نشریه شماره 18 - اسفند 94

1

شماره 18 / اسفند 1394

www.bim.ir

صاحب امتیاز:بانک صنعت و معدنمدیر مسئول:داریوش سهرابیسردبیر:فرهاد خادمی

تحریریه:مریم اسلمی، جواد نصیریان حسین علی احمدنژاد، منصوره طلوعی فاطمه شیرمحمدی

طراح و صفحه آرا: عظیم علیپورطراحی آگهی: منصوره طلوعیطرح روی جلد:بابک خادمی الکوهی

پشتیبانی و تدارکات: محسن زرشکی مسعود خیلدار

با تشکر از دوستان و همراهانی که آثار خود را در اختیار نشریه گذاشتند

وب سایت: [email protected] :پست الکترونیک

از انتشارات مدیریت امور مشتریان و روابط عمومی بانک صنعت و معدننشانی: تهران، خیابان ولیعصر، باالتر از تقاطع چمران، ایستگاه محمودیه، شماره 2917

تلفن تحریریه: 22029838 نمابر تحریریه: 27872250

استفاده از مطالب این نشریه با ذکر منبع و مأخذ بالمانع است.

فایل pdfنشریه در سایت بانک قابل دسترسی است.

1931 اخبــار63


www.bim.ir

نــوروزستــان

بهار‌و‌گل‌طرب‌انگیز‌گشت‌و‌توبه‌شکنبه‌شادی‌رخ‌گل‌بیخ‌غم‌ز‌دل‌برکنرسید‌باد‌صبا‌غنچه‌در‌هواداریز‌خود‌برون‌شد‌و‌بر‌خود‌درید‌پیراهنطریق‌صدق‌بیاموز‌از‌آب‌صافی‌دلبه‌راستی‌طلب‌آزادگی‌ز‌سرو‌چمن)حافظ‌شیرازی(

بار‌دیگر‌خزان‌رفت‌و‌بهار‌آمد.‌امید‌آن‌که‌در‌این‌نوروز‌فرخنده،‌هوای‌دل‌شما‌نیز‌بهاری‌باشد‌و‌سالی‌سرشار‌از‌شادکامی‌و‌کامیابی‌پیش‌رو‌داشته‌باشید.

اخبـاربـانک

63 نوروزستان اخبــار بانک

19


www.bim.ir

اخبـار

95


www.bim.ir

ـ

بانک های توسعه ای در عــــرصـــهبیــــن الـمــلل

87


www.bim.ir

دست نوشته ها

87 95دست نوشته ها بانک های توسعه ای

ماهنامه بانک صنعت و معدن

12www.bim.ir

13


www.bim.ir

خداوند بی نهایت است و المکان و بی زمان، به قدر نیاز تو فرود می آید و به قدر آرزوی تو گسترده می شود و به قدر ایمان تو کارگشا می شود پس در آغاز سال نو از

خداوند بخواهیم تا همگان عزتمند و سرفراز باشند.آنگاه که در کنار سفره هفت سین دعاي تحویل سال را مي خوانیم ضمن گواهي به حقانیت خداوند بزرگ، تغییر و تحوالت را با تمام وجود نشاني از قدرت خالق مي

دانیم و مي خوانیم: ای دگرگون کننده قلبها و دیده ها، ای تدبیر کننده شب و روز، ای متحول کننده حال و احوال، حال ما را به بهترین

حالت دگرگون ساز.آري، بهار درس خداشناسی و معاد و تکامل است. از روشن نمودی را، بهار سبز فصل کریم، قرآن در کند. می معرفي واپسین روز در دوباره زندگی سوره فاطر آیه 9 می خوانیم : » خداوند کسی است که بادها را فرستاد تا ابرهایی را به حرکت درآورند. سپس ما این ابرها را به سوی زمین مرده اي راندیم و به وسیله آن، زمین را پس از مردنش زنده می کنیم.

رستاخیز نیز همین گونه است. فرمایید: می قرآن بزرگ مفسر طباطبایی، عالمه » خداوند بعثت در روز قیامت و زنده شدن مردگان را، به احیای زمین تشبیه کرده است تا بفهماند همانگونه که زمین، هر سال یک دوره زندگی را شروع می کند و در آخر دوباره می میرد، انسانها هم همین گونه اند. وقتی دوران زندگی شان در زمین بسر رسید، دوباره در روز رستاخیز، پس از آنکه زنده شدند، روی زمین پخش می شوند.« از همین رو، سفارش شده است که با دیدن بهار، معاد و رستاخیز را به یاد آورید. بهاري براي نو زیستن، اقدامات و اعمال سال یک در خصوص تفکر براي صورت گرفته، براي نگاه باز و درخشان به خلقتهاي ما، کنار در نزدیکیها در همین که خداوندي زیبایي همراه ما و نگاهبان ماست. و اکنون در واپسین روزهای اسفندماه، نفس سال 94 نیز در آستانه ایستادن است و قرار است تا موجهای زیبا و پر رونق خورشید انتهای خانه را روشن سازد وسالی جدید را با سرک کشیدن با حال و

هوای خانه تکانی را نوید دهد.آنسان که شمیم آغاز همراه نفس باد صبا از پشت شیشه صدایت می زند و تو را برای سال دیگر با نگاهی دیگر فرامی خواند. بهار، طبیعت را به نو شدن دعوت می کند و آنگاه کوه و صحرا و دشت و دمن یکپارچه رخت نو برتن می کنند وشما همکار عزیز نیز با زدودن تیرگی ها به استقبال بهاری می روی که هر ساله بوی عطر یاس و سوسن را همراه با خوشه خوشه سنبل ودامن دامن بنفشه

بر همگان می بخشد.و زندگی به را همگان آشنا دیر رسیده نو این بهار سرزندگی می خواند و ما نیز زنگارها را زدوده، دل ها را جال داده و آن سراچه محبوب می کنیم و خانه و محیط کار را نیز از غبار یکساله، خانه تکانی می کنیم و بدینسان بوی خاک نمناک و آب و جاروب برمی خیزد و جنب و

جوشی در می گیرد.سنت خانه تکانی و در مقیاس زندگی شهری امروز اداره تکانی مهمترین آیین ایرانیان برای استقبال از سال نو و نخستین اقدام آنان در پایان سال برای استقبال از سال نو می باشد. این رسم دیرین که حکایت از پاکیزگی و دوری از ناپاکی در نزد ایرانیان باستان می باشد، با گذر از پیچ و خم تاریخ، هنوز هم هر ساله در آستانه عید و استقبال از

نوروز در دیار کهن و زیبایمان انجام می شود.زدودن گرد کهنگی و دوباره نظم دادن، در عین حالی که حرکتی نمادین است، برای فراموش کردن غم، اندوه و قهر و دشمنی و جایگزینی شادی، مهر و تازگی و بویژه

پاکی و پاکیزگی که توصیه موکد دین مبین اسالم است، انجام می شود. این رسم زیبا با وجود سادگی اش دارای پیام های زیبا و رسایی است و رمز ماندگاری آن را باید در تفکر اندیشمندانه آیینی جستجو کرد که زنگ ها را از دل ها می شوید و در دل آدمیان گرمی و مهربانی پدید می آورد، لبها را شاد و چهره ها را خندان می کند، به دیدگان برق مهر و یکرنگی می دهند و به انسان می آموزد که

زندگی را از نو بازنگری کند.پس بهار را نشاني مبارک و فرخنده مي دانیم و با شعر زیبایي از فریدون مشیري بار دیگر در روزهاي آخر سال، بهار و سرودهاي بر آمدن باریتعالي در کنار حقانیت

زیبایش گوش فرا مي دهیم :صداي پاي بهار!

صدای شادی گنجشکها صدای بهار!

نگاه و ناز بنفشه تبسم خورشید

ترانه خواندن باد جوانه کردن بید.

صدای بوسه بارانصدای خنده گل

صدای کف زدن لحظه ها برای بهار.دوباره معجزه آب و آفتاب و زمین

شکوه جادوی رنگین کمان فروردینشکوفه و چمن و نور و رنگ و عطر و سرود

سپاس و بوسه و لبخند و شادباش و دروددوباره چهره نوروز و شادمانی عید

دوباره عشق و امیددوباره چشم و دل ما و چهره های بهار.

غم زمانه به پایان نمی رسد،برخیز!به شوق یک نفس تازه در هوای بهار

با آمدن بهار، بهاری فکر کنیم، بهاری آری: همگام ببخشیم، بهاری بخندیم و بهاری زندگی کنیم.

ایام بهروزیتان مستدام، باقي بقایتانهر روزتان نوروز و نورزتان پیروز

داريوش سهرابي

سخن مدیر مسؤول

صدای پای بهار قابل شنیدن است


14www.bim.ir

علی اشرف افخمي؛ رییس هیأت مدیره و مدیر عامل

سرانجامی نیک فرجام

یا مقلب القلوب و االبصار یا مدبرالیل و النهار یا محول الحول و االحوال حول حالنا الی احسن الحال

همكاران گرامي ؛عزيزان خانواده بزرگ بانك صنعت ومعدن

بهارزیبا وپیام آورزیبایي هاي طبیعت از راه مي رسد. لبخند برلبانمان رویشي دوباره خواهد داشت. این نوشدن ها همه یک پیام دارند :بهار

یعني زندگي دوباره وایمان داشتن به روزهایي خوب در آینده همكاران خوبم ؛

درسالي که گذشت فراز ونشیب هاي فراواني دیدیم که با لطف و رحمت خداوندسبحان همگي با خیر همراه شد.به ویژه مهمترین تدبیردولت با بودکه اي هسته کشور؛مسئله روي پیش چالش یازدهم واتخاذ استراتژي دیپلماسي گفت وگو با قدرت هاي بزرگ به سرانجامي نیک فرجام رسید وجامعه جهاني بار دیگر با اذعان

به حقانیت ایران ؛اعتمادش را به جامعه سرافراز ایراني اعالم نمود .دراین سال به جهانیان گفته شد که ایرانیان نه تنها جنگ طلب نیستند؛ بلکه درسایه آموزه هاي اسالمي همواره به دنبال صلح

ودوستي بین ملت ها مي باشند.سالي که گذشت با اجرایي شدن برجام ؛درهاي اقتصاد جهاني به روي ما گشوده شد وفصل نویني درمراودات بین المللي براي ما آغاز گشت .بانک صنعت ومعدن به عنوان تخصصي ترین بانک توسعه ایي کشوربا استعانت از خداوندوهمیاري شما عزیزان توانست درنظام بانکي داخلي وجهاني خوش بدرخشد. تماس هاي دیپلماتیک بانکي با هئیت هاي بین المللي همچون آلمان؛ اتریش؛ فرانسه ؛ انگلستان؛ ایتالیا؛ اسپانیا؛ فنالند؛ ژاپن ؛کره جنوبي؛ هند وچین همگي نشان از مقبولیت واهمیت بانک شما درعرصه جهاني دارد وبیانگر این نکته است که مدیران بنگاه هاي اقتصادي بین المللي به نیکي بر جایگاه واهمیت بانک صنعت ومعدن واقفند. درعرصه جغرافیاي داخلي توانستیم با ورود به تامین مالي پروژه هاي بزرگ صنعتي؛ نقش استراتژیک خود را درحمایت ازاقتصاد مقاومتي نشان بدهیم ودرعین حال با راه اندازي معاونت بانکداري صنایع کوچک ومتوسط به نقش اصلي بانک درخروج از رکود ؛ حمایت از تولید ملي وایجاد اشتغال

بپردازیم وهمچنین به ایفاي مسئولیت اجتماعي اهتمام ورزیم .همكاران خوبم

درسالي که پشت سر گذاشتیم باتالش هوشمندانه ؛کاردسته جمعي؛ همدلي وهمراهي ازنظر عملیات مالي؛عملکرد وشفافیت قابل قبولي داشتیم که تایید بانک مرکزي از عملکرد ما ؛موید درستي راهي است که درپیش گرفته ایم و اینک؛ با طلب شوري نو ازقادرمتعال براي بهترشدن و بهترساختن؛ ازطرف خود واعضاي هئیت مدیره؛ بهارشکوهمند وآغاز فرارسیدن سال 1395 را به حضوریکایک شما نموده عرض وتهنیت تبریک ارجمندتان وخانواده همکارگرامي و از آستان حضرت احدیت برایتان درهمه ایام پیش رو؛ سرآمدي؛ سرسبزي؛ شادي؛ اندیشه اي سرشار ازنوآوري واراده اي استواربراي

خدمت ودستیابي به »پیشرفت وتوسعه« ایران اسالمي آرزومندم.

15


www.bim.ir

عباس معمارنژاد؛عضو هیأت مدیره

تنفس درفضاي تازه...!

یا مقلب القلوب و االبصار یا مدبرالیل و النهار یا محول الحول و االحوال حول حالنا الی احسن الحال

دوباره معجزه آب و آفتاب و زمینشکوه جادوی رنگین کمان فروردین

شکوفه و چمن و نور و رنگ و عطر و سرودسپاس و لبخند و شادباش و درود

همكاران گرامي وارجمندطبیعت خدادادي طبق معمول وعرف همیشگي اش خبر ازتغییر لبخند باغ به فصل وزمان مي دهد.نوروزازراه مي رسد،گل ها مي نو گذرد،سال مي دارد،زمان دوباره رویشي زمین میزنند، شود،وهمه ما هم تالش داریم نو شویم ودرفضاي جدید شمیم گل ها را حس کنیم. مفهوم وپیام این نوشدن ها،تحول حال ورسیدن به احسن حال چیزي جز »تغییر« نیست.بااستعانت از تغییر است که مي توان به بازنگري دروني وذهني پرداخت وبه

یک بازسازي عمومي رسید.اقتصادي کشور تغییر در فضاي پایاني سال 1394؛ ازماههاي اینک پس )برجام( حادث شد. برنامه جامع مشترک اجراي با مهیاي ایجادشده شرایط ؛ ظالمانه هاي تحریم از ازرهایي »استنشاق هواي تازه اي« است. هوایي که به ما انرژي؛ تالش به سامان براي ایجاد شده ازفرصت تابتوانیم امید مي دهد و رساندن »تغییرات« تازه وزیر بنایي استفاده کنیم. فضایي که مارا وادار مي کند براي رسیدن به آنچه که ازما؛ دریغ شده بودگام هاي بلندتر واستوارتر برداریم تا دراین میدان برنده باشیم. شرایط کنوني جهاني،اعتماد جهانیان به مردم ایران، رفع تحریم هاي جغرافیاي درعرصه ایران دیپلماسي گفتمان پذیرش ظالمانه، اقیانوسي هستند که فرصت و همه المللي، همه بین سیاسي را براي ایفاکردن نقش هاي تازه مهیا کرده است. اینکه چگونه از این فضا براي بهره برداري و رسیدن به اهداف و سمت وسو است که نماییم، موضوع مهمي استفاده رفتارهایمان به دادن دراین فضا چگونه تفکر کنیم، بیاندیشیم و ابزارهاي الزم را به خدمت بگیریم، تاگام برداشتن در جاده هاي پیش رویمان آسان تر باشد. فرصت را مغتنم شمرده و فرارسیدن نوروز باستاني را به همکاران عزیز وخانواده هاي گرامیشان تبریک وتهنیت عرض نموده؛ آرزومندم درسال جدید سالمتي و شادکامي قرین ایامتان

باشد ودرروزهاي پیش رو به استنشاق هواي تازه بیاندیشیم.اي طلیعه در که را جهان بي همتاي خالق بیکران ستایش دیگر؛ روزنه اي بسوي بهار؛این زیباترین آموزه خلقت برانسان

گشوده است.

پیام نوروزی


16www.bim.ir

اصغر پاك طینت؛ عضو هیأت مدیرهسال موفقیت هاو شادکامی ها

بوي جان مي آید اینک از نفس هاي بهاردستهاي پر گل اند این شاخه ها ؛ بهر نثار

با پیام دلکش »نوروزتان پیروز باد«با سرود تازه »هر روزتان نوروز باد«

همكاران گرامي بانك صنعت ومعدنبار دیگر خزان رفت و بهار آمد. امید آن که در این نوروز فرخنده، هوای دل شما نیز بهاری باشد و سالی سرشار از شادکامی و کامیابی پیش رو داشته باشید.خدای رحمان نوید میالد سال نو را بر دوش نسیم بهاری گذاشت تا این امانت سبز را به رسم آغاز به خالق سپارد.حلول سال نو و تولد دوباره طبیعت، عید پیام آور و نیاکان یادگار که را باستانی نوروز کهن و فرخنده و طبیعت، خرمی و گیاه لطافت با محبت، و عشق دوستی، برای منان خداوند است.از برتر و نیکوتر مراحل به تحول همه همکاران و خانواده محترمشان در سال جدید سالمتی و

عاقبت بخیری را آرزومندم.سالي که گذشت سال بیم ها وامیدها بود.سال تالش وموفقیت براي همه ما بود؛سال بدست آوردن موفقیت ها وشادکامي ها بود.سالي که توانستیم دست دردست هم از خوان مشکالت بگذریم.

سالي که توانستیم به مدد همکاري ودلسوزي عمومي در خانواده بزرگ بانک ؛جایگاه مان را درنظام بانکي ارتقا ببخشیم وبه عنوان تخصصي ترین بانک کشور درعرصه اقتصادجهاني وداخلي خوش بدرخشیم. سال 1394باهمه سختي هایي که داشت رخت بر مي ایام گذشته به ما درس هاي فراواني داد.به ما آموخت اما بندد که درسایه تدبیر وگفت وگو وباالبردن آستانه تحمل مي توان اعتمادهاي ازبین رفته را بازیابي وبازسازي کرد.به جهانیان نشان دادیم که اهل منطق وتعامل هستیم وایراني هرگز سوداي خشونت

و ناارام کردن جامعه بشري را درسر ندارد.سالي که گذشت درشئونات مختلف وتخصصي بانک موفقیت هاي خوبي را بدست آوردیم.همکاري همگاني بین بخشي دربانک باعث شد تا حاکمیت ونظام اسالمي حساب ویژه اي براي ما باز کند که همانا اعتماد مدیران ارشد کشور به عملکرد واقعي بانک صنعت ومعدن بود. دربرابر اعتماد ایجاد شده مسئولیم تابتوانیم با عملکرد مثبت وشفاف خود درنقش حامي اصلي تولیدملي وصنعت بومي

درچارچوب سیاست هاي اقتصادمقاومتي حرکت نماییم.گفتني بسیار است که دراین فرصت اندک نمي گنجد ولذا باردیگر دست بسوي آسمان بلند مي کنیم واز صمیم قلب مي گوییم ؛ای خدای دگرگون کننده دلها و دیده ها؛ ای تدبیر کننده روز و شب ای دگرگون کننده احوال؛ حال مارا به بهترین حال دگرگون کن سال

نو برهمه شما عزیزان مبارک باد.

17


www.bim.ir

شمس اهلل خدائی مهر؛ مدیر حراستهر توسعه ای از اندیشه

شروع می شود والسماء بنیناها بایید و انا لموسعون

آسمان را با قدرت بنا کردیم و همواره آن را وسعت می بخشیم.مطالعه در آسمان اندیشه بشر نشان می دهدکه انسانها در حال تکاپو و تالش بوده و هستند. گاهی این تکاپوها و تالش ها به رشد و کمالی مسیر در بشریت مقطعی در و انجامید تعارض متوقف شده است اما مسیر کلی و نتیجه نهائی، توسعه و رشدی

است که حاصل این تکاپو می باشد.نگری، آینده انداز، چشم مانند مختلفی و متعدد واژگان برنامه ریزی، داشتن هدف، ارتباطات، سرمایه گذاری، جذب منابع، مثبت اندیشی و... همه و همه با نگاه توسعه ای معنا پیدا می کنند.اگر از آموزش، دانش، نگرش، مهارت، فرهنگ... نگاه توسعه ای

حذف شود و همه فاقد معنا خواهند شد.به عنوان مثال اگر هدف از آموزش توسعه نباشد، اگر از جذب منابع توسعه حذف شود، اگر ارتباطات در جهت توسعه نباشد، اگر در ارائه خدمت بهینه و بسیاری از فعالیت ها فردی و اجتماعی با نگاه توسعه ای تطبیق نگردد نمی توان زندگی مطلوب تری برای خود و جامعه مان رغم بزنیم و با استفاده از آیه 47 سوره مبارکه ذاریات، آسمان اندیشه شروع بشر با قدرت الیزال خداوندی بنا نهاده شده است و توسعه آن به ما واگذار شده است. پس هر توسعه ای از اندیشه شروع می شود. امید است همه بانکهای کشور در مسیر توسعه گام برداشته و این توسعه را در همه ابعاد خود ایجاد نماید و نتیجه آن، توسعه در ارائه خدمت بیشتر و بهینه به جامعه اسالمی انسانی باشد اگر می خواهیم متوقف شویم باید

هرروز به توسعه فکر کرده تا وضع مطلوبتری داشته باشیم.به امید اندیشه های بلند آسمان وجودتان

پیام نوروزی


18www.bim.ir

ابوالفضل نجارزاده؛ مدیر حوزه مدیر عامل

نمادی از رفتار خوشنرم نرمک مي رسد اینک بهار،

خوش به حال روزگار!بهارزیبا وپیام آورزیبایي هاي طبیعت از راه مي رسد.حال ما به احسن حال تبدیل خواهد شد؛برگ دیگري برصفحات عمرمان افزوده خواهدشد ولبخند برلبانمان رویشي دوباره خواهد داشت. بهار دلفریب وروزهاي نو همه یک پیام دارند وآن هشدار به ما براي دیدن آفریده هاي دادار است. بهار یعني زندگي دوباره وایمان داشتن به روزهاي خوب در آینده به راستي، بهار پیداترین تابلوی راهنما و روشن طبیعت است، فرا روي جهانیان، به ویژه ما، براي

رسیدن به اعتدال و اقتصادي شکوفا و هماهنگ.نشست هاي آرام و خوش فرجام برجام، نمادي است از نتایج رفتار خوش و معتدل بهاري، و آفرینش فضاي اعتماد و احترام جهاني

و ملي.شایسته است ما نیز در زمینه امور اقتصادي باالخص بانکي، در آستانه آموزشگاه بهار، با افزایش و اولویت امید و ارزشبخشي به بازار کسب و کار، بکوشیم تا ملت سرفرازمان را، همسو با جامعه جهاني

تا رسیدن به هرم امن و آرام؛ رفاه، امنیت و آزادي همراهي کنیم.بي شک در این راه، روزآمدي، جهان نگري و بومي سازي برنامه ها، در سایه علم و عقالنیتي مدیریت شده و مدارا محور، از جمله عوامل

پیش برنده و شتاب دهنده ما خواهد بود.امید است بدین هدفگذاري با کمترین هزینه به باالترین کارایی

و اثربخشی برسیم.با همت و اراده اي آگاهانه، همدالنه و کمال گرایانه همه همکاران،

مدیران و ملت شریف و نجیب ایران.اي دریغ از ما اگر کامي نگیریم از بهار

گر نکوبي شیشه ي غم را به سنگهفت رنگش مي شود هفتاد رنگ!!

19


www.bim.ir

اخبـار


20www.bim.ir

متن پیام رهبر انقالب اسالمی به این شرح است:بسم اهلل الرحمن الرحیم

بزرگی آزمون در که سپاس را توانا و دانا خداوند دیگر، ملت آگاه و مصمم ایران را به پیروزی رسانید؛ آنان توانستند برای سی و ششمین بار از آغاز انقالب اسالمی، در انتخاباتی سراسری، با عزم راسخ و شور و نشاط به یادماندنی، حضور یابند و سرنوشت کشور را در مقطع کنونی، رقم زنند؛ نمایندگان خود را برای تشکیل دو مجلس پر قدرت و پر اهمیت برگزینند و بار دیگر مردمساالری دینی را در چهره ی درخشان و

پر اقتدار خود به جهانیان نشان دهند.استحکام به و می بالد خود ملت به اسالمی ایران مقرراتی که این فرصتهای مغتنم را برای قد برافراشتن

و تجدید قوای ملی فراهم آورده است، سر می افرازد.لبیک این از که می دانم خود وظیفه ی اینجانب عمومی به فراخوان نظام اسالمی سپاسگزاری کنم و

پاداش و هدایت الهی برای مردمی که این جمعه ی پر کار و پر شکوه را آفریدند مسألت نمایم.

به مسئوالن کشور چه انتخاب شوندگان برای مجلس دارندگان چه و خبرگان مجلس و اسالمی شورای مناصب اجرایی در قوای دیگر و چه دیگر مسئوالن در سازمانها و نهادها، یادآور میشوم که سپاسگزاری شایسته را در خدمت صادقانه به مردم و کشور و نظام اسالمی محقق سازند؛ ساده زیستی، پاکدستی، حضور بر ملی منافع ترجیح مسئولیت، جایگاه در پیوسته خواسته های شخصی و جناحی، ایستادگی شجاعانه در برابر مداخالت بیگانه، واکنش انقالبی به نقشه های بدخواهان و خائنان، منش جهادی در اندیشه و عمل، و در یک جمله: کار برای خدا و در راه خدمت به خلق خدا را، برنامه دائمی خویش در دوران این مسئولیت

بدانند و به هیچ قیمت از آن تخطی نکنند.روزگار بسیار حساس کنونی، حساسیت و هوشیاری

و عزم راسخ همگان بویژه شما مسئوالن را می طلبد.پیشرفت کشور هدف اساسی است. پیشرفت صوری و منهای استقالل و عزت ملی، پذیرفته نیست. پیشرفت، بمعنی حل شدن در هاضمه ی استکبار جهانی نیست. و حفظ عزت و هویت ملی جز با پیشرفت همه جانبه و درونزا دست یافتنی نیست. مجلس آینده درباره ی این سرفصلهای مهم، وظائف سنگینی برعهده خواهد داشت و امید است که نصاب پاسخگوئی در برابر خدا

و مردم را همگان در آن مشاهده کنند.الزم میدانم از دست اندرکاران برگزاری این انتخابات با شکوه؛ مسئوالن اجرائی و نظارتی؛ تأمین کنندگان و دستگاهها دیگر و ملی رسانه ی سازمان امنیت؛

اشخاص مؤثر صمیمانه سپاسگزاری کنم.توفیقات همگان را از خداوند متعال مسألت میکنم.

سید علی خامنه ای۹/ اسفند ماه/ ۱۳۹۴

سپاس از ملت آگاه و مصمم ایران که مردمساالری دینی را در چهره درخشان خود به جهانیان نشان دادند

پیام رهبر معظم انقالب اسالمی در پی حضور پرشکوه مردم در انتخابات؛

نشريه بانك صنعت ومعدن :حضرت آيت اهلل خامنه ای رهبر معظم انقالب اسالمی در پیامی با سپاس از ملت آگاه و مصمم ايران که با لبیك به فراخوان نظام اسالمی و با عزم راسخ و شور و نشاطی به ياد ماندنی مردمساالری دينی را در چهره درخشان خود به جهانیان نشان دادند، خطاب به مسئوالن کشور، سپاسگزاری شايسته از مردم را در انجام خدمت صادقانه خواندند و با تأکید بر پیشرفت همه جانبه و درون زا به عنوان هدف اساسی خاطرنشان

کردند: مجلس آينده وظائف سنگینی برعهده خواهد داشت و امید است که نصاب پاسخگوئی در برابر خدا و مردم را همگان در آن مشاهده کنند.

21


www.bim.ir

در جمهوری :رییس ومعدن صنعت بانک نشریه پیامی با ستایش از مردم بزرگ ایران که با حماسه آفرینی خود در انتخابات مجلس خبرگان رهبری و مجلس شورای اسالمی، رهنمود های رهبر معظم انقالب اسالمی را محقق کردند، تاکید کرد که؛ نام انتخاب قدرت نمایش با ایران اسالمی جمهوری

ملت، بلندآوازه تر شد. روحانی حسن دکتر المسلمین و االسالم حجت منتخبی که با هر امید و تدبیر دولت داد: اطمینان نام او از صندوق آراء بیرون آید، پیمان می بندد تا با همکاری یکدیگر آینده ای پرامید و باعزت را برای ایران

و ایرانیان عزیز رقم بزند.متن پیام رییس جمهوری خطاب به ملت بزرگ ایران

به این شرح است:بسم اهلل الرحمن الرحیم

عزیز، سرنوشتی ایران تاریخ در اسفند 1394 هفتم دوره پنجمین انتخابات یافت. ماندگار و پرافتخار مجلس خبرگان رهبری و دهمین دوره مجلس شورای اسالمی، فرصتی شد تا اقتدار ایران اسالمی دوباره رخ نماید و سیمای باعظمت این ملت وفادار، بار دیگر چون

خورشیدی تابان در منظر جهانیان بدرخشد.آفرین بر همت و عزم بلندتان، غیرت و پایمردیتان؛

و بر عشق و احساسات پاک همه شما ایرانیان که با حضور آگاهانه و همدلی، همواره وطن عزیز خود را در آغوش وفا و اعتماد گرفته اید. حضور پوپا و پر مهرتان را سپاس می گویم و در مقابل عظمت روح و بلندی همت تان سر تعظیم فرود می آورم. امروز همه مسرور و شادمانیم که دعوت به حضور گسترده و رهنمودهای رهبری معظم انقالب اسالمی حضرت آیت اهلل خامنه

ای با حماسه آفرینی شما ملت بزرگ تحقق یافت.این نظام برخاسته از اندیشه هدایتگر و الهی حضرت و آزاده، و مومن ملتی آرمانهای )ره(، خمینی امام است. گرانقدر ایثارگران و شهدا فداکاری و جهاد اسفند، در هفتم قلم های شما و ها قدم اینک؛ و و دوباره امیدی شورانگیز، نهضت همان امتداد در عظمتی مضاعف آفرید و به همه خدمتگزاران انگیزه

خدمت بیشتر بخشید.نتیجه انتخابات هرچه باشد، جمهوری اسالمی ایران بلند آوازه تر شده است؛ نظام و رهبری و ملت پیروز شده اند؛ و این مردم ایران هستند که بار دیگر اراده و قدرت انتخاب خود را به نمایش گذاشتند تا عموم خدمتگزاران و بویژه دولت برگزیده ملت، اعتبار و توان

بیشتری یابند.رقابت پایان یافت؛ حال وقت آن است که با همدلی و

همزبانی ملت و دولت، راهی تازه بگشاییم؛ و به اتکاء توان داخلی و استفاده از فرصت های خارجی، فصلی نو

در رشد و شکوفایی اقتصاد ملی بگشاییم.از همه گروهها، سلیقه ها و شخصیت های سیاسی و همچنین نامزدهای انتخابات که با حضور قانونمند و اخالقی، شور آفرین رقابت شدند؛ و همچنین شورای نگهبان و وزارت کشور، هیاتهای اجرایی و نظارت، دستگاهها و نهادها، رسانه ها و فعاالن عرصه اطالع رسانی، و نیروهای پرتالش نظامی و انتظامی که در تحقق این حماسه و افتخار نقشی ارزنده ایفا نمودند؛

تقدیر می نمایم.از او نام منتخبی که فرد با هر امید و تدبیر دولت صندوق آراء بیرون آید، پیمان می بندد تا با همکاری یکدیگر آینده ای پرامید و باعزت را برای ایرانیان عزیز

رقم بزند.به شکرانه این نعمت بزرگ در پیشگاه الهی سجده شکر بجا می آوریم و در برابر ملت بزرگ ایران به احترام می ایستیم و به شما مردم که افتخار تاریخ ایران

زمین هستید، درود می فرستیم.حسن روحانی ريیس جمهوری اسالمی ايران۷ اسفند ۱۳۹۴

رهنمود های رهبر انقالب با حماسه آفرینی شما ملت بزرگ تحقق یافتدکتر روحانی با تجلیل از حضور با شکوه ملت ایران در انتخابات:

پایان رقابت؛ آغاز فصلی نو از همدلی برای شکوفایی اقتصاد

اخبـار


22www.bim.ir

وزیر کشور در محل ستاد انتخابات کشور، گفت: میزان مشارکت در تهران 5۰ درصد

و در کل کشور ۶۲ درصد است.رحمانی فضلی افزود: خوشبختانه امسال انتخابات با آرامش و با شکوه برگزار شد و همه قانون را در همه مراحل رعایت کردند. همه جناح ها و شخصیت ها و حتی کسانی که رد صالحیت شدند هم بر رعایت قانون

تأکید داشتند.رحمانی فضلی در پاسخ به این سوال که انجام با سرعت کندی نتایج اعالم چرا

می شد، گفت: ما کندی شمارش نداشتیم. شمارش آرای همه حوزه ها به موقع انجام شد اما ما باید آراء را به تأیید شورای نگهبان می رساندیم و بعد اعالم می کردیم. در دوره های گذشته نتایج تهران در سه شنبه اعالم می شد اما ما این آمار را زودتر اعالم کردیم و همان 3۰ نفری که اعالم کردیم از تهران به مجلس راه یافتند. وزیر کشور گفت: دولت تأکید کرده است که باید تمام قد در خدمت مردم باشند و اولویت مردم یعنی اقتصاد مقاومتی را به نحو

مطلوبی دنبال کنند.رحمانی فضلی خاطرنشان کرد: خدا را شکر می کنم که این توفیق نصیب ملت ایران شد تا در یک آزمون اقتدار، بتوانند هم و باشند بزرگ، سرافراز و سربلند وحدت و انسجام و هم شور و نشاط سیاسی را در دو انتخابات مجلس شورای اسالمی و مجلس خبرگان

رهبری به نمایش بگذارند.وی ادامه داد: همچنین خدا را شکر می کنم که به ما

وزیر کشور خبر داد:مشارکت 6۲ درصدی مردم

توفیق داد یک بار دیگر نظر کشورهای خارجی به ویژه کشورهایی که ادعای دموکراسی و مشارکت و همبستگی دارند را جلب، و با انسجام، شور و نشاط مردم، توانستیم

مردم ساالری دینی را به منصه ظهور برسانیم.وزیر کشور با اشاره به حمایت ها و هدایت های مقام معظم رهبری از وزارت کشور در راستای اجرای قانون انتخابات، اظهار کرد: در تمام مسیرها مدیون هدایت ها و راهکارهای مقام معظم رهبری بوده ایم. ایشان همواره بر رعایت مر قانون، سالمت انتخابات و حفظ آرامش جامعه تأکید کرده اند. وی اضافه کرد: خوشحالم که امروز این نوید را می دهیم که ما کامال قانون را به دقت رعایت کرده ایم و تمام تالش خود را برای برگزاری سالم انتخابات با بهره گیری از امکانات موجود جهت حفظ آرامش و امنیت

بکار بردیم. وی همچنین با تقدیر از نامزدهایی که برای حضور در اسالمی شورای مجلس و رهبری خبرگان مجلس

نامزدهایی همه از گفت: کردند، ثبت نام وارد عرصه و کردند وظیفه احساس که سیاست شدند چه آنهایی که توفیق رقابت یافتند و چه آنهایی که این توفیق را کسب نکردند تقدیر و تشکر می کنیم. همچنین و و شخصیت ها گروه ها احزاب، همه از دست اندرکاران انتخابات به ویژه خبرنگاران تا کردند تالش که رسانه ای فعاالن و چنین حماسه ای ماندگار ایجاد شود، تشکر می کنیم. وزیر کشور با تأکید بر اینکه در برگزاری انتخابات 7 اسفند کمترین میزان تخلف را در این مدت داشتیم، اظهار کرد: در این ایام شاهد بیشترین همکاری از سمت همه به ویژه رسانه ها بودیم. رسانه ها با سیاست های اعالمی وزارت کشور و

ستاد انتخابات کامال هماهنگ بودند. رحمانی فضلی ادامه داد: شورای نگهبان پس از تأیید مرحله اول انتخابات اجرای مرحله دوم را برنامه ریزی خواهد کرد. در همین راستا پیش بینی ما این است که ان شاءاهلل در هفته دوم یا نیمه دوم فروردین مرحله بعدی

انتخابات را برگزار کنیم.وزیر کشور در ادامه با اشاره به منتخبین مجالس خبرگان رهبری و مجلس شورای اسالمی اظهار کرد: االن نوبت در که بود خواهد نمایندگانی و مجریان دولتمردان، مجلس دهم حضور پیدا خواهند کرد. باید در این دوران اولویت ها، مطالبات و خواست مردم که رونق اقتصادی، توسعه پیشرفت، آرامش و رفاه است را مورد تأکید قرار دهیم. وی با تأکید بر اینکه مردم به دنبال ایجاد اختالف، درگیری و تنش در جامعه نیستند، گفت: مردم مسئوالنی را انتخاب می کنند تا در فضایی آرام منسجم و پرتالش

مطالباتشان را پیگیری کنند.که همکاری با امیدوارم کرد: اظهار فضلی رحمانی مجلس جدید با دولت و قوه قضائیه مانند مجلس قبل داشت بتوانیم به سرعت مرحله تأییدیه اعتبارنامه های نمانیدگان را پشت سر بگذاریم و با تشکیل کمیسیون های مختلف همگی آماده شویم تا از فرصت های پیش آمده به نحو احسن برای تحقق آرمان های شهدا و امام )ره(

استفاده کنیم.

23


www.bim.ir

وزیر اقتصاد، مواجهه با دو عارضه نفتی بودن و دولتی بودن را از برنامه های دولت اعالم کرد و گفت: در حال حاضر بر دو موضوع رفع تنگناهای مالی و بدهی ها

متمرکز شده است.علی طیب نیا در همایش »تبیین سیاست های برنامه ششم توسعه و اقتصاد مقاومتی« در تهران با بیان اینکه جنگ اقتصادی پایان یافته و فرصت استفاده از شرایط پساتحریم برای بازسازی اقتصادی مهیا شده است، از زمانی که بر افزود: دولت یازدهم در گام نخست روی کار آمد، سعی کرد که ثبات و آرامش را در اقتصاد ایران حاکم کند و فضای منفی ناشی از تحریم را به

حداقل برساند.وزیر امور اقتصادی و دارایی، گام دوم دولت را آغاز اجرای برنامه های کوتاه مدت در دوران پساتحریم حال در کرد: تصریح و کرد اعالم دولت توسط بدهی و مالی تنگنای موضوع دو بر دولت حاضر ها متمرکز شده است و حل این دو مشکل می تواند آن، بر کند. عالوه فراهم را اقتصادی رشد زمینه به را بخشی انضباط و کار و محیط کسب بهبود

دولت تحمیل می کند.این عضو کابینه دولت یازدهم با بیان اینکه تحریم ها نشان داد که اقتصاد ایران چقدر نسبت به تکانه ها آسیب پذیر است، افرود: افزایش مقاومت پذیری اقتصاد به دلیل تحریم ها باعث شد که همراه با تداوم تحریم ها با روند کاهش قیمت نفت و فلزات اساسی و کاهش درآمدهای ارزی که با آنها مواجه بودیم، اقتصاد کشور

آسیب زیادی نبیند.طیب نیا تاکید کرد: دولت با هدف قرار دادن خروج غیر تورمی از رکود با اعمال سیاست اقتصادی مناسب در راستای اقتصاد مقاومتی با هدف حمایت از تولید، آثار تحریم ها و آثار کاهش درآمدهای نفتی را به حداقل رساند. وی با اشاره به ثبات نسبی ارز در دو سال و نیم اخیر، گفت: جلوگیری از تکانه های ارزی در این مدت اجرایی شد. این امر ثبات را در بازار ارز و همچنین بینی برای پیش را دارایی ها فراهم می کند و زمینه

پذیری اقتصاد و ایجاد شرایط مناسب برای سرمایه گذاری فراهم می کند.

وزیر امور اقتصادی و دارایی، مواجهه با دو عارضه نفتی بودن و دولتی بودن اقتصاد در برنامه ششم توسعه را مورد توجه قرار داد و افزود: راه حل بلند مدت رشد اقتصادی در کاهش وابستگی اقتصاد کشور به نفت

و سهم دولت و افزایش سهم بخش خصوصی است.وی خاطرنشان کرد: گرچه توافق هسته ای می تواند چالش های اما دهد قرار ایران اختیار در فرصت

اقتصادی همچنان وجود خواهد داشت.طیب نیا، سه هدف راهبردی برای برنامه ششم را رشد شغلی فرصت ایجاد تورمی، غیر پایداری اقتصادی

پایدار و مهار بحران بیکاری و افزایش نقش قابلیت و مشارکت مردم اعالم کرد و افزود: رشد اقتصادی پایدار

مهمترین رکن تعیین کننده رفاه مردم است.براساس اینکه بیان با دارایی و اقتصادی امور وزیر محل از اقتصادی رشد سوم یک باید ها برنامه ارتقای بهره وری سهم تولید حاصل شود، مهمترین راهبردهای برنامه ششم را گسترش بهره وری متکی بر توسعه پایدار، ارتقای بهره وری دانش بنیان، ارتقای و مصرف استانداردهای بهبود عمومی، وری بهره ساماندهی مجدد نظام تدوین کشور و افزایش کارایی

نظام اداری دانست.وی با اشاره به اینکه عرضه منابع مالی زمانی مثمر ثمر خواهد بود که تخصیص بهینه منابع اماکن پذیر شود، اظهار داشت: در صورت تحقق سهم 33 درصدی بهره وری از رشد اقتصادی، با متوسط تامین شکاف مالی ۲۰ درصد مواجه می شویم، لذا اصالح ساختار تامین

مالی از مهمترین راهبردهای برنامه است.وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: در برنامه ششم توسعه تعمیق بازار سرمایه، اصالح کارکرد نهادهای و دولت پایدار مالی تامین پول، بازار ارتقای مالی قرار تاکید مورد گاز و نفت منابع بهینه تخصیص

گرفته است.

