مه سعود بارزانی نه وشیروان مسته فای داوه تك���ردوه ب���ۆ ئه وه ی س���ه ردانی پیرمام بكات، له ئێس���تادا ئاماده كاری ب���ۆ ئ���ه وه ده كرێت كه س���ه ركرده ی هه ردوالیه نی ب���راوه ی یه كه م و دوه می هه ڵبژاردن���ی په رله مانی كوردس���تان پێكه وه كۆببنه وه تا پرسی پێكهێنانی كابینه ی هه ش���ته می هه رێم یه كالیی

بكه نه وه .س���ه رچاوه یه كی به ئاوێنه : تایبه ت ئاگادار له بزوتنه وه ی گۆڕان به ئاوێنه ی راگه یان���د كه ماوه یه ك���ه ئاماده كاری نه وش���یروان ده كرێ���ت ئ���ه وه ب���ۆ مس���ته فا رێكخه ری گشتی بزوتنه وه ی گ���ۆڕان و بارزان���ی س���ه رۆكی پارتی دیموكرات���ی كوردس���تان كۆببنه وه ، بارزانی ل���ه م چوارچێوه یه ش���دا هه ر داوه تنامه یه كی بۆ نه وشیروان مسته فا

ناردوه كه سه ردانی پیرمام بكات.

سه رچاوه كه وتی "كاتی كۆبونه وه كه دیارینه كراوه ، به اڵم پێشبینی ده كرێت له چه ند رۆژی داهاتودا ئه و كۆبونه وه یه

روبدات".وتیشی "مه به س���تی له كۆبونه وه كه ، ئه وه یه كه ئه م دو سه ركرده یه پرسی پێكهێنانی حكومه ت یه كالیی بكه نه وه و قس���ه له س���ه ر پێكهێنانی حكومه تی بنكه فراوان و دابه ش���كردنی پۆس���ته گرنگه كان���ی وه ك جێگری س���ه رۆكی بكه ن، په رله مان سه رۆكی حكومه ت و ك���ه كامیان بۆ یه كێت���ی و كامیان بۆ

بزوتنه وه ی گۆڕان بێت".له كۆتایی ك���ه له كاتێكدایه ئه م���ه س���اڵی 2011ه وه ، ئه م دو سه ركرده یه پێكه وه كۆنه بونه ته وه ، دواكۆبونه وه یان ب���ه ر له دو س���اڵ ب���و، ك���ه له كاتی بارزانی بۆ سلێمانی ، سه ردانیكردنیدا

له گه ڵ نه وشیروان مسته فا كۆبۆوه .

یادی سەد ساڵەی ئەلبێر کامۆ

رۆژنامه یه كی سیاسیی گشتییه کۆمپانیای ئاوێنه ده ریده کات

ژماره )403( سێشەممە 2013/11/19

w w w . a w e n e . c o m

12 »» 17 »»

"زۆرێك له په رله مانتارانی ئۆپۆزسیۆن له تاقیكردنه وه ی پاره دا ده رنه چون"

«« 9پاره و په رله مانتار 12 »» 17 »»

یه كێتی له رێگه ی پارتیه وه ده یه وێت گۆڕان له داواکه ی پا شگه ز بکاته وه

به همه نی قوبادی «« 3کێشه ی پارێزگاری سلێمانی له ئه سته نبوڵ زیاتر هه ست به كوردبونی خۆم

ده كه م تا هه ولێر

کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی 1000 دینار تیراژ: 4500 ته له فۆن: 3201274 ناونیشان: سلێمانی گه ڕه کی شۆڕش- به رامبه ر ئاماده یی شۆڕشی کوڕان

20 »»

«« 12 ریکالم

5 »»13»» ریکالم

ئاماده كاری بۆ كۆبونه وه ی نه وشیروان مسته فا و بارزانی ده كرێت

بارزانی و نه وشیروان مسته فا فۆتۆ:بڕیار نامیق

ناسیۆنالیزم و هەرێمی جیاوازبارزانی له ئامه د

‌‌ئا:‌هێمن‌مامه‌ند

په‌رله‌مانی‌‌كوردستان‌له‌ماوه‌ی‌‌ئه‌م‌مانگه‌دا‌به‌هیچ‌شێوه‌یه‌ك‌

كۆنابێته‌وه‌و‌په‌رله‌مانتارانیش‌هیچ‌چاالكیه‌كی‌‌په‌رله‌مانی‌‌ئه‌نجامناده‌ن،‌به‌اڵم‌موچه‌ی‌‌مانگێكی‌‌ته‌واویان‌بۆ‌

هه‌ژمارده‌كرێت‌كه‌‌هه‌ر‌په‌رله‌مانتارێك‌بڕی‌‌زیاتر‌له‌حه‌وت‌ملیۆن‌دینار‌

وه‌رده‌گرێت.‌له‌یه‌كه‌مین‌كۆبونه‌وه‌شدا‌ته‌نیا‌رێوڕه‌سمی‌‌سوێندخواردن‌به‌ڕێوه‌چو،‌به‌م‌پێیه‌ش‌سوێند‌خواردنه‌كه‌ی‌‌په‌رله‌مانتاران‌

777ملیۆن‌دیناری‌‌تێده‌چێت.

په‌رله‌مانت���اری‌‌ ئ���ازاد‌ گ���ۆران‌نیش���تیمانی‌‌ یه‌كێت���ی‌‌ فراكس���یۆنی‌‌كوردس���تان‌له‌لێدوانێك���ی‌‌تایبه‌ت‌بۆ‌

ته‌نیا‌ ئێم���ه‌‌ وتی‌"له‌ئێس���تادا‌ ئاوێنه‌‌په‌رله‌مانمان‌ هه‌ی���ه‌و‌ په‌رله‌مانتارمان‌

نیی���ه‌،‌چونكه‌‌ئ���ه‌و‌س���ه‌رۆكه‌ی‌‌كه‌‌ئێس���تا‌هه‌یه‌‌ته‌نیا‌وه‌كو‌به‌ته‌مه‌نترین‌

په‌رله‌مانتار‌دانراوه‌و‌هیچ‌ده‌سه‌اڵتێكی‌‌ئ���ه‌وه‌ی‌‌نییه‌‌كۆبون���ه‌وه‌ی‌‌په‌رله‌مان‌به‌ڕێوه‌ببات،‌یان‌بڕیاری‌‌كۆبونه‌وه‌یه‌ك‌گفتوگۆكردنی‌‌ له‌س���ه‌ر‌ هه‌ت���ا‌ بدات،‌

بودجه‌ش".گ���ۆران‌وتیش���ی‌"‌ئێس���تا‌هه‌رێمی‌‌كوردس���تان‌له‌بۆش���اییه‌كی‌‌یاساییدا‌ده‌ژی���ت‌و‌ت���ا‌الیه‌ن���ه‌‌سیاس���یه‌كان‌له‌ده‌ره‌وه‌‌له‌س���ه‌ر‌س���ه‌رۆك‌و‌جێگری‌‌په‌رله‌م���ان‌ رێكنه‌ك���ه‌ون‌ په‌رله‌م���ان‌

ناتوانێت‌كۆببێته‌وه‌".چاوه‌ڕێ‌‌ده‌كرێ���ت‌گفتوگۆی‌‌الیه‌نه‌‌سیاسیه‌كان‌زیاتر‌له‌مانگێك‌بخایه‌نێت،‌به‌م‌پێیه‌ش‌په‌رله‌مانی‌‌كوردستان‌له‌و‌س���وێندخواردنێك‌ بۆ‌ "ته‌نیا‌ مانگه‌دا‌‌777ملیۆن‌دینار‌وه‌ك‌موچه‌‌ده‌داته‌‌

په‌رله‌مانتاره‌‌تازه‌كان".لیژنه‌ی‌‌ زانا‌رۆس���تایی‌‌به‌رپرس���ی‌‌

له‌یه‌كێ�تی‌‌ راگه‌یان���دن‌ رۆش���نبیری‌‌و‌له‌باره‌ی‌‌ كوردس���تان‌ په‌رله‌مانتارانی‌‌ده‌ستنیشانكردنی‌‌موچه‌ی‌‌په‌رله‌مانتاران‌بۆ‌ئاوێنه‌‌وتی‌‌"په‌رله‌مانتار‌له‌و‌رۆژه‌ی‌‌س���وێندی‌‌یاس���ایی‌‌ده‌خوات،‌ده‌بێته‌‌ئه‌ركێكی‌‌ م���اف‌و‌ هه‌مو‌ په‌رله‌مانتارو‌هه‌یه‌و‌هه‌ر‌له‌و‌رۆژه‌شدا‌موچه‌كه‌ی‌‌بۆ‌

هه‌ژمار‌ده‌كرێت".هه‌ر‌ مانگێكی‌‌ موچ���ه‌ی‌‌ له‌ب���اره‌ی‌‌س���ه‌رچاوه‌یه‌كی‌‌ په‌رله‌مانتارێكی���ش،‌ئ���اگادار‌به‌ئاوێنه‌ی‌‌وت،‌"له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‌دانه‌ن���راون،‌ ‌ لیژن���ه‌كان‌ ئێس���تا‌په‌رله‌مانت���اران‌ده‌رماڵ���ه‌ی‌‌لیژنه‌كان‌وه‌رناگ���رن،‌به‌اڵم‌موچه‌ی‌‌گش���تیان‌

زیاتر‌له‌حه‌وت‌ملیۆن‌دیناره‌".موچه‌ی���ه‌ی‌‌ ب���ه‌و‌ س���ه‌باره‌ت‌وتی‌"‌ ئ���ازاد‌ گۆران‌ په‌رله‌مانت���اران،‌م���ن‌نازان���م‌راگه‌یاندنی‌‌ك���وردی‌‌بۆ‌

هه‌ر‌موچ���ه‌ی‌‌په‌رله‌مانتارانی‌‌گرتوه‌،‌بڕوابكه‌ن‌موچه‌ك���ه‌‌به‌به‌راورد‌له‌گه‌ڵ‌كارو‌پیش���ه‌كه‌ی‌‌هه‌ندێ���ك‌كه‌س‌كه‌‌ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی‌‌په‌رله‌م���ان‌وه‌زیفه‌یه‌كی‌‌هه‌ب���و‌زۆر‌نیی���ه‌،‌به‌اڵم‌‌م���ن‌ده‌ڵێم‌موچ���ه‌ی‌‌خانه‌نش���ینی‌‌په‌رله‌مانت���ار‌

زۆره‌".یه‌كێ�ت����ی‌‌ په‌رله‌مانت����اره‌ی‌‌ ئ����ه‌و‌وتیش����ی‌"‌ئ����ه‌و‌موچه‌ی����ه‌ی‌‌ده‌درێته‌‌په‌رله‌مانتارێكی‌‌ئه‌كتیڤ‌و‌چاالك‌زۆر‌نییه‌،‌به‌اڵم‌من‌ده‌ڵێم‌‌هه‌ندێك‌كه‌س‌ش����ایه‌نی‌‌ئه‌و‌موچه‌یه‌ی‌‌په‌رله‌مانتار‌نیی����ه‌،‌چونك����ه‌‌په‌رله‌مانت����ار‌هه‌یه‌‌ئه‌وه‌ن����ده‌‌ئه‌كتیڤ‌ب����وه‌‌له‌په‌رله‌مان‌كه‌‌له‌په‌رله‌م����ان‌ده‌رچوه‌‌330ملیۆن‌قه‌رزار‌بوه‌،‌به‌اڵم‌په‌رله‌مانتار‌هه‌یه‌،‌330ملیۆنی‌‌ ده‌رچ����وه‌‌ له‌په‌رله‌م����ان‌له‌گه‌ڵ‌خۆی‌‌بردۆته‌وه‌".‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

‌‌ئا:‌ئاوێنه‌

عوسمان‌ئۆجه‌الن‌برای‌‌عه‌بدواڵ‌ئۆجه‌النی‌‌سه‌ركرده‌ی‌‌په‌كه‌كه‌و‌

ئه‌ندامی‌‌پێشوی‌‌كۆنسه‌ی‌‌سه‌رۆكایه‌تی‌‌په‌كه‌كه‌،‌له‌م‌گفتوگۆیه‌ی‌‌ئاوێنه‌دا‌ده‌ڵێت‌

"بارزانی‌‌ده‌بو‌منی‌‌له‌گه‌ڵ‌‌خۆی‌‌ببردایه‌ته‌وه‌‌بۆ‌باكور".

ئاوێنه‌:‌ئایا‌ئێوه‌‌س����ه‌ردانه‌كه‌ی‌‌بارزانی‌‌به‌س����ه‌ردانێكی‌‌سه‌ركه‌وتو‌

ده‌زانن؟س����ه‌ردانه‌كه‌‌ ئۆج����ه‌الن:‌له‌هه‌لومه‌رجێكدای����ه‌‌ك����ه‌‌ش����ه‌ڕ‌و‌گرتوه‌ته‌وه‌‌و‌ ناوچه‌ك����ه‌ی‌‌ ئاڵۆزی‌‌هه‌ربۆیه‌‌ ئارامه‌،‌ كوردستان‌ ته‌نها‌ئه‌م‌س����ه‌ردانه‌‌ده‌توانێت‌خزمه‌تی‌‌ئاش����تی‌‌نێ����وان‌ك����وردو‌ت����ورك‌ب����كاو‌ل����ه‌م‌س����اته‌وه‌خته‌دا‌رێگه‌‌له‌هه‌ڵگیرس����انه‌وه‌ی‌‌شه‌ڕ‌بگرێت،‌به‌تایبه‌تی‌‌كه‌‌رۆژهه‌اڵتی‌‌ناوه‌ڕاست‌

هاوش����ێوه‌ی‌‌ له‌هه‌لومه‌رجێك����ی‌‌جه‌نگ����ی‌‌یه‌كه‌م����ی‌‌جیهانیدای����ه‌و‌راپه‌ڕینان����ه‌‌ ش����ه‌ڕ‌و‌ ئ����ه‌م‌ دوای‌‌داده‌مه‌زرێت،‌ نوێ‌‌ سیس����ته‌مێكی‌‌كه‌‌رێكه‌وتنی‌‌كوردو‌تورك‌ده‌بێته‌‌هۆی‌‌به‌هێزبونی����ان،‌هه‌ربۆیه‌‌ئه‌م‌س����ه‌ردانه‌‌له‌به‌رژه‌وه‌ن����دی‌‌كورد‌و‌

پرۆسه‌ی‌‌ئاشتیدا‌ده‌بینم.ئاوێن����ه‌:‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌م‌س����ه‌ردانه‌‌خزمه‌ت‌به‌پرۆسه‌ی‌‌ئاشتی‌‌ده‌كات،‌بۆچی‌‌په‌یه‌ده‌و‌ئاكه‌په‌‌پشتگیرییان‌

نه‌كرد؟س����ه‌ردانه‌‌ ئ����ه‌م‌ ئۆج����ه‌الن:‌پێشوه‌خت‌ ئیتیفاقی‌‌ به‌ئاگاداری‌‌و‌ب����وه‌‌له‌گ����ه‌ڵ‌‌ئاپۆ،‌ئه‌گ����ه‌ر‌ئاپۆ‌بیوتایه‌‌نا،‌ئه‌وا‌په‌كه‌كه‌‌ده‌یتوانی‌‌دژایه‌تییه‌ك����ی‌‌گ����ه‌وره‌ی‌‌ب����كات‌و‌په‌كیبخ����ات،‌راس����ته‌‌په‌كه‌ك����ه‌و‌به‌اڵم‌ نه‌بو،‌ پێیانخۆش‌ په‌یه‌ده‌ش‌له‌دژیشی‌‌نه‌وه‌ستان‌و‌پێشوازیشیان‌

لێكرد‌له‌شاره‌وانی‌‌ئامه‌د.ئاوێنه‌:‌به‌اڵم‌محه‌مه‌د‌ئۆجه‌النی‌‌

ب����رات‌دوێنێ‌‌رایگه‌یان����د‌كه‌‌ئه‌وه‌‌ته‌نها‌ئۆجه‌الن‌و‌ئه‌ردۆغانن‌ده‌توانن‌ئاشتی‌‌به‌رقه‌رار‌بكه‌ن‌له‌باكور؟

ئ����ه‌وه‌‌راس����ته‌‌كه‌‌ ئۆج����ه‌الن:‌بزوێنه‌ری‌‌ئاش����تی‌‌به‌پله‌ی‌‌یه‌كه‌م‌ئ����ه‌م‌ ئه‌ردۆغان����ن،‌ ئۆج����ه‌الن‌و‌س����ه‌ردانه‌ی‌‌بارزانی����ش‌ده‌توانێت‌پش����تگیری‌‌ئه‌و‌ئاش����تییه‌‌بكات،‌ئه‌م‌س����ه‌ردانه‌‌بۆ‌ئه‌وه‌‌نه‌بوه‌‌كه‌‌بارزان����ی‌‌ش����وێنی‌‌ئاپ����ۆ‌بگرێت،‌به‌ڵكو‌پش����تگیرییه‌كی‌‌جدی‌‌بو‌بۆ‌ئه‌و‌ له‌باكوری‌‌كوردستان‌و‌ ئاشتی‌‌پشتگیرییه‌ش‌پێویسته‌،‌به‌حوكمی‌‌كوردس����تان‌ هه‌رێم����ی‌‌ ئ����ه‌وه‌ی‌‌بوه‌ته‌‌ناوه‌ندی‌‌تێكۆش����انی‌‌كورد‌

له‌ناوچه‌كه‌دا.ئاوێن����ه‌:‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌م‌س����ه‌ردانه‌‌ئه‌و‌ بۆ‌ ئۆجه‌الن����ه‌،‌ به‌ئیتیفاق����ی‌‌

هێزانه‌‌پشتگیرییان‌نه‌كرد؟ئۆج����ه‌الن:‌به‌پێی‌‌ئاگاداری‌‌من،‌ئه‌م‌س����ه‌ردانه‌‌ ل����ه‌دژی‌‌ ئۆجه‌الن‌بو،‌ هانده‌ری‌ به‌پێچه‌وانه‌وه‌‌ نه‌بو،‌

سه‌ردانه‌كه‌ش‌دژایه‌تی‌‌كوردی‌‌تێدا‌نه‌بو،‌به‌ڵكو‌له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌‌گشتی‌‌

كورددا‌بو.ئاوێنه‌:‌ئه‌گه‌ر‌بارزانی‌‌وه‌ك‌چۆن‌شڤان‌په‌روه‌ری‌‌له‌گه‌ڵ‌‌خۆی‌‌برد،‌ئه‌گه‌ر‌به‌ت����ۆی‌‌بوتایه‌‌ئاماده‌بویت‌

بگه‌ڕێیته‌وه‌‌بۆ‌توركیا؟ئاماده‌بوم‌و‌ به‌ڵ����ی‌‌ ئۆج����ه‌الن:‌پێش����مخۆش‌بو،‌پێویس����تبو‌من‌رۆڵی‌‌خ����ۆم‌له‌پێڤاژۆی‌‌ئاش����تیدا‌ببینم،‌پێویس����ت‌بو‌له‌م‌وه‌فده‌دا‌كه‌‌چو‌بۆ‌توركیا‌كه‌سایه‌تی‌‌وه‌ك‌من‌هه‌بوایه‌‌كه‌‌برای‌‌سه‌رۆك‌ئاپۆو‌س����ااڵنێكی‌‌زۆر‌تێكۆشانم‌كردوه‌،‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌رۆڵی‌‌خۆم‌له‌گۆڕه‌پانی‌‌سیاس����ی‌‌باك����وری‌‌كوردس����تاندا‌بۆ‌ئاش����تی‌‌ببینم،‌من‌دو‌س����اڵ‌‌له‌مه‌وب����ه‌ر‌رامگه‌یاند‌كه‌‌خوازیارم‌بگه‌ڕێمه‌وه‌‌سه‌ر‌زێدو‌خاكی‌‌خۆم‌و‌ئاماده‌شبوم‌بچم‌خزمه‌تی‌‌پێڤاژۆی‌‌ئاشتی‌‌بكه‌م‌و‌فیداكاری‌‌بۆ‌ئاشتی‌‌

بكه‌م.

‌‌ئا:‌ئاوێنه‌

هۆشیار‌زێباری‌‌له‌چاوپێكه‌وتنێكی‌‌دورودرێژدا‌له‌گه‌ڵ‌رۆژنامه‌ی‌‌حه‌یات،‌باس‌له‌و‌وێستگانه‌ی‌‌ژیانی‌‌خۆی‌‌

ده‌كات‌له‌و‌كاته‌وه‌ی‌‌بۆ‌یه‌كه‌مینجار‌له‌مانگی‌‌ئه‌یلولی‌‌‌2003وه‌ك‌وه‌زیری‌‌

ده‌ره‌وه‌ی‌‌عێراق‌دیاریكراوه‌‌له‌سه‌رده‌می‌‌پۆڵ‌بریمه‌ر.‌

له‌باره‌ی‌‌ئه‌و‌ئاس���ته‌نگانه‌ی‌‌له‌ماوه‌ی‌‌ئه‌و‌‌10ساڵه‌دا‌روبه‌روی‌‌بوه‌ته‌وه‌،‌وه‌ك‌خۆی‌‌ده‌ڵێت،‌ئه‌وه‌یه‌‌كوردێك‌وه‌زاره‌تی‌‌

ده‌ره‌وه‌ی‌‌واڵتێ���ك‌وه‌ربگرێت‌كه‌‌ده‌بێت‌په‌یوه‌س���ت‌بێ���ت‌به‌هه‌مو‌عێ���راق‌نه‌ك‌به‌به‌ش���ێكی‌‌یان‌به‌مه‌سه‌له‌ی‌‌كورده‌وه‌.‌دوه‌مین‌به‌ربه‌س���تیش‌ئه‌وه‌‌بوه‌،‌"چۆن‌نوێنه‌رایه‌ت���ی‌‌واڵتێك‌بكه‌ی���ت‌كه‌‌له‌ژێر‌داگیركردندا‌بوه‌و‌‌170هه‌زار‌س���ه‌ربازی‌‌

ئه‌مریكی‌‌و‌بیانی‌‌له‌ناودا‌بێت".له‌به‌شێكی‌‌دیكه‌ی‌‌ئه‌و‌چاوپێكه‌وتنه‌دا‌باس‌له‌س���ه‌ره‌تاكانی‌‌گه‌ڕانه‌وه‌ی‌‌عێراق‌ده‌كات‌بۆ‌ناو‌جامیع���ه‌ی‌‌عه‌ره‌بی‌‌و‌ئه‌و‌ئاسته‌نگانه‌ی‌‌روبه‌ری‌‌بۆته‌وه‌‌له‌وباره‌یه‌وه‌و‌ده‌ڵێ���ت،‌"كاتێ���ك‌بانگك���رام‌بۆئه‌وه‌ی‌‌له‌سه‌ر‌كورس���ی‌‌تایبه‌ت‌به‌نوێنه‌رایه‌تی‌‌

عێراق‌دابنیش���م،‌زۆرین���ه‌ی‌‌ئاماده‌بوان‌به‌سه‌رسوڕمانه‌وه‌‌لێیانده‌ڕوانیم،‌وادیاربو‌سه‌یربو‌به‌الیانه‌وه‌‌كوردێك‌ببێته‌‌نوێنه‌ر‌له‌ن���او‌واڵتانی‌‌عه‌ره‌بدا.‌كاتێك‌س���ه‌ره‌‌هاته‌‌س���ه‌ر‌من،‌له‌وته‌كه‌مدا‌باسی‌‌رۆڵ‌و‌داگیركردنی‌‌ عێراق‌و‌ ناو‌ گۆڕانكاریه‌كانی‌‌كوه‌یت‌و‌ش���ه‌ڕی‌‌دژ‌به‌ئێران‌و‌مه‌سه‌له‌ی‌‌فه‌له‌س���تینم‌كرد.‌وتاره‌كه‌م‌هاوس���ه‌نگ‌بو،‌چاوه‌ڕوانی‌‌ش���تێكی‌‌له‌وشێوه‌یه‌یان‌هه‌موان‌ له‌كۆتاییدا‌ بۆی���ه‌‌ لێنه‌ده‌كردم،‌ده‌ستخۆش���ییان‌ له‌چه‌پڵ���ه‌و‌ دای���ان‌

لێكردم".سه‌باره‌ت‌به‌ش���ێوازی‌‌قسه‌كردنی‌‌له‌و‌

كۆبونه‌وه‌ی���ه‌دا،‌زێب���اری‌‌ئام���اژه‌‌به‌وه‌‌ده‌كات‌كه‌‌پێش‌كۆبونه‌وه‌كه‌‌به‌ش���ێك‌عه‌ره‌بی‌‌ واڵتانی‌‌ ده‌ره‌وه‌ی‌‌ له‌وه‌زیران���ی‌‌س���ه‌یر‌ به‌زمانێكی‌‌ چاوه‌ڕوانیانك���ردوه‌‌قس���ه‌بكه‌م،‌به‌اڵم‌كاتێك‌به‌عه‌ره‌بیه‌كی‌‌ره‌وان‌وته‌كه‌م‌پێشكه‌ش‌كردوه‌،‌توشی‌‌

سه‌رسوڕمان‌هاتون.‌له‌به‌ش���ێكی‌‌ت���ری‌‌وته‌كانی���دا‌ئاماژه‌‌به‌س���ه‌ردانێكی‌‌هاوبه‌ش���ی‌‌خۆی‌‌له‌گه‌ڵ‌ج���ه‌الل‌تاڵه‌بانی‌‌ده‌كات‌بۆ‌دیمه‌ش���ق،‌رژێمه‌كه‌ی‌‌حوس���نی‌‌ روخانی‌‌ ل���ه‌دوای‌‌موباره‌ك‌و‌هه‌ڵگیرسانی‌‌شۆڕش‌له‌سوریا،‌كه‌‌له‌وێ‌چاویانكه‌وتوه‌‌به‌به‌شار‌ئه‌سه‌دو‌س���وریا‌ نه‌كردوه‌‌ "هه‌س���تمان‌ ده‌ڵێت،‌نیگه‌ران‌بێت،‌به‌شار‌ئه‌سه‌دیش‌پێیوابوه‌‌س���وریا‌دوره‌‌له‌و‌جۆره‌‌روداوانه‌ی‌‌وه‌ك‌

میسر".‌هه‌روه‌ه���ا‌له‌ب���اره‌ی‌‌تێڕوانینه‌كان���ی‌‌واڵتانی‌‌چ���وارده‌ور‌بۆ‌عێ���راق‌له‌دوای‌‌2003،‌زێباری‌‌ده‌ڵێت،‌"ترس���ی‌‌سوریا‌و‌ئێران‌له‌ب���اره‌ی‌‌عێراق���ه‌وه‌،‌په‌یوه‌ندی‌‌به‌ئاماده‌ی���ی‌‌ئه‌مری���كاوه‌‌هه‌ب���وه‌‌له‌ناو‌ئه‌و‌ له‌گواس���تنه‌وه‌ی‌‌ هه‌روه‌ها‌ عێراقدا،‌ئه‌زمونه‌‌دیموكراسیه‌‌فره‌ییه‌ی‌‌ناو‌عێراق‌

بۆ‌واڵتانی‌‌دیكه‌".له‌باره‌ی‌‌قاسم‌سوله‌یمانی‌،‌فه‌رمانده‌ی‌‌فه‌یله‌قی‌‌قودسی‌‌ئێرانیه‌وه‌‌كه‌‌به‌رپرسی‌‌مه‌له‌فی‌‌سیاسی‌عێراق‌و‌كه‌نداوو‌لوبنانه‌،‌زێباری‌‌ده‌ڵێ���ت،‌س���وله‌یمانی‌‌رۆڵێكی‌‌كاریگه‌ری‌‌هه‌یه‌و‌به‌عه‌ره‌بیه‌كی‌‌زۆر‌باش‌

قسه‌ده‌كات.‌

سوێنده كه ی په رله مان 777 ملیۆن دیناری تێده چێت

عوسمان ئۆجه الن: سه ردانه كه ی بارزانی به ئاگاداری ئاپۆ بوه

زێباری : قاسمی سوله یمانی رۆڵێکی کاریگه ری هه یه

تایبه‌ت(403(‌سێشه‌ممه‌‌22013/11/19

‌ریکالم

یه‌که‌مین‌دانیشتنی‌خولی‌چواره‌می‌په‌رله‌مانی‌کوردستان

‌‌‌عوسمان‌ئۆجه‌الن

‌‌‌وشیار‌زێباری

‌ریکالم

ئا:‌ئاوێنه‌

پاش‌‌58رۆژ‌له‌ئه‌نجامدانی‌‌هه‌ڵبژاردنه‌‌په‌رله‌مانیه‌كه‌ی‌‌هه‌رێمی‌‌

كوردستان،‌دوێنێ‌،‌هه‌نگاوه‌‌ئاشكراو‌راسته‌قینه‌كان‌له‌الیه‌ن‌نێچیرڤان‌بارزانی،‌راسپێردراوی‌پارتی‌

دیموكراتی‌كوردستان‌بۆ‌دەستپێكردن‌بەگفتوگۆكانی‌پێكهێنانی‌كابینەی‌

هەشتەم‌له‌سلێمانیه‌وه‌‌ده‌ستیپێكردو‌له‌یه‌كه‌مین‌وێستگه‌شدا‌له‌ده‌رگای‌‌یه‌كێتی‌‌هاوپه‌مانی‌‌داو‌پاشان‌

بزوتنه‌وه‌ی‌‌گۆڕان.‌‌

هه‌ردو‌كۆبونه‌وه‌كه‌‌وا‌وه‌س���فكران‌كه‌‌كۆبونه‌وه‌ی‌‌لێكتێگه‌یشتن‌و‌زه‌مینه‌سازین‌ب���ۆ‌كۆبونه‌وه‌كانی‌‌داهات���و‌كه‌‌تایبه‌ت‌ده‌ب���ن‌به‌ورده‌كاریه‌كان���ی‌‌به‌ش���داربون‌له‌كابین���ه‌ی‌‌نوێدا،‌ب���ه‌اڵم‌هه‌ردو‌الیه‌نی‌‌یه‌كێتی‌‌و‌گۆڕان‌خواس���تی‌‌به‌شداریه‌كی‌‌راسته‌قینه‌یان‌نیشانداو‌ته‌نانه‌ت‌یه‌كێتی‌‌له‌س���ه‌ر‌زاری‌‌د.‌به‌رهه‌م‌ساڵح،‌جێگری‌‌س���كرتێری‌‌گشتیه‌وه‌،‌دوای‌‌كۆبونه‌وه‌كه‌‌یەكێتی���ی‌ وەك‌ "ئێم���ە‌ رایگه‌یان���د،‌دەمانەوێ���ت‌ كوردس���تان‌ نیش���تمانیی‌

بەشداربین‌لەحكومەتی‌ئاییندە".‌‌ریزبه‌ندی‌‌سیاس���ی‌‌ به‌پێی‌‌ ئه‌گه‌رچی‌‌ب���راوه‌كان‌بێ���ت،‌ده‌ب���و‌له‌روی‌‌ هێزه‌‌نوێوه‌،‌ ئه‌ته‌كێتی‌‌پێكهێنان���ی‌‌كابینه‌ی‌‌له‌گۆڕانه‌وه‌‌ س���ه‌ره‌تا‌ پارتی‌‌ وه‌فده‌كه‌ی‌‌ده‌س���تیانپێبكردایه‌،‌به‌وپێیه‌ی‌‌ئێس���تا‌ئ���ه‌و‌بزوتنه‌وه‌یه‌‌ل���ه‌دوای‌‌پارتی‌‌هێزی‌‌دوه‌مه‌‌و‌یه‌كێتی‌‌سێیه‌م،‌به‌اڵم‌به‌بۆچونی‌‌چاودێران‌تێكدانی‌‌ریزبه‌ندیه‌كه‌‌په‌یوه‌ندی‌‌ب���ه‌وه‌وه‌‌هه‌ی���ه‌‌ك���ه‌‌پارت���ی‌‌ده‌یه‌وێت‌ل���ه‌ده‌رگای‌‌ماڵه‌‌هه‌ره‌‌مس���ۆگه‌ره‌كه‌وه‌‌ده‌ستپێبكات‌بۆ‌به‌شداریكردن‌له‌كابینه‌ی‌‌داهات���و،‌ئه‌م���ه‌ش‌به‌رون���ی‌‌له‌په‌یامی‌‌وه‌فده‌ك���ه‌ی‌‌پارت���ی‌‌ده‌رك���ه‌وت‌كاتێك‌بەڕۆژنامەنوس���انی‌ بارزانی‌ نێچیرڤ���ان‌راگەیان���د،‌دەس���تپێكردنی‌كۆبون���ەوە‌بەمەبەس���تی‌پێكهێنان���ی‌كابینەی‌نوێ‌لەگەڵ‌یەكێتی،‌لەڕوی‌دیموكراس���ییەوە‌پەیوەس���تە‌بەلێكنزیكی���ی‌بەرنام���ەی‌الیەنەكان.‌به‌ش���ێكی‌‌دیكه‌ی‌‌چاودێران‌پێیانوایه‌‌ره‌نگه‌‌له‌رێگه‌ی‌‌ئه‌م‌هه‌نگاوه‌وه‌‌پارتی‌‌ئه‌و‌په‌یامه‌‌ئاراسته‌ی‌‌الیه‌نه‌كان‌و‌

به‌تایبه‌تی‌‌گۆڕان‌بكات‌كه‌‌ده‌نگ‌و‌كورسی‌‌پێوه‌ر‌نیه‌‌بۆ‌مامه‌ڵه‌كردنی‌‌ئه‌وان‌له‌گه‌ڵ‌به‌رهه‌م‌ خودی‌‌ له‌كاتێك���دا‌ الیه‌نه‌كاندا.‌س���اڵح‌به‌ناراس���ته‌وخۆ‌دانی‌‌به‌وه‌دا‌نا‌كه‌‌ده‌بێت‌حس���اب‌بۆ‌ئ���ه‌و‌ریزبه‌ندیه‌‌نوێیه‌‌بكرێ���ت‌و‌رایگه‌یاند،‌"هەردوالمان‌ئەو‌ڕاس���تییە‌دەزانین‌ك���ە‌گۆڕانكاریی‌لەئەنجامی‌ كای���ەوە،‌ هاتۆتە‌ سیاس���ی‌هەڵبژاردنەكان���دا،‌دەب���ێ‌ڕەچاوی‌ئەو‌

گۆڕانكارییە‌سیاسییانە‌بكەین".وه‌ك‌له‌كۆنگره‌‌رۆژنامه‌نوسیه‌كانی‌‌پاش‌هه‌ردو‌كۆبونه‌وه‌كه‌دا‌ده‌ركه‌وت،‌بۆچونی‌‌گۆڕان‌و‌یه‌كێتی‌‌له‌باره‌ی‌‌به‌شداریكردنیان‌زۆر‌ له‌روكه‌ش���دا‌ نوێ���دا،‌ له‌كابین���ه‌ی‌‌لێكنزیك���ه‌،‌به‌اڵم‌زانیاریه‌كان���ی‌‌ئاوێنه‌‌ئام���اژه‌‌ب���ه‌وه‌‌ده‌كه‌ن‌ك���ه‌‌له‌ناوه‌رۆكدا‌هه‌ریه‌كێكی���ان‌هه‌وڵی‌‌یه‌ك���ه‌م‌و‌كۆتایی‌‌ب���ۆ‌مس���ۆگه‌ركردنی‌‌پۆس���تی‌‌جێگری‌‌س���ه‌رۆكی‌‌حكومه‌ت���ه‌،‌به‌وپێی���ه‌ی‌‌ئه‌و‌پۆس���ته‌‌پایه‌یه‌كی‌‌گرنگی‌‌ناو‌ده‌سه‌اڵتی‌‌جێبه‌جێكردنه‌و‌ئامڕازێكی‌‌باشیش���ه‌‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌هه‌رالیه‌نێك‌بیه‌وێت‌له‌ورده‌كاری‌‌و‌پالنه‌كان���ی‌‌كاری‌‌حكومه‌ت‌ئاگاداربێت،‌به‌تایبه‌ت‌له‌مه‌له‌فه‌‌هه‌ستیاره‌كانی‌‌وه‌ك‌نه‌وت،‌داهات،‌ئه‌من���ی‌‌و‌په‌یوه‌ندیه‌كانی‌‌

ده‌ره‌وه‌.‌له‌كاتێكدا‌س���ه‌رۆكی‌‌په‌رله‌مان‌كه‌مترین‌خواستی‌‌له‌س���ه‌ره‌،‌به‌وپێیه‌ی‌‌له‌رابردودا‌نه‌یتوانیوه‌‌رۆڵه‌‌سه‌ره‌كیه‌كه‌ی‌‌خۆی‌‌به‌ته‌واوی‌‌ببینێت‌كه‌‌چاودێریكردن‌و‌لێپرسینه‌وه‌یه‌‌له‌ده‌سه‌اڵتی‌‌جێبه‌جێكردن.‌س���اڵحه‌وه‌‌ به‌رهه‌م‌ ل���ه‌زاری‌‌ یه‌كێت���ی‌‌خواس���تی‌‌خۆی‌‌ب���ۆ‌پۆس���تی‌‌جێگری‌‌سه‌رۆكی‌‌حكومه‌ت‌نه‌ش���ارده‌وه‌‌كاتێك‌رایگه‌یان���د،‌"‌هەڵبەت���ە‌یەكێتی‌چاوی‌لەكۆمەڵێك‌پێگەیە‌لەحكومەتی‌ئایندەو‌دەمانەوێ‌بەشدارێكی‌راستەقینەو‌كاراو‌

كاریگەر‌بین".گۆڕین���ی‌‌ داوای‌‌ ماوه‌یه‌ك���ه‌‌ گ���ۆڕان‌پارێ���زگاری‌‌س���لێمانی‌‌ده‌كات،‌ئه‌وه‌ش‌دوای‌‌ئه‌وه‌ی‌‌بێئومێ���د‌بو‌له‌ئه‌نجامدانی‌‌پارێزگاكان‌ ئه‌نجومه‌ن���ی‌‌ هه‌ڵبژاردن���ی‌‌له‌الی���ه‌ن‌كۆمس���یۆنه‌وه‌،‌ب���ه‌اڵم‌دوێنێ‌‌وه‌فده‌كه‌ی‌‌پارتی‌‌پێش‌س���ه‌ردانكردنی‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌گ���ۆڕان،‌به‌ناردنی‌‌په‌یامێكی‌‌تایبه‌ت‌له‌مباره‌یه‌وه‌،‌ویس���تیان‌كه‌شی‌‌گفتوگۆكانی���ان‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌و‌بزوتنه‌وه‌یه‌دا‌له‌بارت���ر‌بك���ه‌ن،‌بۆ‌ئه‌و‌مه‌به‌س���ته‌ش‌له‌گه‌ڵ‌ رۆژنامه‌نوس���یه‌كه‌ی‌‌ له‌كۆنگ���ره‌‌وه‌فده‌كه‌ی‌‌یه‌كێت���ی‌،‌نێچیرڤان‌بارزانی‌‌رایگه‌یاند،‌"ئەو‌وادەی‌ئەمڕۆ‌ڕێكەوتنمان‌

لەسەر‌كردوە‌30ی‌نیسانی‌ساڵی‌2013یە‌بۆ‌هەڵبژاردن���ی‌ئەنجومەنی‌پارێزگاكان‌

لەهەرێمی‌كوردستاندا".كۆبون���ه‌وه‌ی‌‌وه‌فده‌كه‌ی‌‌پارتی‌‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌وتۆی‌‌ له‌روكه‌شدا‌جیاوازیه‌كی‌‌ گۆڕان،‌له‌گه‌ڵ‌ئ���ه‌وه‌ی‌‌یه‌كێتی‌‌نه‌ب���و،‌كاتێك‌گۆڕانیش‌خواس���تی‌‌خۆی‌‌نیش���اندا‌بۆ‌به‌ش���داریكردن‌له‌كابین���ه‌ی‌‌داهات���وداو‌خودی‌‌نەوش���یروان‌مس���تەفا‌رێكخەری‌گش���تیی‌بزوتن���ەوەی‌گ���ۆڕان‌وت���ی‌:‌كرد،‌ ئیجابیم���ان‌ زۆر‌ كۆبونەوەیەك���ی‌ڕێكەوتین‌لەسەر‌ئەوەی‌كۆمەڵێك‌خاڵی‌هاوبەش‌هەی���ە‌كە‌دەتوانی���ن‌بیكەین‌قۆناغێكی‌ دەس���تپێكردنی‌ بەسەرەتای‌نوێ���ی‌پەیوەندیی‌سیاس���ی‌لەهەرێمی‌كوردس���تاندا.‌هی���چ‌خاڵێك���ی‌ناكۆك‌لەنێوانماندا‌نەبوەو‌زۆرترین‌ئەو‌شتانەی‌

باسكراون‌خاڵی‌هاوبەش‌بون.‌هاوكات‌ئارام‌شێخ‌محه‌مه‌د‌رێكخه‌ری‌‌ژوری‌‌هه‌ڵب���ژاردن‌و‌ئه‌ندام���ی‌‌وه‌ف���دی‌‌گ���ۆڕان‌ بزوتن���ه‌وه‌ی‌‌ دانوس���تانكاری‌‌رایگه‌یاند،‌"هه‌ر‌حزبێكی‌‌سیاسی‌‌له‌پاڵ‌ئه‌وه‌ی‌‌كۆمه‌لێك‌خاڵی‌‌هاوبه‌ش���ی‌‌هه‌یه‌‌له‌گ���ه‌ڵ‌حزبه‌كانی‌‌تر،‌هاوكات‌له‌س���ه‌ر‌ئه‌ساس���ی‌‌به‌رنام���ه‌ی‌‌هه‌لبژاردنی‌‌خۆی‌‌

ك���ه‌‌به‌ڵێن���ی‌‌به‌ده‌نگده‌ره‌كان���ی‌‌خۆی‌‌داوه‌‌ده‌توانێ���ت‌گفتوگۆ‌ب���كات،‌ئێمه‌‌وتومانه‌‌له‌گه‌ڵ‌الیه‌نه‌كانی‌‌تردا‌له‌راوێژدا‌

ده‌بین".‌له‌م‌س���ه‌ردانه‌ی‌‌وه‌ف���دی‌‌پارتی‌‌بۆ‌س���لێمانی‌،‌كۆبون���ه‌وه‌ی‌سێیه‌میش���ی‌‌تێكه‌وت،‌به‌اڵم‌ئ���ه‌و‌كۆبونه‌وه‌یه‌‌له‌گه‌ڵ‌الیه‌نی‌س���ێیه‌می‌‌حزبه‌‌كوردستانیه‌كان‌نه‌بو،‌به‌ڵكو‌له‌گه‌ڵ‌جه‌مس���ه‌رێكی‌‌تری‌‌ناو‌یه‌كێتی‌‌ب���و،‌ئه‌ویش‌هێرۆ‌ئیبراهیم‌ئه‌حم���ه‌د،‌خێزانی‌‌تاڵه‌بان���ی‌‌و‌ئه‌ندامی‌‌مه‌كته‌بی‌‌سیاس���یی‌‌بو،‌كه‌‌به‌پێی‌‌ئه‌و‌ته‌وه‌رانه‌ی‌‌له‌و‌كۆبونه‌وه‌یه‌دا‌باسكراون،‌پارت���ی‌‌ وه‌فده‌ك���ه‌ی‌‌ ئه‌وه‌ی���ه‌‌ وه‌ك‌دانوستانی‌‌له‌گه‌ڵ‌یه‌كێتی‌‌دوه‌م‌كردبێت‌ب���ۆ‌پێكهێنانی‌‌كابینه‌ی‌‌ن���وێ‌،‌چونكه‌‌هه‌م���ان‌ئه‌و‌ته‌وه‌ران���ه‌ی‌‌له‌گه‌ڵ‌وه‌فدی‌‌دانوستانكاری‌‌یه‌كێتی‌‌باسكراوه‌،‌له‌گه‌ڵ‌خاتونه‌ك���ه‌ی‌‌ن���او‌مه‌كته‌بی‌‌سیاس���یی‌‌

یه‌كێتی‌‌باسكراوه‌ته‌وه‌.پرسیاری‌‌به‌شێك‌له‌چاودێرانی‌‌سیاسیی‌‌ئه‌وه‌یه‌‌كه‌‌هاویش���تنی‌‌یه‌كه‌مین‌هه‌نگاو‌ك���ه‌‌ته‌نه���ا‌قۆناغی‌‌راوێ���ژه‌،‌‌58رۆژی‌‌پێویس���ت‌بێت،‌قۆناغه‌كان���ی‌‌دواتر‌كه‌‌دڵڕازیكردنه‌،‌ په‌ڵپ‌و‌ داواكاری‌‌و‌ قۆناغی‌‌

ده‌بێت‌چه‌ندی‌‌تر‌درێژه‌‌بكێشێت؟‌ئه‌مه‌‌ئه‌و‌پرسیاره‌یه‌‌كه‌‌دوێنێ‌‌گۆڕان‌و‌یه‌كێتی‌‌به‌ش���ه‌‌هه‌ره‌‌ئاس���انه‌كه‌یان‌وه‌اڵمدایه‌وه‌‌كه‌‌ره‌زامه‌ن���دی‌‌بو‌بۆ‌به‌ش���داریكردن،‌به‌اڵم‌به‌ش���ی‌‌هه‌ره‌‌قورس���ی‌‌وه‌اڵمه‌كه‌،‌چۆنیه‌تی‌‌به‌شداریكردنه‌،‌ئه‌مه‌ش‌داهاتو‌

وه‌اڵمیده‌داته‌وه‌.‌‌دوێن���ێ‌‌یه‌كه‌م‌هه‌ن���گاوی‌‌پێكهێنانی‌‌حكومه‌ت‌له‌سلێمانییه‌وه‌‌به‌سه‌ردانیكردنی‌‌یه‌كێت���ی‌‌و‌گ���ۆڕان‌له‌الی���ه‌ن‌نێچیرڤان‌بارزانی‌‌كاندیدی‌‌پارتیه‌وه‌‌بۆ‌پێكهێنانی‌‌كابین���ه‌ی‌‌هه‌ش���ته‌می‌‌حكومه‌تی‌‌هه‌رێم‌ده‌س���تیپێكردو‌وا‌بڕیاریش���ه‌‌تێچیرڤان‌بارزان���ی‌‌له‌گه‌ڵ‌یه‌كگرتوی‌‌ئیس���المی‌‌و‌كۆمه‌ڵی‌‌ئیس���المی‌‌كوردستان‌بۆ‌هه‌مان‌

مه‌به‌ست‌كۆبێته‌وه‌.بەپێی‌ئەنجامی‌هەڵبژاردنی‌پەرلەمانی‌كوردس���تان،‌كە‌لە21ی‌ئەیلولی‌ڕابردو‌كوردستان‌ دیموكراتی‌ پارتی‌ بەڕێوەچو‌بە‌‌38كورس���ی‌بوە‌ب���راوەی‌یەكەم‌و‌بزوتن���ەوەی‌گۆڕان‌دوه‌م‌بو‌به‌بردنه‌وه‌ی‌‌نیش���تمانی‌ یەكێتی���ی‌ كورس���ی‌و‌ ‌24كوردس���تانیش‌به‌‌‌18كورس���ی‌سێیه‌م‌بو،‌یه‌كگرتوی‌‌ئیس���المی‌‌به‌‌10كورسی‌‌و‌كۆمه‌ڵ���ی‌‌ئیس���المیش‌به‌‌‌6كورس���ی‌،‌چواره‌م‌و‌پێنج���ه‌م‌براوه‌ی‌‌هه‌ڵبژاردنه‌كه‌‌

بون.

3(403(‌سێشه‌ممه‌‌‌2013/11/19هه‌نوکه

ئا:‌ئاوێنه‌

پێنجشه‌ممه‌ی‌‌داهاتو،‌دوارۆژی‌‌ئه‌و‌واده‌یه‌یه‌‌كه‌‌بزوتنه‌وه‌ی‌گۆڕان‌بۆ‌گۆڕینی‌پارێزگاری‌سلێمانی‌

ده‌ستنیشانیكردوه‌،‌تا‌ئێستا‌ئه‌م‌دو‌الیه‌نه‌‌نه‌گه‌یشتونه‌ته‌‌رێكه‌وتنێك‌و‌

سه‌رچاوه‌یه‌كیش‌هۆكاره‌كه‌ی‌‌ده‌گه‌ڕێنێته‌وه‌‌بۆ‌ناكۆكی‌‌ناو‌

یه‌كێتی‌‌و‌ده‌ڵێت‌"‌یه‌كێتی‌‌داوای‌‌له‌پارتی‌‌كردوه‌،‌گۆڕان‌رازی‌‌بكات‌پارێزگاری‌‌سلێمانی‌‌وه‌ك‌خۆی‌‌

بمێنێته‌وه‌".

‌س���ه‌ڕه‌رای‌‌ئه‌وه‌ی‌‌هه‌فته‌ی‌‌رابردو،‌رێكخه‌ری‌‌گش���تی‌‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌گۆڕان‌و‌جێگرانی‌‌س���كرتێری‌‌گش���تی‌‌یه‌كێتی‌‌ب���ه‌دور‌له‌چ���اوی‌‌میدی���اكان‌له‌ماڵی‌‌كه‌س���ایه‌تییه‌كی‌‌ناس���راوی‌‌سلێمانی‌‌به‌مه‌به‌س���تی‌‌چاره‌سه‌ركردنی‌‌كێشه‌ی‌‌پارێزگاری‌‌س���لێمانی‌‌كۆبونه‌وه‌یه‌كیان‌ئه‌نجامداو‌به‌پێی‌‌لێدوانی‌‌سه‌رچاوه‌یه‌كی‌‌ئاگادار‌بۆ‌ئاوێنه‌‌هه‌ردوال‌له‌سه‌ر‌ئه‌وه‌‌رێكه‌وتون‌كه‌‌هه‌رالیه‌و‌س���ێ‌‌كاندیدی‌‌ئ���ه‌وه‌ی‌‌له‌ئه‌نجومه‌نی‌‌ ب���ۆ‌ هه‌بێ���ت‌پارێزگای‌‌س���لێمانیدا‌ده‌نگی‌‌له‌س���ه‌ر‌بدرێت‌و‌یه‌كالیی‌‌بكرێته‌وه‌،‌به‌اڵم‌دواتر‌له‌الیه‌ن‌باڵێكی‌‌ت���ری‌‌ناو‌یه‌كێتییه‌وه‌‌ته‌گه‌ره‌‌له‌به‌رده‌م‌ئه‌م‌لێكتێگه‌یشتنه‌دا‌دروستده‌كرێت‌و‌رێگه‌‌له‌ئه‌نجامدانی‌‌ئه‌و‌كاره‌‌ده‌گیرێت،‌به‌و‌پێیه‌ی‌‌پارێزگاری‌‌سلێمانی‌‌سه‌ر‌به‌و‌باڵه‌ی‌‌یه‌كێتییه‌.

س���ه‌رچاوه‌كه‌‌ئاماژه‌ی‌‌به‌وه‌‌كرد‌كه‌‌به‌دوای‌‌ئه‌وه‌دا،‌یه‌كێتی‌‌داوای‌‌له‌پارتی‌‌كردوه‌،‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌گۆڕان‌رازی‌‌بكات‌تا‌ئه‌نجامدانی‌‌هه‌ڵبژاردنی‌‌پارێزگاكان‌له‌مانگی‌‌نیس���انی‌‌داهات���ودا‌پارێزگار‌وه‌ك‌خۆی‌‌بمێنێته‌وه‌و‌یه‌كێتی‌‌ئاماده‌‌نییه‌‌ئه‌و‌پۆسته‌‌راده‌ستی‌‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌

گۆڕان‌بكات.له‌به‌رامبه‌ریش���دا،‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌گۆڕان‌متمان���ه‌ی‌‌ب���ه‌وه‌‌نییه‌‌ك���ه‌‌یه‌كێتی‌‌دیاریك���راودا‌ ل���ه‌واده‌ی‌‌ ئاماده‌بێ���ت‌

پارێزگامان‌ ئه‌نجومه‌ن���ی‌‌ هه‌ڵبژاردنی‌‌ئه‌نجامبدات.

هه‌ڵبژاردن���ی‌‌ ژوری‌‌ رێكخ���ه‌ری‌‌بزوتن���ه‌وه‌ی‌‌گ���ۆڕان‌"ئ���ارام‌ش���ێخ‌محه‌مه‌د"‌له‌مباره‌وه‌‌به‌ئاوێنه‌ی‌‌راگه‌یاند‌كه‌‌"مه‌س���ه‌له‌ی‌‌پارێزگای‌‌س���لێمانی‌‌یه‌كێكه‌‌له‌مه‌سه‌له‌‌سه‌ره‌كیه‌كان،‌ئێمه‌‌باس���مان‌له‌ئیس���تیحقاقی‌‌هه‌ڵبژاردن‌ك���ردوه‌‌پێویس���ته‌‌گۆڕان���كاری‌‌تێدا‌بكرێت‌ئێمه‌‌مه‌س���ه‌له‌كه‌مان‌شه‌خسی‌‌نیه‌‌له‌گه‌ڵ‌پارێ���زگار‌به‌قه‌ده‌ر‌ئه‌وه‌ی‌‌به‌ڕێوه‌بردنی‌‌كێش���ه‌مان‌ له‌ش���ێوازی‌‌هه‌یه‌‌ئێمه‌‌به‌وه‌فدی‌‌پارتیشمان‌وتوه‌‌كاك‌نێچیرڤانیش‌قس���ه‌ی‌‌كردوه‌و‌بیر‌له‌وه‌‌ده‌كرێت���ه‌وه‌‌له‌ماوه‌یه‌كی‌‌نزیكدا‌له‌روی‌‌یاس���اییه‌وه‌ی‌‌چاره‌سه‌رێكی‌‌بۆ‌

بدۆزرێته‌وه‌".ئ���ه‌و‌وتی‌‌"مه‌س���ه‌له‌ی‌‌هه‌ڵبژاردنی‌‌گرینگه‌‌ زۆر‌ پارێ���زگاكان‌ ئه‌نجومه‌نی‌‌داوامانك���ردوه‌‌ ئێم���ه‌وه‌‌ له‌دی���دی‌‌بكرێت،‌ئێس���تاش‌پێمانوایه‌‌واده‌كه‌ی‌‌كات���دا‌ له‌زوتری���ن‌ پێویس���ته‌‌ دوره‌‌ئه‌نجامبدرێ���ت‌چونك���ه‌‌ده‌توانرێ���ت‌زوتریش‌ئه‌نجام‌بدرێ���ت‌و‌كۆتاییهاتن‌به‌و‌ش���ێوازه‌‌به‌رێوه‌بردنه‌‌به‌تایبه‌تی‌‌له‌پارێ���زگای‌‌س���لێمانی‌‌قابیلی‌‌قبوڵ‌نیه‌و‌له‌هه‌مانكاتدا‌تا‌ئێس���تاش‌ئێمه‌‌متمانه‌م���ان‌نیه‌‌له‌و‌واده‌‌دیاریكراوه‌دا‌پارێزگاكان‌ ئه‌نجومه‌ن���ی‌‌ هه‌ڵبژاردنی‌‌

بكرێت".زانیاریان���ه‌ی‌ ئ���ه‌و‌ به‌گوێ���ره‌ی‌نێ���و‌ ئ���اگاداری‌ له‌س���ه‌رچاوه‌یه‌كی‌ئاوێنه‌‌ ده‌س���ت‌ گۆڕانه‌وه‌‌ بزوتنه‌وه‌ی‌په‌راوێزخس���تنی‌ له‌ئه‌گه‌ری‌ كه‌وتوه‌،‌گ���ۆڕان،‌له‌الیه‌ن‌یه‌كێت���ی‌و‌پارتیه‌وه‌‌له‌كابینه‌ی‌نوێی‌حكومه‌تدا‌،‌نه‌وشیروان‌مس���ته‌فا‌ئام���اژه‌ی‌به‌وه‌‌ك���ردوه‌‌كه‌‌ئه‌و‌رازی‌نابێ���ت‌له‌دهۆكه‌وه‌‌حوكمی‌پارێزگای‌س���لێمانی‌و‌ئ���ه‌وان‌بكرێت.‌په‌یامه‌كه‌ی‌ س���ه‌رچاوه‌كه‌،‌ به‌وت���ه‌ی‌بارزانی‌له‌هه‌فت���ه‌ی‌رابردودا‌كه‌‌وتی‌س���وره‌،‌ هێڵی‌ هه‌رێم‌ یه‌كپارچه‌ی���ی‌له‌سه‌ر‌بنه‌مای‌گه‌یشتنی‌ئه‌و‌زانیاریه‌‌

ب���وه‌‌به‌س���ه‌رۆكی‌هه‌رێ���م‌،‌ئه‌گه‌رنا‌تائێس���تا‌هیچ‌كه‌س���ێك‌ل���ه‌و‌كاته‌دا‌به‌فه‌رم���ی‌و‌هی���چ‌رۆژنامه‌ی���ه‌ك‌ئه‌و‌بابه‌ته‌ی‌باڵونه‌كردۆته‌وه‌‌كه‌‌پارێزگای‌

سلێمانی‌له‌هه‌رێم‌جیابكرێته‌وه‌.له‌الیه‌ن‌خۆیش���یه‌وه‌‌جوتیار‌نوری،‌پارێ���زگای‌ ئه‌نجومه‌ن���ی‌ ئه‌ندام���ی‌س���لێمانی‌له‌س���ه‌ر‌لیس���تی‌یه‌كێتی‌له‌لێدوانێكی���دا‌به‌ئاوێن���ه‌ی‌راگه‌یاند،‌"‌گۆڕینی‌پارێزگار‌ش���تێكه‌‌و‌ش���تی‌مومكین‌ش���تێكی‌دیكه‌یه‌،‌ئایا‌گۆڕان‌ده‌توانێت‌ده‌نگی‌دو‌له‌س���ه‌ر‌س���ێی‌ئه‌نجومه‌ن‌كۆبكاته‌وه‌،‌ئه‌و‌گۆڕانكاریه‌‌كه‌‌روده‌دات‌ئه‌و‌پێشنیاره‌‌ده‌چێت‌بۆ‌كوێ؟‌ده‌چێت‌بۆ‌س���ه‌رۆكی‌هه‌رێم‌و‌

ئه‌ویش‌ده‌بێت‌مه‌رسومی‌بۆ‌ده‌ربكات.‌ئایا‌ئه‌وه‌‌مومكینه‌؟‌یان‌ده‌گه‌ڕێینه‌وه‌‌بۆ‌ئه‌زمه‌یه‌كی‌دیكه‌‌و‌كێشمه‌كێشێكی‌

دیكه‌‌له‌سه‌ر‌پارێزگای‌سلێمانی".ه���اوكات‌دوێنێ‌نێچیرڤ���ان‌بارزانی‌ب���ۆ‌تاوتوێكردنی‌پرس���ی‌پێكهێنانی‌كابینه‌ی‌داهاتو‌س���ه‌ردانی‌س���لێمانی‌كردو‌به‌جیا‌له‌گه‌ڵ‌له‌گه‌ڵ‌به‌رپرسانی‌یه‌كێتی‌و‌بزوتنه‌وه‌ی‌گۆڕان‌كۆبوه‌وه‌،‌س���ه‌رچاوه‌یه‌كی‌ب���ااڵی‌ن���او‌گۆڕان‌ك���ه‌‌ئ���اگاداری‌ورده‌كاریه‌كان���ی‌ناو‌راگه‌یاند،‌ به‌ئاوێنه‌ی‌ بو،‌ كۆبونه‌وه‌كه‌‌كه‌‌"پرسی‌پارێزگاری‌سلێمانی‌یه‌كێك‌له‌ت���ه‌وه‌ری‌باس���ه‌كان‌و‌به‌وته‌ی‌ بوه‌‌س���ه‌رچاوه‌كه‌ی‌ئاوێن���ه‌،‌نێچیرڤ���ان‌

بارزانی‌كاتێك‌گوێی‌له‌گۆڕان‌گرتوه‌،‌بۆچونی‌خ���ۆی‌گۆڕیوه‌‌كه‌‌پێش���تر‌ل���ه‌دوای‌كۆبونه‌وه‌ی‌له‌گ���ه‌ڵ‌لیژنه‌ی‌له‌كۆنگره‌یه‌كی‌ یه‌كێتی‌ دانوستانكاری‌رۆژنامه‌وانیدا‌رایگه‌یاندبو،‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌وه‌‌نین‌پارێزگاری‌س���لێمانی‌بگۆڕدرێت،‌به‌ڵكو‌الی‌گۆڕان‌وتویه‌تی،‌"به‌راستی‌ده‌بێت‌ئێمه‌‌چاره‌سه‌ری‌ئه‌و‌كێشه‌یه‌‌له‌ئاینده‌دا‌ هه‌وڵده‌ده‌ی���ن‌ بدۆزینه‌وه‌و‌

چاره‌سه‌رێكی‌یاسایی‌بكه‌ین".به‌گوێ���ره‌ی‌زانیاریه‌كانی‌ئاوێنه‌‌دو‌رۆژ‌له‌مه‌وب���ه‌ر‌یه‌كێت���ی‌و‌بزوتنه‌وه‌ی‌گ���ۆڕان‌جارێكیت���ر‌ب���ه‌دور‌له‌چاوی‌‌میدیاكان‌كۆبونه‌ت���ه‌وه‌،‌له‌و‌باره‌یه‌وه‌‌ئاوێنه‌‌ویستی‌لێدوان‌له‌محه‌مه‌د‌تۆفیق‌

دیبلۆماسی‌ ژوری‌ به‌رپرس���ی‌ ره‌حیم‌بزوتن���ه‌وه‌ی‌گ���ۆڕان‌وه‌ربگرێت‌به‌اڵم‌رایگه‌یان���د،‌ك���ه‌‌"ئام���اده‌‌نییه‌‌هیچ‌ل���ه‌و‌باره‌یه‌وه‌‌ئاش���كرا‌ زانیاری���ه‌ك‌ب���كات"،‌ئه‌‌و‌وتی‌"قس���ه‌ی‌ئێمه‌‌هه‌ر‌ئه‌وانه‌ن‌كه‌‌له‌كۆنگره‌‌رۆژنامه‌وانیه‌كه‌ی‌نێوان‌نێچیرڤان‌بارزانی‌و‌نه‌وش���یروان‌مسته‌فادا‌كران‌و‌هیچ‌قسه‌یه‌كی‌دیكه‌‌

ناكه‌م".ئه‌مه‌‌له‌كاتێكدایه‌‌كه‌‌پێنجشه‌ممه‌ی‌‌داهاتو،‌واده‌كه‌ی‌‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌گۆڕان‌بۆ‌پارێزگاری‌‌ له‌كاركێش���انه‌وه‌ی‌‌ ده‌ست‌سلێمانی‌‌كۆتایدێت،‌دوای‌‌ئه‌وه‌ش‌چی‌‌روده‌دات؟‌پێشبینیكردنی‌‌زه‌حمه‌ته‌.

پاش 58 رۆژ، كابینه ی نوێ یه كه م هه نگاوی هاویشت

یه كێتی له رێگه ی پارتیه وه ده یه وێت گۆڕان له داواکه ی پا شگه ز بکاته وه

له‌ئه‌گه‌ری‌په‌راوێزخستنی‌گۆڕان،‌

له‌الیه‌ن‌یه‌كێتی‌و‌پارتیه‌وه‌‌له‌كابینه‌ی‌نوێی‌حكومه‌تدا‌،‌

نه‌وشیروان‌مسته‌فا‌ئاماژه‌ی‌به‌وه‌‌كردوه‌‌كه‌‌ئه‌و‌رازی‌نابێت‌له‌دهۆكه‌وه‌‌حوكمی‌پارێزگای‌سلێمانی‌و‌

ئه‌وان‌بكرێت

یه‌کێتی‌و‌گۆڕان‌پێشبڕکێیانه‌‌بۆ‌به‌ده‌ستهێنانی

پۆستی‌جێگری‌سه‌رۆکی‌حکومه‌ت

فۆتۆ:‌ئه‌نجومه‌نی‌وه‌زیران ‌ ‌ ‌ ‌ کۆبونه‌وه‌ی‌نێچیرڤان‌‌بارزانی‌و‌وه‌فدی‌پارتی‌له‌گه‌ڵ‌هێرۆ‌ئیبراهیم‌ئه‌حمه‌د‌�‌دوێنێ‌‌‌11/18

‌‌‌‌‌‌‌فۆتۆ:‌بڕیار‌نامیق ‌ ‌ ‌ نه‌وشیروان‌مسته‌فا‌و‌نێچیرڤان‌بارزانی‌�‌دوێنێ‌‌‌11/18

ئا: هاوكار حسێن

زۆرێك له یه كێتیه كان ره خنه ی توندیان هه یه له وه ی حزبه كه یان له رابردوو ئێستادا بۆ هه ندێك كه س، بوه ته په یژه ی به رژه وه ندیه كان و دواتر

به شێوه یه كی توند لێیهه ڵده گه ڕێنه وه ، چاودێرێكی سیاسی دیارده یه كی

له وشێوه یه ده به ستێته وه به وه ی كه "له ناو یه كێتیدا تواناو لێوه شاوه یی نه كراوه ته بنه مای هه ڵسه نگاندنێكی واقعی بۆ پێگه یاندنی كادر و پێدانی

پۆست و ئیمتیاز"، سه رچاوه یه كی ناو سه ركردایه تی ئه و حزبه ش، پێیوایه ئه وه

زیاتر دیارده یه كی تاكه كه سیه و "ته نیا تایبه ت نیه به یه كێتی ".

