P.G.M.P.G.M.ΜέταλλαΜέταλλα τηςτης ομάδαςομάδας τουτου ΛευκόχρυσουΛευκόχρυσου

ΕΙΣΗΓΗΤΗΣΕΙΣΗΓΗΤΗΣ : : ΚΑΖΑΚΗΣΚΑΖΑΚΗΣ ΝΕΡΑΝΤΖΗΣΝΕΡΑΝΤΖΗΣ 33963396

ΕΠΙΒΛΕΠΩΝΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣΚΑΘΗΓΗΤΗΣ : : ΒΑΒΕΛΙΔΗΣΒΑΒΕΛΙΔΗΣ ΜΙΧΑΗΛΜΙΧΑΗΛ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 20062006

ΛΕΞΕΙΣΛΕΞΕΙΣ--ΦΡΑΣΕΙΣΦΡΑΣΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑΚΛΕΙΔΙΑ

ΕυγενήΕυγενή μέταλλαμέταλλα

ΠολύτιμαΠολύτιμα μέταλλαμέταλλα

ΥγρομαγματικάΥγρομαγματικά κοιτάσματακοιτάσματα

ΒαρυτομετρικόςΒαρυτομετρικός διαφορισμόςδιαφορισμός

ΑπόθεσηΑπόθεση

ΧρωμίτηςΧρωμίτης

ΟρυκτάΟρυκτά--ΚράματαΚράματα

ΠαραγωγήΠαραγωγή

ΚαταλύτηςΚαταλύτης

ΕΙΣΑΓΩΓΗΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΤαΤα μέταλλαμέταλλα τηςτης ομάδαςομάδας τουτου λευκόχρυσουλευκόχρυσου ((PGMPGM) ) είναιείναι μιαμια οικογένειαοικογένεια έξιέξιμετάλλωνμετάλλων πουπου έχουνέχουν παρόμοιεςπαρόμοιες ατομικέςατομικές δομέςδομές, , πουπου οδηγούνοδηγούν σεσε κάποιακάποιαομοιότηταομοιότητα στιςστις χημικέςχημικές, , φυσικέςφυσικές καικαι μηχανικέςμηχανικές ιδιότητεςιδιότητες..ΤαΤα μέταλλαμέταλλα αυτάαυτά είναιείναι οο ΛευκόχρυσοςΛευκόχρυσος ( ( PtPt ), ), τοτο ΙρίδιοΙρίδιο (( IrIr ), ), τοτο ΌσμιοΌσμιο ((OsOs),),τοτο ΠαλλάδιοΠαλλάδιο (( PdPd ), ), τοτο ΡόδιοΡόδιο (( RoRo ), ), τοτο ΡουθήνιοΡουθήνιο ( ( RuRu ) ) καικαι ανήκουνανήκουν στηνστηνVIII VIII ΟμάδαΟμάδα τουτου ΠεριοδικούΠεριοδικού ΠίνακαΠίνακα μαζίμαζί μεμε τοτο ΣίδηροΣίδηρο ( ( FeFe ), ), τοτο ΝικέλιοΝικέλιο ( ( NiNi ) ) καικαι τοτο ΚοβάλτιοΚοβάλτιο ( ( CoCo ).).

ΈχουνΈχουν παρόμοιαπαρόμοια γεωχημικήγεωχημική συμπεριφοράσυμπεριφορά καικαι έχουνέχουν τητη τάσητάση νανασυγκεντρώνονταισυγκεντρώνονται μαζίμαζί στηστη φύσηφύση. ΕμφανίζονταιΕμφανίζονται ωςως κράματακράματα ήή ενώσειςενώσειςστιςστις αποθέσειςαποθέσεις μεταλλοφόρωνμεταλλοφόρων κοιτασμάτωνκοιτασμάτων, , πουπου συνδέονταισυνδέονται μερικέςμερικέςφορέςφορές μεμε τοτο χρυσόχρυσό, , τοτο νικέλιονικέλιο, , τοτο χαλκόχαλκό καικαι τοτο χρώμιοχρώμιο..ΤαΤα μέταλλαμέταλλα τηςτης ομάδαςομάδας τουτου λευκόχρυσουλευκόχρυσου ((PGMPGM), ), μαζίμαζί μεμε τοτο ΧρυσόΧρυσό ( ( AuAu ) ) καικαι τοτο ΑσήμιΑσήμι ( ( AgAg ), ), είναιείναι ταξινομημέναταξινομημένα ωςως ευγενήευγενή μέταλλαμέταλλα λόγωλόγω τηςτηςυψηλήςυψηλής αντίστασήςαντίστασής τουςτους στηνστην οξείδωσηοξείδωση καικαι τητη διάβρωσηδιάβρωση..

ΕΙΣΑΓΩΓΗΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΤαΤα PGMPGM έχουνέχουν εξαιρετικέςεξαιρετικές φυσικέςφυσικές καικαι χημικέςχημικές ιδιότητεςιδιότητες πουπου τατα έχειέχεικαταστήσεικαταστήσει απαραίτητααπαραίτητα στοστο σύγχρονοσύγχρονο βιομηχανικόβιομηχανικό κόσμοκόσμο..ΈχουνΈχουν άριστεςάριστες καταλυτικέςκαταλυτικές ιδιότητεςιδιότητες,, χρησιμοποιούνταιχρησιμοποιούνται ευρέωςευρέως στηστηχημικήχημική βιομηχανίαβιομηχανία καικαι μέσαμέσα στουςστους καταλυτικούςκαταλυτικούς μετατροπείςμετατροπείς τωντωναυτοκινήτωναυτοκινήτων..

