له ماوه ی نۆ ساڵی رابردودا به سه دان ملیۆن دۆالر خه رجكراوه بۆ كڕینی ئوتومبێ���ل ب���ۆ په رله مانت���اران و وه زی���ر و به ڕێوه به ره گش���تیه كانی په رله مانتارێكی هه رێم، حكومه تی "بڕیاری ده ڵێ���ت كوردس���تانیش كڕینی ئۆتۆمبێل بۆ په رله مانتاران تا به شێوه یه كی كاتیی راوه ستاوه

ڕێگه چاره ی تر ئه دۆزرێته وه ".تایب���ه ت به ئاوێن���ه : هه رچه نده سه رۆكایه تیی په رله مانی كوردستان له به یاننامه یه ك���دا بڕی���اری كڕینی

109 ئوتومبێل���ی به بڕی 4 ملیۆن و 523 هه زار دۆالر بۆ په رله مانتاران په رله مانتاری ب���ه اڵم ره تكرده وه ، یه كگرت���و به فراكس���یۆنی س���ه ر به ئاوێن���ه ی كاروان" "حاج���ی راگه یاند كه بڕیاره كه به شێوه یه كی كاتیی راوه س���تاوه تا ڕێگه چاره ی تر ئه دۆزرێته وه ، ئه و وتی "كڕینی ئۆتۆمبێل بۆ په رله مانتاران كارێكی نایاساییه ، راس���ته وه ك عورفێك هه ب���وه له خوله كانی پێش���وتریش ئه وه كراوه ، به اڵم یاس���ایه ك نیه

س���ه رۆكایه تیی بكات، له وه باس په رله مانیش ئه وه ی رونكردوه ته وه ئه وه ی ئ���ه وان ده یكه ن ته نیا وه ك

عورفێكه ".ئه م���ه له كاتێكدایه ك���ه به پێی زانیاریه كانی ئاوێنه ته نها له خولی پێش���ودا 5 ملی���ۆن دۆالر له بری به په رله مانتاران و دراوه ئۆتۆمبێل دراوه دۆالری���ش ده فت���ه ر 50به ئۆتۆمبێ���ل بۆ دی���اری، له خولی په رله مان���ی س���ێهه می دوه م و په رله مانتاره و هه ر كوردستانیشدا

دینار(ی���ان ملی���ۆن 48( ب���ڕی دراوه ت���ێ ت���ا خۆی���ان ئۆتۆمبێل بكڕن، له خولی پێشوی په رله ماندا )5( ئۆتۆمبێل���ی جۆری )لیكزس( هه ریه كی به به ه���ای )104 هه زار( دۆالر ك���ه ده كات���ه )10 ده فته رو 400 دۆالر( كڕراوه و به دیاری دراوه جێگری په رله مان، به )س���ه رۆكی س���ه رۆك، س���كرتێری په رله مان، به رێوه به ری گش���تیی، به رپرس���ی پاسه وانه كانی سه رۆكی په رله مان(، كه هه مویان بای���ی زیاتر له )520

هه زار دۆالر( بوه .هه م���و وه زیرێك���ی حكومه ت���ی هه رێمیش دو ئۆتۆمبیلی گرانبه های بۆ ك���ڕراوه له كابینه كانی پێش���و، هه م���و به ڕێوه به رێك���ی گش���تیی ئۆتۆمبێلی گرانبه های بۆ كراوه ، كه نزیكه ی 100 به ڕێوه به ری گش���تیی له هه رێمی كوردس���تان هه ن، هه مو په رله مان و یه كی پله راوێژكارێكی حكومه ت ئۆتۆمبێلی دراوه تێ، كه له په رله ماندا )53( راوێژكار هه ن و )450( كوردس���تانیش له هه رێمی

راوێژكارو فه رمانبه ری شاره زا هه ن. ئه مه س���ه ره ڕای ئه وه ی ئه ندامانی له خولی پارێ���زگاكان ئه نجومه نی رابردو هه ریه كه یان ئۆتۆمبێلیان بۆ ئه ندامانی له دوایینیاندا كراوه ، كه ئه نجومه ن���ی پارێزگای س���لێمانی بو كه هه ریه كه ی���ان ئۆتۆمبێلێكی )تیۆتا فۆرچنه ریان( بۆ كڕرا هه ر

یه كی به )38 هه زار دۆالر(.

ئازاد جوندیانی ئاماژه به وه ده كات كه په نابردنی مه ال به ختیار بۆ به ر تێزی ئه وه ی یه كێتیی له بنه ڕه ته وه بارگاویی ب����وه به قه یران بۆ پاس����اودان یان بۆ به نۆرماڵ وه رگرتنی دۆخی ئێس����تای، تێزێكه له دژی چاره سه ری ڕاسته قینه ئه وه س����تێته وه ، ئ����ه و ده ڵێ����ت "ئه و هه ڤاڵه مان به ش����ێوه یه كی هه ڕه مه كی

ئه ڵێ كێشه كان گه وره كراون".تایبه ت به ئاوێن����ه : ئازاد جوندیانی یه كێتیی سیاسیی مه كته بی ئه ندامی نیشتیمانیی كوردستان له وتارێكدا كه له م ژماره یه ی ئاوێنه دا باڵوكراوه ته وه به ن����اوی "به بچوك بینینی قه یرانه كان

تیۆریزه كردنه بۆ ناچاره سه ر"، ره خنه له وتاره كانی ئه مدواییه ی مه ال به ختیار كارگێڕی مه كته بی سیاسیی یه كێتیی ده گرێ����ت و ئ����ه وه رونده كات����ه وه كه "هه ڤاڵ مه ال به ختیار، له دوای ئه وه ی جێگرانی سكرتێری گشتیی و ژماره یه ك له هه ڤااڵن����ی تر به رنام����ه ی كارێكیان ب����ۆ بوژاندن����ه وه و چاره س����ه ركردنی پێش����كه ش یه كێتی����ی كێش����ه كانی ئه نجومه نی هه ڤااڵن����ی به س����ه رجه م س����ه ركردایه تیی ك����رد، س����ێ وتاری له وباره وه نوس����یون و به ڕونیی هه ست به وه ئه كرێ كه هه وڵی به كه م بینینی كێش����ه و قه یران����ه كان و به كاڵب����وه وه

پیش����اندانیان بۆ ناوخ����ۆو ده ره وه ی یه كێتیی ده دات".

جوندیانی ئام����اژه به وه ده كات كه "كاك به ختی����ار له وتاره كانی����دا، دان ب����ه وه دا ئه نێ كه یه كێتیی كێش����ه ی هه ن، به اڵم دورو نزیك خۆی له قه ره ی ناساندنی كێشه كان ناداو ناویان نانێ و كێش����ه كان ناڵێ خۆی به خوێنه رانی ته متومانێكدا له ن����او به ڵك����و چین؟ ئه یانهێڵێت����ه وه ، كه گومان دروس����ت ئه كا، چونكه مه ال به ختیار له زۆربه مان چین و كێش����ه كان ئه زان����ێ باش����تر قه یرانه كان چۆنن، به اڵم به مه به س����ت

ناویان نانێ و باسیان ناكا".

"له هه م����وی ده ڵێ����ت جوندیان����ی یه كێتی����ی مه رجه عیه تی ئایا گرنگتر یان هه ب����وه ، بڕی����اری یه كگرت����وی ده س����ته یه ك خۆی زاڵكردوه و ئه وانی تری په راوێز خس����توه ؟ ب����ا ئێمه نا، به ڵكو با كاك به ختیار به خوێنه رانی و بڵ����ێ: یه كێتی����ی ڕێكخس����تنه كانی ڕێكخراوه ی����ی، بڕی����اری سیاس����یی، سه ربازیی، په یوه ندییه كان و هیتریش، به تایبه ت ئ����ه و بڕیارانه ی كه گرنگ و ئاراسته ساز بون له ناو یه كێتیدا چۆن

وه رگیراون؟".

س���ه رۆكی لیژن���ه ی ماف���ی مرۆڤ له په رله مان���ی كوردس���تان ئاماژه له س���ه رجه م ك���ه ده كات ب���ه وه هه رێمدا له ناو زیندانیانی ئاسایش و چاكسازییه كانی ژنان و نه وجه واناندا شه ش هه زار سزادراو هه ن، هاوكات هه ر له س���ه رجه م ئه و ش���وێنانه دا

پێن���ج ه���ه زار راگیراو ه���ه ن، كه كێشه كانیان یه كالیی نه بۆته وه .

س���ۆران س���لێمانی : ئاوێن���ه ، مافی لیژن���ه ی عومه ر س���ه رۆكی م���رۆڤ له په رله مانی كوردس���تان ئاماژه به وه ده كات كه س���ه رجه م هه رێم���ی زیندانیكراوه كان���ی

كوردس���تان ژماره ی���ان 11 هه زار و 300 زیندانیك���راوه ، ئه م���ه جگ���ه له وه ی كه 400 كه سی تریش به هۆی شه ڕی ناوخۆی یه كێتیی و پارتیه وه بێسه روش���وێنن. ئه و وتی " كه س به نیازی لێبوردنی گش���تیی نه بێت لێبوردنه كه ی خراپیی له به رئه وه ی

2012 رێگریی بۆ دروستكردون".وتیش���ی "بۆیه بی���ر له رێگای تر ده كه ین���ه وه ، له وانه ره خس���اندنی كه ش���ێكی گونج���او بۆ ره وش���ی ن���او چاكس���ازیه كان و كارك���ردن ب���ۆ زیادكردنی ئ���ه و پاره یه ی كه مانگانه بڕراوه ته وه بۆ خێزانی ئه و

كه سانه ی له زیندانه كاندا سزادراون، كه پێش���تر 75ه���ه زار دینار بو، دواتر كراوه ته 150 هه زار دینار كه ئه وه ش ه���ه ر زۆر كه مه ، بۆیه كار

له سه ر زیادكردنی ده كه ین".

رۆژنامه یه كی سیاسیی گشتییه کۆمپانیای ئاوێنه ده ریده کات

ژماره )459( سێشەممە 2014/12/30

w w w . a w e n e . c o m

پڕكردنه وه ی كورتهێنانی بودجه ده خرێته ئه ستۆی

هاواڵتیان93

ریکالم

14 13

10لێكچونه كانی نێوان

توندڕه ویی ئیسالمی و ماركسیزمی

شۆڕشگێر

کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی 1000 دینار ته له فۆن: 3201274 تیراژ: 4500ناونیشان: سلێامنی گه ڕه کی شۆڕش- به رامبه ر ئاماده یی شۆڕشی کوڕان

به سه دان ملیۆن دۆالر ده درێت به ئۆتۆمبێل بۆ په رله مانتاران و به رپرسانی حكومیی

"بڕیاری كڕینی ئۆتۆمبێل بۆ په رله مانتاران به شێوه یه كی كاتیی راوه ستاوه تا ڕێگه چاره ی تری بۆ ده دۆزرێته وه"

شەڕکەری بێشەڕو شەڕی بێشەڕکەر

شه نگال په یوه ندییه كانی

پارتی و په كه كه ئاڵۆز ده كات

په رله مان نه یتوانی تایبه مته ندیی

له زانکۆی کوردستان وه ربگرێته وه

16

ئازاد جوندیانی ره خنه له مه ال به ختیار ده گرێت:ئه و هه ڤاڵه مان به شێوه یه كی هه ڕه مه كی ئه ڵێ

كێشه كان گه وره كراون

11 هه زارو 300 زیندانیكراوی جۆراوجۆر له هه رێمدا هه ن

پانۆرامای روداوه کانی

2014

ساڵی نوێتان پیرۆزبێت

ب���ۆ ج���اری دوەم مەحمود س���ەنگاوی لەسەر دۆسیەی تیرۆری کاوە گەرمیانی دەستبەس���ەر دەکرێ���ت و بنەماڵەی ئەو رۆژنامەنوسە تیرۆرکراوەش بەسیناریۆی

دەزانن.ئاوێنه ، سلێمانی : کاروان ئەحمەد برای کاوە گەرمیان���ی لەوبارەیەوە بەئاوێنەی راگەیان���د کە ئ���ەو دەستبەس���ەرکردنە جگە لەس���یناریۆیەک زیات���ر هیچی تر نییە، "ئەم���ە ب���ۆ بەپاڵەوانکردنی ئەو ئەندام مەکتەب سیاس���ییەی یەکێتییە، هی���چ دڵخۆش نین بەهاتن���ی بۆ دادگاو دەستبەسەرکردنی". هەروەها ئاشکراشی دەکات کە باوەڕیان بەدادگاکانی هەرێم نەم���اوە چونک���ه س���ه ربه خۆنین و ب���ۆ یەکالکردنەوەی ئەو دۆسییەیە ڕودەکەنە

دادگاکانی دەرەوەی واڵت.مەحمود دەستبەس���ەرکردنی بڕیاری س���ەنگاوی لەمانگی نیسانی ئەمساڵەوە دوای دەرچ���وەو دادگاوە لەالی���ەن تێپەڕینی 8 مانگ بەس���ەر ئەو بڕیارەدا لەوبارەی���ەوە دادگا، ب���ەردەم چ���وە ئەوەی "لەب���ەر پارێزەرەک���ەی دەڵێت مەحمود س���ەنگاوی پل���ەی لیوای هەیە لەفەرمان���دەی هێزەکانی 70 لەوەزارەتی پێش���مەرگە، دەبێ���ت فەرمانەکە بگات بەئەوان، کاتێک گەیش���تە دەستی خۆی ڕادەس���تی دادگا کرد. ئەم ئیجارائاتانە کاتی دەوێ���ت، فەترەیەک���ی زۆر کەمە

بڕیارەکە گەیشوەتە دەستی".

بنەماڵەی کاوە گەرمیانی:

دەستبه سه رکردنی مەحمود سەنگاوی

سیناریۆیە

3 9

17

4

تایبه‌ت(459( سێشه ممه 22014/12/30

ئا: میهره بان سه الم، هه ڵه بجه

به پێی ئامارێكی به ڕێوه به رایه تی توندوتیژیی شاره زورو ئاشكراكردنی ئاماری 6 مانگی رابردو له سنوری

پارێزگای هه ڵه بجه ، ته نها 282 حاڵه ت تۆماركراوه كه هیج له و

حاڵه تانه ش توندوتیژیی ده رونیی و كوشتن و لێدان نه بون، چاالكوانانی ناوچه كه ش هۆكاره كه ی ده گێڕنه وه بۆ ئه وه ی كه له رابردودا ژنان له و

ده ڤه ره ده سه اڵتداربون و پێگه یه كی كۆمه اڵیه تیی تایبه تیان هه بوه كه

دیارترینیان عادیله خانم بوه .

ش���یالن مه حمود ك���ه چاالكوانێكی مه ده نیه ، باس له وه ده كات "تا ئێستا ژنان به رامب���ه ر توندوتیژییه ك هی���چ نه ك���راوه و هۆكاره ك���ه ش ب���ۆ به رزیی ئاستی رۆشنبیریی هه ردو ره گه زی ژن و پیاو ده گه ڕێت���ه وه كه توانیویانه باوه ڕ به تواناكانی یه كتر بكه ن و شان به شانی

یه كتر كار بكه ن".هه ڵه بجه دانیش���توانی پێكهات���ه ی

ژماره یه كی زۆر عه شره ت له خۆده گرێت، كۆكۆیی ، رێش���اوی ، ئیناخ���ی ، وه ك ه���اواری ، بۆینی ، نه ورۆڵ���ی ، گریانی ، خه رپانه ی���ی ، ش���ه مێرانی و تاویره یی ، جگه له وه ی له كۆنه وه تا ئه مڕۆ چه ندین پێكهاته ی جیاوازی وه ك كاكه ییه كان و خێڵه كانی ج���اف و جوله كه كانی تیادا

ژیاوه . ره نگی���ن س���ه الم، رۆژنامه ن���وس، پێیوای���ه ه���ۆكاری س���ه ره كی كه میی توندوتیژی���ی ئه وه یه ك���ه "پێكهاته ی ئ���ه و زۆری هه ڵه بج���ه دانیش���توانی له وانه ش هه ری���ه ك عه ش���یره تانه یه و وه ك داب و نه ریتێكی گش���تیی ، رێزی زۆریان له ئافره ت گرتوه و شانبه ش���انی له الدێ و شوێنه كاندا توانیویانه پیاوان كار بك���ه ن. ئه گه ر س���ه یری زۆربه ی هه ڵه بجه ش ئیدارییه كانی دام���وده زگا بكه ین، ژنان توان���ای زاڵبونیان هه یه به سه ر كاره كانیاندا، له الیه كی تریشه وه له هه ڵه بجه ، ئاینی���ی پێكهاته ی زۆری توندوتیژیی و كه می���ی ب���ۆ هۆكارێكه

رێزگرتن له یه كتر".هاوكات نوخشه ناسیح، به ڕێوه به ری

ناحی���ه ی بیاره به ئاوێن���ه ی راگه یاند، توندوتیژیی رێژه كان���ی "كه مبونه وه ی له س���نوری پارێزگای هه ڵه بجه له خۆوه حكومه ت و هاواڵتی���ان و به ڵك���و نیه ، كه ه���ۆكاره مه ده نی���ی كۆمه ڵ���گای هه ریه كه ی���ان له ڕێگ���ه ی ڕێنمایی یان یاس���اوه كاریانكردوه بۆ كه مبونه وه ی توندوتیژی���ی . سروش���تی هه ڵه بج���ه و ده س���ته جه معیه كان، كاره هه ورامان و ئ���ه وه ده خوازێت ك���ه به هیچ جۆرێك

توندوتیژیی نه بێت".به پێی وت���ه ی گوڵس���تان ئه حمه د، مافی مرۆڤ نوس���ینگه ی به رپرس���ی لقی هه ڵه بجه ، له ئاماری شه ش مانگی رابردو ته نها 100 حاڵ���ه ت تۆماركراوه كه هیچیان حاڵه تی كوش���تن و لێدان و سوتان و برینداربون نین، ته نها كێشه ی الوه ك���ی ب���ون و زۆرب���ه ی حاڵه ته كان چاره سه ریش���یان ب���ۆ ك���راوه . به پێی مرۆڤی مافی به ڕێوه به رێتی���ی ئاماری شاره زوریش، كۆی گشتیی حاڵه ته كان 282 حاڵه ته كه پێنجوێن 26و هه ڵه بجه 62 و سه یدسادق 121 و شاره زور 73

حاڵه تی به ركه وتوه .

ده‌ست‌له‌كاركێشانه‌وه‌

به‌ڕێزان..سه‌رنوسه‌رو

ستافی‌‌ئاوێنه‌

به‌هۆی‌‌س���ه‌رقاڵبونم‌به‌كاری‌‌تره‌وه‌‌له‌مه‌‌ودوا‌ئاوێنه‌ی‌‌ ل���ه‌‌ ناتوانم‌خۆشه‌ویست‌به‌رده‌وام‌له‌كارك���ردن.‌ ب���م‌به‌هیوای‌سه‌ركه‌وتن‌بۆ‌

هاوڕێیانم‌له‌ئاوێنه‌.

ئاسۆ‌سه‌راوی‌ ‌2014/12/30 ‌

هه‌ڵه‌بجه‌‌كه‌مترین‌رێژه‌ی‌‌توندوتیژیی‌‌تێدا‌تۆماركراوه‌‌

(VDSL)

TURBO 8TURBO 20TURBO 40

82040

+964 (0) 53 511 1000 +964 (0) 74 807 15555

47 412 2

108 58

ریکالم

له 6 مانگی رابردو له پارێزگای هه ڵه بجه ، ته نها 282 حاڵه تی توندوتیژیی تۆماركراوه

ئا: ئاوێنه

به دور نازانرێت میكانیزمی جێبه جێكردنی رێككه وتنه كه ی

نێوان گۆڕان و یه كێتیی له باره ی دابه شكردنی پۆسته ئیدارییه كانی

پارێزگای سلێمانی و هه ڵه بجه ، گرفتی له سه ر دروستببێت و دواجار كۆی

رێككه وتنه كه بخاته به رده م مه ترسی هه ڵوه شانه وه .

سه رچاوه یه كی ئاگادار له ناو یه كێتیی نیشتیمانیی كه نه یویست ناوی بهێنرێت به ئاوێنه ی راگه یاند، "رێككه وتنه كه مان له گه ڵ گۆڕان به ڕێوه ب���ه ری تێدا نیه ، بۆ نمونه كه ئی���داره ی راپه ڕین دراوه ئیداره كه و به گۆڕان، سه رپه رش���تیاری به ڕێوه ب���ه ری پش���ده رو قایمقام���ه ناحیه ی چوارقوڕن���ه و حاجیاوا گۆڕان به ڕێوه به ری ب���ه اڵم وه ریانده گرێ���ت، پ���ه روه رده و ئه وق���اف و پۆلی���س و ئه وان���ی دیكه ناگۆڕێ���ن، چونكه ئه مه

له رێككه وتنه كه دا نیه ".به پێ���ی وته ی ئ���ه و س���ه رچاوه یه ، رێككه وتنه كه ی نێوان گۆڕان و یه كێتیی زیاتر رێككه وتنێكی سیاسییه و له پێنج هاوپێ���چ پێكهات���وه ، هاوپێچی یه كه م تایبه ته به و پۆس���ته س���یادییانه ی كه له هه ردو پارێزگای سلێمانی و هه ڵه بجه و ه���ه ردو ئیداره ی گه رمی���ان و راپه ڕیندا هه ن. له هاوپێچی دوه مدا، پۆسته كانی قایمق���ام و 3 ناحی���ه و 4 به ڕێوه به ری گشتیی و 5 به ڕێوه به رایه تیی وه زاره تی ناوخۆ له س���لێمانی دراوه ته بزوتنه وه ی

گۆڕان. یه كێتیی پێیوایه هه ر گۆڕانكارییه ك له خ���وار ئ���ه و پۆس���تانه وه بكرێ���ن، ده چێت���ه ده ره وه ی رێككه وتنه ك���ه وه ، پاس���اوی گۆڕانكارییه ك���ه مه گ���ه ر وه ك بێ���ت له پش���ته وه یاس���ایی كه مته رخه می���ی و گه نده ڵی���ی و هت���د. وات���ا یه كێتیی رازیی نی���ه گۆڕانكاریی خ���واره وه دا له به ڕێوه به رایه تیه كان���ی گۆڕان سه رچاوه كه ش به وته ی بكرێن، له ئێس���تادا خه ریكی وه رگرتنی سیڤیه

بۆ پۆسته كانی خواره وه .ئاك���ۆ حه مه كه ری���م، ئه ندام���ی د. بزوتنه وه ی دانوس���تانكاری لیژن���ه ی

گۆڕان، ره تیكرده وه كه هیچ كێشه یان ب���ۆ دروس���تبوبێت له گ���ه ڵ یه كێتیی له دابه شكردنی پۆسته كانداو به ئاوێنه ی راگه یان���د: "له گه ڵ یه كێتی���دا ئه وه ی رێككه وتنمان له سه ر كردوه به رده وامه و هیچ كێش���ه یه ك نی���ه ، ره نگ هه ندێك ش���ت هه بێ���ت په یوه ندی���ی به گۆڕان خۆیه وه هه بێت، كه ئێس���تا خه ریكی پااڵوتن و دیاریكردنی كاندیده كانیانن بۆ

ئه و پۆستانه ".ئه و باس���ی له وه ش كرد كه "له دوای ته واوبونی پشوه كان، به نیازین دانیشتن له گه ڵ پارتی بكه ی���ن و دواتر دوالیه نه ئیس���المیه كه ش به پێی ئیس���تیحقاقی

خۆیان پشكیان به رده كه وێت". له به رامبه ر ئ���ه و گۆڕانكارییانه ی كه گۆڕان ده یانكات له پۆسته كانی ئیداره ی سلێمانی و هه ڵه بجه و گه رمیان و راپه ڕین، یه كێتی���ی جۆرێ���ك له نیگه رانی���ی بۆ دروس���تبوه له چۆنیه تی دانان و البردنی كه سه ئیدارییه كاندا و ئه م نیگه رانیه شی ناشارێته وه ، پێشیوایه ئه م رێككه وتنه ی

نێوانیان له گه ڵ گۆڕان به دیلی یاس���ای ژماره 3ی ساڵی 2009 نیه .

د. ئاس���ۆ فه ره یدون، ك���ه كاندیدی یه كێتییه بۆ دو ساڵی یه كه می پۆستی به ئاوێن���ه ی س���لێمانی ، پارێ���زگاری ئه ركێك���ی "حكوم���ه ت راگه یان���د، ئه خالقی���ی له س���ه ر ش���انه به رامبه ر به ڕێوه به ره گش���تیه كان به ڕێوه ب���ه رو كه ئه مان���ه خاوه نی لێهاتویین و ده بێت ش���وێنیان بۆ بدۆزرێته وه ، ناكرێت تۆ به ڕێوه به رێكی گشتیی یان قایمقامێكی نوێ دابنێیت كه ئه وه ی پێش���تر جارێ

ده ستی له كارنه كێشابێته وه ". ئه و ده ڵێ���ت، "رێككه وتنی یه كێتیی له گه ڵ گ���ۆڕان به دیلی یاس���ای ژماره 3ی نی���ه ، وات���ا ده بێ���ت گۆڕانكاریی له و پۆس���تانه دا به تایبه ت���ی قایمقام و بێت و به سیڤی گش���تیی ، به ڕێوه به ری به فلته ره كان���ی ئه نجومه ن���ی پارێزگاو وه زاره تی په یوه ندیداردا تێبپه ڕێت، ئه و یاس���ایه ببێته ئالیه تی جێبه جێكردنی

رێككه وتنه كه ".

جێبه‌جێكردنی‌‌رێككه‌وتنه‌كه‌ی‌‌گۆڕان‌و‌یه‌كێتیی‌‌له‌به‌رده‌م‌

مه‌ترسیدایه‌

وه فدی یه کێتیی و گۆڕان له کاتی واژۆکردنی رێککه وتننامه که

‌‌‌ئا:‌رێبین‌چاالك،‌چیای‌‌شه‌نگال‌

شه‌ڕ‌له‌شه‌نگال‌به‌توندیی‌‌به‌رده‌وامه‌،‌داعش‌له‌الیه‌ك‌و‌گه‌ریالو‌پێشمه‌رگه‌ش‌له‌الیه‌كی‌‌دیكه‌‌له‌سه‌نگه‌رو‌بۆسه‌دان‌

بۆ‌یه‌كتر،‌ئه‌میان‌هێرش‌ده‌كاو‌ئه‌ویان‌به‌رپه‌رچی‌‌ده‌داته‌وه‌،‌ئه‌مه‌‌دیمه‌نی‌‌

رۆژانه‌ی‌‌ئه‌و‌ده‌ڤه‌ره‌یه‌،‌فه‌رمانده‌یه‌كی‌‌په‌كه‌كه‌‌ده‌ڵێت‌"ئه‌وه‌‌ئێمه‌ین‌له‌ریزی‌‌پێشه‌وه‌ی‌‌شه‌ڕداین‌و‌كۆاڵن‌به‌كۆاڵن‌

شه‌ڕی‌‌داعش‌ده‌كه‌ین"،‌فه‌رمانده‌یه‌كی‌‌هێزی‌‌پێشمه‌رگه‌ش‌ده‌ڵێت‌"هێزێكی‌‌كه‌می‌‌یه‌په‌گه‌و‌په‌كه‌كه‌‌له‌شه‌نگالن".

‌دوێنێ‌‌كه‌ش����وهه‌وا‌له‌چیای‌‌ش����ه‌نگال‌و‌ئ����ه‌و‌لۆف����ه‌‌پێچاوپێچان����ه‌ی‌‌ب����ه‌ره‌و‌ناو‌ش����ارۆچكه‌كه‌‌ده‌چن،‌ساردو‌ته‌م‌و‌مژ‌بو،‌جاروب����ار‌خۆره‌تاو‌دوای‌‌رێژن����ه‌‌بارانێك‌ده‌رده‌كه‌وت‌و‌ئه‌و‌ژن‌و‌منااڵنه‌ی‌‌هێش����تا‌به‌چیاكه‌وه‌‌م����اون‌خۆی����ان‌ده‌دایه‌‌به‌رو‌سه‌یری‌‌ئه‌و‌فڕۆكانه‌یان‌ده‌كرد‌كه‌‌به‌سه‌ر‌ئاس����مانی‌‌چیاكه‌دا‌تێده‌په‌ڕین‌و‌گوێشیان‌له‌ده‌نگی‌‌ئه‌و‌ته‌قه‌و‌ته‌قینه‌وانه‌‌ده‌گرت‌كه‌‌له‌دوره‌وه‌‌ده‌هات����ن‌و‌بێده‌نگیی‌‌چیاكه‌یان‌

ده‌شكاند.له‌سه‌ر‌رێگای‌‌چیاكه‌وه‌‌به‌ره‌و‌شه‌نگال‌جار‌جار‌ئه‌و‌ژن‌و‌پیاوو‌منااڵنه‌‌ده‌بینرێن‌كه‌‌به‌جلیكان����ه‌‌یان‌به‌س����واری‌‌گوێدرێژ‌خه‌ریكی‌‌ئاوبردنن‌بۆ‌الی‌‌خێوه‌ت‌و‌شوێنی‌‌نیشته‌جێبونیان،‌به‌درێژایی‌‌ئه‌م‌روبه‌ره‌ش‌زۆربه‌ی‌‌ئه‌و‌خه‌ڵكه‌‌چڵكن‌و‌س����ه‌رو‌ریش‌چه‌كیان‌ ده‌ك����ه‌ون‌ به‌رچاوت‌ هاتوان����ه‌ی‌‌پێیه‌و‌چه‌كدارن،‌ه����ه‌ر‌چه‌ند‌مه‌ترێكیش‌له‌م‌مه‌یدانی‌‌جه‌نگه‌دا‌ئوتومبێلێك‌ده‌بینی‌‌له‌الڕێدا‌ تێكش����كاویی‌‌ به‌س����وتاویی‌‌و‌ كه‌‌به‌جێهێڵ����راون،‌له‌گ����ه‌ڵ‌‌هاتنه‌خ����واره‌وه‌‌به‌لۆفه‌كاندا‌له‌چیاكه‌وه‌‌بۆ‌ناو‌ش����ه‌نگال‌ت����ا‌دێ‌‌ده‌نگ����ی‌‌ته‌قین����ه‌وه‌ی‌‌ه����اوه‌ن‌و‌ده‌ستڕێژی‌‌دۆشكه‌و‌ته‌قه‌ی‌‌قه‌ناس‌زیاتر‌

ده‌بیسترێت.فه‌رمانداری‌‌ كه‌‌ ش����ه‌نگالیی‌‌ زه‌رده‌شت‌ئ����ه‌و‌هێ����زه‌‌له‌ئێزیدیه‌كان����ه‌‌كه‌‌س����ه‌ر‌به‌په‌كه‌كه‌ن،‌به‌ده‌م‌ده‌ستڕاكێش����انه‌وه‌‌بۆ‌

چیاكه‌ی‌‌پش����ته‌وه‌ی‌‌باس‌ل����ه‌وه‌‌ده‌كات‌كه‌‌ئ����ه‌وه‌‌گه‌ریالكانی‌‌په‌كه‌ك����ه‌و‌یه‌په‌گه‌‌بون‌دوای‌‌هاتنی‌‌داعش‌و‌هێرش����كردنیان‌بۆ‌سه‌ر‌شه‌نگال،‌به‌هانای‌‌ئێزیدیه‌كانه‌وه‌‌هاتن‌و‌چیای‌‌ش����ه‌نگالیان‌له‌ده‌ستدرێژیی‌‌ئه‌وان‌پاراس����ت،‌ئه‌و‌به‌ئاوێنه‌ی‌‌راگه‌یاند‌كه‌‌"ئێمه‌‌هاتوین‌به‌رخۆدان‌بكه‌ین،‌نه‌ك‌

ئه‌وه‌ی‌‌شه‌نگال‌داگیر‌بكه‌ین".وتیش����ی‌‌"ئه‌گه‌ر‌ئێم����ه‌‌نه‌بوینایه‌‌ئه‌وا‌هه‌مو‌چیای‌‌ش����ه‌نگال‌له‌الیه‌ن‌داعشه‌وه‌‌

داگیر‌ده‌كرا".

ناوب����راو‌جه‌غت‌ل����ه‌وه‌ش‌ده‌كاته‌وه‌‌كه‌‌ده‌بێ‌هێزی‌سه‌ره‌كیی‌‌له‌م‌چیایه‌دا‌ئێزیدی‌بێت‌و‌هه‌ر‌ئه‌مان‌خۆش����یان‌ئه‌م‌ناوچه‌یه‌‌به‌ڕێوه‌ب����ه‌رن،‌زه‌رده‌ش����ت‌وت����ی‌‌"ئه‌گه‌ر‌به‌مشێوه‌یه‌‌نه‌بێ‌ئێزیدییه‌كان‌دڵنیا‌نابن‌و‌جارێكیتر‌ناگه‌ڕێنه‌وه‌‌شه‌نگال،‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌متمانه‌یان‌ال‌دروستببێ‌و‌بگه‌ڕێنه‌وه‌‌زێدی‌خۆی����ان‌ده‌بێ،‌ئی����داره‌و‌هێ����زی‌خۆیان‌

هه‌بێت".ئه‌وه‌ی‌‌له‌م‌ده‌ڤه‌ره‌دا‌سه‌رنج‌ڕاده‌كێشێت،‌هێش����تا‌زۆربه‌ی‌‌ئه‌و‌هێزه‌‌جیاوازانه‌ی‌‌كه‌‌

هه‌ن،‌سه‌ره‌ڕای‌‌ئه‌وه‌ی‌‌روبه‌ڕوی‌‌دوژمنێكی‌‌سه‌رس����ه‌ختی‌‌وه‌ك‌داع����ش‌بونه‌ت����ه‌وه‌‌و‌زۆربه‌ی‌‌شه‌نگالیش‌به‌ده‌ست‌داعشه‌وه‌یه‌،‌كه‌یفیان‌به‌یه‌كتر‌نایه‌ت،‌به‌تایبه‌تی‌‌پارتی‌‌و‌په‌كه‌ك����ه‌،‌هه‌ربۆیه‌‌گه‌ریال‌و‌پێش����مه‌رگه‌‌له‌به‌ره‌یه‌ك����ی‌‌هاوبه‌ش����دا‌روبه‌ڕوی‌‌داعش‌نابنه‌وه‌و‌هه‌ریه‌كه‌و‌له‌قۆڵ‌‌و‌میحوه‌رێكه‌وه‌‌

سه‌نگه‌ریان‌له‌داعش‌گرتوه‌.فه‌رمان����ده‌ی‌‌ ك����ه‌‌ وه‌زی����ر"‌ "عه‌قی����د‌س����ه‌ر‌ پێش����مه‌رگه‌ی‌‌ هێزی‌‌ فه‌وجێك����ی‌‌به‌وه‌زاره‌ت����ی‌‌پێش����مه‌رگه‌ی‌‌حكومه‌ت����ی‌‌

هه‌رێمی‌‌كوردس����تانه‌،‌ئاماژه‌‌به‌وه‌‌ده‌كات‌كه‌‌ته‌نها‌25%ی‌‌ناو‌شارۆچكه‌ی‌‌شه‌نگال‌ئازادكراوه‌‌و‌به‌ده‌س����ت‌پێش����مه‌رگه‌وه‌یه‌و‌داگیركراوه‌و‌ داعش����ه‌وه‌‌ له‌الیه‌ن‌ ئه‌ودوای‌‌رۆژان����ه‌‌هێ����رش‌ده‌كه‌ن����ه‌‌س����ه‌ر‌یه‌كتر‌و‌

روبه‌ڕوی‌‌یه‌كتر‌ده‌بنه‌وه‌.ناوبراو‌به‌ئاوێن����ه‌ی‌‌راگه‌یاند‌كه‌‌هێزی‌‌س����ه‌ره‌كیی‌‌ئێس����تای‌‌ده‌ڤه‌ری‌‌ش����ه‌نگال‌پێش����مه‌رگه‌ن‌و‌هێزێكی‌‌كه‌م����ی‌‌یه‌په‌گه‌ی‌‌لێی����ه‌،‌ئه‌و‌وتی‌‌"تا‌ئێس����تا‌هه‌ماهه‌نگیی‌‌میحوه‌ره‌كانیش����مان‌ له‌نێوانماندای����ه‌و‌

دابه‌شكردوه‌".ئه‌وه‌ش����ی‌‌ره‌تك����رده‌وه‌‌ك����ه‌‌پارت����ی‌‌هێرش����كردنه‌‌سه‌ر‌شه‌نگالدا‌ له‌سه‌ره‌تای‌‌تان����ك‌و‌ پێش����مه‌رگه‌و‌ زۆری‌‌ هێزێك����ی‌‌زریپۆشی‌‌هێنابێت‌و‌چه‌ند‌رۆژێك‌له‌مه‌وبه‌ر‌

كشاندبێتیانه‌وه‌.هێزه‌كان����ی‌‌ به‌پێداگری����ی‌‌ س����ه‌باره‌ت‌په‌كه‌ك����ه‌و‌یه‌په‌گه‌ش‌له‌س����ه‌ر‌ئه‌وه‌ی‌‌كه‌‌ش����ه‌نگال‌بكرێته‌‌كانتۆنێكی‌س����ه‌ربه‌خۆ،‌عه‌قید‌وه‌زیر‌وتی‌‌"ئه‌م‌بیرۆكه‌یه‌‌له‌الیه‌ن‌

ئێزیدییه‌كانه‌وه‌‌پشتگیریی‌‌لێناكرێت".

3(459(‌سێشه‌ممه‌‌‌2014/12/30هه‌نوکه

شه‌نگال‌په‌یوه‌ندییه‌كانی‌‌پارتی‌‌و‌په‌كه‌كه‌‌ئاڵۆز‌ده‌كاتگه‌ریالو‌پێشمه‌رگه‌شی‌‌لێیه‌‌به‌اڵم‌به‌ره‌یه‌كی‌هاوبه‌ش‌نییه‌

بۆ‌ئه‌وه‌ی‌ئێزیدییه‌کان‌متمانه‌یان‌

ال‌دروستببێ‌و‌بگه‌ڕێنه‌وه‌‌زێدی‌

خۆیان‌ده‌بێ‌ئیداره‌و‌

هێزی‌خۆیان‌هه‌بێت

کچه‌‌گه‌ریالکانی‌په‌یه‌گه‌‌له‌شه‌نگال

‌‌‌ئا:‌رێنوار‌نه‌جم‌

بۆ‌جاری‌دوەم‌مەحمود‌سەنگاوی‌لەدۆسیەی‌تیرۆرکردنی‌رۆژنامەنوس‌کاوە‌گەرمیانی‌دەستبەسەر‌دەکرێت‌و‌

چاوەڕێی‌رۆژی‌دادگاییکردنە،‌بنەماڵەی‌کاوە‌گەرمیانییش‌بەسیناریۆی‌دەزانن‌و‌

لەبێئومێدیشدا‌بەدادگاکانی‌کوردستان‌پەنا‌دەبەنە‌بەر‌دادگاکانی‌دەرەوەی‌واڵت.

‌رۆژی‌یەکش���ەممە‌‌2014/12/28جارێکی‌دیکە‌ئەندامی‌مەکتەبی‌سیاس���یی‌یەکێتیی‌نیشیمانیی‌کوردس���تان،‌مەحمود‌سەنگاوی،‌لەس���ەر‌دۆس���یەی‌تیرۆرکردنی‌رۆژنامەنوس‌ب���ەردەم‌دادگاو‌ کاوە‌گەرمیان���ی‌چ���وەوە‌بەبڕیاری‌دادوەر‌دەستبەسەرکرا.‌ئەو‌بڕیارە‌بەپێی‌مادەی‌دوی‌یاس���ای‌تیرۆرەو‌پێشترو‌لەس���ەرەتای‌ئەمس���اڵدا،‌مەحمود‌سەنگاوی‌بەمادەی‌406ی‌کوش���تن،‌دەستبەس���ەرکراو‌

دوای‌ماوەیەک‌ئازاد‌کرا.‌کاوە‌لەتی���ف‌پارێ���زەری‌بنەماڵەی‌کاوە‌گەرمیانی‌لەو‌بارەی���ەوە‌بەئاوێنەی‌راگەیاند‌"ئ���ەو‌کات‌ئێم���ە‌بڕوام���ان‌ب���ەو‌بڕی���اری‌ئازادکردن���ە‌نەبو،‌بۆی���ە‌تانەمان‌لێدا،‌دوای‌ئەوەش‌لەبەردەم‌دادگای‌تاوانەکانی‌ناوچەی‌کەرک���وک‌لەگەرمیان،‌بەس���یفەتی‌تەمیزیی‌بڕیاری‌ئازادکردنەکەی‌هەڵوەشایەوەو‌رۆژێک‌دوای‌ئەوە‌فەرمانی‌دەستگیرکردنەوەکەی‌بۆ‌

دەرچو".لەمانگی‌نیسانی‌ئەمساڵدا‌دوەمین‌بڕیاری‌دەس���تگیرکردنی‌مەحمود‌سەنگاوی‌دەرچو،‌ل���ەو‌کاتەوە‌تا‌ئێس���تا‌هیچ‌ک���ەس‌و‌هێزێک‌نەیتوانی���وە‌ئ���ەو‌بڕیارە‌جێبەج���ێ‌بکات،‌ت���ا‌رۆژی‌یەکش���ەمە‌خۆی‌چوەت���ە‌بەردەم‌دادگاو‌خۆی‌ڕادەستکردوەتەوە،‌کاوە‌لەتیف‌دەڵێ���ت‌"لەبەر‌ئ���ەوەی‌مادەک���ەی‌تیرۆرە،‌دادگا‌مولزەم���ە‌بەدەستبەس���ەرکردنی‌ت���ا‌رۆژی‌دادگاییکردنی،‌مەلەفەکەی‌تا‌ئێس���تا‌

لەقۆناغی‌لێکۆڵینەوەیه‌‌پێ‌دەچێت‌لەم‌چەند‌رۆژی‌داهات���وەدا‌ئیحالە‌بکرێ���ت‌بۆ‌دادگای‌تاوانەکان‌و‌رۆژێک‌دەستنیش���ان‌دەکرێت‌بۆ‌

رۆژی‌دادگاییکردن"‌.سەیوان‌سیروان‌جاسم،‌پارێزەری‌مەحمود‌سەنگاوی‌لەبارەی‌درەنگ‌بەدەنگەوەچونی‌ئەو‌ئەندام‌مەکتەب‌سیاسییە‌بۆ‌داواکەی‌دادگا،‌بەئاوێن���ەی‌راگەیاند‌"لەرێ���گای‌مەرجەعەوە‌بڕیارەکەی‌پێ‌دەگات،‌لەبەر‌ئەوەی‌مەحمود‌س���ەنگاوی‌پلەی‌لیوای‌هەی���ە‌لەفەرماندەی‌هێزەکانی‌‌70لەوەزارەتی‌پێشمەرگە،‌دەبێت‌فەرمانەک���ە‌بگات‌بەئەوان،‌کاتێک‌گەیش���تە‌دەس���تی‌خۆی‌ڕادەس���تی‌دادگا‌ک���رد.‌ئەم‌ئیجارائاتانە‌کاتی‌دەوێ���ت،‌فەترەیەکی‌زۆر‌

کەمە‌بڕیارەکە‌گەیشتوەتە‌دەستی".دەستبەس���ەرکردنی‌ ش���وێنی‌ لەب���ارەی‌مەحمود‌سەنگاوی،‌هیچ‌کام‌لەو‌دو‌پارێزەرە‌زانیارییان‌نەبو،‌ت���ەنها‌ئەوەندە‌نەبێت‌کە‌

لەوەزارەتی‌پێشمەرگە‌دەستبەسەرکراوە.کاروان‌ئەحم���ەد‌ب���رای‌کاوە‌گەرمیان���ی‌بەئاوێنەی‌راگەیاند‌ک���ە‌ئەوان‌دڵخۆش‌نین‌بەو‌هەنگاوانەو‌بەسیناریۆی‌دەزانن،‌ئه‌و‌وتی‌"ئەم���ە‌جگە‌لەس���یناریۆیەک‌زیاتر‌هیچی‌تر‌نیی���ە،‌ئەمە‌ب���ۆ‌بەپاڵەوانکردنی‌ئەو‌ئەندام‌مەکتەب‌سیاسییەی‌یەکێتییە،‌هیچ‌دڵخۆش‌نین‌بەهاتنی‌بۆ‌دادگاو‌دەستبەس���ەرکردنی‌و‌ب���ەو‌س���یناریۆیەی‌رێکیانخس���توە،‌ئێم���ە‌دەزانی���ن‌دەیانەوێت‌چی‌بکەن‌و‌چۆن‌بیکەن‌

بەپاڵەوان،‌هی���چ‌متمانه‌یه‌کمان‌بەدادگاکانی‌کوردستان‌نه‌ماوە".

ئێم���ە‌ س���اڵێکە‌ "بەدرێژای���ی‌ وتیش���ی‌بەڕێ���گای‌دادگاوەین‌و‌دەمانەوێت‌دادگاییەکە‌بەش���ێوەیەکی‌تەندروس���تانە‌بەڕێوە‌بڕوات،‌بەاڵم‌تا‌ئێستا‌ئێمە‌ئەوەمان‌نەبینی.‌ماوەی‌‌8مانگە‌فەرمانی‌گرتنی‌هەیە‌بەیاسای‌دوی‌تیرۆر،‌خێرە‌ئێستا‌لەم‌کاتەدا‌دێتەوە‌بەردەم‌دادگا،‌لەکاتێکدا‌لەو‌ماوەیەدا‌دەسەاڵتەکانی‌بەرزکراوەتەوە،‌ئێس���تا‌دادوەرێک‌دەتوانێت‌حوکمێک���ی‌یەکس���انانە‌بۆ‌ئەو‌دۆس���یەیە‌دەربکات؟‌ئێس���تا‌که‌س‌نازانێت‌گیراوه‌‌یان‌نه‌گیراوه‌و‌ئێس���تا‌له‌کوێی���ه‌؟‌ئێمە‌دڵنیاین‌جارێک���ی‌دیکە‌ئ���ازاد‌دەکرێت‌و‌بەش���داریی‌

له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ ناکەی���ن،‌ دادگاییکردنەکه‌ش���ی‌دادگایه‌ک‌سه‌ربه‌خۆ‌نه‌بێت‌ناتوانێت‌حوکمی‌

به‌رپرسێک‌بدات".ئ���ەو‌ بنەماڵ���ەی‌ رەش���بینییەی‌ ئ���ەم‌رۆژنامەنوس���ە‌تیرۆرکراوە‌لەکاتێکدا‌ساڵێک‌تێپەڕدەبێت‌بەس���ەر‌روداوی‌تیرۆرکردنەکەدا‌هەرچەن���دە‌یەکێک‌لەبکوژەکانی‌دۆس���یەکە‌س���زای‌لەس���ێدارەدانی‌بۆ‌دەرچ���وە،‌بەاڵم‌ئەوان‌داوای‌نەخشەدارێژەران‌و‌کەسانی‌پشت‌

ئەنجامدانی‌ئەو‌تاوانە‌دەکەن.کاروان‌ئەحمەد‌ئەو‌بەڵگانە‌دەخاتە‌ڕو‌کە‌خس���تویانەتە‌بەردەم‌دادگا:‌ئەو‌پەیوەندییە‌تەلەفۆنی���ی‌و‌نام���ە‌گۆڕینەوان���ەن‌کە‌پێش‌تیرۆرکردنەکە‌لەنێوان‌ئەو‌تاوانبارەی‌سزای‌

لەس���ێدارەدانی‌بۆ‌دەرچو‌لەگ���ەڵ‌مەحمود‌سەنگاویداو‌خزمی‌نزیکیشیەتیی‌و‌پێشتریش‌چەندین‌وێنەیان‌پێکەوە‌هەیە.‌هەروەها‌ئەو‌تەلەفۆنیدا‌ لەپەیوەندییەک���ی‌ هەڕەش���انەی‌مەحمود‌سەنگاوی‌لەکاوە‌گەرمیانی‌دەکات‌.مەحم���ود‌ پارێزەرەک���ەی‌ لەبەرامب���ەردا‌"رەنگ���ە‌خزمایەتییەکی‌ س���ەنگاوی‌دەڵێت‌دوربێت‌و‌تەنها‌لەیەک‌عەشیرەت‌بن.‌من‌خۆم‌لەبارەی‌ئەو‌وێنانەوە‌لەمەحمود‌س���ەنگاویم‌پرس���یی‌ئەوی���ش‌وتی‌"من‌باش‌نایناس���م،‌لەهەڵمەت���ی‌هەڵبژاردن���دا‌هاتوەو‌رەس���می‌لەگەڵدا‌گرتوم".‌هەروەها‌وتیش���ی‌"مەحمود‌سەنگاوی‌سورە‌لەس���ەر‌ئەوەی‌ئەم‌کەیسە‌

بەشێوەیەکی‌یاسایی‌یەکال‌بکرێتەوە".براک���ەی‌کاوە‌گەرمیانی‌ئەوەش‌ئاش���کرا‌دەکات‌کە‌بەهۆی‌بێئومێدبونیان‌لەدادگاکانی‌کوردس���تان،‌لەئێس���تادا‌س���ەرقاڵی‌ئەوەن‌دۆس���یەکە‌ببن���ە‌دەرەوەی‌واڵت‌و‌یەکێکیش‌لەبنەماڵەکەی���ان‌س���ەردانی‌دەرەوەی‌واڵت‌

بکات‌بۆ‌ئەو‌مەبەستە.لەبارەی‌هەڵوێس���تی‌س���ەرۆکی‌هەرێم‌کە‌پێش���تر‌بڕیاریداب���و‌رۆڵی‌ئیجابی���ی‌هەبێت‌لەدۆس���ییەکەدا،‌کاروان‌دەڵێت‌"کەسێک‌کە‌لێی‌دەقەومێت‌هانا‌دەبات‌بۆ‌سەرۆکی‌هەرێم،‌بەاڵم‌بینیمان‌مەسعود‌بارزانی‌خۆی‌مەحمود‌س���ەنگاوی‌بەس���ەر‌دەکات���ەوە‌لەبەرەکانی‌جەنگ‌لەکاتێکدا‌لەالیەن‌دادگاوە‌بەیاس���ای‌تیرۆر‌داواکرابو،‌بگرە‌دەس���ەاڵتی‌زیاتریش‌بەرزکراوەتەوە".‌هەروەها‌دەڵێت‌"مەس���عود‌بارزانی‌وەک‌فەرمان���دەی‌هێزە‌چەکدارەکان‌دەیتوانی‌ئەو‌تۆمەتبارە‌کە‌لەالیەن‌دادگاوە‌داواک���راوە‌لەهێزی‌پێش���مەرگە‌دوربخاتەوەو‌

کەسێکی‌دیکە‌بخاتە‌شوێنەکەی".تا‌ئ���ەو‌رۆژەی‌دادگا‌بڕیاردەکات‌مەحمود‌س���ەنگاوی‌دەستبەس���ەر‌دەبێ���ت،‌به‌وته‌ی‌پارێزه‌ره‌ک���ه‌ی‌ئ���ەو‌داوایانە‌بەش���ێوەیەکی‌ب���او‌لەنێ���وان‌مانگێ���ک‌‌بۆ‌مان���گ‌و‌نیوێک‌

دەخایەنێت.

بنەماڵەی‌کاوە‌گه‌رمیانی:‌ده‌ستگیرکردنی‌مەحمود‌سەنگاوی‌سیناریۆیە"متمانه‌مان‌به‌دادگاکانی‌کوردستان‌نییه‌و‌پەنا‌دەبەینە‌بەر‌دادگاکانی‌دەرەوەی‌واڵت"

مەسعود‌بارزانی‌وەک‌فەرماندەی‌هێزە‌چەکدارەکان‌

دەیتوانی‌ئەو‌تۆمەتبارە‌کە‌لەالیەن‌

دادگاوە‌داواکراوە‌لەهێزی‌پێشمەرگە‌

دوربخاتەوەو‌کەسێکی‌دیکە‌بخاتە‌شوێنەکەی

رۆژنامه‌نوسی‌تیرۆرکراو‌کاوه‌‌گه‌رمیانی

هەنوکە(459( سێشه ممه 42014/12/30

ئا: محه مه د ره ئوف

دواجار مه سجی ناڕه زایی هاواڵتیان و رۆژنامه نوسان گه یشته په رله مان و

بڕیاری كڕینی ئۆتۆمبیل به قیست بۆ په رله مانتارانی هه ڵوه شانده وه ، به اڵم

كڕینی ئۆتۆمبیلی گرانبه ها كه ده چێته خانه ی به هه ده ردانی گه وره وه ، له خوله كانی پێشوی په رله ماندا

به شێوه یه كی سه رسوڕهێنه ر په یڕه وكراوه ، هه ر په رله مانتارێك

بڕی 48 ملیۆن دیناری پێدراوه بۆ كڕینی ئۆتۆمبیل، له یه ككاتیشدا (5( ئۆتۆمبیلی گرانبه ها به بڕی

(50( ده فته ر دۆالر كڕراوه و دراوه به ده سته ی سه رۆكایه تیی په رله مانی كوردستان و كراوه به موڵكی خۆیان،

ئه گه ر هه ڵوه شاندنه وه ی كڕینی ئۆتۆمبیلی په رله مانتاران به یه كجاریی

بێت ئه وا هه نگاوێكی گرنگه ، خۆ ئه گه ر كاتیی بێت ئه وا ده چێته

چوارچێوه ی چاوبه ست له هاواڵتیانه وه .

كڕینی ئۆتۆمبیلی په رله مانتاران له م خوله دا

كڕین���ی ئۆتۆمبیل بۆ په رله مانتارانی زۆری گفتوگ���ۆی دوای كوردس���تان، فراكس���یۆنه كان و س���ه رۆكی نێ���وان له سه ر بڕیاری سه رۆكایه تیی پارله مان دراوه ، به پێ���ی زانیاریه كان س���ه رۆكی په رله مانی كوردس���تان له ژێر فش���اری گه وره ی فراكسیۆنه كاندا بڕیاری كڕینی ئۆتۆمبیلی داوه به شێوه ی قیست، كه (109( ئۆتۆمبێل هه ریه كه ی به )41500 دۆالر(و به ب���ێ گومرگ و به باجه وه بایی (43500 دۆالر( بكڕرێت، كۆی هه مویان به بێ باج ده یك���رده )4 ملیۆن و 523 ه���ه زارو 500 دۆالر(، وات���ا )5 ملیارو 428 ملیۆن و 200 ه���ه زار دینار(، به و بڕه پاره ی���ه ده توانرێت زیاتر له )200( خان���وی بۆ كه س���وكاری ش���ه هیدان دروس���ت بكرێت، ئه مه له كاتێكدایه كه مانگانه ی موچه ی په رله مانتارێك هه ر (8 ملیۆن و 86 ه���ه زار دینار(ه ، واتا (6 ه���ه زارو 738 دۆالر(، واتا نزیكه ی (68 وه ره قه ( كه په رله مانتار به ئاسانی ده توانێ���ت ئۆتۆمبێ���ل بكڕێ���ت و هیچ

گرنگ نیه له م دۆخه دا ئۆتۆمبیلیان بۆ بكڕرێت.

له دۆخێكی ئۆتۆمبیل كڕینی بڕیاری پ���ڕ له قه یراندا بو، بۆی���ه نیگه رانیی و فشاری گه وره ی شه قامی به دوادا هات، له گه ڵ ئه وه ی به شێك له په رله مانتاران به اڵم ره تكرده وه ، ئۆتۆمبێلیان كڕینی به ش���ێكیش ل���ه و په رله مانتارانه ی كه له خول���ی رابردوش پاره ی ئۆتۆمبیلیان وه رگرتب���و له م خوله ش���دا ئاماده بون

وه ریبگرن و ره تیان نه كرده وه .ئ���ه م روداوه ئ���ه وه ی س���ه لماند كه هاواڵتی���ان ل���ه م خول���ه دا به وردی���ی چاودێریی په رله مان و سه رۆكایه تیه كه ی ده كه ن تا له خوله كانی رابردو نه چێت و

به هه ده ردان كه مبكاته وه .خه رجی���ی زانیاری���ه كان، به پێ���ی ئه مس���اڵی په رله مان ل���ه م خوله دا تا ئێس���تا ناگاته له 70%ی خه رجیه كانی خولی پێشو له ساڵی رابردودا، بۆ نمونه له س���اڵی رابردودا خولی پێشو كه تا 8/20 /2013 بوه ، واتا ته نها له ماوه ی 8 مانگی س���اڵی رابردو خولی پێش���و (48 ملیار دینار(ی خه رجكردوه ، به اڵم له م خوله ی په رله مان له ماوه ی ساڵێكدا وات���ا 4 مان���گ زیاتر له خولی پێش���و تا ئێس���تا نزیك���ه ی )30 ملیار دینار( خه رجك���راوه ، به و بودجه یه ش���ه وه كه بۆ خانه واده ی ش���ه هیدان ته رخانكراوه كه ه���ه ر خانه واده یه ك بڕی )2 ملیۆن دینار(یان پێدراوه ، به )410 خانه واده ( دراوه كه ده كاته )820 ملیۆن( دینار.

