ВСТУП ББК 51.204я72 -...

232
2 3 ВСТУП Цей методичний посібник містить розробки уроків, написані відповідно до програми з вивчення біології на профільному рівні в 10-му класі у класах біолого-хімічного, біолого-фізичного (медичного), біолого-географічного, біолого-технологічного та інших природничо-математичних профілів. Метою цієї книги є методична підтримка вчителя при підготовці до уроків біології у спеціалізованих класах, забезпечення його необхідною інформацією, матеріалами, що допомагають мотивувати й організовувати навчальний процес, а також здійснювати контроль його результатів. Пропонований посібник допоможе вчителеві: забезпечити загальноосвітню профільну підготовку учнів з біології на поглибленому рівні; створити умови для самореалізації особистості, розвитку її інте- лектуальних здібностей, пізнавального інтересу, навичок науково- дослідницької діяльності, умінь застосовувати біологічні знання на практиці; сформувати в учнів систему наукових знань про закономірності живої природи; ознайомити учнів з методами пізнання природи та взаємозв’язком між розвитком методів і теоретичних узагальнень біологічної науки; розвити у десятикласників пізнавальний інтерес, інтелектуальні та творчі здібності шляхом експериментування, розв’язування біо- логічних задач, моделювання біологічних процесів; сформувати в учнів уміння самостійно проводити пошук та аналіз біологічної інформації. Програма з біології для спеціалізованих класів розрахована на три роки. У 10-му класі передбачено вивчення чотирьох розділів цієї програ- ми: розділ I «Загальна характеристика живої природи», розділ II «Моле- кулярний рівень організації живої природи», розділ III «Клітинний рівень організації живої природи», розділ IV «Організмений рівень організації живої природи». Навчальний матеріал курсу формується на основі принципів організа- ції живого, загальних закономірностей функціонування та розвитку жи- вих систем, механізмів взаємодії організмів з навколишнім середовищем. Відповідно до Державного стандарту базової та повної середньої осві- ти курс біології побудований на послідовному вивченні рівнів організації живого — від молекулярного до біосферного. УДК 372.8 ББК 51.204я72 Т13 Серія «Профільна школа» Тагліна О. В. Т13 Біологія. 10 клас. Профільний рівень: Розробки уроків.— Х.: Вид-во «Ранок», 2012.— 464 с.— (Серія «Профільна школа»). + Дод. (16 с.). ISBN 978–617–540–600–7. Посібник укладений згідно з чинною програмою біології для 10-х класів загальноосвітніх навчальних закладів профільного рівня. Розробки уроків містять методичні рекомендації щодо структури уроків, форм, засобів і мето- дів навчання, орієнтовне календарно-тематичне планування, ретельно роз- роблені конспекти уроків, запитання для поточного контролю навчальних досягнень учнів. Видання призначене для вчителів, що викладають курс «Біологія» профіль- ного рівня у 10-х класах загальноосвітніх навчальних закладів. © О. В. Тагліна, 2012 ISBN 978–617–540–600–7 © ТОВ Видавництво «Ранок», 2012

Upload: phungnhi

Post on 10-Feb-2018

294 views

Category:

Documents


24 download

TRANSCRIPT

  • 2 3

    , 10- -, - (), -, - - .

    , , , , .

    : ; , - , , - , ; ; ; , , - , ; .

    . 10- -: I , II - , III , IV .

    - , - , .

    - .

    372.8 51.20472

    13

    . .13 . 10 . : . .:

    - , 2012. 464 . ( ). + . (16 .).

    ISBN 9786175406007. 10-

    . , , - , - , - , .

    , - 10- .

    . . , 2012ISBN 9786175406007 , 2012

  • 4 5

    10- , , - , , . : - .

    - . : , , - .

    - . : : , , - . .

    IV - : : - : .

    10- 175 - 5 ( 15 ). , , -, - .

    - - .

    10- , -. , - , , , , , . - .

    - , , - . - , - , .

    , - , , ,

    , , , .

    , , - . .

    , . : -, , , .

    , , . - , : - , , , , .

    , - . , - .

    - , :

    ; ; ; .

    - - 10- . - , , - , , . - :

    ; ; , ; ; ; .

    .

  • 6 7

    I. (16 )

    1. (8 ) , :

    ; -; ; ; .

    , : ; ; ; - .

    1

    : . , , - , (- , , , , ).

    : , , , -.

    :

    10 , 10 , , , , , , , - .

    - :

    , , , , , .

    : .

    -, , , . , ().

    , , - .

    : . 10 : - ( ) / . . , . . - . .: - , 2011. 112 . ( .)

    - . , -

    , , 10- .

    , !

  • 8 9

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 .

    1. : , , .

    2. , , , , , .

    , . . . . . . . . . . . . . . . . 13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 .

    f , , . -

    , ? ? , , -

    , , -, . , . , , . - , -.

    f1. :,,

    . ,

    . , , , .

    XIX -, , , .

    1802 - . , - .

    -. , . , , - , - , , , , . : -, , , , .

    2. ,,,,,.

    , - , , . .

    . - , .

    , - . -, .

    , , , , . - .

    , - , , , -. , , . - , - , - : , , , , .

    - - , , -. , .

    . , . . - - . . .

    . f ,

    .

  • 10 11

    : L , - .

    . , . , - , , . , , .

    , . , , . . , , , - , , , , . , , , , , -, . , , - .

    f ,

    . 1802 - . - .

    . , . , , , , .

    , , , , .

    ,

    f f

    - .

    : L , . -

    , , , , , -, , . , , .

    f ? , , , ?

    ? , .

    -

    , , . .

    : L ().

    .

    .

    1. 2. 3. 4.

    . -

    . , -

    . , , , ,

    . , , - (, ), - -.

    . (, ), -,

    :1 , 2 , 3 , 4 .

    f , . () , ,

    .

    , (, , , ) ; .

    , - : , , .

    , -.

    , , , .

  • 12 13

    , ( -) - .

    , - (, , , ) , ; , -.

    .

    , ; - , : , , .

    , , , - , , , , .

    , , , , ; , , , - , .