عارف قوربانی ، رۆژنامه نوس و چاودێری سیاس���یی پێیوایه ئه و دیارده یه دو جۆر ده گرێته وه ، یه كێت���ی ئه ندامانی له كادرو "به شێكیان، ئه و كه سانه ن كه تا پۆست و ده سه اڵتیان هه یه یه كێكن له و خه ڵكانه ی به حساب داكۆكی سه رس���ه ختن و زۆرجار بیروبۆچونێك���ی ره خن���ه و ه���ه ر دژی جیاوازن له ناو یه كێتیدا، به اڵم كاتێك ئه و ده س���ه اڵت و ئیمتیازه یان نامێنێت، ده بنه پێش���ه نگی ئه و ئاراس���تانه ی كه ره خنه

له یه كێتی ده گرن".به ش���ه كه ی دیكه ی ئه و جۆره خه ڵكانه به بۆچون���ی قوربان���ی له وان���ه ن كه "زۆر یه كێت���ی وه ك خۆی���ان توندڕه وان���ه نیش���انده ده ن، تاكو به كۆمه ڵێك پۆست و ئیمتیازو ئامانجی ش���اراوه ده گه ن، دوای ئه وه كاریان به یه كێت���ی نامێنێت، ئینجا ده بنه یه كێ���ك له وانه ی ك���ه تیرو توانج له یه كێتی ده گرن و بانگه شه ی ئه وه ده كه ن یه كێتی بوه ته مینبه رێك بۆ خۆپێگه یاندن، له كاتێك���دا ره نگه خۆی���ان نمونه ی هه ره

دیاره كه ی ئه و كلتوره بن".ن���او س���ه رچاوه یه كی له به رامب���ه ردا س���ه ركردایه تی ئه و حزبه ك���ه پێی باش نه ب���و ناوی بهێنرێت، بون���ی دیارده یه كی رێكخراوه یی و كاری له ن���او له وش���ێوه یه حزبایه تیدا به ئاس���ایی ده زانێت و پێیوایه زیاتر دیارده یه كی تاكه كه س���یه و ده ڵێت، "وه ك دیارده یه كی گشتیی سه یری ناكه م، به ڵك���و وه ك دیارده یه ك���ی تاكه كه س���ی س���ه یری ده كه م، هه ندێك ج���ار قازانجی هه بوه و هه ندێكجاری���ش زیانی هه بوه بۆ

خودی كه سه كه ". كه نه یش���ارده وه س���ه رچاوه یه ئ���ه و دوباره بونه وه ی ئه و جۆره دیارده یه ده بێته ه���ۆی ئ���ه وه ی "خه ڵك چ���اوی لێبكات و الس���ایی بكات���ه وه ، ئێمه ش به ئاس���ایی وه رمانگرت���وه و وه ك به ش���ێك له ئازادی

تاكه كه سی ته ماشای ده كه ین". به ش���ێك له چاودێرانی سیاسیی له گه ڵ ئ���ه وه دان ك���ه كاركردن له ن���او حزبێكی دیاریك���راوو جێهێش���تنی به ش���ێوه یه كی ئاره زومه ندان���ه ، مافێك���ی تاكه كه س���یه و هه ركه س ئازاده له وه ی كام حزب و رێكخراو هه ڵده بژێرێ���ت بۆ ئه وه ی كاری تێدابكات، به اڵم ئه وان���ه ی له نزیكه وه ئاگاداری كاری رێكخراوه یی ناوخۆی یه كێتین، هه ست به وه ده كه ن كه ئه م حزب���ه زیاتر له هێزه كانی دیكه بوه ته ئامڕازێك بۆ ئه وه ی كه سانێك له قۆناغێكی دیاریكراودا سودی لێببینن بۆ به ده ستهێنانی به رژه وه ندی تایبه تی ، نه ك به بیروباوه ڕێكی پته وه وه ، تێیدا كاركردن وه ك سه رچاوه كه ی سه ركردایه تی یه كێتی وتی ، "لێره دا هه ڵه كه له و كه سانه وه یه كه هاتونه ته ناو یه كێت���ی و هه وڵیانداوه ئه و حزبه ئیستغالل بكه ن. كه س هه یه یه كێتی

زۆر قازانجی لێكردوه و س���ودی له تواناكی بینیوه ، كه سیش هه بوه هه وڵیداوه یه كێتی وه ك په یژه ی به رژه وه ندی به كاربهێنێت". به اڵم عارف قوربانی پێیوایه زه قبونه وه ی ئه و دیارده یه له ن���او یه كێتیدا به تایبه ت، په یوه ندی به دو هۆكاره وه هه یه ، "یه كه م، له ن���او یه كێتی���دا توان���او لێوه ش���اوه یی نه كراوه ت���ه بنه م���ای هه ڵس���ه نگاندنێكی واقع���ی ب���ۆ پێگه یاندن���ی كادر و پێدانی نادادپه روه ری���ه ك ئیمتی���از، پۆس���ت و هه ی���ه ئه وه یه كه ده ربڕین���ی الیه نگیری و جۆرێك له ماستاوكردن بۆ كه سایه تییه كی ده سه اڵتدار، بوه ته بنه ما. دوه م، تاڕاده یه ك زه مینه ی ئازادیه ك له ناو یه كێتیدا هه یه بۆ ئه وه ی خه ڵك قس���ه بكات و ره خنه بگرێت و له ئه نجامی ئه وه شدا بیه وێت وه كو پاڵه وان

خۆی نیشانبدات".مه كته ب���ی س���ه رچاوه كه ی ب���ه اڵم س���ه ركردایه تی یه كێت���ی ده ڵێ���ت، "ئه م دیارده ی���ه ته نیا تایبه ت نی���ه به یه كێتی و م���ه رج نی���ه ته نیا زی���ان ی���ان قازانجی لێكردبێت"، ه���اوكات قوربان���ی پێیوایه ئه گ���ه ر دیارده یه كی له وش���ێوه یه ش زۆر له ن���او یه كێتی���دا ره نگیدابێته وه و بیه وێت س���نورێكی بۆ دابنێ���ت، "ده بێت یه كێتی بگه ڕێته وه بۆ س���ه ره تاكانی پره نس���یپی حزبایه تی و چه سپاندنی دادپه روه ری له ناو خ���ودی خۆیدا، چونكه ئه و ناعه داله تیه یه

وایكردوه ئه و حاڵه تانه دروستبن". دیارده ی جێهێشتن و چونه ناو الیه نێكی تر له هه رێمی كوردستان، ریشه یه كی قوڵی هه ی���ه و سه ره تاكانیش���ی له دوای س���اڵی )1960( و به دیاریك���راوی دوای كه رتبونی شۆڕشی ئه یلول به سه ر دو الیه نی مه الیی و جه اللیدا به ده ركه وت، كه له ئێستاشدا ئه و دیارده یه به رده وامی���ی هه یه و هه ركاتێك جیابون���ه وه ی ناوخۆیی له ن���او حزبه كاندا رویدابێ���ت، ده رفه ت���ی تۆخبونه وه ی ئه و

دیارده یه ش زیاتربوه . وه رگرتن���ی 1991و س���اڵی ل���ه دوای ده سه اڵتی ئیداری و سیاسیش له الیه ن به ره ی كوردس���تانیه وه ، دیارده ی خۆپێگه یاندن و به كارهێنان���ی ح���زب ب���ۆ به رژه وه ن���دی ده س���ه اڵتداره كاندا حزبه له ناو تایبه تی ، س���ه ریهه ڵداو وه ك چاودێرانی���ش تێبینی ده كه ن، ئه م بابه ته ئه گه ر له ناو حزبه كانی دیكه دا بوبێته حاڵه ت، ئه وا له ناو یه كێتیدا بوه ته دیارده و له دیارده شه وه وه ك عارف

قوربانی ده ڵێت: بوه ته كلتور.

هەنوکە)403( سێشه ممه 42013/11/19

ئا: به ختیار حسێن

سه رۆكی لیستی سه وز له ئه نجومه نی پارێزگای هه ولێر له م گفتوگۆیه ی ئاوێنه دا ده ڵێت "به هۆی ده رچونی

یاسایه ك له ساڵی 2009 له كارخراوین، ئه گه ر داوا بكه ن و داوا نه كه ن ناتوانن

پارێزگای هه ولێر بگۆڕن".

ئاوێنه : ب����اس له وه ده كرێ����ت ئێوه وه كو فراكس����یۆنی سه وز له ئه نجومه نی پارێ����زگای هه ولێر ته نیا له ده س����ه اڵتدا به اڵم هه ی����ه ، وه زیرت����ان ش����ه ریكن و پارێزگار و جێگری و زۆربه ی به ڕێوه به ره گشتیه كان له پارتین و ئێوه هیچ رۆڵتان نی����ه له كاتێك����دا خاوه نی 16 كوس����ی ئه نجومه نن، ئایا هیچ پرس����ێكتان پێ

ده كرێت؟قاسم عه زیز: ئێمه وه كو لیستی سه وز له ئه نجومه ن����ی پارێزگای هه ولێر كه 16 كورس����یمان هه یه پێش ده رچونی ئه و یاس����ایه ی كه ئێمه ی پێ له كارخرا له و 12 لیژنه یه ی هه بو، سه رۆكایه تی چوار لیژنه مان وه رگرت و چاودێری كاره كانی پارێزگای هه ولێرمان ده كرد، بۆیه ئه گه ر ئه و یاس����ایه نه بوایه ئ����ه وا ئێمه كاری

خۆمان ده كرد و ده ستكراوه بوین.ئاوێن����ه : ئ����ه ی كاری ئێ����وه ، وه كو ل����ه دوای پارێ����زگاكان، ئه نجومه ن����ی

ده رچونی ئه و یاسایه له 2009 چیه ؟قاس����م عه زیز: ئێمه هی����چ كارێكمان سه پێنراوه و به سه رمان یاسایه كه نیه و

راگیراوین و ده كه ی����ن و جێبه جێی ئێمه به س ده وام ده كه ین.

ئ����ه ی كه وایه و ئێ����وه كه ئاوێن����ه : له كارخراون، بۆچی ده وام ده كه ن؟

قاس����م عه زی����ز: ئه ی ئه گ����ه ر ده وام نه كه ین چی بكه ین، ئێمه له كارخراوین له ئیش و كاردا نه ك له وه ی ده وام بكه ین

یان ده وام نه كه ین. هه ڵبژاردن����ی س����اڵه 8 ئاوێن����ه : ئه نجومه ن����ی پارێ����زگاكان ك����راوه و 4 ساڵیش له كاتی خۆی الیداوه و نه كراوه ، ئای����ا ئێ����وه داوای ئه نجامدان����ی ئ����ه و

هه ڵبژاردنه تان كردوه ؟قاس����م عه زیز: هه رچه ن����ده ده بوایه له مانگی 10ی س����اڵی 2009 هه ڵبژاردنی ئه نجومه نی پارێ����زگاكان بكرێت، به اڵم تاوه كو ئێستا نه كراوه ، بۆ ئه و مه به سته ئێمه وه كو ئه نجومه نی پارێزگای هه ولێر بۆ هه رس����ێ س����ه رۆكایه تیه كه ی هه رێم بۆ ئ����ه وه ی كات و ش����وێنی هه ڵبژاردن دیاری بكرێت، تا ئێس����تا له وباره یه وه 8 ج����ار به یاننامه م����ان به رزكردۆته وه بۆ هه رس����ێ س����ه رۆكایه تیه كه ی هه رێم به مه به س����تی ئه نجامدان����ی هه ڵبژاردن، به اڵم وه اڵمه كانیان ب����ۆ ئێمه دڵنیاكه ر

نه بوه و نه كراوه .ئاوێنه : ئێوه وه كو فراكسیۆنی سه وز له ئه نجومه نی پارێزگای هه ولێر پێتانوایه

كه بۆچی ئه و هه ڵبژاردنه ناكرێت؟قاس����م عه زیز: هۆكاری ئه نجامنه دانی هه ڵبژاردن����ی ئه نجومه ن����ی پارێزگاكان په یوه س����ته به و ره وش����ه سیاس����یه ی

كه ئێس����تا له كوردس����تان هه یه ، بۆیه هه رچه ن����دی هه ڵبژاردن����ی ئه نجومه نی زیاتر ئ����ه وا دوابكه وێت، پارێ����زگاكان زیان به هاواڵتی����ان ده گات و زه ره رمه ند ده بن، چونك����ه ئه نجامدانی هه ڵبژاردنی ئه نجومه نی پارێ����زگاكان له به رژه وه ندی خ����ۆی له به رئ����ه وه ی هاواڵتیاندای����ه ، له خۆیدا ده سه اڵتی المه ركه زی كارگێڕی ده چێت����ه خ����واره وه و ئ����ه و الیه نانه ی ئه گه ر له هه ڵبژاردنیش نه توانن كورسی به ده س����ت بهێنێن����ن ده توان����ن رۆژێك ل����ه رۆژان به پێ����ی قه واره ك����ه ی خۆیان

خزمه تی خه ڵك بكه ن. ئاوێن����ه : ئێ����وه وه ك����و ئه نجومه نی فراكس����یۆنی سه وز هه ولێر و پارێزگای جارێكی تر ده نگتاندایه وه به هه ڵبژاردنی ماوه كه ت����ان هه ولێ����ر و پارێ����زگای درێژك����رده وه ، ئای����ا ئێس����تاش له گه ڵ پارێزگاری ده س����ه اڵتی درێژكردنه وه ی ئه نجومه ن����ی له كاتێك����دا هه ولێ����ردان پارێ����زگای س����لێمانی داوای گۆڕین����ی

پارێزگای سلێمانی ده كه ن؟قاس����م عه زیز: م����ن پێمباش����ه ئه و بابه ته زیات����ر رونبكرێته وه ، پارێزگاری هه ولێر كه هه ڵبژێردراوه له س����ه ره تاوه له ساڵی 2005 ئه وان وه كو لیستی سه وز ده نگیان به پارێزگار و جێگره كه ی داوه ، به اڵم ده نگیان به سه رۆكی ئه نجومه نه كه ن����ه داوه ، ب����ه اڵم له دوای س����اڵی 2009 ئه نجومه نه ك����ه هه رس����ێ كاره كان����ی راگیراوه و هیچ رۆڵم����ان نیه و بۆماننیه داوای گۆڕین����ی بكه ی����ن له به رئ����ه وه ی

له پارێزگای به اڵم ده نگمانپێداوه ، ئێمه س����لێمانی به پێچه وانه وه بوه ، سه ره تا پارێ����زگا ئه نجومه ن����ی به ده نگدان����ی پارێزگارێك هه ڵبژێ����ردراوه دواتر وازی له پۆس����ته كه ی هێن����اوه و پارێزگارێكی تریان له ش����وێنی دامه زران����دوه به پێی ماده ی 159ی س����اڵی 1969 كه ئێستا هه رس����ێ پارێزگاك����ه ی هه رێ����م كاری

پێده كه ن. ئه نجومه نی چ����ۆن ئ����ه ی ئاوێن����ه : پارێ����زگای س����لێمانی ده توانێت داوای

گۆڕینی پارێزگاری ئه و شاره بكات؟قاس����م عه زیز: كاتی خۆی پارێزگاری سلێمانی به نایاس����ایی هاتوه و دایناوه و به هه ڵبژاردن نه بوه ، چونكه ئه و یاسایه ی كه پۆل بریم����ه ری پێده گوترێت ژماره 70ی رێگایداوه كه ده بێت هه ڵبژاردنی ئه نجومه ن����ی به ده نگ����ی پارێ����زگار پارێزگا هه ڵبژێردرێ����ت، له به رئه وه ئه و پارێزگاره ی ئێس����تای سلێمانی ده بوایه له ن����او ئه نجومه ن����ی پارێ����زگا ده نگی

پێدرابایه .له هه ولێ����ر ده توانن ئاوێنه : ئێس����تا له گ����ه ڵ الیه نه كان����ی یه كگرتو و كۆمه ڵ داوای گۆڕینی پارێزگاری هه ولێر بكه ن

ئه گه ر پارتیش له گه ڵیدا نه بێت؟قاسم عه زیز: ئێمه ئێستا داوا بكه ین و داوا نه كه ی����ن له كارخراوی����ن و ناتوانین داوای گۆڕین����ی پارێ����زگاری هه ولێ����ر

بكه ین. ژم����اره ی ئه وه ی له گ����ه ڵ ئاوێن����ه : پارێزگای له ئه نجومه نی كورسیه كانتان

هه ولێ����ر زۆره ، ب����ه اڵم هی����چ یه كێ����ك جێگ����ر و پارێ����زگا و له پۆس����ته كانی قایمقامیه ت����ی هه ولێرتان نیه ، هۆكاری

ئه مه چیه ؟قاسم عه زیز: بۆ ئه و دابه شكردنه كاتی خۆی پێش هه ڵب����ژاردن رێكه وتننامه ی س����تراتیجی هه بوه له نێ����وان یه كێتی و پارتی ، بۆی����ه له و دابه ش����بونه ئه گه ر ئێمه داوای ئه و پۆس����تانه مان بكردایه ، ئ����ه وا ده بوایه له س����لێمانیش پش����كی پارتی بدرێت، بۆیه ئه وان له س����لێمانی له هه ولێ����ر ئێم����ه ش پێیانن����ه درا و ئه گ����ه ر هه رچه ن����ده وه رماننه گ����رت، پۆستانه مان ئه و ئه وا داواشمانبكردایه له به رئ����ه وه ی نه ده هێن����ا. به ده س����ت ئه وان زۆرین����ه ب����ون، هه رچه نده ئه و رێكه وتنه س����تراتیژیه شۆڕنه بۆته وه بۆ خواره وه بۆ ئه وه ی له روی كارگێڕیه وه ئه نجومه نی پارێ����زگاكان كارابێت و ئه و پۆستانه ی له سلێمانی به پارتی ده درێت

له هه ولێریش به یه كێتی بدرێت.ئاوێنه : ئه ی چۆن بو ماوه یه ك پێش ئێس����تا ئێوه راتانگه یان����د" كه ئه گه ر داوای گۆڕین����ی پارێزگاری س����لێمانی بكرێ����ت، ئه وا ئێم����ه ش داوای گۆڕینی

پارێزگاری هه ولێر ده كه ین؟قاسم عه زیز: ئه و كاته ئه گه ر ماده ی 41 له س����ه ر ئه نجومه ن����ی پارێزگاكان هه ڵبگیرێت و ده س����تبه كاربین، ئه وكاته خۆم����ان پۆس����ته كانی داوای ئێم����ه ده كه ین به پێی رێژه ی ئه و كورسیانه ی

به ده ستمانهێناوه .

سه رۆكی لیستی سه وز له ئه نجومه نی پارێزگای هه ولێر: پارێزگاری‌‌سلێمانی‌‌به‌نایاسایی‌‌دانراوه‌

ئا: هێمن مامه ند

دكتۆر محه مه د كیانی په رله مانتاری فراكسیۆنی گۆڕان له په رله مانی عێراق

له م گفتوگۆیه ی ئاوێنه دا تیشك ده خاته سه ر سه ردانه كه ی بارزانی بۆ ئامه دو ده ڵێت "ریكالمێكی خۆڕایی بۆ ره جه ب ته یب ئه ردۆغان و ئاك پارتی

كرد".

ئاوێن���ه : ئ���ه و په یوه ندیان���ه چۆن ده بین���ی كه ئه م���ڕۆ حكومه تی هه رێم هه یه ت���ی دراوس���ێ له گه ڵ واڵتان���ی به تایب���ه ت په یوه ندی هه رێ���م له گه ڵ

توركیا؟د. محه مه د كیانی : هه ر په یوه ندیه ك ك���ه دروس���ت ده كرێ���ت، پێویس���ته هاوته ری���ب بێت له گ���ه ڵ به رژه وه ندی نه ته وه ی ك���ورددا، ب���ه اڵم به داخه وه ده ڵێت هه ی���ه هێزێك له كوردس���تان "هه ركه سێك له ژێر هه یمه نه ی من نه بێت ناتوانێت كاربكات و هه ر كارێكی له ژێر

هه یمه نه ی من نه بێت تێكیده ده م.ئاوێن���ه : ئ���ه و الیه ن���ه كێی���ه كه

وابیرده كاته وه و كارده كات؟د.محه مه د كیانی : بێگومان پارتییه ، پارت���ی ئ���ه وه ی به رامب���ه ر په ی���ه ده ده یكات، ئ���ه وه ی به رامبه ر به كوردانی ئه وان له به رئه وه ی ده یكات، باكوریش له ژێر هه یمه نه ی ئه ودا نین. هه میش���ه دژی به رژه وه ندیه كانیان ده وه ستێته وه ، له الیه كی تر هیچ پێویست ناكات هێزێك له كوردستان بچێته واڵتێكی ترو ببێت به به ش���ێك له ئیدیعای هه ڵبژاردن، بۆ

هێزێكی تر له ده وڵه تێكی تر.ئاوێنه : واته پێتوایه مه سعود بارزانی له ئێستادا بۆته به شێك له پڕوپاگه نده ی

هه ڵبژاردن بۆ ئاك پارتی ؟د.محه م���ه د كیانی : به ڵ���ێ ، پارتی دادوگه شه پێدان ئاك پارتی ، ئه مجاره یان مه سعود بارزانی بانگێشتكرد بۆ ئامه دو وه ك كه ره سته یه كی هه ڵبژاردن بۆ خۆی به كاریهێنا، با ئه م س���ه ردانه پێشوتر بوای���ه با دوای هه ڵبژاردنه كانی توركیا بوایه ، پالنێك هه یه ماوه ی دو س���اڵه له نێوان پارتی و ئاك پارتی ، دوس���اڵ له مه وبه ر پرۆژه ی���ه ك هه بو بۆ ئه وه ی

پارت���ی خه ڵكی خۆی كه س���ب بكات ئه ردۆغانیش ئه ردۆع���ان، پرۆژه ی بۆ بتوانێ���ت به هێزی س���ه ربازی په كه كه له ناوببات، به اڵم ئه وه فه ش���ه لی هێنا، چونك���ه ئه وكاتی په كه ك���ه چونه ناو قواڵیی خاك���ی توركی���اوه و بازگه یان

دانا.ئاوێن���ه : وات���ه پێتوایه له ئێس���تادا پرۆس���ه ی نییه پارتی له به رژه وه ندی

ئاشتی سه ربگرێت؟د.محه مه د كیانی : نه خێر.

ئاوێنه : له به رچی ؟د.محه م���ه د كیان���ی : له به رئ���ه وه ی پارتی ترسی ئه وه ی هه یه كه په كه كه و په یه ده ببنه هێزێكی گه وره له باكوری ناوێت و ئه وه ی پارتیش كوردس���تان، ده یه وێت گه لی كورد له ژێر هه یمه نه ی ئه ودا بێت، ئ���ه وه عه قڵیه تێكه ده بێت وازی لێبهێنرێ���ت، ئ���ه وه دژه له گه ڵ

به رژه وه ندی گه لی كورد.ئاوێنه : ئه ی ئه و ملمالنێیه ی پارتی

له گ���ه ڵ په ی���ه ده له پێن���اوی چییه ؟ پێتوانیی���ه ئه م���ه ش له به رئه وه یه كه په یه ده له ژێر هه یمه نه ی پارتیدا نییه ؟

د.محه مه د كیانی : به ڵێ هه مان شته ، پارتی ده یه وێت كۆنترۆڵی رۆژئاوا بكات، ره نگه من رازی نه بم له س���ه ر به شێك له سیاس���ه تی په یه ده ، ب���ه اڵم ئه وه ی ئه وان ده یكه ن جوان���ه ، ئه وان ده ڵێن نامانه وێت دو هێزی چه كدار له رۆژئاوا دروس���ت بێت، به اڵم به دیموكراس���ی هه ركه س ده یه وێت چه كدار بێت با بێت هێزێكی نیش���تیمانی یه كگرتو دروست ده كه ین، ئه مه ش شتێكی دروسته ئێمه چه ندین ساڵه به ده س���ت دو هێزیه وه ده ناڵێنین، تا ئێس���تا هێزی یه كێتی و هێ���زی پارتی هه یه ، بۆیه ئێمه ده بێت شانازی به رۆژئاوای كوردستان بكه ین و حكومڕانی له 22س���اڵ ئێم���ه ئه وه ی به ته نیا ئ���ه وان بیكه ین نه مانتوان���ی یه ك س���اڵ كردیان و ئێستا حكومه تی

خۆبه ڕێوه بردنیان دروستكردوه .

محه‌مه‌د‌كیانی‌: پارتی،‌‌هه‌رشتێك‌له‌ژێر‌

هه‌یمه‌نه‌یدا‌‌نه‌بێت‌دژایه‌تی‌‌ده‌كات

ئه ردۆغان به خۆڕایی بارزانی بۆ پڕوپاگه نده ی

هه ڵبژاردن به كارهێنا

ئه م دیارده یه ته نیا تایبه ت نیه

به یه كێتی

هه رچه ند هه ڵبژاردنی ئه نجومه نی پارێزگاكان دوابكه وێت،

ئه وا زیاتر زیان به هاواڵتیان ده گات

یه‌كێتی‌،‌له‌مه‌شخه‌اڵنه‌وه‌‌بۆ‌په‌یژه‌ی‌‌به‌رژه‌وه‌ندیه‌‌تایبه‌تیه‌كان "كاتێك كاریان به یه كێتی نامێنێت، تیرو توانجی تێده گرن"

5(403( سێشه ممه 2013/11/19کوردستانی

»دوابەش«

نمونەی سێهەم : بۆ کێلی گۆڕەکان دەشکێنن؟

ش���کاندنی کێلی گۆڕەکەی ش���ێرکۆ بێک���ەس، کردارێ���ک ب���وو له ڕی���زی زنجیرەیەک کرداری کوش���تنی ڕەمزی ک���ە له مێژە له کۆمەڵگای ئێمەدا ڕۆژانە ئەنجامدەدرێت و به بێدەنگ تێدەپەڕێت. کوشتنی پرۆسەی دواییدا له س���ااڵنی مەج���ازی و ئەتککردن���ی میتافۆری���ی بەجۆرێکی بەرچاو زیادیکردوە، میدیای مۆدێرن بوارێکی گ���ەورەی کردۆتەوە، ڕۆژانە دوژمن دروستبکرێت و به مەجازی بکوژرێت، مرۆڤە شەڕانگێزەکان ڕۆژانە بارگ���ەی ش���ەڕانگێزی دەرونیان له ژێر وەرگرتنی هەق و توڕەیی ناونیش���انی دەربڕین���دا ناڕەزای���ی هەڵوێس���ت و له روانگەی جی���اواز و جیاواز به جۆری ئایدۆلۆژی و سیاسی جیاواز جیاوازەوە، بەتاڵ دەکەن���ەوە. زمانی ڕەق نەوەک پەیوەندییەک���ی به بیرکردنەوە نەماوە، بەڵکو ڕژاوەتە ژێر ڕکێفی غەریزەکان و ب���ووە به ئاوێنەی خواس���تی مرۆڤ بۆ وێرانکردنی دەوروبەری خۆی. کوشتنی ڕەمزی کە بۆتە نیشانەیەکی سەرەکی ئ���ەم قۆناغەمان، ڕۆژان���ە بەجۆرێکی ترس���ناک پراکتی���ک دەکرێ���ت و هەر کەس���ە و الیەنەش تەنیا بۆ خۆی یان ب���ۆ قوربان���ی نزیکی خ���ۆی دەگری و هاواردەکات. شکاندنی کێلی گۆڕەکەی شێرکۆ بێکەس، تەنیا خاڵێکە له دەریای توندوتیژییەکی ترس���ناک و ڕۆژانەدا کە ژی���ان و کۆمەڵگاکانی ئێمەی ئاخنیوە. فاش���یزمی له دیاردەکانی دیاردەیەکە الیەکەوە له هەم���وو کە مەرگدۆس���ت دەخ���ات و قوربان���ی هەڵدەقوڵێ���ت و توندوتیژیی پێچەوانە بەرهەمدەهێنێت. ئەو کەسەی به چەکوشێکەوە دەکەوێتە ش���کاندنی کێلێ���ک، هەر کەس���ێکی ئایدۆلۆژیست نییە، بەڵکو سادیستێکە له پلەیەک���ی ب���ااڵدا. الی دوژمنەکەی ش���ێرکۆ، مردن���ی فیزیک���ی ش���ێرکۆ گرنگییەک���ی ئەوت���ۆی نیی���ە، گرنگ دەرهێنانی شاعیرە له هەموو سوڕەکانی ژیان، گرن���گ دەرکردنێتی له س���وڕی بوون و داخستنی هەر دەرگایەکە بشێت ش���اعیر دووبارە لێ���وەی بگەڕێتەوە. به گش���تی خۆی مرۆڤ���ی خۆرهەاڵتی زیاد له شوناس���ێکی هەی���ە، واتە زیاد له س���وڕێکی ژیان���ی هەیە، شوناس���ی ئیشەکەی، شوناس���ە مەزهەبییەکەی، هەموو نەتەوایەتییەک���ەی شوناس���ە ج���ۆری دیک���ەن له ژیان کە دەش���ێت له ڕێگای کوشتنی دووبارە و سێ بارەوە بیانس���ڕینەوە. مردنی یەکەم ناتوانێت شێرکۆ وەک ش���اعیر بکوژێت، مردنی فیزیکی و جەستەیی ناتوانێت له سوڕی بوون بیکاتە دەرەوە، لێرەوە پێویستی به زی���اد له مەرگێک هەیە تا نەیارەکانی دڵنیاب���ن کە مردوە. ئەو کەس���ەی کە به گۆڕەکەی دەکێش���ێت به چەک���وش شێرکۆدا له مردنی شێرکۆ دڵنیا نییە، خودی چەکوشەکان نیشانەی ئەوەن کە ژیانێک هەیە لەودیو مەرگەوە هێش���تا هەر بەردەوامە، سوڕێکی تری زیندەگی هەیە و ش���ێرکۆ لەو س���وڕە دووەمەی زیندەگیدا دەسوڕێتەوە. ئەوەی لێرەدا قس���ەدەکات هەر چەکوشی کەسێکی دڵرەش و نەخۆش نییە، بەڵکو خودی غەری���زەی مەرگە ک���ە مەرگی یەکەم جێدەهێڵێ���ت و دەیەوێت بگاتە مەرگی دووەم، وات���ە وەک هەمیش���ە له نێوان دووەمدا مەرگ���ی یەک���ەم و مەرگ���ی کاردەکات، یان الکان واتەنی نیشتەجێی هەمیش���ەیی نێوان دوو مەرگە. خودی ئ���ەو ک���ردارە ترس���ێکی زۆر گەورەی له نەمری شێرکۆ تێدایە، ترسێک لەوەی کە هێشتا هەر زیندووە، ئەم بوونەوەرە فاشیس���تەی ک���ە کێلەکەی ش���ێرکۆ دەش���کێنێت، جیاوازییەکی ڕیش���ەیی لەگەڵ دادەوەرەکەی موس���ا عەنتەردا نییە کە زمانی له نوسەر قەدەغەدەکرد له زمانەوە دەرک���ردن له ڕێ���گای ت���ا له سووڕی زیندەگی بیکاتە دەرەوە، یان جیاوازییەکی لەو فاشیس���تە بەعسییە نیی���ە ک���ە قوربانییەکان���ی دەبات بۆ بیابان نەبا س���ەوزببنەوە و بگەڕێنەوە، ئەمجۆرە فاشیس���تانە پێکڕا له دەوری لەترسی دەس���وڕێنەوە، دووەم ژیانی ئەوەی قوربانییەکان نەمردبن و جارێکی

تر تێکەڵ ژیان ببنەوە.گ���ەر س���ەرەنجبدەین له هەر س���ێ نمونەک���ەدا، بکەر هێزێک���ە دەیەوێت شتەکان لەجێگای خۆیان بن، هێزێکە ب���ۆ س���کونێکی مێژووی���ی دەگەڕێت، له ه���ەر دوور س���اتەوەختێکی ب���ۆ ناهارمۆنییەتێ���ک. ئ���ەوەی کە دەبێت تێکبشکێنرێت و بوەستێنرێت و له سوڕی ژی���ان بکرێت���ە دەرەوە، دوژمنێک���ی جی���اوازە، نەیارێکە ک���ە له »من«�ی فاشیس���تیانەی بک���ەر ناچێت. بوونی »ئەوی���دی«، بوونی دوژم���ن، لەالی ترس���ێکی سادیس���تەکان بوونەوەرە قووڵی »خەسان« دەجوڵێنێت. بڕێکی له ترس���ی خەسانەوە زۆری س���ادیزم سەرچاوە دەگرێت، سادیست بۆئەوەی میکانیزمێک���ی بەرگری دژ به خەس���ان ڕەچاوب���کات، پەنادەباتە بەر کرداری توندوتی���ژ. کینە بەرامب���ەر ئەویدی، دەش���ێت هۆی زۆر بێت، بەاڵم له ڕووی دەرونییەوە تێکش���کاندن و وێرانکردنی ئەوی���دی، چێژ وەرگرتن له کوش���تن و جینۆس���اید، به جۆرێکی ڕاستەوخۆ به س���ەلماندنی پیاوەت���ی و نێرایەتییەوە خۆرهەاڵت���ی فاش���یزمی گرێ���دراوە. نێرانەیە فاش���یزمێکی لەجەوهەری���دا کە لەو ترس���ەوە هەڵقواڵوە کە بوونی »ئەویدی« دەیخاتە سەر پیاوەتی بکەرە سادیس���تەکان. ئەویدی بەردەوام وەک دیوارێک، وەک ڕێگرێکی سایکۆلۆژییە کە ناهێڵێت بکەری مەرگدۆست بگاتە توندوتی���ژی خ���ۆی. ئارەزووەک���ەی له خۆرهەاڵت زۆربەی کات لەوەوە ڕیشە دەگرێت کە بکەری توندوتیژ هەس���ت بەوە دەکات یەکێک وەک دیوار له نێوان ئەو و بابەتی ئارەزووەکەیدا وەس���تاوە، س���اتی س���ادیزم زیندووکردنەوەیەکی ئۆدیبییە ترس���ە ترس���ناکی س���اتی ش���ەڕانگێزی و بنەڕەتییەکان���ە. بەگەڕخستنی غەریزەی مەرگ بەشێکی گرنگی بەو مۆتیفە دەجوڵێت کە ترس له ئەویدی دەیجوڵێنێت. تەفسیری ئەو بڕە گەورەیە له وێرانکاری و شەڕانگێزیی بەبێ گەڕانەوە بۆ ئەو کینە ئۆدیبییە کە دەکەوێتە نێوان »وێرانکەر« و »بابەتی وێرانکردن���ەوە«، بەب���ێ گەڕانەوە بۆ میکانیزمەکان���ی هەڵهاتن له »ترس���ی خەس���ان« کارێک���ی ئاس���ان نیی���ە. هێزی توند و گوژمگەری ش���ەڕانگێزیی له خۆرهەاڵت، ئەو سووربوونە گەورەیەی غەریزەی مەرگ لەس���ەر دەستبردن بۆ پابەندی مومکین���ەکان، ژیانە هەموو شکاندن و بۆ »ئارەزووەکانە« هەوڵی بڕینی هەم���وو لەمپ���ەرەکان له نێوان خۆیان و بابەتی ئارەزووەکانیاندا. لێرەدا تێکش���کاندن و وێرانکردن���ی تەواوەتی ئەویدی، دەبێتە کردارێکی س���ەمبولی جووتب���وون لەگ���ەڵ مەحبوب���ەدا، تا دوژم���ن و نەیار دوورت���ر و نادیارتر بن، هی���وای گەران���ەوە و جووتبوون لەگەڵ بابەت���ی ونب���ووی ئ���ارەزوودا نزیکتر

دەنوێنێت.

به‌ختیار‌عه‌لی‌ده‌ینوسێت

ده‌رباره‌ی‌غه‌ریزه‌ی‌مه‌رگ بۆ‌له‌خۆرهه‌اڵت‌فرۆید‌هێشتا‌زیندووه‌؟

ئەم بوونەوەرە فاشیستەی کە

کێلەکەی شێرکۆ دەشکێنێت،

جیاوازییەکی له گه ڵ ئەو فاشیستە بەعسییە نییە کە قوربانییەکانی دەبات بۆ بیابان نەبا

سەوزببنەوە و بگەڕێنەوە

19 »»

له سه ردانی سیاس���ی یان دیپلۆماسیدا ته نها دیداری که سه كان گرنگ نیه، به ڵكو شوێن، کات، وتار، کارو شوێنی تایبه تی دیدار، شێوازی ئه نجامدان هه مو به یه كسانی گرنگن. هه مو شتێک که دیداری سیاسی و دیپلۆماس���یدا بارگاویکراوه به س���یمبوڵ و ئاماژه، که هه میشه به ئه ندازیار یه كی زۆر

ورد دارێژراوه.دوا س���ه ردانی بارزانی ب���ۆ ئامه د یان دیاربه كر له س���اڵی 1996 بو. ئه و ساڵه ساڵێکی دیاره له مێژوی سیاسه ت و ملمالنێ له باشوری کوردس���تان. ئه و کات بارزانی ته نها ش���ه وێک له و ش���اره دا ماوه ته وه. جارانی تر که بارزانی چوه ته ئه و ش���اره ته نها ب���ۆ به كارهێنان���ی فرۆکه خانه که ی بوه. فرۆکه خانه ی دیاربه كر که من دوجار تێیچ���وم له گه ڵ س���ه ربازگه و فرۆکه خانه س���ه ردانی تێکه ڵ���ه. س���ه ربازیه كه یدا س���ه ردانیه تی یه که م بارزانی ئه مجاره ی وه ك س���ه رۆکی هه رێمی کوردستان. ئه م س���ه ردانه تایبه تمه ن���دی و ئامانجی خۆی هه یه له ئاستی ناوخۆی تورکیا، له ئاستی په یوه ن���دی تورکی���او هه رێم، له ئاس���تی په یوه ن���دی تورکی���او به غ���دا، هه روه ها له ئاس���تی په یوه ن���دی تورکی���او پارتی

کرێکارانی کوردستان. ئه م س���ه ردانه به ش���ێوازێکی زۆر ورد دارێژراوه، له هێنانی که سانێکی وه ك شڤان پ���ه روه ر، ئیبراهیم تاتڵیس، س���ازکردنی ئاهه نگی ژن گواس���تنه وه بۆ 300 که س، هه ڵواسینی پۆسته رێکی زۆر له شاره كه داو ئاشتی. به ماس���ته ری ئه ردۆغان ناونانی هه ری���ه ك ل���ه م دیاردان���ه کاریگ���ه ری و ئامانجی خۆی هه یه. ئێمه له م نوسینه دا هه وڵده ده ین تۆزێک به قوڵی سه ردانه كه و

ئامانجه كانی بخوێنینه وه.س���ه ره تا ده بێت ئاماژه به ئه وه بده ین ئێمه به ئه نقه س���ت دیدێک���ی نێگه تیڤمان نیه بۆ س���ه ردانه كه. ئه وه نیه پێشوه خت ده رئه نجام���ی به ڵک���و بڕیارماندابێ���ت خوێندن���ه وه ی دۆخه كه ی���ه ک���ه وه های

لێکردوین به و جۆره بڕیاربده ین.

سیمبوله كانهاتنی شڤان په روه ر وه ها لێکئه درێته وه ک���ه گه ڕان���ه وه ی رێگه پێنه دراوێک���ه بۆ شاره كه ی پاش سی و حه وت ساڵ. به اڵم ئه وه ی مایه ی دوفاقیه ئه وه یه که ش���ڤان حکومه تی تورکی رێگڕی بوه له گه ڕانه وه ئێس���تا به هاوه ڵ���ی س���ه رۆک وه زیرانی تورک دێته ئه و ش���اره. )دیاره جێگای ئاماژهپێدانه که ش���ڤان په یوه ندی له گه ڵ په که که دا باش نیه، دواجار داوای له ئۆج ئاالن کرد که نامه یه ک ده رباره ی بنوسێت ب���ۆ ئه وه ی س���زا نه درێت به اڵم هێش���تا ئ���ۆج ئاالن ئ���ه و نامه یه ی نه نوس���یوه(. هێنان���ی ش���ڤان له الی���ه ن ئه ردۆغانه وه به ئاماج���ی وروژاندنی س���ۆزه، به تایبه ت ئه و که س���ایه تیه كه که خه ڵکی به ده نگی ئاش���نان. ئه وه ی مایه ی حه په س���انه که له گه ڵ شڤاندا ئیبراهیم تاتلیس هێنراوه، وه ك تورکێ���ک. که له راس���تیدا ئیبراهیم به تورک ب���وه، نه ک تورک. پێکه وه بونی ئه م دوانه ره نگ���ه له خه یاڵی ئه ردۆغاندا پێکه وه بون���ی کوردێ���ک و تورکێك بێت، ب���ه اڵم له خه یاڵدان���ی خه ڵک���ی ئامه ددا،

پێکه وه بونی کوردێک و کوردێکی به تورک بوه، که ده رخه ری راستی دۆخی ئازاراوی تورکیایه. ک���ه کوردێک چونکه به کوردی ده دوێ���ت رێگه پێن���ه دراوه و کوردێک که

ده بێته تورک رێگه پێدراوه.س���یمبولی دوه م، ئاهه نگی شاییه، یان ئه ردۆغانی. نیکاحی پێیده وترێت ئه وه ی نیکاح له زمانی تورکیدا به مانی ماره بڕینی ک���وردی دێت. بۆ نمونه له تورکیا هێنانی ژن���ی دوه م رێگه پێنه دراوه به پێی یاس���ا به اڵم م���ه ال ژن���ی دوه م م���اره ده بڕێت بۆیه پێی ده ڵێن ئیمام���ی نیکاح. دیاره نیکاح وش���ه یه كی شه رعیه بۆ رێگه پێدان به سێکس. شایی وه ك روداوێک هه ڵگری کۆمه ڵیک س���یمبوله له وانه: پێکه وه بون، خۆش���ی، ژیانێکی نوێ، زه مینه ره خسان ب���ۆ زیادبون. هه روه ه���ا له یاده وه ری ئه م سێس���ه د خێزانه دا وێنایه ك و دیارده یه ك تورکیاو سیسته می ده رباره ی ده ڕسکێت سیاس���ی تورکی، ک���ه ئه ردۆغان وه های ده خوازێت که ببێت���ه هۆی ره گداکوتانی هه وادارانی حیزبه كه ی. به اڵم س���یمبولی گه وره بارزانیه. وه ک چۆن شڤان و تاتلیس و ب���وک و زاواکان زه مین���ه ره خس���ێنه ری ئه ردۆغانن، س���ه ردانه كه ی گه وره كردنی به هه مانش���ێوه بارزانی���ش. بونی بارزانی ئامانجه كانی خزمه ت���ی ده چێت���ه له وێ ئه ردۆغانه وه. پرسیار ئه وه یه ئایا بارزانی ئاماده یه ببێت���ه یاریپێکراوێک له میانه ی سیاسه تی ناوخۆی تورکیادا، به وه ی ببێته هێزه کانی له به رامبه ر هێزێ���ک الیه نگری تردا. به تایبه ت له به رامبه ر کورددا له گه ڵ تورکدا. پارتی دادوگه شه پێدان ماوه یه كه له هه وڵ���ی ئه وه دای���ه که که س���ێکی تر هاوتای ئۆجه الن له باكور دروس���ت بکات؛ له م روه وه له گه ڵ که ماڵ بورقای هه وڵیدا، هه روه ه���ا له گ���ه ڵ ئه وانیتریش���دا. به اڵم په که که به ئاس���انی ب���وار به ده رکه وتنی بێگومان ن���ادات. وه ها که س���ایه تیه كی ئامانجی ئاک پارت���ی ئه وه یه که بارزانی له به رامبه ر ئۆجه الن���دا ئه م رۆڵه ببینێت به اڵم، دیس���انه وه گومان���ی تیادا نیه که بارزانی ئه م رۆڵ���ه ی پێناگیڕدرێت. بۆیه ده بێت به ئاگابێت له وه ی چ کارو رۆڵێکی

پێده سپێردرێت. ئ���ه وه ێ ئاش���کرایه که س���ه فه ره كه به شێوه یه كی بااڵ رێکخراوه. گه ر وردبیته وه ئه ردۆغان س���ه فه ره که ی له ئه ندازی���اری ده بینیت که به شێوه یه كی وه ها دارێژراوه ک���ه س���ه رجه م پێکهاته كان���ی کۆمه ڵگا له خ���ۆی بگرێت. ئه م ج���ۆره مامه ڵه یه، ته له فزیونیه كان���ی له ئه ڵق���ه ب���ه زۆری ئه مری���کادا ده كرێت چ���ۆن له ئه ڵقه یه كی ته له فزیونیدا کۆمه ڵێک کاراکته ر ده هێنرێن هه تا هه ریه که یان له گه ڵ چینێکی تایبه تی کۆمه ڵگادا بدوێن، بۆئ���ه وه ی له ئه نجامدا به هه مانش���ێوه بین���ه ر. ببنه هه م���وان هه ریه ك له هاوه ڵه كانی ئه ردۆغان رۆڵێکی تایبه ت ده بینن به ئاراسته ی پێکهاته یه كی

تایبه تی کۆمه ڵگا.ش���ڤان بۆ خه ڵکان���ی کوردپ���ه روه ر، ئیبراهی���م ب���ۆ کوردان���ی به تورکبو یان ه���ه واداری تورکیا، بارزان���ی بۆ کوردانی عه شیره تدۆست و پارێزه ر، شاییه گه وره كه بۆ پۆش���ینی په رده یه كی خۆش���ی ئاسا بۆ داپۆش���ینی په یامه سیاس���یه كه، یان به تامکردنی. له ئه نجام���دا هه مو ئامرازی

ده ستی ئه ردۆغانن.

له ئاستی ناوخۆی تورکیاناوخۆی���ی هه ڵبژاردن���ی گه رچ���ی له به هاری داهاتوه، به اڵم ئاماده كاریه كان ه���ه ر له ئێس���تاوه له ئ���ارادان. دی���داری ئه ردۆغ���ان بارزان���ی به ش���ێکی تایبه ته به ئاماده كاریه كانی پارتی دادو گه شه پێدان

بۆ ئه م هه ڵبژاردنه. هه رچ���ی په یوه س���ته به هه ڵبژاردنه وه

پارت���ی دادو گه ش���ه پێدان ده خوازێ���ت له رێگای به رزانیه وه، ئه و چینه پارێزه ره ب���ه ره و الی خۆی خێڵه كی���ه له باک���ور بیانکاته ده نگده ری خۆی. رابکێش���ێت و له هه ڵبژاردان���ی داهات���ودا، ک���ه یه كه م ده س���تپێکردنی له پ���اش هه ڵبژاردن���ه پرۆسه ی ئاشتی، گرنگه بۆ ئه ردۆغان که وه ها پێشانی بدات که ده نگه كان به هۆی پرۆسه ی ئاشتیه وه زیادی کردوه. چونکه به که مکردنی ده نگ���ی ئه ردۆغان گومانی زیات���ر له الیه ن تورک���ه وه زیاد ده بێت بۆ پرۆس���ه ی ئاش���تی. له روی شه خسیه وه ئه مه کاریگه ری ده بێت له س���ه ر پرۆژه ی ئه ردۆغان بۆ بون به سه رۆک له هه ڵبژاردنی

داهاتوی سه رۆکایه تیدا.

شوێنناتوانرێت له م بابه ته باس���ی ش���تێك بکرێت به بێ باس���کردنی گرنگی شوێن. گه ر ئه م دی���داره ی ئه ردۆغ���ان و بارزانی له ئه نق���ه ره بوای���ه ئه وا ده چ���وه خانه ی رۆتین���ه وه، به اڵم له ئام���ه د تایبه تمه ندی خ���ۆی هه ی���ه. ئام���ه د له س���اڵی 1927 سێیه م ش���اری تورکیابو له ئاستی باشی بژێوی ژیاندا ئه م���ڕۆ له هه ره خراپترینه. ئه م دابه زینه له س���ه ری سه ره وه بۆ بنی بن���ه وه، له هه ناوی مێژویه ک���دا رویدا که مێژوی کۆم���اری تورکیای���ه. ئه م مێژوه ب���ه رده وام کاری ب���ۆ ئه وه ك���ردوه ئه م ش���اره له سروش���تی مێژویی و جوگرافی و که لت���وری و کۆمه اڵیه تی خۆیه وه بگۆڕێت بۆ سروشتێکی تورکی. به اڵم ئه م شاره، به رگ���ری توانه وه ی ک���ردوه، باجی ئه م به رگری���ه ئه و دۆخه س���ه خته ی ژیانه که ئه مرۆ له و شاره دا ده گوزه رێت. گه ر ئامه د ل���ه ده ره وه ی جوگرافی���ای گه ش���انه وه ی تورکیایه ئ���ه وا له به رامب���ه ردا له هه ناوی جوگرافی���ای به ربه ره كان���ی حکومه ت���ی

ئه نکه ره دای���ه. زۆرترین ب���ڕی ئه ندامانی پارت���ی کرێکاران خه ڵكی ئه و ش���اره ن. ده كرێت به ئاسانی بوترێت که به ندیخانه ی ئامه د، ئه وجێگایه ی که که سانێکی زۆری کوردیان تێدا ئ���ازاردرا هۆکارێکی گرنگ

بون بۆ سه رهه ڵدانی په که كه. گه رچی له هه ناوی خیتابی ناسیونالیزمی کوردیدا ئامه د گرنگ���ه، به اڵم، له میانه ی ئه م دیداره دا خیتابی پارتی دادوگه ش���ه له چوارچێوه ی ئام���ه د ده خوازێت پێدان پاش ناس���یونالیزم پێشان بدات. کاتێک ئه ردۆغ���ان س���اوی هه م���و ش���اره كان ده گه یه نێ���ت، به مانایه ك���ی ت���ر هه م���و لێ���ده کات، هه مو ش���اره كان وه ك یه ك جیاوازیه كان کاڵده کاته وه، له خه یاڵدانێکی

عوسمانیه وه ده دوێت.

کاتی سه ردانه كهگه ر سیمبول و جێگای سه ردانه که گرنگ بن ئ���ه وا کاتیش به هه مانش���ێوه گرنگه. لێ���ره دا دو کات هه ی���ه: کات���ی تورکی و کاتی ک���وردی. کاتی تورک���ی به خێرایی باس���مانکرد ک���ه بریتی���ه له درێ���ژه دان به ئاشتی، ئاماده كاری بۆ هه ڵبژاردنه کانی داهات���و. به اڵم ئه وه ی زیاتر هه س���تیاره کات���ی کوردی���ه. کات���ی ک���وردی کاتی به یه ك���ه وه نه گونجان���ی دو باڵی به هێزی ناو ناسیونالیزمی کوردیه: باڵی بارزانی و کۆنگره ی نه به س���تنی ئۆج���ه الن. باڵی نه ته وه یی ه���ۆکاری ئه مه یه، فش���ار بۆ سه ر رۆژئاوا دیس���انه وه هه مان هۆکاری هه ی���ه. ئاماده بون���ی به رزان���ی له ئامه د له س���اته وه ختێکدایه که چه ند کاتژمێرێک پێش سه فه ره که ی بارزانی به یاننامه یه كی توند دژ به په یه ده له سوریا باوده کاته وه. رۆژئاوا به پاوانک���ه ری په ی���ه ده بارزانی له قه ڵه م ئه دات، یاریكردنێكی مەترسیدارە به چارەنوسی گەلەكەمان له ڕۆژئاوا، وه ک بارزانی ده ڵێت. بۆیه ده کرێت به دڵنیایه وه باسی ئه وه بکه ین له رۆژئاواو مامه ڵه كردن له گ���ه ڵ په یه ده دا یه کێک ده بێت له بابه ته نێ���وان گفتوگۆکان���ی س���ه ره كیه کانی

ئه ردۆغان و بارزانی.

کاریگه ری ناوچه ییبونی بارزانی له ئامه د له گه ڵ ئه ردۆغاندا هه روه ها په یامێکه بۆ بارزانی که گه رچی تورکیا ده خوازێ���ت له به غدا نزیکببێته وه به اڵم ده ستبه رداری ئه و نابێت. له راستیدا تورکی���ا ئێس���تا به هیوایه ک���ه له نێوان هه ولێرو به غدا په یوه ن���دی پته و بهێنێته ئ���اراوه، چونکه ئه وه ته نه���ا به قازانجی تورکیا ته واو ده بێت. بۆیه ئه و ترس���ه ی جیوپۆله تیکی رێس���اکانی له هه ناوی که کۆنه وه س���ه ریهه ڵئه دا، که گوایه به باشی په یوه ندی له گه ڵ به غدا په یوه ندی له گه ڵ هه ولێردا خراپ ده بێت، دیدێکی له هه ناوی جیوپۆله تیک���ی نوێدا جێ���گای نابێته وه. تورکی���ای ئه م���ڕۆ ده خوازێ���ت تورکیای بااڵبێت به س���ه ر رۆژهه اڵتی ناوه ڕاس���تدا بۆیه بونی ئه كت���ه ری زیاترو په رتکردنی

هێزه كان ته نها له قازانجیدایه.

کۆتاییپرۆس���ه ی ئاش���تی له باکور پێویستی به الیه نگیری پش���تگیری به پش���تگیریه. نابێ���ت. نابێت باش���وری کوردس���تان و بارزان���ی وه ه���ا هه ڵس���وکه وت بکه ن که الیه نگ���ری الیه نی غه یره کوردن به رامبه ر کوردانی باکور. نابێ���ت وه ها ده ربکه ون که ئامرازێکی بانگه ش���ه ن ب���ۆ الیه نێکی پیاده كردنی ته نه���ا ئه م���ه ناوخۆی���ی. عوس���مانیه، خه یاڵ���ی جیوپۆله تیک���ی به میرنش���ینێکی دژ میرنش���ینێک ک���ه له میانه ی سیاس���ه تی به کاربهێنێت ت���ر هاوس���ه نگی هێ���زدا بۆ به ده س���تهێنانی

ئه وه ی سوڵتانی ئه نکه ره ده خوازێت.

بارزانی‌له‌ئامه‌د

سه ردار عه زیز

ئه وه ی مایه ی حه په سانه له گه ڵ

شڤاندا ئیبراهیم تاتلیس هێنراوه، وه ك تورکێک. که له راستیدا ئیبراهیم

به تورک بوه، نه ک تورک. پێکه وه بونی

ئه م دوانه ره نگه له خه یاڵی ئه ردۆغاندا

پێکه وه بونی کوردێک و تورکێك بێت، به اڵم له خه یاڵدانی خه ڵکی ئامه ددا، پێکه وه بونی کوردێک و کوردێکی

به تورک بوه، که ده رخه ری راستی دۆخی

ئازاراوی تورکیایه

شڤان و بارزانی و ئه ردۆغان و ئیبراهیم تاتڵیساز له ئامه د

نه‌وت‌و‌نه‌ته‌وه‌

هیچ كاتێك پارچه كانی كوردستان وه ك ئێس���تا كارلێكی سیاسییان به یه كه وه هاوچاره نوس���یی وه ك ك���ه نه ب���وه به رپرس���یارێتییه كی مێژوی���ی بخاته به رده می نوخبه سیاسییه كه ی، به اڵم سه ره ڕای ئه وه ش ئێستا به پێچه وانه ی ئه و واقیعه ی له ئارادایه ، دابڕانێكی قوڵ له نێوان هێزه سیاسییه كاراكانی سه ر گۆڕه پانه ك���ه به دیده ك���رێ كه ره نگه گۆڕانكارییه په ره س���ه ندنی له گ���ه ڵ بگره دوژمنایه تیی و ئیقلیمیی���ه كان، كورد(یش���ی )ك���ورد و پێكدادان���ی لێبكه وێته وه . ئه وه ی ئێس���تا به ڕونی جه مس���ه ربه ندییه یه ئ���ه و ده بینرێ، كه له نێ���وان په كه ك���ه و پارتی-دایه و به س���ه ر به رچ���اوی ره نگدان���ه وه ی روداوه كان���ی خۆرئاوای كوردس���تاندا هه ی���ه و وا خه ریكه سه رده كێش���ێ بۆ باك���ور كه )پرۆس���ه ئاش���تییه كه ی ئ���ه وێ(ش ب���ه و ملمالنێیه ب���ارگاوی بكات. پێموای���ه وروژاندنی بیرۆكه ی له م كاته دا، نه ته وه ی���ی( )كۆنگره ی هێنده ی بۆ كۆكردنه وه ی س���ه ره داوه جیاوازه كان ب���و له هه ولێر و دواتریش به ئه نق���ه ره وه ك به س���تنه وه ی پرۆژه یه ك���ی )ئیقلیمی – مه زهه بی(، هێنده پاش���خان و خه مێكی نه ته وه یی له پش���ت نه بو ك���ه هاوئاهه نگییه كی نه ته وه یی له به رده م روداوه خێراكانی ناوچه كه دا دروستبكات.. واته مه به ست ئه وه بو كه نه ت���ه وه بخرێته خزمه تی حزبه وه ن���ه ك به پێچه وان���ه وه . بۆیه له كۆبونه وه كانی لیژنه ی ئاماده كاریی كه ڵكه ڵ���ه ی زو ه���ه ر كۆنگ���ره دا ده س���ه اڵتخوازانه ی حزبی و شه خسیی له وه ی رێگریكرد ده ركه وت و به ڕونیی كاتی میكانیزمه كان و له سه ر لیژنه كه

كۆنگره كه رێكبكه ون.له په یامه ك���ه ی ئه گ���ه ر ئێس���تا مه س���عود بارزان���ی له ب���اره ی دۆخی نیگه رانیی كوردس���تان و خۆرئ���اوای قوڵی له به رامب���ه ر پێكهێنانی ئیداره بۆمان خۆماڵییه ك���ه ی وردبین���ه وه ، ده رده كه وێ كه چۆن ئامانجی حزبیی و شه خسیی، مه ترسیی شه ڕی خۆبه خۆ ده خاته جێگه ی مژده ی نه ته وه ییه وه ، چونكه خۆرئ���اوا )په یه ده به تایبه ت( الس���اریی به رامب���ه ر بارزانی ده كات و ناچێت���ه ژێر ب���اری سیاس���ه ته كانی ئه وه وه . له راس���تیدا مه سه له كه ئه وه نیه ك���ه )په یه ده ( تاكڕه ویی ده كات و هێزه كانی دیكه ی خۆرئاوا پێكناكات، نه خێر ئه وه په راوێزخس���تنی پارتی و س���ه رۆكه كه یه تی ك���ه وا له بارزان���ی ده كات به تون���دی دژی راگه یاندن���ی بوه س���تێته وه و خۆرئ���اوا ئی���داره ی )ده رفه تی له ده ستدانی به هه ڕه شه ی مێژویی(ش په یامه كه ی قوفڵ بكات!.. له راس���تیدا ئه وه ی وا ده كات گومان پارت���ی په یوه ندییه كان���ی له هه م���و بكرێ و ئیقلیم���ی له گ���ه ڵ واڵتان���ی ب���ه دور له دروش���مه نه ته وه ییه كان���ی ببینرێت، ئه و مێ���ژو و ئه زمونه یه كه حزبه ك���ه له گ���ه ڵ پارچه كانی دیكه ی كوردستان هه یه تی؛ هه میشه هه موی به قه ڵه م���ڕه وی خۆی زانی���وه و ته نیا هه بوه حزبی���ی خۆتێهه ڵقورتاندن���ی ئه وه ی نه ته وه یی. هاوخه می���ی نه ك ئێستاش پارتی و بارزانی به ئاكپارتی و بۆت���ه ده به س���تێته وه و ئ���ه ردۆگان زه واجێكی سیاسیی - ئیقلیمیی، ئه و بۆرییه راكێشراوانه ن كه پڕن له نه وت ب���ه اڵم خاڵین له پ���رۆژه ی نه ته وه یی. له و رێگه یه ش���دا ئ���ه ردۆگان كه وانه ی ش���یعه گه رای )ئێران���ی – مالیك���ی – ئه س���ه د( و بارزانی���ش كه وان���ه ی ئۆجه النیی )په ی���ه ده – په كه كه – پژاك( به كۆس���پی گ���ه وره ی به رده م ئه جێندای���ان ده زانن كه له وس���ه ره وه یه كده گرنه وه ؛ ل���ه وه دا هه ردوكی���ان ئه ردۆگان سوڵتانێكی نوێی عوسمانی لێده رچێت و بارزانیش والیی هه رێمێكی ب���ه ر فه رمانی س���وڵتان بێ���ت. بۆیه ده بێ لێره وه له سه ردانه كه ی بارزانی و ئه ردۆگان بۆ ش���اری ئامه د بڕوانین و ش���یكاریی بۆ بكه ی���ن، چونكه ئه وه به رهه م���ی س���ه فقه یه كی گرێ���دراوه فراوانكردنی زه عام���ه ت و به ویس���تی قه ڵه مڕه وییه كان كه نه وت سوته مه نی س���ه ره كی به كارخس���تنیه تی. وات���ه ئه وه ی ئێستا بارزانی و پارتی ده یكه ن، هه رزانكردنی نه ته وه یه له بازاڕی نه وتدا نه ك فرۆش���تنی نه وت بێت بۆ خێری

نه ته وه . kawamuhamad@yahoo.com

تایبه‌ت)403( سێشه ممه 662013/11/19

61

ئا: هاوكار حسێن

راپۆرتێكی نهێنی هاوبه شی توركیا و ئه مریكا ده ریده خات،

كۆمسیۆنی بااڵی هه ڵبژاردنه كانی عێراق له سه ر داوای ئه و دو واڵته

پارتی چاره سه ری دیموكراتی كوردستانی نزیك له په كه كه

له هه ڵبژاردنه كانی ساڵی 2005 و دواتریشدا دورخستوه ته وه ، هه رێمی كوردستانیش له ژێر گوشاری ئه و دو

الیه نه دا هه مان هه نگاوی ناوه .

له الیه ن ك����ه به ڵگه نامه ی����ه ئ����ه و ئاماده كراوه و توركیاوه باڵیۆزخانه ی باڵیۆزخان����ه ی ب����ۆ وێنه یه ك����ی ئه مریكا له ئه نك����ه ره نێردراوه ، تێیدا كۆمس����یۆنی توركی����ا به رپرس����انی

ب����ااڵی هه ڵبژاردنه كان����ی عێراقی����ان رێگه بگرێت له وه ی ئاگاداركردوه ته وه چاره س����ه ری پارتی له به ش����داربونی

له هه ڵبژاردنه كانی 2005. ئ����ه و پێگ����ه ی ویكیلیك����س ك����ه باڵوكردوه ت����ه وه و به ڵگه نامه ی����ه ی وێنه یه كی ده س����ت ئاوێن����ه كه وتوه ، مه ترسی واش����نتۆن ئه نكه ره و تێیدا هه ژمونی له په ره س����ه ندنی خۆی����ان كوردس����تان كرێكاران����ی پارت����ی كوردس����تان له هه رێمی )په كه ك����ه ( "ئه م هات����وه ، تێی����دا نیش����انداوه و ئه و له رێگه ی به نی����ازه رێكخ����راوه ، پارته سیاسیانه وه ش����وێنپێی خۆی قایمبكات، ده سه اڵتدارانی ئه و پارتانه له الیه ن دیموكراتی ( )چاره س����ه ری و ئه ندامان����ی س����ه ركردایه تی په كه كه و ئاراس����ته ده كرێن. گه له وه كۆنگره ی ئه وان په یوه ن����دی زۆر نزیكیان هه یه

له گه ڵ ئیداره ی په كه كه ".له به ش����ێكی دیكه ی به ڵگه نامه كه دا ئاماژه به و فشارانه كراوه كه ئه نكه ره و واشنتۆن كردویانه بۆ دورخستنه وه ی له هه ڵبژاردنه كان و چاره سه ری پارتی به ئومێدین هێش����تا "ئێمه نوسراوه ، كه كۆمس����یۆنی بااڵی س����ه ربه خۆی هه ڵبژاردنه كان����ی عێ����راق به ج����ددی پارت����ی قه ده غه كردن����ی ره چ����اوی چاره س����ه ری بكات له هه ڵبژاردنه كانی

داهاتودا".

بابه ت: پارتی چاره سه ری دیموكراتی كوردستان

05ANKARA7271 : ئای دیئه مریكا باڵیۆزخانه ی س����ه رچاوه :

له ئه نكه ره به روار: 12ی كانونی یه كه می 2005

پۆلێن: زۆر نهێنی ئێم����ه ، داواكاریه ك����ی له س����ه ر به ڕێوه ب����ه ری كاروب����اری ئاسایش����ی باڵیۆزخانه ی توركیا له به غدا، حه یاتی كوڤین، به ڵگه نامه یه كی بۆ ناردین كه به وته ی خ����ۆی ، باڵیۆزخانه ی توركیا له به غدا ئاراس����ته ی كۆمسیۆنی بااڵی

س����ه ربه خۆی هه ڵبژاردنه كانی عێراقی ك����ردوه له ب����اره ی حزبه كانی س����ه ر

به په كه كه .

ئ����ه م به ڵگه نامه یه زیاتر ش����ێوازی ته ئكیدكردن����ه وه له خ����ۆی ده گرێ����ت ل����ه وه ی به ڵگه یه ك����ی به س����ود بێت، هاوكات ده ریده خات كه تا چه ند ئێمه توركه كان له گه ڵ كاربكه ین پێویسته ب����ۆ یارمه تیدانی����ان له خس����تنه ڕوی ئه وروپی����ه كان و ب����ۆ كێش����ه كه یان عێراقیه كان له سه ر په كه كه . هه روه ها نیش����انده ری كوالێت����ی ب����ه رزی ئه و په یوه سته كه ئه مریكایه راپۆرتانه ی به په یوه ندیه كان����ی نێ����وان په كه كه و پارتی چاره س����ه ری ، ك����ه وه زاره تی ده ره وه داوای له باڵیۆزخانه كه كردبو هێش����تا ئێمه عێراقیه كان. بیدات����ه به ئومێدی����ن ك����ه كۆمس����یۆنی بااڵی س����ه ربه خۆی هه ڵبژاردنه كانی عێراق، به جددی ره چاوی قه ده غه كردنی پارتی چاره س����ه ری بكات له هه ڵبژاردنه كانی

داهاتودا.

سه ره تای به ڵگه نامه كه ی توركیا: ئه و زانیاریانه ی دراونه ته ده س����ت س����ه ربه خۆی ب����ااڵی كۆمس����یۆنی هه ڵبژاردن����ه كان له عێراق س����ه باره ت به پارت����ی چاره س����ه ری دیموكرات����ی بنیاتنان����ی پارت����ی كوردس����تان و

دیموكراتی كوردستان.- سه ره ڕای بڕیاره كانی ئه نجومه نی ئاسایشی سه ر به نه ته وه یه كگرتوه كان ریشه كێش����كردنی ش����انه له ب����اره ی باره گا له عێ����راق، تیرۆریس����تیه كان په كه كه و رێكخراوی س����ه ره كیه كانی كۆنگره ی گه ل، هێشتا له ناو عێراقدا

ماون.- زۆرین����ه ی چه كداره كان����ی ئ����ه و عێراقدا له ناو )په كه ك����ه ( رێكخراوه یارمه تی ده درێن، له و چوارچێوه یه شدا، ئه م رێكخراوه "تیرۆریستیه "، به نیازه پارته سیاس����یانه وه ئ����ه و له رێگه ی

شوێنپێی خۆی قایمبكات.