كڕینی ئۆتۆمبێل له خوله كانی پێشو

له خول���ی یه كه م���ی په رله مان���ی ل���ه 1992/5/19 ك���ه كوردس���تان ئه ندامان���ی زۆرین���ه ی به ڕێوه چ���و، په رله مانی كوردستان به تاكسی ده چونه ته نانه ت ش���ێركۆ س���ه ر كاره كانیان، بێكه س ك���ه په رله مانتار ب���و، دوایی بوه وه زیری رۆشنبیریی ماوه یه كی زۆر به تاكسی ده چوه وه زاره ت، ئه مه حاڵی به شێك له په رله مانتارانی یه كه م خولی په رله مانی كوردستان بو، به اڵم دواترو له خولی دوه می په رله مانی كوردستاندا كه له ساڵی 2005 ده ستبه كار بو، بڕیاری كڕینی ئۆتۆمبیل بۆ په رله مانتاران درا،

به جۆرێك هه ر په رله مانتاره و بڕی )48 ملیۆن دینار(یان درایه خۆیان ئۆتۆمبیل بكڕن، واتا )111( په رله مانتار ده یكرده

(5 ملیارو 328 ملیۆن( دینار.په رله مان���ی دوه م���ی له خول���ی كوردستانیش كه له دوای 2009/7/25ه وه ده ستبه كار بو، بڕیاری كڕینی ئۆتۆمبێل ب���ۆ په رله مانتاران جێبه ج���ێ كرا، كه هه ر په رله مانت���اره ی بڕی )48 ملیۆن دینار(ی���ان درای���ه خۆی���ان ئۆتۆمبیل بكڕن، كه له 25 په رله مانتاره كه )22( په رله مانتاری گۆڕان ره تیكرده وه ، واتا (89( په رله مانت���ار وه ریانگرتوه ، كه ده یك���رده )4 ملی���ارو 272 ملی���ۆن(

دینار.هه روه ه���ا له خول���ی راب���ردودا )5( ئۆتۆمبیلی جۆری )لیكزس( هه ریه كی به به های )104 ه���ه زار( دۆالر كڕراوه ، وات���ا هه ریه كی ب���ه )10 ده فته رو 400 دۆالر(و له سه ر په رله مان تۆمارنه كراوه و به دیاری دراوه به )سه رۆكی په رله مان، جێگری سه رۆك، سكرتێری په رله مان، به رپرس���ی گش���تیی، به ڕێوه ب���ه ری پاس���ه وانه كانی س���ه رۆكی په رله مان(، ك���ه هه موی���ان بایی زیاتر ل���ه )520 هه زار دۆالر( ب���ون، واتا زیاتر له )50 ده فت���ه ر دۆالر( ك���ه ده كات���ه )624 ملیۆن( دینار، ئه مه س���ه ره ڕای ئه وه ی به دیاری ك���ڕراوه و ئۆتۆمبیل چه ندین دراوه به كه س���انی ده ره وه ی په رله مانی

له جێگران���ی یه كێ���ك كوردس���تان، په رله مان پێشوی خوله كانی سه رۆكی ئۆتۆمبیلێكی له بودج���ه ی په رله م���ان گرانبه ه���ای به ب���ڕی )50 هه زار دۆالر( بۆ كوڕه كه ی كڕیوه به بۆنه ی ده رچونی له پۆلی دوانزه هه می ئاماده یی، پاره كه

له بودجه ی په رله مان دراوه .ئه م���ه س���ه ره ڕای ئ���ه وه ی ده ی���ان به هه ده ردانی تر هه بون، له نوسراوێكدا كه په رله مانتارێك ئاراسته ی سه رۆكایه تیی په رله مانی كردوه له رۆژی 2014/12/29 داوای رونكردنه وه ده كات كه بڕی )8 ملی���ۆن دۆالر( دراوه ب���ه )50( كه س

له په رله مان چۆنه و بۆچی پێیاندراوه ؟

ئۆتۆمبێلی وه زیرو به ڕێوه به ره گشتیه كان

ئه و ناڕه زاییه ی كه به رامبه ر به كڕینی ئۆتۆمبیل���ی په رله مانت���اران دروس���ت ب���و، له وێ���وه س���ه رچاوه ی گرتوه كه په رله مانت���ار نوێن���ه ری گه ل���ه نابێت داهاتی گشتیی بۆ به رژه وه ندیی تایبه ت به كاربهێنێ���ت، ئه گه رن���ا له هه رێم���ی كوردس���تان ئۆتۆمبیل���ی گرانبه ها بۆ

زۆرینه ی توێژه كان كڕراوه .هه م���و وه زیرێك���ی حكومه تی هه رێم دو ئۆتۆمبیل���ی گرانبه ه���ای بۆ كڕراوه له كابینه كانی پێشو، كه ده یكرده زیاتر له نزیك���ه ی 50 ئۆتۆمبیل���ی گرانبه ها، هه مو به ڕێوه به رێكی گشتیی ئۆتۆمبیلی

گرانبه های ب���ۆ كڕراوه ، ك���ه نزیكه ی 100 به ڕێوه ب���ه ری گش���تیی له هه رێمی راوێژكارێكی هه مو هه ن، كوردس���تان حكوم���ه ت په رله م���ان و پله یه ك���ی ئۆتۆمبێل���ی دراوه تێ، كه له په رله ماندا (53( راوێ���ژكار هه ن و ئۆتۆمبیلیان بۆ كوردس���تانیش له هه رێمی دابینكراوه و (450( راوێژكارو فه رمانبه ری ش���اره زا هه ن ك���ه حكومه ت راوێژ به به ش���ێكی ن���اكات و ته نی���ا موچه خۆرن و زۆریان دانراون، به هۆی پشتیوانیی حزبییه وه له بودجه ی 2013دا بۆ كرێی راوێژكارو ش���اره زایان، له خه رجییه كانی شمه ك و خزمه تگوزاریی و چاككردنه وه دا بڕی )2 ملیار و 121( ملیۆن دینار ته رخانكراوه هاوكاران ش���اره زایان و پاداش���تی بۆ ملی���ار و 17( دیك���ه دا له خه رجی���ی 775( ملی���ۆن دین���ار ته رخانك���راوه ، ئه م���ه س���ه ره ڕای ئ���ه وه ی ئه ندامانی ئه نجومه نی پارێزگاكان له خولی رابردو هه ریه كه ی���ان ئۆتۆمبیلیان بۆ كڕراوه ، كه له دوایینیاندا ئه ندامانی ئه نجومه نی پارێزگای سلێمانی بو كه هه ریه كه یان بۆ فۆرچنه ریان( )تیۆتا ئۆتۆمبێلێكی كڕرا هه ریه كی ب���ه )38 هه زار دۆالر(، خ���ۆ ئه گه ر ت���ه واوی ئه ندامانی خولی رابردو ئه ژمار بكرێت كه )121 ئه ندامن و ئۆتۆمبیله كانیان نرخ���ی هه ریه كه یان بایی )40 هه زار دۆالره (، واتا به )121( پارێزگاكان ئه نجومه ن���ی ئه ندامه كه ی ده كات���ه )4 ملی���ۆن و 840 ه���ه زار( دۆالر، واتا زیاتر له )چوارسه د ده فته ر دۆالر(. هاوكات ته نها له س���اڵی 2009 بڕی )48 ملی���ارو 879 ملیۆن دینار( دراوه به ئۆتۆمبیل���ی مۆدی���ل به رز بۆ

به رپرسان.

ئۆتۆمبێل و شێرپه نجه ی بودجه ی هه رێم

به رپرس���انی بۆ ئۆتۆمبیل كڕین���ی هه رێمی كوردستان له سااڵنی رابردودا، بارێك���ی قورس���ی به س���ه ر بودجه ی به جۆرێك دروس���تكردوه ، گش���تیه وه كڕین���ی ئۆتۆمبێ���ل ته نها له ئاس���تی به رپرس���اندا نه ماب���و ش���ۆڕبوه وه بۆ به رپرس���ه ئاس���اییه كانی كۆمه ڵگه ش به جۆرێك ته نها له ماوه ی چوار س���اڵدا

(164 ملی���ارو 179 ملی���ۆن دین���ار( بۆ كڕین���ی ئۆتۆمبی���ل ته رخانكراوه ، به جۆرێك له ساڵی 2010دا )54 ملیار و 364 ملیۆن( دینار بۆ كڕینی ئۆتۆمبێل له پ���رۆژه ی بودج���ه دا ته رخانك���راوه ، له س���اڵی 2011دا )27 ملی���ار و 463 ملیۆن( دینارو له س���اڵی 2012دا )31 ملیار و 218 ملیۆن( دینارو 2013 (51 ملی���ارو 134 ملیۆن( دین���ار بۆ كڕینی ئۆتۆمبیل ته رخانك���راوه ، به هه ر چوار س���اڵه كه واتا له 2010 تا 2013 (164 ملی���ارو 179 ملیۆن دین���ار( ته نها بۆ ئه مه خه رجك���راوه ، ئۆتۆمبیل كڕینی سه ره ڕای ئه وه ی ته نها له ساڵی 2013دا ب���ڕی زیاتر ل���ه )60 ملی���ار( دینار بۆ سوته مه نیی كارپێكردنی ئۆتۆمبێله كان چاككردن���ه وه ی ب���ۆ ته رخانك���راوه و ئۆتۆمبیلیش له 2013دا بڕی )32ملیارو 356 ملی���ۆن دینار( ته رخانكراوه ، به و پێی���ه ش ته نها له س���اڵی 2013دا بڕی (143 ملیارو 490 ملیۆن دینار( ته نها ب���ۆ كڕی���ن و چاككردن و س���وته مه نیی

ئۆتۆمبێل ته رخانكراوه .ئه گ���ه ر ئ���ه و پاره یه ی ب���ۆ كڕین و س���وته مه نیی و چاككردن���ی ئۆتۆمبیل ته رخانك���راوه ، ته رخانبكرایه بۆ بواری په روه رده زیات���ر له )140( قوتابخانه ی 18 پۆلی پێدروس���ت ده كرا، ده توانرا به و بڕه پاره یه ویس���تگه یه كی )140( مێگاواتیی كاره بایی دروس���ت بكرایه ، به شی موچه ی س���اڵێكی زیاتر له )23 ه���ه زار( ده رچوی زانكۆو په یمانگاكانی ده كرد ك���ه هه ریه كه ی���ان موچه كه یان

زیاتر له )500 هه زار( دیناریش بوایه

س����ه ردانه كه ی دكتۆر عه لی الریجانی بۆ كوردس����تان، كه به ش����ێك بو له سه ردانی واڵتان����ی س����وریا و لوبنان و عێ����راق، زیاد له لێكدان����ه وه و ش����یكارییه كی ب����ۆ ك����را، یه كێتیی ئه وه ره تده كاته وه كه هاتنه كه ی په یوه ندی����ی به ملمالنێكانی ناو یه كێتییه وه

بوبێت. "الریجانی " سه رۆكی په رله مانی ئێران، ك����ه له دایكبوی ش����اری نه ج����ه ف و كوڕی ئایه تواڵیه كی ناوداری ش����یعه كان و ته مه نی 57 س����اڵه و هه ڵگری بڕوانامه ی دكتۆرایه له فه لس����ه فه دا، به یه كێ����ك له كاره كت����ه ره گرنگه كانی كۆماری ئیس����المیی داده نرێت، ئه و له میانه ی س����ه ردانه كه یدا بۆ هه رێمی كوردس����تان به ر له هه ولێ����ر، به پێچه وانه ی زۆربه ی ئه و به رپرس����انه ی ك����ه به مدواییه هاتونه ته كوردس����تان، سه ردانی سلێمانی ك����رد، ئه م����ه ش ئاماژه یه ك����ی گرنگه بۆ بایه خدان و دۆستایه تیی قوڵی ئێران و زۆنی س����ه وز، هه رچه نده به ش����ێك له چاودێران پێیانوایه كه الریجان����ی په یامی واڵته كه ی

ب����ۆ باڵی ناڕازی����ی ناو یه كێتی����ی پێبوه ، ب����ه اڵم یه كێتی����ی جه غت ل����ه وه ده كاته وه ك����ه الریجانی ته نها بۆ به س����ه ركردنه وه ی

تاڵه بانی سه ردانی سلێمانی كردوه . ئ����ه وه ی جێ����ی س����ه رنج ب����و، له كاتی الریجان����ی س����لێمانی ، ب����ۆ گه ش����تنیدا له فڕۆكه خان����ه له الیه ن به رهه م س����اڵحه وه پێش����وازیی لێكرا، پاش����ان له كاتی چونی ب����ه ره و ئوتومبێله كانیان����دا ك����ه ژاوه ی ده باش����ان، ئوتومبێله كه ی دكتۆر به رهه م راڕه وی رۆش����تنه كه ی گ����ۆڕی و هاوڕێیه تی الریجان����ی نه ك����رد ب����ۆ الی تاڵه بانی ، نه له پێشوازیكردن و نه له ده باشانیش كۆسره ت ره س����وڵ ئاماده بو، ئه م����ه له كاتێكدایه كه ئه ندامێكی مه كته بی سیاسیی یه كێتیی كه به ئاوێنه ی باڵوبكرێته وه ناوی نه یویس����ت راگه یاند كه "كۆسره ت ره سول و د.به رهه م س����اڵحیش، ئاماده نی����ن بچنه ده باش����ان و له گه ڵ هێرۆ ئیبراهیم ئه حمه ددا كۆببنه وه ت����ا مه رجه كانی یاداش����ته كه یان جێبه جێ

ده كرێت".

ئا: هاوكار حسێن

ئه گه رچی له سه ردانه كه یدا بۆ سلێمانی ، الریجانی له دو شوێنی جیا له گه ڵ

به رپرسانی بااڵی یه كێتیی كۆبوه وه كه گوزارشتیان له دو جه مسه ره

ناكۆكه كه ی ناو ئه و حزبه ده كرد، به اڵم هه مو الیه ك ره تیده كه نه وه كه الریجانی په یامی تایبه تی بۆ كێشه

ناوخۆییه كانی ناو یه كێتیی پێبوبێت، ئه ندامێكی سه ردایه تی یه كێتییش ده ڵێت، "خۆمان له گێلیی ده ده ین

بڵێین ئێران له رابردودا قسه ی نه كردوه له ناكۆكیه كانماندا، بۆیه زۆر ئاساییه

ئێستاش قسه ی تێدابكات".

هه ینی رابردو، عه لی الریجانی سه رۆكی په رله مانی ئێران، به سه ردانێك گه یشته س���لێمانی و نێوده وڵه تیی فڕۆكه خانه ی له الیه ن به رهه م ئه حمه د س���اڵح و چه ند ئه ندامێكی دیكه ی یه كێتیی پێش���وازیی لێك���را و كۆبونه وه یه ك���ی كورتخایه نیان

له ژوری )ڤی ئای پی ( ئه نجامدرا.س���اڵح به ره���ه م ده ركه وتن���ی له پێش���وازیكردنی سه ركرده یه كی بااڵی ئێران���ی له كاتێكدای���ه ، چه ن���د رۆژێك له وه وه ب���ه ر له گ���ه ڵ جێگ���ری یه كه می سكرتێری گش���تیی یه كێتیی ، كۆسره ت ئاراس���ته ی نامه یه كی���ان ره س���وڵ، حزبه كه یان س���ه ركردایه تیی ئه ندامانی كردو داوای چاكسازییان كرد كه چه ندین ئه ندام���ی س���ه ركردایه تی و سیاس���یی دیكه ی ئه و حزبه پش���تیوانییان لێكرد، به وته ی چه ند كه س���ێكی واژۆكاری ئه و نامه ی���ه ش ئاماده نین به ش���داریی هیچ كۆبونه وه یه كی مه كته بی سیاسیی بكه ن

تا داواكارییه كانیان چاره سه رنه كرێت.

به وته ی ئه ندامێكی مه كته بی سیاسیی یه كێتی���ی كه داوایكرد ناوی نه هێنرێت، "له ئێستادا چه ند لیژنه یه ك بۆ ئه و پێنج داواكارییه دروس���تكراوه ك���ه له نامه ی جێگرانی س���كرتێری گش���تیدا هاتبو، به اڵم به ش���ێك له و لیژنانه كاره كانیان وه ك پێویس���ت ناكه ن و هێشتا هیچیان

دیارنیه ". ئێران،ك���ه خۆیش���ی نایش���ارێته وه ، رۆڵ���ی ئێستاش���دا له راب���ردوو به رچ���اوی بینی���وه له ئاراس���ته كردنی سیاس���ه ته كانی یه كێتی���دا و هه میش���ه له كاته هه س���تیاره كاندا رۆڵی "پاش���ا دروس���تكه ر"ی بینوه و هه ندێك جاریش ئه و حزبه ش���ی له قه یران ده ربازكردوه ، ئێستاش كه یه كێتیی به ده ست ناكۆكیه كه س زۆر ده ناڵێنێت، ناوخۆیه كانیه وه جێگه ی سه رسوڕمان نیه كه به رپرسانی

تاران ده ستوه ردان بكه ن.عه سكه ری ، عه لی له وباره یه وه شااڵو یه كێتی���ی س���ه ركردایه تی ئه ندام���ی به ئاوێنه ی كوردس���تان نیش���تیمانیی

له گێلیی خۆم���ان "ئێم���ه راگه یان���د، ده ده ین ئه گ���ه ر بڵێین ئێران له رابردودا ته داخولی نه كردوه ، ئێران ئه و براده رانه )جه مس���ه ره ناكۆكه كانی ناو یه كێتیی ، به رهه م ره س���وڵ و كۆسره ت به تایبه ت س���اڵح و هێرۆ ئیبراهیم ئه حمه د(ی برد له ودی���و رێككه وتننامه ی پێئمیزاكردن، خۆمان له گێلیی ده ده ی���ن بڵێین ئێران له ناكۆكیه كانماندا، نه ك���ردوه قس���ه ی بۆیه زۆر ئاس���اییه ئێس���تاش قس���ه ی

تێدابكات". له باره ی ئه وه ی كه ئاراسته یه ك هه یه ده یه وێت ئه مه بشارێته وه ، شااڵو وتی ، "نه عه یبه و نه ش���وره ییه ، ئێمه ئێس���تا ناكۆكیمان هه یه و هه مو كه سیش ده زانێت ناكۆكیه كانمان قوڵ و زۆر زۆر جددیشه ، به اڵم زۆرئاساییشه ئه گه ر دۆستێك بێت بیه وێت ب���ه ره و چاككردنی به رین، كاك نه وشیروان و براده رانی پارتی و براده رانی

شیوعییش ئامۆژگارییان كردوین". له باره ی هۆكاری ئاماده بونی به رهه م س���اڵح له پێش���وازیكردنی الریجانی���دا

له كاتێكدا ئه و یه كێ���ك له نیگه رانه كانی ش���ااڵو داده نرێ���ت، یه كێتی���ی ن���او كوڕه ك���ه ی كۆس���ره ت پێیوای���ه "كاك ناردوه له جیاتی خۆی و كاك به رهه میش جێگری سكرتێری گشتیه و زۆر ئاساییه په رله مان���ی له س���ه رۆكی پێش���وازیی ئێران ب���كات، له وانه ی���ه كاك به رهه م به رنامه یه ك���ی تایبه تی خۆی هه بوبێت و خۆی )الریجانی (به رنام���ه ی ئه وی���ش

هه بوه و سه ردانی مام جه اللی كردوه ".هه ندێ���ك س���ه رچاوه ی ناره س���میی به سته وه به رهه م ساڵحیان ده ركه وتنی ب���ه وه ی الریجانی ده یه وێ���ت په یامێكی ئه وانه ی ب���ه اڵم پێبگه یه نێت، تایبه تی یاوه ری به رهه م ساڵح بون ره تیده كه نه وه

شتی له وجۆره هه بوبێت. له تیف ش���ێخ عوم���ه ر، به رپرس���ی ئه ندام���ی س���لێمانی و مه ڵبه ن���دی نیشتیمانیی ، یه كێتیی س���ه ركردایه تی به ئاوێنه ی راگه یاند، "جه نابی الریجانی به تایبه ت���ی هاتبو بۆئه وه ی س���ه ردانی مام جه الل بكات ب���ۆ دڵنیابون له باری ته ندروستیی ، بۆ ئه و مه به سته ش هاته سلێمانی و چاوی به مام جه الل كه وت".

له تی���ف ش���ێخ عوم���ه ر ك���ه خۆی یه كێك ب���و له و ئه ندامان���ه ی یه كێتیی ك���ه پێش���وزایی له الریجان���ی كرد هه ر له فڕۆكه خان���ه ی س���لێمانیه وه تا ماڵی تاڵه بان���ی ، ئاماژه ی ب���ه وه ش كرد كه له ژوری پرۆتۆكۆل���دا و "له چوارچێوه ی پێشوازییه كه هه مو پێكه وه بوین و هیچ

شتێكی تایبه تیش روی نه دا".ئه و زۆر به دڵنیاییه وه باسی له وه كرد كه جگه له "ئه جێندای س���ه ردانیكردنی مام جه الل و دڵنیابون له ته ندروس���تیی ، هی���چ ش���تێكی دیك���ه ی پێنه ب���وه بۆ

یه كێتیی ".

وه‌نه‌وشه‌کانی‌ئه‌مڕۆو‌دوێنێی‌په‌رله‌مانهه‌ر‌په‌رله‌مانتارێك‌مانگانه‌‌‌6800دۆالر‌موچه‌‌‌وه‌رده‌گرێت

سه‌ردانه‌كه‌ی‌‌الریجانی،‌‌یه‌كێتیی‌‌الریجانی‌‌په‌یامی‌‌بۆ‌باڵه‌‌ناكۆكه‌كانی‌‌یه‌كێتیی‌‌پێبو؟ناچار‌به‌باڵوكردنه‌وه‌ی‌‌رونكردنه‌وه‌‌كرد

له خولی پێشودا 50 ده فته ر دۆالر دراوه

به ئۆتۆمبیل بۆ دیاری

له خولی پێشودا 5 ملیۆن دۆالر له بری

ئۆتۆمبیل دراوه به په رله مانتاران

به رهه م ساڵح و الریجانی له فڕۆکه خانه ی سلێمانیهێرۆ ئیبراهیم ئه حمه د و الریجانی له ده باشان

5(459( سێشه ممه 2014/12/30په‌رله‌مان

"له ژێر فشاری خه ڵك و هاواڵتیاندابڕیاری ئۆتۆمبێل بۆ په رله مانتاران هه ڵوه شێندرایه وه "په رله مانتارێك: پێویسته په رله مان زیاتر به خۆیدا بچێته وه

له‌په‌رله‌مانه‌وه‌

په رله مانی كوردستان و

به هه ده ردانی كات ئه بوبه كر هه ڵه دنی

ك���ه مان���گ دو دوای س���اڵێك و له خولی په رله مان ته مه نی به س���ه ر هه ڵوه سته مایه ی تێپه ڕی چواره مدا له س���ه ر كردنه به تایب���ه ت كه ئێمه )به هه ده ردانی ئ���ا گاداری ده بێ���ت له په رله مان، چونكه بی���ن كات(یش ته نها به هه ده ردان���ی داهات زیانمان لێنادات، به ڵك���و كات به فیڕۆدانیش لێدان���ی كوش���نده ده دات له كاروانی دیموكراس���ی و ئه نجامدانی چاكسازی ریش���ه یی و هێنانه كایه ی حكومه تی چاودێری ده رك���ردن و دام���ه زراوه و جێبه جێكردن���ی ئ���ه و پرۆژه یاس���ا و به قازانجی كۆمه اڵنی ك���ه بڕیارانه ی

خه ڵك ده گه ڕێته وه .ئ���ه وه ی ك���ه له كه ش���وهه وای ناو گفتوگۆكان���ی په رله م���ان له ماوه ی هه شت مانگی رابردودا تێبینیم كردوه ، كه به شێك له په رله مانتاره به ڕێزه كان و ئه رك و رۆڵ���ی په رله مانتاری ته نها له قسه كردن و لێدواندا ده بینین، جا چ له ناو هۆڵی په رله مان بێت یاخود بۆ میدیاكان بێت.. له كاتێكدا قسه كردن به رپرسیارێتیه و ته نها به لێدوان ئێمه به رپرس���یاری سه رش���انمان ت���ه واو نابێت. من پێموایه په رله مانتار چوار

ئه ركی سه ره كی هه یه :لیژنه كان���ی له ن���او ئاماده ب���ون تیایدا، ب���ون ئه كتیڤ په رله م���ان و چونكه ده بێته هۆی ئه وه ی به شداری داڕش���تن و هه مواركردنه وه ی پرۆژه یاس���ا و بڕیاره كان بێت و په یوه ندی و كۆنتاك له گه ڵ الیه ن���ی جێبه جێكار

دروست بكه ن.بون���ی په رله مانت���ار له ناو خه ڵك و روداوه كاندا هه تا په رله مانتار نزیكتر بێت له خه ڵك و گوێ له داخوازیه كانیان بگ���رێ و به دواداچ���ون ب���ۆ ئی���ش و

كاره كانیان بكات.ده ركه وتن���ه له میدیا ب���ه اڵم نابێ هه مو رۆڵه كه ی له )میدیا( و ئاخاوتن چڕ بكات���ه وه ، قس���ه یه ك هه یه كه ده ڵ���ێ )عندما یتح���ول البرلمانی ال���ی اعالمی فهنا س���تكون الكارثه ( كات���ێ كاری په رله مانت���ار ده بێته میدیاكار و راگه یاندكار ئه وه كاره سات

روده دات.ئاماده ب���ون له كۆبونه وه كان���ی ناو

په رله مان.بۆیه ب���ۆ رێزگرتن له كاتی خۆمان و هاواڵتی���ان و ئ���ه و چاوه ڕوانیه ی كه له نوێنه ران���ی خۆی میلله ته كه م���ان ده كات داواكارم هه م���وان پابه ندبین

به :رێزگرتن له كات و به فیڕۆنه دانی .

له بابه تێكدا ك���ه زانیاری ته واومان نییه گفتوگۆ بۆ گفتوگۆ و ده ركه وتن

نه كه ین.هاوپیش���ه یه كمان هاوڕێ و كاتێك بۆچ���ون و بیرۆكه ی گرنگ پێش���نیار ده كات یان قس���ه كانی ئێمه ده كات پشتگیریی قسه كانی بكه ین و دوباره

نه كرێنه وه .ده سته ی سه رۆكایه تی و په رله مانتاران رێ و ش����وێنی په ی����ڕه وی ناوخۆ وه ك

خۆی جێبه جێ بكه ن.به ناوی خاڵی په یڕه و )نقطه نظام( پێشێلكاریی په یڕه و ئه نجام نه ده ین.

ده بێ له گفتوگۆكاندا ده رفه تی زیاتر به لیژنه تایبه تمه نده كان بده ین.

له كۆتاییدا ده ڵێ���م ئه ركی لیژنه ی ناوخۆیه په یڕه وی هه مواركردنه وه ی چاره سه ر بۆ ئه م دیارده یه بدۆزێته وه و، وه ك په رله مان���ه زیندوه كانی گه النی دونی���ا، ئێم���ه ش گفتوگۆكان���ی ناو

په رله مان رێكبخه ین.

گۆشه‌یه‌کی‌تایبه‌ته‌‌په‌رله‌مانتاران‌ده‌ینوسن

parlaman.awene@gmail.com

ئا: ئاوێنه

بڕیاری كڕینی ئۆتۆمبێل بۆ په رله مانتاران هه رایه كی گه وره ی

نایه وه ، له ئاستی شه قامدا ناڕه زاییه كی گه وره ی دروستكرد و سه ره نجام

سه رۆكایه تی په رله مان بڕیاره كه ی هه ڵوه شانده وه .

فه رهاد عه لی ، مامۆستایه كی ته مه ن 35 س���اڵه ، وا بۆ س���ێ مانگ ده چێت كابۆیه ك���ی وه رنه گرت���وه ، موچ���ه ی شین و قه مس���ه ڵه یه كی چه رمی ره شی هاكه زای���ی له به ردای���ه و په یت���ا په یتا قس���ه ی تون���د ده رب���اره ی په رله مان و ناڕه زای���ی ده كات و په رله مانت���اران به رامب���ه ر به و بڕی���اره ده رده بڕێت كه باس له كڕینی ئوتومبێلی وه نه وش���ه ی دوا مۆدێل ده كات ب���ۆ په رله مانتاران، ئه و وت���ی "رۆژ نییه خه ڵك نه كوژرێن و ماڵ وێران نه بن، هه زاران كه س ئاواره و ب���ێ ماڵ و حاڵ بون، هه رچی كارمه نده بێ موچه و پ���اره ن، كه چ���ی له مالوه ئه م په رله مانتارانه خه می ئه وه یانه زو ئوتومبێڵ���ی دوا مۆدێلی پێنج ش���ه ش ده فته ریان بۆ بێت و بیخه نه ژێر خۆیان، ئاخر پی���او چۆن رقی هه ڵناس���ێت؟!

ئه مانه نوێنه ری كامه خه ڵكن؟!".ئه م���ه بۆچونی به ش���ێكی ف���راوان و به رینی خه ڵكی كوردس���تانه به رامبه ر ب���ۆ ئوتومبێ���ل كڕین���ی به بڕی���اری هه فته ی به درێژایی كه په رله مانتاران، رابردو بابه تی گه رمی په یجه كانی تۆڕی كۆمه اڵیه تی فه یس���بوك ب���و، زۆرترین قسه ی به خراپ ده رباره كرا، به و پێیه ی كارێكی نه ش���یاوه نوێنه رانی په رله مان له م ساته وه خته دا كه كوردستانی پێدا تێده په ڕێت، بیر له كڕینی ئوتومبێلی دوا مۆدێلی گرانبه ها بكه نه وه ، چونكه كاری زۆر گرنگترو گه وره تریان له به رده مدایه بۆ ئه وه ی رایپه ڕێن���ن و پابه ند بن به و له كات���ی هه ڵمه تی ك���ه به ڵێنان���ه وه

هه ڵبژاردندا به خه ڵكیان راگه یاند.سه ره نجام به هۆی ئه م ناڕه زاییانه وه ،12/28 راب���ردو یه كش���ه ممه ی س���ه رۆكایه تی په رله مانی كوردس���تان له به یاننامه یه ك���دا پرۆس���ه ی كڕین���ی هه ڵوه ش���انده وه ، ئۆتومبێلی���ان

س���ه رۆكایه تی له به یاننامه ك���ه ی په رله مان���دا هاتوه "ئێم���ه كاتێك ئه م بڕیاره مان���دا، ب���ۆ كۆتاییهێنان بو به و عورف���ه ی هه ر ئه ندامێك���ی په رله مان و وه زی���رو ڕاوێژكارێ���ك ئۆتۆمبێل���ی بۆ بكڕێت له سه ر حسابی بودجه ی گشتی و بۆ ئه وه بو پاره ی ئۆتۆمبێل و به نزین و س���یانه ی له سه ر حیس���ابی ئه و كه سه بێت كه خۆی ده یكڕێت، نه ك له س���ه ر حس���ابی خه ڵكی كوردستان و ئه مه ش نه بێته به هه ده ردانی س���امانی گشتی، ب���ه اڵم له به رئه وه ی به م ش���ێوه یه ش هێش���تا جێگ���ه ی ناڕه زایی به ش���ێكی هاواڵتییان���ی هه رێم���ی كوردس���تانه و به و پێیه ی س���ه رجه م ده س���ه اڵته كانی له خه ڵك���ی گ���وێ ده بێ���ت هه رێ���م كوردستان بگرن، به تایبه ت په رله مانی نوێنه رایه تییان ده كات، كوردستان كه بۆی���ه به هه ماهه نگی له گه ڵ س���ه رۆكی فراكس���یۆنه كان بڕیارمان���دا ك���ه ئه م

پڕۆسه یه هه ڵبوه شێنینه وه ".كڕین���ی به بڕی���اری س���ه باره ت په رله مانتارانه وه و له الی���ه ن ئوتومبێل پاش���ان هه ڵوه ش���اندنه وه ی بڕیاره كه ،

په رله مانتاران رای جیاوازیان هه یه .حاج���ی كاروان په رله مانتاری س���ه ر به ئاوێنه ی یه كگرت���و به فراكس���یۆنی راگه یان���د كه ئ���ه و هه ر له س���ه ره تاوه له گ���ه ڵ كڕین���ی ئوتومبێ���ل نه بوه بۆ "ئه گه ر وت���ی ئ���ه و په رله مانت���اران، په رله مان ڕێكاره یاس���اییه كانی دابین بكردایه و به ناچاری ئۆتۆمبێلم بكڕیایه ، ئ���ه وا ده مفرۆش���ت و پاره كه ی���م ده دا

به منااڵنی بێ باوك".وتیش���ی " كڕین���ی ئۆتۆمبێ���ل بۆ په رله مانتارن شتێكی نایاساییه ، راسته له خوله كانی هه ب���وه عورفێ���ك وه ك پێشوتریش ئه وه كراوه ، به اڵم یاسایه ك نیه ب���اس له وه بكات، س���ه رۆكایه تی په ڕله مانی���ش ئ���ه وه ی ڕونكردۆت���ه وه ئ���ه وه ی ئ���ه وان ده یك���ه ن ته نیا وه ك

عورفێكه ". ناوب���راو ئاماژه ب���ه وه ش ده كات كه بڕیاره كه به شێوه یه كی كاتی راوه ستاوه تا ڕێگه چاره ی تر ئه دۆزرێته وه ، حاجی كاروان وتی "هه ڵوه شاندنه وه ی ئه و بڕیاره له ژێ���ر كاریگه ری هیچ فراكس���یۆنێك و حیزبێك نه بوه ، بۆیه با كه س موزایده ی

پێوه ن���ه كات، به ڵكو هه ڵوه ش���انه وه ی بڕیاره ك���ه له ژێ���ر فش���اری خه ڵ���ك و هاواڵتیان ب���وه له ڕێی ته له فۆن و نامه و فه یس���بوكه وه چونكه واڵت له جه نگ و قبولكردنی ئه وه ش داراییدایه قه یرانی له ڕوی ده رونیه وه بۆ خه ڵك قورس���ه و خه ڵك حه قیانه ناڕه زایه تی ده رببڕن". له به رامب���ه ردا، په رله مانتاری س���ه ر دیموكرات���ی پارت���ی به فراكس���یۆنی كوردس���تان "ش���یالن جه عفه ر عه لی " جه غت له وه ده كاته وه كه بڕیاری كڕینی ئوتومبێل ب���ۆ په رله مانت���اران به پێی رێكه وتنی س���ه رۆكی فراكس���یۆنه كان بوه له گه ڵ س���ه رۆكایه تی په رله مانداو پێویسته كه سیش موزایه ده ی سیاسی

پێوه نه كات.ناوبراو به ئاوێنه ی راگه یاند كه "هیچ په رله مانتارێك دژ ب���ه و بڕیاره نه بوه ، به اڵم هه بوه پێویس���تی پێ���ی نه بوه بیك���ڕێ وتیه تی نامه وێ���ت بیكڕم، با

كه سیش موزایه ده ی پێوه نه كات".

ش���یالن وتی "ئێمه له سه ر موچه ی خۆم���ان ئوتومبێله كه مان راده كێش���ا، ویس���تمان ش���تێكی ت���ازه بهێنین���ه په رله مان���ی كوردس���تانه وه ، پاره كه ی له سه ر بودجه ی په رله مانی كوردستان نه بێت، مه س���ره ف و خه رجی له س���ه ر بودجه ی گشتی نه بێت، ئێمه ویستمان

له سه ر بودجه ی خۆمان بێت".ناوبراو ئاماژه ی ئه وه شی رونكرده وه ك���ه بڕی���اری كڕین���ی ئوتومبێله كان، بڕیاری هه مو فراكسیۆنه كانی په رله مان بوه ، ئه و وتی "هه موی یه ك بڕیار بوه ئه مه به نه كڕینیشی ، چونكه به كڕینی و ته نها به یه ك الیه نی سیاسی ناكرێت".

بڕی���اری له گ���ه ڵ "م���ن وتیش���ی فراكس���یۆنه كه م فراكس���یۆنه كه مدام، پێ���رێ له گه ڵ هه مو فراكس���یۆنه كانی په رله مان���ی كوردس���تانی به رێككه وتن په رله مان���دا س���ه رۆكایه تی له گ���ه ڵ ره تكردنه وه ی ئه و بڕیاره یان ده ركردوه ، بۆ منیش به هه مو شێوه یه ك پشتگیریی

ده ك���ه م چونكه له گه ڵ ئه م هه لومه رج و بارودۆخ���ه ی ئێس���تای كوردس���تاندا ناگونجێ���ت، ئه مه رای گش���تی هه مو ئه ندامان���ی هه م���و فراكس���یۆنه كان و په رله مانه و پێویس���ته هه مومان له سه ر

ئه وه بڕۆین".به گش���تی په رله مانتاران هه رچه نده پش���تیوانی خۆیان ب���ۆ ره تكردنه وه ی ب���ۆ ئوتومبێ���ل كڕین���ی پرۆس���ه ی ب���ه اڵم ده رده ب���ڕن، په رله مانت���اران به شێكیان پێداگری له سه ر ئه وه ده كه ن كه پێویسته قس���ه له سه ر ئوتومبێلی راوێژكارو به ڕێوه به ره كانی په رله مانیش

بكرێت.مه روان گه اڵڵی سه رۆكی فراكسیۆنی كۆم���ه ڵ به ئاوێن���ه ی راگه یاند كه پێی باش���بو بڕیاره كه هه ڵوه شایه وه ، به اڵم په رله مانی كوردس���تان هی كه س نیه و هی هاواڵتیان���ه ، بۆیه ده بێت له مه ودوا زیات���ر په رله م���ان بكه ن���ه وه و خه ڵك به پێ���الوی پات���ه وه بێت���ه په ڕله مان، ئه و وتی "به دڵنیایش���ه وه ئه م فشار و ناڕه زاییه به رینه ی كه په رله مانی ناچار ك���رد له بڕیاره كه ی پاش���گه ز ببێته وه ، ئه وه هۆكارێكه بۆ ئ���ه وه ی په ڕله مان

زیاتر به خۆیدا بچێته وه ". وتیش���ی "له گ���ه ڵ ئه وه ش���دا ئێمه قسه مان له س���ه ر ئۆتۆمبێلی راوێژكارو به ڕێوه به ره كانی په رله مان هه یه و ده بێت قس���ه یه كیش له س���ه ر ئ���ه وان بكه ین، چونك���ه ناكرێ���ت ئێم���ه ئوتومبێلمان نه بێت و ئه وانی���ش ئۆتومبێلی تایبه تی خۆیان هه بێت، له كاتێكدا ئێمه ئه ركمان قورس���تره و زیات���ر له ژێر فش���ارداین و كه متری���ن هه وڵمان���داوه هه میش���ه خه رجیم���ان هه بێ���ت و واش ده كه ین و

به رده وام ده بین".

سه رۆكی فراكسیۆنێك:

ئێمه ش قسه مان له سه ر ئۆتۆمبێلی

راوێژكارو به ڕێوه به ره كانی په رله مان هه یه و

ده بێت قسه یه كیش له سه ر ئه وان

بكه ین

په رله مانتارێک:بڕیاره كه به شێوه یه كی

كاتی راوه ستاوه تا ڕێگه چاره ی تر ئه دۆزرێته وه

هه ڵوه شاندنه وه ی ئه و بڕیاره له ژێر كاریگه ری

هیچ فراكسیۆنێك و حیزبێك نه بوه ، بۆیه

با كه س موزایده ی پێوه نه كات

په رله مانتارێك: كڕینی ئوتومبێل

نایاساییه

ئه و ئۆتۆمبێله ی په رله مانتاران ده یانویست بیکڕن

تایبه‌ت(459( سێشه ممه 662014/12/30

ویکیلیکس 1975

ئا: هاوكار حسێن

سه دام حسێن له چاوپێكه وتنێكی تایبه تدا ئاشكرایده كات كه ئیسرائیل له رێگه ی مه شقی سه ربازیی و ناردنی

چه كه وه به ناو خاكی ئێراندا، یارمه تی بارزانی داوه . هاوكات له گه ڵ ئیمزاكردنی

رێككه وتننامه ی جه زائیر له گه ڵ ئێران، سه دام رایده گه یه نێت كه "بارزانی

ته واو بوه ، ئێران و عێراقیش هه ردوال به وردیی كار بۆ جێبه جێكردنی ناوه رۆكی

رێككه وتنه كه یان ده كه ن.

س���ایتی به ڵگه نامه یه ك���ی به پێ���ی ویكیلیكس، ك���ه ئاوێنه ده قه كه ی كردوه به كوردی ، ئه مریكی���ه كان به ڵگه نامه یه كی تایب���ه ت و نهێنیان ئاماده ك���ردوه كه تێیدا ستوننوس���ی رۆژنامه ی نیوی���ۆرك تایمز، س���ولزبێرگه ر له رۆژی 20ی مارسی 1975 چاوپێكه وتنێكی دو س���ه عاتی سازكردوه له گه ڵ س���ه ددام حس���ێن ك���ه له وكاته دا جێگری سه رۆكی ئه نجومه نی سه ركردایه تی شۆڕش، بوه . "به اڵم سه ددام به شێوه یه كی

نائاسایی پێچ و په نای ده كرد".له و به ڵگه نامه یه دا كه مێژوه كه ی بۆ ساڵی 1975 ده گه ڕێته وه ، ئاماژه به وه كراوه كه س���ه دام وتویه تی ، "بارزانی ت���ه واو بوه ، ئێران و عێراقیش هه ردوال به وردی كار بۆ جێبه جێكردنی ناوه رۆكی رێككه وتنه كه یان ك���ه ته ئكیدیك���رده وه ئ���ه و ده ك���ه ن. پێش���وه خته خراوه ته ك���ورد ئۆتۆنۆمی ب���واری جێبه جێكردن���ه وه له رێگه ی ئه و دامه زراوانه ی كه هه ن، به وپێیه ی كه كورد

پێنج وه زاره تیان بۆ دانراوه ".له ش���ێكی دیكه ی ئ���ه و به ڵگه نامه یه دا هاتوه ، "س���ولزبێرگه ر واقی وڕما به هۆی ئه وه ی له چاوپێكه وتنه كه دا سه دام سێجار وه اڵمه كان���ی به م���ه كۆتای���ی پێده هێنا: هه روه ها م���ام(. به زیندوی���ی )ئه گ���ه ر س���ه دام گرفتی هه بوه له پش���تیدا و دواتر ناسیف عه واد وتویه تی كه سه دام سوانی

دیسكه كان )ئینزالق(ی هه بوه ".

ده قی به ڵگه نامه كه :1975BAGHDA00296_b: ئای دیبابه ت: چاوپێكه وتنی زولزبێرگه له گه ڵ

سه ددام حسێنسیاس���یی و كاروب���اری س���ه رچاوه :

په یوه ندییه ده ره كییه كانی ئه مه ریكابه روار: 22ی مارسی 1975

پولێن: نهێنی پوخته :

نیوی���ۆرك رۆژنام���ه ی ستوننوس���ی تایمز، س���ولزبێرگه ر له رۆژی 20ی مارسی س���ه عاتی دو 1975چاوپێكه وتنێك���ی له گ���ه ڵ جێگ���ری س���ه رۆكی س���ازكرد ش���ۆڕش، س���ه ركردایه تی ئه نجومه ن���ی سه ددام حس���ێن. چاوپێكه وتنه كه گه لێك گش���تگیرو هه مه الیه ن بو، به اڵم سه ددام به ش���ێوه یه كی نائاس���ایی پێ���چ و په نای ده كرد. ره نگه به ش���ێكی كه موكورتیه كان له ئه س���تۆی وه رگێڕه كه بێ���ت. هه روه ها چاوپێكه وتنه ك���ه به ئاماده بونی ناس���یف

عه واد به ڕێوه چو كه خۆی وه ك به رپرسی ئه مه له قه ڵه م���دا. پڕوپاگه ن���ده ی حزب به ش���ێكی وه اڵم���ه سه رنجڕاكێش���ه كانی

سه ددامه :

نه بونی په یوه ندی دیپلۆماتی له گه ڵ ئه مه ریكا:

هه ڵوێس���ته كانی س���ه ره كی "هۆكاری نیشتمانی و له سه ر مه س���ه له ئه مه ریكایه ده س���توه ردانیه تی هه رێمیی���ه كان و له كاروباری ناوخۆی عێراقه وه . ئێمه سورین له سه ر بنیاتنانی واڵته كه مان به شێوه یه كی ته واو س���ه ربه خۆ. كاتێكی���ش ئه مه ریكا ئه م���ه ی وه ك حه قیقه تێ���ك قبوڵ بێت، ئه وكات ئێمه ش ده توانین په یوه ندییه كانی له گه ڵ ئاس���ایی بكه ینه وه . پێویسته زۆر له نزیكه وه چاودێری هه ڵوێستی ئه مه ریكا بكه ین له باره ی رێككه وتنمان له گه ڵ ئێران و به رامبه ر خۆرهه اڵتی ناوه ڕاست. پێویسته له ژێ���ر رۆش���نایی به ره نجامگیرییه كانمان

حوكم به سه ر ئه مه ریكادا بده ین".

شه ڕی كورد:س���ه دام وت���ی ، بارزانی ت���ه واو بوه ، ئێران و عێراقیش هه ردوال به وردی كار بۆ جێبه جێكردنی ناوه رۆكی رێككه وتنه كه یان ده كه ن. ئه گه ر رێككه وتنه كه په كبخرێت، ئ���ه وا عێ���راق ده توانێت ئاش���كرایبكات خۆیش���ی نه یاره كان���ی كێی���ه و ك���ه ئ���ه و ته ئكیدیك���رده وه كه ده رده خات. ئۆتۆنۆم���ی كورد پێش���وه خته خراوه ته ب���واری جێبه جێكردن���ه وه له رێگه ی ئه و دامه زراوان���ه ی كه ه���ه ن، به وپێیه ی كه كورد پێنج وه زاره تیان بۆ دانراوه )ئێستا چواری���ان پڕكراونه ته وه ( و نوێنه رایه تیان هه یه له ناو به ره ی قه ومیداو به مزوانه ش له ن���او ئه نجومه ن���ی نوێنه ران���دا ده یان بێت. س���ه دام بانگه شه ی ئه وه ی كرد كه ئیس���رائیل له رێگه ی مه شقی سه ربازیی و ناردن���ی چه كه وه به ناو خاك���ی ئێراندا، یارمه تی بارزانی داوه ، به تایبه تی چه كی میس���ری كه له س���اڵی 1967 ده س���تی

به سه رداگیرابو.

ملمالنێی عه ره ب و ئیسرائیلله ب���اره ی ناكۆك���ی نێ���وان عه ره ب و ئیس���رائیل، وه اڵمه كه ئه وه نده گشتگیر بو كه بێمانابو له ئاس���ت وه اڵمده ره وه ی پێویس���تی ئیس���رائیلیه كان، كه نابێت خۆیان بسه پێنن به س���ه ر عه ره به كاندا،

به ڵكو به شێكبن له ناوچه كه . له ب���اره ی په یوه ندییه كانی���ش له گه ڵ واڵتان���ی دراوس���ێ ، به تایبه تی كوه یت، سه دام به شێوه یه كی ره ها وتی ، " عێراق له و دیو س���نوره كانی خۆی���ه وه چاوی له هی���چ خاكێكی دیكه نیه ". )كۆمێنت: خۆیانی به مافی كوه یتیه كان ده ش���ێت بزانن بپرسن سه دام تاكو كوێ به سنوری واڵته كه ی ده زانێت، به ڕێوه به ری گشتیی كاروباری سیاسیی له وه زاره تی ده ره وه ی عێ���راق به مزوانه به باڵیۆزی نه مس���ای راگه یاندبو كه ش���اری ربه )به ش���ێكه ل���ه زه وی عێراق، له ئوردون( به ش���ێكه عێراق به ئاودارۆیشتوی له خاكی چونكه

دروستبوه .(له وه اڵم���ی ئه و پرس���یاره ی كه عێراق له گه ڵ كام واڵت باش���ترین و به هێزترین ئاماژه ی په یوه ن���دی هه ی���ه ، س���ه دام به جه زائی���ر ك���رد. هه روه ها ستایش���ی

فه ره نساشی كرد.سه ددام له كۆتا به شه كانی دیداره كه دا به شێوه یه كی نائاس���ایی بو به كه سێكی كراوه و روخۆش، داوای له س���ولزبێرگه ر كرد به زویی له گه ڵ هاوسه ره كه یدا وه ك میوانێكی ره سمی جارێكی تر بگه ڕێنه وه بۆ عێراق. سه دام وتی ، هه رچۆنێك بێت له پاریس سولزبێرگه ر ده بینێت له كۆتایی

. 1975سولزبێرگه ر واقی وڕما به هۆی ئه وه ی له چاوپێكه وتنه ك���ه دا س���ه دام س���ێجار وه اڵمه كان���ی به مه كۆتای���ی پێده هێنا: "ئه گ���ه ر به زیندوی���ی م���ام". ئاماژه ی ب���ه وه ش ك���ردوه ك���ه س���ه دام گرفتی هه بوه له پش���تیدا و دواتر ناسیف عه واد وتویه تی كه س���ه دام سوانی دیسكه كان

)ئینزالق( ی هه بوه .

كۆمێنت: به وپێی���ه ی كه س���ه دام جارێكی تر دو سه عاتی به سه ربردوه له گه ڵ ئه مریكیه كی به ناوبانگ و هه وڵدانی زۆری بۆئه وه ی كاری تێبكات، به ڵگه ی ئاشكران له باره ی ویسی به رده وامی س���ه دام بۆئه وه ی زه مینه یه ك س���ازبكات بۆ جارێكی دیكه . وه اڵمه كانی كه پ���ڕ له پێچ و په ناو ئاڵ���ۆزكاوی بون، به تایبه ت���ی له ب���اره ی ملمالنێی عه ره ب و توش���ی بێئومێ���دی ئیس���رائیله وه ، سولزبێرگه ر كرد. كه پێموایه ده ره نجامی ئه وه یه كاتی چاوپێكه وتنه كه نه گونجاوه . سه ددام سه كه شی گه وره ی كردوه له وه ی سیاس���ه تی واڵته ك���ه ی به رامب���ه ر ئێران گۆڕی و سازش���ی گه وره ی كرد له س���ه ر كه نداوی عه ره ب. له باره ی كورده كانیشه وه )بارزانی و ئه وانه ی ده ره وه ی بارزانیش(، دیك���ه ی س���ه ره كیه كانی زه ره رمه ن���ده وه ك حزبی ش���یوعی عێراق، روسه كان، گروپ���ه توندڕه وه كان���ی ن���او پارته كان و دوژمنه كانی سه دام، هیچیان رازی نه بون به رێككه وتنه ك���ه . ره نگ���ه ئه وان���ه ئه م رێككه وتن���ه به كاربهێنن بۆ دژایه تیكردنی په كخس���تنی ب���ۆ هه وڵ���دان س���ه دام و رێككه وتنه كه . بۆ نمونه ، ئایا ئه وه ته نها رێكه وت ب���و كه فڕۆكه یه كی عێراقی ته نها 5 رۆژ پێ���ش رێكه وتنه ك���ه ی جه زائی���ر رفێنرا؟ له به رئه وه سه ددام ناتوانێت هیچ هه نگاوێكی دیكه بنێت هه تا دڵنیانه بێت له گه ڵ رێككه وتنه كه ی پش���تیوانی له وه

ئێران مسۆگه ر كردوه .ئه م گریمانانه به هۆی ئاماده بونی ناسف عه واد زیاتر ده توانرێت بسه لمێنرێن كه ئه وه له چاوپێكه وتن ئاماده بوبێت یه كه م جاره له گه ڵ كه سێكی ئه مریكی . پێمانوتراوه كه ئه و فه ڵه س���تینیه و ئێستاش له رژێمه كه ی به عسدا به رپرسی پڕوپاگه نده یه . ده شێت سه دام خۆی ویستبێتی ناسف ئاماده بێت وه ك هه نگاوێك���ی دڵنیایی به رامبه ر ئه و ده نگۆیانه ی ده كرێن كه چاوپێكه وتنێكی دو سه عاتی له گه ڵ سولزبێرگه ر ئاماژه یه كه

بۆ نزیكبونه وه له ئه مه ریكا.

سه ددام: ئیسرائیل له رێگه ی مه شقی سه ربازیی و ناردنی چه كه وه ، یارمه تی بارزانی داوه

بارزانی ته واو بوه ، ئێران و عێراقیش

هه ردوال به وردیی كار بۆ جێبه جێكردنی

ناوه رۆكی رێككه وتنه كه یان

ده كه نمه ال مسته فاو سه دام حسێن

ئا: هاوكار

هه روه ك چۆن مێژوی مرۆڤایه تی چه ندان كه س

به بیرده هێنێته وه كه به كاره باشه كانیان رێگه ناده ن

له بیربچنه وه ، به هه مانشێوه ئه م مێژوه خاڵی نیه له و

كه سانه ی كه به هۆی كرده وه ناشیرینه كانیان دژ به مرۆڤایه تی

ناكرێت له بیربكرێن.

