บุ�คคลสำ��ค�ญของ บุ�งกอก

click

เสำนอครู�นภั�สำสำรูณ์� ฐิ�ติ�วั�ฒน�น�นท์�

กล��มสำ�รูะก�รูเรู�ยนรู�!ภั�ษ�ไท์ยโรูงเรู�ยนรู�ชวั�น�ติ ม�ธยม

สำมเด็(จพรูะมหิ�ติล�ธ�เบุศรู อด็�ลยเด็ชวั�กรูม พรูะบุรูมรู�ชชนก

พรูะบุ�ด็�แหิ�งก�รูแพท์ย�แผนปั0จจ�บุ�น“ ”

สำมเด็(จพรูะมหิ�ติล�ธ�เบุศรู อด็�ลยเด็ชวั�กรูม พรูะบุรูมรู�ชชนก พระบิ�ดาแห่ง การแพทย์�แผนปั�จจ�บิ�นของไทย์ ทรงได�ร�บิการย์กย์องจาก องค์�การศึ�กษาวิ�ทย์าศึาสตร�และวิ�ฒนธรรมแห่งสห่ปัระชาชาต� (UNESCO)

สำมเด็(จพรูะมหิ�ติล�ธ�เบุศรู อด็�ลยเด็ชวั�กรูม พรูะบุรูมรู�ชชนก ทรงเปั*นพระราชโอรสของพรูะบุ�ท์สำมเด็(จพรูะจ�ลจอมเกล!�เจ!�อย��หิ�วั (รู�ชก�ลท์�2 ๕) ปัระส,ต�เม-.อวิ�นท/. ๑ มกราค์ม พ�ทธศึ�กราช ๒๔๓๔ ปั4เถาะ ในพระบิรมราชวิ�ง ทรงเปั*นพระราชโอรสองค์�ท/. ๖๙ ในพระบิาทสมเด9จพระจ�ลจอมเกล�าเจ�าอย์,ห่�วิ และทรงเปั*นพระราชโอรสองค์�ท/. ๗ ของสำมเด็(จพรูะศรู�สำวัรู�นท์รู�บุรูมรู�ชเท์วั� พรูะพ�นวั�สำสำ�อ�ยย�ก�เจ!� อ/กท�;งย์�งทรงเปั*นสมเด9จพระราชบิ�ดาของพระบิาทสมเด9จพระเจ�าอย์,ห่�วิ ร�ชกาลปั�จจ�บิ�น

สำมเด็(จพรูะมหิ�ติล�ธ�เบุศรู อด็�ลยเด็ชวั�กรูม พรูะบุรูมรู�ชชนก ทรงเปั*นพระราชโอรสของพรูะบุ�ท์สำมเด็(จพรูะจ�ลจอมเกล!�เจ!�อย��หิ�วั (รู�ชก�ลท์�2 ๕) ปัระส,ต�เม-.อวิ�นท/. ๑ มกราค์ม พ�ทธศึ�กราช ๒๔๓๔ ปั4เถาะ ในพระบิรมราชวิ�ง ทรงเปั*นพระราชโอรสองค์�ท/. ๖๙ ในพระบิาทสมเด9จพระจ�ลจอมเกล�าเจ�าอย์,ห่�วิ และทรงเปั*นพระราชโอรสองค์�ท/. ๗ ของสำมเด็(จพรูะศรู�สำวัรู�นท์รู�บุรูมรู�ชเท์วั� พรูะพ�นวั�สำสำ�อ�ยย�ก�เจ!� อ/กท�;งย์�งทรงเปั*นสมเด9จพระราชบิ�ดาของพระบิาทสมเด9จพระเจ�าอย์,ห่�วิ ร�ชกาลปั�จจ�บิ�น

พระราชกรณี/ย์ก�จท/.ได�ทรงบิ=าเพ9ญแกวิงการแพทย์� และการสาธารณีส�ขของปัระเทศึไทย์น�;นมากมาย์ ท�;งน/;สามารถล=าด�บิพระราชกรณี/ย์ก�จได�โดย์ส�งเขปั ด�งน/; -ทรง เปั*นอาจารย์�สอนน�กศึ�กษาแพทย์� -ทรง ชวิย์เห่ล-อในการขย์าย์ก�จการของโรงพย์าบิาลศึ�ร�ราช -ปัระทาน ทร�พย์�ส�นสวินพระองค์� และจ�ดสร�างต�กค์นไข� และจ�ดห่าท/.พ�กส=าห่ร�บิพย์าบิาลให่�ได�อย์,อาศึ�ย์ -ทรง เปั*นผ,�แทนร�ฐบิาลต�ดตอก�บิม,ลน�ธ�รอค์ก/เฟลเลอร� สาขาเอเซี/ย์บิ,รพา ในการปัร�บิปัร�ง และวิางมาตรฐานการศึ�กษา -ทรง อ�ท�ศึเวิลาสวินให่ญในการร�กษาพย์าบิาลผ,�ปัBวิย์ด�วิย์พระองค์�เอง

