บทที่ 10 -...
TRANSCRIPT
![Page 1: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/1.jpg)
การพยาบาลผปวยทมปญหาการขบถาย Ulcerative colitis ,CA colon, anal fistula, hemorrhoid
บทท 10
อาจารยจฑารตน ผพทกษกล
![Page 2: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/2.jpg)
การพยาบาลบคคลทมปญหาสขภาพเกยวกบการขบถายอจจาระ
มะเรงล าไส (Carcinoma of Colon)
![Page 3: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/3.jpg)
มะเรงล าไส Carcinoma of Colon
Rectum
![Page 4: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/4.jpg)
มะเรงล าไส Carcinoma of Colon ความรเกยวกบล าไสใหญ (Large Intestine or Colon) และ
ทวารหนก (Rectum)
• ล ำไสใหญและทวำรหนกเปนสวนหนงของระบบ ยอยอำหำร (Digestive system) • ชวยระบำยหรอก ำจดกำกอำหำร/ของเสยออกจำกรำงกำย ล ำไสใหญ
เปนสวนของระบบทำงเดนอำหำร (Gastro-intestinal duct/GI) ตอจำกล ำไสเลก (small intestine) มขนำดใหญ และยำวประมำณ 6 ฟต
![Page 5: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/5.jpg)
มะเรงล าไส Carcinoma of Colon
ควำมรเกยวกบล ำไสใหญ (Large Intestine or Colon) และทวำรหนก (Rectum)
• ชวยขบเคลอนของเสยในทำงเดนอำหำรจำกล ำไสเลกไปสทวำรหนกซงมควำมยำวประมำณ 8-10 นว ล ำไสเลกจะดดสำรอำหำรจำกอำหำรทรบประทำนเขำไป สวนทเหลอจำกกำรดดซมสำรอำหำรแลวจะผำนไปสล ำไสสวน Caecum ไปสสวนของล ำไสใหญ/colon ซงจะดดซมสำรน ำจำกของเสยขณะก ำลงล ำเลยงลงสสวนลำง
• ทวำรหนก ซงอำจดดซมสำรพษหรอสำรทมอนตรำยได ซงระยะทำงทยำวนนท ำใหโอกำสในกำรดดซมกลบของสงตำงๆ เกดขนไดมำก
![Page 6: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/6.jpg)
มะเรงล าไส Carcinoma of Colon
สาเหต อำยมำกกวำ 50 ป
กำรรบประทำนอำหำรไขมนสง ผปวยทเปนโรคล ำไสอกเสบบอย ๆ (Ulcerative colitis) ผปวยทมประวตครอบครวเปนมะเรง ผทม polyps ในล ำไสใหญ
![Page 7: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/7.jpg)
อาการและอาการแสดง มะเรงล าไส
Carcinoma of Colon • อาการและอาการแสดง
![Page 8: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/8.jpg)
ขอใดเปนการวนจฉย มะเรงล าไส Carcinoma of Colon ประวตสวนตวและประวต
ครอบครว และการตรวจรางกาย การใชนวตรวจทางทวารหนก
proctosigmoidoscopy หรอ colonoscopy/sigmoidoscope
การสวนแบเรยม (barium enema) การตดชนเนอไปตรวจ (biopsy)
การถายภาพรงสคอมพวเตอร (CT scan)
carcino embryonic antigen (CEA) การตรวจหาเลอดในอจจาระ
![Page 9: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/9.jpg)
มะเรงล าไส Carcinoma of Colon
การสวนแบเรยม (barium enema)
![Page 10: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/10.jpg)
การรกษามะเรงล าไส Carcinoma of Colon
![Page 11: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/11.jpg)
การแบงระยะของโรคมะเรงล าไส มCarcinoma of Colon มก Stage
5 4
3 2
![Page 12: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/12.jpg)
การแบงระยะของโรคมะเรงล าไส Carcinoma of Colon Stage 3 คอ มะเรงในระยะเรมตน มะเรงอย
เฉพาะผวของล าไส มะเรงในระยะเรมตน มะเรงอยเฉพาะ
ผวของล าไส
มะเรงแพรออกนอกล าไสแตยงแพรไมถงตอมน าเหลอง
มะเรงไปตอมน าเหลองใกลเคยง แตยงไมแพรไปยงอวยวะอน
![Page 13: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/13.jpg)
การแบงระยะของโรคมะเรงล าไส Carcinoma of Colon • Stage 0 มะเรงในระยะเรมตน มะเรงอยเฉพาะผวของล าไส
• Stage 1 มะเรงอยเฉพาะผนงล าไส ยงไมแพรออกนอกล าไส
• Stage 2 มะเรงแพรออกนอกล าไสแตยงแพรไมถงตอมน าเหลอง
• Stage 3 มะเรงไปตอมน าเหลองใกลเคยง แตยงไมแพรไปยง
อวยวะอน
• Stage 4 มะเรงแพรไปอวยวะอนโดยมากไปยงตบและปอด
• Recurrent เปนมะเรงซ าหลงจากไดรบการรกษาแลว
![Page 14: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/14.jpg)
การรกษามะเรงล าไส Carcinoma of Colon ขอใดผด
การผาตด Colostomy
การใหเคมบ าบด การใหรงสรกษา
Biological therapy การผาตด
Craniotomy
![Page 15: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/15.jpg)
ขอใดไมใชการพยาบาล มะเรงล าไส
Carcinoma of Colon
ลดความเจบปวดและ ความไมสขสบาย
ลดความกลวและความวตกกงวล
ดแลใหไดรบออกซเจน
ปองกนการตดเชอ ผปวยทตองไดรบการผาตด
ปองกนการขาดสารน า
สารอาหาร และ Electrolyte
![Page 16: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/16.jpg)
การดแลบคคลทมรทวารเทยม (Colostomy)
• รทวำรเทยม (Colostomy) หมำยถง กำรผำตดเปดล ำไสใหญออกมำทำงหนำทอง เพอเปนทำงออกของอจจำระและเปลยนทศทำงของกำกอำหำรทถกขบออกจำกรำงกำย บรเวณรเปดล ำไสสวนทโผลออกมำจำกหนำทองเรยกวำ “Stoma” จะมขนำดเลก กลม สชมพและเรยบ คำดดวย mucous membrane คลำยกบในชองปำก ไมมกลำมเนอทอยในอ ำนำจจตใจซงควบคมกำรขบถำย และไมมประสำทสมผสสวนปลำยทรบควำมรสกเจบปวด