ده شێت بیس����ت، س����ه ده ی ناوبنرێت سه ده ی دیكتاتۆره كان، هه روه ك چۆن زۆرجار به هۆی ئه و ژم����اره زۆره ی خه ڵكی كه له دو ئه م سه ده یه دا جه نگی جیهانی ناویش ده برێت قوربانیی ، بونه به س����ه ده ی "جه ن����گ و خوێن". ژماره ی����ه ك س����ه ده یه دا ل����ه م له س����ه ركرده ی سیاس����یی باس ده كرێن كه مێژو وه ك دڕنده ترین مرۆڤ ناس����اندونی و ده س����تیان 100 ئه م له س����وركردنی هه بوه ساڵه به خوێنی ملیۆنان مرۆڤ. ئه وه ی جێی سه رنجه هه ندێك تاپێ����ش دیكتاتۆران����ه ل����ه م په س����ن و مردنیش����یان،جێگه ی ستایشی به شێكی زۆری خه ڵك له رێگه ی به شێكیش����یان بون و هه ڵبژاردنه وه وه ك دیموكراتیی ب����ه اڵم هاتونه ته س����ه رته خت، مۆته كه یه ك بونه ت����ه دواج����ار به س����ه ر گه له كه یان����ه وه و ناچار الدراون، هێ����ز به زه ب����ری له ناودارترین ئه م دیكتاتۆرانه ش

ئه مانه ن:

ئه و دیكتاتۆرانه ی سه ده ی )20(یان به خوێن سوركرد

فرانکۆواڵت: ئیسپانیا

ژماره ی قوربانیه کان له سایه ی ده سه اڵتیدا: 1ملیۆن مرۆڤ

سااڵنی ده سه اڵت: 1975-1936جۆری حوکم: دیکتاتۆریی سه ربازیی

خراپترین جۆری تاوان: ش���ه ڕی ناوخۆی ئیسپانیا

هۆکاری مردن: نه خۆشیی

پۆل پۆتواڵت: كه مبۆدیا

له س���ایه ی قوربانی���ه كان ژم���اره ی ده سه اڵتیدا: 1.7 بۆ 2.4 ملیۆن كه س

سااڵنی ده سه اڵت: 1979-1975جینۆس���اید ت���اوان: خراپتری���ن

له كه مبۆدیاجۆری حوكم: كۆمۆنیستیی

هۆكاری مردن: به ره سمیی نه زانراوه

ستالینواڵت: یه كێتیی سۆڤیه تی پێشو

له س���ایه ی قوربانی���ه كان ژم���اره ی ده سه اڵتیدا: 40 بۆ 62 ملیۆن كه س

سااڵنی ده سه اڵت: 1953-1924خراپترین تاوان: سه ركوتكاریی كۆالگ

دیكتاتۆری���ی حوك���م: ج���ۆری كۆمۆنیستیی

هۆكاری مردن: جه ڵته ی دڵ

مۆسۆلینیواڵت: ئیتاڵیا

له س���ایه ی قوربانی���ه کان ژم���اره ی ده سه اڵتیدا: نزیك به نیوملیۆن مرۆڤ

سااڵنی ده سه اڵت: 1943-1922خراپتری���ن ت���اوان: ب���ه ره ی میح���وه ر

له جه نگی دوه می جیهانداجۆری حوکم: فاشیستیی میلیتاریی

هۆکاری مردن: گوله بارانکردن

ئه دۆڵف هیتله رواڵت: ئه ڵمانیا

له س���ایه ی قوربانی���ه كان ژم���اره ی ده سه اڵتیدا: 17 بۆ 20 ملیۆن كه س

سااڵنی ده سه اڵت: 1945-1933خراپتری���ن ت���اوان: جه نگ���ی جیهانی و

هۆلۆكۆست دژ به جوله كه جۆری حوكم: نازیی و سه ربازیی

هۆكاری مردن: خۆكوشتن

كیم ئیل سونگ

واڵت: كۆریای باكور له س���ایه ی قوربانیه كان ژم���اره ی

ده سه اڵتیدا: 1.6 ملیۆن كه سسااڵنی ده سه اڵت: 1994-1948خراپترین تاوان: جه نگی كۆریا

جۆری حوكم: كۆمۆنیستیی هۆكاری مردن: جه ڵته ی دڵ

سه ددام حسێنواڵت: عێراق

له س���ایه ی قوربانی���ه كان ژم���اره ی ده سه اڵتیدا: 2 ملیۆن كه س

سااڵنی ده سه اڵت: 2003-1979جینۆس���ایدی ت���اوان: خراپتری���ن

كورده كانجۆری حوكم: دیکتاتۆریی

هۆكاری مردن: له سێداره دان

میلۆسۆڤیچواڵت: یوگوسالفیا – سربیا

ژماره ی قوربانیه کان: ده یان هه زار مرۆڤ

سااڵنی ده سه اڵت: 2000-1989به لقانی ش���ه ڕی تاوان: خراپترین

نێوان سرب و کروات و بۆسنیه کانجۆری حوکم: دیکتاتۆریی

هۆکاری مردن: نه زانراو

چیانگ كای شیكواڵت: چین

له س���ایه ی قوربانی���ه كان ژم���اره ی ده سه اڵتیدا: 10 ملیۆن كه س

سااڵنی ده سه اڵت: 1949-1928خراپترین تاوان: كۆمه ڵكوژیی له تایوان

له ساڵی 1947جۆری حوكم: سه ربازیی

هۆكاری مردن: وه ستانی گورچیله

عیدی ئه مین دادا

واڵت: ئۆگه نداژم���اره ی قوربانی���ه كان له س���ایه ی

ده سه اڵتیدا:نیو ملیۆن كه س سااڵنی ده سه اڵت: 1979-1971خراپترین تاوان: كۆمه ڵكوژیی

جۆری حوكم: سه ربازییهۆكاری مردن: نه خۆشیی

‌ئا:‌ئاوێنه‌

دوای‌‌شه‌ش‌مانگ‌له‌كه‌وتنی‌‌موسڵ‌به‌ده‌ستی‌‌چه‌كدارانی‌‌

داعش،‌پارله‌مانی‌‌عێراق‌لیژنه‌یه‌كی‌‌لێكۆڵینه‌وه‌‌له‌باره‌ی‌‌هۆكاره‌كانی‌‌كه‌وتنی‌‌ئه‌و‌شاره‌‌دروستده‌كات،‌ئه‌وه‌‌له‌كاتێكدایه‌‌تائێستا‌ئه‌و‌شاره‌‌ئازادنه‌كراوه‌،‌به‌رپرسه‌‌

سه‌ربازییه‌كانیش‌یه‌كتر‌تۆمه‌تبار‌ده‌كه‌ن،‌پارله‌مانتارانیش‌رایده‌گه‌یه‌نن‌لێكۆڵینه‌وه‌‌له‌گه‌ڵ‌هه‌مو‌پله‌داره‌كان‌

ده‌كه‌ن.‌

شه‌وی‌‌)2014/6/9(‌سه‌دان‌چه‌كداری‌‌داعش‌په‌الماری‌‌ش���اری‌‌موسڵیان‌داو‌به‌بێ‌‌ته‌قه‌كردن‌ده‌ستیان‌به‌سه‌ر‌ئه‌و‌ش���اره‌دا‌گرت،‌به‌وته‌ی‌‌به‌رپرس���ێكی‌‌سوپای‌‌عێراقی‌‌له‌وكاته‌دا‌حه‌وت‌هه‌زار‌ئه‌فسه‌رو‌س���ه‌ربازی‌‌عێراقی‌‌له‌‌موسڵ‌

بون‌و‌هیچ‌شه‌ڕێكیان‌نه‌كردوه‌.ئه‌و‌لیژنه‌ی���ه‌ی‌‌پارله‌مانی‌‌عێراق‌بۆ‌لێكۆڵین���ه‌وه‌‌له‌هۆكاره‌كان���ی‌‌كه‌وتنی‌‌موسڵ‌پێكیهێناوه‌،‌تائێستا‌نه‌گه‌یشتۆته‌‌پارله‌مانت���اری‌‌ كۆتای���ی‌،‌ ئه‌نجام���ی‌‌موس���ڵ‌و‌ئه‌ندامی‌‌لیژنه‌ی‌‌لێكۆڵینه‌وه‌‌عه‌لی‌‌جاس���م‌مه‌تیوتی‌،‌رایده‌گه‌یه‌نێت‌له‌ڕێگ���ه‌ی‌‌لێكۆڵینه‌وه‌كانی‌‌لیژنه‌كه‌وه‌‌بۆی���ان‌ده‌ركه‌وت���وه‌‌به‌ر‌ل���ه‌‌كه‌وتنی‌‌موسڵ‌هه‌ندێك‌ئاماژه‌‌بۆ‌په‌الماردانی‌‌شاره‌كه‌‌هه‌بون،‌به‌اڵم‌له‌الیه‌ن‌به‌رپرسه‌‌ئه‌منی‌‌و‌س���ه‌ربازییه‌كانه‌وه‌‌رێوشوێنی‌‌پێویس���ت‌نه‌گیراوه‌ته‌ب���ه‌ر،‌وتیش���ی‌‌"ئه‌نجام���ی‌‌كۆتای���ی‌‌لێكۆڵینه‌وه‌ك���ه‌‌پێویس���تی‌‌به‌كاتی‌‌زیاتره‌،‌هه‌ركاتێك‌ئه‌نجامه‌كه‌ی‌‌ ته‌واوبون‌ لێكۆڵینه‌وه‌كان‌

بۆ‌رایگشتی‌‌ئاشكرا‌ده‌كه‌ین".لێكۆڵینه‌وه‌كه‌ی‌‌ لیژنه‌ی‌‌ له‌سه‌ره‌تادا‌پارله‌م���ان‌ل���ه‌‌ته‌نها‌ش���ازده‌‌ئه‌ندام‌پێكهاتبو،‌به‌اڵم‌دواتر‌س���ێ‌‌ئه‌ندامی‌‌دیكه‌شی‌‌بۆ‌زیادكرا،‌لیژنه‌كه‌‌تائێستا‌لێپرس���ینه‌وه‌ی‌‌له‌گه‌ڵ‌چه‌ن���د‌گه‌وره‌‌ئه‌من���ی‌‌و‌س���ه‌ربازییدا‌ به‌رپرس���ێكی‌‌ده‌س���تكه‌وتنی‌‌ ب���ۆ‌ ئه‌نجام���داوه‌.‌مه‌تیوت���ی‌‌ ته‌واوه‌تی���ش،‌ زانی���اری‌‌داوا‌ل���ه‌‌پارله‌مانت���اران‌ده‌كات‌ه���ه‌ر‌لیژنه‌ی‌‌ راده‌ستی‌‌ الیه‌‌ زانیارییه‌كانیان‌

لێكۆڵینه‌وه‌ی‌‌بكه‌ن.كه‌وتنی‌‌ بابه‌تی‌‌ مه‌تیوت���ی‌‌ به‌وته‌ی‌‌موس���ڵ‌بابه‌تێك���ی‌‌ئاڵ���ۆزه‌و‌ته‌نه���ا‌په‌یوه‌س���ت‌نی���ه‌‌به‌ش���ه‌وی‌‌كه‌وتنی‌‌

موسڵه‌وه‌،‌به‌ڵكو‌"په‌یوه‌ندی‌‌به‌شه‌ش‌مان���گ‌له‌وه‌وب���ه‌ره‌وه‌‌هه‌ی���ه‌،‌چونكه‌‌وته‌ی‌‌سه‌ركرده‌‌سه‌ربازییه‌كان‌ به‌پێی‌‌بۆ‌لیژنه‌كه‌مان‌به‌ر‌له‌كه‌وتنی‌‌موس���ڵ‌زۆر‌ رێوش���وێنی‌‌ هه‌ب���ون‌و‌ ئام���اژه‌‌به‌غداش���ه‌وه‌‌ له‌الیه‌ن‌ نه‌گیراوه‌ته‌به‌ر،‌

فه‌رامۆشكردن‌هه‌بوه‌".دوای‌‌ش���ه‌ش‌مان���گ‌ل���ه‌‌كه‌وتنی‌‌موس���ڵ،‌هه‌فته‌ی‌‌رابردو‌بۆ‌یه‌كه‌مجار‌فه‌رمانده‌ی‌‌پێشوی‌‌پرۆسه‌كانی‌‌نه‌ینه‌وا‌فه‌ری���ق‌مه‌هدی‌‌غ���ه‌راوی‌‌دیمانه‌یه‌كی‌‌ته‌له‌فزیۆن���ی‌‌ئه‌نجامدا،‌له‌و‌دیمانه‌یه‌دا‌راس���ته‌وخۆ‌په‌نج���ه‌ی‌‌تۆمه‌ت���ی‌‌ب���ۆ‌فه‌رمانده‌ی‌‌پێشوی‌‌هێزه‌‌وشكانیه‌كانی‌‌عێراق‌عه‌ل���ی‌‌غێدان‌درێژكرد،‌به‌وه‌ش‌تۆمه‌تباری‌‌كرد‌كه‌‌ش���اری‌‌موس���ڵی‌‌به‌داعش‌فرۆش���توه‌.‌وتیش���ی‌‌"غێدان‌راپۆرت���ی‌‌درۆین���ه‌ی‌‌داوه‌ت���ه‌‌مالیكی‌‌له‌باره‌ی‌‌دۆخی‌‌كه‌رته‌‌سه‌ربازییه‌كان،‌هه‌روه‌ها‌هه‌س���تاوه‌‌به‌جواڵندنی‌‌فیرقه‌‌سه‌ربازییه‌كان‌بۆ‌پارێزگاكانی‌‌باشورو‌

ئه‌نبار،‌له‌كاتێكدا‌ش���ه‌ڕه‌كه‌‌له‌‌موسڵ‌بوه‌".

به‌وت���ه‌ی‌‌ناوب���راو‌به‌ر‌له‌‌س���ێ‌‌رۆژ‌ل���ه‌‌كه‌وتنی‌‌موس���ڵ،‌ته‌نه���ا‌حه‌وت‌هه‌زار‌ئه‌فسه‌رو‌س���ه‌ربازی‌‌عێراقی‌‌له‌‌ش���اره‌كه‌دا‌بوه‌،‌پاش���ان‌هه‌ریه‌كه‌‌له‌‌پارێزگاری‌‌نه‌ینه‌واو‌فه‌رمانده‌ی‌‌پۆلیسی‌‌ش���اره‌كه‌ی‌‌ب���ه‌وه‌‌تۆمه‌تب���ار‌كرد‌كه‌‌ده‌ستیان‌له‌كه‌وتنی‌‌شاره‌كه‌دا‌هه‌بوه‌.‌فه‌ریقی‌‌ لێدوان���ه‌دا،‌ ئ���ه‌و‌ له‌به‌رانبه‌ر‌یه‌كه‌م‌عه‌لی‌‌غێدان‌فه‌رمانده‌ی‌‌پێشوی‌‌هێزه‌‌وشكانیه‌كانی‌‌عێراق‌ره‌تیكرده‌وه‌‌موس���ڵی‌‌به‌‌داعش‌فرۆشتبێ‌،‌وتیشی‌‌"ئ���ه‌و‌زانیارییان���ه‌‌ناڕاس���تن،‌ئ���ه‌و‌دادگاوه‌‌ له‌الیه‌ن‌ واده‌ڵێت‌ كه‌سه‌ش���ی‌‌داواكراوه‌‌و‌كه‌سێكی‌‌هه‌اڵتوه‌‌له‌‌سوپا‌و‌دادگای‌‌ ره‌وانه‌ی‌‌ مالیك���ی‌‌ به‌فه‌رمانی‌‌

سه‌ربازی‌‌كراوه‌".هه‌رچه‌نده‌‌هه‌ندێك‌له‌‌پارله‌مانتاران‌لیژنه‌‌ لێكۆڵینه‌وه‌كانی‌‌ له‌‌ به‌گرنگیه‌وه‌‌پارله‌مانیه‌ك���ه‌‌ده‌ڕوان���ن‌و‌چاوه‌ڕوانی‌‌

ئه‌نجامه‌كان���ی‌‌ده‌كه‌ن،‌به‌اڵم‌هه‌ندێكی‌‌دیكه‌ی���ان‌پێیانوای���ه‌‌ئ���ه‌و‌لیژنه‌ی���ه‌‌دره‌نگوه‌خت‌دروستكراوه‌،‌داواشده‌كه‌ن‌ه���ه‌ر‌كه‌س���ێك‌ل���ه‌‌روخانی‌‌موس���ڵ‌تێوه‌گالبێت‌سزای‌‌خۆی‌‌وه‌ربگرێت.

پارله‌مانتاری‌‌عێراق‌ساجیده‌‌محه‌مه‌د‌یونس‌كه‌‌یه‌كێكه‌‌له‌‌نوێنه‌رانی‌‌شاری‌‌موس���ڵ،‌پێیوای���ه‌‌پارله‌م���ان‌دره‌نگ‌دروس���تكردوه‌،‌ لێكۆڵینه‌وه‌ی‌‌ لیژنه‌ی‌‌چونكه‌‌به‌بۆچون���ی‌‌ئه‌و‌ده‌بو‌له‌یه‌كه‌م‌رۆژی‌‌كه‌وتنی‌‌موسڵه‌وه‌‌لیژنه‌‌دروست‌بكرای���ه‌،‌له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‌"به‌هۆی‌‌كه‌وتنی‌‌موس���ڵه‌وه‌،‌چه‌ندین‌شارو‌شارۆچكه‌ی‌‌چه‌كدارانی‌‌ ده‌س���تی‌‌ كه‌وتنه‌‌ دیكه‌ش‌

داعش".به‌پێویس���تی‌‌ پارله‌مانت���اره‌،‌ ئ���ه‌و‌ده‌زانێن‌ئه‌و‌كه‌سانه‌ی‌‌بونه‌ته‌‌هۆكاری‌‌كه‌وتنی‌‌موسڵ،‌چ‌كه‌سایه‌تی‌‌سیاسی‌‌بن‌یان‌س���ه‌ربازی‌‌س���زا‌بدرێن‌و‌هیچ‌ده‌ڵێت‌ هه‌روه‌ها‌ نه‌بوێردرێ���ت،‌ كه‌س‌"پێویس���ته‌‌ئه‌وه‌‌بۆ‌رایگشتی‌‌ئاشكرا‌

بكرێت‌ه���ۆی‌‌داڕوخانی‌‌موس���ڵ‌چی‌‌بو".

له‌الیه‌ن‌خۆیه‌وه‌،‌جێگری‌‌س���ه‌رۆكی‌‌لیژنه‌ی‌‌لێكۆڵین���ه‌وه‌‌ئه‌حمه‌د‌جبوری‌‌ب���اس‌ل���ه‌وه‌ده‌كات‌دوای‌‌ده‌رچون���ی‌‌پارله‌م���ان‌ س���ه‌رۆكایه‌تی‌‌ فه‌رمان���ی‌‌ده‌س���تیان‌ب���ه‌‌لێكۆڵین���ه‌وه‌‌كردوه‌،‌له‌گه‌ڵ‌ لێكۆڵینه‌وه‌ی���ان‌ له‌س���ه‌ره‌تادا‌ئه‌فس���ه‌رو‌پله‌داره‌‌نزم���ه‌كان‌كردوه‌،‌پاش���ان‌لێكۆڵینه‌وه‌یان‌له‌گه‌ڵ‌گه‌وره‌‌فه‌رمانده‌كان���ی‌‌س���وپا‌ ئه‌فس���ه‌ران‌و‌كردوه‌.‌دواتریش‌نوسراویان‌بۆ‌الیه‌نه‌‌په‌یوه‌ندی���داره‌كان‌ك���ردوه‌،‌تاوه‌ك���و‌له‌باره‌ی‌‌ ته‌واوه‌تیان‌ زانیاری‌‌ راپۆرت‌و‌به‌رپرس���ان‌و‌هۆكاره‌كان���ی‌‌كه‌وتن���ی‌‌موسڵه‌وه‌‌بۆ‌ره‌وانه‌‌بكه‌ن.‌به‌تایبه‌تی‌‌له‌باره‌ی‌‌ئ���ه‌وه‌ی‌‌كه‌‌چ���وار‌فیرقه‌ی‌‌عه‌س���كه‌ری‌‌له‌موس���ڵدا‌هه‌بون،‌به‌اڵم‌به‌بێ‌‌ئه‌وه‌ی‌‌شه‌ڕ‌بكه‌ن‌كشاونه‌ته‌وه‌،‌به‌ره‌و‌ س���وپاش‌ بااڵكانی‌‌ فه‌رمان���ده‌‌

هه‌ولێر‌هه‌اڵتون.

‌ئا: ئاوێنه‌

چه‌كدارانی‌‌داعش‌به‌ئێمه‌یان‌ده‌وت‌ئێوه‌‌موشریكن..‌هه‌ر‌گه‌نجێكیش‌به‌یعه‌تی‌‌به‌داعش‌نه‌دایه‌،‌ده‌برا‌بۆ‌موسڵ‌و‌وه‌كو‌قه‌ڵغانی‌‌مرۆیی‌‌به‌كارده‌هێنرا،‌ئه‌مه‌‌به‌سه‌رهاتی‌‌

یه‌كێك‌له‌و‌گه‌نجانه‌یه‌‌كه‌‌له‌ده‌ستی‌‌چه‌كدارانی‌‌داعش‌هه‌اڵتوه‌و‌خۆی‌‌گه‌یاندۆته‌‌هه‌رێمی‌‌كوردستان.‌هاواڵتیه‌كی‌‌شه‌به‌كیش‌باس‌

له‌وه‌ده‌كات‌ته‌واوی‌‌خاك‌و‌ماڵ‌و‌موڵكیان‌كه‌وتۆته‌‌ده‌ستی‌‌داعش.

یه‌كێك‌له‌و‌پێكهاته‌‌ئاینیانه‌ی‌‌له‌دوای‌‌كه‌وتنی‌‌موسڵ،‌ناوچه‌كانیان‌كه‌وته‌‌ژێر‌چنگی‌‌چه‌كدارانی‌‌داعش‌ش���ه‌به‌كه‌كان‌بون،‌چونكه‌‌پارێزگای‌‌نه‌ینه‌وا‌پێگه‌ی‌‌سه‌ره‌كی‌‌ش���ه‌به‌كه‌و‌به‌پێی‌‌ئاماره‌كان‌ژماره‌یان‌له‌نێ���وان‌)250 -300(‌هه‌زار‌په‌نجاو‌ به‌سه‌ر‌ دابه‌ش���بون‌ كه‌سدایه‌،‌ی���ه‌ك‌گون���دو‌چه‌ن���د‌كۆمه‌ڵگه‌یه‌كی‌‌نیشته‌جێبوندا،‌كه‌‌به‌شێوه‌ی‌‌مانگ‌له‌‌ناوچه‌ی‌‌ده‌شتی‌‌نه‌ینه‌وا‌له‌‌قه‌زای‌‌تلكێف‌له‌رۆژئاواوه‌و‌به‌ناحیه‌كانی‌‌به‌عش���یقه‌و‌به‌رته‌له‌و‌تاوه‌كو‌ق���ه‌زای‌‌حه‌مدانیه‌‌له‌‌

رۆژهه‌اڵته‌وه‌‌درێژ‌ده‌بێته‌وه‌.موسڵمانی‌‌ زۆرینه‌یان‌ ش���ه‌به‌كه‌كان‌به‌ش���ێوه‌زارێكی‌‌ مه‌زه‌ب���ن،‌ ش���یعه‌‌تایبه‌ت‌به‌خۆیان‌قس���ه‌‌ده‌كه‌ن‌كه‌‌زۆر‌له‌كوردییه‌وه‌‌نزیكه‌،‌هه‌ندێكیان‌خۆیان‌به‌‌ك���وردو‌ئه‌وانی‌‌تر‌خۆیان‌به‌عه‌ره‌ب‌ده‌ڵێن‌ دیكه‌ش���یان‌ هه‌ندێكی‌‌ ده‌زانن،‌

نه‌ته‌وه‌یه‌كی‌‌سه‌ربه‌خۆین.موهه‌نه‌د‌حاجی‌‌مه‌حمود‌هاواڵتیه‌كی‌‌ش���ه‌به‌كه‌،‌رایگه‌یان���د‌ب���ۆ‌یه‌كه‌مجار‌چه‌كدارانی‌‌داعش‌ده‌س���تیان‌به‌س���ه‌ر‌گوندی‌‌عومه‌ر‌كانیدا‌گرتوه‌،‌دوابه‌دوای‌‌داگیركردنی‌‌ئه‌و‌گونده‌و‌ده‌ستگیركردنی‌‌دانیش���توانی‌‌ ئه‌وان‌و‌ هاواڵتیه‌كان���ی‌،‌گونده‌كان���ی‌‌تر‌تۆقی���ون،‌هه‌رچه‌نده‌‌دڵنیای���ان‌ پێش���مه‌رگه‌‌ هێزه‌كان���ی‌‌ده‌یانپارێزن،‌ ك���ه‌‌ له‌وه‌ی‌‌ كردونه‌ته‌وه‌‌به‌اڵم‌"ئێمه‌‌زۆر‌ترس���این،‌به‌تایبه‌تی‌‌دوای‌‌ئه‌وه‌ی‌‌ش���ه‌نگال‌كه‌وته‌‌ده‌ستی‌‌ناوچه‌كان���ی‌‌خۆمان‌ بۆی���ه‌‌ داع���ش،‌

به‌جێهێشت".ناوچه‌كانیان،‌ كۆنترۆڵكردن���ی‌‌ دوای‌‌نزیك���ه‌ی‌‌)80%(‌هاواڵتیانی‌‌ش���ه‌به‌ك‌رونیانكردۆت���ه‌‌هه‌رێم���ی‌‌كوردس���تان‌به‌تایبه‌ت���ی‌‌ب���ۆ‌قه‌زاكان���ی‌‌ئاك���رێ‌‌و‌ب���ه‌رده‌ڕه‌ش‌و‌كه‌ڵه‌كی‌‌یاس���ین‌ئاغاو‌هه‌روه‌ه���ا‌ قه‌س���رۆك،‌ ش���ێخان‌و‌ش���اره‌كانی‌‌دهۆك‌و‌هه‌ولێرو‌سلێمانی‌،‌ئه‌وان���ی‌‌دیكه‌ش���یان‌به‌ره‌و‌باش���وری‌‌عێ���راق‌به‌تایبه‌تی‌‌ب���ۆ‌پارێزگای‌‌بابل‌

رۆیشتون.موهه‌نه‌د،‌ئه‌وه‌ی‌‌گێڕایه‌وه‌‌دانیشتوانی‌‌گونده‌كانی‌‌شه‌به‌ك‌به‌نرخێكی‌‌هه‌زران‌مه‌ڕو‌مااڵته‌كانیان‌فرۆشتوه‌،‌له‌كاتێكدا‌س���ه‌رچاوه‌ی‌‌بژێویی���ان‌ب���وه‌،‌ئ���ه‌و‌كه‌سانه‌ش���ی‌‌فریای‌‌فرۆش���تنی‌‌مه‌ڕو‌مااڵته‌كانی���ان‌نه‌كه‌وت���ون،‌چه‌كدارانی‌‌به‌س���ه‌رداگرتوه‌و‌ داع���ش‌ده‌س���تیان‌

بۆخۆیان‌بردویانه‌.به‌وت���ه‌ی‌‌موهه‌نه‌د،‌ب���ه‌ده‌ر‌له‌مه‌ڕو‌

م���ااڵت،‌چه‌كدارانی‌‌داعش‌ده‌س���تیان‌به‌رهه‌م���ی‌‌ ت���ه‌ن‌ ه���ه‌زاران‌ به‌س���ه‌ر‌گه‌نم‌و‌ج���ۆی‌‌جوتیاران���دا‌گرتوه‌،‌كه‌‌

به‌رهه‌م���ی‌‌جوتیارانی‌‌ئ���ه‌و‌ناوچه‌یه‌و‌بوه‌و‌به‌نیازبون‌وه‌كو‌س���ااڵنی‌‌پێش���و‌ره‌وانه‌ی‌‌سایلۆكانی‌‌بكه‌ن‌و‌داهاته‌كه‌ی‌‌

له‌حكومه‌ت‌وه‌ربگرنه‌وه‌.شه‌به‌كه‌كان‌كۆمه‌ڵێك‌مه‌زاری‌‌ئاینیان‌ئه‌وانیش‌ هه‌ی���ه‌،‌ نه‌ینه‌وا‌ له‌ده‌ش���تی‌‌مه‌زاری‌‌زه‌ینلعابدی���ن‌له‌‌گوندی‌‌عه‌لی‌‌ره‌ش���ی‌‌س���ه‌ر‌به‌ناحیه‌ی‌‌به‌رتله‌‌)15 كیلۆمه‌تر(‌رۆژهه‌اڵتی‌‌موس���ڵ،‌مه‌زاری‌‌ئیمام‌ره‌زا‌له‌ناحیه‌ی‌‌به‌عش���یقه‌‌)20 كم(‌رۆژهه‌اڵتی‌‌موس���ڵ،‌مه‌زاری‌‌ئیمام‌عه‌باس‌له‌ناوچه‌ی‌‌شه‌الالت‌له‌‌)10كم(‌

باكوری‌‌موسڵ.یه‌كه‌م‌گوندی‌‌ش���ه‌به‌ك‌ك���ه‌‌كه‌وته‌‌ده‌ستی‌‌چه‌كدارانی‌‌داعش‌گوندی‌‌عومه‌ر‌كانی‌‌بو،‌له‌م‌گونده‌دا‌داعشه‌كان‌)112(‌كه‌س���ی‌‌ئه‌م‌گونده‌یان‌رفاندو‌تائێستا‌ته‌نها‌ته‌رمی‌‌دو‌كه‌سیان‌دۆزراوه‌ته‌وه‌و‌چاره‌نوس���ی‌‌ئه‌وانیتر‌نادیاره‌.‌یه‌كێك‌له‌و‌گه‌نجانه‌ی‌‌له‌و‌گونده‌‌رفێنرا،‌توانی‌‌له‌ده‌س���تی‌‌چه‌كدارانی‌‌داعش‌ده‌ربازی‌‌

بێت‌و‌خۆی‌‌بگه‌یه‌نێته‌‌كوردستان.‌ئه‌و‌كه‌‌نایه‌وێت‌ناوی‌‌راس���ته‌قینه‌ی‌‌ئاش���كرا‌بكرێ���ت،‌باس‌ل���ه‌وه‌ده‌كات‌ئه‌و‌گه‌نجانه‌ی‌‌ده‌س���تگیركراون‌براون‌ب���ۆ‌هێڵه‌كانی‌‌ته‌م���اس‌و‌روبه‌ڕبونه‌وه‌‌له‌گ���ه‌ڵ‌هێزه‌كان���ی‌‌پێش���مه‌رگه‌‌ل���ه‌‌قه‌ڵغانی‌‌ تاوه‌ك���و‌ موس���ڵ،‌ رۆژئاوای‌‌مرۆی���ی‌‌به‌كاربهێنرێ���ن.‌ئ���ه‌و‌گه‌نجه‌‌ده‌ڵێت‌"داعش���ه‌كان‌به‌ئێمه‌یان‌ده‌وت‌به‌وه‌شده‌كات‌ ئاماژه‌‌ ئێوه‌‌موشریكن".‌براوه‌ت���ه‌‌ناوچه‌یه‌كی‌‌نزی���ك‌له‌‌قه‌زای‌‌مۆڵگ���ه‌ی‌‌ ئ���ه‌وه‌ی‌‌ دوای‌‌ تلكێ���ف،‌

چه‌كدارانی‌‌داعش‌له‌و‌سنوره‌‌بۆردومان‌ك���راوه‌،‌چه‌ك���داره‌كان‌ش���پرزه‌‌بون‌و‌توانیویه‌تی‌‌ هێناوه‌و‌ ده‌رفه‌تی‌‌ ئه‌میش‌بگه‌یه‌نێته‌‌موس���ڵ،‌ هه‌ڵبێت‌و‌خ���ۆی‌‌پاشان‌له‌وێوه‌‌خۆی‌‌گه‌یاندۆته‌‌هه‌رێمی‌‌

كوردستان.گه‌نج���ه‌‌ چاره‌نوس���ی‌‌ له‌ب���اره‌ی‌‌هاوگوندییه‌كان���ی‌،‌ئه‌و‌گه‌نجه‌‌هه‌اڵتوه‌‌له‌ب���اره‌ی‌‌ ش���تێك‌ "هی���چ‌ ده‌ڵێ���ت‌چاره‌نوس���یانه‌وه‌‌نازانم،‌ته‌نها‌ئه‌وه‌نده‌‌ده‌زانم‌هه‌ر‌گه‌نجێك‌به‌یعه‌تی‌‌به‌داعش‌نه‌دای���ه‌،‌ئ���ه‌وا‌به‌ناچ���اری‌‌ده‌برای���ه‌‌هێڵه‌كانی‌‌پێش���ه‌وه‌و‌وه‌ك���و‌قه‌ڵغانی‌‌

مرۆیی‌‌به‌كارده‌هێنرا".محه‌م���ه‌د‌عه‌باس‌ك���ه‌‌چاالكوانێكی‌‌سیاس���ی‌‌ش���ه‌به‌كه‌،‌باس‌له‌وه‌ده‌كات‌پێكهات���ه‌‌ئاینیه‌كانی‌‌دیكه‌ی‌‌ناوچه‌كه‌،‌به‌ش���ێك‌له‌ناوچه‌كانیان‌له‌ژێر‌ده‌ستی‌‌داعش���دایه‌،‌به‌اڵم‌هه‌ندێ���ك‌ناوچه‌یان‌پێش���مه‌رگه‌دایه‌.‌ كۆنترۆڵ���ی‌‌ له‌ژێ���ر‌هێنایه‌وه‌‌ به‌ئێزدیی���ه‌كان‌ نمونه‌ی‌‌ ئه‌و‌ك���ه‌‌ق���ه‌زای‌‌ش���ێخانیان‌به‌ده‌س���ته‌‌ئالقوش���یان‌ مه‌س���یحیه‌كانیش‌ ماوه‌،‌ته‌نانه‌ت‌ "ئێمه‌‌ به‌اڵم‌ به‌ده‌سته‌وه‌ماوه‌،‌زه‌ویش���مان‌بۆ‌ناش���تنی‌‌مردوه‌كانمان‌

نیه‌".به‌ش���ێك‌ل���ه‌‌نیگه‌رانیه‌كان���ی‌‌ئه‌م‌چاالكوانه‌‌ئه‌وه‌یه‌‌هه‌مو‌ئه‌و‌گروپانه‌ی‌‌تر‌كه‌‌كه‌وتونه‌ته‌‌به‌ر‌په‌الماری‌‌داعش‌بایه‌خیان‌ میدیاییه‌وه‌‌ سیاسی‌‌و‌ له‌ڕوی‌‌پێدراوه‌،‌ته‌نها‌شه‌به‌كه‌كان‌نه‌بێت،‌بۆیه‌‌ده‌یوت‌"ئێمه‌‌قوربانیه‌‌له‌بیركراوه‌كانی‌‌

ده‌ستی‌‌داعشین".‌

7 (459(‌سێشه‌ممه‌‌2014/12/30 عێراق

هه‌رێمی‌‌به‌رسه كۆكردنه‌وه‌ی‌‌ له‌ڕێگه‌ی‌‌ هاواڵتی‌‌ هه‌زاران‌واژۆوه‌‌هه‌وڵده‌ده‌ن‌شاره‌كه‌یان‌بكه‌نه‌‌دوه‌م‌هه‌رێم‌له‌عێراقدا،‌له‌ئێستاش���دا‌ئااڵیه‌كیان‌بۆ‌هه‌ڵبژاردوه‌و‌س���ه‌رقاڵی‌‌نوس���ینه‌وه‌ی‌‌هه‌رێمه‌ك���ه‌ن،‌ ده‌س���توری‌‌ ره‌شنوس���ی‌‌پارله‌مانتاران‌دروستكردنی‌‌هه‌رێم‌به‌كارێكی‌‌ده‌ستوری‌‌ناوده‌به‌ن،‌به‌اڵم‌ده‌ڵێن‌له‌دۆخی‌‌سیاسی‌‌و‌ئه‌منی‌‌و‌ئابوری‌‌ئێستای‌‌عێراقدا‌

گونجاو‌نییه‌.ش���اری‌‌به‌س���ره‌‌كه‌‌دوه‌م‌گه‌وره‌‌شاری‌‌عێراق���ه‌و‌)545(‌كیلۆمه‌ت���ر‌له‌به‌غ���داوه‌‌كیلۆمه‌تری‌‌ روبه‌ره‌كه‌ی‌‌)19.070(‌ دوره‌،‌دوجایه‌،‌دانیش���توانه‌كه‌ی‌‌زیاتر‌له‌‌س���ێ‌‌ملیۆن‌كه‌سه‌،‌هاوسنوره‌‌له‌گه‌ڵ‌سعودییه‌و‌كوه‌یت‌له‌باشوره‌وه‌و‌ئێران‌له‌‌رۆژهه‌اڵته‌وه‌،‌له‌ناوخۆی‌‌عێراقیش���دا‌له‌گه‌ڵ‌پارێزگاكانی‌‌زیقارو‌میس���ان‌ل���ه‌‌باكورو‌موس���ه‌ننا‌له‌‌

رۆژئاواوه‌‌هاوسنوره‌.‌له‌ئێستادا‌ژماره‌یه‌ك‌له‌‌سیاسه‌تمه‌داران‌و‌مه‌ده‌ن���ی‌،‌ كۆمه‌ڵ���گای‌‌ رێكخراوه‌كان���ی‌‌ره‌وت���ی‌‌جه‌ماوه‌ری‌‌ به‌ن���اوی‌‌ گروپێكیان‌هه‌رێمی‌‌به‌سره‌‌دامه‌زراندوه‌‌و‌زیاتر‌له‌‌بیست‌هه‌زار‌واژویان‌كۆكردته‌وه‌‌تاوه‌كو‌پێشكه‌شی‌‌هه‌ڵبژاردنه‌كان���ی‌‌ ب���ااڵی‌‌ كۆمیس���یۆنی‌‌بكه‌ن،‌به‌مه‌به‌س���تی‌‌ئه‌نجامدانی‌‌راپرسی‌‌جه‌ماوه‌ری‌‌له‌ش���اره‌كه‌یاندا‌ب���ۆ‌ده‌نگدان‌له‌سه‌ر‌به‌هه‌رێمبونی‌‌شاره‌كه‌یان.‌هه‌روه‌ها‌ئااڵیه‌كیان‌بۆ‌هه‌رێمه‌كه‌یان‌دروستكردوه‌‌و‌ژماره‌ی���ه‌ك‌ل���ه‌‌هاواڵتیان‌ئ���ه‌و‌ئااڵیه‌یان‌له‌نوس���ینگه‌و‌ش���وێنی‌‌كاره‌كانیان‌و‌سه‌ر‌

ئۆتۆمبێله‌كانیان‌هه‌ڵكردوه‌.به‌گوێره‌ی‌‌ده‌س���توری‌‌عێراق‌به‌‌دو‌رێگا‌پارێ���زگاكان‌ده‌توان���ن‌داوای‌‌به‌هه‌رێمبون‌بك���ه‌ن،‌رێ���گای‌یه‌كه‌م‌ئه‌وه‌ی���ه‌‌ده‌یه‌كی‌‌ده‌نگده‌رانی‌‌پارێزگاك���ه‌‌واژو‌كۆبكه‌نه‌وه‌و‌ئاراس���ته‌ی‌‌كۆمیس���یۆنی‌‌هه‌ڵبژاردنه‌كانی‌‌بكه‌ن،‌رێگای‌‌دوه‌میش‌ئه‌وه‌یه‌‌سێ‌‌له‌سه‌ر‌چواری‌‌ئه‌ندامان���ی‌‌ئه‌نجومه‌نی‌‌پارێزگاكه‌‌پش���تگیری‌‌داوای���ه‌ك‌بكه‌ن‌و‌ئاراس���ته‌ی‌‌ئه‌نجومه‌ن���ی‌‌وه‌زیران‌بكه‌ن،‌ب���ۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌

پارێزگاكه‌یان‌بكرێته‌‌هه‌رێم.ئه‌ندامی‌‌ئه‌نجومه‌نی‌‌پارێزگای‌‌به‌س���ره‌‌ئه‌حم���ه‌د‌س���ڵێتی‌،‌ئاماژه‌‌ب���ه‌وه‌ده‌كات‌كۆكردنه‌وه‌ی‌‌واژو‌ده‌ستی‌‌پێكردوه‌‌تاوه‌كو‌راده‌ستی‌‌كۆمیسیۆن‌بكرێت‌بۆ‌ئه‌نجامدانی‌‌راپرسی‌،‌وتیشی‌‌"وه‌كو‌ئه‌نجومه‌نی‌‌پارێزگا‌ئه‌و‌باسه‌مان‌بۆ‌ئه‌و‌كه‌سانه‌‌به‌جێهێشتوه‌‌

كه‌‌داوای‌‌به‌هه‌رێمبون‌ده‌كه‌ن".پارله‌مانتاری‌‌پێشوی‌‌عێراق‌و‌كه‌سایه‌تی‌‌ناسراوی‌‌شاری‌‌به‌سره‌‌وائیل‌عه‌بدوله‌تیف،‌یه‌كێكه‌‌له‌و‌كه‌سانه‌ی‌‌سااڵنێكه‌‌تێده‌كۆشێت‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌به‌سره‌‌ببێته‌‌هه‌رێم،‌رایده‌گه‌یه‌نێت‌له‌ئێستادا‌ده‌س���تیان‌به‌نوسینه‌وه‌ی‌‌هێڵه‌‌س���ه‌ره‌كیه‌كانی‌‌ره‌شنوس���ی‌‌ده‌س���توری‌‌هه‌رێمی‌‌به‌س���ره‌‌ك���ردوه‌.‌به‌وته‌ی‌‌ناوبراو‌كۆپییه‌كی‌‌ ده‌س���توره‌كه‌یان‌ ره‌شنوس���ی‌‌بچوكراوه‌ی‌‌ده‌ستوری‌‌عێراقه‌،‌ئامانجیشیان‌دڵنیاكردنه‌وه‌ی‌‌ئه‌و‌كه‌سانه‌یه‌‌كه‌‌ده‌ترسن‌پڕۆژه‌ی‌‌دروستكردنی‌‌هه‌رێمێك‌ببێته‌‌هۆی‌‌

دابه‌شبونی‌‌عێراق.بابه‌تی‌‌دروستكردنی‌‌هه‌رێمی‌‌به‌سره‌‌رای‌‌جیایی‌‌الیه‌ن���ه‌‌عێراقیه‌كانی‌‌لێكه‌وتۆته‌وه‌،‌هه‌رچه‌نده‌‌هه‌مویان‌كۆكن‌له‌سه‌ر‌ئه‌وه‌ی‌‌كه‌‌دروس���تكردنی‌‌هه‌رێم‌پرسێكی‌‌ده‌ستوری‌‌و‌یاس���اییه‌،‌به‌اڵم‌پێیانوایه‌‌له‌ئێس���تادا‌كه‌‌عێراق‌دوچاری‌‌دۆخێكی‌‌داڕوخاوی‌‌ئه‌منی‌‌و‌ئابوری‌‌و‌سیاسی‌‌بۆته‌وه‌،‌كاتێكی‌‌گونجاو‌

بۆ‌داواكردنی‌‌به‌هه‌رێمبون.ئه‌ندامی‌‌لیژنه‌ی‌‌یاس���ایی‌‌و‌پارله‌مانتاری‌‌به‌سره‌‌سه‌لیم‌ش���ه‌وقی‌‌هۆكاری‌‌سه‌ره‌كی‌‌به‌هه‌رێمبون���ی‌‌ش���اره‌كه‌یان‌ داواكردن���ی‌‌ده‌گێڕێت���ه‌وه‌‌بۆ‌ئ���ه‌وه‌ی‌‌"ش���اره‌كه‌مان‌په‌راوێزخراوه‌و‌بایه‌خێكی‌‌ئه‌وتۆی‌‌پێنادرێت،‌له‌كاتێكدا‌ش���اده‌ماری‌‌ئاب���وری‌‌عێراقه‌".‌هه‌روه‌ه���ا‌ده‌ڵێت‌"زۆرج���ار‌داوامانكردوه‌‌به‌س���ره‌‌بكرێته‌‌هه‌رێم‌و‌پایته‌ختی‌‌ئابوری‌‌عێراق،‌به‌اڵم‌حیزبی‌‌ده‌عوه‌و‌نوری‌‌مالیكی‌‌

ره‌تیانكردۆته‌وه‌".س���ه‌ر‌ مه‌واتن���ی‌‌ كوتل���ه‌ی‌‌ هه‌رچ���ی‌‌به‌ئه‌نجومه‌نی‌‌بااڵی‌‌ئیسالمیه‌‌كه‌‌یه‌كێكن‌له‌‌پارته‌‌دیاره‌كانی‌‌شیعه‌،‌باس‌له‌وه‌ده‌كه‌ن‌كه‌‌یه‌كه‌م‌الیه‌ن‌بون‌داوای‌‌دروس���تكردنی‌‌هه‌رێمیان‌بۆ‌به‌سره‌‌كردوه‌،‌به‌اڵم‌پێیانوایه‌‌ئێس���تا‌كاتێكی‌‌گونجاو‌نیه‌‌بۆ‌راگه‌یاندنی‌‌هه‌رێم،‌به‌هۆی‌‌ئه‌و‌دۆخه‌‌ئابوری‌‌و‌ئه‌منیه‌‌

سه‌خته‌ی‌‌عێراقی‌‌گرتۆته‌وه‌.ئه‌ندامی‌‌لیژنه‌ی‌‌هه‌رێمه‌كان‌له‌پارله‌مانی‌‌عێراق،‌ئه‌حم���ه‌د‌به‌دری‌‌ده‌ڵێ���ت‌"مافی‌‌پارێزگاكان���ه‌‌ببن���ه‌‌هه‌رێم،‌ئێم���ه‌ش‌رای‌‌به‌پێ���ی‌‌ده‌س���تور‌ده‌رده‌بڕین،‌ خۆم���ان‌به‌اڵم‌ئێس���تا‌به‌هۆی‌‌ناسه‌قامگیری‌‌دۆخی‌‌سیاسی‌‌و‌ئابوری‌‌و‌ئه‌منی‌،‌كاتێكی‌‌گونجاو‌

نییه‌‌بۆ‌داواكاری‌‌به‌هه‌رێمبون".

پرۆفایل شه به ك.. قوربانیه له بیركراوه كانی ده ستی داعشهاواڵتیه‌ك:‌زه‌ویمان‌بۆ‌ناشتنی‌‌مردوه‌كانمان‌نییه‌

موسڵ.. كه وتن و ئازادكردنه كه ی ناكۆكی له سه ره پارله‌مانتارێك:‌شه‌ش‌مانگ‌به‌ر‌له‌كه‌وتنی‌‌موسڵ‌ئاماژه‌ی‌‌په‌الماردان‌هه‌بوه‌

شه‌به‌كه‌كان‌زۆرینه‌یان‌موسڵمانی‌‌شیعه‌‌

مه‌زه‌بن،‌به‌شێوه‌زارێكی‌‌تایبه‌ت‌به‌خۆیان‌

قسه‌‌ده‌كه‌ن‌كه‌‌زۆر‌له‌كوردییه‌وه‌‌نزیكه‌،‌هه‌ندێكیان‌خۆیان‌به‌‌

كوردو‌ئه‌وانی‌‌تر‌خۆیان‌به‌عه‌ره‌ب‌ده‌زانن،‌

هه‌ندێكی‌‌دیكه‌شیان‌ده‌ڵێن‌نه‌ته‌وه‌یه‌كی‌‌

سه‌ربه‌خۆین

ساجیده‌‌محه‌مه‌د:ئه‌و‌كه‌سانه‌ی‌‌بونه‌ته‌‌هۆكاری‌‌

كه‌وتنی‌‌موسڵ،‌چ‌كه‌سایه‌تی‌‌سیاسی‌‌

بن‌یان‌سه‌ربازی‌‌سزا‌بدرێن‌و‌هیچ‌كه‌س‌

نه‌بوێردرێت‌‌هه‌روه‌ها‌ده‌ڵێت‌"پێویسته‌‌ئه‌وه‌‌بۆ‌رایگشتی‌‌ئاشكرا‌

بكرێت‌هۆی‌‌داڕوخانی‌‌موسڵ‌چی‌‌بو‌

ئابوری(459( سێشه ممه 2014/12/30 8ئه‌م‌الپه‌ڕه‌یه‌‌به‌‌سپۆنسه‌ری‌گروپی‌کۆمپانیاکانی‌قه‌یوان‌چاپ‌و‌باڵوده‌کرێته‌وه‌

ئا: ئاسۆ سه راوی

سه رۆكی لیژنه ی دارایی وكاروباری ئابوریی په رله مان كوردستان له و بڕوایه دایه به شه

بودجه ی پێشنیاركراوی 2015ی هه رێم، چه ندین خاڵی ئه رێنیی بۆ كورد تێدایه ،

بۆیه داوا له حكومه تی هه رێم ده كات به باشیی سود له و ده رفه ته وه ربگرێت،

چونكه "ئه و رێككه وتنه ی كراوه ته نها بۆ 2015یه بۆیه ده بێت هه رێم به باشیی سود

له و ده رفه ته وه ربگرێت".

ده بێت هه رێم سود له و ده رفه ته وه ربگرێت

په رله مانتار د.عیزه ت س����ابیر سه رۆكی لیژن����ه ی دارای����ی و ئابوری����ی په رله مان����ی حكومه تی ده كات، پێش����نیار كوردستانه هه رێم له 2015 هی����چ یه كێكه له پرۆژه كانی نه وه س����تێنێ ، به ڵك����و كه میانبكاته وه بۆ نی����وه و جه ختیش ل����ه وه ده كات����ه وه كه ده بێت حكومه تی هه رێم ده ست له خه رجیه ناپێویس����ته كان هه ڵبگرێت "ت����ا زۆرترین س����ود له به ش����ه بودجه ی ئه مساڵی هه رێم پێشنیاركراوی یاسای وه ربگرێت".له پرۆژه 2015عێراق به شه بودجه یهه رێمبه )17%( دیاریكراوه ،دوایداشكاندنیخه رجییه كانیسیادیی وحاكیمه سه رجه می ده گاته )15( ترلیۆن و ملیاردینار،ئه وه ش����ده كاته زیاترله )332)

(12%(یكۆیگشتییبودجه یعێراق.

قه یرانی دارایی كاڵده كاته وه رێككه وتنی پێشوه ختی هه ولێر و به غدا، له س����ه ر به ش����ه بودجه ی 2015ی هه رێم، لێكدان����ه وه ی جیاوازی بۆ ده كرێت، به وه ی ئایا هه رێم ل����ه 2015دا قه یرانه داراییه كانی تێده په ڕێنێ كه ماوه ی نزیكه ی س����اڵێكه به رده وامی����ی هه ی����ه ، ی����ان به پێچه وانه وه ل����ه 2015دا قه یرانه ك����ه به جۆرێك����ی ت����ر د.عیزه ت به بۆچونی ده بێت؟ به رده وامیی دارای����ی هه رێم له و س����اڵه دا ن����ه زۆر باش ده بێت نه زۆرخ����راپ، به ڵكو ده كرێت باس بكرێت، داراییه كان قه یرانه له كاڵبونه وه ی به تایبه ت له نیوه ی دوه می 2015دا، ئه مه ش به مه رجێك ئه گه ر نرخی نه وت له وه زیاتر دانه به زێ ئه و ده ڵێت "له ساڵی نوێدا هه رێم ده توانێ موچه فه رمانبه رانی له كاتی خۆیدا بدات، به ش����ێك له پ����اره ی به ڵێنده رانیش بداته وه ، ب����ه اڵم ناگات����ه وه به ئابوریه كه ی وات����ه ده بێ����ت چاوه ڕێ����ی 2016 ،2013بكه ین، بۆ ئه وه ی بگه ینه وه به ئابوریه كه ی

."2013

با پڕۆژه كان كه مبكرێته وه بۆ نیوه ئه و په رله مانتاره هی����چ كاتێك ده گه ڵ ئ����ه وه ش نیی����ه ، كه هه رێم هی����چ یه كێك له پرۆژه داراییه كانی له 2015دا رابگرێت، وه ك به ش����ێك له وه زاره ته كانی حكومه تی ناوه ند كردویانه ، به ڵكو پێش����نیار ده كات له 2015دا پرۆژه كان����ی حكومه ت بۆ نیوه كه مبكرێنه وه به نمونه وه ك خۆی باس����ی ده كات، ئه گ����ه ر حكوم����ه ت له به رنامه یدا ب����وه 50 خوێندنگا یان 50نه خۆش����خانه دروس����ت بكات ئه وا با كه میانبكاته وه بۆ نیوه ی ئه وه ،یاخود كام له و پرۆژانه ی زۆر پێویستن له پێشدا ئه وانه بكات، هه روه ها س����ه ره تا ده خاته روپێویس����ته ئ����ه وه ش پ����رۆژه ته واونه كراوه كان����ی 2013 و 2014 ته واوبكرێت، ئه وجا ده س����ت به پڕۆژه كانی 2015 بكرێ����ت "ناكرێت پڕۆژه ی س����ااڵنی پێش����وتر ته واو نه كرێت، به اڵم ده س����ت به پڕۆژه ی نوێ بكرێت، له رابردودا ش����تی

وه ها كراوه به داخه وه ".

پێشینه كان به رده وامییان ده بێت ملیارێ���ك ل���ه 2012دا هه رچه ن���ده دۆالر و ل���ه 2013دا نیوملی���ار دۆالر بۆ پێش���ینه كانی خانوبه ره و كش���توكاڵ و پیشه س���ازیی و هاوس���ه رگیریی خه رج كرا، به اڵم ئه مس���اڵ به ه���ۆی قه یرانی داراییه وه هیچ یه كێك له پێش���ینه كان پرسیاری له ئێستاش���دا نه كرا، خه رج زۆرێ���ك له هاواڵتی���ان ئه وه ی���ه ئای���ا له 2015دا ده ست به پێدانی پێشینه كان دارایی قه یران���ی یاخود ده كرێت���ه وه ئ���ه وه ش هه ر راده گرێت، ل���ه م ڕوه وه ئاماده كردوه پرۆژه یه ك���ی د.ع���زه ت ئ���ه و پرۆژه ی���ه حكوم���ه ت به پێ���ی به كه مترین خه رجیی ده توانێ ده س���ت به پێدانی پێشینه كان بكاته وه ئه وه یش به و ج���ۆره ی كه رتی تایب���ه ت و بانكه ئه هلیه كان پاره ی پێش���ینه كان بده نه ته نها س���ودی هاواڵتیان حكومه تیش پاره ك���ه بدات "به م ج���ۆره حكومه ت

به بڕێكی كه م پاره كه 100ملیۆن دۆالرێك ده كات ده توانێ ده س���ت به پێدانه وه ی پێش���ینه كان بكاته وه ، به ب���ێ ئه وه ی فش���ارێكی زۆری له س���ه ر بێت، پشت به خوا ئه م پێشنیاره ی به نده ده چێته

بواری جێبه جێكردنه وه ".

دروستكردنی یه كه ی نیشته جێبون چی به سه ر دێت؟

ئابوریی دارایی و لیژنه ی س���ه رۆكی په رله مانی كوردستان پێشنیار ده كات بۆ نیشته جێبون یه كه ی دروستكردنی كه م ده رامه ت���ان به رده وامیی هه بێت، ب���ه اڵم به جۆرێكی تر ن���ه وه ك جاران كه رتی تایبه ت به ته نها دروستی بكات و ن���ه حكومه تیش،به ڵك���و "پێویس���ته كه رتی تایبه ت ئه و یه كه نیشته جێیانه بۆ حكومه ت دروس���ت بكات، پاش���ان وه ك ه���ه ر به هاواڵتی���ان بدرێت���ه وه ئێس���تا به نرخێكی ره مزیی و قه رزێكی

درێژخای���ه ن، بۆیه پێش���نیار ده كه م له بودج���ه ی 2015دا ب���ڕی 200ملیۆن

دۆالری بۆ ئه وه ته رخانبكرێت".له پێش���نیاره كانیان گوێ حكومه ت

ناگرێتكه مكردنه وه ی خه رجیه ناپێویسته كان وه ك د.عیزه ت جه ختی له سه ر ده كاته وه زۆر پێویس���ته حكومه ت كاری له سه ر ب���كات، به تایبه ت ئه و پ���اره زۆرانه ی سااڵنه حكومه ت ده یانداته كرێی زۆرێك له داموده زگاكانی "تائێس���تاش نیوه ی داموده زگاكان���ی حكوم���ه ت كرێچین، به و هۆیه ش���ه وه سااڵنه بڕه پاره یه كی زۆری حكوم���ه ت ده ڕوات ب���ۆ ك���رێ ، له كاتێكدا ده كرێت حكومه ت خۆی بینا دروس���ت بكات، به داخ���ه وه حكومه ت گوێ له پێش���نیاره كانی ئێمه ناگرێت، سێ مانگ زیاتره چه نده ها پێشنیاری وه هامان خستۆته به رده ست حكومه ت،

به اڵم تائێستا وه اڵمیان نه بوه ".

وه زاره تی دارایی هاوكارییمان ناكاتیه كێتی����ی په رله مانت����اره ی ئ����ه و م����ژده ی ئ����ه وه ش ده دات كه بڕین����ی ناس����راو موچه ی موچه خۆران����ی به بندی����وار و ئه وان����ه ی دو موچه یان هه یه ، ده ستیپێكردوه ، ته نها له قسه و باس����كرندا نه ماوه ت����ه وه "ئه وان����ه ی دو موچه ی����ان هه ی����ه ده س����ت كراوه مایه ی موچه یه كیان،ئه وه ش به بڕینی

خۆشحاڵیه ".به اڵم ره خنه ی توندیش له وه زاره تی دارای����ی ده گرێت به وه ی ل����ه و ڕوه وه هی����چ هاوكارییه كیان ناك����ه ن "چه ند ئاڕاس����ته ی نوس����راومان مانگێك����ه وه زاره ت����ی دارای����ی كردوه ت����ا ناوی بنێرن بۆ س����ه رجه م موچه خۆرانمان بۆ ئه وه ی ئێم����ه ش ببینه هاوكاریان دو ئه وان����ه ی له ده ستنیش����انكردنی تائێس����تا به اڵم موچه ی����ان هه ی����ه ،

وه اڵمیان نه داوینه ته وه ".

پێدانی‌‌پێشینه‌كان‌له‌بودجه‌ی‌‌‌2015جێگای‌‌بۆ‌ده‌كرێته‌وه "ده بێت چاوه ڕێی 2016 بكه ین، بۆ ئه وه ی بگه ینه وه به ئابوریه كه ی 2013"

ئا: شاهۆ ئه حمه د

بڕه پاره یه ك كه 37 هه زار دیناره و هه ندێ به موچه ناوی ده بن وبه چه ند مانگێك جارێك

به سه ر به شێك له هاواڵتیان دابه ش ده كرا، ماوه یه كی زۆره به هۆی قه یرانی دارایی هه رێمه وه ئه و

پاره یه نه دراوه ،په رله مانتارێكیش رایده گه یه نێ كه ئه و پاره یه له مانگی

سێی ئه مساڵه وه به بڕیارێكی جێگری پێشوی سه رۆكی حكومه ت

عیماد ئه حمه د راگیراوه .سه رۆكی لیژنه ی دارایی وكاروباری ئابوریی

په رله مانیش ره خنه ی ئه وه ده گرێت كه پێشتر ئه و پاره یه له رێگای چه ند ده زگایه كی حزبیه وه

دابه شكراوه .

سه رۆكی لیژنه ی دارایی و كاروباری ئابوریی په رله مانی كوردس���تان به و پاره ی���ه ناڵێت موچه ك���ه بڕه كه ی مانگان���ه 37 هه زار دین���اره ، به ڵكو وه ك ئه و ده ڵێت ئه وه وه ك سۆشیال دابه ش كراوه ،به اڵم له ئێستادا به هۆی

ئه و حكومه ت دارایی���ه وه قه یران���ی پاره ی���ه خه رج ناكات، ئه و وتیش���ی "نازانین چ ناوێك له و پاره یه بنێین، هاوكارییه كی بڵێی���ن ته نها ده كرێت دارایی بوه بۆ ئه و كه س���انه ی كه هیچ موچ���ه ی تری���ان نه ب���وه ، ئێ���ره ش هه رێمێك���ی نه وتیه هه مو كه س مافی خۆیه تی داهاتی خۆیی هه بێت و ژیانی

بۆ دابین بكرێت"..له رابردودا تێڕامانه جێگای ئه وه ی ئ���ه و ب���ڕه پاره یه له رێ���گای هه ندێ داب���ه ش ده كرا، ده زگای حزبی���ه وه ناوبراو ره خنه ی ئه وه ش له یه كێتیی و پارتی ده گرێت به وه ی ئه و موچه یه یان له رێگای لق و مه ڵبه نده كانه وه دابه ش حكومه ت له كاتێك���دا كردوه ،ئ���ه وه وتی "ئێم���ه ئ���ه و ده دات، پاره ك���ه پرۆژه یه كمان پێش���كه ش به په رله مان ك���ردوه س���ه باره ت ب���ه وه ی ده بێت هاواڵتیه ك و به هه مو بدرێت سۆشیال هه روه ه���ا ئه و ب���ڕه پاره یه ش چاك به یاس���ایی بكرێت،چونكه بكرێ���ت و هه مو ده زانین ئه گه ر كه س���ێك هیچ داهاتێكی ت���ری نه بێت ناتوانێت به و 37 هه زاریه بژێوی ژیان دابین بكات،

هه ر بۆیه ئێمه هیوادارین ئه و پرۆژه یه جێبه جێ بكرێت".

