หนา ๑ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

ประกาศ

เรอง แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๑ (พ.ศ. ๒๕๕๕ - ๒๕๕๙)

ภมพลอดลยเดช ป.ร. พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช มพระบรมราชโองการโปรดเกลา ฯ

ใหประกาศวา โดยทคณะรฐมนตรไดพจารณาเหนสมควรใหประกาศใชแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ฉบบท ๑๑ (พ.ศ. ๒๕๕๕ - ๒๕๕๙) ซงเปนแผนพฒนา ฯ ทภาคทกภาคสวนในสงคมไทยทกระดบ ไดมสวนรวมดาเนนการ และไดใหสภาทปรกษาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตใหความเหนตามมาตรา ๒๕๘ ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐ แลว เพอใช เปนแผนยทธศาสตร การพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ ดงมสาระสาคญตามทแนบทายน จงทรงพระกรณาโปรดเกลา ฯ ใหใชแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๑ (พ.ศ. ๒๕๕๕ - ๒๕๕๙) ตงแตวนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๔ จนถงวนท ๓๐ กนยายน ๒๕๕๙

ประกาศ ณ วนท ๒๖ ตลาคม พทธศกราช ๒๕๕๔ เปนปท ๖๖ ในรชกาลปจจบน

ผรบสนองพระบรมราชโองการ

ยงลกษณ ชนวตร นายกรฐมนตร

หนา ๒ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

สรปสาระสาคญ แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๑

(พ.ศ. ๒๕๕๕ - ๒๕๕๙)

๑. ความนา การจดทาแผนพฒนาประเทศของไทยนบตงแตแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑ จนถงแผนพฒนา ฯ

ฉบบท ๑๐ มพฒนาการมาอยางตอเนองภายใตสถานการณ เงอนไข และการเปลยนแปลงในมตตาง ๆ ทงภายในและภายนอกประเทศ แผนพฒนา ฯ ฉบบท ๘ (พ.ศ. ๒๕๔๐ - ๒๕๔๔) เปนจดเปลยนสาคญของการวางแผนพฒนาประเทศทใหความสาคญกบการมสวนรวมของทกภาคสวนในสงคม และมงให “คนเปนศนยกลางการพฒนา” พรอมทงปรบเปลยนวธการพฒนาเปนบรณาการแบบองครวมเพอใหเกดการพฒนาทสมดล ตอมาแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๙ (พ.ศ. ๒๕๔๕ - ๒๕๔๙) ไดอญเชญ “ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” เปนปรชญานาทางในการพฒนาและบรหารประเทศ ควบคไปกบกระบวนทศน การพฒนาแบบบรณาการเปนองครวมทม “คนเปนศนยกลางการพฒนา” ตอเนองจากแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๘ สาหรบแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๐ (พ.ศ. ๒๕๕๐ - ๒๕๕๔) ยงคงนอมนา “ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” มาเปนแนวทางปฏบต และใหความสาคญกบการพฒนาทยด “คนเปนศนยกลางการพฒนา” ตอเนองจากแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๘ - ๙ และการพฒนาทสมดลทงคน สงคม เศรษฐกจ และสงแวดลอม โดยมการเตรยม “ระบบภมคมกน” ดวยการเสรมสรางความเขมแขงของทนทมอยในประเทศและ การบรหารจดการความเสยงใหพรอมรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงทงภายนอกและภายในประเทศ เพอมงสการพฒนาทยงยน และความอยเยนเปนสขของคนไทยทกคน

ในระยะของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๐ สงคมไทยไดนอมนาหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปประยกตใชอยางกวางขวางทกภาคสวน สงผลใหประเทศไทยเขมแขง มภมคมกนสงขนในหลายดาน และสามารถปรบตวรบกบภาวะวกฤตเศรษฐกจโลกไดอยางมประสทธภาพ สะทอนไดจากดชนความอยเยนเปนสขของคนไทยโดยรวมทไมไดรบผลกระทบและอยระหวางรอยละ ๖๖ - ๖๘ มปจจยดานเศรษฐกจทเขมแขง การมงานทา ความเขมแขงของชมชน และความอบอนของครอบครวทสงผลดตอความอยเยนเปนสข อยางไรกตาม ปจจยทยงเปนอปสรรค ไดแก ความสมานฉนทในสงคม สภาพแวดลอมและระบบนเวศขาดความสมดล ความเสยงจากปญหายาเสพตดทสงขน รวมถงสขภาวะของคนไทยลดลงจากคณภาพการศกษาทเปนปญหา สอดคลองกบการตดตามประเมนผลการพฒนาประเทศในระยะแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๐ ทประสบความสาเรจนาพอใจ เศรษฐกจของประเทศไทยเขมแขงและเรมเตบโตอยางมคณภาพ การขยายตวเพมขนเปนรอยละ ๗.๘ ในป ๒๕๕๓ หลงจาก

หนา ๓ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

ชะลอตวอยางตอเนองจากรอยละ ๕.๑ ในป ๒๕๔๙ และหดตวลงรอยละ ๒.๓ ในป ๒๕๕๒ คณภาพชวตของคนไทยดขน มหลกประกนความมนคงทางเศรษฐกจและสงคมทหลากหลาย และความยากจนลดลง แตตองใหความสาคญตอเนองกบการพฒนาคณภาพคนและสงคม การสรางความปลอดภยในชวตและทรพยสน และความโปรงใสในการบรหารจดการภาครฐ รวมทงการสนบสนนใหเกดการแขงขนทเปนธรรมและการกระจายผลประโยชนจากการพฒนา เพอลดความเหลอมลาในสงคมไทย

การพฒนาในระยะแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ (พ.ศ. ๒๕๕๕ - ๒๕๕๙) ประเทศไทยจะตองเผชญกบกระแสการเปลยนแปลงทสาคญทงภายนอกและภายในประเทศทปรบเปลยนเรวและซบซอน มากยงขน เปนทงโอกาสและความเสยงตอการพฒนาประเทศ โดยเฉพาะขอผกพนทจะเปนประชาคมอาเซยนในป ๒๕๕๘ จงจาเปนตองนาภมคมกนทมอยพรอมทงเรงสรางภมคมกนในประเทศใหเขมแขงขนมาใชในการเตรยมความพรอมใหแกคน สงคม และระบบเศรษฐกจของประเทศใหสามารถปรบตวรองรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงไดอยางเหมาะสม สามารถพฒนาประเทศใหกาวหนาตอไป เพอประโยชนสขทยงยนของสงคมไทยตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

๒. การประเมนสถานการณ ความเสยงและการสรางภมคมกนของประเทศ ๒.๑ สถานการณการเปลยนแปลงทมผลตอการพฒนาประเทศ ประเทศไทยยงตองเผชญกบการเปลยนแปลงท ส าคญท งในระดบโลกและ

ภายในประเทศ ซงมผลกระทบทงทเปนโอกาสและความเสยงตอการพฒนาประเทศ ดงน ๒.๑.๑ การเปลยนแปลงสาคญระดบโลก ๑) กฎ กตกาใหมของโลกหลายดานสงผลใหทกประเทศตองปรบตว

วกฤตเศรษฐกจและการเงนของโลกทผานมาไดสงผลใหเกดการปรบเปลยนกฎระเบยบในการบรหารจดการเศรษฐกจโลกทงดานการคา การลงทน การเงน สงแวดลอม และสงคมเพอการจดระเบยบใหม ทสาคญของโลก ครอบคลมถงกฎ ระเบยบดานการคา และการลงทนทเนนสรางความโปรงใส และแกปญหาโลกรอนมากขน การคมครองทรพยสนทางปญญา ความรวมมอระหวางประเทศ และการกากบดแลดานการเงนทเขมงวดมากขน พนธกรณและขอตกลงเกยวกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ มาตรการทางการคาทเกยวของกบการแกไขปญหาโลกรอน และกฎ ระเบยบดานสงคมมบทบาทสาคญมากขน โดยเฉพาะดานสทธมนษยชน ทใหความสาคญกบการสงเสรมใหเกดความเคารพและรกษาศกดศรความเปนมนษยของทกคนอยางเทาเทยมกน กฎ กตกาใหมเหลานจะเปนเครองมอในการตอรองทางการคาทผลกดนผประกอบการไทยให จาเปนตองยกระดบการผลตใหไดมาตรฐานท กาหนด เพอสามารถแขงขนได ขอตกลงระหวางประเทศดานสงแวดลอม สทธมนษยชน และธรรมาภบาล จะเปนแรงกดดนใหตองปรบกระบวนการผลตทคานงถงสงแวดลอมมากขน ใหความสาคญกบการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและการสรางความเปนธรรมในการแขงขนใหสงขน

หนา ๔ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๒) การปรบตวเขาสเศรษฐกจโลกแบบหลายศนยกลาง รวมทงภมภาคเอเชย ทวความสาคญเพมขน โดยเฉพาะกลมประเทศอตสาหกรรมใหม อาท ฮองกง เกาหล สงคโปร ไตหวน และกลมประเทศอาเซยน ทมแนวโนมเปนศนยกลางการผลตสนคาอตสาหกรรมโลก ขณะทนโยบาย การเปดประเทศของจน รสเซย พลวตการขยายตวของบราซลและอนเดย และการเพมขนของชนชนกลาง ในภมภาคเอเชยจะเพมกาลงซอในตลาดโลก นอกจากน การรวมกลมเศรษฐกจทสาคญตอประเทศไทยในชวงแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ไดแก การรวมกลมในภมภาคเอเชย ภายใตกรอบการคาเสร ของอาเซยนกบจน ญปน และอนเดย และการเปนประชาคมอาเซยนในป ๒๕๕๘ รวมทงกรอบ ความรวมมออน ๆ อาท กรอบความรวมมอเอเชย - แปซฟค จะมผลกระทบตอการพฒนาเศรษฐกจ และสงคมของไทยซงตองมการเตรยมความพรอมในหลายดาน โดยเฉพาะการพฒนาทรพยากรมนษย และการพฒนากลไกตาง ๆ

๓) การเขาสสงคมผสงอายของโลกอยางตอเนอง ในชวงแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ประชากรสงอายในโลกจะเพมขนอก ๘๑.๙ ลานคน และการเปนสงคมผสงอาย ของประเทศสาคญ ๆ ในโลก มผลกระทบตอการเคลอนยายกาลงคนขามประเทศ เกดความหลากหลายทางวฒนธรรม ขณะทโครงสรางการผลตเปลยนจากการใชแรงงานเขมขนเปนการใชองคความร และเทคโนโลยมากขน ทาใหการพฒนาคนมงสรางใหมความร ทกษะ และความชานาญ ควบคไปกบการพฒนาเทคโนโลยเพอใชทดแทนกาลงแรงงานทขาดแคลน ขณะเดยวกน ประเทศทเขาสสงคมผสงอายจะมรายจายดานสขภาพเพมขน ทาใหงบประมาณสาหรบการลงทนพฒนาดานอน ๆ ลดลง

๔) การเปลยนแปลงภมอากาศโลกสงผลใหสภาพภมอากาศแปรปรวน ในชวง ๓๐ ปทผานมา อณหภมโลกสงขนโดยเฉลย ๐.๒ องศาเซลเซยสตอทศวรรษ สงผลใหสภาพภมอากาศแปรปรวน กอใหเกดภยพบตทางธรรมชาตบอยครงและทวความรนแรง อาท แผนดนไหว ดนถลม ภเขาไฟระเบด อทกภย วาตภย ภยแลง ไฟปา ระบบนเวศในหลายพนทของโลกออนแอ สญเสยพนธพชและสตว พนผวโลกเปลยนแปลงทางกายภาพ โดยเฉพาะการสญเสยพนทชายฝงเนองจากระดบนาทะเลทสงขน นาไปสการยายถนของประชากรทอยอาศยบรเวณชายฝงทะเล รวมทงสรางความเสยหายตอโครงสรางพนฐาน เขตทองเทยว เขตอตสาหกรรมทมการลงทนสงบรเวณพนทชายฝง โรคระบาดเพมขนกอใหเกดปญหาสขภาพของประชากร รวมทงการระบาดของโรคและแมลงศตรพชจากสภาพอากาศทเปลยนแปลง สรางความเสยหายแกผลผลตทางการเกษตรและธญญาหาร ของโลก รวมทงกระทบตอภาคสงคม อาท ความยากจน การอพยพยายถน และการแยงชงทรพยากร

๕) ความมนคงทางอาหารและพลงงานของโลกมแนวโนมจะเปนปญหาสาคญ ความตองการพชพลงงาน สนคาเกษตรและอาหารมแนวโนมเพมขนจากการเพมประชากรโลก แตการผลตพชอาหารลดลงดวยขอจากดดานพนท เทคโนโลยทมอย และการเปลยนแปลงของภมอากาศ ทาใหเกดความขดแยงระหวางการผลตพชอาหารและพชพลงงานในอนาคต สงผลใหผลผลตอาหาร สตลาดลดลง ไมเพยงพอกบความตองการของประชากรโลก หรอมราคาสงเกนกวากาลงซอโดยเฉพาะ ในกลมประเทศยากจน อาจนาไปสการเกดวกฤตอาหารโลก

หนา ๕ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๖) ความกาวหนาทางเทคโนโลยมบทบาทสาคญตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคม รวมทงตอบสนองตอการดารงชวตของประชาชนมากยงขน ทงเทคโนโลยสารสนเทศและ การสอสาร นาโนเทคโนโลย เทคโนโลยชวภาพ และเทคโนโลยเกยวกบการทางานของสมองและจต ทเปนทงโอกาสหรอภยคกคามในการพฒนา อาท การจารกรรมขอมลธรกจหรอขอมลสวนบคคล ประเทศทพฒนาเทคโนโลยไดชาจะกลายเปนผซอและมผลตภาพตา ไมสามารถแขงขนกบประเทศอน ๆ และการเขาถงเทคโนโลยทไมเทาเทยมกนของกลมคนในสงคมจะทาใหเกดความเหลอมลาในการพฒนา จงเปนความทาทายในการเพมขดความสามารถในการแขงขนและลดความเหลอมลา

๗) การกอการรายสากลเปนภยคกคามประชาคมโลก การกอการราย และอาชญากรรมขามชาตมแนวโนมขยายตวทวโลกและรนแรง มรปแบบและโครงขายทซบซอนมากขน สงผลกระทบตอความมนคงของประเทศ ตองเตรยมความพรอมในการควบคมปจจยทเกอหนนการกอการรายและสรางความรวมมอในเวทระหวางประเทศเพอปกปองผลประโยชนของชาตจากภยกอการราย

๒.๑.๒ การเปลยนแปลงภายในประเทศ ๑) การ เปล ยนแปลงสภาวะด าน เศรษฐกจ อตราการขยายต ว

และเสถยรภาพทางเศรษฐกจของประเทศไทยอยในเกณฑด ภาคอตสาหกรรมเปนภาคการผลตทมบทบาทสง ภาคเกษตรเปนแหลงสรางรายไดหลกของประชาชนสวนใหญในประเทศและเปนฐานในการสรางมลคาเพมของภาคอตสาหกรรม ภาคบรการมบทบาทสาคญในการสรางมลคาเพมใหแกเศรษฐกจ ขณะทการเชอมโยงเศรษฐกจในประเทศกบตางประเทศทาใหเกดกจกรรมทางเศรษฐกจระหวางประเทศ โดยเฉพาะดานการคาและการลงทน สาหรบการลงทนโดยตรงจากตางประเทศยงคงมบทบาทสาคญ ตอการขยายตวของระบบเศรษฐกจไทย แตภาวะเศรษฐกจโลกทตกตาและขดความสามารถในการ แขงขนลดลง ทาใหบทบาทของการลงทนในการขบเคลอนเศรษฐกจมแนวโนมลดลง อยางไรกตาม ระบบเศรษฐกจของไทยมความออนแอดานปจจยสนบสนนในสวนของวทยาศาสตรและเทคโนโลย คณภาพการบรการของโครงสรางพนฐาน กฎหมาย กฎ และระเบยบทางเศรษฐกจทไมเออตอการจดระบบการแขงขนทเปนธรรมและเหมาะสมกบสถานการณการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจ

๒) การเปลยนแปลงสภาวะดานสงคม ประเทศไทยกาวสสงคมผสงอายจากการมโครงสรางประชากรทวยสงอายเพมขน วยเดกและวยแรงงานลดลง คนไทยไดรบการพฒนาศกยภาพทกชวงวย แตมปญหาคณภาพการศกษาและระดบสตปญญาของเดก พฤตกรรมเสยงตอสขภาพ และผลตภาพแรงงานตา ประชาชนไดรบการคมครองทางสงคมเพมขนและมการจดสวสดการทางสงคมในหลายรปแบบ แตกลมผดอยโอกาสยงไมสามารถเขาถงบรการทางสงคมไดอยางทวถง ความเหลอมลาทางรายไดของประชากรและโอกาสการเขาถงทรพยากรเปนปญหาการพฒนาประเทศ สงคมไทยเผชญวกฤตความเสอมถอยดานคณธรรมและจรยธรรม และมการเปลยนแปลงทางวฒนธรรมทหลากหลาย รวมถงเผชญปญหาการแพรระบาดของยาเสพตดและการเพมขนของการพนนโดยเฉพาะในกลมเดกและเยาวชน แตคนไทยตนตวทางการเมองและใหความสาคญกบความรบผดชอบตอสงคมและธรรมาภบาลมากขน

หนา ๖ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๓) การเปลยนแปลงสภาวะดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ทนทรพยากรธรรมชาตเส อมโทรม การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศสงผลซาเตมให ปญหาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมรนแรง กระทบตอผลผลตภาคเกษตรและความยากจน การบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมยงไมมประสทธภาพเทาทควร ขณะทมความขดแยง ทางนโยบายในการบรณาการการอนรกษสงแวดลอมกบการพฒนาเศรษฐกจ อยางไรกตามประเทศไทยยงมความมนคงดานอาหาร แมจะตองเผชญกบความทาทายจากการเปลยนแปลงภมอากาศและความตองการพชพลงงาน

๔) การเปลยนแปลงสภาวะดานการบรหารจดการการพฒนาประเทศ ประชาชนมความตนตวทางการเมองสงขน แตความขดแยงทางการเมอง ความไมสงบในจงหวดชายแดนภาคใตยงคงอยและสงผลตอเศรษฐกจ การดารงชวตของประชาชน และความเชอมนของนานาประเทศ รวมทงความสงบสขของสงคมไทย ขณะทประสทธภาพภาครฐมการเปลยนแปลงในภาพรวมทดขน แตขดความสามารถในการปองกนการทจรตตองปรบปรง การกระจายอานาจประสบความสาเรจในเรองการเพมรายไดใหองคกรปกครองสวนทองถน แตมความลาชาในการถายโอนภารกจและมความไมชดเจนในการแบงบทบาทหนาทกบราชการสวนกลาง ขณะเดยวกน การคอรรปชนยงคงเปนปญหาสาคญ ของไทยและเปนอปสรรคตอการพฒนาประเทศ

๒.๒ การประเมนความเสยง ประเทศไทยจะเผชญกบความเสยงทตองเตรยมการสรางภมคมกนใหประเทศพรอมเผชญการเปลยนแปลงอยางมประสทธภาพ ๖ ประการ ดงน

๒.๒.๑ การบรหารภาครฐออนแอ ไมสามารถขบเคลอนการบรหารจดการไดอยางมประสทธภาพ อานาจรฐถกใชเพอผลประโยชนของคนบางกลม ความสมพนธระหวางภาครฐกบภาคประชาชนและระหวางประชาชนกบประชาชนในบางพนทมชองวางมากขน ประชาชนมสวนรวมในการ ใหขอคดเหนแตการมสวนรวมตดสนใจในระดบนโยบายมนอย เจาหนาทรฐยอหยอนในการปฏบตตามหนาท การบงคบใชกฎหมายไมจรงจง ขณะทดชนภาพลกษณการคอรรปชนชใหเหนวายงคงมการทจรตประพฤตมชอบและไมโปรงใส นาไปสความเหลอมลาและไมเปนธรรมในมตเศรษฐกจ สงคม การเมอง สงผลกระทบตอความเชอถอของตางชาตทมตอประเทศไทย

๒.๒.๒ โครงสรางทางเศรษฐกจไมสามารถรองรบการเจรญเตบโตอยางยงยน เศรษฐกจไทยยงคงพงพาเศรษฐกจภายนอกประเทศ ทงการสงออกสนคา การลงทน และการนาเขาพลงงานจากตางประเทศอยางมาก จงมความออนไหวตอความผนผวนของเศรษฐกจโลกและปจจยแวดลอมโลกทเปลยนแปลงไป การขยายตวทางเศรษฐกจขนอยกบปจจยการผลตดงเดมโดยเฉพาะทน และแรงงานราคาถกทมผลตภาพการผลตตา เปนอปสรรคตอการเพมความสามารถในการแขงขน ในตลาดโลก ขณะทเศรษฐกจในประเทศยงมความเหลอมลา ประชาชนระดบฐานรากซงสวนใหญอยในภาคเกษตรมรายไดนอยเมอเทยบกบนอกภาคเกษตรประสบความยากจนและมปญหาหนสนเปนปจจย บนทอนความเขมแขงของเศรษฐกจไทย

หนา ๗ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๒.๒.๓ โครงสรางประชากรทมวยสงอายเพมขน ขณะทประชากรวยเดกและวยแรงงานลดลง ประเทศไทยจะเปนสงคมผสงอายอยางสมบรณในป ๒๕๖๘ ขณะทสดสวนประชากร วยเดกและวยแรงงานลดลงอยางตอเนองในชวงแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ อาจกระทบตอความตองการแรงงานในระบบเศรษฐกจในอนาคต การแขงขนเพอแยงชงแรงงานจะมมากขน โดยเฉพาะแรงงานคณภาพ ภาครฐและครวเรอนจะมภาระคาใชจายเพมขนในการดแลและพฒนาคณภาพชวตของผสงอายในดานตาง ๆ สงผลตอภาระงบประมาณของภาครฐ และคาใชจายของครวเรอนในการดแลสขภาพอนามย และการจดสวสดการทางสงคม

๒.๒.๔ คานยมทดงามเสอมถอยและประเพณดงเดมถกบดเบอน เนองดวย การเปลยนแปลงภายใตกระแสโลกาภวตน สงผลใหสงคมไทยมความเปนวตถนยม ใหความสาคญกบศลธรรมและวฒนธรรมทดงามลดลง ทงการดารงชวตประจาวน การใชชวตและความสมพนธกบผอน มงหารายไดเพอสนองความตองการบรโภค การชวยเหลอเกอกลกนลดลง ความมนาใจไมตรนอยลง แกงแยง เอารดเอาเปรยบกน ขาดความสามคค ไมเคารพสทธผอน และขาดการยดถอประโยชนสวนรวม

๒.๒.๕ ฐานทรพยากรธรรมชาตและสภาพแวดลอมของประเทศมแนวโนม เสอมโทรมรนแรง จากการเปลยนแปลงทงในดานกายภาพ การใชประโยชน การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศสงผลใหสถานการณและแนวโนมความเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ทวความรนแรง โดยเฉพาะนาทวม ภยแลง การใชทรพยากรอยางสนเปลอง ไมคมคา และปรมาณ ของเสยทเพมขน นาไปสความเสยงตอการสญเสยความหลากหลายทางชวภาพ รวมไปถงการกดเซาะชายฝงอยางตอเนอง ขณะทภยพบตจะเกดขนบอยครง กระทบตอฐานการผลตภาคเกษตร ความมนคงดานอาหาร พลงงาน สขภาวะและคณภาพชวตของประชาชน

๒.๒.๖ ประเทศไทยยงคงมความเสยงดานความมนคง ทงทมาจากปญหาการกอความไมสงบในประเทศ ปญหาการกอการราย วกฤตเศรษฐกจและการแขงขนดานตาง ๆ ในเวทระหวางประเทศ รวมทง ภยพบตทเกดจากมนษยและธรรมชาตมความรนแรงและผลกระทบสงในระยะตอไปเปนประเดนทาทายตอการบรหารจดการความเสยงทงการบรหารวกฤต การเตรยมความพรอม เพอตอบสนองอยางฉบไว และการบรหารจดการในภาวะฉกเฉน รวมทงการเสรมสรางศกยภาพ ของประเทศใหมความเขมแขงทางเศรษฐกจและสามารถแขงขนไดในเวทโลกอยางตอเนอง

๒.๓ การสรางภมคมกนของประเทศ เพอใหประเทศไทยสามารถรองรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงไดอยางมประสทธภาพ จาเปนตองสรางและใชประโยชนจากภมคมกนประเทศ ๕ ประการ ดงน

หนา ๘ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๒.๓.๑ ประเทศไทยมการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข สถาบนพระมหากษตรยเปนสถาบนหลกทยดโยงคนในชาตใหเกาะเกยวกนอยางแนนแฟน เปนแบบอยางในการดาเนนชวตของคนในสงคม โดยเฉพาะรชกาลปจจบนททรงเปนแบบอยางของการดารงชวตบนทางสายกลางและความพอเพยง ทรงยดมนในประโยชนสขของพสกนกรในทกดาน

๒.๓.๒ การพฒนาประเทศใหอยบนฐานความรและเทคโนโลยททนสมย การวจยพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยเปนแรงขบเคลอนทสาคญสาหรบการพฒนาประเทศ ในการปรบเปลยนการผลตจากการใชทรพยากรธรรมชาต เงนทน และแรงงานทมผลตภาพตา ไปสการใชความรและความชานาญดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย

๒.๓.๓ สงคมไทยมคานยมและวฒนธรรมทดงาม ยดโยงคนไทยใหเปนปกแผน ลดอทธพลของความทนสมยและความขดแยงในสงคมไทย ประชาชนนาหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง มาประยกตใชกบชวตประจาวน ครอบครวบมเพาะความเปนไทยทมจตสานกและอตลกษณใหบตรหลานไดตระหนกถงรากเหงาของตนเอง

๒.๓.๔ ภาคการเกษตรเปนฐานรายไดหลกและความมนคงดานอาหารของประเทศ กอใหเกดประโยชนหลายดาน ทงแหลงสรางงาน แหลงผลตอาหาร และเชอมโยงวถชวตของสงคมไทย มสวนสาคญในการลดความยากจน สรางงาน และลดผลกระทบจากภาวะโลกรอน

๒.๓.๕ ชมชนทองถนเปนกลไกทมความสามารถในการบรหารจดการ มสวนรวมในการพฒนาคณภาพชวตและเชอมโยงกนเปนสงคมสวสดการ เปนพลงหลกในการพฒนาฐานราก ของประเทศใหมนคง ชมชนพงตนเองสามารถบรรเทาปญหาเศรษฐกจ สงคม ทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอมในระดบทองถนไดอยางมประสทธภาพ

๓. แนวคดและทศทางการพฒนาประเทศ ๓.๑ แนวคดหลก ภายใตสถานการณการเปลยนแปลงท สาคญทงภายนอกและภายในประเทศ

ทจะสงผลกระทบตอทศทางการพฒนาประเทศไทยในอนาคต จาเปนตองกาหนดยทธศาสตรการพฒนา ทเหมาะสม ขณะทการทบทวนผลการพฒนาประเทศในระยะทผานมาสะทอนปญหาเชงโครงสราง ของระบบเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม และการบรหารจดการประเทศทไมเออตอการพฒนาทยงยน ในระยะยาว ทงมความเสยงในหลายมตทอาจทาใหปญหาตาง ๆ รนแรงมากขน การพฒนาประเทศ ในอนาคต จงจาเปนตองเตรยมพรอมและสรางภมคมกนของประเทศใหเขมแขงภายใตหลกปรชญา ของเศรษฐกจพอเพยง ใหสามารถปรบตวรองรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงในอนาคตไดอยางมนคง

หนา ๙ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

กรอบแนวคดการพฒนาประเทศในระยะแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ จงมแนวคด ทตอเนองจากแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๘ - ๑๐ โดยยงคงยดหลกการปฏบตตาม “ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” และขบเคลอนใหบงเกดผลในทางปฏบตทชดเจนยงขนในทกภาคสวน ทกระดบ ยดแนวคดการพฒนาแบบบรณาการเปนองครวมทม “คนเปนศนยกลางการพฒนา” มการเชอมโยงทกมตของการพฒนา อยางบรณาการ ทงมตตวคน สงคม เศรษฐกจ สงแวดลอม และการเมอง เพอสรางภมคมกนใหพรอมเผชญ การเปลยนแปลงทเกดขนทงในระดบปจเจก ครอบครว ชมชน สงคม และประเทศชาต ขณะเดยวกน ใหความสาคญกบการมสวนรวมของทกภาคสวนในสงคมในกระบวนการพฒนาประเทศ

๓.๒ ทศทางการพฒนาประเทศ การพฒนาประเทศในระยะแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ไดตระหนกถงสถานการณ

และความเสยงซงเกดขนจากการเปลยนแปลงในระดบโลกและภายในประเทศ โดยเฉพาะภาวะผนผวนดานเศรษฐกจ พลงงาน และภมอากาศ ทเปนไปอยางรวดเรวและสงผลกระทบอยางชดเจนตอประเทศไทย ทงเชงบวกและลบ ดงนน ทศทางการบรหารจดการประเทศภายใตหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเพอรองรบการเปลยนแปลงดงกลาว จงเปนการใชจดแขงและศกยภาพทมอยใหเปนประโยชนตอการพฒนาประเทศเพอสรางความเขมแขงและรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจของประเทศ โดยใหความสาคญกบการพฒนาเศรษฐกจภายในประเทศทเนนการเสรมสรางความเขมแขงของฐานการผลตภาคเกษตร และการประกอบการของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม ขณะเดยวกน จาเปนตองปรบตวในการเชอมโยงกบระบบเศรษฐกจโลกและภมภาค ซงประเทศไทยมพนธกรณภายใตกรอบความรวมมอตาง ๆ เพอสามารถใชโอกาสทเกดขนและเพมภมคมกนของทนทมอยในสงคมไทยไดอยางเหมาะสม พรอมกาวสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในป ๒๕๕๘ ขณะเดยวกน จาเปนตองสรางความพรอมสาหรบเชอมโยง ดานกายภาพทงโครงสรางพนฐานและระบบโลจสตกส ควบคกบการยกระดบคณภาพคน การเสรมสรางองคความร การพฒนาวทยาศาสตร เทคโนโลย นวตกรรมและความคดสรางสรรค ใหเปนพลงขบเคลอนการพฒนาเศรษฐกจและสงคมไทย

การกาหนดทศทางการพฒนาประเทศในระยะแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ จงเปนการสรางภมคมกนในมตตาง ๆ เพอใหการพฒนาประเทศสความสมดลและยงยน โดยนาทนของประเทศ ทมศกยภาพมาใชประโยชนอยางบรณาการและเกอกลกน พรอมทงเสรมสรางใหแขงแกรงเพอเปนรากฐานการพฒนาประเทศทสาคญไดแก การเสรมสรางทนสงคม (ทนมนษย ทนสงคม ทนทางวฒนธรรม) ใหความสาคญกบการพฒนาคนและสงคมไทยสสงคมคณภาพ มงสรางภมคมกนตงแตระดบปจเจก ครอบครว และชมชน สามารถจดการความเสยง และปรบตวเขากบการเปลยนแปลง มโอกาสเขาถงทรพยากรและไดรบประโยชนจากการพฒนาเศรษฐกจและสงคมอยางเปนธรรม สาหรบการเสรมสรางทนเศรษฐกจ (ทนกายภาพ ทนทางการเงน) มงพฒนาเศรษฐกจภายในประเทศใหเขมแขง โดยใชภมปญญา วทยาศาสตรและเทคโนโลย และความคดสรางสรรค ใหความสาคญกบการปรบโครงสรางการคา และการลงทนใหสอดคลองกบความตองการของตลาดภายในประเทศและตางประเทศ การผลตทเปน

หนา ๑๐ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

มตรตอสงแวดลอม และมการเชอมโยงกบประเทศในภมภาคตาง ๆ บนพนฐานการพงพาซงกนและกน ในสวนการเสรมสรางทนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ใหความสาคญกบการสรางความมนคง ดานอาหาร การบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทเปนฐานการผลตภาคเกษตร มงสการเปนเศรษฐกจและสงคมคารบอนต าและเปนมตรกบสงแวดลอม การเตรยมความพรอมรองรบ การเปลยนแปลงภมอากาศและภยพบตทางธรรมชาต รวมทงการสรางภมคมกนดานการคาจากเงอนไขดานสงแวดลอม ควบคไปกบการเพมบทบาทไทยในเวทประชาคมโลก

ขณะเดยวกน จาเปนตองมการบรหารจดการประเทศเพอสรางความเปนธรรม ในสงคม ใหความสาคญกบการพฒนาระบบราชการและขาราชการโดยยดหลกธรรมาภบาล เพมประสทธภาพการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พฒนาระบบและกลไกการปองกนและปราบปรามการทจรตและประพฤตมชอบอยางมสวนรวม สงเสรมใหประชาชนทกระดบมโอกาสเขาถงกระบวนการยตธรรมอยางเทาเทยมและสรางความเปนธรรมในการเขาถงทรพยากร ควบคไปกบปลกจตสานก คานยมประชาธปไตยและธรรมาภบาลแกประชาชนทกกลม

๔. วสยทศน พนธกจ วตถประสงคและเปาหมายแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ แผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ เปนแผนยทธศาสตรทชนาทศทางการพฒนาประเทศระยะกลาง

เพอมงสวสยทศนระยะยาว ททกภาคสวนในสงคมไทยไดเหนพองรวมกนกาหนดเปนวสยทศนป พ.ศ. ๒๕๗๐ ซงกาหนดไววา “คนไทยภาคภมใจในความเปนไทย มมตรไมตรบนวถชวตแหงความพอเพยง ยดมนในวฒนธรรมประชาธปไตย และหลกธรรมาภบาล การบรการสาธารณะขนพนฐานททวถง มคณภาพ สงคมมความปลอดภยและมนคง อยในสภาวะแวดลอมทด เกอกลและเอออาทรซงกนและกน ระบบการผลตเปนมตรกบสงแวดลอม มความมนคงดานอาหารและพลงงาน อยบนฐานทางเศรษฐกจ ทพงตนเองและแขงขนไดในเวทโลก สามารถอยในประชาคมภมภาคและโลกไดอยางมศกดศร”

๔.๑ วสยทศนและพนธกจ การพฒนาประเทศในระยะ ๕ ปของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ไดกาหนดวสยทศน พนธกจ วตถประสงคและเปาหมาย ยทธศาสตรและแนวทางการพฒนาทมลาดบความสาคญสง ดงน

๔.๑.๑ วสยทศน “สงคมอยรวมกนอยางมความสข ดวยความเสมอภาค เปนธรรม และม

ภมคมกนตอการเปลยนแปลง” ๔.๑.๒ พนธกจ ๑) สรางสงคมเปนธรรมและเปนสงคมทมคณภาพ ทกคนมความมนคง

ในชวต ไดรบการคมครองทางสงคมทมคณภาพอยางทวถงและเทาเทยม มโอกาสเขาถงทรพยากร และกระบวนการยตธรรมอยางเสมอภาค ทกภาคสวนไดรบการเสรมพลงใหสามารถมสวนรวม ในกระบวนการพฒนา ภายใตระบบบรหารจดการภาครฐทโปรงใส เปนธรรม

หนา ๑๑ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๒) พฒนาคณภาพคนไทยใหมคณธรรม เรยนรตลอดชวต มทกษะ และการดารงชวตอยางเหมาะสมในแตละชวงวย สถาบนทางสงคมและชมชนทองถนมความเขมแขง สามารถปรบตวรเทาทนกบการเปลยนแปลง

๓) พฒนาฐานการผลตและบรการใหเขมแขงและมคณภาพบนฐานความร ความคดสรางสรรค และภมปญญา สรางความมนคงดานอาหารและพลงงาน ปรบโครงสรางการผลตและการบรโภคใหเปนมตรกบสงแวดลอม พรอมสรางความเชอมโยงกบประเทศในภมภาคเพอความมนคงทางเศรษฐกจและสงคม

๔) สรางความมนคงของฐานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สนบสนนการมสวนรวมของชมชน รวมทงสรางภมคมกนเพอรองรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและภยพบตทางธรรมชาต

๔.๒ วตถประสงคและเปาหมาย ๔.๒.๑ วตถประสงค ๑) เพอเสรมสรางสงคมทเปนธรรมและเปนสงคมสนตสข ๒) เพอพฒนาคนไทยทกกลมวยอยางเปนองครวมทงทางกาย ใจ

สตปญญา อารมณ คณธรรม จรยธรรม และสถาบนทางสงคมมบทบาทหลกในการพฒนาคนใหมคณภาพ ๓) เพอพฒนาเศรษฐกจใหเตบโตอยางมเสถยรภาพ คณภาพ และยงยน

มความเชอมโยงกบเครอขายการผลตสนคาและบรการบนฐานปญญา นวตกรรม และความคดสรางสรรคในภมภาคอาเซยน มความมนคงทางอาหารและพลงงาน การผลตและการบรโภคเปนมตร ตอสงแวดลอม นาไปสการเปนสงคมคารบอนตา

๔) เพอบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใหเพยงพอ ตอการรกษาสมดลของระบบนเวศ และเปนฐานทมนคงของการพฒนาประเทศ

๔.๒.๒ เปาหมายหลก ๑) ความอยเยนเปนสขและความสงบสขของสงคมไทยเพมขน ความเหลอมลา

ในสงคมลดลง สดสวนผอยใตเสนความยากจนลดลง และดชนภาพลกษณการคอรรปชนไมตากวา ๕.๐ คะแนน ๒) คนไทยมการเรยนรอยางตอเนอง มสขภาวะดขน มคณธรรม จรยธรรม

และสถาบนทางสงคมมความเขมแขงมากขน ๓) เศรษฐกจเตบโตในอตราท เหมาะสมตามศกยภาพของประเทศ

ใหความสาคญกบการเพมผลตภาพรวมไมตากวารอยละ ๓.๐ ตอป เพมขดความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจของประเทศ เพมมลคาผลตภณฑของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมตอผลตภณฑ มวลรวมในประเทศ ใหมไมตากวารอยละ ๔๐.๐

๔) คณภาพสงแวดลอมอยในเกณฑมาตรฐาน เพมประสทธภาพการลดการปลอยกาซเรอนกระจก รวมทงเพมพนทปาไมเพอรกษาสมดลของระบบนเวศ

หนา ๑๒ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๔.๒.๓ ตวชวด ๑) ดชนความอยเยนเปนสข ดชนความสงบสข สดสวนรายไดระหวาง

กลมประชากรทมรายไดสงสดรอยละ ๑๐.๐ กบกลมทมรายไดนอยรอยละ ๑๐.๐ สดสวนผอยใตเสนความยากจน สดสวนแรงงานนอกระบบทสามารถเขาถงการคมครองทางสงคม และดชนภาพลกษณ การคอรรปชน

๒) จานวนปการศกษาเฉลยของคนไทย ผเรยนทกระดบการศกษา มคณธรรม จรยธรรม สดสวนประชากรทเขาถงโครงขายคมนาคมและอนเทอรเนตความเรวสง จานวนบคลากรดานการวจยและพฒนา อตราการปวยดวยโรคไมตดตอ และดชนความอบอนของครอบครว

๓) อตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ อตราเงนเฟอ ผลตภาพการผลตรวม อนดบความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจของประเทศ สดสวนมลคาผลตภณฑของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศ

๔) คณภาพนาและอากาศ รอยละของพนท ปาไมตอพนทประเทศ และสดสวนการปลอยกาซเรอนกระจกตอหวเปรยบเทยบกบลาดบขนการพฒนาทแสดงโดยผลตภณฑ มวลรวมในประเทศตอหว

๕. ยทธศาสตรการพฒนา การพฒนาประเทศใหคนในสงคมอยรวมกนอยางสงบสข เศรษฐกจเจรญเตบโตอยางม

คณภาพและยงยน ภายใตกระแสการเปลยนแปลงทงภายในและภายนอกประเทศทปรบเปลยนเรว คาดการณไดยากและซบซอนมากยงขน การพฒนาในระยะแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ไดกาหนดทศทางและยทธศาสตรการพฒนาทเหมาะสม โดยเรงสรางภมคมกนเพอปองกนปจจยเสยง และเสรมรากฐานของประเทศดานตาง ๆ ใหเขมแขงควบคไปกบการพฒนาคนและสงคมไทยใหมคณภาพ มโอกาสเขาถงทรพยากรและไดรบประโยชนจากการพฒนาเศรษฐกจและสงคมอยางเปนธรรม รวมทงสรางโอกาสทางเศรษฐกจดวยฐานความร และความคดสรางสรรคบนพนฐานการผลตและการบรโภค ทเปนมตรตอสงแวดลอม นาไปสการพฒนาประเทศทมนคงและยงยน ยทธศาสตรการพฒนาทสาคญ ในระยะแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ มดงน

๕.๑ ยทธศาสตรการสรางความเปนธรรมในสงคม ใหความสาคญกบ ๕.๑.๑ การสรางความมนคงทางเศรษฐกจและสงคมใหทกคนในสงคมไทยควบคกบ

การเสรมสรางขดความสามารถในการจดการความเสยงและสรางโอกาสในชวตใหแกตนเอง มงปรบโครงสรางเศรษฐกจใหมฐานการพฒนาททวถงและยงยน พฒนาเศรษฐกจฐานรากทมความหลากหลายและแขงแกรงมากขน สงเสรมการจดสรรทรพยากรใหเกดความเปนธรรม ปรบโครงสรางภาษทงระบบ ใหสนบสนนการกระจายรายไดและเปนเครองมอสรางความเปนธรรมในการจดสรรทรพยากรและ การถอครองทรพยสน พฒนาการใชประโยชนเทคโนโลยสารสนเทศและการเขาถงขอมลขาวสารในการพฒนาอาชพ สงเสรมบทบาทของภาคธรกจเอกชนในการเสรมสรางความมนคงทางเศรษฐกจและสงคมแกคน ในสงคมไทย รวมทงยกระดบคณภาพระบบการคมครองทางสงคมใหครอบคลมทกคนอยางทวถง สอดคลองกบความตองการและความจาเปน

หนา ๑๓ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๑.๒ การจดบรการทางสงคมใหทกคนตามสทธขนพนฐาน เนนการสรางภมคมกนระดบปจเจก และสรางการมสวนรวมในกระบวนการตดสนใจในการพฒนาประเทศ มงพฒนาระบบบรการสาธารณะใหมคณภาพและมชองทางการเขาถงอยางเทาเทยมและทวถง การจดหาทอยอาศยของผมรายไดนอย การเขาถงระบบสาธารณปโภค พฒนาระบบสวสดการทางสงคมใหมคณภาพและประสทธภาพ พฒนาระบบการเงนฐานรากและระบบการออมทหลากหลาย เสรมสรางเจตคต ดานความเสมอภาคระหวางหญงและชาย และพฒนาระบบฐานขอมลในการคมครองทางสงคม ใหครอบคลมประชาชนทกคนตามสทธ และสามารถเขาถงบรการอยางมประสทธภาพ

๕.๑.๓ การเสรมสรางพลงใหทกภาคสวนสามารถเพมทางเลอกการใชชวตในสงคมและมสวนรวมในเชงเศรษฐกจ สงคม และการเมองไดอยางมคณคาและศกดศร ใหทกคนสามารถแสดงออกทางความคดอยางสรางสรรค เพมศกยภาพและขดความสามารถของชมชนในการจดการปญหาของชมชนดวยตนเอง สนบสนนการรวมกลมอาชพทสอดคลองกบศกยภาพของพนท สงเสรมใหภาคเอกชน ภาคประชาสงคม และองคกรปกครองสวนทองถนเปนพลงรวมในการพฒนาสงคม พฒนามาตรฐานระบบการคมครองผบรโภค เพมชองทางการเขาถงขอมลและองคความรเกยวกบสทธของผบรโภค สงเสรมบทบาทสตรในระดบการบรหารและการตดสนใจทงในระดบชาตและระดบทองถนเพอสนบสนนการขบเคลอนการพฒนาประเทศ

๕.๑.๔ การสานสรางความสมพนธของคนในสงคมใหมคณคารวมและตระหนกถงผลประโยชนของสงคม และเสรมสรางการบรหารราชการแผนดนทมประสทธภาพ โปรงใส มระบบตรวจสอบและการรบผดชอบทรดกม โดยสรางคานยมใหมทยอมรบรวมกนบนฐานของความไวเนอเชอใจและเกอกลกนในสงคม สงเสรมวฒนธรรมการเมองทมธรรมาภบาลนาไปสการเปนประชาธปไตยทถกตองและเหมาะสม เสรมสรางระบบบรหารราชการใหเขมแขงมประสทธภาพ มระบบถวงดลอานาจ การตรวจสอบทเขมงวดและรอบดาน พฒนาขาราชการใหมคณภาพสง มคณธรรม จรยธรรมทางอาชพ และมความรบผดรบชอบ ปฏรปการเมองไทยทงระบบใหเปนประชาธปไตยของมวลชน สรางความเทาเทยมในกระบวนการยตธรรมและเพมชองทางในการรบขอรองเรยนและใหความชวยเหลอเยยวยาแกผเสยหายและผไดรบผลกระทบจากกระบวนการยตธรรม รวมทงสนบสนนการใชสอเพอสงคมทงในระดบประเทศและทองถน และสงคมออนไลนใหเปนพลงหนนเสรมการพฒนา

๕.๒ ยทธศาสตรการพฒนาคนสสงคมแหงการเรยนรตลอดชวตอยางยงยน ใหความสาคญกบ ๕.๒.๑ การปรบโครงสรางและการกระจายตวประชากรใหเหมาะสม เปนการ

สงเสรมคสมรสทมความพรอมใหมบตรเพมขนและรกษาระดบอตราเจรญพนธไมใหตากวาระดบทเปนอยปจจบน สนบสนนการกระจายตวและสงเสรมการตงถนฐานของประชากรใหเหมาะสมสอดคลองกบศกยภาพ โอกาส และทรพยากรธรรมชาตของพนท

หนา ๑๔ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๒.๒ การพฒนาคณภาพคนไทยใหมภมคมกนตอการเปลยนแปลง มงพฒนาคณภาพคนไทยทกชวงวย สอดแทรกการพฒนาคนดวยกระบวนการเรยนรทเสรมสรางวฒนธรรม การเกอกล พฒนาทกษะใหคนมการเรยนรตอเนองตลอดชวต ตอยอดสการสรางนวตกรรมทเกดจากการฝกฝนเปนความคดสรางสรรค ปลกฝงการพรอมรบฟงความคดเหนจากผอน และจตใจทมคณธรรม ซอสตย มระเบยบวนย พฒนาคนดวยการเรยนรในศาสตรวทยาการใหสามารถประกอบอาชพไดอยางหลากหลาย สอดคลองกบแนวโนมการจางงานและเตรยมความพรอมสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน สรางจตสานกใหคนไทยมความรบผดชอบตอสงคม เคารพกฎหมาย หลกสทธมนษยชน สรางคานยมการผลตและบรโภคทรบผดชอบตอสงแวดลอม เรยนรการรองรบการเปลยนแปลงทเกดจากสภาพภมอากาศและภยพบต

๕.๒.๓ การสงเสรมการลดปจจยเสยงดานสขภาพอยางเปนองครวม โดยสรางเสรมสขภาวะคนไทยใหมความสมบรณแขงแรงทงรางกายและจตใจ พฒนาความรและทกษะในการดแลสขภาพของตนเอง ครอบครว ชมชน สรางการมสวนรวมในการพฒนานโยบายสาธารณะทเออตอสขภาพ ควบคกบการพฒนาระบบบรการสาธารณสขใหมคณภาพ พรอมทงการสงเสรมการแพทยทางเลอก การพฒนาระบบฐานขอมลสขภาพของประเทศ การพฒนาบคลากรดานสาธารณสขใหเหมาะสมทงการผลตและการกระจายบคลากร ตลอดจนการใชมาตรการการเงนการคลงเพอสขภาพทมประสทธภาพและยงยน

๕.๒.๔ การสงเสรมการเรยนรตลอดชวต มงสรางกระแสสงคมใหการเรยนรเปนหนาทของคนไทยทกคน มนสยใฝร รกการอานตงแตวยเดก และสงเสรมการเรยนรรวมกนของคนตางวย ควบคกบการสงเสรมใหองคกร กลมบคคล ชมชน ประชาชน และสอทกประเภทเปนแหลงเรยนร อยางสรางสรรค สอสารดวยภาษาทเขาใจงาย รวมถงสงเสรมการศกษาทางเลอกทสอดคลองกบ ความตองการของผเรยน และสรางสงคมแหงการเรยนรทมคณภาพและสนบสนนปจจยทกอใหเกดการเรยนรตลอดชวต

๕.๒.๕ การเสรมสรางความเขมแขงของสถาบนทางสงคม เปนการเสรมสราง ความเขมแขงและพฒนาบทบาทของสถาบนหลกทางสงคมใหเออตอการพฒนาคน สรางคานยมใหคนไทยภมใจในวฒนธรรมไทย และยอมรบความแตกตางของความหลากหลายทางวฒนธรรมทลดปญหา ความขดแยงทางความคด และสรางความเปนเอกภาพในสงคม สรางเครอขายความรวมมอทางวฒนธรรมรวมกบประชาคมโลก โดยเฉพาะประชาคมอาเซยนใหเกดการไหลเวยนทางวฒนธรรมในรปแบบ การแลกเปลยนเรยนร สงเสรมความเขาใจระหวางประชาชนในการเรยนรประวตศาสตร วฒนธรรม และการแลกเปลยนเรยนรขอมลขาวสาร

๕.๓ ยทธศาสตรความเขมแขงภาคเกษตร ความมนคงของอาหารและพลงงาน ใหความสาคญกบ

หนา ๑๕ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๓.๑ การพฒนาทรพยากรธรรมชาตทเปนฐานการผลตภาคเกษตรใหเขมแขง และยงยน มงรกษา ปองกน และคมครองพนททมศกยภาพทางการเกษตร สนบสนนใหเกษตรกรรายยอยมทดนเปนของตนเองหรอมสทธทากนในทดน ใชมาตรการทางภาษเพอบงคบหรอจงใจใหบคคลผถอครองทดน ทาประโยชนในพนทดงกลาวมากขน สนบสนนการกระจายการถอครองทดนอยางเทาเทยมและเปนธรรม เรงรดการจดใหมองคกรและระบบบรหารจดการทดนใหเปนรปธรรมโดยเรว พฒนาทรพยากรธรรมชาต ทเปนฐานการผลตภาคการเกษตร ฟนฟและสงเสรมคานยม วฒนธรรมทด และวถชวตทางการเกษตร ทใหความสาคญกบการพฒนาระบบเกษตรกรรมยงยน

๕.๓.๒ การเพมประสทธภาพและศกยภาพการผลตภาคเกษตร ภาครฐ ใหความสาคญกบการวจยและพฒนาอยางตอเนอง สนบสนนการวจยและพฒนาของภาคเอกชน สนบสนนการผลตทางการเกษตรทสอดคลองกบสภาพพนท ควบคมและกากบดแลใหมการนาเขาและใชสารเคมทางการเกษตรทไดมาตรฐาน ปรบปรงบรการขนพนฐานเพอการผลตใหทวถง สงเสรมการผลต ทคงไว ซงความหลากหลายของพนธพชและสตวท เหมาะสมกบสภาพภมอากาศและสงแวดลอม ของประเทศ พฒนาและเสรมสรางองคความร วทยาศาสตรและเทคโนโลยตาง ๆ ทเหมาะสม ทางการเกษตร รวมทงสนบสนนการใชเทคโนโลยการผลตทเปนมตรตอสงแวดลอมใหแกเกษตรกร อยางตอเนองและทวถง

๕.๓.๓ การสรางมลคาเพมผลผลตทางการเกษตรตลอดหวงโซการผลต สนบสนนการผลตและบรการของชมชนในการสรางมลคาเพมสนคาเกษตร อาหาร และพลงงาน สงเสรมสถาบนการศกษาในพนทใหรวมทาการศกษาวจยกบภาคเอกชน สนบสนนเกษตรกรและผประกอบการนาองคความร นวตกรรมและเทคโนโลยการผลตทเปนมตรตอสงแวดลอมบนฐานความคดรเรม สรางสรรคมาใชในการสรางมลคาเพมสนคา ผลตภณฑเกษตรและอาหาร ยกระดบคณภาพมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหาร มาตรฐานระบบการผลตสนคาเกษตรใหเทยบเทาระดบสากล สงเสรมระบบตลาดกลางสนคาเกษตรและตลาดซอขายสนคาเกษตรลวงหนา สงเสรมภาคเอกชนและองคกรชมชน เขามามสวนรวมในการบรหารจดการระบบสนคาเกษตรและอาหารรวมกบสถาบนเกษตรกร เพมประสทธภาพระบบการบรหารจดการโลจสตกสของภาคเกษตร

๕.๓.๔ การสรางความมนคงในอาชพและรายไดใหแกเกษตรกร มงพฒนาระบบการสรางหลกประกนรายไดของเกษตรกรใหมความมนคงและครอบคลมเกษตรกรทงหมด พฒนาระบบประกนภยพชผลการเกษตร สงเสรมระบบการทาการเกษตรแบบมพนธสญญาทเปนธรรมแกทกฝาย ยกระดบคณภาพชวตและความเปนอยของเกษตรกร สรางแรงจงใจใหเยาวชน เกษตรกรรนใหม และแรงงานทมคณภาพเขาสอาชพเกษตรกรรม พฒนาสถาบนเกษตรกรและวสาหกจชมชนใหเปนกลไกสนบสนนการพงพาตนเองของเกษตรกร เสรมสรางความเขมแขงใหกบเกษตรกรรายยอยทไดรบผลกระทบจากการนาเขาสนคาเกษตรและอาหารทมตนทนตาทเปนผลมาจากขอตกลงการเปดการคาเสร

หนา ๑๖ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๓.๕ การสรางความมนคงดานอาหารและพฒนาพลงงานชวภาพในระดบครวเรอนและชมชน โดยสงเสรมใหเกษตรกรปลกตนไมและปลกปาโดยชมชนและเพอชมชนเพมขน สงเสรมใหเกษตรกรทาการเกษตรดวยระบบเกษตรยงยนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง สนบสนนใหมการจดการและเผยแพรองคความรและการพฒนาดานอาหารศกษาทกรปแบบอยางตอเนองและทวถง รวมทงสงเสรมพฤตกรรมการบรโภคทเหมาะสมของบคคลและชมชน สนบสนนการสรางเครอขายการผลตและการบรโภคทเกอกลกนในระดบชมชนทอยบรเวณใกลเคยงกน สงเสรมการนาวตถดบทางการเกษตรทผลตไดในชมชนและทเหลอใชจากการเกษตรมาผลตเปนพลงงานทดแทนในชมชน รวมทงสงเสรมและพฒนาโครงสรางพนฐานในพนทใหเปนเครองมอในการสรางความเขมแขงดานอาหารใหกบเกษตรกรและชมชนอยางเปนระบบ

๕.๓.๖ การสรางความมนคงดานพลงงานชวภาพเพอสนบสนนการพฒนาประเทศและความเขมแขงภาคเกษตร ดวยการสงเสรมการวจยและพฒนาเพอเพมประสทธภาพการผลตพลงงานจากพชพลงงาน จดใหมระบบการบรหารจดการสนคาเกษตรท ใชเปนทงอาหารและพลงงาน เพมประสทธภาพการผลตและการใชพลงงานชวภาพทเกยวเนองกบภาคการผลตและบรการ จดใหมกลไกกากบดแลโครงสรางราคาของพลงงานชวภาพ และปลกจตสานกในการใชพลงงานชวภาพอยางมประสทธภาพและคมคา

๕.๓.๗ การปรบระบบบรหารจดการภาครฐเพอเสรมสรางความมนคงดานอาหารและพลงงาน โดยสนบสนนบทบาทของเกษตรกร เครอขายปราชญชาวบาน ภาคเอกชน และชมชน ใหเขามามสวนรวมในการกาหนดทศทางและวางแผนการผลตทางการเกษตร ปรบกระบวนการทางานของหนวยงานภาครฐทเกยวของใหมการรวมมอและบรณาการการทางานอยางจรงจง ทงในสวนกลางและระดบพนท พฒนาระบบฐานขอมลสารสนเทศดานอาหารและพลงงานตงแตการผลต การตลาด ไปจนถงการบรโภค พฒนากฎหมายทเกยวของกบการพฒนาดานการเกษตร สงเสรมความรวมมอระหวางประเทศทงในระดบพหภาคและทวภาค โดยเฉพาะประชาคมอาเซยนทกอใหเกดความมนคง ดานอาหารและพลงงาน

๕.๔ ยทธศาสตรการปรบโครงสรางเศรษฐกจสการเตบโตอยางมคณภาพและยงยน ใหความสาคญกบ

๕.๔.๑ การปรบโครงสรางเศรษฐกจสการพฒนาทมคณภาพและยงยน โดยสรางความเขมแขงใหกบผประกอบการ โดยเฉพาะผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม และผลกดนใหมบทบาทในการพฒนาเศรษฐกจภายในประเทศใหเขมแขงและแขงขนได ดวยการปรบโครงสรางการคาและการลงทนใหสอดคลองกบการขยายตวทางเศรษฐกจของเอเชย แอฟรกา และเศรษฐกจภายในประเทศ ปรบโครงสรางภาคบรการใหสามารถสรางมลคาเพมกบสาขาบรการ ทมศกยภาพและเปนมตรกบสงแวดลอมบนฐานความคดสรางสรรคและนวตกรรม พฒนาเศรษฐกจสรางสรรคซงครอบคลมถงการพฒนาธรกจสรางสรรค การพฒนาเมองสรางสรรค และการพฒนา

หนา ๑๗ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

อตสาหกรรมสรางสรรค พฒนาภาคเกษตรบนฐานการเพมผลตภาพในการผลตและยกระดบการสรางมลคาเพมดวยเทคโนโลยและกระบวนการทเปนมตรกบสงแวดลอม และพฒนาภาคอตสาหกรรมทมงการปรบโครงสรางอตสาหกรรมใหมคณภาพและยงยน ดวยการใชความรดานวทยาศาสตร เทคโนโลย และความคดสรางสรรค สอตสาหกรรมฐานความรเชงสรางสรรคและเปนมตรตอสงแวดลอม

๕.๔.๒ การพฒนาวทยาศาสตร เทคโนโลย วจย และนวตกรรม ใหเปนพลงขบเคลอนการปรบโครงสรางเศรษฐกจใหเตบโตอยางมคณภาพและยงยน เนนการนาความคดสรางสรรค ภมปญญาทองถน ทรพยสนทางปญญา วจยและพฒนาไปตอยอด ถายทอด และประยกตใชประโยชนทงเชงพาณชย สงคม และชมชน โดยสรางสภาพแวดลอมทเอออานวยตอการพฒนาและประยกตใชวทยาศาสตร เทคโนโลย วจย และนวตกรรมทสงเสรมการใชความคดสรางสรรคและสรางมลคาเพมใหกบภาคการผลต ตลอดจนพฒนาโครงสรางพนฐานทางวทยาศาสตร เทคโนโลย วจย และนวตกรรมใหทวถงและเพยงพอทงในเชงปรมาณและคณภาพในลกษณะของความรวมมอระหวางภาครฐและเอกชน

๕.๔.๓ การพฒนาขดความสามารถในการแขงขนทมประสทธภาพ เทาเทยม และเปนธรรม มงพฒนาตลาดเงน และตลาดทน รวมทงกาลงแรงงานใหเออตอการปรบโครงสรางเศรษฐกจ พฒนาระบบการจดการทรพยสนทางปญญา พฒนาโครงสรางพนฐานและระบบโลจสตกสของประเทศ ใหเชอมโยงการขนสงทงภายในประเทศและระหวางประเทศ เพอเพมประสทธภาพและมาตรฐานสสากล สรางความมนคงดานพลงงานดวยการสงเสรมการใชพลงงานสะอาด พฒนาพลงงานทางเลอก และเพมประสทธภาพการใชพลงงานในทกระดบ ปฏรปกฎหมาย และกฎ ระเบยบตาง ๆ ทางเศรษฐกจใหเออตอการเพมประสทธภาพการแขงขนและสอดคลองกบกระแสการเปลยนแปลงในสงคมโลก

๕.๔.๔ การบรหารจดการเศรษฐกจสวนรวมอยางมเสถยรภาพ ใหความสาคญ กบการบรหารจดการดานการเงน โดยดาเนนนโยบายการเงนทมความเหมาะสมกบสถานการณแวดลอมและทนตอเหตการณ เพมบทบาทตลาดทนในระบบเศรษฐกจใหสอดคลองกบทศทางการพฒนา ภาคการเงนโลก ปรบปรงโครงสรางพนฐานทางการเงน พฒนากลไกการเฝาระวงความผนผวน ทางเศรษฐกจและพฒนาระบบเตอนภยแบบองครวม เพมประสทธภาพในการบรหารจดการเงนทนระหวางประเทศ และการบรหารจดการดานการคลงทปรบปรงระบบการจดเกบรายไดของประเทศ เพมประสทธภาพของการจดสรรและการบรหารงบประมาณ ปองกนความเสยงทางการคลง พฒนาประสทธภาพการดาเนนงานของรฐวสาหกจ สงเสรมใหภาคเอกชนเขามามสวนรวมในการลงทนพฒนาโครงสรางพนฐานและการใหบรการขนพนฐานของภาครฐเพมขน และเสรมสรางความเขมแขงทางการคลงขององคกรปกครองสวนทองถน

๕.๕ ยทธศาสตรการสรางความเชอมโยงกบประเทศในภมภาคเพอความมนคง ทางเศรษฐกจและสงคม ใหความสาคญกบ

หนา ๑๘ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๕.๑ การพฒนาความเชอมโยงดานการขนสงและระบบโลจสตกสภายใตกรอบความรวมมอในอนภมภาคตาง ๆ มงพฒนาบรการขนสงและโลจสตกสทมประสทธภาพและไดมาตรฐานสากล ปรบปรงกฎระเบยบการขนสงคนและสนคาทเกยวของ พฒนาบคลากรในธรกจการขนสงและโลจสตกส เชอมโยงการพฒนาเศรษฐกจตามแนวพนทชายแดน/เขตเศรษฐกจชายแดน ตลอดจนเชอมโยงระบบการผลตกบพนทตอนในของประเทศ

๕.๕.๒ การพฒนาฐานลงทนโดยเพมขดความสามารถในการแขงขนระดบอนภมภาค มงพฒนาพนทในภมภาคตาง ๆ ของประเทศใหเชอมโยงกบประเทศเพอนบานและภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ใหเปนฐานการพฒนาดานอตสาหกรรม การเกษตร และการทองเทยว พฒนาเขตเศรษฐกจชายแดนและเมองชายแดน รวมทงบรณาการแผนพฒนาพนทเชอมโยงกบประเทศเพอนบาน ใหบรรลประโยชนรวมกนทงดานความมนคงและเสถยรภาพของพนท

๕.๕.๓ การสรางความพรอมในการเขาสประชาคมอาเซยน เปนการพฒนา ความรวมมอระหวางภาครฐและภาคธรกจเอกชนทมศกยภาพในการพฒนาบคลากรในทกภาคสวนเศรษฐกจ เสรมสรางความเขมแขงใหสถาบนการศกษาทงของรฐและเอกชนใหมมาตรฐาน เปนทยอมรบในระดบสากล ยกระดบทกษะฝมอแรงงาน กาหนดมาตรฐานขนพนฐานของคณภาพสนคาและบรการ ทเปนการปองกนสนคาและบรการนาเขาทไมไดคณภาพทงในประเทศไทยและประเทศเพอนบาน

๕.๕.๔ การเขารวมเปนภาคความรวมมอระหวางประเทศและภมภาคภายใตบทบาททสรางสรรค เปนทางเลอกในการดาเนนนโยบายระหวางประเทศในเวทโลก มงรกษาบทบาทของไทยในการมสวนรวมกาหนดยทธศาสตรของกรอบความรวมมอทดาเนนอย รวมทงรกษาดลยภาพของปฏสมพนธกบมหาอานาจทางเศรษฐกจเดมและมหาอานาจใหม

๕.๕.๕ การสรางความเปนหนสวนทางเศรษฐกจในภมภาคดานการพฒนาทรพยากรมนษย การเคลอนยายแรงงาน และการสงเสรมแรงงานไทยในตางประเทศ โดยเรงดาเนนการดานความรวมมอในการกาหนดมาตรฐานฝมอระหวางประเทศเพออานวยความสะดวกการเคลอนยายแรงงานในภมภาค สงเสรมผประกอบการไทยในการขยายการลงทนไปสตางประเทศ โดยเฉพาะ ประเทศเพอนบาน คมครองและสงเสรมสทธและผลประโยชนของคนไทยและแรงงานไทยในตางประเทศ

๕.๕.๖ การมสวนรวมอยางสาคญในการสรางสงคมนานาชาตท มคณภาพชวต ปองกนภยจากการกอการรายและอาชญากรรม ยาเสพตด ภยพบต และการแพรระบาดของโรคภย มงพฒนาศกยภาพและความพรอมในการปองกนและแกปญหาขามชาตดานการกอการราย ยาเสพตด และการหลบหนเขาเมองทงระบบ พฒนาศกยภาพและความรวมมอภายในภมภาคเพอเตรยมพรอมรบภยพบตทางธรรมชาตและเหตฉกเฉน และรวมมอในการปองกนการตดเชอและการแพรระบาดของ โรคอบตใหมและโรคระบาดซา

หนา ๑๙ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๕.๗ การเสรมสรางความรวมมอทด ระหวางประเทศในการสนบสนน การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจอยางมจรยธรรมและไมสงผลกระทบตอสงแวดลอม พรอมทงเปดรบความรวมมอกบองคกรระหวางประเทศท ไมแสวงหากาไร เ ปนการดาเนนการภายใตกรอบความรวมมอ ดานสงแวดลอมในระดบอนภมภาค เสรมสรางการผลตและบรโภคสนคาและบรการทนาสการลด การปลอยกาซเรอนกระจก สงเสรมและอานวยความสะดวกองคกรระหวางประเทศทไมแสวงหากาไร ใหมบทบาทเพมขนในการใหไทยเปนฐานการดาเนนความรวมมอเพอการพฒนาประเทศในภมภาค

๕.๕.๘ การเรงรดการใชประโยชนจากขอตกลงการคาเสรทมผลบงคบใชแลว เปนการสรางองคความรใหกบภาคธรกจโดยเฉพาะผไดรบผลกระทบทงเชงบวกและลบใหสามารถพฒนาศกยภาพและโอกาสของตนเองในการใชประโยชนจากการเปดการคาเสร โดยเฉพาะภาคธรกจขนาดกลางและขนาดยอมทไดรบการสนบสนน เยยวยาและดแลจากรฐในกรณทไมสามารถปรบตวไดทน

๕.๕.๙ การสงเสรมใหประเทศไทยเปนฐานการลงทน และการประกอบธรกจ ในเอเชย รวมทงเปนฐานความรวมมอในการพฒนาภมภาค โดยจดใหมสทธประโยชนและการอานวยความสะดวกทจาเปน เพอใหมการจดตงสานกงานปฏบตการภมภาค และสนบสนนบทบาทขององคกรระหวางประเทศทไมแสวงกาไร

๕.๕.๑๐ การปรบปรงและเสรมสรางความเขมแขงของภาคการพฒนาภายในประเทศตงแตระดบชมชนทองถน มงเสรมสรางศกยภาพชมชนทองถนใหรบรและเตรยมพรอมรบกระแส การเปลยนแปลงทงภายในและภายนอกประเทศ สนบสนนกลไกการพฒนาระดบพนทในการกาหนดยทธศาสตรการพฒนาระดบจงหวดและกลมจงหวด โดยเฉพาะจงหวดชายแดน ใหสามารถพฒนาเชอมโยงกบประเทศเพอนบาน สงเสรมศกยภาพดานวชาการและเครอขายของสถาบนการศกษาของไทยทสรางความใกลชด และปฏสมพนธกบประเทศในอนภมภาค

๕.๖ ยทธศาสตรการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางยงยน ใหความสาคญกบ ๕.๖.๑ การอนรกษ ฟนฟ และสรางความมนคงของฐานทรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอม มงรกษาและฟนฟพนทปาและเขตอนรกษ พฒนาระบบฐานขอมลและการจดการองคความรใหเปนเครองมอในการวางแผนและบรหารจดการ ปรบปรงระบบการบรหารจดการทดนและ การจดการทรพยากรทางทะเลและชายฝง เรงรดการบรหารจดการนาแบบบรณาการ ปรบปรงและฟนฟแหลงนาเพอเพมปรมาณนาตนทน สงเสรมใหเกดการใชนาอยางมประสทธภาพ จดทาแผนแมบทโครงสรางพนฐานดานทรพยากรนาเพอการอปโภคบรโภคอยางเปนระบบ รวมทงสงเสรมการอนรกษ และใชประโยชนจากทรพยากรชวภาพ

๕.๖.๒ การปรบกระบวนทศนการพฒนาและขบเคลอนประเทศเพอเตรยมพรอมไปสการเปนเศรษฐกจและสงคมคารบอนตาและเปนมตรกบสงแวดลอม โดยปรบโครงสรางการผลต ของประเทศและพฤตกรรมการบรโภคเพอเตรยมพรอมไปสเศรษฐกจคารบอนตาและเปนมตร กบสงแวดลอม เพมประสทธภาพการใชพลงงานในภาคคมนาคมและขนสง เพอลดปรมาณกาซเรอนกระจก พฒนาเมองทเปนมตรกบสงแวดลอมเนนการวางผงเมองทผสมผสานวฒนธรรม สงคม ระบบนเวศเขาดวยกน

หนา ๒๐ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๖.๓ การยกระดบขดความสามารถในการรองรบและปรบตวตอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ เพอใหสงคมมภมคมกน มงพฒนาองคความรและเครองมอในการบรหารจดการ เพอรองรบกบความทาทายจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ รวมถงพฒนาศกยภาพชมชนใหพรอมกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

๕.๖.๔ การเตรยมความพรอมรองรบกบภยพบตทางธรรมชาต ดวยการจดทาแผนทและจดลาดบพนทเสยงภยทงในระดบประเทศ ภมภาคและจงหวด ยกระดบการจดการภยพบตใหมประสทธภาพ พฒนาระบบฐานขอมล การสอสารโทรคมนาคม สงเสรมการพฒนาวทยาศาสตร และเทคโนโลยดานการจดการภยพบต พฒนาระบบงานอาสาสมครของประเทศอยางจรงจง และใหมมาตรฐานตามหลกสากล สนบสนนภาคเอกชน สถานประกอบการ โรงเรยน และทองถนใหมการเตรยมความพรอม และจดทาแผนปฏบตการรองรบภยพบต

๕.๖.๕ การสรางภมคมกนดานการคาจากเงอนไขดานสงแวดลอมและวกฤต จากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ มงตดตามและเฝาระวงมาตรการการอนรกษสงแวดลอม ทอาจสงผลกระทบตอการคาและการลงทน เตรยมมาตรการรองรบผลกระทบทจะเกดขนจากมาตรการทางการคาและขอตกลงระหวางประเทศเกยวกบสงแวดลอมและการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ศกษาผลกระทบและกาหนดแผนกลยทธรายสนคา รวมทงมาตรการเยยวยาในสนคาและธรกจทเกยวของ สงเสรมใหผสงออกทาคารบอนฟตพรนต และสรางแรงจงใจใหเกดอตสาหกรรมใหม ๆ เพอการพฒนาสงแวดลอมอยางยงยน

๕.๖.๖ การเพมบทบาทประเทศไทยในเวทประชาคมโลกทเกยวของกบกรอบความตกลงและพนธกรณดานสงแวดลอมระหวางประเทศ เปนการศกษารายละเอยดและสรางความเขาใจในพนธกรณ ตดตามสถานการณการเจรจาและทาทของประเทศตาง ๆ พฒนาบคลากรภาครฐเพอเสรมสรางทกษะการเจรจา พฒนาความรวมมอในกลมอาเซยนและประเทศคคาสาคญ สนบสนนการดาเนนงาน ตามพนธกรณและขอตกลงระหวางประเทศดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

๕.๖.๗ การควบคมและลดมลพษ มงลดปรมาณมลพษทางอากาศ เพมประสทธภาพการจดการขยะและนาเสยชมชน พฒนาระบบการจดการของเสยอนตราย ขยะอเลกทรอนกส และขยะตดเชอ ลดความเสยงอนตราย การรวไหล การเกดอบตภยจากสารเคม และพฒนาระบบเตอนภย แจงเหตฉกเฉน และระบบการจดการเมอเกดอบตภยดานมลพษ

๕.๖.๘ การพฒนาระบบการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ใหมประสทธภาพ โปรงใสและเปนธรรมอยางบรณาการ มงสงเสรมสทธและพฒนาศกยภาพชมชนในการเขาถงและใชประโยชนทรพยากรธรรมชาต ปรบปรงกฎหมายเพอแกปญหาความเหลอมลาในการเขาถงและใชประโยชนทรพยากรธรรมชาตของชมชน ปรบนโยบายการลงทนภาครฐใหเออตอการอนรกษ และฟนฟ ผลกดนใหมการจดเกบภาษสงแวดลอมเพอสรางแรงจงใจในการใชทรพยากรธรรมชาตอยางมประสทธภาพและลดการกอมลพษ สรางรายไดจากความหลากหลายทางชวภาพ พฒนาระบบฐานขอมลและระบบตดตามประเมนผล รวมทงสงเสรมการศกษาวจยเพอสรางระบบบรหารจดการทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอมทมประสทธภาพ

หนา ๒๑ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๖. การบรหารจดการแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ สการปฏบต การบรหารจดการแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ สการปฏบตให เกดประสทธภาพ

ใหความสาคญกบการขบเคลอนการพฒนาประเทศโดยยดแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ เปนกรอบทศทางหลก และแปลงสการปฏบตในระดบตาง ๆ ทสอดคลองกบสภาพภมสงคม และกระจายการพฒนาลงสพนท โดยยดหลกการพฒนาพนท ภารกจ และการมสวนรวม ใหจงหวดเปนพนทดาเนนการขบเคลอน การพฒนา และเปนจดเชอมโยงการพฒนาจากระดบชมชนสประเทศและประเทศสชมชน เพมการใชองคความร เทคโนโลย นวตกรรม และความคดสรางสรรคใหเปนเครองมอหลกในการขบเคลอน การพฒนาในทกภาคสวนทงระดบพนท ทองถน และชมชน ใชกลไกและเครองมอการพฒนาของภาครฐ ภาคประชาชน ภาคธรกจเอกชน และสอมวลชนอยางบรณาการใหการขบเคลอนเกดประสทธภาพ ดวยกระบวนการสรางเครอขายหรอคลสเตอรทตอบสนองตอการแกปญหาและการพฒนาศกยภาพ ของพนท โดยมแนวทางสาคญ ดงน

๖.๑ การสรางความรความเขาใจใหทกภาคสวนตระหนกถงความสาคญและพรอมเขารวมในการผลกดนแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ไปสการปฏบต โดยจดทาแนวทางการสอสารประชาสมพนธใหทกภาคสวนตระหนกและยอมรบแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ สรางความเขาใจใหภาคการเมอง ในเปาประสงคและแนวทางของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ และผลกดนใหภาคการเมองนาประเดน การพฒนาสาคญไปผสมผสานในการจดทานโยบาย รวมทงจดทาค มอการแปลงแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ เผยแพรใหภาคการพฒนารบรและนาไปปฏบต

๖.๒ การสรางความเชอมโยงระหวางแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ นโยบายรฐบาล แผนการบรหารราชการแผนดน และแผนระดบอน ๆ โดยกาหนดประเดนการพฒนาสาคญภายใตยทธศาสตรของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ทเสนอตอสาธารณะอยางชดเจน บรณาการประเดน การพฒนาภายใตยทธศาสตรทมความเชอมโยงกน และจดทาเปนแผนการลงทนหรอแผนพฒนาเฉพาะดาน ทตอบสนองการพฒนาในหลายมต เชอมโยงแนวคดพนฐาน ยทธศาสตร ประเดนพฒนาสาคญ และแผนพฒนาเฉพาะดานภายใตแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ เขากบนโยบายรฐบาล แผนการบรหารราชการแผนดน และแผนระดบตาง ๆ จดทายทธศาสตรการจดสรรงบประมาณแบบมสวนรวม โดยบรณาการสาระสาคญของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ และการจดสรรงบประมาณทสอดคลองกน รวมถงกาหนดแนวทางจดสรรงบประมาณสนบสนนแผนพฒนาจงหวด/กลมจงหวด และแผนทองถนภายใตแนวทางการพฒนาภาคทเชอมโยงกบแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ตลอดจนผลกดนใหภาคเอกชนนาประเดนการพฒนาสาคญในแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ พจารณาประกอบการจดทาแผนการลงทนทางธรกจ

หนา ๒๒ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๖.๓ การสรางสภาพแวดลอมใหเออตอการขบเคลอนแผนของภาคการพฒนาตาง ๆ นาการวจยเปนเครองมอในการขบเคลอนการพฒนา ปรบปรงกฎหมายตาง ๆ ใหเออตอการขบเคลอนการพฒนา นาเทคโนโลยสารสนเทศมาใชเปนเครองมอในการสอสาร จดทาฐานขอมลทภาคสวนตาง ๆ เขาถงและใชประโยชนไดงาย รวมทงสรางชองทางใหประชาสงคมมโอกาสแสดงความคดเหนและรวมกจกรรมการพฒนา

๖.๔ การเพมประสทธภาพกลไกรบผดชอบการขบเคลอนแผน ฯ ทชดเจน สามารถขบเคลอนแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ในระดบประเทศและระดบพนทไดอยางมประสทธภาพ สนบสนนใหเชอมโยงคณะกรรมการระดบชาตทมอยนาแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ มาเปนกรอบดาเนนงาน อยางเปนรปธรรม ใหจงหวดเปนจดประสานการพฒนาระดบพนท รวมทงประสานและผลกดนกลไกนอกภาครฐมสวนรวมขบเคลอนแผน ฯ มากขน

๖.๕ การเสรมสรางบทบาทของทกภาคสวนใหสามารถขบเคลอนแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ไดอยางมประสทธภาพ อาท พฒนาศกยภาพประชาชนใหมบทบาทสาคญในกระบวนการพฒนา สรางความเขมแขงของชมชนใหพรอมรองรบกบความเปลยนแปลง เสรมสรางความเขมแขงใหองคกรปกครองสวนทองถนทกรปแบบ ผลกดนใหสถาบนการศกษาในพนทเขารวมพฒนาชมชนใหมากขน สนบสนนใหภาคเอกชนมบทบาทนาในการขบเคลอนเศรษฐกจและสงคมทด และพฒนาบคลากรภาครฐใหเปนผนาการเปลยนแปลง

๖.๖ การตดตามประเมนผลแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ โดยตดตามความกาวหนา ประเมนผลสาเรจและผลกระทบของการดาเนนงานอยางตอเนองตามประเดนการพฒนายทธศาสตร และผลการพฒนาในภาพรวม พฒนากลไกการตดตามประเมนผลแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ทงการตดตามประเมนผลการบรหารจดการแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ สการปฏบตในภาพรวม การตดตามประเมนผลการพฒนาระดบพนท และการตรวจสอบของภาคประชาชนใหเขมแขง โดยสนบสนนใหภาคประชาชนรวมกลมตดตามความกาวหนา ตรวจสอบความโปรงใสและความสาเรจของโครงการตาง ๆ ตลอดจนพฒนาระบบฐานขอมลใหเชอมโยงเปนเครอขายในทกระดบ ทงฐานขอมลระดบภาพรวมและระดบพนท

หนา ๒๓ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

บทท ๑ การประเมนสถานการณของประเทศ

๑. การพฒนาประเทศในระยะแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑ - ๑๐ (พ.ศ. ๒๕๐๔ - ๒๕๕๔) การจดทาแผนพฒนาประเทศของไทยนบตงแตแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑ จนถงแผนพฒนา ฯ

ฉบบท ๑๐ มพฒนาการมาอยางตอเนองภายใตสถานการณ เงอนไข และการเปลยนแปลงในมตตาง ๆ ทงภายในและภายนอกประเทศ แผนพฒนา ฯ ฉบบท ๘ (พ.ศ. ๒๕๔๐ - ๒๕๔๔) เปนจดเปลยนสาคญ ของการวางแผนพฒนาประเทศทเปดโอกาสใหทกภาคสวนของสงคมไดมสวนรวมในการจดทาแผนมากขน มการปรบแนวคดการพฒนาใหมจากทเนนการเพมอตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจเปนเปาหมายสดทายของการพฒนามาสการพฒนาแบบองครวม ทมคนหรอประชาชนเปนศนยกลาง และเนนกระบวนการบรหารจดการแบบมสวนรวม แผนพฒนา ฯ ฉบบท ๙ ไดยดปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเปนปรชญานาทาง มงพฒนาสความสมดลและยงยน เนนการสรางภมคมกนทางเศรษฐกจและสงคม เพอแกปญหาเชงโครงสรางททาใหเกดวกฤตเศรษฐกจในป ๒๕๔๐ ในระยะของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๐ (พ.ศ. ๒๕๕๐ - ๒๕๕๔) ประเทศไทยยงคงเผชญกบการเปลยนแปลงทสาคญในหลายบรบท ทงทเปนโอกาสและขอจากดตอการพฒนาประเทศ จงตองมการเตรยมความพรอมของคนและระบบใหมภมคมกนอยางตอเนอง พรอมรบการเปลยนแปลงและผลกระทบทอาจเกดขน มงการพฒนาสสงคมอยเยนเปนสขรวมกน โดยยงคงอญเชญ “ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” มาเปนแนวปฏบตในการพฒนาแบบบรณาการเปนองครวมทมคนเปนศนยกลางการพฒนาตอเนองจากแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๘ และแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๙

ในระยะของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๐ สงคมไทยไดนอมนาหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปประยกตใชอยางกวางขวางทกภาคสวน ภาครฐไดนาไปเปนแนวทางกาหนดนโยบายและจดทาแผนงาน โครงการตาง ๆ จานวนมาก การลงทนในโครงการขนาดใหญคานงถงเหตผลและมการบรหารความเสยงอยางมประสทธภาพ ขณะทภาคเอกชนทงธรกจขนาดใหญ ขนาดกลางและขนาดยอม และวสาหกจชมชนไดปรบกลยทธการลงทนเพอใหธรกจมภมคมกนจากความเสยง ภาคประชาชนและชมชนมการปรบวถการดารงชวตใหสามารถพงพาตนเองมากขน การยดมนและนอมนาหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาเปนแนวทางปฏบตสามารถสรางภมคมกนใหกบประชาชน ชมชน ตลอดจนประเทศชาต สงผลใหสงคมไทยเขมแขง มภมคมกนสงขนในหลายดาน และสามารถปรบตวรบกบภาวะวกฤตเศรษฐกจโลก ไดอยางมประสทธภาพ สะทอนไดจากความอยเยนเปนสขของคนไทยโดยรวมไมไดรบผลกระทบ โดยดชนความอยเยนเปนสขของคนไทยในระยะของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๐ อยระหวางรอยละ ๖๖ - ๖๘ ใกลเคยงกบรอยละ ๖๖.๐ ในป ๒๕๔๙ ซงเปนปสดทายของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๙ โดยปจจย ดานเศรษฐกจทเขมแขง การมงานทา ความเขมแขงของชมชน และความอบอนของครอบครวสงผลดตอความอยเยนเปนสขของคนไทย

หนา ๒๔ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

การตดตามประเมนผลการพฒนาประเทศในระยะแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๐ พบวาบรรลความสาเรจทนาพอใจ เศรษฐกจของประเทศไทยเขมแขง และมภมคมกน สามารถรบมอกบวกฤตเศรษฐกจการเงนโลกและวกฤตการเมองภายในประเทศไดอยางมประสทธภาพ เศรษฐกจเรมเตบโต อยางมคณภาพ การขยายตวเพมขนเปนรอยละ ๗.๘ ในป ๒๕๕๓ หลงจากชะลอตวอยางตอเนองจากรอยละ ๕.๑ ในป ๒๕๔๙ และหดตวลงรอยละ ๒.๓ ในป ๒๕๕๒ สอดคลองกบผลตภาพการผลตรวมทขยายตวเพมขนเปนรอยละ ๕.๑ ในป ๒๕๕๓ หลงจากชะลอตวลงจากรอยละ ๒.๔ ในป ๒๕๔๙ และหดตวลงรอยละ ๔.๓ ในป ๒๕๕๒ อยางไรกตาม ความสามารถในการพงพาตนเองทางเศรษฐกจเรมลดลง สดสวนการออมตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศทลดลงอยางตอเนอง จากรอยละ ๓๒.๘ ในป ๒๕๕๐ เปนรอยละ ๒๙.๖ ในป ๒๕๕๒ สะทอนวาการออมในประเทศอาจมไมเพยงพอตอความตองการลงทนในประเทศในอนาคต นอกจากนประเทศไทยยงคงพงพงตลาดระหวางประเทศ สดสวนอปสงคในประเทศตอภาคเศรษฐกจระหวางประเทศลดลงเปนรอยละ ๖๗.๕ ในป ๒๕๕๓ จากรอยละ ๗๔.๘ ในป ๒๕๕๒ รวมทงปญหาหนสาธารณะท มแนวโนมเพมสงขนอาจเปนตวบนทอนเสถยรภาพ ของเศรษฐกจในอนาคต