![Page 17: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/17.jpg)
ขอใดไมใชขอบงชในการท า Colostomy
รดสดวงทวำร (hemorrhoid)
ล ำไสมควำมผดปกตตงแตก ำเนด เชน imperforated anus,
constrictive anus
ล ำไสไดรบอนตรำย เชน จำกกำรถกยง ถกแทง ฯลฯ
ล ำไสมกำรทะลหรอมกำรตดเชอ เชน ulcerative colitis ฯลฯ
ล ำไสสวนลำงมกำรอดตน/ มะเรงของล าไส เชน carcinoma of rectum หรอ sigmoid colon
![Page 18: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/18.jpg)
ชนดของ Colostomy
• ชนดชวคราว (temporary colostomy)
• ชนดถาวร (permanent colostomy)
![Page 19: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/19.jpg)
ต าแหนงของการท า colostomy
• ascending colostomy
![Page 20: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/20.jpg)
ต าแหนงของการท า colostomy
• transverse colostomy
![Page 21: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/21.jpg)
ต าแหนงของการท า colostomy
• descending colostomy หรอ sigmoid colostomy
![Page 22: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/22.jpg)
ชนดของรเปดล าไส
• double barreled colostomy
![Page 23: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/23.jpg)
double barreled colostomy
![Page 24: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/24.jpg)
ชนดของรเปดล าไส • loop colostomy
![Page 25: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/25.jpg)
ชนดของรเปดล าไส • Single barreled
![Page 26: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/26.jpg)
การท าแผล Colostomy
• กำรเตรยมเครองใช • ชดท าแผลทมถวยใส แอลกอฮอล 70% และ N.S.S. • ถงมอ 1 ค ใชส าหรบผปวยทมอจจาระเหลวออกมามาก • colostomy bag • Zinc paste หรอ Zinc oxide paste เชน Stomahesive ชนดแผน ปองกน
ผวหนงมใหสมผสกบอจจาระโดยตรง ท าใหผวหนงเกดการระคายเคองหรอเปนแผลเลกนอยลง
• Tr. Benzion ในกรณทใช colostomy bag ชนดทใชแลวทง เพอใหพลาสเตอรตดไดดขน
• ชามรปไตหรอถงกระดาษส าหรบใสผากอซและส าลทใชแลว
![Page 27: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/27.jpg)
![Page 28: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/28.jpg)
Stomahesive ชนดแผน
![Page 29: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/29.jpg)
Stomahesive ชนดครม
![Page 30: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/30.jpg)
ขนตอนการท าแผล • แจงใหผปวยทราบ อธบายใหผปวยเขาใจ เพอลดความวตกกงวลและรวมมอดขน
• เตรยมเครองใชมาทเตยง
• กนมาน
• จดใหผปวยอยในทาททสบาย ในระยะแรกหลงผาตดควรจดใหอยในทานอนกอน ตอไปถาผปวยแขงแรงขนกใหอยในทานง ควรเปดเผยเฉพาะบรเวณทตองการท าความสะอาดเทานน
• ลางมอใหสะอาด
• วางถงกระดาษหรอชามรปไตไวใกลตว
• เปดชดท าแผล
![Page 31: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/31.jpg)
ขนตอนการท าแผล • ดง colostomy bag ออกทงในชามรปไตหรอถงกระดาษทเตรยมไว
• ใสถงมอ เพอความสะดวกในการท าแผลและปองกนการแพรกระจายของเชอโรค
• ใชผากอซหรอกระดาษทชชเชดอจจาระทอยบรเวณรเปดล าไสหรอรอบ ๆ เปดล าไสออกใหหมด
• ใชคมคบ 1 ตวในชดท าแผล หยบส าลชบน าเกลอลางแผลโดยเชดบรเวณรเปดล าไสจนสะอาด ขณะท าความสะอาดแผล สงเกตสของรเปดล าไสดวย ปกตควร
จะมสชมพ กลมและเรยบ โผลขนมาเหนอผวหนงประมาณ 𝟏
𝟐 - 1 นว หากพบวาม
สมวงคล าหรอด า แสดงวาขาดเลอดไปเลยงหรอมสซด ควรรายงานใหแพทยทราบ
![Page 32: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/32.jpg)
ขนตอนการท าแผล • ใชคมคบส าลชบแอลกอฮอล 70% เชดผวหนงรอบ ๆ รเปดล าไสจนสะอาดโดย
เชดจากดานในออกสดานนอก ไมเชดกลบมาในกรณทผวหนงบรเวณนนมรอยถลอกหรอเปนแผลใหใชส าลชบน าเกลอลางแผลท าความสะอาดผวหนงแทนแอลกอฮอล
• ทาบรเวณผวหนงรอบ ๆ รเปดล าไสดวย stomahesive cream หรอ zinc oxide หรอ zinc paste
• ในกรณทใช colostomy bag ชนดทตดพลาสเตอรใหทาบรเวณผวหนงทจะตดพลาสเตอรดวย Tr.Benzoin ทงไวสกครใหน ายาแหง หรอในกรณทใช skin barrier ใหตดชองบนแผนใหมขนาดใกลเคยงกบรเปดล าไสและตดแผนใหแนบสนทกบผวหนงรอบรเปดล าไส
![Page 33: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/33.jpg)
ขนตอนการท าแผล • ปด Colostomy bag ลงไปใหพอดกบขนาดรเปดล าไส ระวงอยาใหมการกดทบร
เปดล าไส เนองจากจะท าใหเนอเยอบรเวณรเปดล าไสเกดการระคายเคองได ถาใช skin barrier ดวยกใหวางชองของถง colostomy ใหตรงกบกรอบวงกลมของ skin barrier นน แลวใชนวคอย ๆ กดใหลงรองพอด จากนนลองกระตกถงลงดานลาง เพอใหแนใจวาถงตดแนนแลว
• หลงจากท าความสะอาดแผล ควรดแลความสะอาดของเตยงนอนผปวยดวย และเกบเครองใชท าความสะอาดใหเรยบรอย
• ลางมอใหสะอาด • บนทกผลการท าความสะอาดแผล colostomy ลงใน nurse’s note เกยวกบวนและ
เวลาทท าความสะอาด จ านวน ส ลกษณะของอจจาระ ลกษณะของรเปดล าไส และผวหนง รอบ ๆ รเปดล าไส
