دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

59
_________________________________________________ ل دو א د ل دو א د ل دو א د אدی א אدی א אدی א منگلور سر دوم قسمت داری سرمایه مرحلترین باالیزم امپریداشت یا۵ جون٢٠٠٨ اصلی،وان عن از قبل چرا که نگردد،یجاد ا سوالحترم م اینده خوان برای اینکه غرض» قسمت دوم« ) ا( ب ؟ است شده نوشته ـقتصاد ا های زمینه در های نوشته کهیست مدت از ؛ که گفت اید نشرساخته آماده راجتماعی ا ـقتصادی ا توسعه در آزادزار وبا دولت نقش بهوص بخصاسی، سی بطور را کاملجموعه م نیست نشر آماده و دارد باقی هنوزوچکی کهایزخوانی وباحات اصما ا ام، سوم دوم، اول، ی ها قسمت... ال سپرد خواهم نشر به اخیر، ی. مریکا اقتصادی ا ـ مالی بحران زیرا به رامریکا وایده گرد داری سرمایه صنعتیکشورهای دامنگیر که» قتصادی ا رکود« رانده

Upload: pendar1

Post on 27-Jul-2015

1.019 views

Category:

Documents


5 download

TRANSCRIPT

Page 1: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

_________________________________________________

ل دא دو رد ل دא دو رد ل دא دو رد אدی אدیא אدیא א

سرور منگل قسمت دوم

امپریالیزم باالترین مرحله سرمایه داری

یاداشت

٢٠٠٨ جون ۵

قسمت «غرض اینکه برای خواننده ای محترم سوال ایجاد نگردد، که چرا قبل از عنوان اصلی،

اید گفت که ؛ از مدتیست که نوشته های در زمینه های اقتصاد ـ نوشته شده است ؟ ب) ا(» دوم

سیاسی، بخصوص به نقش دولت وبازار آزاد در توسعه اقتصادی ـ اجتماعی را آماده نشرساخته

ام، اما اصالحات وبازخوانیهای کوچکی هنوز باقی دارد و آماده نشر نیست مجموعه کامل را بطور

زیرا بحران مالی ـ اقتصادی امریکا . ی اخیر، به نشر خواهم سپردال... قسمت ها ی اول، دوم، سوم

رانده » رکود اقتصادی«که دامنگیرکشورهای صنعتی سرمایه داری گردیده وامریکا را به

Page 2: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

وکشورهای غربی ودرحال توسعه راکه هنوز هم آزاد سازی وخصوصی سازی را بپایان نرسانده

این . الی توسط دولتها وبانکهای مرکزی واداشته استبربازارم" مقررات نظارتی"اند، به اجرای

منفی روسیه را بلرزه در آورده - 8بحران ارکان مالی ـ اقتصادی کشور های ثروتمند مثل گروه

بحران مالی باعث رکود اقتصادی، تورم، بلند رفتن هزینه های زندگی وورشکستگی بانکها . است

زندگی صدها ملیون انسان را به فقر تحدید نموده وبازار های مالی گردیده و بطور وحشتناکی

عامل بحران ومرکز آن امریکا است واز آنجا به سراسر جهان وبه سایر رشته ها ومناطق . است

وکشور هاسرایت نموده، که در اروپا باعث آغاز اعتصابات وتظاهرات دربرابر قیمت مواد سوخت

ذائی، ملیون هاانسان را به به گرسنگی تحدید ودرکشور های فقیرکمبود وبلندبودن قیمت مواد غ

نموده است

لینن . ای. که مربوط میگردد، به اثر معروف و" امپریالیزم باالترین مرحله سرمایه داری " عنوان

رهبر انقالب اکتوبر واولین بانی دولت طراز جدید اتحاد جماهیر اشتراکیه شوروی سوسیالیستی

ن وسربازان دردولت شوراها که حزب کمونست بلشویکها آنرا رهبری که بر اتحاد کارگران، دهقانا

نوشته شده ودراغاز سال ١٩١۶این اثرکه درنیمه اول سال . میکرد بنا یافته بود مربوط است

. بچاپ رسید» امپریالیزم به مثابه مرحله نوین سرمایه داری« درپترسبورگ تحت عنوان ١٩١٧

" المانی آن امیدواری نشان میدهد، که بانوشته این اثر لنین برمقدمه متن ترجمه فرانسوی و

ماهیت اقتصادی امپریالیزم که بدون بررسی آن، فهم چگونگی جنگ کنونی وسیاست کنونی

وپایان آن ) جنگ جهانی اول امپریالیستی(البته از آن زمان . تکیه دارد. " بهیچوجه ممکن نیست

دیدگی امپریالزم بوقوع پیوسته که باعث تغیرات فاحشی در جهانخوارگی وجنگ طلبی وگن

جنگ دوم جهانی امپریالیستی ـ فاشیستی علیه دولت شوراها گردید از ختم جنگ دوم جهانی

بشریت مترقی تشکیل بالک کشورهای سوسیالیستی وجنبش های آزادیبخش دارای راه مستقل

از . ستی پایه نهادندرشداقتصادی را با همکاری وپشتیبانی اتحاد شوروی وکشورهای سوسیالی

سقوط اتحاد شوروی وکشور های بلوک سوسیالیستی وختم جنگ سرد، امپریالیزم دوباره

بدوران رونق وهژمونی سرمایه داری وبازار آزاد وخصوصی سازی وتنفر ازسوسیالیزم، وروکرد

های سلطه طلبانه آن در جهان باعث آن گردید که بسیاری از احزاب وسازمانها ی مترقی

دموکراتیک به هژمونی امریکا وسرمایه داری درحمایت ازپیروزی بازار آزاد به رهبری امپریالیزم و

وامریکا بخود حق . امریکا بحیث بانی حقوق بشرودموکراسی، هرچه بیشترتن دهند هموار ساخت

ا داد به امور داخلی کشور ها ومردمان مداخله نماید وعملیاتی نظامی تجزیه طلبانه دریوگوسالوی

وبوسنی، جنگ درافغانستان، عراق باعث توسعه پایگاه های نظامی وپیشرفت ناتو بطرف جنوب

Page 3: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

وسازمانهای بین المللی مثل بانک » دولت امریکا«برای درک نقش . وشرق اسیا واروپا گردید

جهانی، صندوق بین المللی پول وسازمان بین الملل وسازمانهای جانبی آن همه در رابطه

ام واربا وال استریت ودولت امریکا از سیاستهای خصوصی سازی وآزاد سازی غرض تنگاتنگ واند

سلسله نوشته ها ی اقتصاد ـ . تامین سلطه نظامی ـ مالی امریکا حمایت وحساب می برند

سیاسی غرض توضیح بیشتر نقش دولت وبازار آزاد وبخش خصوصی در توسعه اقتصادی ـ

البته درتمامی . نیاز دیدم که به بحث بگذارم» ...اقتصادیدولت وتوسعه «اجتماعی را تحت عنوان

این نوشته ها نقش ایالت متحده برای تضعیف کردن نقش دولت وتحکم برنقش بازار وبخش

خصوصی در سراسر جهان، وکشور های در حال توسعه وفقیر وبخصوص افغانستان، عراق، پاناما،

... ایجان واوکرائین ودولت های اروپای شرقیکلمبیا وکشور های آسیای میانه، گرجستان، آذرب

وغیره تحت عنوان امداد وبازسازی وایجاد دولت های دموکراتیک، به تاسیس وحمایت از دولت

اینکه عنوان قسمت دوم این نوشته ها امپریالیزم . های چور، چپاول وغارت گر دست زده اند

" مثابه باالترین مرحله سرمایه داری امپریالیزم به" انتخاب گردیده، این نه به معنی توضیح

است، بلکه خواسته ام نقش امروزی امریکا ومتحدان آنرا بحیث جهانخواران بشریت که خود در

گیر بحران درمانده اند وروز تا روز درمانده تر ودرمانده تر میگردند، وبه جهان خوارگی، جنگ،

بخصوص در . نی آن توجه را جلب کنمسلطه گرائی نظامی، پوسیدگی، گندیدگی وماهیت ضد انسا

نوشته بودم که وعده های کمک به بازسازی " کنفرانس بن "افغانستان که در اوایل ودر حواشی

توسط امریکا به سرابی می ماند که هرقدربه آن نزدیک گردید ناپدید ترمیگردد وهم دولت

ها را دوباره بجیب دیگربا سود امریکا با نشان دادن دالر، محتاجان را اغوا وتحریص میکند ودالر

بجزء سیاه " بازسازی "نصیب مردمان وکشور های فقیر ودرحال توسعه ازاین . آن باز میگردانند

.روزی، فساد، گرسنگی بیکاری، مواد مخدر وناسازی چیزی دیگری نیست

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ــــــــــــــــ است بمعنی حروف برجسته، از طرف اینجانب بکار «» ــ درتمام متون جائیکه این عالمت ) ا(

.از جائی دیگری اقتباس شده است" " وکلمات وجمالت میان عالمت . گرفته شده است

یک قرن قبل" لیننیستی امپریالیزم" امریکا بمفهوم ـ ـ دولت ایاالت متحده

Page 4: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

اینجا منظور ازعنوان کردن امپریالیزم بمفهوم مرحله ای از سرمایه داری وتاراجگری استعماری

اینکه درپایان تراژیدی سقوط اتحادشوروی سوسیالیستی، دربین روشنفکران کشورهای . آنست

که معتقد بموجودیت استعمار وامپریالیزم بودند وراه درحال رشد واحزاب وسازمانهای ترقیخواه

رهائی بشر را از قید استعمار واستثماروامپریالیزم در انتخاب راه رشد ی که متکی بر شگوفائی

نیروهای مولده وتوزیع عادالنه ثروت می دانستند ودراین راه دوش بدوش کشورهای

منافع زحمتکشان در دفاع از صلح سوسیالیستی وطبقه کارگرجهانی واحزاب مترقی مدافع

وترقی ورفاه اجتماعی قرار داشتند، بیک بارگی باسقوط اتحادشوروی این محیط وفضای مبارزه

جویانه ، حق طلبانه وعدالت خواهانه جای خودرا به گرایش وسیع تسلیم طلبانه در برابرهجوم

اب وشخصیت های انقالبی که درراه واکثرا احز. نیرومند وپیروز مند امپریالیزم وسرمایه داری داد

توده های زحمتکش با دانش مارکسیستی ـ کمونیستی آراسته وبا مشعل رهگشای آن چنان

روحی از مبارزه جوئی را پرورش داده بودند که قید وزندان وشکنجه ومرگ نتوانسته خللی در

اله ای از سیائی ودود اما به یک بارگی چه شد که این تابش از فروغ باز ماند وح. آن وارد کند

وتاریکی آنرا در برابراین نسلی که همه شاهد نبرد سهمگین آن بودیم، بزانودر آمدند ؟ وآن

بدترین . آرمانهای بلند وانسانی را بگذشته سپردند وبسرمایه سرتعظیم واکرام پائین آوردند

افغانستان ونسل وزشت ترین نمونه این سرافگندگی وپشت کردن به گذشته تاریخی در کشورما

ما وپیش کسوتان این مبارزه ودربین بهترین فرزندان نیاز ومبارزه ونخبه گانی که از همه دراین

قابل یاددهانی واکثرا مورد سوال است که . راه متقبل قربانی ومحرومیت شدند، روی داده است

ر، کاروپیکار این کمبود ونقصان در هدفهای وراه های مطروحه بود ؟ یا اینکه درعقاید، افکا

رهروان راستین چرابه یکبارگی خلل وارد گردید ؟ وده ها سوال دیگریکه هنوزجواب نیافته

،کسی هم حاضر نیست به نارسائیها واشتباهات خود با جسارت انگشت گذارد وسواالت ومعضل

یابی از مفاد این ارز. تا سواالت گذشته به برسی گرفته شود. مبارزه امروز راخط روشن بکشد

البته ناگفته نماند که عده ای دراین زمینه تالش نموده اند تا . زیان آن بطور بارزی افزون تراست

ویاتمجید وبطورزننده ای بی نقد ) مشمئیزکننده ومنفی(چیزی را از گذشته به بیان نقد جانبدار

ینکاربیشترمستلزم البته ا. ونقص ارائه داده و به این کار پرداخته اند که جائی شکرش باقی است

کارجمعی، گروه ازرفقا ودوستان را طلب میکند که تنها بحیث مشاهد وناظرنه، بلکه اشتراک

کننده این دوران کوتاه تاریخ کشورما بودند که برای اولین بارتمامی اقشارو طبقات جامعه را

یث این افراد بح. چنان دگرگون ومتحول ساختند که نقش آن تا هنوزهم زدودنی نیست

کارشناسان تاریخ، جامعه شناس، فلسفه واقتصاد، مناسبات بین الملل وملی، قومی ومذهبی،

Page 5: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

فرهنگی وغیره درسطوح باالئی وپائینی حزبی ودولتی تعدادشان کم نبود، می توان بیک تفاهم

بااین تمهید قصد ندارم به آنچه هنوز نشده، با. رفیقانه وبه ابتکاردراین عرصه کار را آغاز کرد

چندسطرمحدود وکوتاه آنرا بعهده بگیرم، صرف غرض راهبرد که دراین نوشته در برابر خود

قرارداده ام می افزایم که ؛ نارسائی ها درکار وپیکارما ویاران ودوستان ما انگاه رخنه باز کرد

وغالب شد که شوروی در برابر توطئه ای شکست خورد وماهم در افغانستان شکسته شدیم،

ته شدیم که با گذاشتن میدان وسرنوشت مبارزه به سیاه ترین نیروهای تاریخ، کمتر چنان شکس

سپتمبر سرنوشت این کشورویرانه 11از یک ونیم دهه متالسی ومتواری شدیم، تا اینکه با فاجعه

وجنگ زده بدست مدعیان بین المللی حقوق بشر، دموکراسی وبازسازی رقم خورد، واعضای

در وجود ده هاحلقه وحزب وسازمان متفرق دوباره سر باال کرد ودرقلب .)ا. خ. د. حزب وطن(

وبرگشت امپریالیزم بداد خواست شان بطورروشن راه » بازارآزاد”و» سرمایه«عده ای آفتاب

بازکرده است، که هرچی سریع ترمیخواهند کشتی شکسته شانرا با دست های نظامیان امریکائی

هدف از توضیحات مختصر، یاد دهانی در حد مجاز است که . وناتوبسواحل مقصود فراهم آورند

تاراجگری استعماری وامپریالیستی بپایان نرسیده ودر ماهیت تاراجگری وجنگ افروزی

واشغالگری سرمایه ودولت های امپریالیستی تغیری نیآمده، بلکه حریص تر، زور مند تر ونظامی

سرمایه داری که به باال . ها وفرهنگهامی پردازدتر ووحشیانه تر به اشغال کشور ها وتاراج ثروت

ای . ، که درآن با تشخیص وارزیابی علمی برای بار اول توسط و»امپریالیزم«ترین مرحله یعنی

لنین صورت گرفت، نشان داده شد که دیگر سرمایه داری با رشد عظیم صنایع وپروسه فوق

ئما در حال توسعه است از شاخص ترین العاده سریع تمرکز تولید در بنگاه های بزرگی که دا

امپریالیزم " لنین در کتابی تحت عنوان . ای.و. رشد نموده است... خصوصیات سرمایه داریست

شاخص های عمده وجدیدی از سرمایه داری راکه بمرحله " باالترین مرحله سرمایه داری

سرمایه ) 1(بحیث مشخصه " تمرکز تولید وانحصار ها " باالترین رشد خود رسیده، در وجود ؛ ــ

داری کشورهای عمده اروپائی مثل المان، انگلستان، فرانسه وامریکا مورد نظراست که در آنها

تمرکز وانحصارسرمایه، انحصاردرتولید واستخدام نیروی کاروتصرف منابع مواد خام دراین

فوق العاده سریع رشد عظیم صنایع وپروسه " و ) المان، انگلستان، فرانسه وامریکا(کشورها

تمرکز تولید در بنگاه های بزرگی که دائما در حال توسعه است تمرکز تولید وانحصاریکی از

از یک صدم مجموع بنگاه ها بیش از سه چارم کل ... شاخص ترین خصوصیات سرمایه داریست

91که ) دور کارگر مز5دارای تا ( ملیون بنگاه کوچک 2 ،97! نیروی بخار وبرق را در اختیاردارند

... در صد نیروی بخاروالکتریک را در اختیاردارند7در صدتعداد کل بنگاه را تشکیل میدهند فقط

" ونتیجه میگیرد که ؛ . " یک چند ده هزاربنگاه کالن همه چیز وملیونها بنگاه کوچک هیچ چیز

Page 6: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

د ـ تولید جنبه اجتماعی بخود میگیرد ولی تملک کماکان جنبه خصوصی خودرا حفظ میکن

رقابت آزادکه بطور . وسایل اجتماعی تولیدکماکان درمالکیت عده قلیلی از افراد باقی می ماند

در همان حدود عمومی خود باقی می ماند وستمگری معدودی صاحبان . ظاهری مورد قبول است

بدنباله می) 2. " (انحصارات بر باقی اهالی صد ها بار شاق تر ومحسوس تروتوان فرسا تر میگردد

ولی اگر مانقش بانکهارا . انحصارـ آخرین کالم در قانون تکامل سرمایه داری است" افزایند ؛

درنظر نگیریم، تصورات مادر باره نیروی واقعی وماهیت انحصار های معاصربسی نارسا، ناقص

به تفصیل به این " بانکها ونقش نوین آن ها " ــ تحت مبحث 2). 3. (وکمتراز واقع خواهد بود

قسمت اعظم وسایل تولیدومنابع مواد خام در یک عده کشورها را در " قش که بانکها ن

اختیارمیگیردوعده ازاین میانجی های ساده به مشتی صاحب انحصارـ یکی از پروسه های رشد

راکه هم 1900وهم بحران سال . سرمایه داری ورسیدن به مرحله امپریالیزم سرمایه داری است

قرن بیستم نقطه تحولی است . امور بانکی رابمیزانی بس عظیمی تسریع کردتمرکز صنایع وهم

که در آن سرمایه داری قدیم به سرمایه داری نوین وسیادت سرمایه بطورکلی به سیادت سرمایه

مشخصه عمده دیگری راکه " : سرمایه مالی والیگارشی مالی" ــ 3). 4. " (مالی تبدیل می شود

ترین مرحله سرمایه داری مشخص میسازند عبارت است ازسرمایه مالی لینن برای باال. ای. و

لنین تحت عنوان فوق چار کشوراز ثروتمندترین کشورهای سرمایه . وسیادت این سرمایه است

ملیارد فرانک اوراق بها داردر اختیار دارند ازدیگران 150 ــ 100داری که تقریبا هریک از

ر ازکهن سال ترین کشورهای سرمایه داری واز لحاظ ازاین چار کشوردوکشو. متمایز اند

که عبارت اند از انگلستان وفرانسه ودوکشور دیگر از لحاظ . مستعمرات غنی ترین آنها هستند

سرعت تکامل ومیزان بطورتوسعه انحصارهای سرمایه داری در تولیداز کشورهای سرمایه داری

ملیارد 479این چار کشورمجموعا . یکا والمانپیشرو میدانند که عبارت اند از ایالت متحده امر

در صدسرمایه مالی جهانی را دراختیار دارند وبقیه جهان به نحوی ار انحاء 80فرانک یعنی تقریبا

نسبت به این کشورها یعنی بانکدارهای جهانی وچار ستون سرمایه مالی جهان نقش

صدور کاال مشخصه سرمایه داری : ــ صدور سرمایه 4). 5(بدهکاروخراجگذاررا بازی میکنند

صفت مشخصه سرمایه داری نوین که در آن . سابق بود که درآن رقابت آزاد تسلط کامل داشت

انگلستان که مقدم از . سیادت با انحصارها است صدور سرمایه بجای کاال اهمیت کسب میکند

ن بازرگانی آزادمدعی همه بکشور سرمایه داری مبدل شد، مقارن نیمه قرن نزدهم با معمول داشت

یعنی تحویل دهنده مصنوعات بهمه کشورهای گردید که » کارگاه تما م جهان«ایفای نقش

این موقعیت در ربع آخرقرن نزدهم به . میبایست در عوض ،وی رااز لحاظ مواد خام تامین نمایند

تزلزل اثر سیاست های حمایت های گمرکی کشورهای دارنده مواد خام از خود دفاع کردند م

Page 7: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

در قرن بیستم اتحاد انحصار های . گردیدواین کشور ها نیز بکشورهای سرمایه داری مبدل شدند

سرمایه داران درتمام کشور های سرمایه داری واز آنجمله در محدودی از غنی ترین کشور های

واین سرمایه بمصرف ارتقای زراعت وبهبود سطح . عظیمی بوجود آمد»سرمایه اضافی«پیشرو

ی دهاقین واهالی وترقی نمیتوانست بمصرف برسد زیرا باید سود سرمایه را سرمایه دار زندگ

در صورت بمصرف رسیدن این سرمایه غرض ارتقای سطح زندگی توده های کشور . (تامین نماید

بلکه به مصرف ترقی سود از طریق صدور ) معین، موجب تنزیل سود سرمایه داران میگردید

زیرا دراین کشور ها سطح سود باال . کشورهای عقب مانده خواهد رسیدسرمایه به خارجه یعنی

این زمینه . ، بهای زمین اندک است ،دستمزدهاپائین اند ومواد خام ارزان)سرمایه کم است(است

هایست که صدور سرمایه را فراهم می سازدوعده کشورهای عقب مانده به دایره سرمایه داری

ط آهن ،زمینه های دایر نمودن صنعت فراهم شده، وسه احداث خطو. (داخل شده اند

حجم صدور سرمایه انگلیس 1914 ــ 1862کشورانگلیس، فرانسه والمان که به ترتیب از سال

0المان از . ملیار فرانک60 به 0 ملیارد فرانک صدفیصد واز فرانسه از 75 ملیار فرانک به 3.6از

این صدور در آغاز قرن بیستم توسعه عظیم یافته . است باال رفته1914 ملیارد فرانک سال 44به

بطور تقریب تقسیم شده است (قاره های جهان که سرمایه های خارجی میان آنها . است

) به ملیارد فرانک1910درحدود سال (

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ــــــــــــــــ

8 29 آسیا، افریقاوآسترلیا 51 10 4 37 امریکا 45 18 23 4 انگلستان فرانسه المان جمعا اروپا لنین به اهمیت عظیم مستعمرات برای کشور های . ای. و140 35 35 70 جمع کل 44 7

در فرانسه سرمایه خارجی بطور عمده در اروپا ومقدم : " ند که امپریالیستی توجه نموده می افزای

بکار انداخته شده، ضمنا این سرمایه بطور عمده ) دست کم ده ملیارد فرانک(برهمه در روسیه

عبارت است از سرمایه استقراضی ،ووامهای دولتی ،نه سرمایه ای که در بنگاه های صنعتی بکار

را برخالف امپریالیزم مستعمراتی انگلستان می توان امپریالیزم امپریالیزم فرانسه . رفته باشد

مستعمرات آن وسیع نیست وسرمایه : در المان نوع سومی مشاهده می شود . تنزیل بگیر نامید

ودر قبال . ای راکه در خارجه بکار انداخته بین اروپا وامریکا بطور کامال موزونی تقسیم شده است

Page 8: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

کشور های صادر کننده . نیز برکشور های فقیر تحمیل می نمایندهر صدور سرمایه شرایطی را

ولی سرمایه مالی به معنای . سرمایه، جهانرا به معنای مجازی کلمه ،بین خود تقسیم کردند

تقسیم جهان بین اتحادیه های سرمایه داران " ـــ 5. حقیقی کلمه، جهان را تقسیم نموده است

اری، کارتل ها، سندیکا ها وتراست ها قبل از همه بازار اتحادیه های انحصاری سرمایه د" :

داخلی را بین خود تقسیم می نمایندوتولید کشوررا کم یا بیش به تصاحب خود در می آورند

. ایی). شرکت جنرال الکتریک(بطور مثال . وبازار داخلی ناگزیر با بازار خارجی مربوط می شود

سیادت داردومبلغ کل سرمایه تحت ") اشتراک " مطابق سیستم ( شرکت 200 تا 175گی از

وهمچنان تجدید تقسیم در صنعت نفت بین شرکت . اختیار وی به یک ملیارد ونیم می رسد

لینن مشخصه . ای. ـــ و6. تراست نفت راکفلر امریکا با شل انگلیسی وهالندی در سراسر جهان

تقسیم قطعی جهان : " یسند را مورد بررسی گرفته می نو" : تقسیم جهان بین دول معظم "

امکان پذیر نیست، منظور از قطعی اینست که » تجدید تقسیم”منظور از قطعی دراین نیست که

بپایان «سیاست استعماری کشورهای سرمایه داری تصرف اراضی اشغال نشده در سیاره ما

تجدید » فقط«جهان برای نخستین بار کامال تقسیم شده است وبعدازاین باید . »رسانده است

بدست دیگری برسد نه اینکه از بی صاحبی به دست » صاحب«تقسیم شودیعنی ازدست یک

سرمایه مالی در کلیه مناسبات اقتصادی وکلیه مناسبات بین المللی آن "... " بیفتد » صاحبی«

چنان نیروی بزرگ می توان گفت قاطعیست که حتی قادر است دولت هائی راهم که از کامل

ولی بدیهیست برای ...،.ل سیاسی برخوردارند تابع خود سازندوواقعا تابع می سازدترین استقال

تابع نمودنی است که با از دست » آن چنان”واز همه پر فایده تر» راحت تر”سرمایه مالی از همه

هر قدر تکامل سرمایه داری )... " 6. " (رفتن استقالل سیاسی کشور هاوملل تابعه توام باشد

، هر اندازه کمبود مواد خام شدید تر احساس شود، هر اندازه رقابت وتالش برای عالی تر باشد

دست یابی به منابع مواد خام تمام جهان حاد تر باشد به همان اندازه نیز مبارزه درراه بدست

سرمایه مالی وسیاست بین المللی مربوط به آن که ) " 7. "... (آوردن مستعمرات شدیدتر است

شکلهای «دول معظم درراه تقسیم اقتصادی وسیاسی جهان است ،یک سلسله شامل مبارزه ی

وابستکی دولتی بوجود می آورد صفت مشخصه ای این دوران تنهاوجود دو گروه اصلی » انتقالی

از کشورها یعنی گروه کشور های مستعمره دار وگروه مستعمرات نیست، بلکه وجود شکل های

هست که در صورت ظاهر استقالل سیاسی دارند ولی عمال در گوناگونی از کشور های وابسته نیز

وهم چنان سایر مشخصه های اساسی ). 8" (دام وابستگی مالی ودیپلوماتیک گرفتار اند

ــ طفیلی 8. ــ امپریالیزم بمثابه مرحله خاصی از سرمایه داری7: امپریالیزم راکه عبارت اند از