พรูะรู�ชกรูณ์�ยก�จ

สำมเด็(จพรูะมหิ�ติล�ธ�เบุศรู อด็�ลยเด็ชวั�กรูม พรูะบุรูมรู�ชชนก (กรมห่ลวิงสงขลานค์ร�นทร�) ค์-อ พระผ,�ได�ร�บิการถวิาย์พระสม�ญญาภิ�ไธย์จากแพทย์�และปัระชาชนท�.วิไปัวิา  พระบิ�ดาแห่งการแพทย์�แผนปั�จจ�บิ�น“ของไทย์” เสด9จสวิรรค์ตด�วิย์พระโรค์ฝี4บิ�ดในพระย์กน เม-.อวิ�นท/. ๒๔ ก�นย์าย์น พ�ทธศึ�กราช ๒๔๗๒  ขณีะท/.พระชนมาย์�ได� ๓๗ พรรษา ๘ เด-อน ๒๓ วิ�น

พ�นเอก พรูะย�พหิลพลพย�หิเสำน� (พจน� พหิลโยธ�น)

น�ยกรู�ฐิมนติรู�คนท์�2 2

ในช/วิ�ตราชการน�;นได�ร�บิพระราชทานบิรรดาศึ�กด�Fเปั*นห่ลวิงและพระตามล=าด�บิในราชท�นนามเด/ย์วิก�นวิา "สราย์�ทธสรส�ทธ�F "และได�เล-.อนย์ศึทางทห่ารมาตามล=าด�บิ กระท�.งได�เปั*น พ�นเอก เม-.อวิ�นท/. 1 เมษาย์น 2471

        เม-.อวิ�นท/. 20 พฤษภิาค์ม 2471ม/พระบิรมราชโองการโปัรดเกล�าฯ ให่�เปั*นองค์ร�กษ�เวิร และเม-.อวิ�นท/. 6 พฤศึจ�กาย์น

2474 ทรงพระกร�ณีาโปัรดเกล�าฯเล-.อนบิรรดาศึ�กด�Fเปั*นพระย์าพห่ลพลพย์�ห่เสนา ม/ราชท�นนามเด/ย์วิก�บิบิ�ดา

            พ�นเอก พระย์าพห่ลพลพย์�ห่เสนา ด=ารงต=าแห่นงนาย์กร�ฐมนตร/เม-.อวิ�นท/. 21

ม�ถ�นาย์น 2476 โดย์การท=าร�ฐปัระห่ารร�ฐบิาลของพระย์ามโนปักรณี�น�ต�ธาดา ตลอดระย์ะเวิลาท/.บิร�ห่ารปัระเทศึ ต�องเผช�ญปั�ญห่านาน�ปัการ จนต�องลาออกจากต=าแห่นงห่ลาย์ค์ร�;ง และได�ม/พระบิรมราชโองการโปัรดเกล�าฯ แตงต�;งให่�กล�บิเข�ามาด=ารงต=าแห่นงให่ม ในท/.ส�ดพระย์าพห่ลพลพย์�ห่เสนาได�ต�ดส�นใจย์�บิสภิาและลาออกจากต=าแห่นงนาย์กร�ฐมนตร/ แตถ�งแม�พ�นเอกพระย์าพห่ลพลพย์�ห่เสนาจะวิางม-อจากต=าแห่นงส,งส�ดทางการเม-องแล�วิ ในระห่วิางสงค์รามโลกค์ร�;งท/.  2 ทานได�ด=ารงต=าแห่นงแมท�พให่ญ และได�ร�บิย์ศึ พลเอก พระย์าพห่ลพลพย์�ห่เสนา

ศึาสตราจารย์� (พ�เศึษ ) พลตร/ ห่มอมราชวิงศึ� ค์�กฤทธ�F ปัราโมช น�กปัราชญ� น�กเข/ย์น น�กการเม-อง และศึ�ลปัIนแห่งชาต� น�บิเปั*นปั,ชน/ย์บิ�ค์ค์ลทานห่น�.งของไทย์ เปั*นน�องชาย์แท� ๆ ของ ม.ร.วิ.เสน/ย์� ปัราโมช อด/ตนาย์กร�ฐมนตร/ 4 สม�ย์ ส-.อมวิลชนจ�งน�ย์มเร/ย์กท�;งค์,วิา "ห่มอมพ/. ห่มอมน�อง " นอกจากน/; ม.ร.วิ.ค์�กฤทธ�F และ ม.ร.วิ.เสน/ย์� ย์�งม/พ/.สาวิค์-อ ม.ร.วิ.บิ�ญร�บิ พ�น�จชนค์ด/ (สมรสก�บิ พลต.อ.พระพ�น�จชนค์ด/ ห่ร-อ พ�น�จ อ�นทรท,ต)ตอมาทางองค์�การย์,เนสโกได�ปัระกาศึย์กย์องเช�ดช,เก/ย์รต�ห่มอมราชวิงศึ�ค์�กฤทธ�Fเปั*นบิ�ค์ค์ลส=าค์�ญของโลก ใน 4 สาขา ได�แก การศึ�กษา วิ�ฒนธรรม ส�งค์มศึาสตร� และส-.อสารมวิลชน ในวิาระค์รบิรอบิ 100 ปั4 ชาตกาล พ.ศึ . 2554 โดย์ได�ร�บิการปัระกาศึพร�อมก�นก�บิค์ร,เอ-;อ ส�นทรสนาน ซี�.งได�ร�บิในวิาระค์รบิรอบิ 100 ปั4 ชาตกาลพ.ศึ . 2553