![Page 34: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/34.jpg)
การปด Colostomy bag
![Page 35: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/35.jpg)
การสวนลางล าไส (colostomy irrigation) ม 2 ชนด
• การสวนลางล าไสโดยใช Syringe (irrigation by syringe or bulb syringe)
• การสวนลางล าไสโดยการสวน (irrigation by enema)
![Page 36: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/36.jpg)
การเตรยมเครองใช • irrigating set (หรอหมอสวนขนาด 2 ลตร พรอมสายยาง)
• สายยางส าหรบสวนลางล าไส โดยปกตใชสายยางส าหรบสวนปสสาวะเบอร 16-26 Fr. หรอ irrigating tip ซงจะใชขนาดใดนนขนอยกบขนาดของรเปดล าไส
• น ายาส าหรบสวนลางล าไสจ านวน 1000 - 2000 ซ.ซ. อาจใชน าเกลอปราศจากเชอ น าสบหรอน าประปาทอณหภมประมาณ 100 - 105*F (41 * C) แตการใชน าประปาอาจจะมการดดซมของน าผานเยอบล าไสท าใหเกดความไมสมดลของน าในรางกายได และการใชน าเยนอาจท าใหผปวยเกดอาการปวดทองแบบบบ ๆ คลายเปนตะครวได
![Page 37: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/37.jpg)
การเตรยมเครองใช • น ายาทใชหลอลน เชน K - Y jelly
• ชามรปไตทสะอาด 1 ใบ
• ถงกระดาษ 1 ใบ ส าหรบใสผากอซและส าลทใชแลว
• ผายางขวางเตยง 1 ผน
• ถาดสเหลยมส าหรบใสเครองใช 1 ถาด
• หมอนอน 1 ใบ
• ชดท าแผล 1 ชด หรอรถท าแผลทมเครองใชและน ายาครบตามตองการ
• ถงมอ 1 ค
• Colostomy bag
• เสาแขวนน าเกลอ 1 อน ในรายทใชหมอสวน
• กระปกน ายาแชคมคบยาว 1 ชด
![Page 38: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/38.jpg)
วธการสวนลางล าไสโดยใช syringe
• แจงใหผปวยทราบ อธบายใหผปวยเขาใจถงวธการท าและประโยชนทไดรบ เพอใหความรวมมอดขน
• เตรยมเครองใชใสถาดใหพรอม น ามาทเตยง
• กนมาน
• ปผายางขวางเตยง
• จดใหผปวยนงหรอนอนชดขอบเตยงโดยใหอยใน sermiFowler’s หรอ Fowler’s position อาจใหผปวยท าในหองสวม โดยนงบนโถสวมหรอเกาอใกลโถสวม เปดผาเฉพาะบรเวณทตองการท า
![Page 39: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/39.jpg)
วธการสวนลางล าไสโดยใช syringe • ลางมอใหสะอาด
• เปด irrigating set ดวย aseptic technique
• ใชคมคบยาวหยบ syringe ใน irrigating set ออกจากชามรปไตน ามาวางบนผาทใชหอขางชามรปไต
• เทน าสบหรอน าเกลอลางแผลในชามรปไต
• วางชามรปไตสะอาดใหแนบชดกบโคงของล าตวผปวย และผปวยชวยถอไว
• ใชคมคบยาวหยบผากอซ 1 ผน วางบนผาหอขาง ๆ syringe และบบ K - Y jelly ลงบนผากอซ กะจ านวนพอประมาณทจะหลอลนได
• ใชคมคบยาวหยบสายยางส าหรบสวนลางล าไสออกจากกระดาษหอทฉกปลายวางลงบนผาหอ
![Page 40: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/40.jpg)
วธการสวนลางล าไสโดยใช syringe • ดง colostomy bag ออกทงในภาชนะทใสกอซ หรอส าลทใชแลวในรถท าแผลหรอ
ถงกระดาษทเตรยมไว
• ใสถงมอ แกะผาหอ syringe ออกวาง syringe บนชามรปไตทอยในผาหอ
• ใชมอจบสายยางส าหรบสวนลางล าไสและท าสายยางใหลนโดยการทาดวย K - Y jelly ทเตรยมไว
• ใชมอขางทถนดจบสายยางส าหรบสวนลางล าไส และคอย ๆ สอดสายยางเขาไปทางรเปดล าไสลกประมาณ 2 - 6 นวฟต บางรายอาจใสลกกวานได การใสสายยางควรใสเขาไปอยางนมนวลแตมนคง และขณะใสใหหมนสายยางโดยใชนวหวแมมอและนวชเพอชวยใหใสงายขนและตองระมดระวงในการใสสายยางเพราะอาจท าใหล าไสไดรบภยนตรายหรอมการทะลได หลงจากใสสายยางแลว ใหใชมออกขางหนงจบสายยางไว
![Page 41: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/41.jpg)
วธการสวนลางล าไสโดยใช syringe • ใชมอขำงทถนดถอ syringe ดดน ำเกลอปรำศจำกเชอหรอน ำสบทใชใส
เขำไปในล ำไสประมำณ 500 ซ.ซ. น ำยำทเขำไปจะกระตนล ำไสใหมกำรเคลอนไหวแบบบบรดมำกขน ท ำใหผปวยสำมำรถขบถำยอจจำระออกมำได บำงรำยอำจตองกำรใชน ำยำถง 1500 - 2000 ซ.ซ. ควรปลอยใหน ำยำไหลลงตำมแรงโนมถวงของโลก
• ขณะท ำสงเกตอำกำรเปลยนแปลงดวย ถำผปวยรสกปวดทองแบบบบ ๆ คลำยตะครวอำจเนองจำกปลอยน ำยำใหไหลลงเรวเกนไป หรอน ำยำเยนเกนไป ควรหยดท ำสกครเมออำกำรปวดทองทเลำลงจงเรมท ำใหมโดยปลอยใหน ำยำไหลเขำชำ ๆ ถำอำกำรปวดไมหำยไปใน 2 - 3 นำทแรกใหหยดท ำและรำยงำนแพทย
![Page 42: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/42.jpg)
วธการสวนลางล าไสโดยใช syringe
• ดงสายยางออกเพอใหอจจาระไหลออกมาสชามรปไต ถาน ายาและอจจาระออกนอยอาจใสสายยางใหมและใช syringe ชวยดดน ายาและอจจาระ
• ใหเรมท าตงแตขอ 16 - 19 ใหมจนน ายาทออกมามลกษณะใส อาจใชเวลาประมาณ 30 นาท ถงหนงชวโมง
• หลงจากสวนลางเสรจใหท าแผล colostomy ดวย
• จดใหผปวยในทาทสบาย ดแลความสะอาดของเตยงนอน เกบของใชท าความสะอาดใหเรยบรอย
• ลางมอใหสะอาด
• บนทกผลลงใน nurse’s note
![Page 43: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/43.jpg)
วธการสวนลางล าไสโดยการสวน • แจงใหผปวยทรำบ • เตรยมเครองใชใหพรอมน ำไปทหองน ำหรอทเตยงผปวย • ในกรณทผปวยไปหองน ำเองได ใหนงบนโถสวมในหองน ำ ถำผปวยอยทเตยงใหนอนชด