طیب نیا اعالم کرد:مواجهه دولت با دو عارضه اقتصادی

افزایش مقاومت پذیری اقتصاد به دلیل تحریم ها باعث شد که همراه با تداوم تحریم ها با روند کاهش

قیمت نفت و فلزات اساسی و کاهش درآمدهای ارزی که با آنها

مواجه بودیم، اقتصاد کشور آسیب زیادی نبیند

اخبـار


24www.bim.ir

وقتی نرخ تورم از ۴۰ به ۱۳ درصد می رسد ولی تاثیری روی نرخ سود ندارد جای تعجب است چرا که این

مشکل به دلیل بیماری ساختاری بانک ها و چسبندگی بوجود آمده

است و به همین دلیل بانک مرکزی با ورود به بازار بین بانکی و کاهش نرخ

سود بین بانکی از ۲۹ به ۱۹ درصد موفق به کاهش سود تسهیالت شد

رئیس کل بانک مرکزی با اعالم اینکه نرخ ارز از نیمه بانک مرکزی دوم سال 95 یکسان می شود، گفت: اعتقادی به این ندارد که نرخ ارز باید ثابت باشد و با

تغییر شرایط اقتصادی نرخ ارز هم باید تغییر کند.ولی اهلل سیف در همایش »تبیین برنامه ششم توسعه و اقتصاد مقاومتی« در تهران رشد تولید، توسعه صادرات و ایجاد اشتغال را جهت گیری اصلی نظام بانکی در برنامه ششم توسعه دانست و افزود: همه بانک ها باید در این مسیر فعالیت کنند و اصالح ساختار بانک ها از طریق افزایش سرمایه یکی از برنامه های بانک مرکزی است

تا بانک ها به نرم قابل قبول بین المللی برسند.رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه هم اکنون نرخ بانکی حداقل 1۲ قبول شبکه مورد کفایت سرمایه درصد است در حالیکه این رقم در کشور ما حدود 4.5 درصد بود، تصریح کرد: هم اکنون 45 درصد دارایی به دالیل مختلف منجمد است و همه بانکی نظام نقش بانک ها از محل 55 درصد دیگر است چرا که بدلیل مشکالت ساختاری بانک ها و از جمله مطالبات غیر جاری، مطالبات از دولت و حجم دارایی های غیر عملیاتی بانک ها که شامل امالک و بنگاه داری است بخش مهمی از دارایی نظام بانکی نمی تواند در خدمت

تولید و اقتصاد قرار گیرد.وی کاهش نیافتن نرخ سود تسهیالت بدلیل کاهش نرخ تورم را یکی دیگر از اشکاالت شبکه بانکی دانست و گفت: وقتی نرخ تورم از 4۰ به 13 درصد می رسد ندارد جای تعجب است تاثیری روی نرخ سود ولی چرا که این مشکل به دلیل بیماری ساختاری بانک ها و چسبندگی بوجود آمده است و به همین دلیل بانک مرکزی با ورود به بازار بین بانکی و کاهش نرخ سود بین بانکی از ۲9 به 19 درصد موفق به کاهش سود تسهیالت شد. سیف با بیان گزارشی از عملکرد نظام بانکی در ۲.5 سال گذشته گفت: قیمت نفت از حدود 1۲۰ دالر به شدت کاهش یافت و بسیاری از کشورها را با مشکالت متعدد و تورم 1۸۰ درصدی روبرو کرد اما در کشور ما نهایت ثبات وجود داشت و تکانه های

اقتصادی با آرامش منطقی مهار شد.وی افزود: بازار بورس و ارز هم شرایط آرام و یکنواختی تنها 5.5 امسال ماه برابری دالر در 11 نرخ و دارد درصد افزایش یافت و نوسانات شدیدی را که در دولت قبل در نرخ ارز وجود د اشت دیگر مشاهده نمی کنیم و ا ین نرخ از ثبات الزم برخوردار است. هم اکنون نرخ برابری یورو و دالر تغییر کرده و دالر 1۰.5 درصد تقویت شده است که این شرایط هم نوید استمرار ثبات

را در اقتصاد ما می دهد.رئیس شورای پول و اعتبار با بیان اینکه بانک مرکزی اعتقادی به این ندارد که نرخ ارز باید ثابت باشد و با

تغییر شرایط اقتصادی نرخ ارز هم باید تغییر کند تا اشتغال و صادرات هم توسعه یابد، تصریح کرد: رشد اقتصادی منفی 1.9 درصد سال 9۲ در سال گذشته مثبت شد و به حدود 3.۶ درصد رسید و این رشد در سال 94 ادامه یافت که البته قابل مقایسه با رشد سه فصل اول سال 93 نیست و پیش بینی می شود سال 95 به رشد 5 درصدی دست یابیم ضمن اینکه رشد ۸ درصدی اقتصاد در برنامه ششم هدفگذاری شده است.رشد مورد در همچنین مرکزی بانک کل رییس نقدینگی در کشور گفت: هم اکنون حجم نقدینگی انتقادات که است تومان میلیارد هزار 95۰ کشور نمی کنند که توجه منتقدان اما برانگیخته را زیادی شش موسسه اعتباری و 4 بانک زیر مجموعه بانک پیشتر آنها نقدینگی که است گرفته قرار مرکزی رشد می شود. محاسبه اکنون اما نمی شد محاسبه نقدینگی پایان دی 94 نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲7.۲ درصد افزایش یافته است. سیف گفت: همچنین بانک مرکزی به دنبال کنترل رشد نقدینگی از طریق جهت دادن تسهیالت اعطایی برای افزایش تولید در کشور است و در این مسیر سهم 53 درصدی تولید از تسهیالت بانک ها به ۶۰ درصد در سال گذشته و ۶3

درصد در سال جاری افزایش یافته است.

رئیس کل بانک مرکزی عنوان کرد:اعتقادی به تثبیت نرخ ارز نداریم

یکسان سازی نرخ ارز از مهرماه

مشاور بانکی اتاق ایران از آغاز برگزاری جلسات مشترک نمایندگان بخش خصوصی با بانک مرکزی برای تعیین این گفت: و خبرداد ورشکسته شرکت های تکلیف

پیشنهاد برای تصویب به شورای پول و اعتبار می رود.محمدمهدی رئیس زاده در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه هم اکنون تعداد زیادی از شرکت های ایرانی به لحاظ قانونی ورشکسته هستند، از آغاز برگزاری جلسات مشترک نمایندگان بخش خصوصی با بانک مرکزی در خصوص ورشکستگی شرکت ها و تعیین تکلیف آنها

خبرداد.مشاور امور بانکی اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران افزود: بر این اساس، قرار است جلسات مشترکی میان نمایندگان بخش خصوصی با بانک مرکزی و کانون بانک های خصوصی برگزار شده و پیشنهاد نهایی برای

تصویب به شورای پول و اعتبار ارایه شود.وی تصریح کرد: قرار است با همکاری اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران، قوه قضائیه و قوه مجریه، اقدامات الزم برای اصالح قانون ورشکستگی شرکت ها صورت گیرد، چراکه در کشور، این قانون به غلط تفسیر شده و به دلیل عدم اجرای صحیح، لطمات زیادی به شرکت ها و

سهامداران در معامالت وارد شده است.به گفته رئیس زاده، پیشنهاداتی در اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران مطرح شده که قرار است کار کارشناسی بر روی آن صورت گیرد، در نهایت این پیشنهادات باید به قوای قضائیه و مجریه ارسال شود تا در جهت اصالح درست و اجرای صحیح بخش ورشکستگی در قانون

تجارت کشور، گام برداشته شود.وی با برشمردن شقوق ورشکستگی گفت: شرکت های ورشکسته دو نوع هستند که شامل ورشکستگی به تقصیر و ورشکستگی بدون تقصیر می باشند اما متاسفانه به لحاظ فرهنگی، تمام شقوق ورشکستگی در جامعه بد تلقی می شود و به نوعی بنگاه ها و شرکت ها، اعالم آن را اتفاق

ناگواری می دانند.مشاور امور بانکی اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران خاطرنشان کرد: در حال حاضر به لحاظ قانونی، بسیاری از شرکت های ایرانی ورشکسته هستند ولی به خاطر اینکه آن را معضل بدی می دانند، از اعالم ورشکستگی امتناع می کنند در حالی که مبلغ کسری ناشی از ورشکستگی که در واقع در صورت های مالی آنها به وجود می آید، به طور

فزآینده در حال افزایش است.وی اظهار داشت: عدم اعالم ورشکستگی تا حدی ادامه می یابد که یک روزی سهامداران و افراد طرف معامله متوجه می شوند که دیگر خیلی دیر است و کسی هم پاسخگو نیست؛ بنابراین اگر اصالحاتی در قانون تجارت صورت گیرد و قوه قضاییه نیز تعامل کند، بخش عمده ای

از مشکالت حل می شود.رئیس زاده ادامه داد: یکی از موارد ورشکستگی این است که از زمان اعالم تاریخ موثر ورشکستگی توسط قوه قضائیه، تمامی معامالت شرکت با اشخاص ثالث، باطل می شود در حالی که اکنون مواردی مشاهده می شود که یک شرکت در سال 9۲ تسهیالت کالنی از سیستم بانکی کشور دریافت کرده در حالی که تاریخ ورشکستگی

آن، سال ۸۲ بوده و متاسفانه از سال ۸۲ تا 94، اتفاقات مختلفی برای آن رخ داده است و اکنون اشخاص بسیاری دچار مشکل شده اند؛ پس این قانون نیاز به اصالح و

بازنگری دارد.صحیحی اطالعات باید بانک ها داشت: اظهار وی از شرکت ها داشته باشند تا اگر آن شرکت یا متقاضی دریافت وام، ورشکسته است، دیگر به او تسهیالت ندهند.

رئیس زاده از آغاز انجام کار مطالعاتی اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران بر روی قوانین پیشرفته ورشکستگی در کشورهای پیشرفته ای همچون آلمان و آمریکا خبرداد و گفت: در این بخش قوانین متنوعی داریم که قرار است تا مواردی به بخش بازرگانی، روی آن کار کند اتاق

ورشکستگی قانون تجارت اضافه شود.مشاور امور بانکی اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران خاطرنشان کرد: نوع نگاه به ورشکستگی باید اصالح شود، به این معنا که شرکت ها هم مثل یک موجود زنده، یک روز به دنیا می آیند و یک روز هم از دنیا می روند اما

نباید این روند را فرآیند بدی قلمداد کرد.وی ادامه داد: در خارج کشور، بسیاری از شرکت ها اعالم ورشکستگی کرده و با سایر شرکت ها ادغام می شوند، دوباره نام تازه ای برای خود انتخاب می کنند و تحت مجموعه تازه به کار خود ادامه می دهند در حالی که در کشور ما این نقیصه قانونی وجود دارد که باید روی آن کار شود. رئیس زاده تصریح کرد: متاسفانه آمار دقیقی از اینکه چه تعداد شرکت ورشکسته در ایران هم اکنون مشغول به کار هستند، وجود ندارد و این یک نقیصه بزرگ است.

ورود بانک مرکزی به پرونده ورشکستگی بنگاه ها

، در نخستین جلسه هماهنگی کاربران شبکه سوئیفت در بانک های کشور با »اونور اوزان« مدیر منطقه ای این شبکه که به ریاست حسین یعقوبی؛ رئیس کاربران سوئیفت کشور برگزار شد در مورد چالش های عملیاتی بانک های کشور بعد از اتصال به شبکه سوئیفت، نحوه استفاده از قابلیت های نرم افزار جدید آن، استفاده از قابلیت نظارت و کنترل و شناسایی مشتریان )KYC( و نیازهای

آموزشی سیستم بانکی بحث و بررسی شد.مدیر منطقه ای سوئیفت با تشریح قابلیت های جدید این

شبکه گفت: نرم افزار جدید سوئیفت مجهز به سیستم رایانش ابري است و بر این اساس بانک ها دیگر نیازی به استفاده از برنامه هاي کاربردي خاص داخلی برای حمایت نرم افزاری نخواهند داشت. اوزان در خصوص مجهز بودن سوئیفت به سیستم هشداردهی و نیز اعالم فهرست اشخاص و نهادهای تحریم شده اظهارداشت: سوئیفت تراکنش های بین بانکی میان مشتریاني که در فهرست هاي غیرمجاز بین المللي قرار دارند را از طرق مختلف به سیستم های بانکی اطالع می دهد. این قابلیت جدید،

بانک مبدأ را در برابر ریسک های خطا در تراکنش های صورت گرفته ایمن می کند و مشتریانی که در لیست های

تحریم قرار دارند را برای بانک ها مشخص می کند.وی موافقت خود را با درخواست رئیس کاربران سوئیفت ایران مبنی بر برگزاری دوره های آموزشی برای بانک های ایران در خصوص مسائل فنی و کاربری سیستم اعالم کرد و مقرر شد این دوره ها با حضور اساتید این موسسه و نیز با همکاری بانک مرکزی جمهوری اسالمی ایران تا

پایان امسال برگزار شود.

جلسه هماهنگی شبکه بانکی کشور با مدیر منطقه ای سوئیفت برگزار شد

25


www.bim.ir

اخبـار


26www.bim.ir

بانک مرکزی، عملکرد تسهیالت پرداختی بانک ها و هدف از دریافت تسهیالت در 1۰ ماهه سال جاری و

مقایسه آن با 1۰ ماهه سال گذشته را منتشر کرد.بانک مرکزی اعالم کرد: تسهیالت پرداختی بانک ها در 1۰ ماهه سال 1394 به بخش های اقتصادی مبلغ ۲9۸4.۲ هزار میلیارد ریال است که در مقایسه با 1۰ ماهه سال گذشته مبلغ ۲۸۲.1 هزار میلیارد ریال )معادل 1۰.4

درصد( افزایش داشته است.

سهم تسهیالت پرداختی بانک ها به بخش صنعت و معدن طی 1۰ ماهه سال جاری ۸5۶.۲ هزار میلیارد ریال )معادل ۲۸.7 درصد( بوده که نسبت به 1۰ ماهه سال گذشته 19.1 هزار میلیارد ریال )معادل ۲.3 درصد( افزایش

داشته است.همچنین سهم تسهیالت پرداختی در قالب سرمایه در گردش در کلیه بخش های اقتصادی در 1۰ ماهه سال جاری مبلغ 1۸۶7.۲ هزار میلیارد ریال معادل ۶۲.۶ درصد

کل تسهیالت پرداختی است که در مقایسه با 1۰ ماهه سال گذشته مبلغ ۲49.9 هزار میلیارد ریال معادل 15.5

درصد افزایش داشته است.سهم تسهیالت پرداختی بابت تأمین سرمایه در گردش بخش صنعت و معدن در 1۰ ماهه سال جاری معادل 7۰5.9 هزار میلیارد ریال بوده که حاکی از تخصیص 37.۸ درصد از منابع تخصیص یافته به سرمایه درگردش کلیه بخش های

اقتصادی )مبلغ 1۸۶7.۲ هزار میلیارد ریال( است.

بانک مرکزی ارائه کرد:گزارش 1۰ ماهه عملکرد تسهیالتی بانک ها

ارزش به تراکنش میلیون تعداد ۲1۶7 در سال 93، 111۰ هزار میلیارد ریال با استفاده از ابزارهای تلفن

همراه، تلفن ثابت، کیوسک و اینترنت انجام شد.به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، در سال 93، تعداد ۲1۶7 میلیون تراکنش به ارزش 111۰ هزار میلیارد ریال با استفاده از ابزارهای تلفن همراه، تلفن

ثابت، کیوسک و اینترنت انجام شد.

تهیه به اخیرا اسالمی ایران مرکزی جمهوری بانک و انتشار "خالصه تحوالت اقتصادی کشور" در سال 1393 اقدام کرده است؛ بر اساس این گزارش جامع آمار مبادالت الکترونیکی انجام شده در این سال احصاء

شده است.تعداد و ارزش مبادالت الکترونیکی انجام شده در شبکه بانکی کشور در سال 93 به نسبت سال 9۲ به ترتیب از

رشدی معادل 31.۸ و 7۰.1 درصد برخوردار بود. در سال 93، معادل 49۰۸ میلیون تراکنش به ارزش 1۶499

هزار میلیارد ریال از طریق خودپردازها انجام شد.تعداد تراکنش های پایانه فروش با رشد 39.5 درصدی از 391۰ میلیون عدد در سال 9۲ به 5453 میلیون عدد ارزش و تعداد همچنین یافت. افزایش سال 93 در تراکنش های انجام ه در پایانه های شعب طی سال 93

به ترتیب 3۰.9 و ۲۶.4 درصد افزایش یافت.ارزش به تراکنش میلیون تعداد ۲1۶7 در سال 93، 111۰ هزار میلیارد ریال با استفاده از ابزارهای تلفن همراه، تلفن ثابت، کیوسک و اینترنت انجام شد. در سال 93 به نسبت 9۲ معادل 4.1 واحد درصد از سهم تعدادی تراکنش های خودپردازها کاسته شد و بر سهم تعدادی پایانه های فروش ۲.3 واحد درصد و تلفن همراه، تلفن

ثابت، کیوسک و اینترنت 1.۸ واحد درصد افزوده شد.این آمارها نشان دهنده گسترش استفاده از ابزارهای نقد در معامالت نوین پرداخت و کاهش نقش پول

روزانه افراد است.تسنیم.

111هزار میلیارد تومان تراکنش با تلفن و اینترنت انجام شد

27


www.bim.ir

دادسرای رسیدگی به جرایم پولی - بانکی با حضور دادستان عمومی و انقالب تهران افتتاح شد.

پولشویی جرم با مبارزه هم اندیشی نشست اولین دارایی، و اقتصاد امور وزیر طیب نیا حضور با جعفری عباس و مرکزی بانک کل رییس سیف دولت آبادی دادستان عمومی و انقالب تهران برگزار شد.در این مراسم دادسرای رسیدگی به جرایم پولی عنوان به پسندیده محمدرضا و افتتاح بانکی -

سرپرست این دادسرا منصوب شد.

دادسـرایـی بــرای سـامان دهـی بــازار غیر متشکل پولی

که کرد امیدواری ابراز مرکزی بانک رئیس بتواند بانکی و پولی جرایم به رسیدگی دادسرای

بازار غیر متشکل پولی را سامان دهد. ولی اهلل سیف در حاشیه اولین نشست هم اندیشی که پرونده هایی گفت: پول شویی جرم با مبارزه از می شود تشکیل بانکی فعالیت های زمینه در برخوردار خاصی های تخصص و ها پیچیدگی پرونده این در سرعت و رسیدن برای لذا است باشد موثر و مهم کار سابقه و تخصص باید ها این بررسی از تخصص در به نظرم تمرکزی لذا دقت باعث تا باشد داشته وجود باید پرونده ها به رسیدگی در باالتر عمل و سرعت بیشتر نظر

این پرونده ها شود. او که در مراسم افتتاح دادسرای رسیدگی به جرایم پولی و بانکی سخن می گفت، درباره اقدامات انجام و تورم شدن نرخی تک به رسیدن برای شده گفت: بانکی و مالی های بداخالقی از جلوگیری خوشحالیم از اینکه اقدامی را که نظام بانکی دنبال می کرد امروز با همت مقامات ارشد قوه قضاییه به منصه ظهور رسید و دادسرای جرایم بانکی و پولی

کار خود را آغاز کرد. وی اظهار کرد: در نظام بانکی ما چند موضوع وجود دارد که در دادسرای جرایم پولی وبانکی به سرعت بحث آن ها از یکی کرد. رسیدگی آن به می توان حجمش که است بانکی معوقه مطالبات قدیمی باال است به استانداردهای بین المللی بسیار نسبت که است این دادسرا این تاثیر اولین نظرم به و می تواند سرعتی در باال بردن وصول این مطالبات

داشته باشد. گنجایش به دادسرا این وجود کرد: تاکید وی مالی تنگناهای از بانکی نظام خروج و اقتصادی اقتصاد و صنعت و تولید کمک می کند و در رشد

می تواند موثر باشد. در غیرمجاز فعالیت های با مبارزه داد: ادامه سیف این تشکیل اثرات از دیگر یکی پولی کشور بازار داریم پولی بازار غیر متشکل ما زیرا دادسرا است

که گفته می شد در یک مقطعی ۲5 درصد از حجم ولی می کرد فعالیت بازار آن در کشور نقدینگی اکنون کاهش یافته و هیچ گونه فعالیتی در آن بازار از کوچک میزان هر وجود که چرا نیست، مجاز فعالیت می تواند زمینه ساز رشد بازار شود؛ لذا این این راستا داشته دادسرا می تواند کمک موثری در باشد و در تحقق اهداف سیاست پولی کشور کمک

فراوانی داشته باشد. رئیس بانک مرکزی با اشاره به مسائل ارزی ادامه داریم زمینه بحث جدی این در از گذشته ما داد: و برنامه ای را مدنظر داریم که تحقق آن را منوط این و آن هم بودیم برجام کرده اجرای از بعد به بود که به سرعت به سمت یکسان سازی نرخ ارز برویم، زیرا یکسان سازی نرخ ارز زمینه های فساد و رانت را در بازار ارز از بین می برد، لذا وجود این دادسرا می تواند فضا را سالم کند و برای نظام بانکی کشور و بانک مرکزی تاثیر مثبتی در کنترل شرایط

داشته باشد.

افتتاح دادسرای رسیدگی به جرایم پولی - بانکی با حضور دادستان تهران انجام شد

انجمن علمی پول و بانک ایران با حضور تنی چند از صاحب نظران، پیشکسوتان و فعاالن این حوزه

تاسیس شد.بانک و پول علمی انجمن عمومی مجمع اولین ایران با حضور اعضا هیات موسس و نماینده وزرات علوم به منظور انتخاب اعضای هیئت مدیره برگزار

شد و این اعضا برگزیده شدند. کسب ترتیب به مدیره هیات اصلی اعضاء اکبر دکتر دیواندري، علی دکتر از عبارتند رای کمیجاني، دکتر پرویز عقیلي کرمانی، دکتر احمد

قرباني، پیمان دکتر عزیزي، احمد دکتر بدري، دکتر و هشي عباس دکتر مجتهد، احمد دکتر

جاللي. احمدرضا از عبارتند هم مدیره هیات علی البدل اعضاء دکتر و ندري کامران دکتر ارشدي، علی دکتر حسین محمد پورزرندي. همچنین دکتر ناصر پرتوي به عنوان بازرس و دکتر عباس زاده نیز به عنوان

بازرس علی البدل انتخاب شدند.از اهداف و وظایف انجمن پول و بانک ایران می و پیشبرد و گسترش همچون مواردی به توان

متخصص نیروهای کیفی توسعه و علمی ارتقای پژوهشی، و آموزشی امور به بخشیدن بهبود و انجام تحقیقات علمی و فرهنگی در سطح ملی و برگزاری پژوهشی و آموزشی خدمات الملل، بین نشریات و کتب انتشار و علمی های گردهمایی

علمی اشاره کرد. انجمن علمی پول و بانک ایران در قالب گروه های علمی و کمیته های آموزش و پژوهش، انتشارات، آمار و اطالعات، پذیرش و روابط عمومی و کمیته

گردهمایی های علمی فعالیت خواهد داشت.

انجمن علمی پول و بانک ایران تأسیس شد

اخبـار


28www.bim.ir

ورودنخستین کارت های بین المللی به ایران ازسال95مکاتبه بانک مرکزی برای »ویزا و مستر کارت«

مدیر اداره نظام های پرداخت بانک مرکزی از ورود بانکی نظام در المللی بین های کارت نخستین براساس گفت: و داد خبر آینده سال در کشور )JBC( بانک جی.بی.سی با شده انجام مذاکرات ژاپن قرار است کارت های بین المللی این شرکت

از سال آینده وارد نظام بانکی ایران شود.بین های کارت ورود درباره بیگی محمد داوود و کارت« مستر و کارت »ویزا همچون المللی دیگر کارت های بین المللی به بازار ایران، افزود: این از هر چند محدودیت های برای بهره گیری نیاز به پاسخ گویی برای اما دارد کارت ها وجود بانک دو با مذاکراتی برجام، از بعد مشتریان )CPU( سی.یو.پی و ژاپن )JBC( جی.بی.سی همین بر داد: ادامه وی است. شده انجام چین مسئوالن با جلساتی گذشته هفته دو در اساس این بانک ژاپنی برگزار و قرار شد کارت های این

شرکت در کشورمان عملیاتی شود.ماه ۶ در ژاپنی های کارت کرد: بینی پیش وی نخست سال آینده در نظام بانکی کشور عملیاتی و

برای مشتریان ایرانی صادر شود.کارت گفت: مرکزی بانک در مسئول مقام این های جی.بی.سی در 13۰ کشور دنیا پذیرندگی دارد ضمن اینکه 3۰ میلیون فروشگاه در دنیا زیرپوشش آن قرار دارند؛ البته این میزان پوشش دهی نصف

شبکه ویزا کارت است.جی.بی.سی های کارت دارندگان وی، گفته به و آسیا شرقی جنوب کشورهای در توانند می این کارتها در اما پوشش دهی استفاده کنند اروپا

آمریکای شمالی ضریب نفوذ باالیی ندارد.حدود تا جی.بی.سی های کارت وی، گفته به اروپایی و آسیای کشورهای به پول حمل زیادی

را آسان می کند.به مرکزی بانک اینکه بر تاکید با بیگی محمد طور قطع برای ورود کارت های بین المللی برنامه به توجه با افزود: دارد، کار دستور در را هایی بانک مشتریان پسابرجام، در شده ایجاد شرایط

های کارت از گیری بهره برای را انتظاراتی ها بین المللی دارند.

از مرکزی بانک اینکه، بیان با مسئول مقام این پنج ماه گذشته اقداماتی را در این زمینه انجام داده ریزی برنامه زمینه همین در اظهارداشت: است، های شبکه با شتاب شبکه اتصال برای هایی شده انجام )کارت( مستر و ویزا همانند خارجی

است.وی با یادآوری وجود شبکه های پرداخت بین المللی به مربوط ها شبکه این بزرگترین افزود: دنیا، در ویزا، مستر، JBC ژاپن و cup چین است اما برای به المللی بین های شبکه این با ارتباط برقراری انجام تغییرات در شبکه های داخلی نیز نیاز هست.

مدیر اداره نظام های پرداخت بانک مرکزی گفت: چهار این با مکاتباتی برجام شدن ازعملیاتی بعد دلیل به اما شد؛ انجام المللی بین پرداخت شبکه کارت، مستر و ویزا های شرکت بودن آمریکایی محدودیت برای ورود آنها به بازار ایران وجود دارد.

مرکزی بانک حقوقی بخش البته افزوود: وی درنظر دارد با بهره گیری از فرصت های برجام، این مشکالت و محدودیت ها را رفع کند و اقداماتی را

در این زمینه انجام داده است.محمد بیگی تصریح کرد: البته منظور بانک مرکزی المللی بین پرداخت های شبکه با رسمی اتصال است اما برخی از بانک ها به صورت غیررسمی از

طریق بانک های ارمنستان و آذربایجان این کارت مرکزی بانک نظر مورد که کنند می را صادر ها به ایرانی مشتریان صورت این در زیرا نیست عنوان مشتریان بانک های ارمنستانی و آذربایجانی

محسوب می شوند.وی با تاکید بر اینکه، بانک مرکزی تالش دارد به پرداخت المللی بین به شبکه های صورت رسمی منتشر شده، اخبار اظهارداشت: طبق متصل شود، را ها کارت این از گیری بهره ها بانک از برخی برای مشتریان خود امکان پذیر کرده اند اما این امر

از طرق غیررسمی انجام می شود.به مرکزی بانک پرداخت های نظام اداره مدیر هزینه پردازش توسط شرکت های بین المللی نیز

است تالش در مرکزی بانک گفت: و کرد اشاره تا تخفیف های مناسبی را از این شرکت ها برای مشتریان ایرانی دریافت کند زیرا شرکت های بین می دریافت را هایی هزینه پردازش بابت المللی آنها با زنی چانه حال در اساس بر همین و کنند

هستیم.این وی، »پرداخت نکردن هزینه توسط مشتریان را داخلی« های تراکنش انجام برای ها کارت نباید افزود: و کرد اعالم مرکزی بانک قرمز خط مشتریان ایرانی برای بهره گیری از خدمات داخلی هزینه ای را پرداخت کنند و فقط در صورت خروج

از کشور این خدمات شامل هزینه خواهد بود.

29


www.bim.ir

پیگیر رتبه بندی بانک ها هستیممعاون اعتبارات بانک مرکزی

رفع منظور به اسالمی جمهوری مرکزی بانک اصطالح تعریف ها پرسش به پاسخ و ابهامات شبکه به ای بخشنامه در را بزرگ« »بنگاه های

بانکی ابالغ کرد.به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی متن بخشنامه به شرح زیر است: احتراما، با اشاره به بخشنامه شماره ابالغ موضوع 17/1۰/1393 مورخ ۲774۲۶/93بند های )3(، )4( و )5( از بخش )ج( سیاست های بانکی اعتباری مجموعه سیاست های دولت برای خروج و غیرتورمی از رکود مصوب جلسه مورخ ۲۰/7/1393

تعریف اصطالح »بنگاه های بزرگ« به شبکه بانکی ابالغ شد

هیأت وزیران و طرح برخی ابهامات و پرسش ها در خصوص تعریف اصطالح »بنگاه های بزرگ« مندرج در بند )5( بخشنامه مذکور، به استحضار می رساند، در این رابطه پس از استفسار از مراجع ذیصالح و بررسی ایران، اسالمی جمهوری مرکزی بانک در مراتب به شرح ذیل اتخاذ تصمیم شد: »بنگاه های بزرگ مشتمل بر تمامی اشخاص حقیقی یا حقوقی دارای

1۰۰ نفر کارکن و بیشتر می باشد«قید به مراتب فرمایند دستور است خواهشمند لذا تسریع، به تمامی واحدهای ذی ربط آن بانک/مؤسسه اعتباری غیربانکی ابالغ و بر حسن اجرای آن تأکید و نظارت شود. همچنین مقتضی است نسخه ای از بخشنامه ابالغی به مدیریت کل نظارت بر بانک ها و

مؤسسات اعتباری بانک مرکزی ارسال شود.

کارشناسان ما در بانک مرکزی بر روی رتبه بندی و اعتبار سنجی بخش های مختلف در حال فعالیت

هستند.اعتبارات معاون صادقی میرمحمد اصغر سید بانک مرکزی در پاسخ به این پرسش که با توجه ما وضع شد بانک های علیه هایی که تحریم به و بانک های کشور را از موضوعات روز بانکی در بندی رتبه برای شرایط آیا کرد دور دنیا سطح است؟، مهیا کشور بانک های استانداردسازی و : بله شرایط خوبی به وجود آمده و اظهار داشت انجام حال در مرکزی بانک از سوی پیگیری ها

است.بر روی بانک مرکزی ما در افزود: کارشناسان وی در مختلف بخش های سنجی اعتبار و بندی رتبه مرکزی بانک اعتبارات معاون فعالیت هستند. حال تصریح کرد: البته در این مسیر باید از نظرات برخی از مشاورین خبره نیز استفاده کنیم ما امید داریم تا به سمتی حرکت کنیم که بانکها را هر چه زودتر رتبه بندی کنیم. هر ساله بانکهای جهان بر اساس شاخص های سودآوری، میزان دارایی، قدرت بانکی، سرمایه

اولیه و سرمایه کنونی مورد ارزیابی قرار می گیرند.در که می دهد؛ نشان بنکر نشریه گزارش آخرین بانک های همه از چینی بانک های سال۲۰15 بانک های در حال حاضر و گرفته اند پیشی جهان چین با سه بانک در رتبه های اول تا چهارم جدول

CENTERAL OF BANK قرار دارند و بانکو شده منتقل چهارم به هفتم مکان از نیز چین مقام در Construction بانک ساخت وساز چین از چین کشاورزی بانک همچنین دارد قرار دوم مکان نهم به رتبه ششم جدول بهترین بانک های ،۲۰15 رتبه بندی در است. کرده نقل مکان جهان خود به را ۲7۸ جایگاه ایران صادرات بانک

اختصاص داده است.به عنوان همواره اخیر سال های در بانک این و شده معرفی ایرانی بانک های بین برتر بانک در سال جاری نیز با بهبود شاخص ها شاهد ارتقای ۲4پله یی نسبت به رتبه بندی سال۲۰14 همراه بوده

است.قرار رتبه بندی این در ایرانی که بانک های سایر هستند مسکن و پاسارگاد بانک های گرفته اند جدول 4۰۸ و 4۰1 جایگاه های در ترتیب به که

1۰۰۰بانک جهان قرار دارند.در صادرات بانک که است؛ ذکر شایان بود. گرفته قرار ۲59 جایگاه در سال۲۰1۲ ایران و قدرت های باتوجه به توافق گفتنی است بین المللی تنگناهای و تحریم ها رفع با و جهانی در بانکها توانمندی های و ظرفیت به باتوجه و داخل و خارج از کشور امید است در آینده شاهد جهش رشد جایگاه بانکهای ایران در عرصه های

باشیم. مختلف

اخبـار


30www.bim.ir

معاون اقتصادی وزیر امور اقتصادی و دارایی در میزگرد مجوز که ۲۰۰۰ این بیان با ششم برنامه همایش مختلف احصا و بررسی شده است، گفت: در راستای سرمایه برای زائد مجوز کار 4۰۰ و تسهیل کسب

گذاری حذف شد.ششم برنامه تبیین همایش تخصصی میزگرد در توسعه، شاپور محمدی معاون اقتصادی وزیر اقتصاد با تشریح جزئیات چگونگی بهبود فضای کسب و کار در عرصه بین المللی به شاخص های این فضا پرداخت و گفت: متأسفانه در بخش فساد اداری و شفافیت جایگاه مناسبی وجود ندارد و رانت در این بخش بدان معنا است که استفاده از مقام و جایگاه دولتی به معنای عام برای منفعت شخصی استفاده شود و متأسفانه رتبه ما

در این بخش خوب نیست.وی افزود: مقررات زدایی در بخش های مختلف برای اصالح امور دیده شده است و در حال حاضر ۲ هزار زائد به سمت حذف مجوزهای و احصا شده مجوز

خواهیم رفت.معاون وزیر اقتصاد با بیان اینکه امروز 4۰۰ مجوز زائد حذف و ادغام شده است، عنوان کرد: تا پایان سال احصای مجوزها و حذف داوطلبانه آنها تمام می شود و پس از آن در هیأت مقررات زدایی سقف زمان برای اعطای مجوز تعیین خواهد شد و در صورتی که نهاد یا ارگانی از آن تجاوز کند، برخورد قانونی خواهیم کرد.

محمدی با اشاره به اقدامات وزارت اقتصاد در زمینه قوانین مخل کسب و کار تأکید کرد: در این راستا سامانه قوانین مخل راه اندازی شده و امیدواریم سال آینده نیز الیحه اصالح قوانین مخل کسب و کار

تهیه شود.اقتصاد استاد این نشست عباس عرب مازار ادامه در دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه فضای کسب و کار متغیر بسیار پیچیده است و شاخص های متعددی دارد، یادآور شد: معموال برای اندازه گیری این شاخص ها نیز مشکالتی وجود دارد. امکانات و هزینه ای که به بنگاه

از بیرون تحمیل می شود، نامطلوب بوده که افزایش هزینه تولید و ریسک را به همراه دارد و دولت و مردم تمامی این هزینه ها را پرداخت می کنند، اما عمال بنگاه

را از رقابت بین المللی حذف می کنیم.این اقتصاددان گفت: افراد ریسک گریز از تولید با این فضای کسب و کار بیرون می روند و قطعا جای آنها را افراد ریسک پذیری خواهند گرفت که به رانت و فساد دستگاه ها نیاز دارند و طبیعی است که در این حالت

فساد شکل می گیرد.وی گفت: اساسا تحریم ها هدف گذاری شد تا فضای کسب و کار کشور را با مانع و مشکل روبه رو کنند. در حال حاضر سود بیش از حد فعالیت های بازرگانی از

عوامل مهم کسب و کار است.ایجاد شرایطی باید اینکه به اشاره با عرب مازار شود که سرمایه ها به سمت تولید برود، عنوان کرد: تولید که کردیم ایجاد حاضر حال در را شرایطی رضایت بخش نیست، در حالی که در سایر کشورها

تولید لذت بخش است.وی افزود: شاخص ملی فضای کسب و کار 1۰ سال برای مرکزی ایجاد به نیاز که شد پیشنهاد پیش

رسیدگی و نظارت بر آن وجود داشت.در زیادی سرمایه گذاری شد: یادآور اقتصاددان این به اما داشت، وجود مسئوالن گفته به گذشته دهه تولید منجر نشد عدم ثبات در نرخ سود بانکی و مالیات این مباحث شده است و در حال حاضر همه باعث

تنظیم می شود. نرخ سود با اقتصاد در نرخ گذاری ها رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی بیان کرد: با کاهش نرخ سود اکنون همه قراردادها و تسهیالت گذشته زیر سؤال می رود آیا یک بنگاه حاضر است با

نرخ باالتر بازپرداخت وام خود را ادامه بدهد؟به خود را قوانین حوزه عمل اینکه به اشاره با وی نمی بینند، تأکید کرد: نگاه در دولت باید تغییر کند باید خدمت گزار بخش خصوصی باشیم و یا با اغماض حتی همراه آنها باشیم که نیستیم. سرمایه گذار امروز اطالعات 1۰ سال آینده را می خواهد، اما بانک مرکزی اطالعات مرده 3 سال گذشته را ارائه می کند، به جای

آنکه اطالعات آینده را منتشر کند.باید بازار در انحصارات اینکه به اشاره با عرب مازار کاهش یابد، تصریح کرد: نباید به بهانه بهبود فضای کسب و کار اقتصاد رها شود، زیرا تجربه این فضا را داشته ایم و نیاز به نظارت قوی است. قطعا رهاسازی

اقتصاد مشکالتی به مراتب بدتر را ایجاب می کند.در ادامه نیز ازوجی معاون امور کالن سازمان مدیریت و برنامه ریزی به جایگاه برنامه ششم در اقتصاد پرداخت و عنوان کرد: برنامه ششم برای فضای کسب و کار اقتصاد ایران جایگاه سوم در منطقه و در بهترین حالت رتبه پنجاهم در دنیا را ترسیم کرده است. با نگاهی

دیگر این جایگاه 7۰ پیش بینی شده است.اطالعات براساس حاضر حال در داد: ادامه وی موجود 1۲ کشور جنوب غرب آسیا در فضای کسب و کار باالتر از ایران هستند. اگر رتبه ایران بین 5۰ تا 7۰ برسد کشورهایی مانند امارات و ارمنستان حضور دارند و حتی در بین آنها کشورهای نوظهور بریسک مانند چین، برزیل، هند و امثال آنها وجود دارد که شاخص کسب و کار با فساد و مقررات زدایی ارتباط

تنگاتنگی دارد.ازوجی ادامه داد: نیاز داریم در حوزه دولت الکترونیک مقررات زدایی، مبارزه با فساد و باز بودن شرایط اقتصاد

اقدامات مؤثری انجام دهیم.

اقتصاد ایران در شفافیت رتبه خوبی نداردحذف ۴۰۰ مجوز زائد برای آسانی کسب و کار

معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی:

اخبـاربـانک


32www.bim.ir

امان اهلل اسماعیلی آفتابدری؛ معاونت مالي و بین الملل

انجام اقدامات اصالحی

بوی جان می آيد اينك از نفس های بهاردستهای پر گل اند اين شاخه ها، بهر نثارشهر سرشار است از لبخند، از گل، از امید

تا جهان باقی است اين آئین جهان افروز باد...

ضمن تبريك سال نو و بهار طبیعت به تمامي رسیدن فرا آنها، هاي خانوتده و همكاران سال نو همیشه نويد بخش افكار نو، کردار نو و تصمیم های نو برای آينده است. آينده ای که امید مي رود بهتر از گذشته باشد. پس به امید اينكه در سال جديد با استعانت از الطاف ايزد منان، با افكار و ايده هايي نو و با افزايش روحیه همكاري و در

سايه خرد جمعي، به شعار بانك عینیت بخشیم.