ในดานคณภาพชวตของคนไทยดขน สดสวนความยากจนไดลดลงจากรอยละ ๙.๖ ในป ๒๕๔๙ เหลอรอยละ ๗.๘ ในป ๒๕๕๓ และความเหลอมลาทางรายไดระหวางคนจนกบคนรวย มแนวโนมดขน คนไทยมงานทา ระดบการจางงานอยในระดบคอนขางเตมทและสงกวาเปาหมาย คณภาพชวตของประชาชนดขนมากอนเนองมาจากการดาเนนการเสรมสรางสขภาพอนามย ทาใหคนไทยรอยละ ๙๙.๔ มหลกประกนสขภาพ รวมทงคนสวนใหญไดรบบรการโครงสรางพนฐานและบรการ ของสงคมมากขน มหลกประกนความมนคงทางเศรษฐกจและสงคมทหลากหลาย สาหรบศกยภาพ คนไทยโดยรวมถงแมวาจะดขนแตยงตากวาเปาหมายหลายดาน จานวนปการศกษาเฉลย ๘.๒ ป ขณะทเปาหมายกาหนด ๑๐ ป การยกระดบการศกษาของแรงงานไทยทมการศกษาตงแตระดบมธยมตนขนไปมเพยงรอยละ ๔๕.๖ ตากวาเปาหมายรอยละ ๖๐.๐ ขณะทการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดมการดาเนนงานอยางจรงจง แตความรนแรงของปญหากลบมแนวโนมเพมสงขนอยางตอเนองโดยเฉพาะมกลมเยาวชนอายตากวา ๑๐ ป เขามาเกยวของในประเดนการครอบครองเพอจาหนาย ปญหาทยงตองใหความสาคญตอเนอง ไดแก การพฒนาคณภาพคนและสงคม การลดความเหลอมลาของประชาชน การสรางความปลอดภยในชวตและทรพยสน ความเขมแขงของสถาบนครอบครว และการบรหารจดการภาครฐในเรองความโปรงใส

การพฒนาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมสงผลใหระบบนเวศมความอดมสมบรณมากขน โดยการรณรงคใหมการปลกปาประเภทตาง ๆ อาท ปาชายเลน ปาชมชน ปลกปาสาธต สวนปาของภาคเอกชน และการคมครองปาอนรกษ ทาใหพนทปาไมเพมขนอยางตอเนองจากรอยละ ๓๒.๗ ของพนทประเทศ ในป ๒๕๔๙ เปนรอยละ ๓๓.๖ ของพนทประเทศ ในป ๒๕๕๓ เชนเดยวกบการพฒนาพนทชลประทานทงขนาดใหญ กลาง เลก โครงการแกมลง ไดสงผลใหพนทชลประทานเพมเปน ๒๙.๓ ลานไรในป ๒๕๕๓ อยางไรกตาม การพฒนาฟนฟคณภาพดนยงดาเนนการไดตากวาเปาหมาย การรกษาคณภาพสงแวดลอมและการลดมลพษยงมปญหาการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดเพมสงขน

หนา ๒๕ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

คณภาพนาและอากาศตากวามาตรฐาน แหลงนามสภาวะเสอมโทรม คณภาพแมนาสายหลกลดลงตอเนอง แหลงนาทมคณภาพเกณฑพอใชขนไปมจานวนลดลงเหลอรอยละ ๖๑.๐ ในป ๒๕๕๓ ลดจากรอยละ ๗๔.๐ ในป ๒๕๔๙ นอกจากนนการควบคมการใชและการแพรกระจายของสารเคมอนตรายขาดประสทธภาพ การจดการของเสยอนตรายยงทาไดตากวาเปาหมาย สงผลตอคณภาพสงแวดลอมทมมลภาวะมากขน ในระยะตอไปจงจาเปนตองเรงฟนฟและรกษาทรพยากรธรรมชาตใหคงความสมบรณ ควบคมมลพษและสรางคณภาพสงแวดลอมทด เพอเปนรากฐานทมนคงของประเทศ และเพอการดารงชวตของคนไทยอยางยงยน

๒. สถานการณการเปลยนแปลงทมผลตอการพฒนาประเทศ การพฒนาประเทศในระยะแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ (พ.ศ. ๒๕๕๕ - ๒๕๕๙) ซงอยใน

ชวงเวลาทจะตองเผชญกบการเปลยนแปลงทสาคญ ทงระดบโลกและในประเทศทสงผลกระทบตอการพฒนาประเทศทงโอกาสทสามารถนามาใชประโยชน ขณะทตองคานงถงภยคกคามและจดแขง ทใชผลกดนการพฒนาใหกาวหนา รวมทงแกจดออนท มอย ไมใหเปนอปสรรคการดาเนนงาน จงจาเปนตองประเมนสถานการณการเปลยนแปลงทจะมผลตอการพฒนาประเทศในระยะตอไปอยางรอบคอบ พรอมทงประเมนศกยภาพของประเทศเพอเตรยมความพรอมใหแกคน สงคม และระบบเศรษฐกจ ของประเทศใหมภมคมกนตอการเปลยนแปลงไดอยางเหมาะสม สามารถพฒนาประเทศใหกาวหนาตอไปเพอประโยชนสขทยงยนของสงคมไทยตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง สาหรบการเปลยนแปลง ทสาคญในระยะแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ สรปได ดงน

๒.๑ การเปลยนแปลงสาคญระดบโลก ประกอบดวย การเปลยนแปลงกฎ กตกาใหมของโลก การเกดขวเศรษฐกจหลายศนยกลางในโลก การเปนสงคมผสงอายของโลก ภาวะโลกรอน และวกฤตความสมดลของพลงงานและอาหาร สรปไดดงน

๒.๑.๑ กฎ กตกาใหมของโลกหลายดานสงผลใหทกประเทศตองปรบตว วกฤตเศรษฐกจและการเงนของโลกทผานมาไดสงผลใหเกดการปรบเปลยนกฎระเบยบในการบรหารจดการเศรษฐกจโลกเพอการจดระเบยบใหมของโลกทสาคญ ไดแก กฎ ระเบยบดานการคาและการลงทนทเนนสรางความโปรงใส และนาเงอนไขดานสงแวดลอมและการแกไขปญหาโลกรอนมากดกน ทางการคามากขน ทงในรปแบบทเปนมาตรการภาษและทไมใชมาตรการภาษ สงผลใหการสงออกสนคาจากประเทศกาลงพฒนาไปประเทศพฒนาแลวทาไดยากขน การเปดเสรในสาขาการคา บรการ และการลงทนในบางสาขาผานความรวมมอแบบทวภาคหรอขอตกลงในภมภาค ทประเทศสมาชกตองใหความสาคญในการไมเลอกปฏบตระหวางประเทศผลงทน การคมครองทรพยสนทางปญญา การปรบปรงกฎ ระเบยบ ขอบงคบและมาตรฐานทางบญชมความเขมงวดมากขน ความรวมมอระหวางประเทศ และองคกรกากบดแลดานการเงนของแตละประเทศในการเฝาระวงและเตอนภยจะมเพมขน นโยบายการเงนทใหความสาคญในการรกษาเสถยรภาพของระบบการเงนควบคไปกบเสถยรภาพดานราคาสนคา และบรการ และการปรบกฎ ระเบยบ กตกาดานสงแวดลอมและการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

หนา ๒๖ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

ททาใหกลมประเทศกาลงพฒนาตองมสวนรวมในการลดปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกมากขน ในอนาคต และเผชญขอจากดทกลมประเทศพฒนาแลวกาลงดาเนนมาตรการใหม ๆ ในรปแบบตาง ๆ ทงมาตรการพหภาค และมาตรการฝายเดยวในลกษณะสมครใจและบงคบ อาท การยายฐานการผลตคารบอนจากประเทศพฒนาแลวมาอยในประเทศกาลงพฒนา และมาตรการลดการปลอยกาซเรอนกระจก ททาใหประเทศกาลงพฒนาเสยเปรยบ นอกจากน กฎ ระเบยบดานสงคมเรมมบทบาทสาคญมากขน ในเชงการคาและความรวมมอระหวางประเทศโดยเฉพาะดานสทธมนษยชน เปนประเดนทประเทศ พฒนาแลวเรยกรองใหประเทศกาลงพฒนาปฏบตตาม เชน กระบวนการผลตสนคาจะตองไมใชแรงงานเดก ตองไมละเมดสทธในการเขาถงทรพยากรของบคคลหรอชมชน การลงทนของบรรษทขามชาต ในประเทศกาลงพฒนาตองคานงถงประเดนสทธมนษยชนนอกเหนอไปจากความไดเปรยบในดานตนทน เปนตน

กฎ กตกาใหมของโลกเหลาน จะเปนเครองมอในการตอรองทางการคา ทผลกดนผประกอบการไทย ตองยกระดบการผลตใหไดมาตรฐานทกาหนดเพอสามารถแขงขนได ขอตกลงระหวางประเทศดานสงแวดลอม สทธมนษยชน และธรรมาภบาลจะเปนแรงกดดนใหตองปรบกระบวนการผลตทคานงถงสงแวดลอมมากขน ใหความสาคญกบการแสดงความรบผดชอบตอสงคม และการสรางความเปนธรรมในการแขงขนสงขน

๒.๑.๒ การปรบตวเขาสเศรษฐกจโลกแบบหลายศนยกลาง รวมทงภมภาคเอเชยซงทวความสาคญเพมขน โดยเฉพาะกลมประเทศอตสาหกรรมใหม อาท ฮองกง เกาหล สงคโปร ไตหวน และกลมประเทศอาเซยน ทมแนวโนมเปนศนยกลางการผลตสนคาอตสาหกรรมโลก โดยมปจจยสนบสนนทสาคญ ไดแก ความสมพนธของหวงโซการผลตภายในภมภาคและตนทนการผลตทตา ประเทศในตะวนออกกลาง รสเซย และประเทศผผลตสนคาทเปนวตถดบจะไดรบผลประโยชนจากราคานามนและราคาสนคาโภคภณฑในตลาดโลกทมแนวโนมปรบตวสงขน ขณะเดยวกนนโยบายการเปดประเทศของจน รสเซย พลวตการขยายตวของบราซลและอนเดย และการเพมขนของชนชนกลาง ในภมภาคเอเชย จะชวยเพมกาลงซอในตลาดโลก นอกจากนวกฤตเศรษฐกจทเกดขนสงผลกระทบตอศกยภาพการขยายตวทางเศรษฐกจของประเทศพฒนาแลวมากกวาประเทศกาลงพฒนาและประเทศเศรษฐกจใหม ทาใหเศรษฐกจโลกมแนวโนมพฒนาไปสความเปนโลกหลายศนยกลางทงในดานเศรษฐกจและการเงนในระยะปานกลาง ในชวงแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ คาดวาเศรษฐกจโลกจะขยายตว เฉลยรอยละ ๔.๐ ตอป ขณะทเศรษฐกจของภมภาคเอเชยจะขยายตวเฉลยรอยละ ๘.๙ ตอป ๑

การรวมกลมทางเศรษฐกจในภมภาคตาง ๆ ของโลกจะมมากขน และการรวมกลมเศรษฐกจทสาคญตอประเทศไทยในชวงแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ไดแก การรวมกลม ในภมภาคเอเชย ภายใตกรอบการคาเสรของอาเซยนกบจน ญปน และอนเดย และการเปนประชาคมอาเซยนในป ๒๕๕๘ ซงประเทศไทยตองมการเตรยมความพรอมในหลายดาน อาท การพฒนา

๑

International Monetary Fund, World Economic Outlook Database, April 2011

หนา ๒๗ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

ทรพยากรมนษย ทงทางดานการศกษา ทกษะดานภาษา และทกษะฝมอแรงงาน รวมถงการพฒนากลไกตาง ๆ อาท การบรหารจดการใชประโยชนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในระดบภมภาค และแกไขปญหาความขดแยงรวมกนเพอนาไปสการอนรกษและใชประโยชนทรพยากรอยางยงยนของภมภาค

๒.๑.๓ การเขาสสงคมผสงอายของโลกเกดขนอยางตอเนอง ประเทศพฒนาแลวสวนใหญเปนสงคมผสงอายมานานกวา ๔๐ - ๕๐ ป อาท ฝรงเศส สวเดน สหรฐอเมรกา อตาล และญปน สวนประเทศกาลงพฒนา อาท เกาหล สงคโปร จน อนโดนเซย บรไน ไทย และเวยดนาม ไดกาวเขาสการเปนสงคมผสงอายแลวในชวง ๕ ปทผานมา และในชวงแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ประชากรสงอายในโลกจะเพมขนอก ๘๑.๙ ลานคน เกดผลกระทบหลายอยาง อาท การยายถนของแรงงาน ขามชาตทงแรงงานทมฝมอและไรฝมอเพอทดแทนกาลงแรงงานในประเทศทเปนสงคมผสงอาย เกดความหลากหลายทางวฒนธรรม ขณะเดยวกน กเกดภาวะสมองไหล โครงสรางการผลตเปลยนจากการ ใชแรงงานเขมขนมาเปนการใชองคความรและเทคโนโลยมากขน ทาใหการพฒนาคนมงสรางใหมความร มศกยภาพ ทกษะและความชานาญ ควบคกบการพฒนาเทคโนโลยทดแทนกาลงแรงงานทขาดแคลน ประเทศทเขาสสงคมผสงอายจะมรายจายดานสขภาพเพมขน ทาใหงบประมาณสาหรบการลงทนพฒนาดานอน ๆ ลดลง

การทสดสวนผสงอายของประชากรโลกโดยรวมมแนวโนมเพมขนในอนาคต จะเปนโอกาสของประเทศไทยในการใหบรการดแลผสงอายและการใหบรการการแพทยและสขภาพ แตในขณะเดยวกนประเทศไทยกตองปรบตวเตรยมความพรอมดานโครงสรางพนฐานและระบบสวสดการสงคมเพอรองรบการปรบตวเขาสโครงสรางสงคมผสงอาย โดยเฉพาะอยางยงภายใตแรงกดดน ดานงบประมาณทมมากขนในภาวะทเศรษฐกจโลกมความผนผวน รวมทงยงตองเตรยมรบมอกบปญหาขนาดของกาลงแรงงานทจะขยายตวชาลงและลดลงในอนาคต ซงอาจจะเปนอปสรรคตอการขยายตว ทางเศรษฐกจในระยะยาว

๒.๑.๔ การเปลยนแปลงภมอากาศโลกสงผลใหสภาพภมอากาศแปรปรวน กอใหเกดการเปลยนแปลงของระบบนเวศ ภยพบตทางธรรมชาตและผลกระทบตอระบบการผลตของโลกทรนแรงมากขน อณหภมโลกสงขนโดยเฉลย ๐.๒ องศาเซลเซยสตอทศวรรษ ในชวง ๓๐ ป ทผานมา ทาใหเกดการเปลยนแปลงของฤดกาล และภยธรรมชาตบอยครงและทวความรนแรง ทงอทกภย แผนดนไหว ดนถลม วาตภย ภยแลง และไฟปา ระบบนเวศในหลายพนทของโลกจะออนแอ เปราะบาง เกดการสญเสยพนทปาไมและความหลากหลายทางชวภาพ และสญเสยพนธพชและสตว พนผวโลกมการเปลยนแปลงทางกายภาพ โดยเฉพาะการสญเสยพนทชายฝงเนองมาจากระดบนาทะเล ทสงขน นาไปสการยายถนของประชากรทอยอาศยบรเวณชายฝงทะเล รวมทงสรางความเสยหาย ตอโครงสรางพนฐาน เขตทองเทยว เขตอตสาหกรรมทมการลงทนสงบรเวณพนทชายฝง ภาวะโลกรอนยงสงผลใหเกดการขาดแคลนนา และโรคระบาดเพมขน กอใหเกดปญหาสขภาพของประชากร และสงผลตอผลตภาพของกาลงแรงงาน และการสญเสยทางเศรษฐกจ นอกจากนระดบคารบอนไดออกไซด

หนา ๒๘ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

และอณหภมทสงขน ความแปรปรวนของปรมาณนาฝน ภยธรรมชาตทรนแรง และการระบาดของโรคและแมลงศตรพช จะสงผลกระทบตอระบบการเพาะปลกและปรมาณผลผลตทางการเกษตรในหลายพนทของโลกลดลง สงผลกระทบทางสงคมตามมา อาท ปญหาความยากจน การอพยพยายถน และการแยงชงทรพยากรเพมขน

ในระยะยาว ปญหาการเปลยนแปลงในสภาพภมอากาศของโลกมแนวโนมรนแรงมากขน จะสงผลซาเตมใหปญหาการขาดแคลนอาหาร และความเสยหายของพชผลทางการเกษตร มแนวโนมเพมขน ซงจะสงผลกระทบทางเศรษฐกจใหกบประเทศทมภาคเกษตรเปนแหลงรายไดสาคญรวมทงประเทศไทย นอกจากน ภยพบตทางธรรมชาตทรนแรงและเกดขนบอยครงจะเปนตวฉดใหการพฒนาประเทศไมบรรลผลเทาทควร

๒.๑.๕ ความมนคงทางอาหารและพลงงานโลกมแนวโนมจะเปนปญหาสาคญ อตราการใชพลงงานของโลกในภาพรวมจะเพมขนอยางกาวกระโดด ขณะทพลงงานฟอสซลมจากด จงเกดการพฒนาและสงเสรมการใชพลงงานทดแทนจากพชเพมขน เชน มนสาปะหลง ออย ปาลมนามน เปนตน กอใหเกดผลกระทบตอผลผลตอาหาร ความมนคงทางอาหารของประเทศและการสงออก นอกจากน ความตองการบรโภคสนคาเกษตรและอาหารทเพมขนจากการเพมของประชากรโลก และการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจทคาดวาจะสงขน โดยเฉพาะในทวปเอเชยและแอฟรกา แตผลผลต พชอาหารโลกลดลงจากขอจากดดานพนทและศกยภาพทางเทคโนโลยท มอย ประกอบกบการเปลยนแปลงภมอากาศ การเกดภยพบตทางธรรมชาต ปญหาการครอบครองทรพยากรพนธกรรม และการผกขาดทางการคาเมลดพนธพช สงผลกระทบตอวถชวตของเกษตรกรรายยอยจานวนมาก ทพงพาอาศยทรพยากรปาไม พนธพชตาง ๆ เปนอาหารและยาสมนไพร และความมนคงทางอาหารของประเทศในระยะยาว

สาหรบประเทศไทยซงเปนแหลงผลตอาหารของโลก วกฤตอาหารถอเปนโอกาส ในการพฒนาสนคาภาคเกษตรเพอการสงออก แตประเทศไทยเองกยงพงพงการนาเขาพลงงาน จากตางประเทศทมราคาสง และหนมาใหความสาคญกบการสงเสรมพลงงานทดแทน แตอาจนาไปสความไมสมดลระหวางการปลกพชอาหารและพลงงาน และเกดการแยงชงพนทเพาะปลกหรอปญหาอน ๆ ตามมา

๒.๑.๖ ความกาวหนาทางเทคโนโลยมบทบาทสาคญตอการพฒนาเศรษฐกจ และสงคมรวมทงตอบสนองการดารงชวตของประชาชนมากยงขน โดยเฉพาะการนาเทคโนโลยสารสนเทศ และการสอสารมาใชในการเพมประสทธภาพการบรหารจดการทงดานการเงน การผลต และการควบคมคลงสนคา รวมถงนาโนเทคโนโลย เทคโนโลยชวภาพ และเทคโนโลยเกยวกบการทางานของสมองและจต เปนโอกาสในการพฒนาเศรษฐกจและสงคม เชน การสงเสรมเศรษฐกจสรางสรรค การพฒนาพลงงานและวสดตาง ๆ จากพช การทดแทนแรงงานดวยเครองจกร การพฒนาสขภาพ และศกยภาพในการทางานของผสงอาย เปนตน ขณะเดยวกน อาจเปนภยคกคามตอความมนคง

หนา ๒๙ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

ของประเทศ เชน การจารกรรมขอมลธรกจหรอขอมลสวนบคคล การลนไหลของวฒนธรรมอยางไรพรมแดน การใชสอเผยแพรขอมลเทจ และเปนเครองมอของการกอการราย เปนตน ประเทศทพฒนาเทคโนโลยชาจะกลายเปนผ ซอและมผลตภาพตากวาประเทศอน ๆ ไมสามารถแขงขนกบประเทศคแขงได รวมทงการเขาถงเทคโนโลยทไมเทาเทยมกนของกลมคนในสงคมกเปนชองวางทจะทาใหเกดความเหลอมลา ในการพฒนา

ทงน ประเทศไทยยงอยในสถานะของผซอเทคโนโลยมากกวาผคดคน หรอสรางขนมาเอง ทาใหยงมการพงพาจากตางประเทศในระดบสง ขณะทเทคโนโลยสารสนเทศ ไดกอใหเกดการแลกเปลยนดานวฒนธรรมอยางหลากหลาย โดยทยงขาดแนวทางรองรบหรอคดกรอง การไหลเขามาของขอมลขาวสารทไมเหมาะสม อาจนาไปสวกฤตศลธรรมและปญหาสงคมอน ๆ ตามมา

๒.๑.๗ การกอการรายสากลเปนภยคกคามประชาคมโลก การกอการราย และอาชญากรรมขามชาตมแนวโนมขยายตวทวโลกและรนแรง มรปแบบและโครงขายทซบซอนมากขน เกดกระแสการปองกนการกอการรายทวโลก องคการสหประชาชาตไดเขามามสวนรวมแกปญหาภยคกคามจากการกอการราย อาท การจดทาอนสญญาตลอดจนพธสารตาง ๆ ทเกยวของกบแนวทางแกไขปญหาการกอการรายสากลใหประเทศสมาชกถอปฏบตใหสอดคลองกน ขณะทสหรฐอเมรกามมาตรการ ทเขมงวด สงผลกระทบตอการบรหารจดการและตนทนการสงออกของผประกอบการไทย ดงนน การสรางความรวมมอภายใตกรอบตาง ๆ ตองเตรยมความพรอมในการควบคมปจจยทเกอหนนการกอการรายระหวางประเทศ เพอปกปองผลประโยชนของชาต

สถานการณการกอการรายทเกดขนในตางประเทศ อาจสงผลกระทบตอประเทศไทยโดยกระตนใหเกดแรงจงใจในเชงอดมการณทางศาสนาและลทธความเชอตาง ๆ สงผลใหสถานการณความไมสงบในประเทศโดยเฉพาะในพนทชายแดนภาคใตยงคงมอยตอไป ในขณะเดยวกนแนวโนมความกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยคาดวาจะทาใหขดความสามารถในการปฏบตการของกลมการกอการรายเพมขน กอใหเกดความเสยหายอยางรนแรงและเปนวงกวางมากกวาเดม

๒.๒ การเปลยนแปลงภายในประเทศ ประกอบดวย การเปลยนแปลงทางเศรษฐกจ สงคม ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และการบรหารจดการการพฒนาประเทศ สรปไดดงน

๒.๒.๑ การเปลยนแปลงสภาวะดานเศรษฐกจ ๑) ประเทศไทยสามารถรกษาอตราการขยายตวและเสถยรภาพ

ทางเศรษฐกจของประเทศไทยใหอยในเกณฑด โดยเศรษฐกจไทยขยายตวเฉลยรอยละ ๓.๘ ระหวางป ๒๕๓๗ - ๒๕๕๓ ขณะเดยวกนโครงสรางการผลตและบรการไดปรบเปลยนจากการขบเคลอนดวยภาคเกษตรสภาคอตสาหกรรม ภาคอตสาหกรรมกลายเปนภาคการผลตทมบทบาทสงตอระบบเศรษฐกจไทย โดยมสดสวนตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศเพมขนอยางรวดเรวจากรอยละ ๓๖.๐ ในป ๒๕๔๒ เปนรอยละ ๔๐.๘ ในป ๒๕๕๓ ซงเปนผลมาจากการยายฐานการผลตเพอการสงออกของประเทศญปน อยางไรกตาม ผลตภาพการผลตรวมของภาคอตสาหกรรมยงอยในระดบตาเฉลยเพยงรอยละ ๑.๘ ในชวงป ๒๕๕๐ - ๒๕๕๓ เนองจากความสามารถในการพฒนานวตกรรมและการดดซบเทคโนโลยจากตางประเทศยงคงคอนขางจากด

หนา ๓๐ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

ภาคเกษตรมความสาคญตอระบบเศรษฐกจของประเทศ เนองจากภาคเกษตรเปนแหลงสรางรายไดหลกของประชาชนสวนใหญในประเทศและเปนฐานในการสรางมลคาเพมของภาคอตสาหกรรม จากความเขมแขงของฐานทรพยากรธรรมชาตและความเหมาะสมของสภาพภมอากาศ รวมทงการสะสมความรและภมปญญาทางการเกษตรอยางตอเนอง และภาคบรการมบทบาทสาคญ ในการสรางมลคาเพมใหแกเศรษฐกจ ชวยลดการขาดดลการคา พฒนาคณภาพชวตประชาชน และรองรบการเคลอนยายแรงงานจากภาคการผลตอนของประเทศ

๒) การเชอมโยงเศรษฐกจของประเทศกบเศรษฐกจตางประเทศทาใหเกดกจกรรมทางเศรษฐกจระหวางประเทศโดยเฉพาะกจกรรมทางการคาและการลงทนระหวางประเทศ ซงมบทบาทสาคญตอการพฒนาเศรษฐกจมาโดยตลอด ทงน การสงออกของไทยมการขยายตวอยางตอเนองในชวง ๑๐ ปทผานมา (พ.ศ. ๒๕๔๓ - ๒๕๕๓) และสามารถรกษาสดสวนการสงออกในตลาดโลก ทรอยละ ๑.๒ ตอเนองมาตลอดนบแตป ๒๕๔๙ ถง ๒๕๕๓ ซงสงผลใหสดสวนการพงพาตางประเทศเพมสงขนจากรอยละ ๘๔.๙ ตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศ ในแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๗ (พ.ศ. ๒๕๓๕ - ๒๕๓๙) เปนรอยละ ๑๓๗.๕ ในชวง ๔ ปแรกของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๐ (พ.ศ. ๒๕๕๐ - ๒๕๕๓) สาหรบการลงทนโดยตรงจากตางประเทศยงคงมบทบาทสาคญตอการขยายตวของระบบเศรษฐกจไทย แตจากภาวะเศรษฐกจโลกทตกตาและขดความสามารถในการแขงขนลดลง ทาใหบทบาทของการลงทนในการขบเคลอนเศรษฐกจมแนวโนมลดลงจากรอยละ ๔๑.๒ ตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศ ในชวงแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๗ เปนรอยละ ๒๕.๗ ในปชวง ๔ ปแรกของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๐

๓) ระบบเศรษฐกจของไทยยงมความออนแอดานปจจยสนบสนน ไมเออตอการจดระบบการแขงขนทเปนธรรมและเหมาะสมกบสถานการณการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจ โดยเฉพาะดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย คณภาพการบรการของโครงสรางพนฐาน กฎหมาย กฎ และระเบยบทางเศรษฐกจ สงผลใหโครงสรางเศรษฐกจของไทยไมสามารถรองรบการเจรญเตบโตไดอยางยงยน และยงตองพงพงและเผชญกบการเปลยนแปลงจากปจจยภายนอกประเทศมากขนตามลาดบ นอกจากน การกระจายผลตอบแทนตอปจจยแรงงานของประเทศไทยมแนวโนมลดลงอยางตอเนองจากรอยละ ๓๐.๒ ในชวงแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๘ เปนรอยละ ๒๙.๔ และ ๒๘.๙ ในชวงแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๙ และ ๓ ปแรกของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๐ ตามลาดบ ในขณะทผลตอบแทนของปจจยการผลตอน ๆ ทไมใชแรงงาน เชน ผลตอบแทนของทน ผประกอบการ และทดน เปนตน มแนวโนมเพมขนอยางตอเนอง

การพฒนาประเทศในอนาคต จาเปนตองใหความสาคญกบการปรบโครงสรางเศรษฐกจส การพฒนาทยงยนและมคณภาพโดยใชองคความร เทคโนโลย นวตกรรม และความคดสรางสรรค เปนพนฐานสาคญในการขบเคลอน ภายใตปจจยสนบสนนทเอออานวยและระบบการแขงขนทเปนธรรม พรอมทง ใชโอกาสจากปจจยภายนอกใหเกดประโยชนกบประเทศไดอยางเหมาะสมและขยายฐานการพฒนา ใหทวถงมากขน

หนา ๓๑ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๒.๒.๒ การเปลยนแปลงสภาวะดานสงคม ๑) ประเทศไทยกาวสสงคมผ สงอายจากการมโครงสรางประชากร

ทวยสงอายเพมขน วยเดกและวยแรงงานลดลง ขณะทการยายถนของประชากรสงผลใหความเปนเมองสงขน โครงสรางประชากรวยเดกและวยแรงงานมสดสวนลดลงอยางตอเนอง อนเนองมาจากภาวะเจรญพนธของสตรไทยลดตาลงอยท ๑.๖ ในป ๒๕๕๑ สงผลใหสดสวนประชากรวยเดก : วยแรงงาน : ผสงอาย ลดลงจากรอยละ ๒๐.๕ : ๖๗.๖ : ๑๑.๙ ในป ๒๕๕๓ เปนรอยละ ๑๘.๓ : ๖๖.๙ : ๑๔.๘ ในป ๒๕๕๙ ทาใหประเทศไทยเผชญภาวะขาดแคลนกาลงคนในอนาคตทอาจสงผลกระทบตอผลตภาพการผลตของประเทศ นอกจากน ประชากรจากชนบทอพยพเขามาทางานในเมองอยางตอเนอง ทาใหสดสวนประชากรในเขตเมองเพมขนจากรอยละ ๓๑.๑ ในป ๒๕๔๓ เปนรอยละ ๔๕.๗ ในป ๒๕๕๓ หรอเพมขนถงรอยละ ๔๖.๙ ความเปนเมองทขยายไปอยางรวดเรวสงผลใหวถชวตมลกษณะตางคนตางอย การอยอาศยแบบเครอญาตเปลยนไปสการเปนปจเจกมากขน โครงสรางครอบครวเปลยนไปสครวเรอนทอยคนเดยว ครวเรอนทอยดวยกนแบบไมใชญาต และครวเรอนทมอายรนเดยวกน สองรน และรนกระโดด (ตายาย - หลาน) หรอครวเรอนทเปนเพศเดยวกน สมพนธภาพระหวางสมาชกในครอบครวมความเปราะบางจนนาไปสปญหาทางสงคมเพมขน เชน อตราการหยารางเพมขนจาก ๔.๕ คตอพนครวเรอน ในป ๒๕๔๕ เปน ๕.๕ คตอพนครวเรอน ในป ๒๕๕๓ ปญหาความรนแรงในครอบครวและความรนแรงทางเพศ ตอเดกและสตรเพมขน

๒) คนไทยไดรบการพฒนาศกยภาพทกชวงวย แตยงมปญหาดานคณภาพการศกษาและสตปญญาของเดก มพฤตกรรมเสยงตอสขภาพ และผลตภาพแรงงานตา การพฒนาทผานมาทาใหเดกและเยาวชนมโอกาสทางการศกษาเพมขน ระดบการศกษาเฉลยของคนไทยมแนวโนมสงขน ในป ๒๕๕๓ จานวนปการศกษาเฉลยของประชากรวย ๑๕ ปขนไปเพมเปน ๘.๒ ป แตยงมปญหาคณภาพการศกษา โดยคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนลดลงจากรอยละ ๓๙.๐ ในป ๒๕๕๐ เปนรอยละ ๓๔.๙ ในป ๒๕๕๓ ซงตากวาเปาหมายทกาหนดไวรอยละ ๕๕ อกทง ยงมปญหาพฤตกรรมเสยงทางสขภาพททาใหเกดปญหาการตงครรภในวยรนเพมสงขน อตราการตงครรภของวยรนหญงอาย ๑๕ - ๑๙ ป เพมจาก ๕๔.๙ ตอประชากรหญงอาย ๑๕ - ๑๙ ปพนคนในป ๒๕๔๘ เปน ๕๖.๒ ในป ๒๕๕๓ สวนกลมวยเดกมพฒนาการดานความสามารถทางเชาวปญญา และความฉลาดทางอารมณคอนขางตา โดยเดกอาย ๐ - ๕ ปทมพฒนาการสมวยมสดสวนลดลงจากรอยละ ๗๒ เหลอเพยงรอยละ ๖๗ ขณะทกลมวยทางานยงมผลตภาพตา มอตราเพมเฉลยของผลตภาพแรงงาน ชวงป ๒๕๕๐ - ๒๕๕๑ เพยงรอยละ ๑.๘ ขณะเดยวกน จากการดาเนนนโยบายความรวมมอ ทางเศรษฐกจระดบทวภาคและระดบพหภาค สงผลใหมแรงงานตางชาตเขามาในประเทศไทย ๑.๓ ลานคน ในป ๒๕๕๓ คดเปนแรงงานถกกฎหมายรอยละ ๒๘.๔ และแรงงานผดกฎหมายถงรอยละ ๗๑.๖ นอกจากน คนไทยสวนใหญยงมปญหาเจบปวยดวยโรคทปองกนได ๕ อนดบแรกสงขนในทกโรค ทงโรคเบาหวาน ความดนโลหตสง หลอดเลอดในสมอง โรคหวใจ และมะเรง โดยเฉพาะกลมวยสงอายเจบปวยดวย โรคเรอรงเพมขน โดยพบวารอยละ ๓๑.๗ ปวยเปนโรคความดนโลหตสง รองลงมาคอ เบาหวาน รอยละ ๑๓.๓ และหวใจ รอยละ ๗.๐ ทจะสงผลตอภาระคาใชจายในการรกษาพยาบาลของภาครฐในอนาคต

หนา ๓๒ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๓) ประชาชนไดรบการคมครองทางสงคมเพมขนและมการจดสวสดการทางสงคมในหลายรปแบบ แตกลมผดอยโอกาสยงไมสามารถเขาถงบรการทางสงคมไดอยางทวถง คนไทยสามารถเขาถงหลกประกนสขภาพไดถง ๖๓.๑ ลานคน คดเปนรอยละ ๙๙.๔ ของประชากร ผมสทธทงประเทศ จากการดาเนนนโยบายหลกประกนสขภาพถวนหนา และมการดาเนนการเรองการคมครองทางสงคมในรปแบบทหลากหลาย ไดแก การจดตงกองทนสวสดการชมชน การใหความคมครองสงเสรมสทธประโยชนคนไทยและแรงงานไทย การรเรมจดทากองทนการออมแหงชาตเพอเปนการออมระยะยาวสาหรบผสงอาย เปนตน แตยงมบางกลมทไมสามารถเขาถงหลกประกนทางสงคม กลาวคอ กาลงแรงงานของประเทศมหลกประกนทางสงคมเพยงรอยละ ๓๖.๖ ขณะทแรงงานอกรอยละ ๖๒.๑ ยงไมมหลกประกนทางสงคม อยางไรกตาม ไดมการขยายความคมครองใหแรงงานนอกระบบภายใต การประกนสงคมตามมาตรา ๔๐ แหงพระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ. ๒๕๕๓ โดยเรมใหผสนใจสมครเปนผประกนตนเมอเดอนพฤษภาคม ๒๕๕๔ ขณะเดยวกน ผสงอายรอยละ ๗๐.๐ หรอ ๕ ลานคนมหลกประกนความมนคงในชวตเพยงเบยยงชพ และกลมผมรายไดตาสดรอยละ ๑๐.๐ ของประชากร มระดบการศกษาไมเกนมธยมศกษาตอนตนถงรอยละ ๙๔.๐ นอกจากน คณภาพบรการดานการศกษาและสาธารณสขยงคงมความแตกตางกน สะทอนใหเหนจากผลการประเมนสถานศกษา ผลสมฤทธทางการศกษารายพนท และการกระจายทรพยากรสาธารณสขในแตละภมภาค

๔) ความเหลอมลาทางรายไดของประชากรและโอกาสการเขาถงทรพยากรเปนปญหาการพฒนาประเทศ การกระจายรายไดระหวางกลมประชากรช ใหเหนวา ผลประโยชนสวนใหญอยในกลมทมโอกาสและรายไดสง ทาใหสดสวนรายไดระหวางกลมคนรวยรอยละ ๑๐ ของประชากร กบกลมคนจนรอยละ ๑๐ ของประชากร มความแตกตางกนถง ๒๒.๘ เทา ในป ๒๕๕๒ แมวารฐบาลไดพยายามแกปญหาความเหลอมลาของการกระจายรายไดผานนโยบายตาง ๆ อาท กองทนหมบานและชมชนเมอง และนโยบายการใหสนเชอเพอกระตนใหเกดการใชจาย ทาใหคนยากจนในประเทศไทยลดลงอยางตอเนองจากรอยละ ๔๒.๒ หรอ ๒๒.๑ ลานคน ในป ๒๕๓๑ เหลอรอยละ ๘.๑ หรอ ๕.๓ ลานคน ในป ๒๕๕๒ ความเหลอมลาทางรายไดและโอกาสการเขาถงบรการของรฐ เปนสาเหตทนาไปสความขดแยงในสงคม และเปนอปสรรคตอการพฒนาประเทศ อาท ปญหาการทจรตคอรรปชน คนยากจนขาดโอกาสทางการศกษา การรบรขาวสาร และอานาจตอรอง การประทวง การใชความรนแรง ปญหาอาชญากรรม และยาเสพตด เปนปจจยลดทอนความเขมแขงทางเศรษฐกจ ความมนคงทางสงคม และทาใหประชาธปไตยออนแอ ขณะเดยวกน การกระจายผลตอบแทนระหวางปจจยการผลต และการกระจายรายไดระหวางภมภาคแตกตางกน ผลตอบแทนของแรงงานมแนวโนมลดลงตอเนองจากรอยละ ๓๐.๒ ในชวงแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๘ เปนรอยละ ๒๘.๙ ในชวง ๓ ปแรกของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๐ ขณะทผลตอบแทนของทน ผประกอบการ และทดนมแนวโนมเพมขน

๕) สงคมไทยเผชญวกฤตความเสอมถอยดานคณธรรมและจรยธรรม และมการเปลยนแปลงทางวฒนธรรมทหลากหลาย การเปลยนแปลงอยางรวดเรวผานกระแสโลกาภวตนและโลกไซเบอร ทาใหคนไทยมงแสวงหาความสขและสรางอตลกษณสวนตวผานเครอขายสงคมออนไลน เกดเปนวฒนธรรมยอยรวมสมยทหลากหลายในรปแบบการรวมกลมของบคคลทสนใจเรองเดยวกน โดยท

หนา ๓๓ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

วฒนธรรมทบงบอกความเปนไทยไมสามารถแสดงบทบาททชดเจน ขณะเดยวกนสงคมไทยกเผชญกบความเสอมถอยดานคณธรรมจรยธรรม ซงสะทอนไดจากคนในสงคมมความถในการใชความรนแรง ในการแกไขปญหามากขน ทงปญหาครอบครว การแยงชงทรพยากรระหวางชมชน และความคดเหนแตกตางทางการเมอง ขณะทกระบวนการยตธรรมแกไขปญหาไดไมเตมท ผทใชความรนแรงมกขาดความยบยงชงใจ มพฤตกรรมเลยนแบบหรออาจเกดจากการเลยงด ขาดการใชเหตใชผล ขาดความเออเฟอ เอออาทร สงผลใหความมคณธรรมและจรยธรรมของคนในสงคมลดนอยลง

๖) สงคมไทยเผชญปญหาการแพรระบาดของยาเสพตดและการเพมขนของการพนนโดยเฉพาะในกลมเดกและเยาวชน ในชวง ๔ ป ของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๐ เดกและเยาวชนถกดาเนนคดโดยสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชน มสดสวน ๕.๐ - ๕.๔ คดตอเดกพนคน สงกวาในชวงแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๘ - ๙ ทมสดสวน ๓.๓ - ๕.๑ คดยาเสพตดเพมขนอยางตอเนองจาก ๘,๘๐๓ คด ในป ๒๕๔๙ เพมขนเปน ๑๔,๖๙๕ คด ในป ๒๕๕๓ ทงน ปญหาการแพรระบาด ของยาเสพตดในโรงเรยนและสถานศกษาเพมขนอยางนาเปนหวง จากการสารวจความคดเหนของประชาชนพบวา ปญหาการแพรระบาดยาเสพตดในสถานศกษาเพมขนจากรอยละ ๑๙.๒ ป ๒๕๕๒ เปนรอยละ ๕๑.๓ ป ๒๕๕๓ ขณะเดยวกนกลมเดกและเยาวชนมแนวโนมเลนการพนนมากขน

๗) สงคมไทยตนตวทางการเมองและใหความสาคญกบความรบผดชอบ ตอสงคมและระบบธรรมาภบาลมากขน ประชาชนไทยมความตนตวในทางการเมองสงขน การใชสทธลงคะแนนเลอกผแทนราษฎรเพมขน การตรวจสอบทางการเมองเกดขนตอเนอง ขณะทภาคธรกจเอกชนเขามามบทบาทในการพฒนาประเทศมากขน มการจดตงเครอขายดานความรบผดชอบตอสงคม ของบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย มการดาเนนธรกจในรปแบบกจการเพอสงคม ซงเปนแนวทางการลงทนใหมของการประกอบธรกจเพอการเจรญเตบโตของภาคสงคมเปนหลก ไมมงกาไรสงสด อยางไรกตามในดานการบรหารจดการยงมปญหาความโปรงใส และไมสจรต ดชนภาพลกษณการคอรรปชนในชวงป ๒๕๕๐ - ๒๕๕๓ มคะแนนในชวง ๓.๒ - ๓.๕ เทยบกบในชวงของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๙ ทคะแนนอยในชวง ๓.๒ - ๓.๘ จากคะแนนเตม ๑๐ คะแนน

๒.๒.๓ การเปลยนแปลงสภาวะดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ๑) ทนทรพยากรธรรมชาตเสอมโทรม จากการเพมขนของประชากร

การพฒนาเศรษฐกจทมงการเจรญเตบโตและการแขงขนทางดานการคา และการลงทน ซงทาใหมการใชประโยชนทรพยากรธรรมชาตเกนศกยภาพและกระทบตอความสมดลของระบบนเวศ พนทปาไมของประเทศไทยมแนวโนมลดลงอยางตอเนอง จากรอยละ ๕๓.๓ ในป ๒๕๐๔ เหลอรอยละ ๓๓.๖ ในป ๒๕๕๓ อยในระดบตากวาเกณฑทจะรกษาสมดลของระบบนเวศ พนทปาตนนาอยในขนวกฤตถง ๑๔ ลานไร สงผลใหการเกดอทกภยและปญหาภยแลง รวมทงการขาดแคลนนามความรนแรงเพมขน ปจจบนมปรมาณนาตนทนเพยง ๒ ใน ๓ ของความตองการใชนาเทานน การสญเสยความหลากหลาย

หนา ๓๔ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

ทางชวภาพมแนวโนมสงขนจากกจกรรมตาง ๆ ของมนษย การกดเซาะชายฝงในพนทหลายแหงอยในภาวะวกฤต ป ๒๕๕๐ แนวชายฝงทะเลทวประเทศถกกดเซาะ ๑๕๕ แหง รวมเปนความยาวประมาณ ๖๐๐ กโลเมตร เกดการสญเสยทดนไปถง ๑๑๓,๐๔๒ ไร คดเปนมลคาความเสยหายเฉพาะทดนประมาณ ๑ แสนลานบาท สวนพนทแนวชายฝงทะเลอาวไทยตอนในทงหมดซงไดรบการจดเปนพนทชมนาทมความสาคญระดบชาต มอตราการกดเซาะรนแรงมากกวา ๕ เมตรตอป ขณะททรพยากรดน ทเปนปจจยการผลตทสาคญ มความเสอมโทรมและมปญหาความขดแยงในการใชประโยชนทดน พนทดนเสอมโทรมในระดบรนแรงและระดบวกฤตเทากบ ๓๖.๐ ลานไร คดเปนรอยละ ๑๑.๒ ของพนทประเทศ การใชทดนทไมเหมาะสมกบศกยภาพพนท และปญหาการกระจายการถอครอง มการเขาครอบครองใชประโยชนทดนในพนทอนรกษ รวมทงการขยายตวของเมอง พนทอตสาหกรรมและพาณชยกรรม รกพนทเกษตรกรรมมากขน

๒) การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศสงผลซาเตมใหปญหาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมรนแรง กระทบตอผลผลตภาคเกษตรและความยากจน ภาวะโลกรอนทเกดขน อยางรวดเรวในชวง ๕๐ ปทผานมาทาใหเกดการเสยสมดลของธรรมชาต สงผลกระทบเชอมโยงใน หลายมต ทงดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม การเปลยนแปลงในเชงพนททเรมปรากฏชดเจน ในบรเวณภาคกลางเขตลมแมนาเจาพระยาและภาคอสานตอนลางทมอณหภมสงขน ทาใหพชและสตวตองปรบตวเขาสระบบนเวศทเปลยนไป เกดการเปลยนแปลงของพนธพช สตวปา และสงมชวตทอาศยอยในปา ความหลากหลายทางชวภาพกจะเปลยนแปลงตามไปดวย ระบบนเวศทางทะเลกไดรบผลกระทบจากภาวะโลกรอน เนองจากอณหภมผวนาทเพมขนและระดบนาทะเลทสงขนในบางพนทสงผลใหพชและสตวทะเลบางชนดสญพนธ เกดการกดเซาะพนทชายฝงอยางตอเนอง นาไปสปญหา ความเสอมโทรมของดน และสงผลกระทบตอแหลงทอยอาศย แหลงประกอบอาชพ และแหลงทองเทยวทสาคญโดยตรงหากไมไดรบการปองกน กอใหเกดความเสยหายทางเศรษฐกจและสงคมตามมา ปรมาณนาฝนในระยะ ๒๐ ปขางหนาในบางพนทมแนวโนมลดลง เกดภยพบต ภาวะนาทวมฉบพลน นาหลาก ภยแลงยาวนาน หรอดนถลมในหลายพนท เกดความเสยหายตอผลผลตทางการเกษตร คดเปนมลคากวาสพนลานบาทตอป การสญเสยผลผลตทางการเกษตรจากการเกดภยแลงยาวนาน หรอนาทวมซาซากสงผลกระทบตอเศรษฐกจและวถชวตของประชาชน โดยเฉพาะเกษตรกรทตองประสบปญหาทอยอาศย ทดนทากน หรอตนทนการผลตทสงขน ขณะทผลผลตตกตา เกดการสญเสยทดน ของเกษตรกรรายยอย นาไปสการบกรกทปาเพมขน และความขดแยงแยงชงการใชประโยชนทดน

๓) การบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและส งแวดลอมยง ไม มประสทธภาพเทาทควร ขณะทมความขดแยงทางนโยบายในการบรณาการการอนรกษสงแวดลอม กบการพฒนาเศรษฐกจ การบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมขาดการบรณาการรวมระหวางหนวยงานรบผดชอบทเกยวของ สงผลใหการกาหนดเครองมอและกลไกในการจดการทรพยากรธรรมชาต

หนา ๓๕ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

และสงแวดลอมเปนแบบแยกสวน ระบบการจดการขอมลดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ไมไดมาตรฐาน ไมครอบคลม และขาดการเชอมโยงกบขอมลดานเศรษฐกจและสงคม กฎหมายมลกษณะของการบรหารจดการทรพยากรรายสาขา ขาดประสทธภาพในการบงคบใช ขาดความเปนธรรม และความโปรงใส นอกจากน มปญหาการทจรตคอรรปชน และความไมเปนธรรมในการจดสรรทรพยากร เชน ทดน นา และปาไม เปนตน ขณะท เกดความขดแยงของนโยบายระหวางการลงทน ในภาคอตสาหกรรมเพอความกาวหนาทางเศรษฐกจ และการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สงผลใหภาคประชาชนขาดความเชอมนตอการพฒนาอตสาหกรรมและการแกไขปญหาสงแวดลอม ของภาครฐ ดงเชนกรณปญหามลพษในพนทนคมอตสาหกรรมมาบตาพด จงหวดระยอง ทสงผลกระทบทงในมตเศรษฐกจและชวตความเปนอยของคนในพนท

๔) ประเทศไทยยงมความมนคงดานอาหาร แมจะตองเผชญกบความ ทาทายจากการเปลยนแปลงภมอากาศและความตองการพชพลงงาน ผลผลตเกษตรมเพยงพอสาหรบ การบรโภคและสงออก แมวาจะมการปรบเปลยนการเพาะปลกไปสพชพลงงานเพมขน โดยเฉพาะปาลมนามน และมนสาปะหลง แตยงไมสงผลกระทบตอการผลตพชอาหารสาคญในภาพรวมของประเทศ อาท ขาวนาปทมพนทการผลตไมเปลยนแปลง อยางไรกด ผลกระทบจะเกดขนมากหรอนอยขนอยกบความสามารถในการพฒนายกระดบคณภาพระบบการผลตของภาคการเกษตรในอนาคต รวมถงแนวนโยบายภาคเกษตรของประเทศทใหความสาคญในการเลอกสงเสรมการผลตพชอาหารและพชพลงงานอยางสมดล

๒.๒.๔ การเปลยนแปลงสภาวะดานการบรหารจดการการพฒนาประเทศ ๑) รฐธรรมนญฉบบทใชอยในปจจบนใหความสาคญกบการมสวนรวม

ของประชาชน และวางรากฐานธรรมาภบาลของประเทศมาอยางตอเนอง สงผลใหประชาชนมความตนตวทางการเมองสงขน วกฤตการณทางการเมองป ๒๕๔๙ สงผลใหคาดชนประชาธปไตยของไทย มคาคะแนน ๕.๗ คะแนน จากคะแนนเตม ๑๐ คะแนน อยในลาดบท ๙๐ จากประเทศ กลมตวอยางทงหมด แตภายหลงจากการประกาศใชรฐธรรมนญ พ.ศ. ๒๕๕๐ ทนาไปสกระบวนการเลอกตง สงผลใหคาดชนประชาธปไตยในป ๒๕๕๑ เพมขนเปน ๖.๘ เปนอนดบหนงเมอเปรยบเทยบกบประเทศเพอนบาน และอยลาดบท ๕๔ จากประเทศกลมตวอยางทงหมด ซงสะทอนใหเหนวา ประชาชนเกดความตนตวในการมสวนรวมบรหารประเทศทสงกวาในอดต การรวมตวแสดงความคดเหนทางการเมองหรอการตรวจสอบการทางานของภาครฐเปนการวางรากฐานการพฒนาวฒนธรรมประชาธปไตยและธรรมาภบาลใหเปนสวนหนงของวถการดาเนนชวตในสงคมไทย และเสรมสรางการเมองใหโปรงใส สจรตมากขน

๒) ความขดแยงทางการเมองและความไมสงบในจงหวดชายแดนภาคใตสงผลตอเศรษฐกจ การดารงชวตของประชาชน ความเชอมนของนานาประเทศ และทาใหความสงบสขลดลง ความขดแยงทางการเมองอนเนองมาจากการชมนมประทวงและการกอความรนแรงในเหตการณตาง ๆ สงผลกระทบโดยตรงตอความมนคงและความสามคคของคนในชาต เปนเหตใหรฐบาลขาดเสถยรภาพ

หนา ๓๖ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

ไมสามารถบรหารประเทศไดเตมความสามารถ ลดความเชอมนจากนกลงทนจากตางประเทศ รวมทงการใชความรนแรงในการยตปญหาระหวางเจาหนาทรฐกบประชาชนทาใหเกดการบาดเจบ และความลมตายของผคน ความรนแรงทเกดขนยงทาใหประชาชนสวนใหญมความเครยด ความวตกกงวล และหวาดระแวงเพมมากขน ขณะทความไมสงบใน ๓ จงหวดชายแดนภาคใตทยงรนแรง ทาใหมผเสยชวต ไดรบบาดเจบ และทรพยสนเสยหายเปนจานวนมาก เหตการณความไมสงบยงทาใหเศรษฐกจภาคใตออนแอ มการวางงาน คนจนเพมขน และการทเจาหนาทรฐถกทาราย ทาให ไมสามารถลงพนทใหบรการประชาชนไดตามปกต คนในทองถนจงมขอจากดในการเขาถงบรการของรฐ อาท ดานสขภาพอนามย สถานการณความรนแรงทง ๒ กรณ เปนปจจยลบทสงผลใหไทยถกจดเปนประเทศทมระดบดชนวดความสงบสขอยในระดบตาทสดประเทศหนงในโลก และตาทสดเปนอนดบทสองในกลมประเทศอาเซยน รองจากประเทศพมาเพยงประเทศเดยว

๓) ประสทธภาพภาครฐมการเปลยนแปลงในภาพรวมทดขนจากชวงตนแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๐ แตขดความสามารถในการปองกนการทจรตตองปรบปรงระดบขดความสามารถ ในการแขงขนของไทยดานประสทธภาพของภาครฐในระยะแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๐ มการเปลยนแปลงทดขนถง ๑๐ ลาดบจากลาดบท ๒๗ ในป ๒๕๕๐ เปนลาดบท ๑๘ ในป ๒๕๕๓ มสาเหตมาจาก การปรบโครงสรางระบบราชการใหการบรหารงานมอสระและคลองตว มการกระจายอานาจจากสวนกลางสสวนภมภาคและสวนทองถนไดผลเปนรปธรรม โดยจงหวดสามารถจดทาแผนและตงคาของบประมาณของจงหวดไดเอง รวมถงการกระจายอานาจสทองถนมความคบหนามากขน อยางไรกตาม จากการทขดความสามารถการพฒนาระบบราชการไทยดานความการทจรตและประพฤตมชอบ เปรยบเทยบกบ ๕๘ ประเทศ ลดลงจาก ๓.๐ คะแนนเปน ๑.๘ คะแนน ในชวงเวลาเดยวกน สะทอนใหเหนวา ระบบราชการไทยยงตองเรงปรบปรงในเรองคณธรรม จรยธรรม การปฏบตงานภายใตวนยทดและการตรวจสอบการดาเนนงาน

๔) การกระจายอานาจประสบความสาเรจในเรองการเพมรายไดใหองคกรปกครองสวนทองถน (อปท.) แตมความลาชาในการถายโอนภารกจและมความไมชดเจนในการแบงบทบาทหนาทกบราชการสวนกลาง การปรบปรงแผนกาหนดขนตอนและแผนปฏบตการกระจายอานาจให อปท. อยางเปนระบบ ชวยให อปท. มรายไดเพมขน แตยงมความลาชาในดานการถายโอนภารกจอยหลายประการ เนองจากมความลาชาของการแกไขกฎหมายและระเบยบตาง ๆ ทจาเปน รวมทงบคลากรทจะถายโอนไมมความพรอมหรอมปญหาในการปรบตว ขณะเดยวกน การจดบรการสาธารณะในพนทของ อปท. มความซาซอนกบสวนกลาง ทาใหขาดความชดเจนในการแบงบทบาทหนาททงในเชงกากบดแล การควบคมและการตรวจสอบ สงผลตอประสทธภาพของการใหบรการและตนทนการบรหารจดการ รวมทงขาดการบรณาการแผนงานระดบตาง ๆ อปสรรคดงกลาวสงผลให อปท. ไมสามารถดาเนนภารกจตามกฎหมายในการจดบรการสาธารณะเพอรองรบความตองการ ของประชาชนในพนทไดอยางเตมประสทธภาพ สงผลตอการพฒนาความเปนอยของประชาชนในภาพรวม

หนา ๓๗ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕) การคอรรปชนเปนปญหาสาคญของไทย ปญหาการทจรตคอรรปชนยงคงบอนทาลายประเทศ แมวาภาครฐจะมนโยบายการปราบปรามและรณรงคเพอปองกนคอรรปชนอยางตอเนอง แตภาพลกษณการคอรรปชนโดยรวมของประเทศไทยยงไมดขน ในป ๒๕๕๐ - ๒๕๕๓ อยระหวาง ๓.๒ - ๓.๕ คะแนน จาก ๑๐ คะแนนเตม ตากวาประเทศเพอนบาน เชน สงคโปร และมาเลเซย แตสงกวา เวยดนาม ฟลปปนส และอนโดนเชย สงผลใหหลายภาคสวนชมนม รวมกลมตอตาน เรยกรองและกดดนใหเกดการเปลยนแปลงรฐบาลหลายครง ขณะเดยวกน เมอมการสารวจทศนคตของประชาชนไทยตอปญหาการทจรต พบวา ประชาชนบางกลมยอมรบไดกบการทจรตคอรรปชนหากทาใหประเทศชาตรงเรอง ประชาชนกนดอยด จงเปนประเดนทนาเปนหวงและเปนอปสรรคสาคญตอการพฒนาประเทศตามวถประชาธปไตยและหลกธรรมาภบาลอยางยงยน

๓. การประเมนความเสยง การเปลยนแปลงภายในและภายนอกประเทศทจะเกดขนอยางรวดเรว สงผลใหประเทศไทย

ตองเผชญกบความเสยงในหลายมตทสงผลกระทบตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของไทย ในชวงแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ซงความเสยงทสาคญ ประกอบดวย

๓.๑ การบรหารภาครฐออนแอ ไมสามารถขบเคลอนการบรหารจดการประเทศไดอยางมประสทธภาพ อานาจรฐถกใชเพอผลประโยชนของคนบางกลม ความสมพนธระหวางภาครฐกบภาคประชาชนและระหวางประชาชนกบประชาชนในบางพนทมชองวางมากขน ประชาชนมสวนรวมในการ ใหขอคดเหนแตการมสวนรวมตดสนใจในระดบนโยบายมนอย เจาหนาทรฐยอหยอนในการปฏบตตามหนาท การบงคบใชกฎหมายไมจรงจง จากการทดชนภาพลกษณการคอรรปชนชใหเหนวายงคงมการทจรตประพฤตมชอบและไมโปรงใส นาไปสความเหลอมลาและไมเปนธรรมในมตเศรษฐกจ สงคม การเมอง สงผลกระทบตอความเชอถอของตางชาตทมตอประเทศไทย

๓.๒ โครงสรางทางเศรษฐกจไมสามารถรองรบการเจรญเตบโตอยางยงยน เศรษฐกจไทยยงคงพงพาเศรษฐกจภายนอกประเทศ ทงการสงออกสนคา การลงทน และการนาเขาพลงงาน จากตางประเทศอยางมาก จงมความออนไหวตอความผนผวนของเศรษฐกจโลกและปจจยแวดลอมโลก ทเปลยนแปลงไป การขยายตวทางเศรษฐกจขนอยกบปจจยการผลตดงเดมโดยเฉพาะทน และแรงงานราคาถกทมผลตภาพการผลตตา เปนอปสรรคตอการเพมความสามารถในการแขงขนในตลาดโลก ขณะทเศรษฐกจในประเทศยงมความเหลอมลา ประชาชนระดบฐานรากซงสวนใหญอยในภาคเกษตร มรายไดนอยเมอเทยบกบนอกภาคเกษตรประสบความยากจนและมปญหาหนสนเปนปจจยบนทอน ความเขมแขงของเศรษฐกจไทย

๓.๓ โครงสรางประชากรทมวยสงอายเพมขน ขณะทประชากรวยเดกและวยแรงงานลดลง ประชากรผสงอายมสดสวนรอยละ ๑๑.๙ ในปจจบน และจะเพมเปนรอยละ ๑๔.๘ เมอสนสดแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ประเทศไทยจงจะเปนสงคมผสงอายอยางสมบรณในป ๒๕๖๘ ขณะทประชากรวยเดกมสดสวนลดลงอยางตอเนองจากรอยละ ๒๐.๕ ในปจจบนเหลอรอยละ ๑๘.๓ ในป ๒๕๕๙

หนา ๓๘ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

เปนผลมาจากภาวะเจรญพนธของสตรไทยทลดลงตากวาระดบทดแทน การเปลยนแปลงโครงสรางประชากรดงกลาวทาใหสดสวนประชากรวยแรงงานลดลงในชวงแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ จากสดสวนประชากรเดก : แรงงาน : ผสงอาย ๒๐.๕ : ๖๗.๖ : ๑๑.๙ ในป ๒๕๕๓ เปน ๑๘.๓ : ๖๖.๙ : ๑๔.๘ ในป ๒๕๕๙ แมสดสวนประชากรวยแรงงานจะไมเปลยนแปลงมากนกในระยะแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ แตในอนาคตความตองการแรงงานในระบบเศรษฐกจอาจเพมขน การขาดแคลนแรงงานจะเปนปญหาสาคญไมเฉพาะแตประเทศไทย ภายใตสถานการณทประเทศตาง ๆ เขาสสงคมผสงอายและการเคลอนยายแรงงานเปนไปอยางเสร การแขงขนเพอแยงชงแรงงานจะมมากขน โดยเฉพาะแรงงานคณภาพ จะเปนอปสรรคตอการขยายตวทางเศรษฐกจของไทยทยงมขอจากดดานการบรหารจดการแรงงานตางชาต นอกจากน ภาครฐและครวเรอนจะมภาระคาใชจายเพมขนในการดแลและพฒนาคณภาพชวต ของผสงอายในดานตาง ๆ สงผลตอภาระงบประมาณของภาครฐ และคาใชจายของครวเรอนในการดแลสขภาพอนามย และการจดสวสดการทางสงคม เปนอปสรรคตอการพฒนาประเทศ หากไมมการ เตรยมความพรอมทเหมาะสมและสอดคลองกบสถานการณ

๓.๔ คานยมทดงามของไทยเสอมถอย การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจและกระแสโลกาภวตน มผลกระทบตอวฒนธรรมประเพณดงเดมทดงาม สงผลใหสงคมไทยมความเปนวตถนยม พฤตกรรม ของคนในสงคมเปลยนแปลง คนไทยใหความสาคญกบศลธรรมและวฒนธรรมทดงามลดลง ทงการ ดารงชวตประจาวน การใชชวตและความสมพนธกบผอน มงหารายไดเพอสนองความตองการ การชวยเหลอเกอกลกนลดลง ความมนาใจไมตรนอยลง ตางแกงแยงเอารดเอาเปรยบกน ทาใหคนไทยขาดความสามคค การเคารพสทธผอน และการยดถอประโยชนสวนรวม สงผลตอวถชวตคนไทย ทงระดบครอบครว ชมชน และประเทศ

๓.๕ ฐานทรพยากรธรรมชาตและสภาพแวดลอมของประเทศมแนวโนมเสอมโทรมรนแรง จากการเปลยนแปลงทงในดานกายภาพ การใชประโยชน การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศสงผลใหสถานการณและแนวโนมความเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทวความรนแรง โดยเฉพาะการขาดแคลนนา รปแบบและพฤตกรรมการบรโภคทฟมเฟอยทงในภาคประชาชนและ ภาคการผลต ทาใหมการใชทรพยากรอยางสนเปลอง ไมคมคา และปรมาณของเสยเพมขน เกดความเสยงตอการสญเสยความหลากหลายทางชวภาพในระบบนเวศทางทะเล ชายฝง พนทชมนา และปาไม รวมไปถงการกดเซาะชายฝงอยางตอเนอง สรางความเสยหายตอพนทอยอาศย พนทการเกษตร หรอแหลงทองเทยว และการประกอบอาชพ เกดการอพยพยายถนทาใหวฒนธรรมพนถนสญหาย ขณะทภยพบตจะเกดขนบอยครง มพนทเสยงตออทกภย วาตภย และภยแลงเพมขน กระทบตอฐานการผลตภาคเกษตร ความมนคงดานอาหาร พลงงาน สขภาวะและคณภาพชวตของประชาชน

๓.๖ ประเทศไทยยงคงมความเสยงดานความมนคง ทงทมาจากปญหาการกอความไมสงบ ในประเทศ ปญหาการกอการราย วกฤตเศรษฐกจและการแขงขนดานตาง ๆ ในเวทระหวางประเทศ รวมทงภยพบตทเกดจากมนษยและธรรมชาตมความรนแรงและผลกระทบสง มแนวโนมจะมความรนแรง

หนา ๓๙ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

และผลกระทบเพมขนในระยะตอไป เปนประเดนทาทายตอการบรหารจดการความเสยงทงการบรหารวกฤตการณ การเตรยมความพรอมเพอตอบสนองอยางฉบไว และการบรหารจดการในภาวะฉกเฉน รวมทงการเสรมสรางศกยภาพของประเทศใหมความเขมแขงทางเศรษฐกจและสามารถแขงขนไดในเวทโลกอยางตอเนอง

๔. การสรางภมคมกนของประเทศ สงคมไทยดารงอยไดภายใตกระแสการเปลยนแปลงทงดานเศรษฐกจและสงคม ในตลอด

ระยะเวลาทผานมาภายใตความเขมแขงของสถาบนทางสงคม ความเขมแขงของวฒนธรรมและการดาเนนยทธศาสตรการพฒนาทเหมาะสม โดยเฉพาะในชวงของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ทกระแส การเปลยนแปลงจะรนแรงมากขนและจะกระทบตอการพฒนาประเทศและวถการดารงชวตของประชาชนในวงกวาง จงควรพจารณานาจดแขงของสงคมไทยทมมาแตในอดต ตลอดจนจดเดนของการดาเนนยทธศาสตรในอดตมาสรางเปนภมคมกนใหประเทศสามารถพฒนาไดอยางกาวหนาและมนคงตอไป ในอนาคต ดงน

๔.๑ ประเทศไทยมการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข สถาบนพระมหากษตรยเปนสถาบนหลกทยดโยงคนในชาตใหเกาะเกยวกนอยางแนนแฟน เปนแบบอยางในการดาเนนชวตของคนในสงคม โดยเฉพาะรชกาลปจจบนททรงเปนแบบอยางของการดารงชวตบนทางสายกลางและความพอเพยง รวมถงทรงใหความสาคญกบการพฒนาชวตความเปนอยของพสกนกรในทกดาน นอกจากน การทพระมหากษตรยไทยตงแตอดตถงปจจบนทรงใหความสาคญกบการดาเนนวเทโศบายกบนานาประเทศอยางชาญฉลาด สงผลใหประเทศไทยมความเปนเอกราช ยนอยบนเวทโลกอยางมศกดศร มสมพนธทดกบประเทศตาง ๆ รวมถงมศกยภาพและความพรอมในการคงไวซงอธปไตยของชาต ใหความสาคญตอการเปนพนธมตรและภาคการพฒนากบประเทศตาง ๆ โดยยดความเปนกลางในการสรางความรวมมอระหวางประเทศ

๔.๒ การพฒนาประเทศใหอยบนฐานความรและเทคโนโลยททนสมย การวจยพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยเปนแรงขบเคลอนทสาคญสาหรบการพฒนาประเทศ ในการปรบเปลยน การผลตจากการใชทรพยากรธรรมชาต เงนทน และแรงงานทมผลตภาพตา ไปสการใชความรและความชานาญดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย สงคมเศรษฐกจฐานความรเปนพลงขบเคลอนและภมคมกนประเทศไทยในกระแสโลกาภวตน

๔.๓ สงคมไทยมคานยมและวฒนธรรมทดงาม ความเปนไทยไดถกสะทอนอยในวฒนธรรมทเปนเอกลกษณเฉพาะ การเปลยนแปลงทางวฒนธรรมเกยวโยงกบสภาพสงคมของประเทศ วฒนธรรมไทยทดงามสามารถยดโยงคนไทยใหเปนเอกภาพ ลดอทธพลของความทนสมยและความขดแยงในสงคมไทย ประชาชนนาหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชกบชวตประจาวน ครอบครวบมเพาะความเปนไทยทมจตสานกและอตลกษณใหบตรหลานไดตระหนกถงรากเหงาของตนเอง

หนา ๔๐ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๔.๔ ภาคการเกษตรเปนฐานรายไดหลกและความมนคงดานอาหารของประเทศ ภาคการเกษตรมความสาคญในสงคมไทย กอใหเกดประโยชนหลายดาน ทงแหลงสรางงาน แหลงผลตอาหาร และเชอมโยงวถชวตของสงคมไทย มสวนสาคญในการลดความยากจน สรางงาน และลดผลกระทบจากภาวะโลกรอน การรกษาภาคการเกษตรเปนแหลงอาหารหลกของประเทศ สรางกระแสธรรมชาตนยม และเสรมสรางเศรษฐกจฐานรากใหเขมแขง

๔.๕ ชมชนเปนกลไกทมความสามารถในการบรหารจดการ มสวนรวมในการพฒนาคณภาพชวตและเชอมโยงกนเปนสงคมสวสดการ ชมชนเปนหนวยสาคญทสดของประเทศ วถชมชนพงพงและอาศยธรรมชาตเปนหลก ชมชนเขมแขง คนในชมชนพงตนเองไดตงแตระดบปจเจก ครอบครว และชมชน จะเปนพลงหลกในการพฒนารากฐานของประเทศใหมนคง ชมชนพงตนเองสามารถบรรเทาปญหาเศรษฐกจ สงคม ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในระดบทองถนไดอยางมประสทธภาพ กลไกชมชนสามารถพฒนาทองถนใหเจรญรงเรอง

๕. ประเดนการพฒนาทสาคญในระยะตอไป การประเมนสถานการณการเปลยนแปลงทจะสงผลกระทบตอการพฒนาประเทศในชวง

ของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ พรอมทงการวเคราะหจดออนและขอจากดทเปนจดเสยงของประเทศ รวมทงภมคมกนทจะตองเรงเสรมสรางใหเขมแขงมากขนในสงคมไทย ไดนามาสการกาหนดประเดน การพฒนาสาคญเพอเปนกรอบการจดทายทธศาสตรการพฒนาในชวงของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ดงน

๕.๑ การพฒนาคนเพอเสรมสรางทนทางปญญาอยางยงยน มงพฒนาคนไทยใหมศกยภาพในการคดวเคราะห สงเคราะห มความคดสรางสรรค ใฝเรยนร มคณธรรมจรยธรรม คานยมทดงาม รจกสทธหนาทของตนเองและผอน ควบคกบการเสรมสรางและพฒนาโครงสรางพนฐานทางปญญาและแหลงเรยนรในระดบชมชน

๕.๒ การสรางความมนคงทางเศรษฐกจและสงคมใหทกคนในสงคมไทย มงปรบโครงสรางเศรษฐกจทมคณภาพและยงยน มฐานการพฒนาททวถง ใหความสาคญกบการปรบโครงสรางการคาและการลงทนใหสอดคลองกบการขยายตวทางเศรษฐกจของเอเชย ตะวนออกกลาง แอฟรกา และเศรษฐกจในประเทศ ปรบโครงสรางอตสาหกรรมทเนนการใชเทคโนโลย นวตกรรม และความคดสรางสรรค และการผลตทเปนมตรกบสงแวดลอม สรางมลคาเพมกบสาขาบรการทมศกยภาพบนฐานของความคดสรางสรรคและนวตกรรม พฒนาธรกจสรางสรรคและเมองสรางสรรค สรางความเขมแขงภาคเกษตรและความมนคงดานอาหาร พรอมทงขยายเศรษฐกจฐานรากใหมความหลากหลาย และแขงแกรงมากขน มระบบคาจางแรงงานและสวสดการแรงงานทเปนธรรม มการคมครองแรงงาน ทเหมาะสมกบการดารงชวตอยางมคณภาพ ควบคไปกบการพฒนาทกษะและความรทงดานการผลต และการบรหารจดการ การเขาถงทรพยากร โครงสรางพนฐาน และพฒนาระบบการเงนฐานราก และระบบการออมทหลากหลาย เพอเพมโอกาสการประกอบสมมาชพทมนคง รวมทงพฒนาระบบ การคมครองทางสงคมใหมคณภาพและครอบคลมอยางทวถง

หนา ๔๑ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๓ การเสรมสรางความเขมแขงของชมชน และสงเสรมบทบาทภาคประชาสงคม และธรกจเอกชนใหเปนพลงรวมในการพฒนาสงคมไทย มงยกระดบศกยภาพและขดความสามารถ ของชมชนในการพฒนาคณภาพชวตคนในชมชน และการจดการความร ควบคไปกบการสงเสรมบทบาทภาคเอกชนในการดาเนนธรกจทใหผลประโยชนตอบแทนคนส สงคมและเปนมตรกบสงแวดลอม รวมทงกระตนชมชนและภาคประชาสงคมรวมตรวจสอบการดาเนนงานของภาครฐ และสงเสรมใหชมชนสามารถเชอมโยงทศทางการพฒนากบบรบทการเปลยนแปลงในอนภมภาค อาเซยน และโลก

๕.๔ การพฒนาปจจยสนบสนนทเ ออตอการปรบโครงสรางเศรษฐกจเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนและระบบการแขงขนทเปนธรรม เนนการพฒนาวทยาศาสตร เทคโนโลย นวตกรรม และความคดสรางสรรค ควบคกบการพฒนากาลงคนทมสมรรถนะสง บรหารจดการโลจสตกส พฒนาการขนสงตอเนองหลายรปแบบ พฒนาระบบราง พฒนาบรการอนเตอรเนตความเรวสง และสรางความมนคงดานพลงงาน รวมทงปฏรปกฎหมาย กฎ ระเบยบทางเศรษฐกจทเกยวของ ใหเหมาะสมและทนตอสถานการณ

๕.๕ การสงเสรมความรวมมออยางเปนหนสวนการพฒนาทงในระดบอนภมภาค และภมภาค เนนสรางความเชอมโยงดานการขนสงและระบบโลจสตกสทมประสทธภาพรองรบ การขยายตวดานการคาการลงทนผานการอานวยความสะดวกในการขนสงสนคาผานแดนและขามแดน การพฒนาเขตเศรษฐกจชายแดนและการเปดพนทเศรษฐกจใหมทเชอมโยงภมภาคเอเชยใต

๕.๖ การเตรยมความพรอมของไทยเขาสประชาคมอาเซยน ใหความสาคญในการสรางความตระหนกในความสาคญของประชาคมอาเซยน และผลกระทบทจะเกดขน พฒนาขดความสามารถของผประกอบการใหสามารถแขงขนไดและใชประโยชนจากประชาคมเศรษฐกจอาเซยน พฒนาทกษะแรงงานใหมความสามารถเปนทยอมรบของตลาดแรงงานอาเซยน รวมทงการปรบกฎ ระเบยบ และการจดการเชงสถาบนใหสอดรบกบกตกาของอาเซยน

๕.๗ การบรหารจดการนาและทดนเพอสนบสนนความมนคงดานอาหารและการปรบโครงสรางทางเศรษฐกจ มงพฒนา ปรบปรง และฟนฟแหลงนาเพอเพมปรมาณนาตนทน พฒนาระบบโครงขายกระจายนา และความมนคงดานนาอยางทวถงและเปนธรรม ปรบปรงประสทธภาพการใชนา ฟนฟและพฒนาดนทเสอมสภาพใหเหมาะสมกบการทาเกษตรกรรม แกไขปญหาการบกรกทดนในเขตอนรกษ ปรบปรงการบรหารจดการทดนทงระบบ กระจายการถอครองทดนใหเปนธรรม และปองกนการสญเสยกรรมสทธทดนของเกษตรกรรายยอย

๕.๘ การยกระดบขดความสามารถในการปรบตวรองรบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ และภยพบตทางธรรมชาต ใหความสาคญกบการวางแผนรองรบและจดการปญหาทเกดจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ สนบสนนการวจยและพฒนา รวมทงนวตกรรมทเกยวของกบการลด กาซเรอนกระจกและการปรบตว และการสรางความเขมแขงใหกบชมชนทองถนเพอรองรบภยพบต และการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ตลอดจนสรางภมคมกนดานการคาจากเงอนไขดานสงแวดลอมและวกฤตภาวะโลกรอน

หนา ๔๒ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๙ การบรหารจดการประเทศเพอสรางความเปนธรรมในสงคม พฒนาระบบราชการและขาราชการโดยยดหลกธรรมาภบาล เพมประสทธภาพการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครอง สวนทองถน พฒนาระบบและกลไกการปองกนและปราบปรามการทจรตและประพฤตมชอบอยางม สวนรวม สงเสรมใหประชาชนทกระดบมโอกาสเขาถงกระบวนการยตธรรมอยางเทาเทยม และสรางความเปนธรรมในการเขาถงทรพยากร ควบคไปกบปลกฝงจตสานก คานยมประชาธปไตยและธรรมาภบาลแกประชาชนทกกลม

โดยสรป จากการทบทวนประเมนผลการพฒนาประเทศทผานมา และการวเคราะหสถานการณการเปลยนแปลงทจะมผลตอทศทางการพฒนาประเทศในอนาคต ลวนบงชวาประเทศไทย ยงตองเผชญกระแสการเปลยนแปลงทงภายในและภายนอกทผนผวน ซบซอนและคาดการณผลกระทบ ทจะเกดขนไดยาก แมวาในระยะทผานมาการพฒนาประเทศจะใหความสาคญกบการสรางภมคมกน ใหเขมแขง แตกยงไมเพยงพอรองรบสถานการณการเปลยนแปลงในอนาคตไดอยางมประสทธภาพ การพฒนาประเทศใหมคณภาพและยงยนในระยะตอไป จาเปนตองเสรมสรางใหระบบภมคมกนตาง ๆ มความเขมแขงขนตามแนวทางการพฒนาภายใตหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงทสาคญ ไดแก การพฒนาคนใหมคณภาพ ระบบเศรษฐกจมเสถยรภาพและมความสามารถในการแขงขน พรอมกาวสเศรษฐกจและสงคมสเขยวบนฐานความรและความคดสรางสรรค สงคมมความเปนธรรม มการเชอมโยงการพฒนากบนานาประเทศ และการรกษาสมดลของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอนจะเปนฐาน ทมนคงในการพฒนาประเทศและพรอมทจะรองรบสถานการณการเปลยนแปลงในอนาคต

หนา ๔๓ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

บทท ๒ วสยทศนและยทธศาสตรการพฒนา

การประเมนสถานการณการเปลยนแปลงทงภายนอกและภายในประเทศทจะมผลกระทบตอการพฒนาของประเทศไทยในอนาคต สะทอนใหเหนวาประเทศไทยยงตองเผชญกบกระแส การเปลยนแปลงทรวดเรว ซบซอนและคาดการณผลกระทบไดยาก ประกอบกบการทบทวนผลการพฒนาประเทศทผานมาบงชวาเศรษฐกจ สงคม และการเมองของประเทศมความเจรญกาวหนาในหลายดาน แตขณะเดยวกนยงคงมปญหาเชงโครงสรางของระบบเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม และการบรหารจดการประเทศทมความบดเบอนไมเออตอการพฒนาทยงยนในระยะยาว ทงยงเปนความเสยงทอาจทาใหปญหาตาง ๆ รนแรงมากขน และเปนอปสรรคสาคญตอการพฒนาประเทศ แมวาในภาพรวมสงคมไทยมภมคมกนเพมขนในระดบหนงจากการรวมกนขบเคลอนหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงตงแตระดบปจเจก ครอบครว ชมชน และสงคม แตกยงไมเพยงพอรองรบสถานการณการเปลยนแปลงในอนาคตไดอยางมประสทธภาพ จงจาเปนตองนาภมคมกนทมอยพรอมทงสรางภมคมกนในประเทศใหเขมแขงยงขนภายใตหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เพอเตรยมพรอมใหประเทศสามารถปรบตวรองรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงในอนาคตไดอยางมนคงและยงยน

๑. แนวคดและทศทางการพฒนาประเทศ ๑.๑ แนวคดหลก การพฒนาประเทศในระยะแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ มแนวคดทมความตอเนอง

จากแนวคดของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๘ - ๑๐ โดยยงคงยดหลก “ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” ทมงให “คนเปนศนยกลางของการพฒนา” และ “สรางสมดลการพฒนา” ในทกมต แตการประยกตใชแนวคดดงกลาว และสรางความมนใจวาการพฒนาจะเปนไปในแนวทางทยงยนและสรางความสขใหกบคนไทย จาเปนตองพจารณาการเปลยนแปลงทงภายนอกและภายในประเทศอยางรอบดานและ วางจดยนการพฒนาในระยะยาว ภายใตวสยทศนประเทศไทยป พ.ศ. ๒๕๗๐ ซงพจารณาถงบรบท การเปลยนแปลงในอนาคต และทกภาคสวนในสงคมไทยไดเหนพองรวมกนกาหนดว สยทศน ป พ.ศ. ๒๕๗๐ ไวดงน “คนไทยภาคภมใจในความเปนไทย มมตรไมตรบนวถชวตแหงความพอเพยง ยดมนในวฒนธรรมประชาธปไตย และหลกธรรมาภบาล การบรการสาธารณะขนพนฐานททวถง มคณภาพ สงคมมความปลอดภยและมนคง อยในสภาวะแวดลอมทด เกอกลและเอออาทรซงกนและกน ระบบการผลตเปนมตรกบสงแวดลอม มความมนคงดานอาหารและพลงงาน อยบนฐานทางเศรษฐกจ ทพงตนเองและแขงขนไดในเวทโลก สามารถอยในประชาคมภมภาคและโลกไดอยางมศกดศร”

หนา ๔๔ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

แผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ จงเปนแผนยทธศาสตรทชกรอบทศทางการพฒนาประเทศระยะปานกลางและมแนวทางดาเนนการเพอบรรลถงวสยทศนระยะยาวดงกลาว โดยมปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเปนปรชญานาทางในการบรหารและพฒนาประเทศ แนวคดพนฐาน ของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ มดงน

๑.๑.๑ ยดหลกการปฏบตตาม “ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” ซงชถงแนวทาง การดารงอยและปฏบตตนของประชาชนทกระดบ ตงแตระดบปจเจก ครอบครว ชมชน สงคม จนถงประเทศ และขบเคลอนใหบงเกดผลในทางปฏบตทชดเจนยงขน เพอใหการพฒนาและบรหารประเทศเปนไปในทางสายกลาง โดยเฉพาะการพฒนาเศรษฐกจใหเกดความสมดลและพรอมรองรบ การเปลยนแปลงอยางรวดเรวและกวางขวาง ทงดานวตถ สงคม สงแวดลอม และวฒนธรรมจากโลกภายนอก โดยยดหลกความพอเพยง ทมการวเคราะหอยาง “มเหตผล” และใชหลก “ความพอประมาณ” ใหเกดความสมดลระหวางมตทางวตถกบจตใจของคนในชาต ความสมดลระหวางความสามารถในการพงตนเองกบความสามารถในการแขงขนในเวทโลก ความสมดลระหวางสงคมชนบทกบสงคมเมอง มการเตรยม “ระบบภมคมกน” ดวยการบรหารจดการความเสยงใหเพยงพอพรอมรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงทงจากภายนอกและภายในประเทศ ทงน การขบเคลอนกระบวนการพฒนาทกขนตอนตองใช “ความรอบร” ในการพฒนาดานตาง ๆ ดวยความรอบคอบ เปนไปตามลาดบขนตอน และสอดคลองกบวถชวตของสงคมไทย รวมทงการเสรมสรางศลธรรมและสานกใน “คณธรรม” จรยธรรมในการปฏบตหนาทและดาเนนชวตดวย “ความเพยร” ซงจะเปนภมคมกนในตวทดใหพรอมเผชญการเปลยนแปลง ทเกดขนทงในระดบปจเจก ครอบครว ชมชน สงคม และประเทศชาต

๑.๑.๒ ยดแนวคดการพฒนาแบบบรณาการเปนองครวมทม “คนเปนศนยกลางการพฒนา” ซงเปนแนวคดการพฒนาสความพอเพยงทปรบจากการมงเนนการเตบโตทางเศรษฐกจมาเปนการพฒนาทยด “คน” เปนตวตง ใหความสาคญกบผลประโยชนและความอยเยนเปนสข ของประชาชนเปนหลก และใชการพฒนาเศรษฐกจเปนเครองมอชวยพฒนาใหคนมความสขและ คณภาพชวตทด ซงมหลกการสาคญ คอ

๑) ปรบวธคดและวธการพฒนาจากแยกสวนตามภารกจและหนาทมาเปนแบบบรณาการเชอมโยงทกมต เปนองครวมทมคนเปนศนยกลาง และมวถชวตอยรวมกนอยางสอดคลองตามสภาพแวดลอม ไมรบกวนเบยดเบยนสงแวดลอมใหเกดการเสยสมดล

๒) ปรบกระบวนการพฒนาใหเชอมโยงและเกดบรณาการระหวาง “บนลงลาง” และ “ลางขนบน” ใหสามารถตอบสนองการขบเคลอนยทธศาสตรระดบชาต ระดบพนท ระดบทองถนและชมชนไดอยางเหมาะสม โดยคานงถง “การมสวนรวมของประชาชน” ในกระบวนการพฒนา

๓) ยดหลก “ภมสงคม” ตามความแตกตางหลากหลายทางธรรมชาตและความหลากหลายทางวฒนธรรมตามสภาพแวดลอมของพนทและวถชวตของชมชนและสงคมนน ๆ โดยเฉพาะความแตกตางระหวางภมภาค และระหวางชนบทกบเมอง

หนา ๔๕ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๔) พฒนาอยางเปนไปตามลาดบขนตอน เรมตนจากการพงตนเองใหไดกอน แลวจงพฒนาไปสการรวมกลมพงพากนและกน และสรางเครอขายการพฒนาเชอมโยงสภายนอกเพอเปนพนฐานสาหรบการพฒนาอยางสมดลและยงยนในระยะตอไป

๑.๑.๓ พฒนาประเทศสความสมดลและเชอมโยงทกมตของการพฒนาอยางบรณาการและเปนองครวม ทงมตตวคน สงคม เศรษฐกจ สงแวดลอม และการเมอง

๑.๑.๔ ยดว สยทศนป พ .ศ. ๒๕๗๐ เปนเปาหมาย ซงจะสงผลใหบรรล การพฒนาทอยบนรากฐานของสงคมไทย อยบนกรอบแนวคดของการพฒนาบนหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ประเทศมสถาบนพระมหากษตรยเปนเสาหลกของความเปนปกแผนของคนในชาต ครอบครวมความสขเปนพนฐานทสรางคนเปนคนด ชมชนมความเขมแขงและมบทบาทในการพฒนา ระบบเศรษฐกจมเสถยรภาพและมความสามารถในการแขงขน มการบรการสาธารณะทมคณภาพ มกฎ ระเบยบและกฎหมายทบงคบใชอยางเปนธรรม และประเทศไทยมความเชอมโยงกบประเทศในภมภาคและอยรวมกนอยางสมานฉนทบนพนฐานของการพงพาและผลประโยชนรวมกน

๑.๒ ทศทางการพฒนาประเทศ การพฒนาประเทศในระยะแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ไดตระหนกถงสถานการณ

และความเสยงซงเกดขนจากการเปลยนแปลงในระดบโลกและภายในประเทศ โดยเฉพาะภาวะผนผวนดานเศรษฐกจ พลงงาน และภมอากาศ ทเปนไปอยางรวดเรวและสงผลกระทบอยางชดเจนตอประเทศไทยทงเชงบวกและลบ ดงนน ทศทางการบรหารจดการประเทศภายใตหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเพอรองรบการเปลยนแปลงดงกลาว จงเปนการใชจดแขงและศกยภาพทมอยใหเปนประโยชนตอการพฒนาประเทศเพอสรางความเขมแขงและรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจของประเทศ โดยใหความสาคญกบการพฒนาเศรษฐกจภายในประเทศทเนนการเสรมสรางความเขมแขงของฐานการผลตภาคเกษตร และการประกอบการของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม ขณะเดยวกน จาเปนตองปรบตวในการเชอมโยงกบระบบเศรษฐกจโลกและภมภาค ซงประเทศไทยมพนธกรณภายใตกรอบความรวมมอตาง ๆ เพอสามารถใชโอกาสทเกดขนและเพมภมคมกนของทนทมอยในสงคมไทยไดอยางเหมาะสม พรอมกาวสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในป ๒๕๕๘ ขณะเดยวกน จาเปนตองสรางความพรอมสาหรบเชอมโยง ดานกายภาพทงโครงสรางพนฐานและระบบโลจสตกส ควบคกบการยกระดบคณภาพคน การเสรมสรางองคความร การพฒนาวทยาศาสตร เทคโนโลย นวตกรรมและความคดสรางสรรค ใหเปนพลงขบเคลอนการพฒนาเศรษฐกจและสงคมไทย