ขอบเตยง • แขวนหมอสวนทใสน ำยำใหสงจำกระดบรเปดของล ำไสประมำณ 18 - 24 นวฟต • ลำงมอใหสะอำด • หลอลนสำยยำงส ำหรบสวนลำงล ำไส หรอ irrigating tip ดวย K - Y jelly • ปลอยน ำยำใหไหลออกมำตำมสำยยำงจนถง irrigating tip หรอสำยยำงส ำหรบสวนลำง
ล ำไส เพอไลอำกำศออกใหหมด
![Page 44: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/44.jpg)
วธการสวนลางล าไสโดยการสวน • สอดสายยางส าหรบสวนลางล าไส หรอ irrigating tip เขาไปในรเปดของล าไส ประมาณ 2-6 นวฟต ส าหรบ irrigating tip จะสอดเขาไปประมาณ 1 นวฟตเทานน ซงจะชวยปองกนการเกดการทะลของล าไสไดด
• ปลอยน ายาใหไหลลงตามแรงโนมถวงของโลกชา ๆ ประมาณ 500 ซ.ซ. ขณะท าถามอาการปดทองแบบบบ ๆ คลายเปนตะครว เนองจากล าไสมการหดตวมาก ใหแขวนหมอสวนต าลงและลดอตราการไหลของน าใหชาลง
• ท าเชนเดยวกบขอ 19 - 24 ในวธแรก
![Page 45: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/45.jpg)
ขอควรจ าในการสวนลางล าไส
• การสวนลางล าไสนนมกจะท าในรายทตองถายอจจาระออกทางหนาทองตลอดชวตไมคอยท าในรายทม colostomy แบบชวคราว
• การใสสายยางทลกเกนไป และใสดวยความไมระมดระวงอาจท าใหมน าคงคางในล าไสและเนอเยอของล าไสไดรบอนตรายท าใหมเลอดออกหรอล าไสเกดการทะลได
• น ายาทใชส าหรบสวนลางล าไสนนควรมความอนพอด ไมรอนเกนไป
![Page 46: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/46.jpg)
การดแลบคคลทมรทวารเทยม
• การดแลความสะอาดบรเวณ stoma และผวหนงรอบ ๆ รเปดล าไส
• การรบประทานอาหาร
• การออกก าลงกาย
• การฝกหดการขบถายอจจาระใหออกเปนเวลา
• การดแลทางดานจตใจ
![Page 47: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/47.jpg)
ค าแนะน าส าหรบผปวยและญาต
• แนะน าวธการดแลรเปดล าไส และการท าความสะอาดผวหนงรอบ ๆ รเปดล าไส
• การฝกหดการขบถาย และการออกก าลงกาย
• การรบประทานอาหาร
• การมเพศสมพนธ
• ผปวยสามารถประกอบกจวตรประจ าวนไดตามปกต
![Page 48: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/48.jpg)
ภาวะแทรกซอน หรออาการผดปกตทควรมาพบแพทย
• การตายของรเปดและการหดตว
• การท าลายของผวหนงรอบ ๆ รเปดล าไส
• รเปดตบ (stoma Stricture)
• รเปดยน (Peristoma hernia และ Prolapse)
• ทองเสยรนแรง อจจาระเหมนผดปกต
• รเปดของล าไสบวม มสคล า หรอเลอดออกมาก
• ทองผกไมถายอจจาระแนนทอง ทองอด อาเจยน
![Page 49: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/49.jpg)
การตายของรเปดและการหดตว
![Page 50: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/50.jpg)
การท าลายของผวหนงรอบ ๆ รเปดล าไส
![Page 51: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/51.jpg)
ขอใดเปนProlapse Colostomy
![Page 52: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/52.jpg)
Prolapse Colostomy
![Page 53: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/53.jpg)
Peristoma hernia
![Page 54: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/54.jpg)
stoma Stricture
![Page 55: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/55.jpg)
รดสดวงทวาร (hemorrhoid)
• เปนกำรยดขยำยอยำงถำวรของหลอดเลอดด ำททวำรหนก หลอด เลอดด ำขยำยและอยภำยในของไสตรง เรยกวำ “Internal hemorrhoid” ถำอยในสวน
ปลำยของชองทวำรหนก เรยก “External hemorrhoid”
![Page 56: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/56.jpg)
ขอใดไมใช อาการรดสดวงทวาร
(hemorrhoid)
ปวดทองมำก คลนไส
อำเจยน มกำรอกเสบของรดสดวงจะท ำใหมอำกำรปวดตลอดเวลำ
ถำยอจจำระมเลอดปน บรเวณทวำร ปวดเวลำ
ถำยอจจำระ
![Page 57: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/57.jpg)
อาการรดสดวงทวาร (hemorrhoid)
• เรมดวยอาการคนบรเวณทวาร ปวดเวลาถายอจจาระ บางครงอาจถายอจจาระมเลอดปน หากมการอกเสบของรดสดวงจะท าใหมอาการปวดตลอดเวลา
![Page 58: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/58.jpg)
ขอใดคอการวนจฉย รดสดวงทวาร
(hemorrhoid)
การตรวจรางกาย การใชนวตรวจทางทวารหนก
proctosigmoidoscopy
ประวตสวนตวและประวตครอบครวและ
colonoscopy/sigmoidoscope
การสวนแบเรยม (barium enema) การตดชนเนอไปตรวจ (biopsy)
การถายภาพรงสคอมพวเตอร (CT scan)
carcino embryonic antigen (CEA) การตรวจหาเลอดในอจจาระ
![Page 59: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/59.jpg)
ระยะของรดสดวงทวารหนกชนดภายในมกระยะ
5 4
3 2
![Page 60: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/60.jpg)
ระยะของรดสดวงทวารหนกชนดภายใน ระยะท 2 คอขอใด
ผปวยมกมอำกำรเลอดสด ๆ ออกมำภำยหลงกำรถำยอจจำระ แตไมมกอนเนอยนออกมำเวลำถำยอจจำระ จะเหนหวรดสดวงไดโดยกำรสองกลองเขำไปดภำยในทวำรหนกเทำนน
หวรดสดวงทวำรหนกจะโผลออกมำเวลำเบงถำยอจจำระ และจะหดกลบเขำไปเองภำยหลงกำรถำยอจจำระแลว ผปวยอำจมอำกำรคนบรเวณทวำรหนก หรอมมกแฉะ
บรเวณทวำรหนกรวมดวย