) 9( ــ مقام تاریخی امپریالیزم 10. قاد از امپریالیزم ــ انت9. گری وگندیدگی سرمایه داری

Page 9: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

امپریالیزم باال ترین مرحله " لینن که اثرش تحت عنوان . ای. جنگ جهانی دوم ونقش دولتها و

تعلق دارد، مشخصه های شناخت ازامپریالیزم را به ١٩١۶به نیمه اول سال " سرمایه داری

یه داری که دروجود تمرکز تولید وانحصار، استنتاجهای مشخصی ازباالترین مرحله سرما

تمرکزسرمایه دروجود بانکها که وظیفه صدور سرمایه وسیادت وحکمروائی سرمایه مالی را تامین

می نماید خصیصه های اند که نشان میدهد سرمایه داری وارد مرحله از طفیلی گری وگندیدگی

ل معظم بپایان رسیده واین بدان معنی گردیده ،تقسیم جهان بین اتحایه های سرمایه داران ودو

نیست که برتقسیم مجدد جهان نزاع بین کشور های سرمایه داری بوقوع نمی پیندد، بلکه نزاع

لنین خاطر . برسرتقسیم مجدد جغرافیای جهانی برطبق قانون زور را ضروری و حاکم میداند

زوانحصار را شدید تر نشان میسازد که هر بحرانی بخصوص بحران اقتصادی تمایل به تمرک

در تاریخ انحصارهای نوین نقش نقطه تحول را بازی 1900 وبحران 1873میسازد، بحران های

یکی از بارزترین شاخص سرمایه داری رشد عظیم صنایع وپروسه فوق العاد سریع . کرده است

ی داهیانه درستی تیزسها. تمرکز تولید در بنگاه های بزرگی که دائما درحال توسعه است میباشد

لنین در جنگ اول بین المللی امپریالیستی برسر تقسیم جهان و انقالب اکتوبردرپایان . ای.و

جنگ امپریالیستی که برسر تقسیم مجدد نه تنها اروپا، بلکه افریقا وآسیا بین دولتهای معظم

الب امپریالیستی در گرفته بود درحلقه ضعیف زنجیر امپریالیستی شکسته شد وبپیروزی انق

در پایان جنگ بین المللی اول انقالب سوسیالیستی برای اولین . سوسیالیستی اکتوبرانجامید

باردریک کشورعقب مانده سرمایه داری، حاکمیت بدست حزب کمونیست، پیش آهنگ طبقه

کارگرروسیه از طریق استقرارحاکمیت به شوراهای کارگران، دهقانان وسربازان که در نوع خود

سیستم مستعمراتی شگاف . ازحاکمیت دموکراتیک توده ای بود بپیروزی رسیدشکلی جدیدی

عظیم برداشت ونهضت استقالل طلبانه کشورهای مستقل، تعین راه رشد جدید اقتصادی وبیرون

نقش دول . رفت ازعقب مانی قرون را درسرخط وظایف دولتهای نو به استقالل رسیده قرار داد

ستقل شان از قید امپریالیزم واستعماروهم تعین راه رشد مستقل وآزاد درتعین سرنوشت م

که در پایان جنگ بین المللی دوم بدون استثنی تمام . اقتصادی پالن شده وآگاهانه را باال برد

کشورهای جهان به نقش دولت بجای آزادی بازار وتجارت تمکین کردند، دولتهای اروپای غربی

التیام زخمها، ویرانی، بیکاری ،گرسنگی، کمبود مواد غرض بیرون رفت از خرابیهای جنگ دوم و

خوراکی، صحی وسایرخدمات وکاالها درسطح نازل وحتی هیچ بود، کنترول دولت بر تمام شئون

زندگی از آنجمله بر تولید وتوزیع ومصرف را بشدت بوجود آورد، که طی کمتر از ده سال دولتهای

نگ امپریالیستی را سازمان دهندوسطح زندگی توده کشورهای اروپائی توانستند نابسامانیهای ج

های وسیع جامعه را از لحاظ تامین معیشت، غذا، مسکن ،کار، بیمه ها تعلیم وتربیه مجانی وغیره

Page 10: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

دولتهای اروپائی نظم جدید اقتصادی معاصر رامدیون . تامین وبر سرراه رشد امروزی قرار بدهند

سوسیالیستی وکمونستی، توده عظیم وفعال مردم دولتها واحزاب سیاسی دارای برنامه های

ورهبران خردمند وقوی بعداز جنگ اند که بشاردیدگی بازارتکیه نکردند ونقش دولتها وبرنامه

ریزیهای دولتی را هم در تولید وهم توزیع آن را بعهده گرفتند وجوامع رفاه رادرپایان دودهه به

انی دوم وبعداز بحرانهای اضافه تولید درپایان اجرا درآوردند وایاالت متحده قبل از جنگ جه

جنگ بین المللی اول ودوم بطور پیهم از ابزاردولت در تمام امورتولید وتوزیع بهره برده وکنترول

دولت از طریق وضع تعرفه های کمرگی، سبسیدیهای . دولتی بر اقتصاد وبازار را مرعی میدارد

کشور . زار وقعی نگذاشته، باعث رونق اقتصادی گردیددولتی، کنترول برواردات وغیره، به امر با

دولتهای که با . های آسیا ،افریقا وامریکای وسطی وجنوبی که جدیدا به استقالل رسیده بودند

انقالب های توده ئی راه رشد وتوسعه اقتصادی راباهمکاری اتحادشوروی وبرنامه های

تقویت سکتور دولتی پالن گذاری " سوسیالیستی باسیستم پالنگذاری متمرکزیا تحت شعار

این دولتها . با انتخاب راه رشد مستقل وحفظ نقش بازار آزاد توسعه را یاری رساندند" شده

بخوبی درک کردند که از آنجائیکه بقای سیاسی وآرامش داخلی هردولت؛ اغلب برحسب

ی را بعهده نگیرند اصطالحات اقتصادی بیان می شود، دولتها نمی توانند مسئولیت تحول اقتصاد

وهم چنان این دولتها میدیدند که همواره پیوندی بین موفقیت اقتصادی وتوان جنگی وجود

اکنون . داشته است وشکست اقتصادی در نهایت به معنای افول موقعیت جیوپلیتیک بوده است

نقش اقتصادی دولتها از حصول به اهداف نظامی هم فراتر رفته وسرچشمه مشروعیت دولت

یعنی فقط اهداف کالسیک یعنی بقای نظامی ونظم داخلی دیگر نه کافی است ونه به تنها . ستا

زیرا دخالت در فرآیند . ئی مطرح است ،بلکه دخالت در تحول اقتصادی از الزامات اساسی است

. انباشت سرمایه است که دیگر نمی توان ثروت آفرینی را فقط تابع طبیعت وبازارحساب کرد

کار آمد که امروزبمیان آمده، تشویق کار آفرینی وتسهیل ظرفیت سازی برای ارتقای کشور داری

غرض بازار داخلی (تولید داخلی ورشد نیروهای مولده وهم ظرفیت سازی برای کاال های جدید

زیرا تنها وفاداری خواستن . به دخالت پیچیده تری در امور مردم وبازار نیاز دارد) وهم صادرات

بلکه نقش تحولی دولت به ظرفیت . اشتن آنهابه رفتار های درست کافی نیستازمردم وواد

همینکه دولت در فرآیند انباشت سرمایه دخالت کنددیگر نمی تواند مشکالت . بیشتری نیاز دارد

به هیچصورت نمی توان نابرابری ناشی . اقتصادی را به آسانی بگردن طبیعت وبازار آزاد بیاندازد

درهر صورت دولت مسئول محرومیت وتعدی . طبیعی وقانع کننده دانستازروابط بازار را

یا بعبارت دیگردخالت دولت در منازعات مربوط به توزیع ورفاه حالت واضح . شناخته می شود

اگر بطور مثال قرارباشد انکشاف وتوسعه زراعت را بعداز سالهای جنگ بین . تری پیدا میکند

Page 11: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

کلی بمقایسه بگیریم وعامل مداخله دولت یا بازارآزاد را دراین اروپای شرقی واروپای غربی بطور

توسعه بطور مشهود رد یابی نمائیم به یقین به این نتیجه خواهیم رسید که در هردو نوع توسعه

اروپای شرقی که سیستم زراعتی . مداخله دولت نقش اساسی داشته است نه طبیعت بازار آزاد

زمین بطورکامل بدست دولت دلیل برعدم ابتکار زارعان تحت پالن دولتی ومالکیت عامه بر

وعدم تحرک بازار بر ناتوانی تخصص زارعان اروپای شرقی در تولید غالت گواهی میدهد، زیرا

. کنترولهای کاری وبوروکراتیک دولت در حدی ابتکارزارعان اروپای شرقی را فلج میساخت

بی بادادن امتیازات تخنیکی وکریدت های امابرعکس دست مداخله گرانه دولتهای اروپای غر

غرض ) تخنیک ،تخم بذری، ادویه وتهیه آب وخریداری محصوالت با نرخهای امتیازی(زراعی

دست مداخله دولت وکنترول در هردو سیستم . تقویت وحمایت زارعین آنان را کمک نمودند

می مزیت بیشتررا بار اولی دارای مزیت کمتر ودو. کشور های اروپای شرقی وغربی وجود داشت

مقایسه تنها از لحاظ بوجود آوردن مزیت از نوع مداخله دولت در زراعت مطمح نظر است . (آورد

زارعان اروپای غربی که آزادی سیاسی بیشتری داشتند، زراعت را ) نه نوع مالکیت یا بازاروغیره

ره وری سازگار بسوی تولیدات محصوالتی به پیش بردند وبا تحوالت فن آوری وافزایش به

اینجا تنهابهره وری بخاطر کسب سود بیشتر وانباشت سریعترسرمایه مطرح یا مطلوب . ساختند

بلکه تسهیل دستیابی به اهداف اجتماعی ورفاهی به مفهوم فراگیر آن که با توسعه الزم . نیست

لکه الزم قصد آن نیست که به بحث بمیزان دخالت دولت ها پرداخته شود، ب. است مورد نظر است

است بجای آن نه به میزان، بلکه عکس آن به نوع مداخله دولت که دارای سیستم مداخله جو

یعنی در جهان معاصر کناره جوئی . است یا لبرال است در هردو بنوعی این مداخله حضور دارد

ومداخله دولت راه های جانشین همدیگر نیستند، بلکه مداخله دولت مفروض وحتمی است نه

ن مداخله دولت مطرح است بلکه عکس آن مسئله جدی واساسی نوع مداخله است که میزا

اجمال ساده نقش دولتهای افغانی درتوسعه در ساختار سلسله مراتب . دولت بدان دست می یازد

جهانی که بطور عادی تغیر پذیر نیستند، بلند پروازی وصدقه خواهی، بدون ظرفیت دولتی

بلکه برعکس کشور راببازار مصرفی جهانی ودولت را در . می بردوقابلیت دولت راه بمنزل ن

مثال خوبی آن افغانستان در دوره های تاریخی . وابسته گی سرمایه جهانی بخدمت میگیرد

البته بطور محدود وابتدائی درسیاستهای دولتهای (متفاوتی که به تحول اقتصادی روی آورده

حول را دردوره دوم سلطنت امیر شیر علی خان اگر مبداء وآغازین این ت) وقت منعکس است

شمس " م که دراین دوره لشکری به اصول جدیدوچند مکتب عصری واولین اخباربنام 1868

امیر به تشکیل کابینه وصدراعظم که در آن وزیر مالیه ووزیرخزاین نیز . از چاپ خارج شد" النهار

. " نگ سازی کابل وهرات دایر گردیدکارخانه های توپ سازی وتف. پیش بینی شده بود دست زد

Page 12: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

دوره زمامداری شاه امان الله را بدو دوره اول " ریفرم وتحول " تحت عنوان " غالم محمد غبار

م که از حمایت مردم برخورداروموفقانه به پیش میرفت تقسیم کرده .1924 تا 1919ــ از

ه ضعیف، فاسد ونا کار آمد دولتی تشدید شده بود در تضاد با ادار1927ومرحله دوم ریفرم که از

" دانسته که " در سوء اداره دولت وبی کفایتی مامورین دولتی " علت اغتشاش را " غبار " که

هر امر حیاتی ومقدسی رارا بارشوتخواری وخیانت ملوث میکردند وهرریفرمیرا به شکل

وپشتیبانی مردم چون شاه ودولت از حمایت. منفورومستکره، درنزدملت تمثیل می نمودند

خودمحروم وتنها شدند ،آن وقت دشمن خارجی از این عدم رضایت عمومی مردم سوء استفاده

کرده واقلیت های ارتجاعی ومسلوب الحقوق که به دشمن دولت وریفورم مبدل شده بودندوارد

له مرحله اول ریفرم های شاه امان ال). 10. "(صحنه گردیدند، در نتیجه دولت سرنگون گردید

مطابق با منافع اکثریت قاطع مردم ودایر کردن رابطه مستقیم دولت ومردم عمل میکرد ودست

های چند گانه عامالن وفئودالهای محلی ودولتی را درجمع آوری مالیات ومالیات جنسی، حواله

غله، آذوقه رسانی اجباری در رباطها، اجاره داری جمع آوری مالیات دولتی، واسطه بودن فئودال

وملک بین مالیه گیرنده ومالیه دهنده، تشکیل قریه داری، اخذمالیات مواشی شمارنشده، کار

مالیات اراضی نقدی . اجباری وبیگار، تکسهایمتعددبازار از پیشه وران وامثال آن ،همه رالغو نمود

معین شد، وتمام افراد مالیه دهنده مستقیما وبدون مالحظه خان وملک با دفاتر مالی دولت

. ومکتبی برای حصول مالیات دایر وفارغان آن بکار های مالی گماشته شدند) 11" (ربوط گردید م

گمرکات متعدد داخلی لغو شد، تجارت تسریع گردیدوشرکت های تجاری یکی درپی دیگری به

فعالیت آغاز کرد وباعث ظهور وتراکم سرمایه برای ورود صنایع وتاسیس راه های اهن، تلیفون

دولت توانست در . تیشن های برقی در اکثر والیات تحت ساختمان قرار گرفتتلگراف وس

معامالت تجاری با کشور های شوروی، جرمنی وپولند ودایر کردن واستفاده ازمعادن الجورد

بدخشان، نفت هرات فابریکه ذوب آهن وانکشاف معادن آهن ذغال ،گوگرد ،سرب سنگ ریشه،

تنظیم اداره جنگالت، . هیه رنگها پروگرام را روی دست گرفتابرک ،تباشیر، مرمر، گل سفید وت

بطور خالصه . تنظیم وتزئید نسلهای حیوانات مثل اسپ وقره قل وپیله وری روی دست گرفته شد

) ملیون80(درنتیجه این ریفرم ها عایدات دولت نسبت به سابق بیشتر از دوبرابر وساالنه از:

با پیگیری این ریفرم ها سطح تولیدات داخلی ارتقا نمود . نمودروپیه ارتقا) ملیون180(روپیه به

که باعث تنزیل نرخها مواد اساسی غذائی در شهرها وثبات روپیه افغانی دربرابر کلدار هندی شد

). 12. (وزمینه برای توسعه امور فرهنگی عرضه خدمات دولتی مجانی وارزان فراهم گردید

. سایت اریائی بقلم سرور منگل" افغانها وتمدن " در کتاب وبهمین ترتیب به بحث دولت ومردم

به این بحث بطور مختصر پرداخته شده که هرتحول وانکشاف اقشار وطبقات مختلف مردم را

Page 13: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

دولت بحیث سکاندار تحول باید . بسمت حمایت ازتحول ویا درسمت مخالف با آن بر می انگیزاند

انداخته باید برآن احاطه وحمایه داشته باشد، درغیر آن نه تنها بر تحول، بلکه جنبشی را که براه

نه تنها تاریخ کشور . این جنبش در خود انگیخته شده، به گورکن آفریده خود تبدیل می گردد

: همانطوریکه کارل مارکس میگوید . ما، بلکه تاریخ کشور ها وانقالبهای جهان بر آن گواهی دارد

ریند، پرولتاریای که با تولید اجتماعی سرمایه داری، بحیث که سرمایه داری گور کن خودرا می آف

نیروئی گرداننده چرخ تولید سرمایه داری وتولید ارزش اضافی است، بهمان اندازه از استفاده

ومصرف نعمات که خود مولد آنست، محروم است واز هرنیروئی دیگری در براندازی نظام سرمایه

این طبقه بطور ماهیوی وپیگیر انقالبی ومنحدم . قرار داردداری مبتنی بر استثماردر پیشاپیش

کننده مناسبات فرتوت سرمایه داری است، اما زمانیکه سرمایه داری با حیل وتدابیر به خواست

های اقتصادی واجتماعی این طبقه از طریق رخنه کردن درصفوف آن واستخدام روشنفکران

سرمایه داری را بنوعی بکار میگیرند واز ریفرمهای ونظریه پردازن محافظه کار ولبرال مربوط به

تقلیل ساعات کار،ازیاد مزدها ودایر کردن بیمه ها وکوپراتیف های تعاونی وغیره بخواستهای آنان

بطور ناگزیرجواب مثبت میدهند وبا نوآوریهای تخنیکی وسازماندهی نیروی کار بشدت

، نیروی انقالبی این طبقه را مهاروبه تسلط استثماردر زمان کار الزم می پردازند ودر نتیجه

عده ای از دولت ها ونظریه پردازان تحول طلب معتقد اند که وجود دولت . خویش بکار میگیرند

محکم ومنظبت دارای قدرت عمل پلیسی وعسکری قوی، به اصالحات وتحول اقتصادی بخوبی

وسعه گرا بدون نیروهای منظبت دولت ت. می تواند روی آورد وآنرا سازمان دهد واداره نماید

پولیسی وانضباط محکم که با توسعه همراه است میسر ومقدور نیست که نمونه های دررژیمهای

قبل وبعداز جنگ بین المللی دوم در آسیا افریقا واروپای شرقی وبخصوص دوران حکومت سردار

تکیه داشتند وتحول محمد داود خان در تطیسق پالنهای پنجساله اول ودوم وسوم براین پایه

این دولت ها بر تجربه گذشته معتقد بودند که هر تحولی با آغاز . وتوسعه را قسما سازمان دادند

خود نیروهای را به جنبش وهستی بر می انگیزاند که در نتیجه خود دولت وراس آنرا مورد هجوم

نگیخته است باید بر آن احاطه قرار میدهد ،ودولت باید توانائی دفاع از تحول را ونیروهای راکه برا

این نظریه بیشتر متکی به دکتاتوری دولت مقتدرکه تحول وتوسعه را هدف قرار . داشته باشد

اما نوع دیگری دولتهای اند که . داده وهر نوع جنبش وآشوب هارا از طریق سرکوب جواب میدهد

نبش وبا استفاده تحول وتوسعه توام باجنبش توده های وسیع واحاطه بر خواستهای این ج

این نوع . واحاطه از دینامیزم جنبش برانگیخته شده ،سوال تحول وتوسعه را به پیش می برد

که .(دولت ها وادراه چیان، کار آمدی خودرا بحیث رهبران تحول طلب وموفق به نمایش میگذارند

وزبسوال دولت امروزی افغانستان فاقد هرنوعی کار آمدی است وهن.). درجایش مورد بحث است

Page 14: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

بازسازی وتمرکز اینهمه دارائی وادعا های کشور های جهانی هنوز هیچ راهبردی نداردوحتی آن

هستی که طی چندین دهه کار بطی دولت های ماضی وهمکاریهای بین المللی بخصوص طی

پالنهای اول ودوم وقسما سوم پنجساله شالوده آن ریخته شده بود وازجنگهای تنظیمی وچور

سال اخیر است که دریک 7ماندانها در امان مانده بود در کوتاه مدت طی کمتر از وچپاول قو

تصدی انتفاعی در سکتور دولتی را بطورغیر قانونی وغیرمجاز از دارائیهای 1200چپاول ساده

عامه رابریدند وبه سکتور خصوص واگذار شدند که طی این چپاول ودستبرد به دارائیهای عامه

نیروی کارفنی وماهراز امتیاز کار دولتی به بازار بیکاری ریخته ) 400.000(زاراضافه از چارصد ه

ووزیر مالیه بسوال خبرنگار بی بی سی که پرسیده بود، که گفته می شود، که فروش . شدند

تصدیهای دولتی بدون موجودیت قانون یا فرمان آقای رئیس جمهور کرزی وبدون مزایده بفروش

بجواب گفته بودند که انتظار به قانون وفرمان ومزاحده " احدی "ه آقای رسیده است ؟ وزیر مالی

در آینده کوشش خواهد . ائتالف وقت است باید این تصدی ها شرش از سرما کم می شد که شد

چور . (شد که ارزش تصدیهای باقی مانده توسط خبرگان ارزیابی وبعدا بفروش رسانده شوند

بارها کارشناسان افغانی وبین ....). گل سایت آریائی تاریخسرور من. وچپاول دارائیهای عامه

المللی، مسئوالن دولتی افغانستان وسازمانهای بین المللی به این نتیجه رسیده اند، که کمک

به افغانستان سرازیر گردیده، باعث تغیری در ) ملیارد ها دالر(هاوپول های که بنام بازسازی

ه برعکس حاصل آن فقر گسترده تر، بیکاری، فحشاوفساد زندگی مردم افغانستان نشده، بلک

بیشتر، اعتیادورونق مواد مخدر، شیوع امراض دامنگیرمیلیونها انسان گردیده ودرعکس آن به

عده ای زمینه فراهم شده که در زمانی کوتاهی از چور وچپاول دارائیهای عامه به میلیونرهای

ن ملل گاه گاهی خودرا درچهره مسئول واداره امور سازما. واقعی منطقه وجهانی تبدیل گردند

ظاهر میسازد واز فساد اداری دولت شکایت سر میدهد وتوصیه های را نیز گاه گاهی به مطبوعات

در پس پرده » بازار آزاد«ارائه میدهد، اما اینکه مسئوالن حقیقی بازسازی افغانستان ازطریق

نستان وفساد اداری آن وملل متحد خودرا پنهان واداره دولت افغا" جامعه جهانی " اصطالح

میسازند هر افغان ساده می فهمد که باز سازی افغانستان با برنامه بانک جهانی در خدمت امریکا

ملل متحد هنوزهم با بی کفایتی که . تحت نام بازار آزاد، هنوز به نظام چور وچپاول ادامه می دهد

اینهمه توجه به بازسازی : " اعتراف می نمایند که گویا از نافهمی ناشی نمیگردد وبا بد فهمی

، فرستاده سازمان ملل »کای ایده«به عقیده ". معطوف بوده وتوجه الزم به وضعیت انسانی نشده

پول های زیادی از پول کمک : "برای افغانستان در گفتگوی با نماینده بی بی سی، انتقاد نمود که

شورهای خارجی منتقل شده وبه ظرفیت سازی در افغانستان کمتر شده به افغانستان، دوباره به ک

: " به عقیده تاج محمد اکبر استاد پوهنتون کابل وکارشناس اقتصادی ". پرداخته می شود

Page 15: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

اجرای عملیه کمک ها به یک سنت وسیع تجاری تبدیل گردیده، تا آنکه دولت برای اجرای این

نگیرد، شکایات فساد اداری شدت بیشتر خواهد کمکها پرواگرام واحد ووسیعی را روی دست

پایان جنگ سرد یا پایان امیدهای توسعه با سقوط ). ٢٠٠٨جون 6بی بی سی " (یافت

اتحادشوروی وکشورهای سیستم سوسیالیستی جهانی ،رسانه های غربی وکار آگاهان

یک، مالی ـ ازتوانمندی وبرتری نظام سرمایه داری وموفقیت های آن درعرصه های علم، تخن

اقتصادی، نظامی، اطالعاتی یکصدا خبر دادند وبسیاری از روشنفکران وتوده های مردم بدان

گوش شنوا داشتند وبه روکرد های آزاد سازی وخصوصی سازی، تحت هدایت ووعده های دولت

امریکا وموسسات وابسته به آن مثل بانک جهانی وصندوق بین المللی پول نه تنها دولتهای قاره

های آسیا وافریقا را بدام انداختند، بلکه به سیستم جهانی سازی توام با ایدیالوژی نولبرالیزم

سرمایه داری را به باور گرفتند ودر زمانی کوتاهی تحت شعار خصوصی سازی وآزاد سازی به

تاراج دارائیهای عامه که دربخش دولتی متمرکزوفعال بود دستبرد زدند ودرکمتر از یک دهه همه

اولین کشوری که در معرض این تاراج وچپال قرار گرفت روسیه . ای این هستی را بتاراج بردند

درافغانستان وعراق . وجمهوریهای آزادشده از اتحا د شوروی وبدرجه بعدی اروپای شرقی بودند

بطور وحشیانه عمل کردند وحتی کشورهای اروپای غربی که اکثرا در آنها بخشی ازموسسات

اختیار دولت قرارداشت ومنظور ازاین موسسات نه منفعت وسود، بلکه خدمت به سطح عامه در

رفاه اجتماعی وتقویت طبقات اجتماعی آسیب پذیراز لحاظ حداقل معیشت، خوراک، مسکن، دوا

وداکترمواد سوخت وپست واطالعات جمعی ترانسپورت وحمایت از خانواده های دارای فرزندان

نه تنها این بودجه ها را بمصارف بلندپروازانه دولتها تخصیص . راج بردندوحمایت از زنان را بتا

که اینک رونق این دولتها بپایان . یافت، بلکه تصدیهای آن به بخش خصوصی بفروش رسید

این دولتها وزمامداران سیاسی فرصت طلب چه در غرب . رسیده واغاز زوال آن سر رسیده است

دولتهای امریکای التین یک دهه قبل این چپاول (سیا وافریقا وچه در کشورهای اروپای شرقی وآ

وتاراج را تجربه کرده بودند وبا انزجارازامریکا وبانک جهانی وصندوق بین المللی پول وتوصیه ها،

وعده ها و پرواگهای آزادسازی وبازار آزاد انها را این یک دهه است در حال راندن وبیرون کردن

با آنهم اکثرا دولتهای دارای برنامه اقتصادی ـ اجتماعی مرکزی اروپای . از کشور های شان اند

شرقی وکشور های آزادشده از شوروی به تجربه منفی التینیها به حقارت دیدند وتحت شعار های

نئو لبرالی امریکا ووعده های بانک جهانی وصندوق بین المللی پول روی آوردند وتجربه

به .) همان جائی استاده اند که ده سال قبل التینیها ایستاده بودندالتینیهارا دوباره تکرارودر

استثنی چین وهندوستان وچند نمونه دیگر که به برنامه های خود با مقاومت در برابر فشار های

سایر . دولت امریکا ادامه دادند وامروز از همه بطور مصئون به رشد اقتصادی خود ادامه میدهند

Page 16: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

نظامی تحت رهبری ایاالت متحده امریکا وموسسات مالی واقتصادی آن دولتها به یگانه قدرت

