqon des 3 xan mok le pa e ma ni,

ro me lic ewyo ba 1-i dan 2 sa a Tam de va diT. xan mok le pa e ma ni, mim di na re obs

ad mi nis t ra ci is war mo mad gen lis mxo lod vi zu a lu ri kon t ro liT, gar da sa-

qar T ve los ka non m deb lo biT gaT va lis wi ne bu li Sem Tx ve ve bi sa.

Page 233: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

233233

qalis uflebebi sisxlis samarTalSi

ro go ri un da iyos sak ve bi?

pa tim ro bis ko deq sis 23-e mux lis Ta nax mad, pa tim ro bi sa da Ta vi suf le-

bis aR k ve Tis da we se bu le ba Si, sak ve bi un da Se i cav des ada mi a nis si cocx li sa

da jan m r Te lo bis T vis auci le bel kom po nen tebs. ak r Za lu lia bral de bu lis

an msjav r de bu lis das jis miz niT, sak ve bis ka lo ri u lo bis Sem ci re ba. isi ni,

yo vel dRi u rad, uz run vel yo fi li un da iy v nen sam je ra di kve biT.

or sul qa lebs, me Zu Zur de debs, aras rul w lov nebs, avad m yo febs, mkveT-

rad da mniS v ne lov nad ga mo xa tu li SezRu du li Se saZ leb lo bis mqo ne pi-

rebs, xan daz mu lebs (qa lebs _ 60 wli dan, ma ma ka cebs _ 65 wli dan), ma Ti

mdgo ma re o bis Se sa ba mi si kve bis pi ro be bi un da Se eq m naT.

Se iZ le ba Tu ara, pa ti ma ri de di sa da bav S viser Tad cxov re ba?

Tu ki ar ar se bobs ga mo u va li vi Ta re ba, ar un da mox des fex m Zi me qa-

lisTvis Tavisuflebis aRkveTa. xo lo Tu es ma inc mox de ba, maT T vis un da

Se iq m nas spe ci a lu ri pi ro be bi, ro me lic gav r cel de ba mTe li fex m Zi mo bi sa

da bav S vis mov lis pe ri od ze.

de dis da ka ve ba, ro mel sac Cvi li Svi le bi hyavs, Za li an sa Tu Ti Te ma a.

pa tim ro bis ko deq sis Ta nax mad, sa Wi ro e bis Sem Tx ve va Si, Ta vi suf le bis aR-

k ve Tis da we se bu le ba Si, ewyo ba spe ci a lu ri gan yo fi le ba fex m Zi me qa le bi-

sa da bav S ve bis T vis. de dis Su am d gom lo biT, me ur ve o bi sa da mzrun ve lo bis

or ga no e bis ne bar T vi Ta da ad mi nis t ra ci is Tan x mo biT, Se iZ le ba de di sa da 3

wlam de bav S vis T vis, er Tad cxov re bis pi ro be bis Seq m na. Tum ca, ad mi nis t ra-

ci as, me ur ve o bi sa da mzrun ve lo bis or ga nos Su am d gom lo bis sa fuZ vel ze,

Se uZ lia de das auk r Za los aras rul w lo van Svi leb Tan ur Ti er To ba.

Se saZ le be lia Tu ara, sas je lis mox dis ga da va de ba qa lis T vis?

sa sa mar T los Se uZ li a, ga da u va dos sas je lis mox da or sul qals an

qals, ro mel sac hyavs xuT wlam de Svi li, sa nam bav S vi xu Ti wlis gax de ba.

im Sem Tx ve va Si, Tu msjav r de bu li uars ity vis Svil ze, an Tavs aari-

debs Svi lis aR z r das mas Sem deg, rac igi ga af r Txi la pro ba ci is bi u rom,

sa sa mar T los Se uZ li a, am or ga nos war d gi ne biT, ga a uq mos sas je lis mox dis

Page 234: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

234234

qalis uflebebi sisxlis samarTalSi

ga da va de ba da msjav r de bu li, sas je lis mo sax de lad, ga ag zav nos ga na Ce niT

da niS nul ad gi las.

sa qar T ve los sis x lis sa mar T lis ko deq sis 75-e mux lis Ta nax mad:

1. sa sa mar T los Se uZ li a, ga da u va dos sas je lis mox da or sul qals an

qals, ro mel sac hyavs xuT wlam de Svi li, sa nam bav S vi xu Ti wlis gax de ba.

2. Tu msjav r de bu li uars ity vis Svil ze an Tavs aari debs Svi lis aR-

z r das mas Sem deg, rac igi ga af r Txi la pro ba ci is bi u rom, sa sa mar T los

Se uZ li a, am or ga nos war d gi ne biT, ga a uq mos sas je lis mox dis ga da va de ba

da msjav r de bu li, sas je lis mo sax de lad, ga ag zav nos ga na Ce niT da niS nul

ad gi las.

3. ro de sac Svi li xu Ti wlis asaks mi aR wevs, sa sa mar T lo ga a Ta vi suf-

lebs msjav r de buls sas je lis mo ux de li na wi lis mox dis gan, an sas je lis

mo ux del na wils, Se uc v lis uf ro msu bu qi sa xis sas je liT, an da mi i Rebs

ga dawy ve ti le bas, sas je lis mo ux de li na wi lis mo sax de lad, Se sa ba mis da we-

se bu le ba Si msjav r de bu lis ukan dab ru ne bis Se sa xeb.

4. Tu msjav r de bu li, sas je lis mox dis ga da va de bis pe ri od Si, axal da na-

Sa uls Ca i dens, sa sa mar T lo mas da u niS navs sas jels, am ko deq sis 61-e mux liT

gaT va lis wi ne bu li we siT (i xi leT Se sa ba mi si gan cxa de bis ni mu Si dis k ze).

Se saZ le be lia Tu ara ga na Ce nis aR s ru le bis ga da va de ba, im Sem Tx ve va Si, Tu msjav r de bu li or su la da a?

sa qar T ve los sis x lis sa mar T lis sap ro ce so ko deq sis 283-e mux lis Ta-

nax mad, im msjav r de bu lis mi marT, ro mel sac sas je lad da e niS na Ta vi suf-

le bis aR k ve Ta, ga na Ce nis aR s ru le ba Se iZ le ba ga da a va dos im sa sa mar T lom,

ro mel mac ga mo i ta na ga na Ce ni.

ga na Ce nis aR s ru le bis ga da va de ba xde ba sa xel m wi fo sa sa mar T lo- sa me di-

ci no eq s per ti zis das k v nis sa fuZ vel ze, im Sem Tx ve va Si, Tu msjav r de bu li ga-

na Ce nis aR s ru le bis mo men tis T vis, or su la da a. ga na Ce nis aR s ru le bis ga da va-

de ba xde ba mSo bi a ro bis Sem deg, 1 wlam de.

Page 235: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

235235

qalis uflebebi sisxlis samarTalSi

ga na Ce nis aR s ru le bis ga da va de bis sa kiTxs, sa sa mar T lo ga ni xi lavs

msjav r de bu lis, mi si ad vo ka tis, ka no ni e ri war mo mad gen lis, an sas je laR s-

ru le bis de par ta men tis Tav m j do ma ris Su am d gom lo biT (i xi leT Se sa ba mi si

gan cxa de bis ni mu Si dis k ze).

gax sov deT, rom Tqvens dro ul da adeq va tur re a gi re ba zea

da mo ki de bu li Se de ge bi.

Tu Tqvens mi marT ad gi li hqon da am Tav Si aR we ril ro me li me da na Sa uls:

• da u yov neb liv mi mar TeT iurists kon sul ta ci is T vis. Tu Tqven de da-

qa laq Si ar cxov robT da iuris t Tan pi ra dad Sex ved ras ver axer xebT, da re-

keT im te le fo nis nom reb ze, rom le bic mi Ti Te bu lia am wig nis da sas ruls,

da nar Tis sa xiT;

• im Sem Tx ve va Si, Tu gax diT sqe sob ri vi xa si a Tis da na Sa u lis msxver p li,

da u yov neb liv mi mar TeT eqims da ga i a reT sa me di ci no Se mow me ba.