- ده سه اڵتدارانی ئه و پارتانه له الیه ن ئه ندامان����ی س����ه ركردایه تی په كه كه و كۆنگره ی گه له وه ئاراس����ته ده كرێن. ئه وان په یوه ن����دی زۆر نزیكیان هه یه

له گه ڵ ئیداره ی په كه كه .- ه����اوكات زوبه یر ی����دارو هه ندێك په كه كه س����ه ركردایه تی له ئه ندامانی به رده وام هاتوچۆی عێراق ده كه ن بۆ پارتی له كۆبونه وه كانی به ش����داربون

چاره سه ری دیموكراتی كوردستان.- ئه و دو پارته )پارتی چاره سه ری و پارتی بنیاتنانی دیموكراتی ( به رده وام

پڕوپاگه نده ده كه ن بۆ په كه كه .- هه ری����ه ك له نیزامه دی����ن ت����اش، داواك����راوی "تیرۆریس����تێكی " ك����ه به رپرس����ی ئینته رپوله و نێوده وڵه تی پارتی چاره سه ریه له موسڵ، هه روه ها جه می����ل بایك، یه كێ����ك له ئه ندامانی س����ه ركردایه تی په كه كه و داواكراوێكی نێوده وڵه ت����ی ، چه ندین س����ه ردانیان بۆ به غ����دا ئه نجامداوه به مه به س����تی به ده ستهێنانی پشتیوانی سیاسیی .

پارت����ه ئ����ه و باره گاكان����ی -به كارده هێنرێ����ن ب����ۆ جێبه جێكردنی

چاالكیه كانی رێكخراوی په كه كه .- پارت����ی چاره س����ه ری ژماره یه ك له گه نجانی هه ژاری دانیشتوی موسڵی وه ك عه ره به كاندا عه ش����یره ته له ناو ئه ندام وه رگرتوه ، له و رێگه یه ش����ه وه دروس����تكردوه . ش����ه ڕكه ری گروپی ئ����ه و گروپانه مه ش����قیان پێده كرێت

به مه به ستی چاالكی چه كداریی .عه ب����دواڵ وێن����ه ی پۆس����ته رو -ئۆجه الن، س����ه رۆكی په كه كه و ئااڵی په كه كه به سه ر چه ندین باره گای ئه و

پارتانه وه هه ڵواسراون.- هه ریه ك له نیزامه دین تاش و هیالل زیادكردنی ب����ۆ كاریانكردوه ئات����اچ ژم����اره ی باره گاكانی ه����ه ردو پارتی بنیاتنان����ی پارت����ی چاره س����ه ری و

دیموكراتی .پارت����ه دو ئ����ه و له راس����تیدا، -سیاس����یه له الیه ن حكومه تی هه رێمی

كوردستانه وه قه ده غه كراون.

ئا: هاوكار

سیاسه ت روبه رێكی فراوانی له ژیانی گشتیی و تایبه تی خه ڵكی هه رێمی

كوردستان داگیركردوه و له كاتی دروستبونی هه ر قه یرانێكی سیاسیشدا هه مو كایه كانی دیكه ده بێت بوه ستن،

مامۆستایه كی زانكۆش دروستبونی دۆخێكی له و شێوه یه ده به ستێته وه

به وه ی كه "لێره سیاسه ت له مانا راسته قینه كه ی خۆی دابڕاوه و

كورتكراوه ته وه بۆ حزبایه تی ، بۆیه كه تۆ حه قت به سه ر سیاسه تیشه وه نه بێت، سیاسه ت حه قی به سه رته وه

هه یه ."

زۆربه ی چاودێ���ران پێیانوایه كایه ی ته ندروسته كه ی به ش���ێوه سیاس���ه ت هه رچه ند زاڵیش بێت به سه ر كایه كانی دیكه دا، گرفتێكی ئه وتۆ دروس���تناكات راسته وخۆی ده ستوه ردانی به مه رجێك نه بێ���ت ب���ۆ س���ه ر كایه كان���ی دیكه . له وباره ی���ه وه د. هه ڤ���اڵ ئه بوبه ك���ر، بواری پس���پۆڕی زانكۆو مامۆس���تای میدی���ا، ده ڵێت، "گرفته ك���ه له وه دایه لێره سیاس���ه ت له مانا راسته قینه كه ی كورتكراوه ت���ه وه داب���ڕاوه و خ���ۆی له حزبایه تیش���دا حزبایه ت���ی ، ب���ۆ بچوككراوه ت���ه وه ب���ۆ په رێزپارێ���زی و پاوانخ���وازی ، به رژه وه ندخ���وازی و هه مو ده س���تیوه رداوه ته وه لێره شه وه كایه كانی دیكه ی وه ك ب���ازاڕ، میدیا، زانكۆ و ته نانه ت مزگه وت و په رستگاكان، بۆی���ه لێ���ره كه ت���ۆ حه قت به س���ه ر سیاسه تیشه وه نه بێت، سیاسه ت حه قی

به سه رته وه هه یه ".

به ش���ێك له چاودێرانیش بۆچونیان وای���ه كه زاڵبونی سیاس���ه ت له الوازی كایه كان���ی دیكه وه ی���ه ، ب���ه اڵم ئ���ه و

مامۆستای زانكۆیه له گه ڵ به شێكی ئه م بۆچونه دایه و ده ڵێت، "ئه مه له ئاستێكدا راسته ، له ئاستی دوه مدا هه مو كایه كانی تر سیاسه ت الوازیكردون، به و مانایه ی كه له واڵتێكدا س���ه روه ری یاسا نه بو، مافی هاواڵت���ی نه بو، ش���ه ڕی ناوخۆ هه ب���و، هێزێك ل���ه ده ره وه ی ئێراده ی ئینسانه كان هه بو، ئه و خه ڵكه خۆیان ده ده نه پاڵ ئه و هێزانه بۆ خۆپارێزی ، بارودۆخ���ه ی ئ���ه و له خۆپارێزیش���دا لێده كه وێت���ه وه ك���ه ئێس���تا هه مانه و بواره كان���ی تر ب���ارگاوی ده بن به كایه سیاس���یه كان". ب���ه اڵم هونه رمه ندێكی میوزیكژه ن بۆچونی پێچه وانه ی هه یه و ده ڵێت، "ل���ه و بڕوایه دانیم كایه كانی تر الوازبێ���ت، به پێچه وانه زۆرجار ش���تی باش هه ڵق���واڵوه له ئه نجامی ئه و هه مو بااڵده ستیه ی سیاس���ه تدا. به اڵم ئه وه خواس���تی خه ڵكه واده كات سیاس���ه ت به وجۆره زه قبێته وه ، چونكه ئه وه نده ی ده ڕواننه به سه رس���وڕمانه وه خه ڵ���ك هونه رمه ندێك بۆ ئه وه نده سیاسییه ك

به خه مه وه نین".

زۆرج���ار پێش���كه وتو له واڵتان���ی وه رزش���ی یان هون���ه ری روداوێك���ی لێده كه وێته وه وه های ده نگدانه وه یه كی ك���ه كه م روداوی سیاس���یی ده توانێت خۆی كاریگه ری گه ردونیه به وش���ێوه له س���ه ر خه ڵك جێبهێڵێ���ت، بۆ نمونه "گانگنام س���تایڵ" گۆرانیه ك���ی وه ك كه له مانگی ته مم���وزی 2012 له الیه ن گۆرانیبێژی كۆری، سای ، باڵوكرایه وه ، به جۆرێك ده نگدان���ه وه ی هه بو خودی ئۆبامای س���ه رۆكی ئه مری���كا و بان كی نه ته وه گش���تیی س���كرتێری مون���ی س���ه ماو هێنای���ه یه كگرتوه كانیش���ی كرد، به الس���اییكردنه وه ی ده س���تیان ئه م گۆرانیه تا مانگی كانونی یه كه می هه مانس���اڵ بو به یه كه مین ڤیدیۆی ناو

یوتی���وب كاتێك یه ك ملی���ار بینه ری تێپه ڕان���دو تا 3 هه فت���ه له مه وبه ریش ملیارێ���ك و 800 ملی���ۆن بین���ه ر ئه و

گۆرانیه ی بینیوه . رۆژنامه نوسی به ناوبانگی ئه مریكیش، كریس ته یله ر، له باره ی ئه و گۆرانیه وه ده ڵێ���ت، " بۆ یه كه مینج���ار له مێژودا ده توانی���ن بێدودڵی بڵێی���ن كه ته نیا

پارچه یه ك ڤیدی���ۆ له ماوه یه كی كه مدا زیاتر له یه ك ملیار بینه ری هه بوه ".

به اڵم له هه رێمی كوردستاندا سیاسه ت باڵی كێشاوه به سه ر تێكڕای كایه كانی قه ره داغ���ی ، بڵن���د وه ك دیك���ه داو میوزیكژه ن، ئاماژه ی بۆ ده كات، "ئێمه له هه رێمێكدا ده ژین كه كێشمه كێش���ی سیاسیی گه وره هه یه ، ئه مه ش وایكردوه سیاس���یه كاندا ركێفی له ژێ���ر ده بێت ئیش���بكرێت، هه مو كایه كانیش ده بێت زۆرجار سیاس���ه ت، س���ه ر بچن���ه وه هه ر سیاسه ت ئاساییش���دا له حاڵه تی له پێش كایه كانه وه بوه ." مامۆستاكه ی زانكۆش ته ئكید له س���ه ر وته كانی ئه و هونه رمه نده ده كاته وه و ده ڵێت، "به اڵم لێره سیاسه ت بایی ئه وه نده پێویستی به هاوواڵتیان���ه كه له كات���ی ده نگداندا س���ه رله نوێ ماوه كه ی بۆ درێژبكه نه وه بۆ ئه وه ی جارێكی تر له س���ه ر هه مان

ره وت به رده وام بێت". زۆرجار له كاتی دروستبونی قه یرانێكی سیاس���یدا، زۆرینه ی كایه كانی دیكه ی وه ك ئابوری و بازاڕو چاالكیه وه رزشی و هونه ری و كلتوریه كان ده بێت بوه ستن، ب���ۆ نمونه له كاتی خۆپیش���اندانه كانی كوردس���تان 17ی ش���وبات، هه رێمی تاڕاده یه ك خاڵی بب���و له چاالكیه كانی د. سیاس���یه ت، ده ره وه ی دیك���ه ی هه ڤاڵ ئه بوبه ك���ر، پێیوایه ، " له دوای راپه ڕینه وه ئه م دو هێزه ده س���ه اڵتداره هه مو ش���تێكیان به حزبایه تی بارگاوی ك���ردو له داهێنانی���ان خس���ت. ئه گه ر ئاس���تی داهێنان له پێ���ش راپه ڕینه وه ئامانجداری���ی و كوالێت���ی و ل���ه روی په یامداری نیشتمانیه وه به راوردبكه یت، بارودۆخه كه پێش راپه ڕین باشتر بوه . ئه و كاته خه ڵك تێكه ڵ به و سیاس���ه ته بۆگه نه نه بوه كه به ع���س كردویه تی ، ب���ه اڵم ئێس���تا زۆرێك له دام���وده زگا

زانكۆی���ی و رۆش���نبیری و میدیاییه كان تێكه اڵوبون به و بارودۆخه ی كه هه یه ". به شێك له هونه رمه ندان و چاودێرانیش ب���اس له وه ده ك���ه ن كه میدی���ا رۆڵی له زاڵكردن���ی بینی���وه كاریگ���ه ری سیاس���ه ت به س���ه ر كایه كانی دیكه دا، له وباره یه وه بڵند قه ره داغی به ئاوێنه ی راگه یاند، "ئه گه ر هه واڵێكی سیاس���یی زۆر گ���ه وره له رۆژنامه كان���دا نه بێ���ت، فرۆش���یان كه مده بێت���ه وه ، ته نان���ه ت كه ناڵه كانی بینراو به ریكالمه وه لێدوانی سیاس���یه كان و هه واڵ���ه سیاس���یه كان بینیوه باڵوده كه نه وه ، ئه م���ه ش رۆڵی له وه ی سیاس���ه ت بااڵده ستبێت به سه ر

كایه كانی دیكه دا". هه روه ه���ا ئه بوبه كری���ش ده ڵێ���ت، "ئه وه ن���ده ی به المان���ه وه گرنگ���ه كێ ده بێ���ت به س���ه رۆك وه زی���ران یان چ لیس���تێك حكوم���ه ت پێكده هێنێ���ت، ئه وه ن���ده به المان���ه وه گرن���گ نیه كه كاتێك هونه رمه ندێك یان گۆرانیبێژێك كردوه ، س���ه ركه وتوی كۆنس���ێرتێكی ده بێ���ت له قۆناغی یه كه م���دا میدیاكان قوربانیب���ده ن بۆ ئ���ه وه ی ورده ورده خه ڵك فێ���ری كلتوری مه ده نی بكه ین،

با تیراژیان بێته خواره وه ".دروس���تبونی دۆخێكی له وش���ێوه یه له هه رێم���ی كوردس���تان ك���ه تێی���دا سیاسه ت ده بێته س���وڵتان و كایه كانی دیكه ش ده بنه پاش���كۆو شوێنكه وته ، وه ك ناته ندروس���ته و بارودۆخێك���ی ئ���ه و هونه رمه ندو مامۆس���تای زانكۆیه ته ئكیدیان لێكرده وه ، پێویسته میدیاو رێكخراوه كان���ی كۆمه ڵگ���ه ی مه ده نی و الیه نه په یوه ندی���داره كان كار بۆ ئه وه بكه ن كه كای���ه ی ئیداری و به ڕێوه بردن به ش���ێوه یه ك رێكبخرێ���ت "بواره كانی دیكه دوربخرێنه وه له و كایه سیاس���یه قۆرخكراوانه ی كه دواجار هه مو ژیانی

ئێمه یان داگیركردوه ".

ئه‌مریكاو‌توركیا‌داوایان‌له‌كۆمسیۆن‌كردوه‌‌پارتی‌‌چاره‌سه‌ری‌‌له‌هه‌ڵبژاردنه‌كان‌دوربخاته‌وه‌

سیاسه‌ت‌له‌هه‌رێمی‌‌كوردستاندا‌بوه‌ته‌‌سوڵتان

ئه نكه ره و واشنتۆن مه ترسی خۆیان له په ره سه ندنی هه ژمونی پارتی

كرێكارانی كوردستان )په كه كه ( له هه رێمی

كوردستان نیشانداوه و تێیدا هاتوه ، "ئه م رێكخراوه ، به نیازه له رێگه ی ئه و پارته

سیاسیانه وه شوێنپێی خۆی قایمبكات

لێره سیاسه ت بایی ئه وه نده پێویستی به هاوواڵتیانه كه له كاتی ده نگداندا

سه رله نوێ ماوه كه ی بۆ

درێژبكه نه وه بۆ ئه وه ی جارێكی

تر له سه ر هه مان ره وت به رده وام

بێت

ئا: بارام

به مه به ستی چاره سه ركردنی ناكۆكیه كانی نێوان هه رێم و ناوه ند

له بواری داهاتی نه وتدا، هه ردو الیه نی ئه مریكی و توركی پێشنیار ده كه ن داهاتی نه وت سپارده ی بانكێكی بیانی بكرێت و پاشان به هه مان رێژه ی بودجه ی عێراق به سه ر

به غداو هه ولێردا دابه ش بكرێت. الیه نه عێراقیه كانیش ئه و پێشنیاره

ره تده كه نه وه و به ده ستوه ردان له كاروباری ناوخۆی عێراقی ده زانن.

وه زیری وزه ی توركیا ته نه ر یه ڵدز، رۆژی هه ین����ی رابردو پێش����نیاریكرد نه وت����ی هه نارده كردن����ی داهات����ی له بانكێك����ی عێ����راق كوردس����تان و حكوم����ی له توركیا دابنرێت، پاش����ان به چاودێری ئه مریكا به ڕێژه ی )%83( به س����ه ر حكومه تی ناوه ندی و )%17( بۆ حكومه ت����ی هه رێم دابه ش بكرێت، كۆتایهێنان به مه به س����تی ئه مریكاش به كێش����ه كانی نێوان هه رێ����م و ناوه ند ن����ه وت و غازدا، پش����تیوانی له بواری له و بۆچون����ه ده كات. پارله مانتارێكی ئه گ����ه ر رایده گه یه نێ����ت گۆڕانی����ش سه قامگیری سیاس����ی هه بێت، پشت به س����تن به پێش����نیاری ده ره كی هیچ

زیانێكی نابێت.پارله مانتاری لیس����تی عێراقیه لیقا پێش����نیاره كانی به تون����دی وه ردی ، له ب����اره ی توركی����ای ئه مری����كا و كۆكردن����ه وه ی داهات����ی هه ن����ارده ی ن����ه وت له ئه مریكاو دابه ش����كردنه وه ی به سه ر به غداو هه ولێردا، ره تكرده وه . به هۆكاری ئه وه ی "ده س����توه ردانێكی ئاشكرایه له كاروباری ناوخۆی عێراق و

پێشێلكردنی سه روه ری عێراقه ".پرس����ی داهات����ی ن����ه وت، یه كێكه نێوان هه ڵپه س����ێراوه كانی له كێش����ه هه ولێرو به غدا، سااڵنێكه ئه م كێشه یه

هه ی����ه و تائێس����تا به هۆی جی����اوازی چاره سه رنه كراوه . هه ردوالوه بیروڕای ئه نجامدانی له كات����ی ناكۆكیه كانیش هه ر گرێبه س����تێكی نه وتی حكومه تی بیانی ، كۆمپانیایه كی له گ����ه ڵ هه رێم یاخود گرێبه س����تی حكومه تی عێراق

له گ����ه ڵ كۆمپانیایه كی بیانی له ناوچه دابڕاوه كانی هه رێمی كوردستان قوڵتر

ده بێته وه .وه ردی ، رایده گه یه نێت پێشنیاره كه ی "شكس����تی له ئه نجام����ی توركی����ا حكومه ت����ی عێراق����ه " و به به ڵگه یه كی ده زانێت له سه ر ئه وه ی عێراق ناتوانێ كێشه ناوخۆییه كانی چاره سه ر بكات، نه وت سامانی دابه شكردنی له وانه ش له نێوان رۆڵه كانی ی����ه ك گه لدا. بۆیه دور خێ����را چاره س����ه ری داواده كات له نه ته وه په رس����تی و ناوچه گ����ه ری بۆ بابه ت����ی دابه ش����كردنی داهاتی نه وت له نێوان ناوه ند و هه رێم بدۆزرێته وه ، بۆ ئه وه ی ببێته "رێگر له به رده م سه رجه م

ده ستوه ردانه نێوده وڵه تیه كاندا".پێش����نیاره كه ی توركیا له كاتێكدایه به وته ی به رپرسانی حكومه تی هه رێم، ب����ۆری هه نارده كردنی نه وتی هه رێمی كوردس����تان ب����ۆ توركی����ا له كۆتایی ئه مساڵدا ته واوده بێت. به ته واوبونیشی حكومه تی هه رێم ده توانێت راسته وخۆ بازاڕه كانی جیهان هه ن����ارده ی نه وت ب����كات. هه روه ها حكومه ت����ی هه رێم بۆ له هه وڵدایه راگه یاندوه ئه وه ش����ی راكێش����انی بۆرییه كی تر به مه به ستی گواس����تنه وه ی غ����ازی سروش����تی بۆ

توركیا.په یوه ندییه كانی لیژن����ه ی ئه ندامی ده ره وه ی پارله مانی عێراق حه س����ه ن عێراق به وه ده كات ئاماژه ش����ویه رد، س����ه روه ری ته واوی خۆی هه یه و رێگه به هی����چ الیه نێك����ی ده ره ك����ی نادات ناوخۆیه وه . كاروباری ده ستوه ربداته دابه ش����كردنی داهاته كان����ی نه وتیش به بابه تێك����ی نیش����تیمانی ناوده بات و له ده سه اڵتی حكومه تی "ئه وه ده ڵێت ناوه ندیدایه و هه مو ده س����توه ردانێكی ده ره كی ره تده كه ینه وه ". داواشده كات حكومه تی ناوه ندو هه رێم به مه به ستی چاره سه ركردنی كێشه كانیان په نابه رنه ب����ه رێكه وتن و لێكگه یش����تن، نه وه كو

پێشنیاری ده ره كی .له هۆكاره كان����ی یه كێ����ك نه وت كێش����ه ی چاره س����ه رنه كردنی له نێوان هه رێم و ناوه ندا نه بونی یاسای ن����ه وت و غ����ازه ، هه رچه ن����ده ماوه ی چه ند س����اڵێكه ئ����ه م قانونه به چه ند داڕش����تنێكی جیاوازه وه ئاماده كراوه و ره وانه ی پارله مان كراوه ، به اڵم به هۆی الیه نه كانه وه نێ����وان رێكنه كه وتن����ی تائێستا په س����ه ند نه كراوه ، پێناچێت له م خوله ی پارله مانیش����دا چاره سه ر بكرێ����ت و ره نگ����ه بكه وێت����ه خول����ی

داهاتو.پارله مانتاری ده وڵه تی قانون محه مه د س����ه یهود، رایده گه یه نێت سروش����تی په یوه ندییه كانی نێوان هه رێم و ناوه ند، قانون����ی نه وت و غاز دیاری ده كات كه "ده بوو پارله مانی عێراق په س����ه ندی بكردایه ". په سه ندكردنی ئه و قانونه ش ده به ستێته وه به بونی ویست و ئیراده ی سیاسیه وه و ده ڵێت "پێموایه له ئێستادا ئه و ویس����ته سیاسیه له ناو پارله ماندا بۆ په س����ه ندكردنی ئه و قانونه نییه ". هه روه ه����ا ئ����ه و قانون����ه به بابه تێكی نیش����تیمانی ناوده بات و به پێویس����تی ده زانێت چاره سه رو ئیراده ی نیشتیمانی بۆ په س����ه ندكردنی و چاره س����ه كردنی هه ڵواس����راوه كانی كێش����ه سه رجه م نێوان حكومه تی هه رێم و ناوه ند به پێی

قانون و ده ستوری عێراقی هه بێت. س����ه یهود، جه خ����ت له وه ده كاته وه ئه گ����ه ر پارله مان نه توانێ����ت قانونی ن����ه وت و غاز په س����ه ند ب����كات، ئه وا چاوه ڕوان ده كرێت هێزه ده ره كیه كان نێوان په یوه ندییه كان����ی سروش����تی حكومه تی فیدراڵی و حكومه تی هه رێم له ب����اره ی قانون����ی نه وت و غ����ازه وه

بسه پێنن. هه ندێ����ك له پارله مانت����اران ب����اس له وه ده ك����ه ن، ن����ه ك به ته نه����ا الیه نه حكومیه كان به ڵكو جه ماوه ریش له دژی پێش����نیاره كه ی توركیا ده وه ستنه وه .

پارله مانت����ار جه م����ال له وباره ی����ه وه له لیس����تی عێراقیه ی س����پی ، به تیخ به ده ستوه ردان توركیا پێشنیاره كه ی ده زانێت و عێراق ناوخۆی له كاروباری ده ڵێت "ئه و پێش����نیاره ب����ه ر له وه ی له الی����ه ن فه رم����ی به ش����ێوه یه كی حكومه ت����ه وه ره ت بكرێته وه ، له الیه ن

جه ماوه ره وه ره تده كرێته وه ".پێچه وان����ه ی بۆچون����ه پارله مانتاره عه ره به كان، پارله مانتارێكی فراكسیۆنی گ����ۆڕان هێما بۆ ئ����ه وه ده كات ئه گه ر رێكه وتن له نێ����وان حكومه تی ناوه ندو هه رێ����م هه بێت، ئه وا پێش����نیاره كه ی

توركیا هیچ زیانێكی نابێت.گۆڕان و فراكس����یۆنی پارله مانتاری س����ه رۆكی لیژنه ی هه رێم و پارێزگاكان د.محه م����ه د كیانی ، ده ڵێ����ت "ئه گه ر سه قامگیری سیاس����ی هه بێت، پشت به س����تن به پێش����نیاری ده ره كی هیچ زیانێك����ی نابێ����ت". جێبه جێكردن����ی په یوه ست توركیاش پێش����نیاره كه ی ده كات����ه وه ب����ه رازیبون����ی ه����ه ردو حكومه ت����ی هه رێم و ناوه ن����د و ده ڵێت "ئه گه ر ه����ه ردوال رێكه وتنیان هه بێت، كۆكردنه وه ی داهاته كان و دابه شكردنی له نێ����وان به غ����داو هه ولێ����ردا به پێی ده س����توری عێ����راق، هی����چ زیانێكی توركیاش پێش����نیاره كه ی نابێ����ت". ناوخۆییه كان و ملمالنێ به ده ره نجامی هه وڵێك بۆ باشكردنی په یوه ندییه كانی

نێوان هه رێم و ناوه ند ناوده بات.تێڕوانین����ی بۆچ����ون و س����ه رباری لیس����ته پارله مانتاران����ی جی����اوازی به اڵم عێراق، پارله مانی جیاوازه كانی پارله مانتاره كه ی ده وڵه تی قانون باس له وه ده كات ئه گه ر ویستێكی نیشتیمانی راسته قینه له نێوان به غداو هه ولێردا بۆ چاره سه ری پرسی نه وت و غاز نه بێت، ئه وا پێش����نیاره كه ی توركیا و ئه مریكا ناتوانێت چاره سه ری كێشه كانی نێوان

هه رێم و ناوه ند بكات.

ئا: بارام سوبحی

به هۆی گۆڕینی شێوازی هه ڵبژاردنه وه ، زۆرێك له الیه نه

سیاسیه كانی عێراق به مه به ستی به ده ستهێنانی كورسی زیاتر

له پارله مانی داهاتودا، كۆتایی به هاوپه یمانێتیه كه یان ده هێنن و رایده گه یه نن له دوای ته واوبونی

هه ڵبژاردن هاوپه یمانی نوێ دروستده كه نه وه . پارله مانتارێكی

كوردیش پێكهێنانی لیستی سه ربه خۆ به بابه تێكی ناوخۆیی حیزبه كان

ناوده بات.

له هه ڵبژاردن���ی پێش���وی پارله مانی عێراقدا شێوازی سانت لیگۆ په یڕه وكرا، ئه و شێوازه ش سودی زۆری به الیه نه بۆیه زۆرینه ی گه وره كان ده گه یان���د، الیه نه شیعه كان به لیستی هاوپه یمانی به هاوپه یمانی سوننه كان نیشتیمانی و عێراقیه و كوردیش به لیستی هاوپه یمانی كوردستان به ش���داری هه ڵبژاردنه كانی ك���رد، ب���ه اڵم له هه ڵبژاردن���ی خولی داهاتوی پارله ماندا ك���ه بڕیاروایه له )2014/4/30( ئه نجام بدرێت، شێوازی هۆندنت په یڕه و ده كرێت كه س���ودی ب���ۆ الیه ن���ه بچوك���ه كان ده بێت، به و هۆیه وه الیه نه كان به لیستی سه ربه خۆ

به شداری ده كه ن.قان���ون ده وڵه ت���ی پارله مانت���اری ئیحس���ان ع���ه وادی ، رایده گه یه نێ���ت الیه نه كان���ی هه ڵب���ژاردن ش���ێوازی ناچاركردوه به لیس���تی جیا به شداری هه ڵبژاردنه كان بك���ه ن "به اڵم ئه وه ش رێگرنی���ه له وه ی ل���ه دوای هه ڵبژاردن

هاوپه یمانی بكرێت".به بڕوای پارله مانتاران، شێوازی نوێی

گۆڕانكاری ه���ۆی ده بێته هه ڵبژاردن له نه خش���ه ی سیاس���ی و حكومه ت���ی داهات���وی عێراقدا، هه روه ه���ا ده بێته هۆی ده ركه وتن���ی چه ند الیه نی نوێ ، ئه مه جگه له وه ی هه ر الیه نه و سه نگ و قورس���ایی و قه باره ی جه ماوه ری خۆی

بۆ ده رده كه وێت.مه وات���ن كوتل���ه ی پارله مانت���اری جه خ���ت عه بت���ان، عه بدلحس���ێن له وه ده كاته وه ب���ۆ هه ڵبژاردنی خولی نوێی پارله م���ان هه ریه كه له ده وڵه تی قان���ون، ره وت���ی س���ه دری ، كوتله ی مه واتن، پێكهاته كانی ناو هاوپه یمانی عێراقیه به لیستی سه ربه خۆ به شداری هۆكاره كه شی ده كه ن، هه ڵبژاردنه كان ده گێڕێت���ه وه بۆ یاس���ای هه ڵبژاردن لیس���ته له به رژه وه ن���دی "چونك���ه

گه وره كان نییه ".له سه ره تای ئه م خوله ی پارله ماندا، )91( خاوه نی عێراقی���ه هاوپه یمانی كورس���ی بو، ب���ه اڵم له م���اوه ی چوار ساڵی رابردودا ئه م هاوپه یمانیه به سه ر لیسته كانی عێراقیه ی سپی ، عێراقیه ی ئازاد، وه ته نیون، موته حیدون، به ره ی دیالۆگی نیشتیمانی ، ره وتی نوێبونه وه دابه شبو. پارله مانتارێكی ئه و لیسته ش هۆكاره ك���ه ی ب���ۆ ناكۆك���ی ناوخۆیی

ده گێڕێته وه .عێراقی���ه لیس���تی پارله مانت���اری ده ل���ی ، س���الم ویف���اق له پارت���ی به ش���ێك داهاتو پێیوایه هه ڵبژاردنی له نه خشه ی سیاسی عێراق ده گۆڕێت، چونكه "قانونی هه ڵبژاردن پشتیوانی لیس���ته بچوكه كان���ه ". هه روه ها بونی ناكۆكی له ن���او هاوپه یمانی عێراقیه دا ناشارێته وه و ئاشكرای ده كات جیاوازی ناو هاوپه یمانی بیروڕای پێكهاته كانی عێراقی���ه بوه ت���ه هۆی دروس���تبونی دابڕان له نێوانیاندا. راش���یده گه یه نێت

ب���ۆ هه ڵبژاردنی داهات���و پارته كه یان به لیس���تێكی س���ه ربه خۆ به ش���داری ده كات و ده ڵێت "ل���ه دوای هه ڵبژاردن هاوپه یمانی س���تراتیژی چاره نوسساز دروس���تده بێ ، كه ش���ێوه ی حكومه ت

ده گۆڕێ ".ئه نجومه نی بااڵی ئیس���المی عێراق، یه كێك���ه له هێ���زه دیاره كانی س���ه ر گۆڕه پانی سیاسی عێراق، ئه م حیزبه به ناوی لیس���تی "مه وات���ن: هاواڵتی " پێش���وی هه ڵبژاردن���ی به ش���داری ك���رد، پارله مانتارانی ئه و لیس���ته ش رایده گه یه ن���ن تائێس���تا دوا بڕی���اری چۆنێتی ش���ێوازو له س���ه ر خۆی���ان به ش���داریكردنیان له هه ڵبژاردنه كان���دا ن���ه داوه ، له هه مانكاتیش���دا ئاماده یی خۆیان ب���ۆ هاوپه یمانی له گه ڵ الیه نه

جیاوازه كاندا راده گه یه نن.مه وات���ن كوتل���ه ی پارله مانت���اری عه لی ش���بر، باس له وه ده كات به هۆی له هه ڵبژاردنی هه ڵبژاردنه وه ، شێوازی پێشودا ده نگیان زۆر بوه و كورسییان كه م هێن���اوه ، س���ه باره ت به چۆنێتی له هه ڵبژاردن���ی به ش���داریكردنیان داهاتودا، ده ڵێ "به شداریكردنمان به جیا یان له چوارچێ���وه ی هاوپه یمانێتیه كدا دوا لێكۆڵینه وه دایه و له ژێر تائێس���تا بڕیارم���ان ن���ه داوه ". هه روه ها عه زیز عگێل���ی ، ك���ه پارله مانتارێكی دیكه ی ئاماده ن رایده گه یه نێت لیسته یه ، ئه و هاوپه یمانی له گه ڵ هه موالیه كدا بكه ن "به كوردو سوننه ش���ه وه ، ئیدی پێش هه ڵبژاردن ب���ێ یان دوای هه ڵبژاردن، چونكه ئه وه ی ب���ه الی ئێمه وه گرنگه به دیهێنان���ی واڵت و به رژه وه ن���دی

خواسته كانی هاواڵتیانه ". ره وتی س���ه در كه له الیه ن موقته دا ده كرێ���ت، رێبه رایه ت���ی س���ه دره وه به ش���داری ئه ح���رار لیس���تی ب���ه

هه ڵبژاردنه كان���ی كردو چل كورس���ی پارله مانی به ده ستهێنا، بۆ هه ڵبژاردنی داهات���و وای به ب���اش ده زان���ن ه���ه ر به شداری سه ربه خۆ به لیستی الیه نه و

هه ڵبژاردنه كان بكات.پارله مانتاری كوتله ی ئه حرار محه مه د ره زا خه فاج���ی ، به باش���ی ده زانێ���ت هه ریه ك���ه ل���ه كوتله كان���ی ئه حرارو مه وات���ن و ده وڵه تی قانون به لیس���تی سه ربه خۆ به شداری بكه ن "بۆ ئه وه ی نوێنه رایه تی راس���ته قینه ی جه ماوه ری خۆیان له پارله مان���دا بكه ن، هه روه ها زۆرترین كورسی ده سته به ربكه ن و دوای ده ركه وتن���ی ئه نجامه كانی هه ڵبژاردن هه روه ها بكه ن". هاوپه یمانێتی ئینجا حس���ێن كازمی پارله مانت���اری هه مان لیست، ئاماژه به وه ده كات له هه ڵبژاردنی داهاتودا به لیستی سه ربه خۆ به شداری

هه ڵبژاردن ده كه ن.ئه وه ی تائێستا له الیه ن كوردییه كان ده خوێنرێت���ه وه ئه وه یه ه���ه ر الیه نه و ئاره زو ده كات به لیس���تی س���ه ربه خۆ به شداری هه ڵبژاردن بكات، هه رچه نده هه ندێك ده نگیش هه ن داوای پێكهێنانی هاوپه یمانێتی ده كه ن. پارله مانتارێكی كوردی���ش رایده گه یه نێ���ت پێكهێنانی به بارودۆخی پێویس���تی هاوپه یمانێی

سیاسی تایبه ت هه یه .پارله مانتاری هاوپه یمانی كوردستانی )پارتی ( قاس���م محه م���ه د، دابه زینی س���ه ربه خۆ به لیس���تی الیه ن���ه كان پارت���ه كان ناوخۆی���ی به بابه تێك���ی "هاوپه یمانیكردن ده ڵێ���ت ناوده بات و روداوی سیاسی و بارودۆخی ئه نجامی تایبه ت���ه ، به ب���ێ بون���ی ئ���ه و دۆخ و گۆڕانكارییان���ه ئ���ه و هاوپه یمانێتیانه ئه نجامدان���ی ده رب���اره ی نابێ���ت". هاوپه یمانی له دوای هه ڵبژاردنه كانیش، وتی "ئه نجام���ی هه ڵبژاردنه كان بڕیار

له ش���ێوه ی هاوپه یمانی���ه كان له دوای هه ڵبژاردن ده دات".

سه ركرده كان و فه یسبوك

له ناو س���ه ركرده سیاسیه كانی عێراقدا بااڵی ئه نجومه نی سه رۆكی له فه یسبوك، ئیس���المی عێراق عه ممار حه كیم زۆرترین هه رێمی س���ه رۆكی هه ی���ه ، ه���ه واداری كوردس���تانیش زۆربه ی بۆچ���ون و بیروڕا فه یس���بوكه وه له ڕێگه ی سیاس���یه كانی

باڵوده كاته وه . میدیاكانی به دواداچون���ی به گوێ���ره ی عێراق، سه رۆكی لیس���تی عێراقیه ئه یاد عه الوی ، یه كێكه له و س���ه ركردانه ی زۆر بایه خ به به كارهێنانی فه یس���بوك ده دات و په یجه ك���ه ی )164.937( الیكی هه یه . ناوبراو كاتێك پرسیاری بێزاركه ریشی لێ ده كرێت وه اڵم ده دات���ه وه ، هه روه ها زۆر بایه خ به هه واڵی وه رزشی به تایبه تی تیمی عێراق ده دات و له كات���ی بردنه وه ی تیمی عێراقدا به زویی پیرۆزبایی خۆی ده نوسێت. زۆرێك له سه رنج و ره خنه كانیشی له باره ی دامه زراوه كانی پارله م���ان و حكوم���ه ت و دیك���ه وه ه���ه ر له ڕێگه ی فه یس���بوكه وه

باڵوده كاته وه .كوردس���تان هه رێم���ی س���ه رۆكی مه س���عود بارزان���ی ، یه كێك���ی دیكه ی���ه له و س���ه ركردانه ی فه یس���بوكی كردۆته كه ناڵێ���ك ب���ۆ باڵوكردن���ه وه ی بۆچون و به یاننامه كانی . به جۆرێك زۆرجار بۆچونی له باره ی روداوه كانی كوردس���تان و خۆی عێراقه وه له فه یس���بوكه وه باڵوده كاته وه ، زۆرینه ی بۆچونه كانی به كوردی و عه ره بی و ئینگلی���زی باڵوده كاته وه . جگه له بۆچونه سیاس���یه كانی ، بارزانی تائێستا چه ندین وێنه ی سه رده می پێشمه رگایه تی و الوێتی

خۆی له په یجه كه یدا باڵوكردۆته وه .یه كێك���ی دیك���ه ل���ه و س���ه ركردانه ی فه یسبوكی كردۆته پێگه یه ك بۆ گه یاندنی وێنه كان���ی ، باڵوكردن���ه وه ی بۆچ���ون و ئیس���المی بااڵی ئه نجومه نی س���ه رۆكی عێراق عه ممار حه كیمه و تائێس���تا زیاتر له یه ك ملیۆن ك���ه س الیكی په یجه كه یان كردوه ، له ڕوی ژماره ی ئه و كه سانه ش���ی په یجه كه یان الی���ك كردوه پله ی یه كه می له نێو ریزبه ندی س���ه ركرده سیاسیه كانی

عێراقدا هه یه .له ڕێگه ی په یجه كه یه وه ، عه ممار حه كیم له باره ی سیاس���یه كانی بی���روڕا جگه له ناوچه كه وه ، چه ندین عێراق و روداوه كانی وتارو ئام���ۆژگاری ئاین���ی باڵوكردۆته وه به مه به ستی هاندانی هه وادارو الیه نگره كانی بۆ عیباده ت و پاڕانه وه ، هه روه ها س���ه دان وێنه ی جیاوای له كۆڕو بۆنه جیاوازه كاندا

باڵوكردۆته وه .جێگ���ری پێش���وی س���ه رۆك كۆماری عێ���راق و س���ه ركرده له ئه نجومه نی بااڵی ئیس���المی د.ع���ادل عه بدولمه هدی ، كه م رۆژ هه ی���ه وتارێكی خۆی له فه یس���بوك تائێس���تا په یجه ك���ه ی باڵونه كات���ه وه ، )137.466( الیك���ی هه ی���ه . ناوبراو كه دكتۆرای له ئابوریدا هه یه ، كاتێك له باره ی پرس���ه جیاوازه كانه وه پرسیاری ئاراسته ده ك���ه ن، زۆرجار وه اڵم���ی هه واداره كانی

ده داته وه ،.راوێژكاری راگه یاندنی سه رۆك وه زیرانی عێ���راق عه ل���ی موس���ه وی ، الپه ڕه یه كی تایب���ه ت به خۆی هه ی���ه و كه مت���ر له ده هه زار الی���ك كراوه ، ناوبراو له ڕێگه ی ئه م فه رمیه كانی سه رۆك بۆچونه الپه ڕه یه وه وه زیران و چاالكی���ه حكومیه كانی مالیكی باڵوده كاته وه . زۆرجار بۆچون و دیداره كانی مالیك���ی به ر له باڵوبون���ه وه ی له كه ناڵ و عێراقه وه ، حكومه ت���ی فه رم���ی پێگه ی

له په یجه كه ی موسه وی باڵوده كرێته وه .ئه وه له كاتێكدایه ، س���ه رۆك وه زیرانی عێ���راق به فه رم���ی رایگه یان���دوه هی���چ له كاتێكدا نییه ، له فه یس���بوك په یجێكی له تۆڕی كۆمه اڵیه تی فه یس���بوك نۆ په یج به ناوی مالیكی و الیه نگره كانی هه یه و یه ك

په یجیش به ناوی نه یارانی مالیكی .س���ه رۆكی پارله مانی عێراق ئوس���امه كردبو تایب���ه ت په یجه كه ی نوجه یف���ی ، چاالكیه كانی ، ه���ه واڵ و به باڵوكردنه وه ی ب���ه اڵم له ئێس���تادا ته نها ئه وه ن���ده ی لێ

نوسراوه "ئه م په یجه كارا نییه ".س���ه رۆكی كوتله ی مه واتن له پارله مانی عێراق باقر جه ب���ر زوبه یدی ، په یجه كه ی زیاتر له حه فتا هه زار الیكی هه یه ، چیرۆك و س���ه ربورده ی سیاس���ی خ���ۆی به چه ند ئه ڵقه یه ك تیادا باڵوكردۆته وه و بایه خێكی زۆر به فه یسبوك ده دات، هه روه ها بۆچونی سیاسی خۆی له باره ی روداوه كانی عێراق و

ناوچه كه وه باڵوده كاته وه .

7 )403( سێشه ممه 2013/11/19 عێراق

پرۆفایل

الیه نه عێراقیه كان پێشنیاری توركیا بۆ دابه شكردنی داهاتی نه وت ره تده كه نه وه

شێوازی هه ڵبژاردن، هاوپه یمانی نێوان لیسته كان هه ڵده وه شێنێته وه

شێوازی نوێی هه ڵبژاردن ده بێته هۆی گۆڕانكاری

له نه خشه ی سیاسی و حكومه تی داهاتوی عێراقدا، هه روه ها ده بێته هۆی ده ركه وتنی

چه ند الیه نی نوێ ، ئه مه

جگه له وه ی هه ر الیه نه و سه نگ و

قورسایی و قه باره ی جه ماوه ری خۆی بۆ ده رده كه وێت

پرسی داهاتی نه وت، یه كێكه

له كێشه هه ڵپه سێراوه كانی

نێوان هه ولێرو به غدا، سااڵنێكه

ئه م كێشه یه هه یه و تائێستا

به هۆی جیاوازی بیروڕای هه ردوالوه

چاره سه رنه كراوه

ئابوری(403( سێشه ممه 2013/11/19 8ئه‌م‌الپه‌ڕه‌یه‌‌به‌‌سپۆنسه‌ری‌گروپی‌کۆمپانیاکانی‌قه‌یوان‌چاپ‌و‌باڵوده‌کرێته‌وه‌

ئا: ئاسۆ سه راوی

به شێك له هاواڵتیان گومانیان له و برنجه هه یه كه ده گاته كوردستان و پێیانوایه به شێكی ده ستكرده و بازرگانێكی ئه و بواره ش ره تیده كاته وه ، ئه و برنجه ی

دێته كوردستان ده ستكردبێت، پسپۆرێكی بواری خۆراكیش ئاشكرای

ده كات، برنجی ده ستكرد 20ساڵ له مه وبه ر له الیه ن داهێنه رێكی یابانیه وه

به رهه مهاتوه "ئێستا ئامێره كه ی له زۆربه ی واڵتاندا بونی هه یه و ده كرێت

بهێنرێته كوردستانیش".

باڵوبونه وه ی دیمه نێكی ڤیدیۆیی گومانه كان زیاتر ده كات

له ئێس���تادا بازاڕه كان���ی هه رێ���م پڕه له جۆره ه���ا برنجی بیانی ، ماوه یه كیش���ه له ناو به ش���ێك له خه ڵكیدا ده نگۆی ئه وه باڵوه كه به شێك له و برنجه ی دێته هه رێم چه ڵتوك نییه ، به ڵكو برنجی ده س���تكرد )س���ه ناعی (ه ، ئ���ه م بۆچون���ه ش زیاتر له وه وه س���ه رچاوه ی گرتوه كه له چه ند پێگه یه كی ئه لیكترۆنی دیمه نێكی ڤیدیۆی پیشانده درێت ئه وه تێیدا باڵوكراوه ته وه ك���ه به ئامێرێك برنج دروس���ت ده كرێت، له هه رێمیش���دا هه ندێك له هاواڵتیان ئه و دیمه ن���ه ڤیدیۆیه یان بینی���وه و ئه مه ش دروستكردوه ، هه ندێكیان له الی گومانی له ئێستاشدا پرسیاری زۆرینه ی هاواڵتیان ئه وه ی���ه ئایا ئ���ه و برنجه ده س���تكرده

گه یشتۆته كوردستان یان نا؟

له به رهه م كشتوكاله به كارنه هێنراوه كان دروست ده كرێت

ش���یكردنه وه و ب���واری پس���پۆری كۆنتڕۆڵی جۆریی خۆراك د.دارا محه مه د جه میل كه مامۆس���تای فاكڵتی زانسته كش���توكاڵیه كانی به شی زانستی خۆراكه له زانكۆی سلێمانی ، ئه وه ئاشكرا ده كات كه برنجی ده س���تكرد له ساڵی 1993 بۆ داهێنه رێكی ده س���تی له سه ر یه كه مجار یابانی به رهه مهاتوه ، ناوبراو باس له وه ش ده كات ك���ه به رهه مهێنانی ئ���ه و برنجه له روی نرخه وه هه رزان ده كه وێت، چونكه ئه و مادانه ی لێ���ی به رهه مدێت هه رزانه و ب���ه زۆری بریتیه له "پاش���ماوه ی به رهه م وه ك به كارنه هێنراوه كان���ی كش���توكاڵه

ئا: شاهۆ ئه حمه د

دڕاوی و كه میی ورده ی پاره له ناو بازاڕه كانی هه رێمدا كێشه ی زۆری بۆ هاواڵتیان دروستكردوه و شاره زایه كی بانكیش ده ڵێت "ئه گه ر ئه و كێشه یه زو چاره سه ر نه كرێت، ئه وا داهاتی خه ڵكی كوردستان كه مده بێته وه ".

یه كێك له و هاواڵتیانه ی كه رۆژانه به ته كس���ی هاتوچۆ ده كات و زۆرجار كه میی ورده ی پاره ده بێته كێش���ه ب���ۆی محه مه د عوم���ه ری ته مه ن 24 س���اڵه ، ئه و كه دانیش���توی شاری كۆیه یه جه خ���ت له وه ده كاته وه ، كه به هۆی كه می���ی ورده یاخود دڕاویی پاره زۆرجار كێشه ی بۆ دروست بوه ، به تاییبه ت وه ك خۆی وتی كێشه كه ل���ه الی ش���ۆفێرانی ته كس���ی زۆره "به شێك له شۆفێرانی ته كسی زۆرجار باق���ی و ورده ی���ان پێ نی���ه ، ئه گه ر ئه وه به كه ڵكی دڕاوه و پێش���یانبێت به كاربهێنرێته وه ، تر جارێكی نایه ت ئه م كێش���ه یه ئه وه نده ی بیس���تومه بونی كوردس���تاندا ش���وێنی له زۆر هه یه ". ئه و هاواڵتیه باسی له وه شكرد كه كه میی پاره ی ورده ، ته نها له الی ش���ۆفێرانی ته كس���ی نیی���ه ، به ڵكو

"زۆرێ���ك له فرۆش���یارانی تریش ئه و گرفته یان هه یه ".

س���ه باره ت به گرفتی پاره ی دڕاو، ش���اره زایه كی بانكیی ئام���اژه به وه ده كات، كه ده بێت )بانكی مه ركه زی ( زو ئ���ه و پاره دڕاوان���ه له بازاڕه كانی هه رێمدا بكش���ێنێته وه بۆ بانكه كان و له وێوه جارێكی تر ورده چاپ بكات و "ئه گه ر چونكه بازاڕه كان، بیخاته وه ئ���ه و كێش���ه یه چاره س���ه رنه كرێت، ئ���ه وا داهات���ی خه ڵكی كوردس���تان ئابوریناس���ێكیش كه مده بێت���ه وه ". له باره ی كه مبون���ه وه ی ورده ی پاره له بازاڕه كان���دا ده ڵێت "ئه گه ر یه كه ی بچ���وك نه مێنێت، ئ���ه وا جموجۆڵی

بازاڕه كان كه مده بێته وه ".بانكیی ، محه مه د كه ریم، شاره زای س���ه باره ت به دڕاویی پ���اره و كه میی ورده ، ئه وه ی بۆ ئاوێنه رونكرده وه ، كاتێ���ك به ه���ای دراو داده به زێ���ت، به هۆی���ه وه خس���تنه ڕوی پ���اره زۆر ئه و به تایبه تی "له واڵتان���دا ده بێت، پارانه ی زۆر له ناو خه ڵكی به كاردێن و ئاڵوگۆڕ ده كرێن به هاكه یان له ده ست ده ده ن به هۆی ئ���ه وه ی دڕاون و زۆر ئه و ئه وه یه كێش���ه كه به كارهاتون، ماده یه ی لێیدروست ده كرێت به رگه ی

ئه و ئاڵوگۆڕه زۆره ناگرێت".

ناوب���راو ئاماژه ب���ه وه ش ده كات، له هه مو ئ���ه و حاڵه تاندا كه له هه مو دنی���اش وایه بانك���ی مه ركه زی ئه و به رپرس���یاریه تیه ده گرێته ئه س���تۆ، ئ���ه وه ش به ش���ێوه یه كی ب���ه رده وام ده بێت ئه و پاره دڕاوانه بگه ڕێنه وه بۆ بانك و خه رج بكرێن، چونكه "به های یاس���اكه یه تی ، بۆیه له نرخ���ی دراو پێویسته بانكی مه ركه زی هه مو ئه و گه ڕانه وه ی دوای كۆبكاته وه و پارانه بۆ بانك بیانس���وتێنێ تا جارێكی تر

نه گه ڕێنه وه بۆ ناو بازاڕه كان".هه روه ها ئابوریناس ئه میر ئه حمه د س���ه باره ت به كاریگه ریه ئابوریه كانی ئه و گرفته له س���ه ر ب���ازاڕ ئاماژه ی به وه دا، ئه گه ر یه كه ی بچوك له بازاڕدا نه مێنێ���ت یاخود توش���ی په رتبون ب���و ئ���ه وا وه ك ئه و وت���ی "به ڵگه ی ئه وه یه خواس���تی به كاربه ر له س���ه ر شتومه كه كان كه مده بێته وه ، هه روه ها ده بێته هۆی كه مبونه وه ی جموجۆڵی ب���ازاڕه كان". ناوب���راو به پێویس���تی ده زانێ���ت بانكه كان���ی هه رێم كاتێك ئه و پ���اره دڕاوانه یان ده گه ڕێته وه ال ده س���تی به سه ردا بگرن و جارێكی تر یه كه ی نوێ بخه نه بازاڕه وه ، ئه مه ش وه ك ئ���ه و ده ڵێت "تا به هیچ جۆرێك هاواڵتیان زه ره رمه ند نه بن، له الیه كی

تره وه بۆ ئه وه ی خواس���تی به كاربه ر زیاد بێت، پێویس���ته یه كه ی بچوك بێت، له بازاڕه كانی كوردس���تان زۆر ئ���ه وه ش ته نیا به پالن���ی حكومه ت

ده كرێت". به بڕوای ش���اره زاكه ی بواری بانك، محه م���ه د كه ریم، له هه ر واڵتێك پاره به كه ڵك���ی ئاڵوگ���ۆڕ نه ی���ه ت، ئه وا پێویس���ته له س���ه ر حكوم���ه ت ئه و پاره ی���ه ی بۆ بگۆڕێت "ب���ه اڵم ئه وه له هه رێم���دا جێبه جێ ناكرێت، ئه گه ر ئه م بابه ته هه ر ئاوا پشتگوێبخرێت، ئ���ه وا ورده ورده له داهات���ی خه ڵكی

كوردستان كه م ده كات".هه ر له و باره یه وه بریكاری وه زاره تی دارایی عێ���راق فازڵ نه بی به ئاوێنه ی راگه یاند ئه و كێش���ه یه له ناوچه كانی ت���ری عێراقدا بونی نی���ه و ئه و وتی "له ناوچه كان���ی ت���ری عێ���راق ورده به هاكه ی له به رئ���ه وه ی به اڵم زۆره ، كه مه گرینگ���ی پێنادرێت و به كه میی

مامه ڵه ی پێوه ده كرێت".بریكاری وه زاره ت���ی دارایی عێراق به هه مانشێوه ی خس���ته ڕو ئه وه شی عێراق له هه رێمی كوردستانیش ورده زۆره ، به اڵم "له به رئه وه ی ئیعتیباری بۆ دانانرێت كێش���ه ی دروستكردوه و

كه متر له بازاڕه كاندا به كاردێت".

ئه‌و‌برنجه‌ی‌‌دێته‌‌‌كوردستانه‌وه‌‌،‌ده‌ستكرده‌‌یان‌سروشتی‌؟گومان‌له‌و‌برنجه‌‌هه‌یه‌‌كه‌‌هاورده‌ی‌‌هه‌رێم‌ده‌كرێت

دڕاویی‌‌و‌كه‌می‌‌ورده‌ی‌‌پاره‌‌كێشه‌‌بۆ‌هاواڵتیان‌دروست‌ده‌كات"ئه‌گه‌ر‌ئه‌و‌كێشه‌یه‌‌چاره‌سه‌ر‌نه‌كرێت‌داهاتی‌‌خه‌ڵكی‌‌كه‌مده‌بێته‌وه‌"‌

له تایله ند ئامێری دروستكرنی برنج زۆره و به شێكی

زۆری برنجی به شه خۆراكی مانگانه ش هه ر

له و واڵته وه دێت بۆ عێراق

برنج دروست ده كرێت به جۆره ها تام، وه ك به تامی

قارچك، یان به تامی به هارات

یاخود به هه ر تامێكی تر كه

خواستی له سه ربێت

هه مو هه رێم، مانگانه هێنده ی

هه فته یه كی شاری تاران برنجی تێیدا ناخورێ، چونکه سێ کۆمپانیای گه وره ی هیندی برنجی بۆ ده به ن

برنجی ده ستكرد

له پاشماوه ی به رهه مه

كشتوكاڵیه به كارنه هێنراوه كان

دروست ده كرێت

پوش و په اڵشی گه نمی هاڕڕاو ئه و گه نمه ی به كارنایه ت، برنجی شكاو، گه نمه شامی ، هه م���و ئه وان���ه تێكه ڵ ده كرێ���ن و دوای ش���ێالنیان له رێگای ئامێرێكه وه ده كرێنه برن���ج". وه ك ئ���ه و رونیده كات���ه وه له و كات���ه وه ی ئه و رێگای���ه دۆزراوه ته وه بۆ به رهه مێنانی برن���ج، چه ندین گۆڕانكاری له به رهمهێنانی برنجی ده ستكرددا كراوه "برنجی ده س���تكرد ده كرێت به خواستی گۆڕانكاری دروس���تبكرێت و كه س���ه كان له تامه كه یدا بكرێ���ت به نمونه برنج هه یه به تام���ی قارچك، ی���ان به تامی به هارات

یاخود به هه ر تامێكی ت���ر كه داواكاری له سه ربێت دروست ده كرێت".

پێویسته كۆنتڕۆڵی جۆریی خۆراك به دواداچون بكات

ئه و شاره زایه ی بواری خۆراك ئه وه شی خس���ته ڕو كه ئامێ���ری دروس���تكردنی برنجی ده ستكرد له زۆربه ی واڵتان هه یه به تایب���ه ت "له تایله ن���د ئامێره كه زۆره و به ش���ێكی زۆری برنجی به ش���ه خۆراكی مانگان���ه ش ه���ه ر له و واڵت���ه وه دێت بۆ عێراق". س���ه باره ت ب���ه وه ش داخۆ ئه و

برنجه ی دێته كوردس���تان ده س���تكرده یان سروشتی ، ئه و وتی "له وه دڵنیانین، ب���ه اڵم ئ���ه وه ئیش���ی ده زگای كوالیتی كۆنترۆڵه به دواداچون له وباره یه وه بكات، ئێمه ش وه ك الیه نێكی زانستی ده توانین پش���كنینیان بۆ بكه ین داخۆ هه مو ئه و برنجه ی دێت سروشتیه یان ده ستكرد". د. به ب���ڕوای ته ندروستیش���ه وه له روی كێش���ه یه كی ده س���تكرد برنجی داران، نییه ، به اڵم گرفته ك���ه له وه دایه كه فێڵ ده س���تكردیان برنجی بكرێت، له خه ڵك

به برنجی سروشتی پێبفرۆشرێ .

له كام واڵتانه وه برنج هاورده ی هه رێم ده كرێت؟

به پێ���ی وته ی بازرگانێك���ی ئه و بواره له زۆرب���ه ی واڵتان���ی وه ك هیندس���تان، ئۆرگوای ، مالیزیا، تایله ند، پاكس���تان، میس���ڕ، چه ند واڵتێكی تری���ش برنج بۆ هه رێمی كوردس���تان ه���اورده ده كرێت، به اڵم ئه و بازرگانه له و بڕوایه دا نییه ئه و برنجه ی دێت بۆ كوردس���تان ده ستكرد بێ���ت. زرنگ حه مه عه لی كه بازرگانێكی هێنان���ی برنج���ه له ش���اری س���لێمانی ، نمون���ه به كاره كه ی خۆی ده هێنێته وه كه

له هیندس���تانه وه برنج ه���اورده ده كات، زرن���گ ئ���ه وه ده خات���ه ڕو ك���ه خودی خۆی س���ه ردانی كێڵگ���ه به رفراوانه كانی برنج���ی له واڵتی هیندس���تان كردوه وتی له و برنج به رهه مهێنان���ی "كێڵگه كان���ی واڵت���ه دا زۆر به رفراوانه ، كێڵگه یان هه یه درێ���ژی و پانیه كه ی ده گات���ه نزیكه ی 7 كلیۆمه تر، بۆیه هه رگیز له و بڕوایه دا نیم ئه و برنجه ی دێت بۆ كوردستان سروشتی نه بێت، من له كاره كه ی خۆمه وه ده ڕوانم، 100% له سروش���تی برنجه ك���ه دڵنی���ام، چونكه خ���ۆم چومه ته ن���او كێڵگه كانی به رهه مهێنانی ئ���ه و برنجه ی ده یهێنم بۆ

كوردستان".

مانگانه نزیكه ی 10هه زار ته ن برنج له هیندستانه و دێت

به پێی زانیاریه كانی ئه و بازرگانه هه مو له هیندس���تانه وه مانگانه برنج���ه ی ئه و ده گاته كوردستان نزیكه ی 10هه زار ته ن ده بێ���ت، ئه مه ش ب���ه راورد به واڵتانی تر هه ر زۆر كه مه ، وه ك ئه و وتی "له شارێكی وه ك تاران س���ێ كۆمپانیای گه وره هه ن كه برنجی هیندی بۆ ئه و ش���اره ده به ن، مانگانه هه ریه كه یان زیاتر له 20هه زار ته ن ده به ن، بۆیه ده كرێت بڵێین هه مو هه رێمی كوردس���تان مانگانه هێنده ی هه فته یه كی

شاری تاران برنجی تێدا ناخورێ ". نرخی برنج به به رده وام به رز ده بێته وه

ئ���ه وه ی تێبینی ده كرێ���ت نرخی ئه و برنج���ه ی دێت ب���ۆ هه رێم س���اڵ له دوای ساڵ به ره و به رزبونه وه ده چێت، ئه مه ش وه ك زرن���گ ئاماژه ی پێده كات بۆ زۆریی خواس���ت ده گه ڕێت���ه وه "ئێس���تا برنجی هیندی به شێكی زۆری بۆ واڵتانی ئه وروپا

ده چێت".ه���ه ر به پێ���ی وته كانی ئ���ه و بازرگانه س���اڵێك له مه وبه ر نرخی ته نێك برنجی هیندی 800$ بوه ، مانگێك پێش ئێستاش ته نی گه یشتۆته 1100$ له ئێستاشدا نرخی ته نێكی 1500$. ئه و وتی "س���اڵی رابردو نرخی ته نێك برنج ت���ا1600$ به رزبۆوه ، به اڵم له ئێس���تادا 1500$، بۆیه پێشبینی ده رچونی دوای ئه مس���اڵیش ده كرێ���ت به رهه م���ی ت���ازه ی برنج نرخ���ی دوباره گشتی به ش���ێوه یه كی به اڵم بشكێته وه ، س���اڵ له دوای س���اڵ نرخی برن���ج به رز

ده بێته وه ".

ئه و ماده یه ی پاره ی عێراقی لێدروستكراوه ،

به رگه ی ئه و ئاڵوگۆڕه زۆره

ناگرێت

بۆ ئه وه ی خواستی به كاربه ر

زیاد بێت، پێویسته یه كه ی بچوك

له بازاڕه كاندا زۆر بكرێت

9 (403( سێشه ممه 2013/11/19 لۆکاڵ

ئا: ئاسۆ سه راوی

"په رله مانتار به فیكه و ته پڵلێدان و ده به هاویشتن تاقیناكرێته وه ، چونكه

حه سانه ی هه یه و نه ك ده ستگیر ناكرێت، به ڵكو هه ندێجار پێشی

ده بێت به پاڵه وان، پاره ئه و شته یه كه هه مو كه سێكی پێ تاقیده كرێته وه ، به داخه وه زۆرێك له په رله مانتارانی ئۆپۆزسیۆن له و تاقیكردنه وه یه دا

ده رنه چون". عه لی محمود چاالكوانی سیاسی وه ها ده ڵێت.

وه رگرتن����ی ی����ان ره تكردنه وه ی 49 ملیۆن و 200 هه زار دیناری پاداش����تی خانه نش����ینی له الی����ه ن په رله مانتارانی زۆرێ����ك ب����ۆ س����ێیه مه وه ، خول����ی پێوه رێك كوردس����تان له هاواڵتیان����ی بو بۆ هه ڵس����ه نگاندنی په رله مانتاران و له خواس����ته كانی نزیكیی����ان دور و گ����ه ل، دواج����ار په رله مانتارانی الیه نه به چه ش����نی ئۆپۆزس����یۆنه كانیش، په رله مانتارانی ده س����ه اڵت، پاداش����تی خانه نشینیان وه رگرت، به اڵم هه ندێكیان وه ك خۆیان ده ڵێن "له كاری خێرخوازی

به كاریده هێنن".

"كاره ساتی گه وره خانه نشینكردنیانه تا كۆتایی ته مه نیان"

په رله مانتاران����ی خول����ی س����ێیه می بزوتنه وه ی گۆڕان، كه پیشتر زۆرترین قس����ه كانی ن����او هۆڵ����ی په رله مانیان له باره ی دژایه تی گه نده ڵی و گه ڕانه وه ی داهات����ی گ����ه ل بو ب����ۆ گ����ه ل، به اڵم به پاساوی خه رجكردنه وه ی ئه و پاره یه ل����ه كاری خێرخوازی����دا 49ملیۆن و 200 هه زار دیناری پاداش����تی خانه نشینیان وه رگ����رت و به وه ش رازیب����ون كه وه ك په رله مانتارانی ده س����ه اڵت به پاره یه كی زۆر تاكۆتای����ی ته مه نیان خانه نش����ین

بكرێن.دوای وه رگرتنی پاره كه له الیه ن تاكه بزوتنه وه كه یان ئاسمانییه كه ی كه ناڵه (KNN( په رله مانتارانی گۆڕان ره خنه باران كران، به اڵم ئه وان هه رزو به وه اڵم هاتن و له س����ه ر زاری ئاش����تی عه زیزی هاوپیش����ه یان ئه وه یان رونكرده وه كه راس����ته پاره كه یان وه رگرت����وه ، به اڵم ل����ه كاری خێرخوازی����دا به كاریده هێنن. هه ر له وباره یه وه چاالكوانی سیاس����ی و هه ڵمه ت����ی كه مپین����ی ئه ندام����ی له موچ����ه عه لی مه حمود دادپه روه ری باس ل����ه وه ده كات كه قس����ه ی ئه وان هێنده ی له س����ه ر بڕینه وه ی موچه یه كی زۆری خانه نش����ینیه تا كۆتایی ته مه ن، وه رگرتنی 49ملیۆن له س����ه ر ئه وه نده دیناره ك����ه نییه و ئه و ده ڵێت "راس����ته وه رگرتن����ی ئ����ه و پ����اره ش كارێك����ی نه ش����یاو بو، به اڵم كاره س����اتی گه وره خانه نش����ینكردنیانه به پاره یه ك����ی زۆر تا كۆتایی ته مه نیان، به راس����تی ده بو په رله مانتارانی ئۆپۆزسیۆن ئه وه قبوڵ نه كه ن، من ده مێكه وتومه به دو كه س بڕوا مه كه ، زاوا كه ده چێت بۆ داخوازی ،

سیاسی له كاتی هه ڵبژاردندا".