دارای���ی و لیژن���ه ی بڕی���ارده ری كاروباری ئابوریی عه لی حه مه س���اڵح به ئاوێنه ی له باره ی ئه و موچه ی���ه وه ئه مساڵه وه راگه یاند"له مانگی س���ێی ئه و موچه یه به بڕیاری جێگری پێشوی ئه حمه د عیماد حكومه ت س���ه رۆكی راگیرا، به بیانوی ئه وه ی پێداچونه وه به و موچه یه ده كه ن، به اڵم تاكو ئێستا نه كردوه ، ئاماده كارییه كی���ان هی���چ هه روه ها ئه و موچه یه وه كو كۆمه ك و

هاوكاری���ی ده درا به خه ڵك���ی هه ژارو كه مده رامه ت،به اڵم له الیه ن حزبه وه بۆ به رژه وه ندیی خۆیان قۆرخیانكردبو".

یه كگرتو فراكسیۆنی په رله مانتاری له په رله مانی كوردس���تان د.ش���ێركۆ ج���ه وده ت له ب���اره ی ئ���ه و پاره یه وه ئ���ه وه ی ب���ۆ ئاوێنه رونك���رده وه كه ئ���ه و موچه ی���ه له الی���ه ن وه زاره تی كارو كاروب���اری كۆمه اڵیه تی دابه ش ده ك���را له رێ���گای فه رمانگه كانی ئه و وه زاره ته وه و هاواڵتیه كی زۆریش لێی سودمه ند بوه ، "به اڵم هه ندێك حاڵه ت

هه بوه به وه ی ده س���تێوه ردانی حزب هه بوه له و بابه ت���ه ، ئێمه ش له الیه ن خۆمان���ه وه وه زی���ری كارو كاروباری ئاگاداركردوه ت���ه وه كۆمه اڵیه تیم���ان ئه وانیش له ئێس���تادا به دواداچون بۆ

بابه ته كه ده كات".ناوب���راو ئاماژه ب���ه وه ده كات كه ئه و موچه یه وه زاره تی كاروكاروباری به س���ه ر كۆمه كی وه كو كۆمه اڵیه تی چه ن���د توێژێكی كۆمه ڵگه دابه ش���ی ده كرد و كۆمه ڵێك خه ڵكیش سودمه ند بو له و جۆره هاوكاریه ،وتیش���ی "ئێمه

وه كو فراكسیۆنی یه كگرتو پرۆژه مان پێشكه ش���ی په رله مان كردوه به وه ی پش���كی هاواڵتی له داهاتی س���امانه سروش���تیه كان هه بێت،ئه گ���ه ر ئه وه جێبه جێ بكرێت ئه وا هه مو هاواڵتیه ك

موچه ی خۆیی ده بێت".له الی���ه ن خۆش���یه وه وه زیری كارو كاروباری كۆمه اڵیه تی ئه وه ی بۆ ئاوێنه خس���ته ڕو كه ئه وان وه ك���و وه زاره ت له ئێس���تادا ئه و موچه یه به یاس���ایی رێكی رێنماییه كان به پێ���ی ده كه ن و ده خه ن و باشتریشی ده كه ن، "چونكه ئه و موچه یه زۆر كه مه و ئه و كه سانه ی وه ریشیده گرن ناتوانن بژێوی ژیانیان

دابین بكه ن".ناوب���راو ئاماژه ی ب���ه وه ش كرد كه له م���اوه ی رابردودا ح���زب له هه ندێك ناوچ���ه ئ���ه و موچه ی���ه ی داب���ه ش ده كرد"ه���ه ر بۆیه ئێمه ب���ۆ ئه وه ی رامانگرتوه و بۆ بكه ین پێداچونه وه ی دوای چاككردن���ی موچه ك���ه له الیه ن فه رمانگه كانی وه زاره تی كارو كاروباری كۆمه اڵیه تی له ش���ارو ش���ارۆچكه كان حزب له ده س���ت ده كرێت و داب���ه ش

ده رده هێنرێت".

هاوكاریه‌‌‌37هه‌زار‌دینارییه‌كه‌‌چی‌‌به‌سه‌ر‌دێت؟"له مانگی سێی ئه مساڵه وه به بڕیاری جێگری پێشوی سه رۆكی حكومه ت راگیرا"

نۆره گرتن بۆ ته واوکرنی مامه ڵه ی پێشینه ی هاوسه رگیریی فۆتۆ: ئاسۆ

ده بێت هه رێم هیچ یه كێك له پڕۆژه كانی

2015 رانه گرێت، به ڵكو بۆ نیوه

كه میانبكاته وه

ئێمه پرۆژه یه كمان پێشكه ش به په رله مان كردوه سه باره ت به وه ی ده بێت سۆشیال بدرێت به هه مو هاواڵتیه ك و هه روه ها

ئه و بڕه پاره یه ش چاك و به یاسایی بكرێت

‌‌‌ئا:‌ئاسۆ‌سه‌راوی‌

سه‌رۆكی‌‌لیژنه‌ی‌‌مافی‌‌مرۆڤ‌له‌په‌رله‌مانی‌‌كوردستان،‌ئاماژه‌‌به‌وه‌‌ده‌كات،‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌‌دژایه‌تیه‌كی‌‌

زۆر‌له‌الیه‌ن‌الیه‌نه‌‌په‌یوه‌ندیداره‌كانی‌‌حكومه‌ت‌هه‌یه‌‌بۆ‌ده‌ركردنی‌‌یاسای‌‌لێبوردنی‌‌گشتیی‌،بۆیه‌‌ئه‌وان‌بێهیوا‌بونله‌ده‌رچونی‌‌یاسایی‌‌لێبوردنی‌‌گشتیی‌،‌هه‌ر‌بۆیه‌‌له‌ساڵی‌‌تازه‌وه‌‌

بیر‌له‌وه‌‌ده‌كه‌نه‌وه‌‌به‌جۆرێكی‌‌تر‌كار‌له‌چاكسازیی‌‌ناو‌گرتوخانه‌كاندا‌بكه‌ن‌

"بۆ‌ئه‌وه‌ش‌قسه‌‌له‌گه‌ڵ‌وه‌زیری‌‌كاروكاروباری‌‌كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌ده‌كه‌ین".

دوای‌‌بێهیوابونیان‌رێگایه‌كی‌‌تر‌ده‌گرنه‌‌به‌ر

له‌چه‌ند‌مانگی‌‌راب����ردودا‌دو‌پرۆژه‌‌یاسا‌بۆ‌ده‌ركردنی‌‌لێبوردنی‌‌گشتیی‌‌بۆ‌ واژۆیان‌ له‌په‌رله‌مانی‌‌كوردس����تان‌كۆكرایه‌وه‌،كه‌‌یه‌كێكیانپرۆژه‌‌یاس����ای‌‌بو،‌ ئیسالمیی‌‌ فراكس����یۆنی‌‌كۆمه‌ڵی‌‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌ له‌ی����ه‌الن‌ ئه‌ویتریش����یان‌ئیسالمیه‌وه‌‌پێش����كه‌ش‌كرابو،‌به‌اڵم‌به‌هۆی‌‌زۆری����ی‌‌ناڕه‌زایه‌كان‌كاركردن‌یاس����اكه‌‌ پ����رۆژه‌‌ ه����ه‌ردو‌ له‌س����ه‌ر‌مافی‌‌ لیژن����ه‌ی‌‌ س����ه‌رۆكی‌‌ راگیراوه‌،‌مرۆڤی‌‌په‌رله‌مانی‌‌كوردس����تان‌سۆران‌عوم����ه‌ر‌رایده‌گه‌یه‌نێ‌،به‌ه����ۆی‌‌زۆریی‌‌ناڕه‌زاییه‌كان����ه‌وه‌‌له‌الیه‌ن‌ئه‌نجومه‌نی‌‌دادوه‌ری����ی‌‌و‌چه‌ن����د‌الیه‌نێك����ی‌‌تری‌له‌ده‌رچونی‌‌ بێهیواب����ون‌ حكومه‌ته‌وه‌‌یاس����ای‌‌لێبوردن����ی‌‌گش����تیی‌،‌بۆیه‌‌بی����ر‌له‌رێگای‌‌تر‌ده‌كه‌ن����ه‌وه‌،‌له‌وانه‌‌بۆ‌ گونجاو‌ كه‌ش����ێكی‌‌ ره‌خس����اندنی‌‌ره‌وشی‌‌ناو‌چاكسازیه‌كان‌و‌زیادكردنی‌‌ئ����ه‌و‌موچ����ه‌ی‌‌ب����ۆ‌خێزانه‌كانی����ان‌دینار‌ 75هه‌زار‌ "پێش����تر‌ بڕراوه‌ته‌وه‌‌بۆ‌خێزانی‌‌سزادراوه‌كان‌هه‌بو،‌دواتر‌ئه‌وه‌ش‌ كه‌‌ دین����ار‌ كراوه‌ته‌150هه‌زار‌ه����ه‌ر‌زۆر‌كه‌م����ه‌،‌بۆیه‌‌كار‌له‌س����ه‌ر‌

زیادكردنی‌‌ده‌كه‌ین".

خراپیی‌‌لێبوردنه‌كه‌ی‌‌2012رێگریی‌‌بۆ‌دروستكردون

پێش����تر‌دو‌لێبوردنی‌‌گش����تیی‌‌تر‌ده‌رك����راوه‌‌ك����ه‌‌یه‌كێكیان‌له‌س����اڵی‌‌‌2007بوه‌‌و‌ئه‌ویتریش����یان‌له‌س����اڵی‌‌2012دا‌بوه‌،‌به‌بڕوای‌‌س����ۆران‌عومه‌ر‌خراپیی‌‌لێبوردنه‌‌گش����تیه‌كه‌ی‌‌ساڵی‌‌الیه‌نه‌‌ ترس����اندنی‌‌ ه����ۆی‌‌ 2012بۆته‌‌په‌یوه‌ندی����داره‌كان‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌زۆرترین‌دژایه‌تی‌‌ئه‌و‌پرۆژه‌یه‌ی‌‌ئه‌وان‌بكرێت‌

"به‌شێك‌له‌وانه‌ی‌‌‌2012به‌ر‌لێبوردنی‌‌گش����تیی‌‌كه‌وتن‌هیچ‌شایسته‌‌نه‌بون،‌ئه‌وه‌‌وای‌‌كرد‌ئێستا‌ده‌نگه‌‌ناڕه‌زایه‌كان‌بۆ‌ده‌ركردنی‌‌یاسای‌‌لێبوردنی‌‌گشتیی‌‌زۆر‌ببێ����ت،‌به‌داخه‌وه‌‌ل����ه‌و‌لێبوردنه‌‌گشتیه‌دا‌خه‌ڵكانێك‌ئازادكران‌كه‌‌بۆ‌چه‌ند‌رۆژێكیش‌زیندانیان‌نه‌بینیبو".

ده‌سه‌اڵتێكی‌‌باش‌نییه‌‌كه‌‌هه‌یانه ده‌ركردن����ی‌‌ په‌رله‌مانت����اره‌‌ ئ����ه‌و‌به‌نه‌ریتێك����ی‌‌ گش����تیی‌‌ لێبوردن����ی‌‌ب����اش‌نازانێ‌،‌ته‌نان����ه‌ت‌به‌نه‌ریتێكی‌‌به‌عسیانه‌ی‌‌ده‌چوێنێ‌،‌به‌اڵم‌خراپیی‌‌ره‌وشی‌‌دادگاكان‌و‌س����ه‌روه‌ر‌نه‌بونی‌‌

یاس����ا‌بۆ‌هه‌موان،‌وای‌‌لێكردون‌واژۆ‌له‌سه‌ر‌پرۆژه‌‌یاسای‌‌ده‌ركردنی‌‌یاسای‌‌لێبوردنی‌‌گشتیی‌‌بكه‌نه‌وه‌،ئه‌و‌وتیشی‌‌"هه‌رچه‌ن����ده‌‌ده‌ركردن����ی‌‌لێبوردن����ی‌‌گشتیی‌‌له‌ده‌سه‌اڵتی‌‌په‌رله‌ماندایه‌،به‌اڵم‌به‌بڕوای‌‌من‌ئه‌وه‌‌ده‌س����ه‌اڵتێكی‌‌باش‌

نییه‌".

له‌لێبوردنی‌‌تایبه‌تدا‌نادادپه‌روه‌ریه‌كی‌‌زۆر‌هه‌یه

س����ه‌باره‌ت‌به‌ده‌ركردن����ی‌‌لێبوردنی‌‌له‌ده‌سه‌اڵتی‌‌سه‌رۆكی‌‌ كه‌‌ تایبه‌تییش‌هه‌رێمدای����ه‌‌ئ����ه‌و‌پێیوایه‌‌له‌وه‌ش����دا‌نادادپه‌روه‌ریه‌ك����ی‌‌زۆر‌هه‌یه‌،‌چونكه‌‌

كه‌شایسته‌ی‌‌ ده‌كرێن‌ ئازاد‌ كه‌سانێك‌ئه‌وه‌‌نین.‌"تازه‌ترین‌لێبوردنی‌‌تایبه‌ت‌ئه‌وه‌‌بوه‌‌ك����ه‌‌له‌مانگ����ی‌‌یانزه‌دا‌دو‌كه‌س‌و‌له‌مانگی‌‌حه‌وتیشدا‌چوار‌كه‌س‌ئازادكراون،‌به‌داخ����ه‌وه‌‌له‌‌و‌لێبوردنه‌‌تایبه‌تیانه‌دا‌كه‌س����انێك‌ئازاد‌ده‌كرێن‌

كه‌‌هیچ‌شایسته‌‌نین".

6هه‌زار‌سزادرا‌و‌‌5هه‌زار‌راگیراو‌هه‌نهه‌ر‌له‌م‌دیداره‌ی‌‌ئاوێنه‌دا‌سه‌رۆكی‌‌لیژن����ه‌ی‌‌ماف����ی‌‌مرۆڤ����ی‌‌په‌رله‌مانی‌‌س����ه‌رجه‌م‌ كوردس����تان،ژماره‌ی‌‌زانیدانیان����ی‌‌هه‌رێم‌ئاش����كرا‌ده‌كات،‌ئ����ه‌وه‌‌ر‌ونده‌كاته‌وه‌‌كه‌‌له‌س����ه‌رجه‌م‌

ئاس����ایش‌و‌ زیندانیانی‌‌ له‌ناو‌ هه‌رێمدا‌چاكس����ازییه‌كانی‌‌ژنان‌و‌نه‌وجه‌واناندا‌شه‌ش‌هه‌زار‌س����زادراو‌هه‌ن،‌هاوكات‌هه‌ر‌له‌س����ه‌رجه‌م‌ئه‌و‌شوێنانه‌دا‌پێنج‌هه‌زار‌راگیراو‌هه‌ن،‌كه‌‌كێش����ه‌كانیان‌

یه‌كالیی‌‌نه‌بۆته‌وه‌.به‌و‌جۆره‌‌ژماره‌ی‌‌سه‌رجه‌م‌زیندانیان‌له‌هه‌رێمدا‌‌11هه‌زار‌و300زیندانیكراوه‌.ئه‌م����ه‌‌جگه‌له‌‌‌400كه‌س����ی‌‌تریش‌كه‌‌ش����ه‌ڕی‌‌ناوخۆی‌‌یه‌كێتیی‌‌و‌پارتیه‌وه‌‌له‌و‌ عوم����ه‌ر‌ بێسه‌روشوێنن.س����ۆران‌زیندانی‌‌ له‌كوردس����تاندا‌ بڕوایه‌شدایه‌‌نهێنیی‌‌بونی‌‌هه‌یه‌،‌كه‌‌له‌ژێر‌چاودێریی‌‌

ئه‌واندا‌نییه‌.

9 (459(‌سێشه‌ممه‌‌2014/12/30 لۆکاڵ

11هه‌زارو‌300زیندانیكراوی‌‌جۆراوجۆر‌له‌هه‌رێمدا‌هه‌ن"كه‌س‌به‌نیازی‌‌لێبوردنی‌‌گشتیی‌‌نه‌بێت"

‌‌‌ئا:‌ئاسۆ‌سه‌راوی‌

ئه‌ندامێكی‌‌لیژنه‌ی‌‌مافی‌‌مرۆڤی‌‌په‌رله‌مانی‌‌عێراق‌ئاماژه‌‌به‌وه‌‌

ده‌كات،‌له‌پڕۆژه‌‌یاسای‌‌ره‌شنوسی‌‌بودجه‌ی‌‌2015ی‌‌عێراقدا‌

پڕكردنه‌وه‌ی‌‌به‌شێك‌له‌كورتهێنانی‌‌بودجه‌،خراوه‌ته‌‌سه‌ر‌شانی‌‌

هاواڵتیان،‌ئه‌وه‌ش‌به‌پێشێلكردنی‌‌مافی‌‌هاواڵتیان‌ده‌زانێ‌‌و‌ده‌ڵێت‌"كار‌بۆ‌ئه‌وه‌‌ده‌كه‌ین‌له‌بودجه‌ی‌‌

2015دائه‌و‌جۆره‌‌باجدانانه‌ی‌‌خراوه‌ته‌‌سه‌ر‌هاواڵتیان‌جێگیر‌نه‌كرێن".

ئه‌وه‌ی‌‌دانراوه‌‌پێشێلكردنی‌‌مافی‌‌مرۆڤه‌

لیژن����ه‌ی‌‌ماف����ی‌‌مرۆڤ‌ ئه‌ندام����ی‌‌عێ����راق‌ نوێنه‌ران����ی‌‌ له‌ئه‌نجومه‌ن����ی‌‌د.ئه‌ش����واق‌جاف،‌ئه‌وه‌‌ب����ۆ‌ئاوێنه‌‌ده‌خاته‌رو‌كه‌‌له‌ره‌شنوس����ی‌‌بودجه‌ی‌‌م����اده‌‌ چه‌ندی����ن‌ عێراق����دا‌ 2015ی‌‌هه‌نبه‌ئاش����كرا‌پێش����ێلكردنی‌‌ماف����ی‌‌له‌وانه‌ش‌ دی����اره‌،‌ پێ����وه‌‌ مرۆڤی����ان‌كۆمه‌ڵێك‌ له‌سه‌ر‌ باجدانان‌ مه‌سه‌له‌ی‌‌ئ����ه‌وه‌ش‌ هاواڵتی����ان،‌ پێداویس����تی‌‌له‌پێناو‌پڕكردنه‌وه‌ی‌‌ئه‌و‌كورتهێنانه‌ی‌‌له‌بودج����ه‌ی‌‌2015ی‌‌عێراق����دا‌به‌هۆی‌‌دروس����ت‌ نه‌وته‌وه‌‌ نرخی‌‌ دابه‌زین����ی‌‌

بوه‌.

گرانبونی‌‌چه‌ند‌پێداویستیه‌كی‌‌هاواڵتیان

له‌چه‌ن����د‌س����اڵی‌‌پێش����و‌حكومه‌تی‌‌عێراقی‌‌له‌پرۆژه‌‌یاسای‌‌بودجه‌دا‌نرخی‌‌به‌رمیلێك‌نه‌وتی‌‌به‌نزیكه‌ی‌‌100$‌دیاری‌‌ده‌ك����رد،‌ئه‌مه‌ش‌كه‌متری����ن‌كورتهێنان‌له‌بودجه‌كه‌یدا‌دروس����ت‌ده‌ب����و،‌به‌اڵم‌به‌دابه‌زینی‌‌نرخی‌‌نه‌وت‌بۆ‌كه‌متر‌له‌‌‌$60بۆ‌هه‌ر‌به‌رمیلێك‌له‌مس����اڵدا،حكومه‌تی‌‌

عێراق����ی‌‌ناچاركرد‌بی����ر‌له‌رێگاكانی‌‌تر‌كورتهێنانی‌‌ پڕكردن����ه‌وه‌ی‌‌ بۆ‌ بكاته‌وه‌‌رێگایانه‌ش‌ ل����ه‌و‌ هه‌ندێك‌ بودجه‌كه‌ی‌،‌وه‌ك‌ئ����ه‌و‌په‌رله‌مانتاره‌‌باس����ه‌‌ده‌كات‌راس����ته‌وخۆ‌هاواڵتی‌‌تێ����دا‌زه‌ره‌رمه‌ند‌ده‌ب����ن‌یه‌كێك‌له‌وانه‌‌وه‌ك‌د.ئه‌ش����واق‌ج����اف‌ده‌یخاته‌رو‌باجدانان����ه‌‌له‌كڕینی‌‌كارتی‌‌مۆبایل‌ئه‌ویش‌به‌ڕێژه‌ی‌‌له‌%20،‌واته‌‌ئه‌گه‌ر‌كارتێكی‌‌مۆبیل‌به‌‌10هه‌زار‌

دین���ار‌بوبێت،‌ئه‌وا‌ده‌بێت���ه‌‌12هه‌زار‌دینار،‌به‌هه‌مانش���ێوه‌‌ئ���ه‌و‌گرانكردنه‌‌به‌رێژه‌ی‌‌20%‌كارتی‌‌ئه‌نته‌رنێت‌و‌بلیتی‌‌به‌رێژه‌یه‌كی‌‌ ده‌گرێت���ه‌وه‌،‌ فڕۆك���ه‌ش‌كه‌متریش‌له‌وه‌‌وات���ه‌‌به‌رێژه‌ی‌‌له‌‌%15باجیش‌ده‌خرێته‌سه‌ر‌هێنانی‌‌ئۆتۆمبیل.‌له‌وباره‌یه‌وه‌‌د.ئه‌ش���واق‌ده‌ڵێت‌"ئێمه‌‌وه‌ك‌لیژنه‌ی‌‌مافی‌‌مرۆڤی‌‌په‌رله‌مان‌ئه‌وه‌‌به‌پێشێلكردنی‌‌مافی‌‌هاواڵتیان‌ده‌زانین‌و‌به‌هیچ‌جۆرێك‌قبوڵمان‌نییه‌‌هاواڵتییان‌بودجه‌‌ كورتهێنانی‌‌ پڕكردنه‌وه‌ی‌‌ باجی‌‌جدیی‌‌ كاری‌‌ له‌په‌رله‌مانی���ش‌ ب���ده‌ن،‌له‌سه‌ر‌ئه‌وه‌‌ده‌كه‌ین‌كه‌‌شتی‌‌له‌و‌جۆره‌‌

تێنه‌په‌ڕێ‌".

بڕینی‌‌پاره‌‌له‌موچه‌خۆران‌بۆ‌هێزه‌‌ئه‌منیه‌كان

بڕینی‌‌پ���اره‌‌له‌موچه‌خۆرانی‌‌ده‌وڵه‌ت‌به‌رێژه‌یه‌‌به‌ناوی‌‌)پاشكه‌وتی‌‌نیشتیمانیی‌‌ئه‌منیه‌كانی‌‌ هێ���زه‌‌ پش���تگیریی‌‌ ب���ۆ‌عێ���راق(‌به‌زۆره‌ملێ)ئیجباری‌(‌یه‌كێكی‌‌ت���ره‌‌له‌و‌رێگایان���ه‌ی‌‌حكومه‌تی‌‌عێراق‌به‌نی���ازه‌‌بیگرێته‌به‌ر‌بۆ‌هاوكاریی‌‌هێزه‌‌ئه‌منی���ه‌كان،‌ئه‌مه‌ش‌ب���ه‌و‌جۆره‌ی‌‌كه‌‌بۆماوه‌یه‌ك‌وبڕه‌‌پاره‌یه‌ك‌له‌موچه‌خۆران‌ده‌بڕدرێت،دوای‌‌باش���بونی‌‌باری‌‌دارایی‌‌عێراق،بۆی���ان‌ده‌گه‌ڕێنرێت���ه‌وه‌،‌به‌اڵم‌گرفت���ی‌‌ئ���ه‌و‌پرۆژه‌یه‌‌وه‌ك‌ئه‌ش���واق‌جاف‌باسی‌‌ده‌كات،‌ئه‌وه‌یه‌‌كه‌‌كراوه‌ته‌‌

فه‌رمانبه‌ران‌ به‌خواستی‌‌ نه‌ك‌ زۆره‌ملێ‌گرفتاویتر‌ "ل���ه‌وه‌ش‌ بێ���ت،‌ خۆی���ان‌ئه‌وه‌ی���ه‌‌ئه‌گه‌ر‌په‌س���ه‌ند‌بكرێت‌هه‌مو‌موچه‌خۆران‌ده‌گرێت���ه‌وه‌‌نه‌ك‌به‌ته‌نها‌پله‌‌ب���ااڵكان"‌له‌و‌روه‌وه‌‌ئه‌و‌ئه‌ندامه‌ی‌‌لیژنه‌ی‌‌مافی‌‌مرۆڤ‌پێش���نیاری‌‌ئه‌وه‌‌ده‌كات‌ئه‌و‌موچه‌خۆرانه‌ی‌‌موچه‌كه‌یان‌ئ���ه‌وه‌‌ دیناردای���ه‌،‌ ه���ه‌زار‌ ‌500 ل���ه‌‌نه‌یانگرێت���ه‌وه‌‌هاوكات‌ئ���ه‌و‌بڕگه‌یه‌ش‌ناچاربكرێن‌ موچه‌خ���ۆران‌ كه‌‌ الببرێت‌بۆ‌ئه‌و‌كاره‌،‌ئه‌و‌وتی‌‌"كارێك‌ده‌كه‌ین‌ئه‌وه‌‌له‌بودجه‌دا‌جێگیر‌بكه‌ین‌كه‌‌پاره‌‌لێبڕینه‌كه‌‌به‌خواستی‌‌فه‌رمانبه‌ران‌بێت‌نه‌ك‌ناچاربكرێن،‌جگه‌له‌وه‌‌ئه‌و‌بڕیاره‌‌ئه‌و‌كه‌س���انه‌‌بگرێته‌وه‌‌كه‌‌موچه‌كه‌یان‌نه‌ك‌ دیناره‌وه‌یه‌‌ ملیۆنێ���ك‌ له‌س���ه‌رو‌

سه‌رجه‌م‌فه‌رمانبه‌ران".حاڵه‌تێك���ی‌‌تریش‌ك���ه‌‌وه‌ك‌الیه‌نی‌‌ده‌كه‌نه‌وه‌‌ له‌س���ه‌ر‌ كوردیی‌‌جه‌خت���ی‌‌دیاریكردنی‌‌بڕێك‌پاره‌یه‌بۆ‌ماده‌ی‌‌140 كه‌‌له‌سااڵنی‌‌رابردودا‌پاره‌‌دیاریكراوه‌،‌به‌اڵم‌ئه‌مساڵ‌به‌هۆی‌‌قه‌یرانی‌‌دارایه‌وه‌‌"له‌په‌رله‌مان‌ وتیشی‌‌ د.ئه‌شواق‌ بڕراوه‌‌شه‌ڕی‌‌ئه‌وه‌ش‌ده‌كه‌ین‌كه‌‌بڕه‌‌پاره‌یه‌ك‌بۆ‌م���اده‌ی‌‌‌140له‌بودجه‌ك���ه‌دا‌دیاری‌‌

بكرێت".

هه‌رێم‌پێوه‌ی‌‌پابه‌ند‌ده‌بێت؟له‌ب���اره‌ی‌‌ئ���ه‌وه‌ش‌ئای���ا‌هه‌رێم���ی‌‌

كوردس���تان‌پابه‌ن���د‌ده‌بێ���ت‌به‌ه���ه‌ر‌بڕیارێ���ك‌ك���ه‌‌له‌په‌رله‌مان���ی‌‌عێ���راق‌سه‌باره‌ت‌به‌بودجه‌‌ده‌ربچێت‌د.ئه‌شواق‌رایده‌گه‌یه‌نێ‌‌كه‌هه‌رێم‌په‌یوه‌ست‌ جاف‌ناكرێت‌و‌ده‌توانێ‌‌پێوه‌ی‌‌پابه‌ند‌نه‌بێت‌"زۆر‌بڕیار‌هه‌نله‌عێراق‌ده‌رچون،‌به‌اڵم‌هه‌رێم‌پێوه‌ی���ان‌پابه‌ند‌نه‌بوه‌،ده‌كرێت‌به‌وه‌ش���ه‌وه‌‌پابه‌ن���د‌نه‌بێت".له‌كۆتایی‌‌قسه‌كانیدا‌د.ئه‌ش���واق‌جه‌ختی‌‌له‌سه‌ر‌ئه‌وه‌ش‌كرده‌وه‌‌كه‌‌ئه‌وان‌به‌هیچ‌جۆرێك‌رێگه‌‌ناده‌ن‌كورتهێنانی‌‌بودجه‌‌له‌سه‌ر‌

گیرفانی‌‌هاواڵتییان‌پڕبكرێته‌وه‌.

"نابێت‌هاواڵتی‌‌باجی‌‌هه‌مو‌مه‌ینه‌تیه‌كان‌بدات"

له‌الی‌‌خۆش���یه‌وه‌‌س���ه‌رۆكی‌‌لیژنه‌ی‌‌گه‌یان���دن‌ گواس���تنه‌وه‌و‌ ش���اره‌وانی‌‌و‌له‌په‌رله‌مانی‌‌كوردستان‌عومه‌ر‌عینایه‌ت،‌ئه‌وه‌‌ده‌خاته‌رو‌كه‌‌ئه‌وان‌وه‌ك‌نوێنه‌ری‌‌هاواڵتیان‌هه‌رگی���ز‌به‌وه‌‌رازی‌‌نابن‌كه‌‌كارتی‌‌مۆبایل‌له‌س���ه‌ر‌هاواڵتیان‌گران‌بكرێت‌"ئه‌گه‌ر‌نه‌توانین‌بۆیانی‌‌هه‌رزان‌بكه‌ین،‌هه‌رگیز‌به‌وه‌‌رازی‌‌نابین‌كارتی‌‌مۆبایلی���ش‌له‌س���ه‌ر‌هاواڵتی���ان‌گران‌بكرێت".‌ناوبراو‌ئاماژه‌‌به‌وه‌ش‌ده‌دات‌ئه‌گه‌ر‌هه‌ر‌باجێكیش‌داده‌نرێ‌،‌ده‌بێت‌به‌س���ه‌ر‌كۆمپانیاكانی‌‌بواری‌‌گه‌یاندن‌بسه‌پێنرێ‌‌"نه‌ك‌هاواڵتی‌‌باجی‌‌هه‌مو‌

مه‌ینه‌تیه‌كان‌بدات".

پڕكردنه‌وه‌ی‌‌كورتهێنانی‌‌بودجه‌‌ده‌خرێته‌‌ئه‌ستۆی‌‌هاواڵتیان"نابێت‌هاواڵتی‌‌باجی‌‌پڕكردنه‌وه‌ی‌‌كورتهێنانی‌‌بودجه‌‌بدات"‌

گرتوخانه‌یه‌ک‌له‌هه‌رێم

كار‌بۆ‌زیادكردنی‌‌ئه‌و‌پاره‌یه‌‌ده‌كه‌ین‌كه‌‌

مانگانه‌‌بڕراوه‌ته‌وه‌‌بۆ‌خێزانی‌‌ئه‌و‌كه‌سانه‌ی‌‌

له‌زیندانه‌كاندا‌سزادراون

ئه‌گه‌ر‌په‌رله‌مانتارانی‌‌عێراق‌ئه‌و‌پرۆژه‌یه‌‌

ره‌تنه‌كه‌نه‌وه‌‌كارتێكی‌‌مۆبایلی‌‌10هه‌زار‌دیناریی‌‌ده‌بێته‌‌12هه‌زار‌

دینار

ئه‌گه‌ر‌نه‌توانین‌بۆیانی‌‌هه‌رزان‌بكه‌ین،‌هه‌رگیز‌به‌وه‌‌رازی‌‌نابین‌كارتی‌‌مۆبایلیش‌له‌سه‌ر‌هاواڵتیان‌

گران‌بكرێت

rangalayawene@gmail.com (459( سێشه ممه ‌2014/12/30ره‌نگاڵه

له وانه یه توش����ی كێش����ه یه ك ببیت نه كردبێ����ت، چاوه ڕێ����ت هه رگی����ز چاره سه ری به دوای مه به و بێتاقه ت

ته واودا بگه ڕێ .

ئ����ه م ماوه یه ی ماوته له و ش����وێنه ی ئێستا كاری تێدا ده كه یت به خۆشیی به سه ری به ره ، هه وڵبده زیاتر له گه ڵ

خۆشه ویسته كه ت بیت.

ئه و خه ونه ی ماوه یه ك به ته مایبویت له وانه ی����ه به ش����ێكی زۆری بێته دی ، كه س����ێكی نزیك����ت داوای هاوكاریی

ده كات.

ورده ورده له قه ی����ران ده رچوی����ت و پێویستت به كه س نه ماوه بۆ ئه وه ی بكه ویته وه سه ری پێی خۆت، شه ممه

رۆژی به ختته .

به ش����داریی بكه له ه����ه ر پرۆژه یه ك كه ئێس����تا ده كرێت، ره نگه له ڕوی داراییه وه سودی باشیان لێوه ربگریت

بۆ كاری دواترت.

پێویستت به پش����وه و ته ندروستیت ناره حه ته به هۆی ماندوبونه وه ، بیر به رامبه ر مه كه وه له تۆڵه سه ندنه وه

هاوڕێكه ت.

نه‌‌هه‌‌‌نگسه‌‌تڵگیسککه‌‌واندوپشکته‌‌رازوو

11

پانۆرامای روداوه کانی

ئا: رێنوار نه جمداعش، ئیبۆال، سه تڵه سه هۆاڵوه که ، فرۆکه ونبوه که ی مالیزیا، مۆندیال؛ له 2014 جیهانیان به خۆیانه وه سه رقاڵکردو زۆرترین قس��ه یان له باره وه کرا. هه ندێک له روداوه کان هه ر له و س��اڵه دا کۆتایی هات و هه ندێکیشیان روداوه کانی بۆ

ساڵی نوێش درێژ ده بێته وه . باس و خواس��ی بێ موچه یی، کۆبانیی و ش��ه نگال، پارێزگاری س��لێامنیی، له هه رێمی کوردس��تان چونه س��ه ر سفره ی

هه مو ماڵێک و ناوه رۆکی زۆرێک له بابه ته کانی ساڵی داگیرکرد.رۆژو مانگه کانی ساڵی 2014 پڕ له ڕوداو بون، لێره دا به ریزبه ندیی مانگه کان، گرنگرتین ڕوداوه کانی ئه مساڵتان به بیردا

ده هێنینه وه که سبه ینێ، چوارشه ممه ، کۆتا رۆژیه تی.

‌ته‌مموز

‌ئه‌یلول

‌ئاب

‌تشرینی‌دوه‌م

‌تشرینی‌یه‌که‌م

‌کانونی‌یەکەم

یەک���ەم رۆژی ئ���ەم مانگ���ە بەقەیرانی بەنزین و گرانبونی نرخەکەی دەستیپێکرد. ناوچەیەکی لەچەن���د بەوهۆکارەش���ەوە خۆپیش���اندان و کوردس���تان هەرێم���ی

ناڕەزایی دەستیپێکرد.دوای تێپەڕین���ی چەند مانگێک بەس���ەر هەڵبژاردندا، یەکێتیی و گۆڕان ڕێکنەکەوتن لەسەر دانانی پارێزگارێک بۆ سلێمانیی. لەهەمان مانگدا کابینەی نوێی حکومەتی عێراقی بەسەرۆکایەتیی ئەحمەد عەبادی

راگەیه نرا.نێودەوڵەتیی���ش ئاس���تی لەس���ەر ب���ۆ پێکهێن���را هاوپەیمانیی���ەک داع���ش چەکداران���ی ڕوبەڕوبون���ەوەی فەرەنسا س���ەرۆکی س���وریا. لەعێراق و فرانسۆ هۆالند سەردانی شاری هەولێری

کرد. کۆتای���ی مانگ���ی ئەیلول���ی 2014 ب���وە

دەستپێکی مێژویەکی زێڕین بۆ کوردانی دوای ئەویش کوردس���تان، خۆرئ���اوای ئ���ەوەی رێکخراوی تیرۆریس���تیی داعش بەژمارەیەکی زۆر چەکدارو چەکی قورسەوە پەالماری ئەو شارە کوردییەیداو خستیە گەمارۆیەکی قورسەوە، بەاڵم شەڕڤانانی یەپەکەو یەپەژە توانییان بەرپەرچی ئەو هێرشانە بدەنەوەو رێگەیان نەدا شارەکە بکەوێتە دەست داعش، ئەمەش بوە هۆی ب���ۆ کوردانی نێودەوڵەتیی پاڵپش���تیی

خۆرئاوا.مانگەدا ل���ەم تەکنەلۆژیاش���دا لەبواری کۆمپانی���ای ئەپڵ نوێترین جۆی مۆبایلی خس���تە 6ی ئایفۆن���ی هۆش���مەندی

بازاڕەکانەوە.ه���ەر ل���ەو مانگ���ەدا لەڕاپرس���ییەکدا، س���کتۆتلەندییەکان بەزۆین���ەی دەن���گ

سەربەخۆییان ڕەتکردەوە.

لەمانگ���ی تەمموزی 2014 س���ەرەڕای دوای تاڵەبان���ی ج���ەالل ئ���ەوەی زۆر ماوەیەک���ی بەس���ەربردنی له نەخۆش���خانەکانی ئەڵمانیا گەڕایەوە لەناو ن���وێ قەیرانێکی کوردس���تان، ئەوی���ش س���ەریهەڵدا یەکێتیی���دا س���ەرۆک کورس���یی جێگرتن���ەوەی کۆماری���ی تاڵەبانی���ی ب���و. مەکتەبی تەنها نەیتوان���ی یەکێتیی سیاس���یی کەس���ێک بۆ ئەو پۆس���تە بپاڵێوێت، بۆیە دو کاندیدی یەکێتیی کەبریتیبون س���اڵح، بەرهەم مەعس���وم و لەفوئاد پاڵێ���وران و فراکس���یۆنە کوردییەکانی بەغدا لەبەرژەوەندیی فوئاد مەعس���وم دەنگیان���داو دوات���ر لەپەرلەماندا وەک سەرۆک کۆماری نوێی عێراق هەڵبژێررا. هەر ل���ەو مانگەدا داعش جێپێی خۆی

توندترکردو عێراق ناوچەی لەهەندێک ئەبوبەکر بەغدادیی کەسی یەکەمی ئەو رێکخراوەش بۆ یەکەمجار لەمزگەوتێکی

موسڵدا دەرکەوت.لەسەر ئاس���تی ناوچەکەش پێکدادان و ئاڵۆزبونی بارودۆخی ش���اری غەززەی ئاس���مانیی و هێرش���ی فەڵەس���تین و وشکانیی ئیسرائیل بۆ سەر ئەو شارە، لەئەنجام���دا هەزاران کوژراوو برینداری

لێ کەوتەوە.ه���ەر ل���ەو مانگەدا چاالکیی س���ەتڵە هاواڵتیان کە باڵوبویەوە سەهۆاڵوەکە لەت���ەواوی جیهانەوە بۆ پش���تگیریی لەنەخۆش���ییەک س���ەهۆاڵویان دەکرد بەس���ەریاندا، لەجیهان���دا نزیکەی 17 ملیۆن هاواڵتی بەشداریی چاالکییەکەیان

کردو ڤیدیۆکانیان باڵوکردەوە.

لەم مانگەشدا هێرشەکانی داعش بۆ سەر شاری کۆبانی درێژەی کێشاو ئەو رێکخراوە لەزۆرێک هێ���زو چەک���ی تیرۆریس���تییە لەناوچەکانی سوریاو عێراقەوە گواستەوە بۆ ئەو شارە، بەاڵم شەڕڤانان، سەرەڕای ئ���ەوەی گەمارۆدرابون، توانییان بەرگریی ئۆجەالنیش عەبدواڵ بکەن. لەشارەکەیان لەزیندان���ەوە رایگەیان���د ئەگ���ەر تورکیا یارمەتیی داعش بدات لەدژی کۆبانی، ئەوا پرۆس���ەی ئاش���تیی لەتورکیا کۆتایی پێ دێنێت. لەهەرێمی کوردستانیش���ەوە 150 پێشمەرگە لەڕێی تورکیاوە نێررا بۆ شاری کۆبانی وەک هێزی پشتیوان، تا ئێستاش

ئەو ژمارە پێشمەرگەیە لەکۆبانیین.لەعێراقیش داعش چەندین هاواڵتی هۆزی پارێزگای هیت���ی لەقەزای ئه لبونەم���ری

ڕومادی کۆمەڵکوژ کرد.

لەو مانگەش���دا پێکدادانی هێزەکانی پێشمەرگەو چەکداران���ی داع���ش ب���ەردەوام ب���و، لەگەرمەی ئەو شەڕانەش���دا، ئاش���کرابونی بازرگانیی چەند بازرگانێکی کورد لەگەڵ داعش���دا رای گش���تیی کوردس���تانی هەژاند. لەدوای کۆنترۆڵکردنیش���ی له الیه ن داعش���ه وه بۆ ماوەیەک، پێشمەرگە توانی ش���ارۆچکەی جەل���ەوال ڕزگاربکاتەوە. لەش���اری هەولێریش لەبەردەم بینای ئەنجومەنی پارێزگادا تەقینەوەیەک ڕویداو داعش بەرپرس���یارێتی خۆی

لەو تەقینەوەیە راگەیاند.ل���ەدوای ناکۆکییەک���ی دورو درێژیش، حکومەتی بەغداو حکومەتی هەرێم، لەس���ەر دۆسیەی نەوت گەیش���تە ڕێککەوتن و بڕیارە لەس���ەرەتای ساڵی

نوێوە ئەو رێککەوتنە جێبەجێ بکرێت.هەر لەو مانگەدا سەرۆک وەزیرانی تورکیا ئەحمەد

داود ئۆغڵۆ سەردانی شاری هەولێری کرد. سیاس���ەتمەدارو یەکێک لەدامەزرێنەرانی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان، کەمال فوئاد، لەو مانگەدا

کۆچی دوایی کرد.ه���ەر لەو مانگ���ەدا خانمە گۆرانیبێ���ژی عەرەبی لوبنانی، س���ەباح، لەتەمەنی 87 س���اڵیدا کۆچی

دوایی کرد

دوای تێپەڕینی زیاتر لەح���ەوت مانگ لەئەنجامدانی هەرێ���م، پارێزگاکان���ی ئەنجومەن���ی هەڵبژاردن���ی سەرەنجام یەکێتیی و گۆڕان رێککەوتن لەسەر دانانی پارێزگارێک بۆ ش���اری سلێمانی بۆ دو ساڵی یەکەم،

ئەویش کاندیدی یەکێتیی، ئاسۆ فەره یدون بو.ل���ەدوای ئ���ەوەی بۆ م���اوەی چەند مانگێ���ک لەژێر دەسەاڵتی چەکدارانی داعش بو، هێزەکانی پێشمەرگە توانییان لەم مانگەدا بەش���ێکی زۆری شاری شەنگال

ڕزگاربکەنەوە.ه���ەر لەم مانگ���ەدا وەزارەتی پێش���مەرگە یەکەمین ئاماری فەرمیی قوربانیانی پێش���مەرگەی لەش���ەڕی دژی داعش���دا راگەیاند کە 727 ش���ەهیدو 3 هەزارو

564 بریندارو 34 پێشمەرگەی بێسەروشوێن بون.کردنەدەرەوەی بەشداربوی کوردی شاری زاخۆ عەمار کوفی لەبەرنامەی بەناوبانگی هونەریی عەرەب ئایدڵ لەدوای ئەوەی توانی بەشێکی زۆری قۆناغەکانی ئەو

بەرنامەیە بەسەرکەوتویی ببڕێت.

مانگی ئاب، مانگێکی پڕ لەسەرکەوتن و شکست بو بۆ کورد لەهەرێمی کوردستان. لەسەرەتای ئەو مانگەدا چەکدارانی داع���ش پەالماری قەزای ش���ەنگالیانداو توانییان لەماوەیەکی کەم و بەبێ بەرگرییەکی ئەوتۆ، ئەو شارە داگیربکەن و کۆمەڵکوژیی کوردانی ئێزیدیی

بکەن.لەدوای ئەو ڕوداوەو ویس���تی داع���ش بۆ پەالماردنی ش���ارەکانی دیکەی کوردس���تان، ئەمەریکاو واڵتانی نێودەوڵەتیی پشیوانیی هەرێمی کوردستانیان کردو جگ���ە لەپڕچەککردن���ی هێزی پێش���مەرگە، هاوکات بەفڕۆک���ە مۆڵگەکانی داعش���یان لەناوچە نزیکەکانی

کوردستان، بۆردومانکرد.هەر لەو مانگەدا نوری مالیکی دەستبەرداری پۆستی س���ەرۆک وەزیرانی عێراق ب���وو حەیدەر عەبادی-یش

بوە جێگرەوەی.دابەزینی نرخی نەوت لەجیهاندا بۆ 60 دۆالر.

لەواڵتی تورکیاش رەجەب تەی���ب ئەردۆگان لەدوای تەواوکردن���ی دو خولی س���ەرۆکایەتی وەزیرانی ئەو واڵتە، بوە سەرۆک کۆماری تورکیاو هاوکات ئەحمەد

داود ئۆغلۆ بوە سەرۆک وەزیران.لەسەر ئاستی جیهانیش ئەمەریکا گیان لەدەستدانی

ئەکتەری کۆمیدی رۆبن ولیامزی بەخۆیەوە بینی.

‌ره‌نگاڵه(459( سێشه ممه 2014/12/30 rangalayawene@gmail.com

گاکاوڕ

ئه و هێزه ی هه ته سودی بۆ خۆت نیه ، به ڵكو كه سانی تر سودی لێوه رده گرن، كاتی ئه وه هاتوه بیرۆكه كه ت جێبه جێ

بكه یت.

ئ����ه و ئامانجه ی هه ته پش����تگوێی مه خ����ه ، كاری ب����ۆ بكه ب����ا زیاتر خزمه ت تێی����داو س����ه ركه وتوبیت

بكه یت.

بارودۆخت خه ریكه جێگیر ده بێت، ئه توانی���ت ئێس���تا به مێش���كێكی س���افه وه ده س���ت به ئه ركه كان���ت

بكه یت.

هه وڵی بێنه و له خۆپه رس����تیت واز ئه وه ب����ده خزمه تی ده وروبه ره كه ت لێت خۆشه ویس����ته كه ت بكه ی����ت،

زویره .

ئه گه ر بته وێت كێش����ه كه ت چاره سه ر بكه یت، ئه وه ش����تێكی قورس نیه ، ده بینیت زۆر كارئاسانی دێته پێشت

له و باره یه وه .

قرژاڵدوانه‌‌

ت����ۆ ئه ركێكی زۆر قورس����ت چوه ته سه ر شان، پێویس����تت به هاوكاریی كه سانی تره به تایبه تی خێزانه كه ت و

هاوڕێ نزیكه كانت.

فه‌‌ریکشێر

1010

پانۆرامای روداوه کانی

ئا: رێنوار نه جمداعش، ئیبۆال، سه تڵه سه هۆاڵوه که ، فرۆکه ونبوه که ی مالیزیا، مۆندیال؛ له 2014 جیهانیان به خۆیانه وه سه رقاڵکردو زۆرترین قس��ه یان له باره وه کرا. هه ندێک له روداوه کان هه ر له و س��اڵه دا کۆتایی هات و هه ندێکیشیان روداوه کانی بۆ

ساڵی نوێش درێژ ده بێته وه . باس و خواس��ی بێ موچه یی، کۆبانیی و ش��ه نگال، پارێزگاری س��لێامنیی، له هه رێمی کوردس��تان چونه س��ه ر سفره ی

هه مو ماڵێک و ناوه رۆکی زۆرێک له بابه ته کانی ساڵی داگیرکرد.رۆژو مانگه کانی ساڵی 2014 پڕ له ڕوداو بون، لێره دا به ریزبه ندیی مانگه کان، گرنگرتین ڕوداوه کانی ئه مساڵتان به بیردا

ده هێنینه وه که سبه ینێ، چوارشه ممه ، کۆتا رۆژیه تی.

لەسەر ئاس���تی هەرێمی کوردستان ساڵی سەیدس���اق بەخۆپیش���اندانەکانی 2014دەس���تی پ���ێ ک���رد، هاواڵتیان���ی ئ���ەو شارۆچکەیە بەهۆی کەمی خزمەتگوزارییەوە رژان���ە سەرش���ەقامەکان و توندوتیژی لێ کەوت���ەوە، لەئەنجامدا گەنجێ���ک بەناوی بڕیار حەس���ەن گیانی لەدەستدا. هەروەها دەستبەس���ەرکردنی ئەندام���ی مەکتەب���ی سەنگاویی مەحمود یەکێتیی، سیاس���یی کاوە ش���ەهیدکرانی دۆس���یەی لەس���ەر لەروداوەکانی ب���و یەکێ���ک گەرمیان���ی، ئەو مانگ���ە. لەکۆبونەوەیەکیش���دا لەگەڵ نوێنەران���ی کورد لەبەغدا، ن���وری مالکی رایگەیان���د کە ئەگەر بەرپرس���انی هەرێم بەشێوەی نەوت لەناردنی دەستهەڵنەگرن سەربەخۆ، ئەوا حکومەتی ناوەند بودجەی

هەرێم دەبڕیت.

هەر لەو مانگەداگفتوگۆکان بۆ پێکهێنانی کابینەی نوێی حکومەتی هەرێم بەردەوامبو ل���ەدوای هەڵبژاردنەکان���ی مانگی ئەیلولی

ساڵی پێشتر.ناوخۆی بەئاڵۆزییەکان���ی مانگ���ەش ئەو یەکێتی���ی نیش���تمانیی کۆتایی هات دوای دواخس���تنی ئەو کۆنگرەی���ەی بڕیاربو لە س���ەرئەنجامیش ئەنجامبدرێ���ت، 1/31بەرهەم رەس���وڵ و لەکۆس���رەت هەریەک ساڵەح دەس���تیان لەپۆستە حزبییەکانیان

کێشایەوە.لەس���ەر ئاس���تی کوردس���تانی گەورەش، لەخۆرئ���اوای کوردس���تان کانتۆنەکان���ی خۆبەڕێوەب���ەر هەریەک لە جزیرەو عفرین و

کۆبانی، راگەیاندرا.لەسەر ئاس���تی جیهان و ناوچەکەش ساڵی 2014 بەکۆچی دوایی س���ەرۆکی پێشوتری ئیسرایڵ، ئارییل شارۆن دەستی پێ کرد، دوای ئ���ەوەی م���اوەی 8 س���اڵ لەدۆخی

بێهۆشیدابو.

لەهەرێمی س���اڵدا، مانگ���ی لەدوەم کوردستان دانوستانەکان بۆ پێکهێنانی کابین���ەی نوێی حکومەت شکس���تی هێن���او حیزب���ەکان دوای نزیکەی 5 مان���گ نەیتوان���ی بگەن���ە ڕیکەوتن. هاوکات کێشە ناوخۆییەکانی یەکێتیی بەردەوامیی هەبو. دواکەوتنی موچەی لەمامۆس���تایانەوە فەرمانبەرانی���ش دەستی پێ کردو بۆ ئەو مەبەستەش توێژە چەند خۆپیش���اندانێکیان ئەو

ئەنجامدا.لەسەر ئاستی ناوچەکەش، ڕێکخراوی تیرۆرستیی ئەلقاعیدە، رەتی کردەوە داعش بەشێک بێت لەئەوان و پەیوەندیی پێوە هەبێت. لەواڵتی لوبنانیش دوای 10 مانگ لەهەڵبژاردن، حکومەتی ئەو واڵتە پێکهێنرا. باڵوبونەوەی فایلێکی دەنگی���ی کوڕەک���ەی ئەردۆگانی���ش بەدوای زۆری دەنگدانەوەی لەتورکیا

خۆیدا هێنا.لەسەرئاس���تی جیه���ان، دەرکەوتنی ئیب���ۆال ڤایرۆس���ی س���ەرەتاکانی ئەفەریق���او لەکیش���وەری ئۆکرانی���او قەیران���ی قوڵبون���ەوەی س���ەرۆکی دەستلەکارکێش���انەوەی دەس���تپێکردنی هەروەها واڵتە. ئەو ئۆڵۆمپیادی زستانەی سۆشی لەواڵتی ڕوس���یا، گرنگتری���ن ڕوداوەکانی ئەو

مانگەبون.

بەهاری 2014 وەک کۆی ساڵەکە، بەهارێکی ش����ادیی نەبو بۆ دانیش����توانی هەرێم، وەک دەوترا هاواڵتیان " سەیرانێکی فەقیرانە"یان کرد، ئەویش بەه����ۆی قوڵبونەوەی قەیرانی دارایی و دواکەوتنی موچ����ەی فەرمانبەران و هاتن����ە ن����اوەوەی ڕس����تەی "ئەم����ڕۆ ئەم وەزارەتان����ە موچە وەردەگ����رن" لەناو میدیا کوردییەکان����دا. هەر لەو مانگەدا س����ەرۆکی بارزانیی، هەرێمی کوردس����تان، مەس����عود مەرس����ومی کیمیابارانکردنی����دا، لەی����ادی بەپارێزگاربونی ش����اری هەڵەبجەی دەرکردو ئ����ەو ش����ارەی ک����ردە چوارەمی����ن پارێزگا

لەسنوری ئیدارەی هەرێمی کوردستاندا. لەسەر ئاستی جیهان، دیارنەمانی فڕۆکەیەکی مالیزیی بە239 سەرنش����ینەوە لەگەشتێکی نێ����وان کواالالمپ����ورو پەکیندا ب����وە باس و خواس����ی میدیاکانی جیهان و ئەو دیارنەمانە وەک پەرجویەک س����ەیردەکرا. قەیرانەکانی ئۆکرانیا لەو مانگەدا درێژەیان هەبوو سوپای ڕوسی چوە هەرێمی قرمەوەو ئەو هەرێمەش بڕیاری����دا راپرس����ی، ئەنجامدان����ی دوای لەئۆکرانیا جیاببێت����ەوە. لەواڵتی تورکیاش ئەردۆگان نەکراو چاوەڕوان بەش����ێوەیەکی تۆڕی کۆمەاڵیەتیی تویت����ەری قەدەغەکرد. لەمیس����ڕیش دادگا حوکمی لەس����ێدارەدانی بۆ زیاد ل����ە500 ئەندام و الیەنگری رێکخراوی ئیخوان موس����لیمین دەکرد. لەسەر ئاستی هونەرییش لەو مانگەدا خەاڵتەکانی ئۆسکار

بۆ باشترینی سینەما، دابەشکرا.

لەس���ەرەتای مانگ���ی چ���واردا بانگەش���ەی هەڵب���ژرادن ب���ۆ ب���ۆ ه���ەردو هەڵبژراردنی ئەنجومەن���ی نوێنەرانی عێ���راق و ئەنجومەنی پارێزگاکانی هەرێم، دەستیپێکرد. لەناوەڕاستی مانگ���دا و دوای 208 رۆژ لەگفتوگۆک���ردن، س���ەرەنجام دو براوەی یەکەم���ی هەڵبژاردنە پەرلەمانییەک���ەی هەرێ���م، پارتی���ی و گۆڕان رێکەوتنیان ئیمزاکردو بەپێی ئەو رێکەوتنەش یوس���ف محەمەد وەک س���ەرۆکی پەرلەمانی کوردس���تان هەڵبژێردرا. لەکۆتایی مانگیشدا هەڵبژاردنەکانی دەستی پێ کردو بۆ یەکەمین جار دوای نەخۆش���کەوتنی، سەرۆک کۆماری

عێراق، جەالل تاڵەبانی لەگرتەیەکی ڤیدیۆیدا دەرکەوتەوە کە بەشداری هەڵبژاردنی دەکرد.

لەس���ەر ئاس���تی ناوچەکەش س���ەرهەڵدانی خۆپیشاندانەکانی مەیدانی تەقسیم لەتورکیاو دادگاییکردنی س���ەرۆکی پێش���وی میس���ڕ،

محەمەد مورسی لەروداوە گرنگەکان بون.رۆماننوسی کۆڵۆمبیی، گابریل گارسیا مارکیز

له و مانگه دا کۆچی دوایی کرد.هەر ل���ەو مانگەش���دا دو ڕوداوی دڵتەزێن بۆ قوتابی���ان و خوێندکاران ڕویدا لەدو ش���وێنی جی���اوازی جیهان���دا، ئەوانی���ش نقومبون���ی کەش���تییەکی خوێنداراکان لەکۆریای باشورو ڕفاندن���ی 276 قوتابی���ی لەنەیجیریا لەالیەن

گروپی تیرۆرستیی بۆکۆ حەرام.