Page 236: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

236236

Page 237: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

237237

samarTlebrivi dacvis erovnuli da saerTaSoriso saSualebebi

mTe li gzam k v le vis man Zil ze, ara er Txel aR v niS neT, rom sa kiTxis

ga da sawy ve tad, gan cxa de biT an sar Ce liT un da mi mar ToT Se sa ba mis

or ga no ebs, _ sa mi nis t ros, sa a gen tos, sa sa mar T los da a.S.

ro gor iwe re ba gan cxa de ba, ra we se bis dac viT da ra va da Si un da

ga sa Civ r des ga dawy ve ti le ba, ra uf le be biT sar geb lobT? wi nam de-

ba re Tav Si, aR niS nu lis Se sa xeb, mok led vi sa ub rebT. zo ga di we se bi,

ra Tqma un da, ar se bobs, mag ram kon sul ta ci a, Se sa ba mi si pro fi lis

iuris t Tan, auci leb lad un da ga i a roT.

un da ico deT, rom Tqve ni uf le be bis dac va, Se iZ le ba mox des

sxva das x va sa Su a le be biT, _ ro gorc erov nu li, ase ve sa er Ta So ri so

me qa niz me bis meS ve o biT.

sa mar T leb ri vi dac vis erov nu li me qa niz mi

in for ma ci is mi Re bis uf le ba

zo ga di we sis mi xed viT, yve las aqvs uf le ba, mo iTxo vos sa ja ro in for ma-

cia da air Ci os sa ja ro in for ma ci is mi Re bis for ma. Tu ki ar se bobs ded nis

da zi a ne bis saf r Txe, sa ja ro da we se bu le ba, val de bu lia, mogceT mi si gac-

no bis Se saZ leb lo ba Tavisi ze dam xed ve lo bis qveS an gadmogceT sa Ta na do

we siT da mow me bu li as li.

gan v sazR v roT, ra iT v le ba sa ja ro in for ma ci ad? sa ja ro in for ma ci a, _

ofi ci a lu ri do ku men ti (maT So ris, na xa zi, ma ke ti, geg ma, sqe ma, fo to su-

ra Ti, eleq t ro nu li in for ma ci a, vi deo da audi o Ca na we re bi), sa ja ro da we-

se bu le ba Si da cu li, ag reT ve sa ja ro da we se bu le bis an mo sam sa xu ris mi er,

sam sa xu reb riv saq mi a no bas Tan da kav Si re biT mi Re bu li, da mu Sa ve bu li, Seq m-

ni li an gag zav ni li in for ma ci a. sa ja ro in for ma cia Riaa ga sac no bad, Tu ki

ar iT v le ba sa xel m wi fo, ko mer ci ul da pi rad sa i dum lo e bas mi kuT v ne bul

in for ma ci ad (sa i dum lo in for ma ci ad). in for ma ci a, ro me lic war mo ad gens

sxvis pi rad an ko mer ci ul sa i dum lo e bas, da pi ris T vis cno bi li gax da pro-

Page 238: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

238238

samarTlebrivi dacvis erovnuli da saerTaSoriso saSualebebi

fe si u li mo va le o bis Ses ru le bas Tan da kav Si re biT, pro fe si ul sa i dum lo e-

bas mi e kuT v ne ba.

gax sov deT! Tqven uf le ba gaqvT, sa ja ro da we se bu le ba Si,

Tqvens Se sa xeb ar se bul per so na lur mo na ce mebs ga ec noT da

usas yid lod mi i RoT am mo na ce me bis as le bi. ar Se iZ le ba, uari

geT q vas im sa ja ro in for ma ci is ga ce ma ze, ro me lic iZ le va

Tqve ni iden ti fi ci re bis Se saZ leb lo bas. amav d ro u lad, is ar

un da iyos xel mi saw v do mi sxva pi re bis T vis.

in for ma ci is ga sa i dum lo e bis Ta o ba ze, Se giZ li aT, Tavadac mi mar ToT

ad mi nis t ra ci ul or ga nos. ka no niT gaT va lis wi ne bu li Sem Tx ve ve bis gar da,

pro fe si u li da ko mer ci u li in for ma ci a, uva dod ga sa i dum lov de ba. ko mer-

ci u li sa i dum lo e ba Ri ad ga mocxad de ba, Tu mas aRar ga aC nia Ri re bu le ba,

ris ga moc ase Tad iq na miC ne u li. pi ra di sa i dum lo e ba, da xu ru lia pi ris

si cocx lis man Zil ze, Tu ka no niT sxva ram ar aris dad ge ni li. ga dawy ve ti-

le ba, sa ja ro in for ma ci is ga sa i dum lo e bi sa da mi si va dis gag r Ze le bis Se-

sa xeb, Se aqvT sa ja ro re es t r Si.

sajaro informaciis gacemis wesi

sa ja ro in for ma ci is mi sa Re bad, un da wa rad gi noT we ri lo bi Ti gan cxa de-

ba. auci le be li ar aris, gan cxa de ba Si sa ja ro in for ma ci is moTxov nis mo-

ti vi an mi za ni mi u Ti ToT. ad mi nis t ra ci u li or ga nos mxri dan, per so na lu-

ri in for ma ci is ga da ce ma ze uaris Tqma, da uS ve be li a. Tqven uf le ba gaqvT,

ga dawy ve ti le ba per so na lu ri mo na ce me bis xel mi saw v do mo ba ze uaris Tqmis

Se sa xeb, er Ti Tvis va da Si, sa sa mar T lo Si ga a sa Civ roT.

Tu ki Tqven, sxvi si per so na lu ri mo na ce me bis an ko mer ci u li sa i dum-

lo e bis moTxov nis Ta o ba ze gan cxa de bas Se i tanT, sa Wi roa Se sa ba mi si pi ris,

sa no ta ro we siT an ad mi nis t ra ci u li or ga nos mi er da mow me bul Tan x mo bis

war d ge nac (i xi leT gan cxa de bis ni mu Si dis k ze).

sa ja ro da we se bu le ba val de bu li a, sa ja ro in for ma cia gas ces da u yov-

neb liv, an ara ug vi a nes 10 dRi sa. Tu sa ja ro in for ma ci is ga ce mis T vis sa Wi-

Page 239: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

239239

samarTlebrivi dacvis erovnuli da saerTaSoriso saSualebebi

roa 10-dRi a ni va da, sa ja ro da we se bu le ba val de bu li a, moTxov nis Ta na ve

gac no boT amis Se sa xeb. aR niS nu li, Se iZ le ba mox des Sem deg Sem Tx ve veb Si: a)

sa ja ro in for ma ci is moTxov na ze pa su xis ga ce ma, mo iTxovs sxva da sax le-

bul pun q t Si ar se bu li mi si struq tu ru li qve da na yo fi dan, an sxva sa ja ro

da we se bu le bi dan in for ma ci is mo Zi e ba sa da da mu Sa ve bas; b) mniS v ne lo va ni

mo cu lo bis, er T ma neT Tan da u kav Si re be li cal ke u li do ku men te bis mo Zi e-

ba sa da da mu Sa ve bas; g) sxva da sax le bul pun q t Si ar se bul mis struq tu rul

qve da na yof Tan, an sxva sa ja ro da we se bu le bas Tan kon sul ta ci as.

da saS ve bi a, ad mi nis t ra ci u li or ga nos mxri dan, sa ja ro in for ma ci is ga-

ce ma ze uaris Tqmac. sa ja ro da we se bu le bis uari, sa ja ro in for ma ci is ga ce-

ma ze, Tqven un da gec no boT da u yov neb liv. ase ve, ga dawy ve ti le bis mi Re bi dan

3 dRis va da Si, sa ja ro da we se bu le ba, val de bu lia we ri lo biT gan gi mar toT

Tqve ni uf le be bi da gadawyvetilebis ga sa Civ re bis we si.

gancxadeba administraciul organoSi

ase ve uf le ba gaqvT, ad mi nis t ra ci ul or ga nos mi mar ToT kon k re tul,

mis kom pe ten ci as mi kuT v ne bul sa kiTx Tan da kav Si re biT. ma ga li Tad, _ pen-

si is da sa niS nad, an so ci a lu ri dax ma re bis ga sa ce mad, dev ni lis sta tu sis

mi ni We bis moTxov niT da sxva. am dros, Se sa ba mis ad mi nis t ra ci ul or ga nos,

gan cxa de ba un da wa rud gi noT.

gan cxa de bis Si na ar si

gan cxa de ba un da iyos we ri lo bi Ti for miT da Se i cav des:

a) im ad mi nis t ra ci u li or ga nos da sa xe le bas, ro mel sac mi mar TavT; b)

Tqvens vi na o bas da mi sa marTs; g) moTxov nas; d) gan cxa de bis war d ge nis Ta-

riR sa da Tqvens xel mo we ras; e) gan cxa de ba ze dar Tu li sa bu Te bis nus xas,

ma Ti ar se bo bis Sem Tx ve va Si.

gan cxa de bas un da da ur ToT yve la is sa bu Ti, rom lis war d ge nis val de-

bu le bac, ka no niT ge kis re baT (i xi leT gan cxa de bis ni mu Si dis k ze). dar Tu-

li do ku men te bi sa Tu sxva sa xis in for ma ci is war d ge nis we si, ase ve, ga ni-

sazR v re ba ga mo ce mu li ka non q vem de ba re aq tiT an ad mi nis t ra ci u li or ga nos

de bu le biT.