ΗΗ μεγάλημεγάλη έλλειψήέλλειψή τωντων PGMPGM τατα καθιστάκαθιστά σανσαν πολύτιμαπολύτιμα μέταλλαμέταλλα. . ΗΗ παραγωγήπαραγωγή τουτου ΛευκόχρυσουΛευκόχρυσου αντιστοιχείαντιστοιχεί μόλιςμόλις στοστο 1/13 1/13 τηςτης

παγκόσμιαςπαγκόσμιας παραγωγήςπαραγωγής τουτου XXρυσούρυσού ((πουπου είναιείναι έναένα σπάνιοσπάνιο μέταλλομέταλλο) .) .ΠαγκοσμίωςΠαγκοσμίως, , παράγεταιπαράγεται 5 5 εκατομμύριαεκατομμύρια φορέςφορές περισσότεροςπερισσότερος ΣίδηροςΣίδηρος

απόαπό ότιότι οο ΛευκόχρυσοςΛευκόχρυσος ..ΣεΣε σύγκρισησύγκριση μεμε τητη τιμήτιμή τουτου ΧρυσούΧρυσού κατάκατά τοτο 2005 2005 οο ΧρυσόςΧρυσός κόστιζεκόστιζε 420420--

450$ 450$ ηη ουγκιάουγκιά ενώενώ οο ΛευκόχρυσοςΛευκόχρυσος 860860--900$ 900$ ηη ουγγιάουγγιά. . . ( ( 1 1 ουγγιάουγγιά = 28,34 = 28,34 γραμμάριαγραμμάρια ))

ΓΕΝΕΣΗΓΕΝΕΣΗ ΤΩΝΤΩΝ ΠΛΑΤΙΝΟΕΙΔΩΝΠΛΑΤΙΝΟΕΙΔΩΝ

ΜάγμαΜάγμα είναιείναι τοτο φυσικόφυσικό λιωμένολιωμένο υλικόυλικό πουπου περιέχειπεριέχει σεσε διάλυσηδιάλυση πυριτικέςπυριτικέςενώσειςενώσεις ,,οξείδιαοξείδια μετάλλωνμετάλλων καικαι διαφορετικέςδιαφορετικές ποσότητεςποσότητες ρευστώνρευστών ουσιώνουσιών, , πουπου προέρχεταιπροέρχεται απόαπό τοτο φλοιόφλοιό ήή//καικαι τοντον ανώτεροανώτερο μανδύαμανδύα..ΟιΟι θερμοκρασίεςθερμοκρασίεςτουτου μάγματοςμάγματος κυμαίνονταικυμαίνονται απόαπό 625 625 CC ((ΌξιναΌξινα μάγματαμάγματα) ) μέχριμέχρι πάνωπάνω απόαπό1200 1200 CC ((ΒασικάΒασικά μάγματαμάγματα).).ΣτηΣτη σύστασησύσταση τουτου μάγματοςμάγματος συμμετέχουνσυμμετέχουνδύστηκταδύστηκτα συστατικάσυστατικά καθώςκαθώς καικαι πτητικάπτητικά συστατικάσυστατικά..ΚατάΚατά τηντην είσοδοείσοδο τουτου μάγματοςμάγματος στοστο μαγματικόμαγματικό θάλαμοθάλαμο αρχίζειαρχίζει ηη ελάττωσηελάττωσητηςτης θερμοκρασίαςθερμοκρασίας καικαι τηςτης πίεσηςπίεσης τουτου μάγματοςμάγματος καικαι αρχίζειαρχίζει ηη αποβολήαποβολήκρυστάλλωνκρυστάλλων ορυκτώνορυκτών, , τωντων οποίωνοποίων ηη σύστασησύσταση εξαρτάταιεξαρτάται απόαπό τητη σύστασησύστασητουτου μάγματοςμάγματος..

ΤοΤο τήγματήγμα μεμε τητη διαδοχικήδιαδοχική αυτήαυτή αποβολήαποβολή βασικώνβασικών συστατικώνσυστατικών αποκτάαποκτάσταδιακάσταδιακά διοριτικήδιοριτική καικαι τελικάτελικά γρανιτικήγρανιτική σύστασησύσταση, , διεργασίαδιεργασία πουπουχαρακτηρίζουμεχαρακτηρίζουμε ωςως διαφοροποίησηδιαφοροποίηση τουτου μάγματοςμάγματος ..

ΗΗ συμμετοχήσυμμετοχή τωντων πτητικώνπτητικών συστατικώνσυστατικών μέχριμέχρι σσ’’αυτήαυτή τητη φάσηφάση είναιείναιπεριορισμένηπεριορισμένη. . ΣτηΣτη συνέχειασυνέχεια τατα πτητικάπτητικά συστατικάσυστατικά αποδεσμεύονταιαποδεσμεύονται καικαιφεύγουνφεύγουν έξωέξω απόαπό τοτο μαγματικόμαγματικό θάλαμοθάλαμο ..

ΥγρομαγματικάΥγρομαγματικά KKοιτάσματαοιτάσματα

ΤαΤα κοιτάσματακοιτάσματα τηςτης ομάδαςομάδας τουτου λευκόχρυσουλευκόχρυσου PGMPGM προέρχονταιπροέρχονται απόαπόκλασματικήκλασματική κρυστάλλωσηκρυστάλλωση. . ΤαΤα κράματακράματα τουτου ΛευκόχρυσουΛευκόχρυσου συναντώνταισυναντώνταιμέσαμέσα σεσε υπερβασικάυπερβασικά πετρώματαπετρώματα καικαι βρίσκονταιβρίσκονται μαζίμαζί μεμε κοιτάσματακοιτάσματαχρωμίτηχρωμίτη καικαι αδάμαντααδάμαντα..

ΤαΤα οξείδιαοξείδια τωντων βαρέωνβαρέων μετάλλωνμετάλλων επειδήεπειδή είναιείναι δυσδιάλυταδυσδιάλυτα στοστο πυριτικόπυριτικότήγματήγμα, , κρυσταλλώνονταικρυσταλλώνονται ωςως πρώταπρώτα προπρο’’ιι’’όνταόντα καικαι βυθίζονταιβυθίζονται προςπροςβαθύτεραβαθύτερα σημείασημεία λόγωλόγω τουτου μεγαλύτερουμεγαλύτερου ειδικούειδικού βάρουςβάρους. . ΗΗ διαφοράδιαφοράειδικούειδικού βάρουςβάρους τήγματοςτήγματος--μεταλλικώνμεταλλικών ορυκτώνορυκτών καικαι τοτο ιξώδεςιξώδες τουτουτήγματοςτήγματος καθορίζουνκαθορίζουν τητη μορφήμορφή μεταλλεύματοςμεταλλεύματος ((συμπαγήςσυμπαγής, , ταινιωτήταινιωτή, , διάσπαρτηδιάσπαρτη κκ..λλ..ππ. ). )

ΙζηματογενήΙζηματογενή κοιτάσματακοιτάσματα

ΠρόκειταιΠρόκειται γιαγια σχηματισμούςσχηματισμούς πουπου έχουνέχουν προκύψειπροκύψει απόαπό τηντην αποσάθρωσηαποσάθρωσησυνεκτικώνσυνεκτικών πετρωμάτωνπετρωμάτων, , τητη μεταφοράμεταφορά καικαι απόθεσηαπόθεση τωντων υλικώνυλικών σεσε άλλεςάλλεςθέσειςθέσεις καικαι πουπου φιλοξενούνφιλοξενούν χρήσιμαχρήσιμα ορυκτάορυκτά σεσε εκμεταλλεύσιμηεκμεταλλεύσιμη ((ήή όχιόχι) ) ποσότηταποσότητα..

ΔημιουργούνταιΔημιουργούνται απόαπό τητη μεταφορικήμεταφορική δράσηδράση ρεμμάτωνρεμμάτων καικαι ποταμώνποταμών..ΗΗ δημιουργίαδημιουργία τωντων προσχωματικώνπροσχωματικών κοιτασμάτωνκοιτασμάτων δενδεν είναιείναι παράπαρά έναςέναςμηχανισμόςμηχανισμός κατάκατά τοντον οποίοοποίο στηστη φύσηφύση μεμε τητη βαρύτηταβαρύτητα επιτυγχάνεταιεπιτυγχάνεταιδιαχωρισμόςδιαχωρισμός τωντων βαρέωνβαρέων καικαι ανθεκτικώνανθεκτικών ορυκτώνορυκτών απόαπό τατα ελαφριάελαφριά ήή//καικαιασταθήασταθή διαδια μέσουμέσου τηςτης κινήσεωςκινήσεως τουτου νερούνερού. . ΗΗ διεργασίαδιεργασία σχηματισμούσχηματισμού τωντωνκοιτασμάτωνκοιτασμάτων αυτώναυτών συμβαίνεισυμβαίνει σεσε δύοδύο στάδιαστάδια::1)1) ΕλευθέρωσηΕλευθέρωση τωντων χρήσιμωνχρήσιμων ορυκτώνορυκτών απόαπό τοντον μητρικόμητρικό σχηματισμόσχηματισμό μεμετητη διεργασίαδιεργασία τηςτης αποσαθρώσεωςαποσαθρώσεως..2)2) ΣυγκέντρωσηΣυγκέντρωση καικαι εντοπισμόςεντοπισμός σεσε κοίτασμακοίτασμα αυτώναυτών τωντων ορυκτώνορυκτών..

ΟΡΥΚΤΑΟΡΥΚΤΑ--ΚΡΑΜΑΤΑΚΡΑΜΑΤΑ

ΚΥΒΙΚΟΚΥΒΙΚΟ((Ir,Pt,OsIr,Pt,Os ……))IrIr>80%>80%

IrIrΙΡΙΔΙΟΙΡΙΔΙΟ

ΚΥΒΙΚΟΚΥΒΙΚΟ((Ir,Ru,Rh,Pt)AsSIr,Ru,Rh,Pt)AsSΙΡΑΡΣΙΤΗΣΙΡΑΡΣΙΤΗΣ

ΕΞΑΓΩΝΙΚΟΕΞΑΓΩΝΙΚΟOs,Os,……..Os>80%Os>80%

OsOsΟΣΜΙΟΟΣΜΙΟ

ΚΥΒΙΚΟΚΥΒΙΚΟ((IrIr0.570.57OsOs0.350.35PtPt0.030.03RuRu0.030.03--RhRh0.010.01FeFe0.010.01CuCu<0.01<0.01))ΟΣΜΙΡΙΔΙΟΟΣΜΙΡΙΔΙΟ

ΚΥΒΙΚΟΚΥΒΙΚΟPtPt1.001.00AsAs1.991.99SbSb0.010.01ΣΠΕΡΡΙΛΙΤΗΣΣΠΕΡΡΙΛΙΤΗΣ

ΤΕΤΡΑΓΩΝΙΚΟΤΕΤΡΑΓΩΝΙΚΟPtPt0.630.63PdPd0.240.24NiNi0.120.12SS1.011.01PtPt0.640.64PdPd0.270.27NiNi0.140.14SS1.001.00ΜΠΡΑΚΙΤΗΣΜΠΡΑΚΙΤΗΣ

ΤΡΙΚΛΙΝΕΣΤΡΙΚΛΙΝΕΣ((PdPd7.997.99CuCu0.010.01))(As(As2.52.5SbSb0.50.5))ΑΡΣΕΝΟΠΑΛΛΑΔΙΝΙΤΗΣΑΡΣΕΝΟΠΑΛΛΑΔΙΝΙΤΗΣ

ΣΥΣΤΗΜΑΣΥΣΤΗΜΑΚΡΥΣΤΑΛΛΩΣΗΣΚΡΥΣΤΑΛΛΩΣΗΣ

ΧΗΜΙΚΟΣΧΗΜΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣΤΥΠΟΣΟΡΥΚΤΟΟΡΥΚΤΟ

ΟΡΥΚΤΑΟΡΥΚΤΑ--ΚΡΑΜΑΤΑΚΡΑΜΑΤΑ

ΚΥΒΙΚΟΚΥΒΙΚΟ((Ru,Os,IrRu,Os,Ir))SS22ΛΑΟΥΡΙΤΗΣΛΑΟΥΡΙΤΗΣ

ΕΞΑΓΩΝΙΚΟΕΞΑΓΩΝΙΚΟPd(Te,BiPd(Te,Bi))ΚΟΤΟΥΛΣΚΙΤΗΣΚΟΤΟΥΛΣΚΙΤΗΣ

ΕΞΑΓΩΝΙΚΟΕΞΑΓΩΝΙΚΟOsOs0.530.53IrIr0.410.41RuRu0.040.04FeFe0.010.01PtPt<0.01<0.01RhRh<0.01<0.01ΙΡΙΔΟΣΜΙΟΙΡΙΔΟΣΜΙΟ

ΣΥΣΤΗΜΑΣΥΣΤΗΜΑΚΡΥΣΤΑΛΛΩΣΗΣΚΡΥΣΤΑΛΛΩΣΗΣ

ΧΗΜΙΚΟΣΧΗΜΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣΤΥΠΟΣΟΡΥΚΤΟΟΡΥΚΤΟ

ΕΜΦΑΝΙΣΕΙΣΕΜΦΑΝΙΣΕΙΣ ΣΤΟΣΤΟNN ΚΟΣΜΟΚΟΣΜΟΌπωςΌπως έχουμεέχουμε είδηείδη αναφέρειαναφέρει τατα PP..GG..MM. . τατα συναντάμεσυναντάμε μέσαμέσα σεσε υγρομαγματικάυγρομαγματικάκοιτάσματακοιτάσματα……ΟιΟι σπουδαιότερεςσπουδαιότερες χώρεςχώρες παραγωγήςπαραγωγής είναιείναι ηη ΝότιοςΝότιος ΑφρικήΑφρική, , ΗΗ..ΠΠ..ΑΑ.., , ηηΡωσίαΡωσία καικαι κατάκατά δεύτεροδεύτερο λόγολόγο οο ΚαναδάςΚαναδάς καικαι ηη ΖιμπάμπουεΖιμπάμπουε. . ΣτοΣτο κεφάλαιοκεφάλαιο αυτόαυτό θαθαμιλήσουμεμιλήσουμε αναλυτικάαναλυτικά γιαγια ορισμέναορισμένα κοιτάσματακοιτάσματα PP..GG..MM.. ανάανά τοντον κόσμοκόσμο ..

Ν.ΑΦΡΙΚΗ

ΡΩΣΙΑ

Η.Π.Α.

ΖΙΜΠΑΜΠΟΥΕ

ΚΑΝΑΔΑΣ

ΝότιοςΝότιος ΑφρικήΑφρικήΤοΤο βασικόβασικό σύμπλεγμασύμπλεγμα τουτουBushveltBushvelt βρίσκετεβρίσκετε στηστη ΝότιοΝότιοΑφρικήΑφρική κοντάκοντά στοστο RustenburgRustenburgκαικαι είναιείναι έναένα απόαπό τατα μεγαλύτεραμεγαλύτερακοιτάσματακοιτάσματα Cr Cr στοστο κόσμοκόσμο. . ΈχειΈχειέκτασηέκταση 95.00095.000τμτμ καικαι τατααποθέματααποθέματα τουτου είναιείναι περίπουπερίπου6.000 6.000 εκεκ..τόνοιτόνοι.. ΑπόΑπό τοτο 19701970--1980 1980 τατα κέρδηκέρδη έφτασανέφτασαν σταστα240240εκεκ..δολδολ. . καικαι τατα 145 145 εκεκ..δολδολ..προήλθανπροήλθαν απόαπό τατα PP..GG..MM.. ..ΤαΤακοιτάσματακοιτάσματα τουτου χρωμίτηχρωμίτη είναιείναιστρωματόμορφαστρωματόμορφα καικαιεναλλάσσονταιεναλλάσσονται μεμε βασικάβασικά καικαιυπερβασικάυπερβασικά πετρώματαπετρώματα..ΈχουνΈχουν πάχοςπάχος απόαπό λίγαλίγαεκατοστάεκατοστά έωςέως 2 2 μέτραμέτρα. . ΜέσαΜέσα στοστοκοίτασμακοίτασμα τουτου χρωμίτηχρωμίτηεντοπίστηκανεντοπίστηκαν καικαι PP..GG..MM. .. .ΗΗπαραγωγήπαραγωγή τωντων PP..GG..MM. . στοστοBushveltBushvelt αποτελείαποτελεί τοτο 50%50% τηςτηςπαγκόσμιαςπαγκόσμιας παραγωγήςπαραγωγής..

RUSTENBURG

ΗΗ..ΠΠ..ΑΑ..ΣτιςΣτις ΗΗ..ΠΠ..ΑΑ.. εκμετάλλευσηεκμετάλλευση τωντων PP..GG..MM.. έχουμεέχουμε στηστη νότιανότια ΜοντάναΜοντάνα στοστο StillwaterStillwaterαπόαπό τηντην εταιρίαεταιρία Stillwater Mining CompanyStillwater Mining Company..ΤαΤα PP..GG..MM. . βρίσκονταιβρίσκονται μαζίμαζί μεμε έναένακοίτασμακοίτασμα στρωματόμορφουστρωματόμορφου χρωμίτηχρωμίτη. . ΤαΤα χρωμιτοφόραχρωμιτοφόρα στρώματαστρώματα είναιείναιπερίπουπερίπου 14 14 μεμε πάχοςπάχος απόαπό λίγαλίγα εκατοστάεκατοστά έωςέως 4 4 μέτραμέτρα..

Montana

ΡΩΣΙΑΡΩΣΙΑΣτηΣτη ΡωσίαΡωσία εκμετάλλευσηεκμετάλλευση τωντων PP..GG..MM. . έχουμεέχουμε στοστο TaimyrTaimyr PeninsulaPeninsula στηστη ΣιβηρίαΣιβηρία απόαπό τηντηνεταιρίαεταιρία NorilskNorilsk NickelNickel.. PP..GG..MM. . έχουνέχουν εντοπιστείεντοπιστεί καικαι στοστο MonhegorskMonhegorsk .. ΤαΤα PP..GG..MM. . βρίσκονταιβρίσκονται μαζίμαζί μεμε ΧρωμίτηΧρωμίτη μέσαμέσα σεσε ΓάββρουςΓάββρους, , ΝορίτεςΝορίτες, , ΠυροξενίτεςΠυροξενίτες, , ΔουνίτεςΔουνίτες..ΤαΤαορυκτάορυκτά πουπου έχουνέχουν εντοπιστείεντοπιστεί είναιείναι ΚοτουλσκίτηςΚοτουλσκίτης, , ΙρίδιοΙρίδιο, , ΑιματίτηςΑιματίτης, , ΧρυσόςΧρυσός, , ΧρωμίτηςΧρωμίτης, , ΧαλκοπυρίτηςΧαλκοπυρίτης κκ..αα..

Taimyr PeninsulaMonhegorsk

ΚΑΝΑΔΑΣΚΑΝΑΔΑΣΣτονΣτον ΚαναδάΚαναδά έχουνέχουν εντοπιστείεντοπιστεί PP..GG..MM. . στοστο Hawk RidgeHawk Ridge μαζίμαζί μεμεκοιτάσματακοιτάσματα ΧρωμίτηΧρωμίτη, , XXαλκούαλκού καικαι ΝικελίουΝικελίου, , καθώςκαθώς καικαι στηστη MonitobaMonitoba ..

Hawk RidgeManitoba

ΑΛΛΕΣΑΛΛΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣΠΕΡΙΟΧΕΣΆλλεςΆλλες περιοχέςπεριοχές στοστο κόσμοκόσμο πουπου έχουνέχουν εντοπιστείεντοπιστεί PP..GG..MM.. είναιείναι στηστη περιοχήπεριοχήSelousSelous στηστη ΖιμπάμπουεΖιμπάμπουε, , στηνστην ΑυστραλίαΑυστραλία, , στηστη ΠολωνίαΠολωνία, , στηστη ΣερβίαΣερβία, , στηστηΦιλανδίαΦιλανδία, , στηστη ΚολομβίαΚολομβία, , στηνστην ΙαπωνίαΙαπωνία, , στηνστην ΕλλάδαΕλλάδα κκ..αα. .. . ..

Ν.ΑΦΡΙΚΗ

ΡΩΣΙΑ

Η.Π.Α.

ΖΙΜΠΑΜΠΟΥΕ

ΚΑΝΑΔΑΣ

ΙΑΠΩΝΙΑ

ΚΟΛΟΜΒΙΑ

ΕΛΛΑΣ

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΠΑΡΑΓΩΓΗ--ΑΠΟΘΕΜΑΤΑΑΠΟΘΕΜΑΤΑΗΗ μεγαλύτερημεγαλύτερη παραγωγήπαραγωγή τωντων ΠλατινοειδώνΠλατινοειδών ((PP..GG..MM.) .) λαμβάνειλαμβάνει χώραχώρα κυρίωςκυρίως σεσε τρειςτρειςχώρεςχώρες , , στηστη ΝότιοΝότιο ΑφρικήΑφρική, , στηστη ΡωσίαΡωσία καικαι στηνστην ΑμερικήΑμερική. . ΜικρότερεςΜικρότερες ποσότητεςποσότητεςπαράγονταιπαράγονται στηστη ΖιμπάμπουεΖιμπάμπουε. . ΑκολουθούνΑκολουθούν δύοδύο κυκλικάκυκλικά διαγράμματαδιαγράμματα μεμε τητη ποσοστιαίαποσοστιαίαπαγκόσμιαπαγκόσμια παραγωγήπαραγωγή τωντων PP..GG..MM. . καθώςκαθώς καικαι τητη ποσοστιαίαποσοστιαία κατανάλωσηκατανάλωση τωντων ανάανά χώραχώρα–– ΉπειροΉπειρο..

ΠαγκόσμιαΠαγκόσμια παραγωγήπαραγωγή ανάανά ΧώραΧώρα σεσε κιλάκιλά

214,000214,000205,000205,000185,000185,000179,000179,000160,000160,000ΣΥΝΟΛΟΣΥΝΟΛΟ

4,4384,4384,4004,4002,3062,306519519505505ΖΙΜΠΑΜΠΟΥΕΖΙΜΠΑΜΠΟΥΕ

4,0404,0404,1704,1704,3904,3903,6103,6103,1103,110ΗΗ..ΠΠ..ΑΑ..

160,013160,013151,022151,022133,796133,796130,307130,307114,459114,459ΝΝ..ΑΦΡΙΚΗΑΦΡΙΚΗ

5555555555ΣΕΡΒΙΑΣΕΡΒΙΑ

36,00036,00036,00036,00035,00035,00035,00035,00034,00034,000ΡΩΣΙΑΡΩΣΙΑ

20202020202020202121ΠΟΛΩΝΙΑΠΟΛΩΝΙΑ

780780770770762762791791782782ΙΑΠΩΝΙΑΙΑΠΩΝΙΑ

500500505505508508510510441441ΦΙΛΑΝΔΙΑΦΙΛΑΝΔΙΑ

1,4001,4001,3931,393661661674674339339ΚΟΛΟΜΒΙΑΚΟΛΟΜΒΙΑ

7,0007,0006,9306,9307,4007,4007,4107,4106,3026,302ΚΑΝΑΔΑΣΚΑΝΑΔΑΣ

230230225225200200174174171171ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΑΥΣΤΡΑΛΙΑ

ΛΕΥΚΟΧΡΥΣΟΣΛΕΥΚΟΧΡΥΣΟΣ

20042003200220012000ΧΩΡΑ

20042003200220012000ΧΩΡΑ

188,000188,000181,000181,000172,000172,000164,000164,000153,000153,000ΣΥΝΟΛΟΣΥΝΟΛΟ

3,5643,5643,1703,1701,9431,943371371366366ΖΙΜΠΑΜΠΟΥΕΖΙΜΠΑΜΠΟΥΕ

13,70013,70014,00014,00014,80014,80012,10012,10010,30010,300ΗΗ..ΠΠ..ΑΑ..

78,45578,45572,75872,75864,24464,24462,60162,60155,81855,818ΝΝ..ΑΦΡΙΚΗΑΦΡΙΚΗ

20202020252525252525ΣΕΡΒΙΑΣΕΡΒΙΑ

74,00074,00074,00074,00073,00073,00072,00072,00071,00071,000ΡΩΣΙΑΡΩΣΙΑ

12121212121212121212ΠΟΛΩΝΙΑΠΟΛΩΝΙΑ

5,6005,6005,5005,5005,6185,6184,8054,8054,7124,712ΙΑΠΩΝΙΑΙΑΠΩΝΙΑ

12,00012,00010,78510,78511,50011,50011,70011,7009,9499,949ΚΑΝΑΔΑΣΚΑΝΑΔΑΣ

830830820820810810828828812812ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΑΥΣΤΡΑΛΙΑ

ΠΑΛΛΑΔΙΟΠΑΛΛΑΔΙΟ

20042003200220012000ΧΩΡΑ

467,000467,000452,000452,000414,000414,000395,000395,000364,000364,000ΟΛΙΚΟΟΛΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟΣΥΝΟΛΟ

64,50064,50065,80065,80057,40057,40051,10051,10051,40051,400ΣΥΝΟΛΟΣΥΝΟΛΟ

80980976076048048042424040ΖΙΜΠΑΜΠΟΥΕΖΙΜΠΑΜΠΟΥΕ

48,26448,26449,59449,59441,72141,72135,83935,83936,49336,493ΝΝ..ΑΦΡΙΚΗΑΦΡΙΚΗ

14,60014,60014,60014,60014,50014,50014,50014,50014,10014,100ΡΩΣΙΑΡΩΣΙΑ

800800799799700700720720720720ΚΑΝΑΔΑΣΚΑΝΑΔΑΣ

ΥΠΟΛΟΙΠΑΥΠΟΛΟΙΠΑ P.G.M.P.G.M.

ΕΜΦΑΝΙΣΕΙΣΕΜΦΑΝΙΣΕΙΣ ΣΤΗΝΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑΕΛΛΑΔΑΟιΟι περιοχέςπεριοχές στιςστις οποίεςοποίες έχουνέχουν εντοπισθείεντοπισθεί ορυκτάορυκτά--μέταλλαμέταλλα τηςτης ομάδαςομάδας τουτουΛευκόχρυσουΛευκόχρυσου στηνστην ΕλλάδαΕλλάδα είναιείναι οιοι ακόλουθεςακόλουθες ::

ΕΜΦΑΝΙΣΕΙΣΕΜΦΑΝΙΣΕΙΣ ΣΤΗΝΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑΕΛΛΑΔΑΣτοΣτο ΒουρινοΒουρινο έχουνέχουν εντοπιστείεντοπιστεί ορυκτάορυκτά--μέταλλαμέταλλα τηςτης ομάδαςομάδας τουτου

ΛευκόχρυσουΛευκόχρυσου μέσαμέσα σεσε έναένα υγρομαγματικόυγρομαγματικό κοίτασμακοίτασμα ΧρωμίτηΧρωμίτη. . ΗΗ περιοχήπεριοχήανήκειανήκει στηστη ΠελαγονικήΠελαγονική ζώνηζώνη μέσαμέσα σεσε έναένα ωκεάνιοωκεάνιο οφειολιθικόοφειολιθικόσύμπλεγμασύμπλεγμα((ΒασικάΒασικά κκ ΥπερβασικάΥπερβασικά πετρώματαπετρώματα).).ΤαΤα ορυκτάορυκτά τηςτης ομάδαςομάδας τουτουΛευκόχρυσουΛευκόχρυσου πουπου αναγνωρίστηκαναναγνωρίστηκαν ήτανήταν ΛαουρίτηςΛαουρίτης, , κυπροκυπρο’’ιι’’ριδσίτηςριδσίτης καικαικράματακράματα OsOs--IrIr--RuRu.(.(ΕΕkonomoukonomou--EliopoulosEliopoulos))

ΣτοΣτο ΤριάδιΤριάδι ΘεσσαλονίκηςΘεσσαλονίκης έχουνέχουν εντοπιστείεντοπιστεί ορυκτάορυκτά--μέταλλαμέταλλα τηςτης ομάδαςομάδας τουτουΛευκόχρυσουΛευκόχρυσου ( ( ΛαουρίτηςΛαουρίτης ) ) μέσαμέσα σεσε έναένα υγρομαγματικόυγρομαγματικό κοίτασμακοίτασμα ΧρωμίτηΧρωμίτη..( ( ΚΚ..ΜΜ..ΜΜichailidisichailidis & & MM..KK..VavelidisVavelidis ))

ΣτηΣτη ΣκύροΣκύρο μέσαμέσα σεσε έναένα οφειολιθικόοφειολιθικό σύμπλεγμασύμπλεγμα έχουνέχουν εντοπισθείεντοπισθεί ορυκτάορυκτά--μέταλλαμέταλλα τηςτης ομάδαςομάδας τουτου ΛευκόχρυσουΛευκόχρυσου μαζίμαζί μεμε ΧρωμίτηΧρωμίτη. . ΒρίσκονταιΒρίσκονται μέσαμέσα σεσεΧαρτσουργίτεςΧαρτσουργίτες καικαι ΔουνίτεςΔουνίτες. . ΤαΤα ορυκτάορυκτά τηςτης ομάδαςομάδας τουτου ΛευκόχρυσουΛευκόχρυσου πουπουαναγνωρίστηκαναναγνωρίστηκαν ήτανήταν ΛαουρίτηςΛαουρίτης καικαι ΣπεριλλίτηςΣπεριλλίτης. (. (ΕΕkonomoukonomou--EliopoulosEliopoulos))

ΣτηΣτη περιοχήπεριοχή τουτου ποταμούποταμού τουτου ΑλιάκμοναΑλιάκμονα εντοπίσθηκανεντοπίσθηκαν ψήγματαψήγματα ορυκτώνορυκτώντηςτης ομάδαςομάδας τουτου ΛευκόχρυσουΛευκόχρυσου. . ΣυγκεκριμέναΣυγκεκριμένα κράματακράματα OsOs--IrIr--RuRu, , PtPt--FeFe, , OsOs--IrIr--RhRhκαικαι OsOs--IrIr--PtPt ..ΤαΤα ορυκτάορυκτά τηςτης ομάδαςομάδας τουτου ΛευκόχρυσουΛευκόχρυσου βρίσκονταιβρίσκονται σεσεπροσχωματικάπροσχωματικά κοιτάσματακοιτάσματα μαζίμαζί μεμε χρυσόχρυσό. . ΤαΤα ορυκτάορυκτά τηςτης ομάδαςομάδας τουτουΛευκόχρυσουΛευκόχρυσου πουπου αναγνωρίστηκαναναγνωρίστηκαν ήτανήταν ΟσμιρίδιοΟσμιρίδιο, , κυπροκυπρο’’ιι’’ριδσίτηςριδσίτης, , ΛαουρίτηςΛαουρίτης, , ΣπερριλίτηςΣπερριλίτης κκ..αα. ( . ( ΜΜ..ΒαβελίδηςΒαβελίδης, , ΒΒ ΧαριστόςΧαριστός καικαι EE..SeidelSeidel ))

ΧΡΗΣΕΙΣΧΡΗΣΕΙΣ ΤΩΝΤΩΝ ( ( PP..GG..MM. ). )

ΟΟ ΛευκόχρυσοςΛευκόχρυσος καικαι γενικάγενικά τατα πλατινοειδήπλατινοειδή ((PP..GG..MM.) .) έχειέχει πολλέςπολλές καικαι ουσιαστικέςουσιαστικέςεφαρμογέςεφαρμογές ενώενώ οιοι νέεςνέες χρήσειςχρήσεις τουςτους αναπτύσσονταιαναπτύσσονται συνεχώςσυνεχώς. . ΤαΤα PP..GG..MM. . χρησιμοποιούνταιχρησιμοποιούνται στουςστους ΚαταλυτικούςΚαταλυτικούς μετατροπείςμετατροπείς τωντων αυτοκινήτωναυτοκινήτων, , γιαγιαΚοσμήματαΚοσμήματα, , στοστο ΠετρέλαιοΠετρέλαιο, , σταστα ΗλεκτρονικάΗλεκτρονικά, , στηνστην ΙατρικήΙατρική, , στηστη ΧημείαΧημεία κκ..ττ..λλ.. .. ΣτοΣτο παρακάτωπαρακάτω ΔιάγραμμαΔιάγραμμα φαίνεταιφαίνεται ηη κατανομήκατανομή τωντων PP..GG..MM. . στουςστους διάφορουςδιάφορουςτομείςτομείς......

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ•• ΣημειώσειςΣημειώσεις ΚοιτασματολογίαςΚοιτασματολογίας 1 (1 (ΜΜ..ΒΑΒΕΛΙΔΗΣΒΑΒΕΛΙΔΗΣ, , ΚΚ..ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ, , ΑΝΕΣΤΗΣΑΝΕΣΤΗΣ

ΦΙΛΙΠΠΙΔΗΣΦΙΛΙΠΠΙΔΗΣ) ) ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΕΙΟΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΕΙΟ ΘΕΣΘΕΣ//ΚΗΣΚΗΣ..•• ΣημειώσειςΣημειώσεις ΚοιτασματολογίαςΚοιτασματολογίας ΜεταλλευμάτωνΜεταλλευμάτων ((ΜΜ..ΒΑΒΕΛΙΔΗΣΒΑΒΕΛΙΔΗΣ, , ΚΚ..ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ, ,

ΑΝΕΣΤΗΣΑΝΕΣΤΗΣ ΦΙΛΙΠΠΙΔΗΣΦΙΛΙΠΠΙΔΗΣ) ) ) ) ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΕΙΟΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΕΙΟ ΘΕΣΘΕΣ//ΚΗΣΚΗΣ..•• PlatinumPlatinum--Group Minerals and Group Minerals and TetraauricuprideTetraauricupride in in OphioliticOphiolitic Rocks of Rocks of SkyrosSkyros

Island,Greece.M.TARKIAN,M.ECONOMOUIsland,Greece.M.TARKIAN,M.ECONOMOU--ELIOPOYLOS,D.G.ELIOPOULOS.ELIOPOYLOS,D.G.ELIOPOULOS.•• Exploration for deposits of PlatinumExploration for deposits of Platinum--Group Group Elements.JamesElements.James E.MungallE.Mungall

.University of Toronto..University of Toronto.•• JomJom World Nonferrous Smelter Part 2: Platinum Group MetalsWorld Nonferrous Smelter Part 2: Platinum Group Metals•• PlatinumPlatinum--Group Group mineralsinmineralsin the the chromititeschromitites From the From the ChalkidikiChalkidiki ophioliteophiolite

complex,Northencomplex,Northen Greece. Greece. ( ( ΚΚ..ΜΜ..ΜΜichailidisichailidis & & MM..KK..VavelidisVavelidis ))•• ΕμφανίσειςΕμφανίσεις ΠροσχωματικούΠροσχωματικού ΧρυσούΧρυσού καικαι PP..GG..MM. . στηνστην ΠεριοχήΠεριοχή τουτου

ΑλιάκμοναΑλιάκμονα.(.(ΜΜ..ΒαβελιδηςΒαβελιδης, , ΒΒ..ΧαριστοςΧαριστος, , ΕΕ..SeidelSeidel))•• ΓεωλογίαΓεωλογία τηςτης ΕλλάδαςΕλλάδας. . ΔημοσθένηςΔημοσθένης ΜουντράκηςΜουντράκης ..ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΕΙΟΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΕΙΟ ΘΕΣΘΕΣ//ΚΗΣΚΗΣ..•• FortisFortis BankBank//Virtual MetalsVirtual Metals•• httphttp://://rr0.0.unctadunctad..orgorg//infocomminfocomm//anglaisanglais//platinumplatinum//sitemapsitemap..htmhtm•• httphttp://://wwwwww4.4.geologygeology..utorontoutoronto..caca//facultyfaculty//mungallmungall//WebsiteWebsite//igcpigcp479479europeeurope//indexindex..hh

tmltml##dpdp936936•• http://www4.geology.utoronto.ca/faculty/mungall/Website/Databasehttp://www4.geology.utoronto.ca/faculty/mungall/Website/DatabaseHome.htmHome.htm