จะมหวรดสดวงทวำรหนกโผลออกมำเวลำเบงถำยอจจำระ ไอ จำม ยกของหนกหรอออกก ำลงกำย แลวไมกลบเขำไปเอง ตองใชนวมอดนกลบเขำไป ผปวยมกมอจจำระปนเปอนตดอยบรเวณ
ทวำรหนกตลอดเวลำ
มหวรดสดวงโผลออกมำตลอดเวลำ ไมสำมำรถดนกลบเขำไปได ผปวยจะเจบปวดมำก หวรดสดวงทวำรหนกจะบวม อกเสบ บำงครงมแผลจำกกำรเสยดสกบเสอผำ
![Page 61: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/61.jpg)
ระยะของรดสดวงทวารหนกชนดภายใน
ระยะท 1 ผปวยมกมอำกำรเลอดสด ๆ ออกมำภำยหลงกำรถำยอจจำระ แตไมมกอนเนอยนออกมำเวลำถำยอจจำระ จะเหนหวรดสดวงไดโดยกำรสองกลองเขำไปดภำยในทวำรหนกเทำนน ระยะท 2 หวรดสดวงทวำรหนกจะโผลออกมำเวลำเบงถำยอจจำระ และจะหดกลบเขำไปเองภำยหลงกำรถำยอจจำระแลว ผปวยอำจมอำกำรคนบรเวณทวำรหนก หรอมมกแฉะบรเวณทวำรหนกรวมดวย
![Page 62: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/62.jpg)
ระยะของรดสดวงทวารหนกชนดภายใน
• ระยะท 3 จะมหวรดสดวงทวำรหนกโผลออกมำเวลำเบงถำยอจจำระ ไอ จำม ยกของหนกหรอออกก ำลงกำย แลวไมกลบเขำไปเอง ตองใชนวมอดนกลบเขำไป ผปวยมกมอจจำระปนเปอนตดอยบรเวณทวำรหนกตลอดเวลำ
• ระยะท 4 มหวรดสดวงโผลออกมำตลอดเวลำ ไมสำมำรถดนกลบเขำไปได ผปวยจะเจบปวดมำก หวรดสดวงทวำรหนกจะบวม อกเสบ บำงครงมแผลจำกกำรเสยดสกบเสอผำ
![Page 63: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/63.jpg)
ขอใดไมใชการพยาบาลรดสดวงทวาร (hemorrhoid)
ใหรบประทำนอำหำรออน รสไมจด และมกำกอำหำรนอย แชกนดวยน ำอน (hot sitz bath)
ทำยำแกปวดเฉพำะท (benzocine of steroid)
กำรใหยำ กำรฉดยำทหวรดสดวง และกำรยงยำงรดหวรดสดวง
ถำเปนมำกตองรกษำดวยกำรผำตด (hemorrhoidectomy)
ปองกนการขาดสารน า สารอาหาร และ Electrolyte
![Page 64: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/64.jpg)
โรคล าไสอกเสบ (Inflammatory bowel disease :
IBD)
![Page 65: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/65.jpg)
โรคล าไสอกเสบ (Inflammatory bowel disease : IBD)
โรคล ำไสอกเสบ (Inflammatory bowel disease : IBD)
Ulcerative colitis Crohn’s disease
![Page 66: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/66.jpg)
โรคล าไสอกเสบ (Inflammatory bowel disease : IBD)
• เปนโรคทยงไมมชอไทยอยำงเปนทำงกำร แตจำกอำกำรของโรคสำมำรถเรยกรวมๆ ไดวำ “ล ำไสอกเสบเรอรง” เนองจำกลกษณะอำกำรแสดงจะคลำยกบโรคล ำไสอกเสบเฉยบพลนทมกเกดจำกกำรตดเชอไวรส ปรสต หรอพยำธ ซงสำมำรถรกษำใหหำยไดดวยยำปฏชวนะ
![Page 67: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/67.jpg)
อาการของโรค Crohn’s disease และ ulcerative colitis
• สวนใหญจะมควำมคลำยคลงกน คอ ปวดเกรงในชองทอง กดเจบ ทองเสย ถายวนละหลายรอบ ในรำยทเปนมำกอำจถำยมำกกวำ 10 ครงตอวน รวมทงตองตนมำถำยกลำงดก ในบำงรำยอำจมเลอดปนมากบอจจาระ มไข เหนอย เพลย โลหตจาง และน าหนกลดโดยไมทราบสาเหต ท ำใหกำรพจำรณำอำกำรเพยงอยำงเดยวอำจวนจฉยแยกโรคไดล ำบำก
![Page 68: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/68.jpg)
ลกษณะของโรค Crohn’s disease และ ulcerative colitis สามารถจ าแนกไดดงน Crohn’s disease Ulcerative colitis
ต าแหนงของ โรค
เกดในระบบทำงเดนอำหำรสวนใดก ไดตงแตปำกถงทวำรหนก แต โดยมำกมกเกดทล ำไสเลกสวนปลำย และล ำไสใหญสวนตน
เกดในล ำไสใหญเทำนน
ลกษณะของ โรค
มลกษณะทแตกตำงกน 3 ลกษณะคอ ผนงล ำไสอกเสบบวมคลำยฝ ม ลกษณะตะปมตะป ำจนชอง ภำยในล ำไสแคบลง และอำจ กลำยเปนล ำไสอดตนได ผนงล ำไสอกเสบเปนแผลลกจน ทะลไปอวยวะอนทอยตดกน กำรอกเสบกระจำยทวไปในล ำไส
เกดขนเฉพำะทผนงล ำไส เทำนน ผปวยมกมอำกำร รวมอนๆ เชน ขออกเสบ ตำอกเสบ ตบอกเสบ เปน ตน
![Page 69: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/69.jpg)
ลกษณะของโรค Crohn’s disease และ ulcerative colitis สามารถจ าแนกไดดงน โรค Crohn’s disease ulcerative colitis
ลกษณะ ควำมหนำของผนงล ำไสเกดเปน แกรนโลมำ (Granuloma) สวนใหญ
บรเวณสวนทำยของล ำไสเลก (Terminalileum) อำจพบไดบรเวณอนๆ เชน ล ำไสเลกสวนดโอดนม (Duodenum) เจจนม (jejunum), ล ำไสใหญ (Colon) และกระเพำะ
อำหำร
เปนภำวะเรอรงจะมกำรอกเสบตลอดล ำไสตรง และล ำไสใหญ (Colon) โรคจะมลกษณะเปนๆ หำยๆ และมกำรก ำเรบเปนระยะ เปนโรคทพบบอยในบำนเรำ
สวนใหญมสำเหตจำกกำรตดเชอ โดยทวไปจะเรยกวำโรคบด ทส ำคญไดแกซเกลโลซส (Shigel¬losis) ซำลโมเนลลำ (Salmonella) และอะมบำ
(Amoebiasis)
![Page 70: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/70.jpg)
ลกษณะของโรค Crohn’s disease และ ulcerative colitis สามารถจ าแนกไดดงน โรค Crohn’s disease ulcerative colitis
อบตกำรณสำเหต
ล ำไสเลกอกเสบเกดไดทกวนแตพบไดบอยชวงอำย 30 ปแรก พบไดทงสองเพศเทำๆ กน ยงไมทรำบสำเหตของโรคถงแมนจะมทฤษฎสนบสนนวำมสำเหตจำกพนฐำนทำงพนธกรรม มแนวโนมเกดในครอบครว พบมำกในชนชำวยวส ำหรบประเทศไทยพบนอย
กำรอกเสบของล ำไสใหญเปนโรคทเกดในรยรน และผใหญวยตนพบในผทมอำยตงแต 15 ป ถง 60 ป พบไดสงสดในวย 15-20 ป และชวงอำย 55-60 ป รองลงมำเพศหญงและชำย พบไดพอๆ กน พบมำก