Page 240: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

240240

samarTlebrivi dacvis erovnuli da saerTaSoriso saSualebebi

ad mi nis t ra ci u li or ga nos mu Sa o bis zo ga di we se bi

ad mi nis t ra ci u li or ga no val de bu li a, ka non m deb lo biT dad ge ni li we-

siT, gan cxa de ba, mi Re bis dRes ve, re gis t ra ci a Si ga a ta ros da das vas mas ze

re gis t ra ci is Ta ri Ri da no me ri. ad mi nis t ra ci u li or ga no val de bu li a, Se-

sa ba mi si va dis dac viT, er Ti Tvis va da Si, sa kiTxi ga ni xi los. sa Wi ro e bis Sem-

Tx ve va Si, Tqve ni sa kiTxis gan sa xil ve lad, sxdo ma ze miw ve ul ni iq ne biT. a se ve,

Tqven uf le ba gaqvT, aR niS nu li sa kiTxis gan xil vi sas, das w re ba mo iTxo voT.

Ta vi si saq mi a no bis gan xor ci e le bi sas, ad mi nis t ra ci u li or ga no moq me-

debs ka no niT gaT va lis wi ne bu li prin ci pe bis sa fuZ vel ze. ma ga li Tad, ka no nis

wi na Se Ta nas wo ro ba (rom lis mi xed viT, yve la Ta nas wo ria ka no ni sa da ad mi nis-

t ra ci u li or ga nos wi na Se), saq mis mi u ker Zo eb lad ga dawy ve ta (ad mi nis t ra ci-

u li or ga nos val de bu le ba, Ta vi si uf le ba mo si le ba ga na xor ci e los mi u ker-

Zo eb lad) da sxva. ad mi nis t ra ci u li or ga no uf le ba mo si li ar aris, Ta vi si

ga dawy ve ti le ba da a fuZ nos im ga re mo e beb ze, faq teb ze, mtki ce bu le beb ze an

ar gu men teb ze, rom le bic ar iq na ga mok v le u li da Ses wav li li ad mi nis t ra ci-

u li war mo e bis dros. ad mi nis t ra ci u li war mo e bis ena aris qar Tu li, xo lo

afxa zeT Si _ ase ve, afxa zu ri.

Tqve ns gan cxa de bas gan xil vis das ru le bis Sem Tx ve va Si, da we se bu le ba,

in di vi du a lu ri ad mi nis t ra ci u li aq tis sa xiT, pa suxs gas cems. in di vi du a-

lu ri ad mi nis t ra ci ul - sa mar T leb ri vi aq ti ga mo i ce ma we ri lo biT an ze pi-

rad. im Sem Tx ve va Si, Tu in di vi du a lu ri ad mi nis t ra ci ul - sa mar T leb ri vi

aq ti, Tqvens ka no ni er uf le beb sa da in te re sebs zRu davs, Tqve ni moTxov nis

Sem Tx ve va Si, ze pi ri in di vi du a lu ri ad mi nis t ra ci ul - sa mar T leb ri vi aq ti,

mi Re bi dan 3 dRis va da Si, we ri lo bi Ti for miT un da ga mo i ces. we ri lo biT

ga mo ce mu li in di vi du a lu ri ad mi nis t ra ci ul - sa mar T leb ri vi aq ti, un da Se-

i cav des we ri lo biT da sa bu Te bas. we ri lo bi Ti for miT ga mo ce mul in di vi-

du a lur ad mi nis t ra ci ul - sa mar T leb riv aq t Si, un da mi e Ti Tos is or ga no,

ro mel Sic Se iZ le ba in di vi du a lu ri ad mi nis t ra ci ul - sa mar T leb ri vi aq tis

ga sa Civ re ba, mi si mi sa mar Ti da sa Civ ris war d ge nis va da. Tu ki ar aris mi-

Ti Te bu li aR niS nu li ga dawy ve ti le bis ga sa Civ re bis we si da or ga no, ma Sin

Tqven uf le ba gaqvT, dad ge ni li er T T vi a ni va dis ma giv rad, er Ti wlis gan-

mav lo ba Si ga a sa Civ roT.

gax sov deT! gan cxa de ba im ad mi nis t ra ci ul or ga no Si un da Se-

i ta noT, ro me lic uf le ba mo si li a, ga dawy vi tos gan cxa de ba Si

Page 241: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

241241

samarTlebrivi dacvis erovnuli da saerTaSoriso saSualebebi

das mu li sa kiTxi da ga mos ces Se sa ba mi si, in di vi du a lu ri ad-

mi nis t ra ci ul - sa mar T leb ri vi aq ti.

ad mi nis t ra ci u li sa Ci va ri

Tuki ar eTanxmebiT gadawyvetilebas (individualur administraciul-

samarTlebrivi aqts),1 Tqven ufleba gaqvT, gadawyvetileba, saCivris me S-

veobiT, imave an zemdgom organoSi gaasaCivroT. im SemTxvevaSi, Tu zemdgomi

organo ar arsebobs, maSin uSualod sasamarTloSi, sarCelis Setanis gziT.

magaliTad, meriis gadawyvetilebis gasaCivreba, uSualod sasamarTloSi

moxdeba. saCivari,2 werilobiT formiT unda iyos Setanili (saCivris nimuSi

ixileT diskze).

dawesebuleba, Tqvens saCivars ganixilavs da individualuri adminis-

traciul-samarTlebrivi aqtis saxiT, pasuxs gascems. Tuki Tqven mainc

ver miaRwevT sakiTxis gadawyvetas Tqvens sasargeblod da ar eTanxmebiT

aRniSnuls, ufleba gaqvT, sasamarTlos mimarToT.3

sasamarTlosadmi mimarTva

gasaCivrebis ufleba

sa qar T ve los kon s ti tu ci is 42-e mux lis Ta nax mad, `yve las aqvs uf le ba,

Ta vis uf le ba Ta da sa ca vad, sa sa mar T los mi mar Tos~. ada mi a nis uf le ba Ta

ev ro pu li kon ven ci is me-6 mux lis Ta nax mad, ne bis mi e ri saq mis gan xil va, go-

niv rul va da Si un da mox des, _ mi u ker Zo eb lad, sa mar T li a nad, sa ja ro sxdo-

ma ze da a.S.

dRes dRe o biT, sa qar T ve lo Si, sa min s tan ci a ni sa sa mar T lo sis te ma ar-

se bobs. pir ve li in s tan ci is sa sa mar T lo, _ ra i o nu li an sa qa la qo (ma ga li-

Tad, q.Tbi li sis sa qa la qo sa sa mar T lo, q. ba Tu mis sa qa la qo sa sa mar T lo da

1 saqarTvelos zogadi administraciuli kodeqsis me- 2 muxlis mixedviT, individual-

uri administraciuli aqti aris administraciuli irganos mier, ganxilvis Sedegad,

kanonmdeblobis safuZvelze gamocemuli samarTlebrivi aqti, romelic awesebs, cv-

lis, wyvets am adasturebs piris uflebebs da movaleobebs.

2 wardgenili werilobiTi moTxovna darRveuli uflebebis aRdgenis mizniT imave an

qvedgomi organosadmi(saqarTvelos zogadi administraciuli kodeqsi, muxli 2).

3 gasaCivreba saqarTvelos zogadi administraciuli kodeqsisa da saqarTvelos admin-

istraciuli saproceso kodeqsis moTxovnaTa dacviT moxdeba.