หิม�อมรู�ชวังศ�ค4กฤท์ธ�6 ปัรู�โมช

พอข�นรามค์=าแห่งมห่าราช ทรงเปั*นพระมห่ากษ�ตร�ย์�พระองค์�ท/. 3 ในราชวิงศึ�พระรวิงแห่งราชอาณีาจ�กรส�โขท�ย์ เสวิย์ราชย์�ปัระมาณี พ.ศึ . 1822 ถ�งปัระมาณี พ.ศึ . 1841 พระองค์�ทรงรวิบิรวิมอาณีาจ�กรไทย์จนเปั*นปัKกแผนกวิ�างขวิาง ท�;งย์�งได�ทรงปัระด�ษฐ�ต�วิอ�กษรไทย์ข�;น ท=าให่�ชาต�ไทย์ได�สะสมค์วิามร, �ทางศึ�ลปัะ วิ�ฒนธรรม และวิ�ชาการตาง ๆ ส-บิทอดก�นมากวิา700ปั4

พ�อข�นรู�มค��แหิงมหิ�รู�ช

พรูะรู�ชกรูณ์�ยก�จท์�2สำ��ค�ญ

ด็!�นก�รูเม7องก�รูปักครูอง 1. ทรงท=าสงค์รามขย์าย์อาณีาเขตไปัอย์างกวิ�างขวิางมาก

ท/.ส�ดในสม�ย์ส�โขท�ย์ 2. โปัรดให่�สร�างพระแทนศึ�ลาข�;น เร/ย์กวิา พระแทนมน�งค์“

ศึ�ลาบิาตร ต�;งไวิ�กลางดงตาลส=าห่ร�บิไวิ�ให่�พระภิ�กษ�สงฆ์�ข�;น”แสดงธรรมสวินะและทรงใช�เปั*นท/.ปัระท�บิส=าห่ร�บิอบิรมส�.งสอนบิรรดาข�นนางและพสกน�กรในวิ�นธรรมดา

3. ทรงเอาพระท�ย์ใสด,แลท�กข�ส�ขของราษฎรอย์างใกล�ช�ด พระองค์�โปัรดให่�แขวินกระด�.งไวิ�ท/.พระด,พระราชวิ�ง เพ-.อให่�ราษฎรท/.ได�ร�บิค์วิามเด-อดร�อนและไมได�ร�บิค์วิามเปั*นธรรม ไปัส�.นกระด�.งกราบิท,ลค์วิามเด-อดร�อนของตนให่�พระองค์�ทราบิ พระองค์�ก9จะทรงต�ดส�นด�วิย์พระองค์�เอง

ด็!�นเศรูษฐิก�จ 1. โปัรดให่�สร�างท=านบิก�

กน=;าท/.เร/ย์กวิา สร/ดภิงส� เพ-.อน=า“ ”น=;าไปัใช�ในต�วิเม-องส�โขท�ย์และบิร�เวิณีใกล�เค์/ย์ง โดย์อาศึ�ย์แนวิค์�นด�นท/.เร/ย์กวิา เข-.อนพระรวิง “ ”ท=าให่�ม/น=;าส=าห่ร�บิใช�ในการเพาะปัล,กและอ�ปัโภิค์บิร�โภิค์ในย์าม ท/.บิ�านเม-องขาดแค์ลนน=;า

2. ทรงสงเสร�มการค์�าขาย์ภิาย์ในราชอาณีาจ�กรเปั*นอย์างด/ด�วิย์การไมเก9บิภิาษ/ผานดานห่ร-อ จกอบิ “ ” (จ�งกอบิ ) จากบิรรดา

พอค์�าท/.เข�ามาค์�าขาย์ในกร�งส�โขท�ย์ ท=าให่�การค์�าขาย์ขาย์ออกไปัอย์างกวิ�างขวิาง

ด็!�นวั�ฒนธรูรูม 1. ทรงค์�ดปัระด�ษฐ�อ�กษรไทย์ข�;นใช�แทนต�วิ

อ�กษรขอมท/.เค์ย์ใช�ก�นมาแตเด�ม เม-.อ พ.ศึ . 1826 เร/ย์กวิา ลาย์ส-อไทย์ และได�ม/“ ”

การพ�ฒนาการมาเปั*นล=าด�บิจนถ�งอ�กษรไทย์ในย์�ค์ปั�จจ�บิ�น ท=าให่�ค์นไทย์ม/อ�กษรไทย์ใช�มาจนถ�งท�กวิ�นน/;

2. ทรงร�บิเอาพระพ�ทธศึาสนา น�กาย์เถรวิาท ล�ทธ�ล�งกาวิงศึ� จากล�งกา ผานเม-องนค์รศึร/ธรรมราช มาปัระด�ษฐานท/.เม-องส�โขท�ย์ ท=าให่�พระพ�ทธศึาสนาวิางรากฐานม�.นค์งในอาณีาจ�กรส�โขท�ย์ และเผย์แผไปัย์�งห่�วิเม-องตางๆในราชอาณีาจ�กรส�โขท�ย์ จนกระท�.งได�กลาย์เปั*นศึาสนาปัระจ=าชาต�ไทย์มาจนถ�งท�กวิ�นน/;3 . โปัรดให่�จาร�กเร-.องราวิบิางสวินท/.เก�ดในสม�ย์ของพระองค์� โดย์ปัรากฏอย์,ในศึ�ลาจาร�กส�โขท�ย์ห่ล�กท/. 1 ท=าให่�ค์นไทย์ย์�ค์ห่ล�งได�ทราบิ และน�กปัระวิ�ต�ศึาสตร�ได�ใช�ศึ�ลาจาร�กด�งกลาวิเปั*นข�อม,ลห่ล�กฐานในการศึ�กษาค์�นค์วิ�าเร-.องราวิปัระวิ�ต�ศึาสตร�ส�โขท�ย์

