บทท�� บทท�� 11 11 การการวิเคราะห์�โครงข่�ายงานวิเคราะห์�โครงข่�ายงาน

PERT/CPMPERT/CPM

ภาคการศึ�กษา 12552/

อ.น�ทธปราชญ์� น�นทวิ�ฒน�ก!ล

ประเด็�นบทท� 11

- ความหมายของโครงการ - ลั�กษณะของป�ญหา - การบร�หารโครงการ - การสร!าง PERT/CPM

การประเม�นว�เคราะห"โครงการ (PERT) PERT :

P = program or project or performanceE = EvaluationR = ReviewT = Technique

PERT ค#อ วิธ�การท��ในการวิเคราะห์�กระบวินการห์ร$อกลไกการ

ท&างานข่องโครงการ งาน ห์ร$อ แผนงาน ต่�างๆ ซึ่��งจะ เป-นการควิบค!ม ลดควิามย!�งยากและการท&างานซึ่&0า

ซึ่1อน

CPM = Critical Path Method การพิจารณาสายงานวิกฤต่

CPM = Critical Path Method การพิจารณาสายงานวิกฤต่ อาศั�ยข%ายงาน (network) แสด็งความส�มพั�นธ์"ของ

งานต่%างๆ ในโครงการท�มต่,าแหน%งงานเป-นจุ/ด็รวมแลัะจุ/ด็แยกของกลั/%มงานต่%างๆ

ข!อแต่กต่%างของ CPM แลัะ PERT ค#อ CPM จุะแสด็งงานแลัะระยะเวลัาของงานท�จุะเก�ด็ป�ญหาข01นในอนาคต่

ประโยชน"ของ PERT/CPM

เพั#�อช%วยในด็!านการวางแผนโครงการ เพั#�อช%วยในการควบค/มโครงการ เพั#�อช%วยในการบร�หารทร�พัยากรท�ใช!ในโครงการ เพั#�อช%วยในการบร�หารโครงการ

ทร�พัยากรท�จุ,าเป-นต่%อการสร!าง PERT/CPM data ของงาน,โครงการ,องค"กร

ลั�กษณะงานความเก�ยวข!อง , ความเช#�อมโยงของงานผ4!ร �บผ�ด็ชอบงานอ,านาจุการต่�ด็ส�นใจุ เวลัา แลัะงบประมาณอ#�นๆ ท�เก�ยวข!อง อาท� ความเก�ยวข!องก�บองค"กรภายนอก

แนวค�ด็การก,าหนด็เกณฑ์"การต่�ด็ส�นใจุ อาท� efficiency , maximax maximin

ส��งท�ต่!องด็,าเน�นการเพั#�อการว�เคราะห"การวิเคราะห์� data

ระบบ กระบวินการ และกลไกควิามคด (Concept)ป6จจ�ยเข่1า (Input)กระบวินการ (Process) ผลผลต่ (Product)

ควิามเช$�อมโยงข่องงาน (net work)ล&าด�บช�0นข่องงาน

ส��งท�ต่!องทราบในการสร!าง PERT

ส�ญลั�กษณ"

ต่,าแหน%ง งานเสร�มหร#องานจุ,าลัอง (dummy activity) ข!อควรระว�ง สายงานต่!องไม%มการไหลัย!อนกลั�บ

node

Dummy activity

ว�ธ์การว�เคราะห" PERT/CPM ES = earliest start (เวิลาท��เร7วิท��ส!ดท��จะเร�มงานได1 ) EF = earliest finish (เวิลาท��เสร7จส0นเร7วิท��ส!ดข่อง

งาน) LS = Latest start (เวิลาท��ช1าท��ส!ดท��จะเร�มงานได1) LF = Latest finish(เวิลาท��เสร7จส0นช1าท��ส!ดข่องงาน) FS = free slack (ระยะเวิลาข่องงานท��จะล�าช1าได1โดย

ไม�ม�ผลกระทบต่�องานอ$�น) TS = total slack time (ระยะเวิลารวิมข่องงานท��จะ

ล�าช1าได1โดยไม�ม�ผลข่องโครงการ) t = time (เวิลาข่องงาน)

tESEF

tLFLSortLSLF

ข�1นต่อนในการสร!าง PERT การวิเคราะห์�งาน

ล�กษณะงาน โครงการควิามเก��ยวิข่1อง ควิามเช$�อมโยงข่องงานเวิลาท��ใช1 ข่องแต่�ละงานล&าด�บข่องงานต่1นท!นห์ร$องบประมาณท��เกดข่�0นในแต่�ละงานผ81ร�บผดชอบทร�พิยากรท��ใช1

การสร1างต่าราง PERT

งานห์ล�กงานรองงานย�อย

งานท��ไม�เก��ยวิข่1อง

ควิามส&าค�ญ์ข่องงาน

ต่,าแหน%งงาน

ลั�กษณะงาน

ความส,าค�ญ

ของงาน

ลั,า ด็�บของงาน เวลัา ผ4!ร �บผ�ด็

ชอบ งบประมาณ ทร�พัยากรท� ใ ช!

กรณต่�วอย%าง การท&าวิจ�ย การวิเคราะห์�งาน

ล�กษณะงานควิามเก��ยวิข่1อง ควิามเช$�อมโยงข่องงานเวิลาท��ใช1 ข่องแต่�ละงานล&าด�บข่องงานต่1นท!นห์ร$องบประมาณท��เกดข่�0นในแต่�ละงานผ81ร�บผดชอบทร�พิยากรท��ใช1

การสร1างต่าราง PERT

ล&าด�บ ล�กษณะงาน ควิามเก��ยวิข่1อง ระยะเวิลาท��ใช1

ส�ญ์ล�กษณะแทนงาน

ล&าด�บงานก�อนห์น1า

1ศึ�กษาข่1อม8ลเพิ$�อก&า ห์นดประเด7นป6ญ์ห์างานวิจ�ย เร�มต่1น 4 A -

2 ก&า ห์นดประเด7นป6ญ์ห์า ห์ล�ง 1 2 B A , C

3 ศึ�กษาแนวิคด ทฤษฎี�และ

วิรรณกรรมท��เก��ยวิข่1อง เร�มต่1น 3 C -

4 เข่�ยนโครงร�างการวิจ�ย ห์ล�ง 2 8 D B5 ก&า ห์นดเคร$�องม$อในการวิจ�ย ห์ล�ง 4 4 E D6 ทดสอบเคร$�องและแก1ไ ข่ ห์ล�ง 5 3 F E7 เก7บรวิบรวิมข่1อม8ลการวิจ�ย ห์ล�ง 6 8 G F

8 บรรท�กข่1อม8ลการวิจ�ย ห์ล�ง 7 ควิบค8� ก�บข่1อ 7

1 H F , G

9 ประมวิลผลและวิเคราะห์�ข่1อม8ล ห์ล�ง 8 8 I H

10 ทดสอบผลงานวิจ�ย ห์ล�ง 9 ถ้1าไ ม�

ถ้8กต่1องกล�บไ ป ข่1อ 3

4 J I

11 สร!ปผลงานวิจ�ย ห์ล�ง 10 4 K J12 เข่�ยนรายงานการวิจ�ย ห์ล�ง 11 12 L K13 เสนอผลงานวิจ�ย ห์ล�ง 12 1 M L

62

ลั�กษณะของ PERT แบบท�หน0�งA

BC

DE

F G

K

J

IH

LM

13 ล&าด�บงาน

ลั�กษณะของ PERT แบบท�สองA

B

C

D E F

G

K

J

IH

LM

11 ล&าด�บงาน

ว�ธ์การว�เคราะห" การก,าหนด็เวลัาอย%างเร�วท�ส/ด็(Earliest Time) การก,าหนด็เวลัาอย%างช!าท�ส/ด็(Latest Time) การก,าหนด็งานว�กฤต่

การก,าหนด็เวลัาอย%างเร�วท�ส/ด็(Earliest Time) เป-นการค,านวณหาว%าแต่%ลัะก�จุกรรมในโครงการจุะเร��ม

ต่!นท,างานได็!เร�วท�ส/ด็ (ES) เม#�อใด็ แลัะจุะเสร�จุอย%างรวด็เร�วท�ส/ด็(EF)ได็!เม#�อใด็ โด็ยค,านวณจุากจุ/ด็เร��มต่!นของโครงการจุนส�1นส/ด็โครงการ

0 4A4

ES EF

เร�มต่1น

0 3C3

ES EF

4 6B2

ES EF6 14D

8

ES EF14 18E

4

ES EF

การก,าหนด็เวลัาอย%างช!าท�ส/ด็(Latest Time)

เป-นการค,านวณหาเวลัาในการด็,าเน�นโครงการอย%างช!าท�ส/ด็แลั!วแต่%ลัะก�จุกรรมในโครงการจุะเร��มต่!นท,างานได็!เม#�อใด็(LS) แลัะจุะแลั!วเสร�จุเม#�อใด็ (LF) โด็ยค,านวณจุากจุ/ด็ส�1นส/ด็โครงการย!อนกลั�บไปย�งจุ/ด็เร��มต่!นโครงการ0 4

0 4A4

ES EF

เร�มต่1น

0 31 4

C3

ES EF

4 64 6

B2

ES EF6 146 14

D8

ES EF14 1814 18

E4

ES EFLS LF

LS LF LS LF LS LF

LS LF

การก,าหนด็งานว�กฤต่ การน,าเวลัาในการท,างานอย%างรวด็เร�วท�ส/ด็ลับเวลัา

ในการท,างานอย%างช!าท�ส/ด็ เพั#�อก,าหนด็ก�จุกรรมว�กฤต่ ซึ่0�งก�ค#อการก,าหนด็เส!นทางท�เช#�อมต่%อก�จุกรรมว�กฤต่เข!าด็!วยก�น

ว�ธ์การก,าหนด็งานว�กฤต่

EFLFTS

orESLSTS

ล&าด�บ ล�กษณะงาน ส�ญ์ล�กษณะแทนงาน

ระยะเวิลาท��ใช1 ES EF LS LF TS งานวิกฤต่

1ศึ�กษาข่1อม8ลเพิ$�อก&า ห์นดประเด7นป6ญ์ห์างานวิจ�ย A 4 0 4 0 4 0 งานวิกฤต่

2 ก&า ห์นดประเด7นป6ญ์ห์า B 2 4 6 4 6 0 งานวิกฤต่

3 ศึ�กษาแนวิคด ทฤษฎี�และ

วิรรณกรรมท��เก��ยวิข่1อง C 3 0 3 1 4 1

4 เข่�ยนโครงร�างการวิจ�ย D 8 6 14 6 14 0 งานวิกฤต่5 ก&า ห์นดเคร$�องม$อในการวิจ�ย E 4 14 18 14 18 0 งานวิกฤต่6 ทดสอบเคร$�องและแก1ไ ข่ F 3 18 21 18 21 0 งานวิกฤต่7 เก7บรวิบรวิมข่1อม8ลการวิจ�ย G 8 21 29 21 29 0 งานวิกฤต่8 บรรท�กข่1อม8ลการวิจ�ย H 1 29 30 29 30 0 งานวิกฤต่9 ประมวิลผลและวิเคราะห์�ข่1อม8ล I 8 30 38 30 38 0 งานวิกฤต่

10 ทดสอบผลงานวิจ�ย J 4 38 42 38 42 0 งานวิกฤต่11 สร!ปผลงานวิจ�ย K 4 42 46 42 46 0 งานวิกฤต่12 เข่�ยนรายงานการวิจ�ย L 12 46 58 46 58 0 งานวิกฤต่13 เสนอผลงานวิจ�ย M 1 58 59 58 59 0 งานวิกฤต่

การค,านวณข%ายงานแบบ PERT

เป-นการว�เคราะห"ข%ายโครงการในด็!านของเวลัาแลัะความเป-นไปได็!ในการบร�หารโครงการระยะเวลัาท�ท,าก�จุกรรมเสร�จุได็!เร�วท�ส/ด็(Optimistic

time) : aระยะเวลัาท�ท,าก�จุกรรมเสร�จุได็!ช!าท�ส/ด็(Pessimistic

time) : bระยะเวลัาท�ท,าก�จุกรรมเสร�จุได็!เป-นส%วนมาก(most

likely time) : m

ความน%าจุะเป-นของโครงการ

project

enormal

project

e

DS

tfixetimeDS

ababDS

abVarian

mbat

..

66.

6

6

4

2

2

ทดสอบสมมต่ฐาน โอกาสในการท��จะเร�งร�ดโครงการH0 : สามารถ้เร�งร�ดโครงการได1Ha : ไม�สามารถ้เร�งร�ดโครงการได1

การเร%งร�ด็โครงการ เป-นการจุ�ด็การโครงการท�ท,าให!โครงการเสร�จุได็!เร�วข01น

โด็ยอาจุท,าได็!โด็ยการควบค/มงานว�กฤต่ให!เสร�จุต่ามก,าหนด็หร#อเร�วกว%าก,าหนด็ โด็ยการเร%งร�ด็โครงการน1อาจุท,าให!ส%งผลัต่%อต่!นท/นของโครงการให!เพั��มข01น หร#ออาจุจุะลัด็ลังก�ได็!

การว�เคราะห"การเร%งร�ด็โครงการ เวลัาด็,าเน�นงานปกต่� (normal time : Tn) เวลัาด็,าเน�นงานอย%างเร%งร�ด็ (crash time : Tc)ค%าใช!จุ%ายในการด็,าเน�นงานปกต่� (normal cost : Cn)ค%าใช!จุ%ายในการด็,าเน�นงานอย%างเร%งร�ด็ (crash cost : Cc)

TcTn

CnCctcrashavg

cos

Avg. crash cost ค$อ ค�าใช1จ�ายในการเร�งร�ดโครงการต่�อห์น��งห์น�วิยเวิลา