บททีé 2 - ยินดีต้อนรับ ... · pdf...

24
บทที É 2 เอกสารและงานวิจัยที Éเกี Éยวข้อง การศึกษาวิจัยครัÊงนีÊ ผู ้ศึกษาค้นคว้าได้ทําการศึกษาเอกสารทีÉเกีÉยวข้อง โดยแบ่งหัวข้อ ดังต่อไปนี Ê 1. เอกสารที Éเกี Éยวข้องกับบทเรียนบนเครือข่ายอินเทอร์เน็ต 1.1 ทฤษฎีการเรียนรู ้ทีÉเกีÉยวข้องกับการเรียนการสอนผ่านระบบเครือข่าย อินเทอร์เน็ต 1.2 แนวคิดเกีÉยวกับบทเรียนบนเครือข่ายอินเทอร์เน็ต 1.3 การออกแบบและสร้างบทเรียนบนเครือข่ายอินเทอร์เน็ต 1.4 องค์ประกอบของการเรียนรู ้บนเครือข่ายอินเทอร์เน็ต 1.5 เอกสารและงานวิจัยทีÉเกีÉยวข้องกับบทเรียนบนเครือข่ายอินเทอร์เน็ต 2. เอกสารที Éเกี Éยวข้องกับการคิดแก้ปัญหา 2.1 ความหมายของการคิดแก้ปัญหา 2.2 ประเภทของปัญหา 2.3 กรอบของความคิด 2.4 ความสําคัญของการคิดแก้ปัญหา 2.5 กระบวนการแก้ปัญหา 2.6 การเรียนการสอนกับความสามารถในการคิดแก้ปัญหา 2.7 ทฤษฎีพัฒนาการทางสติปัญญาของเพียเจต์ 2.8 ลักษณะของบุคคลทีÉมีความสามารถในการแก้ปัญหา 2.9 การประเมินการคิด 2.10 เอกสารและงานวิจัยทีÉเกีÉยวข้องกับการคิดแก้ปัญหา 3.เอกสารและงานวิจัยที Éเกี Éยวข้องกับโปรแกรมหุ ่นยนต์เสมือน (Robocode) 3.1 โปรแกรม Robocode 3.2 ประโยชน์ของโปรแกรม Robocode

Upload: dokiet

Post on 01-Feb-2018

218 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: บททีÉ 2 - ยินดีต้อนรับ ... · PDF fileสรุปได้ว่า wbi/wbt เป็นบทเรียนคอมพิวเตอร์ทีÉนําเสนอผ่านเคร

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การศกษาวจยครงน ผศกษาคนควาไดทาการศกษาเอกสารทเกยวของ โดยแบงหวขอ

ดงตอไปน 1. เอกสารทเกยวของกบบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต

1.1 ทฤษฎการเรยนรทเกยวของกบการเรยนการสอนผานระบบเครอขาย

อนเทอรเนต

1.2 แนวคดเกยวกบบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต

1.3 การออกแบบและสรางบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต

1.4 องคประกอบของการเรยนรบนเครอขายอนเทอรเนต

1.5 เอกสารและงานวจยทเกยวของกบบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต 2. เอกสารทเกยวของกบการคดแกปญหา 2.1 ความหมายของการคดแกปญหา

2.2 ประเภทของปญหา

2.3 กรอบของความคด

2.4 ความสาคญของการคดแกปญหา

2.5 กระบวนการแกปญหา

2.6 การเรยนการสอนกบความสามารถในการคดแกปญหา

2.7 ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของเพยเจต

2.8 ลกษณะของบคคลทมความสามารถในการแกปญหา

2.9 การประเมนการคด

2.10 เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการคดแกปญหา 3.เอกสารและงานวจยทเกยวของกบโปรแกรมหนยนตเสมอน (Robocode)

3.1 โปรแกรม Robocode

3.2 ประโยชนของโปรแกรม Robocode

Page 2: บททีÉ 2 - ยินดีต้อนรับ ... · PDF fileสรุปได้ว่า wbi/wbt เป็นบทเรียนคอมพิวเตอร์ทีÉนําเสนอผ่านเคร

7

1. เอกสารทเกยวของกบบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต 1.1 ทฤษฎการเรยนรทเกยวของกบการเรยนการสอนผานระบบเครอขายอนเทอรเนต

1.1.1 การเรยนรโดยการคนพบของบรเนอร (Bruner) การเรยนการสอนผานเวบ

เปนกระบวนการเรยนรทสอดคลองกบแนวคดพนฐานของทฤษฎการคนพบ เนองจากการเรยนร

โดยผานทางอนเทอรเนตเปนกระบวนการทผ เรยนมปฏสมพนธกบสงแวดลอมดวยตนเอง คอม

ปฏสมพนธกบขอมล ขาวสาร ความรทมอยในอนเทอรเนตดวยตนเอง ผ เรยนมปฏสมพนธกบผสอน

ผ เรยน ผ ทสนใจและผ เชยวชาญทวโลก

1.1.2 การเรยนรดวยการนาตนเอง การเรยนผานเวบ ผ เ รยนจะตองมความ

รบผดชอบสงในการนาตนอง ศกษาคนควาดวยตนเอง สวนผสอนจะเปนผ อานวยความสะดวก

จดหาทรพยากรแหลงขอมลใหพรอมและจะตองปฏสมพนธกนทงระหวางผ เรยนกบผสอน และ

ระหวางผ เรยนดวยกนเอง

1.1.3 รปแบบการเรยนการสอนของกาเย (Gagne) โดยยดหลกการนาเสนอเนอหา

และจดกจกรรมการเรยนรจากการมปฏสมพนธ หลกการสอนทง 9 ประการ ไดแก

1) เรงเราความสนใจ

2) บอกวตถประสงค

3) ทบทวนความรเดม

4) นาเสนอเนอหาใหม

5) ชแนะแนวทางการเรยนร

6) กระตนการตอบสนองบทเรยน

7) ใหขอมลยอนกลบ

8) ทดสอบความรใหม

9) สรปและนาไปใช

สรปไดวา การเรยนการสอนผานระบบเครอขายอนเทอรเนต เปนการนาเสนอเนอหา

และจดกจกรรมการเรยนรทมการปฏสมพนธ ทงระหวางผ เรยนกบผสอน ผ เรยนดวยกนเอง ขอมล

ขาวสาร ความรทมอยในอนเทอรเนต ผ ทสนใจ และผ เชยวชาญทวโลก

1.2 แนวคดเกยวกบบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต

การจดการเรยนการสอนผานเวบ (Web-Based Instruction: WBI) โดยพจารณาจาก

ประโยชนคณลกษณะและทรพยากรของอนเทอรเนตและเวลดวายเวบ มาออกแบบเปนเวบเพจ

การเรยนการสอน เพอสนบสนนและสงเสรมใหเกดการเรยนรอยางมความหมาย ทงนผสอนและ

Page 3: บททีÉ 2 - ยินดีต้อนรับ ... · PDF fileสรุปได้ว่า wbi/wbt เป็นบทเรียนคอมพิวเตอร์ทีÉนําเสนอผ่านเคร

8

ผ เรยนจะตองมปฏสมพนธกนโดยผานระบบเครอขายคอมพวเตอรทเชอมโยงซงกนและกน

ทกอใหเกดประโยชนในการเรยนการสอนซงถอเปนมตใหมของเครองมอ กระบวนการในการเรยน

การสอนและการประยกตใหเทคโนโลยเพอการศกษาในสหสวรรษใหมทสามารถเรยนไดทกททกเวลา

การเรยนการสอนผานเวบในรปแบบตาง ๆ กนเทคนค ลกษณะการออกแบบเวบ

การเรยนการสอน ขนตอนการจดการเรยนการสอนผานเวบ การจดกจกรรมผานเวบ การประเมนผล

การเรยนทมการเรยนการสอนผานเวบและขอควรคานกเพอเปนแนวทางในการตดสนใจในการพฒนา

การเรยนการสอนตอไปในอนาคตดวย (สรรรชต หอไพศาล, 2544, หนา 93-104)

ความหมายของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต มคาศพท หรอชอเรยกทเกยวของ

หลายคาทมความหมายใกลเคยงกน ไดแก WBI (Web-Based Instruction), WBE (Web-

based Education), WBL (Web-Based Learning), NBI (Net-Based Instruction), WBT (Web-

Based Training), IBT (Internet-Based Training) เปนตน ไดมผใหนยาม เกยวกบคาเหลานไววา

มนตชย เทยนทอง (2545, หนา 73) ไดใหความหมายวา “บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน

ทนาเสนอผานเครอขายคอมพวเตอรโดยใชเวบเบราเซอร (Browser) เปนตวจดการ”

ถนอมพร เลาหจรสแสง (2544, หนา 87) ใหความหมายไววา “เปนการผสมผสานกน

ระหวางเทคโนโลยปจจบนกบกระบวนการออกแบบการเรยนการสอนเพอเพมประสทธภาพทาง

การเรยนร และแกปญหาในเรองขอจากดทางดานสถานทและเวลา โดยการสอนบนเวบจะ

ประยกตใชคณสมบตและทรพยากรของเวลดไวดเวบในการจดสภาพแวดลอมทสงเสรมและ

สนบสนนการเรยนการสอนซงการเรยนการสอนทจดขนผานเวบน อาจเปนบางสวนหรอทงหมดของ

กระบวนการเรยนการสอนกได”

สรรรชต หอไพศาล (2544, หนา 93) ไดใหความหมายไววา “การใชโปรแกรมสอหลาย

มตทอาศยประโยชนจากคณลกษณะและทรพยากรของอนเทอรเนตมาออกแบบเปนเวบเพอ

การเรยนการสอน สนบสนนและสงเสรมใหเกดการเรยนรอยางมความหมายเชอมโยงเปนเครอขาย

ทสามารถเรยนไดทกททกเวลา โดยมลกษณะทผสอนผ เรยนมปฏสมพนธกนโดยผานเครอขาย

คอมพวเตอรทเชอมโยงกนและกน”