لەمانگی پێنجی ساڵی 2014 کوردستان بەناوبانگەکانی لەهونەرمەن����دە یەکێک خۆی لەتەمەنی 63 س����اڵیدا لەدەستدا،

ئەویش عەباسی کەمەندی بو. دوای دواکەوتنی بۆ ماوەیەکی دورودرێژ، کوردس����تان پەرلەمان����ی س����ەرەنجام نێچیرڤان بارزانی و قوباد تاڵەبانیی وەک س����ەرۆک و جێگری س����ەرۆکی حکومەت راس����پارد بۆ پێکهێنان����ی کابینەی نوێی حکومەت. قەیران����ی دارایی و دواکەوتنی موچەی فەرمانبەرانی هەرێمیش درێژەی

هەبو.

ئەنجامەکان����ی ل����ەو مانگ����ەدا ه����ەر هەڵبژاردن����ی ئەنجومەن����ی نوێنەران����ی عێراق و ئەنجومەن����ی پارێزگاکانی هەرێم هەرێمدا لەهەڵبژاردنەکانی ڕاگەیان����دراو کاندیدی گۆڕان بۆ پارێزگاری سلێمانیی پێوانەیی ژم����ارەی ئەبوبەکرد هەڤ����اڵ له بەبەدەستهێنانی دەنگەکاندا تۆمارکرد

ئەویش نزیکەی 250 هەزاد دەنگ بو.لەس����ەر ئاس����تی جیهانییش گرێبەستی مەزنی گاز نێوان ڕوسیاو چین بەبەهای 30 م����اوەی ب����ۆ دۆالرو ملی����ار 400

راگەیاندرا. سەربازیی کودەتای تایلەندیش لەواڵتی

ئەنجامدرا.

کانونی‌دوه‌م

شوبات

مایس نیسان

مارس

له م مانگه دا جیهان خۆی ئاماده ده کرد بۆ پێشوازیی کردن له جام����ی جیهانی تۆپی پێ له به رازیل، به اڵم له نۆیه مین رۆژی ئه م مانگه دا ده وڵه تی ئیس����امیی له عێراق و شام ناسراو به داعش، توانی پێشڕه وییه کی زۆر بکات و دوه م گه وره ترین شاری عێراق )موسڵ( داگیربکات و سوپای عێراق له و شاره بکاته ده ره وه . مۆندیاله که ی به ڕازیل به سه رکه وتنی ئه ڵمانیا کۆتایی هات، به اڵم بونی داعش و کۆمه ڵکوژییه کانی هێشتا

درێژه یان هه یه . ه����ەر لەمیان����ەی هێرش����ەکانی داعش و شکس����تی س����وپای عێراقدا، هێزی پێش����مەرگەی کوردستان توانی دەستبگرێت بەسەر شاری کەرکوکداو کەوتە

ڕوبەڕوبونەوە لەگەڵ چەکدارانی داعشدا. لەسەر ئاس����تی واڵتانی ناوچەکەش لەواڵتی میسڕ عەبدول فەتاح سیس����ی وەک س����ەرۆکی ئەو واڵتە

هەڵبژێردرا. لەجیهایش����دا دوای نزیکەی بەس����ەربردنی 6 مانگ لەبێهۆشیدا، ئەستێرەی یاریی پێشبڕکێی ئۆتۆمبێل، مایکڵ ش����وماخەر، تەندروس����تی بەرەو باش����بون

رۆشیت و هۆشی هاتەوە.

حوزه‌یران

ڕەنگە کەم نوس���ەری س���ەدەی بیس���تەم بەڕادەی فرانز فان���ۆن گرنگیی بە ”ئیرادەی پێشکەوتنخواز ئیرادەیەکی سیاس���یی“ وەک دابێت. بەشێکی گرنگیی ئەوەی فانۆن وەک ”دەروناسیی سیاس���یی“ کاری لەسەردەکات مەس���ەلەی بونی ئەم ئیرادە سیاس���ییەیە. بابەتی ”ئیرادەی سیاس���یی“ هه م بەش���ێکە لەسایکۆلۆژیای سیاس���یی الی ئەم نوسەرە هه م بەش���ێکە لەو تیورە سیاسییەی کە دژ بەکۆلۆنیالیزم گەش���ەی پێئ���ەدات. فانۆن لەرەوتی خەباتی دژە کۆڵۆنیاڵییدا، بەتایبەتی دژ جەزائیرییەکان���دا خەبات���ی لەڕەوت���ی بەکۆڵۆنیالیزمی فەرەنسی، چەمکی ”ئیرادەی خەڵک“ یان ”ئیرادەی میلەت” یان ”ئیرادەی نەتەوە“ گەش���ە پێ ئەدات و وەک ئامرازێکی گرنگ���ی گۆڕانکاری���ی گ���ەورە، گۆڕانکاریی لەش���ێوەی دروس���تکردنی دونیایەکی نوێ، بەکاریدەهێنێت. ئ���ەو قۆناغەش کە فانۆن نوس���ینە تیورییەکانی خۆی تیادا دەنوسێت دەکرێت وەک قۆناغی دروستبونی سێ دیاردەی سەرەکیی ناوی ببەین: یەکەمیان دروستبونی کۆڵۆنیالیزمە“، دژە ”بزوتن���ەوەی دیاردەی دوهه میان دی���اردەی ”گەورەبون و بەهێزبونی ناس���یۆنالیزمە“، سێهه میش���یان دی���اردەی ”ڕوانینێکی شۆڕشگێڕانەیە بۆ توندوتیژیی“، به گەڕخس���تنی مامەڵەک���ردن و بینی���ن و توندوتیژیی���ە وەک ئامرازی هه رە س���ەرەکیی کۆمەاڵیەتی���ی، گۆڕانکاری���ی بەرپاکردن���ی ئ���ەوەی لەئەدەبیاتی ئەو س���ەردەمەدا ناوی

”توندوتیژیی شۆڕشگێڕانە“ی لێدەنرا.فانۆن ه���ه ر س���ێ بابەتەکەی س���ەرەوە ”ئیرادەیەک���ی دروس���تبونی بەمەس���ەلەی گشتیی“، یان ”ئیرادەی خەڵک“ یان ”ئیرادەی کۆمەڵگا“وە دەبەستێتەوە. هه م هێزی ”دژە کۆڵۆنیال���زم“، هه م گەورەبون���ی ”تواناکانی ناس���یۆنالیزم“ و هه م ماناکان���ی بەکارهێنانی بەمەس���ەلەی شۆڕش���گێڕانە“ ”توندوتیژیی ”ئیرادەی گش���تیی“ یان ”ئیرادەی خەڵک“ و ”کۆمەڵ���گا“وە گرێ ئ���ەدات. ب���ۆ ناونانی ئ���ەم دیاردەیەو ڕونکردن���ەوەی ماهیەتەکەی جی���اواز دەس���تەواژەیەکی ج���ارەو ه���ه ر بەکاردەهێنێ���ت، جارێک ب���اس لە ”ئیرادەی خەڵک یان میلەت“ دەکات، جارێکی تر باس لە ”ئیرادەی نەتەوەیی میلەتێکی چەوساوە“ دەکات، لەدۆخێکی ت���ردا باس لە ”ئیرادەی س���ەربەخۆبون و ڕزگاربون“ دەکات، هه ندێک جاری���ش باس ل���ە ”ئی���رادەی کۆتاییهێنان بەچەوس���اندنەوەو کەرامەتشکاندن“ دەکات. فانۆن لەباس���کردنی بەگژاچونەوەی میلەتی جەزائیردا بەڕوی کۆڵۆنیالیزمی فەرەنس���یدا باسی هه مو ئەو دۆخانەی ئامادەگیی ئیرادەی سیاسیی دەکات، پێش���یوایە تاقە واقیعێک ک���ە لەو بەگژاچونەوەیەدا قابیلی باس���کردن بێت واقیع���ی دروس���تبونی ”ئیرادەی دوازدە

ملیۆن جەزائیرییە“ .فانۆن لەم ش���ێوازی قس���ەکردنەدا لەسەر ”ئیرادەی گش���تیی“ گەش���ە بەکەلەپورێکی سیاس���یی تایبەت دەدات کە س���ەرەتاکانی دروس���تبونی لەدونیای مۆدێرندا دەگەڕێتەوە بۆ فیکری سیاسیی جان جاک ڕۆسۆ. بابەتی ”ئیرادەی گشتیی“ بابەتێکی گرنگ و سەرەکی فیک���ری ئەم پی���اوە فەرەنس���ییەیە. دوای ڕۆس���ۆ ئەم ڕوانینە دەگواس���ترێتەوە بۆ ناو لەڕێگای یەعقوبیەکانی شۆڕشی فەرەنسیی و ئەویش���ەوە ئەم چەمکە دەبێتە س���ێنتەری سیاسەت لەدونیای مۆدێرندا. لەگەڵ هیجڵ و مارکس و لینینیشدا چەمکی ئیرادەی گشتیی دەبێت بەخاڵی هه رە س���ەرەکیی ئەو جۆرە لەسیاس���ەتکردن ک���ە لەدونی���ای مۆدێرندا بەئەزمونی شۆڕشگێڕانەوە گرێ دەدرێت و وەک

هێزێک بۆ گۆڕانکاریی مامەڵە دەکرێت.بەبۆچونی من مەس���ەلەی سەرەکی لێرەدا بەرگریک���ردن نییە لەم یان ئەو ئایدیۆلۆژیای سیاس���یی، بەڵکو بەشێکە لەس���تراتیژیەتی چۆنیەتی دروستبونی هێزێک بتوانێت بەرگریی لەمەسەلە گشتیی و دەستەجه معییەکان بکات، بتوانێت ”ژیانی گش���تیی“ بکات���ە گوتراوی س���ەرەکی ناو پەیوەندییە سیاسییەکان و ناو چۆنیەتی داڕش���تنی هێڵە گشتییەکانی ئەو پالن و ستراتیژانەی کە پەیوەندییەکی پتەوو ڕاستەوخۆیان بەژیانی گشتیی ناو کۆمەڵگاوە هه ی���ە. ئ���ەوەی لەفیک���ری فانۆن���دا گرنگە بەیەکەوەگرێدانی ئەم مەس���ەلە گش���تییەیە بەئازادیی تاکەکەس���ییەوە، گرێدانی ئازادییە بەو ئیلتیزامە سیاس���یی و نیشتیمانییەوە کە فانۆن بە ”ئیرادەی گشتیی“ەوە گرێی ئەدات. ئیرادە لەفیکری فانۆن���دا ئەو هه ڵقەیەیە کە س���ەرەکییەکەی جەمسەرە س���ەری هه ردو فیکری ئەو بەیەکەوە گرێ ئەدات، مەبەستم بەکردەی س���ایکۆلۆژیایە گرێدان���ی لەوەش سیاسییەوە. ” سایکۆلۆژیای سیاسیی“ الی فانۆن پەیوەس���تە بەچۆنیەتی بەگەڕخستن و

جواڵندن و جۆشدان وخرۆشاندن و ئاراستەکردنی ئیرادەی گشتییەوە. بەاڵم پرسیارەکە ئەوەیە ئایا ئ���ەم گرێدانە چۆنە؟ ئایا چۆن ئازادیی و

ئیرادەی گشتیی بەیەکەوە گرێبدەین؟کوردب���ون لەس���ەر بمانەوێ���ت ئەگ���ەر قسەبکەین و لەخۆمان بپرسین ئایا چۆن و بەچ ش���ێوازێک ئازادیی تاکەکەسیمان بەمەسەلە گشتییەکانەوە گرێ بدەین؟ ئایا لەم گرێدانەدا کوردب���ون وەک ئینتیمایەک���ی پێش���وەخت بنەماو ژێرخانی هه ڵس���وکەوتنەکانمان بێت و ئ���ەو بێت دەستنیش���انی ئەوە ب���کات ئێمە بەچ جۆرێک لەناو دونی���ادا ئامادەبین؟ یان بەپێچەوانەوەی ئەمەوە هه ڵسوکەوت بکەین و کوردبون س���ەرەتای بیرکردنەوەمان نەبێت، بەڵکو جۆرێک لەهۆش���یاریی و هه ڵسوکەوت و ئەخالقی���ات و ش���ێوازێک لەن���او دونیابوندا ئاراس���تەمان بکات کە توانای ئەوەی هه بێت ”کوردب���ون“ بکات���ە بابەت���ی بیرکردنەوەو لێکدانەوە. هه ڵوێس���ت و ماناپێبەخش���ین و هۆشیارییەک نیشانمان بدات ئەوەی لەدونیادا بەرامبەر بەکوردبون دەکرێت هه ڵەو ناهه قیی و چەپان���دن و چەوس���اندنەوەیە. جۆرێ���ک لەئیهانەکردن و بریندارکردن و بچووککردنە کە ناکرێت مرۆڤێک باوەڕی بەئازادیی بێت قبوڵی بکات. بەکورتییەکەی پرس���یارەکە ئەوەیە ئایا لەکوێوە دەس���تپێبکەین، لەئینتیمایەکی دەستەجەمعیی و ئەتنی پێشوەخت پێدراوەوە، یاخود لەهۆشیارییەکی تایبەتەوە کە توانای ئەوەی هه بێت ماناکانی ئەو ئینتیما ئەتنیی و دەستەجەمعییە لەدونیای ئەمڕۆدا لێکبداتەوەو

ئاراستە بکات.بەبۆچون���ی من هه ڵوێس���تی ئینس���انیی و م���رۆڤ ئەوەی���ە ڕاس���تەقینە ئەخالقی���ی هۆش���یارییەک ئاراس���تەی بکات کە ئازادیی بەه���ا س���ەرەکیی و بنەڕەتییەکەی بێت و ئەو هۆشیارە بەو دەرەنجامەی بگەیەنێت کە ئەو بێنرخکردن و بێمافکردن و بێڕێزکردنەی کورد لەمێژودا ڕوبەڕوی ب���وە مایەی ئیدانەکردن و بەگژاچونەوەیە. ئەمەش نە لەبەر ئەوەی ئێمە مادام کوردین کەواتە پێویس���تە کوردبونمان ئاراس���تەمان ب���کات، بەڵکو لەب���ەر ئەوەی خاوەنی هۆشیارییەکین لەوە بەئاگایە ئەوەی لەمێژودا بەرامبەر بەکوردبون کراوە ش���وێنی قبوڵک���ردن نییە. بەرگریک���ردن لەکوردبون لێرەدا لەپێن���اوی کوردبون خۆیدا نییە وەک ئینتیما ب���ۆ ئەتنیەتێک���ی دیاریکراو، بەڵکو بەرگریکردن���ە لەکوردب���ون وەک دەرەنجامی دروس���تبونی هۆش���یارییەک ل���ەوە بەئاگایە ش���ێوازی مامەڵەکردنی کوردب���ون لەدونیادا ش���ێوازێکی هه ڵەیە و قابیل���ی ڕەتکردنەوە و بەگژاچونەوەی���ە. وانەیەک بکرێت لەفانۆنەوە فێری ببی���ن، بەتایبەتی وانەی���ەک لەکتێبی ”پێس���تی ڕەش و ماسکی س���پی“یەوە فێری ببین، ئەم خاڵەیە کە هێمام پێکرد. فانۆن لەو کتێبەدا وەک ڕەشپێستێک دەنوسێت ”ئەوەی ئاراستەکرد جواڵند وهه ڵسوکەوتەکانمی منی جیهانی ڕەشپێشستەکان نەبو، بەپێچەوانەوە ئەوە هۆش���یاریی و شێوازی هه ڵسوکەوتی من بو کە نیشانیدام شێوازی مامەڵەکردنی بەشە ڕەش���ەکەی دونی���ا چ حەیاچونێکی گەورەیە .“ ئەم���ڕۆ بەرگریک���ردن لەکوردب���ون تەنها لەپەیوەندیدا بەهۆش���یارییەکی لەو بابه تەوە مانای هه یە، هۆشیارییەک ئازادیی وڕێزگرتنی م���رۆڤ ڕەگەزە س���ەرەکییەکانی بێت، نەک ئەو گوتارە ناسیۆنالیس���تییە مه وسیمییە پڕ درۆیانەی ئەمڕۆکە دونیای ئێمەیان تەنیوە.

بیروڕا(459( سێشه ممه 122014/12/30 birura.awene@gmail.com

بەبۆچونی من هه ڵوێستی

ئینسانیی و ئەخالقیی ڕاستەقینە ئەوەیە

مرۆڤ هۆشیارییەک ئاراستەی بکات

کە ئازادیی بەها سەرەکیی و

بنەڕەتییەکەی بێت

هه میش���ه ڕۆش���نبیران ده رب���اره ی كوردس���تان به ره وڕوی دو پرس���یار ده بنه وه ئایا حزبه كانی كوردس���تان كوردستان هه رێمی ده سته اڵتی یان ده نێن؟ بنیات كوردستان ده وڵه تی حزبه ده ستڕۆش���توه كانی ئای���ا گۆڕه پان���ی كوردس���تان به ڕاس���تی ئاوه دانكردن���ه وه و حزبگه لێك���ن گه شه پێدانی ئابوریی كوردستان وه ك ته ح���ه دا س���ه یرده كه ن؟ وه اڵمی ئه و پرسیارانه ئه م بابه ته به كێش ده كات بۆ وردبونه وه له میكانیزمی كاركردنی حزب���ی كوردس���تان وه ك به ش���ێك له حزبی خۆرهه اڵتی، هه ر وه اڵمی ئه م له خۆیدا وه اڵمی خۆی پرسیارانه ش پرسیاره كانی تر ده داته وه كه حزبی كوردستان له كوێی ته نانه ت په یڕه و و ك���ه خۆش���یاندان پرۆگرامه كان���ی هه میشه وه اڵمێكی پڕ بریقه وئاماده ی

سه ر كاغه زن.ك���ه ده گه ڕێی���ن ل���ه وه ئێم���ه به رنام���ه و په ی���ڕه وی ئ���ه و حزبانه ته نها زۆربه ی���ان چونك���ه چی���ن، سه ر ڕازاوه وئاماده كراوی ئینش���ای ئه بێ لێكۆڵه ر ب���ه اڵم كاغه زه كانن، بچێته دوای دێوجامه ی ئه و په یڕه و و بنواڕێت���ه له وێ���وه پڕۆگرامان���ه و سیستم و كاركردنی حزبی كوردستان ب���ۆ ئ���ه وه ی له توله ڕێیه كان���ی ئه و په ی���ڕه و و پرۆگرامان���ه ی حزب���دا ون نه بێت وبه هه ڵخه ڵه تاوی له و س���ه ری نه یه ت���ه به ش���ۆكه وه تونێڵه ك���ه

ده ره وه . به درێژایی زیاتر له س���ه ده یه ك كورد بۆ ئاس���تێك ڕوب���ه ڕوی ته حداكانی مان و نه مان بۆته وه كه هه میشه وای فاكت���ه ری كردوه له شۆڕش���ه كانیدا بابه تی تیایدا پێش فاكته ری خۆیی بكه وێت. به واتایه كی تر، پێش ئه وه ی به رچاوڕونیه وه به به رنام���ه و )خۆ( خ���ۆی ئاماده كردبێت بۆ ش���ۆڕش، ئ���ه و فاكته ره بابه ت���ی فاكت���ه ری خۆیی���ه ی ك���ردوه به شۆڕش���گێڕی چه كدار بێ ئ���ه وه ی له ڕوی فیكری و ڕێكخس���تنه وه ئایدیۆلۆج���ی و به ته واوی خه مڵیبێت. بۆیه به گشتی له پڕۆسێس���ی باری گرانی شۆڕشدا سیاسی و س���ه رۆكایه تی نه یتوانیوه ناوه وه و په یوه ندیه كانی ڕێكخستن و ده ره وه ی خۆی به ئاس���تی گه وره یی بابه تیه كان سازبدات, هه ر فاكته ره ئه مه ش وایكردوه له غیابی ئه م كامڵبونه خۆییه دا حزبی كوردی له شۆڕش���دا كاربكات:یه ك���ه م، ئاس���ت ب���ه دو له ناوه وه ی خۆسه پاندنی دیكتاتۆری ن���او ح���زب وده ره وه ی خۆیدا وات���ه كۆمه ڵگه له ڕوی سیاس���ی و ئیداری و تر، ئاسته كه ی به اڵم ڕێكخستنه وه ، كه س���ه ربازیه ،له غیابی سیستمێكی به رگری ڕێكخراو وبه پالندا هه میش���ه

ئازایه تی پێشمه رگه وپێش���مه رگه زیات���ری( )خوێن���ی شكس���ته قه ره بوی له ش���ه ڕه كاندا سیاس���ی و ب���ێ پالن���ه حزبیه كه ی له به ره كان���ی جه نگ���دا كردۆته وه ، هه ر ئه م ڕاستیه ش���ه ك���ه بیرۆكه ی ئه وه له كوردس���تاندا س���ه ریهه ڵداوه كه حزب و س���ه ركردایه تی سیاس���ی شۆڕش���ی كورد ئه وه ی له به ره كانی جه نگدا به ده س���تی ده هێنێ له سه ر بۆیه ده یدۆڕێنێ. گفتوگۆ مێزه كانی به ده ست كوردستان گه لی هه میشه كوردستانه وه حزبی شكس���ته كانی له بازنه یه كی داخراوی نه بڕاوه دا بوه له گه ڵ دوژمنه كانی كوردا كه بریتی

بوه له بازنه ی )س���ه ركه وتنی سه ربازی - شكستی سیاسی(. ئێستاش له دوای ڕاپه ڕین و 23 ساڵ ته مه نی ده سته اڵتی خۆجێی كوردس���تان هه مان بازنه و سیناریۆ تر وله ئاس���تێكی به جۆرێكی ب���ه اڵم حزبی له الیه ن له كوردس���تاندا تردا

كوردستانه وه ده گوزه رێت.داخ���راوی بازن���ه ی ب���ۆ ئێس���تا سه ركه وتنی س���ه ربازی – شكستی سیاس���ی واته )گفتوگۆ(، بازنه یه كی ت���ری داخ���راوی تایبه تبه مۆدێل���ی كوردس���تان حكومداری ش���ۆڕش و زیادبوه ئه وی���ش بریتیه له بازنه یان )ده س���ته اڵت داخراوی پرنس���یپی – ته زوی���ر(. ئ���ه م بازن���ه داخراوه

هه ڕه ش���ه له و بریتیه س���ه ره تانیه له س���ه ر شكستپێهێنانی سامناكه ی ده ستاوده س���تكردنی پڕۆس���ه ی ده س���ته اڵت له كوردس���تاندا هاتۆته كایه وه و شكس���تی گ���ه وره ی هه تا ئێس���تا به پڕۆس���ه ی دیموكراس���ی كه هێناوه كوردس���تان كۆمه ڵگه ی له هه ناوی خۆی���دا كۆی قه یرانه كانی بۆته ك���ه هه ڵگرتوه كوردس���تانی س���ه رچاوه ی به رهه مهێنان���ی س���ێ دی���ارده ی نێگه تیڤ���ی گ���ه وره كه هه ڵكش���انی له یه ك���ه م: بریتی���ن گه نده ڵ���ی و له ئه ندازه ب���ه ده ری دوه م،: به تاڵكردن���ه وه ی كۆمه ڵگه یه له ئیراده و سێهه م: تێكشكانی پردی نێوان كۆمه ڵگه و گوتاری په یوه ندی سیاس���ی، كه به هه رسێكیشیان كۆی نه هامه تیه كانی ئه مڕۆی كوردستانیان به رهه مهێناوه وله به رده وامیش���یاندا گه وره تریش���ی هه ڵدێ���ری ب���ه ره و

ده به ن. دوای گه وره ك���ه ی پرس���یاره به رهه مهێنان���ی ئه م بازنه داخراوه ی كوردی واته )ده س���ته اڵت – حزبی ته زویر( له كوێوه سه رچاوه ی گرتوه ؟ ئه م بازنه قه یرانه ش س���ه رچاوه كه ی ده گه ڕێت���ه وه بۆ ئ���ه و میكانیزمه ی حزب���ی كوردی ئیش���ی پێ���ده كات ك���ه له كۆمه ڵگ���ه ی كوردس���تاندا،

پڕۆسێسێكی حزبیه و له سه ر بناغه ی حزبی غه نیمه یان حزبی به رژه وه ندی تایبه ت دامه زراوه نه ك ده سته بژێری پڕۆژه ی هه ڵگ���ری فیك���ر و خاوه ن نه ته وه یی و چاكس���ازی و گه شه پێدان كۆمه ڵگ���ه س���ه ركردایه تی ك���ه گواس���تنه وه له قۆناغه كانی ب���كات گه ش���ه پێدانی له وێس���تگه كانی كۆمه اڵیه تی و ئابوری���ی و نه ته وه یی، سیاس���ی. حزب���ی غه نیم���ه بریتیه كاری حزبی میكانیزمی له پرنسیپ و ئالیه تی كه ڕۆژهه اڵتی)ئه ندامبه ند( مه حكومه حزبتیای���دا ئیش���كردنی به دو فاكته ری س���ه ره كی، فاكته ری ئیمتیازات فاكت���ه ری حزبی و پله ی كه به اڵنسی حزبله ناوه وه ڕاده گرێت و هه ژمونه كانی س���ه رجه م له وێشه وه به س���ه ر كۆی كۆمه ڵگه وه پڕاكتیزه ده كات. ئه م دو فاكته ره ڕاس���ته وانه میكانیزم���ی له ك���ۆی كارده ك���ه ن هه تا كوردی���دا، حزبی كاركردن���ی پله به رزكردنه وه دا به فیلته ره كان���ی هه ڵكش���ێت له به رامبه ریدا ئیمتیازات پێچه وانه كه ش���ی ده بێت گه وره ت���ر دواڵیزمه یحزب���ی ئ���ه م ڕاس���ته .

له گه ڵ ئیمتیازات( كوردستان)پله و ته مه ن���ی ح���زب و ئه ندام���دا گه وره ده بێ���ت بۆ ئاس���تی لوتكه و ترۆپك ك���ه ده گۆڕێ���ت بۆ )هه مو ش���تێك له پێناو هێشتنه وه ی ئیمتیازاتدا( واته جێگۆڕكێی له كۆتایش���دا )غه نیمه ( حزببه شوێنی نه ته وه و نیشتیمان. ئه م كۆمه ڵگه له سیاسه تكردن، ترۆپكه له ت���ده كات بۆ جه مس���ه ربه ندیه كی ناسروش���تی، له الیه ك جه مس���ه ری به رامبه ره كه ش���ی هاواڵت���ی و جه مس���ه ری حزبیبون. هه ر لێره وه ، كۆی كۆمه ڵگه و گش���تی س���امانی موقه ده ره كان���ی تری له پڕۆس���ێس و نیش���تیمانی و س���نوری به ه���ا و نه ته وایه ت���ی ده رده چ���ن و ده گۆڕێن بۆ كه ره س���ه ی غه نیمه وده ستكه وتی س���ه ركه وتنی ح���زب و مانه وه ی���ان ده س���ته اڵته له جومگه كان���ی پاوانكراوه كاندا. ئه م دو جه مس���ه ره نابه رامبه ری په یوه ندیه كی ده كه ونه له كۆمه ڵگ���ه ی نانیش���تیمانی ت���ر، به مانایه ك���ی كوردس���تاندا. دابه ش���بونی كۆمه ڵگه به س���ه ر دو چین���دا چینێك���ی ته س���كی حزبی خاوه ن ده سته اڵتی سیاسی وئابوریی )ئیمتی���ازات( به رامب���ه ر چینێكی فراوان���ی بێده س���ته اڵت )الس���ه نگ له ئیمتیازات( ده رئه نجامی به رده وامی ئه م ئیداره ی���ه ی كۆمه ڵگه ش، كۆی كۆمه ڵگه ده خاته ناو دو الیه نه ی هۆ و به رهه مهێنانی له نێ���وان ده رئه نجام گه نده ڵی و نادادپ���ه روه ری له الیه ك و حزب���ی پایه كان���ی به هێزكردن���ی غه نیمه له الیه كی تر ك���ه به رده وام یه كت���ر به رهه مده هێنن���ه وه و یه كتر به هێزت���ر ده ك���ه ن. كاتێ���ك ئ���ه م پڕۆسێس���ه ده چێت���ه ده س���ته اڵتی حوكمداریه وه ، ئ���ه وه ی جومگه كانی جێبه جێك���ردن بڕیاردروس���تكردن و پڕ ده كات���ه وه ئه ندام���ی حزبه واته حزبڕێژكردن���ی جومگه كان���ی بڕیاره پێداویستیه كانی ڕه چاوكردنی به بێ حكومه ت���داری له ب���واری فیك���ری و پڕۆفیشناڵی و كارامه یی و پسپۆڕیه وه . لێ���ره وه ئی���دی پڕۆسێس���ێكی تر ده بێت بریت���ی ك���ه به رهه مدێ���ت له داماڵین���ی حكومه ت له به ش���ێكی گه وره له توانای مرۆیی پڕۆفیش���ناڵ و پس���پۆڕ به اڵم ناحزب���ی وڕۆژ به ڕۆژ سیس���تمه كه له گ���ه ڵ توندبونه وه ی جه مسه ربه ندیه كه ی كۆمه ڵگه كه سه ده كرێت���ه پرۆفیش���ناله ناحزبیه كه ده ره وه ی سیس���تمه كه ئه گه ر خۆی حزبایه تیه كه ی سروش���تی له گ���ه ڵ سیس���تمه كه نه گونجێت یان نه چێته ژێر ڕكێفیه وه به ته واوی. ئه م جۆره كه حوكمداریله كوردستان شێوازه ی به توندی به س���تراوه ته وه به غه نیمه و ك���وردی حزب���ی به رده وامبون���ی، ناچارده كات كه هه ر كاتێك و هه ر بڕه كه وته ده ست هه وڵی ده سته اڵتێكی مانه وه و زیاتركردنی ئه م ده سته اڵته بدات چونكه ئه وه ته نها ده سته اڵته ده توانێ پش���كی غه نیمه مس���ۆگه ر حزب، مانه وه ی بكاتله ڕێگاش���یه وه نێوان جێگۆڕكێی ت���ر، به واتایه كی بۆیه نیش���تیمانپه روه ری. غه نیمه و ده سته اڵت له وه س���یله وه الی حزبی كوردی له م قۆناغ���ه دا ده گۆڕێت بۆ ئامانج. بۆ هێشتنه وه ی ئه م ئامانجه ش مێژوی حوكمداری هاوچه رخی كوردی ئه وه ی سه لماندوه كه حزبی كوردی هێڵی سوری نیشتیمانی و نه ته وه یی حوكمداری ئه م واقیعه ی تێپه ڕاندوه . ت���ری بازنه یه ك���ی له كوردس���تاندا داخراوی قه یرانی بۆ ناو كۆمه ڵگه ی كوردس���تان به رهه مهێن���اوه ئه ویش بریتیه له ده ستبردن بۆ ته زویركردنی ئیراده ی جه مس���ه ری هاواڵتی و هاوڵاتیبونله كۆمه ڵگه داله س���ندوقه كانی هه ڵبژاردندا ب���ۆ ته واوكردنی بازنه ی )ده سته اڵت – ته زویر(. ئه م كرۆكی میكانیزم���ی بازنه ی���ه ل���ه وه دا چڕ ده بێته وه كه بۆئه وه ی له ده سته اڵتدا بمێنیته وه پێویسته ته زویر بكه یت، هه ر كه له ته زویردا سه ركه وتو بویت ده س���ته اڵتی به رده وام مس���ۆگه ره و به وج���ۆره بازنه ی )ده س���ته اڵت – ته زویر( سیستمی حزبی كوردستان به به رده وامی ژیانی حوكمداری خۆی به رهه مدێنێته وه و ده ستاوده ستكردنی ڕه تكردۆت���ه وه ، ده س���ته اڵتی به رامب���ه ر ئه م���ه ش ك���ۆی هه ل���ی به ره وپێشچونی كۆمه ڵگه و پڕۆسێسی گه ش���ه پێدانی به دیموكراس���یبون و

ن���ی د ه كر و ا ر مه ز ا به د یی و ر بو ئاكردن بڕیاردروس���ت جومگه كان���ی بێمان���ا ك���راون و به تاڵكراونه ت���ه وه له مانای ڕاس���ته قینه . ئه م سیستمه له كوردس���تاندا له حوكم���داری به جۆرێك مه یسه ر بوه و هه ژمونداره و بۆخۆی ته نین���ه وه ی به رده وام���ی و فه راهه مك���ردوه كه ورده ورده حزبی بۆ په لكێشده كات تریش تێنه گالوی ناو پڕۆسێس���ه كه كاتێك كه حزبی ژماره دو ناتوانێ بازنه ی )ده سته اڵت – ته زوی���ر(ی حزب���ی ژم���اره یه ك تێكبشكێنێ ئه وا خۆشی بۆ ئه وه ی پێگ���ه ی ده س���ته اڵت و حوكمداری و غه نیمه ك���ه ی له ده س���ت نه چێ���ت و ده س���ته اڵتی په راوێزی نه كه وێت���ه غه نیم���ه وه ، ئه میش ئه ب���ێ بازنه ی

تایبه تی)ده س���ته اڵت – ته زوی���ر( بۆ خۆی به رهه مبهێنێ، هه مان ش���ێوه ش بۆ حزبی س���ێهه م ك���ه ناتوانێ حزبی ژماره یه ك و دو كۆنترۆڵ بكات ناچار به ده سته اڵت تایبه ت بازنه ی ده بێت – ته زویر بۆ خۆی دروس���ت بكات و به وجۆره ده بینین ساڵ به ساڵ ژماره ی حزبی كوردستانله هه ڵكشاندا ده بێت به اڵم بێگۆڕانی هه ستپێكراوی واقیعی كۆمه اڵیه ت���ی سیاس���ی وئابوریی و ئ���ه م له ئه نجام���ی كوردس���تان. هه م���و بازنه ی قه یرانی ده س���ته اڵت ب���ۆ كۆمه ڵگ���ه پاوانكردن���ه وه ئاس���تێكی گه وره په راوێ���ز ده بێت له هه ڵبژاردنه كاندا وهی���چ ڕۆڵێكی���ان ئی���راده و له دیاریكردن���ی نامێن���ێ جۆری ب���ۆ خۆی���ان متمانه كان���ی ئ���ه و گرێبه س���ته كۆمه اڵیه تیه ی كه نوێ بۆ حزبه كان له هه ڵبژاردنه كاندا ده كرێنه وه . لێ���ره وه ئه و گوته زادانه ڕه تده بنه وه كه ده ڵێن ئه و سیستمی حوكمداریه تیه ی له كوردستاندا هه یه ئه گ���ه ر له جۆری حوكمی باش���یش نه بێت، به مانا فه لس���ه فیه كه ی،ئه وه ك���ه كۆمه ڵگه یه ی���ه ئ���ه و زاده ی هێناوه ، به رهه م���ی به هه ڵب���ژاردن ج���ۆره ئ���ه و له ڕاس���تیدا ب���ه اڵم ته زویرێك���ی زاده ی حوكمداری���ه ئی���راده ی كۆمه ڵگه یه ك���ه كه ڕه نگه فاكت���ه ره ناوخۆی���ی و ده ره كیه كانی كوردس���تان كاتی ئه وه ی پێنه دابێ خ���ۆی و له په راوێزبون���ی به رگ���ری ئیلغاكردن���ه وه ی ئیراده ك���ه ی بكات خۆ ئه گه ر ره خنه یه كیش له كۆمه ڵگه ل���ه م قۆناغه دا له ئ���ارادا بێت ته نها له م ڕوانگه یه وه لێیده گیرێت، كه بۆ قبوڵی ته زوی���ری ئیراده كه ی ده كات

نه ك بۆ ئه و حزبانه ی هه ڵبژاردوه .

حزبی‌غه‌نیمه‌محه مه د كه ریم

مونته دای ئابوریی كوردستان

كاتێك ئه م پڕۆسێسه ده چێته ده سته اڵتی

حوكمداریه وه ئه وه ی جومگه كانی بڕیاردروستكردن و جێبه جێكردن پڕ

ده كاته وه ئه ندامی حزبه واته حزبڕێژكردنی

جومگه كانی بڕیاره به بێ ڕه چاوكردنی پێداویستیه كانی

حكومه تداری له بواری فیكری و پڕۆفیشناڵی و كارامه یی و پسپۆڕیه وه

حزبی غه نیمه بریتیه له پرنسیپ و میكانیزمی

كاری حزبی ڕۆژهه اڵتی)ئه ندامبه ند( كه ئالیه تی ئیشكردنی

حزبتیایدا مه حكومه به دو فاكته ری

سه ره كی، فاكته ری پله ی حزبی و فاكته ری

ئیمتیازات كه به اڵنسی حزبله ناوه وه ڕاده گرێت و له وێشه وه

سه رجه م هه ژمونه كانی به سه ر كۆی

كۆمه ڵگه وه پڕاكتیزه ده كات

کوردبون‌یان‌هۆشیارییەکی‌ئازاد؟

بەشی دوهەم

ملمالنێ���ی سیاس���یی له کۆمەڵ���گای ئێم���ەدا هێندەی هاوتەریب���ە بەدۆخی شەڕ ئەوەندە هاوئاهەنگ نییە بەدۆخی ئاش���تی. ئەم تێکەاڵوبون���ەی ملمالنێ بەجەن���گ پابەندی ئەوەی���ە کە گروپە سیاس���ییەکان ملمالن���ێ بەهۆکارێ���ک بۆ گەش���ەیەکی تەندروس���تی کۆمەڵگا تەماش���ا ناکەن، بەڵکو بەهۆکارێک بۆ لێدان و الوازکردنی پێگەی گروپی یەکەم دەبین���ن. گروپی یەک���ەم له کۆمەڵگای ئێمەدا هەمیش���ە رۆڵێک���ی کاریگەری بنەڕەتی هەبوە له چەشنی وێنابەخشین بەملمالنێ سیاسیی و کۆمەاڵیەتییەکان. ئەم ملمالنێیە له س���ەدەی بیس���تەمدا له پێکدادان���ی خوێناوی���ی نێوان هەردو باڵی ناو پارتی خۆی نماییش دەکات کە پاشان له یەکێتیی و پارتیدا بەرجەستەبو؛ له س���ەدەی بیستویەکەمیش���دا بەپلەی یەک���ەم له ملمالنێی نێ���وان یەکێتیی و گۆڕان���دا بەرجەس���تە دەبێ���ت. پارتی دیموکرات کە له کوردستانی عێراقدا وەکو گروپی یەکەم دروستدەبێت، له بنەڕەتدا پڕۆژەی گروپە ستراتیژییەکانی شاریی کوردییە. گروپە س���تراتیژەکانی ش���ار له مۆدێل���ی خەبات���ی چەکدارییدا پەنا ب���ۆ گروپ���ە س���تراتیژییەکانی گون���د دەبەن، چونکی پێویس���تیان بەپێگەی کۆمەاڵیەتی و ئەزمون و هێزی سەربازیی ئەوانە، تاوەکو ش���ەڕی چەکدارییان بۆ بکەن. کە ملمالنێ دەکەوێتە نێوان ئەم دو گروپە ستراتیژییەی ناو کۆمەڵگای ئێمەوە، ملمالنێی س���ەرەکییان چیدی بریتیی نییە له گەیشتن بەو ئامانجانەی کە له س���ەرەتای دروستبونیان هەڵگری ب���ون، بەڵک���و ملمالنێکەی���ان دەبێت بەش���ەڕی پەراوێزخس���تن و لەناوبردنی بەرامب���ەرو پرس���ی ئ���ەوەی کامی���ان شوڕشگێڕیی سیاس���یی و شەرعییەتی یەکەم���ی هەیە. بۆ ئەم مەبەس���تەش هەریەکەی���ان ئامادەب���ون له قۆناغ���ی جی���ای مێژویی���دا کوالیس���یۆن لەگەڵ دەس���ەاڵتی مەرکەزیدا دروستبکەن، بۆ ئەوەی بەرەکەی تر الوازو تەرە بکەن. کوالیسیۆنی بەرەیەکیان هەرکاتێکیش لەگەڵ مەرک���ەزدا هەبوبێت، الیەنەکەی تر هانای بۆ هێزە دەرەکییەکان بردوە، تاوەکو کۆمەکی سەربازیی و سیاسیی و دارای���ی لێوەربگرێ���ت و دژ بەب���ەرەی

نەیارەکەی بەکاریبهێنێت.گەمەی���ە ئ���ەم میکانیزمەکان���ی له پرۆس���ەی ملمالنێدا تاوەکو ئەمڕۆش بەردەوامە. ش���ێوازی جیاواز بەفۆرم و ئەوەی گۆڕانی بەس���ەرداهاتوە بریتییە ب���ۆ بەردەوامی���ی ت���ر ل���ه دەروازەی بەملمالنێ���ی ئ���ەم گەمەکەران���ە لەناو هاوکێشە سیاسییە ناوخۆیی و عێراقیی و نوێترین نێونەتەوەییەکاندا. ناوچەیی و دەرکەوتی ئەم هاوکێش���ەیەش بریتییە له ونبونی گەمەکەری یەکەم کە دەوڵەتی عێ���راق بو. واتە چیدی بەغدا ئەو ماڵە مەرکەزیی���ە نییە کە وەکو جاران هێزە رویتێبکەن ڕاستەوخۆ سیاسییەکانمان ملمالنێکانیان لەڕێگای���ەوە بۆئ���ەوەی لەگ���ەڵ یەکتر یەکالبکەنەوە، بەڵکو دو هێزی ناوچەیی سەرەکیی بونیان هەیە کە لەڕێ���گای ئەوانەوە، بەچەش���نێک له چەش���نەکان، ملمالنێ سیاسییەکانی کۆمەڵ���گای ئێمە ئاراس���تەو کۆنتڕۆڵ دەکرێن. بەمانایەکی تر چیدی مەرکەزی وابەس���تەیی و ڕێککەوتن���ی سیاس���یی ئیدارەکردنی بۆ نائاش���کرا ئاش���کراو ملمالنێ���کان له بەغ���دادا نیی���ە، بەڵکو ملمالن���ێ هاوکێش���ەو له پایتەخ���ت و ئەم نێونەتەوه ییەکاندایە. ناوچەی���ی و دۆخەش وایکردوە کە چیدی جوگرافیای ئێم���ەدا له کۆمەڵ���گای دەس���ەاڵت له رێگای س���لێمانی - هەولێر- بەغداوە خێزاوونیشتاوی ملمالنێ سیاسییەکانی له رێ���گا بەڵک���و نەنەخش���ێنرێت، س���نورییەکانی دەوڵەتە هەرێمییەکان و فرۆکەخانەکان���ەوە باڵوێزخان���ەو ئاراس���تە بکرێت و بۆ نەخشەس���ازیی

بکرێت.ئەم دۆخەش بۆ هێزێکی وەکو گۆڕان کە له دوێنێدا ئۆپۆزیسۆن بوو ئەمڕۆش پڕوکێنەرە، بەش���دارە، له دەس���ەاڵتدا چونک���ی ئ���ەم هێ���زە نوێیە ن���ە ئەو پشتیوانی و متمانەیەی هەیە کە دو هێزە سەرەکییەکەی سلێمانی و هەولێر لەروی

ئەمنیی و ئابوریی و سیاس���ییەوە لەگەڵ ئێ���ران و تورکیادا هەیان���ە، نە خاوەنی هێ���زی چەک���داری ئۆرگانیزەکراوەو نە پەیوەن���دی ئابوری زەبەالحیش بەم دو ئەم لەپاڵ دەوڵەتەی دەبەس���تێتەوە. چەن���د ڕەهەندانەش���دا حاڵەتی جەنگ سیس���تەمی قەیرانی داع���ش و لەگەڵ دارایی���ش دۆخی ملمالنێی له کۆمەڵگای ئێم���ەدا هێندەی ت���ر خانەبەندکردوەو نێوان بزوتن���ەوەی گۆڕانی خس���تۆتە مەنگەن���ەی یەکێتیی-پارت���ی، ئێرانی-تورکیی���ەوە. ئەم���ەش ن���ەک تەنه���ا لەبەرئەوەی ه���ەردو وەزارەتی دارایی و پێش���مەرگەیان بەدەس���تەوەیە، بەڵکو لەبەرئ���ەوەی ئ���ەم ش���ەڕە لەبرییەی یەکێتیی و پارتی بۆ ئێ���ران و تورکیای دەک���ەن، ئەمانیش دەکات بەبەش���ێک ئیقلیمی���ی و هەیمەن���ەی له ملمالنێ���ی جەن���گ دژ بەتی���ڕۆر له کوردس���تاندا. مەدەنیی ملمالنێ���ی دۆخ���ەش ئ���ەم له کوردستاندا بەهەمو ڕەهەندەکانییەوە لەسەرەتاوە ئۆپۆزیسۆن کە خنکاندوە کاری لەس���ەر دەکردو لەروی ئێتیکی و هەرئەم دەژیا. لەس���ەری سیاسییەوە جەبرانەش���ە وایکردوە ک���ە بزوتنەوەی گ���ۆڕان بکەوێت���ە ناو هاوکێش���ەیەکی گرنگ���ی له رەهەندێک���ی ئاڵ���ۆزەوەو ژیانی سیاس���یی خ���ۆی داماڵرێت کە ڕەخنەکردن���ی سیس���تەم و ملمالنێ���ی مەدەنیی سیاس���ییە بۆ چاکس���ازیی. کۆنسێپتی گۆڕانیش له ئێستادا بریتییە له دروس���تکردنی رێککەوتنی سیاسیی و ڕازیکردنی پارت���ی له هەولێرو یەکێتیی له سلێمانی کە دەش���ێت بەناڕازیکردنی بنکەی جەماوەریی خۆی کۆتایی بێت. هۆکاری سەرەکی ئەم دۆخەش بریتییە له نەبون���ی ش���ەفافییەتی سیاس���یی و کاڵبونەوەی تەواوی گوتارە سیاس���ییە

ئەڵتەرناتیڤەکان.لەپاش ئەم رێککەوتنە سیاسییانەی هەولێ���رو س���لێمانی وێن���ەی ملمالنێ بەچەش���نێک ئێم���ەدا له کۆمەڵ���گای نەخشەکێشراوە کە هێزە سیاسییەکان لەگ���ەڵ یەکت���ردا له ش���ەڕێکدان ک���ە ئەودیوی دی���وی نیی���ە. ش���ەڕکەری له بونی بریتیی���ە هاوکێش���ەیەش ئەم شەڕکەرێکی زۆر کە شەڕێک نییە لەگەڵ یەکتردا بیگێڕن. ئەم دۆخەش سکونێکی سیاسیی دروستکردوە کە بۆ ملمالنێی کۆمەاڵیەتی بۆنی گۆڕستانێکی سیاسیی گ���ەورەی لێدێت، چونکی نە جەوهەری شەڕەکان و نە خەونی شەڕکەرەکان بۆ گەشەی کۆمەاڵیەتیین، بەڵکو له حاڵەتی هەروەلەی سیاسییدان کە هەریەکەیان خەریکی گرتنی س���ەنگەری پۆس���ت و پایەی���ە و نازانرێت کەی فەرمانی مارش

دەردەچێت.

سازان پرۆسێسێكی ناچاریه ، به مانای گه یش���تن به چاره س���ه رێكی گونج���او ناكۆكه كانداو، جه مس���ه ره له نێ���وان پنتی ناوه ڕاستی ملمالنێكانه ، )ئه رنت لیبهارت( له كه سه سه ره تاییه كانه ،باسی له م تێزه كردبێت، له فكری سیاس���ی خۆرئ���اوادا و ده ڵێت )س���ازان بریتیه له س���تراتیژیه تی ئیداره ی ملمالنێكان، گونجان���دن ه���اوكاردی و له ڕێگ���ه ی له نێوان )ئیلی���ت( له جیاتی ملمالنێ و بڕیاره ده س���ته جه معی���ه كان، كه واته له دیالۆگ و به ش���ێكه ڕاسته )سازان( گرنگی به ش���ێكی كه لێكحاڵیب���ون، پێكه وه ژیانی ئاش���تیانه یه ، به اڵم به و مه رج���ه ی له چوارچێوه ی به رژه وه ندیه

گشتیه كه ده رنه چێت.كه ی سازان پێویسته ؟

بێ���ت بریت���ی س���ازان ئه گ���ه ر له ته نازول���ی دژه كان ب���ۆ یه كتری���ی ، به وات���ای وازهێنانی به ش���ێكه له مافه دیموكراسیه كانی خه ڵكی ، بۆ گه یشتن به ڕێككه وتن، كه واته الیه نه ناكۆكه كان ده یه وێت هه ریه كه و پڕۆس���ه یه دا له م زیانی كه مترین ده ستكه وت و زۆرترین به ربكه وێ���ت، ئه م كرده ناچاریه ش بۆ هه مو كاتێك ڕاس���ت نیه و، پێویستی به بارودۆخی تایبه ت و گرفته ناوخۆیی و ده ره كیه كان و ئ���ه و قه یرانانه وه هه یه كه ڕوده كات���ه هه ر واڵت���ێ ، به نمونه س���اڵی 2003-2004 كه حاكمی مه ده نی ئه مه ریكیه كان )بۆڵ بریمه ر( له عێراق بو ئه و كاته ش بارودۆخی سیاس���یی عێ���راق له وپه ڕی گرف���ت و قه یراندا بو پڕۆژه یه كی ئاماده كرد، بۆ س���ازانێكی نیش���تیمانی هه مه الیه نه و، ئه نجومه نی

حوكم���ی پێكهێن���ا ل���ه 25 ك���ه س، هه ریه كه له شیعه به 13 كه س به شدارو س���وننه به 5كه س و ك���ورد به 5كه س و مه س���یحیه كان به 1كه س و توركمانیش به 1ك���ه س ئه مه ش ب���ۆ كاتێك بو تا تێپه ڕێت و هه مه ج���ۆره كان قه یران���ه الیه نه سیاس���یه كانی قه واره و حزب و عێراق، خۆ بۆ هه ڵبژاردن ئاماده بكه ن، له م نمونانه له هه رێمی كوردس���تانیش گ���وزه راوه وه ك )ففت���ی به ففتیه كه (په رله مانی هه ڵبژاردن���ی یه كه مین ی

كوردستان و ...تاد.گرێی به رژه وه ندیی سازان

الی حزبی كوردیی مه ده نیانه ی خه بات���ی بێئه زمونیی پارت و ق���ه واره كوردیه كان، به درێژای مێژوی س���ه ده ی ڕابردو، تا هه نوكه ش وای كردوه له گۆش���ه نیگای ته س���كی هه م���و حزبی���ه وه ، شه خس���یی و پێ���وه ره كان پش���تگۆێ بخ���ه ن و نه پرۆس���ه ی هه ڵب���ژاردن و ن���ه ده نگی ده نگده ر و، نه مۆرالی سیاس���یی و نه فه زای گش���تیی به هه ن���د وه ربگیرێت، نمونه ی ئه و بێبه هاكردنه ی هه ڵبژاردن و له دوانمایش���ی كردن���ه ش بیڕێزی���ی خۆیدا و پ���اش 219 ڕۆژ له هه ڵبژاردنی ئ���ه و پارێزگاكان���داو، ئه نجومه ن���ی ش���ارێكی وه كو ئیداریه ی بۆش���اییه سلێمانی تێكه وت گه یشته چڵه پۆپه ی بێڕێزیكردن، به ده نگ و سه نگ و مێژوی پڕس���ه روه ریی ئه و ش���اره .. به بڕوای پاوانخوازیی و له عه قڵیه ت���ی من جگه به رژه وه ندیی كه سه خۆسه پێنه حزبیه ناهوش���یاره كان زیاتر ئ���ه و ملمالنێیه هیچی ت���ر نه بو، كه به داخه وه ده یڵێم هه ردو الیه ن���ی ملمالنێكه )یه كێتیی و گ���ۆڕان( به قه ده ر یه ك پش���كیان له و نابه رپرس���یاریه تیه دا هه ب���و + الیه نه به رژه وه ندی���ی پارێزه كان���ی تری ئه و ئه نجومه نه ، كه واته ئه گه رچی س���ازان له زۆر قۆناغ���دا ڕۆڵێكی یه كالكه ره وه و پۆزه تیف���ی ئه گێڕێ ، به اڵم الی كورد و سیاس���یه ك���ورده كان ناچێته خانه ی

به رژه وه ندیی گشتیه وه .سازانی ستراتیژیی

ئه ش���ێ پارت و الیه نه سیاسیه كانی

كورد، له س���ه ر چه ند پرسێكی گرنگی چاره نوسس���از ڕێكبك���ه ون و، چیت���ر زۆرین���ه ی ده نگ���ی ب���راوه خاوه ن���ی بڕیاربێت و ئه م تێزه ش بكرێته نه ریتێكی سه رده میانه ی ملمالنێكان، به ئاڕاسته ی دیموكراس���ی و پێگه ی به هێزكردن���ی پێشكه وتن.. ئێمه پێویسته ئه م جۆره سازانانه له ستراتیژی سیاسیی خۆماندا به چه سپاویی بهێڵینه وه و هه مو الیه ك

كاری له سه ر بكات.ده ستاوده ستكردنی پرنس���یپی -1ده س���ته اڵت، له ڕێگه ی س���ندوقه كانی پارێزگاریكردنی مافی ده نگدان���ه وه و، ئه رك و به دیاریكردن���ی هاواڵتیب���ون

ماف و ئازادیه كانه وه .له پێویس���تیه نوێكاری���ی -2كه س���ێتیی و باری كۆمه اڵیه تیه كان و، فێركردن و په روه رده و مافه كانی ژن و،

نه ته وه ی���ی شوناس���ی پاراس���تنی به وپێیه ی نوێخوازیی پێوه ری گه شه ی

كۆمه ڵگایه .3- الیه نی جیێوس���تراتیژیی واڵت و پارێزگاریكردنی و وه الی بۆ شوناسی

كوردبون و خاكی كوردستان.ئه مان���ه و هه ندێ پرس���ی هاوبه ش، پیرۆزیه كان���ی واڵت ده كرێ���ت وه ك س���ه یری بكه ین و هه مومان له س���ه ری

هاوڕابین.به ڕای من هه ردو الیه نی )س���ازان( ده ره���ه ق گه وره ی���ان غه درێك���ی به س���لێمانی و ده وروبه ره كه ی كرد كه

ده توانرا ڕێگه ی تر بگرنه به ر وه كو:پێ���ی ئه نجومه نه ك���ه ئه گ���ه ر -1پارێ���ز به رژه وه ندی���ی دابگرتای���ه و، نه بوایه ئه یانتوانی له ڕێگه ی ده نگدانی ئ���ازاد و نهێنیه وه یه كالیی بكه نه وه كه به داخه وه من هی���چ ئاینده یه كی ڕون

له و ئه نجومه نه به دیناكه م.كۆمه ڵی ڕێكخراوه كانی ده توانرا -2مێژویی به ڕۆڵی هه س���تانایه مه ده نی خۆیان و فشاری شێوازه كانی خۆیان، جه ماوه ریان به كاربهێنایه به اڵم ئه وه ش

هه ر نیشانه ی نائومێدیه .دادگاش ده یتوان���ی ڕۆڵ���ی -4بگێڕێت خۆی دادپه روه ران���ه ی كاراو

له یه كالییكردنه وه ی ئه و كێشه یه .الیه ن���ه ، دو ل���ه و هه ری���ه ك -4ده یانتوانی به ش���ێوه ی ئۆپۆزس���یۆن له ئه نجومه نه كه دا به ش���داربن و، وازیان

له به رژه وه ندیه كانیان بهانیایه .هه ڵبژاردنه كانیش كۆمس���یۆنی -5پێویس���ت بڕی���اری ده یتوان���ی

به هه ڵبژاردنیشه وه بدات.س���ازان گه رچی بێت، هه رچۆن���ێ پێویس���تی ته ندروس���ت و الیه ن���ی رۆژگاری���ش بێت، ب���ه اڵم ئومێده وارم نه بێته ڕێگر و گرفت له به رده م پرۆسه ی دیموكراس���یی و گۆڕان و گه ش���ه كردنی هه رێم، دواپرسیاریش���م له )یه كێتیی و گ���ۆڕان( ئه وه ی���ه وێ���ڕای پیرۆزبایی گه رمم له هه ڵه بجه ی ش���ه هید و خه ڵكه تێكۆش���ه ره كه ی ، ئه گه ر ئ���ه م قه زایه نه بوایه ته پارێزگا له سه رچی سازانتان

ده كرد؟

ئه گ���ه ر باڵوكردن���ه وه و گه وه ركردن و بۆ س���ه ركرده كان به وێنه ی ره واجدان ح���زب و الیه نه سیاس���یه كانی هه رێمی پرسیار و كوردس���تان جارێك جێگه ی له س���ه ركردن بێت، مایه ی هه ڵوه سته ئه وا بۆ حزبێكی سۆش���یال دیموكرات و )مۆدێرن(ی وه ك )یه كێتیی نیشتیمانی كوردس���تان( س���ه دان ج���ار! كاتێك ده بینیت له نێ���و بازگه كان وله نێو ژور و هۆڵ���ی بین���ا حكومیه كان وبه دی���واری پرده كانه وه وله گش���ت جێگایه ك وێنه ی به رێز )مام جه الل( هه ڵده واسرێت و رۆژ به رۆژ ژماره ی ئه و وێنانه له زیادبوندان به تایب���ه ت له زۆنگی )ئه م���ال(، هه قی له رۆش���نبیر و پرس���یاره ئه و خۆمانه بروانامه كان و كراوه و خاوه ن سه ركرده دڵس���ۆزانی نێو ئه م حزب���ه بكه ین كه داخۆ كێ���ن ئه وانه ی له نێو ئه م حزبه دا نایه نه وێت واز له م نه ریته ناشارستانیانه بهێنن و ده مانگه رێننه وه بۆ ده یان ساڵ

له مه وپێش؟!ئه وه ی جێگه ی سه رنجه باڵوكردنه وه ی وێنه ك���ه ی )مام ج���ه الل(ه تا هه نوكه وه ك سه رۆك كۆماری عێراقی فیدراڵ! له سه ر دیكه كه سایه تیه كی له حاڵێكدا كورسی س���ه رۆكایه تیه و ئه گه ر وێنه ی به گریمانه ی���ی كۆماری���ش س���ه رۆك باڵوبكرێته وه ئه وه مافێكی سروش���تی ئه وه ، كه س���یش نكوڵی ل���ه وه ناكات كه ئێس���ته )مام جه الل( ته ندروستی باش نیه و النی ك���ه م له ژێر چاودێریی پزیش���كیدایه ، تۆ بڵێی باڵوكردنه وه ی ئه م وێنان���ه و گه وره كردنی قه باره یان و

خه رجكردن���ی پاره یه كی زۆر تێیاندا چ خزمه تێك به كه س���ایه تی )مام جه الل( بكات و له كوێی دونیای مۆدیرنه و هه زاره ی س���ێهه م و س���ه رده می گڵۆبالیزه یشن و ئاسمانه كراوه كاندا جێگه ی ئه م نه ریته

به سه رچوه ده بێته وه ؟!كوچ���ه و ش���ه قام و دیمه ن���ی ك���ه كۆاڵنه كانی به غدا و هه ندێ له شاره شیعه نشینه كانی خواروی عێراق ده بینیت كه یه كپارچه به وێنه ی س���ه ركرده ئاینیی و مه زهه بی���ه كان ته ن���راوه ، هه س���تێكی بێزاركه ر ده رونت داگیر ده كات و له خۆت ده پرس���ی خودایه هێش���تا كه سانێك به س���ه ركرده كان پیرۆزیی ك���ه ماون ده ده ن و ل���ه م نێو ئه م گش���ته قه یرانه دارایی و سیاس���یه ی ك���ه به رۆكی ئه م واڵته ی گرتوه ،هێش���تا ه���ه ر خه میان ره نگردنی ره ن���گاو هه ڵواس���ین و الی وێن���ه كان و گه وره كردن���ی قه باره یانه ! من دڵنیام ئه گه ر كه س���ێك نه بێت ئه م له سه ركرده كانی به هه ندێك دیاره ده یه نێو )یه كێتیی نیشتیمانی كوردستان( هه س���ت هه م���ان بوه س���تێنێت، هاونیش���تیمانیانی بۆ ده گوازرێت���ه وه كوردستان و ئه و كه سانه ی به مه به ستی هه رێمه ئه م س���ه ردانی گه ش���تیاریی

ده كه ن .ره واج ئه وان���ه ی پێده چ���ی به باڵوكردن���ه وه ی ئ���ه م وێنانه ده ده ن بیانه وێت شه ڕی باڵوكردنه وه ی وێنه كانی )بارزان���ی ( له ده ڤ���ه ری )ئه وال( ی پێ بكه ن، وه ك ده رهاویشته یه كی قێزه ونی ش���ه ڕی ناوخ���ۆ، ئه وانه به حس���اباتی ده یانه وێ���ت خۆی���ان سیاس���یانه ی به گ���ه وره كردن و باڵوكردن���ه وه ی ئه م وێنان���ه )س���یمبول(ب ون���ی )م���ام جه الل( ت���ۆخ بكه نه وه و له یاده وه ریمان نه سرێته وه و ئه وه ش هه ڵه گه وره كه یه ، پاراس���تنی )س���یمبول( بون���ی )مام جه الل( وه ك كه س���ایه تیه كی سیاسی و بیروبۆچون و به باڵوكردنه وه ی كاریگه ر سیاس���یه كانی چاره س���ه ره ت���ه رح و به هه وڵه كانی به ره واج���دان ده بێ���ت، ب���ۆ پێكه وه ژیان���ی چی���ن و نه ت���ه وه

جیاوازه كانی عێراق و هه رێمی كوردستان خه باتی به مێژوی به بایه خدان ده بێت، رۆش���نبیریی و رۆژنامه وانی���ی ده بێت، گشتی و ش���ه قامه به داگیركردنی نه ك پرده كانی په رینه وه ی هاواڵتیان و بازگه حكومیه كان به وێنه كانی ئه و سه ركرده

سیاسیه ده گمه نه .