    , , -, .

    , , -; .

    , , ().

    , , - ( ) , , ; , - .

    , - , -.

    , ; , -, .

    , , - (, - ), -. .

    , , , .

    , - , , .

    , , - ().

    (, ), , .

    (, ), ( , , - - ), .

    , - .

    , - , , .

    , , .

    , -

    .

    2

    : . - 1. -. 2. - - .

    : - .

    :

    10 , 10 , , , -, .

    :

    , , , -.

    : .

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 .

  • 14 15

    1. .2. .

    , . . . . . . . . . . . . . . . . 13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 .

    f

    , , ? , , - , ?

    , , , , , .

    f1. .

    ( -) - . , -, , , .

    , . .

    . : . - , . ( ). - , , . , - , , .

    . , - , .2. .

    , -, , , .

    -.

    - , . : 1) , ; 2) ; 3) ; 4) -, .

    , - .

    , , , . - , .

    . - , - . , , , , - ( ) , . -.

    , , .

    . f -

    , , , . , - ?

    : L , - .

    , , -. , , , . - .

    f -

    . , -

    , , . - . , , ,

  • 16 17

    . - .

    ,

    f 1

    2 - - (, . 32, . 35).

    : L , .

    , , , , , , , . , - , .

    f ? ? ? . , .

    : L ().

    . -, .

    , -

    .

    3

    : . .

    : - .

    :

    10 , 10 , , , , , .

    :

    .

    : .

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 .

    1. .2. .

    , . . . . . . . . . . . . . . . . 13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 .

    f ? , ,

    . , (-, , ), - ( - , ), ( , ).

  • 18 19

    f1. .

    . , , , ; , , , -; , , , , , . , , , , -, .

    .

    2. . -

    . : , , , , , -.

    , , , , , -, , , , . , , , .

    -. , : - , - . , , , , .

    . f

    , - .

    : L , - . ,

    . , .

    f ,

    .

    , - . , , .

    , .

    ,

    . f

    - , .

    : L , .

    , , - . - .

    f ? ? ?

    : L - ().

    , , -.

    ,

    .1. 2. 3. 4.

    . . . . .

    :1 , 2 , 3 , 4 .

    , -

    .

  • 20 21

    4

    : - , - .

    : - , .

    :

    10 , 10 , , , , - .

    :

    , , .

    : .

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 .

    1. .2. - .

    , . . . . . . . . . . . . . . . . 13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 .

    f ? , , -

    .

    f1. .

    , - , . , , - , , .

    2. -. .

    . , (16351703), (16281694), (16371680), (16321723), (17071778), - (17441829).

    XIX (18091882) - (18221884), , , , , , , - -, , .

    . f

    , , .

    : L , -

    . , , , .

    f

    .

    ,

    . f

    , , , .

    f ? .

    : L ().

    - . , .

  • 22 23

    .

    1. . 2. . , . 3. . 4. . , .

    . . . . .

    :1 , 2 , 3 , 4 .

    , -

    . -

    ? ?

    5

    : - , - .

    : - , .

    :

    10 , 10 , , , , - .

    :

    , , .

    : .

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 .

    - ., . . . . . . . . . . . . . . . . 13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 .

    f - ? -

    ?

    f - -

    , , (18631945), , (18451916), - (18841963).

    - , (18571930), -. , , - (19011960), , (18871953).

    (18401901), , - .

    (18101881) - , - (18591949) 1886 , (18811946) - , (18661929) , , .

    , , (18591922) , - , , , - (18851972).

    - (18551920), , (18711935), - , , - (18791962), .

  • 24 25

    . f

    , , .

    f

    .

    ,

    . f

    , , - , .

    f ? ? ?

    : L - ().

    , -.

    .

    1.

    2.

    3.

    4.

    . -

    .

    . .

    .

    :1 , 2 , 3 , 4 .

    , -

    .

    6

    : .

    : .

    :

    10 , 10 , , , , .

    :

    .

    : .

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 .

    ., . . . . . . . . . . . . . . . . 13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 .

    f ?

    ?

    f -

    , . , - , , . , , , , . , .

    . - 1802 .-. . . - . -

  • 26 27

    , , , , , , .

    , XIX -, , . - ( , - ).

    (384322 . . .). - , , , , .

    (. 370 286 . . .) , .

    (131200 . . .) , - . - (15141564) , (15781657) .

    XVII , . (16351703), (16281694), (16371680) (16321723) . .

    XVIII , .

    XIX - (17441829) - . - , , - .

    XIX . 18381839 , 1855 . - , .

    XIX . (18091882), -, , - . (18221884) .

    XX , . , , - , .

    , . , , , , - , -, .

    : , 1953 , - , - . , .

    , , (. . ), (. ) (. . ).

    . - , . , .

    . f

    , .

    f .

    ,

    . f -

    , .

    f ? XIX ? ?

    -

    - .

    , -

    .

  • 28 29

    7

    : . , .

    : - , , .

    :

    10 , 10 , , , , , , - .

    :

    , -, -.

    : .

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 .

    1. , .2. .

    , . . . . . . . . . . . . . . . . 13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 .

    f , ?

    f1. ,.

    , .

    . - ( ), . , - . , , . , .

    2. . -

    , : , , , . -, , , .

    , .

    . . - , . -. , -, .

    , - , , - .

    , (, -, , - ).

    , , -, , -.

    - , , - . , . - . , .

  • 30 31

    , .

    - , , , , , .

    , - , , .

    . f ,

    , - .

    f , -

    , . , .

    ,

    . f -

    , .

    f, . , . - ?

    -

    .

    , -

    .

    8

    : - . - .

    : - , - - .

    :

    10 , 10 , , , , , .

    :

    , .

    : .

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 .

    1. .2.

    ., . . . . . . . . . . . . . . . . 18 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 .

    f ? ,

    , , - .

  • 32 33

    f1. .

    , - . , - . . , , . - , , . .

    , (-, ) (, ).

    .2. -

    .

    .

    . -

    . .

    , .

    . f

    .

    : L , - .

    . - -. , , .

    f . .