Parson (1997) ไดนยามความหมายของ WBI/WBT ไววาเปนการเรยนการสอน

บนเวบทงหมดหรอเพยงบางสวนในการสงความรไปยงผ เรยน ซงการเรยนการสอนในลกษณะน

มหลายรปแบบและมคาทเกยวของหลายคา เชน Online Learning, Distance Education Online

เปนตน

Page 4: บททีÉ 2 - ยินดีต้อนรับ ... · PDF fileสรุปได้ว่า wbi/wbt เป็นบทเรียนคอมพิวเตอร์ทีÉนําเสนอผ่านเคร

9

สาหรบ Khan( 1997) ไดนยามบทเรยน WBI/WBT ไววา เปนโปรแกรมการเรยนการสอน

ทนาเสนอในรปของไอเปอรมเดยทนาคณลกษณะและทรพยากรตางๆ ทมอยในเครอขายใยแมงมม

มาใชเปนประโยชนในการจดสภาพแวดลอมเพอสนบสนนการเรยนร

สรปไดวา WBI/WBT เปนบทเรยนคอมพวเตอรทนาเสนอผานเครอขายคอมพวเตอร

โดยใชเวบเบราเซอรเปนตวจดการ ดงนน จงมความแตกตางกบบทเรยน CAI/CBTธรรมดาอยบาง

ในสวนของการใชงาน ไดแก สวนของระบบการตดตอกบผ ใช (User Interfacing System) ระบบ

การนาเสนอบทเรยน(Delivery System) ระบบการสบทองขอมล(Navigation System) และระบบ

การจดการบทเรยน(Computer Managed System)เปนตน เนองจากบทเรยนWBI/WBT

นาเสนอผานเวบเบราเซอร Internet Explorer ซงใชหลกการนาเสนอแบบไฮเปอรเทกซ

(Hypertext) (มนตชย เทยนทอง, 2545, หนา 234)

1.3 การออกแบบและสรางบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต

สาหรบการออกแบบบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต โดยใชวธการระบบ ขนตอน

หลกๆ มอย 5 ขนตอน คอ การวเคราะหเนอหา การออกแบบบทเรยน การพฒนาบทเรยน

การทดลองใชและการประเมนผล ซงรายละเอยดในแตละขนตอนดงแสดงในภาพ

ประเมนผล

วเคราะหเนอหา

พฒนาบทเรยน

ออกแบบบทเรยน ทดลองใช

ภาพ 1 แสดงขนตอนการออกแบบบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนโดยใชวธการระบบ

Page 5: บททีÉ 2 - ยินดีต้อนรับ ... · PDF fileสรุปได้ว่า wbi/wbt เป็นบทเรียนคอมพิวเตอร์ทีÉนําเสนอผ่านเคร

10

1.3.1 วเคราะหเนอหาเปนขนตอนแรกของการสรางบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต

ซงมความสาคญ เนองจากผลทไดจากขนตอนนจะสงผลขนตอนตอๆ ไปถาการวเคราะหเนอหาไม

สมบรณ จะทาใหบนเครอขายอนเทอรเนตทสรางขนไมมประสทธภาพทจะนาไปใชงานตาม

วตถประสงคได ขนตอนนจงตองกระทาดวยความรอบคอบ และตองใชขอมลจากแหลงตางๆ

เขาชวย รวมทงตองอาศยผ เชยวชาญตรวจสอบความสมบรณของเนอหาทไดจากการวเคราะห

เรมตงแตการพจารณาหลกสตร การกาหนดวตถประสงค การเลอกสอ การกาหนดเนอหา และ

การกาหนดวธการนาเสนอ ตามรายการกจกรรมทตองการกระทาดงตอไปน

1) วเคราะหหลกสตร และเนอหาไดมาจากการศกษาวเคราะหรายวชาและ

เนอหาของหลกสตรรวมถงแผนการสอน และคาอธบายรายวชา หนงสอ ตารา และเอกสาร

ประกอบในการสอน แตละวชา หลกจากไดรายละเอยดของเนอหามาแลว ใหกระทาดงน

- นามากาหนดวตถประสงค

- จดลาดบเนอหาใหมความสมพนธตอเนองกน

- เขยนหวขอเรองตามลาดบเนอหา

- เลอกหวขอเรองและเขยนหวขอยอย

- นาเรองทเลอกมาแยกเปนหวขอยอย แลวจดลาดบความตอเนอง

และความสมพนธในหวขอยอยของเนอหา

2) กาหนดวตถประสงคของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน จะบงบอกถงสง

ทคาดหวงวานกศกษาจะแสดงพฤตกรรมใด ๆ ออกมาหลงจากสนสดการเรยนร โดยทพฤตกรรมนน

จะตองวดได หรอสงเกตได คาทระบในวตถประสงคประเภทนจงเปนคากรยาทชเฉพาะเชน อธบาย

แยกแยะ เปรยบเทยบ วเคราะห เปนตน โดยนาเนอหา และกจกรรมทไดจากทผานมาซงสอดคลอง

กบหวเรองยอทจะมาสรางเปนบทเรยนมาพจารณาเขยนวตถประสงค

3) วเคราะหสอ และกจกรรมการเรยนการสอนในขนตอนน จะยดตาม

วตถประสงคของบทเรยนเปนหลก โดยมรายละเอยดดงน

- กาหนดเนอหา กจกรรมการเรยน เนอหาทคาดหวงวาจะใหนกศกษาได

เรยนร

- เขยนเนอหาสนๆทกหวขอยอยใหสอดคลองกบวตถประสงคเชงพฤตกรรม

Page 6: บททีÉ 2 - ยินดีต้อนรับ ... · PDF fileสรุปได้ว่า wbi/wbt เป็นบทเรียนคอมพิวเตอร์ทีÉนําเสนอผ่านเคร

11

- เขยนลาดบเนอหาทกหวขอยอย จากนนจงทาการจดลาดบเนอหา

ตามลาดบขน โดยเรมจากบทนา ระดบของเนอหา และกจกรรมความตอเนองของเนอหาแตละ

บลอกหรอเฟรม ความยากงายของเนอหา และเลอกสอทจะชวยใหเกดการเรยนร

4) กาหนดขอบขายของบทเรยน หมายถงการกาหนดความสมพนธของเนอหา

แตละหวขอยอย ในกรณทเนอหาเรองดงกลาวแยกเปนหวขอเรองยอยหลาย หวขอจาเปนตอง

กาหนดขอบขายของบทเรยนแตละเรอง เพอหาความสมพนธกนระหวางบทเรยน จะไดทราบถง

แนวทางขอบขายของบทเรยนทนกศกษาจะเรยนตอไป

5) กาหนดวธการนาเสนอ อนไดแก การเลอกรปแบบการนาเสนอเนอหา

ใน แตละเฟรมวาจะใชวธการแบบใด โดยสรปผลจากขนตอนท 3 และ 4 นามากาหนดเปนรปแบบ

การนาเสนอเปนตนวาการจดวางตาแหนงและขนาดของเนอหาการออกแบบและแสดงภาพกราฟก

บนจอภาพ และการออกแบบเฟรมตาง ๆ ของบทเรยน

1.3.2 ออกแบบบนเครอขายอนเทอรเนต ในขนตอนน หมายถงการเขยนบทดาเนน

เรอง (Storyboard) และ ผงงาน (Flowchart) บทดาเนนเรองหมายถง เรองราวของบทเรยน

ทประกอบดวยเนอหาแบงออกเปนเฟรมตามวตถประสงค และแบบการนาเสนอ โดยรางเปนเฟรม

ยอย ๆ เรยงตามลาดบตงแตเฟรมท 1 จนถงเฟรมสดทายของบทเรยน บทดาเนนเรองจะ

ประกอบดวยภาพ ขอความลกษณะของภาพ และเงอนไขตาง ๆ โดยมลกษณะเชนเดยวกนกบบท

สครปตของการถายทาสไลดหรอภาพยนตร และเขยนบทดาเนนเรองจะยดหลกของขอมลทไดจาก

การวเคราะหเนอหาทผานมาเปนหลก บทดาเนนเรองจะใชเปนแนวทางในการสรางบทเรยนในขน

ตอไป ดงนนการสรางบทดาเนนเรองจงตองมความละเอยดรอบครอบและสมบรณ เพอใหการสราง

บทเรยนในขนตอไปทาไดงายและเปนระบบ อกทงยงสะดวกตอการแกไขบทเรยนในภาพหลง

เขยนผงงานเพอแสดงความสมพนธของบทดาเนนเรอง ซงเปนการจดลาดบความสมพนธของ

เนอหาแตละเฟรม หรอแตละสวน ดงนนการเขยนบทดาเนนเรองและผงงาน จงตองกระทาควบค

กนไปขนอยกบผออกแบบบทเรยนวาจะพจารณาสงใดกอน อาจะเขยนไปพรอม ๆ กนกได

1.3.3 การสรางบนเครอขายอนเทอรเนต ในขนนจะยดตามขนตอนทดาเนนการ

มาแลวทงหมด เพอสรางบทเรยนโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร ซงทาได 2 ลกษณะตามทไดกลาว

มาแลว คอ การใชโปรแกรมสาเรจรปสาหรบสรางบทเรยนโดยเฉพาะในลกษณะของระบบนพนธ

บทเรยนซงการใชโปรแกรมประเภทนเหมาะสาหรบผสอนทวๆ ไป โดยไมจาเปนตองมทกษะ

ทางดานการเขยนโปรแกรมมากอน สวนอกลกษณะหนงกคอ การใชโปรแกรมภาษาคอมพวเตอร

Page 7: บททีÉ 2 - ยินดีต้อนรับ ... · PDF fileสรุปได้ว่า wbi/wbt เป็นบทเรียนคอมพิวเตอร์ทีÉนําเสนอผ่านเคร

12

ชวยสอนโดยทผสรางจะตองอาศยความชานาญ และมประสบการณในดานการเขยนโปรแกรม

ตางๆ มาแลวเปนอยางดขนตอนการสรางบทเรยนประกอบดวยขนตอนดงน

1) การเตรยมการ ไดแก

- การเตรยมภาพ เชน ภาพนง ภาพเคลอนไหว ภาพกราฟก

- การเตรยมเสยง

- การเตรยมสงอน ๆ ประกอบการสรางบทเรยน

2) การใสเนอหาและกจกรรม

- ปอนขอมลทแสดงบทจอภาพ

- สงทคาดหลง และ การตอบสนอง

- ขอมลสาหรบการควบคมการตอบสนอง

3) การใสขอมลเพอบนทกการสอน

1.3.4 ทดลองใชหลงจากสรางบนเครอขายอนเทอรเนตเสรจสนแลว ขนทตองทา

ตอไปกคอการนาบทเรยนไปทดลองใช ขนตอนนเปนขนตอนทจาเปนอยางยงกอนทจะนาเอา

บทเรยนไปใชในการเรยนการสอนโดยมขอความปฏบตดงน

1) ตรวจสอบ ในการตรวจสอบจะตองกระทาตลอดเวลา ซงรวมถงการตรวจสอบ

ในแตละขนตอนของการออกแบบ และการพฒนาบทเรยน

2) ทดลองใชงานบทเรยน บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนจาเปนตองมการทดลอง

ใชงานกอนทจะมการนาไปใชงานจรง โดยกระทากบกลมเปาหมาย และผ เชยวชาญเพอเปน

การตรวจสอบความถกตอง และความสมบรณของบทเรยน

1.3.5 ประเมนผลบทเรยนดวยบนเครอขายอนเทอรเนต จะคลายกบการประเมนผล

บทเรยนทวไป โดยทวไปมวตถประสงค 2 ประการ คอ เพอการประเมนผลตวบทเรยน และประเมน

ผลสมฤทธของนกศกษา เมอเรยนกบบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน โดยใชสถตมาเปนเกณฑใน

การประเมนผลดานประสทธภาพของตวบทเรยน นอกจากตองกระทาตามขนตอนดงทกลาวมา

ขางตนแลว ในการออกแบบผ ออกแบบยงตองคานงถงสวนประกอบทสาคญๆ ของบทเรยน

คอมพวเตอรชวยสอนทดควรม โดยยดหลกการศกษาเงอนไขการเรยนรจากทฤษฎของนกศกษา

และนกจตวทยากลมตางๆ (มนตชย เทยนทอง, 2545, หนา 54-59)

1.3.6 สวนประกอบของบนเครอขายอนเทอรเนตจงประกอบดวยสวนตางๆ ดงน

1) บทนาเรอง (Title) บทนาเรองประกอบดวยภาพนาเรอง ชอเรอง

และ เทคนคตางๆ ประกอบ สวนนเปนสวนแรกของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนทสรางความ

Page 8: บททีÉ 2 - ยินดีต้อนรับ ... · PDF fileสรุปได้ว่า wbi/wbt เป็นบทเรียนคอมพิวเตอร์ทีÉนําเสนอผ่านเคร

13

สนใจและกระตนใหนกศกษาตดตามบทเรยน ตามหลกการของ Robert Gagne กลาววาในขนน

จะตองใชเทคนคตางๆ ทงภาพเคลอนไหว ภาพกราฟก สเสยง ผสมผสานกน เพอเรงเราความ

สนใจของนกศกษา ดวยการนาเสนอสอตางๆ ในเวลาอนสนกระชบ และตรงจด ซงอาจตามดวยขอ

หวเรองบทเรยน แลวอาจจะคางภาพดงกลาวนไวบนจอภาพ จนกระทงนกศกษากดแปนใดๆ

เพอใหนกศกษามสวนรวมในบทเรยน บทนาเรองจงเปนสวนสาคญทชวยกระตนใหนกศกษา

ตดตามบทเรยน ผออกแบบบทเรยนจงควรใหความสาคญในการนาเสนอภาพขอความและเทคนค

ตางๆ ทชวยสรางความสนใจไดสงอยางไรกตามไมควรใชเวลาในการนาเสนอมากเกนไปนกศกษา

อาจเกดความเบอหนายได

2) คาชแจงบทเรยน (Instruction) เปนสวนทแจงใหนกศกษาทราบถง

วธการใชบทเรยน และการควบคมบทเรยน เชน การใชแปนพมพ การใชเมาส ตลอดจนการคด

คะแนนและการเกบรกษาบทเรยน เปนตน ตามทผออกแบบบทเรยนเหนวามความจาเปนทควร

ชแจงเพอใหนกศกษาเกดความมนใจในการใชบทเรยนในสวนนควรนาเสนอดวยขอความสนๆ

ใหกระชบ เปนทางการ และไมควรใชเทคนคพเศษแตอยางใด แตอาจจะใชเทคนคพเศษในการ

ปฏสมพนธบางกไดเมอเหนวาคาชแจงสวนนนสามารถสรางเสรมใหนกศกษามกจกรรมรวมได

เชน การใชเมาส อาจสรางสถานการณจาลองการใชเมาสเพอฝกฝนใหนกศกษาคนเคยกอนใช

3) วตถประสงคบทเรยน (Objective) เปนสวนทกาหนดไวเพอใหนกศกษา

ไดทราบความคาดหวงของบทเรยน หรอพฤตกรรมทนกศกษาจะแสดงออกเมอสนสดบทเรยน โดย

จะระบเปนวตถประสงคเชงพฤตกรรม ตามหลกการเรยนรถอวาวตถประสงคมความสาคญมาก

เนองจากเปนเปาหมายทบทเรยนกาหนดไวใหนกศกษาไขวควาใหบรรลตามเปาหมายนนซงจานวน

ขอของวตถประสงคขนอยกบปรมาณของเนอหาทไดวเคราะหมาแลวตงแตขนตอนแรกการนาเสนอ

วตถประสงคเชงพฤตกรรมในสวนน อาจจะนาเสนอครงละขอหรอนาเสนอครงเดยวครบทกขอกได

แตไมควรใชเวลามากนก นอกจากนยงอาจสรางไวเปนรายการใหนกศกษาเลอกกไดเพอให

นกศกษาไดเลอกอานเมอตองการเทานน

4) รายการใหเลอก (Main Menu) เปนสวนทแสดงหวเรองยอย ๆ ทงหมด

ทมอยในบทเรยน เพอใหนกศกษาเลอกเรยนตามลาดบกอนหลงหรอตามความสามารถของตนเอง

(ถาบทเรยนเปดโอกาสใหเลอก) โดยวธการเลอกอาจปอนเปนตวเลขหรอตวอกษรเลอนแถบแสง

คลกเมาส หรอวธการอน ๆ กได การนาเสนออาจทาในลกษณะของแผนผงการเรยน (Learning

map) กได ซงหมายถงการแสดงหวเรองยอยในลกษณะของไดอะแกรม เชน บลอคไดอะแกรม

Page 9: บททีÉ 2 - ยินดีต้อนรับ ... · PDF fileสรุปได้ว่า wbi/wbt เป็นบทเรียนคอมพิวเตอร์ทีÉนําเสนอผ่านเคร

14

แสดงรายชอของหวเรองยอยทงหมดในรปของความสมพนธทตอเนองกน เพอแสดงใหนกศกษา

ทราบถงความสมพนธของหวเรองทงหมด

5) แบบทดสอบกอนบทเรยน (Pre-Test) เพอประเมนความรความสามารถ

ของนกศกษาในขนตน กอนทจะเรมเรยนวามความรพนฐานเพยงพอหรอไมหรอมอยในระดบใด

ทงนขนอยกบผ ออกแบบบทเรยน วาจะนาผลการทดสอบไปใชหรอไมอยางไร เชน นาไปใช

จดลาดบการเขาสบทเรยน ผ ทไดคะแนนแบบทดสอบคอนขางด อาจจะขามบทเรยนบางสวนแลว

ไปเรยนในเนอหาสวนทยากขน ในทางตรงกนขามหากนกศกษาคนใดทไดคะแนนตากวาเกณฑ

อาจจะถกตดสทธไมใหเรยนหรอตองเรยนตงแตตนกได แบบทดสอบทนยมใชจะเปนแบบทตรวจวด

งาย และแปลผลเปนคะแนนไดสะดวก เชน แบบเลอกตอบ แบบถกผด แบบจบค บางกรณอาจจะ

ใชแบบเตมคาตอบสนๆ กไดขนอยกบลกษณะเนอหาและวตถประสงคของผออกแบบบทเรยน โดย

การพจารณาวาควรมแบบทดสอบกอนบทเรยนหรอไมนนขนอยกบผออกแบบและลกษณะของ

เนอหา ถาวชาทวไปอาจไมตองมแบบทดสอบกได

6) เนอหาบทเรยน (Information) เปนสวนสาคญของบนเครอขายอนเทอรเนต

และใชเวลามากกวาสวนอนๆ เปนสวนทนาเสนอเนอหาใหมแกนกศกษา ตามหลกการนาเสนอ

เนอหาใหมของ Robert Gagne ไดเสนอแนะวา ควรใชวธนาเสนอดวยภาพประกอบขอความ โดยใช

คาถามสรางสรรคบทเรยน และเปดโอกาสใหนกศกษามสวนรวมในการทากจกรรมตางๆ ทบทเรยน

กาหนดไว ซงมสวนประกอบ ไดแก สวนของเนอหาใหม สวนของเฟรมชวยเหลอ และสวนของสอ

ประกอบ ในสวนของเนอหาใหมของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนจะนาเสนอเปนเฟรมๆ

ประกอบดวยขอความนนๆ โดยพยายามใชภาพแทนคาพด หรอ คาอธบายใหมากทสด นอกจากน

การนาเสนอเนอหาใหม ยงตองยดหลกการเรยนรรายบคคล

7) การตรวจปรบเนอหา (Feedback) เกดจากคาถามทใช ในระหวางการ

นาเสนอเนอหา เพอดาเนนบทเรยนไปตามแนวทางทกาหนดไว โดยใชคาถามเพอตรวจปรบความ

เขาใจเปนระยะๆ โดยใชหลกประสบการณการเรยนร จากสงทงายไปสยาก จากสงทรแลวไปสสงท

ยงไมร

8) แบบทดสอบทายบทเรยน (Post-Test) มไวเพอตรวจสอบวดผลสมฤทธ

ทางการเรยนของนกศกษา และประเมนผลวานกศกษาบรรลตามวตถประสงคทตงไวหรอไม

เพยงใดถาไมผานเกณฑทกาหนดไว อาจจะออกแบบบทเรยนใหไปเรยนซาในสวนททาแบบทดสอ

ไมได หรอกลบไปสรายการใหเลอกใหมกได วตถประสงคหลกของแบบทดสอบทายบทเรยน ใชเพอ

วดผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาหลงจากทไดศกษาเนอหาทผานไปแลวนอกจากนยงใช

Page 10: บททีÉ 2 - ยินดีต้อนรับ ... · PDF fileสรุปได้ว่า wbi/wbt เป็นบทเรียนคอมพิวเตอร์ทีÉนําเสนอผ่านเคร

15

เพอประเมนคณภาพของบทเรยนตามหลกสถตการศกษา โดยการเปรยบเทยบระหวางผลคะแนน

การทดสอบระหวางบทเรยน และผลการทดสอบทายบทเรยน

สรปไดวา การออกแบบบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต จะตองใชวธการระบบ

ขนตอนหลก ๆ มอย 5 ขนตอน คอ การวเคราะหเนอหา การออกแบบบทเรยน การพฒนาบทเรยน

การทดลองใช และการประเมนผล

1.4 องคประกอบของการเรยนรบนเครอขายอนเทอรเนต

ภาสกร เรองรอง (2544) กลาววา การเรยนการสอนผานเวบสามารถทาการ

สอสารภายใตระบบ Multi-User ไดอยางไรพรมแดนผ เรยนสามารถตดตอสอสารกบผ เรยน

อาจารยหรอผ เชยวชาญ ฐานขอมล และสามารถรบสงขอมลการศกษาเลกทรอนกส (Electronic

Education Data) อยางไมจากดเวลา ไมจากดสถานทภายใตระบบเครอขายอนเทอรเนต ซงการเรยน

การสอนผานเวบนนจะตองประกอบดวย

1.4.1 ความเปนระบบ ความเปนระบบสามารถแบงไดดงน

- Input ไดแก ผ เรยน,ผสอน,วตถประสงคการเรยน,สอการสอน, ฐานความร

การสอสารและกจกรรม, การประเมนผล, สวนอนๆซงสถาบนการศกษาเปนผ กาหนด

- Process ไดแก การสรางสถานการณหรอการจดสภาวะการเรยน

การสอน โดยใชวตถดบจาก Input ตามแผนการสอนทวางไว

- Out put ไดแก ผลสมฤทธทางการเรยน ซงไดแกการประเมนผล

1.4.2 ความเปนเงอนไข เปนการกาหนดเงอนไขในการเรยน เชน กาหนดเงอนไข

วาเมอเสรจสนจากการเรยนแลวจะตองทาแบบประเมนการเรยน หากทาแบบประเมนผานตาม

คะแนนทกาหนดไวกสามารถไปศกษาบทเรยนตอไป แตถาไมผานตามเงอนไขจะตองเรยนซาจนกว

จะผาน เปนตน

1.4.3 การสอสารและกจกรรม การสอสารและกจกรรมเปนตวกระตนใหผ เรยน

เกดการปฏสมพนธ เปนสงทชวยใหเกดการเรยนรเขาสเปาหมายไดงายขน เชน การใช E-mail,

Chat, Web board เปนตน เพอตดตอผสอนหรอเพอนรวมชนเมอเกดขอสงสย

1.4.4 Learning Root การกาหนดแหลงความรภายนอกทเกยวของกบบทเรยน

โดยมเงอนไข เชน แหลงความรภายนอกทมความยากเปนลาดบ หรอเกยวของกบหวขอการเรยน

เปนลาดบการกาหนด Learning Root ใชเทคนค Frame ชวยชนาทางใหแกผ เรยน

บปผชาต ทฬหกรณ (2546) ไดกลาวไววาการใชเวบเพอการเรยนการสอนมหลกการ

สาคญ 4 ประการคอ ดงน 1) ผ เรยนเขาเวบไดทกเวลาและเปนผ กาหนดลาดบการเขาเวบนนหรอ

Page 11: บททีÉ 2 - ยินดีต้อนรับ ... · PDF fileสรุปได้ว่า wbi/wbt เป็นบทเรียนคอมพิวเตอร์ทีÉนําเสนอผ่านเคร

16

ตามลาดบทผออกแบบไดใหแนวทางไว 2) การเรยนการสอนผานเวบจะเปนไปไดดถาเปนไปตาม

สภาพแวดลอมตามแนวคดของนก Constructivist คอมการเรยนรอยางมปฏสมพนธและเรยนร

รวมกน 3) ผสอนเปลยนแปลงตนเองจากการเปนผกระจายถายทอดขอมลมาเปนผชวยเหลอผ เรยน

ในการคนหาการประเมนและการใชประโยชนจากสารสนเทศทคนมาจากสอหลากหลาย

4) การเรยนรเกดขนในลกษณะเกยวของกนหลายวชา (Interdisciplinary) และไมกาหนดวาจะตอง

บรรลจดประสงคการเรยนรในเวลาทกาหนด

สรปไดวา องคประกอบสาคญของการเรยนรบนเครอขายอนเทอรเนต จะตอง

ประกอบดวย 1) ความเปนระบบ (Input Process Output) 2) การกาหนดเงอนไขในการเรยน

3) การสอสารและกจกรรม 4) กาหนดแหลงความรภายนอกทเกยวของกบบทเรยนอยางมเงอนไข

1.5 เอกสารทเกยวของกบบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต

1.5.1 งานวจยในประเทศ

สมเจตน สตยกจขจร (2547 : บทคดยอ) ทาการพฒนาบทเรยนบนระบบ

เครอขายวชาการเจรจาธรกจระหวางประเทศ มหาวทยาลยหอการคาไทย กลมตวอยางทใชในการ

วจย คอ นกศกษาหลกสตรบรหารธรกจบณฑต สาขาวชาการบรหารธรกจระหวางประเทศ

มหาวทยาลยหอการคาไทยผลการวจยปรากฏวา บทเรยนบนระบบเครอขายมประสทธภาพสงกวา

เกณฑ 80/80 ทกาหนดไวบทเรยนบนระบบเครอขายมคาดชนประสทธภาพและผลสมฤทธทางการ

เรยนจากการเรยนดวยบทเรยนบนระบบเครอขายหลงเรยนสงกวากอนเรยน

นลน เลกมาก (2548 : บทคดยอ) ไดศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน

บนเวบเรองคณธรรมของการอยรวมกนตามหลกศาสนาระหวางนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2

ทมบคลกภาพแบบเกบตวและแบบแสดงตว ผลการวจยพบวาเวบเพจเพอการเรยนการสอน เรอง

คณธรรมของการอยรวมกนตามหลกศาสนา มประสทธภาพ สงกวาเกณฑ 80/80 และผลสมฤทธ

ทางการเรยนบนเวบ เรอง คณธรรมของการอยรวมกนตามหลกศาสนาระหวางนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 2 ทมบคลกภาพแบบเกบตวและแบบแสดงตวไมมความแตกตางกน

อภสทธ สรยะ (2549 : บทคดยอ) ไดทาการวจยเรอง การสรางบทเรยนบนเวบ

เรอง เทคโนโลยสารสนเทศ กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ระดบชนมธยมศกษา

ปท 1 ผลการวจยพบวา ประสทธภาพของบทเรยนบนเวบ เรอง เทคโนโลยสารสนเทศ กลมสาระ

การเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย มประสทธภาพ เทากบ 84.89/80.67 ผลสมฤทธทางการ

เรยนของนกเรยนทเรยนดวยบทเรยนบนเวบ หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถต

ทระดบ .05 และความพงพอใจของนกเรยนทมตอบทเรยนบนเวบ อยในระดบมาก

Page 12: บททีÉ 2 - ยินดีต้อนรับ ... · PDF fileสรุปได้ว่า wbi/wbt เป็นบทเรียนคอมพิวเตอร์ทีÉนําเสนอผ่านเคร

17

1.5.2 งานวจยตางประเทศ

Mathew (2000) ไดทาการวจยเรองการสรางและการพฒนา WBI ทมการสราง

สภาพแวดลอมเพอการเรยนรดวยตนเอง จากการศกษาในครงน WBI ทสรางขนใชเปนสวนเสรม

ในการเรยนการสอนทจดตามหลกสตร Information Processing Strand of the Alberta Career

and Technology Studies program โดยมงศกษาเปรยบเทยบวา WBI มสวนชวยใหเกด

การเปลยนแปลงอยางไรระหวางทใหครเปนศนยกลางกบนกศกษาเปนศนยกลางการเรยนร WBI

เหมอนแหลงขอมลอนดบสามทนกศกษาใชในการปฏสมพนธกบวทยาลยชวยลดเวลาใน

การจดการ และงานสอนทตองสอนแบบซา ๆ ทาใหครมเวลาเพมมากขน

Shih(1998) ไดศกษาเกยวกบความสมพนธระหวางทศนคตของนกศกษา

แรงจงใจลกษณะทางการเรยน กลวธการเรยนร รปแบบการเรยน ทมตอผลสมฤทธทางการเรยน

การสอน ผานเวบในลกษณะการศกษาทางไกล ผลการวจยพบวาไมมความแตกตางอยางม

นยสาคญระหวาง ผลสมฤทธทางการเรยนกบปจจยอน ๆ จากการสงเกตพบวานกศกษาสนกกบ

การเรยนการสอนผานเวบ นกศกษาจะสนใจในการตรวจสอบเกรดมากกวาการสอสารในชนเรยน

กบผสอนผานอเมล

Khan (1997) ไดกลาวไววาการออกแบบเวบเพจทดมความสาคญตอการเรยน

การสอนเปนอยางมาก ดงนนจงควรทาความเขาใจถงคณลกษณะ 2 ประการของการเรยนการสอน

ผานเวบ ซงประการแรกกคอ คณลกษณะหลก (Key Features) เชน การสนบสนนใหนกศกษาม

ปฏสมพนธกบบทเรยนผสอน การนาเสนอบทเรยนในลกษณะของสอหลายมต สามารถสบคน

ขอมลบนเครอขายได สามารถเขาสโปรแกรมการสอนผานเวบจากทใดกไดทวโลก รวมถงสามารถ

ควบคมการเรยนของตนเองได และประการทสองกคอคณลกษณะเพมเตม (Additional Features)

เชน การใชงานของโปรแกรมทาไดงาย มระบบปองกนการลกลอบขโมยขอมลรวมทงระบบใหความ

ชวยเหลอทงายตอการปรบปรงแกไข เปนตน 2. เอกสารทเกยวของกบการคดแกปญหา 2.1 ความหมายของการคดแกปญหา

การคดแกปญหาเปนกระบวนการทางความคดทสาคญกระบวนการหนงและเปน

สงจาเปนททกคนตองใชในชวตประจาวน ถาทกคนไดรบการฝกใหรวธการคดแกปญหาอยเสมอ

ยอมเปนประโยชนแกผ ทไดรบการฝกฝน นกจตวทยาและนกการศกษาหลายทานไดใหความหมาย

เกยวกบความสามารถในการคดแกปญหาไว ดงน

Page 13: บททีÉ 2 - ยินดีต้อนรับ ... · PDF fileสรุปได้ว่า wbi/wbt เป็นบทเรียนคอมพิวเตอร์ทีÉนําเสนอผ่านเคร

18

กาเย (Gadne, 1970, p. 63 อางองใน เบญจมาศ สนประเสรฐ, 2553, หนา 24)

ไดอธบายถงความสามารถในดานการคดแกปญหาวาเปนรปแบบของการเรยนรอยางหนงทตอง

อาศยการเรยนรประเภทหลกการทมความเกยวของกนตงแตสองประเภทขนไปประสมประสานกน

จนเปนความสามารถชนดใหม เรยกวา ความสามารถทางการคดแกปญหา โดยอาศยการเรยนร

ประเภทความคดรวบยอด เปนการเรยนรอกประเภทหนงทตองอาศยความสามารถในการมองเหน

ลกษณะรวมกนของสงเรา

กด (Good, 1973, p. 518) ไดแสดงความคดเหนวา วธการทางวทยาศาสตรกบ

การแกปญหาเปนเรองเดยวกน กลาวคอ การแกปญหาเปนแบบแผนหรอวธดาเนนการ ซงใน

สภาพวะทมความยงยากลาบาก หรออยในสภาวะของการตรวจสอบขอมลทหามาได โดยขอมล

นนมความเกยวของกบปญหา มการตงสมมตฐาน มการตรวจสอบสมมตฐานภายใตการควบคม

มการเกบรวบรวมขอมลจากการทดลอง เพอหาความสมพนธทจะทดสอบสมมตฐานนนวาเปนจรง

หรอไม

นารรตน ฟกสมบรณ (2541, หนา 48) สรปวา ความสามารถในการคดแกปญหา

เปนพฤตกรรมหรอคณลกษณะทบคคลเลอกระทาหรอปฏบต ในการหาทางออกกบปญหาหรอ

สถานการณตางๆ ทตองเผชญ มลกษณะเฉพาะเอกตบคคล เปนกจกรรมทเปนทงการแสดง

ความร ความคด และเปนทกษะอยางหนงท ตองฝกฝนและควรฝกฝนใหกบนกเ รยน

ความสามารถในการคดแกปญหายงขนอยกบองคประกอบหลายดาน เชน ความร หรอ

ประสบการณเดม ความสามารถทางสตปญญา เปนตน

ชาตร เกดธรรม (2542, หนา 69) ไดใหความหมายของความสามารถในการคด

แกปญหาวาเปนพฤตกรรมทมแบบแผนหรอวธดาเนนการทสลบซบซอน ซงตองอาศยความร

ความคด ประสบการณ วธการ และขนตอนในการศกษา เพอใหบรรลถงจดมงหมายทตองการ

แกปญหาของบคคลแตละคนนนจะแตกตางกนและแตวฒภาวะ ประสบการณ ความสนใจ

สตปญญา ความพรอม แรงจงใจ อารมณ และสภาพแวดลอม

กาญจนา ฉตรศรสกล (2544, หนา 57) สรปวา ความสามารถในการคดแกปญหา

ผ เรยนสามารถพฒนาไดจากหลายแนวทาง ทงนขนอยกบวธสอน การจดกจกรรมการเรยนการ

สอนทสงเสรมใหผ เรยนไดประสบการณในการคดแกปญหาอยางมหลกการและใหเหตผลการเรยน

การสอนทนกเรยนสามารถคนพบองคความรดวยตนเอง เชน การทาแบบฝกกเปนการทากจกรรม

ลกษณะหนงททาใหผ เรยนมความสามารถในการคดแกปญหาทางวทยาศาสตรไดดวยเหตผล

Page 14: บททีÉ 2 - ยินดีต้อนรับ ... · PDF fileสรุปได้ว่า wbi/wbt เป็นบทเรียนคอมพิวเตอร์ทีÉนําเสนอผ่านเคร

19

อมาวชนย อาจพรม (2546, หนา 43) ไดใหความหมายของความสามารถในการคด

แกปญหาเปนกระบวนการคดแกปญหาทมแบบแผนมจดมงหมาย ซงอาศยความร ความเขาใจ

ความคดและประสบการณเดมมาใชในการแกปญหาใหม

สวทย มลคา (2547, หนา 15) ไดใหความหมายของการคดแกปญหา หมายถง

ความสามารถในทางสมองในการขจดสภาวะความไมสมดลทเกดขน โดยพยายามปรบตวเอง

และสงแวดลอมใหผสมผสานกลมกลนกลบเขาสสภาวะทคาดหวง

Anderso (1967, หนา 14-15) ทไดอธบายถงคณสมบตของผแกปญหาทมประสทธภาพ

คอ มการคดเปนระบบ ไมรบดวนสรป มการวางแผนเปนขนตอนอยางตอเนอง

Neuman (1993, หนา 33) กลาวถงนกแกปญหาทดวา “ควรพจารณาปญหาโดย

ใชการวเคราะหและการคดอยางมเหตผล ไมคาดเดาคาตอบ หรอใสความรสกของผแกปญหาลงไป

Sorerson & Others (1996, หนา 9) ไดแสดงความคดเหนวา นกแกปญหาทดตอง

มการจดทากบขอมลทเกยวของกบปญหาอยางมเหตผล และหาขอมลเพมเตมในสวนทขาด

หายไป

สรปไดวา ความสามารถในการคดแกปญหา ทมแบบแผน อาจประกอบดวยขนตอน

ดงน ขนกาหนดปญหา ขนตงสมมตฐาน ขนรวบรวมขอมล ขนวเคราะหขอมล และขนสรปผล ทงน

ขนอยกบวธสอน การจดกจกรรมการเรยนการสอนทสงเสรมใหผ เรยนไดประสบการณในการคด

แกปญหาอยางมหลกการและใหเหตผล

2.2 ประเภทของปญหา

โพลยา (Polya, 1985, pp. 123-128) ไดแบงปญหาออกเปน 2 ประเภท คอ 1) ปญหา

ทใหคนพบ (Problem to Find) เปนปญหาใหคนพบในสงทตองการ ซงอาจจะเปนปญหาใน

เชงทฤษฎ หรอปญหาในเชงปฏบตอาจจะเปนรปธรรมหรอนามธรรม สวนสาคญของปญหาน

แบงเปน 3 สวน คอ สงทตองการหา ขอมลทกาหนดให และเงอนไข 2) ปญหาใหพสจน

(Problem to Prove) เปนปญหาทใหแสดงอยางสมเหตสมผลวา ขอความทกาหนดใหเปนจรงหรอ

เปนเทจ สวนสาคญของปญหานแบงได 2 สวน คอ สมมตฐานหรอสงทกาหนดใหและสรปผล

หรอสงทจะตองพสจน

สมนก ปญญาสงห (2537, หนา 5) กลาววา ลกษณะหรอประเภทของปญหา

ทบคคลทวไปรบรหรอเผชญอยและมผลกระทบตอจตใจและกระบวนการแกปญหา ดงน 1)

ปญหาทมนษยสรางขนและอยในความสามารถทมนษยแกไขได ปญหาประเภทนมนษย

เปนผสรางขน ทงโดยเจตนาและไมเจตนาหรอไมรสกตววาเปนผสรางปญหาขน เชน ปญหาเรอง

Page 15: บททีÉ 2 - ยินดีต้อนรับ ... · PDF fileสรุปได้ว่า wbi/wbt เป็นบทเรียนคอมพิวเตอร์ทีÉนําเสนอผ่านเคร

20

การทางานบรหารงาน ปญหามนษยสมพนธกบเพอนรวมงาน เปนตน 2) ปญหาทเกดขนจากธรรมชาต

อยเหนอการควบคมของมนษย เชน นาทวม พาย ไตฝ น ภยแลง เปนตน

มนส บญประกอบ และคณะ (2547, หนา 72) ไดกลาวไววา การแบงประเภทของ

ปญหาขนอยกบเกณฑทใชในการแบง ในทนแบงประเภทของปญหาตามความเบยงเบนของ

สภาพการณทเกดขนจรงกบความตองการทเกดขน ทงน โดยยดความแตกตางของชวงเวลาเปน

หลก ซงปจจบนม 3 ประเภท คอ 1) ปญหาขดของ หมายถง ปญหาทเบยงเบนไปจากสงหรอ

มาตรฐานทเราตองการ ซงเกดขนในอดตและในปจจบนกยงคงเปนปญหาอย และยงคงจะเปน

ปญหาตอไปในอนาคต หากปญหานไมไดรบการแกไข หรอมการแกไขปญหาแลว แตมาตรการท

แกไขปญหานนไมไดผล เชน ปญหาการจราจรในกรงเทพฯ ปญหาคอรปชน ปญหาการเสย

ดลการคา เปนตน จดเนนของการแกปญหาประเภทน คอ การรกษาสถานการณใหกลบคนส

สภาพเดมเชนทเคยเปนมาดวยดในอดต 2) ปญหาการปองกน หมายถง ปญหาทสอเคาวาอาจจะ

เกดความเบยงเบนขนไดในอนาคต เนองจากปจจบนมเครองชหรอสงทบอกเหต หรอมสถานการณ

บางอยางทบอกใหเรารวาหากไมรบจดการอยางหนงอยางใดลงไปเพอเปนการปองกนแลว ปญหา

นนยอมเกดขนอยางแนนอน 3) ปญหาพฒนา หมายถง ปญหาทหลาย ๆ คนอาจมองไมเปน

ปญหากได ซงทเปนดงนอาจมาจากสภาพเหตการณของสงทไมตองการใหเกดขนไดเกดและสะสม

มานานจนกระทงรสกวาเปนเรองธรรมดาทวๆ ไปไมเหนผลเสยหายอะไร แตปญหาการพฒนานม

จดเนนอยทวาหากเราเปลยนแปลงหรอปรบปรงพฒนาตนเอง เพอผลด ในอนาคตดกวาจะปลอย

ใหทกสงเปนไปเอง ซงแมวาไมมวแวววาจะเกดปญหาอะไรแตการพจารณาตนเองไวกอนจะทาให

เกดผลไดดกวา เชน การพฒนาตนเองใหมความรดานตาง ๆ อยเสมอ เปนตน

สรปไดวา ปญหาสามารถแบงออกไดเปน 3 ประเภท คอ 1) ปญหาทใหคนพบ

เปนปญหาใหคนพบในสงทตองการ ซงมนษยอาจสรางขนและอยในความสามารถทมนษยแกไขได

2) ปญหาใหพสจน เปนปญหาทใหแสดงอยางสมเหตสมผล อาจเปนปญหาทเกดขน

จากธรรมชาต อยเหนอการควบคมของมนษย และ 3) ปญหาพฒนา ปญหานมจดเนนอยทวา

หากเราเปลยนแปลงหรอปรบปรงพฒนาตนเองเพอผลดในอนาคตดกวาจะปลอยใหทกสงเปนไปเอง

Page 16: บททีÉ 2 - ยินดีต้อนรับ ... · PDF fileสรุปได้ว่า wbi/wbt เป็นบทเรียนคอมพิวเตอร์ทีÉนําเสนอผ่านเคร

21

2.3 กรอบความคด

การคดนนมอย จานวนมากมาย ซงสามารถจดกลมได 3 กลมใหญ ดงน

(สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2540, หนา 12)

2.3.1 ทกษะการคด หมายถง ความสามารถในการแสดงออก หรอแสดงพฤตกรรมของ

การใชความคด เชน การสงเกตการณ การเปรยบเทยบ การจาแนกแยกแยะ ขนายความ จดกลม

ฯลฯ

2.3.2 ลกษณะการคด หมายถง คาทแสดงของการคด ซงใชในลกษณะเปนคาวเศษณ

เชน คดกวาง คดไกล คดรอบคอบ ซงคาไมไดแสดงออกถงพฤตกรรมโดยตรง แตสามารถแปล

ความไปถงพฤตกรรมหรอการกระทาประการใดประการหนง

2.3.2 กระบวนการคด หมายถง การคดทมความสลบซบซอนสงขน ตองมพนฐาน

ดานทกษะความคดหลายๆ ดานมาผสมกน กระบวนการคดจงมขนตองและมความแยบยล

จงทาใหพบแนวทางในการแกปญหา การคดถอเปนกาคดขนสง ประกอบดวย การคดทม

วจารณญาณ คดแกปญหา คดรเรมสรางความคดรวบยอด คดตดสนใจ

สานกงานคณะกรรมการศกษาแหงชาต (2540, หนา 15-17) จดมตของการคดไว

6 ดาน คอ มตดานขอมล มตดานคณสมบตทเออตอการคด มตดานทกษะการคด มตดาน

ลกษณะการคด มตดานกระบวนการคด และมตดานการควบคมแลประเมนการคดของตนเอง

2.4 ความสาคญของการคดแกปญหา

รศนา อชชะกจ (2537, หนา 11) ไดกลาวถง ความสาคญของการแกปญหาไววา

การแกปญหานนเปนเรองทจาเปนตอมนษยทกเพศทกวยมอาจหลกเลยงได ตางตองประสบ

เปนประจาทกวนตลอดชวต กลาวคอ หนาทของมนษยคอการแกปญหา ผ ทมความสามารถสง

ในการแกปญหายอมประสบผลสาเรจในชวตสวนตว ครอบครว และหนาทการทางาน

การแกปญหามความสาคญตอการอยรอดปลอดภยและการดาเนนหนาทการงาน คณภาพ

ของมนษยจงขนอยกบความสามารถในการปฏบตหนาทและความสามารถในการแกปญหา

เปนสาคญ

ประพนธศร สเสารจ (2541, หนา 103) ไดกลาววา การแกปญหาเปนทกษะสาคญ

และจาเปนในภาวะสงคมปจจบน ซงในระบบการศกษาจาเปนตองใหความสาคญในการพฒนา

ฝกฝนเยาวชนทงในหองเรยนและนอกหองเรยนใหมโอกาสฝกทกษะการคดแกปญหาใหมากขน

มนส บญประกอบ และคณะ (2547, หนา 87) ไดกลาววา ปญหาเปนสงททา

ทายความสามารถของมนษย ทกคนตองเผชญหนากบปญหานานปการ ดงนนจงตองเรยนร

Page 17: บททีÉ 2 - ยินดีต้อนรับ ... · PDF fileสรุปได้ว่า wbi/wbt เป็นบทเรียนคอมพิวเตอร์ทีÉนําเสนอผ่านเคร

22

เกยวกบการแกปญหาเพอใหพนจากสภาพทเปนทกข สภาพทไมพงปรารถนา สภาพทขดแยงไปส

สภาพทเปนสข สภาพทสมปรารถนา สภาพแหงสนต

สรปไดวา การแกปญหาเปนสงทสาคญในการดารงชวตประจาวนของมนษย ทกเพศ

ทกวยมอาจหลกเลยงได ตองเผชญหนากบปญหานานปการ ดงนนการแกปญหาจงเปนสง

ทสาคญทตองปลกฝงใหเกดกบผ เ รยน เพอทจะกอเกดทกษะการคดแกปญหาไดดและ

มประสทธภาพ สามารถปรบตวใหเขากบสภาวะแวดลอมตางๆ ประสบผลสาเรจในชวตสวนตว

ครอบครว หนาทการทางาน และดารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข

2.5 กระบวนการคดแกปญหา

บลม (Bloom, 1956, p, 122) ไดเสนอขนตอนการคดแกปญหาไวดงน

ขนท 1 เมอผ เรยนพบปญหา ผ เรยนจะคดคนสงทเคยพบเหนและเกยวของกบ

ปญหา

ขนท 2 ผ เรยนจะใชผลจากขนทหนงมาสรางรปแบบของปญหาขนมาใหม

ขนท 3 จาแนกแยกแยะปญหา

ขนท 4 การเลอกใชทฤษฎ หลกการ ความคด และวธการทเหมาะสมกบปญหา

ขนท 5 การใชขอสรปของวธการแกปญหา

ขนท 6 ผลทไดจากการคดแกปญหา

กระทรวงศกษาธการ (2545, หนา 16-18) ไดกลาวไววา กระบวนการคดแกปญหา

ประกอบดวย 4 ขนตอน ดงน 1) ทาความเขาใจปญหา ผแกปญหาจะตองทาความเขาใจกบ

ปญหาทพบใหถองแทในประเดนตางๆ คอ ปญหาถามวาอยางไร, มขอมลใดแลวบาง, มเงอนไข

หรอตองการขอมลใดเพมเตมอกหรอไม 2) วางแผนแกปญหา เปนการคดหาวธวางแผนเพอแกปญหา

โดยใชขอมลจากปญหาทวเคราะหไวแลวมาประกอบกบขอมลและความรทเกยวของกบปญหานน

และนามาใชประกอบการวางแผนแกปญหา 3) ดาเนนการแกปญหาและประเมนผล ขนตอนนจะ

เปนการประเมนวาวธการแกปญหาและผลทไดถกตองหรอไดผลอยางไร 4) ตรวจสอบการแกปญหา

เปนการประเมนภาพรวมของการแกปญหา ทงในดานวธการแกปญหา ผลการแกปญหา และการ

ตดสนใจรวมทงการนาไปประยกตใช

สรปไดวา กระบวนการแกปญหามความจาเปนและสาคญในการนาไปใชในชวตประจาวน

ไดจรงๆ ดงนน การพฒนาการคดแกปญหาจงตองมแบบแผน ประกอบดวย ขนกาหนดปญหา

ขนตงสมมตฐาน ขนรวบรวมขอมล ขนวเคราะหขอมล และขนสรปผล

Page 18: บททีÉ 2 - ยินดีต้อนรับ ... · PDF fileสรุปได้ว่า wbi/wbt เป็นบทเรียนคอมพิวเตอร์ทีÉนําเสนอผ่านเคร

23

2.6 การเรยนการสอนกบความสามารถในการแกปญหา

ความสามารถในการคดแกปญหาของแตละบคคลนนแตกตางกนขนอยกบบคคลนนจะ

แกปญหาดวยวธใด นอกจากการเลอกใชวธการแกปญหาแลวการแกปญหายงขนอยกบสตปญญา

ความร อารมณ ประสบการ และการจงใจ ซงเปนปจจยสาคญในการตอความสามารถในการคด

แกปญหา วธการคดแกปญหานนไมมขนตอนทแนนอนตายตวเสมอไป ดงนนการเรยนการสอนจง

เปนสวนหนงทจะชวยพฒนาปจจยตางๆ อนจะสงผลใหความสามารถในกาคดแกปญหาของ

นกเรยนดขนได สอดคลองกบเดรสเซล (Dressel ,1995, pp. 418-420) และแครอล (Caroll, 1964,

p. 76) อธบายไววา การคดแกปญหาตองมการฝกอยเสมอ การทนกเรยนจะมความสามารถใน

การคดแกปญหาการเรยนไดยอมคดแกปญหาอนๆ ไดเชนกน ครควรมวธการชวยฝกนกเรยนใหม

ความสามารถในการคดแกปญหา

สมจต สวธนไพบลย (2541,หนา 91-92) ไดกลาวไววา การทจะแกปญหาตางๆ ได

ผสอนตองจดสภาพการณตางๆ เพอยวยใหผ เรยนไดใชกระบวนการในการแกปญหาเชน 1)

จดสถานการณทเปนสถานการณใหมๆ และมวธการแกปญหาไดหลายๆ วธมาใหผ เรยนฝกฝน

ในการแกปญหาใหมากๆ 2) ปญหาทไดหยบยกมาใหผ เรยนไดฝกฝน ควรเปนปญหาทผ เรยนยง

ไมเคยประสบมากอน ควรเปนปญหาทไมเกนความสามารถของผ เรยนหรอกลาวอกนยหนงปญหา

นนตองอยในกรอบของทกษะกระบวนการทางเชาวปญญาของผ เรยน 3) การฝกแกปญหานน

ผสอนควรจะไดแนะใหผ เรยนไดวเคราะหปญหาวาเปนปญหาเกยวกบอะไรและถาเปนปญหาใหญ

กแตกออกไปเปนปญหายอยๆ แลวคดปญหายอยแตละปญหาและเมอแกปญหายอยไดหมดทกขอ

กเทากบแกปญหานนเอง 4) จดบรรยากาศของการเรยนการสอนหรอจดสงแวดลอมทางการเรยน

ใหเปลยนไดไมตายตว ผ เรยนกจะเกดความรสกวาเขาสามารถคดคนเปลยนแปลงอะไรไดบาง

ในบทบาทตางๆ ใหโอกาสผ เรยนไดคดอยเสมอ 5) ฝกฝนแกปญหาหรอการแกปญหาปญหาใดๆ

กตาม ผสอนไมควรบอกวธการแกปญหาใหตรงๆ เพราะถาบอกใหแลวผ เรยนไมไดใชยทธศาสตร

การคดของตนเอง

สาราญ วงนราช (2542, หนา 41) สรปแนวทางในการจดการเรยนการสอน

ในกระบวนการแกปญหาไว ดงน 1) สอนใหนกเรยนเขาใจในความหมาย และประเภทของการ

แกปญหา 2) สอนใหนกเรยนเขาใจเทคนคการแกปญหาแบบขนตอนเดยวและฝกใหใชเทคนคการ

คดถอยหลง การทาปญหาใหงายลง การพจารณาปญหาโดยรวมและเฉพาะการสมและลองผด

ลองถก การใชกฎ การใชคาใบ การใชวธผาครง การสรางตารางหรอกราฟ การสรางแบบจาลอง

เปนตน 3) สอนใหนกเรยนเขาใจขนตอนในการแกปญหาแบบหลายขนและฝกใหใชขนตอนการ

Page 19: บททีÉ 2 - ยินดีต้อนรับ ... · PDF fileสรุปได้ว่า wbi/wbt เป็นบทเรียนคอมพิวเตอร์ทีÉนําเสนอผ่านเคร

24

สารวจปญหา ระบปญหา หาทางแกไขทหลากหลาย เลอกทางทคดวาดทสด ออกแบบวธการและ

ขนตอนในการแกปญหา เลอกการออกแบบททสดมาใชรวบรวมผลและตความการแกปญหาและ

ประเมนผลการแกปญหา

สรปไดวา แนวทางการจดการเรยนการสอน ตองเนนใหผ เรยนเกดทกษะกระบวนการคด

แกปญหาอยเสมอ ดวยวธการทหลากหลาก มการจดบรรยากาศและสภาพแวดลอมทเออตอการ

เรยนร ซงจะทาใหผ เรยนเกดการอยากทจะเรยนรและเกดประสบการณ รวมถงเกดทกษะการคด

แกปญหาและสามารถนาไปใชในชวตประจาวนได

2.7 ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของเพยเจต

เพยเจต (Piaget) นกจตวทยาชาวสวสเซอแลนด ไดแบงพฒนาการทางสตปญญา

ออกเปน 4 ขน ไดแก (สรางค โควตระกล, 2541, หนา 50)

2.7.1 ระยะการแกปญหาดวยการกระทา (Sensorimotor Stage) เปนพฒนาการ

ขนเรมตนตงแตแรกเกดจนถง 2 ป เดกวยนจะเกดการเรยนรจากประสาทสมผสมกจะหยบจบวตถ

มาคลา หรอเคาะ ฯลฯ ในขนนเดกจะกาวหนาอยางรวดเรว เชน สามารถประสานงานระหวาง

กลามเนอ มอ และสายตา สามารถคนหาวตถทเปลยนไปตลอดจนสามารถสอสารโดยใชภาษา

ได เดกในวยนจะมพฤตกรรมทาอะไรบอยๆ ซาๆ เปนการเลยนแบบ พยายามแกปญหาแบบลอ

ผดลองถก เมอสนสดระยะน เดกมกมการแสดงออกของพฤตกรรมอยางมจดมงหมายและ

สามารถแกปญหาโดยการเปลยนวธการตางๆ เพอใหไดสงทตองการ แตความสามารถในการคด

วางแผนของเดกยงอยในขดจากด

2.7.2 ระยะการแกปญหาดวยการรบรและยงไมรจกใชเหตผล (Preperational

Stage) ระยะนอยในชวงอายระหวาง 2-7 ป ซงแบงเปนขนยอยๆ อก 2 ขน คอ ในชวงอาย 2-4 ป

เปนชวงทเดกเรมจะมเหตผลเบองตน สามารถโยงความสมพนธของเหตการณ 2 เหตการณหรอ

มากกวามาเปนเหตผลเกยวโยงซงกนและกนได แตเหตผลของเดกวยนยงมขอบเขตจากด เพราะ

เดกยงยดตวเองเปนศนยกลาง (Egocentric) คอ ยดความคดของตนเองเปนใหญและมองไมเหน

เหตผลของผ อน ความคดและเหตผลไมคอยถกตองกบหลกความเปนจรง ในชวงระยะท 2

อยในชวงอายประมาณ 4-7 ป เดกจะมความคดรวบยอดเกยวกบสงตาง ๆ รอบตวดขน รจกแยก

ประเภทและแยกชนสวนของวตถ เรมมการพฒนาการเกยวกบการอนรกษแตยงไมแจมชด

รจกแบงพวกแบงชนแตยงคดหรอตดสนผลการกระทาตาง ๆ จากสงทเหนภายนอกเทานน

Page 20: บททีÉ 2 - ยินดีต้อนรับ ... · PDF fileสรุปได้ว่า wbi/wbt เป็นบทเรียนคอมพิวเตอร์ทีÉนําเสนอผ่านเคร

25

2.7.3 ระยะแกปญหาดวยเหตผลกบสงทเปนรปธรรม (Concrete Operation Stage)

อยในชวงอาย 7-11 ป เปนระยะทเดกเขาใจความคดของคนอนไดดขน ลดความยดตดตนเองเปน

ศนยกลาง เรมเอาเหตผลรอบๆตวมาคดประกอบในการตดสนใจหรอแกปญหาในชวตประจาวน

เดกในวยนสามารถคดทวนกลบได (Reversibility) นอกจากนความสามารถในการจาของเดก

ในชวงอายนมประสทธภาพมากขน สามารถจดกลมหรอจดพวกไดอยางสมบรณ สามารถสนทนา

กบผ อนและเขาใจความคดของผ อนได

2.7.4 ระยะแกปญหาดวยเหตผลกบสงทเปนนามธรรม (Formal Operation Stage)

เปนชวงอาย 11 ปขนไป ถอวาเปนขนสดทายของการพฒนาทางสตปญญาของเดกและเปนขน

ทสมบรณทสด กลาวคอ เดกสามารถคดไดแมสงนนไมปรากฏใหเหน สามารถตงสมมตฐานและ

สามารถพสจนได สามารถแกปญหาตางๆ โดยมการคดกอนแกปญหานนๆ สามารถเขาใจสตรหรอ

กฎเกณฑตางๆ ไดด พฒนาการทางสตปญญาของเดกวยนจะเจรญเตมทเชนเดยวกบผ ใหญ

แตอาจมการตดสนใจแกปญหาแตกตางไปจากผใหญบาง เพราะมประสบการณนอยกวา

สรปไดวา ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของเพยเจต แบงออกเปน 4 ขน โดยเดกจะ

สามารถคดและแกปญหาไดดในขนท 4 คอ ระยะแกปญหาดวยเหตผลกบสงทเปนนามธรรม

(Formal Operation Stage) สตปญญาของเดกจะพฒนาอยในขนทสมบรณ ซงสามารถคดอยาง

มเหตผลและเขาใจในเรองของนามธรรมได

2.8 ลกษณะของบคคลทมความสามารถในการแกปญหา

สวทย คามล (2547, หนา 17) ไดกลาวถงคณสมบตของนกคดแกปญหาไว ดงน

2.8.1 รจกคดอยางมเหตผล

2.8.2 ตงใจคนหาความจรง

2.8.3 กระตอรอรน

2.8.4 ใฝรใฝเรยน สนใจสงรอบๆ ดาน

2.8.5 เปดใจรบความคดเหนใหม

2.8.6 มมนษยสมพนธ

2.8.7 มคณลกษณะความเปนผ นา

2.8.8 กลาหาญ กลาเผชญความจรง

2.8.9 มคดหลากหลายและคดยดหยน

2.8.10 มนใจในตนเอง

2.8.11 มความคดสรางสรรค

Page 21: บททีÉ 2 - ยินดีต้อนรับ ... · PDF fileสรุปได้ว่า wbi/wbt เป็นบทเรียนคอมพิวเตอร์ทีÉนําเสนอผ่านเคร

26

2.8.12 มความสามารถในการปรบตวเขากบสถานการณ

2.8.13 ใจเยน สขม รอบคอบ

2.9 การประเมนทกษะการคด

แนวทางการวดทกษะการคดดวยรปแบบวธวด 3 วธผสมผสานกน (Stiggins &

Quellmalz. 1998 : 6) คอ ใชวธการถามคาถามดวยปากเปลาระหวางการเรยนการสอน ใชวธการ

ทดสอบดวยแบบทดสอบ และการสงเกตการณแสดงออกโดยครผสอนอยางมจดมงหมาย

สตกกน และคณะ (Stiggins, et al. 1988 : 6-7) ไดกาหนดขนตอนในการวด

ทกษะการคดไวเปน 3 ขนตอน คอ 1) นยามทกษะการคดทตองการวดใหชดเจน 2) กาหนด

รปแบบการประเมน (Assessment) ทจะใชในชนเรยน อยางนอย 2 วธ ไดแก การประเมนดวย

การถามคาถามปากเปลาในชนเรยน การทดสอบดวยแบบทดสอบและการประเมนจากการสงเกต

ผลของการแสดงออก 3) วางแผนยทธศาสตรในการประเมนใหครอบคลมทกษะการคดทกประเภท

ซงลกษณะของการคด อาจเปนการคดแบบซบซอน ทประกอบดวยทกษะการคดยอยอยางนอย

สองทกษะขนไป

2.10 เอกสารงานวจยทเกยวของกบการคดแกปญหา

สดด ธรรมครปตย (2541) ไดศกษาความสามารถในการใชความรทางวทยาศาสตร

และเทคโนโลยเพอพฒนาคณภาพชวตของนกเรยน ทมความสามารถในการแกปญหาทาง

วทยาศาสตรตางกนในจงหวดนนทบร กลมตวอยางทใชในการศกษาเปนนกเรยนชนมธยมศกษา

ปท 3 ปการศกษา 2540 จานวน 846 คน พบวา 1) นกเรยนมความสามารถทางวทยาศาสตร

ตางกนในระดบปานกลางมจานวนมากทสด 2) นกเรยนทมความสามารถในการใชความรทาง

วทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอพฒนาคณภาพชวตในระดบปานกลางมจานวนมากทสด 3)

นกเรยนทมความสามารถในการแกปญหาทางวทยาศาสตรในระดบสงมความสามารถในการใช

ความรทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอพฒนาคณภาพชวตสงกวานกเรยนทมความสามารถใน

การแกปญหาทางวทยาศาสตรระดบปานกลางและระดบตา ในขณะเดยวกนนกเรยนทม

ความสามารถในการแกปญหาทางวทยาศาสตรระดบปานกลาง มความสามารถในการใชความร

ทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอพฒนาคณภาพชวตสงกวานกเรยนทมความสามารถในการ

แกปญหาทางวทยาศาสตรระดบตา

สายสณย สหวงษ (2545) ไดศกษาความสมพนธระหวางทกษะกระบวนการทาง

วทยาศาสตร เจตคตเชงวทยาศาสตรกบความสามารถในการแกปญหาทางวทยาศาสตรของ

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดบรรมย ปการศกษา 2544

Page 22: บททีÉ 2 - ยินดีต้อนรับ ... · PDF fileสรุปได้ว่า wbi/wbt เป็นบทเรียนคอมพิวเตอร์ทีÉนําเสนอผ่านเคร

27

จานวน 353 คน ผลการวจยปรากฏวา ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและเจตคตเชง

วทยาศาสตรมความสมพนธทางบวกกบความสามารถในการแกปญหาทางวทยาศาสตร อยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ .01 ซงมคาสมประสทธสหสมพนธเทากบ .700 และ .492 ตามลาดบ

และทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรรายดานทกดาน เจตคตเชงวทยาศาสตรรายดานทกดาน

มความสมพนธทางบวกกบความสามารถในการแกปญหาทางวทยาศาสตรอยางมนยสาคญทาง

สถตทระดบ .01

มนวภา ออนศร (2541) ไดทาการศกษาความสมพนธระหวางทกษะกระบวนการ

ทางวทยาศาสตร กบความสามารถในการแกปญหาทางวทยาศาสตรกบนกเรยนชนมธยมศกษา

ปท 3 พบวา ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรทง 13 ทกษะกบความสามารถในการแกปญหา

ทางวทยาศาสตรมความสมพนธทางบวกอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

กลาสเซอร (Glaser. 1994 : DAI-B55/03) ทาการวจยเรอง ทกษะภายในตนเอง

และทกษะการสรางความรความเขาใจของสมาชกเกยวกบการปรบกระบวนการทางาน

วตถประสงคของการวจยเปนการศกษาการพฒนาทกษะการสรางความรความเขาใจของผ ใหญ

เมอตองเผชญกบปญหา และมงคนหาลกษะการพฒนาตลอดไปจนถงการคาดทานายรปแบบ

ลกษณะของการวจยตามสภาพธรรมชาต เพอคนหาสงทปรากฏรองรอยและคณลกษณะ

ในการศกษา ครงน ทกษะทศกษาประกอบดวย 9 ทกษะ คอ การคดเชงระบบ การบรณาการและ

การสงเคราะห การศกษามมมองของคนอน การวเคราะหและวนจฉย การยอมรบ การจาแนก

และการเผชญความรสก ความตงใจทจะปฏเสธอานาจเบดเสรจ ความสามรถทจะรจกยดหยน

ความสามารถ ทจะเผชญกบความรสกสบสน และความสามารถทจะประเมนและยอมรบความ

เสยง ผลการวจยพบวา การพฒนาทกษะทงหมดสามารถพฒนาไดดวยทกษะยอย ๆ การเรยน

จากแมแบบ และการสะทอนประสบการณเปนวธการทไดรบการยอมรบวาสามารถพฒนาทกษะ

ทง 9 ใหกบสมาชกได

Gaiher, Rogan & Braun (2007) ไดศกษาความสามารถในการแกปญหาและการคด

รวบยอดของนกเรยนทเรยนดวยการสอบแกปญหาในวชาฟสกส กลมตวอยางทใชในการศกษา

เปนนกเรยนชนมธยมศกษา จานวน 189 คน ใน 16 โรงเรยนของประเทศแอฟรกาใตทมผลการ

เรยนอยในระดบตามาก ผลการวจยปรากฏวาหลงจากไดรบการสอนแบบแกปญหาแลวนกเรยน

มความสามารถในการแกปญหาและความคดรวบยอดในวชาฟสกสดกวาเดม

Page 23: บททีÉ 2 - ยินดีต้อนรับ ... · PDF fileสรุปได้ว่า wbi/wbt เป็นบทเรียนคอมพิวเตอร์ทีÉนําเสนอผ่านเคร

28

3. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบโปรแกรมหนยนตเสมอน (Robocode) 3.1 โปรแกรม Robocode

Robocode คอ ชดซอฟตแวรเกมเพอการศกษาทผ เลนจะตองทาการเขยนโปรแกรม

ควบคมหนยนตรถถงดวยภาษาจาวา เพอทาการแขงขนในสมรภมรบบนโลกไซเบอร ซงผ เลนตอง

พฒนาปญญาประดษฐ (Artificial Intelligence : AI) ใหแกรถถงของตนเองเพอใหไดมาซงชย

ชนะคาวา “ปญญาประดษฐ” หมายถง ศาสตรแขนงหนงของวทยาการคอมพวเตอรทตองการ

ประดษฐเครองจกร เชน คอมพวเตอรหรอหนยนต ใหสามารถคดและมพฤตกรรมเลยนแบบมนษย

ในการบวนการตดสนใจแกไขปญหาได ซงอาจจะตองมการวนจฉย หาเหตผล จากองคความร

ทจดเกบไว แลวนาองคความรเหลานนมากทาการแปลความเพอการสรปผลสาหรบใชแกปญหา

3.2 ประโยชนของโปรแกรม Robocode

3.2.1 โรโบโคด คอ การเขยนโปรแกรมควบคมหนยนตแบบเสมอนบนคอมพวเตอร

จงแตกตางกบการเขยนโปรแกรมควบคมหนยนตเพอการศกษาทวไป ทใชอปกรณเกรดตา จงทาให

การเขยนโปรแกรมสวนใหญวนวายอยกบการตงคาหนยนตเพอทาตามโจทยบนสนามทตายตว

แตสาหรบโรโบโคด เปนการประลองปญญาผานกลยทธการตอส ทไมมวนรวาอะไรจะเกดขน

ในการแขงขนจรง แตตองออกแบบโปรแกรมททาใหหนยนตสามารถเอาตวรอดจากสนามแขงขนได

3.2.2 Robocode เปนเกมทใชภาพการตนรถถง เปนหลกในการสอน ไมมภาพคน

บาดเจบ เลอด หรอสงอนใดทอาจจะทาใหผ เลนซมซบความเคยชนในการกอความรนแรงตอบคคล

อนจงทาใหสามารถเลนไดทกเพศทกวย

3.2.3 Junior Robot คอ ชดคาสงททาปรบรปแบบเพอใหเขาใจไดงาย และไมตองใช

พนฐานในการเขยนโปรแกรมมากจนเกนไป จงทาใหแมผ ทไมเคยเขยนโปรแกรมมากอนสามารถ

สนกกบโรโบโคดไดทนท

3.2.4 ดวยความเรยบงายของชดคาสง Junior Robot จงทาใหเปนชดคาสงทเหมาะ

อยางยงกบการใชในการเรยนการสอนการเขยนโปรแกรม ดวยรปแบบคาสงทเขาใจงาย แตคงไว

ซงประสทธภาพและแนวคดพนฐานของการเขยนโปรแกรม จงทาใหชดคาสง Junior Robot

เหมาะอยางยงสาหรบผ เรมตนฝกเขยนโปรแกรม

ซมวร แพเพอรท (2540) ไดทดลองใช Lego-Logo กบนกเรยนชนประถมศกษาปท 5

จานวน 6 คน ของโรงเรยน Hennigan ในรฐแมสซาซเสต เปนเวลา 1 ชวโมงตอสปดาหตลอดป

การศกษา ปรากฏวา เมอใชกลองใสคาสงในการสรางหนยนตรปเตา ซงม touch Sensors ตดไว

ดานหนา เมอหนยนตวงไปชนสงใดเขากใหถอยหลงและปรบทศทางการเลยวกอนทจะเดนหนา

ตอไป ทาใหนกเรยนไดเรยนรวธการเปด-ปด มอเตอร ซงทาใหหนยนตเคลอนไหวในทศทางของ

Page 24: บททีÉ 2 - ยินดีต้อนรับ ... · PDF fileสรุปได้ว่า wbi/wbt เป็นบทเรียนคอมพิวเตอร์ทีÉนําเสนอผ่านเคร

29

หนยนต เขาใจวธการทางานรวมกนระหวาง Sensor มอเตอร และกลองใสคาสง นกเรยนมความ

กระตอรอรนในการเรยนรมากขน และทาการศกษาวจยรายกรณ (Case Study) กบนกเรยนอาย

8-11 ป ทเรยนคอมพวเตอรในโรงเรยน โดยใหความสนใจกบกระบวนการเรยนรของเดกโดยใช

โปรแกรม Microworld Logo พบวา ในกระบวนการเรยนร เดกสามารถควบคมการเรยนรของ

ตนเอง และเดกไดพฒนาและตอยอดความคดของตวเอง เดกสามารถคนพบวธการแกไขปญหาใน

แบบของตวเอง เนองจากโปรแกรมดงกลาวจะชวยสงเสรมใหเดกตองแกปญหาในโปรแกรมจาก

การเขยนขนตอนการสรางโปรแกรมใหสงตางในโปรแกรมเคลอนไหว ซงจะเคลอนทไปทใดก

จะตองใชการคานวณทางคณตศาสตรเขามาชวย รวมทงการทเดกสามารถอธบายไดถงกลไกการ

เคลอนทของสงนนๆ ซงเปนองคความรทเดกเปนผสรางขนดวยตวของเขาเอง