Електронски бизнис

Company LOGO

Електронски бизнис

Мијалче СантаЕкономски факултет - Скопје

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с

Мијалче Санта

Цели на обуката

• Увидена потребата од електронски бизнис

• Совладан процесот на дигитализација на бизнисот

• Одредени идните активности за воведување на електронски бизнис

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Предизвик да се биде конкурентен

Клиенти •24x7 достапност•Онлајн пристап•Подобра услуга•Поголем избор

Добавувачи•Поголем број странски компани•Брзина •Флексибилност

Притисок од пазарот•Економска рецесија•Намалување на профитот •Услови кои брзо се менуваат

Конкуренција•Локална и глобална•Потреба од уникатни производи•Пониски цени

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Проблем со конкурентностаВо светот ние сме

79 - Конкурентноста на нашата економија90 - Софистицираност на производниот процес110 - Софистицираноста на купувачите113 - Абсорбција на технологии од страна на

компаниите

139 – број на економии кои се споредувани

Каде е вашето претпријатие?

(http://www.gcr.weforum.org/)

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Проблеми одвнатре

Премногу погрешни делови

Времето на испорака се зголемува

Проблем да се следи кој колку работи

Никој не знае што да набави

Немате информации за вашите клиенти

Големите нарачки ви креираат проблем

Не знаете до каде сте со производството

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Неповрзаност на бизнис процесите

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


За да бидеме поконкурентни

НИЕ МОРАМЕ ДА БИДЕМЕ

• ПОЕФИКАСНИ (да ја правиме работата на правилен начин)

• ПОЕФЕКТИВНИ (да ја правиме вистинската работа) и

• ПОДЕЛОТВОРНИ (да креираме посакуван ефект)

ОД НАШАТА КОНКУРЕНЦИЈА

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Што е електронски бизнис?

Електронски бизнис е нов бизнис-модел којшто ги користи информатичките технологии на суштински различен начин за унапредување на бизнис-процесите за да оствари една од трите цели:

• досегне и вклучи повеќе клиенти на поефикасен начин;

• издигне на највисоко ниво продуктивноста на вработените;

• подобри оперативната ефикасност.

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Што е Електронски бизнис?

Електронскиот бизнис има влијание врз сите аспекти на „нормалниот“ бизнис и наскоро електронскиот бизнис ќе биде „нормален“ бизнис.

Тоа ќе се случи многу брзо!

„Кога нова технологија се доближува кон тебе, ако не си дел од валјакот, тогаш си дел од патот“- Стујарт Бранд

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


До кое ниво да го применам

Сметководство

Материјално финансиско

Производство

Продажба

Односи со купувачите

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Основни елементи во вашиот план

• Тековна состојба• Пазар• Конкуренти• Партнери• Опции • Технологии• Имплементација на опциите

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Ризици

• Системски ризик

• Сигурносни ризици

• Бизнис ризици

• Како да се справите со овие ризици

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Сигурност

Заштита од надвор и заштита од внатре

Кој што смее да прави Кој има пристап до информациите и податоцитеЛозинки и картички

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Чекори за имплементација на дигитален бизнис

Чекор 1. Формирајте тимЧекор 2. Утврдете ја тековната состојба Чекор 3. Поставете целиЧекор 4. Од тековна кон идна состојба Чекор 5. Избор на решениеЧекор 6. Разлики решение – идна состојбаЧекор 7. ТрансформирањеЧекор 8. Дизајнирање на решениетоЧекор 9. Тестирање на решениетоЧекор 10. ИнсталирањеЧекор 11. Обука на вработенитеЧекор 12. Унапредувај континуирано

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Чекор 1. Формирајте тим• Членови на тимот мора да бидат лица коишто се

влијателни во претпријатието, директорот и сопственикот.

• Тие мора да бидат силни поддржувачи на имплементацијата на дигитален бизнис.

• Лидерот на тимот не треба да биде од таа област. Пожелно е да доаѓа од производство, набавки, маркетинг.

• Тој треба целосно да биде посветен на дигитализација на претпријатието,

• Ако немате знаење добра идеја е да најмите и независен консултант,

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Чекор 2. Утврдете ја тековната состојба

• Анализирајте ги сите аспекти на вашиот бизнис.

• Утврдете ја точно вашата состојба. • Обидете се колку што можете да ја

квантифицирате таа состојба. • На пример, не е доволно да се каже

„доцниме со испораките“ туку „во просек со секоја испорака доцниме три дена, најдолгото доцнење ни е 10 дена“. Поминете ги сите бизнис-процеси во фирмата од набавка до пари на сметка.