13 )459( سێشه ممه 2014/12/30 birura.awene@gmail.comبیروڕا

ئاراس فه تاح

لەبەرئەوەی ئەم شەڕە لەبرییەی یەکێتیی و پارتی

بۆ ئێران و تورکیای دەکەن، ئەمانیش دەکات بەبەشێک

له ملمالنێی هەیمەنەی ئیقلیمیی و جەنگ دژ

بەتیڕۆر له کوردستاندا ئەم دۆخەش

ملمالنێی مەدەنیی له کوردستاندا بەهەمو

ڕەهەندەکانییەوە خنکاندوە

)سیمبول( بونی )مام جه الل( وه ك

كه سایه تیه كی سیاسی و كاریگه ر به باڵوكردنه وه ی

بیروبۆچون و ته رح و چاره سه ره

سیاسیه كانی ده بێتنه ك

به داگیركردنی شه قامه گشتی و پرده كانی

په رینه وه ی هاواڵتیان و بازگه حكومیه كان

به وێنه كانی

شەڕکەری بێشەڕو شەڕی بێشەڕکەر

سازان الی كورد بۆته سیسته می حوكمداریی

19 »»

ڕه شاد حسین

شه ڕكردن به وێنه كانی )مام جه الل(

د.یه حیا عومه ر رێشاوی

گه رچی سازان الیه نی ته ندروست و

پێویستی رۆژگاریش بێت

به اڵم ئومێده وارم نه بێته ڕێگر و گرفت له به رده م پرۆسه ی

دیموكراسیی و گۆڕان و

گه شه كردنی هه رێم

له بابه تێكی پێشوتردا باسمان له هه ندێ له ژێرخان وریشه مێژوییه كانی كاریگه ربونی ئایدۆلۆژیای ئیسالمی نوێ به هه ندێ روی

ماركسیزم كرد.زۆر هه وڵده ده ی���ن بابه ته ش���دا ل���ه م به كورت���ی و وه ك له سه ر وه س���تانێكی خێرا ئاماژه به هه ندێ دیوو بواری لێكچونه كانی نێوان چه پی شۆڕشگێڕ و ماركسیزم له سه ر هه ردو ئاستی تیۆر و ئه زمونی پیاده كردنی ده سه اڵت، له گه ڵ توندڕه ویی و رادیكالیزمی ئیس���المی و له و نێوه نده ش���دا )داعش(دا بكه ین. بۆ ئه وه ی زیاترئه و راس���تیه مان بۆ ده ربكه وێت، كه )داعش(پێش هه ر ش���تێ زاده ی ئاڵ���ۆزی و دژ به یه ك���ی و شكس���تی ده وڵه ت و نه هامه تی و میكانیزمه كانی دنیای مۆدێرنه ، توندڕه ویش تا راده یه ك ملكه چی جێگۆڕكێ���ی له خولخ���واردن و جۆرێ���ك

شارستانی و ئایدۆلۆژی و جوگرافیه .ب���ۆ نمون���ه له په نجاكانه وه ت���ا كۆتایی هه فت���اكان و تا رادده یه ك هه ش���تاكانیش ماركسیزم و به شێ له گروپه چه په كان هێمای ترۆر و زه بری شۆڕش���گێڕانه و، پیاده كردنی پێش���ه نگی شۆڕش���گێڕانه ی لینینزم بون، ب���ه اڵم ل���ه دوای پاشه كش���ه كردنی ئ���ه م قوتابخانه یه له س���ه ر هه ردو ئاستی فكری و ملمالنێ جیهانیه كه دۆڕاندن���ی مه یدانی و، له به رامب���ه ر س���ه رمایه داریدا، له ئێس���تادا توندوتی���ژی و ترۆری ئیس���المی )به ناوی ئیس���المه وه ئه نجام دراو( و دنیای ئیسالم و به تایبه تیش خۆرهه اڵتی ناوه ڕاس���ت، ئه و

رۆله ده گێڕن.باس���كردنی له یه كچونه كانی نێوان ئه م دو مۆدیله جیاوازه لێكنه چوه ش، له م خااڵنه ی

خواره وه دا كورت ده كه ینه وه :یه كه م: به رهه می قه یران و په رچه كردار

هه ردو مۆدیله كه له روی مێژویی و واقیعی یه وه به رهه می قه یرانن و له وێوه س���ه ریان هه ڵداوه و ته ش���ه نه یان كردوه ، به گه ڕانه وه بۆ مێژوی س���ه رمایه داری س���ه ده ی نۆزده له خۆرئ���اوا و به تایبه تی���ش ئه وروپا، له وه تێده گه ین كه )ماركس���یزم( په رچه كردار بو به رامبه ر دژابه یه ك���ی و قه یرانه كانی ناو هه ناوی سه رمایه داری و، ته ماحی بێ سنوری س���ه رمایه و س���ه رمایه داری ب���ۆ ره تاندنی تاقه تپروكێنی چینی كرێكار و زه حه تكێش، له به رامبه ر ژیانێكی كوله مه رگی و،كه متریندا

هاتو ده سته به ریدا . سته می چینایه تی سه ده ی نۆزده له الیه ن س���ه رمایه دارییه وه به رامبه ر چینی كرێكار كه هه ندێ كات ده گه یش���ته ئیشپێكردنی رۆژێك���دا، له ش���ه و و كاتژمێ���ر )16(به رامبه ر موچه یه كی ك���ه م و، نه بونی هیچ ده س���ته به ره یه كی كۆمه اڵیه تی ، هۆكارێكی گرنگی شكڵگرتنی تیۆری ماركسیزم و دواتر یه كی به ئایدۆلۆژی باڵوبونه وه ی وگۆڕان���ی شۆڕش���گێڕی تۆڵه س���ێن بو، رادیكالیزمی ئیس���المی و ده ركه وت���ه هه رتونده كه ش���ی له ئێس���تادا كه له )داع���ش( و هاوێنه كانیدا به رجه س���ته ده بێ���ت، به هه م���ان ش���ێوه به رهه می شكستی ده وڵه ت و قه یران و كێشه و نه هامه تیه كان���ی ناوچه كه یه ، به جۆرێك كه ئه گه ر ئه و واقیعه نه بوایه هه ر له بنه ڕه ته وه ، ئه و ئامێزه ده رونی و كۆمه اڵیه تی و سیاسی یه ی ده س���ت نه ده كه وت. تا تیایدا له دایك بێت و په روه رده ی كات و ئاماده ی له خۆگرتنی بێ���ت. به گه ڕانه وه یه ك���ی خێ���را به مێژوی )50(س���اڵی رابردوی ناوچه كه دا ده بینین، س���ته مكاری رژێم���ه كان و،، عه لمانیه تێكی س���ه پێنراوی دابڕاو له دیموكراسی و، رژێمه پۆلیسیه كان و، ئه و نه هامه تی و كاردانه وانه ی لێیان كه وته وه ، رۆڵی بنه ڕه تیان له په ره دان

به توندڕه ویی ئیسالمیدا هه بوه .به جۆرێ���ك ك���ه ئه گ���ه ر ف���ه زای پ���ڕ ناس���ریزمی ترس���ناكی له وه حش���یه ت و په نجا و شه س���ته كان له میس���ر و، كوده تای ل���ه )1978( و، له ئه فغانس���تان چه په كان پادش���ایه تی ئێران و، دواتر رژێمه سۆشیال كوده ت���ا ناسیوناله س���ه ركوتكه ره كان و. سه ربازییه كان نه بوایه ، ته كفیر و توندڕه ویی و جیهادگه رایی به و جۆره ی ده بینین، یان هه ر له بنه ڕه ته وه سه ریانهه ڵنه ده دا، یان ئه گه ر له په راوێزی كۆمه ڵگادا سه ریشیانهه ڵبدایه ، ده مانه وه و، هه ل و مه رجی گه ش���ه كردنیان نه ده كه وته به رده ست. هه مو ئه و هێزانه ی په رچه ك���رداری ق���وڵ و قه یران���ی زاده ی دڵ���ڕه ق، به رامبه ر واقیعێك���ی توندیش���ن به گشتی سه رس���ه خت ده رده چن و، گیانی

تۆڵه كردنه وه و سنوربه زاندن له به كارهێنانی زه بر و زه نگ و خوێنڕێژی به س���ه ریاندا زاڵ ده بێت و، قه یرانیش به خوڵقاندنی قه یرانێكی تر چاره س���ه ر ده كه ن، كه له راستیدا ئه وه

پێی ناوترێ چاره سه ر .دوه م: ئایدۆل���ۆژی ب���ون و پۆلێنكردنی

كۆمه ڵگاهه ردو مۆدیله كه پشت به ئایدۆلۆژیایه كی توند ده به س���تن ئه مه ش وایكردوه جۆرێك به خوێندن���ه وه و، له پیرۆزی وره هاگه رای���ی دیدگاكانیان به ره نجامگی���ری و تێڕوانین و، ببه خش���ن. وه هه روا به س���انایی خۆیان بۆ به رامب���ه ری فكری و سیاس���ی و ئایدۆلۆژی نه كه نه وه ، به ڵكو ه���ه ر له بنه ڕه ته وه دانی پێ���دا نه نێن و، بڕوایان به گفتوگۆ له گه ڵیدا نه بێ���ت، ئه گه ر پێویس���ت بو وتوێژ له گه ڵ بكه ن، ئه ویش وه ك ته كتیكی قۆناغبه ندی و ملمالنێكان به ڕێوه بردن���ی پێویس���تیه كی له گ���ه ڵ به رامبه ردا ته ماش���ا ده كه ن، نه ك وه ك ئامرازێك���ی له یه كت���ر تێگه یش���تن و، به یه كه وه ژی���ان! چونكه هه ر له بنه ڕه ته وه هه ردو ئایدۆلۆژیاك���ه به رامبه ر وه ك بابه ت س���ه یر ده كه ن نه ك وه ك بك���ه ر و الیه نێكی جی���اوازی دانپیان���راوی خ���اوه ن م���اف و

كه سێتی و دیدگا.ئایدۆلۆژیای س���ه له فیه تی جیهادی وه ك روه تیۆریه كه ی توندڕه ویی ئیسالمی ، جیهان به پانتاییه ك ده بینێ بۆ ملپێكه چكردنی بۆ تێزه كانی . ماركسیزمیش به هه مان شێوه به اڵم به ئاراس���ته یه كی ت���ردا. هه ردوالش كۆمه ڵ���گا له س���ه ر بناغ���ه ی ئایدۆلۆژی���ه

سه ختگیره كه دابه ش ده كه ن. س���ه ره تا جیه���ادی س���ه له فیه تی الی ده س���ت ناموس���ڵمان به موس���ڵمان و پێده كات و، له به ره نجامی كۆتاییشدا له ماڵه

ده ستنیشانكردنی ده گاته مه زهه بیه كه شدا ئه وان���ه ی له گ���ه ڵ ئ���ه ودان و په یمانی پێ

ده ده ن و، ئه وانه ی به و جۆره نین.ماركسیزمیش له سه ر بناغه ی چینایه تی ئ���ه م كاره ی كردوه و، كۆمه ڵگای له س���ه ر بناغ���ه ی چین���ی كرێ���كار و س���ه رمایه دار دابه شكردوه ، له م دابه شكردنه دا كه سنوری نێ���وان ناس���نامه و كلتوره جی���اوازه كان، ب���ا له چوارچێ���وه ی یه ك واڵتیش���دا بێت ئایدۆلۆژیای زێوانه كانی ده كات! خوێناوی زاڵ ده س���ت به س���ه ر هه م���و جومگه كانی ده سه اڵتدا ده گرێ و، سزای خۆنه گونجاندن و خۆبه ده س���ته وه نه دانی گروپه جیاوازه كانی س���ه ركوت ده بێت���ه ده وڵه تی���ش، ن���او پاكتاوكردن، پاكتاوكردنه ترسناكه جۆراو جۆره كانی س���تالین و شۆڕشی رۆشنبیری ماد و، ئه زمونی بۆ پۆلیسه كانی كه مبۆدیا و زۆر شوێنی تر و، ره فتاره كانی )داعشیش( له عێ���راق و س���وریا به رامب���ه ر شوناس���ه جیاوازه كان و، هه ندێ گروپ و نه یاره كانیان، پشتڕاس���تی ئه و بۆچونه ی س���ه ره وه مان

ده كه نه وه . له راستیش���دا هی���چ فۆرمێكی سته مكاری و زه بر و زه نگی سیاسی نی یه ، پش���ت به جۆرێك له پۆلێنكردن نه به ستێ ، بۆ ره وایه تیدان و پاس���اودانی تاوانه كانی و، خه وبینین به كۆمه ڵگایه كی هه ماهه نگی بێ جیاوازی و، بااڵده س���ت كردنی شوناسێكی تاك ره هه ن���د؟! یه ك���ێ له جیاوازییه كانی س���ه ركوتكه ره كانیش رژێمه دیموكراسی و له هه ڵوێس���تی هه ریه كه ی���ان به رامب���ه ر جیاوازی یه وه ده رده كه وێت و ده خه مڵێن. له سایه ی سته مكاریدا جیاوازی سه ركوت ده كرێت و له دیموكراسیدا به ماف داده نرێت. له ئاس���تی بون جی���اواز له ئیسالمیش���دا ناس���نامه ی ئاینی جیاواز وه ك ماف سه یر ك���راوه و، جیاوازییه كان���ی تری���ش بابه تی هه ڵوێس���ت دیاریكردنی ئه و نه بون و نه رمی نوان���دن و قبوڵكردنی جی���اوازی ئاینیش، داننان به جیاوازی یه كانی تر ده كاته نیمچه

به ڵگه نه ویست و سانا. سێهه م: بڕوابون به زه برو زه نگی شۆڕشگێڕانه و ب���ێ بڕوای���ی به ریفۆرم وچاره س���ه ری مام

ناوه ندی خاڵێكی تری هاوبه ش���ی نێوان ئه م دو ره وته باوه ڕی پته ویانه به به كارهێنانی هێز و توند و تیژی و ره تكردنه وه ی چاره س���ه ری

مام ناوه ندی و دیدی ریفۆرمخوازانه . ك���ه ئ���ه وه ش له جه وه���ه ردا جاڕدانی مه رگی سیاسه ته ، سیاسه ت له سایه ی ئه م بۆئیداره كردنێكی ئایدۆلۆژیا خوێناویانه دا، توندوتی���ژی ملمالنێ���كان و، هه وڵ���دان بۆ پاوانكردن���ی ده س���ه اڵت و، كۆنترۆڵكردنی به رامبه ر و، خۆ به رزگاركه ر نیشاندان كورت

ده بێته وه ! وات���ه زه ب���ر و زه نگ ناگۆڕێ���ت به هێز و، هێزیش وه ك ئامرازێ به ده ست سیاسه ته وه نابێ���ت. به ڵك���و زه بروزه ن���گ له ف���ۆرم و به س���ود وه رگرتن جیاوازه كانیدا ده ركه وته له دیدی فۆكۆبۆ ده س���ه اڵت و، سروش���تی ده سه اڵتی مۆدێرن، ده بێت به تاكه فۆرمی

سیاسه ت.دۆخی ئاس���ایش دۆخی جه نگ ده بێت، كۆمه ڵگاش ده گۆڕێت بۆ سه ربازگه وهێزێكی به رده وام ئام���اده بۆ به رگری له خۆكردن و، په الماردان���ی دوژمن���ه ئایدۆلۆژیی���ه كان، ریفۆرمخ���وازی دی���دی ره تكردن���ه وه ی خاڵێك���ی گرنگی هاوبه ش���ی نێوان هه ردو ئایدۆلۆژیاكه یه . ماركس���یزم ریفۆرمخوازی به جۆرێ له الدانی ئایدۆلۆژی و هه وڵدانه بۆ پینه و په ڕۆكردنی رژێمی س���ه رمایه داری و درێژه دان به ته مه نی ئه و ده زانێ ، پێشی وابو رژێمی س���ه رمایه داری ده بێ���ت له بناغه وه هه ڵته كێن���رێ و تاك���ه ئامرازی���ش بۆ ئه و مه به س���ته ئاماده كردنی چین���ی كرێكاره ب���ۆ ش���ۆڕش وبه كارهێنانی زه ب���ر و زه نگی

شۆڕشگێڕانه یه .ئه گه ر ماركسیزمی كالسیك و شۆڕشگێڕ لینینیه كه ی���دا، له به رگ���ه به تایبه تی���ش پابه ندب���ون به به كارهێنان���ی زه بر و زه نگی دیاریكردنی به پێوه رێك���ی شۆڕش���گێڕانه ئاستی په ی بردن به هۆشیاری چینایه تی و دڵس���ۆزی ب���ۆ ئایدۆلۆژیا زانیبێ���ت، ئه وا س���ه له فیه تی جیهادی و )داعش(یش، وه ك توندڕه وترین ده ركه وته ی ئه م قوتابخانه یه ، یه كتاپه رستی ، باوه ڕ و مه سه له ی به توندی ب���ۆ ئاماده گ���ی جیه���اد و به چه مك���ی به كارهێنانی هێز ده به ستێته وه . به جۆرێك له لوتك���ه ی پۆلێنكردن���ه توندڕه ویه كه ی خۆیدا، حه س���انه و شوناس���ی باوه ڕ له هه ر موسڵمانێك داده ڕنێت، كه ئه و په یوه ندی یه ی نێوان باوه ڕ و یه كتاپه رس���تی و جیهاد به وات���ا جه نگی یه كه ی ، به و جۆره بێنێت و تێی نه گات! تینوێتی بۆ خوێنی به رامبه ر و، میكافیلل���ی بون له به كارهێنانی هێزدا، الی ه���ه ردو ئایدۆلۆژی���ا و مۆدیله ك���ه ، ده گاته ئاستێكی ترس���ناك. ڕه شه كوژیش یه كێكه له ئامرازه كانی پیاده كردنی هێز و زه بروزه نگی شۆڕش���گێڕانه یان. ل���ه م چوارچێوه ش���دا به رامبه ر له دو بژارده زیاتری له به رامبه ردا نیه ، ملكه چی و خۆبه ده س���ته وه دان، یاخود روبه ڕوبونه وه له گ���ه ڵ الفاوی زه بروزه نگی جیهادیانه وشۆڕش���گێڕانه . دۆخی س���ێهه م ئه گه ر هه بێت، توان���ای هێز و به ره نگاری و به رگری له خۆكردنی به رامبه ر ده یسه پێنێ و، هه رگیز به ش���ێ نی���ه له پێكهاته ی فكری و بیركردنه وه ی )سیاس���ی( ئه م هێزانه . واته ده كرێت به ناچاری په نا بۆ شه ڕوه ستاندن و

پێكهاتنی كاتی به رن.به اڵم هه مو ئه وه په یوه سته به هاوكێشه ی هێزه كان و، جۆری به ڕێوه بردنی ملمالنێكان و، سنورداری توانایان له تێكشكاندنی ویستی

به رامبه ر و كۆنترۆڵكردنیدا.س���ه رچاوه ی فكری و ئه زمونی كرداری و مه یدانی هه ردوال پێمان ده ڵێن، له روانگه ی هه ردو مۆدێله كه وه ، دۆخی ئاس���ایی نێوان ئه وان و دوژمنه كانیان) كه هه مو ئه وانه ن وه ك ئه وان ناژین و بیر ناكه نه وه به پله ی جیاواز(جه نگه نه ك ئاشتی . ئاشتی سه باره ت به مان بژارده ی ناچاری ی���ه ، نه ك ره نگدانه وه ی باوه ڕ پێ بون. به اڵم به سروشتی حاڵ زه بر و

زه نگ له م چوارچێوه دا ش���تێك نیه ته نها ئاراس���ته ی به رامبه ر بكرێت و كۆمه ڵگای خۆماڵی لێ به دور بێ���ت، نه خێر. چونكه له دۆخێكدا جه نگ ب���ه رده وام له به رده رگا بێ���ت، كۆمه ڵ���گاش جه نگیان���ه به ڕێ���وه ده چێت ودیكتاتۆریه تیش ده بێته پێداویستی یه كی ده سته به ر كردنی ئه م جه نگ و ملمالنێ به رده وام���ه . له پاڵ ئ���ه وه دا، به حوكمی ئایدۆلۆژی و ره تكردنه وه ی تاك بااڵده ستی فره یی وس���ه ركوتكردنی جیاوازی به ئاقاری ناوخ���ۆدا، هه میش���ه وێن���ای دوژمنێكی خه وت���و، تابورێك���ی پێنجه م���ی ناوخۆیی ده كرێت، ئ���ه وه ش ده خوازێت زه بر و زه نگ به ئاراس���ته ی ناوخۆش���دا س���یمای زاڵی به ڕێوه بردنی كۆمه ڵگا بێت، له و سۆنگه وه كه ئه م رژێمانه ده زانن، كۆمه ڵگا به دڵخوازی خ���ۆی خۆی به ده س���ت ئه وان���ه وه نادا و، دوژمنێكی ده ره كیش هه یه ئیش له س���ه ر ته قاندن���ه وه ی ناكۆكی ی���ه ناوخۆییه كان ده كات و، هه مو ئ���ه وه ش پوچه ڵكردنه وه ی پالنی دوژمنی له رێی سه ركوت ناوخۆییه وه پێویس���ته . پاس���اودانی ئه م سه ركوته ش له سایه ی تۆتالیتاریزم و زۆرداریدا سانایه و، زۆر به ئاسانی قوربانیه كانی ناوخۆ ده كرێن ده ره ك���ی و، ده س���تی به ناپاك وئام���رازی له به رگیراوه ی دوژمن، ب���ۆ ئه وه ی بیخه نه رو ئه وه ی ئ���ه وان ده یكوژن و س���ه ركوتی ده كه ن، خ���ودی دوژمنه ده ره كی یه كه یه ، به اڵم له به رگی تابوری پێنجه م و س���یمای خۆماڵیدا ! هه مو ئه م���ه ش پێمان ده ڵێت شۆڕش���گێڕانه زه نگی زه برو به كارهێنانی قۆناغێك نی یه ، تێپه ڕێت، به ڵكو پێویستی كۆمه ڵگای به ڕێوه بردنی هه میشه یی یه كی

ئایدۆلۆژیساالره . هه ر بۆیه كاتێك شۆڕشیش سه رده كه وێت و، دوژمنه كان���ی به چۆكدا دێنێ و سیس���تمی تایب���ه ت به خ���ۆی داده مه زرێنێت، ده بێت له به رگێكی ت���ردا به رده وامی پێ بدرێت ، له م پێناوه ش���دا ده وڵ���ه ت ده بێته ئامراز و روكارێكی ش���ۆڕش له پێگه ی ده س���ه اڵتدا، به حوكمی جیهانبینی ده وڵه تی ش���ۆڕش، هه ردو الش، ش���ۆڕش ته نها له پانتاییه كی جوگراف���ی دیاریك���راودا به ڕێ���وه ناچێت، به ڵكو له وێوه ده س���ت پێ���ده كات و، دواتر بۆئه نجامدانی ده بێت���ه وه ، باڵو به جیهاندا ئه م كاره و به رده وام بون له شۆڕشه جیهانی یه ك���ه و رزگاركردنی مرۆڤایه تی له ده س���ت گومڕای���ی و بێ باوه ڕی الی جیهادییه كان و، وه حش���یگه ری س���ه رمایه داری و س���ته می چینایه تی الی كۆمۆنیسته كان، پێویسته ش���ۆڕش له رێی ده وڵه ته شۆڕشگێڕه كه وه ، درێ���ژه به مانه وه و زیندویه تی خۆی بدات و، بنك���ه )قاعده (یه كی ته نها وه ك خۆش���ی ئایدۆلۆژی و بیر شۆڕشگێڕانه سه یر بكات، له پێناو به ئاكامگه یاندنی په یامی ش���ۆڕش له س���ه ر ئاستی جیهاندا، به شێ له جیاوازی بۆچونه كانی ترۆتسكی و لینینیش له م روه و، سه باره ت به جۆری سه یركردنی بۆ شۆڕشی ئۆكتوب���ه ر و، ئه نجامدانی ئه ركی ئایدۆلۆژی ی���ه جیهانی یه كه بو . بیرۆكه ی )قاعیده (ش وه ك رێكخراوێك هه ر له مه وه سه رچاوه ده گرێت و، داعشیش كه به كرده وه ئه گه ر بۆ ماوه یه كی كاتیش بێت ئه وه ی به بن الدن و )قاعیده ( نه كرا ئه م له رێی كۆنترۆڵكردنی به ش���ێ له قه ڵه مڕه وی هه ردو واڵتی عێراق و سوریا وه به دیهێناوه ، ده چێته چوارچێوه ی

ئه م بۆ چونانه وه .چ���واره م: نێونه ته وه یی ب���ون و داننه نان

به ناسنامه و سنوره نه ته وه ییه كاندا س���ه ره ڕای ماركس���یزم، ك���ه رون���ه ب���ۆ لینینی���زم، هه وڵه كان���ی هه م���و جێكردنه وه ی مه س���ه له ی مافی چاره نوسی ب���ۆ كات���ی گه الن، وه ك وێس���تگه یه كی تێپه ڕان���دن و، گه ڕان���ه وه ب���ۆ ملمالنێی���ه چینایه ت���ی ی���ه مێژوییه ك���ه له بونی���ادی ئایدۆلۆژیا كۆمۆنیستی یه كه دا، له جه وهه ردا ئایدۆلۆژیایه ك���ی نه ته وه تێپه ڕه و، دژایه تی كردنی نه ته وایه تیشی به ئه ركێكی ئایدۆلۆژی

پیرۆزی خۆی زانیوه . ئه مه ش له و س���ۆنگه وه كه نه ته وایه تی س���ه رمایه داری و له ئایدۆلۆژیای به به ش���ی ئامرازێكی ده س���تی ئه و رژێمی بۆ ده به نگ كردن و چه واش���ه كردنی چین���ی پرۆلیتاریا زانیوه وپێن���اس ك���ردوه . س���ه رمایه داری له ڕێ���ی جۆش���دانی هه س���تی نه ته وه ی���ی ی���ه وه ، ده خوازێ���ت ئه رك���ه چینایه تی یه ره س���ه نه كان له بی���ر ئه ندامان���ی كرێكار و پرۆلیتاریا به رێته وه . له جه نگی بێ هوده و قازانبه خش���ی خۆیاندا به گژیه كیاندا بكات. ماركس���یزم گه ر به ناچاریش مامه ڵه له گه ڵ دیارده یه كی ب���كات، وه ك نه ته وایه تی���دا كاتی و وێستگه یه كی مێژویی تێپه ڕ مامه ڵه ی له گه ڵدا ده كات، گه ر س���ه رنج له جه وهه ری ته وه ره ی ملمالنێ و جۆری دابه شبونه مێژویی یه كانی ماركس���یزمیش بده ی���ن، ده بینین له س���ه ر جیاوازی ملمالنێی له چارنه هاتوی چینه كۆمه اڵیه تی یه كان داده مه زرێت. بۆیه خس���تنه ڕوی هه ر بناغه وته وه ر و پێوه رێكی تر بۆ دیاریكردنی ش���وناس و پۆلێنكردن و،

ملمالن���ێ ، به ش���ێواز و هه وڵێك���ی به الرێدا بردنی چینه زه حمه تكێش و چه وس���اوه كان

كۆمه ڵگا ده زانێت. ئ���ه وه ی چه رخ���ی مێ���ژو ده س���وڕێنێ ئاب���وری و ملمالنێ���ی چینایه تیه . ئابوریش ده بێته چه قی ملمالنێك���ه كه ده ركه وته ی لێده كه وێته وه . سیاسی وده سه اڵتخوازانه ی ه���ه ر ئه م���ه ش وای له ماركس���یزم كردوه هه وڵی س���ه ركوتكردنی )دین( و به توندی هه ستی نه ته وایه تی بدات. چونكه هه ریه ك له )دین( و)نه ت���ه وه ( بناغه و پێوه ری نوێ ، بۆ چینایه ت���ی ، ملمالنێ���ی ل���ه ده ره وه ی دیاریكردنی ناسنامه ده خاته رو، كه ئه مه ش به جۆرێك له قه ڵبكردنی هۆشیاری و، دژایه تی ئاراس���ته ی مێژویی و یاسا بزوێنه ره كانی و، خیانه ت���ی ئایدۆل���ۆژی له قه ڵه م ده دات. ناس���نامه ی )دین( و )نه ته وه ( له روانگه ی ماركس���یزمی پاكیزه وه ، به دو ناس���نامه ی ساخته وێنا ده كرێن و، رۆڵ و ئه ركی نه رێنی و دژایه تی ره وتی رو له گه شه كردوی مێژوی

مرۆڤایه تیشیان ده خرێته پاڵ .ته قلی���دی دروش���می ئ���ه وه له ب���ه ر له )كرێكاران���ی ماركس���یزم)كۆمۆنیزم( جیهان یه كگرن(دا به رجه سته ده بو. ئه گه ر له به رامبه ری نه ته وه خ���وازی ماركس���یزم ئه رك���ی چینایه ت���ی و په یام���ه جیهان���ی یه كه ی خۆیه وه س���ه یر ب���كات و بیبینێت، ئه وا س���ه له فیه تی جیه���ادی و توندڕه ویی باوه ڕدارب���ون مه رجێك���ی ئیس���المیش، ده كات به به ب���اوه ڕ نه ب���ون به نه ت���ه وه و، س���نور و هێما نه ته وه یی ی���ه كان و، هه مو ئه مانه ش له به رامبه ر ) ئیمان( و ناسنامه ی موس���ڵمانێتیه وه راده گرێ���ت و، وێنای دژ به یه ك���ی یه كی وایان پێ ده به خش���ێت كه هه رگیز قابیلی س���ازش له گ���ه ڵ یه كردن و

به یه كه وه هه ڵكردن نه بن؟!له دیدی سه له فی جیهادی و )داعش(ه وه ، ته وه ره ی راسته قینه ی ملمالنێ جیهانی یه كه ، له نێوان )ب���اوه ڕ( و )بێ باوه ڕی ( و)هه ق( و )باطل(دای���ه . نه ك نه ت���ه وه كان. پانتایی خۆنمایش���كردن وبه ڕێوه چونی ئه م ملمالنێ یه ، به سه راپای قه ڵه مڕه وه مێژویی یه كه ی جیهانی ئیس���الم ده ست پێده كات و، دواتر په لده كێش���ێ بۆ س���ه راپای گۆی زه وی ، له مه نزومه ی فكری س���ه له فی به گش���تی و، سه له فیه تی جیهادی وه ك مۆدیلێكی تێكه ڵ بو به به كارهێنانی هێز و زه بر و زه نگ له گه ڵ س���ه له فیه تی ئایدۆلۆژی���دا، نه ته وایه ت���ی فۆرمێك���ی نه فامان���ه ی ده مارگی���ری یه و، یه كس���انی ده كات به ده مارگیری خێاڵیه تی كه ئیس���الم دژایه تی كردوه و، پێویس���ته دژایه تی راسته قینه ش موسڵمانێكی هه مو

بكات ؟!له م روانگه وه موسڵمان موسڵمانه و هیچی تر؟! ئه گه ر ده س���ت شلكردنێك له م روه وه به دی بكرێت له روه مه زهه بییه كه وه یه . واته تۆ ده توانی ناسنامه یه كی الوه كی وه كو سوننه و شیعه ت هه بێت، به اڵم ئه مه به داننان به فره ناسنامه یی له قه ڵه م نادرێت، چونكه سوننی بون به رجه س���ته بونی راس���ت و مێژویی ئیسالمه و گوزارش���تێكی تره له ناسنامه ی

موس���ڵمان بون و، خۆجیاكردن���ه وه له وی دی مه زهه بی كه حه س���انه ی موسڵمانێتی له ده س���تداوه ! له م دابه شكردنه سه له فی یه دا جیهان به هه مان ش���ێوه ی سه ده كانی ناوه ڕاس���ت و)فقه (ه مێژوییه ته قلیدیه كه ی دابه ش���ده بێت بۆ س���ه ر )دار االس���الم( و )دار الكف���ر( نه ته وایه تیش ره نگدانه وه ی كااڵیه ك���ی ناش���یرین و نه خ���وازراوی )دار الكفر(ه و، پیالنێكی كوفری جیهانی یه بۆ دابه شكردنی جیهانی ئیسالمی و، به گژیه كدا له بیربردن���ه وه ی موس���ڵمانان و، كردن���ی خۆیان؟! رابردوی ناس���نامه وحه قیقه ت و، بۆیه ناكرێت مرۆڤ له یه ك كاتدا موسڵمان و نه ته واخ���واز، یاخود ناسیونالیس���ت بێت. له و سۆنگه وه كه س���ه له فییه تی جیهادی و ده ركه وته كان���ی له س���ه ر ئاس���تی گروپ و رێكخراوه جیهادی یه رادیكاڵه كان، بڕوایان به پاكیزه ی���ی عه قیدی و، تاك ناس���نامه یی هه ی���ه و، نه ته وایه تیش ته رحی ره هه ندێكی تری ناس���نامه بۆ تاكی موسڵمان ده كات. به م جۆره ئه م دو مۆدێله به پاساوی جیاواز ب���ه اڵم به هه م���ان به ره نجام���ه وه ، خۆیان به نێونه ته وه یی پێناسه ده كه ن و، به ئاستی جیاوازی���ش دانوی���ان له گ���ه ڵ نه ته وه یی و س���نور و ره مزه نه وایه تیه كان���دا ناكوڵێ و،

هه وڵی سڕینه وه یان ده ده ن.پێنج���ه م : بونی یوتۆپی���ا و دژایه تیكردنی ئ���ازادی و فره ی���ی و دیموكراس���ی، به ناوی

دادپه روه ریه وه كۆمۆنیزم و ئیسالمی رادیكاڵ ، هه ردوكیان، له س���ۆنگه ی خۆبه خاوه ن بانگه شه و په یام زانینه وه ، له هه وڵی مژده به خشینه وه دا بون. ئه وان تا زیاتر توندوتیژ و خوێناوی تر بوبن، زۆرت���ر په نایان بردۆته ب���ه ر به كارهێنانی یوتۆپی���ا و، مژده دان به دورگ���ه ی ئارامی و خۆشگوزه رانی و یه كس���انی و دادپه روه ری . ماركس���یزم له به رگه كۆمۆنیستی یه كه یدا، به ڵێنی به دروس���تكردنی به هه شتێكی سه ر زه وی به مرۆڤایه ت���ی و به تایبه تی���ش چین و توێژه هه ژار و زه حمه تكێش و بنده س���ته كان به خه ی���اڵ ب���ۆ قه ره بوی���ه ك ده دا. وه ك نیش���اندانی دنیای ئه ودیوی ب���اوه ڕداران. لێره شه وه ماركس���یزم له كاتێكدا ئه وپه ڕی دژایه ت���ی ئاینی ده ك���رد و هه وڵی له ره گ و ریش���ه ده رهێنانی ده دا و، ته نانه ت وێنای جیهانێكی چۆڵ له هه ر ئاینێكی ده خسته له پێداویس���تیه كانی به ش���ێ وه ك رو، گه ش���ه كردنی ره وتی گه ش���ه كردنی مێژو، بنیاتنانی به دوامه نزڵی خۆی و، گه یش���تن كۆمه ڵگایه ك���ی بێ چین. ل���ه و روه وه كه ماركس���یزم ئاینی وه ك به شێ له سه رخانی كۆمه ڵگا وملمالنێ چینایه تی یه كه ده زانی و، به كۆتایی هاتن���ی كۆمه ڵگای چینایه تیش، كۆتای���ی به م س���ه رخانه ی كۆمه ڵگا دێت. له گ���ه ڵ هه مو ئه مه دا، هه وڵیده دا به ش���ێ له میكانیزمه كان���ی ئای���ن، به گوێره ی تێزه ماددیگه راییه ك���ه ی خۆی ، له ڕێی وێناكردنی كۆتای���ی مێ���ژو، كۆمه ڵگای ب���ێ چین و، قۆناغی كۆمۆنیستی ، به هه شتی سه رزه وی ، له ئ���ه و دنی���ای باوه ڕداران���ه وه به حۆری و به ت���ه واوی )ویل���دان(وه وه اڵمدان���ه وه خواسته كانی مرۆڤه وه ، بگوازێته وه بۆ ئه م دنیا. به اڵم له گه ڵ سه رپێ كه وتنی ئه زمونه ده سه اڵتخوازه كۆمۆنیستی یه كانی جیهان و، ڕه وێكی له قه ڵه م س���ه ركه وتنی كۆمۆنیزم فراوان���ی جیهاندا، كۆمۆنی���زم له م روه وه دوچاری دژ به یه كی و كێشه یه كی قوڵ هات، چونكه ه���ه روه ك نوكته یه كی س���ه رده می پێش���وی س���ۆڤیه ت باس ل���ه وه ده كات، مناڵێكی روسی له باوكی ده پرسێت، باوكه ئاده م و حه وا خه ڵك���ی كوێ بون؟ ئه ویش ده ڵی بێگومان روسیا )سۆڤیه ت(، چونكه ده زانی ده ژیان و واش���یان قوت���ی به روت و له به هه ش���تدان. له س���ایه ی زه بر و زه نگ و ده سه اڵتی خوێناوی رژێمه كۆمۆنیسته كان و، بكه رانی كتێبی ره شدا قورس بو به خه ڵكی بس���ه لمێنرێت له سایه ی ده س���ه اڵتدارانی هه مان ئه و ئایدۆلۆژیایه ی مژده ی به هه شتی سه رزه مینی پێ ده دان، له كاتێكدا له نیمچه دۆزه خێك���دا ده ژی���ان، بڕوا ب���ه وه بكه ن به هه ش���تێك له چاوه ڕوانیاندای���ه و، رێگای ئه م به هه ش���ته ش به دۆزه خدا تێده په ڕێت! تیۆرسین و ده سه اڵتداره كۆمۆنیستی یه كان زۆر له هه وڵ���ی ئ���ه وه دا بون، ك���ه ئه وه ی ئێس���تا قۆناغێك���ی ناچاری و پێویس���تی یه كی تێپه ڕاندنی قۆناغ���ی دیكتاتۆریه تی پرۆلیت���ار و، پیالنه كان���ی س���ه رمایه داری جیهان���ی یه ب���ۆ نائومێدكردن���ی خه ڵك له كۆمۆنیزم، ب���ه اڵم به تێپه ڕینی رۆژگار و، نیش���تنه وه ی حه ماسه ی شۆڕش���گێڕانه و، قوڵبونه وه ی قه یرانی رژێمه كۆمۆنیس���تی یه كان و خنكاندن���ی هه مو ده نگێكی ئازاد و س���ه ربه خۆ، زیاتر له جاران بۆ خه ڵك رون ده بۆوه ، كه ئه وه ی به به هه شت وێنا كرابو، ته نها ئامرازێكی جۆشدان و، سازدانی خه ڵك بو، ده نا به ك���رده وه ئه وه ی رویدا و بینیان له په یوه ن���دی به ئازادی و ماف���ی مرۆڤه وه ،

دۆزه خێكی راسته قینه بو.

بیرورا)459( سێشه ممه 2014/12/30 14

لێكچونه كانی نێوان توندڕه ویی ئیسالمی و ماركسیزمی شۆڕشگێرداعش‌‌وه‌ك‌نمونه‌

ئه بوبه كر عه لی

ئه وه ی چه رخی مێژو ده سوڕێنێ ئابوری و ملمالنێی چینایه تیه

ئابوریش ده بێته چه قی ملمالنێكه كه ده ركه وته ی

سیاسی و ده سه اڵتخوازانه ی

لێده كه وێته وه هه ر ئه مه ش وای

له ماركسیزم كردوه به توندی هه وڵی سه ركوتكردنی

)دین( و هه ستی نه ته وایه تی بدات

له دیدی سه له فی جیهادی و

)داعش( ه وه ، ته وه ره ی راسته قینه ی ملمالنێ جیهانی یه كه ، له نێوان )باوه ڕ( و )بێ

باوه ڕی ( و )هه ق( و )باطل( دایه نه ك

نه ته وه كان. پانتایی خۆنمایشكردن و

به ڕێوه چونی ئه م ملمالنێیه ، به سه راپای

قه ڵه مڕه وه مێژویی یه كه ی جیهانی ئیسالم

ده ست پێده كات و، دواتر په لده كێشێ بۆ سه راپێی گۆی زه وی

19 »»

كاتێك كه س���ێكی گه وره )كامڵ( ته نێكی نام���ۆ ئه چێته ب���ۆری هه ناس���ه یه وه ئه وه )Heimlich( پێویسته یه كسه ر پرۆسه یبۆ بكه ین كه ئه ویش بریتیه له وه ی ئه چینه پش���تی یاخ���ود له پش���تی ئه و كه س���ه وه ده وه س���تین كه ش���ته كه چۆته قورگیه وه هه ردو ده ستمان ده به ین بۆ به شی پێشه وه ی سكی كه سه كه و ده ستمان ده خه ینه ناو یه ك وه كو ش���ێوه ی بۆكس���ێك )باوش ده كه یت به كه س���ه كه له دواوه ( پێنج جار پاڵ ئه نێین به س���كیه وه بۆ س���ه ره وه وه ك ئه وه وابێت

بمانه وێ كه س���ه كه به رزبكه ین���ه وه یاخود هه ڵیبگرین ئه م���ه ش یارمه تیده ر ده بێت بۆ

هاتنه ده ره وه ی شته نامۆكه .

ئه گه ر كه سه كه دوگیانیاخود قه ڵه و بو چی بۆ بكه ین؟

كاتێ���ك ئافره تێك���ی دوگی���ان یاخ���ود كه س���ێكی قه ڵه و ش���تێكی نام���ۆ ئه چێته قورگیه وه ئه وه ناتوانین پاڵبنێین به سكێوه به ه���ۆی منداڵه ك���ه ی س���كیه وه هه روه ها له قه ڵه ویش���دا ره نگه ده سته كانمان به باشی

نه گاته پێش���ه وه ی س���كی . له وكاته ده بێت به هه مانشێوه ی ئه وه ی سه ره وه بچینه پشتی كه سه كه وه ده س���تمان بێنین بۆ پێشه وه ی سكی )باوه شی پێدا بكه ین له دواوه ( به اڵم ئه م جاره ده ست له سه ر سكی نانێین به ڵكو ده س���تمان له سه روی س���كیه وه دائه نێین، خوار قه فه س���ه ی س���ینگ به هه مان شێوه پاڵ ده نێین به ده سته كانمان بۆ ناوه وه و بۆ سه ره وه به ش���ێوه یه ك وه ك ئه وه وابێت كه بمانه وێ���ت كه س���ه كه هه ڵبگرین. پێنج جار

ئه م پرۆسه یه دوباره ئه كه ینه وه .

ساڵێكی ناته ندروستنیگایه ك له دۆخی

ته ندروستیی هه رێم

ته ندروستیی س����ااڵنه ی كۆتایی چیرۆكی هه رێم، هه مو ساڵێك به شێوازی ناته ندروست كۆتایی دێت، ساڵ له دوای ساڵیش چیرۆكی جیاوازترو سه یرتر له خۆ ده گرێت، هه مو ئه و چیرۆكان����ه ش قوربانیه كان����ی هاواڵتیه كانن و هۆكاره كه شی دۆخ و سیسته می ناته ندروستی

هه رێمی كوردستانه .له و واڵتانه كه س����ێكته ری ته ندروس����تیی له كۆتایی پێش����كه وتندایه ، باش و له ئاستی پێش����كه وتن و كۆمه لێك س����اڵێكدا هه م����و داهێنان����ی زانس����تیی گ����ه وره ده خرێته رو، چه ندین كه سایه تی جیاواز خه اڵتی زانستییان پێده درێت، به اڵم له واڵتی ئێمه دا هه میش����ه ده بێت ده ست بخه ینه سه ر كۆمه ڵێك برینی نوێ كه بونه ته وه رهه م له س����ه ر جه س����ته ی

كۆمه ڵگا.س����ه المه تیی هاواڵتیان، ئه مس����اڵ شه ڕی هێ����زی پێش����مه گه و داع����ش، یه كێ����ك بو له خراپتری����ن دۆخ ك����ه ده ب����و سیس����ته می ته ندروستیی باشتر رۆڵی خۆی تێدا بێگڕێت، به اڵم به هۆی نه بونی ش����اره زایی پسپۆرانی س����ه ره تاییدا له فریاكه وتنی ته ندروس����تیی له هه رێمی كوردس����تاندا، وایكرد كه زیاتر له 750پیشمه رگه شه هیدبن، زیاتریش له 3700

كه س بریندار بون.وه ك پێش����مه رگانه ش ل����ه و به ش����ێك له پ����اش ده گێڕن����ه وه ، هاوڕێكانی����ان برینداربونیان تیمی ته ندروستیی نه یتوانیوه به هۆی بپارێزێت ته ندروستییان سه المه تیی خوێن به ربون و به ده مه وه نه چونی پێویستیی ته ندروستیی گیانیان له ده ستداوه ، سه ره ڕای ئ����ه وه ش برین����داره كان له دۆخ����ی خراپ����دا

گه یه نراونه ته نه خۆشخانه .په تایه ك����ی وه ك ده رم����ان خراپی����ی كوشنده ، ده رمان یه كێكه له و كااڵیانه ی كه ئه م گه وره دایه ، بازرگانیكردنێكی له به رده م بازرگانیكردنه ش چه ندین به رپرسی سیاسیی له پش����ته وه یه ، ئه وه ش وایكردوه له حه بێكی نزیكه ی )omeprazole( بچوكی وه ك17 كۆمپانی����ای جیاواز له ب����ازاڕدا بێت بێ ئه وه ی سیس����ته مێكی كوالیتی����ی كۆنترۆڵی گونجاومان هه بێت، بزانی ئه مانه چین و چی

هاورده ده كه ن؟!وه زاره ت����ی دكت����ۆره كان، گه نده ڵیه ك����ی زۆر له كه رتی ته ندروس����تیدا به دی ده كرێت ئه م����ه ش به ش����ێكی زۆری په یوه ندی����ی به و دكتۆرانه وه هه یه كه له م كه رته دا كارده كه ن و یاس����ایه ك نیه بۆ لێپرس����ینه وه یان، رۆژانه هاواڵتیانی����ش ده بن����ه قوربانی����ی ، مامه ڵه و شێوازی هه ڵسوكه وتی هه ندێك له دكتۆره كان به جۆرێكه ده توانرێت به س����ودی یاس����ایی و ئه خالقی پیش����ه یی لێپرس����ینه وه یان له گه ڵ

بكرێت.ب����ۆ نمون����ه ، ه����ه ر دكتۆرێكی پس����پۆڕ له خه فه ریاتێكی ش����ه وانه دا )100$( س����ه د دكتۆرێ����ك ئه گ����ه ر وه رده گرێ����ت، دۆالر له ده ره وه ی شار بێت پانزه رۆژ خه فه ر بێت ئه وا له مانگێكدا )1500$( هه زارو پێنج سه د دۆالر ده كات، بێجگه له موچه ی مانگانه یان، ئه مه ش پاره ی سێ كارمه ندی ئاسایی ده كات

له ته ندروستییدا.كارمه ندێك پێیوت����م "زۆرێك له و دكتۆره خه فه ران����ه به ته له ف����ۆن له رێ����گای دكتۆری دیكه وه چاره سه ر بۆ نه خۆشه كان ده كه ن"، س����ه ره ڕای ئ����ه وه ی ك����ه هه م����و دكتۆرێك عه یاده ی ئێواره یان هه یه و ش����ه ریكه به شن له گ����ه ڵ چه ندی����ن تاقیگ����ه و ده رمانگ����ه دا، ته نانه ت هه ندێك له دكتۆرانی مندااڵن له گه ڵ كۆمپانیاكانی شیردا رێككه وتون و ئه و شیره بۆ هه مو ئه و مندااڵنه ده نوس����ن كه ده چنه

الیان!؟خۆراك����ی ناته ندروس����ت، رۆژان����ه ئ����ه و هه وااڵنه م����ان ب����ه ر گ����وێ ده كه وێ����ت، كه تیمه كانی چاودێریی ته ندروس����تیی ده س����ت به سه ر ئه وه نده ته ن له خۆراكی به سه رچویان گرتوه ، ئه مه هیچ كات هه واڵێكی دڵخۆشكه ر نیه ، ئه وه گرنگه رۆژانه له چه ندین ش����وێنی جیاوازه وه خۆراك دێته هه رێمی كوردستان، به اڵم كه مترین ئه و خۆراكانه توانای ئه وه یان

هه یه له ژێر كوالیتیی كۆنترۆڵدا ده ربچن.نه خۆش����یه ئاماری ئ����ه وه ی س����ه ره ڕای جۆراوجۆره كان به تایبه ت جه ڵته ی دڵ و ده ماغ رۆژانه رو له زیادبون����ه وه ، ئه وه ش وایكردوه تێكڕای ته مه ن له هه رێمی كوردستاندا به ره و

داكشان بچێت!یاسای ته ندروس����تیی ، په رله مان خه ریكی كۆبون����ه وه ن له س����ه ر كڕین ی����ان نه كڕینی له كاتێكدا په رله مانت����اره كان، بۆ ئۆتۆمبیل یاس����ایه كی گش����تگیرو هه وڵی هێنانه بونی گونج����او ب����ۆ كه رت����ی گش����تیی و تایبه تی ته ندروس����تیی پێدوایس����تیه كی هه نوكه ییه ، س����ه ره ڕای دانانی بیمه ی ته ندروس����تیی بۆ نه خۆشیه جۆراوجۆره كان، بۆ ئه وه ی كه رتی ته ندروستیی به یاسایی بكات، كورد وته نی ، ئه مه مشتێكه له نمونه ی خه رواری ئه مساڵ.

ئاژار دو هه فته جارێك

ئیسماعیل عوسمان ده ینوسێت

15 )459( سێشه ممه 2014/12/30 tandrostyawene@gmail.comته‌ندروستی

چۆن كه سێك له خنكان رزگاربكه ین؟به شی دوه م

د. سەروەر عارف ستار

پشكنینی پێش���وه خت یارمه تیده ره بۆ دۆزینه وه ی زۆربه ی نه خۆشیه كان و به مه ش چاره سه ركردنی نه خۆشییه كان ئاسان ده بێت. به پێی پسپۆرانی بواری پزیش���كیی هه ندێ پش���كنین بۆ ژنان زۆر پێویسته كه له ته مه نه جیاجیاكان له زۆرینه ی پاراس���تنیان ب���ۆ بیكه ن

نه خۆشیه كان.

ئه و پشكنینانه چین كه پێویسته له ته مه نه

جیاوازه كان��دا بكرێ��ن؟له ته مه ن���ی 20 س���اڵیدا پێویس���ته له س���ه ر كچان و ژنان پشكنینی مه مك ب���ۆ خۆیان بك���ه ن ئه وی���ش له پێش بوه س���تن و جل به ب���ێ ئاوێنه ی���ه ك

به ده س���تی راست پشكنین بۆ مه مكی چ���ه پ بك���ه ن و به س���ه ری په نجه كان له بنباڵه وه ده س���ت پێبكه ین بۆ گۆی مه مك به ش���ێوه یه كی بازنه یی بگه ڕێ به دوای هه ر ش���تێكی نامۆو س���ه یری مه مك���ه كان بكه ن بزانن ره نگیان وه ك یه ك���ن یاخود نا. هه روه ها بۆ ئه وانه ی س���ااڵنه پێویس���ته كردوه ش���ویان

پشكنینی ملی منداڵدان بكه ن.ژنانی ته مه ن بیس���ت ساڵ پێویسته پش���كنینی ڤیتامین دی و كه مخوێنیی

بكه ن.له ته مه نی سی ساڵیدا پێویسته هه ر ماوه ی جارێك پش���كنینی ش���ه كره و

كۆلیسترۆڵ و په ستانی خوێن بكرێت.له ته مه ن���ی 40 س���اڵی پێویس���ته

پش���كنینی مامۆگرافی بۆ مه مكه كان بكرێت.