له چوار بواردا خه رجی ده كه ن په رله مانتاری پێشوی گۆڕان ئاشتی عه زیز ئه وه ی ب����ۆ ئاوێنه ی رونكرده وه ده س����تیانكردوه له ئێس����تادا ك����ه به خه رجكردن����ی ئ����ه و پاره یه و له چوار بواری جیاوازدا خه رجی ده كه ن، یه كه م بواریان كڕینی جل و به رگی زس����تانه یه بۆ مندااڵنی ئاواره ی س����وریا "له رێگای خێرخوازی����ه وه هان����ای رێكخ����راوی كاریش����یان دوه م ئه وه مانك����ردوه " ئامێرێكی تیشكی شێرپه نجه یه كڕینی "ئێس����تا له وه دای����ن بیكڕی����ن و ه����ه ر په رله مانتارێكمان بڕی 9ملیۆن دیناری بۆ داناوه ". س����ێیه م كاریشیان كڕینی

عاره بانه ی كاره باییه بۆ كه مئه ندامان، دوا كاریش����یان دیاریكردنی خه اڵتێكی س����ی ملیۆن دینارییه بۆ س����ی كه س كه ده س����تیان هه یه له روبه روبونه وه ی گه نده ڵی ، ئاشتی ده ڵێت "ئه و خه اڵته س����ااڵنه به رده وامی ده بێ����ت، ده درێته سێ كه س و هه ر یه كه یان بڕی 10ملیۆن ده كه ین ته مه ننا پێده ده ی����ن، دیناری ت����ا كۆتای����ی ته مه نمان ئ����ه و خه اڵته

به رده وامی هه بێت".ئاشتی باس����ی له وه ش كرد كه ئه و په رله مانتارانه ی له س����ه ر ئ����ه و خااڵنه رێكه وت����ن 22 په رله مانت����اری خول����ی س����ێیه می بزوتن����ه وی گۆڕان����ن، ئه و وتیشی "په رله مانتار سوه یله عوسمان پێ����ی وتین خ����ۆم له ناحیه ش����ۆڕش ده یكه م����ه پرۆژه ی خێرخ����وازی ، ئه و په رله مانتارانه ی گۆڕانیش كه پێش����تر خانه نشینكراوان له م پرۆژه یه ی ئێمه دا

نین".

ته له فونی به سه ر رۆژنامه نه سه كه دا داخسته وه

گ����ۆڕان بزوتن����ه وه ی پێش����تر ده س����تیان په رله مانتارێك����ی چه ن����د خانه نشینی ئه وانه ش له كاركێشایه وه ، گرتنیه وه به پێ����ی زانیاریه كانی ئاوێنه زۆرتریش خانه نشینیان پاداشتی بڕی ب����وه زیاتر ل����ه 50ملیۆن دین����ار بوه ، ب����ه اڵم ئه و كات����ه ی ك����ه وه ریانگرت، رای گش����تی له س����ه ر دروس����تنه بوه ، ب����ۆ به دواداچون له وباره ی����ه وه ئاوێنه په یوه ندی ب����ه و په رله مانتارانه وه كرد، جگه له د.په ریه����ان قوبالی هه مویان كاتێكیش داخراب����و، مۆبایله كانی����ان پرسیاری ئه وه له د.په ریهان كرا، ئایا ئه واش به شداری پرۆژه خێرخوازیه كه ی ب����ه اڵم پێش هاوڕێكانی����ان ده كه ن؟، لیبكرێت پرسیاره كه ی ته واوی ئه وه ی وت����ی "ئه م پرس����یاره زۆر زۆر كراوه ،

ئێمه رونكردن����ه وه ی خۆمان دا و پێش دو س����اڵ، ئیتر پێویس����ت ناكات هیچ رونكردنه وه یه ك����ی ت����ر بده ی����ن داوای لێب����وردن ده كه م هی����چ وه اڵمێكی ترم نییه ". كاتێك رۆژنامه نوسه كه ی ئاوێنه ب����ه رده وام بو له پرس����یاركردن، به اڵم به س����ه ر ته له فونه كه ی په ریهان خاتو رۆژنامه نوسه كه ی ئاوێنه دا داخسته وه .

تاكه په رله مانتارێكی یه كگرتو زۆرترین پاره ی به خشیوه

له په رله مانتارانی یه كگرتوش، ئه وه ی تائێستا هه یه ، كه به ئاشكرا پاره كه ی ته نها له كار خێرخوازیدا خه رجكردوه ،

ناس����ك تۆفیقه ، ئ����ه و له لێدوانێكدا بۆ ئاوێن����ه ئام����اژه ی ب����ه وه دا كه پێش وه رگرتن����ی پاره كه له رێگای ته له فون و فه یس����بوكه كه یه وه بۆچونی هاواڵتیانی وه رگرتوه ، سه باره ت به وه ی كه پاره كه له چ بوارێكدا خه رج بكات "س����ێ بوار قس����ه یان زۆر له سه ر كرا، كه پاره كه ی تێدا خ����ه رج بكه م، ئه وانیش نه خۆش، ت����ازه هاوس����ه ره كان، قوتابیانی كه م ده رامه تی زانكۆ، به اڵم دواجار بڕیارمدا بۆ نه خۆش����ه كان بێ����ت، چونكه ئه وه

په یوه سته به ژیان و مردنه وه ".ئه و په رله مانتاره ی یه كگرتو باس����ی له وه ش كرد كه دوای ده ستنیشانكردنی

24نه خ����ۆش به ه����اوكاری رێكخ����راوی خێرخوازی هانا، بۆ هه ر نه خۆش����ێك ب����ڕی 2ملی����ۆن دیناری پێ����داون "كه پاره ك����ه م پێدان وتیش����م، ئه مه خێر نیی����ه ، به ڵكو هی خۆتان����ه من ته نها

گه یاندنیم له سه ره ".

په رله مانتارانی پێشوی كۆمه ڵ ته له فونه كانیان داخرابو

بۆ به دواچونی زیاتر ئاوێنه په یوه ندی به هه مو په رله مانتارانی خولی سێیه می كۆمه ڵی ئیسالمیه وه كرد، به اڵم ئه وان یاخود داخراب����و مۆبایله كانیان ی����ان وه اڵمی په یوه ندیه كه یان نه ده دایه وه .

ئا: ئاراس عوسمان

له گه ڵ ئه وه ی ده ربه ندیخان خاوه نی ده ریاچه یه كه ، به اڵم به پێی زانیاریه كان

رێژه ی سه وزایی له قه زاكه دا 2%ه ، هاواڵتیان و رێكخراوه ژینگه ییه كانی

ناوچه كه ش داوای زیادكردنی روبه ری سه وزایی ده كه ن و سه رۆكی شاره وانیش

ده ڵێت، بۆ ساڵی داهاتو نزیكه ی هه شت ملیار دینارمان ته رخانكردوه بۆ

باخچه و سه وزایی له ناوچه كه دا.

رێبوار محه مه د، س���ه رۆكی شاره وانی ق���ه زای ده ربه ندیخان نه یش���ارده وه كه رێژی س���ه وزایی ناوچه ك���ه زۆر كه مه و "له ماوه ی ئاوێنه وتی : ب���ۆ له لێدوانێكدا ئه مس���اڵدا دو كیلۆمه ت���ر جه زره م���ان ك���ردوه و تاكو س���اڵی داهات���و نزیكه ی هه شت ملیار دینارمان ته رخانكردوه بۆ

باخچه و سه وزایی له ناوچه كه دا".هاوكات مه هدی كه ریم، كه پیش���ه ی شۆفێره ، له باره ی بونی سه وزایی و پیسی ژینگ���ه ی ق���ه زای ده ربه ندیخانه وه وتی : "ره نگه ئێس���تا ئێمه ل���ه وه رزی هاویندا زیاتر توش���ی پیس���ی ژینگه و دوكه ڵی ئۆتۆمبیله بارهه ڵگ���رو كارگ���ه كان ببین، ئه گه ر زیاتر بایه خ به زیادبونی سه وزایی بدرێ���ت، ره نگ���ه بتوانرێ���ت هه وایه كی ش���یاوتر دروس���ت ببێت له وه ی ئێستا

هه یه ". كه می سه وزایی له ده ربه ندیخان نیگه رانی الی رێكخ���راوه كان دروس���تكردوه و وه ك خۆیان ده ڵێن چه ندین جار حكومه تیان ل���ه و مه س���ه له یه ئاگارداركردوه ت���ه وه . قه ره داغ���ی ، س���ه روه ر له وباره ی���ه وه س���ه رۆكی تۆڕی رێكخراوه ژینگه یه كانی گه رمی���ان به ئاوێن���ه ی راگه یاند" به پێی ئه و ئاماره ی له به رده س���تماندایه رێژه ی س���ه وزایی له ق���ه زای ده ربه ندیخان %2

كه متره له كاتێكدا ده بێت له 15% كه متر ژینگه یه كانی رێكخ���راوه نه بێ���ت، وه ك ناوچه ك���ه ش چه ندینج���ار داوامانكردوه له الیه نه په یوه ندیداره كان بۆ زیادكردنی ئه و روبه ره كه مه ، ئه وه ی كراوه رێژه یه كی

كه مه و له ئاست خواستی ئێمه دا نیه ".له دانیش���توان و زۆرێ���ك له ئێس���تادا چاودێران���ی ناوچه كه بۆیانده ركه توه كه ژینگ���ه ی ده ربه ندیخان ناته ندروس���ته و هاواڵتیانی ئه و ش���اره به ده ست ده یان نه خۆشیه وه ده ناڵێنن، له الیه كی دیكه وه زۆربون���ی كارگ���ه و زۆری ئۆتۆمبیل���ی بارهه ڵگرو نه بونی سه وزایی، ئه و قه زایه ی

گیرۆده ك���ردوه ، هه روه ها چه ندین كارگه بونی هه یه كه هه مویان له ناو ماڵه كانن.

سه رۆكی تۆڕی رێكخراوه ژینگه ییه كانی ك���رده وه " له وه جه خت���ی گه رمی���ان، ش���اره كان و ناوچه كان���ی دیك���ه ره نگه رێژه ی س���ه وزایی تێیدا 5% بێت، بۆیه داوامانك���ردوه پارك���ی دارس���تانی یان ده ربه ندیخان بۆ پشتێنه یه كی سه وزایی دروست بكرێت، به اڵم به داخه وه تائێستا هی���چ یه كێك ل���ه و داوایانه م���ان كاری ب���ۆ نه ك���راوه ، ئه وانیش س���ه رۆكایه تی دارستانی و ده سته ی شاره وانی و هۆبه ی پاراستنی هه رێم و ...هتد، كه خۆشیان

ئ���اگاداری ئه و رێژه كه مه ی س���ه وزاین له ناوچه ك���ه و كاری جدیان بۆ نه كردوه ، بۆی���ه پێش���مانوایه ئه م���ه حاڵه تێكی مه ترس���یداره ب���ۆ زیات���ر باڵوبونه وه ی نه خۆشیه كان، ئه گه ر له هه ر ناوچه یه كی دیكه ره گه زی ئاو یان خاك پیسبوبێت، ئه وا ئێستا له ده ربه ندیخان ره گه زی ئاوو ه���ه واوو خاكیش پیس���بون كه ئه مه ش

جێگه ی مه ترسیه ". ئه م���ه له كاتێكدای���ه ك���ه س���ه رۆكی ش���اره وانی ده ربه ندیخان ئام���اژه به وه پێنج ملیارێك و 2011 ده كات"له س���اڵی س���ه د ملی���ۆن دین���ار دابینك���راوه بۆ

هێنانی هه ش���ت ئینج ئاو له سه ده كه وه ب���ۆ ئاوه دان���ی باخچ���ه كان، به داخه وه تائێستا هیچ كۆمپانیایه ك ئاماده نیه ئه و پرۆژه یه وه ربگرێت، له سااڵی داهاتو بڕی 6 ملیار و سێ س���ه د ملیۆن دابینكراوه بۆ هه ندێك پرۆژه كه س���ه وزایی له نێو

پرۆژه كه دایه ".باخچه كانی به رپرس���انی پێشتریش، ش���اره وانی ده ربه ندیخان رایانگه یاندبو " ئه و رێژه یه ی كه شاره وانی وه ك باخچه و جه زره ی ناوه ندی دروستیكردوه ، %٨.1 ، به پێی ستانداری جیهانیش بۆ قه زایه كی وه ك ده ربه ندیخ���ان ده بێت رێژه كه ی %

٨.٨ ه ".ده ربه ندیخان دانیش���توانی ژم���اره ی نزیكه ی 45 هه زار كه س ده بێت، قه زای ده ربه ندیخ���ان له نێوان چی���ای زمناكۆ و خۆش���ك و گ���ۆاڵن و به ران���ان له دامێنی پیس���بونی هاواڵتیان ده ریاچه یه كدایه ، ژینگه كه ی زیات���ر بۆ ئه وه ده گه ڕێننه وه ك���ه رۆژانه ژماره یه ك���ی زۆر ئۆتۆمبیلی بارهه ڵگر به ناو ده ربه ندیخاندا تێده په رێن بۆ خاڵه سنوریه كان، كه به پێی ئامارێكی بنكه ی هاتوچ���ۆی ده ربه ندیخان رۆژانه نزیك���ه 4 ه���ه زار ئۆتۆمبیلی بارهه ڵگر

هاتوچۆ ده كه ن به ناو قه زاكه دا.

"زۆرێك له په رله مانتارانی ئۆپۆزسیۆن له تاقیكردنه وه ی پاره دا ده رنه چون"

"به‌دو‌كه‌س‌بڕوا‌مه‌كه‌،‌زاوا‌كه‌‌ده‌چێت‌بۆ‌داخوازی‌،‌سیاسی‌‌له‌كاتی‌‌هه‌ڵبژاردندا"

ده ربه ندیخان به ده ریاچه یه كه وه ، )2%(ی سه وزاییه

ئه گه ر له هه ر ناوچه یه كی دیكه ره گه زی ئاو یان خاك پیسبوبێت،

ئه وا ئێستا له ده ربه ندیخان ره گه زی ئاوو

هه واوو خاكیش پیسبون

عه لی مه حمود: قسه ی ئێمه

له سه ر وه رگرتنی

49 ملیۆنه که نیه ، به ڵکو خانه نشین

کردنیانه تا کۆتایی

ته مه ن

خاتو په ریهان قوبالی کاتێک

رۆژنامه نوسه که ی ئاوێنه به رده وامبو

له سه ر پرسیارکردن ته له فۆنه که ی

به سه ردا داخسته وه

په رله مانتارانی خولی سێیه می

کۆمه ڵی ئیسالمی یان مۆبایله که یان

داخرابو یان یان وه اڵمی

په یوه ندیه که ی ئاوێنه یان نه ده دایه وه

شارۆچکه ی ده ربه ندیخان سه وزایی تیا به دیناکرێت

C M Y K

‌ره‌نگاڵه(403( سێشه ممه 2013/11/19 rangalayawene@gmail.comrangalayawene@gmail.com (403( سێشه ممه ‌2013/11/19ره‌نگاڵه

گاکاوڕ

زیات���ر ئ���ه و بوارانه بخوێن���ه ره وه كه په یوه ندی به فه لس���ه فه و دینه وه هه یه . نزیكه كانت له ه���اوڕێ هاوكاری داوای

بكه بۆ دۆزینه وه ی سه رچاوه كان.

ئه م چه ن���د رۆژه هه س���ت به خۆش���ی و ئاسوده یی ده كه یت، ئه مه ش واتلێده كات زیاتر بیر له هیواكانت بكه یته وه و ده ستت

به ئامانجه كانت بگات.

به هۆی ئه و كێشه یه ك له دوای یه كانه ی ئه م ماوه یه توشت ده بن زیاتر دڵته نگ و بێتاقه ت ده بیت، به اڵم پێویس���ته هیچ

بڕیارێك نه ده یت.

ئه نجام���داوه و به باش���ی ئه ركه كان���ت زۆرین���ه ی كاره كان���ت به و رێ���ڕه وه دا ده ڕوات كه تۆ بۆت گونجاوه ، ش���ه ممه

رۆژی به ختته .

تۆ كه س���ێكی به هره مه ندی ، پێویسته س���ود له و به هره مه ندیه وه ربگریت بۆ كێش���ه یه كی چه ند خێرخوازی ، كاری

ته ندروستیت ده بێت.

هه رچه ن���ده به هۆی كێش���ه ی داراییه وه هه س���ت به نائارامی و ناڕه حه تی ده كه یت، به اڵم له شوێنی كاره كه ت پاداشتی داراییت

بۆ ده كرێت و سودی بۆت ده بێت.

كارێكی زۆر كه وتوه به سه رتداو خه ریكه ئه ركه كان���ت تێك���ه ڵ به ی���ه ك ده بن، به ش���ێوه یه ك كه نه توانیت چاره سه ری

ته واویان بۆ بكه یت.

ده كرێ���ت ئ���ه و ماوه یه ك���ه هه ته بۆ پش���ودان س���ودی لێوه ربگری���ت، بۆ پێداچونه وه به و چه ن���د پرۆژه یه ی كه

به نیازی ئه نجامیان بده یت.

زیات���ر ده كه یت و به چاالكی هه س���ت ئازاتر له جاران ده رده كه ویت، كاتێكی گونجاوه بۆ سه فه ركردن له گه ڵ هاوڕێ

نزیكه كانت.

به شێكی رۆمانس���یه ت خۆشه ویستی و گرنگی قسه كانی ئه م ماوه یه ته له گه ڵ هاوڕێكانت، له وانه ی���ه په یوه ندی نوێ

ببه ستی .

زیاتر له جاران بایه خ به بواری س���ۆزداریت ده ده یت، چه ند راستیه كت بۆ ده رده كه وێت به رامبه ر به كه سانێك، ئه مه ش واتلێده كات

بۆچونت بۆیان بگۆڕێت.

قرژاڵدوانه‌‌

ئه م چه ند رۆژه هه س���ت به خۆش���ی و شادی ده كه یت، به اڵم ئه گه ر له شوێنی كاره كه ت هه ستت به هیالكی كرد ئه وه

پشویه كی بۆ وه ربگره .

نه‌‌هه‌‌‌نگسه‌‌تڵگیسککه‌‌واندوپشکته‌‌رازووفه‌‌ریکشێر

10

All Is Lost .10About Time .9 Free Birds .8

.7Captain Phillipsyears A Slave 12 .6

Gravity .5Ender’s Game .4

3. جۆن ناكس���ۆڤێڵ هێتا له ڕیزبه ندی باش���ترین س���ێفیلمی بلی���ت فرۆش���ی )Bad GrandPa( جیهانی ماوه ت���ه وهئه م ج���اره ش پله یه ك هاتۆت���ه دوواوه به پله ی س���ێیه م له م هه فته یه دا ماوه ، ت���ا ئه مڕۆ بڕی ت���ه واوی زیاتر له )82( ملێ���ۆن دۆالری ئه مه ریك���ی گه ڕانده وه كه كه ئه مه ش زیات���ره له بڕی تێچوونی فیلمه ك���ه به )5( جار،ئه م فیلمه ته واوی كاتی نمایشكردنی )1:33( یه ك كاتژمێر و س���ی و س���ێ ده قیقه یه ، له ئاوێنه وه ئاگادارتان ده كه ینه وه كه ئه م فیلمه بۆ

خوار ته مه نی )16( نه شیاوه .

Last Vigas) .2( بۆ هه فته ی س���ێیه م له پله یه ك هاته وه پێشێ بۆ پله ی دووه م )Bad GrandPa( كه جێ به فیلم���ینه هێشت ئه م فیلمه تا ئه مڕۆ بڕی زیاتر ل���ه )40( ملێ���ۆن دۆالری ئه مه ریك���ی گه ڕان���ده وه ك���ه ئه م���ه ش نزیكه ی دوو هێنده ی تێچوون���ی فیلمه كه یه ، ته واوی ته نها فیلمه ك���ه نمایش���كردنی كات���ی (1:30( یه ك كاتژمێرو س���ی ده قیقه یه ، س���ه ركه وتنی ئ���ه م فیلمه ب���ه بێ هیچ ش���تێ ده گه ڕێته وه بۆ به شداری كردنی هونه رمه ن���ده به هێزه كانی هۆڵیوود، كه هه ندێك ماوه یه كی زۆره له س���ه ر شاشه

دیار نه ماو وه ك )مایكل دۆگالس(.

Thor: The Dark World) .1( له دووه م هه فته ی و مانه وه ی له پله ی یه كه م توانی ب���ڕی ت���ه واوی زیاتر ل���ه )119( ملیۆن دۆالری ئه مه ریكی بباته وه كه ئه وه ش وای ردووه ئه م هه فته یه ش پێش���ینه ی بۆكس ئۆفیس���ی ئه مه ریك���ی بێت، ئ���ه م فیلمه ت���ه واوی تێچوننی ته نه���ا )170( ملیۆن دۆالری ئه مه ریكی یه ، ڕاس���ته كه بڕێكی زۆر پاره ی تێچ���ووه به اڵم گه ر بۆ دووه م هه فته ی هێنده بباته وه ب���ه دڵنیایایه وه ترسی گه ڕاندنه وه ی ئه و پاره ی تێچوونه ی لێناكرێت. ئه م فیلمه له نواندنی )كریس همیس���ۆرس( & )ناتال���ی پۆرتم���ان(ه .

به هیوای كاتێكی خۆش...

به‌ز)به ز( نوێترین به رهه مه كانی سینه ما

ده خاته به رده ستتانكه ئه مڕۆ له جیهانی سینه مادا كراوه ن و

بڕی زۆرترین بینه ریانهه یه و پێشكه ش به ئێوه ی خوێنه ر

ده كرێن له پله ی 10 بۆ 1)سینه مای ئه مڕۆی جیهان لێره دا

بدۆه زه وه ، به شێوه یه ك هه رگیز نه تدیبێت(

گۆشه یه كی تایبه ته به سینه ما

11

قاوه‌خانه‌ی‌کلتوریی‌ماڵئاوایی‌ده‌کاتگوڵ‌ته‌نها‌له‌بۆنه‌کاندا‌کڕیاری‌هه‌یه‌

‌ئێواره‌یه‌ک‌بۆ‌کتێب ســـلــێـمــــانی..‌‌ته نها له و ئێواره یه دا 1324 کتێب فرۆشراوه

ئا: ئاوێنه

ره نگه که م شت هه بێت له دونیادا هێنده ی "گوڵ" سیفاته جوانه کانی

تێدا کۆبوبێته وه ؛ جوانیی، بۆنخۆشی، خۆشه ویستیی، لێبورده یی.. سه ره ڕای

ئه مه ش به گوته ی گوڵفرۆشێک جگه له چه ند بۆنه یه کی دیاریکراو، "گوڵ"

زۆر به که می ده فرۆشرێت.

له ئێستادا له ش���اری سلێمانی نزیکه ی 10 دوکانی گوڵفرۆشتن هه یه و

ئامانج حه بیب )24 ساڵ( خاوه نی یه ک به ناوی )گوڵفرۆش���ی دوکانانه یه له و سلێمانی(. ئه و که ماوه ی 9 ساڵه ئه و دوکانه ی کردۆته وه و پیشه ی گوڵفرۆشی هه ڵب���ژاردوه ، چه ن���د زانیارییه کم���ان ده رب���اره ی پیش���ه که و کڕیاره کانی بۆ

ده خاته ڕو.

ماوه ی فرۆشتنیان دیاریکراوه سه باره ت به وه ی فرۆش���ی گوڵ له ناو هاواڵتیانی ش���اری س���لێمانیدا چۆنه ، ئامان���ج رایگه یان���د "ب���ه زۆری وه رزی گوڵفرۆش���تن له مانگی کانونی یه که م و کانونی دوه مه وه ده ستپێده کات و هه تا مانگی مایس به رده وام ده بێت". بونی بازاڕی باش���ی گوڵ له و ماوه یه دا به بێ هۆ نییه "زۆری ف���رۆش له و ماوه یه دا په یوه ندی به بون���ی چه ند بۆنه یه که وه هه یه که تێیاندا گوڵ به کارده هێنرێت، ئ���ه و بۆنان���ه ش به جه ژن���ی س���ه ری ده س���تپێده کات و )کریس���مس( ساڵ له ناوه ڕاس���تی مانگی ش���وباتدا ڕۆژی خۆشه ویس���تی )ڤاالنتای���ن( هه ی���ه و

هه روه ها رۆژی ژنان که ده که وێته 8ی مارس���ه وه و کۆتاییش دێت به ئاهه نگی ده رچوانی زانکۆ له مانگی مایسدا ، که تێیدا به شێوه یه کی زۆر گوڵ پێشکه ش ده کرێت به و خوێندکارانه ی دواقۆناغی زانکۆ ت���ه واو ده ک���ه ن". له ن���او ئه م بۆنانه شدا "ئاهه نگی ده رچوانی زانکۆو ڤاالنتای���ن" زۆرترین رێژه ی فرۆش���ی

گوڵی هه یه .

هه مو گوڵه کان له ده ره وه یواڵته وه ده هێنرێن

تورکی���ا، هۆڵه ندا ئێ���ران، س���وریا، ئه و واڵتان���ه ن ک���ه به به رهه مه کانیان دوکانه کانی گوڵفرۆشیی و خواسته کانی خه ڵک بۆ گوڵ پڕده که نه وه . به شێکی زۆری دوکانداره کان خۆیان راسته وخۆ له و واڵتانه وه جۆره کانی گوڵ ده هێنن، له نێویشیاندا به شێکی زۆریان له واڵتی

ئێرانه وه ده یهێنن.

گوڵه کان ئه رکیان زۆره ره نگ���ه بۆ خاوه نی گوڵفرۆش���ییه کان سه رئێشه یه ک هه بێت که بۆ زۆر پیشه ی تر هیچ کێش���ه یه ک نه بێت. به ش���ێکی زۆری گوڵ���ه کان به پێ���ی جۆره کانیان به ڕه نگاوڕه نگیی مانه وه ی���ان ته مه نی م���اوه ئ���ه و ئه گ���ه ر ده گۆڕێ���ت، دیاریکراوه ش تێپه ڕی و که س نه یکڕی، دوکانداره کان وش���کده بێته وه و ئ���ه وا ناچارده بن بیخه نه ناو پاشه ڕۆکانه وه . ئامانج تایبه تمه ندییه وه ، ئه م له باره ی ده ڵێ���ت "به ش���ێکی زۆری گوڵ���ه کان ئ���ه و تایبه تمه ندییه یان هه ی���ه ، گوڵه سروش���تییه کان هه فته ی���ه ک ده توانن

بمێننه وه ، ده بێت له ئاودابن و له پله یه کی گه رمیی نزمدا پارێزراوبن، وه ک ئه مانه )له م کات���ه دا ئاماژه ی بۆ به ش���ێکی جیاکراوه ی دوکانه که ی کرد که به شێک له گوڵه کانی تێدابوو شوشه به ند کرابو، هه روه ها ئامێرێکی س���پلێتی تێدابو بۆ رێکخس���تنی پله ی گه رمی(". هه روه ها ئاماژه ی به وه ش���دا "جگ���ه له مانه ش هه ندێ���ک گوڵ���ی ئینجانه ه���ه ن که پێویستیان به سێبه ر یان خۆره ، بۆیه ده بێت رۆژانه ئه و پێداویستییه یان بۆ

دابین بکه ین".

گوڵفرۆشه کان ده بێت تایبه تمه ندی گوڵه کان بزانن

به هۆی ئه و تایبه تمه ندییانه وه خاوه نی ده بێ���ت گوڵفرۆش���ی دوکانه کان���ی که سانی شاره زابن و له جۆری گوڵه کان و س���یفه ته کانیان بزان���ن ت���ا خۆی���ان بده نه رێنماییش بیانپارێ���زن و بتوانن کڕیاره کانی���ان. خاوه نی گوڵفرۆش���یی سلێمانی له مباره یه وه ده ڵێت "ناسینی جۆرو س���یفاتی گوڵ���ه کان بنه مایه کی س���ه ره کیی ئه م پیش���ه یه یه ، چونکه هه ندێک که س به بێ بونی ش���اره زایی هاتنه ن���او ئه م پیش���ه یه وه و به زویی شکستیانهێناو دوکانه کانیان داخست". له وه اڵمی ئه و پرسیاره ی ئایا ده رچوانی کۆلێژه کان���ی کش���توکاڵ ده توانن ئه م به نێگه تی���ڤ ئامان���ج کاره بک���ه ن، وه اڵمده دات���ه وه " به هۆی ئه وه ی ئه وان ده خوێنن و دامه زران���دن ب���ۆ ته نه���ا ش���اره زاییه کی مه یدان���ی په یداناکه ن، ناتوانن پیش���ه یه کی وه ها هه س���تیار

به ڕێوه ببه ن".

ئا: ئاوێنه

دوای زیاتر له دو ساڵ چاالکی به رده وام و ئه نجامدانی نزیکه ی 600

چاالکی جۆراوجۆر، قاوه خانه ی کلتوریی له سلێمانی له ساتی

ماڵئاواییدایه و خاوه نی قاوه خانه که ش ده ڵێت "دوای چه نده ها به ڵێن بۆ

دابینکردنی شوێنێک بۆ قاوه خانه ، هیچ که س به ڵێنه کانیان نه برده سه رو

ناچار قاوه خانه داده خه ین".

وه ک ناوه ک���ه ی ته نه���ا ڕه نگ���ه قاوه خانه کان���ی دیک���ه بێ���ت، ئه گینا هێن���ده ی ده زگایه کی گه وره چاالکیی و به رهه م���ی هه ی���ه . ب���ه رده وام به ڕوی الیه ن���ه هونه ریی و فکریی و سیاس���ییه جیاوازه کان���دا ده رگای کراوه ب���وه بۆ گێڕانی کۆڕو سیمینار، به اڵم له ئێستادا چیت���ر ده رگای قاوه خانه کراوه نییه و بۆ چه ن���د رۆژێک ده بێ���ت به ته واوی له ڕابردودا چه ن���د جارێک داخ���راوه . به اڵم داخ���راوه ، قاوه خان���ه ده رگای دوای ماوه ی���ه ک به گۆڕانکاریی زۆره وه گه ڕاوه ته وه . به اڵم پێناچێت داخستنی

ئه مجاره وه ک ئه وانی دیکه بێت.چاالکییه کان���ی، کۆتای���ی له ب���اره ی ئیدریس عومه ر خاوه ن���ی قاوه خانه ی کلتوری���ی به ئاوێن���ه ی ڕاگه یاند "ئێمه کێش���ه ی بینام���ان هه ی���ه ، به پێ���ی گرێبه ستێک که له نێوان ئێمه و خاوه ن موڵکه که دا هه بو، خاوه نداریی ئێمه بۆ یه که مدا تش���رینی له مانگی موڵکه که کۆتایی ه���ات. پێش ئه و ماوه یه ئێمه ئاماده کاری���ی زۆرمانک���رد له الیه ن���ی ئیداریی ناوچه ی سلێمانی که النیکه م شوێنێکمان بۆ دابین بکه ن ئیتر به کرێ

بێت یان هه رجۆرێکی دیکه ، چ له الیه ن پارێ���زگارو له الیه نی دیک���ه وه به ڵێنی چاره س���ه ری کێشه که مان پێدرا، به اڵم

هه موی بێ ئاکام بو". بتوانن خۆی���ان ب���ه وه ی س���ه باره ت ش���وێنێک بۆ چاالکییه کانی���ان دابین بکه ن، وتی "ئێم���ه ناتوانین ئه و کاره بکه ی���ن، قاوه خانه ش���وێنێک نییه بۆ پ���اره په یداک���ردن، ئێم���ه ئه وه نده ی هونه رییه کانمان چاالکیه رۆشنبیریی و ل���ه ال گرنگه ش���تی دیکه مان بۆ گرنگ نییه ، هه م���و ئه و ک���ۆڕو چاالکیانه ی بێبه رامبه ر له قاوه خانه کراون تێک���ڕا بون ". ته ئکیدیش���ی ک���رده وه "ئه گه ر کێش���ه ی بیناکه م���ان بۆ چاره س���ه ر

نه کرێ���ت ئه مه دواقۆناغ���ی قاوه خانه ده بێت و جارێکی تر ده رگای قاوه خانه

ناکرێته وه ".قاوه خان���ه ی کارکردنی���دا له م���اوه ی جیاجیاکانی ب���واره له هه مو کلتوریی وه ک رۆشنبیریی و هونه ریی و سیاسیی کۆڕی بۆ که سانی جیاواز گێڕاوه ، تێكڕا زیاد له 600 چاالکییان هه بوه له ماوه ی کارکردنیدا، خاوه نی قاوه خانه ئاماژه ی به یه کێک له و کۆڕانه کرد که زه حمه ته هیچ شوێنێکی دیکه بتوانێت ئه نجامی ب���دات "جارێک کاتژمێر 12:00 ش���ه و کۆڕمان بۆ ساڵح موسلیم ئه نجامدا که

سێ کاتژمێر زیاتری خایاند".بونی جگ���ه کلتوری���ی قاوه خان���ه ی

تایبه ته رادیۆیه کی کتێبخانه ، خاوه نی به ن���اوی "ده نگ���ی کتێ���ب" هه روه ها رۆژنامه یه کی رۆژانه ی وه رزشی به ناوی "یاریی"، سه باره ت به چاره نوسی ئه مانه دوای داخرانی قاوه خانه ، ئیدریس عومه ر گوتی "به دڵنیاییه وه رادیۆکه ش کۆتایی دێت، ب���ه اڵم رۆژنامه ک���ه ده مێنێته وه له به رئه وه ی به شێک نییه له قاوه خانه و

پێش قاوه خانه ش هه بوه ".یه کێکی دیک���ه له چاالکییه گه وره کانی ئه نجامدان���ی کلت���وری قاوه خان���ه ی ناونیشانی له ژێر گه وره بو هه ڵمه تێکی "به کلتورکردنی خوێندنه وه " که چه ندین چاالکی جۆربه جۆری له خۆگرتبو، یه ک له وانه "که شتیی نه جمه دینی مه ال"بو، که

پێکهاتب���و له ئۆتۆمبێلێکی بارهه ڵگری گ���ه وره ی پڕ له کتێب و به رده وام کتێبی ده برده شوێنه جیاوازه کان. به اڵم وه ک خاوه نی قاوه خان���ه ئاماژه ی پێده کات "ماوه ی شه ش مانگه رێگه ناده ن له هیچ ش���وێنێکی س���لێمانی ئه و ئۆتۆمبێله بوه س���تێنین، ئه مه گوای���ه پایته ختی

رۆشنبیرییه ".له شاری سلێمانی کلتوری قاوه خانه ی به پێش���انگایه کی ل���ه 2011/60/11 گه وره ی کتێ���ب به ئاماده بونی وه زیری رۆش���نبیری، ده س���تی به کاره کان���ی کردوه و له و ب���ه رواره به دواوه چه ندین به ره وپێش���چونی گۆڕانکاریی و ج���ار

به خۆیه وه بینیوه .

ئا: رێنوار نه جمفۆتۆکان: بیار ره شید

له ڕێوڕه سمێکی تایبه تدا 15 کتێبی کوالێتی به رز له کتێبخانه یه کی شاری سلێمانیی باڵوکرایه وه و خوێنه رێکی

زۆریش ئاماده ی ئه و ڕێوڕه سمه بون تا زو کتێبه کان ده ستبخه ن و له نزیکه وه نوسه رو وه رگێڕه کان

ببینن. به رێوه به ری ناوه نده که ش ده ڵێت "ئێمه گرنگی زۆر به کوالێتی

کتێبه کان ده ده ین و پێمانباشه نرخه کانیان که مێک به رزتربێت به اڵم

کتێبه کان باشبن و بمێننه وه ".

ناوه نده ی نیی����ه یه که مینج����ار ئه م����ه رۆش����نبیری ئه ندێش����ه به و ش����ێوه یه قه ره باڵ����غ ببێ����ت، ئ����ه و ناوه ن����ده که ده که وێته ناوه ڕاستی شاری سلێمانییه وه ڕێوڕه سمی س����یمینارو کۆڕو به رده وام تایبه ت����ی فه رهه نگی����ی و کلتوریی تێدا هاواڵتیان خوێن����ه ران و به ڕێوه ده چێت و کۆده کات����ه وه . ناوبه ناوی����ش کۆمه ڵێک باڵوده که نه وه پێک����ه وه چ����اپ و کتێب "ئێم����ه زۆرجار کتێ����ب به کۆمه ڵ چاپ ده نگدانه وه ی له به رئ����ه وه ی ده که ی����ن، زۆربێ����ت و تێچونه کان����ی که متربێ����ت.. هه وڵیش����ده ده ین ئ����ه و کتێبان����ه به بێ چه ند پێشتریش تێنه په ڕێت، رێوڕه سم کارێکی وه هامان کردوه ". هه ژار مه جید ناوه ندی ئه ندێشه به ڕێوه به ری خاوه ن و

به م جۆره بۆ ئاوێنه دوا:ئێواره ی رۆژی 14-11-2013 که هاوکات بو له گه ڵ ی����ادی دامه زراندنی ش����اری سلێمانی، 15 کتێبی نوێ باڵوکرایه وه ، کتێبه کان به کوالێتییه کی به رز چاپکرابون به گوت����ه ی هه ژار مه جی����د "یه که مجاره کتێبی ک����وردی به و کوالێتیی����ه به رزه چ����اپ بکرێت". له ئێواره که دا به ش����ێک له نوسه رو وه رگێڕه کانی کتێبه تازه کان ئاماده ی بون و له نزیکه وه خوێنه ره کانی یادگارییان وێن����ه ی ده بین����ی و خۆیان پێک����ه وه ده گ����رت. به پێ����ی ئامارێکی ناوه نده که ش ته نها له و ئێواره یه دا 1324 کتێب فرۆشراوه . دالوه ر قه ره داغی له و ئێواره یه دا کۆی به رهه مه شیعرییه کانی ل����ه دو به رگ����دا، هه روه ه����ا دو کتێبی

له باره ی باڵوکرای����ه وه ، وه رگێ����ڕدراوی ئه و ڕێوڕه س����مه روده کات����ه خوێنه ران و ئاماده ب����وان و ده ڵێت " ئێوە هەمیش����ە دەڕەوێننەوە ل����ەال نائومێدییەمان ئەو کە گوایە خوێنەری کتێب نەماوەو واڵت بوەتە واڵتی کۆمپانیاو بۆنی نەوت و شار بوەتە شاری بازرگانانی دڵڕەق و دوکان و بازاڕی سیاس����ەت و س����ەوداو مامەڵەی

ژێربەژێر".کتێب���ه نوێیه کان س���ه رجه میان )هه ر ناونیش���انێک به تی���راژی 1000 دان���ه ( ت���اران چاپکراب���ون. هۆی له ش���اری ئه م دور رۆیش���تنه ب���ۆ چاپکردنی ئه و ڕونیکرده وه به مشێوه یه هه ژار کتێبانه "ئێمه پێمانخۆش���بو ک���ه چاپخانه یه ک به م بیتوانیایه کوردس���تان له ناوخۆی

کوالێتییه ی ئێس���تا چاپی بکات، به اڵم ناچار نه مانتوانی، هه وڵماندا هه رچه ند له وێ چاپمانکرد به و شێوه یه ی خۆمان ویس���تمان". جگه له ت���اران، ناوه ندی ئه ندێشه بۆ کتێبه کانی داهاتوی هه وڵی لوبنان، ئه س���ته مبوڵ هه روه ها له نده ن ده ده ن هه تا بتوانن به کوالێتیی و نرخی باش���تر کتێبه کان به خوێنه ر بگه یه نن. به ڕێوه به ره که ی ئه ندێش���ه س���ه باره ت به کوالێتی کتێبه کان به گرنگیی زۆریان ئاماژه ی به وه دا "هه مو ش���ته کانی ژیان به رده وام گۆڕانکارییان به س���ه ردادێت، هه ر له ئۆتۆمبێ���ل و خواردن و که لوپه لی م���اڵ و ش���ته کانی دیک���ه ش، ده بێ���ت دیزایین و کوالێت���ی کتێبه کانیش به ره و باش���تر گۆڕانی���ان به س���ه ردابێت ت���ا

خوێنه ر بۆخۆی ڕابکێشێت". سه باره ت به نرخه کانیش وت���ی "ئه گه ر کتێبه کان ل���ه ده ره وه ی واڵتی���ش چ���اپ بکه ین، نرخ���ه کان زۆر جیاوازیی نابێت، به اڵم ئێمه المان گرنگتره کوالێتییان به رزبێت ببێت". گرانتری���ش که مێ���ک گه رچی جێی باسه س���ه رجه م کتێبه نوێیه کان له الیه ن هونه رمه ند باسم ره سام دیزایین

کراون. 2007 له س����اڵی س����ه ره تا ئه ندێش����ه ده س����تی بچ����وک به کتێخانه یه ک����ی به کارکردوه و چه ند جارێک فراوانکراوه تا ئه وه ی له ساڵی 2012 بوه ته ناوه ندێکی گه وره و جگ����ه له کتێبخانه یه کی گه وره ، هۆڵ����ی س����یمینارو کافتری����او ناوه ندی

دیزایینی تێدایه .

رادیۆکه ش کۆتایی دێت،

به اڵم رۆژنامه ی یاریی ده مێنێته وه

یه کێک له چاالکییه کانی قاوه خانه ی کلتوریی فۆتۆ: رێبه ر نه جم

خوێنه ران ده یانویست له نزیکه وه نوسه ره کان ببینن ئه و کتێبانه ی له ئێواره که دا باڵوکرانه وه دالوه ر قه ره داغی � باسم ره سام

هه ژار مه جید

گۆشه یه كی تایبه ته به جل و به رگ fashion دیزاینه ر و راوێژكاری "سه فین عارفی " ئاماده ی ده كات

safeen

.arif@

yahoo.

com

Twitte

r @Safe

enArif

زۆر به داخ���ه وه ك���ه خانم���ان ل���ه ناوچه كان���ی هه رێم���ی كوردس���تان فه رو ناپۆشن، له كاتێكدا كه یه كێك له پارچه گرانه كانی بواری فاش���ێۆن فه روه ، جوانی و نایابی ئه م پارچه یه وایكردووه زۆرێ���ك له واڵتانی جیهان بوه س���تنه وه ، دروس���تكردنی دژی راس���ته قینه له به رئه وه ی كه فه روی له پێس���تی ئاژه ڵه دڕنده كان به پله ی یه كه م دروس���تده كرێت، كه به ڕاستی ب���ه ڕای من ئه م پارچه یه پێویس���ته زۆرتر دروس���ت بكرێت، هه رش���تێك ب���ۆ جوانی و بواره كانی تر بۆ مرۆڤ

خزمه ت بكات پێویسته .كه پێتانبڵێین پێمانخۆش���ه لێره وه له گه ڵ هاتنی سه رماو سۆڵه ی زستان و پایزه جوانه ی ئه مس���اڵمان، فه روو له به ركردنت هه ڵبژارده ی باش���ترین بێ���ت، جگ���ه ل���ه وه ش له به ركردنی ف���ه روی تێ���رو پڕو گ���ه وره رۆڵێكی گه وره ی هه یه له وه ی كه خاوه نه كه ی ل���ه و ده رده كه وێ���ت به كه ش���خه تر وێنه یه ی كه هه یه تی له گه ڵ كه سانی

تر بۆیه :ئه گه ر فه روه كه ت سپی بوو •پڕ ب���وو، هه وڵ بده بۆ بۆنه گرنگ و تایبه تی یه كان���ت له به ری بكه یت به مكیاجێكی زۆر به هێز و جورئه ته وه ، له گه ڵ پێ���اڵوی به رزو كه مێك قاچت با دیار بێت، پشت ببه سته به جانتای بچ���وك چونكه هه رش���تێكی گه وره جوان���ی فه روكه ت ده ش���ارێته وه كه

تۆش ناته وێ ئه مه ڕووبدات.ته نها فه روك���ه ت ئه گ���ه ر •گرتب���ووه جاكێته كه ت���ی ملوان���ی بۆخ���واره وه به ت���ه واوی ی���ان ته نها ملوانه كه ی ئه وا باشتره ته نها له گه ڵ كابۆ و جلی ئاسایی ده ره وه ت له به ری گه وره و به جانت���ای ب���ه اڵم بكه یت،

مكیاجێكی ته نك.ئه گه ر فه روكه ت ته نك بوو •به اڵم درێژ بوو، پێویستت به ته نووره ی كورت،پ���وت و ع���ه زی ك���ورت هه یه به اڵم ئاگاداربه به بێ ئێكسس���واراتی زه قی وه ك ئاڵت���ون و پارچه ی نایاب

نه شیاوه .

فه‌رو‌له‌به‌ر‌بكه‌...‌كه‌شخه‌تر‌ده‌ربكه‌وه‌!

C M Y K

‌ره‌نگاڵه(403( سێشه ممه 2013/11/19 rangalayawene@gmail.comrangalayawene@gmail.com (403( سێشه ممه ‌2013/11/19ره‌نگاڵه

گاکاوڕ

زیات���ر ئ���ه و بوارانه بخوێن���ه ره وه كه په یوه ندی به فه لس���ه فه و دینه وه هه یه . نزیكه كانت له ه���اوڕێ هاوكاری داوای

بكه بۆ دۆزینه وه ی سه رچاوه كان.

ئه م چه ن���د رۆژه هه س���ت به خۆش���ی و ئاسوده یی ده كه یت، ئه مه ش واتلێده كات زیاتر بیر له هیواكانت بكه یته وه و ده ستت

به ئامانجه كانت بگات.

به هۆی ئه و كێشه یه ك له دوای یه كانه ی ئه م ماوه یه توشت ده بن زیاتر دڵته نگ و بێتاقه ت ده بیت، به اڵم پێویس���ته هیچ

بڕیارێك نه ده یت.

ئه نجام���داوه و به باش���ی ئه ركه كان���ت زۆرین���ه ی كاره كان���ت به و رێ���ڕه وه دا ده ڕوات كه تۆ بۆت گونجاوه ، ش���ه ممه

رۆژی به ختته .

تۆ كه س���ێكی به هره مه ندی ، پێویسته س���ود له و به هره مه ندیه وه ربگریت بۆ كێش���ه یه كی چه ند خێرخوازی ، كاری

ته ندروستیت ده بێت.

هه رچه ن���ده به هۆی كێش���ه ی داراییه وه هه س���ت به نائارامی و ناڕه حه تی ده كه یت، به اڵم له شوێنی كاره كه ت پاداشتی داراییت

بۆ ده كرێت و سودی بۆت ده بێت.

كارێكی زۆر كه وتوه به سه رتداو خه ریكه ئه ركه كان���ت تێك���ه ڵ به ی���ه ك ده بن، به ش���ێوه یه ك كه نه توانیت چاره سه ری

ته واویان بۆ بكه یت.

ده كرێ���ت ئ���ه و ماوه یه ك���ه هه ته بۆ پش���ودان س���ودی لێوه ربگری���ت، بۆ پێداچونه وه به و چه ن���د پرۆژه یه ی كه

به نیازی ئه نجامیان بده یت.

زیات���ر ده كه یت و به چاالكی هه س���ت ئازاتر له جاران ده رده كه ویت، كاتێكی گونجاوه بۆ سه فه ركردن له گه ڵ هاوڕێ

نزیكه كانت.

به شێكی رۆمانس���یه ت خۆشه ویستی و گرنگی قسه كانی ئه م ماوه یه ته له گه ڵ هاوڕێكانت، له وانه ی���ه په یوه ندی نوێ

ببه ستی .

زیاتر له جاران بایه خ به بواری س���ۆزداریت ده ده یت، چه ند راستیه كت بۆ ده رده كه وێت به رامبه ر به كه سانێك، ئه مه ش واتلێده كات

بۆچونت بۆیان بگۆڕێت.

قرژاڵدوانه‌‌

ئه م چه ند رۆژه هه س���ت به خۆش���ی و شادی ده كه یت، به اڵم ئه گه ر له شوێنی كاره كه ت هه ستت به هیالكی كرد ئه وه

پشویه كی بۆ وه ربگره .

نه‌‌هه‌‌‌نگسه‌‌تڵگیسککه‌‌واندوپشکته‌‌رازووفه‌‌ریکشێر

10

All Is Lost .10About Time .9 Free Birds .8

.7Captain Phillipsyears A Slave 12 .6

Gravity .5Ender’s Game .4

3. جۆن ناكس���ۆڤێڵ هێتا له ڕیزبه ندی باش���ترین س���ێفیلمی بلی���ت فرۆش���ی )Bad GrandPa( جیهانی ماوه ت���ه وهئه م ج���اره ش پله یه ك هاتۆت���ه دوواوه به پله ی س���ێیه م له م هه فته یه دا ماوه ، ت���ا ئه مڕۆ بڕی ت���ه واوی زیاتر له )82( ملێ���ۆن دۆالری ئه مه ریك���ی گه ڕانده وه كه كه ئه مه ش زیات���ره له بڕی تێچوونی فیلمه ك���ه به )5( جار،ئه م فیلمه ته واوی كاتی نمایشكردنی )1:33( یه ك كاتژمێر و س���ی و س���ێ ده قیقه یه ، له ئاوێنه وه ئاگادارتان ده كه ینه وه كه ئه م فیلمه بۆ

خوار ته مه نی )16( نه شیاوه .

Last Vigas) .2( بۆ هه فته ی س���ێیه م له پله یه ك هاته وه پێشێ بۆ پله ی دووه م )Bad GrandPa( كه جێ به فیلم���ینه هێشت ئه م فیلمه تا ئه مڕۆ بڕی زیاتر ل���ه )40( ملێ���ۆن دۆالری ئه مه ریك���ی گه ڕان���ده وه ك���ه ئه م���ه ش نزیكه ی دوو هێنده ی تێچوون���ی فیلمه كه یه ، ته واوی ته نها فیلمه ك���ه نمایش���كردنی كات���ی (1:30( یه ك كاتژمێرو س���ی ده قیقه یه ، س���ه ركه وتنی ئ���ه م فیلمه ب���ه بێ هیچ ش���تێ ده گه ڕێته وه بۆ به شداری كردنی هونه رمه ن���ده به هێزه كانی هۆڵیوود، كه هه ندێك ماوه یه كی زۆره له س���ه ر شاشه

دیار نه ماو وه ك )مایكل دۆگالس(.

Thor: The Dark World) .1( له دووه م هه فته ی و مانه وه ی له پله ی یه كه م توانی ب���ڕی ت���ه واوی زیاتر ل���ه )119( ملیۆن دۆالری ئه مه ریكی بباته وه كه ئه وه ش وای ردووه ئه م هه فته یه ش پێش���ینه ی بۆكس ئۆفیس���ی ئه مه ریك���ی بێت، ئ���ه م فیلمه ت���ه واوی تێچوننی ته نه���ا )170( ملیۆن دۆالری ئه مه ریكی یه ، ڕاس���ته كه بڕێكی زۆر پاره ی تێچ���ووه به اڵم گه ر بۆ دووه م هه فته ی هێنده بباته وه ب���ه دڵنیایایه وه ترسی گه ڕاندنه وه ی ئه و پاره ی تێچوونه ی لێناكرێت. ئه م فیلمه له نواندنی )كریس همیس���ۆرس( & )ناتال���ی پۆرتم���ان(ه .

به هیوای كاتێكی خۆش...

به‌ز)به ز( نوێترین به رهه مه كانی سینه ما

ده خاته به رده ستتانكه ئه مڕۆ له جیهانی سینه مادا كراوه ن و

بڕی زۆرترین بینه ریانهه یه و پێشكه ش به ئێوه ی خوێنه ر

ده كرێن له پله ی 10 بۆ 1)سینه مای ئه مڕۆی جیهان لێره دا

بدۆه زه وه ، به شێوه یه ك هه رگیز نه تدیبێت(

گۆشه یه كی تایبه ته به سینه ما

11

قاوه‌خانه‌ی‌کلتوریی‌ماڵئاوایی‌ده‌کاتگوڵ‌ته‌نها‌له‌بۆنه‌کاندا‌کڕیاری‌هه‌یه‌

‌ئێواره‌یه‌ک‌بۆ‌کتێب ســـلــێـمــــانی..‌‌ته نها له و ئێواره یه دا 1324 کتێب فرۆشراوه

ئا: ئاوێنه

ره نگه که م شت هه بێت له دونیادا هێنده ی "گوڵ" سیفاته جوانه کانی

تێدا کۆبوبێته وه ؛ جوانیی، بۆنخۆشی، خۆشه ویستیی، لێبورده یی.. سه ره ڕای

ئه مه ش به گوته ی گوڵفرۆشێک جگه له چه ند بۆنه یه کی دیاریکراو، "گوڵ"

زۆر به که می ده فرۆشرێت.

له ئێستادا له ش���اری سلێمانی نزیکه ی 10 دوکانی گوڵفرۆشتن هه یه و

ئامانج حه بیب )24 ساڵ( خاوه نی یه ک به ناوی )گوڵفرۆش���ی دوکانانه یه له و سلێمانی(. ئه و که ماوه ی 9 ساڵه ئه و دوکانه ی کردۆته وه و پیشه ی گوڵفرۆشی هه ڵب���ژاردوه ، چه ن���د زانیارییه کم���ان ده رب���اره ی پیش���ه که و کڕیاره کانی بۆ

ده خاته ڕو.

ماوه ی فرۆشتنیان دیاریکراوه سه باره ت به وه ی فرۆش���ی گوڵ له ناو هاواڵتیانی ش���اری س���لێمانیدا چۆنه ، ئامان���ج رایگه یان���د "ب���ه زۆری وه رزی گوڵفرۆش���تن له مانگی کانونی یه که م و کانونی دوه مه وه ده ستپێده کات و هه تا مانگی مایس به رده وام ده بێت". بونی بازاڕی باش���ی گوڵ له و ماوه یه دا به بێ هۆ نییه "زۆری ف���رۆش له و ماوه یه دا په یوه ندی به بون���ی چه ند بۆنه یه که وه هه یه که تێیاندا گوڵ به کارده هێنرێت، ئ���ه و بۆنان���ه ش به جه ژن���ی س���ه ری ده س���تپێده کات و )کریس���مس( ساڵ له ناوه ڕاس���تی مانگی ش���وباتدا ڕۆژی خۆشه ویس���تی )ڤاالنتای���ن( هه ی���ه و

هه روه ها رۆژی ژنان که ده که وێته 8ی مارس���ه وه و کۆتاییش دێت به ئاهه نگی ده رچوانی زانکۆ له مانگی مایسدا ، که تێیدا به شێوه یه کی زۆر گوڵ پێشکه ش ده کرێت به و خوێندکارانه ی دواقۆناغی زانکۆ ت���ه واو ده ک���ه ن". له ن���او ئه م بۆنانه شدا "ئاهه نگی ده رچوانی زانکۆو ڤاالنتای���ن" زۆرترین رێژه ی فرۆش���ی

گوڵی هه یه .

هه مو گوڵه کان له ده ره وه یواڵته وه ده هێنرێن

تورکی���ا، هۆڵه ندا ئێ���ران، س���وریا، ئه و واڵتان���ه ن ک���ه به به رهه مه کانیان دوکانه کانی گوڵفرۆشیی و خواسته کانی خه ڵک بۆ گوڵ پڕده که نه وه . به شێکی زۆری دوکانداره کان خۆیان راسته وخۆ له و واڵتانه وه جۆره کانی گوڵ ده هێنن، له نێویشیاندا به شێکی زۆریان له واڵتی

ئێرانه وه ده یهێنن.

گوڵه کان ئه رکیان زۆره ره نگ���ه بۆ خاوه نی گوڵفرۆش���ییه کان سه رئێشه یه ک هه بێت که بۆ زۆر پیشه ی تر هیچ کێش���ه یه ک نه بێت. به ش���ێکی زۆری گوڵ���ه کان به پێ���ی جۆره کانیان به ڕه نگاوڕه نگیی مانه وه ی���ان ته مه نی م���اوه ئ���ه و ئه گ���ه ر ده گۆڕێ���ت، دیاریکراوه ش تێپه ڕی و که س نه یکڕی، دوکانداره کان وش���کده بێته وه و ئ���ه وا ناچارده بن بیخه نه ناو پاشه ڕۆکانه وه . ئامانج تایبه تمه ندییه وه ، ئه م له باره ی ده ڵێ���ت "به ش���ێکی زۆری گوڵ���ه کان ئ���ه و تایبه تمه ندییه یان هه ی���ه ، گوڵه سروش���تییه کان هه فته ی���ه ک ده توانن

بمێننه وه ، ده بێت له ئاودابن و له پله یه کی گه رمیی نزمدا پارێزراوبن، وه ک ئه مانه )له م کات���ه دا ئاماژه ی بۆ به ش���ێکی جیاکراوه ی دوکانه که ی کرد که به شێک له گوڵه کانی تێدابوو شوشه به ند کرابو، هه روه ها ئامێرێکی س���پلێتی تێدابو بۆ رێکخس���تنی پله ی گه رمی(". هه روه ها ئاماژه ی به وه ش���دا "جگ���ه له مانه ش هه ندێ���ک گوڵ���ی ئینجانه ه���ه ن که پێویستیان به سێبه ر یان خۆره ، بۆیه ده بێت رۆژانه ئه و پێداویستییه یان بۆ

دابین بکه ین".

گوڵفرۆشه کان ده بێت تایبه تمه ندی گوڵه کان بزانن

به هۆی ئه و تایبه تمه ندییانه وه خاوه نی ده بێ���ت گوڵفرۆش���ی دوکانه کان���ی که سانی شاره زابن و له جۆری گوڵه کان و س���یفه ته کانیان بزان���ن ت���ا خۆی���ان بده نه رێنماییش بیانپارێ���زن و بتوانن کڕیاره کانی���ان. خاوه نی گوڵفرۆش���یی سلێمانی له مباره یه وه ده ڵێت "ناسینی جۆرو س���یفاتی گوڵ���ه کان بنه مایه کی س���ه ره کیی ئه م پیش���ه یه یه ، چونکه هه ندێک که س به بێ بونی ش���اره زایی هاتنه ن���او ئه م پیش���ه یه وه و به زویی شکستیانهێناو دوکانه کانیان داخست". له وه اڵمی ئه و پرسیاره ی ئایا ده رچوانی کۆلێژه کان���ی کش���توکاڵ ده توانن ئه م به نێگه تی���ڤ ئامان���ج کاره بک���ه ن، وه اڵمده دات���ه وه " به هۆی ئه وه ی ئه وان ده خوێنن و دامه زران���دن ب���ۆ ته نه���ا ش���اره زاییه کی مه یدان���ی په یداناکه ن، ناتوانن پیش���ه یه کی وه ها هه س���تیار

به ڕێوه ببه ن".

ئا: ئاوێنه

دوای زیاتر له دو ساڵ چاالکی به رده وام و ئه نجامدانی نزیکه ی 600

چاالکی جۆراوجۆر، قاوه خانه ی کلتوریی له سلێمانی له ساتی

ماڵئاواییدایه و خاوه نی قاوه خانه که ش ده ڵێت "دوای چه نده ها به ڵێن بۆ

دابینکردنی شوێنێک بۆ قاوه خانه ، هیچ که س به ڵێنه کانیان نه برده سه رو

ناچار قاوه خانه داده خه ین".

وه ک ناوه ک���ه ی ته نه���ا ڕه نگ���ه قاوه خانه کان���ی دیک���ه بێ���ت، ئه گینا هێن���ده ی ده زگایه کی گه وره چاالکیی و به رهه م���ی هه ی���ه . ب���ه رده وام به ڕوی الیه ن���ه هونه ریی و فکریی و سیاس���ییه جیاوازه کان���دا ده رگای کراوه ب���وه بۆ گێڕانی کۆڕو سیمینار، به اڵم له ئێستادا چیت���ر ده رگای قاوه خانه کراوه نییه و بۆ چه ن���د رۆژێک ده بێ���ت به ته واوی له ڕابردودا چه ن���د جارێک داخ���راوه . به اڵم داخ���راوه ، قاوه خان���ه ده رگای دوای ماوه ی���ه ک به گۆڕانکاریی زۆره وه گه ڕاوه ته وه . به اڵم پێناچێت داخستنی

ئه مجاره وه ک ئه وانی دیکه بێت.چاالکییه کان���ی، کۆتای���ی له ب���اره ی ئیدریس عومه ر خاوه ن���ی قاوه خانه ی کلتوری���ی به ئاوێن���ه ی ڕاگه یاند "ئێمه کێش���ه ی بینام���ان هه ی���ه ، به پێ���ی گرێبه ستێک که له نێوان ئێمه و خاوه ن موڵکه که دا هه بو، خاوه نداریی ئێمه بۆ یه که مدا تش���رینی له مانگی موڵکه که کۆتایی ه���ات. پێش ئه و ماوه یه ئێمه ئاماده کاری���ی زۆرمانک���رد له الیه ن���ی ئیداریی ناوچه ی سلێمانی که النیکه م شوێنێکمان بۆ دابین بکه ن ئیتر به کرێ

بێت یان هه رجۆرێکی دیکه ، چ له الیه ن پارێ���زگارو له الیه نی دیک���ه وه به ڵێنی چاره س���ه ری کێشه که مان پێدرا، به اڵم

هه موی بێ ئاکام بو". بتوانن خۆی���ان ب���ه وه ی س���ه باره ت ش���وێنێک بۆ چاالکییه کانی���ان دابین بکه ن، وتی "ئێم���ه ناتوانین ئه و کاره بکه ی���ن، قاوه خانه ش���وێنێک نییه بۆ پ���اره په یداک���ردن، ئێم���ه ئه وه نده ی هونه رییه کانمان چاالکیه رۆشنبیریی و ل���ه ال گرنگه ش���تی دیکه مان بۆ گرنگ نییه ، هه م���و ئه و ک���ۆڕو چاالکیانه ی بێبه رامبه ر له قاوه خانه کراون تێک���ڕا بون ". ته ئکیدیش���ی ک���رده وه "ئه گه ر کێش���ه ی بیناکه م���ان بۆ چاره س���ه ر

نه کرێ���ت ئه مه دواقۆناغ���ی قاوه خانه ده بێت و جارێکی تر ده رگای قاوه خانه

ناکرێته وه ".قاوه خان���ه ی کارکردنی���دا له م���اوه ی جیاجیاکانی ب���واره له هه مو کلتوریی وه ک رۆشنبیریی و هونه ریی و سیاسیی کۆڕی بۆ که سانی جیاواز گێڕاوه ، تێكڕا زیاد له 600 چاالکییان هه بوه له ماوه ی کارکردنیدا، خاوه نی قاوه خانه ئاماژه ی به یه کێک له و کۆڕانه کرد که زه حمه ته هیچ شوێنێکی دیکه بتوانێت ئه نجامی ب���دات "جارێک کاتژمێر 12:00 ش���ه و کۆڕمان بۆ ساڵح موسلیم ئه نجامدا که

سێ کاتژمێر زیاتری خایاند".بونی جگ���ه کلتوری���ی قاوه خان���ه ی

تایبه ته رادیۆیه کی کتێبخانه ، خاوه نی به ن���اوی "ده نگ���ی کتێ���ب" هه روه ها رۆژنامه یه کی رۆژانه ی وه رزشی به ناوی "یاریی"، سه باره ت به چاره نوسی ئه مانه دوای داخرانی قاوه خانه ، ئیدریس عومه ر گوتی "به دڵنیاییه وه رادیۆکه ش کۆتایی دێت، ب���ه اڵم رۆژنامه ک���ه ده مێنێته وه له به رئه وه ی به شێک نییه له قاوه خانه و

پێش قاوه خانه ش هه بوه ".یه کێکی دیک���ه له چاالکییه گه وره کانی ئه نجامدان���ی کلت���وری قاوه خان���ه ی ناونیشانی له ژێر گه وره بو هه ڵمه تێکی "به کلتورکردنی خوێندنه وه " که چه ندین چاالکی جۆربه جۆری له خۆگرتبو، یه ک له وانه "که شتیی نه جمه دینی مه ال"بو، که

پێکهاتب���و له ئۆتۆمبێلێکی بارهه ڵگری گ���ه وره ی پڕ له کتێب و به رده وام کتێبی ده برده شوێنه جیاوازه کان. به اڵم وه ک خاوه نی قاوه خان���ه ئاماژه ی پێده کات "ماوه ی شه ش مانگه رێگه ناده ن له هیچ ش���وێنێکی س���لێمانی ئه و ئۆتۆمبێله بوه س���تێنین، ئه مه گوای���ه پایته ختی

رۆشنبیرییه ".له شاری سلێمانی کلتوری قاوه خانه ی به پێش���انگایه کی ل���ه 2011/60/11 گه وره ی کتێ���ب به ئاماده بونی وه زیری رۆش���نبیری، ده س���تی به کاره کان���ی کردوه و له و ب���ه رواره به دواوه چه ندین به ره وپێش���چونی گۆڕانکاریی و ج���ار

به خۆیه وه بینیوه .

ئا: رێنوار نه جمفۆتۆکان: بیار ره شید

له ڕێوڕه سمێکی تایبه تدا 15 کتێبی کوالێتی به رز له کتێبخانه یه کی شاری سلێمانیی باڵوکرایه وه و خوێنه رێکی

زۆریش ئاماده ی ئه و ڕێوڕه سمه بون تا زو کتێبه کان ده ستبخه ن و له نزیکه وه نوسه رو وه رگێڕه کان

ببینن. به رێوه به ری ناوه نده که ش ده ڵێت "ئێمه گرنگی زۆر به کوالێتی

کتێبه کان ده ده ین و پێمانباشه نرخه کانیان که مێک به رزتربێت به اڵم

کتێبه کان باشبن و بمێننه وه ".