Page 242: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

242242

samarTlebrivi dacvis erovnuli da saerTaSoriso saSualebebi

sxva), me o re in s tan ci is sa sa mar T lo, _ sa a pe la cio sa sa mar T lo (sa qar T ve-

los far g leb Si sul ori a, _ Tbi li sis sa ol qo sa sa mar T lo da qu Ta i sis sa-

ol qo sa sa mar T lo) da me sa me, _ sa ka sa cio in s tan ci a, sa qar T ve los uze na e si

sa sa mar T lo (ro me lic moq me debs sa qar T ve los mTels te ri to ri a ze)4.

ne bis mi e ri in s tan ci is sa sa mar T lo Si, sa mi ko le gia an palata ar se bobs,

_ sa mo qa la qo saq me Ta, ad mi nis t ra ci ul saq me Ta da sis x lis samarTlis saq me-

Ta. ne bis mi e ri ko le gi a an palata, mis kom pe ten ci as mi kuT v ne bul saq me ebs

ixi lavs. sa mo qa la qo ka te go ri is saq me ebs ixi lavs sa mo qa la qo saq me Ta ko-

le gi a, ad mi nis t ra ci u li ka te go ri is saq me ebs, _ ad mi nis t ra ci ul saq me Ta

ko le gia da sis x lis sa mar T lis ka te go ri is saq me ebs, _ sis x lis sa mar T lis

saq me Ta ko le gia (sis x lis sa mar T lis saq me e bis Ta o ba ze, ixi leT Ta vi `qa li

da sis x lis sa mar Ta li~).

amitom, sasamarTlosadmi mimarTvis SemTxvevaSi, gansjadobis sa kiTxi

un da ga iT va lis wi noT, _ Tqve ni sa kiTxi, ro me li ko le gi is qvem de ba re a. ma-

ga li Tad, pen si is da niS v na ze uaris Tqma an Sro mi Ti da va, Tu ki Tqven sa-

ja ro da we se bu le ba Si mu Sa obT, _ ad mi nis t ra ci u li ko le gi is gan sa xil ve li

iq ne ba, Tu ki ker Zo da we se bu le ba Si brZan de biT da saq me bu li, _ sa mo qa la qo

ko le gi is gan sa xil ve li gax de ba; gan qor wi ne bas Tan da kav Si re bu li sa kiTxe bi,

sa mo qa la qo saq me Ta ko le gi is mi er ga ni xi le ba; zo gi qo neb ri vi da va, mo da ve

mxa re Ta Se Tan x me biT, Se iZ le ba gan sa xil ve lad ar bit raJs ga da e ces da a.S.

ad mi nis t ra ci u li ko le gi i sad mi mi mar T vis Sem Tx ve va Si, sa val de bu loa

ad mi nis t ra ci u li sa Civ ris Se saZ leb lo bis ga mo ye ne ba.

sa sa mar T lo sad mi mi mar T vis Sem Tx ve va Si, Se sa ba mi si for ma un da Se av soT.

ad mi nis t ra ci ul saq me ze, sar Ce li an sa Ci va ri; ase ve mo pa su xis T vis, _ Se sa ge-

be li an Se ge be bu li sar Ce li; sa mo qa la qo saq me ze, _ sar Ce li an sa Ci va ri, ase-

ve mo pa su xis T vis, _ Se sa ge be li an Se ge be bu li sar Ce li (for me bi, Sem deg sa i-

teb ze mo i po ve ba: http://tbappeal.court.ge; http://www.tcc.gov.ge/index.php?m=496).

ad mi nis t ra ci ul da sa mo qa la qo saq me eb ze for me bis ni mu Sebi ixileT

Tan dar Tul dis k ze.

aR niS nu li for me bis Sev se bis dros, auci leb lad ga i a reT kon sul ta-

cia iuris t Tan, vi na i dan ne bis mi e ri for ma spe ci fi ku ri a. ara sa Ta na dod

Sev se bis Sem Tx ve va Si sa sa mar T lom, SesaZloa, sar Celis xar vezi da a dginos.

xarvezis Sesavsebad sasamarTlo dagiwesebT va das, romlis ganmavlobaSi

4 http://tbappeal.court.ge/index.php?lan=geo&cat=12.

Page 243: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

243243

samarTlebrivi dacvis erovnuli da saerTaSoriso saSualebebi

mo ge ce maT aR niS nu li xar ve zis Sev sebis uf le ba, ker Zod, Tqve ni moTxov nis

dazustebis, Se sa ba mi si mtki ce bu le be bis warmodgenis da a. S . xo lo, Tu ver

Se av sebT xar vezs ka no nis moTxov nis far g leb Si da mo ce mu li va dis dac viT,

Tqve ni sar Ce li ar ga ni xi le ba.

sa sa mar T lo Si ga sa Civ re bam de Tqven auci leb lad un da ga iT va lis wi noT

is, rom ne bis mi e ri sa kiTxi kon k re tu li dar R ve vis mo men ti dan kon k re tu li

va dis gan mav lo ba Si SeiZleba ga sa Civ r des. ma ga li Tad ad mi nis t ra ci u li aq-

ti (sam sa xu ri dan ga Ta vi suf le ba) _ 1 Tvis va da Si, xel Sek ru le bis dar R ve va

— sa mi wlis gan mav lo ba Si; uZ rav qo ne bas Tan da kav Si re bu li da ve bi _ eq v si

wlis gan mav lo ba Si da a.S.

aR niS nu li va dis dac va mniS v ne lo va ni a, vi na i dan xan daz mu lo bis sa kiTxi

Se iZ le ba dad ges, rac niS navs imas, rom ara ka no ni er qme de bas Tqvens mi marT

ga sa Civ re bis va dis gas v lis ga mo Tqven ve Rar ga a sa Civ rebT. ga sa Civ re bis

va da zo gi erT Sem Tx ve va Si Cer de ba, rac iw vevs ka len da ru li va dis gag r-

Ze le bas!!! ase ve da saS ve bia va dis aR d ge na sa pa tio mi ze ziT da va dis gag r Ze-

le ba . a mi tom ne bis mi e ri saq me in di vi du a lu ri a . a se ve zo gi er Ti ka te go ri is

saq me ze sa kiTxis gan xil vi saT vis da Sem d go mi ga sa Civ re bi saT vis dad ge ni li a

gan s x va ve bu li va de bi.

sa sa mar T lo xar je bi

sa sa mar T lo da vis Sem Tx ve va Si, mas vinc asa Civ rebs, ne bis mi e ri in s tan ci-

is ga sa Civ re bi sas, sa xel m wi fo ba Jis ga dax da da e kis re ba. da vis mo ge bis Sem-

Tx ve va Si, aR niS nu li xar ji, mxa res da ub run de ba. sa xel m wi fo ba Jis ga dax da,

Se sa ba mi si ode no bis Tan xis Ca ricx vis gziT, spe ci a lu rad mi Ti Te bul sa ban-

ko an ga riS ze xde ba. an ga ri Sis ga ge ba Se giZ li aT sa sa mar T lo Si da ase ve, ban-

kis gan yo fi le beb Si. Se iZ le ba mox des sa xel m wi fo ba Jis gan ga Ta vi suf le ba,

ba Jis ga dax dis ga da va de ba an ga na wil va de ba, ase ve ba Jis dab ru ne ba (ma ga li-

Tad, Tu sa ka sa cio sa Ci va ri da uS veb lad iq ne ba miC ne u li, Tqven da gib run-

de baT ga dax di li sa xel m wi fo ba Jis 70 pro cen ti). aR niS nu li sa kiTxi, sa-

qar T ve los sa mo qa la qo sap ro ce so ko deq siT da ase ve, sa qar T ve los ka no niT

„sa xel m wi fo ba Jis Se sa xeb“ re gu lir de ba.

mxa re Ta uf le be bi

sa sa mar T lo Si, ga sa Civ re bis dros, Tqven mxa re xde biT. im pirs, vi sac

sar Ce li Se aqvs, mo sar Ce le hqvi a, xo lo vis mi mar Tac Se ta ni li a sar Ce li, _

mo pa su xe. me o re in s tan ci is sa sa mar T lo Si, _ Se sa ba mi sad, ape lan ti da mo-