اهم فعالیت ها و اقدامات جاريمعاونت مالي و بین الملل از دو مدیریت »امور مالي« و »امور بین الملل و تجهیز منابع« و دو اداره مستقل »آمار و

اطالعات« و »خزانه داري« تشکیل شده است. تهیه صورت هاي مالي بانک و صورت هاي مالي

تلفیقي کنترل سرفصلهاي حسابداري بانک به منظور

شناسایي مغایرت هاي احتمالي پیش بیني، تنظیم و کنترل بودجه و برنامه منابع

و مصارف بانک

شناسایی و ارائه راهکار مناسب در جهت جذب، تجهیز و ساماندهی منابع ارزی و ریالی و تامین منابع از

طریق بازار سرمایه و برقراري روابط کارگزاري گشایش اعتبارات اسنادی ارزی و صدور ضمانت

نامه های ارزی مدیریت حسابهاي ریالي وارزي بانک

مدیریت ریالی، و ارزی بدهی های ساماندهی بهینه منابع ارزی و ریالی موجود، تسهیل و تسریع

در انجام پرداخت های ارزی تهیه گزارش عملکرد ماهانه و مقایسه ای با عملکرد

سیستم بانکی و تهیه کلیه گزارش هاي آماري بانک

اقدامات اصالحي و بهبود وضع موجوداین معاونت در سالي که گذشت در کنار فعالیت هاي اصلي و جاري خود که در فوق به صورت بسیار اجمالي بدان ها اشاره شد؛ در راستاي بهبود وضع موجود برخي اقدامات اصالحي را در دستور کار خود داشت که ازاهم

آنها مي توان به موارد ذیل اشاره نمود:معاونت، پست ایجاد سازماني؛ ساختار تغییر .1

ادغام برخي ادارات و...،از اهم دستاوردهاي آن مي توان به موارد ذیل اشاره

نمود: هاي سرفصل اصالح و پاالیش پروژه تدوین حسابداري منطبق با سرفصل هاي بانک مرکزي ج.ا.ا

اصالح سیستم ثبت هزینه ها تهیه سیستمي جامع و کامل به منظور نگهداري

منابع بانک اعم از ریالي و ارزي مدیریت منابع تودیعي به خزانه بانک، حل مشکل اخذ

گزارش از سیستم هاي گشایش اعتبار اسنادي ارزيو پایش هاي شاخص بازنگري و اصالح اندازه گیري فرآیندهاي مالي به منظور ارائه گزارش

مناسب عملکرد اقدام در جهت انتقالي پرونده هاي مالي تسهیالت

ارزي و ریالي مشتریان به شعب

اهم برنامه ها در سال ۱۳۹51. برنامه ریزي جهت ارائه و تهیه صورت هاي مالي

بانک در محدوده زماني تعریف شده،۲. برنامه ر یزي الزم به منظور کاهش تعداد بندهاي

گزارش حسابرسي،3. انجام همکاري هاي الزم در حیطه مالي به منظور شناسایي و core banking سیستم استقرار

گزارشات مورد نیاز،4. پیگیري الزم به منظور ارتقا و بروزرساني سیستم

هاي کاربردي نظیر: تهیه سیستمي به منظور مانیتورینگ جهت کنترل کنترل شعب، پایان اعالم سیستم راه، در اقالم

حساب ها و سرفصل هاي ادارات ستادي و...

33


www.bim.ir

مرضیه پنبه ئیان؛ معاونت فناوری اطالعات

سروران گرامي، همكاران

با فرا رسیدن هر بهار، شکوفایي طبیعت، سرسبزي درختان و گیاهان، شور و شوق و هیجان مردم براي پاکیزگي و نو کردن وسایل به منظور استقبال از سال نو، این ایده به ذهن متبادر میشود که چه خوب است سازمانها نیز به شیوه طبیعت خود را باز سازي نمایند و هر سال با بازنگري در استراتژیها،رویکرد ها و برنامه ها گرد و غبار از امور جاري بزدایند و با درانداختن طرحي نو ارتقاء کمي و کیفي سازمان را رقم بزنند، چاالک بشوند و تغییرات محیط پر تالطم بیرون را به فرصتي براي رشد

و پیشرفت بدل کنند. با امید اینکه هر بهار را فرصتي براي رویکردهاي جدید بدانیم ، سال نو را صمیمانه به همکاران بزرگوار که یک سال براي اعتالي بانک و کشور تالش نمودند

صمیمانه تبریک عرض مینمایم.نوروز ۹5 مبارك

شفافیت مالي و بهبود استانداردهاي بانکي

اخبـاربــانک


34www.bim.ir

سید محمد بطحایي؛ معاونت بانکداري صنایع کوچک و متوسط

ایجاد زیرساخت های حمایتی

فرا رسیدن سال نو و عید نوروز را به کلیه همکاران محترم تبریک و شاد باش عرض مي نمایم. خداوند منان را شاکرم که به اینجانب و شبکه بانک در سراسر کشور توفیق داد که سالي دیگر را با سربلندي سپري کنیم. به یاد داریم که در سالي که گذشت، ضمن تداوم خدمت رساني به صنایع و معادن کشور، بانک فعالیت هاي مهمي را در راستاي اهداف خود عملیاتي نمود. پس از حل و فصل مسائل پرونده هسته اي، اولین اعتبارات اسنادي سیستم بانکي کشور، در این بانگ گشایش شد. همچنین بانک توانست در کوتاهترین زمان ممکن اولین خط اعتباري از بانکهاي خارجي را فعال نماید. با درک حرفه اي از وضعیت خاص اقتصاد کشور، گام اول در ایجاد زیرساختهاي حمایت از بنگاههاي کوچک و متوسط برداشته شد. همچنین با برنامه ریزي منظم، نخستین جشنواره ملي کسب و کارهاي نوپا در حوزه صنعت و معدن برگزار شد. این قبیل فعالیتها در زمینه هاي دیگر نیز در حال برنامه ریزي

است که حتما در آینده نمودار خواهند شد.در آستانه بهار طبیعت قرار داریم. بهار نمادي از آغاز فصلي جدید در کار و تالش است. امیدوارم همانگونه که تاکنون شاخص بودن و اولین بودن رویکرد بانک مشهود بوده است، در سال جدید نیز بتوانیم با تغییر و نوسازي رفتار سازماني و حرفه اي، چهره اي شاخص از

خود نمایش دهیم.

35


www.bim.ir

حسین عسگری؛ معاونت نظارت برطرح ها و وصول مطالبات

تالش برای تغییر نگرش درونی و ذهنی

بسم اهلل الرحمن الرحیمالحول وال قوه اال باهلل العلی العظیمچون ابر به نوروز رخ الله بشست

برخیز و به جام باده کن عزم درست کاین سبزه که امروز تماشاگه توست

فردا همه از خاک تو بر خواهد رست )عمرخیام(تحول و دگرگونی، رشد و بالندگی از اصول بنیادی زندگی انسان است و خداوند در تحویل سال حکمتی بس عظیم را جای داده است. تغییر روز به شب، فصل به سال و گذر ایام پیامی را به انسان می دهد که ای انسان تنها نظاره گر گذشت زمان نباش بلکه همانگونه که جسم تو در طی زمان تغییر می کند بایستی نگرش و ذهن خود را نیز تغییر دهی و با درک فلسفه و حکمت تحول بر رشد فکری و

عقلی خود بیفزایی.بزرگ ترین کشف عصر حاضر این حقیقت است که انسان می تواند با تغییر نگرش درونی و ذهن خود و با استعانت از خداوند متعال ابعاد بیرونی زندگی خود را متحول سازد.

دیروز به تاریخ پیوست، فردا معماست و امروز هدیه خداوند است. زندگی هدیه خداوند است به انسان، فرصتی است برای او که با تالش و تفکر و تغییر نگرش خود ابعاد زندگی اش را متحول سازد. امروز وظیفه ما برای ایجاد محیط کاری شایسته تر، زندگی بهتر برای خود، خانواده و همکاران و اجتماعمان، تالش در سایه خرد جمعی است.

شاگردی از استادش پرسید چگونه بهتر زندگی کنم ؟

استاد گفت: هر روز صبح در جنگل های آفریقا آهو از خواب بیدار می شود و برای زندگی کردن در صحرا می چرد آهو می داند که باید از شیر سریعتر بدود در غیر اینصورت طعمه شیر می شود و شیر نیز برای زندگی و امرار معاش در صحرا می گردد و می داند باید از آهو سریعتر بدود تا گرسنه نماند. مهم این نیست که تو شیر باشی یا آهو مهم این است که با طلوع آفتاب از خواب برخیزی و برای زندگی ات با تمام وجود و برای رسیدن به هدفت شروع

به دویدن کنی. سال 1394 در مجموعه معاونت نظارت بر طرحها و وصول مطالبات فصل جدیدی از با هم کار کردن را تجربه کردیم و با همفکری و همدلی در رفع تنگناها و مشکالت مجموعه کوشیدیم و اقدامات اثر بخشی را در این سال با مشارکت همه همکاران در معاونت، برنامه ریزی و در دستور کار قرار دادیم که اهم این برنامه ها و اقدامات به

شرح زیر در دستور کار سال 1395 نیز خواهد بود. تعیین تکلیف مطالبات معوق و کاهش ریسک مطالباتی بانک در حد استاندارد های قابل قبول با عنایت به شرایط

پیش روی بانک پس از رفع تحریم ها بازنگری فرایندهای نظارت بر طرحها و وصول مطالبات

در راستای روان سازی و اثر بخشی آنهاافزایش توان تخصصی و علمی کارشناسان حوزه نظارت بر طرحها و وصول مطالبات با تکیه بر فراگیری و توسعه دانش بمنظور اعمال بهینه مدیریت منابع و مصارف

بازنگری نحوه استفاه از خدمات مشاوران نظارتی و شرکتهای بازرسی کاال و تجهیزات

واگذاری مسئولیت نظارت بر طرحهای متوسط به شعب بانک و تمرکز این حوزه به نظارت بر طرحهای بزرگ و

زیربنایی یکسان سازی، بروز رسانی و باال بردن کیفیت گزارشات

نظارتی و وصول مطالبات تجهیز منابع از طریق پیگیری واریز سهم الشرکه نقدی طرحها به حساب مشارکت مدنی یا هزینه کرد سهم

الشرکه از طریق حساب شرکتها در بانک تکمیل زنجیره تامین مالی بانک، برنامه ریزی جهت انتقال طرحهای به بهره برداری رسیده مدیریت نظارت به مدیریت وصول مطالبات به منظور پوشش خالء این

دو بخش بررسی امکان برونسپاری وصول مطالبات و استفاده از توان شرکتهای وصول مطالبات در کاهش ریسک

مطالباتی بانک مدیریت دانش و تبادل تجربه بین ستاد و شعب و صنایع کوچک و متوسط و استفاده از ظرفیت و توانمندیهای شعب

در امر نظارت بر طرحها و وصول مطالباتدر خاتمه سال نو را به خانواده بزرگ بانک صنعت و معدن تبریک عرض می کنم و از خداوند رحمان می خواهم رحمتش را در سال جدید بر همه همکاران عزیز و خانواده

هایشان جاری نماید. آمین یا رب العالمین



36www.bim.ir

محمد رضا زنگنه؛ مدیر حسابرسی و بازرسی

بهبود شاخص های عملکردی

صنعت بانک که مي شود نزدیک خود پایان به حالي در 1394 سال بهبود مالي، شفافیت راستاي در مؤثري گام هاي این سال ومعدن طي بین استانداردهاي به نزدیکي و مالي انضباط رعایت مالي، ساختار

برداشت. المللي اقداماتي شامل، عدم استفاده از اضافه برداشت بانک مرکزي، بهبود ضریب خودکفائي مالي، اقدام جهت افزایش سرمایه و بهبود نسبت کفایت سرمایه، ،Capital intelligence مؤسسه توسط بانک بندي رتبه جهت اقدام افزایش کنترل هاي و داخلي از مدیریت ریسک، حسابرسي مؤثر بکارگیري داخلي و توسعه بازرسي سیستمي از مواردي است که در جهت شفافیت و بهبود

استانداردها در بانک مورد اجرا قرار گرفت.با وقوع برجام شرایط الزم براي رفع تحریم ها، برقراري سوئیفت و امکان حضور گسترده بانکهاي ایراني در عرصه بانکداري بین الملل فراهم گردید. در این دوران بانکهاي ایراني الزم است شرایط الزم را جهت کاهش فاصله خود به بانکداري بین الملل از جمله رعایت استانداردهاي بین المللي و لزوم شفافیت

حسابها و صورتهاي مالي را فراهم نمایند.الزم به ذکر است که بدون رعایت مقررات ناظر بر عملیات بانکي شامل قوانین

بال ۲ و بال 3 امکان حضور مؤثر و همکاري گسترده بانکها و مؤسسات بین الملل میسور نخواهد بود.

بانک صنعت ومعدن در ادامه اقدامات انجام شده طي دو سال گذشته مصمم است در سال 1395 نسبت به بهبود شاخص هاي عملکردي خود در راستاي

تعامل بیشتر با بانکداري بین الملل بشرح زیر اقدام نمایند. بهبود حاکمیت شرکتي

بهبود ساختار مالي و کاهش نسبت مطالبات معوق لزوم ارائه گزارش مطلوب حسابرس و بازرس قانوني

بهبود نسبت کفایت سرمایه گسترش حسابرسي داخلي، بهبود نظام کنترل هاي داخلي و تقویت نظارت

سیستمي و غیر حضوري استفاده از مدیریت ریسک و رعایت الزامات پولشویي

تسریع در برقراري نظام بانکداري یکپارچه تقویت بانکهاي اطالعاتي درخصوص اعتبارسنجي مشتریان

امید است طي سال 1395 بتوانیم گام هاي مؤثري در جهت ارتقاء شاخص هاي عملکردي بانک صنعت ومعدن منطبق بر استانداردهاي بین المللي برداریم.

37


www.bim.ir

عباد احمدیان؛ سرپرست مدیریت امور حقوقی

در چارچوب مصوبات ابالغی

به نام خدافرا رسیدن فصل شادی بخش و نشاط آور بهاران و حیات دوباره ی زمین که نشانه ای از قدرت و رحمت الهی و دلیل آشکار بر معاد و حیات دوباره ی آدمیان است را به محضرارزشمند

همکاران تبریک و تهنیت عرض می نماید. مدیریت حقوقی در یک نگاه

مدیریت امور حقوقی از دو اداره »دعاوی« و »قراردادها« تشکیل شده است. تعداد کارکنان این مدیریت ۲۰ نفر بوده که بالغ بر 9۰ درصد آنان داراي تحصیالت لیسانس و باالتر مي باشند. در سال 94 همکاران این مدیریت با همدلی و همراهی اقدامات موثری را در راه اهداف بانک قدم برداشته که این اقدامات سرلوحه و برنامه سال 95 نیزخواهد بود. اداره دعاوی این مدیریت دارای تعداد 7۲4 پرونده جاری بوده که در ده ماهه سال 94 مبلغ 75۸ر951ر14۸ر314 ریال وصول نموده است. اداره قراردادها با تهیه و امضای تعداد 15۰ فقره قرارداد، تقریبا به تمامی برنامه های خود درچارچوب مصوبات ابالغی دست یافته و در امور محوله به این اداره آمادگی

دارد تمامی توقعات و نیازهای بانک و مشتریان را برآورده سازد.



38www.bim.ir

محمدرضا رستمی؛ مدیرعامل شرکت آتیه سازان دماوند

آتیه را خواهیم ساخت استوار چون دماوند

به نام خداوند جان و خرد»یا مقلب القلوب و االبصار، یا مدبر اللیل و النهار، یا محول الحول و االحوال، حول

حالنا الی احسن الحال«فرا رسیدن سال نو و بهار پر طراوت را به تمامی فعاالن عرصه اقتصادی و کارکنان بانک صنعت و معدن و همکاران گروه سرمایه گذاری آتیه دماوند و خانواده شان صمیمانه تبریک و تهنیت عرض نموده و از درگاه خداوند متعال سالی سرشار از

برکت و معنویت برای عزیزان مسئلت دارم.در سالی که گذشت، گروه سرمایه گذاری آتیه دماوند با حمایت مدیریت ارشد توانست توان و تخصص همکاران خود به اتکاء با و بانک صنعت و معدن سرمایه خود را 3 برابر نموده و در نظر دارد طی یک برنامه 5 ساله، سرمایه شرکت را تا 9،۰۰۰ میلیارد ریال افزایش دهد. عالوه بر این مهم ترین توفیقات

این گروه در سال گذشته به شرح ذیل قابل اشاره است: تدوین و تصویب برنامه اصالح ساختار مالی شرکتهای تابعه

هدایت تامین مالی شرکتها از روزمره گی به سمت بهره وری و خود اتکایی اجرای موفق برنامه واگذاری و موفقیت در واگذاری شرکتهایی از قبیل نساجی

ITMC ،و فرش غرب، سایان کارتبازار سهام آن تا 4۰ هزار افزایش برنامه استراتژیک شرکت جهت تدوین

میلیارد ریال

تاسیس شرکت های آتیه سازان صنعت و معدن و انرژی نو آتیه اخذ موافقت اصولی تاسیس شرکت تجارت الکترونیک

جامع طرح تدوین و )فراسا( ایران ساختمانی فرآورده های شرکت احیاء سرمایه گذاری در آن

بازگشت از انحالل شرکت گروه کارخانجات صنعتی و معدنی ایران تدوین برنامه جامع وصول مطالبات معوق و تعیین تکلیف بدهی شرکتهای

متالوژی پودر، چوخا، خزرخز و...اسالمی میهن اقتصادی رشد و توسعه گروه، این مهمترین هدف بی شک بطور اعم و خلق ارزش و ثروت برای سهامداران بطور اخص بوده و همسو با تحوالت، گسترش و تعمیق تعامالت با جامعه، سهامداران و کلیه ذینفعان بعنوان صاحبان اصلی شرکت، در صدد است با استفاده از کار تیمی و با تکیه بر سرمایه انسانی خود و بهره گیری از تجارب متخصصان در حوزه های خاص، ضمن ایجاد و توسعه فرصت های اقتصادی و جلب سرمایه گذاران داخلی و را اطالعات و گردش ارتباطی ارتقاء سطح و فرآیندها خارجی، شفاف سازی به شکلی مؤثر در دستور کار قرار دهد. در پایان امیدورام در سال پیش رو در پیمودن راهی که آغاز نموده ایم با همراهی و پشتیبانی همکاران خود جهت تحقق چشم انداز ترسیم شده و تامین رضایت خاطر کلیه ذینفعان و بخصوص

سهامداران گرامی بیش از پیش توفیق یابیم.

بازار سرمایه کشور در سال 1394، دوران پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشت. سایه رکود اقتصادی ناشی از تحریمهای ظالمانه، کاهش قیمتهای جهانی نفت و کاالهای اساسی و همچنین پر رنگ شدن عدم بازدهی بازار پولی، از جمله عوامل عمده ای بودند که موجب گردید تا در 9 ماهه ابتدای سال 1394، روند فرسایشی کاهشی را شاهد باشیم. لیکن با اجرایی شدن » برجام « و برگشت چشم انداز روشن به اقتصاد، این روند جای خود را به بازار سرمایه ای با رنگ و

بوی رونق و امید داد. در این راستا، شرکت سرمایه گذاری صنعت و معدن طی یکسال گذشته سعی نمود تا با رصد دقیق جریانات اقتصادی در حوزه های کالن و صنایع مختلف، و اقتصاد در آتی رشد به رو ظرفیتهای از حداکثری استفاده مهیای را خود بازار بورس نماید و برهمین اساس، بهینه سازی سبد سرمایه گذاریها در قالب تحلیلهای اقتصادی و صنعتی همواره در طول سال گذشته در دستور کار مدیران

شرکت قرار داشته است. اکنون به نظر میرسد در سالی که پیش رو خواهیم داشت، نوروز و بهار طبیعت تالقی شکوهمندی با بهار اقتصادی داشته باشد که خود نوید دهنده سالهای شکوفایی و رونق اقتصادی در همه زمینه ها و به ویژه بازار سرمایه خواهد بود.

امید است بتوانیم با تالش همه جانبه و همگام با این شکوفایی، سهم کوچکی در اعتالء و سربلندی ایران عزیز داشته باشیم و منافع سهامداران شرکت را به

حداکثر مطلوب برسانیم. در پایان فرا رسیدن نوروز 1395 را محضر کلیه هموطنان شریف بویژه کارکنان، سهامداران و ذینفعان شرکت سرمایه گذاری صنعت و معدن صمیمانه تبریک عرض نموده از خداوند سبحان سالی سرشار از سالمتی، موفقیت، بهروزی و

شادمانی مسئلت مینمایم .

احمد بارول؛ مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری صنعت و معدن

تالقی بهار طبیعت و بهار اقتصادی

39


www.bim.ir



40www.bim.ir

داریوش حمیدی؛ مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری صنایع شیمیایی ایران

بانک ارزشمند صنعت و معدننوروز پیروز

خورشید از نشیب سوی اوج سرکشید نوروز و اورمزد و مه فروردین رسید مانده به یادگار ز دوران جمشید جام جم است صفحه تاریخ روزگار

آقای جناب )بخصوص معدن و بانک صنعت ارشد مدیران راهنمایی و حمایت و دانا خداوند توجه با مهندس افخمی(، و تالش و کوشش مدیران و کارکنان شرکت سرمایه گذاری صنایع شیمیایی ایران سال

1394 را با خوبی و موفقیت به پایان رسانده ایم.امور مهندسی طرح توسعه دوم مجتمع LAB- اصفهان در این سال آغاز و حدود %7۰ پیشرفت حاصل شده است. با اجرای این طرح توسعه ظرفیت تولید LAB به ۲۲۰۰۰۰ تن در سال می رسد که این شرکت

یکی از دو بزرگترین تولیدکننده در دنیا خواهد شد.تولید و فروش و صادرات فرآورده ها برقرار بود، وزن فرآورده های صادر شده نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیش از %5۰ افزایش داشته است. تولید LAB نسبت به ظرفیت طراحی حدود %55 بیشتر بوده است. افزایش سرمایه به میزان %1۰۰ از محل سود انباشته انجام و به ثبت رسید. سرمایه شرکت بعد از

افزایش سرمایه مبلغ 4۶۲۸9۸۸ میلیون ریال است.امیدوار است با توجه خداوند دانا و راهنمایی و حمایت ارزشمند بانک صنعت و معدن و همت و کوشش مدیران و کارکنان شایسته شرکت سرمایه گذاری صنایع شیمیایی ایران روند بهبود و پیشرفت همچنان

ادامه داشته باشد.

41


www.bim.ir

علیرضا اسدپور؛ مدیرعامل لیزینگ صنعت و معدن

کارنامه قابل قبول

فرا رسیدن سال نو و بهار پر طراوت که نشانه قدرت الیزال الهی و تجدید حیات طبیعت است را به جامعه بزرگ بانک صنعت معدن و خانواده شان صمیمانه تبریک و تهنیت عرض نموده و برای این عزیزان سالی سرشار از

برکت و معنویت را از درگاه خداوند متعال مسئلت می نمایم. و بانک صنعت منافع حفظ براي را خود توان تمامي این شرکت همزباني، و همدلي ملت، دولت، سال در قرارداد جهت 13۲4 انعقاد به موفق و بکارگرفته اسالمي ایران و منافع شرکت تحقق راستاي در و معدن اعطاي تسهیالت به حوزه هاي ماشین آالت و تجهیزات صنعتي، ماشین آالت راه سازي و خودروي کار گردید. ارائه با عملکردی، های لحاظ شاخص از معدن و لیزینگ صنعت که گذشت، شرکت سالی در خوشبختانه کارنامه قابل قبول، موفق شد تا جایگاه خود را در صنعت لیزینگ ایران ارتقا دهد. با تالش و همدلي همکاران بوده است. آتي بیني شده در سال EPS در سال 94 و همچنین سود پیش افزایش گرامي شرکت شاهد همچنین متنوع سازي پرتفوي فعالیت در دستور کار قرارگرفته، سیستم مدیریت ریسک) بهبود اعتبارسنجي و سیستم وصول مطالبات( و توانمندسازي منابع انساني در شرکت پیاده سازي شده و زمینه هاي بازنگري برنامه

استراتژیک و ارتقاي سیستم کیفیت با استاندارهاي ۲۰15 را فراهم نموده ایم. بانک افزایش رضایت اعضای خانواده بزرگ با همت و همفکری بیشتر و در جهت آرزومندم در سال جدید صنعت و معدن و سایر ذی نفعان، به نحو مطلوب و مورد انتظار، فعالیت نماییم و روز به روز شاهد اعتالی برند

و نام بانک صنعت و معدن در صنعت بانکداری و عرصه اقتصادی کشور عزیزمان باشیم.


بوی باران، بوی سبزه، بوی خاک شاخه های شسته، باران خورده، پاک

آسمان آبی و ابر سپید، برگهای سبز بید نرم نرمک می رسد اینک بهار، خوش به حال روزگار

سال نو و بهاری نو را، فرصتی نو برای تازه شدن و بازنگریستن بر چگونه برای شوری معدن، و بانک صنعت بزرگ خانواده برای ببینیم، زیستن ساختن و بهتر زیستن آرزو میکنم. فرصت را مغتنم شمرده، خالصه اهم

گزارش اقدامات انجام شده در سال گذشته را با استحضار می رسانم :الف- از مجموع 19۸مورد شناسایی و بازدید امالک در ۲۰ شهرستان، 11

مورد خرید و ۲ مورد اجاره شده است.الف- 1- سرمایه گذاری در شش پروژه ساختمانی در اولین سال فعالیت ، شهرک شمس رشت گرمسار، شهر صنعتی بیرجند، زاهدان، در شرکت

آباد و ساری.از معدن و صنعت بانک ساختمانهای و امالک خرید مدیریت -۲ الف- جمله سرپرستی اصفهان، سرپرستی بوشهر، سرپرستی هرمزگان، سرپرستی

کرمان، شعبه کاشان و اجاره شعب همدان و بروجرد. ب- از بدو تاسیس شرکت تاکنون بیش از سی وسه پروژه بانکی به مساحت کل بالغ بر یکصدهزار مترمربع تحت مدیریت طرح و ساخت شرکت قرار

گرفته است. ب- -1 نوسازی : شامل پروژه های شهرک صنعتی خضر آباد یزد، شهرک

سرپرستی کالردشت، اقامتی - ورزشی مجموعه تبریز، سلیمی صنعتی استان چهار محال و بختیاری ) شهرکرد (، شعبه کاشان، سرپرستی کرمان، اداری زمین اداری خیابان کریمخان تهران، ساختمان ساختمان تجاری و شرقی خیابان ولیعصر تهران ) ساختمان مرکزی بانک (، مجتمع فرهنگی

- ورزشی - آموزشی دارآباد.ب- -۲ بازسازی : شامل پروژه های ساختمان مرکزی بانک صنعت و معدن شعبه کرمانشاه، سرپرستی بوشهر، سرپرستی ،) تهران ولیعصر خیابان (موقت خرم آباد، ویالهای مجتمع فرهنگی - آموزشی کالردشت، سرپرستی تمامی تابلوی بازسازی و اصالح ،) تهران ( ملی توسعه شعبه آباد، خرم

ساختمانهای بانک، بازسازی نمای ساختمانهای سرپرستی تبریز، زنجان.ج - قرارداد با شرکتهای همگروه در قالب مدیریت طرح و ساخت :

ج- 1-قرارداد با شرکت فرآورده های ساختمانی) فراسا(، پروژه منطقه ویژه اقتصادی خدمات و صنایع نوین ساختمانی ) 45۰ هکتار (

ج- ۲ - پروژه های بازسازی البی دفتر مرکزی شرکت سرمایه گذاری آتیه دماوند و دفتر رسا.

تاریخ 94/9/3 در مربوطه قرارداد بانک، مازاد امالک مدیریت فروش د- منعقد گردیده که پس از رفع برخی مشکالت حقوقی امالک، اجرایی می

گردد. ه- خرید و بازسازی دفتر مرکزی شرکت آتیه سازان صنعت و معدن که در

اولین سالگرد تاسیس شرکت مورد بهره برداری قرار گرفت.

سعید احسانی؛ مدیر عامل آتیه سازان صنعت و معدن

شوری برای ساختن


42www.bim.ir

»رسید مژده که آمد بهار و سبزه دمید...«آغاز سال نو و فرارسیدن بهار طبیعت و نوروز باستانی را به همه همکاران گروه بانک صنعت و معدن تبریک و شادباش عرض می نمایم. امیدوارم سال 1395 که مطلع و مقطع آن مزین به نام دردانه هستی، »زهرای مرضیه )سالم ا... علیها(« است، سالی پر از نشاط و موفقیت و سربلندی برای خانواده بزرگ بانک صنعت

و معدن باشد.توسعه و پیشرفت برای نو فصلی آستانه در ایران عزیزمان کشور که اینک قرار گرفته، بیش از پیش نیازمند همدلی و همراهی دوستان در مسیر نیل به آرمان های مشترکمان قرار داریم. شرکت رفاه اندیش سرمایه انسانی صنعت و معدن که برخاسته از اراده جمعی همه همکاران شریف گروه بانک صنعت و معدن و متعلق به ایشان است، با همین هدف متعالی که همانا افزایش همدلی ها و هم افزایی هاست پای در مسیر راه نهاده است. امید که در سال جدید با عنایت ایزد

منان و یاری عزیزان شاهد بالندگی روزافزون این نهال نوپا باشیم.

معرفی شرکتامور سامان دهی لزوم به عنایت با معدن و صنعت بانک 1393 سال در معیشتی و تامین آتیه کارکنان و بازنشستگان بانک، ایده تشکیل یک شرکت بانک بازنشستگان و کارکنان به متعلق وجوه مدیریت منظور به تخصصی اقتصادی تأمین و خرید قدرت افزایش معیشت، سطح ارتقاء هدف با را سازوکار، این طراحی از هدف زد. کلید را همکاران بازنشستگی دوران در فرصت های آنها بهینه و تخصیص منابع موجود و سازمان دهی تجهیز

معدن وجود و بانک صنعت در مجموعه است که سرمایه گذاری سودآوری انسانی صنعت و این اساس شرکت »رفاه اندیش سرمایه بر خواهند داشت. معدن« در تاریخ 93/۰۸/۲۸ به صورت یک شرکت سهامی خاص با با همین هدف و با سرمایه اولیه 1۰۰ میلیون ریال تاسیس شد و طی شماره 4۶3۶۸۲ و شناسه ملی 14۰۰455۲979 در اداره ثبت شرکتها و موسسات غیرتجاری

تهران به ثبت رسید. موضوع فعالیت شرکت آنچنان که در ماده )۲( اساسنامه این شرکت منعکس

شده است، به شرح زیر است: بررسی، مطالعه، ایجاد و توسعه، راه اندازی و سرمایه گذاری و مشارکت در انواع طرح ها و پروژه های تولیدی، صنعتی، خدماتی، مهندسی، بازرگانی و ساختمانی و

مبادرت به هرگونه مشارکت با انواع شرکت های یادشده خدمات بررسی و ارزیابی طرح ها و نظارت بر اجرای طرح ها

استفاده از تسهیالت مالی و اعتباری بانک ها و موسسات مالی و اعتباری داخل و خارج از کشور

انجام کلیه امور صادرات و واردات کاالهای مجازمتعلق به همکاران بازنشسته بانک است نیز بخشی از منابه خود را به خرید سهام

رسا تخصیص داد.5. از مجموعه همکاران شرکتهای ابزاری بانک نیز برای مشارکت در افزایش سرمایه رسا دعوت به عمل آمد. هم اکنون کارکنان شرکتهای کارگزاری بانک صنعت و معدن، لیزینگ صنعت و معدن، آتیه سازان صنعت و معدن و شرکت

سرمایه گذاری آتیه دماوند به سهامداران شرکت ملحق شده اند.

علیرضا اسدپور؛ مدیرعامل شرکت رفاه اندیش

اراده ای جمعی

43


www.bim.ir



44www.bim.ir

شرکت شبکه صرافی صنعت و معدن با تبریک سال نو و آرزوی سالی خوش و پربار برای شما هموطنان عزیز، بازرگانان و صاحب مشاغل، آمادگی دارد تا در اسرع وقت کلیه نیازهای ارزی

شما را در زمینه تهیه ارز، دریافت ها و پرداخت های بین المللی تامین نماید.پیشگام شرکتهای از یکی عنوان به که دارد افتخار معدن و صنعت صرافی شبکه شرکت ایران به همگان نام خود را به عنوان دومین شرکت صرافی ثبت شده در در عرصه صرافی،

اعالم نماید.این شرکت با پشتوانه عظیم خود یعنی بانک صنعت و معدن در تاریخ 1393/۸/۲3، تاسیس و فعالیت خود را به طور رسمی از تاریخ 13۸3/9/1 آغاز نموده و از همان تاریخ در راستای اهداف اقتصادی کشور و هماهنگ و همسو با سیاست های اقتصادی بانک مرکزی جمهوری اسالمی ایران به عنوان یک کاتالیزور در عرصه تجارت خارجی و تامین نیازهای ارزی واردکنندگان و

صادرکنندگان کاال و خدمات گام برداشته است. کارکنان این شرکت آماده ارائه هر گونه خدمات ارزی و همچنین خدمات مشاوره ای برای شما

سرمایه گذاران مشتاق به سرمایه گذاری در ایران می باشند.

مهندس علي دوست؛ شرکت صرافی صنعت و معدن

همسو با سیاست های اقتصادی

45


www.bim.ir

به نام یکتا خالق هستی بخش بیا تا گل برافشانیم و می در ساغر اندازیم

فلک را سقف بشکافیم و طرحی نو در اندازیم بهار طبیعت از راه می رسد و صحنه ی جهان، آیینه ی تمام نمای قدرت خداوندی می گردد. فرا رسیدن فصل شادی بخش و نشاط آور بهاران و حیات دوباره ی زمین که نشانی از قدرت و رحمت الهی و دلیلی آشکار بر معاد و حیات دوباره ی آدمیان است را به محضر ارزشمند شما

بزرگواران تبریک و تهنیت عرض می نمایم.سال 1394 را با دولت و ملت، همدلی و همزبانی، سربلندی و افتخار پشت سر گذاشتیم و امید است در سال پیش رو با توکل به الطاف خداوندی و عنایت به دستاوردهای دیپلماتیک دولت تدبیر و امید که نویدبخش بهبود اوضاع سیاسی و اقتصادی کشور در آینده ای نزدیک است، شاهد رشد و شکوفایی اقتصاد و بروز خالقیت های سازمانی و اعمال مدیریت مقتدر در تمامی

عرصه ها باشیم.شرکت لیزینگ آتیه الوند جهت حفظ و ارتقاء جایگاه خود در صنعت لیزینگ، با بهره گیری از سیاستهای راهبردی بانک صنعت ومعدن بعنوان باالترین مرجع هدایت کننده خود و همچنین با استفاده از تجارب مدیران و پرسنل خود، امیدوار است همگام با توسعه و افزایش فعالیت های اقتصادی در سطح کشور، با عزمی راسخ تالش خود را جهت تقویت زیر ساخت های مناسب برای خلق سازمانی چابک و منطبق بر استانداردهای موجود افزایش داده و در سال آینده آگاهانه

در مسیر توسعه و پیشرفت حرکت نماید. سرافراز و پایدار باشید.

محمدرضا نیکخواه؛ مدیر عامل شرکت لیزینگ آتیه الوند

ارتقای جایگاه



46www.bim.ir

علي اشرف افخمي رئیس هیات مدیره و مدیرعامل بانک صنعت و معدن گفت: سوئیفت همراه با ال سی مدتی است

که باز شده و بانک هایی که همکاری کردند نیز مشخص شده اند و صحبت هایی که راجع به برقرار نشدن سوئیفت مطرح می شود، اشتباه است. وي که در دوازدهمین نشست هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران سخن مي گفت در پاسخ به ابهام هاي مطرح شده در باره سوئیفت افزود: در ۲7 دی که تحریم ها برداشته شد، 14 ال سی همزمان باز شده بود. مدیرعامل بانک صنعت و معدن تصریح کرد: در روز اجرایی شدن برجام، بانک های ایرانی توانستند ال سی گشایش کنند، اما گشایش ال سی در این روز به روش سنتی بود، زیرا بانک ها رمز سنتی برای گشایش ال سی در قبل از تحریم در اختیار داشتند و این که گفته می شد در روز اجرایی شدن برجام که یک شنبه بود و بانک های

بین المللی تعطیل بودند، چطور گشایش ال سی صورت گرفت، مثل آن می ماند که بگوییم در شب نیز اس ام اس دریافت نکنیم. افخمی تصریح کرد: در همان روز ۲7 دی ماه، ال سی را باز کردیم و حدود 1۰ روز پیش نیز به صورت

عملیاتی ال سي را از طریق سوییفت باز کردیم.در همین رابطه، سیدرضی حاجی آقامیری از اعضای هیات نمایندگان و از تجار بزرگ فرش کشور نیز، ضمن تایید سخنان مدیرعامل بانک صنعت و معدن، بازگشایی و آغاز به کار سوئیفت را تایید کرد و گفت: طی روزهای اخیر، از طریق شرکای تجاری در کشورهای آلمان و ژاپن اطالع دقیق پیدا کردم که روند بازگشایی سوئیفت اجرایی و از آن

استفاده نیز شده است.

علی اشرف افخمی رئیس هیات مدیره و مدیرعامل بانک صنعت و معدن گفت: آغاز ساخت 5 مرکز بزرگ اهدای خون در تهران که حاصل یک کار تیمی است نشان می دهد که می توان با هماهنگی و همراهی با سازمان ها و نهادهای مرتبط اقدامات درخور تحسینی

در راستای مسئولیت اجتماعی انجام داد.وی که در مراسم آغاز عملیات اجرایی طرح مرکز گفت می سخن تهران در خون اهدای بزرگ مشارکت با که مرکز این احداث است افزود:امید و تهران شهرداری ومعدن، صنعت بانک گروه مجمع خیرین انتقال خون و با همراهی و همگامی انجام پزشکی آموزش و درمان بهداشت، وزارت

و نهادها سایر سوی از جدی صورت به میشود، موسسات دولتی پیگیری و اجرایی شود.

افخمی تاکید کرد بانک صنعت و معدن به عنوان یک بانک تخصصی در کنار تامین مالی پروژه های به مسئولیت ای ویژه نگاه زیربنایی کشور و ملی همین حاصل نیز امروز مراسم که دارد اجتماعی نگاه است. وی ابراز امیدواری کرد که در آینده نیز

شاهد چنین اقدامات درخور تحسینی باشیم.اهدای خون در بزرگ گفتنی است ساخت 5 مرکز تهران براساس تفاهم نامه امضا شده بین گروه بانک صنعت و معدن متشکل از لیزینگ صنعت و معدن، شرکت صنایع شیمیایی ایران، گروه سرمایه گذاری

آتیه دماوند، شرکت سرمایه گذاری صنعت و معدن، لیزینگ آتیه الوند، کارگزاری بانک صنعت و معدن، شبکه صرافی بانک صنعت و معدن و سازمان انتقال

خون ایران انجام می شود.

آغاز ساخت مرکز بزرگ اهدای خون در تهران حاصل یک کار جمعی است

شایعات مربوط به سوئیفت درست نیست علی اشرف افخمی:

جهانگیري معاون اول رئیس جمهور از اقدامات بانک صنعت و معدن در دوران پس از رفع تحریم ها تقدیر

و تشکر کرد.معاون اول رئیس جمهور، اقدام بانک صنعت و معدن را در امضاي اولین قرارداد تامین مالي سیستم بانکي در دوران پساتحریم تحسین و براي این بانک در راستاي تامین مالي بخش هاي مختلف صنعتي و معدني کشور همانند

گذشته آرزوي توفیق و بهروزي کرد.

گفتني است اولین قرارداد تامین مالي پساتحریم به مبلغ 15۰ میلیون دالر جهت خرید 15۰ هزار تن ریل راه آهن بین بانک صنعت و معدن و اگزیم بانک هند امضا شده است. در ضمن نخستین ال سي از طریق سوییفت براي بخش خصوصي و بازگشایي14 فقره ال سي به مبلغ 1۰۰میلیون یورو در نخستین روز اجرایي شدن برجام از اقدامات این بانک براي ورود به فضاي فعالیت بین المللي

در دوران جدید پس از تحریم هاست.

تقدیر و تشکر معاون اول رییس جمهور از بانک صنعت و معدن

47


www.bim.ir

بانک صنعت و معدن به ایده های نو تسهیالت مناسب می دهدمدیرعامل بانک صنعت و معدن خبر داد:

مدیرعامل بانک صنعت و معدن، شعبه صندوق توسعه ملي این بانک را شعبه ویژه برای ارائه تسهیالت به طرح های نو و کسب و کارهای نوپا در تهران اعالم کرد و گفت: در این شعبه بروکراسی اداری برای ارائه تسهیالت،

روان تر خواهد بود.به گزارش پایگاه اطالع رساني بانک صنعت و معدن، افخمی در نخستین جشنواره کسب و کارهای نوپا که با همکاري وزارت صنعت، بانک صنعت و معدن و دانشگاه این دانشگاه صنعتی برگزار شد، امیرکبیر در صنعتي گفت: پیشرفت و توسعه تصادفی و اتفاقی رخ نمی دهد و حتما یک برنامه و فلسفه پشت آن وجود دارد و اگر به کشورهایی همچون تایوان، ژاپن و سنگاپور نگاه کنیم، می بینیم که چشم انداز روشن، ساختار مناسب مدیریتی، ساختار چابک دولت و نیروی انسانی ماهر، بخشی از عوامل موفقیت شان بوده است، اگرچه شرط الزم و کافی نبوده است. وی با تاکید بر اینکه نمی توان به سواالت جدید پاسخ های کهنه داد، تصریح کرد: وقتی به آمار برخی از همین کشورها نگاه می کنیم، می بینیم شاخص تولید ناخالص داخلی آنها با آنکه مساحت شان در حد یک دهم کشور ماست در سطح بسیار باال یي قرار داشته و به نظر می رسد یک عزم و اراده ملی پشت این مسئله

وجود دارد.وی گفت: یکی از کارهایی که در این کشورها صورت گرفته، ایجاد فرصت های برابر و روند رشد نوآوری هاست و آنها توانسته اند فرصتی برای شکل گیری ایده های نو

ایجاد کنند و آن را از قوه به فعل تبدیل کنند.وی به نقش تامین مالی ایده های نو اشاره کرد و گفت: تامین مالی در دنیا فقط محدود به بانک ها نیست، بلکه

این و گرفته شکل دنیا در مالی تامین صندوق های شرکت های نوآور بعد از مدتی سهمشان را در بازار بورس عرضه می کنند که خود سبب ایجاد منافع برای آنها می شود. افخمی به این نکته اشاره کرد که باید از مدل کسب و کارهای این گونه کشورها الگو بگیریم که نه تنها برای حمایت از ایده های نو مفید هستند، بلکه در جهت تقویت

اقتصاد کشورمان هم می توانند نقش داشته باشند.وی گفت: باید پرسید آیا مدل های تامین مالی ما در ایران پاسخگو است؟ آیا سیاستگذاران کشور ما با کسب و کارها و ایده های نو آشنایی دارند؟ آیا ساز و کارهای مرسوم برای سرمایه گذاری و حمایت های مالی که به کار می گیریم بخش اقتصادی فعاالن آیا دارند؟ را الزم کارآمدی خصوصی و حتی دولتی از کسب و کارهای نوپا حمایت نسبی انجام می دهند؟ اینها سوال هایی است که به نظر

می رسد، باید به آن فکر کرد.وی به همکاری مشترک دانشگاه صنعتی امیرکبیر با وزارت صنعت، معدن و تجارت و بانک صنعت و معدن اشاره کرد و گفت: این اقدام در راستای تسهیل کسب و کارهای نوپا است و از چند وقت پیش تالش کرده ایم، تا برای صنایع کوچک و متوسط طرحی را طراحی کنیم که از بانکداری شرکتی متفاوت است و فعالیت های ما را سهل تر کرده است و دامنه اختیارات به استان ها داده شده،

اما هنوز با چالش هایی روبرو هستیم.برای کسب بانکی فرایندهای باید وی تصریح کرد: و کارهای نوپا مجددا بازنگری شود، اما در عین حال خواسته ایم تا واحدی را به طور ویژه برای همین کار اختصاص دهند و تفاهم کرده ایم که یکی از شعب جدید ما در تهران با عنوان شعبه توسعه ملی در خیابان گاندی

این امر را به عهده بگیرد تا طراحان ایده های نو پس از این دچار بروکراسی اداری نشده و این شعبه سریع تر به نیاز این افراد پاسخ بدهد و بتوانند تسهیالت خود را دریافت کنند. مدیرعامل بانک صنعت و معدن بحث وثایق بانکی از مشکالت پیش رو برشمرد و گفت: را یکی دیگر بانک ها در زمان پرداخت وام این وثیقه ها را طلب می کنند که خود مشکلی دست و پا گیر است و از طرفی نرخ سود ۲1 درصد و در نهایت کاهش آن به 1۸ درصد برای کسب و کارهای نوپا پاسخگو نخواهد بود و بانک صنعت و معدن سعی می کند در این زمینه مشارکت داشته باشد.

دوره بازپرداخت وام یکی دیگر از دغدغه هایی بود که افخمی به آن اشاره کرد و افزود: سعی می کنیم برای آنهایی که امکان بازپرداخت 3 ساله در کسب و کارهای نو امکان پذیر نباشد آن را ۲ سال دیگر هم افزایش دهیم.از داخلی که سرمایه گذاران کرد امیدواری اظهار وی کسب و کارهای نوپا حمایت کنند که در این صورت بانک صنعت و معدن نیز حاضر است تا ۸۰ درصد تأمین

مالی را بر عهده بگیرد.افخمی تصریح کرد : حمایت از کسب و کارهای نوپا را با دولت نیز مطرح کرده تا شاید بتوان از حمایت دولت هم

در این راستا برخوردار شود.



48www.bim.ir

جناب آقای پاك طینت، بانك صنعت و معدن از برگزاری نخستین جشنواره کسب و کارهای نوپا در بخش صنعت و معدن چه اهداف خاصی

را دنبال می کند؟بانک صنعت و معدن به عنوان یک بانک توسعه ای با سابقه فعالیت حدود ۶۰ ساله در اقتصاد ایران، باید در حوزه هایی که می توانند روی مبانی توسعه کشور تأثیر

گذار باشند نقش آفریني کند.

یکی از مهمترین حوزه هایی که در شرایط جاری میتواند فضای کسب و کار کشور را متحول نماید برخورداری از نیروی جوان و تحصیل کرده می باشد. با حمایت نظام مند از جوانان و صاحبان ایده های نو آورانه تولیدی-صنعتی کشور از این فرصت می توان به عنوان یک عامل درونزا و شتاب دهنده رشد اقتصادی کشور استفاده کرد. از طرف دیگر در چند سال اخیر مقام معظم رهبری

تأکید زیادی روی استقرار مبانی اقتصاد مقاومتی در کشور داشتند. هیأت مدیره بانک صنعت و معدن با نگاهی به انتظارات حاکمیتی از سازمان خود به عنوان یک نهاد توسعه ای و نیزبا نگاهی حرفه ای سعی دارد با ایجاد نظام ارتباطی بین دانشگاه ها و مراکز رشد و نو آوری )به عنوان هسته های پرورش دهنده ایده و نوآوري( )به عنوان نهادی مالی- توسعه ای( حرکتی بانک و را در جهت تقویت مبانی رشد درونزا در کشور که در

واقع نگاهی حرفه ای به استقرار مبانی اقتصاد مقاومتی در بخش صنعت و معدن می باشد آغاز و پایه گذاری نماید. برگزاری جشنواره، نخست، نمودی از تعامل بانک و دانشگاه صنعتی امیرکبیر در سال 1394 در همین راستا

می باشد.نقش و وظايف به راجع است ممكن اگر بیشتر اين مسیر همكاری در بانك و دانشگاه

توضیح دهید؟بانک صنعت و معدن حامی مالی جشنواره و همکار اجرایی دانشگاه در برگزاری جشنواره میباشد. دانشگاه فراخوان و اطالع از طریق بازه زمانی خاصی نیزدر رسانی متنوع به دانشجویان، دانشگاهیان و مراکز رشد و نو آوری نسبت به جمع آوری و پاالیش اولیه ایده های صنعتی و معدنی بر اساس درجه آمادگی برای تجاری سازی اقدام کرده است. نتایج پاالیش اولیه ایده

ها توسط تیم داوران دانشگاهی در دو بخش جشنواره ایده ها و نمایشگاه طرحهای آماده تجاری سازی طی سه روز در معرض دید سرمایه گذاران و عالقمندان قرار می گیرد. طی سه روز برگزاری، داوری دیگری نیز انجام میشود و از بخش ایده ها سه ایده برتر و از بخش طرحهای نمایشگاهی سه طرح برتر انتخاب می شوند. هر ۶ طرح از طرف بانک صنعت و معدن تقدیر

ارتباط صنعت و دانشگاه می تواند نقش مهمی را در فضای کسب و کار کشور ایفاکند

پاک طینت، عضو هیات مدیره بانک صنعت و معدن:

نخستین جشنواره ملي کسب وکارهاي نوپا در حوزه صنعت و معدن روزهاي ۱٠ تا ۱٢ اسفندماه با همكاري بانك صنعت و معدن، وزارت صنعت،معدن و تجارت و دانشگاه صنعتي امیرکبیر برگزار میشود. براي تبیین اهداف و ابعاد اين جشنواره گفتگويي

داشتیم با اصغر پاك طینت، عضو هیات مديره بانك صنعت و معدن :

یکی از مهمترین حوزه هایی که در شرایط جاری میتواند فضای کسب و

کار کشور را متحول نماید برخورداری از نیروی جوان و تحصیل کرده می

باشد. با حمایت نظام مند از جوانان و صاحبان ایده های نو آورانه تولیدی-

صنعتی کشور از این فرصت می توان به عنوان یک عامل درونزا و شتاب دهنده

رشد اقتصادی کشور استفاده کرد

49


www.bim.ir

میشوند و تندیس برترینهای جشنواره را کسب خواهند کرد. بانک صنعت و معدن سه طرح برتر را بصورت مشاوره خدمات ارائه وضمن میکند پذیرش ویژه واقتصادی جهت مالی بررسی های انجام برای ای سنجش ابعاد کار و دامنه تولید برای تجاری سازی، صاحبان و بانک مشترک بررسیهای نتایج چنانچه طرحها مثبت باشد، طرحهای منتخب را تأمین مالی می نماید. در ضمن تالش میکنیم حداکثر سه ماه پس از پایان نمایشگاه برسی هاي الزم انجام و نتیجه این همکاری فنی مشخص شود. دانشگاه صنعتی امیرکبیر نیز حمایت های خاص از سه ایده برتر را ادامه میدهد تا در سریعترین زمان ممکن وارد فاز تولید آزمایشی یا ارائه محصول شوند. اینها نیز در فرایند ارتباط دانشگاه و بانک جهت برخورداری از حمایت بانک از طریق

دانشگاه می توانند به بانک معرفی شوند. محدوده زمانی اين همكاری چه مدت است؟ استفاده نیز کشور دانشگاها ساير توان از آيا

میشود؟از نظر بانک صنعت و معدن این ارتباط باید مستمر و متنوع باشد. منظور از استمرار این است که بانک قصد با تقویت مبانی نو آوری ملی نسل جوان، روی دارد مسیر و فضای کسب و کار ملی در آینده تأثیر گذار باشد. وقتی صحبت از مسیر تغییر میکنیم انتظارمان استمرار است نه انجام اقدامات مقطعی. منظور از تنوع نیز مشارکت دادن همه دانشگاههای کشوردر این امر میباشد. دانشگاه صنعتی امیرکبیر این آمادگی را داشت که در سال 1394 در کنار بانک صنعت و معدن باشد. امیدواریم درسالهای آینده به سمتی حرکت کنیم که چنین جشنواره هایی را از سمت دانشگاه با همکاری چند دانشگاه مطرح کشور برگزار کنیم. هر چند دانشگاه صنعتی امیرکبیر در جشنواره نخست نیز رویکردی جامع

داشته است و از اکثر دانشگاهها دعوت داشته است. فرايند مشارکت بخشي دانشگاه در اينگونه

طرحها چگونه پیش بینی شده است؟تفاهم نامه ای با دانشگاه صنعتی امیرکبیر منعقد خواهد آینده یکسال تا همکاریمان مسیر حداقل که شد مشخص شود. در این تفاهم نامه روی موارد زیر تأکید

خواهیم داشت:تشكیل کارگروه تخصصی در بانك جهت ارائه مشاوره به کارآفرينانی که طرحهای آماده تجاری

سازی دارند و ارتباط پويای بانك و دانشگاه در حمايت از کسب و کارهای نوپا؛

صندوقهای تأسیس خصوص در مشترک اقدام حمایتی یا سرمایه گذاری مشترک بین بانک و دانشگاه امنای هیأت تعیین نیز و مرتبط نهادهاي سایر و متخصص مرکب از متخصصین بانکی و دانشگاهی جهت مدیریت این صندوقها با هدف حمایت ویژه از از آماده تجاری سازی که و برتر نوآورانه طرحهای مسیر همکاری بانک و دانشگاه پرورش خواهند یافت؛

نهادهای و ملی توسعه صندوق با مذاکره سیاست گذار در راستای فرهنگ سازی و کسب حمايت مادی و معنوی نهادهای تأثیر گذار جهت منابع تقويت و دانشگاه و بانك رابطه تقويت تقويت جهت مشترك حمايتی های صندوق طرحهايی که از اين مسیر پرورش خواهند يافت؛

بررسی نحوه ایجاد ساز و کار و ضوابطی اثربخش و کارا و در عین حال خاص برای نظارت بر عملیات و وصول مطالبات منابع مالی که از طریق صندوقهای حمایتی به طرحهای نو آورانه و کسب و کارهای نوپا

تزریق می شوند.سایر کردن درگیر برای کاری سازو تهیه

دانشگاههای صنعتی کشور در این طرح. آيا فقط بانك صنعت و معدن به عنوان بانك در طرحها اينگونه در گذاری سرمايه حامی

جشنواره شرکت میكند؟بانک این گروه شرکتهای و معدن و بانک صنعت شامل شرکت سرمایه گذاری صنعت و معدن، شرکت لیزینگ صنعت و معدن و شرکت هلدینگ آتیه دماوند و بانک صنعت گروه عنوان این جشنواره تحت در معدن در یک غرفه حضور خواهند داشت. در شرکتهای اقماری بانک نیز پتانسیلهایی برای حمایت های خاص اینگونه طرحها وجود دارد که در جشنواره توسط از

نمایندگان آنها ارائه می شوند.از نهادهای ستادی وزارت صنایع و مشخصا از سازمان صنایع کوچك و شهرکهای صنعتی درخواست شده است با برپایی غرفه در جشنواره خدمات حمایتی خود را به طرحهای نوین و آماده تجاری سازی ارائه نمایند.بانكها و سرمايه گذاران پیامی برای ساير چه بخش خصوصی در زمینه کسب و کارهای نوپا

و يا اين جشنواره داريد؟از همه بانکهای دولتی و خصوصی و از جمله بانکهای تخصصی که برای خود رسالت توسعه ای نیز تعریف کرده اند دعوت میکنیم ضمن بازدید از جشنواره، از بین طرحهای نمایشگاهی، مواردی را انتخاب و ضمن تقویت برای درصورتیکه الزم هاي بررسی انجام زنجیره های تولید کشور مناسب باشند با مالحظات ترجیحی خاص از این نوع کارآفرینان حمایت مالی کنند. همچنین پیشنهاد میشود در بسته سیاستهای اعتباری سال 95 خود سقف خاصی جهت تقویت و حمایت ایده های نسل جوان کشور تخصیص دهند. اعتقاد داریم اگر در این مسیر هم افزایی جمعی بین در را بخش خصوصی و ایجاد شود مالی نهادهای این مسیر تشویق کنیم حرکت میان مدتی در راستای اقتصاد مبانی استقرار تقویت رشد درونزای کشور و

مقاومتی ایجاد خواهیم کرد.

اقدام مشترک در خصوص تأسیس صندوقهای حمایتی یا سرمایه گذاری مشترک بین بانک و دانشگاه و سایر

نهادهاي مرتبط و نیز تعیین هیأت امنای متخصص مرکب از متخصصین بانکی و دانشگاهی جهت مدیریت این صندوقها

با هدف حمایت ویژه از طرحهای نوآورانه برتر و آماده تجاری سازی که از مسیر همکاری بانک و دانشگاه

پرورش خواهند یافت



50www.bim.ir

صنعت بانک ریسک وکنترل بررسي اداره رئیس ومعدن گفت :در کمتر از دو ماه از آغازاجرایي شدن برجام ؛بانک صنعت ومعدن به عنوان اولین بانک ایراني موفق به کسب باالترین رتبه اعتباري ممکن )BB( از

موسسه »کاپیتال اینتلجنس« شد. امید رحیم نیا؛ خاطرنشان ساخت :براساس رتبه بندي این موسسه، چشم انداز رتبه اعتباري بانک در بلندمدت

با ثبات )Stable Outlook( ارزیابي شده است .وي درخصوص موسسه اعطا کننده رتبه بین المللي اظهارداشت : موسسه یاد شده موسسه اي مستقل، بین المللي و معتبر در زمینه رتبه بندي اعتباري مي باشد که طي بیش از دو دهه گذشته بازار در حال ایجاد از جهان در قسمت هاي مختلفي را رشدي

نموده است.همچنین موسسه»کاپیتال اینتلجنس« در زمینه تحلیل و رتبه بندی انواع خدمات موسسات اسالمی شامل موسسات مالی غیربانکی نیز فعال بوده است. در مورد سازمانهای با سرمایه اندک CI روش رتبه دهی ملی را در برخی کشورها به کار گرفته تا چنین سازمانهایی به جای رقابت با سازمانهای پیشرو جهانی در فضای ملی

مورد سنجش وضعیت اعتباری قرار گیرند.رحیم نیا بااشاره به این موضوع که بانک صنعت و معدن ؛ مطابق با یکی از اهداف کمی برنامه راهبردی سوم خود اخذ رتبه اعتباري از موسسه رتبه بندي بین

بررسی و کنترل ریسک اداره با محوریت را المللي بندی رتبه بود؛افزود: داده قرار کار دستور در بانک اعتباری بانکها یکی از ابزارهای مهمی است که بر در چه بانکها حقوقی و حقیقی متعاملین تصمیم عرصه ملی و چه در عرصه بین المللی جهت فراهم مالی در کنار رابطه تجاری و برقراری امکان آوری خاطری آسوده بسیار تأثیرگذار است وهمواره در عرصه بین الملل سرمایه گذاران مختلف به دنبال بانکها و موسسات مالی با رتبه اعتباری باال بوده تا یا با خرید اوراق قرضه منتشره یا سهام و یا حتی مشارکت در را خود گذاری سرمایه عمرانی مختلف های پروژه

تضمین نمایند.نامبرده خاطرنشان ساخت : با یک درجه اعتباری خوب

به راحتی می توانیم از خطوط اعتباری سایر موسسات مالی در عرصه بین المللی استفاده نماییم. همچنین این استفاده نه تنها به اعطای وام بی دردسر از جانب ایشان منجر خواهد شد بلکه حتی این اعطای وام در کنار حداقل بهره درخواستی از جانب ایشان خواهد بود.

صنعت بانک ریسک وکنترل بررسي اداره رئیس گفت بندي رتبه این مزایاي درخصوص ومعدن : مزایای بیشماری برای اخذ رتبه اعتباری شمرده به موارد آنها می توان از مهمترین شده است که

زیر اشاره نمود:الف- بهبود وضعیت تجارت بین الملل

ب- تنوع بخشی منابع مالیج- افزایش بازارپذیری ایجاد منابع مالی از طریق ایجاد

بدهی )همچون انتشار اوراق قرضه(همچنین گزارشهای رتبه بندی اعتباری می تواند به ترفیع موقعیت بانک در بازار رقابتی و نیز حصول به

انواع اهداف بازاریابی بینجامد.این کارشناس اقتصادي درخصوص تاثیرات این رتبه بندي افزود :در واقع به واسطه رتبه اعتباري مأخوذه امکان و ترسیم نقشه راه چگونگي انتشار اوراق قرضه توسط این بانک با نرخ مناسب و البته جذاب براي سرمایه گذاران بین المللي جهت تأمین مالي یک یا وام اخذ ، تسهیلگري در خصوص پرو ژه ملي چند سندیکایي براي برخي پروژه هاي زیرساختي کشور منابع جذب امکان ، اروپایي بانکهاي مشارکت با خارجي با قیمت مناسب فراهم خواهد شد. شرکت Intelligence Capital از سال 19۸5 تا کنون به حرفه تجزیه و تحلیل و رتبه بندی اعتباري اشتغال داشته که در این مدت بیش از 4۰۰ بانک، سازمان و ابزار مالی )همچون انواع اوراق قرضه و صوکوک( در بیش از 39 کشور جهان از پوشش خدمات این شرکت استفاده کرده اند. دایره تحت پوشش خدمات شرکت شامل مناطقی چون خاورمیانه ، کشورهای آسیای و شرقی، مرکزی اروپای ، مدیترانه اطراف جنوبی ، آسیای جنوب شرقی ، خاور دور و شمال و

جنوب آفریقا می باشند.

کسب باالترین رتبه اعتباري جهاني براي بانک صنعت ومعدندرکمتر از2 ماه ازاجرایي شدن برجام رخ داد

51


www.bim.ir

با صنعتی طرح ۸ تاکنون جاری سال ابتدای از استفاده از تسهیالت صندوق توسعه ملی و با عاملیت

بانک صنعت و معدن به بهره برداری رسید.به گزارش پایگاه اطالع رسانی بانک صنعت و معدن 3میلیون یورو، 41میلیون از شده یاد های طرح منابع امارات درهم میلیون 7۸ و دالر و5۰۰هزار ارزی صندوق بهره مند شده و برای بیش از 54۰ نفر

اشتغال ایجاد کرده اند.منابع بر ها عالوه این طرح از برداری بهره برای ارزی از ۲3۲ میلیارد ریال تسهیالت ریالی نیز استفاده

شده که محل تامین 5۰ میلیارد ریال آن منابع ریالی منابع نیز ریال میلیارد ملی و 1۸۲ توسعه صندوق

داخلی بانک بوده استگفتنی است طرح های یادشده را فاز۲ فومن شیمی گستردر استان هرمزگان، نگین زره پارس در قزوین، در سهند انبساطی استایرن پلی تولیدی صنایع مازندران،کاشی پردیس آباده در فارس،الیه سبحان در پردیس پلیمر آرمان شمالی، خراسان در شرق اصفهان و طرح های صدرا الکترو مهبد و توسعه بین

المللی راد صانع هیدج در قم تشکیل می دهند.

رئیس و خارجه وزیرامور اقتصادی مشاور الژوجی بانک با حضوردر فرانسه دولت اقتصادی دپارتمان صنعت و معدن، با علی اشرف افخمی، رئیس هیات و دیدار معدن و صنعت بانک مدیرعامل و مدیره

گفتگو کرد.به گزارش پایگاه اطالع رسانی بانک صنعت و معدن، در این دیدار افخمی با اشاره به این که این بانک از منابع صندوق توسعه ملی و خط از استفاده طریق بزرگ های طرح تحریم دوران در چین، اعتباری صنعتی را درایران تامین مالی کرده افزود: بانک ما در دوره یاد شده بدهی های خود را تسویه کرده و

هیچگونه دیرکردی نداشته است.افخمی تصریح کرد : بانک صنعت و معدن تنها بانک توسعه ای کشور در بخش صنعت و معدن بوده و با ۶۰ سال سابقه فعالیت در این حوزه به حوزه، به تامین پتروشیمی، فوالد، نظیر زیربنائی های پروژه مالی

نیروگاه و سیمان پرداخته است.ما داشت: بیان معدن و صنعت بانک مدیرعامل اقدامات الزم را برای فعالیت در فضای پس از تحریم به انجام رسانده و در نخستین روز برداشته شدن ها

بیش از 1۰۰ میلیون یورو اعتبار اسنادی را گشایش کرده ایم.

مشاور اقتصادی وزیرامور خارجه فرانسه نیز در این دیدار ضمن ابراز مسرت از وجود زمینه های مثبت همکاری بین دوکشور عالقه کشور خود را در بسط تعامالت اقتصادی و صنعتی در دوران پس از تحریم

اعالم کرد.رئیس بروشون، ماتیو دیدار، این در است گفتنی بخش اقتصادی سفارت فرانسه در ایران نیز حضور

داشت.

دیدار مشاور اقتصادی وزیر امور خارجه و رئیس دپارتمان اقتصادی دولت فرانسه با مدیرعامل

بانک صنعت و معدن

افتتاح 8 طرح صنعتی در کشور از ابتدای سال تاکنوناز منابع صندوق توسعه ملی و به عاملیت بانک صنعت و معدن صورت گرفت:

نخستین ال سی از طریق سوییفت برای بخش خصوصی از سوی بانک صنعت و معدن باز شده و اقدامات اساسی این بانک برای تعامالت جهانی به طور رسمی آغاز شد.

برجام، شدن اجرایی روز نخستین در است گفتنی بازگشایی14 فقره ال سی به مبلغ 1۰۰میلیون یورو نیز از سوی این بانک صورت گرفته و عالوه بر این اولین قرارداد تامین مالی پساتحریم به مبلغ 15۰ میلیون دالر جهت خرید 15۰ هزار تن ریل راه آهن بین بانک صنعت

و معدن و اگزیم بانک هند امضا شده است.خاطر نشان می سازد، سوئیفت یا جامعه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی، برای ارسال و دریافت پیام های مربوط به نقل و انتقاالت ارزی بانک های داخل و خارج کشور مورد استفاده قرار می گیرد. در حال حاضر بیش از 9هزار و 7۰۰بانک و موسسه مالی از ۲۰9 کشور جهان در

شبکه سوئیفت عضویت دارند.

نخستین ال سی از طریق سوییفت باز شد

از سوی بانک صنعت و معدن:



52www.bim.ir

دیپلماسی و تعامل با بنگاه های اقتصادی بین المللی

53


www.bim.ir


54www.bim.ir

به نام خداوند جان آفرین حکیم سخن در زبان آفریناز اسفند 13۸۰توفیق خدمت گذاري در بانک صنعت و معدن را داشته ام. مدت 13 سال در اداره برنامه ریزي خدمت کرده ام و از اردیبهشت ماه سال جاري پس از تغییر ساختار بانک و ایجاد مدیریت امور مشتریان و روابط عمومي در سمت رئیس اداره روابط عمومي مشغول به خدمت مي باشم. الزم به ذکر است اولین

خانمي هستم که در این منصب خدمت مي کنم. وقتي توفیق خدمت در کنار همکاران محترمم در اداره روابط عمومي را پیدا کردم افق جدیدي از فعالیتهایي به رویم گشوده شد که به صورت کلي تصور بنده را نسبت به اداره روابط عمومي و شغل مرتبط با آن عوض کرد. کار کردن در کنار همکاراني که اصال حجم و آنچنان سازماني واحدهاي سایر براي کارشان نوع مشخص نبود براي بنده مسیر مسئولیتي خطیري را ترسیم کرد. با کمک همکارانم موفق شدیم رویه هاي زیادي را در فرآیندهاي این اداره اصالح و فرصت را براي فعالیتهاي با تفکر باال آزاد کنیم. از جمله مهمترین و فرآیندها اصالح جاري در سال اداره این اقدامات حذف دستورالعمل هاي غیر ضرور بود که در نهایت منجر به این شد که این اداره براي اولین بار از عدم انطباق ممیزي برخوردار گردد. از نظر اینجانب آنچه فعالیتهاي این اداره را از سایر فعالیتهاي سازمان متمایز

مي نماید به شرح موارد زیر ارائه مي گردد:1. متنوع بودن فعالیتهاي این اداره و دامنه گسترده آن

که از درج پیامهاي مندرج بر دستگاههاي خودپرداز را تا تهیه خبر، کنترل رسانه ها، طراحي تبلیغات عملکردي، همکاري با سایر واحدها در برگزاري نشست ها و.... را

شامل مي شود.۲. انجام فعالیت در این اداره جز با روحیه کار تیمي میسر

نخواهد بود.3. شاید به جرات بتوان گفت که این اداره تنها اداره اي است که الزم است در کنار تک تک اعضاي سازمان به صورت مداوم قرار گیرد و اگر این مهم از لحظه تصمیم سازي هر فعالیت که نیازمند بهره مندي از خدمات این اداره است صورت پذیرد، ماحصل کار بسیار نتیجه ي

رضایت بخشي را به ارمغان خواهد آورد. با نگاهي بر عملکرد این اداره که همواره در کنار سایر واحدهاي سازماني قرار گرفته و طي یک کار تیمي به ثبت توفیقاتي در پرونده کاري بانک صنعت و معدن گردیده اند مي توان بر اهم موارد یاد شده به شرح ذیل

اشاره نمود: همکاري در برگزاري نخستین همایش نقش بانکهاي

توسعه اي در رونق اقتصادي کشور همکاري در برگزاري همایش سراسري همکاران

براي موفق بسیار خبري نشست دو برگزاري مدیرعامل محترم

همکاري در برگزاري نخستین جشنواره کسب و کار نوپابانک برگزاري نشست مدیران شبکه همکاري در

صنعت و معدن در مشهد مقدس

تهیه تیزر بانک متناسب با فضاي کسب و کار جدید بانک تهیه بروشورهاي دو زبانه براي حضور شایسته در

محافل بین المللياز بهره مندي با جز خم و پرپیچ مسیر این از گذر رهنمودها و حمایت هاي مشاور محترم مدیرعامل و مدیر امور مشتریان و روابط عمومي میسر نمي شد که در اینجا

بر خود واجب مي دانم از ایشان سپاسگزاري نمایم. بهره مندي از سرمایه انساني با روحیه بسیار جهادي و تعاملي از دیگر عواملي بود که کمک کرد تا امروز روابط عمومي بانک صنعت و معدن در جایگاهي متفاوت از گذشته قرار داشته باشد. امیدوارم در سالي که پیش رو داریم و تا رسیدن به آن فرصت چنداني باقي نمانده، بنده و همکارانم در این اداره بتوانیم با ارائه خدمات شایسته و بهتر از گذشته جایگاه ویژه این بانک را در صحنه داخلي و بین المللي شناسانده و در مسیر جدید فضاي کسب و کار بانک گامهایي استوارتر از قبل برداریم. ضمن آرزوي توفیق براي یکایک همکارانم در بانک صنعت و معدن در سال جدید، آرزوي سربلندي این بانک را در راستاي کمک به سربلندي ایران عزیز دارم و در پایان ضمن تشکر از سردبیر محترم نشریه که این فرصت مغتنم را در اختیار اینجانب قرار داد، بر خود واجب مي دانم از حمایتهاي خانواده عزیزم که همواره در طي این طریق حامي و یاري رسان بنده بودند نیز سپاسگزاري نمایم و آرزومندم مثل لحظه اي که باغ در ترنم ترانه غرق در شکوفه مي شود لحظه هایتان پرنشاط و بهاري باد.

نمونه ای موفق از کار تیمی

55


www.bim.ir


56www.bim.ir

طر ح های صنعتی به بهره برداری رسیده با تسهیالت اعطایی و حمایتی

بانک صنعت و معدن در سال 139۴

رازان پلیمر شریان پارمیدا الماس پلیمر سینا

فوالد کرمان صنایع تولیدی پلی استایرن انبساطی سهند صدرا الکترو مهبد

گسترش فناوریهای صنعت ساختمان کشت و صنعت پریشان نخل بوشهر کاشی پردیس آباده

گسترش فناوریهای صنعت ساختمان مهان مد میمه کیش نماسازان مروارید

57


www.bim.ir

اکتشافي استخراجي گرگین مجتمع نیروگاهی و گلخانه ای توان امید صفاهان الیه سبحان شرق

داروسازی ثنامد تندیس کاشان پرشین شیمی گستر

پاسارگاد صنعت باتری پارت پاپیروس بوستان سفال نکا

صنایع شیمیایی پترو تک زاگرس مس سازان ایران رازان پلیمر شریان

صنعت ابریشم بافت کاشان فورج سازان لرستان کیمیا پژوهان گیتی



58www.bim.ir

59


www.bim.ir


60www.bim.ir

اخالق سازماني با تکیه بر موضوع تعلق سازماني

و مدیره هیئت رئیس حضور با نشست هشتمین مدیران، معاونین، مدیره، هیئت اعضاء مدیرعامل، روساي ادارات و کارشناسان بانک بعنوان آخرین نشست در سال 94 برگزار گردید. در ابتدا جلسه نادری، مدیریت و میهمانان به خوشامدگویي به پژوهش، و آموزش همکاران جزئیات برنامه نشست را توضیح داد و عنوان و بانک صیانت ستاد همفکري با نشست این کرد درخواستي که از طرف آن ستاد منعکس شده بود در

مورد اخالق حرفه اي و تعلق سازماني اجرا می شود.

مهمترین سرمایه سازمان چیست؟سرمایه که هستند اعتقاد این بر غالبا سازمانها مي باشد. سازمان آن انساني نیروي سازمان، هر دانشمندي بنام جیمز کالینز در این مورد تحقیقي را انساني، آیا به راستي این نیروي انجام مي دهد که نشان خود تحقیقات در است؛ سازمان هر سرمایه تنها نه انساني نیروي است ممکن گاهي که داد تلقی نیز بلکه مانع موفقیت نباشد سرمایه سازمان گردد. او بر این باور است که منابع انساني مناسب در جاي مناسب مهمترین سرمایه هر سازماني مي باشد. عواملي که در مناسب بودن منابع انساني تأثیرگذار

است عبارتنداز:وفاداري انگیزه، نگرش، مهارت، تجربه، دانش، حرفه اي، تعهد است(، مهمي خیلي سازماني)فاکتور خالقیت و در دهه اخیر یک عامل جدید کشف شد که تأثیر بسزایي در مناسب بودن سرمایه انساني دارد. این عنصر پنهان و دروني یک امر ذهني است و از جنس رفتار نیست ولي مي تواند رفتار انسانها را شکل دهد.

این عنصر انگاره است. این که است پایدار نسبتا ذهني تصویر انگاره یک تصویر ذهني در ذهن ما است و یک نقاشي از امور

مي-باشد و مؤثر در تعامل ما با آنها است.آغاز اخالق، تغییر و اصالح عبارتست از سنجش انگاره بخشي از خود و خود شناسي، انگاره ما از بانکداري،

انگاره ما از مشتري و...که این بسیار مهم است. ریشه رفتارهاي ما به انگاره ما بر مي گردد. انگاره ما از اخالق

ممکن است بصورت حاالت زیر باشد: پند انگاري: مشتي پند و نصیحت

زیور انگاري سرسره انگاري: ترمز انگاري

مزیت و رقابتي برتري فرصت، انگاري: مزیت راهبردي

طب انگاري: دانش تشخیص، پیشگیري و بهبود

معضالت رفتاريمعموال مدیران و بانکها متناسب با تصور خود از اخالق تأکید مي کنند و فقدان تصور دقیق بر آن حرفه اي در آن رشد عدم دالیل از یکي حرفه اي اخالق از

بانکداري کشور ما است.

چرا اخــالق حرفه اي؟ نقــش اخالق حرفه اي در بانکداري؟

نویسنده آمریکایي بنام پاتریک لنچیوني در کتاب خود پنج دشمن کار تیمي را این چنین معرفي کرده است:

از پرهیز تعهد، نبود برخورد، از ترس اعتمادي، بي مسئولیت پذیري و بي توجهي به نتیجه کار.

در سازمانهایي که بهره وري پایین است باید بدنبال نبودن

اخالق حرفه اي در آن سازمان رفت. پنج دشمن کار تیمي نتیجه نبود اخالق حرفه اي است. زیست سالم و متعالي در بانک نیاز همه ما است. هم سرنوشتي در بانکداري بر روي ارزش افزوده، سالمت رواني، جایگاه اجتماعي، معنویت، برند و اعتبار حرفه اي و سود آوری بانک تأثیر مي گذارد. عمال اخالق حرفه اي یک تالش همگاني و مشترک براي بهینه سازي زیست حرفه اي است. حرفه اي ها داراي

۶ خصوصیت هستند که عبارتنداز:مهارت، تحلیلي، و مفید تجربه تخصصي، دانش

توانایي، نگاه متمایز )ژرف نگري، دور نگري، نگرش سیستمي( و تعهد حرفه اي اخالق عبارتست از سبک رفتار ارتباطي مبتني بر رعایت حقوق طرف ارتباط، این نگاه را Rights oriented-ethics مي گویند. بر اساس این نگاه، اخالق مسئولیت پذیري در قبال حقوق افراد در محیط 3۶۰ درجه مي باشد. در زندگي این در که داریم درجه ما یک محیط 3۶۰ شغلي که هرکس و هستند یکسري صاحب حق محیط صاحب حق است، حقوقي دارد و رعایت این حقوقي، وظیفه اخالقي ما است. بطور کلي اخالق بانکداري را اینگونه مي توان تعریف کرد: » مسئولیت پذیري صاحبان مشاغل و خود بانک در برابر حقوق صاحبان حق « بر این اساس دو رهیافت به اخالق بانکداري

گزارش هشتمین نشست علمي مدیران بانک صنعت و معدن

61


www.bim.ir

داریم که عبارتنداز:منابع مدیریت طریق از که فردگرایانه رهیافت انساني و آموزش دنبال مي شود و در پي آن هستیم

مدیر و کارشناس بانک اخالقي باشند. رهیافت نگرش سیستمي که در مدیریت راهبردي و سیاستگذاري دنبال مي شود و در پي دست یافتن به

شعبه/ اداره/مدیریت اخالقي و بانک اخالقي هستیم.بنابراین مي توان گفت بانکداري اخالقي، بانکي است که حقوق همه عناصر محیط دروني و بیروني خود را مي شناسد و به نحو نظام مند و پیش بیني پذیري بر آنها

پایبند است.موفقیت آرمان همگاني است. موفقیت 5 ضلع مشخص

دارد که عبارتند از: موفقیت در زندگي فردي شخصي

موفقیت در زندگي فردي-شغلي موفقیت در حیات بانک موفقیت در حیات ملي

موفقیت در خانواده جهانياین موفقیتها بهم متصل هستند. حال باید بدانیم رمز و راز موفقیت در بانک چه مي تواند باشد. بانک اگر بخواهد به اهداف خودش در صنعت بانکداري برسد

نیاز به یکسري عوامل دارد:توان مالي، منابع جذب رقابتي، مزیت وري، بهره مشارکت، اي، انساني حرفه منابع آوري، جذب فن

انگیزش، رضایت مشتريموفقیت بانک موانعي هم دارند که عبارتند از:

ضایعات، انرژي منفي، تنشهاي بانکي، تهدیدهاي محیط

چگونه مي توان عوامل مؤثر در موفقیت را افزایش و موانع بازدارنده را کاهش داد ؟

مهمترین عاملي که مي تواند عوامل مؤثر در موفقیت را افزایش و موانع را کاهش داد، ارتباطات خوب مي باشند. رابطه خوب باید دیگران با ما داشته باشند البته نیاز است که ما ایجاد کنیم. یعني باید رابطه اي ایجاد کنیم که هم آسان )یعني کم هزینه( و هم درست )یعني داراي ریسک معقول( باشد. بانک یک محیط دروني و یک اگر کاري کنیم محیط دروني و بیروني دارد. محیط محیط بیروني با بانک رابطه خوبي داشته باشد، بانک به موفقیت مي رسد. مسئله اینست که این رابطه خوب

از کجا مي آید؟

رابطه محیط دروني و بیروني با بانکچه کسي بايد رابطه خوب ايجاد کند؟

نیاز با ما، براي ایجاد رابطه آسان و درست دیگران به اعتماد است. اگر محیط به بانک اعتماد کند )یک اعتماد پنج وجهي(، بانک موفق مي شود. چه کار باید

کرد که محیط بیرون به بانک اعتماد کند؟نرخ که کرد اشاره مي توان مثال بطور استفــــاده شهـــروندان در کالن شهرهای است. پايین خدمــات و پست از ايــــران

سوال اينجاست که چرا چنین است؟جواب در اینست که یک شهروند ایراني هنوز نمي داند یا نه؟ یا نه؟ سر وقت مي رسد محموله اش مي رسد یا دیده مي شود اسرار محموله نه؟ یا سالم مي رسد

نه؟ اگر خسارتي به محموله وارد شد، پست خسارت را مي پردازد یا نه؟ یعني شرکت پست براي شهروند پیش بیني ناپذیر است. بانکها باید بدانند چه خصلتي در بانک سبب اعتمادستیزي مي شود؟ یعني مشتریان با دیدن چه خصلتي در بانک از آن مي گریزند؟ جواب آن پیش بیني ناپذیر بودن آن است. از آثار پیش بیني ناپذیر بودن بانکها عبارتنداز: بالتکلیفي محیط، اضطراب و تشویش محیط، سلب اعتماد به بانک، تخریب رابطه اداري، فساد زمینه بانک، با محیط درست و آسان مالي و رفتاري در بانک، تنشهاي ناشي از واکنشهاي هیجاني و آسیب پذیري فرهنگ بانکداري. آنچه که براي یک موسسه یا بانک مهم است، پیش بیني پذیر بودن آنست که مهمترین فاکتور اخالق سازماني است.

باشد، پذیرتر مشتریان پیش بیني براي بانک هرچه یک مي-کنند. اعتماد بانک به بیشتري مشتریان همبستگي بین نرخ اعتماد به بانک با پیش بیني پذیر

بودن بانک وجود دارد.

جمع بنديسازماني اخالق و است سازمانها براي امروز اخالق نصحیت کردن آدمها نیست بلکه باز مهندسي فرآیندها و نظام هاي حرفه اي بر اساس ارتباطات و رعایت حقوق طرفین در ارتباطات است. اگر مي خواهیم صیانت، تعلق سازماني و رشد اخالقي در سازمان داشته باشیم، باید با همکاري و همفکري یکدیگر هرجا فرآیندها، نظام ها، جهت دارند اخالقي مشکالت مقررات و آیین نامه ها

اصالح آن اقدام نماییم که به این ممیزي اخالقي سیستم مي گویند. امروز در دنیا چند نکته اخالقي در سازمانها وجود دارد که بعنوان الگوي آموزش و ترویج اخالق حرفه اي در بانکداري مورد استفاده قرار مي گیرند که عبارتند از: با داشتن اصالح انگاره ها )re-imagine( و بازمهندسي و re-engineering( حرفه اي نظام هاي و فرآیندها re-structuring( در سازمان، مي توان تعلق سازماني و سالمت بانکداري را افزایش داد. براي مثال مي توان اشاره کرد که دولت مالزي براي مقابله با فساد و رشوه گیري به جاي استفاده از نظارت مستقیم و خشن، فرآیندها و نظام هاي حرفه اي را اصالح و بهینه سازي کرد. یعني یک بازسازي اخالقي صورت گرفت تا سرعت، عدالت و

پیش بیني پذیري حاکم بر سیستم آن کشور باشد.



62www.bim.ir

با پیدايش بهار طبیعت، طبیعت بدن نیز دچار تغییر و تحول می شود که برای حفظ سالمتی بايد متناسب بهداشتی، مراقبت های ضمن تحوالت اين با تغییراتی در تغذيه، استراحت، فعالیت بدنی و حتی پوشیدن لباس اعمال نمود که به حفظ سالمتی افراد

کمك بسیار خواهد کرد.در دید و بازدیدهای نوروزی چه تغذیه ای باید داشته

باشیم؟ در ایام نوروز بهتر است برنامه غذایی مانند سایر مواقع به طور متناسب ، متعادل و متنوع از تمام گروه های

غذای استفاده کنید. پرهیز از پرخوری و درهم خوری

حکمای طب سنتی ایرانی گفته اند که مضرترین چیز برای بدن، خوردن غذای جدید است؛ درحالی که هنوز

غذای قبلی کامل هضم نشده است! در فصل بهار و نوروز نباید در مصرف غذاهای گرم و تر، گوشت ها، شیرینی ها و ادویه تند و تیز و نیز ترشی ها افراط

کرد.و گیاهان با ساده سوپ و آش غذاها، بهترین سبزی های هر منطقه، سوپ جو، کاهو و سکنجبین، سمنو )مخصوصا برای افراد مبتال به کم خونی و ضعف(

و میوه در حد متعادل است. صبحانه یکی از مهمترین وعده های غذایی است که برای سالمت و تندرستی افراد اهمیت خاصی دارد ولی متاسفانه در ایام تعطیل به دلیل بر هم خوردن ساعات

توصیه های تغذیه ای نوروز

خواب نادیده گرفته می شود که بایستی به این وعده در این ایام توجه ویژه ای

گردد. در وعده ناهار و شام ، اگر چندین نوع غذا سرو می شود ، حتی االمکان به یک نوع غذا بسنده کنید. و براي جلوگیری از دریافت

زیاد کالري که با مصرف غذاهاي چرب و سرخ شده وارد بدن می شود ، سعی کنید نیمی از بشقاب خود را با ساالد و

سبزي پر کنید . از میان تنقالت، بادام طبع معتدلی دارد و برای اکثریت افراد قابل استفاده است؛ البته به شرط این که کهنه نباشد و در مصرف آن افراط نشود، تا ده عدد بادام در روز در

افراد معمولی به تقویت مغز و کبد کمک می کند. پسته و گردو طبع به شدت گرمی دارند و افراط در مصرف

آنها می تواند مشکالت زیادی را به همراه داشته باشد. در هنگام خرید دقت شود که مغزها کهنه نباشند و در پوست خود باشند. کسانی که مبتال به پرفشاری خون هستند، حتما باید دقت کنند که آجیل شور استفاده نکنند. از انواع شیرینی هاي ساده و دراندازه کوچک و همچنین از قطعات کوچک میوه های خشک شده و برگه ها براي پذیرایی میهمانان و مصرف خود استفاده کنید تا با افزایش

دریافت قند و چربی اضافی مواجه نشوید. در طول روز اگر به میهمانی هاي متعددي می روید حساب تعداد شیرینی هایی را که می خورید داشته باشید.

اگر در یک دید و بازدید شیرینی میل نمودید، در دید وبازدید بعدي میوه عدد یک شیرینی بجاي

مصرف کنید.درمیان میوه ها ، مرکبات وسیب از پرخاصیت ترین هاست. مصرف موز بدلیل داشتن کالري زیاد باید محدود شود. خیار نیز چون کالري بسیار کمی دارد و جاي میوه را می گیرد، براي کسانی که اضافه وزن دارند یا مراقب قند خون خود هستند بسیار مناسب است.

براي صرف چاي ، بجاي قند و شکالت، از کشمش ، توت خشک ویا خرما در حد کم استفاده کنید. واگر قهوه و نسکافه براي پذیرایی سرو می شود از نوع بدون قند آن استفاده کنید. کسانی که زیاد از شیرینی ها و غذاهای چرب و آجیل استفاده کرده اند؛ بهتر است از شربت های زرشک، ریواس، شربت مثل حرارت کاهنده خانگی

غوره، نارنج و لیمو استفاده کنند. الزم نیست در ایام عید وزن خود را کم کنید، فقط با

رعایت تغذیه متعادل از اضافه وزن جلوگیری کنید.صبح های بهاری پراکسیژن بهترین زمان برای انجام حفظ و بدن منظورشادابی به بنابراین است ورزش سالمت و پیشگیری از بروز چاقی ،یبوست و افزایش چربیهای نامطلوب خون به اندازه ی مناسب فعالیت بدنی و و پیاده روی در ایام تعطیالت برای خود در نظر بگیرید.

سمیه تقی پور کارشناس تغذيه

63


www.bim.ir

نــوروزستــان

بهار و گل طرب انگیز گشت و توبه شکنبه شادی رخ گل بیخ غم ز دل برکنرسید باد صبا غنچه در هواداریز خود برون شد و بر خود درید پیراهنطریق صدق بیاموز از آب صافی دلبه راستی طلب آزادگی ز سرو چمن)حافظ شیرازی(

بار دیگر خزان رفت و بهار آمد. امید آن که در این نوروز فرخنده، هوای دل شما نیز بهاری باشد و سالی سرشار از شادکامی و کامیابی پیش رو داشته باشید.


64www.bim.ir

گروهی از پژوهش گران و تاریخ نگاران ایرانی بر این باورند که جشن نوروز را جمشید، پادشاه پیشدادی، بنیان نهاده است. نکته و باوری که دانشمندان و شاعرانی چون خیام نیشابوری و ابوریحان بیرونی در آثار ارزشمند خود گزارش آن را به خوبی شرح داده اند که معروفترین

آن ابیات زیر حکیم فردوسی توسی است:به فرکیانی یکی تخت ساخت چه مایه بدو گوهر اندر نشاختکه چون خواستی دیو برداشتیز هامون به گردون برافراشتیچو خورشید تابان میان هوا

نشتشه بر او شاه فرمانرواجهان انجمن شد بر آن تخت اوی

شگفتی فرومانده از بخت اویبه جمشید بر گوهر افشاندندمران روز را روزنو خواندندسر سال نو هرمز فرودینبر آسوده از رنج روی زمینبزرگان به شادی بیاراستند

می وجام و رامشگران خواستندچنین جشن فرخ از آن روزگار

به ما ماند از آن خسروان یادگار در ادبیات کهن منسوب به زرتشتیان آمده است که خداوند جان و خرد، گیتی را در شش نوبت آفرید و

هر نوبت، پنج روز به طول انجامید و در هر نوبت یکی از پدیده های اهورا مزدا که الزمه زندگی است،

آفریده شد. به این ترتیب که نخست آسمان، سپس آب، زمین، گیاهان و جانوران و در پایان نوبت ششم که پنج روز گذشتگان و شد آفریده انسان است، سال هر آخر اندیشمند ما به پاس ارج نهادن به پیدایش انسان جشن بزرگ نوروز را با شکوهی فزاینده و فراگیر برپا داشتند. چون با آفریده شدن انسان، مرحله تازه ای در جهان هستی آغاز گردیده بود، او می بایست تولد خود را به

شادی جشن بگیرد و برای سپاسگزاری از آفرینش به نیایش آفریدگار خود بپردازد و بدین گونه بود که جشن نوروز با پیوند یافتن به باورهای دینی ایرانیان، تبلوری

دیگر یافت و جاودانه تا امروز ماندگار شد. از ویژگی های جشن نوروز، قرار گرفتن آن در ابتدای بهار و آغاز ماه فروردین است. زرتشتیان معتقدند که است. درگذشتگان فروهرهای به منسوب ماه این فروهر به معنی نیروی معنوی درونی انسان است که زمینه را برای پیشرفت معنوی فراهم می سازد و پس از

مرگ نیز به عالم باال باز می گردد.

روز نــو جمشیـدی

65


www.bim.ir

توت ریزان مشـهدعلی فاضلی:مادر می گفت قطعش کنید، همۀ حیاط و اتاق های خانه را این درخت، با شاخ و برگ های بزرگش تاریک کرده. من و پدر اما مخالف بودیم. می گفتیم حیف است، به دست خودمان آن را کاشتیم. جلو آفتاب و باد شدید را می گیرد، صفایی به خانه می دهد، توت هایش خوردنی شده. کار به رأی گیری کشیده شد. با کمی

یارگیری میان برادرها و خواهرها نتیجه به نفع من و پدر تمام شد.این روزها اگر به چهرۀ شهر مشهد نیک بنگریم، روشن است که قدرت رأی گیری ما محدود به حیاط خانۀ خودمان بوده است. خانه ها دیگر آن شکل و شمایل گذشته را ندارند. خیلی ها شاید بگویند یاد آن حیاط های بزرگ با آن درخت های قطورش به خیر. بهار که می شد، می رفتیم خانۀ پدربزرگ و مادربزرگ و دلی از عزا در می آوردیم. حاال تعداد اندکی از این درخت های توت که قدمت شان گاهی به قرن می کشد باقی مانده است، آن هم در حاشیۀ

جاده ها و خیابان های شهر. اواسط اردیبهشت تا اواخر خرداد که فصل باران های بهاری ست، باران دیگر هم از توت های سفید و آبدار در شهر به راه می افتد.یکی را می بینی که روی جدول خیابان بر پنجه های پایش ایستاده سر در برگ های درخت دارد و آخرین تالشش را می کند تا توت آبداری را به چنگ آورد که آن باال باالهاست و سماجت می کند انگار قصد به دام افتادن ندارد. دیگری اما خم شده و از اسفالت های تمیز خیابان آن را برمی دارد. آنهایی که به این اندک قناعت ندارند، همراه خانواده با یک چوب بلند برای تکانیدن، یک چادر و ظرف پا به حومۀ شهر می گذارند و به سراغ درختان توت می روند. وجود درخت های بزرگ در برخی محالت باعث آن شده که حتا برخی قسمت های شهر برای ابد نام توت به خود بگیرد، مانند »چهارراه درخت توت« واقع در

یکی از شهرک های اقماری مشهد.با خودم می گویم اگر همۀ ما از اجناسی که از چین می آورند گله مندیم و ناخرسند، از این یکی انصافا نباید بنالیم. چینی ها برای پر کردن شکم سیری ناپذیر کرم های ابریشم شان قرن ها پیش شروع به پرورش درختان توت کردند. این درخت به ایران هم راه یافت که بسیاری از نقاط آن مناطقی گرم و خشک است

و مکانی مناسب برای رشد و نمو درختان توت.معلمی داشتیم که می گفت: »نمی دانم چرا ما ادای اروپایی ها را در می آوریم و سعی می کنیم همه جا چمن بکاریم. مگر برای آبیاری این چمن ها چه قدر آب داریم؟ درخت! آقا درخت! چرا درخت نکاریم؟ همه جا آفتاب هست، نیاز به سایه

داریم، آب زیادی هم نمی خواهد«.نمی دانم، اما حدس می زنم منظور استاد از »درخت« همان درخت توت بود. به راستی کدام مان به یاد دارد که پای درخت توتی یک لیوان آب ریخته باشد؟ بیچاره انگار تمام سال از یاد رفته و تنها وقتی یادش می افتیم که فصل توت ریزان است. چه قدر این توت ها شبیه جوامع ما آدم ها هستند. شاهتوت... گویی پس از قرن ها هنوز نظام پادشاهی میان شان حکم می راند. شاهتوت ها آخرهای خرداد می رسند، انگار به رسم شاهان و ملکه ها ترجیح می دهند آخرین کسانی باشند که

پای در بزم می گذارند.توت انواع گوناگون دارد. در خراسان به توت دراز و پرآب و شیرین توت رسمی یا هراتی می گویند و به توت گرد و کم دانه تر توت بخارایی. توت سیاه هم طرفداران خودش را دارد. یک توت دیررس هم هست که بسیار شیرین است و به توت بی دانه معروف است. از توت شرابی و شاهتوت هم در کتاب ها بسیار یاد شده و به ویژه از خواص آن برای آدمیان. در کنار توت خشک شده برخی هم توت نارسیده را خشک می کنند و مثل گرد غورۀ انگور و سماق، آن را برای ترشی غذا به کار می برند. در گذشته شیرۀ توت را هم مثل شیرۀ انگور می گرفتند

و از آن مربا و سکنجبین یا سرکنگبین درست می کردند.شاعران هم به توت بی توجه نبوده اند و در میان شاعرانی که از توت نام برده اند می توان از فرخی سیستانی و انوری و سعدی شیرازی یاد کرد. سعدی در باره شاهتوت یا توت شرابی می گوید: این خون کسی ریخته و یا می لعل است / یا توت

سیاه است که برجامه چکیده ست.

نوروزستان


66www.bim.ir

فرنوش تهرانی:تا چند دهه پیش، باغ در ادامۀ معماری یا به عنوان گونه ای از آن تفسیر می شد. اما امروزه به عنوان اثری قایم به ذات که نقشی به سزا در شکل دادن به محیط طبیعی دارد، طرف توجه قرار گرفته است. »نسرین فقیه«،

هنرشناس و نویسنده مقالۀ »چهارباغ؛ مثال ازلی باغ های بزرگ تمدن اسالمی« در این باره می گوید: »باغ ها را از زوایای گوناگون می توان نگریست و تفسیر کرد. از انتخاب چشم اندازی که مسلط بر شهر باشد، تا میل به حفاظت خویش در برابر خصومت طبیعت بیرونی.

از هندسۀ ثابت طرح باغ گرفته تا طرح فرار و شکننده معماری کوشک ها. از کاشتن منظم درختان تا شکفتگی بوته های پر از گل در زیر آن ها. این ها همه ما را وا می دارند تا هر باغی را، هم به عنوان جایگاه عملکردهای معین و جلوه گاه نمادها و عواطف ببینیم و هم به آن به چشم فضای

اندیشه بنگریم«. »آرتور پوپ«، نویسنده کتاب »معماری ایران« نیز معتقد است: »باغ ایرانی نه تنها جای امن و آسایش، که در عین حال جایی است برای تأمل و تحقیق. جایی که روح خستۀ آدمی می تواند تازه شود و آرامش یابد و منظره های تازه ای بر او مکشوف گردد«.

از همین رو آرمان باغ ایرانی در همۀ هنرها نفوذ کرده و می توان پیوند گسترده ای را میان باغ و معماری، باغ و موسیقی، باغ و نگارگری و باغ و شعر مالحظه کرد. به تعبیر ایرج افشار، پژوهشگر تاریخ، باغ دو کاربرد اصلی دارد: معاشقه و مشاعره.

همان تصویر بهشت که در باغ ایرانی شکل گرفته، در شعر فارسی سروده و در فرش ایرانی بافته شده است. بسیاری از فرش ها یا طرحی از چهارباغ ایرانی را نمایش می دهند یا یکی از اجزای آن مثل درخت و گلدان را تصویر می کنند.

کاشی ها نیز چنین اند و با مفهوم باغ در هم آمیخته اند. نقش و نگار کاشی ها، گاه برداشتی از باغ های زمینی است و گاه با رنگ ها و نقش های انتزاعی )همچون ختایی و اسلیمی( به نمادی از بهشت تبدیل می شود.

بدین سان، از زمان های کهن، باغ حضوری پررنگ در زندگی ایرانیان داشته است. شهرهای ایران - حتا شهرهای کویری - هرکدام باغ های مفصلی داشتند و در جاهایی مانند اصفهان، شیراز و تا حدودی تهران عهد قاجار، از پیوند باغ های کوچک »باغ-شهر« به وجود آمده بود. بی شک نمی توان تأثیر این باغ ها و باغ-شهرها را در آرامش روحی و پالودگی ذهنی عنصر ایرانی نادیده گرفت. امروزه از باغ های ایرانی که وصفشان در انبوهی از کتاب های تاریخی و سفرنامۀ سیاحان خارجی آمده، چیز زیادی برجای نمانده است. گرچه پاره ای

باغ های معروف، کمابیش از گزند زمانه برکنار مانده اند، اما تعداد به مراتب بیشتری از میان رفته اند. نیز، مفهوم باغ - شهر در توسعۀ لگام گسیختۀ شهرها رنگ باخته و آخرین جلوه هایش - که شمیران تا همین دو سه دهه پیش از آن جمله

بود - به خاطره ها پیوسته است. اما حادثۀ بدتر زمانی رخ داد که مفهوم باغ ایرانی از برنامه ریزی های شهری حذف شد و الگوهای غربی - آن هم به شکل ناقص - جایگزین گشت. با وجود این، می توان رگه هایی

از توجه به مفهوم باغ ایرانی را در آثار برخی از معماران، هنرمندان و شاعران معاصر سراغ گرفت. در حوزۀ معماری و طراحی فضا، باید از »هوشنگ سیحون« نام برد که در اغلب آثار

یادمانی اش - خصوصا مجموعۀ باغ آرامگاه فردوسی - از چهارباغ ایرانی الهام می گیرد.

چهرۀ باغ ایرانی

67


www.bim.ir

قمر احرار:هنوز تا آمدن نوروز صباحی چند کنار و گوشه در کودکان اما است، باقی بهار پیشواز به حاال همین از تاجیكستان از بهار است رفته اند. در واقع، نشانه هايی از زير برف های آب شدۀ کوهستان سر که کودکان، و می دهد بهار از مژده و کشیده با جمع آوری اين نشانه ها دربدر مژدۀ بهار "گل يا "بای چیچك" را می پراکنند.جشن و ندارد بخصوصی تاريخ و روز بهمن" وابسته به میل طبیعت است. هر گاه نخستین گل های بهمن جوانه بزنند و هر موقع چشم

جستجوگر کودکان به اين گل ها بیفتد، مژدۀ رسیدن بهار در کوی و برزن طنین می اندازد. به به دست، بهمن کودکان دسته های گل خواندن با و می زنند سر محله خانه های شعرهای ويژۀ اين جشن و دادن يك خوشه از گل بهمن به صاحب خانه، پیام بهار را به او می رسانند و انتظار دريافت مژدگانی از او را دارند. صاحب خانه ها معموأل با ريختن نقل و نبات و مغز و مويز به سفرۀ پهنی که کودکان پیام آوران از گرفته اند، گوشه اش چهار از

بهار قدردانی می کنند.

زمستان برف خیز، جشن گل بهمن را جلوتر کوه ها دامن از زودتر گل ها چون می کشد، سر می کشند. اين جشن که در زمان شوروی کم رنگ شده بود، اکنون دوباره با شكوه تازه به شهر و روستاهای تاجیكستان برگشته است. در اين روزها گروه گروه کودکان را می توان ديد که در کوه و پشته ها، زير سنگ و کلوخ دنبال گل بهمن می گردند تا برای خود جشنی بپا کنند. جشن گل بهمن، پیش درآمد نوروز است و نماد شادی مردم از پايان فصل سرما و

بیدار شدن طبیعت.

گل بهمـن، مـژدۀ بهار


68www.bim.ir

حسن ظهوری:چوگان یک بازی باستانی ایرانی با گوی و چوب و اسب است که به شرق و غرب رفته است. نخستین متن کهنی که در آن بارها به این بازی اشاره شده »کارنامه اردشیر بابکان« است. چوگان از دو واژه »چوب« و »گان« ساخته شده و یکی از معانی آن چوب بلند سرکج است. در متون فارسی به چوگان اشارات بسیار شده و تشبیهات و استعارات فراوانی با چوگان و گوی و میدان و چوگان دار در شعر فارسی دیده می شود. البته بازی چوگان

را استادان هنر مینیاتور هم در آثار خود ثبت کرده اند.* شیوه این بازی در متون به گونه های متفاوتی معرفی شده. مثال »فردوسی« این بازی را 14 نفره )هر تیم هفت نفر( توصیف می کند و »قابوس وشمگیر« در کتاب »قابوسنامه« شمار بازیکنان را 1۶ نفره می نویسد؛ یعنی در هر طرف شش نفر در زمین و دو نفر در میانه میدان

بازی می کنند.فردوسی در شاهنامه گزارش های بسیاری از بازی چوگان تاریخی، گزارش های این از یکی می دهد. پادشاهان چوگان بازی »شاهزاده سیاوش کیانی« با تورانیان است. چون ساسانی شاهان بازی از دیگری گزارش های » اردشیر اول« و »شاپور اول« هم وجود دارد. همچنین

درباره چوگان بازی »شاپور دوم ساسانی«، »بهرام پنجم ساسانی«، »خسرو دوم ساسانی« و »هرمز ساسانی« هم گزارش هایی وجود دارد. این بازی هرساله در جشن های نوروز به عنوان یکی از بازی های شادی آفرین رواج داشته است. دوره صفویه یکی از دوره های مهم بازی چوگان در ایران پس از اسالم است. بازی چوگان دراین دوره در قزوین آغاز شد و سپس به اصفهان رفت. »شاه عباس« هر گاه از کار و جنگ و لشکرکشی و سفر فراغت می یافت یا می خواست میهمانان بیگانه خود را سرگرم کند به چوگان بازی مشغول می شد. به دستور »شاه عباس اول صفوی«، میدان نقش جهان اصفهان به منظور برگزاری بازی چوگان احداث شد. این میدان قدیمی ترین زمین

بازی چوگان در جهان است. در زمان فرمانروایی مغوالن بر هند، چوگان همانند بسیاری از دستاوردهای فرهنگی، هنری و ورزشی به هند برده شد و در آن سرزمین گسترش و رواج یافت. انگلیسی ها در هند این بازی را آموختند و به انگلستان در مسابقه نخستین میالدی 1۸71 سال در بردند. انگلستان برگزار شد. چوگان از انگلستان به امریکا رفت. امریکا بازی چوگان در از نخستین باشگاه های یکی

باشگاه جهانی »وست-چستر« در نیویورک بود که در سال 1۸7۶ بنیاد شد. پس از آن مسابقاتی میان امریکا و آرژانتین برگزار شد و این بازی در قاره امریکا محبوبیت بسیار یافت. همچنین از سال 19۰۰ تا 193۶ چوگان از

بازی های رسمی المپیک بود.اما این بازی، در همان زمان، در زادگاهش ایران چندان مورد توجه نبود. در اواخر دوران قاجار توجه چندانی به چوگان نشد. در زمان پهلوی، به خصوص پهلوی دوم، بازی چوگان رونق یافت. این رونق و اهمیت بازی تا آنجا پیش رفت که حتا مدال های ورزشی کشور در یک سو تصویر چوگان داشتند و در سوی دیگر تصویر آن بازی. در این دوره همچنین تمبرهایی با تصویر چوگان چاپ شد. در سال های اخیر چوگان به سبب پشتوانه غنی فرهنگی اش، بار دیگر مورد توجه قرارگرفته و بویژه پس از سال 13۸۰، فدراسیون آن شکل گرفته و در حال حاضر

این ورزش در ایران به سرعت رو به پیشرفت است.در حال حاضر چوگان در بیش از پنجاه کشور دنیا طرفدار دارد و مسابقات این بازی در خیلی از کشورهای دنیا انجام می شود. اما تا راه یافتن دوباره این بازی به المپیک راه

درازی در پیش است.

چـوگـان بـازان مـی آينـد

69


www.bim.ir

ثمر سعیدی: نادر بودن یک پدیده، به تنهایی دلیل مناسبی است که رنج سفر را به جان بخرید و به مقصد جاده های کوهستانی حرکت کنید تا آنرا از نزدیک ببینید. گل »سوسن چلچراغ« که از گیاهان انحصاری فالت ایران است در مدت زمانی در حدود ۲۰ روز شکوفا می شود. از این رو عالقمندان به طبیعت در این مدت، به جاده می زنند تا روی

این گل را ببینند. روستای دورافتاده »داماش« در منطقه »عمارلو« از توابع شهرستان رودبار استان گیالن، که چندسالی ست به برکت وجود این گل کمیاب، لقب روستای توریستی را یدک می کشد، مقصد ما برای تهیه گزارش است.

دو راه برای دسترسی به این روستای دورافتاده وجود دارد. ما از مسیر شمال به جنوب که از منطقه دیلمان می گذرد حرکت کردیم و پس از روستای کوهستانی و دورافتاده با جاده های خاکی و خراب، به منطقه عمارلو، که رویش گاه سوسن چلچراغ در آن محدوده قرار گرفته است، رسیدیم. بزرگ ترین ساختمان روستا که از

دور خودنمایی می کند، کارخانه آب معدنی داماش است که به شماری از جوانان این منطقه کار داده. از هر کدام از محلی ها که می پرسیدیم رویش گاه این گل کجاست، با حوصله راهنمایی می کردند و نسبت به آن غرور خاصی داشتند.

گل سوسن چلچراغ که فقط در ایران و منطقه لنکران شهر باکو از کشور آذربایجان دیده شده، یکی از گونه های تیره سوسن است. بوته این سوسن ارتفاعی بین 5۰ تا 15۰ سانتی متردارد و بر روی هر بوته آن بین 5 تا 3۰ گل می توان دید. از این تیره سوسن، گونه های دیگری در دنیا وجود دارد

و پرورش داده می شود. اما گونه ایرانی آن با رنگ سفید، حالت واژگون و برگشته و زیبایی چشم نواز، جزو گونه های نادر است که در جای دیگری عمل نمی آید. می گویند اهالی منطقه، به خاطر شکل گل که مثل یک چلچراغ کوچک است و به خاطر پرچم های آن، این نام را برای گل سوسن

سفید برگزیده اند. آن چه که گل مورد نظر را خاص تر می کند کوتاه بودن عمر آن نیز هست. این گیاه، تنها یک بار در سال به گل می نشیند و غنچه های آن مدتی در حدود ۲۰ روز زندگی می کنند؛ از زمان شکوفا شدن، ریزش گلبرگ ها و رویش بعدی، یک سال عاشقان طبیعت در

انتظار هستند. منطقه ای که محل طبیعی زندگی این گیاه است و حفاظت می شود، در ارتفاعی در حدود 17۰۰ تا ۲۰۰۰ متر قرار دارد. متوسط دمای این منطقه 1۰ درجه سانتی گراد و متوسط بارش آن نیز 45۰ میلی متر در سال است.

جنگل های کوهپایه ای و سرخس های متعدد که در محل رویش گیاه وجود دارند، محیطی منحصر به فرد برای رشد بوته های سوسن چلچراغ فراهم کرده اند. چرا که این گل در منطقه ای به فاصله 1۰ متر دورتر از محل کنونی زندگی خود رشد نمی کند و

هر آن چه که وجود داشته از قبل موجود بوده و به صورت طبیعی از طریق گرده افشانی یا از طریق ریشه پیازچه زیرزمینی، زیاد شده است. تخمین ها حاکی از آن است که معموال در حدود ۲۰۰۰ بوته از این گل در کل منطقه وجود دارد. این تعداد در

اکثر سال ها ثابت است و سیر صعودی چندانی نیز ندارد. گل سوسن چلچراغ در منطقه ای به وسعت ۶ هکتار می روید. این گل در سال 1354 توسط یک گیاه شناس فرانسوی به نام »لدربوری« کشف شد و در سال 1355 تحت حفاظت قرار

گرفت و به عنوان اثر طبیعی ملی ثبت شد.اهالی بومی در مورد شناخته شدن این گل، داستان هایی را تعریف می کنند که به صورت رسمی تایید نمی شود و

بیشتر شبیه خاطراتی است که شنیده شده و دهان به دهان نقل می شود. مثال این که یک دشت بان پیر به نام »صفرعلی مصطفوی« اولین شخصی بود که در ارتفاعات این گل را دید و به آن توجه کرد. او یک بوته

را به منزل خان منطقه داماش برد و همسر آلمانی خان، تصویری از گل تهیه و آنرا برای دوستانی که در اداره محیط زیست داشت فرستاد.

البته آن چه که اهمیت دارد، عالقه و توجه بومی ها به سوسن چلچراغ است که برای مدتی کوتاه، تعداد زیادی گردشگر را به مقصد داماش راهی می کند. سوسن چلچراغ از 1۰ خرداد ماه شکوفا

می شود و گل های آن تا اواخر خرداد و نهایتا اوایل تیرماه هر سال از بین می روند. در این مدت کوتاه، گردشگران برای دیدن این پدیده طبیعی راهی دهکده کوهستانی داماش می شوند.

بوته سوسن در حیاط بعضی از منازل مسکونی کوهپایه ای داماش نیز از قدیم وجود داشته و زندگی آن وابسته به آب و خاک و هوای این منطقه است.

گل سوسن چلچراغ را بو می کنم. رایحه ای مشام نواز و منحصر به فرد دارد که ترکیبی است از عطر بهارنارنج و بوی پوست لیموترش. دور پرچم های بعضی از بوته ها

را فویل پیچیده اند.

عمر کوتاه سوسن چلچراغ

نوروزستان


70www.bim.ir

یادمان نوروزی بر تـمبـرهـادر آستانه نوروز سال 1343 نخستین تمبر نووزی ایران منتشر شد و این در حالی بود که تا آن زمان حدود صد سال از انتشار نخستین تمبر ایران می گذشت. تمبر نوروز 1343 نقشی از شکوفه داشت و در سال های بعد نیز تصاویر سبزه، گل، ماهی قرمز، و حاجی نوروز بر تمبرهای نوروزی نقش بستند. در سال 1349 تمبر نوروزی با تصویر سفره هفت سین و قرآن مجید منتشر شد؛ و از آن پس برای سال های متمادی این مهم ترین نماد نوروز از حضور

در تمبرهای نوروزی بازماند.تمبرهای نوروزی دهه 135۰ از نظر موضوعی متنوع بودند. در سال های آغازین این دهه، نقش پرندگان و جای نوروزی تمبرهای روی ماهی ها و شاهپرک ها گرفتند. در سال 1354 نیز نقش گل و شکوفه بار دیگر به تمبرهای نوروزی بازگشت، منتها این بار در حال و هوای مینیاتورها و تذهیب های ایرانی. تمبر نوروزی سال 1355

نیز با نقش صنایع دستی ایران منتشر شد.هجری تقویم که بود سالی نخستین 135۶ سال خورشیدی جای خود را به تقویم شاهنشاهی داده بود. تمبر نوروز این سال که با تاریخ ۲53۶ منتشر شد، نگاهی انسانی » و نه طبیعت گرا « به نوروز داشت و تصویر مرد و زن گیلک با لباس محلی بر آن نقش بسته بود. این ابتکار اما، باعث تکراری شدن تمبرهای نوروزی شد؛ چرا که تا پنج سال بعد، تمبرهای نوروزی صرفا با تصویر اقوام مختلف ایرانی چاپ می شدند. البته در تمبر نوروز سال 135۸ که نخستین بهار پس از پیروزی انقالب بود، در کنار تصویر مرد و زن کرد، نقش گل محمدی نیز قرار گرفت تا اشاره ای باشد به بهار آزادی. چندان که در باالی این نقش نیز به جای پست ایران نوشته شده بود: انقالب

اسالمی. شاید اگر عدم انتشار تمبر نوروزی در سال 13۶۲ نبود، سنت به تصویر کشیدن اقوام ایرانی باز هم ادامه

پیدا می کرد.نوروزی تمبرهای 13۸۰ دهه اوایل تا پس، ازآن ایران اگرچه زیبا بودند، اما از نظر موضوع تکراری به نظر می رسیدند. در تمام این سال ها موضوع تمبرهای نوروزی عبارت بود از نقش گل و پرنده و شاپرک و ماهی های زینتی. با این حال، تصویر حاجی فیروز در حال رقص و پایکوبی بر روی تمبر نوروز 13۸۶ نوید یک نوآوری بود. این نوآوری در سال 13۸۸ به اوج خود رسید و هنگامی که نقش سرستون تخت جمشید روی تمبر نوروزی نقش بست، یک سنت شکنی واقعی در تمبرهای نوروزی پس از انقالب رخ داد. ناگفته نماند که در نیمه اول دهه 13۸۰ یک وقفه چند ساله در انتشار

تمبرهای نوروزی به وقوع پیوست.سال 139۰ را باید نقطه عطفی در پیشینه تمبرهای نوروزی دانست. این سال مقارن بود با جشن جهانی نوروز و ثبت جهانی این آیین باستانی. از این رو الزم بود که تمبر نوروزی با حال و هوایی تازه و با کیفیتی متفاوت منتشر شود. تمبر جشن جهانی نوروز که پس از 41 سال دوباره با نقش سفره هفت سین منتشر شد، از نظر شکلی نیز متفاوت بود و قطعات آن به صورت ۶ ضلعی طراحی شده بودند. اگرچه در سال های اخیر و با پدیداری شیوه های جدید ارتباطی، تمبر اهمیت گذشته خود را از دست داده است اما تمبرهای یادبود همچنان کارکرد یادمانی خود را حفظ کرده اند و چنین می نماید که تمبرهای نوروزی ایران نیز چه از نظر موضوع و چه از نظر فرم، تنوع و ظرافت

بیشتری را تجربه می کنند

71


www.bim.ir

فرشید سامانی:ایران را سرزمین صوفیان بزرگ خوانده اند. صوفیانی که برخی شان شهرت بسیار دارند؛ از برخی تنها نامی و چند پاره حکایتی باقی است و برخی دیگر همین نام و نشان را هم ندارند؛ که گفته اند صوفی آن بود که نبود. در این سپهر پرستاره اما، نام »شاه نعمت اهلل ولی« درخششی دیگر دارد؛ نه بدین سبب که او صوفی تر بوده یا کرامات بیشتری از خویش ظاهر ساخته، بل از آن رو که طریقتش شش قرن پس از مرگش همچنان پابرجاست و

سلطنتش بر نفوس مریدانش بی زوال جلوه می کند. در بارۀ او این هم جالب است که در سوریه به دنیا آمد، در مکه و مصر تربیت شد، در سمرقند و فارس به شهرت رسید، در کرمان طریقت خویش را تأسیس کرد و در هند

پیروان بسیار یافت.نام اصلی اش سید نوراهلل است و در 73۰ یا 731 هجری قمری در شهر حلب زاده شد. قول ضعیف تری هم هست که او را متولد »کوه بنان« کرمان می داند. اما آن چه بیش از زادگاه شاه نعمت اهلل اهمیت دارد، تربیت او در محیط فارسی زبان است و این را می توان از خالل رساالت و دیوان اشعارش به روشنی فهمید. هرچه هست، از جانب مادر به کردهای شبانکارۀ فارس منسوب است و از سمت پدر به اسماعیل بن جعفر صادق نسب می برد؛ هم او که گروهی از شیعیان پس از وفات امام صادق، قائل به امامتش شدند و راه خویش را از شیعۀ امامیه جدا ساختند. اینان همان اسماعیلیۀ معروفند که داعیان و امامانشان از ناصرخسرو و حسن صباح گرفته تا آقاخان محالتی شهرت عالمگیر دارند. البته این انتساب، تعیین کنندۀ مذهب شاه نعمت اهلل نیست. عده ای او را سنی دانسته اند و عده ای نیز اعتقاد راسخ او به اقطاب دوازده گانه را نشانۀ تمایالت شیعی اش گرفته اند، آن هم از نوع دوازده امامی. و مریدان مبالغه آمیز سیره نویسان غالبأ روایات از اگر طریقت نعمت اللهی در شرح روزگار کودکی و جوانی شاه نعمت اهلل بگذریم، خود او در اشعارش بارها از سفرهایی یاد می کند که زنجیره شان از شام و حجاز و مصر تا آذربایجان و خراسان و ماوراءالنهر کشیده شده بود؛ از برای زیارت

مشایخ و دست یازیدن به تجربه های صوفیانه.

در خالل یکی از همین سفرها و در حدود بیست و پنج سالگی بود که به خدمت شیخ عبداهلل یافعی، صوفی بلندآوازه رسید. هفت سالی پیش او شاگردی کرد و ظاهرأ از دست هم او خرقه یافت. اندکی پس از چهل سالگی به ماوراءالنهر و ترکستان رفت؛ جایی که تیمورلنگ بر سرها فرمان می راند و طریقت نقشبندیه بر دل ها. گفته اند که اولی از کثرت مریدان شاه نعمت اهلل به توهم افتاد و دومی در هیئت یک رقیب بدو نگریست. ناگزیر ماوراءالنهر را ترک کرد و پس از مدتی توقف در هرات و ازدواج با نوادۀ امیرحسینی هروی، شاعر و صوفی مشهور، به دعوت

مریدان راهی کرمان شد.از این پس تا پایان عمرش که افزون بر صد سال بود، جز برای چند سفر کوتاه به شیراز و تفت و یزد از این والیت دور نشد. وقتی به شیراز رسید، یک ربع قرن از مرگ حافظ

به که خود آن از پیش اما می گذشت. شیراز بیاید، آوازه اش همه جا پیچیده بود. تعریض ها و کنایاتی که حافظ در حق شاه نعمت اهلل دارد، گواهی بر این مدعاست.

شاه نعمت اهلل یک زمان سروده بود:ما خاک راه را به نظر کیمیا کنیم صد درد را به گوشۀ چشمی دوا کنیم

ما را نفس چو از دم عشق است ال جرم بیگانه را به یک نفسی آشنا کنیم

و خواجه به کنایه پاسخ گفته بود:آنان که خاک را به نظر کیمیا کنند آیا بود که گوشه چشمی به ما کنند؟

دردم نهفته به ز طبیبان مدعیباشد که از خزانۀ غیبم دوا کنند

البته این گونه تعریض های عارفان و صوفیان به یکدیگر مختص حافظ و شاه نعمت اهلل نیست. چندان که مقام این دو نیز در قیاس با یکدیگر سنجیده نمی شود. جدا از این که شاه نعمت اهلل کیمیاگر جان ها بود یا طبیب مدعی، قدرت تربیت و ارشاد او موجب شد که کثیری از مریدان به دورش فراز آیند. آوازۀ او حتا در هندوستان هم پیچید و محبوبیتش در آن جا چنان باال گرفت که بعد از وفاتش، به دستور سلطان احمد، شاه دکن، بر مزارش در ماهان

بقعه ای شکوهمند بنا کردند.آن چه از عقاید شاه نعمت اهلل درخور توجه بیشتر است، یکی اعتقاد او به وحدت وجود یا وحدت در عین کثرت است و دیگر تأکیدی است که بر رعایت آداب شریعت

دارد و شریعت را عین حقیقت می داند. همچنین بر خالف بسیاری از صوفیان، درس و مدرسه را نفی نمی کند و از عرفان نظری غافل نیست. البته شناخت دقیق زوایای فکری او چندان ساده نیست، زیرا در طول زمان گفته ها و

اشعار بسیار را به نام وی جعل کرده اند.بعد از مرگ شاه نعمت اهلل، فرزندش سید خلیل اهلل که خود پیری حدودأ شصت ساله بود، با نام شاه خلیل اهلل بر مسند ارشاد پدر تکیه زد، اما گویا کثرت مریدان و از آن مهم تر ارادت شاه دکن به وی و پدرش، اسباب سوءظن شاهرخ تیموری شد. از این رو ترجیح داد که دعوت شاه دکن را بپذیرد و به آن سامان کوچ کند. امروزه مزار شاه خلیل اهلل

در دکن کانون طریقت نعمت اللهی هند است.در 35 کوچکی و زیبا باغ شهر قامت در اما، ماهان شاه مزار همچنان کرمان، شرقی جنوب کیلومتری

نعمت اهلل ولی را در میان گرفته و خاطرۀ او را زنده نگاه داشته است.

در مجموعۀ مزار شاه نعمت اهلل ولی. آن چه عالوه بر زیبایی مسحورکنندۀ این مزار، بازدیدکنندگان را سخت تحت تأثیر قرار می دهد، سکوت و آرامشی است که آن جا موج می زند. تنها چیزی که شاید این سکوت را می شکند، نجوای شاه نعمت اهلل است که از ورای قرون و اعصار به

گوش می رسد:هرچند که از روی کریمان خجلیم / شک نیست که

پروردۀ این آب و گلیمدر روی زمین نیست چو ماهان جایی/ ماهان دل عالم

است و ما اهل دلیم

شاه مـاهـاننوروزستان


72www.bim.ir

پرستو قاسمی:دیدن کاروانسرایی در دل کویر از راه دور می تواند جان های شما را شاد کند و به چند قرن پیش برگرداند؛ به زمانی که شاه عباس دستور داد کاروانسراهایی منسجم را برای آسایش مسافران در کنار راه ها بسازند. اما این کاروانسرا برای رهگذران نیست. برای کسانی است که از زندگی شهری خسته کویر میان به آسایش و آرامش پی در و شده اند آمده اند تا شتاب و ازدحام را از یاد ببرند. البته جذب گردشگر کار آسانی نیست، چنانکه آوردن میلیون ها مقامات رؤیای پیوسته ایران به خارجی گردشگر واقعیت اما بوده است. ایران در گردشگری صنعت دادن به این رؤیای جذب گردشگر نیاز به تغییر در نگاه ها و سیاست ها و به ویژه داشتن زیرساخت هایی

است که وجود ندارد.بسیاری به فکر گسترش زیرساخت ها افتادند و بر آن شدند تا با ساخت هتل های پنج ستاره گوی رقابت را از دیگران بربایند. اما این برنامه هم ناتمام مانده است. از همین رو برخی در ایران به فکر این افتاده اند که در

دل کویر شما را به طبیعت پیوند دهند.

به گفتۀ محمدعلی اینانلو، کارشناس طبیعت گردی، رونق جهانگردی کشور در حال حاضر و با شرایطی بلکه ندارد، گران قیمت هتل های به نیاز دارد که باشند تمیز که است نیاز اقامتگاه هایی به بیشتر گردشگران حتا دهند. ارائه مطلوبی خدمات و امکانات که محلی خانه های در اقامت از خارجی خانۀ خانۀ گلی، مانند دارد، مناسب گردشگری بوانات و خانۀ نقلی بیشتر استقبال می کنند تا اقامت در هتل های مرفهی که آنها را از زندگی بومی جدا می دهند ترجیح طبیعت گردان از بسیاری می کند. در چادرهای مسافرتی و کیسۀ خواب بخوابند و از

طبیعت جدا نشوند.به همین دلیل ساخت جایگاه های زیست محیطی در کنار طبیعت با مصالحی بومی و سازگار با محیط بیش از پیش ضروری به نظر می رسد. این گونه جایگاه ها را برخی »اکو کمپ« می گویند که محلی است برای به معنای اردوگاه و چادر الزاما اقامت در طبیعت و نیست، بلکه با استفاده از مصالح بومی و موجود در به محیط تا کم ترین آسیب منطقه ساخته می شود

زیست وارد شود.چنین یک نطنز نزدیکی در متین آباد روستای در کاروانسراهای سبک به که شده ساخته جایگاهی دوران صفوی است. متین آباد در قسمت جنوب غربی دشت کویر )کویر کوچک( و در منطقۀ شهر بادرود است که انارهای معروفی دارد. ساختن این کاروانسرا یا مهمان خانه در دل کویر که در آبان ماه سال 13۸9 به بهره برداری رسید، برای مردم محلی باعث رونق

کار، دلگرمی به زندگی و اشتغال زایی شده است.که است این گردشگاه این ویژگی های دیگر از زیتون روغن و برنج از غیر آن محصوالت غذایی همگی محصوالت کشاورزی است که در زمین های تولید از کودهای شمیایی استفاده بدون آن اطرف و نوین کشاورزی از روش های استفاده با می شود. کشت قابل غیر و خشک زمین های آب مدیریت منطقه به زیر کشت رفته و در آن عالوه بر درختان انار و گل های آفتاب گردان، سبزیجات و صیفی جات مصرفی نیز کاشته می شود. تمام کسانی هم که در

این جا کار می کنند، از روستاییان متین آباد هستند.

مهمانسرایی در کویر

73


www.bim.ir

سفر یعنی در راه بودن. در راه است که زندگی می کنی، در راه است که می بینی و می آموزی، در راه است که تغییر را لحظه به لحظه حس می کنی و در راه است که بزرگ می شوی. در راه بودن را اما همیشه نمی بینیم، به بهانه خستگی و انتظار رسیدن به مقصدی که پایان سفر است، فرصت دیدن و لمس لحظه به لحظه تغییر را از دست

می دهیم و ناگهان رسیده ایم و سفر پایان یافته است. سفری را آغاز کردیم به هدف در راه بودن، بدون مقصدی نهایی که مقصد نهایی مان همان آغاز بود. این بار در راه بودن را سفر کردیم، که یاد بگیریم زندگی در راه است که معنی می شود نه در رسیدن، در راه باید لذت ببریم از سفر، در راه بودن را باید یاد می گرفتیم. در این سفر هدفمان تمرین دیدن مسیر بود، و طبیعتا دیدنی های شهرها و روستاهای در مسیر را هم از دست ندادیم اما بیشتر تغییر چشم انداز بود که مبهوتمان کرد. در عبور گاه تند و گاه آهسته ماشین، مناظر به ناگاه تغییر می کردند، در چشم بهم زدنی کوه به دشت، دشت به دره و دره به جنگل های پراکنده بدل شده بود و تجربه این لحظه های در تغییر،

سفر را برایمان معنایی تازه بخشید. در راه مان را این بار از بیستون شروع کردیم. شب قبل را در کنار دیواره چادر زدیم و روز اول از بیستون به سمت کرمانشاه و بعد به سمت غرب کشور راه افتادیم. در مسیر را راهمان بودند و غریبه، آشنا نام هایی که به سمت کج می کردیم که برای هر نامی که هزاران بار پیش از این شنیده بودیم تصویری واقعی تر بیابیم. در مسیر به سمت سر پل ذهاب و قصر شیرینی که نامش را تنها در سال های جنگ شنیده بودیم، شبی را خیلی اتفاقی در روستای کرند غرب ماندیم. روستایی کوچک و زیبا که کوچه هایش هنوز بوی گذشته می داد با مردمانی پرمهر که با هر سالم شان ما را مهمان دل های گرمشان می کردند. مسیر کرند غرب تا قصر شیرین خشک بود و کویری

و هوا بوی جنوب می داد و مناظر نخلستان های پراکنده بودند و البته خرابی های بسیار یادگار سال های جنگ. شبی دیگر را در گیالن غرب ماندیم، مبهوت مهمان نوازی مردمان کرد زبان. مناظر از دشت های باز به سمت تپه های پوشیده از درختان بلوط تغییر کردند و به سمت ایالم کم کم کوهستانی شدند، با تک درختان دور از همی که خصوصیت زیبای غرب ایران است و برای ما مسافران همیشه خطه شمال، هنوز عجیب و تازه می نمودند، مناطقی خوش آب و هواتر، مناسب برای سکونت عشایر. از جمله غیرمنتظره های سفر، منطقه کوهستانی و پرهیبت مانشت از کوه های رشته کوه زاگرس در نزدیکی ایالم پوشیده از جنگل های بلوط بود و تنگه رازیانه، تنگه ای زیبا و باریک در کناره جاده که گویی زمین را به زیبایی به دو قسمت کرده بود. وجود تنگه های زیبای بیشماری که رفته رفته از تنگه رازیانه تا نزدیکی کبیر کوه به تعداد زیاد در اطراف جاده دیده می شوند و در نهایت کبیر کوه که بزرگترین رشته کوه استان ایالم است و صخره های سوزنی شکل آن از دیگر مناظر غیر منتظره ای بود که در راه بودنمان را معنایی تازه بخشیدند. در حاشیه رود سیمره از ایالم به سمت دره شهر حرکت کردیم، مناظر کوهستانی جای خود را به مزارع سبز و حاصل خیز دادند. شبی دیگر را میهمان پل دختر بودیم و روز بعد از میان مناطق صخره ای در نزدیکی این شهر دوباره به سمت دشت های پایین دست حرکت کردیم. در نزدیکی خرم آباد به هدف دیدن آبشار نوژیان به سمت جنوب این شهر به دل دره ها سرازیر شدیم و بعدتر به سمت روستا و آبشار بیشه به سمت سپید دشت در جنوب شرقی خرم آباد. پایان سفر اما، از زیباترین جاده های ایران بود که ما در زیبایی نور طالیی غروب از آن عبور کردیم. مسیر ازنا، الیگودرز به سمت خمین که غروب آفتاب با شکوه زیبای اشتران کوه

پوشیده از برف در دوردست بدرقه مان می کرد.

سفری در راه


74www.bim.ir

همۀ شهرها، شمال و جنوب و شرق و غرب و مرکز گذر و پاتوق و بازار و محله و منطقه و حاشیه و یک اینها از غیر تهران اما دارند، ذالک و غیره و به را خود اصیل تهرانی های که دارد هم "ناف" آن می چسبانند و می گویند »بچۀ ناف تهرونیم!« این شنیده کمتر چون آنهاست، خود ابداعات از ظاهرأ شده - یا شاید اصأل شنیده نشده- که کسی از ناف یزد یا ناف سنندج یا ناف بندرعباس سخن بگوید. این اصطالح به فرهنگ مشهدی ها هم راه پیدا کرده و وقتی بخواهند از تفاخر یا ناز و افادۀ کسی صحبت کنند، می گویند: »همچی ]فالن و بهمان[ مکنن که

انگار تخمشاره تو ناف تهرون کاشتن«!ارتفاعات تا شمال از که شهری بکنید، را فکرش پیش دره هایش عمق تا و البرز متر 1۸۰۰ باالی رفته؛ از یک طرف خود را به لواسانات رسانده و از از بلعیده؛ شهری که را طرف دیگر کن و سولقان جنوب، شاه عبدالعظیم را پشت سر گذاشته؛ شهری

که از غرب به کرج رسیده و از شرق پهلو به پهلوی جاجرود می زند، سر و تهش کجاست که نافش باشد؟»ناف تهرون« اصطالحی قدیمی است و طرز به کار بردنش نشان می دهد که به قدیمی ترین جای تهران اطالق می شود. بنابراین پونک و باغ فیض و طرشت که دیگری روستای و آبادی ده چند و علی آباد و طی دهه های اخیر در معدۀ پراشتهای تهران هضم شده اند، نمی توانند ناف تهرون باشند و این ناف را باید در محدوده های قدیمی تر جستجو کرد. مثأل محدودۀ گردش گردا شاه ناصرالدین که قاجار دورۀ تهران ناصری« »دارالخالفۀ را نامش و کشید خندق را

گذاشت.)سال 1۸۶۸م، 1۲47ش(از روی نقشۀ امروز تهران، این دارالخالفه از شمال به خیابان انقالب، از جنوب به خیابان شوش، از شرق به خیابان هفده شهریور و از غرب به خیابان کارگر محدود می شد؛ البته با کمی تفاوت، چون دارالخالفۀ

ناصری هشت ضلعی بود و نه چهارضلعی.شاید بتوان دارالخالفۀ ناصری را همان ناف تهرون نگاه دوره آن نقشه های به وقتی اما کرد، قلمداد می کنیم، می بینیم که بخش زیادی از آن خصوصأ در قسمت شمالی خالی از سکنه و جایگاه باغات و

زمین های کشاورزی بود و تازه در دورۀ رضاشاه بود که سرتاسرش زیر ساخت وساز رفت. پس ناف تهرون خارج ناصرالدین شاهی خندق محدودۀ از اگرچه

نیست، اما همۀ آن هم نیست.خیلی که محدوده ای دنبال بگردیم باید الجرم پیشتر از دورۀ ناصری جزء شهر بود؛ یعنی محدودۀ حصار شاه تهماسبی که ناصرالدین شاه ناگزیر شد بر اثر افزایش جمعیت، آن را خراب کند و پایتخت نامش از که چنان - حصار این دهد. گسترش را پیداست - به وسیلۀ شاه تهماسب صفوی ساخته شد و به عدد سوره های قرآن 114 برج داشت. در واقع بارو بود که تهران در سال با ساخت همین برج و 1553م، 93۲ش جامۀ شهریت به خود پوشید و از

حالت روستایی یا شهرک مانند خارج شد.و جهانگرد یک را محدوده این دقیق نسبتأ نقشۀ در بره زین« الیاس « نام به روسی خاورشناس اوایل دورۀ قاجار )پیش از سال 1۸41م، 1۲۲۰ش( گزارش در می توانید را آن تصویر و کشیده است مصور این صفحه ببینید. طبق این نقشه، تهران عصر صفوی از شمال به خیابان پانزده خرداد امروزی، از جنوب به خیابان مولوی، از شرق به خیابان ری و از

نـاف تهـرون

75


www.bim.ir

غرب به خیابان وحدت اسالمی یا همان شاپور قدیم محدود بوده است. آیا می توانیم این محدوده را ناف

تهرون بخوانیم؟وقتی به نقشۀ بره زین نگاه می کنیم، می بینیم که با وجود پایتخت شدن تهران و گذشت حدود سه قرن از ساخت برج و باروی شاه تهماسبی هنوز بخش هایی از آن غیرمسکونی و جایگاه باغات و زمین های کشاورزی یا حتا زمین های بایر است و بخش مسکونی شهر تنها قسمتی از آن را شامل می شود. طبق این نقشه حتا ارگ سلطنتی تهران که امروزه فقط کاخ گلستان از آن باقی مانده، خارج از شهر قرار دارد. حاال می توانیم مطمئن باشیم حدود روستای تهران را که شاه تهماسب کرد، شهر به بدل را آن و کشید حصار پیرامونش یافته ایم و می توانیم آن را به قطع و یقین ناف تهرون بدانیم. فقط مشکل این جاست که این روستا پیش از دوران شاه تهماسب چند دوره از گسترش را تجربه کرده بود و از یک روستای گمنام و کوچک تبدیل به چیزی شده بود که برخی مورخان آن را »قصبۀ معتبر« خوانده اند و ما می خواهیم بدانیم آن روستای اولیه کجا

بوده و چه وسعتی داشته است؟نام روستای تهران نخستین بار در سدۀ نهم میالدی

به منابع تاریخی راه یافت. آن هم در ذکر احوال یکی از دانشمندان عصر به نام »ابوعبداهلل محمد بن حماد طهرانی« ) با این توضیح واضحات که تهران را تا دوران اخیر با حرف طاء می نوشتند( و بعد هنگام نام بردن از دانشمند دیگری به نام »محمد بن احمد بن

حماد بن سعید انصاری ابوبشر دوالبی طهرانی«.نام این فرد اخیر کمی عجیب است. اگر او منسوب در و تهران نزدیکی در )روستایی است دوالب به حوالی چهارراه دروازه دوالب امروزی در مرکز شهر( پس چرا تهرانی است و اگر تهرانی است، چرا گفته اند دوره آن در ظاهرأ اما نمی دانیم، دقیقأ دوالبی؟ روستای تهران آن قدر گمنام بوده که ناگزیر شده اند نام روستای معروف تری در همان حوالی را بیاورند تا

خواننده به قرینۀ دوالب بفهمد که تهران کجاست.از سخن خود دور نیفتیم. سخن از روستای کوچک تهران است که به قطع و یقین از سدۀ نهم میالدی وجود داشته و همان هستۀ اولیه »تهران بزرگ« یا همان ناف تهرون است. آیا می توانیم محدودۀ این روستا را دقیقأ مشخص کنیم؟ آیا هیچ اثری از آن باقی مانده است؟ محدودۀ این روستا اکنون چه حال

و هوایی دارد؟

نوروزستان


76www.bim.ir

حمیدرضا حسینی:از نقطه شروع؛ با دست های قابله ای پیر آمدم، در شاهراه خط پر از پیچ زندگی، تا این زمان که در صدمین بار گم شدم؛ همراه من چه بود: یک جفت چشم بهر تماشای رنگ ها گوشی پر از صدای بدآهنگ زنگ ها... دوستار نقاشی، دلباخته شعر و موسیقی، کارمند بانک سپه، روزنامه نگار پرشور، فعال سیاسی، زندانی قلعه فلک االفالک، خبرنگار پارلمانی خبرگزاری پارس، معاون اول رادیو، اخراجی رادیو، بزرگ دبیر کمیته شعر و ترانه، بازنشسته تعلیقی، کشاورز بی زمین مانده کرمانشاهی و... مردی که در 9۰ سالگی به رغم آن همه سنگ ها که یک عمر به پا و سرش خورد، باز هم می خواند و می نویسد و می سراید. سخن از رحیم معینی کرمانشاهی است؛* زاده 15 بهمن ماه 13۰1 خورشیدی. نام خانوادگی اش برگرفته از لقبی است که ناصرالدین شاه به پدر بزرگش داد و بعدها پسوند کرمانشاهی را خود بدان افزود تا با دیگر شاعر

پرآوازه - رهی معیری- اشتباه گرفته نشود. در سال های کودکی و نوجوانی، تحت تأثیر طبیعت زیبای کرمانشاه به نقاشی و شعر روی آورد و در جوانی، هم زمان با جنبش ملی شدن نفت به عرصه پرتالطم سیاست گام نهاد. البته پیشینه خانوادگی اش نیز برکنار از سیاست نبود. تکیه بانی که معین الرعایا حسین خان بزرگش، پدر معاون الملک و از بزرگان کرمانشاه بود، در خالل جنبش مشروطه به صف آزادی خواهان پیوست و در هرج و مرج سال های پس از مشروطه به دست افراد ناشناس کشته شد. دو برادر دیگر معین الرعایا نیز به دست مخالفان سیاسی ترور شدند که یکی جان به در برد و دیگری جان باخت. پدرش کریم خان معینی معروف به ساالر معظم، مدتی حاکم اصطهبانات فارس بود و رحیم ثمره ازدواج او

با دختری از اهالی کازرون است.معینی با چنین پیشینه ای که مخاطرات ورود به میدان سیاست را گوشزد می کرد، مبارزه را آغاز کرد. با اتکاء به جایگاه خانواده اش در کرمانشاه، هسته طرفداران جبهه ملی در این شهر را تشکیل داد و با انتشار روزنامه سلحشوران غرب، به نوشتن مقاالت تند علیه شرکت نفت انگلیس و ایران پرداخت. همین ها کافی بود تا در قلعه فلک االفالک خرم آباد زندانی شود؛ هرچند که اندکی بعد با قتل رزم آرا

و نخست وزیری دکتر محمد مصدق آزاد شد. دیگر در کرمانشاه نماند، به تهران آمد و چون نتوانست به محل کارش - بانک سپه- بازگردد، با دستور مستقیم نخست وزیر به عنوان خبرنگار در اداره انتشارات و تبلیغات

شاعر افتادگی و آزادگی

که رادیو زیرمجموعه آن بود، مشغول کار شد. خودش می گوید: »این جا همان جایی بود که به کاری که هرگز به آن فکر نمی کردم، پرداختم و ترانه سرا شدم.« چنین می نمود که شاعر جوان، سیاست را وداع گفته است اما در سالیان بعد معلوم شد که روحیه مبارزه جویی و پافشاری بر باورها و آرمان ها به سختی در وجودش رسوب کرده است. سمت های معینی کرمانشاهی در اداره انتشارات و تبلیغات زیاد است اما آن چه او را به فردی تأثیرگذار و جریان ساز بدل کرد، اخراج خوانندگان »کاباره ای« و تشکیل ارکسترهای هفت گانه رادیو با همکاری کسانی چون حبیب اهلل بدیعی و مهدی خالدی بود. همچنین، ترانه هایی که می سرود، روح تازه ای را بر پیکر موسیقی

ایرانی دمید.آن زمان، رسم بر این بود که آهنگساز، ملودی دلخواه خود را بی هیچ محدودیتی می ساخت و ترانه سرا بایست متناسب با آن شعر می گفت. از این رو، سرودن شعری که عالوه بر نشستن روی آهنگ، از استحکام ادبی و مضامین واال برخوردار باشد کاری بود بس دشوار که معینی کرمانشاهی استاد مسلم آن شناخته شد؛ البته طبع شعری او محدود به ترانه نبود و در غزل و قصیده و مثنوی

نیز طبع آزمایی های موفق داشت. اقدامات معینی کرمانشاهی، حسادت ها و دشمنی هایی را

در اطرافش برانگیخت. رقیبان دست به دست هم دادند و او را به بهانه سابقه دوستی با دکتر حسین فاطمی و برکنار کردند از کار از دکتر مصدق، مدتی طرفداری اما جایگاهش در ترانه سرایی چنان بود که بار دیگر به رادیو دعوت شد. زمانه نیز یارش بود. در سال های پس از کودتای ۲۸ مرداد که داوود پیرنیا به رادیو آمد و برنامه گل ها را راه انداخت، تقریبا هیچ آهنگساز و ترانه سرا و نوازنده و خواننده بزرگی نبود که به این برنامه راه نیافته باشد و چنین بود که ترانه های معینی کرمانشاهی در قالب آهنگ و تنظیم کسانی چون علی تجویدی، همایون خرم، روح اهلل خالقی و با صدای کسانی چون دلکش، مرضیه، الهه، داریوش رفیعی، غالمحسین بنان و دیگران رنگ

جاودانگی به خود گرفت.با این حال، از اواسط دهه 134۰ این دوره طالیی به پایان خود نزدیک شد. جریان دیگری در رادیو راه افتاد که به گونه ای دیگر می اندیشید و نگاهش چیزهایی فراسوی قلمرو فرهنگی ایران را جست وجو می کرد. صباها و محجوبی ها و خالقی ها مردند و پیرنیا خانه نشین شد و معینی کرمانشاهی

ماند و انبوهی از شکوه های گفته و ناگفته: رقص نو و جیغ نو و نقاشی نو بین/ بیتل گری و مستی و اوباشی نو بین نقد ادبیات به فحاشی نو بین/ در روح جوان حاصل سمپاشی نو بین این ها همگی میوه فرهنگ نوین

است/ وین پیشکشی ها، همه از غرب زمین استمی اندیشید »گل های رنگارنگ، گل های جاویدان، یک به تبدیل شاخه گل، برگ سبز و گل های صحرایی رنگارنگ های بی رنگ و روحی شده اند که از هنر فقط واژه آن را یدک می کشند.« چنین بود که عرصه را بر خویش تنگ دید و وقتی به سازمان جدید رادیو تلویزیون ملی ایران منتقل شد، کارش به مشاجره با رییس آن سازمان کشید؛ در حضور مدیران و کارمندان، دعوت نامه

جشن هنر شیراز را پاره کرد. وقتی مدال شاهنشاهی را نپذیرفت، حکم بازنشستگی تعلیقی را به دستش دادند؛ در 53 سالگی و پس از ۲۲ سال خدمت. دست تنگ و دل شکسته به زادگاهش برگشت تا

در زمین آباء و اجدادی زراعت کند.در انتهای خط پر از پیچ زندگی؛ آنگه به روی تخته سنگی به یادبود، دستی به خط خوش بنویسد که چند روز، ای خلق بی خبر، این زندگی نکرده با آن همه اثر، این جوهر تالش، این مایه دست آن همه سوداگر هنر؛ این هیچ زیر

صفر، با هیچ زنده بود.

77


www.bim.ir

پالنگان شبیه ماسوله فرمانی:می گفتند روستای گلریز دیگر با باید شباهتی هم ما گمان می کردیم و است روستاهایی باشد؛ داشته کردستان پلکانی روستاهای با خانه هایی ساخته شده از سنگ های ریز و درشت در شیب های تند دره ها، که قدمتشان را تنها بر چند دیوار و

پلکان می توان دید.* * *

شهر کیلومتری 55 شاهو، کوه کوهپایه های در کامیاران، در انتهای دره تنگیور رودخانه ای است که به رود سیروان می ریزد و در دوطرف همین رود است که روستای زیبای پالنگان با معماری خشک چین قدیم، همه یادگاران گذشته را هنوز در خود حفظ کرده و با

چراغی روشن پذیرای مسافران دور و نزدیک است.بقایای چند خانه پراکنده در دامنه روبرو، اولین چیزی

است که از آخرین پیچ جاده دیده می شود و مسافرهنوز نمی داند در انتهای دره تا کجا قدم به دل تاریخ خواهد گذاشت. اما همین که از کوچه های پلکانی روستا پایین خانه های و روستا زیبای معماری فقط نه می روی، این یکدستی معماری سنتی، این سنگی، که حفظ نوساز که در آن میان آبادی و عدم وجود خانه های ساز مخالف بزنند حیرانت می کند. می توانی چشمانت را ببندی و شلوغی کوچه ها و صدای سم اسب ها و لباس های رنگارنگ زنان را در کوچه ها در پی کودکان شاد روستا ببینی. امروز در این روستا تنها بوی رنگ چند

پنجره آبی، تازه است.با شادمانی از این همه ماندگاری در کوچه های پلکانی پایین می روی و پای صحبت دلنشین و گویش زیبای

هورامی مردمی می نشینی تا از رونق گذشته های دور بگویند، تا فراموشی دهها سال قبل و جاذبه گردشگری

امروز و رونق دوباره.* * *

در گذشته نه خیلی دور بیش از ۲5۰۰ خانواده در روستا و بوده دامداری بیشترشان شغل می کردند. زندگی برای یافتن چراگاه ها به ارتفاعات کوهستان »شاهو« کوچ می کردند و در منزلگاه هایی در مسیر، از اسفند تا شهریور هر سال سکونت داشتند. این منزلگاه ها در زبان هورامی، »هوار« نام دارند. در این منطقه در گذشته بیش از 5۰ هوار وجود داشته است. هوارهایی چون هوار هوزیبان، هانیه، شیخ عزیز، شیالنان، ککب که به جز دو هوار اول، بقیه امروز کمتر استفاده می شوند. در این منزلگاه ها با توجه به محل قرارگیری و امکانات موجود

با سنگ و چوب و گل، خانه می ساختند و از آب برف و چشمه های کوهستان استفاده می کردند. امروز اما بیشتر خانواده ها به کامیاران و دیگر شهرهای اطراف کوچ کرده اند و در خود روستا حدود 1۰۰۰ نفر، در 19۰ خانوار ساکن هستند. برخی از آن ها در کنار شغل دامداری پس از تاسیس شیالت در شهر کامیاران به پرورش ماهی روی آورده اند و برخی دیگر در شهرهای بزرگ به بنایی و معماری مشغولند. گلیم بافی و قالی بافی در میان زنان روستا در گذشته ای نه چندان دور رواج داشته که امروز تقریبا از بین رفته و زنان روستا دوشادوش مردانشان و

در بیرون از خانه مشغول پرورش دام هستند.زندگی در روستایی پلکانی به این سادگی ها هم نیست. آن هم روستایی که تنها از یک سمت به جاده دسترسی

دارد و ساکنان سمت مقابل باید برای جابجایی مایحتاج مردم، گفته به کنند. طی را بیشتری مسیر روزانه ماشین های میوه و مواد غذایی و نفت و کپسول گاز تا انتهای جاده که ابتدای روستاست می آیند و مردم ساکن در سمت مقابل که همان بخش قدیم روستاست برای آوردن مایحتاج خود شخصا یا به کمک االغ و قاطر بار را به سمت دیگر حمل می کنند. سوخت روستا نفت و گاز است و تعدادی از خانواده ها برای سوخت مورد نیاز

زمستان خود از ارتفاعات هیزم می آورند.به گفته اهالی، حضور مسافران و گردشگران از راه های دور و نزدیک درسال های اخیر و پس از معرفی رسانه ای روستا و همچنین تاسیس شیالت، رونق دوباره ای به روستا بخشیده است. در روزهای تعطیل منطقه پر است از خانواده هایی که نه فقط برای دیدن روستا که برای گذران چند ساعتی در کنار رودخانه و آبشار و شیالت به دیدن روستا آمده اند. اما در این روستا نه خبری از فروش صنایع دستی هست و نه حتا فروش کارت پستال و یا خوراکی های سنتی و نه حتا خبری از قهوه خانه ای محلی، آنگونه که در روستاهای توریستی کشور

همچون ماسوله و ابیانه شاهدش هستیم.جاذبه های گردشگری روستا کم نیست از کوچ بهاری عشایر به ارتفاعات این روستا و مراسم سنتی عشایر کرد مانند اجرای موسیقی محلی چپله )آهنگ هایی بدون ریتم مشخص و همراه با کف زدن( و سیاچمانه )به معنی سیاه چشمان، نوعی نغمه عاشقانه(، مراسم مذهبی، عروسی، شب یلدا تا اسب سواری و بازی های محلی در پاییز و زمستان مانند گرزبازی، قل قالن )بازی خروس جنگی( که هر کدام در صورت حفظ و گسترش می توانند نقشی پررنگی در افزایش گردشگران و رونق اقتصادی روستا داشته باشند. اما هیچ کدام از این ها تا به امروز چیزی از مشکالت و فقرمردم منطقه نکاسته است. ساکنین مهربان روستا در مواجهه با مسافران، میزبانانی تنها مهمان نوازی، رسم به و خودآموخته هستند با دل و سفره ای گشاده که با لطفی بی دریغ در خانه هایشان مهمانت نان محلی و به چای گرم می کنند و تو مست این همه محبت بی انتظار تنها لبخند

و تشکری ساده ازخود بجا می گذارید.

در گذر پلکان پالنگاننوروزستان


78www.bim.ir

حمیدرضا حسینی: تهران شاید مانند دیگر شهرهای تاریخی ایران - از قبیل اصفهان و شیراز و یزد و کرمان - دارای آثار خیره کننده معماری نباشد. حتا کاخ گلستان که چشم و چراغ بناهای تاریخی این شهر است و در فهرست میراث فرهنگی جهان به ثبت رسیده، در قیاس با شاهکارهای هنر و معماری ایران در اصفهان، فروغ

چندانی ندارد.با این حال، تهران به کلکسیونی از سبک های مختلف معماری می ماند که در ایران بی همتا و در جهان کم مانند است. دویست و اندی سال پیش هنگامی که قاجاریان تهران را به پایتختی خویش برگزیدند، این شهر جز چند بنای حکومتی مختصر و انبوهی از خانه های ساده گلین چیز دیگری نداشت. در آن روزگار، معمارانی که از شهرهای دیگر »خصوصا کاشان« به تهران می آمدند تا کاخ های سلطنتی، خانه اعیان و اشراف و بناهای عمومی نظیر مساجد و بازارها و حمام ها را بسازند، غالبا تحت تأثیر معماری اصفهان عصر صفوی و شیراز دوره زندیه بودند.

خیلی زود اما، تهران با نیم نگاهی به معماری اروپا و از جمله با اقتباس از آنچه روی کارت پستال های فرنگی نقش بسته بود، معماری خاص خویش را پیدا کرد: آمیزه ای از معماری بومی ایران و معماری نئوکالسیک اروپا که ذوق و سلیقه مخصوص درباریان و اعیان در آن نقش بارزی

داشت و به زودی معرف سبک خاص تهران در معماری ایران شد. البته همان زمان بودند ساختمان هایی مانند عمارت میرزا حسن خان مستوفی الممالک که یکسر به

سبک اروپایی ساخته، و »فرنگی ساز« خوانده می شدند.از مشروطیت به بعد، با خیزش جنبش های ملی و توجه روزافزون به گذشته باستانی ایران، عنصر دیگری نیز به ساختمان های تهران راه پیدا کرد که همانا استفاده از نمادهای معماری پیش از اسالم بود. این جریان در دوره پهلوی اول تحت عنوان معماری باستان گرا به اوج رسید؛ چندان که بناهایی مانند کاخ شهربانی و ساختمان بانک ملی ایران با نگاه به تخت جمشید ساخته و پرداخته شدند

و سردر موزه ایران باستان از تاق کسرا الهام گرفت. از همین دوره معماری مدرن نیز به ایران راه یافت و بسته به این که نگاه نخبگان و سیاستمداران به کدام سو باشد، سبک های مختلفی از معماری مدرن آلمان، فرانسه، ایتالیا و بعدتر، آمریکایی وارد جریان انگلیس، روسیه، معماری و شهرسازی ایران شد و بیش از هرجای دیگری در تهران نمود پیدا کرد. ساختمان های مدرن تهران گاهی مستقیما توسط معماران خارجی طراحی و ساخته می شدند اما اغلب کار معماران ایرانی تحصیل کرده در اروپا و آمریکا بودند. پس از یکچند غلبه معماری مدرن غربی، نگاه به معماری تاریخی ایران از نو رواج پیدا کرد و در کارهایی چون موزه هنرهای معاصر، تئاتر شهر، برج شهیاد

)آزادی(، مدرسه عالی مدیریت )دانشگاه امام صادق(، و ساختمان مرکزی سازمان میراث فرهنگی کشور نقاط عطفی را تجربه کرد. کنار این بناهای سترگ، انبوهی از ساختمان های کوچک تر یا معمولی تر وجود داشت که مجموعا طیف وسیعی از سبک های مختلف معماری را شامل می شدند. در تهران، خانه های زیادی را می توان از از طمطراق خویش، با وجود ظاهر خالی یافت که غنای معماری باالیی برخوردارند و گاه امضای بزرگ ترین

معماران معاصر روی در و دیوارشان دیده می شود. این پویایی معماری که شهرهایی همچون اصفهان و یزد با همه عظمتشان فاقد آن هستند، تا دو دهه پیش وجه امتیاز تهران در عرصه معماری و شهرسازی ایران بود؛ تا این که توسعه لجام گسیخته شهری و رونق صنعت بساز و بفروشی، همه میراث گذشته را به قربانگاه خویش فراخواند. آنچه امروز در معماری تهران و نه در تک بناهای محدود - دیده می شود، در بهترین حالت اقتباسی است از برج سازی های دبی و شهرهای جنوب شرق آسیا که

تهران رنگارنگ را به سوی بی رنگی سوق می دهد. در تهران فراوان هستند بناهایی که شاید به خودی خود شکوهمند و پرارزش محسوب نشوند اما معرف سبک های خاصی از معماری هستند که به مثابه قطعات یک پازل، تصویر کاملی از هویت تاریخی و پیشینه معماری این شهر را بدست می دهند و با نابودی شان این تصویر برای

همیشه ناقص می ماند.

آخرین کوچه شهر

79


www.bim.ir

شهر سنگان، در جنوب شرقی استان خراسان رضوی، در ۲4 کیلومتری شهر خواف نام خود را، به گفته برخی، از مزار شاه سنجان گرفته و به گفته ای دیگر از وجود معادن سنگ آهن که رفته

رفته از سنگاهن به سنگان تغییر کرده است.سنگان که در گویش محلی سنگون و سنگویه هم خطاب می شود روزگار پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشته است. مورخان و جغرافی دانان از قرون ششم و هفتم در کتب بسیاری از آن یاد کرده اند. این دیار که تا قرون هشتم و نهم در مسیر ترقی بوده داستان هایی دور و دراز دارد از صدر اسالم تا امروز. معروف ترین شان قصه ای است به نام »قصه سنجان«، به جا

مانده از ادبیات پراکنده زرتشتیان به زبان پارسی که سینه به سینه نقل شده تا در قرن هفدهم میالدی به دست »بهمن کیقباد« به نظم در آمده است. قصه سنجان قصه مهاجرت پارسیان است به هند پس از هجوم اعراب. مهاجرینی که در ابتدا به سوی جنوب شرقی ایران کوچ کردند و پس از چندین سال زندگی در جزیره هرمز، به وسیله کشتی به سمت گجرات هندوستان حرکت کردند و پس از تحمل مشکالت زیاد در راه، با اجازه حاکم گجرات و قبول شرایط او در منطقه ای ساکن شدند که بعدها به یاد دیار خود سنجان نامش نهادند. در بخش هایی از قصه سنجان از زبان بهمن کیقباد این گونه آمده است:

مقام و جاي و باغ و کاخ و ایوان همه بگذاشتند از بهر دین شانفرو شد زکوه و به دریا شتافت به هرمز روان گشت و آرام یافت به دریا بسي کشتي انداخته

برآن بادبان ها برافراختهچو کشتي سوي هند آمد یکایک به دیب افتاد لنگروار بي شک

ز یمن آتش بهرام فیروز از آن سختي به هم گشتند بهروزمر او رانام سنجان کرد دستور

به سان ملک ایران گشت معمور

دیار این مردمان مهاجرت داستان های دیگر از می توان به مهاجرت به افغانستان در زمان رضاشاه موازین به مردم پایبندی دلیل به که کرد اشاره اسالم و عدم تمکین به کشف حجاب اجباری به هرات و افغانستان گریختند. این سرزمین هیچگاه نبوده امان در مختلف اقوام تاز و تاخت گزند از ناصرالدین دوران در ترکمن قبایل حمله است. شاه، حمله مغوالن، هجوم قبایل ازبک و تاتار تنها

برخی از حمالت متعدد به این منطقه است.سنجان در دوران شکوه و اقتدار خود دیار بزرگان مهد ادب و فرهنگ خراسان همچون شاه سنجان، امیر قوام الدین نصراهلل سنجانی، خواجه محمد اثیر موالنا سنگانی، شهاب الدین امیر سنگان، حاکم

قاضی سنجانی بوده است. آثار تاریخی زیاد به جامانده از گذشته در این شهر از دیگر نشانه های تکامل هنر و فرهنگ این سرزمین به حساب می آید، زیارتگاه ها و آرامگاه های بزرگانی خواجه حضرت شکربار، سلطان حضرت چون گرزوان، پیر سنجانی، محمود رکن الدین یعقوب، بر است دیگر نشانی قوام الدین، میر یعقوب، شیخ غنای فرهنگ و ادب و معرفت این سرزمین که در کنارآثاری همچون دو مسجد باقی مانده از دوران خوارزمشاهیان، مسجد جامع و مسجد گنبد سنگان

به همراه برج و باروهای ارگ قدیم سنگان برای را زیادی گردشگران روزها این

بازدید به این شهر دعوت می کنند.با سنگان جامع مسجد به رسیدن برای تنگ داالنی و باریک کوچه ای از عبور پذیرای شماست. قدم که سردر مسجد اصلی ایوان بگذارید حیاط داخل در ضلع در جانبی کوچک ایوان های و زیبایی می کنند. احاطه را شما غربی فیروزه ای نگارهای و نقش و طرح ها از پیش اصلی ایوان در رفته کار به جلب خود به را مخاطب توجه چیز هر را مسجد این زیبایی بسیاری می کند. می دانند اصلی ایوان ذوزنقه ای شکل امروزه نزدیک هم به پایین به باال از آن پایه های که شده ذکر آن برای متفاوتی دالیل که می شوند متعدد زلزله های را آن محتمل ترین که است

باستانی. بدعتی در معماری تا می دانند اول نگاه در گرچه که سنگان، گنبد مسجد ظاهری شبیه دیگر مساجد قدیمی دارد، داخل آن بنا فکر و دست هنر و ذوق از سرشار موزه ای به رو ایوان یک کوچک، بسیار با صحنی است. ارتفاع 15 با ایوان کوچک تر و گنبدی آفتاب، دو گچ بری های و دل، در زیادی و شگفتی های متر هنرمندانه و خطوط کوفی، که زینت بخش محراب

و سقف اند. قدم به درون شهر که می گذاری دو بافت شهری کاهگلی بافت می کند، جلب را نظر متفاوت گذشته از را زیبایی اش که شکل یک خانه های بعد امروزی تر که بافتی یادگار دارد و دیگری به از تاسیس شهرداری و حاکم شدن فضای شهری جدید با تخریب گذشته و به هدف رفاه بیشتر برای شهرها بیشتر نظیر اما است شده ساخته ساکنین و روستاهای کشور، این شهری شدن ها با تخریب این همه جای بر و کوچه ها قدمت و زیبایی

یادگاران ساخته می شوند.

سنگان؛موزه معماری ایرانینوروزستان


80www.bim.ir

امیر قاسمی نژاد:لیال و بهروز به کنار کارون آمده اند تا قبل از مراسم عقد، غسل تعمید را بجا آورند. غسل قبل از تمام مراسم مذهبی انجام می شود. به جز آن ها دیگرانی هم آمده اند تا غسل کنند. ارسالن یک ساله را پدرش برای غسل طفل به اینجا آورده است، برای انجام اولین مراسم

مذهبیش.بهروز که امروز داماد می شود، می گوید: »عروسی ما هم مثل شماست، فقط مراسم مذهبیش فرق می کند. هم بله برون و حنابندان داریم و هم سرویس طال و جشن و تاالر«. لب کارون: صابئین مندایی، اقلیتی مذهبی اند که در قرآن به آن ها اشاره شده و از اهل کتاب قلمداد شده اند. در حدود سی هزار نفر جمعیت دارند و آخرین پیامبرشان حضرت یحیی )معروف به یحیی یا یوحنای تعمید دهنده( است. بیشتر در اهواز، خرمشهر، آبادان، دزفول و شوشتر زندگی می کنند. آدم را نخستین پیامبر خود و دین خود را

نخستین دین جهان می دانند.آب جاری برای صابئین ارزشی خاص دارد. درست است

کارون این روزها به خروشانی و زاللی گذشته اش نیست اما این ها باعث نشده است تا از آن دل بکنند. هنوز کارون برایشان مقدس است و میعادگاه شان برای مراسم غسل تعمید. آنها آلودگی کارون را قبول دارند ولی می گویند: »در ساعات انجام مراسم، این آب، آبی معمولی نیست. با خواندن آیات کتاب، آبی مقدس شده است و فرشته ها از

کسی که از آب رود می نوشد، محافظت می کنند.«غسل تعمید: لیال و بهروز رسته پوشیده اند. لباسی سفید که شامل شلوار، کمربند پشمی، پیرهن، شال و عمامه یا روسری است. شاخه ای از یاس را حلقه وار در انگشت کوچک دست راستشان کرده اند. لیال در کنار دیگر زنان و بهروز کنار مردان منتظر ترمیده یا روحانیی که مراسم تعمید را انجام می دهد، هستند تا مراسم غسل را انجام دهند. آن هایی که عصایی از زیتون به دست دارند و روحانیون راست، دست کوچک درانگشت انگشتری صابئین هستند. با ریش و مویی بلند که از وقتی که به کار

دین مشغول شده اند، به آن دست نزده اند.