ด็!�นควั�มสำ�มพ�นธ�รูะหิวั��งปัรูะเท์ศการใช�ค์วิามส�มพ�นธ�ทางด�านการท,ตและค์วิาม

ส�มพ�นธ�ทางด�านวิ�ฒนธรรม โดย์เฉพาะทางด�านพระพ�ทธศึาสนาแทนการท=าสงค์ราม ท=าให่�ส�โขท�ย์ม/แตค์วิามสงบิรมเย์9น ไมเก�ดสงค์รามก�บิแค์วิ�นตางๆ ในสม�ย์ของพระองค์� และได�ห่�วิเม-องปัระเทศึราชเพ�.มข�;นอ/กด�วิย์

สำมเด็(จพรูะนเรูศวัรูมหิ�รู�ช ทรงม/พระนามเด�มวิา พรูะองค�ด็�� ปัระส,ต�เม-.อวิ�นพฤห่�สบิด/ ปั4เถาะ พ.ศึ . 2098 ณี พระราชวิ�งจ�นทน� จ�งห่วิ�ดพ�ษณี�โลก เปั*นพระราชโอรสในสมเด9จพระมห่าธรรมราชาธ�ราช และพระวิ�ส�ทธ�กษ�ตร�ย์� ทรงม/พระพ/.นางทรงพระนามวิา พระส�พรรณีก�ลย์าณี/ และพระ“ ”อน�ชาทรงพระนามวิา สมเด9จพระเอกาทศึรถ ห่ร-อพระองค์�“ ”ขาวิ

สำมเด็(จพรูะนเรูศวัรูมหิ�รู�ช

พรูะรู�ชวัรูวังศ�เธอกรูมหิม72นพ�ท์ย�ลงกรูณ์� “พรูะบุ�ด็�แหิ�งก�รูสำหิกรูณ์�ไท์ย”

  ในวิ�นท/. 1 ก�นย์าย์น พ.ศึ . 2458 ได�ทรงพระกร�ณีาโปัรดเกล�าฯ ให่�ย์กกรมสถ�ต�พย์ากรณี�ข�;นเปั*นกรมบิ�ญชาการช�;นม/อธ�บิด/เปั*นห่�วิห่น�า อย์,ในส�งก�ดกระทรวิงพระค์ล�งมห่าสมบิ�ต� ม/ช-.อวิา กรม“พาณี�ชย์�และสถ�ต�พย์ากรณี� ตอมาได�เร�.มจ�ดงานส=าค์�ญข�;นอ/ก”แผนกห่น�.ง ด�วิย์ค์=าน�งวิาชาวินาเปั*นสวินส=าค์�ญของการพาณี�ชย์� เพราะข�าวิเปั*นส�นค์�าส=าค์�ญของปัระเทศึ แตชาวินาม/ห่น/;ส�นมาก ท=านาได�ข�าวิมามากน�อย์เทาใดก9ต�องขาย์ใช�ห่น/;เก-อบิห่มด ถ�งกระน�;นห่น/;ส�นก9ย์�.งพอกพ,น กรมพาณี�ชย์�และสถ�ต�พย์ากรณี�เห่9นด�วิย์การชวิย์ก,�ฐานะชาวินาให่�พ�นอ�ปัสรรค์ค์-อ วิ�ธ/การจ�ดต�;งสห่กรณี� ซี�.งก9รวิมเข�าในวิ�ธ/การสวินห่น�.งแห่งการอ�ดห่น�นพาณี�ชย์�ของปัระเทศึด�วิย์ ทางพาณี�ชย์�และด=าเน�นการชวิย์เห่ล-อในพาณี�ชย์�ของปัระเทศึเจร�ญย์�.งๆข�;น นอกจากงานตางๆ ด�งกลาวิ ก9ม/การจ�ดต�;งสถานจ=าแนกค์วิามร, �ทางพาณี�ชย์� โดย์ม/ค์วิามม�งห่มาย์ท/.จะให่�ค์วิามร, �แกมห่าชนผ,�ร �เร�.มจะกระท=าการพาณี�ชย์� 

สมเด9จเจ�าพระย์าบิรมมห่าศึร/ส�ร�ย์วิงศึ� (ชวิง  บิ�นนาค์   ) เปั*นบิ�ตรชาย์ค์นให่ญของสมเด9จเจ�าพระย์ามห่าปัระย์,รวิงศึ� (ด�ศึ   ) ก�บิทานผ,�ห่ญ�งจ�นทร�  เก�ดเม-.อวิ�นท/. ๒๓ ธ�นวิาค์ม  พ.ศึ . ๒๓๕๑บิ�ดา  ในสม�ย์ร�ชกาลท/. ๓  ร�บิราชการม/ค์วิามชอบิมาก  ได�เล-.อนบิรรดาศึ�กด�Fมาตามล=าด�บิ