ناوه نده ی نیی����ه یه که مینج����ار ئه م����ه رۆش����نبیری ئه ندێش����ه به و ش����ێوه یه قه ره باڵ����غ ببێ����ت، ئ����ه و ناوه ن����ده که ده که وێته ناوه ڕاستی شاری سلێمانییه وه ڕێوڕه سمی س����یمینارو کۆڕو به رده وام تایبه ت����ی فه رهه نگی����ی و کلتوریی تێدا هاواڵتیان خوێن����ه ران و به ڕێوه ده چێت و کۆده کات����ه وه . ناوبه ناوی����ش کۆمه ڵێک باڵوده که نه وه پێک����ه وه چ����اپ و کتێب "ئێم����ه زۆرجار کتێ����ب به کۆمه ڵ چاپ ده نگدانه وه ی له به رئ����ه وه ی ده که ی����ن، زۆربێ����ت و تێچونه کان����ی که متربێ����ت.. هه وڵیش����ده ده ین ئ����ه و کتێبان����ه به بێ چه ند پێشتریش تێنه په ڕێت، رێوڕه سم کارێکی وه هامان کردوه ". هه ژار مه جید ناوه ندی ئه ندێشه به ڕێوه به ری خاوه ن و

به م جۆره بۆ ئاوێنه دوا:ئێواره ی رۆژی 14-11-2013 که هاوکات بو له گه ڵ ی����ادی دامه زراندنی ش����اری سلێمانی، 15 کتێبی نوێ باڵوکرایه وه ، کتێبه کان به کوالێتییه کی به رز چاپکرابون به گوت����ه ی هه ژار مه جی����د "یه که مجاره کتێبی ک����وردی به و کوالێتیی����ه به رزه چ����اپ بکرێت". له ئێواره که دا به ش����ێک له نوسه رو وه رگێڕه کانی کتێبه تازه کان ئاماده ی بون و له نزیکه وه خوێنه ره کانی یادگارییان وێن����ه ی ده بین����ی و خۆیان پێک����ه وه ده گ����رت. به پێ����ی ئامارێکی ناوه نده که ش ته نها له و ئێواره یه دا 1324 کتێب فرۆشراوه . دالوه ر قه ره داغی له و ئێواره یه دا کۆی به رهه مه شیعرییه کانی ل����ه دو به رگ����دا، هه روه ه����ا دو کتێبی

له باره ی باڵوکرای����ه وه ، وه رگێ����ڕدراوی ئه و ڕێوڕه س����مه روده کات����ه خوێنه ران و ئاماده ب����وان و ده ڵێت " ئێوە هەمیش����ە دەڕەوێننەوە ل����ەال نائومێدییەمان ئەو کە گوایە خوێنەری کتێب نەماوەو واڵت بوەتە واڵتی کۆمپانیاو بۆنی نەوت و شار بوەتە شاری بازرگانانی دڵڕەق و دوکان و بازاڕی سیاس����ەت و س����ەوداو مامەڵەی

ژێربەژێر".کتێب���ه نوێیه کان س���ه رجه میان )هه ر ناونیش���انێک به تی���راژی 1000 دان���ه ( ت���اران چاپکراب���ون. هۆی له ش���اری ئه م دور رۆیش���تنه ب���ۆ چاپکردنی ئه و ڕونیکرده وه به مشێوه یه هه ژار کتێبانه "ئێمه پێمانخۆش���بو ک���ه چاپخانه یه ک به م بیتوانیایه کوردس���تان له ناوخۆی

کوالێتییه ی ئێس���تا چاپی بکات، به اڵم ناچار نه مانتوانی، هه وڵماندا هه رچه ند له وێ چاپمانکرد به و شێوه یه ی خۆمان ویس���تمان". جگه له ت���اران، ناوه ندی ئه ندێشه بۆ کتێبه کانی داهاتوی هه وڵی لوبنان، ئه س���ته مبوڵ هه روه ها له نده ن ده ده ن هه تا بتوانن به کوالێتیی و نرخی باش���تر کتێبه کان به خوێنه ر بگه یه نن. به ڕێوه به ره که ی ئه ندێش���ه س���ه باره ت به کوالێتی کتێبه کان به گرنگیی زۆریان ئاماژه ی به وه دا "هه مو ش���ته کانی ژیان به رده وام گۆڕانکارییان به س���ه ردادێت، هه ر له ئۆتۆمبێ���ل و خواردن و که لوپه لی م���اڵ و ش���ته کانی دیک���ه ش، ده بێ���ت دیزایین و کوالێت���ی کتێبه کانیش به ره و باش���تر گۆڕانی���ان به س���ه ردابێت ت���ا

خوێنه ر بۆخۆی ڕابکێشێت". سه باره ت به نرخه کانیش وت���ی "ئه گه ر کتێبه کان ل���ه ده ره وه ی واڵتی���ش چ���اپ بکه ین، نرخ���ه کان زۆر جیاوازیی نابێت، به اڵم ئێمه المان گرنگتره کوالێتییان به رزبێت ببێت". گرانتری���ش که مێ���ک گه رچی جێی باسه س���ه رجه م کتێبه نوێیه کان له الیه ن هونه رمه ند باسم ره سام دیزایین

کراون. 2007 له س����اڵی س����ه ره تا ئه ندێش����ه ده س����تی بچ����وک به کتێخانه یه ک����ی به کارکردوه و چه ند جارێک فراوانکراوه تا ئه وه ی له ساڵی 2012 بوه ته ناوه ندێکی گه وره و جگ����ه له کتێبخانه یه کی گه وره ، هۆڵ����ی س����یمینارو کافتری����او ناوه ندی

دیزایینی تێدایه .

رادیۆکه ش کۆتایی دێت،

به اڵم رۆژنامه ی یاریی ده مێنێته وه

یه کێک له چاالکییه کانی قاوه خانه ی کلتوریی فۆتۆ: رێبه ر نه جم

خوێنه ران ده یانویست له نزیکه وه نوسه ره کان ببینن ئه و کتێبانه ی له ئێواره که دا باڵوکرانه وه دالوه ر قه ره داغی � باسم ره سام

هه ژار مه جید

گۆشه یه كی تایبه ته به جل و به رگ fashion دیزاینه ر و راوێژكاری "سه فین عارفی " ئاماده ی ده كات

safeen

.arif@

yahoo.

com

Twitte

r @Safe

enArif

زۆر به داخ���ه وه ك���ه خانم���ان ل���ه ناوچه كان���ی هه رێم���ی كوردس���تان فه رو ناپۆشن، له كاتێكدا كه یه كێك له پارچه گرانه كانی بواری فاش���ێۆن فه روه ، جوانی و نایابی ئه م پارچه یه وایكردووه زۆرێ���ك له واڵتانی جیهان بوه س���تنه وه ، دروس���تكردنی دژی راس���ته قینه له به رئه وه ی كه فه روی له پێس���تی ئاژه ڵه دڕنده كان به پله ی یه كه م دروس���تده كرێت، كه به ڕاستی ب���ه ڕای من ئه م پارچه یه پێویس���ته زۆرتر دروس���ت بكرێت، هه رش���تێك ب���ۆ جوانی و بواره كانی تر بۆ مرۆڤ

خزمه ت بكات پێویسته .كه پێتانبڵێین پێمانخۆش���ه لێره وه له گه ڵ هاتنی سه رماو سۆڵه ی زستان و پایزه جوانه ی ئه مس���اڵمان، فه روو له به ركردنت هه ڵبژارده ی باش���ترین بێ���ت، جگ���ه ل���ه وه ش له به ركردنی ف���ه روی تێ���رو پڕو گ���ه وره رۆڵێكی گه وره ی هه یه له وه ی كه خاوه نه كه ی ل���ه و ده رده كه وێ���ت به كه ش���خه تر وێنه یه ی كه هه یه تی له گه ڵ كه سانی

تر بۆیه :ئه گه ر فه روه كه ت سپی بوو •پڕ ب���وو، هه وڵ بده بۆ بۆنه گرنگ و تایبه تی یه كان���ت له به ری بكه یت به مكیاجێكی زۆر به هێز و جورئه ته وه ، له گه ڵ پێ���اڵوی به رزو كه مێك قاچت با دیار بێت، پشت ببه سته به جانتای بچ���وك چونكه هه رش���تێكی گه وره جوان���ی فه روكه ت ده ش���ارێته وه كه

تۆش ناته وێ ئه مه ڕووبدات.ته نها فه روك���ه ت ئه گ���ه ر •گرتب���ووه جاكێته كه ت���ی ملوان���ی بۆخ���واره وه به ت���ه واوی ی���ان ته نها ملوانه كه ی ئه وا باشتره ته نها له گه ڵ كابۆ و جلی ئاسایی ده ره وه ت له به ری گه وره و به جانت���ای ب���ه اڵم بكه یت،

مكیاجێكی ته نك.ئه گه ر فه روكه ت ته نك بوو •به اڵم درێژ بوو، پێویستت به ته نووره ی كورت،پ���وت و ع���ه زی ك���ورت هه یه به اڵم ئاگاداربه به بێ ئێكسس���واراتی زه قی وه ك ئاڵت���ون و پارچه ی نایاب

نه شیاوه .

فه‌رو‌له‌به‌ر‌بكه‌...‌كه‌شخه‌تر‌ده‌ربكه‌وه‌!

بیروڕا(403( سێشه ممه 122013/11/19 birura.awene@gmail.com

بۆ ئەو نەوەیەی له س����ەرەتای س����ااڵنی شەس����تی سەدەی بیس����تەمدا لەدایکبون و له هه فتاکان����دا خوێندن����ەوەی کتێ����ب بو س����ەرەکییەکەیان، له خولی����ا بەیەکێ����ک کۆمەڵێ����ک ن����اوو ڕێبازی فیک����ری هه بون کە هی����چ خوێنەرێک نەیدەتوان����ی بازیان بەس����ەردا ب����دات. گەنجان ک����ە له قۆناغی ناوەندییەوە دەس����تیاندەکرد بەخوێندنەوە ڕاس����تەوخۆ دەکەوتنە ناو مارکسیزمەوە، ناو لقە جیاوازەکانی مارکسیزم، له لینین و ماوتس����یتونگ و هۆش����ی منەوە بیگره ، بۆ بەتێپەڕین فارسەکان، عەرەب و مارکسییە بەناو مارکسیزمی هێربەرت مارکۆزەو فرانز فانۆن و ڕۆجێ گارودیدا. سەرەڕای جیاوازی گەورەی نێوان ئەم نووسەرانە، مارکسیزم نەک تەنها قوتابخانەی بااڵدەستبوو، بەڵکو هه موو شتێکی دەرەوەی مارکسیزم، وەک فیکری هه ڵەو ڕوانین����ی هه ڵە دەنرخێنراو

بەشایستەی خوێندنەوە نەدەزانرا.بەاڵم کایەی فیکرو ڕۆش����نبیریی سااڵنی شەست و هه فتاکان تەنها کایەی مارکسیزم ل����ەدەرەوەی مارکس����یزمدا دوو نەب����وو، ڕێبازی دیکە هه بوون کە خوێنەر دەیتوانی شتگەلێکیان لێوە فێرببێت جیاواز لەوەی مارکس����یزم. ئەو دوو ڕێبازەش بریتیبوون له فرۆی����دو فرۆیدی����ەت، کە ن����ەوەی ئێمە له ڕێگای وەرگێڕانەکانی جۆرج تەرابیشییەوە پێیان ئاشنابووین. دووهه میشیان برتیبوو له ڕێب����ازی بوونگەرای����ی، وجودی����ەت، کە پاڵەوانە سەرەکییەکانی جان پۆل سارتەرو

ئەلبێر کامۆو کۆڵن وڵسن بوون.یەکەمی����ن کتێبێک����ی ئەلبێ����ر کامۆ من یان ڕۆمان����ی ”غەریب“ خوێندبێتەم����ەوە ”نامۆ“ بوو، دوای ئەویش ڕۆمانی ”تاعون“ و ئینجا شانۆگەری ”کالیگۆال“ و دوای ئەویش ”ئەفس����انەی سیزێف“ و له کۆتایشدا کتێبی ”مرۆڤی یاخی“ بوو. لەنێوان خوێندنەوەی ڕۆمانی غەری����ب. خوێندنەوەی کتێبەکانی تری کامۆدا سااڵنێکی درێژ هه بوو. سەرەتای ئێمەیه ، گەنج����ی س����ااڵنی هه ش����تاکان، گەرمەی شۆڕش����ی چەکداریی کوردستان و ڕۆژەکانی دوای شۆڕش����ی ئێرانی س����اڵی 19٧9و سەرەتای سەرکەوتنەکانی شۆڕشی نیکاراگواو گەرمەی شۆڕش����ی فەلەستین و س����اتەوه ختی کوشتنی س����ەرۆکی میسری ئەنوەر س����ادات و ش����ەڕی دژ بەسۆڤیەت له ئەفگانس����تان هتد... ب����وو. لەم ”ژینگە شۆڕش����گێڕ“ەدا زەحمەتبوو نووس����ەرێکی وەک ئەلبێر کامۆ، تەنانەت کەسێکی وەک سارتەریش، ش����وێنی ڕاستەقینەی خۆیان الی گەنجانی وەک ئێمە بکەنەوە. بەاڵم ئەم شوێننەکردنەوه یه زۆری نەخایاندو لەپڕێکدا ئەو ژینگە شۆڕش����گێڕییە بەش����ێوەیەکی ڕیش����ەیی گۆڕاو دۆخێک دروستبوو تیایدا ئەلبێر کامۆ وەک”فریادڕەسێک“ دەرکەوت. وێرانبوون����ی شۆڕش����ی ئێران����ی، س����اڵە درێژەکان����ی جەنگی ئێران و عێراق، گۆڕانی سیستمە سیاسییەکەی سەدام حوسەین بۆ ڕاونانی هاروهاج، تۆتالیتاری سیستمێکی فەلەس����تینییەکان له بەیروتەوە بۆ تونس، کێش����ە گەورەکان����ی خەبات����ی چەکداری له کوردستانداو هاتنی ئەنفال، دروستبوونی ئەفگانس����تان و ڕیش����دارەکانی موجاهیدە ئەمانە لەناوچەکەدا، هه موو درێژکراوەیان دۆخێکی����ان دروس����تکرد ت����ەواو دژ ب����ەو ژینگە شۆڕش����گێڕییەی ساڵەکانی پێشتر. خوێندن����ەوەی کامۆ لەم ژینگ����ە نوێیەدا پەناگایەکی دەرون����ی و فیکریی گەورەبوو، ڕه خنەکردن����ی کام����ۆ بۆ ”ش����ۆڕش“ و بۆ ڕۆڵی توندوتیژیی له ژیانی سیاسیدا، بەاڵم بەبێ لەدەستدانی ڕۆحی یاخیبوون و بەبێ باوەڕنەمان بەتوانای مرۆڤ لەسەر کارکردن لەسەر دونیا، نیش����اندانی ئاسۆیەکی نوێ

بوو.کام����ۆ وێس����تگەیەکی گرن����گ ب����وو بۆ تیمارکردن����ی برین����ە گەورەکانی س����ااڵنی هه ش����تا، س����ااڵنی مردنی شۆڕش����ەکان و بەرپابوونی جەنگ����ە گەورەکان. کامۆ ئەم نووس����ەرە بوو کە نکوڵ����ی له نائومێدیی و ڕەش����بینیی و ناماقوڵیی ژی����ان نەدەکرد، نیش����انئەداین و ب����ەوردی هه موویان����ی قواڵییە ڕۆحییەکانی بەرجەس����تە دەکرد، ب����ەاڵم هاوکات حەزێکی گ����ەورە بۆ ژیان و مرۆڤبوون ب����ۆ قووڵ����ی تێگەیش����تنێکی لەناوماندا دەچاند. بۆ من لەو س����ااڵنەدا، ئەلبێر کامۆ یەکێک بوو لەو نووس����ەرانەی پێ����ی لەس����ەرنائومێدیی و ناماقوڵیی ژیان دادەگرت، بەبێ ئەوەی ئەم پێداگرتنە وزەی بسڕێتەوە. ”سیزێف“ی تێدا یاخیبوونمان کامۆ ئ����ەو پاڵەوانە بوو ک����ە زۆر له ئێمە دەچوو، له پاڵەوانی ناو چیرۆکەکانی شێرزاد

حەسەن دەچوو. ئێمەش بەردی مێژوویەکی سەخت و بریندارمان تلئەدا، بەبێ ئەوەی لەبەردەک����ە یان لەو مێژووەی ئەو بەردەی دروستکردوە ڕزگارمانببێت. وەک سیزێف ژیانێکی تەواو بێمان����او ناماقوڵ دەژیاین. بەاڵم ”ناماقوڵ” یانی چ����ی؟ ”ناماقووڵ“ چەمکی س����ەرەکیی ناو فیکرو ئەدەبیاتی ئەلبێ����ر کامۆیە، ئ����ەو چەمکەیە کە کامۆ بەهۆیەوە تێگەیش����تنی بۆ مرۆڤ وبۆ ژیان نیشانئەدات. بەباوەڕی ئەم نووسەرە ژیان و بوونی مرۆڤ هیچ مانایەکی تایبەتی نییە، هه ردووکیان دوو دیاردەی تەواو ناماقوڵن. ئەو ڕێکەوتەی وا دەکات مرۆڤ له ساتێکی دیاریک����راوداو له ش����وێنێکی دیاریک����راودا لەدایکبێت و دواتریش بمرێت و ئاس����ەواری ناماقوڵ و تەواو مەس����ەلەیەکی نەمێنێت، بێمانایە. هه م لەدایکبوونی مرۆڤ و هاتنی بۆ دونیا ڕووداوێکی بێماناو ناماقوڵەو هه م مردن و نەمانیشی. ئەم ناماقوڵییە، له دیدی کام����ۆدا، دۆخێک����ی هێج����گار جەوهه ریی بوونی مرۆڤە، مرۆڤ ناتوانێت دەس����کاری له دایکبوون و مردنی خۆی بکات، ناتوانێت بیانگۆڕێت، ناش����توانێت لێیاندەربازببێت. بۆیە باشترین شتێک بکرێت مرۆڤ لەبەردەم ئەم ناماقوڵییە جەوهه رییەدا ئەنجامیبدات، ئەوەیە فێرببێ����ت لەگەڵیدا بژی. فێرببێت لەگ����ەڵ ئەو ڕاس����تییەدا ب����ژی کە مرۆڤ بێهۆ لەدایکدەبێت، ب����ێهۆ گەورەدەبێت و ب����ێهۆش دەمرێت. لەم ڕوانگەیەوە فیکری کامۆ هه وڵدانێکی ئیس����تاتیکی و هونەری و فیکرییە بۆ ئاش����تکردنەوەی مرۆڤ لەگەڵ

ناماقوڵبوونی ژیاندا.ناماقوڵبون����ی قبووڵکردن����ی ب����ەاڵم ژی����ان مانای ئ����ەوە نییە مرۆڤ تەس����لیم بەبێهیوایی و نائومێدیی و ڕەشبینیی ببێت، مانای ئەوه نییە وەک بوونەوەرێکی ئیفلیج بەناو ژیان و مێ����ژوودا تێبپەڕێت و لەدۆخی بێتوانای����ی و بێئیرادەییەوە له خۆی و دونیاو دەورب����ەری ڕابمێنێت. مانای ئەوەش نییە ژیان لەژێر ڕەحمەتی قەدەرێکی دینیی یان نادینییدای����ەو مرۆڤ گەمەی دەس����تی ئەو ق����ەدەرە کوێرانەیە. بەباوەڕی کامۆ مرۆڤ ده توانێت لەناو ئەم ناماقوڵییە جەوهه رییەدا بکەرێکی چاالک بێت، بوونەوەرێکی یاخی و ن����اڕازی بێت، تەنان����ەت پاڵ����ەوان بێت، "پاڵەوانێک����ی ناماقوڵ" م����رۆڤ دەتوانێت ببێ����ت بەبوونەوەرێک، گەرچ����ی دەزانێت هیچ مەعقولیەتێک له ژیان����دا بوونی نییە، ب����ەاڵم ژیان وەک ژی����ان و وەک پێدراوێکی گرن����گ ببینێت. ژیان وەک هه لێک بۆ ژیان ببینێت، وەک شتێک قابیلی ئەوەیە مرۆڤ بەقووڵی و بەچڕی هه موو ساتەکانی بژی و بەیەک����ی کەوتن و هه س����تانەوەکانی یەک بوونەوەری کامۆیی لەئامێزبگرێت. مرۆڤی ”دوای هه ستکردن بەناماقوڵی شتەکان“ە، ئ����ەو کەس����ەیە گەرچی دەرک����ی تەواوی بەناماقوڵییەکان����ی ژیان ک����ردوە بەاڵم تا دواهه ناس����ە دەژی و دەجەنگ����ێ و دەدوێ. لێ����رەدا بۆئەوەی ببێ����ت بەمرۆڤ مرۆڤ پێویستە یان ببێت بەس����یزێف یان لەناو دۆخ����ە س����یزێفییەکەوە ب����اوەش بەژیاندا ب����کات. ئ����ەوەی کامۆ بەئێم����ەی دەڵێت ئەمەی����ە: لەگەڵ س����یزێفەکەی ناوتا بژی، ژیانێک بەب����ێ ئومێدی گ����ەورە بەاڵم پڕ

له یاخیبوون و چێژ.

)ئەم نووس����ینە بەش����ێکە له نووسێکی درێژ لەسەر ئەلبێر کامۆ(

یادی سەد ساڵەی ئەلبێر کامۆ

مرۆڤی کامۆیی بوونەوەری "دوای

هه ستکردن بەناماقوڵی شتەکان"ە، ئەو کەسەیە گەرچی دەرکی تەواوی

بەناماقوڵییەکانی ژیان کردوە بەاڵم تا

دواهه ناسە دەژی و دەجەنگێ و دەدوێ

الی م���ن گرن���گ نیه ك���ێ حوكمڕانی ده كات، به ڵك���و به الم���ه وه گرنگه چۆن حوكمڕانی ده كرێت، بڕوای ته واویشم به وه

هه یه كه حیزب به ئامرازه نه ك ئامانج.س���اڵی 2010 كاتێ���ك ده نگ���ۆی خۆ كاندیدكردن���م بۆ هه ڵب���ژادن باڵوبوه وه ، مام ج���ه الل )نازانین بڵێین یادی به خێر یان خوا لێ���ی خۆش���بێت... به داخه وه كردویانه به مه ته ڵ(، نوێنه رێكی نارده الم تا پاش���گه زم بكاته وه له خۆ كاندیدكردن له س���ه ر لیس���تی گۆڕان، پێموت: به مام ج���ه الل بڵێ م���ن و ده یان���ی وه ك منیش ناگۆڕێت، له مه س���ه له كه هیچ بكشێنه وه چونك���ه ئێس���تا جه م���اوه ری ناوچ���ه ی س���لێمانیش به گشتی و جاران س���ه وزی وه ك سه رقافڵه ی وشیاری ئه و جه ماوه ره پش���تیانكردوه ته یه كێتی و جارێكی تر ڕو وه رناگێڕنه وه ب���ۆ الی ، وه ك چۆن دوای س���اڵی 19٧5 پشتیانكرده پارتی و ڕویان

تێنه كرده وه .ئه گ���ه ر یه كێتی به دوای چاره س���ه ردا ده گ���ه ڕێ و ده یه وێ���ت هه ڵ���ه ی پارت���ی جه ماوه ره كه ی له گ���ه ڵ دوباره نه كاته وه و ئاش���تبێته وه ، یان هیچ نه بێت پارێزگاری له م ئاس���ته ی ئێستاشی بكات ئه وا ته نها

دو بژارده ی له به رده مدایه :

1� ده بێ���ت یه كێت���ی بچێت���ه به رده م جه ماوه ر، نه ك چ���اوه ڕێ بێت جه ماوه ر قه ناعه ت پێبكات و ڕوی بۆ وه ربگێڕنه وه . دیاره ئێستا جه ماوه ره كه ڕوی له گۆڕانه ، كه واته ئ���ه و له به رده می جه ماوه ره ، بۆیه پێویس���ته له س���ه ر یه كێتی بچێت بۆ الی گۆڕان، گرنگ نیه چۆنه ، تێكه ڵبونه ، یان كاری پێكه وه یی���ه ، یان یه كبه ره ییه ، یان

هه ر شێوازێكی تر.2� ئه گ���ه ر ئ���ه وه ی نه كرد پێویس���ته له سه ری گۆڕان ئیحراج بكات. واته گۆڕان چیكردوه و ده یكات به زیاده وه بیكات، هه ر له وازهێنان له پۆس���ت و پایه ، له عه نعه نه و ته نته نه ی ده س���ه اڵت، له فه وجی حیمایه ، جامتاریك، كۆاڵن داگیركردن، تا گه ڕانه وه بۆ ناو خه ڵك، هه ڵبژاردنی ژیانی ئاسایی و س���اده ، یان ب���ون به ئۆپۆزس���یۆن و ... هت���د. واته ده بێ به دڵ و ویس���تی خه ڵك هه ڵس���وكه وت بكات، بۆ نمونه كه سێكی وه ك )كۆسره ت ره سوڵ(، كه ئێستا وه ك كه س���ی یه كه می ئه و حیزبه هه ڵسوكه وت ده كات، ده ب���ێ یه ك���ه م كاری خان���وی پارێزگای سلێمانی چۆڵ بكات و بیداته وه به شاری سلێمانی و واز له و هه مو حیمایه و قه اڵو ش���ورایه بهێنێ كه به ده وری خۆیدا كێشاویه تی و بچێت له گه ڕه كێكی سلێمانی له خانویه كی ناڵێم خراپ به اڵم ئاس���اییدا بژی ، هه ر وه كو چۆن نه وشیروان مسته فا )كه ڕۆژێك له ڕۆژان به رپرس���ی هه مویان بوه له باش���ه و خراپه له وان���ی زۆرتر پێ ك���راوه ( ده ژی . یان ئه گ���ه ر ئه وه یان پێ ناكرێت با بڕۆن واز له سیاس���ه ت بهێنن و به و س���ه رمایه یه ی پێكیانهێناوه ژیانێكی

خۆش بژین.به اڵم ئه گه ر بیانه وێت به م ش���ێوه یه ی ش���ێوه ی ن���ه به رده وامب���ن و ئێس���تا ده س���ه اڵت و پاره دوباره ڕێگای جارانیان

پێ هه ڵبژێرێت���ه وه و، بڕیاربده ن به زۆر و، به ه���اوكاری پارت���ی س���واری س���ه ری به رده وام���ی ببن���ه وه و جه ماوه ره ك���ه خۆی���ان كه مین���ه ی به حوكمڕانیه ت���ی بده ن، ئ���ه وه ن���ه ك هه ر خۆكوش���تنی سیاس���ییه ، به ڵكو له وانه ی���ه هه تا بگاته خ���ۆ كوش���تنی فیزیكیی���ش. چونك���ه ل���ه دوای دوا هه ڵبژاردنه وه كه ش���ته كان خه ڵك وه ك ڕۆش���نبونه وه ، به ت���ه واوی داگیركه ری خۆس���ه پێن و كه مینه یه ك���ی ده سه اڵت س���ه یریان ده كات، كه ئه وه ش سه ره تایه كی مه ترس���یداره بۆ پچڕاندنی هه م���و په یوه ندییه كان له نێ���وان ئه وان و جه ماوه ردا و، باشیش ده زانن كه جه ماوه ری س���لێمانی ئه وه ی تا سه ر پێقبوڵناكرێت و مومكین نییه پاره و ده س���ه اڵت و هه ڕه شه بتوان���ێ نه ئه وان تاس���ه ر بهێڵیته وه و نه

جه ماوه ریش ده سته مۆ بكات. بۆ ئه وه ی بچڕان ڕون���ه دات و نه گه ینه خاڵێ���ك گه ڕان���ه وه ی نه بێ، هی���وادارم به وش���یارییه وه یه كێك ل���ه و دو رێگایه ی

سه ره وه هه ڵبژێرن.

یه كێتی له به رده م دو بژارده دا

له تیف مسته فا شێخ ئه مین*

لەبابەتێک���دا نۆڤەمب���ەر 11 ڕۆژی هەڤاڵ مەال بەختیار، دەستەی کارگێڕی نیش���تمانیی کوردس���تان، یەکێتی���ی لەگۆڤاری چاودێرنیوز لەژێر ناونیشانی هەڵب���ژاردن” ڕاس���تیەکانی “م���ن و

باڵوکردۆتەوە. پێش چەن���د ڕۆژ لەمەوب���ەر هەڤاڵ مەال بەختیار، لەپەیجی تایبەتی خۆی لەتۆڕی فەیس���بوک ئاماژەی بەوەدا کە لەم نزیکانەدا بابەتێ���ک باڵودەکاتەوە لەسەر ڕاستیەکانی هەڵبژاردن. من زۆر بەپەرۆش���ەوە ئەو بابەتەم خوێندەوەو چاوەڕوانیەک���ی زۆرم هەبو بەرپرس���ی دەس���تەی کارگێڕی مەکتەبی سیاسی حزبەک���ەم ش���یکاری و تێڕوانینی چی هەبێ���ت لەس���ەر بارودۆخی ئێس���تای نیش���تمانی کوردس���تان و، چ یەکێتی گفتوگۆی���ەک کراوە لەگ���ەڵ هەڤااڵنی پێش���نیارو بۆ مەکتەب���ی سیاس���یدا بەداخەوە کۆنگرە. داهاتوی بەرنامەی ئ���ەو بابەت���ە لەهەمو پره نس���یپێکی حزبی دورە، تەنیا لەهێرش���کردنە سەر هەڤاڵەکانی و ڕوتکردنەوەیان و باسکردنی نهێنی کۆبونەوەکانی مەکتەبی سیاسی

هیچی تر بەدیناکرێت.هەڤاڵ م���ەال بەختیار هەروەک خۆی ئاماژەی ب���ەوە ک���ردوە ئەزمونی 43 س���اڵ کاری سیاس���ی هەیەو کەسێک نیە دوێنی هاتبێتە سیاسەتەوە. جێی سەرس���وڕمانە کە ئ���ەم هەڤاڵە بیری لەوە نەکردۆته وە لەم کاتە ناس���کەی ئێستای یەکێتی نیشتمانیداو دوای ئەو هەڵبژاردنەکاندا گەورەیەی شکس���تیە

چۆن بتوانێت لەگەل هەڤاڵەکانی تری ئەندامان و هان���ی سیاس���ی مەکتەبی دڵسۆزانی حزبەکە بکەن تا ئەوەندی تر ورەیان بەرنەبێت نەک تاڵی و ناتەبایی ناوخۆی هەڤاڵەکانیمان بۆ باس بکات.

هیچ گومان نیە کە جیاوازی بیروڕای سیاسی و ملمالنێ لەناو سەرکردایەتیدا هەیە کە لەوانەشە زۆربەیان شەخسی بن و ئەمەش شتێکی سروشتیەو لەهەمو حزبێکی دنیادا ب���ەدی دەکرێت. بەاڵم گرنگ ئەوەیە چ���ۆن بتوانرێت مامەڵە ئابوری و لەگەڵ گۆڕانگاری سیاس���ی و کۆمەاڵیەتی کۆمەڵگا بکرێت و حزب چۆن بتوانێ���ت ببێتە حزبێک���ی جەماوەری، بێ ئەوەی ئ���ەو ملمالنێیانە کاریگەری

نەگه تیڤیان هەبێت بۆ سەر حزب. نازان���م چەند هەڤاڵ م���ەال بەختیار ئ���اگاداری ئەوەیە کە تەق���ە لەقاچی خۆی دەکات لەکاتێکدا وەک بەرپرسی لیژنەی سەرپەرش���تی هەڵبژاردنەکانی ن���او یەکێتی ئاماژە ب���ەوە دەکات کە کەموکوڕی هەبوە لەدیالۆگکردن لەگەڵ هەڤاڵکانی���دا. گومان نی���ە کە لەهەمو ناکۆکی و سیاسەتێکی دنیادا ملمالنێ و تەکەتوالت هەیە، بەاڵم بەشێکی گرنگ لەسەرکردایەتی و بەڕێوه بردنی ئیدارەی حزب���ی بریتی���ە لەوەی ک���ە بتوانریت دیال���ۆگ دروس���ت بکرێ���ت لەنێ���وان ئەندامانی مەکتەبی سیاسیداو هەستی تیمێک دروست بکرێت تا هەمو پێکەوە

بەرەو یەک ئامانج هەنگاو بنێن.ح���زب دڵس���ۆزانی ئەندام���ەکان و نایانەوێت مێژویان ب���ۆ ببێتە بەرنامە لەس���ەر دەوێت خوێندنەوەیان بەڵکو بارودۆخی ئێستای حزب و بتوانن خۆیان

لەگەڵ ئەم سەردەمەدا بگونجێنن.هەڤاڵ م���ەال بەختیار ئام���اژە بەوە دەدات لەو مەڵبەندانەی کە ئەو وتاری هەب���وە یەکێتی دەنگی زی���ادی هێنا. پێویس���ت ناکات مرۆڤ سیاس���یەکی بەئەزمون بێت ب���ۆ ئەوەی تێبگات کە بکرێت و وتارێ���ک پێوانی ناتوانرێ���ت بوترێ���ت کاریگ���ەری تاک���ە وتارێ���ک ئەنجام���ی س���ەرکەوتنی دەنگەکان���ن

لەمەڵبەندێکدا. ئەو جۆرە ڕاگەیاندنانە ئەندامانەو دڵسۆزان و لەهەمو زلەیەکە کادیران���ی ح���زب دەدات، ک���ە ڕۆژانە لەتەقت���ەق و کۆیەو قەس���رێ و ئاکرێ و سەیدس���ادق کاریانک���ردوە بۆ ئەوەی خەڵک بهێننە سەر سندوقی دەنگدان و پەیامی حزبی���ان گەیاندۆتە هاواڵتیان، نەک بەوتارێکی هەڤ���اڵ مەال بەختیار بەرزبێتەوە یەکێت���ی رێ���ژەی کێرڤی لەئاستێکی ئاوا کە بڵێین سەرکەوتوە، ئ���ەی ب���ۆ لەهەولێر س���ەرکەوتو نەبو یەکێتی خۆ لەوێ هەڤاڵ مەال بەختیار

وتاریدا؟هەڤاڵ���ی بەرێز کاک م���ەال بەختیار، هەڤااڵن���ەت دڵس���ۆزانەی تکایەک���ی لێدەکەم، کە واز بهێنی لەباس���کردنی نهێن���ی ناوخۆی ح���زب و هێزی خۆت و ئەندامان���ی مەکتەبی سیاس���ی لەوەدا بەکارمەهێن���ن، لەبری ئەوە باس لەوە بکەن چ بەرنام���ەو ئامانجێکتان هەیە بۆ میللەت. دڵنیام ئەو زانیاریانەی تۆ بەس���ود دەبن کە باسیان بکەی بەاڵم کاتێک تۆ وازت لەپۆستەکەت هێنابێت و بتەوێت بیرەوەریەکانت بنوسیەوە. هەتا کۆنگرە تۆو هەڤااڵنی مەکتەبی سیاسی بەرپرس���یارن لەو شکس���تەی ئەمڕۆی یەکێتیی نیش���تمانی و ناکرێت خۆمانی لێالبدەین. بەردگرتن لەهەڤااڵنمان لەم کاتە ناس���کەی حزبدا تەنیا لەس���ودی

دوژمنانمانە.بەحزبێک���ی هەمیش���ە یەکێت���ی ناس���راوەو ڕەخنەو زیندو فرەمینبەرو هەبوە. لەریزەکانی���دا گفتوگۆک���ردن وردو هوش���یارانەو مامەڵەکردن���ی درێژخانەن لەگەڵ هەڤااڵن زۆر گرنگە.

شکس���ت سیاس���ەتێکدا، لەهەم���و بەاڵم هونەرەکەی لەبەرچاو دەگیرێت، لەوەدایە چ���ۆن بتوانرێت لەو قەیران و هاواڵتیان ڕزگاربکرێی���ن و شکس���تانە ئێمەدا لەسیاس���ەتی خۆی���ان بتوانن

بدۆزنەوە!

* ئەندام���ی ئەنجومەن���ی پارێزگای ستۆکهۆلم، پارتی سۆسیالدیموکرات

نامەیەکی کراوە بۆ هەڤاڵ مەال بەختیار لەهەمو سیاسەتێکدا، شکست لەبەرچاو دەگیرێت،

بەاڵم هونەرەکەی لەوەدایە چۆن بتوانرێت لەو قەیران و شکستانە ڕزگاربکرێین

تا کۆنگرە، تۆو هەڤااڵنی

مەکتەبی سیاسی بەرپرسیارن لەو

شکستەی ئەمڕۆی یەکێتیی نیشتمانی و

ناکرێت خۆمانی لێالبدەین. بەردگرتن

لەهەڤااڵنمان لەم کاتە ناسکەی حزبدا

تەنیا لەسودی دوژمنانمانە

جه ماوه ری سلێمانی ئه وه ی تا

سه ر پێقبوڵناكرێت و مومكین نییه پاره و ده سه اڵت و هه ڕه شه

بتوانێ نه ئه وان تاسه ر بهێڵیته وه و

نه جه ماوه ریش ده سته مۆ بكات

تارا توانا*

له كۆتایی ماوه ی یاسایی خۆیدا و رێك ل���ه ڕۆژی )30(حوزیرانی ڕاب���ردو خولی س���ێیه می په رله م���ان به درێژكردنه وه ی یاسایه كی هه رێم س���ه رۆكایه تی ماوه ی هه ره گرنگی ئه م واڵته ی بێ سه روشوێن

كرد! یاس���ای ژماره ی )1(س���اڵی )2005(

ی په رله مانی كوردس���تان ئه و یاسایه یه كه كاروباری سه رۆكایه تی هه رێم و ماوه و ده سه اڵت و شێوازی هه ڵبژاردنی سه رۆكی هه رێمی دیاریكردوه و رێكخستوه . به اڵم، دوای ئه وه ی به بڕی���اری )30(حوزه یران به ده ر له و یاس���ایه دو س���اڵ ده سه اڵت بۆ س���ه رۆكی هه رێم درێژكرایه وه كه س

چاره نوسی یاساكه نازانێ !به یه كج���اری یاس���اكه _ئای���ا

ڕه تكراوه ته وه ؟_ئایا سڕكراوه و هه ڵپه سێردراوه ؟

_ئایا دوای ئه م دو س���اڵه وه كو خۆی ده خرێته وه گه ڕ، یان هه موار ده كرێته وه ؟

له س���ه ر خولی چواره م���ی په رله مانه وه اڵمێك���ی گونج���اوی ئه و پرس���یارانه بدات���ه وه و هه ر له س���ه ره تای راپه ڕاندنی الره ب���اره ئ���ه و كاره كان���ی ئ���ه رك و ڕاس���تبكاته وه و ڕه وایه ت���ی بۆ یاس���ا و به رپرس���یارێتی خۆی بگێڕێته وه . ماده و به نده كان���ی یاس���ای ژم���اره )1( ڕون و

ئاش���كران، ده بێ په رله مان له نێوان ئه و یاس���ایه و بڕیاری )30(حوزه یران یه كیان هه ڵبژێ���رێ ، چونك���ه كاتێك یاس���اكه به گشتی پێشێل و بێسه رو شوێن بكرێ ناب���ێ س���ودیش له بواری ده س���ه اڵته دیاریكراوه كانی هه مان یاسا بۆ بڕیار یان یاس���ایه كی تر وه ربگیرێ . به وپێیه ی كه په رله مان هه م یاسا ده رده كات هه میش چاودێ���ری جێبه جێكردنیه ت���ی بۆی���ه له روانگه ی ماف و ئه ركی چاودێری نابێ خۆی له م كێشه گرنگه بێده نگ بكا. من پێموای���ه ئه گه ر له س���ه ره تاوه په رله مان ئه م مه س���ه له یه له پێن���اوی گێڕانه وه ی شه رعیه تی ده س���ه اڵت و یاسا له به ر چاو نه گرێ ئه وا پرسیاریش له سه ر ئاینده ی خ���ۆی دروس���ت ده كات���ه وه . نام���ه وێ لێره دا زۆر باس���ی ڕاب���ردو بكه م، به اڵم له )30(حوزه ی���ران ڕاگه یه نرا كه پرۆژه ی ده س���تور به مه به س���تی هه مواركردنه وه گه ڕێنرایه وه . دیاره ئه و كات و ئێستاشی له گه ڵداب���ێ هه مو ئ���ه و الیه نانه ی داوای هه مواركردن���ه وه ی پ���ڕۆژه ی ده س���تور ده ك���ه ن ئه گ���ه ر له س���ه ر هیچ ش���تێك رێ���ك و ته با نه بوبن و نه بن ئه وا له س���ه ر یه ك حوكمڕانی سیس���ته می مه سه له ی قس���ه ن و هه موان ده خوازن سیسته مه كه په رله مانی و دیموكراسی بێ و سه رۆكیش له ناو په رله مان هه ڵبژێردرێ . بۆیه ئه گه ر ده س���توریش تری له بڕگه كانی هه ندێك گفتوگ���ۆ و مش���تومڕی زۆر هه ڵبگ���رن و ماوه یه ك���ی زۆری بوێ ، ده ك���رێ خاڵی سیسته می حوكمڕانی زو له رێگای یاسای

سه رۆكایه تی هه رێم یه كالییبكرێته وه .زوتر یه كێتی و گۆڕان و ئیس���المیه كان و حزبه كان���ی تری���ش پێداگریان له س���ه ر ده س���تور و پرۆژه ی هه مواركردن���ه وه ی سیس���ته مه كه به په رله مانیكردن���ی ده كرد و له س���ه رو به ندی درێژكردنه وه ی ماوه ی ده س���ه اڵتی سه رۆكی هه رێمیش

له الی���ه ن یه كێتی و پارتی���ه وه ڕاگه یه نرا كه رێككه وتن له س���ه ر هه مواركردنه وه ی پرۆژه ی ده س���تور كراوه ،كه واته به پێی ئه و ڕاگه یاندنه بێ كۆده نگی له سه ر ئه و بابه ته دروس���تبوه و دوای هه ڵبژاردنیش هیچ الیه نێك پێچه وانه كه ی ڕانه گه یاندوه . دی���اره ئه و كات به بێ هیچ پاس���اوێكی ڕه وا یاسای سه رۆكایه تی هه رێم پێشێل ك���را، ك���ه ده ك���را به هه مواركردنه وه ی ئ���ه و به نده ی په یوه ن���دی به هه ڵبژاردنی

س���ه رۆكه وه هه بو هه م به ش���ێوه یه كی كاره كه په رله مان���ی نه ریتی ئاس���ایی و الیه ن���ه هه می���ش كراب���او جێبه ج���ێ سیاس���یه كان و هاواڵتیانی كوردستانیش به ت���ه واوی دڵنیا كرابان���ه وه له وه ی كه هه موارده كرێته وه ، ده ستوریش پڕۆژه ی به اڵم ئه وه نه كراو به شێوازێكی ئه وتۆش ڕێكه وتن و بڕیاره كان تێپه ڕێنران كه نه ك هه ر نیگه رانی الی خه ڵكی كوردس���تان دروس���تكرد،بگره ناوبانگ���ی هه رێم���ی له كه داركرد و له ده ره وه كوردستانیش���ی

خستیه ژێر پرسیاره وه .ره وته ك���ه ده ك���رێ ئێس���تاش راستبكرێته وه ، به تایبه ت ئه گه ر به ڕاستی خواس���تی سیسته می په رله مانی له الیه ن هێ���زه بااڵده س���ته كان هه ی���ه ده توانن فراكس���یۆنه كانیان به ئاراس���ته كردنی په رله م���ان به هه نگاوێكی گرنگ ده س���ت به جێبه جێكردنی ئه ركه كانی سه رش���انی خ���ۆی بكاته وه و یاس���ای ژم���اره )1( بژێنێته وه و هه موار بكاته وه ، ئه وكاتیش

دو ئامانجی زۆر گرنگ ده پێكێ:خه ڵك���ی دڵنیاكردن���ه وه ی یه ك���ه م: كوردستان له وه ی كه له ده ستوره كه شمان سیسته می په رله مانی دیموكراتی جێگیر

ده كرێ .په رله م���ان له ن���او س���ه رۆك دوه م: هه ڵده بژێردرێته وه و كۆتایی به ناڕه وایه تی كارای���ی بڕی���اری )30( حوزه یرانی���ش

ده هێنرێ .لێره دا مه به س���تم ئه وه یه كه له یاسای ده سه اڵته كانی هه م هه رێم سه رۆكایه تی سه رۆكی هه رێم كه م و سنوردار بكرێنه وه و هه می���ش س���ه رۆك له ن���او په رله م���ان هه ڵبژێردرێته وه ، هه میش به ش���ێوه یه كی سیس���تماتیكی هه مان بابه ت له پرۆژه ی ده س���تور به پێی یاسای س���ه رۆكایه تی هه رێم داده ڕێژرێته وه و مشتومڕیش له سه ر

ئه و مادده یه كۆتای پێ دێ ...

رێبین هەردی

هیچ ناسیۆناڵیزمێک بەبێ وێنەیەک بۆ شوناسی نەتەوە بونی نیە. ناسیۆناڵیزم بەوێنەیەک بۆ نەتەوە دەست پێئەکات ک���ە ئەبێت���ە خاڵ���ی دەرچون���ی بۆ بیرکردنەوەو بڕیاردان و نەخشەکێش���ان داهاتو. هەنوک���ەو هەنگاوەکانی ب���ۆ رەنگ���ە چارەنوسس���ازترین رەگەزێک ک���ە دەورێکی س���ەرەکی لەدنیابینی و رەفتارەکانی ناس���یۆناڵیزمدا ئەبینێت، بگەڕێتەوە بۆ ئەم وێنەیە. ئەم وێنەیە بۆ شوناس���ی نەت���ەوە، ژێرخانی ئەو بڕیارو هەڵوێس���تانەیە کە ناسیۆناڵیزم لەبەرامبەر پێشهاتەکاندا ئەیگرێتە بەر. بەاڵم لەراستیدا هەرگیز ناسیۆناڵیزمەکان لەسەر وێنەی نەتەوە رێکناکەون و هەر ناس���یۆناڵیزمێک وێنەیەکی بۆ نەتەوە هەیە کە هەندێکجار نەک هەر جیاوازە لەگ���ەڵ وێنەکانی ت���ردا، بەڵکو تەواو

ناکۆکن بەیەک.کاتێک سەرۆکی هەرێم ئەنوسێت کە هەرگی���ز ناتوانن قەبوڵ���ی ئەوە بکەن هیچ پارێزگایەکی هەرێمی کوردستان، هەرێم پێکبهێنێت و ئەمە بەهێڵی سور دائەنێت، وێنەیەکی بۆ شوناسی نەتەوە لەخەیاڵدایە کە تەواو جیاوازە لەوێنەی ئ���ەو کەس���ەی زۆر بەئاس���انی داوای هەرێمی جیاواز لەیەک بۆ بەڕێوەبردنی نەتەوە ئەکات. کاتێک کادرێکی یەکگرتو ئەڵێت شەرمە هەرکەس مەترسی ئەوەی هەبێت کە الیەنێک هەیە بیر لەهەرێمی جیاواز لەکوردستاندا بکاتەوە، چونکە کارێک���ی وا خیانەتێکی گەورەیەو هەر ئەبێت ه���ەر هێزێک ئەم رایەی هەبێت رێگەی ئەوەی پێنەدرێت لەهەڵبژاردندا ئەندامێکی )وەک ب���کات بەش���داری لەسەر سلێمانی پارێزگای ئەنجومەنی لەبەرنامەیەک���ی یەکگرت���و لیس���تی کوردس���اتدا رایگەیاند(، تێگەیشتنێکی بۆ شوناس���ی نەتەوە هەیە کە ناکۆکە بەتێڕوانینی ئەو کەسەی هەرێمی جیاواز بەچارەسەری راستەقینە بۆ کۆمەڵێک گرف���ت ئەبینێ���ت ک���ە لەچوارچێوەی پێدراوەکانی ئەو نەتەوەیەدا، بەقابیلی

چارەسەر نازانێت.ناک���ۆک وێن���ە ئ���ەم لەه���ەردو بەیەک���ەدا ک���ە هەندێکج���ار ئەکەونە تەخوین���ی یەکتر، لەب���ەردەم هێزێکی نی���ن، دوژمنەکەی���دا ناس���یۆناڵیزم و لەبەردەم ملمالنێ���ی دو هێزدا نین کە یەکێکیان زۆر ناسیۆناڵیزم و ئەویتریان دژ بەناس���یۆناڵیزمە، بەڵکو لەبەردەم هەمان تەوژمی ناسیۆناڵیزمداین کە دو وێنەی جیاوازیان بۆ شوناس���ی نەتەوە هەیە، ئەوەی لەنێوان ئەم دو روانینەدا ئەگۆڕێت خ���ودی ناس���یۆناڵیزم نیە، بەڵکو ئەو شوناس���ەیە کە هەریەکەیان

بۆ نەتەوە هەڵگرین. وەک لەنوس���ینێکی پێشودا ئاماژەم ب���ۆ ک���رد دو قوتابخانەی س���ەرەکی ناسیۆناڵیزم هەن کە هەریەکەیان وێنەی جیاوازی بۆ نەتەوە هەیەو بەش���ێوەی جیاوازیش پێناسی ئەکەن. قوتابخانەی ئەڵمانیەوە لەناسیۆناڵیزمی یەکەمیان دێت کە نەتەوە بەپێدراوێکی پێشوەخت دائەنێت کە کۆمەڵێک رەگەزی بابەتی و سروش���تی لەهەناوی خۆیدا دروس���تی ئەکات، وەک زمان و کلتورو مێژو. هەمو ئەو کۆمەڵگایان���ەی یەکزمان و کلتورو مێژویان هەیە، نەتەوەیەک پێکئەهێنن کە مافی ئەوەیان ئەداتێ لەچوارچێوەی دەوڵەتێک���دا خۆیان رێکبخەن. لۆژیکی ئەم روانینە لەو بەڵگەنەویستەوە دەست پێئ���ەکات کە هەمو ئەو کۆمەڵگایانەی یەکزم���ان و کلت���ورو مێژوی���ان هەیە، ئەتوان���ن ئاس���انتر زۆر خۆبەخ���ۆو بەلێکتێگەیشتن و جۆرێک رێکەوتن بگەن کە بتوانن پێکەوە ژیانێکی ئاش���تیانە لەچوارچێوەی دەوڵەتێکدا دروستبکەن. ناسیۆناڵیزمە لەسەر بنەمای ئەمجۆرە سروشتی و پێدراوە جیاوازی لێکچون و بابەتیەکان نەتەوە پێناس ئەکات. واتە هەر لەسەرەتاوە هێڵێکی جیاکەرەوەی هەیە لەنێ���وان ئەوان���ەی لەیەکئەچن )یەکزم���ان و کلتورو مێژوی���ان هەیە( لەگەڵ ئەوانەی ل���ەوان ناچن )هەمان زم���ان و کلتورو مێژویان نیە(. چیرۆکی ئەم ناس���یۆناڵیزمە لەس���ەر دوالیزمی ئێمە/ ئەوان، خۆیی/ بێگانە. دۆست/ دوژم���ن کار ئەکات. ئەگ���ەر ملمالنێ و جەنگێکیش لەسەر هەر بابەتێک بێتە ئ���اراوە، لەچوارچێوەی ئەم دوالیزمەدا

چوارچێوەیەشدا لەم هەر ئەخڕێتەروو پڕوپاگەن���دەی بۆ ئەکرێ���ت و خەڵکی و رای گش���تی ل���ەدەوری کۆئەکرێتەوە. ناس���یۆناڵیزمەدا ئ���ەم لەروانین���ی هەموکات جەنگ و شەڕەکان هەمیشەو نەتەوەدا دوژمنانی دڵسۆزان و لەنێوان

روئەدەن. "دوژمنانی نەتەوە" زاراوەی سەرەکی ئەمجۆرە ناسیۆناڵیزمەیە. هەر رکابه رێک کە روبەڕوی ئەم ناسیۆناڵیزمە بێتەوە، دوژمنی نەتەوەیە کە مەبەستێتی شکۆی نەتەوایەتی بشکێنێت. بەاڵم پارادۆکسی کە لەوەدایە ناس���یۆناڵیزمە ئەمجۆرە ئەم زاراوانە تەنها لەبەرامبەر بێگانەدا بەکارناهێنێ���ت، بەڵک���و بەرامبەر بەو بەکاریدینێت کە ناوخ���ۆش نەیارانەی هەمانزم���ان و کلتورو مێژوی���ان هەیە. یەکێ���ک لەگرنگترین ئ���ەو رەخنانەش کە ئاراس���تەی ئەمجۆرە ناسیۆناڵیزمە ئەکرێ���ت، ه���ەر ئەگەڕێت���ەوە بۆ ئەم خاڵە. زۆرجار ئەو ش���ەڕو جەنگانەی لەنێوان یەک نەت���ەوەدا رودەدەن زۆر زیاترو گەورەترو دڕندانەترە لەو شەڕو ئەنجامی بێگان���ەدا لەگەڵ جەنگانەی

ئەدەن.ک���ە دوه���ەم قوتابخان���ەی لەناسیۆناڵیزمی فەرەنسیەوە سەرچاوە ئەگرێت، پێداگری لەسەر زمان و کلتورو مێ���ژو ناکات، بەڵکو پێداگری لەس���ەر دڵس���ۆزی و گوێرایەڵ���ی و قەبوڵکردنی یەک سیس���تەمی یاس���ایی و سیاس���ی ئەکات. ئەمجۆرە ناسیۆناڵیزمە نەتەوە ب���ەو کۆمەڵە خەڵکە پێن���اس ئەکات کە یەک سیس���تەمی یاسایی و سیاسی کۆیانئەکاتەوە. واتە لەم پێناس���ەیەدا نەتەوە پێدراوێکی پێشوەخت و ئەزەلی نیەو نەگ���ۆڕ نیە، بەڵک���و کردەیەکی هوشیارانەیە کە مرۆڤەکان بەقەناعەتەوە ئەنجام���ی ئ���ەدەن. رازیبونێک���ە بەو سیستەمە یاس���اییەی لەناویدا ئەژین. یاسایی و بەسیستەمی رازیبونەش ئەم ئه رنست بەردەوامە، شتێکی سیاسی، رێن���ان ئەیگوت "نەتەوە راپرس���یەکی بەردەوامە" واتە دۆخێکە کە بەردەوام تاکەکان خۆیان هەڵیئەبژێرن سەر بەچ نەتەوەیەک���ن لەرێگ���ەی قایلبون بەو سیستەمە یاسایی و سیاسیەی کە تیایدا ئەژین. واتە لەم تێڕوانینەدا ئەوە زمان و کلتورو مێژو نیە کە نەتەوە دروس���ت ئەکات، بەڵک���و ئینتیمای تاکەکان بۆ یەک سیس���تەمی یاس���اییە کە نەتەوە

دروست ئەکات. ئەو ناسیۆناڵیزمەی کە لە قوتابخانەی ئەڵمانیەوە دێ���ت، بڕوای وایە رازیبون بەی���ەک سیس���تەمی سیاس���ی بەبێ بون���ی یەکزمان و یەککلتور ئەس���تەمە فەرەنسیش���دا لەقوتابخانەی بێتەدی. بەئیرادەو پەیوەس���تە کارێک���ە ئەمە بەپێدراوە نەک تاکەکانەوە، ویس���تی

پێشوەختەکانەوە.

13 (403( سێشه ممه 2013/11/19 birura.awene@gmail.comبیروڕا

ناسیۆنالیزم و هەرێمی جیاواز

نەتەوە راپرسیەکی بەردەوامە" واتە

دۆخێکە کە بەردەوام تاکەکان خۆیان

هەڵیئەبژێرن سەر بەچ نەتەوەیەکن

لەرێگەی قایلبون بەو سیستەمە یاسایی و

سیاسیەی کە تیایدا ئەژین

19 »»

په رله مان و سه رۆكایه تی هه رێم

ئارێز عه بدواڵ

له زۆرب���ەی واڵتانی دونیادا، عورفی سیاسی و گەمەی سیاسی بەشێوەیەکە، کە هێزە سیاس���ییەکان دابەش���دەبن بەس���ەر دو بەرەدا، ج���ا یان بەرەیەک یا چەپ���ڕەو، بەرەی���ەک ڕاس���تڕەوو بەرەیەک کۆنزێرڤاتی���ڤ و بەرەی���ەک لیبراڵ، یاخود بەرەیەک زۆر وابەستەی دین و بەرەیەک دور له دین و س���یکۆالر. لەناو بەرەکانیش���دا کەم و زۆری، دورو نزیک���ی و تون���دو نەرم���ی دەبینرێ���ت لەناو هێ���زە سیاس���ییە جیاوازەکانی هەمان ب���ەرەو بلۆکدا. هەر ئەمەش���ە وادەکات کاتێ���ک بەرەی���ەک حکومەت دەبینرێت جی���اوازی پێکدەهێنێ���ت، لەگەڵ س���ەردەمی پێش خۆی یاخود ڕاس���تتر بڵێین، جی���اوازی دەبینرێت له نێوان حکومەتێک و حکومەتێکی تردا

کە دو بەرە جیاوازەکە پێکیدەهێننخ���ۆ ئەگ���ەر هاتو کاتێ���ک هێزێک، یاخ���ود ڕاس���تتر بەرەی���ەک دەنگ���ی ئەوتۆ بەدەس���تنەهێنێت کە حکومەت پێکبهێنێ���ت، ئ���ەوا بەئۆپۆزس���یۆنی دەمێنێتەوەو هەمیش���ە له ڕەخنەگرتنی دەس���ەاڵتدا دەبێ���ت )مەگ���ەر تەنها له پرۆژە ستراتیژی و پاراستنی ئاسایشی

نەتەوەییدا یەکدەنگ بن(.له ئێس���تاداو دوای هەڵبژاردنەک���ەی هەرێ���م، ئ���ەوەی مش���تومڕێکی زۆری هێناوەتە ئ���اراوە، دەنگۆی حکومەتی بنک���ە فراوان���ە، کە ه���ەر پێنج هێزە سەرەکییەکەی براوەی هەڵبژاردن) کە له ئێستادا دابەشبون بەسەر دو بلۆکدا(،

بەتایبەتیت���ر هێزە ئۆپۆزس���یۆنەکان، ئیش���تیهای ئ���ەوە دەکەن بەش���داری حکومەت بکەن لەگ���ەڵ بەرەی دژدا. هەڵبەت هەمو هێزێکی سیاس���ی بۆیە هەڵبژاردن���ەوە، ڕکاب���ەری دەچێت���ە تاوەک���و بتوانێ���ت دەنگ���ی جەماوەر بەدەس���تبهێنێت و له ڕێگ���ەی زۆرینەی پەرلەمان���ەوە حکوم���ەت پێکبهێنێت و لەوێوە بتوانێت جێدەستی خۆی له کارو

بەرنامە بنەخشینێت.بەاڵم کاتێ���ک هەردو ب���ەرە یاخود بل���ۆک بیانەوێت بەش���داری حکومەت بکەن پێک���ەوەو له یەک کات���دا، ئەمە هیچ جیاوازییەک ناهێڵێتەوە بۆ ئەوەی

کە پێی دەوترێ���ت بلۆکە جیاوازەکان، بەتایبەت���ی دژەکان. ب���ەرە یاخ���ود ب���ۆ ئێم���ەو له هەرێمی کوردس���تاندا، حکومەتی مێژویەکی���ن خاوەن���ی کە بنک���ە فراوان و حکومەتێ���ک کە هەمو تێدا بەش���دارییان هێزە سیاسییەکان کردبێت، وەک له سااڵنی پێش 2009 دا تاڕادەیەکی ئەزمونێکی بینیومانە، کە زۆر شکستخواردو بوەو دەرئەنجامێکی ئەوت���ۆی نەب���وە بۆ گەشەس���ەندنی جێگیرکردن���ی دیموکراس���ییەت و بنک���ە بەپێچەوان���ەوە حکومەتێک���ی فراوان���ی ڕوکەش و ژێرخان���ی ماڵێکی

لێکترازاوی بۆ دروستکردوین.ئ���ەی کەوات���ە چیی���ە وادەکات کە هەمو هێزە سیاسییەکان و بەتایبەتیش هەموشیانەوە لەس���ەرو ئۆپۆزسیۆن و گ���ۆڕان داوای چون���ە ن���او حکومەت

بکات؟جیا ل���ەو ئارگومێنتان���ەی کە باس دەکرێن، کە گۆڕان پێویس���تی بەچونە ن���او حکومەت���ەو هەڵس���وڕاوانی ئەو بزوتنەوەی���ە چ���ی دی تاقه تی مانەوە له ئۆپۆزسیۆندا ناگرن، دو بۆچونی زاڵ ئۆپۆزسیۆن بەش���داریکردنی بۆ هەیە دەنگانەن ئەو یەکێکیان له حکومەتدا، س���اتەوەختە ئ���ەم پێیوای���ە، ک���ە س���اتەوەختێکی ئینتیقالیی���ەو دەبێت هەمو هێ���زەکان بچن���ە حکومەتەوە، ک���ە ئەم���ە تاڕادەی���ەک بۆچونێک���ی کوردس���تان ئەگەر هەڵەی���ە، چونکە ئێس���تا له س���اتەوەختی ئینتیقالی���دا بێت، کەواتە 22 س���اڵی ڕابردو کورد ل���ەم هەرێم���ەدا هیچ���ی نەک���ردوە، نەله هەرێمدا نەله کوردس���تان و پاشان کارەس���اتێک، جا چ سروش���تی بێت یاخود سیاس���ی، تەنگەژەیەکی ئەوتۆ نیی���ە له ئارادا، تا داوای بەش���داربونی هەم���و الی���ەک بکرێ���ت، خ���ۆ ئەگەر ئینتیقالییەت هەبێت وەک گریمانە، ئەوا دواجار کۆدەنگی نیش���تیمانی لەالیەن یەکگرتوییەکی دەتوانێت پەرلەمانەوە بەهێز دروس���تبکات، نەک حکومەتێک

کە هەم���وان هەمو جیاوازیی و دژەکانی خۆیانی بخزێننە ناو.

ڕای دوەم ئارگومێنت���ی گۆڕین���ی تەرازوی هێز دەهێننەوە، بەهۆی بونی گۆڕان بەهێزی دوەم و یەکێتیش بەهێزی سێیەم، ئەمەش دەکەنە بەهانە بۆ ئەوەی بکات. له حکومەتدا بەش���داری گۆڕان ئەم بۆچون و ئارگومێنتەش تاڕادەیەک الوازو نالۆژیکییە، چونکە یەکەم وەک لەس���ەرەوە وتمان ئەگەر ئەو تیۆرییە بەسەر کوردستاندا ساخببێتەوە، کە دو ب���ەرەی دژبەیەک هەبن، ئەوا بەرەیەک پارتی س���ەرکردایەتی دەکات، بەرەی دژی���ش دەبێ���ت گۆڕان پێش���ەوایەتی بکات، چونکە له دونیادا کەم ڕێکەوتوە کە ب���راوەی یەک���ەم و دوەم بەیەکەوە بەشداری حکومەت بکەن. دوەم ڕاستە پارتی له ئیستادا ناتوانێت حکومڕانێکی س���ەرکەوتوبێت بێ گ���ۆڕان بەحوکمی زۆنی نیلی و توانای گۆڕان لەو زۆنەدا، بەاڵم گۆڕان دەتوانێت پارێزگارو پۆستە سیاس���ییەکانی زۆنی نیل���ی بباتەوەو لەوێ���وە جۆرێ���ک له پراکتیزەکردن���ی دەس���ەاڵتی بۆ خەڵکی دۆست و نەیار نیش���ان بدات، له یەک کاتیش���دا هەم لەدەس���ەاڵتدا دەبێت )ناوچەییەن( وە هەم ئۆپۆزس���یۆنیش دەبێت لەس���ەر ک���ۆی نەخش���ە سیاس���ییەکە، بەاڵم حکومەتێک ن���او چونە بەپێچەوانەوە کە پارتی سەرۆکایەتی بکات و بردنەوە زۆن���ی لۆکاڵییەکان���ی هەڵبژاردن���ە نیلی، کارێک دەکات س���یحری گۆڕان بەتاڵدەکاتەوە، چونکە نەپارتی هێندە س���اویلکەیە ڕێگابدات گۆڕان بەئاسانی پرۆژەکان���ی پراکتی���زە ب���کات ل���ەم ناوچەیەدا، نەیەکێتیش هێش���تا هێندە الوازب���وە، کە ڕێگ���ە له فەلتەی ئەمنی بگرێت له ناوچەکەدا، ئەمە جگە لەبونی ئابوری بەدەس���ت پارتی و یەکێتیەوە، کە هەمو ئانوس���اتێک دەتوانن گۆڕان تەنگەنەف���ەس بکەن ل���ەڕوی ئابوری و دەرام���ەت و ژیان���ی خەڵک���ی دەڤەری

نیلی.