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с



Следете го процесот:Набавувачи – Набавка – Магацин – Производство –

Магацин Испорака – Наплата – Исплата – Клиенти

Идентификувајте ги проблемите со кои се соочувате, тесните грла, причините поради кои настануваат проблемите.

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с



Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с



• Оценка на подготвеноста

• Мапирање на бизнис процеси

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Старт

ЧЕКОР

Одлука

ЧЕКОР

Крај

НЕ

ДА

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Чекор 3. Поставете цели

• Целите треба да ја претставуваат идната состојба на претпријатието. Состојба во која претпријатието ќе биде конкурентно и ќе остварува профит.

• Цели треба да се постават за сите аспекти на бизнисот и да ги покријат сите клучни бизнис-процеси.

• Набавувачи – Набавка – Магацин – Производство – Магацин Испорака – Наплата – Исплата – Клиенти

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Чекор 3. Поставете цели

Целите треба да се:

ПрецизниМерливи : Остварливи

Насочени кон резултати : Временски одредени

На пример: Испораките за големите клиенти ќе се испорачуваат следниот работен ден и кај нив ќе бидат најдоцна до 15.00 часот.

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Чекор 4. Од тековна кон идна состојба

• Низ овој чекор се одредуваат сите активности што треба да се направат за да може да се надмине јазот којшто постои помеѓу тековната состојба и поставените цели.

• Ова може да подразбира и целосно реорганизрање на бизнис-процесите во претпријатието. Тоа може да резултира и во менување на позиции, функции или отпуштање на луѓе од работа.

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Чекор 4. Од тековна кон идна состојба

• Овој чекор има влијание и врз изборот на претпријатието коешто ќе го имплементира софтверското и хардверското решение. И врз основа на него ќе се одлучува за нивото на приспособување на софтверот и на хардверот.

• Но доколку немате знаење овој чекор можете да го направите со компанијата која ќе ја изберете за имплементација на решението или да најмите консултант

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Чекор 5. Избор на решение

• Во овој чекор најбитно е да знаете дека вие не купувате софтвер и хардвер, туку вие купувате решение за управување со бизнисот.

• Успехот на дигитализацијата на претпријатието во голема мера зависи од правилниот избор на решението.

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Чекор 5. Избор на решение

Самиот избор на решение се состои од неколку чекори:

А. Идентификување на можни решенија

Б. Оценување и избор на можните решенија

В. Договор со претпријатието

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


А. Идентификување на можни решенија

Целта е да се направи истражување, да се види кои претпријатија ја нудат оваа услуга и да се направи листа од нив.

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с



• Функционалности. • Технички аспекти• Услуги и поддршка. • Стабилност на решението• Компатибилен со други решенија. • Лесно за приспособување. • Референци• Поврзаност на модулите• Методологија на имплементација• Трошоци. • Консултантство.

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с



Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


В. Договор со претпријатието

• Врз основа на оцената и направениот избор на решение, со претпријатието кое ќе го имплементира решението потребно е целосно да ја договорите неговата имплементацијата.

• • Треба да ги одредите условите, процесот и

резултатите кои треба да се остварат. Сè што ќе се договори треба да го одобри лицето кое е највисоко во хиерархијата.

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Квантифицирање на трошоци и корисности

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с



Помалку потребно време за извршување на работата;(заштедени часови * трошоци по саат)

Заштедено време за барање и средување на информациите; (заштедени часови * трошоци по саат)

Намалување на поплаките од клиентите;(број на поплаки * трошоци по поплака)

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с



Поголема доследност и навременост на испораките; (намален број на доцнења при испорака * трошоци поради задоцнети испораки)

Помали количини на резерва;(намалени количини * трошоци за чување на резерва).

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Вредноста на дигиталниот бизнис

Две вообичаени формули кои се користат за пресметување на вредноста на дигитализацијата на бизнисот се:

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Чекор 6. Разлики решение – идна состојба?

Претпријатие

Решение

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Чекор 7: Трансформирање

• промени во улогите на вработените

• промени на бизнис-процесите

• промени во технологијата (софтвер, хардвер, податоци)

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Пазете со промената

• Многу луѓе не сакаат промени• Промената е процес, не еднократен настан• За промена треба време• За промена требаат пари• Не секоја промена е добра• Промените имаат непредвидливи нус ефекти• Промената треба да се мери

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Едноставен пристап

• Одмрзни

• Промени

• Замрзни

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Промени

Очекувајте ОТПОР!!!

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Отпорот произлегува од

• Увидување на индивидуален ризик• Специјални интереси• Тесен фокус на вниманието• Влијанието на претходни обиди за

промени• Награди за променување

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Вработени

Време

Отпор

Негирање

Истражување

Посветеност

Пр

од

уктив

но

ст

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


На индивидуално ниво

ВремеДенесУтре

Гнев

Преговара

Депресија

Истражување

ПрифаќањеСтаписаност

Негирање

Ни

во

на о

тпо

р

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Реакции на луѓето

+ Позитивни

• Ентузијазам• Можности• Предизвик• Возбуденост• Нови вештини• Ново знаење • Награди• Исполнетост • Преживување• Нов почеток• Создава избор• Мотивација

- Негативни

• Страв• Шок• Недоверба• Љутина• Конфузија• Депресија• Конфликт• Загубена

самодоверба• Недоразбирање• Несоница• Откажување

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Пристап на процеси

Оддел A Оддел Б Оддел В

Клиент

Производ/УслугаПроцес 1

Процес 2

Процес 3

ЦЕЛИ МЕРКИ

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Технологија

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Чекор 8. Дизајнирање на решението

Се дизајнира системот којшто ќе се инсталира, преку одредување на следниве аспекти:

• кориснички интерфејс на решението;• потребни модули;• дополнителни алатки и апликации;• потребни обуки.

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Резултатот треба да е

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Чекор 9. Тестирање на решението

• Тестирањето се спроведува преку креирање на случај, движејки се низ бизнис-процесите, користење на различни сценарија (што ако се случи ова? што ако заборави да притисне?, што ако згреши?).

• Утврдете дали е разбирливо за луѓето што треба да го користат. Врз основа на резултатите се утврдуваат измените со кои решението треба да се унапреди.

• Подоцна кога ќе бидат направени измените повторно тестирајте го решението.

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Чекор 10: Инсталирање

• Фазен

• Пилот

• Паралелен

• Севкупен

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Фазен

• Се инсталира само одреден модул од решението (на пример, производство).

• Се приспособува, осигурува дека функционира и потоа се инсталира следниот модул.

• Иако овој пристап може да придонесе за успех, проблем е што дигиталните решенија за управување со бизнисот се интегрирани и нивното цепкање ќе создаде сериозни проблеми.

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Пилот

• Се инсталира целото решение, но само на одредена локација (на пример, фабрика или канцеларија во друг град).

• Позитивно во овој пристап е тоа што ја поминувате целата инсталација, ги воочувате проблемите, ги решавате и ја подобрувате инсталацијата на следната локација.

• Негативно е тоа што доколку пилот-инсталацијата не успее или има премногу проблеми сите во претпријатието ќе дознаат.

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Паралелен

• И старото и новото решение функционираат во исто време.

• Позитивно е тоа што на овој начин може да се провери дали новото и старото решение се компатибилни.

• Проблематично е што ова подразбира дека новото решение треба да ги дава истите работи како старото решение.

• Дополнително, затоа што вработените го користат старото решение, не даваат напор за учење и користење на новото решение.

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Севкупен

• Во даден момент старото решение се гаси и во истиот момент се вклучува новото решение.

• Вработените се принудени да го користат новото решение и затоа се мотивирани побрзо да го научат.

• Но без разлика колку подготовки, обуки и тестирања да се направат, сепак во првите неколку дена ќе се појават проблеми.

• Со овој пристап на имплементација, по гасењето нема враќање назад.

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Чекор 11: Обука за вработените

• Со обуките се создава средина низ која поединците и групите ги менуваат своите навики и процедури.

• Обуките треба да ги опфатат сите лица што ќе го користат решението.

• Нивото и должината на поединечните обуки треба да се приспособат на групата која ја посетува обуката.

• Секоја група мора да биде обучена пред да започне да го користи решението во секојдневната работа.

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Чекор 12. Унапредувај континуирано

• Најпрво, пофалете се! • Кажете дека го дигитализиравте вашиот бизнис. • Потоа проверете дали ги остваривте целите и

предвидените корисности. • Доколку не, утврдете што треба да се поправи.• Направете детална листа на работи кои треба

да ги направите (поправите) за да потполно ги остварите сите корисности.

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Мора понатаму!• Правилната имплементација на решението

значително ги зголемува шансите за поголема конкурентност.

• Но само во одреден период! • Затоа што мрежните технологии кои го

поддржуваат дигиталниот бизнис се изградени на силикон - т.е. на песок - и како што песокот се менува така се менува и дигиталниот бизнис. Така и вие треба да се менувате!

• „Технологијата е како рибата. Колку подолго е на рафтовите, толку помалку е посакувана“ – Андру Хелер.

Company LOGO

Ел

ектр

онски

би

зни

с


Ви благодарам

Електронски бизнис

Technology