การกาหนดทศทางการพฒนาประเทศในระยะแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ จงเปนการสรางภมคมกนในมตตาง ๆ เพอใหการพฒนาประเทศสความสมดลและยงยน โดยนาทนของประเทศทมศกยภาพมาใชประโยชนอยางบรณาการและเกอกลกน พรอมทงเสรมสรางใหแขงแกรงเพอเปนรากฐานการพฒนาประเทศทสาคญไดแก การเสรมสรางทนสงคม (ทนมนษย ทนสงคม ทนทางวฒนธรรม) ใหความสาคญกบการพฒนาคนและสงคมไทยสสงคมคณภาพ มงสรางภมคมกนตงแตระดบปจเจก

หนา ๔๖ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

ครอบครว และชมชน สามารถจดการความเสยง และปรบตวเขากบการเปลยนแปลง มโอกาสเขาถงทรพยากรและไดรบประโยชนจากการพฒนาเศรษฐกจและสงคมอยางเปนธรรม สาหรบการเสรมสรางทนเศรษฐกจ (ทนกายภาพ ทนทางการเงน) มงพฒนาเศรษฐกจภายในประเทศใหเขมแขง โดยใช ภมปญญา วทยาศาสตรและเทคโนโลย และความคดสรางสรรค ใหความสาคญกบการปรบโครงสรางการคาและการลงทนใหสอดคลองกบความตองการของตลาดภายในประเทศและตางประเทศ การผลต ทเปนมตรตอสงแวดลอม และมการเชอมโยงกบประเทศในภมภาคตาง ๆ บนพนฐานการพงพาซงกนและกน ในสวนการเสรมสรางทนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ใหความสาคญกบการสรางความมนคง ดานอาหาร การบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทเปนฐานการผลตภาคเกษตร มงสการเปนเศรษฐกจและสงคมคารบอนตาและเปนมตรกบสงแวดลอม การเตรยมความพรอมรองรบการเปลยนแปลงภมอากาศและภยพบตทางธรรมชาต รวมทงการสรางภมคมกนดานการคาจากเงอนไขดานสงแวดลอม ควบคไปกบการเพมบทบาทไทยในเวทประชาคมโลก

ขณะเดยวกนจาเปนตองมการบรหารจดการประเทศเพอสรางความเปนธรรม ในสงคม ใหความสาคญกบการพฒนาระบบราชการและขาราชการโดยยดหลกธรรมาภบาล เพมประสทธภาพการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พฒนาระบบและกลไกการปองกนและปราบปรามการทจรตและประพฤตมชอบอยางมสวนรวม สงเสรมใหประชาชนทกระดบมโอกาสเขาถงกระบวนการยตธรรมอยางเทาเทยมและสรางความเปนธรรมในการเขาถงทรพยากร ควบคไปกบปลกฝงจตสานก คานยมประชาธปไตยและธรรมาภบาลแกประชาชนทกกลม

๒. วสยทศนและพนธกจ การจดทาแผนพฒนาประเทศในระยะตอไปตองสอดคลองกบวสยทศนป พ.ศ. ๒๕๗๐

โดยกาหนดวสยทศน พนธกจ วตถประสงค ยทธศาสตร และแนวทางการพฒนาทมลาดบความสาคญสงในชวงระยะ ๕ ปของแผน ฯ ดงนนกรอบทศทางของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ จงประกอบดวยวสยทศนและพนธกจ ดงน

๒.๑ วสยทศน “สงคมอยรวมกนอยางมความสข ดวยความเสมอภาค เปนธรรม และมภมคมกน

ตอการเปลยนแปลง” ๒.๒ พนธกจ ๒.๒.๑ สรางสงคมเปนธรรมและเปนสงคมทมคณภาพ ทกคนมความมนคงในชวต

ไดรบการคมครองทางส งคมท มคณภาพอยางทวถ งและเทาเทยม มโอกาสเขาถงทรพยากร และกระบวนการยตธรรมอยางเสมอภาค ทกภาคสวนไดรบการเสรมพลงใหสามารถมสวนรวม ในกระบวนการพฒนา ภายใตระบบบรหารจดการภาครฐทโปรงใส เปนธรรม

หนา ๔๗ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๒.๒.๒ พฒนาคณภาพคนไทยใหมคณธรรม เรยนรตลอดชวต มทกษะและการดารงชวตอยางเหมาะสมในแตละชวงวย สถาบนทางสงคมและชมชนทองถนมความเขมแขง สามารถปรบตวรเทาทนกบการเปลยนแปลง

๒.๒.๓ พฒนาฐานการผลตและบรการใหเขมแขงและมคณภาพบนฐานความร ความคดสรางสรรค และภมปญญา สรางความมนคงดานอาหารและพลงงาน ปรบโครงสรางการผลตและการบรโภคใหเปนมตรกบสงแวดลอม พรอมสรางความเชอมโยงกบประเทศในภมภาคเพอความมนคงทางเศรษฐกจและสงคม

๒.๒.๔ สรางความมนคงของฐานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สนบสนนการมสวนรวมของชมชน รวมทงสรางภมคมกนเพอรองรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและภยพบตทางธรรมชาต

๓. วตถประสงคและเปาหมาย ๓.๑ วตถประสงค ๓.๑.๑ เพอเสรมสรางสงคมทเปนธรรมและเปนสงคมสนตสข ๓.๑.๒ เพอพฒนาคนไทยทกกลมวยอยางเปนองครวมทงทางกาย ใจ สตปญญา

อารมณ คณธรรม จรยธรรม และสถาบนทางสงคมมบทบาทหลกในการพฒนาคนใหมคณภาพ ๓.๑.๓ เพอพฒนาเศรษฐกจใหเตบโตอยางมเสถยรภาพ คณภาพ และยงยน

มความเชอมโยงกบเครอขายดานการผลตสนคาและบรการบนฐานปญญา นวตกรรม และความคดสรางสรรคในภมภาคอาเซยน มความมนคงทางอาหารและพลงงาน การผลตและการบรโภคเปนมตร ตอสงแวดลอม นาไปสการเปนสงคมคารบอนตา

๓.๑.๔ เพอบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใหเพยงพอตอการรกษาสมดลของระบบนเวศ และเปนฐานทมนคงของการพฒนาประเทศ

๓.๒ เปาหมายหลก ๓.๒.๑ ความอยเยนเปนสขและความสงบสขของสงคมไทยเพมขน ความเหลอมลา

ในสงคมลดลง สดสวนผอยใตเสนความยากจนลดลง และดชนภาพลกษณการคอรรปชนไมตากวา ๕.๐ คะแนน

๓.๒.๒ คนไทยมการเรยนรอยางตอเนอง มสขภาวะดขน มคณธรรม จรยธรรม และสถาบนทางสงคมมความเขมแขงมากขน

๓.๒.๓ เศรษฐกจเตบโตในอตราทเหมาะสมตามศกยภาพของประเทศ โดยใหความสาคญกบการเพมผลตภาพรวมไมตากวารอยละ ๓.๐ ตอป เพมขดความสามารถในการแขงขน ทางเศรษฐกจของประเทศ เพมมลคาผลตภณฑของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศใหมสดสวนไมตากวารอยละ ๔๐.๐

หนา ๔๘ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๓.๒.๔ คณภาพสงแวดลอมอยในเกณฑมาตรฐาน เพมประสทธภาพการลด การปลอยกาซเรอนกระจก รวมทงเพมพนทปาไมเพอรกษาสมดลของระบบนเวศ

๓.๓ ตวชวด ๓.๓.๑ ดชนความอยเยนเปนสข ดชนความสงบสข สดสวนรายไดระหวาง

กลมประชากรทมรายไดสงสดรอยละ ๑๐.๐ กบกลมทมรายไดนอยรอยละ ๑๐.๐ สดสวนผอยใตเสนความยากจน สดสวนแรงงานนอกระบบทสามารถเขาถงการคมครองทางสงคม และดชนภาพลกษณ การคอรรปชน

๓.๓.๒ จานวนปการศกษาเฉลยของคนไทย ผเรยนทกระดบการศกษามคณธรรม จรยธรรม สดสวนประชากรทเขาถงโครงขายคมนาคมและอนเตอรเนตความเรวสง จานวนบคลากร ดานการวจยและพฒนา อตราการปวยดวยโรคไมตดตอ และดชนความอบอนของครอบครว

๓.๓.๓ อตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ อตราเงนเฟอ ผลตภาพการผลตรวม อนดบความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจของประเทศ สดสวนมลคาผลตภณฑของวสาหกจ ขนาดกลางและขนาดยอมตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศ

๓.๓.๔ คณภาพนาและอากาศ รอยละของพนทปาไมตอพนทประเทศ และสดสวนการปลอยกาซเรอนกระจกตอหวเปรยบเทยบกบลาดบขนการพฒนาทแสดงโดยผลตภณฑมวลรวม ในประเทศตอหว

๔. ยทธศาสตรการพฒนาประเทศ การพฒนาประเทศใหคนในสงคมอยรวมกนอยางสงบสข เศรษฐกจเจรญเตบโตอยางม

คณภาพและยงยน ภายใตกระแสการเปลยนแปลงทงภายนอกและภายในประเทศทปรบเปลยนเรว คาดการณไดยากและซบซอนมากยงขน การพฒนาในระยะแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ จงจาเปนตองกาหนดทศทางและยทธศาสตรการพฒนาทเหมาะสม โดยเรงสรางภมคมกนเพอปองกนปจจยเสยง และเสรมรากฐานของประเทศดานตาง ๆ ใหเขมแขง ควบคกบการใหความสาคญกบการพฒนาคน และสงคมไทยใหมคณภาพ กาวทนตอการเปลยนแปลง มโอกาสการเขาถงทรพยากรและไดรบประโยชนจากการพฒนาเศรษฐกจและสงคมอยางเปนธรรม รวมทงสรางโอกาสทางเศรษฐกจดวยฐานความร และความคดสรางสรรคบนพนฐานการผลตและการบรโภคทเปนมตรตอสงแวดลอมอนจะนาไปสการพฒนาประเทศทมนคงและยงยน มยทธศาสตรการพฒนาทสาคญในระยะแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ดงน

๔.๑ ยทธศาสตรการสรางความเปนธรรมในสงคม มงสรางภมคมกนตงแตระดบปจเจก ครอบครว และชมชน เพอใหเปนสงคมทมคณภาพ สามารถปรบตวเขากบการเปลยนแปลงและบรหารจดการความเสยงไดอยางมประสทธภาพ โดยใหความสาคญกบการสรางความมนคงทางเศรษฐกจ และสงคมใหทกคนในสงคมไทยสามารถเขาถงบรการทางสงคมทมคณภาพ ไดรบการคมครองทางสงคม ทครอบคลมทวถงและมคณภาพเทาเทยมกน มโอกาสเขาถงทรพยากรและโครงสรางพนฐานในการสรางอาชพและรายไดทมนคง สามารถเขาถงกระบวนการยตธรรมอยางเสมอภาค ไดรบการคมครองสทธ

หนา ๔๙ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

ผลประโยชนและความมนคงปลอดภยในชวตและทรพยสนอยางเทาเทยม และสามารถดารงชวตอยไดอยางมศกดศร ภายใตระบบบรหารจดการภาครฐทโปรงใส ยดประโยชนสวนรวม และเปดโอกาสการมสวนรวมของประชาชนทกภาคสวนในกระบวนการพฒนาประเทศ

๔.๒ ยทธศาสตรการพฒนาคนสสงคมแหงการเรยนรตลอดชวตอยางยงยน มงเตรยมคนใหพรอมรบการเปลยนแปลง โดยใหความสาคญกบการพฒนาคณภาพคนไทยทกชวงวยใหมภมคมกน เพอเขาสสงคมแหงการเรยนรตลอดชวตอยางยงยน ยดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาเสรมสรางศกยภาพของคนในทกมตใหมความพรอมทงดานรางกายทสมบรณแขงแรง มสตปญญาทรอบร และมจตใจทสานกในคณธรรม จรยธรรม มความเพยร และรคณคาความเปนไทย มโอกาสและสามารถเรยนรตลอดชวต ควบคกบการเสรมสรางสภาพแวดลอมในสงคมและสถาบนทางสงคมใหเขมแขงและเออตอการพฒนาคน รวมทงสงเสรมการพฒนาชมชนทองถนใหเขมแขงและสามารถสรางภมคมกนใหคน ในชมชน และเปนพลงทางสงคมในการพฒนาประเทศ

๔.๓ ยทธศาสตรความเขมแขงภาคเกษตร ความมนคงของอาหารและพลงงาน ใหความสาคญกบการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตท เปนฐานการผลตภาคเกษตรใหเขมแขง และสามารถใชประโยชนไดอยางยงยน เพอใหภาคเกษตรเปนฐานการผลตอาหารและพลงงานทมความมนคง โดยการเพมประสทธภาพและศกยภาพการผลตภาคเกษตร สนบสนนการวจยและพฒนาพนธพช พนธสตวและสตวนา รวมถงเทคโนโลยการเกษตรทเหมาะสมและเปนมตรกบสงแวดลอม สงเสรม การสรางมลคาเพมสนคาเกษตร อาหาร และพลงงาน บนพนฐานของภมปญญาทองถนและความรสรางสรรค การสรางความมนคงในอาชพและรายไดใหแกเกษตรกรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ขณะเดยวกน ใหความสาคญกบการสรางความมนคงดานอาหารและพลงงานชวภาพทงในระดบครวเรอน ชมชน และประเทศ เพอสรางภมคมกนใหภาคเกษตรสามารถพงตนเองไดและเผชญกบปจจยเสยงตาง ๆ ไดอยางมนคง

๔.๔ ยทธศาสตรการปรบโครงสรางเศรษฐกจสการเตบโตอยางมคณภาพและยงยน ใหความสาคญกบการปรบโครงสรางเศรษฐกจ โดยใชวทยาศาสตร เทคโนโลย นวตกรรม ความคดสรางสรรค ตลอดจนภมปญญาทองถนเปนพนฐานสาคญในการขบเคลอนสการพฒนาทมคณภาพ และยงยน ภายใตปจจยสนบสนนทเอออานวยและระบบการแขงขนทเปนธรรม เพอสรางภมคมกนใหกบประเทศ มงปรบโครงสรางการคาและการลงทนใหสอดคลองกบความตองการของตลาดทงภายใน และตางประเทศ สรางมลคาเพมใหกบสาขาบรการทมศกยภาพบนพนฐานของนวตกรรมและความคดสรางสรรค พฒนาธรกจสรางสรรคและเมองสรางสรรค เพมผลตภาพของภาคเกษตร และสรางมลคาเพมดวยเทคโนโลยและกระบวนการผลตทเปนมตรกบสงแวดลอม พฒนาภาคอตสาหกรรม สอตสาหกรรมฐานความรเชงสรางสรรคและเปนมตรตอสงแวดลอม พฒนาโครงสรางพนฐานและระบบ โลจสตกส สรางความมนคงดานพลงงาน ควบคไปกบการปฏรปกฎหมาย และกฎ ระเบยบตาง ๆ ทางเศรษฐกจ และบรหารจดการเศรษฐกจสวนรวมอยางมประสทธภาพ เพอใหเปนฐานเศรษฐกจ ของประเทศทเขมแขงและขยายตวอยางมคณภาพ

หนา ๕๐ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๔.๕ ยทธศาสตรการสรางความเชอมโยงกบประเทศในภมภาคเพอความมนคง ทางเศรษฐกจและสงคม มงเชอมโยงมตของการพฒนาเศรษฐกจภายในประเทศกบมตของความรวมมอกบประเทศในภมภาคตาง ๆ บนพนฐานของการพงพาซงกนและกน และมภมคมกนตอกระแส การเปลยนแปลงจากภายนอก โดยใหความสาคญกบการพฒนาฐานการผลตและการลงทนของประเทศใหเชอมโยงกบประเทศเพอนบานและภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต รวมทงเชอมโยงกบการผลต ในประเทศ พฒนาความรวมมอแบบหนสวนการพฒนาทยงยนบนพนฐานของผลประโยชนรวมกนทงในระดบอนภมภาคและภมภาค และสรางปฏสมพนธในความรวมมอระหวางประเทศอยางสรางสรรค เตรยมความพรอมประเทศไทยในการเขาสประชาคมอาเซยน ใหความสาคญกบการพฒนากาลงคน ในทกภาคสวนใหมทกษะททนตอการเปลยนแปลง ควบคไปกบการพฒนาความเชอมโยงดานขนสง และระบบโลจสตกสภายใตกรอบรวมมออนภมภาค ปรบปรงกฎ ระเบยบการขนสงคนและสนคาเพอลดตนทนการดาเนนธรกจ และเสรมสรางความเขมแขงของภาคการพฒนาภายในประเทศตงแตระดบชมชนทองถนใหกาวทนการเปลยนแปลง

๔.๖ ยทธศาสตรการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางยงยน มงบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใหเพยงพอตอการรกษาสมดลของระบบนเวศบนพนฐาน ของการมสวนรวมของชมชนในการดแล รกษาและใชประโยชน ควบคไปกบการเตรยมความพรอมรองรบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและภยพบตทางธรรมชาตเพอใหสงคมมภมคมกน สามารถสนบสนนการพฒนาเศรษฐกจและยกระดบคณภาพชวตใหคนในสงคมไทย โดยใหความสาคญกบการอนรกษ ฟนฟ และสรางความมนคงของฐานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ปรบกระบวนทศนการพฒนาและขบเคลอนประเทศไปสการเปนเศรษฐกจและสงคมคารบอนตาและเปนมตรกบสงแวดลอม ยกระดบขดความสามารถในการรบมอและปรบตวตอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและภยพบต ทางธรรมชาต ควบคมและลดมลพษ และพฒนาระบบการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอมใหมประสทธภาพ โปรงใสและเปนธรรมอยางบรณาการ สรางภมคมกนดานการคา จากเงอนไขดานสงแวดลอมและวกฤตภาวะโลกรอน และเพมบทบาทประเทศไทยในเวทประชาคมโลก ทเกยวของกบกรอบความตกลงและพนธกรณดานสงแวดลอมระหวางประเทศ

หนา ๕๑ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

บทท ๓ ยทธศาสตรการสรางความเปนธรรมในสงคม

๑. สถานการณการเปลยนแปลง การพฒนาประเทศในชวงหาทศวรรษทผานมาสามารถยกระดบคณภาพชวตของประชาชน

ใหดขน ประชาชนมงานทาและมความมนคงในอาชพมากขน รายไดเฉลยของประชาชนเพมสงขน ปญหาความยากจนลดลงและประชาชนเขาถงบรการทางสงคมและสาธารณปโภคอนเปนปจจยจาเปนพนฐานในการดารงชวตไดกวางขวางมากขน อยางไรกด ความไมเทาเทยมกนในโอกาสของประชาชนกลมตาง ๆ โอกาสของคนในเมองกบชนบทในการเขาถงบรการสาธารณะหลกทมคณภาพยงมชองวางมากและการเขาถงสทธในกระบวนการยตธรรมยงไมเทาเทยมกนซงเปนปญหาทสะทอนถงความเหลอมลาทเปนปญหาเชงโครงสรางในสงคมไทย ดงน

๑.๑ โครงสรางเศรษฐกจมฐานอตสาหกรรมและการสงออกเปนสดสวนสงแตรองรบแรงงานในสดสวนทตากวาภาคเกษตรมาก ในขณะทมลคาผลผลตและผลตภาพภาคเกษตรตากวาภาคอตสาหกรรม สงผลใหเกดความเหลอมลาของรายไดในระหวางสาขาการผลต ในป ๒๕๕๒ ภาคอตสาหกรรมเปนสดสวนรอยละ ๓๔.๐ ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ แตมการจางงาน ในประเทศคดเปนสดสวนเพยงรอยละ ๑๕.๐ ขณะทภาคเกษตรมสดสวนมลคาผลผลตลดลงเหลอเพยงรอยละ ๙.๐ ในป ๒๕๕๒ และผลตภาพการผลตตา แตยงเปนแหลงจางงานหลกของประเทศ ถงรอยละ ๓๘.๐ ของการจางงานรวม ทาใหผลตอบแทนแรงงานในภาคอตสาหกรรมและภาคเกษตร มความแตกตางกนมาก โดยรายไดทเปนคาจางแรงงานในภาคเกษตรตอรายไดรวมของประเทศอยในระดบตาเพยงประมาณรอยละ ๔.๐ ครวเรอนในภาคเกษตรจงมรายไดตากวาในภาคเศรษฐกจอน ซงครวเรอนเกษตรสวนใหญหวหนาครวเรอนมการศกษานอยและอยนอกระบบประกนสงคมมรายไดตาและไมแนนอน โดยเฉพาะทเปนครอบครวใหญทมทงเดกและผสงอาย สงผลใหปญหาความยากจน ในภาคเกษตรมความรนแรงกวาในภาคเศรษฐกจอน ในป ๒๕๕๒ สดสวนคนจนในภาคเกษตรมรอยละ ๑๓.๘ เทยบกบรอยละ ๒.๖ ในภาคนอกเกษตร

๑.๒ รายไดมความแตกตางกนมากระหวางกลมคน สะทอนถงความไมเทาเทยมของโอกาสในการเขาถงกจกรรมและผลประโยชนทางเศรษฐกจและสงคม การเขาถงทรพยากร และสทธพนฐาน รวมทงความไมเปนธรรมดานอานาจตอรอง ในป ๒๕๕๒ กลมประชากรทมรายไดสงสดรอยละ ๑๐.๐ ของประชากรรวมมรายไดคดเปนสดสวนสงถงรอยละ ๓๘.๔ ของรายไดรวมทงประเทศ ในขณะทกลมจนทสดรอยละ ๑๐.๐ ของประชากรมสดสวนรายไดเพยงรอยละ ๑.๗ ของรายไดทงหมด ความตางกน ของรายไดระหวางสองกลมนสงถง ๒๒.๘ เทา ขณะทกลมรายไดอนทอยระหวางกลมรวยทสดและ จนทสดกมสดสวนรายไดตากวากลมรวยทสดหลายเทา แมวาการแกปญหาความยากจนของประเทศไทยจะทาใหกลมประชากรทอยใตเสนความยากจนลดลงมาอยางตอเนอง จากรอยละ ๙.๖ ในป ๒๕๔๙

หนา ๕๒ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

เหลอรอยละ ๘.๑ ในป ๒๕๕๒ หรอประมาณ ๕ ลานคนแตยงมประชากรกลมทอยเหนอเสนความยากจนเพยงเลกนอยอกกวา ๕ ลานคน ซงเปนกลมทมความเสยงทจะตกอยในภาวะความยากจนไดงาย หากเผชญกบวกฤตการณดานเศรษฐกจและภยธรรมชาต นอกจากนนเมอพจารณาเปนรายภาค พบวา ในป ๒๕๕๒ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคเหนอมรายไดเฉลยตอประชากรวยทางานตากวาภาคอน ประชากรในเขตเมองมรายไดสงกวาชนบทและประชากรในกรงเทพมหานครมรายไดสงกวาจงหวดอน ๆ ในขณะเดยวกน การถอครองสนทรพยทางการเงนทอยในรปของเงนฝากกมความกระจกตวเชนกน พจารณาไดจากบญชเงนฝากประจาและออมทรพยระยะ ๓ เดอนขนไปในธนาคารทงหมด พบวา เพยงรอยละ ๐.๑ ของจานวนบญชเปนบญชทมปรมาณเงนฝาก ๑๐ ลานบาทขนไป แตมวงเงนรวมกนคดเปนรอยละ ๔๐.๐ ขณะทบญชเงนฝากขนาดเลกมสดสวนสงถงรอยละ ๙๙.๙ ของจานวนบญชเงนฝากทงหมดและมวงเงนรวมคดเปนรอยละ ๖๐.๐ สะทอนถงการกระจกตวของสนทรพยทางการเงน รวมถงการถอครองทดนมการกระจกตวในกลมคนจานวนนอย บคคลธรรมดาทถอครองทดนขนาดเกน ๓๐๐ ไรมเพยงสพนกวาราย และในจานวนนมเพยงประมาณ ๑๐๐ รายเศษทถอครองทดนเกนกวา ๑,๐๐๐ ไร ขณะทเกษตรกรยากจนจานวนสงถง ๖.๖ แสนรายไรทดนทากน สถานการณดงกลาวสะทอนถงการขาดโอกาสเชงเศรษฐกจและสงคมและการเขาไมถงทรพยากรของประชาชนในบางกลม บางพนท รวมทงความไมเปนธรรมดานสทธและการขาดอานาจตอรองของประชาชนบางกลม ซงสงผลตอการสรางรายไดและการสะสมสนทรพยประเภทตาง ๆ

๑.๓ คนไทยไดรบการคมครองผานสวสดการทางสงคมทมความครอบคลมมากขน แตคณภาพของบรการยงมความแตกตางกนมากโดยเฉพาะอยางยงระหวางเมองและชนบท และกลมผดอยโอกาสยงไมสามารถเขาถงบรการทางสงคมไดอยางทวถง คนไทยไดรบการคมครองดานการดแลสขภาพ ปองกน รกษาและฟนฟ ผ ปวยเพมขนอยางตอเนอง คอ จากรอยละ ๙๓ .๔ ในป พ.ศ. ๒๕๔๗ เปนรอยละ ๙๙.๕ ของประชากรไทยทงหมดในป พ.ศ. ๒๕๕๓ แตคณภาพบรการ ดานสาธารณสขยงแตกตางกนมากในระหวางพนท มความเหลอมลาในการกระจายทรพยากร ทางสาธารณสขรายพนท การคมครองทางสงคมสาหรบกลมดอยโอกาสมความครอบคลมมากขนโดย ในปงบประมาณ ๒๕๕๓ มผสงอายรอยละ ๗๐.๐ หรอประมาณ ๕.๖ ลานคน มหลกประกน ความมนคงในชวตดวยเบยยงชพ คนพการไดรบเบยยงชพคนพการและสวสดการเบยความพการ ๘.๔ แสนคน แตอยางไรกตาม โอกาสในการทางานและคณภาพชวตยงแตกตางกนมาก นอกจากนนแรงงาน นอกระบบสวนใหญยงไมมหลกประกนทางสงคม กาลงแรงงานของประเทศเขาถงหลกประกนทางสงคมเพยงรอยละ ๓๖.๖ ขณะทมแรงงานทอยนอกระบบหลกประกนทางสงคมมถงรอยละ ๖๒.๑ แมวาไดมการขยายความคมครองใหแรงงานนอกระบบภายใตการประกนสงคมมาตรา ๔๐ แหงพระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ . ๒๕๕๓ แลวกตาม ในขณะเดยวกน กลมผมรายไดตาสดรอยละ ๑๐.๐ ของประชากรมระดบการศกษาไมเกนมธยมศกษาตอนตนถงรอยละ ๙๔.๐ ขณะทกลมรายไดสงสด รอยละ ๑๐.๐ ของประชากรมผจบปรญญาตรขนไปรอยละ ๓๘.๐ นอกจากนคณภาพบรการ ดานการศกษายงแตกตางกนระหวางพนท สะทอนใหเหนทงจากผลการประเมนสถานศกษา และผลสมฤทธทางการศกษารายพนท

หนา ๕๓ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๑.๔ ความเทาเทยมระหวางหญงและชายมการเปลยนแปลงในทศทางทดขน แตโอกาส ท ผหญงจะกาวไปสระดบบรหารหรอระดบตดสนใจยงมนอย เดกทงหญงและชายไดรบโอกาส ในการศกษาภาคบงคบขนพนฐานอยางเทาเทยมกน และสาหรบในการศกษาระดบสงขนไปอตราสวนระหวางหญงและชายใกลเคยงกน อยางไรกตาม โอกาสของผหญงในการกาวสระดบบรหารหรอระดบการตดสนใจนนยงมสดสวนทตากวาผชายมาก ในระบบราชการพลเรอนสามญมขาราชการพลเรอนสามญผหญงจานวนมากกวาผชาย คอ รอยละ ๖๑.๗ แตโอกาสทผหญงจะกาวเขาสตาแหนงทางการบรหาร มนอยกวาผชายมาก ในป ๒๕๕๐ สดสวนผหญงในตาแหนงผบรหารระดบสงในราชการสวนกลางมเพยงประมาณรอยละ ๒๒.๒ ซงเพมขนเพยงชา ๆ จากรอยละ ๑๗.๘ ใน ๕ ปกอนหนา ผหญงในตาแหนงบรหารภาคธรกจของบรษททจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยมเพยงรอยละ ๒๒.๐ สาหรบในภาคการเมองระดบชาตผหญงทดารงตาแหนงสมาชกสภาผแทนราษฎรและสมาชกวฒสภา ในป ๒๕๕๐ มสดสวนเพยงรอยละ ๑๑.๗ และ ๑๖.๐ ตามลาดบ ในระดบทองถนมผหญง เปนผบรหารองคกรปกครองสวนทองถน กานน และผใหญบานเพยงรอยละ ๙.๔

๑.๕ ความตนตวทางการเมองของคนไทยสงขน การรบรขอมลขาวสารมมากขน แตยงมปญหาเรองการบรหารจดการทดในทกระดบ สทธทางการเมองมพฒนาการทดขนตอเนองโดยทประชาชนไดแสดงการมสวนรวมในการใชสทธของตนในการกาหนดทศทางในการบรหารประเทศผานการใชสทธในการเลอกตงผแทนในระดบตาง ๆ ซงเปนสวนสาคญในการพฒนาประชาธปไตยในรปแบบ ของการเลอกตงใหเจรญกาวหนา และลดปญหาความเหลอมลาในดานการสรางโอกาสอยางเปนธรรม ของสงคมได โดยเฉพาะในสวนของภาคประชาชนทมความตนตวทางการเมองสงขน มการใชสทธลงคะแนนเลอกผแทนราษฎรเพมขนตอเนอง รวมทงการรบรขอมลขาวสารและการเขารวมตรวจสอบทางการเมองกนมากขน อยางไรกตาม ผลการพฒนาดานการบรหารจดการทดในชวง ๓ ปแรกของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๐ สะทอนวาประเทศไทยยงคงเผชญกบปญหาการทจรตคอรรปชนในภาครฐ โดยดชนภาพลกษณการคอรรปชนในชวงป ๒๕๕๐ - ๒๕๕๒ มคะแนนอยในชวง ๓.๓ - ๓.๕ เทยบกบในชวงของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๙ ทคะแนนอยในชวง ๓.๒ - ๓.๘ ขณะทภาพลกษณของภาคเอกชนในตลาดหลกทรพยในป ๒๕๕๐ - ๒๕๕๒ ดขนอยางตอเนอง โดยเฉพาะเรองบทบาทกรรมการ ความนาเชอถอของผบรหาร การใหความสาคญกบลกคาและผมสวนไดเสย และความรบผดชอบตอสงคม

๑.๖ สถาบนการเมองการปกครองและสถาบนทางเศรษฐกจทขาดความโปรงใสและความเปนธรรม สงผลใหความไววางใจของคนในสงคมลดลง นามาซงการสรางเครอขายทางสงคม แบบแบงแยกเปนกลม ๆ แตละกลมมคานยมและบรรทดฐานทแตกตางกน ขาดการยอมรบซงกนและกน และสงผลกระทบตอความสมพนธของคนในสงคมโดยรวม ดงจะเหนไดจากดชนความสงบสขของประเทศไทยอยท อนดบถง ๑๐๕ จาก ๑๒๑ ประเทศในป พ.ศ. ๒๕๕๐ และอนดบท ๑๑๘ จาก ๑๕๓ ประเทศในป พ.ศ. ๒๕๕๑ และ ๒๕๕๒ ซงสอดคลองกบการสารวจความคดเหนเรองความสามคค ของคนในชาตทคนสวนใหญมองเหนวาสงคมไทยปจจบนมความแตกแยกและขาดความเปนอนหนงอนเดยวกน

หนา ๕๔ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๑.๗ ชมชนและองคกรปกครองสวนทองถนเปนพลงสาคญในการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ การบงคบใชพระราชบญญตกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. ๒๕๔๒ ไดสงผลตอการพฒนาความเขมแขงของชมชนและการดาเนนงานขององคกรปกครองสวนทองถนโดยเฉพาะงานสงเสรมคณภาพชวต การขยายฐานรายไดททองถนจดเกบเองและการบรหารงานขององคกรทเนนประสทธภาพเปนหลกประกนวาประชาชนในทองถนจะไดรบ การบรการสาธารณะทมคณภาพและไดมาตรฐาน รวมทงเปนกลไกสาคญในการสรางวฒนธรรมประชาธปไตยและธรรมาภบาลในระดบชมชน นอกจากนการใหชมชนเขามามสวนรวมในกระบวนการพฒนา เชน การจดทาแผนชมชนโดยมเวทแลกเปลยนรวมกนคด การรวมกนหาแนวทางแกไขปญหาดานตาง ๆ ทนาไปสการสรางเปาหมายรวมกนของการพฒนาชมชนทองถนซงเปนทมาของการประกาศและบงคบใชพระราชบญญตสภาองคกรชมชนเมอป พ.ศ. ๒๕๕๑ โดยมจดมงหมายใหชมชนเขามามสวนรวมในการพฒนาทองถนตามความหลากหลายของวถชวต วฒนธรรมและภมปญญาทองถน

สถานการณดงกลาวขางตนสะทอนใหเหนถงความไมสมดลของการพฒนา ความเหลอมลาและความไมเปนธรรมทเกดขนในสงคมไทยทเปนปญหาสงสมมานาน แมจะมความพยายามแกไขปญหามาอยางตอเนอง แตเมอพจารณาจากสถานการณในปจจบนและแนวโนมการเปลยนแปลง ในอนาคตไดบงชถงความเสยงหลายประการทตองนามาวเคราะหหาสาเหตทแทจรงของปญหาเพอนาไปสการแกปญหาความเหลอมลาและความไมเปนธรรม รวมทงการสรางภมคมกนในสงคมไทยและกาหนดแนวทางการพฒนาในระยะ ๕ ปขางหนา เพอทาใหสงคมไทยเปนสงคมทมคณภาพ มความเปนธรรมและเปนสงคมทคนไทยอยรวมกนอยางมความสขและสมานฉนทบนหลกการของการพทกษปกปองผลประโยชนสวนรวมของสงคม

๒. การประเมนความเสยง ผลการพฒนาท ผ านมาสงผลให เศรษฐกจ สงคม และการ เมองของประเทศ

มความกาวหนาในหลายดาน แตในขณะเดยวกนกสงผลใหโครงสรางทางเศรษฐกจ ทางสงคม และโครงสรางทางอานาจมความบดเบอน ไมเออตอการพฒนาทครอบคลมทวถงและยงยนในระยะยาว และเปนความเสยงทอาจทาใหความเหลอมลาทางเศรษฐกจและสงคมและความไมเปนธรรมรนแรงมากขน ทจะสงผลใหการพฒนาในชวงของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ไมสามารถบรรลวตถประสงค และเปาหมายทกาหนดไว ปญหาเชงโครงสรางดงกลาวและความเสยงตอการสรางความเปนธรรม และลดความเหลอมลาทสาคญ มดงน

๒.๑ โครงสรางทางเศรษฐกจไมเออตอการพฒนาททวถงและยงยนและเปนปจจยเสยง ทจะทาใหเกดชองวางทางเศรษฐกจมากขน ภาคอตสาหกรรมมสดสวนมลคาการผลตและผลตภาพสงกวาภาคเกษตรมาก และการสงออกสนคาอตสาหกรรมเปนองคประกอบหลกของการสงออกของประเทศ ในขณะทเศรษฐกจภายในประเทศมสดสวนตา วสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมซงเปนแหลงการจางงานและฐานรายไดสาคญของประชาชนสวนใหญยงออนแอ โครงสรางเศรษฐกจเออประโยชนตอธรกจ

หนา ๕๕ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

รายใหญมากกวาธรกจขนาดกลางและเลก และเออตอเจาของทนมากกวาแรงงาน ประกอบกบผลจากการพฒนาทผานมาในอดตทาใหการกระจายความมงคงและผลประโยชนทางเศรษฐกจทงดานรายได การถอครองสนทรพยทางการเงน และทรพยสนถาวรโดยเฉพาะทดนมความเหลอมลามากในปจจบน ซงจะสงผลตอโอกาสในการตอยอดในการสรางรายไดและอาชพของกลมตาง ๆ ยงมความแตกตางกนมากขนในระยะตอไปและกลายเปนความเสยงทจะยงทาใหเกดชองวางในสงคมทรนแรงขนไดในอนาคต

๒.๑.๑ โครงสรางทางเศรษฐกจเออประโยชนตอกลมเจาของทนมากกวาเจาของแรงงาน และธรกจขนาดกลางและขนาดยอมมการพฒนาชา การมงเนนการพฒนาการสงออกโดยเฉพาะในกลมสนคาอตสาหกรรมเพอเรงการขยายตวทางเศรษฐกจภายใตกระแสโลกาภวตนทเขมขนขนตามลาดบนน ทาใหภาคอตสาหกรรมมความกาวหนามากกวาภาคเกษตร สดสวนมลคาผลผลตและผลตภาพสงกวาภาคเกษตรมาก กลมทนโดยเฉพาะกลมทนอตสาหกรรมจงมอานาจตอรองและมอทธพลตอการตดสนใจเชงนโยบายของรฐบาล ผลประโยชนจากกระแสโลกาภวตนและนโยบายเศรษฐกจทมนาหนกในภาคอตสาหกรรมมากจงมกเออประโยชนตอเจาของทนมากกวาแรงงาน แรงงานขาดอานาจการตอรอง ทาใหสดสวนรายไดทเปนผลตอบแทนแรงงานตากวาผลตอบแทนทนมาก ซงในชวงทผานมานนรายไดทคาตอบแทนแรงงานและสวสดการเปนสดสวนเฉลยเพยงประมาณรอยละ ๔๐.๐ ของรายไดประชาชาตในขณะทรายไดสวนอนเปนสดสวนรอยละ ๖๐.๐ แมวาผทมฐานรายไดจากเงนเดอน และคาจางจะเปนประชากรสวนใหญของประเทศ จงกลายเปนชองวางระหวางชนชนรายไดและความขดแยงระหวางผประกอบการและเจาของแรงงาน รวมทงเปนปญหาคณภาพชวตแรงงานทมรายไดตา

นอกจากนน การพฒนาดานเศรษฐกจทพงพงการสงออกสนคาและบรการรวมทงทนจากตางประเทศสงทาใหมความออนไหวสงตอการเปลยนแปลงของเศรษฐกจโลก และมความผนผวนไดงาย ในชวงเศรษฐกจขาขน ผลประโยชนจากการขยายตวทางเศรษฐกจและกระแสโลกาภวตนตกอยกบเจาของทนในสดสวนทสงกวากลมแรงงานมาก แตผลกระทบจากความผนผวนและภาวะวกฤตมกจะนาไปสการลดตนทนคาจางแรงงาน การปรบตวมกจะเรมจากการเลกจางและมปญหาการวางงานตามมา แรงงานโดยเฉพาะในกลมทกษะตาและกงทกษะททางานในอตสาหกรรมทใชแรงงานเขมขนมกจะมความเสยงสง แตในชวงการฟนตวของเศรษฐกจโครงสรางเศรษฐกจมกจะคอย ๆ ปรบตวไปพงพงเทคโนโลยใหมมากขนตามลาดบเพอปรบประสทธภาพ ในขณะทแรงงานสวนหนงจะไมสามารถปรบทกษะ ตามความตองการของตลาดไดทนและกลายเปนปญหาการวางงานเชงโครงสรางหรอตองออกนอกระบบหากไมมกลไกสนบสนนในการเพมความรและทกษะใหทนกบความเปลยนแปลงทางเทคโนโลย

ในขณะเดยวกน การผกขาดทางการคาเปนอปสรรคตอการสรางโอกาสทางธรกจสาหรบรายยอย ธรกจขนาดกลางขนาดยอมพฒนาไดชากวาธรกจขนาดใหญ โดยทวสาหกจขนาดยอมกวา ๒.๒ ลานรายจาก ๒.๘ ลานรายอยนอกระบบ มผลตภาพตา เขาถงเทคโนโลยและขอมลขาวสารไดนอยกวา มอานาจตอรองในเชงนโยบายนอยกวาและการเขาถงสทธประโยชนดานภาษและแหลงเงนทนของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมมขอจากดหลายประการ ในขณะทการสงเสรมวสาหกจชมชนยงกาวหนาชาจงไมสามารถเปนแหลงการสรางงานและรายไดหลกของประชาชนในชมชน

หนา ๕๖ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๒.๑.๒ โครงสรางภาษมความไมเปนธรรมจงไมสามารถชวยสนบสนนการกระจายผลประโยชนการพฒนาในอกทางหนงได และหากไมปฏรปทงระบบใหมโครงสรางทเปนธรรมมากขน กจะยงซาเตมปญหาความเหลอมลา การพงพงภาษทางออมเปนสดสวนทสงกวาภาษทางตรงทาใหเกดการผลกภาระภาษมโครงสรางทเออประโยชนตอฐานรายไดทไมใชผลตอบแทนแรงงาน และรายไดจากทรพยสนและความมงคง มากกวารายไดทเปนคาตอบแทนแรงงาน ประชาชนททางานรบคาจาง หรอเงนเดอนเปนลกษณะประจานนมระบบภาษควบคมทเขมงวดชดเจน ในขณะทผลประโยชนจากทรพยสนและผลตอบแทนจากเงนทนนนมกจะมภาระภาษในสดสวนทตากวาเนองจากมเกณฑการกาหนดมลคาฐานภาษทบดเบอนและมกจะมชองโหวของกฎหมายภาษใหสามารถหลบเลยงภาระภาษไดงาย ในขณะทการลดหยอนและการใหประโยชนทางภาษกเออตอกลมรายไดระดบบนมากกวาระดบลาง โดยท ผมรายได สงมชองทางลดหยอนมาก เมอคดเปนสดสวนตอรายไดภาษบางประเภท เชน ภาษมลคาเพม กลมรายไดระดบลางจงมสดสวนภาระภาษทสงกวา และธรกจเอกชนขนาดเลกและขนาดกลางตองจายภาษเมอคดเปนสดสวนของรายไดมากกวาธรกจขนาดใหญ ดงนนระบบภาษแทนทจะชวยสนบสนนใหเกดกลไกการกระจายผลประโยชนจากการพฒนาอกทางหนงกลบซาเตมใหเกดความเหลอมลา ในดานรายได

๒.๑.๓ การพฒนาทยงกระจกตวในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑลรวมทง เมองใหญอน ๆ และการรวมศนยบรหารจดการภาครฐ ทาใหความกาวหนาและโอกาสทางเศรษฐกจแตกตางกนมากในระดบพนทและกลายเปนความขดแยงทางสงคม การพฒนาทกระจกตวเฉพาะในเมองใหญทาใหเกดความแตกตางในระหวางพนททงในดานโอกาสในการสรางอาชพและรายได คณภาพบรการ ทางสงคม และโครงสรางพนฐานตาง ๆ นอกจากนน ความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจและโอกาสในการสรางอาชพและรายไดทด และบรการทางสงคมทมคณภาพทดกวาในกรงเทพและปรมณฑลรวมทง เมองใหญ กเปนปจจยดงดดใหเกดการยายถนจากชนบทสเมอง ในขณะทความยากจนในภาคเกษตร และในชนบทนนเปนปจจยผลกสาคญ การยายถนของแรงงานทมการศกษานอยและขาดทกษะ มทางเลอกนอยจงเปนการยายถนเขาสการทางานนอกระบบหรอนอกภาคทางการ มชวโมงการทางาน ตอวนทยาวนาน ขาดความปลอดภยในสถานททางาน และมความเปนอยทแออดไมปลอดภย กลายเปนปญหาความยากจนเมองทเปนชองวางทางสงคม มความเสยงทจะเกดปญหาอาชญากรรม และความขดแยงในสงคมไดงาย

๒.๒ โครงสรางทางสงคมยงมชองวางทแตกตางกนมากระหวางชนชนทงในดาน องคความร การเขาถงขอมลขาวสาร และการเขาถงบรการทางสงคมทมคณภาพ รวมทงโอกาสทไมเทาเทยมระหวางชายและหญง ผดอยโอกาสยงไมสามารถเขาถงบรการทางสงคมไดอยางทวถง แรงงานนอกระบบสวนใหญยงไมมหลกประกนทางสงคม คณภาพของบรการทางสงคมแตกตางกนมากระหวางพนท และกลมผรบบรการ สาเหตดงกลาวเปนปจจยผลกใหประชาชนยายถนเขาสเมองซงสวนใหญเปนแรงงานไรฝมอและคาแรงตา กลายเปนปญหาผมรายไดนอยในเขตเมองทมชองวางทางสงคมกบกลมชนชนกลาง

หนา ๕๗ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

และกลมรายไดสงโดยเฉพาะโอกาสในการเขาถงบรการสาธารณะทมคณภาพและความมนคงดานรายได ซงความแตกตางดานรายได ฐานะทางสงคมและองคความรยงทาใหการเขาถงขอมลขาวสารและการใชประโยชนจากเทคโนโลยสารสนเทศมความแตกตางกนและกลายเปนขอจากดในการพฒนาอาชพ และสรางรายไดสาหรบประชากรบางกลม โครงสรางทางสงคมทแตกตางกนมากทาใหการดาเนนนโยบายในการพฒนาเศรษฐกจและสงคมมความยากลาบากขน โดยทจะตองใหความสาคญกบนโยบายในระดบจลภาคทกาหนดกลมเปาหมายอยางชดเจนมากขน

นอกจากน สงคมไทยยงขาดความสมดลระหวางโอกาสของหญงและชาย โอกาสของผหญงมขอจากดมากกวาผชายทงในดานการศกษาระดบสงในบางสาขาและในดานอาชพ และโอกาสของผหญงในภาคการเมองทงระดบชาตและการเมองทองถนและการเปนผบรหารระดบสง ในภาครฐและภาคธรกจเอกชนยงมนอย ไมสอดคลองกบสภาพแวดลอมทางสงคมโลกทมมตประเดนปญหาใหม ๆ ทมผลกระทบตอผหญงอยางมาก ไดแก ประเดนผลกระทบจากกระแสโลกาภวตน วทยาศาสตรและเทคโนโลย การเคลอนยายแรงงาน สงคมผสงอาย โรคเอดส ปญหายาเสพตด ภยพบตทางธรรมชาต และการแบงเบาภาระงานและการหารายไดโดยผหญง ประเดนการพฒนา และปญหาดงกลาวสงผลใหผหญงตองเผชญกบความทาทายมากขน ดงนนบทบาทสตรในระดบ การตดสนใจจงมความสาคญมากขน

๒.๓ การทจรตประพฤตมชอบยงคงเปนอปสรรคสาคญในการบรหารราชการแผนดน ขณะทการเขาถงสทธและกระบวนการยตธรรมของคนกลมตาง ๆ ในสงคมไทยยงไมเทาเทยมและ เปนธรรม ปญหาการปฏบตหนาทโดยมชอบและการทจรตคอรรปชนของเจาหนาทรฐ และการละเวนหรอเลอกปฏบตตอประชาชน ทาใหการดาเนนนโยบายสาธารณะและการจดบรการสาธารณะเพอการพฒนาคณภาพชวตของประชาชนยงขาดประสทธภาพและประสทธผล การใชงบประมาณแผนดนสนเปลอง โดยไมเกดประโยชนตอประชาชนอยางเตมเมดเตมหนวยและมความบดเบอนในการจดสรรงบประมาณรายจาย โดยทในบางสวนเปนการใชจายทไมตรงกบกลมเปาหมายหรอปญหาเรงดวนทควรจะไดรบลาดบความสาคญ ในขณะเดยวกนยงมปญหาความไมเทาเทยมของกระบวนการยตธรรมในสงคมไทยอกมาก ประกอบกบแนวโนมการขยายตวของความเปนเมองสงผลกระทบใหรปแบบการใชชวตและปฏสมพนธ ทางสงคมแบบเครอญาตทมความเออเฟอเผอแผ ชวยเหลอเกอกลกนลดลง จงกลายไปเปนรปแบบสงคมทตางคนตางอยและขาดความไวเนอเชอใจซงกนและกน เกดความขดแยงและกรณพพาทในสงคมไดงาย

๒.๔ การเขาไมถงการใชประโยชนทรพยากรธรรมชาตทาใหชมชนสญเสยความสามารถ ในการพงตนเองและการพฒนาศกยภาพ การพฒนาเศรษฐกจทมงเนนการขยายตวเชงปรมาณมาเปนเวลายาวนานทาใหกลมทนตกตวงผลประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตมากเกนไป ขณะทชมชน ไมสามารถเขาถงและใชประโยชนได โดยเฉพาะคนยากจนทอาศยและพงพาปาเปนแหลงอาหารสาคญ ทาใหชมชนพงตนเองไดลดลง ตองอาศยแหลงอาหารจากภายนอกชมชนทมตนทนสง ขณะเดยวกน การเปลยนแปลงของสภาพภมอากาศเปนตวเรงใหเกดความยากลาบากในการดารงชวตของคนในชมชน

หนา ๕๘ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

ชนบท ควบคกบการพฒนาอตสาหกรรมทรกลาพนทเกษตรกรรมและแหลงทามาหากนทาใหเกดเปนตนทนของชมชน เพราะกอใหเกดมลพษสงผลกระทบตอสขภาพของคนในชมชน นอกจากน อทธพลของกลมทนตอนโยบายตาง ๆ สงผลใหชมชนมชองทางนอยลงในการทามาหากนในทองถนและไมสามารถดแล รกษา อนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมไดอยางเตมท

๓. การสรางภมคมกน จากการวเคราะหความเสยงทเกดขนและแนวโนมในอนาคตชใหเหนถงความจาเปนทตอง

สรางสงคมทมภมคมกนเขมแขงมากขน โดยตองสรางความมนคงทางเศรษฐกจและสงคมแกคนทกกลม ใหความสาคญกบการสรางความเทาเทยมกนของโอกาสและการมสวนรวม เพอใหเปนสงคมทมคณภาพและมความเปนธรรม ประชาชนสามารถปรบตวเขากบความเปลยนแปลงและสามารถบรหารจดการความเสยงไดอยางมประสทธภาพ โดยสงคมไทยตองมภมคมกนทสาคญ ดงน

๓.๑ ทกคนในสงคมไทยมความมนคงทางเศรษฐกจและสงคม ไดรบโอกาสในการประกอบสมมาชพอยางเทาเทยมกน สามารถเขาถงบรการทางสงคมและทรพยากรอยางเปนธรรม และไดรบการคมครองทางสงคมอยางทวถง เพอปองกนมใหตกอยในวงจรความยากจน และมคณภาพชวตทดขนอยางทวถง

๓.๒ กลมผดอยโอกาสไดรบโอกาสและการพฒนาศกยภาพอยางทวถงและเทาเทยมกน สามารถเขาถงบรการสาธารณะทมคณภาพอยางทวถงและเทาเทยม เขาถงทรพยากรและโครงสรางพนฐานตาง ๆ การพฒนาเศรษฐกจมฐานกวาง ครอบคลมทวถงและสรางโอกาสสาหรบกลมดอยโอกาสมากขน บนหลกการการยอมรบอยางมศกดศรของความเปนมนษยและลดชองวางในสงคม

๓.๓ ประชาชนมการเสรมสรางความเขมแขงเปนพลงรวมของสงคมไทย มการพฒนาตนเองไดอยางเตมศกยภาพและสามารถเขามสวนรวมในการพฒนาประเทศอยางเตมทและเปนธรรม โดยทสามารถปรบตวทามกลางการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคมทเกดขนอยางรวดเรวได

๓.๔ ชมชนและสงคมมคานยมรวมและยดหลกผลประโยชนของสงคม มคานยมรวม ในการอยรวมกนไดอยางสนตสขระหวางกลมคน ระหวางพนท และระหวางวย พงพาอาศยและเกอกลกนภายใตความหลากหลายทางวฒนธรรม

๔. วตถประสงคและเปาหมาย ๔.๑ วตถประสงค ๔.๑.๑ เพอสรางโอกาสการเขาถงปจจยการประกอบอาชพ ทงแหลงทรพยากร

แหลงทน โครงสรางพนฐานและทกษะความรทจะเปนฐานการประกอบอาชพทมนคง รวมทงสรางโอกาสทางธรกจในทกระดบ นาไปสการยกระดบคณภาพชวตใหทกคนในสงคมไทย

๔.๑.๒ เพอใหทกคนในสงคมไทยมความเทาเทยมกนในการเขาถงบรการทางสงคมทมคณภาพและสามารถดารงชวตอยไดอยางมศกดศรและมคณภาพชวตทด

หนา ๕๙ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๔.๑.๓ เพอใหประชาชนทกคนไดรบการคมครองสทธพนฐาน เขาถงกระบวนการยตธรรมอยางเสมอภาค รวมทงสรางความโปรงใสในกระบวนการตดสนใจของระบบบรหารราชการแผนดนบนพนฐานของการใชหลกนตธรรม หลกคณธรรมและจรยธรรม และหลกผลประโยชนสวนรวมของประเทศ

๔.๑.๔ เพอสนบสนนใหภาคการพฒนาทกภาคสวนมสวนรวมแกไขปญหา ความเหลอมลาและลดความขดแยงในสงคมไทยและดารงชวตอยในสงคมอยางเปนนาหนงใจเดยวกน โดยยดหลกผลประโยชนของสงคม

๔.๒ เปาหมายการพฒนา ๔.๒.๑ ลดชองวางรายไดระหวางกลมคนและพนทตาง ๆ รวมทงเสรมสราง

ความแขงแกรงใหเศรษฐกจฐานรากและสรางโอกาสทางเศรษฐกจใหผประกอบการรายยอยและชมชน ๔.๒.๒ ประชาชนไดรบการคมครองทางส งคมท มคณภาพและครอบคลม

อยางทวถง รวมทงมความเทาเทยมทางเพศมากขน ทงในเรองรายได โอกาสทางอาชพ และโอกาส ในการดารงตาแหนงในระดบบรหารและระดบการตดสนใจ

๔.๒.๓ ประชาชนรบรสทธและหนาทและเขาถงบรการของหนวยงานกระบวนการยตธรรมไดอยางสะดวกและรวดเรว มการบงคบใชกฎหมายอยาง เสมอภาคและเปนธรรม ภาคการพฒนาตาง ๆ มสวนรวมในกระบวนการยตธรรม

๔.๒.๔ คนยากจนและดอยโอกาสมคณภาพชวตดขน มภมคมกนและสามารถปรบตวตอการเปลยนแปลงไดดขน

๔.๒.๕ มการบรหารจดการทโปรงใสและมประสทธภาพ และเพมการมสวนรวมของทกภาคในการพฒนาประเทศ

๔.๓ ตวชวด ๔.๓.๑ สดสวนรายไดระหวางกลมประชากรและพนท ๔.๓.๒ สดสวนของมลคาผลผลตวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมในผลตภณฑ

มวลรวมในประเทศ ๔.๓.๓ อตราการเขาสตลาดแรงงานของผสงอาย สตร และผพการ ๔.๓.๔ สดสวนประชากรทสามารถเขาถงการคมครองทางสงคมทมคณภาพจาแนก

ตามเพศ อาย อาชพ และสดสวนของแรงงานนอกระบบประกนสงคมทเขาถงระบบสวสดการสงคม ของกาลงแรงงานทงหมด

๔.๓.๕ สดสวนผหญงในระดบบรหารหรอในระดบการตดสนใจทงในภาครฐ ภาคธรกจเอกชน และภาคการเมองในระดบชาตและระดบทองถน และชองวางรายไดระหวางแรงงานชายและหญง

๔.๓.๖ ดชนภาพลกษณการทจรตประพฤตมชอบ ๔.๓.๗ ดชนความสงบสข ๔.๓.๘ ดชนชวดความเขมแขงของชมชน

หนา ๖๐ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕. แนวทางการพฒนา จากสถานการณการเปลยนแปลงและแนวโนมในอนาคตสะทอนถงความเสยงทอาจจะ

สงผลใหเกดชองวางและความไมเปนธรรมในสงคมมากขนทงจากการเปลยนแปลงในโลก ในภมภาค และโดยเฉพาะในประชาคมอาเซยน การลดความเหลอมลาและการสรางความเปนธรรมในสงคม จงมงเนนการพฒนาคณภาพของสงคมทงในระดบปจเจกและระดบสงคมโดยรวม และการปรบโครงสรางเศรษฐกจใหมความครอบคลมทวถงทสรางโอกาสการมงานทาอยางมคณภาพสาหรบกลมตาง ๆ ในสงคม พรอมทงมระบบการคมครองทางสงคมเพอปองกนความเสยงในการดาเนนชวต ทงนเพอสนบสนน ใหประชาชนมสวนรวมในกจกรรมทางเศรษฐกจและสงคมและไดรบผลประโยชนไดอยางทวถงและเปนธรรมมากขนภายใตสภาพแวดลอมทเออตอการพฒนาศกยภาพพนฐาน การสรางความมนคงทางเศรษฐกจ และคณภาพชวตในมตตาง ๆ การไดรบการยอมรบอยางเทาเทยมกน และการอาศยอยรวมกนในชมชนทมความสมานฉนทและเอออาทร รวมทงมการเสรมพลงใหเกดมากขนทจะพฒนาตนเองอยางเตมศกยภาพ โดยมแนวทางการพฒนา ดงน

๕.๑ การสรางความมนคงทางเศรษฐกจและสงคมใหทกคนในสงคมไทย และเสรมสรางขดความสามารถในการจดการความเสยงและสรางโอกาสในชวตใหแกตนเอง

๕.๑.๑ ปรบโครงสรางเศรษฐกจใหมฐานการพฒนาทครอบคลมทวถงและยงยน พรอมทงเศรษฐกจฐานรากใหมความหลากหลายและแขงแกรงมากขน โดยการสรางโอกาสเพอใหเกดผประกอบการใหม สนบสนนวสาหกจขนาดกลางขนาดยอมและวสาหกจชมชน และสรางโอกาส อยางเทาเทยมในการเขาถงระบบตลาดในทกระดบ สรางงานในภาคอตสาหกรรมและบรการมากขนควบคไปกบการเพมผลตภาพแรงงานและความสามารถในการคดสรางสรรคเพอเปนฐานในการสรางรายได ยกระดบและสรางเสถยรภาพรายไดเกษตรกรพรอมกบการพฒนาอาชพและแนวทางสรางรายไดเสรมนอกฤดกาล สนบสนนการเขาถงทรพยากรและแหลงทนในการประกอบอาชพทกวางขวาง และกระจายการพฒนาโครงสรางพนฐานใหทวถงมากขน ควบคกบการพฒนาทกษะความสามารถ ทงดานการผลตและการบรหารจดการรวม เพอเพมโอกาสการประกอบสมมาชพทหลากหลาย

๕.๑.๒ สงเสรมการจดสรรทรพยากรและสทธทางทรพยสนใหเกดความเปนธรรม โดยสงเสรมการกระจายสทธการถอครองและใชประโยชนทดนสาหรบเกษตรกรไรทดนทากน และเกษตรกรยากจน ปรบปรงกฎหมาย กฎระเบยบและบงคบใชกฎหมายใหชมชนเขาถงและใชประโยชนทรพยากรอยางทวถง รวมทงพฒนาระบบหลกฐานทางทะเบยนและสถานะทางกฎหมายในฐานะ ผถอครองทรพยสน เพอเสรมสรางความมนคงในการครอบครองทรพยสน เชน การจดสรรทดนของรฐ และการเปนเจาของทอยอาศย เปนตน

หนา ๖๑ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๑.๓ พฒนาการใชประโยชนเทคโนโลยสารสนเทศและสนบสนนการเขาถงขอมลขาวสารในการพฒนาอาชพ โดยเปดชองทางการเขาถงและใชประโยชนเทคโนโลยสารสนเทศ และเทคโนโลยการผลตทหลากหลายและรวดเรว รวมถงขอมลชองทางการตลาดทเหมาะสมกบทกษะและอาชพใหกบประชาชนเพอเปนการสรางทางเลอกและเพมโอกาสการสรางรายได

๕.๑.๔ สงเสรมการใชสทธแรงงานขนพนฐานในสถานประกอบการ โดยเฉพาะ ในดานสขอนามยและความปลอดภย ชวโมงการทางาน การไมเลอกปฏบต ควบคกบการเปดโอกาส การทางานสาหรบผสงอาย สตร และคนพการไดตามศกยภาพมากขน มการรวมมอระดบภมภาค เพอการพฒนาทกษะและการสงเสรมการมสวนรวมของเยาวชน ผสงอาย สตร และผพการ การมระบบคาจางและสวสดการแรงงานทเปนธรรม การเพมโอกาสทางการศกษา การฝกอบรมและการฝกอบรมซาของแรงงาน รวมทงปรบปรงและพฒนากฎเกณฑดานแรงงานและการบงคบใชใหเกดประสทธผล เพอคมครองแรงงานบนหลกสทธพนฐานและการเพมผลตภาพแรงงาน

๕.๑.๕ สงเสรมบทบาทของภาคธรกจเอกชนในการเสรมสรางความมนคง ทางเศรษฐกจและสงคมแกคนในสงคมไทย โดยการรณรงคและการใหผลประโยชนทางภาษสาหรบ ภาคธรกจทดาเนนกจกรรมเพอรบผดชอบทางสงคมและวสาหกจเพอสงคม เปนการสนบสนนการสรางความเปนธรรมตอแรงงานทงในดานคาจางแรงงาน ความปลอดภยและคณภาพของชวตการทางาน ของแรงงานในทกระดบ และการสรางโอกาสและสนบสนนการพฒนาขดความสามารถสาหรบกลมสตร ผสงอาย คนพการและผดอยโอกาสอน ๆ รวมทงสรางความตระหนกถงความรบผดชอบและความเปนธรรมตอผบรโภค ชมชนและสงคมสวนรวม

๕.๑.๖ ปรบโครงสรางภาษทงระบบใหสนบสนนการกระจายรายไดและเปนเครองมอในการเพมประสทธภาพการใชประโยชนจากทรพยากรและสรางความเปนธรรมในการจดสรรทรพยากรและการถอครองทรพยสน โดยเนนการจดเกบภาษทางตรงมากขนโดยเฉพาะภาษทจดเกบจากมลคาทรพยสนและฐานรายไดทไมใชผลตอบแทนจากการทางาน ปรบปรงการกาหนดชนรายไดและอตราภาษใหสอดคลองกบโครงสรางฐานรายไดทเปลยนแปลงไป ปรบปรงกฎเกณฑการใหสทธประโยชน และการลดหยอนทางภาษใหเกดประโยชนอยางแทจรงตอประชาชนในระดบฐานลางและธรกจขนาดกลางและขนาดยอม เรงรดการบงคบใชกฎหมายภาษสงแวดลอมเพอสะทอนตนทนทแทจรง วางระบบฐานขอมลและพฒนากลไกในการนาภาคนอกทางการทงแรงงานและผประกอบการเขาสระบบภาษ ควบคไปกบการปรบระบบการจดสรรงบประมาณใหสอดคลองกบความตองการของพนทและกลมเปาหมายนโยบาย

๕.๑.๗ พฒนากลไกการใหความชวยเหลอประชาชนและผประกอบการทไดรบผลกระทบจากการดาเนนนโยบายตามขอตกลงการคาและการลงทนเสรระหวางประเทศ ควบคไปกบการสรางภมคมกน โดยการเพมความรและทกษะสาหรบแรงงานไทย สรางโอกาสทางอาชพและธรกจใหม ๆ โดยความรวมมอกบภาคธรกจเอกชนทไดรบผลประโยชน และใหการสนบสนนดานแหลงเงนทนทจาเปนในชวงของการปรบตวสอาชพหรอการประกอบการใหม ๆ รวมทงการยกระดบดานเทคโนโลยเพอเพม ขดความสามารถในการแขงขนในบรบทใหมสาหรบธรกจขนาดกลางและขนาดยอม

หนา ๖๒ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๑.๘ ยกระดบคณภาพของระบบการคมครองทางสงคมใหครอบคลมทกคน อยางทวถง สอดคลองกบความตองการและความจาเปน ดวยการกาหนดนโยบาย มาตรการทางกฎหมาย และทางสงคมในการจดหลกประกนทางสงคมแกแรงงานทงในระบบและนอกระบบอยางเทาเทยม และเปนธรรม มสวสดการแรงงานทเหมาะสมกบการดารงชวตอยางมคณภาพ ควบคกบการพฒนา ระบบขอมลการใหความคมครองทางสงคมใหมมาตรฐาน สามารถเชอมโยงกนไดอยางมประสทธภาพ

๕.๒ การจดบรการทางสงคมใหทกคนตามสทธขนพนฐาน และเนนการสรางภมคมกนระดบปจเจกและสรางการมสวนรวมในกระบวนการตดสนใจในการพฒนาประเทศ

๕.๒.๑ พฒนาระบบบรการสาธารณะใหมคณภาพและมชองทางการเขาถง อยางหลากหลาย โดยเฉพาะระบบบรการสาธารณสขและการศกษาขนพนฐาน สวสดการสงคม และกระบวนการยตธรรม เพอสรางโอกาสใหกลมดอยโอกาสสามารถเขาถงบรการสาธารณะทมคณภาพอยางเทาเทยมและทวถง รวมทงลดความแตกตางคณภาพบรการสาธารณะในระหวางพนทและกลมคน โดยสนบสนนการกระจายอานาจสทองถนตามกรอบทรฐธรรมนญกาหนด ทงบรการการศกษา สขภาพ สวสดการสงคม กระบวนการยตธรรม ควบคไปกบการพฒนาระบบฐานขอมลสขภาพและการศกษา ของประเทศ การกระจายทรพยากรดานการศกษา สาธารณสข และมระบบการจงใจใหบคลากรมการกระจายทเหมาะสมภายใตมาตรการการเงนการคลงทยงยน

๕.๒.๒ สนบสนนการจดหาทอยอาศยของผมรายไดนอยและการเขาถงระบบสาธารณปโภค โดยการกาหนดเปนนโยบายทอยอาศยแหงชาตและเมองนาอย พฒนาโครงการ ทอยอาศยแกปญหาชมชนแออดในเมองโดยดาเนนการรวมกบภาคธรกจเอกชน รวมทงสงเสรมบทบาทภาคธรกจเอกชนใหการชวยเหลอสงคมดานทอยอาศย เชน การชวยเหลอแรงงานใหมอยอาศย ทปลอดภย จดเขตทพกอาศยแรงงานขามชาตทชดเจนไมขดตอการจดระเบยบสงคม และมบทบาทรวมกบรฐบาลในการพฒนาโครงการทอยอาศยผมรายไดนอยทมการกระจายตวอยางทวถงมากขน และลดความแออดของเมอง

๕.๒.๓ พฒนาระบบสวสดการทางสงคม โดยจดระบบความสมพนธของสวสดการทางสงคมทงเกด แก เจบ ตาย ใหมความเชอมโยงกนตงแตระดบชาต ทองถน และชมชนโดยมงเนนการจดสวสดการทมคณภาพและยงยน ดวยบทบาทและการมสวนรวมของทกภาคสวน โดยเฉพาะบทบาทสถาบนครอบครว ชมชนทองถน องคกรเอกชนทไมแสวงหากาไร และภาคเอกชนทแสดง ความรบผดชอบตอสงคมและการลงทนในธรกจเพอสงคม

๕.๒.๔ พฒนาระบบการเงนฐานรากและระบบการออมทหลากหลาย เพอขยายฐานการใหบรการทางการเงนฐานรากและสนบสนนการระดมทรพยากรในชมชนเพอการพฒนา โดยบทบาทรวมกนของภาครฐ ภาคชมชนทองถน และภาคธรกจเอกชน สงเสรมการตอยอดการออม ในชมชน และสงเสรมการออมเพอเปนหลกประกนความมนคงเมอชราภาพ

หนา ๖๓ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๒.๕ เสรมสรางเจตคตดานความเสมอภาคระหวางหญงและชาย เพอใหเดก เยาวชน และประชาชนทวไปทงผหญงและผชายมเจตคตบนพนฐานของความเสมอภาคระหวางหญง และชาย โดยการประสานความรวมมอระหวางครอบครว สถานศกษา สถาบนศาสนา และสอในการปลกฝงคานยมและเจตคตทยอมรบและสงเสรมความเทาเทยมระหวางเพศ และการไมกระทารนแรง ตอผหญง รวมถงการเพมโอกาสการกาวสระดบบรหารและระดบการตดสนใจทงทางการเมองระดบชาตและระดบทองถน ภาครฐ และภาคธรกจเอกชน โดยการเสรมสรางศกยภาพผหญงใหมความพรอม ความร ความเขาใจ ปลกจตสานก อดมการณ คานยม จรยธรรม วฒนธรรมประชาธปไตย และธรรมาภบาล เพอยกระดบการมสวนรวมของสตรในกระบวนการตดสนใจตาง ๆ

๕.๒.๖ พฒนาระบบฐานขอมลการใหการคมครองทางสงคมใหมประสทธภาพ ครอบคลมประชาชนทกคนตามสทธ และเช อมโยงระหว างการค มครองประเภทต าง ๆ และกลมเปาหมาย รวมทงเพมขดความสามารถในการวเคราะหและสงเคราะหขอมลเพอใชเปนเหต และผลประกอบในการพฒนาหรอออกแบบชองทางและรปแบบการใหความชวยเหลอกลมเปาหมาย ใหสามารถเขาถงบรการอยางมประสทธภาพ

๕.๓ การเสรมสรางพลงใหทกภาคสวนสามารถเพมทางเลอกการดาเนนชวตในสงคม และสรางการมสวนรวมในเชงเศรษฐกจ สงคม และการเมองไดอยางมคณคาและศกดศร

๕.๓.๑ เสรมสรางพลงทางส งคมใหทกคนสามารถแสดงออกทางความคด อยางสรางสรรค โดยเรยนร เขาใจ และปฏบตหนาท ความรบผดชอบในฐานะพลเมองทดของประเทศ มคานยมไมยอมรบการกระทาผดและการคอรรปชน สงเสรมการเปดพนทในการแลกเปลยนเรยนร และแสดงความคดเหนทแตกตางในทางสรางสรรคและการเขามสวนรวมในองคกรเพอการพฒนา ในระดบตาง ๆ สงเสรมการมสวนรวมในกระบวนการพฒนาประเทศตงแตรวมคด รวมตดสนใจ การกาหนดแนวทางและการขบเคลอนไปสการปฏบต และรวมตรวจสอบการดาเนนงานของภาครฐ และภาคการพฒนาตาง ๆ รวมทงการสรางโอกาสการมสวนรวมในกจกรรมตาง ๆ ของกลมเดก เยาวชน สตร ผพการหรอทพพลภาพ ผสงอาย ผดอยโอกาสทางสงคม คนยากจนและผอยในพนทหางไกล

๕.๓.๒ เพมศกยภาพและขดความสามารถของชมชนในการจดการปญหา ของชมชนดวยตนเอง เนนการกระจายอานาจใหชมชนทองถน การมสวนรวมในการบรหารงาน กบทองถน การพฒนาศกยภาพของชมชนทองถนใหเขมแขงโดยบทบาทของสถาบนการศกษาในพนท และการสนบสนนสทธชมชน พรอมทงใหมการเชอมโยงแผนแมบทชมชนกบแผนระดบตาง ๆ ในพนทและระดบชาต รวมทงใหชมชนทองถน สามารถเชอมโยงทศทางการพฒนาใหสอดคลองกบบรบท การเปล ยนแปลงในโลก อาเซยน และอนภมภาค สรางความใกลชดทางสงคม วฒนธรรม และปฏสมพนธกบประเทศในอนภมภาค

หนา ๖๔ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๓.๓ สนบสนนการรวมกลมอาชพทสอดคลองกบศกยภาพของพนทและเกดการใชประโยชนจากทรพยากรรวมกน โดยเชอมโยงภมปญญาและวฒนธรรมทองถน พฒนาตอยอด สวสาหกจชมชน สนบสนนการพฒนากลมอาชพทครบวงจรทงหวงโซมลคา และยกระดบคณภาพมาตรฐานการผลตและการบรการใหเปนทยอมรบทงในประเทศและตางประเทศ ทงนโดยจะตองสงเสรมบทบาทการสนบสนนและการเชอมโยงจากองคกรธรกจขนาดใหญ พรอมทงการเพมขดความสามารถ แกเกษตรกรใหมผลตภาพสงขน สามารถเขาถงตลาดไดดขน และมระบบการบรหารความเสยงทเหมาะสม

๕.๓.๔ เพมและปรบปรงชองทางใหประชาชนเขาถงขอมลขาวสารการปฏบตงานภาครฐ การดาเนนโครงการขนาดใหญ การจดสรรทรพยากร และมสวนรวมในการตรวจสอบการใชจายภาครฐ โดยการพฒนาระบบสารสนเทศ เพอเปดเผยขอมลการจดซอจดจาง งบประมาณรายจาย โครงการภาครฐ รวมทงสนบสนนบทบาทของภาคประชาชนในการตดตามและตรวจสอบการดาเนนงานของภาครฐและองคกรปกครองสวนทองถนในทกระดบ รวมทงภาครฐใหขอมลขาวสารทถกตองและรวดเรว มการเผยแพรความรเกยวกบสทธการเขาถงขอมลขาวสารของราชการอยางจรงจงและตอเนอง

๕.๓.๕ สงเสรมใหภาคเอกชน ภาคประชาสงคม และองคกรปกครองสวนทองถนเปนพลงรวมในการพฒนาสงคมไทย โดยรณรงค กระตน สรางจตสานกในการดาเนนธรกจทรบผดชอบตอสงคมและเปนมตรกบสงแวดลอม สนบสนนการสรางความเขมแขงชมชน และคนประโยชนกลบสสงคมเพอชวยแกปญหาความยากจนและลดความเหลอมลา พรอมทงเสรมสรางขดความสามารถทาง การพฒนาแกองคกรปกครองสวนทองถนเพอขบเคลอนการพฒนาสการปฏบตในระดบพนทอยางโปรงใสและมประสทธภาพ ควบคไปกบการสงเสรมบทบาทภาคเอกชนรวมกบภาคประชาสงคมในการตรวจสอบและแกไขปญหาทจรตคอรรปชนในทกระดบ

๕.๓.๖ พฒนามาตรฐานระบบการคมครองผบรโภคเพอการคมครองภายในประเทศและรองรบการเคลอนยายสนคา บรการ และขอมลขาวสารอยางเสรในประชาคมอาเซยน โดยการเพมประสทธภาพการบงคบใชกฎระเบยบดานมาตรฐานคณภาพและความปลอดภยของสนคาและบรการ การปรบปรงกฎหมายระเบยบและขอบงคบทเกยวของโดยทครอบคลมถงคณภาพการใหบรการ ของหนวยงานภาครฐ การเพมชองทางการเขาถงขอมลและองคความรเกยวกบสทธและการคมครอง สทธรวมถงชองทางการรบขอรองเรยน พรอมทงปรบปรงกลไกเฝาระวงคณภาพมาตรฐาน การตรวจสอบและตดตามความคบหนาของการดาเนนการจากการรองเรยน การเพมสมรรถนะดานเทคโนโลยสารสนเทศ สนบสนนการมสวนรวมของประชาชนในการคมครองสทธผบรโภค สรางความตระหนก ของผบรโภคในการรกษาสทธและดแลผลกระทบจากการใชสนคาและบรการ ควบคไปกบการกระตนจตสานกความรบผดชอบตอสงคมของภาคธรกจเอกชน

หนา ๖๕ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๓.๗ สงเสรมบทบาทสตรในระดบการบรหารและการตดสนใจทงในระดบชาตและระดบทองถนเพอสนบสนนการขบเคลอนการพฒนาประเทศ โดยใหความสาคญกบการสรางความเขาใจและเจตคตใหมแกหนวยงานและสงคม การพฒนามาตรการ กลไก ดานการสงเสรมความเสมอภาคหญงชาย การพฒนากฎหมายและระเบยบตาง ๆ ทเกยวของเพอไมใหมการเลอกปฏบตตอผหญงในทกรปแบบ การแกไขกฎหมายเพอกาหนดองคประกอบของคณะกรรมการระดบชาตและระดบทองถน และการสนบสนนใหผบรหารดานการเสรมสรางบทบาทหญงชายในหนวยงานเปนกลไกสาคญในการผลกดน เพอเพมจานวนสตรนกบรหารใหมสดสวนทเหมาะสม และขยายกลไกดงกลาวไปสรฐวสาหกจ องคการมหาชน และองคกรอสระ รวมทงการสงเสรมการแลกเปลยนแนวปฏบตทดในประชาคมอาเซยน

๕.๔ การเสรมสรางความสมพนธของคนในสงคมใหมคณคารวมและตระหนกถงผลประโยชนของสงคม และเสรมสรางการบรหารราชการแผนดนทมประสทธภาพ โปรงใส และมระบบการตรวจสอบและการรบผดชอบทรดกม

๕.๔.๑ สรางคานยมใหมทยอมรบรวมกนบนฐานของความไวเนอเชอใจและเกอกลกนในสงคม โดยการเสรมสรางทนทางสงคมและความสมพนธของคนในสงคม ปลกฝงกระบวนการคด ในการเคารพสทธซงกนและกน การอยรวมกนในสงคมทมความเชอและวฒนธรรมทหลากหลาย ยอมรบขอจากดความแตกตางของอตลกษณในพนท และเคารพในศกดศรความเปนมนษย และรอฟนคานยมทดและสรางคานยมใหมทเปนทยอมรบบนพนฐานของความไวเนอเชอใจ เกดความรวมมอ แบงปนและเอออาทรกนในสงคม

๕.๔.๒ สงเสรมวฒนธรรมการเมองทมธรรมาภบาลนาไปสการเปนประชาธปไตย ทถกตองและเหมาะสม โดยเสรมสรางจตสานก วฒนธรรม และวถประชาธปไตยทดใหแกประชาชน และนกการเมอง ดวยการปลกฝง สรางความรความเขาใจ และสงเสรมการใชสทธตามกฎหมาย และรฐธรรมนญ ตลอดจนสรางวฒนธรรมทยอมรบความแตกตางหลากหลายในสงคมและวฒนธรรมประชาธปไตย โดยรณรงคสงเสรมใหคนไทยมการปรบเปลยนความคด ความเชอ คานยม และระบบคณคาในระดบปจเจก ครอบครว ชมชน จนถงระดบชาตใหสอดรบกบวฒนธรรมประชาธปไตย

๕.๔.๓ พฒนาขาราชการใหมคณภาพสง มคณธรรม จรยธรรมทางอาชพ และมความรบผดรบชอบ ควบคกบการกาหนดคาตอบแทนทเหมาะสมสามารถปฏบตงานมงผลสมฤทธไดอยางเตมท ปองกนและปราบปรามการทจรตประพฤตมชอบใหเกดผลอยางเปนรปธรรม ใหความสาคญ กบการมสวนรวมของทกภาคสวนในการบรหารราชการแผนดน

๕.๔.๔ เสรมสรางระบบบรหารราชการใหเขมแขงมประสทธภาพ มระบบถวงดลอานาจการตรวจสอบทเขมงวดและรอบดาน โดยปรบระบบการปฏบตงานของภาครฐโดยยดหลกความมประสทธภาพและโปรงใสทมงประโยชนสขของประชาชน มงเนนการบรณาการทเชอมโยงสาขา การพฒนาพนท และบทบาทของภาคการพฒนา รวมทงเชอมโยงภาคการเมอง ภาครฐ ชมชน และภาคประชาสงคมใหเปนพลงรวมในการสรางประโยชนแกสงคม เพมความโปรงใสและประสทธภาพ

หนา ๖๖ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

ในการใชงบประมาณแผนดน และยกระดบการประเมนผลการปฏบตงานของขาราชการไปสระบบ การประเมนรอบดานบนพนฐานการถวงดลอานาจและการสรางความสมดลเชงอานาจ รวมทงสนบสนนการสรางเครอขายการตรวจสอบของภาคตาง ๆ อาท องคกรอสระ ภาคประชาสงคม ภาควชาการ และสอมวลชน

๕.๔.๕ ปฏรปและเสรมสมรรถนะขององคกรอสระหรอสถาบนททาหนาทในการตรวจสอบใหเขามาเปนภาคในการตรวจสอบการบรหารราชการแผนดนเพอแกปญหาคอรรปชน โดยจะตองดาเนนการอยางมบรณาการเพอใหสามารถเชอมโยงขอมลเชงลกและการตรวจสอบทรอบคอบรดกม โดยมการแกกฎหมายและกฎระเบยบทเกยวของ รวมทงการใหสถาบนการศกษาทกระดบ สอนเกยวกบธรรมาภบาล และการตอตานการทจรตคอรรปชน ทงน เพอผลกดนการแกปญหา การคอรรปชนและปญหาความขดแยงในสงคมทเปนผลจากการประพฤตมชอบของขาราชการ และนกการเมองใหมผลในทางปฏบตทเปนธรรม โปรงใส และยงยน

๕.๔.๖ สรางความเทาเทยมในกระบวนการยตธรรม ในการตราและบงคบใชกฎหมายใหเปนไปตามหลกนตรฐ นตธรรม และสรางระบบการใหความชวยเหลอทางกฎหมาย ทเขมแขง รวมทงขยายการใหบรการและใหความรทางกฎหมายแกประชาชน โดยสนบสนนยตธรรมกระแสหลกควบคกบยตธรรมทางเลอกทนาไปสการเสรมสรางโอกาสและการเขาถงกระบวนการยตธรรมของประชาชนอยางมบรณาการตามลาดบขนตอนดวยความโปรงใส รวมทงการหนนเสรมเครอขายยตธรรมชมชนใหชมชนทองถนจดการตนเองในการลดความขดแยงในชมชน และสนบสนนใหประชาชนรบรสทธและหนาทและเขาถงบรการของหนวยงานกระบวนการยตธรรมไดอยางสะดวกและรวดเรว ปรบปรงระบบหลกฐานทางทะเบยนและสถานะทางกฎหมาย และรณรงคใหคนรกฎหมายโดยเนนทคนจน

๕.๔.๗ คมครองสทธและเพมชองทางในการรบขอรองเรยนและใหความชวยเหลอเยยวยาแกผเสยหายและผไดรบผลกระทบจากกระบวนการยตธรรม โดยใหความชวยเหลอประชาชน ในดานกฎหมาย การฟองรอง การดาเนนคด การบงคบคด การคมครองสทธและเสรภาพของผไดรบความเดอดรอน ผไมไดรบความเปนธรรม หรอผไดรบผลกระทบจากความผดพลาดของกระบวนการยตธรรม รวมทงวางกลไกในการตดตามความคบหนาของการดาเนนการ

๕.๔.๘ ปฏรปการเมองไทยทงระบบใหเปนประชาธปไตยของมวลชน โดยสรางความรความเขาใจและจตสานกทถกตองแกเยาวชนและประชาชนในเรองสทธและหนาททางการเมอง ในระดบชมชน ทองถน และประเทศ พฒนากลไกตรวจสอบการใช อานาจรฐในทกระดบ ดวยการสงเสรมกระบวนการมสวนรวมของประชาชนในนโยบายหรอมาตรการสาธารณะ รวมทงการใชจายงบประมาณ พฒนาจรยธรรมของผนาทางการเมองใหมความเสยสละ ซอสตยสจรต ยดมนผลประโยชนสวนรวม ควบคกบการสรางกลไกและมาตรการทเขมงวดในการดาเนนการกบพรรคและนกการเมอง ทมงแสวงหาประโยชนสวนตนทงทางตรงและทางออม

หนา ๖๗ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๔.๙ สนบสนนการใชสอเพอสงคมทงในระดบประเทศและทองถน และสงคมออนไลนเพอเปนพลงหนนเสรมในการพฒนา โดยเปนชองทางเขาถงผคนทกภาคสวนของสงคม ในการรบรขอมลขาวสารทงจากหนวยงานภาครฐและแหลงอนทถกตอง เปนธรรม และสรางสรรค รวมทง เปนชองทางในการเสรมสรางคานยมใหม ๆ ทดงาม โดยมกระบวนการสรางความเขาใจในการกลนกรองความนาเชอถอของขาวสาร พรอมกบการสงเสรมการยดมนในจรรยาบรรณของสอในการทาหนาท เพอประโยชนของสงคม ควบคกบการพฒนาสอปลอดภยและสอสรางสรรคเพมขนโดยอาศยชองทาง การดาเนนการของวสาหกจเพอสงคมและการเปดโอกาสใหผรบสอมารวมเปนผผลตและเผยแพรขอมลขาวสารสสาธารณะทเปนประโยชนตอทกคน

หนา ๖๘ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

บทท ๔ ยทธศาสตรการพฒนาคนสสงคมแหงการเรยนรตลอดชวตอยางยงยน

๑. สถานการณการเปลยนแปลง การพฒนาประเทศสความสมดลและยงยนจะตองใหความสาคญกบการเสรมสรางทน

ของประเทศทมอยใหเขมแขงและมพลงเพยงพอในการขบเคลอนกระบวนการพฒนาประเทศ โดยเฉพาะการพฒนาคนหรอทนมนษยใหเขมแขง พรอมรบการเปลยนแปลงโลกในยคศตวรรษท ๒๑ และการเสรมสรางปจจยแวดลอมทเออตอการพฒนาคณภาพของคนทงในเชงสถาบน ระบบ โครงสรางของสงคมใหเขมแขง สามารถเปนภมคมกนการเปลยนแปลงตาง ๆ ทจะเกดขนในอนาคต อยางไรกตาม สถานการณการพฒนาทผานมาสงผลกระทบตอคนและสงคมไทยหลายประการ ดงน

๑.๑ โครงสรางประชากรมแนวโนมประชากรวยสงอายเพมขน ประชากรวยเดกและวยแรงงานลดลง ขณะทการยายถนของประชากรสงผลใหความเปนเมองสงขน ชวงแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ประเทศไทยไดเขาสสงคมผสงอายและจะเปนสงคมผสงอายอยางสมบรณในป ๒๕๖๘ โดยภาคตะวนออก เฉยงเหนอจะมประชากรวยสงอายมากทสดถงเกอบ ๑ ใน ๓ ของประชากรสงอายทงประเทศ ขณะทกรงเทพมหานครจะมการเพมขนของประชากรวยสงอายอยางรวดเรว สาหรบโครงสรางประชากรวยเดกและวยแรงงานมสดสวนลดลงอยางตอเนอง ซงเปนผลมาจากภาวะเจรญพนธของสตรไทยทลดลงตาอยท ๑.๖ ในป ๒๕๕๑ ทาใหสดสวนประชากร วยเดก : วยแรงงาน : ผสงอาย ลดลงจากรอยละ ๒๐.๕ : ๖๗.๖ : ๑๑.๙ ในป ๒๕๕๓ เปนรอยละ ๑๘.๓ : ๖๖.๙ : ๑๔.๘ ในป ๒๕๕๙ ขณะเดยวกนคนไทยสวนใหญ ขาดความรความเขาใจดานอนามยการเจรญพนธทถกตองและเหมาะสม สงผลตอความไมสมดลระหวางปรมาณและคณภาพของประชากรของประเทศ นอกจากน การยายถนของประชากรจากชนบทเขาสเมองอยางตอเนองทาใหมการขยายตวของความเปนเมองมากขน โดยสดสวนประชากรในเขตเมองเพมสงขนจากรอยละ ๓๑.๑ ในป ๒๕๔๓ เปนรอยละ ๔๕.๗ ในป ๒๕๕๓

๑.๒ คนไทยไดรบการพฒนาศกยภาพทกชวงวย แตยงมปญหาดานสตปญญา คณภาพการศกษา และมพฤตกรรมเสยงทางสขภาพ ผลการพฒนาตามชวงวย พบวา กลมวยเดก ระดบเชาวปญญามคาเฉลยลดลงจาก ๙๑ เปน ๘๘ ในชวงป ๒๕๔๐ - ๒๕๕๒ (องคการอนามยโลกกาหนดไวท ๙๐ - ๑๑๐) เดกอาย ๐ - ๕ ป ทมพฒนาการสมวยมสดสวนลดลงจากรอยละ ๗๒.๐ เหลอเพยงรอยละ ๖๗.๐ ขณะเดยวกนยงมภาวะโภชนาการเกนและโรคอวนจากพฤตกรรมการบรโภคทไมเหมาะสม โดยในป ๒๕๔๙ เดกอายตากวา ๕ ป มภาวะโภชนาการเกนถงรอยละ ๑๐.๖ และคาดวาอก ๑๐ ปขางหนา ๑ ใน ๕ ของเดกปฐมวยจะเปนโรคอวน สวนเดกวยเรยน มผลสมฤทธทางการเรยนตากวารอยละ ๕๐.๐ และมาตรฐานความสามารถของผเรยนในเรองการคดวเคราะห สงเคราะห มวจารณญาณ และคดสรางสรรคคอนขางตา นอกจากน จากพฤตกรรมเสยงทางสขภาพทาใหเกดปญหาการตงครรภในวยรนเพมสงขน อตราการตงครรภของวยรนหญงอาย ๑๕ - ๑๙ ป เพมจาก ๕๔.๙ ตอประชากรหญงอาย

หนา ๖๙ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๑๕ - ๑๙ ปพนคนในป ๒๕๔๘ เปน ๕๖.๒ ในป ๒๕๕๓ ขณะทกลมวยทางาน ภาพรวมกาลงแรงงานมการศกษาสงขน โดยป ๒๕๕๓ มกาลงแรงงานจบการศกษาสงกวาระดบประถมศกษาเพมขนเปนรอยละ ๔๕.๔ และสดสวนนกเรยนสายอาชพตอสายสามญอยในอตรา ๔๐ : ๖๐ แตการเรยนตอในสายอาชวศกษายงไมสอดคลองกบความตองการกาลงคนระดบกลางของประเทศ ขณะเดยวกนอตราเพมของผลตภาพแรงงานในชวงป ๒๕๕๐ - ๒๕๕๑ โดยเฉลยยงคงอยในระดบตาเพยงรอยละ ๑.๘ นบเปนจดออนตอการขยายการผลตในภาคอตสาหกรรมและเพมผลตภาพโดยรวมของประเทศ อกทง แรงงานในกลมอาย ๒๕ - ๕๙ ป ทเปนวยใชกาลงแรงงานยงขาดการออกกาลงกาย โดยมเพยงรอยละ ๑๙.๗ เทานนทออกกาลงกาย กลมวยสงอาย แมจะมอายยนยาวขนแตประสบปญหาการเจบปวยดวยโรคเรอรงเพมขน โดยพบวารอยละ ๓๑.๗ ปวยเปนโรคความดนโลหตสง รองลงมาคอ เบาหวาน รอยละ ๑๓.๓ และหวใจรอยละ ๗.๐ สงผลตอภาระคาใชจายดานการรกษาพยาบาลของภาครฐในอนาคต

๑.๓ ความปลอดภยในชวตและทรพยสน การแพรระบาดของยาเสพตด และการเพมขนของการพนนเปนปญหาสาคญตอคณภาพชวตของประชาชน การกออาชญากรรมทมแนวโนมสงขนอยางตอเนองตลอดชวงป ๒๕๔๘ - ๒๕๕๒ สะทอนไดจากภาพรวมคดอาญาทสาคญทงการกอคดตอชวต รางกาย และเพศ คดประทษรายตอทรพย และคดยาเสพตด โดยในป ๒๕๔๘ มจานวน ๓๕๕.๙ คดตอประชากรแสนคน และเพมขนอยางตอเนองจนถงป ๒๕๕๒ เปน ๕๑๖.๗ คดตอประชากรแสนคน จานวนคดอาญาดงกลาวเปนคดยาเสพตดมากทสด โดยป ๒๕๔๘ มจานวน ๑๖๐.๔ คดตอประชากรแสนคน และไดเพมขน อยางตอเนองถงกวาเทาตวในป ๒๕๕๒ เปนจานวน ๓๗๑.๖ คดตอประชากรแสนคน ปจจบนปญหาการแพรระบาดของยาเสพตดเปนภยรายแรงทสงผลกระทบตอกลมเดกและเยาวชนอยางกวางขวาง ทงน จากการสารวจความคดเหนของประชาชนพบวาปญหาการแพรระบาดยาเสพตดในสถานศกษาเพมขนจากรอยละ ๑๙.๒ ในป ๒๕๕๒ เปนรอยละ ๕๑.๓ ในป ๒๕๕๓ นอกจากน ผลกระทบจากปญหา ทางเศรษฐกจ สงผลใหคนไทยเขาสวงจรการเสยงโชคมากขน เชน เลนพนนบอล หวยใตดน หวยหน เปนตน ทงน จากสถตการจบกมคดตามพระราชบญญตการพนน พ.ศ. ๒๔๗๘ พบวาในป ๒๕๕๓ มการจบกมผเลนการพนนจานวน ๑๖๓,๕๕๓ คน ขณะเดยวกนกลมเดกและเยาวชนมแนวโนม เลนการพนนมากขน

๑.๔ สงคมไทยเผชญวกฤตความเสอมถอยดานคณธรรม จรยธรรม มการเปลยนแปลงทางวฒนธรรมทหลากหลาย และมแนวโนมเปนสงคมปจเจกมากขน การเปลยนแปลงอยางรวดเรว ผานกระแสโลกาภวตนและโลกไซเบอร ทาใหคนไทยมงแสวงหาความสขและสรางอตลกษณสวนตว ผานเครอขายสงคมออนไลน เกดเปนวฒนธรรมยอยรวมสมยทหลากหลายในรปแบบการรวมกลมของบคคลทสนใจเรองเดยวกน ขณะเดยวกนมการคานงถงประโยชนสวนตนและพวกพองมากกวาสวนรวม ทงน จากการจดอนดบคะแนนดชนชวดภาพลกษณคอรรปชนทวโลกบงชถงความไมสมดลของธรรมาภบาล การปกครองและปญหาคอรรปชนในประเทศ โดยในป ๒๕๕๒ ประเทศไทยไดรบคะแนนความโปรงใส ไมทจรต และคนในประเทศยอมรบไมไดกบการทจรตเพยง ๓.๔ คะแนน จากคะแนนเตม ๑๐ คะแนน

หนา ๗๐ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

จดอยในลาดบท ๘๔ จาก ๑๘๐ ประเทศ และอยในลาดบท ๑๑ ของภมภาคเอเชย ขณะทภาคสวนตาง ๆ ไดมการสงเสรมใหมการรวมกลมทากจกรรมตาง ๆ แตการมสวนรวมในการทากจกรรมเพอประโยชนสวนรวมยงอยในระดบตา โดยมสดสวนมลคาเพมขององคกรไมแสวงหากาไรและอาสาสมครตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศเพยงรอยละ ๑.๖ ในชวงป ๒๕๔๙ - ๒๕๕๑ เมอเปรยบเทยบกบประเทศทพฒนาแลวมสดสวนอยทรอยละ ๔ - ๗ และเมอพจารณาจากการสารวจขอมลความจาเปนพนฐานดานคนในครวเรอน มสวนรวมทากจกรรมสาธารณะของหมบานชมชน พบวา เพมขนจาก ๗.๗ ลานครวเรอนในป ๒๕๕๑ เปน ๘.๒ ลานครวเรอนในป ๒๕๕๒ คดเปนรอยละ ๙๖.๐ และ ๙๘.๔ ของครวเรอนทงหมดตามลาดบ

นอกจากน ความสมพนธแบบเครอญาตท มความเออเฟอเผอแผชวยเหลอเกอกลกน เรมหมดไป จากโครงสรางครอบครวทเปลยนแปลงไปสครวเรอนทอยคนเดยว ครวเรอนทอยดวยกน แบบไมใชญาต และครวเรอนทมอายรนเดยวกน สองรน และรนกระโดด (ตายาย - หลาน) หรอครวเรอน ทเปนเพศเดยวกน พฤตกรรมการอยรวมกนของสมาชกในครอบครวเปนแบบตางคนตางอย สมพนธภาพระหวางสมาชกในครอบครวมความเปราะบางจนนาไปสปญหาทางสงคมเพมขน เชน อตราการหยารางเพมขนจาก ๔.๕ คตอพนครวเรอนในป ๒๕๔๕ เปน ๕.๕ คตอพนครวเรอนในป ๒๕๕๓ ปญหาความรนแรงในครอบครวและความรนแรงทางเพศตอเดกและสตรเพมขน

๑.๕ สอมอทธพลตอการเปลยนแปลงพฤตกรรมของประชาชน แตยงมบทบาทในการสงเสรมการพฒนาคณภาพคนคอนขางนอย สอทางสงคมในปจจบนมอทธพลอยางมากตอการเปลยนแปลงพฤตกรรมของประชาชน แตการเผยแพรสอตาง ๆ ยงไมมบทบาทตอการสงเสรมการเรยนรและคณธรรม จรยธรรม สะทอนไดจากรายการโทรทศนในหนงชวโมงของรายการทออกอากาศทงหมด มภาพของความรนแรงมากทสด ๓.๓ ครง ภาพทตอกยาการสรางอคตเชงลบตอผอน จานวน ๑.๓ ครง ภาษากาวราว ๐.๓ ครง ความไมเหมาะสมทางเพศ ๐.๑ ครง ขณะทการเผยแพรขอมลขาวสาร ผานทางเวบไซตตาง ๆ สวนใหญมเนอหาเกยวกบเรองเพศและการใชภาษาทไมเหมาะสม และบางสวนเปนเวบไซตทเขาขายลามกอนาจาร ใชภาษาทหยาบคาย รวมถงเนอหาทรนแรง ขณะทเกมคอมพวเตอร ซงเปนสอออนไลนทมอทธพลตอเดกและเยาวชนอยางมาก พบวา ป ๒๕๕๐ รอยละ ๔๒.๒ ของเดกและเยาวชนตดเกมออนไลน ซงเกมสวนใหญทนยมเลนเนนการตอส ใชความรนแรง มเนอหาทางเพศ และการใชภาษาในเกมทไมเหมาะสมตอการเรยนรและเสรมสรางคณธรรม จรยธรรม

๑.๖ บรบทการเปลยนแปลงในกระแสโลกกอใหเกดความรวมมอทางเศรษฐกจทงในระดบทวภาคและระดบพหภาค รวมทงความรวมมอในประชาคมอาเซยน ความรวมมอกบกลมประเทศเพอนบานมอทธพลตอการเคลอนยายแรงงานเขาสประเทศไทย ทงแรงงานขามชาตทเขามาในประเทศไทยอยางถกกฎหมายและผดกฎหมาย ในป ๒๕๕๓ มแรงงานขามชาตทถกกฎหมายจานวน ๓๗๘,๐๗๘ คน และผดกฎหมายจานวน ๙๕๕,๕๙๕ คน ทงน ในป ๒๕๕๘ จะมการเคลอนยายแรงงานทมทกษะฝมอ อยางเสรตามกรอบความรวมมอประชาคมเศรษฐกจอาเซยน โดยมขอตกลงรวมกนถงคณสมบตในสายวชาชพ

หนา ๗๑ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

เพอใหมการเคลอนยายแรงงานใน ๗ สาขา ไดแก วศวกรรม พยาบาล สถาปตยกรรม วชาชพสารวจ แพทย ทนตแพทย และนกบญช และในระยะตอไปจะเปดในสาขาอน ๆ รวมทงแรงงานกงทกษะฝมอดวย ซงจะมผลทาใหประเทศตองมเกณฑเพอเปนมาตรฐานในการประเมนความสามารถของแรงงานทจะมการเคลอนยายแรงงานในภมภาคอาเซยน

๒. การประเมนความเสยง การพฒนาคนและสงคมทผานมาตองเผชญกบความทาทายจากบรบทการเปลยนแปลง

ทางดานเศรษฐกจและสงคมทงภายในและภายนอกประเทศทกอใหเกดความเสยงตอการเปลยนแปลง เชงโครงสราง สถาบนทางสงคม และปจเจกบคคล โดยมความเสยงทสาคญ ดงน

๒.๑ โครงสรางประชากรมความไมสมดลทงในเชงปรมาณและคณภาพ สงผลตอการขยายตวทางเศรษฐกจและขดความสามารถในการพฒนาประเทศ โดยประชากรวยเดกนอกจากมอตราการเกดทลดลง ยงมปญหาพฒนาการดานสตปญญา อารมณ และสงคม สงผลใหประเทศไทย อาจประสบปญหาภาวะขาดแคลนกาลงแรงงานทมคณภาพในอนาคต ขณะทประชากรวยทางาน มแนวโนมลดลง โดยเฉพาะภาคการเกษตรทมสดสวนกาลงแรงงานลดลงอยางตอเนอง จากรอยละ ๔๑.๐ ในป ๒๕๔๕ เปนรอยละ ๓๗.๗ ในป ๒๕๕๒ และเรมมอายเฉลยสงขนเรอย ๆ ในป ๒๕๕๒ เฉลยอยท ๔๓ ป โดยเปนผมอายมากกวา ๕๐ ปขนไปถงรอยละ ๒๐.๕ และอายมากกวา ๖๐ ปขนไป รอยละ ๑๒.๐ สถานการณดงกลาวอาจนาไปสปญหาการขาดแคลนแรงงานภาคเกษตร จนอาจตองมการนาเขาแรงงานขามชาตจานวนมาก ขณะเดยวกนผลตภาพและทกษะความรของกาลงแรงงาน ในปจจบนยงอยในระดบตา สงผลใหผลตภาพการผลตและการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศชะลอตวลง นอกจากนประชากรวยสงอายมสดสวนเพมขน แตมงานทาเพยงรอยละ ๓๘.๒ ในป ๒๕๕๒ และสวนใหญทางานอยในภาคการเกษตร

๒.๒ คณภาพชวตของประชาชนยงมความเสยงจากความปลอดภยในชวตและทรพยสน และการแพรระบาดของยาเสพตด สถานการณปญหาดานคดอาญา โดยเฉพาะทเกยวกบคดยาเสพตด ทมแนวโนมเพมขน อนเปนผลพวงมาจากปญหาทางเศรษฐกจ ประชาชนสวนหนงถกครอบงาจากกระแสวตถนยมและตองการหาเงนแบบงาย ๆ เชน เขารวมขบวนการคายาเสพตด การลกลอบเลนพนนฟตบอล การขายบรการทางเพศ เปนตน สงผลใหมการกระทาผดหรอกอคดอาชญากรรมไดงายขน ทงคดชวต รางกาย และเพศ คดประทษรายตอทรพยสน และคดยาเสพตด ซงเปนภยคกคามตอคณภาพชวตประชาชน

๒.๓ ความเสอมถอยทางคณธรรม จรยธรรม และคานยมไทย สงผลใหสถาบน ทางสงคมมแนวโนมออนแอ คนในสงคมขาดความไวเนอเชอใจและขาดการมสวนรวมทางสงคม วกฤตปญหาดานคณธรรม จรยธรรม เปนความเสยงทจะสงผลใหประชาชนอยรวมกนยากลาบาก มความถในการใชความรนแรงแกไขปญหามากขน ทงปญหาในระดบครอบครว และปญหาความคดเหนแตกตางทางการเมอง ประกอบกบกระบวนการยตธรรมแกไขปญหาไดไมเตมท ทาใหขาดความไวเนอเชอใจกน

หนา ๗๒ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

นอกจากน กระแสวฒนธรรมเสมอนจรงทแพรเขามาผานโลกไซเบอร ทาใหมการสรางเครอขาย ทางสงคมมากขน มอทธพลตอพฤตกรรมและวจารณญาณในการเลอกรบ - ปรบ - ใชวฒนธรรม สงผลใหคานยมไทยมการปรบเปลยนไปตามวฒนธรรมทรบมา เดกและเยาวชนทยงไมมภมคมกนทดพอ หรอขาดการใชวจารณญาณกลนกรอง จะเสยงตอการรบวฒนธรรมทไมดงามมาใชโดยงาย นอกจากน ยงมการใชประโยชนจากวฒนธรรมเสมอนจรงในเชงของการสรางปญหามากกวาเชงสรางสรรค ทาใหความสมพนธกบคนรอบขางลดลง สรางพนทสวนตวมากขน นาไปสความแตกแยกในครอบครวและการมสวนรวมในสงคมลดลง

๒.๔ การเคลอนยายแรงงานอยางเสรสงผลกระทบตอการมงานทาและคณภาพชวต การแขงขนทางการคาอยางรนแรง การเคลอนยายเงนทนของบรรษทขามชาต และการเคลอนยายแรงงานอยางเสร ทาใหมความตองการนาเขาแรงงานจากตางประเทศทงในสวนแรงงานทมทกษะฝมอ มความเชยวชาญเฉพาะทาง และแรงงานไรฝมอ ซงจะสงผลกระทบตอภาวะการมงานทาของแรงงานไทย นอกจากน การเขามาของแรงงานขามชาตยงสงผลกระทบตอความมนคงของคนไทยทงในดานความปลอดภยในชวตและทรพยสน ดานสขภาพโดยเฉพาะโรคตดตออบตใหมอบตซา กอใหเกดภาระคาใชจาย ของภาครฐเพมสงขน ขณะทแรงงานขามชาตผดกฎหมายและผตดตามแรงงานขามชาต รวมทง การออกลกหลานโดยไรสญชาต ทาใหเกดปญหาในเรองการรบรองสถานะ และการใหบรการตาง ๆ สงผลตอประเดนปญหามนษยธรรม และความขดแยงระหวางประเทศ

๓. การสรางภมคมกน จากสถานการณการเปลยนแปลงและปจจยเสยงในอนาคตทคาดวาจะเปนอปสรรคสาคญ

ในการพฒนาคน การยดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเปนแนวทางในการดาเนนชวต บนหลกการพนฐานสาคญทคนไทยตองมความร ใฝเรยนร ตดสนใจดวยความระมดระวง มสานกในศลธรรม และจรยธรรม ดาเนนชวตดวยความเพยร อดทน มสตใชปญญา จะนาไปสความพอประมาณ ความมเหตผล และการมภมคมกนตอผลกระทบจากการเปลยนแปลง สามารถดาเนนชวตอยางสมดลทกดาน จงจาเปนตองสรางภมคมกนใหคนและสงคมไทย ในประเดนสาคญ ดงน

๓.๑ คนไทยมการเรยนรตลอดชวต ใหมการเรยนรอยางตอเนองทงในเรองการศกษา ทกษะการทางาน และการดาเนนชวต เพอเปนภมคมกนสาคญในการดารงชวตและปรบตวใหทนกบการเปลยนแปลงของโลกในยคศตวรรษท ๒๑

๓.๒ คนไทยตระหนกถงคณคาวฒนธรรมและภมปญญาไทย สรางจตสานกทด มคานยมทพงประสงค อยรวมกนดวยความรก ความสามคค เปนนาหนงใจเดยวกน บนความแตกตางหลากหลายทางวฒนธรรม เพอเปนฐานในการกาวไปสสงคมทมความใสใจและแบงปนตอผอน ตลอดจนนาไปสการสรางและพฒนานวตกรรมและผลตภณฑทางวฒนธรรมทเชอมตอกบเศรษฐกจสรางสรรค ของประเทศในอนาคต

หนา ๗๓ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๓.๓ สถาบนทางสงคมมความเขมแขง ทาหนาทและบทบาทของตนเองไดอยางเหมาะสมกบสถานการณทมการเปลยนแปลงตลอดเวลา ทงสถาบนครอบครว สถาบนศาสนา สถาบนการศกษา และชมชนใหเปนสถาบนหลกในการพฒนาความร ปลกฝงคณธรรม จรยธรรม คานยมทดงาม

๔. วตถประสงคและเปาหมาย ๔.๑ วตถประสงค ๔.๑.๑ เพ อพฒนาคณภาพคนไทยทกกลมวยใหมความพรอมท งกาย ใจ

สตปญญา มระเบยบวนย มจตสานกวฒนธรรมทดงามและรคณคาความเปนไทย มโอกาสและสามารถเรยนรตลอดชวต มภมคมกนตอการเปลยนแปลง และเปนพลงทางสงคมในการพฒนาเศรษฐกจ และสงคมของประเทศ

๔.๑.๒ เพอยกระดบการพฒนาคณภาพการศกษาไทยใหไดมาตรฐานสากล และเพมโอกาสทางการศกษาและการเรยนรในรปแบบทหลากหลาย

๔.๑.๓ เพอเสรมสรางสภาพแวดลอมทางครอบครว ชมชน และสงคมใหมนคงและเออตอการพฒนาคนอยางสอดคลองกบบรบทการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคมในอนาคต

๔.๒ เปาหมายการพฒนา ๔.๒.๑ คนไทยทกคนมคณภาพเพมขนทงทางรางกาย จตใจ และสตปญญา

รวมทงมอนามยการเจรญพนธทเหมาะสมในทกชวงวย ๔.๒.๒ คณภาพการศกษาไดรบการยกระดบสมาตรฐานสากล ตอยอดองคความร

สนวตกรรม และโอกาสการเขาถงการศกษาและการเรยนรในรปแบบทหลากหลายเพมมากขน ๔.๒.๓ โอกาสในการเขาถงระบบสขภาพทมคณภาพเพมขน และปจจยเสยง

ตอสขภาพลดลงอยางเปนองครวม ๔.๒.๔ สถาบนทางสงคม โดยเฉพาะสถาบนครอบครว สถาบนการศกษา

สถาบนศาสนา และสถาบนชมชน มบทบาทในการบมเพาะและหลอหลอมเดก เยาวชนและคนไทย ใหเปนคนดมคณธรรมและจรยธรรมอยางเขมแขงมากขน

๔.๓ ตวชวด ๔.๓.๑ คณภาพของประชากร ๑) อตราเจรญพนธรวมของประชากรไทยไมตากวา ๑.๖ ๒) ระดบคาเฉลยเชาวปญญาของเดกไมตากวาคากลางมาตรฐานสากล

ทระดบ ๑๐๐ ๔.๓.๒ คณภาพคนโดยรวม ๑) ปการศกษาเฉลยของคนไทยเพมขนเปน ๑๒ ป ๒) ผ เรยนทกระดบการศกษามคณธรรม จรยธรรม และมความ

เปนพลเมอง

หนา ๗๔ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๓) เพ ม ส ด ส วนประชากรท ส ามารถ เข าถ ง โ ค ร งข ายคมนาคม และอนเทอรเนตความเรวสงใหไดรอยละ ๘๐.๐ ของประชากรทวประเทศ

๔) จานวนบคลากรดานการว จยและพฒนาเพมขน เปน ๑๕ คน ตอประชากร ๑๐,๐๐๐ คน

๕) อตราเพมของผลตภาพแรงงานเฉลยไมตากวารอยละ ๓.๐ ตอป ๖) อตราเพมของการเจบปวยดวยโรคหวใจ เบาหวาน หลอดเลอดสมอง

ความดนโลหตสง และมะเรงลดลง ๗) อตราการบรโภคเครองดมแอลกอฮอล ยาสบ และการมเพศสมพนธ

ทไมปลอดภยลดลง ๔.๓.๓ สถาบนทางสงคมมความเขมแขง ๑) ดชนครอบครวอบอนอยในระดบดขน และจานวนผถกกระทาดวย

ความรนแรงในครอบครวไดรบความชวยเหลอคมครองเพมขน ๒) การเรยนรของคนในชมชนเพมขน ๓) คนในครวเรอนมสวนรวมทากจกรรมสาธารณะของหมบานและชมชน

เพมขน ๕. แนวทางการพฒนา จากสถานการณการเปลยนแปลงและแนวโนมในอนาคต สะทอนใหเหนความเสยงทอาจ

เกดทงการเปลยนแปลงเชงโครงสราง สถาบนทางสงคม และปจเจกบคคล จาเปนตองเตรยมคนใหพรอม รบการเปลยนแปลงทงในระดบโลกและภมภาค โดยเฉพาะในประชาคมอาเซยน ดงนน ชวงแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ จงมงเนนการพฒนาคนทกชวงวยใหเขาสสงคมแหงการเรยนรตลอดชวตอยางยงยน ใหความสาคญกบการนาหลกคดหลกปฏบตตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาเสรมสรางศกยภาพ ของคนในทกมต ทงดานรางกายทสมบรณแขงแรง มสตปญญาทรอบร และมจตใจทสานกในศลธรรม คณธรรม จรยธรรม และความเพยร มภมคมกนตอการเปลยนแปลง รวมทงการเสรมสรางสภาพแวดลอมในสงคม และหนนเสรมสถาบนทางสงคมใหแขงแกรงและเออตอการพฒนาคน ดงน

๕.๑ การปรบโครงสรางและการกระจายตวประชากรใหเหมาะสม สงเสรมใหคนไทย มบตรทมคณภาพและมการกระจายตวประชากรทสอดคลองกบศกยภาพและโอกาสของพนท

๕.๑.๑ สงเสรมคสมรสทมความพรอมใหมบตรเพมขนและรกษาระดบอตรา เจรญพนธไมใหตากวาระดบทเปนอยปจจบน โดย

๑) สงเสรมอนามยการเจรญพนธท เหมาะสมในทกชวงวยอยางทวถง ไดมาตรฐานและมคณภาพ รวมทงกาหนดมาตรการทเออตอการมบตรเพมขนอยางมคณภาพทงในดานภาษและสวสดการในการเลยงดบตร

หนา ๗๕ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๒) สงเสรมใหมระบบการจดการความรในเรองครอบครวศกษา อาหารศกษา พฤตกรรมอนามยการเจรญพนธ และสขภาพทางเพศทเหมาะสมปลอดภย รวมถงการเตรยมความพรอมพอแมกอนตงครรภ ระหวางตงครรภ ระยะคลอด และหลงคลอด

๕.๑.๒ สนบสนนการกระจายตวและสงเสรมการตงถนฐานของประชากร ใหเหมาะสมสอดคลองกบศกยภาพ โอกาส และทรพยากรธรรมชาตของพนท โดย

๑) เพมโอกาสการจางงานและการมงานทาในภมภาค เพอลดการยายถนออกและจงใจใหมการยายถนกลบภมลาเนาเดม

๒) พฒนาโครงสรางพนฐาน บรการทางดานเศรษฐกจและสงคม ใหเพยงพอและมคณภาพมาตรฐานเทาเทยมกนระหวางเขตเมองและชนบท เพอจงใจใหประชาชน อยในพนท

๕.๒ การพฒนาคณภาพคนไทยใหมภมคมกนตอการเปลยนแปลง มการเรยนรสการปฏบตอยางตอเนอง มการสงสมทนทางปญญา เชอมโยงการคนควาวจยและพฒนาสการเสรมสราง ขดความสามารถในการประกอบสมมาชพ และการดารงชวตทเหมาะสมในแตละชวงวย

๕.๒.๑ พฒนาเดกปฐมวยอยางเปนองครวมทงดานสตปญญา อารมณ คณธรรม และจรยธรรม โดย

๑) เตรยมความพรอมของพอแมและผดแลในการเลยงดเดกทเหมาะสมกบพฒนาการทางสมอง สตปญญา รางกาย และจตใจ ผลกดนใหเกดการเรยนรอยางมความสข ดวยการกระตนใหไดคดและลงมอทาดวยตนเอง เชอมโยงสงทไดเรยนรเขากบชวตจรง และปฏบตตนเปนตนแบบทดดานคณธรรม และจรยธรรม

๒) สงเสรมและพฒนาคณภาพศนยเดกเลกทงในชมชน สถานประกอบการ และหนวยงานภาครฐใหมมาตรฐานสอดคลองกบภมสงคม โดยใหความสาคญกบคณภาพของผดแลเดก และการสนบสนนใหผสงอายทมศกยภาพมสวนรวมในการเสรมสรางพฒนาการของเดก เพอสรางสมพนธภาพทดระหวางคนสามวย

๕.๒.๒ พฒนาเดกวยเรยนใหมความรทางวชาการ และสตปญญาทางอารมณ ทเขมแขงสามารถศกษาหาความรและตอยอดองคความรไดดวยตนเอง โดย

๑) พฒนาหลกสตรและปรบกระบวนการเรยนการสอนทเออตอการพฒนาผเรยนอยางรอบดานทเชอมโยงกบภมสงคม โดยบรณาการการเรยนรใหหลากหลายทงดานวชาการ ทกษะชวต และนนทนาการทครอบคลมทงศลปะ ดนตร กฬา วฒนธรรม ศาสนา ประชาธปไตย ความเปนไทย และเรองอาเซยนศกษา ใหความสาคญกบการเรยนรในหองเรยนและการเรยนรนอกหองเรยน และสรางนสยใฝร มทกษะในการคด วเคราะห แกปญหาเฉพาะหนาและรบฟงความเหนของผอน และการตอยอดสความคดสรางสรรค ตลอดทงการจดกจกรรมอาสาสมครเพอสาธารณประโยชน โดยเฉพาะกจกรรมลกเสอ เนตรนาร และอาสาสมครดแลผสงอายในชมชน เปนตน

หนา ๗๖ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๒) คนหาเดกทมอจฉรยภาพและผมความสามารถพเศษดานตาง ๆ อาท วทยาศาสตร คณตศาสตร ศลปกรรม หตถกรรม การกฬา ดนตร เปนตน ใหไดรบการสงเสรม สนบสนน และพฒนาศกยภาพใหมความเปนเลศ สามารถแสดงศกยภาพในเชงสรางสรรคไดอยางเตมทและตอเนอง

๓) สงเสรมการใชและการอนรกษภาษาทองถน การใชภาษาไทยอยางถกตอง ควบคกบการเรยนรภาษาองกฤษเปนภาษาตางประเทศหลก รวมทงการเรยนรภาษาสากลอนทเหมาะสม และภาษาประเทศเพอนบาน ตลอดจนการเรยนรวฒนธรรม และสรางความเขาใจในวถชวตของคน ในกลมประเทศอาเซยน เพอรองรบการเปนประชาคมอาเซยน

๔) เนนครผสอนใหมวฒตรงตามวชาทสอน มระบบ กระบวนการผลตและพฒนาครทมคณภาพ สามารถดงดดคนเกงและด มจตวญญาณความเปนคร โดยใหทกภาคสวน มสวนรวมในการสนบสนนและยกยองครเพอศษยและหรอครสอนด เพอเปนตนแบบใหแกครอน ๆ จดใหมระบบจงใจใหครพฒนาตนเองอยางตอเนอง ควบคกบการปรบวธประเมนสมรรถนะทสะทอนประสทธภาพในการจดการเรยนการสอนและการพฒนาคณภาพผเรยนเปนสาคญ รวมทงปรบระบบ การสงเสรมบทบาทภาคเอกชนในการจดการศกษาทเนนคณภาพมาตรฐานอยางจรงจง

๕) เสรมสรางทกษะชวตและพฤตกรรมสขภาพทเหมาะสมและถกตองใหแกเดก โดยเฉพาะการสรางสมพนธภาพทดกบผอน สามารถจดการ ควบคม ดแลอารมณไดอยางเหมาะสม มความร ความเขาใจในหลกโภชนาการ การออกกาลงกาย และการใชเวลาอยางสรางสรรคและมคณภาพ ตลอดจนมการพฒนาสขาภบาลโรงเรยน โดยจดโรงเรยนใหถกสขลกษณะเออตอการมสขภาวะ มการควบคมดแลและปรบปรงสงแวดลอมตาง ๆ ในโรงเรยนใหอยในสภาพทดปลอดภยจากโรค การเจบปวย หรออบตเหตตางๆ

๕.๒.๓ พฒนากาลงแรงงานใหมความรและสมรรถนะทสอดคลองกบโครงสราง การผลตและบรการบนฐานความรและเศรษฐกจสรางสรรค โดย

๑) พฒนากาลงแรงงานในภาคเกษตร โดยจดระบบการศกษาเพอสรางเกษตรกรรนใหมทมความรความสามารถดานการเกษตรทใชความรและเทคโนโลยสมยใหมอยางครบวงจร ทงการจดหาพนททาการเกษตรตามความถนด มแหลงทนสนบสนน และมทกษะความรดานธรกจและการตลาด ควบคกบการสรางจตสานกและแรงจงใจใหเยาวชนเขาสอาชพเกษตรกรรมอยางมศกดศร เพอใหภาคการเกษตรเปนฐานการผลตทมนคงของประเทศ

๒) สนบสนนการผลตและพฒนานกวจย ผสรางและพฒนานวตกรรม ในสาขาตาง ๆ สรางเครอขายนกวจยทงในและตางประเทศ ตลอดจนตอยอดสการสรางสรรคนวตกรรมระดบสงทเชอมโยงองคความรใหมกบภมปญญาวฒนธรรมไทยสเศรษฐกจสรางสรรค เพอเพมมลคา และคณคาของสนคาและบรการทสามารถใชประโยชนในเชงพาณชยหรอเชงสงคม โดยใหความสาคญ ในการพฒนาการเรยนรดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ตงแตระดบการศกษาขนพนฐาน การอาชวศกษาฐานวทยาศาสตรและเทคโนโลย และระดบอดมศกษาอยางตอเนองและเชอมโยงกนเปนระบบ รวมทงการสงเสรมทกษะการเรยนรดานศลปวฒนธรรมเพอตอยอดไปสเศรษฐกจสรางสรรค

หนา ๗๗ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๓) พฒนากาลงแรงงานระดบกลาง โดยเนนการจดการเรยนการสอน ตามแนวทฤษฎการเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญา การสรางแรงจงใจ ปลกฝงคานยมในการเรยน สายอาชพและการประกอบอาชพอสระ การยกระดบคณภาพมาตรฐานอาชวศกษาใหผเรยนมสมรรถนะในการประกอบอาชพทเชอมโยงกบกลมอตสาหกรรมเปาหมาย และสอดคลองกบความเชยวชาญ ของสถานศกษา รวมทงสรางเครอขายการผลตและพฒนากาลงแรงงานกบภาคสวนตาง ๆ โดยเฉพาะสถานประกอบการ สถาบนเฉพาะทาง ควบคกบการสรางเครอขายการเรยนรกบนานาชาต

๔) จดทากรอบคณวฒแหงชาต โดยสรางระบบความเชอมโยงระหวางคณวฒทางการศกษาตามระดบการเรยนรกบคณวฒวชาชพตามระดบความสามารถทสอดคลองกบ ความตองการกาลงคนทเทยบเคยงกบมาตรฐานสากล เพอใหแรงงานมสมรรถนะและมเสนทางความกาวหนาในวชาชพทชดเจน ตลอดจนสนบสนนการเตรยมความพรอมรองรบการเปดเสร ดานแรงงานภายใตกรอบความรวมมอประชาคมเศรษฐกจอาเซยนอยางเปนรปธรรม

๕) เตรยมความพรอมคนไทยในการรบประโยชนและลดผลกระทบ ทจะเขามาพรอมกบการเขาออกของแรงงานอยางเสร สรางโอกาสและเพมขดความสามารถของคนไทยในการออกไปทางานตางประเทศ ยกระดบทกษะดานอาชพและทกษะดานภาษา

๖) เร งปรบปร งการบรหารจดการแรงงานขามชาต ใ ห เ ปนระบบ ทงการจดระเบยบแรงงานไรฝมอ การดงดดแรงงานทมความรและทกษะสงเขามาทางานในประเทศ การพฒนาระบบฐานขอมลของแรงงานขามชาตใหมประสทธภาพและนาไปใชในการบรหารจดการแรงงานไดอยางเปนรปธรรม รวมทงการจดบรการทางสงคมใหกบแรงงานขามชาตตามความเหมาะสมและเปนธรรม

๗) จดใหมการวางแผนและพฒนาทรพยากรมนษยในองคกรภาครฐ อยางเปนระบบและตอเนอง สรางความชดเจนในบทบาทและภาระงานของขาราชการ พนกงาน และลกจาง เพอเพมประสทธภาพการปฏบตงานของภาครฐใหมผลตภาพสงขน รวมทงปรบปรงระบบบรหารงานบคคลใหเออตอการสงเสรมคณธรรม จรยธรรม และธรรมาภบาลของภาครฐ

๕.๒.๔ พฒนาผ สงอายใหมความมนคงทางเศรษฐกจและสงคม มคณภาพ มคณคา สามารถปรบตวเทาทนการเปลยนแปลง เปนพลงในการพฒนาสงคม โดย

๑) สงเสรมการสรางรายไดและการมงานทาในผ สงอาย โดยกาหนดลกษณะประเภทงานและอตราคาจางทเหมาะสม ควบคกบการเพมพนความร ทกษะทงดานวชาการ และการใชสอการเรยนรสมยใหมใหแกผสงอาย เพอการประกอบอาชพและการพฒนาตวเองอยางตอเนอง

๒) สงเสรมและสนบสนนใหมการนาความรและประสบการณของผสงอายทเปนคลงสมองของชาตทงภาครฐและเอกชน ปราชญชาวบาน ผมความรภมปญญาทองถนมาใชประโยชนในการพฒนาชมชน ทองถน และประเทศ

หนา ๗๘ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๓) สงเสรมใหผสงอายสามารถพงตนเอง โดยการปรบปรงสภาพแวดลอมและความจาเปนทางกายภาพใหเหมาะกบวย และการพฒนาระบบการดแลผสงอายในรปแบบ ทหลากหลายทงในดานการจดบรการสขภาพและสวสดการสงคมอยางบรณาการ โดยการมสวนรวม ของทกภาคสวนอยางตอเนอง รวมทงพฒนาชมชนทมศกยภาพและความพรอมใหเปนตนแบบของการดแลผสงอายเพอขยายผลไปสชมชนอน

๕.๒.๕ สอดแทรกการพฒนาคนทกชวงวยดวยกระบวนการเรยนรสวฒนธรรม การเกอกล เสรมสรางทกษะใหคนมการเรยนรตอเนองตลอดชวต การตอยอดสนวตกรรมความร การฝกฝนจนเกดความคดสรางสรรค การเปดใจกวางพรอมรบทกความคดเหน และการปลกฝงจตใจ ทมคณธรรม ซอสตย มระเบยบวนย ควบคกบการพฒนาคนดวยการเรยนรในศาสตรวทยาการ ใหสามารถประกอบอาชพไดอยางหลากหลาย สอดคลองกบแนวโนมการจางงาน และเตรยมพรอม สการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน รวมทงการพฒนาตอยอดตามศกยภาพและความถนด

๕.๒.๖ สรางจตสานกของประชาชนใหมความรบผดชอบตอสงคม สถาบนชาต สถาบนศาสนา และสถาบนพระมหากษตรย ใหตระหนกถงการเคารพกฎหมาย หลกสทธมนษยชน การสรางคานยมใหมพฤตกรรมการผลตและบรโภคทรบผดชอบตอสงแวดลอม การสรางความรความเขาใจและจตสานกในการอนรกษพลงงาน มการเรยนรในการรบมอกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและภยพบต เพอนาไปสการสรางสงคมนาอย

๕.๓ การสงเสรมการลดปจจยเสยงดานสขภาพอยางเปนองครวม สรางเสรมสขภาวะควบคกบการพฒนาคณภาพระบบบรการสาธารณสข

๕.๓.๑ การสรางเสรมสขภาวะคนไทยใหมความสมบรณแขงแรงทงรางกาย และจตใจ โดยการพฒนาความรและทกษะในการดแลสขภาพของตนเอง ครอบครว ชมชน การลดปจจยเสยงจากสภาพแวดลอมและการประกอบอาชพทมผลตอสขภาพ การพฒนาระบบและกลไก เฝาระวงความมนคงทางสขภาพจากปจจยคกคามสขภาพทแฝงมากบกระบวนการพฒนา รวมทงมงสรางกระบวนการมสวนรวมในการพฒนานโยบายสาธารณะทเออตอสขภาพ การใชประโยชนจากยาสมนไพรเพอการปองกนและการรกษาเบองตน และการใชเทคโนโลยสมยใหมในการสอสารตอสงคมเพอการสงเสรมสขภาพเชงรก

๕.๓.๒ พฒนาระบบบรการสาธารณสขใหมคณภาพอยางทวถง โดยเฉพาะระบบบรการขนพนฐาน ควบคกบการสงเสรมการแพทยทางเลอก การพฒนาดานเวชศาสตรผสงอาย การพฒนาระบบฐานขอมลสขภาพของประเทศ การพฒนาบคลากรดานสาธารณสขใหเหมาะสมทงการผลตและการกระจายบคลากร คาตอบแทน และการอานวยความสะดวกในชวตความเปนอย เพอเปนสงจงใจใหบคลากรมการกระจายทเหมาะสม รวมทงการใชมาตรการการเงนการคลงเพอสขภาพ ทมประสทธภาพและยงยน

หนา ๗๙ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๔ การสงเสรมการเรยนรตลอดชวต สรางโอกาสการเรยนรอยางตอเนองใหคนทกกลมทกวยสามารถเขาถงแหลงเรยนรและองคความรทหลากหลาย ทงท เปนวฒนธรรม ภมปญญา และองคความรใหม

๕.๔.๑ สรางกระแสสงคมใหการเรยนรเปนหนาทของคนไทยทกคน มนสยใฝร รกการอานตงแตวยเดก และสงเสรมการเรยนรรวมกนของคนตางวย ควบคกบการสงเสรมใหองคกร กลมบคคล ชมชน ประชาชน และสอทกประเภทเปนแหลงเรยนรอยางสรางสรรค สอสารดวยภาษา ทเขาใจงาย

๕.๔.๒ สงเสรมการศกษาทางเลอกทสอดคลองกบความตองการของผเรยน ๑) จดการศกษาและการเรยนรท มคณภาพ ยดหยน หลากหลาย

เขาถงไดงาย ทสมพนธสอดคลองกบวฒนธรรม วถชวต และการประกอบอาชพในแตละทองถน โดยเนนการพฒนาผเรยนเปนสาคญ ใหผเรยนสามารถเรยนรไดดวยตนเอง เรยนรเปนกลมจนตดเปนนสยใฝเรยนร

๒) มระบบเทยบโอนความรและประสบการณ ปรบระบบการวดประเมนผลผเรยน และระบบการเขารบการศกษาตอใหเออตอการจดการศกษาทางเลอกในประชากร ทกกลมตามศกยภาพของผเรยน

๓) สงเสรมใหมการพฒนาบทเรยนผานเครอขายอนเทอรเนต และการใชมาตรการทางภาษในการสนบสนนการผลตสอเพอการเรยนร และเปนชองทางสาหรบคนทกกลมวยแสดงออกอยางสรางสรรค

๕.๔.๓ สนบสนนการสรางสงคมแหงการเรยนรและปจจยสนบสนนการเรยนรตลอดชวต

๑) เสรมสรางและพฒนาโครงสรางพนฐานทางปญญาในระดบทองถน ชมชน และประเทศ โดยพฒนาโครงขายโทรคมนาคมและบรการอนเทอรเนตความเรวสงใหครอบคลมพนททวประเทศ พฒนาแหลงเรยนรของชมชนในรปแบบทหลากหลายสอดคลองกบภมสงคม และพฒนายกระดบศนยความเปนเลศดานตาง ๆ สภมภาคและชมชน รวมทงการปรบปรงและผลกดนกฎ ระเบยบ และกฎหมายทเกยวของกบการเรยนรตลอดชวต ตลอดจนมาตรการภาษทเกยวของ ใหเอออานวยและสงเสรมใหเกดการจดการเรยนรอยางตอเนอง

๒) พฒนาและเปดโอกาสใหประชาชนและชมชนไดใชประโยชนจากแหลงเรยนรทวไป อาท สถานศกษา หองสมด พพธภณฑ ศนยการเรยนร ศนยกฬาและนนทนาการ รวมทงเปดพนท/เวทสาธารณะใหเปนศนยรวมการแลกเปลยนใหกบนกคด และนาเสนอผลงาน เชงสรางสรรค โดยกระตนใหเกดการเรยนรรวมกนเรมตงแตวยเดก เยาวชน และประชาชนใหเขาถงอยางสะดวกและใชบรการไดเตมศกยภาพ มการผสมผสานภมปญญาทองถนและความรสมยใหม ทสามารถนาไปใชประโยชนเชงพาณชยได

หนา ๘๐ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๓) พฒนาองคความรของทองถนทงจากผร ปราชญชาวบาน และจดใหมการวจยเชงประจกษของชมชน การจดการองคความรในชมชนอยางเปนระบบ ควบคกบการพฒนาทกษะดานภาษาและเทคโนโลยเพอการศกษาใหเออตอการเขาถงแหลงเรยนรทหลากหลาย ตลอดจนเนอหาสาระทเหมาะสมกบการพฒนาการเรยนรดวยตนเอง

๔) สรางโอกาสในการเรยนรและการพฒนาคนทกคนอยางตอเนอง โดยเฉพาะเดกเยาวชนและประชาชนทอยนอกระบบ ทงทเปนเดกในวยเรยนทออกกลางคน เดกพการ เดกดอยโอกาส เพอสงตอเขาสระบบการศกษาหรอใหไดเรยนรตามศกยภาพและตามสภาพแวดลอม รวมทงประชาชนทตองการทกษะเพมเตมในการประกอบสมมาชพ โดยความรวมมออยางใกลชด ในระดบจงหวดและในระดบทองถนในการเขาถงกลมเปาหมายทอยนอกระบบและการบรหารจดการ ใหเกดการเรยนรอยางมประสทธภาพ

๕.๕ การเสรมสรางความเขมแขงของสถาบนทางสงคม สงเสรมใหทกภาคสวนนาคานยมและวฒนธรรมทดงามของไทยเปนฐานในการพฒนาคนและสงคม

๕.๕.๑ เสรมสรางความเขมแขงของสถาบนครอบครวในการบมเพาะใหคน มศลธรรม คณธรรม จรยธรรมในวถชวต

๑) พฒนาศกยภาพครอบครว โดยสงเสรมการมอาชพและรายได ทแนนอน สามารถดารงชวตอยางพอเพยง สนบสนนการจดกระบวนการเรยนรทเหมาะสมกบศกยภาพของครอบครว มการถายทอดและแลกเปลยนประสบการณการเรยนรรวมกนเพอใหเกดสมพนธภาพทดระหวางสมาชกในครอบครวและเชอมโยงกบเครอขายครอบครว ใหสงจงใจแกครอบครวทมปฏสมพนธ ทด รวมทงพฒนาความรทางเทคโนโลยสารสนเทศใหกบพอแมและผปกครอง โดยสรางโอกาสในการเขาถงเทคโนโลยสารสนเทศและรจกใชประโยชนอยางมคณคาเพอลดชองวางระหวางครอบครว

๒) ฟนฟวฒนธรรมทดและนาคณคาอนดงามของครอบครวไทย อาท ความเอออาทร และการเปนเครอญาตมาใชในวถชวต ควบคกบการปลกฝงศลธรรม คณธรรม จรยธรรม เพอใหสมาชกในครอบครวรจกใชปญญาในทางทถกตอง และมจตสานกในการเฝาระวง ทางวฒนธรรมทจะมผลกระทบตอการเบยงเบนทางวฒนธรรม

๓) ผลกดนใหชมชนและองคกรปกครองสวนทองถนสนบสนนการเปดพนทสาธารณะในการจดกจกรรมสรางสมพนธอนดตอครอบครวและชมชน และภาคธรกจจดกจกรรม ทงภายในและภายนอกองคกรเพอสงเสรมใหครอบครวมสวนรวมในกจกรรมทเปนประโยชนตอสงคม

๕.๕.๒ พฒนาชมชนทองถนใหเขมแขงและสามารถสรางภมคมกนใหคนในชมชน ๑) สนบสนนการคนหาอตลกษณอนโดดเดนของชมชน การสราง

กระบวนการเรยนร และปลกฝงความเปนอตลกษณของชมชน โดยอนรกษและฟนฟภมปญญาทองถน รวมทงสงเสรมกลไกเชงสถาบนในชมชนทองถนใหมสวนรวมสรางความเขาใจในพหวฒนธรรม สามารถอยรวมกนอยางสนตสข มความมนคงทางวฒนธรรมและดารงไวซงอตลกษณของชมชน

หนา ๘๑ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๒) สนบสนนใหคนในชมชนมสวนรวมคดและรวมกาหนดแนวทาง การพฒนาชมชนทองถนบนหลกการพงพาตนเองทคานงถงศกยภาพ ทรพยากร ภมปญญา วถชวต วฒนธรรม และสงแวดลอมในชมชนเปนหลก โดยใหความสาคญกบการจดการการเรยนรในชมชน การศกษาถอดองคความรของชมชนและชมชนตนแบบ การจดการตนเองไดตามบรบทของพนท และการถายทอดภมปญญาทชวยพฒนาทกษะในการประกอบอาชพ

๓) สงเสรมการขยายผลและพฒนาศกยภาพของคนสามวย เพอเปนแหลงเรยนรและสรางความเขาใจทจะนาไปสการพฒนาคณภาพชวตในการอยรวมกบครอบครว ชมชนอยางอบอนและเขมแขงควบคกบการสรางเครอขายความรวมมอระหวางชมชนกบเครอขาย ภาคประชาสงคม และภาคสวนตาง ๆ ในการพฒนาระบบเฝาระวงปญหาทางดานสงคมและวฒนธรรม โดยเฉพาะในกลมเดกและเยาวชนในชมชน

๕.๕.๓ สง เสรมภาคประชาสงคมและองคกรธร กจเอกชนในการทางาน เปนเครอขายเชอมโยงกบกลไกภาครฐ และรวมกนสรางจตสานกรบผดชอบตอสงคม รวมทงการสงเสรมภาคเอกชนทประกอบกจการเพอสงคมทสรางสมดลระหวางผลประโยชนขององคกรและผลประโยชน ของชมชนและสงคม โดยเฉพาะสงเสรมใหภาคเอกชนเขามามสวนรวมในการจดการเรยนรและจดหา ทอยอาศยใหกบแรงงานในสถานประกอบการหรอบรเวณใกลเคยง การยกยององคกรธรกจเอกชน ทมความรบผดชอบตอสงคมใหเปนแบบอยางทดตอสาธารณะ ตลอดจนการยกยองคนดในสงคม ใหเปนตนแบบและตวอยางทดผานสอตาง ๆ อยางตอเนอง

๕.๕.๔ ฟนฟบทบาทของสถาบนศาสนาในการสงเสรมศลธรรมและเปนทพงในวถชวต โดยสนบสนนใหสถาบนศาสนาเผยแพรแกนของศาสนาทถกตองและจดพนทในการปฏบตธรรมอยางทวถง รวมทงมการสรางนวตกรรมและกจกรรมสงเสรมการเรยนรของเดกและเยาวชนใหมศลธรรม คณธรรม จรยธรรมตามหลกคาสอนทางศาสนา

๕.๕.๕ พฒนาบทบาทของสถาบนทางสงคมใหเออตอการพฒนาคน ๑) สงเสรมใหสถาบนการศกษาทต งอย ในพนทหรอจ งหวดตาง ๆ

มบทบาทหนาทสาคญในการพฒนาคน ชมชน และสงคมในพนทอยางเปนองครวม ๒) สงเสรมความรวมมอของสถาบนครอบครว สถาบนการศกษา

สถาบนศาสนาในการปลกฝงกระบวนการคดทอยบนฐานของศลธรรม การยอมรบความแตกตาง สานกความเปนพลเมอง และวฒนธรรมประชาธปไตย รวมทงการใชประโยชนทนทางสงคมในการ หลอหลอมและสรางคานยมทด การฟนฟวฒนธรรมทดงาม

๓) สรางเสรมความเขมแขงของเครอขายสงคมออนไลนใหเปนพลงสาคญทมบทบาทตอการสะทอนความตองการของประชาชน รวมทงใหขอคดเหนอยางสรางสรรค โดยจดสรรพนทออนไลนเพอการเรยนรตามความสนใจ วเคราะหแนวทางการใชประโยชนในการใชสอออนไลน และมการจดระบบระเบยบการบรหารจดการอยางเขมงวด

หนา ๘๒ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๕.๖ สรางคานยมใหคนไทยภาคภมใจในวฒนธรรมไทย และยอมรบความแตกตางของความหลากหลายทางวฒนธรรม เพอลดปญหาความขดแยงทางความคด และสรางความเปนเอกภาพในสงคม ตลอดจนสรางเครอขายความรวมมอทางวฒนธรรมรวมกบประชาคมโลก โดยเฉพาะประชาคมอาเซยน เพอใหเกดการไหลเวยนทางวฒนธรรมในรปแบบการแลกเปลยนเรยนร เพอสงเสรมความเขาใจระหวางประชาชนในการเรยนรประวตศาสตร วฒนธรรม และการรบรขอมลขาวสารซงกนและกน

หนา ๘๓ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

บทท ๕ ยทธศาสตรความเขมแขงภาคเกษตร ความมนคงของอาหารและพลงงาน

๑. สถานการณการเปลยนแปลง การพฒนาประเทศในชวงเวลาทผานมา ภาคเกษตรมบทบาทสาคญตอการเตบโต

ทางเศรษฐกจและสงคมของประเทศ ทงในมตของการผลตทสามารถพงพาตนเองดานอาหารและเปนแหลงสรางรายไดใหแกครวเรอนภาคเกษตร และเปนฐานการผลตทสนบสนนการสรางมลคาเพม เพอการคาและการสงออกสาหรบภาคการผลตและบรการอน ๆ รวมถงในมตการพฒนาสแหลงการผลตพลงงานทดแทนทสาคญของประเทศ เนองจากภาคเกษตรเปนฐานการผลตทเขมแขงดวยมทตงทางภมประเทศและภมอากาศเหมาะสม มภมปญญาดานการผลต การประยกตดดแปลง และวฒนธรรมอาหาร ท เขมแขงและหลากหลาย รวมทงเปนประเทศผผลตอาหารสงออกท สาคญรายใหญของโลก ซงสถานการณการพฒนาของภาคเกษตรตลอดชวงทผานมา สรปได ดงน

๑.๑ บทบาทภาคเกษตรเรมลดลงแตย ง เ ปนฐานการผลตท ส าคญของประเทศ โดยปจจบนมพนททาการเกษตร รอยละ ๔๐.๐ ของพนททงประเทศ ครวเรอนเกษตรกร ๖.๙ ลานครวเรอน ซงประกอบดวย เกษตรกรรายยอยทผลตเพอพงพาตนเอง เกษตรกรทผลตเชงพาณชย และเกษตรกร ทแปรรปผลตผลเกษตรเพอสรางมลคาเพม โดยในป ๒๕๕๓ สามารถทาการผลตสนคาเกษตร และอาหารทงพช ปศสตว และประมง รวมมลคา ๓๘๑,๕๙๔ ลานบาท หรอคดเปนรอยละ ๘.๓ ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ ลดลงจากรอยละ ๙.๐ ในป ๒๕๔๙ ในขณะทการผลตสวนใหญ ยงมปรมาณผลผลตพอเพยงกบความตองการใชภายในประเทศ สามารถเปนหลกประกนในการพงพา และสรางความมนคงของสนคาเกษตรและอาหารทใชภายในประเทศได และมเหลอสงออกสรางรายไดใหกบประเทศ เชน ขาว มนสาปะหลง ออย และปาลมนามน โดยเฉพาะขาว มผลผลตเหลอสงออกรอยละ ๔๕.๐ ของผลผลตทงหมดทผลตได มนสาปะหลง สงออกรอยละ ๓๑.๐ ออย (นาตาล) สงออกรอยละ ๖๗.๐ ของผลผลตทงหมด ขณะทสนคาปศสตวและประมงสงออกทสาคญ เชน กง และไก มปรมาณการสงออกคดเปนรอยละ ๘๖.๐ และ ๓๒.๐ ของปรมาณผลผลตทงหมด ตามลาดบ อยางไรกตาม ปจจบนตลาดสนคาเกษตรมการแขงขนรนแรงและมแนวโนมถกแยงสวนแบงตลาด จากประเทศคแขงทสาคญมากขน

๑.๒ ความเขมแขงของภาคเกษตรไทยมแนวโนมลดลงในชวงหลายปทผานมา โดยจะเหนไดจากประสทธภาพการผลตโดยเฉลยในบางสนคาทยงคงตาหากเปรยบเทยบกบประเทศเพอนบาน เนองจากภาคเกษตรไมสามารถเรงพฒนาผลตภาพการผลตไดทนตอสภาพการแขงขนในตลาดโลกท ทวความรนแรงมากขนไดอยางมประสทธภาพ การสงออกหลกของภาคเกษตรยงคงอยในรปของสนคาขนปฐม และเกษตรกรสวนใหญยงประสบปญหาหนสนและความยากจน โดยในป ๒๕๕๐ ประเทศไทยมคนยากจนทงสน ๕.๔ ลานคน ในจานวนนเปนเกษตรกร รอยละ ๕๖.๙ อนมสาเหตมาจากปจจยหลายประการ

หนา ๘๔ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

เชน พนทขาดความอดมสมบรณโดยเฉพาะภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคเหนอ ขาดแคลนแหลงนาเพอการเกษตร ผลผลตเฉลยตอไรในบางพนทไมสงเทาทควร และมคณภาพผลผลตไมสมาเสมอ เกษตรกรสวนใหญพงพาปจจยการผลตจากภายนอกโดยเฉพาะปยเคมและสารกาจดศตรพช ทาใหตนทนการผลตสง และผลตพชเชงเดยวเปนหลก ในขณะทการพฒนาระบบเกษตรกรรมยงยนยงไมสามารถขยายตวไดเทาทควร ทาใหมความเสยงจากการเปลยนแปลงของราคามากขน ขณะทราคาผลผลตเกษตรผนผวนและขนกบราคาในตลาดโลก การเกดภยพบตจากธรรมชาตบอยครง เปนตน นอกจากนนปจจบนเกษตรกรมแนวโนมสญเสยการเปนเจาของทดนและกลายเปนผเชามากขน ทาใหขาดความมนคงในอาชพเกษตรกรรม ในขณะเดยวกนพบวา รายไดเงนสดสทธทางการเกษตรมแนวโนมสงขน โดยเพมจาก ๕๒,๙๓๓ บาทตอครวเรอน ในปการผลต ๒๕๔๘/๔๙ เปน ๕๘,๖๓๒ บาทตอครวเรอน ในปการผลต ๒๕๕๒/๕๓ ซงรายไดทเพมขนสวนหนงเนองจากราคาผลตผลการเกษตรทปรบตวสงขน ในสนคาเกษตรทสาคญ เชน ยางพารา มนสาปะหลง เปนตน อยางไรกตาม เกษตรกรกมขนาดหนสนตอครวเรอนเพมขนเชนกน จาก ๕๒,๘๙๗ บาท ในป ๒๕๔๘/๔๙ เปน ๕๔,๔๐๙ บาท ในป ๒๕๕๒/๕๓

๑.๓ การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและการครอบครองทรพยากรพนธกรรม สงผลกระทบตอวถการผลตของเกษตรกร เนองจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ โดยเฉพาะอยางยงการเปลยนแปลงในเรองของปรมาณและการกระจายตวของนาฝน ระดบอณหภมเฉลยทมแนวโนมสงขน รวมทงการเปลยนแปลงในเชงฤดกาลตาง ๆ จะสงผลกระทบโดยตรงตอการผลตสนคาสาคญทมบทบาทอยางมากตอความมนคงอาหารและพลงงานของประเทศ ในขณะเดยวกน ปญหาการครอบครองทรพยากรพนธกรรมและการผกขาดทางการคาเมลดพนธพช จะสงผลกระทบตอวถชวตของเกษตรกร รายยอยจานวนมากทพงพาอาศยทรพยากรปาไม พนธพชตาง ๆ เพอเปนอาหารและยาสมนไพร และกระทบตอความมนคงทางอาหารของประเทศในระยะยาว

๑.๔ การขาดแคลนแรงงานภาคเกษตรจากการเขาสสงคมผสงอายของประเทศไทย ผลกระทบจากการทประเทศเขาสสงคมผสงอายทาใหเกษตรกรทมอาย ๕๐ ปขนไปมแนวโนมเพมขน ประกอบกบคนหนมสาวไมสนใจทาการเกษตร โดยในชวงป ๒๕๔๑ - ๒๕๕๐ จานวนแรงงานภาคเกษตรลดลงประมาณรอยละ ๑.๙ ตอป สงผลตอการขาดแคลนแรงงานในภาคเกษตรและศกยภาพภาคเกษตรในอนาคต ในขณะทความตองการอาหารทงภายในประเทศและของโลกมแนวโนมเพมขนอยางรวดเรว อนเกดจากจานวนประชากรทเพมขนสงผลตอความมนคงอาหารในอนาคต

๑.๕ ความตองการพชทสามารถนาไปผลตเปนพลงงานเพมขนอยางตอเนอง สบเนองจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและสถานการณราคานามนในตลาดโลกทปรบตวสงขนและผนผวนอยางมาก ประกอบกบความตองการใชพลงงานมแนวโนมเพมสงขนตามการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ สงผลใหหลายประเทศในโลก รวมทงประเทศไทยมนโยบายพฒนาและสงเสรมการใชพลงงานทดแทนจากพชแทนการใชพลงงานจากเชอเพลงฟอสซลมากขน และทาใหความตองการพชทสามารถนาไปผลต

หนา ๘๕ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

พลงงานเพมขน เชน มนสาปะหลง ออย ปาลมนามน เปนตน และมการเปลยนแปลงรปแบบการใชประโยชนผลผลตการเกษตรจากการปลกเพอเปนพชอาหารมาเปนพชพลงงานมากขน ซงสามารถกอใหเกดผลกระทบตอปรมาณผลผลตอาหาร รวมทงความมนคงอาหารของประเทศและการสงออกได ดงนน แผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ จงไดใหความสาคญกบการสรางความมนคงดานอาหารและพลงงาน โดยพยายามสรางฐานภาคเกษตรใหมความเขมแขงและเกษตรกรมรายไดทมนคง สามารถผลตอาหาร ไดเพยงพอ มคณภาพ ควบคไปกบการพฒนาพลงงานทดแทนจากพชทเพยงพอ เพอเปนแนวทางหนงในการสรางภมคมกนใหกบประเทศเมอราคาพลงงานเกดความผนผวน รวมถงสรางหลกประกนรายไดใหแกครวเรอนเกษตรกรในระบบดวย

๒. การประเมนความเสยง สถานการณการเปลยนแปลงทเกดขนทงจากปจจยภายในและภายนอกในปจจบน

และแนวโนมในอนาคต ไดสะทอนใหเหนถงปจจยเสยงทภาคเกษตรกาลงเผชญในหลายมต ทงในเชงทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม วถชวต และความสามารถในการแขงขน รวมถงสถานะความมนคงดานอาหารและพลงงานชวภาพของประเทศ ซงจะสงผลกระทบตอความเขมแขงของภาคเกษตรใหลดลงได โดยมปจจยเสยงทสาคญหลายประการ ดงน

๒.๑ ทรพยากรธรรมชาตซงเปนฐานการผลตภาคเกษตรมความเสอมโทรมมากขน การพฒนาทผานมาไดมการใชทรพยากรธรรมชาตตาง ๆ จานวนมาก เพอการผลตทางเศรษฐกจ รวมทงภาคเกษตร เพอใหมการขยายตวอยางตอเนอง ซงเปนการใชอยางสนเปลอง ไมมประสทธภาพ และขาดการบารงรกษา ทาใหในปจจบนทรพยากรธรรมชาตทเปนฐานการผลตของภาคเกษตรทสาคญ มความเสอมโทรม โดยเฉพาะทรพยากรดน ทพบปญหาดนเสอมสภาพจานวน ๑๙๐.๐ ลานไร หรอคดเปนรอยละ ๖๐.๐ ของพนททงประเทศ ซงขยายตวเพมขนถงเกอบปละ ๑.๐ ลานไร เนองจาก การเสอมไปตามสภาพการใชประโยชนทดนทไมถกตองตามสมรรถนะของดน ในขณะทเปาหมาย ตามแผนการฟนฟดนของภาครฐกาหนดไวประมาณปละ ๒.๐ ลานไร ทาใหการดาเนนงานไมทนตอปญหาทเกดขน สงผลใหความเสอมโทรมของดนรนแรงขน นอกจากน มการใชสารเคมทางการเกษตรในปรมาณมาก โดยมการนาเขาปยเคมและสารเคมการเกษตรปละประมาณ ๖.๐ ลานตน มลคากวา ๘๐,๐๐๐ ลานบาท รวมทงมปญหาการขาดแคลนนาเพอการผลตทางการเกษตร เนองจากประสบปญหานาตนทนลดลงอยางมาก ปญหานาทวม และปญหาคณภาพนา ตลอดจนความหลากหลาย ทางชวภาพทถกทาลายมากขน ซงปญหาดงกลาวเปนปจจยเสยง ทสงผลตอความมนคงและยงยน รวมถงความสามารถในการแขงขนของภาคเกษตรในอนาคต

๒.๒ การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศมแนวโนมรนแรงเพมมากขน สงผลตอการผลตภาคเกษตร โดยเฉพาะภาวะนาทวม ภยแลง และฝนตกไมตรงตามฤดกาล รวมถงโรคและแมลงศตรพชระบาด ซงผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศมผลโดยตรงตอปรมาณผลผลตทางการเกษตร จากการคาดการณของศนยเครอขายงานวเคราะหวจยและฝกอบรมการเปลยนแปลงของโลกแหงเอเชย

หนา ๘๖ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

ตะวนออกเฉยงใต (ป ๒๕๔๗) พบวา การเพมขนของปรมาณนาฝนในภาคกลาง จะทาใหเกดนาทวมบอยครงและจานวนความถมากขน มผลใหการผลตขาวในแถบลมนาเจาพระยาไดผลผลตลดลง นอกจากน ยงเกดโรคและแมลงศตรพชระบาดรนแรงขน เชน การระบาดของเพลยแปงสชมพ ในมนสาปะหลง ประมาณ ๑.๐ ลานไร ในป ๒๕๕๒ เปนตน รวมถงการระบาดของโรคพช บางประเภททไมเคยเกดขนมากอน และทเคยเกดขนมาแลวแตเพมระดบความรนแรงยงขน อาท การระบาดของเพลยกระโดดสนาตาลในนาขาว โรคเขยวเตยและโรคใบหงกในนาขาวภาคกลาง ประมาณ ๒.๔ ลานไร ซงสงผลตอศกยภาพการผลตของภาคเกษตร

๒.๓ ความออนแอของภาคเกษตรทเปนฐานการผลตทสาคญของประเทศ โดยเฉพาะเกษตรกรรายยอย ทงน เปนผลจากหลายปจจยทสาคญ คอ การเปลยนแปลงของวถชวตในสงคมเกษตร ทเขาสสงคมปจเจกมากขน มลกษณะตางคนตางอย ความสมพนธแบบเครอญาตทมความเออเฟอเผอแผชวยเหลอเกอกลกนเรมหมดไป ขาดการปฏสมพนธและทากจกรรมรวมกน ในขณะทผลตภาพการผลตของภาคเกษตรลดลง อนเกดจากการวจยและพฒนา การพฒนาพนธพชพนธ สตว และโครงสรางพนฐานดานการเกษตรทยงไมเพยงพอตอการเพมผลตภาพการผลต โดยเฉพาะพนทชลประทานทมเพยง ๒๘.๐ ลานไร หรอรอยละ ๒๒.๐ ของพนททางการเกษตร ขณะทการถอครองทดนการเกษตรของครวเรอนเกษตรกรในชวงป ๒๕๔๖ - ๒๕๕๑ ไมเปลยนแปลงมากนกเฉลย ๑๙.๔ ไรตอครวเรอน แตแนวโนมการเปนผเชาเพมขน โดยป ๒๕๔๙ มการทาการเกษตรบนเนอทของคนอนเพยง ๓๗.๐ ลานไร (รอยละ ๒๘.๔ ของเนอทถอครองทางการเกษตร) และเพมเปน ๖๕.๓ ลานไร (รอยละ ๔๙.๕ ของเนอทถอครองทางการเกษตร) ในป ๒๕๕๑ โดยเฉพาะอยางยงในภาคกลาง ในขณะเดยวกน ตนทนการผลตทมแนวโนมสงขน อนเนองจากราคาปจจยการผลตและการขนสงสงขน ทปรบตวตามราคาพลงงาน ทาใหไมสามารถลดตนทนการผลตลงไดเทาทควร ประกอบกบแรงงานเกษตร มแนวโนมลดลงและเปนผสงอาย รวมทงเกษตรกรรนใหมไมไดรบการสงเสรมอยางจรงจง และมการยายออกจากภาคเกษตรไปในภาคการผลตอน เชน ภาคอตสาหกรรมและภาคบรการทใหผลตอบแทนสงกวา เปนตน ทาใหภาคเกษตรตองเผชญกบความเสยงดานแรงงานมากขน นอกจากนน ยงมการพงพาตางประเทศทงปจจยการผลตและตลาดสงออก เชน เทคโนโลย ปยเคมและสารเคมกาจดศตรพช ทตองนาเขาปละกวา ๘๐,๐๐๐ ลานบาท เปนสารเคมกาจดศตรพชกวา ๑๖,๐๐๐ ลานบาท โดยในป ๒๕๕๐ มสดสวนการใชปยเคมและสารเคมการเกษตรคดเปนรอยละ ๓๕.๐ ของตนทนการผลตทงหมด ซงนบเปนปจจยการผลตทสงผลตอตนทนการผลตทเพมสงขน แตผลผลตทไดยงตองเผชญความเสยง จากความผนผวนดานราคา ยงกวานนยงมปญหาสขภาพของเกษตรกร ซงตลอดชวง ๑๐ ปทผานมา มแนวโนมความเสยงและไมปลอดภยจากพษภยของสารเคมเพมสงขน นาไปสปญหาโรคมะเรง โรคเบาหวาน โรคตอมไรทอ และปญหาอน ๆ ซงปจจบนกลายเปนโรคสาคญอนดบตน ๆ ของคนไทย ทงทเปนเกษตรกรและประชาชนทวไป โดยในป ๒๕๕๐ เกษตรกรทมความเสยงและไมปลอดภยจากสารเคมการเกษตรคดเปนรอยละ ๓๘.๕ เพมขนจากรอยละ ๑๖.๐ ในป ๒๕๔๐ จงนบเปนสถานการณทนาเปนหวงอยางยง

หนา ๘๗ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

ขณะทผลผลตทางการเกษตรทสาคญสวนใหญของไทยประมาณรอยละ ๖๐ - ๗๐ ตองพงพงตลาดสงออก ทงยงเปนสนคาขนปฐมทมมลคาเพมนอย ทาใหเกษตรกรมรายไดตาและไมมเสถยรภาพ ประกอบกบการเปดเขตการคาเสรสงผลกระทบตอเกษตรกรรายยอยในประเทศ เนองจากไมสามารถแขงขนกบสนคาเกษตรจากประเทศเพอนบานทมตนทนการผลตตากวา ซงจะเหนไดจากปรมาณ การนาเขาวตถดบอาหารและสนคาเกษตรจากตางประเทศมแนวโนมเพมขนอยางตอเนอง ตงแตมการเปดเขตการคาเสรในป ๒๕๔๗ กบประเทศตาง ๆ เชน จน ออสเตรเลย นวซแลนด เปนตน รวมมลคาปละประมาณ ๒๐๐,๐๐๐ ลานบาท และอาจมแนวโนมรนแรงขนเมอเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในป ๒๕๕๘ ในขณะททรพยากรถกแยงชงจากภาคการผลตอน ทงทรพยากรทดนและนา เพอตอบสนองความตองการตามการขยายตวทางเศรษฐกจและการเพมขนของประชากร โดยเฉพาะ ในพนทชานเมองทมการขยายตวของหมบานจดสรรในพนทการเกษตรเดมมากขน

๒.๔ ประเทศไทยมการใชพลงงานทผลตจากพชเพอทดแทนพลงงานเชอเพลงจากฟอสซลมากขน ทาใหมความตองการพชทสามารถนาไปผลตเปนพลงงานเพมมากขน เชน ออย มนสาปะหลง ปาลมนามน เปนตน เกษตรกรจงมการเปลยนรปแบบการใชประโยชนพนทเกษตรจากการปลกพชอาหาร มาเปนการปลกพชพลงงานแทน ซงสงผลใหพนทเพาะปลกพชอาหารลดลง และทาใหราคาพชอาหาร มแนวโนมเพมสงขน ประกอบกบรฐบาลไดมนโยบายสงเสรมการผลตและใชเอทานอล รวมทงไบโอดเซลใหมสดสวนทสงขน เพอลดการนาเขาและการใชพลงงานจากเชอเพลงฟอสซลเพอสรางความมนคง ดานพลงงาน โดยมเปาหมายการเพมการใชเอทานอล และไบโอดเซล เปนสวนประกอบในนามนเบนซนและดเซลไมนอยกวา ๙ และ ๔.๕ ลานลตรตอวน ภายในป ๒๕๖๕ ตามลาดบ เพมขนจากปจจบนทมการใชเอทานอล ๑.๒ ลานลตรตอวน และไบโอดเซล ๑.๗ ลานลตรตอวน และทผานมาพบวา มปรมาณการผลตเอทานอลเพอใชเปนเชอเพลงเพมขนจาก ๑๓๕.๔ ลานลตร ในป ๒๕๔๙ เปน ๔๒๖.๐ ลานลตร ในป ๒๕๕๓ เพมขนกวา ๓ เทาตวจาก ป ๒๕๔๙ ขณะทปรมาณไบโอดเซลเพมขนจาก ๓.๔ ลานลตร ในป ๒๕๔๙ เปน ๕๙๕.๐ ลานลตร ในป ๒๕๕๓ ซงสถานการณแนวโนมดงกลาวนบเปนปจจยเสยงตอความมนคงทางดานอาหารของประเทศในระยะยาว

๓. การสรางภมคมกน การประเมนปจจยเสยงทจะมผลกระทบตอความเขมแขงของภาคเกษตรซงเปนทงความมนคง

ดานสงคม สงแวดลอม และความมนคงดานอาหารและพลงงานชวภาพของประเทศ จาเปนตองเรงสรางภมคมกนใหเพมขนและรกษาภมคมกนทมอยแลว เพอใหสามารถปองกนและลดผลกระทบจากปจจยเสยงทเกดขนในปจจบนและแนวโนมในอนาคต โดยมภมคมกนทสาคญ ดงน

๓.๑ ความเหมาะสมของทตงทางภมศาสตรและทรพยากรธรรมชาตทมความอดมสมบรณ ซงจาเปนตองรกษาและใชประโยชนจากศกยภาพทมอยอยางรคณคา เพอใหสามารถพฒนาสการเปนฐานการผลตทเหมาะสม และสนบสนนใหการผลตทางการเกษตรมประสทธภาพและสรางมลคาเพมไดมากขน โดยเฉพาะทรพยากรดน นา แรงงาน รวมทงเทคโนโลยและเครองจกรกลการเกษตรทเหมาะสม ไมสงผลกระทบกบทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ซงจะนาไปสการพฒนาอยางยงยน

หนา ๘๘ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๓.๒ ฐานการผลตการเกษตรทเขมแขง ทสามารถสรางอาชพ สรางรายไดและความมนคงดานอาหารและพลงงานใหกบประเทศ ใหกบเกษตรกรและสงคมชนบท รวมทงสรางความ อดมสมบรณของสภาวะแวดลอม วถชวต ขนบธรรมเนยมประเพณและวฒนธรรมทเอออาทรของสงคมเกษตรกรรม และสนบสนนการผลตดานอตสาหกรรม การคาและบรการ โดยใหความสาคญกบระบบเกษตรกรรมยงยนเพมขน

๓.๓ องคความร และเทคโนโลยท เหมาะสม ซงจ าเปนตองสรางความรพนฐาน ใหเกษตรกรใหมความสามารถในการผลต เฝาระวง ปองกนภยพบตทจะเกดขนอยางตอเนองและทวถง เพอสนบสนนใหเกษตรกรสามารถนาองคความรทมไปใชในการวางแผนและพฒนาภาคเกษตร การผลตพชอาหารและพลงงานใหเกดประสทธภาพ ประสทธผลอยางมนคงมากขน และมความสามารถในการแขงขน รวมทงสามารถปรบตวไดอยางเหมาะสมและสอดคลองกบสถานการณทเปลยนแปลงไป ทงดานการใชประโยชน กายภาพ การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ความผนผวนดานราคา และภาวะทางเศรษฐกจ

๓.๔ การเพมประสทธภาพการผลต ซงสามารถเพมปรมาณการผลตใหเพยงพอทจะใชเปนอาหารและพลงงานชวภาพในปรมาณทเหมาะสม โดยไมสงผลกระทบตอปรมาณผลผลตอาหาร และใหความสาคญกบการสรางความมนคงระหวางพชอาหารและพชพลงงาน และการใชวสดเหลอใช ในครวเรอนและการเกษตรใหเกดประโยชนสงสด เพอใหมการนาวสดเหลอใช เชน แกลบ ฟางขาว ซงขาวโพด เศษไม มลสตว เปนตน มาใชในการผลตพลงงานจากชวมวลและกาซชวภาพ ซงชวยลดมลภาวะแกชมชนอกทางหนง

๓.๕ กลไกการบรหารจดการทมธรรมาภบาล จะเปนเครองมอสนบสนนใหเกดการพฒนาภาคเกษตรใหมความเขมแขงทงดานการผลตและการตลาด การสรางมลคาเพม การแบงปนผลประโยชนอยางเปนธรรม มการเขาถงและใชทรพยากรธรรมชาตอยางคมคา ไมสงผลกระทบตอสงแวดลอม เพอสรางความเทาเทยมกนในสงคมและความเขมแขงในชมชนชนบท รวมทงเพอใหเกดกลไกในการ สรางความมนคงในการบรหารจดการอาหารและพลงงานชวภาพของประเทศ

๔. วตถประสงคและเปาหมาย ๔.๑ วตถประสงค ๔.๑.๑ เพอใหภาคเกษตรเปนฐานการผลตทมความมนคงและมการเตบโตอยางม

ประสทธภาพ สามารถผลตสนคาเกษตร อาหารและพลงงานทมมลคาเพม มคณภาพ มาตรฐาน ปลอดภย เปนมตรกบสงแวดลอม และมปรมาณเพยงพอกบความตองการของตลาดในระดบราคา ทเหมาะสมและเปนธรรม โดยใหความสาคญกบความมนคงดานอาหารเปนลาดบแรก

๔.๑.๒ เพอพฒนาคณภาพชวตและเสรมสรางความมนคงในอาชพและรายไดเกษตรกรใหมความเขมแขงและยงยน รวมทงสนบสนนครวเรอนและองคกรเกษตรกรใหมความเขมแขงและสามารถพงพาตนเองไดอยางยงยนดวยระบบเกษตรกรรมยงยน

หนา ๘๙ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๔.๑.๓ เพอสงเสรมชมชนและเกษตรกรใหมสวนรวมและสนบสนนความมนคง ดานอาหารและพลงงาน รวมถงสามารถพงพาตนเองได

๔.๒ เปาหมาย ๔.๒.๑ เพมสดสวนมลคาสนคาเกษตรและอตสาหกรรมเกษตรไมตากวารอยละ ๑๖.๐

ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ ๔.๒.๒ ปรมาณการผลตสนคาเกษตรและอาหารเพยงพอตอความตองการ

ของตลาด พฒนาคณภาพมาตรฐานและความปลอดภยของสนคาเกษตรและอาหารอยางตอเนอง โดยเพมพนทการทาเกษตรกรรมยงยนอยางนอยรอยละ ๕.๐ ตอป รวมทงผบรโภคสามารถเขาถงอาหารทมคณคาทางโภชนาการ และปลอดภยไดอยางทวถงในราคาทเหมาะสมและเปนธรรม

๔.๒.๓ เกษตรกรมหลกประกนทมนคงดานอาชพและรายได มความสามารถ ในการชาระหนสนเพมขน รวมทงเกษตรกรรนใหมเขาสภาคเกษตรอยางตอเนอง

๔.๒.๔ ครอบครวเกษตรกรสามารถพงพาตนเองทางอาหารจากไรนาไดเพมขน เปนรอยละ ๕๐.๐ ในป ๒๕๕๙ เกษตรกรและผบรโภคไดรบอาหารทปลอดภย และมคณภาพชวตทด

๔.๒.๕ เพมปรมาณการผลตพลงงานทดแทนจากพชพลงงาน ไดแก เอทานอล และไบโอดเซล ในป ๒๕๕๙ ไมนอยกวา ๖.๒ และ ๓.๖ ลานลตรตอวน ตามลาดบ และเพมผลผลตพลงงานไฟฟา และพลงความรอนจากชวมวล กาซชวภาพ ของเสยจากครวเรอน วสดเหลอใชจาก ภาคเกษตร และอตสาหกรรมเกษตร ไมนอยกวา ๓,๔๔๐ เมกะวตต และ ๕,๕๖๔ พนตนเทยบเทานามนดบ ในป ๒๕๕๙ ตามลาดบ และสงเสรมการใชอยางมประสทธภาพ

๔.๓ ตวชวด ๔.๓.๑ สดสวนมลคาสนคาเกษตรและอตสาหกรรมเกษตรตอผลตภณฑมวลรวม

ในประเทศ ๔.๓.๒ ผลผลตและตนทนการผลตตอหนวยของสนคาเกษตร ๔.๓.๓ จานวนฟารมทไดรบรองมาตรฐานในแตละปเพมขน และการเพมขน

ของพนททาเกษตรกรรมยงยน อาท พนทเกษตรอนทรย เปนตน ๔.๓.๔ สดสวนรายไดเงนสดสทธทางการเกษตรตอรายไดเงนสดสทธของครวเรอนเกษตร ๔.๓.๕ สดสวนเกษตรกรรนใหมตอเกษตรกรทงหมด ๔.๓.๖ สดสวนเกษตรกรพงพาตนเองทางอาหารจากไรนา และสดสวนเกษตรกร

ทมความเสยงและไมปลอดภยจากสารเคมการเกษตร ๔.๓.๗ ระบบประกนภยพชผลทสามารถชวยเหลอเกษตรกรไดอยางทวถง ๔.๓.๘ ปรมาณผลผลตพลงงานทดแทนจากพชพลงงาน และผลผลตพลงงาน

ไฟฟาและพลงความรอนจากชวมวล กาซชวภาพ ของเสยจากครวเรอนและวสดเหลอใชจากภาคเกษตรและอตสาหกรรมเกษตร

หนา ๙๐ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕. แนวทางการพฒนา การพฒนาประเทศในชวงทผานมา แมวาภาคเกษตรจะมบทบาทสาคญทงในแงของการ

ผลตทสามารถพงพาตนเองไดในดานอาหารและเปนแหลงสรางรายไดใหแกประชากรสวนใหญ ของประเทศ รวมถงเปนฐานการผลตทสนบสนนการสรางมลคาเพมเพอการคาและการสงออกสาหรบภาคการผลตและบรการอน ๆ แตความเขมแขงและความสามารถในการแขงขนของภาคเกษตรกลบมแนวโนมลดลง เนองจากทรพยากรธรรมชาตซงเปนฐานการผลตทสาคญของการผลตในภาคเกษตร มความเสอมโทรมและถกใชไปเปนจานวนมากโดยไมมการบารงรกษาเทาทควร ประกอบกบผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศทรนแรงเพมมากขน และการเปดเขตการคาเสรโดยเฉพาะอยางยงประชาคมอาเซยนทสงผลกระทบตอความสามารถในการแขงขนของเกษตรกรรายยอย ขณะเดยวกนแนวโนมสถานการณการใชพลงงานทดแทนจากผลผลตพชจาเปนตองมการบรหารจดการทเหมาะสม เพอไมใหสงกระทบตอความมนคงดานอาหารในอนาคต

ดงนน แนวทางการพฒนาในระยะตอไปจงตองใหความสาคญกบการดแลและใชประโยชนทรพยากรธรรมชาตท เ ปนฐานการผลตภาคเกษตรอยางรคณคาเพอความยงยนในการพฒนา เพมศกยภาพการผลตภาคเกษตร สนบสนนการวจยและพฒนาพนธพช พนธสตวและสตวนารวมถงเทคโนโลยการเกษตรทเหมาะสมและเปนมตรกบสงแวดลอม สงเสรมการสรางมลคาเพมสนคาเกษตร อาหารและพลงงาน บนฐานของภมปญญาทองถนและความคดสรางสรรค สรางความมนคงในอาชพ และรายไดแกเกษตรกรเพอลดผลกระทบจากการเปดการคาเสร รวมถงสรางความมนคงดานอาหาร และพลงงานชวภาพในครวเรอน ชมชนและประเทศ เพอสรางภมคมกนและความเขมแขงใหกบภาคเกษตร โดยนอมนาหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาเปนกรอบในการพฒนาภาคเกษตรใหเกดความยงยน ทครอบคลมทงการเกษตรเพอพงพาตนเอง การเกษตรในเชงพาณชย และการเกษตรแปรรปเพอสรางมลคาเพม ดงน