    ,

    . f -

    .

    f, . - ?

    , -

    .

    -

    , - .

    2. (8 ) , :

    ; ; .

    , : ; ; ; .

    9

    : , , , .

    : .

    :

    10 , 10 , , , -, .

  • 34 35

    :

    , , - .

    : .

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . .5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 .

    1. .2. , , ,

    ., . . . . . . . . . . . . . . . . 13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 .

    f

    ? , ,

    .

    f1. .

    . - , -. .

    . - , , , , . - - , , , . , -, , , .

    , -, , .

    - , (, , -), , .

    , , . . - . , - , - .

    -. , , , , .

    - , - . , , , , . , .

    , . , , , , - () - , - , . , .

    . - - , . , . - , - .

    - . , , - , . , , , , . . . - .

    , , , .

    2. ,,,. , , ,

    , .

  • 36 37

    - . , - - , , . , , . , , -, - .

    .-,

    .-, . -

    , - . , - . .

    -, , .

    . , - , , , .

    , , , (), , - , .

    - : , -, -, , . .

    . f

    , .

    : L , - . -

    . , , , . - . - , , , . , - , .

    () , . , - ( , , ). - . , , .

    f

    .

    ,

    . f -

    , . - , .

    : L , .

    , , .

    f ? ? ? .

    : L - (). -

    .

    :) ;) ;) ;) .

    , -

    .

  • 38 39

    10

    : . - .

    : .

    :

    10 , 10 , , , , .

    :

    , .

    : .

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 .

    1. .2. -

    ., . . . . . . . . . . . . . . . . 13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 .

    f ? -

    ?

    f1. .

    , .

    , - . , , , , - , . .

    , . . , .

    : - , - , - , . , , : , , - .

    2. --. ,

    , - . - , .

    - , .

    , - .

    , , , , .

    , - .

    , , . , - , -. , , .

    . f -

    , , , . , ?.

    : L , - .

    -, . -, , . -

  • 40 41

    , . - . , .

    f , -

    .

    ,

    f , ? . ? , .

    : L - ().

    .

    :

    ) ;) ;) ;) .

    , -

    .

    11

    : .

    : - .

    :

    10 , 10 , , , , .

    :

    .

    : .

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 .

    ., . . . . . . . . . . . . . . . . 13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 .

    f ?

    f ,

    . , . - .

    , .1. -

    , - . ( , ) ( , - , ).

    2. . , . - : 98 % - : , , .

    3. . - -

    . .

  • 42 43

    4. . - - . , .

    5. . - . , , , (-).

    6. , , -. - , .

    7. , . . - , .

    8. -, . . - , , , .

    9. . - , , .

    10. . () - . - .

    . . - , - .

    11. , . . - . , , , . - . - . , , - .

    , -. , , , , . , , . .

    12. . - discretus, -, , , . . - - (, , , , ) - , , - , - .

    13. . -, , - . .

    14. . - , . , , , -. .

    . f -

    , , , - . : ?

    f .

    ,

    f ? - , ? , ?

    : L - ().

    .

  • 44 45

    .

    1. 2. 3. 4.

    . -

    .

    . -

    . ,

    .

    :1, 2, 3, 4.

    , -

    .

    12

    : .

    : .

    :

    10 , 10 , , , , .

    :

    , , , , , -, .

    : .

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 .

    1. : , .2. : , , , ,

    , .

    , . . . . . . . . . . . . . . . . 13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 .

    f ?

    f1. :,.

    -: , , , , , , -, . .

    - , , , . , , , , , -. , , .

    , -, . - . , .2. : , , , , -

    ,. , (

    , ), . - , - - . .

    , - , () -, , - .

    , , -, () -

  • 46 47

    , .

    , - , . , , , , , , -, , , .

    , - - . -, (, ) (, ).

    , , -. . . . - , , .

    . f -

    , , , . : ?.

    f : , -

    , , , , , .

    ,

    f ? ? ? ?

    : L - ().

    - .

    .

    1. 2. 3. 4.

    . -, , ()

    . , -, ,

    . , -

    . , -

    . , -

    :1 , 2 , 3 , 4 .

    , -

    .

    13

    : : , .

    : -.

    :

    10 , 10 , , , , -.

    :

    , , , , -.

    : .

  • 48 49

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 .

    1. - .2. - .3. .4. .5. .

    , . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 .

    f ?

    ?

    f1. -.

    , , , , . - .

    - . - , , . , . .

    , , . , , . .

    , . . , .

    , , , . .

    , . , -, , .

    , -. : . , . - .

    , , - . - , -. , , , - .

    , . , , , . - .

    , , , , , .

    , , . - , , , , - .

    , - , .

    2. -. ,

    . .

    - -. , , , , , , -, .

    - . , .

    , , . , , . - , , .

    .

  • 50 51

    3. . . -

    , , . : , -, .

    () , - , , . , .

    , - . () . , , , .

    . (- , , , , - ).

    . , , .

    () , - () () .

    , .

    -, .

    , . , .

    , , . - , - () . , . -.

    . , -. .

    .

    , , . - , .

    , - .

    4. . . , -

    , . , , . , , , .

    , , . , , - , , , .

    , , .

    5. . . -

    , , . , , -, . , - , . , , - .

    , , , -. , , - .

    . , , , .

    . f -

    , , , . : ?

    : L , - .

    , , - . .

    - .

  • 52 53

    , , . - . .

    f --

    , , .

    ,

    : L , .

    , , - , . - , .

    f, . ? ? . ? , ? ? ? , - ?

    : L - ().

    - .

    1. .

    1. 2. -

    3. 4.

    . . , -

    ,

    . , , -

    .

    . , - , , -

    :1 , 2 , 3 , 4 .

    2. .

    1. 2. 3. -

    4.

    . , ,

    . , - 20 ;

    . , ;

    . -

    . , - : , , , .

    :1 , 2 , 3 , 4 .

    , -

    .

    14

    : : , , . 3. - ( , , , CD).

    : , -.

    :

    10 , 10 , , , -, .

  • 54 55

    :

    , , .

    : .