دل وطمع بستند، امروز در آستانه ای بحران های تباه کننده ای قرار دارند که دست هیچ ناجی

بدادشان نخواهد رسید، بدا اینکه وقتی خود ناجیها نتوانند برای خود کاری کنند چه رسد به

م با عملیات نظامی وسیستم های اشغال مناطق وکشورها تحت جهانی سازی توا. پیروان آن

رهبری امریکا در جریان جنگ سرد بطور محدود وپوشیده با سیستم حمایت های نظامی ـ

اقتصادی ومالی گسترده همراه گردید وبودجه های نظامی تسلیحات نظامی گسترده ترشد، در

دی ـ مالی کشور های درحال توسعه پایان جنگ سرد انتظارمیرفت سیستم حمایت های اقتصا

افزوده گردد و تسلیحات نظامی وبودجه ها وتولید انبار های سالحهای کشتار جمعی روبه کاهش

امپریالیزم امریکا به سپر دفاعی حماوی بیشتری نیاز پیدا کرد . رود، برخالف روبه توسعه رفت

هامات در سراسر جهان با اعالن ودشمنان جدیدی از درون خانواده های خودش در حاله ای از اب

جنگ نا مرئی در برابرتروریزم اسالمی وقوای شرودولت های شیطانی را براه انداخت، ودراین کار

همه کشورهای سرمایه داری وسایر کشور 2001زار توانست در زیرسایه ای فاجعه یازده سپتمبر

زمینه های . ا باتروریزم اعالم داشتوجنگ جهانی ر. هارا درمبارزه با ترور یزم بدور خود فراخواند

مقدماتی این جنگ جهانی درعملیات علیه یوگوسالوی وتجزیه آن در استرا تیژی پنتاگون

وعملیات ناتووپالن ذینفع ساختن کشورهای اروپائی غربی عضوناتورا به متحدین اجباری خود

وده دولتی ونظامی متالشی شدن اتحاد شوروی که بنیاد آن بربورکراسی فرس. بدنبال داشت

ریخته شده بود، مورد تهاجم دولت امریکا ومتحدان غربی آن قرار گرفت، تحت برنامه آزاد سازی

وخصوصی سازی ده ها هزار متخصص مالی، بانکی ملیارد ها دالرپول غرض ازبین بردن ارزش پول

دوران . گرفتبه بازار های مالی این کشوربدست سفته بازان خصوصی قرار ) روبل(ملی روسیه

دوران چوروچپاول دارائیهای عامه دولتی تحت نام خصوصی " رئیس جمهورایلسین " زمامداری

سازی که مافیای تاراجگرسرمایه داری با تاراج دارائیهای عامه دربخش دولتی مواضع قدرت را

روسیه طی کمتر از یک دهه به قیمت فقر، بیکاری، گرسنگی ومتالشی شدن . تحکیم بخشیدند

اقتصاد موسسات بزرگ تولیدی وزراعتی کشوری متکی بخود بیک کشورمحتاج مواد غذائی

اضافه از نیم ملیون دانشمند شوروی . وغرق در قروض مالی کشور های امریکا والمان گردید

از کشور به خارج مهاجر شدند وعالوه برآن بهترین سپورتمین ) اکثرا دانشمندان علوم طبیعی(

مافیا وباند ساالری، دزدی . ر ،نرس وکدر های تخنیکی را در نظر باید گرفتها متخصصان وداکت

کشور های اروپای . وآدم کشی وبی امنیتی به تمام ادارات نظامی وامنیتی تکیه ومسلط گردید

به انتظار داخل شدن به بهشت سرمایه . شرقی نیز بحرانی کمتر از روسیه را از سر نگذشتانده اند

کشورها خودرا به دولتهای وابسته به امریکا وچند کشور اروپای غربی تبدیل داری دولتهای این

Page 17: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

وهم کشورهای مستقل شده از . نمودند وتا امروز به در اتحادیه اروپا وناتو به انتظار نشسته اند

اتحاشوروی سابق کمتراز یک دهه به امید داخل شدن به بهشت سرمایه داری وامریکا را تجربه

وفق گردیده در عده ای از این کشور های مانند اوکرائین وگرجستان رژیم های امریکا م. کردند

امپریالیزم امریکا ما ورا از ساحه عمل نیروهای ناتو که رهبری آن . دست نشانده را تقویت نمایند

بدست پنتاگون است، ساحه نصب راکت های درتحت نام سپردفاعی از خطر ایران وتروریزم در

. ئین علیه محدود کردن وبیش از بیش منزوی کردن روسیه بکار میگیرندپولند وچک واوکرا

عملیات تروریستی چیچن ها بحیث جنبش های آزادیخواهی تحت حمایت ایاالت متحده قرار

شعار یا به بدنبال ما . ایاالت متحده به روسیه بحیث امپراطوری درحال احیا شدن می بیند. دارد

محوکامل توان اقتصادی ونظامی روسیه ومنزوی ساختن آن از منابع یا) امپریالیزم امریکا وناتو(

که به شدت با . سر شارنفت وگازدر قدم نخست دریای خزر سوال اساسی در برابر روسیه

خصوصی سازی ولبرازاسیون بازار وداخل شدن به بازار جهانی در تالش است ورسیدن بدان

زمامداران کرملین خواهند توانست این رضایت بدون جلب حمایت امریکا هنوز میسر نیست، آیا

را فراهم آورندوبحیث جیره خوار امپریالیزم امریکا سهمی ازاین خوان داشته باشند، یا اینکه

مستقل تر عمل خواهند کرد وعدم سازگاری با امپریالیزم امریکا وهمکاری وسازگاری بیشتر با

روپای غربی وشرقی، دست امپریالیزم امریکا چین وهندوستان وایران وسایر کشور های منطقه وا

بازهم . را درباجگیری وحساب پس دهی چه درمنطقه وجهان محدود خواهد کرد، یا برعکس آن

امپریالیزم امریکا امپریالیزم معاصرامریکا که منبع تمام جنگها ومنازعات منطقوی وملی

شوروی واروپای شرقی وبحرانهای منطقوی وکشوری رابه یکطرف جنگ سرد، بالک کشورهای

نه آن صلح نوید داده " بالک شرق" وابسته میدانست، طوریکه دیده شد با فروپاشی شوروی و

شده میسر گشت ونه هم آن وعده های جنت سرمایه های امپریالیستی به تحقق رسید، بلکه

ه برعکس وضع جهان متشج تر وایاالت متحده امریکا بحیث یگانه قدرت نظامی ـ اقتصادی ک

ماشین عظیمی از تبلیغات رسانه ئی وتیلویزنی را دور خود جمع نموده وبه توجهی اهداف خود

می پردازد وخودرا در حاله ای ازتقدس وحامی حقوق بشر ودموکراسی به تحمیل مستقیم

این کشور . حکومتهای وابسته از لحاظ سیاسی وهم بطورغیرمستقیم در وابسته گی قرار میدهد

ای مستعمره مربوط به امپریالیزم استعماری گفته نمی شوند، بلکه بحیث کشور ها دیگرکشور ه

یعنی دراین مرحله امپریالیزم . در قیمومیت خود قرار میدهد) شبه استعماری(های مستقل

کشور های عقب افتاده را دیگر نیاز مند به سرمایه های صادراتی کشور های متروپول نکرده،

ت ضروری کشورهای عقب افتاده را تابع به اشکال وام های دراز مدت بلکه برای ایجاد تسهیال

ویا کمک های بالعوض مصرفی نموده ،منابع مواد خام وبازاراین کشورهارا دراختیار خود

Page 18: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

نقش سازمان بین المللی پول، بانک جهانی وسایر نهاد های سیاسی، اقتصادی، مالی . قرارمیدهد

بدین طریق توسط این . از های امپریالزم خدمت می نمایندوتجارت جهانی وغیره غرض تضمین نی

نهاد ها وکمک ها به تقویت بازار آزاد ووابستگی قشر مرفه در دستگاه دولتی وطبقه ای از

سرمایه داران وموسسات مالی وبانکی وابسته بخود را بحیث زیربنای اقتصادی در خدمت

سرمایه داری که طی اضافه از . ی قرار میدهندبازارکاال های کشور های سرمایه داری امپریالیست

دو ونیم قرن بردست آوردهای عظیم بشریت، علمی ـ تخنیکی وتمدن، فرهنک وبار آوری اقتصاد

وشگوفائی استعداد های بشری واستفاده لجام گسیخته از طبیعت تکیه زده است ،هنوز نتوانسته

نهای قاره های امریکا، آسیا، افزیقا است برفقر، گرسنگی وامراض گوناگون صدها ملیون انسا

تولید نعمات مادی ونیاز های انسانی بطور همگانی واجتماعی وبوفور وکثرت . واروپا غلبه نماید

تولید میگردد، اما انحصارآن در ید سرمایه داری غرض بدست آوردن سوداز طریق فروش، باعث

ی تولید وتوزیع هرچه خال. محرومیت وفقر صدهاملیون انسانهای کره زمین شده است

یک تحقیق . بیشترتضادونا همآهنگی غیرعادالنه بین دارندگان ونا داران را وسیع تر ساخته است

انجام یافته است، نشان () در مورد توزیع ثروت ودارئیهای مالی جهان که بنام تحقیق ویدر

" انی را بتصرف دارند افراد در جهان بیش از نیمی از دارائیهای جه %) 2(دو در صد " میدهد که

وهم طبق این تحقیق نشان داده می . واز تمام مزیت های زندگی خوب وباشکوه برخوردار اند

دارائیهای جهان رادر %) 85( در صد 85ثروتمندترین افراد جهان %) 10(شود که ده در صد

کافی ) دالر2161(قرار این تحقیق معیارثروت تنها به دالر سنجش شده وداشتن (تصاحب دارند

ثروتمندترین مردمان % است که درجمله نیمه ثروتمند جهانی قرار گرفت واینکه در ردیف ده

هزاردالرنیازاست وبه اینترتیب برای بیش از یک فیصد ثروتمند 61دنیا قرار داشتن حداقل به

ورتر از توزیع ثروت جهانی بسیار نابرابر تروشوکه آ.) هزار دالردر نظر است500ترین مردمان

توزیع در آمد جهانی بوده واشکال تصاحب دارائیهای مالی، حسابهای پس انداز، خرید اسهام،

منابع مواد خام، طال ودیگر اشکال دارائیها مالی بطورسرسام آوری بطرف کشور های غربی نیم

طبق این تحقیق سهم کل مردمان افریقا، . کره شمالی بیشتر گروه هفت در حال انتقال است

سیا، امریکای التین وکشور های آن بطور قابل مالحظه ای روز تا روزدر تقسیم ثروت پائین تر از آ

در تحقیق بطور ساده در مورد نابرابری ثروت گفته می . جمعیت های شان در حال کاهش است

هنگامیکه یک نفراز یک گروه ده نفری نود ونه در صداز کلچه را بر می دارد ونه : " شود که

نمایانگرنابرابری توزیع ثروت است در " یگر یک در صد باقی مانده کلچه سهیم می شوند نفرد

حالیکه صاحبان اصلی وآفریننده گان حقیقی ثروت اکثریت توده های عظیم کشورهای این قاره

جهانی سازی تحت اداره ). 13. (ها اند که به اثرکار وزحمت آنان این ثروت بدست آمده است

Page 19: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

یزاسیون برهبری وال استریت وبانک جهانی وصندوق بین المللی پول روز تا روز پنتاگون ودالر

به اهرم فشاروتسلط نظامی ومالی امپریالیزم امریکا برجهان باشعارهای لیبراسیون، آزادسازی

دالرامریکائی بحیث معیارارزش همه . وخصوصی سازی حاکمیت زور وسرمایه راتحکیم می بخشد

ملی اقتصاد کشور ها را بوابسته گی هرچی بیشتراقتصاد های کشور ها اشیا وخدمات وپول های

سرمایه جهانی وابسته ساخته واین بدین معنی است که حجم صادرات واردات بطور همواره

ودایمی درحال افزایش است وجهانی سازی بخصوص شامل حوزه مبادالت مالی است وآنهم

جهانی . " شالق دالر امریکائی تعین میگرددمختص بپولهای است که شدیدا ارزش آنها زیر

بمعنی دالر ساالری امپریالیستی است که ارزش همه اشیا وخدمات وپول های ملی به این "سازی

بحران وام مسکن (بدین لحاظ نیز است که بحران اخیر درحوزه دالر. مقیاس معادل میگردند

تمامی سیستم مالی جهان ضربه خودرا نه تنها در محدوده امریکا باقی مانده، بلکه بر) امریکا

وارد ساخته است، وبخصوص برتورم نرخ موا د اصلی غذائی بشدت تاثیرانداخته وهزینه های

اوپک بلند رفتن بهای . مصرفی خانواده ها در سراسرجهان به فیصدیهای بلندی باال رفته است

شدید کشورهای سرمایه اطالعات جمعی که در کنترول. دالراخطار کرده است200نفت را به

داری پیشرفته در راس امریکا قرار دارد، بشدت میکوشند جلو پخش اطالعاتی راکه بضررکشور

ها وخانواده های ملیونی طبقه متوسط وپائین امریکائی واروپائی به اثربحران مالی امریکا وارد

ودر استطار نگاه آمده وسطح زندگی را طی این دوسال بشدت پائین انداخته است پرده پوشی

تحت " فریدریک لوردن " بقلم ) 03.25. 08(در شماره اخیر مارچ " لوموند دیپلماتیک . " دارند

توجه را به بحرانهای " بحران های مالی ای که هیچ درسی از آنها گرفته نمی شود " عنوان

ول ارزش مسیر روزانه صعود ونز: " جلب نموده می نویسد ٢٠٠٧ ،2000، 1997 ،1987سالهای

ها در بورس که غیر قابل فهم به نظرمی آیندودر رگبار مداوم اطالعاتی آژانس های خبری مالی

محو می شوند تنها در میانه مدت است که تصویری ازویژگی های بحران واز جمله پا برجائی اش

یاران سیستم که با عجله بر بی ضرری این حوادث تاکید . در زمان رابه دست می دهد

ندوبازگشت به وضعیت عادی ازهمین تابستان آینده را وعده می دهندبی شک سرخواهند میکن

دالیل جدی : " همانجا بدنباله می افزایند . " خورد، نوشته های آنها باقی می مانندوبحران نیز

زیراآنهائی که آنرا بمثابه یک نا کارآئی بی اهمیت وگذارای بازار می . برای ادامه بحران وجود دارد

انباشت جنون آمیز لشکر خانواده های : انگارنددالیل اقلی پیدایش اش را به فراموشی سپرده اند

ماده . وام مسکن با ضمانت ملکی: فاقد توانائی پرداخت، در چنبره سنگین ترین نوع وام

نرخ بهره ای بسیار اندک برای دوسال اول پیشنهاد می شود وسپس بهره ای با نزخ کامل (ریزت

قرار دادهای وام که در آغاز معجزه آسا باعث ) سال باقی مانده، آنهم با ضمانت ملکی28برای

Page 20: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

جذب توده مشتری ها شد وقیمت مسکن را به اوج رساندوبه همراه آن در آمد های نجومی داللی

ومشتقات آنرا سبب گشت، در حرکتی برگشتی مانند نوعی عدالت پایداراینک تبدیل به بدبختی

اینک سرمایه داری مالی که فوریت وضرورت لحظه برایش . یه داری مالی گشته استونکبت سرما

وسابقه خانواده های مقروضی کنار بیایدکه نمیتوان » عقب ماندگی«اهمیت دارد باید با

سررسید ریزت در ماه های مارچ . شرشانرامانند یک بدهکار معمولی تراز گردن حساب باز کرد

یعنی ضرورت باز پرداخت وام ها، خانواده ) که رسیده است(می رسد، به اوج خود ٢٠٠٨واپریل

بحران گسترده در پی بحرانها مراکز مالی ). 14. " (ها را در وضعیت عدم پرداخت قرارمیدهد

امریکا واداره چیان قصر سفید بشدت میکوشند از پخش اطالعات بحران مالی امریکا ومصیبت

مالی وبانکی امریکا را درنوریده وجهانی شده است جلو های ناشی ازآن، که دیگر مرز های

بگیرند وبجای آن بطور پیهم اخبار اطمینان دهنده ئی را ببازار های مالی جهان، شرکت ها

وکمپنی های مالی وصنعتی وجامعه بشری ارائه دارند یعنی اینکه اخباریکه شرایط را عادی

طی کمتر از ) فید(صندوق فدرا ل امریکا . آوردوخوب نشان میدهد، با آنهم اثرات منفی ببار می

چندین باراست نرخ بهره هایش را پائین آورده وتا سطح یک در صد . م٢٠٠٨شش ماه اول سال

واز اینطریق میکوشند دالر های نقدی به بانک های خصوصی تزریق کنند که از آنجمله %) 1(

وال استریت " ین بانک سرمایه گذاری پنجم" بیراسترنز) " م٢٠٠٨ مارچ 14(دروسط ماه مارچ

که ابتدا به احتمال خطرسقوط، بانک مرکزی سرمایه الزم را غرض جلوگیری از سقوط بانک "

. ساعت به اختیار وی خواهند گذاشت24طی "جی پی مورگان چیس " مذکوراز طریق بانک

: " داشت که رئیس بیراسترنزبا چشم پوشی از بحران اعالم" آلن شوارتز " فردای آن،

بیراسترنزهدف شایعات زیادی در خصوص سرمایه اش بوده، ما تالش کردیم بااینشایعات مقابله

ساعت گذشته سرمایه ما 24کنیم وحقیقت ودروغ را مشخص کنیم امادر میانه این شایعات ظرف

ترمیم کنیم ما این گام را برداشته ایم تا اعتماد بازار را : " وی افزود " بشدت آفت کرده است

14.بی بی سی. " (ودرعین حال با تقویت سرمایه مان به جریان عادی معامالت خود کمک کنیم

در معرض ورشکستگی " م ٢٠٠٨ مارچ 16(وبیراسترنز یک روز درمیان ) 15). (٢٠٠٨مارچ

ملیون 236به " جی پی مورگان چیس " کامل قرار گرفت وفروش خودرا به بانک امریکائی

ملیارد دالر در اختیار 30م داشت وبانک مرکزی امریکا برای خریداری بیراسترنزحداقل دالراعال

جی پی مورگان قرار داد ه واین اقدام غرض برقراری اعتماد مجدد در نظام مالی وبانکی امریکا

گندیدگی باالترین " لینن آنرا . ای.این نمونه برازنده بحران مالی که همانا، و. انجام شده است

نامیده است بطور پیهم وبطور ادواری اتفاق می افتد ونیاز بمداخله دولتها " حله سرمایه داری مر

حکومت . ونظارت بر بازارسرمایه داری را که همیشه آفت پذیر است در دستور روز قرار میدهد

Page 21: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

آقای گوردن براون که سالها متخصص مالی واقتصادی دولت انگلیسی بود در اغاز حکومت اش

. گرفت" نورتن راک " رنسیپ های بازار تصمیم به ملی کردن یکی از بانکهای بزرگ بنام خالف پ

گرچه بظاهر اینکارتنها انتقال کوتاه مدت این بانک به بخش دولتی است اما با ید توجه داشت

در سرزمین مارگارت تاچر است که این دخالت دولتی صورت "... این : بقول فریدریک لوردون

هدف از این کار در درجه اول جذب قروض است که پیش ازاین نیز با ذخایر دولتی . می پذیرد

به . " برای دولت بوجود آورده بودند) ملیارد یورو72( ملیارد پوند 55تضمین شده وتعهدی معادل

این ترتیب براساس اصل قدیمی دولتی کردن قروض وپاک سازی وخصوصی سازی سودها می

در اکثرکشورهای سرمایه داری مدعیان بازار . خش خصوصی واگذار کردتوان بانک را مجدا به ب

آزاد از دولت بحیث ابزار ووسیله بهره برده واین بهره گیری از دولت های خودی فراتر رفته

ازطریق فداکاری وهمکاری . بسوی صندوق های دولتی کشور های اسیا وخاور میانه نیز دراز است

بی، امریکا . کا. ای خصوصی، دولت المان نیزبرای نجات بانک ایهای از منابع دولتی به بخش ه

ریشه توفانهای مالی . به این شیوه عمل متوسل شده است" مریل لینچ " و" سیتی گروپ " برای

نظر کوتاه وبسیار فشرده . اخیردرماهیت نظام بازاروآزادی آن از قید هرگونه مقررات نهفته است

ریکا که هنوز سیر صعودی خودرا می پیماید باتمهید کوتاه ازتوسعه به سیر اخباری بحران مالی ام

این بحران که نه اولی است ونه هم آخری خواهد بود که امریکا ونظام سرمایه داری جهانی را گام

بگام به تنگنا می کشد وبه پوسیدگی درمان ناپذیر مبتال ساخته زمینه های انهدام آنرا فراهم می

در قلب " بیراسترنز" ال دیده شد قدرتمند ترین بانک نیویورک مثل بانک طوریکه در با. سازد

اقتصادی امریکا که پنجمین بانک سرمایه گذاری وال استریت است نتوانست با کمک بانک

مرکزی امریکا وجی پی مورگان چیس که بیش از یک تریلیون دالر دارائی دارد، جلو سقوط اش

ساعت بودجه الزم 24رگان اعالم نموده بودند که طی بانک مرکزی وجی پی مو. را بگیرد

پی مورگان از . ساعت بانک جی24 ملیارد دالربه این منظور طی 30بیراسترنزرا تهیه میدارند و

بانک مرکزی اخذ داشت، اما کار بجائی نرسید ونتیجه بانک مذکور که در معرض ورشکستگی

یون دالروآنهم از کیسه بانک مرکزی توسط میل236قرار داشت در یک چشم بهم زدن به قیمت

دالربرای هر سهم بیراسترنز بمعنی آنست که جی 2پرداخت . بانک مورگان چیس خریداری شد

16 در صدکمتر از ارزشش در پایان روز جمعه 93پی مورگان چیس سهام رقیب خودرا درحدود

امریکا محدود نمانده، بلکه بسرعت ادامه دامنه دار بحران مالی امریکا نه تنها به . مارچ می خرد

خبر ٢٠٠٨اخبار اول اپریل . هرچه تمامتر دامن کشورهای اروپائی حوزه دالر ویورو راگرفته است

ملیارد دار بانک سوئیسی در سه ماه اول سال را در حالی میدهد که گزارش دویچه 19از ضرر

خبر میدهد وهم چند بانک مهم ملیارد 4از ضرر ) ٢٠٠٨سه ماه اول سال (بانک طی این مدت

Page 22: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

بهتر است بطور فشرده بحران مالی امریکا را که دیگر . انگلیسی در آستانه افالس قرار دارند

جهانگیر شده وسطح استخدام نیروی کار، سطح تولید ونیرو های مولده را دچار رکود ساخته وبه

بطور اخباری . نمایدسرمایه های تولیدی سرایت نموده، رشد تولیدی وتولید را ترمزمی

بحران مالی امریکا دررسانه های خبری . واختصارنظرانداخته، عاری از دلچسپی نخواهد بود

کشور جهان می رسد، 177که اعضای آن به » بانک جهانی«تحت رهنمود . م٢٠٠۶سپتمبر

به خویش که عضویت تمام اعضای بانک جهانی را احتوا میکند، » بنگاه مالی«گزارشی را توسط

رفع موانع بر سر «و » توسعه بخش خصوصی«و زمینه سازی غرض » آزاد سازی اقتصادی«هدف

دراین گزارش . کشور جهان ارائه داده است175در مورد » آزادسازی وخصوصی سازی اقتصاد

کشور جهان از نظر سهولت فعالیت های اقتصادی بخش خصوصی طبقه بندی وبرای 175شرایط

در زمینه امکان آغاز فعالیت، کسب مجوز، استخدام نیروی کار، ثبت دارائی هر کشور امتیازاتی

مقر این نهاد مالی بین المللی . وکسب اعتبار مالی توسط موسسات خصوصی منظور شده است

. بانک جهانی نیز مانند سایر نهاد های بین المللی مالی واقتصادی در واشنگتن امریکا مستقراست

اد بین المللی تامین اعتبار مالی برای طرح های بخش خصوصی در کشور در ظاهر امرهدف این نه

های درحال توسعه، کمک به شرکت های خصوصی این کشور ها برای کسب اعتبار مالی در بازار

های بین المللی وارایه مشورت وخدمات فنی به موسسات خصوصی ودولت ها در زمینه شرایط

اما درحقیقت راه را برای جهانی . عنوان شده استبخش خصوصی وافزایش رشد اقتصاد ملی

سازی وتسلط سرمایه ولیبراسیون تجارت وبازار وحذف مقررات در امور زراعی وصنعتی، طبق

در رده بندی کشورهائیکه به . قواعدسازمان تجارت جهانی وبانک جهانی دامن زده وبازمیسازد

ت های آزادسازی اقتصادی وخصوصی این توصیه ها گوش فرا داده ومقررات واجرآت را درسم

سازی پایه گذاری نموده اند، گرجستان درصدر جدول مورد توجه است وکشورهای گانا وتانزانیا

کشورجهانی قرار میگیرند که در آزاد سازی اقتصادبیشترین 175در لست ده کشوری ازجمله

کانادا، هانکانگ وانگلستان سنگاپور، زیالند جدید، ایاالت متحده، . موفقیت ها راکسب کرده اند

به ترتیب لست برای فراهم آوری زمینه ها وشرایط غرض توسعه بخش خصوصی دارای مزیت

گزارش در حالیکه توجه جدی به کشور های حوزه نفت وگازآسیای . های مقدم شمرده می شوند

ند ،در میانه داردوکشور گرجستان را بحیث آوانگارد خصوصی سازی وآزاد سازی قلمداد می ک

اروپای شرقی بکشورهای رومانیا وکروشیا توجه نموده وکشورمکزیک را با تصویب قانون جدید

بازار بورس مورد اعتماد سرمایه گذاران دانسته وصربستان بخاظر مقررات گمرکی جدید

افغانستان درمیان اینهمه کشورها در رده . وگرجستان بخاطر قانون کارجدید مورد ستایش اند

قرار میگیرد که هنوز نتوانسته با اینهمه چور وچپاول وفروش دارائی های عامه ومالکیت ام 163

Page 23: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

های دولتی بخصوصی سازی، وآزادسازی کامل اقتصاد تا سطح انارشی، لجام گیسختگی بی بند

وحتی خصوصی سازی قوای امنیتی هنوز رضانیت اداره کنندگان بین ... وبار بازارآزاد وگمرکات

درطی سرا پای این گزارش از کشور ها بطور مکرروپیهم خواسته می شود . اهم سازدالمللی را فر

که در آزاد سازی وخصوصی سازی اقتصادهرچه بیشتر برای کاال های کشور های صنعتی از طریق