ในชนชำตยว ส ำหรบประเทศไทยมรำยงำนนอย
![Page 71: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/71.jpg)
ลกษณะของโรค Crohn’s disease และ ulcerative colitis สามารถจ าแนกไดดงน
โรค Crohn’s disease ulcerative colitis
พยำธสภำพ
กำรบวมและมลกษณะแดงและมปมแกร¬นลลำ (Granular spote) ตอมน ำเหลองใตผว (Submucosa) จะโตขน มองเหนตอมน ำเหลอง (Peyer’s patches) ในเยอบล ำไสเลก มแผลเรอรงและรอยฉก (Ulceration with granulomas and fissures) รอยฉกผนงของล ำไสเลกจะมกำรคงและหนำตวขนทำงผำนของโพรงของล ำไส (Lumen) จะแคบลง เยอบผวจะบวมแดงมคอบเบลอรสโตน (Cobblerstone) ปรำกฏขน และในระยะตอมำผนงของล ำไสจะกลำยเปนผงผดอยำงถำวรหนำตวและแคบลง
ล ำไสใหญสวนซกมอยด (Sigmoid Colon) มแผลบรเวณเยอบและมเลอดออกบรเวณทมกำรอกเสบ จะพบเซลลเมดเลอดขำว (Poly¬morphonuclear leukocytes) ลมโฟซยฑ (Lymphocyts) และเมดเลอดแดงและเกดเปนหนองอยตรงกลำง (Crypt Abscesses) ท ำใหเกดเปนแผลเลกๆ ถำโรคด ำเนนตอไปถงล ำไสใหญ (Colon) และกนบรเวณกวำงท ำใหเกดกำรบวมและล ำไสใหญจะหนำตวขน แผลอำจจะทะลและ เกดเปนฝ ถำเปนเรอรงจะมเยอพงผดเกดขน ผนงจะหนำขนล ำไสตบแคบลง พนทในกำรดดซมจะลดลง
![Page 72: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/72.jpg)
1. การรกษาดวยยา • ใหกนและทำงหลอดเลอด เชน สำรน ำ เกลอแร วตำมน และในรป
อำหำรของอำหำรทใหทำงหลอดเลอดด ำ (Hyperalimentaion) • กำรพกผอน • กำรรกษำทำงดำนจตใจ (Psychotherapy) เชน มหนำทรบผดชอบ
มำกเกนไป มปญหำทำงครอบครว บำงครงกำรปรกษำ จตแพทยกเปนเรองจ ำเปน และยำประเภทสงบระงบ (Tranquillizer)
• อำหำร ควรใหอำหำรออนหลกเลยงอำหำรมน อำหำรทอด เครองเทศและอำหำรสลด และควำมเปนอำหำรชนดทมกำกนอย (Low residue diet) เพรำะอำจท ำใหเกดกำรอดตนของล ำไส
![Page 73: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/73.jpg)
1. การรกษาดวยยา • ยำปฏชวนะควรหลกเลยง เพรำะจะท ำลำยแบคทเรยทงหลำยทมอยตำมปกต
ในรำงกำย (Normal flora) แตถำผปวยมกำรอกเสบมำก มไขสง มแผลในล ำไสมำกมำยอำจใหยำปฏชวนะทมฤทธกวำงขวำง (Broad spectrum antibiotics)
• ใหซลฟำซำลำซน (Sulphasalazine) เชน ซำลำโซไพรน(Suiazopyrine) หรอ อะซลฟดน (Azulfidine) ยำนชวยท ำใหโรคหำยขำด (Remission) ขนำด 0.5 มลลกรม วนละ 4 ครง ผลขำงเคยงนอย เชน คลนไส อำเจยน รบประทำนอำหำรไมไดออนเพลย แตระวงกำรเกดภำวะเลอดจำง (Hemolyticanemia) โดยเฉพำะในผทมกำรพรองเอนไซม (G6 PD deficiency)
![Page 74: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/74.jpg)
1. การรกษาดวยยา • คอรตโคสเตอรอยด (Corticosteroid) เพอลดกำรอกเสบทรนแรง ใน
ระยะเฉยบพลน อำจใหในรปของเพรดนโซโลน (Prednisolone) คอรดโซน (Cortisone) หรอ ACTH กได อำจจะใหกน ฉดเขำกลำม ฉดเขำหลอดเลอด หรอสวนเกบทำงทวำรหนก ขนำดทใหนนขนกบควำมรนแรงของโรค สวนใหญประมำณ 20-60 มลลกรม/วน
• ยำตำนอำกำรทองเดน (Antidiarrheal drug) ตองใหอยำงระมดระวง เพรำะอำจเกดปญหำท ำใหเกดกำรพองของล ำไส (Toxic megacolon) หรอกำรอดตนของล ำไส
![Page 75: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/75.jpg)
2. การรกษาทางศลยกรรม
• การรกษาทางศลยกรรมท า (Proctocolectomy) และ ileostomy หรอ Ileocolic anastomosis,colectomy และ ileostomy ขนอยกบ
• 2.1 กำรรกษำทำงยำไมไดผล รำงกำยทรดโทรม อำกำรรนแรงมำกหลงจำกรกษำทำงยำอยำงเตมทแลว
• 2.2 โรคแทรกซอน ผปวยตกเลอดมำกๆ ล ำไสทะล หรอมอำกำรพองตวของล ำไส (Toxic megacolon) หรอกำรอดตน
• 2.3 อตรำเสยงตอกำรเกดมะเรง ขนกบระยะเวลำทเปนยงนำนเกน 10 ป อตรำกำรเสยงจะเพมขนปละรอยละ 2 หลงจำกมอำกำรตงแต 10-19 ป และตอไปจะเพมขนปละ 5.8 %
• เนองดวยโรคทงสองนมควำมคลำยคลงกน จงไดเปรยบเทยบควำมคลำยคลงและควำมแตกตำง
![Page 76: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/76.jpg)
ขอใดไมใชการตรวจวนจฉยล าไสอกเสบ
ประวตและอำกำรของโรค เชน ถำยเปนเลอดสดๆ เปนครงครำวหรอทองเสยเปนปกต
กำรตรวจอจจำระ เพอแยกกำรอกเสบของทวำรหนกทเกดจำกกำรตดเชอ
อกเสบ (Ulcerative colitis)
กำรสวนสำรแบเรยม (Barium enema)
การถายภาพรงสคอมพวเตอร (CT scan)
carcino embryonic antigen (CEA) การตรวจหาเลอดในอจจาระ
![Page 77: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/77.jpg)
ขอวนจฉยการพยาบาลล าไสอกเสบขอใด ถกตอง
กำรเปลยนแปลงของภำวะโภชนำกำร : ไดรบสำรอำหำรและน ำนอยกวำทรำงกำยตองกำร เนองจำกกำรบบตวของล ำไสมำกเกนและกำรดดซมทล ำไสลดลง มกำรทองเสย คลนไส และมอำกำรปวดทอง
มภำวะของปรมำณสำรน ำในรำงกำยลดลง เนองจำกกำรคลนไสอำเจยน ตกเลอดในทำงเดนอำหำร และทองเดน
ไมสำมำรถมกจกรรมไดตำมปกต เนองจำกรำงกำยตองไดรบกำร
พกผอนเพอลดกำรเคลอนไหวของล ำไส
มกำรเปลยนแปลงของกำรขบถำย ทองเดนเนองจำกมกำรอกเสบของ
ล ำไส
![Page 78: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/78.jpg)