สมเด็(จเจ!�พรูะย�บุรูมมหิ�ศรู�สำ�รู�ยวังศ�

เม-.อเซีอร�จอห่�นเบิาวิ�ร�ง  เข�ามาท=าสนธ�ส�ญญาเบิาวิ�ร�งก�บิไทย์ในสม�ย์ร�ชกาลท/. ๔ เจ�าพระย์าศึร/ส�ร�ย์วิงศึ�ทรงเปั*น ๑ ใน ๕ ท/.ร �ชกาลท/. ๔ ทรงแตงต�;งให่�เปั*นท/.ปัร�กษาข�อส�ญญาก�บิเซีอร�จอห่�น เบิาวิ�ร�ง  ท=าการท=าสนธ�ส�ญญาส=าเร9จล�ลวิงได�ด�วิย์ด/ค์ร�;นเม-.อร�ชกาลท/. ๔ สวิรรค์ตใน พ.ศึ . ๒๔๑๑  ท/.ปัระช�มเสนาบิด/และพระบิรมวิงศึาน�วิงศึ�จ�งได�อ�ญเช�ญเจ�าฟQาจ�ฬาลงกรณี�ข�;นเสวิย์ราชย์�เปั*นพระบิาทสมเด9จพระจ�ลจอมเกล�าเจ�าอย์,ห่�วิ  และเช�ญเจ�าพระย์าศึร/ส�ร�ย์วิงศึ�ข�;นเปั*นผ,�ส=าเร9จราชการแผนด�น

เม-.อต�นฤด,ห่นาวิของพ�ทธศึ�กราช ๒๔๖๘ ในเวิลาน�;น ค์วิามช�มช-.นและอบิอ�นห่�วิใจของอาณีาราษฎรไทย์ท�;งปัวิงบิ�งเก�ดข�;นสมก�บิท/.เฝีQารอมาเน�.นนาน น�.นค์-อขาวิวิา เจ�าจอมส�วิ�ทนาในพระบิาทสมเด9จพระมงก�ฎเกล�าเจ�าอย์,ห่�วิจะม/พระปัระส,ต�การพระห่นอพระองค์�แรกแห่งร�ชสม�ย์เปั*นแนแท�ในกาลอนาค์ต อย์างไรก9ด/ ค์วิามโสมน�สย์�นด/ในปัระชาก9ค์งไมเท/ย์บิเทาพระราชห่ฤท�ย์ปั4ต�บิ�นเท�งในพระปัระม�ขของชาต� ผ,�จ�กได�เปั*นสมเด9จพระบิรมชนกนาถของสมเด9จเจ�าฟQาพระองค์�น�อย์ในอ/กไมช�า ด�งจะปัระจ�กษ�ได�จากบิทกลอมพระราชก�มารส=าห่ร�บิพระราชพ�ธ/สมโภิชเด-อนของพระห่นอท/.ทรงพระราชน�พนธ�ลวิงห่น�าไวิ�ก�บิท�;งม/พระบิรมราชโองการโปัรดเกล�าฯสถาปันาเจ�าจอมส�วิ�ทนา (นามเด�ม เค์ร-อแก�วิ อภิ�ย์วิงศึ� ) ข�;นด=ารงพระอ�สร�ย์ย์ศึเปั*น พระนางเจ�า“ส�วิ�ทนา พระวิรราชเทวิ/ เพ-.อผด�งพระราชอ�สร�ย์ย์ศึแห่งราช”ก�มารท/.จะม/พระปัระส,ต�การในเบิ-;องห่น�า

สำมเด็(จพรูะเจ!�ภัค�น�เธอ เจ!�ฟ้9�เพชรูรู�ตินรู�ชสำ�ด็� สำ�รู�โสำภั�พ�ณ์ณ์วัด็�

กรมห่ลวิงช�มพรเขตรอ�ดมศึ�กด�Fทรงเปั*นบิ�ค์ค์ลผ,�ม/ค์วิามร, �ค์วิามสามารถ และม/น=;าพระท�ย์อ�นด/งาม ท=าให่�ทรงเปั*นเจ�านาย์ท/.เปั*นท/.ร �กของปัระชาชนอ/กพระองค์�ห่น�.ง อ/กท�;งด�วิย์ค์�ณีปัระโย์ชน�อย์างมห่าศึาลท/.ทรงสร�างให่�ก�บิกองท�พเร-อไทย์ ท=าให่�ทรงได�ร�บิการย์กย์องให่�เปั*น พระบิ�ดาแห่งราชนาวิ/ไทย์ โดย์ปัระชาชน“ ”ท�.วิไปัม�กเร/ย์กพระองค์�วิา เสด9จเต/.ย์“ ”

พลเรู7อเอก พรูะเจ!�บุรูมวังศ�เธอ กรูมหิลวังช�มพรูเขติรูอ�ด็มศ�กด็�6พรูะบุ�ด็�แหิ�งรู�ชน�วั�ไท์ย“ ”

สำมเด็(จพรูะเจ!�บุรูมวังศ�เธอ กรูมพรูะย�ด็��รูงรู�ช�น�ภั�พ

พรูะบุ�ด็�แหิ�งปัรูะวั�ติ�ศ�สำติรู�ไท์ย“ ”

สมเด9จฯ กรมพระย์าด=ารงราชาน�ภิาพทรงเปั*นพระบิรมวิงศึาน�วิงศึ�ช�;นส,งท/.ม/พระปัร/ชาสามารถและพระมห่ากร�ณีาธ�ค์�ณีแกพสกน�การชาวิไทย์อย์างล�น

เห่ล-อ โดย์เฉพาะในระห่วิางท/.บิ�านเม-องก=าล�งอย์,ในชวิงพ�ฒนาและเปัล/.ย์นแปัลง ทรงเปั*นพระก=าล�งส=าค์�ญในพระบิาทสมเด9จพระจ�ลจอมเกล�าเจ�าอย์,ห่�วิร�ชกาลท/. ๕ ในการพ�ฒนาบิ�านเม-องให่�ได�ร�บิค์วิามเจร�ญก�าวิห่น�าท�;งด�านการปักค์รอง การศึ�กษาและการสาธารณี,ปั