تجارت آزاد وحذف تعرفه های گمرکی وازبین بردن سبسیدیها بغرض ثبات بازار وحمایت مولدین

بنگاه مالی بانک جهانی تهیه کننده گزارش طی این . راتی راه را باز سازندداخلی ومصنوعات صاد

به تسهیالت فعالیت های بخش ) کشور177(گزارش کوشیده است، که کشور های عضورا

خصوصی وآزاد سازی اقتصادی وتحمیل شرایط خود وادار ساخته، که به ایجاد رقابت وتشدید آن

اینکه بنگاه مالی بین المللی چه . کشور ها مورد حمایت استتحت نام اصالحات در میان بسیاری

راهبرد های را برای رشد اقتصادی وجلوگیری ازفقرروز افزون این کشورهای به اصطالح کشور

های درحال توسعه وکشور های آسیا وافریقا وکشورهای مستقل از اتحاد شوروی سابقه ارائه

ه بازار آزاد و آزادسازی وخصوصی سازی را که تا میدارند ؟ غرض هرچه سریعترپیوستن به حلق

باتوصیه ها وتطمیع های حاکمان دولتی وشرکت تکنوکراتان . هنوز بطور کامل بسر نرسانده اند

دولتی وسرمایه دالل خصوصی که درچپاول به دارائیهای عامه در سکتور دولتی راهبرد مشترک

در نتیجه راه گشائی وایجاد سهولت ها برای دارند، در پیوند وتحت حمایت سلطه امپریالیستی و

به تعقیب نشر گزارش . ورود اینکشور ها درحلقه زنجیرسرمایه امپریالیستی را کار سازی میکنند

وزرای دارائی چند کشورعمده تمویل " بانک جهانی " مربوط به " بنگاه مالی جهانی " فوق

شدار در ارائه کمک های مالی خویش ه٢٠٠۶کنندگان این بانک جهانی در نشست سپتمبر

بکشورهای که سیاست ها وتوصیه های مورد نظر این بانک جهانی را رعایت نمی کنندوبفساد

این هشدار باشها درحالی صادر میگرددکه بانک جهانی وصندوق بین المللی پول از . آغشته اند

زتحمیل شرایط خود سالیان متمادی به اعتراض ها وانتقاد کشورهای فقیر ودرحال توسعه که ا

بکشور های فقیر ودرحال توسعه که با وضع این کشور ها سازگار نیست شکایت دارند از طرف

بانک جهانی وصندوق بین المللی پول بعداز سالیان متمادی انتظار اینکشورها در اجالس فوق

آنهم مطابق حاضر گردید تا پاره ئی اصالحات را در سیستم رای گیری خود بوجود آورند، اما با

تغیرات قبول شده در سیستم رای بانک جهانی وصندوق بین المللی پول چین ،کره جنوبی،

مکسیکو وترکیه از قدرت اثری گذاری بیشتری برخوردار میگردند با آنهم از قدرت رای کمتری

سایر کشور های امریکای التین . حتی از کشورهای کوچکی چون بلژیک وهالند برخوردارا ند

نشست بانک جهانی وصندوق بین المللی پول به . رمیانه هنوز شاکی ومعترض باقی مانده اندوخاو

علت اعتراضات باسیاست های این دو نهاد مالی جهانی در سنگاپوربا آنکه دولت سنگاپور اجازه

Page 24: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

برپائی تظاهرات خیابانی را مسدود نموده بود اما با آنهم اعتراض کنندگان باسیاستهای مالی این

وضع در سازمان تجارت . وسسات مالی درجزیره باتام اندونیزی جمع آمدند واعتراض نمودندم

منفی (جهانی از سالیان درازی به اینطرف بین کشورهای فقیرودرحال توسعه کشورهای آسیا،

کشور های افریقائی وامریکای وسطی وجنوبی وکشورهای مهم صنعتی جهان ) جاپان، آسترلیا

ربی متشنج باقی مانده وطی این سال ها کشورهای مهم صنعتی جهان برراه کار امریکا واروپای غ

های تحارتی خود تاکید دارند ومیخواهند برکشور های فقیر ودر حال توسعه آنرا بطور یکسان

تحمیل نمایند به این دلیل نه تنها درجلسات ساالنه این سازمان بین المللی، بلکه عمال در

جارت جهانی شگاف بین منافع دیکته شده کشور های صنعتی جهان انتخاب راه وموازین ت

وکشور های در حال توسعه وفقیرعمیق تر میگردد که جلسات سازمان تجارت جهانی را مکررا به

به موازات لیبراسیون تجارت وحذف مقررات در امور زراعی وصناعی، . ناکامی مواجه ساخته است

واهند به انفجارهای اجتماعی در کشورهای مثل چین طبق قواعد سازمان تجارت جهانی، میخ

" واشنگتن با کمک . وآنعده کشور هائیکه هنوزبقواعد این سازمان تن در نداده اند اقدام نمایند

" پول ملی " کشور های امریکای التین را ملزم کرده تا دالر رابه مثابه " صندوق بین المللی پول

ین اکوادور، ارجنتاین ،پاناما، السالوادور وگواتیماال در پنج کشور امریکای الت. بپذیرند

رهنمود های تحمیلی صندوق بین المللی پول به . دالرامریکائی بحیث پول ملی تحمیل شده است

هدف ازعنوان . عنوان نمونه در کلمبیا به نابودی صنایع پیشه وری وزراعی کشور منجر شده است

داخلی کشورها ومستعمره ساختن کشور های مستقل را کردن جنگ با تروریزم ومداخله در امور

اقتصادی ویرانگر، به کشور هائی در خدمت " اصالحات " خواه از طریق نظامی، خواه باتحمیل

تسلط بال " آزاد سازی اقتصادی وبازار" بطور کلی جنگ و. بازار آزاد می خواهند تبدیل کنند

آسیائی وافریقائی تامین میکند، بلکه تمامی قاره منازع امپراطوری امریکا رانه تنها برکشور های

غول های نفتی امریکائی عالوه برسازمان همکاری کشورهای ) بشمول اروپا. (ها را در بر می گیرد

بلند پایه ترین مقام های برنامه ریزی عملیات نظامی، اطالعاتی تصمیم ) اوپک(تولید کننده نفت

از میان ده . " در دولت بوش درخدمت منافع خویش دارندگیرنده سیاست گذاری ها ی امریکا را

شرکتی که از فعالیت های جنگ طلبانه بوش حمایت میکند یا از بخش نفتی اند یادر شرکت های

امریکا تحت نام مبارزه با تروریزم وسیع ترین نیروی نظامی را بعد از جنگ . ". نفتی سهامدارند

خویش غرض توسعه وتحکیم نفوذ به آسیای مرکزی دوم جهانی با استفاده از ماشین جنگی

وخاور میانه به شبه قاره هند وخاور دوراز طریق افغانستان وخلیج فارس وعراق توسعه داده

افغانستان بدلیل استراتیژیک باداشتن مرزهای مشترک با کشور های آزاد شده از شوروی . است

وامریکا بخاطر این منطقه که کامال اتومی سابق، ایران، چین، هند، پاکستان را بهم وصل میسازد

Page 25: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

در نظر دارد افغانستان را به پایگاه دایمی و هم در )روسیه، چین، هند، پاکستان وقزاقستان(است

جمهوری های سابق شوروی ازبکستان، قزاقستان، تاجکستان وقرقیزستان پایگاه های نظامی

نطقه وبخصوص کنترول محاذن نفتی هدف استراتیژیک غولهای نفتی کنترول م. ایجاد نماید

آذربایجان وداالنهای مختلف عبور لوله های نفت وگاز آذربایجان وسواحل دریای خزر را حراست

بحران جهانی اقتصاد که قبل " » جنگ وجهانی شدن«بقول میشل شودوفسکی کتاب . مینمایند

وین جهانی، نظمی که آزادی ازوقایع یازدهم سپتمبر شروع شده بود درپیوند عمیق با ایجاد نظم ن

وهمراه است با ورشکستی موسسه های دولتی، باالرفتن تعداد " بازاررا هدف قرار داده است

بیکاران، نزول سطح زندگی در سراسر جهان از جمله اروپای غربی وامریکای شمالی وبروز قحطی

در تراز . ستدر کشور های درحال رشد، موجد جنگ وگرایش به حکومتی اقتدار گرا شده ا

جنگ نه تنهامنجر به افول . دارد1930بحران کنونی عواقبی به مراتب وخیم تراز بحران

اقتصاداجتماعی به نفع موسسات صنعتی ـ نظامی شده بلکه روندفروپاشی دولت های اجتماعی

مشروعیت دادن به سیستم جهانی بازار ... ورفاه رادر اکثر کشورهای غربی تسریع کرده است

می تواندراه رابرای موج جدیدی از هرج ومرج اقتصادی وخصوصی سازی موسسات دولتی آزاد

بیمارستان ها، برق، شاهراه ها، آب وفاضالب ها . (وتاسیسات زیر بنائی دولت هموار نماید

وزیر خزانه داری امریکابا ). غیره... ،رادیووتلویزیون دولتی، سیستم های تعلیمی وتربیتی و

که رشد سه درصد داشته است وکسری راکه . م٢٠٠۵مالی امریکا در سال خوشنودی از وضع

319 ملیارد برسد به 427قصر سفید در ابتدای این سال پیش بینی کرده بودکه طی این سال به

جان اسنو وزیر خزانه داری امریکاکاهش این کسررابیش از انتظار . ملیارد دالر کاهش یافته است

اقتصادی متعلق میدانست که به اثر آن ملیونهاشغل ایجاد گردیده ودر ستوده بود وبه سیاستهای

در . نتیجه درآمدهای مالیاتی افزایش داشته وبهبود شرایط اقتصادی را نوید میدهد اعالم کرد

دولت امریکا که قبالبه بودجه هزینه های اجتماعی تحت عنوان ٢٠٠۵حالیکه درهمین سال

زده بود، درهمین سال رونق اقتصادی امریکا بقول وزیر دارئی دوران جنگ با تروریزم، دستبرد

. برای بازسازی خرابیهای طوفان کاترینا به ازدیاد کسر بودجه متوصل شدند" جان اسنو " امریکا

در حالی که مطبوعات ورسانه هااز گفتار های اطمنان بخش بوش ووزیردارائی وسایر نهاد های

" وهم چنان که " رونق اقتصادی " و" کاهش کسر بودجه " دولتی وبین المللی مالی از

مطبوعات پربود، طشت رسوائی دولت بوش با حادثه طوفان " کسرتجاری امریکا قابل دوام نیست

این دولت غول مالی، مصارف پیش بینی شده اجتماعی همچون . کاترینا ازهم پاشید، ورسوا شد

وگیری ازابرو ریزی متوصل به تدابیر مالی غرض حوادث را قبال بلعیده بود وبرای بازی غرض جل

برای رفع کاهش ) ٢٠٠۴ و٢٠٠۵(اینکه رئیس جمهور بوش مکررا طی این سال . باز سازی شدند

Page 26: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

وهم بی اعتنائی به کسر تجارتی " تقویت نرخ برابری دالر" کسر بودجه تالش نموده وتعهد به

رایع از بحران اقتصادی ومالی امریکا که امریکا که گویا قابل دوام نیست ؛ به انواع وسایل وذ

بشدت آغاز گردیده بود، اذهان بین المللی ومحافل اقتصادی وبازار های مالی را منحرف میساخت

که اعتراض وهشدار بزرگترین ودومین ثروتمند جهانی بلند شد وی طی نامه ای به سهامداران

672جاری امریکا که سال پیش که کسری تراز ت" هشدار داد " برکشایرهاتاوی"شرکت اش

، سبب اتکای مفرط به سرمایه گذاری خارجی در امریکا شده ) م٢٠٠۴سال (ملیارد دالر بود

وی می . " این سرمایه گذاری می تواند بر اقتصاد امریکا سلطه بیاندازد" وی عقیده دارد ". است

ملیارد سرمایه گذاری امریکا هزار3سایر کشور ها وشهروندان شان تاکنون از حدود : " افزاید

ملیارد دالر ارز خارجی شرکت در کشورهای 22" وی اعتراف می نماید که . " بهره می برند

ساله 74این ملیاردر. " مختلف بشکل ارز خارجی نه دالر چیزی از وطن پرستی وی را نمی کاهد

وی تصریح . فشار بیآوردامریکا از کسر تراز تجاری امریکا می ترسد که ممکنست به ارزش دالر

رنج میکشد که اگر » مشکالت ساختاری ریشه دار«اقتصاد ایاالت متحده امریکا از : " میدارد که

دومین ". اصالح نشوند، سبب افزایش بیشتر کسری تراز تجاری وکسری بودجه خواهند شد

را هشدار ٢٠٠۵ وسالهای بعداز1930در مقایسه با وضع دهه ای " بافت " ملیاردر جهانی آقای

بسیاری امریکائیها ناگزیر خواهند شد بخش زیادی از در آمد های آینده شانرا رابه " داده بود که

این دقیقا همان مقصدی است که سیاستهای تجاری مان : " وی گفته بود . " خارجیان بپردازند

تفاوت . " (ردکه از حمایت جمهوریخواهان ودموکراتها برخوردار است، مارا به آنجا خواهد ب

ملیون دالربود که تا آنوقت باالترین 700 ملیاردو 671 به ٢٠٠۴تجارت خارجی امریکا در سال

" آقای بوش به تعین . م٢٠٠۵در جون سال .) رقم در تاریخ اقتصادی این کشور را نشان میداد

مدیره این عضو سابق هیات: "بحیث نامزد جدید ریاست بانک مرکزی امریکا گفت " برنانکی

اخبار بی بی " (برای قدرتمند ترین بانک مرکزی دنیا خواهد بود » برجسته«بانک مرکزی رئیسی

تمام توانم را درکنار همکارانم در بانک : " وی نیز اظهار داشته بود که ). ٢٠٠۵ اکتوبر 24سی

اولین . مرکزی بکار خواهم گرفت تا استقرار، شگوفائی وثبات اقتصادی امریکا راتضمین کنم

) رئیس پیشین بانک(اولویت من ادامه سیاستها واستراتیژیهای سیاست گذاری عصر گرینسپن

با انتصاب وی یکسره بازار های مالی با ). ٢٠٠۵ اکتوبر 24همانجا بی بی سی " (خواهد بود

صاحب اعتبار " ، "اقتصاددان " ، "بهترین فرد با کفایت " استقبال مواجه شد واز کلماتی چون

در بانک مرکزی المان از این انتصاب " جان تیرنی " اما . ،وغیره را نثار ش کردند" ربازار مالی د

من ازانتصاب " برنانکی به عنوان رئیس کل جدید بانک مرکزی امریکا نا رضایتی نشان داد وگفت

هد، وی به آنچه بوش می خوا. برنانکی به عنوان رئیس کل جدیدبانک مرکزی امریکا نگران هستم

Page 27: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

از وقتی که وی رئیس مشاوران اقتصادی شده، بوش اورا درمشت اش .خیلی نرمش نشان میدهد

سال 12به اصطالح به تقاضای پس از . م٢٠٠۵سازمان تجارت جهانی در نوامبر ). همانجا. " (دارد

مذاکره، غرض عضویت عربستان سعودی لبیک گفته، که در نتیجه بزرگترین صادر کننده نفت

رسانه . طی سی روزبحیث یکصدو چهل ونهمین عضو سازمان تجارت جهانی پذیرفتندجهان را

ها از رونق بازار بورس به بلندترین حد آن وبه چشم انداز اقتصادی این کشور خوشبین شدند،

163 در آمد نفتی اضافه از ٢٠٠۵یکی از بانکهای تجارتی سعودی اعالم داشت که طی سالجاری

اعالم داشت که میانگین قیمت نفت خام عربستان " سامبا "اشت وگروه مالی ملیارد دالرخواهد د

عضویت در سازمان . فیصداضافه از سال گذشته است45 دالر می رسد که 51 به ٢٠٠۵در سال

تجارت جهانی مایه نگرانی برخی از چهره های محافظه کار ریاض گردیده زیرا آنان میدانند

نهاد مالی را بپذیرندوبخشهای از اقتصاد خویش را که بشدت وناگزیر اند تمام مقررات این

که شامل آن واردات تمام انواع کاالهای هرزه تجاری کشورهای . کنترول میکردند باید آزاد سازند

غربی است که به بازارهای اینکشورراه می یابند، باید آنرا بپذیرند وهم به توصیه های ویرانگر این

که فلم، ویدو فیلم ها . (اقتصاد ،بازار وتجارت آزاد گوش فرا دهندسازمان غرض آزاد سازی

بانک جهانی درگزارش ساالنه .) وغیره را نیز شامل اند... ومجالت سکسی، نوشابه های الکلی

را منتشر ساخت وکارشناسان این " چشم انداز اقتصاد جهان " که طی آن ) م٢٠٠۶(خویش

در صد 3.9 به ٢٠٠۶ه رشد متوسط اقتصاد جهان را درسال بانک با دالیل متعددی کوشیده اند ک

در صد را نشان میدهندباالتراست 0.4 درصد که رشد 3.5باالتر ازقناعت نشان بدهند که از رقم

کارشناسان این . که آنهم به رشد نسبتا سریعتر کشور های در حال توسعه تعلق گرقته است

جهان را در پیروی از سیاست های مناسب پولی بانک با دالیل متعددی عوامل رشد اقتصادی

بخصوص در پائین بودن نرخ بهره، پائین بودن نرخ تورم وافزایش پس انداز ها در تعداد از کشور

بانک جهانی . های صادر کننده نفت وهم کشور های اروپائی به اثر آزاد سازی بیشتراقتصادمیداند

اقتصاد جهان به نقطه اوج خود نزدیک شده ممکنست روند رشدسریع" ضمنا هشدار میدهد که

امکان کاهش آن وجود داشته باشدبه خصوص اینکه احتمال می رودبرخی عوامل ادامه رشد

در جمله این عوامل بخصوص به احتمال تضعیف بازار مسکن . اقتصاد جهانی را به مخاطره اندازد

تحولی می تواند رکود در سایر چنین : " ومی افزاید . " در کشور های پیشرفته اشاره میکند

بخش های اقتصادی رادر پی داشته باشد که به نوبه خود، از طریق کاهش تقاضا برای واردات مواد

از . "(خام از کشور های در حال توسعه ،بر اقتصاد این گروه کشور ها نیز تاثیری کاهنده بگذارد

تحت عنوان " جهانی شدنجنگ و" میشل شوسودوفسکی در کتاب ). ٢٠٠٧اپریل .بی بی سی

استراتژیستهای نظامی دولت امریکا، : " می نویسد » !طراحان نظامی تصمیم گیران واقعی اند «

Page 28: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

نظم نوین جهانی " پنتاگون وسازمان سیا تنظیم سیاست خارجی امریکا را به عهده گرفته اند تا

لکه با رهبران صندوق بین آن ها نه تنها با سازمان اتالنتیک شمالی ناتو ـ ب. را محقق سازند"

موسسات . المللی پول، بانک جهانی وسازمان تجارت جهانی ارتباطی ارگانیک واندام وار دارند

مالی بین المللی نظیر صندوق بین المللی پول که در واشنگتن مستقر هستند ودر ارتباط

د، اکنون دکترین تنگاتنگ با وال استریت وصاحبان مجتمع های نظامی وصناعی امریکا قرار دارن

این . " مداوای اقتصادی کشور های در حال رشد وجمهوری های سابق شوروی را دیکته میکنند

سیستم به دستگاه واقعی قدرت متکی است، یعنی بانکها وموسسه های مالی بین المللی، شرکت

که های صنعتی ـ نظامی وسازندگان اسلحه، غول های نفتی، موسسات بیوتکنولوژیک شرکت ها

تولیدات مرکب دارند وموسسات خبری که یا سازنده خبرویا قالب کننده خبربرای انحراف افکار

در جای دیگر ! " عمومی هستند، پایه های قدرت وتصمیم گیری را در واشنگتن تشکیل میدهند

مشخصه ای بحران اقتصادی را اینطور بیان » بحران اقتصادی جهانی«این کتاب تحت عنوان

بحران اقتصاد جهانی که همراه است با ورشکستی موسسه های دولتی، باالرفتن تعداد " :میدارد

بیکاران، نزول سطح زندگی در سراسر جهان از جمله اروپای غربی وامریکای شمالی وبروز قحطی

در تراز . " " در کشور های در حال رشد، موجد جنگ وگرایش به حکومت اقتدار گرا شده است

جنگ نه تنها منجر به . دارد1930ران کنونی عواقبی به مراتب وخیم تر از بحران بین المللی بح

افول اقتصاد اجتماعی به نفع موسسات صنعتی ـ نظامی شده بلکه روند فروپاشی دولت های

پنج روز قبل از حلمه تروریستی به . اجتماعی ورفاه را در اکثرکشور های غربی تسریع کرده است

سپتمبر 6وی در . رئیس جمهور بوش به پیش بینی پیامبر گونه ای دست زدمرکز تجارت جهانی،

بار ها گفته ام تنها در زمان جنگ ورکود فعالیت های اقتصادی یا مواقع : " اعالم کرد 2001

من واقعادر گفتار خود . اضطراری است که می توان پول مربوط به تامین اجتماعی را مصرف نمود

در حقیقت مشروعیت دوباره دادن به : "... این عنوان کوتاه نتیجه میگیرد ودر پایان ! " صادقم

هم . وتوجه به دخالت های نظامی امریکا در کشور های مختلف جهان است" دفاع ملی " تقویت

زمان به جای تولید کاال های مورد نیاز جامعه، تولیدات نظامی افزایش می یابد که به بهای نادیده

دولت بوش با . " " مردم سودسرشاری را به کمپانی های نظامی سرازیر میکندگرفتن احتیاجات

این کمک ها به شرکت های صنعتی ـ نظامی نمی تواند سیر صعودی بیکاری راکه هم اکنون

برعکس این جهت گیری اقتصاد امریکا صد ها ملیارد دالر . امریکا با آنروبروست از میان بر دارد

امپراطوری امریکا با حمله تروریستی یازده ). 16. " (کت خواهد کردسودرا نصیب تنها چند شر

را تحت نام مبارزه با تروریزم که با آغاز "جنگ نوین " سپتمبربه برج های مرکز تجارتی امریکا

این جنگ همزمان . حمله واعالن جنگ با افغانستان بود وهم پیمانان ناتو نیز از آن حمایت کردند

Page 29: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

انی آغاز گردیده، رکودی که امروز در تمام شئون زندگی جامعه بشری به فقر با رکود اقتصادی جه

ملیونها تن انجامیده است ودستآورد های بشرراکه طی قرون بدست آمده با خطر نابودی مواجه

بنگاه های مالی وال استریت، شرکتهای بزرگ نفتی امریکائی ـ انگلیسی، تولید . ساخته است

لیسی اسلحه ستونهای محوری امپراطوری را تشکیل میدهند که بدنبال کنندگان امریکائی ـ انگ

اقتصادی " اصالحات " تصرف مرزهای های جدید اقتصادی، خواه از طریق نظامی، خواه باتحمیل

جنگ بمثابه یک " برای غول های صنعتی امریکا . ویرانگر، در کشور های درخدمت بازار آزاد اند

" » جنگ وجهانی شدن«نویسنده کتاب " شودوسوفسکی " ل است که بقو" عملیات سود آور

که وی طرح . " امریکا راتشکیل میدهند" امپراطوری " میلیتاریزاسیون ودالریزاسیون دوستون

که مصارف آن توسط کمک نظامی امریکا تامین می شود پایه "برنامه کلمبیا " موسوم به

مبادله " نوبی میداند که هدف آن رشد در امریکای ج"آندین " میلیتاریزاسیون در منطقه

ودالریزاسیون منطقه است که تحت رهنمود های تحمیلی صندوق بین المللی پول "آزادتجاری

) شورون، بریش پترولیوم واکسون(همان شرکت های نفتی امریکائی ـ انگلیسی . انجام می شود

روریزم، سیاست میلیتاریزه سیاست خارجی امریکا را به بهانه مبارزه با مواد مخدروجنگ با ت

کردن منطقه ودر واقع حفاظت از لوله های نفت وگازومنافع سرشار مالی حاصله از مواد مخدر که

خلیج فارس ،آسیای میانه وافغانستان را . به ملیارد ها دالر می رسد را توجیهی می نماید

یکی " چیس انرژی " رئیس " ژوزف نومی " از نظر . بمحوراین میلیتاریزاسیون انتخاب نموده اند

، که شوسودوفسکی از آن در کتاب خود "جنگ وجهانی شدن "ازخدمت گذاران استراتیژی

یازدهم سپتمبر : " درپایان قسمت دوازدهم اینطور نقل قول میکند " جنگ وجهانی شدن "

ور اگر ایاالت متحده حض. وجنگ در افغانستان حوادث خوبی نبودند، گرچه کاری بدی انجام شد

خودرادر منطقه حفظ کند، احتماالیک نعمت خواهد بودبرای همه، والبته برای کشور های آسیائی

چراکه، برای اقتصاد نفتی منطقه اکنون در قرن جدید، یک مرز نوین شکل گرفته ! نعمتی بزرگتر

جنگ وجهانی شدن میشل شوسودوفسکی . " (است وافغانستان جزئی از این مرز خواهد بود

که شاخصه ای " طفیلی گری وگندیدگی سرمایه داری ). " جعفر پویا از سایت راه تودهترجمه

مهم امپریالیزم معاصرنیز است، بدون جنگ، کشتاربراه اندازی منازعات بین دولتها ومردمان

بمثابه . وازآن طریق رسیدن به منابع مواد انرژی وخام وبازارها قادر به ادامه حیات نیست

بازهم می توان از بحران . همه روزه به نوشیدن خون تازه برای بقایش نیاز داردداراکوالیست که

امپریالیزم حرف زد؟ سرمایه داری معاصر با بحران عمیقی که با جنگ جهانی اول وانقالب

اکتوبروجنبشهای آزادیبخش آغازگردیده وباظهورفاشیزم بحیث مظهرازامپریالیزم سرمایه داری

ملیون کشته 50اضافه از ( بربشریت بخصوص برکشور شوراها تحمیل کردکه جنگ دوم جهانی را

Page 30: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

پایان جنگ جهانی ). وباعث ویرانی ،انهدام صدها شهروتاسیسات تولیدی ورفاهی وغیره گردید

دوم با انحالل فاشیزم درعده ای از کشور های سرمایه داری، ایجاد بالک کشور های

د با برنامه های جدیدی اقتصادی پالن شده سوسیالیستی ومتحده، تاسیس دولت های جدی

دولتی که متکی بررشد سریع نیرو های مولده وایجاد ظرفیت های صنعتی وبازاروهم بلند بردن

سطح رفاه اجتماعی توده های ملیونی این کشورها را دردستور روز قرار داده بودند ودر اروپای

تامین رفاه وتعین حداقل مزد در برابر کار غربی دولتهای رفاه اجتماعی که بیشتر متکی بودند به