حکومەتی بنکەفراوان یان ماڵێکی لێکترازاو؟

ئاری ئەبوبەکر

پارتی له ئیستادا ناتوانێت

حکومڕانێکی سەرکەوتوبێت بێ گۆڕان بەحوکمی

زۆنی نیلی و توانای گۆڕان

لەو زۆنەدا، بەاڵم گۆڕان دەتوانێت پارێزگارو پۆستە

سیاسییەکانی زۆنی نیلی بباتەوە

ده بێ په رله مان له نێوان ئه و یاسایه و

بڕیاری )30(حوزه یران یه كیان هه ڵبژێرێ ،

چونكه كاتێك یاساكه به گشتی پێشێل و بێسه رو شوێن

بكرێ نابێ سودیش له بواری ده سه اڵته

دیاریكراوه كانی هه مان یاسا بۆ بڕیار

یان یاسایه كی تر وه ربگیرێ

‌نیاز‌نه‌جمه‌دین

‌پرسی‌رێكخس���تن‌له‌به‌رامبه‌ر‌بازاڕی‌به‌هه‌نگاو‌ هه‌ن���گاو‌ هه‌ڵب���ژاردن‌ ئازادی‌له‌گه‌ڵ‌گه‌ش���ه‌ی‌دیموكراسی،‌رۆشتوه‌.‌به‌شی‌گه‌وره‌ی‌رێكخس���تنی‌ئه‌م‌بازاڕه‌‌ب���ه‌ده‌وری‌دارایی‌حی���زب‌ده‌خولێته‌وه‌،‌

شتێك‌كه‌‌هێجگار‌زه‌حمه‌ته‌.بۆ‌دابینكردنی‌خه‌رجییه‌‌زه‌به‌الحه‌كانی،‌حیزب‌په‌الماری‌هه‌ر‌گه‌نجینه‌یه‌ك‌ده‌دات‌كه‌‌پاره‌ی‌تێدا‌بێت‌و‌له‌گه‌ڵ‌هه‌ركه‌سێك‌ده‌گونجێت‌ده‌ستی‌هاوكاری‌بۆ‌درێژ‌بكات.‌ده‌ستگه‌یشتن‌ ئاستی‌ قۆناغێكدا،‌ له‌هه‌ر‌به‌م‌گه‌نجینه‌یه‌و‌شێوازی‌گه‌ڕان‌به‌دوای‌پاره‌دا‌به‌ش���ێك‌له‌ره‌فت���ارو‌بڕیاره‌كانی‌حزب‌دیاری‌ده‌كات.‌ئه‌گ���ه‌ر‌له‌جیهانی‌سۆشیالیس���تیدا‌پارتی‌سیاس���ی‌كه‌متر‌له‌خه‌م���ی‌داراییدا‌ب���وه‌و‌توانای‌ئه‌وه‌ی‌به‌سه‌ر‌ ده‌س���تبگرێت‌ راسته‌وخۆ‌ هه‌بوه‌‌سه‌رچاوه‌كانی‌ئابوری‌و‌له‌میشه‌وه‌‌مرۆیی،‌له‌جیهانی‌دیموكراسیدا‌ماڵی‌حكومه‌ت‌بۆ‌هیچ‌حیزبێك‌گره‌نتی‌نییه‌.‌به‌پێچه‌وانه‌ی‌حزبی‌سۆڤێتییه‌وه‌‌كه‌‌دڵنیایه‌‌ده‌سته‌اڵت‌تێچوی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كانیشی‌ خۆیه‌تی‌و‌ بۆ‌كه‌مه‌،‌دیموكراس���ی‌جۆرێك‌له‌نادڵنیایی‌له‌بردنه‌وه‌ی‌حكومه‌ت‌دروس���ت‌كردوه‌،‌ناچاری‌كردوه‌‌‌وه‌به‌رهێنانێكی‌بێش���ومار‌بكات.‌بۆ‌ئه‌مه‌ش‌پێویستی‌به‌سه‌رمایه‌یه‌.‌لێ���ره‌دا‌ دیموكراس���ی‌ پارادۆكس���ێك‌به‌ده‌س���تێك‌فشار‌ ئه‌وه‌یه‌‌ تێیده‌كه‌وێت‌ده‌خاته‌‌س���ه‌ر‌كه‌ناڵه‌كان���ی‌په‌یداكردنی‌پ���اره‌‌له‌الی���ه‌ن‌پارت���ی‌سیاس���یه‌وه‌،‌به‌ده‌س���ته‌كه‌ی‌تر‌ده‌یانخاته‌‌ناو‌ملمالنێ‌

توندو‌مه‌سره‌فكه‌ره‌كانی‌هه‌ڵبژاردن.به‌ده‌ر‌له‌ئابونه‌،‌كه‌‌له‌ئێستادا‌رێژه‌یه‌كی‌زۆر‌بچوك‌له‌داهاتی‌حزب‌پێكده‌هێنێت،‌هه‌ندێجار‌حزبه‌كان‌په‌نا‌بۆ‌قه‌رز‌ده‌به‌ن.‌به‌اڵم‌ئه‌مه‌ش‌به‌س‌نییه‌.‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌ئه‌م‌نه‌هه‌نگه‌‌برسیه‌ی‌پاره‌و‌پاوه‌ر‌له‌ده‌ریای‌سیاسه‌تدا‌موحتاجی‌ده‌ستی‌كۆمپانیاكان‌نه‌بێت،‌به‌وهۆیه‌ش���ه‌وه‌‌تا‌ئێستا‌خه‌ڵك‌ناتوانێت‌له‌پرۆسه‌ی‌بڕیاردان‌ده‌ریبكات،‌ل���ه‌زۆر‌‌واڵت���ی‌پێش���كه‌وتو‌حكوم���ه‌ت‌هاوكاری‌ كردونه‌ت���ه‌وه‌و‌ به‌رودا‌ ده‌رگای‌مادییان‌ده‌كات.‌هه‌ر‌بۆ‌یادخس���تنه‌وه‌،‌دیموكراس���ییه‌ته‌كه‌ی‌ له‌پاكێج���ی‌ئه‌ردۆگاندا‌یه‌كێ���ك‌له‌په‌یمانه‌كان‌بریتی‌ب���و‌له‌زیادكردنی‌ه���اوكاری‌حیزبه‌كان.‌ئه‌م‌هاریكارییه‌‌به‌پێی‌ژماره‌ی‌كورس���ی‌خۆی‌ س���ه‌قفی‌ ده‌گۆڕێت‌و‌ له‌په‌رله‌ماندا‌هه‌ی���ه‌.‌س���ه‌قفی‌كۆم���ه‌ك‌به‌فی���ڕۆدان‌كه‌مده‌كات���ه‌وه‌و‌دڵه‌ڕاوكێی‌كه‌مبونه‌وه‌ی‌له‌كاتی‌ حكومه‌تی���ش‌ بودجه‌ی‌ به‌ش���ه‌‌دۆڕاندنی‌هه‌ڵبژاردنه‌كان‌میكانیزمێكه‌‌بۆ‌ئاراس���ته‌كردنی‌ره‌فتاری‌سیاسه‌تمه‌دارو‌خۆنوێكردن���ه‌وه‌و‌ داینه‌م���ۆی‌ ح���زب،‌نزیكبونه‌وه‌یه‌‌له‌ده‌نگده‌رو‌رێگایه‌كیش���ه‌‌بۆ‌ئ���ه‌وه‌ی‌چاوه‌ڕێ‌ن���ه‌كات‌پاره‌یه‌كی‌له‌حكومه‌ت‌ تێروته‌س���ه‌لی‌ مس���ۆگه‌ری‌ده‌س���تبكه‌وێت‌ده‌نا‌پاڵ���ی‌لێده‌داته‌وه‌و‌‌وش���كهه‌ڵدێت.‌له‌هه‌مانكات���دا،‌س���زای‌

ره‌وشی‌خراپی‌حزبه‌كه‌یه‌.حزب‌به‌هاریكاری‌حكومه‌ت‌تێر‌ناخوات.‌كه‌می‌سه‌رچاوه‌ی‌دارایی‌له‌كۆمپانیاكانی‌كۆم���ه‌ك‌ داوای‌ ی���ان‌ نزیكده‌كات���ه‌وه‌،‌ده‌كات‌یان‌كۆمه‌كه‌كانیان‌قبوڵ‌ده‌كات.‌له‌دیموكراسیدا،‌مه‌ترسیه‌كه‌‌به‌ته‌نیا‌ئه‌وه‌‌نییه‌‌كه‌‌حیزب‌به‌رتیل‌به‌ده‌نگده‌ر‌بدات‌و‌به‌پاره‌ی‌ ترس���ناكه‌‌ ئ���ه‌وه‌ش‌ بیكڕێت،‌ده‌نگ���ده‌ر،‌به‌تایب���ه‌ت‌بزنس���مانه‌كان،‌سیاس���ه‌ت‌بكات.‌بزنس���مان‌تۆمه‌تباره‌‌به‌وه‌ی‌ب���ه‌دوای‌به‌رژه‌وه‌ن���دی‌تایبه‌تی‌خۆی���دا‌ده‌گه‌ڕێ���ت،‌له‌م‌پرۆسه‌یه‌ش���دا‌ده‌شێت‌ده‌س���تببات‌بۆ‌ئیستیغاللكردنی‌هه‌مو‌شتێك‌كه‌‌له‌چوارده‌وریه‌تی،‌له‌وانه‌‌به‌رتیلدان.‌بۆ‌خاوه‌نكارو‌ده‌وڵه‌مه‌نده‌كان‌ده‌شێت‌حیزب‌یه‌كێك‌بێت‌له‌نێچیره‌كان‌و‌له‌پێناوی‌بزنس���ه‌كه‌ی‌خۆیاندا‌خۆراكی‌ب���ۆ‌دابین‌ب���كات،‌بۆ‌حیزبی���ش‌ئه‌وان‌یه‌كێك���ن‌له‌سپۆنس���ه‌ره‌كانی‌پ���رۆژه‌ی‌گه‌یشتن‌به‌حكومه‌ت.‌هه‌ر‌ئه‌مه‌‌‌وایكردوه‌‌له‌واڵتێكی‌‌وه‌ك‌ئه‌مه‌ریكا‌به‌یاس���ا‌ئه‌وه‌‌رێكبخرێت‌كه‌‌ته‌نانه‌ت‌كه‌مترین‌كۆمه‌ك‌

به‌حیزب‌ده‌بێت‌رابگه‌یه‌نرێت.پاره‌‌س���یحری‌خ���ۆی‌هه‌ی���ه‌،‌چۆك‌ده‌دات.‌ سیاس���ه‌تكردن‌ به‌حی���زب‌و‌له‌ئه‌زمون���ی‌ش���اخداو‌به‌تایبه‌ت‌به‌هۆی‌نه‌بون���ی‌ به‌عس���ه‌وه‌،‌ دیكتاتۆری���ی‌س���ه‌رچاوه‌ی‌دارایی‌هه‌میش���ه‌‌ئه‌گه‌ری‌"ب���ون‌به‌عه‌میلی‌‌واڵت���ان"ی‌زیادكردوه‌.‌ب���ه‌اڵم‌ئ���ه‌م‌ره‌فت���اره‌‌درێژبۆت���ه‌وه‌‌بۆ‌زه‌مه‌نی‌حوكمی‌دیموكراس���ی‌و‌شاریش.‌حیزب‌هه‌یه‌‌له‌دروس���تبونیه‌وه‌‌تا‌ئێستا‌

به‌پ���اره‌ی‌بیانییه‌وه‌‌سیاس���ه‌ت‌ده‌كات،‌لێ���ره‌‌مزگه‌وتێك‌و‌ل���ه‌وێ‌قوتابخانه‌یه‌ك‌ده‌كات���ه‌وه‌،‌كه‌چی‌نه‌‌ك���ه‌س‌ده‌زانێت‌چه‌ندی‌‌وه‌رگرتوه‌و‌نه‌‌به‌گه‌نده‌ڵی‌ئه‌ژمار‌ده‌كرێت.‌ئێس���تا‌كه‌‌ئابوری‌گه‌ش���ه‌ی‌كردوه‌،‌س���وپاس‌بۆ‌نه‌وت،‌ئیدی‌كاتی‌ئه‌وه‌یه‌‌ئه‌م‌قۆناغه‌‌تێپه‌ڕێنین‌و‌‌وه‌رگرتنی‌كۆمه‌كی‌بیانی‌قه‌ده‌غ���ه‌‌بكرێت.‌ئه‌گه‌ر‌هه‌ر‌دامه‌زراوه‌یه‌كی‌نێوده‌وڵه‌تی‌ده‌یه‌وێت‌كۆمه‌ك‌بۆ‌بوارێكی‌ناوخۆ‌بنێرێت،‌ئه‌وا‌ده‌بێت‌به‌ئاش���كراو‌له‌رێ���ی‌حكومه‌ته‌وه‌‌‌وه‌ریبگرێ���ت‌و‌خه‌رج‌بكرێ���ت.‌هاوكات،‌هاوكاری‌دارای���ی‌ده‌وڵه‌مه‌نده‌كانیش‌بۆ‌حزب‌پێویسته‌‌ئاش���كرا‌بكرێت.‌ره‌نگه‌‌ده‌وڵه‌ت‌ بۆ‌ له‌حكومه‌ته‌وه‌‌ گواس���تنه‌وه‌‌

ئه‌م‌ئامانجانه‌‌ئاسانتر‌بهێنێته‌‌دی.ل���ه‌م‌قۆناغ���ه‌‌نوێیه‌دا،‌رێكخس���تنی‌بۆ‌ ده‌روازه‌یه‌كه‌‌ هه‌ڵب���ژاردن‌ خه‌رج���ی‌س���نورداركردنی‌س���امانه‌كانی‌ح���زب.‌له‌هه‌ڵبژاردنه‌كانی‌كوردس���تاندا‌هه‌ریه‌ك‌له‌حیزب‌و‌كاندید‌به‌كه‌یف‌و‌به‌پێی‌توانای‌خ���ۆی‌پ���اره‌‌خ���ه‌رج‌ده‌كات.‌له‌بازاڕی‌ئازادی‌هه‌ڵبژاردن���دا‌خراپترین‌كاندیدی‌ده‌وڵه‌مه‌ند‌به‌ختی‌ئه‌وه‌ی‌هه‌یه‌‌باشترین‌بكاته‌‌ له‌ملمالنێك���ه‌‌ ه���ه‌ژار‌ كاندی���دی‌ده‌ره‌وه‌.‌له‌زۆر‌‌واڵتی‌پێشكه‌وتو‌ته‌نانه‌ت‌باڵوكردنه‌وه‌ی‌پۆس���ته‌ر‌قه‌ده‌غه‌یه‌،‌وه‌ك‌فه‌ره‌نس���ا،‌كه‌چی‌لێره‌‌هه‌ریه‌ك‌به‌پێی‌بودجه‌ك���ه‌ی‌پۆس���ته‌ر‌باڵوده‌كات���ه‌وه‌.‌كۆمیدیاكه‌‌له‌وه‌دای���ه‌‌حیزبه‌كان‌به‌ڵێنی‌ده‌ده‌ن،‌ به‌تاكه‌كان‌ یه‌كس���ان‌ ده‌رفه‌تی‌كه‌چ���ی‌له‌كاتی‌هه‌ڵمه‌ت���ی‌هه‌ڵبژاردندا‌ده‌رفه‌ت���ی‌یه‌كس���ان‌ب���ۆ‌كاندیده‌كانی‌

خۆشیان‌ده‌سته‌به‌ر‌ناكه‌ن.هه‌ڵبه‌ت‌ئه‌وه‌ی‌پرۆس���ه‌كه‌ی‌له‌هه‌رێم‌پێگ���ه‌ی‌ له‌الی���ه‌ك‌ ئاڵۆزترك���ردوه‌‌جیۆپۆله‌تیكی‌كورده‌‌له‌چوارچێوه‌ی‌چوار‌ده‌یانه‌وێت‌ هه‌ریه‌كێكی���ان‌ كه‌‌ ده‌وڵه‌تدا‌بكه‌نه‌‌ حزبه‌لۆكاڵی���ه‌كان‌ به‌ش���ێوه‌یه‌ك‌مق���اش،‌له‌الیه‌كی‌تره‌وه‌‌ده‌س���تگرتنی‌ئاش���كراو‌بێس���نوری‌حزبی‌لۆكاڵیش���ه‌‌به‌س���ه‌ر‌كه‌رت���ی‌تایب���ه‌ت‌و‌دابینكردنی‌هه‌ره‌مه‌كیان���ه‌ی‌بودج���ه‌ی‌حكومه‌ت���ه‌‌له‌الی���ه‌ن‌نه‌هه‌نگه‌‌برس���ییه‌كانی‌پاره‌و‌پاوه‌ر.‌هه‌روه‌ها،‌هه‌ر‌الیه‌نێكی‌سیاسی‌س���ه‌ربه‌خۆی‌خۆی‌ راگه‌یاندنی‌ ده‌زگای‌هه‌یه‌‌)بینراو،‌بیس���تراو،‌‌وت���راو(،‌كه‌‌نه‌ده‌بو‌هه‌یبێت.‌لێره‌ش���دا‌بازاڕ‌تا‌ئه‌و‌ش���وێنه‌‌ئازاده‌‌ده‌رفه‌ت‌ب���دات‌كاندیدو‌هێزه‌كه‌ی‌به‌ئاره‌زوی‌خۆیان‌فشار‌بخه‌نه‌‌سه‌ر‌جه‌ماوه‌رو‌پێ‌به‌هه‌مو‌روخسارێكی‌شارنشینیش���دا‌بنێ���ن.‌یه‌كێ���ك‌له‌رێگا‌چ���اره‌كان‌قه‌ده‌غه‌كردن���ی‌به‌كارهێنانی‌راگه‌یاندن���ی‌حیزبه‌‌له‌كاتی‌بانگه‌ش���ه‌ی‌هه‌ڵبژاردنه‌كان���داو‌په‌نابردنه‌‌بۆ‌كه‌ناڵی‌

ئه‌هلی،‌ئه‌گه‌ر‌هه‌بێت.له‌بان���ك‌و‌ قه‌رزك���ردن‌ مه‌ترس���ی‌له‌س���ه‌ر‌حیزب‌و‌ پاره‌كه‌‌ نه‌گێڕان���ه‌وه‌ی‌كارێكی‌ ئابونه‌‌ هه‌روه‌ها‌ ئه‌ندامه‌كانێتی،‌دابینكردن���ی‌ ب���ه‌اڵم‌ خۆبه‌خش���انه‌یه‌،‌بودج���ه‌‌ب���ۆ‌سیاس���ه‌تكردن‌له‌به‌ش���ی‌خه‌ڵك���ه‌.‌هه‌ربۆیه‌‌گه‌مارۆدان���ی‌دارایی‌پارتی‌سیاس���ی‌و‌رێكخستنه‌وه‌ی‌بازاڕی‌هه‌ڵبژاردن‌به‌مه‌به‌س���تی‌دروس���تكردنی‌به‌ربه‌س���ت‌له‌ب���ه‌رده‌م‌پ���اوه‌ری‌حزب‌و‌سه‌ركرده‌و‌كاندیده‌كانیان،‌پێویستییه‌كی‌

هه‌نوكه‌ییه‌.

بیرورا)403(‌سێشه‌ممه‌‌2013/11/19 14

دورنزیک گۆشه‌یه‌که

‌‌سه‌ردار‌عه‌زیزو‌نیاز‌نه‌جمه‌دین‌‌ده‌ینوسن

بازاڕی‌ئازادی‌هه‌ڵبژاردن

له‌دیموكراسیدا،‌مه‌ترسیه‌كه‌‌به‌ته‌نیا‌

ئه‌وه‌‌نییه‌‌كه‌‌حیزب‌به‌رتیل‌

به‌ده‌نگده‌ر‌بدات‌و‌بیكڕێت،‌ئه‌وه‌ش‌ترسناكه‌‌به‌پاره‌ی‌ده‌نگده‌ر،‌به‌تایبه‌ت‌

بزنسمانه‌كان،‌سیاسه‌ت‌بكات

م

یه‌كێتی‌ پارت���ی‌ بارزانی‌ مه‌س���عود‌دیموكرات���ی‌ك���ورد‌‌PYDتۆمه‌تب���ار‌پاوانخ���وازی‌و‌ به‌تاك���ڕه‌وی‌و‌ ده‌كات‌ده‌ستێكه‌ڵكردن‌له‌گه‌ڵ‌رژێمه‌كه‌ی‌‌به‌شار‌ناوبراو‌ پارتی‌ له‌به‌رامبه‌ریشدا‌ ئه‌سه‌د،‌بارزانی‌تۆمه‌تبارده‌كات‌به‌بازرگانیكردن‌به‌و‌هه‌ڵوێس���تانه‌وه‌‌له‌گ���ه‌ڵ‌توركیا‌و‌دوبه‌ره‌كی‌و‌ ئه‌زمون���ی‌ گواس���تنه‌وه‌ی‌‌كوردس���تانی‌ هه‌رێمی‌ 50(ی‌‌ )50ب���ه‌‌عێراق‌ب���ۆ‌رۆژئاوا.‌له‌به‌خش���ینه‌وه‌ی‌‌ئه‌م‌تۆمه‌تان���ه‌دا‌بێگومان‌هه‌ردوالیان‌راس���تده‌كه‌ن،‌ب���ه‌اڵم‌ئ���ه‌وه‌ی‌‌گرژی‌و‌ئاڵۆزیه‌كانی‌‌ئێستای‌‌دروستكردوه‌‌ئه‌م‌

راستیه‌‌تااڵنه‌‌نیه‌.ئه‌و‌لێدوانه‌ی‌‌مه‌سعود‌بارزانی‌له‌دژی‌‌‌PYDباڵویكرده‌وه‌‌شۆكئامێزو‌ترسناك‌بو،‌هاوكات‌چاوه‌ڕوانكراویش‌بو‌بۆ‌ئه‌و‌كه‌س���انه‌ی‌‌له‌به‌ر‌رۆشنایی‌‌روداوه‌كانی‌س���وریا‌و‌هاوكێش���ه‌‌هه‌رێمایه‌تیه‌كانی‌ناوچه‌كه‌و‌توركی���ا‌و‌پارتی‌دیموكراتی‌پێش���هاته‌كان‌ چاودێری‌‌ كوردس���تان‌ده‌ك���ه‌ن.‌ش���ۆكئامێزبو‌له‌به‌رئ���ه‌وه‌ی‌‌له‌هه‌م���و‌دنیادا‌كه‌س���ێك‌نادۆزیته‌وه‌‌گومان���ی‌هه‌بێ����ت‌ل���ه‌وه‌ی‌‌ك���ه‌‌هه‌ر‌قه‌واره‌یه‌كی‌نیش���تمانی‌له‌كوردستانی‌رۆژئاوا‌دروستبكرێت،‌راسته‌وخۆ‌ده‌بێته‌‌پاڵپشتیه‌كی‌ س���تراتیژی‌‌و‌ دوراییه‌كی‌راس���ته‌وخۆ‌بۆ‌هه‌رێمی‌كوردس���تان،‌هه‌ربۆی���ه‌‌ئ���ه‌وه‌ی‌‌ده‌ش���ێت‌هه‌رێمی‌كوردس���تان‌به‌رامبه‌ر‌رۆژئ���اوا‌بیكات‌

ته‌نها‌هاریكاری‌‌و‌پشتیوانیكردنه‌.‌به‌اڵم‌لێدوانه‌كه‌‌چاوه‌ڕوانكراویش���ه‌،‌چونك���ه‌‌زی���اد‌له‌فاكته‌رێكی‌ده‌ره‌كی‌و‌به‌ئاش���كرا‌ ك���ه‌‌ هه‌ی���ه‌‌ ناوخۆی���ی‌ئاڵۆزیه‌كان���ی‌نێوان‌هه‌ردو‌الیه‌ن‌زیاتر‌ده‌كات،‌پێش‌هه‌مویان‌ئه‌و‌دابه‌شبونه‌‌توركی���ا‌ ئێ���ران‌و‌ هه‌رێمایه‌تی���ه‌ی‌زۆر‌ دروس���تیانكردوه‌؛‌ له‌ناوچه‌ك���ه‌دا‌به‌س���اده‌یی‌‌هه‌ر‌ئه‌وه‌نده‌ی‌‌كه‌‌توركیا‌

له‌PYDنیگه‌ران���ه‌،‌له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‌نه‌بۆته‌‌به‌ش���ێك‌له‌به‌ره‌ی‌‌شه‌ڕی‌ئۆپۆزسیۆنی‌سوریا‌و‌ئیسالمیه‌كانی‌سه‌ر‌به‌قاعیده‌‌و‌توركیا‌و‌قه‌ته‌ر،‌ده‌شێت‌چاوه‌ڕوانی‌ئه‌م‌جۆره‌‌لێدوانه‌و‌له‌مه‌‌گرژتریش‌بكرێت.له‌گرنگترین‌هۆكاره‌‌ناوخۆییه‌كانی‌ئه‌م‌ناكۆكیه‌ش‌سنوردانانیPYDیه‌‌بۆ‌پارتی،‌هه‌روه‌ك‌نوێنه‌ری‌‌هه‌رێمی‌كوردستانی‌PYD"‌،عێراقی‌ئ���ه‌و‌حیزبه‌‌رایگه‌یاندقبوڵن���اكات‌بارزانی‌ئه‌زمونی‌)50به‌50(ی‌‌كوردستانی‌عێراق‌بگوازێته‌وه‌‌رۆژئاوای‌‌س���ه‌ربازی‌و‌ توان���ای‌‌ كوردس���تان".‌جه‌ماوه‌ری‌‌ئه‌م‌حیزبه‌‌و‌هاوپه‌یمانه‌كانی‌)هه‌ڵبه‌ته‌‌به‌پاڵپشتی‌پارتی‌كرێكارانی‌كوردس���تان‌PKK(‌به‌باش���ی‌‌ئه‌وه‌ی‌‌بۆ‌مه‌یس���ه‌ركردوه‌‌كه‌‌ده‌س���ت‌و‌پێی‌‌بارزانی‌ كوردستان‌و‌ دیموكراتی‌ پارتی‌ل���ه‌و‌به‌ش���ه‌ی‌‌كوردس���تاندا‌ت���ه‌واو‌

كورتبكاته‌وه‌.گرفته‌كانی‌ئه‌م‌هه‌ڵوێسته‌ی‌‌بارزانی‌هه‌رێمدا س���ه‌رۆكایه‌تی‌ له‌لێدوانه‌كی‌ك���ه‌‌ ب���ه‌وه‌ی‌‌ ‌PYDتۆمه‌تبارك���راوه‌‌"هێزه‌كانی‌تری‌‌رۆژئاوای‌‌كوردس���تانی‌به‌الوه‌ن���اوه‌،‌پش���تی‌له‌رێكه‌وتننامه‌ی‌‌هه‌ولێ���ر‌ك���ردوه‌")*(،‌بێگومان‌ئه‌مه‌‌راس���ته‌،‌تاكڕه‌وی‌و‌مه‌یلی‌‌پاوانخوازی‌PYDگرفتێكی‌دی���اره‌‌و‌خاڵی‌‌الوازی‌ئ���ه‌م‌هێ���زه‌‌نیش���تمانیه‌ی‌‌رۆژئاوایه‌،‌به‌اڵم‌ئایا‌ئه‌ركی‌سه‌رۆكایه‌تی‌هه‌رێمی‌كوردستان‌ئه‌وه‌یه‌‌سزای‌‌ده‌سته‌جه‌معی‌هه‌مو‌خه‌ڵكی‌كوردستانی‌رۆژئاوا‌بدات‌له‌س���ه‌ر‌ئه‌م‌"هه‌اڵنه‌ی‌"‌‌PYD)وه‌ك‌ئه‌وه‌ی‌‌به‌داخستنی‌سنوری‌‌پێشخابور‌ئای���ا‌دروس���ته‌‌هه‌رێمی‌ ده‌ی���كات(؟‌گه‌مه‌كه‌رێم���ی‌ بكرێت���ه‌‌ كوردس���تان‌توركیا‌ دوژمنكاریه‌كان���ی‌ سیاس���ه‌ته‌‌‌PYDبه‌رامب���ه‌ر‌رۆژئ���اوا‌له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‌"تاكڕه‌و"ه‌؟‌ئه‌گه‌ر‌واش‌بێت،‌كێ‌ئه‌و‌هه‌رێم‌ به‌بارزانی‌و‌سه‌رۆكایه‌تی‌ مافه‌ی‌‌ده‌ستوه‌ربداته‌‌ راسته‌وخۆییه‌‌ به‌و‌ داوه‌‌كوردس���تان؟‌ رۆژئ���اوای‌‌ كاروب���اری‌‌به‌رژه‌وه‌ندیه‌كی‌ چ‌ كوردستان‌ هه‌رێمی‌

هه‌یه‌‌له‌وه‌ی‌‌كه‌‌ببێ�ته‌‌به‌شێك‌له‌كێشه‌‌نه‌توانێ�ت‌ گه‌ر‌ رۆژئاوا،‌ ناوخۆییه‌كانی‌كێشه‌كانیان‌بۆ‌چاره‌سه‌ر‌و‌ئاسان‌بكات‌

بۆچی‌‌ئاڵۆزتری‌‌ده‌كات؟تۆمه‌تێكی‌تری‌‌سه‌رۆكایه‌تی‌هه‌رێم‌بۆ‌‌PYDهه‌بونی‌په‌یوه‌ندی‌ئه‌م‌حیزبه‌یه‌‌له‌گ���ه‌ڵ‌رژێمه‌كه‌ی‌‌به‌ش���ار‌ئه‌س���ه‌د،‌ئه‌م‌تۆمه‌ته‌‌له‌الیه‌ن‌س���اڵح‌موسلیمی‌‌

ره‌تنه‌كرایه‌وه‌،‌ ناوبراو‌ پارتی‌ سه‌رۆكی‌ب���ه‌اڵم‌‌وتی"به‌وجۆره‌‌نی���ه‌".‌بڕیاری‌‌خۆبه‌دورگرتنی‌‌PYDله‌شه‌ڕی‌‌سوریا‌و‌رژێمه‌كه‌ی‌‌به‌ش���ار‌ئه‌سه‌د‌به‌تێپه‌ڕینی‌رۆژ‌زیات���ر‌حیكمه‌ت‌و‌دروس���تیه‌كه‌ی‌‌ده‌رده‌كه‌وێ���ت،‌چونك���ه‌‌زۆر‌قورس���ه‌‌ب���ۆ‌كوردانی‌رۆژئاوا‌ب���ڕوا‌به‌وه‌‌بكه‌ن‌توركیا‌و‌به‌ره‌ی‌‌نوسره‌‌له‌به‌شار‌ئه‌سه‌د‌و‌رژێمه‌ك���ه‌ی‌‌ترس���ناكترنین،‌یان‌زیاتر‌دوژمن���ی‌مافه‌‌س���ه‌ره‌تاییه‌كانی‌كورد‌نین،‌هه‌ربۆیه‌‌تێوه‌گالنی‌كورد‌له‌شه‌ڕی‌‌سوریا‌هه‌ڵه‌یه‌.‌له‌راستیدا‌زیره‌كی‌ئه‌وه‌‌بو‌ك���ورد‌رۆڵی‌‌ته‌ماش���اكه‌ری‌‌هه‌بێت‌له‌ش���ه‌ڕی‌‌نێوان‌ئۆپۆزسیۆنی‌سوریا‌و‌رژێمه‌كه‌ی‌‌ئه‌سه‌ددا،‌یان‌هه‌ر‌نه‌یشكرا‌ئه‌وا‌ده‌ستپێشخه‌ری‌‌شه‌ڕێك‌نه‌كات‌كه‌‌دیارنیه‌‌چۆن‌و‌كه‌ی‌‌و‌له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌كێ‌

ته‌واو‌ده‌بێت.به‌هه‌رح���اڵ‌ئه‌م‌لێدوان���ه‌ی‌‌بارزانی‌الپه‌ڕه‌یه‌ك���ی‌تری‌‌دوبه‌ره‌كی‌و‌تێكدانی‌یه‌كڕیزی‌ناو‌ماڵی‌‌كوردی‌هه‌ڵدایه‌وه‌،‌له‌ساته‌وه‌ختێكدا‌كه‌‌چاوه‌ڕوانی‌ئه‌وه‌ی‌‌ئه‌نجامدانی‌ س���ه‌ركردایه‌تی‌ لێده‌ك���را‌كۆنگره‌ی‌‌نه‌ته‌وه‌یی‌‌كورد‌بكات.‌به‌اڵم‌ئه‌و‌رێگایه‌كی‌ت���ری‌‌هه‌ڵبژارد،‌رێگای‌‌س���زادان‌و‌گه‌م���ارۆدان‌و‌برس���یكردنی‌كوردانی‌رۆژئاوا‌له‌جیاتی‌یه‌كخستنیان‌له‌كۆنگره‌یه‌ك���ی‌نه‌ته‌وه‌یی���دا.‌ئه‌مه‌ش‌بۆ‌هیچ‌الیه‌كی‌هاوكێش���ه‌كه‌‌تازه‌‌نیه‌،‌مێ���ژوی‌هاوچه‌رخ���ی‌كورد‌پ���ڕه‌‌له‌و‌س���اته‌وه‌ختانه‌ی‌‌پارته‌كان���ی‌هه‌رێمی‌كوردس���تانی‌عێ���راق،‌به‌دیاریكراویش‌خه‌نجه‌ری‌‌ له‌پشته‌وه‌‌ یه‌كێتی،‌ پارتی‌و‌الیه‌ن���ه‌‌ له‌هێ���ز‌و‌ داوه‌‌ ژه‌هراویی���ان‌ت���ری‌‌ پارچه‌كان���ی‌ سیاس���یه‌كانی‌كوردس���تان.‌رێك‌هه‌مان‌ئ���ه‌و‌گه‌مه‌‌كۆنه‌ی‌پێشتر‌له‌دژی‌‌حیزبی‌دیموكرات‌و‌كۆمه‌ڵه‌‌و‌پارتی‌كرێكارانی‌كوردستان.

*-‌لێدوانه‌كه‌ی‌‌بارزانی‌له‌م‌لینكه‌دا‌http://www.awene.com/‌:ده‌بینیت

article/2013/11/14/27287

بارزانی‌و‌PYD،‌هه‌ردوالیان‌هه‌ر‌راست‌ده‌كه‌ن

زۆر‌قورسه‌‌بۆ‌كوردانی‌رۆژئاوا‌بڕوا‌به‌وه‌‌بكه‌ن‌توركیا‌و‌به‌ره‌ی‌‌نوسره‌‌له‌به‌شار‌

ئه‌سه‌د‌و‌رژێمه‌كه‌ی‌‌ترسناكترنین،‌یان‌زیاتر‌دوژمنی‌مافه‌‌سه‌ره‌تاییه‌كانی‌

كورد‌نین،‌هه‌ربۆیه‌‌تێوه‌گالنی‌كورد‌له‌شه‌ڕی‌‌سوریا‌

هه‌ڵه‌یه

له‌ژماره‌‌)402(ی‌هه‌فته‌نامه‌ی‌)ئاوێنه‌(له‌‌)2013/11/12(‌و‌ ی‌خۆشه‌ویس���تدا‌له‌الپ���ه‌ڕه‌‌)14(ی‌بی���روڕادا‌به‌ڕێزێ���ك‌ناوونیش���انی‌)له‌نێوان‌ له‌ژێر‌ بابه‌تێكی‌شیكردنه‌وه‌و‌رمڵ‌لێداندا(‌باڵوكردۆته‌وه‌و‌تیایدا‌به‌ئاش���كرا‌هێرش‌ئه‌كاته‌‌س���ه‌ر‌به‌ن���ده‌و‌زانك���ۆ...‌ئ���ه‌وه‌ی‌په‌یوه‌ندی‌به‌زانكۆوه‌‌هه‌ی���ه‌‌جێیده‌هێڵم‌بۆ‌خودی‌به‌رپرسانی‌زانكۆ‌با‌خۆیان‌وه‌اڵمبده‌نه‌وه‌.‌به‌اڵم‌له‌نێو‌ئ���ه‌م‌بابه‌ته‌دا‌ناحه‌قییه‌كی‌گ���ه‌وره‌‌به‌رامبه‌ر‌ب���ه‌‌"به‌دواداچونێكی"‌له‌وێبس���ایتی‌ ك���ه‌‌ ك���راوه‌‌ به‌ن���ده‌‌‌)2013/9/15( له‌رێكه‌وت���ی‌ ‌)NRT(باڵومكردۆت���ه‌وه‌..‌بۆ‌ئه‌م‌مه‌به‌س���ته‌ش‌

چه‌ند‌تێبینییه‌ك‌ده‌خه‌مه‌ڕو:به‌نده‌‌ به‌دواداچون���ه‌ی‌ ئ���ه‌و‌ یه‌كه‌م:‌دیاره‌‌زۆر‌له‌وه‌‌گرنگتره‌‌كه‌‌من‌چاوه‌ڕێم‌ده‌كرد‌هه‌ربۆیه‌‌تا‌ئێستاو‌دوای‌دو‌مانگ‌خه‌ڵكانێك‌ هێشتا‌ باڵوبونه‌وه‌یدا‌ به‌سه‌ر‌ده‌یانه‌وێت‌قسه‌ی‌له‌سه‌ر‌بكه‌ن‌و‌به‌پێی‌داتاكان���ی‌وێبس���ایتی‌)NRT(‌زی���اد‌ل���ه‌‌)9000(‌ك���ه‌س‌خوێندویانه‌ت���ه‌وه‌.‌ئه‌م���ه‌ش‌حاڵه‌تێكی‌دڵخۆش���كه‌رانه‌یه‌.‌ئه‌گه‌ر‌باوه‌ڕیش���م‌به‌تیۆری‌)موئامه‌ره‌(‌هه‌بوایه‌‌ئه‌وا‌ئێستا‌گومانم‌له‌وروژاندنی‌ئه‌م‌بابه‌ته‌‌"ئه‌كادیمیه‌"‌به‌سروش���تێكی‌"سیاس���ییانه‌"‌ئه‌ك���رد.‌به‌تایبه‌تی‌له‌م‌

كاته‌دا.دوه‌م:‌ئه‌و‌بابه‌ته‌ی‌به‌نده‌‌"به‌دواداچونه‌"‌به‌پێی‌كۆمه‌ڵێك‌"پێوه‌ر"،‌كه‌‌هه‌ركه‌س‌هه‌ركامی���ان‌بخوێنێت���ه‌وه‌‌ده‌زانێت‌به‌چ‌پێوه‌رێك‌ئه‌و‌كه‌سانه‌‌ده‌ستنیشانكراون.‌به‌اڵم‌گرفتی‌من‌نیه‌‌كه‌‌به‌ڕێزیان‌یه‌كسه‌ر‌

بازیانداوه‌ته‌‌سه‌ر‌ناوه‌كان.س���ێیه‌م:‌له‌په‌ره‌گرافێكدا‌كه‌‌نوسه‌ری‌به‌ڕێ���ز‌به‌ناوی‌منه‌وه‌‌دروس���تی‌كردوه‌‌نوسیویه‌تی‌)ناوهێنانی‌ئه‌و‌كاندیدانه‌ی‌پێش���بینیكردبو‌به‌هه‌قی‌خۆیان‌ده‌ربچن‌بێ‌ئه‌وه‌ی‌لیس���ته‌كانیان‌له‌گه‌ڵ‌خۆیان‌بیانب���ه‌ن(..‌له‌كاتێك���دا‌به‌هیچ‌جۆرێك‌له‌به‌دواداچونه‌ك���ه‌ی‌به‌نده‌دا‌قس���ه‌ی‌وا‌

نه‌هاتوه‌.بابه‌ته‌ك���ه‌‌ نوس���ه‌ری‌ چ���واره‌م:‌

واتێگه‌یش���توه‌‌كه‌‌"ده‌نگی‌پێویس���ت"‌وات���ه‌‌ئ���ه‌و‌ژماره‌ی���ه‌ی‌ب���ۆ‌هێنان���ی‌كورسییه‌ك‌پێویس���ته‌،‌له‌كاتێكدا‌ئه‌مه‌‌تێگه‌یش���تنێكی‌هه‌ڵه‌یه‌و‌هه‌موان‌ئه‌زانن‌له‌كوردس���تاندا‌)74(‌ك���ه‌س‌ناتوان���ن‌ده‌نگی‌ت���ه‌واوی‌بهێنن.‌به‌تایبه‌ت‌له‌نێو‌چه‌ندین‌ ناوی‌ به‌نده‌دا‌ به‌دواداچونه‌كه‌ی‌ژن‌هاتوه‌‌له‌كاتێكدا‌ئاش���كرایه‌‌تا‌ئه‌م‌ساته‌ش‌به‌هۆی‌عه‌قڵی‌كۆمه‌ڵگه‌وه‌‌ژنان‌ناتوان���ن‌ئه‌و‌ده‌نگه‌ی‌كه‌‌پێویس���ته‌‌بۆ‌كورس���ییه‌ك‌بیهێنن.‌بۆ‌ئه‌م‌بابه‌ته‌ش‌رێنمایی‌و‌ نوسه‌ر‌س���ه‌یرێكی‌ واباشتربو‌یاساكانی‌كۆمسیۆنی‌بكردایه‌‌كه‌‌به‌نده‌‌له‌گه‌ڵ‌ له‌هه‌ڵبژاردنه‌كانی‌)2005(ه‌وه‌‌چ‌كۆمس���یۆن‌و‌چ‌له‌گ���ه‌ڵ‌رێكخ���راوه‌كان‌كارمان‌له‌سه‌ر‌رونكردنه‌وه‌ی‌كردوه‌.‌

پێنج���ه‌م:‌به‌پێی‌پێ���وه‌ری‌دامه‌زراوه‌‌ب���واری‌ دیاره‌كان���ی‌ نێوده‌وڵه‌تیی���ه‌‌راپرس���ی‌ لێكۆڵینه‌وه‌و‌ به‌دواداچ���ون‌و‌وه‌ك‌)پی���و،‌گاڵوپ،...هت���د(.‌ه���ه‌ر‌دام���ه‌زراوه‌كان‌ ك���ه‌‌ به‌دواداچونێ���ك‌ده‌ره‌نجامه‌كه‌ی‌ ئه‌گ���ه‌ر‌ بده‌ن‌ ئه‌نجامی‌)60%(و‌به‌ره‌و‌س���ه‌ر‌راس���ت‌ده‌ربچێت‌س���ه‌ركه‌وتو‌ به‌به‌دواداچونێك���ی‌ ئ���ه‌وا‌به‌دواداچونه‌كه‌ی‌ به‌پێی‌ ئه‌ژمارده‌كرێت.‌به‌ن���ده‌ش‌رێژه‌ی‌راس���تی‌)54%(ه‌‌كه‌‌به‌بێ‌پشتبه‌س���تن‌به‌هیچ‌دامه‌زراوه‌یه‌ك‌

ئه‌نجاممداوه‌.ئه‌كه‌م‌هه‌ركه‌س‌ پێش���نیار‌ شه‌شه‌م:‌له‌م‌واڵته‌دا‌كاری‌خۆی‌بكات‌باش���تره‌،‌زانك���ۆو‌ئه‌كادیمیی���ه‌كان‌توێژین���ه‌وه‌و‌بكه‌ن،‌سیاس���ییه‌كانیش‌ به‌دواداچ���ون‌

سیاس���ه‌تی‌خۆی���ان.‌واباشتریش���ه‌‌واز‌له‌به‌كه‌مزانینی‌تواناو‌كاره‌كانی‌كه‌سانیتر‌بهێنن.‌به‌تایبه‌ت‌كه‌‌ئێستا‌له‌هه‌مو‌كات‌زیاتر‌كوردستان‌پێویستی‌به‌كاری‌باش‌

هه‌یه‌.حه‌وته‌م:‌ئه‌و‌خش���ته‌یه‌ی‌نوسه‌ر‌زۆر‌دوره‌‌له‌و‌راستییه‌ی‌له‌به‌دواداچونه‌كه‌مدا‌كارم‌له‌سه‌ركردوه‌و‌بوختانێكی‌نازانستی‌و‌زانس���تییه‌‌ كاره‌س���اتێكی‌ نامه‌نتق���ی‌و‌ك���ه‌‌كه‌س���انێك‌تێیبك���ه‌ون..‌هه‌ربۆیه‌‌لێره‌دا‌به‌خش���ته‌یه‌ك‌وه‌اڵمی‌ئه‌و‌خشته‌‌نازانستییه‌ی‌ئه‌و‌به‌ڕێزه‌‌به‌مشێوه‌یه‌‌رون‌

ده‌كه‌مه‌وه‌:

*‌پس���پۆری‌زانس���ته‌‌سیاسییه‌كان-زانكۆی‌سلێمانی

وه‌اڵمێك‌بۆ‌بابه‌تی‌"له‌نێوان‌شیكردنه‌وه‌و‌رمڵ‌لێداندا"

ئاشكرایه‌‌تا‌ئه‌م‌ساته‌ش‌به‌هۆی‌

عه‌قڵی‌كۆمه‌ڵگه‌وه‌‌ژنان‌ناتوانن‌ئه‌و‌ده‌نگه‌ی‌

كه‌‌پێویسته‌‌بۆ‌كورسییه‌ك‌بیهێنن

د.رێبوار‌كه‌ریم‌مه‌حمود*

حه‌مه‌د‌حسێن

15 (403( سێشه ممه 2013/11/19 tandrostyawene@gmail.comتەندروستی

نه‌شته‌رد.گۆران عەبدواڵ دەینوسێت

وەزارەتی تەندروستی بۆ کێ دەبێت؟

پێناچێ���ت هیچێک له حیزبە ب���راوەو دۆڕاو پەرلەمانی هەڵبژاردنی چەقبەس���توەکانی کوردس���تان، دڵیان زۆر خێرا بۆ وەرگرتنی وەزارەتی تەندروستی لێبدات. گرەو لەسەر ئەم گریمانەی���ە هەر ئاوەها ئاس���ان نیە، چونکە گفتگ���ۆو جموجوڵەکانی پێکهێنانی حکومەت لەپشت پەردەو دور له کامێراکان بەڕێودەچ���ن و هێش���تا زوە بزانین کێ چی

دەوێت. بەاڵم سەیر نابێت ئەگەر حیزب و بزوتنەوەو کۆمەڵە سەرەکییەکانی کوردستان ئازایەتی ئەوەی���ان نەبێ���ت خۆی���ان له وەزارەت���ی نیش���تیمانی یەکێتی بدەن. تەندروس���تی کوردس���تان ٨ س���اڵە ئ���ەم وەزارەت���ەی الیەو لەسەرئێش���ەو دەوڵەمەندکردنی چەند کادرێکی کەمی ئەو حیزبە زیاتر س���ودێکی ئەوت���ۆی لێنەدیوە. یەکێتی، پزیش���کێکی کوردی له دەرەوە بۆ سیستمەکە هێنا، بەاڵم ئ���ەو تیماری دەردەکانی پ���ێ نەکرا. دواتر پەنایبردە بەر پزیش���کێکی ناوخۆیی و دوای ئەویش کادرێکی چاالک و پزیشکێکی گەنج، بەاڵم ئەوانیش شکستیانهێنا. ئەگەر یەکێتی بڕیاریدابێ���ت ک���ە وەزارەتی تەندروس���تی لێکدان���ەوە ل���ه دو ئ���ەوا وەربگرێت���ەوە، زیاترمان بۆ ئەم خۆکوژییە سیاس���یە نیە؛ ی���ا ئەوەتا یەکێتی شکس���تەکانی له بواری تەندروس���تیدا نابینێ���ت، یانی���ش کادیرە تەندروستی له وەزارەتی پێش���کەوتوەکانی بایی ئەوەندە قازانجیان کردوە کە قەناعەت بەس���ەرکردایەتی یەکێتی بکەن وەزارەتەکە

وەربگرێتەوە. دەمێنێتەوە پارتی و حیزبەکانی ئۆپۆزسیۆن. پارتی دەتوانێت لەڕێی وەرگرتنی وەزارەتی له یەکێتی ت���ر تەندروس���تیەوە، گورزێکی کۆمەڵێ���ک بەئەنجامدان���ی بوەش���ێنێت و گۆڕانکاری، وایدەربخات کە ئەوە یەکێتی بو کە بەرپرسی یەکەمی شکستی تەندروستیە. ئەم���ە گریمان ئەگەر پارت���ی بتوانێت ئەو گۆڕانکارییان���ە بکات. ب���ەاڵم ڕەنگە بەالی ئەولەویەت تەندروستی پارتیەوە وەزارەتی نەبێت. ژم���ارەی دەنگەکانی پارتی بواری وەزارەت���ە لەس���ەر ملمالن���ێ پێ���دەدات تەندروستی بکات و وەزارەتی س���یادیەکان )وەزارەت���ە خزمەتگوزارییەکانی تر( وەکو کارتێکی دانوس���تان له بەرامبەر حیزبەکانی

تر بەکاربهێنێت. ئۆپۆزسیۆنیش���ە، حیزبەکان���ی هەرچ���ی پێدەچێت هەمویان بزانن کە چییان ناوێت ب���ەاڵم زۆر ڕون نی���ە کە چیی���ان دەوێت دەیانەوێ���ت تەندروس���تی و له سیس���تمی چ ڕیف���ۆرم و گۆڕانکاریەک���ی تێ���دا بکەن. زۆرترین ڕەنگبێ���ت گ���ۆڕان بزوتن���ەوەی وەزارەت���ەی ئ���ەو وەرگرتن���ی چانس���ی هەبێت. ئ���ەو بزوتنەوەیە ژمارەیەکی زۆری کارمەندو پزیشك پشتگیری دەکەن. ئەندام س���ەرۆکی بزوتنەوەیە ئ���ەو پەرلەمانێکی لیژنەی تەندروستی پەرلەمان بوو میدیاکانی بزوتنەوەکە زۆرترین قسەو ڕەخنەیان هەبوە لەس���ەر سیستمی تەندروس���تی و ژورەکانی لێکۆڵینەوە بەرنام���ەو لێکدانەوەیان هەبوە

بۆ دۆخی تەندروستی. س���ەیر نیە ئەگ���ەر بزوتن���ەوەی گۆڕانیش دودڵبێ���ت له وەرگرتن���ی وەزارەتێک���ی پڕ له کێش���ەی ئاڵ���ۆزو پەرش���وباڵوی وەک���و تەندروس���تی. دۆخ���ی تەندروس���تی تەنها لەڕێی وەرگرتنی وەزارەتێکەوە چارەس���ەر ناکرێت و تەندروس���تی بەش���ێکی دانەبڕاوە له تۆڕێکی ئاڵۆز کە بەبێ چارەس���ەرکردنی پێکهاتەکانی تری وەکو دارایی، یاس���ایی، ڕێکخراوەی���ی... هت���د زەحمەت���ە بەتەنها وەزارەتێک گۆڕان���کاری گەورەی پێبکرێت. ڕەنگە بەالی بزوتنەوەی گۆڕانەوە، ڕیفۆرمیی دارای���ی، ئاب���وری، یاس���ایی، ڕێکخراویی گرنگتربێت وەک له سیس���تمی تەندروستی. دواجار کێش���ەکانی تەندروستی بەجۆرێک له جۆرەکان پەیوەندییان بەس���ەروەرنەبونی بەه���ەدەردان و گەندەڵ���ی و بونی یاس���او بێس���ەروبەری ئیدارییەوە هەی���ە له تەواوی

جومگەکانی حکومەتدا. بەاڵم گەورەیی و ئاڵۆزیی کێش���ەکان نابێت بەهیچ ش���ێوەیەک ڕێگرب���ن له ئەنجامدانی تەندروس���تیدا. له سیس���تمی گۆڕان���کاری له دۆخێکدا ئێمە تەندروس���تی سیس���تمی نی���ە کە بەرگ���ەی بەردەوامبون���ی وەزعی ئێس���تا بگرێت. سیستمی تەندروستی ئێمە پێویستی بەشۆرشەو هەر ئێستا پێویستی پێیەتی. گۆڕانکاری له وەزارەتی تەندروستی هەنگاوی یەکەمەو دواخستنی ئەو هەنگاوە

کارەساتی گەورەتری لێدەکەوێتەوە. ئ���ەوەی لەخ���ۆی ڕادەبینێ���ت وەزارەت���ی تەندروس���تی وەربگرێت، دەبێت ئەوەش���ی له خەیاڵ بێت، کە سیس���تمی تەندروس���تی بەردێ���ک نی���ە بۆ ک���وێ ئ���ارەزو بکەیت بتوانیت بیهاوێژیت، سیس���تمی تەندروستی وەک���و باڵندەیەک وایە کە ه���ەر کە له نێو دەس���تەکانت قوتار بو ئیت���ر نازانیت بەچ

ئاراستەیەک و بۆ کوێ دەفڕێت!

زۆرێك له و كه س����انه ی كێشیان زۆره بۆ كه مكردنه وه ی كێش����یان په نا ده به نه ب����ه ر پرۆگرامێكی رێجیمێك����ی قورس، ئه م����ه ش كاریگه رییه كی خراپ له س����ه ر

ته ندروستیان دروست ده كات.له كێ����ش زۆر بڕێك����ی ونكردن����ی له ماوه یه كی كه مدا زیانه كه ی زۆر زیاتره له قازانجی ، زۆرینه ی توێژینه وه كان باس له وه ده كه ن كه باشترین رێجیم ئه وه یه له هه فته یه كدا ته نها نی����و كیلۆ له كێش دابه زێنیت. هه روه ها پێویس����ته هه ر ده رۆژ جارێك رۆژێك دابنرێت بۆ شكاندنی رێجی����م و ئه و رۆژه هه مو ش����تێكی تیادا

بخورێت.به چه ن����د ئام����اژه توێژین����ه وه كان الیه نێكی خراپ ده ك����ه ن كه له ئه نجامی رێجیم����ی خ����راپ توش����ی كه س����ه كان ده بێت. له وانه دابه زینی به رگری له ش و پێس����ت و قژو وش����كبونی هه ڵوه رین����ی هه مو ئه م نیش����انانه له پاش ئه نجامدانی رێجیمه كه دروس����ت ده بێت نه ك له كاتی رێجیمك����ردن. نوێتری����ن توێژین����ه وه ش باس له وه ده كات كه مكردنه وه ی كێشی زۆر له ماوه یه ك����ی كه م����دا ئه بێته هۆی دروس����تبونی به رد ل����ه زراو. ئامۆژگاری ش����اره زایانی بواری خۆراك ئه وه یه كه پێویس����ته ئه و خواردنانه ی ئ����ه و كاته سه رجه م جۆراوجۆربن و به كارده هێنرێن به ه����ا خۆراكێكانیان تێدابێت نه ك ته نها

یه ك جۆر خواردن بخورێت.

دابه زاندنی كێش به شێوه ی هه ڵه زیانی زیاتره له قازانجی

جیهان����ی ته ندروس����تی رێكخ����راوی رونیكردۆته وه پیسبونی ژینگه هۆكاره بۆ زیادبونی نه خۆشی شێرپه نجه و به تایبه تی ش����ێرپه نجه ی س����ییه كان، ئه مه نوێترن توێژینه وه یه كه رێكخراوی ناوبراو باسی لێوه كردوه . ئ����ه و هۆكارانه ش كه ئه بنه هۆی پیسبونی ژینگه بریتین له دوكه ڵی س����ه یاره و ئ����ه و كارگانه ی ك����ه نزیكن له ش����وێنی نیش����ته جێبونی قه ره باڵه غ و م����ااڵن و گه رمكه ره وه كان����ی ئامێ����ری س����وتاندنی خاشاكی دوكه ڵی جگه ره و م����ااڵن له ش����وێنه نزیك����ه كان و چه ندین ه����ۆكاری ت����ر. زانا )كورت س����ترایف( له ئاژانس����ی نێوده وڵه تی بۆ لێكۆڵینه وه

شێرپه نجه ییه كان، باس له وه ده كات ئه و هه وایه ی هه ڵی ده مژین پیسه به چه ندین ماده و ئه مه ش مه ترس����یداره بۆ مرۆڤ و زه نگێكی ژینگ����ه پیس����بونی هه روه ها مه ترس����یداره بۆ نه خشی ش����ێرپه نجه و پێویسته به باشی رێوشوێنی بۆ بگیرێته به ر. هه روه ها ناوبراو باس له وه ش ده كات كه پیس����بونی ژینگه كاریگه ری له سه ر

نه خۆشێكانی دڵ هه یه و زیانبه خشه . كورت سترایف به شێوه یه كی به رچاو باس����ی له مه ترس����ی دوكه ڵی جگه ره ش كردوه بۆ ئه و كه س����انه ی ك����ه جگه ره ناكێش����ن به اڵم خه ڵكی ت����ر له نزیكیان

ده یكێشێت و ئه مان هه ڵیده مژن.

پیسبونی ژینگه هۆكاره بۆ زیادبونی شێرپه نجه

ئه نجامی لێكۆڵینه وه كانی زانایانی واڵتی چین رایانگه یاندوه كه چه ند پێكهاته یه ك له شیری سروشتیدا هه یه یارمه تی گه ده شێرپه نجه . به گرێی له توش���بون ده دات زانای���ان له زانكۆی ئای���الن له واڵتی چین رونیانكردۆته وه سێ ئه نزیمیان له پرۆتینی ش���یر هه یه كه چه ن���د تایبه تمه ندییه كی تێدای���ه دژی ڤایرۆس و به كتریا، هه روه ها كۆئه ندام���ی به هێزكردن���ی یارمه ت���ی ده یپارێزێ���ت ده دات و ل���ه ش به گ���ری

له نه خۆش���یه جۆراوج���ۆره كان و چاالكی خانه ش���ێرپه نجه ییه كان له گ���ه ده الواز ده كات. له الیه كی تره وه زانا سویدییه كان ئاماژه ی���ان به وه كردوه كه ش���یری دایك به باش���ترین جۆری ش���یر داده نرێت بۆ

روبه روبونه وه ی نه خۆشییه كه .به پێی ئاماری رێكخراوی ته ندروس���تی جیهان���ی س���ااڵنه ٨00 ه���ه زار ك���ه س به ش���ێرپه نجه ی گ���ه ده گیان له ده س���ت

ده ده ن.

شێرپه نجه ی گه ده سااڵنه 800 هه زار كه س له ناوده بات

ئا: ئاوێنه

هۆرمۆن����ه كان رۆڵێكی گرینگیان هه یه له س����ه ر ژیانی كه س����ه كان، به تایبه تی ژنان. هه رچه نده ره نگه ملیۆنان ژن هه بن هیچ كێشه یه كی ته ندروستیان نه بێت، به اڵم ره نگه هۆرمۆنیان تێكچون����ی كێش����ه ی هه بێ����ت و ئه م����ه ش كار له س����ه ر ته ندروستی ده كات. به شێوه یه كی گش����تی ژنان له ته مه نی 20 بۆ40 ساڵی توش����ی تێكچونی هۆرمۆن ده ب����ن، ب����ه اڵم ئه گ����ه ری رودانی له ته مه نه كان����ی تر هه یه بۆ نمونه له منداڵی س����اوا كاتێ����ك دایكه كه هه س����ت به گه وره بون����ی مه مك����ی ده كات به هۆی بونی شیر له مه مكی . پس����پۆڕی بواری كوێره گرێیه كان مونس����ون( پرۆفیس����ۆر)جۆن تێكچونی رایده گه یه نێت له له نده ن هۆرمۆن����ات له زیادبوندایه ئه مه ش

به هۆی په ستان له سه ر گۆڕانكاریی خواردنی پرۆگرمی ژیان و رۆتینی خراپ كه ره نگه دو هۆكاری گرنگ بن بۆ گه شه كردنی نه خۆشییه كه . هۆرمۆنێكان گۆڕانكاریه سه رجه م له ژنان روده ده ن كه تاوه كو ئێستا هۆكارێكی رونی نی����ه كه ئایا بۆ له ره گه زی نێردا نیه . پرۆفیس����ۆر رایگه یان����دوه مونس����ون ج����ۆن ملیۆن����ان هۆرمۆن ل����ه 11 غوده ی له ش هه ن كه دابه ش����بون به سه ر هه مو له ش����دا، ئه و غودانه هه مو ل����ه ش فیس����یۆلۆجێكانی كاره رێكده خه ن و ه����ه ر گرفتێك له هه ر چه ندین ه����ۆی ئه بێته غوده یه ك

كێشه ی ته ندروستی له له شدا.تێكچون����ی نیش����انه كانی بۆی����ه به رب����اڵوه هۆرمۆن����ه كان راس����ته قینه ی ه����ۆكاری زۆرجار نازانرێت. دیارترینیان دروستبونی كیس����ه له س����ه ر هێلكه دان و چه ند

نیش����انه یه كی ت����ری وه ك ناڕێكی له س����وڕی مانگانه یاخود نه مانی س����وڕی مانگان����ه ب����ۆ ماوه یه كی زۆر، كه می ئاره زوه سێكس����ێكان، زیادبونی ب����ه رده وام، له بارچونی موی له ش به تایبه تی له سه ر سك و گۆی مه مك، هه ڵوه رینی قژ، له پڕ زیادبونی كێش و دره نگ دابه زاندنی به هیالكی ، هه س����تكردن كێ����ش، گۆڕانكاریی له م����ه زاج، چه وربونی پێس����ت و ده ركه وتن����ی زیپك����ه ی پرۆس����ه ی دواكه وتنی عازه ب����ه ، دوگیانی . باشترین رێگا بۆ ئه وه ی بتوانرێت كۆنترۆڵی هۆرمون بكرێت له ژنان بریتیه له وه رزش����كردن بۆ م����اوه ی نیو كاتژمێ����ر له رۆژێكدا، دوركه وتن����ه وه له خواردنی چه ور و س����وێر، دابه زاندنی كێش بۆ ئه و كه سانه ی كێشیان زۆره ، خواردنی كالس����یۆم ش����یره مه نییه كان و

له ته مه نی هه رزه كاریه وه .

كاریگه رییه كانی تێكچونی هۆرمۆن له سه ر ژنان چین؟

‌ئا:‌رێنوار‌نه‌جم

دوای‌چه‌ند‌مانگێک‌له‌ئه‌زمونی‌مامۆستایی‌خۆی،‌فۆڕمێک‌به‌کۆمه‌ڵێک‌پرسیاره‌وه‌

‌به‌خوێندکاره‌کانی‌ده‌به‌خشێت‌تا‌هه‌ڵسه‌نگاندنی‌بۆ‌بکه‌ن.‌هه‌رچه‌نده‌

‌نه‌سیستم‌و‌نه‌هیچ‌یاسایه‌کی‌په‌روه‌رده‌یی‌کارێکی‌وه‌های‌

کردوه‌‌به‌ئه‌رک‌به‌سه‌رییه‌وه‌.‌به‌اڵم‌خۆی‌ده‌ڵێت‌"نه‌سه‌رپه‌رشتیارو‌نه‌به‌ڕێوبه‌ره‌کان‌ده‌توانن‌وه‌ک‌خوێندکاره‌کان‌ئاستی‌مامۆستا‌

هه‌ڵبسه‌نگێنن".‌

مامۆستا‌به‌رهه‌م‌)‌23ساڵ(‌له‌ساڵی‌یه‌که‌می‌پیشه‌ی‌مامۆستاییدا‌که‌‌ساڵی‌پێشو‌بو،‌بۆ‌هه‌ڵس���ه‌نگاندنی‌توانای‌مامۆستایی‌و‌زانستیی‌خۆی،‌ڕاپرسییه‌ک‌له‌ناو‌خوێندکاره‌کانیدا‌ئه‌نجام‌ده‌دات.‌له‌هه‌ش���ت‌ ڕاپرس���ییه‌که‌‌پێکهاتب���و‌پرسیاری‌سنوردارو‌پرسیارێکی‌کراوه‌و‌له‌ش���ێوه‌ی‌فۆڕم���دا‌خوێن���دکاره‌کان‌

به‌نهێنی‌پڕیانکردبویه‌وه‌.

بیرۆکه‌ی‌ئیشه‌که‌ڕاپرسییه‌که‌ به‌بیرۆکه‌ی‌ س���ه‌باره‌ت‌

‌مامۆس���تا‌به‌ره���ه‌م‌وت���ی‌"بیرۆکەکە‌بەبەرپرس���یارێتییەوە‌ لەهەس���تکردن‌سەرچاوەی‌گرتبو،‌پاشان‌له‌ڕاڕاییەکی‌نەفس���ی‌و‌ناوەکی‌خۆمەوە‌دروست‌بو‌کەسێتی‌ پێگەو‌ به‌ئاس���ت‌و‌ سەبارەت‌من‌وەک‌مامۆس���تا.‌بۆ‌منی‌تازەکارو‌مان���گ‌ تازەمامۆس���تاو‌دوای‌چەن���د‌خوێندکارو‌ بەرکەوتن���ی‌ له‌ئەزم���ون‌و‌وانە‌وتنەوەو‌هەڵس���وکەوت‌لەگەڵیان"‌هه‌روه‌ه���ا‌ئاماژه‌ی‌به‌وه‌ش���دا‌"گرنگ‌بو‌کە‌له‌چ���اوی‌ئەوان���ەوە‌وێنەیەکی‌ببین���م‌و‌هەڵس���ەنگاندنی‌ئەوان‌ خۆم‌)کە‌به‌المەوە‌ش���یاوترین‌ڕێگەش���ە(‌بکەمە‌جۆرێک‌له‌ڕێنیشاندەرو‌هۆکاری‌بەرچاوڕونی‌بۆ‌خۆم‌و‌بۆ‌پیشەکەم".

‌گرنگیی‌ئه‌م‌جۆره‌کارانه‌‌له‌چیدایه‌؟

س���ه‌باره‌ت‌به‌گرنگی���ی‌ئ���ه‌و‌جۆره‌‌هه‌ڵس���ه‌نگاندنانه‌‌ی‌مامۆس���تا‌له‌الیه‌ن‌به‌ره���ه‌م‌ خوێن���دکاره‌وه‌‌مامۆس���تا‌به‌دو‌خ���اڵ‌گرنگییه‌ک���ه‌ی‌ده‌خاته‌ڕو؛‌یەکەم‌"مامۆس���تا‌دەتوانێت‌له‌ڕێیەوە‌خوێندکاران،‌ ڕای‌ به‌لەبەرچاوگرتن���ی‌کۆمەڵێک‌زانیاری���ی‌و‌بۆچون‌و‌تێبینی‌خ���ۆی‌و‌ش���ێوازی‌ خ���ودی‌ لەس���ەر‌مامەڵەکەی‌و‌ئاستی‌زانستیی‌بزانێت".