Page 244: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

244244

samarTlebrivi dacvis erovnuli da saerTaSoriso saSualebebi

wi na aR m de ge mxa re iq ne biT. me sa me in s tan ci a Si, _ Se sa ba mi sad, ka sa to ri da

mo wi na aR m de ge mxa re. sa sa mar T lo Si, saq mis war mo e bi sas, Tqven uf le be bi da

amav d ro u lad, val de bu le be bi ga gaC ni aT. ma ga li Tad, sa sa mar T lo Si, sa da vo

sa kiTxis ga sa Civ re bi sas, Se giZ li aT pi ra dad an war mo mad gen lis (ad vo ka tis)

meS ve o biT da ic vaT Tqve ni uf le be bi. Tu ki war mo mad ge ne li gyavT, auci le be-

lia min do bi lo bis ga for me ba, rom lis ga re Se, Tqvens war mo mad ge nels, Tqve ni

uf le ba mo si le bis dac vis uf le ba ar eq ne ba. Tqve ni war mo mad ge ne li gax de ba

uf le ba mo si li no ta ri us Tan Se sa ba mi si rwmu ne bu le bis ga for me bis Sem deg da

mxo lod im uf le bis gan xor ci e le ba Si, ro mel sac Tqven mas mi a ni WebT. ma ga-

li Tad, Tqven uf le ba gaqvT, war mo mad ge nels saq mis mo ri ge biT dam Tav re bis

uf le ba ar mi a ni WoT, an ar mi a ni WoT war mo mad gen lo bis uf le ba sa aR s ru le bo

in s tan ci a Si (ga dawy ve ti le bis ka no ni er Za la Si Ses v lis Sem deg, ga dawy ve ti-

le bis aR s ru le ba Se iZ le ba mox des sa aR s ru le bo bi u ros meS ve o biT).

ase ve, Tqven ro gorc mxa res, uf le ba gaqvT ga ec noT saq mis ma sa lebs,

ga a ke ToT amo na we re bi am ma sa le bi dan, ga da i RoT as le bi, ga nacxa doT aci-

le ba ni, wa rad gi noT mtki ce bu le be bi, maT So ris, eq s per tis (sa eq s per to da-

we se bu le bis) das k v ne bi, spe ci a lis tis cno be bi, mo na wi le o ba mi i RoT mtki-

ce bu le ba Ta ga mok v le va Si, Se kiTx ve bi da us vaT mow me ebs, eq s per tebs, spe ci-

a lis tebs, sa sa mar T los wi na Se ga nacxa doT Su am d gom lo be bi, mis ceT sa sa-

mar T los ze pi ri da we ri lo bi Ti ax s na- gan mar te ba ni, wa rad gi noT ima ve ti pis

saq me ze, sxva sa sa mar T los ga dawy ve ti le be bi, wa rad gi noT Tqvens mi er mo-

po ve bu li das k v ne bi da ga moT q vaT mo saz re be bi saq mis gan xil vis dros wa-

moW ril yve la sa kiTx ze, uar yoT me o re mxa ris Su am d gom lo be bi, das k v ne bi

da mo saz re be bi, ga a sa Civ roT sa sa mar T los ga dawy ve ti le be bi da gan Ci ne be bi.

Tqven Se giZ li aT, saq me da am Tav roT mo ri ge biT, _ anu Tan x m de biT pi ro beb ze

da amav d ro u lad, er Ti mxa re, me o re mxa res gar k ve ul po zi ci ebs uT mobs.

Tqven, ro gorc mo sar Ce les, uf le ba gaqvT saq mis wi nas wa ri sa sa mar T lo

gan xil vis T vis (i xi leT Sem d go mi qve Ta vi) mom za de bis dam Tav re bam de, Sec-

va loT sar Ce lis sa fuZ ve li an sa ga ni, Se av soT sar Cel Si mi Ti Te bu li ga re-

mo e be bi da mtki ce bu le be bi, ga a di doT an Se am ci roT sa sar Ce lo moTxov nis

ode no ba. sar Ce lis Sec v lad ar Ca iT v le ba, mo sar Ce lis mi er sar Cel Si mi-

Ti Te bu li ga re mo e be bis da zus te ba, da kon k re te ba da da ma te ba, ag reT ve sa-

sar Ce lo moTxov ne bis ode no bis Sem ci re ba, an er Ti niv Tis nac v lad, me o re

niv Tis mi kuT v ne ba mis T vis, an da am niv Tis Ri re bu le bis anazRa u re ba.

sa sa mar T lo Si, mtki ce bu le ba Ta Seg ro ve ba mox de ba, vi na i dan, Ti To e ul-

ma mxa rem, un da da am t ki cos ga re mo e ba ni, rom leb ze dac Ta vis moTxov nebs

am ya rebs.

Page 245: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

245245

samarTlebrivi dacvis erovnuli da saerTaSoriso saSualebebi

gax sov deT! Tqven ge va le baT: sa sa mar T los wes ri gis dac va. mi-

si Se us ru leb lo ba, da ja ri me bas iw vevs! ase ve, Tqven un da da-

ic vaT pro ce su a lu ri va de bi da Se as ru loT yve la da va le ba,

ro me lic sa sa mar T los mi e raa mo ce mu li.

sa sa mar T lo pro ce si

sap ro ce so nor me biT, gaT va lis wi ne bu lia mo sam za de be li sta dia da mTa-

va ri gan xil vis sta di a. mo sam za de bel etap ze (wi nas wa ri sa sa mar T lo gan xil-

va), saq me gan sa xil ve lad mzad de ba. mTa var sta di a ze, saq me ar se bi Tad ixi le-

ba uk ve ar se bu li mtki ce bu le be bis mi xed viT da ga dawy ve ti le bis ga mo ta na

xde ba. ad mi nis t ra ci u li ko le gi a Si, saq mis gan xil vis dros, mo sam za de bel

sta di as, win us w rebs gan m wes ri ge be li sxdo ma, ro mel zec sar Ce lis ar se bi-

Tad gan xil vis sa kiTxi wyde ba. gan m wes ri ge bel sxdo ma ze, sa sa mar T lo ar-

k vevs da cu lia Tu ara ad mi nis t ra ci u li or ga nos ga dawy ve ti le bis xel ze

mi Re bi dan, ga sa Civ re bis er T T vi a ni va da, Tu ro me li kon k re tu li uf le baa

dar R ve u li da a.S. ase ve, mo sar Ce les uf le ba aqvs, ga mo ix mos sar Ce li (ga-

mox mo ba _ sar Ce lis ga mo ta na sa sa mar T lo dan sasarCelo moTxovnaze uaris

T q mis gareSe). sar Ce lis ga mox mo ba da saS ve bia saq mis gan xil vis ne bis mi er

etap ze. sar Ce lis ga mox mo ba pir ve li in s tan ci is sa sa mar T lo Si, saq mis mTa-

var sxdo ma ze gan xil vi sas, ase ve sa a pe la cio da sa ka sa cio we siT saq mis gan-

xil vi sas, da saS ve bia mo pa su xis Tan x mo biT. Tu mo pa su xe ar aris Ta nax ma,

sa sa mar T lom un da ga ni xi los da ga dawy vi tos saq me.

gadawyvetilebis gamotana sasamarTlos mier da gasaCivrebis wesi

saq mis gan xil vis Se de gad, sa sa mar T lo, ga dawy ve ti le bas ga mo i tans. mo-

sa mar T les uf le ba aqvs, ga mo acxa dos ga dawy ve ti le bis sa re zo lu cio na wi-

li. Sem d gom Si, 14 dRis va da Si, mas eva le ba da sa bu Te bu li da sru li for mis

ga dawy ve ti le bis ga da ce ma mxa re e bis T vis. raionuli (an sa qa la qo) sa sa mar T-

los ga dawy ve ti le ba, Se iZ le ba ga sa Civ r des sa a pe la cio we siT, da sa bu Te bu li

ga dawy ve ti le bis xel ze mi Re bi dan 14 dRis va da Si. Tu Tqven ar eTan x me biT

sa a pe la cio sa sa mar T los ga dawy ve ti le bas, uf le ba gaqvT sa ka sa cio we siT ga a-

sa Civ roT sa qar T ve los uze na es sa sa mar T lo Si da sa bu Te bu li ga dawy ve ti le bis

xel ze mi Re bi dan er Ti Tvis va da Si. ne bis mi e ri in s tan ci is sa sa mar T lo Si, ga sa-

Civ re bis dros, Tu Tqven ar eTan x me biT ga dawy ve ti le bis na wils, Se giZ li aT ga-

dawy ve ti le ba na wi lob riv ga a sa Civ roT, _ im na wil Si, ro mel Sic ar eTan x me biT.