مساوی، تامین صحت ومسکن وسایر احتیاجات اولیه زندگی وهم تامین نظارت دولتی براهرم

های اقتصادی وتجاری ونظارت بربازار وگردش سرمایه وسطح رفائی خانواده ها وطفل ومادر از

یه لجام گیسختگی سرمایه دست آوردهای است که زحمتکشان جهان در کشور های متعدد عل

کشور های . داری وبازار در پایان جنگ دوم وچار دهه پس ازآن بسود بشریت ادامه وتعمیم یافت

سوسیالیستی درعرصه های اقتصادی ـ تخنیکی ورفائی سیستم از نظامهای را بوجود آوردند که

ای است که نمی توان آنرا نادیده تجارب آن برای تمامی دوران امروز وآینده بشریت از دستآورد ه

پایان وپس ازجنگ بین المللی دوم عالوه برفروپاشی سیستم استعماری وپیدایش بلوک . گرفت

کشور های سوسیالیستی وکشورها ی مستقل دارای انتخاب راه رشد مستقل وظهوراحزاب

روابط میان سوسیالیستی در ارکه قدرت کشور های سرمایه داری باعث دگر گونیهای عمیقی در

تحت » بحثی در باره مقوله امپریالزم”در" دومه نیکولوسوردو " که . قدرتهای بزرگ روی داد

جنگ امپریالیستی مورد نظر لینن که : " چنین می نویسند " یک امپراطوری غول آسا " عنوان

ید میان قدرتهای امپریالیستی در می گرفت، هدفش این بود که مناطق نفوذ براساس تناسب جد

از نوتعین ) که خودنتیجه رشد نا موزون کشور های نامبرده بود(نیروهای قدرتهای امپریالیستی

ولی امروز ما شاهد تالش آشکار ایاالت متحده امریکا برای ایجاد یک دولت جهانی «. " شوند

فزاید ومی ا» .این اما یک پدیده کامال تازه ای است. هستیم که باید زیر فرمان مطلق امریکا باشد

تردیدی نیست که هیتلر نیز در گذشته، وقتی که خواب تسخیر یک شبه اتحاد شوروی رامی : "

دید ومتعاقب با آن تسلیم بریتانیای کبیر را پیشگوئی می کرد که می بایست راه را برای پیدایش

رد، اروپائی گوش به فرمان هموار کند، که حاضر باشد ایاالت متحده را به شکست وتسلیم وادا

لیکن این یک توهم بیمارگونه گذارا . آرزوی سلطان بی رقیب جهان بودن را در سر می پروراند

امروز اماایاالت متحده امریکا با ناو های . " " بود واز همان آغاز برپاهای چوبین ایستاده بود

احت جنگی وپایگاه های خود همه جا حضور دارد ودر سایه برتری فوق العاده نظامی خود با صر

وحق بجانبی روز افزون در هر گوشه جهان مداخله میکند تا خواست های خودرا به خلق های

وی بسوال امکان رویاروئی بالقوه کشورهای امپریالیستی با امپراطوری . " دیگر تحمیل کند

Page 31: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

" ایاالت متحده، یا در گیری میان قطب های امپریالیستی محتمل خواهد بود وی به استناد به

به نظر : " سخن رانده اند بپاسخ می پردازد " اولترا امپریالیزم " که از " نگرشی " و" سکی کائو ت

آن دو فقط وقتی میتوان از امپریالیزم سخن راند که رقابت میان قدرت های بزرگ سرمایه داری

ما ا. " " بدرجه ای از حدت رسیده باشد که یک رویا روئی مسلحانه حداقل امکان بالقوه پیدا کند

دردوران جنگ سردایاالت متحده امریکا : " شرایط واقعی از چیزی دیگری حکایت میکند

علیرغم این . توانسته بود کلیه کشور های سرمایه داری را زیر سر کردگی خود متحد کند

ایاالت متحده امریکا با استفاده ازبحران کانال 1956در سال : " امپریالیزم از میان نرفته بود

انگلستان وفرانسه که خودرا در برابر . گلستان وفرانسه را از خاور میانه بیرون راندسوئز ان

خوداز آن شوی اقیانوس اطلس بسیار ضعیف می دیدند، بدون مقاومتی جدی جا خالی »متحد«

وی نتیجه میگیرد . " کردند وبر یکی از مهمترین وسنتی ترین مناطق نفوذ خود چشم پوشیدند

ه جنگ سرد تناسب نیروها به نفع هرچه بیشتر ایاالت متحده امریکا تغییر پس از خاتم: " که

استدالل لینن در برابر کائو تسکی ! بلکه برعکس . یافت ولی امپریالیزم کماکان از میان نرفت

. دومه نیکولوسوردو. بحثی در باره مقوله امپریالیزم. " (امروز بیش از پیش معنی پیدا میکند

نه تنها جانشین " میراث خواراستعمار"امپریالیزم بمفهوم ). سایت راه توده. بهرنگ. م. ترجمه ش

ساده استعمار ومستعمرات آنست، بلکه در عکس آن، چنان تمرکز از سرمایه مالی را برجهان

سرمایه جهان را اداره میکند، تمرکز ومداخله در وجود % 80 خانواده، 200مسلط ساخته که

لمللی ساحه عمل دارند وتوسط سیاست گذاریهای دولت های بانکهای که درسطح بین ا

که رابطه ای ... امپریالیستی حمایت میگردند مانند صندوق بین المللی پول، بانک جهانی و

بانکها که . تنگاتنگ با وال استریت وبانک مرکزی امریکا داشته ودر راستای آن عمل میکند

نی سود آور تبدیل میسازد ودرپهلوی رول میانجی سرمایه پولی غیر فعال را به سرمایه فعال یع

ام به اینطرف وبخصوص بعدازجنوری ٢٠٠٧ازآغاز سال . وواسطه به تمرکز میپردازند

به اینطرف سربلند نموده 2002امسال رکود اقتصادی امریکاوکشورهای غربی که ازسال ٢٠٠٨

طی . ت دستپاچه ساخته استوروز بروزوضع مالی واقتصادی جهانرا تیره وتار ساخته است، بشد

مدت شش ماه بانک مرکزی امریکا بطور غیر منتظره نرخ بهره راکه چندمین بار است پایان آورده

کمک میگردد تا از انحالل شان ) توده های مردم(وبه بانکها ی درحال ورشکستی از کیسه دولت

کارکه معموالبرای تصمیم این تصامیم بانک مرکزی امریکا خارج ازروال قانونی. جلوگیری نمایند

گیری درباره نرخ بهره تشکیل می شود اتخاذ شده ومطمئنانشانه نگرانیهای است که چشم

دولت بوش به تدابیری متوسل گردیده، تا هرچه . اندازرکود اقتصادی امریکارا بیان میکند

رنرخ به اینطرف چندین با ٢٠٠٨درطی هفته آخرجنوری . سریعترجلواین بحران گرفته شود

Page 32: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

بهره، در امریکا را پائین آورده اند وطی این مدت صدها ملیارد دالرازمالیاتها را به امید بهبودی

اما سرمایه گذاران ومتخصصین اقتصادی ومالی . اقتصاد کشوربه بانکها وشرکت ها بخشیده اند

مرکزی وبانک) فدرال رزرو(بانک مرکزی امریکا . موثریت این تدابیر را زیر سوال برده اند

انگلستان، بانک مرکزی اروپاوبانکهای مرکزی سوئیس وکانادا در اتخاذ تدابیر اضطراری به رهبری

بانک مرکزی امریکااعالم داشت که اوراق قرضه ٢٠٠٨ مارچ 11. بانک مرکزی امریکاشتافته اند

غ عالوه بر پول این مبال. روزدر اختیار نهادهای مالی قرار میدهد28 ملیارد دالررا برای200معادل

های است که قبل از این در سال گذشته وآغاز این سال چندین بار ببازار های مالی پمپ گردیده

مارچ 17بتاریخ . است واروپا نیز ازاین روش پیهم بهره می برد وتحت فشار امریکا قرار دارد

ر وال استریت که پنجمین بانک بزرگ در بازا» بیراسترنز« خبرگذاریهااز خریداری بانک ٢٠٠٨

بانک مرکزی امریکا برای خرید بیراسترنز وبرعهده گرفتن تعهدات : نیورک بود خبردادند که

ملیارد دالراعتبار در اختیار جی پی مورگان چیس 30مالی این بانک سرمایه گذاری دست کم

بانک جی پی مورگان چیس که هزینه خریداری این بانک را از بانک مرکزی. قرارداده است

دالربرای هرسهام بانک بیراسترنزخواهد پرداخت این بمعنای آنست 2امریکا دریافت میدارد تنها

درصدکمتر از ارزشش درپایان چند روز 98که بانک جی پی مورگان سهام رقیب خودرا در حدود

با آنکه جی پی مورگان چیس بیش از یک تریلیون دارائی دارد ،وجوه . خریداری می نماید

که ٢٠٠٨ مارچ 14این وضع در طی مدت چار روزاز . را از بانک مرکزی دریافت میداردپرداخت

هنوزمسئوالن بانکهای امریکائی امیداوار بودند که بطور اضطراری ماموریت نجات بیراسترنزرامی

توانند رهبری نمایندوجی پی مورگان در تالش بود تاراهی برای حمایت بلند مدت این پنجمین

سال از بانکهای قدرتمند امریکائی بوده راه 85ه گذاری بزرگ در وال استریت است وبانک سرمای

. آنرا بلعید٢٠٠٨ مارچ17عالج بیابد که نیافت وطعمه بحران گردید وبانک جی پی مورگان در

کارشناسان امور مالی وبانکی به این باور اند که این تنها بانک بیراسترنزنخواهدبود که به انحالل

ود، شرایط بدتر از آنست که کارشناسان قیاس میکنند سرنوشت بقیه بانکها وبازار ها نیز در می ر

اقتصاد امریکاشدیدابه : " ، وزیر دارائی امریکا اذعان کرده که »هنری پلسون«. معرض خطر است

نگرانی در مورد آینده اقتصاد جهان .). مارچ18بی بی سی " (هم ریخته ودر حال رکود است

یط نامساعد بازار های مالی باعث شده است که سرمایه گذاران برای حفظ ارزش دارائی خود وشرا

به سرمایه گذاری در زمینه های امن تر از جمله خرید کاال های مانند نفت وطال روی آورندکه

درنتیجه بهای نفت خام بطور سرسام آوری باال رفته است وقیمت طالدر بازار فلزات قیمتی بحد

کارشناسان امورسواالت مختلف . رسیده) گرم31.1( دالربرای هراونس 1032بقه باالتر ازبی سا

ومتعددی را مطرح می سازنداز قبیل چرا ناگهان سقوط به این شدت رخ داده است ؟ چه عاملی

Page 33: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

باعث آغاز سقوط شد ؟ آیا رکود اقتصادی امریکا برسایر کشور های جهان تاثیر خواهدداشت ؟

اقتصادی مداوا پذیر است ؟ یا اقتصاد امریکا را از پا می اندازد ؟ آیا امریکادچار رکود آیا این رکود

مطلق خواهدشد یاخیر؟ وصدها سوال دیگر که کارشناسان وخبرگان امور اقتصادی ومالی وبانکی

در صدد یافتن جواب به آن اند، اما بحران راه را همه روزه بر این کشور ها تنگ تر ساخته

شواهدی که عالج ناپذیری این رکود اقتصادی را . بسایر عرصه ها سرایت نموده استوبسرعت

عمیق تر می سازد، از همه اولترریشه در ماهیت نظام امپریالیستی وبازارآزاد نئولبرالیستی دارد

وسیاست های افراطی ونظامیگرانه ای جورج بوش رئیس جمهورامریکاهرچه بیشتر آنرا عالج

سیاستهای افراطی وضدونقیض وتجاوزکارانه جورج بوش که باتسط ومداخله، . استناپذیر ساخته

بی بند وباری نظامی امریکا ومستعمره سازی دوباره جهان همراه است هرچه بیشتروضع داخلی

ضریب بیکاری وهزینه بلند زندگی . امریکا را بیک انفجار قریب الوقوع نزدیک ساخته است

اده هاکه به اثرتورم وبلندی قیمت ها وبه باز پرداخت دیون خانواده ها خانواده ها باعواید خانو

فوق العاده آسیب رسانده است، تطابق ندارد، حتی گفته می شود که طبقه نسبتامرفه امریکائی

به طبقه متوسط ومتوسط به طبقه پائین بطرزی شدیدی در حال نزول است وکشورهای اروپای

نبوده هرچه بیشترطبقه متوسط اینکشورهابه طبقه پائین سقوط غربی وشرقی ازاین امر مستثنی

در ایاالت متحده امریکا . نموده وبر طبقه ای فقرای جامعه متمدن غربی بسرعت افزوده میگردد

. بلند رفته است٢٠٠٨ واوایل ٢٠٠٧هزینه گاز ونفت اضافه از چار برابرطی چند ماه اخیرسال

ن آوردن نرخ بهره از طریق فشاربر بانک مرکزی، دولت بوش این با کاهش مالیاتها برسرمایه وپائی

بانک را بارها وادار ساخته تا به اصطالح غرض تحرک بازار نرخ بهره را پائین آورد وهم ملیارد ها

دالربه اقتصاد بازاراز طریق بانکها بدون در نظر داشت انفالسیون وتورم نرخها پمپ گردیده است،

یکا به صدها ملیارد دالراضافی برای اهداف نظامیگرانه امریکادر سراسر وهم اقتصاد جنگی امر

ملیارد دالری تامین بودجه برای 190پنتاگون خواستار . قاره های آسیا وافریقا وامریکا نیاز دارد

جنگ عراق وافغانستان شده بود که باعث جنجال شدید بین نمایندگان دومجلس ورئیس

ازخروج تدریجی قوا ازعراق پشتیبانی می نمود که باتحدید جمهوربوش گردیده بود کنگره

ملیارد دالر بودجه ـ عمدتا 122بعدازجنجالهای شدید، سنا مصوبه . ویتوی بوش مواجه گردیدند

ملیارد مصارف 8که از آنجمله (برای تامین عملیات جنگی درعراق وافغانستان را تصویب کرد

الوه بر آن کنگره به رئیس جمهور دستور میدهد تا ظرف ، اما ع.)جنگ افغانستان را شامل است

هم چنان ناتو کمبودمنابع . روز پس از تصویب الیحه، تخلیه نیروها ازعراق را آغاز کند120

این : " درجنگ افغانستان را مکررا اخطارنموده، فرماندار ناتو جنرال دن مک نیل میگوید که

راین جنگ به مانورهای بیشتر نظامی نیاز است، به جنگی است که با کمبود منابع روبروست، د

Page 34: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

این ) 08.06.03بی بی سی . " (هوا پیما های بیشتر، اطالعات بیشتر ومراقبت بیشتر نیاز است

جنرال امریکائی تاکید دارد که اگر قرار است برنامه مبارزه باشورشها با دقت به اجرا گذاشته

بحران انرژی بحران انرژی که یکی ) همانجا" (ز دارد شود، افغانستان به چهار صد هزارسرباز نیا

از اندامهای بحران اقتصاد جهانی است که سیاستهای اقتصادی سود جویانه غولهای صنایع

تولیدجنگ ابزارها وغولهای نفتی امریکائی ومالی کشورهای غربی آنراازکیسه مردمان

نابع ودولتهای آن با تحمیل بودجه سراسرجهان تامین می نمایند وغرض تامین سلطه برجهان وم

های بلند نظامی واستفاده بی حد، بی مرز وتصرف وبکار گیری بی بند وبارمنابع انرژی وتخریب

طبیعت تحت نام بازار آزاد وجهانی سازی اجباری وتجارت آزاد که سرنوشت قیمتها را برای

گزارشگر اقتصادی بی . مایندمصرف کنندگان آن تنها عرضه وتقاضا تعین می نماید، خالصه می ن

کسی میداند «: پرسشی را خواسته تحت عنوان ٢٠٠٨در ماه فبروری " انتونی روبن " بی سی

را جواب دهد وی سر خط ارزیابی خویش از بازار های » بهای نفت چرا این اندازه باال رفته است ؟

" ت در بشکه را ثبت کرد سن32 دالر و101رکورد تازه " ٢٠٠٨ فبروری 20نیویورک که به روز

آغاز مینماید وسواالت ونقل وقول های متعددی از کار شناسان ومسئوالن وحوادث را سرهم

ودوباره به نقل قول ها " کدام یک درست است ؟ " بندی نموده ودوباره از خوانندگان می پرسد ؟

کاهش تولید توسط برخی میگویند افزایش بها به دلیل احتمال: " می پردازندومی نویسند که

سایرین میگویند این وضع ناشی از نگرانی در مورد قطع همکاری . کارتل نفتی اوپک است

ونزویال با شرکت های نفتی غرب است وبرخی انفجار دوشنبه در یک پاالیشگاه بزرگ نفتی در

یگیرد وزود نتیجه م. "ایالت تگزاس امریکا را جرقه ای می دانند که به افزایش شدید منجر شد

. اما حقیقت اینست که افزایش بها می تواند از دالیل کامالمتفاوتی سرچشمه گیرد: " اینکه

جان هال اسوستیش " از شرکت مشاوره انرژی "جان هال" از » دالیل زیربنائی«درتحت عنوان "

است منظور از سه شنبه عبارت (چرا روز سه شنبه اتفاق افتاد ؟ : "نقل قول نموده می افزایند "

.) سنت که در باال از آن یاد گردید32دالر و101 یکروز قبل از نرخ ٢٠٠٨ فبروری 19ازپایان روز

. ". واقعیت اینست که کسی واقعا نمی داند موضوع چیست یا اینکه اوضاع بکدام سمت می رود

وباردیگر در سطر دیگر عین سوال را بترتیبی دیگری ) بی بی سی٢٠٠٨ فبروری 22همانجا (

" بنابراین چه چیزی است که باعث باال وپائین شدن قیمت نفت می شود ؟ : " کرار می نمایند ت

مساله به دالئل زیر بنائی : مارک لوئیس از شرکت مشاوران بازار انرژی می نویسند " واز قول

. دالیل زیر بنائی یعنی عواملی که عرضه وتقاضای نفت اثر می گذارند" و. " مربوط می شود

ن تقاضا رادر رشد اقتصادی چین وهند وهم بیم رویاروئی امریکا وایران می تواند عرضه را وای"

واقعا ما نمی دانیم : " ریاکارانه اعتراف به نفهمی می نمایند که " لوئیس " وآقای . مختل کند

Page 35: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

، منظور از )همانجا" (ومشکل است که اطالعات مربوط به شالوده ها به آسانی در دسترس نیست

سیاست مدار پاکستانی " خانم بی نظیر بوتو" منظورازوقوع حوادثی است مثل قتل" شالوده ها "

وآزمایش موشکی کوریای شمالی وعدم دسترسی به احصائیه های مصرفی چین وهم نقش

یا هوسرانی یک مبادله کننده بازار ) هایدگ فوند(صندوق های سرمایه گذاریهای حفاظت شده

ما واقعا نمی دانیم که این شالوده ها در : " آقای لوئیس می افزایند . انندنفت وغیره مربوط مید

بازارها بدنبال نشانه هایی هستند که شالوده ها " زیرا ." هر لحظه از زمان چگونه رفتار میکنند

برخی از آنها بی ربط هستند، برخی غلط هستند ،برخی هم بی معنی هستند، اما . می فرستند

اقتصاد دانان که در خدمت غول های نفتی قرار ). همانجا. " (ت اثر میگذارندبهر حال روی قیم

را به ...) نفت وسایرمحصوالت انرژی، گاز وذغال سنگ(دارند عوامل افزایش قمیت نفت

می نامند که برعرضه " زیربنائی وبنیادی " دوکتگوری تقسیم نموده اند که اولی را دالیل

وقیمت هارا تغیرمیدهد بطور مثال ازدیاد . ی آن تاثیر مستقیم داردوتقاضای بازارمتکی بوده وباال

در صد چین وهند 8تقاضای روز افزون کشورها بمصرف انرژی، بخصوص رشد اقتصدی نزدیک به

عامل دوم رابه اساسات . که مصرف کننده گان وارداتی منابع نفتی اند بیشتر مورد توجه است

" تفاق می افتد، که کالهبرداران مالی وبانکی ازاین به اصطالح متکی میدانندکه هرروز در جهان ا

ها استفاده نموده، با بازی قیمت ها در بازار های بورس وتجارت دارائی های مالی را به " شالوده

در مورد اول که افزایش تقاضا وپائین بودن عرضه نفت باعث بلند رفتن . تاراج می برند

مقصرین در درجه اول رشد اقتصادی چین وهندوستان نشانه دوامدارقیمت ها گردیده، تنها

گرفته شده است وبعدا کشور های درحال توسعه که روز تا روز مصرف مواد نفتی شان روبه

بطور یقین تقاضای جهانی روبه توسعه بمواد نفتی بطور روز افزون با صنعتی شدن . توسعه است

شورهای آسیائی وافریقائی وامریکای وسطی وتوسعه شهرها وراه ها وارتباطات وبخصوص در ک

وجنوبی درهمآهنگی با توسعه ورشد توسعه می یابد، این پدیده نه تنها در مصرف مواد نفتی

کشور های در . صادق است بلکه در سایرعرصه های زراعی وصنعتی نیز این تقاضا باال می رود

. کشور ها نیز درحال توسعه استحال توسعه، تنها مصرف کننده نیستند، بلکه رشد تولیدی این

اغلب این کشور ها اند که با رشد پیهم تولیدی خویش به باال بردن عرضه وتنزیل قیمت ها

کشور های درحال توسعه بخش بزرگ از . دربازار جهانی، مردمان جهان را خدمت میکنند

ی کار ارزان این زمین ومنابع ونیرو. کاالهای مصرفی ارزان را در بازار جهانی عرضه میدارند

کشورها در یک رفت وبرگشت سرمایه غولهای انحصاراتی، سودبیشتر وارزش اضافی بیشتر را بر

این خبرگان در خدمت انحصارات توجه ومالمتی صعود قیمت های نفتی را بر تقاضای .میگرداند

توسعه را به این استدالل کشورهای روبه توسعه یا باید . کشور های در حال توسعه می اندازند

Page 36: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

متوقف سازند وبحیث کشور نیمه مستعمره ومستعمره وجیره خوار در حلقه منافع انحصاری

کشورهای سرمایه داری امپریالیستی خودرابند سازند، یا اینکه در صورت خالف به عواقب

سیاستهای تحدید آمیز بالکاد وتحریم وسایر سرزنشهای کشور های صنعتی در راس امریکا

در حالیکه حقیقت رشد وتوسعه . وصندوق بین المللی پول خودرا آماده سازندوبانک جهانی

کشورها باعث ازدیاد تولیدات وعرضه ارزان آن دربازار های ملی وبین المللی شده وبه تنزیل

فیصد ساالنه را نشان میدهد، 8 ــ 3رشد کشور های درحال توسعه از . قیمت ها یاری می رساند

این خبرگان سودهای بزرگ غول . باز نفت طی یکسال صد در صد بوده استاماازیاد قیمت ها در

های نفتی وصرف بودجه های عظیمی تسلیحاتی را که به کیسه صنایع نظامی می ریزند از کجا

امپریالیزم امریکا بانشر بی بندوباری دالروصرف در هزینه های نظامی هم سطح . تمویل می نمایند

وهم هزینه های زندگی نه تنها امریکائیان ومردمان سراسر جهان را استخدام را متضرر می سازد

کشور های پیشرفته وصنعتی دراستفاده بی . بسود کمپنیهای نفتی ونظامی متضرر ساخته است

بند وبارانرژی وتسلط این کشور ها برمنابع اساسی انرژی وسیاستهای سود جویانه وجنگ طلبانه

تقلیل عرضه که به اثر بحرانهای منطقه ئی به سرعت تولید .غول های نفتی ونظامی مربوط است

وانتقاالت نفت گاه گاهی صدمه میزند، ناشی از سیاست های نظامیگرانه وتهاجمی امریکا برعراق

وافغانستان وتشنج با ایران، ونزویال ،خشونت های نائیجریا وتهاجم اخیرترکیه علیه کرد های

انتقال نفت ومراکز آنرا با مشکالت مواجه میسازد که در شمال عراق زمینه های اند که خطوط

قیمت نفت بطور پیهم ودوامداراز یک دهه به اینطرف در صعود سریع . مرکز آن امریکا قرار دارد

فیصد 40 قیمت نفت ٢٠٠٨ به اینطرف چار برابر شده است وطی چار ماه اول 2002بوده وازسال

روزافزون قیمت نفت فشارفراوان بر اقتصاد های مصرف افزایش را نشان میدهد که این افزایش

کننده بخصوص در جهان سوم وارد کرده وازآن قشر های کم در آمد بشدت متضرر ونگران

تحلیلگران بانک سرمایه گذاری گلدمن ساک پیش بینی کرده که ممکنست قیمت . گردیده اند

" سازمان اطالعات انرژی " م دالر برسد، وه200 تا 150نفت در خالل شش ماه آینده از

طی گزارشی خبر از افزایش تولید نفت وتقاضای بیشتر بدان هم ) موسسه دولتی امریکائی(

وابسته به انرژی نفت 2030دراقتصاد امریکا وجهان نموده می افزایند که اقتصاد امریکا الی سال

ملیون 21 تا 20میزان تقاضا برای نفت طی این مدت از . وگاز وذغال سنگ باقی خواهد ماند

ملیون بشکه به 5.1 ملیون بیش بینی می نماید، اما تولید داخلی امریکا از 25بشکه در روز به

این ارقام گویای . ملیون بشکه طی ده سال اینده باسرمایه گذاریهای بیشتر خواهد بود6.4

وغول های نفتی را آنست که اقتصاد امریکا روز تا روز وابسته به نفت کشورهای خارجی بوده

برآن وا میدارد تا هرچه بیشتر مناطق ومراکز تهیه وتولید انرزی نفتی را در ساحه ای منافع

Page 37: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

حیاتی خویش تضمین نمایند، این بدان معنی است که لشکر کشی های امریکا بمناطق وکشور

لتها وکشور ها های جهانی وادامه جنگها هرچه بیشترامریکا را به زور آزمائیهای بیشتردر برابر م

تولید ومصرف روزانه نفت جهانی، وامریکا بحیث کشور نفت . ومنافع این کشور ها قرار میدهد

خوارواینکه غول های نفتی امریکا از طریق کارتل اوپیک چقدرنفت جهان را در اختیار دارند

ج وبطور رسمی شامل لست تولید این کارتل است وغول های نفتی امریکا در کشور های خلی

بخصو ص عراق، کویت وقطر وهم چنان مکزیک وعده ای دیگری از کشور ها در حیطه مستقم

از . نظامی ـ سیاسی امریکا به تولید سیاه وفروش آن یا انتقال آن به ذخایرعظیم دست می یازند