๕.๑ การพฒนาทรพยากรธรรมชาตทเปนฐานการผลตภาคเกษตรใหเขมแขงและยงยน โดยมแนวทางการดาเนนงาน ดงน

๕.๑.๑ รกษา ปอง กน และค มครองพ นทท ม ศกยภาพทางการ เกษตร และสนบสนนใหเกษตรกรรายยอยมทดนเปนของตนเองหรอมสทธทากนในทดน โดยการปรบปรงกฎ ระเบยบท มอย ใหเ ออตอการนาทดนมาใช เพอการเกษตร เชน พระราชบญญตการเชาทดน เพอเกษตรกรรม พ.ศ. ๒๕๒๔ เปนตน รวมถงการเรงรดการออกกฎหมายเกยวกบการรกษา และควบคมการใชพนทเกษตรกรรมทมศกยภาพสงทรฐบาลไดมการลงทนโครงสรางพนฐานไวแลว เชน ระบบชลประทาน ระบบคมนาคมและขนสง เปนตน และบงคบใชกฎหมายทเกยวของอยางจรงจงโดยเฉพาะพระราชบญญตการผงเมอง พ.ศ. ๒๕๑๘ เพอคมครองพนทสเขยวและพนทเกษตรกรรม เพอการผลตทางการเกษตรทมประสทธภาพและยงยนของประเทศ

หนา ๙๑ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๑.๒ เรงรดใหมการจดซอทดนจากเอกชนมาดาเนนการปฏรปเพอเกษตรกรรม และใชมาตรการทางภาษเพอบงคบหรอจงใจใหบคคลผถอครองทดนไวเปนจานวนมากโดยไมไดทาประโยชนในทางเศรษฐกจและสงคม ใหหนมาทาประโยชนในพนทดงกลาวมากขน รวมทงสนบสนน การกระจายการถอครองทดนอยางเทาเทยมและเปนธรรม

๕.๑.๓ เรงรดการจดใหมองคกรและระบบบรหารจดการทดนใหเปนรปธรรมโดยเรว เพอเปนกลไกในการกระจายการถอครองทดนอยางเปนธรรมและดาเนนการใหเกษตรกร มกรรมสทธในทดนเพอประกอบเกษตรกรรมอยางทวถง และสนบสนนการใชประโยชนทดนของรฐ อยางคมคาโดยเกษตรกรและชมชน รวมทงเรงรดการออกเอกสารสทธหรอจดสรรสทธในทดนใหแกเกษตรกรผไรททากนใหมทดนเปนของตนเองอยางเปนธรรม

๕.๑.๔ พฒนาทรพยากรธรรมชาตทเปนฐานการผลตภาคการเกษตร ทงในเรองการฟนฟคณภาพของทรพยากรดนใหมความอดมสมบรณ การบรหารจดการนาอยางบรณาการ และการเพมประสทธภาพการใชนาภาคเกษตร เพอเปนปจจยสนบสนนการเพมประสทธภาพการผลตในภาคเกษตร

๕.๑.๕ ฟนฟและสงเสรมคานยมและวฒนธรรมทดของชมชน โดยเฉพาะวถชวตและวฒนธรรมทางการเกษตรทใหความสาคญกบการพฒนาระบบเกษตรกรรมยงยนเพอชวยสราง ความสมดลและการใชทรพยากรธรรมชาตทงดน นา และปาไมอยางยงยน ซงจะเปนฐานการผลต ทางการเกษตรตอไปในอนาคต

๕.๒ การเพมประสทธภาพและศกยภาพการผลตภาคเกษตร โดยมแนวทาง การดาเนนงาน ดงน

๕.๒.๑ รฐควรใหความสาคญกบการวจยและพฒนาอยางตอเนอง โดยเฉพาะพนธพช พนธสตวและสตวนา ทสามารถเจรญเตบโตไดอยางมประสทธภาพรองรบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศโลก และสงเสรมบทบาทของสถาบนเกษตรกร วสาหกจชมชน องคกรชมชน และเกษตรกร ในการพฒนาพนธพช พนธสตวและสตวนา การใชเทคโนโลยการเกษตรทลดการพงพาเชอเพลงฟอสซล และการวจยทเกยวของกบภาคเกษตร โดยเฉพาะการพฒนาระบบเกษตรกรรมยงยน และระบบตลาดสนคาเกษตรทเปนธรรม เพอยกระดบความสามารถในการแขงขน และพงพาตนเองของเกษตรกร รวมทงสนบสนนการบรหารจดการและการสรางนวตกรรมตลอดหวงโซการผลตสนคาเกษตร เพอใหประเทศไทยสามารถพงพาตนเองดานอาหารและพลงงาน และคงความเปนผนาดานการเกษตรของโลกในอนาคตไดอยางยงยน

๕.๒.๒ สนบสนนการว จยและพฒนาของภาคเอกชน โดยสนบสนนสนเชอ ผอนปรนและมาตรการทางดานภาษแกเกษตรกรและผประกอบการธรกจเกษตร ทมการใชเทคโนโลยอยางเหมาะสมและคมคา เพอปรบปรงประสทธภาพและขยายการลงทนใหเหมาะสมกบสถานการณ การแขงขนในตลาดโลก

หนา ๙๒ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๒.๓ สนบสนนการผลตทางการเกษตรทสอดคลองกบสภาพพนท เชน ศกยภาพของดน แหลงรองรบผลผลต และปจจยพนฐานทางการเกษตรทสาคญ เชน ระบบชลประทาน ระบบโลจสตกส เปนตน เพอใหเกดการใชทรพยากรและการจดสรรทรพยากรอยางมประสทธภาพ บนพนฐานของความสมครใจและการมสวนรวมของเกษตรกร โดยกาหนดเขตการใชทดนและมาตรการจงใจใหเกษตรกรทาการผลตตามศกยภาพของพนทและสนบสนนขอมลเพอการตดสนใจ เชน สนเชอเงอนไขผอนปรน เปนตน และสงเสรมใหมการขนทะเบยนเกษตรกรผปลกพชแตละชนด เพอใชสาหรบวางแผนการผลตใหมประสทธภาพและสอดคลองกบภาวะตลาด

๕.๒.๔ ควบคมและกากบดแลใหมการนาเขาและใชสารเคมทางการเกษตรทไดมาตรฐาน โดยการปรบปรงระบบการขนทะเบยนสารเคมกาจดศตรพชเพอใหไดมาตรฐาน และไมอนญาตใหมการขนทะเบยนวตถอนตรายทหลายประเทศหามใชแลว ควบคมการโฆษณาและการสงเสรมการขายทขดตอเกณฑทางจรยธรรมขององคการอาหารและเกษตรแหงสหประชาชาต รวมทงสนบสนนการใชสารชวภาพใหมากขน เพอลดตนทนการผลต และสรางความปลอดภยในสขภาพของทงผผลต และผบรโภค รวมทงลดผลกระทบตอสงแวดลอม ตลอดจนรณรงคสรางความเขาใจใหเกษตรกร ใชสารเคมทางการเกษตรอยางถกวธตามหลกวชาการ

๕.๒.๕ ปรบปรงบรการขนพนฐานเพอการผลตใหทวถง เชน ศนยเครองจกรกลการเกษตรหรอศนยเรยนรและถายทอดเทคโนโลยการผลตในระดบชมชน เปนตน เพอสนบสนน การผลตไดอยางมประสทธภาพและยงยน และสอดคลองกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

๕.๒.๖ สงเสรมการผลตทคงไวซงความหลากหลายของพนธพชและสตวทเหมาะสมกบสภาพภมอากาศและสงแวดลอมของประเทศ และสนบสนนการทดลองวจยและพฒนาเทคโนโลยตาง ๆ อยางตอเนองและเหมาะสม เชน เทคโนโลยชวภาพ เทคโนโลยพนธวศวกรรม เปนตน เพอใหม องคความรทเทาทนการเปลยนแปลงเทคโนโลยของโลกในระยะตอไป

๕.๒.๗ พฒนาและเสรมสรางองคความร วทยาศาสตรและเทคโนโลยตาง ๆ ทเหมาะสมทางการเกษตร รวมทงสนบสนนการใชเทคโนโลยการผลตทเปนมตรตอสงแวดลอมใหแกเกษตรกรอยางตอเนองและทวถง โดยผานศนยเรยนรและถายทอดเทคโนโลยการผลต เครอขายเกษตรกรทมความรความเชยวชาญในแตละพนทและจากเกษตรกรทประสบความสาเรจหรอปราชญชาวบาน ตลอดจนเพมความสามารถและชองทางในการรบรขาวสารใหแกเกษตรกรอยางทวถง รวมถงพฒนาสอทางการเกษตรในวงกวาง เพอถายทอดเทคโนโลยและนวตกรรมทางการเกษตร สเกษตรกรและประชาชนทมความสนใจใหทวถงมากขน

๕.๓ การสรางมลคาเพมผลผลตทางการเกษตรตลอดหวงโซการผลต โดยมแนวทาง การดาเนนงาน ดงน

หนา ๙๓ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๓.๑ สนบสนนการผลตและบรการของชมชนในการสรางมลคาเพมสนคาเกษตร อาหาร และพลงงาน โดยพฒนาศกยภาพการพฒนาเศรษฐกจจากฐานทรพยากรความหลากหลายทางชวภาพและภมปญญาทองถนในชมชน บนฐานความรทสรางสรรคเพอสรางเอกลกษณของสนคา เชน สมนไพร ผลตภณฑอาหารและบรการเพอสขภาพ สนคาอาหารและผลตภณฑฮาลาล เปนตน รวมถงสนคาเกษตรทมใชอาหาร เชน ผลตภณฑยาง ไมยาง สนคาจาพวกวสดชวภาพ ผลตภณฑยา และอาหารเสรมเพอสขภาพ เปนตน ตลอดจนการสนบสนนการวจยและพฒนาตอยอดใหมโอกาส ทางการตลาดและเสรมสรางความสามารถในการแขงขน รวมถงสนบสนนการผลตและการตลาดสนคาเกษตรชนดใหม ๆ ทมมลคาสงเพอรองรบความตองการของตลาดเฉพาะกลมและตลาดโลก

๕.๓.๒ สงเสรมสถาบนการศกษาในพนทเขามารวมทาการศกษาวจยกบภาคเอกชน ควบคกบการใชมาตรการดานสนเชอผอนปรนและมาตรการดานภาษเพอสนบสนนใหเกษตรกร และผประกอบการนาองคความร นวตกรรม และเทคโนโลยการผลตทเปนมตรตอสงแวดลอม บนฐานความคดรเรมสรางสรรคมาใชในการสรางมลคาเพมสนคาและผลตภณฑเกษตรและอาหาร

๕.๓.๓ สนบสนนการยกระดบคณภาพมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหาร และมาตรฐานระบบการผลตสนคาเกษตรใหเทยบเทาระดบสากล ควบคมและดแลกระบวนการตรวจรบรองคณภาพอยางเขมงวด พฒนาระบบตรวจสอบยอนกลบและความสามารถในการตดตามการขนสงหรอเคลอนยายสนคา รวมทงพฒนาบรรจภณฑและผลตภณฑ เพอใหเปนทยอมรบของตลาดทงภายในและตางประเทศ รวมถงเปนการสรางโอกาสและการใชประโยชนจากการเปดการคาเสร ตลอดจน มความรวดเรว ทวถง และประหยดสาหรบเกษตรกรและผประกอบการ

๕.๓.๔ สงเสรมและพฒนาการเพาะเลยงสตวนาเศรษฐกจ การใชเทคโนโลยทลดตนทนการผลตอยางยงยน รวมถงปรบปรงและพฒนาสายพนธสตวนาเพอผลตพอแมพนธและลกพนธคณภาพ ฟนฟทรพยากรประมงและจดระเบยบการทาประมงใหสมดลกบศกยภาพการผลตตามธรรมชาต รวมทงเสรมสรางความสามารถในการปรบตวของผประกอบการประมงในทกระดบ ใหพรอมตอการเปลยนแปลงตาง ๆ ทเกดขนทงการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ กฎ ระเบยบ ขอกาหนดตาง ๆ ทงภายในและระหวางประเทศ เกยวกบการปองกน ยบยง และขจดการทาประมงทผดกฎหมาย ขาดการรายงานและไรการควบคม ใหสามารถทาประมงอยางมความรบผดชอบเพอรกษาสมดลของการผลตและการใชทรพยากรประมงอยางยงยน

๕.๓.๕ เพมมลคาผลผลตดานปศสตวใหสงขน โดยเพมศกยภาพกระบวนการผลตใหไดมาตรฐาน ปลอดภย และเพมสมรรถนะการควบคม ปองกนโรค ปรบรปแบบและวธการเลยงใหมมาตรฐานตามหลกวชาการ ทงรปแบบของโรงเรอน ชนด และประเภทของอาหารรวมถงยาทใชในการเลยงปศสตว เพอใหไดผลผลตทมคณภาพและปลอดภยตอผบรโภค รวมทงสงเสรมการทาปศสตว ชนดอน ๆ ทมมลคาสงใหมากขน โดยการสนบสนนความร เงนทน เทคโนโลยการผลต และการวจยและพฒนาพนธปศสตวทมอตราแลกเนอทด มโอกาสทางการตลาด และใหผลตอบแทนตอการลงทนสง รวมถงสนบสนนการพฒนาการผลตอาหารเสรมสาหรบปศสตวจากวตถดบในประเทศ

หนา ๙๔ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๓.๖ สรางแรงจงใจใหเกษตรกรและผประกอบการผลตสนคาเกษตรและอาหารตามมาตรฐานทกาหนด เชน มาตรฐานอาหารปลอดภย มาตรฐานฮาลาล เปนตน รวมทงการผลตสนคาเกษตรอนทรยตามมาตรฐานเกษตรอนทรย โดยการถายทอดความรความเขาใจเกยวกบมาตรฐาน ลดภาระคาใชจายในการตรวจสอบรบรอง เพอขยายการผลตสนคาเกษตรและอาหารทมคณภาพมาตรฐานและความปลอดภย และสรางความเชอมนใหแกผบรโภคทงในประเทศและตางประเทศ

๕.๓.๗ สงเสรมระบบตลาดกลางสนคาเกษตรและตลาดซอขายสนคาเกษตรลวงหนาใหเขมแขงและมประสทธภาพ โดยการสนบสนนสงจงใจ เชน สนเชอเงอนไขผอนปรนใหกบผประกอบการ โดยเฉพาะอยางยงผประกอบการตลาดกลางสนคาเกษตร เพอใหเกดกลไกตลาดทมความเปนธรรม และสนบสนนใหสถาบนเกษตรกรสามารถเขามาทาธรกรรมในตลาดสนคาเกษตรลวงหนา เปนตน

๕.๓.๘ สงเสรมภาคเอกชนและองคกรชมชนเขามามบทบาทรวมกนบรหารจดการระบบสนคาเกษตรและอาหาร การเพมมลคา และการจดการดานการตลาด รวมกบสถาบนเกษตรกร เพอชวยใหเกษตรกรมชองทางในการสรางรายไดทเปนธรรมและเหมาะสมเพมขน รวมถงสนบสนน การบรหารจดการสนคาเกษตรแบบกลมการผลตทเปนมตรกบสงแวดลอม เพอยกระดบและตอยอด การแปรรปสนคาเกษตร

๕.๓.๙ สนบสนนการพฒนาและเพมประสทธภาพระบบการบรหารจดการโลจสตกสของภาคเกษตรทเชอมโยงตลอดหวงโซอปทานและสามารถตรวจสอบการเคลอนยายของสนคา เพอลดความสญเสยและลดตนทนตลอดหวงโซอปทานจากการเนาเสยของสนคาทมสาเหตจากกระบวนการ เกบรกษาและระบบขนสงสนคาทไมไดมาตรฐาน โดยพฒนาระบบขนสงทมการควบคมอณหภม ระบบตรวจสอบยอนกลบ และสนบสนนใหผผลตหรอสมาคมธรกจเฉพาะดานเขามามบทบาทในการจดระบบการบรหารโลจสตกสของภาคเกษตรรวมกบภาครฐ รวมทงพฒนาและเชอมโยงฐานขอมล ดานการผลตและตลาดสนคาเกษตรและผลตภณฑ

๕.๔ การสรางความมนคงในอาชพและรายได ใ หแ กเกษตรกร โดยมแนวทาง การดาเนนงาน ดงน

๕.๔.๑ พฒนาระบบการสรางหลกประกนดานรายไดของเกษตรกรใหมความมนคง และใหครอบคลมเกษตรกรทงหมด เพอนาไปสการปรบโครงสรางการผลตอยางยงยน ควบคไปกบการเพมประสทธภาพการผลต เพอสรางความมนใจกบเกษตรกรในรายไดขนตาทสามารถยดการเกษตร เปนอาชพไดอยางมนคงตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และเพมขดความสามารถในการแขงขนในระยะยาว

๕.๔.๒ เรงพฒนาระบบประกนภยพชผลการเกษตร ใหสามารถคมครองความเสยงดานการผลตทางการเกษตรจากทกภยพบตใหกบเกษตรกรในทกพนท โดยใหเกษตรกรมสวนรบผดชอบชาระเบยประกนตามความเสยงของพนท

หนา ๙๕ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๔.๓ สงเสรมระบบการทาการเกษตรแบบมพนธสญญาทเปนธรรมแกทกฝาย ทเกยวของ เพอเปนหลกประกนทงทางดานรายไดใหกบเกษตรกรและความมนคงดานวตถดบ แกภาคอตสาหกรรมการเกษตร อาหาร และพลงงาน โดยใหความสาคญกบสถาบนและองคกรเกษตรกร ในการเปนคสญญากบบรษท และพฒนาระบบการถายทอดความรและขอมลสาหรบการสรางความเขาใจใหกบเกษตรกรและผเกยวของ และกาหนดกลไกและมาตรการทเหมาะสม โดยการมสวนรวมจาก ทกฝายทเกยวของในการกากบดแลใหเกษตรกรและผประกอบการดาเนนงานรวมกนบนพนฐานของการแบงปนประโยชนอยางเสมอภาค โปรงใสและเปนธรรม

๕.๔.๔ ยกระดบคณภาพชวตและความเปนอยของเกษตรกรใหดขน โดยพฒนาระบบสวสดการใหครอบคลมเกษตรกรในทกสาขาอาชพ และสนบสนนการแกไขปญหาหนสนเกษตรกรใหสามารถพงพาตนเองไดอยางยงยน

๕.๔.๕ สรางแรงจงใจใหเยาวชน หรอเกษตรกรรนใหม และแรงงานทมคณภาพเขาสอาชพเกษตรกรรม เพอใหมจตสานก เหนคณคาของอาชพเกษตรและวถชวตครอบครวทอบอน ดวยการสนบสนนองคความรอยางครบวงจร การจดหาทดนทากน สรางโอกาสเขาถงแหลงทน รวมทงสนบสนนกระบวนการสรางภาพลกษณทดแกอาชพเกษตรกรรม และเปดโอกาสการมสวนรวมการพฒนาภาคเกษตรของเกษตรกรตนแบบใหมากขน

๕.๔.๖ พฒนาสถาบนเกษตรกร สหกรณ และวสาหกจชมชนใหเปนกลไกสนบสนนการพงพาตนเองของเกษตรกรไดอยางแทจรง โดยการพฒนาความรและความสามารถ ดานการตลาดและการบรหารจดการ ดวยการศกษาดงานจากเกษตรกรหรอองคกรทประสบความสาเรจ และการสนบสนนสนเชอเงอนไขผอนปรนทจาเปนตอการดาเนนงาน ภายใตระบบการควบคมตรวจสอบทรดกม รวมทงการเชอมโยงบทบาทของสถาบนเกษตรกรกบสภาเกษตรกรแหงชาต เพอรวมวางแนวทาง การพฒนาภาคเกษตรกรรมตามพนฐานและความตองการของเกษตรกรอยางเปนระบบ

๕.๔.๗ สงเสรมใหไทยเปนศนยกลางในการแปรรปเพอเพมมลคาสนคาเกษตร และอาหารจากการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน โดยการปรบปรงกระบวนการนาเขาวตถดบมาแปรรป ใหสะดวกและรวดเรวยงขน และเสรมสรางความเขมแขงใหกบเกษตรกรรายยอยทไดรบผลกระทบจากการนาเขาสนคาเกษตรและอาหารทมตนทนตา อนเปนผลจากขอตกลงการเปดการคาเสร โดยสนบสนนการปรบตวและเพมขดความสามารถใหเกษตรกรไทย สามารถผลตสนคาเกษตรและอาหารใหไดตามมาตรฐาน พรอมทงใหความสาคญกบการตรวจสอบคณภาพมาตรฐานและความปลอดภยอาหาร ของสนคาเกษตรและอาหารนาเขา เพอปองกนสนคานาเขาทมคณภาพไมไดตามมาตรฐานทกาหนดไว

๕.๕ การสรางความมนคงดานอาหารและพฒนาพลงงานชวภาพในระดบครวเรอน และชมชน มแนวทางการดาเนนงาน ดงน

หนา ๙๖ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๕.๑ สงเสรมใหเกษตรกรปลกตนไมและมการปลกปาโดยชมชนและเพอชมชนเพมขน เพอรกษาสมดลของระบบนเวศทจะเปนฐานการผลตดานการเกษตรและอาหาร และใชเปนแหลงชวยดดซบกาซคารบอนไดออกไซด

๕.๕.๒ สงเสรมใหเกษตรกรทาการเกษตรดวยระบบเกษตรกรรมยงยนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เชน เกษตรอนทรย เกษตรผสมผสาน เกษตรทฤษฎใหม วนเกษตร เปนตน โดยเฉพาะเกษตรกรรายยอย เพอสรางความมนคง ความหลากหลาย การพงพาตนเอง และสามารถเขาถงดานอาหารทกครวเรอนทงในเชงของปรมาณ คณภาพ โภชนาการ และความปลอดภย โดยการถายทอดความรและเทคโนโลยการผลตผานเครอขายปราชญชาวบาน เกษตรกร ทประสบความสาเรจ และแหลงความรในพนท

๕.๕.๓ สงเสรมและสนบสนนใหมการจดการและเผยแพรองคความรและการพฒนาดานอาหารศกษาทกรปแบบอยางตอเนองและทวถง รวมทงสงเสรมพฤตกรรมการบรโภค ทเหมาะสมของบคคลและชมชน เพอใหมพฤตกรรมการบรโภคทใหความสาคญกบคณภาพชวตและการบรโภคทเหมาะสมกบภาวะสขภาพของแตละบคคล โดยสงเสรมใหเกดความรวมมอและบรณาการ ของหนวยงานทเกยวของทกภาคสวน ในการสนบสนนดานอาหารศกษา และเนนการวจยและพฒนาดานอาหารในมตตาง ๆ ควบคไปกบการใหความรแกผบรโภคในการเลอกซอสนคาทปลอดภยและมคณคาตอการบรโภค

๕.๕.๔ สนบสนนการสรางเครอขายการผลตและการบรโภคทเกอกลกนในระดบชมชนทอยบรเวณใกลเคยงกน โดยมเกษตรกรผผลตและผบรโภคทมความสมพนธกนโดยตรง เชน ตลาดทองถน ตลาดเกษตรกร เปนตน ซงจะทาใหปรมาณผลผลตมตลาดรองรบมากขน สามารถพฒนาเปนวสาหกจชมชนและนาไปสการสรางชมชนท เขมแขงมศกยภาพในการผลตและเขาถงอาหาร และโภชนาการทด รวมทงมความรในการดแลสขภาพอนามยของตนเอง

๕.๕.๕ สงเสรมการนาวตถดบทางการเกษตรทผลตไดในชมชนและทเหลอใชจากการเกษตรมาผลตเปนพลงงานทดแทนใชในระดบครวเรอนและชมชน เชน ไบโอดเซล พลงงานความรอนจากการเผาไมเศษวสดทางการเกษตร กาซชวภาพทไดจากการหมกมลสตว และเศษขยะอนทรย เปนตน

๕.๕.๖ สนบสนนการผลตพลงงานทดแทนภายในชมชน โดยการสนบสนนองคความรดานเทคโนโลยการผลตพลงงานทดแทน ทงจากวตถดบเหลอใชจากครวเรอนและการเกษตร อาท มลสตว ขยะ ฟาง แกลบ เศษไม ตลอดจนถายทอดวธการดแลรกษาและการซอมบารงใหแกชมชนหรอองคกรปกครองสวนทองถนใหมศกยภาพในการผลตพลงงานทดแทน เพอนาไปสการพฒนาพลงงานทดแทนอยางมนคงและยงยนในระดบชมชนและทองถน ทงน เพอเปนการลดตนทนดานพลงงาน รวมถงลดมลภาวะแกชมชนและทองถน รวมทงสงเสรมการผลตพชพลงงานทดแทนทไมใชอาหารและมความเหมาะสมกบสภาพทองถน เชน สบดา เปนตน

หนา ๙๗ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๕.๗ สงเสรมและพฒนาโครงสรางพนฐานในพนทใหเปนเครองมอในการสรางความเขมแขงดานอาหารใหกบเกษตรกรและชมชนอยางเปนระบบ โดยสนบสนนบทบาทการบรหารจดการโครงสรางพนฐานภายในชมชน เชน ศนยพนธขาวชมชน โรงปยชวภาพปยอนทรย โรงส และลานตาก เปนตน เพอเพมประสทธภาพและคณภาพผลตผลการเกษตรในชมชน

๕.๖ การสรางความมนคงดานพลงงานชวภาพเพอสนบสนนการพฒนาประเทศและความเขมแขงภาคเกษตร มแนวทางการดาเนนงาน ดงน

๕.๖.๑ สงเสรมการวจยและพฒนาเพอเพมประสทธภาพการผลตพลงงานจากพชพลงงาน โดยการวจยและพฒนาพนธพชพลงงานทเหมาะสมกบประเทศและใหผลผลตสง และการใชเทคโนโลยเพอเพมปรมาณผลผลตตอไรใหสงขน รวมทงศกษาแนวทางการเพมประสทธภาพ ในกระบวนการผลตพลงงานจากพช เพอใหสามารถผลตพลงงานไดมากขนในปรมาณพชเทากน ตลอดจนสงเสรมการวจยพชพลงงานอนทไมไดใชเปนวตถดบในการผลตอาหาร เชน สาหราย เปนตน ทงน เพอลดปญหาภาวะขาดแคลนในพชทใชเปนทงวตถดบในการผลตอาหารและพลงงาน

๕.๖.๒ จดใหมระบบการบรหารจดการสนคาเกษตรทใชเปนทงอาหารและพลงงาน โดยใหความสาคญกบความมนคงดานอาหาร เชน ปาลมนามน มนสาปะหลง และออย เปนตน เพอใหมการผลตและการใชอยางเปนระบบทเชอมโยงกนอยางชดเจน ไมกระทบตอความมนคง ดานอาหารของประเทศ

๕.๖.๓ เพมประสทธภาพการผลตและการใชพลงงานชวภาพทเกยวเนองกบ ภาคการผลตและบรการ เพอลดการพงพาการใชนามนเชอเพลงจากการนาเขาตางประเทศ ซงจะทาใหเกดการสรางภมคมกนใหกบผลผลตทางการเกษตรเกดความมนคงและราคาสนคาเกษตรมเสถยรภาพ

๕.๖.๔ จดใหมกลไกในการกากบดแลโครงสรางราคาของพลงงานชวภาพ ทไมสงผลกระทบตอการสรางเสถยรภาพและความเปนธรรมตอผบรโภคและผผลต เพอเปนเครองมอ ในการสรางความมนคงของการใชพลงงานชวภาพและศกยภาพการผลตทเหมาะสม โดยไมกระทบ ตอการผลตอาหารของประเทศ

๕.๖.๕ ปลกจตสานกในการใชพลงงานชวภาพอยางมประสทธภาพและคมคา โดยสรางความรความเขาใจแกประชาชนถงประโยชนและผลกระทบของการใชพลงงานชวภาพ

๕.๗ การปรบระบบบรหารจดการภาครฐเพอเสรมสรางความมนคงดานอาหาร และพลงงาน มแนวทางการดาเนนงาน ดงน

๕.๗.๑ สนบสนนบทบาทของเกษตรกร เครอขายปราชญชาวบาน ภาคเอกชน และชมชนใหเขามามสวนรวมในการกาหนดทศทางและวางแผนการผลตทางการเกษตร เพอสรางความมนคงดานอาหารและพลงงานทงในระดบชมชนและระดบประเทศ เชอมโยงกบกลไกการบรหารจดการภาครฐและองคกรเกษตรกรทเกยวของทงในระดบพนทและสวนกลาง เชน สภาเกษตรกรแหงชาต เปนตน รวมทงมสวนรวมในการตดตามตรวจสอบการทางานของภาครฐอยางเปนระบบ เพอสรางความรบผดชอบตอสงคม

หนา ๙๘ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๗.๒ ปรบกระบวนการทางานของหนวยงานภาครฐทเกยวของ อาท กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงสาธารณสข กระทรวงพาณชย กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และกระทรวงพลงงาน ใหมการรวมมอและบรณาการการทางานอยางจรงจง ทงในสวนกลางและระดบพนทโดยมเปาหมายรวมกน เพอสนบสนนการสรางความมนคงทางดานอาหารและพลงงาน รวมถงเปนผผลกดนและสนบสนนการพฒนาการเกษตร อาหาร และพลงงานใหสอดคลองกบความตองการในระดบชมชนในพนทและระดบประเทศ นอกจากน กาหนดใหมกลไกการประสานการทางานระหวางภาครฐ ภาคเอกชน และเกษตรกร และตรวจสอบ การดาเนนงานแบบมสวนรวมของชมชนในพนท

๕.๗.๓ พฒนาระบบฐานขอมลสารสนเทศดานอาหารและพลงงานตงแตการผลต การตลาด ไปจนถงการบรโภคใหมความถกตอง สามารถเขาถงและใชประโยชนไดโดยงาย เพอใชในการวางแผน พฒนา แกไขปญหา และเตอนภย โดยพฒนารปแบบการเผยแพรขอมลในระบบอนเตอรเนต รวมท งพฒนาการสร างตวช ว ดการพ งพาตนเองดานอาหารต งแตระดบครอบครว ชมชน และระดบประเทศ เพอสงเสรมใหเกดการพงพาตนเองดานอาหาร และใชเปนเครองมอในการวางแผนนโยบายดานการเกษตรในระยะตอไป

๕.๗.๔ พฒนากฎหมายทเกยวของกบการพฒนาดานการเกษตรเพอใหเออตอการพฒนาอยางยงยน อาท การเรงรดออกกฎ ระเบยบตามพระราชบญญตคมครองพนธพช โดยเฉพาะการคมครองพนธพนเมองและสทธชมชน ใหประชาชนและประเทศไดรบประโยชนจากการเขาถงฐานทรพยากรทมอยอยางเหมาะสม เปนธรรม และมความเปนสากล ปรบปรงพระราชบญญตการเชาทดนเพอเกษตรกรรม โดยใหรวมถงการเชาทดนเพอเกษตรกรรมของชาวตางชาต และใหมการเกบภาษ ในอตราทสงกวาคนไทย เพอใหเกดการใชทดนอยางมประสทธภาพ คมคา สนบสนนใหมกฎหมาย ทเกยวของกบการสงเสรมและพฒนาระบบเกษตรกรรมยงยน การสงเสรมการพฒนาเศรษฐกจจาก ฐานชวภาพ เพอใหเกดการทางานในเชงระบบทเปนองครวม ตอเนอง และมกระบวนการมสวนรวม ของผเกยวของ

๕.๗.๕ สงเสรมความรวมมอระหวางประเทศทงในระดบพหภาคและทวภาค โดยเฉพาะประชาคมอาเซยน ในการสนบสนนการวจยและพฒนา ความรวมมอในการผลตการตลาด การจดตงระบบสารองขาวฉกเฉน ปรบปรงกฎ ระเบยบ และเสรมสรางความเขมแขงใหกบกลไกทมอย เพอใหเกดความมนคงดานอาหารและพลงงาน

หนา ๙๙ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

บทท ๖ ยทธศาสตรการปรบโครงสรางเศรษฐกจสการเตบโต

อยางมคณภาพและยงยน

๑. สถานการณการเปลยนแปลง ในชวงระยะเวลาตงแตเรมแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๗ ในป ๒๕๓๕ จนถงป ๒๕๕๒

ประเทศไทยมอตราการขยายตวทางเศรษฐกจเฉลยรอยละ ๓.๙ และสามารถรกษาเสถยรภาพ ทางเศรษฐกจโดยรวมไวได โดยฐานะการคลงมความแขงแกรง ทนสารองระหวางประเทศเพมขน อยางตอเนอง รวมทงการจางงานและดลบญชเดนสะพดอยในเกณฑด สอดคลองกบเปาหมาย ของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๐ ขณะเดยวกนโครงสรางการผลตและบรการไดปรบเปลยนจากการขบเคลอนดวยภาคเกษตรสภาคอตสาหกรรมมากขน ดงจะเหนไดจากสดสวนการผลตของภาคเกษตร อตสาหกรรม และบรการ เปลยนจากรอยละ ๑ : ๓ : ๖ ในแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๗ (พ.ศ. ๒๕๓๕ - ๒๕๓๙) เปน ๑ : ๔ : ๕ ในชวง ๓ ปแรกของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๐ (พ.ศ. ๒๕๕๐ - ๒๕๕๒) โดยมผลของการพฒนาดานตาง ๆ ทสาคญ ดงน

๑.๑ ภาคอตสาหกรรมเปนภาคการผลตทมบทบาทสงตอระบบเศรษฐกจแตผลตภาพ การผลตโดยรวมของภาคอตสาหกรรมยงไมไดรบการพฒนาเทาทควร โดยมสดสวนตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศเพมขนจากรอยละ ๓๘.๑ ในป ๒๕๔๒ เปนรอยละ ๔๐.๘ ในป ๒๕๕๒ ซงเปนผลมาจากการยายฐานการผลตเพอการสงออกของประเทศญปนและกลมประเทศอตสาหกรรมใหมใน ๔ กลมอตสาหกรรมหลก ไดแก ปโตรเลยม อเลกทรอนกส ยานยนต และเครองใชไฟฟา ซงมสดสวนของการผลตสงถงรอยละ ๔๑.๘ ของภาคอตสาหกรรมทงหมด นอกจากน สนคาอตสาหกรรมยงเปนสนคาสงออกหลกของประเทศ โดยมสดสวนกวารอยละ ๗๕.๐ ของการสงออกรวมในชวง ๓ ปแรกของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๐ อยางไรกตาม ผลตภาพการผลตรวมของภาคอตสาหกรรมยงอยในระดบตา โดยใน ๓ ปแรกของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๐ ขยายตวเฉลยเพยงรอยละ ๑.๑ เทานน

๑.๒ ภาคเกษตรนบเปนภาคการผลตทมความสาคญตอระบบเศรษฐกจโดยรวมของประเทศเนองจากเปนแหลงสรางรายไดหลกของคนสวนใหญในประเทศและเปนฐานในการสรางมลคาเพมของภาคอตสาหกรรม ดวยความอดมสมบรณของฐานทรพยากรธรรมชาตและความเหมาะสมของสภาพภมอากาศ รวมทงการสะสมความรและภมปญญาทางการเกษตรอยางตอเนอง และการใชผลผลตการเกษตรเปนวตถดบดานอาหาร พลงงาน และวสดชวภาพมแนวโนมเพมสงขนอยางรวดเรว อยางไร กตาม ภาคเกษตรยงมการเตบโตนอยกวาภาคการผลตอนโดยเปรยบเทยบ ดงจะเหนไดจากสดสวนผลตภณฑภาคเกษตรตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศลดลงจากรอยละ ๑๐.๔ ในแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๗

หนา ๑๐๐ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

เปนรอยละ ๘.๙ ในชวง ๓ ปแรกของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๐ เนองจากภาคเกษตรไมสามารถพฒนาผลตภาพการผลตไดทนตอสภาพการแขงขนในตลาดโลกททวความรนแรงมากขนไดอยางมประสทธภาพ และตองพงพาการสงออกสนคาเกษตรสาคญโดยไมไดยกระดบการผลตและแปรรปเพอเพมมลคาสนคาเทาทควร

๑.๓ ภาคบรการยงคงมบทบาทสาคญในการสรางมลคาเพมใหกบภาคเศรษฐกจ ตลอดจนชวยลดการขาดดลการคา รวมทงพฒนาคณภาพชวตประชาชน แมวาสดสวนผลตภณฑ ภาคบรการจะลดลงอยางตอเนองภายหลงจากเกดวกฤตเศรษฐกจในป ๒๕๔๐ เปนตนมา โดยในชวงแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๗ ภาคบรการมสดสวนเฉลยรอยละ ๕๖.๓ และไดลดลงเหลอรอยละ ๔๙.๔ ในชวง ๓ ปแรกของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๐ ภาคบรการยงมบทบาทสาคญในการเปนแหลงจางงานขนาดใหญของประเทศ โดยมสดสวนแรงงานถงรอยละ ๔๕.๓ ของจานวนผมงานทาทงหมดในชวง ๓ ปแรกของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๐ เพมขนจากรอยละ ๓๕.๕ ในชวงแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๗ การเพมขนของจานวนแรงงานในภาคบรการสอดคลองกบการลดลงของแรงงานในภาคการเกษตร ซงสงผลทาใหแรงงานในภาคบรการสวนใหญยงคงเปนแรงงานระดบลาง ดงนน สดสวนคาตอบแทนแรงงานตอมลคาเพมของภาคบรการจงคอนขางตาและผลตภาพการผลตโดยรวมหดตวลงเฉลยรอยละ ๑.๐ ในชวง ๓ ปแรกของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๐

๑.๔ การเชอมโยงเศรษฐกจในประเทศกบเศรษฐกจตางประเทศจากการปรบโครงสรางเศรษฐกจดงกลาว ทาใหเกดกจกรรมทางเศรษฐกจระหวางประเทศโดยเฉพาะกจกรรมทางการคาและการลงทนระหวางประเทศ ซงมบทบาทสาคญตอการพฒนาเศรษฐกจมาโดยตลอด ทงน การสงออกของไทยมการขยายตวอยางตอเนองในชวง ๑๐ ปทผานมา (ป ๒๕๔๑ - ๒๕๕๑) แมวาเรมขยายตวลดลง ในป ๒๕๕๒ อนเปนผลมาจากวกฤตเศรษฐกจโลกและขดความสามารถในการแขงขนลดลง แตประเทศไทยยงสามารถรกษาสดสวนการสงออกในตลาดโลกทรอยละ ๑.๑ ตอเนองมาตลอดในชวงป ๒๕๔๙ ถง ๒๕๕๑ ซงสงผลใหสดสวนการคาระหวางประเทศตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศเพมสงขนจาก รอยละ ๘๔.๘ ในแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๗ เปนรอยละ ๑๓๘.๔ ในชวง ๓ ปแรกของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๐ โดยสนคาอตสาหกรรมยงเปนสนคาสงออกหลก และมตลาดสงออกสาคญคอ ตลาดอาเซยน สหภาพยโรป และญปน

๑.๕ ประเทศไทยยงตองพงพงการนาเขาในสดสวนทสง โดยอตราสวนการนาเขาตอการผลตในประเทศของสนคาและบรการเพมจาก ๒ : ๑ ในชวงปลายแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๗ เปน ๔ : ๑ ในชวง ๓ ปแรกของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๐ ในขณะทการพงพาการนาเขาวตถดบและสนคา กงสาเรจรปสงถงรอยละ ๔๐.๐ ของการนาเขาทงหมด สาหรบการลงทนโดยตรงจากตางประเทศยงคงมบทบาทสาคญตอการขยายตวของระบบเศรษฐกจไทย แตจากภาวะเศรษฐกจโลกทตกตาและขดความสามารถในการแขงขนลดลง ทาใหบทบาทของการลงทนในการขบเคลอนเศรษฐกจมแนวโนมลดลงจากรอยละ ๔๑.๒ ตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศ ในชวงแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๗ เปนรอยละ ๒๕.๖

หนา ๑๐๑ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

ในปชวง ๓ ปแรกของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๐ โดยสดสวนการลงทนจากตางประเทศลดลงจาก รอยละ ๒๒.๒ ตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศในป ๒๕๔๑ เปนรอยละ ๘.๐ ในป ๒๕๕๒

๑.๖ แนวโนมการกระจายผลตอบแทนของปจจยการผลต โดยเฉพาะปจจยแรงงาน มแนวโนมลดลงอยางตอเนอง จากรอยละ ๓๐.๒ ในชวงแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๘ เปนรอยละ ๒๙.๔ และ ๒๘.๙ ในชวงแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๙ และ ๓ ปแรกของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๐ ตามลาดบ ในขณะทผลตอบแทนของปจจยการผลตอน ๆ ทไมใชแรงงาน เชน ผลตอบแทนของทน ผประกอบการ และทดน เปนตน มแนวโนมเพมขนอยางตอเนอง พรอมทงชองวางของ ผลตภณฑมวลรวมในประเทศกบผลตภณฑมวลรวมประชาชาตไดเพมขนจาก ๔๕.๙ พนลานบาทหรอรอยละ ๑.๕ ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศในป ๒๕๓๖ เปน ๔๓๖.๐ พนลานบาทหรอรอยละ ๔.๓ ในป ๒๕๕๓ ซงสะทอนถงการนากาไรจากการประกอบการภายในประเทศสงกลบไปทบรษทแมในตางประเทศเพมขนในชวง ทผานมา

๑.๗ ปจจยแวดลอมและความสามารถในการแขงขนปจจบนของไทย โดยสถาบนการ จดอนดบความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจทสาคญของโลกทงสถาบนการจดการนานาชาต (International Institute for Management Development : IMD) และการประชมเวท เศรษฐกจโลก (World Economic Forum : WEF) มขอสรปตรงกนวาประเทศไทยยงมความออนแอ ดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย โดยตวชวดหลกดานการลงทนในการวจยและพฒนา การลงทน ในโครงสรางพนฐานวทยาศาสตรและเทคโนโลย จานวนบคลากรทางการวจยและพฒนา จานวนสทธบตร และการคมครองทรพยสนทางปญญา ยงเปนขอจากดตอการนาเอาองคความรวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาใชสนบสนนการเพมศกยภาพการแขงขนของประเทศโดยรวม นอกจากน หนวยงานตาง ๆ ภายใตระบบวจยของไทยยงขาดการบรณาการในการทางานระหวางกน รวมทงขาดกลไก ทมประสทธภาพในการสรางความเชอมโยงการวจยระหวางภาครฐ ภาคเอกชนและชมชน และการจดการความเสยง ตลอดจนการจดสรรผลประโยชนทเกดจากการวจยและพฒนาในเชงพาณชย ยงไมชดเจน ทาใหไมสามารถนาผลงานวจยไปประยกตใชในเชงพาณชยไดเทาทควร

๑.๘ การพฒนาโครงสรางพนฐานทผานมา ภาครฐมบทบาทนาในการพฒนาโครงสรางพนฐานเพอสนบสนนการเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ ในระยะทผานมา มการพฒนาโครงสรางพนฐานทงทางบก ทางเรอ และทางอากาศ โดยมสดสวนการขนสงผโดยสารภายในประเทศ ทางถนนรอยละ ๗๔.๐ ทางรถไฟรอยละ ๒๑.๐ ทเหลอเปนทางอากาศรอยละ ๕.๐ สาหรบการขนสงสนคานน สวนใหญเปนการขนสงทางถนนรอยละ ๘๒.๐ ทางนารอยละ ๑๕.๐ และทางรถไฟรอยละ ๓.๐ ทงน แมวาการพฒนาโครงสรางพนฐานของประเทศในระยะทผานมาจะประสบความสาเรจในดานปรมาณ แตยงตองพฒนาดานคณภาพและสรางกระบวนการมสวนรวมของทกภาคสวนใหมากขน นอกจากน ขอจากดดานการคลง ตลอดจนกฎ ระเบยบ และหลกเกณฑทบงคบใชไมสอดคลอง และเหมาะสมกบสถานการณในปจจบน สงผลใหการพฒนาโครงสรางพนฐานลาชาและเปนอปสรรค

หนา ๑๐๒ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

ตอการขยายตวทางเศรษฐกจของประเทศในระยะยาว ในขณะทความตองการใชพลงงานของประเทศไทยมแนวโนมสงขนและตองพงพงการนาเขาพลงงานจากตางประเทศจานวนมาก โดยความตองการใชพลงงานของไทยมมลคาสงถงปละ ๑ ลานลานบาท หรอคดเปนรอยละ ๑๑.๐ ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ พรอมน การผลตพลงงานในประเทศยงไมสามารถตอบสนองความตองการใชพลงงาน ทเพมขนไดอยางเพยงพอ โดยการผลตพลงงานในประเทศสามารถตอบสนองความตองการใชในประเทศไดเพยงรอยละ ๕๐.๐ เทานน

๒. การประเมนความเสยง ประเทศไทยยงคงตองเผชญกบความเสยงสาคญหลายดานซงเปนทงขอจากดตอการพฒนา

ประเทศหรอจดออนภายในประเทศทจาเปนตองแกไขตอไป ดงนน ประเทศไทยตองเตรยมความพรอมและจดการความเสยงตาง ๆ เพอใหกระบวนการปรบโครงสรางเศรษฐกจสการเตบโตอยางมคณภาพ และยงยนมความตอเนอง โดยความเสยงทางเศรษฐกจสาคญของประเทศไทย มดงน

๒.๑ เศรษฐกจโลกฟนตวชา เนองจากความไมสมดลของระบบเศรษฐกจและการเงน ของประเทศเศรษฐกจหลกยงไมไดรบการแกไข เชน ปญหาในภาคการคลงในภมภาคยโรป ปญหาเงนเฟอ ในภมภาคเอเชย จากปญหาทแตกตางกนทาใหแตละประเทศมการดาเนนนโยบายทตางกน ซงอาจนาไปสการแกไขกฎระเบยบดานการคาจนนาไปสลทธกดกนทางการคาและยกระดบการแขงขนใหมความรนแรงมากขน ซงประเทศตาง ๆ รวมทงประเทศไทยจาเปนตองเสรมสรางความสามารถทางการแขงขน และกระตนอปสงคในประเทศเพอรองรบความเสยงน

๒.๒ การเคลอนยายเงนทนเพมขนอยางรวดเรวทาใหอตราแลกเปลยนมความผนผวนสงและการดาเนนนโยบายการเงนมความยากลาบากขน ซงสบเนองจากการพฒนาตลาดทนโลก การสรางนวตกรรมใหมทางการเงน ความเชอมโยงระหวางระบบเศรษฐกจทเพมสงขน รวมทงการเปดเสรทางการคาและการเงน สงผลใหการเคลอนยายเงนทนในระหวางภมภาคตาง ๆ ของโลกเพมขนอยางรวดเรว และตนทนการบรหารความเสยงจากอตราแลกเปลยนทงในภาครฐและเอกชนเพมสงขน ในขณะท การพฒนาของตลาดทนไทยยงไมเพยงพอทจะสามารถแขงขนไดในตลาดโลก

๒.๓ ความเสยงเชงระบบของสถาบนการเงน ซงเปนผลกระทบของวกฤตเศรษฐกจโลก ป ๒๕๕๑ ยงไมไดรบการจดการดแลอยางจรงจง หากไมดาเนนการแกไขตอไปอาจสงผลกระทบรนแรงในอนาคต ดวยเหตน ประเทศไทยจงจาเปนตองปรบปรงการกากบดแลสถาบนการเงนตามหลกเกณฑสากล Basel III ซงจะมการกาหนดมาตรการดารงเงนกองทนและสภาพคลองของสถาบนการเงน ทเขมงวดขน จนอาจสงผลใหสถาบนการเงนตลอดจนภาคธรกจมตนทนทางการเงนสงขน

๒.๔ การบรหารจดการทางการคลงมขอจากดมากขน แมวาจะมการตงเปาหมาย ใหงบประมาณสมดลในชวงปลายแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ แตภาระงบประมาณรายจายประจาป ตามเงอนไขของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. ๒๕๕๐ ทงรายจายทางดานการศกษา และสาธารณสข และรายจายเงนอดหนนใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ซงเปนรายจายประจา

หนา ๑๐๓ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

มแนวโนมเพมสงขนอยางตอเนอง นอกจากน ยงมความเสยงทางการคลงทเกดจากการใชจายเงน นอกงบประมาณและการดาเนนกจกรรมกงการคลงผานรฐวสาหกจและสถาบนการเงนเฉพาะกจ ซงอาจสรางภาระตองบประมาณในอนาคตและนาไปสปญหาความลมสลายทางเศรษฐกจดงท หลายประเทศเผชญในปจจบน

๒.๕ ผลตภาพการผลตในภาคการผลตและบรการยงอยในระดบตาทาใหประเทศไทย ไมสามารถยกระดบความสามารถในการแขงขนและขบเคลอนการเตบโตทางเศรษฐกจไดอยางยงยน อนดบความสามารถในการแขงขนของไทยจากสถาบน IMD และ WEF ในป ๒๕๕๓ อยทอนดบ ๒๖ และอนดบ ๓๘ ตามลาดบ ซงไมเปลยนแปลงจากเดมมากนกในระยะทผานมา โดยปญหาและอปสรรคสาคญตอการพฒนาและขบเคลอนเศรษฐกจไทยใหแขงขนไดและเตบโตอยางยงยนเปนผลจาก ความออนแอดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย คณภาพการบรการของโครงสรางพนฐาน กฎหมาย กฎ และระเบยบทางเศรษฐกจทไมเออตอการจดระบบการแขงขนทเปนธรรมและเหมาะสมกบสถานการณ การเปลยนแปลงทางเศรษฐกจในปจจบน รวมถงการพงพาการสงออก การนาเขาสนคาทน พลงงาน และการลงทนโดยตรงจากตางประเทศในสดสวนสง จนทาใหเศรษฐกจไทยไดรบอทธพลจากความผนผวนของปจจยภายนอกอยางมนยสาคญในชวงทผานมา

๒.๖ บรบทการเปลยนแปลงของโลกอน ๆ เชน ภาวะโลกรอน สงคมผสงอาย กฎ ระเบยบและกตกาใหม ๆ ในการบรหารจดการเศรษฐกจทมความเขมงวด และการเปดเสรการคา การลงทน สงผลใหผประกอบการไทยตองปรบกระบวนการผลตไปสสงคมคารบอนตา อตสาหกรรม ทเปนมตรตอสงแวดลอม การยกระดบมาตรฐานการผลตและการตระหนกถงความรบผดชอบตอสงคม รวมทงการเสรมสรางสมรรถนะทางธรกจเพอรองรบสภาพการแขงขนทจะทวความรนแรงมากขน ในอนาคต

๓. การสรางภมคมกน ผลการพฒนาทผานมา ทกภาคสวนไดนอมนาปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใช

ในการพฒนาประเทศ ประกอบกบวถชวต วฒนธรรม และภมปญญาไทยทหลากหลายและเขมแขง ทาใหประเทศไทยมภมคมกนและความพรอมในการเผชญกบการเปลยนแปลง อยางไรกตาม ความเสยงทประเทศไทยตองเผชญมแนวโนมทวความรนแรงมากขนและเปลยนแปลงอยางรวดเรว ดงนน ประเทศไทยจาเปนตองเสรมสรางจดแขงหรอภมคมกนทมอยในภาคการผลตและบรการ รวมทงพฒนาภมคมกนใหมเพอรองรบความเสยงทจะเกดขน และใชโอกาสทเอออานวยใหเกดประโยชนตอการพฒนาประเทศไดอยางเหมาะสมและรเทาทน ดงน

๓.๑ การรกษาเสถยรภาพของระบบเศรษฐกจโดยรวม เศรษฐกจสามารถขยายตวไดตามศกยภาพ รกษาระดบราคาและอตราการจางงานใหเหมาะสมกบการเตบโตทางเศรษฐกจ สรางความเขมแขงของเศรษฐกจในประเทศ มการกระจายรายไดและความมงคงในทกภาคสวนของระบบเศรษฐกจอยางทวถงและเปนธรรม

หนา ๑๐๔ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๓.๒ การรกษาเสถยรภาพทางการคลงและการเพมประสทธภาพของการดาเนนนโยบายการคลง โดยมฐานะการคลงทแขงแกรง มเครองมอทางการคลงทงการจดเกบภาษและการจดสรรงบประมาณทมประสทธภาพ เพอสนบสนนการดาเนนนโยบายของรฐบาลและการประกอบกจกรรม ทางเศรษฐกจของภาคเอกชน

๓.๓ การสรางระบบการเงนทสนบสนนการเตบโตทางเศรษฐกจ โดยตลาดเงนและตลาดทน มเสถยรภาพและมประสทธภาพ เรงดาเนนการตามแผนพฒนาระบบสถาบนการเงนระยะท ๒ และแผนพฒนาตลาดทนเพอใหตลาดเงนและตลาดทนเปนแหลงสนบสนนเงนทนและการใหบรการ ทางการเงนแกทกภาคสวนอยางทวถงและเปนธรรม มโครงสรางพนฐานทางการเงนทเออตอการเตบโตทางเศรษฐกจอยางยงยน และสามารถบรหารจดการความเสยงและขอจากดทเกดขนจากภายใน และภายนอกประเทศได

๓.๔ การปรบโครงสรางการผลตสการใชองคความร ภ มปญญา วทยาศาสตร เทคโนโลย นวตกรรม และความคดสรางสรรค การผลตทเปนมตรตอสงแวดลอมตามหลกปรชญา ของเศรษฐกจพอเพยง การใชประโยชนจากศกยภาพทประเทศไทยมอยโดยเฉพาะภาคเกษตร บรการ และเศรษฐกจสรางสรรค รวมถงการเพมประสทธภาพการใชพลงงานและการสนบสนนการใชพลงงานสะอาด ภายใตกฎหมาย กฎ ระเบยบ และสภาวะแวดลอมทางเศรษฐกจทเออตอการปรบโครงสรางเศรษฐกจในทศทางดงกลาว รวมทงการสรางระบบการแขงขนทเทาเทยมและเปนธรรม ซงจะสนบสนนใหเกดการขยายตวทางเศรษฐกจอยางมคณภาพและยงยน

๓.๕ การใชประโยชนจากการเปลยนแปลงของสภาวะแวดลอมหรอปจจยภายนอกประเทศไดอยางเหมาะสมและรเทาทน การเปลยนแปลงของสภาวะแวดลอมหรอปจจยภายนอกประเทศ เชน การเปลยนแปลงพฤตกรรมผบรโภคในตลาดหลกและตลาดเกดใหม การปรบเปลยนกฎ ระเบยบ และกตการะหวางประเทศ และความกาวหนาทางเทคโนโลย สามารถสงผลกระทบตอกระบวนการผลตหรอวถการดาเนนชวตของประชาชนไทย ซงประเทศไทยควรใชประโยชนจากการเปลยนแปลงดงกลาวเพอสนบสนนการปรบโครงสรางเศรษฐกจใหเกดผลลพธอยางเปนรปธรรม ขณะเดยวกน ควรเตรยมความพรอมรองรบและบรรเทาผลกระทบทางลบจากการเปลยนแปลงและความผนผวนของปจจยภายนอกดวยเชนเดยวกน

๔. วตถประสงคและเปาหมาย ๔.๑ วตถประสงค ๔.๑.๑ เพอปรบโครงสรางเศรษฐกจใหเจรญเตบโตอยางมคณภาพและยงยน ๔.๑.๒ เพอรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจและสรางระบบการแขงขนเสรและเปนธรรม ๔.๑.๓ เพอใหประเทศไทยมความเชอมโยงกบเครอขายดานการผลตสนคา

และบรการบนฐานปญญา นวตกรรม ความคดสรางสรรค และเปนมตรกบสงแวดลอม ในภมภาคอาเซยน

หนา ๑๐๕ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๔.๒ เปาหมาย ๔.๒.๑ เศรษฐกจขยายตวอยางมคณภาพและยงยน ๑) เศรษฐกจขยายตวอยางเหมาะสมและมเสถยรภาพ และอตราเงนเฟอ

เฉลยไมเกนรอยละ ๓.๕ ตอป ๒) ผลตภาพการผลตรวมเพมขนเฉลยไมตากวารอยละ ๓.๐ ตอป ๓) เพมสดสวนมลคาภาคเกษตรและอตสาหกรรมเกษตรใหไดไมตากวา

รอยละ ๑๖.๐ ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ และเพมสดสวนมลคาภาคบรการใหไดไมตากวา รอยละ ๕๐.๐ ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ รวมทงยกระดบอตสาหกรรมสการผลตทเปนมตรกบสงแวดลอม ชมชน และมมลคาสง

๔) พฒนาสนคาและบรการสรางสรรคใหมอตราการขยายตวไมตากวา รอยละ ๕.๐ ตอป

๔.๒.๒ เลอนอนดบความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจของประเทศโดย IMD เปนอนดบ ๑๖ ของโลกและเพมอนดบความสามารถในการประกอบธรกจใหเปน ๑ ใน ๑๐ ของโลก

๔.๒.๓ เพมสดสวนคาใชจายการลงทนเพอการวจยและพฒนาเปนไมนอยกวา รอยละ ๑.๐ และเพมขนเปนไมนอยกวารอยละ ๒.๐ ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศในระยะตอไป โดยมสดสวนการลงทนวจยและพฒนาของภาคเอกชนตอภาครฐเพมขนเปน ๗๐ : ๓๐

๔.๒.๔ ลดสดสวนตนทนโลจสตกสตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศใหตากวา รอยละ ๑๕.๐ และเพมสดสวนการขนสงทางรางเปนรอยละ ๕.๐

๔.๒.๕ เพมสดสวนการใชพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอกตอปรมาณการใชพลงงานขนสดทายไมนอยกวารอยละ ๑๙.๐ ลดสดสวนการนาเขาพลงงานจากตางประเทศลงไมนอยกวารอยละ ๓.๐ และลดความเขมการใชพลงงานลงรอยละ ๒.๐

๔.๓ ดชนชวด ๔.๓.๑ ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ ๔.๓.๒ อตราเงนเฟอ ๔.๓.๓ ผลตภาพการผลตรวม ๔.๓.๔ สดสวนของผลตภณฑมวลรวมสาขาเกษตร อตสาหกรรม และบรการ

ตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศ ๔.๓.๕ อตราการขยายตวของสนคาและบรการสรางสรรค ๔.๓.๖ อนดบความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจของประเทศทจดทาโดย

IMD และอนดบความสามารถในการประกอบธรกจโดยธนาคารโลก

หนา ๑๐๖ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๔.๓.๗ สดสวนคาใชจายการลงทนเพอการวจยและพฒนาตอผลตภณฑมวลรวม ในประเทศ และสดสวนการลงทนวจยและพฒนาของภาคเอกชนตอภาครฐ

๔.๓.๘ สดสวนตนทนโลจสตกสตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศและสดสวน การขนสงทางราง

๔.๓.๙ สดสวนการใชพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอกตอปรมาณการใชพลงงานขนสดทาย สดสวนการนาเขาพลงงานจากตางประเทศตอการใชพลงงานทงหมด และความเขมการใชพลงงาน

๕. แนวทางการพฒนา ผลการพฒนาท ผานมาช ใหเหนวาโครงสรางเศรษฐกจของไทยไมสามารถรองรบ

การเจรญเตบโตไดอยางยงยน โดยยงตองพงพงและเผชญกบการเปลยนแปลงจากปจจยภายนอกประเทศมากขนตามลาดบ นอกจากน ระบบเศรษฐกจของไทยยงมความออนแอดานปจจยสนบสนนในสวน ของวทยาศาสตรและเทคโนโลย คณภาพการใหบรการของโครงสรางพนฐาน กฎหมาย กฎ และระเบยบทางเศรษฐกจทไมเออตอการจดระบบการแขงขนทเปนธรรมและเหมาะสมกบสถานการณ การเปลยนแปลงทางเศรษฐกจ ในขณะทประเทศไทยมภมคมกนทางเศรษฐกจทดอยแลว แตยงไมเพยงพอ ทจะเปนปจจยขบเคลอนไปอยางมนคงภายใตสถานการณการเปลยนแปลงทดาเนนอยในปจจบน

ดงนน แนวทางการพฒนาในระยะตอไปจะตองใหความสาคญกบการปรบโครงสรางเศรษฐกจ สการพฒนาทมคณภาพและยงยน โดยใชปญญา ความร วทยาศาสตร เทคโนโลย และความคดสรางสรรค เปนพนฐานสาคญในการขบเคลอน ภายใตการสรางปจจยสนบสนนทเอออานวยและมบรรยากาศในการแขงขนทเปนธรรม พรอมทงใชโอกาสจากปจจยภายนอกใหเกดประโยชนกบประเทศ ไดอยางเหมาะสม ซงจะเปนแนวทางหนงในการสรางภมคมกนใหกบประเทศเมอเกดความผนผวน จากปจจยภายนอกประเทศ รวมทงจะตองสรางความเขมแขงทางเศรษฐกจใหเกดขนจากปจจยภายในประเทศเปนสาคญ

๕.๑ การปรบโครงสรางเศรษฐกจสการพฒนาทมคณภาพและยงยน โดยสรางความเขมแขงใหกบผประกอบการ โดยเฉพาะผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม และผลกดนใหมบทบาทในการพฒนาเศรษฐกจภายในประเทศใหเขมแขงและแขงขนได มแนวทางการดาเนนงาน ดงน

๕.๑.๑ ปรบโครงสรางการคาและการลงทนใหสอดคลองกบการขยายตว ทางเศรษฐกจของเอเชย แอฟรกา และเศรษฐกจภายในประเทศ โดย

๑) เสรมสรางประสทธภาพดานการตลาดและการกระจายผลผลตไปสตลาดเอเชยและแอฟรกา โดยสงเสรมภาคเอกชนในการกระจายตลาดสนคาไปสตลาดใหมทมศกยภาพ ทงตลาดเอเชยและแอฟรกา และกลมเศรษฐกจตาง ๆ ทงระดบทวภาคและพหภาค สรางโอกาส ทางการตลาดและดแลรกษาเสถยรภาพราคาสนคาเกษตร เชอมโยงการกระจายผลผลตจากแหลงผลต

หนา ๑๐๗ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

ไปยงผบรโภค รวมทงพฒนาการใหบรการของกจการคลงสนคา ไซโล และหองเยน ตลอดจนพฒนาสนคาทมเครองหมายการคาของตนเองทเนนคณภาพและมาตรฐานมการวางระบบการขายและกระจายสนคาอยางครบวงจร ดวยการสนบสนนการใชกลไกการประสานความรวมมอของหนวยงานภาครฐ ในตางประเทศ

๒) พฒนาสนคาและบรการใหสอดคลองกบความตองการของตลาดใหม โดยศกษาพฤตกรรมการบรโภคในเชงลกของผบรโภคในตลาดเปาหมายทมการเปลยนแปลงไปตามระดบรายไดทเพมขนโดยเฉพาะกลมผบรโภครายไดปานกลางและระดบสงในจนและอนเดยทมแนวโนมจะเปนกาลงซอหลกของประเทศ ศกษากฎหมาย กฎ ระเบยบและมาตรการทมใชภาษรปแบบใหม ๆ ทเกดขนทงทเออประโยชนและเปนอปสรรคในการสงออกของไทยไปยงตลาดใหม รวมทงใหความสาคญกบการสงเสรมและกระตนผประกอบการไทยใหนามาตรฐานสากลมาใชในการผลต ตลอดจนมงเนน การสรางมลคาเพมและความแตกตางใหกบสนคาและบรการ เพอพฒนาไปสอตสาหกรรมและบรการสรางสรรคมากขน

๓) เรงรดการใชประโยชนจากขอตกลงการคาเสรท มผลบงคบใชแลว พรอมทงวางแนวทางปองกนผลกระทบทจะเกดขน โดยสนบสนนภาคธรกจใหใชประโยชนจากขอตกลงการคาและการลงทนทมผลบงคบใชแลว ตลอดจนสรางความรความเขาใจเกยวกบกรอบความรวมมอ ทางเศรษฐกจและความตกลงการคาเสรตาง ๆ เพอเตรยมพรอมในการพฒนาสนคาและบรการ ใหสอดคลองกบกฎ ระเบยบ มาตรฐานตาง ๆ รวมทงบรบทการเปลยนแปลงของโลกทสงผลตอความตองการของตลาดในอนาคต พรอมทงกาหนดแนวทางปองกนผลกระทบทจะเกดขนและมาตรการการ ใหความชวยเหลอผทไดรบผลกระทบ

๔) สงเสรมการลงทนทยงยนและสรางความสมดลของการเจรญเตบโต ในทกมตทงดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม โดยใหความสาคญกบการลงทนทเปนมตร ตอสงแวดลอมและชมชน และสรางแรงจงใจใหเกดการลงทนในอตสาหกรรมฐานปญญาและความร ทใชเทคโนโลยขนสงและเทคโนโลยการลดคารบอน

๕) สงเสรมและพฒนาธรกจไทยใหสามารถเตบโตไดอยางมคณภาพ และยงยน โดยใหความสาคญกบการพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม สรางและพฒนาบคลากรทสอดคลองกบความตองการของธรกจ สงเสรมการยกระดบองคความรและทกษะผประกอบการทงดานการผลต การตลาด และการใชเทคโนโลยสารสนเทศในการดาเนนธรกจ รวมทงพฒนาตอยอดองคความรทงดานวทยาศาสตร เทคโนโลย ภมปญญาทองถน และความคดสรางสรรคในการสรางนวตกรรม ตลอดจนพฒนาความสามารถในการบรหารธรกจอยางมธรรมาภบาล นอกจากน จะตองมมาตรการ ทางการเงนทเหมาะสมเพอชวยเหลอผประกอบการ โดยเฉพาะวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม ใหสามารถเขาถงแหลงเงนทนเพอการตอยอด ประคอง หรอปรบปรงธรกจได

หนา ๑๐๘ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๑.๒ ปรบโครงสรางภาคบรการ ใหสามารถสรางมลคาเพมกบสาขาบรการ ทมศกยภาพและเปนมตรกบสงแวดลอมบนฐานความคดสรางสรรคและนวตกรรม โดย

๑) เสรมสรางขดความสามารถในการแขงขนของธรกจบรการทมศกยภาพสธรกจเชงสรางสรรค โดยสนบสนนการวจยและพฒนาเพอสรางนวตกรรมใหกบธรกจ สงเสรมการใชองคความรและเทคโนโลยใหม ๆ ในการพฒนาสนคาและบรการ และสงเสรมการลงทนในธรกจบรการ ทมศกยภาพ โดยอาศยความไดเปรยบของทาเลทตงทางภมศาสตรของประเทศ ความหลากหลาย ทางชวภาพและวฒนธรรม และเอกลกษณความเปนไทย ตลอดจนสามารถรองรบการเปดเสรทางการคาและกระแสความตองการของตลาดโลก ไดแก ธรกจการทองเทยว ธรกจบรการสขภาพ ธรกจบรการ โลจสตกส ธรกจภาพยนตร ธรกจการจดประชมและแสดงนทรรศการนานาชาต เปนตน

๒) ขยายฐานการผลตและการตลาดของภาคธรกจบรการทมศกยภาพ ออกสตลาดตางประเทศ โดยพฒนาขดความสามารถในการแขงขนของผประกอบการตลอดหวงโซ การผลตและบรการ สนบสนนมาตรการดานการเงนและภาษใหทดเทยมกบประเทศคแขง สงเสรม การคนหาและบกเบกตลาดใหม ๆ ทมศกยภาพ เสรมสรางเครอขายความรวมมอของธรกจทเกยวเนองกบการลงทนในตลาดตางประเทศเพอสนบสนนการขยายตลาดของธรกจบรการทมศกยภาพของไทย พฒนาศกยภาพของบคลากรใหมทกษะการบรหารและความเชยวชาญในสายอาชพ และพฒนามาตรฐานธรกจและวชาชพใหเปนทยอมรบในระดบสากล

๓) พฒนาปจจยแวดลอมใหเออตอการลงทนในภาคบรการทงในประเทศและดงดดการลงทนจากตางประเทศในภาคบรการ โดยปรบปรงประสทธภาพการใหบรการของโครงสรางพนฐาน พฒนาระบบฐานขอมลภาคบรการโดยรวมของประเทศและขอมลเชงลกในสาขาบรการ ทมศกยภาพ ปรบปรงกฎหมาย กฎ ระเบยบ และสทธประโยชนใหเออตอการลงทน สงเสรมการวจยและพฒนาและถายทอดเทคโนโลย สงเสรมการใช เทคโนโลยสารสนเทศในการประกอบธรกจ สงเสรมธรกจบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม ตลอดจนผลตและพฒนาบคลากรใหมศกยภาพสอดคลองกบความตองการของธรกจ

๔) ฟนฟและพฒนาคณภาพแหลงทองเทยวใหสอดคลองกบความตองการของตลาด โดยการฟนฟพฒนาแหลงทองเทยวหลกทเสอมโทรม พฒนาเครอขายวสาหกจของธรกจทองเทยวในกลมพนททมศกยภาพสง สงเสรมกจกรรมการทองเทยวทสอดคลองกบศกยภาพของพนทและกระแสความตองการของตลาดโลก เชน การทองเทยวเชงสขภาพ การทองเทยวเชงนเวศ การทองเทยวเชงศกษาเรยนรประวตศาสตร วฒนธรรม และสมผสวถชวตชมชน รวมทงสงเสรม การดาเนนกลยทธทางการตลาดรปแบบใหมทสามารถเขาถงกลมลกคาและขยายไปยงตลาดใหม ๆ ทมศกยภาพ

หนา ๑๐๙ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕) บรหารจดการการทองเทยวใหเกดความสมดลและยงยน โดยใหความสาคญกบการพฒนาการทองเทยวเชงสรางสรรคและเปนมตรตอสงแวดลอม คานงถงความสมดลและความสามารถในการรองรบของแหลงทองเทยว พฒนายกระดบมาตรฐานสนคาและบรการ พฒนาโครงสรางพนฐานใหมคณภาพและเพยงพอ และบรณาการการทองเทยวใหเชอมโยงกบวถชวต วฒนธรรม ทรพยากรธรรมชาต รวมทงสาขาการผลตและบรการอน ๆ

๖) เสรมสรางความเขมแขงของทองถน ชมชน ผประกอบการรายยอย วสาหกจชมชน และบคลากรภาครฐ เพอรวมกนพฒนาและเชอมโยงกบสาขาการผลตและบรการ ทเกยวเนองในพนทตามแนวทางการพฒนาเครอขายวสาหกจ พฒนาทกษะและองคความรของบคลากรภาครฐ องคกรปกครองสวนทองถน และชมชน รวมทงเสรมสรางศกยภาพของผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมใหสามารถปรบตวเพอรองรบผลกระทบตาง ๆ ทอาจจะเกดขนจากการเปลยนแปลงเงอนไขตามกฎระเบยบใหมของโลก

๕.๑.๓ พฒนาเศรษฐกจสรางสรรค โดย ๑) สนบสนนการพฒนาธรกจสรางสรรคตามแนวทางเครอขายวสาหกจ

ทมการเชอมโยงและทางานรวมกนอยางมทศทางทชดเจนของธรกจสรางสรรคตลอดหวงโซอปทาน โดยใหความสาคญกบการเชอมโยงระหวางภาคเกษตร ภาคอตสาหกรรม และภาคบรการ สนบสนน ใหมการแลกเปลยนเรยนรและพฒนาการใชความคดสรางสรรค และใชทรพยากรรวมกนระหวางอตสาหกรรมทเกยวของและสนบสนนในการผลตสนคาและบรการ การจดจาหนาย และการดาเนนกจกรรมเชงพาณชย และสงเสรมการแขงขนของธรกจทเปนธรรมเพอการยกระดบคณภาพและมาตรฐานสนคาและบรการทสงขน ตลอดจนสงเสรมการปรบบทบาทของสถาบนหรอหนวยงานทเกยวของ ใหสนบสนนการเชอมโยงเปนเครอขายของธรกจสรางสรรค

๒) สงเสรมการพฒนาเมองสรางสรรค โดยการพฒนาปจจยแวดลอม ดานตาง ๆ ของพนทหรอเมองทงดานโครงสรางพนฐานทางกายภาพ ทรพยากรมนษย กฎ ระเบยบ การบรหารจดการทเออตอการพฒนาเครอขายวสาหกจของธรกจสรางสรรคทมการสรางสรรคสนคา และบรการใหม ๆ ทมเอกลกษณและสะทอนอตลกษณของพนทหรอเมอง สามารถดงดดการลงทน ของธรกจตาง ๆ ทเกยวของเขามาในพนทหรอเมอง รวมทงสงเสรมการลงทนในโครงสรางพนฐานตาง ๆ เพอสรางบรรยากาศและสภาวะทเอออานวยตอการเรยนรและการพฒนาความคดสรางสรรค เชน การพฒนาแหลงเรยนร และพนทสาธารณะรปแบบตาง ๆ การจดกจกรรม และงานแสดงสนคา และบรการสรางสรรค เพอเปนชองทางหรอเวทในการพฒนาและแสดงออกของนกคดและนกสรางสรรคสาขาตาง ๆ

หนา ๑๑๐ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๓) เสรมสรางศกยภาพของผประกอบการและบคลากรในการใชความคดสรางสรรค เพ อเพมมลคาของสนคาและบรการทกสาขา โดยพฒนาทกษะและองคความร ของผประกอบการธรกจโดยเฉพาะวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม และบคลากรสรางสรรคทสาคญ ในธรกจตาง ๆ ของหวงโซอปทานของอตสาหกรรมสรางสรรคทงดานการออกแบบ การวจยและพฒนา การสรางนวตกรรม การบรหารจดการธรกจ เทคโนโลย และการตลาด โดยใชศลปวฒนธรรม แบบดงเดมและรวมสมยเปนพนฐาน ผสมผสานการใชเทคโนโลย เพอสรางความแตกตางและความโดดเดนของสนคาและบรการทตรงกบความตองการของตลาด รวมทงเสรมสรางความเขมแขงของธรกจสรางสรรคใหสามารถปรบเปลยนการดาเนนธรกจใหสอดคลองกบสถานการณแวดลอมภายใน และภายนอกประเทศทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว ตลอดจนสนบสนนการศกษาวจยในประเดนสาคญ ทเกยวของกบการพฒนาเศรษฐกจสรางสรรค และเรงพฒนาฐานขอมลเชงลกของอตสาหกรรมสรางสรรคสาขาตาง ๆ

๔) พฒนาระบบการ เง น เพ อสนบสนนการลงทนและการพฒนาอตสาหกรรมสรางสรรค โดยการจดหาหรออานวยความสะดวกในการเขาถงแหลงเงนทนทมตนทน ทเหมาะสมสาหรบธรกจสรางสรรคทยงขาดแคลนเงนลงทน เชน กองทนเศรษฐกจสรางสรรค กองทน และสถาบนการเงนตาง ๆ เพอสนบสนนผประกอบการธรกจสรางสรรค เพอใหผประกอบการและผทมความประสงคจะดาเนนธรกจสรางสรรคสามารถกอตง ดาเนนกจการ และพฒนาธรกจได

๕) สงเสรมการจดทะเบยน การใช และการคมครองทรพยสนทางปญญาเพอเปนปจจยขบเคลอนการเตบโตของธรกจสรางสรรค โดยสรางความตนตวและความตระหนก ของธรกจและทกภาคสวนถงความสาคญของทรพยสนทางปญญาทมตอการสรางมลคาเพม ตอยอดการเตบโตของธรกจ ยกระดบมาตรฐานของสนคาและบรการ และเรงรดการลดขนตอนและความซบซอนในการ จดทะเบยนทรพยสนทางปญญา เพออานวยความสะดวกแกธรกจสรางสรรคในการครอบครองทรพยสนทางปญญาไดอยางรวดเรว ทนตอการเปลยนแปลงของตลาดมากขน รวมทงบงคบใชกฎหมาย เพอควบคมการละเมดทรพยสนทางปญญาอยางมประสทธภาพ

๕.๑.๔ พฒนาภาคเกษตร บนฐานการเพมผลตภาพในการผลตและยกระดบ การสรางมลคาเพมดวยเทคโนโลยและกระบวนการทเปนมตรกบสงแวดลอม เพอยกระดบธรกจ ดานการเกษตรและอาหารใหเปนแหลงรายไดและศนยกลางตลาดโลก รวมถงปรบปรงฟนฟคณภาพดนและเพมประสทธภาพการใชนา สนบสนนการผลตทางการเกษตรทสอดคลองกบสภาพพนท พฒนาคณภาพมาตรฐานของผลตภณฑแปรรปสนคาเกษตร เพมมลคาสนคาเกษตร และพฒนาปจจยแวดลอมดานการเกษตร เชน ระบบโลจสตกสของภาคเกษตร เปนตน

๕.๑.๕ พฒนาภาคอตสาหกรรม ทมงการปรบโครงสรางอตสาหกรรมใหมคณภาพและยงยน ดวยการมงเนนการใชความรดานวทยาศาสตร เทคโนโลย และความคดสรางสรรค สอตสาหกรรมสเขยวและคารบอนตาบนฐานความรเชงสรางสรรค และเปนมตรตอสงแวดลอม เพอการพฒนาทสมดลและยงยน โดย

หนา ๑๑๑ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๑) พฒนาเมองอตสาหกรรมเชงน เวศและฟนฟสงแวดลอมในพนทอตสาหกรรมหลกของประเทศอยางตอเนอง โดยการสรางความตระหนกถ งการอยร วมกน ของอตสาหกรรมและชมชน และสงเสรมใหภาคเอกชน ชมชน สถาบนการศกษาและภาครฐรวมกนพฒนา ตงแตการกาหนดกรอบแนวทางการพฒนา มาตรฐานขององคประกอบทจาเปนของอตสาหกรรมเชงนเวศ กาหนดมาตรการการบรหารจดการคณภาพสงแวดลอม ทรพยากรธรรมชาต และผลกระทบดานสขภาพของประชาชนในพนท ไปจนถงการมศนยเฝาระวงคณภาพสงแวดลอมในพนท กาหนดมาตรการใหภาคเอกชนลงทนเพอฟนฟสงแวดลอมรวมกบชมชนและภาครฐในรปแบบการสนบสนนกจการเพอสงคม รวมทงเตรยมพฒนาพนทเศรษฐกจหลกแหงใหม โดยการกาหนดเขตพนทสาหรบ การพฒนาอตสาหกรรมในแตละพ นท ใ ห มขนาดท เหมาะสมสอดคลองกบขนาดของชมชน และขดความสามารถในการรองรบของพนท และจดทาขอมลขดความสามารถการรองรบมลพษของพนทเพอเปนเกณฑกากบการพฒนาอตสาหกรรมใหมความสมดลกบพนทและชมชน

๒) พฒนาและสงเสรมอตสาหกรรมเกษตรแปรรปและอตสาหกรรมใหมบนฐานความร ความคดสรางสรรค ภมปญญาทองถน และนวตกรรมเพอเพมมลคาและยกระดบสนคาใหมคณภาพ เปนมตรกบสงแวดลอม มความปลอดภยตามมาตรฐานสากล และสรางโอกาส ทางการตลาดจากความตองการอาหารทเพมขนตามจานวนประชากรโลก โดยสนบสนนใหมการรวมกลมพฒนาในลกษณะเครอขายวสาหกจ สรางเครอขายความรวมมอและเชอมโยงการผลตกบวสาหกจ หรอธรกจอน ๆ และหนวยงานตาง ๆ ทเกยวของ รวมทงสงเสรมการวจยและพฒนาดานการผลต และแปรรปสนคา

๓) เพมผลตภาพและประสทธภาพภาคอตสาหกรรม โดยการพฒนาปจจยพนฐานท สงเสรมประสทธภาพและยกระดบมาตรฐานการผลต สนบสนนการประยกตใชวทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรมในการสรางคณคาสนคาอตสาหกรรม เพอลดการนาเขาสนคาจากตางประเทศ รวมทงประสานความรวมมอการพฒนาระหวางภาครฐ ภาคเอกชน สถาบนการศกษา และสถาบนเฉพาะทางในการฝกอบรมบคลากรใหมทกษะ มการใชความคดสรางสรรค และองคความร

๔) สงเสรมและสนบสนนใหมการเชอมโยงการผลตภาคอตสาหกรรม ขนาดใหญกบอตสาหกรรมทองถน และกระจายการพฒนาอตสาหกรรมไปสภมภาค โดยสรางความเชอมโยงระหวางผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมและผประกอบการหนงตาบลหนงผลตภณฑ (OTOP) กบภาคอตสาหกรรมขนาดใหญ ผานระบบหวงโซอปทาน และเนนการสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมทใชเทคโนโลยและนวตกรรม ควบคไปกบการจบคทางธรกจเพอพฒนาเทคโนโลย และนวตกรรมรวมกน

หนา ๑๑๒ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๒ การพฒนาวทยาศาสตร เทคโนโลย วจย และนวตกรรม ใหเปนพลงขบเคลอนการปรบโครงสรางเศรษฐกจใหเตบโตอยางมคณภาพและยงยน ทเนนการนาความคดสรางสรรค ภมปญญาทองถน ทรพยสนทางปญญา งานวจยและพฒนา ไปตอยอด ถายทอด และประยกตใชประโยชนทงเชงพาณชย สงคม และชมชน โดยมแนวทางดาเนนงาน ดงน

๕.๒.๑ สรางสภาพแวดลอมทเอออานวยตอการพฒนาและประยกตใชวทยาศาสตร เทคโนโลย วจย และนวตกรรม เพอสงเสรมการใชความคดสรางสรรคและสรางมลคาเพมใหกบภาค การผลต โดย

๑) ปฏรประบบการใหสงจงใจทงดานการเงน การคลง และอน ๆ โดยลดขนตอนปฏบตในกระบวนการใหสทธประโยชนใหมความคลองตวเออตอการปฏบตจรง เพมมาตรการจงใจทงดานการเงน การคลง และอน ๆ ในรปการรวมทนหรอการจดตงกองทนวจยรวมภาครฐและเอกชน ใหสทธประโยชนดานภาษทครอบคลมถงการพฒนาเทคโนโลย และปรบปรงกฎหมาย กฎ ระเบยบทเปนอปสรรคตอการทาวจยและพฒนา และการใชประโยชน รวมทงใชกลไกการจดซอจดจางภาครฐเพอสนบสนนการทาวจยและพฒนา และสรางตลาดรองรบธรกจเทคโนโลยเกดใหม โดยใหกาหนดแนวทางเพอใหเกดผลในทางปฏบตอยางแทจรง

๒) สรางมาตรการสงเสรมโครงการลงทนวจยและพฒนาขนาดใหญ ในสาขาทเปนเปาหมายการพฒนาประเทศ และมาตรการดดซบเทคโนโลยจากการลงทนตรงจากตางประเทศ รวมทงสงเสรมการเลยงและใชสตวเพองานทางวทยาศาสตรทไดมาตรฐานสากลเพอเปนพนฐานในการพฒนาอตสาหกรรมเกยวเนอง ตลอดจนสงเสรมระบบทรพยสนทางปญญา เชน สรางกลไกสนบสนนการจดสทธ บตรในตางประเทศ สรางระบบการบรหารจดการทรพย สนทางปญญา ทมประสทธภาพ รวมถงสทธในการครอบครองลขสทธในผลตภณฑทจดสทธบตรในตางประเทศ

๓) ปรบระบบบรหารจดการดานวทยาศาสตร เทคโนโลย วจยและนวตกรรมใหมเอกภาพและประสทธภาพ โดยมระบบการประสานและเชอมโยงการทางานระหวางหนวยงานทเกยวของทงในระดบนโยบายและระดบปฏบตทงในภาครฐและเอกชนอยางมบรณาการ และมระบบตดตามประเมนผลการดาเนนงานทเปนรปธรรม

๕.๒.๒ พฒนาโครงสรางพนฐานทางวทยาศาสตร เทคโนโลย วจย และนวตกรรมใหทวถงและเพยงพอทงในเชงปรมาณและคณภาพในลกษณะของความรวมมอระหวาง ภาครฐและเอกชน โดย

๑) เรงพฒนาอทยานวทยาศาสตร ศนยความเปนเลศ ศนยบมเพาะ สถาบนวจยและพฒนา สถาบนวจยเฉพาะทางในสาขาวทยาศาสตร และศนยบรการวเคราะหทดสอบอยางเพยงพอและทวถง โดยเฉพาะในระดบภมภาค และสอดคลองกบความตองการ หรอสนบสนน ใหภาคเอกชนและนกลงทนตางประเทศจดตงศนยวจยในประเทศไทย รวมทงการนาขอมลภมสารสนเทศมาประยกตใชเพอการพฒนาประเทศในดานตาง ๆ

หนา ๑๑๓ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๒) สงเสรมการลงทนว จยและพฒนานวตกรรมทสามารถนาไปใชประโยชนทงเชงพาณชยและชมชน เพอสนบสนนภาคอตสาหกรรมและบรการในสาขาทมศกยภาพ รวมทงยกระดบสนคาชมชน โดยใหความสาคญกบการสรางความเชอมโยงและรวมมอในรปแบบเครอขายวจยระหวางสถาบนการศกษา สถาบนวจย ภาคการผลตและชมชน เครอขายวสาหกจตาง ๆ และสมาคมและองคกรทเกยวของทงในประเทศและตางประเทศ โดยมการถายทอด แลกเปลยนความร จดการความเสยงและผลประโยชนทชดเจน รวมทงสรางกระบวนการวจยและพฒนาทเปนระบบ โดยบรณาการการทางานระหวางหนวยงานหลกทเกยวของกบสถาบนการศกษา สถาบนเฉพาะทางตาง ๆ ภาคเอกชน และชมชน ตงแตเรมกระบวนการจดทาและพฒนาแผนวจย บคลากรวจย แหลงทนวจย การบรหารจดการความร และการจดทาฐานขอมลทมความเชอมโยงกน โดยมดชนชวดการประเมนนโยบายว จยและความกาวหนาทางเทคโนโลยทชดเจนเพอชวยใหระบบการว จยของประเทศ มประสทธภาพ

๓) พฒนาบคลากรดานวทยาศาสตรและนกวจยใหเพยงพอทงในเชงปรมาณและคณภาพ โดยใหความสาคญกบการสงเสรมการผลตและพฒนาบคลากรวจยในสาขาวทยาศาสตรและวศวกรรมทมบรณาการระหวางการเรยนรกบการทางานจรงในสถานประกอบการ สนบสนนนกเรยนทนและผมความสามารถพเศษ พฒนาครวทยาศาสตร รปแบบและสอการเรยนการสอน ททนสมย และสรางความตระหนกของประชาชนใหเรยนร คด และทาอยางเปนวทยาศาสตร รวมทงเปดโอกาสเขาถงขอมลและองคความรดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยไดอยางทวถง เพอสามารถนาไปประยกตใชในชวตประจาวน

๕.๓ การพฒนาความสามารถในการแขงขนทมประสทธภาพ เทาเทยม และเปนธรรม มแนวทางการดาเนนงาน ดงน

๕.๓.๑ พฒนาตลาดเงนและตลาดทน ใหเออตอการปรบโครงสรางภาคการผลตและบรการ และเปนชองทางการออมเงนของประชาชน โดย

๑) พฒนาระบบสถาบนการเงนใหมเสถยรภาพและประสทธภาพ โดยพฒนาระบบโครงสรางพนฐานและระบบรกษาความปลอดภยทเออตอการใหบรการและพฒนาบคลากรในภาคการเงน สนบสนนการใหบรการทางการเงนดวยชองทางอเลกทรอนกส นอกจากน ควรเรงรดดาเนนการตามแผนพฒนาระบบสถาบนการเงนระยะทสอง และแผนพฒนาสถาบนการเงนเฉพาะกจ รวมทงการปฏรประบบกากบดแลและพฒนาระบบบรหารความเสยงของสถาบนการเงนใหมความเขมงวดและครอบคลมมากขน

๒) สงเสรมใหทกภาคสวนเขาถงแหลงเงนทนอยางเทาเทยมดวยตนทน ทเหมาะสม โดยกากบดแลการดาเนนงานของธนาคารพาณชยใหเออตอการใหบรการประชาชนและธรกจอยางทวถงภายใตการบรหารความเสยงทด ซงจะเปนประโยชนตอการดาเนนงานของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม ผประกอบการรายใหม และกลมผมรายไดนอย รวมทงใหสถาบนการเงนเฉพาะกจ ของรฐเขามาเตมเตมชองวางการใหบรการของสถาบนการเงนเอกชน และควรเพมบทบาทของธรกจ รวมลงทน แฟคตอรงและลสซงใหมมากขน

หนา ๑๑๔ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๓) เพมศกยภาพและความครอบคลมของการใหบรการของระบบการเงนฐานราก โดยสนบสนนและพฒนาขดความสามารถในการดาเนนงานขององคกรการเงนชมชน และสหกรณทกระดบ สรางความเขมแขง ยกระดบมาตรฐานการดาเนนงาน สรางกลไกเชอมโยงเงนทนระหวางกลมการเงน และกลมการเงนกบสถาบนการเงน เพอใหเปนแหลงสนบสนนเงนทนและเปนกลไกสาคญในการปลกฝงนสยการออมเงนและการบรหารจดการดานการเงนในระดบครวเรอน

๔) สรางความรความเขาใจทางการเงน เพอสรางวนยทางการเงนใหแกภาคธรกจ ประชาชนและผประกอบการรายยอย และสงเสรมการออมภาคครวเรอน โดยเฉพาะครวเรอนระดบกลางและระดบลางใหมโอกาสเขาถงการออมและการลงทน โดยพฒนาผลตภณฑ ทางการออมและการลงทนทตอบสนองความตองการของครวเรอนทกระดบ สงเสรมใหองคกรนายจาง และสถาบนการเงนมหนาทในการสรางความรความเขาใจทางการเงนทงดานการออม การลงทน การบรหารความเสยง การวางแผนการเงนสวนบคคล สนบสนนการทาบญชรายรบรายจาย และสรางความเขาใจถงความเสยงของเงนกนอกระบบ เพอปองกนและแกไขปญหาหนสน

๕.๓.๒ พฒนากาลงแรงงานและตลาดแรงงานใหสมดลกบภาคการผลตและบรการ โดย ๑) เพมขดความสามารถของผจบการศกษาในทกระดบ โดยเฉพาะดาน

วทยาศาสตรและเทคโนโลย ใหมมาตรฐานสอดคลองกบความตองการของสาขาเกษตร อตสาหกรรม และบรการ เพอรองรบการเปลยนแปลงของตลาดแรงงานและความกาวหนาของเทคโนโลย

๒) ยกระดบคณภาพกาลงแรงงาน โดยการดาเนนการรวมกนทงภาครฐ ภาคเอกชน และสถาบนการศกษาและการฝกอบรมในการตอยอดความรความสามารถใหมความเชยวชาญเฉพาะทาง เพอเพมผลตภาพกาลงแรงงานและเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ ควบคกบการสนบสนนการใชระบบคณวฒวชาชพและระบบมาตรฐานฝมอแรงงานทมความเชอมโยง กนทงระบบมาตรฐานอาชพและคาตอบแทนทเปนไปตามความสามารถและสมรรถนะของกาลงแรงงาน

๓) จดทาฐานขอมลแรงงานแหงชาตเพ อเปนศนยรวมของขอมลตลาดแรงงานไทยทงในดานกาลงแรงงานและความตองการจาแนกตามรายสาขาเศรษฐกจ ระดบการศกษา และคณวฒวชาชพ รวมทงขอมลแรงงานขามชาตทเปนระบบ เพอเปนฐานขอมลทใชในการบรหารจดการใหเกดความสมดลระหวางกาลงแรงงานกบความตองการในตลาดแรงงาน รวมทงเปนฐานขอมลประกอบการตดสนใจเชงนโยบายแรงงาน เพอใหกาลงแรงงานไดทางานตามศกยภาพและขดความสามารถซงจะชวยสนบสนนการเพมประสทธภาพและความยดหยนของกาลงแรงงาน

๕.๓.๓ พฒนาระบบการจดการทรพยสนทางปญญา ตงแตสงเสรมการจดทะเบยน การใชไปจนถงการคมครองทรพยสนทางปญญา เพอสนบสนนใหมการนาผลงานวจย นวตกรรม ความคดสรางสรรค และภมปญญา ไปใชประโยชนในเชงพาณชย จนเปนปจจยขบเคลอนการเตบโต ทางเศรษฐกจ โดย

หนา ๑๑๕ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๑) สรางความตนตวและความตระหนกของธรกจและทกภาคสวน ถงความสาคญของทรพยสนทางปญญา เชน สทธบตร เครองหมายการคา ลขสทธ เปนตน ทมตอการสรางมลคาเพม ตอยอดการเตบโตของธรกจ ยกระดบมาตรฐานของสนคาและบรการ

๒) ปรบปรงมาตรการทางกฎหมายและกลไกการคมครองสทธประโยชนของทรพยสนทางปญญา และบงคบใชกฎหมาย เพอควบคมการละเมดทรพยสนทางปญญาอยางมประสทธภาพ และการแบงปนผลประโยชนทเกดขนอยางเปนธรรม รวมทงสงเสรมการพฒนาระบบสทธบตร การจดสทธบตร และลขสทธภายในประเทศ

๓) เรงรดการลดขนตอนและความซบซอนในการจดทะเบยนทรพยสน ทางปญญา เพออานวยความสะดวกแกเจาของผวจย นวตกรรม ภมปญญาและความคดสรางสรรค ในการครอบครองทรพยสนทางปญญาไดอยางรวดเรว ทนตอการเปลยนแปลงของตลาดมากขน

๕.๓.๔ พฒนาโครงสรางพนฐานและระบบโลจสตกส โดย ๑) ผลกดนการพฒนาการขนสงตอเนองหลายรปแบบ โดยปรบเปลยน

รปแบบการขนสงไปสการขนสงในรปแบบอน ๆ ทมตนทนการขนสงตอหนวยตาและมการใชพลงงาน ทมประสทธภาพ พฒนาระบบโครงสรางพนฐานและระบบบรหารจดการขนสงตอเนองหลายรปแบบ ทเชอมโยงการขนสงทางถนน ทางราง ทางนา และทางอากาศในลกษณะบรณาการทงภายในประเทศและระหวางประเทศ เพอเพมประสทธภาพและมาตรฐานการขนสงสนคาสสากลทงดานความรวดเรว ความปลอดภย และความตรงตอเวลา รวมทงสนบสนนการพฒนาเศรษฐกจภายใตกรอบความรวมมอระดบภมภาค และพฒนาระบบบรหารจดการรวบรวมและกระจายสนคาทมประสทธภาพ เพอลดตนทนระบบโลจสตกสของประเทศในภาพรวม

๒) ปรบปรงประสทธภาพการบรหารจดการโลจสตกส โดยผลตบคลากรดานโลจสตกสทมความเปนมออาชพ พฒนาระบบและบรหารเครอขายธรกจขนสงและโลจสตกส ตลอดหวงโซอปทาน ปรบปรงกฎหมายและระเบยบทเกยวของ สนบสนนการวจยและพฒนา นวตกรรมเพอพฒนาโลจสตกส และยกระดบประสทธภาพของกระบวนการอานวยความสะดวกทางดานการคา และการขนสงสนคาผานแดนและขามแดน เชน พฒนาระบบ National Single Window ศนยกระจายสนคา และดานการคาชายแดน เปนตน รวมทงเพมประสทธภาพการบรหารจดการขนสงและกาหนดบทบาทของทาอากาศยานและทาเรอหลกของประเทศ เพอลดตนทนการขนสงสนคาและเพมความสามารถในการแขงขนของประเทศในระยะยาว

๓) พฒนาระบบขนสงทางรถไฟ โดยปรบปรงทางรถไฟและจดตดระหวางโครงขายรถไฟและโครงขายถนนเพอเพมความปลอดภยในการใหบรการ กอสรางทางคในเสนทางรถไฟสายหลก และจดหารถจกรและลอเลอน รวมทงปรบปรงระบบอาณตสญญาณใหมความทนสมยเพอเพมขดความสามารถในการใหบรการขนสงผโดยสารและสนคาไดอยางมประสทธภาพ พฒนาเสนทางรถไฟความเรวสงเชอมโยงสเมองตาง ๆ ในภมภาคและกลมประเทศอาเซยน ตลอดจนใหความสาคญกบการปรบโครงสรางการบรหารจดการของการรถไฟแหงประเทศไทยเพอเพมประสทธภาพการใหบรการ และดาเนนงานในอนาคต

หนา ๑๑๖ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๔) ปรบปรงพฒนาโครงขายขนสงมวลชนทมอยในปจจบนใหมความทนสมย ครอบคลมพนทบรการเพมขนและสอดคลองกบการขยายตวของเมองและการใชประโยชนทดน โดยกอสรางโครงขายระบบรถไฟฟาขนสงมวลชน และเพมประสทธภาพรถโดยสารสาธารณะในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล และพฒนาสงอานวยความสะดวกทจะสนบสนนใหเกดการเปลยนแปลงรปแบบการเดนทางจากรถยนตสวนบคคลเปนระบบขนสงสาธารณะอยางเปนรปธรรม การปรบปรงประสทธภาพการใหบรการรถโดยสารสาธารณะในภมภาค รวมทงการปรบโครงสรางการบรหารจดการระบบขนสงสาธารณะทงระบบเพอใหการบรการมคณภาพ มาตรฐาน และเปนธรรมตอผใชบรการ

๕) พฒนาโครงสรางพนฐานดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ททนสมย โดยพฒนาโครงขายโทรคมนาคมเพอใหบรการสอสารขอมลความเรวสงหรอบรการอนเทอรเนตความเรวสงใหครอบคลมพนททวประเทศบนพนฐานของการแขงขนเสรและเปนธรรม เพอสรางโอกาส ในการเขาถงบรการทเทาเทยมกนและพฒนาระบบการใหบรการภาครฐผานโครงขายสอสารความเรวสงทงดานการศกษา การสาธารณสข การเกษตร และสงเสรมใหประชาชนและผประกอบการธรกจขนาดกลางและขนาดยอมมความสามารถในการใชประโยชนจากบรการสอสารความเรวสงและเทคโนโลยสารสนเทศเพอยกระดบคณภาพชวตและสรางรายไดผานระบบเทคโนโลยสารสนเทศ ตลอดจนจดทาแผนการพฒนาบคลากรดานเทคโนโลยสารสนเทศเพอรองรบการพฒนาในระยะยาว และสนบสนนการพฒนาเนอหาสาระและโปรแกรมประยกตทเชอมโยงกบการพฒนาเศรษฐกจสรางสรรค

๖) พฒนาศกยภาพการใหบรการนาอปโภคบรโภคทงในเชงปรมาณ และคณภาพทมมาตรฐานสากลครอบคลมทงในเขตเมองและพนทชนบท โดยผลกดนใหมองคกรกากบดแลคาบรการทงดานนาดบและนาอปโภคบรโภคทมประสทธภาพ รวมทงกาหนดอตราคาบรการ ท เหมาะสมและเปนธรรมกบทกภาคสวน ตลอดจนสนบสนนการว จยและพฒนาเทคโนโลย เพอประยกตใชในการวางแผนและบรหารจดการนาอปโภคบรโภคของประเทศ

๕.๓.๕ สรางความมนคงดานพลงงาน โดย ๑) สง เสรมการใชพล ง งานสะอาดและพฒนาพล งงานทาง เลอก

โดยกาหนดมาตรการจงใจทเหมาะสมเพอสนบสนนการผลตและการใชพลงงานทดแทนทงในภาคการผลตไฟฟาและภาคขนสง โดยเฉพาะเชอเพลงชวภาพและชวมวล เชน แกสโซฮอล ไบโอดเซล ขยะและมลสตว เปนตน รวมทงสรางความรความเขาใจทถกตองเกยวกบการพฒนาพลงงานทางเลอกในอนาคตใหกบประชาชน

๒) จดหาพลงงานเพอความมนคงและเนนการกระจายชนดของเชอเพลง โดยสนบสนนการลงทนดานพลงงานทใชเชอเพลงทมความหลากหลาย รวมทงสงเสรมใหภาคเอกชนไทยมบทบาทการลงทนในอตสาหกรรมพลงงานมากขน และสงเสรมกระบวนการมสวนรวมของประชาชน ในทกขนตอนของการดาเนนโครงการดานพลงงานอยางโปรงใส

หนา ๑๑๗ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๓) กากบดแลกจการพลงงานใหมราคาท เหมาะสม มเสถยรภาพ และเปนธรรมตอผใชและผจดหาพลงงาน โดยกาหนดโครงสรางราคาพลงงานทสะทอนตนทนทมประสทธภาพและคานงถงผลกระทบดานสงแวดลอม และกาหนดโครงสรางราคาพลงงานทดแทน ทเหมาะสม โดยคานงถงศกยภาพการผลตพลงงานทดแทนของประเทศ ควบคกบการพจารณาตนทนการผลตเพอสงเสรมการพฒนาพลงงานทดแทนอยางยงยน และมราคาทเปนธรรมทงตอผผลตและผบรโภค

๔) สงเสรมการวจยและพฒนาการผลตพลงงานจากแหลงธรรมชาต เพอทดแทนเชอเพลงจากฟอสซล เชน พลงงานลม พลงงานแสงอาทตย พลงงานนา และสงเหลอใชตาง ๆ เปนตน ควบคกบกาหนดมาตรการสงเสรมและเผยแพรผลงานวจย สนบสนนเงนทน และโครงสรางพนฐาน เพอนาไปสการผลตพลงงานจากแหลงธรรมชาตอยางเปนรปธรรม และสามารถใชประโยชน ในเชงพาณชยได

๕) เพมประสทธภาพการใชพลงงานในทกระดบ โดยสรางแรงจงใจในการลดการใชพลงงาน และดาเนนมาตรการสงเสรมการอนรกษพลงงานตงแตระดบบคคล ครวเรอน ชมชน องคกร และประเทศ การใชมาตรการผงเมองโดยเฉพาะในเมองใหญและเมองอตสาหกรรมเพอการอนรกษและเพมประสทธภาพการใชพลงงาน รวมทงสนบสนนการพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมในภาคการผลตทกอใหเกดการประหยดและใชพลงงานอยางคมคา ตลอดจนพฒนาสนคาประเภทอปกรณ เครองมอเครองใชในระดบครวเรอนทจะนาไปสการลดการใชพลงงานในภาพรวม

๕.๓.๖ ปฏรปกฎหมาย กฎ และระเบยบตาง ๆ ทางเศรษฐกจ ในดานตาง ๆ โดย ๑) การประกอบธรกจการคา การลงทน โดยเรงปรบปรงกฎหมาย กฎ

ระเบยบและสทธประโยชน เพอลดอปสรรคและขนตอนในการดาเนนธรกจการคาและการลงทนทงในและนอกประเทศ และเออตอการลงทนทเนนการใชองคความร วจยและพฒนาดานวทยาศาสตร เทคโนโลย รวมทงผลกดนใหมการประกาศใชกฎหมายใหม ๆ เพอรองรบการเปดเสรและการรวมกลมทางเศรษฐกจทงในระดบอนภมภาคและภมภาค ตลอดจนปรบปรงกฎหมาย กฎ และระเบยบ ทางการคาเพอปองกนการผกขาด

๒) การผลตและบรการ โดยทบทวน ปรบปรง และตรากฎหมาย กฎ ระเบยบ และสทธประโยชนตาง ๆ เพอสงเสรมการพฒนาเมอง เขต และนคมอตสาหกรรมเชงนเวศ สรางโอกาสใหผประกอบการรายยอยและวสาหกจชมชนสามารถเขาถงสนเชอ การประกนความเสยง ในภาคการคาการลงทน การเขาสตลาด และการทาวจยและพฒนาผลตภณฑบนฐานความร และความคดสรางสรรค ดงดดบรษทขามชาตหรอนกลงทนจากตางประเทศใหรวมลงทนกบภาคเอกชนและผประกอบการขนาดยอมทมศกยภาพในการพฒนาสนคาบรการเชงสรางสรรค และดงดดแรงงงาน ทมฝมอใหเขามาทางานในประเทศ

หนา ๑๑๘ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๓) การสอสารและโทรคมนาคม โดยทบทวนและปรบกฎ ระเบยบ ใหสอดคลองกบขอตกลงระหวางประเทศทประเทศไทยมสวนเกยวของ เชน การจดตงองคกร และกฎเกณฑดานเทคนคเกยวกบการสอสารโทรคมนาคม ขอตกลงระหวางประเทศทเกยวของกบการจดระเบยบการสอสารระหวางประเทศใหม และขอตกลงระหวางประเทศทเกยวของกบการคาบรการ และอปกรณโทรคมนาคม เปนตน

๔) การเงนและการคลง โดยเฉพาะกฎหมายทสนบสนนการพฒนา ของตลาดทน การสงเสรมการแขงขนของผใหบรการทางการเงน การกากบดแลสถาบนการเงน และการคมครองนกลงทน และกฎหมาย กฎ ระเบยบอน ๆ ทอยภายใตแผนพฒนาระบบสถาบนการเงนระยะท ๒ และแผนพฒนาตลาดทนไทย รวมทงการประกาศใชพระราชบญญตการเงนการคลงของภาครฐ

๕) การเสรมสรางใหมการบงคบใชกฎหมาย กฎ ระเบยบตาง ๆ ทโปรงใสและตรวจสอบได โดยการสรางกระบวนการตรวจสอบใหเปนทยอมรบของผมสวนไดสวนเสยเพอตอบสนองตอกระแสเรยกรองความรบผดชอบตอสงคมและมาตรการระหวางประเทศ

๖) การสรางบรรทดฐานการบงคบใชกฎหมายของผปฏบตใหมความ เปนเอกภาพและเสมอภาค โดยมกระบวนการบงคบใชกฎหมายเพอพทกษและปองกนการละเมด ใหเหมาะสมกบสภาพเศรษฐกจและสงคม และความตกลงระหวางประเทศอยางมประสทธภาพ

๗) การเรงรดการพฒนาบคลากรดานกฎหมายและผท เ กยวของกบ การบงคบใชกฎหมายใหมศกยภาพสอดคลองกบกระแสการเปลยนแปลงของสงคมโลก

๕.๔ การบรหารจ ดการ เศรษฐกจสวนรวมอยาง มเสถ ยรภาพ โดยมแนวทาง การดาเนนงาน ดงน

๕.๔.๑ การบรหารจดการดานการเงน โดย ๑) ดาเนนนโยบายการเงนทมความเหมาะสมกบสถานการณแวดลอม

และทนตอเหตการณ ทงทางดานการรกษาเสถยรภาพของราคา การรกษาเสถยรภาพของระบบเศรษฐกจการเงนโดยรวม รวมถงการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ และสอสารใหสาธารณะทราบถงเปาหมายและเหตผลของการดาเนนนโยบายเพอสรางความโปรงใส ความนาเชอถอ และความมวนย ในการดาเนนนโยบายการเงน

๒) เพมบทบาทตลาดทนในระบบเศรษฐกจ ใหสอดคลองกบทศทาง การพฒนาภาคการเงนโลกและยกระดบตลาดทนใหทดเทยมกบประเทศในภมภาค โดยการขยายฐานผลงทน สรางความรความเขาใจเกยวกบการลงทนในตลาดทน เพมความหลากหลายของผลตภณฑ พฒนาขดความสามารถของบคลากรในตลาดทน และเรงพฒนาความรวมมอกบประเทศในภมภาค ตลอดจนสงเสรมการใชเทคโนโลยคอมพวเตอร และสนบสนนใหธนาคารพาณชยและสถาบนการเงนเฉพาะกจเปนชองทาง การออมและการลงทนในตราสารทนและตราสารหน

หนา ๑๑๙ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๓) ปรบปรงโครงสรางพนฐานทางการเงน โดยการปรบปรงกฎหมาย ภาษ กฎ ระเบยบ การกากบดแล และการบนทกบญชใหรองรบบรรยากาศของการแขงขน การคมครองผบรโภค และสงเสรมหลกธรรมาภบาล เชน ปรบปรงระบบภาษใหมความเปนธรรม และสนบสนนการพฒนาตลาดทน ปฏรประบบกากบดแลใหมความชดเจน โปรงใส ครอบคลมความเสยง ทจะเกดขนตอระบบการเงนและระบบเศรษฐกจโดยรวม และสอดคลองกบมาตรฐานสากล โดยคานงถงความพรอมของสถาบนการเงนและระบบการเงนในประเทศ

๔) พฒนากลไกการเฝาระวงความผนผวนทางเศรษฐกจและพฒนาระบบเตอนภยแบบองครวม ครอบคลมความเสยงในทกดาน เชน ความเสยงตอระบบสถาบนการเงน ความเสยงทางการคลง ความเสยงตอภาคการผลตและบรการทมความสาคญตอประเทศ เปนตน โดยเชอมโยงระบบขอมล พฒนาฐานขอมล และการนามาใชประโยชนในการวเคราะหเชงลกรวมกน

๕) เพมประสทธภาพในการบรหารจดการเงนทนระหวางประเทศ โดยปรบปรงกฎ ระเบยบทเปนอปสรรคตอการนาเงนทนจากตางประเทศไปใชประโยชนและการนาเงน ไปลงทนในตางประเทศ ซงรวมถงการบรหารจดการเงนทนสารองระหวางประเทศใหเกดประโยชนสงสด โดยศกษาความเหมาะสมและความเปนไปไดของการจดตงกองทนความมงคงแหงชาต การสนบสนน ใหรฐวสาหกจทมศกยภาพจดตงกองทนโครงสรางพนฐาน อยางไรกตาม ควรเพมความเขมงวดในการกากบดแลเงนทนไหลเขาระยะสน พฒนาเครองมอทางการเงนเพอการบรหารความเสยงจากอตราแลกเปลยน และสงเสรมใหภาคเอกชนใชประโยชนจากเครองมอดงกลาว

๖) เพมบทบาทของสกลเงนเอเชยในตลาดระหวางประเทศ โดยพฒนาตลาดพนธบตรเอเชยใหมขนาดใหญและมสภาพคลองมากขน สงเสรมใหมการซอขายแลกเปลยนดวย เงนสกลเอเชยทมศกยภาพ เพอนาไปสการเปนเงนสกลกลางสาหรบการทาธรกรรมทางเศรษฐกจ ในระดบภมภาค

๗) รกษาระดบการออมและการลงทนของประเทศใหเหมาะสมกบการเตบโตทางเศรษฐกจ และอยในระดบทสามารถปองกนความเสยงจากวกฤตในอนาคตได โดยสงเสรม การออมระยะยาว กาหนดระดบการลงทนในภาพรวม และจดลาดบความสาคญของสาขาการลงทน ทเหมาะสมและเสนอมาตรการจงใจเพอสนบสนนการลงทนในสาขาการลงทนทมความสาคญสง

๕.๔.๒ บรหารจดการดานการคลง โดย ๑) ปรบปรงระบบการจดเกบรายไดของประเทศ โดยปรบโครงสรางและ

ทบทวนอตราการจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดาและภาษเงนไดนตบคคล โดยเฉพาะการปรบลดหรอใหแรงจงใจทางดานภาษแกวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม และผประกอบการรายใหมหรอรายยอย ปรบปรงฐานการจดเกบและอตราภาษสรรพสามตใหสอดคลองกบสภาวะเศรษฐกจ ทบทวนคาลดหยอนและการยกเวนภาษใหเหมาะสม ขยายฐานภาษโดยการใหผทอยนอกระบบภาษเขามาอยในระบบภาษมากขน ตลอดจนปรบปรงประสทธภาพในการจดเกบ รวมถงเพมรายไดอนทไมใชภาษ เชน รายไดจากทรพยสนของรฐ และปรบการสงรายไดของรฐวสาหกจ รวมถงเรงรดการนาภาษใหม ๆ ทจะสามารถใชเปนเครองมอ ในการสรางความเปนธรรมในสงคม เชน ภาษทดนและสงปลกสราง ภาษทรพยสน และภาษสงแวดลอม

หนา ๑๒๐ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๒) เพมประสทธภาพของการจดสรรและการบรหารงบประมาณ โดยจดลาดบความสาคญของการจดสรรงบประมาณรายจายใหสอดคลองกบประเดนการพฒนาทมลาดบความสาคญสงในชวงแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ เชน การพฒนาคณภาพชวต การพฒนาเศรษฐกจ ทเปนมตรกบสงแวดลอม การใชความรและความคดสรางสรรค การพฒนาโครงสรางพนฐาน เพอสนบสนนการลงทนภาคเอกชนและกระตนการขยายตวของเศรษฐกจ รวมทงการวจยและพฒนา เพอเพมผลตภาพการผลตและสนบสนนการปรบโครงสรางการผลต และมการวดประสทธผลการใชจายเงนงบประมาณ เพมเตมจากการวดประสทธภาพทางดานการเบกจายงบประมาณ

๓) ปองกนความเสยงทางการคลง โดยพจารณาความเสยงทางการคลง ใหครอบคลมการคลงภาคสาธารณะใหมความครบถวน สมบรณ ทงดานขอมลการคลงรฐบาลซงรวมเงนนอกงบประมาณและกองทนนอกงบประมาณ องคกรปกครองสวนทองถน รฐวสาหกจ และสถาบนการเงนเฉพาะกจของรฐ รวมถงภาระทางการคลงทอาจจะเกดขนในอนาคตเพอจะไดรบรถงสถานะทางการคลงทแทจรงของภาครฐ

๔) พฒนาประสทธภาพการดาเนนงานของรฐวสาหกจ โดยพฒนาระบบการบรหารจดการและบรหารความเสยงเพอเพมประสทธภาพการดาเนนงานใหมความโปรงใส ตามหลกธรรมมาภบาล รวมทงเรงปรบปรงโครงสรางการกากบดแลการดาเนนงานและการลงทน ของรฐวสาหกจทมสถานะเปนบรษทมหาชนใหมความชดเจนและสามารถดาเนนกจการไดอยางคลองตว และสอดคลองกบสภาพแวดลอมการแขงขนทางธรกจ

๕) สงเสรมใหภาคเอกชนเขามสวนรวมในการลงทนพฒนาโครงสรางพนฐานและการใหบรการขนพนฐานของภาครฐเพมขน โดยปรบปรงระเบยบและกฎหมายทเกยวของ รวมทงพฒนากลไกและรปแบบการใหภาคเอกชนเขารวมลงทนในโครงสรางพนฐานและบรการสาธารณะอนเชน ดานการศกษาและสาธารณสข เปนตน โดยพจารณารปแบบทเหมาะสมและสอดคลองกบลกษณะของกจการประเภทตาง ๆ รวมทงยดหลกความโปรง ใสในการดาเนนการและมการกระจาย ความเสยงทชดเจนและเปนธรรมระหวางภาครฐและเอกชน

๖) เสรมสรางความเขมแขงทางการคลงขององคกรปกครองสวนทองถน โดยเรงรดการเพมประสทธภาพและพฒนาแหลงรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนใหสามารถพงพงรายไดทจดเกบไดเองใหมากกวาเงนอดหนนจากรฐบาล ดวยการพฒนาฐานรายไดทงทเปนภาษและไมใชภาษ และแบงแยกประเภทการจดเกบภาษโดยรฐบาลกลางและองคกรปกครองสวนทองถนอยางชดเจน การเกบภาษสงแวดลอม การเพมขดความสามารถของบคลากรในองคกรปกครองสวนทองถนในการบรหารจดการดานคลง รวมทงปรบปรงวธการงบประมาณใหทนสมยและสอดคลองกบระบบงบประมาณของรฐบาล โดยนาระบบงบประมาณแบบมงเนนผลงานมาใช สนบสนนใหประชาชนเขามามสวนรวม ในกระบวนการจดทางบประมาณขององคกรปกครองสวนทองถนใหเกดความโปรงใสตงแตเรมการจดทางบประมาณ การบรหาร และประเมนผลการใชจาย และกระจายอานาจดานการกอหนและการบรหารหนใหกบองคกรปกครองสวนทองถนภายใตเงอนไขทกาหนด

หนา ๑๒๑ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

บทท ๗ ยทธศาสตรการสรางความเชอมโยงกบประเทศในภมภาค

เพอความมนคงทางเศรษฐกจและสงคม

๑. สถานการณการเปลยนแปลง ประเทศไทยอยในสถานการณทมการเปลยนแปลงภายในประเทศทางดานเศรษฐกจ

โดยตองเรงรดการปรบโครงสรางเศรษฐกจสการเตบโตอยางมคณภาพและยงยน การขบเคลอนการปรบโครงสรางเศรษฐกจของไทยจะตองใชโอกาสจากการเปลยนแปลงทเกดขนในระดบภมภาคและโลก อาท การรวมตวเปนประชาคมอาเซยน การขยายตวของขวอานาจทางเศรษฐกจใหมในเอเชยโดยเฉพาะ การดาเนนนโยบายของขวอานาจทางเศรษฐกจเหลานนกบประเทศเพอนบานของไทย รวมทง ความเปลยนแปลงดานตลาดในโลก ในขณะทการพฒนาปรบปรงดานสมรรถนะในการแขงขนโดยเฉพาะดานปจจยการผลตจะตองสมพนธและรวมพฒนาในฐานะหนสวนทเสมอภาคกบประเทศเพอนบาน และประเทศสมาชกในอาเซยนมากยงขน ทงในดานปจจยแรงงาน พลงงาน ทรพยากรธรรมชาต ฐานและหวงโซการผลตและการแปรรป ตลอดจนการเชอมโยงระบบโลจสตกส และยงมความจาเปน ทประเทศไทยจะตองเปดกวางตอตลาดเงนและตลาดทนทมศกยภาพโดยเฉพาะในภมภาคอาเซยน และเอเชยแปซฟกเพอรองรบการขยายตวทางเศรษฐกจอยางตอเนองและยงยน

สถานการณดงกลาวมความสอดคลองและตอเนองกบสภาวะแวดลอมทางเศรษฐกจของประเทศไทยในชวงแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๐ ทมความเปลยนแปลงอยางรวดเรว โดยผลกระทบจากโลกาภวตน ไดเชอมโยงประเทศในภมภาคตาง ๆ ของโลกใหใกลชดกนมากขน นาไปสการเปลยนแปลงครงใหญ ทงในดานเศรษฐกจและสงคม โดยเฉพาะการกาวสความเปนโลกหลายศนยกลางอนเนองจากการขยายตวของขวอานาจทางเศรษฐกจใหม คอ บราซล รสเซย อนเดย และจน (BRIC) ซงสงผลกระทบในวงกวาง ตอระบบเศรษฐกจและการปรบตวของแตละประเทศ ทาใหการกาหนดทศทางดาเนนนโยบาย การรวมกลมทางเศรษฐกจของประเทศในภมภาคตาง ๆ ทงในระดบทวภาค และระดบพหภาค และภมภาคมความสาคญเพมมากขน ในฐานะเปนเครองมอเพอสรางอานาจตอรองทางเศรษฐกจและเพมขดความสามารถในการแขงขนของกลมกบกลมเศรษฐกจอน ๆ ดวยเหตดงกลาว ในระยะตอไปในชวงแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ประเทศไทยจงตองปรบเพมบทบาทในดานความเชอมโยงกบประเทศ ในภมภาคตาง ๆ เพอรองรบการเปลยนแปลงและรกษาสถานะความมนคงดานเศรษฐกจและสงคม ของประเทศ และเชอมโยงมตของการพฒนาเศรษฐกจภายในประเทศกบมตของความเชอมโยงกบประเทศในภมภาค โดยพจารณาจากสถานการณในบรบทความสมพนธกบประเทศเพอนบานทงในกรอบอนภมภาค กรอบความรวมมออาเซยน และกรอบภมภาคอน ๆ

หนา ๑๒๒ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๑.๑ สถานการณความรวมมอในกรอบอนภมภาค ๑.๑.๑ การดาเนนนโยบายความสมพนธกบประเทศเพอนบานในอนภมภาค

เปนการดาเนนนโยบายตางประเทศสวนทสาคญทสดของไทยมาอยางตอเนอง เนองจากมปจจย ทางเศรษฐกจทตองพงพาซงกนและกนอยางใกลชด โดยในระยะทผานมาไทยไดมงเนนดานการ เปนหนสวนการพฒนากบประเทศเพอนบานเพอใหเกดการพฒนาอยางมบรณาการเชงยทธศาสตรกบการพฒนาเศรษฐกจโดยรวมของไทยผานกรอบความรวมมอระดบอนภมภาคทสาคญ ไดแก แผนงาน การพฒนาความรวมมอทางเศรษฐกจในอนภมภาคลมแมนาโขง ๖ ประเทศ (Greater Mekong Subregion Economic Cooperation Program : GMS) และยทธศาสตรความรวมมอทางเศรษฐกจอระวด - เจาพระยา - แมโขง (Ayeyawaddy - Chao Phraya - Mekong Economic Cooperation Strategy: ACMECS) สวนทางดานใตของไทยมกรอบแผนงานการพฒนาเขตเศรษฐกจสามฝาย อนโดนเซย - มาเลเซย - ไทย (Indonesia - Malaysia - Thailand Growth Triangle: IMT - GT) ซงเปนประเทศทมการพฒนาเศรษฐกจภายในอยางรวดเรว ทงน กรอบความรวมมอระดบอนภมภาคดงกลาวเปนกลไกและพนฐานสาคญในการขบเคลอนความรวมมอในภมภาคอาเซยนโดยทาใหอาเซยน มความเชอมโยงระหวางกนมากขน และสงผลกระตนการลงทนทงจากประเทศในอนภมภาคและจากประเทศสมาชกในอาเซยน รวมทงจากประเทศภายนอกอาเซยนดวย โดยการใชประโยชนจากแนวพนทเศรษฐกจทมศกยภาพในการเชอมโยงกบ GMS ทงยงมศกยภาพในการเชอมโยงสประเทศในกรอบ ความรวมมออนภมภาคนอกกลมอาเซยน ไดแก กลมเอเชยใตในกรอบความรเรมแหงอาวเบงกอลสาหรบความรวมมอหลากหลายสาขาทางวชาการและเศรษฐกจ (Bay of Bengal Initiative on Multi - Sectoral Technical and Economic Cooperation: BIMSTEC) ทเปนผลจากบทบาทและนโยบาย มงตะวนออกของอนเดย เหนไดจากการพฒนาทาเรอและฐานอตสาหกรรมดานอาวเบงกอล โดยเชอมโยงดานโลจสตกสกบตะวนออก และการพฒนาโครงสรางพนฐานเชอมโยงกบพมา

๑.๑.๒ ปจจบนมหาอานาจตางใหความสาคญและพยายามกาหนดยทธศาสตรเชอมโยงกบกลมประเทศ GMS และ ACMECS โดยเฉพาะจนไดเรงพฒนาตามแผนพฒนาเศรษฐกจ และสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๒ โดยพยายามเปดพนทเศรษฐกจดานมณฑลยนนานและกวางสเชอมโยงออกสกลม GMS ในเสนทางทางบกทงรถไฟ รถไฟความเรวสงและถนน รวมทงเสนทางทางนา ผานทางแมนาโขง โดยใชการสนบสนนแบบใหเปลาในการพฒนาโครงสรางพนฐานจานวนมาก รวมทง มการลงทนในเขตเศรษฐกจพเศษตาง ๆ ในลาว พมา และเวยดนาม สวนญปนใหความสนใจรวมพฒนาในกรอบความรวมมอลมแมนาโขง - ญปน ขณะทสหรฐอเมรกาไดเสนอกรอบความรวมมอสหรฐอเมรกาและประเทศลมแมนาโขงตอนใต รวมทงจากสถานการณการเปดประเทศของสหภาพพมามากขน โดยเปดโอกาสใหมโครงการพฒนาขนาดใหญทประเทศมหาอานาจใหความสนใจ เชน โครงการทาเรอ นาลกทวาย ดงนน เหนไดวาประเทศมหาอานาจทางเศรษฐกจไดเขามามบทบาทเปนผนาในการกาหนดยทธศาสตรเพอสรางผลประโยชนทางเศรษฐกจในอนภมภาค โดยเฉพาะอยางยงยทธศาสตรดานการขนสงและโลจสตกส ซงจะมผลกระทบตอการกาหนดยทธศาสตรดานการคาการลงทนของทงภมภาคในภาพรวม

หนา ๑๒๓ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๑.๒ สถานการณในกรอบอาเซยน ๑.๒.๑ การเปนประชาคมอาเซยน (ASEAN Community) จะสงผลใหเกดความ

รวมมอทางเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรมและความมนคงในภมภาคอาเซยนทแนนแฟนยงขน โดยทการจดตงประชาคมอาเซยนภายในป ๒๕๕๘ มองคประกอบสาคญ ๓ สวน กลาวคอ ประชาคมความมนคงอาเซยน ประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน และประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ซงถอเปน ๓ เสาหลก ทจะสงผลใหเกดความรวมมอทางเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรมและความมนคง โดยเฉพาะดานเศรษฐกจ ทจะมการพฒนาหวงโซมลคาเพมในภมภาค การเพมความสามารถในการแขงขน การเพมอานาจในการตอรอง และการขยายตลาดอาเซยนทมประชากรประมาณ ๖๐๐ ลานคน เพอเขาสประชาคมอาเซยน ทมความสามารถในการแขงขนทยงยนทางเศรษฐกจ โดยมสงคมแหงสนตภาพและภราดรภาพ

๑.๒.๒ การผลกดนการดาเนนงานตามแผนแมบทวาดวยความเชอมโยงระหวางกนในอาเซยน (Master Plan on ASEAN Connectivity) จะมสวนสาคญในการเพมพนความเชอมโยงในอาเซยนทงดานโครงสรางพนฐาน ดานกฎระเบยบ และดานประชาชน ซงจะทาใหบรรลพนธกรณ ในการสรางประชาคมอาเซยนในป ๒๕๕๘ รฐบาลไทยไดเสนอแนวคดการสรางความเชอมโยงระหวางกน ในอาเซยนในคราวการประชมสดยอดอาเซยนครงท ๑๕ ในเดอนตลาคม ๒๕๕๒ ณ ชะอา - หวหน ประเทศไทย และตอมาผนาอาเซยนในคราวการประชมสดยอดอาเซยนครงท ๑๗ ในเดอนตลาคม ๒๕๕๓ ณ กรงฮานอย สาธารณรฐเวยดนามไดใหการรบรองแผนแมบทวาดวยความเชอมโยงระหวางกน ในอาเซยนทมเปาหมาย แนวทาง และกาหนดเวลาการดาเนนงานทชดเจน รวมทงการพฒนากลไก การระดมทนสาหรบโครงการดานโครงสรางพนฐาน ซงการผลกดนการดาเนนงานตามแผนแมบทดงกลาว จะกอใหเกดการรวมกลมทางเศรษฐกจ ลดชองวางในการพฒนา สงเสรมการกระจายความเจรญ ใหสามารถเขาถงพนทหางไกล และใหมการพฒนาอยางเทาเทยม รวมทงสงเสรมประชาคมอาเซยนทมประชาชนเปนศนยกลาง และเสรมสรางความรสกของการมประวตศาสตรและวฒนธรรมทเชอมโยงกน

๑.๒.๓ การรวมตวกนอยางใกลชดทงทางดานเศรษฐกจและสงคมในประชาคมอาเซยนกอใหเกดโอกาสทางการคาและการลงทนทเพมขนใหกบไทย อกทงสงผลใหไทยมศกยภาพ ทจะเปนจดเชอมโยงทสาคญในการเชอมโยงทางการคมนาคมและขนสงของอาเซยน ทมการเคลอนยายสนคา บรการ การลงทน เงนทน และแรงงานมฝมอระหวางประเทศสมาชกทสะดวกยงขนรวมทงเปนเสนทางเชอมโยงสาคญในการขนสงสนคาระหวางภมภาคเอเชยตะวนออกกบภมภาคยโรป ตะวนออกกลาง เอเชยใต และแอฟรกา โดยมศกยภาพอยางยงในการพฒนาเปนฐานการคาสาคญกบภมภาคทงสองดานตอไป โดยไทยจะตองเรงพฒนาดานความพรอมของประเทศในการเขาสภาวะการแขงขนเสรในประชาคมอาเซยน ทงในดานการเสรมสรางประชาสมพนธ และซกซอมความรความเขาใจตอทกภาคสวนของประเทศ ในภาพรวมของประโยชนของการเขาสประชาคมอาเซยนตลอดจนผลกระทบในดานอน ๆ การปรบโครงสรางการผลตทเหมาะสมและมสมรรถนะในการแขงขน การเสรมสรางความพรอมของผประกอบการ และความรอบรเกยวกบระบบการตลาด ภาษา สงคมและวฒนธรรมของประเทศอาเซยน รวมทงเรงรดพฒนาพนทเศรษฐกจชายแดนและผประกอบการโดยเฉพาะระดบกลางและระดบยอมใหมความพรอม เขาสประชาคมอาเซยน

หนา ๑๒๔ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๑.๒.๓ การรวมตวกนของอาเซยนมสวนสาคญในการสงเสรมความรวมมอ ทางเศรษฐกจและสงคมในภมภาคอยางครอบคลมโดยเฉพาะดานการปองกนภยทสงผลกระทบตอประชาชนโดยตรง เชน SARs ไขหวดนก การคามนษย การตอตานการกอการราย ภยพบตทางธรรมชาต หมอกควน ยาเสพตด ปญหาโลกรอน ปญหาการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ และปญหาความยากจน เปนตน

๑.๓ สถานการณในกรอบเอเชยแปซฟก ๑.๓.๑ การเชอมโยงกนระหวางอาเซยนกบกลมอานาจเดมและกลมอานาจ

ทางเศรษฐกจใหมทพยายามเขามบทบาทในภมภาคเอเชยตะวนออกและตะวนออกเฉยงใต เปนปรากฏการณทเกดขนอยางเดนชด เชน ในกรอบ ASEAN+๓ ซงขยายประเทศพนธมตรจากประเทศในเอเชยตะวนออก ไดแก ญปน สาธารณรฐเกาหลและจน และในกรอบ ASEAN+๖ ไปยงอนเดย ออสเตรเลยและนวซแลนด รวมทงความรวมมอกรอบ ASEAN - US ทเนนประเดนดานความมนคง และเสถยรภาพของภมภาค นอกจากนนอาเซยนยงอาศยการประชมสดยอดเอเชยตะวนออก (East Asia Summit) เปนยทธศาสตรสาคญในการรกษาประโยชนของกลมโดยการมปฏสมพนธทเหมาะสมกบมหาอานาจตาง ๆ ในโลก

๑.๓.๒ ประเทศไทยไดดาเนนนโยบายในเชงรกในการกาหนดยทธศาสตรในการเปนผนารวมในอาเซยนกบประเทศในกลมเอเชยแปซฟก และยงคงใชประโยชนในกรอบเอเปคทกอตงมาเปนเวลานานทยงคงมบทบาทอย

๑) ไทยไดใชโอกาสรวมกบประเทศสมาชกอาเซยนดาเนนนโยบายทเนนการรกษาผลประโยชนของไทยกบประเทศในกลมเอเชยแปซฟกทมศกยภาพในการเปนตลาดของไทย โดยดาเนนนโยบายดานปฏสมพนธของไทยกบกลมประเทศดงกลาวเพอใหไทยเปนสวนสาคญของการพฒนาทางเศรษฐกจของภมภาคเอเชยแปซฟก พรอมทงสามารถพฒนาศกยภาพและความมนคงทางการเงนการลงทนรองรบการพฒนาเศรษฐกจททนสมยและมคณภาพของประเทศในระยะยาว

๒) ไทยยงคงรกษาความสามารถในการใชประโยชนในกรอบความรวมมอทก อต งมาเปนเวลานาน ไดแก กรอบเอเปคหรอความรวมมอทางเศรษฐกจในเอเชยแปซฟก (Asia - Pacific Economic Cooperation : APEC) ซงมงเนนยทธศาสตรการเจรญเตบโตรปแบบใหม ทใหความสาคญกบการเจรญเตบโตอยางสมดล เทาเทยม ยงยน บนพนฐานนวตกรรม และความมนคงของภมภาค โดยใหความสาคญกบการเปดเสรการคาและการลงทน รวมทงสนบสนนการผลกดนในการเจรจาการคาหลายฝายรอบโดฮา

๑.๓.๓ ประเทศไทยเปดกวางตอพฒนาการดานการจดตงกลมความรวมมอ ทเกดขนใหมในภมภาคเอเชยแปซฟก สาหรบกรอบความรวมมอพหภาค ทไทยเพงเขารวมและเปนกรอบความรวมมอทมศกยภาพทางเศรษฐกจหลายดาน กลาวคอ กรอบ Asia - Middle East Dialogue (AMED) ซงเปนกรอบความรวมมอระหวางเอเชย ตะวนออกกลางและแอฟรกาเหนอ มสมาชกถง ๕๐ ประเทศ

หนา ๑๒๕ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

เปนโอกาสทไทยจะเสนอประเดนเรองความมนคงของอาหาร และความมนคงของพลงงาน สวนความรวมมอทไทยตองเรมพจารณาใหความสาคญมากขนคอกรอบความตกลง Trans Pacific Partnership หรอ TPP ทสหรฐอเมรกามบทบาทผลกดน ปจจบนมสมาชก ๙ ประเทศ (นวซแลนด ชล สงคโปร บรไน ออสเตรเลย มาเลเซย เปร สหรฐอเมรกา เวยดนาม) และมโอกาสการพฒนาไปสการคาเสรเอเชยแปซฟก ทอาจมผลตอการลดความสาคญของความตกลงการคาเสรอาเซยน AFTA และความตกลงการคาเสร ในกรอบ ASEAN+๓ และ ASEAN+๖

๒. การประเมนความเสยง จากผลการพฒนาทผานมาประเทศไทยไดดาเนนนโยบายในเชงรกเพอเสรมสรางความรวมมอ

ในทกมตและทกระดบสงผลใหไทยมความเชอมโยงกบประเทศในระดบอนภมภาคและภมภาคทงดานเศรษฐกจและสงคมทแนนแฟนยงขน อยางไรกด เพอใหทกภาคสวนในประเทศมศกยภาพและมความพรอมทจะใชประโยชนจากทประเทศไดสรางความรวมมอทางเศรษฐกจและสงคมอยางเปดกวางนน จาเปน ตองใหความสาคญกบการแกไขความเสยงภายในประเทศซงเปนอปสรรคตอการเชอมโยงกบภมภาค ไดแก

๒.๑ ผประกอบการไทยขาดศกยภาพในการลงทนในตางประเทศรวมทงการลงทน ในประเทศเพอนบานและขาดความพรอมตอการแขงขนเสรภายในประเทศ เนองจากขาดทกษะ ของผประกอบการในการประกอบธรกจรวมกบประเทศเพอนบาน ขาดการรวมพลงในรปแบบของสภาธรกจและกรอบการหารอภาครฐรวมกบเอกชนอยางมประสทธภาพเพอเสนอแนวการลงทนรวมกบประเทศเพอนบาน หรอรบขอเสนอการรวมลงทน ทาใหเสยโอกาสในการรวมลงทนในกระบวนการแปรรป เพมมลคาในสายการผลตรวม ในขณะทภาครฐในพนทยงขาดศกยภาพในการเปนผประสานงาน กบผประกอบการดานการใชประโยชนจากกรอบความรวมมอกบประเทศเพอนบาน รวมทงขาดการกาหนดกรอบยทธศาสตรภาพรวมในการลงทนของผประกอบการไทยในประเทศเพอนบานทมบทบาท เชงรกและสามารถสรางเสรมผลประโยชนของไทย พรอมทงมความรบผดชอบทางสงคมในประเทศ เพอนบานเพอความไวเนอเชอใจและการพฒนารวมกนทยงยน และขาดยทธศาสตรภาพรวมอยางมบรณาการและแผนปฏบตการเชงลกในการชวยเหลอผประกอบการ รวมทงเกษตรกรภายในประเทศทไดรบผลกระทบเชงลบจากการแขงขนเสรในกรอบประชาคมอาเซยน

๒.๒ แรงงานไทยขาดการยอมรบในมาตรฐานฝมอแรงงานและมขอจากดดานภาษา ตางประเทศรวมทงความรความเขาใจดานขนบธรรมเนยมและวฒนธรรมของประเทศในภมภาค พรอมทงภาครฐยงขาดการวางแผนงานดานแรงงานรวมกบประเทศทเปนตลาดแรงงานไทย เพอการพฒนาทยงยนรวมกนสงผลใหเกดความเสยเปรยบในการเคลอนยายแรงงานและการลงทนจากตางประเทศ โดยไทยขาดแคลนแรงงานมทกษะฝมอในสาขาทมความตองการ และแมวาจะมการรบรองขอตกลงยอมรบรวมคณสมบตนกวชาชพอาเซยน (ASEAN Mutual Recognition Arrangement) ไปแลว ๗ สาขา ไดแก แพทย ทนตแพทย พยาบาล สถาปนก วศวกร ชางสารวจ และนกบญช และอยระหวาง การดาเนนการรบรองในสาขาบรการทองเทยว แตยงจาเปนตองดาเนนการใหสามารถใชประโยชนจาก

หนา ๑๒๖ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

มาตรฐานรวมดงกลาวไดอยางเตมท ในขณะเดยวกน ไทยยงตองพงพาแรงงานตางดาว แตยงขาดนโยบายทชดเจนดานการใชแรงงานตางประเทศ สวสดการและการเคลอนยายแรงงาน และมความลาชาในการ จ ดต ง เขต เศรษฐก จชายแดนและการวางแผนด านการพฒนาด านแรงงานรองร บ เขตเศรษฐกจ เปนเหตใหเกดปญหาสงคมทกระทบตอความมนคงและวถชวตของคนไทยในพนท รวมทงประเดนสทธ สวสดการของแรงงานตางดาวและเดกไรสญชาต

๒.๓ ภาคสวนทเกยวของขาดความรบรอยางพอเพยงในการใชประโยชนจากความเชอมโยงระบบโลจสตกสและการคมนาคมขนสงภายใตแผนแมบทความเชอมโยงระหวางกนในอาเซยน และผลกระทบจากยทธศาสตรเชอมโยงระบบโลจสตกสของมหาอานาจในภมภาค ขาดกลไกกลาง ในการบรณาการแผนงานและโครงการในระดบพนททาใหเสยโอกาสในการเชอมโยงระบบจากแนวพนทเศรษฐกจตาง ๆ ในอนภมภาค เชน แนวพนทพฒนาเศรษฐกจเหนอ - ใต แนวพนทพฒนาเศรษฐกจตะวนออก - ตะวนตก แนวพนทเศรษฐกจตอนใต และแนวพนทพฒนาเศรษฐกจอน ๆ ภายใตแผนงาน GMS รวมทงการเชอมโยงกบประเทศเพอนบานระหวางเมองชายแดนสาคญในกรอบ GMS และ IMT - GT ตลอดไปถงภมภาคอาเซยนเพอโอกาสการเชอมโยงสตลาดภายในอนภมภาค ระหวางอนภมภาคตาง ๆ และภมภาคอาเซยน และตลาดภายนอก อาท แผนงานพฒนาโครงขายรถไฟความเรวสงของจน ในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต การพฒนาทาเรอยทธศาสตรในอาวเบงกอลของจนในพมา และของอนเดย การพฒนาสรางความเชอมโยงภายในภมภาคมความลาชาและมจานวนโครงการทเสนอเขาสแผนไมครอบคลมอยางเพยงพอ เนองจากการขาดความรความเขาใจในกระบวนการพฒนาดวยความรวมมอระหวางภาครฐและภาคเอกชน ทาใหเสยโอกาสในการเชอมโยงแผนงานระหวางประเทศ

๒.๔ การมบทบาทในเชงตงรบตอประเดนความเคลอนไหวในดานการสรางขอกดกน ทางการคาใหม ๆ อนเนองจากกระแสการเปลยนแปลงในโลกทมแนวโนมนามาใชเปนขอกดกนในระดบภมภาค เชน ปญหาโลกรอน ความแหงแลงขาดแคลนนาอยางรนแรงในหลายภมภาคของโลก ไดกอใหเกดขอกาหนดใหมๆในการเปนตวเลอกในการบรโภคสนคา เชน มาตรการฉลากคารบอน และขอมลแสดงการใชนา ซงเรมเปนประเดนขอกดกนในบางภมภาคของโลก โดยไทยยงขาดความเขาใจและเตรยมการดานการใหความรแกภาคธรกจ/ภาคการผลตของไทยเองและการเปนผนาในการใหความรกบประเทศเพอนบานเพอปรบกระบวนการผลตเพอรองรบมาตรการใหมๆ ทจะทวความรนแรงยงขนในอนาคต

๒.๕ ความไมพรอมในการพฒนาเมองชายแดนและเขตเศรษฐกจชายแดนของไทย ตามแนวพนทพฒนาเศรษฐกจเชอมโยงกบประเทศเพอนบาน เนองจากขาดการวางแผนพฒนาเศรษฐกจชายแดนทมบรณาการทงในสวนของไทย และในสวนทจะเชอมโยงกบการพฒนาในพนทของประเทศเพอนบาน รวมทงความไมพรอมในดานการรวมกาหนดยทธศาสตรการลงทนเพอใชประโยชน เขตเศรษฐกจชายแดนกอนการเกดประชาคมอาเซยน ตลอดจนความไมพรอมในการพฒนาบคลากร และแรงงานทกษะรองรบการพฒนาเศรษฐกจในอนาคต สงผลใหเศรษฐกจชายแดนไทยยงไมไดรบประโยชนจากการเชอมโยงตามแนวพนทเศรษฐกจอยางเตมท

หนา ๑๒๗ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๒.๖ ขอจากดททาใหการขบเคลอนการอานวยความสะดวกทางการคาและการขนสง ผานแดนและขามแดนคอนขางลาชา และไมสามารถดาเนนการตามขอตกลงความรวมมอดานการขนสงสนคาผานแดนและขามแดนไดอยางสมบรณ เปนผลใหไมสามารถใชโครงสรางพนฐานทพฒนาขน ตามแนวพนทเศรษฐกจเชอมโยงกบประเทศเพอนบานอยางเตมประสทธภาพ สงผลใหประเทศไทย เสยโอกาสทางเศรษฐกจ และประสบกบสถานการณการแขงขนทรนแรงจากบรษทตางชาตทมความไดเปรยบทงดานเงนทน เทคโนโลย และความชานาญเฉพาะดาน โดยเฉพาะธรกจโลจสตกส

๒.๗ ความไมแนนอนทางการเมองและความมนคงในประเทศเพอนบาน โดยทประเทศเพอนบานหลายประเทศอยระหวางการเปลยนผานไปสการพฒนาเศรษฐกจและสงคมทดขน รวมทงมการเปลยนแปลงดานการเมองเพอสรางเสถยรภาพและความมนคงเพมขน จะตองอาศยเวลาในการปรบตว ใหสอดคลองกบโลกาภวตนและเศรษฐกจโลก จงจาเปนตองตดตามพฒนาการทางเศรษฐกจและสงคมของประเทศเพอนบานอยางใกลชด เพอประโยชนในการสงเสรมเศรษฐกจ การคา และสงคมอยางยงยน

๓. การสรางภมคมกน จากการประเมนความเสยงทเกดขนชใหเหนวาการเตรยมความพรอมของทกภาคสวน

ภายในประเทศเพอใหสามารถปรบตว มองคความร และสามารถใชประโยชนจากความรวมมอ ทางเศรษฐกจและสงคมทเกดขนในภมภาคได ประเทศไทยตองใหความสาคญตอการสรางภมคมกน ไดแก

๓.๑ การกาหนดบทบาทและทศทางการพฒนาของประเทศทกระตนใหเกดการเตบโตและเชอมโยงของสาขาตาง ๆ ทางเศรษฐกจ โดยใหความสาคญตอการพฒนาโครงขายคมนาคม และโลจสตกสระหวางประเทศภายใตแผนงานและโครงการทไดกาหนดไวในปจจบน รวมทงแผนงาน และโครงการทจะพฒนาเพมเตมในอนาคต พรอมทงเปดโอกาสใหมการลงทนพฒนาจากตางประเทศ และภายใตกรอบความรวมมอภาครฐและภาคเอกชน เพอใหสามารถยกระดบใหเปนแนวพนทพฒนาเศรษฐกจ (Economic Corridor) ทเปนเสนทางการคาและการลงทนของอนภมภาคไดอยางเตมศกยภาพ โดยบรณาการเชอมโยงทงในอนภมภาคและระหวางอนภมภาค ตลอดจนในกรอบอาเซยนภายใต แผนแมบทการเชอมโยงระหวางกนในอาเซยน และพนทตอเนองอน ๆ โดยเฉพาะการเชอมโยงอาเซยน สตลาดเอเชยตะวนออก เอเชยใต ตะวนออกกลางและยโรป โดยใชศกยภาพการเปนจดเชอมตอทสาคญเนองจากมทตงอยกงกลางของเสนทางการขนสงสนคาระหวางตลาดทงในดานตะวนออกและตะวนตก ของภมภาค

๓.๒ การใชศกยภาพความไดเปรยบของทตงทางภมศาสตรเศรษฐกจ และศกยภาพ ของพนทในภมภาคตาง ๆ ของประเทศ เพอสรางฐานการผลตใหสามารถแขงขนไดในตลาดโลก โดยเฉพาะการเปนเครอขายเชอมโยงของธรกจการแปรรปอาหาร การทองเทยว บรการทงดานสขภาพและเทคโนโลยสารสนเทศท สาคญของภมภาค โดยกาหนดทศทางการพฒนาพนทของประเทศ ใหสอดคลองกบโอกาสและศกยภาพการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของแตละภมภาคตอไป โดยสรางความเชอมโยงในแตละกรอบความรวมมอ พรอมทงเปดโอกาสในการพฒนาพนทเมองชายแดน ตลอดตอเนองถงเมองและชมชนศนยกลางในภมภาคทสาคญของประเทศ ซงอยในแนวเชอมโยงระหวางประเทศตามแนวพนทเศรษฐกจตาง ๆ เพอกอใหเกดการกระจายความเจรญไปสภมภาคและทองถน

หนา ๑๒๘ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๓.๓ การสร างความเขมแขงและการพฒนาความสามารถในการปรบตวของผประกอบการไทย ใหทนกบสถานการณการเชอมโยงระหวางกนในภมภาคทเกดขนอยางรวดเรว เพอเสรมสรางโอกาสทางเศรษฐกจและเพมระดบความสามารถในการแขงขนของประเทศไทยในเวทระหวางประเทศ โดยเฉพาะในกจกรรมทางเศรษฐกจทมแนวโนมจะมบทบาทสงในอนาคต เชน เศรษฐกจสรางสรรค เปนตน โดยเนนบทบาทของสภาธรกจ และกรอบการหารอระหวางภาครฐ และภาคเอกชนในพนทของกรอบความรวมมอ โดยภาครฐใหการสนบสนนในการพฒนาผประกอบการไทยและผประกอบการของประเทศเพอนบานในบรเวณพนทการพฒนารวม

๓.๔ การพฒนาเขตเศรษฐกจชายแดนและเมองชายแดนแบบมสมดลบนพนฐานของการสรางผลประโยชนรวมกบประเทศเพอนบานและความไวเนอเชอใจระหวางกน โดยมบรณาการ ดานกจกรรมทางเศรษฐกจกบประเทศเพอนบานเปนไปตามหลกวเคราะหความไดเปรยบเปรยบเทยบระหวางไทยกบประเทศเพอนบานในดานทตงทางยทธศาสตร ประเภทการผลต และความใกลชดกบแหลงวตถดบ แรงงานและทาสงออก โดยเปนการจดสรรบทบาทหนาทระหวางเขตเศรษฐกจในภาคตางๆอยางเหมาะสม มการพฒนาโครงสรางพนฐานดานทาสงออกรองรบตามความเหมาะสมในปจจบนและโอกาสในการพฒนาตอเนองในอนาคต โดยไทยใหการสนบสนนประเทศเพอนบานในการพฒนา ในลกษณะหนสวนการพฒนาทมความเสมอภาค

๔. วตถประสงคและเปาหมาย ๔.๑ วตถประสงค ๔.๑.๑ เพอเพมศกยภาพในการใชประโยชนจากความไดเปรยบดานทตงของ

ประเทศในเชงยทธศาสตร ซงเปนจดเชอมโยงทสาคญในภมภาคอาเซยนและเอเชยแปซฟก ๔.๑.๒ เพอเสรมสรางประโยชนของไทยในดานการคา การลงทน การเงน

และโอกาสดานการตลาดระหวางประเทศ ในการเขาสประชาคมอาเซยน รวมทงเชอมโยงดานการคา การลงทนกบมหาอานาจทางเศรษฐกจใหมในเอเชยและกลมเศรษฐกจใหมในเอเชยแปซฟก

๔.๑.๓ เพอผลกดนบทบาทของไทยใหเปนสวนสาคญของความรวมมอในการพฒนาภายใตกรอบตาง ๆ ไดแก อนภมภาค อาเซยน อาเซยนและพนธมตร รวมทงเอเชยแปซฟก

๔.๒ เปาหมาย ๔.๒.๑ ระบบหวงโซอปทานในอนภมภาคมความเชอมโยงระหวางกนเพอรองรบ

การพฒนาทางเศรษฐกจอยางตอเนอง ๔.๒.๒ ประเทศไทยมบทบาททสาคญในดานการคาและการลงทนในภมภาค

บนพนฐานของผลประโยชนและความมนคงรวมกน

หนา ๑๒๙ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๔.๒.๓ เพมสดสวนการใชสทธประโยชนจากความตกลงการคาเสรตอมลคาสงออกรวมเพมขนเปนรอยละ ๕๐.๐ ในป ๒๕๕๙ ภายใตความตกลงทางการคาเสรในทกกรอบทเจรจาแลวเสรจ และเพมโอกาสและทางเลอกบนพนฐานของประโยชนและขอจากดของประเทศในการเขาถงตลาดใหม ทเปนกรอบการคาเสรทจะมบทบาทมากขนในอนาคต

๔.๒.๔ ลดตนทนการประกอบธรกจภายในประเทศและระหวางประเทศภายในภมภาคใหเขาสมาตรฐานสากล

๔.๒.๕ เพมมลคาการคาชายแดนและการลงทนโดยตรงของไทยในกลมประเทศเพอนบาน ใหขยายตวเพมขนรอยละ ๑๕.๐ และรอยละ ๑๐.๐ ตอป ตามลาดบ

๔.๓ ตวชวด ๔.๓.๑ ดชนความสามารถในการอานวยความสะดวกทางการคา (Enabling

Trade Index) รวมทงดชนยอยความสามารถในการบรหารจดการ ณ พรมแดนของประเทศไทย และดชนยอยความสามารถดานโครงสรางพนฐานของประเทศ

๔.๓.๒ อนดบความยาก - งายในการประกอบธรกจ ใน ๕ ดานทมลาดบสาคญ ไดแก การเรมตนธรกจ การไดรบสนเชอ การคาระหวางประเทศ การดาเนนการใหเปนไปตามขอตกลง และการขออนญาตกอสราง

๔.๓.๓ อตราการเตบโตของมลคาการคาชายแดนระหวางไทยกบประเทศในอนภมภาค ๔.๓.๔ อตราการเตบโตของมลคาการลงทนของผประกอบการไทยในประเทศ

ในอนภมภาคและภมภาคอาเซยน ๕. แนวทางการพฒนา เพอใหบรรลวตถประสงคและเปาหมายของการสรางความเชอมโยงกบประเทศในภมภาค

เพอความมนคงทางเศรษฐกจและสงคมในระยะ ๕ ป ของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ โดยใชประโยชนสงสดจากการรวมตวเปนประชาคมอาเซยนในป ๒๕๕๘ ซงขบเคลอนการดาเนนงานตามแผนแมบท วาดวยความเชอมโยงระหวางกนในอาเซยน โดยทการดาเนนความรวมมอระดบอนภมภาคเปนพนฐานสาคญในการขบเคลอนความรวมมอในภมภาคอาเซยนใหมความแนนแฟนมากขนในทกมต ซงจะสงผลใหมการขยายตวดานการคาและการลงทน ทงภายในอนภมภาค ระหวางอนภมภาคกบภมภาคอาเซยน ตลอดทงการใชประโยชนจากศกยภาพการเชอมโยงกบอนภมภาคใกลเคยง และขยายไปถงกรอบความรวมมอสาคญอน ๆ ในภมภาคเอเชยแปซฟก จาเปนตองใหความสาคญตอการเชอมโยงการพฒนาเศรษฐกจและสงคมกบประเทศในอนภมภาค ภมภาค และภมภาคเอเชยแปซฟก โดยมแนวทาง การดาเนนงานทสาคญ ดงน

หนา ๑๓๐ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๑ การพฒนาความเชอมโยงดานการขนสงและระบบโลจสตกสภายใตกรอบความรวมมอในอนภมภาคในภมภาคอาเซยน โดยเฉพาะแผนงานการพฒนาความรวมมอทางเศรษฐกจในอนภมภาคลมแมนาโขง ๖ ประเทศ (GMS) รวมกบยทธศาสตรความรวมมอทางเศรษฐกจอระวด - เจาพระยา - แมโขง (ACMECS) แผนงานการพฒนาเขตเศรษฐกจสามฝาย อนโดนเซย - มาเลเซย - ไทย (IMT - GT) ความรเรมแหงอาวเบงกอลสาหรบความรวมมอหลากหลายสาขาทางวชาการและเศรษฐกจ (BIMSTEC) และความรวมมอภายใตคณะกรรมการวาดวยยทธศาสตรรวมในการพฒนาพนทชายแดนไทย - มาเลเซย (Thailand - Malaysia on Joint Development Strategy for Border Areas: JDS) เพออานวยความสะดวกและลดตนทนดานโลจสตกส โดย

๕.๑.๑ พฒนาบรการขนสงและโลจสตกสทมประสทธภาพและไดมาตรฐานสากล โดยเฉพาะรปแบบบรการขนสงทงทางถนน รถไฟ รถไฟรางค รถไฟความเรวสง และการขนสงทางนา/การเดนเรอชายฝง ตลอดจนการพฒนาดานศลกากรชายแดน ศนยเศรษฐกจชายแดน และการอานวยความสะดวกการผานแดนทรวดเรว ทจะชวยเพมประสทธภาพการใชพลงงาน การพฒนาระบบเครอขายและการบรหารเครอขายธรกจของภาคบรการขนสงและโลจสตกสตลอดทงหวงโซอปทานในภมภาค เพอใหสามารถใชทรพยากรรวมกนและเกดการถายทอดองคความร ซงจะนาไปสการลดตนทนการทาธรกจ การปรบปรงประสทธภาพความเชอมโยงระบบการขนสง ระบบอานวยความสะดวกการเดนทาง การคา และการขนสงสนคาผานแดนและขามแดน โดยใชศกยภาพการเชอมโยงดานโครงสรางพนฐาน ในทกแนวพนท เศรษฐกจท มอยางสงสด โดยมการบรณาการแผนยทธศาสตรทสามารถนาไปส การเชอมโยงในภาพรวมของประเทศและการเชอมโยงในแตละแนวพนทพฒนาเศรษฐกจในแตละ อนภมภาคและระหวางอนภมภาคในภมภาคอาเซยน และพฒนาความเชอมโยงตอเนองตามแผนแมบท วาดวยความเชอมโยงระหวางกนในอาเซยน รวมทงแผนความเชอมโยงกบระบบการขนสงและโลจสตกสของอนภมภาคขางเคยง พรอมทงคานงถงยทธศาสตรและแผนพฒนาของประเทศมหาอานาจของโลกและขวอานาจใหมในเอเชยในประเทศเพอนบานของไทยและแผนงานของประเทศเพอนบานแตละประเทศทงทไดนาเสนอในกรอบความรวมมอกบไทยและทยงมไดนาเสนอและอาจเสนอในอนาคต โดยรฐลงทนนาในโครงการทมความสาคญเชงยทธศาสตรของประเทศในแตละแนวพนทเศรษฐกจ พรอมทงเปดโอกาสการรวมลงทนแบบความรวมมอระหวางภาครฐและภาคเอกชน

๕.๑.๒ ปรบปรงกฎระเบยบการขนสงคนและสนคาทเกยวของ เพอลดจานวนเอกสาร ตนทนการดาเนนงาน และระยะเวลาทใชในกระบวนการขนสงผานแดนและขามแดน เพอเพม ขดความสามารถในการแขงขนของไทยและอนภมประเทศโดยรวมในดานการลดตนทนคาขนสงและ โลจสตกส โดยไทยใหความสนบสนนทางวชาการกบประเทศเพอนบานในฐานะหนสวนการพฒนา

หนา ๑๓๑ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๑.๓ พฒนาบคลากรในธรกจการขนสงและโลจสตกส เพอเพมศกยภาพ ของภาคเอกชนไทยทงในดานทกษะภาษาตางประเทศ และความรดานการบรหารจดการโลจสตกส ซงจะชวยใหผประกอบการไทยสามารถเชอมโยงการดาเนนธรกจขนสงและโลจสตกสไดตลอดทงหวงโซอปทาน ทงในระดบภายในประเทศและระหวางประเทศ รวมทงพฒนาผประกอบการโดยเฉพาะวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมใหมความรดานศกยภาพการพฒนาธรกจรวมกบประเทศเพอนบานและความรในการใชประโยชนจากโครงสรางพนฐานเชอมโยงตามแนวพนทเศรษฐกจและชองทางสงออกใน อนภมภาค และพฒนาสมรรถนะการเปนผประกอบการของไทยในระดบสากลเพอใหสามารถรเรมธรกจระหวางประเทศได โดยไทยใหความสนบสนนทางวชาการกบประเทศเพอนบานในการพฒนาบคลากรดานธรกจการขนสงและโลจสตกสดวยในฐานะหนสวนการพฒนา

๕.๑.๔ เชอมโยงการพฒนาเศรษฐกจตามแนวพนทชายแดน เขตเศรษฐกจชายแดน ตลอดจนเชอมโยงระบบการผลตกบพนทตอนในของประเทศ โดยเชอมโยงเครอขายการขนสงทเชอมโยงปจจยการผลต ระบบการผลต หวงโซการผลตระหวางประเทศ และประตสงออกตามมาตรฐานสากล อยางมประสทธภาพ รวมทงสรางเครอขายเชอมโยงทางเศรษฐกจกบพนทเศรษฐกจขนาดใหญทมการพฒนาในประเทศเพอนบานกบเขตเศรษฐกจชายแดนไทยและพนทเศรษฐกจตอนใน ทงน โดยมศนยประสานงานระหวางไทยกบประเทศเพอนบานบรเวณเมองชายแดนทสาคญ

๕.๒ การพฒนาฐานลงทนโดยเพมขดความสามารถในการแขงขนในระดบอนภมภาค และภมภาคอาเซยน มงเนนความรวมมอกบประเทศเพอนบานในการสรางฐานการผลตตามแนวพนทพฒนาเศรษฐกจ ซงเปนยทธศาสตรเชงพนททสามารถสนองตอบการปรบโครงสรางทางเศรษฐกจ ของประเทศ โดย

๕.๒.๑ พฒนาพนทในภมภาคตาง ๆ ของประเทศใหเชอมโยงกบประเทศเพอนบานและภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต เพอเปนฐานการพฒนาดานอตสาหกรรม การเกษตรและการแปรรปการเกษตร และการทองเทยวในภมภาค โดยมแผนงานเชงรกทรเทาทนตอการดาเนนนโยบายของมหาอานาจในภมภาคดานการลงทนในประเทศเพอนบานโดยเฉพาะการพฒนาตามแนวพนทพฒนาเศรษฐกจเชอมโยงตามแนวตะวนออก - ตะวนตก ตามแนวเหนอ - ใต และแนวตอนใตของแผนงาน GMS และเชอมโยงแนวพนทเศรษฐกจของ IMT - GT ทมศกยภาพและมความเปนไปไดในการเชอมโยง เพอใหเปดชองทางการเชอมโยงท มความหลากหลายและเปนทางเลอกใหไทยในทกสถานการณ ทงน โดยหนวยงานรฐทเกยวของรวมหารอกบภาคเอกชนในการกาหนดแผนการลงทน และหารอกบภาครฐและภาคเอกชนของประเทศเพอนบานในกรอบ การหารอระหวางภาครฐและภาคเอกชน โดยคานงถงผลกระทบตอเศรษฐกจ สงคมและสงแวดลอมของทกประเทศโดยกาหนดมาตรการดแลปองกนผลกระทบใหเกดประโยชนตอทกประเทศอยางเสมอภาคและเปนธรรม และเปนผลใหทกประเทศยงสามารถรกษาอตลกษณของตนไวไดเพอใชประโยชนในการสรางความสามารถในการแขงขนในเชงการตลาด ดานสงคมวฒนธรรมและความมนคงภายใน รวมทงโดยคานงถงการพฒนาแบบเศรษฐกจพอเพยง

หนา ๑๓๒ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

กบคานงถงศกยภาพการพฒนาตอยอดของผลผลตเกษตรในทองถนทมศกยภาพทแทจรงและเปนทยอมรบในการพฒนาในพนท รวมทงการรวมพฒนากบประเทศเพอนบานดานเศรษฐกจสรางสรรค การใชนวตกรรมทเหมาะสมกบประเทศเพอนบาน และการรวมสงเสรมการวจยและพฒนาในเชงพาณชยอยางครบวงจร

๕.๒.๒ พฒนาเขตเศรษฐกจชายแดนและเมองชายแดนใหมบทบาทการเปนประตเชอมโยงเศรษฐกจกบประเทศเพอนบาน ทงพนทเศรษฐกจชายแดนทพฒนาตอเนองและพนทใหม โดยเฉพาะการพฒนาระบบคมนาคมขนสง ระบบโลจสตกส มาตรฐานการใหบรการและอานวย ความสะดวกบรเวณจดผานแดน ขดความสามารถของบคลากรและผประกอบการทองถน เพอสนบสนนการพฒนาการคา การลงทน การทองเทยว โดยคานงถงและมมาตรการรองรบทเหมาะสมตอผลกระทบเขาสประเทศโดยสวนรวมอนอาจเกดจากการเคลอนยายแรงงานจากประเทศเพอนบาน การขนยาย ยาเสพตดและสงผดกฎหมายขามแดนเขาสพนทอนๆของประเทศ ทงน ในการพฒนาเขตเศรษฐกจชายแดนและเมองชายแดนจะตองคานงถงศกยภาพดานกายภาพ เศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรม ของพนท มแผนบรณาการดานการบรหารจดการและพฒนาดานแรงงานเพอการใชประโยชนรวมกนระหวางไทยและประเทศเพอนบานตามกรอบความรวมมออนภมภาคตาง ๆ และความสอดคลองกบแผนการพฒนาโครงสรางพนฐานเชอมโยงระหวางประเทศตามแผนแมบทการเชอมโยงระหวางกน ในอาเซยนและยทธศาสตรในภาพรวมอนๆ

๕.๒.๓ บรณาการแผนพฒนาพนทเชอมโยงกบประเทศเพอนบาน โดยเชอมโยงแผนพฒนาเพอใหบรรลประโยชนรวมทงในดานความมนคงและเสถยรภาพของพนท ซงเปนปจจยเรมแรกของการพฒนาเศรษฐกจทยงยน และเพอใหเกดการพฒนาจากระบบการผลตรวมทสรางสรรคประโยชนททดเทยมระหวางกน จากการบรการ การจดสรรและการใชทรพยากรธรรมชาตและแรงงาน ทเปนประโยชนรวมกน โดยอาจพฒนาไปสการเปนคลสเตอรการผลตรวมกบประเทศเพอนบานในสถานะทมความเสมอภาคตอไปเมอทกประเทศมความพรอมทวกน ทงน ในการรวมพฒนาผลตภณฑสนคา ในหวงโซการผลตรวมกบประเทศเพอนบานควรคานงถงอปทานในตลาดอนภมภาคและตลาดเปาหมายเปนหลก

๕.๓ การสรางความพรอมในการเขาสประชาคมอาเซยน โดยผลกดนใหไทยมบทบาทนาทสรางสรรคในเวทระหวางประเทศในประชาคมอาเซยน ซงจะตองมการเตรยมการ ไดแก

๕.๓.๑ พฒนาความรวมมอระหวางภาครฐและภาคธรกจเอกชนทมศกยภาพ ในการรวมพฒนาบคลากรในทกภาคสวนเศรษฐกจ ภาคการผลต อตสาหกรรมแปรรป รวมทงผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอม โดยเสรมสรางความร ความเขาใจ ในเรองประชาคมอาเซยน ใหไดรบขอมลและศกษากฎระเบยบและขอตกลงตาง ๆ ทเกยวของ รวมทงภาษา ขนบธรรมเนยม และวฒนธรรมเพอใหมความเขาใจชดเจน เพอใหมความรและมสมรรถนะในการแขงขนในระบบเสร เพอเตรยมความพรอมของธรกจในการไดประโยชนจากความเปนเสรทงดานการคา การลงทนและบรการ

หนา ๑๓๓ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

การเสรมสรางความรดานทรพยสนทางปญญา ตลอดจนแนวทางการขยายตลาดตามโอกาสและขอตกลงใหม ๆ ทจะเกดขน รวมทงมระบบการเยยวยาชวยเหลอผไดรบผลกระทบจากการปรบโครงสราง และการแขงขน พรอมทงเตรยมการรองรบผลกระทบในดานการเปลยนแปลงราคาสนคาเกษตร พลงงานและโอกาสในการเกดการขาดแคลนสนคาเกษตรอนเนองจากการเคลอนไหวเสรของสนคา โดยแสวงหาความรวมมอระหวางภาครฐและภาคเอกชนผผลตรายใหญ

๕.๓.๒ เสรมสรางความเขมแขงใหสถาบนการศกษาท งของรฐและเอกชน ใหมมาตรฐานเปนทยอมรบในระดบสากล ตลอดจนการยกระดบทกษะฝมอแรงงาน ทกษะดานภาษาและความรอบรดานภาษาขนบธรรมเนยมประเพณและวฒนธรรม เพอเตรยมความพรอมของแรงงานไทยเขาสตลาดแรงงานในภมภาคอาเซยน โดยไทยมบทบาทนาในอาเซยนรวมกบประเทศอนทมศกยภาพ

๕.๓.๓ กาหนดมาตรฐานขนพนฐานของคณภาพสนคาและบรการ เพอปองกนสนคาและบรการนาเขาทไมไดคณภาพทงในประเทศไทยและประเทศเพอนบาน ซงอาจกอใหเกดภยอนตรายตอชวตและทรพยสน และกอใหเกดมลพษตอสงแวดลอม ตลอดจนการกาหนดระบบบรหารจดการรวมดานการพฒนาทกษะและดานคณสมบตของแรงงานนาเขา เพอใหไดแรงงานทมคณภาพ และตรงกบความตองการสาหรบทกประเทศ

๕.๔ การเขารวมเปนภาคความรวมมอระหวางประเทศระหวางภมภาคโดยมบทบาท ทสรางสรรค เพอเปนทางเลอกในการดาเนนนโยบายระหวางประเทศในเวทโลก เพอรกษาสมดล ในปฏสมพนธระหวางไทยและมหาอานาจตาง ๆ ทงในระดบโลกและภมภาค และประโยชนอน ๆ ของประเทศทงในดานการคา ความมนคงของอาหารและพลงงาน โอกาสทางการตลาดของผลตภณฑไทย โอกาสในการเขาถงตลาดเงนและตลาดทนททนสมยและเปนทางเลอกของประเทศ การสราง ปฏสมพนธระหวางประชาชนในกรอบนานาชาตและการรกษาเสถยรภาพและความมนคงของไทย และภมภาคโดยรวม โดย

๕.๔.๑ รกษาบทบาทของไทยในการมสวนรวมกาหนดยทธศาสตรของกรอบ ความรวมมอทดาเนนอย เชน เอเปค กรอบการประชมสดยอดเอเชยตะวนออก รวมทงเฝาตดตามพฒนาการและพจารณาเขารวมกรอบทเปนทางเลอกใหม เชน กรอบ Asia - Middle East Dialogue (AMED) และกรอบความตกลง Trans Pacific Partnership (TPP) ในลกษณะเชงรก เปนตน

๕.๔.๒ รกษาด ลยภาพของปฏ สมพนธ กบมหาอานาจทาง เศรษฐกจเด ม และมหาอานาจใหม เพอความมนคงทางเศรษฐกจของประเทศอยางยงยน โอกาสในการเขาถงนวตกรรม และโอกาสในการดาเนนนโยบายทางเศรษฐกจทเปดกวาง

๕.๕ การสรางความเปนหนสวนทางเศรษฐกจในภมภาคดานการพฒนาทรพยากรมนษย การเคลอนยายแรงงาน และการสงเสรมแรงงานไทยในตางประเทศ ในลกษณะเกอกลกน ผานกจกรรมเชอมโยงหวงโซการผลตและการเคลอนยายแรงงานระหวางกนอยางเสรและมประสทธภาพ โดย

หนา ๑๓๔ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๕.๑ เรงดาเนนการดานความรวมมอในการกาหนดมาตรฐานฝมอระหวางประเทศ เพออานวยความสะดวกการเคลอนยายแรงงานในภมภาค ซงจะชวยเพมความสามารถในการแขงขนของไทยและประเทศเพอนบานไปพรอมกน และจดทาแผนบรณาการกบประเทศเพอนบาน ดานการพฒนาทรพยากรมนษย การศกษาและทกษะแรงงานรองรบการปรบโครงสรางเศรษฐกจภายในประเทศและอนภมภาค และการเตรยมการดานกาลงแรงงานเพอรองรบการเขาสสงคมผสงอายของไทย

๕.๕.๒ สงเสรมผประกอบการไทยในการขยายการลงทนไปสตางประเทศ โดยเฉพาะในประเทศเพอนบาน เพอแกปญหาการขาดแคลนแรงงานและวตถดบในประเทศ และใชประโยชนจากสทธพเศษของประเทศเพอนบานในการผลตเพอสงออก โดยการสรางตราสญลกษณ และสรางเครอขายธรกจโดยการหาตวแทนและหนสวนในตางประเทศ การสนบสนนดานสนเชอ การใหความรเกยวกบการจดตงธรกจและการเขาสตลาดตางประเทศ การจดตงหอการคาและสมาคมธรกจเอกชนไทยในตางประเทศ จดตงเวทประสานงานระหวางภาครฐและภาคเอกชน ควบคกบสภาธรกจของกรอบความรวมมออนภมภาค และศนยประสานงานระดบทองถนกบประเทศเพอนบานบรเวณชายแดน การสงเสรมใหผประกอบการและผสงออกไทยใชสทธพเศษทางการคาตามขอตกลงทางการคาตาง ๆ

๕.๕.๓ คมครองและสงเสรมสทธและผลประโยชนของคนไทยและแรงงานไทย ในตางประเทศ และสนบสนนการสรางความเขมแขงใหแกชมชนไทยในตางประเทศ โดยการใหความรดานกฎหมายทองถน สนบสนนกจกรรมคนไทย เสรมสรางชมชนไทยในตางประเทศใหอยไดอยางมศกดศรและมคณภาพชวตทด สนบสนนการฝกอบรมทกษะฝมอและทกษะการใชภาษา การสรางหลกประกน การคมครองดแลการจดสงแรงงานไปทางานในตางประเทศ และการตดตามดแลชวยเหลอคนไทยทประสบปญหาในตางประเทศ และคมครองสทธประโยชนแรงงานไทยในตางประเทศใหไดรบประโยชนตามทกฎหมายกาหนด

๕.๖ การมสวนรวมอยางสาคญในการปองกนภยจากการกอการรายและอาชญากรรม ยาเสพตด ภยพบต และการแพรระบาดของโรคภย ทสงผลตอสภาวะทางเศรษฐกจในระยะยาว จากผลกระทบในดานความมนคงแหงชวต เศรษฐกจ ความเปนอย เพอใหเกดการพฒนาอยางยงยน ในภมภาค โดย

๕.๖.๑ พฒนาศกยภาพและความพรอมในการปองกนและแกปญหาขามชาต ดานการกอการราย ปญหายาเสพตด ปญหาการคามนษย และการหลบหนเขาเมองทงระบบ เพอลดผลกระทบจากการเปดเสรและสรางความมนคงทางเศรษฐกจ ควบคไปกบการปรบปรงระบบการเขาเมอง การจดระเบยบชายแดน การจดระบบแรงงานตางดาว และการแกไขปญหาสถานะและสทธของบคคล ทชดเจนรวมกบประเทศเพอนบานและนานาประเทศ ตลอดจนการรกษาผลประโยชนของชาตทงทางบกและทางทะเล