ئ���ەوە‌دەدرێت���ە‌ دوەم؛‌"چانس���ی‌خوێن���دکار‌به‌ش���ێوازی‌ک���راوە‌ی���ان‌داخراو‌ڕاو‌س���ەرنجی‌خۆی‌سەبارەت‌به‌مامۆس���تاکەی‌بخات���ه‌ڕو.‌چونک���ە‌باوەڕ‌دەک���ەم‌ڕێگەیەکی‌گونجاو‌بێت‌تا‌خوێندکاران‌له‌فه‌زای‌ترس‌و‌ش���ەرم‌له‌مامۆستا‌بهێنینە‌دەرەوەو‌له‌کەشێکی‌له‌چوارچێوەی‌ بێسانس���ۆرو‌ ئ���ازدداو‌بدوێن‌و‌ هەڵس���ەنگاندنەکەدا‌ بابەتێتی‌تێشیانبگەیەنین‌کە‌دەبێت‌به‌بایەخەوە‌

لەو‌چاالکییە‌بڕوانن".‌

گرنگیی‌هه‌ڵسه‌نگاندنی‌مامۆستا‌له‌الیه‌ن‌خوێندکارانه‌وه‌

له‌سیستمی‌ گش���تی‌ به‌ش���ێوه‌یه‌کی‌ب����ه‌ڕێ���وه‌ب�����ه‌ران‌و‌ پ����ه‌روه‌رده‌دا‌مامۆستاکان‌ ئاس���تی‌ سه‌رپه‌رشتیاران‌هه‌ڵده‌سه‌نگێنن،‌س���ه‌باره‌ت‌به‌م‌جۆره‌‌هه‌ڵس���ه‌نگاندنانه‌‌‌مامۆس���تا‌به‌ره���ه‌م‌رونیکرده‌وه‌‌"مامۆس���تا‌به‌درێژایی‌ساڵ‌به‌رکه‌وتنی‌له‌گ���ه‌ڵ‌خوێندکاردا‌هه‌یه‌،‌به‌درێژایی‌ئه‌و‌ماوه‌یه‌‌خوێندکار‌له‌هه‌مو‌به‌اڵم‌ ده‌بینێت.‌ مامۆس���تا‌ دۆخه‌کاندا‌ئه‌مه‌‌ب���ۆ‌سه‌رپه‌رش���تیارو‌به‌ڕێوه‌به‌ر‌هه‌رگیز‌به‌و‌ش���ێوه‌یه‌‌نیی���ه‌،‌بۆ‌نمونه‌‌سه‌رپه‌رشتیار‌س���اڵی‌دوجار‌دێته‌‌الی‌مامۆستا،‌ڕه‌نگه‌‌ئه‌و‌دو‌رۆژه‌‌مامۆستا‌

مه‌زاجێک���ی‌باش‌ی���ان‌خراپی‌هه‌بێت،‌سه‌رپه‌رشتیاریش‌له‌سه‌ر‌ئه‌و‌ماوه‌‌کورته‌‌هه‌ڵس���ه‌نگاندنی‌ب���ۆ‌ده‌کات.‌ئه‌مه‌ش‌به‌رێژه‌یه‌ک���ی‌زۆر‌وردنییه‌و‌زانس���تیی‌نییه‌.‌بۆ‌به‌ڕێوه‌به‌ریش‌به‌هه‌مانش���ێوه‌.‌‌بۆی���ه‌‌پێموای���ه‌‌ئ���ه‌وه‌ی‌ده‌توانێ���ت‌هه‌ڵسه‌نگاندنێکی‌ڕاسته‌قینه‌‌بۆ‌ئاستی‌

مامۆستا‌بکات،‌خوێندکاره‌".‌

"سه‌رنج‌و‌ڕه‌خنه‌کانیان‌گرنگ‌بو"س���ه‌باره‌ت‌به‌ش���ێوازی‌دانان���ی‌ئه‌و‌پرسیارانه‌ی‌ئاڕاس���ته‌ی‌خوێندکاره‌کانی‌کردبۆوه،‌مامۆستا‌به‌رهه‌م‌وتی‌"‌سەرەڕای‌ئەوەی‌پرس���م‌به‌چەن���د‌هاوڕێیەک‌کرد‌بەاڵم‌خۆم‌زۆر‌به‌باشم‌نەدەزانین‌و‌ده‌بو‌

پرسم‌به‌کەسێکی‌پسپۆڕ‌بکردایه‌".له‌باره‌ی‌ئه‌نجامه‌کانیش���ه‌وه‌‌رایگه‌یاند‌"بۆ‌خۆم‌ئەنجامەکان‌دڵخۆش���کەربون،‌بەاڵم‌گرنگترین‌ئەنجامێک‌بەالمەوە‌ئەو‌سەرنج‌و‌ڕەخنەو‌تێبینیانەی‌خوێندکاران‌بو‌کە‌له‌وەاڵمی‌پرسیارێکی‌کراوەدا‌لەسەر‌کەسێتی‌و‌شێوازی‌مامەڵەو‌هەڵسوکەوتم‌له‌پۆلداو‌لەگەڵ‌خوێندکاراندا‌نوسیبویان.‌کە‌دواتر‌ئەمە‌ب���وە‌هەوێنی‌چۆنییەتی‌کارک���ردن‌له‌داهاتوداو‌له‌ژێر‌چەتری‌ئەو‌ڕەخنانەدا‌هەوڵم‌دەدا‌باشترو‌جیاوازتر‌

له‌پێشو‌بەرجەستەبم".‌

ئه‌مساڵیش‌هه‌مانکاردوباره‌‌ده‌کاته‌وه‌

له‌کۆتاییش���دا‌مامۆس���تا‌ئه‌نجام���ی‌ڕاپرس���ییه‌که‌ی‌الی‌خوێندکاره‌کان���ی‌ئاشکراکردوه‌و‌له‌ناو‌خۆیشیاندا‌ئاماژه‌ی‌به‌سه‌رنجه‌‌گرنگه‌کانیان‌داوه‌‌"گرنگ‌بو‌خوێندکاره‌کان‌بزانن‌ئه‌نجامه‌کان‌چۆن‌ب���وه‌،‌تا‌دڵنیابن‌ئیش���ه‌که‌یان‌به‌هه‌ند‌

وه‌رگیراوه‌".هه‌روه‌ها‌مامۆس���تا‌به‌رهه‌م‌ئاماژه‌ی‌به‌وه‌ش���دا‌ک���ه‌‌ئه‌مس���اڵیش‌هه‌م���ان‌خوێندکاره‌کانی���دا‌ له‌ن���او‌ ڕاپرس���ی‌خوێندکارانه‌ی‌ "ئ���ه‌و‌ ئه‌نجامده‌داته‌وه‌‌پێده‌ڵێمه‌وه‌‌هه‌مان‌ وانه‌یان‌ ئه‌مس���اڵ‌خوێندکاره‌کانی‌س���اڵی‌پێش���و‌نین،‌بیرۆکه‌ی‌ ئه‌مانیش���دا‌ له‌نێ���و‌ ب���ه‌اڵم‌هه‌یه‌ ڕاپرس���ییه‌که‌م‌ دوباره‌کردنه‌وه‌ی‌‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌وه‌ی‌هه‌وڵده‌ده‌م‌به‌شێوه‌یه‌کی‌باشترو‌پێش���که‌وتوتر‌ئه‌نجامی‌بده‌م‌،‌به‌بۆچون���ی‌من‌گرنگیش���ه‌‌ئه‌م‌هه‌وڵه‌‌نه‌مێنێته‌وه‌و‌ تاکه‌که‌س‌ ئاستی‌ له‌سه‌ر‌له‌الی���ه‌ن‌ له‌ج���ۆره‌کان‌ به‌جۆرێ���ک‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیی���ه‌‌په‌روه‌رده‌ییه‌کانه‌وه‌‌چه‌ند‌پرس���یارێکی‌گشتیی‌و‌ستاندارد‌بیخه‌نه‌‌ ناچاربن‌ دابنرێت‌و‌مامۆستایان‌

به‌رده‌ست‌خوێندکاره‌کانیان".

‌دیاری‌عه‌بدولقادر

كاتێ����ك‌مامۆس����تایان‌ده‌س����تیان‌مامۆس����تایان‌ یه‌كێتی‌‌ به‌هه‌ڵبژاردنی‌‌ك����رد،‌ب����ه‌و‌هیوایه‌بون‌س����تافێكی‌‌ن����وێ‌‌هه‌ڵبژێرن‌به‌ڕاس����تی‌‌نوێنه‌رو‌به‌اڵم‌ له‌مافه‌كانیان،‌ داكۆكیكه‌رب����ێ‌‌پاش‌دو‌ساڵ‌له‌ده‌ستبه‌كاربونی‌‌ئه‌و‌س����تافه‌‌هیچ‌گۆڕانكارییه‌ك‌نه‌كرا‌كه‌‌ببێته‌‌جێی‌‌دڵخۆش����ی‌‌مامۆستایان،‌به‌ڵك����و‌به‌پێچه‌وانه‌وه‌‌ئه‌م‌س����تافه‌‌خۆی‌‌توش����ی‌‌هه‌ندێ‌‌گرفت‌كرد‌كه‌‌بوه‌‌ه����ۆی‌‌الوازبون����ی‌‌پێگه‌یان‌الی‌مامۆس����تایان.‌بڕیاربو‌ئه‌م‌ده‌س����ته‌‌نوێیه‌‌سێ‌‌خاڵی‌‌گرنگ‌بكاته‌‌ئامانج‌و‌

هه‌وڵی‌‌به‌دیهێنانیان‌بدات:‌‌‌1�‌هه‌وڵی‌‌به‌رزكردنه‌وه‌ی‌‌ئاس����تی‌‌بژێ����وی‌‌مامۆس����تایان‌به‌دابینكردنی‌‌ده‌رماڵه‌ی‌‌پیش����ه‌یی‌‌)مامۆس����تایان‌تاك����ه‌‌توێ����ژن‌ك����ه‌‌بێبه‌ش����ن‌له‌و‌ده‌رماڵه‌یه‌(‌له‌گه‌ڵ‌دابینكردنی‌‌شوێنی‌‌نیشته‌جێبون‌كه‌‌زۆربه‌ی‌‌مامۆستایان‌له‌مه‌ش‌بێبه‌شن.‌جێی‌‌خۆیه‌تی‌‌بڵێین‌كه‌‌چه‌ندین‌مامۆس����تا‌هه‌ن‌بیس����ت‌س����اڵ‌له‌مه‌وبه‌ر‌ئ����ه‌م‌داواكاریانه‌یان‌ئه‌وكات‌سه‌ره‌تای‌‌ كه‌‌ به‌رزكردۆته‌وه‌‌به‌ره‌و‌ وائێس����تا‌ بوه‌،‌ دامه‌زراندنیان‌خانه‌نشینی‌‌ده‌چن‌به‌اڵم‌هێشتا‌ئه‌م‌

داوایانه‌‌جێبه‌جێ‌‌نه‌كراون.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌به‌ئاڕاس����ته‌ی‌‌ ئیش����كردن‌ ‌�2په‌روه‌رده‌‌ به‌حیزبیكردنی‌‌ نه‌هێشتنی‌‌كه‌‌حیزبه‌كانی‌‌ده‌سه‌اڵت‌به‌به‌رده‌وامی‌‌له‌ڕێ����ی‌‌ له‌س����ه‌ركردوه‌‌ كاری����ان‌به‌خشینی‌‌هه‌مو‌پۆس����ت‌و‌پله‌وپایه‌‌به‌ئه‌ندام����ان‌و‌ په‌روه‌رده‌یی����ه‌كان‌ب����ێ‌‌گوێدانه‌‌ الیه‌نگران����ی‌‌خۆی����ان‌نه‌شیاوی‌‌ئه‌و‌كه‌س����انه‌‌بۆ‌ئه‌و‌پله‌و‌

پۆستانه‌.پرۆس����ه‌ی‌‌ چاودێریكردن����ی‌‌ ‌�3له‌س����ه‌ر‌ قس����ه‌كردن‌ پ����ه‌روه‌رده‌و‌كه‌موكورتییه‌كان����ی‌‌بێده‌ن����گ‌نه‌بون‌دارایی����ه‌كان‌و‌ ئی����داری‌‌و‌ له‌هه‌ڵ����ه‌‌فشاركردن‌بۆ‌لێپرسینه‌وه‌‌له‌‌و‌كه‌س‌و‌الیه‌نانه‌ی‌‌كه‌مته‌رخه‌م‌بون.‌س����تافی‌‌نوێ����ی‌‌یه‌كێتی‌‌مامۆس����تایان‌له‌بری‌‌جێبه‌جێكردنی‌‌ئ����ه‌و‌ئه‌ركانه‌‌خۆیان‌سه‌رقاڵكرد‌به‌شتی‌‌الوه‌كی‌‌و‌به‌مه‌ش‌توشی‌‌هه‌ڵه‌ی‌‌گه‌وره‌‌بون‌و‌متمانه‌ی‌‌

مامۆستایانیان‌له‌ده‌ستدا.‌‌‌‌‌‌‌له‌و‌هه‌اڵنه‌:

ش����وێنی‌‌ ڕێ‌و‌ گرتنه‌ب����ه‌ری‌‌ ‌�1نابه‌جێ‌‌ب����ۆ‌ژیادكردنی‌‌ئه‌ندامه‌كانی‌‌ڕێكخراوه‌ك����ه‌‌پاش‌دابه‌زینی‌‌ژماره‌ی‌‌به‌رچ����او،‌ به‌ڕێژه‌یه‌ك����ی‌‌ ئه‌ندام����ان‌به‌بانگه‌شه‌ی‌‌به‌رده‌وامیان‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌ه����ه‌ر‌ئیمتیازێك‌كه‌‌ئ����ه‌و‌ڕێكخراوه‌‌

ئه‌ندامه‌كانی‌‌ ته‌نها‌ دێنێت‌ به‌ده‌ستی‌‌س����ودمه‌ند‌ده‌بن‌لێی‌‌نه‌ك‌سه‌رجه‌م‌له‌دابه‌شكردنی‌‌ ئه‌مه‌ش‌ مامۆستایان،‌سیم‌كارته‌كاندا‌زۆر‌ئاشكرابو‌كاتێك‌به‌مامۆستای‌‌ ئیمتیاز‌ ‌ویستیان‌‌وه‌ك‌بفرۆش����نه‌وه‌.‌هه‌رچه‌نده‌‌زۆر‌كه‌سی‌‌تر‌سودمه‌ندبون‌كه‌‌هه‌ر‌مامۆستاش‌نه‌بو.‌هه‌ر‌به‌و‌ئاراس����ته‌یه‌‌ئێس����تا‌یه‌ك����ه‌ی‌‌ دابینكردن����ی‌‌ بانگه‌ش����ه‌ی‌‌نیش����ته‌جێبون‌ده‌كه‌ن‌‌وه‌ك‌منه‌تێك‌به‌سه‌ر‌مامۆس����تایاندا،‌ئه‌میش‌‌وه‌ك‌س����یم‌كارته‌ك����ه‌‌له‌یه‌كه‌م‌س����ه‌رنج‌له‌ش����ێواز‌و‌مه‌رج����ی‌‌ئ����ه‌و‌یه‌كان����ه‌‌ئ����ه‌وه‌‌ده‌رده‌كه‌وێت‌كه‌‌ل����ه‌م‌جۆره‌‌ڕه‌نگ����ه‌‌ نیش����ته‌جێبونانه‌‌ یه‌ك����ه‌ی‌‌ل����ه‌ده‌ره‌وه‌‌به‌مه‌رج����ی‌‌‌وه‌ك‌ئه‌وه‌ی‌‌ئه‌وان‌و‌ئاس����انتریش‌ده‌س����ت‌هه‌مو‌كه‌س‌بكه‌وێت.‌كێش����ه‌ی‌‌ئه‌م‌جۆره‌‌بیركردنه‌وه‌ی����ه‌‌ك����ه‌‌پێیوایه‌‌ده‌بێت‌ئیمتیاز‌هه‌ر‌بۆ‌ئه‌ندامانی‌‌ڕێكخراوه‌كه‌‌الس����اییكردنه‌وه‌ی‌ كتوم����ت‌ ب����ێ،‌

حیزبه‌كانی‌‌ده‌سه‌اڵته‌.نه‌یانتوان����ی‌‌ ن����وێ‌‌ س����تافی‌‌ ‌�2په‌یوه‌ندییه‌كی‌‌پته‌و‌له‌گه‌ڵ‌سه‌رجه‌م‌مامۆس����تایاندا‌په‌یدا‌بك����ه‌ن‌به‌هۆی‌‌مانه‌وه‌ی����ان‌ل����ه‌و‌فۆڕم����ه‌‌كۆن����ه‌ی‌‌په‌یوه‌ن����دی‌‌ك����ه‌‌له‌ڕێ����ی‌‌لق����ه‌كان‌و‌ده‌بو‌ دروس����تكرابو.‌ كه‌رته‌كان����ه‌وه‌‌

په‌یوه‌ندی����ان‌ نوێ����ی‌‌ ش����ێوازێكی‌‌ئه‌كتیفكردنی‌‌ له‌ڕێی‌‌ دروس����تكردایه‌‌

نوێنه‌ری‌‌خوێندنگاكانه‌وه‌.3�‌ده‌سته‌وس����انی‌‌ئ����ه‌م‌س����تافه‌‌له‌چاودێریكردندا‌نه‌ك‌هی‌‌پرۆس����ه‌ی‌‌چاودێریكردنی‌‌ به‌ڵك����و‌ پ����ه‌روه‌رده‌‌لێپرس����ینه‌وه‌و‌ ڕێكخراوه‌كه‌‌و‌ خودی‌‌لێكۆڵین����ه‌وه‌‌له‌كه‌موكورتییه‌كانی‌‌بۆ‌نمونه‌‌لێپرس����ینه‌وه‌‌له‌و‌سه‌فه‌رانه‌ی‌‌س����كرتاریه‌تی‌‌ له‌ئه‌ندامانی‌‌ هه‌ندێك‌ڕێكخراوه‌ك����ه‌‌ب����ۆ‌ده‌ره‌وه‌ی‌‌هه‌رێم‌و‌لێكۆڵینه‌وه‌‌له‌و‌بڕی����اره‌ی‌‌دوایی‌بۆ‌كڕینی‌چه‌ن����د‌ئۆتۆمبیلێكی‌‌گرانبه‌ها‌بۆ‌هه‌ندێك‌له‌و‌ئه‌ندامانه‌‌ئێس����تاش‌كاتی‌‌ئه‌وه‌‌هاتوه‌‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌س����تافی‌‌نوێ‌‌‌وه‌ك‌س����تافی‌‌پێش����و‌گله‌یی‌‌و‌مامۆس����تایانی‌‌ زۆری‌‌ گازه‌ن����ده‌ی‌‌هیوایه‌ی‌ ئه‌و‌ النیكه‌می‌‌ نه‌یه‌ته‌سه‌رو‌م����اوه‌‌بیپارێ����زن‌پێویس����ته‌‌كاراتر‌ب����ن‌و‌چ����ی‌‌دی‌‌داواكاری‌و‌مافه‌كان‌له‌عه‌ریزه‌و‌نوس����راودا‌قه‌تیس‌نه‌كه‌ن‌مامۆستایان‌خۆیان‌و‌ ڕوبكه‌نه‌‌ به‌ڵكو‌هانیانبده‌ن‌بجوڵێن‌بۆ‌هێنانه‌دی‌‌ئه‌و‌دیموكراسییه‌كان،‌ به‌ڕێكاره‌‌ مافانه‌ن‌ئه‌گه‌رنا،‌هه‌رچی‌‌زوتره‌‌له‌و‌ڕێكخراوه‌‌بكشێنه‌وه‌‌و‌خۆیان‌له‌و‌لێپرسینه‌وه‌یه‌‌ڕزگاربكه‌ن‌ك����ه‌‌له‌داهاتودا‌به‌رۆكیان‌

ده‌گرێ.

خوێندن(403(‌سێشه‌ممه‌‌162013/11/19 xwindnyawene@gmail.com

بۆ‌هه‌ڵسه‌نگاندنی‌خۆی،‌ڕاپرسی‌به‌خوێندکاره‌کانی‌ده‌کات

ستافی‌‌نوێی‌‌یه‌كێتی‌‌مامۆستایان‌چی‌‌بۆ‌مامۆستا‌كردوه‌؟

هه‌رجاره‌و‌که‌سێک‌ده‌ینوسێت

ته‌خته سپی

هه‌ندێ‌‌بڕیاری‌‌‌‌‌وه‌زاره‌ت‌یه‌کسانه‌به‌ناڕه‌زایی‌‌مامۆستاو‌خوێندكار

‌‌مه‌ریوان‌سه‌اڵح‌حیلمی‌‌

ورد‌ورد‌ده‌ركه‌وت‌كه‌‌ئه‌وه‌ی‌‌پێیده‌وترا‌سیس���تمی‌‌ن���وێ‌‌هی���چ‌نه‌ب���و‌جگه‌‌له‌گۆڕینی‌‌ش���ێوازی‌‌تاقیكردنه‌وه‌كان‌و‌ده‌س���ه‌اڵت‌ له‌تاقیكردنه‌وه‌كانیش���دا‌له‌ده‌س���تی‌‌یه‌ك‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌گش���تی‌‌‌وه‌زاره‌ت���دا‌كۆبوه‌وه‌و‌ئه‌میش‌به‌كه‌یفی‌‌خۆی‌‌سااڵنه‌‌بڕیار‌ده‌رده‌كات‌و‌ئیتر‌ئاو‌بێنه‌و‌ده‌ست‌بشۆ.‌واته‌‌ئه‌م‌سیستمه‌‌ئه‌وه‌ن���ده‌‌ك���ون‌و‌كه‌له‌ب���ه‌رو‌ناته‌وای‌‌تێدای���ه‌‌‌وه‌زاره‌تیش‌ناتوانێت‌و‌نازانێت‌چۆن‌پینه‌ی‌‌بكات،‌له‌هه‌موی‌‌ناخۆشتر‌ئه‌وه‌یه‌‌میلله‌تێك‌بێده‌نگی‌‌هه‌ڵبژاردوه‌‌به‌رامبه‌ر‌به‌و‌هه‌م���و‌كه‌موكوڕیه‌ی‌‌كه‌‌له‌په‌روه‌رده‌ی‌‌ئه‌م‌هه‌رێمه‌دا‌هه‌یه‌،‌كه‌‌ئه‌مه‌‌مافی‌هه‌مو‌كه‌س���ێكه‌‌س���ه‌رنج‌و‌ره‌خن���ه‌ی‌‌له‌س���ه‌ر‌هه‌بێ���ت‌چونك���ه‌‌په‌روه‌رده‌‌ب���ه‌ردی‌‌بناغ���ه‌ی‌‌گۆڕینه‌،‌پ���ه‌روه‌رده‌‌به‌واتای‌‌ئێس���تاو‌داهاتوی‌‌

میلله‌تێك‌دێت.‌قۆناغی‌‌دوانزه‌یه‌می‌‌ئاماده‌ییش‌یه‌كێكه‌‌له‌و‌قۆناغه‌‌گرنگانه‌ی‌‌كه‌‌چاره‌نوس���ی‌‌دوانزه‌‌ساڵی‌‌خوێندكاری‌‌پێوه‌به‌نده‌،‌وا‌چه‌ند‌س���اڵێكه‌‌به‌ناوی‌‌گۆڕانكارییه‌وه‌‌ش���تێك‌دروس���تكرا‌به‌ناوی‌‌ئه‌ژماری‌‌بیس���ت‌نمره‌ی‌‌قۆناغ���ی‌‌ده‌و‌یانزه‌‌بۆ‌پۆل���ی‌‌دوانزه‌،‌وات���ه‌‌تاقیكردن���ه‌وه‌ی‌‌له‌س���ه‌ر‌ نمره‌ی‌‌ هه‌ش���تا‌ به‌كال���ۆری‌‌ده‌بێت‌و‌ئه‌مساڵ‌)‌2013�‌2014(‌بڕیار‌‌وایه‌‌ب���ۆ‌یه‌كه‌مج���ار‌له‌هه‌رێمدا‌بچێته‌‌ب���واری‌‌جێبه‌جێكردن���ه‌وه‌،‌ئه‌گه‌رچی‌‌زو‌ده‌رك���ه‌وت‌كه‌‌ئ���ه‌م‌ئه‌ژماركردنه‌‌خه‌له‌ل���ی‌‌تێدای���ه‌و‌پێوه‌رێكی‌‌گونجاو‌نیه‌‌بۆ‌راست‌و‌دروستی‌‌هه‌ڵسه‌نگاندنی‌‌له‌وانه‌ی���ه‌‌‌وه‌زاره‌تی���ش‌ خوێن���دكار،‌خۆی‌‌ئه‌مه‌‌چاك‌بزانێ���ت‌به‌اڵم‌كاتی‌‌خ���ۆی‌‌له‌ژێ���ر‌گوش���اردا‌له‌كۆنگره‌دا‌قبوڵیك���رد‌كه‌‌ئه‌و‌گوش���اره‌ی‌‌س���ه‌ر‌كه‌مبكاته‌وه‌و‌ ئاماده‌یی‌‌ دوانزه‌ی‌‌ پۆلی‌‌هه‌ندێك‌له‌قورس���اییه‌كه‌‌بخاته‌‌س���ه‌ر‌ده‌و‌یان���زه‌ش،‌ب���ه‌اڵم‌ده‌رده‌كه‌وت‌بۆ‌ئه‌م‌قۆناغه‌‌زۆرین���ه‌‌ئه‌م‌ئه‌ژماركردنه‌‌ره‌دده‌كه‌ن���ه‌وه‌،‌ئه‌گه‌ر‌خوێندكاران‌بۆ‌ئ���ه‌وه‌‌ره‌دی‌‌بكه‌نه‌وه‌‌كه‌‌قورس���ایی‌‌س���ه‌ر‌پۆله‌كانی‌‌ده‌‌و‌یانزه‌‌له‌سه‌ریان‌نه‌مێنێت،‌ئه‌وا‌من‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌ده‌گێڕمه‌وه‌‌كه‌‌تاوه‌كو‌ئێس���تا‌گونجاوترین‌پێوه‌ر‌ل���ه‌م‌قۆناغه‌دا‌بۆ‌دوان���زه‌ی‌‌ئاماده‌یی‌‌به‌كالۆریا،واته‌‌ له‌تاقیكردنه‌وه‌ی‌‌ بریتیه‌‌گه‌ڕانه‌وه‌ی‌‌س���ه‌د‌له‌س���ه‌دی‌‌كۆنه‌كه‌،‌ره‌نگه‌‌هه‌ندێ‌‌كه‌س���ی‌‌نزیكبین‌‌وه‌های‌‌ته‌فسیر‌بكه‌ن‌كه‌‌من‌له‌گه‌ڵ‌گۆڕانكاری‌‌نیم،‌نه‌خێر‌باشترین‌‌وه‌اڵم‌ئه‌وه‌یه‌‌كه‌‌ئه‌گه‌ر‌‌وه‌زاره‌ت‌ده‌یه‌وێت‌كۆت‌و‌ته‌وقی‌‌به‌ت���ه‌واوی‌‌‌وردو‌ ئاماده‌یی‌‌ دوان���زه‌ی‌‌خاش‌بكات‌و‌جورئه‌ت���ی‌‌ئه‌مه‌ی‌‌هه‌یه‌‌ده‌با‌هه‌رس���ێ‌‌قۆناغه‌ك���ه‌ی‌‌ئاماده‌یی‌‌به‌م‌ش���ێوه‌یه‌‌ئه‌ژماربكات)‌33به‌‌‌33به‌‌34(‌ئه‌وكاته‌‌ده‌ڵێین‌تۆ‌ئیشه‌كه‌ت‌به‌جدیه‌‌و‌پێویسته‌‌قبوڵ‌بكرێت،‌به‌اڵم‌نه‌خێر‌هه‌مو‌كه‌س‌ده‌زانێت‌گونجاوترین‌به‌كالۆریای‌‌ ل���ه‌م‌قۆناغ���ه‌دا‌ پێ���وه‌ر‌دوانزه‌ی‌‌ئاماده‌ییه‌و‌هه‌تاوه‌كو‌ئێس���تا‌پێوه‌رێك���ی‌‌ل���ه‌وه‌‌گونجاوت���ر‌نیه‌‌كه‌‌

پشتی‌‌پێببه‌سترێت.ئه‌مان���ه‌‌هه‌م���وی‌‌له‌الی���ه‌ك‌له‌الیه‌كی‌‌تریش���ه‌وه‌‌ب���ۆ‌ئه‌مس���اڵی‌‌دوان���زه‌ی‌‌داهێنانێك���ی‌‌ ئاماده‌ی���ی‌،‌وه‌زاره‌ت‌كردوه‌‌و‌‌تاقیكردنه‌وه‌ی‌‌‌وه‌رزی‌‌دوه‌می‌‌كردۆت���ه‌‌‌2013/4/12و‌له‌‌2013‌/4/21ته‌واوبێ���ت،‌ئه‌م‌بڕی���اره‌ش‌‌وه‌كو‌زۆر‌

بڕیاری‌‌تر‌قابیلی‌‌ره‌خنه‌ی‌‌تونده‌:1�‌قوتابخانه‌‌له‌و‌به‌رواره‌دا‌سه‌رقاڵده‌بێت‌به‌دوان���زه‌ی‌‌ئاماده‌یی���ه‌وه‌و‌ناتوانرێت‌

ده‌رسی‌‌ده‌و‌یانزه‌‌بخوێنرێت.2�‌تا‌نزیكه‌ی‌‌‌2014‌/5/1ش‌ناتوانرێت‌

ئه‌نجام‌بدرێته‌وه‌‌به‌خوێندكاران.‌3�‌ماوه‌ی‌‌س���ه‌عیكردن‌ب���ۆ‌به‌كالۆریا‌كه‌مده‌بێته‌وه‌،‌نزیك���ه‌ی‌‌‌3هه‌فته‌یه‌ك‌

به‌ده‌ست‌خوێندكاره‌وه‌‌ده‌بێت.4�‌پرۆگرام‌هه‌م���ان‌پرۆگرامه‌و‌ئه‌گه‌ر‌نه‌كردوه‌،‌ كه‌م���ی‌‌ نه‌كردبێت‌ زی���ادی‌‌كه‌وابێت‌ئه‌و‌ماوه‌‌كورته‌‌كه‌‌ده‌مێنێته‌وه‌‌

به‌ش‌ناكات.5�‌رێژه‌ی‌‌ده‌رچونی‌‌ئه‌مساڵ‌به‌ته‌واوی‌‌

داده‌به‌زێت.

ستافی‌‌نوێی‌‌یه‌كێتی‌‌مامۆستایان‌له‌بری‌‌جێبه‌جێكردنی‌‌ئه‌و‌ئه‌ركانه‌‌خۆیان‌

سه‌رقاڵكرد‌به‌شتی‌‌الوه‌كی‌‌و‌به‌مه‌ش‌

توشی‌‌هه‌ڵه‌ی‌‌گه‌وره‌‌بون‌و‌متمانه‌ی‌‌مامۆستایانیان‌

له‌ده‌ستدا

مامۆستا‌به‌درێژایی‌ساڵ‌به‌رکه‌وتنی‌

له‌گه‌ڵ‌خوێندکاردا‌هه‌یه‌،‌به‌درێژایی‌ئه‌و‌ماوه‌یه‌‌خوێندکار‌له‌هه‌مو‌دۆخه‌کاندا‌مامۆستا‌ده‌بینێت‌

بۆیه‌‌پێموایه‌‌ئه‌وه‌ی‌ده‌توانێت‌هه‌ڵسه‌نگاندنێکی‌

ڕاسته‌قینه‌‌بۆ‌ئاستی‌مامۆستا‌بکات،‌

خوێندکاره‌‌‌‌‌‌‌‌فۆتۆ:‌ئینته‌رنێت ‌ ‌ ‌ ‌ له‌سیستمی‌په‌روه‌رده‌ی‌کور‌دستاندا‌بۆ‌هه‌ڵسه‌نگاندنی‌مامۆستا‌بۆچونی‌خوێندکار‌وه‌رناگیرێت‌

(403( سێشه ممه 2013/11/19 17ریکالم

به رپرس���یارێتی ئ���ه رك و وه ك هه میشه یی سه رۆكایه تی شاره وانی سلێمانی – ساڵی 2014 سه رۆكایه تی شاره وانی سلێمانی پالنی داڕشتووه ب���ۆ گه یان���دن و جێبه ج���ێ كردنی خزمه تگوزاری بۆ سه رجه م گه ڕه ك و دروست تازه نیش���ته جێیه ناوچه بووه كان وه ك كۆكردنه وه ی خۆڵ و خاش���اك ، دروس���ت كردنی تۆڕی ئاوه ڕۆی لوله یی س���ندوقی نوێ ، دروست كردنی شه قام و ڕێگای نوێ ، كۆنكرێت ك���ردن و قیرتاو كردنی شه قام و كۆاڵنه كانی ئه و گه ڕه كانه ی تا ئێس���تا ئه م خزمه تگوزارییه یان پێ نه گه یشتووه ، دروست كردنی دی���واری ڕاگر ، دروس���ت كردنی پارك و باخچه ی نوێ ، به ڕێوه بردن و چاكس���ازی له و باخچه و بلوارانه ی پێشتر س���ه وز كراون ، ڕێكخستنی

ناو بازاڕ و شوێنه گشتیه كان . دابین كردنی زه وی بۆ پڕۆژه كانی وه به رهێن���ان ب���ۆ زیات���ر خزمه ت كردن و ئاوه دان كردنه وه ی ش���اری س���لێمانی ، دابین كردن���ی زه وی ب���ۆ به ڕێوه به رایه تیه كانی ش���اری س���لێمانی به مه به س���تی دروست كردنی باڵه خانه ی تایبه ت به خۆیان ، دابین كردنی زه وی نیش���ته جێی ب���ۆ ئ���ه و بڕیارانه ی پێش س���اڵی 2006 ی س���ه رۆكایه تی حكومه تی هه رێمی كوردستان كه تایبه تن به دابین كردنی زه وی نیشته جێی كه قه رزه له سه ر ش���اره وانی سلێمانی . هه روه ه���ا هه ماهه نگ���ی ك���ردن له گ���ه ڵ به ڕێوه به رایه تیه كانی تری گه یاندنی بۆ س���لێمانی پارێزگای زیاتر خزمه تگوزاری بۆ دانیشتوانی شاری س���لێمانی , خۆماڵه كردنی ئ���ه و زه وی و خانوو و بینایانه ی به ر پ���ڕۆژه ی خزمه تگ���وزاری ده كه ون ئ���ه و كردن���ه وه ی قه ره ب���وو ,جوتیار و خ���اوه ن مافانه ی زه وییه پ���ڕۆژه ب���ۆ كش���توكاڵییه كانیان به كار ده هێنرێت , دروس���تكردن و ڕێكخستنه وی نه خشه ی بنه ڕه تی بۆ ئه و گوندانه ی چوار ده وری سلێمانی ك���ه بونه ت���ه گ���ه ڕه ك و گه یاندنی

خزمه تگوزاری به و گوندانه .

پڕۆژه ستراتیژیه كانی شاری سلێمانی بۆ ساڵی 2014

به ده ر له و پڕۆژانه ی كه پێش���تر ئام���اژه ی پێ���دراوه و ل���ه پالن���ی س���ه رۆكایه تی ش���اری س���لێمانی هه یه بۆ س���اڵی 2014 كه پڕۆژه ی س���ه رجه م ب���ۆ خزمه تگوزاری���ن نیش���ته جێیه كانی ناوچه گه ڕه ك و ش���اری س���لێمانی كه خۆی زیاتر ل���ه )30( پ���ڕۆژه ده بینێت���ه وه . ش���اره وانی سلێمانی سه رۆكایه تی پالنێك���ی س���تراتیژی داڕش���تووه بۆ چه ند پڕۆژه یه ك���ی زۆر گرنگ و هه س���تیار كه به پێویستی ده زانێ

ئه وانیش :شه قامی كردنی دروست .1(100( مه تری ش���اری سلێمانی كه زیاتر ل���ه )146( ك���م درێژییه ، وه له پالنی س���اڵی 2014 به ش���ی كه می ئه و شه قامه ده چێته بواری جێبه جێ كردن به درێژی )34( كم ، له شه قامی س���ه ره كی سلێمانی تاسڵوجه - تاكو بازگه ی سلێمانی – عه رب���ه ت له س���ه ر ش���ه قامی سه ره كی س���لێمانی – عه ربه ت ، )600,000,000,000( گوژمه ی كه شه ش سه د ملیار دیناری بۆ ته رخان كراوه ماوه پڕۆژه كه )1100( ڕۆژه ، وه به ته واو بوونی ئه م ش���ه قامه لۆدێكی زۆری ترافیك له سه ر شاری سلێمانی كه م ده كاته وه و ده توانرێت ئ���ه و ش���ه قامه به كاربهێن�رێت بۆ به ستنه وه ی ش���ارۆچكه كانی چوار ده وری س���لێمانی به ئاس���انی وه به ستنه وه ی سلێمانی به سنووره كان بۆ ئۆتۆمبێله بار هه ڵگره كان به بێ

ئه وه ی به ناو ش���اری س���لێمانیدا تێپه ڕن و گرفتی ترافیك دروس���ت

بكه ن .یه كێك���ی تر ل���ه پڕۆژه .2ستراتیژه یه كان بۆ شاری سلێمانی كه چه ندێن ساڵه كاری بۆ ده كرێت ، دانان���ی وێس���تگه ی چاره س���ه ر Solid( خاش���اكه خۆڵ و كردنی Waste Treatment( كه بریتیه له چاره س���ه ر كردنی ئ���ه و خۆڵ و خاشاكه ی ڕۆژانه له شاری سلێمانی ش���ێوه یه كی ب���ه كۆده كرێت���ه وه وه رگرتنه وه س���وود زانس���تیانه و ل���ه و كه ل و په النه ی ك���ه له ڕووی ژینگه یی و ته ندروس���تیه وه په سه ند به كارهێنانی هه روه ه���ا ، ك���راوه به شێكی ئه و خۆڵ و خاشاكه وه ك س���ه رچاوه ی ووزه و ناش���تنی ئه و كه ره سته و مه وادانه ش كه له ڕووی پێویسته ته ندروستیه وه ژینگه یی و كاریگه ری چونك���ه ببرێ���ن له ناو ڕاس���ته وخۆیان له سه ر ته ندروستی هاواڵتیان هه یه ، وه له ئێس���تادا ش���اره وانی سلێمانی سه رۆكایه تی به هاوكاری پارێزگای س���لێمانی و كوردس���تان هه رێمی حكومه ت���ی له گ���ه ڵ ك���ردوه گرێبه س���تی )كۆمپاینای / الڤارجی ( فه ره نسی ب���ۆ دامه زراندنی ئه و وێس���تگه یه له ش���اری س���لێمانی كه له ساڵی (2014( پڕۆژه ك���ه ده چێته بواری

جێبه جێ كردن .یه كێكی ت���ر له و پڕۆژانه .3دروست كردنی وێستگه ی چاره سه ر Sewerage( كردن���ی ئاوه ڕۆی���هئاش���كرایه وه ك )Treatmentش���اره وانی سلێمانی سه رۆكایه تی س���ااڵنێكی زۆره به ش���ێكی زۆری بوودجه ی ته رخان كراوی سااڵنه ی خۆی بۆ دروس���ت كردن���ی تۆڕی ئاوه ڕۆی ش���اری سلێمانی ته رخان كردووه . له ماوه ی سااڵنی ڕابردوو به س���ه دان ه���ه زار مه ت���ر درێژی جیاواز قه ب���اره لووله یی ئاوه ڕۆی له گه ڕه كه كانی ش���اری س���لێمانی دروس���ت كراون و به هه زاران مه تر درێژی ئاوه ڕۆی سندوقی جێبه جێ كراوه ك���ه ئه م���ه ش وای كردووه هاواڵتیانی ئه م شاره به دووربن له نه خۆشیه گواستراوه كان و كه مترین گرفت���ی ڕوودانی الفاو تۆمار بكرێ له م ش���اره دا ، كه ده كرێت بڵێین به ده گمه ن گه ڕه كێك یان كۆاڵنێك ده بینرێت له ش���اری سلێمانی كه ئاوه ڕۆی بۆ جێبه جێ نه كرابێت یان له ئێس���تادا ل���ه قۆناغی جێبه جێ

كردندا نه بێت . بۆیه كاری جدی كراوه له س���ه ر دروست كردنی وێستگه ی چاره سه ر كردن���ی ئ���اوه ڕۆ كه به دروس���ت كردن���ی ئه و وێس���تگه یه ده توانین گرفت���ی پی���س بوون���ی خ���اك و سه رچاوه ئاوییه كان كه م بكه ینه وه هاواڵتیان���ی ئه م ش���اره بپارێزرێن له نه خۆش���ی و كاره ساتی ژینگه یی ، هه روه ه���ا به كارهێنانی ئه و ئاوه پاكه ی له دوای چاره س���ه ر كردنی ئاوه ڕۆ دروس���ت ده بێت بۆ بواری كش���توكاڵی و ئاودێ���ری و هه روه ها بواری س���ه وزایی له م ش���اره دا كه س���ااڵنه به ه���ۆی وه رزی گه رم���ا و نه بوون���ی باران بۆ م���اوه ی زیاتر له )5( مانگ ش���اره وانی سلێمانی پێویستی به بڕێك ئاوی زۆر هه یه ب���ۆ خزم���ه ت ك���ردن و به رده وامی دان به س���ه وزایی ئه و ڕێژه زۆره ی ش���اری ناو س���ه وزایی باخچ���ه و س���لێمانی . بۆ ئه م مه به سته ش له تایبه تمه ند و لیژنه یه كی ئێس���تادا پسپۆڕ له سه رۆكایه تی ئه نجوومه نی وه زی���ران له گفتووگ���ۆدان له گه ڵ )كۆمپانی���ای / Bi water( ی به ریتانی بۆ گه یش���تن به ڕێكه وتن بۆ دامه زراندنی ئه و وێس���تگه یه كه كاری زۆر ك���راوه له س���ه ر ئه وه ی

ساڵی 2014 پڕۆژه كه بچێته بواری جێبه جێ كردن .

یه كێك���ی تر ل���ه پڕۆژه .4گرنگ و س���تراتیژیه كانی شاره وانی سلێمانی )دیزاین كردنی شاری سلێمانی ساڵی 2020 ( ه ك���ه نزیكه ی )20,000( دۆن���م زه وییه و ده كه وێته به ش���ی خۆرهه اڵتی ش���اری سلێمانی ، كه به پ���ێ ی بیرۆكه ی س���ه رۆكایه تی شاره وانی سلێمانی ئه و داخوازییانه ی س���ه رۆكایه تیه كه مان ئاڕاس���ته ی ده كرێت ، به دیزای���ن كردنی ئه م ش���اره نوێی���ه ، گرفتێك���ی زۆری چاالكیه جیاوازه كان وه ك )دروست كردنی ك���ۆگا و كارگه ی بچووك و ، چه ی ئیش���ی ده س���ت و ناو پارك���ی ئۆتۆمبێل���ی بارهه ڵگ���ر و پێش���انگای ئۆتۆمبێل و پێشانگای ب���واره جیاوازه كانی ت���ر و ناوچه ی بازرگان���ی و س���ه نته ری بازرگانی و ستوونی و ی نیش���ته جێ ناوچه ی ، ده كرێت چاره س���ه ر ئاس���ۆیی ( هه روه ها به چوونه بواری جێبه جێ كردنی ئه م ش���اره هه لی كاركردن بۆ زۆرێك له هاواڵتیان له م شاره دا

دروست ده بێت .كه پڕۆژان���ه ی ل���ه و هه ندێ���ك سه رۆكایه تی شاره وانی سلێمانی به پێویستی ده زانێت له ساڵی 2014 بیخاته ب���واری جێبه جێ كردن و له ئێس���تادا كار ده كرێت بۆ داڕشتنی پالنی چاالك بۆ جێبه جێ كردنیان

1. ناوه ندی شار :وه ك ده زانی���ن هه موو ش���ارێكی زین���دوو ل���ه دونی���ادا ناوه ندێكی گ���ه وره و فراوانی هه یه كه جێگه ی نمای���ش ك���ردن و خس���تنه ڕووی كه لتور و نه ریت و بیركردنه وه ی ئه و شاره یه ، هه روه ها ناوه ندێكیشه بۆ به سه ر بردنی كاتێكی خۆش و یه كتر بینین و به زیندوو هێشتنه وه ی شار . بۆ ئه م مه به س���ته ش له ئێستادا له ڕێ ی پ���ڕۆژه ی دیزاین كردن و ف���راوان كردن���ی ناوه ندی ش���ار ، ش���اره وانی سلێمانی سه رۆكایه تی ڕێكخس���تنه وه ی ب���ۆ ده كات كار به رده ركی سه رای شاری سلێمانی و قۆناغی دیزاین كردنی ئه و ناوه نده له ئێس���تادا له ب���واری ته نده رین دایه و شان به شانی دیزاین كردنی ناوه نده كه . سه رۆكایه تی شاره وانی سلێمانی له خۆ ئاماده كردندایه بۆ خۆماڵه كردن���ی چه ند موڵكێك له ناوه ندی شار و بۆ ساڵی 2014 وه ك قۆناغ���ی یه ك���ه م بوودجه ته رخان كراوه بۆ جێبه جێ كردنی پڕۆژه ی

ڕێكخستنه وه ی ناوه ندی شار .

2. دروست كردنی چوار ناوچه ی پیشه سازی بچووك :

ڕێژه ی بوون���ی زی���اد به ه���ۆی ئۆتۆمبێ���ل و به رز بوون���ه وه و باش بوونی ئاستی بژێوی هاواڵتیان ، وه كه م كردنه وه ی گرفتی ئاس���ته نگی هاتووچۆ دروست كردن بۆ هاواڵتیان ش���اره وانی سلێمانی سه رۆكایه تی كار ده كات ب���ۆ دروس���ت كردن���ی (4( ناوچه ی پیشه س���ازی بچووك له چوارده وری ش���اری سلێمانی ، ك���ه ئه م���ه ش وا ده كات هاواڵتیان ب���ۆ خزمه تگوزارییه كانی وه ك ) فیته ر ، ئاسنگه ر ، دارتاش ، كاری ئه له منی���ۆ م و پالس���تیك ، كاری پیش���ه وه ری بچووك( به ئاس���انی بگه نه ئ���ه و ناوچان���ه و ته نها ئه و چاالكیانه له یه ك ش���وێنی شاری سلێمانی كۆ نه كه ینه وه كه هاواڵتیان نه توانن بگه نه مه به س���ته كانیان ، هه روه ها به ته واو بوونی ئه م ناوچه پیش���ه وه ریانه ، ڕێگ���ری ده كرێت له كردن���ه وه ی ه���ه ر كارێكی له و شێوه یه له گه ڕه ك و كۆاڵنه كاندا كه له ئێس���تادا له چه ندین شوێن ئه و

حاڵه ته هه ی���ه و هاواڵتیان گازنده و گله یی���ان هه یه له وه ی كه گه ڕه ك و نیش���ته جێیه كان ناوچه ك���ۆاڵن و له زۆر ش���وێندا بوونه ته ش���وێنی كاركردن���ی پیش���ه وه ر و دروس���ت كردنی گرفت بۆ هاواڵتیان و وه ڕس

كردنی هاواڵتیان .

3. دروست كردنی پاركی ئۆتۆمبێل :

ڕێژه ی بوون���ی زی���اد به ه���ۆی ئۆتۆمبێ���ل و به رده وام���ی داخوازی به كارهێنانی له س���ه ر هاواڵتی���ان ئۆتۆمبێ���ل ، وه دروس���ت بوونی گرفتی هاتووچۆ له ن���او ناوه ندی ش���ار و ش���وێنه بازرگانی���ه كان . ش���اره وانی سلێمانی سه رۆكایه تی كار ده كات ب���ۆ دروس���ت كردن���ی (4( پارك���ی ئۆتۆمبێ���ل له چوار ده وری ناوه ندی ش���ار ، بۆ ئه وه ی ئۆتۆمبێله كانیان بتوانن هاواڵتیان پارك بك���ه ن و به ئاس���انی بگه نه ئه و ش���وێنانه ی كه مه به س���تیانه ، هه روه ها ك���ه م كردنه وه ی لۆدی ترافیكیش له سه ر ناوه ندی شار بۆ بتوانرێت وه ك سه نته رێكی ئه وه ی ته رفیهی و كات به سه ر بردن به كار

بهێنرێت .

4. گه وره كردن و پێدانی ده سه اڵت به )5( به ڕێوه به رایه تی شاره وانی

له پارێزگای سلێمانی :به مه به ستی زیاتر خزمه ت كردنی هاواڵتیان و ئاسان كردنی جێبه جێ كردن���ی مامه ڵ���ه ی هاواڵتی���ان . ش���اره وانی سلێمانی سه رۆكایه تی كار ده كات ب���ۆ كردن���ه وه ی )5( ده س���ه اڵتیان كه به ڕێوه به رایه تی هه بێت بۆ داب���ه ش كردنی ئه رك و جێبه ج���ێ كردن���ی خزمه تگوزاری كه م كردنه وه ی قه ره باڵغی له س���ه ر ش���اره وانی سلێمانی سه رۆكایه تی بۆ ئه وه ی هاواڵتی���ان به بێ گرفت بده ن ئه نجام مامه ڵه كانیان بتوانن كه ئه وانی���ش به ڕێوه به رایه تیه كانی )ش���اره وانی ناوه ند ، ش���اره وانی ڕۆژه���ه اڵت ، ش���اره وانی ڕۆئاوا ، شاره وانی ، به كره جۆ ش���اره وانی

ڕاپه ڕین( ده بێت .

5. دروست كردنی شه تڵگا :به هۆی زی���اد بوون���ی داخوازی هاواڵتیان له س���ه ر دروست كردنی باخچه و دروس���ت كردنی ڕێژه یه كی به رچاو له س���ه وزایی و باخچه كانی بل���واری س���لێمانی و ش���اری ناو ناوه نده كانی ش���ه قامه كانی شار ، ش���اره وانی سلێمانی سه رۆكایه تی هه ڵده س���تێت به دروس���ت كردنی ش���ه تڵگه و نه مام گایه ك���ی گه وره ب���ۆ به ڕێوه به رایه ت���ی باخچه كانی ش���اری س���لێمانی ، كه سوودی ل���ێ وه ربگیرێت بۆ به رهه م هێنانی نه مام و گوڵ و شه تڵ بۆ سه وز كردنی

باخچه كانی شاری سلێمانی .

6. دروست كردنی پاركی بۆنه كانی شار :

به مه به س���تی دروس���ت كردن���ی پاركێك كه سیمایه كی جوانتر بدات به شاری سلێمانی و سه رجه م بۆنه و تێدا سلێمانی شاری ئاهه نگه كانی ئه نجام بدرێت و ببێته سیمبولێك بۆ ئه م شاره له به رده م چیای گۆیژه ، سه رۆكایه تی شاره وانی سلێمانی كاری خۆماڵ���ه كردن���ی زۆرب���ه ی زه ویه كانی بناری ش���اخی گۆیژه ی له جیاكراوه كانی )146( ی كه رتی (1( ی مه ڵكه ندی ده باشان ئه نجام دراوه و له س���ه ر ڕووب���ه ری زیاد له (50( دۆن���م زه وی پاركێك���ی زۆر گ���ه وره و فراوان له بن���اری گۆیژه ئه نجام ده دات ك���ه خزمه ت زیاتر به شاری س���لێمانی و ژینگه ی ئه م شاره ده كات و ببێته شوێنی هه موو

بۆنه نه ته وه یی و نیشتیمانیه كان كه ژماره یه كی زۆری هاواڵتیان بگرێته

خۆ .7. پڕۆژه ی ترقیم كردنی شار :

شارس���تانی مه به س���تی ب���ه كردنی زیاتری ش���اری سلێمانی ، سه رۆكایه تی شاره وانی سلێمانی له ئێس���تادا له ڕێ ی دوو كۆمپانیاوه ، ب���ه دوو قۆناغ پ���ڕۆژه ی ترقیم كردنی گه ڕه كه كانی شاری سلێمانی ده ستی پێ كردووه كه پێك دێت له )تابلۆی ش���ه قام ، تابلۆی گه ڕه ك ، تابل���ۆی كۆاڵن ، تابلۆی مااڵن ( كه ئه م���ه ش پێدانی ڕوویه كی تری شارس���تانیه به ش���اری سلێمانی و ته نها شاره له هه رێمی كوردستان و عێ���راق ئه م پڕۆژه یه ی تێدا ئه نجام درابێت وه بۆ ساڵی 2014 پالنمان هه یه كه ترقیمی سه رجه م گه ڕه ك و ش���ه قامه كانی ن���او بازنه ی مه لیك محمود نوێ بكه ین���ه وه به هه مان كه مه وادان���ه ی ئه و سیس���ته مه و له ئێس���تادا له جیهاندا كاری پێ ش���اری داغڵكردنی وه ده كرێ���ت س���لێمانی ب���ه سیس���ته می ناڤی گاتس���یۆنی جیهانی بۆ ڕێگاو بان و

ئه درێسه كان .

8. دروست كردنی یه كتربڕی دابان – هه ندرێن )شێخ احمدی

هندی ( :به مه به ستی كه م كردنه وه ی لۆدی ترافیك له س���ه ر ش���ه قامی بازنه ی كردنی ئاس���ان محم���ود و مه لیك هاتووچۆی ئۆتۆمبێ���ل ، هه روه ها به ستنه وه ی گه ڕه كه كانی ناو شاری س���لێمانی به ش���ه قامی سه ره كی هه واری شار و گه ڕه كه كانی هه واری

شار و پاركی هه واری شار .سلێمانی شاره وانی سه رۆكایه تی گه ش���ه پێدانی بوودجه ی له س���ه ر ته رخان بوودج���ه ی هه رێم���ه كان كردووه بۆ پڕۆژه ی یه كتربڕی )دابان – هه ندرێن )شێخ احمدی هندی (( )22,000,000,000( ل���ه زیاد كه بیس���ت و دوو ملیار دینار گوژمه ی تێچووی پڕۆژه كه یه و س���اڵی 2014 ده چێته بواری جێبه جێ كردنه وه .

9. دروست كردنی )7( ناوه ندی گه ڕه ك :

ب���ه مه به س���تی ك���ه م كردنه وی قه ره باڵغی ناو ش���ار و دابین كردنی خزمه تگ���وزاری زیاتر به هاواڵتیان له ناو گه ڕه ك و ناوچه نیشته جێیه شاره وانی سه رۆكایه تی ، نوێكاندا س���لێمانی پالنی هه یه بۆ دروست كردنی )7( ناوه ن���دی گه ڕه ك كه پێك دێ���ت له )بازاڕ ب���ه هه موو كلینك���ی ، پێداویس���تیه كانیه وه به پسپۆڕیه جیاوازییه كانی دكتۆر ، تاقیگ���ه ی پزیش���كی ، بنك���ه ی ئاس���ایش ، بنك���ه ی پێدانی ئاو و كاره با ، دادنووس ، بنكه ی زانیاری

، ... هتد( به م���ه ش هاواڵتیان ده توانن زۆر به ئاسانی به ماوه یه كی كه م بگه ن به و ئامانجانه ی كه پێویس���تیانه . )ابراهیم گه ڕه كه كانی له ئه وانیش احم���د ، هه واری ش���ار ، چوارچرا ، به كره ج���ۆ ، ڕاپه ڕی���ن ، قڕگه ،

قه له ره یسی ( .

10. دابین كردنی زه وی بۆ یانه وه رزشیه كان :

به مه به س���تی خزم���ه ت كردنی زیاتری بواری وه رزش و الوانی شاری سلێمانی س���ه رۆكایه تی شاره وانی سلێمانی پالنی هه یه له ساڵی 2014 زه وی دابین بكات ب���ۆ كۆمه ڵگای وه رزشی وه ك وه به رهێنان وه رزش بۆ س���ه رجه م یانه وه رزشیه كان ، كه ده بێته س���ه رچاوه یه كی دارایی بۆ یانه وه رزش���یه كان ، هه روه ها گه نجان و الوانی ش���ار سوودمه ندی

یه كه م ده بن ل���ه م پڕۆژه یه هاوكار ده بێت بۆ به رزكردنه وه ی ئاس���تی

وه رزش له شاری سلێمانی .

11. دروست كردنی بازاڕی گه ڕه ك )هه فته بازاڕ( :

سلێمانی شاره وانی سه رۆكایه تی پالنی هه یه بۆ دابین كردنی زه وی له )5( ناوچه ی ش���اری سلێمانی به مه به ستی دروست كردنی چه ند بازاڕێك له گه ڕه كه كاندا وه ك هه فته بازاڕ كه هه موو پێداویس���تییه كانی ڕۆژانه ده گرێته خۆ بۆ گواستنه وه ی عه ره بانه ی ناو شار بۆ ئه و ناوچانه و نه هێشتنی ئه و دیارده ناشرینه كه له ئێس���تادا هه یه و بوه ته ناشرین كردنی س���یمای ناوه ندی ش���ار ، هه روه ها دابین كردنی هه لی كار بۆ

ئه و كه سانه ی بێ كارن .هه روه ها كار ئاسانی بۆ هاواڵتیانی ناوچه كه كه به ئاسانی بتوانن ئه و بكه وێت ده س���ت په النه یان كه ل و به بێ ئه وه ی بچنه س���ه نته ری شار وه كاتێكی زۆر به فیڕۆ بده ن بۆ به

ده ست هێنانی داخوازییه كانیان .

12 .سه وز كردنی شاخی گۆیژه :ش���اره وانی س���ه رۆكایه تی س���لێمانی پالنی هه یه به هاوكاری كش���توكاڵی به ڕێوه به رایه ت���ی له وه به رهێنه ر هه ندێك سلێمانی و س���لێمانی هه ڵمه تی سه وز كردنی شاخی گۆیژه ده س���ت پێبكات , ته ندروست و كه سیمایه كی جوان و ژینگه یی به ساێمانی ده به خشێت.

13. دروستكردنی هۆڵی پرسه : سلێمانی شاره وانی سه رۆكایه تی پالنی هه یه بۆ دابین كردنی چه ند ل���ه ده ره وه ی ش���وێنێكی جیاواز ش���ه قامی بازنه یی مه لیك مه حمود دروس���تكردنی به مه به س���تی چه ن���د هۆڵێكی پرس���ه به هه موو پێداویس���تییه كانییه وه كه ئه مه ش ده بێت���ه هۆكارێك بۆ چاره س���ه ر كردنی هه ندێك ش���ه قامی ناو شار ك���ه له كاتی پرس���ه دا ئاس���ته نگ دروست هاواڵتیان ش���ۆفێران و بۆ

ده بێت.

14.دیزاینی شه قامی تاسلوجه سلێمانی :

ش���اره وانی س���ه رۆكایه تی سلێمانی گرێبه ستی كردووه له گه ڵ كۆمپانی���ای GMW ی به ریتانی دیزاینكردنی شه قامی سه ره كی بۆ تاسلوجه سلێمانی , تاكو بتوانرێت به پێ���ی س���تاندارد و به ش���ێوه كی ڕێك ش���ه قامه ئه و شارستانییانه بخرێت و س���ه رجه م ئه و زه وییانه ی ده كه ونه س���ه ر ئه و شه قامه به پێی دیزاین���ه ی كه په س���ه ند ده كرێت مه ڵتی بینا وه رگرن كه سیمایه كی شارستانی به و شاڕێیه ببخه شێت و سه رنجی ئه و كه سانه ڕاكێشێت كه

به و شه قامه دا تێده په ڕن .

15. دیزاینی شه قامه 100 مه تری كۆنی شاری سلێمانی :

سلێمانی شاره وانی سه رۆكایه تی دیزاینی شه قامی 100 مه تری كۆنی شاری س���لێمانی له سه ر شه قامی سلێمانی – عه ربه ت تاكو شه قامی ئاماده كردووه به كره جۆ سه ره كی , به درێ���ژی )7,5( كم درێژی له گ���ه ڵ )5( ئینته ر پێنج , كه له پالنی ساڵی 2014 كار ده كرێت بۆ ده س���ت پێكردن به جێبه جێكردنی پڕۆژه ك���ه به چه ن���د قۆناغێك , ك���ه خزمه تێكی به رچاوی به ش���ی باشوری شاری س���لێمانی ده كات و وه ك ته وه رێك���ی س���ه ره كی ب���ۆ C B D و س���یڤیك س���ێنته ری ئه و ناوچه یه ب���ه كار ده هێنرێت له

داهاتوودا.

پالنی سه رۆكایه تی شاره وانی سلێمانی بۆ ساڵی 2014

سه رتیپ جه وهه ر

په كه كه پارت���ی و له نێ���وان ئه وه ی روده دات به رله وه ی ملمالنێی نێوان دو هێزی كوردی بێت، ملمالنێیه كی توندی واڵتان���ی هه رێمه كه و دوات���ر یارییه كی دیكه ی سیاسی واڵتانی ناوچه كه یه بۆ له كۆڵكردنه وه ی كێشه كانی ناوخۆیان.

جموجۆڵی سوریاو گۆڕانكارییه كانی په كه ك���ه به م رادیكاڵی���ه و ده ركه وتنی نه وت له هه رێمی كوردستان، ئه وه نده ی هه ریه كه گه مه كه ی خۆشكردوه ، دیكه له توركیاو ئێران كه س���ه ر به دو هێڵی نێوده وڵه تی جی���اوازن، له ملمالنێیه كی تون���ددان، ئه م ملمالنێیه هی ئێس���تا خاك���ی مێ���ژو به درێژای���ی نیی���ه ، ك���وردان گۆڕه پان���ی زۆرانبازیی بوه ، زۆرانبازه كانی���ش ه���ه ر ك���ورد بون، ئه وه ی ته ماش���اكارو ته ماش���ه ڤان بوه

داگیركه رانی كوردستان بون.ده ستڕۆیش���تنی نفوزو هه ركاتێ���ك الس���ه نگ له كوردس���تان هه رالیه كیان بوبێت���ن ئی���دی كوردس���تان جۆرێك بینی���وه ، به خۆی���ه وه له پش���ێوی پرۆژه ی به به رده وام���ی هه ریه كه ی���ان جیاوازو رێگ���ه ی جیاواز ده گرنه به ر بۆ

مسۆگه ركردنی به رژه وه ندییه كانیان،عێراق له كوردس���تانی نه وت كاتێك له ڕێی لوله ك���ه وه ده نێردرێته توركیا، بااڵنس���ی هێز له هه رێمی كوردس���تان الس���ه نگ ده بێ���ت، به تایب���ه ت ئ���ه م تێده په ڕێت و توركی���ا به خاكی بۆرییه ئێس���تا توركیا مه رجی هه یه سندوقی نه وته ی كوردس���تانیش ئ���ه و داهاتی هه ر له س���ه ر خاكه كه ی ئه وو كۆنترۆڵی ئ���ه ودا بێ���ت، ئه مه ش جگ���ه له وه ی كوردستان، بۆ گه وره یه مه ترسییه كی ه���اوكات ئاماژه یه ك���ی رونیش���ه ب���ۆ ده ستڕۆیشتویی و زیاتربونی كاریگه ریی

توركیا له كوردستان.ئه گ���ه ر هاوكێش���ه كه ش پێچه وان���ه بكه ین���ه وه ، ده بینی���ن ملمالنێیه ك���ی تون���دی نێ���وان هێ���زه كوردیی���ه كان بون���ی هه یه ، هه ریه كه ی���ان له روانگه ی خۆی���ه وه ، به رژه وه ندییه كان���ی ده س���تیانگرتوه به لچكی كه وای ئاغای سه فه وی و سوڵتانی عوسمانیی ، پارتی ده ستی به توركیاوه گرتوه و په كه كه ش به ئێران و سوریا، هه ریه كه یان له به رامبه ر پاراس���تنی به رژه وه ندی ئ���ه و واڵتانه به رژه وه ندی حزبیی خۆیان مس���ۆگه ر ده كه ن، س���ه ره نجام جگه زیانگه یاندن

به پرسی كورد هیچ شتێكی دیكه ی لێ شین نابێت.