ل���ه دوای 50 س���اڵیه وه پش���كنینی پوكانه وه ی ئێسك بكرێت.

هه روه ه���ا پزیش���كه كان ئاماژه یان ب���ه وه ك���ردوه نابێت هیچ نیش���انه ی نه خۆش���ییه ك پشتگوێ بخرێت ئه گه ر

ماوه ی مانگێك به رده وام بو.

لێكۆڵین���ه وه كان باس ل���ه وه ده كه ن ئینته رنێت له سه ر ئالوده بون دیارده ی دانیش���توانی له 6%ی زیاتر كێش���ه ی ناوه ڕاس���تیش خۆرهه اڵتی جیهان���ه و دیارترین شوێنه كه ئه م كێشه یه ی تێدا باوه رێژه كه ی ده گاته 11%ه و هه روه ها له باكورو رۆژئ���اوای ئه وروپاش رێژه كه

2,4%ه .لێكۆڵینه وه ك���ه باس ل���ه وه ده كات كه توێژه ران���ی ده رونیی رایانگه یاندوه ئینته رنێ���ت له س���ه ر ئالوده ب���ون كاریگه ریی نه رێنیی له س���ه ر مرۆڤه كان هه یه له روی ته ندروس���تیی و په یوه ندیه لێكۆڵینه وه ك���ه كۆمه اڵیه تیه كان���ه وه . ده ڵێ���ت ئه گ���ه ر ت���ۆ ئ���اره زوی ئه وه ده كه یت له بری ئ���ه وه ی له گه ڵ خه ڵك قس���ه بكه یت و دابنیشیت، بچیته سه ر ئینته رنێت، ئ���ه وه تۆ له و 182 ملیۆن كه س���ه ی ك���ه توێژینه وه ك���ه ده ڵێت

توێژینه وه كه ئینته رنێت���ن. ئال���وده ی ده ڵێت ئالوده بون له سه ر ئینته رنێت واتا مانه وه ی كاتێكی زۆر به دیار ئینته رنێت، هه س���تكردن به ناڕه حه تی���ی و ڕارای���ی له كاتی نه مانی خه ت و، پشتگوێخستنی ئه ركی خێزانی���ی و كاروباری فه رمانگا، له پ���ڕ هه س���تان له خ���ه و بۆ ئ���ه وه ی ته ماش���ای ت���ۆڕه كۆمه اڵیه تی���ه كان و نامه ئه لیكترۆنی���ه كان بكه یت كه ئایا هی���چ نامه یه ك یاخ���ود په یوه ندیه كت پێگه یش���توه . هه م���و ئه مانه و چه ندین نیش���انه ی تر ئاماژه ب���ه وه ده كه ن كه

كه سه كه ئالوده ی ئینته رنێت بوه .

ئه و پشكنینانه چین كه پێویسته بۆ ئافره تان بكرێن؟

له 6%ی جیهان ئالوده ی ئینته رنێنت

خوێندن(459( سێشه ممه 162014/12/30

ریکالم

په‌رله‌مان‌نه‌یتوانی‌تایبه‌تمه‌ندیی‌له‌زانکۆی‌کوردستان‌وه‌ربگرێته‌وه‌"بابه‌ته‌که‌‌ئه‌کادیمیی‌بو،‌به‌اڵم‌کرا‌به‌سیاسیی"

xwendn.awene@gmail.com

ئا: رێنوار نه جم

په رله مانی کوردستان هه مواری یاسای وه زاره تی خوێندنی بااڵی

کرد، به اڵم نه یتوانی تایبه تمه ندیی زانکۆی کوردستان وه ربگرێته وه و

ئه ندام په رله مانێکش رایده گه یه نێت که هه رچه نده بابه تی یاساکه ئه کادیمیی

بو، "به اڵم کرا به سیاسیی".

کوردستان په رله مانی پێشو هه فته ی گفتوگ����ۆی له ب����اره ی هه موارکردنه وه ی یاس����ای وه زاره ت����ی خوێندن����ی ب����ااڵو توێژین����ه وه ی زانس����تیی ک����رد. گۆران ئ����ازاد، ئه ندامی په رله مانی کوردس����تان له گه ڵ ک����ه یه کێتی����ی له فراکس����یۆنی په رله مانتارێکی دیکه دا پرۆژه یاساکه یان گرنگی����ی له ب����اره ی پێشکه ش����کردوه ، هه مواکردن����ه وه ی یاس����اکه له ئێس����تادا ئه وه ی "به ه����ۆی راگه یاند به ئاوێن����ه ی ئەندامی لیژنەی یاسایی بوم و لەیاساش ناکرێت تایبەتمەندیی بدرێت بەش����تێک، له یاساکه ش����دا لەناو زانکۆکانی هەرێمدا تایبەتمەندیی درابو بەزانکۆی کوردستان لەهەولێ����ر. هەروەها یاس����اکه باس����ی له رێنمای����ی ده کرد، کە ئەمە عەیبەیەکی گەورەی یاساییە لەناو یاساکەدا، ئەرکی پەرلەمان بو ئەم عەیبەیە راستبکاتەوە". هه موارکردنه وه ی دیک����ه ی هۆکارێک����ی کۆلێژی کردنه وه ی له ئێس����تادا یاساکه له زانک����ۆی ب����و ئه هلی����ی پزیش����کیی کوردس����تان، ک����ه بوه ه����ۆی ناره زایی خوێندکاران����ی کۆلێژه پزیش����کییه کانی

زانکۆ حکومییه کان.س����یفه تی یاس����اکه هه رچه ن����ده پێشخس����تن و به په له یی پێبه خش����رابوو به و پێیه ش ده بوای����ه له ماوه ی 5 رۆژدا گفتوگۆی له باره وه بکرایه ، به اڵم به وته ی ئ����ه و په رله مانت����اره دەبوای����ە بۆچونی حکومەتیش لەبارەی یاساکە وەربگیرایە، ب����ەاڵم نزیکەی مانگ و نیوێکیە چاوەڕێی حکومەتن"هەندێک الیەن پێیان باش نەبو ئەم پرۆژەیە گفتوگۆی لەبارەوە بکرێت، دواتریش کە هات����ە حاڵەتی گفتوگۆوە، بەداخ����ەوە تایبەتمەندی����ی م����اوە لەناو یاساکە، بەاڵم جاران ئەو تایبەتمەندییە

تەنه����ا بۆ زانک����ۆی کوردس����تان هەبو، ئێس����تا هەمو زانکۆیەک بۆی هەیە ئەو

تایبەتمەندییە وەربگرێت".زانکۆی کوردس����تان له هه ولێر له ساڵی به زانکۆیه ک����ی دام����ه زراوه و 2006ه وه نزیک له س����ه رۆکی حکومه ت����ی هه رێمی کوردستان، نێچیرڤان بارزانی، داده نرێت. ئ����ه و زانکۆیه له ڕوی مه رج����ه ع و بودجه زانکۆیه که به ئه نجومه نی وه زیرانه ، سه ر حکومیی نیی����ه و ئه هلییش نییه ، بودجه وه رده گرێت و وه زی����ران له ئه نجومه ن����ی خوێندکارانی����ش له به رامبه ر خوێندنیاندا پ����اره ده ده ن. هه رچه ن����ده هه م����واری یاس����اکه بۆ ئه وه بو ئ����ه و تایبه مه ندییه الببرێت، ب����ه اڵم به وته ی گ����ۆران ئازاد

ل����ه دوای هه مواره که ش ئه و زانکۆیه هه ر به و شێوه یه ده مێنێته وه ، "ئه سڵی پرۆژه یاساکه بۆ الدانی تایبه تمه ندیی بو، به اڵم

ئامانجی خۆی به ته واویی نه پێکا".ئه ندام����ی حه مه ئه می����ن، ش����ێرکۆ له فراکس����یۆنی کوردس����تان په رله مانی هه مواکردنه وه یه وه ئه و له باره ی گۆڕان، ئێمه "خواس����تی راگه یاند به ئاوێن����ه ی زۆر ل����ه وه زیاتربو، م����ن به رگرییم له وه ده ک����رد ک����ه تایبه تمه ندی����ی ب����ۆ هیچ باش����ی خاڵی نه مێنێ����ت. زانکۆی����ه ک هه موارکردنه وه ک����ه ش ئه وه بو که جاران له ڕوی مه رجه عه وه زانکۆی کوردس����تان سه ر به وه زاره تی خوێندنی بااڵ نه بو، به اڵم له م هه مواره دا زانکۆی کوردستان وه ک

لکێنرایه وه ئه کادیمی����ی دامه زراوه یه کی به وه زاره تی خوێندنی بااڵوه ".

پێش����تر ته نه����ا زانکۆی کوردس����تان به پێی ب����ه اڵم هه ب����و، تایبه تمه ندی����ی یاس����ا هه موارکراوه که ، هه مو زانکۆیه ک بکات. تایبه تمه ندێتیی داوای ده توانێت له ب����اره ی ج����ۆرو میکانیزم����ی پێدانی تایبه تمه ندیی به زانکۆکان، ئه و ئه ندامه ی فراکسیۆنی گۆڕان رایگه یاند "ئه نجومه نی دوای وه زاره ت و به هه ماهه نگیی وه زیران مه رج و ره چاوکردن����ی هه ڵس����ه نگاندن و بنه ما زانستیی و ستاندارده جیهانییه کان، رێنمای����ی ده رده کات بۆ تایبه تمه ندییدان کوردستان. له هه رێمی زانکۆیه ک به هه ر له گۆڕه پانی ئێس����تا تۆپه ک����ه به وپێیه

وه زاره تی خوێندنی بااڵدایه ".له به رامبه ردا گ����ۆران ئازاد بڕوای وایه که "ئه وه ی ده وترێت ده س����ه اڵت دراوه به وه زاره تی خوێندنی بااڵ، ڕاس����ت نییه . وه زیران ئه نجومه ن����ی ده ڵێت یاس����اکه ده س����ه اڵتی پێدانی تایبه تمه ندیی هه یه به هه ماهه نگیی له گه ڵ وه زاره تی خوێندنی ب����ااڵ، وات����ه ده س����ه اڵته که وه ک چۆن پێش����تر له الی ئه نجومه نی وه زیران بوه ، ماوه ته وه ، ئه وان له الی به هه مانش����ێوه به اڵم وش����ه ی "هه ماهه نگی����ی" بۆ زیاد کراوه ، ئه وه شی که ده وترێت ئه نجومه نی وه زیرانه و سه رۆک وه زیران نییه ، ئه مه ش

بۆچونێکی ورد نییه ".فراکس����یۆنی په رله مانه که ی ئه ن����دام

یه کێتیی، سه ره ڕای ئه وه ی قسه ی له سه ر ئاس����تی زانس����تیی زانکۆی کوردستان نییه و پێیوایه به پێ����وه ره کان بێت، ئه و زانکۆیه ئاس����تێکی باش����ی هه یه ، به اڵم پێی باشه که ئه و زانکۆیه ش هاوشێوه ی بکرێته له سلێمانیی ئه مه ریکیی زانکۆی زانکۆیه ک����ی ئه هلی����ی و ل����ه و رێگایه وه

خزمه ت بکات.به اڵم ئه ندام په رله مانه که ی فراکسیۆنی گۆڕان ده ڵێت که زانکۆی کوردس����تان و زانکۆی ئه مه ریکیی هاوش����ێوه ی یه کن و ئه مه ریکییش زانکۆی نییه و جیاوازییان خوێندکارانی����ش له حکوم����ه ت و پ����اره وه رده گرێت "ئه مانه ش����تی سیاس����یین له هه رێمی کوردس����تانداو ئه و دو زانکۆیه

له به رامبه ر یه کدا دروستکراون".له ئه ن����دام هه ندێ����ک هه رچه ن����ده په رله مانه کان����ی یه کێتی����ی ده ڵێ����ن که رێککه وتن کراوه له نێوان فراکسیۆنه کانی پارتی����ی و گۆڕان����دا ب����ۆ هێش����تنه وه ی تایبه تمه ندیی زانکۆی کوردستان، به اڵم شێرکۆ حه مه ئه مین ئه وه ڕه تده کاته وه و فراکس����یۆنه که ی ب����ۆ به بوختانک����ردن ناوزه ن����دی ده کات، "ئه م����ه بابه تێک����ی ئه کادیمیی بو، به اڵم کرا به سیاس����یی. له دانیش����تنه که ی په رله مان����دا یه کێتیی تایبه تمه ندیی ده ک����رد ل����ه وه به رگریی وه زاره تدا له ده س����تی ب����ه اڵم هه بێ����ت بێ����ت، پارتیی به رگریی ل����ه وه ده کرد له ده س����تی به اڵم هه بێت تایبه تمه ندیی ئه نجومه نی وه زیراندا بێت، به اڵم گۆڕان ئه ندامانی نه ده کردو له هیچیان به رگریی فراکسیۆنه که ش تاک و ته را ده نگیان پێ

داوه ".ئاوێنه بۆ زانین���ی بۆچونی وه زاره تی خوێندنی بااڵ له س���ه ر هه موارکردنه وه ی به فوئاد ک���رد په یوه ندی���ی یاس���اکه ، عوس���مان، وته بێژی وه زاره تی خوێندنی بااڵوه ، ئه ویش رایگه یاند که تا ئێس���تا هیچ نوس���راوێکی فه رمییان به ده س���ت نه گه یش���توه و ته نها له راگه یاندنه کانه وه کۆبونه وه ی���ان هێش���تا بیس���تویانه و خۆمان "دانیش���تنی نه کردوه له باره وه ده که ین و دواتر قس���ه ی خۆمان له باره ی یاس���ایه وه ئ���ه و هه موارکردن���ه وه ی

ده بێت".

زانکۆی کوردس����تان له ڕوی مه رجه ع و وه زیرانه به ئه نجومه نی س����ه ر بودجه زانکۆیه که حکومی����ی نییه و ئه هلییش نییه ، بودج����ه له ئه نجومه نی وه زیران وه رده گرێت و خوێندکارانیش له به رامبه ر

خوێندنیاندا پاره ده ده ن

(459( سێشه ممه 2014/12/30 komalayatyawene@gmail.com17 کۆمه‌اڵیه‌تی

مه به س���تمان نه بوو ئه و به رنامه كاره ی گشتی و س���كرتێری جێگرانی هه ردوو ژماره یه كی به رچاو له ئه ندامانی مه كته بی سیاسی و س���ه ركردایه تی دایانڕشتووه ، بخه ینه بواری مش���تومڕی میدیاییه وه ، ب���ۆ ئ���ه وه ی له س���ه ره وه دیالۆگێكی ئامانجدار ئه نجامبدرێ و كه ڵك له هه موو وه ربگرین، چونكه دلیڤه كان ده رفه ت و ئامانجی ئه و كاره مان گه یش���تن بووه كاركردن بۆ هاوب���ه ش به زه مینه یه كی له پێناوی پڕكردن���ه وه ی كه له به ره كانی كێش���ه و چاره س���ه ركردنی نێوانمان و یه كێت���ی و ناوخ���ۆی گرفته كان���ی ل���ه و قه یرانان���ه ی كه ده ربازكردن���ی باڵوبوونه وه و دوای به اڵم تێیكه وتووه . خوێندنه وه ی چه ند وتارێك، كه قس���ه كاره كه له به رنام���ه ی كه یس���انه و له و ئه كه ن، ئیتر ڕوونكردن���ه وه له وباره وه به پێویست ئه زانین، النیكه م بۆ ئه وه ی نه ك ته نیا خ���ودی به رنامه ی كاره كه ، چاره س���ه ركردنی پرۆس���ه ی به ڵك���و كێش���ه كان، كه بوژاندنه وه ی یه كێتیش به دوای خۆی���دا دێن���ێ، نه خرێته ناو نادروس���ت و ته فس���یری ته متومان���ی

مه به ستداره وه . یه كێتی كێش���ه ی هه ن یان نا؟ یه كێتی به تایب���ه ت كوردس���تان، نیش���تمانی له دووسێ س���اڵی ڕابردوودا، دووچاری كێشه و قه یرانی زۆر بۆته وه ، به تایبه ت دوای ئه وه ی جه نابی مام جه الل به هۆی له ڕێبه رایه تیك���ردن و نه خۆش���ییه وه ئیداره دان���ی بگ���ره بڕیاروه رگرت���ن و ملمالنێ ئاساییه كانی ناوخۆی یه كێتیدا غائب بوو. هه ر له س���ه ره تاوه له ئاستی س���ه ركردایه تی و كادرانی پێشكه وتووو قاعیده وه هه ب���وون كه زوو له هه بوونی په نجه یان ئاگادارب���وون و كێش���ه كان خسته س���ه ریان و به جدیش كاریان بۆ ئه وه ئه كرد كه هه موو یه كێتی بكه وێته بوونه وه یان و ق���ووڵ پێ���ش خ���ۆی و یه كێتی و شیرازه ی له گرێژنه ده رچوونی بڕیاره كانی، بردنی سیاسه ت و به الرێدا ب���ه اڵم كێش���ه كان چاره س���ه ربكرێن. بۆچوون���ی خاوه ن���ی له به رامب���ه ردا س���ه ره ڕای هه ب���وون، پێچه وان���ه ش ئه وه ی ئه ش���یانزانی یه كێتی كێش���ه ی بنه ڕه تی ه���ه ن، كه چی پش���تگوێیان ئه خس���تن و گه ره كیان ب���وو وێنه یه كی پێچه وانه ی ڕاس���تی هه بوونی قه یرانی مه ترس���یدار له س���ه ر پێگه و ئاراسته ی سیاس���ه تی یه كێتی نیش���انی قاعیده بده ن. چه نده هه بوونی كێشه و قه یران و له ڕێ الدانه كان مه ترس���یدار بوون ده ئه وه نده ش په رده پۆشكردنی ئه نقه ستی كێش���ه كان و ڕێگه خۆشكردن بۆ قووڵتر بوونه وه ی به رده وامیان و ته شه نه كردنیان به شێوازی ئه وانه ی بوو. مه ترس���یدار جۆراوجۆر هۆشداریان له باره ی هه بوونی گرفت و كێش���ه و قه یرانه كان و پێویستی ئاس���ته ئه دای���ه چاره س���ه ركردنیان جیاجیاكان���ی یه كێت���ی، به تایبه ت كه ئه و هوشیاری دانانه له ناو چوارچێوه ی ب���وون، ڕه س���مییه كاندا كۆبوون���ه وه گه ره كیان بوو، هه رچی زووتره به پێی پرنسیپه كانی دیموكراسی په سندكراوی په ی���ڕه وی ناوخۆ چاره بكرێ���ن و نه بنه گرێ كوێره ، به اڵم ئه بێ ئه و ڕاس���تیه بزانرێت كه له به رامبه ردا سیاس���ه تێكی تصفویانه گیرایه به ر، كه هه بوونی ئه و نه زعه تصفویه ، گه رچی ده رهاوێشته ی قه یرانه كانی���ش بوو به اڵم زۆر له خودی قه یران و كێش���ه كان مه ترسیدارتر بوو. نادی���ده گرت���ن و به بچوك نیش���اندانی خ���ۆالدان قه یران���ه كان و كێش���ه و له چاره س���ه ركردنیان، ن���ه ك هه ر له و

سه ره تاوه ، به ڵكو ئێستاش وه ك تێزێكی ئه و هه ڤااڵن���ه به رده وامه ، كه نایانه وێ به ش���ێوه یه كی ج���دی و له به رژه وه ندی یه كێتی���دا چاره س���ه ر بكرێن. ئێس���تا كێش���ه و قه یرانه كان ئاس���تی تیۆری و مشتومڕی سیاسی ئۆرگانه كانی سه ری س���ه ره وه یان تێپه ڕان���دووه و له س���ه ر بڕیارو س���ه ربه خۆیی بڕیاری سیاسی، ئۆرگانه كان، ئه دائ���ی حزب���ی، كاری كاری كادران و بگره له س���ه ر پرستیژی ئۆرگان���ه كان له مه كته بی سیاس���ییه وه تا خواری خ���واره وه ڕه نگی داوه ته وه و له هه م���وو ئاس���ته كانی یه كێتیدا بۆته هه ستپێكراو، دیارو زه ق و دیارده یه كی بینین و به بچ���وك نه زع���ه ی كه چ���ی هه مان وه ك پیش���اندانیان به بچ���وك ڕۆژگاری یه كه می كێشه كان به رده وامه . هه ڤاڵ مه ال به ختی���ار، له دوای ئه وه ی جێگرانی سكرتێری گشتی و ژماره یه ك له هه ڤااڵنی تر به رنامه ی كارێكییان بۆ بووژاندنه وه و چاره سه ركردنی كێشه كانی به س���ه رجه م پێش���كه ش یه كێت���ی هه ڤااڵن���ی ئه نجومه نی س���ه ركردایه تی كردو دواتر وێنه ی���ان داوه ته هه ڤااڵنی ئه نجومه ن���ی ناوه ندیش، س���ێ وتاری ل���ه و باره وه نووس���یون، بێگومان ڕای ه���ه ر هه ڤاڵێ���ك ڕێزلێگی���راوه و ئه بێ ئه و مافه هه میش���ه ده س���ته به ر بكرێ ك���ه هه ڤااڵن له هه ر ئاس���تێكی حزبیدا ئازاد بن بۆچوونی خۆی���ان ده رببڕن، ب���ه اڵم وه ك خوێندنه وه یه كی هه وه ڵی بۆ نووس���ینه كانی، به ڕوونی هه س���ت به وه ئه كرێ كه هه وڵی به كه م بینینی كێش���ه و قه یران���ه كان و به كاڵب���ووه وه پیش���اندانیان ب���ۆ ناوخ���ۆو ده ره وه ی ئاراس���ته یه ك تانوپ���ۆی یه كێت���ی، وه ك بۆچوونه كانی ئه شێ وه رئه گرێ و هه وڵی تیۆریزه كردن به و ئاراس���ته یه ی سه ره وه وه ربگرین. له كاتێكدا دوای ئه م هه موو مش���تومڕو ئه م هه موو كه لێنه ی كه وتۆت���ه نێوان هه ڤااڵن و ئۆرگانه كان، دوای ئه وه ی ك���ه بڕیاروه رگرتن له ناو ئۆرگانه بااڵكانی یه كێتییدا له پێودانگی سیستماتیكی ده رچووه )كه هه مان ئه و له بڕیار وه رگرتن دابه زیوه ته ش���ێوازه ئه بوایه خ���واره وه ش( ئۆرگانه كان���ی هه وڵه كانی خۆی ب���ۆ تیۆریزه كردنی ڕێگه چاره ته رخان بكردایه ، نه ك ڕێگه ی ناچاره س���ه ر. چونك���ه تیۆریزه كردنی هه ر دیارده یه ك بێ ناس���ینی راس���ت و ناتوان���ێ هاوكار دروس���تی دیارده كه بێت بۆ چاره سه ری دیارده كه . شه قڵی بنچینه ی���ی و زاڵ���ی مامه ڵه كردنی كاك به ختیار له گه ڵ دی���ارده ی )قه یراناوی وتاره كه یدا له س���ێ یه كێت���ی( بوونی ن���وێ و له كوردس���تانی )دوانی���ان بریتیی���ه له چاودێ���ر( یه كێكیش���یان له وه ی ك���ه خودی هه بوون���ی قه یران یان كێشه له ناو یه كێتیدا بخاته وه ژێر پرس���یاری هه بوون و نه بوون، شایسته بوون و شایسته نه بوون. كاك به ختیار له وتاره كانی���دا، دان ب���ه وه دا ئه نێ كه یه كێتی كێشه ی هه ن، به اڵم : - دوورو نزیك خۆی له قه ره ی ناساندنی كێشه كان ن���اداو ناویی���ان نان���ێ و به خوێنه رانی خۆی ناڵێ كێش���ه كان چی���ن؟ به ڵكو له ن���او ته متومانێك���دا ئه یانهێڵێته وه ، كه گومان دروس���ت ئه كا. - له پش���ت ئه و باسكردنه یدا له باره ی ئه وه وه كه ، یه كێتی هه ر له سه ره تاوه بارگاوی بووه گه یشتۆته كه چی قه یران و به كێش���ه و خوێندنه وه یه ك���ی ڕۆژگاره ش، ئ���ه م ئه وی���ش هه ڵئه گ���رێ، كۆنكرێت���ی ئه وه یه كه هه بوونی كێش���ه و قه یران و مه ترسیداری به سنوورێكی گه یشتنیان وه ك جیابوون���ه وه و كه رت بوون و بگره خه س���ڵه تێكی دوژمنایه تی نه ی���اری و حزبه كه یه . ڕاس���ته ناشاردرێته وه كه ، یه كێتی له ڕابردووش���دا ت���ا ئه ندازه ی لێكت���رازان و جیابوون���ه وه ی زب���رو پڕ حاڵه تانه ئه م ڕووبه ڕووی له شه ڕوشۆڕ بۆته وه . به اڵم كاك به ختیار دوو شتی گرنگ له بیر ئه كات، یه كێكیان حزوری جه نابی مامه كه له سه رده مانی پێشوودا له گه ڵمان بوو. دووه میشیان ئه و هه موو زیان و كاره ساتانه ، به زیانی گیانی و ئه و زیانانه شه وه كه به ر بزاوتی كوردایه تی و یه كێتی خۆیش���ی كه وتن، كه نامه وێ لێره دا باس���یان بكه م و برینی كه س���ی

پێبكولێنم���ه وه . بۆیه په ن���ا بردنه به ر تێزی ئ���ه وه ی كه یه كێتی له بنه ڕه ته وه بارگاوی بووه به قه یران بۆ پاساودان یان بۆ به نۆرماڵ وه رگرتنی دۆخی ئێستای، تێزێكه له دژی چاره س���ه ری ڕاسته قینه ئه وه س���تێته وه . هه ر بۆ به رچاوڕوونی زۆرتری خوێنه ران، هه موو ئه و قه یران و خه باتی له س���ااڵنی ناوخۆییانه كێشه ش���اخ ڕووبه ڕووی یه كێت���ی بوونه وه ، لێكه وته كانی چاره س���ه ر ده ره نج���ام و نه كران ت���ا دوای ڕاپه ڕی���ن و وردتر تا دوای یه كه م هه ڵبژاردنی كوردس���تان، كه ڕیزبه ندییه كان���ی دوای هه ڵبژاردن، زه مینه یه كی تری سازاند بۆ ئیحتواكردنی لێكه وته كان���ی ئه و جیابوونه وه و پارچه باڵه كانی بوونانه ی دووچاری یه كێتی و بوونه وه ، هی حزبه كانی تریش به هه مان شێوه . - كاك به ختیار، له سه ر بناغه ی تێزی هه بوونی پاش���خان و پێش���ینه ی ئێس���تا هاوش���ێوه ی دوورودرێ���ژی تریش مه س���ه له یه كی یه كێتیدا، له ناو بنیاتئه نێ، ئه ویش ئه وه یه كه هه میشه

له ناو یه كێتیدا پڕۆژه و پرۆسه هه بووه . دیاره ئه مه ش حاڵه تێكی ئاساییه له ناو كۆمه اڵیه تیدا ئۆرگانێك���ی حزب و هه ر پڕۆژه هه بێ و دواتریش بكرێته پرۆسه و بخرێته بواری پراكتیكییه وه . ئه مه زۆر ڕاسته ، به اڵم ئه وه ی ئه و باسی لێوه ناكا ئه وه یه ئایا پڕۆژه كان له هه واوه هاتوون یان ڕه نگدان���ه وه و لێكه وته ی هه بوونی فاكته ؟ لێكه وت���ه ی هه بوونی جیاوازی بیروبۆچوونه ؟ كه دوای ئه وه ی به هێند وه رناگیرێ���ن، دۆخ���ی بیربۆچوونه كان ئه گۆڕێ به پڕۆژه . خۆ كه پڕۆژه كانیش له الی���ه ن گروپێك���ی تری ن���او هه مان حزبه وه ته وزیف كرا بۆ ئافه رۆزكردنی ئیتر خاوه نه كانیان، بیروبۆچوونه كان و له وێوه مه ترسی ئه وه دروست ئه بێ، كه پڕۆژه كه ببێته زه مینه ی ته وه ربه ندی و

بگره سیكتاریزم و لێكترازانیش. - مامه ڵه كردن له گه ڵ هه بوونی قه یران و پڕۆژه و هه بوون���ی هاوكات كێش���ه و، به رنام���ه ی كار ب���ۆ لێده ربازبوون���ی، بچ���وك گه م���ارۆدان و له ڕوانگ���ه ی كردنه وه یدا، وه ك ئه وه ی ئه و هه ڤاڵه مان ئه ڵ���ێ هه ڕه مه ك���ی به ش���ێوه یه كی ئه كا ڕێگری گه وره كراون، كێش���ه كان ده ربازبوون ڕێگای نه خشه له هه بوونی لێیان. بۆیه وتیشم هه ڕه مه كی چونكه وه ك پێش���ووتر وت���م كاك به ختی���ار كێش���ه كان ناو نانێ و په نجه یان ناخاته سه ر تا خوێنه رانی و ئه ندام و هه وادارانی له وه ی بكا سه رپش���ك حزبه كه ش���ی بزانن ئه و كێشانه هه ن و كاریگه ریشیان داناوه ؟ یاخۆ وه ك ئه و ئه ڵێ له قه باره ی خۆیان گه وره تركراون؟ بڕوام وایه ئه و كێشه كان ئه زانێ باش���تر له زۆربه مان چی���ن و قه یران���ه كان چۆن���ن، ب���ه اڵم به مه به ست ناویان نانێ و باسیان ناكاو ئاماژه یان پێنادا، چونكه ئه و وه خته بۆ هه مووان ڕون ئه بێته وه ، كه پێناسه ی كێش���ه كان وه ك ی���ه ك ئه بن و ئه وه ش ڕوون ئه بێته وه ، كه ئه وه كاك به ختیاره كێشه كان له قه واره ی خۆیان ده ردێنێ و له مه نگه نه ی���ان ئه دا ت���ا بۆچوونه كه ی ڕاست ده ربچووینێ له باره ی ئه وه ی كه وتویه تی، كێشه كان له قه باره ی خۆیان

گه وره تر كراون. له هه رس���ێ ت���ره وه ، له الیه ك���ی -وتاره كه ی���دا، به نه فه س���ێكی درێژه وه ، یه كێت���ی زنجیره ی���ه ك س���ه ركه وتنی ب���ه اڵم ل���ه م قۆناخ���ه دا ئه ژمێ���رێ، هه موو ئه و س���ه ركه وتنانه ی باس���یان لێ���وه ئ���ه كا، س���ه ركه وتنی هێ���زی پێش���مه رگه ی لێده ربێنه ، كه به رچاوو هه مووی���ان ت���ر ئه وان���ه ی دی���اره ،

پێویس���تییان به وه هه یه ش���ه ن و كه و بكرێن و بخرێنه ب���ه رده م خوێندنه وه ی ڕه خنه گران���ه ی ئه وتۆوه ، كه به س���ه ر س���ه ركه وتن ی���ان نوشس���تدا س���اغ بكرێنه وه و، قازانج و زیانه هه نووكه یی و تاكتیكیی���ه كان له گه ڵ قازان���ج و زیانه بكرێن. لێك هه اڵوێرد ستراتیژییه كاندا خ���ۆ ئه گه ر نی���ازی ئه وه یه له پش���ت باسكردنی س���ه ركه وتنه كانه وه كێشه و ن���او یه كێت���ی بچوك و قه یرانه كان���ی په راوێزخ���راو بخات، ئ���ه وا ئه بێ ئه و هه ڤاڵه به ڕێزه م دڵگران نه بێ كه بڵێم، با وای دابنێین هه موو ئه و سه ركه وتنانه ی باس���یان لێوه ئ���ه كاو ڕیزی���ان ئه كا، دروست و ڕاستن و موناقه شه هه ڵه ناگرن، ئایا له و گریمانه یه ش���دا ئه بێ بۆ ئه وه له به ر كێش���ه كان كه به كاریانبێن���ێ، دی���ده ی یه كێتییه كان بس���ڕێته وه یان ئه بێ ب���ۆ ئه وه ته وزیفیان بكا كه ببنه هێزێكی ماددی و مه عنه وی چاره س���ه ر به تایبه ت ئه گه ر یان به پێچه وان���ه وه ؟ بابه تی س���ه ركه وتنه كان سه ر بۆ ئه وه

بكێش���ێ كه كێ خاوه ندارێتیان ئه كا. له كاتێكدا ئێمه پێمانوایه خاوه ندارێتی یه كێتی به سه ركه وتن و اخفاقاته كانیه وه گرنگ���ی زۆری هه یه و ئه ب���ێ قیبله نما له خاوه ندارێتیكردنی چونك���ه بێ���ت، یه كێتیدا هه موومان براوه و سه ركه وتوو ئه بین، به اڵم له خاوه ندارێتیكردنی ئه م یان ئه و س���ه ركه وتنانه ی ئ���ه و ریزی تریش���ی دیوه كه ی بێگومان كردوون، نمایان ئه بێ كه شكست و اخفاقاته كانن. ئه گ���ه ر مه به س���تی كاك به ختیار له و نووسینانه یدا، ئه وه یه كه كێشه كانی ناو یه كێتی تا ئ���ه و ئه ندازه یه بچوكن و بێ كاریگه رین، كه هه ڵوه سته یه كی جدی و ده ست به جێی پێویست نیه و ناخوازێ س���ه خی ته بیعه تان���ه و له خۆبوردوانه و یه كێتییان���ه هه م���وو تواناكانم���ان بۆ لێده ربازبوونی���ان بخه ینه گه ڕو به ڵكو هێنده به س���ه ، خۆی وته ن���ی )نه رم

نه رم( چاره سه ریان بكه ین.مه س���ه له یه كی تر سه رهه ڵئه دا ئه ویش ئه وه یه ، ئایا دوو س���اڵی ڕابردوو سه بر كردن له سه ر كێشه و قه یرانه كان، وه ك ئه و سیاس���ه ته ی كاك به ختیار نه بووه كه ئه ڵێ ن���ه رم نه رم چاره س���ه رییان بكه ین؟ به اڵم چیمان لێچنییه وه ؟ ئایا خه ره ن���دو كه لێنه كان���ی نێوانمان لێك نزیك بۆته وه و نه ماوه یان زۆرتر بووه ؟ ئایا یه كێت���ی وه ك حزبێكی دامه زراوه كاری كردووه ی���ان به په ڕش و باڵوی و ده سته گه ری و قۆرخكراوی؟ ئایا متمانه ی نێوانم���ان زۆرتر بووه ی���ان دڕدۆنگی پت���ر پ���ه ره ی س���ه ندووه ؟ له هه مووی مه رجه عیه تی یه كێت���ی ئای���ا گرنگتر یه كگرت���ووی بڕی���اری هه ب���ووه ، یان ده س���ته یه ك خۆی زاڵكردووه و ئه وانی تری په راوێز خس���تووه ؟ ب���ا ئێمه نا، به ڵكو ب���ا كاك به ختیار به خوێنه رانی و ڕێكخس���تنه كانی یه كێتی بڵێ: بڕیاری سیاس���ی، ڕێكخراوه ی���ی، س���ه ربازی، به تایبه ت هیتریش، په یوه ندیی���ه كان و ئه و بڕیارانه ی كه گرنگ و ئاراسته س���از بوون له ناو یه كێتیدا چۆن وه رگیراون؟ ئه وه ش���یان پێبڵێ ئه وه ی ئێستا هه یه دیدی یه كێتییه كانه یان دیدی گروپێكی ناو مه كته بی سیاس���ییه ؟ ئه وه ش���یان ئێس���تای ش���ێوازی ئاخ���ۆ پێبڵ���ێ یان یه كێتی كۆكه ره وه یه به ڕێوه بردنی

په رتكه ر؟

ده س���ته واژه یه كه ناچاره س���ه ر: •له به رامب���ه ر )ال���ال ح���ل(ی عه ره بیدا

به كارم هێناوه .

به‌‌بچووك‌بینینی‌قه‌یرانه‌كانتیۆریزه‌كردنه‌‌بۆ‌ناچاره‌سه‌ر

ئازاد جوندیانی

مه ال به ختیار

كاك به ختیار له وتاره كانیدا، دان

به وه دا ئه نێ که یه كێتی كێشه ی

هه ن، به اڵم دوورو نزیك خۆی له قه ره ی ناساندنی كێشه كان ناداو ناوییان نانێ و

به خوێنه رانی خۆی ناڵێ كێشه كان چین؟ به ڵكو

له ناو ته متومانێكدا ئه یانهێڵێته وه ، كه گومان دروست ئه كا

ئایا یه كێتی مه رجه عیه تی یه كگرتووی

بڕیاری هه بووه ، یان ده سته یه ك

خۆی زاڵكردووه و ئه وانی تری په راوێز خستووه ؟ با ئێمه نا، به ڵكو با كاك

به ختیار به خوێنه رانی و ڕێكخستنه كانی

یه كێتی بڵێ

كاك به ختیاره كێشه كان له قه واره ی خۆیان ده ردێنێ و له مه نگه نه یان ئه دا تا بۆچوونه كه ی ڕاست ده ربچووینێ له باره ی ئه وه ی كه وتویه تی، كێشه كان

له قه باره ی خۆیان گه وره تر كراون

به‌هۆی‌نه‌بونی‌كامپه‌وه‌،‌په‌نابه‌رانی‌كوردی‌‌سوریا‌رو‌له‌هۆتێله‌كان‌ده‌كه‌نتایبه‌ت (459( سێشه ممه 182014/12/30

مێژوی جیهان لەکۆیلەیەتیەوە ناگاتە مرۆڤسەروەریی، بەڵکو لەتیروکەمانەوە

دەگاتە بۆمبی مگاتۆنیتیۆدۆرئادۆرنۆ

ڕامان لەرۆمانی پاکیزەکانی بیابانی عه بدول قادر سەعید

رۆمان دارش���تنەوەی جیهان���ی بونە، بەو جۆرەی کە نوس���ەر لەئ���اوەزو هزری خۆیدا هەس���تی پیدەکات و، واقع پێکهاتەی زەینیی رەنگرێژ دەکات. بۆیە بەمانایەک رٶماننوس ن���ەک دەینوس���ێتەوە. مێ���ژو دەدۆزێتەوە مێ���ژو کۆروداوێک���ی زنجیرەیی نی���ە کە بۆ کۆمەبەس���تێکی پێش دیاریکراو لەخاڵێکەوە دەس���تپێبکات و لەخاڵێک���دا کۆتای���ی بێت. هەڵچون و داچ���ون و، خوالنەوەیەکی زەمەنە، کە شوێن و، کات دەکاتە دەستەمۆی خۆی و، کۆمیکانیزمێک دەیخوڵقێنن، ڕۆمان لەڕاستیدا س���ەرقاڵی دۆزینەوەی ئ���ەم میکانیزمانەیە، لەهەن���اوی کات و دیاردەکاندا. خوێندنەوەی روب���ەری ناوەوەی مێ���ژو بەجۆرێک دەڤەری کاری ڕۆمان���ەو روکاری دەرەوەی ئەم مێژوە

روبەری کاری مێژو نوس.لێ���رەوە دەتوانرێت بوترێ���ت کە مێژوی ئەدەبی گەالن دەکرێ دەقاوده ق مێژوی ئەو گەالن نەب���ن، هەروەها بەپێچەوانەوە، مەرج نیە مێژوی گەالن رێک هەڵگرو ڕەنگدانەوەی مێژوی ئەدەب���ی گەالن بێ���ت. ئەگەر مێژو گێڕانەوەی ڕوداوەکان بێت ئەوە ڕۆمان رێک گێڕانەوەو ناس���اندنی ه���ۆکاری لەدایکبون و

خوڵقانی روداوەکانە.ڕۆمان سەرەڕای ئەم تایبەتمەندیە، دەقێکە کە هەڵجێنراوی خەیاڵ و ئوستورەیە، ئەمەش هەر بۆ ئەو ڕاستیە دەگەڕێتەوە کە خەیاڵ و ئوس���تورە لەزەمەنی پژانی فام و، کرانەوەی چرۆی چ���اوی مرۆڤەوە، دوانەی مانا بەخش بون بەژیا و کۆی کردەکانی مرۆڤ، لەراستیدا دو هەوێنی فەلس���ەفی ژیان���ن کە هەم ژیان

شرۆڤە دەکەن و هەم ماناشی پێدەبەخشن.دەمەوێ بڵێم پەیوەندیەکی چەند الیەنەی دیالیکتیکی لەنێوان واقع و خەیاڵ و، لۆژیکدا ئامادەی���ەو، ئ���ەم پەیوەندی���ە دیالیکتیکە لەژانەری رۆمانی سەرکەوتودا بەگونجاوترین جۆر ئامادەیەو، لەفۆرمێکی زۆرینە پەسەنددا خۆی دەنوێنێ. ناگونجێ رۆماننوس النیکەم ل���ەو بابەتەی کە دەێگێڕێت���ەوە ئاوەزمەندو قاڵبوی ئەزمونی رانەمێنێت و، فەیلەسوفانە نەبێت، بەاڵم دەقێکی سەرکەوتو بخوڵقێنێ. خوێنەر مەرج نیە هەم���ان زانین و ئەزمون و قاڵبونی هەبێت، یەک لەهونەرەکانی نوسەر ئەوەیە کە ئاوەزو زانی���ی خۆ دەگوێزێتەوە بۆ بەردەس���تبون و، بەردەستبونێکی فرەوان )لەمرۆی ژیاندا هەرچی کۆمەڵگاو مرۆڤەکان لێک دور دەکەونەوەو بێگانە دەبن، لەروانگەو چاوی یەکدیەوە رازو رەمزاویتر دەبن و، وەک مەت���ەڵ خۆدەنوێنن. ئ���ەم بارودۆخەیە کە وادەکات مەبەستی ڕاستەقینەی ڕۆمان بریتی بێت لەهەوڵدان بۆ کردنەوەی ئەم رازو رەمزو مەتەاڵنەو، کشان لەروبەری سیمای دەرەوە ب���ەرەو کاکڵەو هەناوی دی���اردەکان کە هەر ئەو بونە دینامیکەیە کە، جوانیناسی رۆمان رەنگرێژ دەکات و جیهان لەبارگاوی ئەفسون رزگار دەکات و، بون روتدەکاتەوە وەک بونی

خۆی. ئادۆرنۆ 1945(.کارەس���ات کاتێ���ک دەبێتە کارەس���ات و، روبەرێ���ک لەمێژو بۆ خ���ۆی تەرخان دەکات کە، ویژدانی کۆمەاڵیەتی کۆمەڵگاو رەوش���ت هاوس���ۆزی بک���ەن و، لەهەن���اوی خۆیان���دا بیرکردنەوەی بەدیاردەب���ون و، بۆ دەرفەتی

ئەقاڵنی لەئاستیدا دەستەبەر بکەن. لێکترازانی کۆی رێکخس���تنە کارەس���ات کۆمەاڵیەتیەکانە، لەچرکەساتی رودانی خۆیدا

ئەم لێکترازانەیە ک���ە کۆئەندامی پێکهاتەی کۆمەاڵیەت���ی دوچ���اری قەی���ران و خەس���ار دەکات و، تاوی���او دەخوڵقێنێ، هەم ژڵەژانی ئەخالقی بەرپرس���اریەتی ه���ەم ئەخالقی و کۆمەڵگاو ڕاچڵەکانی بەرجەس���تەدەبنەوە. رودان���ی ئەم رەوتە ئاماژەیە بۆ هۆش���یاری کۆمەڵگاو تا رادەیەک تەندروستبونی ویژدانی کۆمەاڵیەتی. رۆماننوس لەم روانینەوەیە کە دەخوازێ هەم وەک پسپۆرێکی کۆمەاڵیەتی و، مێژو، بەجوگرافی���او ئاش���نا ئەقڵخوازێکی کلت���ورێ کە دەق لێیدەدوێ���ت دەربکەوێت. س���ازدان و بونی پەیوەندیەک���ی ناو هەناویی پڕس���ۆزو، ئاوەزمەندانە لەگەڵ بابەت زامنی

ئافراندنی دەقی سەرکەوتو رۆمانی شیاون.ڕۆمان���ی پاکیزەکانی بیاب���ان هەرچەندە رەنگە یەکەم ئەزمونی نوس���ەر عەبدول قادر سەعید نەبێت لەبواری رۆماندا بەاڵم دەتوانین بڵێین یەکەم دەقە کە بێ دەمەتەقەو گومان

دەچێتە ماڵی ڕۆمانەوە .داپی���رە: دان���ای گش���ت زان، ب���ۆ خۆی فەرزانەیەک���ی بەئەزمونە، ئەگەر مێژو خۆی نەبێت لف���ە دوانەیەکی دانەب���ڕاوە لەمێژو. داپیرە ئیتر زمانی پژماوەو، لەخۆدواندنێکی دێرینەوە بەرەو دەنگ هەڵبڕین و قس���ەکردن بەدەنگ���ی ب���ەرز هاتوە، داپی���رە لەهەناوی کارەساتەکانی گەلێکی قەاڵچۆکراو، هەمیشە لەبەردەم رەحمەتی مەرگا دەستەوسان، ئیتر نزاکانی تەنیا ب���ۆ یەزدان نیەو، لەهیوایەکی خەی���ااڵوی ئەهورایی���ەوە ب���ەرەو واقعێکی تاڵ هەنگاو دەن���ێ. دەربازبون لەم خەیاڵە ئەهوراییە بەجۆری کۆتاییهێنانە بەهەمو ئەم مەنەلۆگانەی ک���ە گەلێکی قوربانی تەنیا بۆ خۆی و لەهەناوی خۆیدا بەهیوای فریارەسێ دەیکردو، هەموی پاتبون���ەوەی ئەزمونێکی بێ بەرئەنجام بو. ئێستاو لەم چرکەساتەوە مێ���ژوی ئێمە گێڕان���ەوەو، مەنەل���ۆگ نیە. هاوار و دیالۆگ و دوانی جیهانێکە بانگەشەی دەکات. م���اف دیموکراس���ی و مۆدیرن���ەو هەڵپێچان���ی پەیوەندیەک���ی نێ���و هەناویی، دەرک و فامکردن���ی کارەس���اتی ئەنفاڵ واتە هەس���تیاربونی ویژدانی گش���تیی کۆمەڵگای کوردەواریی و، دنەی ئەم ویژدانە بۆ خوڵقان

نەک کاردانەوەو، پەرچەکردار. ل���ەم ڕۆمان���ەدا کوالنەوەی :کاری م���ن برینەکان���ی ئێ���وە نی���ە، بەق���ەدەر ئەوەی

لەبەرگریتان ئەدوێم.کاری من مەرگ دۆستی نیە، بەڵکو هەوڵی

گەڕانەوەتانە لەدۆزەخەوە بۆ سەر زەوی:رۆماننوس ب���ەدوای رەوایەتکردنی مێژودا ناگەڕێ���ت ب���ۆ نمایش���کردنەوەی ئ���ازاری قوربانی���ەکان. ی���ا نوس���ینەوەی چۆنیەتی کەس���ەرو ئازار چەش���تنی ئەم قوربانیانە. بەکورتی بەدوای داڕش���تنەوەی کارەس���اتدا نیە کە نەگونجاوە، بەڵکو بەدوای بیس���تی ئ���ەو هاوارانەوه ی���ە کە مرۆڤ لەکارەس���ات دەترسێنن و، ئاگاداری دەکەنەوە. لەودەمەشدا ئازارو ب���اواوەرە ئەفیونیەکان مەرگ دەکەنە ئامان���ج و خوازراوێک���ی بەخواس���ت، دابڕان لەمەرگ و ب���ەرەو ژیان هات���ن و، گێڕانەوەی هیوای بون ئەرکی نوس���ەرە، تا لەدۆزەخی واڵت���ی بێنیت���ەوە مرۆڤ���ەکان نەبون���ەوە ژیان ش���ەتڵی چاندن���ی بەختەوەریب���ون. لەراس���تیدا کۆی ئەو کۆشش و هەواڵنەیە کە لەم رۆمانەدا نوسەر دەیدات، دەتوانین بڵێین کۆی هەمو هەوڵەکان���ی خوڵقان و ئافراندنە

لەدنیای نوسیندا.س���ەرەڕای هەمو ئەمانە هەر لەسەرەتای دەستپێکردنی ئەم رۆمانەو لەیەکەم رستەی رۆمان���ەوە دۆخێکی ئوس���تورەیی بەس���ەر زم���ان و دیمەن و، کۆی ش���وێنی روداوەکانی

رۆمانەوەکەو، کەسایەتیەکانەوە دیارە.: ئاس���مان ش���ین ش���ینە. باڵندەیەک، بەبەرزایی کێوێکی بڵند، بەئاسمانی ئاواییدا، دێ���ت و دەچێ���ت! باڵەکانی لەبەر تیش���کی

خۆرەکەدا دەبریسکێنەوە :رازو، نەناس���راو باڵندەیەک���ی باڵن���دە.

رەم���زاوی، ک���ە هەناس���ەیەکی ئەه���ورای و دیمەنێکی نەبینراوو، جوڵەیەکی س���یحراوی لەخەیاڵ و لەخەرمانەی���ەک گەمارۆی���داوەو، واقی���ع و هیواو، توانای س���ەرو دەس���ەاڵتی ئاس���ایی مرۆڤ و بون���ەوەرەوە خۆدەنوێنێ بونەوەرێکی هەمیش���ە ئام���ادەو، خوازراوی ناو گوتاری کوردیەو، وێژەو ئەدەبی کوردی

پڕپڕە لەم باڵندە ئوستورەییە. نازانم بۆ لەکلتوری ئێمەی کورددا دیاردە گەورەکان سەرەڕای بونێکی تراژیک هەمیشە

هەڵگری سیمایەکی ئوستورەیین.باڵندە س���ومبولیک بۆ پاکی. بەرزە فڕی، سەر نەوی نەکردن و، دەستەمۆکردنی ئازارو لەخۆب���وردەی و، گرنگتر لەمانەش لێبوردەی

لەکاتێکا کە کارەسات بونت دەکرۆژێ. ئەم س���ومبولە هەر لەکۆنە حکایەتەکانی ک���وردەوە تا چیرۆکی مۆدێ���رن و، رۆمانمان ئامادەیە. هەندێ نیش���انە ه���ەن لەویژدانی گشتیی کۆمەڵگادا کە بۆ خۆیان دەرئەنجامی ژیانی هاوب���ەش و مێژویەکی فرەن و تەنانەت دەتوانین بڵێین دەرهاویش���تەی برینی یەک فرامسوێنن لەژیانی گەالندا لەهەمو چرکاندا

ئامادەن.ئەم باڵندە س���یحراوییەی ئەدەبی کوردیی لەراستیدا سومبولێکی کلتوری هاوبەشمانەو، لەویژدان���ی کۆمەاڵیەتیمان���دا ئامادەیە. هەر لەس���یمورخ و جوتە کۆتری دەستە خوشکی حکایەتەکانی دایە گەورەمانەوە تا توش���ای یاقوت���ی و، باڵندەکانی دەم باو، ش���ارەکەی بەختیارعەلی و، پاکیزەکانی بیابانی عەبدول

قادر سەعید ئامادەن. کەڵک وەرگرتن لەم نیش���انە هاوبەش���ە بۆ؟ بۆ لەقواڵی مێژوی ئوس���تورەکانمانەوە ئ���ەم باڵندان���ە دەگێڕینەوە ئەم���ڕۆی بون و

کارەساتەکانمان؟ئایا دەیانهێنینەوە کە هەر ئەرکە دێرین و، کۆنەکانی خۆیان ئەنجام بدەن و دەستگرمانبن بۆ کەشێکی ئەفس���وناویی و، کەمکردنەوەی ب���اری ئازارەکانم���ان و ئامێزی���ان بکەین���ە هێالن���ەی ڕازە بۆ ک���ەس نەوتراوەکانمان؟! ئایا دەمانەوێت لەپێکهاتەی ئیس���تای ژیان و بونماندا هەر هەم���ان ئەرکیان بۆ دانێین؟ یا وەک بەش���ێک لەبون و ویژدانی گش���تیی کۆمەاڵیەتیمان لەئاس���ت خۆم���ان و جیهانی دەره وەمان���دا دەیانکەینە هێم���ای ئازادی و پاکی و، لێبوردەی و حورمەت لەمرۆڤ و ژیانی مرۆڤ و، پێکەوە ژیانێکی شیاوی بەرامبەر؟ ئوس���تورەکان هەمێش���ە رەگێکن عەوداڵی دادوەری���ی و لەژینگەی ئینس���انی و هەرێمی ئازادیدا بنج داده کوت���ن. ئایا لەپاکیزەکانی بیاباندا نوسەر ئەم باڵندانە دەقاودەوق وەک خۆیان دێنێتەوەو ئەرکی تازەیان لەئەس���تۆ ناخات. ئەگەر داس���تانی دوناودونەو، دونی ئەم ک���وردە کە رۆحێکی ئ���اوارەی ئەبه دیە دەب���ێ ئ���ەم هەزاروی���ەک دونەت���ەی کات و لەپڕ دی���وەرەوە جرێکی پاکبونەوە بچرێ؟! لەمێژە بڕیویەت���ی .لەکۆلیلی خاتو دایراک و باب���اوەو، ئەوکات���ەی بون دوبەیتیەکان���ی لەهەناوی گوێچکە ماسیەکەوە وەک مروارییە خزای���ە ئامێزی مرۆڤ و، مانا لەدایکبو، ئێمە تا ئیس���تا هەر دوناو دونین. ئەوەتا نوسەر

دەڵێت:یەک ل���ەو جاش���ە چ���ەک بەدەس���تانە بەتەقاندنی چەندگوللەیەک. خەیاڵی هەموان تێک دەئاڵێنێ. ک���ەس نەیزانی ئەم باڵندە س���ەر سورهێنەرە پێکرا یانا؟ بەاڵم بەچاوی خ���ۆی ئەو چەن���د پەڕە س���پیەی بینی کە لەئاس���مانەوە ب���ەرەو زەوی بەس���ەمایەکی ش���ێتانە هاتنە خوارەوەو کەس فریای ئەوە نەکەوت بزانێ کەوتە کوێی ڕێگا خۆڵینە پڕ تەپوتۆزەک���ەوە. جگ���ە لەپەڕێکی تەنیا کە کەوتە کۆش���یەوە ئەم بۆ یادگار خستیە ناو کەوا سورمەچنکەیەوە گوڵچین زۆر خٶشحاڵ

بو:خۆ جاش���ە چەک بەدەس���تە کە کوردەو مرۆڤێک���ە بەت���ەواوی لەویژدان و ناس���نامە

داماڵراوە بوەت���ە بارب���ەری تاریکی و، ئاور لەهێماکان���ی نیش���تمان و ژیان ب���ەردەدات. هەربۆیە ش���یاو نیە نە پەڕی باڵندە ببینێ و ن���ە هەڵگری ئاماژەی نەتەوەیی و شوناس���ی نیشتمانی بەفرو باڵندە بێت. ئەوە گوڵچینە ک���ە لەدونێک���ی ئەبەدی و ئەزه لی���دا ئەرکی پاراس���تنی جوانیی ئەبەدی و شوناسی واڵتی کوێستان و دارستانی پێ س���پێرراوە. هەمو رەش���ایەکانی جیهان لەکەیە لەگیان و زەبری لەکەرامەت���ی مرۆڤایەتی گوڵچین و کچەکان و ئەنفالەکانمان نادەن. پەڕێکی س���پی بەبەر باخەڵ���ی کەوایەکی س���ورمەچنەوە لەبەژنی کچە کوردێکا. سێ ئاماژەی بەرجەستەو سێ نیشانەی گرنگ کە بەرەو نیشانەی ناوەندی و ئاواتی ئەبەدی دەمانب���ات، دەڵێ رێبوارانی ئازادی و س���ەرفەرازی بەدیلی و سەربەس���تی رزگاری ئەرکی���ان دەناس���رێنەوە ه���ەر مرۆڤایەتیە لەتاریک���ی و نەزانی و داگیرکاری، دەرخس���تنی ئەم راس���تیە ئەم گەلە لەسەر تاتەش���ۆری مەرگ س���ەمای ئازادی دەکات و هەناسەکانی دیلی خەرمانەی سەرهەڵدانێکی

تازەی رزگارین.هیوایەک���ە جێ���گای هێن���دە ئاس���مان باڵندەیەک���ی س���پی پیادا بفڕێ و ش���اندی گەیاندنی پەیامی ئاش���تی و لێبوردەی بێت. ئەگەر بڕیارە مرۆڤ و ژینگە بگۆڕین و روداوێ روبدات ک���ە چارەنوس و رێرەوی بون و ژیانی م���رۆڤ بگۆڕێ���ت ئ���ەوە تەنی���ا زەوینە کە دەتوانێ ئاوەها بون و بزاوتێ بخوڵقێنێ و،خۆ سپاردنە دەستی ئاسمان راكشان لەسێبەری

کامەرانیەکی مەحاڵدایە.بەراس���تی نوس���ەر ب���اش توانیویە ئەم ئوستورە پاکەی بون و باڵندەی چارەنوسمان بەبونێکی ئیس���تایی و زەوینی و لەبەردەستدا گرێبدات، کە ش���یاوی ئەوەبێت مرۆڤ خۆی ئەنجامی بدات و خاوەنی چارەنوس���ی خۆی

بێت.:نازانم خ���ۆ ئەوان لەزمانی ئێمەو ئێمەش لەزمانی ئەوان تێنەدەگەیش���تین، بەاڵم خۆ ئاسمان لەهەردوکمان تێدەگەیشت. ئەی کە

تێدەگەیشت بۆ نقەی لێوە نەدەهات؟ئەو س���وپاو کەس���انەی کە هەزاران ساڵ پێ���ش ڕێگاکان���ی پەنابردن بۆ ئاس���مان و گازەکانی رو لەئاس���مانیان بەدەیان ئەنفال بۆ هانین. ئەوەتە دیسان لەسەردەمی نوێدا بەئەنفالێکی ت���رو بەرێگایەکی تردا نەزۆکی هەم���و گازەو نزاو رێگاکانی ئاس���مانمان بۆ بەرجەس���تە دەکەنەوە. ئەم هاوارە زەوینیە، تەنی���ا لەدەرو جیاو ش���ارو بونەکانی خاکدا دەبیس���رێن و ئەوانیش هەم���و هەوڵیان هەر ئەوەیە ک���ە ئێمە لەبیر خاک بەرنەوەو خاک

لەئێمە غەوارە کەن.: مامۆستا ماڵی خوا زۆر دورە؟

دورنیە. ڕەحمی خوا لەپێڵوی چاوی خۆت نزیکترە

مامۆستا ئەی کەی دەیگەینێ؟!زریکەی ژنان و گریانی من���دااڵن. بیابانی پڕکردب���و، وەک دەنک���ە ت���ەرزە منداڵ���ە نەباڵقەکان هەڵوەرین... مردن چنگ لەسەر

شان بەشوێن ئێمەدا ڕایدەکرد:مێژویەک���ە میهرەبانی ئ���ەم ماڵە لەزاری ئەوانە بانگەش���ەی ب���ۆ دەکرێ���ت و، تەنیا لەلۆچ���ی دەس���تەکانی ئەواندای���ە کە مانا پەیدا دەکات و ئەگەری دەرکەوتنی هەیە. چ

تراویلکەیەکی هەڵخڵەتێن، مەخابن مەالی تا سەر ئێس���قان باوەڕو کوڕزانەوە لەداماوترین کات و پێویستترین چرکەساتدا کە هەنوکەیە جگە ستایش���ی م���ەرگ و، خۆ هەڵواس���ین بەتراویلکەی باوەڕێکی نەزۆکەوە هیچ، هیچی ن���ەک بۆ دیتران بۆخۆش���ی پ���ێ نیە. ئەم گێڕانەوە هەڵدانەوەی ئەبەدیەتی کارەساتێکە بۆ هەزاران س���اڵ گەلێکی لەچنگاڵی خۆیدا ئەسیرکردوە. ئەنفاله یەک لەدوای یەکەکانی مێ���ژوی کوردو ئەفس���انەی برایەتی لەدیندا لەم���ە زەقترو، رونتر چ���ۆن دەکرا درۆبون و فریوی دەربخرێت. رەنگە تەنیا دەقێ بتوانێ کاری هەزاران ساڵەی بگرەو بەردە فکریەکان ب���کات و بتوانێ بانگی رس���وایی داگیرکاری و ئەلینەب���ون و س���ڕینەوەی ناس���نامە بدات. کام بەڵگەو مانیڤیس���تی ئەندێش���ەو باوەڕ دەیتوان���ی پوچبونی ئەم باوەڕه دەرخات بۆ قوربانیەکانی ئەم دی���اردە کە موتڵەق و بێ واستە لەئاستانەی بەزی ئەزدانی و شمشێری مەرگی بانگخوازەکانیدا وەستاون؟! گرێنیکا تابلۆیەکی چەندین س���انتی فاشیزم و هەمو بون و پێکهاتەی بەجیهانیان نیشان ئەدا، بۆ رۆمانی نەتوانێ ئەنفال و هزرو باوەڕی پشت ئەنفال نیشان نەدات. گرێنیکا روتکردنەوەی دیاردەی فاش���یزمە کە ئیس���پانیای کردبوە گۆمی ئازارو دەریاخوێن و سەرزه مین مەرگ. راس���تی ئەنفال و بانگخوازانی ئەم واڵتەو تا رادەیەک هەم���و دەڤەرەکەیان هەر دوچاری نەکردوە. ئ���ەم سەرنوس���ت و چارەنوس���ە فاشیزمی ئەنفال و فاشیزمی گرێنیکا لەکردارو

چاندنی مەرگدا چیان جیاوازە ؟!ئ���ەو پ���ردە پت���ەوە س���ۆزداریەی ک���ە هونەرمەند بەکارەس���ات و دیاردەی ئەنفالەوە مێژوەوە بەم ئەندێش���ە هەڵیدەبەس���تێت و گرێدەدات دەبێ بتوانێ فاش���یزمی پش���ت ئەنف���ال لەهەمو بەرگ و توێکڵ���ێ داماڵێت و بەداوەری جەم���اوەردا ویژدانی ل���ەدادگای

بسپێرێت.دەس���ەاڵتی زۆن���ی ئێم���ە مەڵبەن���دی زەبروزەن���گ و، نائەقاڵن���ی و زاڵبونی گوتاری مەرگ و کاولکاری و لەناوبردنە. ئەنفال نمونەی زاڵبونی ئەم دەس���ەاڵت و گوت���ارە کاولکارە نەیتوانیوە ئەنف���ال ئەگەر نائەقاڵنییەی���ه . هۆلۆکاس���ت بێ���ت، ئ���ەوە ناتەندروس���تی کۆمەڵگاکەمانە. ئێمەو کۆمەاڵیەتی ویژدانی کە هێش���تا لەژێ���ر کاریگەریەکانی گوتاری ئەنفال خوڵقێن و نابەرپرس���اریەتی ئەخالقی

دەسەاڵتدارنی خۆیا لەوەنەوزدایە.ئەزمونێک���ی ت���اڵ و ئەتک���ی مرۆڤایەتی، ن���ا، مێ���ژو، کۆمێک���ی دوبارەبون���ەوەی هەزارپاتبون���ەوەی تراژیک���ی مێ���ژو ل���ەم سەرزەوینە ئەسیرەدا. شەڕی جیهانی و هەتکی بەمەسلەخبردنی هولوکاس���ت، مرۆڤایەتی و گەلێکی هەمیش���ە ئاوارەو هەڵپەی نازیسم و فاشیزم و ماش���ێنی مرۆڤهاڕی ش���ەڕ کە تا ئەمڕۆش تاوو یاوی ئازاری لەویژدانی بەرینی مرۆڤایەتیدا بەس���ۆو ئازارە، لەئەندێش���ەی رۆژنامەواندا جولەکەی روناکبیری مرۆڤێکی دەبێتە ئەنفال و هەمو کەس���ەرو نوستالۆژیاو وێرانیەکان���ی رۆح و ئ���اوەزی جارێکی دیکە دەکەونەوە بەر گژەبای کارەس���ات و، ئەنفال دومەڵی چڵکنی ش���ەرافەتی مرۆڤی سەردەم دەیبەن���ەوە بۆ خەباتی رزگاری گیان و چۆک

دانەدان بۆ مەرگ.