โภิค์อ-.นๆ ทรงน�พนธ�ห่น�งส-อเก/.ย์วิก�บิปัระวิ�ต�ศึาสตร�ไวิ�มากมาย์กวิา ๖ 00 เลม ท=าให่�ทรงได�ร�บิการย์กย์องให่�เปั*น พระบิ�ดาแห่งปัระวิ�ต�ศึาสตร�ไทย์ นอกจากน/;“ ”ย์�งเปั*นผ,�ร �เร�.มสร�างสรรค์�ให่�ก=าเน�ดก�จการห่ลาย์อย์าง

เชน ก�จการมห่าดไทย์ ห่�องสม�ด

สำมเด็(จพรูะเจ!�ติ�กสำ�นมหิ�รู�ช

สมเด9จพระเจ�าตากส�น ทรงได�ร�บิการย์กย์องวิาเปั*นมห่าราชพระองค์�ห่น�.งของไทย์ เน-.องด�วิย์

พระปัร/ชาสามารถในการสงค์ราม ทรงเปั*นผ,�น=าในการกอบิก,�เอกราช เม-.อวิ�นท/. ๒๘ ธ�นวิาค์ม พ.ศึ . ๒๓๑๑ ขณีะพระชนมาย์�ได� ๓๕ ปั4 ทรง

พระนามวิา สมเด9จพระบิรมราชาท/. ๔ แต“ ”ปัระชาชนท�.วิไปัน�ย์มเร/ย์กพระนามวิา พระเจ�า“กร�งธนบิ�ร/ ห่ร-อ พระเจ�าตากส�น และได�ถ-อ” “ ”

เอาวิ�นน/;เปั*น วิ�นพระเจ�าตากส�น“

สำ�นท์รูภั��

ในบิรรดากวิ/แห่งกร�งร�ตนโกส�นทร� ส�นทรภิ, ได�ช-.อวิา เปั*นกวิ/เอกท/.ม/ช-.อ“ ”

เส/ย์งและเปั*นท/.กลาวิขวิ�ญก�นมากท/.ส�ดค์นห่น�.ง โดย์เฉพาะผลงานเร-.อง พระ“

อภิ�ย์มณี/ น�บิเปั*นงานช�;นเอกท/.ม/การน=า”ไปัเผย์แพรในร,ปัแบิบิตางๆ

พรูะบุ�ท์สำมเด็(จพรูะเจ!�อย��หิ�วัภั�ม�พลอด็�ลยเด็ช

วิ�นท/. ๕ ธ�นวิาค์ม ๒๔๗๐ ตรงก�บิวิ�นจ�นทร� เด-อนอ�าย์ ข�;น ๑๒ ค์=.า ปั4เถาะ พระวิรวิงศึ�เธอ พระองค์�เจ�าภิ,ม�พลอด�ลเดช พระราชโอรสพระองค์�เล9กในสมเด9จเจ�าฟQามห่�ดลอด�ลเดช กรมข�นสงขลานค์ร�นทร� และห่มอมส�งวิาลย์� ปัระส,ต� ณี

โรงพย์าบิาลเมานท�ออเบิร�น เม-องเค์มบิร�ดจ� ร�ฐแมสสาซี,เสตต� ปัระเทศึสห่ร�ฐอเมร�กา เห่ต�ท/.ปัระส,ต�ท/.อเมร�กา เพราะ

ขณีะน�;น พระบิรมราชชนก เสด9จทรงศึ�กษาและปัฏ�บิ�ต�ห่น�าท/.ราชการในตางปัระเทศึ ทรงม/พระเชษฐภิค์�น/และ

สมเด9จพระบิรมเชษฐาธ�ราช ค์-อ สมเด9จพระเจ�าพ/.นางเธอ เจ�าฟQาก�ลย์าณี�วิ�ฒนา กรมห่ลวิงนราธ�วิาสราชนค์ร�นทร�

และพระบิาทสมเด9จพระปัรเมนทรมห่าอาน�นทมห่�ดล

วิ�นท/. ๒๔ ก�มภิาพ�นธ� ๒๕๒๙ ค์ณีะกรรมการวิ�ฒนธรรมแห่งชาต� ส=าน�กงานค์ณีะกรรมการวิ�ฒนธรรมแห่งชาต� ได�น�อมเกล�าฯ ถวิาย์พระราชสม�ญญา อ�ค์ร“ศึ�ลปัIน แดพระองค์� ด�วิย์ทรงเปั*น”เล�ศึในศึ�ลปัะห่ลาย์สาขา อาท� ด�ร�ย์างค์ศึ�ลปัT ท�ศึนศึ�ลปัT และนฤม�ตศึ�ลปัT เปั*นต�น ค์=าวิา อ�ค์ร“ศึ�ลปัIน ห่มาย์ถ�ง ผ,�ม/ศึ�ลปัะอ�นเลอ”เล�ศึ ห่ร-อผ,�เปั*นให่ญในศึ�ลปัIนก9ได� เพราะพระบิาทสมเด9จพระเจ�าอย์,ห่�วิ นอกจากจะทรงเปั*นเล�ศึในศึ�ลปัะท�;งปัวิงแล�วิ ย์�งทรงม/ค์�ณี,ปัการได�ทรงอ�ปัถ�มภิ�แกศึ�ลปัIนท�;งห่ลาย์ด�วิย์

ด็!�นก�รูเกษติรูและก�รูยกรูะด็�บุค�ณ์ภั�พช�วั�ติของปัรูะช�ชน ท์รู�พย�กรูน�:�

ทร�พย์ากรน=;าเปั*นปั�จจ�ย์ท/.ส=าค์�ญย์�.งตอการอ�ปัโภิค์บิร�โภิค์และการเกษตร พระราชด=าร�สท/.พระบิาทสมเด9จพระเจ�าอย์,ห่�วิ เค์ย์พระราชทานแก ค์ณีะผ,�อ=านวิย์การส=าน�กงาน ค์ณีะกรรมการพ�เศึษเพ-.อปัระสานงานโค์รงการอ�นเน-.องมาจากพระราชด=าร�วิา “หิล�กสำ��ค�ญวั��ติ!องม�น�:�บุรู�โภัค น�:�ใช! น�:�เพ72อก�รูเพ�ะปัล�ก เพรู�ะวั��ช�วั�ติน�:นอย��ท์�2น�:� ถ้!�ม�น�:�คนอย��ได็! ถ้!�ไม�ม�น�:�คนอย��ไม�ได็! ”

พรูะรู�ชกรูณ์�ยก�จ

เกษติรูท์ฤษฎี�ใหิม� เปั*นทฤษฎ/แห่งการใช�ทร�พย์ากรธรรมชาต�และการบิร�ห่ารงานในการท=าการเกษตรท/. พระบิาทสมเด9จพระเจ�าอย์,ห่�วิ ภิ,ม�พลอด�ลย์เดช มห่าราช ทรงพระราชทานแกพสกน�กรชาวิไทย์ เพ-.อแก�ไขปั�ญห่าการเกษตร โดย์การแบิงพ-;นท/.การเกษตรออกเปั*น 4 สวิน ค์-อ สวินท/.ห่น�.งข�ดสระก�กเก9บิน=;า จ=านวิน 30 ของพ-;นท/. สวินท/.สอง ปัล,กข�าวิ จ=านวิน 30% ของพ-;นท/. สวินท/.สาม ปัล,กไม�ผลไม�ย์-นต�น และสวินท/.ส/. เปั*น พ-;นท/.ท/.ใช�สร�างส�.งปัล,กสร�างเชน ท/.อย์,อาศึ�ย์ โรงเร-อนเล/;ย์งส�ตวิ� ฉาง จ=านวิน 10% ของพ-;นท/. จ=านวินส�ดสวินของพ-;นท/.น/;ท� ;งห่มดสามารถปัร�บิเพ�.มห่ร-อลด ข�;นอย์,ก�บิค์วิามเห่มาะสมของสภิาพพ-;นท/.แตละแห่ง เชนค์รอบิค์ร�วิห่น�.งม/สมาช�กจ=านวิน 4 ค์น พ-;นท/.ม/แห่ลงน=;าใช�ได�ตลอดท�;งปั4 แตด�นม/ค์วิามอ�ดมสมบิ,รณี�ต=.าก9ค์วิรปัร�บิลดพ-;นท/.ข�ดสระ และเพ�.มพ-;นท/.นาข�าวิเพ-.อให่�ม/ข�าวิบิร�โภิค์เพ/ย์งพอตลอดท�;งปั4

เศรูษฐิก�จพอเพ�ยง“การพ�ฒนาปัระเทศึจ=าเปั*นต�องท=า

ตามล=าด�บิข�;น ต�องสร�างพ-;นฐาน ค์-อ ค์วิามพอม/พอก�น พอใช�ของปัระชาชนสวินให่ญเปั*นเบิ-;องต�นกอน โดย์ใช�วิ�ธ/การและใช�อ�ปักรณี�ท/.ปัระห่ย์�ด แตถ,กต�องตามห่ล�กวิ�ชา เม-.อได�พ-;นฐานม�.นค์งพร�อมพอค์วิรและปัฏ�บิ�ต�ได�แล�วิ จ�งค์อย์สร�างค์อย์เสร�มค์วิามเจร�ญและฐานะเศึรษฐก�จข�;นท/.ส,งข�;นโดย์ล=าด�บิตอไปั ห่ากม�งแตจะท�มเทสร�างค์วิามเจร�ญ ย์กเศึรษฐก�จข�;นให่�รวิดเร9วิแตปัระการเด/ย์วิ โดย์ไมให่�แผนปัฏ�บิ�ต�การส�มพ�นธ�ก�บิสภิาวิะของปัระเทศึและของปัระชาชนโดย์สอดค์ล�องด�วิย์ ก9จะเก�ดค์วิามไมสมด�ลในเร-.องตาง ๆ ข�;น ซี�.งอาจกลาย์เปั*นค์วิามย์�งย์ากล�มเห่ลวิได�ในท/.ส�ด ”

ด็!�นก�รูอน�รู�กษ�ฟ้>: นฟ้�ท์รู�พย�กรูธรูรูมช�ติ�และสำ�2งแวัด็ล!อม พระองค์�ทรงใช�ปัระสบิการณี�และแนวิพระราชด=าร� โค์รงการห่ลวิงในการพ�ฒนาและวิ�จ�ย์ พระราชทานท�นการศึ�กษาแกน�กเร/ย์นไทย์ไปัศึ�กษาตอตางปัระเทศึ เพ-.อน=ากล�บิมาพ�ฒนาปัระเทศึด็!�นก�รูแพท์ย�และสำ�ธ�รูณ์ะสำ�ข พระบิาทสมเด9จพระเจ�าอย์,ห่�วิย์�งได�ร�เร�.มห่ลาย์โค์รงการด�านการแพทย์�และสาธารณีส�ข ด�งน/;-โค์รงการห่นวิย์แพทย์�พระราชทาน-โค์รงการแพทย์�ห่ลวิงเค์ล-.อนท/.พระราชทาน-โค์รงการแพทย์�พ�เศึษตามพระราชปัระสงค์�-ห่นวิย์ท�นตกรรมเค์ล-.อนท/.พระราชทาน-โค์รงการศึ�ลย์แพทย์�อาสาราชวิ�ทย์าล�ย์ศึ�ลย์แพทย์�แห่งปัระเทศึไทย์-โค์รงการแพทย์� ห่, ค์อ จม,ก และโรค์ภิ,ม�แพ�พระราชทาน-โค์รงการอบิรมห่มอห่ม,บิ�านในพระราชปัระสงค์�-ห่นวิย์งานฝีBาย์ค์นไข� ในกองราชเลขาน�การ สมเด9จพระบิรมราช�น/นาถ

ด็!�นก�รูศ4กษ�พระบิาทสมเด9จพระเจ�าอย์,ห่�วิทรงตระห่น�กด/วิาการ

ศึ�กษาของเย์าวิชนน�;นเปั*นพ-;นฐานอ�นส=าค์�ญของปัระเทศึชาต� ด�งพระราชด=าร�สท/.วิา ก�รูศ4กษ�เปั?นปั0จจ�ยสำ��ค�ญ“ในก�รูสำรู!�งและพ�ฒน�ควั�มรู�! ควั�มค�ด็ ควั�มปัรูะพฤติ� และค�ณ์ธรูรูมของบุ�คคล หิ�กสำ�งคมและบุ!�นเม7องใด็ใหิ!ก�รูศ4กษ�ท์�2ด็�แก�เย�วัชนได็!อย��งครูบุถ้!วันในท์�กๆ ด็!�นแล!วั สำ�งคมและบุ!�นเม7องน�:นก(จะม�พลเม7องท์�2ม�ค�ณ์ภั�พ สำ�ม�รูถ้ด็��รูงรู�กษ�ควั�มเจรู�ญม�2นคงของปัรูะเท์ศช�ติ�ไวั! และพ�ฒน�ก!�วัหิน!�ติ�อไปัโด็ยติลอด็”

ด็!�นศ�สำน� พระองค์�ทรงเสด9จพระราชด=าเน�นเปั*นปัระธานในการเปัIดพระราชพ�ธ/เน-.องในวิโรกาสตางๆอาท�เชน พระราชพ�ธ/บิ=าเพ9ญการก�ศึล ทรงสน�บิสน�นให่�ม/การสร�างศึาสนสถาน อ/กท�;งย์�งทรงเปั*นองค์�อ�ค์รศึาสน,ปัถ�มภิกของท�กศึาสนา ไมใชเฉพาะแตศึาสนาท/.พระองค์�ทรงน�บิถ-อ เน-.องจากท�กศึาสนาตางสอนให่�ค์นเปั*นค์นด/

ด็!�นควั�มสำ�มพ�นธ�รูะหิวั��งปัรูะเท์ศ

ในระห่วิางปั4 พ.ศึ .๒๕๐๒ ถ�ง ๒๕๑๐ พระบิาทสมเด9จพระเจ�าอย์,ห่�วิ พร�อมด�วิย์สมเด9จพระนางเจ�าส�ร�ก�ต�F พระบิรมราช�น/นาถ ได�เสด9จพระราชด=าเน�นเย์-อนปัระเทศึตางๆ ท�;งในทวิ/ปัเอเช/ย์ ย์�โรปั และอเมร�กาเห่น-อ รวิม ๒๗ ปัระเทศึ เพ-.อเปั*นการเจร�ญพระราชไมตร/ก�บิบิรรดาม�ตรปัระเทศึเห่ลาน�;นให่�ม/ค์วิามส�มพ�นธ�แนนแฟQนย์�.งข�;น

ด็!�นศ�ลปัวั�ฒนธรูรูมทรงต�;งกรมมห่รสพข�;น เพ-.อฟV; นฟ,ศึ�ลปัวิ�ฒนธรรมไทย์ทรงต�;งโรงละค์รห่ลวิงข�;นเพ-.อสงเสร�มการแสดงละค์รในห่ม,ข�าราชบิร�พารทรงพระกร�ณีาโปัรดเกล�าฯ ให่�ออกแบิบิอาค์ารสม�ย์ให่มเปั*นแบิบิทรงไทย์

จ�ด็ท์��โด็ย (กล��ม 7 )

• ด.ช. ร�ฐธรรมน,ญ แดงอ=าพล ม.3/5   เลขท/. 7• ด.ญ. พรพรรณี ก�จปัระกอบิ ม.3/5 เลขท/. 14• ด.ญ. ก�ญญาร�ตน� เพ9งศึาสตร� ม.3/5 เลขท/. 21• ด.ญ. ณี�ฐห่ท�ย์ ภิ,ม/ ม.3/5 เลขท/. 28• ด.ญ. ศึวิ�ตา เจร�ญร�งส/วิงศึ� ม.3/5 เลขท/. 35• ด.ญ. พวิงพร พ�ร�ย์ะเสถ/ย์รก�ล ม.3/5

เลขท/. 42• ด.ญ. ชญาน�น ไชย์ร�กษ� ม.3/5 เลขท/. 49