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 .

    1. .2. .3. .4. .

    , . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 .

    f ?

    f1. .

    , - . , .

    , . , .

    : , , , . , , .

    - , , .

    - -, , .

    , , - - , , . - .

    2. . -

    . - .

    . .

    . , , . - , . , , , - .

    , .

    , : ; ; - ; - .

    , , - .

    , . . , , , , - .

    . - . , , . . - . -, , . , , , ,

  • 56 57

    . - . , -, , - .

    - . - . - . , , , . , -, . .

    - . , - . , . ( ), . , , - . , . -, . - . , , - .

    - . - ( ). , . , - . , - - .

    .

    . , , .

    . , (-) ( ) ( ) (- ).

    . . -, .

    . , - , . , , .

    . , , . . .

    . -, , . - . , .

    3. . ,

    , . , - , , , - . -. . - , , , .

    , - , ( . ).

    , , , , . -, , , - .

    , .1. ,

    ( ), .

    2. . ( ) - .

    3. , , , - - . . , , , .

    4. .

  • 58 59

    5. . - .

    6. , . , . , -

    , -, . , -, , ( . , ).

    4. . ,

    . - . - . , . , - , , - . , , - , . , - .

    , - , . , , , , , , . , - (, , ), , (, , ). .

    : - ; ; - ; . , , . , : , , , , , .

    : ; (- , -); ( ); ( , ), , ( ) ( ).

    . f -

    , , , - . : ?

    : L , - .

    , , -, , , . , , -, . , , - , .

    f , , ,

    , .

    ,

    . f

    3 ( , , , CD) ( . 38).

    : L , .

    , , - , , , . , , . , .

    f ? - ? ? ? ? ? ? ?

  • 60 61

    : L - ().

    - .

    .

    :) ;) ;) ;) .

    , -

    .

    15

    : : , , . 4. (, , ). 5. - .

    : , - .

    :

    10 , 10 , , , , , - .

    :

    , , , , -, , , .

    : .

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . 5 .

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 .1. .2. .3. .4. .

    , . . . . . . . . . . . . . . . . 13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 .

    f ? -

    ?

    f1. .

    . - 1935 -. , - ( ).

    , - , , . , :

    , - , ( ) - . - - ( ): , -, , () ; ( ) - , , () . - : , .

  • 62 63

    2. . -

    , , - . - ( . . 1942 ) -, - .

    - . , , - , -, , .

    , , , : , , , .

    -, . - , , , - , .

    - , - , , .

    - . - , - . . , .

    - . - . , , . - , .3. .

    ( . , ) () . - (-) .

    . . . , ,

    , .

    : , , , .

    , , - , .

    , .

    . . , , - . () , , , . , - . ( , , , ).

    . . . , - , -. . , , , .

    , , . - , .

    4. ., 12 ,

    . , - , , - , .

    , -.

    , , , - () (-), , .

    , . . , , , - 1,515 100 . , , 4 . 22,5 - .

    . - 1011 -

  • 64 65

    , 0 . , . . , . , , , .

    - . 2527 - . , , . , . 2022 , - 11,5 . 6 .

    . . . .

    -. , , -, , . , , , - , , , - . . . .

    f .

    ,

    . f -

    4 (, , -) 5 ( . 40, . 42).

    : L , .

    - , - . , .

    f ? ? ?

    ? ? ?

    : L - ().

    - .

    1. :

    ) ;) ;) ;) .

    2. :) ;) ;) ;) .

    , -

    .

    16

    : , .

    : , .

    :

    10 , 10 , , , , -, .

    :

    , , , , , .

    : .

  • 66 67

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . 5 ., . . . . . . . . . . . . . . . . 33 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 .

    f ?

    ,

    , f

    ? ? ? ? ? ?

    , -

    .

    II.

    (40 )

    3. (8 ) , :

    ; ; ; .

    , : , -, - - ; ; ; .

    17

    : . .

    : - - .

    :

    10 , 10 , , , , .

    :

    , .

    : .

  • 68 69

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 .

    1. .2. .

    , . . . . . . . . . . . . . . . . 13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 .

    f -

    ?

    f1. .

    . -, , . XX , :

    ( . . 1906 .); (. , 1923 ., 1926 .); (. , 1937 ., 1948 .).

    -, , .

    2. . -

    , .

    - , XXI - . , , . XX , , .

    , . - , . , - , , . , - , .

    . f -

    , , , - . : ?

    : L , - .

    , , . , . . - .

    f -

    .

    ,

    . f

    .

    f ? ? ?

    : L - ().

    - .

    :) 1906; ) 1923 ;) 1937 ; ) 1957 .

  • 70 71

    , -

    .

    18

    : .

    : - .

    :

    10 , 10 , , , , .

    :

    , .

    : .

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 .

    1. .2. .

    , . . . . . . . . . . . . . . . . 13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 .

    f ?

    f

    1. . 30- .

    . - .

    - , - , , -, , . , - , , .

    , , (, -), , , . , .2. .

    : , , , , -, . - - , , , . - - , - .

    : , , ; , ; ; , ; , - , ; , , () , , (invitro); , ;

  • 72 73

    , , ; - , - , , .

    . f -

    .

    : L , - .

    . , - , . .

    f

    .

    ,

    f ? ? ?

    : L - ().

    - .

    :) ;) ;) ;) .

    , -

    .

    19

    : ; .

    : - .

    :

    10 , 10 , , , , - .

    :

    .

    : .

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 .

    1. .2.

    ., . . . . . . . . . . . . . . . . 13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 .

    f ,

    ?

    f1. .

    , 80 , , -, . 27 ,

  • 74 75

    , , , , -.

    . , , , , , , .

    , .

    , (% )

    O 47 %Si 28 %Al 7,9 %Fe 4,5 %Ca 3,5 %Na 2,5 %K 2,5 %Mg 2,5 %

    H 63 %O 25,5 %C 9,5 %N 1,4 %Ca 0,31 %P 0,22 %Cl 0,08 %K 0,06 %

    , , .

    2. . ,

    ? - . -, ; -, , ; -, .