Page 246: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

246246

samarTlebrivi dacvis erovnuli da saerTaSoriso saSualebebi

raionuli (an sa qa la qo) sa sa mar T los ga dawy ve ti le bis ga sa Civ re bis dros,

iwe re ba sa a pe la cio sa Ci va ri sa a pe la cio sa sa mar T los sa xel ze, ro me lic

raionul (an sa qa la qo) sa sa mar T lo Si un da Se i ta noT. sa a pe la cio sa sa mar T-

los ga dawy ve ti le bis ga sa Civ re bi sas, sa ka sa cio sa Ci va ria da sa we ri sa qar T-

ve los uze na e si sa sa mar T los sa xel ze, ro me lic sa a pe la cio sa sa mar T lo Si

un da Se i ta noT (aR mo sav leT sa qar T ve los far g leb Si, _ q. Tbi li sis sa a pe la-

cio sa sa mar T lo Si, xo lo da sav leT sa qar T ve los far g leb Si, _ q. qu Ta i sis

sa a pe la cio sa sa mar T lo Si).

sa qar T ve los uze na e si sa sa mar T lo, sa ka sa cio sa Ci vars, mi Re bi sas, da-

saS ve bo bis sa gan ze Se a mow mebs. sa ka sa cio sa Ci va ri da saS ve bi a, Tu: 1. saq-

me mniS v ne lo va nia sa mar T lis gan vi Ta re bi sa da er T g va ro va ni sa sa mar T lo

praq ti kis Ca mo ya li be bisTvis; 2. sa a pe la cio sa sa mar T los ga dawy ve ti le ba,

gan s x vav de ba am ka te go ri is saq me eb ze sa qar T ve los uze na e si sa sa mar T los

ma nam de ar se bu li praq ti kis gan; 3. sa a pe la cio sa sa mar T los mi er, saq me gan-

xi lu lia mniS v ne lo va ni sap ro ce so dar R ve viT, ro mel sac Se eZ lo ar se bi Tad

emoq me da saq mis gan xil vis Se deg ze. Tu ki sa sa mar T lo CaT v lis, rom sar Ce li

ar ak ma yo fi lebs ro me li me moTxov nas, sar Ce li da uS veb lad iq ne ba cno bi li.

sa ka sa cio sa sa mar T los ga dawy ve ti le ba, sa bo looa da ar eq vem de ba re ba

ga sa Civ re bas qvey nis Sig niT.

saerTaSoriso meqanizmi

Tu ki ver mi aR wevT Tqve ni uf le be bis dac vas qve ya na Si ar se bu li ka non-

m deb lo bis mi xed viT, Tqven geZ le vaT uf le ba, ga mo i ye noT sa er Ta So ri so

me qa niz me bi.

sa er Ta So ri so me qa niz mis ga mo ye ne bis Sem Tx ve va Si, kon k re tul sa er Ta-

So ro si or ga nos mi mar TavT, ma ga li Tad, ada mi a nis uf le ba Ta ev ro pul sa-

sa mar T los, qal Ta mi marT dis k ri mi na ci is aR mofx v ris Se sa xeb ko mi tets an

ada mi a nis uf le ba Ta dac vis ko mi tets da sxva.

ne bis mi e ri sa er Ta So ri so or ga no, moq me debs kon k re tu li sa er Ta So ri so

do ku men tis sa fuZ vel ze: kon ven ci is, paq tis, re zo lu ci is da sxva. ma ga li-

Tad, ada mi a nis uf le ba Ta ev ro pu li sa sa mar T lo, Seq m ni lia da moq me debs

ada mi a nis uf le ba Ta ev ro pu li kon ven ci is far g leb Si. qal Ta dis k ri mi na-

ci is aR mofx v ris ko mi te ti, Seq m ni lia „qal Ta dis k ri mi na ci is yve la for mis

aR mofx v ris Se sa xeb“ kon ven ci is sa fuZ vel ze.

Page 247: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

247247

samarTlebrivi dacvis erovnuli da saerTaSoriso saSualebebi

mi mar T vis Sem Tx ve va Si, Tqven spe ci a lu ri ga nacxa dis for ma un da Se av-

soT. ma ga li Tad, ada mi a nis uf le ba Ta ev ro pu li sa sa mar T lo sad mi mi mar T-

vis Sem Tx ve va Si, Se sa ba mi si for ma mo i po ve ba ada mi a nis uf le ba Ta ev ro pu li

sa sa mar T los sa it ze www.coe.int, adap ti re bu li ver sia qar Tul ena ze, gan-

Tav se bu lia sa it ze www.article42.ge, ru su li ver sia _ www.echr.ru da sxva.

sa er Ta So ri so or ga no sad mi mi mar T vam de, sa qar T ve los Si da ka non m deb-

lo biT ga ran ti re bu li, yve la sa mar T leb ri vi Se saZ leb lo ba un da ga mo i ye-

noT _ gan cxa de ba, sa Ci va ri, sa sa mar T lo sad mi mi mar T va da a.S. ase ve, sa er Ta-

So ri so or ga no sad mi mi mar T vis dros, ga sa Civ re bis kon k re tu li va da ar se-

bobs. sa qar T ve los Sig niT, bo lo ga dawy ve ti le bis ga mo ta ni dan, gar k ve u li

dro ar un da ga vi des. aR niS nu li va da, kon k re tu li sa er Ta So ri so or ga nos

mi mar Te ba Si, in di vi du a lu rad aris dad ge ni li. ma ga li Tad, ada mi a nis uf le-

ba Ta ev ro pu li sa sa mar T lo sad mi mi mar T vis SeTx ve va Si, eq v s T vi a ni va da aris

dad ge ni li. va dis gas v lis Sem deg, aR niS nu li sa er Ta So ri so or ga no, Tqvens

gan cxa de bas ve Rar ga ni xi lavs. qal Ta dis k ri mi na ci is aR mofx v ris ko mi te-

tis5 SemTxvevaSi, mimarTva saboloo gadawyvetilebis gamotanidan, ori an

sami wlis Semdegac SeiZleba moxdes.

sa er Ta So ri so in s tan ci eb Si gan xil va, ara na i ri ba JiT ar ibeg re ba. er Ta-

der Ti, fos ti sa da Tar g m nis xar je bia sa Wi ro, vi na i dan aR niS nu li saq mis

gan m xil ve li or ga no e bi, sxva qvey neb Sia gan Tav se bu li da spe ci a lu rad Ser-

Ce ul sa mu Sao eneb ze mu Sa o ben. ase ve, sa Wi roa rwmu ne bu le bis ga for me bac.

aR niS nu li rwmu ne bu le ba iv se ba no ta ri us Tan, vi zi tis ga re Se da ar sa Wi ro-

ebs sa no ta ro we siT dam t ki ce bas. gan xil va ram de ni me we li grZel de ba.

aRniSnul da sxva sakiTxebze, konkretul pasuxs iuristi gagcemT.

amitom, sasurvelia, yovelTvis gaiaroT iuridiuli konsultacia.

Cveni mxridan gisurvebT warmatebebs.

SekiTxvebis an SeniSvnebis arsebobis SemTxvevaSi,

veliT Tqvens zars an vizits.

5 aRniSnuli komiteti miznad isaxavs politikur, socialur, ekonomikur da kulturul

sferoSi saxelmwifos mier qalTa uflebebis dacvis garantiebis Seqmnas da qalTa da

mamakacTa Tanasworobis uzrunvelyofas. damatebiT informacias mopovebT saitze: http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=6&t=7260

Page 248: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

248

informacia avtorTa Sesaxeb

me ri ja fa ri Ze _ iv. ja va xiS vi lis sa xe lo bis Tbi li sis sa-

xel m wi fo uni ver si te tis kur s dam Tav re bu li da sa qar T ve los

uni ver si te tis ma gis t ri; sa qar T ve los ad vo kat Ta aso ci a ci is

wev ri.