การพยาบาลล าไสอกเสบขอใด ไมถกตอง
ควรให อำหำรทไมระคำยเคองและมแคลอร โปรตนและเกลอแรสง ไดแก โกโก ชอคโกเลท น ำมะนำวและเครองดมแอลกอฮอล
ชงน ำหนกตว สปดำหละ 2 ครง เพอประเมนภำวะโภชนำกำรท
เปลยนแปลง
กระตนใหผปวยไดรบอำหำรและน ำทำงปำกเพรำะกำรกนจะกระตนรเฟลกซกระเพำะอำหำรและล ำไส
ท ำใหเกดถำยอจจำระ
หลกเลยงอำหำรทมกำกหรอเครองดมเยนๆ และดมน ำระหวำงมออำหำร งดเวนอำหำรทท ำใหเกดกำซ และระคำย
เคอง เชน หอม กะหล ำปล
![Page 79: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/79.jpg)
โรคฝคณฑสตร (Anal fistula หรอ Fistula-in-ano)
![Page 80: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/80.jpg)
โรคฝคณฑสตร (Anal fistula หรอ Fistula-in-ano)
a and b = Intersphincteric fistula C = Transphincteric fistula D = Suprasphincteric fistula E = Extrasphincteric fistula
![Page 81: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/81.jpg)
โรคฝคณฑสตร (Anal fistula หรอ Fistula-in-ano)
• โรคฝคณฑสตร (Anal fistula หรอ Fistula-in-ano) คอ โรคทดำนในของทวำรหนกเกดมรขนมำ ซงรนเปนเสนทำงทจะไปเชอมตอกบผวหนงภำยนอกบรเวณแกมกน
![Page 82: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/82.jpg)
ฝคณฑสตรเกดไดอยางไร
• โรคฝคณฑสตร คอ เกดจำกกำรตดเชอของตอมภำยในทวำรหนก ท ำใหมเชอแบคทเรย อจำระ และของเสยหมกหมมเกดเปนฝหนอง หนองทมปรมำณมำกขนกจะคอยๆเซำะไปตำมชนของกลำมเนอของทวำรหนก ฝคณสตรทะลมำชนของผวหนงทอยบรเวณรอบๆทวำรหนก จนกระทงหนองแตกทะลออกสภำยนอก กลำยเปนเสนทำงเชอมตอระหวำงชองในทวำรหนกกบผวหนง เรยกวำ Fistula
![Page 83: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/83.jpg)
สาเหตอนๆทท าใหเกดเปน Fistula นอกจากการเปนฝแลว ไดแก
• เปนโรคล ำไสอกเสบเรอรงชนด Crohn disease ulcerative colitis • แผลรอยแยกขอบทวำรหนก (แผลปรขอบทวำรหนก) • กำรตดเชอเอชไอว • ตดเชอซฟลส • ตดเชอวณโรค • ตดเชอแบคทเรยบำงชนด เชน Actinomycosis หรอ Chlamydia • เปนโรคมะเรงทวำรหนก หรอโรคมะเรงผวหนงบรเวณรอบปำกทวำรหนก • เคยไดรบกำรฉำยรงสรกษำบรเวณทองนอยและทวำรหนก • หรอเคยไดรบอบตเหตบรเวณทวำรหนก หรอผำตดเปนตน • เปนโรคตดตอทำงเพศสมพนธ เชน หนองใน
![Page 84: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/84.jpg)
อาการของโรคฝคณฑสตร
• ปวดและบวมบรเวณแกมกน หรอบรเวณขอบรทวำรหนก
• มน ำเหลองซมออกมำจำกรทผวหนง • บำงครงอำจมเลอดปน หรอเปนหนอง • บำงครงมอำกำรคนรอบๆรทผวหนงนได • และผวหนงรอบๆร อำจเกดกำรอกเสบแดง
![Page 85: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/85.jpg)
การแบงชนด • 1.Intersphincteric fistula เปนชนดทพบไดบอยทสด เรมตนจำกกำรอกเสบทตอมผลตเมอก แลวกลำยเปนฝหนอง abscess ทบรเวณ intersphincteric space (คอบรเวณทอยระหวำงกลำมเนอหรดชนในและชนนอก) ถำเซำะลงลำงไปทำงปำกทวำรหนก หรอไดรบกำรเซำะของหนอง กจะเกดเปน fistula.ทบรเวณใกลปำกทวำร อำจคล ำไดเปน tract แขงๆชเขำไปทำงรเปดดำนในดวย ลกษณะของ fistula ชนดน ฝคณฑสตรชนดนสำ มำรถใชนวตรวจคล ำหำไดคอนขำงงำย
![Page 86: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/86.jpg)
• 2.Transphincteric fistula พบบอยรองลงมำจำกชนด intersphincteric fistula ชนดนหนองจะเซำะผำนทง internal และ external sphincter กอนจะแตกออกมำสผวหนงดำนนอก ควำมสงของ tract ตำงๆกนจงท ำใหอำจคล ำไดหรอคล ำไมได tract จำกทำงดำนนอกกได กำรใชนวตรวจคล ำหำเสนทำงของฝชนดนจะท ำไดคอนขำงยำก
การแบงชนด
![Page 87: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/87.jpg)
การแบงชนด
• 3.Suprasphincteric fistula พบไดนอย fistula จะเซำะตำม intersphincteric space ขนสงไป supralevator space จำกนน fistula tract จะกดเซำะทะลผำน levator ani ลงมำแตกออกทผวหนงเปน external opening ดงนน fistula ชนดนจะ involve กลำมเนอหรดทงหมดทมอย กำรคล ำตรวจหำเสนทำงของฝชนดนท ำไดคอนขำงยำกเชนกน
![Page 88: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/88.jpg)
การแบงชนด
• 4.Extrasphincteric fistula เปนชนดทพบไดนอย อำจเกดจำก transphincteric fistula ทกดเซำะทะล levator ani ผำน supralevator space แลวแตกเขำส rectum นอกจำกนยงอำจเกดจำกสำเหตอนๆ เชน traumta, rupture diverticulitis, inflammatory bowel disease เปนตน
![Page 89: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/89.jpg)
การวนจฉยโรคฝคณฑสตร
ประวต: ผทเปนโรคนจะใหประวตมหนองหรอน ำเหลองไหล หรอเลอด หรออจำระ ออกมำทผวหนงรอบทวำรหนก ท ำใหเกดอำกำรคน รสกระคำยเคอง ปวดเวลำถำยอจำระ
![Page 90: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/90.jpg)
การวนจฉยโรคฝคณฑสตร
กำรตรวจ: ตรวจผวหนงใกลๆ กบทวำรหนกเพอหำตมนน สออกแดงขนำดเสนผำศนยกลำงเลกกวำ 1 เซนตเมตร ซงเปนรเปด และอำจจะตรวจพบมหนองหรอน ำเหลองไหลเมอบบ รวมกบกำรสอดนวมอเขำไปตรวจในทวำรหนก เพอหำรเปดภำยในของทวำรหนก และทศทำงของชองทำงเชอมตอ กำรกดและรดชองทวำรหนกอำจจะชวยใหน ำเหลองไหลซมออกมำสงเกตไดงำยขน