    , , , -, , - . .

    .

    , , , . - , , , . - , . , . -, .

    , - - , .

    - , . , , , , N, , S -: , , , -, .

    : -, ; , ; - , .

    , , . - , .

    . , ,

    12, , -

    , - . - , , .

    , , . , - Mo, Fe, V, Co, W, B, Mn, Zn; Mg, Mn, Fe, Co, Cu, Ni, Cr; Co, Cu, Mn, Ni, Zn; Mg, Fe, Cu, Zn, Mn, Co.

    . f -

    .

    : L , - .

    . - . .

    f . -

    , - , .

  • 76 77

    - : , , . -. .

    , - , .

    ,

    : L , .

    , - . .

    f - ? , ? , - ?

    : L - ().

    - .

    CI:) , -

    , ;) , ;) , , , -

    ;) ,

    .

    .

    1. 2.

    +2

    . , ,

    3. S4. F+3

    . , , ,

    . , . , ,

    , - .

    . , - , -

    :1 , 2 , 3 , 4 .

    .

    O, C, H, N ,

    , , -,

    +2

    , - ,

    S ,

    K+ ; , ,

    CI ,

    Na+

    , ,

    g+2

    , , , -

    I -,

    F+3

    , , - , .

  • 78 79

    u+2

    , ,

    n

    , -,

    F , - ,

    , -

    .

    20

    : - . . - . -.

    : - . . - .

    :

    10 , 10 , , , , - . . - .

    :

    , .

    : .

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . 5 .

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 .1.

    . . .2. .

    , . . . . . . . . . . . . . . . . 13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 .

    f ?

    f1.

    ... . . -

    , . - , 1869 . : , .

    , () - , , . , , , .

    , . . - 1 1869 , . . 1870 -. , ( ).

    , . -, . 2 3 -. . .

  • 80 81

    10 ( ). , : () (). - (, , ) - , . (, ) , -.

    , , ( ). .

    , 4 K n - +1 +7, Fe, Co, Ni ( ), u r ( ). , 7, () . .

    6 14 - 5871, . , - La Lu. .

    7 14 90103 - . , Lr. - .

    ( ). -, . , . 1; , , +1, +2 +3; VIII - +8 , .

    VIII . ,

    , . ( 2 3 -) -. . VIII . - , : , .

    . , VII - F, CI, Br, I, At, n, , Re. , .

    , , , -; 8 . , : R

    2O, RO, R

    2O

    3, RO

    2,

    R2O

    6, RO

    3, R

    2O

    7, RO

    4, R .

    ( ), , , .

    , IV , - . 4. RH

    4, RH

    3, RH

    2, RH. -

    .

    : . , , ; - , .

    . . 7 18 . - . , , - .2. .

    -. 1/2 , 1/4 . 18 : , Si, A1, , , Na, , Mg, H, Ti, , Cl, P, S, N, Mn, F, 99,8 % . 8 (, Si, Al, , , Na, K, Mg) 98 % .

    : , H, , N, P, S, , 97,4 % . , , - . :

    ( - ) ; ; .

    - . , . , - , . , - . , , , , - .

  • 82 83

    , , , - , . : - ? ?

    , - , , - . 1 . , - - - . N, S, Fe, u, , . , .

    - - . : - S, Fe, , ; Si, A1, Na, - , - .

    . f -

    , , , - . : ?

    : L , - .

    -, , - .

    f ,

    , .

    ,

    f - . . ? - ? , , ?

    : L - ().

    - .

    1. :

    ) S;) Si;) A1;) Na.

    2. :) S;) ;) Fe;) Si.

    , -

    .

    21

    : -, - . - 1. 2+ g2+ .

    : -, - -.

    :

    10 , 10 , , , , -, - -.

    :

    , , -.

    : .

  • 84 85

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 .

    -, - ., . . . . . . . . . . . . . . . . 13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 .

    f ,

    , ?

    f ,

    , . -, , .

    -, 10 % 0,001 % , , , , , , , , , , , , .

    , , , 0,001 % 0,000001 %, , -, , , , , , .

    0,000001 %, , , , , , , , .

    - . .

    -: , , .

    , - , .

    : L , - . , -

    -, - . - , .

    f -, -

    .

    ,

    f -

    1 2+ g2+ (, . 3).

    f : - , ? ? - ? , ? , - ?

    : L - ().

    - .

    1. :

    ) ;) ;) ;) .

    2. :) ;) ;) ;) .

  • 86 87

    , -

    .

    22

    : . - .

    : .

    :

    10 , 10 , , , , - .

    :

    , .

    : .

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 .

    1. .2. .

    , . . . . . . . . . . . . . . . . 13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 .

    f

    ?

    f1. .

    . - 100 80, 24 , -. , () .

    , (- 60 %), ( 20 %) ( 10 %). , , , , , , , , , - 5 %. 13 0,1 %. ; - .

    , -, . , 0,01 %. ( ) . 0,0002 %. - ( ) .

    , , - , , . , , , , . (K+, Na+, Ca2+, g2+ .) (Cl, HCO3

    , HSO4 .).

    2. . -

    . :

    ) , - , , - ;

    ) .

    , . . 90 % . - (, , - ), , -. 650 . , - 120 . , 420 . .

  • 88 89

    , - .

    . - 10 . , - . . , - , , , , , . , , , , 1 - 85 . , , .

    - , , - . , - . , , , , , . (- , , ).

    : L , - .

    - , .

    f -

    .

    ,

    . f -

    , , , - . : ?

    f ? - ? ?

    : L - ().

    .

    1. :

    ) ;) ;) ;) .

    2. :) ;) ;) ;) .

    , -

    .

    23

    : . .

    : .

    :

    10 , 10 , , , , .

    :

    .

    : .

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 .

  • 90 91

    1. . .2. .

    , . . . . . . . . . . . . . . . . 13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 .

    f ,

    - - ?

    f1. ..

    . -, , . . -.

    : , , - ; ; , - .

    - . , , - , , . - . , , , D.

    , -, .

    2. ., ,

    , , - , - , ( , , ).