ئێس���تا توركیا ده یه وێ���ت له ڕێگه ی گازی ن���ه وت و ده ستبه س���ه رداگرتنی هه رێم���ی كۆنترۆڵ���ی كوردس���تان، خۆش���ییه وه الی بكات، كوردس���تان مه ترس���ییه كانی نه بون���ی گره نت���ی رۆیشتنی نه وتی هه رێمی كوردستانیشی كردوه ، یه ك���ه م بۆرییه كه به ناو خاكی توركیا تێده په ڕێت و هه موكات ده توانێ رێگری���ی له رۆیش���تنی ن���ه وت بكات، هه نارده كردن���ی مه رج���ی دوه می���ش به دانانی به س���تۆته وه نه وتی هه رێمی ئه و ژماره حیس���ابییه بانكه ی نه وتی ئه مه ش توركی���ا، له بانكێكی هه رێ���م پاره ی ده ستبه س���ه رداگرتنی گره نتی هه رێم���ی ئه گ���ه ر ده كات، هه رێ���م كوردس���تان كه ئێس���تا پارت���ی تێیدا بااڵده س���ته ره زامه ندبوبێت له سه ر ئه م ئ���ه وا هه ڵه یه كی مێژویی و داخوازییه ، گورزێكی كوش���نده ده بێ���ت، كه واته ناردن���ه ده ره وه ی نه وت���ی هه رێم هیچ گره نتی نییه بۆ گره نتیكردنی ده وڵه تی كوردی سه رچاوه ی داهات، بگره مایه ی مه ترس���ییه ، ئێمه ن���ه ك نه وتمان بۆ نابێته كارتی فاكته ر بۆ سه ربه خۆیی، فاكته ری وابه س���ته بون و ده بێته بگره زیاتر هه یمه نه ی توركیاو زه مانه تكردنی

دروستنه بونی ده وڵه تی كوردستان.ئه م هه ن���گاوه ی توركیا هه ر له خۆڕا نییه ، فره ره هه نده ، كۆنترۆڵكردنی هه رێم په یوه ندی به رۆژئاواو باكوریشه وه هه یه ، به بارودۆخ���ی ناوخۆی هه رێمیش���ه وه ، له ڕێگه ی رێگه ی���ه وه و ل���ه و ده یه وێت پارتی گوشارو دژایه تی په كه كه بكات، كاریگه رییه كانی دیك���ه ش له الیه ك���ی كه مبكات���ه وه و له ناوچه ك���ه ئێ���ران ئابڵوقه دان���ی له ڕێگ���ه ی هه وڵب���دات په یه ده له رۆژئاوای كوردستان جارێكی دیكه نف���وزی ئێران له س���وریا بخاته مه ترسییه وه ، به الوازبونی نفوزی ئێران له هه رێمی كوردستان به تایبه ت به هۆی نیش���تیمانی یه كێتی بارودۆخه ی ئه م ده كه وێت���ه ئێرانی���ش تێیكه وت���وه ، كاردان���ه وه و ده كه وێت���ه جموجۆڵ���ی

پێچه وانه .بێ هۆكار نییه ، له یه ككاتدا په كه كه كۆتای���ی هاتنی ئاش���تی و رێككه وتنی نێوانی���ان له گه ڵ توركیا راده گه یه نێت، گ���ۆڕان بزوتن���ه وه ی له هه مانكات���دا له هه رێمی كوردستان داوای پارێزگاری سلێمانی ده كات و دواتر به چه ند رۆژێك په یه ده له رۆژئاوای كوردس���تان بڕیاری

ئیداره ی سه ربه خۆی رۆژاوای كوردستان ده دات، ئه م هه نگاوانه بۆنی پاڵپشتی و ده ستله پش���تدانی ئێران���ی لێده كرێت، كه وات���ه له به رامبه ر ئ���ه م جموجۆڵه ی توركیا له ناوچه كه ، ئێرانیش ده كه وێته جموج���ۆڵ، ده یه وێت ل���ه م رێگایانه وه هه ڵوه سته یه ك به توركیا بكات، له پێناو هێش���تنه وه ی نفوزی خۆیشی ئاماده یه ئاستی پاڵپشتییه كانی بۆ ئه و الیه نانه زیاترب���كات، بۆی���ه ده بینین ئێس���تا په كه ك���ه له رۆژئاوای كوردس���تان زۆر زیاتر له خاكی كوردستانی رزگاركردوه و له هه مانكات���دا ده س���تی گه یش���توه ته ناوچه ی رمێالن ك���ه پڕیه تی له نه وت و

دو پااڵوگه ی نه وتیش���ی خستۆته كار، له وه ش واوه تر ئێس���تا ته له فزیۆنه كانی س���وریا )بۆ نمون���ه ته لفزیۆنی دونیا( به ڕون���ی ئام���اژه به پێویس���تی مافی ئیداره ی خۆیی یان پێویستی فیدرالیی بۆ هه رێمی رۆژئاوای كوردستان ده كه ن، ئه مه ش ئاماژه یه كی رونه رژێمی ئه سه د ده یه وێ ئه وه نده ی دیكه گوشار بخاته

سه ر توركیا.له كوردس���تانی په كه ك���ه كاتێ���ك ل���ه ڕوی ده كات گه ش���ه رۆژئ���اوا هێزه ژماره ی چۆنایه تی و چه ندایه تی و س���ه ربازییه كه ی له په نجا هه زار تێپه ڕ ده كات، مه ترس���ییه كی گه وره بۆ سه ر توركیا دروس���تده كات، چونكه سنوری كوردستانی سوریا هاوسنوری توركیایه و ببێته باشترین له داهاتوش���دا ده شێت هێزه كانی ئێس���تا په كه ك���ه ، پێگه ی په كه ك���ه له پێش���ڕه وییه كی خێرادان و ئاوییه كانی س���نوره بگه ن���ه دورنییه س���وریا، واته ناوچ���ه ئازادكراوه كانی كوردس���تانی رۆژئاوا سنوره كه ی بگاته ده ریای ناوه ڕاس���ت، ب���ه م هه نگاوه ش له الی���ه ك توركیا به ت���ه واوی داده بڕێت له س���وریاو هه رچی هاوكاریی توركیایه ناگاته هێزه تیرۆریی و ش���ۆڤینیه كان، له الیه ك���ی دیكه ه���ه ر هه رێم و كیانێك ده س���تی بگاته ئاو ئیدی هه ناسه یه كی ئێس���تا به تایب���ه ت به به ردێت���ه وه ، س���وریاو پارتی دیموكراتی كوردستان بارزان���ی مه س���عود به س���ه رۆكایه تی به ته واوی س���نوریان ب���ه ڕوی په یه ده ی���ان په كه كه له رۆژئاوای كوردس���تان ئابڵوقه یه ئ���ه م به مه ش داخس���توه ،

قیمه تێكی ئه وتۆی نامێنێ .له به رامبه ر هه ن���گاوی ره تكردنه وه ی ئاش���تی له گ���ه ڵ توركی���ا، به ه���ۆی پابه ندنه بون���ی ئه نق���ه ره به پرۆس���ه ی له گ���ه ڵ ب���ارودۆخ هێوركردن���ه وه ی په كه كه ، ئه ردۆگان بۆ چه ند مه به ستێك بانگهێش���تی بارزانی كرد ب���ۆ ئامه دو هه رایه كی ئیعالمیی گه وره ی بۆ سازاند، ئ���ه و ده یه وێ���ت له و رێگه ی���ه وه چه ند ئامانجێك بپێكێ���ت، یه كه م: له ڕێگه ی بانگهێشتی بارزانی بۆ توركیا، كه لێنێك بخاته نێو ماڵی كوردی له ئامه د، دوه م بتوانێ���ت له م رێگه یه وه بۆ هه ڵبژاردنی په كه كه له بنده ستی ش���اره كه داهاتو ده ربێنێت، چونكه هه میشه ئه م شاره وه ك پایته ختی جواڵنه وه ی كورد هه ژمار ده كرێت و س���ه رۆكی ش���اره وانییه كه ی هه ر بۆ كورد )په كه كه (بوه ، س���ێیه م: ئه ردۆگان ویس���تی به م ئاهه نگ و هه را

ئیعالمییه ، په یامێك بگه یه نێته په كه كه كه ده ش���ێت له ڕێگه ی دیكه وه گفتوگۆ له گ���ه ڵ ك���ورددا ب���كات وه ك به دیل، یان ده ش���ێت بارزانی ببێت���ه به دیلی

ئۆجاالن!خواستی بارزانیش له م سه فه ره ی بۆ ئامه د چه ن���د ئامانجێك بو، یه كه میان په یامێك بگه یه نێته په كه كه كه ده شێت پایته خت���ی جه ماوه ری���ی و جواڵنه وه ی بخاته سیاس���ی په كه ك���ه )ئام���ه د( مه ترسی و كاریگه ری له سه ر جه ماوه ری په كه كه دابنێت، هاوكات هاوكاریكردنی ئه ردۆگان گوش���ارێك ده بێت بۆ سه ر هه ڵس���وكه وت و له به رامبه ر په كه ك���ه

هه ڵوێسته كانی په یه ده له رۆژئاوا.بارزانی ئ���ه م س���ه ردانه ی ره نگ���ه له ڕێگه یه كی دیكه وه تێكه اڵو به بارودۆخی ناوخۆی كوردستانیش ببێت، به تایبه ت پێكهێنان���ی له س���ه روبه ندی ئێم���ه حكومه ت���ی هه رێم���ی كوردس���تانین، ده ش���ێت له ڕێی ئه ردۆگان���ه وه بارزانی گوش���ار بخاته س���ه ر حزبی یه كگرتو بۆ ئ���ه وه ی به بێ الیه نه كان���ی دیكه ی ئۆپۆزس���یۆن به ش���داری حكومه ت���ی هه رێم ب���كات و كابینه ك���ه ی نێچیرڤان بارزانی له چه قین ده رباز بكات، چونكه هه مو ئه گه ره كانی ئێس���تا ئه وه یه كه كاتێكی حكومه ت���ه ئ���ه م پێكهێنانی

درێژخایه نی ده وێت.

له به رامبه ر ئ���ه و هه وڵه ی ئه ردۆگان و په كه كه ، ع���ه ردی له س���ه ر بارزان���ی پێشوه خته ئه ندامانی به ده په كه باڵی سیاس���ی په كه كه ن له توركیا، ناڕه زایی توندی���ان ده رب���ڕی و ئاماده س���ازییان ب���ۆ له باربردن���ی هه وڵ���ه كان ك���رد، ت���ورك و ئه حم���ه د ئاماده نه بون���ی كشاناك گوڵتان بایده میرو عوس���مان له كۆبون���ه وه و ئاهه نگه كه ی ئه ردۆگان و بارزانی س���ه ركه وتنی ئامانجه كانی ئه م به تاڵكرده وه ، خراپتر به یه كگه یشتنه ی ئه گه ر ئه ردۆگان له سه ر ئاستی حزبیی ویستبێتی سه رنجی كوردی توركیا بۆ خۆی رابكێشێ ئه وا په كه كه له ڕێگه ی جموجۆڵ���ی رادیكاڵیان���ه ی ئه وه نده ی دیكه رقی ك���ورد به رامبه ر ئه ردۆگان و بارزانی ئه س���تورتر ده كات، كاتێكیش له ئاهه نگه كه ئاماده نه بون، په یامێكیان گه یان���ده بارزانی و ئه ردۆگان كه ئه وان وه ك خاوه نماڵ پێش���وازی له م یارییه سیاسیه ناكه ن كه له به رژه وه ندی گه لی به بارزانی و نیی���ه ، ویس���تیان كورددا كۆبون���ه وه ئ���ه م بڵێ���ن ئ���ه ردۆگان

ئاهه نگ���ی ئه وه ن���ده ی جه ماوه ریی���ه دو هونه رمه ن���ده )ش���ڤان پ���ه روه ر و تاتڵیساس( ئه وه نده روداوێكی سیاسی

نییه .ل���ه روی لۆجیكیش���ه وه )مه نتی���ق( مومكی���ن نیی���ه بێ ئۆج���االن )ئاپۆ( باس���ی كوردو دۆزی ك���ورد له توركیا بكرێت، وه ك مامجه اللیش به توركه كانی وت، ئێوه بۆ وه ف���د ده نێرنه قه ندیل، ئه وه نییه ئۆجاالن الی خۆتانه ؟ كه واته كلیل���ی چاره س���ه ری كێش���ه ی كورد

له ئێستادا ته نها الی ئۆجاالنه .ره نگه ئه ردۆگان بیه وێت له م وه خته دا ب���ه دوای به دیلدا بگه ڕێ���ت، به تایبه ت بڕی���اره س���اڵی داهاتو ده س���تكاریی ده س���تور بكرێت، به اڵم مومكین نییه بێ په كه كه یان رونتر بێ ئۆجاالن قسه له س���ه ر كورد بكرێت، له هاوینی 2011 ئه حمه د توركم له هه ولێ���ر بینی ، وتی مومكین نییه بێ ئێمه قسه له سه ر هه ر ئێمه گۆڕانكارییه كی توركی���ا بكرێت، له س���ه ر عه ردی كوردستانی توركیاین و ده زانی���ن ئه ردۆگان چ���ی كردوه و چی ده كات، كه چ���ی س���ه یره ئێ���وه لێره

ده هۆڵی بۆ ده كوتن!بارودۆخی تورك ئه حمه د مه به ستی ئه وت���ۆی پێش���كه وتنێكی توركی���ا به خۆیه وه نه بینیوه ، بۆیه ئه گه ر تورك بیانه وێ ئاشتی ببێت ئه وا ده بێ له گه ڵ ئێمه ی كورد بكه وێته گفتوگۆو له سه ر

عه ردیش هه نگاوبنێن.له سه ر ئاستی هه رێمی كوردستانیش ئه م س���ه ردانه ی بارزان���ی كاردانه وه ی س���لبی به دوای خۆیدا هێن���ا، یه كه م ئه ندامانی وه فده كه ی هه رێم نه پێكهاتبو له وه فدێكی ره سمیی ده وڵه تیی هه رێمی كوردس���تان، نه پێكهاتبو له وه فدێكی هه مه ڕه نگی گروپ و الیه نه سیاسییه كانی كوردس���تان، به ڵكو وه فده كه ی حزبی بو، ئه مه س���ه رباری ئه وه ی له توركیا ناوی نه هات به س���ه رۆكی هه رێم به ڵكو ئۆردۆگان وتی به ڕێز مه سعود بارزانی .

له الیه ك���ی دیك���ه س���ه رۆكی هه رێم به ئه جێندایه كی رون س���ه ردانی ئه وێی نه كردوه به ڵكو سه ردانێكی ته شریفاتی زیاتر ش���تێكی نوێی تێ���دا نه بو، خۆ هه ڤرك���ی دو بارزان���ی ئ���ۆردۆگان و یه كتر نه بون ت���ا یه كتربینینیان ببێته ره واندنه وه ی كرانه وه و ئاشتی و مایه ی گرژی به ڵك���و دو هاوپه یمانی یه كترن و

یه كتریان بینیوه .

sarteep_jawhar@yahoo.com

كارزان عه زیز قادر

به درێژایی مێژوی خه باتی بزوتنه وه ی گوتارێك���ی ك���وردی ، نه ته وایه ت���ی گش���تگیر و یه كده نگ نه ب���وه ، به ڵكو قۆناغ و له هه ر بوه ، شكه س���تخواردو بارودۆخێك���ی بزوتنه وه ی سیاس���ی و كۆمه اڵیه ت���ی و رۆش���نبیری و.. هت���د به نس���ه تی نه ته وه ی ك���ورد هاتبیته پێش���ه وه ئه وا بكه ره كانی ئه م ره وته نه یانتوانی���وه ئه م گوت���اره یه كبخه ن وه ك پرۆژه یه كی بیری ناسیۆنالیزمی ك���وردی بیكه ن���ه گوت���اری نه ته وه ، ناكرێت كه باس له م گوتاره ده كرێت بیری ناسیۆنالیزمی كوردی فه رامۆش بكرێ���ت، چونكه ه���ه ر بارودۆخێكی خواس���ترا وو نه خواس���تراو هاتبێت���ه پێش���ه وه بكرێته بیانویه ك بۆ ئه وه ی نه بێت���ه پرۆژه یه كی ئ���ه م گوت���اره

نه ته وه یی .

له س���ه رده می ك���ورددا له مێ���ژوی میرنش���ینه كاندا تاكو ده گاته خه باتی بزوتنه وه ی نه ته وایه تی بۆ پێكهێنانی كوردس���تانێكی س���ه ربه خۆ هه ریه ك ئ���ه م بزوتنه وان���ه نه بۆته له گوتاری پرۆژه یه ك���ی ج���دی نه ته وایه تی كار له س���ه ركراوی عه قاڵن���ی و بێ هه ڵه ی سیاس���ی گه وره ، هه میشه ئه م پرسه له س���ه ر كار س���ه یركراوه ، به الوازی كاردانه وه كراوه . وه ك خۆدزینه وه یه ك فاكت���ه ره به هێزه كان���ی ده ره وه ی���ان وا وێناكردوه ك���ه كاریگه ری زیاتریان

نێوخۆییه كان، له فاكت���ه ره هه ب���وه ب���ه اڵم ناكرێ���ت ئێمه ی ك���ورد ته نها خوێندنه وه مان بۆ فاكته ره ده ره كیه كان بێ���ت و بگوت���رێ ته نها ئ���ه وه ی ئه م فاكت���ه ره ئاڵۆزك���ردوه ره وش���ه ی ده ره كیه كان���ه ، به پێچه وانه وه ده كرێ خوێندنه وه یه ك���ی ره هه نده كانم���ان ره خنه ییانه له خۆبگرێت بۆ باسكردنی ئه م بابه ته هه ڵوه س���ته یه ك له س���ه ر واقیعی بارودۆخی نێوخۆیش بكرێت، پرس���یارێكی ساده بكه ین و بڵێین: تا چه ند بكه ره سیاس���یه كانمان بونه ته ئه م له الوازبونی س���ه ره كی به شێكی

پرسه چاره نوسسازه ی دۆزی كورد؟مێ���ژوی خه باتی قۆناغێك���ی ه���ه ر بزوتنه وه ی نه ته وایه تی ش���رۆڤه یه كی واقیعیان���ه ی بۆ بكه ی���ن ئه وه مان بۆ له نێوخۆی ئه وه ن���ده ی ده رده كه وێت ك���ورددا كار ب���ۆ الوازی ئه م پرس���ه كراوه كار بۆ سه رخس���تنی نه كراوه ، به تێگه یش���تنی گرینگی���دان ب���ێ ره هه نده عه قاڵنی و سیاسی و كلتوری و جوگرافیای كوردستان، گوتارێك بوه ل���ه ده ره وه ی پرۆژه ی ناس���یۆنالیزم، ده ك���رێ قۆناغ���ی مێ���ژوی خه باتی له سه روبه ندی بزوتنه وه ی نه ته وایه تی كۆنگره ی ئاشتی كۆمه ڵه ی نه ته وه كان وه ك نمون���ه وه ربگری���ن ك���ه كورد شه ریف به س���ه رۆكایه تی به وه فدێك پاش���ای خه ندان به ش���داری كۆنگره پێشكه ش یاداش���تنامه یه ك ده كات و ده كات، داوا ده كات كه سه ربه خۆیی رابگه یه نرێت. گ���ه وره كوردس���تانی

به بایه خه وه كۆنگره سه رانی ئه وكات س���ه یری ئ���ه م یاداش���ته ده ك���ه ن، س���اده ش ئاماژه یه ك���ی ئه گه رچ���ی بێ���ت به نیس���به ت ك���ورده وه ئ���ه وا پرس���ی ئه وه ده كه ن كه كێ بكرێته سه رۆكی كوردستانی گه وره ؟ له كاتی ئه م هه لومه رج���ی هاتنه پێش���ه وه ی پرسه كه به نێوده وڵه تی بكرێت و كاری بۆ بكرێ���ت، راس���ته وخۆ له نێوخۆی كورددا ئه م مه سه له یه ده بێته كێشه و مش���تومڕێكی زۆرو ئاڵ���ۆزی هێنایه پێشه وه كه ئایا كێ بكرێت به سه رۆكی ه���ه وڵ و س���ه ره نجام كوردس���تان؟ ته ق���ه الكان بۆ پ���رۆژه ی نه ته وایه تی له پ���رۆژه ی ده هێنێ���ت و شكس���ت دروس���تبونی ده وڵه ت���ی كوردی���ه وه ده بێت���ه پرۆژه یه كی بچ���وك و ته نها ده گرێته وه كوردس���تان پارچه یه كی ئه وی���ش داواكردن���ی ئۆتۆنۆمی بو، داواكردنی ئۆتۆنۆمیش تا ئه م ساته شی له گه ڵدا بێت له بیرو كۆنه ستی سیاسی ئێم���ه دا به دیارده كه وێت و پێویس���ت هه م���و ن���اكات، به به ڵگه هێنان���ه وه ئیس���تامان بارودۆخی ئاماژه كان���ی ئه مساڵدا له به هاری ده رده خه ن ئه مه جارێكیتر پرسی كۆنگره ی نه ته وه یی هات���ه پێش���ه وه و ه���ه وڵ و ته قه الی س���ه ره تایی بۆ درا، چه ند لیژنه یه كی به ناو پس���پۆری بۆ دیاریكرا كاره كان به رێوه ببه ن! گوتاری ئه م كۆنگره یه گوتارێكی روكه شه و جوغزێكی فراوانی نه گرتب���ۆوه و به وپێیه ی كه ره هه ندی مێژویی و خاك و نیش���تمان و كه لتور و

بگرێته وه ، كۆمه اڵیه تی رۆش���نبیری و نوێنه ری چه ن���د پارتێكی دیاریكراوی له خۆگرت���وه كه گوای���ه نوێنه رایه تی ته واوی گه لی كورد ده كه ن، له الیه كی تر كۆنگره ی نه ته وه یی ته نها په یوه ست نیه به پرۆژه ی كه سێك و كاریزماكه ی ، حیزبێكی ته قه الی ، هه وڵ و الیه نێك و دیاریكراو یان شوێنێكی دیاریكراوی دیفاكت���ۆ ك���ه وه ك جوگراف���ی ، وه ربگیرێت، به ڵك���و ده كرێ بگوترێ هه ندێ س���ه قامگیر و بارودۆخێك���ی كۆمه اڵنی به ده ستهاتوی ده ستكه وتی كوردس���تانه له هه ن���دێ ب���واردا، كه توانیویانه له سات و شوێنێكی وادا كار بۆ ئه م پرۆژه یه بكرێت، ئه مه داوایه كی ره وای خه ڵكی كوردستانه بۆ ئه م پرسه چاره نوسس���ازه . به اڵم دیسان ئه وه ی من تێبینیم كردبێت مێژو خۆی دوباره ده كاته وه له سه رده می )میرنشینه كان تاكو كۆماری كوردس���تان له مه هاباد( به قۆناغی ئێستاش���ه وه دوباره بكه ره سیاس���یه الوازه كان���ن ك���ه هه ڵگری بی���ری ناس���یۆنالیزمی نه ته وایه ت���ی نی���ن، به دیوێك���ی ت���ردا ئه وه نده ی خه م���ی حیزبه كه یان���ه ئه وه نده كار بۆ ئه م پرس���ه ناكه ن، به ڵگه ش هه ر له كاتی ده س���تپێكردنی بانگه ش���ه ی هه ڵبژاردنی 21ی 9دا دیسان گوتاری ناس���یۆنالیزمی ك���وردی له پ���رۆژه ی نه ته وه ییه وه گ���ۆڕدرا بۆ پرۆژه یه كی بچوكی حیزبی ، حیزبایه تی الی بكه ره سیاس���یه كانی ئێم���ه بۆته به ش���ێك له ناوبان���گ و ئیمتیاز و ده س���تكه وتی

كورسی و مادی . واته هه ركاتێك حیزب نه بوه بزوتنه وه یه كی نه ته وایه تی ئه وا ناتوانێت هه ڵگ���ری په یامی ده وڵه تی كوردی بێت، ی���ان ببێته نوخبه یه كی دی���اری سیاس���ی و كاریزم���ای بیری ناتوانێت به ته نیا حیزب نه ته وایه تی ، ته عبیر ل���ه رای گش���تی گه لی كورد بكات و خۆی به نوێنه رایه تی راسته قینه بزانێت، به ڵكو ئه وه گه له بڕیار له سه ر ئه م پرس���ه چاره نوسس���ازه ده دات. س���ه رده می دروش���می باق و بریقه دار به سه رچوه هه ر حزبه و به ئاوازی خۆی بانگه شه ی بۆ بكات و خۆی به پاڵه وانی

ئه م پرسه بزانێت. دوای هه ڵبژاردن یه كه مین دانیشتنی كۆنگره ی نه ته وه ییم���ان بینی ، چۆن سیاس���یه كان نه گه یش���تنه رێكه وتن له س���ه ر كۆی پرس���ه كانی په یوه ست به كۆنگره ، كۆنگره یان دواخس���ت بۆ كاتێك���ی نادیار، ئه م���ه ش ده رخه ری ئه م راس���تیه یه كه سیاس���یه كانمان له هیچ ئان و ساتێكی زه مه نیی ناگه ن به رێكه وتن وه ك ئه وه وایه )رێكه وتبن له س���ه ر ئه وه ی له هیچ كۆبونه وه یه ك رێكنه كه ون( لێره دا ته نیا كات كوشتنه و )كۆبون���ه وه له پێناو كۆبونه وه ( بێت. لێره دا ئه و پرسیاره دێته پێشه وه ئایا گوتاری سه رانی كۆنگره به رنامه یه كی رێك و پێك و پالنێكی تۆكمه یان هه بوه له ئینتیمای به دور بۆ س���ه ركه وتنی ، حیزبی كار بۆ ئه م پرسه بكه ن؟ یان بی���ری ناس���یۆنالیزمی نه ته وه یی الی

سیاسییه كانمان غائیبه !

كۆبونه وه كه ی بارزانی و ئه ردۆگانخاكی كوردان گۆڕه پانی زۆرانبازیی بوه ، زۆرانبازه كانیش هه ر كورد بون

گوتاری كۆنگره ی نه ته وه یی و غیابی سیاسیه كان

تایبه‌ت)403( سێشه ممه 2013/11/19 18

هه ر قۆناغێكی مێژوی خه باتی

بزوتنه وه ی نه ته وایه تی شرۆڤه یه كی

واقیعیانه ی بۆ بكه ین ئه وه مان بۆ ده رده كه وێت

ئه وه نده ی له نێوخۆی كورددا كار بۆ الوازی ئه م پرسه كراوه كار بۆ سه رخستنی

نه كراوه

ئه حمه د توركم له هه ولێر بینی ،

وتی مومكین نییه بێ ئێمه

قسه له سه ر هه ر گۆڕانكارییه كی توركیا بكرێت،

ئێمه له سه ر عه ردی كوردستانی توركیاین و ده زانین

ئه ردۆگان چی كردوه و چی

ده كات، كه چی سه یره ئێوه

لێره ده هۆڵی بۆ ده كوتن!

(403( سێشه ممه 2013/11/19 19تایبه‌ت

لەکوردس����تاندا ئ����ەوەی قەیرانی روانینی بونی تەنها دروس����تکردوە ناس����یۆنالیزمی ئەڵمان����ی نی����ە بۆ نەتەوە، بەڵکو تێنەگەیشتنە لەوەی کە ئ����ەو پێ����دراوە سروش����تیانەی وەک )زم����ان و کلت����ورو نەت����ەوە( سیس����تەمی یەک نەتوان����ن گ����ەر یاس����ایی جێی رەزامەن����دی هەموان دروستبکەن، بونیان هیچ بایەخێكی نامێنێ����ت، یەکزمان����ی و یەککلتوری ت����ا ئەو کات����ە نرخ و بەه����ای هەیە کە یارمەتیمان بدات، ئاس����ان و بێ بەیەک سیستەمی بەرازیبون گرفت یاس����اییمان بگەیەنێ����ت، بەاڵم گەر جیاوازیەکان ئەوەندە لەبەش����ەکانی یەک نەتەوەدا گەورە بو کە نەتوانن

بەرازیب����ون و لێکتێگەیش����تن بگەن، یەکزم����ان و یەککلتوریی هەمو ئەوا بایەخی خ����ۆی ئەدۆڕێنێت. قەیرانی س����ەرەکی هەرێمی کوردس����تانیش لێرەوە دێ����ت: لەبەردەم دۆخێکداین ک����ە تێڕوانینم����ان بۆ سیس����تەمی یاس����ایی ئەوەن����دە دورە لەیەک کە ئاش����تیانە پێکەوەژیانی ئەگ����ەری ئەخاتە مەترسیەوەو بگرە مەترسی ش����ەڕو پێکدادانی توندوتیژ ئەخاتە بەردەممان. رێگەچارەی ئەمە ئەوە نیە باسی هێڵی سەوزو سور بکەین، بەڵکو ئەوەیە یان بەلێکتێگەیشتنێک سیاس����ی و سیس����تەمی ی����ەک بۆ یاسایی ئەگەین، یان بەرێوبەرایەتی ش����وێنە جیاوازەکان لەسەر شکڵی

فیدراڵ����ی رێکبخەین بۆ ئەوەی هەر ش����وێنەو چ ش����ێوازێکی یاس����ایی و سیاس����ی پێباش����ە، کاری پێبکات. چارەس����ەری فیدڕالێ ئەبێت هەبێت بۆ ه����ەر کاتێک هێزەکان و ش����وێنە جی����اوازەکان نەیانتوانی رەزامەندی بەیەک سیستەمی یاسایی و سیاسی ب����دەن. نەبون����ی ئەم چارەس����ەرە )وەک ئەگەرێ����ک( لەبون����ی ئ����ەو جیاوازیە گەورەی����ەدا لەروانیندا بۆ ژیانی سیاسی و یاسایی، هەڕەشەی لێکت����رازان و پارچ����ە پارچەبون����ی کوردستان ئەکات نەک بەپێچەوانەوە. هەڕەشەی سەرەکی ئەوەیە بتەوێت یەک رژێمی سیاس����یت هەبێت بەبێ رەزامەن����دی ئامادەبی����ت ئ����ەوەی

گشتی بۆ سیس����تەمە یاساییەکەی دەس����تەبەر بکەی����ت. ئ����ەوەی کە یەکزمان و یەک مێژوو یەک کلتورمان هەیە، بەس نیە بۆ ئەوەی رژێمێکی سیاس����ی یەک پارچە دروستبکەین، بەڵکو ئەوەی گرنگ����ە بتوانیت ئەو پێدراوان����ە )زمان و کلت����ورو مێژو(به کاربێنێ����ت ب����ۆ ئ����ەوەی بتوانی رێکەوتنێک گشتی و رەزامەندییەکی لەس����ەر ئەو سیس����تەمە سیاسی و یاس����اییە دروس����تبکەیت کە بەرێی لەمکارەدا کاتێکیش هەر ئەخەیت، سەرکەوتو نەبین، ئەوا دروستکردنی هەرێم����ی جی����اواز کە سیس����تەمی یاسایی و جیاواز لەیەکی هەیە، تاکە

چارەسەرێکی راستەقینەیە.

فه رمانگه ی دادنوسانی سلیمان/2 ناسیۆنالیزم‌و‌هەرێمی‌جیاواز...‌پاشماوه‌ كارگێڕی خۆیی

ژماره 1887 ڕێكه وت/2013/11/17

ئاگاداری به پێ���ی ئه و داوای���ه ی كه له الیه ن داواكار پێش���كه ش ب���ه م فه رمانگه یه كراوه له الی���ه ن ))محم���د چراغ افن���دی (( ل���ه ))2013/11/6(( خاوه نی كارگه ی س���لێمانی بۆ دروس���تكردنی شوش���ه ی ده بڵ جام، داوای تۆم���ار كردنی ئه و ئامێران���ه ی ك���ردوه كه له ئامێ���ری میكانیكی ژماره )65( س���اڵی ) 1953( ب���اوی ده كه ینه وه هه ر كه س���ێ خۆی به په یوه ندیدار ی���ا خاوه نی هه ریه ك له و ئامێرانه داده نێ له ماوه ی )15 ( پانزه ڕۆژدا س���ه ردانی ئه م فه رمانگه یه بكات، ب���ه پێچه وانه وه به ن���اوی داواكاره وه تۆمار ده كرێ���ت و بڕوانامه ی پێده درێت

له گه ڵ ڕێزدا................

فه رمانگه ی دادنوسانی سلیمانی/ 2 سۆران یادگار ره شید

ئامێره كان

1. ئامێری بڕینی شوشه _ جۆری c/vc _ بی ژماره تركی _

کاره بایی 2. هێلێكی ته واو بۆ شتن و پاككردنه وه كه پسكردنی شوشه له گه ڵ

پاشكۆكانی )گیربۆكس * ماتۆڕی هه وا ....( بی ژماره تركی _ كاره بایی 3. ئامێری خواڵنه وه ی جامه كان بۆ قۆناغی قیركردن و سپاقول بی ژماره _

كاره بایی 4. ئامیری برینی جوار جیوه ی شوشه كان به قیاسی جیاواز تركی _ بی

ژماره _ كاره بایی 5. ئامێری تێكردنی ماده ی رتوبه ت له چوارچێوه ی شوشه كان توركی _ بی

ژماره _ كاره بایی CNC 6. ئامێری ئۆتۆماتیكی بۆ قیركردن و سیاقۆلی شوشه كان جۆری

تركی _ بی ژماره _ كاره بای 7. ئامێری ساردكردنه وه ی ده می قیره كه _ بی ژماره _ تركی

8. ئامێری كونكردنی شوشه )ده ستی ( بی ژماره _تركی 9.ئامێری تعدیل و چاكردنی لێواری شوشه كان بی ژماره _ تركی _ كاره بایی

یەکگرتن���ەوەی »م���ن« ����ی بکەر لەگ���ەڵ مەحبوبەی خۆیدا تەنیا کاتێک دەگاتە پلەی کەماڵ کە لەس���ەر گۆڕی دوژم���ن بێت. وات���ە دۆزینەوەی دایکی له ڕێ���گای تەنی���ا لەدەس���تچوو ون و وێرانکردنی جیهانەوە دێتەدی، له ڕێگای دوورخس���تنەوە و تێکش���کاندنی ه���ەر لەمپەرێ���ک ک���ە س���وبێکت به هۆیەوە هەس���تی به دووری و داب���ڕان کردبێت. هی���چ ئایدۆلۆژیای���ەک بەتەنی���ا، بەبێ بوون���ی مۆتیڤی دەرونی ق���ووڵ، تەنیا به هۆی بەهان���ەی ئایدۆلۆژییەوە نابێتە

بکەرێکی توندوتیژ کە بتوانێت سەدان و هەزاران کەسی بێگوناه� بکوژێت. دیوە سادیستییەکەی غەریزەی مەرگ لێرەدا ئەکتیڤ دەبێ���ت تا تێک���ەڵ به بەها و نۆرمە ترادسیۆنییەکان، ببێتە پارێزەری »ئەویدییەک���ی وێن���ەی نێرایەت���ی. ترس���ناک و خەس���ێنەر«. کەسی بکەر دەگێڕێتەوە بۆ چرکەساتی هەستکردن به ناپیاویی و خەس���ان، چرکەس���اتێک بکەری سادیس���تی بەتون���دی دەخاتە پەرچەکردارێک���ی وێرانکەرەوە، پەرچە کردارێ���ک له پەنجا س���اڵی ڕابوردوودا

به جۆرێکی تراژیدی مێژووی خۆرهەاڵتی پڕکردوە لەو پیاوە ترساوانەی له بەرگریدا له شەرەف و پیاوەتی، ئەوانی تر تا دوا سنووری نەبوون، تا فەناکردنی موتڵەق ڕاودەک���ەن. فۆبیای ش���ەرەف به دیوە سیاس���ی و کۆمەاڵیەتییەکەیدا هیچ نییە جگە له فۆرمێکی فۆبیای خەس���ان کە فرۆید نرخی هەرە گەورەی دەنێتە سەر بۆ خوێندنەوەی کردارە سادیستییەکان. زیندوێت���ی فرۆید له خۆرهەاڵت پابەندی ئەوەیە ک���ە تێگەیش���تن له توندوتیژی ئایدۆلۆژیی فیک���ری و به هۆکاری چیتر

تەفس���یرناکرێن، فاشیزمی خۆرهەاڵتی بەبێ کۆمەکی دەرونناسی تەفسیرکردنی ئەس���تەمە. لێرەوە هەر کات بمانەوێت تێبگەین، کۆمەڵگاکانمان له دڕندەی���ی پێویس���تیمان به گەڕان���ەوە دەبێت بۆ چەمک���ە دەرونییەکان. ب���ۆ چەمگەلی وەک »مەرگ���ی دووەم« و »گرێمانەی

خەسان«.

تێبین���ی/ ئ���ەم وت���ارە س���ەبارەت به »غەری���زەی مەرگ« بەش���ێک بوو

له کتێبی »ماشێنە فاشیستییەکان«.

ده‌رباره‌ی‌غه‌ریزه‌ی‌مه‌رگ...‌پاشماوه‌‌

ئا: دانا مەلەکی

فەرهاد پیرباڵ ئەو پیاوەی دوێنێ سەرکردەی خوێندکارە یاخیەکانی زانکۆ بو، ئەمڕۆ داوای سیستمی

پادشایەتی دەکات بۆ کوردستان و له "جەنابی سەرۆک" و بارزانیەکانیش

زیاتر کەس بەشیاوی پادشایه تی نازانێت، له ئێستاشدا سه رقاڵی

نوسینه وه ی ده ستورێكه بۆ ئه و سیستمه پادشایه تیه و له باره ی خۆیشیه وه ده ڵێت، "له فەرەنسای ئەمڕۆ فەیلەسوفێک نابینم

له مستەواو ئاستی مندا بێت".

ئاوێن����ه : باس ل����ه وه ده کرێ����ت زمانی سلێمانی بکرێته زمانی ستانداردی کوردی، بۆچونت له سه ر ئه م جۆره بیرکردنه وه یه

چیه ؟فەرهاد پیرب����اڵ: ئەقڵیەتی ئەوەی کە سلێمانی دەتوانێ حوکم بداو زمانەکەشی ببێتە زمانێکی ستاندارد. سلێمانی ئێستە ئەو س����لێمانیەی ج����اران نەم����اوەو بەم ئەقڵیەتەی ئێستایەوە ناتوانێت ببێتە ئەو سلێمانیەی کە پایەدار " شێرکۆ بێکەس" پێیدەنوسی یان بەڕەحمەت بێت "شوکور موستەفا" پێیدەنوسی، یان ئەو سلێمانی و هەولێ����ری و کۆی����ی و تێکەڵکردن����ەی کە "مەس����عود محەمەد" پێیدەنوسی، شوکور موس����تەفاش بەلەهجەیەکی س����لێمانی وا نەیدەنوسی. ئێمە "یەش����ار کەمال" مان خوێندوەتەوە، ئێمە زەمانێکبو قەڵەممان دەردەهێن����او ک����ون بەکون ب����ەدوای ئەو وش����انەدا دەگەڕاین کە ش����ێرکۆ بێکەس نەسسەن )تێکست پێلمۆ( له شیعرەکانیدا بەکاریهێناوە، بەختیار عەلیەک، ش����ێرزاد حەس����ەنێک کە ئێمە هاوجیل����ی یەکدی بوی����ن هەریەکەم����ان بەش����ێوەی خۆمان مەس����ەله ئ����ەو بەکارماندەهێنای����ەوە، بەس����یتە )فکرەی کوردستانی( کە کاک له نیهایەت����ی موس����تەفا" "نەوش����یروان شەس����تەکاندا فرێیدای����ە ن����او ئەقڵیەتی سیاس����ی ک����وردی ل����ەدوای هەرایەکەی "ئیبراهی����م ئەحم����ەد"، ئ����ەوە ئەقڵیەتی

سلێمانی ئەوکاتە بو، ئێستا ئەو سلێمانیە جوانە حەیفە ئەو ئەقڵیەتی بیرکردنەوەی سیاسی و زمانەوانیەی کە ئەقڵیەتی زمانی ستاندارد )النگویچ سپیک( بو فرێدەدات و قبوڵ����ی نیە زمان و مەس����ەلەی ئەقڵیەتی کۆبون����ەوەی هێزی سیاس����ی لەدەرەوەی س����لێمانی بێت، تێکڕای تەواوی خەڵکی س����لێمانی دەبێ بەو ئەقڵیەتەدا بچنەوە، ئەوج����ا م����ن ئام����ادەم بێمە س����لێمانی و کاریشی بۆ بکەم، من تەواو ئیقامەی خۆم س����لێمانی و دێمە دەگوازمەوەو له هەولێر کار ب����ۆ ئەوە دەکەم کە س����لێمانی ببێتە مەرکەزی رۆش����نبیری زۆر له پاریس����یش س����ەروتر کە م����ن دامن����اوە هەمانکار بۆ هەولێر بکەم، ئێس����تا ئەو قسەیە دەکەم هەیە بڵێت: ئینجا تۆ خۆت بەچی دەزانی حەیوان، کەرە. بەاڵم زۆر بەس����ەراحەت پێتاندەڵێ����م کە س����لێمانی ئەمڕۆ دەبێت خۆی بەسەر دونیای دەرەوەی سلێمانیدا بکاتەوەو ئەو ئەقڵیەتی خۆ کردنەوەیەی کە لەسەردەمی "شێخ مەحمود "ەوە خوی پێوەگرتوە قبوڵ بکات، شێخ مەحمودیش بەرەحمەتبێ����ت هەر ئ����اوا خۆ بەبچوکزان ب����و وا هەس����تیدەکرد کە دەس����ەاڵتی تا چەمچەم����اڵ و ئەودی����وی بازی����ان هەبێت ئەوا ئ����ەو چوارچێوەی����ە کیفایەتی بێت و مەمنونیش بو، هەندێک له "موشیر ئاخا" دورکەوێت����ەوە کە دوژمن����ی بابە گەورەی یەکتر ب����ون و دوایی����ش برینداریکرد، کە ئەمەش حەقی موش����یر ئاخای فەقیریش بو چونکە دەڵێن کە شێخ مەحمود زەوی لێداگیرکردوە، ئێ تۆ چۆن دەتوانی زەوی یەکێک داگیربکەی����ت و یەکیش خەنجەرت لێن����ەدا! ئەمەش وایک����رد "کاریس ئاخا" کتێبی )کورد خاینۆ( بنوسێت، بەهەرحاڵ ئ����ەم فکرەیە زۆر دورودرێ����ژە لێرە جێی

نابێتەوە .م����ن دامن����اوە ئەقڵیەت����ی هەموت����ان بجوڵێن����م بە "ئاوێنە"و "هاواڵتی"و بە " NRT "ی����ەوە، من ئەمەوێت کوردس����تان بس����وتێنم و بیکەمە ی����ەک پارچە ئاگر تا تێیدا بسوتێین و بەسوتوەکەی سەرلەنوێ

دروستی بکەمەوە .

چ����ۆن توانی����م بەڕوت����ی مواجەه����ەی جەیش����ی تورکیا ببمەوە ئاواش دەتوانم هەمو کوردس����تان بێنمە ئ����ەو قەناعەت و بیرو بۆچونەی کە چۆن ئیمانیان بەخودا هەی����ە ئاوه����اش ب����ڕوا بەپەیامەکەی من بهێن����ن، ئەوەتا من له ئێس����تا رو له ئێران دەک����ەم و روب����ەروی ئەوان دەبم����ەوە، با ئێران بزانێت و ببیستێت کە ئەمە پەیامی له کوردس����تان خەت����ەر پیاوێکی من����ە، ک����ە پێیان دەڵێم: م����ن دەتوانم روبەروی جەیشی ئێوەو هەمو داریوشەکان له ئیران ببم����ەوە، م����ن دانیش����توی قەاڵیەکم کە پێیدەگوترێت "قەاڵی ئەربێال"، ئەو قەاڵیە بو کە "داریوش" پداشای "هاخامەنشین" له س����اڵی 311 تیای����دا شکس����تی خوارد بەدەستی "ئەس����کەندەری مەكدۆنی" کە بریندارک����را، هەی جمهوریەتی ئیس����المی ئێران پێیاندەڵێم ئەمجارەیان پادش����ایەک لەن����او کوردس����تاندا هەڵکەوت����وە لەناو هەولێ����ردا، م����ن وەک هەیبەتی پادش����او نوێنەری پادش����ا قس����ەت لەگەڵ دەکەم، من لەرێگ����ەی رۆژنامەکەتانەوە بەتەواوی خەڵکی کوردس����تانی رۆژه����ەاڵت دەڵێم:

"قیییییییام __ راپەڕییییییین " .پێویس����تە جمه����وری ئیس����المی ئێران ئەخالقی هەبێت، من هیوام بە "حس����ێن رۆحان����ی" هەب����و کە ریفۆرم ب����کات، من نامەیەکم بۆ نارد له فەیس����بوک و پێموت: }دەستخۆش����یت لێدەکەم ریف����ۆرم بکە، مەس����ەلەی کورد چارەس����ەربکە، س����ێ

شیعریشم بەدیاری بۆ نارد{.ئەوە ئێوە شاهیدبن و بڕۆن فەیسبوکەکەم بکەنەوەو نامەکەم نیشانی unو ئیسرائیل ب����دەن و پێیانبڵێن کە نوس����ەرێکی کورد

دەستخۆشی لەو گەوادە کردوە !ئاوێنه : بۆ پێیدەڵێیت گەواد؟

فەره����اد پیرباڵ: گەوادی کوڕی گەوادە لەبەرئ����ەوەی کە من نامەم ناردو پێموت: }بەس کورد له سێدارە بدە، ریفۆرم بکە{، کەچی حەوت رۆژ دوای ئەوە دوای ئەوەی کە من سەڵتوس����ور چوم زیارەتی ئێرانم کردو بەناو تاراندا سوڕامەوە، جوابی منی دایەوە بۆ س����ەر فەیس����بوکەکەم بەپێنچ

مەیتی س����ێدارەوە، فەرهاد پیرباڵ ئەمە قب����وڵ ن����اکات، چونکە دەزان����م جەنابی س����ەرۆکیش ئەمە قبوڵ ن����اکات، جەنابی س����ەرۆکیش وەک ش����ێرێکی برین����داری لێهاتوە وەکو من، بەاڵم هیچ دەسەاڵتێکی نەدراوەت����ێ لەالی����ەن خەڵک����ی هەرێمی کوردستانەوە وەکو پادشا تا بتوانێت بچێتە مواجەهەی ئێران و مواجەهەی رۆژئاواش، بۆیە پێویس����تترین ش����ت لەئێس����تادا بۆ کوردس����تان ئه وه یه كه هەرچوار پارچەی کوردس����تان یەکگرتوبێ����ت و من ئێس����تا بۆ کوردستان پادش����ایەتی سیس����تەمی

دەنوسمەوە .ئاوێن����ه : باش����ە ئێ����وە چ����ۆن ب����اس له کاتێکدا له سیستمی پادشایەتی دەکەن رۆژهەاڵتی ناوەڕاست پێشینەو ئەزمونێکی باشی لەگەڵ ئەم جۆرە سیستمانەدا نیەو گەالنی ژێر دەسەاڵتی پادشاکان هەمیشە بونەتە قوربانی خواستی پادشاو ستەمیان لێکراوە، ئەو سیس����تمی پادشایەتیەی کە لەئێستادا ئەینوسیتەوە چۆنەو دەسەاڵت

چۆن رێکدەخات؟فەره����اد پیرباڵ: لەئێس����تادا خەریکی رۆژانە مادەکانی����م، بەندو نوس����ینەوەی دو تا س����ێ بەند دەنوسم، من پێمخۆشە رۆژنامەنوس����ان و ئیع����الم ئیقتراعێکم بۆ بکەن و کۆنفرانس پرێس����ێکم له "چوارچرا" ی����ان له عەین����کاوە لەماڵەک����ەی خۆم بۆ ئامادە بک����ەن و من له پەنج����ەرەوە دەبم لەس����ەرەوەو ئێوەش ل����ەدەرەوە، چونکە من له وەزعیەتێکی خەتەردام ئێستا ئێوە بیر له ئاسایش����ی گیان����م بکەنەوە من لەو ماڵ����ە نایەمە دەرەوە، ئێ����ران ئیحتیماله له هەر ئانوس����اتێکدا هجوم بکاتە سەرم، من ئەوکات ئەو سیس����تمەی خۆم بەهەمو میللەت دەڵێم و س����ەری خۆم هەڵئەگرم و ئەچم بۆ هیندس����تان، کاکە نوس����ەرێکم 67 س����اڵم هەیە، دکت����ۆرام هەیە )...( بەش����ەرەفم، ئێوە بۆ بڕواتان بە "فرۆید" هەیە هەی هاوار! کاکە من فەرهاد پیرباڵم نەزەریەیەک����م هەی����ە وەرن پێتانیدەڵێم، بەاڵم م����ن لێرەدا قەین����اکات ئەوە یەکێ

ل����ەو بەندان����ەی ک����ە له سیس����تمەکەمدا نوس����یومە کە باس له سنوری جوگرافیای دەکات کوردستان پادشایەتی دەسەاڵتی بەئێوەی دەڵێ����م، بەاڵم ئەوەش بزانن کە من بەئوسلوبی خۆم دەینوسمەوە، بەندی یەکەم: )له کات����ی ئەمڕۆدا له رۆژهەاڵتەوە هەم����ان ئەو ماڵ����ە دو ژن و دو مێردە برا ک����ەڕو الڵە دەبێ����ت کە نازان����ن تۆپیان لەکوێوە بۆدێت له ئاخیر گوندی س����نوری چۆمان له روبەروی تۆپەکانی ئێران، ئێوە تەماش����ای خودان تەعاال بکەن کێی لەو س����نورە داناوە، ک����ەڕو الڵ! لەبەرئەوەی دەنگی تۆپەکان نەبیستن، ایران بخواهد، بتواند ما را توب باران بکند، دیگر جواب پادشاه کوردس����تان را شنید، پەرلەمانی کوردس����تان پێویستە بەپادشا بڵێ کە با پێشمەرگەی کوردستان ئامادەبن ئەوانیش بڵێن باش(، ئەوکات فەرهاد پیرباڵ پێش هەموت����ان دەکەوێت، بەاڵم خوێنەری زۆر زۆر زیرەکی دەوێت تا ئەم قس����انەی من

تەحلیل بکات .

له‌رێگه‌ی‌‌ئاوێنه‌وه‌‌ده‌ستورێك‌بۆ‌سیستمه‌‌پادشایه‌تیه‌كه‌ی‌‌هه‌رێم‌ئاشكرا‌ده‌كاتفەرهاد پیرباڵ: لەفەرەنسای ئەمرۆدا فەیلەسوفێک نابینم له ئاستی مندا بێت

فه رهاد پیرباڵ فۆتۆ: بیار ڕه شید

له‌مه‌ال‌ئیدریسه‌وه‌‌تا‌مه‌سعود‌بارزانی‌‌سه‌ردار‌محه‌مه‌د

په‌یوه‌ندی‌‌ده‌ره‌كی‌‌یه‌كێكه‌‌له‌مه‌س���ه‌له‌‌هه‌ره‌‌گرنگ‌و‌هه‌س���تیاره‌كانی‌‌جیهانی‌‌ئه‌مڕۆ،‌له‌م‌روانگه‌یه‌شه‌وه‌‌كوردستان‌پێویس���تییه‌كی‌‌زۆری‌‌به‌دۆست‌و‌به‌په‌یوه‌ندی‌‌دۆستانه‌شه‌،‌وای‌‌به‌حاڵمان‌گه‌ر‌له‌م‌بازنه‌‌جوگرافییه‌‌داخراوه‌دا‌پشتمان‌به‌په‌یوه‌ندییه‌‌ده‌ره‌كییه‌كانمان‌قایم‌و‌ئه‌س���تور‌نه‌بێت،‌به‌اڵم‌پرس���یاره‌كه‌‌ئه‌وه‌یه‌‌كه‌‌چۆن‌و‌كێ‌‌ئه‌م‌په‌یوه‌ندییه‌‌ده‌ره‌كیانه‌مان‌رێكده‌خات؟!‌‌21ساڵه‌‌هه‌رێمی‌‌كوردستان‌نه‌یتوانیوه‌‌ببێته‌‌خاوه‌نی‌‌ده‌زگاو‌دامه‌زراوه‌یه‌ك‌كه‌‌ئه‌و‌په‌یوه‌ندیه‌‌ده‌ره‌كیانه‌ی‌‌له‌سه‌ر‌بنه‌مای‌‌سیاسه‌تێكی‌‌نیشتمانی‌‌و‌به‌رژه‌وه‌ندی‌‌گشتی‌‌ئۆرگانیزه‌‌بكات،‌ئیتر‌هه‌ر‌حیزبه‌و‌به‌پێی‌‌به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی‌،‌خاوه‌نی‌‌په‌یوه‌ندی‌‌ده‌ره‌كی‌‌

خۆیه‌تی‌‌و‌خزمه‌ت‌به‌واڵتێكی‌‌ده‌رودراوسێمان‌ده‌كات.له‌م‌بازاڕی‌‌سیاسه‌تی‌‌ده‌ره‌كیه‌شدا،‌پارتی‌‌له‌هه‌مو‌حیزبه‌كانی‌‌دیكه‌‌ده‌وڵه‌مه‌ندتره‌،‌پارتی‌‌به‌ئه‌ندازه‌ی���ه‌ك‌له‌به‌كارهێنانی‌‌په‌یوه‌ندییه‌‌ده‌ره‌كیه‌كانیدا،‌بۆ‌به‌عه‌رزا‌دانی‌‌ركه‌به‌ره‌كانی‌‌و‌سه‌قامگیركردنی‌‌ده‌سه‌اڵتی‌‌خۆی‌‌له‌كوردس���تاندا‌كاراو‌به‌ئه‌زمونه‌،‌كه‌‌باكی‌‌به‌هیچ‌نییه‌و‌

ته‌نانه‌ت‌شانازی‌‌به‌‌31ی‌‌ئابیشه‌وه‌‌ده‌كات.‌س���ه‌ردانه‌كه‌ی‌‌سه‌ره‌تای‌‌ئه‌م‌هه‌فته‌یه‌ی‌‌بارزانیش‌بۆ‌ئامه‌د‌له‌م‌چوارچێوه‌یه‌‌به‌ده‌ر‌نییه‌،‌ئه‌ردۆغان‌ناهه‌قی‌‌نییه‌‌به‌و‌گه‌رمییه‌‌پێشوازی‌‌له‌بارزانی‌‌بكا‌و‌له‌باوه‌شی‌‌بگرێت،‌چونكه‌‌ئه‌و‌‌AKPكردوه‌،‌له‌و‌كاته‌وه‌ی‌‌ئه‌ردۆغان‌و‌‌AKPگه‌وره‌ترین‌خزمه‌تی‌‌به‌پڕۆژه‌‌ستراتیجییه‌كانی‌‌به‌رپرسیارییه‌تی‌‌حكومه‌تی‌‌توركیایان‌له‌ئه‌ستۆ‌گرتوه‌،‌توركیا‌گه‌شه‌یه‌كی‌‌ئابوری‌‌هێنده‌ی‌‌گه‌وره‌ی‌‌به‌خۆیه‌وه‌‌بینیوه‌،‌كه‌‌قابیلی‌‌به‌راورد‌نییه‌‌له‌گه‌ڵ‌‌هیچ‌س���ه‌رده‌مێكی‌‌دیكه‌ی‌‌ئه‌و‌واڵته‌دا،‌به‌ش���ێكی‌‌ئه‌م‌گه‌شه‌كردنه‌شی‌‌ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌بۆ‌په‌یوه‌ندییه‌‌توندوتۆڵه‌كانی‌‌له‌گه‌ڵ‌‌پارتی‌‌و‌بارزانی‌،‌هه‌رێمی‌‌كوردس���تان‌كه‌‌ئێستا‌بازاڕی‌‌س���اغكردنه‌وه‌ی‌‌كااڵ‌توركیه‌كانه‌،‌له‌ئاس���تی‌‌جیهانیشدا‌له‌دوای‌‌ئه‌ڵمانیا،‌دوه‌م‌شه‌ریكی‌‌بازرگانی‌‌ئه‌و‌واڵته‌یه‌.‌كاریگه‌رترین‌فاكته‌ری‌‌توندوتۆڵكردنی‌‌ئه‌م‌په‌یوه‌ندیانه‌ی‌‌نێوان‌بارزانی‌‌و‌توركیاش،‌مه‌س���ه‌له‌ی‌‌وزه‌یه‌.‌دۆزینه‌وه‌ی‌‌ئه‌و‌یه‌ده‌گه‌‌گه‌وره‌یه‌ی‌‌نه‌وت‌و‌گاز‌له‌كوردس���تاندا،‌بۆ‌توركیای‌‌تینو‌بۆ‌وزه‌،‌كه‌‌س���ااڵنه‌‌ده‌یان‌ملیار‌دۆالر‌بۆ‌دابینكردنی‌‌ته‌رخ���ان‌ده‌كات،‌وه‌ك‌ئه‌وه‌‌وایه‌‌"لۆتۆ"ی‌‌بۆ‌ده‌رچوبێت.‌"گه‌ش���ه‌ی‌‌ئابوری‌"ش،‌نه‌ك‌ئیس���امیبونه‌كه‌ی‌،‌كه‌‌به‌گرنگترین‌فاكته‌ری‌‌بردنه‌وه‌ی‌‌ئه‌ردۆغان‌و‌‌AKPداده‌نرێت‌له‌س���ێ‌‌هه‌ڵبژاردنی‌‌یه‌ك‌ل���ه‌دوای‌‌یه‌كی‌‌توركیادا،‌به‌ش���ێكی‌‌ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌بۆ‌ئه‌و‌په‌یوه‌ندییه‌‌تۆكمه‌یه‌ی‌‌له‌گه‌ڵ‌‌هه‌رێمدا‌هه‌یه‌تی‌،‌كه‌‌توركیا‌

بوه‌‌به‌سه‌نته‌رو‌هه‌رێمی‌‌كوردستانیش‌په‌راوێزو‌پاشكۆیه‌تی‌.كه‌چی‌‌له‌به‌رامبه‌ردا،‌ئاستی‌‌چاوه‌ڕوانی‌‌كورد‌به‌ئه‌ندازه‌یه‌ك‌هاتوه‌ته‌خوار‌كه‌‌چونی‌‌بارزانی‌‌به‌‌به‌رگی‌‌كوردییه‌وه‌‌بۆ‌ئامه‌دو‌هاتنی‌‌ناوی‌‌كوردستان‌به‌زاری‌‌ئه‌ردۆغاندا،‌به‌ده‌سكه‌وتێكی‌‌گه‌وره‌و‌مێژویی‌‌ناوده‌بات!‌له‌ڕاستیدا‌په‌یوه‌ندی‌‌نێوان‌تورك‌و‌كورد‌به‌درێژایی‌‌سه‌دان‌ساڵ‌‌زیاتر‌له‌وه‌ی‌‌په‌وه‌ندییه‌كی‌‌دۆس���تانه‌‌بوبێت،‌په‌یوه‌ندییه‌كی‌‌پڕ‌له‌كوشتارو‌خوێناوی‌‌بوه‌،‌به‌درێژای���ی‌‌ئه‌و‌مێژوه‌‌هه‌میش���ه‌‌توركه‌كان‌كوردیان‌به‌كه‌متر‌له‌خۆی���ان‌زانیوه‌و‌زۆربه‌ی‌‌كاتیش‌ئه‌وان‌هه‌ر‌بڕیارده‌ر‌بون‌و‌كورده‌كانیش‌ئامڕازو‌جێبه‌جێكار.‌هه‌نوكه‌ش،‌ئه‌ردۆغان‌و‌توركه‌كان‌دو‌كاریان‌له‌بارزانی‌‌گه‌ره‌كه‌:‌یه‌كه‌میان،‌ئه‌وه‌ی‌‌له‌ئاس���تی‌‌ناوخۆی‌‌كوردستاندا‌وه‌ك‌س���ه‌رۆك‌و‌نوێنه‌ری‌‌كورد‌بیناس���ێنن،‌دوه‌میشیان‌ئه‌وه‌ی‌‌له‌ئاس���تی‌‌ناوچه‌كه‌دا‌كه‌‌دو‌پڕۆژه‌ی‌‌"س���ه‌فه‌وی‌‌و‌عوس���مانی‌"‌ملمانێیانه‌،‌هه‌مان‌ئه‌و‌رۆڵه‌ی‌‌پێسپێرن‌كه‌‌وه‌ختی‌‌خۆی‌‌مه‌ال‌ئیدریس���ی‌‌به‌دلیسی‌‌بۆ‌توركه‌‌عوس���مانیه‌كانی‌‌گێڕا،‌كاتێك‌هه‌مو‌خێل‌و‌هۆزه‌‌كورده‌كانی‌‌له‌ژێر‌چه‌تری‌‌عوس���مانیدا‌كۆكرده‌وه‌‌و‌كردنی‌‌به‌گژ‌سه‌فه‌وییه‌كاندا،‌له‌به‌رامبه‌ر‌

ئه‌وه‌ی‌‌عوسمانیه‌كان‌ده‌سه‌اڵتی‌‌میراتی‌‌و‌خۆماڵییان‌بۆ‌بپارێزن.ئیت���ر‌به‌ده‌ر‌له‌مه‌،‌ئ���ه‌وه‌ی‌‌له‌ئامه‌د‌بینیمان‌جگه‌‌له‌س���ه‌ردان‌و‌كۆبونه‌وه‌یه‌ك‌بۆ‌نمایش‌

كردن‌و‌وێنه‌گرتن‌هیچی‌‌تر‌نه‌بو.

نوێنه‌ری‌ئاوێنه‌‌له‌ئه‌وروپاشوان‌حه‌مه‌‌ـ‌نه‌رویج004799004729

hamashwan.awene@yahoo.noAweneکوا‌لێکۆڵینەوەی‌یاسایی‌لەخوێنی‌سۆرانی‌مامە‌حەمە،‌عەبدولستار‌تاهیر،‌سەردەشت‌عوسمان

خاوه‌نی‌ئیمتیاز:‌کۆمپانیای‌ئاوێنه‌سه‌رنوسه‌ر:‌سه‌ردار‌محه‌مه‌د

‌ریکام

‌ئا:‌ئاوێنه‌

له‌درێژه‌ی‌چاالكیه‌كانی‌هه‌شته‌مین‌فیستیڤاڵی‌كوردی‌له‌له‌نده‌ن‌

ئێواره‌ی‌پێرێ‌‌یه‌كشه‌ممه‌‌‌11/17به‌ئاماده‌بونی‌به‌همه‌نی‌قوبادی‌فیلمی‌وه‌رزی‌كه‌ركه‌ده‌ن‌نمایش‌

كرا،‌قوبادی‌‌ده‌ڵێت‌"زۆرم‌پێخۆشه‌‌بچمه‌‌هه‌ولێر،‌به‌اڵم‌له‌وێ‌ئه‌وه‌نده‌‌

ته‌حقیرت‌پێده‌كه‌ن‌هه‌رگیز‌له‌شوێنێكیتر‌ئه‌وه‌نده‌ت‌پێناكه‌ن".‌

پاش‌ته‌واوبون���ی‌فیلمه‌كه‌‌له‌وه‌اڵمی‌به‌همه‌نی‌ ئاوێنه‌دا،‌ نوێنه‌ری‌ پرسیاری‌قوبادی‌چه‌ندین‌نهێنی‌دركاندو‌داوای‌له‌ڕۆژنامه‌ن���وس‌"ش���وان‌حه‌مه‌"‌كرد‌وته‌كانی‌بنوسێ‌و‌له‌ئاوێنه‌‌باڵویبكاته‌وه‌،‌

قوبادی‌ده‌ڵێت‌"ئه‌مه‌‌بنوسه‌"!به‌فیلمی‌ سه‌باره‌ت‌ ئاوێنه‌‌ پرسیاری‌وه‌رزی‌كه‌رك���ه‌ده‌ن‌ب���و،‌ك���ه‌‌ك���ۆی‌ئه‌كته‌ره‌كان���ی‌فیلمه‌ك���ه‌‌به‌زمانه‌كانی‌فارس���ی‌و‌توركی‌ده‌دوێن‌و‌جوگرافیای‌

ئه‌نق���ه‌ره‌‌و‌ ش���اره‌كانی‌ فیلمه‌ك���ه‌‌فیلمه‌كه‌ش‌ چیرۆك���ی‌ ئه‌س���ته‌نبوڵه‌و‌س���ه‌باره‌ت‌به‌كورد‌نیی���ه‌.‌هه‌مانكات‌تێكستی‌زمانی‌كوردیش‌له‌سه‌ر‌فیلمه‌كه‌‌نابینرێت،‌ئایا‌جیاوازی‌فیلمی‌كوردی‌و‌فیلم���ی‌توركی‌یان‌ئێرانی‌چییه‌؟‌ئایا‌دژی‌ )ناڕه‌زایه‌تیه‌(‌ پرۆتێس���ته‌‌ ئه‌مه‌‌به‌رپرسه‌‌ئیداریه‌كانی‌حكومه‌تی‌هه‌رێم‌و‌س���ه‌رمایه‌دارانی‌كورد‌كه‌‌نه‌یانتوانیوه‌‌

پشتیوانی‌به‌همه‌نی‌‌قوبادی‌بكه‌ن؟ئاوێنه‌دا‌ پرس���یاره‌كه‌ی‌ له‌وه‌اڵم���ی‌به‌همه‌ن���ی‌‌قوبادی‌وتی‌‌"تۆ‌پێوس���ته‌‌له‌گ���ه‌ڵ‌من‌بێیت‌تا‌ئ���اگاداری‌ئێش‌و‌ئازاره‌كان���م‌بی���ت.‌من‌ئیت���ر‌ماندوم،‌خاڵیم،‌چیت‌بۆ‌بك���ه‌م؟‌تۆ‌وه‌ك‌من‌ده‌س���ه‌اڵتی‌ له‌ژێر‌ كاره‌ك���ه‌ت‌ كه‌س‌و‌جمهوری‌ئیس���امیدا‌نین.‌من‌نامه‌‌بۆ‌ڕوحان���ی‌ده‌نێرم،‌دایك���م‌پێمده‌ڵێت:‌

ڕۆڵه‌‌خوشك‌و‌براكانت‌له‌ئێرانن".به‌همه‌ن‌ده‌پرسێت‌"بۆچی‌‌له‌ئێران‌ده‌ركرام؟‌فیلمێكم‌دروستكرد‌به‌ناوی‌نی���وه‌‌مانگ.‌ئه‌م���ه‌‌یه‌كه‌مجاره‌‌ئه‌و‌

نهێنی���ه‌‌ده‌دركێنم،‌من‌له‌س���ه‌ر‌ئه‌و‌فیلمه‌‌نۆ‌ڕۆژ‌زیندانیكرام.‌میدیاكانی‌ئێ���ران‌په‌نایانبرده‌‌به‌ر‌پڕوپاگه‌نده‌و‌وه‌ك‌ناسیۆنالیس���تێك‌كه‌‌هه‌وڵ‌بۆ‌دروس���تكردنی‌كوردس���تانی‌گه‌وره‌‌

ده‌ده‌م‌باسیانكردم"."له‌س���ه‌ره‌تای‌ وت���ی‌‌ قوب���ادی‌كاره‌كانمدا‌كورته‌‌فیلمم‌دروستده‌كرد،‌هه‌رچه‌ندم‌ده‌كرد‌نه‌مده‌توانی‌فیلمێك‌به‌زمانی‌كوردی‌دروستبكه‌م،‌دواجار‌ئه‌كته‌رێكی‌فارس���م‌هێناو‌فیلمه‌كه‌م‌له‌ڕێگ���ه‌ی‌ دروس���تكرد‌ به‌ك���وردی‌نمایش���كرا.‌ ئێرانه‌وه‌‌ ته‌له‌فزیۆن���ی‌ڕۆژێ���ك‌له‌س���ه‌ر‌كوچه‌ی���ه‌ك‌چه‌ند‌ك���ه‌س‌به‌چه‌قۆوه‌‌هاتنه‌‌س���ه‌ر‌ڕێم،‌فارسێك‌ له‌فیلمه‌كه‌تدا‌ بۆ‌ پێیانوتم:‌ڕێنیش���انده‌ری‌كورده‌كان���ه‌؟‌منیش‌وه‌اڵممدان���ه‌وه‌و‌وت���م:‌وه‌اڵ‌ئ���ه‌وه‌م‌له‌بیر‌نه‌ب���وه‌.‌جارێكیتریش‌به‌هۆی‌‌فیلمی‌"گۆران���ی‌واڵتی‌دایكم"‌ژیانم‌لێیانپرس���یم:‌ مه‌ترس���یه‌وه‌‌و‌ كه‌وته‌‌ب���ۆ‌له‌فیلمه‌كه‌دا‌ك���ورد‌به‌پێوه‌‌میز‌

ده‌كات؟‌بۆ‌نه‌چوه‌ته‌‌مزگه‌وت؟‌وتم:‌شه‌رمه‌زارم".

له‌الیه‌ن���ه‌‌ ڕه‌خن���ه‌‌ قوب���ادی‌په‌یوه‌ندیداره‌كان‌و‌سه‌رمایه‌دارانی‌كورد‌ده‌گرێت‌كه‌‌نایانه‌وێ‌سه‌پۆرتی‌فیلمی‌كوردی‌بكه‌ن،‌هه‌مانكات‌بینه‌ری‌كورد‌وه‌ك‌پێوس���ت‌نییه‌و‌ئ���ه‌و‌فیلمانه‌ی‌دروستده‌كرێن‌بێ‌داهات‌ده‌مێننه‌وه‌.

قوبادی‌وتی‌‌"من‌زۆرم‌پێخۆشه‌‌بچمه‌‌هه‌ولێر،‌به‌اڵم‌له‌وێ‌ئه‌وه‌نده‌‌ته‌حقیرت‌له‌ش���وێنێكیتر‌ هه‌رگی���ز‌ پێده‌ك���ه‌ن‌ئه‌وه‌ن���ده‌ت‌پێناكه‌ن،‌له‌ئه‌س���ته‌نبوڵ‌زیاتر‌هه‌ست‌به‌كوردبونی‌خۆم‌ده‌كه‌م‌

تا‌هه‌ولێر".به‌همه‌نی‌قوبادی‌یه‌كێك‌له‌دیارترین‌ده‌رهێنه‌ران���ی‌ك���ورده‌و‌چه‌ندینج���ار‌فیلمه‌كان���ی‌له‌س���ه‌ر‌ئاس���تی‌جیهان‌

خه‌اڵتكراون،هه‌شته‌مین‌فیستیڤاڵی‌فیلمی‌كوردی‌س���ااڵنه‌یه‌‌و‌ فیس���تیڤاڵێكی‌ له‌له‌نده‌ن‌له‌مس���اڵدا‌زیاتر‌له‌س���ه‌دو‌بیست‌فیلم‌

به‌شدارین.

له‌ئه‌سته‌نبوڵ‌زیاتر‌هه‌ست‌به‌كوردبونی‌خۆم‌ده‌كه‌م‌تا‌هه‌ولێربه‌همه‌نی‌‌قوبادی‌: