ΧΡΗΣΗ Η/ΥΧΡΗΣΗ Η/ΥΣημειώσεις για το μάθημα του 1Σημειώσεις για το μάθημα του 1ουου εξαμήνου σπουδών εξαμήνου σπουδών

για την ειδικότητα για την ειδικότητα Ειδικός Φοροτεχνικού ΓραφείουΕιδικός Φοροτεχνικού ΓραφείουΙΕΚ ΞάνθηςΙΕΚ Ξάνθης

ΜΑΘΗΜΑ 3:ΜΑΘΗΜΑ 3:Λειτουργικά συστήματαΛειτουργικά συστήματα

Τι είναι ένα λειτουργικό σύστημα (Τι είναι ένα λειτουργικό σύστημα (Operating System – OS), Operating System – OS), Ιστορικό, ΛΣ μεγάλων υπολογιστών, ΛΣ Ιστορικό, ΛΣ μεγάλων υπολογιστών, ΛΣ μικροϋπολογιστών, Εκκίνηση ενός ΛΣ, Βασική περιγραφή του μικροϋπολογιστών, Εκκίνηση ενός ΛΣ, Βασική περιγραφή του DOSDOS και των και των WindowsWindows, Η , Η

πληροφορία στον Η/Υ: λογικοί δίσκοι – φάκελοι – αρχείαπληροφορία στον Η/Υ: λογικοί δίσκοι – φάκελοι – αρχεία

Γεώργιος Π. ΠαυλίδηςΓεώργιος Π. Παυλίδης

22

Ορισμός ΛΣΟρισμός ΛΣ

Τι είναι ένα Λειτουργικό Σύστημα (ΛΣ) ή Τι είναι ένα Λειτουργικό Σύστημα (ΛΣ) ή Operating System (OS)Operating System (OS) Ένα ΛΣ είναι το λογισμικό συστήματος το οποίο είναι επιφορτισμένο Ένα ΛΣ είναι το λογισμικό συστήματος το οποίο είναι επιφορτισμένο

με:με:τον άμεσο έλεγχο και διαχείριση του υλικού (τον άμεσο έλεγχο και διαχείριση του υλικού (hardwarehardware))

βασικές λειτουργίες συστήματοςβασικές λειτουργίες συστήματος

την εξασφάλιση των θεμελίων για την εκτέλεση εφαρμογών (όπως την εξασφάλιση των θεμελίων για την εκτέλεση εφαρμογών (όπως επεξεργασία κειμένου, ή πλοήγηση στο διαδίκτυοεπεξεργασία κειμένου, ή πλοήγηση στο διαδίκτυο

33

Ιστορικό των ΛΣΙστορικό των ΛΣ

Αρχικά δεν υπήρχαν ΛΣΑρχικά δεν υπήρχαν ΛΣ19619666: OS/360 της : OS/360 της IBM, IBM, ακολουθούν τα ακολουθούν τα OS/390, z/OS OS/390, z/OS ((πυρήνας πυρήνας UNIX)UNIX)Το ΛΣΤο ΛΣ UNIX UNIX 1960-1970 αναπτύσσεται από στα 1960-1970 αναπτύσσεται από στα εργαστήρια εργαστήρια Bell Bell τηςτης AT&T AT&T12 Αυγούστου 12 Αυγούστου 19811981:: η η IBM IBM ανακοινώνει τη νέα ανακοινώνει τη νέα «επανάσταση στο κουτί»«επανάσταση στο κουτί», , το το PC PC συνοδευόμενο από ένα συνοδευόμενο από ένα νέο ΛΣ από τη νέο ΛΣ από τη Microsoft Microsoft με το όνομαμε το όνομα MS-DOS 1.0 MS-DOS 1.0Σήμερα δύο βασικές οικογένειες ΛΣ:Σήμερα δύο βασικές οικογένειες ΛΣ:

UNIX: System V, BSD, Linux (MacOS, Solaris, SGI IRIX)UNIX: System V, BSD, Linux (MacOS, Solaris, SGI IRIX) MS Windows: MSDOS GUI, Windows NTMS Windows: MSDOS GUI, Windows NT

http://en.wikipedia.org/wiki/Operating_systems_timelinehttp://en.wikipedia.org/wiki/Operating_systems_timeline

44

ΥλικόΥλικό ΠυρήναςΠυρήνας ΚέλυφοςΚέλυφος ΕφαρμογέςΕφαρμογές

1 2 3

Βασική αρχιτεκτονικήΒασική αρχιτεκτονική

Τρία βασικά τμήματα στα ΛΣΤρία βασικά τμήματα στα ΛΣ:: περιβάλλονπεριβάλλον διεπαφής με το χρήστη διεπαφής με το χρήστη ((άλλοτε άλλοτε

GUIGUI, άλλοτε κέλυφος - ", άλλοτε κέλυφος - "shell")shell") εργαλεία συστήματος χαμηλού επιπέδουεργαλεία συστήματος χαμηλού επιπέδου πυρήνας (η καρδιά του ΛΣ)πυρήνας (η καρδιά του ΛΣ)

55

Βασική αρχιτεκτονικήΒασική αρχιτεκτονική

Σχεδιασμός του πυρήνα ενός ΛΣΣχεδιασμός του πυρήνα ενός ΛΣ Μονολιθικός πυρήναςΜονολιθικός πυρήνας ΜικροπυρήναςΜικροπυρήνας ΕξωπυρήναςΕξωπυρήνας

66

Λειτουργικά συστήματαΛειτουργικά συστήματα

ΛΣ μεγάλων υπολογιστώνΛΣ μεγάλων υπολογιστών ΠολυπρογραμματισμόςΠολυπρογραμματισμός ΠολυεπεξεργασίαΠολυεπεξεργασία Κατανομή χρόνου διεργασιώνΚατανομή χρόνου διεργασιών Απομακρυσμένος έλεγχοςΑπομακρυσμένος έλεγχος Διαχείριση εικονική μνήμηςΔιαχείριση εικονική μνήμης

77

Λειτουργικά συστήματαΛειτουργικά συστήματα

ΛΣ μικροϋπολογιστώνΛΣ μικροϋπολογιστών Αρχικά:Αρχικά:

Για ατομικά συστήματαΓια ατομικά συστήματα

Για συγκεκριμένη οικογένεια επεξεργαστώνΓια συγκεκριμένη οικογένεια επεξεργαστών Σήμερα:Σήμερα:

Παρόμοια με των μεγάλων υπολογιστώνΠαρόμοια με των μεγάλων υπολογιστών

88

ΛΣ και η εκκίνηση του Η/ΥΛΣ και η εκκίνηση του Η/Υ

Εκκίνηση Η/Υ (Εκκίνηση Η/Υ (bootboot)) είναι η διαδικασία με την είναι η διαδικασία με την οποία ξεκινά το ΛΣ όταν ο χρήστης ανοίγει τον οποία ξεκινά το ΛΣ όταν ο χρήστης ανοίγει τον Η/ΥΗ/Υ. . Η ακολουθία εκκίνησης (Η ακολουθία εκκίνησης (boot sequence) boot sequence) είναι το σύνολο των ενεργειών που εκτελούνται είναι το σύνολο των ενεργειών που εκτελούνται από τον Η/Υ για την εκκίνηση του ΛΣαπό τον Η/Υ για την εκκίνηση του ΛΣ

1.1. Εκκίνηση του Εκκίνηση του BIOS BIOS και ενεργοποίηση και ενεργοποίηση POSTPOST

2.2. Ανάγνωση του Ανάγνωση του MBRMBR

3.3. Έναρξη του Έναρξη του Boot loaderBoot loader

4.4. Εκκίνηση του ΛΣΕκκίνηση του ΛΣ

99

Λειτουργικά συστήματαΛειτουργικά συστήματα

Βασική περιγραφή του DOS και των Βασική περιγραφή του DOS και των WindowsWindows Βασικό στοιχείο Βασικό στοιχείο το αρχείο το αρχείο Διαχείριση μνήμης και εισόδου-εξόδουΔιαχείριση μνήμης και εισόδου-εξόδου DOS: command.com, config.sys, DOS: command.com, config.sys,

autoexec.batautoexec.bat Windows: ntldrWindows: ntldr

1010

Λειτουργικά συστήματαΛειτουργικά συστήματα

Η πληροφορία στον Η/Υ: λογικοί δίσκοι – Η πληροφορία στον Η/Υ: λογικοί δίσκοι – φάκελοι – αρχείαφάκελοι – αρχεία Ιεραρχική δομή αποθήκευσηςΙεραρχική δομή αποθήκευσης Δίσκος Δίσκος Λογικός δίσκος Λογικός δίσκος Διαμέρισμα Διαμέρισμα

φάκελος φάκελος αρχείο αρχείο