    . - , , -, , . , D, , , , .

    - , -, . , - .

    , , , -, , , - , .

    - (, , ), , , , , , .

    , . - , . (). - .

    , ( ; - , , ; D ), - . , , . , - , . . ( ).

    . f -

    .

    : L , - . , , .

    f ,

    .

  • 92 93

    ,

    : L , .

    - .

    f ? ? ?

    : L - ().

    - .

    :) , ;) ;) ;) , .

    , -

    .

    24

    : . :

    .

    : 10 , 10 , , , , .

    :

    , .

    : .

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . 5 ., . . . . . . . . . . . . . . . . 33 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 .

    ,

    , f

    1. ?2. ?3. ?4.

    , ?5.

    . . ?6. : ,

    ?7.

    ?8. ?

    , -

    .

  • 94 95

    4. (12 )

    , : , ;, ; .

    , : - ; , - ; - - .

    25

    : - . .

    : - - .

    :

    10 , 10 , , , , - , - .

    :

    , , , .

    : .

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 .

    1. .2. .

    , . . . . . . . . . . . . . . . . 13 .

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 .

    f ? -

    ?

    f1. .

    , , , , ( , , , , - ). .

    , -, .

    , . , .2. .

    , - , .

    , - (+). : .

    , - ().

    , - :

    + = ++ = ++ = +

    HCl NaOH NaCl H OH SO KOH KHSO H

    2

    2 4 4 22

    4 2 4 2

    3 4 4 3 2

    OKHSO KOH K SO H OHNO NH OH NH NO H O

    + = ++ = +

    , . - ,

  • 96 97

    . , , OF

    2.

    .

    SO2

    SO3

    CO2

    CaO Fe2O

    3

    (IV)

    (VI)

    (IV)

    (III)

    . . - .

    S O SO S H OH

    + +2 22

    22 2

    4 3 2 4 62 2 36

    22Fe O Fe O Fe H OH

    + +

    . - .

    SO3

    + H2O = H

    2SO

    4

    ( ) .

    . - .

    CaO + H2O = Ca(OH)

    2

    , , .

    . f -

    .

    : L , - . .

    , .

    f

    .

    ,

    : L , .

    - .

    f ? ( +)? ? - ()? ?

    : L - ().

    - .

    , :

    ) ;) ;) ;) .

    , -

    .

    26

    : , , , , .

    : , -, , , .

  • 98 99

    :

    10 , 10 , , , , , -, , .

    :

    , , .

    : .

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 .

    1. .2. .3. .

    , . . . . . . . . . . . . . . . . 13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 .

    f , ?

    f1. .

    , -, , 2. , , , - OF

    2.

    CO (II) Fe2O

    3(III)

    NO (II) CrO3

    (VI)

    N2O

    5(V) Mn

    2O

    7(VII)

    , , -.

    , -.

    III , - +1 +2 ( ).

    , , - +5 +7 (CrO

    3 (VI) , Mn

    2O

    7

    (VII) ). , .

    , . +3, +4, . .

    , , , : Na

    2O , Al

    2O

    3 .

    , ( ). , Cu

    2 () , CuO () , FeO () ,

    Fe2

    3 () , Cl

    2O

    7 (VII) .

    () , - CO .

    2. . ,

    .

    - - . . ( -.)CaO + H

    2O = Ca(OH)

    2.

    (ZnO, Al

    2O

    3, Cr

    2O

    3, MnO

    2).

    , :ZnO + 2HCl = = ZnCl

    2 + H

    2O

    ZnO + 2NaOH + + H

    2O = Na

    2[Zn(OH)

    4].

    - :ZnO + CaO = CaZnO

    2ZnO + SiO

    2 = ZnSiO

    3.

    - . - - . - :SO

    3 + H

    2O =

    = H2SO

    4;

    :NaOH + SiO

    2 =

    = Na2SiO

    3 + H

    2O;

  • 100 101

    2. :Al

    2O

    3 + 6HCl =

    = 2AlCl3 + 3H

    2O;

    -:CaO + CO

    2 = CaCO

    3;

    -:Li

    2O + Al

    2O

    3 =

    = 2LiAlO2

    -:SiO

    2 + CaO =

    = CaSiO3;

    :Al

    2O

    3 + 3SO3 =

    = Al2(SO

    4)

    3.

    3. .

    . , :

    Fe3O

    4 + CO = 3FeO + CO

    2,

    FeO + CO = Fe + CO2.

    (III) , - (, ). , , .

    , :

    SO3 + H

    2O = H

    2SO

    4,

    CaO + H2O = H

    2CaO

    2 Ca(OH)

    2.

    , . , H2SO

    4

    , ()2 , .

    , -. , ZnO , ( ). ZnO , - , , - . , .

    (IV) TiO2. -

    . TiO2

    , , . - . .

    (III) Cr2O

    3 - -

    , . Cr2O

    3 () -

    . ,

    .

    2Mg + O2 = 2MgO

    2H2S + 3O

    2 =

    = 2H2O + 2SO

    2

    CaCO CaO CO3 2= +

    Cu (OH)2 = CuO + H

    2O

    -

    H SO H O SO2 3 2 2= +

    4 33 2 3 2CrO Cr O O= +

    -

    4FeO + O2 = 2Fe

    2O

    3

    -

    Na2CO

    3 + SiO

    2 = Na

    2SiO

    3 + CO

    2

    . f -

    , .

    : L , - .

    , , , - . , .

  • 102 103

    f ,

    .

    ,

    : L , .

    , - , .

    f ? ? ? ? ?

    : L - ().

    - .

    .

    1. Na2O

    2. Al2O

    3

    3. Cu2

    4. FeO

    . (II)

    . (II)

    . (I)

    .

    .

    :1 , 2 , 3 , 4 .

    , -

    .

    27

    : , . , . -, .

    : , .

    :

    10 , 10 , , , -, , .

    :

    , , .

    : .

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 .

    1. , .2. , .

    , ., . . . . . . . . . . . . . . . . 13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 .

    f

    ?

    f1. ,.

    ( ) , - . .

  • 104 105

    : /. , , .