![Page 91: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/91.jpg)
การการตรวจพเศษโรคฝคณฑสตร
• โดยกำรใชกลองสองเขำไปเพอหำต ำแหนงของรเปดภำยในทวำร Colonoscope
• กำรสวนสตรวจล ำไสใหญตำมควำมจ ำเปน • กำรตรวจ x-rays (computed tomography or CT),
และกำรตรวจ ultrasonography) ตำมควำมจ ำเปน
![Page 92: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/92.jpg)
การรกษาโรคฝคณฑสตร แบงออกเปน
• กำรรกษำฝหนองในระยะกอนทจะเปนฝคณฑสตร คอ กำรผำฝเพอระบำยหนองออก รวมกบกำรใหยำปฏชวนะ ยำแกปวดลดไข รวมทงกำรดแลท ำควำมสะอำดบรเวณทวำรหนก กำรใชน ำอนประคบชวยลดอำกำรบวมและอำกำรปวด ฝทระบำยหนองออกแลว มโอกำสกลำยเปนฝคณฑสตรไดประมำณ 40-50%
• กำรรกษำฝคณฑสตร ในผปวยทไมไดมอำกำรใดๆปรำกฏ แตตรวจพบรเปดและเสนทำงเชอมตอโดยบงเอญจำกกำรตรวจทวำรหนกดวยสำเหตอนๆ ไมตองใหกำรรกษำ
![Page 93: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/93.jpg)
ส าหรบผปวยทมอาการตองใหการรกษาโดยการผาตด ซงมหลายเทคนควธ ไดแก
1. Fistulotomy ใชยำชำฉดเขำไขสนหลง หรอกำรดมยำสลบ ท ำโดยกำรใสตวน ำทำง Probe เขำไปทรเปดทผวหนงจนกระทงไปโผลออกทรเปดภำยในทวำรหนก แลวใชมดหรอจไฟฟำกรดเปดเสนทำงเชอมตอทงเสนทำงใหทะลออกสภำยนอก แลวใช curette หรอจท ำลำยตลอดควำมยำวของ tract เปดแผลไวซงปกตจะหำยภำยใน 4-5 สปดำห เนอเยอจงจะขนมำจนเตมแผล วธนจะใชกบฝคณฑสตรชนด intersphincteric fistula ไมมผลเสยตอกำรกลนอจจำระ แตอำจมปญหำดำนกลนผำยลมไดไมด
![Page 94: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/94.jpg)
ส าหรบผปวยทมอาการตองใหการรกษาโดยการผาตด ซงมหลายเทคนควธ ไดแก
2. Seton ligationวธกำรเรมตนเหมอนกำรท ำ fistulotomy คอตดสวนของ lower internal sphincter แตเนองจำกมกำร involve external sphincter ดวยจงตองใชวธรดสวนของ external sphincter วสดรดจะคอยๆตดใหขำดใชเวลำประมำณ 8 สปดำห โดยไมท ำใหเสยFunction ของ external sphincte วธนเหมำะส ำหรบฝชนดใชส ำหรบ
![Page 95: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/95.jpg)
2. Seton ligation เหมาะส าหรบฝชนด
• Complex fistulas ( high transsphincteric, suprasphincteric, extrasphincteric)or ฝคณฑสตรทมหลำยเสนทำงเชอมตอหลำยเสนทำง(multiple fistulas)
• ผทเปนซ ำหลงกำรรกษำ • ฝคณฑสตรในผหญงทมรเปดอยดำนบนตอรทวำรหนก • ผปวยทกำรหดรดตวของกลำมเนอหรดไมด • Patients with Crohn disease or patients who are immunosuppressed • ฝคณฑสตรในผปวยโรคล ำไสอกเสบเรอรง
![Page 96: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/96.jpg)
Fistulectomy
• Fistulectomy วธนใชในผปวยกลมเดยวกบผปวยกลมทใช Seton ligation ยกเวนในผปวยโรคล ำไสอกเสบเรอรง วธกำรรกษำคลำยกบ Fistulotomy แตจะตดสวนของเสนทำงเชอมตอ fistula tract ออกไปดวย แลวตำมดวยกำรใชเนอเยอบำงสวนจำกล ำไสตรง (Rectum) มำปดแผลและเยบซอมกลำมเนอหรด
![Page 97: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/97.jpg)
โรคแทรกซอนของโรคฝคณฑสตร
ความรนแรงและผลขางเคยงของฝคณฑสตร คอ
• ชองทำงเชอมตออดตน และกลำยเปนฝหนอง เชอโรคอำจลกลำมเขำสกระแสเลอด ท ำใหเกด ภำวะตดเชอในกระแสเลอด
• กำรผำตดแตละวธมโอกำสทจะเกดภำวะแทรกซอนทส ำคญ คอกำรกลนอจจำระไมได
• ผปวยทไดรบกำรผำตดรกษำไปแลว มโอกำสกลบมำเปนใหมไดอก
![Page 98: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/98.jpg)
ผปวยโรคฝคณฑสตรควรพบแพทยเมอมอาการดงตอไปน
• มฝหนองเกดขนบรเวณใกลๆ รปำกทวำรหนก • ปวดและบวมบรเวณแกมกน หรอบรเวณขอบรทวำรหนก มน ำ เหลองซมออกมำจำกรทผวหนง ซงเปนอำกำรของฝคณฑสตร
• มแผลเรอรงบรเวณรอบๆปำกทวำรหนก เพอแยกวำไมใชแผลจำกโรคมะเรง
• อจจำระเปนเลอด เพอแยกวำไมใชแผลมะเรง • เจบแผลมำก • เมอกงวลในอำกำร
![Page 99: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/99.jpg)
การปองกนโรคฝคณฑสตร
• ปองกนกำรเกดแผลบรเวณปำกทวำรหนกจำกสำเหตตำงๆดงกลำวแลวในหวขอสำเหตและปจจยเสยง ทปองกนได เชน กำรปองกนโรคแผลรอยแยกขอบทวำรหนก แผลปรขอบทวำรหนก เปนตน
• รบประทำนอำหำรเพอสขภำพกนผก และผลไมเพมมำก เพอปองกนอำกำรทองผก
• ดมน ำสะอำดอยำงนอยวนละ 6-8 แกว เพอปองกนอำกำรทองผก
![Page 100: บทที่ 10 - pws.npru.ac.thpws.npru.ac.th/poopitukkul/data/files/สอน58การพยาบาล... · (hemorrhoid) ลำไส้มีควำมผิดปกติต้งัแต่กำเนิด](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020416/5d41e4e588c99363498c3db0/html5/thumbnails/100.jpg)
การปองกนโรคฝคณฑสตร
• ใชน ำลำงกนและใชทชชทออนนมในกำรท ำควำมสะอำดหลงอจจำระเสมอ เพอปองกนกำรเกดแผล
• รกษำควำมสะอำดบรเวณปำกทวำรหนกเสมอ และควรลำงใหสะอำดทกครงหลงกำรอจจำระ เพอปองกนกำรตดเชอในบรเวณปำกทวำรหนก และลำงทวำรหนกกอนนอน
• เมอมแผลบรเวณปำกทวำรหนก ควรรบพบแพทยเพอกำรรกษำแตเนนๆ ไมปลอยใหแผลเรอรงจนเกดเปนหนอง