، ڤی���د ا دداود پەیامبەری رزگاری و پادشای دەسەاڵت. ڕەنگە داڤید وانواندن���ەوەی داود بێت و لەم ڕێگایەوە مەزنە پەیامبەری جولەکە هاتبێتە ناو کەس���ەری کوردەوە تا بزانێ چارەنوسی هاوبەش���ی ک���وردو ج���و هەر یەک ش���تە. راس���تە ئەوان فاشیزم و نازیس���می ئەوروپا وایلێکردن و کورد لەسەردەس���تی دراوس���ێ و هاو باوەڕه کانیدا، بەاڵم هەر یەک شت بوە. مەرگ و هەتک و کارەسات و کاولکاری. گوتاری زەبروزەنگ و جیهان���ی پڕ لەوێرانی و دوکەڵ و

هەڵتەکاندنی هەمو جوانیەکان.داڤی���د روناکبیرێک���ی رۆژنامەوان���ە ک���ە ئازاری ژێردەس���تی و کەسەری کۆمەڵکوژیی و بەکۆیلەک���ردن باش دەناس���ێت. داڤید هەدا نەدان لەویژدانی ئازارکێش���یدا نەخش���اوە. ناتوانێ بەدی���ار ئازارەکانی کچانی ئەنفالەوە بێهەڵوێست راوەس���تێ و تەماشای توانەوەو

سوتانیان بکات و جوڵەیە نەکات.داڤی���د ب���اش دەزانێت یەک���ەم هەنگاوی هەستان و رزگاری وشیاری زەین و کرانەوەی ئ���اوەزە، یەک���ەم هەنگاوی ئ���ازادی دابڕانە لەدەقگرتوی خدەو نەریت و کۆتەکانی ئەقڵ.

:داڤید هەستا، قەڵەمە بیرچوەکەی لەسەر مێزەک���ە هەڵگرت و خس���تیەوە گیرفانیەوە. چاوەرێی هیچی نەکرد، بەناو عەشاماتەکەدا تێپەڕی. زارا حەپەس���ا، هەر ده یڕوانیە ئەم پیاوە ڕەفت���ار غەریبە، ک���ە لەتاریکی ئەو گۆش���ەیەوە تا تاریکی گٶشەی الی دەرگای

چونە دەرەوە دەیتوانی بیبینێ:چەند ئاماژەی ش���یاو لەم بڕگەدا لەالیەن نوس���ەرەوە خۆدەنوێنن. لەبیرچونی قەڵەم، س���ومبوڵی بۆ زانی���ن و تێفکرین و کردنەوەی دەرگاکانی زانین، درەوش���انەوە لەنێوان دو تاریکیدا ب���ۆ دەرکەوتنی رێگا، ڕێگای چون ب���ۆ دەرەوەی ئ���ەم هەراجخانەیەی س���ۆزو دەمچەوتی���ە بەکەرامەت���ی مرۆڤایەت���ی. بۆ خوێنەر بەڕاس���تی جێگای رامان و ش���یاوی دەستخۆشانەیە کە لەدەریای سەمای تیشکی ش���ەوقە رەنگاو رەنگەکاندا نوسەر نێوان دو تاریکی دەکاتە ئامانج و داڤید وەک باوەش���ە تیرژێ نێوان ئ���ەم دو تاریکیە دەبڕێ و ڕێگا ل���ەم زوبالەخانەیە بەرەو دەرگای دەرچون

نیشاندەدات.لەڕاستیدا داڤید بەبەراورد بەئەوتۆقە کچە ئەنفالکراوەی کورد کە لەئەم یانەیەدا ئەسیر ک���راون خاوەنی هەمو ئەو تایبەتمەندیانەیە. ش���ارەزا بەب���اوەڕو نەریت���ی هولۆکاس���ت و ئەنفال، ناس���ینی ئەم دنیا تاریکە کە جگە کاولکاری و مەزرای مەرگ و هەتکی مرۆڤایەتی ش���تێکی دیکەی پێ نیە، هەروەها رێگاکانی دەربازبون و پش���ت لەجیهانی تاوانی ئەمانە

باش دەزانێ و رێگاکانی دەناسێ.بوژانەوەی هەس���تی خ���ۆ بەکەمنەزانین و باوه ڕبەخۆک���ردن لەهەن���اوی کۆمرۆڤیک���ی ئەس���یرکراودا کە هەوڵدەدرێت لەشوناس و، ژینگ���ەو بون و هەم���و یادەوەریەکانی خاک و کلت���ور دابماڵێنرێ���ن و، س���اتانە بەبەرنامەو گۆپاڵ���ی زۆرو ری���کالم بەرگی ئەس���یری و کلتوری داگیرکەرەکەیان بەبەریاندا دەکرێت، بەڕاس���تی ئەس���تەمەو داڤید دەبێ لەخۆی و پاش���خوانی فکری���ی و کلتوری و حەوس���ەڵە راوەس���تانی خۆی ئەرخەیانبێت تا بێتە ئەم

جیهانەوە.

ئا: ئیحسان مه ال فوئاد

له ژورێكی تاریكی 3 مه تریدا روی كردبوه ده رگاكه و ته نها روناكی جگه ره كه ی ده دره وشایه وه ، كه ساڵومان لێكرد الیتێكی بچوكی

هه ڵكرد، )محه مه د خه لیل( كوردێكی ته مه ن 70 ساڵی خه ڵكی شاری

پارێزگای ره قه یه و پاش هه ڵهاتنیان به هۆی هێرشه كانی داعشه وه ، ئێستا

خۆی و 7 سه ر خێزانی له ژورێكی هۆتێلێكدا له بازاڕی ئه سحابه سپی

سلێمانی ژیان به سه ر ده بات.

ئه و پی���اوه ریش س���پییه خاوه نی ژنێكی به روخس���ار گه ن���ج و 6 منداڵه ، وه ك خۆی ده یگێڕێته وه س���ه ره تا كه

هاتون، راسته وخۆ رۆیشتون بۆ كامپی عه رب���ه ت و داوای جێگای���ان ك���ردوه ، ئیتر نه م���اوه ، جێگه مان پێیانوت���وه هۆتێله له و ده گه ڕێت���ه وه و به ناچاریی

جێگیر ده بێت.فه رمانبه ری زانیاریی كامپی عه ربه ت كامیل هاشم زانیاری ئه وه ده خاته ڕو كه چه ندین خێزان له سلێمانی و ده وروبه ری چاوه ڕوان���ن بێنه كامپه وه ، به اڵم جێگا نه ماوه ، چونكه ئه م كامپه 1059 خێزان ك���ه نزیكه ی 4850 ك���ه س ده بن تێیدا

نیشته جێیه .كامپی عه ربه ت كه له الیه ن رێكخراوی دابه شكراوه دروس���تكراوه ، UNHCR A, B, C, E,( به سه ر پێنج به شیG( و ته نها په نابه رانی واڵتی س���وریای

له خۆی گرتوه .

محه م���ه د خه لیل له گ���ه ڵ هه ڵمژینی جگه ره كه ی���دا ژوره ك���ه ی پ���ڕ ده كرد له دوك���ه ڵ، دو منداڵ���ی ته م���ه ن یه ك دو ساڵ به ته نیش���تییه وه دانیشتبون، به خه مبارییه وه ب���ۆ ئاوێنه وتی "لێره ژیانمان قورسه ، 6 منداڵم هه یه ، خۆم نه خۆش���م ناتوانم كار بكه م، ته نها دو كوڕم یه كێكیان )6 ساڵ( و ئه ویتر )5 س���اڵ( له نێو بازاڕ كلێنس ده فرۆشن،

به شی بژێویی و خۆراكمان نییه ".ئه و پی���اوه به غه مباریی���ه وه كاتێك قسه ی ده كرد ده س���ته كانی ده له رزی و ده گری���او منداڵ���ه یه ك ساڵه كه ش���ی په نابه رێتیی و نه یده زان���ی پێده كه نی و هه ڵهات���ن و گریانی باوك���ی و مه ینه تیی

ژیان و داعش چییه .دوای هه ڵهاتنیان له كۆبانێ هاتونه ته

كوردس���تان و ئێس���تا له ته نها ژورێكی وێران���ه ی هۆتێلێك���ی ئه سحابه س���پی له سلێمانی نیش���ته جێبون و له به رامبه ر هه ر ش���ه وێك مان���ه وه 20 هه زار دینار ده ده ن، ئ���ه و پیاوه ته مه ن 70 س���اڵه ده ڵێ���ت "ئێس���تا پاره م���ان نه ماوه ، هه رچیم���ان هه ب���و ته واوب���و، خاوه ن هۆتێله كه پێیوتین ت���ا چه ند رۆژێكی ت���ر هاوكاریتان ده ك���ه م"، له گه ڵ ئه م قسانه یدا چاوه كانی پڕ بون له فرمێسك و

بۆ ماوه ی 2 خوله ك بێده نگ بو.وتیش���ی "زۆر نه خۆشم"، له گه ڵ ئه م قس���ه یه یدا زه رفێك ح���ه ب و ده رمانی ده رهێناو ده یوت ئه مانه به كارده هێنم، ئێستا ته واوبون و پاره م نییه له سه ری بكڕم���ه وه ، جگه ل���ه وه ی ژیانمان زۆر دژوارو خراپه ، به خوا كاتێك خواردنێك

ده خۆی���ن م���ن پاروی���ه ك ده خ���ۆم و ده ستهه ڵده گرم، بۆ ئه وه ی منداڵه كانم

تێر بخۆن.مامه حه مه ئام���اژه به وه ش ده كات داع���ش ده س���تیگرتوه به س���ه ر هه مو موڵ���ك و ماڵه كه ی���دا، وه ك رونیش���ی كرده وه دوكان و خانوی خۆیان هه بوه ، هه م���وی به ر ش���ااڵوی هێرش���ه كانی

ده وڵه تی ئیسالمیی )داعش( كه وتن.به پێی یاسای مافی په نابه رێتیی هه مو په نابه رێك ده توانێت له و واڵته ی تێیدا په نابه ره سه ردانی باره گای نوێنه رایه تی یه كگرت���وه كان نه ت���ه وه رێكخ���راوی UN بكات و هاوكاری���ی ده كرێن، به اڵم

UN چییه و نه یده زان���ی محه م���ه د باره گاكه شیان له كوێیه .

په نابه رێكی كوردی سوریا: نه خۆشم و به خوا پاره م نییه

ده رمان بكڕم

باڵندەکانی‌رۆحمان،‌پاکیزەکانی‌ئەبەدی‌‌‌‌‌‌جەلیل ئازادیخواز

مەڵبەندی ئێمە زۆنی دەسەاڵتی زەبروزەنگ و، نائەقاڵنی و زاڵبونی گوتاری مەرگ و کاولکاری و

لەناوبردنە. ئەنفال نمونەی زاڵبونی ئەم دەسەاڵت و گوتارە کاولکارە نائەقاڵنییەیه

(459( سێشه ممه 2014/12/30 19تایبه‌ت

ونبون * ناسنامه یه كی ژوری بازرگانی سلێمانی ونبوه به ناوی )سه روه ر عثمان فره ج(

هه ركه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه .*ناس���نامه یه كی ژوری بازرگانی سلێمانی ونبوه به ناوی )هه ژار حه مه رشید(

هه ركه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه .*ناسنامه یه كی ژوری بازرگانی س���لێمانی ونبوه به ناوی )محمد كریم رحیم(

هه ركه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه . *ناسنامه یه كی ژوری بازرگانی س���لێمانی ونبوه به ناوی )ئاری ئه نوه ر قادر(

هه ركه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه .* پێناسێكی كۆلیجی په روه رده ی وه رزش ونبوه به ناوی )سۆران محمد سعید(

هه ركه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه .

ماركسیزم له پێناو پاساودانی هه نگاو و كراو وله پێش����چاو پێش����نیار قۆناغ����ه گیراوه كانی ، تا گه یش����تن به كۆمه ڵگای كۆمۆنیس����تی ، هه وڵ����ی ده دا پرس����ی ئازادبون وه ك فێڵێكی سه رمایه داری وێنا بكات، هه ربۆ یه ئازادی یه تاكه س����ی و گش����تی یه كان، به و ج����ۆره ی لیبرالیزم باس����ی ده كات، به بێ ناوه رۆك نیش����ان ده دا و، ده یویس����ت به رگری له وه بكات ك����ه ئه و ئ����ازادی یه ته نه����ا به رواڵه ت ئازادی یه ، ده نا ئامراز و فۆرمێكی تری س����ه رمایه دار و، خۆخزمه تكردنی چینی خ����ۆ قوتاركردنیه ت����ی ل����ه رق و توڕه یی پرۆلیتار و، كۆتایهێنان به ده سه اڵته كه ی ! له به رامبه ر ئه مه وه بانگه شه ی یه كسانی و له و ده كرد. كۆمه اڵیه ت����ی دادپه روه ری پێناوه شدا خاڵی ده ستپێكردنی كۆمه ڵگا بونه ك تاك. ت����اك ته نها وه ك برغویه ك كۆمه ڵگا و)چین( گه وره ی له ماش����ێنی سه یری ده كرا. )ئازاد(یش به و جۆره ی ئایدۆلۆژیا خه نیمه كه ی ، واته لیبرالیزم، به مه ترسیه كی ده كرد، بۆ بانگه ش����ه ی راسته قینه بۆ س����ه ر ده سه اڵتی چینی كرێ����كار و، ده س����كه وته كانی شۆڕش����ی وه س����ف ده ك����رد، كه س����ه رمایه داری و دوژمنه جیهانییه كانی له رێگای ئه وه وه ، ده خوازن، ره وتی گه شه كردنی مێژو گه ر نه شوه س����تێنن، النی كه م بیشێوێنن و، لێی بێنه ژوره وه ، به مه به س����تی ئاژاوه و پشێوی نانه وه و، كه رتكردنی ریزی چینی

كرێكار وسه رقاڵكردنیان به یه كه وه ؟!هه مو ئه مه ش به ئاس����ایی دێته پێش چ����او، چونك����ه ئایدۆلۆژی����ا و رژێمێكی ك����ه كۆمۆنی����زم، تۆتالیت����اری وه ك دیكتاتۆریه تی پرۆلیتاریا وه ك سه رچاوه ی فه ڕ و مژده بۆ زه حمه تكێش����ان ده خاته رو، كێش����ه ی قوڵ����ی له گ����ه ڵ ئازادیدا هه یه . چونكه له بون����ی ئازادیدا مه رگی خۆی ده بینێته وه ، ئه ویش ئاماده نی یه له سه ر شانۆی مه رگی خۆیدا سه رچۆپی به ده ستی س����ه رمایه داری جیهانی یه وه

بدات.س����ه له فییه تی جیه����ادی و توندڕه ویی به پاس����اوی به گش����تی ، ئیس����امیش خاڵ����ه وه له هه م����ان جی����اوازه وه ، ده س����تپێده كات، له روانگ����ه ی ئه وه وه ، له كۆیله بونیدایه تی ، م����رۆڤ ئ����ازادی له به رگی ئ����ه م كۆیایه تی����ه گه رچ����ی به ندایه تی بۆ خوای گ����ه وره دا ده خاته رو! ئه م قوتابخانه له س����ۆنگه ی ئه وه ی هیچ تێگه یش����تنێكی قوڵ����ی ده رباره ی ئ����ازادی به مانا مۆدێرنه ك����ه ی نی یه و، له بنه ڕه تیش����ه وه وا نازانێت شایس����ته ی مشت ومڕ له س����ه ركردن بێت و، بیری لێ بكرێته وه ، به حوكمی ئه وه ی یه كس����انه ئیس����ام وبه ناته واو كردنی به له ك����ه دار له قه ڵه مدانی و، سواڵی فكری له ده ره وه ، له گوتار وپاس����اوی گرن����گ به ش����ێكی بونی خۆی له دژایه ت����ی كردنی ئازادی،

ده بینێته وه . هاوچه رخه ك����ه ی به مان����ا جیهادیشدا س����ه له فیه تی له فه رهه نگی هه روه ك ماركسیزم، باسكردن له ئازادی به و ج����ۆره ی لیبرالیزم ده یخاته رو)كه لێره دا كوف����ر یاخود رۆژهه اڵت و رۆژئاوا ب����ه كار ده برێت(. به بانگه ش����ه یه كی بێ ب����ۆ ده ركردنی ن����اوه ڕۆك و هه وڵ����دان موسڵمانان له س����نوره كانی شه ریعه ت و، بازنه ی ئیمان و، سه رقاڵكردنیان له قه ڵه م ده دات! ته وه ره ی گوتار و هه وڵی ئه وان بانگ����ه وازه بۆ به ندایه تی پ����ه روه ردگار نه ك بۆ ئازادی ، گه ر ئازادیش مانایه كی هه بێت ه����ه ر له مه دایه و، ب����ه ده ر له مه كوف����ر و گومڕایی یه و، ته ح����ه دا كردنی ئولوهیه ت����ی خ����ودا و به رجه س����ته بونه س����ه ر ل����ه م ده س����ه اڵتدرێتییه كه یه تی زه مینه دا. له م تێڕوانینه شدا بۆ ئازادی ، هی����چ مه ودایه كی راس����ته قینه له نێوان ئازادی و به ره اڵیی دا، نامێنێته وه و، له ناو یه كدی����دا ده توێنه وه و، ئ����ازادی ده بێت هه ڵخه ڵه تێنه ران����ه ی به ده ربڕینێك����ی به ره اڵیی و گومڕایی. كێشه ی توندڕه ویی ئیس����امیش له گه ڵ ئازادیدا قوڵ و فره ره هه نده و، په یوه سته به زیاد له رویه كی ئ����ه م ئایدۆلۆژی����ا ناهامۆجینه نوێیه ی ، الف����ی نوێنه رایه ت����ی كردنی ئیس����ام و قوڵكردنه وه ی لێده دات. شه ریعه ته كه ی ئ����ازادی و ده رهاویش����ته كانی ، له وانه ش داننان به جی����اوازی و فره یی و كێ بڕكێی نێوانیان، له گه ڵ جه وهه ری سه له فیه تی ئیس����امی رادیكاڵیه ت����ی جیه����ادی و له م����ه ڕ وه زیف����ه و پێگه ی م����رۆڤ له م جیهانه دا و، ئه و مۆدێله ش له ده س����ه اڵت ناكۆكه ، كه پێش����نیاری ده كات وهه وڵی پیاده كردنی ده دات.هه روه ها پێچه وانه ی س����ه رچاوه ی ب����ۆ تێڕوانینه كانیه ت����ی ره وایه ت����ی و، گوێ ڕایه ڵی سیاس����ی و، چۆنیه ت����ی پیاده كردن����ی ده س����ه اڵت و، فه رمانڕه وا و نێوان په یوه ندی سروشتی فه رمانب����ه رداران. ل����ه و روانگ����ه وه كه چه مكه كانی )تاك( و ) هاواڵتی (و دیاره به توندتر )دیموكراسی( ره تده كاته وه و، قورس����ایی یه كه م و دوایی خۆی ده خاته سه ر )موس����ڵمان( به داڕنراو له و وه سفه له گ����ه ڵ پێش����ه وه ؟! مۆدێرنان����ه ی له ئه س����تۆگیراوان ) أه����ل الذم����ه ( كه به هه ردوكیانه وه ، ره عیه ت، نه ك گه ل و، ره عیه تیش پێكده هێنێ����ت و، جه ماوه ر، فۆرمێكی دیاریكراو له ده س����ه اڵتدارێتی ب����ه دوای خۆی����دا ده هێن����ن، له رویه كی تره وه ، ئازادی به توندی له گه ڵ ناوه رۆكی بنه م����ای ) فه رمان به چاك����ه و به رگری له خراپه ( به و جۆره ی ئه م ره وته لێ ی تێگه یشتون، كه درێژكردنه وه ی هه ندێك ن����اوه رۆك و پیاده كردن����ی مێژویه ت����ی ، له و له دژایه تیدای����ه . به جۆرێ����ك زۆرێ ش����تانه ی كه له ئێستا به )ئازاد(ی و وه ك )ماف(ی هاواڵتی سه یر ده كرێت، الی ئه وان بابه تن بۆ دژایه تی كردن، چونكه

ش����ه ریعه تی كردنی دژایه تی به خراپه و خودای له قه ڵه م ده ده ن. ئازادی له گه ڵ له وانه ش هیچ سیستمێكی هه مه الیه نه و جیهادگه راكاندا، س����ه له فیه تی مۆدێلی سازگار نیه . به ڵكو هه میشه وه ك دوژمن و س����ه رچاوه ی خراپه و په شێوی سه یری ده كرێ����ت و، مامه له له گ����ه ڵ هه ڵگران و چونكه . ده كرێ����ت بانگه ش����ه كارانیدا ماف����ی بون و به ش����داری له به ڕێوه بردنی ده دات. دی به ئه وان����ی ده س����ه اڵتدا به ده ربڕین����ی بیرمه ن����دی كۆچك����ردوی عه ره ب ) د. محمد عبدالجابری( داوای هاوبه شی )شرك( له ده سه اڵتدا ده كات. سیاس����ی )ش����رك(ی دیموكراس����یش ده خوازێ����ت، ئه مه ش ل����ه دور و نزیكه وه له گ����ه ڵ ته م����اع و خواس����ت و دنیابینی ئایدۆلۆژیا هه مه الیه نه كان و، بیركردنه وه ی به تایبه تیش شوێنكه وتوانیان و هه ڵگر و كادری رێبه رایه تی����ان، ناگونجێت و دانی پێ����دا نانرێت. توندڕه ویی ئیس����امیش كۆمۆنی����زم، ماركس����یزم و به وێن����ه ی ئازادی ره تكردنه وه ی گۆش����ه نیگایه كی دادپه روه ریه ! به اڵم ئه وان به پێچه وانه ی ماركسس����ته توندڕه وه كان����ه وه ، )ئاین( به س����ه رخان و ئامرازی چه وس����اندنه وه و ملكه چكردن����ی ره ش و روته كان نازانن، و ژیانی س����ایه ی ئایدۆلۆژیایه كی ئاینیش به كاره س����ات نابینن، به ڵكو به گه یشتن به لوتك����ه ی دادپه روه ری ل����ه م دنیایه ی

داده نێن ؟!.هه ڵبه ت ئ����ه وان دان به وه دا نانێن كه ئه وان هه ڵگ����ری ئایدۆلۆژی����ان، به ڵكو به ن����اوی خودا و س����ه رجه م ش����ته كان ئای����ن و مه رجه عیه ته گه وره كه ی ئه وه وه باس ده كه ن و ده خه نه رو، ئیس����امیش به حوكمی خودایی بون و، به پشت به ستن به دوب����اره ئاماده كردن����ه وه ی نمون����ه ی دادپ����ه روه ری فه رمان����ڕه وای هه ن����دێ له س����ایه ی ژیان موس����ڵمانان، مێژوی ئیسامدا به شایس����ته ترین ژیانی مرۆڤ وبه ده س����تهێنانی ئه وپه ڕی یه كس����انی و دادپه روه ری ده زان����ن. نه گبه تی و زوڵم و س����ته میش كه له مڕۆدا یه خه و به رۆكی مرۆڤایه تی به گش����تیش موس����ڵمانان و ئیسام و، ده سه اڵتی له روخانی گرتوه ، حاكم نه بونی شه ریعه ته كه یدا به رجه سته ده بێت و، تاكه رێگای رزگاریش هه وڵدانه بۆ دوباره گێڕانه وه ی ئه و ده س����ه اڵته . ه����ه ر لێره ش����ه وه تی����ۆری حاكمیه تی ئیاهی س����ه ریهه ڵداو، بو به به ش����ێكی گرنگی مه نزومه ی جیهانبینی سه له فی و، ته نان����ه ت له قۆناغێكی دیاریكراویش����دا بزاف����ه فك����ری له په یك����ه ری به ش����ی ئیسامی یه گش����تی یه كه . سه رده می خه لیفه كانی راش����یدینیش تا رادده یه ك رۆڵ����ی قۆناغی كۆمۆنیزمی س����ه ره تایی الی ماركس����یه كان ده بینێ����ت، ئه گ����ه ر الی ماركس����یزم چاره س����ه ر له دوب����اره ئاماده كردن����ه وه ی به رهه مهێنان����ه وه و

كۆمۆنیزم����ی س����ه ره تایی دا بێت، ئه وا ئیس����امیش، وا رادیكالیزم����ی الی له دوباره گێڕانه وه ی ئه زمونی خه الفه ت و به تایبه تیش خه الفه تی راش����یدین )كه به ك����رده وه یه كج����ار دورن له روحی ئه و قۆناغه ی مێ����ژوی موس����ڵمانان و زیاتر س����ه ر به قۆناغه كانی دوای ئه و ته نانه ت له به رگ����ی پاش����ایه تیی س����ه رده می )خه الفه ت����دا( هه مو ئ����ه و خوێنڕێژی و كوش����ت و كوش����تار و تاوانه ش )كه الی خۆی����ان تاوان نی����ه و ئه ركێكی پیرۆزی له پێداویستیه كانی به ش����ێك ئیاهییه ( دژایه تی كردنی كوفر و س����ته م و دوباره ه����ه ق و ده س����ه اڵتی دامه زراندن����ه وه ی دادپ����ه روه ری خه الفه ت����ی له ده س����تچو پێكده هێنن. هه ر بۆیه نه ك هه ر هه ست به ت����اوان و وه النانی پێوه ره ئیس����امی ی����ه كان له مامه ڵه ك����ردن له الیان به دی ناكرێت، به ڵكو پێیان وایه به ش����انازی یه وه ، ئه ركێكی خودایی پیرۆز له پێناو دوب����اره گێڕان����ه وی حاكمیه ت����ی دینی خ����ودا و، به رقه راركردن����ی دادپه روه ری ئاسمانی و، رزگاركردنی ره ش و روته كان له ده ستی ) تاغوت( و بته گۆشتینه كان له مه ش����دا ده ك����ه ن و، به ج����ێ ج����ێ نوێنه رایه تی رۆحی ئوممه ت و وه اڵمدانه وه به بانگ����ه وازی په روه ردگار بۆ )جیهاد( و ره تكردن����ه وه ی زیلل����ه ت و سه رش����ۆڕی ده كه ن! س����ه باره ت به مانیش هه روه ك كۆمۆنیزم و، مێژو له دوا وێستگه ی خۆیدا، له رێی به رقه راربونی دادپه روه ری خواییدا ستار ده گرێت و،پێش ئه وه ش خه الفه ت ده گه ڕێت����ه وه . س����ایه ی خه الفه ت، الی به شی ته نانه ت جیهادیه كان و سه له فیه موسڵمانانیش، تر و له ئیس����امییه كانی پێش ئه وه ی باڵكێشانی ئیسام به سه ر سه راپای گۆی زه ویدا به خۆیه وه ببینێ ، كۆتایی نایه ت وسه رده می كۆتایی هاتنی كاتی ئه م سه رزه مینه ش )ئاخر زه مان( نایه ت. ب����ه اڵم رادیكالیزمی ئیس����امی به حوكمی دیدگا ئاینی یه كه ی گه یشتن به قۆناغی هاتنه خواره وه ی ) عیس����ا( و ره ها و، دادپ����ه روه ری بون����ی به رقه رار سڕكردنی یاس����اكانی ملمانێی نێوان جۆراوج����ۆره كان، مرۆڤایه تیه گروپ����ه به كۆتایی مێژو جاویدانبونی ئه م جیهانه نازانێ����ت. به ڵكو به كۆتای����ی ملمانێی نێ����وان )هه ق( و )ناه����ه ق(ی ده زانێت و دوای ئه وه دنی����ای ماددی به م جۆره ی ئێستا خاپور ده بێت وكۆتایی دێت، ئیتر س����ه ره تای به هه ش����تێكی نه مری و هه تا

هه تایی دێته پێشه وه .به اڵم ئه و به هه شته بۆ هه موان نیه و، ته نها بۆ باوه ڕداره چاكه خوازه جیهادی یه یه كتاپه رس����ته كانه و، له پ����اڵ ئه ودا چاره نوس����ێكی ت����ر هه یه ك����ه به چونه ن����او دۆزه خ ناوده برێ����ت و، چاوه ڕێ����ی خه ڵكه كه ی ت����ره كه ئه و وه س����فانه ی

پێشه وه یان به سه ردا ناچه سپێت.

ئەوەی لەم نێوەندەدا جێگای سەرنجە ونبونی ستراتیژو پرۆگرامە سیاسییەکانە دابەش���کردنی ملمانێ���ی له پرۆس���ەی بونی ئیداری و سیاسییەکاندا. دەسەاڵتە ترس���ێکی قوڵە لەوەی ب���اس له خەونە سیاس���ییەکان بکرێت و ک���ەس نەوێرێت بەئاش���کرا بڵێت ئەمە دی���دگای منە بۆ ئەمە دەرەکی���ی، ناوەکی و سیاس���ەتی پرۆگرامی تایبەتی منە بۆ چارەس���ەری کێش���ە دورم���ەودای هەنوکەی���ی و موزمینەکانی ناو کۆمەڵگای ئێمە، تاوەکو ئەویتر زویرنەکات و لەخۆی نەوروژێنێت و بە تێکدەری ئیجماعی سیاس���یی مۆرزەد نەکرێت. ئەوەشی لەم خەریتە سیاسییە لێڵەدا ڕونە بریتییە له نەبونی ستراتیژێکی سیاسیی و نەتەوەیی بۆ دەرچون له دەیان بنبەس���تی گ���ەورەی ئێس���تاو داهاتوی کوردس���تان؛ له پرسی دەستورەوە بیگرە تاوەکو به پرس���ی چارەس���ەرکردنی زبڵ

ده گات له کوردستاندا.بەش���داریی ئۆپۆزیس���ۆن له دەسەاڵتدا نابێ���ت مانای کاڵبون���ەوەی وێناو پڕۆژە له رێگایانەوە ک���ە بێت سیاس���ییەکانی ن���او کۆمەڵگای بەرچ���اوی دەنگێک���ی ئێم���ەی بۆخ���ۆی کۆک���ردەوە، بەڵک���و دەبێت مان���ای تۆخکردنەوەی ئەو خەتە سیاسییەی بێت لەناو حکومەتی هەرێم و پەیمانی ک���ە ئی���دارە خۆجێییەکان���دا جێبەجێکردنی بەخەڵک دا. بەش���داربون له دەس���ەاڵت مانای بون بەبەشێک نییە دەس���ەاڵتێکی سیس���تەمی له میرات���ی ڕەخنەکراو، بەڵکو مانای کارکردنە له سەر رەهەن���دە ڕەخنەکراوەکانی سیس���تەمی دەس���ەاڵتدارێتی له کۆمەڵگای پڕقەیرانی ئێم���ەدا. ئەم رەهەندان���ەش بەگفتوگۆی ئاب���وری و کۆنس���ێپتی دانان���ی چ���ڕو کۆمەاڵیەتی و رۆش���نبیریی و س���تراتیژی نەتەوەی���ی ب���ۆ داهات���وی کوردس���تان بەبەش���داریکردنی دەکرێ���ت. بەی���ان خەڵک دەکرێت له پرۆس���ەی سیاس���یی، ن���ەک بەتەنها بەرێککەوتنی سیاس���یی و س���ەرەکییەکان. ملمانێ ش���اردنەوەی دیارە پرۆسەی بەشداریکردن مانای ئەوە نیی���ە کە ب���ۆ هەم���و بڕیاردانێک، پرس بەهەمو کەس���ێک بکرێت، بەڵکو مانای

ئەوەیە کە خەڵ���ک لەرێگای ئاگاداربون و سیاس���ییەکاندا له پان���ە بەش���داربون ببن بەبەش���ێک له پرۆسەو س���ەروەرییە سیاسییەکان. گومانی تێدا نییە کە ئەم پرۆس���ەی تۆخکردنەوەی���ە لەبەر چەند هۆکارێک له ئەزمونی حوکمڕانی هەولێردا کاڵبوەتەوەو له هەندێک حاڵەتیشدا چۆتە دۆخی نەمانی هێڵە جیاکارییەکانی نێوان س���ەرەکی هۆکاری دەتوانین حزبەکان. ئ���ەم کاڵبونەوەیەش ب���ۆ چەند خاڵێک بگێڕین���ەوە. یەک���ەم: ڕاس���تەخۆ پاش جەنگێک ئۆپۆزیسۆن دەس���تبەکاربونی یەخەی پرۆسەی سیاسیی له کوردستاندا دەگرێ���ت ک���ە تیای���دا دوبارە پرس���ی بەرگریی له بون و ئەزمونی دەسەاڵتدارێتی چۆنێت���ی له پرس���ی کوردس���تان دەبێتەوە. گرنگتر دەس���ەاڵتدارێتییەکە واتە س���ەرهەڵدانی جەنگ و پێداویستیی دروستکردنی کۆنزێنسێک یان ئیجماعێکی سیاسیی دژ بەداعش و هێرشەکانی دەبن بەپرسی هەنوکەیی سیاسەت و پرسەکانی تر کە ئۆپۆزیس���یۆن هێ���زی خۆی تێدا دەبینیی���ەوە، دەبن بەپرس���ی الوەکیی. حکومەت پێکهێنان���ی پرس���ی دوهەم: له بەغ���داو پێداویس���تی یەکڕییزی هێزە کوردس���تانییەکان بەرامب���ەر بەملمانێ لەگەڵ ش���یعەو سوننەو سیاس���ییەکان فشاری ئەمه ریکاو خۆرئاوا بۆ سەر هێزە سیاسییەکان، وایکرد کە ئۆپۆزیسیۆنیش بکەوێتە ناو ئەو گوتارە ڕادیکاڵە بۆشەی دەسەاڵت کە توانایەکی سەرسوڕهێنەری داواکارییەکانی س���ەقفی ل���ەوەی هەیە دابەزێنێتە دەوڵەتەوە له دروس���تکردنی س���ەر دابینکردن���ی موچ���ە. ئەم���ەش دەمانباتە سەر خاڵی سێهەم کە فەشەلی ئابوری و داتەپینی سیستەمی سیاسەتی دارایی کوردس���تان هێندە ئازاربەخش بو کە الی ئۆپۆزیس���یۆنیش پرسی مەعاش جێ���گای بەپرس���ی دەوڵەتداریی و ناوچە چاکس���ازیی ت���رو کوردس���تانییەکانی

بنەڕەتیی گرتەوە.

بەکورت���ی دۆخی ملمانێی سیاس���یی له کوردس���تانی ئەم���ڕۆدا له ش���ەرکەڕی

بێشەڕو شەڕێکی بێشەڕکەر دەچێت.

شەڕکەری‌بێشەڕو‌شەڕی‌لێكچونه‌كانی‌‌نێوان‌توندڕه‌ویی‌...‌پاشماوه‌بێشەڕکەر...‌پاشماوه‌

یه کێک له کایه هه ره جه وهه ریی و گرنگه کانی هه مو کۆمه ڵگه یه بونی فێرکردنه . پ����ه روه رده پرۆس����ه ی په روه رده په یوه ندیی راس����ته خۆی ئابوری����ی و سیاس����یی و به ژیان����ی کۆمه اڵیه ت����ی و فه رهه نگی����ی هه مو

تاکه کانی کۆمه ڵگا هه یه . ژیانی مرۆڤ به بێ بونی پرۆسه ی پ����ه روه رده و فێرکردن����ی ک����راوه و ته ندروس����ت، هیج ماناو به هایه کی نابێت. پرۆسه ی په روه رده فاکته ری سه ره کیی گه شه کردن و پێشکه وتن و خ����ودی مه عریف����ه ی بونی����ادی کۆمه ڵگه ی����ه، ب����ه اڵم له کۆمه ڵگه ی ئێمه دا هێشتا پرۆسه ی په روه رده و خوێن����دن ره نگدانه وه ی پاش����خانی ئاینی داب ونه ری����ت و فه رهه ن����گ و دواکه وت����وی خ����ودی کۆمه ڵگه یه و نه یانتوانی����وه پاش����خان و نه رێت����ه

به سه رچوه کان تێبپه ڕێنێت. لێ����ره دا ئ����ه وه ی مه به س����تمانه قسه ی جدیی له سه ربکه ین، به ستنی

کۆنگره ی په روه رده ییه . س����ه ره تا ده بێت ئه و پرس����یاره په روه رده له وه زاره تی جه وهه ری����ه بکه ی����ن، ئایا پرۆس����ه ی په روه رده له کوردس����تاندا له ماوه ی پتر له 23

تا کوردی����دا، س����اڵی حوکمڕانیی چه ند جدیی بوه و خاوه ن به رنامه ی بۆ بوه هه مه الی����ه ن س����تراتیژی و په روه رده یه کی النیک����ه م ئ����ه وه ی نیمچه هاوچه رخ ده سته به ر بکه ین و ته ج����اوه زی ئ����ه و چه قبه س����توییه بکه ی����ن و قه ڵه مبازێک����ی ئه رێنیی ب����دات و به جۆرێک تاک����ی کوردیی خ����اوه ن که س����ایه تیه کی بکات����ه خۆی ، به ئاینده ی بڕوابون ئیراده و ی����ان قوتابی����ی بکات����ه کائینێکی زیندوو چاالک و خ����اوه ن مه عریفه و

به رپرسیار؟ ئای����ا پ����ه روه رده وه اڵم����ی ئه م

پرسیاره ی به لۆژیکیی داوه ته وه ؟ ئه گ����ه ر نه یتوانیوه ، پێویس����ته پ����ه روه رده و کۆنگ����ره و وه زاره تی الیه نه په یوه ندیداره کانی چی بکه ن بۆ ئه وه ی له ئاینده دا ئه و وه اڵمه مان چن����گ بکه وێت ک����ه گۆڕانکاریی و په روه رده ییه کان����ی خواس����ته

ده یخوازن؟پ����ه روه رده بڕی����اره وه زاره ت����ی 2015 س����اڵی له س����ه ره تای کۆنگره ی په روه رده یی ببه س����تێت، گ����ه ر به س����تنی کۆنگ����ره ته نه����ا له چوارچێوه ی دروش����م و کۆمه ڵێک مناقش����ه و خوێندن����ه وه ی وت����اری په روه رده ییدا بێ����ت، به دڵنیاییه وه کۆنگ����ره هیچی لێ س����ه وز نابێت،

ئه گه ر کۆنگره خاوه نی پرۆژه یه کی هه مه الیه ن و گش����تگیر نه بێت و زۆر به قوڵیی و هه ستیاریی بیر له به ستنی کۆنگره که نه که نه وه ، له وانه یه هیچی له کۆنگره و کۆنفرانسه کانی تر باشتر نابێت و هی����چ ج����ۆره به رهه مێکی

ئه وتۆی دلخۆشکه ری نه بێت.کۆنگره ک����ه ئ����ه وه ی ب����ۆ گرنگ����ه س����ه رکه وتوبێت، سه رپه شتیارانی به ستنی کۆنگره که ، به مه یدان و کردار بچنه ناو کێش����ه و قه یرانه په روه رده ییه کان و له نزیکه وه خوێندکار معانات����ی له داخوازی����ی دورمه وداکانی ڕه هه ن����ده تێبگه ن و ئاس����ته نگه کانی خوێن����دن و به مۆدێرکرن����ی خوێن����دن دیاری����ی بکه ن، وه ک خوێندکارێکی ئاماده یی پێشمه رگه ی ئێواران له گۆشه نیگای په رۆش����یمه وه به چه ند خاڵێک ڕاو بۆچون����ی خۆم ئه خه مه پێش����چاو سه رنجه کان پێش����نیارو خوازیارم

شوێنی خۆیان بگرن.- ئامان����ج و مه هامی س����ه ره کیی به س����تنی کۆنگ����ره گۆڕانکاری����ی و چاکسازیی هه مه الیه ن بێت له ته واوی الیه نه کانی پرۆس����ه ی پ����ه روه رده و بخرێته ده س����ت بوێرانه خوێندن و له سه رجه م قوڵه کان کێش����ه سه ر

ئاسته کاندا.په ش����ت ته نه����ا ده کرێ����ت -

به پس����پۆڕانی ناوخۆیی نه به ستین، کۆمه ڵێ����ک گرنگ����ه زۆر به ڵک����و ناوچه که و واڵتان����ی له پس����پۆڕانی ئه سکه نده نافیی واڵتانی به تایبه ت له پ����رۆژه و کارنام����ه ی کۆنگره که دا

هه بێت.- زۆر پێویسته نوێنه رانی قوتابیان و خوێندکاران له سه رجه م ئاسته کاندا له کۆنگره که دا ئاماده گییان هه بێت و به هه ند گوێ له پێشنیارو سه ره نج و

داواخوازییه کانیان بگیرێت .له کۆنگ����ره دا کار گرنگتری����ن -ئاماده ی����ی رێکخراوه کان����ی تایبه ت به په ره پێدان����ی پ����ه روه رده و ژیانی

دیموکراسیی و کۆمه ڵی مه ده نییه .- جه خت له س����ه ر که مکردنه وه ی بواره کان����ی کێش����ه کانی بکرێت����ه وه خزمه تگوزاره کان����ی بیناس����ازیی ب����ۆ به تایب����ه ت

خوێندنگاکان.- تایبه تمه ندیی بدرێت به خوێندنی ئێواران به هۆی ئه وه ی خوێندکارانی به یانی ئاس����تی زیره کیی و توانایان له خوێندکاران����ی ئێ����واران زیاتره و ل����ه روی ته مه نه یش����ه وه جیاوازن و خێزان و خاوه ن زۆریان به ش����ێکی پیش����ه ی فه رمانبه ر و هاوکاتی����ش

جۆراجۆرن.- خاڵێک����ی دیک����ه ی زۆر گرنگ ئه وه یه کۆنگره میکانیزمێکی هه بێت

بۆ فراوانکردنی ئاستی رۆشنبیریی و مه عریفی مامۆستایان، که به داخه وه به ش����ێکی زۆر له مامۆستایان نه ک الوازه زۆر مه عریفه ی����ان ئاس����تی له پسپۆڕییه که ی خۆشیان ته نانه ت ش����تێکی ئه وتۆی����ان پ����ێ نیی����ه

بیبه خشنه خوێندکار.- بایه خی زۆر بدرێت به توێژه رانی قوتابخانه کان له سه رجه م ئاسته کان

به تایبه ت ئاستی بنه ڕه تیی .- زۆر گرنگ����ە کۆنگرە، پرس����ی پەروەردەی تایبەت بکاتە باسێکی بابەتە ئ����ەو چونکە س����ەرەکیی، تایبەتمەندیی خۆی هەس����تیاریی و

هەیە.دواجار ئه وه ی گرنگه سه رخستنی کۆنگ����ره و بری����ارو ڕاس����پارده کانه به ده سته به رکردنی ئامانج و مه هامی گۆڕانكاریی هه مه الیه نه یه له گش����ت ئاس����ت و الیه نه کان����ی ناوه نده کانی له دوای چه ند په روه رده و هه مومان مانگێکی کۆتایی کۆنگره هه س����ت بکه ین به ستنی کۆنگره پێویستیه کی بوه و گۆڕانکارییه کان قۆناغه ک����ه و ئامانجه کان����ی کۆنگ����ره به ک����ردار له ئه رزی واقع ببینین و ره نگبداته وه . بۆ ئه وه ی النیکه م له چه ند س����اڵی ببێته داهاتو دا هه رێمی کوردستان نمونه یی و په روه رده یه کی خ����اوه ن

پۆزه تیڤ له ناوچه که دا.

گرنگیی‌بەستنی‌کۆنگرەی‌پەروەردەیی‌لەچیدایە؟ خوێندکارێک

زۆر پێویسته نوێنه رانی قوتابیان و

خوێندکاران له سه رجه م ئاسته کاندا

له کۆنگره که دا ئاماده گییان

هه بێت و به هه ند گوێ له پێشنیارو

سه ره نج و داواخوازییه کانیان

بگیرێت

په رله مانی كوردستان له سه رده می ئۆپۆزسیۆن و ته مای خه ڵكدا!

خالید عه لی قادر

بیست و سێ ساڵه خه ڵك له چاوه ڕوانی پڕۆسه ی چاكسازی و شێوازی به ڕێوه بردنی ئه م واڵته ن، ك����ه گه نده ڵی و ناعه داله تی كۆمه اڵیه تی ته واوی كایه كانی ئه م هه رێمه ی گرتبوه وه ، كۆمه اڵنی خه ڵك سه بری ئه یوبیان لێ بڕابو. له ساڵی 92 وه وه هاواڵتیانی ئه م هه رێمه تا ئه م ده مه ش به تاسه وه ڕو له سندوقه كانی ده نگدان ده كه ن به ئومێدی تروس����كاییه ك له ماڵوێرانیی و ده ربه ده ری چه ند ساڵه یان له بیربچێته وه ، به اڵم كابینه به كابینه ی حكومه ت بارگرانی زیاترو كۆڵی قورس����ی زیاتر ده خس����ته س����ه ر شانی هاواڵتیانی ئه م نیشتمانه ، خول به خولی په رله مان، كۆبونه وه به كۆبونه وه یان خه ڵك چاوه ڕوانی بڕیارو هه ڵوێس����تی مه ردانه یان لێ ده كردن بۆ ئه وه ی له خزمه تی خه ڵك و

خاكدابن نه ك خۆیان! له س����ه رده می دو ئیداره یی و بااڵده ستی دو پارتی سیاس����یدا هه رچی ناعه داله تی و ش����ه ڕی نه خوازراو كرابێت هاواڵتیان له ڕێی س����ندوقه كانی ده نگدانه وه هه قی خۆیان لێكردن����ه وه ، ئه بێ ئه وه ش����مان له بیرنه چێت كه حزبه كانی ئۆپۆزس����یۆنی دوێنیش به ش����داری ئه و ناعه داله ت����ی و ماڵوێرانیه ی كورد بون هه ریه كه ی����ان به بارته قای كارو

ده نگی خۆیان.له 2009 وه رچه رخانێكی نوێ له ڕوی سیاسیه وه هاته ئاراوه ، هاتنه ده ره وه ی پارته ئیس����امیه كان له ناو ده سه اڵته وه بۆ موعاره زه و دروس����تبونی بزوتنه وه ی گۆڕان، كه هه مویان هاوپه یمانیه تێكی نوێی ئۆپۆزسیۆنیان ڕاگه یاند كه ئامانجی سه ره كیان دژه

گه نده ڵی و چاكسازی بنه ڕه تی بو له سیسته می حوكم و شێوازی به ڕێوه بردندا.ئومێ����دی خه ڵك بۆ موع����اره زه له لوتكه دا بو، به اڵم كارو ك����ردار له گه ڵ ئامانجی

بریقه دار ئێستا ته واو پێچه وانه ده چێت، س����اڵ له دوای س����اڵ و مانگ له دوای مانگ و ڕۆژ له دوای ڕۆژ ئومێده كان له و خاڵه نزیكترم����ان ده كاته وه ، چونكه ئومێد ب����ه م كاره كته رانه ی نێو ئه م حزبانه وه ك ئه وه

وایه داوای ئاوی ژیان بكه یت له سه رابستاندا.حزبه كان و په رله مانتاران به ڵێنتاندا!

به ڵێنتاندا موچه ی بندیوارو سێبه ر نه هێڵن!؟ زیاتر بو به ڵێنتاندا مونحه ی حزب نه هێڵن!؟ زیاتر بو

به ڵێنتاندا خانه نشینی په رله مانتاران نه هێڵن!؟ زۆر زیاتر بو به ڵێنتان����دا پێداچونه وه به ناعه داله تی موچه دا بكه ن و یه كس����انی دروس����تبكه ن!؟

موچه ی پله تایبه تیه كان زۆر جیاوازتر بو به ڵێنتاندا گه نده ڵی و ناعه داله تی نه هێڵن!؟ گه نده لێ سه راپای واڵتی گرته وه

به ڵێنتاندا تاوانباران ڕاپێچی دادگا بكه ن!؟ جه الدو تاوانبار زیاتر بو به ڵێنتاندا حكومه ت هی خه ڵك بێ!؟ حكومه ت ئێستا ته نها بۆ حزبه و به س

به ڵێنتاندا كاره باو ئاو.. باشتر بكه ن!؟ ئێستا ژیان ئه ڵێی سه رده می مۆم و چرایه به ڵێنتاندا ئیمتیازاتی كه س����ی و خۆتان نه هێڵن!؟ وه نه وش����ه و باڵه خانه و باخه كان

زیاتر بو به ڵێنتان����دا له خزمه تی خه ڵك و خاكدابن!؟ به اڵم ئێس����تا ته نها له خزمه ت خۆتان و

خه می خۆتانن!ئێوه كه نه توانن چاكسازی له خۆتانه وه ده ستپێبكه ن،

ئێوه كه نه توانن واز له موزایه ده و قسه ی قه ڵپ و بێ سه ودا بێنن، ئێوه هه میشه باسی گه نده ڵی ده كه ن چونكه خۆتان گه نده ڵ و مشه خۆرن،

ئیت����ر ئێمه ش ل����ه وه دڵنیاین كه ئێوه هه رگیز ناتوانن چاكس����ازیش بكه ن، له گه ڵ هه موتانمه !

كه وات����ه خودایا له م به ڵێنی بێ به ڵێنی و بێ كرداری ئه مانه دا ئیتر ئومێدمان نه ما به كه س،

چونكه خودایا خۆت كوردس����تانت به و به هه شته ی سه ر ڕوی زه مین دروستكرد بۆ جوانی و بۆ ژیان نه ك بۆ وێرانكردن و به تااڵنبردنی!

نوێنه‌ری‌ئاوێنه‌‌له‌ئه‌وروپاشوان‌حه‌مه‌‌ـ‌نه‌رویج004799004729

hamashwan.awene@yahoo.noAweneکوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی کاوه گه رمیانی، سەردەشت عوسمان، سۆرانی مامە حەمە، عەبدولستار تاهیر

خاوه‌نی‌ئیمتیاز:‌کۆمپانیای‌ئاوێنه‌سه‌رنوسه‌ر:‌سه‌ردار‌محه‌مه‌د

ریکام

له‌چیای‌شه‌نگا دوێنێ‌

فۆتۆکان: رێبین چاالک