    , - , , .

    .

    LiOH Ca(OH)2

    NaOH Cu(OH)2

    (II)

    KOH Fe(OH)2

    (III)

    2. ,.-,. . -

    . () . , , , . - , .

    : LiOH, NaOH, KOH, RbOH, CsOH, Ca(OH)

    2, Sr(OH)

    2, Ba(OH)

    2.

    . , , Cu(OH)2

    (II) , Fe(OH)3 (III) .

    . ,

    , . -

    -. -, .

    1.

    KOH + HCl = KCl + H2O Cu(OH)

    2 + 2HCl = CuCl

    2 +

    + 2H2O

    2.

    2KOH + CO2 = K

    2CO

    3 + H

    2O

    3.

    , -

    4.

    2KOH + ZnO = K2ZnO

    2 + H

    2O

    5. ,

    NaOH + CuCl2 = Cu(OH)

    2 = 2NaCl

    6.

    ( LiOH) Cu(OH)2 = CuO + H

    2O

    (Al(OH)3, Zn(OH)

    2, Be(OH)

    2, Fe(OH)

    3)

    Zn(OH)2 + 2HCl = ZnCl

    2 + 2H

    2O

    Al(OH)3 + NaOH = Na[Al(OH)

    4]

    , .

    1. +

    2 22 2Na H O NaOH H+ = + Ba H O Ba OH H+ = ( ) +2 2 2 2

    2. +

    Li2O + H

    2O = 2LiOH

    CaO + H2O = Ca(OH)

    2

    3. - -

    2 2 22 2 2NaCl H O NaOH Cl H+ = + +

    + CuSO4 + 2NaOH = Cu(OH)

    2 + Na

    2SO

    4

    . f -

    .

    : L , - .

  • 106 107

    , , - .

    f ,

    .

    ,

    : L , .

    -, .

    f ? ? ? ?

    : L - ().

    - .

    .

    1. NaOH2. KOH3. Ca(OH)

    2

    4. Ba(OH)2

    . . . . . (III)

    :1 , 2 , 3 , 4 .

    , -

    .

    28

    : , , . , - . .

    : , .

    :

    10 , 10 , , , -, .

    :

    , , .

    : .

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 .

    1. , , .2. , .3. .

    , . . . . . . . . . . . . . . . . 13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 .

    f ?

    f1. ,,.

    , , - . , .

  • 108 109

    - .

    HCl

    HF

    HI

    HBr

    HNO2

    HNO3

    H2S

    H2SO

    3

    H2SO

    4

    H2CO

    3

    H2SiO

    3

    H3PO

    4

    - .

    - . .

    H2SO

    4 ;

    H2SO

    3 ;

    HNO3 ;

    H3PO

    4 ;

    H2CO

    3 ;

    H2SiO

    3

    HF ;HCl ;HBr ;HI ;H

    2S

    , , - ( ), ( 2 ) ( 3 ).

    .

    HNO3 ;

    HF ;HCl ;HBr ;HI

    H2SO

    4 ;

    H2SO

    3 ;

    H2S ;

    H2CO

    3 ;

    H2SiO

    3

    H3PO

    4 -

    2. ,. ,

    . -:

    H2SO

    4 + Mg = MgSO

    4 + H

    2

    H2SO

    4 + MgO = MgSO

    4 + H

    2O

    . - , . , .

    , , -

    Li K Ca Na Mg Al Mn Zn Cr Fe Ni Sn Pb (H)

    Cu Hg Ag Pt Au

    , . - H+ . , (, , ) , , , , , , ( ).

    .

  • 110 111

    . , .

    HI ;HBr ;HCl ;H

    2SO

    4 ;

    HNO3

    HF ;H

    3PO

    4 ;

    H2SO

    3 ;

    H2S ;

    H2CO

    3 ;

    H2SiO

    3

    . . , . - . :

    H2SO

    4+ Ca(OH)

    2= CaSO

    4+ 2H

    2O

    H3PO

    4+ Fe(OH)

    3= FePO

    4+ 3H

    2O

    2H3PO

    4+ 3Ca(OH)

    2= Ca

    3(PO4)

    2+ 6H

    2O

    , , , . , , . , - NaOH KOH:

    H2SiO

    3 + 2NaOH = Na

    2SiO

    3 + 2H

    2O.

    -:

    2HCl + CaO = CaCl2

    + H2O

    2H3PO

    4+ Fe

    2O

    3= 2FePO

    4+ 3H

    2O

    , .

    , .

    -

    1. +

    SO3 + H

    2O = H

    2SO

    4

    P2O

    5 + 3H

    2O = 2H

    3PO

    4

    2. + -

    P + 5HNO3 + 2H

    2O = 3H

    3PO

    4 + 5NO

    3. C +

    NaNO H SO HNO NaHSO3 2 4 3 4+ = +

    -

    1. + -

    H2 + Cl

    2 = 2HCl

    2. C +

    NaCl H SO HCl NaHSO+ = +2 4 42

    3. . , , . -

    . . , .

    . , . , .

    -

    12 0,1%- .

    . f -

    , , , . : ?

  • 112 113

    : L , - .

    , - .

    f , ,

    .

    ,

    : L , .

    .

    f ? ? ? ?

    : L - ().

    - .

    .

    1. H2SO

    4

    2. H2SO

    3

    3. HNO3

    4. H3PO4

    . . . . .

    :1 , 2 , 3 , 4 .

    , -

    .

    29

    : , , . - , . , -, . 3. .

    : , .

    :

    10 , 10 , , , , , , - .

    :

    , , .

    : .

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 .

    1. , , .2. , .3. , , .

    , . . . . . . . . . . . . . . . . 18 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 .

    f

    ? ?

    f

    1. ,,. ,

    ( ) . , .

  • 114 115

    ()

    Cl

    F

    NO3

    NO2

    S2

    SO32

    SO42

    CO32

    SiO32

    PO43

    CN

    ClO

    ClO2

    ClO3

    ClO4

    , , , . , CuSO

    4 (II) .

    2. ,. - .- . -

    , -

    : , - - .