2006 wli dan, mu Sa obs or ga ni za cia `kon s ti tu ci is 42-e mux-

l Si~ ad vo ka tad. saq mi a no bis Zi ri Ta di sfe ro: ada mi a nis uf-

le be bi da ada mi a nis uf le ba Ta ev ro pu li sa sa mar T lo. mi si

av to ro biT, ga mo ce mu lia kvle vis an ga ri Si: `a da mi a niT vaW ro-

bis (tre fi kin gis) da iZu le bi Ti Sro mis wi na aR m deg brZo la sa-

qar T ve lo Si~, mar T l m sa ju le bis xel mi saw v do mo ba tre fi kin gis

msxver p l TaT vis~, xo lo Ta na av to ro biT, _ bro Su ra: `da a va de-

bu li pa tim re bis jan m r Te lo bis dac vis Si da sa xel m wi fo eb ri vi

ga ran ti e bi da sa er Ta So ri so stan dar te bi~.

ele na fi le e va _ Tbi li sis hu ma ni ta ru li uni ver si te tis

kur s dam Tav re bu li, sa mar T lis ma gis t ris xa ris xi; po lo ne Tis

`hel sin kis fon dis~ ada mi a nis uf le beb ze, er T w li a ni sa er Ta So-

ri so spe ci a li zi re bu li umaR le si kur sis kur s dam Tav re bu li;

sa qar T ve los ad vo kat Ta aso ci a ci is wev ri, ad vo ka ti sa er To

spe ci a li za ci iT. saq mi a no bis Zi ri Ta di sfe ro: ada mi a nis uf le-

be bi (maT So ris, qal Ta uf le be bi) da ada mi a nis uf le ba Ta ev ro-

pu li sa sa mar T lo. 2002 wli dan, mu Sa obs or ga ni za ci a Si `kon s-

ti tu ci is 42-e mux li~. 2010 wlis iv ni si dan, ase ve aris qal Ta

ga e ros fon dis (UNIFEM ) iuris ti.

mi si Ta na av to ro biT, ga mo ce mu lia bro Su re bi: `mo der ni za-

ci is sa er Ta So ri so sa Su a le be bi~ (2003-2004), a se ve, `sa qar T ve-

lo Si, sa qar T ve los in for ma ci u li ag re sia da usaf r Txo e bis

sa kiTxe bi~ (2009).

Page 249: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

249

informacia avtorTa Sesaxeb

ma ri na kva Wa Ze _ sa mar T lis doq to ri, qar Tul -a me ri ku li

uni ver si te tis pro fe so ri, sa er Ta So ri so sa mar T lis eq s per ti,

`uf le ba jan m r Te lo ba ze~ aso ci a ci is aR mas ru le be li di req-

to ri, `kon s ti tu ci is 42-e mux lis~ kon sul tan ti, sa qar T ve lo-

Si, qal Ta uf le be bis dac vis sa kiTxeb Si (UNIFEM)-is kon sul-

tan ti.

pro fe sor m. kva Wa Zis av to ro biT, ga mo ce mu lia mo nog ra-

fia ̀ Ta na med ro ve me di ci nis sa mar T leb ri vi as peq te bi~ (qar Tul

da ru sul eneb ze); aris sa xel m ZR va ne lo e bis Ta na av to ri `a da-

mi a nis uf le ba Ta sa er Ta So ri so sa mar Ta li~; `kon s ti tu ci u ri

sa mar Ta li~; `a da mi a nis uf le be bi da jan dac va~; Ta na av to ro-

biT, ga mo ce mu li aqvs leq si ko ne bi: `Ta na med ro ve sa er Ta So ri-

so sa mar T lis leq si ko ni~; `a da mi a nis uf le ba Ta sa er Ta So ri so

sa mar T lis leq si ko ni~; `qar Tul - la Ti nu ri sa mar T lis leq si-

ko ni~, sa qar T ve lo Si da mis far g lebs ga reT, ga moq vey ne bu li

aqvs sa mec ni e ro sta ti e bi ada mi a nis uf le ba Ta sa mar T lis sfe-

ro Si, aris mTe li ri gi mo nog ra fi e bi sa da sa xel m ZR va ne lo e bis

re daq to ri.

na zi ja ne zaS vi li _ Tbi li sis hu ma ni ta ru li in s ti tu tis

kur s dam Tav re bu li, sa dac mo i po va sa mar T lis ma gis t ris xa-

ris xi. gar da ami sa, swav lob da var Sa vis uni ver si tet Si, sa mar-

T li sa da ad mi nis t ri re bis fa kul tet ze. 2009 wels, swav lob da

ko lum bi is uni ver si tet Si, ada mi a nis uf le ba Ta ad vo ka ti re bis

prog ra mis far g leb Si. am Ja mad, swav las ag r Ze lebs kav ka si is

sa mar T lis sko la Si, sa doq to ro prog ra ma ze. Ca ba re bu li aqvs

ad vo kat Ta sak va li fi ka cio ga moc da sis x lis sa mar T lis spe ci-

a li za ci iT.

or ga ni za cia `kon s ti tu ci is 42-e mux l Si~, saq mi a no bas ewe va

2003 wli dan. 2007 wli dan, aris pro eq tis `stra te gi u li sa mar-

Tal war mo e ba kav ka si a Si~ ko or di na to ri. 2010 wlis Te ber v li-

dan ki, aris or ga ni za cia `kon s ti tu ci is 42-e mux lis~ gam ge o-

bis Tav m j do ma re.

Page 250: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

250

1. sa qar T ve los sa mo qa la qo ko deq si

(1997);

2. sa qar T ve los sa mo qa la qo sap ro ce so

ko deq si (1997);

3. sa qar T ve los ad mi nis t ra ci u li sap ro-

ce so ko deq si (1999);

4. sa qar T ve los zo ga di ad mi nis t ra ci u-

li ko deq si (1999);

5. sa qar T ve los ka no ni `sa ja ro sam sa xu-

ris Se sa xeb~ (1997);

6. sa qar T ve los Sro mis ka no ni (2006);

7. sa qar T ve los ka no ni `o jax Si Za la-

do bis aR k ve Tis, ojax Si Za la do bis

msxver p l Ta dac vi sa da dax ma re bis Se-

sa xeb~ (2006);

8. sa qar T ve los ka no ni `me war me Ta Se sa-

xeb~ (1994)

9. sa qar T ve los ka no ni `sa xel m wi fo pen-

si is Se sa xeb~ (2005);

10. sa qar T ve los ka no ni `sa xel m wi fo kom-

pen sa ci i sa da sa xel m wi fo aka de mi u ri

sti pen di is Se sa xeb~ (2005);

11. sa qar T ve los ka no ni ̀ a ra sa xel m wi fo sa-

pen sio dazR ve vi sa da uz run vel yo fis

Se sa xeb~ (1998);

12. sa qar T ve los sis x lis sa mar T lis ko-

deq si (1999);

13. pa tim ro bis ko deq si (2010);

14. sa qar T ve los ad mi nis t ra ci ul sa mar-

Tal dar R ve va Ta ko deq si (1984);

15. sa qar T ve los ka no ni `a da mi a niT vaW ro-

bis (tre fi kin gis) wi na aR m deg brZo lis

Se sa xeb (2006);

16. sa qar T ve los ka no ni `gen de ru li Ta nas-

wo ro bis Se sa xeb~ (2010);

17. sa qar T ve los 1995 wlis kon s ti tu ci a;

18. sa qar T ve los ka no ni `jan m r Te lo bis

dac vis Se sa xeb~ (1997).