روحانی ها چهار، پنج نفری می شوند. بعضی شان باالی سر تعمید شونده ها می روند، رو به قبله که سمت شمال است می ایستند و آیاتی را می خوانند که به آن بوثه می گویند. روحانی دیگری مشغول آماده کردن شاخه های یاس و آب مقدس است. آن طرف تر هم گنجور یا روحانی ارشد، در خلوت، مشغول انجام رحمی یا دعای روزانه است. خطبه

عقد را او خواهد خواند.خیلی کارون را منتظر نمی گذارند. اول عروس غسل را انجام می دهد. ترمیده وارد آب می شود، کمی بعد نوبت به لیال می رسد. دور ترمیده می چرخد و پشت دست راست او می ایستد. سه بار داخل آب می رود. ترمیده برای اطمینان از اینکه کامال خیس شده است، بر روی او آب می ریزد. دست راست لیال را می گیرد و آیاتی را می خواند. شاخه یاس را از انگشتش بیرون می آورد و آن را زیر روسری او قرار می دهد. با کف دستش کمی آب کارون را جلوی

دهان او می برد تا بنوشد.از آب بیرون می آیند. مراسم با خواندن آیاتی دیگر ادامه

عروسی در لب کارون

81


www.bim.ir

پیدا می کند. بوی خوشی به مشام می رسد. بوی بخور که ازبخوردان روشن در بشقابی گلی یا تریانا، در هوا می پیچد تا فضایی را که نام خدا در آن هست عطرآگین کند. حتا ترمیده جلوی دهانش را پوشانده است تا نفسش در هوا نپیچد. حاال، نوبت خوردن نان مقدس و آب مقدس است. آب، آب کارون است که آیاتی بر آن خوانده اند. نان هم با

خواندن هشت آیه، نان مقدس می شود.مراسم از داماد کوچک برادر نشان: دو و تیر یک فیلم برداری می کند. بهنام برادر بهروز هم امروز داماد پر مراسم »عروسی می گوید: داماد عموی می شود. زحمتی دارد. هزینۀ آن هم سنگین است. االن یک تیر و دو نشان است. یک مراسم برای دو نفر.« نور آفتاب شدید شده است. عروس ها دستشان را جلوی صورتشان گرفته اند تا آفتاب اذیتشان نکند. دامادها با چتر، خود را باالی سر همسرشان می رسانند تا با این بهانه دقایقی را با او گپ بزنند. نوبت به غسل داماد می رسد. مراسمی شبیه به غسل عروس. بعد از مراسم غسل، همه راهی مندی می شوند برای خواندن خطبه عقد. از کنار رود تا مندی راه

چندانی نیست، پیاده هم می شود رفت. زنان منتظر تمام شدن غسل داماد نمی شوند، با عروس راهی می شوند.

مندی: مندی محلی است برای عبادت صابئین مندایی. در حیاطش اتاقکی از نی به نام اشخنتا آماده است برای انجام مراسم مذهبی داماد. مندی، اتاق هم دارد. زنان وارد اتاق می شوند. در آن، اندرونی برای انجام مراسم مذهبی عروس آماده است. روحانی ها و داماد هم کمی بعد می رسند. تا داماد لباس خشکی بپوشد، روحانی ها وسایل

الزم برای مراسم عقد را فراهم می کنند.ترمیده ای دو تا انگشتر، یکی با نگین آبی و دیگری سبز، را با مقداری گردو و مویز از طرف داماد برای دختر می برد

تا نظرش را درباره این ازدواج بپرسد.صابئین مندایی طالق ندارند. زن نمی تواند از شوهرش جدا شود. برای طالق آیه ای وجود ندارد. صابئین فقط با هم دینان خود می توانند ازدواج کنند. گنجورانگشتر فلزی آن را در انگشت کوچک دست راست داماد می کند و کاردک آن را به کمربندش می بندد. بر روی پسکین دوالپ، تصویر شیر، مار، زنبور و عقرب حک شده است که به ترتیب نشان دهنده آتش، آب، باد و خاک هستند. داماد آن را یک هفته نگه می دارد تا از گزند دنیا در این مدت در امان باشد. خطبه عقد: داماد دنباله عمامه گنجور را گرفته و کنار او ایستاده است. گنجور شروع به خواندن این قسمت می رسد »صدا، صدای به تا دعا می کند دارد، به سر خداست.« کودکی که روسری سفیدی کوزه ای را بلند می کند و آن را به زمین می زند. صدای شکستن کوزه با صدای دست و کلی که از اندرونی می آید همراه است. همه شادی می کنند، زنان هلهله می کنند و کف می زنند. داماد وارد اشخنتا می شود و کنار روحانی ها می نشیند. همان کودک، یک بشقاب گلی-تریانا- که داخلش مقداری خوراکی، دور پارچه ای پیچیده شده است را به گنجور می دهد. گردو و خرما و کنجد خوراکی های داخل پارچه هستند. گنجور دستانش را می شوید و کمی آب روی هشت بشقابی که کمی کوچک تر از بشقاب اول هستند می پاشد و روی همۀ آن ها نمک و کنجد می ریزد.روحانی دیگری خوراکی های بشقاب بزرگ را در هشت تای دیگر تقسیم می کند. ماهی، پیاز، خرما و سه قرص نان را روی هر بشقاب قرار می دهد. دو نان هم بین

بشقاب های کوچک و بشقاب بزرگ.گنجور مراسم را با هماهنگی دیگر روحانیون آغاز می کند. یکی از روحانیون پدر خوانده عروس می شود و سه بار

موافقت خود را با این ازدواج اعالم می کند. و بعد از آن نظر داماد را در مورد ازدواج می پرسند. سپس داماد بلند می شود و دست راست پدر خوانده را می گیرد. گنجور به کتاب مقدس و فرشته ها قسمش می دهد که این دختر به ازدواج تو درمی آید. سه مرتبه دست هایشان را جدا می کنند و روی چشمشان قرار می دهند. تمام مراحل با خواندن

دعا و آیاتی همراه است.گنجور دست داماد را آبکشی می کند و لقمه ای از گردو، مویز، بادام و مغز پسته درست می کند و به داماد می دهد. او اجازه خوردن آن را ندارد تا لقمه دیگری برای عروس آماده شود و روحانی آن را به همراه دو قرص نان به اندرونی ببرد. پدرخوانده می گوید: »این یعنی همه چیز را با همسرت تقسیم کن و هیچ وقت او را عقب تر از خود قرارنده«. روحانی به اندرونی می رود، دست عروس را می شوید و لقمه را به او می دهد. در آخر به او یک دانه مویز می دهد و این یعنی قناعت کن به آنچه همسرت برایت می آورد، حتا اگر یک دانه مویز باشد. دو قرص نان

هم به مادر عروس می دهد.گنجور شاخه یاس را زیر عمامه داماد قرار می دهد و سپس آیاتی را می خواند. در میان خواندن آن ها به روحانی دیگر می گوید به داماد شربت بدهد. شربتی که با له کردن خرما یا کشمش در آب آماده می شود. در جام کوچکی

برای داماد شربت می ریزند.داماد و گنجور به سمت اندرونی می روند. دم در می ایستند، کودک دیگری می آید وکوزه ای دیگر را می شکند و بازهم صدای کف زدن و غریو شادی بلند می شود. گنجور شاخه یاس را زیر روسری عروس قرار می دهد. عروس و داماد پشت به پشت هم می نشینند. سه بار سر آن دو را به هم می زند تا آن دو همسر شرعی هم شوند. پدر خوانده به

عروس شربت می دهد. مراسم همچنان ادامه دارد.باز داماد به اشخنتا باز می گردد، آیاتی خوانده می شود و

عصای زیتون را سه بار دور سرش می چرخاند.از االن تا هفت روز دیگر که عروس و داماد دوباره غسل تعمید را انجام دهند، کسی نباید به آن ها دست بزند و اگر دست زد، باید غسل کند. ترمیده داماد را به اندرونی می برد. عروس دست راستش را روی سرش می گذارد و داماد دستش را روی دست عروس و می گویند:»تو همسر حقیقی من هستی، همسر پایدار و همیشگی من«. حاال دیگر ظهر شده است و مراسم تازه تمام شده. دو نفر دست

در دست هم از مندی خارج می شوند.

نوروزستان


82www.bim.ir

حمیدرضا حسینی:وقتی شاردن، گوهرفروش و جهانگرد فرانسوی در سده هفدهم میالدی و در زمان سلطنت شاه عباس دوم صفوی اصفهان را دید، این شهر دارای 1۲ دروازه، 1۶۲ مسجد، 4۸ مدرسه، 1۸۰۲ کاروانسرا، ۲73 حمام عمومی، و 1۲ گورستان بود. تعداد باغ ها و خانه های شهر آن قدر زیاد بود که شاردن نمی توانست شمار دقیق شان را معلوم کند. در آن زمان، اصفهان حدود یک میلیون نفر جمعیت داشت و بزرگ ترین شهر قاره

آسیا بود.البته همه آثاری که شاردن آمارشان را ارایه داده است، از ساخته های دوره صفویه نبودند، بلکه آثار ارزشمندی از دوره های گذشته مثل دوران آل بویه، سلجوقی و ایلخانی همدر بخش قدیمی شهر به چشم می خورد. برای نمونه، مسجد جامع اصفهان تا زمان شاردن حدود ۸۰۰ سال قدمت داشت و هفت یا هشت الیه معماری را در خود محفوظ نگاه داشته بود. وقتی هم که شاه عباس اول، پایتخت را از قزوین به اصفهان آورد، پایتخت جدید به گونه ای توسعه پیدا کرد که آثار گذشته تا جای ممکن آسیب نبیند. از این رو، لقب »نصف جهان« کامال برازنده اصفهان بود و شهر به موزه ای می مانست که مردم در آن

زندگی می کردند.دوره خرابکاری های پاره ای وجود با موزه این شهر- قاجار، تا حدود 7۰ سال پیش پابرجا بود اما صد حیف که وفور آثار تاریخی در اصفهان، موجب ارزانی این آثار شد و متولیان نوسازی شهری به انحای مختلف بیشترشان را تخریب کردند. البته مساجد، مقابر، پل ها، و کاخ ها به خاطر احترام یا عظمتشان تا حد زیادی از تخریب مصون ماندند

اما انبوهی از باغ ها، خانه ها، حمام ها، بازارها، و گذرهای تاریخی ویران شدند تا برجای آن ها خیابان کشیده یا بناهای جدید ساخته شود. این کار عمدتا از دهه 133۰

آغاز شد و تا امروز با شدت تمام ادامه دارد.البته وفور آثار تاریخی به حدی بود که تا دهه 135۰ و به رغم همه تخریب ها، هنوز هزاران اثر تاریخی در اصفهان برخی در این شهر تاریخی بافت و مشاهده می شد مناطق انسجام خود را حفظ کرده بود اما نابسامانی های پس از انقالب و سپس بمباران های زمان جنگ و آن گاه توسعه روزافزون شهر و رونق بازار تراکم فروشی کار را به جایی رساند که اکنون تعداد آثار تاریخی شهر اصفهان با احتساب خانه های قدیمی از هزار فراتر نمی رود و تازه بخش بزرگی از این آثار حالت متروک و نیمه ویران

دارند.در واقع، اصفهان دارای ویترینی از چند اثر بزرگ و نفیس است که ظاهرا سالم به نظر می رسند اما در پس این ویترین، خرابه های وسیع بافت تاریخی به وسعت 15۰۰ هکتار به چشم می خورد. شکل گیری بافت های تاریخی به این صورت است که ابتدا تک بناهایی ساخته شده اند و از اتصال آن ها، مجموعه های تاریخی پدید آمده اند، آن گاه از به هم پیوستن مجموعه ها بافت تاریخی بوجود آمده؛ اکنون این روند شکل معکوس به خود گرفته است: بافت تاریخی بر اثر ساخت و سازهای ناهمگون، انسجام خود را از دست داده و تبدیل به مجموعه های پراکنده شده است. مجموعه های پراکنده نیز در حال اضمحالل هستند و می توان حدس زد که در آینده ای نه چندان دور، اصفهان

فقط دارای تک بناهای تاریخی خواهد بود.

زاینده بود

83


www.bim.ir

بنامیم، قلعه ها سرزمین را ایران اگر حبیب اهلل: ندا سخن به گزاف نگفته ایم. به هر سوی این سرزمین کوه ها فراز تا دشت ها پهنه از برویم که پهناور قلعه های سترگی را خواهیم دید که قدمت شان گاه از چند هزار سال فراتر می رود. برخی از این قلعه ها صرفا جنبه نظامی داشته اند و برخی دیگر مسکونی

بوده اند.ناامنی هایی که در دوره های طوالنی از تاریخ ایران از شهرها ایجاب می کرد که بسیاری وجود داشت، شهر- ساختار شوند. ساخته قلعه مانند روستاها و قلعه های ایرانی به این صورت بود که حصاری را به دور شهر می کشیدند و خندق عمیقی را در پای آن می کندند. در مواقع لزوم و در صورت امکان، درون

این خندق آب می انداختند تا دسترسی به حصار شهر دشوارتر شود. حصار نیز دارای برج های دیده بانی، و بسته به کوچکی و بزرگی شهر دارای یک یا چند کنترل دقت به آن از مرور و عبور که بود دروازه می شد. گاهی نیز قلعه را روی یک بلندی یا تپه بنا می کردند که در این صورت نفوذ به آن از طریق نقب

زدن در زیر زمین غیرممکن می شد.داخل شهر، قلعه دیگری وجود داشت که مثل خود ارگ آن به و بود دروازه و بارو و برج دارای شهر می گفتند. این قلعه محل سکونت شاه یا فرمانروای مقابل در هم آن در گرفتن پناه با که بود محلی شورش مردم شهر مصونیت بیشتری پیدا می کرد و هم در صورت اشغال شهر بوسیله مهاجمان خارجی، مقاومت آنان مقابل در بیشتری مدت می توانست کند. در لغت نامه دهخدا در تعریف ارگ آمده است: "ارک یا ارگ به قلعه ای گفته می شود که سکونتگاه پادشاه باشد و نیز به قلعه کوچک تری می گویند که

درون قلعه بزرگ تر جای گرفته است."اصفهان، تهران، مانند ایران شهرهای از بسیاری چنین با غیره و نائین اردکان، میبد، یزد، شیراز، سبک و سیاقی ساخته شده بودند. مثال تهران از دوره صفویه تا 15۰ سال پیش دارای حصاری با 114 برج دیده بانی و 5 دروازه بود که جمعیت 1۲5 هزارنفری

قلعه این شهر درون می داد. جای خود در را شهر مستحکمی وجود داشت که خود یک محله کامل به شمار می آمد و به عنوان محل سکونت پادشاهان قاجار و جایگاه دیوانساالری این سلسله مورد استفاده قرار می گرفت. کاخ گلستان و میدان ارگ )15 خرداد

کنونی( بازمانده های این ارگ سلطنتی هستند.آنچه شهر " قلعه های ایرانی را در سده اخیر دچار دگرگونی و تخریب کرد، یکی افزایش سریع جمعیت شهرها بود و دیگری تغییر شیوه زندگی. اما قلعه هایی بنیادین، تحوالت و تغییر خالل در که بودند هم تخریب نشدند؛ بلکه شهر جدیدی در کنارشان شکل گرفت. بهترین نمونه، ارگ بم است که تا دوره قاجار محل سکونت اهالی این شهر بود اما مردم به تدریج از آن خارج شدند و شهر جدید بم را کنارش بنا کردند. بنابراین، ارگ بم تا پیش از زلزله مهیب سال 13۸۲، بزرگ ترین، کامل ترین و سالم ترین شهر- قلعه ایرانی

بود. و مانده باقی سالم تقریبا که دیگری شهر-قلعه می توان آن را نمونه کوچکی از ارگ بم دانست، ارگ ـن در استان کرمان است. این بنای کهن به سبب رایبم، شباهت ارگ با تاریخی مشترک بستر و اقلیم

زیادی به آن دارد.

ـن ارگ رای شهر کامل


84www.bim.ir

هنر از آگاهی چندان گسترده ای ما نوایی:گرچه بهار موسیقی در ایران باستان نداریم، آن چه که برای ما از گذشته به یادگار مانده، نشان می دهد که در ایران باستان به هنر موسیقی بسیار توجه می شده و خنیاگران و

موسیقی دانان در دربار شاهان ارج بسیار داشته اند.قدیمی ترین اثری که بر اهمیت موسیقی در سرزمین های ایرانی گواهی دارد، مهری است استوانه ای شکل که در و کهن ترین دزفول کشف شده نزدیک »چغامیش« همنوازی جهان را در 55۰۰ سال پیش در ایالم باستان نشان می دهد. به نوشتۀ حسن مشحون در کتاب »تاریخ موسیقی ایران«، در عصر هخامنشیان سازهایی همچون طبل، دهل، گاودم )نوعی نی(، سنج و کرنای در مراسم مذهبی و جنگ نواخته می شد. اما اوج شکوفایی هنر موسیقی در دورۀ پیش از اسالم گویا در دورۀ ساسانیان بوده است. صحنه های گوناگون نواختن موسیقی و رقص بر دیوار کاخ ها، بر سنگ نوشته ها و بر جدار ظروف نشان از راه یافتن موسیقی به دربار شاهان آن سلسله و ارج نهادن به این هنر دارد. در همین زمان است که اردشیر بابکان موسیقی دانان را در طبقۀ ویژه ای قرار داد و از همین زمان است که نام موسیقی دانانی همچون باربد، سرکش، نکیسا

و رامتین به یادگار مانده است.شعر و موسیقی درفرهنگ ایران در طول تاریخ پیوندی نزدیک داشته اند و این دو همواره به توسعه و تکامل

یکدیگر یاری رسانده اند. به نظر می رسد هر زمان که در ایران به موسیقی بی مهری شده، شعر فارسی همواره به یاری موسیقی شتافته، آن را در دل خود نگهداری کرده است. شاهنامۀ فردوسی از جملۀ منابع ارزشمندی است که عالوه بر اهمیت شعر و ادبیات ایران، گواه بر رونق هنر موسیقی در دوران باستان است. فردوسی با داستان پردازی های حماسی و بیان شاعرانه، تاریخ بخش بزرگی از فرهنگ و هنر ایران را هم به تصویر کشیده است.داستان های شاهنامه پر است از اصطالحات و نام ابزار موسیقی که در زبان روزمره ما کمتر به کار می بریم و شاید بتوان گفت که شاهنامه با به کار بردن این واژه ها از آن ها نگهداری کرده است. حماسه را بدون موسیقی به دشواری می توان تصور کرد. از همین رو در شاهنامه کمتر مبحثی وجود دارد که در آن نام ساز موسیقی و یا واژگان موسیقایی به کار نرفته باشد. گاه آوای رود، چنگ، رباب و

آواز رامشگران رونق بخش بزم های پرشور است:نیامد سر مرغ و ماهی به خواب/ از آن بزم و آواز و چنگ

و ربابو در جشن پیوند زال و رودابه می خوانیم:

بفرمود تا زنگ و هندی درای / زدند و گشادند پرده سرایدر هنگام تولد رستم و دیدار سام از رستم:

همی خورد هر کس به آوای رود/ همی گفت هر کس به شادی سرود

گاه خروش کوس و تبیره همراه کنندۀ رزم هاست:برآمد خروش از در پهلوان /ز کوس و تبیره زمین شد توان

و آنگاه که نوای ساز همراه کنندۀ سوگ هاست، مانند سوگ سیاوش:

خروش تبیره ز میدان بخاست / همی خاک با آسمان گشت راست

از آوای سنج و دم کرنای/ تو گفتی بجنبید میدان ز جایسیاوش برانگیخت اسب نبرد/ چو گوی اندر آمد به پیشش

به گردتقی بینش در کتاب »تاریخ مختصر موسیقی ایران« می گوید که فردوسی ساخت بعضی از سازهای ایرانی جمله آن از می دهد؛ نسبت باستانی به شهریاران را انتساب طبل بزرگ به هوشنگ و نای سفید به افراسیاب

و منوچهر. با دقت در شاهنامه می توان دید که سازها یا در بزم نواخته می شوند و یا به هنگام رزم. سازهایی مانند رباب، چنگ، بربط، رود و تنبور در بیشتر موارد همراه کنندۀ بزم هایند و سازهایی چون تبیره، رویینه خم، جلب، جرس، زنگ، سنج و طبل بیشتر در رزم ها حضور داشته اند؛ اگرچه، بخشی از سازها همچون نای هم در بزم و هم در رزم به کار گرفته می شدند. به نظر می رسد سازهایی چون درای )زنگ شتر( و چلب یا جلب )نوعی سنج( و کوس، روزگاری برای ایجاد

ترس در دشمن هم به کار می رفته است.

نوای رزم در حماسه

85 www.bim.ir

اگر از یک بلندی، یزد را تماشا کنید؛ شاید با من هم عقیده شوید که بادگیرها به پیانوهایی عمود بر بام ها می مانند و آن وقت تصور کنید، اگر گذر یک باد کویری به این شهر افتاد، در این مشبک هایی که خطشان تا افق می رسد؛ چطور زوزه و زمزمه اش، بدل به یک موسیقی باشکوه می شود. محمد کریم پیرنیا، معمار و پژوهشگر یزدی، در رساله اش، بادگیرها را به شش های یک شهر کویری تشبیه کرده است. در معماری سنتی ایران، بارزترین روش مدیریت جریان و دمای هوا در ساختمان ها، بادگیر است

که بر بام خانه ها یا آب انبارها بنا می شده است.به این ترتیب، از جایی که مشرف به اتاق بادگیر است؛ با خشت، تنوره اش را با مقطع مستطیل می چیدند، تا به بلندی مورد نظر برسد. سپس باالی این تنوره ها چهار دیواره را در دو چوب به شکل ضربدری می گذاشتند. جهت های رو به باد را به شکل مشبک عمودی تیغه و

دیگر جهات را، دیوار می کشیدند.زمان و مکان ساخت نخستین بادگیرها چندان مشخص میانی، قرون نویسان سفرنامه روایت به اما نیست. بیشترین بادگیرها در مناطق یزد، طبس و گناباد دیده شده و آن را به نام های واتفر، بادهنج، باتخان، خیشود،

خیش خان، خیشور، ماسوره و هواکپ خوانده اند.قدیمی ترین بادگیرهای باقی مانده مربوط به آغاز دوره صفوی در ایران است. امروزه نواحی کویری، حاشیه کویر و سراسر حاشیه خلیج فارس، پرتراکم ترین مناطق بادگیردار هستند. بادگیرها در جهت بادهای غالب هر منطقه، به سه شکل عمده ساخته می شدند. بادگیر اردکانی، ساده ترین شیوه بادگیرهاست و تنها رو به باد شمال دریچه باز داشته و از جهات دیگر بسته بوده است. به همین خاطر، این بادگیر شکننده بوده. پس، ضلع جنوبی آن را نیمه هالل می ساخته اند، تا در صورت وزش باد از جهات دیگر، در

برخورد با این هاللی از سرعت و تیزی باد کاسته شود.بادگیر کرمانی، بر بام خانه های متوسط رو به پایین بنا می شده. از آن رو که بادگیرهای کرمانی دو طرفه هستند، بادگیر دوقلو هم خوانده می شوند. این بادگیرها، کمی دقیق تر از بادگیرهای اردکانی عمل می کنند؛ چرا که به دلیل دو سویه بودن، فشار باد به یک جهت موجب تخلیه

سریع هوای گرم و آلوده طرف دیگر می شود.اما سبک یزدی، غایت معماری بادگیرهاست که گاه سه

جهتی و بیشتر چهارسویه است. به طور معمول درون کانال های آن، با تیغه هایی از آجر، چوب یا گچ به چند قسمت تقسیم می شود. بیشتر، زیر کانال بادگیر حوضی می ساخته اند که هوای خشک پر از غبار، پس از برخورد با

آب، مرطوب و تصفیه شود.اتاق زیر بادگیر را، حوضخانه می گفته اند که حوضی هشت ضلعی در آن قرار داشته و آب قنات از آن می گذشته. برای حوضخانه، درهای بسیار تعبیه می کرده اند، تا جریان هوا در تمام ساختمان روان باشد. در بناهایی هم که امکان کشیدن آب قنات به سطح وجود نداشته، راه بادگیرها را تا

زیرزمین ادامه می داده اند.بلندترین بادگیر را محمدتقی خان یزدی سال 11۶۰ هجری در باغ دولت آباد بنا کرد. محمدتقی خان ابتدا قنات دولت آباد را ساخت و از آب آن باغی و در آن باغ، چند عمارت برپا کرد که بادگیر هشت ضلعی بر عمارت مرکزی ساخته شد. این بادگیر سی و سه متر و هشتاد سانتی متر بلندی دارد. دهانه فوقانی، هشت سویه و به بلندای یازده متر است و باد از هر سمتی که بوزد به ساختمان هدایت می شود. در این بادگیر، جریان هوا پس از ورود به داخل ساختمان از روی یک حوض سنگی کوچک و فواره عبور می کند و سپس از آنجا به دیگر اتاق ها هدایت می شود. پیرنیا، معماری سنتی ایران را مبتنی بر چهار اصل می داند. مردم واری، یعنی در تناسبات مردمی کار کردن. گریز از بیهودگی که معماران قدیم کاری بیهوده در ساختمان ها نمی کرده اند و حتا زیبایی هم در خدمت سازه بوده است. خودبسندگی که سعی می کرده اند از مصالح بوم آوردشان استفاده کنند و داشتن مدول هایی که واحد اندازه گیری های خاصی است. او، بادگیرها را نمونه کاملی از مراعات این چهار اصل می داند.

از اواخر قرن گذشته که محیط زیست با استفاده بی رویه از انرژی های فسیلی در معرض تهدید جدی قرار گرفت، کاربرد و طبیعی محیط با سازگار فناوری از استفاده انرژی های پاک، مانند خورشید، باد و آب اهمیت بسیاری یافتند. در زمینه معماری نیز از این زمان، تالش برای طراحی ساختمان های اقلیمی و معماری همساز با اقلیم آغاز شد. امروز، اگر چه تکرار مشابه بادگیرها در سازه، برای تهویه و خنک کردن هوا چندان عملی نیست، اما می توان

از اصول ساخت آن در معماری جدید الگوبرداری کرد.


زمزمه بادگیرهانوروزستان


86www.bim.ir

در فروردین ماه 1۲۸۸خورشیدی گروهی مرکب ازهشت نوازنده و خواننده که برخی از آنان از سرآمدان موسیقی ایرانی محسوب می شدند، به دعوت شرکت گرامافون انگلستان راهی لندن شدند. این گروه از بیست و سوم فروردین تا سوم اردی بهشت ماه آن سال بیش از دویست اثر اجرا کردند که صفحات و مدارک بجا مانده از آن ها به عنوان یکی از نخستین گنجینه های موسیقی ایرانی

شناخته می شود.این سفر که نزد پژوهشگران موسیقی به سفر لندن بازشناسی سیر تحول مشهور است، نقش مهمی در موسیقی ایرانی، به ویژه درمواجهه با سازها و موسیقی غربی دارد. پیشتر، در 19۰7و بعدتر در 1914میالدی ترکیب دیگری از موسیقی دان های ایرانی برای ضبط موسیقی به پاریس و تفلیس سفر کردند، ولی این سفرها نه به لحاظ تعداد آثار بجای مانده از آنها و نه از جهت غنا و

تنوع، به اهمیت سفر لندن نبودند.آخرین صحنۀ 1۲۸۸خورشیدی سال در تهران با مقابله در قاجار« »محمدعلی شاه تالش های آزادی خواهان مشروطه بود. قبل از آن، »ناصرالدین شاه« در سال 1۲۶5در بازگشت از لندن فونوگراف را به ایران به ارمغان آورده بود، ولی آن هیچ گاه در ایران به عنوان ابزار تکثیر موسیقی و وسیلۀ سرگرمی خانگی همگانی به کار نرفت. موسیقی اواخر دورۀ قاجار در انحصار دربار، افراد صاحب نفوذ و رجال سیاسی وقت بود و نوازندگان طراز اول به نهادهای حکومتی وابسته بودند و مردم فقط از

موسیقی کوچه و بازار بهره می بردند.تکمیل فونوگراف و اختراع گرامافون توسط »امیل برنیر« مخترع آمریکایی و تأسیس شرکت گرامافون انگلستان نقاط در را تکثیر صفحه و در 1۸97میالدی، ضبط

مختلف دنیا به تجارتی سودآور تبدیل کرد. نمایندگان این شرکت، در سال 19۰۶ قبل از اوج گیری قیام مشروطه، به تهران آمدند و نخستین صفحات موسیقی ایرانی را

ضبط کردند که تولید انبوه نداشت.به گفتۀ »محمدرضا شرایلی«، پژوهشگر صفحه نگاری، »اولین بار در سال 1۸99 میالدی در شهر لندن تعدادی اثر به زبان فارسی توسط »دکتر حبیب احمد« در محل کمپانی گرامافون انگلستان ضبط شد که تا کنون این آثار به دست نیامده است. بعد از آن اولین بار در سال 1۲۸4شمسی در تهران نخستین آثار موسیقی ایرانی ضبط شد که باز هم توسط نمایندۀ کمپانی گرامافون

انگلستان انجام شد.«درگیری شروع و محمدعلی شاه آمدن کار روی با آزادی خواهان مشروطه و حکومت او، فضای ایران برای سفر مجدد نمایندگان این شرکت ناامن شد. به همین از »درویش خان« استاد پرآوازۀ از گروهی مرکب رو تار، »سید حسین طاهرزاده« آوازخوان، » اسداهلل خان اتابکی« نوازندۀ تار و سنتور و »باقرخان رامشگر« نوازندۀ شهردار« »مشیرهمایون همچنین و کمانچه بزرگ نوازندۀ پیانو، »رضاقلی خان نوروزی« نوازندۀ تنبک و خواننده، »اکبرخان فلوتی« نوازنده فلوت و »حسین خان هنگ آفرین« نوازندۀ ویولن، دعوت می کنند که برای ضبط صفحه به لندن سفر کنند. این چهار هنرمند اخیر

دو به دو با یکدیگر خویشاوند بوده و در مناسب

حکومتی و نظام مشغول به کار بودند.گروه در 1۲جلسۀ صدابرادری، ۲51 اثر بر روی صفحات ده اینچی و دوازده اینچی ضبط می کنند که آثار ضبط شده در پنج جلسۀ اول از لحاظ فرم، سازبندی و هنرمندان شرکت کننده کامال با آثار ضبط شدۀ هفت روز بعدی متفاوت است. سازهای استفاده شده در پنج روز اول تار، سنتور، کمانچه و تنبک بودند که آواز طاهرزاده را همراهی می کردند و در هفت روز باقی مانده از سازهای غیر ایرانی طبل، قره نی، فلوت، دستی، ارگ ویولن، پیانو، چون

اکسیلفون، سوتک و قاشقک استفاده شد.تصنیف های خوانده شده در این اجراها غالبا از تصانیف و شیدا« »علی اکبر سال ها آن زبدۀ ترانه سرای تصنیف های قدیمی انتخاب شده است. از این نظر نیز آثار بجامانده از این سفر یکی از منابع مرجع برای تصنیف های

قدیمی است.هنرمندان سفر لندن پس از پایان ضبط به ایران بازگشتند مستبد حکومت به مشروطه خواهان بعد ماه چند و محمدعلی شاه پایان دادند. صفحات ضبط شده در سفر لندن خیلی زود منتشر شد و در دسترس عموم قرار گرفت و به این طریق به انحصار مجالس درباری و اعیان و

اشراف بر موسیقی اصیل پایان داد.

نخستین صداهای ماندگار

87


www.bim.ir

دست نوشته ها


88www.bim.ir

مقدمهصنعت نیروی پنج از یکی ابری رایانش آی تی است که به طور چشم گیری می تواند در دستخوش را بانکداری صنعت نزدیک آینده مفهوم جدید حول نماید.این بنیادین تغییرات محورهای کلیدی دسترسی گسترده به شبکه، بار هر ازای به پرداخت انعطاف پذیری سریع، استفاده، تقاضا مبتنی بر خود سرویسی یا خود

پاسخی و ادغام منابع حرکت می کند. ازمنظر طبقه بندی مبتنی بر سرویس، پنج دسته کلی در حال حاضر وجود دارد که با توسعه و تحول روزافزون ابرها هر روز به زیرمجموعه های آن افزوده می شود این پنج زیرمجموعه تحت

مفاهیمی همچون:سرويس يك به عنوان افزار نرم .۱مورد متداولترین که دسته این :)saas(توسط ارائه شده محسوب می شود، سرویس کاربران به دسترسی اعطای بر مبتنی ابر، که است برنامه هایی و نرمافزارها عمومی به

بر روی آن ابر قرار می گیرند. سرويس يك عنوان به فرم پلت .٢ی ارائه به ابر، یک هنگامی که :)paas(آن از میتوانند کاربران که میپردازد محیطی آنچه ببرند، بهره نرم افزاری توسعه منظور به ارائه شده را پلتفرم می گویند. چنین سرویسی روی بر تنها دارند قصد که کاربرانی برای توسعه ی حقیقی برنامه تمرکز کرده و مجبور نباشند بار سنگین مدیریت و پیکربندی مسائل

سخت افزاری و نرم افزاری سیستم میزبان را که موجب فعالیت ابر می شود بر دوش بکشند بسیار

مناسب است. :)Iaas(۳. زيرساخت به عنوان يك سرويسدر کلود توسط شده ارائه سرویس که زمانی سخت افزار نظیر پردازشی منابع برگیرندهی سرور، پهنای باند شبکه، یا سیستم های باالنس بار باشد، در چنین حالتی گفته می شود که این ابر

ارائه کننده زیرساخت است. 4. فرایند کسب و کار به عنوان یک سرویس

)BpaaS( وقابلیت )Daas(به عنوان یک سرویس 5. دیتا

کاربرد و دردسترس می باشند.

ریسک های امنیتیرا امکان این کاربران به ابری ذخیره سازی به شرایطی هر در و کجا هر از که میدهد دادههای خود دسترسی پیدا کنند. نقطه مقابل این مزیت، مساله اعتماد به سرویس دهنده گان و سرویسهای ارائه شده در فضای ابری است کامل امنیت در را شما داده های همیشه که حفظ و امانتداری کنند. هرچه در این مسیر به پیش رویم، فناوری ابری ملزم است که سطح امنیت خود را برای پاسخگویی به نگرانی های عمومی ناشی از وابستگی به سرویس های مبتنی بر آن افزایش دهد، بنابراین سامانه های بانکی نیز با توجه به ماهیت شان قطعا از این امر جدا

نخواهند بود.

چالش های امنیتی سامانه های بانكداری مبتنی بر ابر:

اگرچه نمونه های موفق از استقرار ابردر صنعت بانکداری در دنیا وجود دارد، اما حرکت به سمت ابر با چالشهای امنیتی قابل توجه ای مواجه است.

گزارشات صورت گرفته از سراسر جهان نشان می دهد که محاسبات ابری باعث ارائه فرصت کافی برای کالهبرداران در راستای بدست آوردن اطالعات با ارزش مشتریان بانک ها شده است. مجرمان سایبری به طور فزاینده ای با استفاده از به گسترش جدید شروع آوری های فن اهرم

دامنه فعالیتهای مجرمانه خود نموده اند.محاسبات ابری این اجازه را می دهد که بانک ها بر روی نقاط قوت اصلی خودشان تمرکز نموده نرم افزاری، مالکیت آنها هزینه های و توسط سخت افزاری و نگهداری را کاهش دهند. اما نکته قابل توجه اینجاست که به همین اندازه که این مدل باعث کاهش هزینه های بانک می شود،نگرانی های امنیتی همزمان با توجه به ساختار مدل افزایش می یابد. این نگرانی ها را می توان به طور خالصه می توان در قالب موارد

کلی ذیل بیان نمود:ابر میزبانی ثبت یا هاست ثبت الف(خدمات مجرمان و هکرها برای عالی فرصت یک مجرمانه فعالیت به که نموده ایجاد سایبری خود به سهولت بپردازند. آنها این امکان را پیدا saas )می کنند که ارائه کننده گان)فروشندگانو paas و... را توسط تروجانها و بوت نت هایی

حمید غفاری رئیس اداره حفاظت اسناد و اطالعات رایانه ای

دنیای فناوری اطالعات به سمتی و سویی می رود تا امکان استفاده از سخت افزارها،نرم افزارها و اطالعات ناهمگون را با کمترین مشکل فراهم سازد. بعبارت دیگر یکی از پاردایم های جدید فناوری اطالعات حرکت به سمت محاسبات)رایانش( ابری)Cloud computing( خواهد بود. محاسبات ابری یا رایانش ابری به فناوری اطالعات،سخت افزار،نرم افزار و هر منبع اشتراکی در رایانه از طریق شبکه اطالق می گردد که از جمله موضوعات مورد بحث روز در جهان رو به پیشرفت آی تی است. صنعت بانکداری نیز از این موضوع مستثنی نبوده و به محاسبات ابری و سیستم های مبتنی بر محاسبات ابری ورود پیدا نموده یا در حال ورود است. اما نکته بسیار مهم و حیاتی این موضوع با توجه به ماهیت و محتوای صنعت بانکداری، جنبه های امنیتی و نظارتی محاسبات ابری است، زیرا اگر برنامه های بانکی مبتنی بر محاسبات ابری بصورت صحیح مدیریت نشوند، آسیب غیر قابل جبرانی به شهرت بانک، از دست دادن اعتماد مشتریان و خسارت مالی عظیمی منجر شده و به شبکه بانکی آسیب غیر جبرانی وارد می گردد. در این مقاله سعی بر آن است با نگاه اجمالی به ماهیت محاسبات ابری و کاربردهای آنها در صنعت بانکداری چهارچوب های امنیتی

مربوطه ترسیم و به طور کلی مورد نظر قرار گیرند.

صنعت بانکداری و چالشهای امنیتی محاسبات)رایانش(

89


www.bim.ir

که برروی سرورها قرار می دهند مورد حمله قرار داده و وظایف کنترل و فرماندهی را مورد هدف

قرار دهند.ب(هک کلمات عبور، حمله به نقاط داینامیک و داده های مخرب از جمله دیگر نگرانی های باید به طور جدی مورد توجه امنیتی است که

بانک ها قرار گیرند.ج( بانک ها در فرایند پیاده سازی ثبت میزبانی ابرها باید روند منظم،سیستماتیک و قانونمندی

را مبتنی بر اعتبار سطح دسترسی ها طی کنند.د( تامین کننده گان ابر برای توسعه و پیاده سازی اپلیکیشن های تامین، استقرار و مدیریت خدمات میزبانی به اینترفیس ها یا رابط های برنامه های مثال به عنوان وابسته اند. )APIs(کاربردیپرداخت های موبایلی مبتنی بر کارت شبیه سازی میزبان )HCE( بر انتقال اطالعات از سرور ابر به

موبایل متکی است.بایستی )APIs(مذبور های اینترفیس امنیت یکی از نگرانی نخست بانک ها نسبت به امکان دسترسی های غیر مجاز، سو استفاده از کلمات عبور، انتقال محتوا و رسوخ در داده ها بوده که ممکن است آسیب جبران ناپذیری به شهرت بانک زده و نهایتا منجر به خسارت های سنگین

مالی و امنیتی گردد.

مالحظات کلیــدی بانک ها جهت سازگاری با یک سیستم ابر

که بانکی به طیف گسترده خدمات توجه با امروزه ارائه می گردد و این واقعیت که بانک ها بکارگیری با رابطه در را متنوعی نیازهای ابر دارند،یک بر برنامه های کاربردی مبتنی نیازهای همه به پاسخ برای واحد الگوی موجود در استفاده از ابرها وجود ندارد.بنابراین این استنباط بوجود می آید که بانک ها قبل از پیاده سازی و استقرار یک برنامه ابری ملزم به توجه به یک سری جنبه های کلیدی در این

حوزه می باشند.به عنوان اولین گام، بانک ها باید به طور کامل نسبت به بررسی مزایا و چالش های مرتبط با محاسبات ابری با توجه به نوع کشور و مقررات

حاکم بر سیستم بانکداری آن توجه کنند.

همچنین در گام بعدی تصمیم بگیرند از کدامیک از مدلها Iaas یا Paasو یا Saas استفاده کنند.

جدا از مالحظات فنی از دیگر جنبه های مهم و اصلی که بانک ملزم به رعایت آن می باشد انتخاب تامین کننده یا فروشنده برای استقرار یک سیستم مبتنی بر ابر از نقطه نظر اعتماد،شفافیت سیاست های امنیتی و روش های بکار گرفته

شده برای حفظ امنیت داده ها می باشد.

نتیجه گیریتغییرات قابل توجه در نوع تعامالت و خدمات رقابت به همراه مشتریان انتظار مورد بانکی طراحی باز به مجبور را آنها بانک ها مابین کاهش منظور به خود ای تی سیستم های توانایی منابع، از بهینه استفاده هزینه ها، دسترسی به داده ها و مدیریت زمان به عنوان پدیدار بانکداری صنعت حیاتی الویت های یکی داشت اظهار جد به می توان شده اند. به نیل جهت استفاده مورد آتی ابزارهای از اولویت های فوق الذکر، محاسبات ابری است.

مدیران فناوری اطالعات بانک ها در حال بررسی راه حل های مبتنی بر محاسبات ابری جهت نیل به اولویت هایشان در محیط دائما" در حال تغییر و پیچده امروزی هستند و به دنبال اتخاذ راه حل های مبتنی بر ابرها جهت چاالکی بیشتر دراین محیط متغییر می باشند.در این مقاله سعی شد با بررسی اجمالی مفاهیم محاسبات ابری به

چالشهای امنیتی و نظارتی که بانک ها در زمان بکار گیری آن مواجه هستند پرداخته شود.