หนา ๑๓๕ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๖.๒ เตรยมพรอมรบภยพบตทางธรรมชาตและเหตฉกเฉน โดยพฒนาศกยภาพและความรวมมอภายในภมภาค เพอพรอมรบตอเหตการณฉกเฉนและภยทางธรรมชาต โดยใหมการบรหารจดการโดยใชแผนดาเนนธรกจตอเนอง เรงสรางความสมพนธระหวางภาครฐและเอกชน เพอปกปองธรกจ การคา และความเสยหายท เกดขนตอคน ตลอดจนรกษาการเจรญเตบโต ทางเศรษฐกจและคณภาพชวต ผานการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารทมประสทธภาพ

๕.๖.๓ รวมมอในการปองกนการตดเชอและการแพรระบาดของโรคภยประเภท ทเกดขนใหมในโลก โดยสรางศกยภาพในการเตรยมความพรอมรบการดแลดานสาธารณสข รวมทง การแพรระบาดของโรคอบตใหมและโรคระบาดซา

๕.๗ การเสรมสรางความรวมมอทดระหวางประเทศในการสนบสนนการเจรญเตบโต ทางเศรษฐกจอยางมจรยธรรมและไมสงผลกระทบตอสงแวดลอม โดย

๕.๗.๑ ดาเนนการตามกรอบความรวมมอดานสงแวดลอมในระดบอนภมภาค อาท แผนงานดานสงแวดลอมและความหลากหลายทางชวภาพ ภายใตกรอบความรวมมอในอนภมภาคลมแมนาโขง ๖ ประเทศ และความรวมมอซงการพฒนาแมนาโขงอยางยงยน และระดบภมภาค อาท มตทประชมรฐมนตรสงแวดลอมอาเซยน รวมทงพนธกรณระหวางประเทศดานสงแวดลอมตาง ๆ อยางตอเนอง

๕.๗.๒ เสรมสรางการผลตและบรโภคสนคาและบรการทนาสการลดการปลอยกาซเรอนกระจก ลดมลพษ ลดการใชทรพยากรธรรมชาตอยางไมมประสทธภาพ และลดผลกระทบตอสงแวดลอม เชน การขยายอตสาหกรรมสเขยว การใชพลงงานทดแทน การผลตทมคารบอนตา การบรหารจดการนาอยางมประสทธภาพ โดยการเผยแพรความรเรองเทคโนโลยทมประสทธผลในการนาไปใชไดอยางเหมาะสมและมตนทนทตา การสรางแรงจงใจในภาคเอกชน และการสรางหนสวน ความรวมมอระหวางภาครฐและเอกชน

๕.๘ การผลกดนการจดทาความตกลงการคาเสร และวางแนวทางปองกนผลเสยทจะเกดขน โดยเรงขยายความรวมมอทางเศรษฐกจผานความตกลงเขตการคาเสร และกาหนดมาตรการ การใหความชวยเหลอผทไดรบผลกระทบ ตลอดจนสรางองคความรใหกบภาคธรกจโดยเฉพาะผไดรบผลกระทบทงเชงบวกและลบเพอใหสามารถพฒนาศกยภาพและโอกาสของตนเองในการใชประโยชน จากการเปดการคาเสร โดยเฉพาะอยางยง ภาคธรกจขนาดกลางและขนาดยอมไดรบการสนบสนน เยยวยาและดแลจากรฐในกรณทไมสามารถปรบตวไดทน

๕.๙ การสงเสรมใหนกลงทนตางชาตใชประเทศไทยเปนฐานธรกจในภมภาคเอเชย และการสนบสนนบทบาทขององคกรระหวางประเทศทไมแสวงหากาไร โดย

๕.๙.๑ สนบสนนใหนกลงทนตางชาตใช สทธประโยชนการจดตงสานกงานปฏบตการภมภาค เพอเพมศกยภาพใหประเทศไทยเปนจดสาคญของการลงทนในภมภาคและนาเงนตราตางประเทศเขามาในประเทศไทยมากขน

หนา ๑๓๖ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๙.๒ สงเสรมและอานวยความสะดวกองคกรระหวางประเทศทไมแสวงหากาไรใหมบทบาทเพมขนในการใชไทยเปนฐานการดาเนนความรวมมอเพอการพฒนาประเทศในภมภาค

๕.๑๐ การปรบปร งและเสร มส ร า งค ว าม เข มแข ง ของภาคก ารพฒนาภายในประเทศตงแตระดบชมชนทองถน ใหพรอมตอการเชอมโยงทศทางการพฒนาทเปลยนแปลง ในบรบทโลก เอเชยแปซฟก อาเซยน และอนภมภาค โดย

๕.๑๐.๑ เสรมสรางศกยภาพชมชนทองถนใหรบรและเตรยมพรอม รบกระแสการเปลยนแปลงทงภายในและภายนอกประเทศ โดยการพฒนาองคความรและสรางเครอขายแลกเปลยนเรยนร รวมทงสงเสรมการสรางความสมพนธและความเขาใจทดตอกนในระดบประชาชน โดยผานการเชอมโยงเครอขายทางชมชนและวฒนธรรม

๕.๑๐.๒ สนบสนนกลไกการพฒนาระดบพนท โดยเฉพาะคณะกรรมการบรหารงานจงหวดแบบบรณาการ (กบจ.) คณะกรรมการบรหารงานกลมจงหวดแบบบรณาการ (กบก.) คณะกรรมการ กรอ. จงหวด และคณะกรรมการ กรอ. กลมจงหวด รวมทงหนวยงานดานความมนคงในพนท ในการกาหนดยทธศาสตรการพฒนาระดบจงหวดและกลมจงหวด โดยเฉพาะจงหวดชายแดน ใหมวสยทศนทกาวทนโลกและสามารถพฒนาเชอมโยงกบประเทศเพอนบานในทศทางทสอดคลองกบนโยบายการพฒนารวมกนระหวางประเทศ

๕.๑๐.๓ สงเสรมศกยภาพดานวชาการและเครอขายของสถาบนการศกษาของไทย เพอสรางความใกลชดทางสงคม วฒนธรรม และปฏสมพนธกบประเทศในอนภมภาค

หนา ๑๓๗ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

บทท ๘ ยทธศาสตรการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางยงยน

๑. สถานการณการเปลยนแปลงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สถานการณทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของประเทศไทย ไดรบผลกระทบจาก

การเปลยนแปลงในบรบทโลก และปจจยภายในประเทศ ทงเรองการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ การเพมขนของประชากร การพฒนาเศรษฐกจทมงการเจรญเตบโตและการแขงขนทางดานการคา และการลงทน ทาใหมการใชประโยชนทรพยากรธรรมชาตเกนศกยภาพในการรองรบของระบบนเวศ ในขณะทขดความสามารถของการบรหารจดการและเครองมอทางนโยบาย เชน ฐานขอมล กฎระเบยบ การบงคบใชกฎหมาย และเครองมอทางเศรษฐศาสตร ยงไมสามารถนามาใชไดอยางมประสทธภาพ นาไปสความเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และสงผลตอความสมดลของระบบนเวศโดยรวมอยางตอเนอง

๑.๑ พนทปาไมยงคงถกบกรกทาลาย สงผลกระทบตอความสมดลของระบบนเวศ และความหลากหลายทางชวภาพ พนทปาไมของประเทศไทยมแนวโนมลดลงอยางตอเนอง โดยลดลงจาก ๑๗๑ ลานไร ในป ๒๕๐๔ หรอคดเปนรอยละ ๕๓.๓ เหลอ ๑๐๗.๖ ลานไรในป ๒๕๕๒ หรอคดเปนรอยละ ๓๓.๖ ของพนทประเทศ จากพนทปาทลดลงไดสงผลกระทบตอระบบนเวศปา และความหลากหลายทางชวภาพ ซงเปนแหลงพงพงในการดารงชวตของชมชน และเปนพนฐาน การพฒนาเศรษฐกจของประเทศในอนาคต ไดมการบรหารจดการเพอการอนรกษและใชประโยชน โดยมการคนพบสงมชวตชนดพนธใหมในประเทศไทยหลายชนด แตจานวนชนดพนธทเสยงตอการ สญพนธกมจานวนเพมมากขน

๑.๒ ทรพยากรทางทะเลและชายฝงมแนวโนมเสอมโทรมลงอยางตอเนอง ปจจบนประเทศไทยมพนทปาชายเลนรวม ๑.๕ ลานไร คดเปนรอยละ ๐.๕ ของพนทประเทศ ทรพยากร ทางทะเลและชายฝงยงคงไดรบแรงกดดนจากการขยายตวของการพฒนา การกอสรางโครงสรางพนฐาน การทองเทยว และการทาประมงโดยขาดการควบคมอยางเหมาะสม รวมทงการเปลยนแปลง ทางกายภาพอนไดแก ปญหาการกดเซาะชายฝง โดยตงแตอดตถงป ๒๕๕๐ แนวชายฝงทะเล ทวประเทศถกกดเซาะ ๑๕๕ แหง รวมเปนความยาวประมาณ ๖๐๐ กโลเมตร สญเสยทดนไปถง ๑๑๓,๐๔๒ ไร คดเปนมลคาความเสยหายเฉพาะทดนประมาณ ๑ แสนลานบาท สวนพนทแนวชายฝงทะเลอาวไทยตอนในทงหมดซงไดรบการจดเปนพนทชมนาทมความสาคญระดบชาต พบวา มอตรา การกดเซาะรนแรงมากกวา ๕ เมตรตอป

หนา ๑๓๘ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๑.๓ ทรพยากรดนเสอมโทรมและมความขดแยงในการใชประโยชนทดน ทรพยากรดน ซงเปนปจจยการผลตทสาคญ มทงปญหาคณภาพดนเสอมโทรม การใชทดนทไมเหมาะสมกบศกยภาพพนท และปญหาการกระจายการถอครองทดน พนทดนเสอมโทรมในระดบรนแรงและระดบวกฤตเทากบ ๓๖ ลานไร คดเปนรอยละ ๑๑.๒ ของพนทประเทศ มการเขาครอบครองใชประโยชนทดน ในพนทอนรกษ รวมทงมการขยายตวของเมอง พนท อตสาหกรรมและพาณชยกรรม รกพนทเกษตรกรรมมากขน

๑.๔ ปญหาการขาดแคลนนาและภยพบตทางธรรมชาต ทงอทกภยและปญหาภยแลง มแนวโนมจะเกดขนบอยครงและทวความรนแรงขน โดยความสามารถเกบกกนาเพอนามาใชงานไดในฤดแลง มเพยง ๗๔,๐๐๐ ลานลกบาศกเมตร สามารถใชไดจรงเพยงปละประมาณ ๕๕,๐๐๐ ลานลกบาศกเมตร สนองความตองการใชนาไดเฉพาะในพนทชลประทานเทานน ขณะท ความตองการใชนาจะเพมขนจาก ๕๗,๔๕๒ ลานลกบาศกเมตรตอป ในป ๒๕๕๑ เปน ๖๕,๔๕๒ ลานลกบาศกเมตรตอป ในป ๒๕๕๙ โดยภาคกลางมความตองการใชนามากทสด รองลงมาคอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคเหนอ และภาคใต ตามลาดบ ดงนน โอกาสทความรนแรงของปญหาการขาดแคลนนา และความขดแยงจากการแยงชงนาระหวางลมนาและระหวาง ภาคการผลตจะเพมสงขนในทกสาขาการผลต ทงน หมบานทมความเสยงตอการเกดภยแลงในระดบปานกลางถงระดบรนแรงมประมาณรอยละ ๓๔.๐ ของจานวนหมบานทงประเทศ โดยลมนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอมความเสยงมากทสด ในขณะทมหมบานเสยงตออทกภย นาหลากและดนถลมม ๒,๓๗๐ หมบาน โดยหมบานทเสยงภยสงม ๓๙๘ หมบาน ทงน ภาคเหนอมความเสยงมากทสด สาเหตสาคญเกดจากการทพนทปาตนนา ถกบกรกทาลาย

๑.๕ ความตองการใชแรและพลงงานมเพมขนอยางตอเนอง กอใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอม ความตองการทรพยากรแรเพอเปนฐานการผลตในภาคอตสาหกรรมและการพฒนาอน ๆ ยงคงเพมสงขน ทาใหมการผลตและนาเขาจากตางประเทศเพมขน ซงผลจากการพฒนาทรพยากรแร ไดสงผลกระทบตอสงแวดลอม สขภาพอนามย และวถชวตของประชาชนและชมชน เชน กรณปญหาการปนเปอนของตะกวในลาหวยคลต อาเภอทองผาภม จงหวดกาญจนบร ทเกดจากการชะลาง กากตะกอนและการแตงแร และการปนเปอนของ สารแคดเมยมในดน ในขาว และพนทเกษตรกรรม จากการทาเหมองแรสงกะสในอาเภอแมสอด จงหวดตาก เปนตน รวมทงยงมปญหาการจดการหนาดน และการปนเปอนในพนทเหมองทปดกจการแลวและพนทโดยรอบ

ความตองการใชพลงงานของประเทศเพมขนตลอด ๓๐ ปทผานมา โดยในชวง ๕ ป ทผานมา มการใชพลงงานเพมขนเฉลยรอยละ ๒.๑ ตอป จงตองมการนาเขาพลงงานจากตางประเทศ โดยเฉพาะนามนดบทมสดสวนการนาเขาสงถงเกอบรอยละ ๗๐.๐ ของปรมาณการนาเขาพลงงาน เชงพาณชยทงหมด รวมทงมการพฒนาพลงงานทางเลอกอน ๆ เพอทดแทนการนาเขาพลงงาน จากตางประเทศ โดยสนบสนนใหมการวจยและพฒนาดานพลงงานหมนเวยน และพลงงานทดแทน ทเปนมตรตอสงแวดลอม อยางไรกตาม การพฒนาและการใชพลงงานไดกอใหเกดผลกระทบตอ

หนา ๑๓๙ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางมาก เนองจากการผลตพลงงานมการใชทรพยากรธรรมชาตหลายประเภท เชน ทรพยากรนา ปาไม และแร อกทงการพฒนาและการใชพลงงานทมการปลอยสารมลพษทางอากาศไดกอใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอม และมแนวโนมเพมสงขน ดงเชนกรณการผลตพลงงานไฟฟาทใชถานหน กาซธรรมชาต หรอชวมวลเปนเชอเพลง เปนตน รวมทงยงเปนสาเหตสาคญประการหนงในการทาใหเกดการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ นอกจากน ความตองการและราคาพลงงานทเพมสงขนอาจนาไปสการบกรกพนทปาไมเพอขยายพนทเพาะปลกพชพลงงานอกดวย

๑.๖ สถานการณมลพษและสงแวดลอมดานตาง ๆ เชน มลพษทางอากาศ นา และขยะมลฝอยมแนวโนมเสอมโทรมและรนแรงเพมขนจากการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ การขยายตวของชมชน และพฤตกรรมการบรโภคทฟมเฟอย กลาวคอ

๑.๖.๑ มลพษทางอากาศในเขตเมองใหญและพนทเศรษฐกจทสาคญมคาเกนมาตรฐาน ในป ๒๕๕๑ มการปลอยกาซคารบอนไดออกไซด ๑๙๓.๘ ลานตน หรอรอยละ ๙๘.๐ ของการปลอยสารมลพษทางอากาศทงหมด โดยสวนใหญมาจากกจกรรมการผลตไฟฟา คมนาคมและขนสง และอตสาหกรรมการผลต ในขณะทคณภาพอากาศยงคงมปญหาเรองฝนละอองขนาดเลกเกน คามาตรฐาน เชน ในจงหวดสระบร แมฮองสอน เชยงราย ลาปาง กรงเทพมหานคร เชยงใหม พระนครศรอยธยา สมทรปราการ ระยอง และชลบร เปนตน สาเหตหลกเกดจากการจราจรขนสง ในเขตเมอง การอตสาหกรรม หมอกควนจากการเผาในทโลงและไฟปา บรเวณพนทรมถนนในเขตกรงเทพมหานคร และปรมณฑล ยงคงไดรบผลกระทบจากมลพษทางเสยงทมาจากการจราจร ทมคาสงเกนมาตรฐาน รวมทงยงมปญหาการจดการมลพษทางเสยงของทาอากาศยานสวรรณภม

๑.๖.๒ สถานการณการปลอยกาซเรอนกระจกเพมขนอยางตอเนอง ในป ๒๕๔๗ ประเทศไทยปลอยกาซเรอนกระจกรวมทงสน ๒๖๕.๙ ลานตน รวมการปลอยจากภาคการเปลยนแปลงการใชพนทและปาไม ทงน อตราการปลอยกาซเรอนกระจก เพมขนรอยละ ๕.๖ จากป ๒๕๔๖ โดยภาคการผลตและการใชพลงงานปลอยกาซเรอนกระจกมากทสด คดเปนรอยละ ๖๓.๐ รองลงมาคอ ภาคเกษตร ภาคอตสาหกรรม และภาคของเสย คดเปนรอยละ ๑๗.๐, ๗.๐ และ ๔.๐ ของการปลอยกาซเรอนกระจกทงหมด ตามลาดบ

๑.๖.๓ ปญหามลพษทางนานบวนจะรนแรงมากขนจากการเพมขนของจานวนประชากรและจานวนโรงงานอตสาหกรรมทเตบโตขนตามการขยายตวของเศรษฐกจ ในป ๒๕๕๓ คณภาพนาในแมนาสายหลกและแหลงนาสาคญของประเทศ ทมคณภาพอยในเกณฑดและพอใช คดเปนรอยละ ๖๑.๐ โดยมแนวโนมเสอมโทรมลงเมอเทยบกบป ๒๕๕๒ และ ๒๕๕๑ ทมสดสวนคณภาพนาทอยในเกณฑดและพอใชรวมกนถงรอยละ ๖๖.๐ และ ๗๖.๐ ตามลาดบ สวนนาบาดาล ในหลายพนทมการปนเปอนจากสารเคมทเปนอนตราย

หนา ๑๔๐ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๑.๖.๔ ปรมาณของเสยทงจากชมชนและภาคอตสาหกรรมเพมขนและยงขาด การจดการทถกตอง ปรมาณขยะมลฝอยชมชนมจานวนประมาณ ๑๕.๒ ลานตน แตไดรบการกาจดอยางถกตองเพยงรอยละ ๓๘ และมอตราการนากลบมาใชประโยชนใหม เพยงรอยละ ๒๖.๐ สาหรบของเสยอนตรายเกดขนประมาณ ๓.๑ ลานตนในป ๒๕๕๓ โดยมาจากภาคอตสาหกรรมรอยละ ๗๗.๐ ทงนของเสยอนตรายทเกดขนมากกวารอยละ ๗๐.๐ เกดขนในพนทภาคตะวนออก และกรงเทพมหานคร และปรมณฑล โดยรอยละ ๙๗.๐ ของของเสยอนตรายจากภาคอตสาหกรรมไดรบการจดการอยางเหมาะสม โดยมโรงงานทรบจดการของเสยอนตราย ๓๑๑ แหง ขดความสามารถในการรองรบ ๑๐.๗ ลานตน ตอป แตโรงงานสวนใหญตงอยในพนทภาคกลางและภาคตะวนออก สงผลใหแหลงกาเนดของเสยอนตรายในภมภาคอนตองเสยคาใชจายในการขนสงเพอนาไปกาจดสง จงทาใหมการเกบรวบรวมของเสยอนตรายไวในโรงงาน หรอมการลกลอบทงปนไปกบขยะมลฝอยชมชน

๑.๖.๕ การใชสารเคมในภาคเกษตรกรรมและภาคอตสาหกรรมยงคงมแนวโนมเพมขน แตการใชกลไกควบคมยงขาดประสทธภาพ ทาใหมทะเบยนสารเคมทางการเกษตรมาก เปนอนดบ ๑ ของโลก ในป ๒๕๕๓ มการผลตและนาเขาสารเคมจากตางประเทศรวม ๔๐.๕ ลานตน โดยเปนการนาเขาจากตางประเทศประมาณ ๑๕.๕ ลานตน และผลตเองในประเทศ ๒๕ ลานตน เพมขนจากป ๒๕๕๑ ซงมการผลตและนาเขาสารเคมจากตางประเทศ ๒๙.๕ ลานตน ทาใหมโอกาสเสยงตอการเกดปญหาดานสงแวดลอมและสขภาพอนามยของประชาชน อนเนองมาจากการรวไหลจากการขนสง การจดเกบทไมปลอดภย และการใชทไมถกวธ นอกจากน การเกดอบตภยจากสารเคม กมแนวโนมเพมขนดวยเชนกน

๑.๗ การบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในปจจบนยงไมมประสทธภาพเทาทควร ขาดการบรณาการรวมระหวางหนวยงานรบผดชอบทเกยวของ สงผลใหการกาหนดเครองมอและกลไกในการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเปนแบบแยกสวน ระบบการจดการขอมลดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมยงไมเปนมาตรฐาน ไมครอบคลม และขาดการเชอมโยงกบขอมลดานเศรษฐกจและสงคม กฎหมายมลกษณะของการบรหารจดการทรพยากรรายสาขา ขาดประสทธภาพในการบงคบใช ขาดความเปนธรรม และไมโปรงใส นอกจากน ยงมปญหาการทจรตคอรรปชน และความไมเปนธรรมในการจดสรรทรพยากร เชน ทดน นา และปาไม เปนตน สงผลใหเกดความไมไววางใจในการบรหารจดการของภาครฐ ในขณะทเกดชองวางทางนโยบายในการบรณาการระหวางการอนรกษสงแวดลอมกบการพฒนาเศรษฐกจ ประกอบกบความออนแอของกลไกการจดการสงแวดลอมและการบงคบใชกฎหมาย และความไมมประสทธภาพของเครองมอกากบและควบคมในการบรรเทาผลกระทบของโครงการขนาดใหญ สงผลใหเกด ผลกระทบมากมายจากโครงการพฒนาเศรษฐกจขนาดใหญของทงภาครฐและเอกชน แมโครงการพฒนาเหลานจะตอบสนองเปาหมายทางเศรษฐกจ และเพมรายได แตกอใหเกดผลกระทบทางดานสงคมและสงแวดลอมหลายประการ ดงเชน กรณปญหามลพษในพนทมาบตาพดและบรเวณใกลเคยงจงหวดระยอง ซงเปนผลสบเนองมาจากการเตบโต

หนา ๑๔๑ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

ของอตสาหกรรมโดยขาดการควบคมการปลอยมลพษใหเปนไปตามกฎหมายกาหนด กอใหเกดมลพษ ดานอากาศเกนมาตรฐานคณภาพอากาศในบางจดตรวจวด การปนเปอนโลหะหนกและสารอนทรยระเหยงายของนาผวดน นาใตดนและนาทะเล ปญหาขยะและกากของเสยชมชน การลกลอบทงขยะอตสาหกรรม และการเกดอบตภยจากการรวไหลของสารเคมบอยครง กอใหเกดความเสยงตอสขภาพของประชาชน ในพนท และมผลกระทบตอความเปนอยของประชาชนและคณภาพสงแวดลอม สงผลใหภาคประชาชนขาดความเชอมนตอการพฒนาอตสาหกรรมและการแกไขปญหาสงแวดลอมของภาครฐ ซงมผลกระทบตอการขยายพนทอตสาหกรรมแหงใหม

๑.๘ พนธกรณและขอตกลงระหวางประเทศทงดานการคา การลงทน และการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โดยเฉพาะอยางยงพนธกรณทเกยวของกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ มแนวโนมทวความเขมขนและจะสมพนธกนมากขน โดยคาดวาพนธกรณและขอตกลงเกยวกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ภายหลงการสนสดระยะแรกของการดาเนนการตามพธ สารเกยวโตในป ๒๕๕๕ จะทาใหกลมประเทศกาลงพฒนาตองมสวนรวมมากขนในการลดปรมาณ การปลอยกาซเรอนกระจก ประกอบกบการกดกนทางการคาทเปนผลมาจากมาตรการแกไขปญหาจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศจะเพมมากขน ทงในรปแบบทเปนมาตรการภาษ และในรปแบบ ทไมใชมาตรการภาษ นบเปนความทาทายในการวางยทธศาสตรการจดการทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอมของประเทศตอไปในอนาคตใหสามารถรองรบการเปลยนแปลงในบรบทโลกดงกลาว

๒. การประเมนความเสยง การเปลยนแปลงภายในและภายนอกประเทศทจะเกดขนอยางรวดเรว สงผลใหประเทศไทย

ตองเผชญกบความเสยงในหลายมตทสงผลกระทบตอฐานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของประเทศในชวงแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ดงน

๒.๑ การ เปล ยนแปลงสภาพภ มอากาศจะส งผลใ หสถานการณและแนวโนมทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทเสอมโทรมทวความรนแรงยงขน ประเทศไทยมความเปราะบางหลายดานและมแนวโนมทจะไดรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ดงน

๒.๑.๑ การสญเสยพนทชายฝง พนทชายฝงประเทศไทยทมความเสยงสงทจะไดรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศในอนาคตอยางรนแรง ทงจากปญหาชายฝง ถกกดเซาะ และแนวโนมการเพมสงขนของระดบนาทะเล ซงจะสงผลกระทบตอทรพยากรทางทะเล และชายฝงโดยตรง รวมทงการประกอบอาชพและแหลงทอยอาศยของประชาชน ทาใหเกดการยายถนฐาน

๒.๑.๒ การขาดแคลนนา จากการทปรมาณฝนทมความแปรปรวนในหลายพนท การเปลยนแปลงของสภาพภมอากาศจะสงผลกระทบตอปรมาณนาทาและนาใตดนในระยะยาว ในขณะทความตองการใชนาเพมสงขน ทาใหเกดความไมสมดลของปรมาณนา จนสงผลกระทบตอการดารงชวต ระบบนเวศ และสภาพแวดลอมของพนท

หนา ๑๔๒ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๒.๑.๓ ความไมมนคงดานอาหารและพลงงาน การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ มแนวโนมทาใหผลผลตทางเกษตรทสาคญของไทยลดลง อาท ขาว นาตาล และมนสาปะหลง ประกอบกบการหนมาผลตพลงงานทดแทนจากพชอาจสงผลกระทบตอราคาและความมนคงดานอาหารในทสด และอาจสงผลกระทบตอปญหาดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมตามมา เชน การบกรกพนทปาไมเพอขยายพนทการเกษตร เพอการผลตพลงงาน การขยายตวของการใชปยและสารเคมเกษตรอยางไมถกตอง เปนตน

๒.๑.๔ ภยพบตทางธรรมชาต สถานการณการเกดภยพบตมแนวโนมรนแรงมากขน เนองจากทรพยากรธรรมชาตถกบกรกทาลาย โดยคาดวาการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศจะเปนปจจยเสรมทงดานความถและระดบความรนแรงของภยพบตในหลายพนทของประเทศ ไดแก อทกภย ภยแลง แผนดนถลม วาตภย และไฟปา ซงสงผลกระทบตอความมนคงของมนษย โดยเฉพาะประชากรทมขดความสามารถในการรบมอกบผลกระทบดวยตนเองตา

๒.๒ รปแบบการผลตและพฤตกรรมการบรโภคทฟมเฟอยทาใหทรพยากรธรรมชาต ถกใชอยางสนเปลองโดยไมคานงถงขอจากด ซงมสาเหตมาจากหลายปจจย ดงน

๒.๒.๑ ประชาชนสวนใหญขาดจตสานกสาธารณะและความตระหนกเกยวกบ การบรโภค ทยงยน อาจเปนผลมาจากการขาดความรและความเขาใจ รวมทงไมสามารถเขาถงขอมล เพราะไมมระบบการใหขอมลทเพยงพอตอการตดสนใจ จงใชจายอยางฟมเฟอยตามกระแสวตถนยม กอใหเกดนาเสย อากาศเสย ขยะ และกากของเสยอนตรายเพมมากขน โดยเฉพาะในเขตพนทเมอง

๒.๒.๒ ภาคอตสาหกรรมสวนใหญโดยเฉพาะขนาดกลางและขนาดเลกยงคงใชเทคโนโลย ทมประสทธภาพตาในการผลตและจดการของเสย ทาใหสงผลกระทบกบสงแวดลอม และทรพยากรธรรมชาตถกใชอยางสนเปลอง ขาดประสทธภาพ ไมคมคา และเพมปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกซงเปนตนเหตของการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ นอกจากน การออกแบบผลตภณฑใหมวงจรอายทสนลงภายใตอทธพลของกระแสบรโภคนยม ทาใหทรพยากรธรรมชาตถกใชหมดไปอยางรวดเรว

๒.๒.๓ ภาคเกษตรเรงเพมผลผลตตอบสนองตลาดจนสงผลกระทบตอทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอมและระบบนเวศ การปลกพชเชงเดยวและขยายพนทบกรกพนทปา ใชสารเคมปรมาณมาก ทงปยและยาปราบศตรพช เหลอเปนสารตกคาง ทาลายความอดมสมบรณของดนและทาลาย ความหลากหลาย ทางชวภาพในทสด รวมทงการไมใหความสาคญกบการสงเสรมและพฒนาระบบเกษตรกรรมยงยนอยางจรงจง เพอชวยสรางความสมดลและการใชทรพยากรธรรมชาตใหเปนไปอยางยงยนและลดมลพษ จงสงผลกระทบใหทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเสอมโทรมลง

หนา ๑๔๓ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๒.๓ ความขดแยงเชงนโยบายและความออนแอในการบรหารจดการของภาครฐ ๒.๓.๑ นโยบายการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมกบนโยบาย

การพฒนาเศรษฐกจมความขดแยงในทางปฏบต โดยเฉพาะนโยบายสงเสรมอตสาหกรรมทเปดรบ การยายฐานการผลตของอตสาหกรรมทกอมลพษสง สงผลใหทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม รอยหรอเสอมโทรม ในทางกลบกน รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. ๒๕๕๐ มาตรา ๖๗ วรรค ๒ สงผลใหการพฒนาโครงสรางพนฐานหรอการลงทนขนาดใหญดาเนนการไดยากขน ซงแมจะเปนผลดตอทรพยากรธรรมชาต แตกลบเปนขอจากดตอการพฒนา อาท โครงการพลงงานไฟฟา และอางเกบนาขนาดใหญ เปนตน

๒.๓.๒ กลไกการบรหารไมมประสทธภาพ ขาดการบรณาการ ขาดเอกภาพ และความโปรงใส เนนการสงการและควบคม ขาดกระบวนการมสวนรวมของทองถนและชมชน โดยเฉพาะการจดการทรพยากรนาและปาไม การบงคบใชกฎหมายไมเขมงวด ไมเปนธรรม และไมโปรงใส เกดความไมเทาเทยมกนและเออตอการทาลายทรพยากรธรรมชาตในบางกรณ นอกจากน การดาเนนงานตามแผนยงขาดความตอเนอง

๒.๓.๓ การขาดองคความรและระบบขอมลททนสมยของภาครฐ ทาใหการบรหารจดการของภาครฐไมมประสทธผล เชน ระบบฐานขอมลทดนและการใชทดน การบกรกทาลายปา ตลอดจนการขาดองคความรทางวทยาศาสตรดานผลกระทบและการเปลยนแปลงระบบนเวศ

๒.๓.๔ ชมชนขาดความไววางใจในการบรหารจดการของภาครฐ ปญหาความขดแยงระหวางชมชนกบภาคเอกชนผผลต และระหวางชมชนกบภาครฐ จากโครงการพฒนาทกอใหเกดมลพษและทาลายวถชวตของชมชน อนเนองมาจากความขดแยงเชงนโยบาย ความออนแอของกลไก การจดการสงแวดลอม ความไมมประสทธภาพของเครองมอกากบและควบคมผลกระทบของโครงการ และการบงคบใชกฎหมาย สงผลใหภาคประชาชนขาดความเชอมนตอการบรหารจดการ การพฒนาอตสาหกรรม และการแกไขปญหาสงแวดลอมของภาครฐ

๒.๔ มาตรการดานสงแวดลอมเพอแกไขปญหาการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ จะซบซอนและทวความเขมขนมากขน กระแสแรงกดดนของประชาคมโลกจะสงผลตอการคาของประเทศ และทาใหประเทศไทยตองเตรยมพรอมรบภาระในการลดการปลอยกาซเรอนกระจกในอนาคตอนใกล การเจรจาภายใตอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ เพอหาขอสรปเกยวกบกรอบพนธกรณในอนาคตในการลดกาซเรอนกระจก รวมทงการใชมาตรการกดกนทางการคาทงทเปนมาตรการภาษและไมใชภาษเพอแกไขปญหาจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ มาตรการดานการกาหนดมาตรฐานดานสงแวดลอม และขอบงคบในการเปดเผยขอมลปรมาณคารบอนหรอขอมลการใชนาบนฉลากสนคา หรอแหลงทมาของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทใชเปนวตถดบในการผลตสนคา ทงทเปนมาตรการฝายเดยวและความรวมมอในกรอบทวภาคของหลายประเทศคคาสาคญ ทาใหการผลตทงภาคเกษตร ภาคอตสาหกรรมและภาคบรการของประเทศตองปรบเปลยนวธการใหเปนมตรกบสงแวดลอมมากขน

หนา ๑๔๔ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๓. การสรางภมคมกน จากการพจารณาสถานการณและความเสยงทเกดขนในปจจบนและแนวโนมในอนาคต

ทประเทศไทยตองเผชญ ชใหเหนถงผลกระทบทจะเกดกบทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมซงเปนฐานการพฒนาของประเทศในอนาคต จงจาเปนตองสรางภมคมกน เพอใหประเทศสามารถลดความเสยงและบรหารจดการ รวมทงสรางความพรอมในการรบมอกบปจจยเสยงดงกลาวขางตนได ทงน เพอใหทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเปนฐานทมนคงในการพฒนาประเทศไดอยางยงยน โดยภมคมกน ทสาคญ ไดแก

๓.๑ การมระบบฐานขอมลและองคความร เทคโนโลย และภมปญญาทองถน ทเหมาะสมในการปรบตวเพอรองรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศทงายตอการเขาถงและใชประโยชน ทงดานภยพบตจากธรรมชาต โรคระบาด และการเปลยนแปลงของปจจยการผลต รวมไปถงการลงทนดานการพฒนาโครงสรางพนฐานทางกายภาพและการฟนฟระบบนเวศ เชน การฟนฟปาบก การปองกนชายฝง การแกปญหาดนเคม การสรางแหลงกกเกบนา การคนสมดลใหธรรมชาต และการบรรเทาปญหาอทกภยและภยแลง

๓.๒ การดาเนนชวตตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง วถชวตไทย และความตระหนกถงประโยชนและคณคาของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม จะเปนภมคมกนนาไปสสงคมและเศรษฐกจสเขยวทมแบบแผนการผลตและบรโภคอยางยงยนและเปนมตรตอสงแวดลอม การแกไขปญหาดวยเทคโนโลยเพยงอยางเดยวอาจไมทนกบปญหาทสะสมอยางตอเนอง หากประชาชนยงคงมพฤตกรรมการบรโภคเกนพอด ขาดความตระหนก รกและหวงแหนในทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม การไมใหความสาคญกบระบบเกษตรกรรมยงยนเทาทควร อนจะเปนพนฐานในการเปลยนพฤตกรรมไปสวถแหงการผลตและบรโภคทมความพอด ประหยด รคณคาและยงยน

๓.๓ เครองมอและกลไกบรหารจดการเพอรบมอกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ และระบบธรรมาภบาลในการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม จะชวยใหการกาหนดนโยบายและมาตรการเออตอการอนรกษและใชประโยชนทรพยากรธรรมชาตอยางเหมาะสม มประสทธภาพ มองคความร ขอมล และระบบตดตามประเมนผลทมประสทธภาพ มกฎหมาย ระเบยบขอบงคบ และเครองมอทางเศรษฐศาสตรเพอสรางแรงจงใจและเปลยนแปลงพฤตกรรม ลดการปลอยกาซเรอนกระจกและมลพษ อกทงชวยใหการบรหารจดการเกดความโปรงใสเปนธรรม กบทกภาคสวนในการเขาถงและใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาต

๓.๔ ความเขมแขงของชมชนในการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม การทชมชนมความเขมแขงมากขน สามารถรวมกลมเพอแกไขปญหาและพฒนาเศรษฐกจและสงคม ของชมชนไดมากขน รวมทงบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตในทองถนของตนเองไดอยางเหมาะสม ทาใหสามารถอนรกษและฟนฟฐานทรพยากรความหลากหลายทางชวภาพไดอยางยงยน นอกจากน การเปลยนแปลงกระบวนการพฒนาทเนนการมสวนรวมและยดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง สงผลใหชมชนมขดความสามารถในการพฒนาทสอดคลองกบสภาพภมสงคม ทาใหปรบไปสวถ การพงตนเองและเกดความยงยนได

หนา ๑๔๕ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๓.๕ การบรหารจดการทด โดยมงเนนการบรณาการทยดพนทเปนหลกในการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม การปรบปรงเครองมอและกลไกในการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใหมประสทธภาพ การพฒนาฐานขอมลเพอประกอบการกาหนดนโยบายและวางแผน การจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในทกระดบ การเพมประสทธภาพการบงคบใชกฎหมาย ใหเขมงวด เปนธรรม และโปรงใส การแกไขปญหาการทจรตคอรรปชน การจดสรรทรพยากร อยางทวถง เทาเทยมและเปนธรรม การสรางความตระหนกและจตสานกรบผดชอบของทกภาคสวน และการเสรมสรางศกยภาพในการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของหนวยงานในระดบภมภาคและทองถน รวมทงการพฒนาศกยภาพในการดาเนนงานภายใตกรอบความรวมมอระหวางประเทศดานสงแวดลอมทเชอมโยงกบการคาและการลงทนอยางเปนระบบ

๔. วตถประสงคและเปาหมาย ๔.๑ วตถประสงค ๔.๑.๑ เพออนรกษ และฟนฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใหเพยงพอ

ตอการรกษาสมดลของระบบนเวศ และเปนฐานทมนคงของการพฒนาประเทศ ๔.๑.๒ เพอขบเคลอนการผลตและการบรโภคทเปนมตรตอสงแวดลอม เพอให

ประเทศกาวไปสการเปนสงคมคารบอนตา ๔.๑.๓ เพอสรางภมคมกน และเตรยมความพรอมในการรองรบและปรบตว

ตอผลกระทบ จากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ และประเดนสงแวดลอมโลก ๔.๑.๔ เพอสรางความเปนธรรมในการเขาถงและใชประโยชนทรพยากรธรรมชาต

และมการคมครองรกษาผลประโยชนของประเทศจากขอตกลงและพนธกรณระหวางประเทศ ๔.๒ เปาหมาย ๔.๒.๑ เพมความอดมสมบรณของฐานทรพยากรธรรมชาตและความหลากหลาย

ทางชวภาพ โดยรกษาพนทอนรกษไวไมนอยกวารอยละ ๑๙.๐ เพมพนทปาไมใหไดรอยละ ๔๐.๐ ของพนทประเทศ และเพมพนทปาชายเลนไมนอยกวาปละ ๕,๐๐๐ ไร

๔.๒.๒ เพมประสทธภาพการบรหารจดการนาทงระบบเพอลดปญหาการขาดแคลนนาและ การบรรเทาอทกภย รวมทง เพ มพ นท ชลประทานเฉล ยปละ ๒๐๐ ,๐๐๐ ไร เพอสนบสนนความมนคงดานอาหาร

๔.๒.๓ สรางคณภาพส งแวดลอมทด ลดมลพษและผลกระทบตอสขภาพ ของประชาชนจากการพฒนา โดยควบคมคณภาพนาในแหลงนาหลกและแมนาสายสาคญใหอยในเกณฑตงแตพอใชขนไปไมนอยกวารอยละ ๘๐.๐ ฟนฟคณภาพนาทะเลชายฝงโดยเฉพาะบรเวณอาวไทยตอนในไมใหอยในเกณฑเสอมโทรมมาก คณภาพอากาศในเขตเมองและเขตอตสาหกรรมอยในเกณฑมาตรฐาน การจดการขยะชมชนถกหลกสขาภบาลเพมขนมากกวารอยละ ๕๐.๐ ของปรมาณขยะมลฝอยทเกดขน และมการนาขยะกลบมาใชใหมไมนอยกวารอยละ ๓๐.๐

หนา ๑๔๖ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๔.๒.๔ เพมขดความสามารถในการปรบตวเพอรองรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและภยพบตใหมความพรอมทงระดบประเทศ พนท และชมชน

๔.๒.๕ เพมประสทธภาพการลดการปลอยกาซเรอนกระจก ๔.๒.๖ เพมประสทธภาพการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

และชมชนสามารถอยรวมกบปาไดอยางเกอกลกน ๔.๓ ตวชวด ๔.๓.๑ สดสวนพนทปาไม และสดสวนพนทอนรกษตอพนทประเทศ ๔.๓.๒ สดสวนจานวนหมบานทขาดแคลนนาตอจานวนหมบานทงประเทศ

สดสวนจานวนหมบานทประสบอทกภยตอจานวนหมบานทงประเทศ พนทชลประทาน และปรมาณ กกเกบนาตอจานวนประชากร

๔.๓.๓ คณภาพนาในแหลงนาหลกและแมนาสายสาคญ คณภาพนาทะเลชายฝง คณภาพอากาศในเขตเมองและเขตอตสาหกรรม อตราการกาจดขยะชมชนถกหลกสขาภบาล และอตราการนาขยะกลบมาใชใหม

๔.๓.๔ สดสวนการปลอยกาซเรอนกระจกตอหว เปรยบเทยบกบลาดบขน การพฒนาทแสดงโดยผลตภณฑมวลรวมในประเทศตอหว

๔.๓.๕ เครองมอและกลไกในการบรหารจดการรองรบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ฐานขอมลและแผนทแสดงพนทเสยงภยจากผลกระทบของการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ทงระดบประเทศ ภมภาค และจงหวด กลไกการเฝาระวงและระบบเตอนภยลวงหนาในพนททไดรบผลกระทบและพนทเสยงภยธรรมชาต

๔.๓.๖ ปรมาณและมลคาความเสยหายจากภยพบตทางธรรมชาต ๔.๓.๗ จานวนองคกรทสามารถพฒนาใหเปนสภาสงแวดลอมชมชนทองถน

กฎหมายในการคมครองรกษาผลประโยชนของประเทศใหสอดคลองกบการเขาสประชาคมอาเซยน และประชาคมอนๆ

๕. แนวทางการพฒนา ปญหาความเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สะทอนใหเหนวา

การพฒนาประเทศในชวงทผานมาขาดความสมดลและไมยงยน ขณะทประเทศไทยกาลงจะตองเผชญกบความทาทายทสาคญยงในมตของการพฒนาจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ดงนน ในการกาหนดทศทางยทธศาสตรการพฒนาประเทศภายใตแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ จงควรใหความสาคญกบการอนรกษและฟนฟดแลฐานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ควบคกบการใชอยางตระหนกรคณคา บรหารจดการอยางด สรางความเปนธรรม ลดความเหลอมลาและความขดแยงในการเขาถงและการใชประโยชนทรพยากร และคานงถงตนทนสงแวดลอมของประเทศ การปรบกระบวนทศนการพฒนา และขบเคลอนประเทศไปสการเปนเศรษฐกจและสงคมคารบอนตาและเปนมตรกบสงแวดลอม

หนา ๑๔๗ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

การยกระดบขดความสามารถในการรบมอและปรบตวตอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศเพอใหสงคม มภมคมกน การเตรยมความพรอมเพอรบมอกบภยพบตทางธรรมชาต การควบคมและลดมลพษ เพอสรางคณภาพสงแวดลอมทด ใ หกบประชาชน และการพฒนาระบบ การบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใหมประสทธภาพ โปรงใสและเปนธรรม รวมทงการสรางภมคมกนดานการคาจากเงอนไขดานสงแวดลอมและการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ตลอดจนการเพมบทบาทประเทศไทยในเวทประชาคมโลกทเกยวของกบกรอบความตกลงและพนธกรณดานสงแวดลอมระหวางประเทศ ดงน

๕.๑ การอนร ก ษ ฟ นฟ และสร างความมนคงของฐานทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม มแนวทางหลก ดงน

๕.๑.๑ คมครอง ปองกน รกษา ฟนฟพนทปาไม และเขตอนรกษ โดยอนรกษพนทเปราะบางทมความสาคญเชงนเวศ สรางพนทเชอมตอระหวางปา วางระบบเพอแกไขปญหาการบกรกถอครองทดนในพนทปาไม โดยใหมการจดทาทะเบยนผถอครองทดนในพนทอนรกษทงหมด ดาเนนการพสจนสทธ และรวมมอกบผมสวนไดเสยจดทาแนวเขตพนทอนรกษ เพอใหเปนทยอมรบรวมกน ควบคมการใชประโยชนพนทตนนาและการใชสารเคมการเกษตรในพนทตนนาอยางเขมงวด สงเสรมเครอขายอนรกษและปองกนการบกรกปาไม โดยภาคประชาชนและชมชน สงเสรมหลกการชมชนอยรวมกบปา การปลกปา ๓ อยาง ประโยชน ๔ อยาง สงเสรมการจดการปาชมชน การฟนฟและการปลกปาในรปแบบวนเกษตร โดยใหความสาคญกบพนท ตนนาและพนทรอยตอตามแนวเขตอนรกษ รวมทงสนบสนนการปลกตนไมและการปลกปาอยางจรงจง โดยเฉพาะในระดบครวเรอน และชมชน ภายใตแนวคดและกลไกสงเสรมทเหมาะสม เชน ธนาคารตนไม หรอการปลกตนไมใชหน และใหมการจดทาแผนสงเสรมการปลกปาของประเทศทสามารถขบเคลอนไดอยางเปนรปธรรม

๕.๑.๒ พฒนาระบบฐานขอมล ระบบสารสนเทศภมศาสตร และการจดการ องคความร เพอใชเปนเครองมอในการวางแผนและพฒนาประสทธภาพการบรหารจดการ โดยสนบสนนใหมการจดทาแผนทแนวเขตทดนของรฐและการใชประโยชนในเขตพนทอนรกษใหเกดความชดเจน เพอใหทราบถงขอเทจจรงและสามารถวางระบบการจดการแกไขปญหาใหสอดคลองกบสถานการณปจจบน รวมทงสนบสนนการจดทาฐานขอมลทรพยากรปาไม ความหลากหลายทางชวภาพ ทรพยากรชายฝง ปาชายเลน แหลงนา ทดน และทรพยากรแร เผยแพรตอสาธารณะอยางตอเนองทกปผานทางสออเลกทรอนกสและสออน ๆ ปรบปรงระบบการจดทาฐานขอมลพนทปาไม และการใชประโยชนทดนในเขตอนรกษ โดยใชระบบเทคโนโลยอวกาศและภาพถายดาวเทยม ใหเปนมาตรฐานทยอมรบรวมกน และสามารถตดตามตรวจสอบการเปลยนแปลงพนทปาและการใชประโยชนทดนได

หนา ๑๔๘ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๑.๓ ปรบปรงการบรหารจดการทดนทงระบบและกระจายการถอครองทดน ใหเกดความเปนธรรม โดยใหมการจดทาระบบสารสนเทศและทะเบยนขอมลทดนและแผนทแหงชาต แสดงการครอบครองใชประโยชนทดนประเภทตาง ๆ ในทดนของรฐ ทดนเอกชน และทดนทมการ ถอครองโดยไมมเอกสารสทธ เพอใชเปนขอมลการบรหารจดการและปองกนการขยายพนทเกษตรกรรมเขาไปในเขตอนรกษ กาหนดมาตรการเพอกระจายการถอครองทดนใหเปนธรรม เชน จดเกบภาษทดนในอตรากาวหนา ใหมการใชประโยชนจากพนทรกราง และจดใหมระบบและองคกรบรหารจดการทดนใหเปนรปธรรมโดยเรว เพอลดความสญเสยพนททเหมาะสมสาหรบการเกษตร และเปนการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ใหเปนไปอยางเหมาะสม ตลอดจนกาหนดมาตรการปองกน การสญเสยกรรมสทธทดนของเกษตรกรรายยอย เพอคมครองความมนคงและฐานการดารงชวตของเกษตรกรยากจน

๕.๑.๔ เรงรดพฒนาและฟนฟคณภาพดนเพอสนบสนนการเพมประสทธภาพ การผลตการเกษตรและความมนคงทางอาหาร โดยสงเสรมและพฒนาระบบเกษตรกรรมยงยน แกไขปญหาดนเคม ดนขาดอนทรยวตถ และการชะลางพงทลายของหนาดน ดวยเทคโนโลยและนวตกรรม ทเหมาะสม อาท การพฒนาพนธพชทนเคมทใชในการฟนฟบารงดน การใชนาหมกชวภาพและปยอนทรยเพอเพมธาตอาหารในดน การปลกหญาแฝกและการปลกพชคลมดนเพอลดการชะลางพงทลายของหนาดน เปนตน รวมทงสงเสรมการทาวจยเพอแกปญหาดนเปรยว ดนเคม สนบสนน การดาเนนงานของหมอดนอาสา และสงเสรมความรวมมอระหวางภาครฐ ภาควชาการและภาคเอกชน ในการพฒนาเทคโนโลย ถายทอดองคความร พฒนากระบวนการสงเสรมและการจดการ สรางศนย การเรยนรและบมเพาะเกษตรกร เพอใหสามารถนาความร และเทคโนโลยการอนรกษฟนฟบารงดน ไปใชประโยชนในพนทอยางไดผล

๕.๑.๕ วางระบบการบรหารจดการทรพยากรทางทะเลและชายฝง โดยพฒนาระบบการจดการรวมในการจดการทรพยากรชายฝง ทงดานการอนรกษ การทองเทยว และการพฒนาฟนฟทรพยากรประมง ผลกดนยทธศาสตรความมนคงแหงชาตทางทะเล บรรเทาผลกระทบจากภยธรรมชาตทรนแรงและการกดเซาะชายฝง โดยสงเสรมการปลกปาชายเลน ฟนฟแนวปะการง อนรกษแหลงหญาทะเล และสาหรายทะเล สงเสรมการจดการพนทชายฝงโดยการมสวนรวมของชมชน เพอการใชประโยชนทรพยากรและการทาประมงชายฝงอยางยงยน ปรบปรงการออกแบบและมาตรฐานการกอสรางเขตชมชน อตสาหกรรม และโครงสรางพนฐานบรเวณชายฝง โดยคานงถงผลกระทบ ของการเปลยนแปลงทางสมทรศาสตรและปญหาการกดเซาะชายฝงในภาพรวม รวมทงใหมการวางแผนระยะยาวเพอรองรบการเพมขนของนาทะเล ทจะสงผลกระทบตอเมองและพนทชายฝง

หนา ๑๔๙ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๑.๖ เรงรดการบรหารจดการนาแบบบรณาการ เพอสนบสนนความมนคง ดานอาหารและพลงงาน และลดปญหาอทกภยและภยแลงไดอยางยงยน โดยปรบปรงกลไกการจดการนาแบบองครวม ดวยการปรบปรงกฎหมายการจดการนา การเสรมสรางความเขมแขงขององคกรลมนา และองคกรทองถนในการจดการนา และการจดทาแผนบรหารจดการนาในแตละลมนาอยางบรณาการตงแตการจดการปาตนนา ความตองการใชนาจนถงการจดการนาเสยทเชอมโยงกบแผนพฒนาในทองถนทงระดบจงหวด กลมจงหวด ใหเกดประสทธภาพในการจดการนา การจดการพนทวกฤตภยแลงและนาทวม การพฒนาระบบโครงขายนา การพฒนาระบบขอมลความมนคงดานนาและการพยากรณนา เพอประโยชนในการจดสรรนาทเปนธรรมกบทกภาคสวน รวมทงการปองกนภยและเตอนภยนาแลง และนาทวม โดยการบงคบใชผงเมอง และการปรบปรงระบบโครงสรางพนฐาน สงกอสราง ทอยอาศยไมใหกดขวางทางไหลของนา และการปรบวถการดารงชวตใหเหมาะสมกบสภาพพนทเพอรองรบ ลดผลกระทบจากอทกภยและภยแลง ตลอดจนการปองกน และเฝาระวงคณภาพนาใหมมาตรฐานเหมาะสมและปลอดภยสาหรบการบรโภค การดาเนนกจกรรมทางเศรษฐกจ และการรกษาระบบนเวศโดยใหองคกรปกครองทองถน ชมชน และสถาบนการศกษาในทองถนมสวนรวมในการวางแผน และบรหารจดการดวยภมปญญาและวฒนธรรมทองถนผสานกบเทคโนโลยการจดการนา

๕.๑.๗ พฒนาปรบปรงและฟนฟแหลงนา เพอเพมปรมาณนาตนทนในแหลงนา ทมศกยภาพในการกกเกบนา ใหเหมาะสมกบระบบนเวศ ภมสงคม เศรษฐกจและความตองการรวมกนของชมชนทองถนและผมสวนไดเสย เพอสนบสนนการเพมผลผลตเพอสรางความมนคงดานอาหาร และพลงงานแกประเทศ โดยการเพมพนทชลประทานและประสทธภาพการกระจายนาของระบบชลประทานอยางทวถงและเปนธรรม การพฒนาแหลงนาตามแนวพระราชดาร ทงแหลงนาผวดน แหลงนาบาดาล แหลงนาชมชน และแหลงนาในไรนา รวมทงแกมลงและฝายชะลอนา ตลอดจนการผนนาระหวางลมนาทงภายในและระหวางประเทศใหสอดคลองกบศกยภาพของพนท ควบคกบการจดการความตองการใชนา โดยคานงถงความสมดลและเปนธรรมในการจดสรรนาใหภาคการใชนาตาง ๆ กบปรมาณนาตนทนทมอย และความพรอมของประชาชนในพนท

๕.๑.๘ พฒนาและสงเสรมใหเกดการใชนาอยางมประสทธภาพ คมคา และไมสงผลกระทบตอสงแวดลอม โดยจดระบบการกระจายนาใหเหมาะสมในทกภาคสวน ทงภาคเกษตร อตสาหกรรม และอปโภคบรโภค ใชหลกการลด การใชซา และการนากลบมาใชใหม และจดทาขอมลการใชนา (Water Footprint) รวมทงเพมประสทธภาพการใชนาของภาคการเกษตร และสงเสรม การปลกพชทใชนานอยในชวงฤดแลง เพอลดปญหาการขาดแคลนนา

๕.๑.๙ จดทาแผนแมบทโครงสรางพนฐานดานทรพยากรนาเพอการอปโภค บรโภคอยางเปนระบบ โดยจดการนาผวดนและนาใตดนอยางผสมผสานตามศกยภาพของพนท เพอใหประชาชนสามารถเขาถงนาสะอาดไดอยางทวถง

หนา ๑๕๐ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๑.๑๐ สงเสรมการอนรกษ ใชประโยชนจากทรพยากรชวภาพ และแบงปนผลประโยชนอยางเปนธรรม โดยจดใหมการคมครองพนทอนรกษและระบบนเวศทเปราะบาง ซงเปน ถนกาเนดของสมนไพร มความหลากหลายทางชวภาพทสมบรณ และเปนถนทอยของพนธพชพนธสตว ทหายากและใกลสญพนธ สงเสรมการอนรกษพนธกรรมทองถนโดยองคกรชมชน ปรบปรงกฎระเบยบ ใหเออตอการเขาถงและการใชประโยชนทรพยากรชวภาพเพอการพงตนเองและการสรางความมนคง ดานอาหารและสขภาพในระดบชมชน รวมทงการสรางนวตกรรมจากทรพยากรชวภาพ เพอการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ ภายใตกลไกการแบงปนผลประโยชนอยางเปนธรรม รวมทงการสรางมลคาเพมทางเศรษฐกจจากนวตกรรมและการใชประโยชนทรพยากรชวภาพอยางยงยน

๕.๒ การปรบกระบวนทศนการพฒนาและขบเคลอนประเทศเพอเตรยมพรอมไปส การเปนเศรษฐกจและสงคมคารบอนตาและเปนมตรกบสงแวดลอม มแนวทางหลก ดงน

๕.๒.๑ ปรบโครงสรางการผลตของประเทศเพอเตรยมพรอมไปสเศรษฐกจคารบอนตาและเปนมตรกบสงแวดลอม โดย

๑) เพมโอกาสในการปรบเปลยนกระบวนการผลตภาคอตสาหกรรมโดยเฉพาะอตสาหกรรมท มการปลอยกาซเรอนกระจกสง อาท การผลตไฟฟา ซเมนต เหลก อเลกทรอนกส ยานยนต รวมทงวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม ไปสการผลตทสะอาดและเปนมตรตอสงแวดลอม ดวยการสนบสนนสนเชอดอกเบยตาและสทธพเศษดานภาษ เพอการปรบปรงประสทธภาพของอปกรณตามศกยภาพการพฒนาเทคโนโลย การเพมประสทธภาพการใชพลงงาน และการปรบเปลยนเชอเพลงมาใชพลงงานทดแทนทไมกอใหเกดผลกระทบกบสงแวดลอม

๒) ปรบนโยบายสงเสรมการลงทนใหเออสทธประโยชนมากขนสาหรบอตสาหกรรมทปลอยคารบอนตาหรอชวยลดคารบอน รวมทงไมสงเสรมการลงทนในอตสาหกรรม ขามชาตทสงผลกระทบสงตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

๓) เร งพฒนากลไกและมาตรการลดกาซเรอนกระจกในประเทศ ทสนบสนนการพฒนาทยงยนและตอบสนองตอการปรบตวของกลไกและมาตรการระหวางประเทศ ดานการลดกาซเรอนกระจก รวมทงเรงพฒนาเครองมอทางเศรษฐศาสตร หลกเกณฑ และเงอนไข ทนาไปสการเปนสงคมทเปนมตรกบสงแวดลอม อาท ภาษสงแวดลอม ภาษคารบอน การพฒนาระบบฉลากคารบอน และคารบอนฟตพรนท การเพมมาตรฐานบงคบเฉพาะดานสงแวดลอม การสงเสรมระบบการประเมนวฏจกรชวตผลตภณฑ รวมถงการสงเสรมการออกแบบและพฒนาผลตภณฑทลดการปลอยกาซเรอนกระจก ตลอดจนสนบสนนการวจยพฒนาทางวทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรม ในสาขาการผลตตาง ๆ ทนาไปสการลดกาซเรอนกระจก

หนา ๑๕๑ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๔) สนบสนนการอยรวมกนของอตสาหกรรมและชมชนอยางย งยน ในลกษณะเมองอตสาหกรรมเชงนเวศ ทมการใชทรพยากรหมนเวยนใหไดมากทสด และบรหารจดการวตถดบและของเสยอยางเปนระบบครบวงจร และวางกลไกการสอสารกบทกภาคในพนท เพอสรางความรความเขาใจเกยวกบผลประโยชนทจะไดรบจากการพฒนาพนทเชงนเวศ และปรบเปลยนทศนคตของชมชนตอการพฒนาเศรษฐกจ ภาคการผลตและบรการ กอนการจดตงเขตหรอพนทนเวศ เพอใหเกดการยอมรบจากทกภาคสวน กาหนดมาตรการจงใจเพอสงเสรมใหภาคเอกชนดาเนนธรกจภายใตความรบผดชอบตอสงคม สงเสรมแนวคดในการ ทาธรกจเพอสงคม และเปดโอกาสใหชมชนทองถนลงทนรวมกบภาคธรกจมากขน

๕) สงเสรมการทาการเกษตรทเกอกลกบระบบนเวศ ตามแนวคดของการทาเกษตรกรรมยงยนเพอใหเกดความสมดลโดยจดใหมกลไกใหความรและขบเคลอนทงระดบชมชนและระดบประเทศ สงเสรมการทาเกษตรอนทรย เกษตรผสมผสาน วนเกษตร และเกษตรทฤษฎใหมทชวยลดการปลอยกาซเรอนกระจก รณรงคใหเกษตรกรใชสารชวภาพทดแทนการใชสารเคม เพอลดผลกระทบกบทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ลดตนทนการผลต และเพมประสทธภาพการผลต ในระยะยาว พฒนาเทคโนโลยการเกษตรทเหมาะสมกบสภาวะและภมสงคมของประเทศ ปรบระบบ การใชทดน และการคนควาชนดพนธทใหผลผลตสง ใชนานอย และทนตอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ รวมทงสนบสนนการสรางตลาดรองรบสนคาเกษตรอนทรย ดานปศสตว สนบสนนใหมการจดการอาหารทใชเลยงโคและกระบอ เพอลดการเกดกาซมเทน ในขณะทดานประมง สงเสรมใหมการทาประมงทคานงถงความสมดลของทรพยากร สตวนาและระบบนเวศ รวมทงปรบปรงระบบการบรหารจดการใหสอดคลองกบมาตรฐานสากล เชน กฎ ระเบยบเกยวกบการปองกน ยบยง และขจดการทาประมงทผดกฎหมาย ขาดการรายงานและไรการควบคมของสหภาพยโรป เปนตน

๖) สงเสรมภาคบรการใหมบทบาทมากขนในการขบเคลอนเศรษฐกจ โดยสงเสรมธรกจบรการทมผลกระทบตอสงแวดลอมนอยและประเทศไทยมศกยภาพสง เชน การทองเทยว การรกษาพยาบาลและสขภาพ รวมทงสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศ โดยกาหนดทศทางการพฒนาแหลงทองเทยวใหสอดคลองกบศกยภาพการรองรบของระบบนเวศในพนทและบรหารจดการการใชนา ทไมสงผลกระทบตอชมชนและเกษตรกรรายยอย เพอสรางความยงยนใหกบระบบนเวศและการทองเทยวในทองถน เชน สนบสนนและเพมมาตรการดานการทองเทยวเชงคณภาพเพอลดปญหา จากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศในพนทอทยานแหงชาตหรอชมชนตนแบบ ตลอดจนสงเสรม การใชประโยชนภมปญญาทองถนในการผลตสนคาและบรการสเขยว และสนคาและบรการเชงสรางสรรค เพอนาไปสสงคมเศรษฐกจคารบอนตา

หนา ๑๕๒ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๗) สรางโอกาสทางการตลาดให กบสนคาและบรการท เ ปนมตร ตอสงแวดลอม โดยขยายผลการจดซอจดจางทเปนมตรกบสงแวดลอมของภาครฐใหครอบคลมกวางขวางถงระดบทองถน รวมทงใหครอบคลมถงการจดซอสนคาทางการเกษตรทเปนมตรกบสงแวดลอม เพอกระตนใหเกดการขยายตวของ การผลตใหมากขน ใหสทธพเศษดานภาษกบผประกอบการหรอสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม เพอใหสามารถแขงขนกบสนคาอน ๆ รวมทงกาหนดหลกเกณฑและใหรางวลกบหนวยงานของรฐทเปนมตรกบสงแวดลอม ตลอดจนสงเสรมการจดซอจดจางทเปนมตรกบสงแวดลอมในองคกรเอกชนผานหวงโซอปทาน หรอการจดการสงแวดลอมผานคคาทางธรกจ

๕.๒.๒ เพมประสทธภาพการใชพลงงานในภาคคมนาคมและขนสง เพอลดปรมาณกาซเรอนกระจก โดย

๑) สงเสรมใหประชาชนเปลยนแปลงรปแบบการเดนทางและขนสงสนคาดวยระบบคมนาคมและขนสงทใชพลงงานตอหนวยตากวาทางถนนทเปนรปแบบการเดนทางและขนสงสนคาหลกในปจจบน และพฒนาโครงขายเชอมโยงระบบขนสงสาธารณะเพอลดสดสวนการใชพลงงาน ในภาคคมนาคมและขนสง ซงจะนาไปสการเพมประสทธภาพการใชพลงงานในภาพรวมของประเทศ

๒) สงเสรมการใชยานพาหนะทใชพลงงานทสะอาดขน หรอใชพลงงาน ทสามารถนากลบมาใชใหม โดยสงเสรมการใชเชอเพลงชวภาพและกาซธรรมชาตสาหรบยานยนต พฒนาเทคโนโลยยานยนตทสะอาดและชวยประหยดพลงงาน ควบคกบการควบคมประสทธภาพการใชพลงงานภายใตศกยภาพของเทคโนโลย โดยการกาหนดมาตรฐานอตราการบรโภคเชอเพลง เพอใหเกดการใชทรพยากรธรรมชาต อยางคมคา และลดการใชนามนเชอเพลง ซงจะเปนกลไกสาคญในการ ลดปรมาณกาซเรอนกระจกในระยะยาว

๓) สรางวนยและสงเสรมพฤตกรรมการขบขของประชาชน เพอลดการเผาผลาญนามนเชอเพลง ตลอดจนการดแลเครองยนตใหอยในสภาพสมบรณพรอมทงกาหนดใหมการควบคมการปลอยมลพษไมเกนอตราทกฎหมายกาหนดอยางเครงครด

๕.๒.๓ พฒนาเมองทเปนมตรกบสงแวดลอมเนนการวางผงเมองทผสมผสานวฒนธรรม สงคม และระบบนเวศเขาดวยกน โดย

๑) พฒนาเมองแบบกระชบ (Compact urban design) ทมการใชพนทอยางมประสทธภาพ ใหความสาคญกบการเพมพนทสเขยว และการเพมประสทธภาพการใชพลงงานในพนทเมอง โดยการใชเทคโนโลยการออกแบบโครงสรางพนฐาน ระบบขนสง และอาคารทอยอาศย ทประหยดพลงงาน รวมทงพฒนาตนแบบเมองทเปนมตรกบสงแวดลอม สงเสรมการอนรกษพนทสเขยวในเมองเพอการทาเกษตรบางประเภท ตลอดจนการทาฟารมในเมองเพอสงเสรมคนในเมองใหสามารถผลตอาหารไดในพนทวางเปลาทไมไดใชประโยชน เชน พนทรมเสนทางรถไฟ หรอพนทสาธารณะรวมกน เพอเปนการเพมพนทสเขยว รวมทงปรบปรงภมทศนใหสวยงาม

หนา ๑๕๓ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๒) ใชมาตรการสรางแรงจงใจและมาตรการสนบสนนทางดานภาษ เพอสงเสรมใหเกดการปรบเปลยนเทคโนโลยหรอใชวสดอปกรณ ซงประหยดพลงงาน และใชพลงงานทดแทน ควบคกบการพฒนาและปรบปรงกฏระเบยบและมาตรฐานดานการจดการพลงงานเพอใหเกดการประหยดและใชพลงงานอยางมประสทธภาพในอาคารแตละประเภท

๓) กากบการใชประโยชนทดนตามผงเมองอยางเขมขน ทงในเขต และนอกเขตเมองกาหนดมาตรการควบคมการขยายตวของเมองและพนทชมชน ในเขตชลประทาน พนทเกษตรกรรม และเขตอนรกษ กาหนดและวางผงแหลงสงแวดลอมศลปกรรมและแหลงมรดก ทางวฒนธรรม รวมทงสงเสรมบทบาทของชมชนและทองถนในการจดทาแผนพฒนาพนท และผงเมอง ทงในระดบตาบล อาเภอ และจงหวดใหสอดคลองกบบรบทและวถชวตของคนรวมทงศกยภาพของพนท

๔) จดการสงแวดลอมเมองอยางบรณาการดวยเทคโนโลยทเหมาะสม ทงดานการจดการนาเสย และขยะมลฝอย ภายใตหลกการลด การใชซาและการนากลบมาใชใหม ตลอดจนสงเสรมและเพมศกยภาพของทองถนใหสามารถบรหารจดการสงแวดลอมในพนทไดอยางมประสทธภาพ ภายใตการมสวนรวมของทกภาคสวน

๕.๒.๔ ปรบพฤตกรรมการบรโภคสสงคมคารบอนตาทเปนมตรกบสงแวดลอม โดย ๑) สงเสรมใหประชาชนทกภาคสวนมสานกรบผดชอบเรองสงแวดลอม

โดยนาหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการดาเนนชวต เพอเปนตนแบบของสงคมทเปนมตรกบสงแวดลอมผานระบบการเรยนการสอนตงแตระดบปฐมวย โดยใหเชอมโยงกบวถชวตและสามารถนาไปประยกตใชไดจรง ปลกฝงแนวคดใหเกดความตระหนกวาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเกอกล ตอการอยรอดและการพฒนาของสงคมมนษย ควบคไปกบการเปลยนแนวคดจากการใชทรพยากรธรรมชาต เพอผลประโยชนตอบแทนทางเศรษฐกจสงสดในระยะสน สการอยรวมกนอยางเกอกล และการใชประโยชนอยางยงยน

๒) รณรงคปรบเปลยนทศนคตและสรางคานยมการบรโภคทยงยนใหเปนบรรทดฐานของสงคม โดยการใชหลกศาสนา วฒนธรรม ประเพณ การดารงชวตตามวถไทยเปนเครองมอ เพอปลกฝงคานยมการบรโภคอยางพอเพยง โดยคานงถงความพอด พอประมาณ ยกยองและใหเกยรตบคคลและชมชนทเปนแบบอยางทดของการบรโภคทยงยนบนฐานภมปญญาดงเดม ผานกระบวนการศกษาทงในระบบและ นอกระบบโรงเรยน อาท เวทการเรยนรของชมชนและเครอขายปราชญชาวบาน รวมทงผานทางสอวทย โทรทศน และอนๆ

๓) เผยแพรและประชาสมพนธขอมลขาวสารและถายทอดความรความเขาใจแกประชาชนเกยวกบสงแวดลอมและการบรโภคทยงยน เพอเพมขดความสามารถของประชาชนในการเลอกบรโภคสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

หนา ๑๕๔ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๔) เสรมสรางกลไกคมครองผบรโภค และสงเสรมเครอขาย สอ โฆษณา และประชาสมพนธใหเขามามบทบาทในการปรบเปลยนสงคมไปสการบรโภคทยงยน โดยสรางความเขมแขงของกลไกการคมครองสทธผบรโภค ปรบปรงกฎหมายควบคมและกากบดแลสอ ใหเผยแพรขอมลแกผบรโภคอยางมความรบผดชอบ และจดใหมเครอขายใหความรและแลกเปลยนประสบการณเพอสงเสรมใหธรกจดานการผลตสอและโฆษณา เกดความรความเขาใจ มจตสานก และสามารถปรบเปลยนแนวทางการผลตสอเผยแพรโฆษณาทเออตอรปแบบการบรโภคทยงยน

๕.๓ การยกระดบขดความสามารถในการรบมอและปรบตวตอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ เพอใหสงคมมภมคมกน มแนวทางสาคญ ดงน

๕.๓.๑ พฒนาองคความรเกยวกบผลกระทบ และการปรบตวรองรบการเปลยนแปลง สภาพภมอากาศ โดย

๑) ศกษาว จยและพฒนาความร เกยวกบสาเหตและการคาดการณ การประเมนความเสยง ความเปราะบาง และผลกระทบทจะเกดขนจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศในรายสาขา ทงดานเศรษฐกจและสงคมใหมความแมนยามากขน ทงตอระบบนเวศปาไม ความหลากหลายทางชวภาพพนทชายฝง การขาดแคลนนา ภยธรรมชาต และภาคการผลตทสาคญ ของประเทศ เพอวางแผนในการรบมอและจดการแกไขปญหาไดอยางเหมาะสม

๒) สนบสนนการวจยและพฒนาทางวทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรมทเกยวของ กบการลดกาซเรอนกระจกและการปรบตว โดยครอบคลมการศกษาเพอเสนอแนะแนวทางและมาตรการดานการลดกาซเรอนกระจกในภาคการปลอยกาซทสาคญและมความเสยงสง โดยคานงถงศกยภาพ ประสทธภาพและความคมคาในการลดกาซเรอนกระจก การศกษาวจย เพอเตรยมการพฒนาระบบตลาดคารบอนในประเทศ การศกษาวจยเพอเตรยมการรองรบการลดกาซเรอนกระจกรายสาขา เชน สาขาพลงงาน สาขาเกษตรกรรม การศกษาวจยเพอเตรยมการรองรบมาตรการหรอกลไกใหมๆทสาคญ อาท การลดกาซเรอนกระจกอยางเหมาะสมในระดบชาต (National Appropriation Mitigation Action : NAMA) การลดการปลอยกาซเรอนกระจกทเกดจากการทาลายปาและความเสอมโทรมของปา การอนรกษ การจดการปาไมอยางยงยน และการเพมการกกเกบคารบอนในพนทปาในประเทศกาลงพฒนา (Reducing Emission from Deforestation and Degradation and the Role of Forest Carbon Stocks in Developing Countries : REDD - Plus) และโครงการกลไกการพฒนาทสะอาดรายสาขา เปนตน

๓) สรางนกวจยและเครอขายวจยดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ รวมทงพฒนาเครอขายความร และการมสวนรวม ตลอดจนจดหลกสตรการศกษาวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

หนา ๑๕๕ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๔) พฒนากลไกการประเมนองคความร รวมทงเผยแพรองคความรเกยวกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศใหทกภาคสวนไดทราบ เพอสรางความตระหนกใหแกประชาชนในการรวมกนดาเนนการแกไขและบรรเทาผลกระทบทเกดขนจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

๕.๓.๒ พฒนาเครองมอในการบรหารจดการเพอรบมอกบความทาทายจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ โดย

๑) สนบสนนใหมการจดทาแผนเตรยมความพรอมของประเทศเพอรองรบผลกระทบอนเนองมาจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศในระยะยาว ๒๐ ป โดยใหความสาคญ กบผลกระทบทจะเกดขนในดานเศรษฐกจและสงคม เชน การวางแผนปองกนเมองและพนทชายฝง และการปองกนนาทวม รวมทงการจดทาแผนระยะยาวในการลดการปลอยกาซเรอนกระจกของประเทศ

๒) พฒนาระบบฐานขอมลและระบบการรายงานเกยวกบขอมลการปลอยและการลดกาซเรอนกระจกและดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ โดยพฒนาจดทาฐานขอมล ทเกยวของกบผลของภาวะโลกรอน และผลทเกดขนจากพนธกรณตาง ๆ ฐานขอมลกาซเรอนกระจก ของประเทศ และขอมลการปลอยกาซเรอนกระจกรายสาขาใหทนสมยและมมาตรฐาน พฒนาจดทาระบบฐานขอมลเชงพนทเพอบงชพนทเสยงภย รวมทงฐานขอมลเกยวกบฉลากคารบอน และคารบอนฟตพรนตของการประกอบกจกรรมตาง ๆ ระบบขอมลโครงการเทคโนโลยสะอาดของประเทศ และขอมลการซอขายคารบอนเครดตในตลาดภาคบงคบและคารบอนออฟเซตในตลาดภาคสมครใจ ตลอดจนทาการประเมนความตองการในดานตาง ๆ ทงดานการเงน และเทคโนโลย เพอใชเปนขอมลพนฐานของประเทศในการขอรบการสนบสนนทางการเงนและเทคโนโลยจากตางประเทศ

๓) นามาตรการทางการคลงมาใชเปนเครองมอในการบรหารจดการ ดานสงแวดลอม เชน ภาษสงแวดลอม หรอคาธรรมเนยมผลตภณฑ การประกนความเสยง การกาหนดสทธการปลอยมลพษ รวมทงมาตรการดานการตลาด และมาตรการทางดานสงคมตาง ๆ มาประยกตใชในสาขาตาง ๆ ตามความเหมาะสม ตลอดจนการพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมตาง ๆ ควบคกบมาตรการสงเสรมและสนบสนนการดาเนนการในเรองทเกยวของ

๔) สนบสนนใหมการจดทาเปาหมายและแผนปฏบตการระยะกลาง และระยะยาวในการลดการปลอยกาซเรอนกระจกโดยสมครใจ โดยคานงถงประโยชนรวม รวมทงพฒนาระบบตดตามโครงการลดการปลอยกาซเรอนกระจก และระบบการตรวจวด การรายงาน และการทวนสอบ (Measurable, Reportable and Verifiable : MRV) ทงในระดบโครงการและระดบประเทศ รวมทงสรางระบบจงใจและกลไกเพอใหกจกรรมของภาคสวนตางๆในประเทศทดาเนนกจกรรมแบบสมครใจ ในการลดกาซเรอนกระจก ถกบนทกอยางเปนระบบ

หนา ๑๕๖ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕) ศกษาวจยและพฒนาตลาดคารบอนทกรปแบบ เพอแสวงหาโอกาสจากการสรางรายไดจากการขายคารบอนเครดตของผประกอบการทงขนาดใหญและขนาดเลกรวมถงชมชน ศกษารปแบบและมาตรฐานทจะสามารถเชอมตอกบตลาดคารบอนในตางประเทศทงแบบสมครใจและแบบทางการ ศกษาการกาหนดปรมาณการควบคมการปลอยกาซเรอนกระจก และระบบการจดสรรสทธการปลอยกาซ รวมถงศกษาความคมทนและประสทธภาพในการลดการปลอยกาซเรอนกระจก และตนทนในการบรหารจดการ เมอเทยบกบการเกบภาษคารบอน

๖) สงเสรมใหมระบบการขนทะเบยนเพอสนบสนนการลดกาซเรอนกระจกของประเทศ (National Registry System) โดยใหมการพฒนาระบบการรายงานและบนทกกจกรรมการจดการกาซเรอนกระจกภายใตมาตรการการลดกาซเรอนกระจกอยางเหมาะสมในระดบชาต รวมทงการปรบปรงแกไขกฎหมาย และกฎระเบยบทเกยวของ ทงนเพอแสวงหาการสนบสนนดานการเงน เทคโนโลย และการเพมขดความสามารถจากตางประเทศ รวมทงการจดตงตลาดคารบอนของประเทศไทย ในอนาคต

๗) พฒนากองทนคารบอน เพ อเปนแหลงรบ ซอคารบอนเครดต และคารบอนออฟเซทในประเทศ ตลอดจนการศกษาความเปนไปไดในการจดตงตลาดคารบอนของกลมประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

๕.๓.๓ พฒนาศกยภาพชมชนใหเขมแขงและพรอมรบมอกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ โดย

๑) ยกระดบขดความสามารถของกลมเสยงในการปรบตวรบมอกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ดวยการจดสรรทรพยากรทจาเปน และถายทอดความรดานขอมลเสยงภยและการจดการความเสยงของหนวยงานตาง ๆ สชมชนและเครอขายการเรยนรระหวางชมชน รวมทง เรงฟนฟพนทเสยงทไดรบความเสยหายและฟนฟทรพยากรธรรมชาตทเสอมโทรม รวมทงสงเสรมการจางงานเพอเพมรายไดของประชากรกลมเสยง

๒) กาหนดมาตรการรองรบผลกระทบตอชมชนและสงคมทชดเจน ทงมาตรการระยะสนและระยะยาว ปรบปรงกฎหมาย และนวตกรรมดานการบรหารความเสยง เชน การประกนภยจากสภาพอากาศ ทงบานเรอนและพชผลการเกษตร เพอใหชมชนมกลไกในการบรหารจดการความเสยงมากขน

๓) สนบสนนกระบวนการวางแผนชมชนระยะยาว รวมทงสงเสรมบทบาทของ ปราชญชาวบาน ผนาชมชน หนวยงานทเกยวของในพนท และองคกรปกครองสวนทองถน เพอสรางความเขมแขงของชมชน ใหสามารถรบมอกบการเปลยนแปลงไดอยางเทาทนตอสถานการณ

หนา ๑๕๗ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๔ การเตรยมความพรอมเพอรบมอกบภยพบตทางธรรมชาตอยางตอเนอง โดย ๕.๔.๑ จดทาแผนทและจดลาดบพนทเสยงภยทงในระดบประเทศ ภมภาคและ

จงหวด เพอกาหนดแนวทางเฝาระวงและปองกนผลกระทบ ทใชทงมาตรการดานกายภาพ โครงสรางพนฐาน และการควบคมกจกรรมทางเศรษฐกจและการตงถนฐานในเขตพนทเสยงภย รวมทงพฒนามาตรฐานความปลอดภยของระบบสาธารณปโภคและโครงสรางพนฐานสาคญ เพอรองรบภยพบต ทรนแรงในอนาคต

๕.๔.๒ พฒนายกระดบการจดการภยพบตใหมประสทธภาพ กาหนดมาตรการ ใหครอบคลม ทงดานการเตรยมพรอม การปองกน การลดผลกระทบ การเตอนภย การจดการ ในภาวะฉกเฉน การชวยเหลอบรรเทาทกข และการฟนฟบรณะ โดยใหความสาคญกบการบรณาการและสรางเอกภาพในการบรหารจดการ

๕.๔.๓ พฒนาระบบฐานขอมลและระบบการสอสารโทรคมนาคม สงเสรม การพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยดานการจดการภยพบต โดยบรณาการหนวยงานทเกยวของ พฒนาเครอขายการจดการภยพบตระดบภมภาค ใหมการเชอมโยงขอมล การถายทอดเทคโนโลย การสงเสรมความรวมมอทางวชาการ การสรางองคความรดานการเตอนภย และการจดการในภาวะฉกเฉน

๕.๔.๔ วางระบบเพอสงเสรมการดาเนนงานของภาคสวนตาง ๆ พฒนาระบบงานอาสาสมครของประเทศอยางจรงจง และใหมมาตรฐานตามหลกสากล ใหความสาคญกบการพฒนาศกยภาพของชมชนและผนาทองถน โดยฝกอบรมและสรางองคความรเกยวกบการจดการภยพบต ผนกกาลงของภาคสวนตาง ๆ ทงภาครฐ ภาคเอกชน ภาควชาการ สอมวลชน กองทพ และภาคประชาสงคม เพอการระดมสรรพกาลง และบรณาการระบบการจดการภยพบตของประเทศใหมประสทธภาพ

๕.๔.๕ สนบสนนภาคเอกชน สถานประกอบการ โรงเรยน และทองถน ใหมการเตรยมความพรอม โดยจดทาแผนปฏบตการรองรบภยพบต ซงประกอบดวยการอพยพ การวางระบบ ปฏบตการสารองในระดบองคกร และการฝกซอมรบมอภยพบตอยางสมาเสมอ เพอสรางความตนตวใหกบสาธารณชนและสรางหลกประกนดานความปลอดภยในชวต ทรพยสน และความตอเนองของการดาเนนธรกจ

๕.๕ การสรางภมคมกนดานการคาจากเงอนไขดานสงแวดลอมและวกฤตจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ โดย

๕.๕.๑ ตดตามและเฝาระวงมาตรการการอนรกษสงแวดลอมทอาจสงผลกระทบตอการคาและการลงทน ทงทเปนมาตรการฝายเดยวของภาคการคาหลก และมาตรการในกรอบทวภาคและพหภาคทเกยวของ เพอเตรยมพรอมในการปองกนหรอรองรบมาตรการดงกลาว โดยสนบสนน ใหเกดความรวมมอจากทกภาคสวนทเกยวของ โดยเฉพาะภาคเอกชน

หนา ๑๕๘ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๕.๒ เตรยมมาตรการรองรบผลกระทบทจะเกดขนจากมาตรการทางการคา และขอตกลงระหวางประเทศเกยวกบสงแวดลอมและการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ โดยเฉพาะมาตรการภาษทเกบจากสนคาขามพรมแดน ตามบทบญญตของขอตกลงทวไปวาดวยภาษศลกากร และการคาหรอแกตต ซงอาจนามาใชในการเกบภาษคารบอน ณ จดผานแดน การบงคบซอใบอนญาตปลอยกาซเรอนกระจก การเกบภาษคารบอนกบสนคานาเขา และการใชมาตรการทไมใชภาษ เชน มาตรการฉลากคารบอน และขอมลทแสดงการใชนา เปนตน เพอลดเงอนไขการกดกนการคา กบประเทศไทย

๕.๕.๓ ศกษาผลกระทบและกาหนดแผนกลยทธรายสนคา รวมทงมาตรการเยยวยาในสนคาและธรกจทเกยวของ ควบคกบการสนบสนนและสงเสรมการผลตสนคา บรการ และอตสาหกรรมทเปนมตรกบสงแวดลอม และการเปนพนธมตรรวมทนกบประเทศทมความกาวหนาทางเทคโนโลยทเปนมตรกบสงแวดลอม

๕.๕.๔ สงเสรมใหผสงออกทาคารบอนฟตพรนต โดยสนบสนนทงดานการเงน การใหความร และการอานวยความสะดวกเพอใหผสงออกรายยอยไดรบการรบรองมากขน รวมทงสงเสรมการทาบญชตนทนคารบอนในระดบแหลงวตถดบ โดยเฉพาะในภาคเกษตรและประมง ตลอดจนพฒนาระบบตรวจสอบและรบรองผลตภณฑ

๕.๕.๕ สรางแรงจงใจใหเกดอตสาหกรรมใหม ๆ เพอการพฒนาสงแวดลอม อยางยงยนหรอทเนนความคดสรางสรรค รวมทงสรางตลาดรองรบ โดยสงเสรมงานวจยและพฒนา เพอตอยอดดานการคาการลงทน ตลอดจนสนบสนนธรกจการคาคารบอนเครดต

๕.๖ การเพมบทบาทประเทศไทยในเวทประชาคมโลกทเกยวของกบกรอบความตกลง และพนธกรณดานสงแวดลอมระหวางประเทศ โดย

๕.๖.๑ ศกษารายละเอยดและสรางความเขาใจของพนธกรณ รวมทงตดตามสถานการณการเจรจาและทาทของประเทศตาง ๆ ภายใตอนสญญาขอตกลงและพนธกรณดานสงแวดลอมและกรอบความตกลงอน ๆ ทมประเดนเกยวของกบทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ทจะมผลกระทบทงเชงบวกและลบตอประเทศ ทงในดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม เพอใหสามารถกาหนดทาทของประเทศทเหมาะสม โดยเฉพาะทาทการเจรจาในเชงรก โดยตองเสรมสรางความเขาใจและสนบสนนใหเกดความรวมมอจากทกภาคสวนทเกยวของ ระหวางภาคการเมอง หนวยงานภาครฐ ภาคประชาชน และภาคเอกชน

๕.๖.๒ สรางความพรอมและพฒนาบคลากรของหนวยงานภาครฐเพอเสรมสรางเทคนคการเจรจา โดยสรางทมผเชยวชาญทมความรความสามารถ และสรางเครอขายการเรยนร การทางานรวมกน รวมทงจดเตรยมบคลากรรนใหมใหสามารถรองรบการปฏบตงานอยางตอเนอง

หนา ๑๕๙ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๖.๓ พฒนาความรวมมอในกลมอาเซยน และประเทศคคาสาคญ เพอประโยชนรวมกนโดยเฉพาะความรวมมอในการพฒนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยการลดกาซเรอนกระจก และการปรบตว การบรหารจดการและการใชทรพยากรธรรมชาตรวมกนอยางยงยน อาท ดานทรพยากรนา ความหลากหลายทางชวภาพ และสรางแนวรวมเพอสรางอานาจตอรองในเวทระหวางประเทศดานการคา การลงทน และสงแวดลอม รวมทงจดเตรยมแผนรองรบการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยนทจะสงผลกระทบตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของประเทศ ทงในระดบภาคและระดบประเทศ