19. sa qar T ve los ka no ni `sis x li sa da mi-

si kom po nen te bis do no ro bis Se sa xeb~

(1997)

20. sa qar T ve los ka no ni `pa ci en tis uf le-

be bis Se sa xeb~ (2000)

21. sa qar T ve los ka no ni `a da mi a nis or ga no-

Ta ga da ner g vis Se sa xeb~ (2000)

22. sa qar T ve los ka no ni `sa me di ci no - so-

ci a lu ri eq s per ti zis Se sa xeb~ (2001)

23. sa qar T ve los ka no ni `fsi qi at ri u li

dax ma re bis Se sa xeb~ (2006)

24. sa qar T ve los ka no ni `a iv in feq ci a/ Sid-

sis Se sa xeb~ (2009)

25. sa qar T ve los Sro mis, jan m r Te lo bi sa

da so ci a lu ri dac vis mi nis t ris brZa-

ne ba # 231/n `or su lo bis, mSo bi a ro bi-

sa da bav S vis mov lis, ase ve axal So bi-

lis Svi lad ay va nis ga mo, Sve bu le bis

anazRa u re bis we si~;

26. 2007 wlis 24 mar tis sa qar T ve los Si-

na gan saq me Ta mi nis t ris #747 brZa ne ba

`sa kuT re ba Si ar se bu li uZ ra vi niv Tis

xel yo fis an sxvag va rad xel SeS lis aR-

k ve Tis zo gi er Ti Ro nis Zi e bis Se sa xeb~;

27. 2006 wlis 25 ag vis tos sa qar T ve los

Sro mis, jan m r Te lo bi sa da so ci a lu-

ri dac vis mi nis t ris brZa ne ba # 231/n

`or su lo bis, mSo bi a ro bi sa da bav S vis

mov lis, ase ve axal So bi lis Svi lad ay-

va nis ga mo, Sve bu le bis anazRa u re bis

we si~;

28. 2000 wlis 13 mar tis sa qar T ve los jan-

m r Te lo bi sa da so ci a lu ri dac vis mi-

nis t ris brZa ne ba N 30/o `Tor met kvi-

ra ze me ti xan g r Z li vo bis or su lo bis

xe lov nu rad Sewy ve tis sa me di ci no Cve-

ne be bis Ca mo naT va lis dam t ki ce bis Se-

sa xeb~

ga mo ye ne bu li sa ka non m deb lo ba za:

Page 251: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

251

1. sa qar T ve los sa mo qa la qo ko deq sis ko-

men ta ri. Tbi li si 2002.t.V

2. ga u pa ti u re ba da seq su a lu ri xa si a Tis

Zal mom re o biT moq me de ba (stu den tis

sax lem ZR va ne lo), fond ‘`Ria sa zo-

ga do e ba- sa qar T ve los~’ mxar da We riT,

2006.

3. sa be daS vi li Ta mar `gen de ri da de mok-

ra ti za ci a~: sa qar T ve lo 1991-2006.

4. qal Ta ga naT le bi sa da in for ma ci is sa er-

Ta So ri so cen t ri, `gen de ru li prob-

le ma ti ka sa qar T ve lo Si,~ 2002 w.

5. gi or gi Rlon ti, `a da mi a ne biT vaW ro ba

sa qar T ve lo Si~ (pros ti tu ci is, por no-

biz ne si sa da tre fi kin gis kri mi no lo-

gi u ri ana li zi), 2005 w.

6. mzia lek ve iS vi li, na na To du a, ni no

gve ne ta Ze, go Ca ma mu laS vi li, `sis x lis

sa mar T lis ker Zo na wi li,~ 2005w.

7. pet re da Tu aS vi li, sa qar T ve los sis x-

lis sa mar Ta li, ker Zo na wi li, 2008 w.

8. pe ni ten ci a lu ri sis te mis mar T va ada-

mi a nis uf le ba Ta po zi ci i dan, pe ni ten-

ci a lur kvle va Ta sa er Ta So ri so cen t-

ri.

9. m. kva Wa Ze, ir. man ja vi Ze. `a da mi a nis uf-

le be bi da sa me di ci no mom sa xu re bis

xel mi saw v do mo ba~;

10. g.ja vaS vi li. ̀ ko men ta ri ev ro pis sab Wos

kon ven ci a ze~ ada mi a nis uf le be bi sa da

bi o me di ci nis Se sa xeb” Tbi li si 2008w.

11. m.kva Wa Ze. `a da mi a nis uf le be bi da Ta na-

med ro ve sa me di ci no sa mar Ta li~. Tbi-

li si 1998w.

12. kon s ti tu ci u ri sa mar Ta li. mT. red. av.

de met raS vi li. Tbi li si 2008w.

13. eko no mi ku ri, so ci a lu ri da kul tu ru-

li uf le be bi. red. a.e i de, k.kra u ze, a.

ros sa. Tbi li si 2006w.

14. Ta vi suf le ba aR k ve Ti li pi re bis jan m r-

Te lo bis dac vis Si da sa xel w mi fo eb ri-

vi ga ran ti e bi da sa er Ta So ri so stan-

dar te bi. Tbi li si 2008w. gv.62.

15. da na Sa u lis pre ven ci i sa da dam na Sa ve-

Ta mi marT mopy ro bis mi ni ma lu ri we se-

bi. ga e ros eko no mi ku ri da so ci a lu ri

sab Wos re zo lu cia 663 (XXIV) 1957w. da

2076 (LXII) 1997w.

16. m.kva Wa Ze, ir . zar na Ze, ir. man ja vi Ze da

sxv. `sa zo ga do eb ri vi jan dac va da me-

nej men ti.~ Tbi li si 2008w.

17. pa tim ro bis sa er Ta So ri so stan dar te-

bi. Tbi li si 1995w.

18 . А.В. Тихонов. Медицинское право. М.1998г.19. Н.А. Ардашева. Словарь терминов и понятий

по медицинскому праву. С-Пб. 2006 г.20 . Emily Jackson. Medical Law. Oxford. 2006.

ga mo ye ne bu li li te ra tu ra

Page 252: სამართლებრივი გზამკვლევი ქალებისთვის

252

UNIFEM in Georgiamis.: erisTavis q.Tbilisi 0179,

saqarTvelo

tel.: (99532) 251126

faqsi: (99532) 250271

e-mail: [email protected]: www.inifemcis.org

saqarTvelos saxalxo damcvelibavSvTa da qalis uflebaTa dacvis centri

mis.: ramiSvilis q.6,Tbilisi 1079,

saqarTvelo

tel: (99532) 913814

faqsi: (99532) 922470/ 913815 / 913841 /

913842 / 913843 / 913875 / 913876 / 913877

e-mail:info@ombudsmanwww: www.ombudsman.ge qalTa sainformacio centri (WIC)mis: winamZRvriSvilis q #40,

Tbilisi, 0102, saqarTvelo

tel: (995 32) 95 29 34

faqsi: (995 32) 94 26 99

e-mail:offi [email protected]: www.wicge.org

qalTa sakonsultacio centri `saxli“mis: ingoroyvas q #26,

Tbilisi, 0108, saqarTvelo

tel.: (995 32) 98 90 80

faqsi: (995 32) 93 26 35

e-mail: [email protected]@hotmail.comwww: www.wicge.org

a/o `Zaladobisgan dacvis erovnuli qseli~mis: z. WavWavaZis (yofili Serozias) q. 9,

Tbilisi, saqarTvelo

tel: (+995 32)950679

faqsi: (+995 32) 50 60 64

cxeli xazi: (+995 32) 72 67 17;

(+995 32)890 26 16 27

e-mail: [email protected]: www.avng.ge

sa/o `konstituciur uflebaTa dacvis centri~Tbilisis ofisi

mis: laRiZis q. № 3,

Tbilisi 0108,

tel/faqsi: (+99532) 91 25 61

e-mail: [email protected]: www.cpcr.ge

a/o „saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia“centraluri ofisi

mis: krilovis q. #15,

Tbilisi 0102, saqarTvelo

tel: (995 32) 936101 / 952353

faqsi: (995 32) 923211.

e-mail: [email protected] www: www.gyla.ge

a/o `adamianis uflebaTa dacvis centri~mis: yazbegis gamz, 3a,

sad 2. sarT.4

Tbilisi 0102, saqarTvelo

tel: (995 32) 454533/376950

faqsi: (995 32) 384650

e-mail: hridc @ hridc.org www: http://www.humanrights.ge

gaeros ltolvilTa umaRlesi komisariati (UNHCR)mis: al. yazbegis, #2a,

Tbilisi, saqarTvelo

tel: (995 32) 42 56 01;(995 32) 779612

/250078/ 250079/250080

faqsi: (995 32) 00 13 02

e-mail: [email protected] www: http://www.unhcr.org

da Cvenc, a/o `konstituciis 42-e muxli~mis: SevCenkos q.12,

Tbilisi 0108, saqarTvelo

tel: (99532) 998856

faqsi: (99532) 932859

e-mail: offi [email protected]: www.article42.ge

qalTa uflebebis sferoSi momuSave organizaciebi

qalTa uflebebis sferoSi momuSave organizaciaTa amomwuravi sia SegiZliaT ixiloT veb-gverdze: www.wicge.org www.ginsc.net