منابع[1] PR Newswire, “Temenos Takes Banks Into the Cloud With the Launch of T24 on Windows Azure” (Febru-ary 2011), accessed February 2, 2015, http://www.prnewswire.com/news-re-leases/temenos-takes-banks-into-the-cloud-with-the-launch-of-t24-on-win-dows-azure-115465629.html[2] BBVA, “BBVA and Visa Launch First Commercial Solution for cloud-based mobile payments” (June 2014), accessed February 2, 2015, http://press.bbva.com/latest-contents/press-releases/bbva-and-visa-launch-first-commercial-solution-for-cloud-based-mobile-payments__9882-22-c-108671__.html[3] hdsfduoh ;i;iosddsfod osdfho oo.org/[3] hIBM, “New IBM Servers to Pow-er Merrill Lynch: iDataPlex Systems Help Merrill Reach for Cloud” (Octo-ber 2008), accessed February 2, 2015 http://www-03.ibm.com/press/us/en/pressrelease/25392.wss[4] Gopakumar Kunnanchath , How Se-cure is the Cloud for Banking Applica-tions?, A Point of View, Tata Consultancy Services Ltd (TCS), www.tcs.com

دست نوشته


90www.bim.ir

ساختار که کرد اشاره صحبت هایش در وي سیاسي و اقتصادي چین کامال منحصر به این با جمعیتي است. حزب کمونیست چین کشور نزدیک به ۸ میلیون نفر، که به صورت انتصابي )و نه به صورت انتخابي( به عضویت این حزب درآمده اند، به صورتي مؤثر بر کلیه فعالیت هاي اقتصادي مردم در این کشور نظارت و آن را کنترل برگزار انتخاباتي عمال کشور این در مي کنند. نمي شود و تنها مجلس این کشور با بیش از 3۰۰۰ عضو هر 5 سال یک بار جلسه برگزار مي کند و عمال نقشي در مدیریت کشور ندارد. برنامه ریزي در این کشور در سطح باال انجام مي شود و وظایف اجرایي بخش هاي محلي تر اقتصاد به آن ها ابالغ

مي شود.یک ویژگي دیگر اقتصاد چین این است که عمده تولیدات صنعتي در این کشور مربوط به برندهاي خارجي است و به جز یک یا دو سال اخیر، برندهاي چیني زیادي نبوده اند که در سطح این کشور و یا بازارهاي بین المللي بتوانند شهرتي کسب کنند. به طرز برند سایر کشورها تولید در آن ها البته معجزه آسایي موفق عمل کرده اند و حتي شرکت باطني اش میل علیرغم کره اي سامسونگ هم تولید ۸5 درصد محصوالت خود را به چین منتقل کرده است. بسیاري به اشتباه تنها مزیت چین را در وجود نیروي کار ارزان ارزیابي مي کنند. این ادعا شاید 1۰ سال پیش معتبر بوده است، ولي در حال حاضر ابدا این گونه نیست و کشورهاي زیادي هستند که دستمزد نیروي کار در آن ها کمتر از چین است، اما نمي توانند در کاهش هزینه هاي تولید با صنایع چین رقابت کنند. در حقیقت این بهره وري اعجاب آور چیني هاست که آن ها را به کارخانه جهان تبدیل کرده است. اما این که این بهره وري باال از چه چیزي ناشي مي شود سوال

مهمي است. به نظر مي رسد اصلي ترین عامل را باید شخصیت عمل کننده مردم چین دانست. مردم این کشور، به خصوص در سطوح متوسط و پایین جامعه )بیش از 95 درصد جمعیت کشور( کمتر در خصوص تکالیفي که بر آن ها محول مي شود سوال مي پرسند و تا تغییر دستور، به اجراي دستور

قبلي ادامه مي دهند.چیني ها طي 3۰ سال گذشته که رشد سریع خود را تجربه مي کرده اند، تمایل بسیار زیادي براي جذب خود از )FDI( خارجي مستقیم سرمایه گذاري نشان داده اند و البته در این راستا از هیچ کوششي دریغ نکرده اند. آن ها حتي در سیاستي عجیب، از تولیدات مربوط به سرمایه گذاران خارجي مالیات بر صادرات اخذ نمي کنند، اما تولیدکنندگان چیني باید

این مالیات را بپردازند.»بدون و نقص« »بي نباید را چین رشد البته هزینه« دانست. چین ابدا نتوانسته است متناسب مردم انساني سرمایه سطح اقتصادش، رشد با کشورش را ارتقا دهد و نیروي کار چیني خالقیت نسبتا پاییني دارد. مشکل دیگر این است که آن ها در فرایند رشد اقتصادي خود، کمتر تالش کرده اند در مقابل آفت هاي رشد سریع همچون آلودگي هوا و یا تبعات اجتماعي، اقدامي انجام دهند. آلودگي در پکن غیرقابل تصور است و شیوع سرطان در این

شهر و سایر شهرهاي بزرگ بسیار باال است.با این حال آن چه سیستم سیاسي این کشور و دولت آن را پایدار کرده ، این است که آن ها بر هر چیزي که در کشورشان مي گذرد واقفند. آن ها حتي مي دانند که وضعیت آلودگي هوا در هر شهر تصمیم سادگي به و است وخیم اندازه چه تا گرفته اند که هزینه مقابله با آلودگي هوا، به منافع خودخواهي روحیه متأسفانه البته نمي ارزد. آن موجب قوي اجتماعي همبستگي هاي نبود و

شده است که ارزش گذاري امري مثل سالمت در سطح بسیار پاییني صورت گیرد. به طور کلي باید اذعان داشت که هر تصمیم سیاستي در این کشور

بر مبناي تحلیل هزینه منفعت اتخاذ مي گردد.آقاي آمادیو در پاسخ به سوال یکي از حاضرین چین مي کنید فکر شما آیا این که بر مبني خواهد توانست جاي ایاالت متحده را در سطح که داد پاسخ خیر یا بگیرد بین الملل اقتصاد در شرایط فعلي این امر امکان پذیر نیست و بزرگترین مشکل چیني ها را فاصله ۶ تریلیون با کشور این داخلي ناخالص تولید دالري ایاالت متحده ندانست، بلکه اذعان داشت که با انساني نیروي نداشتن آن ها اصلي مشکل کیفیت است و تا کنون نیز براي این مشکل چاره اي نیندیشیده اند. البته همان طور که گفته شد دولت هوشمند این کشور ابدا از این نقیصه

غافل نبوده است.خصوص در دیگري سؤال به پاسخ در وي ظرفیت هاي از مي تواند چگونه ایران این که چین استفاده کند پاسخ داد که ایراني ها و یا حتي کشورهاي اروپایي باید قید همکاري مشترک با روحیه این که بر آن ها عالوه بزنند. را چیني ها در نیستند، خود تکنولوژي اشتراک گذاري به شراکت ها به گونه اي شرایط را براي شریک خود سخت مي کنند که طرف دیگر مجبور به فروش سهم خود به طرف چیني مي شود و جالب این که این بده بستان در نهایت براي طرف دیگر نیز با منفعت همراه خواهد بود. البته وي به این موضوع اشاره کرد که هر کشوري از جمله ایران مي تواند با دقت در روش هاي سیاست گذاري و پیاده سازي سیاست ها، از این کشور الگو بگیرد و از آن استفاده کند. البته الگوي کلي اداره کشور در چین، در هیچ

جاي دیگري از دنیا قابلیت استفاده ندارد.

گزارش نشست با موضوع »چرا چین تبدیل به کارخانه جهان شد«

سعید الریجانیمشاور امور تحقیقاتی اداره برنامه ریزی

سخنران : آقاي الساندرو آمادیو - نماینده یونیدو در ج.ا.ا. / آقاي آمادیو در ابتداي صحبت هایش به سابقه حضور خود به عنوان نماینده یونیدو طي سال هاي ۲۰۰5 تا ۲۰11 در چین اشاره کرد. وي از سال ۲۰11 تا کنون به عنوان نماینده یونیدو در ایران فعالیت دارد.

91


www.bim.ir

اولین و مهم ترین نکته در خصوص اصالح ساختار تجاري یک کشور این است که سیاست هاي تجاري را تنها سازمان متولي تجارت نباید دنبال کند، بلکه تمامي ارکان حاکمیت باید نقش خود را

در راستاي آن بدانند و و بدان عمل کنند.در )FDI( خارجي مستقیم سرمایه گذاري تجارت بین الملل حائز اهمیت زیادي است. چرا که یک کشور با جذب FDI در حقیقت از پس انداز سایر ملل استفاده مي کند. اما FDI مالحظاتي دارد و بدون جلب مشارکت طرف هاي داخلي در

بلندمدت منافع زیادي به همراه نخواهدداشت. یکي از حوزه هایي که نه تنها در کشورهاي در حال توسعه، بلکه در کشورهاي توسعه یافته نیز به آن کمتر توجه شده است، موضوع »تجارت خدمات« در تجارت بین الملل است که به اصطالح

به آن »یتیم تجارت بین الملل« گفته مي شود.اصالح و پیگیري از آنکتاد بنیادین هدف سیاست هاي تجاري، این نیست که صرفا تجارت افزایش یابد، بلکه تجارت را مسیري مي داند که منجر به افزایش بهره وري، ایجاد اشتغال و افزایش

کیفیت تولیدات یک کشور مي شود. تجارت نیز مانند هر مقوله دیگري مشمول قاعده مصالحه )trade-off( مي شود. لذا باید پذیرفت که در فرایند توسعه تجارت، بخش یا بخش هایي از تولید یک کشور نابود مي شود. سیاست هاي تجاري نیز بازندگان تجارت نوین، شامل جبران منافع

مي شود. WTO این که فکر کنیم یک کشور باید با مذاکره کند و به هر نحوي که شده موافقت آن را براي الحاق بپذیرد و پس آن مشکالتش حل

شود، اشتباه است. الحاق به WTO هدف نیست. بلکه تنها فرصتي را فراهم مي کند که یک کشور بتواند از مسیر تجارت، اقتصاد خود را متحول کند. کشورها پیش از الحاق به WTO باید نقشه راه توسعه تجاري خود را بدانند. آن ها باید بدانند که آتي چه و ۲5 سال دقیقا طي 5، 1۰، 15، ۲۰ جایگاهي در تجارت بین الملل داشته باشند و در این مسیر از فرصت حضور در WTO استفاده کنند. دو کشور چین و روسیه به ترتیب دو مثال WTO از تجربه موفق و ناموفق از پیوستن بههستند. چیني ها سیاست هاي تجاري خود را دنبال مي کنند و از WTO نیز به عنوان ابزاري در جهت اعمال سیاست هاي خود استفاده مي کنند، اما روسیه WTO به دنبال این بوده است که با پیوستن بهساختار تجاري اش اصالح شود و در این مسیر

توفیقي نیافته است.گشوده صرفا نباید را WTO به پیوستن به روي خارجي ها شدن دروازه هاي یک کشور WTO ترجمه کرد. بسیاري از کشورهاي عضوهمواره سیاست هاي تجاري خود را دنبال کرده اند. کامال کشورها براي WTO محدودیت هاي مشخص است و عمدتا در راستاي »انحصارزدایي« WTO و »شفافیت زایي« است. براي مثال مقررات

در مقابله با دامپینگ بسیار جدي و شدید است.که دارد وجود اعتقاد این WTO در البته سیاست هاي حمایتي از صنایع داخلي، بدون توجه کار«، نیروي »آموزش همچون مالحظاتي به »هزینه هاي تولید« و »فراهم آوردن زیرساخت ها« مثمر ثمر نخواهند بود. براي مثال حمایت از صنایع تولیدي در یک منطقه نسبتا محروم، بدون توجه به

هزینه ها و زیرساخت هاي حمل و نقل، کاري بیهوده است. مثال آن برزیل است که با وجود ظرفیت هاي فراوان، نتوانسته است به بخشي از زنجیره تولید

جهاني تبدیل شود.اقتصاد ناکارآمدي هاي است ممکن برخي سیاست هاي پایین، بهره وري همچون ایران ارزي بي ثبات، قاچاق گسترده، وجود انحصار و... را برشمارند و استدالل کنند که تا زماني که ایران به WTO ملحق نشود، این مشکالت حل نخواهند شد. ما به شدت مخالف این عقیده هستیم. صبر کردن بي معني است. یک کشور همواره باید در مسیر اصالح ساختارها گام بردارد و در این مسیر الحاق به WTO نیز مي تواند این فرایند را تسریع بخشد. بنابراین دوباره تأکید مي کنم که پیوستن به WTO را نباید ایستگاه آخر دید. کشورها همواره در رقابت با یکدیگر هستند و مدت زماني که طول مي کشد تا یک کشور به عضویت این سازمان درآید

نیز جزئي از مسیر مسابقه بین آن ها است. نکته دیگر این است که کشورها باید سعي کنند در هر مقطع از زمان وضعیت خود و محیط را بسنجند و بهترین تصمیم را براي خود بگیرند. این است که یک کشور را در رقابت با سایرین به پیش مي اندازد. حال خواه عضو WTO باشد، خواه نباشد. ممکن است امروز یک سیاست براي کشوري بهینه باشد، اما در مسیر اجراي آن، سیاستگذاران متوجه شوند باید مسیر خود را تغییر دهند، و باید این کار را بکنند. البته عضویت در WTO مسیرهاي بسیار زیادي را پیش روي یک کشور قرار مي دهد و قطعا کشوري که اهداف خود را بداند، مي تواند از این

ظرفیت ها به شکلي بهینه استفاده کند.

گزارش نشست علمي با موضوع »الحاق به سازمان تجارت جهاني از منظر توسعه«

مصطفی راستی فررییس اداره برنامه ریزی

سخنران : آقاي خواکیم رايتر، معاون دبیرکل آنكتاد )دفتر تجارت و توسعه سازمان ملل متحد(موضوع نشست: بحث در خصوص الزامات سیاستي تجاري جهت الحاق ج.ا.ايران به سازمان تجارت جهاني و همچنین کمك هاي

فني و مشاوره اي که آنكتاد مي تواند در خصوص اصالحات ساختار تحاري ايران در راستاي الحاق به WTO به ج.ا.ايران بدهد.معرفي سخنران: آقاي خواکیم رايتر دانش آموخته مدرسه اقتصاد لندن )LSE( هستند. ايشان پیش از همكاري با آنكتاد، در سازمان تجارت جهاني نیز اشتغال داشته اند و از معدود کساني هستند که فعالیت هاي اجرايي ارزشمندي در هر دو سازمان UNCTAD و

WTO داشته اند. ايشان همچنین راهبر پروژه الحاق کشور لیبريا به WTO نیز بوده اند. مشروح نشست :

دست نوشته


92www.bim.ir

از درصد 51 بایست می 14۰4 سال در صورت به کشور در محصوالت تولید سهم باید مهم این تحقق برای باشد بنیان دانش زیرساخت ها و اکو سیستم نوآوری در راستای

تحقق برنامه چشم انداز ایجاد شود.اما اکوسیستم نوآوری چیست و چرا ما به آن نیاز داریم ؟ و نیز مزایا و ویژگی های داشتن یک اکوسیستم کارآفرینی سالم و پویا چیست؟اکوسیستم کارآفرینی به عناصر، افراد، سازمانها همچون میتوانند که دارد اشاره مؤسساتی یا محرک یا مانعی در جهت کارآفرین شدن افراد دربرگیرنده اکوسیستمی چنین کنند. عمل صدها عنصر است که میتوانند در شش قلمرو فرهنگ، مالی، سرمایه سیاست، بازار، اصلی

حمایتها و سرمایه انسانی گروه بندي شوند.در گذشته گفته مي شد کوچک ها چابک ترند، اینکه با توجه به اما پس نوآورتر هم هستند. دسترسي بزرگ ترها به بازار بیشتر است، مفهوم تحقق براي یعني مطرح شد، نوآوري شبکه نوآوري اکوسیستم باید اقتصاد، در نوآوري

شرکت هاي که صورت این به بگیرد، شکل نوآوري اکوسیستم درون کوچک، و بزرگ با هم کار کنند. به صورت یک شبکه بزرگ بزرگ ترها یا کوچک ترها که حکم این پس و شبکه اي نوآوري فضاي در نوآورترند، از یک هر بلکه ندارد، معنا دیگر باز نوآوري شرکت ها نقش خود را در این اکوسیستم ایفا

مي کند. ،۲۰۰۰ سال از بعد باز، نوآوري فضاي در هیچ شرکتي نمي تواند صفر یا صد نوآوري را خودش انجام دهد و به شبکه اي از شرکت ها،

دانشگاه ها، مراکز پژوهشي و... احتیاج دارد. به ملي، سطح در نوآوري اکوسیستم تحقق

بازیگران متعددي نیاز دارد از جمله دولت.مي کنیم، صحبت دولت نقش از وقتي در مستقیم دخالت نه دولت، کارکرد بهترین اکوسیستم ایجاد به کمک بلکه نوآوري، امر دولت یعني است، صنایع تمامي در نوآوري نوآوري اکوسیستم در که کند شناسایي باید براي و دارد وجود خألهایي چه صنعت، هر

ضرورتهاي توجه به ایجاد پاکو سیستم هاي نوآوری در کشور

علي احمدیانکارشناس فن آوري اطالعات و ارتباطات

رفع آن خألها سرمایه گذاري کند.راستای در اقتصادی های ریزی برنامه در به اشتغال« »ایجاد از هدف باید توسعه، اشتغال که چرا کند. تغییر آفرینی« »ارزش زایی یکی از محصوالت جانبی ارزش آفرینی

)کارآفرینی( خواهد بود.اقتصاد در توان نمی سرمایه، انباشت با تنها دانش محور امروز، رشد اقتصادی ایجاد کرد. چراکه امروزه رشد اقتصادی، در گرو بکارگیری درست دانش و فناوری در کنار تامین سرمایه

کافی است.به روایت معاون محترم علمي و فناوري رییس

جمهور جناب دکتر ستاری :دنیا، در بنیان دانش هاي مدیران شرکت این و دارند عمر سال 3۰ زیر سن معموال برابر 1۰ سالي اوقات گاهي هاي شرکت

بزرگتر میشوند؛در که خواهیم مي هایي دانشگاه ما

کنارشان شرکت هاي بزرگ باشد؛ زمانی می توانیم نخبه ها را در کشور نگه داریم که اکوسیستم کارآفرین در کشور ایجاد نگه را نخبگان توان نمی پول با زیرا کنیم داشت و این کارآفرینی در شرکت های دانش

بنیان اتفاق می افتد؛پایدار کشور در کارآفرینی اکوسیستم اگر به نیست دولت پول به احتیاجی دیگر شود این صورت که سرمایه گذار از ایده دانشجویان در بزرگ های شرکت و کند می استفاده آن در و گیرد می قرار های دانشگاه اطراف دریافت از دولت پول دیگر دانشگاه ها زمان

نمی کنند؛ ما باید ثابت کنیم که پژوهش درآمدزاست و است باالتر دیگر چیز هر از آن درآمد و

93


www.bim.ir

قابل بخش این در کارآفرین اکوسیستمی تعریف است؛

بوده است ابتدا قرار از دانشگاه های کشور به را آفرینی اشتغال و کار و کسب فرهنگ جوانان بیاموزانند، اما سیطره فرهنگ نفتی که التحصیل دانشگاهی را به کار کارمندی فارغ و نگاه به دست مدیر دولتی وابسته می کند، تا

کنون مانع تحقق این امر شده است؛و است نفتی اقتصاد ما مشکل بزرگترین به خیابان و کوچه در نفتی اقتصاد فرهنگ به فرهنگ این از باید است ما همه همراه سمت دانش بنیان حرکت کنیم که در کشوری که 1۰5 سال با اقتصاد نفتی پیش رفته است

این حرکت سخت است.از که اند شده تربیت طوری ما فرزندان نظر آنها اشتغال یعنی کار برای دولت و دم از

نوآوری نمی زنند. 99.5 درصد بودجه آموزش و پرورش صرف حقوق و مزایا می شود، دیگر در قانون حمایت از شرکت های دانش بنیان از دولت حرف نمی کار روی های خصوصی باید شرکت و زنیم نوآوری دولت بگیر حقوق فرد یک باشند.

ندارد.مشخصی های روش صنعت در نوآوری دارد و ما باید با یک روش بومی و مشخص

بتوانیم اکوسیستم نوآوری را ایجاد کنیم.شرکت تعامل اصلی های بحث از یکی ها شرکت این است، کوچک و بزرگ های باید با یکدیگر در تعامل باشند تا مردم فناوری و نوآوری را در زندگی شان بچشند. از این رو

باید تفکراتمان عوض شوند.این نخبگان استارتاپ در کشورهای دیگر هایی را راه اندازی می کنند که فروش قابل توجهی دارند. چرا ما نمی توانیم بعد از ۲5 سال هزینه برای جوانان از هوششان برای پیشرفت

کشور استفاده کنیم؟عنوان به )Silicon Valley( سیلیکان دره موفق ترین اکوسیستم کارآفرینی در دنیا تلقی

می شود. )Silicon Valley( سیلیکون دره اصطالح از آن جا شکل گرفت که این ناحیه به مرکزیت

تبدیل سیلیکونی تراشه های تولید و نوآوری )Silicon Valley( سیلیکون دره شد.روح کرد. کارآفرینی جستجو و نوآوری در باید را نوآوری و کارآفرینی را باید جوهر اقتصاد آزاد آن مناسب اکوسیستم در دره این راز خواند. تاریخی به طور که سیستمی ؛ است نهفته با مترادفی به را دره این و گرفته شکل فناوری های زمینه در کارآفرینی و نوآوری دره است.اکوسیستم کرده بدل پیشرفته ایده پردازی از )Silicon Valley( سیلیکون همچنین و پژوهشی مراکز و دانشگاه ها در کنار و گوشه در خالق استعدادهای تالش آغاز می شود و در ادامه با سرمایه گذاری هسته اولیه و ایجاد شرکت نوپا، به تولید فناوری یا

محصول اولیه می انجامد.گرفتن »شکل مرحله چهار اکوسیستم، این ایده«، »شکل گرفتن کسب و کار«، »رشد و توسعه« و »تولید ارزش و برداشت محصول«

را به خود می بیند.»اپل«، چون معتبری و بزرگ شرکت های »گوگل« و »فیس بوک« از جمله شرکت هایی به شمار می روند که در دره »سیلیکون« شکل

گرفته اند.ترویج و عمومی سازی علم و فناوری و نوآوری شرکت های دانش بنیان و رونق کارآفرینی در این عرصه، از اهداف مهم موضوع بررسی دره

سیلیکون استاکو این به نگاهی مختصر، به شکل زیر در

سیستم می اندازیم :

اکوسیستم دره سیلیکوندر ازتهران کوچکتر ای ناحیه سیلیکون دره جنوب شهر سانفرانسیسکو است که به عنوان مرکز ثقل نوآوری و اختراع در فناوریهای نوین رشد و تولد محل ناحیه این میشود. تلقی بسیاری از شرکتهای بزرگ دانش بنیان است تا جایی که اکثر طالیه داران فناوریهای مدرن در صنایع الکترونیک و فناوری اطالعات یا در در یا اند متولد شده ناحیه این کنار و گوشه فعالی حضور ناحیه این در خود بلوغ دوران موثر تغییر در آنها از یک هر و اند داشته

جهانی که ما امروز در آن زندگی میکنیم نقش داشته اند.

نمایی از دره سیلیکون در جنوب سانفرانسیسکو

مشتمل میتوان را سیلیکون دره اکوسیستم بر مؤلفه های مختلفی دانست، یکی از مؤلفه های مهم، دانشگاه استنفورد است که مشتمل و علمی هیات و پژوهشی آزمایشگاههای بر تالش در که است ای برجسته دانشجویان هستند، خالقیت و نوآوری برای کوشش و اخیرا دانشگاه برکلی نیز در سمت دیگر خلیج سانفرانسیکو بیش از پیش به توسعه و تجاری نوپا شرکتهای از حمایت و فناوری سازی

پرداخته است.

فناوریهای برجســته شرکتهای پیشرفته در درە سیلیکون

اکو سیستم مورد نظر با برآمدن کارآفرینان در دره سیلیکون تکامل پیدا کرد. کارآفرینان، به پشتیبانی و آموزش تیمهای فناور با ایده های نو، خالقانه، و ممتاز برخاستند تا با جلب سرمایه محصول تولید برای نوپا شرکتهای ایجاد به به نوپا اقدام کنند. شرکتهای ارائه خدمات یا می بازار نیازهای راستای در فناوری توسعه ورود یا بزرگ در شرکتهای اندیشند و جذب داده قرار خود عمده هدف را بورس بازار به و شفافیت و همکاری سیلیکون دره در اند. تعامل به یک اصل اولیه تبدیل شده است. در هر گوشه و کناری در دره سیلیکون جوانهای ایده ارائه به که دید میتوان را نوآور و خالق های خود به کارآفرینان با تجربه مشغولند تا از

راهنماییهای آنان بهره گیرند.

عوامل موفقیتمهمترین عامل موفقیت دره سیلیکون را باید دانست، مناسب اکوسیستم گرفتن شکل در میتوان اکوسیستم این اساسی های مؤلفه از ویژه ساختارهای و کاری فرهنگ و محیط اعم از حقوقی و سرمایه گذاری را نام برد. در ایالت متحده بنگاه داری پیشینه زیادی داشته

دست نوشته


94www.bim.ir

یا ام بی آی نظیر بزرگ شرکتهای و است مستقر آمریکا شرق در که الکتریک جنرال بودند فرهنگ ویژه کاری که مبتنی بر سلسله توسعه و پژوهش امور بیشتر انجام و مراتب در ولی دادند شکل را بود شرکت داخل در دره سیلیکون فرهنگ کاری جدیدی مبتنی بر همکاری و تقسیم کار و ارتباطات شبکهای در داخل شرکتها به وجود آمد که از عوامل مهم تحرک و پویایی دره سیلیکون در عصر اقتصاد

نوآرانه محسوب میشوند.و نوآوری در باید را سیلیکون دره روح جوهر واقع در که کرد جستجو کارآفرینی اقتصاد آزاد است و در جامعه ای شکل گرفت که کارآفرینی در آن ریشه ای فرهنگی دارد، بزرگی نوآوران و کارآفرینان که ای جامعه ادیسون توماس فرانکلین، بنجامین چون جامعه اند، برآورده سر آن در فورد هنری و ای که کلید اصلی در توسعه اقتصادی و ایجاد اشتغال را کارآفرینی میداند و مخاطره پذیری نوآوری می رسیدن ثمر به برای را ضرورتی

شناسد.دره سیلیکون جاذبه زیادی برای استعدادهای دنیا نقاط اقصی از که دارد برجسته و جوان جذب دره سیلیکون می شوند ولی عامل اصلی در این جذابیت همان محیط سامان یافته در دره فناورانه فضای در است، سیلیکون دره دولتی پژوهشی مراکز دانشگاهها، سیلیکون خصوصی بخش تحقیقاتی آزمایشگاههای و

برای جذابی محیط و دارند ای عمده نقش جذب برجسته ترین استعدادها از سرتا سر دنیا

فراهم آمده است.صدها ناحیه مختلف در سرتاسر دنیا میلیاردها دره که اند کرده هزینه راستا این در دالر به ولی کنند اندازی راه جدیدی سیلیکون

توفیق کاملی دست نیافته اند.به وجود آورندگان دره سیلیکون نه دانشگاهها دولت نه حتی و نه بخشهای صنعتی، بودند، زمینه در پژوهشی اعتبارات صرف با آمریکا و الکترونیک و فضایی بزرگ پروژههای مخابرات و پروژههای پژوهشی صنایع دفاعی، دره رونق و پیدایش موجب که چه آن بلکه که روابطی و بودند انسانها گردید سیلیکون دانشگاه استادان بین زیرکانه طور به ترمن استنفورد و مدیران بخشهای صنعتی ایجاد و

از آن مراقبت کرد.ایجاد اکوسیستم کارآفرینی: این پرسش بارها متولد کارافرینان آیا که است شده پرسیده در پرسش این میشوند؟ ساخته یا میشوند مورد اکوسیستمهاي کارآفرینی نیز به کاربرده یا میکنند نمو طبیعی طور به آنها میشود: طراحی را آنها هوشمندانه طور به میتوانیم اکوسیستم طبیعت از مناسبی درک کنیم؟ کارآفرینی این سرنخ را به ما میدهد. اکوسیستم هوشمندانه تکامل از اي نتیجه معموال ها دستهاي از مخلوطی که فرآیندي هستند، پنهان بازارها و دخالت دولت است. دولتی که

به اندازه کافی روشن فکر است که بداند چه وقت و چطور هدایت کند و همینطور چه زمانی را کارآفرینی اینکه براي کند را کم دخالتش نسبتا کارآفرینی اکوسیستم و کند تشویق خود پایداري را به وجود آورد. پرسشی که در این میان به وجود میآید این است که چگونه میتوان یک اکوسیستم کارآفرینی ایجاد کرد؟ در همین زمینه ایزنبرگ، نه گام را براي ایجاد که شمرد، برمی کارآفرینی اکوسیستم یک

چند مورد آن عبارتند از:باید متوقف گام اول- تقلید از سیلیکان والی که بدانند را این باید کشورها رهبران شود. سعی نباید و باشند والی سیلیکان نمیتوانند امروز نمیتوانست نیز والی سیلیکان کنند.

خودش باشد حتی اگر این را میخواست.گام دوم- بر داراییها، مشکالت و فرصتهاي خود باید تمرکز داشت. کشورها باید به دقت بر

جغرافیاي خاص خودشان تمرکز کنند.شوند. درگیر باید رهبران همه گام سوم- دولت ضروري است ولی تنها یکی از محرکها غیرانتفاعی و خصوصی بخشهاي هست. در بگیرند. عهده به را مسئولیت باید نیز کار و کسب مالکین مدیران، بسیاري موارد حرفهاي، سازمانهاي دانشگاهها، خانوادگی، و گذاران سرمایه کار، سازمانهاي بنیادها، البته خود کارآفرینان راه اندازي میکنند و حتی بودجه آموزش کارآفرینی، کنفرانسها، تحقیق و

حمایت سیاسی را تأمین میکنند.کارآفرینان براي جستجو چهارم- گام است. آنها همیشه وجود دارند ولی ممکن است شما آنها را تحت ظاهر یا بیرون جستجو کنید. کارآفرینان اجتماعی هنجارهاي از بسیاري کنند، می ناامید خودشان دادن نمایش از را بعضی اوقات از اینکه هدف حسادت و رقابت قرار گیرند، اجتناب می کنند، بعضی اوقات نیز

از موشکافی اجتناب می کنند. دولتها گردد. اهدافی مشخص پنجم- گام می توانند منطقه اي خاص و از جنبه جرافیایی متمرکز را جهت توسعه کارآفرینی توسعه دهند به براي آن را تولید سالیانهاي به طوري که

عنوان هدف مشخص نمایند.

95


www.bim.ir

ـ

بانک های توسعه ای در عــــرصـــهبیــــن الـمــلل


96www.bim.ir

و توسعه دولتی بانک مدیرعامل دیمیتریو، والدیمیر امور اقتصادی خارجی روسیه پس از 1۲ سال و در پی

ورشکستگی سنگین از کار برکنار شد.این تصمیم دولت روسیه در شرایطی اتخاذ شد که رشد اقتصادی سال گذشته این کشور منفی بوده است و دولت در حال بررسی یک بسته نجات اقتصادی برای کل کشو است. بانک VEB که پس از اصالح ساختار در سال ۲۰۰7، به عنوان بازوی سیاست های اقتصادی دولت روسیه به شمار می رفت، در سالهای اخیر و به خصوص پس از کاهش شدید قیمت نفت، وضعیت بسیار بحرانی

را گذرانده است.به گفته یک اقتصاددان برجسته، »این بانک ریسک های بسیار باالیی را پذیرفته بود، البته آن ها خود مایل به افزایش ریسک نبودند، بلکه فشارهای وارد شده از سوی دولت آن ها را به این رفتار وادار کرده بود. در ظاهر شما یک

بانک مشاهده می کردید، اما در عمل این بانک مانند یک بخش از دولت فعالیت می کرد«.

در خصوص بانک VEB همواره گفته می شد که این بانک بر اساس الگوی بانک های دولتی توسعه ای سایر کشورها علی-الخصوص آلمان فعالیت می کند و تمرکزش را بر پروژه های زیرساختی و های تک که توانایی تأمین

مالی توسط بخش خصوصی را ندارند، قرار داده است.دارایی های سبد مدیریت نقش همچنین بانک این

خارجی دولت روسیه را عهده دار بوده است.اما از زمانی که این بانک در گزارش عملکرد سال ۲۰14 خود، بیش از 4 میلیارد دالر زیان شناسایی کرد، ابهامات

در خصوص عملکرد آن شدت گرفت.بانک VEB نقش بسیار مهمی در تأمین مالی پروژه های زیرساختی مربوط به المپیک زمستانی سوچی داشته است به وام دالر میلیارد از 5۰ بیش خصوص این در و این پروژه ها پرداخت کرده است. شرکت های پیمانکار وام هایی که اکنون بازپرداخت بیشتر آن ها، به دلیل سودده

نبودن پروژه ها در هاله ای از ابهام قرار دارد.از جلوگیری برای VEB نیاز مورد کمک میزان ورشکستگی هنوز مشخص نشده است اما مسئوالن این بانک اعالم کرده اند که برای خروج از وضعیت فعلی، تا سال ۲۰۲۰ به بیش از ۲۰ میلیارد دالر کمک نیاز خواهد

داشت.

زعم به که آسیا زیرساخت سرمایه گذاری بانک بسیاری از کارشناسان، رقیب بانک جهانی به رهبری ایاالت متحده آمریکا خواهد بود، در روز 1۶ام ژانویه سال جاری میالدی افتتاح شد. هدف از افتتاح این بانک را می توان تمایل چین به تغییر قوانین نانوشته

تأمین مالی توسعه در جهان دانست.جالب آن جاست که علیرغم مخالفت تلویحی ایاالت شرکای از بسیاری بانک، این تصویب با متحده تجاری این کشور همچون استرالیا، انگلستان، آلمان، ایتالیا، فیلیپین و کره جنوبی با در نظر گرفتن قدرت

اقتصادی چین، به این بانک پیوسته اند.بانک این افتتاحیه مراسم در چین جمهور رئیس سرمایه گذاری نیازهای که کرده است اعالم زیرساختی آسیا بی شمار است و تمرکز این بانک بر

پروژه های باکیفیت و کم هزینه خواهدبود.اول سال پنج در AIIB که می شود پیش بینی فعالیت خود، بین 1۰ تا 15 میلیارد یورو در سال وام به متقاضیان اعطا کند و فرایند رسیدگی به درخواست

وام ها از فصل دوم سال ۲۰1۶ آغاز خواهدشد.حال در ،AIIB مدیرعامل لیکون، جین گفته به )با مشترک مالی تأمین برای خوبی برنامه حاضر سایر بانک های توسعه ای بین المللی( پروژه ها وجود دارد. وی همچنین افزود که اگرچه وام های این بانک به صورت دالری به متقاضیان پرداخت خواهدشد، اما را در از سرمایه خود دارد بخشی بانک درنظر این قالب سایر ارزهای معتبر بین المللی همچون یورو و

یوان نگهداری کند.تبعات سیاسی: وزیر اقتصاد لوگزامبورگ معتقد است تأسیس بانک AIIB را باید اثباتی بر »توازن مجدد

قدرت در عرصه اقتصاد بین الملل« دانست.فعالیتش مسیر در بتواند AIIB که صورتی در و پول بین المللی صندوق از مستقل طور به بانک جهانی به موفقیت دست یابد، به کشور چین کمک کرده است در تقابل با نظم مالی جهانی که آمریکا متحده ایاالت راهبری تحت است معتقد حال در کشورهای مالی نیازهای نتوانسته است

توسعه را به میزان کافی تأمین کند، دست باالتری داشته باشد.

مقامات از نقل به و رویترز خبرگزاری گزارش به ارشد AIIB، ایجاد یک فرهنگ حاکمیت شرکتی که بتواند سطح کارکنان را در استانداردهای باال نگه

دارد، به مراتب با اهمیت تر از صرف وام دادن است.حمایت تحت پروژه های مقامات، این گفته به AIIB باید شفاف باشند و بتواند منافع اجتماعی و زیست محیطی را تأمین کند، اما نیاز نیست قیود مبتنی بر بازار آزادی که IMF و بانک جهانی به مشتریان

خود تحمیل می کند را رعایت کند.

برکناری مدیرعامل بانک توسعه روسیه )VEB( توسط پوتین

توازن قدرت در عرصه بین المللآغاز به کار بانک سرمایه گذاری زیرساخت آسیا؛

97


www.bim.ir

بانکداری، صنعت به عمومی اطمینان کاهش با مشتریان به دنبال بانکی هستند که شفافیت بیشتری آیا دوری کند. پرخطر فعالیت های از و داشته باشد بانکداری اسالمی می تواند جایگزینی برای مدل های

بانکداری غربی باشد؟پس از وقوع بحران مالی ۲۰۰۸، جهان بانکداری به شدت در معرض انتقاد و موشکافی افکار عمومی قرار

گرفته است. در شرایطی که در جریان بحران مالی، شنیدن خبر رسوایی های مالی به امری عادی بدل شده بود، به نظر می رسد اطمینان عمومی نه تنها به بانک ها، بلکه به کل سیستم بانکی و شاید توانایی حل در مقررات( )وضع کنندگان سیاست گذاران

مشکالت کلیدی این صنعت کاهش یافته است.در حالی که سیاست گذاران و بانک ها به دنبال حل

مشکالتی هستند که منجر به بروز بحران در صنعت جایگزین گزینه های دنبال به مشتریان شد، مالی ملموس تر رفتاری شاید که گزینه هایی می گردند. دارند و با معیارهای اخالقی و دینی انطباق بیشتری

دارند. )Co-operative Banking( بانکداری مشارکتیبتوان یک شاید را پایه گذاری شد قرن 19 در که البته و دیگر گزینه اما دانست. جایگزین گزینه معتبرتر، بانکداری اسالمی است که از مبانی اصلی مالی و بانکداری می کند. پیروی اسالم شریعت و بانک بین زیان و سود تقسیم پایه بر اسالمی به عالوه مشارکت و پایه گذاری شده است مشتری شده است. ممنوع آن در سوداگرانه فعالیت های در این ویژگی های مالی اسالمی بدون استثنا به همه

مؤسسات مالی اسالمی تسری دارد. علیرغم ویژگی های مثبت بانکداری اسالمی شامل بانکداری از شیوه این ریسک، توزیع و شفافیت آن ها مهم ترین جمله از که دارد محدودیت هایی مشکالت و باال عملیاتی هزینه های به می توان آن هزینه های و نظارت و حسابرسی به مربوط

اشاره کرد.

برزیل توسعه بانک کرده است اعالم صندوقی به ارزش 5۰ میلیون دالر به منظور کسب از حمایت فناوری کارهای و تخصیص نوپا محور داده است. این صندوق بر آن مدیریت که

عهده یک شرکت خصوصی قرار داده شده است، از چند بانک دیگر دولتی و خصوصی نیز منابع دریافت خواهد کرد. سهم بانک توسعه برزیل از سرمایه اولیه

این صندوق 3۲ میلیون دالر عنوان شده است.

حمایتی اولویت های این صندوق، حوزه های اطالعات، فناوری و نانوتکنولوژی خواهد بیوتکنولوژی

بود. یک این که برای بتواند کار و کسب از استفاده برای تسهیالت این صندوق درخواست دهد الزم است درآمد خالصی به میزان حداقل 3 میلیون دالر در از محل اعطایی وام های مقادیر داشته باشد. سال این صندوق از 745 هزار دالر تجاوز نخواهد کرد.

تأمین مالی اسالمی: آینده صنعت بانکداری؟

ایجاد صندوق 5۰ میلیون دالری توسط بانک توسعه برزیل برای حمایت از کسب و کارهای فناورانه نوپا

افزایش 3.5 میلیارد دالری در انتشار اوراق

قرضه سبز توسط بانک های چینی

پس از آن که دو بانک چینی ارزش اوراق قرضه سبز )دوست دار محیط زیست( منتشرشده توسط خود را به میزان قابل توجهی افزایش دادند، این ایده که بازار این اوراق در حال حرکت به سمت کشورهای در حال توسعه

و اقتصادهای نوظهور است، قوت گرفت.بانک صنعتی چین اخیرا اوراقی به ارزش 1.5۲ میلیارد دالر با نرخ بازده ۲.95 درصد و سررسید سه سال منتشر

کرده است.بانک توسعه ای شانگهای پودونگ نیز اوراقی با شرایط

مشابه و به ارزش 3 میلیارد دالر منتشر کرده است.به گزارش منابع خبری، سرمایه گذاران زیادی تمایل به خرید اوراق قرضه سبز منتشر شده دارند، به خصوص آن که بانک توسعه شانگهای اذعان کرده است که دو برابر

میزان اوراق منتشر شده را سرمایه گذاری خواهد کرد.این انتشار اوراق، بخشی از یک برنامه بلندمدت انتشار

اوراق سبز توسط سایر بانک های چینی است.بانک مرکزی چین به هر یک از بانک های صنعتی و توسعه ای شانگهای، مجوز انتشار اوراق سبز تا سقف 7.۶ میلیارد دالر داده است. مجموع ارزش اوراق قابل انتشار توسط بانک های چینی طبق این مجوز، 45 میلیارد دالر

عنوان شده است.باد انرژی فناوری و علوم شرکت راستا، همین در شینجیانگ توانست برای انتشار اوراقی به ارزش 3۰۰ میلیون دالر، سرمایه ای بالغ بر 1.4 میلیارد دالر جذب نماید.

بانک های توسعه ای در عــرصــهبیــن الـمــلل


98www.bim.ir

99


www.bim.ir


100www.bim.ir

101


www.bim.ir


102www.bim.ir

103


www.bim.ir


104www.bim.ir

نشریه شماره 18 - اسفند 94

Documents