    . , - , - . - ( ) .

    :

    Hg2+SO4

    + Sn0 = Hg0 + Sn2+SO4

    ()

    ()

    . -, , .

    . - , . - .

    , , , . . , - . :

    CuSO4 + H

    2S = CuS () + H

    2SO

    4

    AgNO3 + HCl = AgCl () + HNO

    3.

    ( ), , - . .

    , - .

    1. --

    +

    2Mg + Cl2 = MgCl

    2

    +

    Zn HCl ZnCl H+ = +2 2 2

    +

    Fe + CuSO4 = FeSO

    4 + Cu

  • 116 117

    2. --

    +

    Ca + 2HCl = CaCl2 + H

    2O

    +

    CO Ca OH CaCO H O2 2 3 2+ ( ) = +

    +

    Ca + CO2 = CaCO

    3

    + -

    Al2O

    3 + CaO = Ca(AlO

    2)

    2

    3. -

    +

    H2SO

    4 + 2NaOH = Na

    2SO

    4 + 2H

    2O

    4. + AgNO NaCl AgCl NaNO3 3+ = +

    + CuSO NaOH Cu OH Na SO4 2 2 42+ = ( ) +

    + -

    Na CO HCl NaCl H O CO2 3 2 22 2+ = + +

    , , ( )

    NaOH + H2SO

    4 = NaHSO

    4 + H

    2O

    ( )

    ZnCl NaOH ZnOHCl NaCl2 + = +

    3. , , ., , .

    , -.

    , - -, . ,

    , - . , , -:

    . , ,

    :

    . -

    , . .1. , . -

    :

    () .2. , .

    : .

    . f -

    .

    : L , - .

    -, , , , , . , .

    f ,

    , , .

    ,

    f

    3 (, . 4).

    : L , .

    - .

  • 118 119

    f ? ? ? , , - ?

    , -

    .

    30

    : , , , - , (), . 2. - . 4. - .

    : , , , , - (), .

    :

    10 , 10 , , , , , , , , - (), .

    :

    , , , , - (), .

    : .

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 .

    1. , , .2. , (),

    .

    , . . . . . . . . . . . . . . . . 13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 .

    f ?

    f

    1. ,,. , -

    . - . -, , , , , - . , .

    . 85,82 %, 23,15 % 20,93 % , 47,2 % . . , - .

    , - . . - . -, .

    , , . .

    - () . () , , , , - . , - . .

  • 120 121

    (V) , . . .

    (V) , . , , .

    2. , , -. -

    . , , - , . , . -, .

    , , , , , - , .

    . - . - , . .

    () , - , - , .

    300 . .

    0,1 % 2S .

    2S 0,01 /.

    .

    . , . , - ().

    , . - .

    - , .

    . f

    .

    : L , - .

    , . , .

    f -

    , , , , , .

    ,

    f -

    2 - 4 -

    32.

    (, . 4, . 6).

    f ? ? - ? - ? , ?

    : L - ().

    - .

    :

    ) ;) ;) ;) .

  • 122 123

    , -

    .

    31

    : , .

    : , .

    :

    10 , 10 , , , , , .

    :

    , .

    : .

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 .

    1. , ., . . . . . . . . . . . . . . . . 13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 .

    f ?

    f1. ,.

    : - , , , ( . , ).

    , . , , . , , . , , .

    - , ( ), - ( ).

    - . () -, , .

    . , . - , , - . , .

    . f -

    .

    : L , - .

    - , - . , , , .

    f ,

    .

    ,

    f ? ? ? ?

  • 124 125

    : L - ().

    - .

    :

    ) ;) ;) ;) .

    , -

    .

    32

    : -.

    : .

    :

    10 , 10 , , , , .

    :

    .

    : .

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 .

    1. .2. .

    , . . . . . . . . . . . . . . . . 13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 .

    f ?

    f1. .

    , - - , . , , . -, .

    . - . , , (, ).

    - , . - .

    , , . , , , .

    , -. -.

    , , ( + ), ( +) ( ).

    2. . . -

    .

  • 126 127

    , . - - , , .

    - , , , - , .

    . f -

    .

    : L , - . -

    , . .

    f

    .

    ,

    f ? ? ? ?

    : L - ().

    - .

    :

    ) ;) ,;) ;) .

    , -

    .

    33

    : . - . 5. .

    : - .

    :

    10 , 10 , , , , .

    :

    , , .

    : .

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 .

    1. .2. .3. .

    , . . . . . . . . . . . . . . . . 13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 .

  • 128 129

    f ?

    f

    1. . 3/4 . -

    . ( 33 000 ) - . , . , , , - , - . , , .

    , . , , .

    . - , , - , . - , 25 ( 60) , .

    , , -, . - .

    , , . - . , , , .

    , , . , . , , .

    2. . , -

    , . , .

    . - , . .

    , - . , . - . , 80 % , 20 %. .

    . 95 % - . , 4 % , .

    . , , - .

    , , (, ), .

    , - , . -, , , .

    , . . , . , .

    , - . , , - . .

    ( - , , - ) , - , . , , .

  • 130 131

    . , (, - ). .

    , .

    3. .-

    . , . - . , .

    5,5 % , 300 . 15 , 57 . . -, , .

    - , , , , , -, , .

    , , . .

    , - , , . , - .

    42,

    24, l, 3 -

    Na+, K+, 2+. -

    . , - .

    . Na+/K+-, Ca2+-, H+-,

    H+, K+-, Mg2+-, - Na+, K+, Ca2+, H+, Mg2+ : (Na+ K+; + K+).

    . f -

    .

    f:

    - , ; ;

    , - , , , - ; ; ; .

    .

    ,

    f -

    5 (, . 6).

    f ? ? ? ? ? ? - ? ? , , , - ?

    : L - ().

    - .

    :

    ) ;) ;) ;) .

    , -

    .

  • 132 133

    34

    : -, , - .

    : , , - .

    :

    10 , 10 , , , -, , , -.

    :

    , .

    : .

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 .

    1. , .2. , .

    , . . . . . . . . . . . . . . . . 13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . .