หนวยการเรยนรท 2

ระบบเศรษฐกจในโลกปจจบน

การกำาหนดราคาในระบบเศรษฐกจการกำาหนดอตราคา

จางแรงงาน

หนวยเศรษฐกจ

ระบบเศรษฐกจตลาดในระบบ

เศรษฐกจ

ระบบเศรษฐกจในโลกปจจบน

หนวยเศรษฐกจ

เปนการดำาเนนกจกรรมในการผลต การบรโภค การแลกเปลยน การแจกจายสนคาแกผบรโภคนน เพอ

ตอบสนองความตองการของสงคมไดสงสด เนองจากทรพยากรมอยอยางจำากด

การดำาเนนกจกรรม ทางเศรษฐกจ

ผดำาเนนกจกรรมทางเศรษฐกจ เรยกวา หนวยทางเศรษฐกจ

เชน ครวเรอน หางราน บรษท

• หนวยเศรษฐกจทอาจเปนบคคลคนเดยวหรอหลายคนรวมกน

• มการรวมกนตดสนใจใชทรพยากรตางๆ เชน เงน ทรพยสน แรงงานใหเกดประโยชนสงสด

• สมาชกครวเรอนอาจเปนเจาของปจจยการผลต เปนแรงงาน หรอเปนผประกอบการกได

• เปาหมายหลก คอ การแสวงหาความพอใจสงสด

หนวยครวเรอน

• บคคลหรอกลมบคคลททำาหนาทนำาเอาปจจยการผลตมาผลตเปนสนคาและบรการ

• สนคาและบรการทผลตไดจะนำาไปไปจำาหนายแกผบรโภค• ประกอบดวยผผลตและผขาย ซงอาจทำาหนาทเปนทงผ

ผลตและผขายพรอมกน• จดมงหมาย คอ การแสวงหากำาไรสงสดจากการประกอบ

การ

หนวยครวเรอน

• หนวยงานของรฐหรอสวนราชการตางๆ• มหนาทและความสมพนธกบหนวยงานอนๆ ในระบบเศรษฐกจ• เปนเจาของปจจยการผลต เปนผผลต และผบรโภคในคราว

เดยวกน• มบทบาทสำาคญ เชน การเกบภาษจากครวเรอน การออก

กฎหมายเพอกระตนภาวะเศรษฐกจ

หนวยรฐบาล

แผนผงแสดงกระแสหมนเวยนของกจกรรมทางเศรษฐกจระหวางหนวยเศรษฐกจ

ความสมพนธของหนวยเศรษฐกจ

แผนผงแสดงบทบาทของรฐบาลทมความสมพนธกบหนวยเศรษฐกจอนๆ

ระบบเศรษฐกจ

ระบบเศรษฐกจใชกำาหนดกระบวนการทางเศรษฐกจ• ผลตอะไร • ผลตเพอใคร• จำานวนเทาใด • จำาแนกแจกจายแกผบรโภค

อยางไร

กระบวนการทางเศรษฐกจทเกดจากความรวมมอกนของมนษยในการสรางและใชทรพยากรเพอสนองความตองการระหวางกนของสมาชกในสงคมทมการปฏบตคลายคลงกน

ระบบเศรษฐกจ

• ระบบเศรษฐกจทเอกชนมสทธเปนเจาของทรพยากรตางๆ ตามกฎหมาย

• เอกชนมสทธควบคมและปกปองทรพยสนตนเอง และสามารถยกทรพยสนใหแกผอนได

• เอกชนมเสรภาพในการผลต การจำาหนาย และการดำาเนนการตางๆ ดวยตนเอง

• รฐจะไมเขาไปควบคมการผลต การกำาหนดราคา และการจำาหนาย

• กจกรรมทางเศรษฐกจตางๆ ดำาเนนไปโดยผานกลไกราคา• การแขงขนกนทางเศรษฐกจมสง

ระบบเศรษฐกจแบบทนนยม

ขอด1. ทำาใหเกดแรงจงใจในการผลตและการ

ทำางาน2. ชวยใหเกดการพฒนาคณภาพของ

สนคาละบรการใหดขนอยเสมอ3. บคคลในระบบเศรษฐกจมอสรเสรใน

การใชทรพยากร4. ผบรโภคสามารถบรโภคสนคาและ

บรการไดอยางเปนธรรม

ขอเสย1. อาจไมเหมาะสมกบสถานการณทาง

เศรษฐกจบางกรณ2. ทำาใหรายไดของประชาชนไมเทาเทยม

กน3. อาจกอใหเกดการผกขาดการผลต

สนคาและบรการได

• ระบบเศรษฐกจทรฐบาลเขาไปเปนผควบคมดำาเนนการผลต

• การดำาเนนกจกรรมขนาดใหญ เชน อตสาหกรรมขนพนฐานจะถกควบคมโดยรฐ

• รฐเขาควบคมกจการสาธารณปโภค เชน ประปา ไฟฟา โทรศพท

• รฐจะเขาไปจดสวสดการใหกบประชาชน• รฐเปดโอกาสใหเอกชนมกรรมสทธในทอยอาศย ม

อสระในการประกอบธรกจขนาดยอม และมเสรภาพในการเลอกซอสนคาและบรการ

ระบบเศรษฐกจแบบสงคมนยม

ขอด1. ประชาชนไดรบการดแลเกยวกบ

สวสดการของรฐคอนขางด2. ชวยใหเกดการจดสรรทรพยากรและ

การกระจายรายไดทด3. ชวยขจดการแขงขนดานโฆษณาทไม

เกดประโยชน4. ลมเลกการผกขาดโดยเอกชนในธรกจ

บางชนด5. เศรษฐกจไมคอยผนแปรขนลงมากนก

ขอเสย1 .หากการวางแผนดานเศรษฐกจจากสวน

กลางทำาไดไมด กยอมสงผลเสยตอประชาชน

2. ประชาชนไมมเสรภาพอยางเตมทในการดำาเนนธรกจ

3. ขาดแรงจงใจทกระตนใหเกดการผลตหรอคดคนสงใหมๆ

• ระบบเศรษฐกจทนำาลกษณะบางอยางของระบบเศรษฐกจแบบเสรนยมและสงคมนยมมาผสมผสานกนเปนระบบใหม

• เอกชนและรฐบาลมสวนรวมในการใชกลไกราคาและวางแผนในกจกรรมทางเศรษฐกจ

• เอกชนและรฐบาลสามารถเปนเจาของปจจยการผลตสนคาและบรการ

• กจกรรมทางเศรษฐกจสวนใหญรฐบาลจะปลอยใหเอกชนดำาเนนการผลต

• มการจำากดสทธเสรภาพของเอกชนในธรกจบางประเภททอาจสงผลตอความมนคงของชาต

• รฐมอำานาจเขาไปแทรกแซงกลไกราคาสนคาทเหนวาไมเปนธรรม• รฐจะเขาควบคม และสงเสรมผประกอบการโดยสรางโครงสรางพน

ฐานเพอกระตนเศรษฐกจ

ระบบเศรษฐกจแบบผสม

ขอด1. มความคลองตวในการดำาเนนการ2. มการนำารายไดมาเฉลยใหผทำางานตามกำาลง

ความสามารถ3. สนคาและบรการมคณภาพและประชาชนสามารถ

เลอกบรโภคได4. เอกชนสามารถเขาถงบรการของรฐ รวมถงสวสดการ

พนฐานตางๆขอเสย1.แรงจงใจในการผลตสนคาของเอกชนอาจมไมมากพอ2. การดำาเนนการอาจไมมประสทธภาพเพยงพอตอ

การพฒนาเศรษฐกจอยางรวดเรว3. การวางแผนจากสวนกลางเพอประสานประโยชน

ระหวางรฐกบเอกชนทำาไดยาก4. การดำาเนนการของรฐในธรกจบางประเภทยง

ไมมประสทธภาพเทาเอกชน

ตลาดในระบบเศรษฐกจ

ตลาด

สถานททผซอและผขายมการตดตอกนไดโดยสะดวกจนสามารถทำาการแลกเปลยนซอขายกนได

1. ชวยใหผผลตสามารถผลตสนคาไดตรงตามความตองการของผบรโภค • ตลาดจะทำาหนาทเปนตวกลางนำาขอมลความตองการของผ

บรโภคมาใหผผลต • ผผลตสามารถผลตสนคาใหตรงกบความตองการของผ

บรโภค • ชวยลดความสนเปลองทรพยากรทใชในการผลตสนคา

ความสำาคญของตลาดในระบบเศรษฐกจ

2. ชวยใหผบรโภคมมาตรฐานครองชพสงขน • ตลาดชวยกระตนใหผผลตตองพฒนาคณภาพ

สนคาอยเสมอ• ผบรโภคสามารถเลอกซอสนคาไดหลากหลาย• สนคาทวางขายมคณภาพดและมราคาถก3. ชวยใหเศรษฐกจของประเทศขยายตวสงขน • ตลาดชวยใหเกดการจางงานมากขน• เมอมงานทำากจะทำาใหประชาชนมรายไดสงขน • เศรษฐกจของประเทศมการขยายตวอยางตอเนอง

ปจจยทสงผลตอขนาดของตลาด

• ระบบการคมนานาคมและการสอสารทสะดวกรวดเรว

• ลกษณะของสนคาทเหมาะสม• นโยบายทางการคาของรฐ ทเออตอ

การลงทน ตลาดการคาจะขยายตวไดเรว

คนกลางในการซอขายสนคาระหวางผผลตกบผบรโภค มหลายระดบ

คนกลางในตลาด

เกษตรกรผปลกขาวโพด

พอคาคนกลางในตลาดปลายทาง

พอคาคนกลางในพนท

สงออกตางประเทศ

สงโรงงานผลตอาหารสตว

พอคาคนกลางในทองถน

ตลาดสนคาตามชนดของสนคา

ตลาดทมการซอขายสนคาอปโภคบรโภคโดยผซอนำาไปบรโภคโดยตรง เชน อาหาร

เสอผา

ตลาดสนคาอปโภคบรโภค

ตลาดทมการซอขายปจจยการผลตเพอนำาไปใชผลตสนคาและบรการ เชน รถไถ

เครองสบนำา เครองสขาว เปนตน

ตลาดปจจยการผลต

ตลาดทมการตดตอตกลงกนเรองเงนและทน เชน การกยม การซอขายหลกทรพย การ

ซอขายเงนตราตางประเทศ

ตลาดเงนและตลาดทน

ตลาดสนคาตามการดำาเนนการของผขาย

ตลาดทมการขายสนคาครงละมากๆ โดยจำาหนายใหพอคาคนกลางเพอนำาสนคาไปขาย

ตรงใหผบรโภคอกทหนง

ตลาดขายสง

ตลาดทมการขายสนคาใหแกผบรโภคโดยตรง

ตลาดขายปลก

ตลาดสนคาตามชนดของสนคา

เปนกลมผบรโภคทเปนบคคลหรอครว

เรอนทซอสนคาไปเพออปโภคบรโภคในครว

เรอน

ตลาดผบรโภคเปนการซอสนคาของ

ผผลตเพอนำาไปแปรรปหรอใชในการ

ผลตสนคาเพอจำาหนายอกทอดหนง

ตลาดผผลต

เปนการซอสนคาของผประสงคจะนำาสนคาไป

ขายตอโดยหวงผลกำาไรอกทอดหนง

ตลาดผขายตอเปนการซอสนคาของหนวยงานราชการเพอ

นำาไปใชในองคการตางๆ

ตลาดรฐบาล

ตลาดสนคาตามลกษณะการแขงขน

• ตลาดทผซอและผขายมจำานวนมาก

• สนคาทซอหรอขายตองมลกษณะอยางเดยวกน

• ผซอและผขายจะมความรอบร สภาวะตลาดอยางด

• การตดตอซอขายสามารถทำาไดโดยสะดวก

• หนวยธรกจสามารถเขาหรอออกจากธรกจการคาไดโดยเสร

ตลาดทมการแขงขนอยางสมบรณ

• ตลาดผกขาด• ตลาดกงแขงขนกง

ผกขาด• ตลาดผขายนอยราย

ตลาดทมการแขงขนอยางไมสมบรณ

การกำาหนดราคาในระบบเศรษฐกจ

การกำาหนดราคาตามอปสงคและอปทาน

อปสงค ความเตมใจและ

ความสามารถของผซอในการจายเงนซอสนคาในปรมาณตางๆ ณ ระดบราคาตางๆ ของสนคาชนดนนในชวงเวลาใด เวลาหนง

กฎของ

อปสงค หาสนคามราคาตำา

ลง ผบรโภคกมความยนดทจะซอสนคาในปรมาณเพมขน ในทางกลบกน หากสนคามราคาสงขน ผบรโภคกมความยนดทจะซอสนคาในปรมาณทตำาลง

อปสงค ความเตมใจและความสามารถของผซอในการจายเงนซอ

สนคาในปรมาณตางๆ ณ ระดบราคาตางๆ ของสนคาชนดนนในชวงเวลาใดเวลาหนง

กฎของอปสงค หาสนคามราคาตำาลง ผบรโภคกมความยนดทจะซอสนคา

ในปรมาณเพมขน ในทางกลบกน หากสนคามราคาสงขน ผบรโภคกมความยนดทจะซอสนคาในปรมาณทตำาลง

การกำาหนดราคาตามอปสงคและอปทาน

อปทานปรมาณสนคา

หรอบรการทผผลตหรอผขายยนดขาย

หรอผลตใหกบผซอ ณ ระดบราคาตางๆ

ตามทตลาด กำาหนดให

กฎของ

อปทาน หากราคาสนคาสง

ขน ปรมาณเสนอขายกจะ เพมขน แตถาหากสนคาม

ราคาตำาลง ปรมาณการเสนอขายกจะลดลง

การกำาหนดราคาตามอปสงคและอปทาน

อปทาน

ปรมาณสนคาหรอบรการทผผลตหรอผขายยนดขายหรอ ผลตใหกบผซอ ณ ระดบราคาตางๆ ตามทตลาดกำาหนดให

กฎของอปทาน หากราคาสนคาสงขน ปรมาณเสนอขายกจะเพมขน แตถา

หากสนคามราคาตำาลง ปรมาณการเสนอขายกจะลดลง

กราฟ แสดงเสนอปทานแตละบคคลและเสนอปทานรวมในการผลตปากกา

• ตามกฎของอปสงคและอปทาน ปรมาณสนคาทผบรโภคตองการซอและผขายตองการขาย จะปรบตวตามราคาสนคาทเปลยนแปลงไป

• การปรบตวของจำานวนการซอและจำานวนการขายในลกษณะตรงกนขามกนทำาใหจำานวนการซอและจำานวนการขายเทากนพอด ณ ระดบราคาใดราคาหนง เรยกวา ราคาดลยภาพ

• ณ ระดบราคาทตำากวาราคาดลยภาพ จะทำาใหเกดอปสงสวนเกน ราคาสนคาจะสงขน

• ณ ระดบราคาทอยสงกวาราคาดลยภาพ ทำาใหเกดอปทานสวนเกน ราคาสนคาจะลดตำาลง

การกำาหนดราคาตามอปสงคและอปทาน

ขอดและขอเสยของการกำาหนดราคาตามอปสงคและอปทาน

ขอด1. ชวยใหผผลตจดสรรปจจยการผลตไดอยางเหมาะสม

และมประสทธภาพ 2. ทำาใหราคาสนคาและบรการสงขน ผผลตไดกำาไรสงขน3. ชวยใหมการเคลอนยายปจจยการผลตตามกลไกราคา

อยางเหมาะสม4. ชวยใหการใชปจจยการผลตมประสทธภาพสงสด

ขอเสย1. ผดำาเนนการผลตจะตองมการปรบตวอยตลอดเวลาตาม

ภาวะตลาด2. ผผลตทขาดความรและประสบการณอาจประสบภาวะ

กำาไรตกตำาหรอการขาดทน3. ผบรโภคตองซอสนคาในราคาทเปลยนแปลงไปตาม

อปสงคและอปทาน4. ประชาชนสวนใหญอาจตองประสบปญหาคาครองชพ

จากราคาสนคาในตลาด

1. สภาวะทางเศรษฐกจ ในภาวะเศรษฐกจด ผผลตอาจกำาหนดราคาสนคาให

สงขนเพราะประชาชนมกำาลงการซอมาก ในภาวะเศรษฐกจตกตำา การกำาหนดราคาอาจตำาลง

กวาปกต เพอจงใจใหมผซอสนคาเพมขน

2. สภาวะการแขงขนในตลาด ในกรณทตลาดมการแขงขนสง มผผลตสนคาชนด

เดยวกนจำานวนมาก ผผลตอาจตองกำาหนดราคาสนคาใหใกลเคยงกบธรกจอน เพราะถาหากสนคามราคาสงกวาผอน กอาจขายสนคาไดนอยลง

หลกในการกำาหนดราคาในเชงกลยทธ

3 .ตนทนการผลตและการจำาหนาย สนคาหลายชนดมกกำาหนดราคาสนคาโดยบวกเพม

เขาไปกบตนทนการผลต ซงการบวกเพมน ขนอยกบลกษณะสนคา สภาวะเศรษฐกจ และการแขงขนในตลาด

4. กลมเปาหมายและลกษณะของสนคา ผผลตจะกำาหนดราคาสนคาโดยคำานงถงผบรโภค

กลมเปาหมาย เชน หากสนคาทผลตมกลมเปาหมายลกคาทรายไดสง กจะกำาหนดราคาสนคาใหสงกวาปกต

หลกในการกำาหนดราคาในเชงกลยทธ

• การกำาหนดราคาโดยบวกเพมเขาไปกบตนทนทประมาณได

• การกำาหนดราคาสนคาทขายใหแตกตางกนตามปรมาณสนคาทซอ

• การกำาหนดราคาขายใหแตกตางกนตามลกษณะของผซอ

• การกำาหนดราคาสนคาตามชวงเวลาทตางกน

รปแบบการกำาหนดราคาสนคาในเชงกลยทธ

ขอดและขอเสยของการกำาหนดราคาเชงกลยทธ ขอด1. ในกรณทตลาดมการแขงขนกนนอย ผผลตสามรถ

กำาหนดราคาสนคาไดสงทำาใหไดกำาไรมาก2. ผผลตสามารถกำาหนดราคาสนคาเพอใหไดกำาไรตาม

ตองการไดโดยงาย3. ชวยใหผผลตสามารถกำาหนดราคาไดเหมาะสม ตรงตาม

กลมผบรโภคเปาหมาย4. การกำาหนดราคาเชงกลยทธชวยสงเสรมการขายและ

ดงดดผบรโภคในทางหนง

ขอเสย1. ในตลาดมการแขงขนนอย ผผลตมอำานาจในการกำาหนด

ราคาสนคาสง ทำาใหเกดการผกขาด ราคาสนคาแพงกวาความเปนจรง

2. ในภาวะตลาดทมการแขงขนสง ผผลตไมสามารถกำาหนดราคาสนคาของตนใหสงกวาผอนได สงผลใหไดกำาไรนอย

3. ผผลตทขาดความเชยวชาญดานธรกจอาจตองขาดทนจากการกำาหนดราคาทไมสอดคลองกบภาวะตลาด

• บทบาทในการใหการสงเสรมเศรษฐกจ1. การสรางถนนเพอการคมนาคมขนสง2. การสรางสนามบนททนสมย3. การสรางระบบไฟฟา ประปาอยาทวถง4. การพฒนาระบบสอสารทมความสะดวกรวดเรว5. การออกกฎหมาย ระเบยบ ทสงเสรมการคาและการลงทน

บทบาทของรฐในการดำาเนนการทางเศรษฐกจ

• บทบาทในการจดการและการควบคม1. การประกนและพยงราคาสนคาเกษตร2. การควบคมราคาสนคาอปโภคบรโภคไมใหสงเกนจรง3. การอดหนนปจจยการผลตเพอลดตนทนการผลตสนคา4. การเขาควบคมการผลตสนคาเพอใหเพยงพอตอความตองการของประชาชน

การกำาหนดอตราคาจางแรงงาน

กลไกสำาคญในการกำาหนดคาจาง คอ อปสงคตอ แรงงาน และอปทานของแรงงาน

กลไกในการกำาหนดอตราคาจางแรงงาน

กราฟ แสดงการกำาหนดคาจางแรงงานอปสงคและอปทานของแรงงาน

• กำาหนดใหมคณะกรรมการคาจาง เพอทำาหนาทพจารณากำาหนดอตราคาจางแรงงานขนตำา

• คณะกรรมการคาจาง ประกอบดวย ปลดกระทรวงแรงงานและสวสดการสงคมเปนประธาน ผแทนฝายรฐบาล 4 คน ผแทนฝายนายจาง 5 คน และผแทนฝายลกจาง 5 คน

• คณะกรรมการคาจางมอำานาจหนาท 1. เสนอความเหนตอคณะรฐมนตรเกยวกบนโยบายคาจาง

2. เสนอความเหนตอคณะรฐมนตรเพอของคำาแนะนำาในการปรบขนคาจางแรงงาน

3. กำาหนดอตราคาจางพนฐานขนตำา4. กำาหนดอตราคาจางขนตำาทลกจางไดรบตามสภาพ

เศรษฐกจและสงคม5.เสนอความเหนตอคณะรฐมนตรเพอพฒนาระบบคา

จาง

พ.ร.บ. คมครองแรงงาน พ.ศ. 2541

• อตราคาจางทไดรบอยในขณะนน• ดชนคาครองชพ• อตราเงนเฟอ• มาตรฐานการครองชพ• ตนทนการผลต• ราคาสนคาความสามารถของธรกจ• คณภาพของแรงงาน• ผลตภณฑมวลรวมของประเทศ• สภาพเศรษฐกจและสงคม

ตงแตวนท 1 มกราคม พ.ศ. 2556 เปนตนมา ประเทศไทย ไดกำาหนดอตราคาจางแรงงานขนตำา อยท 300 บาท ตอวน

ปจจยทใชพจารณาอตราคาจางแรงงานขนตำาของไทย