ملیون 5.1 سهم امریکا در آن ٢٠٠۶ ملیون بشکه تولید نفت جهانی طی سال 90جمله روزانه

تا 20وبرعکس میزا ن تقاضا ومصرف داخلی امریکا از ) تولید داخلی امریکا(زاست بشکه دررو

فیصد نفت را تولید 18 ملیون بشکه در روز باالتر می باشد، این بدان معنی است که امریکا 21

فیصد نفت 80اما یک ثلث نفت جهانی را بمصرف می رساند وناگفته نباید گذاشت که در حدود

بطور بسیار ساده فهمیده می شود که بحران مالی امریکا نه تنها . تیار خود داردجهانی را در اخ

در حدود امریکا یک بحران مالی است، بلکه این بحران اقتصاد امریکا را سالها است که از بیخ

وبن متزلزل ساخته وبحران نفت، بحران های بیکاری، تورم، بلند رفتن قیمت های مواد خوراکی

ند رفتن هزینه های زندگی وفقیر شدن توده های ملیونی وفقر وگرسنگی صد ها ودر نتیجه بل

این مرحله ای .ملیون انسانهای افریقائی، آسیائی وامریکای وسطی وجنوبی را تشکیل میدهد

ازیک فاز فرسودگی وگندیدگی امپریالیزم است که از طریق زور گوئی از کیسه فقرا وتوده های

رمایه داری وکشور های جهان سوم تغذیه می نمایند ودولت های زور صدها ملیونی کشور های س

گو امپریالیستی از طریق زور وسر نیزه به ثروت آفرینی به غول های سرمایه تحت شعار بازار آزاد

همانطوریکه قبال گفته آمد، کمبود نقدینگی در بازار های مالی جهان . خدمت می نمایند

بحران مالی معرفی گردیده است وامریکا تحت این پوشش به وکسرتجاری وبودجه امریکا عامل

صد ها ملیارد دالر ببازار های مالی جهان تزریق می نماید وسلطه غول های مالی را بر جهان

تحت پوشش جنگ با تروریزم تحت نام سیستم های دفاعی به تحکیم وتقویت . تامین میسازد

خته وتوان قدرت تهاجمی امریکا از هوا، بحر پایگاه ها یش درسراسرجهان بشمول اروپا پردا

وخشکه وفضای خارجی هیچ نوع مانع ورقیبی را نمی شناسد، امریکا توان آنرا دارد که در

دکتورین . سراسر کره ارض هر جائی راکه خواسته باشد در ظرف چند ساعت می تواند نابود سازد

رد که باید تحت فرمان مطلق امریکا نظامی اداره امریکا تالش برای ایجاد یک دولت جهانی دا

باشد وبرای اینکار امروزایاالت متحده امریکا با ناو های جنگی وپایگاه های نظامی خود درهمه جا

حضور دارد ودر حمایت برتری فوق العاده وبی رقیب نظامی سیاسی اقتصادی خویش باصراحت

Page 38: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

را بدیگر خلقهای جهان تحمیل وحق بجانبی در هرگوشه جهان مداخله میکند تا خواستهای خود

تاثیررکود اقتصادی امریکا درروند نزولی درگام نخست اقتصادکشورهای دونر امریکا . نماید

ضریب بیکاری رشدوامنیت شغلی پائین . ومعامله داران واقتصادسراسر جهان تاثیر خواهدداشت

. ملیونی را در پی داردانفالسیون ورکود بازار، بلندرفتن قیمت ها، فقر توده های . خواهد رفت

شرکتها یکی درپی دیگر . تاثیر عمده آن برصندوقهای تقاعد وبیمه های صحی وغیره خواهدبود

به اثر کاهش سهام که باعث کاهش سود میگردد ورشکست ومتضرر می شوند که در نتیجه

ای پرداخت های مالیاتی وعوارض گمرکی رابدولت کاهش میدهد ودولت ناگزیر میگردد نیاز ه

مصرفی خودرا ازطریق وراه دیگر تامین نماید که فشار این همه سیاستها برمردم عادی ومالیات

تمام این رویدادها در حالی صورت گرفته که . دهنده گان ومصرف کنندگان به شدت وارد میگردد

خویش درباره اقتصادکشور های مختلف جهان ٢٠٠٧بانک جهانی در گزارش خوشبینانه سال

نی تحوالت سالجاری وسال آینده میالدی راخوشبینانه ارزیابی کرده نرخ متوسط رشد وپیش بی

کارشناسان . در صدارائه داده است3.1اقتصادی در کشور های پیشرفته رابا افزایش قیمت درحد

بانک جهانی خوشباورانه یکی از عوامل رشداقتصاد جهانرا درسال گذشته پیروی از سیاست های

. آنچه که امریکا دیکته میکند. خصوص در پائین بودن نرخ بهره ارزیابی کرده استمناسب پولی، ب

کارشناسان به این نظر متفق اند که همه مشکالت از زمانی آغاز شد که شمار خانواده های کم در

. آمدکه قادر بپرداخت وام مسکن خود نبودند، بطرز بی سابقه ای بحران افزایش یافت

" می گوید که "پیشرفت برای امریکا " ناس اقتصادی موسسه تحقیقاتی ، کارش»کریستیانولر«

ادامه بحران بخش مسکن وموسسات اعتباری بخاطر ناتوانی خانواده ها در پرداخت اقساط

ما بطور قطع روزهای سختی رااز نظر . بدهیهای بانکی دورنمای اقتصادی امریکارا تیره کرده است

مشخص نیست آیااین بمعنی بروز رکوداقتصادی است یانه ؟ ما هنوز . اقتصادی درپیش رو داریم

دچارعدم توازن اقتصادی هستیم وبهاییکه برای آن خواهیم پرداخت، کند شدن آهنگ اقتصادی

متوازن نبودن رشد درآمدخانواده های : " بگفته آقای ولر " امریکا، بروز رکودیاهردوی آنها است

در شش سال گذشته یکی ازعلت های اصلی مشکالت طبقه متوسط امریکابا میزان تورم

مشکل اصلی اقتصاد امریکا در چند سال گذشته، رشد ضعیف بازار کار بوده . اقتصادی است

دراین سالها شاهد این بوده ایم که دستمزدها رشد نداشته اندومزایای بسیاری از کارکنان . است

تحمیل این هزینه ها . استشرکت هاوموسسات مانند حق بیمه وباز نشستگی قطع شده

مشکل اصلی . برخانواده ها، قدرت مالی آنها را کاهش داده وبسیاری از آنهارا بدهکار کرده است

). 03.08 24بی بی سی . " (همین است که مصرف کنندگان بدهکار شده اندوقدرت خرید ندارند

تحت فشار قرار داده سیر صعودی قیمت نفت اقتصاد کشورهای مصرف کننده را بطور فزاینده ای

Page 39: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

است وباعث نا آرامی های گسترده اجتماعی گردیده است، بخصوص در سراسر اروپا موج از

اعتصابات واعتراضات به قیمت بلند نفت که بخشی از آن عبارت ازمالیات های بلند دولتی نفت بر

ه کار بلند رفتن بهای نفت وسوخت در امریکا خدمات ملیونها کسب. مصرف کنندگان آنست

کشور های اروپا . وخدمات شرکت های خورد وبزرگ را در حال ورشکستکی قرار داده

وکمیسیون اروپائی اذعان دارد که نمی تواند دراین زمینه کاری را به انجام رساند وکشور های

کشور های . اروپائی را آزاد گذاشته تا هر کشور بطور آزاد میزان مالیات هارابرنفت اش تعین نماید

ربی حاشیه خلیج که دوران طالئی را پشت سر میگذارانند، کمپنی های غربی برای جذب ع

با . ومصرف پول های این سالطین بهشت های ساختمانی وشهرهای رویائی را راه اندازی نموده اند

آنهم بلندی کرایه ومواد غذائی وبیمه صحی برای اهالی ومهاجرانی که برای کار به این حاشیه

دولت چین وهند بر قیمت مواد نفتی کنترول دولتی . متحمل سخت ترین فشاراند. انددنیا آمده

را مرعی داشته به قیمت معینی عرضه میدارند ودولت بخشی از صعود قیمت را سوبسیدی می

این دودولت بزرگ آسیائی میکوشند هرچه بیشتر به ذخایر مطمئن اسیای میانه بطریق . نماید

عراق بزرگترین تولیده . با روسیه داخل معامالت نیک تجاری باشندمستقیم نزدیک گردند و

کننده نفت سرنوشت آن بدست نظامیان وکمپنی های نفتی سپرده شده با انحالل سیستم دولتی

دولت بطور . وکنترول وحسابدهی درتولید نفت وفروش نفت کامال از میان برداشته شده است

نیها های نفتی واز نظامیان وسیاست مداران امریکائی بنده وار درتاراج وچپاول نفتی از کمپ

حساب می برند وتوده های مردم در زیر آوار های جنگ واتهام القاعده زیر بمت وتانکهای

ایران بحیث بزرگترین تولید کننده دیگر نفت، نفت مورد استفاده داخلی . امریکائی له می شوند

نوز نمی تواند برای مصرف داخلی اش نفت را اش تحت سهمیه بندگی شد ید قرار دارد زیرا ه

59نائیجریا یکی دیگر ازتولید کنندگان وعرضه کنندگان نفت است که . تصفیه وپاکسازی نماید

باقی ببانک مرکزی بحیث ذخیره روز % 41عواید آن در مصرف بودیجه ملی واریز میگرددو%

ملیارد دالررسیده ودولت 12ه در حالیکه ذخیره بانکی اینکشور ب. مبادا نگهداری میگردد

اما مردم اینکشوردرفقر، . نائیجریا پول کافی برای توسعه وسرمایه گذاری وبهبود زندگی دارد

بیماری وفقدان وکمبود بیمارستانها ومکاتب وتجهیزات وکمبود خدمات شهری گرفتار اند، زیرا

پرداختهای بی بند به توصیه های بانک جهانی وصندوق بین المللی پول این ذخایربرای

روسیه متکی به منابع . وباروارادات که ازبرکت ازاد سازی برنائیجریا تحمیل می شود کار آمد دارد

ودولت روسیه توانست با عواید از این . خود وشرکت ها به نرخ ثابت مواد نفتی را عرضه میدارد

وقلدرمنشی این کشور ها منبع به استقرار نظام وپرداخت دیون به کشورهای غربی از زور گوئی

اگر وضع بدین منوال ادامه یابد، روسیه دوباره در آینده نه چندان . واحمال فشار های آنها بکاهد

Page 40: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

دوربا اتخاذ سیاست های عاقالنه به روش های حمایت ازمنافع منطقوی وجهانی اش، بحیث

توی ومدرن نه کشوری دارای قدرت نظامی ومنابع ونفوس مستعد به کارودارای تکنولوژی هس

بحیث یکی از اقمار امپریالیزم امریکا، بلکه درعکس آن، بحیث مهارکننده وکشور لگام زن

ونیزویال کشور دیگری نفتی در . امپریالیزم امریکا، امریکا را به زادگاهش برخواهند گشتاند

تحکیم از این اهرم صادراتی برای " چاویز" امریکای وسطی است که رئیس جمهور انقالبی آن،

قدرت حزب وخودش در سراسر امریکای التین بهره میگیرد وامریکارا دچار چالش های نیز

روسا ! گسترش بحران مواد سوخت باعث موج اعتصابهادر سراسر اروپا گردیده است . نموده است

وکارگذاران اتحادیه های کار گری اروپا که یوغ تراستها وکارتل های صنعتی وتولیدی را بگردن

بطور پیهم ناظراعتصابات گسترده ای ٢٠٠٨ته اند، دراین روز های هفته اخیرماه می گرف

دربخش های صنعت ماهیگیری وترانسپورت زمینی موتر های باربری دراروپا، ودرعده ای از

با بلند رفتن نرخ . کشورهای جهان بوده که در حال گسترش به سراسراروپا وجهاندیده می شود

این نارامیها روز تا روز گسترده تر وفراختر میگردد وکار آمدی دولتها را زیر مواد غذائی دامنه

از قول رسانه های خبری که با حداکثر کوشش میخواهند ،ازپخش وسیع اخبار . سوال برده است

این وقایع در رسانه های خبری جلوگیری کنند، با آنهم اخبارآن بشدت انتشار وتمام الیه های

ایاالت متحده امریکا که سلطان بالمنازع . شور های جهان را در بر گرفته استاجتماعی جوامع ک

ذخایر تولیدی جهانی دارد و سالطین نفتی آن میخواهند % 80نفت جهانی است وکنترول بر

ازطریق بلند رفتن سرسام آور قیمت های نفت ومواد سوخت درسود های اشتراک کند که به اثر

ای اخیر نظامی سازی سیستم ایاالت متحده امریکا در سراسر سیاست های اضافه ازسه دهه

به کیسه غول های نظامی امریکا ریخته می شود، ) جهانی سازی" (گلوبالیزم "جهان تحت نام

سهم ببرد تنها پدیده ای بلند رفتن قیمت نفت نیست که جهان را به لرزه در آورده با بلند رفتن

واد غذائی وسقوط وحشتناکی هزینه های زندگی طبقات قیمت نفت، بلند رفتن سرسام آور م

فقروگرسنگی . پائین ومتوسط جوامع ثروتمند وکشورهای درحال توسعه رامتضررساخته است

فزاینده کشور های فقیر روز تاروز مردم جهان والیه های مختلف اجتماعی مردم را برای تعین

تحت ٢٠٠٣در شماره نهم سال ) 17 ("گالبرایت . ک.جمیس. " سرنوشت شان بحرکت وا میدارد

پنج سال قبل در باره آینده بحران امریکا وموقعیت آن چنین سوالی را » ...نظم جهانی«عنوان

، تفاوتی با انگلستان ) نه امروز٢٠٠٣موقعیت سال (آیا وا قعیت امروز امریکا : " مطرح می سازد

تعهد نظامی ؛ همان فرسودگی قابلیت های دارد؟ آیا در آنجا، همان افراط در 45 ــ 44سالهایی

وهمان ) که دیگر به نظر می رسد زیر سوال رفته است(صادراتی وبرتری پولی در زمانی طوالنی

توهمات در مورد دخالت در صحنه بین المللی را مشاهده نمی کنیم ؟ البته اعضای شورای جنگ

Page 41: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

بااین . مالی، بر زمینی سست تکیه داردواشنگتن، این تصور را ندارندکه امپراطوری شان، ازلحاظ

وجود، حتی درامریکا، یک تغیر سیاسی هنوز به نظر امکان پذیرمی آید ؛ تغییری که حاصل از

مردم امریکا، لزوما ،مردمانی جنگ . دست دادن توهم عمومی نسبت به اهداف این سیاست است

. هزینه ای نظامی آن داردطلب نیستند ومیزان صبرشان، درمورد عملیات نظامی، بستگی به

آنهایقنا ترجیح میدهندکه ارتش این کشور، به نقشی عمدتا دفاعی برگردد ؛ تا شرایط رابرای

بازسازی اقتصادی، برپایه های صلح طلبانه ودر چارچوب باز سازی شده ای توافق های امنیتی

کردن ذخیره ها دراین در این صورت، نباید توانائی های آنها برای فعال. دسته جمعی مهیا کند

قرار اخبار خبری بی بی ). 18" (جهت، با موانعی از سوی محافل مالی بین المللی مواجه شوند

توام باتظاهراتی که در اعتراض به » گسترش موج اعتصاب ها در اروپا«) 30. ٢٠٠٨.05(سی

ست، دامنه صعود سرسام اور مواد سوختی بخصوص نفت در کشور های مختلف اروپا شروع شده ا

دراین روز تمام قایق های ماهیگیری در سراسر سواحل پرتگال .ای ان هرروز گسترده تر میگردد

در اسپانیا هفت هزار ماهیگیر تظاهراتی رادربرابر . هم چنان دربندرگاه ها لنگر انداخته بودند

است به اتفاق ماهیگیران فرانسوی نیز چندین هفته . وزارت زراعت کشور در مادرید بر پا داشتند

در اوایل این . همقطاران خود در بلژیک وایتالیا در حا اعتراض به سیر صعودی بهای سوخت اند

به ادامه . هفته رانندگان کامیون در انگلستان وهالنددر تظاهرات مشابهی شرکت داشتند

به اینطرف ) ٢٠٠٨ می 28از(اعتصاب رانندگان موتر های باربری بلغاریا، طی دوروز اخیر

تظاهر . رانندگان سرویس های مسافربری در سراسر کشور به اعتصاب یک ساعته دست زدند

کنندگان واعتصاب کنندگان خواستا رکمک های فوری به صنعت ماهیگیری ونیز افزایش یارانه

مشکالت ناشی از افزایش نگران کننده : " بی بی سی در پایان خبر می افزاید که . ها شده اند

اهیگیران ورانندگان کامیونها در اروپا محدود نمی شود واین معضل اقتصادی بهای نفت به م

بنزین در بسیاری از . کشور های غنی وفقیر جهان را بطور فزاینده تحت فشار قرار داده است

کشور ها به کاالیی خارج از توان خرید تبدیل شده وخطر اعتصابها ونا آرامی های اجتماعی در

کمیسیون اروپا که هنوز بجزء ) همانجا." (یک واقعیت تبدیل شده استبسیاری از کشور ها ب

جواب رد داده وضمنادربرابر خواستها " خواستها ی یارانه وکمک " ازبیانه ای منفی که درآن به

بحران مالی امریکا که آنرا تحت . انعطاف پذیری را الزم میداند هنوز کاری را از پیش نبرده است

خالصه می نمایند، گرانی نرخ مواد غذائی، قیمت باالی نفت ومواد " کن بحران وام مس" نام

سوخت خانواده های طبقه متوسط امریکا را دچاربحران شدید هزینه های مصرفی ساخته

وتوانائی پرداختهارا محدود نموده است تعداد مراجعین برای اخذ امداد به مراکز خیریه در طی

وکارکنان مراکز غذائی میگویند که بسیاری از مراجعین جدید افزایش داشته % 25این چند ماه

Page 42: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

این مراکز کارمندان وکارگران طبقه متوسط جامعه هستند وافراد تحصیل کرده زیادی دربین آنها

در الس انجلس از هرده نفر، " مدیر بانک غذادر الس انجلس میگوید که . دیده می شود

شاهد این هستیم که این افراد زیر . اش مشکل داردیکنفرباتهیه غذابرای خودواعضای خانواده

گرانی از دوجهت به فعالیت مراکز خیریه آسیب زده " وی می افزاید که ." فشار زیادی هستند

افزایش بهای مواد غذائی وسوخت بر اقتصاد خانواده ها فشار آورده وهم باعث شده تا از : است

) ٢٠٠٨بی بی سی جون ."(ای غذا کاسته شودمیزان کمک های مردم به مراکز خیریه وبانک ه

دیده می شود که انتظارات مردم از تدابیر دولتها وسیاست های بلند پروازانه ای نظامی دولت

در نزد مردم آن به پایان رسیده وآنها دیگر به انتظار " رسالت امریکا در جهان " بوش تحت نام

د ماند وبه خیابانها خواهند ریخت وآنچه راکه دولت جدید دموکراتها یا جمهوریخواها ن نه خواهن

دولت . دولت وقوای امنیتی امریکا انتظار ندارد، مردم خشم آگین همه چیز را بر هم خواهد زد

نویسنده " میشل شوسودوفسکی " ابزارخدمت به غولهای نظامی وشرکتهای نفتی که بقول

زدهم سپتمبر شروع شده بود، بحران اقتصادیکه قبل ازوقایع یا» جنگ وجهانی شدن«کتاب

.... نظمی که آزادی بازاررا هدف قرار داده است. عمیقا در پیوند با ایجاد نظم نوین جهانی است

کلیه ) الکهید، نورتهوپ گرومان، ژنرال دینامیک، بوئینگ وری تهون(پنج غول نظامی امریکا

هت مونتاژهای زنجیره مبالغ ومنابع تخصیص داده شده به تولیدات مصارف اجتماعی را درج

این عالوه برتخصیص های پیش بینی شده نظامی درسیستم تحت نام . " (نظامی کانالیزه کرده اند

وجنگ باتروریزم، عراق وافغانستان وسراسر جهان که صد ها ملیارد " سیستم دفاعی امریکا"

بزرگ ترین الکهید مارتین: " وبدنباله میخوانیم ). دالرمتجاوز است سرازیر گردیده است

تولیدکننده اسلحه در امریکا قسمت عظیمی ازپرسنل وبودجه بخش تجارتی واجتماعی خودرا

22کاهش داده تا بتواند هرچه بیشتر اسلحه های پیشرفته از جمله هوا پیما های شکاری اف

درهمین راستا کمپانی بوئینگ . ملیون دالراست85بهای هریک از این هواپیما ها . تولید کند

). 19."(در یافت میکند.اف.اس. ملیارد دالراز وزارت دفاع امریکا برای تولید هوا پیما های ج200

اثرمیشل شوسودوفسکی تحت عنوان » جنگ وجهانی شدن«همچنان درقسمت هفتم کتاب

استراتیژی جاده " پس از تفصیل استراتیژی نظامی ونفتی واشنگتن تحت نام » آذربایجان«

حکومت های دست نشانده را در مسیر خط های لوله های نفتی، اتحاد های که تشکیل " ابریشم

هدف این استراتیژی در خدمت غول های نفتی تا . وغیره را ایجا می نماید" گوام " نظامی مثل

کنترول مخاذن نفتی آذربایجان وداالنهای عبور لوله های نفت از باکوبه سوپسا در گرجستان وارد

های نفتی به ترمینال پیودونی در نزدیکی ادیسه سواحل بحیره سیاه به واز آنجا توسط کشتی

ترمینال پیودنی در . دوکشور گرجستان واوکرائین عضو اتحادیه گوام اند. اوکرائین صادر می شود

Page 43: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

ادیسه نفت وارداتی توسط خط لوله وژبا که از اسلواکی، مجارستان وجمهوری چک می گذرد وبه

ش ناتو به این منظوردر شرق اروپا عالوه بر سایر وظایف این خط را گستر. جنوب وارد می شود

شرکت های . حفاظت ومابقی در اروپای غربی تحت پوشش نظامی کشور های عضو ناتو قرار دارد

که شریک شرکت نفتی ایتالیائی " توتال الف فینا "نفتی امریکائی ـ انگلیسی وغول های نفتی

وم نفتی فرانسوی ـ بلژیکی وسایر کمپنی های نفتی اروپائی است وکنسرسی" ای .آن.ای" بنام

وروسی وایرانی برسر کنترول ذخایر نفت قزاقستان ودریای خزر که باید از طریق بحیره سیاه

وبالکان به اروپای غربی که در اختیار شرکت های نفتی امریکائی ـ انگلیسی است، سهم خودرا

امریکائی وانگلیسی تالش دارند تا شرکت نفتی فرانسه باال ببرند برسر رقابت اند وشرکت های

وایتالیا را از سرمایه گذاری درنفت ایران جلوگیری کند، سایر کشور های اروپائی مثل المان

باسهم گیری فعال خویش در عملیات افغانستان وناتو دربالکان وروابط تنگاتنگ با کشور های

اوانگلیسها را راضی سازندتا به سهم شان در این اروپای شرقی وروسیه می خواهند امریکائیه

اینکه چرا به این سرعت درسالهای اخیر قیمت . ذخایر وحوزه انتقال آن را برسمیت بشناسند

نفت سیر صعودی سرسام آوری را پیموده، متخصصان وکارشناسان دالیل وموجبات فراوانی همه

ه های باال رفتن قیمت نفت را فراموش روزه بیان میدارند بفردای آن این انگیزه های ومشخص

عامل اصلی بلند رفتن قیمت نفت بحران مالی امریکا که دیگر همه گیرشده وبه بحران . میکنند

اقتصادی تورم دالروقیمت مواد غذائی وبلندرفتن هزینه های زندگی صد ها ملیون انسانهای قاره

یاست ها جهانخوارگی امپریالیزم امریکا در مرکزاین س. امریکا، آسیا اروپا وافریقا گردیده است

وموسسات مالی قرار داشته که باسیاست های جهانی سازی سلطه گرایانه ای نظامی امریکا

وسیاست های نولبیرالیستی غرض کنترول بر سراسر کره ارض وبخصوص کشورهای دارای منابع

ن سیاست هاازدر مقابله بپا می بزرگ وبازارکه در اسیا روسیه، چین، هندوستان ودیگران اند، با ای

وهم چنان کشور های اتحاد اروپا وتقویت حوزه یورو وتضعیف نسبی حوزه دالری . ایستند

درجهان و خطربیرون شدن عده ای از کشورهای امریکای التین نه تنها از حوزه دالری ونفتی،

ازار آزاد که بتوصیه بلکه بطور کامل در حال فاصله گرفتن از سیاستهای لجام گسیخته وناکام ب

های امریکائی وبانک جهانی وصندوق بین المللی پول در همنوائی با وال استریت اجرا میگردید

اضافه از سه دهه استراتیژی جهانی سازی توام با کنترول نظامی جهان وجهانی . دیده می شوند

یات نظامی به سازی دالر بحیث پول ملی کشورها در سیاست های واشنگتن به شدت وتوسط عمل

پیش برده می شود، بخصوص دهه ای اخیرزعامت بوش پسرکه دوران پیامبر گانگی اش به پایان

هیچ . می رسد با لجاجت ودروغ وفریب علیه اذهان عامه کشوربه پیش رانده است

تقدیرودسـتآوردی را غیر ازبحرا ن وورشکستگی خانواده های امریکائی وبحران جهانی

Page 44: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

عتبار دولتهای که بر خط بازار آزاد وآزاد سازی وعدم مداخله دولت در وورشکستگی کامل ا

بزرگترین کشور های بازار آزاد مثل امریکا وانگلستان . اقتصاد تاکید دارند، نمی توان تعین کرد

به صدها ملیارد دالر وپوند استرلنگ را از کیسه ریزرف های ٢٠٠٨درجریان شش ماه اول سال

بانکها ببازار تزریق می نمایند وناگزیر گردیده اند، نرخ بهره بانکی راپائین بانک مرکزی از طریق

بیآورند وقسمتی از مالیاتها را ببخشند وعده ای از بانکها وموسسات مالی که ورشکست شده اند

. دوباره توسط دولت خریداری وبفالعیت های شان درسکتور دولتی باز گردانده می شوند

خسارات وارده وترمیم دوباره از کیسه دولت وعامه به بخش خصوصی باز بطوریقین پس از جبران

بازهم موج تازه ای از اعتصابها در حالی که خبر گذاریها ،اخباراعتصابها . گردانده خواهندشد

وتظاهرات را دررسانه های اطالعاتی بطور محدود ومقید تحت کنترول پخش می نمایند بدنبال

انسه، انگستان، پرتگال وفرانسه وایتالیا وکامیون رانان بلغاریائی وسایر اعتصابهای قایق رانهای فر

کشور های اروپائی ختم نگردیده که موج تازه وشدید تری ان باردیگر از اسپانیا ده هزار کامیون

هزار 90 اضافه از ٢٠٠٨ جون 8روز یکشنبه . ران برای مدت نامعین به اعتصاب پیوسته اند

یا دست از کار کشیدند ودر فرانسه نیز آغاز گردیده وگفته می شود که کامیون ران دراسپان

بسرعت سرسام آوری به سایر بخش ها وموتر های باری سرایت نموده درحالی که زمان انتقاالت

حاصالت زراعی است این اختالل نه تنها توانهای بزرگ مالی را به اقتصاد کشور های اروپائی

ماهیگیران اسپانیائی که قبال به اعتصاب دست . غذائی خواهد داشتوبلند رفتن بازهم نرخ مواد

هنوز دولتها هیچنوع تدابیر . زده بودند، گفته می شود به اعتصاب کامیونرانان ملحق خواهند شد

پیش گیری کننده ای را خبر نمی دهند وقیمت نفت همه روزه بطور سرسام آوری باال می رود وبه

الررسیده است، بلندی روز افزون قیمت نفت هم مصرف کنندگان وهم د139بشکه ای باالتر ا ز

ارجنتاین که یکی از کشورهای تولید . صاحبان صنایع وتجارت را ضربه شدید اقتصادی زده است

کننده مواد زراعی محسوب می شود ودرتحت برنامه آزادسازی بازار، ارجنتاین بحیث کشور

" وال استریت . " قرار دارد" استریت وبانک مرکزی امریکا حوزه دالریزاسیون وال" نمونه ئی در

سیاست های پولی ومالی عده از این "ذخیره فدرال امریکا " وبانک مرکزی امریکا موسوم به

کشور های امریکای التین رازیر نظر گرفته وتمام ساختارهزینه های عمومی بطور کامل در

زد ها بطور دائمی درحال نزول اند برنامه های اجتماعی دستم. اختیارطلبکاران امریکائی قرار دارد

از هم پاشیده شده اند وقشر های وسیع از مردم اینکشورها، بخصوص ارجنتاینیها به ورطه فقر

در ارجنتاین صنایع پیشه وری وزراعی نابود گردیده، نحو مصرف هزینه های . سقوط نموده اند

دستمزد ها سقوط کرده، برنامه . ه امریکائی استعمومی بطور کامل در اختیار صاحبان سرمای

به اثر فشار . های اجتماعی بفراموشی سپرده شده اند واکثریت مردم به ورطه فقر غلطیده اند

Page 45: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

تحمیل شده بر زارعین، زارعان تصمیم گرفته اند که اعتصاب شش روزه خودرا در اعتراض به

اعتصاب وتظاهرات ده ها هزار زارع در سراسر هرروز موج های تازه . افزایش مالیاتها ادامه دهند

سران کشور های جهان به پاسخ ٢٠٠٨ جون 3در حالیکه در روم . ارجنتاین در حال توسعه است

یابی وتدابیربه بحران مواد غذائی وباال رفتن قیمت های آن چاره می اندیشند، موج اعتصابها

روپای شرقی بطورهمه گیر در حال وتظاهرات از امریکای وسطی وسواحل اروپای غربی تا ا

به احتمال قوی که دولت هابرای یافتن راه حلها ورفع مشکالت ناشی ازبحران . گسترش است

ذوجوانب جهانی که از امریکا سربیرون کرده، به آسانی راه حلی نخواهند یافت ودامنه بحران

خواهند بود تا دوباره به دامنگیرسیاست های آزاد سازی بازارولبراسیون گردیده دولتها ناگزیر

. برنامه های اصالحاتی وحمایت ازسطح زندگی توده های وسیع مردم برای بقایای شان روی آورند

بحران مالی امریکا که براقتصاد امریکا وجهان بسرعت گسترش یافته وداخل تمام عرصه های

اری واقتصادی امریکا مالی، اقتصادی، تجاری وتولیدی گردیده وده ها موسسه مالی ـ بانکی، تج

این بحران باعث سقوط هزینه های مصرفی وباعث عدم پرداخت . را بورشکستی سوق داده است

قروض قسطی خانواده های امریکائی ببانکها شده وبه امریکای شمالی، التینی ها، اروپائی ها،

ه ها، سوخت قیمت مواد غذائی، کرای. افریقائی ها وآسیائی بشدت تاثیرات ناگوار داشته است

برق، آب وبدرفت وپرداخت های به انواع بیمه ها از آنجمله بیمه صحی خانواده ها، بیکاری

روزافزون وپائین آمدن سطح دالروغیره در کشور های غنی، سطح زندگی طبقه متوسط

کشورهای غنی رابه طبقه پائین نزول داده وطبقات اجتماعی پائین تر زحمتکشان وطبقه

به اثرسیاستهای سه دهه ای . الکین را به سطح فقر وناداری رانده استکارگروخورده م

اخیربخصوص از سیاست های خصوصی سازی موسسات دولتی ولبرا سیون بازاروورشکست

سازی، خصوصی سازی موسسات دولتی در امریکا وکشورهای اروپائی وسراسر جهان تحت چماق

وکشور های اقمار امریکا که بر سراسر جهان تهاجم سیاست های نظامی گرانه ای دولت امریکا

صندوق بین المللی پول قبل از اجالس ساالنه اش گزارشی . تحمیل میگردد ناشی گردیده است

مقرارت " در واشنگتن انتشار داده، که درآن بطور آشکارخالف توصیه های سابق این صندوق،

باوجود : " نسته، می افزاید که سهل دولتها ونظارت ناکافی بانکها را سبب وضعیت کنونی دا

مداخله بی سابقه بانک مرکزی امریکا وبانکهای مرکزی سایر کشور ها، بازار های مالی هنوز تحت

این کزارش امریکا را کانون بحران معرفی نموده وهم سایر کشور های صنعتی را . " فشار اند

رشد است تا کنون عموما نیزمقصر میداند وکشور های در حال توسعه که اقتصادشان روبه

بمعنی اینکه هم بازار آزاد وهم از اهرم های کنترول کننده دولت ." (انعطاف پذیری نشان داده اند

آقای بوش با طرح مغرورانه ای که از طرف کارمندان عالیرتبه بانک مرکزی امریکا . بهره برده اند

Page 46: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

المللی پول تهیه دیده شده بودبا بمشوره کارگزاران مالی وال استریت، بانک جهانی وصندوق بین

این طرح مجموعه ای ازتدابیر اقتصادی برای تزریق پول به جامعه وافزایش : "تبختراعالم داشت

اقتصاد امریکا را سرپا نگه خواهد داشت " امپول تقویتی" توان خرید خانوده ها است مانند یک

به قلب بازار های مالی جهان طوریکه دیده شد حتی یک روز هم نتوانست جرقه ای امیدی"

ملیارد قبلی از طریق بانک مرکزی 200 ملیارد دالر را بدنبال 150وارد سازد، در همانروزی که

10 ملیارد دالر، بانک مرکزی انگلستان 500ببازار ها تزریق کردند وهم بانک مرکزی اروپا

ای مرکزی تحت فشار امریکا ملیاردپوندوبانکهای کانادا وسوئیس عربستان سعودی وسایر بانکه

یکی درپی دیگرهرکدام بنوبه ای خود به این عملیه صدها ملیارد دالررا به کیسه های مالی

نتیجه همان بود که امروز می بینیم، بازار ها عکس العمل . خصوصی تحت این نام تزریق کردند

فت با سرعت هرچه مثبت نشان ندادند، نرخ مواد غذائی بطور سرسام آوری باال رفت وقیمت ن

ونظم نوین جهانی که تحت شالق نظامی ومالی امریکا به . بیشتر بطرف صعود در حرکت است

) ٢٠٠٨ اپریل 12(مطابق اخبار . پیش برده می شود در حال ازهم پاشی وناکامی مطلق قرار دارد

دند در واشنگتن برطرحی تواق وتعهد کر) 8گروه (مقامات هشت کشور صنعتی جهان موسوم به

نظارت بیشتربرشرکت های مالی اعمال کنند ودر معامالت بین المللی شفافیت بیشتری ایجاد «تا

رئیس صندوق بین المللی پول برای مقابله با معضل کمبود اعتباردر بازار های مالی جهان . گردد

ان بقول صندوق بین المللی پول ضرر های ناشی از بحر. لزوم مداخله دولتها را ضروری دانست

به تریلیون دالر رسیده ٢٠٠٨وام مسکن در امریکا وسایر کشورها طی تخمین سه ماه اول سال

سوال جدی این است که این ضرر ها ازکدام کیسه ها تامین میگردد ؟ آیا واقعا این ضررها . است

را تراست ها وکا رتل های خصوصی می پردازد، یااز کیسه بانکهای مرکزی ریزرو دولتی که

وه مالیه دهند گان ومنابع عامه تهیه گردیده است ؟ پرداخته می شود؟ تنها به لطف افزایش ازوج

پی ورویال داچ شل در سه ماهه اول سال به ترتیب آتی ثبت . بهای نفت، سود شرکتهای نفتی بی

= -) بریتش پترولیم(بی پی . " " ملیون دالر7.800= شـل ------ ----------سود شرکت : است

در فیصدیهای بسیار بلندی ٢٠٠٧بطور سرسام آوری از سه ماه اول سا ل. ملیون دالر6.588

عالوه برآن، سود سهام هرکدام در بازار های بورس بخصوص بازار بورس لندن ارتقای . قرار دارند

این سود شرکت ها درحالی تامین میگردد که بلند %). 5دریک روز . (بلندی را نشان میدهد

فت بطور سرسا آوری براقتصاد های جهان بخصوص مصرف کنندگان آن سایه ای رفتن قیمت ن

مرگبار گسترده وکارتل نفتی اوپک تحت کنترول مستقیم امریکا قیمت آنرا در جریان امسال

ایاالت متحده که کارتل ها وشرکتهای نفتی آن . دالر دربشکه هشدار داده است200باالتر از

بع نفتی جهان بطور مستقیم ویا غیر مستقیم کنترول ونظارت دار د تقریبا برتمامی ذخایر ومنا

Page 47: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

در گذشته های دوران رونق امریکا دولت از نفت مالیه ای پائینی . ازاین سود ها بهره می برند

امروز با صعود . دریافت میداشت وجامعه امریکائی با اصراف در سوخت موادنفتی عادت دارد

براهالی وخانواده های امریکائی زندگی رابشدت دشوار ساخته قیمت های نفت وسایر پرداخت ها

سیاستهای احزاب جمهوریخواه ودموکرات روز تا روز . وکارد به استخوان این جامعه رسیده است

مشکل . مورد تنفرومخالفت امریکائیان قرار میگیرد وجامعه از این سیاست مداران فاصله میگیرد

ار کار، بیکاری، نرخ پائین دستمزد ها وهم مزایای زیادی که اصلی اقتصاد امریکا رشد ضعیف باز

در سابق بکارکنان شرکت ها وموسسات مانندحق بیمه وبیمه تقاعد تادیه میگردید قطع گردیده

،انفالسیون باالباعث تورم قیمتها گردیده وتوان خرید خانواده های مصرف کننده رابشدت نابود

در صد، پرداخت اقساط قروض 5.25ت بهره طی دوسال بلند رفتن تدریجی قیم. ساخته است

مسکن برای اکثر خانواده هارامشکل ساخته وبانکها طی این دوسال اخیر اکثرخانه های

٢٠٠٨ ماه اول سال 4دولت درجریان امسال طی . مقروضین خویش را به حراج گذاشته اند

مقررا ت نظارت ”ه بازار تزریق وچندین بار قیمت بهره را پائین آورده وصدها ملیارد دالررا ب

که این مقررات برعکس روال بازار آزاد، نظارت وکنترول بانک مرکزی » بربخش های مالی امریکا

ودولت را برتمام وکلیه انواع فعالیت های موسسات مالی واقتصادی وشرکت های بیمه تامین

مسئولیت دارداطمینان تحت این مقررات دولت" وزیر دارائی امریکا مطمئن است که . میکند

وزیر دارائی آقای (وی آقای پالسون . " حاصل کند که نظام مالی بطور موثر تحت مقررات است

مابایدومی توانیم ساختاری داشته باشیم که برای جهانی : "متیقن است ومی فرمایند که ) بوش

ساختاری که بهتر یک ساختار انعطاف پذیرتر ،. که امروزدر آن زندگی میکنیم طراحی شده باشد

خودرابا تغییروتحوالت تطبیق دهد، ساختاریکه به ما اجازه دهد به طورموثرتری با اختالالت

اجتناب نا پذیر بازار برخورد کنیم، ساختاری که سرمایه گذار ومصرف کننده را بهتر محافظت

به .). بی بی سی ٢٠٠٨ مارچ 31.از بیانات هنری پالسون وزیر خزانه داری امریکا. " (خواهد کرد

این ترتیب وضع کشور های در حال توسعه وکشور های فقیر بدتر از آنست که در مورد آن گفتگو

گردد، وبطور پیهم این کشورها از طرف بانک جهانی وصندوق بین المللی پول ودولت امریکا

یل اپر12بدنبال نشست . تحت فشارآزاد سازی بازار، خصوصی سازی وعدم مداخله دولت اند

در واشنگتن که بر طرحی توافق ) 8گروه ( مقامات هشت کشور صنعتی جهان موسوم به ٢٠٠٨

ولزوم مداخله دولتها رابرای مقابله ... وتعهد کردند تا نظارت بیشربرشرکت های مالی اعمال کنند

جون 8(اینک در سایه بحران نفت . با معضل کمبود اعتباردر بازارهای جهان ضروری دانستند

وزرای انرژی هشت کشور صنعتی جهان در جاپان در حالی باهم دیدار مینمایند که ) ٢٠٠٨

تاثیرات سوء قیمت نفت بحیث یکی از زنجیره های بحران، تمامی اقتصاد جهانی را فرسوده

Page 48: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

نشست کشورهای صنعتی که متمرکز است برافزایش عرصه وتقویت منابع . ساخته است

پنج کشور مصرف کننده نفت ) 08.06.07شنبه (وز قبل یک ر. جایگزین انرژی وسایر مسائل

امریکا، چین، جاپان، هند وکوریای جنوبی از کشورهای تولید کننده نفت خواستند تولیدرا

این برای کشور " ضمنا گفت که " ساموئل بادمن" وضمنا وزیر انرژی نفت امریکا . افزایش دهند

آنهابه ما بعنوان . کالت اقتصادی امریکا باشندهای تولید کننده نفت منفعتی ندارد که شاهد مش

این کشورها ). ٢٠٠٨ جون 8اخبار . " (موتور مهم فعالیت اقتصاد جهانی وابسته هستند

نتوانستند با تقاضا های ضدونقیض امریکا که معتقد است که پرداخت یارانه های دولتی سوختی

ت از صنایع داخلی و حمایت از که در کشور های در حال توسعه غرض تقویت تولیدات وحمای

بر خالف پائین بودن بهای نفت در امریکا که اتباع به . طبقات پائین جامعه است توافق کنند

اصراف دراین مصرف عادت کرده اند امریکا به هندوستان وچین وسایر کشورها ی درحال توسعه

وزیر انرژی امریکا . تی بپردازندفشار می آورد تا از طریق برداشتن یارانه ها به به تنزیل مصارف نف

بطور یکجانبه معتقد است که یارانه های چین وهندوستان در مواد انرژی باعث ازدیاد تقاضا وباال

این بمعنی آنست که این کشورها رشد وتوسعه . رفتن مصرف انرژی وسطح قیمت ها شده است

ف گرانه ای امریکائی اقتصادی کشور وزندگی مردمان خویش را قربانی زندگی مجلل واصرا

نمایندگان چین وهند به تقاضای امریکا جواب منفی داده اند که آنها نمی توانند . نمایند

ازپرداختن این یارانه ها که به ثبات اجتماعی ـ سیاسی کمک نموده شهروندان شان را محروم

تعین میگردد، سازند وهم شهروندان شان توانائی پرداخت این هزینه ها راکه توسط بازار آزاد

ایاالت متحد امریکا بطور پیهم واز طریق سازمانهای بین المللی ومالی در اختیارش بطور . ندارند

پیگیر می کوشد تا فشار این بحران را در راستای که برستون فقرات مالی واقتصادی امریکا وارد

است مداران گردیده واز آن توده های عظیم ملیونی امریکا اعتقاد وامید خودرا به سی

جمهوریخواه ودموکرات روز تا روز از دست میدهند ودولت های صنعتی نیمکره شمالی وکشور

های درحال توسعه نیزاز اقتصاد امریکا واز حمایت های سیاستهای امریکائی روبه فاصله گرفتن

جای وارزش ٢٠٠٨هم چنان حوزه های بازارهای دالر بشدت طی این شش ماه اول سال . اند

بطور مثال طال ونفت ویورو، ین . قام خودرا بپول ها ومعادل های دیگری در جهان داده استوم

. جاپانی وسایر پول ها در تبادله بازار های مالی جاهای با اعتبارومطمئن تری را کسب می نمایند

هنوزمعامالت تجارت جهانی، معامالت بازار های مالی وکاالئی وبانکها ارزشها وسنجش های

ا به سختی به قیمت های دالری که بشدت آسیب پذیروبسوی ورشکستی روان است با بی خودر

اعتمادی انجام میدهند امپریالیزم خالف ادعای آن به نقش دولت نیاز دارد همانطوریکه بین

دولت وجامعه پیوند های وجود دارد وهردو به پیدایش همدیگر کمک وهمدیگر را متقابال یاری

Page 49: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

دولتی مستحکم ومنسجم باعث تسهیل سازماندهی رشد نیروهای تولیدی، می رساند، دستگاه

رفاه اجتماعی، تمرکز وبکار گیری سرمایه وسازماندهی سرمایه صنعتی واجرای پروژه های

راغرض توسعه یاری واداره ... اقتصادی ونظارت بر داد وستد داخلی وتجارت بین المللی وبازار

شد که سرمایه داری تجاری غرض تامین وفراهم آوری سود در قسمت های قبل دیده . مینماید

تجاری نیاز به نظم تجاری وبازاروراه های انتقاالتی وضمانت های پولی وغیره داشت وبدون وجود

دولتها ی فئودالی که غرض تامین هزینه های . دولت نمی توانست آنرا انسجام وعملی سازد

تجارتحمیل یا از طریق استعمار گری وچور وچپاول نظامی ومجلل خویش، مصارف آنرا بر رعایا و

وراه های دیگر تامین هزینه می نمودند این دولتها که در برابر اهداف سود جویانه تجاری وبعدا

سرمایه داری برای آزادی بازاراز قید مقررات ونظام های . سرمایه داری صنعتی مانع بزرگی بود

توام با انقالبهای . ختیار منافع خویش به تصرف بگیرددولتی خواست مجموعه نظام دولتی را در ا

بورژوازی در اروپای غربی نظام دولتی کهن در زیر لوای شعار آزادی سرنگون ونظام دولتی جدید

که از سرمایه داری مبتنی بر استثمار کار مزدوری واستعمارگری قاره ها وکشورها برای تامین

وش کاال های تولید سرمایه داری بهره می برد، جائی خودرا مواد خام ونیروی کار ارزان وبازار فر

بدولت نیرومند ومنسجم استعماری مثل دولت بریتانیای کبیرواداره مستعمرات وسیع در قاره

اینکه اقتصاددانان بورژوازی به . های آسیا، افریقا وامریکا واسترلیا داد وآنرا تامین ونظم بخشید

کیه دارند خود متوجه بوده اند که هیچگاهی به اصل نظریه پایان نقش دولت وآزادی بازارت

تمکین نداشته اند وبطور دایمی واستواراز " داویدریکاردو" مبادالت آزاد " امتیازات مقایسوی "

نقش های دولت در تنظیم بازاروسوداگری ،رشد نیروهای مولده وتولید وهم ازنقش سرکوب

گری واجتماعی داخلی وسرکوب مستعمراتی گردولت بحیث ژاندارم علیه جنبش های کار

امروز دولت امپریالیستی امریکا . کشورها وجنبش های آزادیخواهانه مردمان استفاده برده اند

وشرکای آن بحیث میراث خوار استعمار، در اجرای همان نقش ناظر بر اوضاع بین المللی بحیث

بزرگ، کارتل ها وتراست های سرمایه پلیس جهانی اما نه بیطرف بلکه تابع منافع سرمایه داری

در گذشته این نقش بردوش کشور های استعماری مثل بریتانیای . داری ومنافع آن عمل میکند

در پایان جنگ اول بین المللی وبخصوص بعدازآنکه . کبیر، هسپانیه، فرانسه وجرمنی قرار داشت

سر گذاشت، دولت امریکا بحیث ایاالت متحده امریکا با مداخله دولت، بحران اقتصادی را پشت

یکی از قوی ترین ومقتدر ترین اقتصاد ها ودولتهای های امپریالیستی درعرصه جهانی ظهورکرد

وسایر دولتهای استعماری را یکی در پی دیگراز قاره ها وکشور ها در زیر شعارآزادی ودموکراسی

این حاکمیت منافع تراست ها . نمودبیرون راند وخود بر منابع مواد خام وبازار ها تسلط را تحکیم

وکارتل های امریکائی بجائی رسیده که دیگر مرز وکشور وهویت مذهبی، رنگ، قاره ومرز

Page 50: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

کشوری را برسمیت نمی شناسد، بهر جائیکه رغبت کرد سرنوشت دولتها وحاکمیت کشور ها را

ودرنقش پلیس، بهر ترتیبی شده، از طریق گماشتگان خویش یا مستقما در اختیار میگیرد

گستردگی پایگاه های امریکائی وناتووشبکه های . ژاندارم ومحاکم بین المللی حضور دارد

استخبارتی نظامی سیا وپنتاگون به ایاالت متحده این امکان را میدهد که بشمول کشور های

موفقیت اروپائی، آسیائی، افریقا وامریکا هر جا که خواسته باشد بطور مستقیم به عملیات نظامی

آمیزدست بزند ویا اوضاع رادرمنطقه یا بین کشور ها ونظامها به سود خود دگر گون سازد ودر

هر " پایان بحیث برگزیده ای آسمانی تحت شعار تامین صلح، باز سازی ودموکراسی یا بقولی

ونه نم. که وی در زراد خانه نظامی اش تجویز نماید، بخورد دولتها ومردمان میدهد" زهری ماری

های آن نه تنها افغانستان وعراق معاصر، بلکه در امریکای وسطی وجنوبی کشور های افریقائی

تجزیه یوگوسالویا وادامه تشنجات کشور های بالکان، نشانه . وعربی، آسیا واروپا فراوان است

گیری ایران، سوریه وکوریای شمالی بحیث کشور های شرارت دنباله اهداف توسعه طلبانه وسلطه

سازمان نظامی ناتووسازمان ملل وشورای . جویانه امپریالیستی دولت نظامی ایاالت متحده است

امنیت وسایر سازمانهای بین المللی ومنطقوی از منافع وهدایات ایاالت متحده بطورمستقیم

منظور "(انتقاد از امریکا " در آخرین بیانه ای عفو بین الملل در زیر پوشش . حساب می برند

این کشور ) 20(» مسئولیت رهبری اخالقی«به دلیل آنچه عمل نکردن به " ، ) امریکا استدولت

28(طی این تازه ترین گزارش ساالنه سازمان عفوبین الملل . در جهان نامیده انتقاد نموده است

کشور را فهرست کرده است ،که 150در موارد نقض حقوق بشر) بی بی سی٢٠٠٨مه می

کشوربصورت نا 54جهان مورد بدرفتاری وشگنجه قرار میگیرند ومردمان کشور 81شهروندان

سازمان عفوبین الملل از . کشور جهان آزادی بیان وجود ندارد77عادالنه محاکمه می شوند ودر

برای عمل نکردن به " جمله اینکشور ها به ایاالت متحده نیزانگشت انتقاد گرفته و امریکا را

وهم بخاطر حمایت از پرویز مشرف رئیس جمهور " اخالقی جامعه جهانی مسئولیت بالقوه رهبری

پاکستان در زمان اعالم وضع اضطراری که تصمیم به اخراج قضات ومحدود کردن رسانه ها وهم

جالب ترین موضوع گزارش . به سبب دایر نمودن زندان گوانتانامو مورد ایراد ومالمت قرارمیدهد

عنوان بزرگ ترین ابر قدرت در جهان که " به نقش ایاالت متحده به سازمان عفوبین الملل توجه

توانائی تعین معیار های رفتاری سایر حکومت ها را دارد واین کشوردر سالهای گذشته به عنوان

باید نقش نظارت گر خودرا توسعه . "کشوری بی اعتنا به قوانین بین المللی شهرت یافته است

اینجا ارتباط به موضوع ؛ سه مسئله در مورد سردمداری امریکا ).٢٠٠٨ می 28بی بی سی .(دهد

" اول ــ اینکه در این گزارش به : بحیث دولت سلطه گستر جهانی برازنده ومورد توجه است

امریکا بحیث بزرگترین ابر قدرت در جهان که توانائی تعین معیارهای رفتاری سایر حکومت ها را

Page 51: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

در تعین معیار های رفتاری حکومت " المللی را واگذار میکند که همان نقش ژاندارم بین . " دارد

مورد مالمت وانتقاد " عمل نکردن بمسئولیت های بالقوه رهبری اخالقی جامعه جهانی " و" ها

دوم ــ گزارش بطور کشدار ومریز انتقاد وتوصیف از نقش جهانی دولت چین چه در . قرارمیگیرد

ر های جهان وهم فروش اسلحه بکشور های که به اصطالح معامالت تجاری واقتصادی با کشو

نامطلوب اند وباید تحت تحریمات قرار گیرند نه تنها همکاری چین را به حمایت از امریکا جلب

می نماید، بلکه این گزارش بطور روشن وواضح چین را دعوت به همکاری با هژمونی دولت امریکا

عفوبین الملل عالوه برآنکه دولت ایاالت متحده را بر جهان می نماید سوم ــ گزارش سازمان

عمل نکردن به " به " بزرگترین ابر قدرت جهانی " به عنوان " مسئولیت های اخالقی " تحت نام

بمالمت میگیرد، ودولت چین را با متهم بودن به ادامه " مسئولیت بالقوه رهبری جامعه جهانی

حریم های بین المللی به عده ای از کشور ها مثل سانسور رسانه ها وپیگرد مخالفان ونقض ت

سودان، نائیجریا، برما، وزیمبا به وادامه دولت خود کامه وهم ارسال اسلحه وادامه تجارت با عده

ای از کشورها، با همه این نقض ها وتخلفات از نورمهای این سازمان، آنرا بهمکاری با این هژمونی

این سازمان بخوبی واقف است که دولت چین که رهبری . دولت امپریالیستی تحریک می نماید

دولت آن بدست حزب کمونیست چین است ودر راه شگوفائی ورشد اقتصادی کشوروبهبود

با اینکه این سازمان بخوبی میداند که دولت توده . زندگی توده ها گامهای بلند را برداشته است

ن از محتوی در تضاد است با آنهم چین ئی چین با هژمونی دولت امپریالیستی امریکا برجها

رابهمکاری بدولت امپریالیستی امریکا می طلبد و آنرا را ترغیب می نماید تا از هرم های فشار نه

دراین گزارش بطور پیهم، . حمایت ازعده ای رژیم ها ودولت ها از ایاالت متحده پیروی نماید

ن همه مصیبت های ناشی از تجاوزات وجنگها تاکید بر هژمونی امریکا برجهان وبه حاشیه بردن ای

وکشتار های بیرحمانه در سرزمینهای بیگانه علیه ساقط ساختن رژیمها ونظامها نادیده گرفته می

شود وهم ایجاد، توسعه پایگاه ها وشبکه های استخباراتی وماهواره ئی که حق حاکمیت وآزادی

آیا این سخنان وبیانه ها وانتقادات از . مردمان را نادیده میگیرد، دراین گزارش مسکوت است

بطور آشکارتخلف از نورم های » سازمان عفوبین الملل«بلند پایه ترین مقامات بین المللی مثل

قبول شده بین المللی که حق حاکمیت دولتها ومردمان را محفوظ میداند نیست ؟ آیا همچو بیانه

سی بین المللی امریکا را حمایت و پشتیبانی ها وترغیب هاحمایت یکجانبه از نقش ژاندارم وپلی

قرار نمی دهد ؟ به این ترتیب در گزارش های بلند باالی سازمانهای بین المللی، از سازمان ملل

وشورای امنیت آن تا سازمانهای جانبی آن بترتیب کم وبیش که مجری سیاستهای ایاالت متحده

تحده بر سراسر جهان سر تعظیم فرود کردن امریکا اند، به سلطه گرائی وزور گوئی ایاالت م

سازمان های جهانی مثل سازمان تجارت جهانی ،سازمان جهانی پول وبانک . وحمایت از آن است

Page 52: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

ودیگران، در راستای منافع بزرگ سرمایه داری امریکا که در وجود دولت سلطه گرای ... جهانی

درپایان جنگ . وجیهی می نمایندجهانی ونظامی امریکا متمرکز است این منافع را حمایت وت

جهانی دوم، دولت امریکا بحیث مقتدرترین اقتصاد ودولتی که بربزرگترین قدرت نظامی

وسالحهای کشتار جمعی واستعمال بی باکانه ای آن مجهز بود در عرصه قدرتهای جهانی نه تنها

وهم درپایان این . ر آوردظهور کرد ،بلکه این قدرت را در اروپا وآسیا وافریقا به آزمایش وعمل د

مشاور "جان کنز" جنگ بود که به اثر پا فشاریهای دولت انگلیس وشهرت نظریه های اقتصادی

1932اقتصادی سلطنت بریتانیا که غرض خروج از بحران اقتصادی مشهور به اضافه تولید

گ توجه به سازمان جهانی پول وبانک جهانی را بوجود آوردند وجان کنزبرای دوران پس از جن

نظامی داشت که در آن دولت های بزرگ مجبور نباشند، رعایت های توافق تجاری را مافوق

پیشرفت های اجتماعی وبخصوص فراهم آوری کار برای همه قرار دهند وی داد وستد آزاد را، در

به . هم زیستی با یک نظام محافظوی می دیدکه از طریق نهاد های مالی بین المللی تامین گردند

نظریه جان کنز ــ که اقتصاد انگستان بشدت مدیون وزیر بار قروض امریکا که به آزادی تام

اقتصادی وطال بحیث معیار ایده آل پرداختها عمل میکرد قرار داشت وامورمالی که بوسیله

بچیزی اهمیت نمی ) آنهم طال(سرمایه داران ثروتمند اداره میگردید وبجزسود های عظیم مالی

، تنها می خواستند تا پرداختها ودیون بزمان معین آن پرداخت گردد اینکه باچه قیمت ؟ دادند

در پایان جنگ، کشورهای داخل جنگ جهانی دوم بخصوص اروپای . اصال برایشان مطرح نبود

شمالی واتحاد شوروی واروپای شرقی که با ویرانی، کمبود نیروکاروکسر شدید توان پرداختها زیر

راه بیرون رفت برای دولت . تخصیص هزینه ها به تولیدات نظامی قرار داشتندبار کمرشکن

شوروی که بوعده های ایاالت متحده ورئیس جمهور روزولت غرض بازسازی اتحادشوروی بعداز

شورویها ومتحدین شرقی آن توانستند که با پیروی ازیک . جنگ نظر داشت، یکسره ناکام ماند

مرکز وسوسیالیستی تحت نظارت شدید دولت شوروی مدل ابتکاری پالن دولتی مت

دالر " و" ربل کلیرنگ "که ) سییف(سوسیالیستی وکشورهای عضو شورای اقتصادی کمیکان یا

اتحا شوروی . قبول کردند) پولهای غیر قابل رویت(رابحیث پول در معامالت تجاری " کلیرنگ

نی کوتاهی بر ویرانیهای جنگ فایق وکشورهای عضو اتحادیه اقتصدی کمیکان توانستند در زما

تربیه کدرفنی ـ . آیند کشور ها وشهر هاواقتصاد بازسازی گردید رشد نیروهای مولده تامین شد

تخنیکی وعلمی توجه جدی مبذول وبسطح رفاه خانواده ها از لحا ظ غذا، مسکن، دوا،

اه ها اعمار مکاتب داکتروبسترتوزیع عادالنه خانه به زحمتکشان شهروده تامین آب وبرق ور

وکودکستانها وشیر خوار گاه ها وپرورشگاه ها وزایشگاه ها بسطح سراتاسری برای همه در نظر

اتباع کشور های سوسیالیستی از بیمه های صحی وبیمه بازنشستگی ساعات . گرفته شد

Page 53: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

در. روزاستراحتگاهی تقریبا مجانی برای همه تامین گردید25کارورخصتی های باحداقل با

. عرصه تکنولوژی ودست آورد های علم وفن، اولین انسان شوروی به فضای خارجی قدم گذاشت

دولت شوروی ومتحدین آن بچنان سنگری برای کشور های که جدیدا به استقالل رسیده وراه

های رشد مستقل اقتصادی رابا همکاریهای اقتصادی ـ تخنیکی اتحادشوروی به پیش می بردند

تصاد رهبری شده تحت پالن دولتی سود می جستند، یکی هم دولت شاهی واز مزیت های اق

افغانستان بود که طی دو ونیم پالن پنجساله توانست به تقویت وتجهیزقوای مسلح واستحکام

وثبات نظام بپردازد که درپناه آن زیربنای حداقل مادی جامعه اعمار شد وانباشت سرمایه،

. خانواده های شهری از حالت بدوی به شهری رونق یافتاقتصاد وتجارت رونق گرفت، زندگی

اما اروپای غربی به برکت نظریه های جان کنزغرض تعادل وامهای این کشورها که لزوما به ). 21(

موعد باید پرداخت میشد وقروض جدید سرازیر میگردید، دولت ایاالت متحده تحت شرایطی و

، تاسیس بانک جهانی ) برای کنز قابل قبول نبودکه حتی(تامین امتیازاتی بیشماری برای خود

وصندوق جهانی پول را پذیرفت، اما با آنهم شرایط چنان دشوار بودکه انگلستان نمی توانست

افسانه هجوم شوروی به اروپای غربی وآغاز جنگ سرد . تحت آن به اخذ قروض بیشتر تن بدهد

وی، رشد نیروهای مولده آن وتوان وهم نمونه های رونق اقتصادی وسیاسی سوسیالیستی شور

اقتصادی ونظامی متکی بخود این کشور پهناور وعقبمانده وجنگ زده، به عاملی تبدیل گردید تا

طرح پالن مارشال که کامال یک پالن تقویت نظامی کشور های اروپای شمالی در حمایت ناتو بود،

تیک در کشور های اروپای غربی منجر به باز سازی بعداز جنگ وایجاد اصالحات ضروری دموکرا

دولت امریکا نزدیک به پایان جنگ تجاوزگرانه بر ویتنام به برنامه سیاسی داخلی تحت . گردید

برنامه اصالحات اجتماعی جامعه بزرگ راطراحی کرد که ) شیوه جدید (1964" نیو دیل" عنوان

به آموزش وپرورش امنیت اجتماعی، تنظیم بیمه های صحی ،کمک به مسکن، کمک: تحت آن

وترویج سیستم خریداری به اقساط وغیره را مورد حمایت دولت قرار داد این تحول ساختاری

جدید در نظام اجتماعی باعث تحولی درعادات مصرفی وخرید خانواده ها شده وامریکا را به

کوتاهی حیث پیشتازونمونه دربرابرسایر کشور های اروپای غربی قرار داد به اینترتیب زمانی

کافی بود تا این مودل درستی وسالمتی خودرا نشان بدهد ودرپی آن هجوم سرمایه مالی

وموسسات مالی وبانکهای تجاری برتری های خودرا کسب کردندووضع رابحالت اولی بعداز جنگ

تاریخ اقتصادی کشور ها بیانگر این اصل است که بدون وضع قوانین محدود . جهانی برگشتاندند

جاری، تامین انباشت وسمت دهی سرمایه ها وحمایت از مولدان داخلی وتولیدات آنان کننده ت

کشور های پیشرفته . دست یابی به پیشرفت وصنعتی ساختن کشورهای پیشرفته میسرنبود

بدون دست انسجام دهنده ای رهبری دولت به این پیشرفت دست نیافته اند کشور های

Page 54: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

فرانسه ،المان، جاپان، کوریای جنوبی ،چین وهندوستان پیشرفته ازقبیل امریکا، انگلستان،

وسایر کشور های در حال توسعه ویا فقیرمثل افغانستان به برنامه ریزی دولتی ودست کنترولی

ایاالت متحده " تحت حمایت دولتی، . دولت براقتصاد کشوراز نیاز های درجه یک شان بوده است

ست به باالترین نرخ رشداقتصادی جهان با تعرفه گمرکی توان20 الی اوایل قرن 19امریکا از قرن

بعدها در عین مخالفت ظاهری با حمایت گرائی رونالد ریگن واردات موتر، فوالد، % 50در حدود

شکروپارچه را محدود کردودولتش عوارض گمرکی بر واردات موتورسیکلیت های بزرگ را

وفشارش را بر جاپان برای باال .برابر کرد) 11(بمنظورحمایت از کارخانه هارلی دیویدسون یازده

بردن ارزش پولش ادامه داد تقریبا همانند جورج دبلیوبوش که اکنون فشاری رابرچین واردمیکند

مبانی نظریه کنزی براین اصل بنا است ؛ برای اینکه کشور توسعه یابد ،می بایستی با ). 22" (

به تولید کار برای همه بکند، این امربا کمک سعی در کاهش اضافات تجاری، کشور خودرا ملزم

اما . سرمایه گذاری های متناسب با احتیاجات داخلی وازطریق صندوق جهانی تامین شود

سیاستهای صندوق جهانی پول وبانک جهانی بجای این شیوه برخورد کنزی، وام به اختیار

این نوع وامها بجای انکه . کشورهای تحت شرایط اکید که تقاضای داخلی را سرکوب می نمایند

قرضه باشد ابزاری است برای جلب رضایت قرضه دهندگان که در انتظار موقعیت مناسب تری

به این ترتیب روشن وقابل تاکید است که در عمل . برای سرمایه گذاری در جای دیگری هستند

ا را سمت داده سیاست داخلی امریکابر پایه اصول نظریه جان کنزاستوار بوده وسیاستهای امریک

دولت امریکا . بحران اخیر مالی امریکاکه سالها است بر اقتصاد امریکا سایه انداخته است. است

تحت رهبری جمهوریخواهان ودموکراتان در مرکز توجه به سیاستهای خارجی وتامین منافع

وسود های عظیم کمپنی های سالح سازی ونظامی وکنترول بر مناطق وکشورهای نفتی تعین

راتحقق " نظم نوین جهانی " استراتیژی دولت رابه پنتاگون وسازمان سیا سپرده اند تا

دراین راستا سازمان پیمان انتالنیک شمالی ـ ناتو رهبران صندوق بین المللی پول، بانک .بخشند

موسسات مالی بین المللی . جهانی وسازمان تجارت جهانی باهم همکار وارتباط ارگانیک دارند

وق بین المللی پول که در ارتباط تنگاتنگ با وال استریت وصاحبان مجتمع های نظامی مثل صند

وصنعتی امریکا دارد ودکتورین مداوای اقتصادی کشور های در حال رشد وفقیر وجمهوریهای

جنگ وجهانی " سابق شوروی واروپای شرقی را دیکته میکنند، بقول میشل شوسودوفسکی

تگاه واقعی قدرت متکی است، یعنی بانکهاوموسسه های مالی بین این سیستم به دس" : " شدن

المللی، شرکت های صنعتی ـ نظامی وسازندگان اسلحه، غول های نفتی، موسسات

وموسسات خبری که ) نظامی وغیر نظامی(بیوتکنولوژیک شرکت های که تولیدات مرکب دارند

مومی هستند، پایه های قدرت وتصمیم یا سازنده خبر ویا قلب کننده خبر برای انحراف افکار ع

Page 55: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

بحران " میشل شوسودوفسکی معتقداست که ). 23! " (گیری را در واشنگتن تشکیل میدهند

عمیقا در پیوند با ایجاد نظم " که قبل از وقایع یازدهم سپتمبر شروع شده بود،"جهانی اقتصادی

1997بحران آسیا در سال "ز ا.نوین جهانی دارد، نظمی که آزادی بازاررا هدف قرارداده است

منظوراز تاراج نقدینگی کشورهای مثل اندونیزی، ."(ماشاهد سقوط بازار های ملی هستیم

کوریای جنوبی وتایلند سفته بازها درجریان بحران مالی آسیائی بامعامالت کالهبرداری بورسی

به صندوق های ظرف چند ماه بیش از صدملیارد دالر نقدینگی از ذخایر بانک های مرکزی را

اقتصاد های ملی یکی بدنبال دیگر .) خصوصی غرب توسط الشخوران مالی ربوده وانتقال گردید

بعضی کشور ها مانند ترکیه وارجنتاین به طور کامل به دست طلبکاران بین . ی فرو می پاشند

ه همراه است بحران اقتصاد جهانی ک. " المللی افتاده اند ومردم این کشور ها در فقر فرورفته اند

با ورشکستی موسسه های دولتی، باال رفتن تعداد بی کاران، نزول سطح زندگی در سرتا سر

جهان ازجمله اروپای غربی وامریکای شمالی وبروز قحطی در کشور های در حال رشد، موجد

وروند فروپاشی دولت های اجتماعی ورفاه را ... جنگ وگرایش به حکومت اقتدار گرا شده است

همزمان به جای تولید کاال های مورد نیاز جامعه، . اکثر کشور های غربی تسریع کرده استدر

تولیدات نظامی افزایش می یابد که به بهای نادیده گرفتن احتیاجات مردم سود سر شاری را به

استراتیژیست های نظامی امریکا فکر نمی کنند که ). همانجا"(کمپانیهای نظامی سرازیر میکند

نظامی امریکا رابرقاره ها وکشور های جهان، با سر بلند کردن همچو بحران های مالی توسعه

زیرا آنان بخوبی میدانند که با مرجع بودن دالربحیث پول همگانی . واقتصادی متوقف کنند

وجهانی به امریکا اجازه میدهد وتاامروز هم چنین بوده که امریکائیها زندگی راحت خودرا

آنان تشخیص . بودجوی عظیم ادامه بدهند واحساس مصونیت واصراف نمایندعلیرغم کسر های

کرده اند که بااشغالگری نظامی واقتصادی ـ مالی مناطق وکشورها وتامین سلطه نظامی، مالی بر

ثروت ها ومنابع این کشور هامی توانند به آسودگی اقائی خودرا حفظ وبچپاول بیشتربپردازند

اولگری وتاراج برمردمان امریکا وهم برجهانیان باالخره پایانی خواهد وبی خبر از آنکه این چپ

داشت یاخیر ؟ آنگاه است که به سیستم کنزی اتخاذ تدابیرکنترولی وبه اجرای برنامه های

سیاست داخلی اقتصادی می افتند ومداخله دولت وبانک مرکزی وسایراهرم هارا در عمل مجاز

در برابر بحران مالی ٢٠٠٨در جریان شش ماه اول امسال که . میدانند وبدان عمل میکنند

ازهمین شیوه استفاده شده، دولت بوش صدها ملیارد دالررا از طریق بانک مرکزی به بازار بدون

در نظر داشت تاثیر آن برقیمت ها پمپ نموده است وتدابیری از قبیل ؛ کاهش نرخ بهره ،کاهش

یق خانواده ها بمصرف، قروض قسطی در زمینه های مالیاتها ونظام کمکی دولت بمنظور تشو

مسکن، بهداشت، آموزش وپرورش وکمک به ایام تقاعد وغیره را به ترتیبی قابل اجرا ووعده

Page 56: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

کاندیدای سیاه " بارک اوباما " که در شعار های انتخاباتی دموکراتها بخصوص در شعار. میدهند

، انتخاب سیاستهای »به تغییرباور دارم«وید پوست جوان دموکرات امریکائی برازنده است که میگ

را به پیش کشیده، که به عقیده ایشان امریکا را نه تنها از بحران، بلکه به شگوفائی دوباره طی ده

در مرکزاین سیاست ها توجه بیشتربه سیاستهای داخلی وبلند بردن . سال سمت خواهد داد

کمک به خانواده هاوتامین بیشتر هزینه های سطح در امد خانواده ها واصالح سیستم های بیمه و

اقتصاد بازارآزاد امریکا . اجتماعی واز سرگیری مداخالت دولت درنظم تجارت وتولید وغیره است

هر گاهی که بسالمت خود نیاز داشته به مداخله دولت برمبانی نظریات کنز یا سایر اقتصاد دانان

این بار مریضی مهلکتر ودست . تجویز نموده اندکه مداخله در امور اقتصادی را ضروری میدانند

وپاگیر تر از سابق چهره می نماید که در بی اعتباری سیستم مالی امریکا وورشکستهای پی یاپی

بانکها وبازار های بورس واعتبار دالر بحیث پول جهانی بشدت لطمه وارد نموده وبانکها در حال

دیگر وجنس طال ونفت اند وبا کسر بودجه تعدیل کردن وتعویض ذخایر خویش به پول های

وانفالسیون وبلند رفتن سرسام آور هزینه های زندگی خانواده های امریکائی وملیارد بخشی های

به کمپنی ها وبانکها وبلندپروازی های نظامی نه تنها اقتصاد امریکا را بزانو در آورده " بوش "

امریکا ! امروز دیگر. به حداقل خود رسیده استوبطور کامل ملیتاریزه شده وتوان کاریابی آن

. بحیث کشوری پناهگاه مالی برای دخول سرمایه های خارجی پناهگاه مصئون شمرده نمی شود

ایالت متحده با اهستگی وآرام اقتداری را که در گذشته برای خویش تامین نموده بود به پایان

امریکا نتواند آنهمه ثروت آفرینی راکه در روزی فرا می رسد که دیکر ایاالت متحده . می رساند

زمانی که . ماضی وامروز از سراسر جهان به آن کشور سرازیر است بیشتر از این تامین نماید

جریان سرازیر شدن این ثروت جهانی به ایاالت متحده بپایان میرسد، دیگر وحدت ایالت متحده

ایاالت متحده ازتقسیم ثروت بی پایان دریک دولت مرکزی فدرال نیز زیر سوال است ؟ وقتا که

جهانی که به این کشور سرازیر میگردد، خودرا بی نصیب بیابند، دیگر زوال وجدائی این ایاالت

مقدور میگردد وتبادله آزاد باردیگر بین این ایاالت برمبانی منافع وسیاستهای داخلی وخارجی

عمل خواهد کرد وهریک ) اگانهبحیث دولت مستقل وجد(مستقل هر یک از ایاالت متشکله

ایالت برتمرکز منافع داخلی اش هرچه بیشتربحیث دولت های مستقلی در جغرافیای جهانی

احتمال ظهور دارند ومفهوم کشوری بنام ایاالت متحده امریکا زیر سوال برده می شود، آنوقت

یری نخواهد بود که است که دیگر مقام ژاندارم جهانی وسلطه جوئی امریکائی بپایان می رسد ود

.بشریت با متالشی شدن این امپراطوری وهویت تاریخی آن به تاریخ مراجعه خواهند کرد

پایان بخش دوم

Page 57: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

٢٠٠٨ جون ٩سرور منگل

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ نشرات توده . " سایت راه توده. لینن. ای. و". امپریالیزم باالترین مرحله سرمایه داری " ــ ) 1(

) 9، 8، 7، 6، 5. (25. ص.ــ همانجا) 4. (19.ص.ــ همانجا) 3. (14 ــ 13. ص. ــ همانجا) 2" (

. ص. غالم محمد غبار. ــ افغانستان در مسیر تاریخ) 10. (13 ــ 8بترتیب ازصفحات . ــ همانجا

از . ــ اقتباس ازافغانستان در مسیر تاریخ غالم محمد غبار) 12. (790. ص. ــ همانجا) 11. (789

سرمایه های کنونی را کیها "تحت عنوان " اصالت " ــ اقتباس از سایت ) 13. (826 ــ 789. ص

٢٠٠٨شماره آخر مارچ سال . لوموند دپلوماتیک2.ــ ص) 14. (شمشاد: ترجمه " اداره میکند ؟

ــ اکثرا مطالبی خبری ازویب سایت خبری بی بی سی ) 15. (ویب سایت راه توده.بفارسی. م

اعتبار داده شده است وغرض سهولت در همانجا به تاریخ خبر اشاره شده ضرورت به پاورقی

ــ رئیس هیئت مدیره انجمن ) 17. (جهانی شدن فصل اول.ــ جنگ) 16. (دیده نشده است

برای کاهش تسلیحات نظامی، مدیر کاوش در موردبی عدالتی در دانشگاه اقتصاددانان متحد

ــ لوموند ) 18". (لیوی " تکزاس واستاددانشگاه تکزاس ومحقق در انستیتوی اقتصاد

ــ ) 20. (ــ جنگ وجهانی شدن) 19. (ویب سایت راه توده.٢٠٠٣دپلوماتیک شماره نهم سال

های اول ودوم وسوم افغانستان تالیف زیاست پالن غرض پیشتر معلومات مراجعه گردد به پالن

اول . ص5.ـــ لوموند دپلوماتیک شماره) 21. (وزارت پالن افغانستان وقسمت سوم این نوشته

. ــ از نویسنده است) 23. (5. ص. ــ جنگ وجهانی شدن فصل اول) 22. (شته سرگی حلیمی.نو

٨تبصره کوتاه بر اجالس گروه : نوت

صنعتی ترین کشورها، امریکا، جاپان، المان، فرانسه، انگستان، ایتالیا، کانادا 8اجالس گروه

وروسیه تحت نام الودگی محیط زیست ووضعیت اقتصاد جهانی در تدابیر امنیتی شدیدی دور از

انظار ورسانه های خبری در جزیره هوکایدوتحت شعار فریبنده ای جلوگیری از گرمایش زمین

این اجالس در حالی دایر می گردد که زمامدار امریکائی جورج بوش هنوزاز .وغذا دایر گردید

وضع ناهنجا اقتصادی امریکا برای گفتن چیزی ندارد وفریب کارانه می خواهد، با تکیه بر تشنج

Page 58: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

است که بکمک ) مسترجورج دبلیوبوش(وزورگوئی جهانیان را متقاعد سازد که گویا که این وی

اکونومیست . یقا می شتابد، تا آنها را از فقرکشنده ومرگ نجات بدهدبه توده های فقیر افر

: درمورد بانک جهانی وصندوق بین المللی پول وابسته به وال استریت ودولت امریکا نوشته بود

آنها در باره دولتها به قضاوت می نشینندواز توان مالی خویش برای تاثیر گذاری برسیاست "

که 8نشست گروه ). 1. " (ور های در حال توسعه استفاده میکننداقتصادی در تعدادی از کش

تعهدات اجرائی ندارد وهیچ کشوری ملزم به اجرای تصامیمات آن نیست، برنگرشی مشترکی

تاکید داشت وکشورهای گروه 2050توافق کردند که برنصف کردن میزان آلودگی تولیده تا سال

چین، هند ،مکزیک ،افریقای جنوبی وغیره مصرانه از کشورهای درحال توسعه مثل برازیل، 8

اما احساس اینکشور ها دربرابرگرفتن . در صد کاهش دهند80خواستند تا آلودگیهای خودرا تا

دراین اجالس عالوه . مسئولیت مسئله ای است که مسبب آن غرب بوده این تقاضا را نپذیر فتند

ه، افزایش قیمت مواد سوخت، مواد غذائی برمسئله آلودگی که باعث گرمایش زمین دانسته شد

دربیانیه نهائی، نسبت به توانائی 8اجالس گروه . ووضع تحریمها بر زیمبابه نیز مطرح بود

اقتصادی خود درعبور از مقطع دشوارکنونی مشروط بر اینکه تمامی کشور های جهان همچنان به

بطورتلویحی کشور های در حال اجالس . تجارت آزاد متعهد باقی بمانندامیدواری نشان داد

توسعه را عامل مصرف بیشتر مواد سوخت ومصرف مواد غذائی وآلودگی زمین دانسته، ازاین

کشور ها بطور تلویحی خواسته میشود، تا یارانه های کمکی را برمواد سوخت ومواد غذائی مورد

تبادله ارز وتجارت ضرورت توده های کم در آمد بر دارند وازسیاستهای حمایوی وآزاد گذاشتن

آزاد راباسیاست های نرخ برابری پولهای ملی کشور ها در برابر ارز خارجی باز بگذارند، تا

آن طبق توصیه های بانک جهانی وصندوق بین " الشخوران " کشورهای صنعتی وموسسات مالی

د المللی پول ارز های ذخیروی کشور های در حال توسعه را وبخصوص در گام نخست مازا

این اجالس با تظاهرات گسترده وعکس العمل . ارزتجاری را دریک چشم بهم زدن غارت نمایند

از همه بیشترقابل توجه . های منفی رسانه ها در سراسر جهان مثل سالهای گذشته بدرقه گردید

روزنامه ها واطالعات جمعی تشریفات خاص وتدابیر امنیتی وسیع ومصارف سنگین صدها ملیون

.ین اجالس بود، که با اهداف آن در مغایرت کامل قرار داشتدالری ا

سرور منگل

٢٠٠٨ جوالی ١٠

ادامه دارد

Page 59: دولت و اقتصاد نوشته سرور منگل

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ــــــــــــــــ . گرد آورندهومترجم دکتور احمد سیف» جهانی کردن فقر وفالکت«ــ نقل از کتاب ) 1 (