๕.๖.๔ สนบสนนการดาเนนงานตามพนธกรณและขอตกลงระหวางประเทศ ดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม รวมทงขอตกลง อนสญญา และพธสารทเกยวของ อาท อนสญญาวาดวยความหลากหลายทางชวภาพ และพธสารทเกยวของเพอคมครองและอนรกษทรพยากรความหลากหลายทางชวภาพและพนธกรรม โดยใหชมชนมการเขาถงเพอใชประโยชนอยางยงยน กาหนดมาตรการเพอความปลอดภยทางชวภาพ และสนบสนนใหเกดกลไกการแบงปนผลประโยชนทเปนธรรมเมอมการใชประโยชนเชงพาณชย รวมทงพนธกรณและขอตกลงวาดวยการพฒนาทยงยน อนสญญาวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ อนสญญาบาเซล และอนสญญาสตอกโฮลมวาดวยสารมลพษทตกคางยาวนาน เปนตน

๕.๗ การควบคมและลดมลพษ เพอสรางคณภาพสงแวดลอมทดใหกบประชาชน มแนวทางสาคญ ดงน

๕.๗.๑ ลดปรมาณมลพษทางอากาศ โดยเฉพาะปรมาณฝนละอองขนาดเลก โดยสงเสรมใหมระบบขนสงมวลชนในพนทเมองใหญ สงเสรมใหประชาชนลดการใชรถยนตสวนบคคล พจารณาเกบคาธรรมเนยมเขาพนททการจราจรแออด กาหนดอายการใชงานรถยนตและรถรบจาง และสนบสนนมาตรการดานผงเมอง เพอลดปญหาจราจรและมลพษทางอากาศและเสยง เปดโอกาสใหภาคประชาชนมสวนรวมในการกาหนดมาตรการปองกนและการชดเชยผลกระทบทเกดจากการพฒนา รวมทงสงเสรมและสนบสนนการใชเทคโนโลยสะอาดและเชอเพลงสะอาดในกระบวนการผลต ของภาคอตสาหกรรม ตลอดจนการใชกฎหมายในการควบคมการเผาในพนทโลงอยางเครงครด

๕.๗.๒ เพมประสทธภาพการจดการขยะและนาเสยชมชน โดยสนบสนนการจดตงระบบทสอดคลองกบปญหาและศกยภาพของทองถน และสงเสรมใหเอกชนเขามารวมลงทนในการดาเนนงาน สนบสนนการลดปรมาณของเสย ณ แหลงกาเนด โดยสงเสรมใหเกดกลไกการคดแยกขยะเพอนากลบมาใชใหมใหมากทสด รวมทงใชเครองมอทางเศรษฐศาสตรในการสรางแรงจงใจเพอลดปรมาณขยะและนาเสย เชน การเกบภาษการปลอยมลพษ หรอคาธรรมเนยมการใชสนคาทกอมลพษสง ใหความสาคญกบการแกไขปญหาในพนทวกฤต เรงรดการลงทนกอสรางระบบบาบดนาเสยรวมชมชน และระบบการจดการขยะแบบครบวงจร สงเสรมธรกจชมชนและธรกจเอกชนจากขยะรไซเคล รวมทงสนบสนนใหมการผลตและใชพลงงานทดแทนจากของเสย โดยสรางมาตรการจงใจในการแปรรปขยะ เปนพลงงานใหเกดผลในทางปฏบต ตลอดจน ออกกฎ ระเบยบทเกยวของเพอใหมการจดเกบคาธรรมเนยมการใหบรการบาบดนาเสยและกาจดขยะมลฝอยเพอใหทองถนมรายไดเพยงพอในการบรหารจดการและบารงรกษาระบบบาบดและกาจดของเสยอยางตอเนองและยงยน

หนา ๑๖๐ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๗.๓ พฒนาระบบการจดการของเสยอนตราย ขยะอเลกทรอนกส และขยะตดเชอ โดยสนบสนนการกอสรางศนยจดการของเสยอนตรายจากชมชน เพมความรบผดชอบของผประกอบการในการจดการขยะอนตรายและสารอนตรายใหมากขน ตดตามและเฝาระวงไมใหมการลกลอบทงสารอนตราย กากอตสาหกรรมและขยะตดเชอในสงแวดลอม ปองกนการลกลอบนาเขาสารอนตรายมาใชในกจการ ทผดวตถประสงค สนบสนนการจดทาระบบฐานขอมลเอกลกษณของกากอตสาหกรรมอนตรายจากโรงงานอตสาหกรรมประเภทตาง ๆ กาหนดใหโรงงานทมการใชสารเคม หรอมกากอตสาหกรรมอนตรายตองวางหลกประกนเมอขออนญาตหรอขอขยายการประกอบกจการ แกไขกฎ ระเบยบทเกยวของ เพอเพมประสทธภาพในการจดการ การขนสงและการรไซเคลกากอตสาหกรรมอนตราย รวมทงจดใหมการวจยและพฒนาเทคโนโลยการกาจดกากอตสาหกรรมอนตราย ทไมยงยากและประหยดคาใชจาย ตลอดจนกาหนดมาตรการควบคมคณภาพสนคาทนาเขา ทจะกอใหเกดปญหาการจดการขยะและปญหาสงแวดลอมภายในประเทศ เพอรองรบมาตรการสงเสรมการคาเสรภายในกรอบความรวมมอตาง ๆ อาท อาเซยน - จน เปนตน

๕.๗.๔ ลดความเสยงอนตราย การรวไหล และการเกดอบตภยจากสารเคม โดยใหความสาคญกบการจดการสารเคมอยางครบวงจร พจารณาจากด หรอยกเลกการนาเขาและการใชสารเคมทางการเกษตรทมความเสยงสง สงเสรมการใชสารทดแทนสารเคม พฒนาและเชอมโยงฐานขอมลสารเคมของแตละหนวยงานตงแตตนนาถงปลายนา ทงบญชการนาเขา การผลต การดาเนนการกบสารเคมทมอย ตลอดจนถงการกาจด จดทาระบบขอมลการใชสารเคมการเกษตร และวตถอนตรายตงแตระดบหมบาน โดยการมสวนรวมของประชาชนในพนท สอสารความเสยง ใหผประกอบการมความรความเขาใจเพอลดการใชสารเคมทมอนตรายในกระบวนการผลต และใหความรแกประชาชนและกลมเสยงเพอใหเกดการปองกนตนเองไดอยางถกตอง รวมทงสงเสรมการคมครองผบรโภค โดยสรางระบบเฝาระวงและตดตามตรวจสอบดานความปลอดภยสารเคมและสนคาทอาจเปนอนตรายตอสขภาพอนามยของผบรโภค พฒนาผลกดนระบบการจาแนกความอนตราย และระบบ การตดฉลาก ตลอดจนสรางเครอขายทางสงคมในการเฝาระวงและจดการสารเคม

๕.๗.๕ พฒนาระบบเตอนภย แจงเหตฉกเฉน และระบบการจดการเมอเกดอบตภยดานมลพษ ทงระดบประเทศและระดบทองถน รวมทงพฒนาศกยภาพบคลากรในการตอบสนองตอภาวะฉกเฉน ตลอดจนกาหนดมาตรการรกษา เยยวยาและฟนฟสงแวดลอมและผไดรบผลกระทบ เมอมเหตอบตภยดานมลพษ โดยจดใหมกองทนเยยวยาและฟนฟพนทและผไดรบผลกระทบ โดยระดมทนจากผผลต ผประกอบการ และโรงงานผกอมลพษ รวมทงการใชมาตรการทางการคลงทเหมาะสม สอดคลองตามหลกการผกอมลพษเปนผจาย

๕.๘ การพฒนาระบบการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใหมประสทธภาพ โปรงใสและเปนธรรมอยางบรณาการ มแนวทางหลก ดงน

หนา ๑๖๑ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๘.๑ พฒนาชมชนใหเขมแขง และสงเสรมสทธชมชนในการเขาถงและใชประโยชนทรพยากรธรรมชาตอยางสมดลและยงยน โดยสนบสนนแนวทางการใชประโยชนทรพยากรธรรมชาตเชงอนรกษและแนวทางการพฒนาเศรษฐกจจากฐานชวภาพ ตามวถชวต ภมปญญา และวฒนธรรมดงเดม ภายใตหลกการคนอยรวมกบระบบนเวศอยางเกอกล สนบสนนสทธของชมชน บทบาทของปราชญชาวบานและผนาชมชน ในการจดการทรพยากรธรรมชาตเพอการพงตนเอง สรางความรความเขาใจทถกตองเกยวกบระบบน เวศเพอใหชมชนเกดความรกและหวงแหนทรพยากรธรรมชาต และสนบสนนใหชมชนสารวจทรพยากรธรรมชาต ความหลากหลายทางชวภาพ และภมปญญาทองถนเพอจดทาฐานขอมลระดบชมชน โดยรวมกบองคกรทองถน ตลอดจนสงเสรมระบบการจดการทเคารพสทธทางปญญา คมครองทรพยสนทางปญญา โดยเฉพาะดานสงบงช ทางภมศาสตร และปกปองทรพยากรของชมชน

๕.๘.๒ สนบสนนกระบวนการมสวนรวมและพฒนาศกยภาพของทองถนและชมชน โดย สนบสนนการจดการเชงพนท พฒนากลไกการจดการรวมทประกอบดวยภาครฐ ภาคเอกชน ภาควชาการ องคกรปกครองสวนทองถน และชมชน รวมทงการจดตงสภาสงแวดลอมชมชนทองถน เพอรบฟงความคดเหนเกยวกบโครงการพฒนาของภาครฐทอาจสงผลกระทบตอวถชวตความเปนอย สขภาพอนามยและสงแวดลอมของชมชนในทกขนตอน บนพนฐานขององคความร ขอมลทถกตอง เปดเผย โปรงใส สามารถเขาถงไดอยาง เทาเทยม เสรมสรางบทบาทของสอมวลชนในการสรางความตระหนกรและความตนตวของสาธารณชนในการดแลคมครองทนทางทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของประเทศ รวมทงพฒนาศกยภาพขององคกรปกครองสวนทองถนใหเขมแขงดานการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โดยเฉพาะการบรหารจดการนา และมลพษทางนา การจดการขยะและของเสยอนตราย รวมทงการจดการภยพบต

๕.๘.๓ ปรบปรงกฎหมายใหสอดคลองกบการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคมและบงคบใชอยางเสมอภาคเปนธรรม ปรบปรงกฎหมายและกฎระเบยบของภาครฐ เพอลดความขดแยง แกไขปญหาความเหลอมลาในการเขาถงและใชประโยชนทรพยากรธรรมชาตของชมชน รวมทงจดทากฎหมายรองเพอสนบสนนการอนรกษ การใชประโยชนอยางยงยนและแบงปนผลประโยชนอยางเปนธรรม ผลกดนการจดเกบภาษทดนแบบกาวหนาเพอกระจายการถอครองทดน และรางพระราชบญญตการมสวนรวมของประชาชนในกระบวนการนโยบายสาธารณะไปสการปฏบต ปรบปรงกฎหมายผงเมองใหทนสมยและบงคบใชอยางเทาเทยมและจรงจง ทบทวนหลกเกณฑการจดสรรผลประโยชนจากการใชทรพยากรแร เพมบทลงโทษ ตอผบกรกทาลายทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม การลกลอบเคลอนยายสตวปา และการลกลอบทงสารพษ รวมทงพฒนากระบวนการยตธรรมดานสงแวดลอม ทครอบคลมตงแตการเขาถงขอมลขาวสาร การคมครองสทธชมชน การพสจนความเสยหาย และการพฒนาองคความรทางวทยาศาสตรเพอใชประกอบการพจารณา นอกจากนน ควรใชกลไกทางสงคมตดตามตรวจสอบ กากบดแลผละเมดกฎหมายและการดาเนนงานของภาครฐใหเปนไปตามกฎหมาย

หนา ๑๖๒ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๘.๔ ปรบนโยบายการลงท นภาคร ฐ ใ ห เ อ อต อการอน ร ก ษและฟ นฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โดยไมสงเสรมการลงทนในอตสาหกรรมทสงผลกระทบสงตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม รวมทงมมาตรการควบคมการใชพนทตามนโยบายสงเสรม พชเศรษฐกจไมใหเกดการบกรกทาลายพนทอนรกษและระบบนเวศทเปราะบาง สนบสนนการศกษาวจยเพอประเมนมลคาทแทจรงและมลคาในอนาคตของทรพยากรธรรมชาตในการทาหนาทของระบบนเวศ ปรบปรงกระบวนการจดทารายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม การประเมนผลกระทบสงแวดลอมเชงยทธศาสตร และผลกระทบสงแวดลอมเชงสขภาพ พฒนาหลกเกณฑการประเมน ความคมคาของโครงการลงทนทคดรวมตนทนการใชหรอสญเสยทรพยากรธรรมชาต การกอมลพษ และผลกระทบตอสขภาพและวถชวตของชมชนเพอประกอบการตดสนใจเชงนโยบาย จดทาเขต เศรษฐกจแรทงประเทศ เพอประกอบการวางแผนการพฒนาและบรหารจดการทรพยากรแรอยางยงยน

๕.๘.๕ ผลกดนใหมการจดเกบภาษสงแวดลอม รวมถงการปฏรปการบรหารจดการงบประมาณของประเทศ เพอสรางแรงจงใจในการใชทรพยากรธรรมชาตอยางมประสทธภาพ และลดการกอมลพษ ตามแนวทางการปฏรประบบภาษเพอการรกษาสงแวดลอมใหเปนรปธรรม เชน พจารณาเกบภาษการปลอยมลพษ ภาษหรอคาธรรมเนยมในการใชสนคาท กอใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอม ภาษสารเคม เปนตน และนารายไดจากภาษและคาธรรมเนยมดงกลาวมาสนบสนน การฟนฟสงแวดลอมและสขภาพอนามยของประชาชนทไดรบผลกระทบจากมลพษ และสงเสรม การผลตทยงยน

๕.๘.๖ สรางรายไดจากการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและความหลากหลายทางชวภาพ สงเสรมการพฒนาเศรษฐกจจากทรพยากรพนธกรรมและความหลากหลายทางชวภาพ ใหมการอนรกษ การวจยและพฒนาพนธกรรมทองถนและพชพนบาน เพอสรางนวตกรรมในการผลตสนคา และบรการทมมลคาเพมและเปนเอกลกษณของประเทศ เชน สมนไพร เวชภณฑ เครองสาอาง และผลตภณฑธรรมชาต ตามแนวทางการพฒนาเศรษฐกจสรางสรรค โดยคานงถงการอนรกษและฟนฟแหลงกาเนดทรพยากรทใช รวมดวยสนบสนนการนากลไกใหม ๆ ทเกดขนในเวทประชาคมโลก มาปรบใชเพอสรางรายไดทางเศรษฐกจใหกบชมชนและภาคทเกยวของในการดแลทรพยากรธรรมชาตอยางเหมาะสม อาท กลไกการลดกาซเรอนกระจกจากการทาลายปาและความเสอมโทรมของปา การอนรกษ การจดการปาอยางยงยน และการเพมพนปรมาณคารบอนในประเทศกาลงพฒนา การเกบคาบรการเชงนเวศ (Payment for Ecosystem Services : PES) และกลไกการพฒนาทสะอาด

หนา ๑๖๓ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๕.๘.๗ พฒนาระบบฐานขอมลและระบบตดตามประเมนผล รวมทงสงเสรม การศกษาวจย เพอสรางระบบบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทมประสทธภาพ อยางบรณาการ โดยสงเสรมและพฒนาระบบฐานขอมลทเปนปจจบน สามารถนามาใชประกอบการตดสนใจในเชงนโยบายไดอยางรวดเรว รวมทง จดใหมระบบการศกษาวจยทสามารถนาไปใชประโยชนใหเกดผลในทางปฏบตอยางเปนรปธรรม โดยเฉพาะการวจยรวมระหวางนกวชาการและชมชนทองถน เพอเชอมโยงภมปญญาในพนทกบวชาการสมยใหม และพฒนากลไกและระบบการตดตามประเมนผลการดาเนนงานตามนโยบายรฐบาล เพ อศกษาผลกระทบอยางรอบดาน โดยเฉพาะมตดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และนามาใชเปนขอมลประกอบการปรบนโยบายไปสการพฒนา ทยงยนและลดความขดแยงเชงนโยบายระหวางการพฒนาและการอนรกษ

หนา ๑๖๔ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

บทท ๙ แนวทางการบรหารจดการแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ สการปฏบต

๑. บทนา การบรหารจดการการพฒนาประเทศเปนกระบวนการสาคญทจะนาแผนพฒนาประเทศ

ไปปฏบตใหเกดผลตามวตถประสงคและเปาหมายของแผน กระบวนการดงกลาวไดมพฒนาการมาเปนลาดบทงกลไก กระบวนการ และผมสวนเกยวของภายใตสถานการณแวดลอมทเปลยนแปลงและมผลตอการบรหารการพฒนาประเทศนบตงแตเรมใชแผนพฒนาเปนเครองมอจากแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑ ถงแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๐ ในระยะของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ซงเปนชวงทสงคมไทยกาลงเผชญกบความทาทายทมความซบซอนและหลากหลายมากขนทกขณะ การผนกพลงของทกภาคสวนในการสรางสงคมทมความสข มความเสมอภาค เปนธรรม และมภมคมกนภายใตวสยทศนของแผน จงเปนเงอนไขทสาคญของการบรหารจดการแผน ฯ สการปฏบต

ในภาวะทประเทศไทยตองเผชญกบบรบทการเปลยนแปลงทเปนอยในปจจบนและมแนวโนมทจะเกดขนในระยะของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ทงทจะเปนโอกาสและขอจากดของการบรหารจดการการพฒนาประเทศ จงจาเปนตองทบทวนการบรหารจดการแผนพฒนา ฯ ฉบบทผานมา ตลอดจนวเคราะหสถานะดานการบรหารประเทศในปจจบนทจะมผลตอการบรหารจดการแผน ฯ ทงในดานความเสยงทตองตระหนกและศกยภาพทมอย เพอนามาสรปบทเรยนของการขบเคลอนแผน และกาหนดรปแบบและแนวทางการบรหารจดการแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ สการปฏบตทชดเจน และมประสทธภาพ ทงในระดบภาพรวมและระดบพนทภายใตสภาวะแวดลอมและเงอนไขทซบซอน มากขนตอไป

๒. การประเมนสถานการณทผานมา ๒.๑ การทบทวนการบรหารจดการแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑ - ๑๐ สการปฏบต

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศไทยมววฒนาการและการเปลยนแปลงของแนวคดการพฒนาตามยคสมย มแนวคดพนฐาน จดมงหมายหลก รปแบบ วธการและกระบวนการจดทาแผน ตลอดจนแนวทางการบรหารจดการแผนพฒนา ฯ ทแตกตางกนออกไป จาแนกไดเปน ๓ ระยะ ดงน

ระยะท ๑ แผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑ - ๔ ภาครฐเปนกลไกหลกในการบรหารจดการแผนสการปฏบต แผนพฒนา ฯ ระยะแรก จดทาโดยกลมนกวชาการรวมกบผเชยวชาญจากตางประเทศ มวตถประสงคทเนนการเพมอตราการขยายตวทางเศรษฐกจ และการลงทนในโครงการพนฐานตาง ๆ อาท การคมนาคมและขนสง เขอนเพอการชลประทานและพลงงานไฟฟา เพอสรางพนฐานรองรบ การลงทนของภาคเอกชน ในระยะตอมา วตถประสงคหลกยงคงมงการพฒนาเศรษฐกจอยางตอเนอง ใหเปนเครองมอในการสรางความเปนธรรมในสงคม

หนา ๑๖๕ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

การขบเคลอนการพฒนาอาศยมตคณะรฐมนตรในการสงการ และหนวยงานนาไปดาเนนการอยางเครงครดผานแผนปฏบตการกระทรวง โดยมการจดสรรงบประมาณหรอเงนสนบสนนชดเจน ในชวงน ภาครฐเปนกลไกการพฒนาหลก และการดาเนนงานเปนการสงการจากบนลงลาง ขณะทภาคสวนอน ๆ มสวนรวมนอยในการบรหารจดการแผนพฒนาประเทศ

ระยะท ๒ แผนพฒนา ฯ ฉบบท ๕ - ๗ ภาคเอกชนเรมเขามามบทบาทรวมในการขบเคลอนการพฒนา ในระยะนการเมองในประเทศมความมนคง แตความยากจนของคนในชนบทอยในระดบสง การพฒนาจงเนนการขยายตวทางเศรษฐกจอยางมเสถยรภาพและมงแกปญหาความยากจน โดยเฉพาะในชวงแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๗ เรมใหความสาคญกบการพฒนาทยงยน เนนความสมดลระหวางความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ การกระจายรายได คณภาพชวต และสงแวดลอม โดยผนกกาลงภาคสวนตาง ๆ ในการปองกนและแกไขปญหาสงแวดลอม ขณะทประเทศไดเปดเชอมโยงกบเศรษฐกจโลกมากขน วธการวางแผนเรมเปลยนจากรายสาขามาเปนแผนงาน “เชงรก” อาท แผนงานการพฒนาพนทบรเวณชายฝงทะเลตะวนออก และแผนงานการพฒนาชนบท มการกระจายการวางแผนลงสระดบภมภาคและพนทใหเจาหนาทและผนาชมชนเขามามบทบาท และเปดโอกาสใหภาคเอกชน มสวนรวมในการพฒนามากขน

การขบเคลอนแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๕ - ๗ ไดเปดโอกาสใหภาคสวนตาง ๆ มสวนรวม ในรปแบบของกลไกคณะกรรมการตาง ๆ อาท คณะกรรมการพฒนาชนบทแหงชาต คณะกรรมการพฒนาพนทบรเวณชายฝงทะเลตะวนออก คณะกรรมการรวมภาครฐและเอกชนเพอแกไขปญหาเศรษฐกจ ทาหนาท กาหนดนโยบาย จดทาแผน ขบเคลอนการพฒนา และตดตามประเมนผล โดยระดมความรวมมอจากภาคตาง ๆ ในลกษณะหนสวนการพฒนา และไดรเรมแนวคดการจดทางบประมาณตามแผนงานทาใหหนวยงานสามารถจดทาแผนปฏบตการทตอบสนองแผนพฒนา ฯ มากขน

ระยะท ๓ แผนพฒนา ฯ ฉบบท ๘ - ๑๐ ภาคการพฒนาขยายสภาคประชาสงคม และชมชน ขณะทการขบเคลอนใชกระบวนการมสวนรวมหลากหลายรปแบบ ในระยะน การวางแผน ไดปรบเปลยนรปแบบเปนแผนเชงยทธศาสตรทมงกาหนดทศทางการทางานรวมกนสาหรบรองรบ ความผนผวนของการเปลยนแปลงตาง ๆ เปนการปรบเปลยนแนวคดและรปแบบการวางแผนการพฒนาประเทศสมตใหม เนนการพฒนาแบบองครวมทมคนเปนศนยกลางและพฒนากระบวนการมสวนรวม กระจายการวางแผนไปสระดบลางมากขน การบรหารจดการแผน ฯ สการปฏบตในระยะแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๘ ดาเนนการโดยกาหนดแนวทางการแปลงแผนงาน โครงการ และมาตรการทยดพนท ภารกจ และการมสวนรวม สงเสรมใหมการจดทาแผนพฒนาระดบชมชน แตประเทศไทยประสบปญหาวกฤตเศรษฐกจตงแตป ๒๕๔๐ สงผลใหการบรหารจดการประเทศมงไปทการแกปญหาเศรษฐกจเปนสาคญ

หนา ๑๖๖ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

ขณะทในระยะแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๙ ภาครฐขบเคลอนการพฒนาโดยใชแผนการบรหารราชการแผนดนท จดทาขนจากการบรณาการแนวนโยบายพนฐานแหงรฐในรฐธรรมนญ แหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. ๒๕๔๐ และนโยบายของรฐบาลเปนเครองมอสาคญ ประกอบกบ ภาคการเมองมความเขมแขง การดาเนนงานของหนวยงานภาครฐจงมงใชนโยบายรฐบาลเปนกรอบ ในการจดทาแผนงาน/โครงการผานแผนการบรหารราชการแผนดนมากกวาการใชแผนพฒนา ฯ อยางไรกตาม ในชวงป ๒๕๔๙ ประเทศไทยเกดการเปลยนแปลงทางการเมอง มการยกเลกรฐธรรมนญ แหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. ๒๕๔๐ สงผลใหการพฒนาโดยใชแผนการบรหารราชการแผนดนชะงกลง การจดทายทธศาสตรการจดสรรงบประมาณประจาป จงใชแผนพฒนา ฯ เปนกรอบการดาเนนงาน

สาหรบในระยะแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๐ แผน ฯ ครอบคลมมตการพฒนาทกวางขวาง ทาใหขาดจดเนนทชดเจน ตลอดจนขาดแนวทางและกลไกขบเคลอนทเปนรปธรรม ทาใหการขบเคลอนแผน ฯ ของแตละหนวยงานทาไดยากและการจดสรรงบประมาณไมเออตอการพฒนาในเชงยทธศาสตร เนองจากยทธศาสตรของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๐ บางประเดนการพฒนาครอบคลมภารกจหลายกระทรวง แตไมสามารถจดสรรงบประมาณใหแตละกระทรวงดาเนนการกระจายไปในหลายยทธศาสตรหรอจดสรรงบประมาณใหเกดการทางานรวมกนระหวางกระทรวงได ขณะทในระดบพนทมยทธศาสตรการพฒนาภาคเปนกรอบการจดทาแผนพฒนาจงหวดและกลมจงหวด แผนระดบทองถนและชมชน นอกจากน มการจดทาแผนแมบทเฉพาะเรอง รวมทงการจดตงคณะกรรมการระดบชาตขนมากากบ การดาเนนงาน อยางไรกตาม การนาเสนอประเดนการพฒนาทมความสาคญสงในเชงยทธศาสตร ของแผน ฯ เพอนาไปสการจดทาแผนระดบรองสาหรบการขบเคลอนสการปฏบตไมสามารถสะทอน ผลการพฒนาไดชดเจน

โดยสรป พฒนาการของการวางแผนในชวงแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑ - ๑๐ ทงในแงสาระและกระบวนการไดปรบเปลยนไปตามบรบทการเปลยนแปลงทงภายในและภายนอกประเทศ โดยเฉพาะกระบวนการวางแผนและขบเคลอนการพฒนา ขอสรปสาคญทจะตองนามาพจารณาประกอบการวางแผนในชวงตอไปม ๒ ประการ ดงน

๑. แนวคดการพฒนาทเรมตนจากบนลงลางและแนวคดทผลกดนใหมการพฒนาทรเรมจากลางขนบน ภายใตกรอบของแนวคดพนท - ภารกจ - การมสวนรวม ซงไดพฒนามาถงจดทแนวคดจากบนลงลางและจากลางขนบน จะตองหาจดเชอมโยงในระดบพนทเพอใหเกดการบรณาการ ทงในดานสาระของการวางแผน และกระบวนการขบเคลอนทจะตองมการสนบสนนทงในดานความร เทคโนโลย นวตกรรม ความคดสรางสรรค การจดสรรและใชทรพยากร รวมทงงบประมาณทสอดคลองกบแนวคดพนท - ภารกจ - การมสวนรวมอยางมประสทธภาพ

หนา ๑๖๗ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๒. แนวคดทเคยยดแนวทางทใหความสาคญตออปทานมาตงแตเรมการพฒนาภายใตระบบการวางแผนมแนวโนมปรบเปลยนมาคานงถงหลกอปสงค ผานกลไกและกระบวนการมสวนรวม ในระดบตาง ๆ อาท กลไกคณะกรรมการรวมภาครฐและภาคเอกชน กลไกแผนทองถนและแผนชมชน โดยเฉพาะการนาหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชตองใหความสาคญกบปจจย“ภมสงคม”ของพนท ดงนน การวางแผนในระยะตอไป ควรใหความสาคญกบการสรางความเชอมโยงระหวางอปทานและอปสงคของการพฒนาทงในระดบภาพรวม พนท ทองถน และชมชน โดยมงสรางความสมดลและความยงยนของการพฒนาในระยะยาว

๒.๒ การเปลยนแปลงทมผลตอการบรหารจดการแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ สการปฏบต ๒.๒.๑ การบรหารการพฒนาประเทศในระยะทผานมามขอจากด ทงความผนผวน

ทางการเมอง วกฤตเศรษฐกจ และความขดแยงในสงคมไทย สะทอนวาการขบเคลอนการพฒนา ในระยะตอไป ตองอาศยความรวมมอของภาคตาง ๆ ในลกษณะ “หนสวนการพฒนา” ภายใตการทางานอยางบรณาการ เมอพจารณาบทบาทภาคการพฒนา พบวามปญหาอปสรรคของแตละภาค ดงน

๑) ภาคราชการยงมบทบาทสง บรหารงานลกษณะรวมศนยทสวนกลาง การปฏรประบบการบรหารจดการภาครฐ ภายใตแนวคดการบรหารกจการบานเมองแบบมสวนรวม สงผลใหโครงสรางการบรหารประเทศเชอมโยงกน และทางานภายใตเครอขายภาคการพฒนา โดยมกลไกและเครองมอรองรบในทกระดบตงแตประเทศ จงหวด ทองถนและชมชน อยางไรกตาม การพฒนากลไกจงหวดและกลมจงหวดแบบบรณาการทาใหการกระจายอานาจมงสราชการสวนภมภาคมากกวาทองถน หนวยงานระดบภาคไมสามารถปรบตวรองรบการพฒนาในมตและรปแบบใหม การจดทายทธศาสตรการพฒนาในระดบจงหวดถงชมชนมความสอดคลองเชอมโยงและบรณาการกนนอย ไมสามารถสอดประสานกบแผนงานระดบภาคและประเทศในทศทางเดยวกน ขณะทองคกรปกครอง สวนทองถน (อปท.) ไมสามารถดาเนนการไดอยางมประสทธภาพ เนองจากความลาชาของการถายโอนบางภารกจ รวมถงมความซาซอนในภารกจการจดบรการสาธารณะกบหนวยงานตาง ๆ สงผลใหการมสวนรวมและเขาถงทรพยากรของประชาชนฐานลางมขอจากด ขณะเดยวกน การบรหารงานตาง ๆ ของภาคราชการยงไมสามารถปรบใหเขากบการเปลยนแปลงและความแตกตางในเชงพนทได ประกอบกบการทางานตองยดกฎระเบยบเดยวกนทวประเทศ ทาใหขาดความยดหยน เปนอปสรรคตอการทางานรวมกบภาคตาง ๆ

๒) ชมชนไมสามารถจดทาแผนชมชนทเชอมโยงกบแผนระดบอน ๆ ในพนทไดอยางเหมาะสม โดยเฉพาะแผนทองถนและแผนจงหวด แมวาไดมการจดสรรงบประมาณ ใหแกจงหวดโดยตรง และจดทาประชาคมในพนท เพอใหแผนชมชน แผนทองถน และแผนจงหวดสอดคลองเชอมโยงกน แตในทางปฏบตหลายชมชนประสบปญหาตาง ๆ อาท ไมสามารถเสนอ แผนชมชนไดทนกบกรอบเวลาการจดทาแผนจงหวด หรอแผนชมชนถกนาไปรวบรวมโดยขาดการวเคราะหในเชงความเชอมโยง และไมสอดคลองกบยทธศาสตรของแผนจงหวด นอกจากน ชมชน ยงขาดพลงและมบทบาทนอยในการตดตามความกาวหนาของแผนงาน/โครงการ รวมถงขาดการตดตามและประเมนผลแผนทองถนอยางเปนระบบ

หนา ๑๖๘ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๓) ภาคเอกชนมบทบาทมากขน แตอยในวงจากด โดยมสวนรวมพฒนาทเนนเฉพาะเรองทเกยวเนองโดยตรงกบธรกจ ซงมกเปนการพฒนารายสาขาทยงไมไดคานงถงภาพรวมการพฒนาเศรษฐกจและสงคม ขณะเดยวกน การทางานรวมกบทองถน/ชมชน ในลกษณะภาค การพฒนามนอย สวนใหญเปนไปในลกษณะคคาหรอผใหบรการกบผรบบรการ โดยบทบาทภาคเอกชนทงในระดบคณะกรรมการพฒนาจงหวดและระดบของคณะกรรมการรวมภาครฐและเอกชนเพอแกไขปญหาทางเศรษฐกจ (กรอ.) มจากดในดานของประเดนความสนใจและไมสามารถดาเนนการดานการบรหารการพฒนาไดดวยตนเอง ตองอาศยการสนบสนนจากภาครฐอยมาก ทงน ปจจยดานกฎหมายและกฎระเบยบของทางราชการบางสวนเปนอปสรรคตอการเปดโอกาสใหภาคเอกชนเขามามสวนรวม ในการพฒนาไดอยางเตมท

๔) สถาบนการศกษาโดยเฉพาะมหาวทยาลยในสวนกลาง และหนวยงานวจยตาง ๆ มบทบาทมากขนในยคของเศรษฐกจฐานความร แตมบทบาทนอยในการเขารวมการพฒนาทองถน โดยทการศกษาวจยเพอคนหาองคความรหรอนวตกรรม เปนนโยบายทภาครฐรวมถงภาคเอกชนใหความสาคญ สงผลใหสถาบนการศกษาและหนวยงานวจยตาง ๆ ในสวนกลางไดรบการสนบสนนทรพยากรอยางตอเนองในการพฒนาความรและเทคโนโลยโดยรวมมากกวาระดบพนท ทาใหมบทบาทรวมพฒนาทองถน/ชมชนนอย การสงเสรมใหสถาบนการศกษาและหนวยงานวจยในสวนกลางและในระดบพนทรวมกบทองถน/ชมชนในการคนหาความรทสอดคลองกบพนทจงมความจาเปน โดยเฉพาะการสนบสนนใหพนทกาหนดประเดนการพฒนาและขบเคลอนไดดวยตนเอง นอกจากน ตองผลกดน ใหสถาบนการศกษาในระดบพนทซงมความใกลชดกบชมชนอยแลวใหความสาคญกบการใชความร และงานวจยเพอพฒนาพนทมากขนเชนกน

๒.๒.๒ ปจจยทเปนความเสยง/ขอจากดตอการบรหารจดการแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ การขบเคลอนแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ สการปฏบตใหเกดผลเปนรปธรรม ตองคานงถงความเสยง/ขอจากดตาง ๆ ทจะมผลตอความสาเรจของการขบเคลอนแผน ฯ ในอนาคต ดงน

๑) การนาแผนพฒนา ฯ ไปใชประโยชนอยางจรงจงในทางปฏบตมนอย เพราะภาคการเมองยดนโยบายของพรรคเปนหลก ขณะทหนวยงานภาครฐดาเนนการตามนโยบายรฐบาลทบรรจไวในแผนการบรหารราชการแผนดน ทาใหแผนพฒนา ฯ ไดรบความสาคญนอยลง ขณะเดยวกน หนวยงานภาครฐเหนวาแผนพฒนา ฯ มเนอหาสาระทครอบคลมทกประเดนการพฒนา ทกวางขวางและคอนขางเปนนามธรรม แมจะมเปาหมายทงเชงคณภาพและปรมาณ แตไมมการกาหนดตวชวดและหนวยงานหรอกลไกรบผดชอบทชดเจนยากตอการปฏบตและการตดตามประเมนผล

๒) ระยะเวลาการจดสรรงบประมาณไมสอดคลองกบการประกาศใชแผนพฒนา ฯ การประกาศใชแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ในเดอนตลาคม ๒๕๕๔ เปนชวงเวลาทหนวยงานราชการไดจดทาคาของบประมาณประจาป ๒๕๕๕ รวมถงหนวยงานระดบจงหวดไดจดทาแผนยทธศาสตรจงหวดระยะเวลา ๔ ปและองคกรปกครองสวนทองถนจดทาแผนพฒนาทองถนระยะเวลา ๓ ปไวกอนแลว จงไมสามารถนาแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ไปบรณาการไดทนในปแรกของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑

หนา ๑๖๙ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๓) การจดสรรงบประมาณลงสพนทแมมจานวนสงขน แตมขอจากด ดานการบรหารททาใหการใชจายไมกอใหเกดประสทธผลและประสทธภาพสงเทาทควร การจดสรรงบประมาณลงสพนทมหลายชองทาง ไดแก งบประมาณกระทรวงตาง ๆ ในแผนงาน/โครงการทเปนภารกจหลก จงหวด/กลมจงหวดทไดรบจดสรรเพอการพฒนาภายใตยทธศาสตรจงหวด/กลมจงหวด ทองถนไดรบงบประมาณตามภารกจทระบอยในกฎหมาย ชมชนไดรบงบประมาณทจดสรรภายใตโครงการตาง ๆ ตามนโยบายรฐบาล อาท กองทนหมบานและชมชนเมอง จงทาใหมงบประมาณกระจายอยในพนท จาเปนตองกาหนดวธบรหารจดการงบประมาณใหมประสทธภาพ โปรงใส และตอบสนองยทธศาสตรการพฒนาพนทอยางเปนรปธรรม เกดประโยชนสงสดแกประชาชน

๔) กลไกการขบเคลอนแผนพฒนาประเทศขาดการกากบดแลในภาพรวม ในระยะทผานมา ภาครฐเปนกลไกหลกทขบเคลอนแผนใน ๒ รปแบบ ไดแก การผลกดนแผนสภารกจปกตของกระทรวง และการกาหนดประเดนการพฒนาเฉพาะเรองทมกลไกกากบการดาเนนงานเปนการเฉพาะ อาท คณะกรรมการนโยบายการทองเทยวแหงชาต คณะกรรมการสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม คณะกรรมการวทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรมแหงชาต และคณะกรรมการทรพยากรนาแหงชาต แตขาดกลไกประสานการดาเนนงานในภาพรวม ทจะเชอมโยงนโยบาย แนวปฏบต และการตดตามประเมนผล ใหการขบเคลอนแผนพฒนาประเทศบรรลผลตามวตถประสงค

๕) การทจรตคอรรปชนสงผลตอประสทธภาพและความเชอมนในระยะยาว การทจรตคอรรปชนทาใหการบรหารจดการประเทศมความลาชา เนองจากกลไกตาง ๆ ไมสามารถทางานไดเตมประสทธภาพ ผลกระทบจากการคอรรปชนมสวนอยางสาคญทกอใหเกดความเหลอมลา ในการกระจายผลประโยชน นามาสความขดแยงระหวางกลมตาง ๆ ในสงคม จาเปนตองกาหนดแนวทาง แกไขในระยะยาวทอยบนพนฐานของการมสวนรวมของภาคตาง ๆ เหตผลสาคญทาใหการแกปญหาเปนไปอยางลาชา เกดจากรปแบบการคอรรปชนมความซบซอน โดยเฉพาะการทจรตเชงนโยบายทอาศยการเปลยนแปลงแกไขกฎ ระเบยบ หรอเงอนไขสมปทานทมผลประโยชนสง ขณะทกลไกตรวจสอบ มประสทธภาพคอนขางจากดในทางปฏบต

๒.๒.๓ ปจจยเสรมสรางประสทธภาพการบรหารจดการแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ สการปฏบตใหประสบผลสาเรจ จากการพจารณาจดแขง/โอกาสดานการบรหารจดการประเทศภายใตบทบาทของภาคสวนตาง ๆ ประกอบดวย

๑) ภาคราชการมเครองมอและวธการใหม ๆ ดานการกระจายอานาจ ทเสรมใหการบรหารราชการสวนภมภาคและทองถนมประสทธภาพมากขน สามารถสนบสนนการพฒนาในระดบพนทไดอยางเปนรปธรรม ในระยะแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๐ มการปรบโครงสราง กลไก และหลกเกณฑการจดสรรทรพยากรภาครฐใหกระจายอานาจการตดสนใจสภมภาค ทองถน และชมชนเพมขน อาท ปรบปรง พ.ร.บ. กาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครอง

หนา ๑๗๐ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

สวนทองถน (ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๔๙) มผลตอการแกไขปญหาการถายโอนงาน - คน - เงนใหทองถน และสรางความชดเจนในบทบาทของกระทรวง กรม จงหวด และองคกรปกครองสวนทองถน สงผลใหทองถนมขดความสามารถเพมขนในการบรหารจดการภารกจของทองถน สามารถขบเคลอนการพฒนาและสนบสนนการปฏบตงานในระดบจงหวด/กลมจงหวดมากขน นอกจากน การม พ.ร.บ.ระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท ๗) พ.ศ. ๒๕๕๐ และ พ.ร.ฎ. วาดวยการบรหารงานจงหวดและกลมจงหวดแบบบรณาการ พ.ศ. ๒๕๕๑ ทกาหนดใหจงหวด/กลมจงหวดยนคาขอจดตงงบประมาณได และใหถอวาจงหวด/กลมจงหวดเปนสวนราชการตามกฎหมายวาดวยวธการงบประมาณ ทาใหจงหวดสามารถของบประมาณพฒนาภายใตแผนพฒนาจงหวด/กลมจงหวดทตอบสนองความตองการของคน ในพนทไดโดยตรง

๒) ภาคชมชนและภาคประชาชนมความเขมแขงและมโอกาสเพมขน ในการมสวนรวมการบรหารจดการประเทศ ประชาชนในวงกวางตระหนกถงความสาคญของการม สวนรวมในการปกปองสทธประโยชนของตนเองและชมชนมากขน และมชองทางในการมสวนรวมกบภาครฐและภาคพฒนาอน ๆ อาท การมสวนรวมในสภาองคกรชมชนทใหสทธผแทนชมชนมสวนรวม ในการพฒนาชมชน/ทองถน การเขารวมเปนผแทนในคณะกรรมการธรรมาภบาลจงหวด (ก.ธ.จ.) ทาหนาทสอดสองและเสนอแนะการปฏบตภารกจของหนวยงานภาครฐในจงหวด ตลอดจนรวมเปนผแทนในเครอขายทปรกษาผตรวจราชการภาคประชาชนในการตรวจราชการระดบพนทรวมกบผตรวจราชการสานกนายกรฐมนตรและผตรวจราชการกระทรวง โดยเฉพาะการตรวจตดตามนโยบายสาคญ ของรฐบาล เปนชองทางใหประชาชนทกระดบทวประเทศเขารวมในกระบวนการพฒนาและตรวจสอบการดาเนนงานของภาครฐไดกวางขวาง

๓) ภาคธรกจเอกชนตระหนกถงความสาคญของการมสวนรวมในการพฒนาประเทศมแนวคดการดาเนนธรกจทรบผดชอบตอสงคมและทาธรกจเพอสงคมมากขน ภาคเอกชนไดตระหนกถงความสาคญของการดแลรบผดชอบสงคมและมสวนรวมในการพฒนาประเทศมากขน ทงในดานการพฒนาภาคการผลต การทองเทยว การสงเสรมธรกจชมชน และการตอตานการทจรตประพฤตมชอบ โดยจดทาแผนยทธศาสตรและมกลไกขบเคลอนทสาคญทงในระดบชาตและจงหวด อาท คณะกรรมการรวมภาครฐและเอกชนเพอแกไขปญหาเศรษฐกจ สภาหอการคาแหงประเทศไทย สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย และสภาอตสาหกรรมการทองเทยวแหงประเทศไทย

๔) ภาควชาการตนตวและไดรบการยอมรบมากขนในฐานะแกนหลกของการพฒนาในชวงตอไป หนวยงานการวจยและพฒนามบทบาทมากขนในการเชอมโยงงานวจยลงสพนท โดยนาหลกการทางวชาการมาสรางกระบวนการเรยนร การบรหารจดการในชมชน สงเสรมใหเกดความรวมมอภายในชมชนตงแตการรวบรวมขอมล การรวมกนคดวเคราะหเพอตดสนใจ ไปจนถงกาหนดแผนการแกไขปญหาของตนเอง เกดเปนเครอขายภาคในการพฒนาททางานประสานความรวมมอ กบภาครฐ ภาคเอกชน นกวชาการ และองคกรปกครองสวนทองถนเพอตอบสนองการแกปญหา เฉพาะพนท อาท ปญหาความเหลอมลา และปญหาสงคมอน ๆ อยางมประสทธภาพ

หนา ๑๗๑ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๓. หลกการและวตถประสงคการบรหารจดการแผน ฯ สการปฏบตความสาเรจของการขบเคลอนแผนพฒนาประเทศสการปฏบตขนอยกบความชดเจนของแผนและระบบการบรหารจดการแผนสการปฏบต การรบร เขาใจ และตระหนกถงภารกจและความรบผดชอบรวมกนของทกภาคสวนในสงคมตอการพฒนาประเทศภายใตทศทางทไดรวมกนกาหนดขน โดยมหลกการ และวตถประสงค ดงน

๓.๑ หลกการ หลกการพนฐานเพอการบรหารจดการแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ สการปฏบต

เปนการขบเคลอนการพฒนาอยางเปนขนเปนตอน สรางการยอมรบ และมสวนรวมพฒนาประเทศ อยางกวางขวาง มงใหเกดการบรณาการเชอมโยงแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ กบนโยบายรฐบาล และแผนระดบตาง ๆ พรอมทงผลกดนใหคนไทย ชมชน และองคกรทกภาคสวนรวมพฒนาตนเอง ชมชน และสงคม โดยใชองคความรทสอดคลองกบภมสงคม ดวยความเสมอภาค เปนธรรม และเกดภมคมกนตอการเปลยนแปลง ดงน

๓.๑.๑ ขบเคลอนการพฒนาประเทศโดยยดแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ เปนกรอบทศทางหลก และแปลงสการปฏบตในระดบตาง ๆ ทสอดคลองกบสภาพภมสงคม

๓.๑.๒ กระจายการพฒนาลงสพนท โดยยดหลกการพฒนาพนท ภารกจ และการมสวนรวม (Area Function Participation : AFP) ใหจงหวดเปนพนทดาเนนการขบเคลอนการพฒนา และเปนจดเชอมโยงการพฒนาจากชมชนสประเทศ และประเทศสชมชน

๓.๑.๓ เพมการใชองคความร เทคโนโลย นวตกรรม และความคดสรางสรรค ใหเปนเครองมอหลกในการขบเคลอนการพฒนาในทกภาคสวนในระดบพนท ทองถน และชมชน

๓.๑.๔ ใชกลไกและเครองมอการพฒนาของภาครฐ ภาคประชาชน ภาคธรกจเอกชน และสอมวลชนอยางบรณาการใหการขบเคลอนเกดประสทธภาพโดยกระบวนการสรางเครอขายหรอคลสเตอรทตอบสนองตอการแกไขปญหาและการพฒนาศกยภาพของพนท

๓.๒ วตถประสงค ๓.๒.๑ เพอใหการขบเคลอนยทธศาสตรของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ สการ

ปฏบตดวยการมสวนรวมของทกภาคสวน ๓.๒.๒ เพอบรณาการแผนงานจากสวนกลาง พนท และทองถน/ชมชน ในการ

ขบเคลอนยทธศาสตรแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ สการปฏบต ๓.๒.๓ เพอใหการตดตามและประเมนผลเชอมโยงอยางเปนระบบตงแตภาพรวม

ของประเทศลงสภมภาค พนท และชมชน

หนา ๑๗๒ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๔. แนวทางการขบเคลอนแผน ฯ สการปฏบต ∗ แนวทางการขบเคลอนแผนพฒนาประเทศสการปฏบตมงดาเนนการอยางเปนระบบ

ครบวงจร ดงน แผนภาพการบรหารจดการแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ สการปฏบต

∗

การพฒนาการบรหารจดการแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๑ อยางมประสทธภาพและเกดประสทธผล สามารถนาแนวคด Plan-Do-Check-Act (PDCA) มาปรบใชได เรมตงแตจดทาแนวทางยทธศาสตรใหชดเจนทงวตถประสงค เปาหมายและแนวทาง รวมทงจดทาการบรหารจดการ อาท กระบวนการ วธการและเครองมอตาง ๆ ในการนาทางและกากบการบรหารจดการแผนไปสการปฏบตทมประสทธภาพ โดยทกภาคสวนมการปฏบตงานภายใตระบบทออกแบบไวอยางจรงจง รวมถงตรวจสอบตดตามความกาวหนาและประเมนผลทสะทอนผลกระทบและความพงพอใจของประชาชนทมตอผลการพฒนาทเกดขน นาไปสการปรบเปลยนกระบวนการและวธการดาเนนงานใหการขบเคลอนแผนบรรลตามวตถประสงคทกาหนด

หนา ๑๗๓ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๔.๑ การสรางความรความเขาใจใหทกภาคสวนตระหนกถงความสาคญและพรอมเขารวมในการผลกดนแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ไปสการปฏบต สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) สรางความเขาใจกบภาคทกภาคสวน ถงวตถประสงค เปาหมายของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ผานกระบวนการและเครองมอตาง ๆ ดงน

๔.๑.๑ จดทาแนวทางการสอสารประชาสมพนธ โดยใชหลกการตลาดสรางความตระหนกและยอมรบแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ เปนเครองมอในการพฒนาแบบบรณาการททกภาคสามารถนาไปปรบใชใหบงเกดผลไดจรง โดยสอสารประชาสมพนธอยางเหมาะสม สามารถเขาถงกลมเปาหมายอยางมประสทธภาพผานบคคล สอมวลชนทงระดบชาตและทองถน กจกรรม สอสมยใหม จดทาแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ฉบบประชาชนทเขาใจงาย รวมทงการสรางเครอขายใหขอมลขาวสารกระจายไปยงพนทตาง ๆ อยางกวางขวางและตอเนอง พรอมทงพฒนาบคลากรทเกยวของใหสามารถ ทาหนาทสอสารและถายทอดสาระหลกของแผนพฒนาไดอยางมประสทธภาพ

๔.๑.๒ สร างคว ามเข า ใจ ใ หภาคการ เ มอง ใน เ ป าประสงค และแนวทาง ของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ และผลกดนใหพรรคการเมองนาประเดนการพฒนาสาคญไปผสมผสาน ในการจดทานโยบายของพรรคและนโยบายของรฐบาล โดยพจารณาลาดบความสาคญ โดยเฉพาะนโยบายทเกยวกบ “การวางรากฐานการพฒนา” ในระยะยาว

๔.๑.๓ จดทาค มอการแปลงแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ เผยแพรแกภาค การพฒนา เกดความรวมมอในการนาแผนไปปฏบตอยางจรงจง เปนคมอการประสานแผนแตละระดบ ททกภาคสวนสามารถนาไปปรบใชใหเกดบรณาการการทางานรวมกน จดทาเอกสารรวบรวมวธการขบเคลอนแผนและกจกรรมการพฒนาในรปแบบตาง ๆ หรอกรณตวอยางทประสบความสาเรจดวยการดาเนนงานของหนวยงานภาครฐและภาคตาง ๆ เพอเผยแพรใหภาคการพฒนานาไปปรบใชตามความเหมาะสม นาเสนอแนวทางการลงทนในประเดนการพฒนาสาคญ สาหรบหนวยปฏบตนาไปประกอบการจดทาแผนระดบรอง แผนงาน/โครงการตาง ๆ ใหมความชดเจนในการพฒนาดานตาง ๆ อยางเปนรปธรรม โดยการดาเนนงานตามแผนควรทาในลกษณะคขนานทงภาครฐและภาคการพฒนา

๔.๒ การสรางความเชอมโยงระหวางแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ นโยบายรฐบาล แผนการบรหารราชการแผนดน และแผนระดบอน ๆ ดงน

๔.๒.๑ กาหนดประเดนการพฒนาสาคญภายใตยทธศาสตรของแผนพฒนาฉบบท ๑๑ เสนอตอสาธารณะอยางชดเจน นาไปสการกาหนดแผนงานโครงการ การระดมทรพยากร และแนวทางการรวมดาเนนงานของภาคสวนตาง ๆ อยางมประสทธภาพ ประกอบดวย ๑) การเตรยมคนไทยใหมการเรยนรตลอดชวต ๒) การสรางความมนคงทางเศรษฐกจและสงคมใหทกคนในสงคมไทย ๓) การเสรมสรางความเขมแขงของชมชน และสงเสรมบทบาทภาคประชาสงคมและธรกจเอกชนใหเปนพลงรวมในการพฒนาสงคมไทย ๔) การพฒนาปจจยสนบสนนทเออตอการปรบโครงสรางเศรษฐกจเพอเพม

หนา ๑๗๔ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

ขดความสามารถในการแขงขนและระบบการแขงขนทเปนธรรม ๕) การสงเสรมความรวมมออยางเปนหนสวนการพฒนาทงในระดบอนภมภาคและภมภาค ๖) การเตรยมความพรอมของไทยเขาสประชาคมอาเซยน ๗) การบรหารจดการนาและทดนเพอสนบสนนความมนคงดานอาหารและการปรบโครงสรางทางเศรษฐกจ ๘) การยกระดบขดความสามารถในการปรบตวรองรบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ และภยพบตทางธรรมชาต และ ๙) การบรหารจดการประเทศเพอสรางความเปนธรรมในสงคมโดยยดหลกธรรมาภบาล

๔.๒.๒ บรณาการประเดนการพฒนาภายใตยทธศาสตรทมความเชอมโยงกน และจดทาเปนแผนการลงทนการพฒนา/แผนพฒนาเฉพาะดานทตอบสนองการพฒนาในหลายมตภายใตยทธศาสตรแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ครอบคลมสาระและบทบาทภาคการพฒนาทกวางขวาง มแผนปฏบตการทมความชดเจนทงแผนงาน โครงการ งบประมาณดาเนนงาน ผรบผดชอบหลก ผมสวนรวม กระบวนการทางาน และระยะเวลา เปนเครองมอในการขบเคลอนแผนสการปฏบต ไดอยางจรงจง ซงตองใหความสาคญตอการคดเลอกบคลากรในตาแหนงสาคญทมความรความสามารถ มาบรหารโครงการเพอใหสามารถทางานไดตอเนอง โดยนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาใชประโยชน ในแผนงานและโครงการเหลาน โดย

๑) จดทาแผนการลงทนการพฒนาในประเดนทมความสาคญลาดบสง สอดคลองกบยทธศาสตรของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ทแสดงใหเหนถงการจดสรรงบประมาณ ทเหมาะสม กอใหเกดผลการพฒนาในภาพรวม

๒) นาประเดนการพฒนาทตองแปลงเปนโครงการขนาดใหญ อาท การพฒนาโครงสรางพนฐาน การพฒนาระบบโลจสตกส ขบเคลอนภายใตหลกการการรวมลงทนระหวางรฐกบเอกชน (Public - Private Partnership : PPP) ทสรางการมสวนรวมของภาคเอกชน ในการพฒนาประเทศ สามารถขยายการลงทนขนาดใหญไดอยางมประสทธภาพ ตอบสนองความตองการ ของประชาชนไดทนการณ และเกดความคมคาของการลงทน

๓) ผลกดนใหประเดนการพฒนาในแตละยทธศาสตรแปลงสการปฏบตผานแผนงานระดบกระทรวงสพนทระดบตาง ๆ ผสมผสานอยในภารกจหลกของหนวยงานทมเปาหมายและตวชวดชดเจน โดย สศช. และหนวยงานเกยวของรวมจดทาและตดตามประเมนผลแผนดงกลาว ทสะทอนความสอดคลองและบรรลเปาหมายของยทธศาสตรการพฒนาในแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ รวมถงใหความสาคญกบการบรณาการแผนงาน/โครงการทงภายในและภายนอกหนวยงาน

๔.๒.๓ เชอมโยงแนวคดพนฐาน ยทธศาสตรและประเดนการพฒนาสาคญ ตลอดจนแผนพฒนาเฉพาะดานภายใตแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ เขากบนโยบายรฐบาล แผนการบรหารราชการแผนดน และแผนระดบตาง ๆ การขบเคลอนแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ สการปฏบต จะดาเนนการในหลายระดบตงแตนโยบายรฐบาล แผนการบรหารราชการแผนดน แผนของหนวยงานภาครฐสวนกลาง สวนภมภาค ทองถน/ชมชน ตลอดจนแผนของภาคการพฒนาตาง ๆ อยางเปนขนเปนตอน ตงแตทศทาง วตถประสงค เปาหมาย และตวชวดความสาเรจของยทธศาสตรของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ดงน

หนา ๑๗๕ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๑) รฐบาลนาประเดนการพฒนาทมลาดบความสาคญสงและแผนพฒนาเฉพาะดานภายใตยทธศาสตรแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ เปนกรอบรวมกบนโยบายทแถลงตอรฐสภา จดทาแผนการบรหารราชการแผนดนทมการประมาณการงบประมาณและทรพยากรตาง ๆ รวมทงระยะเวลาดาเนนการ และการตดตามประเมนผล หนวยงานกลางนาแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ บรณาการกบยทธศาสตรการจดสรรงบประมาณ เปนกรอบสาหรบกระทรวง/กรมพจารณา ใชประกอบการจดทาคาของบประมาณสนบสนน แผนปฏบตราชการ ๔ ป และแผนปฏบตราชการประจาปภายใตภารกจหลกทรบผดชอบ

แผนภาพความเชอมโยงกลไก และกระบวนการของแผนชาตสแผนระดบพนท

๒) สศช. จดทาแนวทางการพฒนาภาค ทเชอมโยงกบแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ และเปนเครองมอขบเคลอนสการปฏบตในระดบพนท ใหจงหวดและกลมจงหวดใชเปนกรอบการจดทาแผนพฒนาและแผนปฏบตราชการประจาปสาหรบการสนบสนนงบประมาณ และภาคการพฒนาใชประกอบการจดทาแผนใหสอดคลองกน

หนา ๑๗๖ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๓) กระทรวง/กรมทมหนวยงานในภมภาคดาเนนการบรณาการแผนงาน/โครงการ และงบประมาณรวมกบแผนพฒนาจงหวด/กลมจงหวด กระทรวง/กรม สนบสนน การขบเคลอนแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ลงสพนท โดยยดหลกการและแนวทางการบรหารงานจงหวดและกลมจงหวดแบบบรณาการภายใตพระราชกฤษฎกาวาดวยการบรหารงานจงหวดและกลมจงหวด แบบบรณาการ พ.ศ. ๒๕๕๑ ทกาหนดวาเมอแผนพฒนาจงหวดไดรบความเหนชอบจากคณะรฐมนตรและประกาศใชแลว การจดทาแผนของหนวยงานของรฐทเกยวของตองสอดคลองกบแผนพฒนาจงหวด/กลมจงหวด

๔) จงหวด/กลมจงหวดจดทายทธศาสตร และแผนพฒนา ฯ รวมทงแผนปฏบตราชการประจาปของจงหวดและกลมจงหวด โดยจดทาแผนพฒนาจงหวดและกลมจงหวด ใหสอดคลองกบนโยบายรฐบาล แผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ และแนวทางพฒนาภาค ควบคกบการประมวลปญหาและความตองการของประชาชนทงในระดบชมชน ทองถนและอาเภอ เพอวเคราะหกาหนดเปนประเดนการพฒนาในแผนพฒนาจงหวดและกลมจงหวด และสามารถดาเนนการพฒนา ทตรงกบความตองการของประชาชน

๕) องคกรปกครองสวนทองถนเสนอแผนงาน/โครงการทตอบสนอง ความตองการของชมชนเขาสระดบจงหวด เทศบาลนครหรอเทศบาลเมองทมศกยภาพสงนาแนวคด “การจดระบบเมอง” ทมงการยกระดบคณภาพชวตของประชากรเมอง การอานวยความสะดวกตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของเมองและพนทโดยรอบ รวมทงความยงยนของสงแวดลอมทสรางใหเกดความสมดลระหวางมนษยกบทรพยากรธรรมชาต องคการบรหารสวนตาบล (อบต.) สารวจสภาพปญหาและความตองการของประชาชน/ชมชนในพนท นามาวเคราะหจดทาเปนประเดนการพฒนาตาง ๆ แลวดาเนนการตามภารกจทไดรบมอบหมายภายใตกฎหมายของทองถน ขณะทองคการบรหารสวนจงหวด (อบจ.) ทาหนาทประสานการจดทาแผนพฒนาทองถนภายในจงหวด และผลกดนแผนงาน/โครงการ ทเกนขดความสามารถของทองถนและมความสาคญตองดาเนนการ ใหอยในแผนพฒนาจงหวด

๔.๒.๔ จดทายทธศาสตรการจดสรรงบประมาณแบบมสวนรวม การจดสรรงบประมาณรายจายประจาปสามารถใชเปนเครองมอในการกาหนดลาดบความสาคญของภารกจหนวยงานทสอดคลองกบแนวทางการพฒนาภายใตแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ เพอใหการดาเนนงานสามารถบรรลวตถประสงคและเปาหมายทกาหนดไวในแผน ฯ อยางมประสทธผลบนพนฐานการม สวนรวมของประชาชน โดย

๑) สานกงบประมาณและ สศช . หารอรวมกนในการบรณาการสาระสาคญของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ และการจดสรรงบประมาณทสอดคลองกน โดยเฉพาะประเดนการพฒนาทมความสาคญลาดบสง ไวในการจดทาแผนการบรหารราชการแผนดน ยทธศาสตรการจดสรรงบประมาณระยะปานกลาง ๕ ปและประจาป รวมทงแนวทางการจดทาแผนงาน/โครงการ และจดทารายงานตดตามประเมนผลการพฒนาประเทศทงในระดบภาพรวม ระดบพนท และแผนงาน

หนา ๑๗๗ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

โครงการสาคญเปนขอมลประกอบการพจารณาอนมตงบประมาณ ทงในขนตอนการเสนอคณะรฐมนตรและการอภปรายของคณะกรรมาธการวสามญพจารณารางพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจาป กอนนาเสนอรฐสภาอนมตตอไป

๒) สานกงบประมาณ สศช. และหนวยงานทเกยวของรวมกนกาหนดแนวทางพจารณาจดสรรงบประมาณสนบสนนแผนพฒนาจงหวด/กลมจงหวด และทองถนภายใตแนวทางการพฒนาภาคทเชอมโยงกบแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ โดยสรางกระบวนการใหทกกระทรวง จงหวด และองคกรปกครองสวนทองถนเขาใจความเชอมโยงระหวางแผนพฒนา ฯ กบระบบงบประมาณของประเทศ ทงการจดสรรงบประมาณแบบรายกระทรวง ตามวาระระดบชาต และมตพนท รวมทงกาหนดใหมผแทนจากภาคการพฒนาทงภาคเอกชน และประชาชนในสดสวนทเหมาะสมเขารวมในกลไกและกระบวนการงบประมาณตงแตการบรหารจดการและการตดตามประเมนผลการใชจายงบประมาณ ใหสอดคลองกบกจกรรมการพฒนาทตอบสนองความตองการของประชาชนในพนทอยางจรงจง

๔.๒.๕ ผลกดนใหภาคเอกชนนาประเดนการพฒนาสาคญในแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ พจารณาประกอบการจดทาแผนการลงทนทางธรกจ ทสรางการมสวนรวมในการพฒนาประเทศอยางเปนหนสวนการพฒนา และสงเสรมให กรอ. เปนกลไกหลกในการเชอมโยงการพฒนาระหวางภาครฐ และเอกชน รวมทงให กรอ. สวนกลางกระจายความรบผดชอบและภารกจให กรอ.จงหวด/กลมจงหวดมากขน โดยคานงถงความสอดคลองของยทธศาสตรชาตและความเชอมโยงในระดบพนท

๔.๓ การสรางสภาพแวดลอมใหเออตอการขบเคลอนแผนของภาคการพฒนาตาง ๆ โดยกาหนดใหมการผลกดนปจจยหลกใหสามารถปรบเปลยนเพอเปนเครองมอทสาคญ ดงน

๔.๓.๑ นาการศกษาว จยมาเปนเครองมอสาคญในการขบเคลอนการพฒนา ในทกมตและทกระดบ บรณาการการทางานของหนวยงานระดบนโยบายและใชทรพยากรในการวจย ใหรองรบการพฒนาทงสวนกลางและพนท รวมถงนาการวจยเปนเครองมอพฒนา สงเสรมใหเกดความรวมมอระหวางหนวยงานสงเสรมการวจย โดยเฉพาะอยางยงการรวมมอกนอยางเปนเครอขายระหวางสานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.) สานกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) สานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.) สานกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรมแหงชาต (สวทน.) สถาบนวจยระบบสาธารณสข (สวรส.) และสานกงานพฒนาการวจยการเกษตร (สวก.) รวมถงสถาบน การศกษาและหนวยงานทมภารกจชดเจนในพนท อาท อทยานวทยาศาสตรระดบภมภาค เปนแกนหลกในการเชอมโยงเครอขายการวจยกบจงหวด/กลมจงหวด องคกรปกครองสวนทองถน ชมชน เพอนากระบวนการวจยและพฒนามาประยกตใชใหเหมาะสม โดยเฉพาะการพฒนาทมความสาคญสงของแตละพนท

หนา ๑๗๘ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๔.๓.๒ ปรบปรงกฎ ระเบยบ และกฎหมายตาง ๆ ใหเออตอการขบเคลอน การพฒนาในระดบตาง ๆ โดยปรบปรงกฎหมายใหเหมาะสมและสอดคลองกบสถานการณ ลดความซาซอนและเพมประสทธภาพกลไกและเครองมอทมอยใหมากขน เปนการลดอปสรรคการพฒนาประเทศ ในดานตาง ๆ อาท เรงแกไขเพมเตมประกาศใชรางพระราชบญญตการเงนการคลงของรฐ พ.ศ. .... เพอสนบสนนการดาเนนงานดานการคลงของภาครฐเปนไปอยางมประสทธภาพและโปรงใส เรงจดทานโยบายและแผนวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต ฉบบท ๑ (พ.ศ. ๒๕๕๕ - ๒๕๖๔) ใหเปนกรอบในการพฒนาวทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรมมประสทธภาพ เรงจดทาแผนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน (ฉบบท ๓) และแผนปฏบตการกาหนดขนตอน การกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน (ฉบบท ๓) ตามพระราชบญญตกาหนดแผน และขนตอนการกระจายอานาจ พ.ศ. ๒๕๔๒ รวมถงเรงออกพระราชบญญตระเบยบขาราชการ สวนทองถน พ.ศ. .... เพอใชแทนพระราชบญญตระเบยบบรหารงานบคคลสวนทองถน พ.ศ. ๒๕๔๒

๔.๓.๓ นาเทคโนโลยสารสนเทศมาใชเปนเครองมอในการสอสารและสรางความสมพนธ ทาใหขอมลขาวสารตาง ๆ เลอนไหลระหวางภาคการพฒนา สามารถสรางความเขาใจ ทตรงกนไดอยางถกตอง พรอมทงปรบปรงขอมลใหทนสมย นาไปสการจดทายทธศาสตรการพฒนา ของแตละพนทหรอจงหวดทสอดคลองกบความตองการของประชาชน

๔.๓.๔ จดทาฐานขอมลการพฒนาทสาธารณชนสามารถเขาถงและใชประโยชน ในการมสวนรวมพฒนาดานตาง ๆ โดยพฒนาระบบฐานขอมลเศรษฐกจ สงคม ทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม พรอมทงปรบปรงขอมลใหทนสมย เปนขอมลทแสดงถงลกษณะเฉพาะของแตละพนท สามารถนามาวเคราะหเชอมโยงใหสอดคลองกบแนวทางในยทธศาสตรของแผนพฒนา ฯ นาไปสการจดทาแผนพฒนาทสอดคลองกบการแกไขปญหาและการพฒนาศกยภาพของแตละพนท โดยเปนการ นาจดเดนของแตละสวนทงความรและประสบการณมาเสรมซงกนและกน

๔.๓.๕ สรางชองทางใหประชาสงคมมโอกาสแสดงความคดเหนและเขารวมกจกรรมการพฒนาอยางกวางขวางทงระดบนโยบายและพนท โดยเปดพนทสาธารณะใหทกภาค ใชประโยชนในการจดเวทระดมความคดเหนในรปแบบตาง ๆ อาท การจดเวทประชาคม การสานเสวนา รวมถงใชชองทางเครอขายออนไลน สาหรบแลกเปลยนเรยนร รวมดาเนนกจกรรมตาง ๆ เพอพฒนาประเทศ

๔.๔ การเพมประสทธภาพกลไกรบผดชอบการขบเคลอนแผน ฯ ทชดเจน สามารถขบเคลอนแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ในระดบประเทศและระดบพนทไดอยางมประสทธภาพ สศช. ภายใตการกากบของคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ทาหนาทสรางความเขาใจ และประสานความรวมมอระหวางภาคการพฒนาตาง ๆ และคณะกรรมการขบเคลอนแผนระดบตาง ๆ ทงในสวนกลางและพนท ใหสามารถผลกดนแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ สการปฏบตอยางจรงจง โดย

หนา ๑๗๙ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๔.๔.๑ เชอมโยงคณะกรรมการระดบชาตทมอยใหนายทธศาสตรของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ มาเปนกรอบการดาเนนงานอยางเปนรปธรรม โดยประสานใหหนวยงานทรบผดชอบ การพฒนารายสาขาไดทางานรวมกนในลกษณะ “แนวราบ” ผานคณะกรรมการระดบชาตชดตาง ๆ ซงมหนาทขบเคลอนการพฒนาทมลาดบความสาคญสงและเกยวของกบงานหลากหลายมต อาท คณะกรรมการนโยบายเศรษฐกจสรางสรรคแหงชาต คณะกรรมการรวมภาครฐและเอกชนเพอแกไขปญหาเศรษฐกจ คณะกรรมการทรพยากรนาแหงชาต และคณะกรรมการพฒนาระบบการบรหารจดการขนสงสนคาและบรการของประเทศ (โลจสตกส) คณะกรรมการระดบชาตเหลานจะตองนาสาระ เปาหมาย และตวชวดของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ มาเปนกรอบในการดาเนนการ รวมทงคณะกรรมการระดบชาตชดตาง ๆ ควรรบผดชอบเปาหมายและตวชวดในระดบภาพรวมของแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ รวมกน

๔.๔.๒ ปรบกลไกและกระบวนการบรหารจดการของภาครฐใหมประสทธภาพ มากยงขนโดยทบทวนและประเมนบทบาทและผลการทางานของกลไกทมความสาคญตอการขบเคลอนประเดนการพฒนาสาคญ ซงรวมถงคณะกรรมการ หนวยงานเจาภาพหลก องคการมหาชน ตลอดจนกองทนและเครองมอในการทางานทเกยวของ เพอปรบปรงใหเกดความคลองตวและลดความซาซอน ควบคกบการผลกดนใหรฐบาลและหนวยงานกลางทาหนาทดแลระดบนโยบายและยทธศาสตรภาพรวมของประเทศ โดยกระทรวงมบทบาทประสานแผนงาน แผนเงน และแผนคน รวมทงสนบสนนให สวนราชการสวนภมภาคผลกดนยทธศาสตรและแผนระดบรองในความรบผดชอบสการปฏบตอยางเปนรปธรรมและมประสทธภาพ สอดคลองกบการแกปญหาและการพฒนาศกยภาพของพนท ทองถน และชมชน

๔.๔.๓ ขบเคลอนประเดนการพฒนาระดบประเทศและพนท โดยใหจงหวด เปนจดประสาน จากการทจงหวดมหนาทตามกฎหมายในการทาแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด เชอมโยงกระบวนการและสาระของแผนทงในลกษณะจากบนลงลาง ไดแก แผนพฒนาประเทศ แผนการบรหารราชการแผนดน แผนปฏบตราชการของกระทรวง และจากลางขนบน ไดแก แผนชมชน แผนทองถน และแผนภาคเอกชน โดยแปลงวตถประสงค เปาหมาย ตวชวดตลอดจนประเดนการพฒนาสาคญสการปฏบตในระดบพนท ไวในแผนพฒนาจงหวด/กลมจงหวด และมกระบวนการทางานทสามารถบรณาการภารกจของหนวยงานตาง ๆ และผเกยวของทกภาคสวนในพนทใหเปนไปในทศทางเดยวกน สามารถรองรบการเปลยนแปลงหรอผลกระทบของแตละพนทไดอยางมประสทธภาพ อาท การรบมอภยพบต และการปองกนอาชญากรรม

หนา ๑๘๐ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๔.๔.๔ ประสานและผลกดนใหกลไกนอกภาครฐมสวนรวมขบเคลอนแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ มากขน เนองจากปจจบน การขบเคลอนการพฒนาจะอาศยการทางานจากภาครฐ เพยงฝายเดยวไมเพยงพอ การแปลงแผนพฒนาประเทศสการปฏบตจงจาเปนตองสรางการทางานรวมกนระหวางภาคสวนตางๆในรปของเครอขายการพฒนา ทงภาคเอกชน สถาบนการศกษา สมาคมวชาชพ รวมถงองคกรอสระตาง ๆ อาท สภาเกษตรกร สภาหอการคาแหงประเทศไทย สภาอตสาหกรรม แหงประเทศไทย สมชชาปฏรป สหกรณทกรปแบบโดยผานกระบวนการเครอขายหรอคลสเตอร ในระดบพนท เพอสรางพนธมตรในการกาหนดและขบเคลอนยทธศาสตรรวมกน

๔.๕ การเสรมสรางบทบาทของทกภาคสวนใหสามารถขบเคลอนแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ไดอยางมประสทธภาพ มงเสรมสรางความเขมแขงใหภาคตาง ๆ โดยการพฒนาขดความสามารถ ของภาคตาง ๆ ใหมศกยภาพ สามารถผลกดนและดาเนนการตามแนวทางการพฒนาของแผน ฯ ฉบบท ๑๑ ไดอยางเหมาะสม โดย

๔.๕.๑ พฒนาศกยภาพประชาชนใหมบทบาทสาคญในกระบวนการพฒนา สามารถรกษาและใชสทธหนาทความเปนพลเมองอยางถกตองและเหมาะสม เปนพลเมองดของสงคม มคณธรรมและจรยธรรมในการดาเนนชวต ตระหนกถงบทบาทหนาททจะตองปฏบตดวยความรบผดชอบอยางเตมทตามบทบาททางสงคมทตนดารงอย ใหสอดคลองกบวฒนธรรมประเพณ และรฐธรรมนญ ทกาหนดไว เคารพกฎหมาย เคารพสทธเสรภาพของผอน มจตสาธารณะและกระตอรอรนทจะเขามามสวนรวมในการแกปญหาของชมชนและสงคม โดยผลกดนใหเกดกระบวนการเรยนรทงในและนอกระบบการศกษาทสรางประชาชนไทยใหมความเปนพลเมองทเขมแขง เปนกาลงสาคญทจะสรางชาตไทย ใหเจรญกาวหนาและสงคมสนตสข

๔.๕.๒ เสรมสรางความเขมแขงของชมชนใหพรอมรบความเปลยนแปลง มสวนรวมพฒนาชมชนกบภาคการพฒนาตาง ๆ โดยพฒนาความรและการจดการความเสยงใหชมชน เสรมดวยความรจากภายนอกผานเครอขายการวจยในพนท และสงเสรมใหเกดการแลกเปลยนเรยนร ใหกวางขวางในทกระดบจากชมชน ตาบล สอาเภอและจงหวด เกดความรทสามารถนามาใชในการพฒนาและบรหารจดการความเสยงตาง ๆ สงเสรมการรวมกลมรวมคดรวมทาในชมชนอยางกวางขวาง สามารถทาแผนพฒนาทสอดคลองกบวฒนธรรมอนหลากหลายของชมชนทองถน ขบเคลอนการพฒนาดวยตนเอง และสงเสรมใหเกดการทางานรวมกนระหวางภาคประชาชน องคกรปกครองสวนทองถน และสถาบนการศกษาในทองถน

๔.๕.๓ เสรมสรางความเขมแขงใหองคกรปกครองสวนทองถนทกรปแบบ สามารถดาเนนงานตามภารกจอยางมประสทธภาพ โดยพฒนาศกยภาพขององคกรปกครองสวนทองถนใหแขงแกรง มการบรหารจดการทคลองตว ยดหยน ลดขนตอน และกาหนดกฎระเบยบทเออใหการดาเนนงานเปนไปไดรวดเรวและราบรน สามารถพงตนเองไดเตมท ขณะเดยวกน ภาคราชการสวนกลางทาหนาทกากบดแลใหทองถนบรหารจดการตนเองไดเตมศกยภาพ สามารถคดและตดสนใจไดอยางเตมท

หนา ๑๘๑ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

ในการพฒนาทองถน ถายโอนภารกจและบคลากรจากสวนกลางและภมภาคไปสทองถนใหบรรลเปาหมายทกาหนดและสรางความชดเจนในบทบาทภารกจททองถนตองรบผดชอบ เพมขดความสามารถใหองคกรปกครองสวนทองถนสามารถปฏบตหนาทตอบสนองความตองการของประชาชนในพนท ทงดานการบรหารจดการ ดานการเงนการคลงทองถน การแกไขปญหาทจรตคอรรปชนและการสราง ธรรมาภบาลในระดบทองถน

๔.๕.๔ ผลกดนใหสถาบนการศกษาในระดบอดมศกษาและการอาชวศกษาในพนทเขารวมพฒนาชมชนใหมากขน โดยในระดบอดมศกษา เนนบทบาทการนาองคความรจากการศกษาวจยมาประยกตใช และเปนแกนประสานภาคสวนอน ๆ สนบสนนใหเกดการพฒนาชมชนอยางครบวงจร โดยใชแนวคดคลสเตอรเปนเครองมอเชงกระบวนการ รวมทงพฒนาสถาบนอาชวศกษาใหเปนแหลงพฒนาเทคโนโลย และศนยเรยนรทกษะเชงวชาการเพอพฒนาทองถน

๔.๕.๕ สงเสรมใหภาคเอกชนมบทบาทนาในการขบเคลอนเศรษฐกจและเสรมสรางสงคมทด ยดหลกบรรษทภบาล เชอมโยงเปาหมายทางธรกจกบการพฒนาประเทศ ทางานเชงรก และสรางสรรคสงใหม ๆ ควบคกบความรบผดชอบตอสงคม โดยปรบแนวคดภาคเอกชนใหสามารถทางานรวมกบชมชน องคกรพฒนาเอกชน และสถาบนการศกษาไดอยางเปนพนธมตร และสรางเครอขายความรบผดชอบทางสงคมของกลมธรกจตาง ๆ นาไปสการทากจกรรมเพอสงคมรวมกน

๔.๕.๖ สงเสรมใหสอมวลชนพฒนาบทบาทการเปนสอกลางเผยแพรขอมลขาวสารเชงสรางสรรค เปนสอสาธารณะทมงประโยชนของสวนรวมเปนหลก มความเปนกลาง นาเสนอขอมลขาวสารทเปนขอเทจจรงและสะทอนความตองการของประชาชน

๔.๕.๗ สงเสรมการมสวนรวมองคกรพฒนาเอกชนในการทางานรวมกบหนวยงานสวนภมภาค/ทองถน และภาคประชาสงคมอยางเขมแขง โดยภาครฐสนบสนนหรอเปดโอกาสใหองคกรพฒนาเอกชนไดเขารวมกจกรรมการพฒนาตาง ๆ มากขน เปนการอาศยขอไดเปรยบขององคกรพฒนาเอกชนในดานความยดหยนของกฎระเบยบ ความคลองตวของการทางาน และความใกลชดกบประชาชนในพนท ขบเคลอนการพฒนาใหบรรลเปาหมายไดอยางมประสทธภาพ

๔.๕.๘ ปรบบทบาทและวธการทางานของบคลากรภาครฐทเออตอการพฒนาโดยรวมและสงเสรมหนวยงานในภมภาคเปนแกนประสานเครอขายและเชอมโยงภาคสวนตาง ๆ ในระดบพนท โดยเฉพาะอยางยงจงหวดตองประสานความรวมมอระหวางภาคการพฒนาทงภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสงคมในพนท เพอใหการดาเนนงานเปนไปในทศทางเดยวกน สามารถทจะตอบสนองตอยทธศาสตรชาต รวมทงแกไขปญหาและพฒนาศกยภาพในพนท ทองถน และชมชน ตลอดจนจดตงสถาบนพฒนานกบรหารยทธศาสตรเพอสราง “ผนาการเปลยนแปลง” ในทกภาคสวนของภาคการพฒนา เพอการแลกเปลยนเรยนร นาไปสการผลกดนประเดนการพฒนาสาคญรวมกนไดอยางมประสทธภาพ

หนา ๑๘๒ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๔.๕.๙ เสรมสรางความรวมมอกบประชาคม และองคการระหวางประเทศ ในการจดเวทแลกเปลยนเรยนรประสบการณระหวางประเทศตาง ๆ โดยเฉพาะในกรอบความรวมมอกบประเทศในอนภมภาคและในภมภาค นาไปสการสรางความรวมมอในประเดนการพฒนาสาคญ โดยเฉพาะประเดนทอยภายใตขอตกลงตาง ๆ ใหมความเชอมโยงและเกอหนนการพฒนาระหวางกน รวมทงสงเสรมความรวมมอดานวชาการและการสรางนวตกรรมสนบสนนการพฒนาทงภายในประเทศและระหวางประเทศ

๔.๖ การตดตามประเมนผลแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ๔.๖.๑ ใหความสาคญกบการตดตามความกาวหนา การประเมนผลสาเรจ

และผลกระทบของการดาเนนงานอยางตอเนองตามประเดนการพฒนายทธศาสตรและผลการพฒนา ในภาพรวม โดยใชการตดตามประเมนผลเปนเครองมอในการบรหารแผนพฒนา ฯ ตงแตการตดตามความกาวหนาของกระบวนการผลกดนแผนสการปฏบตตอเนองจากแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๐ พฒนาตวชวดทสะทอนผลการพฒนาอยางชดเจน ตดตามความกาวหนาการดาเนนงานภายใตประเดน การพฒนาทมลาดบความสาคญสง พรอมทงประเมนผลผลต ผลลพธ และผลกระทบทเกดขน เพอจดทารายงานเสนอคณะรฐมนตรทกป

๔.๖.๒ กลไกการตดตามประเมนผลแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ ๑) การตดตามประเมนผลการบรหารจดการแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑

สการปฏบตในภาพรวม สศช. ภายใตการกากบของคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ทาหนาทกาหนดแนวทางการตดตามความกาวหนาการบรหารจดการแผนพฒนา ฯ ฉบบท ๑๑ สการปฏบต พฒนาตวชวดความสาเรจของการแปลงแผน ฯ โดยนาวธการตดตามประเมนผลทเหมาะสมมาใช และประสานการตดตามประเมนผลกบคณะกรรมการระดบชาตชดตาง ๆ รวมทงดาเนนการตดตามประเมนผลกระทบการพฒนาในภาพรวม และรายงานตอคณะรฐมนตรทกป

๒) การตดตามประเมนผลการพฒนาระดบพนท ดาเนนการโดยคณะกรรมการ นโยบายบรหารงานจงหวดและกลมจงหวดแบบบรณาการ (ก.น.จ.) คณะกรรมการกากบการปฏบตราชการในภมภาค (กกภ.) และปรบระบบการตรวจราชการ ใหเปนเครองมอในการกากบและตดตามประเมนผลการแปลงแผนสการปฏบตอยางมประสทธภาพ โดยจดตงกลไกกลาง ทประกอบดวยผตรวจราชการของกระทรวงตาง ๆ มอานาจในการตรวจสอบ ตงแตขนตอน และกระบวนการในการจดทาแผน การมสวนรวมของภาคในขนตอนการปฏบต และประสทธภาพ ของการใชงบประมาณ รวมทงใหมอานาจในการเสนอแนะใหมการทบทวนการจดสรรงบประมาณในปตอไป

หนา ๑๘๓ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๑๕๒ ง ราชกจจานเบกษา ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๔

๓) เสรมสรางกลไกการตรวจสอบของภาคประชาชนให เขมแข ง โดยสนบสนนใหภาคประชาชนรวมกลมตดตามความกาวหนา ตรวจสอบความโปรงใสและความสาเรจของโครงการพฒนาตาง ๆ ทเกยวของกบชมชนของตน รวมทงพฒนาศกยภาพใหมทกษะในการใชเทคโนโลยสารสนเทศในการตรวจสอบโครงการตาง ๆ ไดอยางมประสทธภาพ และจดทาขอมลทนามาใชประกอบการตรวจสอบไดอยางถกตองชดเจน

๔.๖.๓ พฒนาระบบฐานขอมลใหเชอมโยงเปนเครอขายในทกระดบ สาหรบ การตดตามประเมนผลทมประสทธภาพ

๑) พฒนาระบบฐานขอมลระดบภาพรวม โดยพฒนาระบบโครงขายขอมลขาวสารของหนวยงานระดบนโยบาย ในการตดตามผลการดาเนนงานตามประเดนการพฒนาสาคญ การเปลยนแปลงของสถานการณและเงอนไขตาง ๆ ทมผลกระทบตอการพฒนาประเทศ โดยประยกตใชเทคโนโลยสารสนเทศในการเพมประสทธภาพและประสทธผลของฐานขอมลทมอยเปนจานวนมาก

๒) จดทาระบบฐานขอมลระดบพนท โดยสงเสรมการจดทาระบบขอมลขาวสารทบงชศกยภาพบคคล องคกรชมชน ชมชน และประชาสงคมอยางเปนระบบภายใตกระบวนการมสวนรวมจากทกภาคสวนทเกยวของ ตลอดจนประสานความรวมมอจากหนวยงาน ทเกยวของ และสถาบนการศกษาในพนท ใหการสนบสนนดานวชาการแกทองถนและชมชนในการจดทาฐานขอมลเพอการวางแผน และใชประโยชนในการตดตามประเมนผลความกาวหนาการพฒนา ทงน การบรหารจดการฐานขอมลใหยดการมสวนรวมของภาคประชาสงคมในทองถนและชมชนเปนสาคญ

๓) สรางการเชอมโยงโครงขายขอมลระหวางหนวยงานสวนกลางและทองถน ใหเปนระบบทเขาใจไดงายและใชประโยชนไดสะดวก เพอใหทกฝายมขอมลทถกตองแมนยา เปนประโยชนตอการวางแผนและตดตามประเมนผลในระดบตาง ๆ ใหมความสมพนธสอดคลอง ไปในทศทางเดยวกนมากขน